MINISTERSTWO EDUKACJI NARODOWEJ

341[08]/MEN/2008.

PROGRAM NAUCZANIA

TECHNIK TURYSTYKI WIEJSKIEJ 341[08]

Zatwierdzam

Minister Edukacji Narodowej

Warszawa 2008

Autorzy: mgr inż. Maria Majewska mgr inż. Jolanta Borczyńska-Żbikowska mgr inż. Krystyna Szwed mgr inż. Kinga Szwed mgr inż. Justyna Zdunek Recenzenci: mgr inż. Gabriela Albertin mgr Maria Napiórkowska-Gzula Opracowanie redakcyjne: mgr inż. Maria Majewska Janina Dąbrowska

1

SPIS TREŚCI I. Plany nauczania 3 II. Programy nauczania przedmiotów zawodowych 5

1. Podstawy turystyki wiejskiej

2. Obsługa ruchu turystycznego

3. Organizacja usług noclegowych

4. Żywienie turystów

5. Produkcja roślinna

6. Produkcja zwierzęca

7. Ekonomika i zarządzanie przedsiębiorstwem

8. Język obcy zawodowy

9. Zajęcia praktyczne

10. Praktyka zawodowa

5

13

22

28

35

44

52

62

70

76

2

I. PLANY NAUCZANIA PLAN NAUCZANIA Technikum czteroletnie Zawód: technik turystyki wiejskiej 341[08] Podbudowa programowa: gimnazjum

Dla młodzieży Dla dorosłych

Liczba godzin

tygodniowo w czteroletnim

okresie nauczania

Liczba godzin

tygodniowo w

czteroletnim okresie

nauczania

Liczba godzin

w czteroletnim

okresie nauczania

Semestry I-VIII

Lp. Przedmioty nauczania

Klasy I-IV Forma stacjonarna

Forma zaoczna

1. Podstawy turystyki wiejskiej 4 3 50 2. Obsługa ruchu turystycznego 4 3 51 3. Organizacja usług noclegowych 3 2 38 4. Żywienie turystów 4 3 51 5. Produkcja roślinna 5 3 63 6. Produkcja zwierzęca 4 3 50

7. Ekonomika i zarządzanie przedsiębiorstwem

5

3

63

8. Język obcy zawodowy 4 3 50 9. Zajęcia praktyczne 10 7 126

10. Specjalizacja* 7 5 88 Razem 50 35 630 Praktyka zawodowa: 8 tygodni

* Program wybranej przez szkołę specjalizacji opracowuje szkolny zespół

przedmiotowy właściwy dla zawodu

3

PLAN NAUCZANIA Szkoła policealna Zawód: technik turystyki wiejskiej 341[08] Podbudowa programowa: szkoła dająca wykształcenie średnie

Dla młodzieży Dla dorosłych Liczba godzin

tygodniowo w dwuletnim

okresie nauczania

Liczba godzin

Tygodniowo w dwuletnim

okresie nauczania

Liczba godzin

w dwuletnim

okresie nauczania

Semestry I-IV

Lp. Przedmioty nauczania

Klasy I-II Forma stacjonarna

Forma zaoczna

1. Podstawy turystyki wiejskiej 4 3 55 2. Obsługa ruchu turystycznego 4 3 55 3. Organizacja usług noclegowych 3 2 41 4. Żywienie turystów 4 3 55 5. Produkcja roślinna 5 4 68 6. Produkcja zwierzęca 4 3 55

7. Ekonomika i zarządzanie przedsiębiorstwem

5

4

68

8. Język obcy zawodowy 4 3 54 9. Zajęcia praktyczne 10 7 136

10. Specjalizacja* 7 5 95 Razem 50 37 682 Praktyka zawodowa: 8 tygodni

* Program wybranej przez szkołę specjalizacji opracowuje szkolny zespół

przedmiotowy właściwy dla zawodu

4

II. PROGRAMY NAUCZANIA PRZEDMIOTÓW ZAWODOWYCH

PODSTAWY TURYSTYKI WIEJSKIEJ

Szczegółowe cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń (słuchacz) powinien umieć: − określić sposoby zagospodarowania czasu wolnego, − scharakteryzować rodzaje i formy rekreacji, − wyjaśnić podstawowe pojęcia z zakresu turystyki i rekreacji, − określić rodzaje i formy turystyki oraz dokonać ich klasyfikacji, − scharakteryzować rodzaje ruchu turystycznego, − scharakteryzować rodzaje turystyki wiejskiej, − określić czynniki determinujące rozwój turystyki, − wyjaśnić wpływ rożnych czynników na rozwój turystyki wiejskiej, − określić szanse i zagrożenia rozwoju turystyki wiejskiej, − określić znaczenie turystyki wiejskiej dla zrównoważonego rozwoju

obszarów wiejskich, − wyjaśnić podstawowe pojęcia z zakresu geografii turystycznej, − scharakteryzować regiony geograficzne Polski, − ocenić walory turystyczne regionów Polski i świata, − określić walory przyrodnicze i kulturowo-społeczne miejscowości

i regionu, − scharakteryzować walory turystyczne środowiska lokalnego, − określić wpływ turystyki na środowisko przyrodnicze, − posłużyć się mapami geograficznymi i turystycznymi, − scharakteryzować przedsiębiorstwa turystyczne, − określić podstawy prawne funkcjonowania gospodarstw rolnych oraz

agroturystyki w Polsce i Unii Europejskiej, − scharakteryzować rodzaje przedsięwzięć agroturystycznych, − zaplanować działania związane z prowadzeniem usług turystycznych, − określić kompetencje samorządu terytorialnego w zakresie turystyki, − określić rolę ośrodków doradztwa rolniczego w rozwoju turystyki na

obszarach wiejskich, − scharakteryzować zadania krajowych organizacji turystycznych, − określić formy współpracy z instytucjami i organizacjami

turystycznymi.

5

Materiał nauczania 1. Podstawowe wiadomości o turystyce wiejskiej Czas wolny i jego organizacja. Uwarunkowania wykorzystania czasu wolnego. Styl życia i jego znaczenie dla rekreacji. Rodzaje i formy rekreacji. Podstawowe pojęcia dotyczące turystyki. Rola turystyki we współczesnym świecie. Klasyfikacja turystyki wg Światowej Organizacji Turystyki. Ruch turystyczny. Rodzaje i formy turystyki. Specyfika turystyki wiejskiej. Historia rozwoju turystyki wiejskiej. Rolnictwo i obszary wiejskie w Unii Europejskiej. Warunki rozwoju turystyki na obszarach wiejskich. Turystyka wiejska jako dodatkowe źródło dochodu dla gospodarstwa rolnego. Turystyka wiejska a agroturystyka. Szanse i zagrożenia rozwoju turystyki wiejskiej w Polsce. Czynniki determinujące rozwój turystyki. Wpływ turystyki na środowisko przyrodnicze - turystyka zrównoważona. Ćwiczenia: • Określanie najnowszych trendów w turystyce polskiej i światowej. • Ocenianie atrakcyjności turystycznej regionu. • Planowanie różnych form turystyki wiejskiej w najbliższej okolicy. 2. Geografia turystyczna Geografia turystyczna. Krajoznawstwo turystyczne. Regiony turystyczne, ich rola i klasyfikacja. Waloryzacja turystyczna – pojęcie i klasyfikacja. Walory przyrodnicze i antropogeniczne (kulturowe). Walory turystyczne określonych regionów Polski i świata. Walory specjalistyczne w turystyce. Charakterystyka regionów turystycznych Polski. Rola i funkcje krajobrazu w turystyce. Główne jednostki krajobrazowe Polski i ich elementy turystyczne. Formy użytkowania turystycznego i ich oddziaływanie na przyrodę i krajobraz. Przydatność terenów wiejskich dla turystyki i rekreacji. Trasy i szlaki turystyczne. Walory turystyczne obszarów wiejskich w Polsce. Mapy i literatura turystyczna, inne źródła informacji geograficzno-turystycznej. Zagospodarowanie turystyczne

bszarów wiejskich.o Ćwiczenia: • Określanie funkcji turystycznej wybranego parku lub innej jednostki

krajobrazowej. • Dokonywanie analizy potencjału turystycznego wybranego obszaru. Przygotowyw• anie prezentacji na temat atrakcji turystycznych

w regionie.

6

• Odczytywanie map turystycznych i określanie powiązań pomiędzy przedstawionymi na niej elementami.

3. Podstawy prawne turystyki wiejskiej Podstawy prawne funkcjonowania turystyki w Polsce i Unii Europejskiej. Cywilnoprawne aspekty obsługi ruchu turystycznego. Prawa producentów i konsumentów w turystyce. Działalność rolnicza. Formy organizacyjno-prawne działalności rolniczej. Podstawy prawne funkcjonowania gospodarstw rolnych oraz agroturystyki w Polsce i Unii Europejskiej. Ćwiczenia: • Analizowanie podstawowych przepisów prawa regulujących

prowadzenie działalności turystycznej. • Analizowanie podstawowych przepisów prawa regulujących

prowadzenie działalności rolniczej. • Analizowanie podstawowych przepisów prawa regulujących

prowadzenie działalności agroturystycznej. 4. Organizacja turystyki w Polsce Kompetencje samorządu terytorialnego w zakresie turystyki. Zadania samorządu gospodarczego w zakresie turystyki. Polska Organizacja Turystyczna (POT). Lokalne i regionalne organizacje turystyczne. Międzynarodowe organizacje turystyczne. Stowarzyszenia agroturystyczne i ich związki. Rola ośrodków doradztwa rolniczego w rozwoju turystyki na obszarach wiejskich. Baza agroturystyczna w Polsce. Młodzieżowe organizacje i związki turystyczne. Organizatorzy, pośrednicy i agenci turystyczni. Przewodnicy turystyczni i piloci

ycieczek. w Animatorzy turystyki. Ćwiczenia: • Analizowanie szans i zagrożeń podczas planowania działalności

w zakresie turystyki. • Planowanie różnych form działalności turystycznej na obszarach

•

Wiejskiej, Europejska Federacja Stowarzyszeń

• Analizowanie roli i zadań lokalnych organizacji turystycznych.

wiejskich. Analizowanie działalności organizacji turystycznych, takich jak: Polska Organizacja Turystyki, Polska Agencja Rozwoju Turystyki, Polska Federacja Turystyki Turystyki Wiejskiej.

7

• Porównywanie kwalifikacji i uprawnień organizatorów turystyki, pośredników turystycznych, przewodników turystycznych i pilotów wycieczek.

Środki dydaktyczne Urządzenia biurowe: zestawy komputerowe, telefony, faks, kopiarka. Dokumenty, wzory umów, przykładowe biznesplany. Formularze wniosków o dofinansowanie, kredytowych, ubezpieczeniowych. Foldery, przewodniki i mapy turystyczne, ulotki reklamowe. Przykładowe cenniki usług turystycznych. Globalny Kodeks Etyki w Turystyce. Ustawa o usługach turystycznych. Uwagi o realizacji

Program przedmiotu Podstawy turystyki wiejskiej obejmuje zagadnienia dotyczące organizacji i rozwoju turystyki w Polsce.

Kształtowanie umiejętności wynikających ze szczegółowych celów kształcenia wymaga stosowania różnych metod i form pracy z uczniami oraz właściwego doboru środków dydaktycznych. Wskazane jest stosowanie następujących metod nauczania: dyskusji dydaktycznej, pokazu z objaśnieniem, metody projektów oraz ćwiczeń praktycznych. W celu uzyskania dobrych efektów dydaktycznych zaleca się stosowanie metod aktywizujących, pobudzających myślenie i zapamiętywanie, ułatwiających rozwiązywanie problemów w sytuacjach typowych i nietypowych. Stosowane metody nauczania powinny być odpowiednie do percepcji uczniów. Wskazane jest przestrzeganie zasad łączenia teorii z praktyką, poglądowości oraz stopniowania trudności.

W procesie nauczania-uczenia się należy wykorzystywać wiadomości i umiejętności uczniów z innych obszarów tematycznych oraz rozwijać umiejętność samokształcenia i korzystania z różnych źródeł informacji.

W procesie kształcenia należy zwracać uwagę na stosowanie terminologii z zakresu turystyki i geografii turystycznej, zastosowanie przepisów prawa dotyczących działalności turystycznej i rolniczej oraz organizację turystyki w Polsce.

Ćwiczenia powinny być prowadzone w pracowni turystyki wyposażonej w odpowiednie środki dydaktyczne, w grupach do 15 osób.

Nauczyciel powinien przygotować materiały potrzebne do wykonywania pokazów i ćwiczeń, jak: katalogi, przykładową dokumentację, cenniki usług turystycznych, mapy turystyczne oraz przepisy prawa dotyczące usług turystycznych.

8

Wzbogacanie procesu dydaktycznego pokazami, filmami dydaktycznymi, wycieczkami dydaktycznymi do gospodarstw agroturystycznych ułatwi osiąganie założonych celów kształcenia.

Proponuje się następujący podział godzin na realizację działów tematycznych:

Lp. Działy tematyczne

Orientacyjna liczba godzin

1. Podstawowe wiadomości o turystyce wiejskiej 29 2. Geografia turystyczna 30 3. Podstawy prawne turystyki wiejskiej 35 4. Organizacja turystyki w Polsce 50

Razem 144 Podana w tabeli liczba godzin na realizację poszczególnych działów

ma charakter orientacyjny. Nauczyciel może wprowadzać zmiany w zależności od potrzeb edukacyjnych.

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów należy prowadzić systematycznie podczas realizacji programu nauczania przedmiotu, na podstawie określonych kryteriów. Kryteria oceniania powinny uwzględniać poziom wiadomości oraz zakres opanowania przez uczniów umiejętności przewidzianych w szczegółowych celach kształcenia.

Kontrola i ocena osiągnięć uczniów może być dokonywana za pomocą: − sprawdzianów ustnych i pisemnych, − testów osiągnięć szkolnych, − wykonanych projektów.

Umiejętności praktyczne mogą być sprawdzane i oceniane na podstawie obserwacji pracy uczniów w trakcie wykonywania ćwiczeń.

W ocenie osiągnięć edukacyjnych uczniów należy uwzględnić następujące umiejętności: − posługiwanie się podstawowymi pojęciami i tekstami źródłowymi

dotyczącymi turystyki, − ocenianie przydatności środowiska geograficznego dla potrzeb

turystyki, − określanie wpływu turystyki na środowisko, − stosowanie przepisów prawa dotyczących turystyki wiejskiej,

9

− charakteryzowanie przedsiębiorstw turystycznych oraz gospodarstw rolnych prowadzących działalność agroturystyczną,

− określanie zadań organizacji turystycznych. Podczas oceniania osiągnięć uczniów należy zwrócić uwagę na

dokładność i czas realizacji zadania, interpretację przepisów prawa, poprawność wnioskowania, pomysłowość w rozwiązywaniu problemów oraz umiejętność wykorzystania wiedzy podczas realizacji określonych zadań.

W ocenie końcowej należy uwzględnić wyniki wszystkich zastosowanych przez nauczyciela metod sprawdzania osiągnięć uczniów.

10

Literatura Borne H., Doliński A.: Organizacja turystyki. WSiP, Warszawa 2000 Butowski L.: Organizacja turystyki w Polsce. Wydawnictwo Akademickie Wyższej Szkoły Społeczno-Przyrodniczej, Lublin 2004 Cabaj W., Kruczek Z.: Podstawy geografii turystycznej. Wyd. Proksenia, Kraków 2007 Gaworecki W. W.: Turystyka. PWE, Warszawa 2003 Gospodarek J.: Prawo turystyczne w zarysie. Oficyna Wydawnicza Branta, Bydgoszcz 2003 Kmita-Dziasek E. red.: Prawno-finansowe uwarunkowania prowadzenia usług turystycznych na polskiej wsi po akcesji do UE. Poradnik praktyczny. KCDRRiOW, Kraków 2004 Kowalczyk A.: Geografia turyzmu. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000 Kruczek Z. [red.]: Turystyka. Testy i pytania. Wyd. Proksenia, Kraków 2007 Kruczek Z. [red.]: Kompendium pilota wycieczek. Wyd. Proksenia, Kraków 2007 Kruczek Z. [red.]: Obsługa ruchu turystycznego. KSH, Kraków 2006 Lewan M.: Zarys dziejów turystyki w Polsce. Wyd. Proksenia, Kraków 2004 Lijewski T., Mikułowski B., Wyrzykowski J.: Geografia turystyki Polski. Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2002 Łobożewicz T., Bińczyk G.: Podstawy turystyki. WSE, Warszawa, 2001Majewski J.: Agroturystyka to też biznes. Fundacja Wspomagania Wsi., Warszawa 2000 Majewski J., Lane B.: Turystyka wiejska i rozwój lokalny. Fundacja Fundusz Współpracy, Poznań 2001 Mazur E.: Leksykon turystyki i krajoznawstwa. Wyd. US, Szczecin 2000 Merski J.: Turystyka kwalifikowana. WSE, Warszawa 2002 Meyer B.: Obsługa ruchu turystycznego. PWN, Warszawa 2006 Mikuta B., Żelazna K.: Organizacja ruchu turystycznego na wsi. Format-AB, Warszawa 2004 Mikuta B., Sawicka B., Świątkowska M.: Usługi hotelarsko-turystyczne. Format-AB, Warszawa 2007 Piotrowski J. P., Idziak W.: Kultura bogactwem turystyki wiejskiej. Fundacja Wspomagania Wsi, Warszawa 2001 Rapacz A.: Przedsiębiorstwo turystyczne. Difin, Warszawa 2007 Różycki P.: Zarys wiedzy o turystyce. Proksenia, Kraków 2006 Sikora J.: Organizacja ruchu turystycznego na wsi. WSiP, Warszawa Siwiński W.: Adaptacja do zawodu animatora rekreacji i turystyki. AWF, Poznań 2002

11

Świetlikowska U. (red.): Agroturystyka. FAPA, Warszawa 2000 Sznajder M., Przezbórska L.: Agroturystyka. PWE, Warszawa 2005 Toczek-Werner S. (red.): Podstawy rekreacji i turystyki. Wydawnictwo AWF, Wrocław 2007 Turos L.: Turystyka edukacyjna. Wyd. WSRP, Siedlce 1990 Turystyka rekreacyjna oraz turystyka specjalistyczna. Pr. zb. MRiRW, Warszawa 2003 Zaręba D.: Ekoturystyka. PWN, Warszawa 2000 Strategia Rozwoju Turystyki na lata 2007–2013 Wykaz literatury należy aktualizować w miarę ukazywania się nowych pozycji wydawniczych.

12

OBSŁUGA RUCHU TURYSTYCZNEGO Szczegółowe cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń (słuchacz) powinien umieć: − zorganizować biuro podróży, − obsłużyć urządzenia i sprzęt techniczny stosowany w pracy biurowej, − skorzystać z różnych źródeł informacji dotyczących usług

turystycznych, − posłużyć się specjalistycznymi programami komputerowymi

stosowanymi w biurach podróży, − posłużyć się pocztą elektroniczną, − określić znaczenie komunikacji interpersonalnej w procesie

kształtowania postaw przedsiębiorczych, − zastosować zasady komunikowania się z klientami oraz

współpracownikami, − rozpoznać bariery w procesie komunikowania się, − przeprowadzić negocjacje z klientami i kontrahentami, − zastosować metody rozwiązywania konfliktów, − podjąć decyzje w zakresie wykonywanych zadań zawodowych, − scharakteryzować potrzeby człowieka w zakresie turystyki, − określić rodzaje i formy usług turystycznych, − przygotować, zorganizować i rozliczyć imprezę turystyczną, − sporządzić umowy o świadczenie usług turystycznych, − zastosować różne formy obsługi klientów usług turystycznych, − skorzystać z różnych rodzajów ubezpieczeń turystycznych, − udzielić informacji turystycznej, − zorganizować sprzedaż usług turystycznych, − sporządzić dokumentację związaną z organizacją i prowadzeniem

usług turystycznych, − zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii, − udzielić pierwszej pomocy osobom poszkodowanym, − zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska.

13

Materiał nauczania 1. Organizacja biura podróży Zasady funkcjonowania biura w turystyce. Struktura organizacyjna biura podróży. Organizacja i technika pracy biurowej. Rodzaje pism i zasady redagowania. Organizacja obiegu korespondencji. Korespondencja handlowa, administracyjna oraz dotycząca spraw osobowych i finansowych. Wykorzystanie nowoczesnych technologii informacyjnych w obsłudze ruchu turystycznego. Proces komunikacji międzyludzkiej - znaczenie, funkcje. Komunikacja werbalna, niewerbalna. Bariery w komunikowaniu się między ludźmi. Typy zachowań uczestników procesu komunikacji. Techniki budowania i utrzymywania kontaktu. Techniki negocjacyjne. Podejmowanie decyzji zawodowych. Zasady etyki zawodowej. Ćwiczenia: • Planowanie organizacji biura obsługi ruchu turystycznego. • Dokumentowanie usług turystycznych. • Stosowanie specjalistycznych programów komputerowych do obsługi

biura podróży. • Dokonywanie sprzedaży usług turystycznych za pośrednictwem

Internetu (symulacja). • Rozpoznawanie barier w komunikowaniu się. • Prowadzenie rozmów z zastosowaniem techniki aktywnego słuchania

• jacji z trudnym klientem, dotyczących wyboru

• turystycznych klienta, podczas rozmowy bezpośredniej i telefonicznej.

ra obsługi klienta. Zasady współpracy biura podróży usługodawcami.

oraz udzielania informacji zwrotnych. • Rozwiązywanie konfliktów zaistniałych podczas kontaktów z klientem.

Prowadzenie negocoferty turystycznej. Pozyskiwanie informacji dotyczących preferencji

2. Usługi turystyczne Miejsce turystyki w systemie potrzeb człowieka. Rodzaje i formy usług turystycznych. Transport w turystyce. Charakterystyka środków transportu. Obsługa podróżnicza w turystyce. Dokumenty komunikacyjne, rezerwacja, sprzedaż. Jakość i bezpieczeństwo w turystyce. Ochrona prawna klienta. Rodzaje i formy ubezpieczeń w turystyce. Kultuz

14

Ćwiczenia: Planowanie• różnych form działalności turystycznej na obszarach

•

rodzaju ubezpieczenia do organizowanej imprezy

czanie kosztów imprezy. ja imprezy turystycznej.

ików określonej imprezy

. Planowanie wycieczek dla różnych grup turystów.

zy turystycznej.

acji turystycznej. Wykorzystanie ch technik informatycznych w turystyce. Prawne aspekty

• lefonicznych z klientami (inscenizacja).

wiejskich. • Dobieranie środków transportu do rodzaju usługi turystycznej.

Rozpoznawanie czynników wpływających na jakość usług turystycznych.

• Analizowanie przepisów prawa dotyczących bezpieczeństwa odbiorców usług turystycznych. Dobieranie •turystycznej.

3. Organizacja imprez turystycznych Podział i charakterystyka imprez turystycznych. Charakterystyka imprez turystycznych i rekreacyjnych organizowanych na wsi. Etapy organizowania imprezy: opracowywanie programu imprezy turystycznej, kalkulacja kosztów, zamawianie świadczeń, sprzedaż produktu, ealizacja imprezy turystycznej, rozlir

Dokumentac Ćwiczenia: • Przygotowywanie dokumentacji planowanej imprezy turystycznej. • Dobieranie środków transportu dla uczestn

turystycznej. • Kalkulowanie kosztów imprezy turystycznej•• Rozliczanie kosztów impre 4. Informacja turystyczna Rola i miejsce informacji w turystyce. System informacji turystycznej w Polsce. Znaki informacji turystycznej. Źródła informacji turystycznej: opracowania geograficzne, słowniki turystyczne i krajoznawcze, przewodniki, informatory i katalogi turystyczne, foldery, mapy i atlasy turystyczne, materiały multimedialne. Rola i zadania Polskiej Organizacji

urystycznej w zakresie T informnowoczesnywykorzystania Internetu w turystyce.

Ćwiczenia: • Rozpoznawanie znaków informacji turystycznej. • Korzystanie z różnych źródeł informacji turystycznej.

Prowadzenie rozmów te

15

• Rozpoznanie potrzeb klientów związanych z turystyką i udzielanie informacji (symulacja).

temat atrakcji turystycznych

•

line.

zpieczne występujące w procesie pracy. rodki ochrony indywidualnej i zbiorowej. Zagrożenia pożarowe, zasady

eciwpożarowej. Ochrona środowiska w turystyce. Zasady

• widualnej do rodzaju pracy.

• jącymi procedurami.

cy w stanach zagrożenia życia

• Przygotowywanie prezentacji na w regionie. Przygotowywanie oferty turystycznej.

• Wykorzystanie specjalistycznych programów komputerowych w procesie obsługi ruchu turystycznego na obszarach wiejskich.

• Opracowywanie projektu portalu internetowego - promocyjnego, sprzedażowego on-line i off-

• Analizowanie zalet i ograniczeń dotyczących korzystania ze sprzedaży internetowej.

5. Bezpieczeństwo i higiena pracy, ochrona przeciwpożarowa oraz

ochrona środowiska w turystyce Przepisy dotyczące praw i obowiązków pracownika, pracodawcy oraz bezpieczeństwa i higieny pracy. Elementy ergonomii. Czynniki szkodliwe dla zdrowia, uciążliwe i niebeŚochrony przudzielania pierwszej pomocy. Ćwiczenia: • Organizowanie stanowiska pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii.

Dobieranie środków ochrony indy• Stosowanie podręcznego sprzętu i środków gaśniczych.

Wykonywanie na fantomie sztucznego oddychania, zgodnie z obowiązu

• Wykonywanie na fantomie masażu zewnętrznego serca, zgodnie z zasadami udzielania pierwszej pomoi zdrowia.

• Analizowanie przepisów prawa dotyczących ochrony środowiska obowiązujących w turystyce wiejskiej.

Środki dydaktyczne Urządzenia biurowe: zestawy komputerowe, fax, drukarka, kopiarka, telefony. Oprogramowanie: pakiet biurowy, pakiet do wspomagania organizacji i rozliczeń finansowych usług turystycznych, programy do aranżacji wnętrz. Mapy i atlasy turystyczne.

16

Przewodniki i informatory na temat atrakcji turystycznych różnych informacyjno - reklamowe.

ych, kolejowych, lotniczych,

y.

indywidualnej i zbiorowej. odręczny sprzęt gaśniczy.

lania pierwszej pomocy. Apteczka.

turystycznego obejmuje treści dotyczące

chrony środowiska ob

acy z uczniami ora

ie następujących metod nauczania: wykładu inf

wane decyzje oraz zwrócenie szc

ieczeństwem i higieną pracy, ochroną prz

ożliwe do rea

biur podróży, punktów informacji tur

nia należy wdrażać uczniów do samodzielnej pracy, zachęcać do studiowania literatury zawodowej oraz k tania z zasobów

regionów, katalogi biur podróży. Materiały Rozkłady jazdy przewoźników autobusowpromowych. Wzory dokumentów: książka meldunkowa, rachunki, fakturPrzykładowe cenniki usług turystycznych. Środki ochrony PFantom do nauki udzieZestaw podstawowej literatury tematycznej. Kodeks Pracy. Uwagi o realizacji

Przedmiot Obsługa ruchuorganizacji biura podróży, prowadzenia usług turystycznych, udzielania informacji turystycznej, stosowania zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz o

owiązujących w turystyce. Kształtowanie umiejętności wynikających ze szczegółowych celów kształcenia wymaga stosowania różnych metod i form pr

z właściwego doboru środków dydaktycznych. Wskazane jest stosowanormacyjnego, pokazu z instruktażem, pokazu z objaśnieniem, dyskusji

dydaktycznej, metody projektów i ćwiczeń praktycznych. Zajęcia należy prowadzić w pracowniach: hotelarskiej i turystki,

w grupach do 15 uczniów. Podczas realizacji programu istotne jest kształtowanie poczucia

odpowiedzialności uczniów za podejmozególnej uwagi na przestrzeganie obowiązujących przepisów

związanych z obsługą klientów w turystyce wiejskiej, organizacją usług turystycznych, a także bezp

eciwpożarową i ochroną środowiska. Tematykę ćwiczeń w poszczególnych działach należy traktować jako

propozycje, nauczyciel może opracować własne ćwiczenia, mlizacji w warunkach szkoły. W procesie nauczania-uczenia się wskazane jest organizowanie

wycieczek dydaktycznych do ystycznej w celu poznania rzeczywistych warunków pracy. Podczas realizacji programu naucza

orzys Internetu.

17

Proponuje się następujący podział godzin na realizację po nych:

L tematyczneOrientacyjna

liczba godzin

szczególnych działów tematycz

p. Działy

1. 47 Organizacja biura podróży 3. tyczne Usługi turys 30 4. Organizacja imprez turystycznych 25 5. Informacja turystyczna 22 6

20

. Bezpieczeństwo i higiena pracy, ochrona przeciwpożarowa oraz ochrona środowiska w turystyce

Razem 144 Podana w tabeli liczba godzin na realizację poszczególnych działów

ma

Pr

rowadzić sys

określonych kryteriów. i oceniania osiągnięć uczniów

zące poziomu i zakresu opanowania kształcenia.

że być dokonywana za

−

− ych projektów,

na:

− tów

ymagań dotyczących usług turystycznych, − przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska w turystyce wiejskiej.

charakter orientacyjny. Nauczyciel może wprowadzać zmiany w zależności od potrzeb edukacyjnych.

opozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów należy ptematycznie podczas realizacji programu nauczania przedmiotu, na

podstawieW wyniku procesu sprawdzania

uzyskuje się informacje dotycumiejętności określonych w szczegółowych celach

Kontrola i ocena osiągnięć uczniów mopomocą: sprawdzianów ustnych i pisemnych,

− testów osiągnięć szkolnych, − obserwacji uczniów podczas realizacji ćwiczeń,

prezentacji opracowan− sprawdzianów praktycznych.

Podczas oceniania osiągnięć uczniów należy zwracać uwagę− posługiwanie się podstawowymi pojęciami z zakresu obsługi turystów,

interpretowanie przepisów prawa związanych z obsługą klienw turystyce wiejskiej,

− przygotowanie, organizowanie i rozliczanie imprez turystycznych, − przestrzeganie w

18

W ocenie końcowej osiągnięć uczniów należy uwzględniać wyniki wszystkich stosowanych przez nauczyciela metod sprawdzania osiągnięć uczniów.

19

Literatura Alejziak B.: Organizacja i technika pracy biurowej w turystyce.

cji. Wydawnictwo WAM, Kraków. 2007

exis, Warszawa 2005 ołęgowski B., Janczała S.: Co każdy pracownik o ochronie

a S.: Co pracownik powinien wiedzieć o bhp. DDK, Gdańsk 2004 amer H.: Rozwój umiejętności społecznych. Jak skuteczniej yskutować i współpracować? Wydawnictwo Veda. Warszawa 1999. ansen A.: Bezpieczeństwo i higiena pracy. WSiP, Warszawa 1998 arosz E.: Ubezpieczenia w turystyce. Kompendium pilota wycieczek. roksenia, Kraków 2006 mita - Dziasek E. red.: Prawno-finansowe uwarunkowania prowadzenia sług turystycznych na polskiej wsi po akcesji do UE. Poradnik raktyczny. KCDRRiOW, Kraków 2004 ruczek Z., Walas B.: Promocja i informacja turystyczna. Proksenia, raków 2004 ruczek Z.: Obsługa ruchu turystycznego. Krakowska Szkoła Hotelarska, raków 2006 eyer B. (red.): Obsługa ruchu turystycznego. Wydawnictwo Naukowe WN, Warszawa 2006

Mikuta B., Sawicka B., Świątkowska M.: Usługi hotelarsko-turystyczne. Format-AB, Warszawa 2007 Mikuta B., Żelazna K.: Organizacja ruchu turystycznego na wsi. Format-AB, Warszawa 2004 Nalazek M., Moskała J.: Internet w turystyce, hotelarstwie - informatyka w hotelarstwie. Polskie Zrzeszenie Hoteli, Warszawa 2004 Sepkowska Z., Żurakowski F.: Przedsiębiorczość. Komunikacja interpersonalna. Istota przedsiębiorczości. Wyd. eMPi2 Poznań 2000 Sikora J.: Organizacja ruchu turystycznego na wsi. WSiP, Warszawa 1999 Sitek M.: Polityka ochrony środowiska w sektorze usług turystycznych w świetle prawa Unii Europejskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego. Olsztyn 2007 Stewart, J. (red.).: Mosty zamiast murów. Podręcznik komunikacji interpersonalnej. PWN. Warszawa, 2003.

Wydawnictwo ALBIS, Kraków 2002 Bernd L.: Sztuka komunikaBuchfelder M. A.: Podręcznik pierwszej pomocy. PZWL, Warszawa 2004 Cybula P.: Umowa o imprezę turystyczną. LexisNDprzeciwpożarowej wiedzieć powinien. ODDK, Gdańsk 2004 Dołęgowski B., JanczałOHdHJPKupKKKKMP

20

Sznajde 5 wietlikowska U. (red.): Agrot

rystycznych Krakowska Szkoła

2000

r M., Przezbórska L.: Agroturystyka. PWE, Warszawa 200urystyka. FAPA, Warszawa 2000 Ś

Turkiewicz: Organizacja imprez tuHotelarska, Kraków 1997

N, WarszawaZaręba D.: Ekoturystyka. Wydawnictwo Naukowe PWStrategia Rozwoju Turystyki na lata 2007–2013 Wykaz literatury należy aktualizować w miarę ukazywania się nowych pozycji wydawniczych.

21

ORGANIZACJA USŁUG NOCLEGOWYCH

ściowy i jakościowy bazy noclegowej w Polsce, dzaje i specyfikę wiejskiej bazy noclegowej,

− zepisów dotyczących kategoryzacji wiejskiej bazy

− czące wyposażenia różnych rodzajów

− yjnej, dokonać analizy możliwości adaptacji gospodarstwa wiejskiego na

ce odpowiedzialności za rzeczy gości obiektu noclegowego,

ać przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony

arunkujące

noclegowej w Polsce. Rodzaje i specyfika wiejskiej bazy noclegowej.

wiczenia: bazy noclegowej

Szczegółowe cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń (słuchacz) powinien umieć: − posłużyć się terminologią z zakresu hotelarstwa, − określić czynniki warunkujące rozwój hotelarstwa, − dokonać klasyfikacji hoteli według określonych kryteriów, określić stan ilo−− określić ro− określić kategorie wiejskiej bazy noclegowej,

dokonać analizy prnoclegowej,

− zastosować zasady klasyfikacji i standaryzacji bazy noclegowej, określić wymagania dotyobiektów bazy noclegowej,

− przygotować wniosek o przeprowadzenie kategoryzacji, przygotować obiekt do oceny kategoryzac

−potrzeby bazy noclegowej oraz do celów rekreacyjnych,

− zaplanować układ funkcjonalny i wyposażenie pokoi dla turystów, − wykonać prace związane z przygotowaniem pokoi dla turystów, − wykonać czynności związane z przyjmowaniem, meldowaniem oraz

wymeldowywaniem gości, − rozliczyć koszt pobytu gości w obiekcie noclegowym, − zastosować przepisy dotyczą

− zastosowprzeciwpożarowej w obiektach noclegowych.

Materiał nauczania

1. Baza noclegowa w Polsce Podstawowe pojęcia i definicje w hotelarstwie. Czynniki wrozwój hotelarstwa. Podział hoteli. Stan ilościowy i jakościowy bazy

Ć• Analizowanie stanu ilościowego i jakościowego

w Polsce. • Klasyfikowanie wybranych hoteli według określonych kryteriów.

22

2. Wiejska baza noclegowa Idea kategoryzacji wiejskiej bazy noclegowej, kategorie WBN. Podstawowe pojęcia. Przepisy prawa. Zadania Polskiej Federacji Turystyki Wiejskiej „Gospodarstwa Gościnne”. Rodzaje zakwaterowania. Minimalne wymagania dotyczące: pokoi gościnnych, pokoi grupowych,

ch jednostek mieszkalnych i przyzagrodowych pól Ocena

Analizowanie przepisów prawa dotyczących kategoryzacji wiejskiej

h wyposażenia wybranych obiektów

.

ktowanie. Układ oi gościnnych dla różnych

osażenie pokoi dziennych, ętrz budynków dla

ełnosprawnych. Przygotowanie gospodarstwa wie

•

•

•

gowej wie agroturystycznym i innych obiektach

ia związane

samodzielnynamiotowych. Zasady zgłaszania obiektów do kategoryzacji. kategoryzacyjna. Ćwiczenia: •

bazy noclegowej. • Wypełnianie wniosku o przeprowadzenie kategoryzacji. • Określanie wymagań dotyczącyc

wiejskiej bazy noclegowej. • Rozpoznawanie oznaczeń kategorii WBN• Rozpoznawanie piktogramów informujących o dodatkowych

udogodnieniach w obiekcie noclegowym. 3. Planowanie przestrzeni mieszkalnej

nizacja, projePodstawowe pojęcia: adaptacja, moderfunkcjonalny pomieszczeń. Urządzanie pok

rup gości. Wyposażenie łazienek. Wypgwykorzystanie balkonów i tarasów. Przystosowanie wnpotrzeb osób niep

jskiego dla potrzeb turystyki. Ćwiczenia: Analizowanie dokumentacji projektowej pomieszczeń bazy

noclegowej. • Sporządzanie planu adaptacji pomieszczeń dla potrzeb bazy

noclegowej. • Planowanie wyposażenia pokoi dla turystów.

Planowanie wyposażenia łazienek i innych pomieszczeń. • Planowanie przystosowania budynku do potrzeb osób

niepełnosprawnych. Wykorzystywanie programów komputerowych do aranżacji wnętrz.

4. Organizacja pracy w wiejskiej bazie nocleOrganizacja pracy w gospodarstnoclegowych. Systemy pracy, harmonogramy pracy. Zadan

23

z przyjęciem gościa, jego zameldowaniem, opieką w czasie pobytu i rozliczeniem kosztów pobytu. Sprzęt, środki i technika utrzymywania czystości. Dekoracje pomieszczeń - świąteczne, okolicznościowe i stałe. Odpowiedzialność obiektu hotelarskiego. Odpowiedzialność materialna pra

•

omputerowe, faks, kopiarka, telefony. Wy

acyjno-reklamowe. Ła

unkowa, rachunki, faktury. Zb

. Zestaw podstawowej literatury tematycznej. Uwagi o realizacji

o cja usług noclegowych obejmuje treści dotycz w Polsce, planowania prz zeni m iej bazie noclegowej.

j w korelacji z przedm tami: Organizacja turystyki wiejskiej, Obsługa ruchu turystycznego ora zyk obcy zawodowy. Kształtowanie umiejętności wynikających ze szczegółowych celów ksz

cych metod nauczania: wykładu formacyjnego, pokazu z instruktażem, pokazu z objaśnieniem, dyskusji ydaktycznej, metody projektów i ćwiczeń praktycznych.

ekcie noclegowym,

cowników. Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej. Ćwiczenia:

Przygotowywanie pomieszczeń dla określonej grupy turystów. • Wykonywanie dekoracji pomieszczeń w zależności od okoliczności. • Wypełnianie książki meldunkowej. • Obliczanie kosztów prowadzenia usług noclegowych.

Środki dydaktyczne Urządzenia biurowe: zestawy k

posażenie pokoju noclegowego. Zestawy pościeli i ręczników. Wyposażenie uzupełniające i dekoracyjne. Materiały inform

zienka z podstawowym zestawem urządzeń i środków higieniczno-sanitarnych. Wzory dokumentów: książka meld

iór przepisów prawa dotyczących usług hotelarskich. Przykładowe cenniki usług turystycznych

Pr gram przedmiotu Organizaące bazy noclegowej estr

ieszkalnej oraz organizacji pracy w wiejskZa ęcia dydaktyczne należy realizować io

z Ję

tałcenia wymaga stosowania różnych metod i form pracy z uczniami oraz właściwego doboru środków dydaktycznych.

Wskazane jest stosowanie następująind

W trakcie realizacji programu przedmiotu należy zwracać szczególną uwagę na kształtowanie umiejętności: − organizowania pracy obi

24

−

łtowanie postaw uczniów takich jak: org

ykonywać w grupach do 15 uczniów, w zespołach 2-3

u istotne jest kształtowanie poczucia yzje oraz zwracanie

e obowiązujących przepisów iej bazy noclegowej, a także przepisów

be

pro pracować własne ćwiczenia, możliwe do

noclegowych oraz prezentowanie filmów dotycz

ko

Lp. Działy tematyczne

Orientacyjna liczba godzin

kompleksowej obsługi gości, − utrzymania czystości i porządku w obiekcie noclegowym. Bardzo ważne jest także kszta

anizowanie pracy, dbałość i porządek na stanowisku pracy, rzetelność i odpowiedzialność za jakość pracy, umiejętność współpracy w zespole.

Zajęcia powinny odbywać się w pracowni hotelarskiej. Ćwiczenia należy wosobowych.

Podczas realizacji programodpowiedzialności uczniów za podejmowane decszczególnej uwagi na przestrzeganizwiązanych z organizacją wiejsk

zpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej. Tematykę ćwiczeń w poszczególnych działach należy traktować jako pozycje, nauczyciel może o

realizacji w warunkach szkoły. W procesie nauczania-uczenia się wskazane jest organizowanie

wycieczek dydaktycznych do hoteli, pensjonatów oraz innych obiektów ących usług

noclegowych. Podczas realizacji programu nauczania należy wdrażać uczniów do

samodzielnej pracy, zachęcać do studiowania literatury zawodowej oraz rzystania z zasobów Internetu. Proponuje się następujący podział godzin na realizację

poszczególnych działów tematycznych:

1. Baza noclegowa w Polsce 16 2. Wiejska baza noclegowa 22 3. Planowanie przestrzeni mieszkalnej 32 4. Organizacja pracy w wiejskiej bazie

noclegowej

36 Razem 106

Podana w tabeli liczba godzin na realizację poszczególnych działów ma charakter orientacyjny. Nauczyciel może wprowadzać zmiany w zależności od potrzeb edukacyjnych.

25

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć

należy prowadzić

oceniania osiągnięć uczniów

tności określonych w szczegółowych celach kształcenia.

oraz

edukacyjnych ucznia Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów

systematycznie podczas realizacji programu nauczania przedmiotu, na podstawie określonych kryteriów.

W wyniku procesu sprawdzania iuzyskuje się informacje dotyczące poziomu i zakresu opanowania umieję

Kontrola i ocena osiągnięć uczniów może być dokonywana za pomocą: − sprawdzianów ustnych i pisemnych, − testów osiągnięć szkolnych, − obserwacji uczniów podczas realizacji ćwiczeń, − prezentacji opracowanych projektów, − sprawdzianów praktycznych.

Podczas oceniania osiągnięć uczniów należy zwracać uwagę na: − posługiwanie się podstawowymi pojęciami z zakresu kategoryzacji

wiejskiej bazy noclegowej, − stosowanie przepisów prawa związanych z prowadzeniem usług

noclegowych, − określanie wymagań dotyczących wyposażenia różnych rodzajów

obiektów wiejskiej bazy noclegowej, − przygotowywanie pomieszczeń dla turystów, − przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy

ochrony przeciwpożarowej. W ocenie końcowej osiągnięć uczniów należy uwzględniać wyniki

wszystkich stosowanych przez nauczyciela metod sprawdzania osiągnięć uczniów.

26

Literatura orne H., Doliński A.: Organizacja turystyki. WSiP, Warszawa

arszawa 2003 dzenia

cesji do UE. Poradnik

zawa

ndacja

Usługi hotelarsko-turystyczne.

MikAB,

telarstwie. PZH

SikoPAR

a lata 2007–2013

Świ a 2000

TurWa

Wa. Warszawa 2000

BGaworecki W. W.: Turystyka. PWE, WKmita - Dziasek E. red.: Prawno-finansowe uwarunkowania prowausług turystycznych na polskiej wsi po akpraktyczny. KCDRRiOW, Kraków 2004

sKnowles T.: Zarządzanie hotelarstwem i gastronomią. PWE, War2001 Majewski J.: Agroturystyka to też biznes. Fundacja Wspomagania Wsi, Warszawa 2000 Majewski J., Lane B.: Turystyka wiejska i rozwój lokalny. FuFundusz Współpracy, Poznań 2001 Mikuta B., Sawicka B., Świątkowska M.: Format-AB, Warszawa 2007

uta B., Żelazna K.: Organizacja ruchu turystycznego na wsi. Format- Warszawa 2004

Oparka S., Nowicka T.: Organizacja i technika pracy w hoWarszawa 2005 Sikora J.: Organizacja ruchu turystycznego na wsi. WSiP, Warszawa

ra J., Kajszczak W.: Kwatera agroturystyczna. Poradnik praktyczny P. Warszawa 2001

Strategia Rozwoju Turystyki nhttp://www.mg.gov.pl/Turystyka/Strategia+turystyki/

etlikowska U. (red.): Agroturystyka. FAPA, WarszawSznajder M., Przezbórska L.: Agroturystyka. PWE, Warszawa 2005

ystyka rekreacyjna oraz turystyka specjalistyczna. Pr. zb. MRiRW, rszawa 2003

Witkowski Cz.: Hotelarstwo cz. 1 – Podstawy hotelarstwa. WSE rszawa 2002

Zaręba D.: Ekoturystyka. Wydawnictwo Naukowe PWN

się nowych Wykaz literatury należy aktualizować w miarę ukazywaniapozycji wydawniczych.

27

ŻYWIENIE TURYSTÓW

średnią rację pokarmową dla określonej grupy osób,

− rystów,

dukowanej we własnym

− zorganizować prace związane z żywieniem turystów,

− o - raz przepisami

− lędnieniem potraw dietetycznych j produkcji,

określić rodzaje świadczeń żywieniowych dla osób korzystających rystycznych i innych

ługi gości, zorganizować przyjęcia okolicznościowe,

ać zasady higieny i etyki zawodowej podczas obsługi

− ości przystosowania pomieszczeń przeznaczonych do

− turystów zgodnie z wymaganiami sanitarno - ,

ochrony ące żywienia

turystów.

Szczegółowe cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń (słuchacz) powinien umieć: − zastosować zasady racjonalnego żywienia, − określić zapotrzebowanie organizmu na składniki pokarmowe, − obliczyć wartość energetyczną produktów, posiłków i potraw, − określić normy żywienia na składniki pokarmowe i produkty

spożywcze, − obliczyć− ułożyć jadłospis dla określonej grupy turystów,

dokonać kalkulacji żywienia tu− zaplanować zaopatrzenie w produkty żywnościowe

z uwzględnieniem żywności progospodarstwie rolnym,

− zastosować zasady przechowywania surowców i potraw, sporządzić potrawy i napoje zgodnie z wymaganiami sanitarnhigienicznymi (HACCP), standardami jakości obezpieczeństwa zdrowotnego żywności,

− określić przyczyny zatruć pokarmowych, przygotować posiłki z uwzgi regionalnych oraz przetworów własne

−z wypoczynku w gospodarstwach agrotuobiektach turystyki wiejskiej,

− zagospodarować odpady żywnościowe pokonsumpcyjne, zgodnie z zasadami ochrony środowiska,

− przygotować pomieszczenia do żywienia turystów, − zastosować zasady nakrywania stołów do różnych posiłków, − zastosować zasady podawania potraw i obs−− zastosow

konsumentów, określić możliwżywienia turystów w domowym gospodarstwie wiejskim, zorganizować żywienie higienicznymi dotyczącymi żywienia zbiorowego

− zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska dotycz

28

Materiał nauczania

. Podstawy żywienia człowieka dników pokarmowych

wiczenia: ryzowanie składników pokarmowych i określanie ich roli

• zaju diety.

• osztów żywienia turystów.

odzaje świadczeń żywieniowych. Źródła zaopatrzenia w produkty spożywczych.

a: • Planowanie sposobów przechowywania różnych produktów

spożywczych. • Planowanie działań na rzecz zapewnienia bezpieczeństwa

zdrowotnego żywności. • Ocenianie organoleptyczne produktów i potraw. • Zabezpieczanie i przechowywanie prób do kontroli żywności.

1Znaczenie nauki o żywieniu człowieka. Rola skław prawidłowym funkcjonowaniu organizmu. Wartość odżywcza produktów spożywczych. Normy żywienia i ich zastosowanie. Zasady układania jadłospisów. Podstawy żywienia dietetycznego. Planowanie żywienia różnych grup turystów. Zwyczaje żywieniowe w Polsce i na świecie. Ć• Charakte

w funkcjonowaniu organizmu. • Rozróżnianie grup produktów spożywczych i ocenianie ich wartości

odżywczej dla każdej grupy produktów. • Określanie normy żywienia na składniki pokarmowe i produkty

spożywcze. • Obliczanie średniej dziennej racji pokarmowej dla rodziny z dwojgiem

dzieci w wieku szkolnym, na podstawie tabel racji pokarmowych. • Układanie jadłospisów dla określonej grupy turystów.

Układanie jadłospisów dla osób stosujących różnego rod• Planowanie wyżywienia dla osób dorosłych, korzystających

z określonych form wypoczynku. Obliczanie k

2. Organizacja i higiena sporządzania potraw Rżywnościowe. Zasady przechowywania produktów Przyrządzanie potraw zgodnie z wymaganiami sanitarno - higienicznymi (HACCP). Ocena organoleptyczna produktów i potraw. Sposoby zagospodarowania odpadów pokonsumpcyjnych. Przyczyny zatruć pokarmowych. Ćwiczeni

29

• Planowanie zagospodarowywania odpadów żywności.

3. o stołu, obsługa gości

do sowanie bielizny, zastawy stołowej oraz sprzętu

Na ów. Zasady obsługi konsumenta.

i ku

wiczenia: onsumpcyjnej do podawania posiłków.

naczyń stołowych. m

ugi konsumentów, ej strony gościa siedzącego

ienia turystów ści o zakładach żywienia zbiorowego. Podział

• Analizowanie przyczyn zatruć pokarmowych i sposobów ich eliminowania.

Zasady nakrywania d

Przygotowanie sali konsumpcyjnej do spożywania posiłków. Rodzaje, bór i zasto

pomocniczego. Zasady utrzymania czystości zastawy stołowej. krywanie stołu do różnych posiłk

Przyjęcia okolicznościowe i ich organizacja. Poziom ltura obsługi turystów.

Ć• Przygotowywanie sali k• Dobieranie bielizny stołowej w zależności od okoliczności, wielkości

i kształtu stołów. Dobieranie naczyń stołowych do podawania różnych potraw

i napojów. •

• Posługiwanie się sprzętem pomocniczym podczas podawania posiłków.

• Organizowanie prac związanych ze zmywaniem• Nakrywanie stołu obrusami, porcelaną, sztućcami i szkłem stołowy

w zależności od rodzaju podawanych potraw i napojów. • Stosowanie prawidłowego kierunku obsł

wykonywanie czynności z prawej i lewprzy stole.

• Nakrywanie stołu na określone przyjęcie okolicznościowe. • Układanie menu na różnego rodzaju przyjęcia.

. Przygotowanie pomieszczeń do żyw4Podstawowe wiadomoprzestrzenny zakładu żywienia zbiorowego. Wyposażenie pomieszczeń zakładu żywienia zbiorowego. Czynności porządkowe wykonywane w zakładzie żywienia zbiorowego. Zasady organizowania żywienia zbiorowego turystów w pomieszczeniach gospodarstwa domowego rolnika.

30

Ćw

darstwie wiejskim, zgodnie z zasadami

h do żywienia. Ze

serwety, serwetki, bieżniki, itp. estaw naczyń stołowych do podawania potraw.

łowa do ś lacji, przystawek, ćce do serwowan wania posiłków.

N z ch i gorących. SzkłoR wPRegulaminy dotycz sali konsumpcyjnej. Tab

edmiotu Żywienie turystów obejmuje treści dotyczące zasad żywienia człowieka, sporządzania potraw, nakrywania stołu

óżnych metod i form pracy z uczniami oraz właściwego doboru środków dydaktycznych.

iczenia: • Sporządzanie schematu układu funkcjonalnego zakładu żywienia

zbiorowego. • Wyznaczanie dróg, po których poruszają się pracownicy w zakładzie

żywienia zbiorowego. • Planowanie wyposażenia pomieszczeń w zakładzie żywienia

zbiorowego. • Planowanie codziennych i okresowych czynności wykonywanych

w zakładzie żywienia zbiorowego. • Sporządzenie planu przystosowania pomieszczeń do żywienia

turystów w domowym gospofunkcjonowania zakładu żywienia zbiorowego.

Środki dydaktyczne Plansze, foliogramy, modele, atrapy, dotyczące żywności, żywienia i obsługi konsumentów. Produkty spożywcze. Zestaw urządzeń, mebli i sprzętu do wyposażenia stanowisk w pomieszczeniach przeznaczonyc

staw bielizny stołowej do nakrywania stołów w sali konsumpcyjnej: moltony, obrusy,ZZastawa stoSztu

niadania, obiadu, koia potraw i konsumo

deserów.

ac ynia szklane do napojów zimny stołowe do napojów alkoholowych.

ek izyty niezbędne do nakrywania stołów. rzepisy prawa dotyczące usług żywieniowych.

ące organizacji pracy w pracowni żywienia i

ele wartości odżywczych produktów. Uwagi o realizacji

Program prz

i obsługi gości oraz przygotowania pomieszczeń do żywienia turystów. Program przedmiotu należy realizować w korelacji z przedmiotami:

Produkcja roślinna, Produkcja zwierzęca, Organizacja usług noclegowych oraz Obsługa ruchu turystycznego.

Kształtowanie umiejętności wynikających ze szczegółowych celów kształcenia wymaga stosowania r

31

Wskazane jest stosowanie następujących metod nauczania: wykładu informacyjnego, pokazu z instruktażem, pokazu z objaśnieniem, dyskusji dydaktycznej oraz ćwiczeń praktycznych.

ć ćwiczenia, w grupach do 15 osób. zwracać szczególną uwagę na

przepisów związanych z organizacją

chrony środowiska. ć jako

re wycieczek dydaktycznych do zak

pro

Lp

Zajęcia należy prowadzić w pracowni żywienia. Uczniowie powinni wykonywa Podczas realizacji programu należy przestrzeganie obowiązującychżywienia turystów, a także przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz o Tematykę ćwiczeń w poszczególnych działach należy traktowapropozycję, nauczyciel może opracować własne ćwiczenia możliwe do

alizacji w warunkach szkoły. W procesie nauczania - uczenia się wskazane jest organizowanie

ładów żywienia zbiorowego: restauracji samodzielnych, restauracji prowadzonych w hotelach i pensjonatach oraz kuchni i jadalni w gospodarstwach domowych rolników

wadzących żywienie turystów. Podczas realizacji programu nauczania należy wdrażać uczniów do samodzielnej pracy, zachęcać do studiowania literatury zawodowej oraz korzystania z zasobów Internetu.

Proponuje się podział godzin na realizację poszczególnych działów tematycznych:

. Działy tematyczne Orientacyjna liczba godzin

1. Podstawy żywienia człowieka 35 2. Organizacja i higiena sporządzania potraw 35 3. Zasady nakrywania do stołu, obsługa gości 35 4. Przygotowanie pomieszczeń do żywienia turystów 31

Razem 136

Podana w tabeli liczba godzin na realizację poszczególnych działów tematycznych mają charakter orientacyjny. Nauczyciel może wprowadzić zmiany, mające na celu dostosowanie programu do potrzeb edukacyjnych.

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć edukacyjnych ucznia. Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów należy prowadzić systematycznie podczas realizacji programu nauczania przedmiotu, na podstawie określonych kryteriów.

32

W wyniku procesu sprawdzania i oceniania osiągnięć uczniów

ałcenia.

ia osiągnięć uczniów należy zwracać uwagę na:

zbędnych ych

podstawowych wymagań sanitarno - higienicznych

otowywanych potraw i posiłków,

ia

uzyskuje się informacje dotyczące poziomu i zakresu opanowania umiejętności określonych w szczegółowych celach kszt

Kontrola i ocena osiągnięć uczniów może być dokonywana za pomocą: − sprawdzianów ustnych i pisemnych, − testów osiągnięć szkolnych, − obserwacji uczniów podczas realizacji ćwiczeń, − sprawdzianów praktycznych. Podczas ocenian− przestrzeganie zasad racjonalnego żywienia polegających na

systematycznym dostarczaniu do organizmu wszystkich nieskładników odżywczych w ilościach i proporcjach odpowiadającjego potrzebom,

− przestrzeganiemających na celu zapewnienie właściwego bezpieczeństwa i wysokiej jakości zdrowotnej przyg

− przestrzeganie zasad kultury osobistej i etyki zawodowej podczas obsługi konsumentów,

− przygotowanie i użytkowanie pomieszczeń przeznaczonych do żywienia turystów zgodnie z wymaganiami ergonomii,

− przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska. W ocenie końcowej osiągnięć uczniów należy uwzględnić wyniki

wszystkich stosowanych przez nauczyciela metod sprawdzanosiągnięć uczniów.

33

Literatura rens-Azeve U.: Technologia gastronomiczna. Część I, II, II.

i usługi

B

Ja

Kmus cznych na polskiej wsi po akcesji do UE. Poradnik

Kn larstwem i gastronomią. PWE, Warszawa

Ko .: Problematyka konsumenta

Wa 1999

Pie łowy A.: Racjonalne żywienie rodziny.

Sik SiP, Warszawa

Su a. Wydawnictwo Rea, Warszawa 2004

zaj

p

AWydawnictwo Rea, Warszawa 1998 Babicz-Zielińska E., Nazarewicz R., Rybowska A.: Żywienie żywieniowe w turystyce. Wydawnictwo Akademii Morskiej, Gdynia 2003

urzyński T., Graczyński K., Graczyńska L.: Turystyka rekreacyjna oraz turystyka specjalistyczna. DEKA, Kraków 2003 Flis K.: Podstawy żywienia człowieka. WSiP, Warszawa 1999 Flis K.: Technologia gastronomiczna z towaroznawstwem. WSiP, Warszawa 1997 Gasik A.: Żywienie rodziny wiejskiej. Wydawnictwo TUL, Warszawa 1994 Grzesińska W.: Żywienie w turystyce. WSiP, Warszawa 1999

rgoń R.: Obsługa konsumenta. Część I i II. WSiP, Warszawa 2000 rgoń R.: OrganJa izacja i technika usług gastronomicznych. WSiP,

Warszawa 1992 Kania J,, Vinohradnik K., Bogusz M., Hofman M.: Agroturystyka i usługi towarzyszące. MSDR, Kraków 2005

ita - Dziasek E. red.: Prawno-finansowe uwarunkowania prowadzenia ług turysty

praktyczny. KCDRRiOW, Kraków 2004 owels T.: Zarządzanie hote

2001 łłajtis–Dołowy A., Gulińska E

w nauczaniu racjonalnego żywienia. Zbiór konspektów. PTEGD, rszawa

Kunachowicz H.: Zasady żywienia człowieka. WSiP, Warszawa 2000 truszka B., Kołłajtis-Do

Hortpress, Warszawa 1995 ora J.: Organizacja ruchu turystycznego na wsi. W

1999 Sznajder M., Przezbórska L.: Agroturystyka. PWE, Warszawa 2005

perczyńska E.: Zasady żywieniSzczepańska A.: Racjonalne żywienie rodziny. Część I i II. Konspekty do

ęć. Wydawnictwa CDiEwR, Kraków 1993 Świetlikowska U.: Agroturystyka. FAPA, Warszawa 2000

Wykaz literatury należy aktualizować w miarę ukazywania się nowych ozycji wydawniczych.

34

PRODUKCJA ROŚLINNA

− ie gospodarcze produktów rolniczych i ogrodniczych

Rolniczej,

− oły uprawek do warunków glebowych

ślin uprawnych

scharakteryzować nawozy organiczne i mineralne oraz określić ich i glebę,

rolnym zgodnie z zasadami Zwykłej Dobrej Praktyki Rolniczej,

e choroby, szkodniki i chwasty roślin

ospodarstwie

ych do warunków klimatyczno-twa rolnego,

kcji roślinnej w gospodarstwie,

y pomocnicze do dekoracji

Szczegółowe cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń (słuchacz) powinien umieć:

określić znaczenw turystyce wiejskiej,

− wyjaśnić zasady Zwykłej Dobrej Praktyki − scharakteryzować klimatyczne i glebowe czynniki siedliska i określić

ich wpływ na wzrost, rozwój i plonowanie roślin, określić rodzaje zabiegów agrotechnicznych, dobrać uprawki lub zesp−i wymagań poszczególnych gatunków roi ogrodniczych,

−oddziaływanie na rośliny

− zaplanować i zorganizować kompleksowe nawożenie w gospodarstwie

− rozpoznać podstawowuprawnych i ogrodniczych,

− zastosować metody i środki ochrony roślin zgodnie z zasadami Zwykłej Dobrej Praktyki Rolniczej,

− zaplanować zmianowanie roślin oraz płodozmian w grolnym,

− rozpoznać i scharakteryzować grupy i gatunki roślin uprawnych oraz roślinność łąk i pastwisk,

− dobrać gatunki i odmiany roślin uprawnglebowych i ekonomicznych gospodars

− zaplanować wielkość produ− zaplanować i zorganizować produkcję roślin zbożowych, okopowych,

przemysłowych i pastewnych, − dobrać gatunki i odmiany roślin ogrodniczych do warunków

klimatyczno-glebowych i ekonomicznych gospodarstwa rolnego, − określić zasady i metody produkcji materiału szkółkarskiego

i rozmnożeniowego roślin ogrodniczych, − przygotować pomieszczenia, osłony, podłoża i pojemniki do produkcji

roślin ogrodniczych, − wykonać prace związane z zakładaniem i pielęgnacją upraw roślin

ogrodniczych w gruncie, w pomieszczeniach i pod osłonami, dobrać rośliny ozdobne oraz materiał−

wnętrz,

35

− scharakteryzować sposoby zakładania i pielęgnowania terenów zieleni,

− obsłużyć maszyny i urządzenia stosowane w produkcji roślinnej,

− zepisy bezpieczeństwa zdrowotnego żywności, bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz

e produkcji i przechowywania produktów

dy Zwykłej Dobrej raktyki Rolniczej.

hniczne ele i zadania uprawy roli. Rodzaje zabiegów uprawowych. Zespoły

prawa różnych typów gleb. Podział i charakterystyka Zasady stosowania

wy

− scharakteryzować zasady i metody prowadzenia gospodarstwa ekologicznego,

− dobrać i zastosować ekologiczne metody produkcji roślinnej, − obliczyć opłacalność produkcji roślinnej,

zastosować pr

ochrony środowiska dotyczącrolniczych i ogrodniczych.

Materiał nauczania 1. Wiadomości wstępne Znaczenie gospodarcze produkcji roślinnej. ZasaP 2. Czynniki środowiska Klasyfikacja czynników środowiska. Klimatyczne czynniki środowiska. Pogoda i jej przewidywanie. Powstawanie i kształtowanie się gleb. Profile glebowe, skład i właściwości gleb. Klasyfikacja gleb w Polsce. Ochrona gleb zgodnie ze Zwykłą Dobrą Praktyką Rolniczą. Ćwiczenia: • Prognozowanie pogody na podstawie zjawisk meteorologicznych. • Rozpoznawanie rodzajów gleb. • Ocenianie przydatności rolniczej gleb. 3. Zabiegi agrotecCuprawek. Unawozów organicznych i mineralnych. i przechowywania nawozów organicznych i mineralnych. Cele i zadania ochrony roślin. Choroby i szkodniki roślin uprawnych i ogrodniczych. Rodzaje i szkodliwość chwastów. Metody i środki ochrony roślin uprawnych i ogrodniczych. Integrowana ochrona roślin. Maszyny i urządzenia stosowane podczas zabiegów agrotechnicznych. Bezpieczeństwo i higiena pracy oraz ochrona środowiska podczas

konywania zabiegów agrotechnicznych.

36

Ćw

kompleksowego nawożenia w gospodarstwie rolnym. szkodników i chwastów roślin uprawnych

pieczeństwo zdrowotne żywności. Znaczenie gospodarcze przyrodnicze użytków zielonych. Roślinność użytków zielonych. Podział

żytkowania użytków zielonych. Maszyny i urządzenia

zg obrej Praktyki Rolniczej. Opłacalność

pro nnej.

Ćw

tyczno-

Rozpoznawanie najczęściej występujących chorób, szkodników i chwastów roślin uprawnych oraz dobieranie sposobów zapobiegania

iczenia: • Planowanie zespołów uprawek dla wybranych gatunków roślin

uprawnych i ogrodniczych. • Rozpoznawanie nawozów mineralnych.

Obliczanie zapotrzebowania na nawozy• mineralne (czysty składnik i masa towarowa). Planowanie•

• Rozpoznawanie chorób, i ogrodniczych.

4. Zmianowanie i płodozmian Czynniki zmianowania. Dobór roślin w strukturze zasiewów. Zasady stosowania zmianowań i płodozmianów w gospodarstwie. Ćwiczenia: • Opracowywanie przykładowych zmianowań roślin. • Obliczanie struktury zasiewów w gospodarstwie. 5. Technologie produkcji roślinnej Znaczenie gospodarcze zbóż, roślin okopowych, przemysłowych i pastewnych. Charakterystyka biologiczna zbóż, roślin okopowych, przemysłowych i pastewnych. Technologie produkcji roślin: zbożowych, okopowych, przemysłowych i pastewnych. Dobór odmian roślin uprawnych do warunków klimatyczno-glebowych. Zabiegi agrotechniczne, zbiór i przechowywanie. Standardy jakościowe produkcji roślinnej, bezi i zasady ustosowane w produkcji roślinnej. Gospodarowanie na użytkach zielonych

odnie z zasadami Zwykłej Dprodukcji zbóż, okopowych, przemysłowych i pastewnych. Dokumentacja

dukcji rośli

iczenia: • Rozpoznawanie gatunków roślin uprawnych. • Rozpoznawanie nasion zbóż, roślin okopowych, przemysłowych

i pastewnych. klima• Dobieranie odmian roślin uprawnych do warunków

glebowych gospodarstwa rolnego. •

37

i zwalczania. • Planowanie zabiegów agrotechnicznych związanych z uprawą zbóż,

roślin okopowych, przemysłowych i pastewnych. • Obliczanie opłacalności produkcji zbóż, roślin okopowych,

przemysłowych i pastewnych. • Rozpoznawanie gatunków traw, roślin motylkowych, ziół i chwastów

występujących na łąkach i pastwiskach. • Układanie mieszanek nasiennych do zagospodarowania łąk

i pastwisk. 6. Podstawy ogrodnictwa

gospodarcze roślin ogrodniczych. Charakterystyka

ro

arzyw i roślin ozdobnych. ozdobnych.

y produktów owoców, warzyw i roślin ozdobnych. Maszyny

oracje kowych. Kwietniki i trawniki

łoty oraz inne nasadzenia trwałe eni. Opłacalność produkcji

y pracy, bezpieczeństwa środowiska dotyczące produkcji

życia owoców

yw i roślin

oślin ozdobnych do rodzaju terenu zieleni.

Znaczenie biologiczna grup i gatunków roślin ogrodniczych. Sposoby rozmnażania ślin ogrodniczych. Rodzaje osłon, podłoża i pojemniki stosowane

w uprawach ogrodniczych. Zasady i metody zakładania i prowadzenia upraw ogrodniczych w gruncie, w pomieszczeniach i pod osłonami. Terminy, techniki i sposoby zbioru owoców, wZasady i sposoby przechowywania owoców, warzyw i roślin

asady i sposoby sortowania, pakowania i sprzedażZogrodniczych. Produkcja i urządzenia stosowane w produkcji ogrodniczej. Zasady integrowanej produkcji owoców i warzyw. Zasady układania kompozycji roślinnych. Rodzaje i sposoby wykonywania wyrobów bukieciarskich. Dekwnętrz - zastosowanie kwiatów i roślin donicz- zakładanie oraz pielęgnowanie. Żywopw ogrodach. Zasady konserwacji terenów zielogrodniczej. Przepisy bezpieczeństwa i higienzdrowotnego żywności i ochrony ogrodniczej. Ćwiczenia: •

gatunkach owoców i warzyw. Porównywanie zawartości składników odżywczych w podstawowych

• nych dotyczących spoi warzyw. Analizowanie danych statystycz

• ozdobnych. Rozpoznawanie gatunków i odmian owoców, warz

• nych w ogrodnictwie. • Planowanie zakładania i prowadzenia upraw ogrodniczych na

pods

Porównywanie rodzajów osłon stosowa

tawie instrukcji technologicznych. • Układanie kompozycji z suszonych kwiatów do dekoracji stołu. • Dobieranie r

38

• Obliczanie opłacalności produkcji ogrodniczej. 7. Ekologiczne metody produkcji roślinnej

ospodarcze rolnictwa ekologicznego. Przepisy

rojektu przystosowania gospodarstwa rolnego do

ekologicznego. •

Śro

Atlasy chorób, szkodników i chwastów roślin uprawnych i ogrodniczych.

Kry

Pojęcie i znaczenie gprawa dotyczące rolnictwa ekologicznego. Kryteria rolnictwa ekologicznego. Zasady kontroli i certyfikacji produktów w gospodarstwie ekologicznym. Dobór gatunków i odmian roślin uprawnych i ogrodniczych do produkcji ekologicznej. Sąsiedztwo i następstwo roślin uprawnych i ogrodniczych. Zabiegi agrotechniczne w gospodarstwie ekologicznym. Ekologiczne metody produkcji w ogrodnictwie. Zbiór i przechowywanie surowców roślinnych. Metody przetwarzania ekologicznych surowców roślinnych. Opłacalność ekologicznej produkcji roślinnej. Dotacje w rolnictwie ekologicznym. Ćwiczenia: • Opracowywanie p

ekologicznej produkcji. • Wypełnianie wniosku o dotację na dofinansowanie kosztów

prowadzenia gospodarstwa Planowanie sąsiedztwa i następstwa roślin.

• Obliczanie opłacalności ekologicznej produkcji roślinnej. Środki dydaktyczne Przyrządy kontrolno-pomiarowe do określania: czynników meteorologicznych, właściwości gleb, jakości materiału siewnego. Mapy dzielnic rolniczo-klimatycznych Polski. Mapy glebowo-rolnicze. Modele i plansze profili glebowych. Próbki nawozów mineralnych i ekologicznych.

dki ochrony roślin. turalne środki ochrony roNa ślin.

Zestawy nasion roślin uprawnych i ogrodniczych. Plansze przedstawiające przykładowe płodozmiany.

Atlasy roślin uprawnych oraz roślin ogrodniczych. teria Rolnictwa Ekologicznego.

Materiały informacyjne dotyczące upraw ekologicznych. Atestowane produkty ekologiczne prawidłowo oznakowane. Kalendarz biodynamiczny. Specjalistyczne programy komputerowe. Maszyny i narzędzia do uprawy gleby, nawożenia, ochrony i zbioru roślin.

39

Maszyny i urządzenia do produkcji roślinnej stosowane w gospodarstwie ekologicznym. Maszyny i narzędzia do zakładania i pielęgnowania terenów zieleni. Katalogi i instrukcje obsługi maszyn i narzędzi rolniczych i ogrodniczych.

ktażem, metody projektów oraz ćwiczeń praktycznych.

decyzji, logicznego myślenia, samodzielnego planowania pracy, pracy w zespole, źródeł informa

procesie naucz skazane jest ow c o gospodarstw rolnych, ekologicznych i a tu

m ególnych działach należy traktow jako pr z cować własne ćwiczenia, moż do re a

d leży przygotować ucznia do po m ro n

W procesie nauczania -uczenia się należy zwrac agę a

zabiegów agrotechnicznych

ejskiej. Szczególnie dotyczy to czenie przywiązuje się do

ści, a kontrolę jakości przeprowadza

Uwagi o realizacji Program przedmiotu Produkcja roślinna obejmuje treści dotyczące

organizacji produkcji roślinnej w gospodarstwie rolnym. Podczas realizacji programu przedmiotu proponuje się stosowanie

następujących metod nauczania: wykładu informacyjnego, dyskusji dydaktycznej, tekstu przewodniego, pokazu z objaśnieniem i pokazu z instruZastosowanie tych metod sprzyja kształtowaniu umiejętności podejmowania

korzystania z różnych ania-uczenia się w

cji. rganizowanie W

ycie zek dydaktycznych dgro rystycznych. Te atykę ćwiczeń w poszcz ać

opo ycje, nauczyciel może opra liwealiz cji w warunkach szkoły.

mu naPo czas realizacji progradejślin

owania samodzielnych decyzji dotyczących organizacji produkcjiej w gospodarstwie rolnym.

ać szczególną uwn : − określanie wpływu czynników środowiska na wzrost, rozwój

i plonowanie roślin rolniczych i ogrodniczych, planowanie i wykonywanie −

w gospodarstwie rolnym, − opracowywanie planu zmianowań dostosowanych do warunków

przyrodniczych i organizacyjno-ekonomicznych gospodarstwa rolnego,

− planowanie i organizowanie produkcji roślinnej, − zakładanie i pielęgnowanie ogrodu warzywnego oraz sadu

przydomowego, − planowanie i stosowanie ekologicznych metod produkcji roślinnej.

W trakcie realizacji treści kształcenia należy uświadomić uczniom, że Polska, powinna zintensyfikować działania dostosowujące nasz kraj do wymagań jednolitego rynku Unii Europ

e znaprodukcji żywności, ogromnbezpieczeństwa zdrowotnego żywno

40

się na wszystkich etapach produkcji, począwszy od gospodarstwa rolnym należy prowadzić

do lają żywność,

aczony do dalszego

ro

mputerowej.

tem

liczba godzin

rolnego. W każdym gospodarstwiekumentację produkcji roślinnej, szczegółowe zapisy pozwa

zidentyfikować pochodzenie produktu oraz sprawdzić, czybądź surowiec wytworzony w gospodarstwie, przeznprzetwórstwa, nie stanowi zagrożenia dla zdrowia konsumenta.

Istotne jest także zwrócenie szczególnej uwagi na przestrzeganie obowiązujących przepisów prawa związanych z organizacją produkcji ślinnej w gospodarstwie rolnym, a także przepisów bezpieczeństwa

i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska. Zajęcia należy prowadzić w pracowni rolniczej wyposażonej

i kow odpowiednie środki dydaktyczne oraz w pracownĆwiczenia powinny odbywać się w 15 osobowych grupach, w zespołach 2-3 osobowych.

Proponuje się następujący podział godzin na realizację działów atycznych:

Lp. Działy tematyczne Orientacyjna

1. Wiadomości wstępne 4 2. Czynniki środowiska 10 3. Zabiegi agrotechniczne 28 4. Zmianowanie i płodozmian 10 5. Technologie produkcji roślinnej 58 6. Podstawy ogrodnictwa 40 7. Ekologiczne metody produkcji roślinnej 20

Razem 170

Podana w tabeli liczba godzin na realizację poszczególnych działów ma charakter orientacyjny. Nauczyciel może wprowadzać zmiany w zależności od potrzeb edukacyjnych. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów należy prowadzić systematycznie podczas realizacji programu nauczania przedmiotu, na podstawie określonych kryteriów.

W wyniku procesu sprawdzania i oceniania osiągnięć uczniów uzyskuje się informacje dotyczące poziomu i zakresu opanowania umiejętności określonych w szczegółowych celach kształcenia.

Kontrola i ocena osiągnięć uczniów może być dokonywana za pomocą:

41

− sprawdzianów ustnych i pisemnych,

podczas wykonywania ćwiczeń,

osiągnięć uczniów należy zwracać uwagę na:

z ich zwalczanie,

cę

a

− testów osiągnięć szkolnych, − obserwacji pracy uczniów − prezentacji opracowanych projektów.

Podczas oceniania− rozpoznawanie gleb i ocenianie ich przydatności rolniczej, − planowanie nawożenia w gospodarstwie rolnym, − zapobieganie chorobom, szkodnikom i chwastom roślin uprawnych

ora− wykonywanie zabiegów agrotechnicznych związanych z produkcją

roślin, − wykonywanie prac dotyczących zakładania i pielęgnowania ogrodu

warzywnego i sadu przydomowego oraz terenów zieleni, − stosowanie ekologicznych metod produkcji roślinnej, − przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpożarowej, ochrony środowiska i bezpieczeństwa zdrowotnego żywności. Oceniając osiągnięcia uczniów, należy zwrócić uwagę na umiejętność

logicznego myślenia, wiązanie teorii z praktyką, sprawność i dokładność wykonania zadań oraz zaangażowanie w wykonaną pra .

W ocenie końcowej osiągnięć uczniów należy uwzględniać wyniki iwszystkich zastosowanych przez nauczyciela metod sprawdzan

osiągnięć uczniów.

42

Literatura ińkowska J., Arciszewska B.: Podstawy produkcji roślinnej-ćwiczenia.

nie surowców rolniczych. Format-

i p terenów zieleni. Cz. III. Hortpress, Warszawa 2007

20

Gruczek T., Nowacki W., Zarzyńska K.: Rolnictwo ekologiczne. Produkcja dom 2004

0 a. WSiP, Warszawa 2000

la

20-2008.

Kuw gospodarstwach ekologicznych. KCRE – RCDRRiOW, Radom 2003

Mikka A.: Sadownictwo. Hortpress, Warszawa 1997

Wa

Wa

ko a produkcję ekologiczną. Krajowe Centrum

a 1999 słonami.

Zw

po

BFormat AB, Warszawa 1997 Dzień A. red.: Produkcja i pozyskiwaAB, Warszawa 1998 Fortuna-Antoszkiewicz B., Gadomska E., Gadomski K.: Urządzanie

ielęgnacja Fotyma M. red.: Technologie produkcji roślinnej. Hortpress, Warszawa

02 Gensler A. i in.: Produkcja ogrodnicza. Format-AB, Warszawa 1999

ziemniaków metodami ekologicznymi. KCRE-RCDRRiOW, RaKlimek G.: Sadownictwo. Cz. 1 i 2. WSiP, Warszawa 200Kołota E. red.: Podstawy ogrodnictwKreuter M., L.: Ogród w zgodzie z naturą. Praktyczny poradnik dogrodnika- ekologa. ELIPSA, Warszawa 1998 Kupczak K. Loska P.: Odmiany warzyw. Uprawy pod osłonami 2007-

08. PLANTPRESS 2008 Kupczak K. Loska P.: Odmiany warzyw. Uprawy polowe 2007PLANTPRESS 2008

ś J., Jończyk K.: Rolnictwo ekologiczne. Uprawa zbóż

Legańska Z., Balcerzak J.: Warzywnictwo. Hortpress, Warszawa 2000

Mynett K., Startek L.: Rośliny ozdobne. Hortpress, Warszawa 2003Nizińska A.: Bukieciarstwo i dekoracje roślinne. Hortpress,

rszawa 2003 Siebeneicher G.E.: Podręcznik rolnictwa ekologicznego. PWN,

rszawa 1997 Sozańska B.: Rolnictwo ekologiczne. Przestawianie gospodarstw

nwencjonalnych nRolnictwa Ekologicznego – RCDRRiOW, Radom 2004 Suwara I.: Podstawy produkcji roślinnej. WSiP, Warszawa 1998 Praca zbiorowa: Podstawy produkcji roślinnej. PWRiL, Warszawa 1999 Praca zbiorowa:Technologie produkcji roślinnej. PWRiL, WarszawProgram Ochrony Warzyw w polu i pod oPLANTPRESS 2008 Program Ochrony Roślin Sadowniczych. PLANTPRESS 2008

ykła Dobra Praktyka Rolnicza. FAPA, Warszawa 2003

Wykaz literatury należy aktualizować w miarę ukazywania się nowych zycji wydawniczych.

43

PRODUKCJA ZWIERZĘCA

scharakteryzować rolę i znaczenie poszczególnych narządów w funkcjonowaniu organizmu zwierzęcego,

u, udzielić pierwszej pomocy chorym zwierzętom gospodarskim,

atunki, typy użytkowe i rasy bydła, koni, trzody chlewnej

dy chlewnej oraz

oraz drobiu, wać zasady pielęgnacji bydła, koni, trzody chlewnej

odarstwie, wać produkcję zwierzęcą metodami ekologicznymi,

y o ochronie dobrostanu zwierząt, zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt, badaniu zwierząt rzeźnych i mięsa oraz o Inspekcji Weterynaryjnej,

zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony dowiska i bezpieczeństwa

Szczegółowe cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń (słuchacz) powinien umieć: − określić znaczenie gospodarcze produkcji zwierzęcej w żywieniu

turystów, −

i układów− wyjaśnić znaczenie składników organicznych i nieorganicznych

w żywieniu zwierząt, − dokonać podziału pasz i określić ich wartość pokarmową, określić warunki przechowywania i konserwacji pasz, −

− przyrządzić pasze dla zwierząt,− określić czynniki wpływające na zdrowie i produkcyjność zwierząt, − określić kryteria oceny dobrostanu zwierząt gospodarskich, − scharakteryzować przyczyny, objawy i sposoby zapobiegania

chorobom bydła, koni, trzody chlewnej i drobi−− dobrać g

i drobiu do warunków przyrodniczych i ekonomicznych gospodarstwa rolnego,

− zaplanować i zorganizować rozród bydła, koni, trzodrobiu,

zaplanować żywienie bydła, koni, trzody chlewnej −− scharakteryzo

oraz drobiu, − określić wymagania jakie powinny spełniać pomieszczenia dla bydła,

koni, trzody chlewnej oraz drobiu, − zaplanować i zorganizować proces produkcji zwierzęcej

w gospodarstwie, − obsłużyć maszyny i urządzenia stosowane w produkcji zwierzęcej, − zaplanować i zorganizować rekreację konną w gospodarstwie, obliczyć efekty ekonomiczne produkcji zwierzęcej w gosp−− zorganizo− scharakteryzować System Identyfikacji i Rejestracji Zwierząt, − sprzedać produkty zwierzęce wytworzone w gospodarstwie rolnym,

zastosować przepis−

−przeciwpożarowej, ochrony śrozdrowotnego żywności.

44

Materiał nauczania 1. Anatomia i fizjologia zwierząt Budowa i fizjologia układów: kostnego, mięśniowego, powłokowego, krwionośnego i chłonnego, oddechowego, pokarmowego, wydalniczego, rozrodczego, neurohormonalnego oraz narządów zmysłów. Topografia narządów i ich układów. Ćwiczenia: Określani

szkielecie• e położenia kości, stawów oraz połączeń stawowych na

lub żywym zwierzęciu.

pa e mieszanki pasz.

Ćw

pasz.

ąt, przyczyny i drogi zakażenia. Profilaktyka chorób. Działalność Inspekcji Weterynaryjnej w zakresie

wów

• Rozpoznawanie narządów na modelu lub żywym zwierzęciu. 2. Podstawy żywienia zwierząt Rola składników pokarmowych w organizmie zwierzęcym. Czynniki

ływające wp na wartość pokarmową i strawność pasz. Podział pasz. Charakterystyka pasz i określanie norm spożycia. Kiszenie i suszenie

sz. Przemysłow

iczenia: • Rozpoznawanie pasz stosowanych w żywieniu różnych gatunków

zwierząt. • Porównywanie wartości pokarmowej różnych • Dokonywanie oceny jakościowej kiszonki i siana. 3. Zoohigiena Mikroklimat pomieszczeń inwentarskich. Dezynfekcja, dezynsekcja i deratyzacja pomieszczeń inwentarskich. Wpływ higieny żywienia i pojenia zwierząt na bezpieczeństwo zdrowotne żywności. Humanitarny transport zwierząt z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny

racy. Podział chorób zwierzpi leczenie ochrony zwierząt i bezpieczeństwa zdrowotnego żywności. Ćwiczenia: • Rozpoznawanie chorób zwierząt na podstawie obja

chorobotwórczych.

45

4. Technologie produkcji zwierzęcej aczenie gospodZn arcze chowu bydła, koni, trzody chlewnej i drobiu.

asy i typy użytkowe bydła, koni, trzody chlewnej i drobiu hodowane koni, trzody chlewnej i drobiu. Zasady żywienia

ca a wieprzowego, drobiowego oraz jaj. Maszyny osowane w produkcji zwierzęcej. Rekreacyjne

koni. Hipoterapia. Wyposażenie pomieszczeń ąt gospodarskich.

lewnej

ybranego produktu pochodzenia

• ą mleka.

Rw Polsce. Rozpłód bydła,bydła, koni, trzody chlewnej i drobiu. Choroby bydła, koni, trzody chlewnej i drobiu. Wybrane technologie produkcji mleka, żywwołowego, żywci urządzenia stużytkowanie inwentarskich. Opłacalność chowu zwierz Ćwiczenia: • Rozpoznawanie typów użytkowych i ras bydła, koni, trzody ch

i drobiu. • Opisywanie pokroju zwierząt. • Opracowywanie preliminarza pasz dla bydła, koni, trzody chlewnej

i drobiu. Planowanie procesu produkcji w

zwierzęcego. •

• Planowanie i wykonywanie prac związanych z użytkowaniem rekreacyjnym koni.

• Obliczanie opłacalności produkcji mleka, żywca wołowego, żywca wieprzowego, drobiowego oraz jaj.

5. Ekologiczne metody produkcji zwierzęcej Dobór gatunków i ras zwierząt gospodarskich. Żywienie zwierząt w gospodarstwie ekologicznym. Metody profilaktyki i leczenia zwierząt gospodarskich. Produkcja mleka, żywca wieprzowego i wołowego. Wytwarzanie innych produktów zwierzęcych w gospodarstwie ekologicznym. Przechowywanie surowców zwierzęcych. Ekologiczne metody przetwarzania surowców zwierzęcych. Opłacalność ekologicznej produkcji zwierzęcej. Ćwiczenia: • Wykonywanie prac związanych z przechowywaniem, przyrządzaniem

i zadawaniem pasz. Wykonywanie zabiegów zoohigienicznych.

• Planowanie i wykonywanie prac związanych z produkcj• Planowanie i wykonywanie prac związanych z produkcją żywca

wieprzowego i wołowego.

46

• Obliczanie opłacalności produkcji zwierzęcej w gospodarstwie ekologicznym.

y organizmów zwierzęcych. Modele zwierząt. Preparaty mokre. Próbki pasz. No y ich. Po taAl t, zdjęcia zwierząt. Ka o w produkcji zwierzęcej.M y produkcji zw cej w gospodarstwie ekologicznym. Foliogramy, filmy dydaktyczne, programy komput ące pro

formacyjnego, pokazu z objaśnieniem i p

zespole, ko

iska ćwiczeniowe powinny być wyposażone w niezbędny dydaktyczne. Uczniom należy

ch źródeł informacji, takich jak: teksty Wskazane jest

tyczących technologii produkcji zw leży

rodukcji

Środki dydaktyczne Szkielety zwierząt, pojedyncze kości, połączenia stawowe kości. Plansze przedstawiające narządy i układ

rm żywienia zwierząt gospodarskds wowy sprzęt weterynaryjny.

bumy ras zwierzątal gi maszyn i urządzeń stosowanych

asz ny i urządzenia stosowane podczas ierzę

erowe dotyczdukcji zwierzęcej.

Uwagi o realizacji

Program nauczania przedmiotu Produkcja zwierzęca obejmuje treści dotyczące planowania i organizacji produkcji zwierzęcej w gospodarstwie rolnym.

Podczas realizacji programu przedmiotu proponuje się stosować następujące metody nauczania: projektów, przewodniego tekstu, dyskusji dydaktycznej, wykładu in

okazu z instruktażem oraz ćwiczenia praktyczne. Zastosowanie tych metod sprzyja kształtowaniu umiejętności podejmowania decyzji, logicznego myślenia, samodzielnego planowania pracy, pracy w

rzystania z różnych dziedzin wiedzy. Stanow

sprzęt, narzędzia, materiały i pomoceumożliwić korzystanie z różnyprzewodnie, instrukcje, poradniki, PN, oraz katalogi.prezentowanie filmów dydaktycznych do

ierzęcej. Tematykę ćwiczeń w poszczególnych działach naować własne traktować jako propozycje, nauczyciel może oprac

ćwiczenia, możliwe do realizacji w warunkach szkoły. Wskazane jest organizowanie wycieczek dydaktycznych do

gospodarstw rolnych, ekologicznych i agroturystycznych. Podczas realizacji programu należy zwrócić uwagę na przestrzeganie

obowiązujących przepisów związanych z organizacją p

47

zwierzęcej w gospodarstwie, a także bezpieczeństwem i higieną pracy,

y pro

liczba godzin

ochroną przeciwpożarową i ochroną środowiska. Zajęcia powinny odbywać się w pracowni rolniczej. Ćwiczenia należwadzić w grupach do 15 osób, w zespołach 2-3 osobowych. Proponuje się następujący podział godzin na realizacje

poszczególnych działów tematycznych:

Lp. Działy tematyczne Orientacyjna

1. Anatomia i fizjologia zwierząt 16 2. Podstawy żywienia zwierząt 28 3. Zoohigiena 18 4. Technologie produkcji zwierzęcej 52 5. Ekologiczne metody produkcji zwierzęcej 22 Razem 136

Podana w tabeli liczba godzin na realizację poszczególnych działów ma charakter orientacyjny. Nauczyciel może wprowadzać zmiany w zależności od potrzeb edukacyjnych.

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów należy prowadzić systematycznie podczas realizacji programu nauczania przedmiotu, na podstawie określonych kryteriów.

W wyniku procesu sprawdzania i oceniania osiągnięć uczniów uzyskuje się informacje dotyczące poziomu i zakresu opanowania umiejętności określonych w szczegółowych celach kształcenia.

Kontrola i ocena osiągnięć uczniów może być dokonywana za pomocą: − sprawdzianów ustnych i pisemnych, − testów osiągnięć szkolnych, − obserwacji uczniów podczas wykonywania ćwiczeń, − prezentacji opracowanych projektów.

Podczas oceniania osiągnięć uczniów należy zwracać uwagę na: − stosowanie pasz zgodnie z ich wartością pokarmową, − rozpoznawanie podstawowych objawów chorób zwierząt

gospodarskich, − przestrzeganie zasad dotyczących warunków utrzymania zwierząt

w pomieszczeniach inwentarskich, − wykonywanie codziennej pielęgnacji zwierząt gospodarskich,

48

− planowanie i organizowanie prac związanych z produkcją zwierzęcą,

ej, ochrony środowiska i bezpieczeństwa żywności.

angażowanie w wykonaną pracę.

nauczyciela metod sprawdzania

− przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowOceniając osiągnięcia uczniów, należy zwracać uwagę na

umiejętność logicznego myślenia, wiązanie teorii z praktyką, sprawność i dokładność wykonania zadań oraz za

W ocenie końcowej osiągnięć uczniów należy uwzględnić wyniki wszystkich zastosowanych przez osiągnięć uczniów.

49

Literatura rtpress.

Marciniak-Kulka E.: Produkcja zwierzęca. Część I. REA, Warszawa 2007

arszawa 1994 Minksztym W.: Podstawy produkcji zwierzęcej. Zeszyt 2. Żywienie zwierząt. Hortpress, Warszawa 1995 Minksztym W.: Podstawy produkcji zwierzęcej. Zeszyt 3. Zoohigiena Hortpress, Warszawa 1995 Minksztym W.: Technologie produkcji zwierzęcej. Zeszyt 1. Bydło. Hortpress, Warszawa 1995 Nałęcz-Tarwacka T. red.: Produkcja zwierzęca. Część II. Bydło i trzoda chlewna. Hortpress, Warszawa 2006 Nałęcz-Tarwacka T. red.: Produkcja zwierzęca. Część III. Owce, Kozy, Konie, Drób, Pszczoły, Króliki. Hortpress, Warszawa 2006 Rekiel A. red.: Produkcja zwierzęca. Część I. Wiadomości podstawowe.. Hortpress, Warszawa 2006 Strzetelski J. A., Bilik K., Niwińska B., Szyndler J.: Rolnictwo ekologiczne. Chów bydła mlecznego metodami ekologicznymi. Krajowe Centrum Rolnictwa Ekologicznego – RCDRRiOW, Radom 2004 Strzetelski J.A., Bilik K., Niwińska B., Kaczor A.: Rolnictwo ekologiczne. Chów bydła mięsnego metodami ekologicznymi. Krajowe Centrum Rolnictwa Ekologicznego – RCDRRiOW, Radom 2004 Walczak J., Urbańczyk J., Szewczyk A.: Rolnictwo ekologiczne. Chów trzody chlewnej metodami ekologicznymi. Krajowe Centrum Rolnictwa Ekologicznego – RCDRRiOW, Radom 2004 Praca zbiorowa: Dostosowanie gospodarstw rolnych do standardów UE - produkcja drobiu i jaj. KCDRRiOW Oddział w Poznaniu, Poznań 2004 Praca zbiorowa: Dostosowanie gospodarstw rolnych do standardów UE - produkcja mleka. KCDRRiOW Oddział w Poznaniu, Poznań 2004 Praca zbiorowa: Dostosowanie gospodarstw rolnych do standardów UE - produkcja bydła mięsnego i żywca wołowego. KCDRRiOW Oddział w Poznaniu, Poznań 2004 Praca zbiorowa: Dostosowanie gospodarstw rolnych do standardów UE - produkcja trzody chlewnej. KCDRRiOW Oddział w Poznaniu, Poznań 2004 Praca zbiorowa: Hodowla zwierząt. Tom 1 i 2. PWRiL. Warszawa 1996 Praca zbiorowa: Podstawy produkcji zwierzęcej. WSiP. Warszawa 1997 Systemy utrzymania bydła – poradnik. Instytut Budownictwa, Mechanizacji i Elektryfikacji Rolnictwa, Projekt Bliźniaczy PHARE Standardy Dla Gospodarstw Rolnych, Warszawa 2004

Lewandowski S. red.: Podstawy produkcji zwierzęcej. HoWarszawa. 1997

Minksztym W.: Podstawy produkcji zwierzęcej. Zeszyt 1. Anatomia zwierząt. Hortpress, W

50

Systemy utrzymani 2004

ystemy utrzymania wa 2004 Wp

a drobiu – poradnik. IBMER, Warszawa świń – poradnik. IBMER, WarszaS

ykaz literatury należy aktualizować w miarę ukazywania się nowych ozycji wydawniczych.

51

EKONOMIKA I ZARZĄDZANIE PRZEDSIĘBIORSTWEM

zczegółowe cele kS ształcenia

słuchacz) powinien umieć:

ność inwestycji związanych z prowadzeniem turystyki wiejskiej,

ć proces produkcji w przedsiębiorstwie usług

− ymi instrumentami marketingu,

racować strategię działania przedsiębiorstwa usług turystycznych,

owym,

W wyniku procesu kształcenia uczeń (− wyjaśnić mechanizmy funkcjonowania gospodarki rynkowej, − dokonać analizy rynku usług turystycznych, ze szczególnym

uwzględnieniem turystyki wiejskiej, − zaplanować i założyć przedsiębiorstwo usług turystycznych, − określić elementy składowe przedsiębiorstwa usług turystycznych, − ocenić wyposażenie przedsiębiorstwa w środki produkcji, − obliczyć efektyw

− zaplanowaturystycznych, posłużyć się podstawow

− wypromować markowe produkty turystyki wiejskiej, − przeprowadzić analizę marketingową i op

− podjąć współpracę z otoczeniem rynk− pozyskać środki finansowe na rozwój turystyki wiejskiej, − dokonać analizy możliwości i warunków uzyskania kredytów, − sporządzić dokumentację księgową, − zastosować uproszczoną rachunkowość w przedsiębiorstwie usług

turystycznych, − obliczyć koszty i opłacalność działalności w zakresie usług

turystycznych na wsi, − sporządzić sprawozdania finansowe, − scharakteryzować założenia polityki Unii Europejskiej dotyczącej wsi

i rolnictwa, − określić procedury korzystania ze środków finansowych Unii

Europejskiej, − sporządzić wnioski o dofinansowanie ze środków finansowych Unii

Europejskiej, − określić zasady zarządzania przedsiębiorstwem usług turystycznych, − zastosować przepisy Kodeksu pracy dotyczące praw i obowiązków

pracownika i pracodawcy oraz warunków pracy, iałania związane z poszukiwaniem pracy,

− sną karierę zawodową,

− podjąć dz− sporządzić dokumenty związane z zatrudnieniem,

zaplanować wła

52

− skorzystać z różnych źródeł informacji oraz z doradztwa specjalistycznego w zakresie rozwoju turystyki wiejskiej.

Ma nia

P

a w gospodarce rynkowej

edsiębiorstwa. fektywność inwestycji. Organizacja produkcji i pracy

iębiorstwie. Proces produkcji. Składniki systemu

Planowanie zatrudnienia. Pomiar wydajności pracy i czynniki jej wzrostu. acy w Unii Instytucje

i

g g towarzyszących.

wiczenia: ych z założeniem przedsiębiorstwa usług

teriał naucza

1. Podstawy gospodarki rynkowej

odstawowe pojęcia ekonomiczne: potrzeby, czynniki wytwórcze, dobra, usługi, towar, praca, produkcja, koszty, dochody, cena, popyt, podaż, ekonomia. Gospodarka rynkowa. Rodzaje rynków. Decyzje konsumentów i producentów w procesie gospodarowania. Mechanizm rynkowy. Elastyczność popytu i podaży. Równowaga rynkowa. Ekonomia gospodarki otwartej. Miejsce rolnictwi w agrobiznesie. Ćwiczenia: • Badanie rynku konsumenta z zastosowaniem wywiadu

kwestionariuszowego. • Analizowanie wyników badania rynku konsumenta. • Analizowanie rynku usług turystycznych. 2. Przedsiębiorstwo i jego otoczenie Przedsiębiorstwo – definicja i podział według różnych kryteriów: forma własności, forma prawna, obszar działania, wielkość, rodzaj produkcji i/lub świadczonych usług. Przedsiębiorstwo turystyczne. Przedsiębiorstwo a gospodarstwo rolne. Zakładanie przedsiębiorstwa usług turystycznych, planowanie działalności przedsiębiorstwa. Biznesplan. Środki produkcji i ich rola w organizacji przEw przedsgospodarowania zasobami pracy. Organizacja i normowanie pracy.

Zarządzanie czasem. Standardy bezpieczeństwa i ochrony pra. Europejskiej. Makro- i mikrootoczenie przedsiębiorstw

rządowe, samorządowe i pozarządowe. Obsługa bankowa. Podatki ubezpieczenia. Funkcje gospodarstwa rolnego. Organizacja terytorium

gospodarstwa rolnego. Rodzaje przedsięwzięć agroturystycznych. Wymagania stawiane gospodarstwu agroturystycznemu. Oferta

roturystyczna. Warunki rozwoju agroturystyki i usłua Ć• Planowanie działań związan

turystycznych.

53

• Analizowanie struktury organizacyjnej i ocena kierunków działania przedsiębiorstwa usług turystycznych.

• Analizowanie podstawowych form organizacji przedsiębiorstw turystycznych.

• Sporządzenie biznesplanu przedsiębiorstwa usług turystycznych. • Rozpoznawanie elementów składowych przedsiębiorstwa usług

turystycznych. • Analiza otoczenia rynkowego i potencjału strategicznego

przedsiębiorstwa. • Przeprowadzenie analizy SWOT przedsiębiorstwa usług

turystycznych. • Planowanie działalności agroturystycznej. • Określanie korzyści wynikających z funkcjonowania agroturystyki. 3. Marketing

rodukt. Identyfikacja składników produktu.

czeństwo produktu

wizerunek, nazwa i znak marki. Wprowadzenie marki na rynek.

i k arketingu. Rynek usług turystycznych. Segmentacja

tur e na rynku usług turystycznych.

ma ności marketingowej.

• eferencji respondentów w zakresie form spędzania

• ywanie strategii promocji produktu turystycznego.

Usługa turystyczna jako pRodzaje produktów turystycznych. Cykl życia produktu turystycznego. Procedura tworzenia produktu. Ocena jakości i bezpieturystycznego. Produkty markowe w turystyce wiejskiej. Definicja,

Zarządzanie produktem. Zasady i cele marketingu. Narzędzia, techniki ierunki rozwoju m

rynku. Podmioty rynku usług turystycznych. Konsumenci usług ystycznych. Badania marketingow

Analiza marketingowa. Marketing mix w turystyce. Strategie rketingowe w turystyce. Planowanie działal

Budowanie wizerunku firmy. Marketing krajów i regionów.

Ćwiczenia: Określanie prczasu wolnego. Opracow

Opracowywanie różnych form komunikacji marketingowej. •• Planowanie kampanii wprowadzającej nową markę produktu

turystycznego na rynek. • Opracowywanie projektu kanałów sprzedaży produktu turystycznego

z wykorzystaniem Internetu i nowych technologii.

54

4. Rachunkowość i finanse

rac entacja księgowa. Inwentaryzacja. Źródła

Up spodarka finansowa. Bilanse nek

us e w turystyce iejskiej. Rachunkowość zarządcza. Finansowanie usług turystycznych.

pieranie rozwoju obszarów wiejskich ze

ystycznych. ierunki działalności nierolniczej. Zarządzanie projektami UE

nych. Ewidencjonowanie operacji gospodarczych w podatkowej księdze

w. omicznej przedsiębiorstwa usług

h i komercyjnych środków sług turystycznych.

na działalność

w finansowych Unii

ków o dofinansowanie działalności turystycznej

edsiębiorstwem usług turystycznych dzania. Style zarządzania. Nowoczesne metody

anie personelem. Kompetencje cią, wdrażanie systemów

Podstawy prawne prowadzenia rachunkowości. Zakres przedmiotowy hunkowości. Dokum

przychodów. Klasyfikacja kosztów według rodzajów. Kalkulacja kosztów. roszczona ewidencja gospodarcza. Go

i sprawozdania finansowe. Typy operacji gospodarczych. Rachuekonomiczny działalności usługowej. Mierzenie efektów działalności ługowej. Rodzaje cen, ustalanie cen, strategie cenow

wFundusze własne i obce. Wsśrodków Unii Europejskiej. Fundusze strukturalne i inicjatywy wspólnotowe. Instytucje wdrażające programy pomocowe Unii Europejskiej. Program Rozwoju Obszarów Wiejskich. Turystyka na terenach wiejskich jako jeden z obszarów markowych produktów turystyki polskiej. Wspieranie rozwoju gospodarstw agroturKw turystyce. Ćwiczenia: • Analiza zasad finansowania usług turystycz•

przychodów i rozchodó• Analizowanie efektywności ekon

turystycznych. • Określanie możliwości pozyskiwania unijnyc

finansowania u Analizowanie programów pomocowych dostępnych dla rolników

i innych mieszkańców wsi na rozwój turystyki. wości otrzymania dotacji

•

• Analizowanie możliturystyczną.

• Analizowanie procedur korzystania ze środkóEuropejskiej.

• Sporządzanie wniosna wsi.

5. Zarządzanie przFunkcje i zasady zarzązarządzania przedsiębiorstwem. Zarządzwspółczesnego menedżera. Zarządzanie jakośzarządzania jakością ISO. Zarządzanie strategiczne, opracowywanie

55

strategii, strategie konkurencji. Zarządzanie ryzykiem. Internet jako nia się oraz informacji.

wiczenia: ników warunkujących sukces przedsiębiorstwa

ownika erunek

• zawodowego.

Śr

Str

Ark

ów. Fo

Zb

Materiały reklamowe.

współczesne narzędzie zarządzania, komunikowa Ć• Analizowanie czyn

usług turystycznych. • Analizowanie celów strategicznych i operacyjnych wybranego

przedsiębiorstwa usług turystycznych. • Planowanie zarządzania przedsiębiorstwem usług turystycznych. • Obsługiwanie systemów informatycznych wspomagających

zarządzanie w przedsiębiorstwie usług turystycznych. 6. Rynek pracy w turystyce Wybrane przepisy prawa pracy. Aktywne metody poszukiwania pracy. Dokumenty związane z zatrudnieniem. Prawa i obowiązki prac

pracy. Wizi pracodawcy. Systemy wynagrodzeń. Ocena pracownika turystyki i rekreacji. Zasady etykiety biznesu. Podnoszenie kwalifikacji zawodowych. Formy doskonalenia zawodowego.

Ćwiczenia: • Analizowanie ofert pracy na rynku usług turystycznych. Sporządzanie listu motywacyjnego i życiorysu • Planowanie ścieżki rozwoju zawodowego.

odki dydaktyczne Globalny Kodeks Etyki w Turystyce. Ustawa o usługach turystycznych.

ategia Krajowego Produktu Turystycznego. Kodeksy pracy. Kodeks cywilny. Wzory dokumentów, formularze umów oraz wniosków o dofinansowanie, kredytowych, ubezpieczeniowych.

usze spisu z natury. Księga przychodów i rozchodów. Przykłady planów marketingowych i biznesplan

rmularze wniosków o pomoc finansową z funduszy Unii Europejskiej. Roczniki statystyczne. Cenniki usług turystycznych.

iory norm. Materiały biurowe.

56

Fo

programy użytkowe w wersji szkoleniowej. Ze

ce wie

wiadomości i umiejętności z zakresu prz

−ketingu do wdrażania planów marketingowych,

− korzystanie z funduszy Unii Europejskiej przeznaczonycszarów wiejskich, skiej,

− o sowanie usług turystycznych ze oz umiejętności wynikających ze szczegółowych celów

kształc różnych metod i form pracy z uczniami or w

d a, takie jak: dyskusj ćpraktyczne. Zaleca się stosowanie aktywizujących metod nauczania uła

ne w pracowni komputerowej wyposażonej w odpowiednie środki dydaktyczne, stosując grupowe (do

ldery, przewodniki i mapy turystyczne. Instrukcje oraz teksty przewodnie do ćwiczeń. Tablice poglądowe, foliogramy, artykuły, prezentacje oraz filmy dotyczące turystyki wiejskiej. Komputerowe

stawy komputerowe z dostępem do Internetu. Urządzenia biurowe. Uwagi o realizacji

Przedmiot Ekonomika i zarządzanie przedsiębiorstwem obejmuje treści dotyczące zastosowania zasad gospodarki rynkowej w turysty

jskiej oraz zasad i metod jej promowania. Podstawowym celem realizacji programu przedmiotu jest kształtowanie umiejętności niezbędnych do podejmowania działalności gospodarczej w turystyce wiejskiej oraz jej prowadzenia w warunkach konkurencji.

Przed przystąpieniem do realizacji zajęć, należy zdiagnozować poziom opanowania przez uczniów

edsiębiorczości. Wskazane jest systematyczne wyrównywanie poziomu wiedzy uczniów.

W procesie nauczania-uczenia się należy zwracać uwagę na: − zakładanie przedsiębiorstwa usług turystycznych, − określanie relacji przedsiębiorstwa z otoczeniem mikro-

i makroekonomicznym, analizowanie rynku i planowanie strategiczne oraz wykorzystanie

narzędzi marh na rozwój

ob w tym turystyki wiej sp rządzania wniosków o dofinanśr dków Unii Europejskiej. Ks tałtowanie

enia wymaga stosowaniaaz łaściwego doboru środków dydaktycznych.

należy stosować metody nauczaniPo czas realizacji programua dydaktyczna, metoda projektów oraz wiczenia

twiających kształtowanie umiejętności myślenia kategoriami ekonomicznymi, podejmowania decyzji oraz rozwiązywania problemów.

Ćwiczenia powinny być prowadzo

15 osób w grupie) i indywidualne formy pracy.

57

Tematykę ćwiczeń w poszczególnych działach należy traktować jako propozycje, nauczyciel może opracować własne ćwiczenia, możliwe do realizacji w warunkach szkoły.

W procesie nauczania-uczenia się wskazane jest organizowanie wycieczek dydaktycznych.

Podczas realizacji programu istotne jest kształtowanie poczucia od

iem i prowadzeniem działalności tur

z ko

szty i efekty ekonomiczne działalności rzeczywistych danych statystycznych.

ać uczniów do ry zawodowej oraz

- o

ły tematyczne

Orientacyjna liczba godzin

powiedzialności uczniów za podejmowane decyzje oraz zwrócenie szczególnej uwagi na przestrzeganie obowiązujących przepisów prawnych związanych z podejmowan

ystycznej. Podczas sporządzania biznesplanu należy pamiętać, że dokument

ten może być instrumentem pozyskiwania z banków i innych instytucji środków finansowych do realizacji określonych celów rozwojowych ora

ntroli wykonywania zadań. Opracowując biznesplan i plan marketingowy, licząc koturystycznej należy korzystać z

Podczas realizacji programu nauczania należy wdrażsamodzielnej pracy, zachęcać do studiowania literatukorzystania z zasobów Internetu. Uczniowie powinni mieć możliwośćkorzystania z materiałów informacyjnych różnych instytucji

ystyki wiejskiej i agroturystykii organizacji turystycznych, a w zakresie turśrodków doradztwa rolniczego. Umiejętności nabyte w procesie kształcenia, powinny umożliwić

uczniom samodzielne prowadzenie działalności turystycznej na obszarach wiejskich, w tym gospodarstwa agroturystycznego oraz podejmowanie pracy między innymi w biurach i przedsiębiorstwach turystycznych, ośrodkach informacji turystycznej oraz instytucjach zajmujących się organizacją i promocją turystyki na wsi.

Proponuje się następujący podział godzin na realizację działów tematycznych:

Lp. Dzia

1. Podstawy gospodarki rynkowej 22 2. Przedsiębiorstwo i jego otoczenie 28 3. Marketing 30 4. Rachunkowość i finanse 38 5. Zarządzanie przedsiębiorstwem usług turystycznych 28 6. Rynek pracy w turystyce 14

Razem 160

58

Podana w tabeli liczba godzin na realizację poszczególnych działów

otrzeb edukacyjnych.

ucznia

nia przedmiotu, na

wdzania i oceniania osiągnięć uczniów

wych celach kształcenia.

opanowania przez uczniów umiejętności przewidzianych

mogą być oceniane na podstawie: sprawdzianów

tności praktyczne mogą być sprawdzane i oceniane na

nych ucznia należy uwzględnić

oblemów oraz

ma charakter orientacyjny. Nauczyciel może wprowadzać zmiany w zależności od p

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć edukacyjnych

Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów należy prowadzić systematycznie podczas realizacji programu nauczapodstawie określonych kryteriów.

W wyniku procesu sprauzyskuje się informacje dotyczące poziomu i zakresu opanowania umiejętności określonych w szczegóło

Kryteria oceniania powinny uwzględniać poziom wiadomości oraz zakresw szczegółowych celach kształcenia.

Osiągnięcia uczniów ustnych i pisemnych, testów osiągnięć szkolnych oraz wykonanych projektów. Umiejępodstawie obserwacji pracy uczniów w trakcie wykonywania ćwiczeń.

Podczas oceniania osiągnięć edukacyjnastępujące umiejętności: − sporządzanie biznesplanu, − promowanie markowych produktów turystyki wiejskiej, − prowadzenie niezbędnej dokumentacji księgowej, − obliczanie kosztów i opłacalności świadczonych usług turystycznych, − sporządzanie wniosku o dofinansowanie działalności ze środków UE, − planowanie własnej kariery zawodowej.

Podczas oceniania należy zwracać uwagę na dokładność i czas realizacji zadania, stosowanie przepisów prawa, poprawność wnioskowania, pomysłowość w rozwiązywaniu prumiejętność wykorzystania wiedzy podczas realizacji zadań.

Po zakończeniu realizacji programu przedmiotu, w celu zbadania poziomu osiągnięć uczniów, proponuje się zastosowanie testu osiągnięć szkolnych z zakresu poszczególnych działów tematycznych.

W ocenie końcowej należy uwzględnić wyniki wszystkich zastosowanych przez nauczyciela metod sprawdzania osiągnięć uczniów.

59

Literatura Altkorn J.: Marketing w turystyce. Wydawnictwo Naukowe PWN,

S.: Marketing w turystyce. PWE, Warszawa 2003 efekty. Poltext,

utowski L.: Finansowanie projektów turystycznych z funduszy

ki B.: Ekonomika i zarządzanie w agrobiznesie. ormat-AB, Warszawa 2007 ajdamowicz A., Książek K.: Podstawy rachunkowości i finansów

w hotelarstwie. Rea, Warszawa 2007 Holloway J.Ch., Robinson Ch.: Marketing w turystyce. PWE, Warszawa 1997 Jędrzejczyk I.: Nowoczesny biznes turystyczny. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001 Kaczmarek J., Stasiak A., Włodarczyk B.: Produkt turystyczny. PWE, Warszawa 2005 Kamieńska-Radomska I.: Etykieta biznesu, czyli międzynarodowy język kurtuazji. Studio EMKA, Warszawa 2003 Knosala R. red.: Komputerowe wspomaganie zarządzania przedsiębiorstwem. PWE, Warszawa 2007 Knowles T.: Zarządzanie hotelarstwem i gastronomią. PWE, Warszawa 2001 Kornak A., Rapacz A.: Zarządzanie turystyką i jej podmiotami w miejscowości i regionie. Wydawnictwo AE, Wrocław 2001 Kruczek Z., Walas B.: Promocja i informacja turystyczna. Proksenia, Kraków 2004 Majewski J., Lane B.: Turystyka wiejska i rozwój lokalny. Fundacja Fundusz Współpracy, Poznań 2001 Maliszewski E.: Marketing. Format-AB, Warszawa 2007 Mazurkiewicz L.: Planowanie marketingowe w przedsiębiorstwie turystycznym. PWE, Warszawa 2002 Panasiuk A. [red.]: Markowe produkty turystyczne. Fundacja na rzecz US, Szczecin 2004 Panasiuk J.: Marketing usług turystycznych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005 Pasieczny J.: Biznesplan. Skuteczne narzędzie pracy przedsiębiorcy. PWE, Warszawa 2007 Pender L., Sharpley R. red. Zarządzanie turystyką. PWE, Warszawa 2008

Warszawa 2006 BriggsBudzyński W.: Wizerunek firmy. Kreowanie, zarządzanie, Warszawa 2003 Bstrukturalnych Unii Europejskiej. WSSP, Lublin 2005 Grontkowska A., KlepacFH

60

Pluciński E. M.: m Wydawniczy LIPSA, Warszaw

public relations. PWE, Warszawa

Ekonomia gospodarki otwartej. Doa 2004 E

Ries A. L.: Upadek reklamy, wzlot 2004 Sala J.: Marketing w gastronomii. PWE, Warszawa 2004 Turkowski M.: Marketing usług hotelarskich. PWE, Warszawa 2003 Wykaz literatury należy aktualizować w miarę ukazywania się nowych pozycji wydawniczych.

61

JĘZYK OBCY ZAWODOWY Szczegółowe cele kształcenia W wyniku pro−

cesu kształcenia uczeń (słuchacz) powinien umieć:

,

bcojęzycznych źródeł informacji dotyczących usług

skorzystać z obcojęzycznych źródeł informacji w celu doskonalenia wania wiedzy zawodowej,

h.

narodowe.

skl . Dni i godziny urzędowania. Ostrzeżenia, ogłoszenia, telefony alarmowe. Komunikacja krajowa

posłużyć się językiem obcym w zakresie wykonywanych zadań zawodowych,

− posłużyć się słownictwem związanym z prowadzeniem działalności gospodarczej,

− zarekomendować zagranicznemu turyście walory i atrakcje turystyczne miejscowości, regionu Polski,

− udzielić klientom informacji dotyczących usług noclegowych i żywieniowych oraz innych informacji użytkowych, posłużyć się terminologi− ą międzynarodową podczas planowania i organizowania działalności w zakresie turystyki wiejskiej,

− sporządzić korespondencję z instytucjami i klientami, − przeczytać ze zrozumieniem i przetłumaczyć obcojęzyczną

korespondencję, − przetłumaczyć, z zachowaniem zasad gramatyki i ortografii języka

obcego teksty zawodowe napisane w języku polskim− pozyskać informacje w drodze konwersacji telefonicznej, − sporządzić notatki z tekstu wysłuchanego i przeczytanego,

skorzystać z o−turystycznych,

− skorzystać z obcojęzycznych zasobów Internetu związanych z tematyką zawodową,

− opracować projekt reklamy produktów i usług w zakresie działalności turystycznej,

− napisać typowy sformalizowany tekst użytkowy, − przedstawić się, zaprezentować swoje umiejętności i doświadczenie

zawodowe w rozmowie kwalifikacyjnej o przyjęcie do pracy, −

i aktualizo− skorzystać z dwujęzycznych słowników ogólnych i specjalistycznyc Materiał nauczania

1. Informacje turystyczne Regiony turystyczne Polski. Rodzaje krajobrazu. Parki Rośliny i zwierzęta. Pogoda, pory roku, pory dnia. Instytucje, urzędy,

epy, szpitale i pomoc medyczna, poczta

62

i międzynarodowa: kolejowa, autobusowa, lotnicza. Rozkłady jazdy i lotów. Rezerwacja i sprzedaż biletów. Drogi, stacje benzynowe.

ościoły, zabytki historyczne, muzea, skanseny. Uroczystości i święta.

Formułowanie pytań o godziny pracy różnych instytucji oraz e odpowiedzi (inscenizacja).

i, i komunikatów

• macji turystom na temat flory i fauny w okolicy,

•

Pro enie rozmów

Dzdokumentów. Transakcje handlowe. Finanse przedsiębiorstwa.

ystyczne. Obsługa

dokumenty i rozmowy związane z zatrudnieniem.

• mularzy związanych z działalnością gospodarczą.

dania,

K Ćwiczenia: • Korzystanie z obcojęzycznych źródeł informacji turystycznych

o Polsce. • Przygotowywanie prezentacji na temat atrakcji turystycznych

miejscowości, regionu. • Opracowywanie materiałów reklamowych dotyczących atrakcji

turystycznych danej miejscowości w określonych porach roku. • Udzielanie informacji na temat dojazdu do różnych miejscowości

i obiektów (inscenizacja). •

udzielani• Tłumaczenie na język polski pytań, informacj

wysłuchanych w języku obcym. Udzielanie inforregionie (inscenizacja). Wzywanie pomocy w języku obcym (inscenizacja).

• Formułowanie pytań o stan zdrowia oraz udzielanie odpowiedzi. (inscenizacja).

2. Przedsiębiorstwo turystyczne

wadzenie biura usług turystycznych. Prowadztelefonicznych. Negocjacje i zawieranie kontraktów handlowych.

iałalność marketingowa. Korespondencja zawodowa. Wypełnianie

Ubezpieczenia. Rezerwacja miejsc. Imprezy turklientów. Poszukiwanie i podejmowanie pracy zawodowej. Podstawowe

Ćwiczenia:

Wypełnianie for• Określanie form działalności gospodarczej i rodzajów umów o pracę. • Pisanie krótkich tekstów użytkowych: zaproszenia, po

ogłoszenia. • Sporządzanie korespondencji zawodowej. • Opracowywanie reklamy produktów i usług turystycznych.

63

• Sporządzanie dokumentów związanych z zatrudnieniem: życiorysu, pracę.

lifikacyjna dotycząca ubiegania się o przyjęcie do pracy

py pokoi i ich tawowe i dodatkowe. Obsługa turystów

wacja, meldowanie, pobyt, alnej.

tariańska. Tradycyjne potrawy kuchni polskiej. kolicznościowych. Zamawianie posiłków. Karty

Doradzanie w kwestii yboru potraw i napojów. Przyjmowanie należności z zastosowaniem

, wyjaśnianie poszczególnych pozycji rachunku.

potraw i obsługi konsumenta

• Zapisywanie przepisu na potrawę lub napój.

listu motywacyjnego, podania o• Rozmowa kwa

(inscenizacja). 3. Usługi noclegowe i żywieniowe Rodzaje obiektów noclegowych. Kategorie hoteli, tywyposażenie. Usługi podsindywidualnych i grupowych. Rezerregulowanie należności za pobyt. Specjalności kuchni regionSposoby przyrządzania i podawania potraw. Zastawa stołowa. Kuchnia narodowa, lokalna, wegeOrganizacja imprez omenu. Dania z karty oraz dania w zestawach.wróżnych form płatności

Ćwiczenia: • Rezerwowanie telefoniczne noclegów (symulacja). • Udzielanie informacji związanych z pobytem gości w pensjonacie

(inscenizacja). • Przyjmowanie skarg gości dotyczących wyposażenia pokoju,

prowadzonych usług turystycznych (inscenizacja). • Prowadzenie rozmowy z gościem podczas przyjmowania do

pensjonatu oraz wymeldowywania (inscenizacja). • Odczytywanie obcojęzycznych kart menu. • Tłumaczenie wypowiedzi w języku obcym: pytań i życzeń

konsumentów dotyczących zamówień dań i napojów. • Udzielanie informacji na temat tradycyjnych dań kuchni polskiej

dotyczących: smaku, wyglądu, składników potraw, sposobu przyrządzania i podania.

• Informowanie o godzinach serwowania posiłków. • Przygotowywanie prezentacji na temat zwyczajów kulinarnych

w regionie. • Zamawianie potraw w restauracji (inscenizacja). • Przedstawianie obcokrajowcowi oferty dań obiadowych

(inscenizacja). • Przyjmowanie reklamacji dotyczących

(inscenizacja). • Układanie jadłospisu na jedno- lub kilkudniowy pobyt turystów.

64

• Opracowywanie w języku obcym projektu karty menu na przyjęcie okolicznościowe.

dniki. Prz

Wzw o pracę.

Specjalistyczne materiały audiowizualne. F dydaktyczne o te w wersji obcojęzyNagrania obcojęzycznych tekstów o charakterze ekonomiczno-rolniczym or zSZe w Internetu. Uwagi o realizacji

przez rozwijanie następujących sprawności językowych: rozumienia ze słuchu, mówienia oraz czytania

rafili korzystać z różnych źródeł informacji.

zas realizacji programu należy zwracać szczególną uwagę na pra

struktur jęz

ać się w różnych warunkach odbioru, zarówno w tradycyjnej n.

ie ćwiczenia stanowią propozycję, n liwe do wykonania

być dostosowane do poziomu

Środki dydaktyczne Słowniki, podręczniki i pora

episy prawa. Obcojęzyczne czasopisma. Normy, katalogi i cenniki. Wzory formularzy, pism i dokumentów zawodowych.

ory listów motywacyjnych i życiorysów zawodowych. Formularze umó

ilmy matyce zawodowej cznej.

az zakresu turystyki. przęt audiowizualny. sta y komputerowe z dostępem do

Celem realizacji programu nauczania przedmiotu Język obcy zawodowy jest kształtowanie umiejętności posługiwania się językiem obcym na poziomie zaawansowanym po

ze zrozumieniem i pisania, aby uczniowie mogli porozumieć się na tematy zawodowe oraz pot

Do osiągnięcia zamierzonych celów kształcenia zaleca się stosowanie metod nauczania takich jak: dyskusja dydaktyczna, inscenizacja, metoda sytuacyjna, gry językowe oraz ćwiczenia.

Podcwidłowe komunikowanie się w języku obcym, właściwą wymowę,

akcent, intonację zdań i prawidłową pisownię wyrazów. Należy uświadomić uczniom, jak znaczącą rolę ma znajomość

ykowych oraz ich wiedza zawodowa. Uczniowie powinni kreatywnie komunikowrozmowie, jak i w rozmowie przez telefo

Zamieszczone w programauczyciel może opracować inne ćwiczenia moż

w warunkach szkoły. Ćwiczenia powinnyumiejętności językowych uczniów.

Wskazane jest, aby zajęcia były prowadzone w porozumieniu z nauczycielami przedmiotów zawodowych, w celu skorelowania materiału nauczania i tematyki ćwiczeń.

65

Należy kształtować umiejętności posługiwania się różnymi źródłami

ze zytanego tekstu ia, sporządzania notatki.

porządzania tradycyjnej kor

15 osób. Podczas zajęć każdy uczeń w grupie powinien mie

Proponuje się następujący podział godzin na realizację działów tematycznych:

Lp. Działy tematyczne

Orientacyjna liczba godzin

informacji, słownikami, czasopismami i prasą obcojęzyczną - czytania zrozumieniem, problematyzowania odc

i hierarchizowania jego treści, streszczanNiezbędne jest kształtowanie umiejętności sespondencji handlowej, tekstów przekazywanych za pomocą faksu

lub pocztą elektroniczną. Zajęcia powinny odbywać się w pracowni komputerowej,

w grupach do ć do dyspozycji zestaw komputerowy z odpowiednim

oprogramowaniem, dostępem do Internetu i poczty elektronicznej.

1. Informacje turystyczne 44 2. Przedsiębiorstwo turystyczne 44 3. Usługi noclegowe i żywieniowe 40

Razem 128 Podana w tabeli liczba godzin na realizację poszczególnych działów

ma charakter orientacyjny. Nauczyciel może wprowadzać zmiany w zależności od potrzeb edukacyjnych.

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów należy prowadzić systematycznie podczas realizacji programu nauczania przedmiotu, na podstawie określonych kryteriów, przedstawionych uczniom na początku zajęć.

W wyniku procesu sprawdzania i oceniania osiągnięć uczniów uzyskuje się informacje dotyczące poziomu i zakresu opanowania umiejętności określonych w szczegółowych celach kształcenia.

Kontrola i ocena osiągnięć uczniów może być dokonywana za pomocą: − sprawdzianów ustnych i pisemnych, − testów osiągnięć szkolnych.

W procesie oceniania należy zwracać uwagę na: − stosowanie terminologii zawodowej, − pozyskiwanie i udzielanie informacji,

66

− rozumienie i budowanie poprawnych pod względem językowym

matyczną i płynność wypowiedzi, atem oraz styl wypowiedzi,

pisanego.

atywę w poszerzaniu wiedzy, dodatkowe wiadomości

zastosowanych przez nauczyciela.

wypowiedzi ustnych i pisemnych, − poprawność leksykalną, gra− zgodność z tem− stosowanie form wymaganych w tekstach użytkowych oraz

przestrzeganie poszczególnych etapów rozmowy, − stosowanie form grzecznościowych, − tłumaczenie i sporządzanie tekstu

Ważne jest, aby nauczyciel premiował każdą samodzielną pracę ucznia, jego inicjzwiązane z obcojęzycznym słownictwem dotyczącym prowadzenia usług turystycznych.

W końcowej ocenie osiągnięć uczniów należy uwzględnić wyniki wszystkich metod sprawdzania

67

Literatura Komorowska H.: Metodyka nauczania języków obcych. Fraszka Edukacyjna, Warszawa 2005

ielojęzyczny słownik wizualny. Polski. Angielski.

czny. PWN, Warszawa 2002

łowy. Avans, Warszawa 2001

tyczny słownik komputerowy angielsko-polski

k W.: Niemiecko-angielsko-polski słownik

ski i angielsko-polski. Kastor,

N, Warszawa

stów angielskich. WP, Warszawa, 2002

rszawa,

ownik informatyczny francusko-polski. WNT,

nik naukowo-techniczny francusko-polski

icznej polsko-francuski

2005

Język angielski Corbeil J.-C.: WNiemiecki. Francuski. Leksykon tematyczny. Wilga, Warszawa 1996 France C., Mann P., Kolossa B.: Ekonomia. Angielsko-polski słownik tematyJastrzębska-Okoń I.: Polsko-angielski słownik tematyczny. Harald G., Warszawa 1997 Jaślan J., Jaślan H.: Słownik terminologii prawniczej i ekonomicznej angielsko-polski. WP, Warszawa, 2004Kienzler I: Słownik terminologii komputerowej angielsko-polski i polsko- -angielski. Ivax, Gdynia 2003 Kopestyńska Z.: English for the Capital Market. PWE, Warszawa 1996 Lukszyn J.: Wielojęzyczny słownik moduPawłowska B.: Business Letters. PWE, Warszawa 2001 Rosenbaum O.: Praki polsko-angielski. Wydawnictwo REA, Warszawa 2001 Strobel H., Szaro L., Józwiapojęć ekonomiczno-rolniczych. MRiRW, Warszawa 2004 Tittenbrun M.: Duży słownik polsko-angielWarszawa 2001 Praktyczny słownik angielsko-polski i polsko-angielski. PW2002Praca zbiorowa: Wzory liSłownik handlowy angielsko-polski. PWE, Warszawa 1991 Wielki słownik angielsko-polski i polsko-angielski. PWN, Wa2004Język francuski Dobrucka H., Krynicka Z.: Wzory listów francuskich. WP, Warszawa 2000 Janik A.: Mały słWarszawa 1991 Janicka S., Szarski J.: Słowi polsko-francuski. WNT, Warszawa 2002 Pieńkos E.: Słownik terminologii ekonomi francusko-polski. Wiedza Powszechna, Warszawa 2002 i 2004 Piotrowska M. [red.]: Słownik tematyczny francusko-polski. Philip Wilson, Warszawa 2000 Praca zbiorowa: 500 wzorów listów francuskich. WP, Warszawa

68

Język niemiecki lisch i in.: Ekono

PWE,

a

łownik turystyki i hotelarstwa polsko-rszawa 2000

nie i polsko-niemiecki,

REkonomicznej niemiecko-

So kowo-techniczny niemiecko-polski

i i.

005 firmy. PWE,

. Kanion, Zielona

-ro Warszawa 2003 im.

,

. w miarę ukazywania się nowych

pozycji wydawniczych.

A mia. Niemiecko-polski słownik tematyczny. PWN,Warszawa 1999 Bęza S.: Neu Moderne deutsche Handelskorrespondenz. Warszawa 2000

chrony środowiskDroemann M. U., Welfensb M. J.: Słownik oniemiecko-polski i polsko-niemiecki. Wiedza Powszechna, Warszawa 2004 Hanckel G Kilian A.: Słownik języka prawniczego i ekonomicznego. Tom 2. Niemiecko-polski. C.H. Beck, 2002 Jedlińska M., Obodyńska D.: Sniemiecki i niemiecko-polski. Poltext, WaKilian A.: Słownik języka prawniczego i ekonomicznego. Tom 1. Polsko-

miecki. C.H. Beck, 2002 Piprek J., Ippoldt J.: Wielki słownik niemiecko-polskiWP, Warszawa 2001 i 2002 Seidel K.-H.: Słownik techniczny niemiecko-polski, polsko-niemiecki.

A, Warszawa 2003 Skibicki W.: Słownik terminologii prawniczej i e-polski. WP, Warszawa 2000

kołowska M. i inni: Słownik naui polsko-niemiecki. WNT, Warszawa 1999 Strobel H., Szaro L., Józwiak W.: Niemiecko-angielsko-polski słownikpojęć ekonomiczno-rolniczych. MRiRW, Warszawa 2004 W ązek A.: Słownik techniczny niemiecko-polski, polsko-niemieckAneks, Wałbrzych 2003 Zimny L.: Wielki słownik rolniczy polsko-niemiecki. WP, Warszawa 2000 Praca zbiorowa: Wzory listów niemieckich. WP, Warszawa 2

z. Korespondencja Praca zbiorowa: HandelskorrespondenWarszawa 1996 Praca zbiorowa: Słownik biznesmena polsko-niemieckiGóra 2001 Język rosyjski Domagalski S., Celer N.: Słownik biznesu rosyjsko-polski i polsko-

syjski WP,Mroczek T.: Wzory listów we współczesnym języku rosyjskDolnośląskie Wydawnictwo Edukacyjne, 2002 Wielki słownik polsko-rosyjski i rosyjsko-polski WP, Warszawa 2004 Rieger, J., Rieger E.: Słownik tematyczny rosyjsko-polski. WPWarszawa 2003 Czasopisma specjalistyczne, obcojęzyczne prasa i zawodowaWykaz literatury należy aktualizować

69

ZAJĘCIA PRAKTYCZNE

z) powinien umieć:

−

ne imprezy towarzyszące

ch, ń

− ategorii

− ć czynności związane z utrzymaniem czystości pomieszczeń,

−

−

enie w produkty żywnościowe, dla różnych grup turystycznych,

żywcze do zaplanowanych

przygotować i zaprezentować ofertę usług żywieniowych, obliczyć koszty żywienia turystów,

Szczegółowe cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń (słuchac− zorganizować stanowiska pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii,

posłużyć się sprzętem i urządzeniami biurowymi, − określić strukturę i zakres działania różnych przedsiębiorstw

turystycznych, − opracować projekt działania biura turystycznego,

opracować ofertę turystyczną, − − przeprowadzić rozmowy z klientami, − zaplanować i zorganizować róż

wypoczynkowi na obszarach wiejskich, − obliczyć koszty prowadzenia usług turystycznych, − sporządzić dokumentację usług turystyczny− zaplanować układ funkcjonalny i wyposażenie pomieszcze

mieszkalnych dla turystów, − określić kategorie wiejskiej bazy noclegowej,

wypełnić dokumenty niezbędne do oceny i otrzymania k wiejskiej bazy noclegowej (WBN),

− dobrać wyposażenie pomieszczeń mieszkalnych dla turystów, wykona

− zadbać o czystość i porządek w jednostkach mieszkalnych, przygotować pomies zczenia mieszkalne dla różnych grup turystów,

− wykonać dekoracje codzienne i okolicznościowe pomieszczeń dla turystów,

− sporządzić dokumentację związaną z pobytem turystów, obliczyć koszty usług noclegowych, określić zasady racjonalnego żywienia turystów, −

− zaplanować zaopatrz− opracować jadłospisy− dobrać odpowiednie produkty spo

posiłków, − zapewnić wysoką jakość zdrowotną przygotowywanych posiłków, − określić zakres obowiązków i organizację pracy w kuchni, − określić zasady obsługi konsumentów podczas podawania posiłków, − zaplanować wyposażenie i wystrój pomieszczeń gastronomicznych, − obsłużyć urządzenia i sprzęt kuchenny, −−

70

− zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony

ładaniem i pielęgnacją terenów zieleni,

zować i wykonać prace związane z rekreacyjnym użytkowaniem koni,

, obsłużyć i dokonać konserwacji podstawowych

rystycznej na obszarach wiejskich. Komunikowanie bliczanie kosztów usług turystycznych.

przeciwpożarowej podczas prac związanych z żywieniem turystów, − wykonać odkrywkę glebową i określić przydatność rolniczą gleby, − wykonać podstawowe zabiegi uprawowe, − wykonać prace związane z przechowywaniem i stosowaniem

nawozów organicznych i mineralnych oraz środków ochrony roślin, − przygotować materiał siewny i sadzeniaki oraz wykonać siew

i sadzenie roślin rolniczych i ogrodniczych, − wykonać prace związane z uprawą roślin ogrodniczych w gruncie,

w pomieszczeniach i pod osłonami, − wykonać prace związane z zak− ocenić pokrój zwierząt gospodarskich, − dobrać metody konserwacji pasz, − przygotować i zadać pasze zwierzętom gospodarskim, − wykonać zabiegi pielęgnacyjne u zwierząt, − rozpoznać objawy chorobowe u zwierząt, − udzielić pomocy zwierzętom, w nagłych wypadkach, − dokonać oceny pomieszczeń inwentarskich pod względem

dobrostanu zwierząt i wyposażenia w urządzenia techniczne, − udzielić pomocy zwierzętom podczas porodu, − wykonać dój ręczny i mechaniczny oraz ocenić organoleptycznie

mleko, − zorgani

− przygotować do pracymaszyn i urządzeń stosowanych w produkcji rolniczej i ogrodniczej,

− zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej, ochrony środowiska i bezpieczeństwa zdrowotnego żywności podczas prac w gospodarstwie rolnym.

Materiał nauczania 1. Obsługa ruchu turystycznego Planowanie organizacji biura obsługi ruchu turystycznego. Opracowywanie ofert turystycznych. Planowanie i organizacja różnych orm działalności tuf

się z klientami. ODokumentowanie usług turystycznych. Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej.

71

2. Organizacja usług noclegowych Określanie układu funkcjonalnego i wyposażenia pomieszczeń mieszkalnych dla turystów. Zgłaszanie obiektu do kategoryzacji i oceny kategoryzacji. Planowanie wyposażenia różnych rodzajów wnętrz. Użytkowanie pomieszczeń mieszkalnych w turystyce wiejskiej. Obsługa turystów. Gospodarka bielizną, środkami czystości i sprzętem. Dekorowanie pomieszczeń przeznaczonych dla turystów. Prowadzenie

okumentacji usług noclegowych. Obliczanie kosztów usług nie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy

ora

dla turystów w gospodarstwie domowym. Uk

lne urządzanie kuchni i jadalni zgodnie z wymaganiami erg

anie po

Przygotowywanie pomieszczeń, osłon i

żywopłotów oraz ich pielęgnowanie. Stosowanie przepisów be

gospodarskich. Rozpoznawanie chorób u zwierząt, udzielanie pomocy zwierzętom w nagłych wypadkach. Ocenianie stanu pomieszczeń

dnoclegowych. Stosowa

z ochrony przeciwpożarowej podczas obsługi turystów. 3. Żywienie turystów Planowanie żywieniaładanie jadłospisów: codziennych, dekadowych, sezonowych, kuchni

staropolskiej i regionalnej. Przygotowywanie pomieszczeń do przechowywania żywności, przygotowania i spożywania posiłków. Funkcjona

onomii. Planowanie wyposażenia w naczynia kuchenne i stołowe. Gospodarka bielizną stołową, środkami czystości i sprzętem. Podaw

traw i posiłków. Obliczanie kosztów prowadzenia działalności żywieniowej. Prowadzenie dokumentacji związanej z żywieniem turystów. Stosowanie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska dotyczących żywienia turystów. 4. Produkcja roślinna Ocenianie przydatności rolniczej gleb. Wykonywanie zabiegów uprawowych. Przechowywanie oraz stosowanie nawozów organicznych, mineralnych i środków ochrony roślin w gospodarstwie rolnym. Przygotowywanie materiału siewnego i sadzeniaków. Wykonywanie siewu i sadzenia roślin.

pojemników oraz prowadzenie w nich upraw ogrodniczych. Pielęgnowanie upraw rolniczych i ogrodniczych. Zakładanie kwietników, trawników i

zpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej, ochrony środowiska i bezpieczeństwa zdrowotnego żywności dotyczących produkcji roślinnej.

5. Produkcja zwierzęca Ocenianie pokroju zwierząt gospodarskich. Konserwacja, przygotowanie i zadawanie pasz dla zwierząt gospodarskich. Pielęgnowanie zwierząt

72

inwentarskich pod względem zoohigienicznym, dobrostanu zwierząt i wyposażenia w urządzenia te

chniczne. Organizowanie rozrodu zwierząt

gokreacyjne koni. Stosowanie przepisów bezpieczeństwa

i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej, ochrony środowiska i bezpieczeństwa z ości dotyczących produkcji zwierzęcej. U g

ję owią bardzo ważną część pracy dydaktyczno-wychowawczej w procesie nauczania-uczenia się. Celem ich jest kształto miejętności pozwalających na wykonywanie zadań zawodowych.

Zajęcia praktyczne mogą odbywać się w szkolnych pracowniach żyw

Zaleca się stosowanie następujących metod nauczania: pokazu

rażenia prądem cy w nagłych umiejętności

pracy powinno odbywać się na wszystkich instruktaż powinien

obozęcej, z uwagi

prorealizacji zajęć, możliwości organizacyjno-aktycznej zajęcia praktyczne powinny być

ie przez uczniów odpowiedniego poziomu kompetencji

korjak

spodarskich. Organizowanie doju krów. Ocena organoleptyczna mleka. Użytkowanie re

drowotnego żywn

wa i o realizacji Za cia praktyczne stan

wanie niezbędnych u

ienia i w szkolnych stołówkach, w zakładach gastronomicznych, w gospodarstwach agroturystycznych zajmujących się żywieniem turystów.

z objaśnieniem, pokazu z instruktażem oraz ćwiczeń praktycznych. Przed przystąpieniem do zajęć praktycznych należy zapoznać

uczniów z regulaminami pracy oraz przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony środowiska, bezpieczeństwa zdrowotnego żywności, zasadami zachowania się w razie pożaru i poelektrycznym oraz zasadami udzielania pierwszej pomo

tać o tym, że kształtowaniewypadkach. Należy pamięania bezpiecznego wykonyw

zajęciach. W realizacji zajęć praktycznych ważną rolę spełnia tępny, bieżący i końcowy. W połączeniu z pokazem ws

zawierać wskazówki i objaśnienia dotyczące sposobu wykonywania określonych czynności, doboru narzędzi, materiałów oraz przestrzegania

wiązujących przepisów. Treści programu dotyczące produkcji roślinnej i zwier

na sezonowość produkcji, powinny być realizowane zgodnie z etapami dukcji. W zależności od miejsca

technicznych oraz bazy dydprowadzone w grupach do 12 osób.

Uzyskanzawodowych wymaga kształtowania umiejętności pracy w zespole,

zystania z różnych źródeł informacji oraz kształtowania takich cech : rzetelność i odpowiedzialność za powierzoną pracę, dbałość o jej

73

jakość, dbałość o racjonalne wykorzystanie materiałów, narzędzi, szyn i urządzeń rolniczych. maProponuje się następujący podział godzin na realizację działów

tematycznych:

Lp. Działy tematyczne

Orientacyjna liczba godzin

1. Obsługa ruchu turystycznego 56 2. Organizacja usług noclegowych 64 3. Żywienie turystów 60 4. Produkcja roślinna 60 5. Produkcja zwierzęca 56

Razem 296 Podana w tabeli liczba godzin na realizację poszczególnych działów

entacyjny.ma charakter oriw

Nauczyciel może wprowadzać zmiany zależności od potrzeb edukacyjnych.

sprawdzania i oceny osiągnięć dukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie postępów uczniów powinno odbywać się systematycznie według określonych kryteriów. Osiągnięcia uczniów można sprawdzać na podstawie: − obserwacji pracy ucznia podczas wykonywania zadań, − sprawdzianów ustnych, − wykonanych prac.

Dokonując oceny pracy uczniów należy zwracać uwagę na: − organizację stanowiska pracy, − opanowanie poziomu umiejętności praktycznych umożliwiających

wykonywanie określonych zadań na stanowiskach pracy, − kolejność i czas wykonywania określonych czynności, − użytkowanie materiałów, narzędzi oraz obsługiwanie maszyn

i urządzeń zgodnie z wymaganiami technologii rolniczej, − oszczędność materiałów, − jakość wykonanych prac, − zaangażowanie i samodzielność podczas wykonywania powierzonych

zadań, − zachowanie właściwej postawy podczas pracy – przestrzeganie

dyscypliny, poczucie odpowiedzialności za powierzone mienie, okazywanie szacunku oraz umiejętność współpracy z innymi pracownikami,

Propozycje metode

74

− wykorzystywani as wykonywania zadań na różnych stanowiskach pracy.

zadanie powinno być ocenione. trakcie

ć

Ma zawodu. Format-

ę nowych

e umiejętności zawodowych podcz

Każde wykonane przez ucznia Kontrolę poprawności wykonania zadań należy przeprowadzać w i po jego wykonaniu.

Na zakończenie realizacji działu tematycznego proponuje się zastosowanie testu z zadaniami typu próba pracy, który powinien by

. zaopatrzony w kryteria oceny i schemat punktowaniaOcena po zakończeniu realizacji programu zajęć praktycznych

powinna uwzględniać wyniki wszystkich zastosowanych przez uczyciela sposobów sprawdzania osna iągnięć ucznia.

Literatura

jewska M., Bińkowska J.: Indeks praktycznej nauki AB, Warszawa 2007

Wykaz literatury należy aktualizować w miarę ukazywania sipozycji wydawniczych.

75

PRAKTYKA ZAWODOWA

W acz) powinien umieć:

− − nych systemów rezerwacji,

ą, ne świadczenia,

przygotować i zaprezentować ofertę usług żywieniowych, towania i podawania posiłków,

Szczegółowe cele kształcenia wyniku procesu kształcenia uczeń (słuch

− scharakteryzować strukturę organizacyjną przedsiębiorstwa turystycznego,

− określić zakres obowiązków i technikę pracy w biurze turystycznym, określić obieg dokumen− tów w przedsiębiorstwie,

− zastosować przepisy regulaminu pracy obowiązującego w przedsiębiorstwie turystycznym,

− określić zagrożenia spowodowane nieprzestrzeganiem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej,

− zaplanować i zorganizować podstawowe prace związane z funkcjonowaniem przedsiębiorstwa turystycznego,

− posłużyć się językiem obcym podczas wykonywania zadań zawodowych,

− obsłużyć sprzęt i urządzenia biurowe, − przygotować i zaprezentować ofertę turystyczną,

obsłużyć klientów biura turystycznego, udzielić informacji turystycznej, zarezerwować bilety z wykorzystaniem róż−

− zaplanować imprezę turystyczn skalkulować zamawia−

− sporządzić dokumentację biura turystycznego,− zastosować instrukcje, regulaminy i zarządzenia obowiązujące

obiekcie noclegowym, − przygotować pomieszczenia mieszkalne dla różnych grup turystów, − zadbać o czystość i porządek w pomieszczeniach dla turystów oraz

w najbliższym otoczeniu, − wykonać prace związane z obsługą gości, − wypełnić książkę meldunkową i inne dokumenty związane z pobytem

gości, − wypełnić rachunki lub faktury za usługi noclegowe, − obsłużyć urządzenia i sprzęt kuchenny, −− zorganizować pracę podczas przygo− przyrządzić potrawy z różnych surowców spożywczych, − wykonać prace związane z nakrywaniem stołów i obsługą

konsumentów, − sporządzić dokumentację dotyczącą kalkulowania kosztów potraw

i napojów,

76

− zastosować regulaminy, instrukcje i przepisy obowiązujące w obiektach prowadzących żywienie turystów,

posłużyć się narzędziami, obsłużyć maszyny rolnicze i urządzenia ia,

ieleni,

biurze turystycznym

a różnych grup turystów. Utrzymywanie czystości i porządku w pomieszczeniach mieszkalnych.

−zgodnie z instrukcjami ich użytkowan

− zorganizować i wykonać prace związane produkcją zbóż, okopowych, przemysłowych i pastewnych,

− zaplanować czynności związane z zakładaniem sadu przydomowego i ogrodu warzywnego,

− zorganizować zbiór i przechowywanie roślin rolniczych i ogrodniczych, − wykonać zabiegi pielęgnacyjne terenów z− przeprowadzić podstawowe prace porządkowe w budynkach

inwentarskich i w obejściu gospodarstwa, − zorganizować i wykonać prace związane z całodzienną obsługą

bydła, trzody chlewnej, drobiu i koni, − zorganizować i wykonać prace związane produkcją rolniczą

w gospodarstwie ekologicznym, − przygotować do sprzedaży produkty rolnicze i ogrodnicze, − zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpożarowej, ochrony środowiska i bezpieczeństwa zdrowotnego żywności dotyczące produkcji żywności i usług turystycznych w gospodarstwie wiejskim.

Materiał nauczania 1. Organizacja pracy wPoznanie struktury i organizacji przedsiębiorstwa turystycznego. Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej, regulaminu pracy przedsiębiorstwa turystycznego. Określanie rodzaju usług świadczonych przez przedsiębiorstwo turystyczne. Organizowanie stanowiska pracy. Określanie obiegu dokumentów w przedsiębiorstwie. Obsługiwanie urządzeń i sprzętu biurowego. Gromadzenie informacji turystycznych. Przygotowywanie ofert turystycznych. Komunikowanie się z klientami w biurze turystycznym. Korzystanie z systemów rezerwacji biletów. Organizacja imprez turystycznych. Obliczanie kosztów usług turystycznych. 2. Prowadzenie usług noclegowych Stosowanie instrukcji, regulaminów i przepisów obowiązujących obiektach noclegowych. Przygotowywanie pomieszczeń dla gości w różnych rodzajach wiejskiej bazy noclegowej. Planowanie wyposażenia pomieszczeń mieszkalnych dl

77

Pro

potraw z różnych surowców. Na

osługiwanie się narzędziami, maszynami i urządzeniami stosowanymi

i zawodowej jest doskonalenie istych warunkach pracy.

przedsiębiorstwach h, pensjonatach,

h usługi dla turystów.

im, 4 tygodni w hotelu lub pensjonacie na bszarze wiejskim oraz 2 tygodni w gospodarstwie rolnym prowadzącym ziałalność agroturystyczną.

Przed przystąpieniem do pracy należy zapoznać uczniów ązującymi przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz

przepisami ochrony przeciwpożarowej.

wadzenie dokumentacji w obiektach wiejskiej bazy noclegowej. Obliczanie kosztów usług noclegowych.

3. Prowadzenie usług żywieniowych Stosowanie instrukcji i przepisów dotyczących usług żywieniowych w turystyce wiejskiej. Określanie wyposażenia pomieszczeń gastronomicznych. Przygotowywanie

krywanie stołów. Podawanie posiłków, obsługiwanie konsumentów. Prowadzenie dokumentacji dotyczącej żywienia zbiorowego. Obliczanie kosztów prowadzenia usług żywieniowych. 4. Wykonywanie prac w gospodarstwie rolnymPw rolnictwie i ogrodnictwie. Wykonywanie zabiegów agrotechnicznych w gospodarstwie. Planowanie sadu przydomowego. Zakładanie ogrodu warzywnego. Dokonywanie zbioru i przechowywanie roślin rolniczych i ogrodniczych. Przygotowanie do sprzedaży, sortowanie i pakowanie produktów rolniczych, owoców i warzyw. Pielęgnowanie terenów zieleni. Sporządzanie i zadawanie pasz zwierzętom. Porządkowanie pomieszczeń i otoczenia budynków inwentarskich. Wykonywanie prac dotyczących całodziennej obsługi bydła, trzody chlewnej, drobiu i koni. Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej, ochrony środowiska oraz bezpieczeństwa zdrowotnego żywności. Uwagi o realizacji

tykCelem realizacji programu Prakywumiejętności praktycznych w rzecz

Praktyka zawodowa może odbywać się w turystycznych, zakładach gastronomicznycgospodarstwach wiejskich prowadzącyc

Przed podjęciem decyzji o miejscu odbywania praktyki zawodowej należy dokonać wyboru przedsiębiorstw, w których możliwe jest kształtowanie umiejętności założonych w celach kształcenia.

Proponuje się organizowanie 2 tygodni praktyki zawodowej w biurze podróży na obszarze wiejskod

z obowi

78

79

Każde zadanie praktyczne powierzone uczniowi do wykonania powinno być poprzedzone pokazem lub instruktażem.

Podczas praktyki zawodowej należy kształtować umiejętności pracy w zespole oraz poczucie odpowiedzialności za jakość i organizację wykonywanej pracy. Bardzo ważne jest kształtowanie cech, takich jak: uczciwość, rzetelność, dokładność i systematyczność w wykonywaniu zadań zawodowych.

Uczniowie zobowiązani są do prowadzenia dziennika praktyki, w którym powinni dokonywać zapisów dotyczących stanowiska pracy, zakresu wykonywanych czynności, godzin pracy. Zapisy powinny być sprawdzane i potwierdzane, co najmniej raz w tygodniu przez osobę odpowiedzialną za realizację programu praktyki. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć edukacyjnych uczniów powinno odbywać się przez cały okres realizacji programu praktyki zawodowej na podstawie kryteriów określonych na początku praktyki. Kryteria oceniania powinny dotyczyć zakresu i stopnia opanowania przez uczniów umiejętności wynikających ze szczegółowych celów kształcenia. Podstawę oceny powinna stanowić obserwacja pracy ucznia.

Kontrola i ocena przebiegu praktyki powinna uwzględniać następujące kryteria: − przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, − samodzielność wykonywania pracy, − zdyscyplinowanie i punktualność, − organizację stanowiska pracy, − umiejętność organizowania i wykonywania prac, − zaangażowanie w realizację zadań, − jakość wykonanej pracy. Po zakończeniu praktyki zawodowej opiekun praktyki zobowiązany jest do napisania w dzienniku praktyki opinii na temat pracy ucznia oraz wystawienia oceny końcowej. Oceny dokonuje się zgodnie z obowiązującą skalą ocen.