Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu

PROGRAM NAUCZANIA

TECHNIK INFORMATYK 312[01]

Zatwierdzarn

Minister Edukacji Narodowej i Sportu

Warszawa 2004

Autorzy:

mgr in?. Piotr Matuszewski

mgr Grzegorz Samociuk

mgr Marek Sobiech

mgr Andrzej Stachnio

mgr Piotr Bartosiak

Recenzenci:

mgr Marek Muszyriski

rngr ink. Stanislaw Siemieniako

Opracowanie redakcyjne:

mgr Anna Wojciechowska

mgr Piotr Bartosiak

Spis treSci . .

I. Plany nauczania

II. Programy nauczania pnedmiotow zawodowych

1. Systemy operacyjne i sieci komputerowe 2. Oprogramowanie biurowe 3. Programowanie strukturalne i obiektowe 4. Urzqdzenia techniki komputerowej 5. Multimedia i grafika komputerowa 6. Jezyk angielski zawodowy 7. Zajqcia specjalizacyjne

Administrowanie sieciowymi systemami operacyjnymi Systemy zarzqdzania bazami danych Aplikacje internetowe Grafika komputerowa

8. Praktyka zawodowa

I. PLANY NAUCZANIA

P L A N N A U C Z A N I A

Technikum czteroletnie

Zawod: technik informatyk 312[011

Podbudowa programowa: gimnazjum

' do wyboru

PLAN NAUCZANIA

Szkola policealna

Zawod: technik inforrnatyk 312[01]

Podbudowa prograrnowa: szkota dajqca wyksztatcenie srednie

Przedmioly nauczania

11. PROGRAMY NAUCZANIA PRZEDMIOTOW ZAWODOWYCH

SYSTEMY OPERACYJNE I SlECl KOMPUTEROWE

S z c z e g o l o w e c e l e k s z t a l c e n i a W wyniku procesu ksztalcenia uczeril sluchacz powinien urnied: - zastosowad zasady bezpiecznej pracy z komputerem, - posluzyd sig systemem MS Windows. - utworzyd nowe obiekty, nowe dokumenty w Srodowisku Windows, - skopiowaC, przeniesd, zrnienid nazwy obiektbw, - wydrukowat: dane, - skonfigurowad urzqdzenia i Srodowisko pracy w systernie Windows, - zinterpretowat i zrnodyfikowad zawartoSd Rejestru. - utworzyd i skonfigurowad profile uiytkownika, - wyjasnic role pamigci wirtualnej i pliku wyrniany w systernie Windows, - okreSlit strukture dysku, - przygotowad noSniki informacji do zapisu, - posluzyd s'e programamr ooslugi oysku. - zastosoNac apliKacje i polecenia DOS, - zainstalowad system Windows. - zarnsralowac i skonfigurowad nowy sprzet. - scharaklcryzowac prolokol TCPIIP. - przeslat informacje i dane w sieciach, - skonfigurowad system Windows do wspblpracy .z roinyrni sieciarni

kornputerowymi, - scharakteryzowad systerny wielodostepne Unix/Linux, - wyjaSniC cechy systernu UnixlLinux, - zastosowad polecenia powloki systernu UnixlLinux, - posluiyd sic Srodowiskiern graficznyrn systernu UnixlLinux, - wyjasnid przebieg instalacji systernu UnixILinux, - skonfigurowad polqczenia sieciowe systernu UnixlLinux, - zastosowaC prograrny uiytkowe systemu UnixlLinux, - wykonad zadania administracyjne w systemie UnixlLinux, - scharakteryzowad sieci LAN i WAN. - scharakteryzowak topologie, protokoly i typowe uslugi sieciowe, - okreslid podstawowe skladniki sieci, - wyjasnid zasady dzialania rbinych technologii sieciowych, - zastosowad urzqdzenia do rozbudowy sieci, - posluiyd si? poczta, elektronicznq i zasobami sieci Internet, - wyjaSnid zasade dzialania sieci World Wide Web,

- wykonaC zadania adrninistracyjne na serwerze i sieci lokalnej, - posluiyC sig terrninologiqzawodowq w jgzyku angielskirn, - zastosowat przepisy bezpieczenstwa i higieny pracy.

Material nauczania

1. Charakterystyka komputera PC Regulamin pracowni kornputerowej, zasady bezpieczenstwa i higieny pracy. Norrny prawne dotyczqce rozpowszechniania prograrnow kornputerowych, ochrony praw autorskich. PrzestgpczoSC kornputerowa. Podstawowe pojgcia dotyczqce kornputera. Podzespoly. Rodzaje parnigci. Urzqdzenia peryferyjne. Rodzaje oprograrnowania. Pulpit, menu Start, pasek zadan. Obiekty systernu: folder, plik, skrot. Elernenty okna. Praca z dokurnentarni. Automatyczny start aplikacji. Aplikacje wbudowane systernu. Prograrny DOS w Srodowisku Windows. Zakoriczenie pracy Windows.

kwiczenia Analizowanie i interpretowanie norm prawnych dotyczqcych rozpowszechniania programow kornputerowych, ochrony praw autorskich i przestgpczosci kornputerowej. Charakteryzowanie elernentow kornputera PC i rodzajow oprograrnowania. Rozpoznawanie elernentow Srodowiska Windows. . Ustawianie aplikacji dornyslnej, projektowanie menu kontekstowego. Urucharnianie aplikacji i prograrnow DOS. . Zapisywanie danych do pliku. . Wykonywanie czynnosci edycyjnych: kopiuj, wytnij i wklej. Zarnykanie systernu.

2. Systemy pl ik6w Systerny pl~kow FAT, FAT32, NTFS. Katalog gtowny, Scieika dostgpu. Praca z systernern plikow. Obstuga dlugich nazw. Eksplorator Windows. Atrybuty plik6w. Uprawnienia NTFS do folderow i plikow, lista kontroli dostgpu ACL. Zarzqdzanie plikarni i folderami. Archiwizacja I kornpresja danych. Struktura dysku. Dysk fizyczny i logiczny. Partycje, FAT, klastry. Narzgdzia do zarzqdzania partycjarni. BIgdy na dysku, program Scandisk. Zjawisko fragrnentacji dysku, defragrnentacja. Profilaktyka antywirusowa. Harmonograrn zadati.

kwiczenia Przeglqdanie i otwieranie obiektow w Eksploratorze. Przechodzenie do okreslonych folderow.

Tworzenie folderow i plikow. Kopiowanie, przenoszenie i zmiana nazw obiektow. Analizowanie wtasciwoSci i a t ~ b u t o w obiektow. Wyszukiwanie plikow i folderow, opcje wyszukiwania. Wykonywanie archiwizacji i kompresji. Forrnatowanie dyskow. . Odczytywanie rodzaju i wielkokci partycji na dysku. . Zarzqdzanie partycjami: tworzenie, usuwanie, zmiana rozmiaru. Uruchamianie programu Scandisk. Wykonywanie defragmentacji dysku. . lnstalowanie i uruchamianie programu antywirusowego. Wykorzystywanie harmonogramu zadari.

3. Obsluga urzqdzeri wejsciatwyjScia Konfiguracja drukarki lokalnej. Drukowanie z poziomu aplikacji Windows. Menedter wydruku. Opcje drukowania. Drukowanie do pliku. Drukowanie w sieci. Konfiguracja ekranu. Konfiguracja kart dzwigkowych. Konfiguracja napedow CD i CD-RW. Konfiguracja opcji DVD.

Cwiczenia Ustawianie opcji drukowania dokumentu, podglqd wydruku. Przeglqdanie, zmiana, czyszczenie kolejki drukowania. . Wstrzymywanie, podejmowanie wydruku, anulowanie zadari. . Korzystanie z metody prieciagnij i upukC. Drukowanie do pliku, wydruk z pliku. . Zmiana wtasciwoSci ekranu: rozdzielczoSC, liczba kolor6w. . Przypisywanie diwigk6w do zdarzeri. Konfigurowanie karty diwigkowej. . Konfigurowanie urzqdzeri CD i DVD. Archiwizowanie danych na piytach CD-R i CD-RW.

4. Konfiguracja i zarzqdzanie systemem Windows Dostosowywanie pulpitu i okien do wtasnych potrzeb. Menu Start. Pasek zadari. Pliki zarejestrowane i niezarejestrowane. Wyb6r aplikacji do otwarcia plik6w niezarejestrowanych. Menu kontekstowe, rozszerzanie powtoki. Panel sterowania. Rejestr systemu, pliki rejestru. Sposoby tworzenia kopii zapasowej rejestru. Edytor rejestru, dane, klucze i ich zawartost.. Pliki wpisow rejestru. Profile uzytkownika w Windows. Narzgdzia administracyjne Windows w technologii NT. Lokalne konta uzytkownikow i grup. Prawa i uprawnienia uzytkownikow. Zasady zabezpieczeri lokalnych.

Cwiczenia Ustawianie wygiqdu pulpitu: tlo, tapeta, wygaszacz ekranu. ~ c t i v e Desktop. Wykorzystywanie i zarzqdzanie menu Start. Tworzenie i korzystanie ze skrotow. . Ustawianie widoku i opcji folderow. . ldentyfikowanie piik6w zarejestrowanych i niezarejestrowanych. . Wybor aplikacji do otwarcia plik6w niezarejestrowanych. Rozszerzanie powloki, definiowanie akcji w menu kontekstowyrn. . OkreSianie daty i czasu. Dostosowywanie klawiatury i zrniana ustawien myszki. Zmiana opcji zarzqdzania energiq. Wykonywanie kopii bezpieczeristwa rejestru. Odzyskiwanie rejestru z kopii. . Uruchamianie edytora rejestru, identyfikacja kluczy, danych i wartosci. Znajdowanie informacji w rejestrze, eksportowanie i importowanie wpisow rejestru. Przeglqdanie i korzystanie z narzgdzi adrninistracyjnych. Zarzqdzanie komputerem poprzez konsolg. Tworzenie lokalnych kont i grup uzytkownikbw. . Przeglqdanie i ustawianie zasad zabezpieczeri lokalnych.

. .. ..

5. Architektura systemu Windows 32-bitowy model pamigci w systernie Windows. PamigC wirtualna i plik wyrniany. Sposoby zwigkszania efektywnosci pracy systemu. Zadania uruchomione w tle. Tryb rzeczywisty i chroniony procesora. Procesy, wqtki, wielozadaniowoSC. Menedier rnaszyn wirtualnych. Jqdro systemu operacyjnego. Etapy uruchamiania systernu. Urucharnianie kontrolowane. Menu startowe Windows. Pliki konfiguracyjne.

Cwiczenia . .Zrniana rozrniaru i potozenia pliku wymiany. Zarzqdzanie zadaniarni uruchornionyrni w tle. Korzystanie z menediera zadati. . Wywotywanie menu startowego Windows. Uruchamianie i rnodyfikacja opcji menu startowego.

6. Praca w trybie MS-DOS Tryb MS-DOS. Okno aplikacji DOS. Pliki konfiguracji pif. ParnigC dla programow DOS. Polecenia wewngtrzne i zewngtrzne. Dyskietka systemowa. Naktadki utatwiajqce pracg z systernem DOS. Drukowanie z aplikacji DOS.

Cwiczenia Przeglqdanie i zmiana wlaSciwoSci programow DOS w plikach pif. Drukowanie z aplikacji DOS. . Stosowanie podstawowych poleceri DOS, uzyskiwanie pomocy. . Praca w trybie MS-DOS. . Zarzqdzanie plikami i katalogami przy pomocy nakladki systemowej. . Konfigurowanie pamieci DOS: config.sys, autoexec.bat. . Obstuga urzqdzeri w trybie rzeczywistym MS-DOS, tadowanie sterownikow. Tworzenie dyskietki systemowej, przenoszenie systemu.

7. lnstalacja systemu, sprzgtu i oprogramowania Windows lnstalacja i aktualizacja systemu Windows, wymagania sprzetowe. Charakterystyka procesu instalacji. Typy i fazy. instalacji systemu. Uruchomienie systemu. lnstalowanie sprzgtu. Mechanizm Plug & Play. Rgczna instalacja i konfiguracja sprzetu. Menedier urzqdzeii. Zasoby sprzetowe. Urzqdzenia USE. lnstalacja oprogramowania.

Cwiczenia . Wykonywanie instalacji typowej i niestandardowej. . Obserwacja poszczegolnych faz instalacji. ,

Uruchamianie systemu Windows po raz pierwszy. Dodawanie nowego urzqdzenia. Reczne instalowanie i konfigurowanie urzqdzeii. . Przeglqdanie drzewa urzqdzeri, wtasciwoSci i zasobow lnstalowanie oprogramowania uzytkownika.

8. Konfiguracja Windows do pracy w sieci Sktadniki oprogramowania sieci: klient, karta, protok6i, usluga. Bezposrednie polqczenie kablowe. Modemy i poity COM. Dial-Up networking. lnne metody dostgpu do lnternetu. Glowne cechy protokolu TCPIIP. Praca w trybie off-line. Korzystanie z podstawowych ustug Internetu, netykieta. Przeglqdarka internetowa. Poczta elektroniczna. Komunikatory. Bramki SMS.

Cwiczenia + lnstalowanie i konfigurowanie skladnikow sieci. + Konfigurowanie bezpoSredniego potqczenia kablowego dw6ch

komputerow. lnstalowanie i konfigurowanie modemu i potqczenia Dial-Up networking.

a OkreSlanie glownych cech protokotu TCPIIP.

. Konfigurowanie opcji i ustawien przegiqdarki internetowej. . Przegladanie wybranych stron W, wyszukiwanie inforrnacji. ~onfig~rowanie.konta pocztowego. Wysylanie i odbieranie poczty e-rnail. Konfigurowanie i korzystanie z grup dyskusyjnych. . Wyszukiwanie i pobieranie piikow przez FTP. lnstaiowanie i konfigurowanie programow kornunikacyjnych Korzystanie z brarnek SMS.

9. Praca w sieci rownoprawnej Logowanie do sieci. Udostgpnianie i korzystanie z zasobow w grupach roboczych. Udoste~nianie folderow, dvskow i napedow CD-ROM. ~ a ~ o w a n i e dysk6h. Kontrola dostepu -do udostepnionych zasob6w. Udostgpnianie i korzystanie z drukarek w sieci. Konfiguracja skladnikow . . oprograrnowania sieci

Cwiczenia Konfigurowanie udostgpniania zasobow. Stosowanie zabezpieczen na poziornie zasobow. Korzystanie z udostgpnionych zasobdw, rnapowanie dysk6w . Instaiowanie, udostgpnlanie i korzystanie z drukarek w sieci.

10. Wsp6lpraca systemu Windows z serwerarni sieci lokalnej Wspolpraca z serwerem Windows. Architektura sieciowa systernu Windows. Dornena Windows, Active Directory. Uwierzytelnianie uzytkownika w sieci. Przeglqdanie zasobow w dornenie Windows. Dornenowe konta uzytkownikow i grup. Zabezpieczenia sieciowe. Zasady grupy GPO. Wspolpraca z sewerern Novell NetWare. Wlasciwosci oprograrnowania Klient sieci NetWare. Uwierzytelnianie w NetWare. Przeglqdanie zasobow sieciowych NetWare. Drukowanie w Srodowisku NetWare.

Cwiczenia Logowanie lokalne i do dorneny Windows. Korzystanie z zasobow i uslug serwera Windows. Analizowanie Active Directory. Zarzqdzanie dornenowyrni kontarni indywidualnych uzytkownik6w i grup. Tworzenie konta kornputera w dornenie. Przeglqdanie zasad grupy GPO. Logowanie do serwera Noveli NetWare. Przeglqdanie wlasciwosci Klienta sieci NetWare.

Korzystanie z zasobow i uslug serwera Novell NetWare. Przeglqdanie NDS, eDirectory. . Udostgpnianie zasobow z kontrolq dostgpu na poziomie uiytkownika.

11. Systemy wielodostgpne UnixlLinux WielozadaniowosC. WielodostgpnosC. Zarzqdzanie pamigciq. System plikow. Urzqdzenia. lnterpretatory poleceri, powtoki systemu. Praca w tle. Licencja GNU. Konsole wirtualne, terminale, zdalne konsole. Uzytkownicy, grupy, logowanie, uwierzytelnianie. Procesy, zadania, ustugi. Jqdro, moduly ladowalne, obsluga urzqdzeti. Systemy plikow Linuxa.

Cwiczenia . Charakteryzowanie systemow wielodostgpnych. Charakteryzowanie glownych cech systemu UnixlLinux. Logowanie do systemu.

12. Podstawowe operacje w systernie UnixlLinux Przeglqd polecen powloki systemu. Dostgp do podrgcznika systemowego, manualia. Operacje na pl~kach i katalogach. Przeszukiwanie systemu plikow. Kompresja i dekompresja plikow. Prawa do pl~ku. Edytory tekstu. Skrypty powloki. Podstawy obslugi X. Pulpity, menedzer okien. Konflguracja pulpitu, aplety. Programy zarzqdzajqce pulpitem. Programy terminali dla srodowiska X.

Cwiczenia Wykonywanie podstawowych poleceri powloki systemu. . Uzyskiwanie pomocy w manuaiiach i podrqczniku systemowym. Wykonywanie poleceri na plikach i katalogach. Tworzenie i edycja plikow, nadawanie praw. Praca w dostgpnych powlokach. tadowanie wybranego pulpitu i menediera okien. Konfigurowan~e i zarzqdzanie puipitem.

13. Przebieg instalacji systernu UnixlLinux Dystrybucje systemu UnixlLinux. lnterfejs programu instalacyjnego. Wybor klawiatury. Rodzaj instalacji. Obsluga urzqdzeri. Partycjonowanie dysku. Wyb6r pakietow do zainstalowania. Formatowanie i instalacja. lnstalacja bootloadera. Konfiguracja X Windows. Uruchomienie systemu.

cwiczenia lnstalowanie systemu UnixlLinux

14. UnixILinux w sieci Konfiguracja karty sieciowej. Ustawienia protokotu TCPIIP. Potqczenie PPP. Konfiguracja, odbieranie i wysylanie poczty elektronicznej. Przeglqdarki WWW. Protokot FTP, pobieranie plikow. Programy komunikacyjne.

Cwiczenia . Konfigurowanie karty sieciowej, ustawienia TCPIIP. Konfigurowanie potqczenia PPP. Korzystanie z roznych przeglqdarek internetowych. Konfigurowanie i korzystanie z poczty w systemie Linux

15. Programy uiytkowe i narrqdziowe Procesory tekstu. Oprogramowanie biurowe. Programy graficzne. Multimedia, dtwigk.

Cwiczenia Uruchamianie i korzystanie z apiikacji systemu Linux. . -0dczytywane i zapisywanie danych w formatach MS Office. .. .

lG;.Administrowanie systemem UnixlLinux Przygotowanie serwera do pracy w sieci Internet. Uruchamianie programow. Sprawdzanie ilosci wolnego miejsca na dysku. lnformacje o pamigci. Obciqzenie systernu. Zarzqdzanie kontarni uiytkowniklrw. Obsluga plikbw. Archiwizacja. Automatyczne wykonywanie zadari.

Cwiczenia . Wykonywanie zadari administracyjnych za pomocq narzgdzi wybranej

':+ dystrybucji systernu UnixILinux.

17. Podstawowe zagadnienia dotyczqce sieci komputerowych KorzySci wynikajqce z wdrotenia sieci. Sieci Peer to Peer I sieci KlienVSerwer. Zakres sieci lokalnych LAN i rozlegtych WAN. Podstawowe komponenty sieci: karty sieciowe, kable, urzqdzenia komunikacji bezprzewodowej. Topologie sieci: magistrala, gwiazda, pierScieti, siatka, topologie mieszane. Technologie sieciowe, metody dostgpu, szybkoSC transferu. Urzqdzenia do rozbudowy sieci: wzmacniaki, koncentratory, mosty, switche, routery, bramy, urzqdzenia zdalnego dostgpu - funkcje i zastosowanie.

Cwiczenia Charakteryzowanie sieci rownoprawnych i sieci KlienVSerwer.

ldentyfikowanie zakresu sieci. . Okreslanie funkcji karty sieciowej. . ldentyfikowanie i okreslanie wlasciwosci kabli sieciowych. Okreslanie poszczeg6lnych topologii sieci. . Charakteryzowanie technologii Ethernet i metody dostgpu z wykrywaniem kolizji. . Okreslanie przeznaczenia urzqdzen sieciowych. Konfigurowanie i badanie wplywu urzqdzeli sieciowych na pracg sieci.

18. Protokoly sieciowe, TCPlP Typy protokol6w. Warshvy modelu ISOIOSI. Typy transmisji danych: unicast, multicast, broadcast. Protokoly TCPIIP, IPXISPX, NetBEUI, AppleTalk i protokoty zdalnego dosigpu. Protokoty komunikacji bezprzewodowej. Stos protokolow TCPIIP. Protokoty warstwy aplikacji: HTTP, FTP. Protokoly warstwy transportowej: TCP, UDP. Protokoly warstwy internetowej: IP, ICMP, IGMP, ARP. Protokoly warstwy interfejsu. sieciowego: Ethernet. ATM. Narzqdzia do protokotbw TCPIIP. ldentyfikacja aplikacji, 'socket: adres IP + port. DNS, mapowanie nazw domenowych na adresy IP. Proces przesylania danych, elementy pakietu. Routing, trasowanie przesylania danych.

Cwiczenia . Okreslanie protokol6w rutowalnych i nierutowalnych. OkreSlanie warstw modelu OSI. . Charakteryzowanie podstawowych protokolow sieciowych. . Charakteryzowanie poszczegolnych protokotbw TCPIIP. . Stosowanie poieceri, narzgdzi protokotow TCPIIP. . Sprawdzanie trasy przesylania pakiet6w.

19. Adresowanie IP Struktura adresu IP, adres sieci, adres hosta. Klasy adresow. Podsieci. maska podsieci i jej struktura. Zasady adresowania IP. Adresowanie statyczne i automatyczne. Problemy zwiqzane z przydzielaniem klasycznych adresow IP. Postac binarna adresu IP i maski podsieci. Optymalizacja adresowania IP.

Cwiczenia Okreslanie klasy adresu. . OkreSlanie hostow lokalnych i odlegtych. ldentyfikowanie prawidlowych adres6w IP. . Przeglqdanie konfiguracji IP. Przeliczanie adresu IP i maski podsieci w postaci binarnej

Uwagi o realizacji Program przedmiotu Systemy operacyjne i sieci komputerowe

obejmuje tresci dotyczqce poslugiwania sie wiedzq o systemach operacyjnych, dobierania systemu operacyjnego do okreslonych potrzeb, obstugiwania, instalowania i konfigurowania systemow operacyjnych.

Przed przystmieniem do realizacji zajeC, naleiy zdiagnozowaC poziom oraz zakres opanowania przez uczniow wiadomosci i umiejetnosci dotyczqcych system6w operacyjnych i sieci komputerowych. Wskazane jest systematyczne wyrownywanie poziomu wiedzy ucznibw, elirninowanie nieprawidlowych nawyk6w oraz utnvalanie zasad bezpiecznej pracy z systemem operacyjnym.

Podczas realizacji programu proponuje sie stosowaC nastepujqce metody nauczania: wyktad informacyjny, pokaz z objasnieniem oraz Cwiczenia praktyczne. W trakcie zajgC naleiy sygnalizowat i podkreSlaC podobietistwa i r6inice miedzy poszczeg6lnymi wersjami systemu MS Windows wykorzystujqc pplnsze, foliogramy i prezentacje multimedialne.

Wykorzystujqc nabyte wczesniej wiadornosci, dotyczqce konfigurowania systemu i zarzqdzania nim, uczniowie .opanowujq niezbedne urniejetnosci poslugiwania sig trybem MS-DOS, instalowania i konfigurowania'systemu, urzqdzeri i oprogramowania oraz konfigurowania i ,dostosowywania systemu .Windows do pracy w sieciach.

W. kolejnym etapie : procesu . ksztatcenia uczniowie . poznajq wielodostepny. system operacyjny UnixlLinux. Ternaty zostaty tak dobrane, aby moina je bylo realizowaC bez wzglgdu na wybranq dystrybucje systemu operacyjnego.

Koticowy etap realizacji programu dotyczy budowy sieci komputerowych oraz administrowania wybranym serwerem sieci lokalnej. Wybierajac platforme senvera naleiy uwzglgdniC infrastrukturg sieci oraz moiliwoici ekonomiczne szkoty.

Wykonywanie Cwiczeri naleiy kaidorazowo poprzedziC instruktaiem, organizujqc je tak, aby uczniowie poznajqc nowe tematy wykorzystywali i utrwalali wczesniej nabyte umiej~tnosci.

Zajecia naleiy prowadzit w grupach 8-12 osobowych, w pracowni komputerowej, przy komputerach polqczonych w sieC. Dyski twarde powinny by6 podzielone na partycje przeznaczone dla kaidego z systemow, z zainstalowanym programem rozruchowym umoiliwiajqcym przy starcie wybor systemu operacyjnego Windows lub UnixlLinux.

Zaleca sig, aby czgSC zajeC prowadzona byla z wykorzystaniem angielskiej wersji i anglojezycznej dokumentacji systemow operacyjnych, w celu utrwalenia terminologii komputerowej.

Proponowany podziat godzin na realizacje poszczeg6lnych dzial6w tematycznych przedstawiono w tabeli.

p~ ~~

9 10 11 12 13

20 1 SieC Internet I I I

21 IAdministracja sewerem sieci lokalnei I 44 .,nc

14 15 16 17 18 19

> Podane w tabeli liczby godzin przeznaczonych na realizacje dziai6w

tematycznych majq charakter orientacyjny. Nauczyciel mote wprowadzit pewne zmiany w celu dostosowania programu do specyfiki szkdy i p o t ~ e b lokalnego rynku pracy.

Praca w sieci r6wnoprawnei Wsp6ipraca systemu Windows z serwerem sieci loka nej Systemy wielodostgpne Un'wl-inux Podstawowe operacje systemu UnixRinux Przebieg instalacji systemu Uniwl~inux

*..

~rocoz~c je rnetod sprawdzania i oceny osiqgnigC edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osiqgnigt uczni6w powinno odbywat sie systematycznie podczas realizacji programu, na podstawie kryteri6w przedstawionych na poczqtku zajqk.

Kryteria oceniania powinny dotyczyt poziomu oraz zakresu opanowania przez uczni6w wiadomoSci I umiejetnoSci wynikajqcych ze szczeg6lowych celow ksztatcenia. Na podstawie analizy i hierarchizacji tych cel6w, nauczyciel powinien opracowae wymagania edukacyjne na poszczeg6lne stopnie szkolne.

14

32 8 32

. 8 . UnixAinux w sieci Prograrny utytkowe i narzgdziowe Adrninistrowanie systemem UnivRinux Podstawowe tagadnienia dotyczqw sieci komputerowych Protokoiy sieciowe. TCPlP Adresowanie IP

I*

14 20 14 17 11 4.

Podczas realizacji programu nauczania osiqgniecia uczniow proponuje sie sprawdzat za pomocq - ustnych i pisemnych sprawdzianow wiadomosci i umiejgtnosci, - testow osiqgnieC szkolnych, - sprawdzianow praktycznych wykonywanych przy stanowisku

komputerowym, - obserwacji pracy ucznia podczas wykonywania Cwiczeri.

W koricowej ocenie osiqgnigC uczniow, po zakoiiczeniu realizacji programu nauczania przedrniotu, naleiy uwzglgdniC wyniki wszystkich metod sprawdzania zastosowanych przez nauczyciela.

W procesie oceniania nalezy takze uwzglgdniC aktywnosC ucznia na zajeciach.

Literatura Ball 6.: Linux, Helion, Gliwice 1998 Boyce J.: Windows 98 PL, Vademecum profesionalisty. Helion, Gliwice 1999 Cassel P.: Windows 2000 Professional. Ksigga eksperta. Helion, Gliwice 2002 Hallberg 0.: Sieci komputerowe - Kurs podstawowy. Wydawnictwo Edition, Krakow 200012002 Hunt C.: TCPllP - Administracja sieci. Oficyna ~ y d a w n i c z a READ ME, Warszawa 1998 Karanjit S. Siyan: Windows 2000 Server kompendiurn. Robomatic, Wroclaw 2001 Koronkiewicz P.: Alchemia konfiguracji Windows 95. Croma, Wroclaw 1997 Madeja L.: Cwiczenia z systemu Linux, podstawy obslugi systemu. Mikom, Warszawa 1999 Michalowska A,, Michalowski S.:Sieci komputerowe od A do 2. Mikom, Warszawa, 2000 Minesi M., Chtystiansen E., Shaper K.: Windows 98 PL, ksiega eksperta. Helion, ~ l i w i c e 1999 Neibauer A,: Domowe sieci komputerowe. Wydawnictwo RM, Warszawa 2000 Petersen R.: Linux. Arkana. Wydawnictwo RM, Warszawa 2000 Shafer K.: Novell. Wielka Ksigga Sieci. Akademicka Oficyna Wydawnicza EXIT, Warszawa 1999 Sloan J. D.: Narzedzia administrowania sieciq. Wydawnictwo RM, Warszawa 2002 Sokot M.: E-mail - poczta elektroniczna dla kazdego. Helion, Gliwice 1999

Strebe M.. Perkins Ch.: Firewalls - Sciany ogniowe. Mikom, Warszawa 2000 Strebe M.: NT SERVER 4. Mikorn, Warszawa 2000 Tittel Ed, Stewart J. M.: lntranet - Biblia. Akadernicka Oficyna Wydawnicza EXIT. Warszawa 1999 Urbariski A.: MS DOS 6.0. Intersoftland, Warszawa 1993 Wozniak J., Nowicki K.: Sieci LAN, MAN i WAN - protokoty kornunikacyjne. Wydawnictwo Fundacji Postapu Telekomunikacji, Krakow 2000

. Wright R.: Elementarz Routingu IP. Mikorn, Warszawa 1999 Czasopisrna inforrnatyczne Dokumentacja zawarta z oprogramowaniern Windows Materialy Microsoft MOC Zasoby internetowe www.rnicrosoft.com, www.rnicrosoft.com/technet/, support.rnicrosoft.corn Zasoby internetowe, www.jtz.org.pl i inne dotyczqce systernow UnixILinux

Wykaz literatuw nalezy aktualizowad w miarp ukazywania sip nowych pozycji wydawniczych.

OPROGRAMOWANIE BIUROWE

Szczeg6~owe cele ksztatcenia W wyniku procesu ksztatcenia ucze~lstuchacz powinien umiet: - zastosowad zasady bezpiecznej pracy z kornputerem, - skonfigurowat potrzebne oprograrnowanie, - dobrat pararnetry: czcionki, akapitu, strony, sekcji, dokumentu, - zaprojektowak, zrnodyfikowab i zastosowat style, - zairnportowat i wyeksportowat dokumenty w roinych formatach, - zastosowat mechanizmy OLE, - zastosowat: tabele, rarnki, wykresy, eiernenty graficzne i edytor

rownan w dokurnentach tekstowych, - wydrukowat dokumenty, koperty i e:ykiety, - postuiyt sig automatycznq korektq blgdow, i stownikiem synonimow, - zastosowat naglowki, stopki, przypisy i komentarze, - zastosowad programy OCR, - posluiyC sig korespondencjq seryjnq, - zastosowad urzqdzenia wykorzystywane w pracy biurowej - wyjasnit podstawowe hasla i pojgcia wystgpujqce w sieci Internet, - postuiyt sig pocztq elektronicznq oraz zasobarni sieci Internet,' - wprowadzit tekst, liczby, daty i czas do arkusza'kalkulacyjnego, - dokonat edycji i sformatowat zawartoSt arkusza, skoroszytu, - zastosowat r6ine rodzaje adresowania kornorek, - zastosowat formuly i funkcje do obliczeri, - zastosowat polqczenia pomiqdzy arkuszarni i skoroszytarni, - narysowat obiekty graficzne na arkuszach i dokonat ich edycji, - przedstawit wyniki obliczeri w postaci graficznej; - posortowak, pogrupowaC i przefiltrowat dane, - zaprogramowat makroinstrukcje do automatyzacji dziatania arkusza, - zabezpieczyt dane w arkuszach, - zarzqdzid kontaktarni, informacjarni i przydzielid im priorytety, - zaplanowat zadania przy uiyciu kalendarza, - zaprojektowat bazy danych i utworzyt tabele danych, - okreilit relacje migdzy tabelami, polqczyt tabele zewngtrzne, - dotqczyd, usunqd rekordy i dokonat ich edycji, - wyszukat, posortowak, pogrupowat i przefiltrowat rekordy, - zaprojektowat zapytania, formularze, raporty, - zaprojektowat elementy sterujqce, - zastosowat wyrazenia w zapytaniach, forrnularzach, raportach, - zaplanowat i zastosowak rnakra oraz polecenia jgzyka SQL, - zaprojektowak pararnetry wydruku formularzy, raportow, - zastosowat ochrong baz danych,

- zaplanowat prezentacje i skorzystat z szablonow, - dolqczyt do prezentacji slajdy i dokonaC edycji zawartokci slajdu, - zrnodyfikowat w prezentacji wykresy, diagramy i obiekty graficzne, - zastosowat animacje tekstu, rysunku i przejsC rnigdzy slajdarni. - sporzqdzit dokumenty w jgzyku angielskirn, - wyjaSniC informacje w jqzyku angielskirn przekazywane przez

kornputer w poczcie elektronicznej i sieci internet, - postuiyC: sie inforrnacjqz roznych irodel w jezyku angielskim.

Material nauczania

1. Edytor tekstu Wprowadzanie i edytowanie tekstu. Forrnatowanie dokurnentu. Tworzenie dokurnentu z uwzglgdnieniern tabel, elernentow graficznych i wykresow. Tworzenie dokurnentu korespondencji seryjnej. Wykorzystanie narzgdzi grarnatycznych prograrnu. Wspolpraca z innymi prograrnarni. Skanowanie dokumenttrw. Drukowanie dokumentow. Urzqdzenia wykorzystywane w pracy biurowej.

Cwiczenia . 'Formatowanie dokurnentu wedlug wzorca. Zastosowanie w dokurnencie rysunkdw, tabel i wykresow.

:,.Wykorzystywanie korespondencji seryjnej do drukowania kopert. lrnportowanie danych z innych programow. . Wyszukiwanie i zarniana istniejqcego znaku na inny w calyrn dokumencie. . Pisanie wzorow za pornocq edytora r6wnari. . Wykorzystywanie skanera i prograrnow OCR. Wstawianie obiektow do dokurnentow.

. . =.. . 2. Poczta elektroniczna i sieC lnternet Wysyfanie i odbieranie poczty elektronicznej. Obsfuga przeglqdarki internetowej. Wyszukiwanie inforrnacji w sieci lnternet.

Cwiczenia Zaktadanie konta poczty elektronicznej. Konfigurowanie prograrn6w pocztowych. Postugiwanie sie przeglqdarkqinternetowq. . Wyszukiwanie inforrnacji na okreslony ternat w sieci lnternet

3. Urzqdzenia wykorzystywane w pracy biurowej Wykorzystanie skanera lnstalacja i konfiguracja modemu. Obsiuga faksu.

Cwiczenia Podlqczanie skanera do komputera. Montowanie, instalowanie i konfigurowanie rnodemu. Wysyianie i odbieranie faksow.

4. Arkusz kalkulacyjny Tworzenie arkusza kalkulacyjnego. Zastosowanie formut w arkuszu kalkulacyjnym. Wykorzystanie funkcji do obliczeti. Tworzenie wykres6w na podstawie danych z arkusza. Sortowanie i filtrowanie danych. Tabela przestawna. Makropolecenia. Wspolne uzytkowanie skoroszytow. Wspolpraca z innymi programarni. Drukowanie.

Cwiczenia Projektowanie arkusza okreslajqcego wielkoSC naleinego podatku dochodowego. . Obliczanie wartoSci funkcji rnaternatycznych iprzedstawianie wynikbw na wykresie. . . . lmportowanie i eksportowanie danych. . Projektowanie arkusza obliczajqcego splate kredytu bankowego. . Prezentowanie graficzne danych.

5. Programy d o tworzenia prezentacji Projektowanie prezentacji. Tworzenie zlozonych prezentacji. Korzystanie z gotowych szablondw. Drukowanie zawartoSci prezentacji.

Cwiczenia . Wykonywanie prezentacji na zadany temat wedlug wlasnego projektu. . Wykonywanie prezentacji na dowolny temat z wykorzystaniem szablon6w.

6. Menedier informacji osobistej (Organizer) Prowadzenie kalendarza i planowanie spotkati z innymi utytkownikami. Zarzqdzanie zadaniami i organizowanie list zadafi zwiqzanych z iyciem zawodowym i prywatnym. Prowadzenie dziennika w celu rejestrowania i Sledzenia roinego typu czynnosci.

Cwiczenia . Planowanie rozkladu zajeC za pornocqorganizera

. Zarzqdzanie informacjami i przydzielanie im priorytetow.

7. Bazy danych Projektowanie prostych baz danych. Normalizacja bazy. Tabele. Zapytania. Formularze. Raporty. Makra. Jgzyk SQL. Export i import danych. Bezpieczeristwo i korzystanie z danychy-wsp6lpraca z innymi programami.

Cwiczenia Automatyczne kreowanie baz danych. Opracowanie bazy danych na zadany przez nauczyciela temat. Dotqczanie tabel z innych baz danych.

- 0 lmportowanie danych z arkusza kalkulacyjnego i pliku tekstowego

~ r o d k i dydaktyczne

Oprogramowanie komputerowe typu edytor tekstu. oprggramowanie do tworzenia prezentacji. Oprogramowanie komputerowe typu arkusz kalkulacyjny. Oprogramowanie komputerowe typu bazy danych. Oprogramowanie OCR. Przeglqdarki stron W. Programy do obslugi poczty elektronicznej. Elektroniczny organizer.

Uwagi o realizacji Program przedmiotu Oprogramowanie biurowe obejmuje zagadnienia

dotyczqce oprogramowania typu edytor tekstu, arkusza kalkulacyjnego, programow do tworzenia prezentacji i baz danych oraz poslugiwania sig :pocztq elektronicznq i sieciq Internet.

Zajqcia naleiy prowadzic stosujqc nastgpujqce metody nauczania: wyklad informacyjny, pokaz z objasnieniem. Cwiczenia praktyczne.

Podczas realizacji programu przedmiotu moina stosowac oprogramowanie z pakietu Microsoft Office ze wzglgdu na jego popularnosC, naleiy jednak zaprezentowac rowniei inne, zwlaszcza bezplatne, ogolnodostepne oprogramowanie. Po zakoriczeniu realizacji programow poszczeg6lnych dzialow tematycznych wskazane jest wykonywanie Cwiczeri o wysokim stopniu trudnosci.

Omawiajqc zagadnienia dotyczqce edytora tekstu, szczegblnq uwage naleiy zwrociC na istniejqce w edytorach narzgdzia zwiqzane z pisowniq i gramatykq oraz na poslugiwanie sig szablonami. Ponadto wskazane jest przedstawienie wspotpracy edytora z innymi programami.

W trakcie zajed dotyczqcych poczty elektronicznej i sieci Internet, naleiy zapoznaC uczniow z rnoiliwosciami jakie daje dostep do ogolnoswiatowych zasobow. Waine jest ksztaltowanie umiejetnosci korzystania z poczty elektronicznej, wyszukiwania i selekcjonowania inforrnacji oraz planowania spotkah z innymi uiytkownikarni za pomocq organizera.

W ramach zajeC z zakresu urzqdzeti wykorzystywanych w pracy biurowej, naleiy zaprezentowac uczniom sposob podlqczania, konfigurowania i korzystania z takich urzqdzeh jak: fax, skaner czy modem.

Podczas realizacji zagadnieti obejmujqcych korzystanie z arkusza kalkulacyjnego, naleiy ksztaltowai: urniejqtnosC: stosowania forrnul i funkcji do rozwiqzywania problerntrw oraz dokonywania analizy danych. Kaidy uczen powinien wykonak projekt arkusza kalkulacyjnego wedlug zaloien przygotowanych przez nauczyciela.

Podczas Cwiczeri dotyczqcych programow do tworzenia prezentacji, naleiy zwracat uwage na ksztaltowanie umiejetnosci rozplanowywania prezentowanych informacji tak, aby byly one przejrzyste i czytelne.

W trakcie : zajgC z zakresu baz danych, szczeg6lnie waine sq-Cwiczenia 'obejmujqce~importowanie i zalqczanie tabel baz danych oraz pracg z rnakrami.

Zajecia . powinny odbywaC sie w . pracowni .wyposaionej w komputery z dostepemdo lnternetu, w grupie liczqcej do 12 osob.

Proponowany podziat godzin na realizacje poszczegtrlnych dziatow tematycznych zamieszczono w tabeli.

7 IBazy danych I 80 Razem: I 252

LP.

Wynikajqca z planu nauczania liczba godzin przeznaczonych na realizacjg dzialow tematycznych ma charakter orientacyjny. Nauczyciel r n o i e wprowadzic pewne zrniany w celu dostosowania programu do specyfiki szkoly i potrzeb lokalnego rynku pracy.

1 IEdytor tekst6w I 48

Dzialy programowe vrlentacyjna liczba godzin

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiqgnicC edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osiqniec uczniow powinno odbywat sie systematycznie podczas realizacji programu, na podstawie kryteriow przedstawionych na poczqtku zajqC.

W trakcie realizacji programu, osiqnigcia uczniow proponuje sig sprawdzaC za pomocq - ustnych i pisemnych sprawdzianow wiadomosci i umiejetnosci, - testow osiagniqc szkolnych, - sprawdzianow praktycznych wykonywanych przy stanowisku

komputerowym. - obserwacji pracy ucznia podczas wykonywania Cwiczeii.

Podczas oceniania sprawdzianow ustnych naleiy brac pod uwage merytorycznq jakosc wypowiedzi oraz wtasciwe stosowanie pojet technicznych.

Oceniajqc prace uczniow podczas wykonywania Cwiczeri naleiy zwracaC uwage na: - formatowanie tekstow,

.; - tworzenie prezentacji graficznych, ,;-- - - projektowanie baz danych,

- zarzqdzanie informacjq osobistq. ..:.. W koiicowej ocenie osiqnigt: uczniow, po zakoriczeniu realizacji .,, :: .. programu nauczania przedmiotu, naleiy uwzglgdniC wyniki wszystkich

metod sprawdzania zastosowanych przez nauczyciela. ~, - W procesie oceniania nalezy takie uwzglgdnit aktywnost ucznia

na zajcciach.

Literatura Cassel P., Palmer P.: Access-. 2000 PL dla kazdego. Helion, Gli@ice:2000 Fode access 2000. Ksiega eksperta. Helion, Gliwice 2001 Halvorson M., Young M.: MS Office 2000 Professional - Podrgcznik, Wydawnictwo RM. Warszawa 1999 Kopertowska M.: Cwiczenia z Microsoff Power Point. Mikom, Warszawa 1997 Kuciriski K.: abc ... Excela 2002. Wydawnictwo Edition, Krak6w 200012002 Kuciriski K.: abc ... PowerPointa, Wydawnictwo Edition. Krakow 2000/2001 Rubin Ch.: Podrecznik Microsoff Word 2000 Wydawnictwo RM, Warszawa 1999 Snarska A,: Cwiczenia z makropoiecen w Excelu. Mikom, Warszawa 2000

Praca zbiorowa: Microsoft Office 2000 - Podrgcznik. uzytkownika. Translator s.c., Warszawa 2000 Literatura zawodowa Zasoby sieci Internet

Wykaz literatury naleiy aktualizowad w miare ukazywania siq nowych pozycji wydawniczych.

PROGRAMOWANIE STRUKTURALNE I OBIEKTOWE

Szczegolowe cele ksztatcenia W wyniku procesu ksztalcenia uczerilsluchacz powinien umiec: - zastosowat zasady bezpiecznej pracy z komputerem, - scharakteryzowaC budowg i zasadg dzialania programu

komputerowego, - wyjaSniC podstawowe pojgcia zwiqzane z programowaniem, - zastosowat podstawowe algorytmy i sposoby ich zapisu, - posluiyC sig edytorem, kompilatorem, debugerem oraz dokumentacjq

jgzyka programowania, - zastosowaC czytelny sty1 programowania i opracowae dokumentacjg

programu, - zlokalizowai: i usunqt blgdy w programach, przetestowae programy, - zastosowai: podstawowe typy danych, stale, zmienne i funkcje, - zaprojektowac wyraienia z operatorami arytmetycznymi, logicznymi

oraz relacji, - zastosowat w programach instrukcje: proste, ztoione, sterujqce oraz

iteracyjne, posluiyc sig podprogramami: wtasnymi i standardowymi z biblioieki,

- zaplanowae podzial zadanialproblemu na moduly, - zastosowac strukturalne typy danych: tablice, pliki, zbiory, rekordy, - posluzyC sig wskainikami do budowy dynamicznych struktur danych:

stosow, kolejek, list, drzew, grafow, - wykorzystaC w programach diwieki. arafike, animacie. . - - zaprojiktowa~ programy wsp6lpracujqce z'systeme;n operacyjnym, - zaprojektowai: proqramy odporne na btedne dane, . . . - wyjasnib roinice pomigdzy programowaniem strukturalnym

i obiektowym, - scharakteryzowae pojgcia dotyczqce programowania obiektowego: obiekt, klasa, metoda, atrybut,

. - zastosowat podstawowe konstrukcje jgzyka obiektowego, - zaprojektowae klasy i moduly, zastosowae hermetyzacje, - posluiyi: sig konstruktorem i destruktorem, - zastosowaC dziedziczenie, funkcje wirtualne, zaprzyjainione,

operatorowe, - zaprojektowae aplikacjg typu SDI oraz MDI, - zaprojektowac program o charakterze obliczeniowym, graficznym, - zaprojektowae aplikacje sieciowe, bazodanowe, - wyjaSnii: przeznaczenie i wtaSciwoSci apletow, - zaprojektowae aplikacje wspolbieine, wielowqtkowe, - wykonac ztoiony system informatyczny pracujqc w zespole, - zmodyfikowac kod irodlowy zapisany w jezyku programowania,

- zaprojektowat programy dla roinych srodowisk, w szczeg6lnoSci Windows, LinuxIUnix,

- skorzystat z informacji na ternat prograrnowania, zgrornadzonych w sieci Internet oraz w innych zrodlach, - posiuiyt sig angielskq terminologiq dotyczqcq tematyki zawodowej.

Material nauczania

1. Wprowadzenie d o programowania strukturalnego w Pascalu Podstawowe pojqcia dotyczqce programowania: program kornputerowy, jgzyki programowania, kornpilator, interpretator, konsolidator. Algorytrny i sposoby ich zapisu. Etapy tworzenia prograrnu: planowanie, pisanie, kornpilacja, konsolidacja, testowanie i optyrnalizacja. Zasady programowania strukturalnego. Edytor Srodowiska systemu Pascal. Podstawy zapisywania programu w jezyku Pascal: siowa kluczowe, identyfikatory, liczby, symbole podstawowe, komentarze, stale logiczne. Typy danych: caikowity, rzeczywisty, znakowy, laricuchowy, logiczny, okrojony, wyliczeniowy. Struktura programu w jezyku Pascal. lnstrukcje wejScia1wyjScia. Deklaracje zmiennych i stalych. lnstrukcja przypisania. Wyraienia i operatory. Standardowe funkcje i procedury. Instrukcje: warunkowe, iteracyjne, zioione.

Cwiczenia . Dobieranie algorytmow do rozwiqzania zadanych problemow. Projektowanie algorytmu w formie opisowej. Opisywanie algorytmow w postaci listy krokow. Zapisywanie algorytrnow w postaci schernatow blokowych. . Praca w 'srodowisku systernu Pascal: edycja, kompilacja, modyfikacja i uruchomienie przykladowego programu, zakoficzenie pracy. . Analizowanie przykladowych programow, wykrywanie blqdow i ich usuwanie. . Porzqdkowanie trzech, czterech i pigciu liczb. . Projektowanie prostych prograrnow obliczeniowych.

2. Podprogramy Ogolna postat funkcji i procedury. Zmienne lokalne i globalne. Pararnetry formalne i aktualne. Przekazywanie parametrow przez wartost i przez zmiennq. Wywolywanie funkcji i procedur. Rekurencja. Funkcje i procedury obslugi ekranu. Grafika w Pascalu. Moduly uiytkownika - zasady budowy i korzystania z modulow.

Cwiczenia Dokonywanie podzialu prograrnu na podprogramy. Stosowanie roinych metod przekazywania pararnetrow do podprogramow. . ~tosowanik algorytrnow interacyjnych i rekurencyjnych, algorytmu Euklidesa, obliczania potegi, wyznaczania liczb Fibonacciego. . Opracowywanie interfejs;aplikacji. Prezentowanie graficzne wynikow obliczeh. . Tworzenie modul6w uiytkownika. . Stosowanie w programach sygnalizacji diwigkowej, uruchamianej w pr'zjrpadku wprowadzania blednych danych. Rozwiqzywanie rbwnania kwadrato'wego, liniowego, ukladu rownan liniowych.

3. Typy strukturalne Tablice. Pliki tekstowe i operacje na tekstach. Pliki elementowe. Operacje na plikach. Zbiory. Rekordy. Ogolne zasady budowy systernow informatycznych.

Cwiczenia Stosowanie tablic i wykonywanie podstawowych operacji na tablicach: sortowanie, wyszukiwanie. . ~ . . Zamiana liczb dziesigtnych na binarne. .. . .

Obliczanie miar centralnosci danych. Znajdowanie zera funkcji metodq polowienia przedzialu. . Operowanie plikami tekstowymi i elernentowymi. Wykonywanie operacji na teksfach. Korzystanie z podstawo'wych algorytmow urnoiliwiajqcych wykonywanie operacji na zbiorach. Wykorzystywanie rekordow do projektowania baz danych.

r Wykorzystywanie plikow do projektowania systemu informatycznego typu baza danych.

4. Dynamiczne struktury danych Wskainiki. Funkcje i procedury dynamicznego hydz ia lu pamigci. Tworzenie i przetwarzanie dynamicznych struktur danych, stos, kolejka, listy, drzewa.

Cwiczenia Poslugiwanie sie wskainikami i zmiennymi dynamicznymi.

s Opracowywanie biblioteki podprogramow do operowania listami, stosami, kolejkami, drzewarni i grafami.

5. Elementy zaawansowanego programowania w Pascalu Dyrektywy kompilatora. Obsluga urzqdzeri peryferyjnych. Rejestry procesora. Wbudowany asembler. Lokalizacja i usuwanie usterek w programie za pomocq debuggera. PoprawnoSC i zlotonosi obliczen~owa algorytmow. Optymalizacja dzialania programu. Dokumentacja prograrnu.

Cwiczenia . Projektowanie programow obslugi wybranych urzqdzeti peryferyjnych. . Stosowanie dyrektyw kompilatora. Uruchamianie krokowe programu. Posfugiwanie sig programem debugger. Optymalizowanie dzialania programu. Wykonywanie . . . . . . dokumentacji technicznej programu.

6 . Wprowadzenie do programowania obiektowego w C++ Przypomnienie . informacji . o . budowie . i . wlaSciwosciach jezyka programowania. Jezyki obiektowe. Kompilator i edytor srodowiska programistycznego jezyka C++. Wielkie i mate litery. Struktura programu w jezyku C++. Komentarze. Siowa kluczowe. Funkcja return(). Dyrektywa #include. Zmienne i stale. Funkcje wejscialwyjscia. Operatory i wyraienia. Instrukcje: pusta, warunkowe, iteracyjne, sterujqce przebiegiem programu. Funkcje. Funkcje rekurencyjne. Tablice i wskainiki. Zarzqdzanie pamigciq. Struktury, unie, pola bitowe.

Cwiczenia . lnstalowanie i konfigurowanie kompilatora jezyka C++. Uruchamianie srodowiska C++, edycja, modyfikacja, kompilacja

~ ~

i wykonanie zadanego programu. Wykrywanie i analizowanie bled6w w programach. Dobieranie odpowiednich typ6w danych oraz deklarowanie stalych i zmiennych potrzebnych do rozwiqzania zadanego problemu. Korzystanie z podstawowych funkcji wejscialwyjscia. Poslugiwanie siq specyfikatorami formatowania. Projektowanie prostych prdgrambw obliczeniowych. Korzystanie z operatora warunkowego przy projektowaniu wyrazeti. Stosowanie instrukcji warunkowych iwyboru w programach.

Stosowanie instrukcji iteracyjnych. Stosowanie roznych metod przekazywania parametrow do funkcji. Stosowanie zmiennych statycznych i automatycznych, globalnych i lokalnych. Obliczanie wartosci wielomianu metodq iteracyjnq i rekurencyjnq. Manipulowanie tablicami: zarniana wierszy i kolumn (tablice dwuwymiarowe). . Porzqdkowanie tablic, bqbelkowe, przez wybor, quicksort. . Wyszukiwanie danych w tablicach. Wykonywanie operacji na taricuchach. Stosowanie arytmetyki wskainikow. Deklarowanie struktur i unii oraz poslugiwanie sig zmiennymi typu strukturalnego. Tworzenie, modyfikowanie i wykorzystywanie dynamicznych struktur danych do realizacji stosow, kolejek i drzew.

7. Klasy i obiekty Roinice pomigdzy programowaniem strukturalnym i obiektowym. Definicja obiektu. Obiektowosc jako podstawa naturalnego postriegania swiata. Przyktady odwzorowania rzeczywistosci w kategoriach obiektow. Opracowanie obiektowego opisu przykladowego programu. Definiowanie klas. ..;Skiadniki klasy. Definiowanie obiektow. Odwolywanie sig do Skjadowych obiektu. Hermetyzacja danych. Konstruktoiy i destruktory. Zagnieidiona definicja klasy. Przeladowanie operatorow. Przeladowanie nazw funkcji. Definiowanie konwersji obiektow. Zaprzyjainione funkcje i klasy.

Cwiczenia . Wskazywanie roinic pomigdzy podejsciem strukturalnym i obiektowym do rozwiqzania danego problemu. Opisywanie otaczajqcej nas rzeczywistosci w kategorii obiektow. Analizowanie obiektowe przykladowych systemow. Definiowanie klas przyktadowych obiektow. Deklarowanie skladnikow klas bgdqcych funkcjami oraz obiektami. Okreslanie dostgpu do sktadnikow klasy. Tworzenie obiektow danych klas. Poslugiwanie sig funkcjami sktadowymi. Stosowanie konstruktorow i destruktorow w klasach. Korzystanie z przeladowania operatorow oraz nazw funkcji. Stosowanie funkcji i khs zaprzyjainionych w programach. ~rzeksztalcade wczesniej opracowanych programow w programy obiektowe.

8. Dziedziczenie i polimorfizm Opis pojecia ,,dziedziczenien. Dziedziczenie elernentarne. Dziedziczenie zlozone. Funkcje wirtualne, polimorfizm. Klasy abstrakcyjne.

Cwiczenia r Korzystanie w programach z roznego rodzaju dziedziczenia. . Przypisywanie i inicjalizacja obiekt6w w warunkach dziedziczenia . Wykorzystywanie funkcji wirtualnych w programach. . Tworzenie biblioteki klas uzytkownika. . Definiowanie klas do operacji na iistach i drzewach.

9. Operacje wej$cialwyjscia Strumienie, operacje na strumieniach. Podstawowe operatory. Sterowanie formatem. Manipulatory.

Cwiczenia Opracowywanie przyktadowego programu dziatajqcego na plikach. Wybieranie miejsca czytania lub pisania w pliku. . Projektowanie ibudowanie systemu do grornadzenia i przetwarzania danych. . ..

10. Podstawy projektowania aplikacji dla~rodo'iska graficznego Tworzenie projektu oraz struktury aplikacji. Zasady projektowania okna aplikacji, . ikona programu, przyciski maksymaliluj, minimalizuj. Dodawanie podstawowych obiektow kontrolnych do okna aplikacji. Utoienie obiektow kontrolnych. Dotqczanie zmiennych do obiektow kontrolnych. Przypisywanie obiektom kontrolnym zasad funkcjonowania, dodawanie do aplikacji kodu irbdtowego. Predefiniowane okna dialogowe. Projektowanie wlasnych okien dialogowych. Projektowanie i dodawanie menu do aplikacji.

Cwiczenia . Tworzenie nowego projektu oraz generowanie struktury aplikacji przy wykorzystaniu kreatora. . Modyfikowanie interfejsu aplikacji: umieszczanie przyciskrjw sterujqcych, dotqczanie kodu. . Postugiwanie sie podstawowymi obiektami kontrolnymi. . Projektowanie prostej aplikacji obliczeniowej. . Uiywanie predefiniowanych okien dialogowych i informacyjnych. . Tworzenie niestandardowych okien dialogowych aplikacji. . Dodawanie nowych zasobow menu oraz ich projektowanie. . Projektowanie menu z systemern klawiszy skrtrt6w.

Tworzenie menu wielopoziomowego,. dodawanie separatorow Dotqczanie menu do okna aplikacji. Dodawanie funkcji obstugujqcych polecenia menu. Tworzenie menu kontekstowego. Tworzenie prostej aplikacji z menu.

11. Projektowanie aplikacji graficznej lnterfejs urzqdzenia graficznego. Generowanie podstawowej struktury apiikacji. Dodawanie mozliwoSci graficznych, rysowanie myszkq. Tworzenie listy dostqpnych czcionek. Korzystanie z czcionek.

Cwiczenia . Korzystanie z biblioteki funkcji umoiiiwiajqcych wykreslanie linii i ksztalt6w. Wypelnianie narysowanych figur. . Prezentowanie graficzne wynikow dzialania programow obliczeniowych. Tworzenie animacji. Poslugiwanie sig funkcjarni umoiliwiajqcymi rysowanie tekstu. Zarzqdzanie czcionkarni: tworzenie, uiywanie, usuwanie.

:. , . . 22. Projektowanie apiikacji SDI (Single Document Interface) i MDI . . . . . (Multiple Document Interface)

Architektura dokumentlwidok. Zasady projektowania aplikacji jednodokumentowej. Tworzenie powfoki aplikacji SDI.~ Klasy bazowe wykorzystywane w aplikacjach SDI. Obsluga SDI. Roinice migdzy aplikacjami jednodokumentowyrni i wielodokumentowyrni. Zasady projektowania aplikacji wielodokumentowej. Klasy bazowe wykorzystywane w aplikacjach MDI. Obsluga MDI. Paski narzgdzi

stanu. Dolqczanie paska narrgdzi do okna aplikacji. lstota standardowego paska stanu. Dodawanie nowych element6w paska stanu.

Cwiczenia . Przykladowa implementacja SDI. Uiywanie dokumentow i widokow. . Tworzenie wtasnej klasy do uiywania w aplikacji. Zapisywanie i odczytywanie dokumentow w architekturze dokumentlwidok, . Tworzenie uiytkowych aplikacji pracujqcych w oparciu o jeden dokument. Tworzenie aplikacji wielodokumentowej.

. Korzystanie z szablonow dokurnentow MDi. . Modyfikowanie przykiadowych aplikacji MDI. . Tworzenie prostych aplikacji uiytkowych. . Dostosowywanie standardowych paskow narzedziowych. . Tworzenie wtasnych paskow narzgdziowych oraz definiowanie ich zachowania. Dostosowywanie standardowego paska stanu do potrzeb danej aplikacji.

13. Projektowanie aplikacji typu baza danych Zasady tworzenia podstawowej struktury aplikacji. Przygotowanie wlasnej klasy rekordu. Podstawowe operacje wykonywane na rekordach. Obsluga operacji zapisu i odczytu danych z poziornu aplikacji.

Cwiczenia Zaktadanie bazy danych. . Wyszukiwanie inforrnacji, usuwanie i dopisywanie danych. . Wykorzystywanie plikow do przechowywania danych.

14. Tworzenie i zarzqdzanie ztoionymi programami Tworzenie ztozonych projektow przez grupe programistow. Zasady projektowania systernow inforrnatycznych. Debugger. Optymalizacja prograrnow. Dokurnentacja techniczna prograrnu.

Cwiczenia . Organizowanie pracy zespolowej. . Wykonywanie projektu grupowego. . Scalanie i urucharnianie prograrnbw. Testowanie, wykrywanie i usuwanie btedow. . Optyrnaiizowanie dzialania prograrnu. . Wykonywanie dokurnentacji technicznej prograrnu

15. Wprowadzenie do programowania w jqzyku Java Narzqdzia. Beta-kod i rnaszyna wirtualna. Porownanie jqzykow prograrnowania Java i C++. Struktura prograrnu w jezyku Java. Typy podstawowe. Zrnienne, operatory i instrukcje.

Cwiczenia . Stosowanie wybranych rnetod przybliionego rozwiqzywania rownati. . Ocenianie wplywu blqdnych danych na wynik dziatari arytrnetycznych. . Wykorzystywanie catek oznaczonych do obiiczeti.

16. Obiekty i klasy w Javie Klasa jako typ danych. Metody klasy. Konstruktory. Specyfikatory dostepu. Dziedziczenie. Tablice. Obstuga sytuacji wyjqtkowych. Instrukcje: try ... catch, throws. Hierarchia dziedziczenia klas wyjqtkow.

Cwiczenia . Projektowanie klas przyktadowych obiektow. . Wykonywanie operacji na macierzach i wektorach. . Zabezpieczanie programow przed w y s t ~ i e n i e m bigdow. Definiowanie klasy wyjqtkow.

17. Aplety ,Zasqdy projektowania apletow. Struktura apletu. Tekst w apietach. Metody odpowiedzialne za rysowanie w aplecie. Dzwigki i anirnacje. Obstuga zdarzeri.

Cwiczenia Osadzanie przykladowych apietow w stronach internetowych Tworzenie prostych banerow. Wykolzystywanie przyciskow do wywotywania akcji. Programowanie obslugi zdarzen rnyszy i klawiatury.

18. Aplikacje w Javie Okno i menu aplikacji. Grafika. Komponenty: etykiety, pola wyboru, przyciski, listy, listy opcji, listy przewijania, pola tekstowe. Operacje wej+.cialwyjscia w Javie.

ewiczenia . . xworzenie okna aplikacji oraz menu. . Przedstawianie wynikow dzialania aplikacji nawykresach

Tworzenie graficznych gier logicznych. . .

Przyktady wykorzystania kornponentow w aplikacjach. . Operacje na plikach.

19. Programowanie wspoibieine Zasady prograrnowania wspolbieinego. Wqtki. Klasa Thread. lrnplementacja interfejsu Runnable. Synchronizacja wqtkow.

Cwiczenia Projektowanie programu wieiow.qtkowego. Rozwiqzywanie probiernu typu producent-konsurnent (aplikacja)

" ' 2 O . Programy pracujqce w sieci Zasady projektowania aplikacji pracujqcych w sieci. Gniazda. Aplikacje klientlserwer.

Cwiczenia Tworzenie prostych aplikacji sieciowych dziatajqcych w trybie konsoli. . Tworzenie prostych aplikacji sieciowych z interfejsern graficznym.

~rodki dydaktyczne

Srodowisko jezyka Pascal. Srodowisko jezyka C++. Dokurnentacja danego jezyka prograrnowania. Dokurnentacja danego kompilatora. Przykladowe prograrny. Schernaty blokowe algorytmow. Pakiet C++ (Visual C++, C++ Builder). Pakiet J++ (Visual J++. JBuilder).

Uwagi o realizacji .Podstawowyrn celem realizacji programu przedrniotu Programowanie

strukturalne i obiektowe jest ksztaltowanie umiejetnosci poslugiwania sie roinyrni jezykarni programowania.

Jqzyki Pascal, C++ oraz. Java zostaly wybrane jako glowne jezyki .prograrnowania, ktore umoil iwiajq zapoznanie sie z podstawowymi konstrukcjami prograrnowania strukturalnego oraz obiektowego, sposobarni ich dzialania i wykorzystania. Wskazane jest stosowanie nastgpujqcych metod nauczania:. wykladu inforrnacy~ne~o, pokazu z objasnieniem, metody projektow i Cwiczeri praktycznych.

W procesie nauczania naleiy zwracaC uwage na: - sarnodzielne tworzenie poprawnych i efektywnych programow, - dobdr struktur danych i algorytrnow umoiliwiajqcych rozwiqzanie

okreslonych zadari, - tworzenie programow i rnodulow wedlug dostarczonego projektu, - testowanie i optyrnalizacje dzialania prograrnu, - tworzenie dokumentacji programu, - wykorzystanie dokumentacji producenta jezyka prograrnowania, - opanowywanie nowych jqzykow prograrnowania.

Nauke programowania naleiy rozpoczqt od omowienia podstawowych zasad programowania strukturalnego w jezyku Pascal.

W czasie zajeC naleiy zwracat uwage na poprawnost skladniowq, sty1 i optymalizacje programow, wykorzystywac typowe algorytmy, jak algorytm Euklidesa i schemat Hornera oraz przyklady algorytrnow

stosowanych w iyciu codziennym. Omawiajqc dynamiczne struktury danych, naleiy rozwaiyC moiliwoSC przedstawienia grafow.

Wybor Srodowiska jezyka Pascal pozostawia sie nauczycielowi, jednoczesnie sugerujqc rozwaienie moiliwoSci zastosowania DELPHI. Srodowisko to umoiliwia szybkie i efektywne projektowanie kodu w Srodowisku Windows. Wykorzystanie gotowego interfejsu Windows pozwala skupic sie na programow@iu, a nie na projektowaniu interfejsu i formatowaniu wyniktrw. Szkoiy, kt6re wykorzystujq platform? systemowq Linux, mogq skorzystai: z wysokowydajnego Srodowiska programistycznego Kylix.

lstnieje wiele jezyktrw programowania, kt6re moina okreSliC jako zorientowane obiektowo. Jqzyk C++ zostal wybrany jako podstawowy typ .jgzyka obiektowego, poniewat jest czgsto uiywany przez progfamistow. Technologia programowania obiektowego posiada wiele zalet, przy pomocy programowania obiektowego moina dla przyktadu wiernie opisac procesy i zdarzenia zachodzqce w rzeczywistym Swiecie. Prograrny obiektowe s q elastyczne, elementy kodu obiektowego mogq by6 wykorzystywane wielokrotnie, moina szybko pisac aplikacje opierajqce sig na gotowych elementach.

Zajecia z zakresu programowania w C++ nalezy prowadzit :. . " z; wykorzystaniem narzedzi umoiliwiajqcych programowanie . w Srodowisku Windows illub UnixILinux i czeSciowo w Srodowisku DOS. . W trakcie nauki naleiy zilustrowac uniwersalnoSC jezyka C++ poprzez . . moiliwoSc osadzania napisanych przez uczniow programow : . na r6inych platformach systemowych: DOS, WINDOWS, LINUX.

W trakcie realizacji programu naleiy odwolywai: sig do wiadomo$ci uczniow z zakresu jqzyka Pascal, wskazane jest porownywanie obu jqzykow programowania.

WigkszosC zajeC powinna bye prowadzona . metodq Cwiczeri praktyoznych, podczas ktorych wskazane jest rozbudowywanie wczesniej opracowanych przez uczni6w programow. Przyktady oraz zadania programistyczne powinny by6 tak dobierane, aby w czasie ich analizy i realizacji uczeri stosowat poznane na zajeciach podstawowe algorytmy oraz wykorzystywal wiadomoSci z matematyki i fizyki. Zajecia powinny byc prowadzone z wykorzystaniem narzgdzi, ktore umoiliwiajq iatwe i szybkie tworzenie aplikacji pracujqcych w Srodowisku graficznym Visual C++, C++ Builder lub w innych. Wskazane jest, aby uczniowie korzystali z bibliotek oraz kreatorbw, zwiaszcza podczas omawiania zasad i technik tworzenia aplikacji dla Srodowiska graficznego..

Dzialy tematyczne: Klasy i obiekty, Dziedziczenie i polimorfizm oraz Operacje wejscia/wyjScia, zawierajq podstawowe wiadomosci dotyczqce programowania obiektowego, dlatego t e i ich programy powinny zosfad

zrealizowane ze szczegolnq starannosciq, przed realizacjq programow dziatow dotyczqcych tworzenia aplikacji dla Srodowiska graficznego.

W programie zaproponowano rowniez nauke programowania w jezyku Java, kt6ry zawiera elementy programowania strukturalnego i obiektowego, zdarzeniowego i wspotbieinego. Jqzyk ten jest catkowicie niezalezny od sprzgtu oraz systemu operacyjnego, co oznacza, i e programy napisane w tym jezyku mogq byC wykonywane zarowno na komputerach PC dzialajqcych pod kontrolq roinych systemow operacyjnych, jak i na komputerach Macintosh.

Naukg jqzyka Java naleiy rozpoczqk po opanowaniu przez uczniow jezyka C++, poniewai tekstowo program wJavie wyglqda podobnie jak napisany w jezyku C++.

Realizujqc programy dziatow tematycznych obejmujqcych programowanie w Javie, szczegolnq uwage nalezy poswigciC dziatom: Aplety, obejmujqcemu pisanie specjalnych program6w umieszczanych na stronach WWW oraz Prograrnowanie wspdlbieine, w ktorym uczniowie poznajq zasady programowania wsp6lbieinego i tworzq niezaleznie wykonywane procesy wspotdzielqce czas procesora.

Wainym zagadnieniem dotyczqcym programowania jest optymalizacja prograrn6w., .na ktorq naleiy zwracaC uwage w trakcie catego cyklu ksztatcenia. oraz umiejetnosc tworzenia.:.dokumentacji . do - napisanych programow. . . .

Nauka fego .przedmiotu,.~oprocz poznawania technik programowania, doskonali znajomost jezyka angielskiego poprzez korzystanie z wersji angielskiej ,oprogramowania oraz z dokumentacji technicznej napisanej w jezyku angielskim. Podczas projektowania programow uczniowie uczq sia odczytywania ze zrozumieniem instrukcji oraz wydawania poleceri w jezyku angielskim, ttumaczenia na jezyk polski angielskich tekstow dotyczqcych problematyki zawodowej. .,. : :

Ze wzgledu na to, it programowanie jest umiejetnoSciq przede wszystkim praktyczn$ zdecydowanq WigkstoSC czasu naleiy poswiecik na samodzielne programowanie na zajeciach. Niezbedne informacje teoretyczne nalezy prezentowab z wykorzystaniem przykladow.

Zajecia powinny bye prowadzone w grupach 8-12 osobowych.

Proponowany podziat godzin na-realizacjg poszczegolnych dziatow tematycznych przedstawiono w tabeli.

Podane w tabeli liczby godzin przeznaczonych na realizacje poszczegolnych dzialow tematycznych rnajq charakter orientacyjny. Szkolne zespoly przedmiotowe rnogq wprowadzie pewne zmiany majqce na celu lepsze dostosowanle programu do potrzeb uczniow oraz lokalnego rynku pracy.

Propozycje rnetod sprawdzania i oceny osiqgnigi: edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osiqjnigt uczniow powinno odbywac sig w trakcie realizacjl programu, na podstawie okreslonych kryteriow.

W trakcie realizacji programu, osiqjnigcia uczniow proponuje sig sprawdzat za pomocq - ustnych i pisernnych sprawdzianow wiadornosci i umiejgtnosci, - testow osignigi: szkolnych, - sprawdzianow praktycznych wykonywanych przy stanowisku

komputerowym, - obseiwacji pracy ucznia podczas wykonywania Cwiczeii.

Sprawdzanie wiadomoSci i umiejqtnoSci uczniow powinno odbywaC sie dwuetapowo. Etap pierwszy powinien zawierat odpowiednio skonstruowane testy umoiliwiajqce sprawdzanie wiedzy og6lnej na temat programowania oraz stopieri przyswojenia nauczanych tresci. W etapie drugim naleiy oceniaC sposob wykonania praktycznych zadari programowania i sprawdzic umiejqtnost rozwiqzywania problemow w sytuacjach typowych i nietypowych.

W procesie sprawdzania i oceniania umiejqtnosci uczni6w. szczegolnq uwagg naleiy zwracat na: - stosowanie poznanych elementow i konstrukcji jezyka programowania

do rozwiqzywania zadari praktycznych, - wybor poprawnego wariantu rozwiqzania danego problernu

programistycznego, - formutowanie struktury danych dla okreslonego zadania, - projektowanie procedur i funkcji realizujqcych dany algorytm

przetwarzania, - projektowanie i uruchamianie zloionych programow, - wykorzystywanie narzqdzi do programowania, - dokumentowanie napisanych program6w.

W koricowej ocenie . osiqjniei: uczniow po .. zakonczeniu realizacji programu przedmiotu, naleiy.uwzglgdni6 wyniki wszystkich stosowanych przez nauczyciela sposobow sprawdzania ,wiadomoSci i umiejqtnosci. W procesie oceniania -naleiy takie uwzglgdniC:aktywnoSd ucznia na zajgciach.

. . Literatura Barteczko K.: Java od podstaw do technologii. czgsC 2. Mikom,

. . , . Warszawa 2004 Barteczko K: Java od podstaw do technologii. CZVSC 1. ' Mikom, Warszawa 2004 Boduch A.: Delphi 7. Kompendium programisty. Helion, Gliwice 2003 Borowik W., Borowik B.: Meandry jqzyka C++ Podrqcznik z zadaniami. Mikom, Warszawa 1998 Chapman D.: Visual C++ dla kaidego. Helion, Gliwice 1999 Dorobek M.: C++ Builder. Podrqcznik. Mikom, Warszawa 2002 Grxiyriski A,, Zarzycki Z.: Delphi 7 dla kaidego. Helion, Gliwice 2003 Grqbosz J.Symfonia C++. Oficyna Kallimach, Krakow 1999 Holzner S.: Visual C++ 6.0. Helion, Gliwice 1998 J0suttisN.M.: C++. Programowanie zorientowane obiektowo. Vademecurn profesjonalisty. Helion, Gliwice 2003 Kolesnik K.: Wstgp do programowania z przykladarni w Turbo Pascalu. Helion, Gliwice 1999

Majczak A,: Od C do C++ Buildera. w 48 . godzin. Intersoftland. Warszawa 1999 Marciniak A,: Turbo Pascal 7. Nakom. Poznan 1994 Petzold Ch.: Programowanie . Windows. Wydawnictwo RM, Warszawa 1999 Schildt H., Holmes J.: Java. Sztuka programowania. Helion, Gliwice 2004 Shtern V.: C++. lniynieria programowania. Helion, Gliwice 2003 Stasiewicz A,: C++ calkiem inny Swiat. Helion, Gliwice 1997 Wirth N.:Algorytmy + struktury danych = programy. WNT, Warszawa 1998 Wroblewski P.: Algorytmy struktury danych i techniki programowania. Helion, Gliwice 1997 Zahorski J.:Turbo Pascal 7.0. Helion, Gliwice 1997 Zalewski A,: Programowanie w jezykach C i C++ z wykorzystaniem pakietu Borland C++. Nakom, Poznah 1997 Dokumentacja firrnowa konkretnych implementacji jezykbw programowania

Wykaz literafury nalezy aktualizowaC w miare ukazywania sic nowych pazycji wydtiwniczych. .. . . ;

URZADZENIA TECHNlKl KOMPUTEROWEJ

Szczegolowe cele ksztatcenia W wyniku procesu ksztaicenia uczeri/sluchacz powinien umiek: - zastosowac zasady bezpiecznej pracy z urzqdzeniami techniki

kornputerowej. - posluiyC sig binarnym systernem liczenia, - wyjasnic przeznaczenie podstawowych ukiadow cyfrowych, - wyjasnic rnodulowq budowe komputera i zasady wspolpracy

poszczegolnych urzqdzeri, - scharakteryzowat standardy procesorow stosowanych do budowy

kornputerow oraz ornowie ich podstawowe parametry, - scharakteryzowat przeznaczenie i parametry zlqcz montowanych

na plytach glownych, - wyjaSniC organizacje i zarzqdzanie pamigciqoperacyjnq kornputera, - okreSliC funkcje chipsetow plyt glownych. - scharakteryzowat standardy plyt glownych oraz dobrac odpowiedni

rnodel.do procesora uwzglgdniajqc przeznaczenie komputera, - wyjaSniC zasadg pracy karty diwiqkowej, - scharakteryzowa6 zasady zapisu i odczytu inforrnacji na nosnikach

magnetycznych i optycznych, - okreslic fizycznq budowg napgdow dyskow elastycznych, dyskow

twardych i optycznych, - wyja6niC zasadg tworzenia obrazow na monitorach CRT oraz

wySwietlaczach LCD, - scharakteryzowak karty graficzne oraz ich dodatkowe funkcje, - scharakteryzowae przeznaczenie interfejsow urzqdzeh peryferyjnych, - wyjasnit zasadr; dzialania klawiatury i urzqdzen wskazujqcych, - scharakteryzowae budowg i zasadg dzialania drukarek:

atrarnentowych, iglowych i laserowych, - dobra6 odpowiedni typ drukarki do charakteru wydrukow, - scharakteryzowak budowg i zasadg dzialania skanera, - scharakteryzowak dzialanie modernow oraz zasade transmisji danych

przez kanat telefoniczny, - scharakteryzowat budowg karty sieciowej oraz jej zadania, - scharakteryzowat topologie i zaprojektowat sieC kornputerowq, - scharakteryzowae dodatkowe urzqdzenia wykorzystywane przy

rozbudowie sieci komputerowych, - zinterpretowat parametry katalogowe podzespotow komputerowych, - posiuiyC sig oprogramowaniem diagnostycznyrn i narzgdziowyrn. - posluzyc sig instrukcjarni dolqczanyrni do urzqdzeri, - posluzyc sig angielskq terrninologiq zawodowq, - przetlumaczyc angielskie teksty dotyczqce problematyki zawodowej.

Mater ia l n a u c z a n i a

1. Budowa i obsluga komputera. Zasady bezpieczeristwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpoiarowej

Podstawowe elernenty zestawu kornputerowego. Zasady bezpiecznej pracy z urzqdzeniarni techniki kornputerowej. Srodki ochrony przeciwpozarowej. Pierwsza pornoc w stanach zagroienia zdrowia i iycia.

Cwiczenia ldentyfikowanie i charakteryzowanie podstawowych elernentow zestawu kornputerowego. Udzielanie pierwszej pornocy na fantornie zgodnie z obowiqzujqcq procedurq. Dobieranie srodk6w gaSniczych do rodzaju poiaru.

2. Arytmetyka komputera Systemy zapisu liczb: dziesigtny, dwojkowy (binarny), osernkowy, szesnastkowy. Podstawowe operacje arytrnetyczne na liczbach binarnych: Zapis 'iiczby binarnej ze znakiern. Reprezentacja stalo- i zrniennopozycyjna. , ,.

Cwiczenia Zapisywanie liczb w roznych systernach liczbowych. Wykonywanie podstawowych dzialah arytrnetycznych w systernie binarnyrn. Zapisywanie liczb ze znakiern w systernie dwbjkowyrn. Charakteryzowanie reprezentacji stalo- i zrniennopozycyjnej.

3. Uklady cyfrowe Elektryczna irnplernentacja systernu binarnego. Podstawowe uklady cyfrowe. Parametry elektryczne uklad6w cyfrowych. WlaSciwoSci operacji logicznych oraz ich realizacja. Uklady z parnigci$

Rozpoznawanie oznaczeri ukladow cyfrowych. Analizowanie dziatania ukladow zbudowanych z brarnek lobicznych Charakteryzowanie podstawowych ukladow z parnigciq

4. Zasada dziatania komputera Funkcje i zastosowanie najwainiejszych uktadow wykorzystywanych w budowie urzqdzen cyfrowych, jak: rejestry, liczniki, surnatory, parniei:

operacyjna, procesory, magistrala. Uklady wejscialwyjscia. Modulowa budowa i zasada dzialania komputera.

Cwiczenia . Rozpoznawanie podstawowych komponentow i uktadow wspotczesnych komputerow. Charakteryzowanie zasad wymiany informacji miqdzy procesorem i innyrni podzespolami komputera. Okreslanie przeznaczenia wybranych uktadow wykorzystywanych do budowy urzqdzen cyfrowych.

5. Podstawowe podzespoly zestawu kornputerowego Wspolczesne procesory, podstawowe parametry i cechy. Architektura i zasada dziatania wsp6lczesnego procesora. PamieC wewnqtrzna: ROM i RAM. Standardy i przeznaczenie gniazd rozszerzen. Uktady chipset, podstawowe funkcje. Plyty glowne. Karty diwiekowe.

Cwiczenia . ldentyfikowanie typow procesorow oraz standardow gniazd, w ktorych sq montowane. . ,Charakteryzowanie poszczeg6lnych blokow oraz parametrow procesora. . Charakteryzowanie modutow pamiqci. . Zarzqdzanie pamiqciq operacyjnq. Rozpoznawanie gniazd rozszerzen ply! glownych oraz charakteryzowanie ich podstawowych parametrow. ~haraktehzowanie funkcji ukladow chipset. Montowanie i konfigurowanie ply! gtownych, procesorow, parnigci. Konfigurowanie systemu za pomocq programu BIOS Setup. Charakteryzowanie blokow funkcjonalnych typowej karty diwigkowej. lnstalowanie i konfigurowanie kart diwiqkowych. Okreslanie zagroieii wynikajqcych ze zmiany pararnetrdw fabrycznych podzespotow kornputerowych. Analizowanie dokumentacji dostarczonej przez producentow poszczegolnych podzespolow komputerowych. -

6. Parnieci masowe Budowa i zasada dziatania stacji dyskow elastycznych. Budowa i zasada dzialania dysk6w twardych. lnterfejsy dyskow twardych. Budowa i zasada dzialania napedu dysk6w optycznych.

Cwiczenia Charakteryzowanie zapisu i odczytu informacji na nosnikach magnetycznych. Rozpoznawanie elementow mechanizmow i uktadow sterujqcych pamigci dyskowej. Charakteryzowanie interfejsow dyskow twardych. Opisywanie budowy oraz zasady dzialania dyskow twardych. Charakteryzowanie zasad zapisu i odczytu informacji na dyskach optycznych.

r ldentyfikowanie i opisywanie elementow napedu optycznego. Montowanie i konfigurowanie stacjidyski~tek, dyskow twardych oraz napqd6w dysk6w optycznych ... ....

$Wykrywanie uszkodzeri napedow dyskow elastycznych, dysk6w twardych, napqdbw optycznych. Poslugiwanie siq oprogramowaniem narzgdziowym umoiliwiajqcym przeprowadzenie optymalizacji pracy dysku twardego. . Korzystanie z narzgdzi diagnostycznych i naprawczych.

7. Karty graficzne Budowa, zasada dziatania oraz podstawowe parametry monitor6w CRT. Budowa, zasada dzialania oraz podstawowe parametry wyswietlaczy LCD. Karty grafiki. budowa, zasada dzialania, standardy, parametry. dodatkowe funkcje. Karty N.

Cwiczenia lnterpretowanie parametrow kat@logoGch monitbrow CRT. wyswietlaczy LCD oraz kart graficznych. Prezentowanie budowy oraz zasady dzialani'a: ' monitorow CRT, .wySwietlaczy LCD oraz kart graficznych. ?~obieranie parametrow karty graficznej i mo~ni t~ralw~~wiet lacza LCD. Instalowanie i konfigurowanie kart ' graficznych, monitorow i wyswietlaczy LCD. Programowanie'kart graficznych. .Instal&anie i konfigurowanie kart N.

'* Opisywanie zalet i wad monitorow CRT i wyswietlaczy LCD. Analizowanie dokumentacji dostarczonej z urzqdzeniami.

8. lnterfejsy urzqdzen peryferyjnych Typy transmisji informacji. Interfejs: szeregowy, rownolegly. USB. Firewire, podczerwien~, Blutooth. Przeznaczenie interfejsow.

45

Cwiczenia Charakteryzowanie roinych typow transmisji informacji. ldentyfikowanie interfejsow. Podlqczanie urzqdzeri zewngtrznych.

9. Zasilanie i chtodzenie kornputera Zasilacze. Zasilacze awaryjne UPS. Metody odprowadzania ciepla z podzespolow komputera.

Cwiczenia . Dobieranie zasilaczy do zadanych konfiguracji sprzgtowych. lnterpretowanie parametrow zasilaczy awaryjnych UPS. Wykrywanie i usuwanie awarii wynikajqcych z niewlaSciwego doboru zasilacza oraz zlego chlodzenia komputera. Wyciszanie kornputera.

10. Urzqdzenia peryferyjne Klawiatury. Urzqdzenia wskazujqce. Drukarki: budowa, zasada dzialania, rodzaje. Skanery; budowa, zasada dzialania, rodzaje, podstawowe parametry. Aparaty i kamery cyfrowe.

Cwiczenia Charakteryzowanie budowy i zasady dzialania poszczegtrlnych urzqdzen peryferyjnych. Instalowanie, konfigurowanie i obsluga urzqdzeri peryferyjnych. Porownywanie parametrow urzqdzeri peryferyjnych. Analizowanie dokumentacji dostarczonej przez producentow.

11. Sieci komputerowe Rodzaje sieci komputerowych. Metody transmisji w sieciach. Topologie sieci komputerowych. Karty sieciowe: budowa, zasada dzialania, rodzaje. Urzqdzen~a sieciowe, przeznaczenie i ich parametry. Podstawowe standardy sieci komputerowych. Budowa i zasada dzialania modemu, protokoly, standardy.

Cwiczenia ldentyfikowanie i charakteryzowanie podstawowych mediow transmisyjnych. . Okreslanie funkcji poszczegolnych urzqdzeri sieciowych.

r tqczenie komputerow przy wykorzystaniu r6inych medi6w transmisyjnych. . Projektowanie i montai lokalnej sieci komputerowej.

s Konfigurowanie komputerow do pracyw sieci komputerowej. Wykrywanie i usuwanie awarii w sieciach komputerowych. Instalowanie, konfigurowanie modemu i lqczenie sig z sieciq, Korzystanie z dodatkowych funkcji modemu.

~ r o d k i dydaktyczne

Plansze i foliogramy ze schernatami uklad6w i urzqdzeh Czgsci skladowe urzqdzen komputerowych. lnstrukcje obslugi poszczeg6lnych urzqdzeh. Stanowiska wyposazone w roine standardy sprzgtowe. Media sieciowe. Drukarki, skanery. Modemy. Oprogramowanie diagnostyczne i narzgdziowe.

Uwagi o realizacji Podstawowym celem przedmiotu jest ksztaltowanie umiejgtnosci

obslugi, diagnozowania i usuwania awarii oraz optymalizacji pracy zestawu komputerowego. Podczas realizacji programu przedmiotu szczeg6lnq uwagp naleiy zwracaC na zasady bezpiecznej pracy z urzqdzeniami techniki komputerowej oraz na nieprawidlowosci w zakresie ochrony przeciwpoiarowej i ochrony srodowiska.

Proponuje sig stosowanie nastgpujqcych metod nauczania: wykladu informacyjnego, dyskusji dydaktycznej, pokazu z objasnieniem, melody przewodniego tekstu oraz Cwiczen praktycznych.

Zajgcia powinny odbywaC sig w pracowni, w grupach liczqcych do 12 osob. W trakcie Cwiczeii dotyczqcych montowania, konfigurowania i diagnozowania urzqdzen kornputerowych, uczniowie powinni pracowac wzespotach nie wigkszych n i i 3-osobowe.

W trakcie zajgC, a szczeg6lnie podczas realizacji dzialu dotyczqcego arytmetyki komputera, naleiy odwotywaC sig do wiadomosci uczniow z fizyki i matematyki. Wskazane jest wykorzystanie wiedzy i doswiadczenia uczni6w z zakresu doboru konfiguracji, optymalizacji i moiliwoSci rozbudowy komputera.

Podczas realizacji zagadnieri obejmujqcych korzystanie z pamipci masowych, naleiy zwr6ciC uwagg na logicznq budowg pamigci: sektory, klastry, scieiki, cylindry, partycje oraz na r6inice zachodzqdk pomigdzy r6inymi systemami plikow, moiliwe ograniczenia i konsekwencje ich stosowania.

W trakcie zajgc z zakresu budowy oraz zasad dzialania podzespot6w komputerowych, urzqdzeri peryferyjnych, sieci komputerowych, szczeg6lnq uwagg naleiy zwracaC na diagnostykg uszkodzeri oraz

konserwacjg sprzgtu kornputerowego. Dotyczy to. rowniei urzqdzeri przenosnych - komputerow rnobilnych.

W ramach zajgC dotyczqcych sieci komputerowych naleiy omowit bezprzewodowe urzqdzenia sieciowe oraz zalety i wady sieci bezprzewodowych.

Ze wzgledu na szybko rozwijajqcq sig technologig komputerowq, na zajgciach naleiy wykorzystywac najnowsze informacje publikowane w sieci Internet, dokumentacjg technicznq oraz czasopisma komputerowe. Uczniowie powinni korzystaC z r6znych irodet informacji, zarowno wjezyku polskim, jak i angielskim.

Proponowany podziai godzin na realizacjg poszczeg~lnych dziaiow tematycznych przedstawiono w tabeli.

/ pracy oraz ochriny przeciwpotarow~ I 6 2. / Arytmetyka komputera 12

LP.

3. J Uklady cyfrowe I 17 4, - 4 Zasada dzialania komputera 9

zestawu komputerowego 13 . .

1. / Budowa i obsluaa komputera. Zasady bezpleczeiistwa i higieny 1 Dzialy programowe

Padane w tabeli liczby godzin przeznaczonych na realizacjg poszczegolnych dziatow tematycznych maja. charakter orientacyjny. Szkolne zespoly przedmiotowe mogq wprowadzic pewne zmiany rnajqce na celu dostosowanie programu do potrzeb uczniow oraz lokalnego rynku pracy.

Orientacyjna liczba godzin

,

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiqgnigt edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osiqgniqe uczniow powinno odbywae sig w trakcie realizacji programu, zgodnie z kryteriami przedstawionymi na poczqtku zajgC. Kryteria oceniania powinny dotyczye poziomu oraz zakresu opanowania przez uczniow wiadomosci i urniejetnosci wynikajqcych ze szczeg6lowych celow ksztalcenia.

Sprawdzanie i ocenianie osiqgniec uczniow powinno obejmowac kazdy dziat tematyczny programu nauczania.

6. 7. 8. :

9. . 10. 11.

Pamigci masowe Karty graficzne lnterfejsy urzqdzeti peryferyjnych Zasilanie i chlodzenie komputera Urzqdzenia peryferyjne Sieci komputerowe

Razem:

15 16 9 9

1 8 20 144

Osiqgniecia uczniow proponuje sig sprawdzaC za pomocq - ustnych i pisemnych sprawdzianow wiadomosci i umiejptnosci, - testow osiqgniec szkolnych. - sprawdzianow praktycznych wykonywanych przy stanowisku

komputerowyrn, - obserwacji pracy ucznia podczas wykonywania Cwiczeri.

Oceniajqc wypowiedi ustnq ucznia naleiy wziqc pod uwage jakosc merytorycznq wypowiedzi, umiejetnosc wnioskowania i analizowania, poprawne stosowanie terminologii technicznej.

Po zakoriczeniu realizacji programow poszczegolnych dzialow tematycznych, wiadomoSci uczniow proponuje sie sprawdzaC za pomocq testow.

Dokonujqc oceny pracy ucznia podczas wykonywania Cwiczeri naleiy zwracac Owage na: - dobar komponentbw zestawu komputerowego, - konfigurowanie plyty glownej i innych urzqdzeri zestawu

komputerowego, - dobor parametrow pracy kart graficznych, - dobor urzqdzeri peryferyjnych.

W koricowej ocenie osiqgniet ucznibw, po zakoriczeniu realizacji programu przedmiotu, naleiy uwzgledniC wyniki wszystkich stosowanych przez nauczyciela sposobow sprawdzania wiadomosci i umiejqtnosci. Ocena koricowa powinna takie uwzglgdniac aktywnosc ucznia na zajqciach.

.,:

Literatura Kolan Z.: Urzqdzenia techniki komputerowej. CWK Screen, Wrodaw 2003. Mueller S.: Rozbudowa i naprawa komputerbw PC. Helion, Gliwice 2003 Krzyzanowski R.: Urzqdzenia zewnetrzne komputer6w. Mikom, Warszawa 2003 Scott C.: W sercu PC - wedlug Petera Nortona. Helion, Gliwice 2003 Weadock G.: Samodzielna rozbudowa komputera. Help, Michalowice 2002 Madej H.: Pentiurn od Srodka. WCKP, Wroclaw 2001 Metzger P., Jalowiecki A,: Anatomia PC. Helion, Gliwice 1998 Norton P.: W sercu PC. Helion, Gliwice 1995 Dokumentacja techniczna podzespotow komputerowych Czasopisrna inforrnatyczne

Wykaz literatury naleiy aktualizowaC w miare ukazywania sic nowych pozycji wydawniczych.

MULTIMEDIA I GRAFIKA KOMPUTEROWA

Szczegolowe cele ksztalcenia W wyniku procesu ksztalcenia uczenlsluchacz powinien umiec: - zastosowaC oprogramowanie multimedialne, - rozroinit pliki multimedialne, - zapisat i odtworzyd pliki diwigkowe, - przeprowadzic konwersje miedzy roinymi formatami diwigku, - zastosowac cyfrowq obr6bkg diwieku, - zastosowac filtry korygujqce i wzbogacajqce diwigk, - zastosowat bazy gotowych efekt6w diwigkowych, - nagraC gios i specjalne efekty diwigkowe, - przetworzyc scenariusz w Scieikg dzwigkowq, - przeprowadzic edycje, miksowanie i montai diwieku, - zaprojektowac grafike rastrowq, - dobra6 parametry grafiki i format plik6w graficznych, - zmienic atrybuty, zrnodyfikowac i przeksztalcic obiekty graficzne, - .,wykorzystaC narzgdzia retuszerskie. - zaimportowac i wyeksportowaC grafikg, - wykonaC przeksztalcenia i transforrnacje obiekt6w graficznych, - dokonat edycji wgzlow, krzywych i kontur6w objekt6w graficznych, - wypelnienit kolorem, teksturqobiekty graficzne, - pogrupowak elementy graficzne, - zaprojektowac grafikg przeznaczonq na strony internetowe, - zaplanowaC animacje, zaprojektowab scenariusze animacji, - zaprojektowac i naszkicowat animacje postaci, - zaprojektowat tlo, ruch tla i kamery, - zaimportowat pliki wideo, zastosowaC rotoskopie, - zaprojektowat animacjg do lnternetu i na wideo, - zaprojektowat prezentacjg multirnedialnq, - zastosowaC obiektowe jezyki skryptowe do obslugi zdarzeri i obiektow

animacji, - zapisac obraz wideo na plytach CD i DVD i odtworzyC go, - zastosowac kompresjg obrazu i konwersje forrnatu plikow wideo, - przetworzyc komputerowo i dokonac edycji filmu wideo, - zastosowac filtry, przejscia i efekty specjalne, - dokonac montaiu sekwencji obrazu wideo, - dolqczyc podklad diwiekowy do obrazu wideo, - dolqczyC tekst do obrazu wideo, - wykonak zadania wsp6lpracujqc w wespole. - postuiyt sie terminologiq i iiteraturq zawodowq w jgzyku angielskim.

Material nauczania

1. Cyfrowa obr6bka diwigku Formaty plikow audio. Zapis analogowy i cyfrowy diwigku. Obrobka diwigku zapisanego cyfrowo przy zastosowaniu komputera.

ewiczenia: Zapisywanie utworu z plyty CD w formacie ,,.wav" na MP3. Nagrywanie glosu i efektow diwigkowych. Modyfikowanie diwigku, zastosowanie filtrow i efektow diwigkowych. Likwidowanie przerw w sekwencji diwigkowej. . Montai dwoch lub wigkszej liczby plik6w diwigkowych.

2. Grafika rastrowa Oprogramowanie do tworzenia grafiki rastrowej. Charakterystyka formatow plikow graficznych. Narzgdzia dostepne w programie komputerowym. Wypelnianie, rysowanie i malowanie obiektow graficznych. Transformacje obiekt6w rastrowych. Retusz obiektow graficznych. Zmiana rozdzielczoSci i systemu baw. Projektowanie grafiki na strong WWW. Drukowanie projektow graficznych.

ewiczenia . Zapisywanie plikow w roinych formatach kolordw i rozdzielczosci. . Modyfikowanie zdjgC i obrazow. Stosowanie filtrow i efektow specjalnych. Wykonywanie korekty barwnej i retuszu fotografii. Wykonywanie kolazu na bazie trzech fotografii. Przygotowywanie obrazow do publikacji w sieci WWW. Drukowanie na okreslonym noiniku (folii, kopertach, zaproszeniach).

3. Animacje komputerowe z wykorzystaniem obiektowych jgzykow skryptowych

Rysowanie i edycja podstawowych obiektdw, obrot, wypetnienie, pochylenie. Rysowanie i edycja krzywych. Umieszczanie tekstu na krzywych. Banery reklamowe. tqczenie, przycinanie i spawa& obiektow. Praca z warstwami. Perspektywa, obwiednia, przeplywy i wyciqgniecia obiektow. Filtry. Wtasciwosci filmu. Ujgcia i klatki. Budowanie scen z symboli. Animacja ruchu i ksztaltu. Sciezka ruchu. Budowa i sktadnia obiektowych jgzykow skryptowych. Zmienne. Instrukcje. Obiekty, ich wlasciwoSci i metody. Detektory zdarzeh. Zastosowanie skryptow do obslugi zdarzen animacji.

Cwiczenia Tworzenie i edytowanie obiekt6w. Modyfikowanie krzywych obiektu. Wyrniarowanie. Wykonywanie prostego projektu o zadanych atrybutach. Konstruowanie obiektbw do anirnacji. Koordynowanie rnuzyki z anirnacjq ruchu. Stosowanie obiektowych jgzyk6w skryptowych. Programowanie prostej gry anirnowanej np. kolko i krzyzyk. . Eksportowanie filrnu, anirnacji do postaci wideo. Zapisywanie anirnacji w formacie urnoiliwiajqcyrn urnieszczenle na stronach WWW.

4. Cyfrowa obrribka wideo Forrnaty plik6w wideo. Zapis i odtwarzanie cyfrowego obrazu wideo przy zastosowaniu technik kornputerowych. Obr6bka obrazu wideo przy zastosowaniu kornputera.

Cwiczenia Pobieranie filrnu i zapisywanie w forrnacie VCD, SVCD, DVDVideo, AVI, MPEG, WMV. Ustawianie kornpresji wideo. Przycinanie filrnu. Podzial na rnniejsze sceny, edycja scen. . Montai scen, przejkcia, efekty specjalne. . Dodawanie wtasnego podkladu diwigkowego. . Nakladanie scen. Dodawanre tekstu do scen.

~ r o d k i dydaktyczne

Zestawy kornputerowe. Drukarka urnoiliwiajqca wydruk w kolorze. Skaner. Mikrofon. Magnetofon. Magnetowid. Tuner telewizyjny, karta diwigkowa, kablowanie polqczeniowe Nagrywarki CD i DVD. Cyfrowy aparat fotograficzny i kamera wideo. Oprograrnowanie do zapisu i edycji diwieku. Oprograrnowanie do tworzenia grafiki rastrowej. Oprogramowanie do tworzenia anirnacji. Oprograrnowanie do zapisywania i edycji obraz6w wideo.

Obrazy zapisane w grafice rastrowej i cyfrowej. Oprograrnowanie rnult~rnedialne typu: slowniki, encykloped~e. Baza danych zawierajqca wzorcowe efekty diwigkowe.

Uwagi o realizacji Program przedrniotu Multimedia i grafika komputerowa powinien byd

realizowany w pracowniach kornputerowych wyposazonych w kornputery polqczone w sieC. Podczas zajgc kaidy uczeii powinien pracowaC przy oddzielnym zestawie kornputerowym, w grupie liczqcej 8-12 osob. Pozwoli to na ksztaitowanie urniejgtnosci sprawnego poslugiwania sig oprograrnowaniern.

Na poczqtku zajgd moina zaprezentowad uczniom wtasciwosci prograrnow znajdujqcych sig w pracowniach, a nastgpnie przedstawiC inne oprogramowanie danego typu dostqpne na rynku. Podczas realizacji prograrnu wskazane jest zwrocenie uwagi na umiejgtnoSC przetwarzania przez uczniow plik6w graficznych i wykonywanie przez nich prostych operacji dotyczqcych obrazu i diwigku.

Metody nauczania naleiy dobrac tak, aby uczniowie sprawnie poslugiwali sig narzgdziarni aplikacji i urnieli wykorzystaC nabyte umiejgtnosci wykonujqc roine zadania zawodowe.

W pr0Gsi.e ksztalcenia powinny znaleii: zastosowanie nastgpujqce rnetody nauczania: wyklad informacyjny; metoda projektow, pokaz z dbjaSnieriiern, dyskusja dydgktyczna, podczas kt6rej moina odwdad sig do doswiadczeri jej uczestnikbw, rnetoda przewodniego tekstu oraz Cwiczenia praktyczne Szczegolnq uwagg naleiy zwrocii: na Cwiczenia praktyczne o rosnqcym stopniu trudnosci.

Naleiy stosowad indywidualna jak i grupowq forrng pracy uczniow. Praca w grupie pozwala uczniorn na zdobycie urniej$tnoSci ponadzawodowych, takich jak: kornunikowanie sig, wspotpraca w zespole, prezentowanie wynikow.

Proponowany podzial godzin na realizacje poszczegolnych dzialow ternatycznych przedstawiono w tabeli.

1 skryptowych I 45 4. I Cyfrowa obrobka wideo 20

1 Razem: I 108

LP. 1. 2. 3.

Dzialy programowe

Cyfrowa obrobka diwieku Grafika raslrowa Animacje komputerowe z wykorzystaniem obiektowych jezyk6w

Orientacyjna liczba godzin

22 21

Podane w tabeli liczby godzin przeznaczonych na realizacje poszczegolnych dziatow tematycznych majq charakter orientacyjny. Szkolne zespoty przedmiotowe mogq wprowadzit pewne zmiany majqce na celu dostosowanie programu do potrzeb uczniow oraz lokalnego rynku pracy.

Propozycje metod s p r a w d z a n i a i o c e n y osiqgnieC e d u k a c y j n y c h ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osiqgnieC uczniow powinno odbywaC sie na bieiqco podczas realizacji programu, napodstawie kryteriow przedstaw~onych na pocza,tku zajeC. '

~siqgnigcia ucznikw prbponuje sig sprawdzaC za pomocq - ustnych i pisemnych sprawdziandw wiadomosci i.umiejetnoSci, ~. - testdw osiWnigCszkoinych, - sprawdzian6w praktycznych wykonywanych przy stanowisku

komputerowym. - obserwacji pracy ucznia podczas wykonywania Cwiczeri.

Podczas oceniania nalely zwracaC . uwage na praktyczne wykorzystanie wiadomoici i umiejetnosci, w sytuacjach typowych i wymagajqcych rozwiqzywania problemow.

Obserwujqc czynnosci ucznia w trakcie wykonywania Cwiczeri i dokon6jqc oceny jego~pracy;szczegolnq uwage nalezy zwrociC na: - dobor typu gMfiki komputerowej do procesu przetwarzania obrazu, - doborjakoSci parametrow grafiki w tworzonej animacji komputerowej

lub elemencie serwisu internetowego, - ustawianie rozmiaru oraz parametrow obrazu dla uzyskania

najlepszego efektu, - dokonywanie prostych przeksztalcen i montaiu obrazow, - montaz zdjgC, - dobor formatow plikbw graficznych do strony internetowej, - ustawianie rozmlaru baneru reklamowego, - stosowanie najwainiejszych formatow pli6ow mu timedalnych, - dobieranie parametrow systemu dotyczqcych nagrywania

i odtwarzania, - montat plikow multimedialnych z r6inych zrodet, - instalowanie i obsluge programow w okreslonym miejscu, - czynnosci montaiowe przy obrobce sekwencji wideo.

W koricowej ocenie osiqgnigk uczniow, po zakoriczeniu realizacji programu przedmiotu, naieiy uwzglgdniC wyniki wszystkich stosowanych przez nauczyciela sposobow sprawdzania wiadomosci i umiejetnosci.

Literatura Aland M.: Photoshop 6. Zastosowanie w lnternecie. Helion, Gliwice 2003 Bain S.: CorelDRAW 11. Vademecurn profesjonalisty. Helion, Gliwice 2003 Danowski B.: Frontpage 2000. Cwiczenia praktyczne. Helion, Gliwice 2001 Danowski B.: Nero Burining ROM. Nagrywanie ptyt CD. Cwiczenia praktyczne. Helion. Gliwice 2002 Dot~gowski 6.: Bezpieczeristwo pracy przy obstudze komputerow. ODDK, Gdarisk 1999 Flynn D.: Tworzenie cyfrowego wideo. Helion, Gliwice 2002 Korbecki M.: Komputerowe przetwarzanie diwieku. Mikorn, Warszawa 1999 Kwasny A,: Od skanera do drukarki. Helion, Gliwice 2002 London S, London D.: Flash 5. Mikorn, Warszawa 2001 Margulis D.: Photoshop 6. Korekcja i separacja. Vademecum profesjonalisty. Helion, Gliwice 2003 Oberlan t.: Fotografia cyfrowa. Cwiczenia praktyczne. Helion, Gliwice 2002 Oberlan t.:,.Photoshop 6. Cwiczenia praktyczne. Helion, Gliwice 2002 Og6rek B..: CorelPHOTO-PAINT 10. Cwiczenia praktyczne. Helion, ~ i w i c e 2002. Pasek J.: Flash 5. Cwiczenia praktyczne. Helion, Gliwice 2000 Steinbrink B.: Multimedia u progu technologii XXI wieku. Robomatic, . - Wroctaw 1993 Ulrich K.: Po prostu Flash MX. Helion, Gliwice 2003 Praca zbiorowa: Prawo autorskie. C. H. Beck, lnstytut Nauk Prawnych PAN, Warszawa 2003

Wykaz literatufy naleiy aktualizowaC w miare ukazywania sip nowych pozycji wydawniczych.

JEZYK ANGlELSKl ZAWODOWY

Szczegolowe cele ksztaicenia W wyniku procesu ksztalcenia uczerilsluchacz powinien umiec: - posluiyc sig jezykiem angielskim w stopniu umoiliwiajqcym

korzystanie z pisanej po angielsku dokumentacji oprogramowania i sprzetu,

- posluiyc sie jezykiem angielskim w zakresie wykonywanych zadari, - sformutowa6 samodzielnie dtuisze wypowiedzi zarowno ustne,

jak i pisemne. - skorzystac z dwujqzycznych stownikow: og6lnych, technicznych

i komputerowych oraz ze slownika polsko-angielskiego i angielsko- polskiego na plycie CD-ROM,

- skorzystac ze slownika anglojezycznego. - przeczytac ze zrozumieniem i przetlumaczyc anglojqzycznq literature

i prasq z zakresu informatyki oraz teksty ogolne elektroniczne i techniczne,

- wykorzystac programy multimedialne wspomagajqce naukq, - przeczytac ze zrozumieniem i przetlumaczyc anglojqzycznq

dokumentacje technicznq sprzgtu i oprogramowania oraz instrukcje obslugi programow. uiytkowych typu. Word, Excell, Access, Power Point; Corel, Photo Shop,

- rozroinic angielskie nazwy cz$Qci-komputera i podzespol6w, - opisac w jezyku angielskim, ustnie i pisemnie, sklad i ogolnq budowe

komputera, czqsci komputerowe oraz urzqdzenia peryferyjne, - zainstalowac i wykorzystac oprogramowanie napisane w jezyku

angielskim, - rozroinit kornendy i polecenia wydawane przez komputer podczas

obslugi sprzqtu i oprogramowania, - przeprowadzic w jezyku angielskim korespondencje z firmami,

instytucjami i osobami prywatnymi w sprawie systemow komputerowych, nowosci na rynku informatycznym, programow i innych zwiqzanych z zawodem technika informatyka, przy uiyciu poczty tradycyjnej i elektronicznej,

- dokonac syntezy tekstbw uslyszanych i przeczytanych, - przetworzyc przeczytane lub uslyszane informacje i zredagowai.

notatke w jqzyku angielskim i polskim, - skorzystac z anglojezycznych zasobow lnternetu zwiqzanych

z tematykq zawodowq (poprawnie wpisai. do przeglqdarki, wyszukac, przeczytac i przetlumaczyc hasta dotyczqce informatyki i komputerow),

- przetlumaczyc, z zachowaniem zasad angielskiej gramatyki i ortografii, informatyczne teksty napisane w jezyku polskim,

- napisat oprogramowanie w jezyku angielskim, - poprowadziC rozmowg bezpoSrednio w jgzyku angielskim, - porozumieC sig z uczestnikami procesu pracy wykorzystujqc

stownictwo og6lnotechniczne i terminologie zawodowq, - wydaC instrukcje i polecenla w jezyku angielskim. - uzyskak i przekazaC, w drodze konwersacji telefonicznej, informacje

na ternat obslugi i selwisu sprzetu kornputerowego. - posiuiyc sig stownictwern zwiqzanym z prowadzeniem dzialalnoSci

gospodarczej, - zaprezentowaC w jqzyku angielskim wtasne kwalif~kacje podczas

poszukiwania pracy, - skorzystat z anglojezycznych fr6det informacji w celu doskonalenia

sig i aktualizowania wiedzy zawodowej.

Materiat nauczania .. . -.

1. Materiat gramatyczny na poziomie podstawowym i srednio zaawansowanym

Rzeczowniki policzalne i niepoliczalne. Rodzajniki okreslone i nieokreslone. Przyimki. Zaimki osobowe, wskazujqce, dzieriawcze,

:. wzgledne, . pytajqce, nieokreslone. Przymiotniki, stopniowanie. Przyslowki, stopniowanie. Powtorzenie czasow i trybow. Zdania warunkowe i nastepstwo czasow. Strona bierna czasownika. Mowa zaleina.

- ~~

Wykonywanie testu diagnozujqcego poziom kompetencji jezykowych. Wykonywanie Cwiczen gramatycznych.

2. Zagadnienia leksykalne: jezyk angielski og6lnotechniczny Zawody, kraje, narodowosci. Okreslanie wieku, czasu i przestrzeni. Wyraianie miary, wagi, pojemnosci, ilosci oraz innych danych liczbowych w kontekicie zawodowym. Zasady pisowni i wymowy liczebnikow gtownych i porzqdkowych. Okreslanie jakosci: cechy fizyczne, cechy oceniajqce i kwalifikujqce. Ustugi. Technika audio-wideo. Podstawowy stowniczek komputerowy. Podstawowe komendy komputerowe.

Cwiczenia Opisywanie zawodow. Opisywanie wlaSciwoSci technicznych przedmiotow. Okreslanie wieku ludzi i przedmiotow, twiczenia z czasem i zegarern. Prezentowanie specyfikacji urzqdzeri audio-wideo.

. Wykonywanie cwiczeri leksykalnych z lukq i testow wielokrotnego wyboru.

3. Zagadnienia leksykalne: j p y k angielski w terminologii zawodowej

Slownictwo zwiqzane z wykonywaniem zawodu technika informatyka, zwlaszcza w zakresie obstugi systemow operacyjnych i sieci komputerowych, korzystania z oprogramowania biurowego, programowania strukturalnego i obiektowego, korzystania z urzqdzeti techniki komputerowej, multimedi6w i projektowania grafiki komputerowej. Anglojezyczne instrukcje i polecenia wydawane przez komputer. Programy multimedialne i elektroniczne publikacje. Przeglqdarki internetowe, programy pocztowe i grupy dyskusyjne.

~wiczenia Sporzqdzanie specyfikacji sprzgtu komputerowego i urzqdzeri peryferyjnych w jezyku angielskim. Wykonywanie plansz z anglojezycznymi nazwami czesci urzqdzen techniki komputerowej.

Korzystanie z zasobow ogolnoSwiatowej sieci komputerowej i poczty elektronicznej. Wyszukiwanie informacji ' w anglojezyczriych , przeglqdarkach internetowych. . Przeglqdanie wybranych stron WWW w jezyku angielskim. Przesytanie danych w sieci Internet, wysylanie i odbieranie poczty e-mail. . Korzystanie z anglojezycznych grup dyskusyjnych. . Projektowanie witryny internetowej w jezyku angielskim. Wykonywanie test6w stownikowych z zakresu znajomoSci terminologii zawodowej.

4. Doskonalenie pracy z te istem Dokumentacja techniczna urzqdzen techniki komputerowej. lnstrukcje obstugi i podreczniki uiytkownika programow komputerowych w jezyku angielskim. Anglojezyczne teksty dotyczqce budowy i dzialania komputera oraz urzqdzeti peryferyjnych. :Obcojezyczna prasa specjalistyczna, normy, katalogi, poradniki. Specjalistyczne materiaiy audiowizualne.

Cwiczenia . Korzystanie z materialow pomocniczych: slownikow, opracowan specjalistycznych, lnternetu.

Analizowanie struktury tekstu, identyfikowanie zagadnieii glownych : i drugorzednych.

Wyciqganie wnioskow z informacji podanych w tekscie. Poslugiwanie.sig kontekstem w zrozumieniu dokumentu. Formulowanie pytari dotyczqcych wysluchanego i przeczytanego tekstu. ~ ~ o r z q d z a d e notatki. . ' Tlumaczenie tekstow zawodowych z jezyka polskiego na jezyk obcy.

.Tworzenie wlasnego slowniczka terrninologii zawodowej. . Cwiczenia we'rj,fikujqce rozumienie tekstu ze sluchu.

5. Kohwersacje zawodo.we . .

Ksztaltowanie stosunkow interpersonalnych. Wyraianie iyczeri i iqdan w jezyku obcym. Uiycie form grzecznosciowych w dzialalnosci zawodowej. Prowadzenierozmowy telefonicznej. . .

. ., :, Cwiczenia , : , , . .

, . . . . .~&dawanie p$aii.Lidzielanie odpowiedzi. . , . Stosowanie n i~o t6w konwersacyjnych uiywanych do wyraiania

pozytywnej . opinii, zglaszania Wqtpliwosci, stawiania warunkow. argumentowania.

' Stosowanie zwrotbw grzecznosciowjrch uzywanych w rozrnowach zawodowych.

Lzysk iwan ie , . i udzielanie informacji w konwersacji przez telefon.

6. Jqzyk'obcy k d;ialalnoSci gospodarczej Podstawowe elementy iyciorysu i listu motywacyjnego. Zasady i rnetody komunikowania i Formalno-prawne podstawy dziaialnosci gospodarczej. DzialalnoSC rnarketingowa firmy.

Cwiczenia Sporzqdzanie dokumentow zwiqzanych z zatrudnieniem: iyciorysu i listu motywacyjnego. Prowadzenie rozrnowy kwalifikacyjnej o przyjecie do pracy. . Rozroinianie roinego typu form dzialalnoSci i umow o pracg. Sporzqdzanie reklamy uslug informatycznych.

~ r o d k i dydaktyczne Slowniki dwujqzyczne, techniczne, komputerowe i ogolne. Czasopisrna specjalistyczne, normy, katalogi, poradniki. , , , ,

Podrgczniki zawodowe w jezyku obcym. Programy rnultimedialne. Filmy o tematyce zawodowej w wersji anglojqzycznej.

Nagrania tekstow z zakresu jezyka angielskiego ogolnego, technicznego i zawodowego. Wzory dokumentow, CV, listow motywacyjnych. Zestaw plansz z anglojezycznq terminologiq urzqdzeri techniki komputerowej. Sprzgt audiowizualny: telewizor, magnetowid, urzqdzenia audio. Sprzgt komputerowy i urzqdzenia peryferyjne z odpowiednim oprogramowaniem.

Uwagi o realizacji Przedstawiony program przedmiotu odpowiada wymaganiom

Podstawy programowej ksztalcenia w zawodzie technik informatyk. Kierujqc sie dqieniem do ksztakowania umiejetnosci praktycznego poslugiwania sic jezykiem angielskim, przy konstruowaniu programu wzieto pod uwage wskazane w podstawie programowej ogolne obszary, w kt6rych powinny znaleic sie dzialania ucznia, wykonywane zarowno pod kierunkiem nauczyciela, jak i samodzielnie. W programie ujete s q one jako osiqgniecia w zakresie czterech sprawnosci jezykowych: - czytania ze zrozumieniem, - pisania i redagowania wypowiedzi, - rozumienia ze sluchu, - mdwienia.

Jezyk angielski jako jezyk obcy zawodowy, zajmuje szczeg6lnq pozycje wsrod innych przedmiotow szkolnych, jest on bowiem nie tylko przedmiotem, ale i narzgdziem nauczania moiliwym do zastosowania w nauczaniu pozostalych przedmiot6w zawodowych. Zajecia przewidziane w programie bazujq na umiejetnosciach jezykowych, w zakresie ogolnym oraz na wiadomosciach i umiejetnosciach z zakresu informatyki i dziedzin jej pokrewnych. Wskazane jest, aby zajecia prowadzone byty w porozumieniu z nauczycielami innych przedmiotow zawodowych, w celu skorelowania materialu nauczania i tematyki twiczeri. Uczniowie powinni otrzymywac do opracowania lub przetlumaczenia materialy wykorzystywane na zajeciach z przedmiotow zawodowych.

Zgodnie z przyjetq zasadq, nauczanie jezyka obcego zawodowego ma by6 kontynuacjq nauki jezyka podjetej na poprzednich szczeblach edukacji. W mysl tej zasady, program przedmiotu jezyk angielski zawodowy jest kontynuacjq jezyka nauczanego jako przedmiot ogolny, totei warunkiem przystqpienia do nauki jest jego znajomosC przynajmniej w stopniu podstawowym. Majqc na uwadze zrtrinicowany poziom kompetencji jezykowych nabytych w gimnazjum czy t e i w szkole sredniej, proponuje sic podzielic realizacje programu na trzy etapy:

- wyrownawczo-utrwalajqcy, realizowany na wstepie, po zdiagnozowaniu urniejetnosci jezykowych uczniow za pomocq testow,

- rozszerzajqcy, kontynuujqcy i zarnykajqcy proces poznawania systernu jezykowego oraz wprowadzajqcy zagadnienia ogolnotechniczne.

- poglebiajqcy, porzqdkujqcy wiedzq, rozbudowujqcy umiejetnosci jezykowe i ksztakujqcy urniejetnosc poslugiwania sie jezykiern .. . . . . . ~ .. . zawodowyrn. Ze wzgledu na trudnq do przewidzenia rozpigtoSC roinic w rozwoju

kornpetencji jezykowych, wskazany jest elastyczny podzial czasu przeznaczonego na realizacje poszczegolnych etapow. Decyzje co do potrzebnej liczby godzin powinien podjqc nauczyciel uwzgl~dniajqc specyficzne potrzeby uczniow.

Zajecia powinny odbywac sie w laboratoriurn jezykowym ze stanowiskarni dydaktycznyrni wyposaionyrni w sprzet audiowizualny. Z uwagi na specyfike zawodu, przewaiajqca cz@6 zajec powinna byC realizowana w pracowni komputerowej 2 dostepem do lnternetu i poczty elektronicznej. Podczas zajeC w pracowni, kaidy uczeri w grupie powinien rnieC do dyspozycji zestaw kornputerowy z odpowiednirn oprogramowaniern.

Ze wzglq'du na efektywnose nauczania, grupy nie powinny przekraczac 15 osob, co bedzie sprzyjalo opanowaniu sprawnosci jezykowej, jakqjest poslugiwanie sic jezykiern angielskirn w rnowie,

Majqc na celu przygotowanie uczniow do sarnodzielnego zdobywania i.wykorzystywania wiedzy, naleiy ksztaltowaC urniejetnoSC poslugiwania sig wsp6tczesnyrni ir6dlami inforrnacji, slownikarni, pras$ obcojezycznq, a w tyrn umiejqtnoSC czytania ze zrozurnieniem, probleniatyzowania odczytanego tekstu i hierarchizowania jego tresci, streszczania. sporzqdzania notatki, Naleiy poloiyC rbwniez nacisk na sprawne korzystanie z internetu. UrniejetnosC poslugiwania sig rbinyrni irbdlarni inforrnacji rnogq rozwijai: przygotowywane przez uczniow referaty - indywidualne w y s t ~ i e n i a na dany ternat, streszczenia problematyki dokurnenttrw i artykutow zawodowych.

Do osiwnigcia zarnierzonych celow ksttalcenia, poleca sie stosowanie roinych rnetod nauczania, jednakie ich dobor nie rnoie bye przypadkowy, powinien on bye dostosowany do poziornu rozwoju sprawnosci jezykowych uczniow. tqczqc teorie z praktykq naleiy stosowaC zarowno podejscie kognitywne, jak i kornunikacyjne. Nowe slownictwo techniczne i zawodowe proponuje sie wprowadzac i utnvalaC stosujqc rnetody i techniki pracy wyzwalajqce aktywnost uczniow, takie jak: dyskusja dydaktyczna, metoda projektow. inscenizacja, ewiczenia praktyczne przy kornputerze. Cwiczenia

indywidualne, zwiqzane gtownie z tlumaczeniami i korzystaniem z lnternetu, powinny by6 dostosowane do poziomu umiejgtnosci jgzykowych uczniow.

Na poczqtku kaidych zajgC nauczyciel powinien przedstawik uczniom ich cele Poszczeg6lne elementy zajed oraz dwiczenia powinny by6 zawsze podsumowane przez nauczyciela.

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiqgnigt edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osiqgnigd uczniow powinno odbywaC sig systematycznie, na podstawie kryteriow przedstawionych na poczqtku zajeC.

Poziom wiadomosci uczniow moina sprawdzaC za pomocq sprawdzianow ustnych i pisemnych oraz testow osiqgnigd szkolnych, umiejgtnosci naleiy sprawdzad za pomocqtestow.

Znajomosd slownictwa rnoina kontrolowaC poprzez dwiczenie polegajqce na podaniu wyrazu odpowiadajqcego danej definicji, bqdz synonimu lub antonimu, jak rowniei na podstawie uzupetniania zdari za p0moc.q techniki wielokrotnego wyboru.

Opanowanie struktur poleca sig weryfikowai: w kontekscie komunikacyjnym, natomiast rozumienie mowy oceniajqc '' ustnq lub . pisemnq wypowiedi . ucznia dotyczqcq . wysluchanego lub przeczytanego tekstu.

UmiejgtnoSC kornunikowania sig motna sprawdzai: w czasie dialogu ucznia z innymi uczniami tub z nauczycielem. W wypowiedziach ustnych naleiy oceniaC poprawnos6 leksykalnq i gramatycznq, poprawnoSC i plynnosC wymowy, zgodnosc wypowiedzi z tematem. W wypowiedziach pisemnych ocenial: naleiy poprawnosl: leksykalnq i gramatycznq, styi, zgodnost wypowiedzi z tematem oraz ortografig.

Uczeti powinien znaC kryteria oceniania wypowiedzi ustnych i pisemnych - wiedzied kiedy otrzyrna oceng negatywnq, a kiedy zasluiy na celujqcq (kryteria te odpowiadaC muszq obowiqzujqcemu w danej szkole wewnqtrzszkolnemu systemowi oceniania). Ka idq dluiszq wypowiedz nauczyciei powinien zrecenzowaC - wskazaC jej zalety i niedociqgnigcia. Recenzja ma uSwiadorniC uczniowi jego osiqgnigcia, inforrnowaC o brakach i dawaC wskazowki do dalszej pracy. Ocena powinna zachgcat ucznia do samodzielnej i poprawnej jgzykowo wypowiedzi.

Waine jest, aby nauczyciel premiowat ka idq samodzielnq pracg ucznia, jego inicjatywe w poszerzaniu wiedzy, dodatkowe wiadomosci zwiqzane z obcojezycznym stownictwem zawodowym. Konieczne jest czgste wykonywanie przez uczniow Cwiczeri zwiqzanych z wyszukiwaniem informacji w roznych trodtach, opracowania dotyczqce

e

zebranych informacji powinny byc systematycznie sprawdzane przez nauczyciela.

W koncowej ocenie osiqgnied uczni6w naleiy uwzglednid' Gnik i wszystkich metod sprawdzania stosowanych przez nauczyciela-

Literatura Program przedmiotu Jezyk angielski zawodowy stanowi kontynuacje j~zyka angielskiego nauczanego jako przedmiot ogolny. W . zwiqzku z powyiszym wybor podrgcznikow naleiy do nauczyciela.

Jqzyk angielski - slowniki Collin P.H.. Slupski J.: Slownik biznesu angielsko-polski z indeksem polsko-angielskim. Wydawnictwo Wilga, Warszawa 1999 Corbeil J.-C.: Wielojezyczny slownik wizualny. Polski. Angielski. Niemiecki. Francuski. Leksykon tematyczny. Wydawnictwo Wilga. Warszawa 1996 France C., Mann P., Kolossa 6.: Ekonotnia. Angielsko-polski stownik tematycznyl'~ydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002 Jastrzgbska-Okoti I.: Polsko-angielski slownik tematyczny. Harald' G.< Warszawa 1997 Kienzler If'slownik terminologii komputerowej angielsko-polski i polsko- arigielski. Ivax, Gdynia 2003 ~~kszyn~:F'~ielojezyczny slownik modulowy., Avans, Warszawa 2001 Pulawski M., Kozierkiewicz R.: Slownik handlowy angielsko-polski. Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1991 Mizgalski E.: Slownik techniczny polsko-angielski, angielsko-polski. Aneks, Walbrzych 1994 Rosenbaum 0.: Praktyczny slownik komputerowy angielsko-polski, polsko-angielski. Wydawnictwo REA, Warszawa 2001 Smid W.: Slownik termin6w angielsko-poiski. Placet, Warszawa 2000 Praca zbiorowa: Wielki slownik angielsko-polski. Wydawnictwo Naukowe PWN. Warszawa 2002 Tittenbrun M.: Duzy slownik polsko-angielski i angielsko-polski. Kastor, Warszawa 2001 .

Welfe A,, Brzeszczyriski J., Majsterek M.: Slownik terminow metod iloiciowych angielsko-polski, polsko-angielski. Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2002 W procesie nauczania nalezy wykorzystad rowniei aktualnq obcojqzycznq prase zawodowq. Proponuje sie korzystanie ze stron internetowych o tematyce zawodowej.

Wykaz literatuv naleiy aktualizowad w miarq ukazywania siq nowych pozycji wydawniczych.

Z A J F C I A S P E C J A L I Z A C Y J N E (do wyboru)

ADMlN lSTROWANlE S l E C l O W Y M l S Y S T E M A M I O P E R A C Y J N Y M I

S z c z e g o l o w e ce le ksz ta tcen ia W wyniku procesu ksztatcenia uczeti/sluchacz powinien urniec: - okreSliC wtaSciwoSci systerntrw operacyjnych Windows oparlych

na technologii NT, Novell Netware, UnixlLinux, - przeprowadzit instalacje i uaktualnienie systernu operacyjnego, - dokonat analizy konfiguracji i zarzqdzania dyskarni w systernie

operacyjnyrn, - sprawdzic system pliktrw i usunqt btedy, - zastosowat kornpresje i szyfrowanie danych. - wykonat i odzyskat kopie zapasowe, - zastosowat ochrong przed awariarni (STF), - zainstalowaC, skonfigurowat i zarzgdzic uslugq drukowania, - okreSliC rnetody dostqpu do zasobow systernu operacyjnego, - zainstalowac i skonfigurowa6 uslugi terminalowe, - zainstalowac ustugi sieci0we.i internetowe w systernie operacyjnyrn, - skorzystat z narzedzi do zarzqdzania serwerern. - okreSlit typowe zadania adrninistracyjne w systernie operacyjnyrn, - zastosowac system zabezpieczen C2 w systernie operacyjnyrn, - zarzqdzic kontarni uiytkownikow, - zainstalowac i skonfigurowat oprograrnowanie systemu

operacyjnego, - zarzqdzic aplikacjarni i stacjami roboczyrni w Srodowisku systemu

operacyjnego, - skorzystaC z dokurnentacji dostarczonej z systernem operacyjnyrn, - skorzystak z inforrnacji pochodzqcych z sieci Internet, dotyczqcych

systernu operacyjnego, - wyjasnit podstawowe pojqcia i rnechanizrny gospodarki rynkowej, - dokonat wyboru forrny organizacyjno-prawnej tworzonego

przeds~gbiorstwa, - zastosowat procedury zwiqzane z podejrnowaniern dziatalnoSci

gospodarczej, - sporzqdzic dokurnenty niezbedne do podjecia dzialalnoSci

gospodarczej i zorganizowac wtasnqflrrnq, - sporzqdzic dokurnenty ksiqgowe. - sporzqdzit urnowy stosowane w dziatalnoSci gospodarczej, - sporzqdz16 deklaracje podatkowe, ubezpieczeniowe

i rozliczeniowe, - skalkulowaC cene wytworzonych produktow i uslug,

- zastosowac Kodeks Pracy i obowiqzujqce przepisy prawa, - posluiyC sig angielskq terrninologiq z zakresu problematyki

zawodowej.

Material nauczania i

7. Wprowadzenie do sieci Windows Rodziny systernow operacyjnych Windows opartych na technologii NT. WtaSciwoSci setwerow Windows: wielozadaniowosC, wielodostgpnosc, wieloprocesorowoSC, obsluga parnigci, NTFS, uslugi terrninalowe, instalacja zdalna, instalacja nienadzorowana. Logowanie do Windows. Cechy grupy roboczej. Domena, drzewo dornen, las dornen. Cechy dorneny i Aktywnego Katalogu. Uwierzytelnianie uiytkownikow i komputerow. Kontrolowany dostgp. Centralne zarzqdzanie. Jednostki organizacyjne. Lokalizowanie informacji. SkalowalnoSc.

ewiczenia Charakteryzowanie systernow W~ndows opartych na technologii NT. Logowanie lokalne I do dorneny Charakteryzowanie cech grupy roboczej i dorneny. Przeglqdanie Aktywnego Katalogu.

2. Adminisfrowanie systemem Windows opartym na technologii NT Pornoc w Windows. Rutynowe zadania administracyjne. Harmonograrn zadah. Narzgdzia adrninistracyjne. Dziennik zdarzeii. Menedier zadan. Monitor systernu. Optyrnalizacja wydajnosci. Zasady zabezpieczeli.

Cwiczenia Korzystanie z pornocy Windows. Okreslanie zadan adrninistracyjnych.

'Planowanie zadan w harrnonogramie zadan. Korzystanie z narzqdzi adrninistracyjnych. Poslugiwanie sig panelem sterowania. 'Zarzqdzanie komputerem za pomocq konsoli. Przeglqdanie wlaSciwoSci systernu i informa~ji , . o systernie. Korzystanie z dziennika zdarzefi. Korzystanle z rnenediera zadari i rnonitora systemu. . Zarzqdzanie drukarkarni, dyskarni i udostgpnionyrni folderarni Wykonywanie i odzyskiwanie kopii zapasowych. Stosowanie iabezpgczen lokalnych.

. .. . >:..:;.:: '

3. Bezpieczeristwo Geci Windows Konta uiytkownikow: lokalne, dornenowe. Grupy uiytkownikow. Prawa uiytkownikow. Uprawnienia NTFS. Uprawnienia do drukarek i innych

65

obiektow. Zasady tworzenia nowych kont uiytkownik6w. Zarzqdzanie kontarni lokalnyrni. Zarzqdzanie kontarni dornenowyrni. Profile uiytkownika. Zasady zabezpieczen GPO dla domeny i jednostki organizacyjnej. Szablony zabezpieczen. lnspekcja dostgpu do zasobow systemowych. Funkcjonowanie grup uzytkownikow w systernach W~ndows. Grupy uiytkownikow w Srodowisku grupy roboczej. Grupy lokalne. Grupy uiytkownikow w Srodowisku domeny. Typy i zasigg grup dornenowych. Wbudowane i predefiniowane dornenowe grupy lokalne i globalne.

Cwiczenia OkreSlanie roli i znaczenia rbznych typow kont uiytkownikow i grup. ldentyfikowanie praw uiytkownika i grupy. . Charakteryzowanie uprawnieri do plikow, do folderow, do drukarek i innych obiektow. . Tworzenie i konfigurowanie lokalnych kont uiytkownik6w. Tworzenie i konfigurowanie dornenowych kont uzytkownikow. Charakteryzowanie profili uzytkownika. Tworzenie profilu wgdrujqcego i obowiqzkowego. . Tworzenie i konfigurowanie grup lokalnych. . ldentyfikowanie grup dornenowych.

. , Tworzenied konfigurowanie grupdornenowych. , . .Zabezpieczanie hastem pulpitow iuslug. . '. Konfigurowanie inspekcji dostgpu do zasobow. . Zabezpieczanie pulpitow i ustug przy wykorzystaniu zasad zabezpieczen GPO (Group Policy Object). . Konfigurowanie inspekcji dos t~pu do zasob6w.

4. Zarzqdzanie danyrni i dostepem do zasobow w sieci Windows Lista kontroli dostgpu ACL. Uprawnienia NTFS do folderow. Uprawnienia NTFS do plik6w. Uprawnienia specjalne NTFS. Kornpresja danych napartycjach NTFS. Przydzialy dyskowe. Zabezpieczanie danych przy uiyciu EFS (Encrypting File System). Uprawnienia do udostgpnionych folderbw. Kornbinacja uprawnieli NTFS z uprawnieniarni do udostgpnionych folderow. Udzialy adrninistratorskie. Publikowanie udostgpnionych folderbw w ustudze Active Directory. System DFS (Distributed File System).

Cwiczenia Przydzielanie uprawnieli NTFS do folderow i plikow. Wykorzystywanie specjalnych uprawnien NTFS. . Stosowanie kornpresji i szyfrowania danych. . Konfigurowanie przydziatow dyskowych. . Tworzenie udostgpnionych folderow.

Uzyskiwanie dostgpu do folderow w sieci Publikowanie udostepnionych folderow.

5. Zarzqdzanie dyskami i wdralanie odpornosci na uszkodzenia w systemie Windows

Typy dyskow w systernie Windows opartym na technologii NT. Partycje na dyskach podstawowych. Wolurniny na dyskach dynarnicznych. Podstawowe zadania zwiqzane z zarzqdzaniern dyskami. Zagadnienia ochrony przed awariarni. Zasilacze UPS. Wdraianie odpornoSci na uszkodzenia przy pornocy systemow RAID. Archiwizacja i odtwarzanie danych. Typy kopii zapasowych. Narzedzia do odzyskiwania systernu.

Cwiczenia Tworzenie partycji na dyskach podstawowych. Tworzenie wolurninow na dyskach dynarnicznych. Zarzqdzanie dyskami. Konfigurowanie zasilacza UPS. Konfigurowanie systernow RAID. Archiwizowanie i odtwarzanie danych. Uiywanie narzqdzido odzyskiwania systernu.

6. Ustugi w sieci Windows Usluga drukowania w systernie Windows. Uprawnienia do drukarek. Drokowanie w lnternecie. Wprowadzenie do uslug terrninalowych. Licencje terminalowe. Planowanie' instalacji uslug terrninalowych. Rodzaje ustug internetowych. Przylqczanie do lnternetu. Translacja adresow. Serwery proxy. Zapory (Firewalls). Serwery Web.

ewiczenla lnstalowanie i konfigurowanie drukarki sieciowej. Konfigurowanie uslugi drukowania w lnternecie. . lnstalowanie i konfigurowanie uslug terrninalowych. Rozpoczynanie sesji terrninalowej. Konfigurowanie ustawieri sesji. lnstalowanie aplikacji na sewerze terrninalowyrn. Charakteryzowanie ustug internetowych.

7. lnstalacja i konfiguracja serwera Windows Przygotowanie instalacji. Reczna instalacja systernu W~ndows z ptyty CD-ROM. Aktualizacja wersji systernu Windows. Reczna instalacja sieciowa. Nienadzorowana instalacja z wykorzystaniern kreatora Setup Manager. lnstalacja z wykorzystaniem powielania obrazu dysku. Zdalna instalacja z wykorzystaniern uslugi RIS. Sewer plikow. Sewer wydruku.

Seiwer aplikacji. Sewer sieci Web. Kontroler domeny. Sewer DNS. Sewer WINS. Sewer DHCP.

Cwiczenia lnstalowanie systemu Windows. Wykonywanie uaktualnienia systemu Windows. lnstalowanie i konfigurowanie sewerow.

8. lnstalacja i konfiguracja systemu UnixlLlnux Przypornnienie podstawowych inforrnacii o svstemie UnixlLinux. ~ p e r a c j e na plikach i kataiogach. ~adzorowanie uprawnien plik6w. Praca w sieci. Podstawowe czynnosci adrninistracyjne. Przygotowanie dysku twardego. Partycje i systerny plikow. lnterfejs programu instalacyjnego. Przebieg instalacji. Wyb6r sposobu startowania systemu. Konfiguracja karty sieciowej. Ustawienia protokolu TCPJIP. Moduly jqdra. Konfiguracja i kornpilacja jqdra. lnstalowanie tat. Sprawdzanie systernu plikow (fsck, e2fsck). Instalacja, aktualizacja, deinstalacja pakietow. Weryfikacja zainstalowanych pakietow. lnstalacja z kornpilacjq,

Cwiczenia Wykonywanie operacji na plikach i katalogach. . Zarzqdzanie uprawnieniarni do plikow i katalogow. Wykonywanie podstawowych czynnosci adrninistracyjnych lnstalowanie systemu UnidLinux. Konfigurowanie i kompilowanie jqdra. Stosowanie narzgdzi do sprawdzania systernu plikow. Zarzqdzanie pakietarni. Przeglqdanie niezainstalowanych pakietow.

9. Ustugi sieciowe systemu UnixlLinux Dernony sieciowe. Telnet - zdalny dostgp do sewera. FTP (File Transfer Protocol). Finger - informacje o uzytkownikach. SMTP - dostarczanie i odbieranie poczty. Usluga POP - poczta kurierska. Sshd. H T P . Identd, - identyfikacja uzytkownika. Kontrola dostepu do uslug inetd. DNS. Samba - wspolpraca z sieciq Windows. IP Masquerading. Dostep do lnternetu. Porty, przewania! urzqdzenia. Korzystanie z rnodemu. Drukowanie w systemie UnixlLinux. Obslugiwane drukarki. System Ipd. Konfiguracja i podlqczanie XTerminali. Zalety i wady Xterrninali.

Cwiczenia Konfigurowanie podstawowych dernonow sieciowych. lnstalowanie i konfigurowanie urzqdzen dostepu do sieci Internet. Konfigurowanie Ipd.

Kontrolowanie systemu lpd. Drukowanie przez sieC. Konfigurowanie Xterminali. Testowanie pofqczenia.

10. Bezpieczeristwo danych w systemie UnixlLinux Bezpieczeilstwo systemu operacyjnego. Logi systemowe. Wirusy kornputerowe. Bezpieczeristwo pracy sieciowej. Firewall - zapora sieciowa. Narzedzia wspomagajqce nadz6r sieci. Zapobieganie wlamaniom. Szyfrowanie danych. Prywatne kanaly danych.

Cwiczenia Kontrolowanie logow systemowych. Korzystanie z narzqdzi wspornagajqcych nadz6r sieci. Konfigurowanie zapory sieciowej Firewall.

11. Wprowadzenie do systemu NetWare Charakterystyka systemu NetWare. Zakres obowiqzkow adrninistratora sieci. Zasoby i uslugi sieciowe. Uslugi katalogowe NDS, eDirectory. Struktura Katalogu, rodzaje obiektow, drzewo NDS. Nazewniciwo obiektow. Oprogramowanie stacji roboczej. Oprogramowanie uiytkownika Novel1 NetWare. Procedura logowania.

Cwiczenia * Rozpoznawanie: obiektow, klas, kontenerow i lisci.

Rozpoznawanie struktur sieci z wykorzystaniem NDS. Stosowanie nazw NDS. lnstalowanie i konfigurowanie ~~rogramowania uiytkowriika Novella. Logowanie uiytkownika systemu Windows do sieci ~ovel l :

. , . 1

12. ZarzqdzAnie dostepem uiytkownikbw do sieci Netware Funkcje obiektu typu User, Konta uiytkownikow. Licencje uiytkownikow NetWare. Rodzaje zabezpieczeri sieciowych systemu NetWare. Wdraianie zabezpieczen 'procedury logowania. Skrypty logowania. Polecenia i zrnienne stosowane w skryptach logowania.

Cwiczenia Tworzenie i modyfikowanie obiektow typu User oraz ich cech. Zarzqdzanie iicencjami uiytkownik6w NetWare. Konfigurowanie i weryfikowanie zabezpieczeri procedury logowania. Konfigurowanie i weryfikowanie ograniczeri kont. Tworzenie kontenerowego skryptu logowania. Tworzenie profilowego skryptu logowania.

13. Zarzqdzanie zabezpieczeniami systemu plik6w i NDS w NetWare Systemy piik6w Noveli i NetWare. Narzgdzia do zarzqdzania systemem plikow. Charakterystyka wolurninu NetWare. Zasady dzialania zabezpieczeri systernu plikow. Prawa do systemu plikow, dysponenci praw, dziedziczenie praw. Blokowanie uprawnieli dziedziczonych. Filtry iRF (Inheritance Right Filter). Atrybuty katalogow i plikow. Zabezpieczenia NDS. Dostgp do obiektow NDS: dysponenci obiektow, prawa do obiektow, prawa do cech. Prawa nadane do obiektow NDS. Biokowanie uprawnieri dziedziczonych. Prawa efektywne.

Cwiczenia Okreslanie i wyznaczanie praw efektywnych. Nadawanie uprawnieh, definiowanie fiitr6w IRF. Korzystanie z informacji o prawach efektywnych Pianowanie przypisan dysponentow na podstawie uprawnieri obiektdw typu Group. Planowanie uprawnieri do katalogow i plikow. Zarzqdzanie atrybutarni katalogow i plikow. Wyznaczanie dysponentow obiektow oraz praw do obiektow i do cech. Przenoszenie zarzqdzania obiektami NDS na innego uzytkownika. Nadawanie uzytkownikowi dodatkowych praw do obiektow NDS i praw do wybranych cech. Uzyskiwanie informacji o woluminach, katalogach i plikach. Mapowanie dyskow sieciowych. . Zarzqdzanie plikarni i katalogarni. . Wvkonvwanie ooeracii na ~ i i kach w svsternie Novell. . . . Zarzqdzanie wykorzystanikm przestrAni wolurninu. . Okreslanie ograniczen przestrzeni dostepnej dia uiytkownika i katalogu. Konfigurowanie kornpresji plikow

14. Drukowanie w systemie NetWare Uslugi NDPS (Novell Distributed Print Services). Agent drukowania. Menedzer NDPS. Rodzaje drukarek NDPS. Zarzqdzanie drukowaniem za pomocq uslug NDPS. Uslugi iPrint.

Cwiczenia Konfigurowanie ustug NDPS. . Tworzenie menedzera NDPS. . Tworzenie agentow drukarek dostgpnych pubiicznie . lnstaiowanie drukarek o dostepie kontrolowanym. . Zarzqdzanie dostepem do drukarek.

+ Zarzqdzanie zadaniami drukowania. -.

lnstalowanie uslug iPrint.

15. Zarzqdzanie aplikacjami i stacjami roboczymi za pomocq Z.E.N. Works

Elementy i narzedzia oprogramowania Z.E.N. Works. Obiekty typu Application. Szablon obiektu. Harmonogram prac Z.E.N. Works. Rodzaje obiekt6w typu Policy Package. Rodzaje zaloien Z.E.N. Works. Rejestrowanie i import stacji roboczych. Zdaina kontrola stacji roboczych.

Cwiczenia . Rozpowszechnianie aplikacji. Tworzenie i przypisywanie obiekt6w typu Application. ~onfi~urowanie-cech i srodowiska aplikacji. . Fiitrowanie aplikacji. Konfigurowanie odpornosci na Mgdy. . lmportowanie stacji roboczych. Konfigurowanie zatoteri. Konfigurowanie Srodowiska pulpitu. . Konfigurowanie zdalnej kontroli stacji roboczych.

16. Zarzqdzanie zasobami w irodowisku wielokontekstowym ' Wpiyw struktury drzewa NDS na adrninistrowanie sieciq. Planowanie NDS.

Cwiczenia Udostepnianie zasobow w drzewie NDS. . Ustawianie biezqcego kontekstu uzytkownika. Tworzenie aliasu obiektu. Tworzenie obiekt6w typu Group o zasiggu globalnym. . Konfigurowanie dostgpu do zasobow w innyrn kontenerze

17. lnstalowanie systemu NetWare Sewer systemu NetWare, jego interfejs i elernenty skladowe. Jqdro systemu. Konsola serwera. Moduly NLM (NetWare, Loadable, Modules).

Cwiczenia lnstalowanie serwera NetWare,

18. Dzialalnosi: uslugowa w zawodzie Analiza lokalnego rynku pracy. Struktura lokalnych firm uslugowych branzy informatycznej. Formy organizacyjno-prawne przedsigbiorstw. Organizacja pracy. Zatrudnienie w przedsigbiorstwie. Ubezpieczenia spoleczne. Organizacja i przebieg dzialalnosci uslugowej. Rodzaj,

zakres i rniejsce dziatainosci ustugowej w braniy inforrnatycznej. Forrnalnosci zwiqzane z podejrnowaniern dziatalnosci gospodarczej. Dokurnenty obowiqzujqce przy rejestracji dzialalnosci gospodarczej. lnstytucje w regionie (Sqd Rejestrowy, Urzqd Statystyczny, Urzqd Skarbowy, ZUS, banki i inne) i ich rola w procesie legalizacji dziatalnosci gospodarczej. Ubezpieczenia gospodarcze. Biznesplan firrny. Plan marketingowy. Ksztattowanie wizerunku firrny. Certyfikaty jakoici. Oferta przetargowa.

Cwiczenia . Sporzqdzanie mapy firm inforrnatycznych na lokalnyrn rynku pracy. . Anaiizowanie otrzyrnanych wynikow badania zapotrzebowania na produkty i uslugi inforrnatyczne. Wybieranie forrny organizacyjno-prawnej wlasnej firrny. Sporzqdzanie urnowy o prace i urnowy ziecenia. Sporzqdzanie iisty ptac pracownikow - obliczanie wynagrodzenia. Prowadzenie akt osobowych. Wypetnianie forrnularza zgtoszenia dzialalnosci gospodarczej do urzgdu grniny lub miasta. . Wypetnianie wniosku o nadanie numeru identyfikacji jednostek gospodarki narodowej REGON. . Wypetnianie wniosku o nadanie numeru identyfikacji podatkowej NIP. Zgtaszanie obowiqzku podatkowego w urzedzie skarbowyrn. Wypetnianie deklaracji zgtoszeniowej i roziiczeniowej do ZUS. . Sporzqdzanie biznespianu wtasnej firrny.

19. Finansowanie, rozliczanie i ewidencjonowanie dziaialnoici ustugowej w braniy informatycznej

Kapitaty wtasne i obce firrny ustugowej. hodla przychodow z dziatalnosci uslugowej. Koszty uruchornienia dziatalnosci ustugowej w branzy inforrnatycznej. Kalkulacja kosztow i ceny sprzedaiy. Wynik finansowy firrny. Zaktadanie rachunku bankowego. Rozliczenia got6wkowe. Rozliczenia bezgotdwkowe i ich forrny. Rozliczenia publiczno-prawne: opodatkowanie dochodow, podatek od towarow i ustug, rozliczenia z tytutu ubezpieczeli, podatki i oplaty lokalne. Prowadzenie dokumentacji ksiegowej. Uproszczone forrny opodatkowania dziatalnosci gospodarczej.

ewiczenia Ustalanie struktury majqtku firrny. Okreslanie zasobow finansowych i osobowych potrzebnych do prowadzenia dzialalnosci gospodarczej. Planowanie wydatkow zwiqzanych z uruchornieniern firrny. Planowanie irodel pozyskania zasobow obcych.

Wypetnianie prostego wniosku kredytowego. Porownywanie kosztow zaciqgnigcia kredytu w roinych bankach. Kalkulowanie kosztow produktow i ustug. Kalkulowanie ceny sprzedaiy. Ustalanie wyniku finansowego. Obliczanie wskainikow rentownosci. Wypetnianie wniosku o otwarcie rachunku bankowego. Wypelnianie przelewu, czeku i weksla. Wystawianie zamowienia, rachunku, faktury VAT. Prowadzenie ewidencji zdarzeri gospodarczych. Wypelnianie deklaracji podatkowych. Obliczanie obciqzeri z tytulu wynagrodzeir na podstawie listy ptac.

~ r o d k i dydaktyczne

Zestawy komputerowe z dostgpem do sieci lnternet. Licencjonowane oprogramowanie systemowe. Dokumentacja systemu operacyjnego. Publikacje w sieci lnternet. Plansze i foliogramy zwiqzane z systemami operacyjnymi. Przyklady kosztorys6w wyrobow i uslug. Przyklady biznesplan6w r6inych firm. Zestawy foliogram6w, plansz przedstawiajqcych cechy podmiotow gospodarczych i odpowiadajqcy im tryb procedury legalizacyjnej. Formularze stosowane przy rejestracji dziatalnosci gospodarczej Kodeks cywilny, kodeks pracy; kodeks sp6lek handlowych. Zasoby sieci lnternet, takze w jqzyku angielskim. Zestawy druk6w. zamowieri, rachunkow, faktury, dokumentow korygujacych, dokumentow magazynowych Programy komputerowe wspomagajqce prowadzenia f~rmy. Obowi@zujqce akty prawne zwiqzane z prowadzonq dziatalnoSciq. Komputer i panel do prezentacji.

~ w a g i o realizacji W programie nauczania zawarto cztery programy zajqc

specjalizacyjnych do wyboru. Szkota moze realizowak wtasny program zajeC specjalizacyjnych,

opracowany zgodnie z potrzebami lokalnego rynku pracy. Z uwagi na czas potrzebny do wykonywania Cwiczeir, wskazane jest

organizowanie zajqC w blokach 3 godzinnych. Program zajqc specjalizacyjnych Administrowanie sieciowymi

systemami operacyjnymi zawiera treSci dotyczqce rodziny sieciowych systemow operacyjnych Microsofl Windows S e ~ e r , systemow UnixILinux oraz Novell NetWare.

Celem realizacji programu jest ksztattowanie i doskonalenie umiejetnoici uczniow w zakresie: - poslugiwania sig wiedzq o sieciowych systemach operacyjnych. - stosowania systemu operacyjnego do zarzqdzania sieciq

komputerow% - instalowania i konfigurowania serwerow, - administrowania zasobami serwera sieci komputerowej.

Popularnosc systemow Microsoft powoduje koniecznosc nabywania umiejgtnosci zwiqzanych z pracq w sieciach opartych na Windows. W trakcie zajgc uczniowie opanowujq umiejetnosci instalowania, konfigurowania i zarzqdzania tymi systemami oraz wykonujq rutynowe zadania administracyjne za pornocq narzgdzi administracyjnych. Zaleca sie, aby zajecia odbywaly sig w pracowni, w ktbrej systerny operacyjne Windows zostaly uaktualnione do wersji 2000 lub XP Professional. W przypadku, gdy szkota nie dysponuje licencjonowanyrn oprograrnowaniem serwera, na potrzeby zajgk moina wykorzystywac oprogramowanie z limitowanym okresem uiywania lub wersje testowe.

Linux jest wielozadaniowym, wielodostgpnym, coraz bardziej popularnym systemem operacyjnym klasy UNIX. W czasie zajgc z zakresu tego systemu naleiy zwrocic uwage na instalacje i konfiguracjq systemu operacyjnego, jak i uslug dzialajqcych pod jego kontrolq. Realizacje programu kazdego bloku tematycznego naleiy rozpoczqc od przedstawienia podstaw teoretycznych dotycz;lcych budowy systemu.

Po zakoriczeniu realizacji zaj@ specjalizacyjnych uczniowie powinni umieC samodzielnie instalowac sieci oparte na NetWare i administrowac nimi. W przypadku, gdy szkola nie dysponuje licencjonowanym oprogramowaniem serwera naleiy wykorzystywac na zajgciach dostgpne wersje demonstracyjne lub wersje z ograniczonq liczbq uzytkownikow.

Podczas realizacji programu wskazane jest wykorzystywanie wiedzy uczniow z zakresu systemow operacyjnych oraz zwracanie uwagi na podobieristwa miedzy roinymi systemami operacyjnymi.

Nauczyciel moze aktualizowac i modyfikowac tresci prograrnu w zaleinosci od potrzeb ksztalcenia w zawodzie oraz od potrzeb rynku pracy.

Zaleca sig, aby niektore zajgcia prowadzone byly z wykorzystaniem angielskiej wersji system6w operacyjnych i ich dokumentacji.

Celem realizacji bloku tematycznego DzialalnoSd uslugowa w zawodzie jest przygotowanie ucznia do prowadzenia wlasnej dziatalnosci gospodarczej. Zakres tresci programu nauczania obejmuje zagadnienia dotyczqce planowania, zakladania i prowadzenia wlasnej firmy. Szczegolnie wazna jest umiejgtnost planowania dziatalnosci wlasnej firmy na podstawie przeprowadzonej analizy poziomu i struktury

bezrobocia oraz analizy wynik6w badania zapotrzebowania na produkty i uslugi inforrnatyczne na lokalnym rynku pracy.

Podczas realizacji programu naleiy zwracaC uwage na poprawne sporzqdzanie przez uczniow biznesplanu przedsigwzigcia, oraz wypelnianie formularzy wymaganych przez banki i inne organizacje dla malych przedsigbiorstw ubiegajqcych sig o dofinansowanie. Naleiy uSwiadomiC uczniom, i e tworzenie bazv danvch funduszv i lnstvtucii , - -, wspomagajqcych dzlalalnosC przedsigolorsrw b ~rodow.s& lokalnym, ulatwi pozyskiwanie f ~ n d ~ s z y lnwestycyinych . .. .

~ s k a z a n e jest zaplanowanie Cwiczen, podczas ktorych uczniowie bgdq wyszukiwac w lnternecie informacje przydatne do prowadzenia wtasnej firmy. Nauczyciel powinien przygotowaC instrukcje do Cwiczen, a takie wyposaiyc stanowiska Cwiczeniowe w teksty zrodlowe i materiaty niezbgdne do planowania dzialalnosci gospodarczej.

Szczegolnie waine jest ksztaltowanie urniejgtnosci wypelniania wnioskow, forrnularzy i deklaracji, ktore naleiy sktadac we wlaScii#ych urzgdach i instytucjach w celu uzyskania legalizacji dzialalnokci gospodarczej oraz ksztaltowanie umiejetnoSci kalkulacji koszt6w i ceny sprzedaiy, sporzqdzania faktury i rachunku, obliczania wysokokci podatkow, rejestrowania typowych zdarzeri gospodarczych w dokurnentach ksiggowych. , .

Zajgcia powinny odbywaC sip w pracowni z kornputerami polqczonymi w. sieC, z dostgpem do lnternetu.

Proponowany podziat godzin na realizacjg poszczeg6lnych dzialow tematycznych przedstawiono w tabeli.

I Z E.N. Works 8 16 IZarzqdzanie zasobami w stodowisku wielokontekstowym 1 5

? C

1 uslugowej w braniy informatycznej 1 34 I Razem:l 336

Podane w tabeli iiczby godzin przeznaczonych na reaiizacjg poszczeg6lnych dzialow tematycznych majq charakter orientacyjny. Nauczyciel moie wprowadziC pewne zmiany majqce na celu dostosowanie programu do potrzeb uczniow oraz lokainego rynku pracy.

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiqgnigC edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osiagnigc uczniow powinno odbywaC sig podczas realizacji programu nauczania, na podstawie kryteriow przedstawionych na poczqtku zajqC.

Kryteria oceniania powinny dotyczyC poziomu oraz zakresu opanowania przez uczniow wiadornosci i umiejgtnoSci wynikajqcych ze szczegolowych celow ksztalcenia. Na podstawie analizy i po dokonaniu hierarchizacji tych ceiow, nauczyciel powinien opracowaC wyrnagania edukacyjne na poszczeg6ine stopnie szkolne.

Podczas reaiizacji programu, osiqnigcia uczniow proponuje sig sprawdzaC na podstawie: - ustnych i pisernnych sprawdzianow wiadomoSci i urniejqtnoSci, - testow osiagnigi: szkolnych, - sprawdzianow praktycznych wykonywanych przy stanowisku

komputerowym, - obserwacji pracy ucznia podczas wykonywania Cwiczeti.

W koricowej ocenie osiagnigC ucznidw, po zakoticzeniu realizacji programu nauczania przedmiotu, naleiy uwzglgdnic wyniki wszystkich metod sprawdzania zastosowanych przez nauczycieia.

W procesie oceniania naleiy takie uwzgiqdniC aktywnoSC ucznia na zajgciach.

Literatura Active Education: Microsoft Windows 2000 Professional - wersja polska Wydawnictwo RM, Warszawa 2000 Aibera J.: Noveli NetWare 6 - cwiczenia praktyczne. Helion, Gliwice 2002 Ball B.: Linux. Helion, Gliwice 1998 Cassel P.: Windows 2000 Professional. Ksigga eksperta. Helion, Gliwice 2002 Cisowski J., Nowak W.: Nikodem L. i inni: Sam prowadzg firm?. Informer, Tarnowskie Gory 2001

Karanjit S. Siyan: Windows 2000 Server kompendium. Robomatic, Wroclaw 2001 Kelley J. P. Lindberg, Jefrey L. Harris: Novell NetWare 6 - Ksigga administratora. Helion, Gliwice 2002 Madeja L.: Cwiczenia z systemu Linux, podstawy obslugi systemu. Mikom, Warszawa 1999 Petersen R.: Linux. Arkana. Wydawnictwo RM, Warszawa 2000 Stahda B., Wierzbowska 6.: PrzedsigbiorczosC. Wydawnictwa Szkolne PWN, Warszawa 2002 taro S., Zygmunt W.: Jak zalo2yC i prowadzic wlasnq firmg - poradnik dla przedsigbiorcow rozpoczynajqcych lub kontynuujqcych dzialalnoSC gospodarczq po 1 stycznia 2001 roku. Sigma. Skierniewice 2001 Czasopisma informatyczne Dokumentacja zawarta z dystrybucjq systemu UnixlLinux Dokumentacja zawarta z oprogramowaniem Windows Server Dokumentacja zawarta z pakietem Novell NetWare Materialy Microsoft MOC Witryny internetowe, www.jtz.org.pl i inne poswiecone systemom UnixlLinux Zasoby internetowe www.microsoft.com, www.microsoft.comltechneV, support.microsoft.com Zasoby internetowe www.novell.com

~ Y k a z literatury nalezy aktualizowad w miarq ukazywania siq nowych pozycji wydawniczych.

SYSTEMY ZARZqDZANlA BAZAMI DANYCH

Szczeg6towecele ksztatcenia W wyniku procesu ksztalcenia uczeri/sluchacz powinien umieC: - dokonac analizy potrzeb i wymagai, uiytkownikow baz danych, - zastosowae dostgpne oprogramowanie do wykonywania zadari, - okreSliC schemat relacyjnej bazy danych, - zmodyfikowaC projekty baz danych, - okreslic zbior danych przysziej bazy danych, - okresliC zaleinosci pomigdzy poszczegolnymi grupami danych, - zaprojektowat posredni model danych, - okreslit obiekty bazy danych, - dokonae kontroli poprawnosci wprowadzanych informacji, - okreglic klucze dla kaidej tabeli, - dokonaC wyboru pol do indeksowania, - zastosowaC relacje do polqczenia tabel, - dobra6 dane do testowania struktury projektu bazy, - zmodyfikowaC strukturg relacji bazy danych, - zaproj,ektow+ interfejs uiytkownika, - zaplanowac podzial aplikacji na czgsci funkcjonalne, - zaprojektowaczapytania do efektywnego poslugiwania sig aplikacjq, - zastosowae jvzyki programowania do budowy zapytan, - zaprojektowat formularze aplikacji, - zaprogramowa6formularze uiywajqc jgzyka programowania, - zaprojektowat wlasciwq kolejnoSC zdarzeri, - zaprojektowa6 raporty, - zaprograrnowat raporiy uzywajqc jvzyka programowania, - zastosowae funkcje do obliczeti i analiz w raportach i formularzach, - zastosowai: podprogramy testujqce poszczeg6lne fragmenty

aplikacji. - zaplanowat dodatkowe funkcje upraszczajqce obslugg aplikacji, - zastosowae jgzyki prograrnowania podczas projektowania, - zastosowae mechanizmy wychwytywania blgdow w aplikacjach, - zastosowaC transakcje, operacje ksiggowania i archiwizacji

transakcji, - zastosowae i zoptymalizowaC projekty baz danych, - nadaC uprawnienia do bazy danych utytkownikorn indywidualnym

i grupom uiytkownikow, - okreslil: zasady dostgpu do danych. - skompaktowac bazg danych, utworzye kopie bazy danych (backup), - udostqpnic bazg danych w lnternecie, - wyjaSniC podstawowe pojgcia i rnechanizmy gospodarki rynkowej, - dokonat wyboru formy organizacyjno-prawnej tworzonego

przedsiqbiorshva,

- zastosowaC procedury zwiqzane z podejmowaniem dziatalnosci gospodarczej,

- sporzqdzic dokumenty niezbedne do podjecia dziatalnosci gospodarczej i zorganizowak wlasnqfirmg,

- sporzqdzic dokumenty ksiggowe, - sporzqdzdzi umowy stosowane w dziaialnoSci gospodarczej, - sporzqdziC deklaracje podatkowe, ubezpieczeniowe

i rozliczeniowe, - skalkulowaC ceng wytworzonych produktow i usiug, - zastosowat Kodeks Pracy i obowiqzujqce przepisy prawa, - posiuiyC sie angielskq terminologiq z zakresu problernatyki

zawodowej.

Materiat nauczania

1. Analiza potrzeb uiytkownika. ~ro jek towanie struktury bazy danych

Analiza potrzeb uiytkownik6w systemu. Funkcje systemu.. Fizyczna organizacja danych w bazie. Schernaty tabel. ~ormal~$.; ja . bazy .

. . .... . danych, postacie normalne. , ,.. .

:.': ..

~wiczen ia Wykonywanie modelu bazy danych. Analizowanie funkcji bazy danych. Grupowanie danych wedtug tematyki i czgstosci uzycia. Projektowanie struktury bazy danych. Okreslanie kluczy podstawowych i obcych dla tabel. Projektowanie schematu relacyjnej bazy danych. .

2. Tworzenie interfejsu uiytkownika Obiekty aplikacji. Metody wyszukiwania inforrnacji w bazie danych. Aktualizacja danych. Elementy aplikacji: formularze i raporty. Automatyzacja zadan. Zasady projektowania panelu sterowania aplikacjq Ustawienia startowe aplikacji. Testowanie aplikacji.

ewiczenia . >,

Analizowanie funkcji bazy danych dotyczqcej biblioteki szkolnej. Tworzenie obiektow aplikacji przy uiyciu jgzyka programowania. Definiowanie zapytari ulatwiajqcych dostgp dookreslonych danych. Tworzenie i uruchamianie 'zapytari przy uiyciu jezyka programowania. . Programowanie formularzy do przeglqdania i wyszukiwania informacji. Programowanie formularzy do aktualizacji danych.

Programowanie okien komunikatow. Projektowanie raportow z wykorzystaniem filtrowania, grupowania i podsurnowywania inforrnacji. Tworzenie gtownego ekranu apiikacji. . Konstruowanie paska menu uiytkownika i paska narzgdzi. . Testowanie poprawnosci dziatania aplikacji.

3. Zabezpieczanie dostgpu d o danych Konta grupy roboczej i uiytkownika. Uprawnienia uiytkownikow oraz grup uiytkownikow do bazy danych. Metody zabezpieczeri bazy danych. Transakcje. Replikacja obiektow. Metody publikowania danych w lnternecie.

cwiczenia Tworzenie konta grupy roboczej. . Tworzenie konta uiytkownika. . Umieszczanie uiytkownikow w grupach. . Przypisywanie uprawnien uiytkownikow oraz grup do bazy danych. . Usuwanie kont indywidualnych. . Usuwanie konta grupy. Sporzqdzanie wykazu uiytkownikow. . Tworzenie nowego adrninistratora bazy danych. . Zabezpieczanie bazy danych hastern. Tworzenie transakcji. Kornpaktowanie bazy danych. . Zabezpieczanie bazy danych szyfrem. Tworzenie repiik. . Konwertowanie danych.

4. DzialalnosC uslugowa w zawodzie Analiza lokalnego rynku pracy. Struktura lokainych firm ustugowych braniy inforrnatycznej. Forrny organizacyjno-prawne przedsiqbiorshv. Organizacja pricy. ~atrudnienie w przedsigbiorstwie. Ubezpieczenia spoteczne. Organizacja i przebieg dziatainosci ustugowej. Rodzaj, zakres i rniejsce dziatalno~ci ustugowej w braniy inforrnatycznej. Forrnalnosci zwiqzane z podejmowaniern dzialalnosci gospodarczej. Dokumenty obowiqzujqce przy rejestracji dziatalnosci gospodarczej. lnstytucje w regionie (Sqd Rejestrowy, Urzqd Statystyczny, Urzqd Skarbowv, ZUS, banki i inne) i ich rola w procesie iegaiizacji dzialalnosci gospooarcze Ubezp:eczen~a gospodarcze B znesplan f~rmy Plan market,nqow{ dsztakowanle ~ ' Z e r ~ n k ~ flrmy Certyf~katy .akosc~ Oferta

Cwiczenia Sporzqdzanie mapy firm informatycznych na lokalnyrn rynku pracy. . ~nalizowanie otrzymanych wynikow badania zapotrzehowania na produkty i ustugi inforrnatyczne. Wybieranie formy organizacyjno-prawnej wtasnej firmy. Sporzqdzanie urnowy o pracg i umowy zlecenia. Sporzqdzanie listy plac pracownikow - obliczanie wynagrodzenia. . Prowadzenie akt osobowych. Wypelnianie forrnuiarza zgloszenia dziatalnosci gospodarczej do urzgdu gminy lub miasta. Wypelnianie wniosku o nadanie numeru identyfikacji jednostek gospodarki narodowej REGON. Wypelnianie wniosku o nadanie numeru identyfikacji podatkowej NIP. . Zgtoszenie obowiqzku podatkowego w urzedzie skarbowym. Wypetnianie deklaracji zgloszeniowej i rozliczeniowej do ZUS. . Sporzqdzanie biznesplanu wtasnej firmy.

5. Finansowanie, rozliczanie i ewidencjonowanie dziatalnoici ustugowej w braniy informatycznej

Kapitaly wlasne i obce firmy uslugowej. Zrodla prrychodow z dziatalnosci uslugowej. Koszt'y uruchomienia dzialalnosci uslugowej w .braniy informatycznej. Kalkulacja kosztow i ceny sprzedaiy. Wynik finansowy firmy. Kredyty. Zaktadanie rachunku bankowego. Rozliczenia gotowkowe. Rozliczenia bezgotowkowe i ich formy. Rozliczenia publiczno-prawne: opodatkowanie dochodow, podatek od towarow i uslug, rozliczenia z tytutu ubezpieczeri, podatki i optaty lokalne. Prowadzenie dokumentacji ksiggowej. Uproszczone formy opodatkowania dzialalno$ci gospodarczej.

Cwiczenia Ustalanie struktury majqtku firrny. Okreslanie zasobow finansowych i osobowych potrzebnych do prowadzenia dziatalnokci gospodarczej. . Planowanie wydatk6wzwiqzanych z uruchornieniem firmy. Planowanie irodel pozyskania zasobow obcych. . Wypelnianie prosfego wniosku kredytowego. . Porownywanie kosztow zaciqgnigcia kredytu w rornych bankach. Kalkuiowanie koszt6w produktow i uslug. Kalkulowanie ceny sprzedaiy. Ustalanie wyniku finansowego. Obliczanie wskainikow rentownosci. Wypetnianie wniosku o otwarcie rachunku bankowego. Wypetnianie przelewu, czeku i weksla. Wystawianie zarnowienia, rachunku, faktury VAT.

Prowadzenie ewidencji zdarzen gospodarczych. Wypelnianie deklaracji podatkowych. . Obliczanie obciqieri z tytulu wynagrodzeri na podstawie listy plac

~ r o d k i dydaktyczne Zestawy komputerowe potqczone w sieC. Oprogramowanie umoiliwiajqce tworzenie i programowanie relacyjnych baz danych. lnstrukcje do Cwiczen. Foliogramy. Przyklady kosztorys6w wyrobow i uslug. Biznesplany roinych firm. Zestawy foliogramow, plansz przedstawiajqcych cechy podmiotow gospodarczych. iodpowiadajqcy im tryb procedury legalizacyjnej. Formularze stosowane przy rejestracji dzialalnosci gospodarczej. Kodeks cywilny, kodeks pracy, kodeks spolek handlowych. Zasoby sieci Internet, takie w jezyku angielskim. Przyklady druk6w:. zamowieri, rachunktrw, faktury, dokumentbw korygujqcych, dokumentow magazynowych. Programy komputerowe wspomagajqce prowadzenia firmy. Obowiqzujqce akty prawne zwiqzane z prowadzonq dziatalnosciq: Komputer i panel do prezentacji.

Uwagi o realizacji Podczas realizacji zajec specjalizacyjnych Systemy zarzqdzania

bazami danych, naleiy wykorzystak wiadornoici i umiejetnosci nabyte przez uczni6w w trakcie realizacji programu przedrniotu Oprogramowanie Biurowe. W ramach specjalizacji uczniowie utrwalajq, systernatyzujq i rozwijajq umiejetnosci prawidtowego projektowania baz danych i programowania aplikacji oraz uczq sig dostosowywaC bazy danych do pracy w sieci komputerowej i zarzqdzab dostepem do nich.

W procesie ksztatcenia proponuje sie stosowaC nastgpujqce metody nauczania: wyklad informacyjny i problernowy, pokaz z objasnieniern, metode przewodniego tekstu, metodg projektow i Cwiczenia praktyczne. ~wiczen ia naleiy dostosowak do posiadanego wyposaienia pracowni komputerowej i oprogramowania. Jezyk programowania, wykorzystywany do tworzenia aplikacji, powinien zostaC okreslony przez nauczyciela prowadzqcego zajecia i dostosowany do wyposaienia pracowni. Najpopularniejszym oprogramowaniem dostapnym w wigkszosci szk61 jest MS Access w pakiecie MS Office, kt6ry umoiliwia tworzenie baz danych z wykorzystaniem jezyka SQL oraz kodu VBA. W pakiecie tym mamy do dyspozycji, w zaleinosci od wersji Accessa, model DAO lub ADO i DDL. Wskazane jest wykorzystanie

systernow: ORACLE, Microsoft SQL Sewer lub innych systernow zarzqdzania bazarni danych.

Coraz wieksze rnoiliwoSci w zarzqdzaniu i tworzeniu baz stwarzajq dostepne nieodplatnie prograrny PostgreSQL i MySQL. Cwiczenia z zakresu SQL rnoina realizowaC za pornocq innych, popularnych i profesjonalnych systemow dostgpnych w lnternecie: OPENOFFICE, InterBase firrny lnprise (Borland) oraz DB2 firmy IBM. Naleiy przewidzieb kilka Cwiczen obejrnujqcych instalacje i wykorzystanie tego typu oprograrnowania.

Przed Cwiczeniarni nauczyciel powinien przeprowadziC krotki wyklad inforrnacyjny, a nastgpnie przejsC do projektowania kolejnych etapow bazy danych. Uczniowie sarnodzielnie analizujq zatoienia okreslonego systemu inforrnatycznego i wykonujq Cwiczenia majqce na celu zaprojektowanie struktury i wykonanie bazy danych oraz tabel. . ::

Wykonany projekt rnusi zapewniaC integralnost danych, rnieC poprawnie okreilone klucze i zdefiniowane relacje. Szczegolnq uwage naleiy zwracae na rnoiliwosC powstania anornalii przy projektowaniu, ktore poiniej rnogq powodowac blgdne dzialanie ' aplikacji. Zaprojektowana i zaprograrnowana przez ucznia aplikacja powinna urnoiliwiaC sprawne wyszukiwanie danych przez wszystkich uiytkownik6w systernu. Prawidlowo zaprojektowany interfejs' uiytkownika ma pozwalaC na bezpiecznq aktualizacje danych. Zgodnie z zapotrzebowaniern klienta bazy danych, posortowane, pogrupowane i podsurnowane inforrnacje, powinny bye przedstawione w postaci zestawieii i raportow.

Nastgpnym etapern jest zaprojektowanie i wykonanie ekranu gldwnego aplikacji, z wlasnyrn paskiern menu. Dla przyszlych uiytkownikow bazy danych nalezy przygotowat wskazowki w postaci pliku pornocy. Dziatajqca aplikacja powinna by6 autornatycznie urucharniana, a projekt bazy zabezpieczony przed nieupowainionyrn dostepern.

Podczas projektowania i prograrnowania zabezpieczen dostepu do danych, uczeri powinien sporzqdziC wykaz kont uiytkownikow i grup posiadajqcych zwiekszone uprawnienia. W celu sprawnego zarzqdzania bazq danych naleiy przypisaC uprawnienia poszczegolnym kontorn grup, a nastepnie urnieszczaC w nich uiytkownikow.

Kolejnyrn etapern jest sporzqdzenie wykazu obiektow i przyznanych uprawnieii oraz przenoszenie prawa wtasnosci do obiektu na innego uzytkownika. Dzialanie aplikacji podczas dodawania i usuwania danych bedzie prawidtowe, jeieli zastosowana zostanie transakcja. Poprawg wydajnosci bazy i zrnniejszenie pliku zapewni operacja kornpaktowania bazy, a udostepnienie wsrod wielu uiytkownikow jest rnoiliwe po zastosowaniu replikacji bazy.

Wszystkie wymienione zadania uczeri wykonuje korzystajqc z gotowych i dostgpnych narzgdzi interfejsu uiytkownika, a czgsC wskazanq przez nauczyciela powinien wykonai: w postaci kodu.

Celem realizacji bloku tematycznego DzialalnoSd uslugowa w zawodzie jest przygotowanie ucznia do prowadzenia wlasnej dziatalnosci gospodarczej. Zakres tresci programu nauczania obejmuje zagadnienia dotyczqce planowania, zaktadania i prowadzenia wlasnej firmy. Szczegblnie wazna jest umiejetnosC planowania dzialalnoici wlasnej firmy na podstawie przeprowadzonej analizy poziomu i struktury bezrobocia oraz analizy wynikow badania zapotrzebowania na produkty i uslugi informatyczne na lokalnym rynku pracy.

Podczas realizacji programu, naleiy zwrocid uwagg na poprawne sporzqdzanie przez uczniow biznesplanu przedsigwzigcia, oraz wypelnianie formularzy wymaganych przez banki i inne organizacje dla matych przedsigbiorstw ubiegajqcych sig o dofinansowanie. Naleiy uswiadomiC uczniom, i e tworzenie bazy danych funduszy i instytucji wspomagajqcych dzialalnoSC przedsigbiorstw w srodowisku lokalnym ulatwi pozyskiwanie funduszy inwestycyjnych.

Wskazane jest zaplanowanie Cwiczeri, podczas ktorych uczniowie bgdq wyszukiwat w lnternecie informacje przydatne do prowadzenia wlasnej firmy. Nauczyciel powinien przygotowa? instrukcje do cwiczeri, a takze wyposaiyc stanowiska cwiczeniowe. wteksty zr6dlowe i materiaty niezbgdne do planowania dzialalnosci gospodarczej.

Szczegolnie waine jest ksztattowanie umiejgtnoici wypelniania wnioskow, formularzy i deklaracji, ktore naleiy skladaC we wtasciwych urzgdach i instytucjach w celu uzyskania legalizacji dziatalnosci gospodarczej oraz ksztattowanie umiejgtnosci kalkulacji kosztow i ceny sprzedaiy, sporzqdzania faktury i rachunku, obliczania wysokosci podatkdw, rejestrowania typowych zdarzeri gospodarczych w dokumentach ksiggowych.

Zajgcia powinny odbywaC sig w pracowni z komputerami polqczonymi w sied, z dostgpem do lnternetu.

Proponowany podzial godzin na realizacjg poszczeg6inych dzialow tematycznych przedstawiono w tabeli.

L.p. Dzialy programowe Orientacyjna liczba godzin 1 Analiza potrzeb uiytkownika. Projektowanie struktuty bazy danych 52 2 Tworzenie interfeisu utytkownika 130 3 Zaberpieczanie dostepu do danych 76 4 DziatalnoSC ustugowa w zawodzie 42

Finansowanie, rozliczanie i ewidencjonowanie drialalnoSci " / ustugowej w branzy informatycznei I 36

I Razem:( 336

Podane w tabeli liczby godzin na realizacje poszczeg6lnych dzialow majq charakter orientacyjny. Nauczyciel moze wprowadzit pewne zmiany majqce na celu dostosowanie programu do potrzeb uczniow oraz lokalnego rynku pracy.

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiqgnieC edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osiqgniet ucznidw powinno odbywaC sig podczas realizacji programu nauczania, na podstawie kryteriow przedstawionych na poczqtku zajgC.

Kryteria oceniania powinny dotyczyt poziomu oraz zakresu opanowania przez uczni6w wiadomosci i umiejgtnosci wynikajqcych ze szczegolowych celow ksztajcenia. Na podstawie analizy i po dokonaniu hierarchizacji tych celow, nauczyciel powinien opracowat wyrnagania edukacyjne na poszczegblne stopnie szkolne.

Podczas realizacji programu nauczania osiqgnigcia uczniow proponuje sig sprawdzaC za pomocq - ustnych sprawdzianow wiadomosci i urniejetnosci, - pisemnych sprawdzianow i testow osiqgnigC szkolnych. - Sprawdzianow praktycznych wykonywanych przy stanowisku

.komputerowym, -..,,obsewacji pracy ucznia podczas wykonywania Cwiczeri, -. wykonanych projektow bazy danych. Dokonujqc oceny pracy uczniow podczas wykonywania Cwiczeri naleiy zwracaC uwagg na: - samodzielne przygotowanie pelnego modelu bazy danych, - projektowanie zapytari i transakcji, - projektowanie formularzy i raportow - stosowanie jgzyka programowania w bazach danych, - administrowanie serwerem bazy danych.

W koncowej ocenie osiqgnigt uczniow, po zakoriczeniu realizacji programu nauczania przedmiotu, naleiy uwzglgdnic wyniki wszystkich stosowanych przez nauczyciela sposobow sprawdzania wiadomosci i umiejgtnosci. Koricowa ocena ucznia powinna takie uwzglgdniaC aktywnoSC ucznia na iajeciach.

Literatura Banachowski L.: Bazy danych. Tworzenie aplikacji. PLJ, Warszawa 1998 Celko J.: SQL-zaawansowane techniki programowania. Mikom, Warszawa 2003 Cisowski J., Nowak W.: Nikodem L. i inni: Sam prowadzg firmg. Informer, Tarnowskie Gory 2001 Czogalik 8.: Access 2002. Tworzenie baz danych. Helion, Gliwice 2002

Jakubowski A,: Podstawy SQL. Cwiczenia praktyczne. Helion, Gliwice 2003 Korol J.: Programowanie w Access. Mikom, Warszawa 2003 Nowakowski M.: MYSQL. Cwiczenia. Helion, Gliwice 2002 Roman S.: Access. Baza danych - projektowanie i programowanie. Helion, Gliwice 2002 Starida B., Wierzbowska 0.: Przedsiqbiorczost. Wydawnictwa Szkolne PWN, Warszawa 2002 Stones R., Matthew N.: Bazy danych i MySQL. Helion, Gliwice 2003 Stones R., Matthew N.: Bazy danych I PostrgreSQL. Od podstaw. Helion, Gliwice 2002 Szeliga M.: ABC jgzyka SQL. Helion, Gliwice 2002 Ullman L.: My SQL-szybki start. Helion, Gliwice 2003 Viescas J.:Arkana Microsoft Access 97. Wydawnictwo RM, Warszawa 1998 Visual Basic w Bazach Danych. Praca zbiorowa. Robomatic, Wroctaw 2000 i a r o S., Zygmunt W.: Jak zaloiyc i prowadzit wlasnq firrng - poradnik dia przedsigbiorcow rozpoczynajqcych lub kontynuujqcych dziatalnosC gospodarczq po 1 stycznia 2001 roku. Sigma, Skierniewice 2001

Wykaz literafury naleiy aktualizowad w miare ukazywania sie nowych pozycji wydawniczych.

APLIKACJE INTERNETOWE

Szczegolowe ceie ksztatcenia W wyniku procesu ksztalcenia uczerilsiuchacz powinien umieC: - zastosowat przepisy prawa autorskiego, - zain~talowat, skonfigurowac oraz zastosowaC oprogramowanie

zorientowane na prace w sieci Internet, - zaprojektowae dokumenty hipertekstowe i witryny WWW, - zastosowaC r6ine standardy kodowania znakow, - sformatowaC tekst, akapity, naglowki, listy na stronach W, - zastosowac hiperiqcza, - umiescit na stronie grafike, animacje i dzwiek, - zastosowad tabele i ramki do prezentacji danych oraz rozmieszczenia

elementow na stronie WWW, - zastosowat arkusze stylbw, - zaprojektowae formularze do wprowadzania danych do aplikacji; - dolqczyC do strony internetowej aplety Javy, - zastosowat wybrany jezyk skryptowy po stronie przeglqdarki, - zastosowac pliki, tablice i napisy w wybranym jgzyku programowania, - zaprezentowat wyniki dzialania aplikacji internetowej na wykresach, - zastosowae techniki programowania w architekturze klient - sewer, - zaprojektowae internetowe bazy danych, - poiqczyC siq z bazqdanych i wysiaC zapytania ze strony VVWW, - przedstawie zagroienia bezpieczeristwa internetowych baz danych, - zastosowae rozne metody zabezpieczania informacji przechowywanej

na serwerach internetowych, - wykorzystac metody uwierzytelniania oraz opracowae wlasne metody, - zaprojektowat aplikacjg internetowq i umiescic jq na serwerze, - opracowaC dokumentacje projektu, - dokonaC optymalizacji dzialania aplikacji internetowych, - rozr6iniC. podstawowe hasla i pojgcia wystqpujqce w sieci lnternet, - wyjaSniC podstawowe pojecia i mechanizmy gospodarki rynkowej. - dokonaC wyboru formy organizacyjno-prawnej tworzonego

przedsiebiorstwa, - zastosowac procedury zwiqzane z podejmowaniem dziaialnosci

gospodarczej, - sporzqdzit dokumenty niezbgdne do podjgcia dzialalnosci

gospodarczej i zorganizowat wlasnqfirmg, - sporzqdzic dokumenty ksiegowe (faktura, weksel, czek, przelew), - sporzqdzie umowy stosowane w dzialalnoSci gospodarczej, - sporzqdzic dekiaracje podatkowe, ubezpieczeniowe i rozliczeniowe, - skalkulowaC ceng wytworzonych produktow i usiug,

- zastosowac Kodeks Pracy i obowiqzujqce przepisy prawa, - zinterpretowac teksty pisane w jgzyku angielskim, otrzymane

w poczcie elektronicznej lub publikowane w sieci Internet.

Material nauczania

1. Narzgdzia do graficznego projektowania stron internetowych Prawo autorskie. Przeglqd aplikacji do tworzenia stron W. Zasady projektowania dokumentow hipertekstowych. Projektowanie witryn internetowych przy wykorzystaniu edytorow WYSWIG. Publikowanie dokumentow hipertekstowych na serwerach WWW.

~wiczenia lnterpretowanie wybranych przepisow prawa autorskiego. Charakteryzowanie aplikacji przeznaczonych do projektowania stron WWW. Instalowanie, konfigurowanie i podstawowa obsluga oprogramowania do tworzenia stron WWW. Tworzenie stron internetowych zawierajqcych: tabele, wykresy, animacje, grafike, diwigk, ramki, aplety Javy. Korzystanie z szablonow stron internetowych. . Projektowanie witryny internetowej na podstawie okreslonego wzoru. . Umieszczanie stron WWW na serwerze.

2. Podstawy HTML Struktura dokumentu. Kodowanie polskich znakbw. Znaczniki umoiliwiajqce formatowanie czcionki. Elementy blokowe. Lqcza hipertekstowe. Listy wyliczeniowe i numerowane (wykazy). Grafika i multimedia. Tabele. Ramki.

Cwiczenia Tworzenie podstawowej struktury dokumentu. Poslugiwanie sig roznymi standardami kodowania. Formatowanie czcionki i akapitow w dokumentach hipertekstowych. Tworzenie hiperlqczy tekstowych, zakladek. Tworzenie map obrazow hipertqczy. Umieszczanie na stronach WWW list wyliczeniowych i numerowanych. Dodawanie grafiki, animacji oraz efektow diwigkowych do stron

WWW. . Wykorzystywanie tabel do rozmieszczenia elementow strony WWW. Stosowanie ramek na stronach WWW.

3. Wykorzystanie jezyka programowania po stronie przeglqdarki Kaskadowe arkusze stylow. Wybrany jgzyk programowania interpretowany przez przeglqdarki internetowe: skladnia i konstrukcje jgzyka. Zdarzenia i ich obsluga. Operacje na oknach. Dynamiczna zmiana stylu i zawartoSci strony WWW. Dynamiczna modyfikacja rozmieszczenia elementow na stronie WWW. Formularze. Dynamiczna obsluga tabel.

Cwiczenia Korzystanie z arkuszy stylow przy projektowaniu stron WWW. Umieszczanie kodu skryptow w dokumentach HTML. Poznawanie skladni i konstrukcji wybranego jezyka programowania interpretowanego przez przeglqdarki internetowe. Programowanie obslugi typowych zdarzeri. ~ t i e r a n i e nowych okien, kontrola ich wyglqdu i zamykanie Zmiana atrvbutow tekstu. Zastgpowanie tekstow i grafik innymi tekstami i grafikami. Przemieszczanie obiekt6w po stronie WWW. Projektowanie formularzy z polami tekstowymi, polami wyboru, llstq przewijanq, przyciskami poleceti. . Dolqczanie do stron internetowych dynamicznie generowanych label.

4. Uruchamianie aplikacji internetowych po stronie serwera Wybrany jgzyk programowania umoiliwiajqcy tworzenle interaktywnych witryn WWW uruchamianych po stronie serwera: skiadnia i konstrukcje jezyka. Zasady projektowania i tworzenia internetowych baz danych. tqczenie sig i praca z bazq danych. Bezpieczetistwo witryn WWW, uwierzylelnianie uiytkownikow. Tworzenie praktycznych projektow. Dokumentacja projektu. Testowanie i optymalizacja witryn WWW.

Cwiczenia Uruchamianie przykiadowych skryptow po stronie serwera. Foznawanie skladni i konstrukcji wybranego jezyka programowania Projektowanie i tworzenie internetowej bazy danych. Rozpoczynanie i zamykanie polqczenia z bazq danych. Wykonywanie podstawowych operacji na bazie danych. Stosowanie metod uwierzytelniania dostgpu do bazy danych. Planowanie i prowadzenie prostego projektu aplikacji internetowej. Projektowanie sklepu internetowego. Projektowanie strony z ksiggqgosci. . Projektowanie serwisu poczty elektronicznej opartego na WWW. Projektowan~e forum dyskusyjnego.

. Opracowywanie dokumentacji projektu. Testowanie witryny WWW oraz jej optymalizacja

5. DziatalnoBC ustugowa w zawodzie Analiza lokalnego rynku pracy. Struktura lokalnych firm uslugowych branzy informatycznej. Formy organizacyjno-prawne przedsiebiorstw. Organizacja pracy. Zatrudnienie w przedsigbiorstwie. Ubezpieczenia spoteczne. Organizacja i przebieg dziatalnosci uslugowej. Rodzaj, zakres i miejsce dziatalnosci uslugowej w braniy inforrnatycznej. Forrnalnosci zwiqzane z podejmowaniern dziatalnosci gospodarczej. Dokurnenty obowiqzujqce przy rejestracji dziatalnoSci gospodarczej. lnstytucje w regionie (Sqd Rejestrowy, Urzqd Statystyczny, Urzqd Skarbowy, ZUS, banki i inne) i ich rola w procesie legalizacji dziatalnosci gospodarczej. Uoezp~eczen~a gospodarcze B~znesplan f rmy. Plan market~ngowy Ksztaltowan.e w zerunku f rmy Cenyf~katy jakoscl Ofena przetargowa.

ewiczenia Sporzqdzanie mapy firm informatycznych na lokalnym rynku pracy. Analizowanie otrzymanych wynikow badania zapotrzebowania na produkty i uslugi informatyczne. Wybieranie forrny organizacyjno-prawnej wlasnej firmy. Sporzqdzanie umowy o pracg i umowy zlecenia. Sporzqdzanie listy ptac pracownikow - obliczanie wynagrodzenia. Prowadzenie akt osobowych. Wypetnianie formularza zgloszenia dzialalnosci gospodarczej do urzedu gminy lub miasta. Wypetnianie wniosku o nadanie numeru identyfikacji jednostek gospodarki narodowej REGON. Wypelnianie wniosku o nadanie numeru identyfikacji podatkowej NIP. Zglaszanie obowiqzku podatkowego w urzedzie skarbowym. Wypelnianie deklaracji zgloszeniowej i rozliczeniowej do ZUS. Sporzqdzanie biznesplanu wlasnej firmy.

6. Finansowanie, rozliczanie i ewidencjonowanie dziatalnosci usiugowej w braniy informatycznej Kapitaly wlasne i obce firmy uslugowej. Zrodta przychodow z dzialalnosci ustugowej. Koszty uruchomienia dzialalnosci uslugowej w branty informatycznej. Kalkulacja kosztow i ceny sprzedaiy. Wynik finansowy firmy. Kredyty. Zakladanie rachunku bankowego. Rozliczenia gotowkowe. Rozliczenia bezgotowkowe i ich formy. Rozliczenia publiczno-prawne: opodatkowanie dochodow, podatek od towarow i ustug, roziiczenia z tytulu ubezpieczeri, podatki i oplaty lokalne.

Prowadzenie dokumentacji ksiggowej. Uproszczone formy opodatkowania dziatalnoSci gospodarczej.

Cwiczenia Ustalanie struktury majqtku firmy. Okreslanie zasobow finansowych i osobowych potrzebnych do prowadzenia dzia(alnoSci gospodarczej. Planowanie wydatkow zwiqzanych z uruchomieniem firmy. . Planowanie irodel pozyskania zasobow obcych. Wypelnianie prostego wniosku kredytowego. Porownywanie koszt6w zaciqgnigcia kredytu w roinych bankach. Kalkulowanie koszt6w produktbw i ustug. Kalkulowanie ceny sprzedaty. Ustalanie wyniku finansowego. Obliczanie wskainik6w rentownosci. Wypetnianie wniosku o otwarcie rachunku bankowego. Wypelnianie przelewu, czeku i weksla. Wystawianie zarnbwienia, rachunku, faktury VAT. Prowadzenie ewidencji zdarzeri gospodarczych. Wypelnianie deklaracji podatkowych.

' ~bl iczanie obciqzen z tytulu wynagrodzen na podstawie listy plac:

~ r o d k i dydaktyczne

Zestawy komputerowe z zainstalowanq graficznq przeglqdarkq internetow*. Serwer WWW. Serwer baz danych. Dokumentacja jezyka HTML. Dowolnie wybrany edytor HTML. Programy do obrobki grafiki, mutyki i animacji. Narzgdzia umoiliwiajqce prace w wybranych jgzykach programowania. Dokurnentacja wybranych jgiykow programowania. Przyktadowe witryny WWW. Publikacje dotyczqce programowania w wybranym jgzyku, dostgpne w sieci Internet. Przyklady kosztorysbw wyrobbw i ustug. Biznesplany roznych firm. Zestawy foliogramow, plansz przedstawiajqcych cechy podmiot6w gospodarczych i odpowiadajqcy im tryb procedury legalizacyjnej. Formularze stosowane przy rejestracji dzialalnosci gospodarczej. Kodeks cywilny, kodeks pracy, kodeks spMek handlowych.

Zasoby sieci lnternet, takie w jgzyku angielskim. Zestawy drukow: zamowieti, rachunkow, faktury, dokurnentow korygujqcych, dokumentow magazynowych. Programy komputerowe wspomagajqce prowadzenia firmy. Obowiqzujqce akty prawne zwiqzane z prowadzonq dzialalnosciq.

Uwagi o realizacji Internet jest jednym z najbardziej rozwijajqcych sig dzialow

informatyki. Jego charakterystycznq cechq jest pojawianie sig nowatorskich rozwiqzati oraz narzedzi w bardzo. krotkich odstgpach czasu. Wymaga to od nauczyciela stalego Sledzenia zmian i dokonywania odpowiedniej modyfikacji programu.

W procesie ksztakenia proponuje sig stosowad nastgpujqce metody nauczania: wyklad informacyjny, pokaz z objasnieniem, metodg projektow i tekstu przewodniego oraz Cwiczenia praktyczne.

Naukg przedmiotu naleiy rozpoczqt od zapoznania uczniow z przepisami prawa autorskiego dotyczqcymi tworzenia publikacji internetowych. Waine jest r6wniei zwrocenie uwagi na rdinorodnoSc narzgdzi umozliwiajqcych projektowanie i tworzenie stron W oraz wspornagajqcych te procesy. Wskazane jest korzystanie z roinych narzgdzi do tworzenia stron W. Uczniowie powinni mie6 moiliwoSt porownania roinych typow oprograrnowania do tworzenia stron W.

Ze wzglgdu na d u i q r6znorodnosi: oprogramowania dobrze jest zapewnic uczniom moiliwoSc pracy w r6znych Srodowiskach systemowych, z roinymi serwerami: w Srodowisku WINDOWS z serwerem llS lub UNIX/LINUX APACHE.

Naukg tworzenia stron naleiy zaczq6 od wykorzystania edytorow pozwalajqcych na tworzenie stron WWW, bez koniecznosci edycji czystego kodu HTML (WYSWIG -"What You See is What You Get").

Czynnikiem powodujqcym tak d u i q popularnos6 lnternetu s q strony WWW, a fundamentem stron internetowych jest HTML, dlatego t e i kolejnym etapem nauki jest zapoznanie uczniow z podstawowyrni znacznikami HTML.

W dziale tematycznym dotyczqcym jezyka programowania, uczniowie poznajq jgzyk programowania interpretowany przez przeglqdarkg internetowq. Proponuje sig zapoznac uczniow z jgzykiem JavaScript orazllub VBScript - z uwagi na jego popularnost. Wykorzystanie tych jezykow programowania umoiliwia tworzenie interaktywnych, pelnych dynarniki stron W.

W trakcie realizacji programu dzialu dotyczqcego aplikacji internetowych, uczniowie poznajq jgzyk programowania serwera W, tworzq internetowe bazy danych oraz aplikacje do ich obslugi. Wybierajqc oprogramowanie, nauczyciel powinien wziqt pod uwagg

oprogramowanie znajdujqce sie w szkole, zainteresowania uczniow okreslonymi narzgdziami programistycznymi oraz potrzeby lokalnego rynku pracy. Zajgcia moina realizowat korzystajqc z oprogramowania dla systemu Windows, jak i Linux, dobbr narzgdzi pozostawia sie nauczycielowi. Biorqc pod uwagg dostepnost oraz popularnosc oprogramowania, proponuje sig zapoznanie uczniow z jqzykiem programowania PHP oraz z bazq danych MySQL.

Uczniowie powinni poznal. instrukcje i konstrukcje jezyka programowania w stopniu umoiliwiajqcym realizowanie zadan zwiqzanych z programowaniem internetowych baz danych.

Naleiy zwracat uwagg na prawidlowy sposob wyswietlania stron tworzonych przez uczniow w roinych przeglqdarkach internetowych.

Celem realizacji dziatu tematycznego DzialalnoSC uslugowa w zawodzie jest przygotowanie ucznia do prowadzenia wtasriej dzialalnosci gospodarczej. Zakres tresci programu nauczania obejmuje zagadnienia dotyczqce planowania, zakladania i prowadzenia wlasnej firmy. Szczegblnie waina jest umiejetnoit planowania dziafafnosci wtasnej firmy na podstawie przeprowadzonej analizy poziomu i struktury bezrobocia oraz analizy wynik6w badania zapotrzebowania na produkty

. i u.slugi informatyczne na lokalnym rynku pracy. .'Podczas realizacji programu nalezy zwrocit uwage na poprawne

sppizqdzanie przez uczni6w biznesplanu przedsigwzigcia oraz wypelnianie formularzy wymaganych przez banki i inne organizacje dla malych przedsigbiorstw ubiegajqcych sic o dofinansowanie. Naleiy uSwiadomic uczniom, i e tworzenie bazy danych funduszy i instytucji wspomagajqcych dzialalnoSc przedsiebiorstw w srodowisku lokalnym ulatwi pozyskiwanie funduszy inwestycyjnych.

Wskazane jest zaplanowanie Cwiczeh, podczas kt6rych uczniowie bgdq wyszukiwat w lnternecie informacje przydatne do prowadzenia wlasnej firmy. Nauczyciel powinien przygotowat instrukcje do dwiczeti, a takie wyposaiyC stanowiska Lwiczeniowe w teksty zrodlowe i materiaby niezbedne do planowania dzialalnosci gospodarczej.

Szczegolnie waine jest ksztaltowanie umiejetnosci wypelniania wnioskow, formularzy i deklaracji, ktbre naleiy sktadat we wlaSciwych urzgdach i instytucjach w celu uzyskania legalizacji dzialalnosci gospodarczej oraz ksztaltowanie umiejgtnosci kalkulacji kosztow i ceny sprzedaiy, sporzqdzania faktury i rachunku, obliczania wysokosci podatkow, rejestrowania typowych zdarzen gospodarczych w dokumentach ksiegowych. Zajecia powinny odbywac sig w pracowni z komputerami polqczonymi w sieC, z dostgpem do lnternetu.

Proponowany podzial godzin na realizacjq poszczegolnych dzialow tematycznych przedstawiono w tabeli.

Dzialy programowe 1 Orientacyjna liczba odzin

0" I uc

- - " zawodzie 44 ie i ewidencionowanie dzialalnoSci 1 - .

0. I uslugowej w &anty informatycznej ' 34

/ Razem: j 336

Podane w tabeli liczby godzin przeznaczonych na realizacje poszczegolnych dzialow tematycznych majq charakter orientacyjny. Nauczyciel moie wprowadzib pewne zmiany majqce na celu dostosowanie programu do potrzeb uczniow oraz lokalnego rynku pracy.

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiqgnigt edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie osiagnigc uczniow powinno odbywae sig w trakcie realizacji programu, zgodnie z kryteriami przedstawionymi na poczqtku zajeC. Kryteria oceniania powinny dotyczyi: poziomu oraz zakresu opanowania przez uczniow wiadomoSci i umiejqtnoSci wynikajqcych ze szczegolowych celow ksztalcenia.

Osia&jnigcia uczniow naleiy oceniae na podstawie wykonanych projektaw i ich prezentacji oraz obserwacji pracy ucznia podczas wykonywania twiczeri.

Oceniajqc pracq ucznia podczas wykonywania Cwiczeri, naleiy wziq6 pod uwagg: - projektowanie stron W, - stosowanie jqzykow programowania do obslugi stron WWW, - jakoSc grafiki prezentowanej na stronach, - funkcjonowanie projektowanych stron.

Dokonujqc oceny wykonanego przez ucznia projektu naleiy uwzglqdnic poprawnose wykonania poszczegolnych etapow projektu oraz sposob jego prezentacji. Wskazane jest, aby uczniowie przed wykonaniem projektu znali kryteria jego oceny.

W koncowej ocenie osiagnige uczniow, po zakoriczeniu realizacji programu nauczania przedmiotu, naleiy uwzglgdnii: wyniki wszystkich metod sprawdzania zastosowanych przez nauczyciela.

W procesie oceniania naleiy takie uwzglgdnie aktywnosc ucznia na zajqciach.

Literatura Active Education: Microsoft Frontpage 2000 krok po kroku. Wydawnictwo RM, Warszawa 2000 Atkinson L.: PHP. Programowanie. Helion, Gliwice 2003 Buczek G.: ASP. Kompendium programisty. Helion. Gliwice2002 Cisowski J., Nowak W.: Nikodem L. i inni: Sam prowadzg firmg. Informer, Tarnowskie Gory 2001 Jamsa K.: Programowanie WWW. Mikom, Warszawa 1997 Lemayn L.: HTML 4, Helion, Gliwice 1998 Niederst J.: HTML. Leksykon kieszonkowy. Helion-O'Reilly, Gliwice 2000 Spainhour S. Quercia V.: WebMaster podrgcznik Administ!atora. Wydawnictwo RM, Warszawa 2000 Starida B., Wierzbowska B.: PrzedsigbiorczoSC. Wydawnictwa Szkolne PWN, Warszawa 2002 Stigler M. S., Lisenbardt M. A,: ISS i Proxy Sewer. Mikom, Warszawa 2000 Wainwright P.: Apache 2.0 dla zaawansowanych. Helion, Gliwice 2003 Watt A,, Watt J.: JavaScript dla kazdego. Helion, Gliwice 2003 Welling L., Thomson L.: PHP I MySQL tworzenie stron W. Helion, ~ l i w i c e 2002 Zaro S., Zygmunt W.: Jak zalozyC i prowadzic wlasnq firmg - poradnik dla przedsi~biorcow rozpoczynajqcych lub kontynuujqcych dzialalnosC gospodarczq po 1 stycznia 2001 roku. Sigma, Skierniewice 2001 Dokumentacja wybranych jgzykow programowania interaktywnych stron WWW

Wykaz literatury nalety aktualizowad w miare ukazywania sie nowych pozycji wydawniczych.

GRAFIKA KOMPUTEROWA

Szczego+owe cele ksztalcenia W wyniku procesu ksztalcenia uczenlsluchacz powinien umieC: - zastosowac wybrane programy do obrobki grafiki wektorowej

i rastrowej, - zastosowai: narzgdzia programistyczne dostepne w programach

do modyfikacji projektow graficznych, - zmodyfikowai: obiekty graficzne, - zrnodyfikowae atrybuty i wypetnienie obiekt6w graficznych, - posluiyk sig kadrowaniem, kompozycjq< stylizacj% perspektywq

fotograficzna oswietleniem w celu budowania obrazu graficznego, zaprojektowad na komputerze znaki firmowe i towarowe,~stanowi~ce elementy systemu identyfikacji firmy, ...

- zeskanowac obraz, - zastosowac dostgpne w programach fiitry i efekty specjalne, - zastosowac retusz i kadrowanie grafiki, - zastosowa~.system ochrony zdjgd przed kopiowaniem, - polqczyi: tekst i elementy graficzne w druki reklamowe, - zrnodyfikowat atrybuty i zweryfikowac pisownig tekstu, - zoptymalizowaC graf~kg pod kqtem witryn W, - zastosowaCwybrane programy do tworzenia grafiki 3D, - . zaprojektowa6 makiety i zaplanowad sceny w projektach grafiki 3D,

zastosowac wybrane programy do skladu tekstu, - sformatowae dokumenty, polqczyC grafikg z tekstem, - posluiyc sig krojem i wielkosciq pisma, odpowiedniq interliniq

i dlugoSci$ - zaprojektowak raporty z wykorzystaniem grafiki, - zaimportowac i wyeksportowac grafikg migdzy plikami

i programami, - utworzyc pliki do obrobki poligraficznej, - zapisat pliki w wybranym formacie (pdf, WWW, ploter, drukarka,

naiwietlarka), - zoptymalizowaC grafiki pod kqtem witryn W, - zastosowat skrypty w poznanych prograrnach do automatyzacji

najczesciej wykonywanych zadan, - wykonai: projkkty braficzne wspolpracujqc z zespolem, - wyjainit podstawowe pojecia i mechanizmy gospodarki rynkowej, - dokonac wyboru fo-rmy organizacyjno-prawnej tworzonego

przedsiebiorstwa, - zastosowat procedury zwiqzane z podejmowaniem dzialalnosci

gospodarczej,

- sporzqdzit dokumenty niezbedne do podjecia dzialalnosci gospodarczej, zorganizowat i prowadzit wtasnqfirmq,

- sporzqdziC dokumenty ksiggowe (faktura, weksel, czek, przelew), - sporzqdziC umowy stosowane w dzialalnoici gospodarczej, - sporzqdzit deklaracje podatkowe, ubezpieczeniowe i rozliczeniowe, - skalkulowaC cene wytworzonych produktow i ustug, - zastosowat Kodeks Pracy i obowiqzujqce przepisy prawa, - postuiyC sig terminologiq zawodowq w jezyku angielskim, - zastosowak instrukcje i literature w jezyku angielskim.

Materiat nauczania

1. G r a f i a rastrowa Programy do obrobki grafiki rastrowej. Warstwy i narzedzia kolorowania. Wprowadzanie i edycja tekstu. Rysowanie linii i konturow. Narzqdzia rysowania. Linie pomocnicze. Przesuwanie, modyfikowanie i zaznaczanie obiektow graficznych. Kadrowanie obrazkow. Modyfikowanie rozmiarow i warstw obiektow graficznych. Zmiana jasnosci i kontrastu obrazkow. Retusz obrazkow. Rozjasnienie. wzmocnienie, .smuienie i klonowanie koloru. Filtry i efekty specjalne. Cieniowanie, ilobienie, plaskorzeiba, artystyczne rozmycie, znieksztatcenie, szum, rendering, wyostrzenia, szkice, stylizacje, tekstury, znak wodny, bichromia, tworzenie tta, czyszczenie wczesniej wydrukowanych materialow, korekcja czerwonych oczu, modyfikacja barwy i nasycenie, bilans kolorow, zmiana odcienia twarzy. Rzeibienie sylwetki. Kadrowanie obrazka. Kolaie i maski warstw. Konwersja zdjeC kolorowych na czarno-biate. Ochrona plikow przed kopiowaniem.

~wiczen ia . Rysowanie prostych obiektow graficznych. Modyfikowanie zdjeC i obrazkow. ,, . Wykonywanie retuszu i kadrowania fotografii. Stosowanie filtrow i efektow specjalnych do obrobki obrazkow. Wykonywanie korekty tonalnej i bilansu kolorow zdjeC. Dokonywanie konwersji zdjeC kolorowych do skali szarosci. Przygotowywanie obrazow do'publikacji w sieci WWW. Wykonywanie kolaiu zdjec. Umieszczanie tekstu w zdjeciach.

2. Grafika wektorowa Programy do obrobki grafiki wektorowej. Podstawowe operacje na rysunku. Narzgdzia graficzne dostgpne w prograrnie. Tworzenie prostych obiektow grafiki wektorowej. Rysowanie i wymiarowanie obiektow. Modyfikowanie atrybutow obiektu, konturu, wypelnienia. Grupowanie obiektow, operacje na grupie obiektow. Przeksztatcenia obiektow, przesunigcia, obroty, skalowanie, ukosowanie, kopiowanie i klonowanie, zrniana ksztattu, edycja wgzlow i krzywych obiektu, rozdzielanie i lqczenie elementow, narzgdzia edycji krzywych ksztaltu. Edycja tekstu, korekcja pisowni i rnodyfikacja atrybutow tekstu, przeksztatcenia atrybutow i tekstu. Araniacja obiektu, transforrnacje, obrot, przesunigcie ukosowanie. Wyrownywanie, tqczenie i rozdzielanie obiektow. Efekty specjalne, perspektywa, obwiednia obiektu. Przeptyw migdzy obiektami, wyciqgnigcia, kontury, filtry. Obiektowe jgzyki skryptowe. Zrnienne. Instrukcje. Obiekty, ich wtaSciwoSci i metody.

Cwiczenia Rysowanie prostych obiektow wektorowych. Wykonywanie transformacji obiektow wektorowych. Wpisywanie i forrnatowanie tekstu. . Nadawanie wypelnieri i rnodyfikowanie konturow. Zmiana ksztaltu krzywych i obiektow. Stosowanie efektow specjalnych w grafice wektorowej. Wykonywanie projektu dyplornu, plakatu, ogtoszenia z wykorzystaniem efektow specjalnych. Stosowanie skryptow do autornatyzacji zadari graficznych.

3. Grafika 3D Programy do obrobki grafiki 3D. Projektowanie rnakiet i rnodeli. Graficzna reprezentacja obiektow 3D w przestrzeni. Oswietlenie. Efekty oswietlenia, temperatura Swiatta, rozmieszczenie Swiatta, oswietlenie pierwszo- i drugoplanowe, oswietlenie migkkie i twarde. Modele kolorow. Skala czasowa, rarnki kluczowe. Ruch obiektow i kamery. Efekty specjalne zwiqzane z ruchern. Cigcia, zlewanie, przenikanie i nakladanie wstawki obiektow. Modelowanie rnakiet obiektow. Kopiowanie obiektow, modyfikatory obiektow. Charakterystyka rnaterial6w obiektow - kolor, tekstura, polysk, odblaski, przezroczystost, wspotczynnik odbicia. Mapy powierzchni, komponenty materialow. WtaSciwoSci oswietlenia. Bilans Swiatla. Rendering. Animacja Scieiki.

ewiczenia Modelowanie obiektow 3D. Stosowanie efektow oswietlenia w rnodelowaniu 30 Projektowanie ruchu obiektow 3D. Modelowanie struktury obiektow 30. Animacja obiekt6w 3D.

4. Komputerowy sklad dokumentow Wybrane programy do skladu. Przygotowanie dokurnent6w do druku. Ustawianie parametrow strony. Wybbr systemu zarzqdzania kolorem. Narzgdzia dostgpne w prograrnie. Zarzqdzanie stronq wydruku. Dopasowanie do rozrniaru strony. Operowanie na tekscie, ramki. Import tekstu, filtry. Formatowanie tekstu. Style. Wprowadzenie grafiki do publikacji. Obrbbka graf~ki. Oblewanie grafiki tekstem. Definiowanie kolorow. Separacja kolor6w. Spis tresci, indeksy, przypisy, skorowidze. Skrypty w programie i automatyzacja zadari. Zapis pliku na dysku w wybranym formacie: pdf, WWW, drukarka, naswietlarka, ploter, postscript.

Cwiczenia Ustawianie uktadu strony w publikacji. Formatowanie tekstu wediug zadanego wzoru. Urnieszczanie grafiki w tekscie publikacji. Tworzenie indeksow, spisow, odnoknikow, przypisow w publikacji Zapisywanie publikacji w wybranyrn formacie.

5. DzialalnobC ustugowa w zawodzie Analiza lokalnego rynku pracy. Struktura lokalnych firm ustugowych branzy inforrnatycznej. Forrny organizacyjno-prawne przedsigbiorstw. Organizacja pracy. Zatrudnienie w przedsigbiorstwie. Ubezpieczenia spoleczne. Organizacja i przebieg dzialalnoSci uslugowej. Rodzaj, zakres i rniejsce dzialalnosci uslugowej w braniy informatycznej. Forrnalnosci zwiqzane z podejmowaniem dz~alalnosci gospodarczej. Dokumenty obowiqzujqce przy rejestracji dziaialnosci gospodarczej. lnstytucje w regionie (Sqd Rejestrowy, Urzqd Statystyczny, Urzqd Skarbowy, ZUS, banki i inne) i ich rola w procesie legal~zacji dzialalnosci gospodarczej. Ubezpieczenia gospodarcze. Biznesplan firmy. Plan rnarketingowy. Ksztattowanie wizerunku firmy. Certyfikaty jakosci. Oferta przetargowa.

Cwiczenia Sporzqdzanie mapy firm informatycznych na lokalnym rynku pracy. Analizowanie otrzymanych wynikow badania zapotrzebowania na produkty i uslugi informatyczne. Wybieranie formy organizacyjno-prawnej wlasnej firmy. Sporzqdzanie umowy o pracg i umowy zlecenia. Sporzqdzanie listy plac pracownikow - obliczanie wynagrodzenia. Prowadzenie akt osobowych. Wypelnianie formularza zgloszenia dzialalnosci gospodarczej do urzgdu gminy lub miasta. . Wypelnianie wniosku 'o nadanie numeru identyfikacji jednostek gospodarki narodowej REGON;. Wypelnianie wniosku o nadanie numeru identyfikacji podatkowej NIP. . Zglaszanie obowiqzku podatkowego w urzedzie skarbowyrn. Wypelnianie deklaracji zgloszeniowej i rozliczeniowej do ZUS. Sporzqdzanie biznesplanu wlasnej firmy.

6. Finansowanie, rozliczanie i ewidencjonowaniedziatalnoSci ustugowej w bran iy informatycznej,

Kapitaly wlasne i obce firmy usiugowej. Zrodla przychodow z dziaialnosci :

uslugowej. Koszty uruchomienia - . dzialalnosci uslugowej w branzy informatycznej. Kalkulacja -kosztow i ceny sprzedazy. Wynik finansowy firmy. Kredyty. Zakiadanie " rachunku bankowego. Rozliczenia gotowkowe. Rozliczenia bezgotowkowe :.:,i, ich . formy. Rozliczenia publiczno-prawne: opodatkowanie docho46y,. podatek od towarow i uslug, rozliczenia z tytuiu ubezpieczefi:;:podatki i oplaty lokalne. Prowadzenie dokumentacji ksiegowej. Uproszczone formy opodatkowania dzialalnosci gospodarczej.

Cwiczenia Ustaianie struktury majqtku firmy. Okreslanie zasobbw finansowych i osobowych potrzebnych do prowadzenia dzialalnosci gospodarczej. . Planowanie wydatkow zwiqzanych z uruchomieniem firmy. Planowanie i rodel pozyskania zasobbw obcych. Wypelnianie prostego wniosku kredytowego. Porownywanie koszt6w zaciwni~cia kredytu w roznych bankach. Kalkulowanie kosztow produktow i uslug. Kalkulowanie ceny sprzedazy. . Ustalanie wyniku finansowego. Obliczanie wskainikow rentownosci. Wypelnianie wniosku o otwarcie rachunku bankowego.

Wypelnianie przelewu, czeku i weksla. Wystawianie zamowienia, rachunku, faktury VAT. Prowadzenie ewidencji zdarzeri gospodarczych. Wypelnianie deklaracji podatkowych. Obliczanie obciqien z tytutu wynagrodzeri na podstaw~e listy plac

~ r o d k i dydaktyczne

Zestaw komputerowy. Drukarka umoiliwiajqca wydruk w kolorze, ploter, drukarka laserowa. Skaner. Cyfrowy aparat fotograficzny Oprogramowanie do tworzenia grafiki wektorowej, rastrowej, 3 0 oraz skladu tekstow. Obrazy zapisane w graf~ce rastrowej i cyfrowej. Przyklady kosztorys6w wyrobow i uslug. Biznesplany r6inych firm. Zes taw foliogramow, plansz przedstaWiaiacych cechy ~odmiotow gospodarczychi odpowiadajqcy im tryb procedury ~e~alizacyjnkj. Formularze stosowane przy reiestracii dzialalnosci aospodarczki. Kodeks cywilny, kodeks pracy; kodeks spolek handiowych. Zasoby sieci Internet, takze w jezyku angielskim. Zestaw druk6w: zam6wieri, rachunkow, fakturv, dokumentow

, k ~ r ~ ~ u j & ~ c h , dokumentow magazynowych. Programy komputerowe wspomagaiace ProwadZenia firmy. - . - .. . Obowiqzujqce akty prawne zwiqzane z prowadzonq dzialalno~ciq

Uwagi o realizacji Program zajed specjalizacyjnych z zakresu grafiki komputerowej

proponuje sig realizowat z wykorzysianiem nastgpujqcych mdod nauczania: wykladu informacyjnego, pokazu z objasnieniem, metody projektow i tekstu przewodniego oraz Cwiczeli praktycznych.

Zajecia powinny odbywak siq w pracowniach komputerowych z odpowiednim wyposaieniem. Podczas zajek kazdy uczefi powinien pracowaC przy oddzielnym zestawie komputerowym. Zajecia nalety prowadziC w grupach 8-12 osobowych.

Podczas realizacji programu moina skorzystaC z oprogramowania typu CorelDraw' oraz programu Adobe Photoshop. Moina takie wykorzystak program wchodzqcy w sktad pakietu CorelDraw - Corel PHOTO-PAINT. Do realizacji zajek dotyczqcych tworzenia grafiki 3D zaleca sig stosowanie programu 3D Studio. Do sktadania tekstu moina zastosowat programy typu PageMaker, inDesign. Naleiy zapoznat

uczni6w z pracqwymienionych typow programow lub.ich odpowiedniktrw na innych platformach sprzetowych i programowych np.: Apple Macintosh lub UnixtLinux.

W procesie nauczania szczegolnq uwage naleiy zwracac na: - projektowanie grafiki rastrowej, wektorowej i grafiki 3D, - dobor narzedzi graficznych do wykonywania grafiki, - wykonywanie kolaiu, stosowanie masek, filtrow i efektow specjalnych, - skanowanie obrazu, - wykonywanie sktadu i tamania publikacji. Proponuje sig zorganizowac wystawe najciekawszych prac.

W dzialalnoSci ustugowej waina jest umiejetnosc planowania dziatalnosci wlasnej firmy na podstawie przeprowadzonej analizy poziomu i struktury bezrobocia oraz analizy wynikow badania zapotrzebowania na produkty i ustugi informatyczne na lokalnym rynku pracy..

Podczas realizacji programu naleiy zwracat uwage na poprawne sporzqdzanie przez uczni6w biznesplanu przedsiewziecia oraz na wypetnianie formularzy wymaganych przez banki i inne organizacje dla matych przedsiebiorstw ubiegajqcych sig o dofinansowanie. Naleiy uswiadomiC. uczniom, ze tworzenie .bazy danych funduszy i instytucji wspomagajqcych . ,dziatalnoSC.'przedsiebiorstw w ,srodowisku lokalnym utatwi pozyskiwanie funduszy inwestycyjnych. : Wskazane jest zaplanowanie Cwiczeri, podczas ktbrych uczniowie

bgdq wyszukiwat w lnternecie informacje przydatne do prowadzenia wlasnej firmy. Nauczyciel powinien przygotowat instrukcje do Cwiczen, a takze wyposaiyc stanowiska cwiczeniowe w teksty irodtowe -i materialy niezbgdne do planowania dzialalnoSci gospodarczej.

Szczegolnie wazne jest ksztaltowanie umiejetnosci wypetniania wnioskow, formularzy i deklaracji, kt6re naleiy sktadat we wlasciwych urzedach i instytucjach w celu uzyskania legalizacji dzialalnosci gospodarczej oraz kszfattowanie umiejetnosci kalkulacji koszt6w i ceny sprzedaiy, sporzqdzania faktury i rachunku, obliczania wysokoSci podatkow; rejestrowania typowych zdarzen gospodarczych w dokumentach ksiegowych.

Zajecia powinny odbywac sie w pracowni z komputerami potqczonymi w siee, z dostepem do lnternetu.

Proponowany podziat godzin na realizacjg poszczegolnych dziatow programowych przedstawiono w tabeli.

L.p.

1. 2.

". I uslugowei w braniy inforrnatycznej 1 34 1 Razern:l 336

. 4. 5.

Podane w tabeli liczby godzin przeznaczonych na realizacje poszczegolnych dzialow tematycznych rnajq charakter orientacyjriy. Nauczyciel rnoie wprowadzie pewne zrniany majqce na celu dostosowan~e programu do potrzeb uczniow oraz lokalnego rynku pracy.

- 1 74

Dzialy ternatyczne

Grafika rastrowa Grafika wektorowa

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiqgniqc ;:. edukacyjnych ucznia . Sprawdzanie i ocenianie osiqgnigC uczniow powinno odbywa6 przez ; caly czas realizacji programu, na podstawie kryteriow przedstawionych. -6 na poczqtkuzajgc. .':' Wiadomoscl niezbgdne do realiiacji Cwiczeri praktycznych mogq byc ' sprawdzane za pomocq testow osiqgnige szkolnych.

Kontrolg poprawnosci wykonania zadari naleiy prowadzic w trakcie i po realizacji Cwiczeri. Uczeri powinien sprawdzie wyniki swojej pracy wedtug przygotowanego przez nauczyciela arkusza oceny postgpow. Nastgpnie, wedtug tego samego arkusza, kontroli dokonuje nauczyciel.

W procesie oceniania osiqgnigt uczniow szczegolnq uwage naleiy zwracaC na: - poprawnost kompozycji graficznych, - dobor barw i zestawienia kolorystyczne, - wartosci artystyczne grafiki, - prawidtowy sklad publikacji.

Zaliczenie przedmiotu powinno mieC charakter praktyczny. Podstawq uzyskania przez ucznia pozytywnej oceny powinno byc poprawne wykonanie projektow i Cwiczeri.

urlentacyjna liczba godzin

82

t i r a ~ ~ ~ a Kornputerowy sklad dokument6w Dzialalnost uslugowa w zawodzie Finansowanie, rozliczanie i ewidencjonowanie dzialalnosci

74 32 40

Literatura ~ a l a n d M.: Photoshop 6. Zastosowanie w lnternecie. Helion, Gliwice 2002 Bain S.: CorelDRAW 10. Vademecum profesjonalisty. Helion, Gliwice 2002 Boardman T.: 3ds max 5 prosto - poglqdowo - wnikliwie o grafice. Mikom. Warszawa 2003. Cisowski J.. Nowak W.: Nikodem L. i inni: Sam prowadzg firm?. Informer, Tarnowskie Gory 2001 Danowski B.: Nero Burining ROM. Nagrywanie plyt CD. Cwiczenia praktyczne. Helion, Gliwice 2002 Danuloff C.: PageMaker - Biblia. PLJ, Warszawa 2002 Georges G.: Techniki obrobki zdjec cyfrowych. Praktyczne projekty. Helion, Gliwice 2001 Kwasny A,: Od skanera do drukarki. Helion, Gliwice 2002 Margulis D.: Photoshop 6. Korekcja I separacja. Vademecum profesjonalisty. Helion, Gliwice 2003 Miklasiewicz J.: 3ds max 5 - cwiczenia praktyczne, Helion Gliwice 2002 Miller D.: CorelDRAW 9. Zaawansowane techniki. Biblia. Helion, Gliwice 2001 Oberlan t . : Fotografia cyfrowa. Cwiczenia . praktyczne. Helion, Gliwice 2002 Oberlan t . : Photoshop 6. Cwiczenia praktyczne. Helion, Gliwice 2002 Ogorek 8.: CorelPHOTO-PAINT 10. Cwiczenia praktyczne. Helion, Gliwice 2002 Starida B., Wierzbowska B.: Przedsigbiorczost. Wydawnictwa Szkolne PWN, Warszawa 2002 Steinbrink 6.: Multimedia u progu technologii XXI wieku..Robomatic, Wroclaw 1993 i a r o S., Zygmunt W.: Jak zaloiyt i prowadzit wtasnq firm? - poradnik dla przedsigbiorcow rozpoczynajqcych lub kontynuujqcych dziatalnost gospodarczq po 1 stycznia 2001 roku. Sigma, Skierniewice 2001

Wykaz literatury nalezy aktualizowad w m i a r ~ ukazywania siq nowych pozycji wydawniczych.

PRAKTYKA ZAWODOWA

S z c z e g o l o w e c e l e kszta lcen ia W wyniku procesu ksztalcenia uczeri/sluchacz powinien umiei:: - scharakteryzowad strukture organizacyjnq sekcji informatycznej

w firmie, - rozroinii: rodzaje dziatalnoici prowadzonej w firmie, - zorganizowai: wlasne stanowisko pracy w zakresie przetwarzania

informacji, - dobra6 konfiguracje sprzetu i oprogramowania komputerowego do

roinych zastosowari, - przetestowai: i zdiagnozowai: sprzet komputerowy, - rozbudowac i unowoczesniC zestaw komputerowy poprzez wymiane

elementow, - postuiyi: siq gotowymi pakietami oprogramowania uiytkowego

i narzedziowego, - zebra6 dane dla systemow przetwarzania informacji, - postuiyt sig programami uiytkowymi w celu graficznego

przedstawienia danych, - zorganizowat i wykonac prace w zakresie ustug informatycznych dla

5uiytkownikow i zleceniodawcow, - obsluiyC lokalne sieci komputerowe, - zaprojektowai: proste bazy danych na uiytek przedsiebiorstwa, - postuiyc sig bazami danych i systemami przetwarzania informacji

w przedsigbiorstwie. - skorzystai: z zasob6w sieci Internet i poczty elektronicznej, - postuiyc sig terminologiq zawodowq w jezyku angielskim. - przetlumaczyi: teksty w jezyku. angielskim przekazywane przez

komputer w poczcie elektronicznej i sieci internet,: - skorzystai: z instrukcji obstugi programow w jezyku angielskim.

Mate r ia t nauczan ia

1. Organizowanie stanowiska pracy Przestrzeganie przepisow bezpieczetistwa i higieny pracy, ochrony przeciwpozarowej i ochrony srodowiska. Stosowanie podrgcznego sprzgtu i srodk6w gasniczych. Udzielanie pierwszej pomocy w stanach zagrozenia zdrowia i iycia. Organizowanie stanowiska informatycznego zgodnie z zasadami ergonomii. Rozpoznawanie czynnik6w szkodliwych i uciqzliwych wystepujqcych w procesie pracy Stosowanie zasad wspotpracy w zespole. Przestrzeganie przepisow, regulaminow i zasad obow~qzujqcych pracownlkow firmy.

2. Formy dziatalnosci gospodarczej i administracyjnej firmy Okreslanie struktury organizacyjnej firrny i charakteru jej dziatalnosci. Okreslanie rniejsca i znaczenia prac informatycznych w dziatalnosci firmy. Przetwarzanie informacji na podstawie danych wejsciowych. Wprowadzanie danych do systernu, przedstawianie wynikbw przetwarzania inforrnacji i ich wykorzystanie.

3. Konfigurowanie sprzqtu komputerowego i oprogramowania lnstalowanie i urucharnianie oprogramowania uiytkowego. Eksploatacja sprzetu komputerowego w firmie (montai zestawu komputerowego, naprawa, konserwacja i obsluga serwisowa).

4. Obstuga oprogramowania uiywanego w firmie Obsfuga oprogramowania systemowego i uiytkowego stosowanego w firmie. Ochrona danych, programow i procesow przetwarzania inforrnacji.

5. Organizacja i wyposaienie przedsiqbiorstwa na potrzeby przetwarzania informacji

Okreslanie zakresu prac prowadzonych w firrnie. Wykorzystywanie technicznych srodkow do zbierania inforrnacji przeznaczonych do przetwarzania. Wykorzystywanie sieci Internet w dzialalnosc firmy. Obsfuga lokalnych sieci komputerowych. Adrninistrowanie systemami inforrnatycznyrni oraz archiwizowanie danych.

6. Stosowanie technologii przetwarzania informatycznego Czytanie dokurnentacji technologicznej procesu przetwarzania inforrnacji. Pianowanie procesow przetwarzania oraz optymalizacja wykorzystania zasobow. Kontrola poprawnosci procesu przetwarzania. Korzystanie z bibliotek oprogramowania i zbiorow danych.

7. Projektowanie i programowanie Wybieranie odpowiedniego wariantu rozwiqzania danego probiemu prograrnistycznego. Okreslanie elernentow procesu projektowania, prograrnowania i urucharniania programow kornputerowych i systemow przetwarzania danych. Organizowanie pracy projektantow i programistow na stanowiskach kornputerowych. Obsluga prograrnow do wspomagania procesu projektowania i programowania.

Uwagi o realizacji Praktyka zawodowa powinna odbywaC sig w instytucjach

i przedsigbiorstwach zajmujqcych sig tworzeniem i wykorzystywaniem oprogramowania komputerowego lub prowadzqcych serwis sprzgtu kornputerowego. Uczniowie powinni mieC moiliwoSC instalowania, uruchamiania i konserwacji sprzgtu komputerowego oraz prowadzenia baz danych lub systemow oprogramowania utytkowego.

Plan i organizacjg zajgC do zrealizowania w ramach praktyki nalety dostosowaC: do rnotliwoSci danego przedsiebiorstwa, majqc na uwadze realizacjg zalotonych w prograrnie celow ksztatcenia.

Przewidziana programern nauczania praktyka zawodowa powinna odbywac sig na stanowiskach, na ktorych w przysztosci bgdzie pracowat technik informatyk, a w szczeg6lnoSci administrators, projektanta czy programisty. W przedsiqbiorstwach sprzedajqcych sprzgt komputerowy, uiytkujqcych komputery lub prowadzqcych punkty serwisowe sprzgtu komputerowego, uczniowie powinni rnieC mozliwosi: konfigurowania stanowisk kornputerowych, konfigurowania sieci, ,testowania i diagnozowania sprzgtu komputerowego oraz rozbudowywania i unowoczeSniania zestawbw komputerowych poprzez wymiang elernentow.

Praktyka powinna stwarzae moiliwoS6 poznania praktycznych zastosowari inforrnatyki i organizacji prac inforrnatycznych w przedsigbiorstwach podczas wykonywania prac na rzecz uiytkownikow lub zleceniodawcow.

Przed rozpoczgciem praktyki, opiekun praktyk oraz przedstawiciel przedsigbiorstwa powinni wspolnie opracowaC harrnonograrn praktyki.

Przed przystwieniern do zajgc uczeri powinien poznaC obowiqzujqce przepisy bezpieczeristwa i higieny pracy.

Uczniowie odbywajqcy praktykg zawodowq zobowiqzani s q do prowadzenia dzienniczka praktyk, w kt6ryrn odnotowujq tematy prac i opisy wykonywanych czynnosci. Zapisy powinny byc sprawdzane i potwierdzane przez osobg prowadzqcq praktykg zawodowq. Praktykg uczniowie rnogq odbywaC w kraju lub za granicq.

Propozycje rnetod sprawdzania i oceny -osiqgniqC edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie o s i ~ n i g e uczniow powinno odbywai: sig przez caly czas realizacji prograrnu praktyki, na podstawie okreslonych kryteriow.

Kryteria oceniania powinny dotyczyi: poziomu oraz zakresu opanowania przez uczniow umiejetnosci wynikajqcych ze szczeg6towych celow ksztalcenia.

Ze wzglgdu na charakter zajgc w procesie oceniania dominowaC bgdzie obserwacja pracy uczniow oraz ocena efektow tej pracy.

Dokonujqc'oceny pracy uczniow naleiy uwzglgdniC: - przestrzeganie dyscypliny pracy, - orga'nizacjg pracy, - samodzielno$C podczas wykonywania pracy, - jakosC wykonywanej pracy, - postawg zawodowq.

Po zakoriczeniu realizacji programu praktyki, osoba prowadzqca praktykg powinna wpisac w dzienniczku praktyk opinig o pracy ucznia oraz wystawiC ocene koncowq.