53
Ministria e Arsimit, Shkencës dhe Teknologjisë Programi mësimor ARSIMI PROFESIONAL Programi 2008 Gjeodezi Niveli I dhe II Kosovë, 2008

Ministria e Arsimit, Shkencës dhe Teknologjisë...Ministria e Arsimit, e Shkencës dhe Teknologjisë i fton të gjithë mësimdhënësit dhe drejtuesit e shkollave profesionale, specialistët,

  • Upload
    others

  • View
    24

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

  • Ministria e Arsimit, Shkencës dhe Teknologjisë

    Programi mësimor ARSIMI PROFESIONAL

    Programi 2008

    Gjeodezi Niveli I dhe II

    Kosovë, 2008

  • Republika e Kosovës

    Republika Kosova-Republic of Kosovo Qeveria –Vlada-Government

    Ministria e Arsimit, e Shkencës dhe e Teknologjisë- Ministarstva Obrazovanja Nauke i

    Tehnologije-Ministry of Education Science &Technology

    Kabineti i Ministrit /Kabinet Ministra/ Cabinet of the Minister

    UDHËZIM ADMINISTRATIV ZBATIMI I PLANIT DHE PROGRAMIT PËR ARSIMIN PROFESIONAL FUSHA: GJEODEZI PËR NIVELIN E PARË (KL. X,XI) NUMËR: 21/2008 Datë: 19. 08. 2008 Në bazë të Kapitullit VI, neneve 93 (4) dhe 97 (2) të Kushtetutës së Republikës së Kosovës, nenit 6.1 paragrafi (d) të Ligjit mbi Arsimin Fillor dhe të Mesëm në Kosovë, nenit 6, 8, 11 të Ligjit mbi Arsimin dhe Aftësimin Profesional si dhe nenit 25 paragrafit 7 të Rregullores së Punës të Qeverisë së Kosovës nr. 1/2007, Ministria e Arsimit, e Shkencës dhe e Teknologjisë nxjerr këtë Udhëzim administrativ (më tutje UA Neni 1 Qëllimi Qëllimi i këtij udhëzimi është zbatimi i planit dhe programit mësimor për shkollat profesionale, nivelin e parë (kl.X,XI).

    Neni 2 Planprogrami Plani dhe programi i ri për nivelin e parë (kl.X, XI) fusha: Gjeodezi, i është bashkangjitur kë-tij Udhëzimi administrativ.

  • Neni 3 Zbatueshmëria

    Me zbatimin e planit dhe programit të nivelit të parë (kl.X,XI), zëvendësohen planet dhe programet e deritashme të kl.X,XI. Neni 4 Hyrja në fuqi Ky udhëzim administrativ hyn në fuqi me fillimin e vitit shkollor 2008/2009.

  • PËRMBAJTJA I. Parathënie II. Korniza e programit mësimor profesional për profilin “Gjeodezi”, Niveli I dhe II. III. Programet e lëndëve profesionale dhe përshkruesit e moduleve të praktikave

    profesionale për Nivelin I a) Programet e lëndëve profesionale, kl. 10. 1. Gjeodezi 2. Llogaritjet e matjeve gjeodezike 3. Gjeometri deskriptive 4. Vizatim dhe shkrim gjeodezik b) Përshkruesit e moduleve të praktikave profesionale, kl. 10. 1. Përdorimi i mjeteve dhe instrumenteve të thjeshta gjeodezike në terren c) Programet e lëndëve profesionale, kl. 11. 1. Gjeodezi 2. Llogaritjet e matjeve gjeodezike 3. Gjeometri deskriptive 4. Fotogrametri d) Përshkruesit e moduleve të praktikave profesionale, kl. 11. 1. Matjet dhe llogaritjet në rrjetin poligonal 2. Matjet dhe llogaritjet në rrjetin e nivelimit

    IV. Programet e lëndëve profesionale dhe përshkruesit e moduleve të praktikave profesionale për Nivelin II. a) Programet e lëndëve profesionale, kl. 12. 1. Gjeodezi inxhinjerike 2. Kadastri dhe operacionet agrare 3. Gjeoinformatika 4. Sistemi i informimit të tokave b) Përshkruesit e moduleve të praktikave profesionale, kl. 12. 1. Shënimi (piketimi) i pikave, gjatësive dhe drejtimeve 2. Matjet nga harta dhe ortofotoja për punët inxhinierike 3. Ndarja dhe bashkimi i parcelave 4. Krijimi i sistemit të informimit të tokave

    V. Literatura e rekomanduar

  • Parathënie

    Shoqëritë bashkëkohore arsimin e konsiderojnë ndër pasuritë më të rëndësishme të njerëzimit dhe përpiqen të gjurmojnë potencialin e tij të plotë, në mënyrë që t’u ndihmojnë njerëzve të ballafaqohen me sfidat e botës së sotme.

    Pas një krize të gjatë, shoqëria kosovare sot ballafaqohet me një sfidë të re për t’iu bashkangjitur rrjedhave aktuale të zhvillimit ndërkombëtar. Në sferën e arsimit, reforma e planprogramit është një reagim ndaj zhvillimeve të reja në shoqërinë kosovare. Procesi i reformës së planprogramit synon rritjen e cilësisë së arsimit dhe barazisë në gëzimin e dobive që ofron ai për të gjithë nxënësit dhe inkuadrimin e sistemit të arsimit në rrjedhat aktuale që kanë të bëjnë me reformat e arsimit në sistemet tjera të përparuara. Nevojat e përhershme për ristrukturimin e shkollimit dhe për ripërkufizimin e qëllimeve dhe objektivave të tij, lidhen me ndryshimet që shfaqen në shoqëri, ekonomi, politikë, shkencë e teknologji.

    Që nga fillimi i veprimtarisë në Kosovë, Ministria e Arsimit e Shkencës dhe e Teknologjisë (MASHT) reformën e vet e ka mbështetur në dy shtylla: (a) përfshirja e ekspertëve, specialistëve dhe konsulentëve vendorë për zhvillimin e strukturave të reja, dhe (b) angazhimin e agjencive ndërkombëtare e vendore, të cilat ndihmojnë Ministrinë në sajimin dhe zbatimin e programeve të reja në sistemin e ri të arsimit në Kosovë.

    Në planprogramet për arsimin profesional të Kosovës gjerësia dhe thellësia e formimit të nxënësve shikohen si një proces integral që përmbledhë dimensionin e përgjithshëm të njeriut, dimensionin shoqëror të qytetarit dhe dimensionin profesional të punëtorit, të pajisur me dije, shprehi dhe vlera të shumëfishta. Nxënësit do të ndjekin lëndë të përgjithshme dhe profesionale. Në këtë mënyrë, MASHT synon të zhvillojë një kulturë të përgjithshme unike për të gjithë nxënësit që përfundojnë shkollat teknike e profesionale.

    Programet e reja të lëndëve të përgjithshme, së bashku me ato të lëndëve e të praktikave të ndryshme profesionale, do të sigurojnë një formim bashkëkohor, sa i përket kulturës së përgjithshme dhe profesioneve të ndryshme, duke synuar të përgatisin brezin e ri si qytetarë të ardhshëm të një shoqërie kosovare të lirë e demokratike, të aftë për t’u ballafaquar me sfidat e zhvillimit kulturor e ekonomik dhe me kërkesat e tregut të punës në shkallë vendi, rajoni e më gjerë.

    Ministria e Arsimit, e Shkencës dhe Teknologjisë i fton të gjithë mësimdhënësit dhe drejtuesit e shkollave profesionale, specialistët, prindërit, nxënësit dhe të gjithë të interesuarit për zhvillimin e sistemit të Arsimit të Mesëm Profesional të Kosovës të japin ndihmesën e tyre për ngritjen e nivelit të këtyre shkollave në nivel të shkollave përkatëse evropiane e më gjerë, sa u përket parametrave e standardeve.

    Shfrytëzojmë rastin ti falënderojmë të gjithë ata që me përkushtim të madh punuan në këtë dokument dhe donatorët që kanë ndihmuar dhe përkrahur procesin e zhvillimit të planprogramit deri në këtë fazë.

  • Korniza e programit mësimor profesional

    ARSIMI PROFESIONAL

    Programi 2008

    Gjeodezi Niveli I dhe II

  • Korniza e programit mësimor profesional

    Lëmia: Ndërtimtari Profili: Gjeodezi Niveli: I dhe II

    I. Njoftime të përgjithshme për shkollimin 1. Struktura e shkollimit Arsimimi në profilin mësimor “Gjeodezi” për nivelet I dhe II trajtohet në kuadrin e shkollimit të mesëm të lartë në Kosovë. – Niveli i parë i arsimimit profesional, me kohëzgjatje dy vite mësimore pas përfundimit të

    arsimit të detyruar (kl. 10 dhe 11), i përgatit nxënësit për kompetencat fillestare (hyrëse) të punësimit në profesionin e gjeodezisë. Jep një certifikatë të përgatitjes profesionale të nivelit të punonjësit të gjysmëkualifikuar (ndihmës) dhe mundëson kalimin në nivelin e dytë të arsimimit profesional.

    – Niveli i dytë i arsimimit profesional, me kohëzgjatje një vit mësimor (kl. 12) pas përfundimit me sukses të nivelit të parë, i përgatit nxënësit për të fituar një kualifikim profesional që u mundëson atyre integrimin në tregun e punës për punët që kryhen në fushën e gjeodezisë, si dhe vazhdimin e arsimimit në nivele më të larta. Jep një certifikatë të përgatitjes profesionale të nivelit të punonjësit të kualifikuar dhe mundëson kalimin në nivelin e tretë të arsimimit profesional (maturë) që lejon kalimin edhe në studimet universitare.

    Ky dokument përmban dokumentet kurrikulare të profilit mësimor “Gjeodezi” për nivelet I dhe II, të strukturuara në lëndë mësimore (teorike) dhe module mësimore (praktike), në tri grupe kryesore: (i) grupi i lëndëve të përgjithshme, që synojnë formimin shkencor/humanitar të nxënësve

    për të lehtësuar integrimin e tyre në shoqëri, si dhe vazhdimin e shkollimit të mëtejshëm.

    (ii) grupi i lëndëve teorike-profesionale, që synojnë konsolidimin te nxënësit, të koncepteve shkencore, si dhe bëjnë njohjen e tyre me proceset teknike-teknologjike që lidhen me profesionin e gjeodezisë.

    (iii) grupi i moduleve të praktikës profesionale, që synojnë përgatitjen e nxënësve me kompetencat praktike të nevojshme për t’u integruar me sukses në tregun e punës në sektorin e gjeodezisë.

    2. Qëllimet e përgjithshme të shkollimit Qëllimi kryesor i shkollimit (dynivelësh) për Gjeodezi është zhvillimi i personalitetit të nxënësve për t’u inkuadruar në një shoqëri demokratike si qytetarë aktivë e kompetentë, si dhe për t’u angazhuar me sukses në tregun e punës gjithnjë në ndryshim. Sfida të rëndësishme për arritjen e këtij qëllimi janë dhe zhvillimi te nxënësit i ndjenjës së vetëbesimit, kultivimi i vullnetit të lirë në marrjen e vendimeve, nxitja e ndjenjës së sipërmarrjes dhe e gatishmërisë për të nxënë gjatë gjithë jetës. Për të mundësuar zhvillimin individual të nxënësve nga pikëpamja emocionale, intelektuale dhe profesionale, është e nevojshme që shkolla profesionale t’u krijojë atyre:

  • − Mundësi të përshtatshme për të nxënë, pavarësisht nga gjinia, raca, etniteti dhe aftësitë fizike e mendore;

    − Lehtësi për të kuptuar mjedisin shoqëror dhe ekonomik, lokal, kombëtar dhe rajonal, si dhe për të qenë të vetëdijshëm për rolin që mund të luajnë në shoqëri;

    − Mbështetje për të zhvilluar ndjenjën e sipërmarrjes dhe të disiplinës, kureshtjen intelektuale dhe vlerat morale;

    − Kushte për t’u zhvilluar psikologjikisht dhe fizikisht, për të përballuar vështirësitë që do të ndeshin gjatë veprimtarive të ardhshme jetësore dhe profesionale;

    − Mundësi për të zhvilluar kompetencat profesionale, të bazuara në njohuritë, shprehitë dhe qëndrimet/vlerat, të mjaftueshme për të lehtësuar punësimin dhe përparimin drejt arsimit dhe aftësimit profesional të mëtejshëm;

    − Mbështetje për të çmuar me realizëm vlerat dhe potencialin e tyre, për tu orientuar drejt në drejtimet e karrierës profesionale të ardhshme dhe për të marrë përgjegjësi në procesin e zhvillimit të tyre të vazhdueshëm personal dhe profesional;

    − Mbështetje për të zhvilluar format e bashkëpunimit dhe të besimit të ndërsjellë nëpërmjet përvojës së punës praktike;

    − Mundësi për t’u njohur me zhvillimet perspektive të profesionit të tyre, të para këto në kontekstet e integrimit rajonal dhe evropian;

    − Kushte për t’u njohur me teknologjitë dhe proceset teknologjike aktuale e të perspektivës, në sektorin e gjeodezisë;

    − Kushte për të njohur dhe për të zbatuar rregullat e mbrojtjes në punë e të ruajtjes së mjedisit, në përputhje me standardet ndërkombëtare.

    3. Grupi të cilit i drejtohet shkollimi Shkollimin për “Gjeodezi”, niveli I dhe II, mund ta ndjekin të gjithë të rinjtë dhe të rejat të cilët kanë përfunduar me sukses arsimin e detyruar nëntëvjeçar, janë në moshë deri 24 vjeç dhe zotërojnë aftësi shëndetësore (fizike e mendore) të mjaftueshme për të kryer këto nivele shkollimi. Në raste të veçanta, kur kërkesat e nxënësve për të ndjekur këtë shkollim janë më të larta se sa mundësitë reale të shkollave profesionale të veçanta, Ministria e Arsimit, Shkencës dhe Teknologjisë (MASHT) përgatit udhëzime me kritere të posaçme pranimi në këto shkolla. 4. Mundësitë e shkollimit të mëtejshëm Përfundimi me sukses i shkollimit për profilin mësimor “Gjeodezi” në nivelin I, u lejon nxënësve vazhdimin e shkollimit në nivelin II të këtij profili. Përfundimi me sukses i shkollimit për profilin mësimor “Gjeodezi”, niveli II, u lejon nxënësve vazhdimin e shkollimit në shkallën III (të punonjësit me shkathtësi të larta) në të njëjtin profil mësimor, për të fituar diplomën e maturës, me të drejtë kalimi në shkollimin e lartë universitar. 5. Mundësitë e punësimit Shkollimi për “Gjeodezi”, niveli I dhe II, u referohet punëve në ndërmarrjet apo institucionet që merren me ofrimin e shërbimeve në sektorin e gjeodezisë që janë aktuale dhe shihen me përparësi për të ardhmen në tregun e Kosovës. Nisur nga kjo nxënësi për Gjeodezi i nivelit I dhe II mund të punësohet në firmat (e licencuara për këtë biznes) apo institucionet të ndryshme të cilat merren me punë gjeodezike dhe aty ku gjeodezia e gjen zbatimin e saj. Me

  • kualifikime të mëtejshme dhe pas një përvoje pune të konsiderueshme, ai mund të krijojë një biznes të vetin në këtë sektor dhe të punësojë të tjerë. II. Kompetencat e fituara nga nxënësit në përfundim të shkollimit Kompetencat e përgjithshme Ndjekja e shkollimit në profilin mësimor “Gjeodezi”, niveli I, do të zhvillojë te nxënësit një tërësi kompetencash të përgjithshme, të cilat do t’i shërbejnë atij për përvetësimin me efektivitet të programit mësimor, zhvillimin në nivelin e kërkuar të kompetencave profesionale dhe integrimin e mëtejshëm në shoqëri dhe në tregun e punës gjithnjë në ndryshim. Këto kompetenca të përgjithshme do të zhvillohen në një nivel më të lartë gjatë kryerjes së shkollimit për “Gjeodezi”, niveli II. Kështu, nxënësi do të jetë i aftë: − Të komunikojë në mënyrë korrekte, me shkrim dhe me gojë, për të shprehur mendimet e

    ndjenjat e tij dhe për të argumentuar opinionet për çështje të ndryshme. − Të përdorë burime dhe teknika të ndryshme (përfshirë dhe ato të kompjuterizuara) të

    mbledhjes dhe të shfrytëzimit të informacioneve të nevojshme për zhvillimin e tij personal dhe profesional.

    − Të angazhohet fizikisht, mendërisht dhe emocionalisht në zgjidhjen e situatave të ndryshme problemore që do të ndeshë në kontekstin profesional, personal dhe shoqëror.

    − Të manifestojë qasje të një kritike konstruktive ndaj zhvillimeve profesionale, personale dhe shoqërore.

    − Të nxitë potencialin e tij të brendshëm për kërkim të vazhdueshëm në drejtim të zgjidhjeve të reja, më efektive dhe më efiçiente.

    − Të respektojë rregullat dhe parimet e një bashkëjetese demokratike në kontekstin e integrimeve lokale, rajonale dhe globale.

    − Të manifestojë guxim dhe iniciativë në marrjen e përgjegjësisë për të ardhmen e tij. − Të tregojë vetëkontroll në ushtrimin e veprimtarive të tij në kontekstin e pavarësisë në

    vendimmarrje. − Të organizojë drejt procesin e të nxënit të tij dhe të shfaqë gatishmërinë e vullnetin për

    një të nxënë që zgjat gjithë jetën. − Të respektojë parimet e punës në grup dhe të bashkëpunojë aktivisht në arritjen e

    objektivave të pranuara. − Të bëjë vlerësime dhe vetëvlerësime nisur nga kritere të drejta, si bazë për të përmirësuar

    dhe çuar më tej arritjet. − Të hulumtojë vetveten dhe rrugët e mundshme të karrierës profesionale për të bërë

    zgjedhje të përshtatshme të veprimtarive profesionale të ardhshme. Kompetencat profesionale Me përfundimin e suksesshëm të shkollimit dyvjeçar në profilin “Gjeodezi”, niveli I, nxënësi do të jetë i aftë të ushtrojë kompetencat profesionale si më poshtë: – Përgatit vendin e punës. – Përzgjedh veglat, pajisjet dhe materialet e duhura për punë. – Përdor dhe mirëmban instrumentet për matje gjeodezike. – Bën vizatime gjeodezike me mjete fizike. – Lexon hartat kadastrale. – Përgatit instrumentet për matje gjeodezike.

  • – Stabilizon pikat poligonale në terren. – Bën matje në terren për rrjetin poligonal. – Bën matje në terren për rrjetin e nivelimit. – Përdor në mënyrë të pavarur literaturën me qëllim ngritjen profesionale. Me përfundimin e suksesshëm të shkollimit të mëtejshëm njëvjeçar në profilin mësimor “Gjeodezi”, niveli II, nxënësi do të rrisë në një shkallë më të lartë nivelin e kompetencave profesionale të fituara në nivelin I, si dhe do të aftësohet të ushtrojë kompetenca të tjera profesionale si më poshtë:

    – Bën shënimin (piketimin) e rrafsheve vertikale dhe horizontale. – Bën llogaritjen e saktësisë për shënim(piketim). – Bën shënimin e këndeve në terren me metoda të ndryshme. – Bën shënimin e këndeve me metodën e përmirësimit. – Bën shënimin e gjatësive në terren. – Bën shënimin (piketimin) e vijave të drejta në terren. – Bën shënimin (piketimin) e drejtimeve kur pikat e fundit nuk shihen. – Bën shënimin (piketimin) e drejtimeve kur mund të gjendet vendi nga ku shihen pikat

    fundore. – Bën shënimin (piketimin) e drejtimeve me ndihmën e matjes se gjatësive. – Bën shënimin (piketimin) e drejtimeve me ndihmën e pikës jashtë drejtimit. – Bën shënimin (piketimin) e drejtimeve me ndihmën e poligonit. – Benë shënimin e objekteve të thjeshta të ndryshme në terren – Kryen matje kadastrale. – Bën identifikimin e pronës në hartat kadastrale dhe në terren. – Kryen ndarjen (parcelizim) e parcelës në hartë dhe në terren. – Kryen bashkimin e parcelave në hartë dhe në terren. – Vendos mezhdat në rast të ndarjeve respektivisht bashkimit të parcelave. – Pregatit skica gjatë matjeve kadastrale në terren. – Bën punët në zyrat kadastrale. – Punon në mënyrë të pavarur në zgjidhjen e problemeve të thjeshat të natyrave të

    ndryshme që paraqiten në momente (situata) të caktuara. – Kujdeset për udhëheqjen dhe mbajtjen e saktë të skicave të punës. – Përdor në mënyrë të pavarur literaturën profesionale dhe të dhëna nga interneti.

  • III. Plani mësimor për profilin mësimor “Gjeodezi”, Niveli I e II

    Orët javore/vjetore dhe kreditet Niveli I Niveli II

    Nr

    Lëndët dhe modulet mësimore

    Klasa 10 Klasa 11 Klasa 12 A. Lëndët e përgjithshme (Gjithësej) 15 14 15 1 Gjuhë shqipe dhe letërsi 3 (105) 3 (105) 3 (105) 2 Gjuhë angleze 2 (70) 2 (70) 2 (70)) 3 Matematikë 3(105) 3 (105) 3 (105) 4 Teknologji e informacionit dhe komunikimit 2 (70) 2 (70) 2 (70) 5 Ekonomia dhe ndërmarrësia 1 (35) 1 (35) 1 (35) 6 Edukatë qytetare 1 (35) - - 7 Edukatë fizike 2 (70) 2 (70) 2 (70) 8 Fizikë - - 1 (35) 9 Gjeografi 1 (35) - -

    10 Menaxhim i projekteve - 1 (35) 1 (35) B. Lëndët profesionale (Gjithësej) 10 (350) 10 (350) 8 (280) 1 Gjeodezi 3 (105) 3 (105) - 2 Llogaritjet e matjeve gjeodezike 3 (105) 3 (105) - 3 Gjeometri deskriptive 2 (70) 2 (70) - 4 Vizatim dhe shkrim gjeodezik 2 (70) - - 5 Fotogrametri - 2 (70) - 6 Gjeodezi inxhinjerike - - 3 (105) 7 Kadastri dhe operacionet agrare - - 2 (70) 8 Gjeoinformatika 1 (35) 9 Sistemi i informimit të tokave - - 2 (70)

    C. Modulet e praktikës profesionale (Gjithësej) 6 (210) 6 (210) 9 (315) 1 Përdorimi i mjeteve dhe instrumenteve të thjeshta

    gjeodezike në terren 35K (210) - -

    2 Matjet dhe llogaritjet në rrjetin poligonal - 25K (150) - 3 Matjet dhe llogaritjet në rrjetin e nivelimit - 10K (60) - 4 Shënimi (piketimi) i pikave, gjatësive dhe

    drejtimeve - - 17,5K

    (105) 5 Matjet nga harta dhe ortofotoja për punët

    inxhinierike - - 12K (72)

    6 Ndarja dhe bashkimi i parcelave - - 12K (72) 7 Krijimi i sistemit të informimit të tokave - - 11K (66) Gjithësej A+B+C 31 (1120) 30 (1050) 32 (1120)

  • IV. Udhëzime për zbatimin e Kornizës së programit mësimor profesional:

    Programet e hollësishme të lëndëve të përgjithshme parashtrohen në një dokument të veçantë të MASHT. Javët mësimore sipas klasave: – Klasa 10 – 35 javë; Klasa 11 – 35 javë (niveli I); – Klasa 12 – 35 javë (niveli II). Java mësimore (5 ditë mësimore) përmban 30 – 32 orë mësimore. Një orë mësimore ka 45 minuta. Si njësi e ngarkesës mësimore për praktikat mësimore profesionale do të përdoret krediti (K), i cili do të jetë i barasvlershëm me 6 orë mësimore (1 ditë praktikë mësimore). Rekomandohet që praktikat profesionale të realizohen ditore (6 orë në ditë), si më poshtë: Klasa 10: Praktikë – 1 ditë në javë dhe Teori – 4 ditë në javë Klasa 11: Praktikë – 1 ditë në javë dhe Teori – 4 ditë në javë Klasa 12: Praktikë – 1,5 ditë në javë dhe Teori – 3,5 ditë në javë Rekomandohet që modulet praktike për çdo vit mësimor, të realizohen në përputhje me radhën e paraqitur në planin mësimor. Shkollat profesionale, në varësi nga kushtet dhe situatat e veçanta në të cilat ndodhen, mund të bëjnë ndryshime të radhës së trajtimit të moduleve mësimore praktike, gjithnjë duke synuar të mos e dëmtojnë procesin e përvetësimit të tyre. Mbështetur në programet e detajuara të lëndëve profesionale, mësimdhënësit e lëndëve teorike profesionale bëjnë planifikimin e njësive mësimore përkatëse. Mbështetur në përshkruesit e moduleve të praktikave profesionale, mësimdhënësit e praktikave profesionale përgatisin plane më të detajuara, ku parashtrohen veprimtaritë praktike konkrete. Njëkohësisht, ata përgatisin instrumentet e vlerësimit për çdo rezultat mësimor të paraqitur në përshkruesit e moduleve. Vlerësimi përfundimtar i nxënësve, në mbarim të secilit prej të dy niveleve të përgatitjes në profilin “Gjeodezi”, do të organizohet në formë provimesh: Në Nivelin I: Provimi i integruar i përgatitjes praktike që organizohet nga shkolla profesionale. Në Nivelin II: (a) Provimi i integruar për lëndët e teorisë profesionale, që organizohet nga shkolla profesionale, dhe (b) Provimi i integruar për praktikën profesionale që organizohet nga shkolla profesionale. Rezultatet e provimeve do të pasqyrohen në certifikatat përkatëse të përfundimit të shkollimeve profesionale në të dy nivelet e përgatitjes. Modalitetet e procedurave të provimeve përfundimtare, kriteret e vlerësimit të nxënësve me nota dhe të përmbajtjes së certifikatave, përcaktohen me udhëzime të veçanta të MASHT. V. Udhëzime të përgjithshme didaktike Mësuesit e lëndëve teorike profesionale dhe të praktikave profesionale duhet të përzgjedhin dhe përdorin forma dhe metoda mësimdhënieje të tilla që të nxisin sa më shumë të nxënit aktiv të nxënësve dhe të çojnë në krijimin tek ata, të kompetencave sociale e profesionale, të plota dhe të qëndrueshme. E rëndësishme është që planifikimi i mësimdhënies të bazohet në një proces analize fillestare, i cili të marrë parasysh faktorë të tillë të rëndësishëm si, niveli i hyrjes së nxënësve, përmbajtja e hollësishme e lëndëve të teorisë profesionale dhe e moduleve të praktikave profesionale, shkalla e integrimit të tyre, objektivat konkretë që do të arrihen, mundësitë reale që ka shkolla për realizimin e veprimtarive mësimore etj. Për këtë planifikim duhet një bashkëpunim i ngushtë i të gjithë personelit drejtues dhe mësimdhënës të shkollës.

  • Elementi kyç për arritjen e suksesit në një proces të nxëni, është motivimi i nxënësve. Njohja e vazhdueshme e nxënësve me shkallën e përmbushjes së objektivave nga ana e tyre, përbën një mekanizëm të fuqishëm motivimi, i cili duhet të shihet me përparësi nga mësimdhnësit e lëndëve teorike dhe moduleve praktike. Një element tjetër që ndihmon suksesin është integrimi i teorisë me praktikën e profesionit. Parimi i “të nxënit duke bërë” duhet të gjejë vendin e duhur në procesin e të mësuarit në shkollën profesionale që përgatit nxënësit në profesionin e Gjeodezisë. Mësimdhënësit duhet të përdorin metoda të tilla të të mësuarit që zhvillojnë jo vetëm njohuritë teorike, shkathtësitë dhe shprehitë praktike të nxënësve, por edhe qëndrimet e tyre ndaj jetës, punës dhe shoqërisë në përgjithësi. Puna në grup dhe Puna me projekte janë dy nga format bazë të organizimit të mësimit (teorik apo praktik) për të zhvilluar kompetencat kyçe, të nevojshme për zgjidhjen e problemeve që kanë të bëjnë me veprimtarinë profesionale, në veçanti, dhe veprimtarinë sociale të qytetarit të ardhshëm, në përgjithësi. Një parim tjetër që duhet respektuar nga mësuesit dhe instruktorët është fakti që të nxënët nuk ndodh vetëm në mjediset e shkollës, por edhe jashtë tyre. Dhënia e detyrave dhe puna kërkimore e pavarur e nxënësve ka një ndikim të dukshëm në formimin e tyre si profesionistë të ardhshëm. Format dhe metodat e të mësuarit janë të shumta e të shumëllojshme dhe mësimdhënësit, në konsultim të ngushtë me njëri-tjetrin, duhet të përzgjedhin ato që janë më të përshtatshme për kontekstin e tyre konkret. Të tilla janë: ligjërata tradicionale, demonstrimi, zgjidhja e problemit teorik, ushtrimi praktik, projektet praktike, veprimtaritë në grupe të vogla etj. Rekomandohet që në përmbajtjet teorike të përdoren kryesisht ligjërata, zgjidhja e problemit teorik dhe demonstrimi, kurse në zbatimin e moduleve praktike të përdoren kryesisht demonstrimi nga mësimdhënësi, praktika e mbikqyrur dhe praktika e pavarur e nxënësve. Projektet praktike, sidomos ato që integrojnë kompetenca të lidhura me shumë aspekte të profesionit, janë një metodë që rekomandohet sidomos në fazat përmbyllëse të shkollimit. Në kushtet e mungesës së mjediseve reale të punës, duhet të synohet krijimi i mjediseve të simuluara të punës. Për sa i përket vlerësimit të nxënësve, rekomandohet të përdoren metoda dhe instrumente vlerësimi që të nxisin përparimin e nxënësve, shmangin subjektivizmin në vlerësim dhe pasqyrojnë arritjet reale të tyre. Me rëndësi është vlerësimi i vazhdueshëm dhe ai përfundimtar, ku format dhe instrumentet e vlerësimit përzgjidhen apo hartohen nga vetë mësimdhënësit. Duhet të synohet vlerësimi i arritjeve i bazuar në kriteret, ku arritjet e nxënësit krahasohen me standardet e paracaktuara dhe të shmanget sa më shumë të jetë e mundur vlerësimi i bazuar në renditjen, ku nxënësit krahasohen me njëri-tjetrin. Format dhe instrumentet e vlerësimit që rekomandohen janë: pyetjet me gojë, pyetjet me shkrim, detyrat me shkrim,vëzhgimi i veprimtarisë së nxënësve, listat e kontrollit, projekte për vlerësim etj. Në veprimtaritë praktike, listat e kontrollit duhet të jenë instrumenti vlerësues që duhet të mbizotërojë. Mësimdhënësi përzgjedh ato që janë më të përshtatshme, duke marrë parasysh kushtet konkrete. Edhe gjatë provimeve përfundimtare në teori profesionale dhe praktikë profesionale, në përputhje me udhëzimet përkatëse të MASHT, duhet të mbizotërojë vlerësimi i kompetencave të punës së nxënësve, që testohen në situata pune reale ose të simuluara. Në përgjithësi, si për mësimdhënien, ashtu edhe për vlerësimin duhet të synohen forma e metoda që e vendosin nxënësin në qendër të veprimtarive mësimore dhe e shndërrojnë rolin e mësimdhënësit nga ligjërues (lektor) i thjeshtë, në një moderator, mbikëqyrës dhe vlerësues i veprimtarisë së nxënësve.

  • Programet e lëndëve profesionale dhe përshkruesit e moduleve profesionale

    ARSIMI PROFESIONAL

    Niveli I dhe II

  • Klasa 10

    Programet e lëndëve profesionale

    Programi i lëndës

    “Gjeodezia”

    Lëmia: Ndërtimtari Profili: Gjeodezi Niveli: I Klasa: 10 I. Qëllimet e lëndës: Në përfundim të lëndës së zhvilluar në klasën e 10-të nxënësi duhet të: - përshkruajë etapat kryesore të historikut të zhvillimit të gjeodezisë; - përshkruajë në vija të përgjithshme disa nga teoritë mbi lëminë e gjeodezisë; - shpjegojë rolin e gjeodezisë për zhvillimin ekonomik të vendit; - përdorë drejt fjalorin gjeodezik si domosdoshmëri për sqarimet në fushën e aplikimit të

    gjeodezisë; - përdorë njësitë e duhura matëse dhe shkallën e hartës; - përcaktojë këndet në rrafsh dhe orientimin e tyre; - përshkruajë në vija të përgjithshme rrjetet gjeodezike; II. Fondi i orëve të lëndës: 35 javë x 3orë/javë = 105 orë III. Programi i hollësishëm i lëndës Kapitulli 1: Njohuri të përgjithshme dhe elementet matëse në gjeodezi 40 orë a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të: - përshkruajë nocionet e përgjithshme të gjeodezisë dhe detyrat e saj; - dijë të përdorë sistemin ndërkombëtar të njësive matëse; - lexojë dhe interpretojë sistemin kadastral dhe hartat gjeodezike dhe shkallën e zvogëlimit; - përshkruajë llojet e matjeve në gjeodezi; - përshkruajë mjetet dhe instrumentet gjeodezike; - shpjegojë mënyrat e matjeve të drejtëpërdrejta dhe indirekte në gjeodezi; - shpjegojë teknikën e matjes në rrafshin horizontal dhe në rrafshin vertikal. b) Temat e kapitullit - Zhvillimi historik i gjeodezisë. - Detyrat dhe ndarja e gjeodezisë. - Sistemi ndërkombëtar i njësive matëse. - Njësitë për matjen e këndëve gjatësive dhe sipërfaqeve. - Projeksioni Gauss-Kruger.

  • - Sistemi kadastral. - Hartat kadastrale dhe shkalla e zvoglimit. - Llojet e matjeve në gjeodezi. - Përshkrimi dhe përdorimi i mjeteve për matjen e gjatësive. - Shënimi i gjatësive me shenja - shtiza. - Matja e gjatësisë në terren të rrafshët dhe në terren të pjerrët. - Teodoliti-stacioni total dhe pjesët përbërse të tij. - Dylbia dhe veçoritë e saj, vrojtimi, vizura. - Kushtet të cilat duhet t`i plotësoj instrumenti për matjen e këndeve horizontale. - Shqyrtimi, rektifikimi dhe centrimi i instrumentit. - Kuptimi i këndit vertikal dhe zenital. - Instrumentet për matje shqyrtimi dhe rektifikimi i tyre. - Mënyra e matjes së këndeve vertikale sipas metodës së thjeshtë dhe metodës serike (Girusi). c) Udhëzimet didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësuesi të: - japë sa më shumë shembuj nga lëmi i gjeodezisë; - bashkëbisedojë me nxënësit për ato njohuri që ata kanë për fushën e gjeodezisë; - demonstrojë përdorimin e mjeteve dhe instrumenteve gjeodezike, vecanërisht të teodolitit. d) Kushtet për realizimin e kapitullit - projektor (grafoskop) për prezentim me sllajde - videobim për prezentimin nga kompjuteri - mjete dhe instrumente matëse gjeodezike të tilla. Kapitulli 2: Teoria e gabimeve 20 orë a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të mësimit të këtij kapitulli nxënësi duhet të: - shpjegojë llojet e matjeve dhe llojet e gabimeve; - shpjegojë barazimin e matjeve direkte me saktësi të njejtë; - shpjegojë gabimin mesatar aritmetik. - shpjegojë vleren mesatare aritmetike, - shpjegojë vleren e përgjithshme aritmetike. - shpjegojë gabimin e lejuar në matje b) Temat e kapitullit - Llojet e matjeve dhe llojet e gabimeve, - Barazimi i matjeve direkte me saktësi të njejtë. - Gabimi mesatar aritmetik. - Vlera mesatare aritmetike, - Vlera e përgjithshme aritmetike. - Gabimi i lejuar në matje. c) Udhëzimet didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësuesi të: - ofrojë sa më shumë shembuj dhe detyra praktike nga teoria e gabimeve; - organizojë diskutim me nxënësit për llojet e gabimeve me fokus gjeodezinë.

  • d) Kushtet për realizimin e kapitullit - projektor (grafoskop) për prezentim me sllajde; - videobim për prezentimin nga kompjuteri; - secili nxënës duet të ketë një kalkulator xhepi për llogaritje. Kapitulli 3: Rrjetet gjeodezike 45 orë a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të mësimit të këtij kapitulli nxënësi duhet të: - përshkruajë rrjetet gjeodezike; - shpjegojë ndarjën e rrjeteve gjeodezike; - shpjegojë rrjetin poligonal; - shpjegojë nocionin e pikës, vijës dhe rrjetit poligonal; - shpjegojë klasifikimin e rrjetit poligonal; - përshkruajë llojet dhe shenjat për shënimin e pikave poligonale; - përshkruajë stabilizimin e pikave poligonale; - shpjegojë numrimin dhe përshkrimin e pozitës se pikave poligonale; - tregojë mënyrat e stabilizimit të pikës poligonale; - shpjegojë matjen e gjatësive të brinjëve poligonale; - shpjegojë matjen e këndeve në rrjetin poligonal; - shpjegojë llogaritjen e këndit të drejtimit dhe gjatësisë, nga kordinatat e pikave të

    skajshme të gjatësisë; - shpjegojë vijën poligonale; - shpjegojë caktimin direkt të elemeteve të poligonit; - shpjegojë llojet e poligoneve; - shpjegojë gabimin e lejuar për gjatësi dhe kënde poligonale; - shpjegojë llogaritjen e këndit të drejtimit dhe brinjës poligonale; - shpjegojë gabimin linear dhe këndor. b) Temat e kapitullit - Rrjetet gjeodezike. - Ndarja e rrjeteve gjeodezike. - Rrjeti poligonal. - Kuptimet fillestare. - Nocioni i pikës, vijës dhe rrjetit poligonal. - Klasifikimi i rrjetit poligonal. Projekti dhe rikonocioni i rrjetit poligonal. - Llojet dhe shenjat për shënimin e pikave poligonale. - Stabilizimi i pikave poligonale. - Numrimi dhe përshkrimi i pozitës se pikave poligonale. - Mënyra e stabilizimit të pikës poligonale. - Matja e gjatësive të brinjëve poligonale. - Matja e këndeve në rrjetin poligonal. - Llogaritja e këndit të drejtimit dhe gjatësisë, nga kordinatat e pikave të skajshme të

    gjatësisë. - Vija poligonale. - Elementet e vijës poligonale. - Caktimi direkt i elemeteve të poligonit. - Llojet e poligoneve - Gabimi i lejuar për gjatësi dhe kënde poligonale. - Llogaritja e këndit të drejtimit dhe brinjës poligonale.

  • - Gabimi linear dhe këndor. c) Udhëzimet didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësuesi të: - simulojë rrjeta te thjeshta(me pak elemente)poligonale në teren; - ofrojë sa më shumë shembuj dhe njohuri praktike nga rrjetet në terren.

    d) Kushtet për realizimin e kapitullit - projektor (grafoskop) për prezentim me sllajde; - videobim për prezentimin nga kompjuteri; - mjete dhe instrumente matëse gjeodezike.

  • Programi i lëndës

    “Llogaritjet e matjeve gjeodezike”

    Lëmia: Ndërtimtari Profili: Gjeodezi Niveli: I Klasa: 10 I. Qëllimet e lëndës: Në përfundim të lëndës së zhvilluar në klasën e 10-të nxënësi duhet të: - dijë të përdorë mjetet dhe instrumentet gjeodezike për matje; - kryejë llogaritjet praktike të vlerave të matuara në terren; - shpjegojë rolin e llogaritjeve gjeodezike në gjetjen e vlerave me të përafërta; - aftësohet për formimin e rutinës për llogaritjet e caktuara; - shfrytëzojë njohuritë për njësitë matëse, nivelin e hartës për përcaktimin e këndeve në

    rrafsh dhe orientimin e tyre; - dijë të përdorë teknikën llogaritëse duke e krijuar gradualisht ndjeshmërinë për matjet

    llogaritjet dhe kontrollet gjeodezike. II. Fondi i orëve të lëndës: 35 javë x 3 orë/javë = 105 orë III. Programi i hollësishëm i lëndës Kapitulli 1: Llogaritjet nga matjet praktike gjeodezike 21 orë a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të mësimit të këtij kapitulli nxënësi duhet të: - shpjegojë llogaritjen e gjatësive me shiritmeter; - shpjegojë llogaritjen e gjatësive të shënuara kur pikat e skajme të gjatësisë shifen. - shpjegojë llogaritjen e gjatësive të shënuara kur pikat e skajme nuk shifen ndërmjet veti. - shpjegojë llogaritjen e këndeve horizontale. - shpjegojë plotësimin e formularit trigonometrik nr.1.(memorimi i të dhënave). - shpjegojë llogaritjen e këndeve vertikale. - shpjegojë llogaritjen e të dhënave të regjistruara në formularin. IV. b) Temat e kapitullit - Llogaritja e gjatësive me shiritmeter. - Llogaritja e gjatësive të shënuara kur pikat e skajme të gjatësisë shifen. - Llogaritja e gjatësive të shënuara kur pikat e skajme nuk shifen ndërmjet veti. - Llogaritja e këndeve horizontale. - Shkruarja e të dhënave në formularin trigonometrik nr.1.(memorimi i të dhënave). - Llogaritja e këndeve vertikale. - Llogaritja e të dhënave të regjistruara në formularin. IV. c) Udhëzimet didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësuesi të: - ndihmojë nxënësit rreth përdorimit të instrumenteve gjatë matjeve;

  • - ofrojë sa më shumë shembuj me kombinime të matjeve nga rrjetet e terrenit. d) Kushtet për realizimin e kapitullit - Për llogaritje duhet të formohen grupet me 3-5 nxënës në një detyrë, - Të sigurohen kushtet për sqarime dhe llogaritje. Kapitulli 2: Teknika e llogaritjes me kalkulator xhepi 30 orë a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të mësimit të këtij kapitulli nxënësi duhet të: - shpjegojë shfrytëzimin racional të kalkulatorit me funksionet e tij; - përshkruajë pjesët themelore të kalkulatorit; - shpjegojë rutinën e llogaritjeve të elementeve të kërkuara; - shpjegojë kontrollimin e vlerave të llogaritura; - përshkruajë regjistrimin e vlerave të llogaritura në formularët përkatës; - përshkruajë shndërrimin e minutave dhe sekondave këndor në të dhjetat pjesë të nivelit

    dhe anasjelltas; - shpjegojë shndërrimin e këndëve nga ndarja seksagezimale në ndarje centezimale dhe

    anasjelltas; - shpjegojë kontrrollimin e llogaritjes së mbetjes së nëndshit (informative); - shpjegojë programimin e formularit gjeodezik në kalkulator.

    b)Temat e kapitullit - Kalkulatori i xhepit. - Pjesët themelore të kalkulatorit. - Klasifikimi i kalkulatorëve. - Funksionet për llogaritjet gjeodezike në kalkulator. - Përdorimi dhe llogaritjet gjeodezike në përgjithësi dhe në veçanti. - Teknika llogaritëse. - Shndërrimi i minutave dhe sekondave këndor në të dhjetat pjesë të nivelit dhe anasjelltas - Shndërrimi i këndëve nga ndarja seksagezimale në ndarje centezimale dhe anasjelltas. - Kontrrollimi i llogaritjes së mbetjes së nëndshit (informative). - Programimi i formularit gjeodezik në kalkulator. c)Udhëzimet didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësuesi të: - ndihmojë nxënësit rreth përdorimit të modeleve të ndryshme të kalkulatorve; - ofrojë shembuj të ndryshëm praktikë nga matjet e terrenit në rrjetet gjeodezike. d)Kushtet për realizimin e kapitullit - projektor (grafoskop) për prezentim me sllajde; - videobim për prezentimin nga kompjuteri; - Secili nxënës duhet të ketë mjetet për vizatim; - Secili nxënës duhet ta kete kalkulatorin e xhepit për llogaritje individuale. Kapitulli 3: Llogaritjet dhe pëpunimi i të dhënave të rrjeteve gjeodezike 54 orë a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të mësimit të këtij kapitulli nxënësi duhet të: - përshkruajë rrjetin gjeodezik;

  • - shpjegojë përpunimin e të dhënave në formularin trigonometrik nr.-1; - shpjegojë përpunimin e të dhënave në formularin trigonometrik Nr.-1V; - përshkruajë rrjetin poligonal; - shpjegojë përpunimin e të dhënave në F.T.numër 18; - shpjegojë llogaritjen e këndit të drejtimit; - shpjegojë llogaritjen e gjatësisë nga koordinatat e pikave të skajshme të segmentit (Nr.-8). - shpjegojë llogaritjen e koordinatave definitive të pikave poligonale sipas formularit

    trigonometrik nr.19; - shpjegojë llogaritjen e këndit lidhës ose poligonal nga matjet ndihmëse kur ai nuk ka

    mundësi të matet direkt; - shpjegojë aplikimin e teoremës të Sinusit; - shpjegojë aplikimin e teoremës të tangjentit ( form.trig.13,14); - shpjegojë aplikimin e teoremës të kosinusit në poligon; - përshkruajë programimin i F.T.19.

    b)Temat e kapitullit - Rrjeti gjeodezik - Përpunimi i të dhënave në formularin trigonometrik nr.-1. - Përpunimi i të dhënave në formularin trigonometrik Nr.-1V (memorimi i të dhënave). - Rrjeti poligonal. - Përpunimi i të dhënave në F.T.numër 18. - Llogaritja e këndit të drejtimit - Llogaritja e gjatësisë nga koordinatat e pikave të skajshme të segmentit (Nr.-8). - Llogaritja e koordinatave definitive të pikave poligonale sipas formularit trigonometrik

    nr.19. - Llogaritja e këndit lidhës ose poligonal nga matjet ndihmëse kur ai nuk ka mundësi të

    matet direkt. - Aplikimi i teoremës të sinusit. - Teorema e tangjentit ( form.trig.13,14) - Teorema e kosinusit. - Programimi i F.T.19 c)Udhëzimet didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësuesi të: - japë detyra për secilin nxënës apo për grupin e caktuar duhet të përpilohen nga mësuesi

    apo ato të merren nga matjet praktike të rrjeteve ekzistuese; - kontrollojë në vazhdimësi llogaritjet; - kontrollojë përpunimin e të dhënave definitive. d)Kushtet për realizimin e kapitullit - një projektor (grafoskop) për prezentim me sllajde; - videobim për prezentimin nga kompjuteri.

  • Programi i lëndës

    “Vizatimi dhe shkrimi gjeodezik”

    Lëmia: Ndërtimtari Profili: Gjeodezi Niveli: I Klasa: 10 I. Qëllimet e lëndës: Në përfundim të lëndës së zhvilluar në klasën e 10-të nxënësi duhet të: - tregojë rëndësinë dhe qëllimin e vizatimit dhe shkrimit gjeodezik; - ketë saktësinë dhe precizitetin e lartë të paraqitjeve grafike; - demostrojë përfytyrimin e qartë dhe estetik të vizatimit; - bazohet në standardet e paraqitjeve grafike në gjeodezi gjatë realizimit të vizatimeve

    gjeodezike; - dallojë shkallët numerike dhe grafike në vizatim; - interpretojë llojet e simboleve dhe shenjave në vizatim gjeodezik; - dallojë detajet e paraqituara dhe t’i lexojë ato; - zbatojë mënyrat e matjes në vizatim, formatet e vizatimit etj. II. Fondi i orëve të lëndës: 35 javë x 2 orë/javë = 70 orë III. Programi detaj i lëndës Kapitulli 1: Punimet me karakter të përgjithshëm 34 orë a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të mësimit të këtij kapitulli nxënësi duhet të: - shpjegojë rëndësinë dhe rolin e vizatimit në gjeodezi; - përshkruajë materialin dhe përzgjedhë veglat për vizatim; - përdorë softueret për vizatim; - sqarojë llojet e shkrimit dhe llojet e numrave që përdoren në vizatim.

    b) Temat e kapitullit

    PUNIMI 1 - Detyrat e vizatimit gjeodezik, materiali, softueret dhe veglat për vizatim. Tërheqja e

    vijave të drejta me trashësi 01, 02, 03, 04, 05, 06, 07. PUNIMI 2

    - Njohja me mënyrat e vizatimit dhe softuerët për vizatim me kompjuter. - Punimi provues punohet në letër ’’ Hamer’’ me kompjuter apo me tush.

    PUNIMI 3

    - Njohja me mënyrën e shkruarjes me pendë redis dhe me kompjuter. Shkronjat shqipe të mëdha dhe të vogla. Shkronjat e drejta dhe në kënd me madhësi 2,3 dhe 5mm.

  • - Punimi punohet me kompjuter apo me tush në ’’Hamer’’.

    PUNIMI 4 - Vizatimi i rrathëve në shabllon me madhësi të ndryshme (2 deri 5 mm), rrathet

    koncentrik. - Shkruarja e tekstit me shabllona të madhësive 2 deri 7 mm. - Shkruarja e numrave. Shkruhen tri lloje të numrave. Numrat e drejtë radis (pika gjeodete)

    radis i pjerrët (numrat e parcelave) dhe shifrat gjeodezike (Shkruarja e kuotave). - Punimi punohet me kompjuter apo me tush në ’’Hamer’’. c) Udhëzimet didaktike për kapitullin - Mësimdhënësi shpjegonë përmbajtjën e lëndës me shembuj praktik, - Secilin punim paraprakisht e demonstron arsimtari me projektor apo në tabelë, - Korrigjimi dhe sqarimi i përdorimit të veglave gjatë vizatimit të secili nxënës sipas

    nevojës. d) Kushtet për realizimin e kapitullit - mësimi për këtë kapitull zhvillohet në sallën standarde të mësimit; - në sallë duhet të ketë ndriçim të mjaftueshëm, një projektor (grafoskop) për prezentim me

    sllajde dhe një videobim për prezentimin nga kompjuteri; - secili nxënës duhet të ketë mjetet për vizatim.

    Kapitulli 2:Punimet nga lëmia e gjeodezisë 36 orë a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të mësimit të këtij kapitulli nxënësi duhet të: - shpjegojë përmbajtjen e vizatimit në gjeodezi; - zbatojë standardet gjeodezike; - përdorë softueret për vizatim; - shpjegojë paraqitjen grafike në hartat gjeodezike; - shpjegojë paraqitjet në hartat topografike - punojë një pjesë të skicës me detajet e inçizuar, me metodën ortogonale.

    b) Temat e kapitullit

    PUNIMI 5 - Kaligrafia. Shkruajtja e kaligrafisë me dorë dhe me kompjuter. - Njohja e kaligrafisë dhe shkruarja e kaligrafisë me dorë dhe me kompjuter. - Punimi punohet me kompjuter apo me tush në letër ’’Hamer’’.

    PUNIMI 6

    - Pjesa e skicës detaje e rilevuar me metodën polare (takeometrike). Principi i njejtë si për punimin paraprak.

    - Punimi punohet me kompjuter apo me tush në ’’Hamer’’. në format të skicës së detajit.

    PUNIMI 7 - Vizatimi i pjesës së planit me numrin e parcelave, kuotave dhe konturet e objekteve. - Punimi punohet me kompjuter apo në letër “Hamer”në formatin A4.

    PUNIMI 8

  • - Njohja e standardeve topografke (çelësi topografik). Vizatimi i shenjave topografike, vizatimi i pikave gjeodezike dhe i reperëve. Vizatimi i objekteve të ndryshme nga standardet topografike me shkruarje në pjerrtësi me trashësi 3 mm.

    - Punimi punohet me kompjute apo me tush në ’Hamer’. c) Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësuesi të: - shpjegojë përmbajtjen e kapitullit me shembuj praktikë nga punimet e mëparme; - lexojë dhe demonstrojë secilin punim paraprakisht, me projektor apo në tabelë; - korrigjojë dhe sqarojë përdorimin e veglave gjatë vizatimit te secili nxënës, sipas nevojës. d) Kushtet për realizimin e kapitullit - klasë standarde; - projektor (grafoskop) për prezentim me sllajde; - videobim për prezentimin nga kompjuteri; - secili nxënës duhet të ketë mjetet për vizatim apo kompjuterin.

  • Programi i lëndës

    “Gjeometri deskriptive" Lëmia: Ndërtimtari Profili: Gjeodezi Niveli: I Klasa: 10 I. Qëllimet e lëndës: Në përfundim të lëndës së zhvilluar në klasën e 10-të nxënësi duhet të: - shpjegojë rëndësinë e projeksioneve gjeometrike; - bëjë paraqitjen e figurave gjeometrike në rrafshet e projeksionit; - shpjegojë kuptimin e kalimit nga një rrafsh në tjetrin; - bëjë paraqitjet në madhësi reale; - bëjë rrotullimet në projeksione; - shpjegojë aftësitë e orientimit të trupave në hapsirë.

    II. Fondi i orëve të lëndës: 35 javë x 2 orë/javë = 70 orë III. Programi i hollësishem i lëndës Kapitulli 1: Hyrje 16 orë a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të mësimit të këtij kapitulli nxënësi duhet të: - shpjegojë detyrat dhe metodat e gjeometrisë deskriptove; - shpjegojë projeksionet, projeksionin e rrafshit, rrezet projektuese; - shpjegojë llojet e projeksioneve; - shpjegojë projeksionin qendror dhe paralel; - shpjegojë projeksionin normal dhe të pjerrtë.

    b) Temat e kapitullit - Detyrat dhe metodat e gjeometrisë deskriptive. - Projekcionet, projeksioni i rrafshit, rrezet projektuse. - Llojet e projeksioneve. - Projeksioni qëndror dhe paralel. - Projeksioni normal dhe i pjerrtë. c) Udhëzimet didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësuesi të: - shpjegojë përmbajtjen e kapitullit me shembuj praktikë; - demonstrojë secilën detyrë me projektor dhe në tabelë; - sqarojë përdorimin e veglave gjatë vizatimit te secili nxënës, sipas nevojës.

  • d) Kushtet për realizimin e kapitullit - projektor (grafoskop) për prezentim me sllajde; - videobim për prezentimin nga kompjuteri; - secili nxënës duhet të ketë mjetet për vizatim manuel (trekëndsha vizore dhe kompas). Kapitulli 2: Projeksioni normal 12 orë a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të mësimit të këtij kapitulli nxënësi duhet të: - shpjegojë projeksionin e pikës; - shpjegojë projeksionin e drejtëzës dhe segmentit; - shpjegojë madhësinë reale të këndit të pjerrësisë ndaj rrafshit të projesionit; - shpjegojë madhësinë reale të segmentit dhe këndit të pjerrësisë. - b) Temat e kapitullit - Projeksioni i pikës. - Projeksioni i drejtëzës dhe segmentit. - Madhësia reale e këndit të pjerrësisë ndaj rrafshit të projesionit. - Madhësia reale e segmentit dhe këndi i pjerrësisë. c) Udhëzimet didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësuesi të: - shpjegonë përmbajtjën e lëndes me shembuj praktik, - demonstron secilen detyrë me projektor dhe në tabelë, - sqaron përdorimin e veglave gjatë vizatimit duhët bërë të secili nxënës sipas nevojës.. d) Kushtet për realizimin e kapitullit - projektor (grafoskop) për prezentim me sllajde - videobim për prezentimin nga kompjuteri - secili nxënës duhet të ketë mjetet për vizatim manuel (trekendsha vizore dhe kompas).

    Kapitulli 3: Dy rrafshe të projeksionit 12 orë

    a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të mësimit të këtij kapitulli nxënësi duhet të: - shpjegojë projeksionin e pikës në dy rrafshe të projeksionit; - shpjegojë projeksionin e drejtëzës në dy rrafshe të projeksionit; - shpjegojë projeksionin e segmentit në dy rrafshe të projeksionit; - shpjegojë madhësin reale të segmentit dhe këndit të pjerrtësisë në dy rrafshe të

    projeksionit.

    b) Temat e kapitullit - Projeksionet e pikës. - Projeksionet e drejtëzës. - Projeksionet e segmentit. - Madhësia reale e segmentit, këndi i pjerrtësisë, drejtëzës dhe segmentit. c) Udhëzimet didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësuesi të: - shpjegojë përmbajtjën e kapitullit me shembuj praktikë;

  • - demonstrojë secilën detyrë me projektor dhe në tabelë; - sqarojë përdorimin e veglave gjatë vizatimit te secili nxënës, sipas nevojës. d) Kushtet për realizimin e kapitullit - projektor (grafoskop) për prezentim me sllajde; - videobim për prezentimin nga kompjuteri; - secili nxënës duhet të ketë mjetet për vizatim manuel (trekëndsha vizore dhe kompas). Kapitulli 4: Tri rrafshet e projeksionit 30 orë

    a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të mësimit të këtij kapitulli nxënësi duhet të: - shpjegojë projeksionet e pikës, dretëzës dhe segmentit në tri rrafshet e projesionit; - shpjegojë projeksionet e rrafshit. gjurmët e rrafshit; - shpjegojë projeksionet e figurave të rrafshta, paralel dhe normal në rrafshet e

    projeksionit; - shpjegojë rrotullimin rreth boshtit normal me njërin rrafsh të projeksionit; - shpjegojë rrotullimin e pikës; - shpjegojë rrotullimin e segmentit; - shpjegojë rrotullimin e rrafshit rreth gjurmave; - përshkruajë veçorit gjeometrike të raportit reciprok në meset e pikës, drejtëzës dhe

    rrafshit; - shpjegojë projeksionin e Mange-s së trupit gjeometrik në rrafshin e përgjithshëm; - shpjegojë lidhshmërinë e tri rrafsheve të projeksionit me sistemin koordinativ gjeodezik si

    dhe paraqitjen e pikës, drejtzës etj, në këtë sistem.

    b) Temat e kapitullit - Projeksionet e pikës, dretëzës dhe segmentit. - Projeksionet e rrafshit. Gjurmët e rrafshit. - Projeksionet e figurave të rrafshta, paralel dhe normal në rrafshet e projeksionit. - Rrotullimi rreth boshtit normal me njërin rrafsh të projeksionit. - Rrotullimi i pikës. - Rrotullimi i segmentit. - Rrotullimi i rrafshit rreth gjurmave. - Veçori gjeometrike të raportit reciprok në meset e pikës, drejtëzës dhe rrafshit. - Projeksioni i Mange-s. Trupi gjeometrik në rrafshin e përgjithshëm. - Lidhshmëria e tri rrafsheve të projeksionit me sistemin koordinativ gjeodezik si dhe

    paraqitja e pikës, drejtzës etj, në këtë sistem. c) Udhëzimet didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësuesi të: - shpjegojë përmbajtjen e kapitullit me shembuj praktikë; - demonstrojë secilën detyrë me projektor dhe në tabelë; - sqarojë përdorimin e veglave gjatë vizatimit te secili nxënës, sipas nevojës. d) Kushtet për realizimin e kapitullit - projektor (grafoskop) për prezentim me sllajde; - videobim për prezentimin nga kompjuteri; - secili nxënës duhet të ketë mjetet për vizatim manuel (trekendsha vizore dhe kompas).

  • Klasa 10

    Përshkruesit e moduleve të praktikave profesionale

    PËRSHKRIMI I MODULIT TË PRAKTIKËS PROFESIONALE

    “Përdorimi i mjeteve dhe instrumenteve të thjeshta gjeodezike në terren” Lëmia: Ndërtimtari Profili: Gjeodezi Niveli: I Klasa: 10 Numri i modulit

    1

    Qëllimi i modulit

    Ky modul ka për qëllim përgatitjen e nxënësit në krijimin e rutinës për përdorimin e mjeteve dhe instrumenteve gjeodezike në terren.

    Kohëzgjatja e modulit

    35 kredi (210 orë)

    Rezultatet e të mësuarit (RM) dhe përmbajtja

    RM 1 Nxënësi bën parapërgatitjet për matjet në terren. Përmbajtja

    - Shtruarja e detyrës për matjet në terren. - Përgatitja e materialit tekstual e grafik për matje në

    terren. - Përzgjedhja e mjeteve dhe instrumenteve gjeodezike. - Pjesët përbërëse të pajisjeve dhe instrumenteve

    gjeodezike. - Përgatitja dhe kontrolli i mjeteve dhe instrumenteve

    gjeodezike para përdorimit. - Përcaktimi i pikave të stabilizuara në terren. - Stabilizimi i teodolitit. - Centrimi dhe horizontimi i teodolitit. - Plotësimi i kushteve të teodolitit para fillimit të

    matjeve.

    RM 2 Nxënësi bën matjet praktike të gjatësive duke përdorur mjetet gjeodezike të matjes. Përmbajtja - Përdorimi i shiritmetrit, - Përdorimi i kunjave metalike për matje fushore, - Matja e gjatësive të pjerrëta dhe horizontale. - Mbajtja e shiritmetrit gjatë matjes së gjatësive të pjerrta

    dhe atyre horizontale. - Matja e gjatësive me Disto-laser dore.

  • RM 3 Nxënësi bën matje të këndeve në rrafshin horizontal dhe vertikal dhe regjistrimin e tyre në formular. Përmbajtja - Matja e këndit horizontal në terren. - Matja e këndit vertikal në terren. - Matjet me përsëritje njëkahëshe. - Matja me përsëritje dy kahëshe. - Regjistrimi i të dhënave në formularet përkatës - Kontrollimi i matjeve të terrenit dhe përmirësimi i tyre në

    terren. - Rregullat e sigurisë gjatë punës.

    Procedurat e vlerësimit

    Realizim i pranueshëm i modulit do të konsiderohet me arritje të kënaqshme e të gjitha kritereve të realizimit të specifikuara për çdo rezultat të të mësuarit. Me poshtë jepen shkurtimet që do të përdoren: RM Rezultatet e të mësuarit IV Instrumentet e vlerësimit KR Kriteret e realizimit

    RM 1 IV Pyetje-përgjigje me gojë dhe vëzhgim me listë kontrolli.

    KR Nxënësi duhet të:

    - shpjegojë detyrën e marrur për matjet në terren; - përgatisë materialin tekstual dhe grafik për matjet në

    terren sipas detyrës së shtruar; - përzgjedhë mjetet dhe instrumentet gjeodezike për

    realizimin e detyrës të parashtruar në terren; - tregojë pjesët përbërëse të secilit instrument dhe

    mjeteve të përzgjedhura për matje; - bëjë kontrollin e jashtëm dhe të brendshëm -

    funksionimit të mjeteve dhe instrumenteve para përdorimit;

    - sistemojë pajisjet dhe mjetet e matjes; - përcaktojë pozitën e pikës në terren; - bëjë stabilizimin korrekt të teodolitit në vendin e

    caktuar; - bëjë centrimin dhe horizontimin e teodolitit; - kontrollojë plotësimin e kushteve të teodolitit para

    fillimit të matjeve; - zbatojë masat mbrojtëse ndaj rreziqeve në punë.

    RM 2 IV Pyetje-përgjigje me gojë dhe vëzhgim me listë kontrolli.

    KR Nxënësi duhet të:

    - përdorë shiritmetrin dhe të lexojë gjatësitë, - përdorë Disto-laser dore për matje dhe të lexojë

    gjatësitë në terren; - përdorë kunjat metalike për shënimin e gjatësive

    fushore;

  • - bëjë matjet e gjatesive të pjerrëta dhe horizontale në terren;

    - demonstrojë mbajtjen horizontale të shiritmetrit gjatë matjes të gjatësive të pjerrëta;

    - demonstrojë mbajtjen e shiritmetrit gjatë matjes në terrene të rrafshta.

    RM 3 IV Pyetje-përgjigje me gojë me praktikë në terren dhe

    vëzhgim me listë kontrolli.

    KR Nxënësi duhet të: - bëjë matjet e këndit horizontal në terren; - bëjë matjet e këndit vertikal në terren; - kryejë matjet me përseritje njëkahëshe; - kryejë matjet me përsëritje dy kahëshe; - bëjë regjistrimin e të dhënave në formularet përkatës; - bëjë kontrollimin e matjeve të terrenit dhe përmirsimin

    e tyre në terren. Metodat e rekomanduara te të mësuarit

    - Ky modul duhet të trajtohet në terren dhe laborator. Rekomandohet të organizohen vizita njohëse në institucionet gjeodezike.

    - Arsimtari duhet të përdorë sa më shume ilustrime dhe demonstrime konkrete me instrumente dhe pajisje gjatë mësimit.

    - Nxënësi duhet të angazhohet sa më shumë në veprimtari konkrete profesionale, në mbështetje të përvetësimit të njohurive që trajton moduli. Ata duhet të nxiten të diskutojnë rastet e ndryshme që paraqiten.

    - Gjatë vlerësimit të nxënësve duhet të zbatohet sa më shumë kontrolli i demonstrimit praktik të aftësive të fituara.

    Baza materiale e domosdoshme

    Për realizim të mirë të modulit, është e domosdoshme të sigurohen mjediset, instrumentet, pajisjet dhe materialet e mëposhtme: - laboratori gjeodezik; - kompleti i pajisjeve dhe instrumenteve gjeodezike për grupe; - pankarta, katalogjë të prodhimeve të instrumenteve

    gjeodezike; - materiale të shkruara (manuale, rregullore, katalogje).

  • Klasa 11

    Programet e lëndëve profesionale

    Programi i lëndës

    “Gjeodezia” Lëmia: Ndërtimtari Profili: Gjeodezi Niveli: I Klasa: 11 I. Qëllimet e lëndës: Në përfundim të lëndës së zhvilluar në klasën e 11-të nxënësi duhet të: - përshkruajë disa nga metodat e matjeve gjeodezike për krijimin e rrjetit bazë gjeodezik; - përshkruajë rëndësinë e rrjetit bazë gjeodezik për caktimin e pozitës së pikës në rrafshin

    horizontal dhe vertikal; - sqarojë përdorimin e rrjetit poligonal, rrjetit linjor; - shpjegojë burimin e gabimeve gjatë matjeve në rrjetet e lartshënuara ; - shpjegojë metoden e rilevimit të detajit për objekte të ndryshme.

    II. Fondi i orëve të lëndës: 35 javë x 3orë/javë = 105 orë III. Programi detaj i lëndës Kapitulli 1: Rrjeti poligonal 27 orë a)Qëllimet e kapitullit Në përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të: - llogarisë barazimin e ndryshimit të koordinatave; - shpjegojë llogaritjen e koordinatave të pikave poligonale, poligoni i mbyllur; - përshkruajë metodën e caktimit indirekt të elementeve të poligonit me pikën e lartë; - përshkruajë rregullat e caktimit indirekt të lidhjës së poligonit me pikën e lartë; - përshkruajë rregullat gjatë caktimit indirekt të elementeve në poligon; - shpjegojë barazimin e pikës nyje poligonale; - përshkruajë metodat e zbulimit të pikave poligonale. b)Temat e kapitullit - Barazimi i ndryshimeve të koordinatave. - Llogaritja e koordinatave të pikave poligonale, poligoni i mbyllur. - Caktimi indirekt i elementeve të poligonit me pikën e lartë. - Rregullat e caktimit indirekt të lidhjës së poligonit me pikën e lartë. - Rregullat gjatë caktimit indirekt të elementeve në poligon.

  • - Barazimi i pikës nyje poligonale. - Zbulimi i pikave poligonale. d) Udhëzimet didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësuesi të: - japë sa më shumë shembuj nga rrjeti poligonal; - motivojë nxënësit për mësim me vizuelizimin e shembujve; - bashkëbisedojë me nxënësit për ato njohuri që ata kanë për rrjetin poligonal; - demonstrojë përdorimin e mjeteve dhe instrumenteve gjeodezike, si teodolitin,

    shiritmeterin, fishet zhalonat, latat dhe prizmat; - japë ushtrime praktike. e) Kushtet për realizimin e kapitullit - projektor (grafoskop) për prezentim me sllajde; - videobim dhe kompjuteri për prezentimin; - mjete dhe instrumente matëse gjeodezike, si teodoliti, stacioni total etj. Kapitulli 2: Rrjeti linjor 18 orë a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të këtij kapitulli, nxënësi duhet të: - shpjegojë qëllimin dhe rëndësinë e rrjetës linjore; - bëjë klasifikimin e rrjetës 1injore dhe pikave të 1injës; - përshkruajë mënyrën e numërimit dhe përshkrimin e pikave linjore; - llogarisë koordinat e rrjetit linjor: në vijë, në vazhdimin e vijës; - bëjë regjistrimin e pikave linjore në formularin përkatës. b) Temat e kapitullit - Qëllimi dhe rëndësia e rrjetës linjore. - Klasifikimi i rrjetës 1injore. - Numërimi, përmasat e pikave linjore. - Plani i llogaritjes të rrjetit linjor. - Llogaritja e koordinatave të rrjetit linjor: në vijë, në vazhdimin e vijës. - Regjistrimi i pikave linjore. c) Udhëzimet didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësuesi të: - arsimtari duhet që të ofrojë sa më shumë shembuj dhe detyra praktike; - motivojë nxënësit për mësim me vizuelizimin e shembujve; - angazhojë nxënësit në interpretimin e formulave për llogaritje në rrjetin linjor. d) Kushtet për realizimin e kapitullit - projektor (grafoskop) për prezentim me sllajde; - videobim për prezentimin nga kompjuteri; - secili nxënës duhet të ketë një kalkulator xhepi për llogaritje. Kapitulli 3: Rrjeti i nivelimit 30 orë a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të këtij kapitulli, nxënësi duhet të:

  • - shpjegojë qëllimin dhe rëndësinë e nivelmanit; - shpjegojë si bëhet ndarja e nivelmanit sipas mënyrës së përcaktimit të disnivelit; - tregojë ndarjen e nivelmanit gjeometrik sipas saktësisë; - përshkruajë matjen e ndryshimeve të lartësive me nivelim gjeometrik nga mesi dhe nga

    fundi; - shpjegojë definicionin e brinjës dhe rrjetit të nivelmanit; - përshkruajë zgjedhjen e vendit për vendosjen e reperit, mënyra e vënies, numërimi dhe

    përshkrimi i pozitës; - identifikojë mjetet dhe instrumentet për nivelim; - përshkruajë nivelen me libelë dhe me vizurë automatike horizontale, shqyrtimi i tyre dhe

    rektifikimi; - tregojë mënyrat e nivelimit në nivelmanin teknik; - shpjegojë burimet e gabimeve gjatë nivelimit; - përshkruajë llogaritjen e peshave në nivelman; - shpjegojë barazimet në rrjetin e nivelmanit. b) Temat e kapitullit - Kuptimi, qëllimi dhe rëndësia e nivelmanit. - Ndarja e nivelmanit sipas mënyrës së përcaktimit të disnivelit. - Ndarja e nivelmanit gjeometrik sipas saktësisë. - Matja e ndryshimeve të lartësive me nivelim gjeometrik nga mesi dhe nga fundi - Reperi dhe stabilizimi i tij. - Definicioni i brinjës dhe rrjetit të nivelmanit. - Zgjedhja e vendit për vendosjen e reperit, mënyra e vënies, numërimi dhe përshkrimi i

    pozitës. - Mjetet dhe instrumentet për nivelim. - Nivela me libelë dhe me vizurë automatike horizontale, shqyrtimi i tyre dhe rektifikimi. - Mënyra e nivelimit në nivelmanin teknik. - Burimet e gabimeve gjatë nivelimit. - Llogaritja e peshave në nivelman. - Barazimet në rrjetin e nivelmanit. c) Udhëzimet didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësuesi të: - ofrojë sa me shumë shembuj dhe detyra praktike nga rrjetet në terren; - motivojë nxënësit për mësim në gjetjen dhe interpretimin e gabimeve në nivelim; - angazhojë nxënësit në interpretimin e formulave për llogaritje në rrjetin e nivelimit; - arsimtarit i rekomandohet qe të zhvilloj ekskursion mesimor për temat e caktuara. d) Kushtet për realizimin e kapitullit - projektor (grafoskop) për prezentim me sllajde ose videobim me kompjuter për

    prezentimin; - instrumente matëse gjeodezike për nivelim, nivela me mjetet përcjellëse. Kapitulli 4: Rrjeti trigonometrik 18 orë a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të këtij kapitulli, nxënësi duhet të: - bëjë klasifikimin e rrjetit trigonometrik;

  • - tregojë mënyrën e shënimit, numërimit dhe përshkrimin e pozitës së pikave trigonometrike;

    - shpjegojë përcaktimin e koordinatave të përafërta të pikave trigonometrike; - përshkruajë prerjet gjeodezike; - shpjegojë rrjetin referent në Kosovë - KOSOVAREF01. b) Temat e kapitullit - Klasifikimi i rrjetit trigonometrik. - Shënimi, numërimi dhe përshkrimi i pozitës së pikave trigonometrike. - Përcaktimi i koordinatave të përafërta të pikave trigonometrike. - Prerjet gjeodezike. - Prerja para, prerja mbrapa. - Prerjet harkore. - Rrjeti referent në Kosovë - KOSOVAREF01.

    c) Udhëzimet didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësuesi të: - ofroj sa më shumë shembuj nga rrjetet në terren; - motivojë nxënësit për mësim me vizuelizimin e prerjeve gjeodezike; - angazhojë nxënësit në interpretimin e formulave për llogaritje në prerjet gjeodezike..

    d) Kushtet për realizimin e kapitullit - projektor (grafoskop) për prezentim me sllajde; - videobim për prezentimin nga kompjuteri; - mjete dhe instrumente matëse gjeodezike teodoliti me paisjet e tij. Kapitulli 5: Rilevimi i detajit 12 orë a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të këtij kapitulli, nxënësi duhet të: - shpjegojë rilevimin e objekteve të komunikacionit, ndërtesave; - shpjegojë rilevimin e kufirit të ndarjes territoriale, rilevimin e kufirit kadastral, e

    kulturave bujqësore, godinave, objekteve industriale, ekonomike, objekteve të ndryshme etj.;

    - përshkruajë rilevimin e terrenit me konfiguracion të ndryshëm. b) Temat e kapitullit - Rilevimi i objekteve të komunikacionit. - Rilevimi i ndërtesave. - Rilevimi i kufirit të ndarjes territoriale. - Rilevimi i kufirit kadastral. - Rilevimi i kulturave bujqësore. - Rilevimi i godinave, i objekteve industriale, ekonomike, i objekteve të ndryshme. - Rilevimi i terrenit me konfiguracion të ndryshëm. c) Udhëzimet didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësuesi të: - ofrojë sa më shumë shembuj dhe njohuri praktike nga rilevimet në terren; - motivojë nxënësit për mësim me vizuelizimin e rilevimeve gjeodezike; - sqarojë sa më shumë raste të rilevimit të objekteve të ndryshme nga terreni;

  • - angazhojë nxënësit në interpretimin e formulave për llogaritjet në rilevimet gjeodezike. d) Kushtet për realizimin e kapitullit - projektor (grafoskop) për prezentim me sllajde; - videobim për prezentimin nga kompjuteri; - mjete dhe instrumente matëse gjeodezike, takometri – stacioni total etj.

  • Programi i lëndës

    “Llogaritjet e matjeve gjeodezike” Lëmia: Ndërtimtari Profili: Gjeodezi Niveli: I Klasa: 11 I. Qëllimet e lëndës: Në përfundim të lëndës së zhvilluar në klasën e 11-të nxënësi duhet të: - shpjegojë llogaritjet matematike nga vlerat e matuara apo nga vlerat e ofruara si detyra - shpjegojë se si të dhënat e matura i shërbejnë detyrës teorike apo praktike të caktuar për

    krijimin e rutinës dhe të analizës së matjës. II. Fondi i orëve të lëndës: 35 javë x 3 orë/javë = 105 orë në vit III. Programi detaj i lëndës Kapitulli 1: Llogaritjet në rrjetin poligonal 24 orë a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të këtij kapitulli, nxënësi duhet të: - bëjë llogaritjen në terësi të koordinatave të pikave poligonale, - bëjë llogaritjen me teknikën e barazimit të pikës nyje poligonale, - sqarojë mëtoden e zbulimit të pikave poligonale. b) Temat e kapitullit - Llogaritja e koordinatave të pikave poligonale nga matjet e terrenit apo nga detyrat

    teorike. - Barazimi i pikës nyje poligonale. - Zbulimi i pikave poligonale. c) Udhëzimet didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësuesi të: - ofroj sa më shumë shembuj me kombinime të matjeve nga rrjetet e terrenit. - japë shembuj praktikë të improvizuar në terren për konkretizimin e matjeve në rrjetin

    poligonal. - motivojë nxënësit për mësim me vizuelizimin e pikave nyje poligonale, - angazhojë nxënësit në shfrytëzimin e drejtë të formulave për llogaritje të pikave nyje

    poligonale. d) Kushtet për realizimin e kapitullit - Për llogaritje duhet të formohen grupet me 3-5 nxënës në një detyrë - Të sigurohen kushtet për llogaritje si kompjuteri, digitroni me softueret përkatës.

    Kapitulli 2: Llogaritjet në rrjetin linjor 24 orë

  • a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të këtij kapitulli, nxënësi duhet të: - shpjegojë numërimin e pikave linjore, - përshkruajë planin e llogaritjes të rrjetit linjor, - përshkruajë llogaritjen e koordinatave të rrjetit linjor: në vijë, në vazhdimin e vijës, - shpjegojë teknikën e regjistrimit të pikave linjore. b) Temat e kapitullit - Numërimi dhe përshkrimi i pikave linjore në rrjetin nga terreni. - Kontrollimi i matjeve në rrjetin linjor. - Llogaritja e koordinatave të rrjetit linjor: në vijë, në vazhdimin e vijës. - Regjistrimi dhe përshkrimi definitiv i pikave linjore. c) Udhëzimet didaktike për realizimin e kapitullit, Rekomandohet që mësuesi të: - ofrojë shembuj të ndryshëm praktik nga matjet e terrenit në rrjetet gjeodezike; - llogarisë, me shembuj praktik të improvizuar nga terreni, koordinatat e kërkuara nga

    matjet në rrjetin linjor; - motivojë nxënësit me vizuelizimin e rrjeteve linjore dhe llogaritjet përkatëse; - angazhojë nxënësit në zgjidhjen e detyrave nga rrjeti linjor.

    d) Kushtet për realizimin e mësimeve nga kapitulli - projektor (grafoskop) për prezentim me sllajde; - videobim për prezentimin nga kompjuteri; - secili nxënës duhet të ketë mjetet për vizatim apo kompjuterin si dhe kalkulatorin e xhepit

    për llogaritje individuale. Kapitulli 3. Llogaritjet në rrjetin e nivelimit 30 orë a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të: - shpjegojë mënyrën e matjeve të ndryshimeve të lartësive me nivelim gjeometrik me

    metodat matja nga mesi dhe nga fundi; - përshkruajë stabilizimit e reperve, zgjedhjen e vendit për vendosjen e reperit, menyrën e

    vendosjës; - shpjegojë kalibrimin e mjeteve dhe instrumenteve për nivelim, mënyrat e nivelimit; - llogarisë eleminimin e gabimeve gjatë nivelimit, llogaritjen e peshave të nivelimi, etj. b) Temat e kapitullit - Llogaritja e ndryshimeve të lartësive nga matjet me nivelim gjeometrik nga mesi dhe nga

    fundi. - Stabilizimi i reperve. Zgjedhja e vendit për vendosjen e reperit, mënyra e vendosjes. - Mjetet dhe instrumentet për nivelim. - Nivela me libelë dhe me vizurë automatike horizontale, shqyrtimi i kushteve dhe

    rektifikimi. - Mënyra e nivelimit në nivelimin teknik. - Eleminimi i gabimeve gjatë nivelimit. - Llogaritja e peshave në nivelim. c) Udhëzimet didaktike për realizimin e kapitullit,

  • Rekomandohet që mësuesi të: - japë detyrat e përpiluara për secilin nxënës apo për grupin e caktuar; - kontrollojë në vazhdimësi llogaritjet dhe përpunimin e të dhënave definitive; - motivojë nxënësit me vizuelizimin dhe llogaritje softuerike; - angazhojë nxënësit në sqarimet për llogaritjet në nivelim. d) Kushtet për realizimin e mësimeve nga kapitulli - projektor (grafoskop) për prezentim me sllajde; - videobim për prezentimin nga kompjuteri.

    Kapitulli 4: Llogaritjet në rrjetin trigonometrik 21 orë a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të këtij kapitulli, nxënësi duhet të: - shpjegojë shënimin, numrimin dhe përshkrimin e pozitës së pikave trigonometrike në

    terren; - llogarisë koordinatat e përafërta të pikave trigonometrike nga prerjet gjeodezike; - analizojë dhe krahasojë koordinatat e fituara me hartën e caktuar. b) Temat e kapitullit - Shënimi, numrimi dhe përshkrimi i pozitës së pikave trigonometrike në terren. - Llogaritja e koordinatave të përafërta të pikave trigonometrike. - Llogaritjet nga prerjet gjeodezike. - Llogaritjet nga prerja para, prerja mbrapa. - Llogaritjet nga prerjet harkore.

    c) Udhëzimet didaktike për realizimin e kapitullit, Rekomandohet që mësuesi të: - përpilojë detyra apo ato t’i marë nga matjet praktike për secilin nxënës apo për grupin e

    caktuar; - japë shembuj të llogaritjes dhe përpunimit të të dhënave definitive; - kontrollojë në vazhdimësi llogaritjet dhe përpunimin e të dhënave definitive; - motivojë nxënësit me vizuelizimin dhe llogaritje softuerike; - angazhojë nxënësit në sqarimet për llogaritjet në prerjet gjeodezike.

    d) Kushtet për realizimin e mësimeve nga kapitulli - një projektor (grafoskop) për prezentim me sllajde; - një videobim për prezentimin nga kompjuteri.

    Kapitulli 5. Llogaritjet në rilevimin e detajit 6 orë a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të këtij kapitulli, nxënësi duhet të: - llogarisë vlerat e kërkuara nga rilevimi i detajit me metodën takeometrike; - llogarisë vlerat e kërkuara nga rilevimi i detajit me metodën ortogonale; - kontrollojë në vazhdimësi llogaritjet dhe prezantimin e të dhenave në hartë. b) Temat e kapitullit - Llogaritjet e vlerave nga rilevimi i detajit me metodën takeometrike,

  • - Llogaritjet e vlerave nga rilevimi i detajit me metodën ortogonale. - Llogaritjet e vlerave nga rilevimi i detajit me metodën e kombinuar. c) Udhëzimet didaktike për realizimin e kapitullit, Rekomandohet që mësuesi të: - kontrollojë në vazhdimësi llogaritjet dhe përpunimin e të dhënave nga nxënësit; - përpilojë detyra për secilin nxënës apo për grupin e caktuar apo ato të merren nga matjet

    praktike të rrjeteve egzistuese; - kontrollojë në vazhdimësi llogaritjet dhe prezantimin e të dhënave në hartë; - motivojë nxënësit me vizuelizimin dhe llogaritje softuerike të terrenit; - angazhojë nxënësit në sqarimet për llogaritjet në rilevim të detajit.

    d) Kushtet për realizimin e mësimeve nga kapitulli - projektor (grafoskop) për prezentim me sllajde; - videobim për prezentimin nga kompjuteri.

  • Programi i lëndës

    “Gjeometri deskriptive” Lëmia: Ndërtimtari Profili: Gjeodezi Niveli: I Klasa: 11 I. Qëllimet e lëndës: Në përfundim të lëndës së zhvilluar në klasën e 11- nxënësi duhet të: - rrisë aftësinë e tij në shikimin e objekteve në projeksione të ndryshme; - përkufizojë projeksionin e kuotuar; - caktojë pozitën e rrafsheve dhe pozitën e sipërfaqeve të ndryshme; - shpjegojë prerjet e rrafsheve me terrenin; - paraqesë depërtimin e drejtëzave në rrafsh.

    II. Fondi i orëve të lëndës: 35 javë x 2 orë/javë = 70 orë në vit III. Programi detaj i lëndës Kapitulli 1: Projeksioni i kuotuar 30 orë a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të: - përshkruajë graduimin e drejtëzës, ramjen në përqindje, intervalin; - bëjë graduimin e drejtzës, ramjen në përqindje, intervalin; - përshkruajë pozitën reciproke të drejtëzave në hapsirë (drejtëzat të cilat priten, paralel dhe

    aplanare); - gjejë pozitën reciproke të drejtëzave në hapsirë (drejtëzat të cilat priten, paralel dhe

    aplanare); - shpjegojë ç’është rrafshi, gjurmat e rrafshit, rrafshi në pozitën speciale, drejtëzat në

    rrafsh, drejtëzat karakteristike të rrafshit; - përshkruajë veçoritë e rrafshit normal; - zbatojë metodën e rotacionit (përmbysjes) të rrafshit; - zbatojë në shembuj konkretë depërtimin e drejtëzës në rrafsh; - shpjegojë kuptimin e prerjes së rrafsheve; - bëjë prerjen e rrafsheve sipas pikave të dhëna. b) Temat e kapitullit - Graduimi i drejtëzës. - Rënia e shprehur në përqindje. Intervali. - Dy drejtëza. - Pozita reciproke e drejtëzave në hapsirë (drejtëzat të cilat priten, paralel dhe aplanare - Rrafshi. - Gjurmët e rrafshit.

  • - Rrafshi në pozitën speciale. - Drejtëzat karakteristike të rrafshit. - Rrafshi normal. - Rotacioni (përmbysja) i rrafshit. - Depërtimi i drejtëzës në rrafsh. - Prerjet e rrafsheve. c) Udhëzimet didaktike për lënden, Rekomandohet që mësuesi të: - përdorë sa më shumë të jetë e mundur shembuj praktikë; - demonstrojë secilën detyrë me projektor dhe në tabelë; - bëjë korrigjimin dhe sqarimin e përdorimit të veglave gjatë vizatimit për secilin nxënës

    sipas nevojës; - japë detyra në klasë; - bëjë vlerësimin e nxënësve me listë kontrolli (çek-list). d) Kushtet për realizimin e lëndës - projektor (grafoskop) për prezentim me sllajde; - videobim për prezentimin nga kompjuteri; - secili nxënës duhet të ketë mjetet për vizatim manuel (trekendsha vizore dhe kompas) dhe

    njohuritë për vizatim me kompjuter. Kapitulli 2: Rrafshet në projeksionin e kuotuar 40 orë a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të këtij kapitulli, nxënësi duhet të: - përshkruajë rrafshin në projeksionin e kuotuar, sipërfaqet ndihmëse; - përshkruajë perimetrin e konit, rrafshin-tangencial të konit; - shpjegojë sipërfaqen topografike, Izohipsat e terenit, vija me pjerrtësi maksimale në

    terren, prerjen e rrafshit dhe terrenit; - përshkruajë depërtimin e drejtëzës në zgjidhjen e shiritit jugor duke e ilustruar me

    shembuj të konstruktimit të objektit dhe punëve tokësore; - përshkruajë linjat e mbushjes dhe gërmimet për platon horizontale; - përshkruajë linjat e mbushjes dhe të gërmimit për rrugën në pjerrësi, drejtimi dhe kthesat,

    kanalin dhe prerjet e rrugës; - bëjë krahasimin e projeksionit të rrugës me rrugën në terren. b) Temat e kapitullit - Rrafshi në projeksionin e kuotuar. - Sipërfaqet ndihmëse. - Përimetri i konit. - Rrafshi-tangjencial i konit. - Sipërfaqja topografike. - Izohipsat e terrenit, vija me pjerrtësi maksimale në terren. - Prerja e rrafshit dhe terrenit. - Depërtimi i drejtëzës në zgjidhjen e shiritit jugor. - Shembujt e konstruktimit të objektit dhe punëve tokësore. - Rruga në terrene të ndryshme. - Linjat e mbushjes dhe gërmimet për platon horizontale. - Rruga horizontale në drejtim dhe kthesë me punimin e profilit gjatësor dhe të tërthort.

  • - Linjat e mbushjës dhe të gërmimit për rrugen në pjerrësi, drejtimi dhe kthesat. - Kanali dhe prerja e rrugës. - Organizimi i një krahasimi të projeksionit të rrugës me rrugën në terren.

    c) Udhëzimet didaktike Rekomandohet që mësuesi të: - japë sa më shumë shembuj praktikë; - demonstrojë secilën detyrë me projektor dhe në tabelë; - bëjë sqarimin e përdorimit të veglave gjatë vizatimit të secili nxënës sipas nevojës; - kontrollojë në vazhdimësi llogaritjet dhe prezantimin e figurave; - motivojë nxënësit me vizuelizimin dhe llogaritjet softuerike të topografisë së terrenit; - angazhojë nxënësit në sqarimet për paraqitjet gjeometrike të rrugëve, kanaleve etj. - Parashikojë, gjatë vitit shkollor, katër detyra me shkrim (4x2) = 8 orë. d) Kushtet për realizimin e lëndës - projektor (grafoskop) për prezentim me sllajde; - videobim për prezentimin nga kompjuteri; - secili nxënës duhet të ketë mjetet për vizatim manuel (trekendsha vizore dhe kompas) dhe

    njohuritë për vizatim me kompjuter.

  • Programi i lëndës

    “Fotogrametri” Lëmia: Ndërtimtari Profili: Gjeodezi Niveli: I Klasa: 11

    I. Qëllimet e lëndës: Në përfundim të lëndës në klasën e 11- nxënësi duhet të: - shpjegojë qëllimin dhe të arriturat e fotogrametrisë; - shpjegojë se ç’është optika dhe lidhjet e saj me projeksionet e ndryshme; - përshkruajë pjesët përbërëse dhe mënyrën e funksionimit të kamerave për rilevim

    fotogrametrik; - përshkruajë materialet për prodhimet e pritura fotogrametrike; - dallojë fotografitë sipas rezolucionit; - përshkruajë përgatitjet fillestare të terrenit për rilevim fotogrametrik.

    Kapitulli 1. Hyrje 6 orë a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të këtij kapitulli, nxënësi duhet të: - përshkruajë ç’është fotogrametria; - përshkruaj ndarjen e fotogrametrisë; - shpjegojë zhvillimin historik të fotogrametrisë. b) Temat e kapitullit - Fotogrametria dhe ndarja e saj. - Zhvillimi historik i fotogrametrisë.

    c) Udhëzimet didaktike Rekomandohet që mësuesi të: - shpjegojë kuptimin dhe historikun e fotogrametrisë duke e ilustruar me shembuj të

    shumtë nga e kaluara dhe e sotmja; - përdorë mjete vizuele për ilustrim; - organizojë diskutim me nxënësit lidhur me njohuritë që ata kanë për fotogrametrinë. e) Kushtet për realizimin - Realizimi i kapitullit duhet të bëhet teorikisht në sallë dhe pjesërisht në natyrë. - Në sallën e mësimit duhet të ketë një projektor për prezentim me sllajde dhe një videobim

    për prezentimin nga kompjuteri. - Në natyrë duhen aparatet fotografike për grupe nxënsish - një grup prej 5 vetash me një

    aparat fotografik. Kapitulli 2: Optika 12 orë a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të këtij kapitulli, nxënësi duhet të: - përshkruajë ç’është Optika dhe bazat e saj;

  • - përshkruajë aplikimin e optikës në instrumentet fotogrametrike; - përshkruajë lidhjen në mes të projeksionit ortogonal dhe qëndror; - bëjë krahasimin e projeksionit qëndror me projeksionin ortogonal.

    b) Temat e kapitullit - Optika. - Bazat e optikës. - Lidhja në mes të projeksionit ortogonal dhe qëndror. - Krahasimi i projeksionit qëndror dhe projeksionit ortogonal. c) Udhëzimet didaktike Rekomandohet që mësuesi të: - shpjegojë aplikimin e optikës në instrumentet fotogrametrike; - motivojë nxënësit me vizuelizimin e nga optika; - angazhojë nxënësit në sqarimet për optikën. d) Kushtet për realizimin e lëndës - Realizimi i kapitullit duhet të bëhet teorikisht në sallë dhe pjesërisht në natyrë. - Në sallën e mësimit duhet të ketë një projektor për prezentim me sllajde dhe një videobim

    për prezentimin nga kompjuteri. - Në natyrë duhen aparatet fotografike për grupe nxënsish - një grup prej 5 vetash me një

    aparat fotografik. Kapitulli 3: Drita, Objektivi, Kamera 22 orë a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të këtij kapitulli, nxënësi duhet të: - shpjegojë dritën si burim për fotografim, spektrin e dritës, reflektimin e dritës,

    refraksionin e dritës; - përshkruajë arritjet e teknologjisë dhe shfrytëzimin e kamerave për rilevime

    fotogrametrike; - përshkruajë pjesët kryesore të kamerës fotogrametrike, si objektivin, llojet e objektivit,

    thjerrëzat e objektivit; - përshkruajë llojet e kamerave për rilevim aerofotogrametrik; - të shpjegojë largësinë fokale të kamerës, ekspozimin e kamerës fotogrametrike. b) Temat e kapitullit - Drita si burim për fotografim. - Spektri i dritës. - Reflektimi i dritës. - Refraksioni i dritës. - Objektivi, llojet e objektivit, thjerrëzat e objektivit. - Llojet e kamerave për rilevim aerofotogrametrik. - Largësia fokale e kamerës, ekspozimi i kamerës fotogrametrike

    c) Udhëzimet didaktike Rekomandohet që mësuesi të: - shpjegojë raportet e dritës në mediume të ndryshme; - theksojë arritjet e teknologjisë dhe shfrytëzimin e kamerave për rilevime fotogrametrike; - motivojë nxënësit me shembuj – vizuelizim nga burimi i dritës;

  • - angazhojë nxënësit në sqarimet për spektrin dhe refrakcionin dritës. d) Kushtet për realizimin e lëndes - Realizimi i kapitullit duhet të bëhet teorikisht në sallë dhe pjesërisht në natyrë. - Në sallën e mësimit duhet të ketë një projektor për prezentim me sllajde dhe një videobim

    për prezentimin nga kompjuteri. - Në natyrë duhen aparatet fotografike për grupe nxënsish - një grup prej 5 vetash me një

    aparat fotografik. Kapitulli 4: Fotografia 30 orë a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të këtij kapitulli, nxënësi duhet të: - përshkruajë fotomaterialin, përmbajtjen, kualitetin dhe përdorimin e tij; - përshkruajë llojet e fotografive (analoge, digjitale) dhe veçoritë e tyre; - shpjegojë ç’është negativi, materiali dhe përfitimi i tij; - shpjegojë ç’është pozitivi, materiali dhe përfitimi i tij; - përshkruajë mënyrën e përfitimit të fotografisë dhe shfrytëzimin e saj për rilevimet

    fotogrametrike. b) Temat e kapitullit - Fotomateriali, përmbajtja, kualiteti dhe përdorimi i tij. - Llojet e fotografive (analoge, digjitale). - Negativi, materiali dhe përfitimi i tij. - Pozitivi, materiali dhe përfitimi i tij. - Mënyra e përfitimit të fotografisë. - Shfrytëzimi i fotografisë. - Krijimi dhe shfrytëzimi i ortofotove

    c) Udhëzimet didaktike Rekomandohet që mësuesi të: - shpjegojë materialet fotografike dhe prezantojë llojet e tyre; - shpjegojë llojet e fotografive dhe bëjë prezantimin praktik të tyre; - kontrollojë në vazhdimësi llogaritjet dhe prezantimin e të dhënave në hartë; - motivojë nxënësit me vizuelizimin e fotove të ndryshme nga periudha të ndryshme

    kohore; - angazhojë nxënësit në komentimet e fotografive të ndryshme. d) Kushtet për realizimin - Realizimi i kapitullit duhet të bëhet teorikisht në sallë dhe pjesërisht në natyrë. - Në sallën e mësimit duhet të ketë një projektor për prezentim me sllajde dhe një videobim

    për prezentimin nga kompjuteri. - Në natyrë duhen aparatet fotografike për grupe nxënsish - një grup prej 5 vetash me një

    aparat fotografik.

  • Klasa 11

    Përshkruesit e moduleve të praktikave profesionale

    “Matjet dhe llogaritjet në rrjetin poligonal” Lëmi: Ndërtimtari Profili: Gjeodezi Niveli: I Klasa: 11 Numri i modulit

    2

    Qëllimi i modulit

    Ky modul ka për qëllim përgatitjen e nxënësit me aftësi themelore për përdorimin e teodolitit për matje në terren në rrjetin poligonal. Gjithashtu, me këtë modul nxënësi përgatitet për kryerjen e matjeve sipas saktësisë së kërkuar në rrjetin e