Mlada Bosna je političko

7/28/2019 Mlada Bosna je politiko

1/8

Mlada Bosna je politiko-revolucionarna omladinska organizacija, nastala oko

1904. godine, koja se borila protiv okupacije (i potom pripajanja) provincije Bosne i

Hercegovine od strane Austro-Ugarske, a za njeno pripajanje Srbiji i drugim

junoslovenskim zemljama. Pojedini lanovi ove organizacije su saraivali sa pojedinim

lanovima organizacije Crna ruka1.

Njen lan Gavrilo Princip je 28. juna 1914. godine u Sarajevu izvrio atentat na

austro-ugarskog prestolonaslednika Franca Ferdinanda. Ovaj dogaaj, takoe poznat i

kao Sarajevski atentat, Austro-Ugarskoj je posluio kao povod za rat protiv Srbije, koji je

prerastao u Prvi svetski rat.

Istorija

"Mlada Bosna"2 je predstavljala, poetkom XX veka, (ne sasvim konstituisanu)

organizaciju srpske i druge omladine u austro-ugarskoj provinciji Bosni i Hercegovini,

koja je svoj osnovni cilj videla u borbi protiv okupatorske austrougarske vlasti i

ujedinjenju Bosne sa Srbijom, odnosno ujedinjenju i osloboenju srpskog naroda na

prostorima na kojim je srpski narod inio veinu. "Mlada Bosna" se zalagala za

nacionalno, politiko, socijalno i kulturno osloboenje Srba koji su na ovim srpskim

etnikim prostorima predstavljali veinski narod i koji su iveli u ropstvu od dolaska

Turaka na ove srpske, etnike prostore. Posebnu aktivnost ispoljila je posle aneksije

provincije Bosne i Hercegovine 1908. godine, kada su u Sarajevu, Mostaru, Tuzli,

Banjaluci, Trebinju i drugim gradovima grupe mladih svoj otpor okupatoru izraavale

demonstracijama, spaljivanjem austrijskih i maarskih zastava, rasturanjem letaka i

broura. U svojoj revolucionarnosti, lanovi "Mlade Bosne" esto su dolazili u sukob i sa

srpskom arijom u veim srpskim gradovima ove provincije i, naroito, s hrvatskimovinistima. Mlada Bosna je preko svojih lanova koji su uili i studirali u Beogradu

odravala veze i sa drugim srpskim nacionalnim organizacijama u osloboenoj Srbiji, a

1 www.camo.ch/crna_ruka.htm2 Forum.burek.com/mlada-bosna-t423737.wap2.html

1


2/8

posebno za vreme balkanskih ratova sa etnikim vojvodama Tankosiem i Vukom.

Mnogi mladobosanci bili su dobrovoljci u srpskoj vojsci Srbije.

Mlada Bosna ili njeni lanovi su organizovali vie atentata na visoke austrijske

linosti u provinciji Bosni i Hercegovini i Hrvatskoj, a u istoriju je ula pre svega

atentatom na austrijskog prestolonaslednika Franca Ferdinanda, koga je u Sarajevu

Gavrilo Princip ubio na Vidovdan 1914. u znak protesta protiv austro-ugarske osvajake

politike i tenje veinskog srpskog naroda za osloboenje i ujedinjenje. Desetine lanova

"Mlade Bosne" osueno je tada na smrt i dugogodinje tamnovanje.

Meu lanovima "Mlade Bosne" moraju se, osim Gavrila Principa, pomenuti i

Bogdan eraji, Nedeljko abrinovi, Danilo Ili, Borivoje Jevti, Trifko Grabe,Jezdimir Dangi, Veljko ubrilovi i Vaso ubrilovi, Muhamed Mehmedbai, Ivo

Kranjevi, nobelovac Ivo Andri, Dobrosav Jevevi i, posebno, ideolog organizacije

Vladimir Gainovi.

Muzej Mlade Bosne

Muzej "Mlade Bosne" je osnovan za vreme SFRJ u Sarajevu, na mestu

sarajevskog atentata kao spomen na rtve koje su za slobodu poloili "Vidovdanski

heroji". Ispred muzeja se nalazila spomen ploa na kojoj se nalazio sledei natpis: "Sa

ovoga mesta 28. juna 1914. godine Gavrilo Princip svojim pucnjem izrazi narodni protest

protiv tiranije i vjekovnu tenju naih naroda za slobodom".

2


3/8

Spomen plou Gavrilu Principu (autor vajar Vojo Dimitrijevi) su 1992. godine

maljem unitili pripadnici muslimanske vojske BiH, tada su unitili i Principove otiske

stopa na mestu atentata koje se nalazilo ispred muzeja. Spomen ploa koju su vlasti

Kraljevine Jugoslavije (SHS) na istom mestu podigle je zavrila na slian nain. Po

dolasku nemakih trupa u Sarajevo 1941. godine, okupatorske nemake i ustake snage

su zajedno skinule spomen plou Gavrilu Principu o emu postoji i dokumentarni filmski

snimak.

Muzeju "Mlada Bosna" kao prostorno kulturnoistorijskoj celini pripadaju: Kapela

vidovdanskih heroja, Principov most, stara srpska trgovaka kua (Despia kua), stara

srpska crkva (Muzej, kola), Saborna crkva (Mitropolija, Bogoslovija), Crkva sv.

Arhanela Mihaila i Gavrila, Hotel "Evropa" Gligorija Jeftanovia i zgrade srpskihdrutava Napretka i Prosvete.

Vidovdanski heroji

Za "Vidovdanske heroje" su nakon Prvog svetskog rata pored Bogdana erajia

proglaeni pojedini uesnici Sarajevskog atentata: Gavrilo Princip, Nedeljko abrinovi,

Danilo Ili, Trifko Grabe, Nedeljko ubrilovi, Mihajlo-Miko Jovanovi, Mitar

Kerovi, Neo Kerovi, Jakov Milovi i Marko Perin. Rodoljubno drutvo "Vidovdanski

heroji" je bilo aktivno izmeu Prvog i Drugog svetskog rata u Sarajevu.

Kapela Vidovdanskih heroja

Posmrtni ostataci "Vidovdanskih junaka" su nakon Prvog svetskog rata 7. jula

1920. godine preneseni i sahranjeni u zajednikoj grobnici u Sarajevu da bi tek 1939.

godine nakon to je zavrena namenska kapela Svetog Arhanela ("Kapela Vidovdanskih

heroja" u Starom srpskom pravoslavnom groblju Sv. Mihajlo u Koevu (Sarajevo)),

njihove kosti bile konano poloene tu u kapeli "Vidovdanskih heroja". Posmrtni ostaci

Vladimira Gainovia (ideolokog voe "Mlade Bosne") su naknadno iz Lozane (gde je i

3


4/8

otrovan 1917. godine) u Sarajevo preneseni 1934. godine i poloeni u zajedniku

grobnicu Vidovdanskih heroja.

Kapela Vidovdanskih heroja je podignuta po projektu Aleksandra Deroka. Na

ploi ugraenoj u kapelu na kojoj se nalazi natpis "Vidovdanski heroji" sa imenima

Vidovdanskih heroja stoje i Njegoevi stihovi simbolini za ideoloko-slobodarsku

orijentaciju itavog vidovdanskog kulta Srpstva: "Blago tome ko dovijek ivi, imao se

rata i roditi". Kapela "Vidovdanskih heroja" koja se i danas nalazi u Sarajevu je oteena

u vandalskom napadu 1996. godine.

Gavrilo Princip

Franc Ferdinand je doao u Sarajevo na elu vojnih snaga koje su vrile manevre

u okolini grada. Srpsko stanovnitvo grada je njegovo pojavljivanje na elu vojske

doivljavalo kao provokativno, budui da se sve to odigravalo na Vidovdan.

Gavrilo Princip

4


5/8

Austro-ugarske vlasti su u toku istrage doli do saznanja da je oruje korieno u

atentatu doneeno iz Srbije. Iako sa ovim incidentom nisu bile povezane zvanine vlasti

Kraljevine Srbije ve odreeni ljudi na visokim poloajima (pripadnici organizacije

"Ujedinjenje ili smrt" ili "Crna ruka" Austro-Ugarske vlasti su iskoristile novonastalu

situaciju da upute ultimatum Srbiji. Srpske vlasti su odgovorile pozitivno na sve take

ultimatuma, osim na jednu koja je zahtevala upuivanje austro-ugarskih istranih organa

unutar teritorija Kraljevine Srbije. Ovo su vlasti Austro-Ugarske iskoristile da objave

Srbiji rat, koji je ubrzo eskalirao u Prvi svetski rat.

Po prvobitnom planu atentata, izvrilaca je bilo est. Od tih est etiri nije uradilo

nita prilikom prvog prolaska carske kolone prilikom koje je Nedeljko abrinovi

bombom promaio automobil u kome se nalazio Ferdinand, ali je lake ranio pukovnikaEriha fon Mericija i grofa Boz-Valdeka. Prilikom povratka kolone Gavrilo Princip je

uspeno izvrio atentat. Na suenju je ustanovljeno da atentatori nisu imali nameru da

ubiju Sofiju Hotek. Oruje koje je Princip koristio bio je belgijski Fabrique Nationale M

1910 poluautomatski pitolj, kalibra 7.65x17mm (.32 ACP)3 i navodno ga je

pripadnicima Mlade Bosne uruio sam Dragutin Dimitrijevi Apis.

Presuda i kazna

U vreme kad se dogodio atentat, Gavrilo Princip je bio suvie mlad za smrtnu

kaznu, pa je osuen na 20 godina zatvora, gde je bio izloen muenjima.

Kaznu je sluio u ekom Terezinu, gde je i umro od tuberkuloze 28. aprila 1918, malo

pred kraj Prvog svetskog rata. Pred kraj ivota je zbog loih zatvorskih uslova vrlo

oslabio i imao oko 40 kilograma.

Ostavtina3 hr.wikipedia.org/wiki/Gavrilo-Princip

5


6/8

Grob Gavrila Principa se danas nalazi u kapeli vidovdanskih heroja u Sarajevu.

Auto, Gavrilov pitolj i okrvavljena uniforma Franca Ferdinanda nalaze se u

vojnoistorijskom muzeju u Beu. Metak koji je ubio Ferdinanda izloen je u ekom

gradu Konopite.

Nova Mlada Bosna

Mlada Bosna smatra da srpski narod kroz antifaistiku i revolucionarnu

partizansku borbu u Drugom svetskom ratu, nije, sa druga dva naroda, stvarao Bosnu i

Hercegovinu kao narodnu republiku da bi ona danas, kao finansijska kolonija krupnog

bankarskog i korporativnog kapitala, bila razdeljena u interesne zone nacionalnih

buroazija. Srpski narod vie ne sme biti naivan i doputati da njime manipuliu navodni

zatitnici nacionalnih interesa, lane nacionaldemokrate i tobonje socijaldemokrate, koji

su kao realizatori liberalno-kapitalistike ekonomske ideologije upropastili i rasprodali

sva javna preduzea, a sada se pripremaju da pod platom preuzimanja dravne

imovine, pripreme teren za njenu rasprodaju u sopstvenom interesu.

Mlada Bosna podsea da se Gavrilo Princip i Nedeljko abrinovi, u svojojrevolucionarnoj borbi protiv ondanje kolonijalne sile, Austro-Ugarske monarhije, nisu

borili protiv drugih naroda u Bosni i Hercegovini, ve protiv njenog podreenog

kolonijalnog statusa. Nije to bila samo borba protiv austro-ugarskog imperijalizma u

junoslovenskim zemljama, ve i kolaboracije srpske buroazije sa kolonijalnom

habzburkom upravom.

Malo je poznato da je Gavrilo Princip smatrao da sarajevsku srpsku ariju treba

zapaliti kao kutiju ibica, zbog prividnog zalaganja za nacionalnu i jugoslovenskustvar, dok im je primarni interes bio zatita i uveavanje sopstvenog bogatstva u okvirima

kolonijalne uprave i interesa austro-ugarske buroazije. Nedeljko abrinovi je kao

predsednik organizacije sarajevskih egrta (a tada je imao samo 14 godina) znao upozoriti

na one koji znaju samo sluati rijei popova, a ne promiljati da li je istina ono to oni

6


7/8

vele ili ne4, nego se daju zaglupljivati od tih narodnih gulikoa 5. Nikakvo udo da je

tako proizvedena pljakaka stvar, otuena od narodnih interesa i demokratskih

vrednosti, ponajvie pomogla da kolonijalna uprava beogradske buroazije nad zemljama

junih Slovena, svojom pohlepom, upropasti implementaciju napredne jugoslovenske

ideje.

Svakako, Mlada Bosna posebno skree panju na injenicu da su bonjaki i

hrvatski narod u BiH, takoe svedeni na instrumente svojih nacionalnih buroazija, a

kroz delovanje nacionaldemokratskih i socijaldemokratskih elitistikih politikih

agencija. Pozivanje na Gavrila Principa nipoto se ne sme svesti na obraanje iskljuivo

srpskom narodu, niti se tie samo njegovih nacionalnih interesa. Mlada Bosna u

potpunosti odbacuje buroaski koncept narodnosti i nacije zasnovan na fetiistikim i

okultnim ideolokim konstrukcijama. Nova Mlada Bosna upozorava na klasnu svest koju

je sedamnaestogodinji Princip razvio poetkom prolog veka, a danas se smiljeno

unitava kako kod srpskog, tako i kod bonjakog i hrvatskog naroda.

Za razliku od nekadanje Mlade Bosne, koja nikada nije egzistirala kao politiki

pokret, ve se radilo o tako kasnije prozvanoj grupi ljudi razliitih politikih ubeenja,

nova Mlada Bosna e profilirati kao organizacija bazirana na slobodarskim marksistikim

principima. Mlada Bosna se ograuje i odrie od buroaskih i zastarelih nacionalistikih

ideologija, pojedinih lanova ubrojenih u Mladu Bosnu, posebno kada je re o kasnijimnacionalistikim ubeenjima Vase ubrilovia, kojih se nakon Drugog svetskog rata i

sam odrekao6.

Mlada Bosna smatra da srpski narod u Bosni i Hercegovini, u svome najboljem

interesu, mora razotkriti i prezreti manipulacije svojim tradicionalnim simbolima i

vrednostima, koje ve dvadeset godina vre buroaski ideolozi sprovodei koncept

drutva u kojem dobroj veini po svom nahoenju raspolau privilegovanom manjinom.

Literatura:

4 www.e-novine.com/.../44039-Nova-Mlada-Bosna-akciji.html5 Isto.6 Isto.

7


8/8

Mala enciklopedija Prosveta, Beograd, 1978, 577

www.camo.ch/crna_ruka.htm

bs.wikipedia.org/wiki/Mlada-Bosna

hr.wikipedia.org/wiki/Gavrilo_Princip

www.e-novine.com/.../44039-Nova-Mlada-Bosna-akciji.html

www.tportal.hr/vijesti/svijet/109123/Nova-Mlada-Bosna-krece-u-

borbu-protiv-Dodika.html#.UKDuwofmfHs

www.britannica.com/EBchecked/topic/654007/Young-Bosnia

forum.burek.com/mlada-bosna-t423737.wap2.html

cetnici.rs/clanci/gavrilo-princip/

www.srpskadijaspora.info/vest.asp?id=8846

8
http://www.camo.ch/crna_ruka.htmhttp://www.e-novine.com/.../44039-Nova-Mlada-Bosna-akciji.htmlhttp://www.tportal.hr/vijesti/svijet/109123/Nova-Mlada-Bosna-krece-u-borbu-protiv-Dodika.html#.UKDuwofmfHshttp://www.tportal.hr/vijesti/svijet/109123/Nova-Mlada-Bosna-krece-u-borbu-protiv-Dodika.html#.UKDuwofmfHshttp://www.britannica.com/EBchecked/topic/654007/Young-Bosniahttp://www.srpskadijaspora.info/vest.asp?id=8846http://www.camo.ch/crna_ruka.htmhttp://www.e-novine.com/.../44039-Nova-Mlada-Bosna-akciji.htmlhttp://www.tportal.hr/vijesti/svijet/109123/Nova-Mlada-Bosna-krece-u-borbu-protiv-Dodika.html#.UKDuwofmfHshttp://www.tportal.hr/vijesti/svijet/109123/Nova-Mlada-Bosna-krece-u-borbu-protiv-Dodika.html#.UKDuwofmfHshttp://www.britannica.com/EBchecked/topic/654007/Young-Bosniahttp://www.srpskadijaspora.info/vest.asp?id=8846

Documents

Mlada Bosna je političko