tr­êng­cao­®¼ng­c«ng­nghiÖp­viÖt­®øc

Khoa­­®iÖn­-­®iÖn­tö­-­®iÖn­­l¹nh­

CÊu t¹o tñ l¹nh gia ®×nh­

Th.s: §oµn V©n Kh¸nh

II.1- Nguyªn lý lµm viÖc­

II.1.1- S¬ ®å nguyªn lý­

Dµn bay h¬i

Dµn ng ng

Fin èng mao

Lèc

M¸y­nÐn,­nÐn­h¬i­gas­ (th­êng­ lµ­ frªon­12)­ thµnh­h¬i­qu¸­nhiÖt­(h¬i­cã­¸p­suÊt­cao,­nhiÖt­®é­cao)­®Èy­vµo­dµn­ng­ng.­T¹i­dµn­ng­ng,­h¬i­gas­ cã­ ¸p­ suÊt­ cao,­nhiÖt­®é­cao­nhê­m«i­ tr­êng­kh«ng­khÝ­lµm­m¸t­nªn­ng­ng­tô­thµnh­láng,­®Õn­fin.­T¹i­fin,­láng­gas­®­îc­ läc­ s¹ch­ bÈn,­ Èm­ vµ­ tËp­ trung­ ¸p­ suÊt­ chuÈn­ bÞ­ phun,­®Õn­èng­mao.­

II.1.2- Nguyªn lý lµm viÖc:

­­­­­­­­­­­­­Qua­èng­mao­lµ­®o¹n­®­êng­èng­cã­tiÕt­diÖn­nhá­vµ­dµi,­láng­gas­ t¨ng­ tèc­®é,­gi¶m­¸p­ suÊt­vµ­gi¶m­nhiÖt­®é­®¹t­nhiÖt­®é­bay­h¬i,­®Õn­dµn­bay­h¬i.­ T¹i­ dµn­bay­h¬i,­ láng­gas­ (cã­ ¸p­suÊt­thÊp­vµ­nhiÖt­®é­thÊp)­sÏ­thu­nhiÖt­cña­vËt­vµ­kh«ng­gian­x¸c­®Þnh­®Ó­s«i­vµ­bay­h¬i,­h¬i­gas­l¹nh­sÏ­®­îc­m¸y­nÐn­hót­vÒ­vµ­l¹i­nÐn­thµnh­h¬i­qu¸­nhiÖt­®Èy­vµo­dµn­ng­ng.­thùc­hiÖn­vßng­tuÇn­hoµn­kÝn.­­­­­­­­­­Vßng­tuÇn­hoµn­cña­gas­trong­tñ­l¹nh­lµ­liªn­tôc­nªn­vËt­bÞ­rót­nhiÖt­liªn­tôc,­trë­thµnh­vËt­l¹nh­

II.1- Nguyªn lý lµm viÖc­

II.1.1- S¬ ®å nguyªn lý­

Dµn bay h¬i

Dµn ng ng

Fin èng mao

LècII.1.2- Nguyªn lý lµm viÖc:

II.2- CÊu t¹o tñ l¹nh­

II.2.1- §Æc ®iÓm cÊu t¹o­

1

2

3

4

5 6

7

8

9

Hình 2. CÊu t¹o tñ l¹nh CAPATOB Liªn X« (cò)

1-­Vá­c¸ch­nhiÖt;­ ­2-­C¸nh­tñ;­ ­­­­­­­­­­­­­­3­-­Ngăn­®«ng­(cã­dµn­bay­h¬i)­4-­Gi¸­®Ó­thùc­phÈm;­ ­5-­hép­®ùng­rau­qu¶;­­­­­­­­6-­gi¸­®ùng­chai­lä;­7-­Dµn­ng­ng;­ ­8-­fin;­ ­­­­­­­­­­­­­9-­Blèc.

II.2- CÊu t¹o tñ l¹nh­

II.2.1- §Æc ®iÓm cÊu t¹o­

1

2

3

4

5 6

7

8

9

Mét­tñ­ l¹nh­bao­giê­còng­cã­hai­phÇn­chÝnh­lµ­hÖ­thèng­m¸y­

l¹nh­vµ­vá­c¸ch­nhiÖt.­

Hai­phÇn­nµy­®­îc­l¾p­ghÐp­víi­nhau­sao­cho­gän­gµng,­tiÖn­lîi­

nhÊt­

C¸ch­ nhiÖt­

gåm:­Vá­tñ­c¸ch­nhiÖt­

b»ng­ polyurethan­

hoÆc­ polystirol,­ vá­

ngoµi­ b»ng­ t«n­ s¬n­

mµu­ tr¾ng­ hoÆc­

s¸ng,­ bªn­ trong­ lµ­

khung­ b»ng­ nhùa.­

Trong­tñ­cã­bè­trÝ­c¸c­

gi¸­ ®Ó­ thùc­ phÈm.­

Cöa­ tñ­còng­®­îc­c¸ch­

nhiÖt,­ phÝa­ trong­ tñ­

cã­ bè­ trÝ­ c¸c­ gi¸­®Ó­

®Æt­ chai­ lä,­ trøng,­

b¬.­v.­v.

1

2

3

4

5 6

7

8

9

HÖ­thèng­m¸y­ l¹nh­cña­tñ­ l¹nh­gia­®×nh­kiÓu­nÐn­h¬i­cã­nguyªn­ lý­ho¹t­

®éng­nh­­®·­ tr×nh­bµy­ë­h×nh­1.­C¸c­ thµnh­phÇn­chñ­yÕu­gåm­ lèc­ kÝn­

(m¸y­nÐn­vµ­®éng­c¬),­dµn­ng­ng­ tô,­phin­ läc,­èng­mao­vµ­dµn­bay­h¬i.­

M«i­chÊt­l¹nh­(th­êng­lµ­fre«n­12)­tuÇn­hoµn­trong­hÖ­thèng­

II.2.2 . Lèc­

a. NhiÖm vô

-­Hót­hÕt­h¬i­m«i­chÊt­ l¹nh­t¹o­ra­ë­dµn­bay­h¬i­®ång­

thêi­duy­tr×­¸p­suÊt­cÇn­thiÕt­cho­sù­bay­h¬i­ë­nhiÖt­®é­thÊp;­

-­NÐn­h¬i­tõ­¸p­suÊt­bay­h¬i­lªn­¸p­suÊt­ng­ng­tô­vµ­®Èy­

vµo­dµn­ng­ng­

b. Nguyªn lý cÊu t¹o

-­M¸y­nÐn­cña­tñ­l¹nh­gia­®×nh­chñ­yÕu­lµ­lo¹i­m¸y­nÐn­pitt«ng­1­hoÆc­2­xilanh.­

1. M¸y nÐn

1

1

2

3a)

c)b)

4

5

5

5

6

6

6

Hinh 3. CÊu t¹o m¸y nÐn:

a) M¸y nÐn pitt«ng; b) M¸y nÐn r«to lăn; c) M¸y nÐn

r«to tÊm tr ît

1-­Xi­lanh;­2-­pitt«ng;­3-­r«to­lăn;­4-­r«to­tÊm­tr­ît;­5-­cöa­hót;­6-­

cöa­®Èy

1- Th©n m¸y nÐn2- Pitt«ng3- Xi lanh4- Cöa hót cã van hót5- Cöa ®Èy cã van ®Èy

1

23

54

M¸y­nÐn­pitt«ng­dïng­c¬­cÊu­tay­quay­thanh­truyÒn­biÕn­chuyÓn­

®éng­quay­cña­®éng­c¬­®iÖn­thµnh­chuyÓn­®éng­tÞnh­tiÕn­qua­l¹i­cña­

pitt«ng­

Khi­pitt«ng­lăn­trªn­xilanh­lu«n­tån­t¹i­2­khoang,­khoang­hót­

cã­ thÓ­tÝch­ lín­dÇn­khoang­nÐn­nhá­dÇn.­Cã­mét­ thêi­®iÓm­khi­

®iÓm­cao­cña­r«to­n»m­trªn­tÊm­tr­ît­khoang­nÐn­=­0­khoang­hót­

®¹t­cùc­®¹i.­Khi­pitt«ng­lăn­qua­clapª­hót­l¹i­xuÊt­hiÖn­(2)­khoang­

hót­vµ­nÐn.­

1

3

b)

5 6­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­M¸y­nÐn­r«to­

lăn­ cã­ cÊu­ t¹o­ nh­­

hinh­ 3b.­ Xilanh­ (1)­

hinh­ trô­ ®øng­ im.­

R«to­ lÖch­ t©m­ (3)­

lăn­ trªn­ bÒ­ mÆt­

xilanh.­ Ngăn­ c¸ch­

giữa­ kho¶ng­ hót­ vµ­

kho¶ng­ ®Èy­ lµ­ tÊm­

tr­ît.­

1

c)

4

5

6

M¸y­ nÐn­ r«to­ tÊm­ tr­ît­

(h×nh­ 3c).­ Xilanh­ 1­

®øng­im­r«to­ lÖch­t©m­

kh«ng­ thay­®æi­ vÞ­ trÝ.­

Trªn­r«to­bè­trÝ­c¸c­c¸nh­

tr­ît.­C¸c­c¸nh­v¨ng­ra­do­

lùc­ly­t©m.­Sù­thay­®æi­

thÓ­tÝch­cña­c¸c­khoang­

thùc­hiÖn­qu¸­tr×nh­hót­

vµ­nÐn­h¬i­m«i­chÊt.

2. §éng c¬ ®iÖn trong lèc

R

S

C

R

C

S

R

S

-­§éng­c¬­®iÖn­trong­lèc­lµ­lo¹i­®éng­c¬­1­pha­khëi­®éng­

b»ng­tô­®iÖn­hoÆc­®iÖn­trë.

-­Bé­d©y­chia­lµm­2­nh¸nh:

+­Nh¸nh­c¸c­cuén­d©y­vËn­hµnh­gäi­lµ­cuén­ch¹y,­cã­tiÕt­

diÖn­d©y­lín­-­Ký­hiÖu­lµ­R

+­Nh¸nh­c¸c­cuén­d©y­khëi­®éng­gäi­lµ­cuén­®Ò,­cã­tiÕt­

diÖn­d©y­nhá­-­Ký­hiÖu­lµ­S­

R

C

SR

C

S

3 - Dµn ng ng­

* Định nghÜa: Dµn ng ng lµ thiÕt bÞ trao ®æi nhiÖt giữa mét bªn lµ m«i chÊt l¹nh ng ng tô vµ mét bªn lµ m«i tr êng lµm m¸t lµ n íc hoÆc kh«ng khÝ.

* NhiÖm vô. Th¶i nhiÖt cña m«i chÊt ng ng tô ra ngoµi m«i tr êng.

* VÞ trÝ l¾p ®Æt. Mét ®Çu (®Çu vµo) ® îc l¾p vµo ®Çu ®Èy cña m¸y nÐn, ®Çu kia (®Çu m«i chÊt láng ra) ® îc l¾p vµo phin sÊy läc tr íc khi nèi víi èng mao.

* CÊu t¹o: Th êng lµm b»ng s¾t hoÆc ®ång, cã c¸nh t¶n nhiÖt

Hinh 4. CÊu t¹o mét sè

lo¹i dµn ng ng tñ l¹nh

gia ®inh

a)Dµn­ ng­ng­ cña­ tñ­ l¹nh­

hÊp­thô;­

b)Dµn­ èng­ n»m­ ngang,­

c¸nh­t¶n­nhiÖt­b»ng­d©y­

thÐp;­

c)Dµn­ ng­ng­ èng­ thÐp­

n»m­ ngang,­ c¸nh­ b»ng­

tÊm­liÒn­dËp­khe­giã;­

d)­ Dµn­ ng­ng­ èng­ thÐp­

n»m­ ngang,­ cè­®Þnh­ lªn­

tÊm­t¶n­nhiÖt­liÒn.

4 - Dµn bay h¬i: (DBH)

*­ĐÞnh nghÜa:­­­­­­­­­­­Lµ­thiÕt­bÞ­trao­®æi­nhiÖt­giữa­mét­bªn­lµ­m«i­chÊt­l¹nh­s«i­vµ­mét­bªn­lµ­m«i­tr­êng­cÇn­lµm­l¹nh

*­NhiÖm vô:­­­­­­­­­­­Thu­nhiÖt­cña­m«i­tr­êng­l¹nh­cÊp­cho­m«i­chÊt­l¹nh­s«i­ë­nhiÖt­®é­thÊp­

*­VÞ trÝ l¾p ®Æt:L¾p­ sau­ èng­mao­ hoÆc­ van­ tiÕt­ l­u­ vµ­ tr­íc­m¸y­ nÐn­

trong­hÖ­thèng­l¹nh.

­­­­­­­­­­Hinh­5­m«­t¶­mét­sè­d¹ng­dµn­bay­h¬i.

Hinh 5. C¸c d¹ng dµn bay h¬i: (DBH)a)­DBH­kiÓu­èng­®øng;­b)­DBH­kiÓu­èng­xo¾n;­c)­DBH­èng­c¸nh;­d)­DBH­d¹ng­èng­tÊm;­e,f)­DBH­kiÓu­tÊm­cuèn­b»ng­thÐp­kh«ng­rØ­

vµ­b»ng­nh«m

*­CÊu t¹o:­Đ¹i­bé­phËn­dµn­bay­h¬i­ lµ­kiÓu­tÊm­cã­c¸c­r·nh­cho­m«i­

chÊt­ l¹nh­ tuÇn­hoµn,­vËt­ liÖu­ lµ­ thÐp­kh«ng­rØ­hoÆc­nh«m.­NÕu­b»ng­nh«m­hoÆc­vËt­ liÖu­dÔ­ăn­mßn­ng­êi­ta­phñ­mét­ líp­b¶o­vÖ­kh«ng­¶nh­h­ëng­®Õn­chÊt­l­îng­thùc­phÈm­b¶o­qu¶n.

Tuy­nhiªn­còng­cã­lo¹i­lµm­b»ng­èng­®ång­hoÆc­èng­nh«m­cã­bè­trÝ­c¸nh,­nh­ng­lo¹i­nµy­Ýt­sö­dông.­

5- èng mao:

* NhiÖm vô: TiÕt l u ®o¹n nhiÖt

* CÊu t¹o: Th êng ® îc lµm b»ng ®ång hå thau П96

hoÆc ®ång M2 vµ M3. èng ®¶m b¶o ®é bÒn ®Õn 50at vµ

kh¶ năng th«ng dßng ® îc kiÓm tra b»ng l u l îng kÕ.

Cã ® êng kÝnh rÊt nhá tõ 0,6-2 mm vµ chiÒu dµi lín tõ

0,5-5m nèi giữa dµn ng ng tô vµ DBH.

* C©n c¸p:

Ph ¬ng ph¸p 1: Đo trë lùc kh«ng khÝ cña èng mao vµ

phin víi chÝnh lèc sÏ l¾p víi èng mao trong hÖ thèng. Nèi

èng mao vµo phin vµ nèi vµo ®Çu ®Èy cña lèc. Tr íc phin

l¾p ¸p kÕ. ĐÇu hót cña lèc ®Ó tù do hót kh«ng khÝ vµ ®Çu

kia cña èng mao còng ®Ó tù do trong kh«ng khÝ nh hinh 6

Fin

¸p kÕ P1

èng mao

Hinh 6. Ph ¬ng ph¸p c©n c¸p thø nhÊt­­­­­­­­­­Cho­lèc­ch¹y,­kim­cña­¸p­kÕ­sÏ­tõ­tõ­tăng­lªn­®Õn­mét­gi¸­trÞ­nµo­®ã.­Gi¸­trÞ­æn­®Þnh­cao­nhÊt­mµ­kim­®¹t­®­îc­p1­chÝnh­lµ­ trë­ kh¸ng­ thuû­ lùc­ cña­ èng­ mao.­ So­ s¸nh­ víi­ gi¸­ trÞ­ kinh­nghiÖm,­nÕu­nhá­ph¶i­nèi­thªm­­èng­mao­vµ­lín­ph¶i­c¾t­bít­èng­mao.­®èi­víi­tñ­l¹nh­th­êng,­1­sao,­nhiÖt­®é­-­60C­p1=­130­­150­PSI.­tñ­2­sao­(-­120C):­p1­=­150­­160­PSI­vµ­tñ­3­sao­còng­nh­­tñ­kem,­tñ­b¶o­qu¶n­®«ng­p1­=­160­­180­PSI.­Lèc­khoέnªn­lÊy­c¸c­gi¸­trÞ­trªn­cßn­lèc­yÕu­nªn­lÊy­c¸c­gi¸­trÞ­d­íi.­Đ©y­chØ­lµ­c¸c­sè­liÖu­ cho­ tñ­ cã­ dµn­ ng­ng­ kh«ng­ khÝ­ ®èi­ l­u­ tù­ nhiªn,­ theo­ kinh­nghiÖm­nªu­ra­®Ó­cïng­tham­kh¶o.­

Ph ¬ng ph¸p 2 (hinh 7) ®o trë lùc kh«ng khÝ cña èng mao trong hÖ thèng l¹nh ®· l¾p hoµn chØnh.

èng mao ® îc l¾p ®Æt vµo hÖ thèng hoµn chØnh. Đé dµi èng mao cã thÓ lÊy theo gi¸ trÞ ®Þnh h íng cã thªm chiÒu dµi dù trữ tr íc phin läc (còng cã thÓ sau phin nÕu coi tæn thÊt ¸p suÊt ë phin lµ kh«ng ®¸ng kÓ) l¾p ¸p kÕ ®Ó ®o trë lùc kh«ng khÝ. èng n¹p ®Ó tù do trong kh«ng khÝ.

Dµn bay h¬i

Dµn ng ng

èng mao

Lèc

Fin

¸p kÕP1

Hinh 7. Ph ¬ng ph¸p c©n c¸p thø hai

Cho lèc ch¹y, kh«ng khÝ ® îc hót vµo lèc qua ® êng n¹p, kim ¸p kÕ quay. Khi kim ®¹t vÞ trÝ æn ®Þnh (cao nhÊt) ¸p suÊt trong vµ ngoµi lèc c©n b»ng, kh«ng khÝ kh«ng bÞ hót thªm vµo lèc thi ®äc trÞ sè ¸p suÊt ®¹t ® îc. TrÞ sè nµy ® îc coi lµ tiªu chuÈn ®¸nh gÝa trë lùc cña èng mao. NÕu trÞ sè qu¸ nhá ph¶i nèi thªm èng vµ trÞ sè qu¸ lín ph¶i c¾t bít. §èi víi tñ l¹nh dµn ng ng ®èi l u kh«ng khÝ tù nhiªn p1 tõ 150 ®Õn 210 PSI. NÕu cÇn nhiÖt ®é bay h¬i cao lÊy trÞ sè thÊp vµ ng îc l¹i.

Hinh 7. Ph ¬ng ph¸p c©n c¸p thø hai

6 - Phin sÊy, phin läc:a. Phin sÊyNhiÖm vô:­ĐÓ­hót­Èm­(h¬i­n­íc)­cßn­sãt­l¹i­trong­vßng­tuÇn­

hoµn­cña­m«i­chÊt­l¹nh.­ë­tñ­l¹nh­gia­®×nh,­chØ­15mg­Èm­còng­®ñ­g©y­t¾c­Èm­hoµn­toµn.

CÊu t¹o:­ Vá­ hinh­ trô­ b»ng­ ®ång­ hoÆc­ b»ng­ thÐp,­ bªn­trong­cã­l­íi­chÆn,­cã­thÓ­thªm­líp­nØ­hoÆc­d¹,­giữa­lµ­c¸c­h¹t­ho¸­chÊt­cã­kh¶­năng­hót­Èm­nh­­silicagel­hoÆc­ze«lit­(h­8).

H¹t hót Èm L íi läc tinhL íi läc th«

Dµn ng ng èng mao

Hinh 8. Fin sÊy­­­­­­­­­­­Phin­sÊy­lµm­nhiÖm­vô­cña­c¶­phin­läc,­th­êng­®­îc­l¾p­ë­d­íi­dµn­ng­ng­tr­íc­bé­phËn­tiÕt­l­u.

b. Phin läcNhiÖm vô: Dïng­®Ó­läc­bôi­c¬­häc­ra­khái­vßng­tuÇn­hoµn­

m«i­chÊt­ l¹nh­nh­­c¸t,­bôi,­xØ,­vÈy­hµn,­m¹t­s¾t…­tr¸nh­t¾c­bÈn­vµ­tr¸nh­háng­m¸y­nÐn­vµ­c¸c­chi­tiÕt­chuyÓn­®éng.

CÊu t¹o:­Vá­hinh­trô,­bªn­trong­cã­bè­trÝ­l­íi­ läc­hoÆc­mét­khèi­kim­lo¹i­ggèm­cã­kh¶­n¨ng­läc­bôi­(hinh­9).­

èng nèi víi dµn ng ng

Vá phinKhèi kim lo¹i gèm èng mao

Hinh 9. Fin läc