772 LIB. VI. - TRACT. V. - CAP. II. - DE SACRAMENTO ORDINIS. DUB. II. - QUAE REQUIRANTUR IN ORDINANDO. 773

DUBIUM II.

Quae requirantur in Ordinando.

781. Quz'nam valz'de aut z'nvalz'de ordinentur. - 782. An ualide ordinentur infarues:>:783. Quae requirantur ut quz'slicite ordinetur, apud Busenbaum. -784. I. Ut sit viator;non neophytus, non infamis, hermaphroditus, irreeuiaris, etc. - An autem remaneantordinatz" irregulares, etc., quos episcopus protestata» non mtendere ordinare. _785. II. Animus clericandì. - Dub. 1. An peccet suscipiens ordinem, nolens ascenderead superiorem. - Dub. 2. An peccet clericus in nunorious, si uxorem ducato - Duo. 3.An peccet suscipz'ens tonsuram ad effugz·endumforum. - 786. m. Ut sit confirmatus. _787. IV. Ut habeat Iitteras dimissorias. - Not. 1. Episcopi regularz'ter tenentur perseipsos ordinare. Not. 2.' Lt'cenNa data non expz'rat morte concedentis. Not. 3. Episcopusconfirmatus potest dt'1nt'ssort'as concedere; non vero suspensus, etc. Not. 4. Potest epz:scopus eas dareetiam in aliena dioecesi existens, Not. 5. Non potest vero vù;ariusgeneralis. - 788. Not, 6. Quz"d de capz'tulo sede vacante. Not, 7. Quz'd de abbaNbus.Not, 8. A quibus debeant habere dimz~sorias regulares. Not, 9. Quzii, si Papa detlz'centiam cum clausula, ut quis ordinetur a suo Ordinario tantum. Not. 10.Potest epi­scopus confirmare habentem dz'missorias. Not. 11. An ordinatio debeat fieri a certoepiscopodesignato. Not. 12. Suffidt licentia oretenus. - 789. Dub.L. An episcopus possitordinare alienum sub spe ratihabitionis. Dub. 2. An episcopus ordinans possit dispen­sare cum alieno super z'rregularitate, etc.- 790. V. Exainen de scientia, juxta qualitatemordinis susf#ipièndz'. - 791. Qu. 1. Quae debeat scire sacerdos, praesertim circa sacra­mentum Poenitentiae. Qu. 2. An illitèrati sznt irregulares. Qu.3. An z'n regularibusminor sdentia requiratur. - 792. Quid ultra notandum circa examen. - VI. Titulussustentatz'onis: de qua infra, ex n. 813. - 793.VII. Ut ordines gradatim suscipiantur. ­794. vm. Ut ordines suscipz'antur tempore debito. - Utt:um t'n festis liceat ordinarein minoribus plus quam duos. - 795. IX. Ut serventur interstitia. - 796. An quz' eademdÙJ susczpt't duos ordmes sacros t'ncurrat suspensz'onem. Quùl, St' z'n sabbato SUSCtpz'tunum, alz'um in dominz'ca. Dub. 1. An haec suspensio sit latae sententiae. Dub. 2.An incurrat suspensionem quz'suscipitduos ordines sacros, non seruatis interstitz"t's. ­797. An liceat eadem die suscipere quatuor ordines minores cum subdz'aconatu. Dub. 1.An excuset consuetudo contraria. Dub. 2. An talùer ordz'natus incurrat suspensionem.Dub. 3. An regulares possint ordz'nari extra tempora. Dub. 4. An zpsi tunc possintordittari in quovis festa duplicz'.Quid de initiandt's in tribus diebus festz'vis.- 798. X. Utservetur locus debitus; et existentia episcopi in proprz·actioecesz: - 7ryj. XLAetas debita;alias incurritur suspensio. - Dub. 1. An eam incurrat qui ordinatur ante aetatemex z'gnorantia crassa. Dub. 2. An mala fide ordinatus ante aetatem, possz"t, ea com­pleta, ordz'nem exercere. Dub. 3. An z'ncurrat irregularitatem suscipiens sacerdotiumante aetatem. An autem irregularitatem quz' ordinatur irreNtus censura (Vide ibid.,v. Utrum). - 800. Quomodo computanda aetas. Dub. 1. An posst't ordznari mane quivespere complet aetatem. Dub. 2. An computandus annus bz'ssextz'lis. - SOL XII. Exerci·tium ordinis suscepti. - XIII. Sumptio Eucharistiae. - XIV. Probitas vitae. - 802. XV. Vo­catiodivina:. Quae sint ejus sz'gna.- 803. An peccetgraviter qui sine vocatione ordz'natu'r.Anpeccet episcopus hunc ordinans. - S04. Haec vocatz"o tanto magz's requirz"tur adepz'scopatum et parochiam suscipiendam. - 805. Quae st'nt ojficia ordinatarum.

rem trienna1em, etiam ad titu1um pa­trimonii ve1 pensionis pro necessitate ve1utilitate ecc1esiae cui ille est adscrìben­dus c).

Imo Gabrie1 Vasquez censet posseeum ordinare, etiamsi non habeat patri­monium; sed hanc opinionem Barbosa l

merito falsam vocat,Qnomodo Praeterea Renzi 2; et Barbosa 8 cum

compntetur .triennium Garcia, Riccio et Molfesio (qui etiam de­famu1atus.

cisum a S. Congregatione asserunt) suf-ficere ajunt triennium adhuc inceptumantequam fuisset episcopus d). - Adver­tunt tamen communiter Renzi 4 cum Pa1ao,Tamburinio, Marchino et Leandro; acBarbosa" cum Mo1fesio et aliis, tempustriennale debere esse continuum: hoc verointe1ligendum moraliter. Unde censet Ren­zi 6 non interrumpi triennium, si familiarisperaliquod tempus alio discedat: idqueprobat ex cap. fin. de uerb. sign. in 6 0 ,

ubi interrogatus Papa quis veniret nomineclericorum suorum, respondit venire cle­ricos famìlìares continuo domesticos com­mensa1es, etìamsì aliquando pro suis ne­gotììs e) abesse contìngat,

Cabro Vasq., disp. 243, n. 49. - 1 Alleg. 5., n. 12. ­SI De Ordine. cap. 1, sect. 3, qu. 13. - 2 Loc. cit.,. n. 8.•Garda, de Benefic., parto 2, cap. 5, n.83.• Rz'ccius, Prax.auro rerum ecclesiast. fori, parto l, reso!. 278bis, i. f. Cfr.Collectan. decis., parto 3, ·collect. 5%. - Molfes., parto l,tr.2, cap. 2, n. 8. - c De Ordine, cap. 1, sect. a, qu. 13. ­Palaus, tr. 29, disp. 4, punct. lO, § l, n. 4, V. Secundus est.­et tr. :n, punct. 15, n' 6•• Tambur., lib. 7, de Ordine,cap. 7, § 2, n. 3. - Marchiro., tr. 1, parto 5, cap. 9, n. 2••Leand., disp. 8, qn. 24. - • Loc. cit., num. 9•• Molfes.,Ice. cito - • De Ordine, cap. l, sect.8, qu. 13. - 1 Consn.

c) Quidquid sit de antiquis resolutionibus,at certe post constitutionem Speculatores, nonpotest epi~pus ordinare familiarem suumtriennalem, ad titu1um patrimonii, etiam obriecessitatem et utilitatem ecclesiae, nullo eicollato beneficio, uti declaravit S. C" C. dieZl 111lii 1697. Vide Pallottini, v. SacramentumOrdinis, § 2, n. 91,. cfr.etiam Thesaur. Resol.S. C. C., tom, 2, fol. 66, ubi in casus diseus"·sipne dicitur. ext~ndi etiam ad titulum pen­sionis,

'd) Haee resolutio habetur apud Pallottini,loc. cit., n. 87,.quiÌJ. etiam, ibz'd. n. 88, S. C. C.declaravit satis esse, etiamsi totum trien'niuni etlluxerit ante promotionem ad episeo­patum.

e) In textu·hab~tur: e Pro tuis gerendis ne­gotiis., scilicet negotiis ejus eujus sunt clerid,et ad quem responsum. dirigebatur. Glossa

Item advertunt Renzi f), Sanchez 7;et Barbosa 8 cum Navarro, Sayro, Ugo­lino et aliis p1uribus, non posse episcopumdispensare super ìnterstitìis cum familiariordinando ad titu1um beneficii statim con­ferendi g); quia hic nondum est subditus.Et ita refert decisum a S. CongregationeGarcia apud Renzi 9. - Bene tamen po­terit dispensare post colIatum beneficium, 'quia ratione beneficii colIati jam fit sub­ditus; ut dicunt Piasecius et Campanile,apud Barbosa l0; et pariter id a S. C. de­cisum refert Pittonius 11, die 26 Maji 1594.Sed hoc intelligendum (ut diximus n. 775),si adsit necessitas ve1 utilitas Ecclesìae v,

Quaeritur: an famult' famulorum ept:scopi possint ex hoc eodem tituk: ab illoordtnari?~Affirmant Sanchez12, Diana 18,

Salmant.>, Aversa, Henriquez i), modoabsit fraus, nempe si ad hoc episcopuspermittat familiares suos plures famuloshabere ut possit eos ordinare; et modoomnes expensis episcopi a1antur, ut ad­vertunt Salmant.w cum Henriquez i). ­

Ratìo, quia hi omnes revera tunc tam­quam famuli ipsius episcopi reputantur.

mor., lib. 7, cap. 1, dub. :n, n. 3. - 8 Alleg. 5, n. 14. 'Navar.~ lib. 1, consil. 12, de tempor. ordinato .. Sayr.,decis.28, lib. 1, tit.7•. UgoUn.~ de Potest. episc., cap. 26,§ 4, v. f. - Garda, de Benef., part.2, cap. 5, n.S6. ~ 9 DeOrdine, cap. 1, sect. 3, qu. 12. - Piasec., Prax., parto 1,cap. 1, art. 2,. n. 15. - Campan.... juris, Diversor. rubric. 9,cap. 9, num. 3 et 4 cum num. 1•• lO Alleg. 5, num. 15. ­tI Decis. pro episcopis, n. 352. - 19 Consil.) lib. 7, cap. 1,dub. 20, n. 24. - "Part. 4, tr. 4, resol. 1'\5. - lO Tr. 8,cap. 4, n. 57•• Aversa, qu. 3, sect. 6, V. Quartus modus.­15 Loc. cito

tamen addit: c Nec sumo ita amare verbum,quin etiam pro suis propriis interdum possitabesse '.

f) Renzi,loc. cit., qu. 12, v. f" oppositamsententiam tenet.

g) e Nisi pro ecclesiae suae utilitate., ad­dit Garcia..

h) Apud Pallottini, V. Sacramentum Ordi­nis, § 5, n. 42, in generali declaratur episco.pum non. posse remittere interstitia, nisi sitordinandi Ordinarius. Posse tamen, ibid.,n. 37,cum regularibus super interstitiis dispensare,dummodo habeant dimissorias a suis supe­rioribus.

t) Henriquez, lz'b. 14, cap. 17, n. 3, itasane videtur tenere, eo quod in commentonegat famulum famulorum episcopi posse sicordinari, «qui in externa domofamuli alitur,et non expensis episcopi '.

Quandoe~i­scopus dìs­pensarepossit cumfamulo ininterstitiis.

Famuli ta­mulorumquandoqueordinaripossunthoctitulc,

Qualesub·jectum va·lidae ordi·nationis.

781. - e Resp. l°. Ad validam ordina­e tionem requiritur et sufficit, ut sit mase baptizatus. - S. Thomas l, Coninck 9,

e Vasquez, Filliuccius 8.

e Unde reso1ves:e l°. Incapax ordinum est, et quidem

ejure divino: l°. Femina. Vasquez, Re·e gina1dus, Filliuccius 4 ". [Ita S. Thomas.,Sa1mant. 6 et alii communiter; estque defide definitum in cap. Nova, de poent't.

1 Supp1., qu. 39, art. 1; cfr. qu. 35, art. 3 et 4. ­• Disp. 20, dub. lO. - Vasq., disp. 245; et disp. 246, n. 6et 7. - 8 Tr.9, a n. 73. - Vasq., disp. 245.cap. 2, n. 11. -

et remt'ss.]. - e 20. Hermaphrodt'ttis, inequo sexus femineus praeva1et (Filliùc­e cius 1). Quod si autem in eo incipiate praevalere post ordinationem validam,e non potest valide consecrare ve1 absol;" vere; licet characterem sacramenta1em" retineat (Lugo 8). - SO. Non baptt'satus." Ibid. 9•

e 2°. Valide ordinantur: lO. Perpetuo'e amentes, caect~ mut'~ pripatt' manibus,

Regin., lib. SO, tr. 1, n. 29. - • Loc. cit., n. 73. - • Suppl.,qu.39, art. 1. - • Tr. 8, cap. 5, n. 6. - 1 Loc. cit., n.73. ­8 Resp. mor., lib. 1, dub. 31, n. 4. - • Fill.. Ice. cit., n. 74.

774 LIB. VI. - TRACT. V. - CAP. II. - DE SACRAMENTO ORDINIS. DUB. II. - QUAE REQUIRANTUR IN ORDINANDO. 775

Infantesvalide ordì­nantur,

Nontamenad episcopa­tum.

« etsijure naturali sint inhabiles. - 2". Ir­c regulares, etsi jure ecclesiastico sintc inhabiles, maneantque ab eorum usuc suspensi. - 3°. Pueri Ù~ cunis, qui ta­c men ad castitatem non tenebuntur vic voti nisi id ratifìcaverint, - Toletus,e Henriquez, Azor \ Bonacina 2 ».

182. - Quaeritur: an valt'de ordinenturinfantes?

Negant Paludanus a), Durandus a) etPetrus Soto a), apud Salmant.P,

Sed verius affirmat D. Thomas 4, ubidocet quod omnia sacramenta quae nonrequirunt actum proprium suscipientis,sed in eis datur .aliqua spiritualis potestas(ut sunt Baptismus, Confirmatio et Ordo)valide suscipiuntur ante usum rationis;imo Ordo etiam licite suscipitur (loquendode ordinibus minoribus) si adsit necessì­tas et spes profectus. - S. Doctorem se­quuntur communiter Sanchez 5, Renzi 6;et Salmant." cum S. Bonaventura, Scoto,Dominico Soto, Gonet, Vasquez, Valentiaet aliis. Et hoc communi sensu doctorumdefinitum testatur Benedictus XIV in bul­la Eo quamvis tempore, edita 4 Maji l745.- Idque probat D. Thomas ex cap. unt'c.,de eterico per saltum promoto h), ubi di­citur quod si aliquìs subdiaconatum rece­perit ante usum rationis, debet reordinariante diaconatum, si non constet de illiussusceptione; secus, si constet.

Dicit tamen idem Angelicus 8 quodpueri ante usum rationis non possunt va­lide suscipere episcopatum.

Totet., lib. l, cap.6t, uum.8 et 4. - Henriq., Iib. io,cap. 14, n, 8. - 1 Parto 1, lib, 18, cap. 14, qu, 9. - • DeOrdine, punct, 5, num. 1 et 2. -' Tr. 8, cap. 5, num, 21. ­, Suppl., qu. 89, art. 2. - • Consil., lib. 7, cap. 1, dub, 82,n. 2. - 6 De Ordine, cap. 1, sect. 1, qu. 2. - 'l Loc, cit.,n. 23. - S. Bonau., in 4, disto 25, art. 2, qu, 2. ~ Scot., ineumd. loc., qu. 2•• Sotus.. in eumd. loc., qu, 1, art. 2,conci. 2 et 8. - Gon., Clyp., disp.8, art. 2, n. 25. - Vasq.,

782. - a) Durandus, in 4, disto 25, qu.2,litt. H (n. 8); Petrus de Soto, lect. 5, de SacroOrdin., v. Secundum etiam, dubiam habenthujusmodi ordinationem. - Paludanus vero,in 4, dz'st.25, qu.3, art. 1, concl. 3 (n. 6 et 7),quamvis probabilem habeat primam senten­tiam, ipse tamen dicit: « Aetas puerilis nonimpedit a susceptione ordinum, quantum estex necessitate sacramenti '.

h) Cap. Tuae literae, unz·c., de clerico persaltum promoto, sic se habet: «P. presbyter,diaconatus ordine praetermisso, se fecit ad

183. - c Resp. Ilo. Ut Ordo licite et se­c cundum .. jura Ecc1esiae rite sumatur,c aut non incurratur censura, requiriturc in recipiente, praeter statum gratiae:

c l°. Ut non sit neophytus» ; [Qui autemnon esset baptizatus, certe Ordinem nonreciperet; ut constat ex concilio Nicaeno 9,

et ex cap. Veniens, de presbyt. non baptiz.]- c vel t"nfamz's vel hermaphroditus; velc irregularis, suspensus, excommunicatus.

«2°. Anz'mus clerzeandz'(Tridentinuml0).« Sine quo, si primam tonsuram vel or­c dìnes minores accipiat, vìdetur peccare,c saltem venialiter (nisi justa causa excu­- set); quia fraus est levis, (Vide supra,c Lib. 4, cap. 2, dub. 1, art. 3). - Simili­c ter venialis inconstantia vìdetur sinec justa causa statum c1ericalem deserere.

c 3°.Ut sit confirmatus (Tridentinum11):c et quidem secundum Bonacina 12, subc mortali; secundum Sotum et Coninck,c sub veniali.

c 4°. Litterae dimissoriae, etiam proc prima tonsura, episcopi proprii, sivec originis, sive beneficii, sive domicilii. ­c Vide Diana 18.

c 5°.Examen coram episcopo de scien­c tia necessaria ad usum cujusque ordi­c nis. - Nam Tridentinum 14 pro primac tonsura requirit ut sciant fidei rudi­c menta; item legere et scribere; et de«quibus probabilis sit conjectura quod« clericatum elegerint, non saecularis ju­« dicii fugiendi fraude, sed ut Deo fide­c lem cultum praestent. Pro mznorzòus,

disp. 246, cap. l, n. 5. - Valent., disp. 9, qu. 4, punct, 1.- Bened. XlV, instructio Eo quamvis tempo~e, § 20. ­8 Suppt., qu. 89, art. 2, corpo - 8 can, 19 (celebr, ano 825);ap, Labbe, tomo2, col. 42 ve14S. - lO Sesso 28, de reform.,cap. 4. - 11 Loc, cito - " Punct. 5, n. lO. - Sotus, in 4,disto 24, qUA l, art. 4, v. Quod si interroges, - Coninck,de Sacram., qu. 72, n. 90; et disp. 20, n.l02. - " Part.3,tr. 4, reso!. 194. - " Loc. cito

sacerdotii ordinempromoveri. Ipse tibi quoquesecreto confessus est se pro certo nescire sires taliter se haberet; sed ex quo boni virihoc asserebant, inter quos fuerat conversatus,credebat assertioni eorum, eo quod temporequo ordines superiores susceperat, infi"a annosdiscretionis fuerat constitutus..... Mandamusquatenus..... (quia non intelligitur iteratumquod factum esse nescitur), ipsum in diaco­num ordinare procures, et sic de misericordiaeumdem ministrare permittas in ordine sacer­dotis ». In quod caput Glossa,ad v. Discretio-

Re!luisitaad licitamordinatio·nem.

« ut linguam latinam intelligant. Pro sub­« dz'aconatu et diaconatu, cognitionem eo­« rum quae ad istos ordines spectant. Proe sacerdotio, tantam scientiam, ut popu-·c lum docere possint necessaria ad salu­c tem et administrare sacramenta.

«6°. Tt'tulus sustentattonz's, ut beneficii« vel patrimonii; vel paupertatis, ut inc regularibus. - Trìdentìnum ', Vide Bo­e nacina.

«7°. Ordo inter receptionem unius et« alterius: cujus inversio, v. gr. suscipere« diaconatum ante subdiaconatum, erit« mortale. Episcopatus ante sacerdotium« erit etiam invalidus.

«8°. Tempus : Sic minores conferuntur« quavìs dominica vel festo: et quidemc tali, quod ex praecepto Ecc1esiae cele­« bretur etiam in foro; ut Silvester, Azor v,«Barbosa, etc. communiter docent. Ac«licet Praepositus, Fagundez h), Tanner,« Gavantus, etc., putent sufficere quodvisc festum duplex in ecc1esia, eamque sen­e tentiam Diana 2 vocet tutam in praxi:c eam tamen ex decreto Urbani VIII re­c jectam esse monet card. de Lugo 8. Eos­c dem autem posse, ex recepta episcopo­«rum consuetudine, etiam feria sextac vespere ante sabbatum quo omnes or­c dines jure conferri possunt, notat Dia­e na 4 ex Henriquez, Reginaldo c), etc. _c Mafores vero, sabbatis quatuor tempo­c rum, et dominicae Passionis ac hebdo­c madae sanctae. .

« 9°. Interstuia temporum. Sic majoresc non nisi post annum ab alterius susce-

1 Sesso 21, de reform., cap. 2. - Bonac., punct. 5. an. lS. - Sì/vest., v. O~do Il, qu.6, v. Secundum. -Ba~·bosa, de Oflic. et Potest. episc., allego 11, n. 21 et 22. ­Praepos., dub, 15, n. 150. - Tann., tomo 4, disp.7, qu.B,num. 44. - Gauant., Man. episcop., v. Ordz"nesminores,n. 15. - • Parto 5, tr. 13, re.so!. 97. - U~han. VIII, Pon­tificaI. roman., tit. de Ordinib. conferendo • S Resp. mor...lib, l, dub. 84, n. 3. - , Parto 2, tr. 16, resol.28. - Henriq.,lib. lO, cap. 12, n. 2. - • Sesso 28, de reform., cap. 11, 18

nis, haec addit: «Infraannos discretionis benerecipit quis sacros ordines, licet conferri nondebeant '.

783. - a) Azor, parto 2, lib. 1, cap. 27,qu. ult., male citatur a Busenb.;loquitur enimde privilegio quod quidam habent conferenditres sacros ordines extra tempora tribus die­bus festis, et ait «intelligi diem festum,quemut feriatum c1erus et populus habent '.

c ptione conferri possunt (ex Tridentino 5):« in quo tamen episcopus, ob necessitatemc vel utilitatem Ecc1esiae, potest dispen­- sare. Eodem tamen die, non nisi de li­« centia Papae, duo ordines mafores pos­c sunt dari. Mznores vero omnes, dispen­« sant.e episcopo, possunt dari eodem die;« et SI consuetudo sit, simili cum subdia­c conatu. - Navarrus 6, Henriquez 7, Va­« squez, Suarez, Sà 8, Laymann 9.

c 10°. Locus: scilicet pro solemni col­c latione, ecclesia; pro privata, sacellum.

c 11°. Aetas: in qua ordinarie episco­c pus non potest dispensare. - Et sic pro« prima tonsura et mznorzòus requiriturc saltem septennium completum (licet« Quintanadvenas l0, contra Sanchez, etc.,c putet sufficere inchoatum), Pro acolytho,c annus duodecimus completus (Filliuc­« cius 11). Pro subdiaconatu, vigesimus« secundus: pro diaconatu, vigesimus ter­c tius: pro sacerdotio, vigesimus quintus,« omnes incepti. Pro episcopatu, trigesi­« mua completus. Vide Bonacina 12, Fil­c liuccium 18, Laymann 14, Diana 15. - Si« autem dubium sit an quis aetatem re­c quisitam habeat (v. gr. pro sacerdotio,c an annum vigesimum quintum ingres­c sus sit), ordinari non potest. Sanchez,«Laymann, Bardi 16.

« Peccat autem tam ordinans quam« ordinatus, si ordinetur qui non habetc qualitates requisitas ».

184. - Omnia tamen haec fusius discu­tienda. - Ut quis igitur rite ordines su-scipiat. '

et 14. - 8 Man., cap. 25, n, 71. - 7 Lib, lO, cap. 11, n.4.- Vasq., disp. 246, cap. 5. - suar., de Censur., disp. 31,sect, l, susp, S. - 8 V. Ordo, :1. 17. - • Lib, 5, tr, 9, cap. S,n. 4 et 7. - lO Tr. 6, singul. 21. - Sanch., Consil., lib.7,cap.j, dub.33, n.15 et 16.,_" Tr. 9, cap. 4, n.S4. -" Punct.s,n. 12._18 Loc. cito -14.,Loc. cit., cap. 7. _15 Parto 2, tr. 16,resol. 27; et parto 5, tr. 2, resol. 19. - Sanch., de Matr.,lib.2, disp.41, n. 38. - Laym.} lib. 1, tr. 1, cap. 5, n. 35.­'" Discept. de Consc., discept. 6, cap. 11, parto 6, § l, a n. 8.

h) Fagundez, de lo praec. Eccl., lib. l,cap. 2, n. 13, ita sane docet de ordinibus sa­cris, quos religiosi privilegiati recipere pososunt tribus diebus festis; sed (addit) « de or­dinibus... minoribus ass~rit Emmanuel Ro­driguez... posse a Mendicantibus sumi tribusdiebus semiduplicibus non feriatis '.

c) Reginaldus male a Diana citatur; prae·termittit enim hunc casum, lib. 30, tr.l, n. 26.

776 LIB. VI. - TRACT. V. - CAP. II. - DE SACRAMENTO ORDlNIS. DUB, II. - QUAE REQUIRANTUR IN ORDINANDO. 777

Subjeetum:viator. nonneophytus,infamis authermaphro·ditus,

Si episco­pus deelaretse non in­tendere or­dinare irre ..gulares l

etc.:

]uxta com­muniorem,sunt nihilo ..

.minus ardi..nati.

REQUIRITUR l°. Ut sit viator j quia sa­cerdos vita functus non valide consecra­ret. - Item, ut non sit neophytus, nect'nfamz:S. - Nec hermaphroditus, qui nonest capax Ordinis, nisi in eo praevaleatsexus masculinus; alias non potest vereappellari viro Unde nec licite nec va­lide consecraret; imo nec licite, etiamsisexus masculinus praevaleret, quia essetmonstrum, et ideo egeret dispensationepontìfìcia, Vide Salrnant.". - Item requi­ritur ut non sit t'rregularzs, suspensusvel esccommunicatus.

Quaeritur hie: an, cum episcopus anteordz'natzonemprotestatur se non intendereordinare irregulares, excommunieatos, autalio modo indignos; utrum z'stz' irregula­res remaneant ordinati?

Negat Molfesius, apud Escobar 2. ­

Affirmant vero communius Cabassutius 8,

Ludovieus Bail, et Escobar- cum Navar­ro a), Sà b), Rodriguez b), Graffio, etc. Quiaverba illa dieuntur ad terrorem: quodarguitur ex eo quod idem episcopus, posthanc protestationem, ante ordinationeminitiandos absolvit a quacumque excom­munieatione, irregularitate, etc.

Sed melius docet noster Summus Pon-

1 Tr. 8, cap. 5, n. 14. - Molfes., parto 1, tr, 2, cap. 1,n. 45..• Lib. 23, n. 198. - S Theor. juris, Iib, 3, cap. 16,n. 15. ~ Ludov. Baii, de Tripi. Exam. ordinandor., etc.,parto 3, qu, 16, v. Octauo. - • Loc. cit., n. 200.• Graffo,

784. _a)Navarrus, Ub.5,consil.1,n.6, deeoqui furtz'v. ord. suscepit, id quidem docet indubio de intentione episcopi; sed praetereahoc modo distinguit: si intentio fuerit solumprohibitiva, erunt ordinati; si vero episcopusintentionem habuerit non ordìnandi, non eruntordinati; ceterum graviter peccare episcopum,qui talem intentionem habuerit. - Rodriguez,Surn., parto 2, cap.13, n. 6, concl.3, pariterdicit male facere episcopum qui intenderetnon ordinare; intentionem tamen istam in foroexteriori non esse praesumendam. Non ergovidentur satis recte cìtarì ab Escobar.

b) Sà pariter male citatur ab Escobar; namin genuinis editionibus, v. Ordo, n. 38, ita di­stinguit: « Si episcopus dicat: nolo vel nonintendo ordinare excommunicatos vel irregu­lares, intelligitur si sciat aliquem talem esse;quare quem ordinat non sciens talem esse,vere est ordinatus ». In editione vero correcta,haec tantum habet: «,Attendenda est ejusintentio '.

c) In !,!uobus casibus in quibus episcopusdeclaraverat se habuisse intentionem exclu-

tifex Benedictus XIV, in celeberrimo ope­re de Sacrificio Mz'ssae 5: ubi ex decretoS. C. Concilii, dicit· in hoccasu interro­gandum esse episcopum ordinantem desua intentione; et si ipse asserat suamintentionem protestationi alligasse, ordi­nationem absolute iterandam esse. Si veroepiscopi intentio sit dubia, ordinatio estsub conditione repetenda. - Et sic plu­ries S. Congregationem censuisse facien­dum, refert Pater Zaccaria (apud Croix"),Ubi tamen affert alias oppositas declara­tiones S. Congregationìs, in quibus dixitvalidam esse ordinationem quorumdamordinatorum cum falsis dimissoriis; etsipraemissa fuerit protestatio episcopi, ex­cludens voluntatem ordinandi eos qui es­sent destituti conciliaribus requisitis e).

185. - REQUIRITUR Ilo. Anzmus cleri­candi: ex Tridentino 7.

Hie dubitatur l°. An peccet qui susci­pit alz'quem ordt'nem sine animo ascen­dendt' ad superiores?

Certum et commune est non peccaregraviter, etiamsi quis suscipiat ordinesmajores, et non intendat suscipere sacer­dotìum, ut recte dieunt Laymann a), Sal­mant." et Escobar 9, et alìì passim: contra

lib.l, consil. 3, de tempor. ordinat., n. 4 et seqq. -' Lib, 3,cap. lO, n. 7. - e Lib. 6, parto 2, n. 2231. - , Sesso 23,de reform., cap. 4. - 8 Tr. 8, cap. 5, num. 52. - D Lib.23,n.304.

dendi hujusmodi ordinandos; in Aprutz'nascilicet, die 11 ]anuar. 1710; et in Ugentina,die 3 Aug, 1743 (Thesaur. Resol. S. C. c.,tomo 12,fol.141 et seqq., 146 et seq.), S. C. declaravit ordinationem esse sub conditione ite­randam. - Ceterum alii episcopo qui decla­raverat se non habuisse animum conferendinisi tonsuram, S. C. C. declaravit ordinatio­nem ad ostiariatum validam fuisse, in Peru­sina, die 19]ulii 1732 (Thesaur, Reso1., tom. 5,fol. 361 et seqq., et fol. 366). Pariter validam'fuìsse ordinationem ordinati cum falsis dimìs­sorialibus, nonobstante generali protestationeepiscopi qui ceteroquin confessus erat se inipso ordinationis actu habuisse eam intentio­nem quam Ecclesia postulat; in Portalegren.,die 5 ApriI. 1704 (Thesaur., tom. 5, fol. 362et 363).

785 - a) Laymann, Ub. 5, tr. 9, cap. 7,n. 2, non loquitur de eo qui ordines majoressic receperit; de cetero concordat, negans pec­care lethaliter eum qui tonsuram ve1minoresordines, animo non perseverandi recipit; velqui, iis receptis, a statu clericali recedit.

Melius jndi.candum exintentionevera episco­pi.

Requìrituranimus cle­ricandi .

,Ordinarisine animoascendendisuperius,don lethale.

Probabili­ter, per senullum pec­catum.

Requirituranimus ser­viendi Dea.

Quid denovitio ,ca..rente a nt­~~Nr.rseve.

Baàez b), Marchinum b) et alios paucos(apud Escobar 1), qui improbabiliter asse­runt esse mortale. Imo idem Escobar 2;et Palaus 8 cum Coninck et Bonacina, pro­babiliter putant nullum esse peccatum;quia nullo jure praescribitur alicui adsuperiores ordines ascendere; nisi quis ac­ceptet beneficium requirens sacerdotiumvel ordinem sacrum, prout sunt beneficiacurata, seu ea quibus sunt annexa oneracantandi Missam, evangelium vel epìsto­lam; ut habetur ex Tridentino '. - Cae­terum idem concilium 5 solum requirit inordinando intentionem praestandi Deofìdelem cultum. Idque confirmatur excap. 1 de fitzi's presbyter, [ùe 60] , ubi dici'tur episcopos posse dispensare cum ille­gitimo ad suscipiendos ordines minores,non ad majores; erg-o licitum est susci­pere unum ordinem sine animo ascen­dendi ad superiores. - Ratio est, quia qui­libet ordo confertur ad hoc ut ordinatusinserviai: Deo, proprium munus exercen­do; sufficit igitur munus illud acceptaresine intentione ulterius progredìendì,

Aliter vero dicendum esset de novitioqui religionem intraret animo non perse­verandi. - Hie enim difficulter -excusarìpotest a culpa gravi, propter damna te m­poralia et incommoda quae religioni tuncfrustra afferret; et etiam propter scanda-

1 Lib. 23, n. 303. -,- • Loc, cìt., n. 305. - S Tr. 27,punct. 8, n. 8.· Con'nek, de Sacr., disp. 20, dub. lO, n.l05. ­Bonac., de Matr., qUI a, punct, 9, n. 5. - .. Sesso 22, de

b) Bai'iez, in 2am z-«, qu.12, art. 1, dijJ.2,conci. ult.; Marchinus, tr. l, parto 8, cap. 1,propos. 2, mortale esse dicunt, si quis minoresordines suscipiat ea intentione ut retrocedat,scilicet curo intentìone redeundi ad statumlaìcalem.

c) Auctores isti ab Escobar citantur prosententia quae negat simpliciter ul1umin hocadesse peccatum. - Et ita tenent Toletus,lib. 4, cap. 18, n. 5; Azor, parto l, lib. 13,cap. 14, qu, 14. - Sed Valentia, in 2 am 2ae,disp. 1, qu. 12, punct. l, v. Quaeritur ergo;Angelus, v. Clericus V, n. 1, dumtaxat ne­gant esse mortale, quamvis prius Valentiadixerit minoratos jure permitti uxorem du­cere. - Rodriguez denique, Sum., parto 2,cap. 17, n. l, potius cum S. Alphonso con­cordat, negando 1ethaliter peccare minoribusiI).j.tiatum, q)1i uxorem duceret, et addendo:c Poti~s nec veniallter peccabit, si deserueritbt;neficiuro rationabill de causa,· scilicet ob

lum quod aliis novitiis praeberet: exem­plum enim socii magnam alteri tentati0­

nem ingeritoDubitatur 2°. An peccet clericus qui

z'nz'tz'atus z'n minoribus uxorem ducit ?Per se loquendo, certum est non pec­

care gravìter; imo nec etiam leviter, siob justam causam hoc facit, puta ad se­dandas inimicitias aut tentationes carnis,ad subveniendum feminae pauperi, etc.:alias non excusabitur a veniali. Ha Bona­cina 6, Palaus 7; Escobar 8 cum Toleto C),

Azor e), Valentia e), Angelo e), Rodriguez e),

etc. j ac Salmant. 9: qui dicunt hanc sen­tentiam esse omnium, uno Cajetano ex­cepto d), qui voluit esse mortale. - Dixi:per se loquendo. Nam, utrum graviterpeccet qui certus de sua vocatione adstatum ecclesiasticum, ab ea recedit, utsaeculo fruatur, vide dieta Leo. IV, n. 78,ubi diximus de hoc metuendum ne forteexistat in male statu.

Dubitatur 3°. An peccetquz' mz'noresordz"nes aut prz'mam tonsuram susdpz~

anz'mo effugz'ende' forum laicale, et postearedeundz' ad saeculum? - Adsunt tressententiae:

Prima sententia, quam tenent Palaus e)

et Escobar l0, dicit nullo modo peccare j

quia utitur jure suo.Secunda vero sententia l quam tenent

reform., cap. 4. - • Sess. 23, de reform., cap. 4. - • Loc.cit., n. 3 et 4. -' Tr. 27, punct.8, n. 9. - • Lib. 23, n. 311.- • Tr. 8, cap. 5, n. 51. - lO Lib. 23, n. 308.

contrahendum matrimonium cum vidua diviteaut ob tractandam litem criminalem ».

d) Cajetanus minus diligenter citatur aSalmant.; nam in 2am 2ae, qu. 12, art. l,tria considerat in minoratis: 10 quod sint mi·nistri Dei; 2" quod exerceant ministeria sacra;30 quod deferant signa ministerii; et alt pec­catum mortale esse recedere a primo: si ta­men ex causa, v. g. pace regni viduam ducat,non esse peccatum: recedere vero a duobusreliqiris negat esse mortale, et alt his licitumesse ducere uxorem. Atvero, in Sum.,V. Apo­stasz'a, primum dictum ex parte retractat, ne­gans peccare qui ex causa rationabili viduamducit aut aliquid perficit repugnans clericatui;si vero ex humana fragilitate id faciat pecca~tum veniale esse alt.

e) Palaus, tr. 27,punct..8, n. 7, distinguit,et negat tum esse peccatum animum. eftil'giendi forum laicale, tum esse mortale ani­mum postea retrocedendi.

Minoribusinitiatusducensuxo..rem, quali­ter peccet.

Suscipiensordinesmi­nores veltonsuramad fugien­dum forumlaica1e:

Juxtaalios,non peccato

778 LIB. VI. - TRACT. V. - CAP. II. - DE SACRAMENTO ORDlNIS.DUB. n. - QUAE REQUIRANTUR IN ORDIN'ANDO. 779

Juxta aliOI,Jleeea t te­thaliter.

Juxta aues,venialitertantum,

Salmant."; Ledesma et Victoria Z', apudSanchez 2; item Marcbinus, Molfesius g),

Leander et Trullench, apud Escobar 3,

dicit peccare mortaliter. - Quia in Tri­dentino 4 sic habetur: Prima tonsura noninz'tientur...de quzòus prooaoitis conjecturanon sit eos, non saecuiarisjudlctifugiendifraude, sed ut Deo jìdelem cultum prae­stent, hoc »ùae genus elegisse. Cum ergohoc crimen concilium fraudem appellet,ideo nequit excusari a gravi culpa quisie ordinatur; quia graviter defraudat Ec­clesiam, abutendo suis sacris ministeriisad fines temporales.

Tertia demum sententia, quam tenentLaymann 5; Sanchez 6 cum Navarro h) ;

Bonacina 7 cum Valentia h) et Coninck;Diana 8 cum Villalobos et Machado i);

item Hurtadus, Aversa j), Naldus, Homo­bonus, etc., apud Escobar 9, dicit huncnon peccare mortaliter.

Quia ex Tridentino tunc intelligituraliquis fraudem committere quando su­scipit ordines ut aliquod saeculare judi­cium jam inceptum effugiat: et hoc qui­dem erit mortale; alioquin erit tantumveniale, ratìone deordinationis finis abEcclesia intenti.

Primam sententiam non satis probabi-

lem puto, tertiam probabilem; - secun­dam vero probabiliorem: quia aeque vi­detur fraudem committere qui ordinaturut effugiat judicium saeculare in casupartieulari, quam qui in genere pro omni­bus casibus occurrentibus.

Quomodo autem peccet q1é accipi: be­neflctimz animo z1luddz'nzz'ttendz'? - Videdieta Lsb. IV, n. 113, Qu. l, ubi diximushunc non peccare mortaliter (nisi benefì­cium habeat annexum ordinem sacrum);quia non constat hujusmodi deordinatio­nem esse gravem.

786. - REQUIRITUR ma. Ut sit confir­matus.

An autem id requiratur sub praeceptograui?

Affirmat Bonacina lO (cui consentiuntToletus a), Tanner et Aversa, apud Maz­zotta 11), quia hie peccaret in re gravi, tumcontra usum Ecclesiae, tum contra prae­scriptum Tridentini ", ubi dicitur: Primatonsura non znz'tt"entur qui sacramentumConfirmationis non susceperint. - Aliivero, ut Holzmann 13 cum Tamburinio b),

etc., censent hoc non esse de praecepto,sed de consilio. - Alii tandem.communi­ter, ut Suarez 14, Navarrus 15, Layrnann 16,

Palaus 17, Mazzotta 18; Salmant, 19 ~um vi-

Prima sen­tentia nonsat probabi­Iìs, tertiaprobabilis,secundaproba b i­rìor,

Quid de ac­cipiente be­n.e f ì c i u mcum animodimittendi.

Praerequi­rìtur confir­matio.

Subgravi,[uxta alias.

De censi­tio tantum,juxta alias.

Probabiliussub levi.

Requirun­tur dimisso­rìae,

Pra ec e­ptuin Tri·dentini.

ctoria c) et Philiberto; ac Barbosa l cumAzor d), Valentia, Reginaldo, Molfesio e),

Vivaldo f), etc., probabilius dicunt Con­fìrmationem non requiri sub obligationegravi, sed requiri quidem sub levi; quia,licet verba Tridentini potius indicent de­centiam quam praeceptum, tamen in hoccontraire non excusatur a levi saltemdeordinatione.

787. - REQUIRITUR IVO. Ut habeat lt'tte­ras dz'mz'ssorz'as propriz' episcopi. - Su­per hoc requisito plura sunt adnotanda:

Notandum lO. Id quod praescribit Trì­dentinum 2, ubi dicitur: Episcop«per se­metz'psos ordines conferant; quod sz ae­grt'tudzne fuerint z"mpedzìz~ subdt'tos suos,non aliter quam...probatos et examinatos,ad alz'umepiscopum ordinandos dz'nzt'ttant.- lnde regulariter episcopus tenetur ipsesuos subditos ordinare, nisi sit impeditusex infirmitate, ut dicit concilium; vel exalia justa causa, ut recte ajunt Salmant. 3;et Barbosa 4 cum Ledesma, Salzedo a),

Piasecio, etc.: quia causa infirmitatis ibi

PhiZib. Marchin., tr, 1, parto 4, cap. 3, n. 4. _ 1 Deome. et Potest. episc., allego 2, n. 15•• Valent., disp, 5,qu.2, punet. 2, v. Characterem . . Regin., lìb. 28, n. 24. ­Il Sesso 23,de reform., cap. 3. - 8 Tr. 8, cap. 4, Q. 58. - Il InTrident., sesso 23, cap. 3, n. 1. - Peti'. Ledesm., Sum. de

exprimitur exemplificative, non taxative.Hinc probabiliter Croix 5 id etiam admìt­tìt, si ordinandus alibi esset aut ei incom-

. modum foret ad suam dioecesim accedere.- Debet autem episcopus proprius suumsubditum examìnare; ex concilio (ut su­pra): quamvis, sìcut potest examen altericommittere; sic etiam poterit eum mìt­tere ad alienum episcopum ut ille exa­mìnet,

Episcopus vero ad quem ordinandusmittitur potest quidem eum ordinare sineexamìne, - Sed potest etiam examinare,si velit; ut beneajunt Salmant. 6 et Croix 7

cum aliis. Et hoc utique erit tutius, utait Barbosa 8 cum Bonacina b), Piasecio b)

et Campanile: qui imo censent teneri exa­minare, ex eodem Tridentino 9, ubi dici­tur quod nemo ab extraneo ordineturnisi praevio examine.

Notandum 2". Lieentia data alicui utordinetur apud .alienum episcopum, nonexpirat morte concedentis, nisi a succes­sore revocetur c). Ita communiter San-

.Ordine, cap. 5, conci. 9. - Piasec., Pru. epìsc., part.!, cap. 1,art. 2, n. 17. - • Lib. 6. parto 2,n. 2243.- • Tr.8, cap. 4,n. 58. - , Loe. cìt., n. 2245.- , Alleg. 7, n. 22. - Campan.,Diversor, juris, rubrìc, 9, cap. 8, num, al, v. 5eà ne. ­9 Sesso 7, de reform., cap. 11.

Exeeptio·nes.

Episcopusad quemm i tti rur,potest exa­minare.

Dimisso­riaenon ex­pirant mor­te conceden­tis.

1 Tr. 8, cap. 5, num. 57. - Petr, Ledesm., Sum., deOrdine. cap. 7, concI. 3, v. Unde cotligunt. ~ 2 De Matr.,lib. 7, disp.31, n. 17. - Marchin., tr, 1, parto 8, cap. 1,propos. 1. - Leand., tr. 6, disp. 7, qu, Il. - Trull., lib. 6,dub, 11, n. 9. - 8 Lib, 23, n. 306. - " Sesso 23, de reform.,cap. 4. - 5 Lib.5, tr.9, cap. 7, n. 2. - 6 Loc. cit., n. 17.­, De Ordine, punet. u1t., n. lO.• Coninck, disp. 20, dub. lO,n. 104 et 105. - ,. Parto lO, tr. 16, resol. 61. • Villalob.,parto ~, tr. 11, ditr. 14, n. 2. - Gasp. Hurtad., diff. 22. -

f)Victoria,Sum., de Sacro Ordin., n.240,in generali ait episcopum peccasse plus quamvenialiter, si prima tonsura initiaverit eumquem novit carere recta intentione inserviendichoro. Et ita etiam a Sanchez allegatur.

g) Molfesius, parto l, tr. 2, cap. 18, n. l,hunc dicit peccare, et negat esse admittendumad primam tonsuram.

h) Navarrus, de Orat. et Horzs canon.,cap. 7, n. 15, mortale esse ait suscipere tonosuram vel minores ordines, eo fine « ut prosua libidine vindictam sumant de aliquo quieis fuerit injurius, vel ut ipsi possint esse aliisinjurii absque judicum saecularium poenaeformidine •. - Valentia vero (licet hic citetura Bonacina), in 2am 2ae, dz·sp. l, qu. 12,punct. 1, v. Secundo si omnino, negat in ge-

Natd., Sum., v. Orda, n. 15. - Homob., Exam. eccles.,tre 3, qu. 2. '. 9 Lib. 23, n. 007. - lO De Ordine, punct. 5,n. lO. - Tann., tomo 4, disp. 4, qu, 4, n. 47 et 48•• Aversa,qu, 3, sect. 8, v. Secundo. - 11 Tr. 5, disp. 6, cap. 3, § 1,v. f. - 12 Sesso 23, de reform., cap. 4. - 18 De Confirm,,D. 218. - H De Sacr., disp. 38, sect. 1. - 15 Man., cap. 22,n. 9. - Ili Lib. 5, tre 3, cap. 5, n. 4. - 1'1 Tr. 20, punet. 8,n. 6. - 18 Loe. cit., cap. 3, § 1, i. f. - 18 Tr. 8, eap. 4,num.73.

nerali mortale esse, si minoribus initiatus astatu clericali recedat.

i) Machado,Perfeto confesor,lz"b. 4,part. l,tr. l, docum. 2, n. 6, secundam et tertiamsententiam probabiles existimat.

j) Aversa, qu. 4, sect. 2, V. Eos quoque,negat utique esse mortale, « dummodo noninterim velit ilIo [statu clericali] abuti exaliquo ilIicito motivo et intento, utpote adeffugiendum fraudulenter justum judicium •.

786. - a) Toletus, lz"b. 2, cap. 24, n. l, idsolum habet: «Quodalia sacramenta, maximesacramentum Ordinis non liceat, isto non. prae·cedente, suscipere '.

b) Tamburinius utique pro hac opinionecitatur ab Holzmann,quam revera probabilemexistimat, de Sacr., lz"b. 3" cap. 3, § 4, 1Z. 5;

sed dicit etiam n.4 probabiliter esse mortale,communius tamen, n. 5, agnosci ut veniale.

c) Victoria ita profectocitatur a Salmant.;at Sum., de Ordine, n. 232, scribit: « Putoquod qui ex neglìgentìa hoc praeterìret, nonpeccaret mortaliter, licet male faceret. Quianon invenio praeceptum aliquod '.

d) Azor, lococitatoaBarbosa, id est part.2,lz"b. 3, cap. 48, qu. l, de validitate tantumloquitur.

e) Molfesius, parto l, tr. 2, cap. 11, n. 7,videtur assentiri opinioni quae negat essemortale; oppositam tamen dicit essé proba­bilem.

f)Vivaldus, Candelabro aur., de Confirm.,§ de Suscz"piente, n. 13 (al. edito 1590, de Con·firm., n. 41), negat incurri ullam censuramex omissione hujus sacramenti: « Conciliumtamen praescribit episcopo, ne quem absqueConfirmatione admittat ».

787. - a) Lopez de Salzedo, in Prax. crz­min. Bernardi Dz'az, cap. 25, noto A, § Hocautem, dicit examen ordinandi faciendumesse «ab episcopo qui dimissorias litterasconcedit, si ordinandus sit praesens j si veroabsens, ab episcopo qui sacros ordines con­fert '. Quibus utique videtur admittere absen-

tiam esse causam sufficientem, ut episcopusnon ordinet proprium subditum.

b) Bonacina non bene citatur a Barbosa;negat enim, punct. 4, n. 34 (al. n. 33), epì­scopum teneri ordinandum ad se dìmissumexamini subjicere, modo sciat ipsum non esseindignum; et addit solum: «Aliqui tamenepiscopi nolunt extraneos cum dimissoriis adse accedentes promovere, nisi ipsos per exa·men idoneos repererint. Ita usu receptum esthic Mediolanj, et ita Neapoli servari testaturQuaranta " - Piasecius vero, Prax. episc.,parto l,cap. 1, art. 2, n. 18, dicit quidem idesse tutius, sed non addit episcopum teneriid facere. - De hac re S. C. C. declaravit epi­scopum ad quem .ordinandus mittitur, c~dimissoriis episcopi proprii. attestantis eJusidoneitatem et litteraturam, «non teneri, sedposse. iterum examinare. V. Pallottini, V. Sa·CI'amentum Ordinis, § 4, n. 36.

c) Hanc limitationem: Nisi a successorerevocetur, silentio praetermittunt Sanchez,Suarez, Bonacina, Escobar; Henriquez, Ro­driguez. Ceterum S. C. C. expresse declaravitdimissorias, allcui nominatim 'concessas, nQnexpirare morte concedentis. Pallottini,V. Sacra·mentum Ordinis, § 2, n. 41.

780 LIB. VI. - TRACT. V. - CAP. n. - DE SACRAMENTO ORDINIS. DUB. II. - QUAE REQUIRANTUR IN ORDINANDO. 781

Episeo­pus confìr­matus, sednon cense­cratus, d i­missoriasconcedit.

Excom­municatusve! suspen­sus declara­tus dìmisso­rias nequitconcedere.

,Episcopusin alienadioecesi ex..sistens po­test conce­dere dimìs­sorìas,

Vicariusgeneralisper se nonconcedit dì­missorias.

Exceptio.nes,

chez 1; Barbosa a cum Suarez; Salmant. 3

cum Bonacina; et Escobar 4 cum Henrì­quez, Quaranta, Rodriguez et communi.- Quia gratia semel facta, morte conce­dentis non expirat, ex cap. St"super gra­tia, de ojf.jud. deleg. t"n 6°.

Notandum 3°.Episcopus propriam dioe­cesim habens, si est jam confirmatus, estonondum 'consecratus, bene potest dimis­sorias concedere; quia hie est actus ju­risdietionis, quam confirmatus secuta pos­sessione jam habet. - Ita Sanchez 5 etSalmant,".

An autem ept"scopus suspensus, au!excommunt'catus jam declaratus, posst'tdt"mt"ssorias concedere, vel confessariosapproùare, et szmz'lt"a? - Affirmant Le­desma et Trullench. - Sed probabiliusnegant Barbosa 7 et Salmant. 8; quia ex­communieati omni jurisdietione carent.Hìnc bene ait Barbosa 9, casu quo ordì­nandi probent suum episcopum esse ex­communieatum vel suspensum, rite pos­sunt ordinari ab episcopo viciniori excap. 2, de tempor. ordz'n. z'n 6°.

Notandum 4°. Episcopus existens inaliena dioecesi bene potest ibi dimissoriasconcedere; cum hie non sit actus jurisdi­ctionis contentiosae. - Ita Salmant.P cumGavanto j et Barbosa 11 cum Armendariz,qui id decisum referto

Notandum 5°. Vicariusgeneralis ne­quit dimissorias concedere: nisi expres­sam de hoc facultatem habeat ab episcopo;vel nisi episcopus sit extra provinciam,aut distansper duas vel saltem unam

1 De Matr., lib. 8, disp. 28, n. 83. - 9 Alleg. 7, n. 2Set seqq. - Suar., (non citatus a Barb.) de Legib., lib. 8,cap. SI, n. 19. - • Tr.8, cap. 4, n. 58. - Bonac., punct.4,num. 22. - • Lib. 23, num. 418. - Henriq., lib. IO, cap. 22,i. f... Quarant., Sum., v. Capitulum" sede vacante" qu. lO,dub.2. - Rodrig., Sum., part.2, cap. 14, n.~. - • Consil.,lib. 7, cap. 1, dub. 20, num. 31. - S Loc. cit., num. 59. ­Pett'oLedesm.~ Sum., de Ordine, cap. 8, concI. 4, dub. 2. ­Trull., lib. 6, dub. 8, n. 9. - , Alleg. 7, n. 5. - 9 Loc.cit., num.. 59. - 9 Loc. cito - 10 Tr. 8, cap. 4, num. 60. ­Gavant.~ Man. episcop., v. Litterae dimissoriae" n. 11. - __.

d) Palaus negat posse dimissorias conce­dere vi vicariatus, «nisi forte episcopusextradioecesim existat -. - Barbosa vero, Azor etGutierrez, licet in reliquis concordent, nontamen determinant quid requiratur ut epi­scopus censeatur in remotis esse.

e) Molfesius, parto 1, tr. 2, cap. 2, n. 22,negat per se l'osse; «nisi episcopus esset ab-

dietam sive diem itineris, a propria dioe­cesi d),' ut dieunt Salmant.> cum communi,etPalaus 13; ac Barbosa l' cum Azor, Re.buffo, Gutierrez, Molfesio e), etc." ex cap.Cum nu//us, de tempor. ordin. z'n 6°, ubidicitur: Episcopo autem t'n remotis agente,z'psz·us... oicarius generalis, vel sede va­cante, capz'tulum, seu z's ad quem tunctemporz'sadmz'nistratz'o spt'rz'tualt"um no­scùur jfertz'nere, dare possunt lù:entz'amordz'nandz: Probabiliter vero dìcìtEsco­bar 15 cum Joanne Andrea f), Molfesio,Marchino et Leandro, bene posse vìca­rium (ut diximus) ex peculiari licentiaepiscopi, expressa vel tacita, dimissoriasconcedere; quod confirmatur ex Glossain dict. cap., quae ait: Nz'sz' habeat (abepiscopo) speciale mandatumad hoc.

788. - Notandum 6°. Capitulum, sedevacante, olim poterat dimissorias conce­dere; ut patet ex dieto cap. Cum nu//us.- Sed hoc limitatum postea fuit a Tri­dentino 16, ubi habetur: Non liceat capz'tu­tis, sede vacante, infra annum... ordz'nandt'lz'centz'am aut lt'tteras dzmz'ssort'as.... con­cedere; nisi quis (ut ibi additur) sit arctatusad ordines intra annum illum suscìpìen­dos, ob beneficium requirens obsequiumpersonale. Aliter capitulum incurrit in­terdìctum; et vicarius illius, suspensio­nem ab officio et beneficio per annum.Necnon sie ordinatus, si fuerit in sacris,incurrit suspensionem ab exercitio ordinissuscepti ad arbitrium episcopi futuri; sivero in minoribus, privatur privilegiisclericalibus, sed hoc non ante judicis

11 Alleg. 7, n. 29.• Armendar., Addit.. ad recopi!. legumNavar., lib. l, tit. 18, leg.7, de Episc., n. 59. - 19 Loc~

cit., n. 62. - .. Tr. 27, punGt. 15, n. 8, v. Secundo. - U Loc.cit., n. 9.• bor, parto 2, lib.3, cap. 46, v. Litteras/ etcap. 45, qu. 7•• Rebuif., Prali:. benetic., parto I, tit. Formavz'cart:atus" n.47... Gutier." Canon. quaest., lib.2, cap. 17,num. 14 et seqq. - 1B'Lib. 2S, n. 402 et 403•• MolfJ1s.,parto 1, tract. 2, cap. 2, nuro. 22•• Marchin." tract. l,parto 6, cap. 3, num. 8. - Leand., tr. 6, disp. lO, qu. 3. ­Gloss.~ ad V. Non extendat. - 18 Sesso 7, de reform.,cap. IO. '

sens in partibus longinquis»; in l'raxi tamen,etiam praesente episcopo, posse de tacito ejusconsensu, et multo magis de expressa licentia.

f) Joannes Andreae, z'n cap. Cum nullus,i.j. in 6o,quamvishic ab Escobar citetur, dicittantum: «Hodie talibus vicariis datur superhis expressa potestas,ita quod etiam episcopisl'raesentibus tales licentias concedunt -.

Capitulum,sede vacan­te, quandopossit di­missoriasconcedere.

Poenaecon..travenien·tium.

Quisnamdicatur ar­ctatus adordines.

Concorda­tumNeapo­litanum.

sententiam. Ita Salmant. 1 cum Sanchez,Philiberto, Aversa et Trullench a).

Dicit autem Croix a non posse diciarctatum qui tantum est praesentatus adbeneficium, nisi quis beneficium jam ha­beat, vel jus habeat ad illud, seu vocatussito - Sed contradieunt Salmant. 8; etconsentit Barbosa 4 cum Moneta, Riccioet Garcia, asserens recte dici etiam ar­ctatum qui, ordinatus b) prima tonsura,est praesentatus ad beneficium. Et Me­rolla (apud Renzi 5) id refert decisum aS. Congregatione, etiam pro non adhuctonsurato, his verbis: Vicarz'us capt'tult~

sede vacante, infra annum potest conce­dere litteras dùm'ssorzas ad primam ton­suram et' qut' est praesentatus a patronz'skucis ad beneficùon ecciesiasticum J'un's­patronatus ipsormn, ut t'//ud ootinere va­ieat. - Recte tamen dicit Croix 6 cumGarcia, Ugolino c) et Riccio, non dici ar­ctatum eum cui aliquis vult resìgnare be­neficium requirens ordinem quo ille caret,Hicque praeterea notandum id quod ha­betur in concordato nostri regni 7 ubi: Ivz'cart' capz'tolarz' non potranno... senza t'lvoto del pz'eno capz'tolo, da darsi. .. permaggioranea dt' votz' segreti...., concederele lettere dzmz'ssonalt' a' taici.: artati perragio« dz' beneficz'o o dt' cappellania..., opure a coloro che avendo gt'à la prima

1 Tr.8, cap. 4, n. 65.. Sanch., Consìl., Iìb, 7, cap. l,dub, 28,n. 13 et 14. - Philib. Marchin., tr. I, parto 6, cap. 3,n.12etseqq. - A'lIersa,qu.B, sect, 7, v. Statul1ur. - 9 Lib. 6,parto 2, n.2258. - 9 Tr. 8, cap. 4, n. 65. -' Alleg. 7, n. 11••Moneta, de Commuto ultimar. volunt., cap. lO, n. 172 etseqq, - Ricci, Prax. aur., part.2, resol. 98, n.2. - Garcia,de, Benef., parto 5, cap. 7, n. 100. - Merol., Theol. mor.,tomo 3, disp.7, cap. 7, dub. 3.• ' Cap. l, sect. S, qu. S, i. f.­• Lib. 6, part.2, n. 2258. - Garcia, 100.cit., n. 102. - RicCI,1oc. cit., n. 3. -' Cap. 4, n. 9. - 'Loc. cit., n.66. - Sanch.,

788. a) - Trullench., lib. 6 dub. 8, n.5,quidquid dicant Salmant., non loquitur desententia judids, sed dicit clericos sic in mi­noribus constitutos, «nullo privilegio clericali,maxime in eriminalibus », gaudere.

b) Moneta,Ricciuset Garda, quidquid dicatBarbosa, loquuntur etiam de z'nz'tiando primatonsura.

C) Ugolinus non satis diligenter citatur aCroix; hoc enim non habet de Potest. ept'sc.,cap. 26, § 20, n. 5.

d) Id est: « Vicarii capitulares non pote­runt absque consensu pIeni capituli, qui obti­netur per vota seereta majoris partis, conce-

tonsura, sono presentati a qualche bene­jicz'o o cappellanza che actu requìrat cer­tum ordinem, e coll' espressa condt'sz'oneche cosi nell' uno come nell' altro caso,coluz' che chz'ede d'esser promosso, nonsta stato altre 'volte rigettato dal vescovoantecessore d). - Vide alia praescripta indieto concordato, n. 830.

Bene potest tamen capitulum, sedevacante, etiam intra annum dare litterastestimoniales alieui qui aliunde lìcentìamhabet ad ordines suscipiendos. Salmant,"cum Sanchez, Palao, Dicastillo, etc. Pro­babiliter etiam potest dare alieui lìcen­tiam ut initietur prima tonsura, eo quodtonsura non est ordo: ita Garcia e) etGallemart, apud Croix 9, qui eis adhaeretex declaratione S. Congregationis. - Idautem quod potest capitulum, sede va­cante, non potest per seipsum facere, sedper suum viearium electum. Croix lO. Etsie refert decisum a S. C. die 12 jan, 1604Pittonius 11.

Item hie notandum quod sede vacante,bene potest ordinari in tra annum quihabet dimissorias episcopi defuncti; utcommuniter dieunt Barbosa 19 cum Na­varro, Gonzalez et Henrìquez; ac Croìx-"cum Sanchez, Laymann f), Tamburinio,etc., ex declaratione S. Congregationis. ­Idem dicitur de regularibus intra annum

Consìl., lib. 7, cap. 1, dub. 26, n. 3.. Palaus, tr, 27,punct. 15, n. 8, v. Tertio.» Dicast., tr, 61de Ordine, dub, 16,n. 284. - cauem., in Trid., sesso 7, cap. 10, n. 3. - 9 Loc,cit., n. 2261.- lO Loc, cit.; n. 2266._0 11 Decìs. pro caao­nìcis, num, 829. - .. De Ollic. et Potest. epise., alleg, 7,num. 28. - Na'Var., in cap. Placuit, de poenit., disto 6,num. 168; et lib. 1, consi!. 5, de rescript•• Gansal., sup.reg.8 Cancell., gloss. 12, n. 36•• Henriq., lib. IO, cap. 22,i. f. - .. Lib. 6, parto 2, n. 2259. - Sanch., Consil., lib. 7,cap. I, dub. 26, n.2, • Tamb ....., de Ordine, cap. 8, § S, n. l.

dere litteras dimissorias laicis ratione beneficiivel capellaniae arctatis; neque iis qui, jamprima tonsura insigniti ad beneficium velcapellaniam, quae actu requirat certum ordi­nem, praesentantur, eaque expressa condi­tione, ut qui promoveri petit, nunquam ab epi­scopo antecessore rejectus sito

e) Garda, loc. cit., n. 93 et seqq., malecitatur a Croix; refellit enim hanc declara­tionem S. C. c., seu potius eam alio diversosensu intelligit, et ipse tenet ut veri,\!s, ipsamprimam tonsuram comprehendi sub prohibi­tione.

f) Laymann profecto hic citatur a Croix,

Capitulum,etiam intraannumvdattestimonia­les.

Quinampossint or­dinari, sedevacante.

782 LIB. VI. - TRACT. V. - CAP. II. - DE SACRAMENTO ORDINIS. DUB. II. - QUAE REQUIRANTUR IN ORDINANDO. 783

Alienus e­piscopus acapitulo ac­cipitlicen­tiam ordi­nandìiquos­nlUD.

atTerentibus dimissorias suorum superio­rum; bis enim bene potest capitulum li­centiam concedere ut ordinentur ab aliquoepiscopo. - Et sic etiam valent dimisso­riae concessae a capitulo, sede vacante,post annum, etiamsi sit jam ingressusnovus episcopus. Barbosa 1 cum Molina g),

Gonzalez, Fagundez, Ledesma, Quaranta,etc. - Praeterea notandum quod, licetin concilio Romano sub Benedìcto XIIIpermissum fuerit vicario capitulari postannum luctus ecclesiae concedere dimis­sorias; tamen in concordato nostri regnifacultas haec est ei sublata, nisi habeatexpressam licentiam S. C. Concilii.

Quamvis autem capitulum non possitintra annum dìmissorìas concedere; di­cunt tamen Sanchez 2, Tamburinius 8; etBarbosa 4 cum Henriquez, Quaranta, Mol­fesio, Piasecio, Fomario, etc., bene possedare alieno episcopo licentiam pontifica­lium, et pariter conferendi ordines c1eri­cis subditis ipsi episcopo, vel subditiseidem sedi vacanti, qui non a metropoli­tano nee ab episcopo viciniori, sed a Papadebent habere licentiam ordinandi; utrefert decisum Garcia apud Barbosa 5. ­

Sed huie opinioni se opponit Croix 6, di­cens obstare verba Tridentini (ut supra):Non ltceat infra annum ordinandi !t'cen­tiam aut litteras dimissorz·as-v . concedere.Gerundium enim òrdinandi dicit Croixesse activum; unde non debere applicariordinandis, sed episcopo. - At, veniaPatris Croix, docetur apluribus gram­matieae peritis, hujusmodi gerundia modosumi actìve, modo passive. Et ipsummet

1 Alleg. 7, n. 24•• Gonsal., sup. reg. 8, glosso 12,n.~. oFagunll., de 2° praec. Ecc!., lib. 8, cap. 8, n. 16.• Petr,Lellesm., de Ordine, cap. 8, concl, 4•• Quaranta, v. Capi.tulum selle vacanU, qn. lO, dub. 2. - Bened. XIII, Synod.Rom., (an. 1725), tit, 18, cap. 2. - ConcorlI. Neap., loc. cito_ li! Consìl., lib. 7, cap. Il dub, 26, nume 2. - 8, De Ordine,cap. 8, § 2, n. 9. - .. Loc. cit., D. 17; et in Trid., sesso 7,cap. lO, n. 5.. Hen ..iq., lib. lO, cap. 22, n. 3. o Qua..ant.,v. Capitulum selle vacante, qu. 11. - Molfes., parto l, tr. 2,cap. 2, D. 28. - Piasec.,J Prax. epise., parto 1, cap. 1, art. 2,

sed ex aliis; atvero, lib. 1, tr. 4} cap. 7} n. 16,ubi tractat de capituli potestate in hac ma­teria, id silentio praetermittit.

g) Molina, de Just., tr. 5, disp. 11, n. 4,utique tractat de potestate qua potitur capi­tulum, sede vacante, dimissorias concedendiin quibusdam casibus; sed, quidquid testetur

concilium pluries usurpavit gerundiumin passiva significatione; ut 7: faeultatesde promovendo a quocumque. Et hìc, ju­xta proprium sensum Tridentini, TÒ or­dinandiverius intelligendum passive; dumconcilium, post verba: non liceat capz'tu!t'sordinandi licentiam, aut litteras dimisso­rias ... concedere} addit: alicui qui benejiciioccasione arctatusfuerit, Unde illud conce­dere refert ram licentiam ordinandi, quamlitteras dimissorias subjecto alicuz~ nempeordinando.

Notandum 70• Hodie non amplius 10­

cum habet id quod dieunt Salmant. S cumMolfesio et Philiberto, nempe quod abba­tes qui possunt. suos subditos ordinare(juxta dieta n. 763) possint etiam eis con­cedere dimissorias ad suscipiendos ordi­nes a quocumque episcopo vel abbatemitrato. - Neque enim abbates mitrati,adhuc si habeant jurisdietionem quasiepìscopalem, possunt alìenos subditos or­dinare j ex decreto S. Congregationis re­lato n. 766. Neque alii episcopi quamdioecesani (ut mox videbimus) possuntregulares ordinare.

Notandum 8°. Regulares exempti de­bent habere dimissorias a praelatis suis,scilicet generalibus aut provincialibus; utdicunt Salmant.> cum Sanchez, Diana»,Philiberto et aliis communiter. Alias pee­cant mortaliter, et· suspensionem incur­runt. - Praeterea, ex decreto Clemen­tis VIII (relato in extensum apud Croìx l0)dimissoriae sunt dirigendae ad episcopumdioecesanum: nisi is sit absens, aut nonteneat ordinationem. Nec valet dicere

num, 22. - Forna..., de Ordine, cap. 5, n. 7. - çareia, deBenef., parto 5, cap. 7, n. 93. - • In Trid., sesso 7, cap. lO,n. 5. - 8 Lib. 6, parto 2, n. 2257. - 'l' Sesso 7, de reform.,cap. 11 et 12. - 8 Tr. 8, cap. 4, n. 67.. Molfes., parto l,tr. 2, cap. 2, n. 24; et cap. 17, n. 21. • Philib. Mar.chin.,tr. 1, parto 6, cap. 4, num, 17. - 11Loc. cit., num.68••Sanch., (pro hoc non citato a Salm.) Consil., Iib, 7, cap. l,dub, 20, n. 44•. Philib. Ma..chin., loc. cit., n. 2 et 3. ­Clem. VIII, decreto de die 15 Mart. 1596. - ,. Loc. cit.,num.2236.

Barbosa, non dicit ejusmodi dimissorias va·lere post ingressum novi episcopi.

h) Diana, part. 2, tr. 16, resol. 13} dicitregulares posse dimissorias habere a suispraelatis. Nec determinat quinam sint hujus­modi praelati regulares, sicut nec Sanchez.Citantur tamen simpliciter a Salmant.

Quid deabbatìbus.

Regularesexempti ac­cil'iun~ di­missorras asuis praela­tìs,

Ad quem­nam epìsco­pum dimit­tendi sìne,

Quid de fa­cultate su­scipiendiordines ex­tra tempo­ra a suo Dr..dinario tan­tum.

cum Sanchez, Laymann, Palao, etc., apudCroix l, posse dari regularibus dimisso­rias ad quemcumque episcopum, eo quodmandatum Clementis non fuit reeeptum,ut asserit Palaus; vel quia (ut putat San­chez) decretum illud valet tantum proregularibus eidem episcopo loci subjectis.Nam in cap. 3} de tempor. ordinato in 6o}

generaliter id vetatur; et praefatum de­cretum fuit novìssìme confirmatum et ìn­novatum a Benedieto XIII et XIV. (Videdieta n. 768).

A quo autem possint ordinari novt'tii?- Vide dieta n. 764 et 765 i).

Notandum 90• Si quis obtineat facuIta­

tem a Pontifice suscipiendi ordines extratempora, sed cum c1ausula a suo Ordi­nario tantum, bene potest cum istius di­missoriis ab alio ordinari. Ita Sanchez 2

cum Navarro; Mazzotta 3; et Croix 4 eumGobat. - Ratio, quia apponitur illa par-

Sanch., Consil., Iib. 7, cap. l, dub. 20, n. 44•• Laym.,Iib. 5, tr, 9, cap. 9, n.9.• Palaus, tr, 27, punct, 15, n. 8,V. Quarto• . l Lib. 6, part.2, n. 2236.- Palaus, loc. cito ­Sanch .. loc. cìt., n. 45. - Bened, XIII. bulla In supremo,§ 14, in Bullar, Rom. Mainardi. - Benell. XIV, bulla Im-

i) Quodad regulares attinet, haec notandaveniunt quae in decreto S. C. Ep. et Reg.Auctis admodum, diei 4 Novembris 1892 prae­scribuntur: « I. Firmis remanentibus con­stitutione S. Pii V diei 15 Oct. anni 1568 in­cipient. Romanus Pontifex, et declarationesa. me. Pii PP. IX, edita die 12 mens, Juniianni 1858, quibus superioribusordinum regu­larìum prohibetur ne litteras dimissorialesconcedant novitiis aut professis votorum sim­plicium triennalium, ad hoc ut titulo pau­pertatis ad sacros ordines promoveri valeant,eaedem dispositiones extenduntur etiam adinstituta votorum simplicium, ita ut horuminstitutorum superiores non possint in poste­rum literas dimissoriales concedere pro sacrisordinibus, ve! quomodocumque ad sacrosordines alumnos promovere titulo mensaecommunis vel missionis, nisi illis tantumalumnis qui vota quidem simplicia, sed per­petua jam emiserint, et proprio instituto sta­biliter aggregati fuerint; vel qui saltem pertrienniumpermanserint in votis simplicibustemporaneis, quoad ea instituta quae ultratriennium perpetuam differunt profession!em.Revocatis ad hunc effectumomnibus indultisac privilegiis jam obtentis a S. Sede, necnondispositionibus contrariis in respectivis con·stitutionibus contentis,etsi tales constitutionesfuerint a S. Sede Apostolica approbatae.II. Hinc notum sit oportet de generali regula

tieuIa tantum ne praejudicium inferaturproprio episcopo; sed minime ipse prae­judieatur quando ipsemet eoncedit dimis­sorias.

Notandum 100• Probabiliter episcopus

potest confirmare eum qui adducit dìmìs­sorias sui proprii episcopi pro tonsura.Ita Croix 5 cum Rebuffo fi. ...:. Et idemait Croix 6 cum Gobat k), si quis est di­missus ad suscipiendum subdiaconatum,cum non adhuc susceperit ordines mino­res; quia tunc censetur dimissus etiampro minoribus.

Notandum 110• Quamvis die 22 ju­

nii 1623 (apud Pittonium 7), S. Congrega­tic praeposita negotiis regni Neapolitanistatuerit nullas esse dimissorias non di­rectas certo Ordinario; tamen anno se­quenti dìe 16 Martii contrarium fuit sta­tutum per S. C. Episcoporum, nempe quodepiscopi regni Neapolitani rite possint ex-

positi nobis, -'Consil.,lib. 7, cap. 1, dub. 25,n. 2•• Nervar.,lib. l, consil. 25, de tempo ord. - • Tr. 5, di.p.6, cap. 2, § 5,quaer, 1. - • Lib. 6, parto 2, n.2242. o Gobat, tr. 8, n. 570.- • Loc. cìt., n. 2289. - • Loc. cito - , Decis. pro Epi·scopis, n. 896 et 906.

haud in posterum dispensatum irì , ut admajores ordines alumnus Congregationis vo­torum solemnium promoveatur, quin priussolemnem professionem emiserit; vel per in­tegrum triennium in votis simplicibus perse­veraverit, si alumnus instituto votorum sim­plicium sit addictus, Quodsi interdum causalegitima occurrat, cur quispiam sacros ordinessuscipiat,triennio nondum expleto,peti poteritab ApostolicaSede dispensatio,ut clericus votasolemnia nuncupare possit quamvis nonexpleverit trìennìum; quoad instituta vero vo­torum simplicium,ut vota simplicia perpetuaemittere possit, quamvis non expleto temporea respectivi instituti constitutionibus prae­scripto pro professione votorum simpliciumperpetuorum... - VI. Professi tum votorumsolemnium tum simplicium ab Ordinariis lo­corum ad sacros ordines non admittantur,nisi praeter alia a jure statuta, testimonialeslitteras exhibeant, quod saltem per annumsacrae theologiae operam dederint, si agaturde subdiaconatu j ad minus per biennium, side diaconatuj et quoad presbyteratum, saItemper triennium, praemisso tamen regulari alio­rum studiorum curriculo '.

f) RebufIus a Croix non citatur pro hocasserto} et revera illud praetermittit, Prax.}part. l} tit. Formula dimissoriarum, n. 5.

k) Gobat id non habet, tr. 8, n. 590 etseqq.; nec citatur a Croix pro hoc dieto.

Ordinanodus potestconfirmari

:~:~~~o~mittitur.

Quid dedimilSoriisnon directiaad certumepiscopum.

784 Lm. VI. - TRACT. V. - CAP. n. - DE SACRAMENTO ORDINIS. DUB. II. - QUAE REQUIRANTUR IN ORDINANDO. 785.

Examende scientia.

Probabi­lius non pc­test.

Non suffi'cit spes utpostea ad­discanto

Ini.tiandiordini busminoribussciant liQ~

guam tati·nam.

requirit ut saltem linguam latinam .ìntel­ligant. Ita in sesso23, [deriform.], cap. Il,ubi dicitur: Minores ordines iis qui saltemlatinam linguam intelligant, per tempo­rum interstz~ta, nisi aliud episcopo expe-.dire magts videretur, conferantur,

Utrum autem episcopus possù ordi­nare in minoribus clericum qui ignoratlinguam latinam, si spes St~ quod posteaaddtscet?

Affirmant Innocentius, Menochius, Tur­recremata, etc., apud Sanchez 6. - Sedmelius negant Salmant. 7; et ipse Sanchez 8

cum Navarro et Salzedo. Ratio, quìa il­lud nisi aliud episcopo videretur, veriuset communiter a DD. intelligitur tan-tum quoad interstitia, non autem quoadscientiam.

Verum non videtur improbabile eumSanchez et Rebuffo a), quod si ordinandusnon adhuc sciat linguam iatinam quan­tum oportet, sed de brevi certo speraturfore ut addiscat, tunc poterit epìscopus

. eum ordinare. Sed melius quìdem meo .judicio faciet, si non ordinabit.

2°. Pro initiandis ad steòdiaconatum et Su bd ì a­

d~aconatum requirit concilium 9, ut sint~b~l e~~:tiùteris, et hz"s quae ad ordtnem exercen .. ~~~e:::ari~

dum pertinent, mstructi. - Utrum autem::erc'ife:::~

licite possit ordinari subdiaconus, vel ad-mitti 'adbenefìcìum, qui adhuc nescit or-dinare officium divinum, sed probabiliterde brevi praesumitur instructum iri, utpromittit? Recte affirmant Sanchez 10 et

n. 3, disto 36•• • ConsiI., tib. 7, cap. 1, dub. 45, n. t8. ­• Tr. 8, cap. 5, n. 43. - • Lce ..cit., n. 14.• Navar., incap. Si quando, de rescript., except. 13, n. 7.• Sa/sedo,Ù1 Prax. crimin. Bernardi Diaz, cap. 21, noto D. - Sanch.,1oc. cit., num. 13. - • Sesso 23, de reform., cap. 13. ­'o Consil., Iib. 7, cap. 1, dub. 45, n. 6.

j) Seu potius id pIane deducitur ex reso­Iutione edita die 16Nov.1709 in Laquedonien.seu Bt'suntina Ordinationis, quae commemo­ratur in Pientina seu Ildnen. Ordinatioilisdie 8 Aug. 1733, § Ad hanc remo (Thesaur.Resolut.) Cfr. Pallottini, V. Sacramentum Or·dinis, § 2, n. 170 et 171. .

790. - a) Rebuffus, Prax. benef., parto l,t#. de Clericis, etc., n. 29, loquitur de pI"omo­

.vendo ad primam tonsuram; cum quo negatposse dispensari si omnino sit illitteratus, ad·dens: «Quod intelligeremverum in viÌ;Ìs jamaetate ingravescentibus; sed in juvene sèptemannorum potest episcopus, cum modica scien'tia isti juveni primam conferre tonsuram,

50

citur: Ex eo quod causa .sibi committitur,super omnibus quae ad causam ipsamspectare noscuntur, plenariam recipit po·

.testatem,Secunda vero sententia probabilior ne­

gato Et hanc tenent Palaus f), Mazzotta 1;Sanchez 9 cum Navarro g) et 8 cum Sà h);

et Croix s cum Diana ì)• . -:- Ratio: tumquia privilegia non extenduntur ultra ca­sum expressum; tum quia in disparatisnon fit illatio, quando facultas. data nonest cum alla necessario connexa: prout(sapienter dicit Sanchez) si episcopus datlicentiam parocho assistendi alicui matrì­monio, non ideo ìntelligìtur dare faculta­tem dispensandi in impedimento in quoipse potest. Idque tanto magis valeret, siin dimissoriis adderetur clausula: Si ta­men alias nullum tibi oosistat impedt:mentum canonicum. - Ad textum autemsupra allatum respondetur quod ibi age­batur de facultate necessaria cum dataconnexa, ut legenti patet,

niafe~s~g':~: Notandumquodordinandusdebet sem..~1~~P~eo~: per habere litteras testìmonìales ab epi­N:r baben·· scopo originis, etiamsi in aetate infantilì

e. ab illius dioecesi discesserit, saltem adtestifieandum de natalibus ac aetate; prouta S. Congregatione resolutum i) refertPater Zaccaria apud Croix 5.

790. - REQUIRITUR VO. Examen descientia.

l°. In hoc advertendum quod Triden­tinum pro initiandis ad ordines minores

, T•• 5, disp. 6, cap. 2, § 5, qu. 1. - • Consil., lib. 7,cap. 1, dub.27, n. 2. - • De Matr., Iib.8, disp. t, n. 25.-• Lib. 6, parto 2, n. 2240. - Sanch., de Matr., Ice. cito -• Lib. 6, parto 2, n. 225t. - Innoc., in cap. Q4m in cuncHs,de elect., num. 1•• Menoch., de Arbitrar. judic., Iib. 2,centur',5, caso 42q. D. 58...' Tun"ecl"., in can, Illitteratos,

s. ALPHoNsr, Opera !W1ralia. - Tom. m.

/) Palaus, loc. c#., n: 21, distinguit, etaffirmat posse, si episcopus, dimissorias con:.cedens, conscius sit iiregularitatis; si vero sitignarus impedimenti, «veriuf)censeo (inquit)non inferri indefacultatem concessam dis­pensandi '.

g) Navarrus, const'l.13, de tempor.ordinat.,n. 2, citatur a Sanchez pro casu simili; sedhunc etiam habet.

h) Sà pariter dtatur a Sanchez pro aliocasu; et hunc nostrum, V. Episcopus, n. 36,pIane omittit.

ì) Diana, parto 8, tr. 3,resol. 35,' et parto 7,tr. 2, resol. 37, sententias oppositas tantum·modo referto

Probabili·ter sufticitratihabitiode praesen­ti.

Episcopusad quem di·mittitur,ju­xta a l Lòs,potest dis·pensare abìrregutart­tate,

qu.a, sect, 7, v. Caelerum. ~ Philib. Marchin.~tr.l, parr.B,cap. 11, n. 11. - 9 Loc, cito ~ AVerSQ7 Ioc, cito - lO Loc.cìt., n.2248. - Delbene, de Immunit. eccles., cap. 12, dub. 7,sect. 9, n. 2 et 5. - RebujJ.7 Prax., parto 1, tit. Formuladimissoriarum/a n.l1.- U V. Irreguiaritasi n.n, qu. 9.­Angel., v: Irregularitas, n.84. - Armi/.} v. Irregularitas}n.81, i. f•. Henriq., lib.14, cap. 17, n. 4•. lO Tr. 29, disp. 6,punct. 7, n. 2t.

dentino, ad tollendos errores et dissidia,exigitur licentia expressa proprii Ordina­rii: Nisi de loci Ordinarii expressa licen­tta, ut dicit concilium d). - Episcopusautem bene poterit ratam habere talemordinationem, nec opus est recurri adSummum Pontificem; quia ipse potest or­dinatum absolvere a suspensione ordinissuscepti, ut concedit Tridentinum. Ha San­chez e); Salmant." cum Aversa; et Croix 10

cum Delbene et aliis, contra Rebuffum.An autem suffiezat ratihabitio sive li­

cenua praesumpta de praesenti, ad ordt:nandum clericum alienum? - Probabilemihi et aliis videtur id posse admitti,saltem sine culpa gravi.

Dubitatur 2". An epzscopus, cui dimis­soriae diriguntur,possit dispensare cumordinando super irregularitate aut alioimpedimento canonico, super quo propriusepìscopus potest dispensare?

Prima sententia affirmat: quam tenentSì1vester 11; et Angelus, Armilla ac Hen­riquez, apud Palaum 19. - Quia (ut ajunt)eo ipso quod episcopus dat licentiamalieno ordinandi, dat etiam dispensandi;cum dispensatio praemittenda sit ordi­nationi suscipientis. Idque colligunt excap. Praeterea, de olfic.jud. deleg., ubi di,

non referuntur ad casum specialis amicitiae;. sed ad opinionem quae generaliter affirmatlicitum esse ordinare cum spe ratihabitionis.

d) Locus iste Tridentini, sesso 14, de re·form., cap. 2, non videtur ad rem facere; ibieilim sermo est de Ordinario loci t'n quo ce·Iebrantur ordinationes, non vero Ioci ex quosunt ordinandi. Ceteroquin, t'bt'd., conciliumprohibet episcopotituIari ne c1ericum«absquesui proprii praelati expresso consensu autlitteris dimissoriis, ad aliquos sacros aut mi"nores' ordines, vel primam tonsuram promo·vere seu ordinare valeat '.

e) Sanchez, loc. cit., n. 17, sequitur oppo­sitam sententiam, dicens: «Episcopus nonpotest ratam habere talem ordinationem, necejus ratihabitio aliquid prodest, sed tantumPapa per litteras perinde valere hoc appro·

. bare valet '.

traneos ordinare cum dimissoriis propriiOrdinarii, licet non sint directae ad cer­tum episcopum. Hinc probabiliter dicuntMazzotta 1; et Croix 2 cum Gobat et Quin­tanadvenas, quod si quis est dimissus adcertum episcopum, qui sit designatus ingratiam ipsius ordinandi, bene poterit abalio ordines suscipere; ex regula furis 61in 6°, ubi: Quod ob gratiam alicuj1{scon­ceditur, non est in ejus dispendium retor­quendum.

Notandum 12". Ut quis ordìnetur abalieno episcopo, non requiritur ut obti­neat a proprio licentiam in scriptis; sedsatis est si constet de illa per testes velaliter. - Ita Sanchez 1), Salmant.",

789.- Sed dubitatur l°. An aliquisepiscopus possù ordinare alterius subdi­tum sine il/ius expressa licentia, sub speratihabitionis de futuro?

Affirmant Paludanus, Vìllalobosw, Dia­na b) et Ledesma, apud Salmant. '. Idqueadmittunt Trullench et alii plures, apudSanchez c), si inter episcopum ordinantem,vel ìntér initiandumet episcopum pro­prium singularis amicitia intercedat. ­Sed verius negant Sanchez 5, Bonacina 6,

Croix 7; et Salmant. 8 cum Aversa,. Phili­berto et aliis pluribus. Ratio, quia a Tri-

l) Sanchez utique istud asserit, loc. cit.,duò. 20, n. 4,' sed excipit casum quo ltalusepiscopus ultramontanum c1ericumvellet or·dinare.

789. - a) Villalobos, parto 1, tr. 11, dijJ.9,n. 8, videtur Ioqui de, ratihabitione de prae­senti.

b) Diana, pàrt. 3,. tr. 4, resol. 191, Ioqui­tur de speciali casu, quo quis habens dimis-~

sorias ut ordinetur a quocumque episcopo, t'nproprta dioeçest' ordinante, ordinatur tamenab episcopo ordinante in aliena dt'oecest',. etdicit possefieri, «cumordinandus et episcopusordinans certo scirent proprium episcopum(si hoc sciret) generaIesdimissorias conces·surum esse, et omnia rata habere '. Sed inprobatione Ioquitur generaliter de ordinantesub spe ratihabitionis.

c) Apud Sanchez, loc. cit., n.12, aHiplures

'Cap. 2, §5, quaer.l.-'Lib. 6, parto 2, n.2"..4t •. · Gobat,tr, 8, n. 599. - {Juintanadv., tr.6, sìngul, 19, n. Z.. _3 Tr. 8,cap. 4, n. 61. - Palud.• in 4, disto 17, qu.3, art. 3, v. Octa­vus (n. 28); et disto 18, qu.7, art. 2, caSo 9 (n. lO).• Petr.Ledesm., de Ordine, cap. 8, cortcI. 5, v. secundus. .. ..Tr. 8,cap. 4, n. 63,- Trull., lib. 6, dub.8, n.t4. -' Consil., lib. 7,cap. t, dub. 20,. n. 13. - • De Ordine, punet. 4, n. 28. ­• Lib. 6, parto 2, n. 2238. - • Loc. cit., n. 64•• Aversa,

Non est ne­cessarla Iì­eentia inscriptis.

Verius nonsufficit.

Ratìhabì­tio de futu­ro, juxta a­Jios, sufficitad ordinan..dum a l i e­num subdì­turno

786 LIB. VI. - TRACT. V. - CAP. II. - DE SACRAMENTO ORDINIS. DUB.· II. - QUAE REQUIRANTUR IN ORDINANDO. 787

Quaenamscire debeatinitiandussacerdotio.

Sufficit prosubdiaconospes ut bre­vi insirua·tur de ofli·cio.

Sacerdo­tes scian tnecessariaad d o c e n­dum popu­lum et mi­nistrandasacra m e n­ta,

Quid va­ìear ; mini­stranda sa­cramenta.

Salmant.": modo (intellige) interim abalio adjuvetur ad recitandum.

3°. Pro initiandis demum ad sacerdo­#um vult concilium 2, ut ipsi ad populumdocendum ea quae scire omnibus neces­sarium est ad satutem, ac administrandasacramenta, dt7igenti examine praece­dente, ùJonez' comprobentur.

791. - Sed hic quaeritur l°. Quomodointelligenda verba illa: adminz'strandasacramenta?

Palaus 8 cum Vasquez et Coninck cen­set intelligi, ut presbyterandi sciant eaquae requìruntur ad bene ministranda,non jam Poenitentiae, sed Baptismi etEucharistiae sacramenta a). - Sanchez 4

autem cum Ledesma intelligit, ut sciantquae sit materia et forma cujusque sacra­menti b). _ Sed melius ajunt Laymann c) __

et Salmant. 5 cum Aversa d), Rodriguez d)

et Philìberto'<', presbyterandum deberequidem scire ea quae spectant ad Sacri­ficium et sacramenta Baptismi ac Extre­mae Unctionis, quorum est minister: circavero sacramentum Poenitentiae non re­quìrì in eo tantam scientiam quanta estnecessaria confessario approbato.

1 Te. 8, cap. 5, n. 44. - 2 Sesso 23, d'e reform., cap. 14. ­'Tr.27, punct.B, n. 13. - Vasq., disp. 246, cap. 6, n. 54. ­Coninck, disp, 20, dub, lO, n. 103. - 4. Consdl., lib. 7, cap. L,dub.45, n.16. - Barthol, a Ledesm., Sum..de Ord. diff. 16,v. Hod';e tamen. - li Tr. 8, cap. 5, n. 44. - S. Carol.,conciI.

habita ratione aetatis, quae ostendit illum ma­gnam callere non possescientiam in illa aetate,et sub spe futuri studii illum promovere e ,

Quod quìdem Sanchez applicat scientiae re­quisìtae in minoribus ordìnìbus.

791. - a) Palaus ita sane docet, sed subdit:«Vel saltem eam scientiam quae ad mini·stranda sacramenta in genere requisita est,tametsi non habeatur illa scientiaquae requi·sita est pro sacramentorum ex offi.cio ad~ini:stratione '. - Vasquez sacramentls Bapt1sm1et Eucharistiae addit etiam Extremam Un­ctionem. - Coninck vero dicit solum: «Prae·cise tamen pro sacerdotio non est necessariailla scientia quae requiritur in confessario '.

. b) Apud Sanchez, Ledesma utique habethanc interpretationem. Sed uterque magis ..cum S. Alphonso concordat; nam Sanchezdicit requiri «ut Sacrificium illud intelligat;et sic requiritur ut bene legat contenta inMissa, et mediocriter intelli&"at, et ut h~beatmediocrem scientiam, ut pOSSlt servare nte eaquae spectant ad Missam conficiendam '. ­Ledesma pariter: « In simplici... sacerdote,

Unde infero quod quilibet simplex sa­cerdos debet habere aliqualem scientiamcirca materias magis obvias quae perti­nent ad sacramentum Poenitentiae, sal­tem pro casibus necessitatis, in quibusconfessiones excipere tenetur. Et hoc estjuxta doctrinam S. Caroli Borromaei inconcilio Mediolanensi V, ubi dictum fuitquod initiandus ad presbyteratum, circasacramentum Confessionis alz"quam (sal­tem) peritz'am habeat. Alias non videturposse a gravi culpa excusari; etenim In­nocentius XIII, in bulla Apostolz'cz' mz'nz'­sterii, confirmata a Benedicto XIII (apudBenedictum XIV6), explicando praefatumtextum concilii (ut ait praefatus Benedì­ctus XIV), nullam aliam benigniorem in­terpretationempotuit ei dare quam illumreducendo ad studium theologiae mora­lis. - Et ratio est, quia, cum sit offìciumproprium cujusque sacerdotis Poeniten­tiam ministrare in necessitate, quisquesacerdos debet scire ea quae ad tale of­ficium rite peragendum spectant; ut clareinfertur ex eo quod docet D. Thomas 7,

ubi ait: Ad hoc quod homo ordinis offi­cz'um exsequatur, oportet quod habeat tan-

Mediol. V, constitut. parto 3, v. Ab #5 qui sacerdotio. ­Innoc. XIII, brev. Apostolici minister#, § 5 (al. § 4), diei13 Maji 1723. - Bened, XIIL brev. In supremo militantis~

diei 23 septembr, 1724.. •Notific. 2, n.5. - Bened, XIV,loe. cito - 1 In 4, disto 24, qu. l, art. 3, solut. 2.

inquit, requiritur peritia ad congrue celebranodum necessaria; nempe recte distincteque le­gere ea quae in Missae offìcìo continentur;etiam apte pronunciare et accentuare, et adminus grammaticaliter intelligere; imo et ali­quanta Scripturae intelligentia in eo exigitur.Oportet insuper quod sciat sacramentorumnumerum, et quae sit debita materia et debitaforma uniuscujusque sacramenti. Ac deniquedefectus qui in Missa possunt contingere •.

c) Laymann, lib. 5, tr. 9, cap. 7, n. l, i.f,ut Coninck hic supra nota a.

d) Aversa, .qu. 3, sect. 8, v. De subdiaco·nis; Rodrigu€z, Quaest. regul., rom.1, qu. 24,art. 7; Philibertus Marchinus, tr. 1, parto 5,cap. l, num. 12, illa habent quae d.icuntur d,ePoenitentiae sacramento; sedRodnguez addltpraeterea etiam requiri in religioso ordinando,ut «sciat et intelligat necessaria et esselltialiaquae communiter scire solent sacerdotes ce·lebrantes. Vide!icet, quod septem sint Eccle­siae sacramenta, et quod conferunt gratiam,et quod in sacramento altaris continetur rea·!iter et substantiaHter corpus Christi, facta

tum de scientia quae suffidat ad hoc quodd~'rigatur z'n actu z'tNus ordùzz's: ideo talz'ssctentia requirùur z'n eo quz' ad ordinespromoueri debet.

~~~r~~q~: Benignius quidem (ut notat Natalisligiosis pro- Alexander l) agendum cum iìs qui religio­movendìs,

nem professi sunt vitae contemplativae;ut sunt Camaldulenses, Cartusiani et si­miles. Secus vero cum aliis e) qui vitamactivam profitentur; in his enim eademscientia requiritur qua egent aliì sacer­dotes: Alz'quz' (addit D. Thomas 2) ad sa­cerdotium promoventur quibus committi:tur primus actus tantum (supra CorpusChrz'stz' verum),sz'cut retigiosi....: et... talz'bussuffidt si tantum de scientia habeant quodea quae ad sacramentum perjicz'endumspectant, rite seruare possint. Alzi' autempromoventur ad actum... supra corpusChrz'stz' mysticum : unde scientia tegis z'neis esse debet, non quidem ut sciant... diffi­dies quaestiones legz's...r sed sciant qztaepopulus debetcredere et observare de lege.Et hoc quidem ex illo Malach. II,7: Labia...sacerdotis custodz'ent scz'entz'am, et legemrequz'rent ex ore ejus.

Unde concludo quod promovendi adsacerdotium non possunt tuta conscien­tia ad ordinatìonem accedere, nisi sciantsaltem unìversalìora principia, quibus sol­vant dubia saltem communiter occurren­tia proxime moribundis. Necnon tenenturdistincte scire quomodo se gerere debeantcirca moribundos, nempe : Quando possinteos absolvere? An in articulo vel peri­culo mortis, et quali periculo? An prae­sente confessario approbato? An absolutevel conditionate? Quando moribundumpossint censere dispositum ad absolutio-

1 De Ordine, cap. 3, art. 5, reg. 22, n. 9. - SIIn 4, dist.24,qu. 1, art.3,solut. 2, ad l. - , Cap. 10;· ano 1215 celebr.,ap. Labbe, tomo 13, col. 946 et 947. - , De Ordine, part.3,cap. 3, resp. 1. - 5 Man., cap. 27, n. 205.• 6 Sesso 23, dereform., cap. 4. - Garcia, de Benef., parto 7, cap. 7, n. 19.•Henriq.,lib. 10, cap. 16, n.2. -' Disp. 7, de Irregul., qu. 2,

consecratione, et quod materia est panis etvinum, et forma verba consueta.. .

e) In hoc altero distinctionis membro Na­talis Alexander loquitur de· ceteris quibus­cumque clericis,.et non solum de religiosisvitam activam profitentibus.

f) Garcia et Henriquez ita fere citantura Bonacina; ipsi tamen solurn negant esseirregulares eos qui scientia decenti carent.

nem? Quid debeant ìmponere illi si ha­beat casus vel censuras reservatas? -­Hinc consequenter episcopus, ne commu­nicet peccato illius qui petit sine taliscientia ordinari, debet, antequam ordì­net, certus fieri de tali ejus idoneitate,vel saltem quod de brevi ille addiscet;alias nescio quomodo posset esse tutusin conscientia. Tanto magis quod undi­que constat hujusmodi ordinatos, post ac­ceptum presbyteratum , omne studiumabjicere, eo quod ad nullum aliud exponidebent examen, quod erat unicus omniumsuorum studiorum scopus. - Hic etiamadvertendum id quod habetur in concilioLateranensi IV 8 (apud Habert 4), ubi di­citur: Praecipimus tam z'n. cathedralz'busquam m.: conventualz'bus ecclesùs oirosidoneos ordmar«, quos episcopi possmtcoadjutores... habere, non solum z'n prae­dicationis offido, verum etz'amz'n audz'endz'sconfessionious et poenz'tentzi'sz'njungendz's,ac caeteris quae ad salutem pertz'nent ani­marum.

Quaeritur 2°. An z'llz'tteratz' sz'nt omnz'noirregutares?

Navarrus 5 dicit inferri ex Tridentino 6

esse irregulares qui linguam latinam nonintelligunt. - Garcia autem et Henriquez,apud Bonacina 7, censent illitteratos nonesse irregulares, ita ut non peccent si inordinibus susceptis ministrent ; sed hosnon posse sine culpa gravi ordines susci­pere f).

Alli vero cum sententia communi,quam tenent Sanchez e', Bonacina 8, Tam­burìnìus 9; Salmant.w.cum Reginaldo, Ho­mobono, etc.; ac Palaus 11 cum Suarez,Toleto h), Filliuccio, Sayro h) et Avila h),.

punct. 1, n. 2. - • Loc. cit., n.2. - • Lib. lO, tr. 4, deIrreguI., cap. 12, § l, n.6.- l. Tr. 8, cap. 5, n.49.. Regin.,lib.30, tre 2, n. 36. ~ Homob.~ Exam. ecc1es., tr. 1, cap. 9,qu.45, v. f. - U Te. 29, disp.6, punct. lO, n.l. .. Suar., deCensur., disp. 51, sect.1, § De ignorantibus) n.8.,- FilZ.,tr. 19, cap. 7, n. 188; et tr. 9, cap. 4, n. 79.

. g) Sanchez, Consil., lib. 7, cap. l, dub. 45,n. 3, scribit: «Omnino illiterati, ut sint irre­gulares ad ordines minores, dicuntur qui ne·sciunt legere; respectu vero majorum ordì­num, qui nesciunt linguam in qua scripta suntea quae lecturi sunt •.

lo) Toletus, lib. l, cap. 64, n. 6, ,dicit ilHt­teratos irregulares esse; et episcopum nonposse dispensare curn penitus illitterato, qui

Illitterati,omnino ireregulares,

788 LIB. VI. - TRACT. V. - CAP. II. - DE SACRAMENTO ORDINIS. DUB. II. - QUAE REQUIRANTUR IN ORDINANDO. 789

Jure divinoet naturali.

Quomodotollaturhaec irre­gularitas.

probabilius docent quod illi qui sunt adeorudes ut ignorent etiam prima rudimentagrammaticae, ita ut nesciant praestareea quae pertinent ad ordinis exercitium(ad quod requiritur sane scientia linguaelatinae), ipsi sunt prorsus irregulares, etgraviter peccant tam ordines suscipiendoquam eos exercendo. Et ut dicunt Sal­manto l; et Bonacina 2 cum Azor i), Sua-rez i), Filliuccio i) et Reginaldo i), necetìam Papa posset cum eis dispensare;quia haec irregularitas non solum est dejure humano, sed etiam divino et natu­rali: ipsum enim jus naturale dictat nonesse admittendos ad aliquod munus quinequeunt ìllud exercere. Probatur id excan. Illitteratos, disto 36, ubi illitteratus(intellige omnz'no illz'tteratus, ut ait ibiGlossa o, nimirum quz' nunquam gram­matù:am audzvit) arcetur a· suscipiendisordinibus, pari modo ac corpore vitiatus.

~",;'t\~j~~~: Advertit autem Palaus 8 quod illa tan­eat ìrregu- tum ignorantia irregularitatem inducit,laritatem.

quae exercitium suscepti ordinis omninoimpedit. Et sic pariter Roncaglia 4 dicitesse irregularem qui debite et congruenequìt. ordinem susceptum administrare.- Advertunt etiam Anacletus 5; Holz­mann 6 et Viva 7 quod haec irregularitas,sublata causa ignorantiae, de se tollitursine dispensatione.

1 Tr. 8, cap. 5, n. 49. - SI Disp, 7, de Irregul., qu. 2,pimct. 1, n. 2", - 8 Tr. 29, disp. 6, punct, lO, n. 2. - ..Tr. 4,de Censur., qu. 7, de Irregul., cap. ult., qu.7, resp. 2.­ti Tr. 13, de Censur., disto 3, n. 26. - 8 De Poenis eccl.,n.867. - • De Censur., qu, 9, art. 4, n. 12. _. In 4, dist.24,qu. l, art. S, solut.2. -' De Ordine, cap. S, art. S, rer;.22,

scilicet legere nesciat. Deinde varios gradusscientiae requirit ad diversos ordines. - Say­rus vero, de Censur., Iib, 6, cap. 13, n. 5,dìcìt irregularem esse illitteratum «qui latinelegere et scribere nescit,aut qui linguam lati­nam arte ve! usu non didicit•. - Avila de­nique, parto 7, disp.4, dub. l, dicit penitusìllitteratnm irregularem esse. .. .

i) Auctores isti a Bonacinaallegantur prosententia quae negat Summum Pontìfìcempossedispensare cumpenitus illitterato,ut eosordines suscipiat qUl ad sui exercitium etusum requirunt scientiam qua caret promo­vendus. At sane Azor, parto 2, lib. 6, cap. 6,qu.4 et 5,loquitur dumtaxat d·e promotionead beneficium. - Suarez vero, loc. cit., n. 11;Filliuccius,tr. 19, cap.7, n.l!ì2,loquentes deeis quae jure divino et naturali requiruntur,àistinguunt, et negant Papam posse dispen-

QuaerìturB", An t'n regularz'bus ortù­nandis mz'nor requiratur sdentt'a quam znsaecularz'bus? - Pro iis qui sunt addictiad vitam contemplatzvam, prout sunt Ca­maldulenses (ut diximus), Cartusiani etsimiles, commune est inter doctores suf­ficere quod isti sciant legere et canere,ac ea quae pertinent ad Sacrificium: utdocet D. Thomas 8, dicens quod in reli­giosis qui ordinantur ad altare satis estscientia qua possint servare ea quae adSacrificium spectant. Et idem asseruntNatalis Alexander 9, Escobar 10 et aliipassim.

Difficultas est: an idem dici ualeat proreligiosis aliorum ordinum, qui sunt advitam actruam insti'tuti?

Negat Ledesma k), ubi dicit eamdemscientiam requiri in. religiosis quam insaecularibus; imomajorem, quia religiosifrequentius assumuntur ad ministeria pro­ximorum: idque probabile putatEscobar 11.

- Sed communissime affìrmant Salmant.wcum Soto l) et Philìberto; ac Barbosa18 cumSilvestro m), Graffio, Henriquez, Miranda,etc.; ac pariter probabile putant Escobar 14

et Diana 15. Ratio: tum quia regulares com­muniter ordinantur tantum ad chorumet altare; tum quia, si alia ignorent, pos­sunt postea ex sociis ea addiscere. Et abhac sententia non dissentit (ut vidimus)

D. 9. - 10 Lib. 23, n. 296.- 11 Loc. cito - 151 Loc. cìt., n. 47. ­Pl#lib. Marchin., tr, l, parto S, cap. 1, n. 9. -,. Alleg. 46,n. 14. • GraJf., Deeis, aur., parto 2, lib. 1, cap. 11, n. 26;et parto l, lib. a, cap. 2, n. 24, et cap. S, n. 10.• Henriq.,Iib, lO, cap. 16, n.2.. Miranda} Man., tomo2, qu, 8, art. 7,conci. 1. - 14 Lib. 23, n. 295. - .. Parto 2, tr, 16, resol, 29.

sare relate ad usum ordinis, sed aflìrmantposse, scilicetvalide,quoad receptionem ordì­nis, - Et huic distinctioni videtur accedereReginaldus, loc. cit., n. 37. .

j) Glossa dicit: Illitteratos, «scìlìcet peni­tus •. Quodquidem Bonacinainterpretatur deeo «qui nunquam grammatìcam-audìvìt s ;

quamvis ipsi Glossae hanc suam interpreta­tionem tribuat,

k)Petrus deLedesmaita citaturab Escobar;sed, de Ordino Sacr., cap. 7, conci. 4, V. f"non distinguit re1igiosos contemplativos abaliis;et absoluterequirit majoremscientiaminreligiosis quam in saecularibus. .

I) Sotus,in 4, dist. 25, qu.l,art. 4, conci.3,loquitur de religiosis qui. «animarum curamnon habent •.

m) Silvester, V. Clericus II, n. l, loquiturde monachis.

Minorscien­da requìsì­ta in reli·giosis con­templati­viso

Itemin re­ligiosis vì­tam a c t i­vam agen­tibus.

Episcopuspotest, nontenetur, e·xaminarereligiosos.

Teneturper se velper alias,ordinandosexaminare.

Limitatio.

D. Thomas, dum praefatam doctrinamtradens, generaliter loquitur de religiosis.

Id autem quod ait Barbosa cum ali­quibus, nempe quod possint ordinari re­gulares, etiamsi quodammodo deficiantin lingua latina, non audeo approbare.Nam si in saecularibus initiandis tantumad ordines minores requirit Tridentinumquod saltem linguam latinam intelligant;quomodo regulares ordinari poterunt adsacerdotium, adhuc in lingua latina defì­cientes? - Praeterea, addunt Salmant. l

cum Rodriguez n) et Henriquez n), pariterac pro religiosis, sufficere pro saeculari­bus sacristis, cantoribus et similibus, utsciant tantum legere, canere et exsequiministeria ordinis. An autem haec do­ctrina sitvere et generaliter probabilis,nec audeo asserere: sapientibus me re­mitto.

792. - Hic autem advertendum 1.0 quodepiscopus potest quidem sine examine re­Ugiososordinare, acquiescendo testimoniosuorum praelatorum.

Sed bene etiam potest, si velit, eos exa­minare j ut recte dicunt Escobar a, Maz­zotta 8 j et Salmant. 4 cum Aversa, Mi­randa, etc. Et de hoc non est ampliusdubitandum post bullam Benedicti XIV(allatam num. 768, v. Haec omnia), ubistatutum fuit regulares examinandos esseab episcopo ordinante.

Advertendum 2.0 pro omnibus initian­dis, quod episcopus tenetur per se velper alios eosexaminare: nisi aliunde sitcertus de ipsorum idoneitate per propriamnotitiam vel per communem opinionem.Ita recte etìam Salmant. 5 cum eisdemauctoribus citatis.

Ex omnibus autem praedictis insuperadvertendum quod, esto episcopus !icitepossit petentes ordinare, si eam afferantscientiam quam Tridentinum requirit; per

Barbosa, allego 46, n• .14; - Tr. 8, cap. 5, n. 47. -• Lib, 23, n. 299. - I Tr. 5, disp. 6, cap. 2, § 6, n. S. -• Loc, cit., n. 46. - Awrsa, qu. S, sect. 8, v. Ila 61iam••

n) Rodriguez,Quaest.regul., tom.l,qu. 24,art, 7,' Henriquez, lib. lO, cap. 16, v. f,,' etlib. 14, cap. 8, n. 11, non loquuntur de hujus­modi cantoribus, sacristis, etc. Sed Salmant.eos citant his generalibus verbis dumtal:at:«Videantur Henriq... et Rodrig. '.

hoc tamen non ideo ei prohibetur quo­minus majorem exìgat scientiam a suissubditis (nam pro alienis aliter sentìen­dum), maxime si illi ordinentur ad ec­clesiam alicujus amplae civitatis. Quiaconcilium in iis quae circa scientiam prae­scripsit,tantum voluit modum ponereepiscopis, ne promoverent aliquem scien­tia praescripta carentem; non vero pro­hibuit quin episcopi majorem scientiamrequirant, nisi necessitas loci aliud omninopostularet. - Hìnc sapientissime D. Fa­britius de Capua, archìepìscopus Salerni­tanus(dignus perpetua memoria ob zelumin clero reformando) nullum ad sacerdo­tium admittebat, nisi prius eum rigorosoexamine, etiam ad confessiones audiendasidoneum dignosceret. Utinam hujus prae­sulis exemplum omnes sectarentur! Nonquidem invenirentur tot sacerdotes inu­tiles, imo et Ecclesiae perniciosi, quia exeo quod tales rudes sunt, studium fasti­diunt, et ideo in otio marcescentes advitia relaxantur. .

Hìc etìam obiter advertendum quod expluribus decretis S. C. Concilii (apud Be­nedictum XIV 6) episcopus de novo as­sumptus ad episcopatum, ex justa causabene potest examinare parochos, etiamregulares: ex quo infertur quod tantomagis potest examinare confessarios noncuratos.

REQUIRITUR VIo. Titulus sustentationis.- Sed de hoc vide dicenda in § II, exn.813.

798. - REQUIRITUR VIIO. Ut z'nferiorordo ante superiorem suscipiatur: et ali­ter faciens, non solum graviter peccabit,sed etiam incurret suspensionem ab exer­citio ordinis suscepti quousque episcopusdispenset a), ex cap. unic., decierico persalt. prom. Qui autem susciperet ordinesminores ante tonsuram, peccabit etiam

Miranda, tomo1, qu, 39, art. 4, I, f.; et tom.. 2, qu,8, ax:t. 7,conci. l, i. f. "" • Loc, cit., num.46. - • Notif.9, num.16.Cfr. Paliottini, v. Episcopus, § lO, n. 78 etS!'Clq.

793. - a) Haee·suspensionon ampliusvigetpost constitutionem Apostolicae Sedis. Rema­net tamen impedimentum, vi cujus quilibetordinatus per saltum, non potest sine gravireatu, neque in ordine suscepto ministrare,neque ad superiorem ordinem ascendere,nee

Episcopuspotest ~a­

jerem seren­tiam exìge­re a pro­priis subdì­tis.

Novusepi.scopus, exjusta causa,potest exa­minare pa­rochos etc'o D fessa­rìes,

Titntusaustentatìo­nis.

Ordinesnon sllsci·piendi perSaltum.

790 LIB. VI. - TRACT. V. - CAP. II. - DE SACRAMENTO ORDINIS. DUB. II. - QUAE REQUIRANTUR IN ORDINANDO. 791

Episcopa­tus Invali­dusante sa­cerdotium.

Tempusdebitumpro ordini­bus majori·bus.

Pro mino­rìbus,

mortaliter, sed non incurret suspensio­nem. Ita Sanchez bj et Bonacina b).

Si vero quis susciperet episcopatumante sacerdotium, invalide susciperet; utdocent Suarez, Sanchez et alii comrnuni­ter, apud Salmant.", - Si autem quis su­sciperet sacerdotium ante alios ordinesposset quidem episcopus fieri, et validehic suum munus exerceret; non tamenlicite, ante susceptionem ordinis omissi.

794. - REQUIRITUR VIIIo. Ut ordineturtempore debt'to. - Ordines mafores con­ferri possunt tantum in sabbatis quatuortemporum, sabbato ante dominicam Pas­sionis et sabbato sancto. Ordines autemminores dari possunt in quolibet festo(modo sit de praecepto, ut explicavit Pon­tificale Romanum) si conferantur uni veiduobus, ut habetur in cap. De eo, de tem­por. ordin., ubi dicitur: Lidtum est epi­scopis, dominicz's et alzi's festz'vz's diebusunum aut duos ad minores ordines P1'O­

movere.Utrum autem hceat ordinare plures

quam duos? - Negat Martinus a S. jo­seph. - Sed communiter affirmant docto-

Suar., de Censur., disp, 31, sect. 1, susp, 9, i. ..Sanch., Consìl., lib. 7, cap. 1, dub. 14, n. 8. ~ 1 Tr.8, cap. 1,n. 40. - Mart. a S. Jos., Aviso de confesores, tìb. 1, deOrdine, tr. 5, n. 2. - 9 Consil., lib.7, cap. t, dub 52, n. 8.­Tnnoc., in cap. De eo, 'de tempo ordino - Tabìen., v. Or~

~o II, n. 4, qu.3.. Armitt., v. Ordo, n. 7. _ Henriq.,Iib, 10, cap. 12, n. 2•• Rebuff., Prax., in reg-, Cancello 23,§ Item de cìericis, v. Statuta tempora~,etv. Et mcnores, _Praepos., in can, Quod a patribus~ num. 4, disto 75. _Turrecr., Ìn ,can. Quod a patribus~ n. 2,., disto 75. _ 3 Tr. 8,cap. 4, n. 78. -' Cap. 1, sect. 5, qu. 8. - Si/vest., v. Ordo II,

praetermissum aceipere, nisi necessariam im­petraverit dispensationem. Hanc episcopi pos­su?~ conced~re iis qui in ordine suscepto non~m1Strav:ennt; solus vero Papa, iis qui mi·mstravennt.

b) Sanchez, Consil., lib. 7, cap.1, dub.14,n. 2; Bonaeina, de Ordine, punct. S, n. 11,haec non habent de eo qui minores .ordinesreeiperet ante tonsuram.

. 794. - a) G:ranado,de Sacr.,Ordin., tr. 2,dISP· 3, n. 1, Id refert ex aliis, quos profectonon reprobat.

b~ Fagnanus, in .cap. D~ eo,de tempo ordin.,n?n lta teI!-et, sed d1stmgU!t: «Aut episcopus...d1e venens (n. 31), habet publicam ordina­tionem, in eaque publice confert quatuor mi­nores ord~nes: Et hoc: arbitror non potuisseconsuetudme mtroduCl, quamvis eam obser­vantes a poenis a sacris canonibus infiietissint excusandi... Aut episcopus (n. 34) dieto

res: modo generalis ordinatio fieri nonvideatur. Ita Sanchez 2 cum Innocentio,Tabiena, Armilla, Henriquez, Rebuffo,Praeposito, Turrecremata, etc.; Salmant."curo Granado a),. Renzi 4 cum Silvestro,Palao, Bassaeo, Quintanadvenas; ac Dia­na 5 cum aliis; et Glossa in dict. cap. Deeo, V. Ad duos, ubi dicit: Numquz'd plu­res? utique, dummodo non videatur ge­neralis ordinatio, Ratio est, quia verbatextus non sunt apposita taxative, sedexemplificative.

Praeterea dicunt Fagnanus b) cum Ho­stiensi b), Barbosa 5; Palaus 7 cum Henri­quez; Salmant." cum Granada a) ,. et Lay­mann 9, cum declaratione S. Congregatìo­nis (apud Patrem Zaccaria, in adnotat. adCroix lO), ordines minores posse conferrietiam publice c) in feria sexta ante sabba­tum generalis ordinationis (et etiam feria.quarta' quatuor temporum, ut addit Lay­mann), modo adsit consuetudo: quam te­stantur Palaus, Saimant. et Barbosa11 cumaliis, jam esse receptam. - Epz'scopz' con­secratio potest fieri quovis die dominico 12.Et Diana 13 addit ex Pontificali .posse

qu. 6, v. Secundum, - Palaus, tr.27, punct.13, n. 2. ~ Bass.,v. Ordo IV, n.4. - Qm"ntan., Breve, instruccion de Orde­nantes, parto 3, § 4, n. 10. - 5 Parto 2, tr. 16, resol, 28;et parto 10, tr. 11, resol, 66. - • Alleg. 11, num. 21. ­'l Tr. 27, punct. lR, n. 2.. Henriq., lib. 10, cap. 12, n. 2.- 5 Loc, cìr., num, 78. - s Lib.5, tr.9, cap. 8, num. 1.­10Lib. 6, parto 2, num, 2290. - Laym., tec. cit., num. 1,i. f. - Palaus, loe. cito - Salmant., loc. cito - U Loc, cìt.,n. 21. _ll! Can. Ordz'nationes 1, et can, Quod die 5,junctaGlossa ad verbo Sacerdotum, disto 75. - 18 Parto 12, tr. l,reso!. 62.

die veneris, confert minores ordines non permodum tenentis generales ordinationes, sedprivatim in sua cappella vel etiam in secretasacristia, et supposita necessitate vel utilitateecc1esiarum...; et arbitror dictam consuetudi­nem legitime praescriptam excusare, neduma poena, sed etiam a culpa •. - Hostiensisvero, a Fagnano adductus pro hoc alterodistinctionis membro, de his omnino silet incap. Consultationi, de tempo ordin., n.4.

c) Quidam ex allatis auctoribus innuunttantum valere etiam pro publiea ordinatione,eo quod absque ulla restrictione toquuntur:et sunt Barbosa, Palaus, Heuriquez, Salmant.,Laymann. - Praeterea dec1aratio S. C. c.,quae refertur ex Zaccaria, dieit quidem «con·suetudinem immemorabilem tolerari posse .;sed addit expedire ut episcopusse conformetPontificali Romano. Et habetur in ThesauroResol. S. C. C. in Portalegren., 13April.1720.

Pro primatonsura.

Temporuminterstitia.

Ab unominore adalium.

etìam in natalitiis Apostolorum conferri.- Prima autem tonsura quolibet die etIoeo d) conferri potest. Concina l et San­chez 2.

795. - REQUlRITUR IXo. Ut ordineturper debita temporum interstùia, quae sicservanda sunt:

1G. Ut ascendatur ab uno ordine mz:nere ad aHum, requiritur aliquod tempus:quod autem a Tridentino non fuit deter­minatum. Sed in hoc bene potest epìsco­pus cum causa dispensare; dum in con­cilio 3 sic habetur: Mz'nores ordines... pertemporum z'nterstzUa, nz'sz' aliud episcopoexpedire magis uideretur, conferantur. ­justae causae dispensandi videntur esse(ut aìt Escobar 4) vita solitaria Cartusia­norum, ex declaratione S. Congregationis;item aetas ordinandi nimis provecta, causastudii, et arctatio beneficii recepti vei re­cipiendi.

Quale vero intervallum intercederedebeat inter unumet alterum ordinemminorem? - Majolus et Ugolinus (apudBarbosa 5) putant sufficere intervallum deuna ordinatione generali ad aliamo - SedSorbo et Campanile ibidem 6 dicunt suf­ficere de uno festo ad aliud. - Meritoautem dicit Barbosa 7 cum Miranda a),

etc., quod, licet episcopus possit dispen­sare in hoc ex quacumque causa, lauda­bilius tamen aget si abstinebit a tali dis­pensatìone,

Praeterea dicunt Silvester 8; ac Rebuf­fus, Henriquez, Campanile, apud Barbosa 9;et decisum refert ibidem Armendariz b),

non licere conferre tonsuram simul cumaliquo ordine minori (nisi adsit alicubiconsuetudo). - Sed probabilius videtur

I De Ordine, cap. 4, n. 13. - 51 ConsiI., lib. 7, cap. 1,dub. 52, n. 1. - 3 Sess.23, de reform., cap. 11. - "Lib. 23,n. 443. - Majol., 1ib. 3, cap. 24, n. 13 (edit. Rom. 1619).•Ugol.~ de Potest. epise., cap. 26, § 27, n.4. - 5 In Trident.,sess.23, cap. 11, n. 4. - Sorbo, Privi!. Mendic., V. Ordinessacri~ § Et sic bene. ~ Campan.~ Diversor. juris, rubr. 6,cap. 3, n. 13. - 6 Ibid. Barbosa, loe. cit, - 'l' Loc. cit., n. 5.-

d) Coneina et Sanchez loquuntur de tem­pore; quamvis dub. SO, n. 1, Sanchez dicatordines minores posse conferri ubi volueritepiscopus; quod sane et potiori ratione detonsura dicendum est.

795. - a) Barbosa ita tenet, sed cum haclimitatione: «Nisi immineret necessitas vel

oppositum, cum probabilius tonsura nonsit ordo.

2°. Ut a minoribus ascendatur ad sub­dzaconatum, requiritur spatium anni; exTridentino lO, ubi: Ri' vero, nonm'sz'postannum a susceptione postremi gradusmz'norum ordinum, ad sacros ordmes pro­moveantur: m'sz' necessitas aut ecclesiaeuHlz'tas, judt'do epz'scopz~ aHudexposcat.- Ecclesiae, id est ecclesiae cui adscri­bitur; ut patet ex Tridentino 11. Utz'lz'tasautem intelligitur illa quae quomodolibetconducit ad bonum ecclesiae; ut ajuntSalmant.P, - Qui autem susciperet sub­diaconatum ante annum sìne dispensa­tione graviter peccaret, sed nullam incur­reret censuram. Vide Salmant.w,

3°. Ut autem ascendatur a subdìaco­natu ad diaconatum , etiam requiriturspatium anni: ad quod tamen dispensan­dum (ut recte ait Croix 14) non requiri­tur necessitas vel utilitas ecclèsìae. Sedsufficit quaevis rationabilis causa juxtajudicium episcopi, ut patet ex eodem Tri­dentino 15, ubi: Promoti ad sacrum sub­dzaconatus ordz'nem, sz'per annum saltemÙZ eo non sz'nt uersati, ad alHorem gra­dum, m'si alzud episcopo vùieatur, ascen­dere non permlttantur.

4°. Ut demum ascendatur a diaconatuad sacerdotium, ad minus requiritur spa­tium anni: adque hujus temporis dispen­sationem non suffìcit ecclesiae utilitas,sed etiam requiritur necessitas; ex eodemconcilio 15, ubi: Qut' ad presbyteratus or-dinemassumuntur , hi sint quz:.. ùz dza-conatu ad mznus annum z'ntegrum, msz'obecclesùze utz/z'tatem ac necesst'tatem (nota)alz'ud epz'scopo vzderetur, mznz'straverz'nt.

• V. Ordo II, qu. 7. - Rebu/f., in reg. 23 Cancell., v. Itemcapiens. . Henriq., lib. lO, cap. 11, num. 4•• Campan.,Ioe. cit., cap. 2, n. 20, v. Ex his. - S In Trident., sess..23,cap.1i, n. 6. _10 Loc. cito -l1Loc. cit., cap. 13. _ll!Tr. 8,cap. 4, num. 88. - ~ Loc. cit., num. 87. - 14 Lib. 6, part.2,num. 2m. - .. Sesso 23, de reform., cap. 1.3. - "Loc. cit.,cap. 1.4.

alia urgens causa ei bene visa '. - Mirandavero, quem quidem eitat Barbosa, negat solurnin Man., tom.l, qu. 38, art. 8, conci.1, requiricausam multum necessariam; et ait quam·cumque causam satis esse ad dispensandumin interstitiis.

b) Armendariz, lib. 1, tit.18) lego 7, de

A minori·bus ad aub­d i a con a­tum.

A subdia­conatu add i a c o n a­tum.

A diaco­natu ad sa­cerdotium.

792 LIB. VI. - TRACT. V. - CAP. II. - DE SACRAMENTO ORDINIS. DUB. II. - QUAE REQUIRANTUR IN ORDINANDO. 793

Poenae o­lim sancì..tae contrarecipientesduos ordi..nes sacroseodem die.

796. - Praeterea notandum quod illequi eodem die duos ordines sacros excì­peret, non solum graviter peccaret contrapraeceptum Tridentini \ ubi: Duo sacriordines non eodem die, etiam regularzòus}conferantur, privilegti"s ac indultz"s quz~

busois concessis non obstantzòus. Sedetiam incurreret suspensionem ab illorumexercitio a)} et in irregularitatem incide­ret ; ut patet ex cap. Innotuit, de eo quz'furtiue, etc., et cap. Lùteras, de tempo or­din. - Hinc dicitur in citato cap. Litte­ras quod si quis in sabbato susciperetunum sacrum ordinem et alium in domi­nica, continuato jejunio, id est nulla coenafacta, etiam suspensionem incurreret; tuncenim (ut ait textus) ex fictione canonica,vespera sabbati et mane dominicae prouno die computantur. Secus vero, si je­junium non fuerit continuatum.

Ex quo probabiliter infert Renzi 2 cumNicolio b)} quod si quis obtinuerit indul­tum suscìpiendi ordines sacros in tribusdiebus festivis, poterit, soluto jejunio insabbato ordinationis, suscipere unum, etalium in dominica sequenti: idque de ci­sum .refert a S. Congregatione, die 24 ju­Iii 1662.

Praeterea inferunt etiam probabìliter

1 Sess.23, de reform.,cap.13.- 9 Cap.1, sect.B, qu, 7.­S Consit., Iib. 7. cap. 1, dub, 51, nume 4. - 4 Lib. 5, tr. 9,cap. 8, n. 5. - • Lìb. 23, n. 433. - Villal., parto l, tr, 11,ditr. 13, n. 3.. Leand., tr, 6, disp. 11, qu, 8. - Silvest.,V. Ordo II, qu. 6.. Henriq., lib. lO. cap. 12. n.2. - •Lib. 6,parto 2, n. 2291. - Sanch.} Ioe. cit., n. 4. - ., Loc. cit..,D. 5. - Silvest' l Ioe. cit., qu. 6, v. ·Primum• .. Tab"en.}v. Ordo II, n. 4, qu. 3. - 8 Lib. 23, n. 436. - Marchin.,tr. 1, parto 7,cap. 5, n. 9. - Leand., disp. 11, qu. 9. -

Epz·sc., n. 57, male citatur a Barbosa; nonenim loquitur de prima tonsura cum aliquominori ordine conferenda.. 796. - a) Poenae istae post constitùtionem

Apostolz'cae Sedz's non amplius vigent. Eva­nescunt igitur dubium 1 et 2, quae ponunturinfra a S. Alphonso.

b)Nicolius,Lucubrat. utriusq. jur., parto2,lz'b. 1, #t. 11, .n. 3} V. Super illo decreto} hocvidetur innuere a contrario; negat enim posse .ad diaconatum promoveri dominica imme­diate sequenti, continuato jejunio, eum quitale obtinuit indultum, et sabbato ad subdia­conatum promotus fuerit. Et pro hac sententiaaffert dec1arationem S. C. C., quae reperituretiam apud Pallottini, V. Sacramentum. Or­dinis, § 5, n. 13. At ipse Renzi ;ù.iam affert,« quam penes m~ authenticam habui», inquit,

Sanchez 8, Laymann s, Escobar 5 cumSuarez c)} Majolo o, Villalobos et Lean­dro; ac Silvester, Henriquez, etc., apudCroix 6, quod si episcopus propter infirrni­tatem vel aliam causam non possit ordì­nationem in sabbato exercere aut eamabsolvere, poterit illam continuare in do­minica: modo (ut ajunt) continuetur jeju­nium tam ex parte initiandi quam ex parteepiscopi, ut recte addit Sanchez. Ad hocautem non quidem requiritur jejuniumnaturale (ut aliqui improbabilitersentiunt),sed sufficit ecclesiasticum, quia textus dehoc clare loquitur; ut recte dicunt San­chez" cum Silvestro et Tabiena ; et Esco­bar 8 cum Marchino et Leandro.

Sed hic dubitatur 1°. An suspensz'opraedicta sz't latae sententiae?

Negant Diana d)} et Villalobos apudEscobar". - Sed recte affirmant Navar­rus lO; Bonacina 11 cum Suarez, Sayro, Mol­fesio, Turriano, Marchino, etc. Idque patetex dicto cap. Lstteras, ubì sic dicitur: Abexsecutione officti'sacerdotalis tamdiu uo­lumus manere suspensumJ donec de modisponatur. Haec tamen suspensìo incur­ritur tantum ab ultimo ordine suscepto,ut bene infert ex praefatis verbìs Esco­bar 12 cum Suarez; Sayro et. Molfesio.

Villal., parto l, tr. 18, "ditr. 11, n.7.. B Loc. cit., n.448.­lO Man., cap. 25, n. 71. • U Disp. 3, de Suspens., punct, 5,§ l, n. 4; et disp, 3, deSuspens. in'part., qu. l, punct.4,§ l. - Suar., disp. 31, sect, 1, susp. 8, n. 41.. Sayr., deCensur., lib. 4, cap. 14, a n. 23. - MQlfes., parto l, tr. 2,cap. 18, n. 9. - Turr., deCensur., lib. 5, disp.46, dub. l,v. Sexta suspensio. - Marchin., 1oc. cit., cap. 1, n. 2. ­" Loe. cit., n.450. - Suar., 1oc. eit.. Sayr., 1oc. cit., n.24. ­Mol/es., 1oc. cito

qua decernitur quemdam, qui tale indultumhabebat, rite ordinatum fuisse sabbato quatuortemporum ad subdiaconatum; proxima autemdie dominica, ad diaconatum; subsequentivero altera die dominica, ad sacerdotium.

c) Suarez, de Censur.} disp. 31, sect. 1,susp.8} quod ad prll.esens attinet, affert tan­tum asserti ra,tionem, scilicet: vesperam sab­bati et mane dominicae reputari unum diem,si continuetur jejunium. - Majolus vero, /t'b. 3,cap. 24, n. 10 et 11, disjunctive loquitur, etvidetur concedere id posse fieri, sive jeju·nium sabbati producatur in dominicam, sivetanta sit ordinandorummultitudo, ut sabbatoomnibus satisfieri non possit.

d) Diana, parto5, tr.10} resol.36}quamvisab Escobar citetur, utramque sententiam dum­taxat recitative habet.

Dubitatur 2°. An qui susdpz't duos or­dines sacros, non seruatis z'nterstz'tti"s}suspensionem incurrat? - Respondetur:

Qui ordinatur continuatis diebus extratempora, incurrit quidem suspensionem,ex bullis Sixti V et Clementis VIII. Proutincurrit etiam qui ordinatur sine litterisdimissoriis, vel ante legitimam aetatem.Vide Tamburinium l. - Qui vero ordi­natur diversis diebus, nonservatis inter­stitiis, sed legitimis temporibus, peccaretquidem graviter e)} sed suspensionem pro­babilius non ìncurrìt; ut dicunt Bona­cina 9, Barbosa 8, Croìx s: Renzi 5 cumSuarez; Tamburinius 6 cum Palao; Sal­manto 7 cum Trullench; et Escobar ? cumNavarrò, Villalobos, Marchirio, etc.; etCabassutius", cum Navarro et Sayro (con­tra Diana lO). Licet enim Sixtus V in qua­dam Extravaganti poenarn suspensionisimposuerit, tamen illa, respectu ad no­strum casum, sublata fuit a Clemente VIII,ut refert Tamburinius 11.

e~~1~~~e~ 797. - Qui autem eadem die suscipe­~~:~o~~,:; ret quatuor ordines mìnores una cum~~diaeona. subdiaconatu, etiam peccaret graviter;

Sixtus V; bulla Sanctusn. et salutare (quae tamen aClemente VIII, bulla Romanum Pontificem, ad limite.Trid. reducta est). - 1 .Lìb, 7, de Ordine, cap. 11, § l,nume 3. - I De Ordine, punct. 5, nume 53. - 3 In Trid.',sess.23, cap. 13, nume 11. - ..Lib. 6, parto 2, nume 2302..­5 Cap. 1, sect, 5, qu, 1. - Suar' l disp. 81, sect. 1, susp, 8,n. 43. - • Lib. 7, deOrdine, cap. 11, § l, n. 2. - Pataus,tr, 29, disp. 4,' punct, lO, § l, n. 8, v. Ob 'IÌiolationem. ­, Tr.8, cap. 4, num.87. - Trull., lib.6, dub.9, num. 10.-• Lib. 23, n.455et 457.. Navar., Consil. 4, detempo ordino .Villal., parto l, tr. 11, ditr. 12, num. 2.- Marchtn" tr. 1,part".7, cap. 2, D. 12. - B Lib. 3, cap. 16, n. 12.. Navar.,1oc.. ci~.. Sayr., deeis. 56, lib. l, tit. 7.- 10 Parto 4,tract. 2,

e) Plures ex auctoribus citatis omittuntquaesitum an sit mortale.

797 - a) Vasquez, dz'sp. 246} cap.5} n. 46}dicit utique Tridentinum, loc. cit., cap. 13}solum prohibere ne duo ordines sacri eodem.die ulIi conferantur; et pro hoc citatur a Sal·mant., loc. cz't., n. 80. Deinde, n. 47, negatcap. 2, de eo quz'fur#ve intelligendum essede receptione ordinum minorum cum subdia·conatu eodem die. - Fatendum tamen estTridentinum, cap.ll} inhibuisse ne c nonnisipost annum a susceptione postremi gradusminorum ordinum, ad sacros ordines promo­veantur, nisi· necessitas aut ecc1esiae utilitas,judigo episcopi aliud exposcat».

b) Silvester id innuere videtur, V. ardo II,qu. 7,. negat enim posse primam tonsuramet minores ordines simul conferri, nisi adsit

ut habetur ex cap. 2} de eo quz' furtiue,etc., ubi dicitur: Quatuor minores ordz'nescontztlz"stz~ quzòus non contentus subdza­conatum etzam temerario ausu recepit .....Mandamus quatenus eum z'n minortòusdumtaxat celebrare permùtas. - Dicitautem Vasquez a) apud Salmant. a)} prae­fatum textum fuisse revocatum ex Tri­dentino a)} ubi concilium tantum inhibuitduos sacros ordines simul conferri. Sedhaec doctrina communiter non recipitur;nam concilium id praescribendo, textumnon revocavit, sed illum in suo vigorereliquit.

At hic dubitatur l°. An ab hac proht:bz'tz"one excuset consuetudo contraria, sialicubi vigeret?

Negant Silvester b)} Toletus, Regìnal­dus, etc., apud Escobar 12. - Sed veriusaffirmant Navarrus 18, SuarezP, qui affertde hoc decretum S. Congregationis c),'

Holzmann 15; Salmant. 16 cum Villalobos,Marchino, .Leandro, etc.; ac Escobar d)

cum S. Antonino e), Sayro, Molfesio, Ro­driguez et Miranda f). Quia hujusmodiconsuetudo nullibi videtur reprobata.

resol, 55. - Sfxtus V..constit. Sanctum et salutare..de die.5 Januar. 1588, inBullar, Rom. Mainar.di. - Clem. VIII,bulla Romanum Pontijicem, de die 28 Februar. 1596.Habetur etiam in cito Bullar. Rom. - 11 Lib. 7,dò Ordine,cap. 11, § l, n. 3.- Totet., lib. l, cap. 71, n. 5. - Regin.,lib.30. tr. l, n.28•• " Loc. cìt., n.444. - 18 Man., cap. 25,num. 71. - l' De Censur., disp. 81, sect. 1, suspens. 8,n. 41. - ,. De Ordine, n. 86, V. Requir. 5. - 18 Loe. cit.,n. 80. - Villal., parto 1, tr. 11, ditr. 12, n. 7. - Marchin.,tr. l, parto 7, cap. l, num, 12. - Leand., disp. 11, n. 13.­Sayr., de Censur., lib.7, cap. lO, n.26•• Molfes., parto t,tr.2, cap. 8, n.13 et 27•• Rodrig., Sum., part.2,cap. 16,num.8.

consuetudo;.et subdit quatuor minores ordinescum aliquo sacro conferri' non posse, c nisiex dispensatione Papae solius»; his verbisprofecto exc1udens etiam consuetudinem. .

c) Suarez non affert declarationem S.C. prohoc asserto. AtS. C. c., interrogata utrum con­suetudo uno eodemque die quatuor minoresordines et subdiaconatum suscipiendi excusetquominus sic promoti incurrant irregularita­tem, respondit· tantum: Posita consuetudine,posse episcopum uno eodemqu,e die ad qua­tor minotes ordines quempiam promovere.Cfr .. Pallottini, v. Sacro Ordinis, § 5, n. 7 et 8.

d) Quin etiam Escobar, loc.cit., n. 446} idlicere asserit, c etiam seclusa consuetudine B.

e) S. Antoninus ab Escobar non citatur,neque hoc habet, parto3, tit. 14, cap. 16}§ 16.

f) Miranda, Man.} tomo l} qu. 38, art; 5,

Consueta­do excusat.

LIB. VI. - TRACT. V. - CAP. U. - DE SACRAMENTO ORDINIS.DUB. U. - QUAE REQUIRANTUR IN ORDINANDO.

etiam potest haberi ordinatio gel).eralis extracathedralem urgente aliqua necessitate, utieadem S. C C. dec1aravit, ap. Pàllottini, loc.ct't., n. 22 et 23.

ò) Bonacina,de Sacram., disp. 3, punct. 2,n.12, id ex Henriquez refert, quem non repro­bat; imo consentire videtur eo quod rationeshujus sententiae affert. - Villalobos, part.1,tr. 18, dt'.ff. 9, videtur id insinuar~, dum dicitn. 1, pontificalia ea esse quae pertinent ad or,dinem episcopalem,uti ordines conferre, etc.,et addens n. 4, primam tonsuram ordinemnon esse. Hinc episcopus conferens tonsuramnon videtur incidere in censuramlatamcontrapontificalia exercentes in aliena dioecesi.

c) Privatim scilicet, uti dicunt auctorescitati. - Cfr. de hoc BenedictiXIV epistolamAd audientiam, ad cardinalem Urbis vica·rium, die 15 Februar. 1753, n. 8 et 22.

Secus, fitirregùlarisad ordinessuperlores,

Regularespossunt or­dinari extratempera.

794

Dubitatur 2°. Utrum. taliter onit'natus,ttbz' non adest contraria consuetudo, incur­reret suspensionem?

Affirmat Bonacina l. - Sed probabi­lius negant Escobar " et Suarez 8; quiaPontifex in dicto cap. 2 tantum praecipitepiscopo ne perrnittat ordinato ministrare,non autem eumsuspendit. - Merito ta­men dicit Navarrus 4 contra Suarez huncfieri irregularem quoad ordines superio­l'es suscipiendos; dum ibi sic subditur:Si vero (ordinatus) domum relz'gz'osam in­travit, et mores ejus exegermt, abbas (sz'voluerit) in alti's poterit ordz'nz'bus dz'spen­sare. Si igitur indiget dispensatione, erithic quidem irregularis ad alios ordinesrecipiendos.

Dubìtatur 3°. An regulares possint exlz"centz'a suorum praelatorum ordinari ex,tra tempera?

Negant Vasquez, Suarez, Lezana, Peyrì­nus g), etc., apud Escobar", Quia, licet Gl'e­gorius XIII hoc privilegium concesseritSocietati ]esu, tamen expresse prohibuitquominus aliae religiones in eo commu­nicarent. - Sed verius affirmant Lay­mann 6, Barbosa 7; Escobar 8 cum Ma.chado, Leandro, de la Cruz, Diana etc.;ac Salmant. 9 cum Aversa, Philiberto, Por­tello et Rodriguez. Ratio, quia post Gre­gorìum XIII, Clemens VIII absolute hocprivilegium concessit omnibus Mendican-

l De Censur., disp. 3, punct. 5, § 1, n.4. - 2 Lib. 23,n. 450. - 3 Disp. 31, sect. l, susp. 8, n. 41. - 4 Man., cap. 27,n. 241. - Suar." Ioc.cit. - Vasq...disp. 246, cap. o, n.50, l. f.·­Suar., de Legib., lib.8, cap. 17, n. 8.. Lesana, Sum., cap. 14,de Obligat. regular. in suscept. ordinum, n. 19.. • Lib. 23,num. 464. - Gregor. XIII, brev. Pium et utile, de die21 Sept. 1582, in Bullar. Rom. Mainardi. - 6 Lib.5, tr.9,cap.8,n.2. -' AlIeg.17, n. 6.- 6 Loc.cit., n. 466.. Machad.,Perfeto confessor, lib. 5, parto 2, tr. 6, docum. 9, n. 2..Leand., tr. 6, disp. Il, qu.,23. - De la Crus, de Statu relig.,lib.2, cap. 8, dub. 1. ~ Diana~ parto 3, tre 2, resol. 31, 81et 112."- 9 Tr. 8, cap. 4, n. 83 et seq .. Aversa" qu. 3, sect. 9,v. Qui vero. - Philib. Marchin.., tf. 1, parto 7, cap. 7...Portel." Dub. regul., v. Ordines sacri" n. 4. - Rodrig.)

conel. 2,. et art. 8, conel. 2, negat se· tumassentire huic opinioni turo ab ea dissentire;quamvis, art. 8, concedat eam non esse imoprobabilem.

g) Laurentius de Peyrinis, tom.1, in const.2Sixti IV, § 11, n. 39, in hanc opinionem vi·detur propendere, eo quod eam ultimo locoponit, ejusque rationes fusius exponit.

h) Praepositus, in 3. P., de Sacro Ordin.,dub. 15, n. 150, loquens de minoribus ordi-

tibus; et Urbanus VIII concessit ordiniDiscalceatorum SS. Trinitatis (ut fert Esco­barP), Et novissime Benedictus XIII (apudBenedictum XIV 11) in concilio Romano 12hoc privilegium confirmavit, dicens: Quovero ad regulares privz"legz'a a Summz'sPontificibus habentes, siue expresse, sroeper m'am commecnicauonis concessa, sa­eros vùielù:et ordines extra tempora su­scz'pz'endz',' cum prz'vz7egt'a z'psa z'n suo ro­bore persistant, nec zi's derogatum fussseconstet , decernimus promde regulareseosdem, absque novo z'ndulto apostolico,tuta posse extra tempora ordinari.

Dubitatur 40• An regulares, cum ordi­

nantur extra tempera, possint ordinari'z'n quovz's festo duplz'cz~ esto non sit depraecepto?

Affirmant Diana 18; et Praepositus h),Fagundez, Villalobos et Homobonus, apudEscobar 14; ìtem Suarez i), Stephanus etManuel, apud Barbosa 15 (qui id probabileputat), Et idem dicit j) Croix 16 cum Go­bat, Tamburinio, etc., de iis qui ex indultoordinantur extra tempora in tribus diebusfestivis. - Ratio, quia Alexander VI, lo­quens de initiandis per hoc privìlegium,dixit posse ordinari trious dz'ebus domini­cis, srue festiuis duplz'cibus k), non autemdixit de praecepto, sed tantum duplt'cibus(ad differentiam semiduplicium) diebus,qui ut plurimum non sunt de praecepto.

Quaest. regni., tom.3, qu. 23, art. 5. - Clem. VIII, brev.Ratio pastoralis officii, diei 20 Deeembr. 1597; in Bullar.Rom. Mainardi; cfr. Rodrig.. Quaest. reguI., tomo 3, qu. 23,art. 5, v. f. - Uròanus VIII, bulla Redemptoris nostri,diei 28 Mart. 1634,in Bullar. Rom. Mainardi•• lO Loc. cit.,n. 465. - 11 Notif. 23, n. 5.. 1ll Tit. 5, cap. 2. _ 13 Parto 5,tr. 13, resol. 97. - Fagund., de l° praec. Eccl.,lib.l, cap. 2,n. 12 ~t 13.• Villal., parto 1, tr. 11, diff. 13, n. 6.. Homoò.,Consult. et Resp., tomo 2, pàrt. 5, resp. 207•. U Lib. 23,n. 470. - Sleph. Fagund., Ioc. cit., n. 12 et 13. • Man.Rodrig., Quaest. regul., tomo 3,·qu.23, art. 5.. 16 Alleg. 17,n. 7. - 16 Lib. 6, part.,2, n.2293. "'Goòat, tr. 8, a n. 472.•Ascan. Tambur.) de Juce abbat., 'tomo 2, disp. 2, qu. 13,num.7.

nibus, vult esse in hoc senSu intelligendumverbum fes#s, quod habetur in cap. De eo.

i) Suarez ab Escobar citatur pro adjectaratione, scilicetfestadoctorum etc.aequipararifestis Apostolorum, non quoad feriationem,sed quoad eorum celebrationem sub ritu du­plici; quod revera habet Suarez, de Relig.,'tr. 2, lib. 2, cap. 9, n. 22.

i) Scilicet probabile esse.k) Ita habetur apud Casarubios, V. Ordines

juxta atìos,non requirifestum depraecepto, Quid de ha­

bente a Pa­pa Li c e n­tiam ardi­nes s u s c i­piendi triobus diebusfestìvis.

Sed negant probabilius (ut videtur)Escobar r, Azor 2 et Lugo 8, dicentes, nonposse ordinari nisi in festo de praecepto,in quo populus vacat ab operibus servi­libus. Ratio: tum quia Gregorius XIII,loquendo de hoc eodem privilegio, dixitdiebus dominicis vel al#s festis dsebus,non festiuis duplz'dbus,. tum quia diesfestivus in sua propria significatione de­notat diem ferìatum, ut explicat Ambre­sius Calepinus 4. Et licet in rubricis mis­salis et breviarii festum accipiatur, proutdìstìnguitur a feriis; in jure tamen festumaccipitur ut dies in qua vacatur ab ope­ribus laboriosis.

Haec quidem secunda sententìa est tu,tior, et videtur probabilior I) ,. sed primamnon audeo reprobare; et dico standumesse consuetudini, quae est optima leguminterpres.

Notandum autem hic quod ii qui obti­nent a Papa licentiam suscipiendi ordinessacros extra tempera in tribus diebusfestivis, non egent dimissoriis sui Ordi­narii; sed tantum testimonialibus: sinequibus 'ordinans incurreret suspenslonemper annum a collatione ordinum, et 01'­dinatus suspensionem perpetuam m) abexercitio ordìnis suscepti. Ita habetur inTrìdentìno". - Ubi tamen notandum quodhoc dicìtur de eo qui obtinet indultum

1 Lib.23, n. 472. - s Parto 2, fib, l, cap. 27, qu, 19.­3 Resp. mor., Iib. 1. dub. 34. - Greg; XIII, brev. Piumet utile, § 3. - ...Lexicon, v. Festus dies. - 5 Sesso 23, dereform., cap. 8. - 6 Lib. 6, parto 2, n. 2301. Et habeturista declarl\tio in Thesaur. Resol. S. C. C. in Tirasonen.,

sacri, n. 11; sed oraculum istud notatur oparva, qua significatur esse oraculum nonauthenticum. Cfr. etiam pro alio privilegioejusdem Alexandri VI, notam c ad Append.de Privileg., n. 116.

l) Cfr. notam e ad dictum n.116, de Pri­vileg., ubi referuntur plures dec1arationesS. C C, quae vetant ordines conferri diebusfestis quae non sint de praecepto.

m) « Quamdiu proprio Ordinario videbiturexpedire " ut ait Tridentinum.

798. - a) Statutum Tridentini valet proordinationibus generalibus tantum. Ordinatioautem paucarum aliquot personarum, cumnon sit generalis, potest haberi etiam in cap·pella privata episcopi, uti declaravit S. C. C.in Meliten. mense Novembr. 1592; v. Pallot­tini, V. Sacramentum Ordinis, § 5, n. 2.1et 23.Cfr. Deer. auth. S. R. C., n.2397, ad. 2. Quin

795

suscipiendi ordinem a quocumque epi­scopo; alias, etiam a proprio debet ordì­nari, vel ab eo dimissorias ad alium ac­cipere.

Licentia autem suscipiendi ordines sa­eros in tribus diebus festivis intelIigitur,ut dies sint interpolati; prout refert Croix 6dec1aratum a S. Congregatione.

798. - REQUIRITUR XO. Locus pro col­latione ordimon. De quo in Tridentino 7sic habetur: Ordinattones sacrorum or­dz'nttm statatz's a jure temporious, ac z'ncathedralz' ecclesia, uocasis praesentibus­que ad id ecclesiaecanonicis,publz"ce cele­brentur. Sz'n autem z'n atio dioecesis toco,praesente clero ioci, dignior (quantumfieri poterit) ecclesia semper adeatur. ­Scio tamen plures episcopos etiam ordi­nes sacros solere in privato sacello con­ferre: forte hodie sic usus habet a).

Adde, nomine lod etiam requiri exi­stentiam episcopi in propria dìoecesi; namsi ipse conferret ordines in dioecesi aliena,incurreret suspensionem ab exercitio pon­tificalium, et ordinatus ab exercìtìo or­dinis suscepti: ex Tridentino 8. - Hoctamen recte dicunt Salmant." cum Bona­cina ò), Philiberto, Villalobos Ò) , Henriquez,etc., non intelligi de collatione. primaetonsurae c), cum haec sine pontificalibusconferatur. - Si autem episcopus roga-

diei 20ApriI. 1782,§ Caeterum: Cfr. etiam Pallottini, V. Sa·cramentum Ordinis, § 5." D. 13. - 'l' Loc. cito - 8 Sess. 6,de reform., cap. 5. -' Tr. 8, cap. 4, num. 75.. PhU.Marchin., tr,. 1, parto 5, cap. lO, num. 9, • Henriq., lib.3,cap. 6. n. 6.

Locus or­dinationis.

Ordines

r~n·~r~~~dioecesi,velex licentiaepiscopi Io­Cl.

796 LIB. VI. - TRACT. V. - CAP. II. - DE SACRAMENTO ORDINIS. DUB. II. - QUAE REQUIRANTUR IN ORDINANDO. 797

Aetas re­quisita protonsura etordi nibusminori bus.

Pro majo·ribus.

Pro epi­scopatu etcard ìna l a..tu.

tus ab allo, in ejus dioecesi generalemordinationem habeat, poterit ordinare nonsolum subditos suos, sed etiam aliarumdioecesum (ut Salmant.! cum iisdem au­ctoribus et communi). Quìa Tridentinum 2

hoc prohibuit casu tantum quo aliquisepiscopus, praetextu cujusdam privilegii,vellet in alterius dioecesi ordinare sìne .illius licentia.

An autem ordinatio debeat fieri abepiscopo celebrante? - Vide dieta n. 744,s«:».

799. - REQUIRITUR Xl", Aetas. - In quo,Notandum l°. Quod pro prima tonsura

requiritur ut initiandus polleat usu ratio­nis, et ideo saltem sit septennis, ut dicitBenedietus XIV in bulla Eo quamvz"stempore 8 anni 1745. Sed in concordatonostri regni requiritur aetas saltem decemannorum a). Pro ordinibus minorz'bus nullain jure assignatur aetas; solent tamenconferri (ut ait idem Benedietus XIV 4)ab anno septimo ad decimum quartum.Pro subdù~co"atu vero statuitur annusvigesimus secundus; pro diaconatu, vige­simus tertius; pro sacerdotio, vigesimusquintus. Ha in Tridentino 5. - Sufficitautem ut annus praescriptus sit inceptus:ita communiter omnes. Vide Salmant.",Idque colllgitur ex ipso concilio 7.

Praeterea, pro episcopatt« requiriturannus trigesimus. - Et idem dicitur procardmakuu; quamvis ex concessione Si­xti V, cardinales diaconi possint esse ae­tatis suae anno vigesimo secundo. VideSalmant.A

, Tr, 8, cap. 4, n. 76. - • Sesso 6, de reform., cap. 5.-• Bulla Eo quamvis tempore, de die 5 Maji 1745, § 19. -• Loc. cito-' Sesso 23, de reform., cap. 12. _. Tr. 8, cap. 5,n. 30. - , Loc. cito - Sixtus V, bulla Postquam verus,diei 3 Decembr. 1536, § 6, in Bullar. Rom. Mainardi. ­8 Loc. cit., cap. 5, Do 30. - 9 Sesso 23, de 'reform., cap. 6. ­10 SesSo 24, de reform., cap. 12. '- U Loc. cito _ li Tr. 8,cap. 5, n. 38. - Pius Il~ bulla Cum ex sacrorum, de die17 Novembr.1461, in Bullar. Rom. Mainardi. - 18 Alleg. 17,num. 11. - S. Pius V, bUlla Romanus Pontifex, de die14 Octobr. 1568, in cito Bullar. Rom. - $ixtus V, bullaSanctum et salutare, ibid.. Clem. VIII,bulla Roma-

799. - a) Vide, n.830 infraj textum Con­cordati de requisitis ad primam tonsuram.

b) Ibi non reperitur suspensionem hancesse reservatam Papae. Ceteroquin notandumest eam non amplius vigere post constit.Apo­stolt'cai Sedz"s.

c) Navarrus, Man.,cap. 27, n.156, excusat

Pro benefict'att"s autem requiritur an­nus decimus quartus, ex Tridentino 8.

Sed si beneficium sit curatum, requiriturannus vigesimus quintus, saltem inceptus.Tridentinum 10. - Pro canonicatu in ca­thedralibus requiritur annus vìgesìmussecundus inceptus. Tridentinum 11. - Incollegiatis vero sufficit annus decimus.quartus; cuII1 in jure nihil pro eo sit sta­tutum. Salmant.P,

Notandum ZOo Quod is qui sine legìtì­ma aetate scienter ordinatur, incurritsuspensionem perpetuam ipso facto abexercitio ordinis susceptì, et Papae reser­vatam b),' ut habetur in extravaganti Pii IIquae incipit Cum ex sacro rum (et refer­tur in extensum a Barbosa 18). Eam autemS. Pius V et Sixtus V auxerunt, et Cle­mens VIII confirmavit (ut fert Escobar 14).

- Si vero praedicta suspensio occulte sitcontracta, tunc poterit episcopus delin­quentem ab ea absol vere, ex concessioneTridentìni P; ut dicunt communiter Bona­cina 16 et Salmant.F cum communì.

Sed hie dubitatur l°. An t'ncurrat prae­fatam suspensz'o1zem qut' ex t'gnorantt'acrassa (non tamen affectata) ordt'naturante legt'timam aetatem?

Affirmant Laymann 18 et Bonacina 18.

- Sed communius et probabilius negantNavarrus c), Suarez 20, Toletus d), Barbo.sa 21; Escobarw cum Coninck, Praeposito,Rodriguez d) et Avila; ac Salmant.w cumTrullench, Aversa, Diana, Villalobos, etc.Ratio, quia talis suspensio ìmposita est aPio II in temerarios (dum utitur verbo

num Pon#flcem, ibid•• " Lìb, 23, n. 265. - "Sess. 24, dereform., cap. 6. - 18 De Censur., di"p. 3, punct. 5, § 1, n. 2.- " Loc. cit., num. 39. - 18 Lib. 5. tr. 9, cap. lO, num. 2.- '18 Loc. cit., n. 2. - 90 De Censur., disp. 31, sect. 2,susp. 5. - Il Alleg. 16, num. 19. - Il Lib. 23, num. 270et 271. • Coninck, disp. 15, dub. 5, num. 36. - Praepos.,dub. 17, n. 167 et 168.. Avila, parto 3, disp. 5, dub. 7,§ Pro intelligentia, v. Supponendum est 4°. - .. Tr. 8,cap.5, n.39•• Trull., lib. 6, dub. lO, n. 7. - Aversa, qu. 3,sect. 8, v. Si quis autem • ..Diana I parto 3, tr. 4, resol. 192j

et parto 5, tr.10, resol. 32. - Villal., part.l, tr.ll, cliffo 11,num.6.

eum c qui bona fide et simplicitate existimansse legitimum, ordinatus est •.

d) Toletus, lt'b. l, cap. 48, n. 4, tenet op­positum scribens: c Si crassa ignorantia factiaut ignorantia juris fuit,suspensionemincur­runt, etiamsi Extravagantem ignoraverint,quia jus. commune prohibens ante legitimam

Pro bene·1iciath etcanonicis.

Poenaecon..tra ordina­tos ante te­gitimamae.tatom.

Ordinatuspresbyteran te aera­tem,;rregu·Iazis, juxtaalias.

Commu­nius et val­de probabi­liter nega­turo

temerz"tatem): quales non sunt qui peccantex sola ignorantia supina, ut dieemusLt'b. VII, de Censuris, n. 47 et 48. ­Hinc dieunt praefati auctores quod taliterordìnatus, completa aetate bene potestordinem susceptum exercere. Si vero anteillam exerceret, peccaret;sed non ìncur­reret irregularitatem.

Dubitatur 2". An qui mala fide su­sceperit ordinem ante aetatem, possùexercere ordz'nem postquam aetatem com­p/evert't, sz"ne absolutt'one a suspensioneincursa?

Affirmant Sotus, Corduba.v et Medi­na e), apud Escobar. - Sed verius idnegant Barbosa 1 cum Miranda; et Esco­bar" cum Bonacina, Henriquez, Marchino,Rodriguez et Diana. Ratio, quia censurajam contracta non tollitur nisi per abso­lutionem.

Dubitatur 3". An z'ncurrat zrregulari­tatem, qui ante legtìz'mam aetatem susci­pz"t sacerdotium?

Prima sententia affirmat: quam tenentBonacina 8; et Barbosa 4 cum Covarru­vias f), Navarro, Salzedo et Sorbo. ­Ratio, quia hic, concelebrando cum epi­scopo ordinante, vere hostiam consecrat(ut docet D. Thomas 5); et ideo jam exer­cet ordinem CUm suspensione susceptum.

Secunda vero sententia, communioret valde probabiIis, negato Et hanc tenentSuarez", Coninck 7, Diana 8; Escobar 9 cum

Sotus, in 4, disto 25, qu. 1, art. 2... Escob., lib.23,n. 275.-' Alleg. 16, n. 15. - Miranda, Man., tomo 1, qu. 39,art. lO. - • Loc. cit., n. 276 et 277. - Bonac., de Ordinosacr., punct. 5, n.13. - Henriq., lìb, 13, cap. 33, n.l, Iit.f. ­Marchin.

1tre l, part.5, cap. 8, n. 12. ~ Rodrig'l Sum.,

parto 1, cap. 164, n. 3 (al., n. 2)•. Diana, parto 3, tr. 4,resol.182. -' De Ordino Sacr., punct.5, n. 13. - • AlIeg.16,n. 16.. Na1!., lib. 5, consil. 8 de cterico excom.. Salaedo,in Pract. crim. Diaz, cap. 26, noto El v. Sed verius.•Sorbo

lPrivil. Mendicant., v. Ordines sacri, § Item notan­

dum secundo. - 5 3 P., qu, 82, art. 2. - 6 De Censur.,disp. 81, sect. 1, Dum. 71, V. Nihilomùius1 et n. 74. -

aetatem promoveriaut sciverunt aut ignorarenon debuerunt: ideopraesumere dicuntur •. ­Et idem videtur tenere Rodriguez, SUIn.,parto 1, cap.164, n. 3 (al. n. 2), negans incur­l'ere suspensionem illum c qui bona fide etprobabilz" ignorantia suae aetatis ordinatusfuit '.

e) Corduba, Sum., qu.144, requirit abso-lutionem;sicut pariter Barthol.Medina,Sum.,lz"b. 1, cap. 11, § 8, quamvis ab Escobar ci­tentur ut testatur S. Alphonsus.

Silvestro f), Medina, Ugolino, QuarantaNaldo, Homobono, Marchino; item Sayrus,Avila, Henriquez, etc., apud Barbosa 10. ­

Ratio la.. Quìa consecratio illa non cen­setur actus moraliter distinctus ab ipsaordinatione: sieut enim tota ordinatio epi­scopi a principio usque ad finem est unusactus moralis, ita et ordinati. Unde nonvidetur aequum quod ipse una actionemorali duplicem incurrat poenam, nempesuspensionem et irregularitatem. - Ra­tio 2"'. Quia in citata extravagantì Pii II(apud Barbosa 11) sie dicitur: A suorumordz'num exsecutione z'pso jure suspenst'smt; et si, hujusmodi suspensione du­rante, z'n eisdem ordùzz'bus mz'nz"strarepraesumpserint, eo. ipso zrregularz"tatem

. incurrant. Quo verbo durante, videturPontifex supponere irregularitatem incurritum solum CUm ìncursio suspensionis jammoraliter tempore praecesserìt ordìnisexercitium. Item, cum Pontifex imponatirregularitatem in praesumentes, minimevidetur comprehendere hunc, qui nonex propria electione, sed ex necessitateordìnatìonìs debet cum episcopo concele­brare. - Referuntque Suarez 12 et Esco­bar 18 hujusmodi ordinatos ex stylo can­cellariae non reputari irregulares; cumipsi tantum a suspensione absolvantur.Et idem dicunt Suarez 14 ac Escobar 15 etDiana 16 cum aliis, de diacono vel subdia­cono, qui cum tali suspensione in eadem

, Disp. 15, n. 36. - • Part.5, tr.IO, resol. 37. - • Lib. 23,n.282 et 233. - Barthol. Medina, Sum., Iib, 1, cap. 11, § 8,dub. 2. - Ugol., de OJf. et Potest. episc .• cap. 26, § 6, n.5,V. Secundo excipitur. - Quaranta, v. Ordo, § Ampliatiot11a.~ Nald' l Sum. v. orao, n. 4. - Homob., Exam. eccles.,tr, 4, cap. 9, qu. 73.. Marchin., tr. 1, parto 5, cap. S, n. 16._ sayr., de Censur., Hb. 4, cap. 16, n. 23; et Iib. 6, cap. 12,num. 11. - Avila, parto 3. disp.5, dub. 7, § Petis utrum,V. Dico 3. - Henriq., Iib. 14, cap. 3, n. 6.. ,. Alleg.16, n. 16._11 Alleg. 17, n. 11. _12 De Censur., disp. 31, sect. 1, n. 74,v. Accedit praeterea. - 18 Loc. cit., n. 283.- 14 Loc. cit., n.72,v. Unde etiam. - 15 Loc. cito - 18 Parto 5, tre lO, resol. 37.

f)Covarruvias, in cap.Almamater,part.2,§ 3, n. 5, V. Nono, loquitur de casu simili,videlicet de eo qui ordines minores recipittempore interdicti; quem dicit irregularemfieri si in ipsamet ordinatione actum egerit,alicui ex minoribusordinibus specialiquadamforma competentem. - Itemque in opinionecontraria, Silvester; v. Irregularitas, qu. 13,v. Secundum; tractans enim de casu quo epi­scopus tulerit excommunicationem contra ce­lebrantem in aliqua capella, scribit: c Cele-

798 LIB. VI. - TRACT. V. - CAP. II. <o. DE SACRAMEN.TO ORDINIS. DUB. II. - QUAE REQUIRANTUR IN ORDINANDO. 799

Qui ordina­tur jam ex­communi·catus , pro­babillUSnon fit ìrre­gularis.

ordinatione canit evangelium aut epìsto­lam. - Et idem dieendum de eo qui su­spensionem incurrit cum ordinatur persaltum vel extra tempera, vel sine dimis­soriis proprii episcopi, vel eadem die susci­pìt duos ordines sacros aut ordinesminorescum subdiaconatu; juxta supra dieta g).

Utrum autem incurrat irregularitatemquz' tantum ordinatur cum excommumca­tione Prt'us contracta?

Affirmat Bonacina h) cum Navarro,Toleto, Henriquez, Sayro i), etc.; ex cap.Cum illoreon, de sento excom. j), et cap.Veniens, de eo quz'furtive ordino suscepit.

Sed probabilius negant Suarez l; etBenedictus XIV2 cum Tamburinio, Diana,Lezana, Gibalino, etc.; et ita refert senosìsse S. Congregatìonem. - Ratio, quiaex praefatis textibus non expresse colligì­tur quod talis sit irregularis; sed tantumquod sit suspensus: pro cujus tamen su­spensionis absolutione etiam ad Papamdebet recurri, ut advertit [Contin.] Tour­nely 8 cum Gibert (intellige, si suspensiosit pubblica; nam alias potest absolvì abepiscopo juxta cap. Liceat 4). - Tantomagis non incurret irregu!aritatem quisuspensus vel interdietus suscipit. sacrumordinem: et in hoc consentit etiam Bona­cina 5 cum Sayro, Filliuccio et aliis: .

Nauar., Man., cap. 27, n. 241•• Tolet., lib. 1, cap. 71,n. 1.• Henriq., lib. 14, cap. 6, n. 4. - 1 De Censur., disp. 42,sect, 3, post princ.; cfr. disp, 31, sect, l,· n. 57 et seqq, _• De Synodo, Iib. 12, cap. 3, n.6 et 7. - Tambur., Iib, lO.de Censur., tr, 4, cap. 14, § l, n.8. - Diana, parto 4, tre 2,resol, 92. (Coord., tomo 5, tr, 5, resol. 17). Cfr. part, 4. tr, 2,~esol. 55, nota 2; et parto 9, tr. " r~sol. 28.. Lesana, Sum.,v. Irregularitas, n. 47. - Gibali,u', de Irregul., cap. 5, qu.2,prop.2, consect. 2. _. De Irregul., parto 3, cap. 3. concI. 5,v. Verum . . Gibert, Usages de l'Eglise gallicane concer.nant les censures et l'irrégul., de l'Irrég. ex delieto, tit. 4,§ l, règle 1. - • Sesso 24, de reform., cap. 6. - • Disp. 7,

brans ibi prima vice non est irreguiaris..., sedest excommunicatus; secunda autem vice ce­Iebrans efficitul' irregularis».

g) Ex suspensionibus hic reiatis, non vigetamplius nisi ea quae fertur contra ordinat.umabsque testimonialz'bus episcopiproprii, veicontra euro qui ab episcopotitulari ordinaturabsque dimissorialibus proprii episcopi.

h) Bonacina, disp. 7, de Irregul., qu. 3,punct. 4, n. 1, probabilem utique existimathanc opinionenl; sed cum S. AIphonso affir·mat contrariam probabiliorem esse de rigorejuris. .

i) Sayrus, de Censur., lz'b. 7, cap. lO, n. 12,

Hoc tamen intelligendum, si taliterordinatus ordinem non exerceat in ipsaordinatione. Nam, si V. gr. aliquis diaco­nus ve! subdiaconus accedat ad ordina­tionem jam antecedente aliqua irretituscensura, et in ordinatione susceptum or­dinem exerceat canendo evangelium velepistolam, irregu!aritatem non effugiet;ut recte ait [Contin.] Tournely 6. Ratio,quia tunc jam exercet ordinem cum cenosura prius contracta. - Idemque merito,ait [Contin.] Tournely 7 cum Avila pro­cedere de sacerdote qui concelebrat cumepiscopo; contra Sayrum et ":"aymann 8.

800. - Notandum 3". Quod aetas com­putanda est non a die Baptismi, sed na­tivitatis; ut constat ex can. 3 et altis,dist. 77. - Vide Croix",

Dubitatur autem 1°. An quis mane dieiÙt cujus oespera complet aetatem reçuisi­tam possit ordinari?

Affirmant Diana a),' Salmant. lO cumLedesma et Philiberto; ac Escobar v cumTrullench et Marchino. Tum quia mini­mum pro nihilo reputatur; tum quia diesìnceptus in favorabilibus habetur pro com­pleto; tum etiam quia vespera et manemoraliter sumuntur pro una die. - Sedprobabilius id negant Croìx> cum Navarroet Villalobos; item Machado b), Pasqualigo

dc Irregul., qu, 3, punct. 4, D. 2. ~ Sayr., de Censur., lib.7,cap. lO, n. 14. - Fill., tr, 20. cap. 7, n. 192. - • Loc, cit.,concl, 5, v. Sì. guise - 'l Loc, cito ~ Avila" part.7, disp.9"sect.2, dub. é, concl, 4. ,- Sayr., de Censurv.-Iib, 4, cap. 16,n. 23. - • Lìb, 1. tr, 5, parto 5, cap. 3, n. 5; - • Lìb, 6,parto 2, n. 2306. - IO Tr. 8, cap. 5, n.31. - Petr, Ledesm.,·Sum., de Ordin., cap. 7, concl, l, dub. 1. - Phil. Marchin.,tr.}, parto 5, cap. 2, n. 7. - U Lib. 23, n. 264. - Trull.,lib. 6,dub, lO, n. 4. - Marchin., loc, cito -" Loc, cìt., n. 2309. _Navar., lib. l, consil.9, de tempo ordino - Villal., parto 1,tr. 11, dill'. 11, n. 2. - Pasqual., Quaest. can., centur. 2,qu. 122, n. 5.

negat esse irregularem, nisi «ordines su­mendo... actum ordinis sacri exercuerit».

j) Cap. Cum illorum. quod quidem hicauctores allegant, potius Ioquitur de suspen­sione: «Sifuerint saeculares derici, a susceptisordinibus censemus in perpetuum deponen·dos ». Si vero daustraIes, «ab exsecutionesuscepti ordinis et officii decernimus maneresuspensos _.

SOO. - a) Diana, parto 9, tr. 9, resol. 50existimat hoc esse probabile; sed contrariu~cum S. AIphonso probabilius esse affirmat.

b) Machado, lz'b. 4, part.l, tr. 7, doeum.3n. 4, non satis accurate citatur ab Escobar;

Nisi in or..dinatione e·xerceat or­dinem.

Aetas com­putanda adie nativi..tatis.

Computan.da ab horaad horam.

Verius diesanni bisse­xtilis com­putandus,

si~U~dpi~~:pi circa ae­tatem,

Ordo infe­rior e x e r­cendus antepro m o t i o­nem ad su­pe r ior e m ;sed non subgravi.

et Narbona, apud Escobar l. Ratio, quiaV. gr. pro subdiaconatu aetas debet esseannus vigesimus secundus inceptus: undequi annum vigesimum primum non verecomplevit, minime potest dici annum vi­gesimum secundum attigisse.

Dubitatur 2". An dies anni bissextiùspossit excludi in supputanda aetate ordz~

tlandorum?Affirmant Barbosa, Henriquez, Silve­

ster c), etc., apud Salmant. 2; quia annusrequìsitus intelligitur per se annus ordì­narius, nempe constans 365 diebus. - Sedverius negant Bonacina 3, Sanchez d),' etEscobar ! cum Marchino, Mo!fesio, Dica­stillo et Diana. Ratio, quia ad aetatemrequisitam anni sunt computandi juxtaconsuetudinem Ecclesiae: quae recte sta­tuit de quatuor in quatuor annos addiunum diem, propter horas quae in quo­libet anno supersunt,

Certum est autem quod episcopi nullomodo possunt in aetate dispensare. ­Verumtamen dicit Croix 5, hodie, ex spe­ciali privilegio, posse episcopos dispensaread certum tempus, saltem pro beneficiocurato, ubi est necessitas vel utilitas Ec­c1esiae.

SOL - REQUIRITUR XIIo. insuper ad su­scipiendos ordines, ut initiandus exercue­rit ordinem prius susceptum in ecclesiaubi est adscriptus; ex Tridentino 6. ­

Sed putant Salmant. 7 hoc non esse depraecepto gravi, cum verba concilii magissint consultiva quam praeceptiva, nempe

Narbona, Annus 22, qu, 1, n. lO•• 1 Lib, 23, n. 262. ­Barbosa, alIeg. 16. n.2.• Henriq., lib. lO, cap. 19, lit. k••• Tr. 8, cap. 5, n. 32. - • De Ordin., punct. 5. n. 14 et 15.- • Lib. 23, num. 235 et 286.• Marchin., tr. l, parto 5,cap. 4, n. 24. - Molles., Sum., parto 1. tr.2, cap. 12, n.8. ­Dicast., tr. 6, de Ordin., dub. 22, n. 327. - Diana, parto lO,

utramque enim opinionem exponit dumtaxat,et dicit rem esse dubiam.

c) Silvester, quamvis a Saimant. hic cite­tur, non satis dare Ioquitur, et generaliter,V. Aetas, qu. 3, adhaeret opinioni quae dìcit inodiosisannum intelligi constanteni 365 diebus,licet sit bissextilis; secus vero in favorabi1ibus;quia tum duo dies computantur pro uno.

d) Sanchez, de Matr.) lib.2, disp.24, n. 22,Ioquitur de anno novitiatus, ad professionemrequisito.Ceterum in generali ex Molina dicit:« Si 25 annus aetatis alicujus compleatur6 kal. Martii .annibissextilis, censendum esse

illa: Ac t'n unoquoque munere juxta prae­scriptum episcopi se exerceant, etc.

REQUIRITUR XIIIo., prout praescribitPontificale, ut ordz'nandi Eucharistiamaccipiant: sed hoc non sub mortali, utait Croix 8 cum Gobat. Imo nec sub levitenentur communicare initiandi ad ordi­nes minores; ut dicit idem Croix a) cumcommuni (ut asserit). - Presbyteri autemverius tenentur communicare sub morotali; cum ipsi vere celebrent cum episcopo,ut diximus ex D. Thoma 9, n. 799, Dubit. 3.

REQUIRITUR XIVo. Probitas . uùae. ­Sed de hac jam locuti sumus in Tract. deSacram. in gen., ex num. 65,. et iterummox Ioquemur agendo de vocatione adsacrum ministerium.

S02. - REQUIRITUR XVo. Vocatio dz'vz~

na. - De qua, cum sit res tanti momenti,unde pendet aeterna salus tam ordinan­dorum quam populi christiani, mirum estquod tot morales scriptores nullum ver­bum faciant: praeter pau cos, inter quosfuse et egregie signanter scripserunt dehoc puncto Habert lO et Pater Concina 11.

Quam necessaria sit hujusmodi vocatiopatet ex SS. Patrfbus; et ex ipsis sacrisScripturis, et praesertim ex illo D. Pauliad Hebr. v, 4, ubi: Nee quz'squam sumitsibi honorem, sed qui voeatur a Deo tam­quam Aaron. Sie et Christus non semet­z'psum clarifieavit ut Pontifex fieret, sedqui locutus est ad eum: Filz'us meus estu. Unde Apostoli, ut in locum ]udaealium surrogarent, sic Deum deprecati

tr, 11. resol. 67. - • Lib. 6, parto 2, n. 2314. - • Sesso 23,de reform., cap. 11. - r Tr. 8, cap. 4, n. 74. - PontificoRo .... , de Ol'dinatione presbyteri. - • Lib. 6, parto 2,num. 2225. - Gobat, tract. 8, num. 353. - • 3 P., qu. 82,art. 2. - 10 De SaCro Ordin., parto 3, cap. 1. _11 De Ordin.,cap. 7.

compleri in die 2 qui 6 kal. Martiì similiterdicitur, nempe 25 die mensis Februarii, inpuncto horae respondenti puncto diei nati­vitatis. Et ratio est, quia utraque dies unacensetur, et quia dies est compiementum qua­driennii praecedentis, cui id deerat ad com·piementum circuli integri solis per zodiacum;ideo ad complementum illius aetatis ea diesaccipienda est».

801. - a) Croix, loe. cit., id pIane innuit,dicendo: «Ad minores non requiritur jeju­nium, cum saepe conferantur post prandium...cum communi -.

Euchart­stia a cc ì­pienda inòr d i n at i o­ne: qualipraecepto,

Probitasvitae.

Vocatiodivina.

Necessitavocationis

DUB. Il. - QUAE REQUIRANTUR IN ORDINANDO. SOlLm. VI. - TRACT. V. - CAP. II. - DE SACRAMENTO ORDlNIS.

Signa vo­cationis:

Scientiaconveniens.

Probitasvitae.

800

sunt: Tu, Domine..., ostende quem elege­riso - Et ipse Christus (Joan. x, 1) dixit:QUt' non intratper os#um t'novile oVtum...,fur est et latro. Qut' autem t'ntrat perostium, pastor est ooium : qualis est qui­demxquivis sacerdos; dum cuivis sacer­doti comrnittitur incumbere saluti anima­rum. Et rursus (joan. xv): Non oos meeleiffts#s: sed ego etegi uos..., ut...fructumafferatis, et fructus vester maneat. Rursus(Luc, x): Rogate domt'num messis , utmittat operarios m messem suam. - Illiigitur qui, non vocatì a Deo, in sacraministeria se intrudunt, ipsi sunt de qui-.bus per Jeremiam (XXIII, 21) inquit: Nonmittebamprophetas, et tpsi currebant, Quoquidem hominum genere, ut ait Catechi­smus, nìhil infelicius ac miserius, nihilEcclesiae calamitosius esse potest.

Praecipua autem signa divt'nae ooca­tionis ad statum ecclesiasticum sunt:

l°. Scientia conoeniens ; de qua jamegimus n. 790.

20. Probz'tas vìtae, de qua loquens Tri­dentinum lsic ait: Scz'ant... epz'scopt:.. de­bere ad hos ordines assumt:.. dignos dum­laxat, et quorum probata vt'ta senectussit,. juxta illud Sap. IV, 9: Aetas serzectu­tt's vita tinmaculata. - Hinc Apostolus,I. Tim. III, prohibet ordinari neophytos a),id est (ut explicaì: D. Thomas) qui nonsolum aetate neophytt~ sed et qui neophytisunt perfectione. Quapropter idem S. Do·ctor s dicit: Ordt'nes sacri praeexiguntsanctitatem. Et S ait: Ad idoneam exsecu­ttonem ordt'num non sufficit bonitas qua-

, ltscumque,sedrequiritur bonitas extellens.Hanc rationem de hoc assignans: Ut sicutz1li qui ordt'nem SUsctptunt, super plebemconstituuntur gradu ordinz's, t'la et supe­rtores sint merito sanclitatis. Unde sicconcludit: Et ideo praeexigitur grafia,quae sufficz'at ad hoc quod digne connu·merentur in plebe Christi. - Idque prius

Act. Apost., I, 24. -'Catech. Rom., de Sacr. Ordin.,n. 3. - 1 SesSo 23, de reform., cap. 12. - D. Thom., inepist. I Tim., 111, lect. 2. - i 21l. 2ae• q~. 189,art. t, ad 3. ­• SappI., qu. 85, art: 1, ad S. - • De Eccles. Hierarch., cap. S,§ 14; cfr. Migne, Patrol. graeco.lat., tomo S, col. 445·446: ­D. August., epist. 60, class. 2; Migne, Patrol.lat., tomo as,col: 228. - D. Hieron., epist. 125, n. 17; Migne, Patrol. lat.,

802. - a) In hoc loeo Apostolus loquitur deelectione alicujus in episcopum; sed, ut dicit

dixit S. Dionysius 4: In divino omni nonaudendum aliis duçem fiert~ nzsi secun­dum omnem habitum suum factus sit det:{ormissimus et Deo st'millimus. Qui autemhabet sanctitatem ordinariam, nempe so­lam gratiam habitualem, non potest qui­-dem dici secundum omnem habitum suumDeo simillimus. - Ad hoc facit etiamillud celebre D. Augustini dictum: Alt:quando... bonus monachus . vix bonumclericum {adt. Et illud aliud D. Hiero­nymì ad Rusticum: Ita... vive in mona­sterio, ut ctertcus esse merearis. Undescripsit S. joan. Chrysostomus 5: Multomajor oùae integrùas huic (id est clerico),quam mtS (nempe monachis) necessaria.

3°. Signum est recta t'ntentto, nimirumdesiderium vacandi divinae gloriae et sa­luti animarum, non autem (ut ait D. Ber­nardus 5) honorem (quaerendi) proprtumaut...corporis voluptatem..., quae sua sunt,non quae Jesu Chrtstt:

803. - Qui autem sìne vocatione, extalibus signis explorata, in sacrum mini­sterium se intrudit, non potest quidem agravi praesumptione excusari. - En quo­modo S. AnsÒnus 7 (super illud Apostoli:Nec quisquam sumt"t, etc.) de hoc· loqui­tur: Qui enz'm se t'ngert't et propriam·gloriam quaerit..~, gratiae Dei rapinamfaciens..., ideo non acctpit benedicttonem,sed maledictipne'lÌ!. Et ratio hujus eruiturex eo quod docet D. Thomas s, ubi: 11105,quos Deus .ad aliquid elegz't, t"ta, praepa­rat et dtsponit, ut ad id ad quod eligun­tur, inveniantur idonet~' secundum ilIudII. Cor. III: I doneos nos fecit minz'stros naviTesiamentt: Ergo ille qui non ex Deo eli­gitur, sed ipse se ingerit, non,erit idoneusministero - Ideo sapienter ait Habert Ilquod iste non sine magnis difficultatibuspoteri! saluti suqe consulere,. manebitquet'n corpore Ecclesiae veluti memprum incorpore humano suis sediòus motum,tomo 22, col. 1082.-' De Sacerdotio, lib. 6, n. 2; cfr. Migne,Patrol. graeco-Iat., tom. 48, col. 679. - • Id est Gaufrfdus,Declamat. ex. S. Bernardi sermonib" cap. 13, num. 15;ap. Migne, Patrol. lat., 'tomo 184, col. 446. - 'Id est Her'vaeus monachus, in epist. ad Hebr., cap. 5, v. 4; Migne,Patr. lat., tomo 181, col. 1564. - • S P., qu. 27, art. 4. ­• De Ordin., parto S, cap. 1, § 2, v. Nego majorem.

ipse S. Thomas, lect. 1, sub nomine episcopiveniunt et presbyteri.

Recta in ..tentio.

Se ìntru­dere in sa­crum mini·sterium si.ne vocatio­ne, gravi.praesum·ptio.

Ordinarenon voca..tos,' gravepeccatum,

Obligatiop r o b a n d iordinandos.

quod...seroire...potest,sed aegre...et cum ...deformitate. Unde concludit: Licet aoso­Iute salvari possi:..., difficile tamen ingre­dietur viam humilitattset poeniteniiae,qua sola ipsi patet ingressus ad vitam.Cum autem hic magno periculo damna­tionis se exponat, neseio quomodo a culpagravi excusetur qui sciens..., (ait doctissi­mus episcopus Abelly l) nulla dim'nae oo­catioms habita ratione.sese in sacerdotiumintruderet, haud d,,f,bie setpsum t'n aper­tissimum' salutts discrimen injiceret, pec­cando saiicet t'n Spt"rt'tum Sanctum ; quodquù:lem peccatum vix aut rarissime di­mittt~ ex evangelio dzsez'mus.

Huic quidem discrimini tanto magisse committunt episcopi illi qui non voca­tos ad ordines sacros promovent; ex ilIoApostoli I. Tim. v: Manus cito nemtnt'imposueris, neque communicaueris pecca­tis aliems. Quae verba exponens S. Leo s,dicit: Quid est communicare peccatis alie­ntS, nisi et talem effici ordinantem, qualisest zUe qui non meruit ordinari. - HincTridentinum 8 praecipit episcopo ut ante­quam suos subditos ad ordines promoveat,t'nstitutzonem, mores, doctrinam... dt1igen­ter t'nvestiget et examinet. Undique enimin jure canonico praescribitur, et signan­ter in can. Nullus, dzst. 24, ut nullus or­dinetur... nz'si probatus ftterit. Unde sa­pienter advertit D. Bernardus, ad ordinesadmittendos esse tantum probatos, nonprobandos. - Ad hanc autem probatio­nem ab episcopo exquirendam, non qui­demsufficit quod ipse nibi! mali noveritde ordinando: sed debet fieri certus de

1 Sacerdos christianus, parto 1, cap. 4. - , Epist. 12,ad episc, Afric., cap. 2; ap. Migne, Patrol. lat., tomo 54,col. 647.- 8 Sesso23, de reform., cap. 7. - S. Bern' J Serm.in Cantica 46, num. 3 j ape Migne, Patro!. lat., tomo 183,col. 1004. - • Tr. 8, cap. 5, n. 41. - Habert, de Ordin.,

803.- a) Sotus, in 4, disto 25, qu. l, art. 4.,idsane innuit, dicens requiri morum honesta·tem et virtutum claritatem. «Quapropter(addit) ad aliorum sacramentorum susceptio­nem nu1lum praerequiritur examen vitae,sicuti ad ordinum susceptionem ». - ItemqueSanchez; imo et magis diserte, nam Consil.,lib. 7, cap. 1, dub. 46, n.1 et 3, negat satisesse ut episcopus nihil mali sciat de ordi·nando; et si clericus sit ignotus, affirmat exa­men de eo esse faciendum.

b) Ho1zmann, de Ordin., n. 96; et Concina,s. ALPHONSt, Opera moraUa. - Tom. ID.

ejus positiva probìtate.juxta sublimitatemgradus ad quem ille inhiat ascendere; utcommuniter dicunt Sotus a), Sanchez a),Salmant. 4, Holzrnann b); et fusius Ha­bert, Merbesius C), Coneina b) et alii, cumDivo Thoma 5, ubi dicit: Ad minus (idest non solum, ut bene explicat d) Glossa)hoc requiritur, quod nesciat ordt'nans ali·quid contrarium sanclitati t'n ordinandoesse; sed ett'am exigitur ampltits, ut ,secundum mensuram ordinis vel offiezi'injungendt~ dt7igenttor cura apponatur:ut habeatur certitudo de qualitate premo­oendorum, saltem ex testimonio ahorusn.Qualitas autem promovendorum est illaquam expressit idem S. Doctor 6, ubi dixit:Ordines sacri praeexigunt sanctitatem...:unde pondus ordinum imponendum estparietibus jam per sanctitatem desiccatis(nempe, ut addit) ab humore vt'ttorum.- Et noster Summus Pontifex Benedi­ctus XIV, in bulla Vbi primum sapìen­tissime sic episcopos alloquitur: Studtosemagnaque adhibitadt1igentt'a investigan­dtem a ooots est, alt eorum qUt ,prtorasuscepert'nt 11Zt'ntsteria, talzs fuerit vt'vendiratto et t'n sacrzs scientzis progresSto, utverejudicandi St'nt quibus dkatur: Ascen­de superius. Cum altoqut'n expediat ininferzori pottus aliquos remanere gradu,quam cum suo majoripert'culo et alz"orumscandalo ad altzorem proveht:

De tali etiam probatione loquens San­ctus Joan, Chrysostomus 7, dicit: Quid esttUud cito? Non ex prima proòattone, necsecunda, nec tertia,. sed ubi consideratiodiuturna praecessit exactz'ssimaque dz~

parto S, cap. S, resp. 2 et 3. - 'Suppl., qu. 86, art. 4, ad S.- '2-2", qu. 189,art. l, ad S. - Bened. XIV, encycl. Ubiprimum, de die S Decembr. 1740, § 1. - , Homil. 16, inepist. I ad Tim., n. 1 j cfr. Migne, Patrol. graeco-1at., tomo62,col. 587.

de Ordin., cap. lO, n. 8 et seqq.,requirunt utordinandus effulgeat speciali. vitae bonitate;sed non loquuntur de examine ab episcopofaciendo.

c) Merbesius, de Sac. Ordin., qu. 88, loqui­tur tantum de bona vita requisita.

d) Verbum «non solurn» apud Glossato·rem, sciI.Capponi a Porrecta, in cito loc... nonest explìcatio sed additio: «Videtur ergo le­gendum (ita ille) in littera sic: Ad tertiumdicendum quod non solum ad minus hoc re­quiritur, etc.»

51

802 LIB. VI. - TRACT. V. ~ CAP. II. - DE SACRAMENTO ORDINIS. DUB. II. - § I. DE OBLIGATIONE CAELIBATUS. 803

§ I.

De Obligatione Caelibatus.

806, Quom~do haec obligatioP~ob~tur. - 807.Qu. 1. An ipsa sit de jure dnnno. - 808. Qu. 2.An sit ex praecepto Ecclesiae vel ex voto. - 809. Dub. 1. An ignorans tale votumteneatur ad castitatem. Dub. 2. An, quz'expresse nollet castitatem vovere. - 810.Quz'dsi quis ordinatus sit ante usum rationis. Et quid, si ante pubertatem. - 811•. Quid sio:dine~r ob "!'etu.m. - 812.Qu. 3. Q,!omodo conjugatus, c~~tante matrimonio, po~sitzn sacrzs ordznarz. - Dub. 1. .An istzus uxor teneatur relzgzonem profiterz'. - Dub. 2.An talis uxor possit nubere.

Q.ualis bo­nitasin er­diDAlldo re­quiratur.

scussio, (fune imponito manus); nequeea res periculo caret. Eorum quae zl1epeccaoerù, tu quoque poenam dabis, quiinitium dedz'sti~ etiam praecedentium de1t~

ctorum.Qua de re episcopi in hac probatione

expetenda non debent esse contenti sim­plici attestatione parochorum: qui huma­nis ducti respectibus, in hujusmodi atte­stationibus concedendis facile elericis in­dulgent, ne inse attrahant ipsorum odiumeorumque propinquorum. Sed insuper abaliis fide dignis, capta secreta informa­tione, certi fieri debent, non solum quodinitiandus non fuerit malus (nempe quodnon fueritrixosus, non dederit scandalum,frequentando ludos, pravas conversatio­nes, etc.); sed etiam quod ille sit posz'tz"vebonus, scilicet quod vìtam agat spiritua­lem, sit assiduus in ecc1esiis, sacramentafrequentet et orationem, vivat a saecula­ribus segregatus, sociis morigeratis comi­tetur, studio vacet, modesta utatur veste,etc. - Quod si praelatus sciverit clericumalicujus publici scandali nota intinctumfuìsse, tunc non satis erit communemprobationem de eo exigere; sed opus eritplurium annorum experientia emendatio­nem ejus comprobare: juste enim tuncmetuere debet ne ille pietatem affectetut ad ordines perveniat, quibus susceptis,ad pristinam redibit pravitatem. - Dicetaliquis: Si hoc observaretur, deficerentutique in Ecelesia ministri. Recte respon­det ad hoc idem Benedictus XIV in bullasupra citata, ex concilio Lateranensì:Melius... est paucz'ores .habere mz'nz'stros,sed probos... atque utiles, quam pluresqui... nequùJquam sint valiturz·.

Utrum autem sit semper deneganda aconfessario absolutio elerico habituato invitio turpi occulto, qui vult ad ordinessacros ascendere sine praevio continentiaeexperimento? - Vide Dissertationem dehoc puncto, positam in Tract. de Sacram;;·ex n. 63.

B.n.d. XIV, encycl. Ubi primum, § 1. - Cane.Lat.·ran.n. IV, cap. 'n (non citato a Bened. XIV); celebratumest anno 1215; apud Labbe, tomo lS, col. 963. _ 1 2. 2.0=,qu. 185, artico 1. - B,".d. XIV, bulla Inel;ytum, diei

805. - a} Revera tamen vix, aut ne vixquidem,auctores isti inter se dissentiunt. Nam

804. - Si autem vocatio divina neces­saria est ad sacerdotium, magis erit ne­cessaria ad officia epz'scoporum et paro­chorum; de quìbus loquens D. Thomas 1,

dicit: Appetere.: ept'scopatum ratione .circumstantium bonorum... est z7licz'tum ;ad celsz'tudz'nem -gradus appetere episco­patum est praesumptuosum...; sed appe­tere proximis prodesse est secundum selaudabile... Verum, quta,prout est episco­.palz's actus, habet annexam gradus cet­sz'tudz'nem, praesumptuosum vùJetur quodalt'quz's praeesse appetat ad hoc quodsubdz'tz's prosit, m'sz' manifesta necessitatez"1nmz'nente. - Id confirmavit nostèr Sum­mus Pontifex Benedietus XIV in bullanovissime edita die 12 April. 1753, quaeincipit .Inclytum, inquiens: Neque unus­quisque zgnorare debet, a peccati culpaimmune non esse desiàerium ipsum epi-scopatus ; quia, quamvz's desiderium alti'sjuvandi laudabz7e est..., tamen, cum hocadjumentum praestarinon valeat smeipsaepz'scopatus sublimitate, ut plurimum exvitto insz'tae...praesumpNom's ortum habet.

805. - «Quaeres: quae sz'nt officta or­dz'nandorum?

« Resp. l°. Ostzarzi' est claves templi« servare, aperire et elaudere ejus januas;«arcere eos quibus non licet interesse« sacris; campanas pulsare; quae intra« ecclesìam sunt custodire; ei qui prae­« dieat aperire librum.

«2°. Lectoris munus est legere in ec­« clesia lectiones veteris et novi Testa­«menti; item docere catechumenos rudi­« menta fidei christianae,.. - [Item, pa­nem et novos fructus benedieere.Salmant.2•

- Non autem praedieare, ut communiterSalmant. 8, contra Vasquez].

., 3°. Exorcz'stae munus est manus im­., ponere supra vexatos a spiritibus im­., mundis, ad illos adjurandos et ejiciendosj., item ad exorcizandos catechumenos lO.

- [Tenent Suarez et Sanchez, contra Phi­libertum, omnes fideles posse exorcizare a};

12 April. 1758, § 6. - • Tr. 8, cap. 8, n. 14. - • Loc. cito ­Vasq., disp. 286, cap. 2, n. 20. - Suar., de Reli~.,tr. 5,lib. 4, cap. 2, n. 10 et 11. - Saneh., Decal .. lib. 2, cap. 42,n. 18. - Philib. MareMn., tr. 2, parto 4, cap. 4, a n. 2.

Sanchez et Suarez dicunt adjurationem so­lemnem et publicam solis ministris ad exor-

Vocatiodivina, ma­gis necessa ..

;~Ji~~te:!:rochis.

OffiCia or..dinatorum.

Obli~atiocaelibatus.

quamvis hoc magis possint ordinati adhujusmodi munus ab Ecclesia: et ideo hisolurn solemniter illud exercere valent.Vide dieta Lib. III, n. 193. Append. deAdjurat., ad IV.

.,4°.Acolythimunus est praeparare am­., pullas vini et aquae ad sacrifìcium Mis­., sae et porrigere subdiacono; ferre ce­e: reos ad idem sacrificium et illi mini­., strare: un de et ceroferarius dicitur.

., 5°. Subdzaconi munus est immediate« subordinari diacono ad sacrificium Mis,., sae, calicem et patenam illi tradere,., urceolum cum aqua praebere, aquame ad lavandàs manus infundere, epistolam., ex officio et solemniter in Missa lege­., re ". ~ [Adde cum Habert, pallas, cor­poralia et purificatoria abluere; ut inPontificali praescribitur].

e 6°. DIaconi munus est cantare sole­e mniter evangelium in Missa j ministrare., immediate sacerdoti in omnibus quae., pertinent ad Missae sacrificium; vestire., altaria, crucem ferre; et denique, ex«commissione sacerdotis, praedìcare et., baptizare ".

Modo adsit justa causa, nempe, si desitsacerdos qui commode ministret; ut com-

806. - Obligationem caelibatus inesseiis qUi ad sacros ordines ascendunt, ha­betur in pluribus canonibus et signanterin can. l, dt'st. 28, ubi D. Gregorius sic

1 Tr. 7, ex:am. 8, 'cap. 1, n. 5.

cistarum ordinem promotis competere: pri­vatam vero posse ab aliis adhiberi, sed simodus obsessionis est visibilis, pertinet adju­ratio ad miraculorum potestatem;et ideo nonpotest tentari absque speciali Spiritus Sanctiinstinctu; si vero sit privatus et occultusvelinvisibilis,competit cuicumque, sicut quandoquis a daemone tentatur, potest ipsum' adju­rare in nomz'neDomini ut recedat. - Neque

muniter dicunt doctores allati de Euch.,n. 237, v. Qu. 1. - In necessitate veroextrema, nempe si absit alius sacerdos,potest diaconus et tenetur viatieum mi­nistrare, etiam sine commissione pastoris:ita pariter communiter doctores (Ibidem,v. Omnes). Et idem currit in administra­tione Baptismi: vide de Bapt., num.116,V. Certum. - Diaconus autem solemniterministrans Baptismum vel Eucharìstiamsine commissione incurrit irregularita­temo Vide dieto num. 116, v. Dubz't..2, etn.234..

« 7°. Presbytert munus est offerre sa­«crificium Missae, absolvere a peccatis,., baptizare, benedictiones aquae et simi­., les facere, populum doctrina et exemplo« pascere. - Vide Escobar l ».

Quatuor autem sunt obligationes prae­cipuae eorum qui ad majores ordinesprovehuntur, nempe: l°. Recitandi horascanonicas. 2°.Servandi caelzòatum.·3°.Ha­bendi titulum, scilicet paupertatis, benefì­cii vel patrìmonìì, quo ordinentur. 4°. De.ferendi habz'tum et tonsuram. - De primaobligatione Officii divini jam fuse egimusin Lib. IV, ex n. 140. Restat hie agerede secunda, tertia et quarta. .

praescripsit: Nullumfacere subdtaconumpraesumant epz'scopz; m'si qui se· castevicturum promt'sert't; quza nullt4s· ad mz~

nz'sterium altart's accedere debet, nz'si cu-

aliud sibi vult Marchinus,quidquid ipse dicat·scribit enim n. 2: «NuÌl.c non licere laicis veÌaliis clericis non exorcistis, publice in eccle­siis aut privatim in domibus,daemones exor.cismis e corporibus pellere », Et n.4,'addit:« Aliud est crucis signo,...quem tentatione ali.qua vexatum pellere daemonem invisibiliter:aliud est eumdem visibili.ter humanum corpus'obsidentem exterioribus exorcismis arcere ».

Obligatio­nes specia­Ies ordinummajorum.

804 LIB. VI. - TRACT. V. - CAP. II. - DE SACRAMENTO ORDINIS. DUB.II. - § I. DE OBLIGATIONE CAELmATUS. 805

Effectusquoad ma­trimonium.

Obligatiocoelibatus,non est exjure divino,sed ecclesia­stico.

jus castitas ante susceptum mirasteriun«fuerz't approbata. Et in Tridentino 1 sicdefinitum est: Sz' quz's dz'xerz't, ciericos insacris ordinibus constitutos vel regularescastitatem solemniter professosçposse ma­trz'monium contrahere, contractumque ua­lt'dum esse, non costante lege ecclesiasticavel voto ..., anathema sito

Ex quo habetur quod per tale votum,solemne dictum, irritum redditur matri­monium contractum post votum ex cap.un., de voto et votz' redempt., z'n 6°. Sivero conjugium est antecedenter contra­ctum, ordinatus potest reddere, sed nonpetere. Et insuper quoties castitatem vìo­labit, toties quoque sacrilegium commit­tet. - Vide Salmant.".

801. - Quaeritur l°. An haec obligatiocaelz'batus sit de jure dz'vt'no, t'la ut Papanequeat t'n ea dispensare?

Affirmant Major, Waldensis, etc., apudSalmant. 8; et probabile putat Azor a). ­

Sed dicendum cum communi doctorum,(praeciso voto) non esse de jure divino,sed tantum ecclesiastico, quod ministriordinati in sacris obligentur ad castita­tem vel ab Ecclesia vel per votum ordi­nibus annexum; et ideo recte in hac obliogatione potest Ecclesia cum eis dispen­sare. Ita S. Thomas 4, Cajetanus, Sotus,Sanchez, Dicastillus, etc. cum Salmant, 5,

qui plura hujusmodi exempla adducunt.Ratio, quia, etsi talis caelibatus ab Apo­stolis ortum habuit (ut probant Gonet,Valentia, Sotus, etc.), tamen tantum expraecepto Ecclesìae, sive Apostolorum(ut probat Bellarminus) est introductuset firmatus; et patet ex ipsis verbis Trì­dentini 6.

808. - Quaeritur 2". An haec oblz'gatiosit z'mmedz'ate ex praecepto Ecclesiae, vel

1 Sesso 24, de Matr., can, 9. - SI Tr. 8, cap. 6, D. 2.­Major, in 4, disto 24, qu.2. - Waldens., de Sacram., cap. 128,D. 5; et cap. 129, D. 1 et 5. - 8 Loc. eit., n. 9. - .. 211. 211e

,

qli. 88, art. 11. - Caietan., Opusc. tomo 1, tract. 27. '.Sotus1 in 4, disto 38, qu. 1, art. 1, v. Dubium. - Sanch.,de Matr., lib. 7, disp. 27, n. 5.• Dicast., tr. 6, de Ordin.,dub. 24, num. 361.• 5 Tr. 8, cap. 6, num. 11. - Gonet,Clyp., disp. B, art. B, § B, n.58 et seqq .• Valent., disp. 9,qu. 5, punct. 5, § 2•• Sotus, de ]nst. et ]nre, lib. 7, qu. 6,art. 2, concI. S et 4. - Bel/arm., de Clericis, lib. 1, cap. 18

S07. - a) Azor, parto 1, lib. 13, cap. 12,qu. 1, v. Quamquam, ait sententiam hancprobabilem esse quoad sacerdotes.

mediate per votum ordùeatorum. - Utra­que est probabìlis, ex eodem Tridentino 7.

Prima sententia, quam tenent Ma­strius a), Bosco, Herincx, etc., apud Holz­mann 8; ac Scotus, Paludanus, Valentia etAversa, apud Salmant. 9 (qui cum Sanchezmerito probabilem putant), dicit quod nonex voto, sed ex sola Ecclesiae lege, or­dinati in sacris teneantur ad castitatem.- Tum quia, cum potuisset Ecclesia perse adstringere ministros sacros ad casti­tatem servandam, cur dici debet quod in­super votum sacris ordinibus annecti vo­luerit, duro. hoc expressum in jure nonhabemus? Tum quia, si obligatio caeliba­tus esset ex voto, sequeretur quod quitale vorum invincibiliter ignoraret, velqui expresse nollet illud emittere, nonteneretur inde ad castitatem: quod qui.dem absurdum et perniciosum esset.

Nec obstat dicere quod juxta senten­tiam hanc, si sacerdos peccaret contracastitatem, unum tantum peccatum com­mitteret contra castitatem; quia lex Ec­clesiae, cum sit circa eamdem materiamjure naturali prohibitam, non multiplicatspeciem peccati (prout furtum, vetitum alege naturali, non habet novam malitiam

.si prohìbeatur a lege humana): et hocesset contra communem doctorum, quidocent ordinatos in sacris laedentes ca­stitatem, etiam peccato sacrilegii peccare.- Nam recte respondent Aversa et Sal­mant.", quod praeceptum humanum benemultiplicat species, quando ex diversomotivo praecepto naturali superadditur.Percussio enim clerici duplicem habetmalitiam: unam contra justitiam, ex legenaturali; alteram contra religionem, exlege Ecclesiae, qua e ex motivo religionisprohibet laedere personam Deo mancipa-

et 19. - 8 Sess. 24, de Matr., can. 9. - 'l' Loc. cito - Bosco,de Ordin., disp. lO, sect. 5, n. 121 et seqq. - Herf,'ncx~ deOrdin., disp. lO, D. 102. ~ 8 De Ordine, D. 103, v. Sextatandem. - ScotO) in 4, disto 37, v. Dico igitur. - Palud.)in 4, disto S7, qu. 1, art. 2, concI. 3, (n. 14); et disto 38,qu. 2, diviso 7, v. f. (n. 12).• Valent., disp. 9, quaest. 5,punct. 5, § l, sento 3, v. Sed his. • Aversa} qu. 4, sect.7,v. Praeferendus tamen. - • Loc. cit., num. 18 et seqq.­Sanches, de Matr., lib. 7, disp. 27, D. 9, i. f. - Aversa,loc. cit.• v. Ad rationem deinde. - 10 Loc. cit" n. 28.

SOS. - a) Mastrius de Meldula ita profectotenet in 4 sent., disp. 7, qu. 15, tl. 445 etssqq.; sed in Theol. mor., dz·sp. 20, n. 109,

Probabi­Iìeer.Tmme­diate ex so­la lege ec­clesiastica.

Diffìculta­ti satisfìt,

Probabi­Iius, imme·diate ex vo­to.

tam. - Quare procul dubìo sacerdos lae­dens castìtatem sacrilegium committit;quia Ecclesia ex motivo religionis, obreverentiam ordinis sacri, imponit suisministris observantiam castitatis. Religio­sus autem sacerdos si peecat contra ca­stitatem, praeter peccatum contra casti­tatem, unum tantum sacrilegii peccatumcommittit; quia eamdem virtutem religio­nis, non aliam laedit, ut bene notant Sal­manto 1 cum Sanchez.

Secunda tamen sententia, probabilioret communior, cum S. Thoma s, quemsequuntur Bellarminus 8, Sanchez s, Pon·tius 5; Salmant. 6 cum Vasquez, Cajetano,etc.; ac Escobar ? cum Azor, Navarro etSoto, tenet quod obligatio castitatis nonoritur immediate ex lege Ecclesiae, sedex voto quod in ipso facto ordinationisemìttitur. - Primo, quia hoc jam est ex­pressum in jure, et praecise in cap. Cumolt"m, de clericis conjug., ubi dicitur: Noszgzìur attendente:; quod orientalt's Ecclesiavotum contz'nentz'ae non admz'sit, etc. Ergoin Ecclesìa occidentali, seu latina votum.castitatis jam admittitur. - Secundo, quia,si obligatio castitatis tota esset ex legeEcclesiae, posset Pontifex omnes etiamsacerdotes ab Ula absolvere; sed hoc es·set contra communem sententiam docto.rum, qui tantum in casu urgentissimoconcedunt Pontifici in hoc dispensare cumsolis ministris (ut dictum mox n. 807),sed non cum sacerdotibus b).

1 Tr. 8, cap. 6, n. 39•• Sanch., de Matr., Iib, 7, di.p. 27,n. 30. - • 2' 2", qu. 88, art. 11. - • De Matrim., lib. l,cap. 21. - , De Matr., lib. 7, disp. 27, num. lO. - 5 DeMatr.,lib.7,cap. 27, n. 7.-.5 Tr.8, cap. 6, n.28 et 26.­Vasq., disp. 247, cap. 7; et disp, 248, cap. 2•. Gajefa... ,Opusc. tomo l, tr. 27. - , Lib. 28, n. 475 et 476•• Aso«,parto 1, Iìb, 13, cap. 12, qu, 6•• Navar., Man., cap. 22,

dicit castitatis obligationem ordinibus sacrisannexam esse, «non tantum (ex vi voti, sedetiam direete et immediate ex praecepto Ec·c1esiae, imponentis talem obligationem iisqui ordinantur in sacris >.

b) Nihilominus, tum ]ulius III suo BreviDudum, de die 8 Martii 1554, Reginaldo Polo,suo legato in Anglia; tum Pius VII, BreviEtsi apostolicz", dedie 15Aug. 1801, SuonuntioinGalliis,potestatemfeceruntdispensandieumpresbyteris, qui nulliter matrimonium atten­taverant, ut possent valide contrahere et inmatrimonio sic contraeto libere et licite re­mllliere.Documenta ista videri possunt apud

809. - Sed hic dubitatur l°. An tene­retur ad servandam castz1atem quz' z'nvz'n·dbz7z"ter z'gnoraret votum z1lz"us Ordz"niannexum?

Salmant.s dicunt teneri ex communidoctorum, vel ex vi voti impliciti, ut ipsisentiunt cum S. Thoma a) et Sanchez; velex praecepto Ecclesiae, ut alli juxta prì­mam sententiam probabiliter putant, Allitamen, ut Croix 9 cum Palao et Coninck,adhuc probabiliter censent quod si ìgno­rantia omnino fuisset ìnvfncìbilìs, ordina­tus non teneretur ad castitatem, nequeex voto neque ex praecepto Ecclesiae;quia Ecc1esia non intenderet talem obliogare. Secus vero, si ignorantia fuissetculpabilis, vel si quìs ordinem intenderetsuscipere cum eadem obligatione qua allisuscipiunt; ut infertur ex dictis Lib. III,n. 201, Qu. 1.

Dubitatur 2". An teneretur ad castz~a­

tem Ordz"nem susdpiens, si expresse noi·let castt"tatem vovere?

Putat Philibertus b) quod etiam tene­retur ex voto: sed hoc parum probabilevìdetur, - Censent vero Salmant. lO cumDicastillo, quod tunc teneretur ad emìt­tendum votum; et interim dicunt quodtalis, si peccaret contra castitatem, noncommitteret sacrilegium.Sed hoc ultimum,nempe quod hoc non esset sacrìlegìum,nec satis probabile videtur, et est contracommunem; ut ipsi Salmant. fatentur v,

- Hinc probabilius dicunt Sanchez l1 curo

num. 52•• Sotus, de ]ust. et ]ure, lib. 7, qn. 4, artico 2;et qu. 5, art. B, ad 2. - 'Tr. 8, cap. 6, num.85. - Saneh.,de Matr., Iìb. 7, disp. 27, num. 11. - • Lib. 6, parto 2,n. 2162•• Palaus, tract. 27, pnnct. 17, n. 12•• eo..;nek,disp. 20, dub. 14, dilf. B, n. 141. - ,. Loc. cit., n. 37 et 88••Dicast., tract. 6, de Ordin., dub. 26, num. 398·et 400. ­U Loc. cìt., n. 12.

Roskovany. Caelibatus, tomo 2, monum. 1333;et tomo 3, mon. 1967.

S09.- a ) D. Thomas,2a 2ae, qu.88, art. 11,id forte innuere videtur, eo quod dicit obli­gationem castitatisannexam esse ordini sacroex vi voti. Salmant. tamen eum citant uti re­fert S. Alphonsus.

b)Philibertus Marchinus, quamvis a Sal·manto pro hac sententia citetur, omoino tamentenet contrarium, sicut et ipse S. Alphonsus:«Egobreviter dico,inquit tr. 2,part. 6, cap. 8,d(1f. 6, n. 8,... non teneri ex voto,sed ex soloEcc1esiae statuto •.

c) Id est Salmant. loc. cit., n. 28, contra

Quid deignorantecastitatemannexames­se "ordini.

EspresseDolens VG­vere casti­tatem:

Si peccatcontra ca­stitatem.committits a c r Ll e­ginm.

LIB. VI. - TRACT. V. - CAP. II. - DE SACRAMENTO ORDINIS.

§ 23, negat teneri ad castitatem eos qui antepubertatem ad ordines sacros promoti fuerint,nisi ordinationem, adepti jam pubertatem, ra·tam habuerint. .

811. - a) S. Antoninus, parto 3, #t. 14,cap.16, § 18, utramque opinionem affert, sci­licet primo opinionem quae absolute negat te­neri ad continentiam; deinde opinionem quaedistinguit et quàe negat teneri ad continen·tiam quantum ad usum matrimonii contractiante susceptionem ordinis, sed quae affirmatteneri ad continentiam si non habeat uxorem.

b) Sotus, de Just. et Jure, Nb. 7, qu. 2,art. 5, ad 4, ait illum teneri votocastitatis,«nisi forsan uxori esset matrimonio conjun­ctus, qui in vita uxore abstinere non potest ».

. Sed in 4 sent., disto 25, qu. l, art. 2, simpli­citer negat teneri: quod Croix non notavit. ­Pontius pariter loc. cz't., n.1, distinguit eumqui post matrimonium in,vitus promovetur,de quo ait: «Nullius... effectus est ordinatiocontra jus alterius conjugis».

c) Palaus hanc tenet tr. 27, puncf.17, n.13,«si cum ordines suscepisti expresse non con­tradixeris ».

DUB. II. - § I. DE OBLIGATIONE CAELIBATU$.

Limitatio.

Qoid deuxorc ordì­nati postmatrlmo­niom r a­tom.

Conjug...·tus, Bine u­:Eoris lieen­tia. nequitordin<lri insacris.

807

n.47.. Dicast., tr. 6, dob. 29, n. 442. - Philib. MaJ'chtn.,tr. 2, part, 6, cap. 8, cIiff. 9,n.3. - n Ex cap. Nùllus fin.de tempo ord. in 6°, juncta Glossa, et extrav. Joan. xxnAntiguae, devoto etvoti redempt..jonct'!Glossa. -:-10 Tr.8,cap. 6. n.51, 53 et 54. -' sanch., loc. cit., disp.88, n.18.•AVe1;sa.. qu. 4, sect. 9, v. Verum op#me., ,. 18 Loc~ cit., .n. 56. - U Salma,"" tr. 8, cap. 6, n. 56. - S. Anton.,p<lrt. 3, tit. l, cap. 8.- Mor, parto 1, Iib. 13, cap. 14, qo. 2.­Petr. Ledesma, deMatr., qn. 53, <lrt; 4, dob. 2, v. Hoc~MOOro. .

hic a Sa.1mant. citentur, ut testatur S. Alphon·susibi tamen de solo metu levi tractant.

'812. - a) Nota hic agi'. de conjugato qui,uxore invita, sacris ordinibus initiaretur.

b) Cap. C(msuluit, quod Salmant etiam'hic adducunt, de ingressu' religionis loquens,hanc conditionem non habet; sed Glossa, adV. Dz'rimendum, haec habet: «Quod verumputo, quia de licentia Wl,:oris intravit, et}tatenuit ingressus; alias esset contra •. Mellus

sive injustus, etsìve gravis sit vellevis,semper irritat vdtum. - Sed melius op- Potios te-

Sa lO netur.posìtum tenent ìpse Sanchezt; et lmant,cum Dìcastillo et Phìliberto ; quìa eo casuesset ille irrationabìliter ìnvìtus, et ideometus votum non irritat: sicut nec etìamirritat matrimonium, juxta dicenda deMatr.) n. 1057.

812. - Quaeritur 3". Quandonam conju­gatus, constante matrimoruo, possit sa­cris ordinibus #eitiari?

Certum est quod sine Iicentìa uxorisnonlìcet uxorato ordines sacros suscipere,nec etiam primam tonsuram 11. - Imponi­tur imo ìrregularìtas in eum qui sine di­eta licentia vellegitimo divortio in sacrisordinatur, etiamsì matrlmonium non fuìs-set consummatum; quia hoc dirimiturtantum per professionem religionis, nonvero per ordinationem, ut in ead. extrau.Vide Salmant. 11.

. Probabile tamen est a) cum Sanchez,Aversa et Salmant. 18, quod, qui post ma­trimonium tantum ratum ordinaretur insacris, non teneretur religionem profìterì;ut dicunt ·ibid. 14• S. Antoninus; Azor etLedesma. - Quia majus onus est relìgìo-nem profiteri quam ad solam castitai:emse adstringere. .

Licite autem potest con;,ugatus ad sa- Conlog....~ tus.d.eficen·

cros ordines promoveri ex licentia uxoris: tia 1lX0ris,licite ordi·

modo ipsa castitatem voveat, ut habetur natur.·in cap. Conjugatus, de converso conjugat..Et modo liceritia sit expressa et omninospontanea; ex cap. Consulue't, eod. tit. b).

Ordinatosob metu,mjuslum,pro­babiIit,ernon tenetur.

Qnid inpraxi con..solendum.

d) ]acobus de Graffiis,Deds. aur., parto2,lib. 3 cap. 12, n. 13, non benecitatur abEscobar; quamvis eniI11 neget teneri; ita~~nsuam sententiam e:x:plicat, ut pIane reCIdatInprimam sententiam:. «Ethoc intellig~, ~nquit!quod si ant.e habebat uxorem, potent i1!a utisine peccato; sed si non habebat, cont1neretenetur.. .

e) Sanchez, de Matr., lib. 7, disp. 29, n. 8;Dicasti1lus, tr. 6, dub. 29, n. 440, quamvis

1 De Matr., lib. 7, disp. 29, n.5. - • De. Matr., qo. 3,punct, 9, n. 12. - 3 Lib. 23, n. 482 et 488.. Sayr., Clav..lib.-2, cap. 4. n.20.. Coninck, d~ Sacram., disp. 20, n.145et 150. - • Tr. 8, cap. 6. n; 46. - Ali/or, parto 1, lib. 13,cap. 14, quaer. 8.- ,Dicast., tr.6, de Ordin., dub.29, n.432et 438.-' Loc. cit., n.50. -", Tr.8, cap. 6,n.47.. Navar.,lib. 1, consil. 4, n. 8 et 9, de bis quae vi, etc. ~ Vega, Sum.nueva, p<lrt. 2, cap. 57, caso 6.- , Lib. 6, parto 2, n.2163._ Navar., consiI. 5, eod. tit., n. 2 et seqq. - 8 Tr. 8,~p. 6,n. 48. - • De Matr., lib; 7,disp. 29, n. lO. _.10 Loc. cit.,

donec a Papa dispensetur; quia metusminuit, non vero tollit voluntarium.

Ordinatus At, probabilius Sanchez 1, Bonacìna 9;ob metumgravempro· Escobar 8 cum Sayro, Coninck et Graf-'~:~:~~non fio d); ac Salmant ~ cum Azor, Dicastìllo,

etc., dicunt non teneri, et valide possematrimonium contrahere (non posse tamenin ordine minìstrare, constante matrimo­nio, neque privìlegiis clericalibus gaudere.Vide Salmant."). Ratio, quia jam ex pro­babitiori sententia (ut supra), ordinati nontenentur ad castìtatem, nìsì ex voto; etverius est quod votum metu gravi extor­tum irritum est, ex cap. Cum delectus, de'his quae ve~ etc. (Vide dieta Lib. III,n. 197, v. Sed quaestio). - Lìmìtant ta­men hanc sententiam Salmant. 5 cum Na-varro et Vega, si hic postea, metu remoto,ordinationem ratificaret aut verbis, aut inordine ministrando: modo sciat et adver­tat per hujusmodi actum tali oblìgationise subjìcere,

Caeterum consultum est ut tales metuordinati petant dispensationem: quam plu­ries concessìt S. Congregatìo, ubì solidemetus probatus fuerìt, prout refert PaterZaccaria apud Croix 7.

Quid, si metus ex justa causa se't in­flictus, puta, si episcopus ob inopiam mi~

nistrorum adstringeret metu aliquem adse ordinandum?

.Probabile' putant Sanchez e); et Dica­stillus e) ex Navarro, apud Salmant. 8, nonteneri hunc ad votum castitatis; quia pro­babilite'r (ut dicunt) metus, sivesit justus

!tem, In­valide ordi·natus.

Probabili·ter non te­netur,

babiliter id negant Sanchez 7; Salmant. 8

cum Dicastillo, Aversa, etc.; ac Barbosa 9

cum Abbate, Hostiensi b), Navarro b), So­to b) et Henriquez b). - Ratio, quia talevotum hominem constituit in statu ìrre­tractabili, in quo Pontifex nunquam autraro dispensat; unde tale votum ma­turum et perfecturn usum ratìonis effìa­gitat c).

Idem dicitur de eo qui invalide ordì­natur, vel ex defectu formae aut materiae;vel ìntentionìs, puta, si quìs per vìm autmetum ordines suscìperet, sine animoseordinandi: ut Salmant.P et Croix 11 cumcommuni. (Et hìc notandum quod qui nonobligatur ad castitatem, nec ad Officiumdivinum tenetur; ut dictum est Lib. IV,n. 144, v. Quaert'tur). - In dubio tamenpraesumendum est pro valore ordinatio­nis; ut Croix 12.

811. - Sed Dubium est: an teneaturad castùatem qui ordinafur ob metumgrauem, sed cum animo se ordinandi?

Pontius 13; ac S. Antoninus a), Sotus b),

Palaus c), etc., apud Croix 14, dicunt teneri,

Cajetan ...in 2an:l 2a~1 qu, 88, art. 9, v. Ad hoc dicitur. -" Loc,cit., n. 8. - S Loc. cit., D. 43... Dicast., Ioe. cit., dub.. 28,n. 414. - Aversa, qu. 4. sect. 8.v. Tertio. - • De Of!. etPoteste episeo, allego 15, n. 4... Abbas Panorm., in cap. unicode c1erico per salt. prom., n. 3. - lO Tr. 8, cap. 6, D; 41et 45. - 11 Lib. 6, part.2, n. 216~. - 12 Loc. cit., n. 2203. ­18 De Matr., lib. 7, cap. 29, n. 3. - 14 Loc. cit., n. 2163.

1 De Ordin., n. 1OS, v. Sexta • .. Amic... tom.8, disp.22,sect. 13, n.91. ; Cherub. Mayr, Recoll. 6sop. parto 4, qu. IO,I·esp. 2. -' Lib. 6, p<lrt. 2. n.2161. - 3 Tr.8, cap. 6,n.42..Sanch., de Matr., Iib. 7, disp. 30, ... n.3.. Suar., de Relig.,tr, 7, lib. 9, cap. 17, dub. 2. - Di<:ast., tr.6,de Ordin., dub.27.n. 408 et 409. - • De Matr., lib. 7, cap. 29, n. 15. - • DeMatr., qu. 3, punct. 9, n. 16. ~ • Lib. 23, n. 486 et 487. -

communem esse dicunt, eam sententiam quaenegaret novam malitiam, videlicet sacrilegii,induci ex lege ecclesiastica quae continentiam .clericis in sacris imponit.

810. - a) Coninck, de Sacram., disp. 20,n. 136, affirmat utique ad castitatem teneri,«si ordinentur cuni jam doli vere capacessunt, et intelligant quam obligationem susci·piant>o

b) Barbosa male citat hos auctores; namHostiensis, in cap. unico de clerico per salt.prom., n. 2; et in cap. Vel non est compos,de tempor. ordin., n. 7,' Navarrus, lib. l, con·szl. 4, de his quae vi, etc., n. 4; Sotus, z'n 4,dist.25, qu. l, art. 2, concI. 3, V. Quodsiroges; Henriquez, Nb. 10, cap. 14, n. 3, lo·quuntur de puero ordinato ante usum rationis.Quin etiam Sotus, deJust. etJure, lib. 7, qu. 2,art. 5, i. f" de eo qui ante pubertatem ordi­natus est expresse dicit: «Si... usum habebatrationis, puta quia decimum vel duodecimumannum attigerat, et fort~' in octavo, quialibere initiatur, cogendus est votum servare».

c) Et re quidem vera Benedictus XIV, inInstr. Eo quamvis .tempore,diei 4 Maji 1745,

alìis ; et Holzmann 1 cum Amico, Mayr,etc., quod in tali casu is teneretur ad ca­stitatem, non ex voto, sed ex praeceptoEcclesiae, quae ex religionis motivo (utdiximus) eum ad castitatem, deficientevoto, adstringeret.

810. - Notandum autem certum essequod ìlle qui est ordinatus ante usum ra­tionis, quamvis valida sit ordinatio (utprobatum est n. 782, cum D. Thoma etaliis communiter, ex cap. umc., de elencoper salt. prom.), non tenetur tamen adcastìtatem ; unde valide ac licite potestinire matrìmonìum, - Ita Croix 9;et Sal­mant." cum -Sanchez, Suarez, Dicastilloet communì,

An autem teneatur ad castitatem quipost usum rationis, sed ante pubertatemordinatur?

Affìrmant Pontìus-, Bonacina 5; et Esco­bar 6 cum Cajetano, Coninck a), etc. Quiade jure naturali jam adest oblìgatlo hocvotum servandi; e converso, nullum adestjus canonicum tale votum irritans. Hocest quidem probabile. - Sed non ìmpro-

806

Ordinatusp o s t ratio­nem.sed an­te puber-tà­temo prnba­biliter tene­turo

Ordina­tus ante u­sum ratìo­nis non te..netur ad ca­stìtatem,

Teneturex praece­pto Beole­sìae.

808 LIB. VI. - TRACT. V. - CAP. II. - DE SACRAMENTO ORDINIS. DUB. II. - § II. DE OBLIGATIONE HABENDI TITULUM. 809

§ n.De Obligatione habendi Titulum.

813. Poena in contravenientes. - 814. De titulo paupertatis. - 815. De titulo beneficii. ­Not. ].Juxta cujus dioecesis tasam desumendo sit sufficientia beneficii. - Not.2. Quid,si difectuS sit modicus. - Not. 3. Quid veniat nomine beneficii. An stipendia Missa­rum. - 816. Et an suffidat beneficium de futuro. - 817. De titulo patrimonii. ­818. Qu. 1. An quis possit ordinari ad titulum suae industrùte. - 819. Qu.2. An paterteneatur assignare patrimonium fiUo volenti ordinari. - 820. Qu. 3. An incurratsuspensionem qui ordinatur sine titulo. - 821. Dub.L. An, qui ordinatur cum patri­monio ficto. - 822. Dub. 2. An, qui ordinatur, àatà fide de reddendo illud donanti.-:823.'Dub. 3. An, qui postdiaconatum illud donanti renuntz'at. - 824. Dub. 4. An ordz·natus possit patrimonium renuntiare, si habeat aliunde sustentationem.

Uxor de­bet castità­temvovere,sed non te­netur retì­gionem in ..gredì,

Exceptio'nes.

Sed hic dubitatur 1°.An eo casu uxor,ultra votum, teneatur relt'gionem profi.teri?

Affirmant c) Sanchez l, et Salmant. acum Soto. - Sed verius negant Pontius 3,

Diana 4; et Hurtadus ex Navarro et Sà à),

apud Renzi 5. Idque c1are probatur ex ci­tato cap. Conjugatus, ubi dicitur: Nullusconjugatorum est ad sacros ordines pro­mouendus, nisi ab uxore continentiam'profltente fuerit absolutus. Non diciturreligionem profitente, sed contznentiam.Excipiendum tamen l°. Si vìr ad episco­patum assumatur: tunc enìm uxor omninodebet religionem ingredi, ut statuitur incap. Sane 6, de conv. conjug. Excipe 20.Si vìr fieret religiosus, et uxor esset ju­venis; ex cap. Cum sis 4, eod, tit., ubisic dicitur: Prohibemus ne... virum veluxorem, m'si uterque ad relt'gz"onem mz~

grauerit, transire permùtas. Verum, siita uxor senex st"t et stertùs, quod sinesuspicione possi: esse in saeculo, dzsszmu.lare poteris sa, ea zn saeculo remanente,et castt"tatem promz"ttente, ad relz"gz"onemtranseat ·vzr eiusaem.

Dubitatur 20. An mult'er hujus vzrz adordmes saC1'OS promotz~ si emz'ser(t szm­plex votum castitatis, valide contrahatmatrzmonium post mortem vzri?

l De Matr., lib.7, disp. 39, n. 6. - • Tr. 8, cap. 6, n. 58••Sotus~ in 4, dist.27, qu.l, art.4, v. Praeterea contra~' etdist.38, qu. 1, art. 2, conci. 2. - • De Matr., lib. 7, cap. 25,n. 7. - • Parto 4, tr. 4, resol. 129. - Gasp. Hurtaà., deMatr., di"p. 11, diff. 9, n. 30•. Na'Var., lib. 8, consil. 18,

Prima sententia negato Et hanc tenentSanchez 6, Mazzotta 7, et Salmant, 8 cumcommuni (ut asserunt), ex can. Quia suntlO, dist. 28, ubi loquens D. Gregorìus desecundo matrimonio inito cum hujusmodiuxore, dicit: Qui male sociali sunt, dt"sjun­gantur. Et idem dicitur in can. seq. 11,zòid. - Et ratio est, quia Ecc1esia, ob re­verentiam ordinis a primo viro assumpti,et ob licentiam uxoris voventis, redditeam inhabilem ad subsequens conjugium.- Haec sententia est quìdem communioret valde probabilis.

Sed satis probabilis est etiam secundasententia cum Soto 9 et Pontio l0, qui di.cunt praefatum matrimonium esse vali­dum, Licet enim in praefatis textibuspraecipiatur separatio conjugum, inpoe­nam secundi matrimonii contractì j nontamen dec1aratur matrimonium esse nul­lum. Tanto magis quod hujusmodi poenaseparationis etiam aliis criminibus in jureimponitur (ut pròbat Pontius 11), absqueeo quod matrimonium sit nullum.

An autem vìr, qui ex justa causa per­petuum fecerit divortium ab uxore, possit,ea inscia vel invita, ordines sacros suscì­pere? - Vide dicenda de Matrim., n. 969,ubi dicemus cum communi quod benepotest.

D.5 et 6, de conv. conjug... li Cap. 1, sect. 7, qu.3. _ 8 Loc.cit., disp._ 40, Dum. 2. - 'l' Tr. 7, disp. 3, qu. a, cap. 1,v. Itaque. - • Loc. cit., n. 59. - • De ]ust. et ]ure, lib. 7,qu. 5, art. 3. - ., De Matr., lib. 7, cap. 25, n. lO. _ U Loc.cit., cap. 20, n. 6 et 7.

Uxor iIlaproba bili­ter inhabi·lisad matri­m o n ìu m,mortuo vi­ro.

Probabili·ter validecontrahi tma t r i m o­nium,

Quid deviro, postdivortiumjustum.

Titulus re­quiritur:p oe n a e incontra ve­nientes.

818. - Certum est ex Tridentino l, quodepiscopus neminem ad sacros ordines ad­mittere potest nisi ille titulum habeatsustentationis. Aliter episcopus ordinans,vel dimissorias concedens a), tenetur ipseeum alere, usquedum ille titulum habeat,ex cap.Cum secundum, depraebend.; 'etcap. Accepimus, de aet. et qualt"t. ordino ­Si vero episcopus rem examinatoribusremìserìt, et ipsi mala fide tìtulum appro­baverint; ipsi pro rata tenentur ad ordi­nati sustentationem. At, si ipsinon ha­beant unde alimenta praestare possint,actio datur contra episcopum; ut Glossa b).

- Item, si ordines sacri a diversis epi­scopis sint collati, quisque episcopus quiordinavit tenetur pro rata ad alimenta,ex cap. 4, de praebend. c).

Ad nihil tamen tenetur episcopus (velaHi, ut supra): 1°.Si, debita diligentia jam

1 Sess;21, de reform., cap. li. - • Tr. 8, cap. 6, n. 68••Barbosa, de OfIic. et Poto episc., allego 20,.n.18; cfr. n.5 .et 6. - 8 Lib. 6, parto 2, n.2284 .• 1?alaus, tr. 27, punct.9,

adhibita, curaverit ut patrimonium essetverum, et casu illud esset distractum, velfictitium inventum. - 20. Si c1ericus pososit aliunde vivere, etiam ex suis honestislaborìbus; vel si habeat patrem divitem,quia pater ex jure naturali tenetur fìlìumalere. - Salmant, 2 cum Barbosa.

Deinde mc notandum quod si titulusquo quis suscepit subdiaconatum, casupereat, non potest is ad superiorem or­dinem ascendere sine novo titulo. -

.Croìx 8 cum Palao et Gobat. ITitulus autem sustentationis potest

esse vel paupertatis, vel sufficientiae,nempe beneficii aut patrimonii. - Dequibus singulatim hic agendum.

814. - Et l°. Quoad titulum PAUPERTA­TIS: hoc titulo soli regulares professi or­dinantur a); non autem novitii, qui exconstitut. 75 S. Pii V Romanus, non pos-

n. 4•• Gobat, tr.8, n. '605.- S. Pius V, cOlIst. RomanusPonti/ex, de die 14 Oct. 1568: bulla 75 in Bullar. Cherub.;sed 102 in Bullar. Mainardi.

Titulus,quotuplex.

Tituluspaupertatissolis regula­ribus pro'fessÌ8 com·petit.

et aptius cap. Sane eod. tit.: «Si conjugaticonsenserint ordinari, uxorisvoluntasprius estrequirenda -. Cfr. etiam cap. Veniens, eod.,ubi de ingressu viri in religionem.

c) Affirmant utique, sed casu tantum quouxor juvenis est.- Praeterea Pontius,quamvisneget uxorem teneri de jure ad religionem

profitendam; addit tamen ex consuetudine re·ceptum esse ut vir ad ordines sacros nonadmittatur, nisi uxor, si juvenis sit, religio­nem profiteatur.

à) Sà id profectoinnuit, V. Divortium, n.4,nii aliud requirendo, nisi ut uxor continentiamvoveat.

813. - a) Jura citata loquuntur de solo or·dinante. Quamvis eadem omnino ratio videa­tur esse de eo qui ditnissorias concedit.

b) Glossa in cap. Cum secunàum, V. Sue·cessores, habet priorem partem asserti dum­taxat, episcopum scilicet teneri ad alimentaordinato praestanda, c. quando ipse episcopus

. examinavit; si autem aHi examinaverunt, ipsitenebuntur •.

c) Id pIane colligitur ex cap. Episcopus4, ,de praebend., ubi haec habentur: c Episco­pus, si aliquem.sine certo titulo... in diaconumve! presbyterum ordinaverit, tamdiu ei ne·cessaria subministret, donec in aliqua ecc1esiaei .convenientia stipendia IPilitiae c1ericalisassignet.> •.

814. - a) c PilUpertatis... titulus, ait Instr.S. C. de P. F. de titulo ordinationis, 17Apri·

lis 1871, n. 4, in religiosa professione estpositus, vi cujus qui solemnia vota in probatareligione emiserunt, vel ex reditibus bonorumsi quae ipsamet religio possideat, vel ex piisfidelium largitionibus, omnia communia ha·bent quorum ad vitam alendam indigent •.Ruic titulo affinis est titulus quem vocantmensae communis, qui c eos c1ericos attingit(ibz"dJ qui religiosorum more in communivitae disciplina degentes, aut nulla nuncupantvota, aut simplicia tantum...Verum ex biscec1ericis, ii dumtaxat communis mensae titulo.promoveri ad sacros ordines possunt, quorumCongregationes aut Instituta peculiari ad idpr-ivilegio ab ApostolicaSede aueta fuerint '.Conditiones vero quae requiruntur ut alumniInstitutorum religiosorum tum votorum so·lemnium, tum votorum simpliciumad ordines

LIB. VI. - TRACT. V. - CAP. II. - DE. SACRAMENTO ORDINIS.DUB. Il. - § Il. DE OBLIGATIONE HA BENDI TITULUM.

810

sunt sacros ordines suscipere, sub poenasuspensìonìs, nisi patrimonium habeant,exceptis religiosis Societatis ]esu, qui postvota simplicia ordinari possunt, et, si indea religione ejiciantur, teneri superìoreseos alere, usquedum habeant unde vivant,dicitPhilibertus (apud Salmant.'), afferens·decisionem Sacrae Congregatìonìs, - SedCroix absolutehoc negat 9, referens plu­res alias dec1arationes S. C. in contrarìum..Imo Pater Zaccaria apud Croix 3 additquod Benedictus XIII Motu proprio editoanno 1728, die 12 ]unii, dec1aravit in per­petuum, Societatem... non teneri. .. ad ul­lam subministrationem sive congruae sus­tentationis, siue alimentorum... illis... quipost biennium probationis et emissionisvotorunz simplicium..., a suis superiori­bus ejiciuntur, tametsi, dum in ea perma­nebant, ad sacros, etiam presbyteratus,ordines... ad titulum...paupertatis promotifuerint. Et hanc rationem Pontifex adtalem sanctionem praemittit: ne qui di­missioni causam praebuerint, utilitatemex sua culpa reportent v.

Decretum. 815. - IlO. Quoad titulum BENEFIcn,TridentinidetitnIo be- ante omnia hic praenotandum est decre­neficii.

Phil. Marchin., tr. 2, parto 6, cap. 5, n.5:- 1 Tr.8,d.Ordine, cap. 6, n.64. - I Lib. 6, parto 2, n.2288 et 2196. -

tum Trìdentìnì s, ubì: Cum non deceateosqui dzvino ministerio adscripti sunt, cumOrdinis dedecore mendicare..., compertum­que sit complures plerisque in locis adsacros ordines nullo fere delectu admittz~

qui variis àrtious ac fallaciis conjinguntse beneficiusn' ecclesiasticum aut etiamidoneas facultates obtmere : statuit s. sy­nodus ne quis deinceps clericus saecula­ris, quamvis alias sit idoneus moribus,etc., ad sacros ordines promoveatur, nisiprius legitime constet eum benejjcium eccclesiasticum, quod szOi ad victum honeste

.sufficzat, pacijice possidere, Id vero bene­jicium resignare non possit, nisi factamentione quod.ad illius be1tejicii ti!ulumsit promotus ; neque ea resignatio admi!­tatur, nisi ccnstito quod aliunde vZ71erecommode possit; et aliter facta resignationulla sito Patrimonium· vero ve! pensio- .nem obtinentes ordi'nari posthac non pososint, nisi illi quos episcopus judicaveritassumendos pro necessitate vel commodi­tate ecclesiarum suarum ; eoquoque priusperspecto, patrimonium illud vel pensio­nem vere ab eis obtz'nerz~ taliague essequae eis ad vitam sustentandam satis

8 Lib. 6, parto 2, n. 2'196, vers.' fin. - 4 Sesso 21, de reform.,cap. 2.

Sufficien·t i a benefì­cii, unde de­su.menda.

Notabilisdefectus inbeneficioimpedit or­dinationem.

Quid ve­niatnominebeneficii.

sint; atque illa deinceps sine licentia epz~

scopi alienari aut extingui vel remittinullatenus possin», donec benejicium ec­clesiasticum stt./ficiens sint adepti, velaliunde habeant unde vzvere possint, an­tiquorum canonum poenas super his z'n­novando.

Notandum 1°. Sufficientiam beneficiidesumendam esse juxta taxam dioecesisubi est beneficium, si ipsum requirit per­petuam residentiam: si vero non requirit,juxta taxam originis; ut p1uries declara­vit S. Congregatio annis 1701,1708 et 1713,apud Benedictum XIV 1, ubì refert idemcorroboratum fuisse ab Innocentio XIIIin constitut. Apostolici ministerii: quaedeinde confìrmata fuit, et extensa per to­tum orbem a) a Benedicto XIII.

Notandum 2°. Quod si defectus bene­ficii b) sit modicus, licite quis ordinatur:secus, si sit notabilis; ut notat Viva exDiana 9 cum Sanchez et Navarro. - No­tabilem autem merito esse censet Viva 8,

defectum quintae partis.Notandum 3°. Quod nomine benejicti'

potest etiam aliquis ordinari ad titulumcoadjutoriae perpetuae c) ,. ut Sanchez etNavarrus apud Croix 4 (modo coadjutor,ratione illius, congruam habeat sustenta­tionem, ut recte advertunt Gonzalez d) 'et

811

Garcia apud Barbosa 5), - vel quotidia­narum distributionum, ve1 capellaniae,ve! pensionis, ve! praestimonii e) perpetui(Praestimonia sunt quidam reditus abstra­cti ex reditibus beneficiorum). ItaSalmant,"et Barbosa 7 cum Campanile. Et hoc, etiam­si officiatura aut capellania ilIa sit amo­vibilis: dummodo qui habet jus nominandi,obligetur non removere ordinatum, usque­dum hic sibi procuret beneficium autpatrimonium; ut sapienter advertit Bene­dictus XIV".

Non sufficiunt autem ad tìtulum Mis­sarum stipendia aut eleemosynae, cumsint incerta; nisi forte haec communiteroccurrant sufficientes ad sustentationem;ut dicit Philibertus apud Salmant." (Videdieta n. 774).

Nec sufficit titulus mensae episcopalis:nisi adsit consensus capituli, saltem taci­tus, nempe si sciens non contradicat ; utCroìx lO probat ex praxi.

816. - Quaeritur: an quis possi'! ordi­nad adtitulum benejicti' certi de futuro?

Affirmant Sayrus, Campanile, etc., apudSalmant, 11; et admittit jordanus apudCroìx 19, si ex circumstantiis certe vìdea­tur non impedienda possessio. - Sedverius negant Barbosa 18 cum Ledesma,Garda,' Salzedo et Ugolino; Bonacina l'

Titulus be­ne1icii certide futuronon Bufficit.

tionem. Vide Pa110ttini, V • .Sacramentum Or­.dinis, § 6, n. 20 et 21.

c) Seu, ut loquuntur citati auctores, coadju-toriae cum futura successione. .

d) Gonza1ez, sup. reg.8 ·Cancell., glosso 5,§ 9, n. 8, id non habet, sed ita eum interpre­tantur Barbosa et Garcia.

e) Capellania et pensio pariter debent esseperpetuae, juxta dtatos auctores. Et consonatInstruct. S. C.de P. F. de titulo ordinationis,17Apr. 1871, quae n. 2, haec dicit: «Ad prae­fatum [titulum patrimonii] aceedit titu1us pen­sionis, quae non modo ad congruam clericialimoniam sufficere, sed et perpetua essedebet -. .

cit., n. 24 et 25. - Campan.~ DiYe:J;'sor. juris1 rubr. 8, cap. 5,n.29. - • Notif.26, n.11. - Phil. Marchin., tr.2, part.6,cap. 6, diff. 5, n. 28.. 9 Loc. cit., n. 69. - 10 Loc. cit.,n.2271. -Sayy.~de Censur., lib.4, cap. 14,D.19... Campan'Jloc. cit., rubr.8, cap. 4, n. IO. - U Loc. cit., n.70. :- Jord.Pax, Iib. 3,tit.6,n.SOI. -" Loc. cit., n.2273. -" Alleg.19,n. 28.. Petr. Ledesm., Suni., deOrdin., cap. 7, concI. 8,dub. 1.- Garcia, deBenef., parto 2,cap. 5,n.180. - Salsedo,in Pract. erim. Diaz, cap. 18, n. 6. - Ugo#n'J de Poto 'episc.,cap. 26, § 8, a. 3.- " De Sacro Ordin., pl1Dct. 5, n. 29.

1 De Synodo, lib. 12, cap. 9, n. 2. - Innoc. XIII,brev. Apostolict ministerii~ diei 23 Maji 172$,§ 7; in Bullar.Rom. Mainardi. - Viva.. de Sacro Ordin., qu. 7, art. 4,n. 6, v. Notat. - SI Parto 4, tre 4, resol. 52; et parto 5, tr. 5,resol. 20. - Sanch., Consi!., lib. 7, cap. 1, dub. 85, n. 8.­Navar ...lib. l, consiI. 23, de tempo ordino - 3 Loc. cito ­Sanch., loe. cit., dub. 35, D. 4... Na'Var.~ de Horis ean.,cap. 20, n. 18. - , Lib. 6, parto 2, n. 2269. - Garcia, deBenef., parto 2, cap. 5,n.132. - •De Ollic. et Potest. episc.,aIleg. 19, n. 23. - • Tr. 8,cap. 6, n. 68 et 69. - , Loc.

815. - a) Confirmata quidem fuit haec inno­centiana constitutio, sed dumtaxat pro eodemHispaniae regno, a Benedicto XIII, brevi Insupremo, 23 Septembr.1724, § lO, in Bul1ar.Rom. Mainardi.

b) Diana et Viva loquuntur de patrimonio;sed eadem videtur esse ratio de patrimonioet de beneficio. - Et S. C. Conco declaravitaliquem posse .ordinari ad titulum beneficii,licet insufficientis, supplendo cum patrimonioquod deest ad congruam sustentationem, dum­modo concurrat pariter necessitas ve1utilitasecclesiae. Posse item promoveri ad titu1umbeneficii seu cappellae. cujus fructus una cumdistributionibus sufficiunt ad illius sustenta-

dubia quaedam de his exorta fuerint, sci1icet:. I. Utrum haec verba: Episcopumbenevolum

receptorem invenerint et de .patrimonio ec­clesiastico sibiproviderint, ita collective sintintelligenda, ut ad tollendam suspensionemambo sint necessaria, nempe: et episcopumbenevo1um receptorem invenire, et patrimo­nium ecclesiasticum constituere, ve1 sufficiattantum episcopum benevolum receptorem in­venire? - Il. Utrum haec verba quae in n. V

·1eguntur: Secus suspensi maneant ab exer-citio susceptorumordinum, ita sint sumendaut religiosus qui obtenta apostolica. licentia

.claustro exieritj quin prius episcopum bene-·vo1umreceptorem invenerit ve1de·patrimonioecclesiastico sibi providerit, sit suspensus tan­tum donec episcopum benevo1um receptoreminveniat et patrimonium ecclesiasticum sibiconstituat, ve1 sit suspensus donec ab Apo·stolica Sede suspensio tollatur, invento epi­scopo benevolo receptore et patrimonio eccle­siastico cbnstituto? - Eadem S. C. Ep. et R,eg.,die 20 Nov. 1895, respondit: «Ad primum du­bium:. Affirmative ad primam partem; Ne­ga#ve ad secundam. - Ad secundum: Affir­mative pariter ad primam partemi Negativead secundam -.

promoveri queant titulo paupertatis aut men­sae communis, habentur in decreto Auctisadmodum, vide supra in nota i ad n.788.

b) De hujusmodi ejectis ve1dimissis, S. CEp. et Reg. suo decreto Auctis admodum,diei 4 Nov. 1892 haec decrevit: «IV. A1umnivotorum s01emnium ve1simplicium perpetuo·rum vel temporalium, in sacris ordinibusconstituti, qui expulsi vel diIIiissi fuerint, per­petuo suspensi maneant, donec a S. Sede aliomodo eis consulatur; ac praeterea ElPiscopumbenev01um receptorem invenerint et de eccle­siastico patrimonio sibi providerint - V. Quiin sacris ordinibus constituti et votis simpli­cibus obstricti sive perpetuis sive temporali­bus, sponte dimissionem ab Apostolica Sedepetierintet.ObtiilUerint, vel aliter ex apostolicò­privilegio a votis sìmplicibus vel perpetuis vel­temporaneisdispensati fuerint, exdaustro nonexeant, donec episcopumbenevolum recepto­rem invenerint et de ecclesiastico patrimoniosibi providerint;· secus suspensi maneant abexercitio susceptorum ordinum. Quod .porri,gitur etiam ad alumnosvotorum simpliciumtemporalium, qui quovis professionis vincu10jilm forent soluti, ob e1apsum tempus, quovota ab ipsis fuerunt nuncupata •. -Cum autem

812 LIB. VI. - TRACT. V. - CAP. U. - DE SACRAMENTO ORDINIS. DUB. II. - § II. DE OBLIGATIONE HABENDI TITULUM. 813

In qua con..stituendumsit patrimo..nium.

cum Sayro a) et Cenedo; ac Salmant.>cum Phi1iberto, etc. Quia Tridentinum S

requirit omnino pacificam possessionembenefìcii: quare is ordinari nequit, etiamsiinjuste impediretur a possessione. - Siquis tamen possidet beneficium, sed redi­tus exigere non possit usquedum fiat sa­cerdos, bene posset ordinari subdiaconuset diaconus b). Ita Barbosa 3 cum Armen-dariz et Garcia.

817. - Ill", Quod ad titulum PATRIMO­NH pertinet a), ad hunc titulum ex Triden­tino' non possunt omnes ordinari; sedtantum ii quos episcopus judicaverit as­sumendos (verba Tridentini) pro necessi­tate vel commodt"tate ecclesiarum suarum.

Patrimonium autem debet esse superre certa et immobili, ac de sua naturafrugifera, pacificepossessa, nec aere aIienoaut hypotheca gravata; ut communitercum Salmant.v et Potestà 6. - Hinc nonsufficit si aliquis, etiam scripto, promittatordinando. alimenta.

Sufficit tamen census perpetuus, adhucredimibilis; quia hic de. se fructìfìcat:modo episcopus cautionem adhìbeat ut,si redìmatur, in aliam emptionem applì-

Cenedo" Pract. quaese., qu.4, n. 23.- 1 Tr.8, cap,6,D.7O.. Phil. Marchin., tr, 2, parto 6, cap. 6, diII. 3, n.8.­li Sesso 21, de reform., cap. 2. - 8 De Offìc, et Poto episc.,allego 19, D. 29. - Armendar., Addit. ad Recopil. legumNavar., lib. 2, tit. 8, lego l, de Patrim. c1ericor., n. 11.•Garcia" de Benef., p,art.2, cap. 5, n. 110.- , Sesso 21, dereform., cap. 2. - & Traet.8, cap. 6, nume76. - 6 Exam.,tomo 3, a D. 5'4.- crot», !ib. 6, parto 2, n.2269. -' Noti!. 26,

816. - a) Sayrus male citatur a Bonacinajnam loc. cit., tenet primam sententiam, utiS. Doctor retulit ex Sa1manticensibus; scribitenim: «Titulum non solum intelligi illumquipraesens habetur, sed et qui postea habendusest. Ideo, quando ad obtinendam dignitatemsacri ordines praeexiguntur...,certe sic nomi­natus vel postu1atuspromoveri potest ad eumtitulum quemhabiturusest: sufficitenimtitulusde futuro •.

o) Et ita dec1aravit S. C. C., posse selli·­cet promoveri ad sacros ordines aliquem adtitu1um ecc1esiae in qua est receptus, etiamsinon participet de reditipus nisi post susce­ptum presbyteratum. V. Pallottini, v. Sacra­mentum Ordinis, § 6, n. 22.

817.- a) Titu1uspatrimonialis obtinet, «cumordinandus talibus bonis certis stabilibus acfrugiferis,aliunde quam ab ecc1esia provenien­tibus est instructus, quae ad congruam ejussustentationem sufficereepiscopi judicio cen-

cetur, ut notat Croix. Idque sic admittitetiam Benedictus XIV 7; et Escobar 8 cumPalao, Marchino et Leandro, ac decisioneRotae Romanae. - Sufficit etiam si quisde suis reditibus tot annuos aureos, adsustentationem sufficientes, per instrumen­tum ordinando donet; ut dicunt Ugolinuset Philibertus, apud Salmant.", Quod ad­mittit Barbosa apud Croix lO, casu quo ur­geret penuria sacerdotum. Imo admittitBenedictus XIV 11, ex decretis S. Congre­gationis b), etiam quando c1ericus assumi­tur pro necessitate vel commoditate ec­c1esiae. - Addit Gobat 19 sufficere utaliquis comes aut communitas obliget suabona ad clericum alendum: quod va1deprobabile mihi videtur,saltem quoad com­munitatem, sicutet aliis quos consu1uivisum est (etsi Croix13 oppositum proba­bilius vocet), Tridentinum enim nequa­quam limitat ut patrimonium super restabili constituatur; tantum praescribit 14

quod sit verum et sufficiens ad clericumsustentandum, quia concìlìum id praecipuecavere intendit, ne Ecclesiae ministri obinopiam emendicare cogantur. Tutior ideoad hoc erit obligatio alicujus communita-

n. 12; - • Lib. 23, n.378. -Palaus, tr, 27, punct. 11, n.9. ­Marchin., tre 2, part.6, cap. 7, diff. 2, v. Sexto;» Leand.,tr.6, disp. 9, qu, 10. - Ugol., de OlI. episc., cap.26, § 14,n. 2. ~ Phil. Marchin., Ioe. cìt., v. Secundo deducitur. _D Tr.. 8, cap. 6, D. 77. - Barbosa, Ioc. cìt., n.. 73; et in.Trid., sesso 21, cap. 2, nume 51. • lO Loc, cìt., D. 2272. _UNotif.26,n.IO._" Tr.. 8,D. 616 et 617.- 18 Loc.cit.­140 Loc. cit., cap. 2.

seantur '. lta prae1audata Instr. S. C. de P. F.,num.2.

b) De his omnibus plures extant declara­tiones S. C. C. Et primo quidem in Mutinen.,mense Majo1585, dec1aratumest aliquem posseordinari ad titulum bonorum sibi donatorum,dummodosint sufficientiaadcongruam susten­tationem, et ordinandus pro necessitate veluti1i~te ecc1esiae assumatur. - Eodemquemodo in Caesenaten.~ mense Decembri 1588,S. C. respondit de eo qui ordinari volebat adtituluni annui stipendii sibi a laico constittlti,facta tamen obligatione a constituente tam prose quam pro suis successoribus de eo manu­tenendo et non alienando fundo, super quofundatum est dictum stipendium sine licentiaepiscopi. - Denique in Nullius, 1598, dec1a­ravit episcopumin summa c1ericorumpenuriaposse ob necessitatem ecc1esiae ordinare adsubdiaconatum suos c1ericos, modo eis assi­gnaverit fructus aliquorum bonorum ad vi-

Tituluspropriae in­dustriae ve­rius non5ufficit.

tis quam assignatio alicujus rei stabilis;cum haec facilius deficere possit quamaliqua tota communitas.

Notandum vero quod in concordatonostri regni statutum est non posse inposterum patrimonia constitui, nisi unicesuper bonis immobilibus aut super annuisreditibus fixis. --;- Vide verba concordati,infra n. 830, ad 2.

Patrimonium autem computatur loco1egitimae, nisi aliud constet expresse exvoluntate patris. - Potestas 1 cum Palao,Molina; et Croix 2; contra Viva 3 cumGarcìe v,

818. - Quaeritur l°. An quz's ordz'narz'possi: szne patrimonio, sed ad titulumsuae industriae, puta si sit pictor, ludi­magister ve1 alius professionis?

Affirmant Gonzalez, Barbosa a), Cor­duba, Henriquez, Garcia a), etc., apud Sal­manto '; quia tunc prudenter judicatur,victum congruum ei non fore defecturum,juxta mentem concilii.

Sed verius oppositum est tenendumcum Croix 5; et Sà, Diana, Sanchez, Le­desma cum Salrnant. 6. - Et de hoc Be­nedictus XIV 7 p1ures affert decisionesSacrae Congregationis, et signanter unamemanatam mense Octobr. 1589, in qua di­ctum fuit: Sz' quz's tantum habeat quod ex

l Tom. 3, n. 55. - Palaus, tr. z:l, punct. 11, n. 6.•Molina~ de Just. et Jure, tre 2, disp. 238, n.15; disp. 241,n. 10. -- 2 Lib. 6, parto 2, n. 2m. - S De Sacro Ordin.,qu. 7, art. 4, n. 6, i. f. - Goneal., sup. reg. 8 Cancell.,glosso 4, n. 36•• Cordub., Sum., qu.36. - Henriq., Iib. lO,cap. 17, n. 4, i. f; lib. 13, cap. 37, n. 2. - • Tr. 8, cap. 6,nume 65. - 5 Loc. cit., n. 2275. - Sà, v. Ordo, num. 27(in edito correct. dumtaxat), . Diana, pal·t. 4, tract. 4,

tam ordinati sufficientes. V. Pallottini, loc. cz't.,n. 27 et seqq.

c) Garcia male prorsus citatur a Vivaj cumceteris enim, part.2, cap. 5, n.159, tenet utverius, patrimonium computandum esse inlegitimam. - Notandum est praeterea auctorescitatos omittere hanc limitationem: Nisialiudconstet expresse ex voluntate patrisj quaetamen per· se intelligenda videtur.

818. - a) Barbosa male citatur a Salmant.;tenet enim opinionem contrariam, eam scilicetquam S. Alphonsus veriorem existimat, et.scribit, de DjJ. et Poto epz·sc., allego 19, n. 71et 72: «Nullus potest promoveri ex industriasua vel honesto labore, puta quod sit musicus,magister grammaticae, pictor aut alteriuslicitae professionis, ex qua tantum quaerit

z'ndustrza uet honesto labore lucratur,pzdaquod sz't musicus, magister grammaticae,pz'ctor, scriptor, aut alterius lz'cz'tae pro­fessionis, non potest promoueri, etz'amsz'ùi sit sujJicz'ens ad sustentationem oitae.ltem die 23 Maji 1609, S. Congregatio re­spondit: Gradum doctoratus tam z'n theo­togia quam z'n iure canonico n011 esse ti­tulum, ad quem aliquz's ad sacros ordinespromoueri queat; sed requz'rz' ommno velbeneficiumvelpatrz'monz'um ad vz'tam pro­movendz'honeste sustentandam sujJidens.- Ratio, quia Tridentinum statuìt quodordinandus non solum habeat unde vivat;sed etiam, ad evitandas fraudes et erro­res, praescribit quod legitime constet eumbenefidum (sive patrimonium) pacificepossidere. Quibus verbis exc1udit quam­cumque spem acquisitionis de' futuro; cumhaec spes per infìrmitatern vel aliud ac­cidens deficere possit.

819. - Quaeritur 2°. An szfilz'us, z'nvz'toparente, vellet sacerdotium suscipere, te­nereturpater z'llt'patrz'monz'um assignare?

Affirmandum est cum Sanchez a), Bar­bosa 8 cum Campanile et Genuensi; acSalmant.r, Philiberto, etc. - Imo isti di­cunt ad hoc posse cogi a judice ecclesia­stico. Pariter ac pater cogi potest ad as­signandam, prout tenetur, dotem filiae

resol. 52, i. f ... Sanch., .ConsiI., Hb, 7, cap. 1, dub, 35,n. 10. - Petr, Ledesm., Sum., de Ordìn., cap. 7, concì. 12,dub. 3.. e Loc. cit., D. 66. - , Notif. 26, n. 7. Cfr. etìamPallottini, v. Sacramentum Ordl:nis, § 6, num.6 et 7. ­• De ott. et Poto episc., allego 19, n.63. - Campan., rubr.8,cap. 5, n. 14. - Genuen., Practicabil. eccles., qu. 624. ­, Tr. 8, cap. 6, num. 87.. Phil. March,·n., tr. 2, parto 6,cap. 7, diII. 1.

quod sit sufficiens ad sustentationem vitae...Sic etiam non poterit quis ordinari ad titulumlitteraturae,quantumcumque sit litteris,graduet collegio insignis •. Idemque habet z'n Trùl.,sesso 21, cap. 2, n. 49 et 50. - Garcia fereidem, loc. cz't., n.126 et seqq.; nam cum S. Al·phonso negat quemquam posse ordinari tituluprofessionis,ut musici, pictoris, lectoris gram­maticae, etc. De titulo autem litteraturae (proquo a Salmant. citatur), negat etiam saltempro baccalaureo in theo1ogia vel jure canonico,«,quamvis contrarium teneant plures mo­derni...,quorum sententia alias mihi vera visafuerat ex aequitate et epicheia».

819. - a) Sanchez, de Matr., lib.4, dz·sp. 26,n. 7, id habet ex Avendano, quem profectonon reprobat.

Pater te­netur patri.monium as­signare fi ..Iìo,

814 Lm. VI. - TRACT. V. - CAP. n. - DE SACRAMENTO ORDINIS. DUB. H. - § II. DE OBLIGATIONE HABENDI TITULUM. 815

quae dignum matrimonium contraxit, velquae cupit religionem ìngredì; ut dicuntLopez et Avendano, apud Salmant.",

820. - Quaeritur 3°. An incurrat poe­nam suspensionis quiordinatur sine pa­trimonio aut beneficto?

Prima sententia negat cum Viva 2;etToleto, Coninck, Philìberto, Diana, Henri­quez et aliis, apud Salmant.P; cum Sayro,Marchino et Gobat, apud Cròìx '. Item

'Escobar a) cum Toleto,Avila, Rodriguezv,Henriquez, Vivaldo, Diana et Marchino. .- Hanc sententiam merito satis pro ba­bilem putant Salmant.", Quia, licet incan. Neminem et can, Sanctorum, dist.70,imponatur suspensio ipso facto ab exer­citio ordinis suscepti illi qui fìcto tituloordinatur; attamen in cap. Cum secun­dum, de praebend., Innocentius III hancpoenam ordinati commutavit in obligatio­nem ordinantis ad eum alendum; ut ibinotat Glossa, et dicunt Sanchez et Aver­sa c). - Cum igitur Tridentinum 6 inno­vaverit poenas, intelligitur renovasse poe­nas quaetunc erant in robore apud sacroscanones, nempe quod ordinans teneturalere ordìnatum sine titulo; non autemquoad ordinatum, cujus poena jam eratrevocata. Et de hoc Escobar 7 affert decla­rationem S. c., editam anno 1583 (quamreferunt etiam Barbosa, Garcia et Vival-

Gregor. Lopes, parto 4, tit, li, Ieg, 8, gloss. 2, ad v. Elpadre, i. f .. · Nunes Avendano, QuadraglDta responsa,resp. 17, n.4. - l Tr.8. cap. 6, n. f57. - i De Sacrv Ordin.,qu.7, art. 4, D. 6. - Tolet-, lib. 1, cap. 48, n.6... Coninck,disp.15, dub. 5,'D.38.• Phfl. Marehin., tr, 2, parto 6, cap. 7,'diff. 6 et 7•• J){ana, parto 2, tr. 16, resol. 5•. Henrig.,lib.13, cap. 37, D. 2, et lit. g •• 8 Loc. cit., D. 72. - Sayr.,de CeDsur" lib. 4, cap. 14, Dum. 16•. Marehin., 1oc. cit' •

, Gobat, tr. 8, D. 604•• • Lib. 6, parto 2, u. 2238. - Tolet.,tac. cit., n. 16... Av,'la, parto S, disp. D" dub. 4, concI. 2..Henrlg., 100.cito • Vivald., CaDdelabr. aur., de SuspeDs.,a D. 34 (al., parto 2, de SuspeDs., D. 28). - Diana, parto 2,

820. - a) Escobar existimat quidem pro·babilem hanc sententiam, lib.23, n. 366; sedcum S. Alphonso contrariam putat probabi-_Horem.

b) Rodriguez male citatur hic ab Escobar;omnino enim tenet cum S. Alphonso opposi­sitam opinionem, Sum., part.2, cap.15, n. l,dicens: c Non possuntsuscipere ordines ele·rici saeculares sine titulo patrimonii, et siordinentur de facto ~unt suspensi '.

c) Aversa, qu. 3, sect. lO, V. Dubiumautem, id dicitjuxta primam hanc opinionem;ipse autem iMd., V. Et hoc quidem, tenet

dus), ubi sic dictum fuit: Ordinatus con­tra formam hujus decreti (id est concilii)sine beneficto vel patri1nonzo non est perhoc suspensus nec aliquam poenam in­currit,. sed cogendus est ordinans illiprouidere.fsexta cap. Cum secundum apo­stolum, de p...aebend.: qui solus canon,non alti~ a concz7to innovatur. - Nec ob­stat bulla S. Pii V Romanus, edita 14Octobr. 1568 (ut opponit Bonacina 8), ubistatutum fuit incurrere suspensionem re­ligiosos qui sine patrimonio ordinanturante professionem j idemque dictum fuìtde c1ericis in communi viventibus. Namid specialiter pro istis decretum fuit, necad alios extendendum. - Quod autemmortaliter peccet qui sic ordinatur, nonrevocatur in dubium; ut recte ait Viva 9.

Secunda tamen sententia probabilior,quam tenent Suarez d), Sanchez lO, Bo­nacina 11; et Salmant:19 cum Aversa,contradicit, - Concilium enim dixit: An·tiquorum canonum poenas super hisinnovando. Dixit innovando, ergo etiampoenas revocatas renovavìt. Dixit poe­nas, non poenam; ergo non solurn poe­nam ordinantis, sed etiam ordinati re­novare intellexit. Dixit canonum; ergoinnovavit poenas non solìus canonis Inno­centii III, sed omnium, et ideo addiditantiquorum eJ.

tr. 16, reso!. 5; et part, 5, tr'. lO, resol, 50. - MarchiH.~

tr, 2, parto 6, cap. 7, diff 6. - e Tr', 8, cap. 6, D. 72. ­Glossa" in cap. CU11Z secundum. - Sanch., Ccnsìt., Iib.7,cap. 1, dub.35, n. 12. - S Sesso 21, de reform., cap. 2. i. f.- , Lib, 23, num, 364.'· S. C. Conc., habetur alia similisanni 1590, ap, Pallottini, v. SacraHtentum Ordinis" § 6,D. 37. - Barbosa, alleg. 20, D. 27. - Garefa,part. 2, cap. 5,D. 29. - Vivald., loc. cit., D.35. (al., D.28). - a De SacroOrdin., punct.5, n. 19. - 9 De Sacro Ordin., qu. 7, art. 4,D. 6. - ,. CODsiI., lib. 7, cap. l, dub. 35, D. 12. - 11 Loc.cit., n.19. - U Tr. 8, cap. 6, n. 78... Aversa"qu. S, sect. lO,v. Et hoc guidem.

oppositamsententiam, ut inferius notat S. Al­phonsus, et scribit: c Et hoc quidem [quod in·currat suspensionem] est magis rationabiletum ex verbis concilii turo ex convenientiarei '.

d) Suarez, de Censur., dz'sp. 31, sect. 1.,suspens.7, distinguit, et negat incurri suspen·sionem, si ordinetur absque titulo sed sinefraude, id est confitens sibi deesse titulum;incurri autem affirmat, si cum fraude et dolo,id est cum fìcto titulo.

e) Quidquid olim fuerit de hac sententiahodie post consto Apostolicae Sedis, non amo

Poenae an­tiquaein or..dinatos sinetitulo,

Nihilominus Salmantìcenses- ad vertunt1° cum Sanchez quod, cum in dictìs ca­nonibus non requìratur possessìo, si quisordìnaretur cum vero titulo, sed sine il­lius possessione, peccaret quidem contrapraeceptum Tridentini ; sed non ìncurre­ret suspensionem. Advertunt 2° quod cumantiquitus non requirebatur titulus suffì­cìens ad sustentationem, sed quicumquetitulus sufficiebat (ut dicunt ibid. 9 Na­varrus et Manuel), valde probabile estexcusari .a poena qui ordinatur cum tituloinsufficienti, quamvis non excusetur apeccato. - Advertendum autem 3° cumViva 8 quodin synodo dioecesis Neapoli­tanae imponitur suspensio ipso facto, ar-:chiepiscopo reservata, iis qui ficto tituloetiam primam tonsuram suscipiunt; etomnes ad id concurrentes incurrunt pa­riter ipso facto excommunicationem re­servatam.

821. - Sed juxta hanc secundam sen­tentiam, scilicet quod ordinatus sine pa­trimonio incurrat suspensionem.

Dubitatur l°. An alti's in Iocis quamNeapoli, incurrat eam qui ordinatur cumpatrimonio ficto?

Prima sententia, quam tenent Esco­bar a) cum Toleto et Avila; item Palaus,Diana, 'Gobat, etc., apud Potestà', negato- Quia Tridentinum innovat poenam sus­pensionis, sed sub c1ausula: m'si priuslegt1ime constet eum beneficium sive pa­trimom'um pacifice possidere. Dicunt au­tem quod quando quis ordinatur cum

1 Tr, 8, cap. 6, n. 75. a Sanch-, Consil., loe. cit., n.12.­Il Ap. Salmant., loe. cito • Navar., de Horis canon., cap. 21,n. 11; et lib. 1, consil.14, de tempo ordino ~ Man. Rodrig.,Sum" parto 2, cap. 15, n. 6. - • De Sacro OrdiD., qu. 7,art. 4, n. 6, v. Nihilominus. - Tolet., lib.l, cap. 48, n. 16...Av:"la, parto 3, disp. 5, dub. 5, condo 1. - Palaus, tr. Z'1,punet. 12, n. 6•• Diana, parto 2, tr. 1'6, reso!. 5 j parto 5.tr. lO, resol. 50. - Gobat, tr.8, D. 604. - • Tom. 3,' D.64.-

plius viget haec suspensio; sicut neque ea dequa tractat S. Alphonsus n. 821, 822 et 823.

821. - a) Escobar, uti nota a, num. supe·riorijam notatum est, probabile quidem existi·mat, sed oppositum putat probabilius.

b) Sanchez, de Matr., lib. 6, disp.32, n.,8,loquitur de ea fictione quae consistit in anta·pocha aut fide restituendi patrimonium postsusceptos ord,ines.

c) Clarius: Ipsi Salmant. putant certam.Auctores vero citati,ve! absolute eam tenent,

patrimonio ficto, jam externe de ipsoconstat ; ergo quamvis hic peccet in quan­tum facit .testes jurare falsum, non incur­rit tamen suspensìonen,

Secunda sententia affirmat. Et posita Puen a e

tamquam vera sententia (ut supra, n. 820, ~~r:,:~~~V. Secunda), quod incurrat suspensionem ~~:;iDp~~i~ordinatus sine patrimonio, hanc sequendam ' monio lieto.

censeo cum Sanchez b), Suarez 5, Bonaci-na 6, Barbosa 7; et Salmant,", qui eamcertam vocant c) cum Fagnano, Leandro,Bonacina, Ledesma, Rodriguez, Potestà 9.

- Isti enim dicunt quod ordinatus cumpatrimonio ficto non solum peccat, testesmendaces adhibendo .et Ecc1esiam decì-piendo; sed incurrit suspensionem. Ratio,quia is qui ordinatur cum patrimoniofìcto, revera sine patrimonio ordinatur,

.juxta mentem concilii et canonum quirequirunt titulum, ne clerìcus cogaturemendicare; et ideo dixit concilium: m'siprius legitime constet, etc. Illud legitimesignificat etiam documenta tituli Iegìtìmaesse debere, - Alia urget rado, quia cumquis ordinatur sine patrimonio, teneturepiscopus ordinans eum alerei sed nontenetur si, ipso inscio, ordinatur ille cumpatrimonio ficto. Et sic decisumrefert aS. .Congregatìone Benedictus XIV d).

Idem dicendum merìtoputantSalmant.wcum Navarro e), Rodriguez, etc., si patri­monium constitutum fuerit in sola appa- 'rentia, quin translatum fuerit rei domi­nium in c1ericum; quia tunc idem essetac si non esset constitutum.

l5 De Censur., disp. 31, sect. 1, susp. 7, n. 35. - ElDe Ordini,punct. 5, nnm. 21. - , De Off. et Potest. episc., alleg. 19,D. 57. - a Tr. 8, cap. 6, D. 78.• Fagnan., in cap. CUJnsecunduffl, de praebend., a n.66.• Leand., tr. 6, disp.9,qu. 4.• Bonac., Ioe. Cit•• Petr. Ledesm., de Ordin., cap. 7,c·on~l. 6, dub. 4.• Rodrig., Sum., parto 2, cap. 15, n. 3.­• Tom. 3, D. 65. - lO Loc. cit., n. 78 et 79. - ROdrig., 1oc.cit., cap. 15, n. 5.

_vel saltem (ut Leander) uti probabilioremhabent.

d) Apud Benedictum XIV,Notif. 26, n.16,S.C.deelaravit obligationemalendiordinatumrenovatam esse a Tridentino solummodo ineum qui.ordines contulerit, non autem suspen·sionem nisi forte ordinatus doli consciusantefuerit et ordinatorem ipsum deceperit.

e) Navarrus, Man., cap. 27, n. 158, haechabet, ut notant Salmant. n. 79, de eo qui« ordinatur cum patrimonio vel alimentis pro-

816 LIB. VI. - TRACT. V. - CAP. Il. - DE SACRAMENTO ORDINIS.DUB. Il. - § Il. DE OBLIGATIONE HA BENDI TITULUM. 817

Contra or­dìnatoscumpatrimoniodonato cumantapoca,

822. - Dubitatur 2°. An zncurra: sus­pensionem qui ordinatur cum patrz'mont'odonato, sed data antapoca velfide de red­dendo z'llud donantz' post ordmationem?- Dicitur: post ordinationem. Nam sirenuntiatio ante eam fieret, certum est re­nuntiationem esse validam: et tunc sinedubio (juxta eamdem secundam senten­tiam, allatam n. 820) ordinatus suspen­sionem incurreret; ut bene notat Bona­cina l.

Dubium igitur est, si pactum sit derestituendo patrimonio post ordinationem.

Prima sententia dicit non teneri cle­ricum tale pactum exsequi, et· ideo nonìncurrere suspensionem a). Hanc senten­tiam tenent Diana Il cum Petro Ledesmaet Villalobos; ac Escobar 3 cum Sa etLeandro, - Ratio: tum quia eo casu episco­pus acquirit jus supra patrimonium illud,cum alias ipse teneretur alere ordinatum;tum quia in Tridentino 4 dicitur quod ti­tulus ordinationis (sive sit patrimonium,sìve beneficium, sive pensio) sz'ne lz'centz'aepz'scopz' alz'enarz' aut exstz'nguz'oet remz'ttz'nullatenus possit. Ergo pactum illud, cumsìt contrarium dispositioni concilii, tam­quam turpe rejicitur; et ideo cum c1erieusille sit verotitulo ordinatus, suspensio­nem non incurrit.

Secunda autem sententia dicit cleri-. cum teneri patrimonium restituere, etsuspensionem incurrere; eamque tenentAvi1a, Corduba, Lopez et de la Cruz b),

apud Diana 5. - Ratio, quia tale pactum,esto sit illicitum, non tamen reprobaturin jure; unde clericus sic ordinatus tene-

1 De Ordin., punct.5, n. 23. - 'Part.3, tr. 4, resol.I84.­Petr, Ledesm••de Ordin., cap. 7, conci. 6, dub. 3. - Villal.,parto 1, tr. 11, ditr. 15, n. IO. - • Lib. 23, n. 363 et 369. ­S4. v. Ordo,·num. 26. - Leand., tract. 6, disp. 9, qu. 5. ­.. Sesso 21, de reform., cap. 2. - Avila~ parto 3, disp. 5~

dub. 5, concI. 3. - C<Jrdub., Sum., qu. 32. - Ludov. Lopez,de Contract., lib.2, cap. 45, v. Jam quaedam,. et Instruct.

missis vel donatis ab aliquo, pactus antequamordinaretur, se non petiturum postquam ordi·natus fuerit •.

822. - a) Quidam auctores hic citati lo­quuntur solum de obligatione restituendi, Ilonvero de suspensione. Et sunt: in prima senotentia, Villalobos; in secunda, Avila; et intertia, quae distinguit, Palaus.

b) Joannes de la Cruz, Director., de SacroOrdin., duo. 6, i. f" videtur hanc sententiam

tur in conscientia reddere patrimoniumcum ea conditione donatum,

Sed omnino distinguendum cum Pa­lao 6, et dicendum quod:

Si donans verum habuerit ant'mumdonandi, tunc, licet c1erieus peccaveritacceptando donationem sub tali pacto,post tamen ordinationem non tenetur pa­trimonium restituere: propter rationemsupra a prima sententia allatam, quia pa­ctum rejicitur, utpote oppositum Triden­tino, prohibenti alienationem patrimoniisine licentia episcopi; et ideo suspensìo­nem non incurrit. - Ita sentiunt (praeterauctores ibi citatos) Toletus c) __ et Bar­bosa 7 cum Garcia, Manuele et aliis. Etsic dec1aravit S. Congregatio, die 6 Mar­tii 1638 (apud Benedictum XIV8), dicens:Sacra Congregatz'o censuit eum quz' defacto alz'enavitpatrz'monium ad cujus tz'tu­lumfuera: ordz'natus, nulla facta mentionequod ad z'llz'us tz'tulum promotus fuisset,z'n censuras non z'ncz'dz'sse,. sed alienatz'o·nem ... factam, esse ipso jure nullam. Etsic pariter S. Congregatio pluries declara­vit (ut refert Pater Zaccaria apud Croix 9)omnem permutationem, hypothecationemaut fidejussionem patrimonii seu tituli,sine licentia episcopi esse invalidam, etiam­si ordinandus habeat unde vivat.

Si vero donans non habuerz't ueramz'ntentionem donandi, tunc quidem ordi­natus tenetur patrimonium restituere;quia tunc nunquam acquisivit illius do­minium, cum illa non fuerit vera donatio,sed fictio donationis: ac propterea talissuspensionem incurrit. Ita Navarrus d),

nov., parto l, cap. 240,v. Ultimo responsuri,. et cap. 278;v. Praeterea licet. - • Parto 3, tr.4, reso!. 184.- s Tract. 27,punct. 11, num. 15 et 16. - , De Offic. et Potest. episc.,allego 20, nume 30 et 35.• Garcia~ de Benefic., parto 2,cap. 5, nume 161. - Man. Rodrig' 1 Sum., parto 2, cap. 15,num. 5 et 7. - 8 Notif. 26, nume 28. - ti Lib. 6, parto 2,num.2236.

tenere, eo quodeam secundolocoponit ejusqueprobationes affert.

c) Toletus, lio.l, cap. 48, n. 6, non loqui­tur de casu praesenti; saltem non distinguitutrum donatio vera sit necne.

d) Navarrus, Man., cap. 27, n. 158, ait:c Suspenditur qui ordinatur cum patrimoniove! alimentis promissis vel donatis ab aliquo,pactusantequam ordinaretur se nonpetiturumpostquam ordinatus therit •.

Bonacina l (qui id ut certum habet); San­chez s cum Majoloe), Medina e), etc.; Ron­caglia 8 cum Tamburinio f); et Salmant.scum Philiberto f), Gabriele f), etc.; itemMachado g), Garcia, Torreblanca, Lopez v,etc., apud Escobar 5. - Neque huie obstatTridentinum: quia concilium, prohibendoalienationem patrimonii, loquitur de cle­ricis qui illud vere adepti sunt;ut patetex ipsius verbis: patrz'monzum vero oetpensionem obtmentes. Neque episcopusullum jus acquirit super re ficte donata;dum episcopus ordinans bona fide ad ni­hil tenetur, ut recte ait Sanchez 6 cumNavarro et Decio i). - Advertendum ta­men hic quod, esto clericus teneatur eocasu in conscientia reddere patrimoniumante judicis sententiam; attamen donans(ut bene etiam ajunt idem Sanchez j) cumCorduba, et Salmant, 7 cum communi) inforo externo nullam habet actionem con­tra elericum ad repetendam rem donatamiimo meretur illa spoliari in poenam suicriminis. Quapropter videtur talis cleri­cus, si statim sit petiturus in judicio remsibi adjudicari, posse interim rem reti­nere (licet suspensionem jam contraxerit),juxta dieta Lib. III, n. 890., Et Monacelli 8refert ita decisum fuisse per S. C. Epi­scoporum, nempe ficte donantem teneri

l De Ordìn., punct, 5, nume 26. - S!: De Matr., Iib, 6,dìsp, 32, num, 8. - • De Ordin., cap. 4, qn, 3, resp. 1.­• Tr, 8, cap. 6, n. 78 et 82. - Garcia, parto 2, cap. o,n. 1&2.•Torrebl., Practicabil., Iib. 2, cap. 13, n. 30•• • Lib. 23,n. 367. - 8 Lcc. cìr., D. 8. ~ Navar." ccnsìl, 14, D. 8, detempor. ordino - Corduba,Sum., qu.32. - , Loc. cit., n.82.- S Formular., parto l, tit.3, fcrmul, 13, n. 4. - • Tom. 3,n. 77. - 10 De Ordìn., punet. o, n.25. - Navar., consil, 21,

e) Majolus, /iO. 4, cap. 15, dicit tantumordinatum sine titulo non recipere ordinisexsecutionem. - Barthol.Medina,Sum., /io. 1,cap. 11, § 8, melius citatur a Sanchez; dicitenim in suspensionem incurrere illum quiordinatur titulo patrimonii ficti.

f) Tamburinius, /io. 7, cap. 6, § 4, n. 12;Philibert. Marchinus, tr. 2, parto 6, cap. 7,diff. 5; Gabriel a S. Vinc.,dz'sp. 2, qu. 4, n. 42,dicunt dumtaxat hunc teneri ad restitutionenijsed Tamburinius, n. 6 et lO; Gabriel, n. 41;Philibertus, loc. c#., negant suspensionemincurri propter titulum fictum aut nullum.

g) Machado, tomo 2, /io. 4, parto 1, tr. 7,docum. 9, n. 3, non satis recte citatur abEscobar j loquitur enim de casu quo ordinatuscum ordinatore pactus fuerit se non petiturumab eo alimenta.

S,. ALPHONSI, Opera moralia. - Tom. IIl.

liberum derelinquere patrimonium ordì­nato.

823. - Dubitatur 3°. An suspensionem'z'ncurrat quz'post dz'aconatum vel subdia­conatum susceptum cum patrz'monz'o veredonato, z'llud donanti renuntz'at (sine u110praevio pacto), et dez'nde sacerdos ord,:natur, occultando renuntiatz'onem?

Affirmat Potestas 9. - Sed verius ne­gant Bonacina lO cum Navarro, Henriquez,Avila, Sayro, Molina a), etc.; et Salmant."cum Sanchez, Diana et Philiberto. Ratio,quia talis renuntiatio est omnino nulla,ut supra vidimus; unde talis sacerdos di­citur cum vero titulo ordìnatus: poenaautem canonum per Tridentinum inno­vata non imponitur eis qui patrimoniumalienant, sed qui sìne eo ordinantur. Necobstat quod talis ordinatus de facto nonpercipiat fructus patrimonii; nam sufficitquod ipse possit fructus percipere, si ve­lit. ·Idque confirmatur ex decreto S. C,supra citato, num. praeced.

824. - Dubitatur 4°. An ctericuspossz'trenuntzare patrz'monzum sme !t'cent,aepz:scopd, sz' habeat aliunde sustentatr'onem?- Adsunt tres sententiae:

Prima sententia affirmat: quam tenentAzor 12; Palaus 18cum Stephano Gratiano a),

Flaminio et communiori (ut asserit); item

de tempor. ordino - eenriq., Iìb, 13, cap. ffl, n. 2, i. f. •Avila, parto 3, disp, o, dub, 5, conci. 2; et post conci. a,v. Exdictis sequitur 10 • - Sayr., de Censur.,lib. 4, cap. lo,n. 23. - n Tr. 8, cap. 6, n. 33. -Sanch., ConsU., Iib. 7,cap. 1, dub. 40•• Diana, parto 4, tr.4, resoL 52. - Pl"lib.,tr, 2, parto 6, cap. 7, ditr. 7; - U Parto 2, Iib. a, cap. 4,.qu. a.- U Tr. 27, punct. 11, n. 13•• Flattlilf., de·Resign.benefìe., Iib. 2, qu, 6, n. 16 et 36.

h) Ludovicus Lopez, Instruct., parto 2,cap. 90; et Instruct. nov., parto 1, cap.' 240,V. Ultimo responsuri, supponit donationelpfuisse veram. .

i) Decius, in cap. Episcopus,de praebend.,n. 24, favet huic sententiae, negando episéo­pum teneri providere ordinato qui se divitemfinxit, c quum episcopus non fuerit in culpa •.

j) Sanchez, loc. c#., n. 8, requirit judicissententiam. .

823. - a) Molina, de Just. et Jure, tr. 2,disp. 238, n. 15, dicit tan,tum in generaliinvalidam esse patrimonii alienationem, njsiprius clericus ad quem spectat, benefidumobtineat ecclesiasticum.

824. - a) Stephanus Gratianus, Discept.forens., cap. 159, n. 14: c Si clericus, inquit,haberet aliunde congruam sustentationem,

&Z

Quid derenantiantepa t r ì m o­nium ipsidonanti.

Si cJericusaliunde ha·beat susten·tatlonem:

818 LIB. VI. - TRACT. V. - CAI'. n. - DE SACRAMENTO ORDINIS. DUB. Il. - § IlI. DE OBLIGATIONE DEFERENDI HABITUJloI ET TONSURAM. 819

]uxtaalios,potest re ..nuntiatiofieri sine li.centia epi­scopi.

De obligatione deferendi Habitum et Tonsuram.

§ill.

825.Qu. 1. An peccent graviter eterici non deferentes habitum. - 826. Qu. 2. An, non defe­rentes tonsuram. - 827. Quando isti, ob habitum et tonsuram dimissam, amittantprivz'legium forzo et canonis.- 828. Ad quid teneantur sacerdotesvz· obedientiae quam.promittunt episcopo. - An possint religionem ingrediepiscopo contradicente.- 829. Quaeobligatio sit de Missis et.precibus quae ab episcopo imponunturordinatis. - 830. Destatutis in concordato nostri regni.

Clerici be­neficiati velin sacris te ..nentur.subgravi perse.

a S. C. Concìliì 15 Febr, 1604, ubi deci­sum fuit non esse vetitum c1erico hypo­thecare patrimonium, quoad eam tamenpartem fructuum quae supersit ad ejussustentationem, non laute, sed tenuitervivendo, juxta judicis ecclesiastici arbi­tratum.

b) Armilla, V. Clericus, n. 11, negat essemortale; Silvester, v. Clericus II, n. 2; Sotus,in 4, disto 24, qu. 2, art. 1, post coni:!. 2;Angelus, v. Clericus IV, n. 1 et 2, negantclericum teneri ad deferendam tonsui:am.

sibi in una vel pluribus vicibus reservataet concessa, non excedentia valorem an­nuum sexaginta ducatorum aureorum deCamera. - Id autem certum est de cle- 'ricis conjugatis, ut habetur in cap. Joan·nes, de cleric. conjug. Imo, si sint bigami,non solum non tenentur, sed etiam nonpossunt habitum deferre; ex cap. Alter­cationis, de bigamo in 6°.

Majus Dubium est de clericis benefi­ciatis uel in sacris constitutz's: an hi pec­cent graviter si habz1um non deferant?

Per se loquendo, non dubitandum hosgraviter peccare, cum ipsi temeritatis ar­guantur in Tridentino his verbis: Tanta ...hodie alz'quorunz z'nolevittemeritas religio­nisçue contemptus, ut, proprias« dignita·tem et honorem clerzcalem parvipendentes,vestes etiam deferant publtèe kucaies .Propterea omnes ecctesiasticaepersonae ,quae aut ùz sacrz's fuerz'nt, aut dignitates,personatus, officz'a aut beneficia... ecclesia­sttèa obtz'nuerz'nt, si postquam ab epz'scoposuo... monz1i fuerz'nt, honestum habitu11tclencalem... non detulerint, per suspe1z­sz"onem ab ordz'nibus, ac officz'o et benejicio,

cap. 3, num, 8. - S Lib. 23, n. 488. - 3 Man., cap. 25,n. 110. - 4, De Sacro Ordin., n. 103,v. Tertia. '_15 Loc. cito,num.3.

tiationem patrimonii, ad cujus titulumclericus simpliciter .sacris ordinzaus fuitinitiatus, absque licentia episcopi factam,non sustineri, etiam post assecutionem,benejicti'ad f!jus vitam szestentandam suf­ficientis.

Adverte hic aliud decretum emanatum

S. C. Cone., cfr. Pallottini, ioe. cit., num. 123. ­Abb.· Panorm.) in cap. eterici 15, de vita et honest. cle~

ricor... 1 Tr. Z7, punct. 18, num. 3. - Sa/mant., tratto 8,

825. - a) Tridentinum, sesso 14, de reform.,cap. 6, dicit suspensionem imponi posse illispersonis ecclesiasticis,• quae aut in sacris fue­rint, aut dignitates,personatus, officia aut bene·ficiaqualiacumque ecclesiastica obtinuerint '.

825. - Patet ex universo jure canonico,clericos teneri deferre habitum et tonsu­ram clericalem; unde ex Tridentino a)

possunt suspendi habitum et tonsuramnon deferentes.

Sed quaeritur lO. An peccet mortaliterclericus quz' habitum non deferat?

Affirmat Panormitanus (apudPalaum l),etiamsi ille sit tantum in minoribus con­stitutus ;et probat ex cap. penult., de vz1aet honest. ctericor. Alli, ut Salmant., di­cunt hunc non peccare graviter (ut re­vera sentit communis sententìa); sed nonexcusari a culpa veniali, eo quod ipsiquoque tenentur suo statui se confor­mare.

Alli vero communius dicunt hujus­modi c1ericum nullam habere obligatio­nem deferendi habitum: ita Escobar 2,

Navarrus 8, Holzmann 4; et Palaus 5 cum.Armilla b), Silvestro b), Soto b). et Angelo b).

Et huie opinioni favet constitutio Sixti VPastoralis, edita die 31 Januar. 1589, ubideelaratum fuit habitum clericalem nonteneri deferre clericos non recipientespensionerp, fructus aut bona ecclesiastica,

Clericus.in minori­bus non te·netur habi·tum defer­re.

Juxt"alios,invalida etillicita.

s. Doctoradhaerethuie tertiaeopinioni.

Tertia vero sententia, quam tenentCroix e); Barbosa 9 cum Quintanadvenas,Campanile f) et Ugolino; Escobar lO cumMarchino f), Cenedo g), etc.; ac Salmant.t­cum Vasquez h), Philibertof) et Leandro,dicit hujusmodi alienationem esse ìnvalì­dam et illicitam. - Ratio: tum quia, siclericus non habet aliunde sustentationem,nec etiam episcopus (ordinarie loquendo,ut intelligendum est concilium) potest li­centiam alienandi concedere: hoc enimsignificat particula illa donec, nempe quodepiscopus tum solum licentiam dare po­test, cum clericus habet unde vivat. Tumquia patrimonium connumeratur interbona ecclesiastica, et gaudet eodem pri­vilegio, ita ut nequeat a principe saecu­lari subjici collectìs. prout habetur incap. Q:uamquam, de censza. in 6°. Ergotale patrimonium sine licentia episcopiest inalienabile.

Et huìc tertiae sententiae mìhì magislubetadhaerere, ob decretum S. Congre­gationis, quae, die 14 Febr. 1652, (apudBenedictum XIV 12) sic respondit: Renun-

eonc1.6, dub, I.. • De Ordin., qu.7, art; 4, n. 6,. v. Circa- • De Ollic. et Potest, epìsc., alleg. 19, num. 90•• Anton.Quintanad." Ecclesiasticon, lib. al n. 71 et .72. ~ Ugolin.,de Olf. et Poto epìsc.ç.cap. 26, § l3, n. 4. - lO Lib. 23,.n, 231et 382. - U Tr.8, cap. 6, n. 85. - Leand., disp.9, qu, 11. ­19 Notif. 26, n.29. Cfr. Pallottini, v. Patrimonium eterico­rum, n. 105, ubi refertur ad 24 Februarii 1652.

f) Campanile, rubr. 8, cap. 6, n. 9, lo­quìtur de sola validitate, ut et ipse Barbosa,qui eum citat. - Philìbertus Marchinus, tr. 2,parto 6, cap. 7, dijJ. 9, de sola item validi­tate loquitur, quidquid dicant Escobar et Sal­manto

g) Cenedo non recte citatur ab Escobar;nam Quaest. pract., qu. 11, n. 9, expressenegat alienationem hanc esse irritam, et per­spicue innuit esse etiam licitam: .Minimeirritam censeri, inquit, praefatam patrimoniialienationem absque Ordinarii licentia factam,si ipse alienans tempore alienationis habeatcongruam sustentationem...Cum constituaturregula in sacro concilioTridentino quod bonaad èujus [sic] titulum clericus ordinatur nonpossint alienari sine licentia episcopi,et posteasequatur limitatio:donec sufficiensbeneficiumecclesiastieumsint adepti,sequitur quodin hoccasu non requiritur praedicta licentia, imo abipso concilio permittitur '.

h) Vasquez, .disp.246, cap. 6, n. 60, negattantum pOsse fieri: non ergo satis diligentercitatur a Salmant.

Garda, parto 2, cap. 5, n. 186.• 1 Tr. 8, cap. 6, n. 84. ­• Lib. 7, de Ordin.• cap. 6, § 4, n. 19. - • Parto 9, tr, 8,resol, 23. - • De Olf. et Poto episc., allego 19, n. '89 et 90••caeuaJlos,Commun. quaest.527, n.8; et qu.56I, n. 22 et 30.- 5 Consil.., lib.7, cap. 1, dub, 38, n. 3; et dub, 4&, D. 2.­I De Ordìn., qu, 7, art. 4, n. '6, v. Circa. - or Sesso 21, dereform., cap. 2, i. f. - Petr, Ledesm., de Ordin., cap. 7,

permitteretur alienatio, quasi cesset ratio con­cilii...Ita ut remittatur arbitrio Ordinarii quaedicatur congrua sustentatio pro non ìnvali-danda alienatione '. .

b) Molfesius, Suen., parto 1, tr. 2, cap.18,n, 31, dicit utique hujusmodi renuntiationemfieri posse, • quamvis, addit, ad majorem cau­telam, ne aliqua adsit fraus vel deceptio,debeat intervenire consensus episcopi •.

c) Menochius, consi!. 151, n. 49; Surdus,consil. 186, n. 15 et 16,. Chassenaeus, Con­suetud. Burgundiae, rubr.6, § 5, text. Et apatre separati, n. 8, explicant generaliter par·ticulamdonec, et eo quidem sensu, ut huic sen;tentiae pIane faveat. .

d) Suarez, de Censur., dzsp. 31, sect. 1,susp. 7, n. 38, v. Hic vero, insinuat esse va­lidam, dicens verba concilii, quae vetant pa·trimonii alienationem, donec ordinatus habeatunde vivere queat, prohibitiva esse tantum,non irritantia.

e) Croix, lib. 6, parto 2, n. 2286, negatq1Ùdem posse fieri; sed non explicat utrumid iiltelligat de validitate, an de sola liceitate.

Garcia et Molfesius b), apud Salmant. l; etprobabilem putant Tamburinius 2, Diana8;et Barbosa' cum Menochio c), Surdo c),

Caevallos et Chassenaeo c),' et expressehuic sententiae consentiunt Sanchez 5 etViva 6. - Eam probant ex Tridentino 7,

ubi dicitur: Atque illa (nempe patrimonia,beneficia, etc.), deinceps sine licentia epz:scopi alienarz:.. nullatenus possint, donecbeneftcium.;.. sufficiens.sint adeptz~ velaliunde habeant undevivere possint. Siigitur (ajunt) non potest clericus sìne li­centia episcopi alienare patrìmonium, do­nec aliunde habeat unde vivat; ergo benepotest, si habet unde vivat, etiam sinelicentia episcopi. Qui caeterum in aliquocasu, puta ad redimendos parentes capti­vos, et simili, potest dare licentiam alie­nandi patrimonium, quamvis clericus nonhabeat unde vivat.

!::~~t~~~i~ Secunda. sententia, quam tenent Lede­valida, se d sma et alli apud Viva 8, dicit talem alie­illieita. nationem esse i11icitam,sed non invalidam.

Imo Suarez d) dicit esse validam, etiamsiclericus non habeat unde vivat.

820 LIB. VI. - TRACT. V. - CAP. Il. - DE SACRAMENTO ORDINIS. DUB. Il. - § III. DE OBLIGATIONE DEFERENDI HABITUM ET TONSURAM. 821

ac fructibas..., necnon, si semel correptidenuo in hoc deliquerint, etiam per pri-.vationem offidorum etbeneficiorum...coer­ceri... debeant. - Et hic insuper notandumquod Sixtus V, in bulla Cum sacrosan­ctam, editadie 9 ]anuar. 1589 (apud Bar­bosa 1) dec1aravit beneficiatos non defe­rentes habitum in Urbe C), mandatisquesuper his editis sub certo termino nonobedientes, praeter alias poenas, ipso fa­cto sine ulla alia monitìone privatos essequibuscumque dignitatibus, admìnìstratìo­nibus, officiis, canonieatibus, praebendis,beneficiis etpraestimoniis.

Dicit autem Cajetanus 2 tales non pec­care mortaliter, nisi adsit contumacia autcontemptus. Et adhaerent Escobar 3 etGobat 4, dieentes non esse mortale, nisisitpericuiumcausandicontemptum.-Sedoppositum omnino tenendum j quia ex con­cilio patet ipsam delationem habitus lai­calis esse parvipensionem honoris cleri­calìs, Ita communiter Sanchez 5, Renzi 6;Laymann 7 cum Armilla, Silvestro d). et

1 In Trid., sesso 14, de reform., cap. 6, n. 4. - oSum.,v. Clericorum peccata.-' Lib. 23, n. 491.- • Tr, S, n. 769.-' ccasìi., Iìb, 7, cap. 1, dub. 49, n. 11 et 13.-' De Ordin.,cap •.2, qu, 5, v. f. - 'Lib. 5, tr, 9, cap. 12, n. 3.' Armilla.v. Clericus, n.11.· Vasq., disp, 250, cap. 3, n. 22.-' Tr. 27,punct.IS. n.3.-' De Offìc,et Potest, episc., alleg.9, n.ll.-

c) Quamvis Barbosa referat eam bullamsolum quoad clericos in Urbe commorantes,valet tamen pro c1ericis • ubilibet gentium,locorum constitutis •.

d) Silvester, V. Clericus II, n. 2, loquiturde veste parva, quam publice deferre et sinecausa rationalì, ait esse mortale.

e) Villalobos, parto 1, tr. Il, diff. 16, n.5,id sane dicit;.sed pro beneficiatis requirit admortale ut peneficiumsit pingue; pro c1ericisinsacris requirit ut nullum omnino signum sta·tusc1ericalisdeferatur. - Salmant., tr.8,cap.3,n. 7, idem tenent ac Villalobos pro benefi·ciatis;Baiiezautem, in 2am 2ae, qu. 12, art. 1,conci. 3 et 4; Petrus Ledesma, Sum., de Or­din., cap. 9, conci. 1, i. f" et conc!o 2, solut.dub.; Rodriguez, Sum., parto2, cap. 17, n.3et 4, pro constitutis in sacris, ad mortale re·quirunt ut nullum omnino signum status c1e·ricalis deferant.

f) J\,bbas videtur revera concordare; namin cap. Clerici, n. 1, dicit caput istud praeci·pere ut c1ericiabstineant a vestibus et habituminus honesto, et utantur habitu honesto; etaddit constitutionem utentem verbis praece­ptivis obIigare ad mortale. - Henriquez vero,

Vasquez ; Palaus t cum Vtllalobos v,' Sal­manto e) cum Baìiez e) et Ledesma e) ,. Bar­bosa 9 cum Abbate f) et Henriquez f);Escobar g) cum Reginaldo et Hurtado g),.

ac Bonacina lO cum Rodriguez e) et com­muni.

Limitant vero I", omnes praefati au­ctores, et quidem probabilissime, si id fiatad breve tempus: nisi (ajunt Salmant.J!cum Bai'iez) quis habitum dimitteret veloccultaret ut alios deciperet, vel ut libereper plateas deambularet, vel ut aliquodmalum committeret. Et sie pariter pro­bant Diana 12 et Burghaberw non excusaria mortali clerieum, qui in bacchanalibusexcurreret per urbem larvatus. - Limi­tant 2". Holzmann 14, et Palaus 15, Lay­mann 16 ac Salmant.", si adsit aliqua justacausa se occultandi, nempe ad vitandumperieulum mortis vel damni gravis.

826. - Quaeritur 20• An peccent gra­

viter eterici non deferentes tonsuram sivecoronam (licet corona revera differat atonsura a): sed doctores confundunt)?

Regin.• lib, 30, te. 3, a n. 10. - 10 De Ordin., punct. ult.,n. 3. - n Te. 8, cap. 8, n. 9. ~ Banes, in 2o.Il:I. 2o.C', qu, 12,art. l, concl, ult, v. Constt:tutus in sacris, - 12 Parto 10,tr.l3, resol. 29. - 13 Centur, 2, caso59, resp. 1. _14 De SacroOrdìn., n. 103, v. Tertia, - ~ Tr.?l, punct. 18, n. 3, i. f.­16 Lib. 5, tre 9, cap. 12, n, 3, i. f. - 11 Tr. 8, cap. 3, n. 9.

lib. 13, cap. 39, n. 3, concordare videtur;sed tractat de c1erico ferente vestes coloribusdistinctas; atvero, lib. lO, cap.11, n. 1, mitiusde praesenti casu loquitur, scribens: • Si quistamen habitum aut tonsuram non ferret, nonvidetur arguendus peccati mortalis ....., quiaconsuetudo generale praeceptum juris subexcommunicatione praecipiens ita moderatur,ut hic excommunicandus non sit absque Iiovajudicis praemonitione».

g) Escobar, loc.cit.,n. 491, ut S. Alphonsussupra notavit,negat esse mortale, •nisi quandomora temporis... est adeo. notabilis, ut deturoccasio vilipendendi c1ericalem statum.. ­Eamdemque prorsus sententiam amplectiturGaspar Hurtadus, de Ordin., diffic. 27, versusjìnem.

826. - a) Corona enim gestatur in verticecapitis, abrasis in modum circuIi capillis. Ton·sura autem, quamvis, ut dicit S. Alphonsus,saepe cum corona confundatur, proprie signi·ficat comam modeste praecisam seu brevem,quam c1erici deferre tenentur, ut praecipiturin èap.4, 5 et 7, de vita et honest. clericor.Cfr. Aertnys, Theol. mor., edito 6, lib. 5,n. 36, sub. 20 et 30.

Limitatio­nes,

Quid deobligationetonsuramdeferendi,

AHi, ut Panormitanus, Sotus b), SiIve­ster b), etc., apud Tamburinium l, affirmantde omnibus c1ericis; ex cap. Clerici 15,de vita et honest, clericor., ubi dicitur:Coronam et tonsuram habeant congruen­temo - Alii, ut ipse Tamburinius cumMarchino; Palaus c), et Renzi 2 cum Hen­riquez d), dieunt hoc, secluso contemptu,non esse peccatum mortale, etiam in be~

neficiatis et clericis in sacris constitutis;quia (ut ajunt) ex nullo textu arguituresse de hoc grave praeceptum.

AHi tamen, ut Sanchez 8, Laymann 4,

Escobar e),' et Vasquez, Leander ac Hur­tadusv, apud eumdem Tamburinium 5,

dicunt clerieos in sacrìs constitutos etbeneficiatos graviter peccare, si tonsuramseu coronam non deferant. - Idque con· .firmari, potest alicui videri, ex concilioLateranensì sub Leone X '6, apud Mer­besìum r.', ubi sic hahetur : Cleria in sa­cris constz1u!z' barbam nec comam nu­triant, sed tonsuramferant; si quis contrafecerè excommunzeatzonem incurrat. Sedhuie responderi posset quod hoc conci­lium praecipiendo tonsuram non est lo­quutum proprie de corona, sed potius deabrasione comae, innovando canones con­ciliorum Romanorum sub Zacharia Papaet Gregorio II (apud eumdem Merbe­sium 7), ubi dieebatur: Si quis ex cterictsreiaxaoerit comam, anathema sito- Undesaltem non est certum quod excommunì-

Abb. Panorm., in cap. Si qu;s 4, de vita et honest.cleric., n. 1•• t Lib. 7, de Ordìn., cap. 2, § 6, n, 16. ­Tambur., tec, cìt., n. 16 et 17.. ·Marchin., tr. 2, parto 1,cap. 6, n. 3.• • De Ordin., cap. 2, qu. 5. -' Consil., lib.7,cap. l, dub, 49, a num, 11. - • Lìb, 5, te. 9, cap. 12;··i1um. 3.- Vasq., disp. 250, cap. 3, n. 23•• Leand., disp. 13, qu. 34

b) Sotus, z'n 4, dz"St. 24, qu. 2, art. l,postconci. 2; Silvester, V. Clericus n, n. 2, quid­quid dicatTamburinius (ex Marchino),negantomnes clericos teneri ad deferendam tonosuram.

c) Palaus, tr. 27, punct. 18, n~ 3, negatesse· mortale ,nisi ratione circumstantiarumgraviter honestatem offendat,cedatque in alio­rum scandalum.

d) Henriquez, lib. lO, cap. llJ n. 1, sim·pIiciter negat esse mortale, pro clericis in sa·cris, non loquens de contemptu.

e) De.,Escobar et Hurtado, vide notam gad num.praeced.

f) Mer'Qesius, de Sacro Ord., qu. 15J itasane refert concilium Lateran.Sed~ apud

catio fuerit imposita in non deferentescoronam. Et etiam quoad comam defe­rentes, hodie propter usum plurimorum,adhuc Romae degentium (modo coma sitmoderata), non videtur poena illa excom­municationis vigere.

Caeterum, quod ad qualitatem peccatipertinet, Laymann 8 et Escobar 9 parimodo loquuntur de non deferente coro­nam ac de non deferente habitum. ­Probabiliter tamen ait Croix lO faciliusmortaliter peccari non deferendo habitumquam coronam; quis enim (dicit) arguetsacerdotem de mortali, si per sex velocto hebdomadas coronam non deferat,etìam si nullum de ea vestigium appa­reat?

827. - Plura autem hic sunt notandapro complemento hujus materiae.

Notandum I", Quod clericus non defe­rens habitum et tonsuram, si tertio admo­nitus ab episcopo non emendatur, amittitprivilegium, non. solum fori, sed etiamcanonis, ex cap. Contingit 45, de sentoexcom. a). - Idemque dieitur de elerico seimmiscente in negotiationibus saeculari­bus, omissis divinis Officiis, ex cap. Ex Iii­teris 16, de vz"ta et honest. ctericor, - Idem,de gestante arma militaria inhabitu Iaì­cali, si post tertiam monitionem clericalemnon resumat. Quod si talis c1ericus armismilitaribus indutus, insuper enormitatescommittat, privatur privilegio canonis b),

et 35•• • Loc, cit., num, 16. - • Sesso 9, bull, reform.Supernae dispositionis, § De Cardinalibus, v. Rell'quivero cl.rici,. ano 1514celebr., ap. Labbe, tomo 19, col. 879.- , De Sacro Ordin., qu. 15. Cfr. Decr, Gratiani, dist.28;can, 23. - 8 Lib. 5, tr, 9, cap. 12, num. 3. - • Lib. 23,num. 488. - '" Lib. 4, n. 1872.

Labbe, tum in Bullario Romano, conciliumistud, loquens de familiaribus cardinalium di·cit: • Tam ipsi c1erici beneficiatiquam in sa·cris ordinibus constituti, non comam nequebarbam nutriant [al. in Bullar. Rom.Mainardi,§ 24: «comam aut barbam non nutriant. ]...Si quis autem familiariuni praedictorum. con­tra feceiit...,in excommunicationemincurrat '.

827. - a) Cap. Contingt't, de sento excom,'et cap. Ex literis fin., de vita et honest. cle­rz·cor., videntur loqui de solo privilegio fori.Sed, ut notat Fagnanus in dict. cap. Continogit, n.lO: «Idem juris est privilegio canonis,quod non perdit clericus gerens se pro laicoante trinam monitionem »..

b) Id est: privatur privilegio canonis,prout

Nou dm·rena tonsa­ram et ha·bitum, ter­tio admoni·tus, amittitp ri v il e­gium fori etcanonis.

Quid degestante aroma.

822 LIB. VI. - TRACT. V. - CAP. II. - DE SACRAMENTO ORDINIS. DUB. II. - § III. DE OBLIGATIONE DEFERENDI HABITUM ET TONSURAM. 823

-ut habetur ex can. Si quis suadente,causo 17, qu. 4.

Dubitatur autem: an hù: amittat ipsofacto etiam privilegium fori?

Affirmant aliqui apud Fagnanum 1. _

Sed ipse Fagnanus cum Alexandro, JoanneAndrea et Petro de Ancbarano, etc., dicit,et probat ex pluribus juribus non amittereprivilegium fori, nisi post trinam monìtìo­nem. Hoc tamen intelligitur de beneficia­tis et constitutis in sacris ; nam:

el~ì: t~ De elerico in minoribus statutum estminori bus 'in Tridentino 9 quod Is... fiori pn"vt"leuioconstltutls. '"

non gaudeat, nisz:.. clericalem habz'tum ettonsuram deferens, alù:ui ecclesiae exmandato episcopi z'nserVt'at, vel in semi..nario...r aut zn aliqua schola...de lz"centiaepz"scopz:.., oersetur. - Dicunt autem bicSalmant. 8 cum Farinacio et' Pbilibertoquod particula illa et valet provel. Sedprobabilius tenent opposìtum Palaus '; etBarbosa 5 cum Riccio, Armendariz et Bel.letto, dieentes quod clericus in minoribus,ut gaudeat privilegio fori, tenetur deferresimul babitum et tonsuram, et ecelesiaedesérvire, - Sufficit vero quod inserviatalicuì ecelesiae, etiamsi non sit illa cuide mandato episcopi fuerit adscriptus; utdec1aravit S. Congregatio, die 25 januar.anni 1603 (apud Benedictum XIV 6). .Idquetanto magis currit, si nulli, ecelesiae sitadscriptus; ex alio decreto (ibidem), editol Febr. 1614.

Pro bis autem minoristis non deferen­tibus habitum et tonsuram, nulla praeexi­gitur monitio, ut priventur privilegio fori;prout docent Benedictus XIV' et Fagna­nus", - Diximus: privz"legz'o fori; Nam

1 In cap. ContingU 45, de se~t. excom., n. 14. _Fagna... , Ice. cito - Alex. ab Imola, lIb. l, consi!. 8, n. 2. _Joa ... And..., In cap. Pe.-pendimus, de sento excom., n. 5.,Peti: de Anchiw;, In cap. P ..aetwea. de apostat., num. 2,V. Sì vet"o ..ei$quit. -' Sess. 23, de reform., cap. 6. _Il Tr. 8, cap. ,7, nume 64.. 'Farittac.~ Prax. etim., qu. 8,n. 65. - Plrilib•• tr. 2, parto l, cap. 15, diJf. 4. - • Tr. 12,punct. 2, n. 7. - • In Trid., sesso 23, cap. 6, n. 21; et deOffic. et Porest. episc., aDero 12, n. 19•• Riccò, Decls. curoarchiep. Neapol., parto 4, decls. 154, n. 8. ~ A ..menda.."Addlt. ad Recopii. lerum Navar., lIb.2, tit. 19, lego l, deforo competo elericor., decIar. 13. - Bellel., Dlsqulslt. eleric.,

istud exponitur in can. Si quis, causo 17qu. 4 ..non vero intelligendum quod clericu~illo canone privetur suo privilegio. .

e) Cardinalis deLuca, tom.'14, Annotat.

secus dicendum de privilegio canonis;ut tenent Gonzalez, Garda et Comitolus,apud eumdem Benedictum 9: qui testaturhanc fuisse constantem sententiam S. C.Concilii, afferens plures ejusdem decìsio­nes, contra de Luca e).

Casu vero quo clericus hìc, non adìm­pletis conditionibus Tridentini, commiseritaliquod crimen, licet ipse nequeat alle­gare privilegium fori, potest tamen epi­scopus eum sibi vindicare a judice sae­culari; juxta decretum S. Congregationis,approbatum a Pontifice (ut refert Bene­dictus l0).

Si tamen quis habitum dimissum reas­sumit, dummodo non sit in fraudem, adpristina restituitur privilegia; ut docetidem Benedictus 11 cum communi docto­rum, in cap.unic., de cleric. conjug. tn 6°,et pluribus decretis S. Congregationis.Tunc autem praesumitur in fraudem reas­sumere, si in causa crzmznalt' jam sit incarcerem conjectus, aut dimissus sub fìde­jussione; ut Fagnanus 19 cum decreto Sa­crae Congregationis d), et idem Benedì..ctus 13. In causa vero cz'vz"lz~ si habitumreassumat, postquam fuerit citatus adforum saeculare. Benedictus 14, cum de­creto S. C. edito die 30 Martii 1686.

Eodem privilegio fori gaudent clericiconjugati babitum vel tonsuram deferen­tes et alicui ecc1esiae de mandato epi­scopi deservientes, si unam solam virgi..nem duxerint ex cap. 2 de foro comp.Vide Salmant. ID. - Sed notandum quodin cap. ult., de tempor. ordtn. in 6°, pro­hibetur conjugatis conferri tonsura, nìsìvelint ipsi religionem profiteri vel sacros

parto l, t1t. 3, § 8, n. 8. - • De Synodo, lIb. 12, cap. 6; n. 5.Cfr. PaUottlnl, v. P ..esbyle.-; simplices, §.4, num. 21 et ,seqq. - , Loc. cit., lIb. 12, cap. 2, n. l. - • In cap. Sì guis.'de foro compet., n. 21. - Gonsal., sup. rer. 8 Cancellar.,

..glosso,5, ,§ 5, n.7.. Garcia, part.2, cap. S,n. 5; et cap. 2,n. 19. - Gomitol. Resp. mor., lib. 6, qu. 20. - • Loc. cit..n. 2. Cfr. PaDottinl, loc. clt., n, 49 et seq"!. - IO Loc. cit.,cap. 2, n. 4. - U Loc. cit." èap. 3, n. l. Cfr. PailottlÌti, Ice.cit., n. 42. - U In cap. Mag ..us, de obllgat. ad ratloclnla,n. 73. - .. Loc. cit., cap. 3, B. 1. - 101 Loc. clt., n. 2. _Cap. 2, de foro comp.; cfr. cap. Clet'ki, de elenc. conjur.In 6'. - .. Tr. 8, cap. 7, n. 69.

ad Concil. Trid., discurs. 24, n.33 et seqq.,tractat de aliis privilegiis.. .

d) Seu rectius: Fagnanus ipse ita explicatdeclarationem S. Congregationis.

Quld declericis con­jugatis.

Sacerdosin ordina.tione pro­mittit sbe­dientiam.

Quid com­prehendat.

Qllid deingressu inrefigionem ,co n t r a d ì­

cente e p i­scopo.

ordines suscipere: quod autem non liceteis sine uxoris licentia.

828.- Notandum Il".Sacerdos in sua or­dinatione promittit obedz"entz'am episcopo.- Bine

Quaeritur: ad quùJ teneantur sacerdo­tes vi hujus obedientiae?

Noster Summus Pont. Benedictus XIVin sua constitut. Ex quo dt1ectus, ema­nata die 14 januar. anno 1747, sic explì­cat: Agnosczmus presbyterum, hujusmodipromissioms Vt'gore, ea lege z'nter alz'asadstrt"ctum teneri, ut a servt'tzo ecclesiaeCUt:.. addz"ctus fuerù , discedere nequeatsine licentt'a episcopt». Hoc tamen intel­ligendum, nisi presbytèr, etiam parochus,velit transire ad aliquod monasterium vélregularem canonieam; ut habetur in can.Duae sunt, causo 19, qu. 2. Tunc enim(ut ibi statuit Urbanus II) potest liberediscedere, etiam contradicente episcopo.- Poterit tamen episcopus (ut ait PapaBenedictus in praefata bulla) clericumsuum revocare ex justis causis, etiampost professionem, nempe si ecclesia exillius absentia gravem jacturam patere..tur; ut ibi dicit Innocentius IV (Vide dì­eta Ltò. IV, n. 75, V. Declarat). Per TÒautem jacturam intelligit Pontifex laesio­nem sive damnum ecclesiae; dum affertdoctrinam Abbatis Panormitani, qui sicait: Sed si ecclesza graoiter laederetur,esset reuocandus. Unde conc1udit idemPontifex Benedictus: Satz"s itaque prom­sum est etz'amepiscopo, quz'factum etericisuz· ad regular.z'a claustra, se z"nv#o di·gressi, ùnpugnare velt't.

1 Epist. Ex quodi/ee/us, v. De reuerentia, -1....oc.IV,in cap. Licet, de regular' 1 n. 3. - Panorm' l iJ:;l cito cap.,num. 14. - • Lib. 6, parto 2, num. 2319. - Va/enl., in2am 2ae , disp. 6, qu. 2, punct. lO, § 2.. Dianal parto 4,tract., 4, resol. 218.• Paiaus, tr. 7, dlsp. 2, punct. l, § 1,

829. - a) Suarez, Lessius et Laymann aCroix citantur ex Avers:t, de Ordine, qu. 2,sect. 13, i.f" tamquam patrocinantes huic opi­nioni;sed erratAversa. Suarez enim,deReUg.,w. 4, Ub. 4, de Horis canon., cap. 16, n. 15;et Lessius, de Just. et Jure, Ub. 2, cap. 37,dub. 9, num. 46, negant generaliter clericosin minoribus constitutos teneri ad OfficiumB. M. V., vel ad psalmos poenitentiales autgraduales; et negant, episcopum posse hoconus perpetuum adjungere suae ordinationi:«Secus vero esset (sunt verba Suarii; idemque

829. - Notandum III.oaliquid circa Mis­sas et preces quae in ordinatione impo­nuntur ordinatis ab episcopo.

Quod ad obtigauonen« pertinet, alii(ut Suarez a), Lessius-v, Laymann a), etc.,apud Croix 2) putant persolvendas essesub mortali. - Alii tamen ibi (ut Sotus b),

Valentia, Diana, Palaus, Pellizzarius, Go­bat, etc.) dicunt probabiliter hujusmodiobligationem esse decentiae, non autemsub peccato; saltem, tenet Croix, non essesub gravi, cum id episcopi baud decla­rarint.

Quoad applicandas autem dietas Mz"s­sas, sedulo consideranda sunt verba quaedicit episcopus, videlicet: Post przmamMz"ssam, tres Mz"ssas dt"ct'te, unam:de Spt"..ritu Sancto, aliam de Beata Vz"rgtne, ettertiane pro defunctt"s,. et etiam Deum prome orate. Ex quibus verbis recte infertPater Mazzotta 8 non esse obligationemapplìcandi praedictas Missas juxta inten­tionem episcopi; dum ibi praescribiturtantum ut initiati pro eo orent: ideoqueipsi bene possunt Missas pro aliis appli­care, etiam cum stipendio.

Patetautem quod hujusmodi Missaenon prius dicendae sunt quam adveniantdies non impediti.

An autem neopresbyter pro Mz"ssaquam ceiebrat cum episcopo, possit sti­pendzitm accipere?

Negat Lacroix t: eo quod petens Mis­sam videtur requirere Missam cum omni­bus caeremoniis et actìonibus quae pera­guntur a sacerdote in altari. - Sed alìteropinatur Benedictus XIV 5, urgens exem-

num. 5•• Pellis., tr. 8, cap. 2, num, 194. - Goba/, tr, 3num, 713; et tract. 8, num, 771. - Croixl lib. 6, partI 2:n. 2319. - • Tract. 5, dlsp. 4, qu. 2, cap. 4, § 3, qu. 3. ­• Llb. 6, parto 2, num. 2323. - • De Sacrif. Mlss., lIb. 3,cap. 16, n. lO. '

tenet LesSius), si tantum praeciperet ter velquater haec recitare vel aliquid simile quodmoderatum sit •. Nontamen dicunt episcopumsub gravi haec praecipere posse.- Laymanndisertis verbis dicit esse levem obligationemjde eodem enim casu loquitur, Ub. 4, w.l,cap. 4, n. 5, de quo tractant Suarez et Les­sius, et scribit: •Porro levem aliquaI)lobliga­tionem, V. g. ter vel quater orandi psalmospoenitentiales, quod episcopus in ordinat!oneinjungere possit tìj.tentur omnes •.

b) Sotus, a Croix pariter ex Aversa cita-

Missae etpreces in or­dinationeimpositae,su b decen­tia tantum.

Missae im·positae, nonap.pllcan­dae ad In­tentionemepiscopi.

Neopresby­ter pro M••·sa ordina­tionis po-

~~t~~t::dlum~

824 . ,.LIB, VI. - TRACT. V. - CAP. lI. - DE SACRAMENTO ORDINIS. DUB. II. - § III. DE OBLIGATIONE DEFERENDI l.IABITUM ET TONSURAM • 825

Concorda·tumNeapo·litanum dep~omoven~

418.

pium sacerdotum graecorum cum epi­scopo celebrantium, qui alias pierumquecarere deberent eleemosyna.

830. - Notandum IVo.id quod habeturstatutum anno 1741, circa ordinationempromovendorum, in concordato inito interSanctam Sedem et Majestatem nostri re­gnantis Caroli III (quem Deus sospitet),ubi sic habetur a):

l°. M'uno potrà esser da ora ùznanzz'promosso alla prima tonsura, se non chea tùok: dz' benefizio o cappellania perpe­tua, le di cui rendùe, detratti z' pesi, ascen­dano almeno alla metà della tassa stabz:lita pel patrùnonto sagro nella dzocesz'del promovendo.

2". Gzudù:ando qualche vescovo vera­mente utt'le o necessario alla chiesa con­ferir la prima tonsura a qualche giovine,benchè non abbia verun benefizzo, potràfarlo,' ma nel solo caso che abbia z1 me­desimo una pensione ecclesiastica perpe­tua, della rendita' che ascenda almenoalla metà della tassa stabz'lt'ta pel patri­monzo sagro nella sua diocesi, o Nntt'eropatrimonzo: t'l quale, per eoitar qualun.(lue frode ed znganno, non potrà costi­tuirsi da ora z'nnanzi che unicamentesopra beni stabz1i o sopra annue renditefisse, e dovràregolarsz' a tenore dellatassa sinodale di ciascuna di()cesz~ purchè

Concordo Neapo't., cap. 4.

tus, non loquìtur de ordinatione; sed de Just.et fure, lib. IO, çu. 5, art. 3, conct. 1, v, f.,negat generaliter clerieos in minoribus con­stìtutos teneri ul1a 1ege ve1 consuetudine adcantieum graduum, et addit solum: c Nequeepiscopus potest ad hoc obligare ».

830 - a) Quae latine sie redduntur: -1. Nu1­lus in posterum ad primam tonsuram premo­veri poterit nisi titulo beneficii aut capellaniaeperpetuae, cujus reditus, deductis expensìs,saltem ad dimidium summae quae in dioe­cesi promovendi pro patrimonio requiritur,.pertingant, 2. Si quis episcopus vere utile velecc1esiae necessarium judicaverit alicui juveniprimam conferre tonsuram, id facere poteritqUa.mvis nullum habeat beneficium,dummodopensìonem ecclesiasticam in perpetuum, cujusreditus saltem ad dimidium summae pro pa­trimonio in dioecesi requisitae pertingant, velintegrum patrimonium possideat. Ad vitan­dam autem omnem fraudem et deceptionem,patrimonium in futurum constitui non poteritnisi ex bonìs stabilibus et reditibus annuis

non sia esso patrù1tonzo nè zn mznorsomma dz' ventt'quattro ducatz~ nè zn magogzor dz' quaranta,

3°. Oltre al requz'st'to del benefizzo, cap­pelianta perpetua o pensione ecclesiasticaperpetua, nella maniera spiegata di sopra,o dell'intt'ero patrimonio, a mimo potràconferirsi la prima tonsura, z'l quale, dopoaver termzna# died annz' di sua età, nonsia andato a dzmorare almeno per untriennio zn qualche seminario o conv#toecclesiastico, e dove dò non possa farsi,non abbza almeno portato' per tre annz'l'abito chericale con iicensa del proprioOrdinario, ed zn tutto t'l triennio, o almenoper la. maggior parte delle feste di pre­cetto di ciascuno de' tre annz~ non abbzaservito a qualche chiesa nella manierachegli sarà dalproprio uescoooprescrùta, .scomputando questo seroisio colla dùnorache avrebbe dovuto fare tn qualche semi­nano o convitto ecclesiastico, ecc.

Ac ultimo loco dicitur: Chzunque saràpromosso alla prima tonsura, agli ordznimznorio ag!t'ordtnisagri, contro la formaprescritta nel presente regolamento, oltrealle pene di sopra accennate, rzmarràperpetuamente sospeso dall' esercieio del·l'ordtne già conferitogli, E chi lo' avràcosì ordznato, o pure gli avrà a tal'effettoconcedute le dzmissorie, se sarà vescovo,

fixis,componendumque est juxta taxam syno­da1em cujusvis dioecesis, dummodo idem pa­trimonium nec minus viginti quatuor necmajus quadraginta ducatis sito 3. Praeter be­beficium, capellaniam perpetuam aut perpe­tuam pensionem ecclesiastieam (quae dietomodorequiruntur) aut patrimonium integrum,prima tonsura nemini conferri poterit qui,post decimum suae aetatis annum, non trien­nium saltem in seminario quodam aut con­vietu ecclesiastico habitaverit; vel si hoccefieri non potuit, tres saltem annos vestemclerica1em cum licentia Ordinarii sui non ge­staverit, ac toto triennio aut hujus saltemplerisque festis de praeceptoalicui ecc1esiae,modo ab episcopo praescripto, inservierit,compensando hoc ministerio habitationem,quam forte in seminario aut convietu eccle­siastico instituisset...

Quisquis ad primam tonsuram, ordinesminores aut majores contra hùjus legis san­ctionem promotus fuerit, praeter poenas su­pradictas, suspensus erit in perpetuum ab

sarà sospeso per un mzno dalla collazzonedeg!t'ordtni e dall'eserdzzo de'pontijièalt~·e no« essendo vescovo, ma prelato infe­riore coll' uso de' pontijicalt~ sarà sospesoper sempre dall' esercisio de' medesimi;e non avendo l'uso di essi, come pure

exercitio ordinis suscepti; qui vero ipsum sieordinavit ve1 litteras dimissorias ad hunceffectum concessit, si episcopus sit, per anonum a collatione ordinum et exercitio ponti­ficalium suspensus erit; si non sit episcopus,

qualunque altra persona costituita in di·gnt'tà,per sempre sarà sospesa dall'eser·czsio dell'uffizzo e de' suoi ordzni. - Anautem. haec suspensio sit latae vei feren­dae sententiae? Vide dicenda de Censur.Lib. VII, n, 8.

sed prae1atus inferior cumjure pontifica1ium,in perpetuum ab horum exercitio suspensuserìt: si vero usum pontificalium non habens,in dignitate aliqua sit constitutus, in perpe­tuum ab officio et ordine suspensus erit ».