นตยสารธรรมะ : มม : Vol. 1 No. 5 : ISSN 1906-2613เดอนตลาคม 2553 : ฉบบเปลอย ‘ผ’ : ซะการยยา อมตยา เช ยงไมตาย !! : พระมหาสกน VS. อ.วราภรณ แชมสนท ความเชอเรองกรรม ลาสมย จรงหรอ : Made in Chiang Mai : แจกฟร !!

จะบนสง เพยงใด ไมคางฟาตองตกมา สดน ถนสถานเกดจากดน คนสดน ทกประการมใครคาน ของสงไหน ไมคนดน

วมล เจอสนตกลชย

เปลอยผ Issue

เวลาชางผานไปรวดเรวเสยจรงๆ รสกเหมอนเพงเขาพรรษาไปเดยวเดยว กจะออกพรรษากนอกแลว ชวงเวลาในเดอนแตละเดอนผานไปไวมาก จนเมอรสกตวอกทกถกลมหนาวสะกด พอใหรวา “ฤดก�าลงจะเปลยนแลวนะ”แตบางทกรสกถงสงทเปนมากกวาลมดวย เพราะทนททรสกวาลมหนาวมากระทบนน กนกขนไดวา ทงประตหนาตางกปดสนทพดลมกไมไดเปด!!!แลวลมมาจากไหน... เรองลกลบสยองขวญเปนสงทอยควงสนทนามาแตนมนาน โดยเฉพาะเรองทเกยวกบผทตายในทองถนนนๆยงถามต�านานความเฮยนแลวละก คนนนถงกบไมเปนอนนอนเลยทเดยว มเสยงเกดขนกหวนไหวไปกบเสยงนนมเงาอะไรนดๆหนอยๆกผวาไปกบเงานนจนตองสะกดคนขางๆใหไปหองน�าดวยกน ชวงนในหมบานมการจดงานศพขนหลายครงแตละศพกเสยชวตดวยเหตผลทตางกนไมวาคนๆนนจะเดกหรอแกพอตายแลวกเหมอนกนทงนนนอนนงๆไมขยบแตกลบเปนเรองเลาใหใครตอใครกลวได ‘มม’ ฉบบนจงขอเชญมารจกผ ทเรากลวกนนกหนา เพอส�าหรบเวลาเหนหนา เราจะไดรวาเปนผประเภทไหนควรกลวหรอไมอยางไรและเมอเจอผครงตอไปเราจะไดกลาพอทจะถามผทไดวา“ตายแลวไปไหน”

พระถนอมสงห สโกสโล

บรรณาธการ

เจาของ มลนธหยดธรรมประธานมลนธ พระถนอมสงห สโกสโลรองประธานมลนธ พระมหาไกรวรรณ ชนทตตโยทปรกษามลนธ ประวทย เยยมแสนสขกรรมการ พระมหาสวทย ปวชชญญกรรมการ พระมหาประสทธ ญาณปปทโปกรรมการ วชย ชาตแดงกรรมการ ศรพรรณ เรยบรอยเจรญกรรมการ ศรพร ดรงคพสษฐกลบรรณาธการผพมพโฆษณา พระถนอมสงห สโกสโลบรรณาธการทปรกษา อลชา ตรโรจนานนทบรรณาธการ พระถนอมสงห สโกสโล กองบรรณาธการ วรวรรณ กตศกด ทอยมลนธ ตป.ณ. 54 ปณ.แมรม เชยงใหม 50180 โทร : 053244200 www.dhammadrops.org

บรรณาธการศลปะ Rabbithood Studio (www.rabbithood.net)ฝายศลป พชราภา อนทรชางชางภาพ ภทรพล ประสทธ ศรโชค เลศยะโสพสจนอกษร พระมหาวเชยร วชรเมธ รวมบญจดสง บรษท เคลดไทย จ�ากด 117-119 ถ.เฟองนคร แขวงวดราชบพธ เขตพระนคร กรงเทพฯ 10200 http://www.kledthaishopping.comรวมบญจดสง บรษท ดอคควเมนท พาเซล เอกซเพรส จ�ากด (DPEX)ตางประเทศ 60 ซอยอารย 5 เหนอ ถ.พหลโยธน แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรงเทพฯ 10400 http://www.dpex.comSpecial thanks พระพรหมคณาภรณ ป.อ.ปยตโต/ พระปยะลกษณ ปญญาวโร/ พระมาโนช ธมมครโก/ สลกษณ ศวรกษ/ สรสห โกศลนาวน/ ถนอมวรรณ โกศลนาวน/ อดม แตพานช/ ธระพงศ โพธมนออกแบบปก รบฮ.ถายภาพปก ภาณวฒน จตตวฒการพมพท หางหนสวนจ�ากด กด-พรนท พรนตง 4/6 ซอย 5 ถ.ชางเผอก ต.ศรภม อ.เมอง เชยงใหม 50200 โทร : 053-412556 แฟกซ : 053-217264

art code : บทเรยนความเปลยนแปลงผานมมมอง ของ สดศร ปยออก 6 คน-ท�า-มะ-ดา : จากจดเลกๆของคน น�าไปสชมชนเขมแขง 8 มมสวนตว : ซะการยยา อมตยา เช ยงไมตาย 9 มมพเศษ : เปลอยผ 16 vs : อ.วราภรณ vs. พระมหาสกน ความเชอเรองกรรม ลาสมยจรงหรอ 24

สารบญ

9

24

16

M MentalO OptimumO OrientationM Magazine

มมใหมเรอง:กองบรรณาธการ

พระชาวรสเซยทชอ บณฑโต ฮมโบ ลามะ

ยสเชฟ ไดเรมโครงการสรางวดทางฝง

ตะวนออกของไซบเรย เมอง ชตา โดย

ทานบอกวาวดนจะเปนวดแหงทสองใน

รสเซย อกทหนงอยในเมอง เซนต ปเต

อรสเบอรก โดยทานเลาใหฟงอกวาทเมอง

ชตาเคยมวดมากอนแลวเมอ 111 ปกอน

แตกถกเผาทงโดยไมทราบสาเหตหลงจาก

สรางมาไดเพยง 15 ปเทานน วดนจะ

เปนวดทสรางตามแบบวดทถกท�าลายไป

นนเอง

http://english.ruru/2010/08/18/16255946.html

วดตรนก วดสไตลทเบตเมองรชมอนด

รฐบรตชโคลมเบย ประเทศแคนาดาไดเปด

อยางเปนทางการแลว โดยวดแหงนจะเปน

ทพ�านกของพระสงฆและลามะ 7 รปจาก

เนปาล เพอสอนธรรมใหแกผสนใจ หาก

ใครสนใจบวชเปนพระสงฆทนตองใชเวลา

ทดสอบเกอบ 8 ป และการจะกาวขน

เปน พระเถระชนสงนน พระสงฆตองปลก

วเวกเปนเวลา 3 ป 3 เดอน 3 วน เพอนง

วปสสนาตลอด 24 ชม. ภายในหองส

เหลยมแคบๆ และจะออกมาเพอฉนอาหาร

และเขาหองน�าเทานน

http://buddhistcelebrities.blogspot.

com/2010/07/canadas-first-tibetan-

monastery.html

พทธสมาคมเพอการสงเสรมนกายเถรวาท

ตามแนวชายแดนของพมา ไดเปดตว

โครงการเผยแผพทธศาสนาในรฐกะฉน

กะยา กะเหรยง ชน และมอญ ของพมา

โดยมจดมงหมายเพอสนบสนนพระสงฆใน

พนท ใหท�างานเผยแผพทธศาสนาอยางราบ

รน โดยม “ถรา อ มน หมอง” รฐมนตร

กระทรวงศาสนาของพมาเปนผ อปถมภ

นอกจากนนจะจดใหมการเรยนการสอน

ภายในวด ส�าหรบพนทหางไกลซงไมม

โรงเรยน โดยมงบประมาณในการจดหาคร

อปกรณการเรยนการสอน เบยเลยง ตาม

ความจ�าเปนในแตละพนท ซงขณะนมศนย

เผยแพรพทธศาสนาทจดตงขนตามภเขา

และแนวชายแดนมากกวา 450 แหงแลว

www.mmtime.com/2010/news/536/

news004html

มหาวทยาลยอเบอรดน สกอตแลนด เปดคอรส

บ�าบดโรคซมเศราโดยไมใชยาขนเปนครงแรก

แตน�าการเจรญสตแบบพทธศาสนามาใชรกษา

แทน โดยมบรรดาอาจารย หมอ พยาบาล นก

จตบ�าบด สนใจลงสมครเรยนเปนจ�านวนมาก

โดยใหเหตผลวาความนกคดทขาดศนยรวม อาจ

น�าไปสการเจบปวย การเจรญสตท�าใหเขาใจ

การท�างานของจตไดอยางลกซง น�าไปใชในชวต

ประจ�าวนไดจรง คนทวไปกสามารถปฏบตไดโดย

คอรสนคนสมครไมตองหนมานบถอศาสนาพทธ

เลย http://news.scotsman.com/health/Uni-

versity-offers-course-on-Buddhist.6478123.jp

เปดวดสไตลทเบตแหงแรกนอกทวปเอเชย

มวดเกดขนใหมในรสเซย

พมาเปดโครงการเผยแผพทธศาสนาตามแนวชายแดน

มหาวทยาลยในสกอตแลนดเปดคอรสเจรญสตรกษาโรคเปนครงแรก

3

4

กรวดน�าท�าไมหากใครถาม

การกรวดน�าเปนอะไรทคอนขางจะคนหค นตาคนไทยมาชานาน

ไมวาจะเปนชาวพทธหรอไม กจะพอเขาใจวา เวลาท�าบญอทศให

กบคนตายตองมการกรวดน�าเสมอ แตเคยสงสยไหมวา ท�าไมตอง

กรวดน�า และการกรวดน�ามความหมายอยางไรกนแน

ตามเร องราวในพทธประวต เล าว าพระเจ าพมพสารผ เป น

พระเจาแผนดนแควนมคธ ไดฟงธรรมจากพระพทธเจาแลวเกด

ความเลอมใสขนเปนอยางมาก จงไดถวายสวนปาไผ (ซงตอ

มา สวนนนกถกเรยกวา วดเวฬวน ซงเปนวดแหงแรกในพระพทธ

ศาสนา) แกพระพทธเจา แตจะแบกวดมาถวายใหกไมนาจะเปน

ไปได จงใชวธการกรวดน�าลงบนพนดนเปนนยยะวามอบสถานทนน

ใหแลว ในขณะทกรวดน�าอยนนกตงใจวา “ขอใหญาตทงหลายของ

ขาพเจาจงมความสข” ไปดวย การกรวดน�าในสมยนนจงเปนการใช

น�าเปนสอแสดงออกในการมอบของบางสงทไมสามารถยกใหกนได

อยางงายๆ เชน สตวตวใหญๆ อาคาร วหาร เปนตน แตในขณะ

เดยวกนกเปนกศโลบายอยางหนง ทท�าใหผ ทกรวดน�าอยมจตใจท

ม งมนจดจอเปนสมาธไมวอกแวกนกถงคนโนนคนนทวไปหมด โดย

เฉพาะในงานศพหรองานบญตางๆ เจาภาพทว นวายกบการจดงาน

มาโดยตลอด ทงตองดแลแขกเหรอทเขาๆ ออกตลอดงาน กจะไมม

ความสงบเกดขนในใจหงดหงดไปหมด การกรวดน�ากเปนชวงเวลา

ทเจาภาพจะไดพกใจจากความวนวายเชนเดยวกน

สวนในความเชอทวา กรวดน�าเพออทศสวนบญสวนกศลใหแกผลวง

ลบไปแลวนน กมาจากความเชอทเกดจากการทพระเจาพมพสาร (องค

เดม) กรวดน�า (ครงเดม) โดยตงใจวา จะอทศสวนบญแกญาต หลงจากกรวด

น�าไปแลว บรรดาญาตทเปนเปรตทงหลาย กเลยพากนแสดงตวมารบสวน

บญกนถวนหนา เลยเปนทใหพจารณาไดวา ถาหากเราอยากจะแสดง

ความปรารถนาดตอผทลวงลบไปแลว กจงตงใจทจะใหความดทเราท�าสง

ผานไปยงญาตคนนนๆ ดวย

ทส�าคญคอไมวาผทเรากรวดน�าใหจะไดรบผลบญนนหรอไมกตาม

ตวผกรวดเองนนกไดบญไปกอนแลวทงจากการท�าใจใหสงบ และจาก

การแบงสวนแหงความดใหผอนนเอง

เรอง:กองบรรณาธการlภาพประกอบ:รบฮ.Buddhist’s Mystery4

กรรมของคนไทยท�ากนไวเอง(ถงเวลามาแกกรรมกนเสยท):พระพรหมคณาภรณ(ป.อ.ปยตโต)

TheIdeaofJustice:AmartyaSen

ผลงานของนกเศรษฐศาสตรชาวอนเดย เจาของรางวลโนเบล กลาวเอาไวในหนงสอเลมนวา ทใดมความยตธรรม ทนนยอมไมมความยากจน” ทกเสยงของประชาชนตองมความหมาย ควบคไปกบ ผบรหารประเทศทจะตองมหลกธรรมาภบาล ปญหาความยากจนกจะไมเกดขน หากประเทศสามารถพฒนาคณภาพชวตและพฒนาเศรษฐกจไปพรอมๆ กน กจะชวยลดปญหาความยากจนและความไมเทาเทยมกนในสงคม และเมอใดทคนม ‘จรยธรรม’ เมอนน ‘ความยตธรรม’ ยอมบงเกด

นรกสวรรคทานเลอกได:ไขแสงกตตวชระชย

หากลองหลบตาลงแลวจนตนาการถงภาพนรกหรอสวรรค หลากหลายเรองราวทไดยนเลาขานสบตอกนมา อาจจะท�าใหเราจนตนาการไปรอยแปด เรองราวของคนตายแลวฟน คนทเคยไปเยอนเมองนรกเมองสวรรค การระลกชาต สงเหลานมจรงหรอ แลวคณเชอในกฎแหงกรรมหรอเปลา ตายแลวไปไหน? ชวตนมนชางสนนก หากคณยงคงไขขอสงสยในใจไมได ลองเปดอานดสแลวคณจะรค�าตอบไดดวยตวเอง

เรองราวทตดตอนบางสวนมาจากหนงสอ “ฟนสขภาวะ ยามสงคมวกฤต” น�ามาเรยบเรยงและเสรมเนอหาใหมๆ ใหเขากบสถานการณบานเมองในขณะน เพอพลกฟนชวตคนไทยใหเกดปญญาและศรทธาอนมงมน ทจะรวมมอรวมใจกนแกกรรมทไดรวมกนกระท�าเอาไว ไมใชมวแตจะรอรบผลกรรมแตเพยงอยางเดยว หลายแรงแขงขนกจะท�าใหดนแดนขวานทองของพนองชาวไทยกลบมาสความสงบดงเดม

Book Cornerเรอง: กองบรรณาธการ 5

6

ความสวยงามคอสงทมนษยแสวงหา แตกวาจะไดมามกตองแลกดวยอะไรบางอยางเสมอ ไมวาจะทรพยสนเงนทองทตองเสยไป หรอเวลาทใชในการตกแตง บางคนยอมแมแตการถกเขมทมแทงลงบนตวหรอเอามดกรดลงไปบนรางกายเพอทจะใหความสวยงามนนปรากฏชดขน และเมอดงามขนมาแลว การรกษาสภาพอนงดงามนนกยงยากใหญ ผลงานของ สดศรปยออก เกดขนจากสงทเธอเรยกวา “ความพยายามเขาใจชวตและความเปนไปของสรรพสง” โดยผานประสบการณชวตของตวเธอเอง ซงเธอยนยนวาไมไดตงใจแสดงธรรมะผานศลปะ หากแตวาเธอนนเองทเหนธรรมะผานผลงานศลปะ ดงเชนผลงานชด Pumpkin Project ทน�าเสนอการสรางความงามใหแกผกและผลไมโดยการแกะสลกใหเปนรปดอกไมทสวยงาม ซงปกตมความเปลยนแปลงโดยธรรมชาตอยแลว โดยสงเกตไดจากผลทเลกไปใหญ จากนนกรวงโรยและเนาไปในทสด แตถามการแกะสลกลงไปแลว คมมดกลบไปเรงเราความเปลยนแปลงใหผกผลไมนน เหมอนกบวาความขยไปแลกกบความงามประดษฐไดยดเยยดการกาวกระโดดทางสภาวะ จากการเจรญเตบโตไปสความเหยวเฉา นบตงแตใบมดไดสลกลงไปเปนการน�าอายขยไปแลกกบความงามจรงๆ

บทเรยนความเปลยนแปลงผานมมมอง ของ สดศร ปยออกArt Code เรอง:กองบรรณาธการlภาพ:สดศรปยออก6

www.WANGDEX.co.thwww.WANGDEX.co.th

8

ไมวาในชมชนไหนตางกมปญหาทงนน การแกปญหาทเกดขนในชมชนจงเปนเรองไมงายโดยเฉพาะเรองเงนทองและปากทอง “กลมสจจะตบปาละสามขา” แหงบานสามขา ต.หวเสอ อ.แมทะ จ.ล�าปาง คอกลมทชาวบานรวมตวกนแกไขปญหาน ร.ต.ชย วงศตระกล อดตขาราชการทหารวยหาสบกวา เปนหนงในหวเรยวหวแรงชวยพฒนาหมบานมาตงแตเรมชกชวนคนใหมาสนใจชมชน ชวยแกปญหาหนสนทสะสมมานานของชาวบาน การทะเลาะเบาะแวงกนในชมชน ตลอดจนการฆาตวตาย เขาจงเรมตนจากการรวบรวมคณะกรรมการหมบานขนโดยคดเลอกจากผทรงคณวฒทชาวบานใหความเคารพนบถอ แตขณะเดยวกนกยงมคนเหนแกตวบางฝายยงคงหากนกบชาวบานดวยการปลอยเงนกดอกเบยแพงๆ เพอใหน�าไปเปนทนในการท�าเกษตรกรรม ซงเปนอาชพหลกของชาวบานในหมบาน ปจจบนยอดหนของชาวบานจากเจดแสนกวาบาทลดลงมาเหลอ

ไมถงแสน ร.ต.ชย เลาใหเราฟงวา “เราตองท�าใหชาวบานยอมรบสภาพปญหาใหไดกอน จงน�าไปสการเรยนรทจะหาทางแกไขปรบปรงโครงสรางหน และจดท�าบญชครวเรอน พอแกปญหาหนสนไดแลว ทนเรากมาดเรองปากทองชาวบาน รายไดสวนใหญของคนในหมบานมาจากการเกษตรเปนหลก เราจงหนมาพฒนาฝายเพอกกเกบน�า ไปดวาทไหนท�าอยางไรตรงไหนมด น�ามาพฒนาและชวยชมชนของเราได เรากไมควรจะมองขาม” “หากเราท�าใหคนในชมชนสามคคปรองดองเขมแขงแลว กไมจ�าเปนตองของบประมาณจากใครไมตองรอรบความชวยเหลอจากหนวยงานภายนอก ซงไมรวาจะมาเมอไหร แคเพยงแตเราพยายามชวยกนเองในหมบานกอน การเรมตนทดคอตองเรมจากภายในตวเราเองกอน แลวถาทกชมชนท�าไดเหมอนกนสงคมประเทศชาตกจะดเอง”ร.ต.ชยกลาวทงทายเอาไวใหคด

จากจดเลกๆ ของคน น�าไปสชมชนเขมแขงคน-ท�า-มะ-ดา เรอง:วรวรรณกตศกดlภาพ:ภทรพลประสทธ8

เช ยงไมตาย !! ซะการยยา อมตยามมสวนตวเรยบเรยง:กองบรรณาธการlภาพ:ศรโชคเลศยะโส 9

10

ในชวงหนงเดอนทผานมาส�าหรบคนในแวดวงหนงสอแลวคงไมมใครไมคนกบชอซะการยยาอมตยาหรอบงเชชายหนมมสลมบคลกไมน�าพานสยดอาย35ปดกรกวซไรทคนลาสดจากผลงาน“ไมมหญงสาวในบทกว” ซงเปนกลอนเปลา (กลอนไรฉนทลกษณ) แตในขณะเดยวกนเขากเปนผหนงทมสวนรวมในโครงการรณรงคเพอสนตภาพดวย ทงการไปอานบทกวเพอสนตภาพตามสถาบนตางๆ อกดวย อะไรอยในวถชวตและความคดของเขาเราลองมาศกษากนเถดครบ

มม: อยางแรกทอยากรเลยคอ คณถอวาตวเองเปนมสลมทเครงครดพอสมควรไหม

กพอสมควรนะ กจะไมกนมวๆ กนพวก Halal อะไรอยางน

มม: แลวคดยงไง มาใหสมภาษณลงนตยสารพทธ

กไมใชเรองแปลก ผมกเคยเรยนศาสนาเปรยบเทยบมา มเพอนรวมชนเปนรองเจาอาวาสอยทสมทรสาคร ตอนเรยนทมหดลกตองเรยนกบพระหลายรป

มม: ชวตกอนไดซไรตเปนแบบไหน

กสงบ ไมรบ ชาๆ ใชชวตอยางการใชชวตทแทจรง พอไดรางวลแลวกอาจจะตองเรงรบนดหนอย เพราะวาตองมก�าหนดการตองไปนนไปนตองออกสอ เพราะตวรางวลมนก�าหนดเงอนไขใหเปนแบบน ถงใครไดกจะเปนแบบน เพราะวามนเปนรางวลระดบชาต

มม: ตอนแรกมหวงวาจะไดรางวลบางไหม

แคเขารอบกไมไดคด ผมคดวาหนงสอเราเลมบางๆ ไมนาจะได

มม: ไดแรงบนดาลใจในการเขยนงานแตละชนมาจากไหน

มนหลากหลายกแลวแตสถานท

มม: เหนวาเขาสวมกไปเขยนดวย

ใช เรอง “กรณววาทกบความเงยบ” กมนนกขนไดตอนนน เลยเตรยมกระดาษปากกาไปเขยนเลย

มม: อะไรท�าใหเราเหนทกอยางเปนบทกว

การทจะเหนทกอยางเปนบทกวได คอตองใชชวตกบมน ถาอานค�าทผมขนตน 3 บรรทดน กจะเหนวา นคอชวตผมกบบทกว “ฉนก�าลงเดนทางในบทกว บทกวก�าลงเดนทางในฉน เราตางมงหนาสปลายทางเดยวกน” กมองวาใชชวตกเพอสงน คลายกบวาอทศตวใหกบการเขยน กบบทกว ไมใชแคการเขยนเฉยๆ เทานน หมายถงวาลองทกอยางใหมนเปนอนหนงอนเดยวกนกบเรา เปนเพอนซกน เดนทางไปดวยกน ตางเปนของกนและกน และกดวยความทเรามมตรภาพตอกนกบบทกว เรากเลยซมซบกบมน

1010

มม: บทกวหลายๆ บท เหมอนกบดงออกมาจากธรรมชาตเลยเหมอนกน

กใช ผมชอบธรรมชาตมาก อยางเชาๆ ตนมากจะไปดตนไม ปลกตนไม วางๆ กไปดตนไม ดอกไม ดมนเตบโต เรากไดเรยนรจากธรรมชาต อยางบนโตะทผมท�างานตองมตนไมวาง เพราะวามนเหนแตตกไง เรายงอยากจะเหนธรรมชาต อยางเวลาเรามองออกไปขางนอก แทนทจะเหนแตหลงคาบานเหนตก มนกเหนวามสเขยวอยตรงหนาเรา มนกชวยพกสายตาเรา ท�าใหเราเยนลง

มม: ทชอบเขยนกลอนลกษณะแบบนเกดจากการไปอานพวกบทกวของฝรงหรอเปลา

ผมเขยนกอนทจะอาน ผมเขยนทอนเดย ตอนทผมไปเรยนภาษาและวรรณคดอาหรบ อาจารยใชภาษาอาหรบสอนนกศกษาตางชาต เราเรยนไมรเรอง เรากจะนงเขยน ระบายความรสกของเราในสมด พอนานๆ เขาเรากเรมเขยนนอกหองเรยนบาง หลงจากนนมน เสพตดการเขยน การเขยนมนกชวยบ�าบดเราอยางหนง ไมไดใหใครอานนะ เขยนเกบไวๆ กไมดอะไรมากหรอก แตถอวาเปนจดเรมตนของผม กอยในชวงวย 20 ตน

มม: การท�าจตท�าใจอยางน มนเกยวโยงกบเรองศาสนาไหม

เกยวนะ ตอนใกลๆ วนเขารอบ ผมกถอศลอดอย วนประกาศกถอศลอด ผมกพยายามทจะเตอนตวเองวาถาไดรบรางวลจะไมดใจจนสดขด และถาไมไดรบรางวลกจะไมเสยใจฟมฟาย อยากใหมนอยในระดบกลางไง ดใจกดใจอย แตตองไมมากเกนไป คอถาผมไมไดตงเตอนสตตวเองไวกอนหนาน แลวผมรวาไดผมคงจะดใจสดขด การดใจสดขดบางทมนกไมด

มม : ธรรมะในความคดของคณคออะไร แลวอะไรท�าใหเขาไปเกยวโยงกบกจกรรมเชงสนตภาพมากขน

มนเหมอนระบบจกรวาล หรอธรรมชาตทจะท�าใหเกดความสมดล ผมเคยเรยนศาสนาเปรยบเทยบ กรสกวาจรงๆ กตองการไปสจดเดยวกน จดของการไมเบยดเบยนเพอนมนษยดวยกน เรองของเรองคอมนษยจะด�ารงอยอยางไรในโลกน โดยทจะไมละเมดสทธของบคคลอน ขณะเดยวกนกไมใหคนอนละเมดสทธเรา แตโดยรวมเทาทดเทาทศกษามากคลายๆ กน เหมอนกบวาน�าผคนไปสสนตภาพ ท�าใหตระหนกถงคณคาของความเปนมนษย มนษยจะตองไดรบการถกยกยอง แตละคนตองมคา มนกเปนธรรมะส�าหรบผมนะ คอการทใหคนเทาเทยมกนกเปนธรรมะ

มม : แลวถาคนไมเทาเทยมกนเปนธรรมะไหม

ไมเทาเทยมกนแบบไหน คนนเงนเดอน 3,000 อนนมนเปนเรองของสงคม ท�างานนานกขนเงนเดอน จะใหมนเทากนทงบรษทมนกคงไมใช สมมตวาพนกงานใหมสตารทหมนหนง แตคนไหนท�างานดขน ขยนขน กจะถกเพม ลากไมเยอะ หรอเพราะวาตรงเวลา นกจะมฝายประเมน กคอธรรมะเหมอนกนนะ เขาค�านวณใหตามคณคา ใหตามความสามารถ ธรรมะคอความเปนธรรม ถาไมมความเปนธรรมกไมมธรรมะ

มม: คดวาหลงจากไดรางวลน อะไรคอจดมงหมายตอไป

คอการเขยนงานทดกวาเดม พยายามขามงานจากชนนไปอก เราตองสรางสรรคงานชนใหมทเยยมกวาชนน นคอการท�างานศลปะ ผมกตองใชค�าวาพยายามท�าใหมนดกวาเดม ผมคดวางานทดสดผมยงไมถกเขยน ผมตองเขยนทมนดกวาน มนจะดหรอเปลากเปนเรองอนาคต เพราะวามนอาจจะไมดกได งานศลปะนบางทชดแรกอาจจะดสดแลว แตคราวหลงมนอาจจะไมดกได

1111

เวลาเขยนมนกท�าให เราสบายใจ แลวถามนจะไป

กลอมเกลาคนอนดวย กถอวาเปนผลพลอยได

มม: คดวาคนอานจะไดอะไรมากทสด

เรองของความคด เพราะวาผมจะไมสรป จะคาไวใหคนอานรสกวามนมอะไรอก บางทคนอานอาจจะคดตอไดไกลกวาผมกได ใหเขาสรปความคดและไปตอ แลวแตวาเขาจะน�าไปสอะไร บทกวผมอาจจะสอนใหเขาตงค�าถามตอ คอมนไมใชคมภรส�าหรบการเชอถอ หรอวาเปน How to think คออานแลวกอาจจะสงสย พอมความสงสยมนกจะคด อนนเปนหลกปรชญาอยแลว มนกตางกบอานแลวใหเชอ อยางผมไมไดบอกใหเชอ แตวากระตนใหคดตอ สมมตวาผมเขยนหนงชน 100% แตคนอานอาจจะอานได 150% หรอ 200 % ตอยอดไดอก

มม: ตอนนคณกลายเปนไอดอลไปแลวรสกอยางไรบาง

ไมๆ ผมไมคดวาตวเองเปนไอดอล แตถาคนอนจะคดกเปนเรองของเขาไป คอผมรสกวา ผมไมอยากเปนศาสดา ไอดอลกคอศาสดานนแหละ ผมอยากเปนแคแรงบนดาลใจ คนเราถาจะประสบความส�าเรจมนตองใชชวต ตองทดลองดวยตวเอง มนไมมสตรตายตว แตละคนตองมวถของตวเอง มรปแบบใหมๆ ไมตองมาตามใคร ทางทคนอนเดนแลว มนกงายกปลอดภย แตถาเราเดนบกปาฝาทางใหมของเรา เรากตองเรยนรวาจะตดกงไมยงไง จะเอาหนามออกยงไง มนกอาจจะชาหนอยกวาจะเปนทางของเรา

มม: ซงตอนนคณกถางทางของกลอนเปลาในประเทศไทยไปเรยบรอยแลว

กถอวาเปนประมาณนน สอกวจารณไวประมาณนน ถอวาเปนครงแรกในประวตศาสตรของวงการวรรณกรรมไทย

มม: อก 3 ปคดไหมทจะมาชงรางวลอกรอบหนง

อนนคดวาไมนะ อยากจะใหคนอนได แตวาถาเขยนนยายหรอวาเรองสนอาจจะสง นยายก เขยนไดนดหนอย ผมไมไดตงใจทจะเขยนเพอจะสงเอารางวลหรอก คอผมตงใจจะเขยนอยแลว อยางเลมนกไมไดเขยนเพอรางวลหรอก เขยนเปนงานปกตของเราอยแลว

มม: จดมงหมายจรงๆ แลว งานทเขยนออกมาน เพอบอกอะไรกบสงคม

ผมไมคอยบอกกบสงคมหรอก ผมเขยนเพอตวผมเองกอน คอรบใชตวผมเองแหละ แตถามนจะเพอสงคมหรอไม กไปดทตวงาน มนกอยในจตส�านกของผมนะ ถาผมมจตส�านกทดมนกจะออกสสงคมเอง มนกจะเปนของสงคมกได จะกงรบใชสงคมกได แตวาผมเองยนยนวาผมไมไดเขยนเพอรบใชสงคม กคอรบใชตวผมเองนนแหละ เปนการบ�าบดตวเอง มนกเปนของมนเองโดยธรรมชาต

มม: เพราะฉะนนจดประสงคแรกกคอ การเขยนเพอกลอมเกลาจตใจตวเอง

ใช เพอกลอมเกลาตวเราเอง เวลาเราเขยนมนกท�าใหเราสบายใจ แลวถามนจะไปกลอมเกลาคนอนดวย กถอวาเปนผลพลอยไดไป ถาขางในเราใหญ ขางในเรากวาง มนกจะออกมาเอง โดยทเราไมตองไปดดจรตเขยนเพอสงคม หมายถงวาพยายามอยางยงทจะท�าเพอสงคม มนเหมอนกบวาเรา fake ไง แตถามนออกมาจากขางในมนกโดนสงคมเอง คนอานปบกจะรสกวาใช ผมวาเอามาจากขางในดกวา ใหขางในเปนตวก�าหนดเรา ยงการเขยนบทกวกส�าคญ ตองมอะไรอยขางในเรา จตวญญาณเรากตองม ไมงนมนไมกระตกความคดคนอนหรอก คอคนอานกไมไดโงไง คนอานกมอะไรบางอยางทพเศษทจะรสกได วาอนนจรงใจไหม

1313

14

มม: กลวใจตวเองไหม เกยวกบลาภยศสรรเสรญ

ไมกลว เพราะเราวางไวแลววาเราจะอยกบมนยงไง มนกเปนเหมอนรางวลหนง เปลยนสถานะเราในดานการยอมรบ แตตวเรากไมไดรสกวาตวเองวเศษหรอวาพเศษกวาคนอน เพราะวางานของผมถามนดกดของมนอยแลว ถามนไมดมนกไมดของมนอยแลว กแคถกยกมาจากการคดเลอก ซงตวผมเองกยงเหมอนเดม คนอนจะรสกยงไงกเปนเรองของคนอน ผมกไมไดรสกวาผมเกงขนนะ ผมกยงเทาเดม ผมตองท�างานใหดกวาน ผมตองท�างานตอไปในการเขยนงานทผมรก จนกระทงตลอดชวต ผมกจะเตอนตวเองตลอดเวลา เราจะไดไมเหลงวาเราเกงแลว

1414

“เรองกรรมนเปนเรองของความจรง มนษยนนกอยกบความจรง และหนความจรงไปไมพน แตมนษยกไมคอยชอบนกทจะเผชญกบความจรง ทง ๆ ทตวจะตองอยกบความจรงและอยในความจรง กยงพยายามสรางสงเคลอบแฝงมาท�าใหรสกวามรสชาต มความสนกเพลดเพลนยงขน”

พระพรหมคณาภรณ (ป.อ.ปยตโต)

มหาวทยาลยขอนแกน

16 มมพเศษ เรอง:กองบรรณาธการlภาพ:ภาณวฒนจตตวฒการ,วชยชาตแดง16

ผคออะไร ?ผคออะไร ?ผคออะไร ?

18

กลางดกคนหนงขณะทก�าลงคยโทรศพทกบเพอนอยางสบายๆ ปรากฏวามเสยงหมาหอนดงมาจากหนาบาน คณนกถง

อะไร และถาหากวาคณก�าลงเขาหองน�าอย จๆ กมความรสกเสยววาบหลงตนคอละ คณนกถงอะไร โดยเฉพาะเวลาอยในท

มดๆ แมแตในบานของตวเอง ถาเหนเงาแปลกๆ ขยบไปขยบมารสกไหมวาหวใจมนวบวาบอยางไมคอยรสกบอยนก ขนแขนมน

มกจะตงตรงยงกวาชวงเวลาใดๆ ใครทเจออาการท�านองนเขากบตวเอง สวนใหญนาจะนกไปถงผทลวงลบไปแลวหรอเราเรยก

กนวา ‘ผ ’ นนเอง

อทธพลหนงผทงของไทยและตะวนตกมผลตอความเขาใจเรองผของเรามาก เราจงนกถงผในลกษณะตางๆ ทงมาแบบดๆ

ทมาเตอนเรองราวรายๆ กอนเหตการณจะเกดขน แตบางทกมาแบบซาดสมสดโหด ตามหกคอกนเลอดเอาอยางเดยวเลย ท�าให

มคนทกลวจนลนลานเมอไดยนเรองผ โดยทไมรวาจรงๆ แลวผคออะไร

ผ น. สงทมนษยเชอวาเปนสภาพลกลบ มองไมเหนตว แตอาจจะ ปรากฏเหมอนมตวตนไดอาจใหคณหรอโทษได มทงด

และราย เชน ผปยาตายาย ผเรอน ผหา, เรยกคนทตายไปแลว (ตามพจนานกรม ฉบบราชบณฑตยสถาน)

แลวเคยสงสยกนบางไหมวา ‘ผ ’ มาจากไหน

ในทางพทธศาสนานนเชอวาเมอสตว (ในทนรวมสงมชวตทกอยางเวนพช) ตายแลวตองไปเกดในภพภมใดภมหนงทนท

ไมมการรอควแตอยางใด โดยการทจะไปเกดในแตละทนน ตองขนอยกบกรรมทท�ามา และจะเกดไดใน 4 ลกษณะเทานนคอ

เกดในครรภ (ชลาพชะ) เชน มนษย หมา แมว ทตองอาศยมดลกเกด

เกดในไข (อณฑชะ) เชน เปด ไก ง ทเกดมาอยในไขกอน

เกดในไคล (สงเสทชะ) เชน พวกอมบา หรอเชอโรคตางๆ ทไมตองอาศยพอแมกแบงตวเกดได

เกดผดขน (โอปปาตกะ) เชน พวกเปรต สตวนรก เทวดา ทเกดมากโตเตมตวเลย เกดหรอตายกไมมรางทงเอาไว

ผทเปนขอสงสยของเรากอยในประเภทสดทายนเอง โดยมการแบงระดบของผเอาไวหลายแบบแลวแตภพภมทสตวเหลาน

อาศยอยซงแยกออกเปน 4 ภม แตละภมกมแยกยอยกนไปตามระดบของจตใจ คอ

อบายภม แปลวา ภมทปราศจากความเจรญ 4 ภม คอ นรก เดรจฉาน เปรต อสรกาย

กามมคตภม แปลวา ภมทเปนสคตซงยงเกยวของกบกาม 7 ภม คอ มนษย และสวรรคชนตางๆ ม จาตมหาราชกา

ดาวดงส ยามา ดสต นมมานรด ปรนมมตวสวตด

รปาวจรภม แปลวา ชนททองเทยวอยในรป หรอ รปพรหม 16 ภม ตามล�าดบของสมาธจตขนรปฌาน ม พรหมปารสชชา

พรหมปโรหต มหาพรหมา ปรตตาภา อปปมาณาภา อาภสสรา ปรตตสภา อปปมาณสภา สภกณหา อสญญสตว อวหา อตป

ปา สทสสา สทสส อกนฏฐา

อรปาวจรภม แปลวา ชนททองเทยวอยในอรป หรอ อรปพรหม 4 ภม ตามล�าดบสมาธจตขนอรปฌาน ม อากาสานญจาย

ตนภม วญญาณญจายตนภม อากญจญญายตนภม เนวสญญานาสญญายตนภม

ซงในทนทงหมดในบางทจะเรยกแบบละเอยดวา วฏฏะสงสาร 31 ภม ซงแตละภมกจะพบเจอความสขความทกขทแตก

ตางกนไปตามแตสงทตนไดท�ามา แนนอนวาภพภม ทต�ากวายอมไดรบความทกขทรมานมากกวาความสข

1818

1919

202020

ถาหากเปนผมจตใจโหดเหยม เหนอะไรกท�ารายกฆา มโทสะหรอความโกรธประทบจตก

ตองไปเคลยรกนท นรกภม ทมถง 457 ขมนนเอง โดยแบงเปน มหานรก 8 ขม อสสทนรก

128ขม ยมโลกนรก 320 ขม

โลกนตนรก 1 ขม ซงแตละขมกมการทรมานทสดแสนสาหสตลอดเวลา จนหมดอายขย

ในนรกนนๆ ฉะนนทเราคดกนไปวา ผตองมาจากนรกนนขอยนยนวาไมใช เพราะผทอย

ในนรกนนไมสามารถขอเวลาวางออกมาเยยมเยยนผใดไดจนกวาจะหมดอายขยในนรก

แนนอน จงตองแวะมาดทภมตอไป คอ

ภพภมแหงเปรต หรอ ปตตวสยภม แปลวา โลกทอยของสตวผหางไกลจากความสข

การทจะไปเกดเปนเปรตไดนน เกดจากความโลภเปนตวน�า ไมวาจะท�าบญสรางวด

ท�าทานมามากมายเทาไหร ถาใจยงไมบรสทธแลวกไดเกดเปนเปรตบางอยด โดยเปรตนนม

ลกษณะคอ ‘หว’ (อาหาร) ตลอดเวลา (กรณาอยาหนไปมองคนขางๆ) แตการทหวตลอด

เวลานน ไมไดหมายความวาจะไมมอะไรเลย เปรตบางพวกกมอทธฤทธ บางพวกกมวมาน

สวยงาม เพราะไดท�ากรรมดเตรยมไวมาก แตไมไดฝกจตใจของตวเอง ท�าใหจตใจตกต�า

สดทายกลายมาเปนเปรต คอยถามหาอาหารอยร�าไป

อกภมหนงใกลกบเปรตกคอ อสรกายภม แปลวา โลกทอยของสตวซงปราศจากความ

ราเรงสนกสนาน การจะไปเกดในภพภมนได กคลายกบทจะไปเปนเปรต คอตองมความโลภม

ความอจฉารษยาเปนตวน�า อสรกายนนจะมความกระหายน�าอยตลอดเวลา เพราะเปนภพภม

ทไมไดดมน�า จนบางครงกมาขอใหกรวดน�าให หรอ บางทจะมเรองของยกษทอาศยอยในน�า

(แตกดมน�าไมได) คอยฆาคนทจะมาใชน�าในบอ

เปรตและอสรกายนน เปนภพภมทสามารถท�าอนตรายแกเราไดดวย เนองจากบางชนด

ไดบ�าเพญเพยรมานาน จงมความสามารถทจะเขาสง หรอ ท�ารายผทผานไปมาไดเชนกน (แต

คงไมลลามากเหมอนในหนงผแนนอน) และเมอไดสะสมกรรมไมดเพมแลว กกลบไปนรกตอ

แตเพยงเทานยงไมถอวาหมด เพราะสงทเราเรยกเปนผนนกวางกวาน โดยไมนบรวม

ผเสอและผตางๆ นานาทใชเรยก สตว และมนษย แลวยงมเทวดาดวย

ประเภทของเทวดาหรอเทพนนกมหลากหลายทงดและไมด แตทงหมดนนถอก�าเนดจาก

ความดเปนจดเรมทงสน และมระดบของเทวดาทไมเทากนอกดวย การจะไปเปนเทพไดนน

ตองเรมจากการใหทานรกษาศล ใหมากกวาการท�าบาป มการฝกจตใจใหโปรงโลงบาง มสต

ไมเดอดดาล มศรทธาในความดงาม มความเมตตา กรณา มทตา อเบกขา หวงประโยชนเพอ

ผอนมากกวาแสวงหาผลประโยชนสวนตน

?2121

22

โดยภพภมของเทวดา ในกลมกามมคตภมนน แบงเปนสวรรค 6 ชน ทแบงกนตามคณงามความดทไดท�า และระดบจตใจทสง

ขนเรอยๆ จนไปถงขนทสงมากขนในการฝกฝนจตใจใหสงบ คอไปถงขนทมสมาธเปนฌานจต เมอท�าไดแบบนนกท�าใหเปนเหตให

ไปเกดเปนเทวดาชนสงทเรยกวา ‘พรหม’ ได และและพรหมนกมความละเอยดของจตทไมเหมอนกน เปนรปพรหมและอรปพรหม

ซงรปพรหมนนเรายงจดวาเปน ‘ผ’ ชนดหนงอย เพราะสามารถมาใหเหนตวได และในบางครงกมาชวยแนะน�าผทท�าดอยแลวแต

กลบไปหลงผดกม แตกถอวายงสามารถพบไดอย ไมเหมอนอรปพรหมทไมสามารถสมผสถงการมอยไดเลย

แตถงเทวดาทงหลายจะเกดมาไดจากความดกตาม กมวนทจะตองจต (แปลวา ตาย) เหมอนกน และเหตทจะท�าใหเทวดา

ตกสวรรค หรอตายไดนนมอยดวยกน 4 ประการคอ

เพราะสนอาย คอ เปนไปตามอายของสวรรคชนนนๆ แบบเดยวกบนรกทพอหมดเวลากออก เปรยบเหมอนกบไปรานอนเตอรเนต

หมดเวลากตองออกจากราน ขอดงดนอยตอไมได เพราะรานจะปดแลว

เพราะสนบญ คอ เทวดาบางองคท�าบญไวนอย เมอมาเกดเปนเทวดาเลยอยไดไมนาน แลวอาจจะตองไปลงนรกหรอภมอนตอ

เปรยบเหมอนไปรานอนเตอรเนต (อกแลว) แตมเงนนอย เขาไปไดเดยวเดยวกตองออก เพราะอดอาหาร คอ ถงแมเทวดาจะอมทพย

กตาม แตถาไมไดบรโภคอาหารทพยนน กท�าใหตายไดเหมอนกน เพราะความเพลดเพลนในสวรรค กอาจท�าใหเทวดา ‘ลม’ กน

อาหารไดเชนเดยวกน เปรยบกลบมาหารานอนเตอรเนตรานเดม ทคนมาใชงานเพลนลมตอชวโมง หมดเวลาอยางรวดเรวเพราะม

คนจองตอแลว ตายเพราะโกรธ คอ อจฉารษยาเพอนเทวดาบาง รงเกยจเพอนเทวดาบาง จนความโกรธมาท�าใหใจของเทวดาตอง

แตกสลายไป เปรยบกลบมาหารานอนเตอรเนตรานนน ทไปใชบรการอยเปนประจ�า วนด คนดเขาไปเจอคนรกอยกบคนอน จตใจ

ทนไมไหวตองจากรานไป

พอจตแลวกจะไปตามบญตามกรรมทหลงเหลอเอาไวนนเองบาง กไปตอควในนรก บางกมาเปนเปรต เปนอสรกาย

เดรจฉาน มนษย เทวดา รปพรหม อรปพรหม กลบไปกลบมาอยางนตลอด ไมมท ส นสด วนเวยนอยในภพภมท ง 31 แบบ

นไปเรอยๆ

แตพระพทธเจาไดทรงคนพบทางออกจากภมทงหลายน ดวยการพบภมอกภมหนง ซงเรยกวา โลกตรภม เปนภมทเหนอ

โลกขนไป ไมกลบมาอก จบแลวจบเลยไมตองไปตอทไหน ทชาวพทธเราเรยกวา นพพาน ซงเปนสภาพทไมถกดงจากกเลส

และอารมณใดๆ อก ไมวนเวยนในภมใดๆ อก เปนอสระโดยสมบรณ ในขณะเดยวกน หากกลบมานกถงผ พทธศาสนาไมเคย

ปฏเสธวาโลกนไมมผ กลบยนยนเสยอกวามผแนๆ แถมแยกชนดใหดวย แตพระพทธศาสนาสอนใหลองพจารณาดใหดๆ หากผ

มาแลวผมฤทธมากพอทจะหกคอเราได แลวเราจะท�าอะไรได บางทเราอาจจะกลวความตายมากกวากลวผกได แลวมใครบางท

ไมตาย คนทกคนเดนหนาไปสความตายทงนน ตายแลวกเกด เกดแลวกตาย เปนเรองธรรมดาทตองผานมาและกผานไป การ

กลวความตายนน แทจรงแลวเรากลวอะไร ความความเจบปวดขณะตาย กลวพลดพรากจากคนรก กลวเพราะไมรวาตอไปจะ

ไปไหน เหมอนยายทอยแลวยงไมคนเคยหรอเปลา หรอกลวทจะตองไปอยในนรก เพราะไมแนใจในความดของตวเองบางทเรา

กตอบไมได

แตทวา.....แทนทจะกลวผกลวบาปกนกอนดกวาไหม

2222

24 VS.24 พนทแลกเปลยนมมมองระหวางพระกบโยมในศตวรรษท 21

เรยบเรยง:วรวรรณกตศกดlภาพ:ศรโชคเลศยะโส

ความเชอเรองกรรม ลาสมย จรงหรอ

อ.วราภรณ vs. พระมหาสกน

25

26

ปจจบน ‘กรรม’ เปนหวขอทถกยกมาอางในความไมดทเกดขนในสงคมอยตลอดเวลา และทหนกหนากวานนกคอในหลายๆสงคมคนทกคนพรอมทจะปลอยใหผอนถกเบยดเบยน โดยอางวา “เปนกรรม” ของคนนนๆ ซงเปนสงทมาจากอดตชาตเสยมากจนหลายคนเออมระอากบ“ภาวะกรรมจ�ายอม”นแลวคVS.ฉบบนจงมอาจารยวราภรณแชมสนท จากศนยสทธมนษยชนศกษาและการพฒนาสงคม มหาวทยาลยมหดล ผตงค�าถามในเรองระหวางกรรมกบสทธแลกเปลยนทศนคตกบพระมหาสกนสชาโตพระนกปฏบต วทยากรอบรมคายคณธรรมจากวดลานนาบญในเรองความส�าคญของการเชอเรองกรรมวาเปนประโยชนหรอวาลาสมยกนแน อ.วราภรณ: โดยสวนตวแลวไมคอยไดคดเรองกรรม เพราะวาโดยพนฐานครอบครวไมไดถอศาสนาพทธ มาจากครอบครวทเปนคาทอลก (นกายหนงของครสต) ตอนหลงสนใจค�าสอนของศาสนาพทธ กมาอานงานทานพทธทาส เรองชวตหลงความตายจะไมคอยไดคดถง เพราะชาตทแลวเปนอะไรเรากไมมทางร แลวจะไมสนใจตงค�าถามกบชาตทแลวกบชาตหนา จะสนใจวาชาตนเราจะท�าอะไรมากกวา

พระมหาสกน: เดยวนคนสวนใหญจะเขาใจวา ถาประสบเคราะหราย บางทท�าอะไรไปไมประสบความส�าเรจ สขภาพไมดกบนเรองกรรม สงสยชาตทแลวท�าอะไรมาไมด บางคนไปแกกรรม ไปปลอยควาย ปลอยปลา เลยอยากจะพดเรองกรรมใหเขาใจงายๆ ส�าหรบคนรนใหม กรรมมนมอยสองอยาง กรรมในภพทแลวกบภพน ในศาสนาทานสนใจกรรมในภพน มนมสวนเกยวของกนถงภพหนา เดกจะชอบถามวา มนมเหรอชาตหนา? เรองภพภมขางหนา หรอภพภมในอดต ยงพอถงยครนใหมกลบมามองวาเปนเรองงมงาย แลวทนอาตมาอยากจะถามโยม ถาเราเชอเรองกรรม เรองภพน ภพหนา มนจะผดไหม หรอมนจะท�าใหจรยธรรมคณดขน หรอสงเสรมปญญาคณใหดขนหรอยงไง

อ.วราภรณ: ถาจะถามวามนเปนประโยชนหรอเปลา ในการทจะการคดถงหรอเชอมนกเปนเรองหนง แตกบการทฝงจมอยกบการครนคดทเราเปนอยทกวนน เพราะเราท�าอะไรในชาตทแลว หรอวาท�าอะไรแลวกงวลวา ชาตหนาจะไดรบผล มนกจะเปนประเดนทเกยวกบเรองความไมเทาเทยม ความไมเสมอภาคทมนปรากฏอยในสงคม เรารสกวาหลายเรองมนเปนผลมาจากหลายโครงสราง เชน คนทเกดมามรางกายพการ และเกดในสงคมทโครงสรางมความใสใจในผพการ มการสรางสาธารณปโภคตางๆ ทจะชวยใหคนพการเขาถงบรการ มชวตทใกลเคยงความเปนปกตมากทสด อนนนกกรณหนง แตถาเกดมาเปนคนพการในบางประเทศทไมใสใจในคนพการ แลวกไมมระบบทจะเออใหเขามชวตทใกลเคยงคนปกต ขณะเดยวกนยงซ�าราย ถาเปนสงคมทอธบายวา มนเปนกรรมมาจากชาตทแลว การเกดมาเปนคนพการมนมผลมาจากกรรม สงคมกไมตองไปสนใจอะไรมาก กมนเปนไปเชนนนเอง เปนไปตามกรรมใชไหม มนมความรสกวา วธคดในชดน มนไมไดชวยใหเราเหนภาพของปญหาในเชงโครงสราง แลวกไมไดกระตนใหคนในสงคมคดวา เราจะตองเออเฟอกบคนทดอยโอกาสในสงคม ขณะเดยวกนท�าไมเปนคนพการเหมอนกน แตไปเกดในสงคมทเขาเออเฟอใสใจดแล เขากมชวตทดขนได เพราะฉะนนวธคดเรองกรรมแบบน โดยสวนตวคดวามนไปตดกระแสความคดในเรองโครงสรางทจะปรบปรงโครงสรางสงคมยงไง ถงจะชวยเหลอคนพวกน ชวยใหชวตเขามชวตใกลเคยงกบคนปกตหรอวาเหมอนกบคนปกต ซงเรามองวาอนนนคอชวตทเปนธรรม คอสงคมทเปนธรรม

พระมหาสกน: เจรญพร ทนมายอนถงเรองกรรม ภพนกบภพทแลว หลกศาสนาทานไมไดใหนกถงกรรมในอดตนนมากนก สมมตวาคณเกดมาพกลพการ คณไดรบความเมตตาจากคนอน ถอวาในอดตชาตคณยงมกรรมดอยนะ แลวกอกคนหนงทจะพยายาม

2626

แมดาลก แมคนนนกมจตใจ

เมตตาเชนกน ไมถอวาเปนบาป

เพราะไมรจะอธบายยงไงใหเขาใจ

กเลยใชหลกของบาปบญขลก

ขหลานใหมนมทย�าเกรง

2727

28

มนจะดไหมถาเราสอนเดกตงแตตน โดยใชระบบใหเขาคด

ชงน�าหนกดไมดเพราะอะไร แทนทจะพดวาเปนบาปแลวใหกลว

2828

ชวยเหลอตนเอง ไมใหเปนภาระกบคนอน คนทเขาไปชวยกรสกวาอยากชวย เพราะวาคณสรางกรรมด คณมความพยายาม ไมทอแท อยางเราเหนคนพการมาขอทาน บางคนไมขอทานเฉยๆ เขามารองร�าท�าเพลงเพอเปนการแลกเปลยน มขดความสามารถมาแสดงใหด นละคอกรรมทเขาท�า บางคนกเปนคนพการแตมความพยายามเรยนเหมอนกบเดกปกต ไมไดสรางภาระใหกบคนอน เรามองเหนแลว เราอยากชวย นแหละกรรมทเขาท�าในชาตน เขาไดงานด เขามคนรก เพราะเขาไมทอแทไง ถงอดตชาตท�าใหเขาเปนคนแบบน แตปจจบนเขากยงตองสรางความด แตคนเราตองมทย�าเกรง ตวกระตน เหมอนค�าสอนโบร�าโบราณ พอแม ปยา ตายายสอนเดกบางทเขาไมเขาใจ อยาท�านะไมด เขาไมรหรอกวาไมดยงไง แตถาหามแลวบอกวา อยานะเปนบาป เดกจะตกใจนะ จะไมกลาท�า ปญหาตรงนอาตมามองวา ถาเขาย�าเกรงแลวเขาจะสรางความดเอง และเมอถงเวลาพอโตขน เราจะพดเรองบาปใหนอยลง พดถงเหตผลใหมากขน อนนแหละใหปญญา ทนการทจะพฒนากรรมด เอากรรมนนมาเปนตวพฒนาเรา ท�าใหเขากลาทจะท�าความดแลวมความภมใจ

อ.วราภรณ: จะเหนตางจากหลวงพตรงทพดถงคนพการวา ไมตองไปพดถงกรรมชาตทแลวกได พดถงกรรมชาตนวา ถาเขาท�าดดนรนเรยนหนงสอ หางานท�ากจะมคนสนบสนน คนกอยากจะชวย เพราะวาจะรสกวาเปนกรรมดใชไหมคะ มความรสกวามองอยางนนกไมผด แตวามองอยางนนมนเหมอนไปมองทปจเจกวา คณกตองดนรน หาทางเรยนหนงสอใหสงๆ อาจจะตองตงใจเรยนมากกวาเดกทวไปดวยซ�า เพราะวาโอกาสเขานอยกวา เหมอนเราคาดหวงกบเขามาก ในขณะทถาเรามองอกดานหนงในเชงโครงสราง สงคมมนมอะไรทเออใหเขาซงมขอทพรองไปกวาคนอน ท�ายงไงทจะชวยเตม ชวยดน เปนฐานขนมาใหเทากบคนอน ท�าไมเราไมมองเชงโครงสรางวา เรองสงคมมนตองชวยคนพวกน ชวยเสรมฐานใหเขามาใกลเคยง หรอเทาคนทวไป เมอสงคมไดท�าดงนนแลว จงคอยบอกวา คณไดแลวเทากบคนอน คณจงพยายาม ถาคณไมพยายามกชวยไมไดแลว มนนาจะดกวา สงคมทไมชวยเหลอในการทจะเออใหใหคนมฐานทเทากน กเปนกรรมอยางหนงทจะตองมผลตอสงคม

พระมหาสกน: ศาสนาทานกพดถงเรองการสงเคราะห ซงมนกขนอยกบตวคนเลยนะ แตละทมนไมเหมอนกน สงคมมนไมมความเทาเทยม ถงคณจะจดระบบไหนมนกไมมความเทาเทยม ถงประเทศไหนทเขาเจรญแลวกไมมความเทาเทยม ถาจะใหถงมาตรฐาน สทธ เสร ทก�าลงมองหาความเทาเทยม มนเถยงกนทวโลก มนษยมอะไรทเทาเทยมกน อยางเรองครอบครว โยมรสกนอยใจไหม ท�าไมบางทพไดเราไมได

อ.วราภรณ: ไมคอยรสก (หวเราะ) ไมคอยไดเจอคะ

พระมหาสกรรณ: ถาพดทางศาสนาทานเรยกวาหลกของอจนไตย อจนไตยมอย 4 ขอ พทธวสย ฌานวสย กรรมวปากะ แลวกโลกจนตา ความเปนไปของโลก ท�าไมคนนเปนแบบนน ท�าไมสงคมจงไมเทาเทยมกน ท�าไมสงคมไมชวยเหลอคนเหลานใหเขาพรอม เมอเขาพรอมแลว เขาจะไดพฒนา แตพทธศาสนาควรพดถงการฝกตนนะ เมอเราฝกแลวใครๆ เขากอยากจะชวย พทธศาสนาบอกวาฝกตนกอน ชวยตนเองกอน ทกอยางจะสมบรณ ทกอยางจะเกดขน มสงดๆ ทตามมา

อ.วราภรณ: คดวาเหนดวยกบพระอาจารยเกยวกบทบอกวา คนตองฝกตน ตองชวยตนเอง แตก�าลงคดวา สงคมตองมความเออเฟอใหกบคนทเขามโอกาสนอยกวาในสงคม ไมไดสงเสรมใหคนไมพงตนเองนะคะ เราอาจจะมองมมทตางกน คอเนองจาก

2929

30

ท�างานในเรองสทธมนษยชน กอดไมไดทจะมองจากมมนนวา สงคมมนควรจะมมาตรฐานขนต�า ควรจะมหลกประกน สงทจ�าเปนส�าหรบการมชวตขนพนฐาน มนไมใชสงทรอวา เมอไหรมใครเมตตาแลวกให มนคอสงทสงคมควรจะชวยกนดวา มใครทตกต�าไปกวาขนพนฐานทมนษยพงจะเปน สงคมมหนาท รฐมหนาททจะตองดแลคนทเขาโอกาสนอยกวาในสงคมดวย ไมใชเปนเรองแคความเมตตาวา จะใหหรอไมใหตามใจผให

พระมหาสกน: เพราะฉะนนไมอยากจะใหไดมาดวยความเมตตาใชไหม

อ.วราภรณ: ไมอยากจะใหไดมาดวยความสงสาร และขนกบผใหวาจะใหหรอไมให ผทมมากกวาวาจะใหหรอไมให คอก�าลงพดถงเรองการสรางหลกประกนพนฐานบางอยาง จะมองกรรมในระดบสงคมมากกวา คอถาเราเชอเรองกรรมวา การกระท�าหนงจะตองสงผลบางอยาง ถาสงคมเปนสงคมทคนมจตใจเมตตา นอาจจะเปนพนฐาน แตวาขณะเดยวกนไมใชเมตตาเฉยๆ แตพยายามสรางระบบบางอยางทจะเปนหลกประกนพนฐานทจะชวยคนในสงคม อาจจะไมสามารถพดได 100% วาทกคนในแผนดนนทดอยโอกาสจะตองไดรบ แตวาอยางนอยมความพยายามทจะท�า

พระมหาสกน: ในมงคลสตรทานพดถงเรองเมตตา แมดาลก แมคนนนกมจตใจเมตตาเชนกน ไมถอวาเปนบาปนะ เพราะไมรจะอธบายยงไงใหเขาใจ กเลยใชหลกของบาปบญขลกขหลานใหมนมทย�าเกรง ถาเราไมมทย�าเกรงเลย ล�าบากนะ สงคมจะไมมอะไรเกรงกลว หร (ความละอายใจ) จะไมไดน�ามาใชเลย

อ.วราภรณ: ตดใจททานพดถงเรองการสอนเดกใหกลวไวกอน ชอบค�าททานพดทบอกวาใหมทย�าเกรง คนเราเกดมาควรจะไดรบการกลอมเกลาจตใจใหเปนผทมความออนนอม เหนดวยคะ แตวาก�าลงคดวา มนจะดไหมถาเราสอนเดกตงแตตน โดยใชระบบใหเขาคดชงน�าหนกดไมดเพราะอะไร แทนทจะพดวาเปนบาปแลวใหกลว เพราะถาเราบอกวาเปนบาป เราไมคอยไดอธบายตอ มนงายกบผใหญใชไหม แตถาเราบอกวาเพราะอะไร รอบแรก รอบตอไปกอาจจะยงไมฟง อาจจะเปนรอบทสามทส หมายถงวาตองมมาตรการอนในการชวย เชนวา ถาท�าอยางนแลวจะไมไดกนขนมนะ คอวธการมนจะยากหนอย แตวามนคลายๆ กบวาปพนฐานการคดดวยปญญาใหเขาคด พอโตขนมาจะไปท�าอะไรแมไมมคนเหน เขากจะรจกประเมนแลวกยบยงชงใจ ความยบยงชงใจมนกจะมมาเอง ไมตองอาศยความกลว ถาเราสอนดวยปญญามาตงแตตน มนจะนาจะไดผลอยางเดยวกน

พระมหาสกน: การสอนใหเกดความย�าเกรงมนจะเขาสระบบปญญา คอศรทธามนเออปญญา บางทอยบานนอกถาพดถงบาปนกลวนะ หรอคนไหนพอแมพดถงผ ลกหลานแทนทจะไปเทยวกลางค�ากลางคนกไมกลาแลว กนอนหลบสบายอยทบานไมกลาลงไปเทยว เพราะกลวผ อ.วราภรณ: แตถาเขาไปกนหลายคน ไมกลวผ กหยดไมไดอยด (หวเราะ)

พระมหาสกน: วธการสอนทดทสดกคอการใหปญญา แตคนสมยกอนหรอวาผเฒาผแกสกบลกหลานไมไหว เขากเลยพดใหเกดความ

3030

ไมเขาใจ มนยากทบางคนจะเขาใจบางคนกไมเขาใจ ระดบของสตปญญามนไมเทากน พดแลวมนตองมตวอยาง เวลาสอนลกสอนหลาน การใชปญญาอยางเดยวมนไมพอ บอกเหตบอกผลบางครงมนไมฟง มนตองมการขดวย นกมวยบางทมนจะแพ มนกตองมการปลกเรา คอพดงายๆ กคอข ถาแพนอายนะ กลบบานไมไดนะ แลวกรกษาค�าสอน การท�าดวาเราท�ากรรมด สงดๆ กจะตามมา เรมจากจตใจทด พดถงเรองกรรมในชาตน อยาไปคยถงภพอนชาตอน พดถงชาตปจจบนนแหละ สงทเราท�าในชาตน มนกสงถงมาในยคน ฉะนนสมควรแลวทเราจะมาพดถงเรองกรรมด การท�าดเรมไดทตวเอง ไมตองใหใครบอก ไมตองใหใครเตอน อ.วราภรณ: อยางททานพดมากทานพดถงกรรมปจจบน ซงกเหนดวย การท�างานในเรองพระพทธศาสนาในสงคมไทย จดทควรจะตองยนยน คอการสรางความเขาใจในเรองกรรมในชดทถกตอง วากรรมคอการกระท�า จะมผลอยางใดอยางหนง ถาอยากไดผลด กตองระวงการกระท�านนใหดทสด เพอทจะไปทานกบกระแสความเขาใจเรองกรรมประเภททเราไมรจก แบบทเปนทางลด ไปสะเดาะเคราะหอะไรตางๆ ทรสกวาเปนการหลอกลวง เปนการฉวยโอกาสมากกวา อาจจะท�าใหคนสบายใจ แตวามนไมไดชวยใหเขาแกปญหาดวยปญญาจรง ขณะเดยวกนเราอาจจะตองพดถงกรรมในระดบสงคมใหมากขนดวยวา สงทคนในสงคมกระท�ารวมกน วถการด�าเนนชวตในสงคม รวมถงนโยบายทางสงคม นโยบายของรฐดวย ทงหมดนมนคอกรรมในระดบสงคม ซงตองเลอกใหด ตองท�าใหด เพราะวาทกอยางมนจะมผลเกดขนตามมาแนนอน

3131

32 Hidden tips

ท�าอยางไรจะไดอยกบคนรกนานๆ

ขนต คอ ตองมความอดทนตออปสรรคปญหาทเขามา

ทาทายชวต ขยนหมนเพยร และทส�าคญคอตองอดทนตออารมณ

ความรสกของผอนดวย

จาคะ คอ การเสยสละ หากคนเราอยดวยกนแลวทกอยาง

ตองเปนไปตามใจฉนเพยงอยางเดยว รบรองไมวาจะมคแบบไหนก

ไมมใครทนไดเดดขาด ฉะนนการเสยสละจงเปนการบรหารความ

รสกทดวธหนง เพราะตองเรยนรการรบฟงกนและกน เรยนรทจะ

เขาใจผอน เพราะสวนใหญในชวตเรามกจะตอบสนองตอความเปน

ตวเองเสยมาก

ทงหมดนภาษาบาลเรยกวา ฆราวาสธรรม แปลวา ธรรมะ

ของผอยครองเรอน ซงเปนธรรมพนฐานของการอยรวมกนในสงคม

เพอใหคนอยรวมกนอยางจรงใจไมเหนแกตว และค�านงถงกนและ

กนตลอดเวลา

ถาท�าไดอยางนคนทเรารกและรกเราจะหนไปไหนเสยละ

การเลกราหย าร างถอเป นสงหนงทค ท เป นแฟนกนหรอ

คแตงงานไมอยากใหเกดขน แตในปจจบนเรองแบบนกลบเกดขนให

เหนบอยจนนาตกใจ ท�าไมทงๆทกวาจะคบกนกเลอกกนเสยตงนาน คบกน

กอกนานพอสมควรจงจะแตงกน ในงานหมนงานแตงกหมดทรพยสนเงน

ทองมากมาย ท�าไมสงเหลานจงไมสามารถเปนเครองยอนมาท�าใหความรก

คงทนไดเลยหรอ

ในทางพระพทธศาสนาสอนไววา เมอคนสองคนมาอยดวยกน ตาง

คนตางตองมความเปนสวนตวและความคดหลายๆ อยางทยงไมทนทจะ

แสดงออกมา ฉะนนการจะครองรกกนไดนานๆ นนตองฝกฝนใน 4 ขอคอ

สจจะ คอ ความจรงใจตอกน มอะไรกพดความจรงตอกน ซอสตยไม

นอกใจอกฝาย

ทมะ คอ ตองปรบตวอยางสม�าเสมอ เพราะคนเรามาจากตาง

ครอบครว ยอมตองมพนฐานทตางกน หากไมปรบตวเขาหากน เอาแตใจ

ตวเองตลอดเวลายอมมปญหาครอบครวแนนอน

เรอง:กองบรรณาธการ|ภาพประกอบ:เพลง32

34

Mary Sleeping Angel

ผมชอบเดนเลนในปาชา ความเงยบในระหวางทเดน ท�าใหไดไตรตรองเรองของชวต เรองของความเปนอนจจงของสงตางๆ “RIP” มาจาก Rest In Peace เปนค�าทนยมจารกหนาหลมฝงศพของชาวตะวนตก เปนค�าพดของคนเปนทมตอคนตาย เพอทจะบอกกบตวเองวา “คนรกจากไปดแลว” ค�ากลาวนจงดเหมอนกบวาเปนค�าปลอบคนเปนทยงมชวตอยมากกวา

ในสงคมแบบ Victorian ชวงยคศตวรรษท 18 ชาวองกฤษใหความส�าคญกบความตายมาก ถอเปนยคเรมตนของการออกใบมรณะบตร การจดพธฝงศพ และตกแตงหลมฝงศพ เพอเปนเกยรตตอผทจากไป เปนการแสดงออกถงความรกทมตอคนตาย หลมฝงศพจงเปนตวแทนของความทรงจ�าทคนเปนมตอคนตาย เกอบทกทจะบรรยาย คณงามความดในขณะทมชวตของผทหลบใหลอย ณ ทนนเอาไวดวย

เรอง l ภาพ : ภาณวฒน จตตวฒการธรรมไมล34

ดงนนจดเดนในสถาปตยกรรมของสสานยค Victorian คอการใชรปปนประตมากรรมตางๆ มาเปนสญลกษณเพอแสดงถงสถานะและบคลกของเจาของหลมศพ บางเปนสงโตซงบงบอกวาเปนชนชนขนนาง บางเปนรปปนเดกเพอจะบอกวาเสยชวตตงแตยงเปนเดก สวนรปปนนางฟาทก�าลงนอนอยน เธอชอ Mary N icho l s เสยชวตจาก หวใจวาย รปปนแสดงถงเธอในฐานะภรรยาทดและเปนแมทนารก การจากไปจงเปนดงโอกาสทจะพกผอนเสยท ผมชอบรปปนนเปนพเศษเพราะดเหมอนกบวา เขายงมชวตอย ยงนอนหลบอย ยงไมไดตาย ทงทหลมฝงศพนมอายไดเกอบสองรอยปแลว คงเปนความพยายามทจะท�าใหผตายยงดมชวตอย เพอเปนตวอยางใหแกแมและภรรยาทดตอไป .... RIP Mary Nichols

36

“เณรรไหมทำาไมใครๆ เขาประสบความสำาเรจ มชอเสยง ทงทบางคนเรยนจบกไมสง” พระอาจารยแกวเรมกระตนตอมความอยากรของ

สามเณรดวยค�าถามอกเชนเคย และโดยไมตองคดกมเสยงตอบมาทนทเชนกน

“ไมรครบ” เจาของเสยงกเปนสามเณรเจาเกาคนเดมคอ สามเณรนอยของเรา “เณรตอบไมคดเลยนะ” พระอาจารยหนมายมอยางใจเยน

“กถงคดไปกเสยเวลา เพราะอยางไรพระอาจารยกตองเฉลยอยดนครบ” สามเณรนอยตอบเสยงออยๆ แตดทพระอาจารยไมไดยนจงเฉลยตอ

ไป“บคคลสำาคญจากทกสาขาวชาการทวโลก ไมวาจะในดานศาสนา สงคม การเมอง วทยาศาสตร การศกษา เศรษฐศาสตร เปนตน ทเขาประสบความ

สำาเรจไดกดวยอาศยแรงบนดาลใจจากใครสกคน หนงสอสกเลม หรอแมอยางนอยกตองมคำาคมไวคอยเตอนจตใจสกอยาง อาจเรยกกนดวยชอตางๆ

คดท ๕ : “คตท�า (ธรรม) ไปตามใจ”ผาเหลองเปอนยม ภาคพเศษ ตอนเณรนอยนกสบ เรอง:กตตเมธlภาพประกอบ:บคลกลงปา36

กนไปวา คตประจำาใจ คำาคม ปณธาน หรอถาใครใกลวดหนอยกใชวา วหารธรรม (ธรรมทใชอยในชวตประจำาวน) แลวถาเณรอยากประสบความ

สำาเรจในชวตได กตองรจกหาคำาคมของคนโบรำาโบราณ หรอขอคดตางๆ มาประจำาจตประจำาใจกนไวบาง” พดจบพระอาจารยกเลาพทธประวต รวม

ถงคนส�าคญทมหลกคณธรรมตางๆ ไวยดเหนยว เปนเครองเตอนสตพรอมๆ กนไปดวย

หลงจากจบชวโมงเรยนในวนนน สามเณรนอยกไดแตเฝาหาค�าคมตางๆ มาพสจนความจรงวาจะใชไดอยางทพระอาจารยแกวสอนหรอไม แต

จนแลว จนรอดทกอยางกลบกลายเปนตรงกนขามกบทพระอาจารยสอนโดยสนเชง เพราะไมวาจะพสจนความจรงนอยางไร ถาไมโดนปฏเสธ กโดน

สายหนา ซ�ารายอาจโดนดาดวยซ�าไป

จนทสดความอดทนของสามเณรนอยกหมดลงกบการพสจนความจรงอยางทพระอาจารยพด จงตองกลบไปถามอาจารยวา “ไมเหนจะยงใหญ

อยางทพระอาจารยวาสกนด”

“เรองอะไรอกเณร” พระอาจารยถามดวยความสนใจ

“กเรองใครถอสภาษต คำาคม จะไดรบการยกยอง และทำาอะไรกดไปหมดไงครบ” สามเณรนอยพดอยางออนใจ จนพระอาจารยตองรบใหเณร

แถลงความเปนมาของเรองราวถงสาเหตทคดอยางนนทนท

“อยางนครบ กวนกอนผมกไปชวยโยมปนเกบมะมวง ชวยโยมมงกระเบองบนหลงคาบาน ชวยโยมตดยอดไม ผมทำาแตงานสงๆ แตกโดนหลวง

ตาวาอกวาไมเหมาะกบพระกบเณร ผมกเลยบอกหลวงตาวา ผมถอคตวา อยอยางตำา ทำาอยางสง แคน หลวงตากหาวาผมลอเลนกบแกอก เกอบโดน

หวายแลวครบ” สามเณรนอยหยดกอนจะเลาเหตการณตอไป

“แลวเมอเชานเอง ผมไปบณฑบาตผานหนาบานโยมทอง เผอญหกลม โยมทองกวาเณรเดนไมมสต เลยสะดดหกลม ผมกเลยบอกแกไปวา โยม

ไมรอะไร เณรถอสภาษตวา ลมเพราะกาวไปขางหนา ดกวายนเตะทา (เหมอนโยม) อยกบท แคนโยมกหาวาเปนพระเปนเณรพดจากวนโยมอก แลว

แกไมใสบาตรผมเลยทน” เสยงของสามเณรนอยเรมเศรากวาเดม พอๆ กบเหตการณทจะเลาตอไป

“และเมอกนพระอาจารยกหาวาผมไมเกบขาวของวางไมเปนระเบยบอก แตผมกถอคตอกเหมอนกนนะครบ” พระอาจารยเหมอนนกขนได

กบเหตการณดงกลาว จงถามตอไป “คตอะไรของเณรอกละทน” “อาว กคตวา ทะเลจะสวยตองมคลน ชวตจะราบรนกตองมอปสรรค กผมสราง

อปสรรคในชวต คอวางขาวของรกๆ จะไดเดนยาก มอปสรรค แลวผมผดดวยหรอครบ” สามเณรรบตอบทนท พระอาจารยไดแตสายหวกบวธถอ

คตธรรมของเณรนอย พรอมกบบนดงๆ “เณรผดตงแตคดแลวละอยางนน” แลวชวยแกไขความผดนทนท

“กอนจะนำาไปใชเณรตองแปลใหถกดวย ไมใชแปลตามตวอยางนน อยางคำาวา อยอยางตำาทำาอยางสง หมายถงใหใชชวตพอดๆ กบฐานะตว

เองหรอเทาทจำาเปนกบชวต แตเวลาทำาใหถอความด หรอเอาธรรมะเปนทตง สวนคำาวา ลมเพราะกาวไปขางหนา ดกวายนเตะทาอยกบท คอ ใหเรา

เพยรพยายามไมวาจะทำาอะไรแลวลมเหลวกครง กตองพยายามจนกวาจะสำาเรจ

สวนคำาวา ทะเลจะสวยตองมคลน ชวตจะราบรนกตองมอปสรรค กเปนคำาใหกำาลงใจตวเอง เหมอนวาชวตคนไมมอะไรราบรนจำาตองเจอ

อปสรรคปญหาดวยกนทงนน เอาละแลวตอไปไมเขาใจอะไรกใหถามกอนเสมอ”

สามเณรนอยพยกหนาอยางเขาใจ แตสามเณรปยทนงฟงมาโดยตลอดกอดสงสยกบเขาไมได “พระอาจารยครบ คอเพอนทอยตางจงหวดของ

ผมจมนำาตาย พอแมเขานมนตใหผมไปงานเผาเพอนคนนดวย แตผมบอกวาพระอาจารยสอนใหเชอคำาโบราณทเคยไดยนมานะครบ”

“แลวคำาโบราณอะไรทเณรเคยไดยนมาจนไมยอมไปงานเผาศพเพอนอกละน” พระอาจารยสงสย

“กคำาวา เพอนไมเผาเพอน ไงครบ” สามเณรปยตอบตามความเชอของตนเอง จนพระอาจารยถงบางออกบถอยค�าทเณรปยถอโดยไมเขาใจ

ความหมาย “เณรคำาวา เพอนไมเผาเพอน คอ ไมนนทา ไมใสรายเพอนของเราตางหาก ไมใชอยางทเณรเขาใจ” พดเสรจสามเณรทงคกถงบางออ

พรอมกน ...อาจมอกหลายค�าทหลายคนยดถอกนแบบผดๆเลยท�าตามกนมาแบบผดๆตองใครครวญใหดกอนจะยดถอและท�าอะไรกนไมอยางนนจะเหมอนกบสามเณรทงคกได...

3737

38

14-17ตลาคมจตสดใสวยบรสทธดวยพทธปญญาปดเทอมน ใครมลกหลานนองน งท สนใจการปฏบต ธรรม คาย “จตสดใส วยบรสทธ ดวยพทธปญญา” พรอมแลวส�าหรบเดกชายหญง อาย 8 -11 ป เปนเวลา 3 คน 4 วน ทศนยปฏบตธรรมเฉลมพระเกยรต 84 พรรษา ราชนครนทร จ.จนทบร สอบถามรายละเอยดเพมเตมไดท www.nhongsang.com

16-17ตลาคมฉลาดท�าบญดวยจตอาสาเครอขายพทธกา เชญชวนเยาวชนและประชาชนทวไป เขารวมโครงการฉลาดท�าบญดวยจตอาสา เพ อสงเสรมการใชเวลาวางใหเกดประโยชนดวยการท�ากจกรรมรวมกบสตรผ พการทางสายตา 20 คน สอบถามรายละเอยดเพ มเตมไดท www.budnet.org/boon/boonpage.html

18-30ตลาคมภาวนาและการแสดงปาฐกถาธรรมมลนธหมบานพลม เชญผสนใจรวมเจรญสตในงานภาวนาและการแสดงปาฐกถาธรรมของทาน ตช นท ฮนห พระธรรมาจารยสายเซน และคณะพระภกษ พระภกษณ ซงมาจาก หมบานพลม ประเทศฝรงเศส อเมรกา เวยดนาม และเยอรมน กวา 100 รป สอบถาม รายละเอยดเพมเตมไดท 085-318-2939, 086-688-4984 www.thaiplumvillage.org

16-24ตลาคมงานบญประเพณไหลเรอไฟจงหวดนครพนมเชญรวมงานบญประเพณไหลเรอไฟ ณ บรเวณรมแมน�าโขงและหนาตลาดอนโดจน อ�าเภอเมอง จงหวดนครพนม เปนประเพณส�าคญทชาวอสานปฏบตในเทศกาลออกพรรษาท�ากนในวนขน 15 ค�า หรอ แรม 1 ค�า เดอน 11 ตามแมน�าล�าคลอง เพอบชาพระพทธเจาในวนทพระพทธเจาเสดจลงมาจากเทวโลก สอบถามรายละเอยดเพมเตมไดท www.thatphanom.com/boat

1416

2430

Time for ท�า เรอง:กองบรรณาธการ38

หลมพรางความฉลาด กบดกของคนเกงอ.แยมแถมใหเรอง:สตยาลงการพนธlภาพประกอบ:goft

ในความคดของเรามกจะมเสยงสะทอนของการวพากษวจารณในเชงลบ

อยอยางไมหยดหยอน ไมวจารณคนอน กวจารณตวเอง ทศนคตนนสงผล

ตอ อรยาบถ บคลกภาพ น�าเสยง ค�าพดทใช ท�าใหบอยครงเราจะพบคน

ทแมจะคด พด และท�าในสงทเปนเหตเปนผล แตกมกท�าใหคนรอบขาง

อดอดใจ

จะเหนวาไมใชคนเกงทกคนทจะเปนคนนารก และคนนารกทกคน

กไมไดนารกอยตลอดเวลา เพราะคนเราไมวาเกงแคไหนกอาจพลาดพลง

ตกหลมพรางความฉลาดไดเสมอ

การปองกนความคดตวเองไมใหตกหลมพรางความฉลาดงาย

เกนไปนน ตองอาศยการฝกฝนความคดและจตใจ กระตกใจตวเองใหทน

คดสรางสรรคหาแงมมงดงามในเชงบวกของทกคน ทกสถานการณใหได

แรกๆ อาจยากและฝน แตเมอท�าซ�าไปเรอยๆ ความคดจตใจจะเคยชน

จนกลายเปนความคดดงามอยางเปนธรรมชาต

ถาคดไมออกวาจะเรมตนอยางไร เหนอะไรกข�าๆ เสยบาง คย

กบใครกใชความคดสรางสรรคหาขอดของคนทเราคยดวยมาชมเขาอยาง

จรงใจใหได ใชความคดสรางสรรคคดหาเรองทคสนทนาเราชอบมาเปน

ประเดนพดคย เรมตนงายๆ แบบนกอน ใหสมองเคยชนกบการใชความ

คดสรางสรรคในการคดใหอะไรๆ กเปนบวก

เมอทกษะการคดเชงบวกเขมแขงขนเรอยๆกจะรบมอกบ

สถานการณทยากและหลากหลายในชวตจรงไดบาง

เมอไมนานมาน ผเขยนมโอกาสไดฟงบรรยายเรองการคดเชงบวก

อยางสรางสรรค (cresitive thinking) โดย คณรศม ธนยธร ผอ�านวยการ

ศนยความคดสรางสรรค วทยากรน�าเสนอแนวคดวา การคดเชงบวกนนม

ความสมพนธกบทกษะการคดอยางสรางสรรค ซงบางครงตองอาศยความ

พยายามในการหลดใหพน กาวใหผานอปนสยทางความคดแบบเดมๆ ทเรา

เคยชน

อปสรรคส�าคญของการคดเชงบวกส�าหรบหลายคน คอสงทปรมาจารย

ดานการคด เอดเวรด เดอ โบโน เรยกวา หลมพรางความฉลาด (in-

telligence trap) ซงเปนแนวโนมทางความคดของคนทมความรความ

สามารถ มความเชอมนในตวเอง จงมแรงตานทานสงตอการเปลยนแปลง

และมกมความสามารถพเศษในการมองเหนความบกพรองผดพลาด

ของผอน ตามแนวคดของเดอโบโน ผทตกอยในหลมพรางของความฉลาด

มลกษณะอย 4 อยางดวยกน ผอานลองวเคราะหไปพรอมๆ กนวาทานม

ลกษณะตอไปนอยบางหรอไม 1.มกโตแยงความคดทแตกตางแทนท

จะรบฟง (defensive) 2.คดวาตวเองเหนอกวา ดกวา ถกตองกวา (superior)

3.ทะนงตนวาไมผดพลาด ไมบกพรอง ปญหาตางๆ มสาเหตจากคนอนๆ

สงอนๆ (arrogant) 4.ลงเลปดใจไมยอมรบ (skeptical)

เมอสงเกตอารมณความรสกของตวเองในสถานการณตางๆ ใน

ชวตประจ�าวน อาจพบวาบอยครงทเราตกอยในหลมพรางความฉลาด

ไมวาเราจะตองการหรอไม

39

40

ลมเปาแตเรานงธรรมะ (อก) บท เรอง:ธรรมรตาlภาพประกอบ:PareID

กระทงมนไดเดนเขาไปในถ�าบรรพบรษ ซงมภาพวาดของ

เหลาชางทงพลายพงทครงเกากอนนนเคยสรางชอเสยงไวใหรนหลง

ไดเลาขาน ชางประหลาดพบภาพวาดของชางบรรพบรษเชอกหนง

ซงก�าลงยกผลไมถวายกบพระพทธเจา มนจ�าไดดวาครงหนงพอ

เคยเลาใหฟงวา ชางบรรพบรษทานนเคยเขารบใชพระพทธเจาเมอ

ครงทพระองคประทบทปาเลไลย ไมเคยมชางเชอกใดไดรบเกยรต

ขนาดนมากอน และค�าสอนของพระพทธเจากไดถายทอดสโขลง

ชางนมาจนปจจบน

ขณะทมนเพงมองภาพวาดเนนนานอยางคร นคดอย นน

ทนใดไดมเสยงกกกองกงวาน แตฟงดอบอนในหวใจดงออกมาจาก

ภาพวาดนนวา อนชนของเรา พระพทธเจาเคยตรสไววา

เสโลยถาเอกฆโน

วาเตนนสมรต

เอว�นนทาปส�สาส

นสมญชนตปณฑตา

ขนเขาไมสะเทอนเพราะแรงลมฉนใด บณฑตกไมหวนไหว

เพราะนนทาหรอสรรเสรญฉนนน

ชางประหลาดไดเดนออกจากถ�าดวยความองอาจจตใจ

นงสงบดจผาใหญแมพายโหมกระหน�าปานใดมเพยงยอดหญา

เทานนทสนไหว...

กาลครงหนงไมนานเทาไหร ณ ดนแดนแสนไกลเกนกวาจะปรากฏ

อยในแผนทใดๆ ของโลก นกส�ารวจผบกเบกทวปอยางโคลมบส หรอ

นกทองอวกาศอยาง อารมสตรอง อาจเคยมาทนแลว แตตองมเหตผล

บางประการแนๆ ทพวกเขาไมเคยพดถงเลย เอ... หรอวามนซอน

อยในบางถอยค�าของเรองเลา หรอเปนหสนยอยในบางสงทถกสราง

ขน จะอยางไรกตาม มนคงจะมอยอยางแนนอนแมไรซงค�ายนยน

อยางนอยกอยในความค�านงของผเลานแหละ

และในดนแดนนนนนเอง มชางประหลาดอยตวหนงมนก�าลง

สบสนกบตนเองวามนเปนตวอะไรแน? เพราะไปทางไหนสตวตางๆ

กทกไปแตกตางกนเชน นกเอยงทกวามหลงเหมอนควาย กระตาย

ทกวามทองเหมอนกระทง จงจอกทกวามหางเหมอนมา เปดทกวาม

หเหมอนเปนปก สงโตทกวามจมกเหมอนตวกนมดฯลฯ จนกระทงมน

ไมอาจจะบอกไดวา มนคอตวอะไร? จงเรยกตวเองวา ชางประหลาด

นอกจากชางประหลาดจะไมมความสขกบตวเองทจะตองเปน

สตวหลายชนดในตวเดยวกนแลวนน มนยงทรมานใจกบต�าแหนงจา

โขลงทพอมอบให เพราะสตวบางตวกชนชมวา ไดเดนน�าหนาเหลา

ชางทงหลาย แตบางตวกนนทาวา ชางเปนชางเขลาทเอาตวเองไป

เสยงน�าหนาเพราะอาจเกดอนตรายกอนตวอนๆ มนจงมอาการเดยว

สขเดยวเศรานาทตอนาท เดยวหวเราะราเดยวน�าตารน อยางนไม

ใหเรยกวา ประหลาด จะใหเรยกวาอะไร?

40

โปรดแจงการสนบสนนโดยสงหลกฐานการโอนเงนมาท โทร 083 – 5169 - 888 หรอ prataa@dhammadrops.org เพอททางมลนธสามารถออกอนโมทนาบตรไดถกตอง

ชอบญช มลนธหยดธรรม ธนาคารไทยพาณชย

สาขามหาวทยาลยเชยงใหมหมายเลขบญช 667-2-69064-3

ธนาคารกสกรไทย สาขายอยมหาวทยาลยเชยงใหม

หมายเลขบญช 557-2-03369-6

มลนธหยดธรรม

มลนธหยดธรรม ด�าเนนการรวมกนระหวางพระและฆราวาส ในการสรางสรรคใหสงคมเกดความดงามโดยการใชธรรมะในการกลอมเกลาจตใจผานกจกรรม การสรางเสรมจตอาสา สราง เครอขายอาสาสมครชมชนใหตระหนกถงการอยรวมกนอยางเกอกล เออเฟอเผอแผ มจตใจเมตตาตอเพอนมนษยดวยกน อกทงการจด คายคณธรรมตามสถานศกษาตางๆ ทณฑสถาน และชมชนทสนใจ เพอใหเยาวชนและชมชนมไดถายทอดตอไปยงคนรอบขาง

ไมเพยงเทานน ทางมลนธหยดธรรมยงด�าเนนงานในเรองของการจดอบรมกรรมฐานและปฏบตธรรม ส�าหรบผสนใจ เพอสขภาวะของบคคลและองครวม อกทงการสรางสรรคสอธรรมะในรปแบบตาง ๆ รวมทงนตยสารททานถออยน เพอทจะไดถายทอดและเผยแผธรรมะออกไปในวงกวาง

ทงน ในทกกจกรรมททางมลนธไดด�าเนนการ รวมทงสอตางๆททางมลนธไดจดท�าและเผยแพรเปนไปเพอการสาธารณะกศล โดยไมคดคาใชจายใดๆทงสนจากผเขารวมกจกรรม ทางมลนธด�าเนนกจกรรมผานน�าใจของทานผมจตศรทธา ทหวงจะใหสงคมของเราเกดความดงาม ทานผมจตศรทธาทานใดตองการสนบสนนการท�างานของมลนธ และรวมเครอขายหยดธรรม สามารถตดตอไดท prataa@dhammadrops.org กรณประสงคสนบสนนทนในการด�าเนนกจการของมลนธ สามารถสนบสนนไดโดยการโอนเงนมาท ...

รแพ รชนะ รอภย

มสปรต มแกรนดสปอรต

บรษท แกรนดสปอรต กรป จำ�กด 26,28 ซ.ร�มคำ�แหง 65 ถ.ร�มคำ�แหง แขวงหวหม�ก เขตบ�งกะป กรงเทพฯ 10240 โทร : 0-2318-3000

www.grandsport.com