Multipl Travma

7/31/2019 Multipl Travma

1/36

MULTPL TRAVMA 33.Blm

Dr. Mahmut evikEAH Acil Klinii


2/36

Giri

Travmal hastann bakm acil tp hekimliini ilgilendirir.

Acil hekimleri, travmann stabilizasyonu ve tan fazlarndanemli rol oynar.


3/36

Epidemiyoloji

ABDde 2004 ylnda meydana gelen 167.184 travmaya ballmn %73nn ounun sebebi motorlu aralar , atelisilahlar v.b nedenlerdir

2000 ylnda maliyeti.406 milyar dolar

Emniyet kemeri lmcl yaralanma riskini %45 oranndadryor.

ocuk koltuklar.bebek.% 71

1-4 ya..% 54 orannda

lm riskini azaltyor.


4/36

Hastalk lkeleri

Temel anatomik prensipler penetran travmal hastalarndeerlendirilmesinde yararldr.

Bakla olan yaralanma ban seyri boyunca gelitii tahminedilirken

Kurun yaralanmalar dorudan laserasyon,ezilme hasar,okdalgalar ve kavitasyon ile komu dokuya zarar verebilir.


5/36


6/36


7/36

Yallarda;

kardiopulmoner rezervinde azalma,

bbrek fonk. azalma,

kemik younluu azalma,

serebral atrofi gibi yala ilgili deiiklikler meydana

gelir.(Bunlar travmada nemli)


8/36


9/36

Birincil Bak Hava yolu ve solunum

Havayolu ynetim hedefi e ayrlr: 1) Havayolu korunmas

2) Yeterli oksijenasyon

3) Yeterli ventilasyon


10/36

Havayolu obstrksiyonuna hzl mdahale

edilmeli, Kan, kusmuk temizlenmeli,

Boyun ve yz travmalarnda erkenkorunmaya alnmal,

Kafa travmal, GKS: 8 ve alt ise havayolukontrol nerilir,


11/36

Yetersiz oksijenasyon belirtileri; ajitasyon ve huzursuzluktur.

Yeterli oksijenasyonun olumlu etkisi var.

Hipoksinin hastane d -ii ressitasyona kt etkisi var.

Hipoksi omurilik yaralanmas sonucunu ktletirebilir.


12/36

Muayenede gs inspeksiyon ve oskltasyonu dikkatliyaplmal.

Solunum iinde art,

Takipne,

Penetran yaralar,

Yelken segmentler,

Trakeal deviasyon,

Belirgin boyun damarlar dikkate alnmal .


13/36


14/36

Birincil Bak

Dolam Yeterli perfzyonun klinik belirleyicileri;

Mental durum,

Deri rengi ve ss,

Kalp hz,

Kan basnc,

Kapiller dolum,


15/36

Hipoperfzyona bal hastada anksiyete, ajitasyon veyasedasyon grlebilir.

Kalp hz ve kan basnc nemli kanamaya ramen normalolabilir.

Tersine taikardi, nemli volm kayb olmakszn grlebilir.


16/36

Kanamalarda direkt basnn nemi devam ediyor.

Son veriler kontrol edilemeyen masif ekstremitekanamalarnda turnike kullanmn destekliyor.

Son almalar, hemostatik ajanlarn savata ve hastanednda potansiyel uygulandn gstermitir.


17/36

Damar yolu en az iki adet 14- 16 gauge iv. kataterle almal.

Gerekirse intraossez yol alp sv ve kan rnleri gvenleverilebilir.

zellikle USG kullanlp santral venz yol alabilir.

CVP llp ressitatif aba deerlendirilebilir.


18/36

Sv olarak SF ve RL verilmeli.

Hemodinamik anstabil hastaya 2 L. kristaloid verilmesineramen dzelmezse kan verilmeli.

Sv replasman 1 birim kan kaybna 3 birim sv eklindedir.


19/36

Aktif kanamas olmayan, normal kan basnc ile kanamann

artaca hastalarda lml hipotansiyon dnlebilir. Ilml hipotansiyon travmatik beyin hasar tedavisinde

kontrendikedir. ( hipoperfzyon riski nedeniyle)


20/36

The extended focused abdominal sonography in trauma(eFAST) muayenesi dolam deerlendirilmesine yardmcdr.

-- ntra-abd. ,torasik ve pelvik hemoraji,

-- Pnmotoraks tans,

-- perikardiyal eff. ve tamponat,

-- inferior vena cava deerlendirilmesiyle sv

durumu,


21/36

Birincil Bak Nrolojik muayene

Bilin seviyesi, pupil boyutlar, IR ve motor ilevler hzladeerlendirilmeli.


22/36

Birincil Bak Giysilerin karlmas

Birincil baknn son aamasdr.

Aksilla, perine ve deri kvrmlar zel dikkat gerektirir. Hipotermiden korumak iin battaniyeler, snma lambalar ve

scak svlar kullanlabilir.


23/36

kincil Bak

Birincil bakya gre daha detayl bir hikaye alnr ve tepedentrnaa muayene yaplr.

( Allerji,ilalar, zgemi, son yemek, ortamlar,

olaylar v.b)


24/36

Radyolojik deerlendirme

Travmalarda servikal vertebra grafisi, PAAG ve pelvis grafilerimutlaka ekilmeli.

eFAST ile kritik gs ve pelvis travmal hastalarda kanamakaynan gstermede hzl ilk bilgiler alnabilir.


25/36

Nrolojik bulgular ve inat hipotansiyonu olan hastalardanrolojik ok dikkate alnmal.

Dier hipotansiyon nedenleri ekarte edilmi ise servikalvertebra grafisindeki pozitif bulgu nrolojik okudorulayabilir.


26/36

Servikal vertebra grafisi tm travma hastalarna gerekliolmayabilir.

Neksus veya Kanada C-spine kurallarn kullanarak kararverilebilir.

Fizik muayene veya yaralanma mekanizmas gznnealnarak CT , radyografiden daha verimli ve etkili olabilir.


27/36

Dk riskli yaralanma mekanizmal ve nrolojik bulgusuolmayanlarda dz grafi servikal fraktr ekartasyonunda yeterliolabilir.

Servikal anteroposterior,lateral ve odontoid ekilmeli.


28/36

Travmal hastann deerlendirilmesinde erken gs grafisiekilmesi, yaam tehdit eden yaralanma potansiyeli hakkndanemli bilgiler verebilir.

nemli knt gs yaralanmalarnda CT grntlemeseilecek yntemdir.

Penetran gs yaralanmalarnda tekrarlayan gsgrafilerinden ziyade CTler hazrl hzlandrabilir.


29/36

eFAST travmal hastalarn erken deerlendirilmesinde primerbaknn ideal parasdr.

Hipotansif, pozitif grntl hastalarda sensitivitesi iyi, acillaparotomi ihtiyacn belirleyebilir.


30/36

Laboratuvar deerlendirme

Travma hastasnn laboratuvar deerlendirilmesiressitasyonun yeterliliini (laktat ve baz a) objektif

deerlendirilmesini salayabilir. Ayn zamanda koaglopati balangc ve uygun transfzyon

rnleri iin ihtiya duyulan bilgileri salar.


31/36

Kas dokusu oksijenasyon ve sublingual kapnometri gibi yeninoninvaziv cihazlar ok iddetini deerlendirme ve multiorgandisfonksiyonu ve mortalite tahmininde umut vaat etmitir.

Transfzyon ihtiyac artanlarda koaglopati geliimine dikkatedilmeli.

INR ve fibrinojen dzeyleri takip edilmeli.


32/36

Disposition?

Hastaneler aras transferi hastay gnderen ile kabul edenhekimler koordine etmeli.

Stabilize edici nlemler transfer ncesi balamal, fakat tamasrasnda her trl olumsuzluk ngrlmeli.

Transfer, gereksiz tansal ilemler iin geciktirilmemelidir.


33/36


34/36

Kardiyak yaralanmalar dikilir veya kanama dijital bask yada birfoley sonda yerletirilmesi ile kontrol edilir.

Pulmoner hilumu sktrma veya apraz klempleme majorpulmoner kanamay kontrol altna alabilir,fakat bron hasarolasl yksektir.


35/36

nen aortay sktrmak koroner ve serebral perfzyonumaksimize eder.

Kanama kontrol salanana ve volm yerine konana kadaraorta klempli kalabilir.

Ak kalp masaj da yaplabilir.


36/36

Documents

Multipl Travma