บทความนเปนบทความชนทสองของชดบทความ1

“มมมองสนเชอธรกจไทยจากขอมลรายสญญา” โดยใชขอมล

สนเช อธรกจรายสญญาของบรษทขอมลเครดตแหงชาต

จ าก ด (National Credit Bureau หร อ NCB) ซ งรวบรวม

บญชสนเชอของลกคาทเปนองคกรธรกจจากสถาบนการเงนท

เปนสมาชกของ NCB ทงหมดมาตงแตป พ.ศ. 2550 การใช

ประโยชนจากขอมลจลภาคทมความละเอยดรายบญชสามารถ

แสดงใหเห นถงพฒนาการของตลาดสนเช อไทย ความ

หลากหลายทงในมตของสถาบนการเงนและในมตของบรษทผ

ขอสนเชอแตละราย ตลอดจนความแตกตางของธรกจทมและ

ไมมสนเชอ

ณ เดอนมนาคม พ.ศ. 2559 สถาบนการเงนทเปนสมาชก

NCB มจ านวนทงหมด 68 ราย ประกอบดวยธนาคารพาณชยไทย

และตางชาต บรษทเชาซ อ บรษทบตรเครดต สถาบนการเงน

ขอคดเหนทปรากฏในบทความนเปนความเหนของผเขยน ซงไมจ าเปนตอง

สอดคลองกบความเหนของสถาบนวจยเศรษฐกจปวย องภากรณ

เฉพาะกจ และบรษทประกน โดยผใหสนเชอรายใหญทสด 3

อนดบแรก คอ ธนาคารพาณชยไทย บรษทเชาซอ และบรษท

ประกน ทงในดานจ านวนบญชสนเชอและมลคาสนเชอคงคาง

รวม (ตารางท 1) มบญชสนเชอรวมกนมากกวา 1 ลานบญช

และมยอดสนเชอคงคางมากกวา 7 ลานลานบาท ครอบคลม

ประเภทสนเชอประเภทตาง ๆ ไดแก 1. เงนกทวไป 2. เงนกระยะสน

เชน ตวเงนในประเทศ 3. สนเชอเชาซอ 4. เครดตการคา เชน

ตวเงนสงออกน าเขา และ 5. credit line เชน เงนเบกเกนบญช

(overdraft หรอ O/D) และบตรเครดต

ในระยะเวลา 10 ปท ผานมา ตลาดสนเชอธรกจใน

ประเทศไทยมการขยายตวอยางตอเนอง ทงในแงของจ านวน

บรษททไดรบสนเชอ (extensive margin) และมลคาสนเชอท

แตละบรษทไดรบ (intensive margin)

จ ำนวนบรษททไดรบสนเชอเพมมำกขนเฉลยรอย

ละ 5.6 ตอปในชวง 10 ป จ านวนบรษททมสนเชอในป 2550

นนมเพยงประมาณ 131,000 บรษท และเพมขนเปน 2 แสน

กวาบรษทในป 2559 (เสนทบในรปท 1) แตเนองจากจ านวน

สถาบนการเงนทสงขอมลให NCB เพมขนจาก 46 เปน 68

แหงในชวงดงกลาว เพอดวาการเพมจ านวนของผไดรบสนเชอ

ไมไดมาจากการท NCB มสมาชกเพมขน รปนจงแสดงเสนประ

ทนบเฉพาะบรษททก จากสถาบนการเงนทเปนสมาชกของ

NCB ตงแตตนจนถงขอมลลาสดระหวาง พ.ศ. 2550-2559

ซงเสนประและเสนทบกใหภาพทคลายกนมาก ซงสะทอนวา

สถาบนการเงนหลก ๆ ทปลอยสนเชอธรกจเปนสมาชกของ

NCB มาตงแตตน นอกจากน เมอเปรยบเทยบจ านวนบรษทท

ไดรบสนเชอในป พ.ศ. 2550 และป พ.ศ. 2559 โดยแยกตาม

มลคาสนเชอคงคาง พบวามจ านวนบรษททไดรบสนเชอเพมขน

ในทกชวงมลคาของสนเชอ โดยกลมทมจ านวนบรษทเพมขน

มากทสดคอกลมทมยอดสนเชอคงคางประมาณ 1 ลานบาท

(รปท 2)

ส ำหรบบรษททไดรบสนเชอ มลคำสนเชอเฉลย

ของแตละบรษทเพมสงขน เมอเรยงล าดบบรษทตามมลคา

สนเชอคงคางจากนอยสดไปหามากสด เชน บรษทล าดบท

ตารางท 1 – ประเภทของสถาบนการเงนทเปนสมาชก NCB

ทมา: ค านวณจากขอมล NCB มนาคม 2559

รปท 1 – จ านวนบรษททมสนเชอ

ทมา: ค านวณจากขอมล NCB 2550-2559

10th percentile มยอดสนเชอคงคางประมาณรายละสองแสน

บาท สวนบรษทล าดบท 90th percentile มยอดสนเชอคงคาง

สงถงรายละ 35 ลานบาท เมอเปรยบเทยบยอดสนเชอคงคาง

ตอบรษทในป พ.ศ. 2550 และป พ.ศ. 2559 เฉพาะบรษททม

สนเช อในทงสองป (รปท 3) พบวา ยอดสนเชอคงคางของ

บรษทล าดบท 10th percentile มคาใกลเคยงกนในป พ.ศ. 2550

และป พ.ศ. 2559 แตบรษททมสนเชอขนาดใหญมยอดคงคาง

เพมขนมากถงรอยละ 143 หรอเพมขนเฉลยรอยละ 9-15 ตอป

ในชวงเวลาเดยวกน ซงสะทอนใหเหนวาระดบการกระจกตว

ของสนเชอมแนวโนมทสงขน

สถำบนกำรเงนท เปนสมำชกของ NCB มควำม

แตกตำงของกลยทธในกำรใหสนเช อ นอกจากสถาบน

การเงนมความหลากหลายทงในดานขนาด (เลก กลาง ใหญ)

และประเภทของสถาบนการเงน (ธนาคารพาณชย บรษท

ประกน บรษทบตรเครดต เปนตน) แลว สถาบนการเงนตาง ๆ

ยงมความแตกตางของกลยทธในการใหสนเชอดวย ซงขอมล

จาก NCB แสดงใหเหนวาธนาคารมกล มลกคาเปาหมาย

แตกตางกน ยกตวอยางธนาคารพาณชยขนาดเลกจ านวน 2

รายทมสวนแบงในตลาดสนเชอใกลเคยงกน (1.4% และ 1.1%)

รายหนงเนนลกคารายใหญ สวนอกรายหนงเนนลกคารายยอย

โดยลกคาสนเชอสวนใหญของธนาคารแหงแรก (S1) มยอด

สนเชอคงคางรายละกวา 24 ลานบาท ในขณะทลกคาสวนใหญ

ของธนาคารอกแหงหนง (S2) มสนเชอเพยงรายละ 4 แสนบาท

(รปท 4) ในท านองเดยวกน ธนาคารพาณชยขนาดใหญแตละ

แหงมกล มลกคาท แตกตางเชนกน หากพจารณาธนาคาร

พาณชยขนาดใหญจ านวน 2 รายทมสวนแบงตลาดใกลเคยง

กน (19.6% และ 19.9%) พบวาลกคาสวนใหญของธนาคารแหง

แรก (L1) มการกระจายตวแบบระฆงคว า และมสนเชอรายละ

ประมาณ 9 ลานบาท สวนอกแหงหนง (L2) เนนทงลกคาราย

เลกทกเพยงรายละ 2 แสนบาท และลกคารายใหญทกรายละ

รปท 2 – การกระจายตวของจ านวนบรษททไดรบสนเชอแยกตามมลคาสนเชอคงคาง

ทมา: ขอมล NCB 2550 และ 2559

รปท 3 – ยอดสนเชอคงคางตอบรษท

ทมา: ขอมล NCB 2550-2559

กวา 9 ลานบาท เหนไดจากลกษณะการกระจายตวของบญช

สนเชอแบบทวฐานนยม (bimodal) (รปท 5)

เกอบครงหนงของบรษททกยมมบญชสนเชอเพยง

บญชเดยว โดยประเภทของสนเช อทบรษทใชมากท สด 3

อนดบแรก ไดแก เงนกทวไป (รอยละ 34) สนเชอเชาซอ (รอย

ละ 33) และเงนเบกเกนบญช (รอยละ 25) และส าหรบบรษทท

มบญชสนเชอมากกวา 1 บญช ผลตภณฑสนเชอทบรษทกลมน

ใช สวนใหญกประกอบดวย เงนกทวไป สนเชอเชาซอ และเงน

เบกเกนบญชเชนกน โดยรอยละ 14.3 มบญชเงนกท วไป

รวมกบเงนเบกเกนบญช รอยละ 13.1 มบญชเชาซอเพยงอยาง

รปท 4 – เปรยบเทยบการกระจายตวของมลคาสนเชอตอบรษทของธนาคารพาณชยขนาดเลก 2 แหง

ทมา: ขอมล NCB 2559

รปท 5 – เปรยบเทยบการกระจายตวของมลคาสนเชอตอบรษทของธนาคารพาณชยขนาดใหญ 2 แหง

ทมา: ขอมล NCB 2559

เดยวแตมหลายบญช และรอยละ 10.1 มทงบญชเงนกทวไป

เงนเบกเกนบญช และบญชเชาซอ เปนตน (รปท 6)

สนเชอธรกจของบรษทสวนใหญกระจกตวอยกบ

ผใหกเพยงรำยเดยว รอยละ 74 ของบรษททจดทะเบยนใน

ประเทศไทยมสนเชอจากสถาบนการเงนเพยงแหงเดยว โดย

บรษททมบญชสนเชอเดยวกจากสถาบนการเงนแหงเดยวโดย

ปรยายซงคดเปนรอยละ 46 ของบรษททกยมทงหมด สวนอก

รอยละ 28 มบญชสนเชอมากกวา 1 บญชแตเปนลกคาสนเชอ

ของสถาบนการเงนเพยงแหงเดยว หรอคดเปนกวาครงของ

บรษททมบญชสนเชอมากกวา 1 บญช (ตารางท 2) ซงขอเทจจรง

น สะทอนวาการใหสนเชอของไทยสวนหนงยงมลกษณะเปน

relationship-based lending นนคอ ธนาคารกมกจะใหสนเชอ

กบลกคาทรจกกนอยแลว และไมมประวตผดนดช าระหน หรอ

ตนทนทางธรกรรม (transaction costs) กบสถาบนทางการเงน

เพยงแหงเดยวต ากวาตนทนทางธรกรรมกบสถาบนทางการเงน

หลายแหงคอนขางมาก

จ ำนวนสถำบนกำรเงนทใชบรกำรโดยบรษททม

สนเชอหลำยบญช ขนอยกบประเภทของผลตภณฑสนเชอ

(รปท 7) เชน รอยละ 93 ของบรษททมบญชเงนกทวไปหลาย

บญช และรอยละ 75 ของบรษททมบญชเงนกทวไปและเงน

เบกเกนบญช จะมสนเชอจากสถาบนการเงนเพยงแหงเดยว

ซงอาจเปนเพราะวาบญชเงนกทวไปมความคลมเครอสงกวา

รปท 6 – ประเภทของสนเชอทบรษทใชเมอแบงกลมบรษทตามจ านวนบญชสนเชอ

หมายเหต: GL=general loan (ทวไป), HP=hire purchase and leasing (เชาซอ), OD=overdraft

(เบกเกนบญช), CC=credit card (เครดตการด), DB=domestic bill (ตวเงนในประเทศ)

ทมา: ขอมล NCB 2559

ตารางท 2 – สดสวนบรษทตามจ านวนบญชสนเชอและจ านวนสถาบนการเงนทมสนเชอ

ทมา: ขอมล NCB 2559

สนเช อประเภทอ น ๆ relationship-based lending จ งม

ความส าคญ ในทางกลบกน มากกวารอยละ 95 ของบรษททม

บญชเชาซอรวมกบบญชสนเชอประเภทอน ๆ มสนเชอจาก

สถาบนการเงนมากกวาหน งแหง ซ งไมเปนท นาแปลกใจ

เนองจากสนเชอเชาซอสวนใหญเปนการเชาซอรถยนตและม

สถาบนการเงนหลากหลายจ านวนมากทใหสนเชอเชาซอ โดย

แตละแหงมความสมพนธเฉพาะกบธรกจผขายรถยนตตาง ๆ กน

ในบรรดำบรษทท จดทะเบยนในประเทศไทย ม

จ ำนวนเพยงรอยละ 31 เทำนนทมสนเชอจำกสถำบนกำรเงน

เม อศกษาฐานขอมล NCB ควบคกบฐานขอมล Corporate

Profile and Financial Statement (CPFS) ของกระทรวงพาณชย

ทรวบรวมงบการเงนของนตบคคลทจดทะเบยนในประเทศไทย

รปท 7 – สดสวนบรษททกจากสถาบนการเงนเพยงแหงเดยว จ าแนกตามพอรตสนเชอ

หมายเหต: GL=general loan (ทวไป), HP=hire purchase/leasing (เชาซอ), OD=overdraft

(เบกเกนบญช), CC=credit card (เครดตการด), DB=domestic bill (ตวเงนในประเทศ)

ทมา: ขอมล NCB 2559

รปท 8 – สดสวนของจ านวนบรษททมสนเชอตอจ านวนบรษททงหมด

ทมา: ขอมล NCB และ CPFS 2558

ท าใหสามารถวเคราะหการใชบรการในตลาดสนเชอของภาค

ธรกจ (participation) และสามารถเปรยบเทยบลกษณะของ

บรษททมสนเช อและบรษททไมมสนเช อได โดยในป พ.ศ.

2558 บรษทจดทะเบยนในประเทศไทยเพยงรอยละ 31 เทานน

ทมสนเชอจากสถาบนการเงน ในทางกลบกน บรษทมากกวา

2 ใน 3 ไมมการกยมจากสถาบนการเงนเลย ซงบรษทเหลาน

ประกอบดวยทงบรษททไมตองการขอสนเชอและบรษทท

ตองการขอสนเชอแตไมไดรบอนมตดวย

บรษทขนำดใหญมโอกำสสงกวำทจะมสนเชอเมอ

เทยบกบบรษทเลก เมอจดกลมบรษทตามรายรบโดยกลมท 1

คอ กล มบรษทขนาดเลกทสด (1st revenue decile หรอม

รายรบประมาณ 1 แสนบาทตอป) ถงกลมท 10 คอกลมบรษท

ทขนาดใหญทสด (10th revenue decile หรอมรายรบ 200

ลานบาทตอป) รปท 8 แสดงใหเหนวากวารอยละ 83 ของ

บรษททอยในกลมรายรบสงสดมสนเชอจากสถาบนการเงน

ในขณะทสดสวนดงกลาวคดเปนเพยงรอยละ 7 ส าหรบบรษท

ทอยในกลมรายรบต าสด

สนเชอเปนแหลงเงนทนส ำคญของบรษทเลก ซงตำง

ไปจำกธรกจขนำดใหญทมแหลงเงนทนอน ๆ นอกเหนอจำก

เงนกจำกสถำบนกำรเงนดวย รปท 9 แสดงสดสวนของ

มลคาสนเชอจากสถาบนการเงนตอหน สนท งหมดจากงบ

การเงน (total liabilities) โดยพจารณาเฉพาะบรษทท ม

หนสน (liabilities) หากเรยงตามขนาดบรษทจากเลกไปใหญ

พบวาบรษทใหญมสดสวนของมลคาสนเชอตอหนสนทงหมด

นอยกวาบรษทเลก โดยส าหรบบรษททอยในกลมรายรบสง

ทสด พบวามลคาสนเชอคดเปนเพยงรอยละ 33 ของหนสน

ทงหมด ในทางกลบกน ส าหรบบรษททอยในกลมชวงรายรบ

ต าทสด พบวาหนสนทงหมดมาจากสนเชอจากสถาบนการเงน

ดงนน ถงแมวาบรษทขนาดเลกบางแหงสามารถเขาถงบรการ

ในตลาดสนเชอได แตบรษทขนาดเลกเหลานกยงมขอจ ากด

ทางการเงนสงกวาบรษทใหญ สวนบรษทขนาดเลกท ไม

สามารถสนเชอไดกมแนวโนมวามความยากล าบากในการ

เขาถงแหลงเงนทนอน ๆ เชนกน

กำรไดร บส นเช อจำกสถำบนกำรเง นช วยลด

ขอจ ำกดในกำรลงทนของบรษทได ในทางทฤษฎเศรษฐศาสตร

นน การจะดวาบรษทเผชญกบขอจ ากดในการลงทน (financial

constraint) หรอไม สามารถดไดจากอตราผลตอบแทนการ

ลงทน ซงอาจวดไดจากสดสวนของก าไรตอมลคาสนทรพย

ทงหมด(return on assets หรอ ROA) หากปราศจากขอจ ากด

ดานการลงทนแลว ROA ของทก ๆ บรษทควรทจะมคาเทา ๆ

กนโดยมคาใกลเคยงกบตนทนทางการเงน เนองจากหาก

บรษทใดม ROA สงกวาตนทนทางการเงน บรษทนนสามารถ

ไดรบก าไรเพมขนโดยการกเงนเพอมาลงทนเพมเตม แตจาก

รปท 9 – สดสวนของสนเชอจากสถาบนการเงนตอหนสนทงหมด

ทมา: ขอมล NCB และ CPFS 2558

รปท 10 พบวา ROA ของบรษททไมมสนเชอมคาสงกวา ROA

ของบรษททไดรบสนเชอในทก ๆ ชวงขนาดบรษท ซงสะทอน

ใหเหนวาการไดรบสนเชอจากสถาบนการเงนอาจชวยลด

ขอจ ากดในการลงทนของบรษทได (อยางไรกตาม ROA ทสง

ของบางธรกจนน อาจสะทอนถงผลตอบแทนความเสยง หรอ

risk premium ทสงกวาของธรกจนน ๆ ดวย)

ขนำดบรษทใหญเปนตวบงชทส ำคญวำบรษทม

สนเชอจำกสถำบนกำรเงน ในขณะทอตรำก ำไรสงไมไดกำ

รนตวำบรษทจะมสนเชอเสมอไป รปท 11 แสดงสดสวนของ

บรษททมสนเชอและไมมสนเชอโดยเรยงล าดบตามรายรบและ

อตราก าไร ซงอตราก าไรเปนตวชวดตวหนงทสะทอนผลตภาพ

ของบรษทจากนอยทสด (กลมท 1) ถงมากทสด (กลมท 20)

พบวาบรษททมสนเช อในรปดานขวากระจกตวอย ในกล ม

บรษทขนาดใหญแตมอตราก าไรปานกลาง ในทางกลบกน

บรษททไมมสนเช อในรปดานซายกระจกตวในกลมบรษท

ขนาดเลก แตแยกเปน 2 กลมดวยกน กลมแรกมอตราก าไรต า

สวนกลมทสองมอตราก าไรสง เปนขอสงเกตทนาสนใจวา

เพราะเหตใดบรษทในกลมหลงซงมผลตภาพดและมศกยภาพ

รปท 10 – สดสวนของก าไรตอมลคาสนทรพยทงหมด (Return on Assets: ROA)

หมายเหต: สดสวนทแสดงไดก าจดผลของความแตกตางระหวางอตสาหกรรม (ระดบความละเอยด 4-digit ISIC)

แลว เสนประแสดง confidence intervals ดรายละเอยดไดจาก Paweenawat et al (2018)

ทมา: Paweenawat et al (2018) โดยใชขอมล NCB และ CPFS 2558

รปท 11 – สดสวนของบรษทแยกตามรายรบและอตราก าไร

ทมา: ขอมล NCB และ CPFS 2558

ทจะเปนลกคาสนเชอทดได จงไมเขามาใชบรการในตลาด

สนเชอ

สนทรพยถำวรมควำมสมพนธกบกำรมสนเชอ

ธรกจ หากเปรยบเทยบสดสวนของสนทรพยถาวรตอ

สนทรพยทงหมดของบรษททมสนเช อและไมมสนเช อจาก

สถาบนการเงน รปท 12 แสดงใหเหนวาบรษททมสนเชอนาจะ

มขอจ ากดดานการลงทนนอยกวาบรษททไมมสนเชอ เพราะ

สามารถน าเงนไปลงทนในสนทรพยถาวร แตในอกมมหน ง

ภาพน อาจจะแสดงวาบรษทท ม ส นทรพยถาวรมากกวา

สามารถขอสนเชอไดมากกวา เพราะสามารถน าสนทรพยถาวร

ไปเปนหลกประกนเงนกได

บรษทอำยนอยมโอกำสต ำกวำทจะมสนเชอจำก

สถำบนกำรเงนหำกเทยบกบบรษทท อำยมำก ร ปท 13

แสดงจ านวนบรษทในฐานขอมล CPFS และ NCB โดยแยก

ตามอาย ในฐานขอมล CPFS บรษททมอายนอยกวา 5 ปม

จ านวนมากทสด และจ านวนบรษทลดลงในกลมบรษททมอาย

ส งข น เม อเปรยบเทยบกบจ านวนบรษทท มสนเช อจาก

รปท 12 – สดสวนสนทรพยถาวรตอสนทรพยทงหมด

หมายเหต: สดสวนทแสดงไดก าจดผลของความแตกตางระหวางอตสาหกรรม (ระดบความละเอยด 4-digit ISIC) แลว

เสนประแสดง confidence intervals ดรายละเอยดไดจาก Paweenawat et al (2018)

ทมา: Paweenawat et al (2018) โดยใชขอมล NCB และ CPFS 2558

รปท 13 – จ านวนบรษทในฐานขอมล NCB และ CPFS

โดยแยกตามอาย

ทมา: ขอมล NCB และ CPFS 2558

ฐานขอมล NCB แลว พบวากลมบรษททมอายนอยกวา 5 ป

กลบเปนกลมทมสดสวนการมสนเชอธรกจต าทสด โดยอาจม

สาเหตมาจากปญหาความไมสมมาตรของขอมลขาวสาร

(information asymmetry) กลาวคอเนองจากบรษทในกลม

นเพงกอตงไดไมนาน ท าใหสถาบนการเงนมขอมลเกยวกบผล

การด าเนนงานหรอความนาเช อถอทางการเงน (credit

worthiness) ไมเพยงพอทจะประเมนความเสยงของบรษทใน

กลมน ทง ๆ ทบรษททเรมกอตงมกตองการเงนทนในการขยาย

กจการในชวงปแรก ๆ

นอกจำกน อำยของบรษทมควำมสมพนธกบ

ประเภทสนเชอทบรษทม โดยบรษททอำยนอยมกมสนเชอ

เชำซอมำกกวำบรษททอำยมำก แตเมอบรษทอำยมำกขน

จะมสดสวน credit line มำกขน อาท เงนเบกเกนบญชและ

บตรเครดต (รปท 14) ซงรปแบบดงกลาวอาจสะทอนทงอป

สงคและอปทานของตลาดสนเชอธรกจ กลาวคอ ความตองการ

ใชสนเช อประเภทตาง ๆ อาจเปลยนแปลงไปตามวฏจกรชวต

(life cycle) ของบรษท โดยบรษทในชวงเรมตนกจการเนนไป

ทการลงทนเพอขยายกจการ จงมสนเชอเชาซอมากกวาสนเชอ

ประเภทอน ในขณะทบรษททอายมากกวาใชสนเชอในการ

ด าเนนกจการของบรษท จงใชเงนกระยะสน หนการคา และ

บตรเครดตเพมขน นอกจากความตองการทางธรกจทแตกตาง

ไปตามชวงอายของบรษทแลว ประเภทสนเชอทตางกนในแต

ละชวงอายบรษทเปนผลจากปจจยดานอปทานของผปลอย

สนเชอ ไดแก ปญหาความไมสมมาตรของขอมลขาวสาร โดย

การปลอยสนเชอใหบรษททมอายนอย สถาบนการเงนอาจมอง

วาการปลอยสนเชอประเภทเชาซอทมวตถประสงคชดเจนและ

มสนทรพยค าประกนมความเสยงต ากวาสนเชอประเภทอน ๆ

เปนตน

เมอเปรยบเทยบสดสวนกำรมสนเชอรำยอตสำหกรรม

ภำคกำรผลตมสดสวนของบรษททไดรบสนเชอสงทสด สวน

รปท 14 – อายของบรษทและสดสวนตามจ านวนบญช

สนเชอประเภทตาง ๆ

ทมา: ขอมล NCB 2559

รปท 15 – สดสวนของบรษททมสนเชอจากสถาบนการเงน

ทมา: ขอมล NCB และ CPFS 2558

ภำคอสงหำรมทรพยและภำคบรกำรมสดสวนต ำทสด โดย

ภาคการผลตมสดสวนของบรษททไดรบสนเชอถงรอยละ 46

ของจ านวนบรษทในภาคการผลตทงหมด คดเปนสดสวนทสง

กวาคาเฉลยประเทศทอยเพยงรอยละ 31 สวนภาคอสงหารมทรพย

และภาคบรการมสดสวนเพยงรอยละรอยละ 17 และ 18 ตามล าดบ

(รปท 15) ส าหรบภาคการคาซงเปนกลมธรกจทใหญทสดและ

มจ านวนบรษทมากถงรอยละ 40 ของจ านวนบรษทไทยทงหมด

มบรษทราว 1 ใน 3 ทมสนเชอจากสถาบนการเงน

การศกษาตลาดสนเชอธรกจไทยโดยใชขอมลของบรษทขอมลเครดตแหงชาตแสดงใหเหนวาในชวงระยะเวลา 10 ปท

ผานมา สนเชอธรกจมการขยายตวอยางตอเนองทงในดานจ านวนบรษททมสนเชอและมลคาสนเชอตอบรษท สถาบนการเงนม

การขยายฐานลกคาเพมขนทงรายเลกและรายใหญ อยางไรกตาม บรษททกยมจากสถาบนการเงน คดเปนเพยงรอยละ 31 ของ

จ านวนบรษทนตบคคลทงหมด

ขอมลรายสญญาชดนแสดงใหเหนภาพอยางชดเจนอกสองภาพ ภาพแรกคอ ตลาดสนเชอธรกจไทยนาจะยงมปญหา

asymmetric information ระหวางสถาบนการเงนและผประกอบการ เพราะเมอเปรยบเทยบบรษททมสนเชอและบรษททไมม

สนเชอพบวา กลมบรษทอายนอยกวา 5 ป มสนทรพยถาวรต า มรายรบต า มโอกาสทจะมสนเชอนอยมาก แมบางบรษทจะมอตรา

ก าไรทด ซงขอเทจจรงนอาจจะสะทอนวา สถาบนการเงนไมสามารถประเมนความเสยงของบรษทบางกลมได เชน บรษทตงใหม

เมอผประกอบการยงไมมประวตทงทางการเงนและธรกจ และไมมหลกทรพยมาค าประกน ท าใหสถาบนการเงนไมอยากปลอยก

หรออาจเสนออตราดอกเบยเงนกทสงเพอชดเชยกบความเสยงทประเมนไมได บรษทจงไมสามารถกได

ภาพทสองคอ ส าหรบบรษททมสนเช อจากสถาบนการเงนกมความแตกตางกนคอนขางสง ทงขนาดของสนเชอ

ประเภทของสนเชอทใช เกอบครงของบรษทกลมนมบญชสนเชอเพยงบญชเดยว สวนบรษททมสนเชอหลายบญช จ านวน

สถาบนการเงนทใชบรการมกจะขนกบพอรตสนเชอทบรษทถอ บรษททตองการมเงนกระยะยาวหลาย ๆ บญช มกจะกจาก

ธนาคารแหงเดยว แตหากเปนการถอเงนเบกเกนบญชหลายบญช หรอถอรวมกบสนเชอเชาซอ มกจะใชบรการจากสถาบน

การเงนหลายแหง นอกจากน เรายงพบวาบรษทใหญมชองทางระดมทนหลายชองทาง ขณะทบรษทเลกไมมทางเลอกมากนก

โดยส าหรบบรษทขนาดเลกทมหนสนนน สนเชอจากสถาบนการเงนแทบจะเปนหนสนทงหมดทบรษทม

ปจจบนภาครฐไดตระหนกถงปญหาเรอง asymmetric information และพยายามชวยเหลอบรษทขนาดเลกทไมม

สนทรพยค าประกน เชน มการตงบรรษทประกนสนเชออตสาหกรรมขนาดยอม (บสย.) ในป พ.ศ. 2534 ตงธนาคารเพอการ

พฒนาธรกจขนาดกลางและขนาดยอมแหงประเทศไทยในป พ.ศ. 2545 มการประกาศใช พ.ร.บ. หลกประกนทางธรกจ ในป

พ.ศ. 2558 โดยวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม หรอ SMEs สามารถขอกเงนไดโดยไมตองมอบทรพยสนไวกบเจาหน มสนเชอ

ประชารฐ ซงเปนสนเชอดอกเบยต า นอกจากน ยงมการตงหนวยงานมาชวยประเมนศกยภาพ อบรม และใหค าปรกษาในการ

พฒนาของธรกจและปญหาทางการเงนของธรกจ เชน สถาบนพฒนาวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม และศนยชวยเหลอ

SMEs

อยางไรกตาม จากภาพทเราเหนชวานาจะยงมบรษททประสบปญหาในการพสจนความสามารถในการช าระหนให

สถาบนการเงนเหน สงทจะชวยลดตนทนทงของสถาบนการเงนผใหกและชวยใหผประกอบการทมศกยภาพเขาถงสนเชอ กคอ

การหาวธทประเมนความเสยงของธรกจอยางมประสทธภาพและสงตอขอมลใหสถาบนการเงนอยางโปรงใส ปจจบนรฐบาลได

หวงวาการผลกดนใหธรกจใชงบการเงนทรายงานสรรพากรและยนขอสนเชอเปนบญชเดยวกนจะชวยบรรเทาปญหาตรงนได

นโยบายบญชเดยวนจะเรมมผลบงคบใชในป พ.ศ. 2562 อนทจรง การแกปญหาเรอง asymmetric information ไมใชเรอง

งายเนองจากภาครฐอาจจะไมเขาใจธรกจเทากบผใหกและผขอก ในอนาคตรฐอาจจะมการใหสถาบนการเงนและผประกอบการ

เองมารวมเสนอแนวทางวาอะไรจะเปนตวชวดธรกจทมศกยภาพและความเสยงต าไดโดยตววดนอาจจะตางกนส าหรบภาคธรกจ

ตาง ๆ

นอกจากน ภาพเรองความหลากหลายของบรษทในการใชบรการดานสนเชอย าใหเหนวา การด าเนนนโยบายเพอ

สนบสนนการเขาถงสนเชอของภาคธรกจจ าเปนตองตระหนกถงความแตกตางดงกลาวดวย โดยนโยบายทไดผลดส าหรบบรษท

กลมหนงอาจไมเหมาะสมกบบรษทอกกลมหนง ยกตวอยางเชน การสรางและใช credit scoring มาประเมนความเสยง ซงจาก

บทเรยนในประเทศอน ๆ การมความสมพนธกบสถาบนการเงนหลายแหง utilization rate ทสง และการมสนเชอขนาดใหญและ

ช าระหนทตรงเวลามกจะชวยเพมคะแนน หากเราน าปจจย 3 ปจจยนมาพจารณา บรษทเลกแมจะมประวตช าระหนทดกจะไม

สามารถสคะแนนของบรษทใหญได เพราะบรษทสวนมากกมบญชเพยงบญชเดยว ใชบรการจากสถาบนการเงนแหงเดยว และม

ยอดสนเชอคงคางไมสงเทาบรษทใหญ รฐอาจจะตองพจารณาปจจยอนเพมเตมในการสราง credit score ส าหรบบรษทเลก

เชน การช าระหนคาสาธารณปโภคทตรงเวลา

ทงน ภาพของตลาดสนเชอธรกจทขอมลเครดตบโรไมสามารถตอบได กคอ ความแตกตางระหวางผประกอบการทไม

ตองการสนเชอและผทโดนปฏเสธสนเชอ หรอสนเชอทผประกอบการไดรบในขอมลนนต ากวาสนเชอทผประกอบการตองการ

หรอไม และตนทนทงหมดของการขอสนเชอเปนอยางไร ในบทความชนตอไปในชดบทความน เราจะศกษาเรองความสามารถ

ในการช าระหนของธรกจ หนทไมกอใหเกดรายได และปจจยทเกยวของกบพลวตของหนภาคธรกจของประเทศไทย

Paweenawat, A., J. Pinthong, K. Samphantharak, and N. Wasi. (2018): “Corporate Debt in Thailand: What We

Learn from the National Credit Bureau Data” Discussion Paper, Puey Ungphakorn Institute for Economic

Research, forthcoming.

Topics: Financial Market

Tags: Corporate Debt, National Credit Bureau