1

Programi Italo-Shqiptar për Zhvillimin e Ndërmarrjeve të Vogla dhe të Mesme

në Shqipëri

Më 12 Mars 2015, Programi Italo– Shqiptar për zhvillimin e SME-ve në Shqipëri (PRODAPS), në bashkëpunim me Zyrën për Këshillimin e Biznesit CBS (Creative Bussiness Solutions) zhvilluan në qytetin e Fierit, seminarin trajnues “Rritja e Aksesit në financa të SME-ve shqiptare”.

Në takim morën pjese rreth 50 sipërmarrje nga sektorë prodhues dhe përpunues, të përqëndruar në zonat e Fierit, Lushnjes, Beratit dhe Vlorës. Ky aktivitet u organizua në kuadër të inisiativës së PRODAPS, për të promovuar dy instrumentat financiarë të programit, Linjën e Kredisë prej 25 milionë Euro dhe Fondin për Garantimin e Kredive të buta, me qëllim përmirësimin dhe rritjen e qasjes së SME-ve në financa, përmes krijimit të kushteve të favorshme për investime produktive, promovimin e ndërveprimit më të madh midis SME-ve dhe bankave tregtare, si dhe ofrimin e informacionit mbi instrumenta të tjerë në mbështetje të SME-ve. Drejtori i Njësisë së Menaxhimit të Programit, z. Kino Buxheli tha në fjalën përshëndetëse se “Programi synon rritjen e numrit të sipërmarrjeve lokale përfituese përmes krijimit të kushteve të favorshme për investime produktive”.Ai vlerësoi potencialin e zonës ekonomike Fier-Vlorë, si dhe numrin shumë të madh të SME-ve të përqëndruara në këtë zonë, si të sektorit

PRODAPS synon rritjen e numrit të SME-ve përfituese lokale

NEWSLETTER Nr. 7, Prill 2015

së ndërtimit, fasonit, ashtu dhe bujqësia dhe agro-industria.Z. Buxheli theksoi se, për të krijuar një bashkëpunim sa më të gjerë mes SME-ve shqiptare dhe sistemit bankar, Programi ka ulur normën e interesit të kredive të ofruara në kuadër të tij, si dhe ka lehtësuar procedurën e përfitimit nga Fondi Shqiptar i Ganrancisë, nëpërmjet përmirësimit të skemës. Të pranishmit vlerësuan Programin dhe përshëndetën ndryshimet e fundit të tij sidomos uljen e përqindjes së interesit për kreditë e buta si në lekë, dhe në euro, por edhe përmirësimin e skemës së garantimit të tyre. Takimi shërbeu si një platformë diskutimi, gjatë të cilës, ekspertë të PRODAPS dhe CBS trajtuan cështje që lidhen me mundësitë, kushtet dhe rrugën që duhet të ndjekin SME-të, për të përfituar nga kreditë e buta dhe Fondi i Garantimit të Kredive të Programit si dhe për të siguruar grante dhe forma

të tjera të asistencës që ofrohen në mbështetje të SME-ve shqiptare. Seminaret informuese të organizuara nga PRODAPS do të vijojnë të zhvillohen në rrethe të tjera të Shqipërisë, si një mënyrë konkrete dhe efikase për t’i bërë bizneset e vogla dhe të mesme të njihen në thellësi me ofertën e Programit, por edhe me bankat partnere të tij dhe me kompanitë që ofrojnë konsulencë për SME-të.

Seminare trajnuese dhe informuese në Tiranë, Korçë dhe Fier për përmirësimin e qasjes në financa të SME-ve Shqiptare”

Aktivitete të PRODAPS

Aktivitete të PRODAPS:

PRODAPS vijon organizimin e semi-nareve trajnues me sipërmarrësit në rrethe të ndryshme të vendit, duke synuar rritjen e numrit të SME-ve përfituese lokale

Seminar trajnues me SME dhe përfaqësues nga tetë banka tregtare private, partnerë të programit PRODAPS, në Fier ..................... Faqe 1

Seminar trajnues për rritjen e qasjes në financimet e PRODAPS, me biznese të sektorit fason, bujqësisë dhe agro-industrisë, në Korçë ...........…. Faqe 2

Tryezë diskutimi me Biznes Albania: “Mbështetje me financim dhe zgjidhjet e duhura për sipërmarrësit shqiptarë”, në Tiranë ................. Faqe 2

Intervistë me z. Alberto Prestopino

Përgjegjës i shitjeve Bankare me Pakicë dhe Rrjetit, Banka Intesa SanPaolo, në Shqipëri ...................................... Faqe 3

Intervistë me disa SME përfituese të PRODAPS

Opinione të administratorëve të kompanive “Euro Gers Sh.p.k”; “Kosmonte Foods Albania Sh.p.k”, “Ardeno Sh.p.k”, “Erzeni Sh.p.k” dhe “Vlakeda-Fital Sh.p.k”........... Faqe 4-7

Indikatorë të Programit

Rezultate të programit dhe treguesit përkatës ................................... Faqe 8-9

Në këtë numër:

Për më shumë informacion mbi PRODAPS vizitoni faqen web

www.prodaps.al

MINISTRIA E ZHVILLIMITEKONOMIK, TURIZMIT

TREGTISË DHE SIPËRMARRJES

2

që ju duhet SME-ve për marrjen e kredive. Gjithashtu z. Buxheli theksoi nevojën për sipërmarrjet e vogla dhe të mesme vendase, që të orientohen drejt kapitalizimit të biznesit, përdorimit të teknologjisë së përparuar, si dhe të rrisin dijet dhe kontaktet me sistemin bankar, duke zhvilluar lidhje më të shëndosha e të qëndrueshme me bankat tregtare dhe me agjensitë e tjera pothuajse financiare në treg. Të pranishmit në takim ngritën pyetje dhe diskutuan rreth sfidave dhe nevojave të biznesit të SME-ve.

Në përgjigje të pyetjeve të tyre, paneli i ekspertëve të PRODAPS paraqiti mundësi dhe zgjidhje, që ofrohen në favor të sipërmarrësve të SME-ve.

Për rritjen e financimit në industritë fason dhe të agropërpunimit

Në bashkëpunim me Dhomën e Fasonistëve të Shqipërisë dhe Agjensinë e Zhvillimit Rajonal (RDA), në datën 11 shkurt 2015, u organizua në Korçë seminari me temë “Rritja e Qasjes në Financa për SME-të – Instrumentët financiarë të PRODAPS, në mbështetje të SME-ve Shqiptare”. Qëllimi i këtij aktiviteti ishte trajnimi dhe informimi mbi komponentët financiarë të Programit, i veprimtarëve të ndryshëm në nivelet e prodhimit dhe përpunimit përgjatë zinxhirit të vlerave. Në seminar morën pjesë gjithsej 67 pjesëmarrës nga rajoni i Korçës, duke përfshirë prodhues fason (këpuce e veshje), agropërpunues, fermerë, sipërmarrës të përpunimit të drurit, materialeve të ndërtimit, përfaqësues nga drejtoria rajonale e bujqësisë, si dhe shoqatat dhe bankat tregtare private. Përfaqësues të SME-ve dhe bankave tregtare private diskutuan gjatë takimit mbi sfidat dhe mundësitë që lidhen me investimet për zhvillimin e biznesit të tyre. Ata theksuan se financimi është i kufizuar në sektorin fason dhe agrobiznes. Kjo gjendje nuk është për shkak të mungesës së likuiditetit të bankës, por më

shumë për shkak të normës së lartë të interesit të kredisë tregtare, rrezikut të lartë dhe mungesës së planifikimit të biznesit në mesin e veprimtarëve që operojnë në këtë sektor. Ky aktivitet u projektua në mënyrë të tillë, për te vënë në dispozicion të sipërmarrësve shqiptarë, informacionin e nevojshëm lidhur me

mundësitë financiare, që ofrohen nga ana e PRODAPS, në mbështetje të SME-ve Shqiptare. Trajnerët e PRODAPS dhanë informacionin e nevojshëm për të qartësuar kriteret e pranueshmerisë dhe procedurat e qasjes në kreditë e buta të Programit, si dhe shpjeguan çështje të tjera të ngritura nga pjesëmarrësit, duke identifikuar aspektet kryesore të financimit të kredisë, normat e interesit,

fondin e garancise, etj. Gjithashtu pjesëmarrësit u trajnuan “Si të aplikojmë për kredi të butë nga PRODAPS” dhe “Si të përdorim kredinë bankare për të investuar në një biznes”. Prezantimet vijuan me diskutime ndëraktive, gjatë të cilave pjesëmarrësit shkëmbyen ide dhe sugjerime. Ky takim shërbeu si një mundësi e mirë për adresimin e sfidave dhe diskutimin e mundësive që lidhen me zhvillimin e SME-ve në të ardhmen. Në diskutime u theksua edhe rëndësia e formalizimit të SME-ve, në mënyrë që të maksimizohen përfitimet që ofrohen në favor të tyre nga shumë projekte dhe programe donatorësh, si dhe nga vetë strukturat shtetërore. Një tjetër çështje e rëndësishme që u diskutua është edhe roli parësor që luan konsulenca në gjetjen e mundësive për financime alternative të SME-ve, nga skema e granteve për sektorin e bujqësisë dhe agropërpunimit, të cilat të kombinuara me kreditë e buta të PRODAPS, janë instrumenta përcaktues për qasjen efektive në financa.Seria e takimeve me SME shqiptare do të vijojë në qytetet Shkodër, Tiranë, Berat, Durrës, Elbasan, Gjirokastër dhe Sarandë.

Më 25 Shkurt 2015, Programi Italo – Shqiptar për zhvillimin e Ndërmarrjeve të Vogla dhe të Mesme në Shqipëri (PRODAPS) në bashkëpunim me Biznes Albania, një nga shoqatat më të konsoliduara dhe përfaqësuese të biznesit

shqiptar, organizuan një tryzë diskutimi me shoqatat e biznesit dhe ofruesit e shërbimeve, mbi përmirësimin e aksesit në financa të SME-ve shqiptare, nëpërmjet përdorimit të instrumentëve financiarë të ofruar nga Programi. Pjesmarrës në takim ishin edhe SME nga sektorë të favorizuar nga Programi, si dhe përfaqësues nga tetë banka tregtare private, partnerë të Programit. Qëllimi i këtij aktiviteti ishte

Mbështetje për financim dhe zgjidhjet e duhura për sipërmarrësit shqiptarë

që të nxiste një diskutim të hapur mes palëve të interesuara për të ndarë idetë mbi mundësitë dhe zgjidhje të reja që ofron realiteti i financimit të SME-ve në Shqipëri. Drejtori i Njësisë së Menaxhimit të Programit, z. Kino Buxheli prezantoi për pjesmarrësit komponentët e PRODAPS, si Linja e Kredisë prej 25 milionë Euro, e cila jepet me interesa favorizuese, shumë të ulëta për bizneset, si dhe Fondin e Garancisë prej 2.5 milionë Euro, dy instrumenta të rëndësishëm në mbështetje të planeve të investimit të sipërmarrjeve të vogla dhe të mesme. Z. Buxheli paraqiti gjithashtu profilin, filozofinë e punës dhe arritjet e deritanishme të PRODAPS, si një program i sukseshëm në mbështetje të sipërmarrjes vendase. Ai përmendi dobinë e kredive PRODAPS në krijimin e një marrëdhënieje bashkëpunimi dhe mirëbesimi reciprok ndërmjet SME-ve dhe bankave tregtare. Nëpërmjet Fondit të Garancisë, Programi ndihmon realisht në rritjen e klientëve SME për bankat, duke mbuluar një pjesë të kolateralit,

3

të cilat në fund gjenerojnë më shumë mundësi punësimi dhe përmirësojnë ekonominë në tërësi.

Sipas mendimit tuaj, a janë SME-të shqiptare të interesuara për produktet e Programit? Nëse po, si i keni kontaktuar klientët e interesuar?Njerëzit tanë të shitjeve janë në terren, kontaktojnë bizneset, pavarësisht nëse ata janë klientët tanë apo klientë potencialë. Në rast se ata e kuptojnë se ka terren për financim nga PRODAPS, në bazë të nevojave të biznesit përkatës dhe planit të tij të investimeve, ata informojnë klientin për kriteret dhe përfitimet kryesore të Programit. Ne kemi evidentuar se shumë biznese kanë shprehur interes për këtë Program, duke e konsideruar atë si një alternativë të vlefshme të financimit, në bashkëpunim me Bankën.Kjo është më e dukshme për klientët në kërkim për investime në teknologji të reja dhe të avancuara. Ne kemi vërejtur se bizneset besojnë në tregun italian për të blerë makineri apo teknologji për biznesin e tyre.Roli i Bankës nuk është vetëm për të prezantuar Programin për klientët, por në bashkëpunim me kompaninë tonë mëmë, ne gjithashtu i mbështesim ata për të gjetur prodhuesit apo furnizuesit më të mirë në Itali, për makinat ose teknologjitë për të cilat ata mund të jenë të interesuar.

A mendoni se tryezat e rrumbullakta që PRODAPS po organizon me bizneset në të gjithë vendin janë të dobishme edhe për ju si Bankë, për të identifikuar klientë të mundshëm?Bazuar në përvojën tonë, ne besojmë se takimet e drejtpërdrejta me bizneset dhe tryezat e rrumbullakta janë një qasje e mirë për një biznes të suksesshëm, jo vetëm për të identifikuar klientët potencialë, por edhe për të kuptuar nevojat e tyre, që është një element shumë i rëndësishëm për Bankën.Tryezat e rrumbullakta ndërtojnë lidhje të natyrshme mes dy palëve, bankës dhe bizneseve, që janë shumë të rëndësishme në aktivitetin e kredidhënies. Në njërën anë, këto tryeza paraqesin mundësi për klientët të njohin Programin dhe se si të hyjnë në financimet e tij, dhe në anën tjetër, ato mund të prezantojnë si duhet

Bankën dhe rolin e saj në investimet e saj të biznesit në kuadër të Programit.A keni hasur vështirësi në menaxhimin e kredive të buta të Programit?Deri më tani, duke vepruar me financimin e klientëve tanë në kuadër të Programit, ne e vlerësojmë atë si një proces bashkëpunues kreditimi.Megjithatë, ka gjithmonë hapësirë për përmirësim. Ne besojmë se riorganizimi i skemës së Fondit të Garancisë do ta bëjë këtë shërbim më të dobishëm dhe të përshtatshëm për klientët. Nga ana tjetër, ai do ta mbështesë Bankën që të mbulojë boshllëqet e mundshme në kolateral.

Sa ka ndihmuar huadhënia juaj bankare në suksesin e linjës së kredisë përmes PRODAPS në Shqipëri?Edhe pse ne jemi në vitin e parë të kreditimit përmes Programit Italo-Shqiptar për Zhvillimin e Ndërmarrjeve të Vogla dhe të Mesme në Shqipëri, pas një kohe të gjatë së vepruari si Bankë Agjente për këtë Program, ne besojmë se ky aktivitet është premtues për Bankën. Kjo është e qartë, duke marrë

në konsideratë interesin e treguar nga klientët dhe nevojën e konsiderueshme të bizneseve për fonde investimesh.Nga ana tjetër, ne si Banka Italiane mund të luajmë një rol të rëndësishëm në vënien në kontakt të klientëve tanë me biznese dhe furnizues italianë.

A shihni sektorë të tjerë të biznesit të SME-ve, me interes në aplikimin e produkteve të Programit në të ardhmen?Në perceptimin tonë deri tani, Programi i ka treguar sektorët kryesore të industrisë, megjithatë ne e shohim me interes për t’u konsideruar në këtë kuadër financimin e investimeve në turizëm, si një sektor potencial në zhvillim e sipër.

(Zyra e Bankës Intesa San Paolo, rruga e Kavajës)

Pse ju, një Bankë efikase dhe me përvojë, ratë dakord për të menaxhuar linjë krediti të Programit Italo-Shqiptar për Zhvillimin e Ndërmarrjeve të Vogla dhe të Mesme në Shqipëri (PRODAPS)?

Ky program ka një objektiv të përbashkët me ISBA: “Zhvillimin e ekonomisë shqiptare”. Banka jonë gjithashtu i konsideron SME-të si një segment thelbësor i biznesit për zhvillimin e ekonomisë shqiptare. Ne jemi të bindur se investimet në teknologjinë e avancuar për prodhim mbështesin kalimin e dijeve dhe përmirësojnë ndjeshëm efikasitetin dhe cilësinë e produkteve dhe shërbimeve në këtë segment, duke krijuar ambientin e duhur për një biznes të shëndetshëm. Nga ana tjetër zhvillimi i këtij segmenti gjeneron punësim, duke pasur një ndikim pozitiv social për vendin. Prandaj, ne besojmë se ky program në të njëjtën kohë do ta ndihmojë edhe Bankën tonë të arrijë objektivat e saj në zhvillimin e këtij segmenti biznesi.

Në cilat fusha të biznesit i jepni ju kreditë e buta të Programit? Pse keni zgjedhur këto fusha?Në përputhje me strategjinë dhe politikat e kreditimit të Bankës sonë, kreditë e buta jepen kryesisht për financimin e industrive prodhuese dhe agro-industrive. Kjo është arsyeja pse ne ndihemi rehat në financimet që bëjmë në kuadër të PRODAPS, duke pasur parasysh se këto sektorë janë pikërisht edhe prioritete të këtij Programi.Ne besojmë se ka shumë terren për zhvillim në këta sektorë, sepse kjo krijon hapësirë për bizneset për të zgjeruar dhe për të rritur kapacitetet e prodhimit,

Zhvillimi i SME-ve shqiptare gjeneron punësim

Intervistë me zotin Alberto Prestopino, Përgjegjës i Shitjeve Bankare me Pakicë dhe Rrjetit, Banka Intesa San Paolo në Shqipëri

4

Si mësuat për Programin Italo-Shqiptar për Zhvillimin e Ndërmarrjeve të Vogla dhe të Mesme në Shqipëri (PRODAPS)? Pse zgjodhët të aplikoni për një kredi të butë të këtij Programi? Jam informuar në seminaret e aktivitetet informuese e promovuese që ka organizuar Programi, me shoqatat e biznesit. Informacioni ishte bindës për mua, kështu që vendosa të aplikoj.

Përveç përqindjes më të ulët të normës së interesit, ku qëndrojnë avantazhet e tjera të pjesëmarrjes në programin PRODAPS? Nevojat e kompanisë sime për investim janë të mëdha dhe kredia e butë e PRODAPS na përshtatet, pasi duam të investojmë në kohë rekord dhe kredia e butë na e bën më të lehtë ecurinë normale të biznesit. Jemi lidhur me partnerë Italianë shumë të rëndësishëm për ne, si “Rivacold Sel” dhe “Isopam Srl.” Marrja e kredisë së butë e zhvilloi edhe më tej këtë marrëdhënie me partnerët e huaj.

Mund të përshkruani sipërmarrjen tuaj? Në cilin sektor operoni? Sa kohë keni në biznes? Sa ju ka ndihmuar kredia PRODAPS në këtë investim?Kompania jonë operon në sektorin e in-

Kredia e PRODAPS zhvilloi më tej marrëdhëniet me partnerët italianë

Intervistë me z. Lulzim Begaj,Administrator “Kosmonte Foods tirAnA”

dustrisë ushqimore. Është krijuar në vi-tin 2009, me aktivitet kryesor importimin dhe tregtimin e produkteve ushqimore kryesisht me bazë mishin, qumështin dhe nënproduktet e tyre. Nga viti në vit, kemi njohur rritje të kon-siderueshme në treg, kjo falë produkteve shumë cilësore që tregtojmë në tregun shqiptar, të cilat vijnë kryesisht nga ven-det e Bashkimit Europian (Itali, Gjermani dhe Austri). Duke qenë se kompania jonë ka pësuar vetëm rritje, e kemi patur tejet të domos-doshme për të bërë investime në ndërti-min e magazinave frigoriferike me ka-pacitet shumë më të madh, të cilat do t’i shërbejnë jo vetëm ruajtjes dhe tregtimit

të produkteve të importuara, por do të shërbejnë për grumbullimin dhe ekspor-timin e produkteve bujqësore vendase. Ndaj dhe kredia PRODAPS për aktivitetin tonë gjithnjë e në zhvillim dhe pozicionin e rëndësishëm që kemi në tregun shqiptar, është një ndihmesë e madhe.

Si ju duket dokumetacioni i kërkuar nga banka për kredinë PRODAPS?Ka qenë një dokumentacion me një vëllim normal. Ne ishim njohur me të edhe më parë dhe koha që na u desh për ta plotësuar nuk ishte shume e gjatë.

Nëse do t’ju jepej sërish mundësia, do ta merrnit një kredi të dytë PRODAPS?Po, na intereson, pasi kompania jonë do ta zgjerojë aktivitetin e saj edhe në eksportin e produkteve bujqësore shqiptare në tregun e Bashkimit Europian. Ndaj një kredi tjetër nga PRODAPS do na e lehtësonte këtë sipërmarrje të madhe në investim.

Si e gjykoni lëvizjen e PRODAPS në dhjetor 2014, për uljen e normës maksimale të interesit të kredive: nga 5.5% në 4% për financimin në Euro dhe nga 8.5% në 5% për financimin në Lekë?Mendoj se kjo lëvizje e bën shumë më tërheqëse për ndërmarrjet e vogla dhe të mesme shqiptare ofertën e PRODAPS. Për ne padyshim.

Sipas jush, cilat kompani dhe në cilët sektorë të ekonomisë sonë do të ndihmoheshin më shumë me kreditë e buta PRODAPS?Kreditë e PRODAPS janë të përshtatshme për të gjithë sektorët e ekonomisë shqiptare, por mendoj se me më shumë impakt do të ishin në industrinë ushqimore (ku dhe janë), në eksporte dhe në fason.

organizon me prodhuesit e të njëjtit produkt, për shkëmbim eksperincash, gjë të cilën bankat, kredidhënësit kryesorë në Shqipëri, nuk e bëjnë.

Mund të përshkruani sipërmarrjen tuaj? Në cilin sektor operoni? Sa kohë keni në biznes? Sa ju ka ndihmuar kredia PRODAPS në këtë investim?Kompania ime është krijuar në vitin 1995 dhe kemi punuar në disa sektorë, si në ndërtim, pastrim, import-eksport e shumë të tjera, por në vitin 2000 vendosa të investoj në sektorin e verës dhe në vitin 2003 hapëm Kantinen ARBËR.Produktet e kësaj kantine shumë shpejt u bënë pjesë e të gjitha tavolinave shqiptare. Vendosa të investoj në vreshta dhe në kantinë, si në anën teknologjike, ashtu edhe në blerjen dhe përgatitjen e

biznesin që unë kam dhe një mundësi e tillë në tregun shqiptar është e pamundur, sepse akoma sot e kësaj dite biznesi vuan nga interesat e larta të kredive të bankave për huatë që ato i japin direkt biznesit. Ndërsa oferta e PRODAPS është shumë e mirë për llojin e biznesit që unë merrem.

Përveç përqindjes më të ulët të normës së interesit, ku qëndrojnë avantazhet e tjera të pjesëmarrjes në programin PRODAPS? “Në Shqipëri bankat të japin një kredi dhe pastaj nuk duan t’ja dinë si shkojnë gjërat. Thjesht duan interesat dhe lekët. PRODAPS, përveç interesave shumë të ulta, na inkurajon me mundësi të reja dhe njohje të reja me partnerët tanë, si në Shqiperi edhe jashtë vendit”. Sidomos vlerësoj takimet direkte që Programi

Intervistë me disa SME përfituese të kredive PRODAPS

Intervistë me z. Fran Kaçorri Administrator “Euro-GErS Sh.p.k”

Si mësuat për Programin Italo-Shqiptar për Zhvillimin e Ndërmarrjeve të Vogla dhe të Mesme në Shqipëri (PRODAPS)? Pse zgjodhët të aplikoni për një kredi të butë të këtij Programi? Në rastin tonë, ishte një takim me disa sipërmarrës, duke qenë se për disa vjet kam qenë President i Dhomës së Tregtisë të Qarkut Lezhë. Një miku im më thotë që është kjo mundësi dhe në ato momente mendova të marr informacione më të detajuara. Pastaj u drejtova në Njësinë e Manaxhimit të Programit (PMU), në Tiranë, ku mora të gjitha informacionet e duhua. Mundësitë që më krijoi ky Program, ishin shumë të favorshme për

Programi është gjithnjë afër nesh

5

kisha. Më vonë, mësova për kredinë lehtësuese të qeverisë Italiane dhe aplikova direkt. Për fat fitova dhe tani, pas disa vitesh, shikohen ndryshimet rrënjësore në kompaninë time. Si ju duket dokumetacioni i kërkuar nga banka për kredinë PRODAPS?Ka qenë një dokumentacion i pranueshëm. Ne arritëm ta pergatisnim në pak kohë.

Nëse do t’ju jepej sërish mundësia, do ta merrnit një kredi të dytë PRODAPS?Për momentin nuk na nevojitet një kredi e dytë.

Si e gjykoni lëvizjen e PRODAPS në dhjetor 2014, për uljen e normës maksimale të interesit të kredive: nga 5.5% në 4% për financimin në Euro dhe

Intervistë me z. Tonin Aliaj Administrator “Ardeno sh.p.k”

Si mësuat për Programin Italo-Shqiptar për Zhvillimin e Ndërmarrjeve të Vogla dhe të Mesme në Shqipëri (PRODAPS)? Pse zgjodhët të aplikoni për një kredi të butë të këtij Programi? Mësova nga kanalet televizive për Programin PRODAPS. Pastaj një i njohuri im më informoi se ai kishte bërë aplikimin për kredinë e butë të Programit pa asnjë vështirësi dhe në një kohë mjaft të shkurtër. Duke menduar që vazhdimisht furnitorët e fabrikave prodhuese për ne, janë në Itali dhe ata ishin në dijeni për Programin, mora nje shtysë për të aplikuar.Ne kemi kohë që punojmë me bankat tregtare, por mendoj se përqindja e interesit të kredive që ofrojnë është shumë e lartë dhe dokumentacioni mjaft i vështirë, duke mos përjashtuar edhe vonesat për një deri në dy vite për marrjen e kredisë. Më vonë u interesova nëpërmjët bankave, ku më shpjeguan për këtë Program me mundësi dhe kushte lehtësuese, në krahasim me kushtet e bankave me kreditë e biznesit.

Përveç përqindjes më të ulët të normës së interesit, ku qëndrojnë avantazhet e tjera të pjesëmarrjes në programin PRODAPS? Fillimisht u njohëm me bankën ku aplikuam dhe krijuam marrëdhënie mjaft të mira besimi. Banka që aplikuam është BKT me degë në Laprakë-Tiranë. Punojësit e saj na ndihmuan dhe na lehtësuan mjaft proceduarat e aplikimit,

duke ardhur edhe në fabrikë për të marrë gjithë dokumentacionin e nevojshëm. Nga ana tjetër, ne kishim dhe kemi lidhje me partnerë italianë mjaft të rëndësishëm, si për shitjet e produkteve, ashtu edhe blerjen e makinerive, si kompanitë Palma, Calligaris, Cizeta, Caselli, Selling e mjaft të tjera. Informimi për aplikimin e kredise i bëri këto kompani më fleksibël për bashkëpunimin me kompaninë tonë. Po ashtu, PRODAPS ka zhvilluar mjaft takime me kompani të ngjashme me kompaninë tonë dhe këto takime kanë krijuar mjaft interes për ne.

Mund të përshkruani sipërmarrjen tuaj? Në cilin sektor operoni? Sa kohë keni në biznes? Sa ju ka ndihmuar kredia PRODAPS në këtë investim?Kompania jonë është krijuar që në vitin 1993, dhe është marrë me eksportin e lëndës drusore. Ne vitin 2001 është krijuar në Tiranë fabrika e përpunimit të drurit, e quajtur “ARDENO”. Në vitin 2004 kemi filluar prodhimin e mobiljeve të përfunduara si: karrige, tavolina, dhoma gjumi, dhoma dite, kuzhina dhe kolltuqe. Kredia e butë e PRODAPS për aktivitetin tonë dhe pozicionin që kemi në treg

përfaqëson pothuajse 35% të kredive të mëparshme të marra në bankat e tjera. Kjo na bëri që të forcojmë pozitat tona në tregun vendas dhe të huaj.

Si ju duket dokumetacioni i kërkuar nga banka për kredinë PRODAPS?Nga njohja që kemi me bankat tregtare dhe pozicioni ynë i sigurtë në tregun e brendshëm dhe të jashtëm, aplikimi për kreditë e Programit ishte relativisht i lehtë. I gjithë procesi i përgatitjes së dokumentacionit të nevojshëm për aplikim ka zgjatur rreth 4 javë dhe, nisur nga volumi i dokumentacionit të kërkuar, mendoj se ai ka qenë optimal dhe koha e marrjes së kredisë e shpejtë.

Nëse do t’ju jepej sërish mundësia, do të merrnit një kredi të dytë PRODAPS?Për momentin situatat nuk janë shumë të favorshme në treg, por ne e kemi të nevojshme kredinë për modernizimin e teknologjisë.

Si e gjykoni lëvizjen e PRODAPS në dhjetor 2014, për uljen e normës maksimale të interesit të kredive: nga 5.5% ne 4% për financimin në Euro dhe nga 8.5% në 5% për financimin në Lekë?Kjo lëvizje na bën shumë mirë. Na intereson sidomos ulja e kredisë në lekë, e cila është e madhe dhe për ne kjo është e volitshme, sepse shesim mbi 70% të produkteve tona në tregun shqiptar.

Sipas jush, cilat kompani dhe në cilët sektorë të ekonomisë sonë do të ndihmoheshin më shumë me kreditë e buta PRODAPS?Kreditë PRODAPS në sektorin e prodhimit dhe përpunimit të drurit janë me shumë vlerë dhe për to ka kërkesë

Me bankën ku aplikuam zhvilluam marrëdhënie besimi

terreneve të përshtatshme për rritjen e varieteteve të rrushit për verë.Në vitin 2010, pak para se të aplikoja tek PRODAPS, kisha nevojë të investoja që të zgjeroja hapësirat e vreshtave, sepse puna po shtohej dita-ditës dhe bankat nuk më ofronin një gjë të tillë, ose e ofronin, por me norma interesi totalisht të papranueshme për mundesitë që unë

nga 8.5% në 5% për financimin në Lekë?Është një lëvizje në drejtimin e duhur. Ne na intereson dhe ulja me një përqind e kredisë në euro, pasi kryejmë edhe eksport të produktit tonë.

Sipas jush, cilat kompani dhe në cilët sektorë të ekonomisë sonë do të ndihmoheshin më shumë me kreditë e buta PRODAPS?Kreditë e Programit në sektorin e industrisë ushqimore, sidomos në prodhimin e verës, janë shumë të mirëpritura. Ky sektor është në rritje të vazhdueshme në Shqiperi. Njoh shumë prodhues të tjerë të verës tek ne, me kontakte të gjera me partnerë italianë dhe besoj ata duhet të jenë shumë të interesuar për ofertën PRODAPS.

6

Si mësuat për Programin Italo-Shqiptar për Zhvillimin e Ndërmarrjeve tëVogla dhe të Mesme në Shqipëri (PRODAPS)? Pse zgjodhët të aplikoni për një kredi të butë të këtij Programi? Nga komunikimi me partnerët tanë italianë jam njohur me këtë Program. Gjithashtu, jam informuar në seminaret e aktivitetet informuese e promovuese që ka organizuar Programi, me shoqatat e biznesit. Pamë mbështetjen e madhe që ky Program u jep bizneseve dhe kjo na nxiti që të aplikojmë, për të përfituar nga mbështetja e tij. Kompania “Erzeni“ sh.p.k. ka njohur rritje të saj nga viti në vit në të gjitha drejtimet dhe sidomos në fushën e investimeve. Për kryerjen e investimeve ne kemi bashkëpunuar me furnitorë vendas dhe ata të huaj si Ave Technologies, Reda,

kompani Italiane etj. Pamvarësisht nga suksesi i arritur deri tani, synimet tona janë të zgjerojmë aktivitetin tonë dhe natyrisht që duam të investojmë akoma më shumë, pasi ne duam ta shtrijmë aktivitetin tonë jo vetem brenda vendit por edhe t’i eksportojmë produktet tona jashtë vendit.Për kryerjen e investimeve të mëdha, kredia e butë dhe politikat ndihmuese që ofron PRODAPS janë shumë të përshtatshme dhe ndihmuese për ne. Ne kemi një bashkëpunim të mirë me të gjitha bankat tregtare dhe kemi marrë kredi tregtare, por normat e interesit të bankave kanë qenë të larta, krahasuar me kredinë e butë që ofron ky Program. Për të patur një informacion edhe më të qartë, iu drejtova bankës dhe aty më shpjeguan për avantazhet e këtij Programi, si dhe mundësinë për të më ofruar një kredi me

i teknollogjisë së prodhimit nëpërmjet investimeve të kryera në harkun kohor 1996-2001, bëri që kompania të forconte pozitat në tregjet ekzistuese dhe tëdalë në tregje të reja, pasi prodhimet ishin të një cilësie mjaft të lartë dhe BIO.Më tej, përmirësimi në mënyrë sistematike i kushteve të prodhimit dhe rritja e cilësisë së prodhimeve, bëri

që kompania të hidhte hapa të sigurta drejt tregjeve të Tiranës dhe Durrësit.Duke i qëndruar besnike cilësisë, duke qënë korrekt me klientët, produktet e firmës Erzeni u bënë sunduese në tregjet e Tiranës dhe Durrësit. Për të ruajtur sa më mirë cilësinë e prodhimeve dhe për t’ju përgjigjur në kohë furnizimit të klientëve, në vitin 2011 filloi ndërtimi në zonën e Kasharit i dhomave frigoriferike, të cilat u ndërtuan me standarte të larta, në përputhje me kushtet dhe kërkesat e Bashkimit Europian. Ky investim i fuqishëm forcoi pozitat e produkteve në treg, dhe zgjeroi hartën e pikave të shitjes si në Tiranë, Durrës e Elbasan duke bërë që produktet e firmës Erzeni të jenë konkuruese dhe mjaft të pëlqyera.Në vitin 2014, kompania kreu një investim të fjalës së fundit të teknologjisë mbi linjën e përpunimit të qumështit të freskët, duke sjellë teknologji moderne europiane, e gjitha e automatizuar, me kapacitet përpunues deri në 12000 Litra në orë. Synimi i kompanisë në një periudhë të afërme është eksportimi i prodhimeve të saj në Bashkimin Evropian.Kompania Erzeni është vlerësuar me disa cmime dhe certifikime ndërkombëtare. Por, pamvarësisht arritjeve të deritanishme, ne duam të ecim përpara dhe për këtë arsye e shohim mjaft ndihmuese mbështetjen e programit PRODAPS.

kushte lehtësuese dhe me një normë të mirë interesi në krahasim me kushtet e bankave për kreditë e biznesit

Përveç përqindjes më të ulët të normës së interesit, ku qendrojnë avantazhet e tjera të pjesëmarrjes në programin PRODAPS? Siç e përmenda dhe më lart, ne kemi ndjekur dhe fushatën promovuese që ky program ka bërë në disa qytete të vendit tonë, si në Shkodër, Vlorë dhe Durrës në datën 12 Dhjetor 2014, si dhe në 11 Shkurt 2015 në Korçëdhe 12 Mars 2015 në Fier. Bizneset e pranishme në këto takime ngritën çështje të ndryshme lidhur me mundësitë e financimit për linjat e prodhimit, krijimin e partneriteteve për mundesitë për eksport, si dhe kërkesa specifike mbi kriteret e pranueshmërisë për aplikim, në kuadër të PRODAPS dhe financimeve të tjera. Këto çështje janë të rëndesishme dhe për biznesin tonë, përveç avantazhit të normës së butë të kredisë. Banka ku ne kemi aplikuar dhe kemi marrëdhënie të mira besimi është Banka Kombëtare Tregtare, nga e cila na u vu në dispozicion i gjithë informacioni i duhur për aplikim.Bashkëpunimi me këtë program shihet me një sy të mirë edhe nga partnerët tanë të huaj, kryesisht italianë, të cilët jo vetëm na kanë mundësuar blerjen e makinerive të linjës së prodhimit të produkteve të qumështit të një standarti të lartë, por kanë mundësuar dhe një asistencë teknike në vazhdimësi. Gjithashtu ne kemi qenë të ftuar nga partnerët tanë dhe pjesëmarrës në panaire të ndryshme në Parma dhe Viçenca të Italisë.

Mund të përshkruani sipërmarrjentuaj? Në cilinsektor operoni? Sa kohë keni në biznes? Sa ju ka ndihmuar kredia PRODAPS në këtë investim?Zanafillën e fillimit, firma Erzeni shpk e ka në vitin 1992, në kushte pothuajse familjare, ku u mundësua prodhimi për treg i djathit të bardhë. Mallrat prodhoheshin me një cilësi mjaft të mirë dhe ato u bënë shumë shpejt konkurruese në treg. Për këtë lindi nevoja e zgjerimit të aktivitetit, i cili nga biznes në kushte shtëpie, u kthye në një firmë të liçensuar nga organet kopetente. Zgjerimi i aktivitetit kërkonte domosdoshmërisht dhe kryerjen e investimeve. Përmirësimi

PRODAPS u jep një mbështetje të madhe bizneseve

të madhe. Programi bën shumë mirë që po punon me këtë sektor. Njoh shumë kompani të tjera në sektorin tonë që kanë shprehur interes për ofertën e Programit

Italo - Shqiptar për zhvillimin e SME-ve. Unë vetë kam qenë dhe jam një nga propoganduesit më të mirë të kësaj kredie. Për mendimin tim, sektorët e

tjerë me më shumë nevojë për huatë e Programit janë gjithnjë ato të prodhimit dhe industritë përpunuese, sidomos ato që edhe mund të eksportojnë.

Intervistë me z. Isuf Begaj, Administrator “erzeni sh.p.k”

7

e tjera të pjesëmarrjes në programin PRODAPS? Njohëm bankën ku aplikuam dhe krijuam marrëdhënie të mira besimi me të. Ne kemi punuar vazhdimish me Veneto Bank dhe jemi të kenqur deri tani me kushtet që ofron kjo bankë.

Mund të përshkruani sipërmarrjen tuaj? Në cilin sektor operoni? Sa kohe keni në biznes? Sa ju ka ndihmuar kredia PRODAPS në këtë investim?Kompania “FITAL” sh.p.k është krijuar në Shkurt të vitit 2007. Aktiviteti ynë kryesor janë prodhim e tregtim këpucësh, si dhe import-eksport me shumicë e pakicë i mallrave industriale e ushqimore. Deri tani kemi të punësuar 870 punonjës. Në pesë vitet e fundit kompania ka qarkulluar dhe tregtuar kryesisht mallra për eksport (prodhime fasoni) dhe dy vitet e fundit edhe prodhim të vetë kompanisë. Fabrika “Fital” ka një kapacitet maksimal për prodhimin e 5.500 palë ne dite këpucë të llojeve të ndryshme, ose 1.200.000 palë në vit.

Si ju duket dokumetacioni i kërkuar nga banka për kredinë PRODAPS?I gjithë procesi i përgatitjes së dokumentacionit të nevojshëm për aplikim besoj se ka zgjatur rreth dy javë. Nisur nga volumi i dokumentacionit të kërkuar, mendoj se kjo periudhë ishte relativisht e shpejtë.

Nëse do t’ju jepej sërish mundësia, do ta merrnit një kredi të dytë PRODAPS?

Aktivitetet informuese të PRODAPS na ndihmuan

Si mësuat për Programin Italo-Shqiptar për Zhvillimin e Ndërmarrjeve të Vogla dhe të Mesme në Shqipëri (PRODAPS)? Pse zgjodhët të aplikoni për një kredi të butë të këtij Programi? Jam informuar në seminaret e aktivitetet informuese e promovuese që ka organizuar Programi, me shoqatat e biznesit, por edhe kisha dëgjuar për këtë Program. Gjëja që na nxiti më tepër ishte se kur kontaktuam në Itali me furnitoret e

fabrikës prodhuese, ata ishin në dijeni të Programit dhe më dhanë një tjetër shtysë për të aplikuar. Më tëj u interesuam nëpërmjet bankës, ku na shpjeguan për avantazhet e këtij Programi si dhe mundësinë për të na ofruar një kredi me kushte lehtësuese dhe me një normë të mirë interesi, në krahasim me kushtet e bankave te tjera për kreditë e biznesit.

Përveç përqindjes më të ulët të normës së interesit, ku qëndrojnë avantazhet

Intervistë me z. Skënder Pashaj Administrator “VLAKedA-FitAL”

Si ju duket dokumetacioni i kërkuar nga banka per kredine PRODAPS?I gjithë procesi i përgatitjes së dokumentacionit të nevojshëm për aplikim besoj se ka zgjatur rreth 10 dite. Nisur nga volumi i dokumentacionit të kërkuar, mendoj se kjo periudhë ishte relativisht e shpejtë.

Nëse do t’ju jepej sërish mundësia, do ta merrnit një kredi të dytë PRODAPS?Ne e vlerësojmë dhe e çmojmë shumë këtë program dhe padyshim që do ta merrnim një kredi të dytë, pasi siç e theksuam ne duam që produktet tona ta gjejnë veten jo vetëm në tregun e brendshëm por dhe atë të jashtëm, duke eksportuar. Dhe e dimë që nxitja e eksporteve shqiptare është një përparësi e Programit. Për të qenë konkurrues në eksporte, na nevojiten investime të mëtejshme, për kryerjen e të cilave na duhen patjeter këto kredi të buta që ofron PRODAPS.

Si e gjykoni lëvizjen e PRODAPS në dhjetor 2014, për uljen e normës

maksimale të interesit të kredive: nga 5.5% ne 4% për financimin në Euro dhe nga 8.5% në 5 % për financimin në Lekë?Është një lëvizje në kohë, që ndjek politikën e bankës qendrore të vendit dhe tendencat në vendet e BE-së. Kjo ulje e bën shumë më tërhqëse për SME-të shqiptare ofertën e PRODAPS. Ulja e normës së interesit në të dyja monedhat, si në Euro edhe në Lekë është shumë favorizuese për biznesin shqiptar. Ne na intereson sidomos ulja e interesit të kredisë në lekë, e cila është e madhe dhe për ne kjo është e volitshme, pasi shesim

një pjesë të madhe të produktit në tregun ushqimor shqiptar.

Sipas jush, cilat kompani dhe në cilët sektorë të ekonomisë sonë do të ndihmoheshin më shumë me kreditë e buta PRODAPS?Kreditë PRODAPS në sektorin e industrisë ushqimore janë me shumë vlerë dhe për to ka kërkesë të madhe. Programi bën shumë mirë që e përfshin këtë sektor në ofertën e tij. Përsa i përket biznesit tonë dhe të firmave të tjera që operojnë në fushën tonë investimet në linjën e prodhimit janë shumë të rëndësishme dhe të kushtueshme ndaj është shumë e domosdoshme përfitimi i kredive të buta që ofron ky program. Njoh shumë kompani të tjera në sektorin që punojmë, që kanë shprehur interes për ofertën PRODAPS. Edhe për kompanitë prodhuese në sektorë të tjerë, si industria mekanike, prodhimet për eksport, industria tekstile, etj., është mirë që PRODAPS ka hyrë dhe duhet të shtrihet më tej.

Po me kushtin që të ulen interesat, pasi bankat e nivelit të dytë e ofrojnë me të ulët normën e interesit nga kontaktet që kemi. Mundesisht deri ne 3%.

Si e gjykoni lëvizjen e PRODAPS në dhjetor 2014, për uljen e normës maksimale të interesit të kredive: nga 5.5% në 4% për financimin në Euro dhe nga 8.5% në 5% për financimin në Lekë?Është një lëvizje në kohë, që ndjek politikën e bankës qendrore të vendit dhe tendencat në vendet e BE-së. Kjo ulje e bën shumë më tërheqëse për SME-të shqiptare ofertën e PRODAPS, por përseri është e lartë norma e interesit për kredinë në EURO.

Sipas jush, cilat kompani dhe në cilët sektorë të ekonomisë sonë do të ndihmoheshin më shumë me kreditë e buta PRODAPS?Kredia PRODAPS është mirë që ka hyrë në sektorë si agropërpunimi, prodhimet për eksport, ne fason, por duhet të shtrihet edhe më tej, pasi këto prodhime rrisin eksportet shqiptare.

8

Projektet e Financuara: Sipas kategorive bazuar në madhësinë e SME-ve (përqindje mbi numrin total të kredive të aprovuara)

Projektet e Financuara: Në numër dhe shumë të disbursuar sipas viteve kalendarike

Projektet e financuara: Shuma e disbursuar sipas bankave (në përqindje)

LINJA E KREDISË DHE FONDI I GARANCISË PËR NDËRMARRJET E VOGLA DHE TË MESME

Programi për zhvillimin e sektorit privat në Shqipëri (PRODAPS), është një ndërhyrje e strukturuar që synon të përmirësojë aksesin në Kreditin Bankar për SME-të në Shqipëri nëpërmjet dy instrumentëve financiarë: Linjë Kredie prej 25 milion Euro me interes të favorshëm dhe Fond Garancie prej 2.5 milionn Euro.

REZULTATET, AKTIVITETET DHE TREGUESIT PËRKATËSObjektivi kryesor i PRODAPS është forcimi i kapaciteteve të sipërmarrësve lokalë dhe në mënyrë të veçantë të SME-ve shqiptare, duke ndihmuar në krijimin e mekanizmave të ndërveprimit mes sistemit kredidhënës Bankar dhe SME-ve, si dhe në promovimin e standarteve të qëndrueshme të prodhimit dhe përmirësimit të kushteve të punës. Për të realizuar objektivat e përcaktuara, Njësia e Menaxhimit të Programit (PMU) në bashkëpunim me Zyrën e Bashkëpunimit Italian për Zhvillim, ka realizuar një sërë veprimtarish të tilla si: trainime dhe seminare me bankat dhe sipërmarrësit, si dhe me ofruesit e shërbimeve të konsulencës për projektet e SME-ve.

Linja e Kredisë në favor të SME-ve

Që prej fillimit zyrtar në vitin 2009 deri në 30 Prill 2015, nga Linja e Kredisë së programit PRODAPS janë financuar 98 projekte investimi të SME-ve shqiptare, me një financim prej 21,8 milion Euro.

Në sajë të PRODAPS është përmirësuar aksesi i SME-ve në shërbimet financiare. Sistemi bankar shqiptar ka bërë përparime të dukshme, sidomos në vlerësimin dhe menaxhimin e kredive afatmesme për sipërmarrjet mikro / të vogla dhe të bizneseve të reja “Start up”, të cilat janë vecanërisht të ndjeshme në përafrimin me tregun e kredisë. Në këtë drejtim, vlen të përmendet se nga 98 projektet e financuara nga Programi, 86% e projekteve janë realizuar nga ndërmarrje mikro dhe të vogla.

Projektet e financuara: Sipas sektorëve tëaktivitetit, dhe kategorisë, bazuar në madhësinë e SME-ve

total 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

Projektet e Financuara 19 16 27 17 7 10 2Shuma e disbursuar (Mln Eur)4.9 3.6 5.3 3.5 1 2.9 0.4

viti

1. Projektet e Financuara: Në numër dhe Shumë të disbursuar sipas viteve kalendarike

1916

27

17

710

2

4.9 3.65.3

3.51

2.90.4

2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

Projektet e Financuara Shuma e disbursuar (Mln Eur)

2. Projektet e financuara: Shuma e disbursuar sipas bankave (në përqindje)Banka Kredi Vlera %BKT 46 8,301,422 38%RAIFFEISEN 10 3,210,000 15%VENETO 10 2,970,000 14%CREDINS 11 2,913,533 13%TIRANA 7 1,882,883 9%ICB 11 1,723,000 8%NBG 2 640,000 3%ISPB 1 147,000 1%

98 21,787,838 100%

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

37%

15% 14% 13%9% 8%

3% 1%

BKT

RAIFFEISEN

VENETO

CREDINS

TIRANA

ICB

NBG

ISPB

3. Projektet e Financuara:Sipas kategorive bazuar në madhësinë e NVM-ve (përqindje mbi numrin total të kredive të aprovuara)

Mikro Të vogla Mesmeno 28 56 14 98% 29% 57% 14% 100%

Mikro 29%

Të vogla57%

Të mesme14%

Projekte të financuara: Sipas sektoreve te aktivitetit

(numbers of loan granted by entreprise category)

Mikro Të vogla Të mesme Ndërtim 6 22 4Përpunim ushqimor 8 12 3Përpunim druri 8 9 1Veshje dhe këpuce 1 5 5Tjetër 1 3 4Transport 1 4Teknologji Informacioni 1

6

8

8

1

1

1

22

12

9

5

3

4

1

4

3

1

5

4

0 5 10 15 20 25 30 35

Ndërtim

Përpunim ushqimor

Përpunim druri

Veshje dhe këpuce

Tjetër

Transport

Teknologji Informacioni

Mikro

Të vogla

Të mesme

9

Projektet e Financuara: Në numër sipas aktiviteteve të biznesit

Projektet e Financuara: Shuma e disbursuar sipas aktiviteteve të biznesit (në përqindje)

Përqindja e Kredive të dhëna nga Bankat sipas vlerave

Shpërndarja Gjeografike e Projekteve (në përqindje)

Fondi i Garancisë në favor të SME-ve

no amount % on number€ 15.000 - € 50.000 5 220,000 5%€ 50.001 - € 200.000 58 7,733,638 59%€ 200.001 - € 400.000 16 4,524,200 16%€ 400.001 - € 500.000 19 9,310,000 19%

98 21,787,838

7. Përqindja e Kredive të dhëna nga Bankat sipas Vlerave

5%

59%

16%

20%€ 15.000 - € 50.000

€ 50.001 - € 200.000

€ 200.001 - € 400.000

€ 400.001 - € 500.000

QytetiNumri i

projekteve% mbi

numrinShuma në(000/Euro)

Tirane 37 38% 8,5

Durres 10 10% 1,89

Lushnje 11 11% 3,8

Shkoder 6 6% 1,25

Kruje 4 4% 0,55

Fushe Kruje 2 2% 0,23

Kavaje 5 5% 1

Fier 5 5% 0,9

Berat 3 3% 0,4

Vlore 5 5% 0,7

Elbasan 2 2% 0,6

Korce 3 3% 1,1

Lezhe 2 2% 0,36

Pogradec 1 1% 0,3

Gramsh 1 1% 0,06

Diber 1 1% 0,05

TOTAL 98 100% 21,8

Një nga instrumentët e rëndësishëm financiar të PRODAPS është Fondi Shqiptar i Garancisë (AGF) prej 2,5 milion Euro. Ky fond synon të ndihmojë Ndërmarrjet e Vogla dhe të Mesme, për të marrë kredi nga Bankat pjesëmarrëse te Programit, në mënyrë që të rrisin produktivitetin dhe konkurrencën e tyre në mjedisin e biznesit që ndryshon shpejt.

Fondi i Garancisë ndërhyn në mënyrë specifike në pengesën kryesore për dhënien e kredisë, që është mungesa ose pamjaftueshmëria e garancive reale që i kërkohen SME-ve nga bankat për t’u dhënë kreditë e kërkuara. Skema e parashikuar nga Fondi i Garancisë ofron një mbulim garancie për jo më shumë se 50% të kredisë së kërkuar nga SME për projektet standard, dhe deri në 60% për projektet prioritare. Pjesëmarrja e Programit në rrezikun e lidhur me dhënien e kredive ka si objektiv të stimulojë dhënien e kredive edhe ndaj subjekteve që deri më sot nuk arrijnë të marrin kredi bankare.

Cilat janë kriteret e pranueshmërisë për SME-të për të përfituar nga Fondi Shqiptar i Garancisë?

Vetëm Ndërmarrjet e Vogla dhe të Mesme që plotësojnë kriteret dhe kushtet e pranueshmërisë nga Linja e Kredisë, kanë të drejtë të përfitojnë nga Fondi Shqiptar i Garancisë. Ndërmarrjet dhe sektorët të cilët nuk mund te financohen nga Linja e Kredisë nuk përfitojnë nga Fondi Shqiptar i Garancisë.

Sa është shuma maksimale dhe minimale e kredisë që mund të mbulohet nga Fondi Shqiptar i Garancisë?

Lloji i kredisë Minimumi iKredisë

Maksimumi i Kredisë

Maksimumi iKredisë që dotë garantohet

Përqindja ekredisë sëgarantuar

A 50,000 500,000 200,000 Deri në 50%

B 50,000 150,000 90,000 Deri në 60%

C 150,001 500,000 200,000 Deri në 60%

D 15,000 50,000 30,000 Deri në 60%

KapitaliQarkullues

10% e kredisë 10% e kredisë

- Deri në 60%

A– Projekt Standard B – Projekt Prioritar C – Projekt Prioritar D – Projekt Start-Up

5. Projektet e FInancuara: në numër sipas akticiteteve të biznesit

Sector of activity Shuma % mbi shumenNdërtim 8,628,305.00 40%Përpunim ushqimor 4,746,033.00 22%Përpunim druri 3,547,200.00 16%Veshje dhe Këpucë 2,061,000.00 9%Tjetër 1,647,000.00 8%Transport 967,000.00 4%Teknologji Informacioni 191,300.00 1%Total 21,737,838.94 100%

32

23

18

11

8

5

1

Ndërtim

Përpunim ushqimor

Përpunim druri

Veshje dhe Këpucë

Tjetër

Transport

Teknologji Informacioni

Ndërtim40%

Prodhim dhe Përpunim ushqimor

22%

Prodhim dhe Përpunim druri

16%

Veshje dhe Prodhim Këpucësh

9% Transport8%

Tjetër 4%

Teknologji dhe Informacion

1%

5. Projektet e FInancuara: në numër sipas akticiteteve të biznesit

Sector of activity Shuma % mbi shumenNdërtim 8,628,305.00 40%Prodhim dhe Përpunim ushqimor 4,746,033.00 22%Prodhim dhe Përpunim druri 3,547,200.00 16%Veshje dhe Prodhim Këpucësh 2,061,000.00 9%Transport 1,647,000.00 8%Tjetër 967,000.00 4%Teknologji dhe Informacion 191,300.00 1%Total 21,737,838.94 100%

Ndërtim40%

Prodhim dhe Përpunim ushqimor

22%

Prodhim dhe Përpunim druri

16%

Veshje dhe Prodhim Këpucësh

9%

Transport8%

Tjetër 4%

Teknologji dhe Informacion

1%

10

Programi për Zhvillimin e Ndërmarrjeve të Vogla dhe të Mesme (SME) në Shqipëri – PRODAPS vazhdon procesin e aplikimit për kredi të buta për SME-të.

PRODAPS ofron, për sa i përket Linjës së Kredive, dhënien e një norme interesi dhe një afati shlyerjeje më të favorshëm se ato të tregut për SME-të që duan të blejnë mallra dhe shërbime me origjinë italiane.

Kriteret e Pranueshmërisë për SME-të:

• Shoqëria është e regjistruar në Shqipëri;• Jo më pak se 51% e kapitalit themeltar të shoqërisë zotërohet nga shtetas Shqiptar;• Shoqëria ka një qarkullim vjetor jo më të lartë se 5 milion euro;• Shoqëria ka një numër punonjësish jo më shumë se 250.

Shuma e Kredisë për projektet e SME-ve: 50,000 – 500,000 Euro.

Shuma e Kredisë për projektet e vogla/ bizneset Start-up : 15 000 – 50 000 Euro.

Thirrje për Aplikim për Kredi të Butapër zhvillimin e biznesit tuaj!

Kushtet e kredisëNorma e interesit 4% për kreditë në Euro 5% për kreditë në LekëPeriudha e shlyerjes së kredisë: 3-8 vjetPeriudha e mospagimit: 1-2 vjet (paguhet vetëm interesi)

4%në Euro

VENETO BANKA SH.A.

Bankat do t'ju informojnë për dokumentacionin që duhet të plotësoni për projektin. Banka, pas shqyrtimit të projektit tuaj, në rast aprovimi të tij, do të kërkojë çeljen e fondeve nga Programi Italo – Shqiptar për zhvillimin e ndërmarrjeve të vogla dhe të mesme (SME) në Shqipëri.

N A T I O N A L B A N K O F G R E E C E

6

PROGRAMI ITALO - SHQIPTARPËR ZHVILLIMIN E NDËRRMARRJEVE TË VOGLA DHE TË MESME NË SHQIPËRI

n

Ku duhet të aplikoni?Drejtohuni në një nga Bankat Tregtare Private, partnere të Programit të cilat janë: Banka Kombëtare Tregtare (BKT); Raiffeisen Bank; Banka Intesa SanPaolo; Tirana Bank; Banka Credins; Veneto Bank, Banka Kombëtare Greke(NGB) dhe Union Bank.

Kushtet e kredisë Norma e in teresi t 4% p ër k reditë n ë Eu ro

5% në L ek ëpër kr editë

Pe riudha e s hlye rjes s së k redisë : 3-8 vj et

Pe riudha e m os p agimit: 1 -2 ( vjet p aguhet v etëm i nteres i)

ën Euro4%

Komiteti Drejtues i Linjës së Kredisë (CLSC), së Programit për Zhvillimin e Sektorit Privat në Shqipëri (PRODAPS) ka vendosur të ulë normën maksimale të interesit të kredive në:

për financimin në Euro, nga që ka qenë dhepër financimin në Lekë, nga që ka qenë.

4% 5.5%5% 8.5%

PRODAPS ul normën maksimale të interesit të kredive

Ky vendim ka për qëllim forcimin e sipërmarrjes vëndase, nëpërmjet lehtësimt të qasjes në kredi të Ndërmarrjeve të Vogla dhe të Mesme (SME) Shqiptare, për nxitjen e investimeve të reja dhe zgjerimin e bizneseve ekzistuese, për të zhvilluar idetë dhe planet e biznesit, për të orientuar dhe stimuluar investimet me teknologji të lartë, rritjen e konkurrueshmërisë, për modernizimin, diversifikimin dhe specializimin në tregjet e hapura.Programi për Zhvillimin e Sektorit Privat në Shqipëriështë i orientuar për të ndihmuar sipërmarrësit shqiptarë përmes kredive të buta të tij, në mënyrë që ata të përfitojnë nga teknologjia e përparuar italiane dhe dijet e saj - dy faktorë kyç për zhvillimin e qëndrueshëm të sektorit privat dhe për ekonominë e vendit si një e t ërë.

Ministria e Zhvillimit Ekonomik, Turizmit, Tregtisë dhe Sipërmarrjes,Njësia e Manaxhimit të Programit (PMU),

Blv. “Dëshmorët e Kombit”, 1001, Tiranë, Shqipëri

+355 4 2366811 / +355 4 2366449info@prodaps.al

www.prodaps.al

Adresa:

Tel/Fax: E-mail: Web: