Người trình bày

Người trình bày:

Ông Đỗ Ngọc ChínhPhó Giám đốc

• Trung tâm nghiên cứu & tư vấn về tiêu dùng (Cescon)

• Hội Tiêu chuẩn & bảo vệ NTD VN Địa chỉ 49 Pasteur Q1 TP HCM

www.nguoitieudungvietnam.orgE-mail : [email protected] : 08 38215 294 Fax : 08 38215 294

Van de ntd va bao ve ntd

http://slidehunter.com/


http://www.nguoitieudungvietnam.org/

mailto:[email protected]

I- Thực trạng vệ sinh an toàn thực phẩm hiện nay - điểm qua

vài việc tiêu biểu :• Khoảng 80% các loại nông sản thực phẩm đang tiêu thụ tại

thành phố HCM có nguồn gốc từ các tỉnh, thành khác. Do quy mô nuôi trồng nhỏ lẻ, khó áp dụng hệ thống quản lý chất lượng, tính an toàn của sản phẩm chưa được kiểm soát chặt chẽ nên hầu như việc kiểm soát nuôi trồng tại những nơi này là không thể thực hiện. Việc giám sát chủ yếu được thực hiện tại ba chợ đầu mối thông qua cách kiểm tra nhanh và lấy mẫu nhưng số mẫu lấy không nhiều và không mang tính đại diện. Nhiều trường hợp khi có kết quả xác định lô hàng có hàm lượng dư thuốc bảo vệ thực vật vượt mức cho phép thì lô hàng đã được lưu thông ra ngoài thị trường. Hầu như các lô hàng về TP.HCM chưa được chứng nhận nguồn gốc và chất lượng, nên rất khó kiểm soát cũng như truy nguyên được nguồn gốc khi có sự cố xảy ra.

Van de ntd va bao ve ntd 3



• Trong lĩnh vực kinh doanh phụ gia thực phẩm, việc kiểm soát chất lượng chưa được thực hiện triệt để. Người kinh doanh phụ gia thực phẩm còn hạn chế về kiến thức nên chưa đủ trình độ hướng dẫn cho người sử dụng, dẫn đến việc sử dụng phụ gia trong sản xuất, chế biến thực phẩm còn nhiều vi phạm. Ngoài ra, khả năng phát hiện các độc chất có trong thực phẩm do người sản xuất chế biến chủ động bỏ vào, không có trong quy định hoặc trong cảnh báo vẫn còn khá hạn chế.

• (Nguồn: UBND TP.HCM 2/10/2014)




• - 28/08/2014 VNexpress cho biết : Nước sâm lạnh, rong biển cũng chỉ từ 5.000 đến 6.000 đồng/ly. Cách pha chế đơn giản nhất với tỷ lệ 50/50, có nghĩa là cứ một lít nước chỉ cần 50% nước sâm nguyên chất, còn lại là hương liệu, phụ gia pha vào thì sẽ “ngon” như bình thường. Làm cách này, khách hàng khó phát hiện được.Chúng tôi đến chợ Kim Biên tìm hỏi mua hương liệu sâm bí đao, rong biển, chất tẩy trắng dừa… thì thấy mua dễ như mua rau, cá ngoài chợ. Các chủ sạp hàng trong chợ giới thiệu những loại dung dịch hương liệu đủ màu sắc được đựng trong can nhựa từ 1 lít đến vài chục lít không ghi nhãn mác, địa chỉ sản xuất cũng như hạn sử dụng. Hương liệu sâm bí đao, sầu riêng, rong biển đủ loại dưới dạng dung dịch lỏng bày bán trên khắp quầy sạp. Còn tại khu vực bên phải của chợ, nhiều chủ hàng đang cho trộn bột rồi khuân vác vào trong, người nào cũng đeo khẩu trang dày cộm .




• Ở Hà nội , phố Hàng Buồm là “xứ sở” cung cấp hương liệu cho Thủ đô và các địa phương lân cận. Chúng tôi được một bà chủ bán hương mang ra một lọ nhựa có màu xanh, nhãn hiệu Robertet nói: “Nếu để giữ gạo thơm ngon thì chỉ cần một lọ này là đủ”. “Tỷ lệ 1/1.000, một lít pha được 1 tấn, pha xong là gạo thường sẽ thành gạo đặc sản, bán tăng được mấy giá, mà mua hương liệu thì rẻ bèo có 400.000 đồng/lít”.

• Các chuyên gia được hỏi đều cho rằng, gạo tẩm hương liệu và gạo an toàn rất khó phân biệt bằng mắt thường. Theo ông Nguyễn Văn Trực, Tổng giám đốc Tổng Công ty Nông nghiệp Sài Gòn, tình trạng ướp hương liệu vào gạo tạo hương thơm để hút khách mua hàng hiện nay rất phổ biến.

• Cũng theo ông Trực thì gạo bị tẩm ướp rất khó nhận biết bằng mắt thường mà phải qua sử dụng mới biết được




• Năm 2013, đã có thời gian Hà Nội rộ lên việc các cơ sở sản xuất đậu phụ đã sử dụng thạch cao để làm đậu phụ, sau đó lại lắng xuống.

• Tại Cần Thơ, tại một DN sản xuất đậu phụ , ngoài nguyên liệu chính là đậu nành, cơ quan chức năng đã lập biên bản, lấy mẫu và tạm giữ nhiều hóa chất . Đây là những hóa chất được dùng trong công nghiệp, bị nghiêm cấm dùng trong chế biến thực phẩm




• Năm 2011, việc cơ quan chức năng phát hiện 2 mẫu cốm làng Vòng HN nhuộm hóa chất độc hại khiến người tiêu dùng không khỏi sửng sốt, thất vọng.Theo giải thích của một chủ cơ sở thì đây là chất nằm trong danh mục được Bộ Y tế cho phép, rất an toàn, không ảnh hưởng đến sức khỏe. Tuy nhiên, kết quả kiểm nghiệm thực tế thì hoàn toàn ngược lại. Hai mẫu cốm được thanh tra Sở Y tế Hà Nội lấy tại 2 cơ sở sản xuất ở phường Dịch Vọng Hậu, Cầu Giấy gần đây bị phát hiện nhuộm bằng malachite green - còn gọi xanh malachite, là một hóa chất dùng trong công nghiệp để nhuộm các nguyên liệu như da, sợi và giấy. Từ lâu nó đã bị cấm sử dụng và kiểm tra nghiêm ngặt dư lượng vì nguy cơ gây ảnh hưởng đến sức khỏe con người, thậm chí là gây ung thư




• 10/3/2014, một khách hàng đã mua khoảng 2 kg thịt tại siêu thị B Gò Vấp về để trong ngăn đá tủ lạnh ăn dần.Tuy nhiên, trong lúc phân loại thịt, khách hàng này phát hiện giữa tảng thịt có một cục màu trắng to, bên trong toàn bột màu trắng đục như mủ. Nghi ngờ thịt mắc bệnh lợn gạo, người này đã mang trả lại siêu thị.

• Chiều 14/3, lãnh đạo Chi cục Thú y Đồng Nai cũng công bố kết quả xét nghiệm mẫu thịt nói trên, cho thấy lợn bị áp-xe (một dạng nhiễm trùng) cục bộ trong quá trình tiêm chích khi chăn nuôi. Đốm trắng xuất hiện trên miếng thịt này thực chất là những nang nhỏ của vết thương bị nhiễm trùng, sau đó hóa thành vôi.Về nguyên tắc, khi thấy miếng thịt bị áp-xe thì phải lọc, cắt bỏ đi và không nên ăn miếng thịt này. Vậy mà, không hiểu sao miếng thịt trên vẫn được siêu thị bán cho khách hàng?




• Không chỉ thịt, rau củ quả không an toàn cũng coi siêu thị như một “bãi đáp” lý tưởng để tiêu thụ với giá cao. Trong tháng 1/2014, đoàn kiểm tra liên ngành VSATTP số 1 của thành phố HCM do Giám đốc Sở Y tế làm trưởng đoàn đã phát hiện một số siêu thị có bán “rau an toàn” không rõ ràng nguồn gốc xuất xứ.

• Theo kiểm tra, từ năm 2013, hệ thống siêu thị MH, hệ thống siêu thị LM, siêu thị C... đã nhập mặt hàng rau củ quả từ Công ty TNHH sản xuất tiêu thụ rau an toàn số 5 Thôn Đầm (Vân Nội, Đông Anh, Hà Nội) với cái mác “rau an toàn” để bán cho người tiêu dùng với giá cao. Nhưng trên thực tế, phần lớn các mặt hàng “rau an toàn” này được mua ở chợ Vân Trì và một số nguồn trôi nổi trên thị trường rồi đóng gói, dán tem giả, “hô biến” thành rau an toàn. Đại diện phía nhà cung cấp còn tiết lộ, khi các siêu thị có nhu cầu mua các loại rau trái vụ, họ còn nhập cả hàng Trung Quốc về, và vẫn với quy trình đóng gói, gắn tem, số rau này đã trở thành “rau an toàn” có xuất xứ Việt Nam




• Từ cuối tháng 6 đến ngày 10.12.2013, Cty cổ phần dịch vụ khoa học công nghệ sắc ký Hải Đăng đã tiến hành phân tích 873 các mẫu bún, bánh phở, hủ tiếu; bột nguyên liệu; mì tôm; măng tươi; măng muối; há cảo, nấm mèo, bánh bông lan, bánh cuốn, cà rốt, trà... thì phát hiện 363 mẫu (chiếm 41,58%) có axit oxalic rất cao.

• Tiếp theo, qua phân tích 62 mẫu mì tôm (trong nước lẫn nhập khẩu); 9 mẫu măng tươi thì cả 9 đều có axit oxalic , 26 mẫu măng muối thì 100% đều có sự hiện diện của axit oxalic với nồng độ cao . Ngoài ra, 35/54 mẫu há cảo, nấm mèo, bánh bông lan, bánh cuốn, cà rốt, trà có nồng độ axit oxalic từ 73,5- 293mg/kg...

• Tại VN, axit oxalic không có trong danh sách phụ gia thực phẩm cho phép . Axit oxalic được dùng để tẩy rửa trong công nghiệp. Vào cơ thể, chúng có xu hướng kết tủa khi gặp dinh dưỡng có chứa canxi. Nếu sử dụng lâu dài thực phẩm có chứa aixt oxalic, sự kết tủa này sẽ có hại cho thận, gây sỏi thận hoặc đọng lại các khớp xương




• PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh, Giảng viên Viện Công nghệ thực phẩm, Đại học Bách Khoa Hà Nội : Để cho thời gian bảo quản hoa quả dài, trên thị trường hiện nay người ta dùng chất 2,4D (đã được loại đioxin ra ở nồng độ thấp nhất), tức là chất kích thích diệt cỏ. Hiện nay có một số vùng trên Hà Giang đã sử dụng để bảo quản cam. Đây là chất rất nguy hiểm và rất độc cho con người.

• - Đầu năm 2014 :15.300 lít cồn công nghiệp chứa nhiều tạp chất chủ yếu được dùng trong công nghiệp in, công nghiệp điện tử, dệt may, chế phẩm đánh bóng vécni đã được mua để pha chế rượu nếp 29 Hà Nội gây ngộ độc chết nhiều người




• Thực phẩm chức năng ẩn chứa nhiều phức tạp : Cục Quản lý Dược tiến hành kiểm tra, giám sát chất lượng thuốc An cung ngưu Hoàng Hoàn, đã phát hiện một sản phẩm cùng tên này nhưng lại là thực phẩm chức năng xuất xứ từ CHDCND Triều Tiên, số lô 8-2, sản xuất tháng 2/2014, hạn dùng tháng 2/2017, có hàm lượng chì, thủy ngân và asen cao gấp nhiều lần ngưỡng an toàn cho phép với cơ thể, gây nguy hiểm cho sức khỏe.

• Theo quy chuẩn Việt Nam, hàm lượng kim loại ô nhiễm tối thiểu được chấp nhận đưa vào cơ thể qua đường thức ăn hàng tuần với asen là 0,015 mg/kg thể trọng, thủy ngân 0,005 mg/kg thể trọng và chì là 0,025 mg/kg thể trọng. Trong khi đó An Cung Ngưu được kiểm nghiệm chứa đến 0,25 mg/g chì, 33,2 mg/g thủy ngân và asen là 38,9 mg/g. Chiều 27/8, Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) ra quyết định thu hồi và tiêu hủy sản phẩm.




• Nhìn ra ngoài khu vực cũng có những điều đáng ngại :• Trong nghiên cứu đăng trên tạp chí Nature Geoscience, các

chuyên gia ĐH Michigan cho biết các nhà máy điện chạy than ở Trung Quốc và Ấn Độ đang thải một lượng thủy ngân lớn ra môi trường. Và lượng thủy ngân này đã rò rỉ ra Thái Bình Dương, thậm chí lan tận tới Hawaii cách đó hàng nghìn km. Do đó, hàm lượng thủy ngân trong các loài cá ở Thái Bình Dương, đặc biệt là cá ngừ hay cá kiếm, đang gia tăng. Điều nguy hiểm là chất độc này cuối cùng được đưa vào cơ thể hàng triệu người đang ăn hải sản có nguồn gốc từ Thái Bình Dương.

• Các nhà nghiên cứu cho biết tỷ lệ ô nhiễm thủy ngân ở độ sâu 200 - 1.000 m ở Thái Bình Dương sẽ tăng gấp đôi vào năm 2050. Do đó, hàm lượng thủy ngân trong hải sản sẽ tiếp tục gia tăng với tốc độ nghiêm trọng.




• Các nghiên cứu khoa học cũng đặt nhiều vấn đề phải suy nghĩ :• - Về mì gói : theo Beth Greenfield – Yahoo-Health- 15 Aug 2014 ,các

nhà khoa học đã điều tra 10,711 người lớn tuổi từ 19 đến 64, do Korean National Health và Nutrition Examination thu thập. Họ tìm thấy việc ăn bất cứ loại mì gói nào trên 2 lần 1 tuần sẽ tác dụng vào hiện tượng tim mạch do ăn uống và gây ra những biến chứng ảnh hưởng đến hệ thống tim mạch, bài tiết và dinh dưỡng của cơ thể.

• Lý do cụ thể chính yếu chưa rõ ràng, nhưng Shin lưu ý đến sự kiện mì gói ở trong vỏ Styrofoam có chứa bisphenol A, gây phản ứng cho hormone (khiến phụ nữ dễ bị tổn thương hơn). Mặt khác, sản phẩm mì gói cũng chứa rất nhiều nguyên liệu không lành mạnh như MSG, các hóa chất bảo quản như TBHQ - tertiary-butylhydroquinone và lượng chất mỡ hòa tan rất cao.

• Nghiên cứu thực hiện tại Hàn Quốc, xứ có lượng tiêu dùng mì gói trên đầu người cao nhất thế giới và bệnh tim mạch cùng béo phì đang gia tăng đáng kể. Kết quả cũng tương tự với người tiêu dùng tại Mỹ, đứng hàng thứ 6 về tiêu thụ toàn cầu, theo World Instant Noodles Association, trong 2013/ (đứng sau Trung Quốc, Indonesia, Nhật, Việt Nam và Ấn Độ).




• Về sữa :Theo Daily Mail, nhóm chuyên gia ĐH Keele cho biết nhiều loại sữa bột công thức đang lưu hành trên thị trường Anh chứa hàm lượng nhôm cao gấp 100 lần sữa mẹ và cao hơn nhiều tỷ lệ cho phép trong nước.

• Những nhãn hiệu sữa nổi tiếng như Aptamil, Cow & Gate và Hipp Organic đều chứa hàm lượng nhôm quá cao. Các nghiên cứu trước đây cho thấy người hấp thụ hàm lượng nhôm quá cao có nguy cơ mắc các bệnh thần kinh, thoái hóa xương, mất trí nhớ… khi về già.

• Các nhà sản xuất sữa đều khẳng định không tăng hàm lượng nhôm trong sữa bột công thức cho trẻ em. Tuy nhiên, rất nhiều sản phẩm sữa bột được đóng gói bằng giấy nhôm. Hoặc tình trạng hàm lượng nhôm trong sữa tăng có thể xảy ra trong quá trình chế biến.

• Các chuyên gia ĐH Keele kêu gọi các nhà sản xuất sữa bột phải lập tức giảm hàm lượng nhôm trong sản phẩm của họ. “Quá nhiều nhôm đang được đưa vào cơ thể trẻ em ở thời điểm mong manh nhất trong cuộc đời chúng - giáo sư Chris Exley thuộc ĐH Keele cảnh báo - Chúng ta vẫn chưa hiểu rõ tác động của nhôm đối với sức khỏe con người”.




II-NTD với quy định của pháp luật về an toàn thực phẩm :

• Chúng ta đã có Luật 2010 về an toàn thực phẩm và một loạt văn bản pháp lý đi kèm . Hôm nay , Cục phó Cục ATTP đã đề cập đầy đủ về vấn đề này . Xin nhấn mạnh vài điểm tiêu biểu trong NGHỊ ĐỊNH178/2013/NĐ-CP QUY ĐỊNH XỬ PHẠT VI PHẠM HÀNH CHÍNH VỀ AN TOÀN THỰC PHẨM :




• Điều 5. 6 . Phạt tiền từ 70.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau đây:

• c) Sử dụng nguyên liệu thực phẩm có chứa tạp chất được đưa vào không bảo đảm an toàn thực phẩm để sản xuất, chế biến thực phẩm.

• Điều 6.

• 6. Phạt tiền từ 70.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng đối với hành vi sử dụng phụ gia thực phẩm, chất hỗ trợ chế biến thực phẩm có chứa chất độc hại.

• Điều 7. 3. Phạt tiền từ 70.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng đối với hành vi sử dụng hóa chất bị cấm sử dụng trong sản xuất, chế biến thực phẩm để sản xuất, chế biến thực phẩm.




• Xin nêu một kinh nghiệm mà Trung tâm nghiên cứu & tư vấn về tiêu dùng (Cescon) thuộc Hội Tiêu chuẩn & bảo vệ NTD VN đã từng trải :

• 22/7/2013 Cescon công bố báo cáo khảo sát bún , bánh phở , bánh canh… tại TP HCM , thấy từ 60-100% mẫu có chứa chất làm trắng Tinopal – một chất để làm trắng vải , nếu nhiễm vào người có thể gây bệnh hiểm nghèo . Cescon không nêu tên cụ thể nơi bán , nhưng cho biết trong đó có cả siêu thị . Ngay sau khi được tin này , bà con thành phố hầu như không mua bún và phở nữa . Trong khi Giám đốc 1 sở chức năng của TP HCM trả lời báo chí là đã nhận được báo cáo khảo sát của Cescon và lập tức chỉ đạo chấn chỉnh , thì PGĐ 1 Sở chức năng khác của TP tuyên bố là Cescon chỉ được làm khảo sát khi được cơ quan chức năng giao việc và chỉ CQ chức năng mới được công bố , rồi nói có DN đề nghị kiện Cescon...




• 5 ngày tiếp , sau rất nhiều ý kiến của công luận , trong đó có các chuyên gia thực phẩm và luật pháp … thì 1 PGĐ khác của sở chức năng trên xác nhận điều mà Cescon đã viện dẫn - Luật bảo vệ quyền lợi NTD năm 2010 ghi rõ (Điều 28) :Tổ chức xã hội tham gia bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng bằng các hoạt động sau đây : Độc lập khảo sát, thử nghiệm; công bố kết quả khảo sát, thử nghiệm chất lượng hàng hóa, dịch vụ do mình thực hiện; thông tin, cảnh báo cho người tiêu dùng về hàng hóa, dịch vụ và chịu trách nhiệm trước pháp luật về việc thông tin, cảnh báo của mình; kiến nghị cơ quan nhà nước có thẩm quyền xử lý vi phạm pháp luật về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng;

• Sau đợt này , các đơn vị chức năng phản ánh các mẫu bún , bánh phở , bánh canh có chứa Tinopal giảm đi rõ rệt .




III- Mong muốn của chúng ta

• Thực phẩm an toàn là điều quan trọng đầu tiên và trên hết với con người . Mong muốn của NTD thì nhiều, xin nhấn mạnh vài điểm sau :

• Các cơ quan chức năng hãy thực hiện đầy đủ trách nhiệm của mình để xã hội đi vào nề nếp . Đặc biệt là :

• Xây dựng chiến lược, quy hoạch tổng thể về bảo đảm an toàn thực phẩm, quy hoạch vùng sản xuất thực phẩm an toàn theo chuỗi cung cấp thực phẩm

• Thiết lập khuôn khổ pháp lý và tổ chức thực hiện lộ trình bắt buộc áp dụng hệ thống Thực hành sản xuất tốt (GMP), Thực hành nông nghiệp tốt (GAP), Thực hành vệ sinh tốt (GHP), Phân tích nguy cơ và kiểm soát điểm tới hạn (HACCP) và các hệ thống quản lý an toàn thực phẩm tiên tiến khác trong quá trình sản xuất, kinh doanh thực phẩm.




• Người kinh doanh hãy tự giác chấp hành pháp luật về an toàn thực phẩm , đó chính là bảo vệ cuộc sống cả nòi giống mình . Lưu ý là :

• Sản xuất, kinh doanh thực phẩm là hoạt động có điều kiện; tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh thực phẩm phải chịu trách nhiệm về an toàn đối với thực phẩm do mình sản xuất, kinh doanh.

• Thông tin trung thực về an toàn thực phẩm; thông báo cho người tiêu dùng điều kiện bảo đảm an toàn khi vận chuyển, lưu giữ, bảo quản và sử dụng thực phẩm

• Báo cáo ngay với cơ quan có thẩm quyền và khắc phục ngay hậu quả khi phát hiện ngộ độc thực phẩm hoặc bệnh truyền qua thực phẩm do mình kinh doanh gây ra;




• Người phát hành quảng cáo, người kinh doanh dịch vụ quảng cáo, tổ chức, cá nhân có thực phẩm quảng cáo chỉ được tiến hành quảng cáo khi đã được thẩm định nội dung và chỉ được quảng cáo đúng nội dung đã được xác nhận.

• Người tiêu dùng hãy tự trang bị những hiểu biết về thực phẩm và giác ngộ về quyền của mình để hợp sức với nhau thành lực lượng có ảnh hưởng quyết định trong xã hội để đạt được cuộc sống an lành cho mọi người .




Hết!

Xin cám ơn đã lắng nghe!

TRUNG TÂM NGHIÊN CỨU VÀ TƯ VẤN TIÊU DÙNG (CESCON)

Địa chỉ 49 Pasteur Q1 TP HCMwww.nguoitieudungvietnam.orgE-mail : [email protected]

DT : 08 38215 294 Fax : 08 38215 294




http://www.nguoitieudungvietnam.org/

mailto:[email protected]

Documents

Người trình bày