23
- D . AI - D . K TAM AO ` PH Y ˆ ˛ O - D ˆ . O TI ˆ ˛ EU-S ˛ ˛ U - D ˛ ´ GI UC ´ T AO ˆ ONG NGUY ˆ ˜ EN-NG . OC-T ˛ U ˛ ONG (1881-1951) L In . Theo ai ˆ ´ B An ˛ N an ˘ 1958 am H ˆ . OI-TH ´ AN-H ANH ˆ . B OI ˆ ´ EN-TRE

NGUYEN-NGˆ˜ OC-T.UONG (1881-1951)caodaism.net/pdf/tieu_su_duc_gt_nguyen_ngoc_tuong.pdf ·  · 2011-01-04UC´ GIAO´ TONG ˆ NGUYEN-NGˆ˜ OC-T ... oi` gai: ´ coˆ Nguyenˆ

  • Upload
    lyngoc

  • View
    227

  • Download
    4

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: NGUYEN-NGˆ˜ OC-T.UONG (1881-1951)caodaism.net/pdf/tieu_su_duc_gt_nguyen_ngoc_tuong.pdf ·  · 2011-01-04UC´ GIAO´ TONG ˆ NGUYEN-NGˆ˜ OC-T ... oi` gai: ´ coˆ Nguyenˆ

-D .AI -D . KTAMAO ` PHY ˆ˛

O -D .O

TI ˆ˛

EU-S

˛

U

-D˛

´ GIUC ´ TAO ONG

NGUY ˆEN-NG .OC-T

˛

U

˛

ONG

(1881-1951)LIn . Theoai ˆ BAn

˛

Nan ˘ 1958am

H .OI-TH ´ AN-HANH . BOI ˆEN-TRE

Page 2: NGUYEN-NGˆ˜ OC-T.UONG (1881-1951)caodaism.net/pdf/tieu_su_duc_gt_nguyen_ngoc_tuong.pdf ·  · 2011-01-04UC´ GIAO´ TONG ˆ NGUYEN-NGˆ˜ OC-T ... oi` gai: ´ coˆ Nguyenˆ

-D´ manh ´ lay .ai: Hˆ LanongbınhTr` ay: Hˆ T&Lanong ˆ Han ˛ung

Xˆ chep ˛u: TypeSetterH&L-D´ tong .ap: eBookerH&LL` tam .ai: U.S.A.-Chicago

Copyright H—2006 .oi-Th´ An-Hanh . Boi ˆen-Tre

-D .AI -D . KTAMAO ` PHY ˆ

˛

O -D .ON ˘ THAM

˛

´ 33U

H . THOI ANHd ˛u ˛´ quyoi ˆen

˛

hung . co

˛

ua-D ˛´ Giuc ´ Tao ong

NGUY ˆ NGEN . TOC

˛

U

˛

ONG

TI ˆ

˛

SEU

˛

U-D

˛

´ GIUC ´ TAO ONGNGUY ˆ NGEN . TOC

˛

U

˛

ONG(1881-1951)

ˆ HAn ` Lanh ˆ Than ˛´ ıNh`uthTrong ´ n6ang ˘ Mam . Tuau ˆat(Th´ 8-1958)ang

Page 3: NGUYEN-NGˆ˜ OC-T.UONG (1881-1951)caodaism.net/pdf/tieu_su_duc_gt_nguyen_ngoc_tuong.pdf ·  · 2011-01-04UC´ GIAO´ TONG ˆ NGUYEN-NGˆ˜ OC-T ... oi` gai: ´ coˆ Nguyenˆ

Ti4 ˆ

˛

eu-S ˛u -D ˛uc-Giao-Tˆ NGUYong ˆEN-NG .OC-T

˛

U

˛

HONG .OI-TH ´ AN-HANH . BOI ˆ 5EN-TRE

PH ˆ THAN

˛

´ NHU

˛

UT-Do .an -D ˛` Nhoi . Thap ˆe

(1881-1930)

THI. ˆ THAN ˆE:GIAA) -DINH:

Ng ˛u ˛` ngsanhoi ` th26ay ´ n5ang ˘ Tam ˆ Tan .y,nh˘ th22am ´ n6ang ˘ d1881am ˛u ˛ long . tich, . lai ` AnangH . toi, ˆ

˛

Bong

˛

Hao ˛

. tuu,

˛

Bınh ˆ phNamTre,en ˆ Vian .etNam.

Thˆ phan . Ngu ˛u ˛` loi ` ca . Nguyu ˆ ngen .oc -Dau,thˆ man ˆ Ngau ˛u ˛` loi ` ba ` ca . Vu ˜ tho . Si ot.

˛

bao -d ˛` coi

˛

Ngua ˛u ˛` loi ` ca . Nguyu ˆen -d ˛´ Loan,ucm . nhot ` hNhoa . ngoc, ˛u ˛` toi

˛

ThuınhB`ınh . phTrungan ˆanVi . Nam.et

Ng ˛u ˛` raoi -d ˛oi -d ˛u ˛

. th13oc ´ cıth`ang, . thu ˆ sinhant . tha ˆ te, ˛u -d´ Ngo, ˛u ˛` soi ˆ vong ˛oi ˆ Nong .oi.

Ng ˛u ˛oi -d ˛u ˛

.oc -d.inh -dˆ boi . van ` nao ˘ 1902,amc` bung ` Tra ˛u ˛ thong . Ti ai. -Dˆ nen ˘ b1908,am ` tha ˆ lat .oc, -dˆ

˛

el . ccon:haiai ˆ Nguyo ˆ then . Ti ´ vu ` ca . Nguyau ˆ ngen .ocH ˛on.

NgSau ˛u ˛` toi ´ thai ´ cu ` bung ` Ba ` thui . Gii ` hau, .asanh -d ˛u ˛

. ngbaoc ˛u ˛` ctrai:conoi . Nguyau ˆ ngen . Koc

˛y,

c . Nguyau ˆ ngen . cıch,B´oc . Nguyau ˆ ngen . Nhoc ˛. vut; a

nghai ˛u ˛` goi ´ cai: ˆ Nguyo ˆ then . Yi ˆ cen, ˆ Nguyo ˆ then .iNguy .et.

HB) . VOC ˆAN:T ˛` tu6u ˆ

˛

Ngoi, ˛u ˛` htheooi . choc ˛˜ vNho,u ` cha ´ ıt´utch ˛˜ Quu ˆ ngoc ˛˜ vu ˛oi ˆ NOng . hoi, . toc . nhai a.

Lˆ tu14en ˆ

˛

Ng(1805).oi ˛u ˛` voi ` hao . loc ˛´ baoptr ˛u ˛` tong

˛

nınh: ˘ tu17am ˆ

˛

Ngoi, ˛u ˛` thioi -d . vau ` trao ˛u ˛onghTrung . Moc ˜ Tho.y

N˘ tu19am ˆ

˛

Ngoi, ˛u ˛` loi ˆ hen . troc ˛u ˛ong(SChasseloup-Laubat ` gai on).

-Dˆ tu21en ˆ

˛

Ng(1902)oi ˛u ˛` thioi -dˆ ro ˆ nghoi

˛

hı .oc.LC) . TRICH ` TRQUANINH

˛

U

˛

ONG:C˜ ntrongung ˘ Ng1902,am ˛u ˛` thioi -dˆ vo ao

ng . Thach ˛Ko ´ Thy ˛u ˛. Thong ˛ vo, ` la ` viam . nec ˛ phoi ong

Th ˛u ˛

. Thong ˛So ` gai ` mon . not ˘ kam, ˆe -d ˛u ˛

.oc -dˆ

˛

voi ˆ Be ˆ Treent` sung ˛

. luu ˆ suon ˆ n17ot am.-Dˆ cuen ˆ noi ˘ Ng1919,am ˛u ˛` thioi -d . Huyau .en,

r ˆoi -d ˛u ˛. boc ˆ

˛o - ldi ` Quam . tran ˛u ˛ Chong ˆ thau ` tanh

˛

Cınh ˆanTh ˛ thBao. ´ lsau,ang . bai .i -dˆ

˛

oi - Hdi ` Chon ˆ (Hong ` Tia en)l` Quam . tran ˛u ˛ tong .ai -dˆ n4ay ˘ (1920-1924).am

T ˛` nu ˘ Ng1924-1927,am ˛u ˛` loi ` Quam . tran ˛u ˛ongCˆ Giuan . (Choc ˛

. lo ˛´ von) a -d ˛u ˛

. thoc ˘ phTriang

˛

Thu ˛u ˛

.ongth ˛o.

T ˛` nu ˘ Ng1927-1930,am ˛u ˛` loi ` Quam . tran ˛u ˛ongXuyˆ Men . (Boc ` Ra .ia).

V` cuao ˆ noi ˘ v1930,am ˆ lang .inh -D . Tai ˛` Phu .u,Ng ˛u ˛` voi ao -d ˛ txinon ˛` Quan.u

-D ˛u ˛

. choc ˆap -d ˛ nghchoon

˛

vı ` hao . hang ˛ ı,tr´uuNg ˛u ˛` voi ˆe ˛To ` Thoa ´ Tanh ˆ hNinhay anh -D .ao.

VII. ˆ NHE

˛

ON -D .AO:Bˆ

˛

phon . Ngan ˛u ˛oi -dˆ voi ˛´ giaoi - thınh,d` ˆ tan .oc,ch` xom ´ thom . lat ` va . toen ` gan ˛u ˛ mong ˆau.

-Dˆ voi ˛oi ˆ Nong . Ngoi, ˛u ˛` hoi ˆ let ` hiong ˆ theu

˛

ao.cKhi on - hdi . Ngoc, ˛u ˛` thoi ˛u ˛` dong ` danh . tium ˆ quen a

banh, -dˆ

˛

trmuae ` va ˆ ke

˛

ınh ˆ NgOng. ˛u ˛` phoi

˛

sai ˛´ nghom

˛

ıh .oc -dˆ

˛

le ` viam . tec ˛

. su ˆ vong, ` pha . dung ˛u ˛ong ˆ trongOng

Page 4: NGUYEN-NGˆ˜ OC-T.UONG (1881-1951)caodaism.net/pdf/tieu_su_duc_gt_nguyen_ngoc_tuong.pdf ·  · 2011-01-04UC´ GIAO´ TONG ˆ NGUYEN-NGˆ˜ OC-T ... oi` gai: ´ coˆ Nguyenˆ

Ti6 ˆ

˛

eu-S ˛u -D ˛uc-Giao-Tˆ NGUYong ˆEN-NG .OC-T

˛

U

˛

HONG .OI-TH ´ AN-HANH . BOI ˆ 7EN-TRE

l´ tuuc ˆ

˛

gioi a.Ng ˛u ˛` coi ´ mo . bot ` Ca ˆ vo, ` Cınhk´a ˆ nho ˛ mchau .e.

C´ lo ˆ Can o - mdau, . dac ˆ tuau ˆ

˛

oi -d˜ qua ´ la . tuuc ˆ nhan, ˛ungh˘ang -dˆ gikhisauem

˛

dang . Hay .anh -d ˛u ˛` (tong ˛` 8u -dˆ 10engi ˛` Ngo). ˛u ˛` voi ˆan -di -dˆ ten . chan ˆ tho ˘ cam o, -d ˛u ˛` xaongngo` mai . cot ˆ say ˆ bSauo. ` Ca o - ndau . vang, ˆ nhe ` la ˛onc´ Hach . Thoi ´ ganh ˆ man ˛u ˛` coi ˆ say ˆ Nho. ˛ hung ˘ang -dem,

dkhisau .ay -D . Ngxong,ao ˛u ˛oi -dˆeu - thdi ˘ Sam. ˛

. thu amviˆ theng ˛u ˛` ngong ` nhay ˛vu . khotrongay,

˛

gang ˆ haianth´ Thang. . lat ` pha

˛

cai o -dˆay -d

˛

mu . lot ` hiıch´ong ˆ ıch´eu,th

˛

mao, ˛´ coi ´ tho ˆ

˛

le am -d ˛u ˛

. lioc ˆ ten . buc ˆ

˛

phon . khan okh˘ thian, ˆ lieng eng ˆay!

-Dˆ voi ˛´ boi ` thcona ˆ tan . gxaoc ˆ Ngan, ˛u ˛` thoi ˛u ˛onggiup -d ˛˜ chuo -d´ mao . moi .at. -D . biac . met, ˆ loi ˆ lan anhl ˛u ˛ Ngong, ˛u ˛` goi ˛ tioi ˆen

˛

hung . nho ˛˜ quyung ˆ thuen .oct´ thiung ˆ Ngeu. ˛u ˛` coi ` vchiaon ˛u ˛on -dˆ mchoat . sot ˆ tho annhˆ nghan ` meo a -dˆ con.ong

Ngo` nhra,ai ˛˜ ngung ˛u ˛` loi ˆ can . xtrongan om ˆapc˜ thung ˛u ˛ong -d ˛u ˛

. Ngoc ˛u ˛` troi ˛

. gio ´ mup ˆ hkhioi ˛˜ suu ˛

.u.-Dˆ voi ˛´ voi ˛

. Ngo, ˛u ˛` voi . gien ˛u -d ˛u ˛

. nioc ˆ hem oa aic

˛

nghınht`ua ˜ thphuıa e.-Dˆ voi ˛´ Ngcon,oi ˛u ˛` loi a ˆ lchaOng ` ganh ˛u ˛ong

mˆ vau ˆ vie . giec ´ dao . ıtr´uc -d ˛´ Nhiuc. ˆ Ngkhi,eu ˛u ˛` coi ungllo ˘ang -dˆ sen ˛

.u ˘ man . nchoac ˛ua.-Dˆ voi ˛´ coi ´ thac ˆ nhan an -d˜ qua ´ va ˜ Ngang, ˛u ˛` looi

chu -d´ chao, ˘ sam ´ soc, ˛ csangua ´ phac ˆ man .o.-Do .an -d ˛` Nhoi ˛on -D . cao

˛

Ngua ˛u ˛oi -d˜ na ˆ seu angnh ˛˜ gung ˛u ˛ Hiong: ˆ Ngheu, ˜ Nhıa, ˛ Ton, ˛u.

Ng ˛u ˛oi -d˜ ta

˛

hiıch´rao ˆ veu ˛oi ˆ C-Ong ˆ vo, .enngh˜ vıa ˛´ voi ˛

. ro, . Nhong ˛ von ˛´ boi ` chcona ` xom ´ trom, .onT ˛` vu ˛´ con.oi

Ng ˛u ˛` soi ˆ mtrongong . hoot ` can

˛

xanh ˜ ha . moi anˆ ven ˘ han oa A -Dˆ bong . mlui ˛` tro ˛u ˛´ soc ˛

. xu ˆ nham . cap

˛

uanˆ ven ˘ han oa ˆ TAu ˆ Nhay. ˛ Ngung ˛u ˛` voi ˆ van ˛˜ lung ongtuˆ han ` ctheoanh ´ Giac ´ lao ´ cıqu´caoy

˛

ua -D . Nho.aoNg ˛u ˛` soi ` Khınt´ung ˆ

˛

Giong ´ lao ` ca ˛u ˛ kong

˛

vy ˆ Nhe ˛on -D .aov .ay.

CIII. ´ CAC ˆ NGHIONG . QUANTRONGEPTR

˛

U

˛

` (ThONG ˆan -D .ao):A)

˛

HANH˛

CONG

˛

XUA ˜ HA .OI:Ng ˛u ˛` vrasanhoi ` la ˛´ lon ˆ mtrongen . giaiot -do .an

l. sich ˛cu

˛

nua ˛u ˛´ nhoc ` ma ˆ quyat ˆ ten ˛

. chu

˛

nhiBaou. eucu . coc ´ mach . Quang ˆ Xgia,oc ˜ ha . phoi ´ khisanh,at amthˆ bkhiam, . khoc ˛ nhoi, ˛ liung ˆ tien ˆ chcamep . thiu ˆ bat .ai.

T ˛u -dˆ vay, ˆ me . vat . chat ˆ dat, ˆ Vian . phNamet

˛

aich. muiu ˆ von ` tan

˛

nhui . khuc, ˆ con ` kitrongun ˆ sep ˆ bong .itr. ki, ´ mem ˛ Vmang.o ˆ me . thtinhat ˆ nan, ˆ cen ˛

. huu .oc(V˘ han oa -Dˆ phong ˛u ˛ tong)

˛

brao ˆ lat ˛

. vuc ` ma ˆ ınt´atnhi . vem ˛oi - sda ˆ Nho. ˛ nung ˆ ten ˆ han . (Voc ˘ han ´ Toa ayph ˛u ˛ mong) . dac ˆ cau ´ nhio ˆ theu ˆ le ˛

. vuc, ˆ khan ˆ trong .onphchinh .uc -d ˛u ˛

. nhoc ˆ tan ˆ ıv`am, -d˜ tia ˆ nhiem ˆ quem ´ sa aus˘ ctheoac ac -D . lao ´ cy ˆ

˛

truyo ˆ cen

˛

GiTamua ´ (Nho,aoıch,Th´ -D . Xao). ˜ ha . Vioi . thuNamet ˛o ˆ say ˆ trong ˆ sen ˛

.umˆ thuau ˆ ggayan ˘ giat ˛˜ nhaiua ˆ ven ˘ han ´ coa ˜ mu ˛oi.L` ngong ˛u ˛` bmanghoangoi ˆat -d.inh.

Riˆ veng ˆ hoe ` can

˛

canh ´ nha ˆ Ngınh,m`an ˛u ˛oi -da-d ˛u ˛

. hoc ˆ thap . cu

˛

nhaia ˆ ven ˘ han oa A ˆ ThuAu. ˛nho

˛

o,Ng ˛u ˛` noi ˆ ıch´oi ˆ hchaong, . choc ˛˜ (Nhou -dˆ ınhtr`en -d .o

snghe ´ Tach ˛´ Thu ˛Ngo, ˜ NgKinh).u ˛u ˛` ntheonoioi ˆ ne ˆepKhˆ

˛

Giong ´ vao ` sa ` cınt´ung

˛

Pha . Giat ´ Rao. ˆ voi ˛` lua ˛onlˆ Ngen, ˛u ˛` tioi ˆep -d ˛u ˛ong ˆ hAu . voc ` sa ˆ quantrongongtr ˛u ˛ong.

Page 5: NGUYEN-NGˆ˜ OC-T.UONG (1881-1951)caodaism.net/pdf/tieu_su_duc_gt_nguyen_ngoc_tuong.pdf ·  · 2011-01-04UC´ GIAO´ TONG ˆ NGUYEN-NGˆ˜ OC-T ... oi` gai: ´ coˆ Nguyenˆ

Ti8 ˆ

˛

eu-S ˛u -D ˛uc-Giao-Tˆ NGUYong ˆEN-NG .OC-T

˛

U

˛

HONG .OI-TH ´ AN-HANH . BOI ˆ 9EN-TRE

V ˛´ boi

˛

chan ˆ hiat ˆ len ˛u ˛ song ˘ can ´ Ngo, ˛u ˛` boi

˛

aoth

˛

thtinhu ˆ than ˆ nhuam ˆan -D .ao -d ˛uc -Dˆ phong ˛u ˛ long amc˘ gan ˆ Nhoc. ˛ung -dˆ thong ˛` voi, ˛oi ´ squanoc ´ xsuyat ets´ suang ˆ Ngot, ˛u ˛` soi ˘ san ` thang ˆ nhau . nhan ˛˜ cung ´ hayaic

˛

nua ˆ ven ˘ han ´ Toa ˆ phay ˛u ˛ong.V . cay, ˜ nhung ˛mu . soi ˜ tphuı ˆ ıch´am -d ˛u ˛ong

th ˛` Ngoi, ˛u ˛` roi ˆat - xdau ´ tiot, ˆ thec ˛u ˛ vong ` nhiıt´a ˆ hoangeutrmang ˛u ˛´ coc

˛

sanh ˆ tong

˛

khui ˆ

˛

co

˛

dua ˆ tan . voc, ` sa ˛

. saus´ cut

˛

nua ˆen -D .ao -d ˛´ hPhonguc ´ Nhoa. ˛ riung ˆ Ngeng ˛u ˛oi-d ˛u ˛

. mmayoc ˘ than ˆ nhuam ˆ van ` bia ˆ hdunget ` coa

˛

haianˆ Ven ˘ han oa A Au. ˆ lAy a -d .ac -diˆ

˛

bıqu´em ´ trongauthtinh ˆ Ngan ˛u ˛` Nhoi. ˛o -d´ mo ` lkhia ` Ngquan,am ˛u ˛oi

h˘ hang ´ hoai .at -d . cong

˛

thiai . den ˆ sinh,an -dˆ

˛

the

˛

moa anm . phot ˆ nan ` lao ´ ty ˛u ˛ giong

˛

thoai ´ dat ˆ tan . Voc. ` ca ungnh ˛o -d´ Ngo, ˛u ˛` soi ˛´ hom ˛˜ phuu ˛u ˛´ hoc ˛˜ cuu ˘ ngan .o -D . vao, ax

˛

tha ˆ han anh -D . cao ˛´ khuu ˆ

˛

nho ˛ sanh.onCB) ´ HOAC .AT -D . XONG ˜ HA . (HOI: . Buoi on

vNamAn ` Ha . Khuyoi ˆ Ven an).N˘ Nh1905,am ˛

. But ˆ

˛

on -d . thai ˘ HoNgaang ang.Chiˆ cen ˆ nong ˆ thay ˛´ tuc

˛

mınh . manh ˜ ce ´ dac ˆ tan . nhoc ˛u ˛

.octiˆ

˛

eu ´ ChA ˆ Tau. ˛u -d´ ıch´o -dˆ thsauen ˆ gie ˛´ chioi ˆ tranhen1914-1918, ˛co ´ nac ˛u ˛oc -Dˆ Namong ´ trphongA, ` cao achm . giang

˛

phai ´ dong ˆ tan . phoc ´ khat ˛ soi ˆ noi ˆ

˛

Coi. ´ nhac asıch´ ˜ Viı . cNamet ˜ bung ˆ xubaon ˆ dat ˛u ˛ong -dˆ

˛

lımt`e ˆoic ˛´ duu ˆ can ˛´ nuu ˛u ˛oc.

Thu ˛o ˆay, - tudang ˆ

˛

thoi ` nianh ˆ Ngen, ˛u ˛` coi ungthˆ nhay ˛˜ houng ` bai ˜ nıv`ao ˛u ˛´ dıv`oc ˆ can

˛

ınh,m`ua -d ˛u ˛.oc

dˆ btrongcaoang ˆ tau ˆ nhiıch´am . thet ` Nhanh. ˛ quanungni . cem

˛

Ngua ˛u ˛` voi ˆ se ˛

. giu

˛

thoai ´ cat ´ kho ´ Vac. ˛´ tinhoithˆan -D .ao -D ˛´ luc ` cam ˘ ban

˛

Ngan, ˛u ˛` choi ´ tru .ong ˛co ac-diˆ

˛

cem:

˛

thiai . den ˆ dsanh,an ˆ vıtr´an ` da ˆ tan ˆ Doam. -do,

Ng ˛u ˛` choi

˛

tru ˛u ˛ trong ˛u ˛´ tioc ˆ phen

˛

lai ` dchoam an -d ˛u ˛

.oc:no ˆ kham, ˆ hingoan,on ˆ len ˛u ˛ong -d .ao -d ˛uc.

N˘ t1919,am . Bai ˆ vTre,en ˛´ vınt´uyoi ` ha .anh-d ˛´ stronguc . cach

˛

n17ua ˘ lam ` viam . Ngquan,ec ˛u ˛oic` mung . sot ˆ bo .an -dˆ tong am -dˆ ıch´ong -d ˛´ traung ˆ

˛

cho ˛uc"H . Buoi ˆ vNamAnon ` Ha . Khuyoi ˆ Ven an."

H . Buoi ˆ nhon ˘ mam .uc - giıchd´ ´ ngac .o -dˆ bong aovˆ ce ´ quyac ˆ len ˛

. tkinhoi ˆ ve ` tha ˛u ˛ mong ˜ hiai, . nen ˘amngtaytrong ˛u ˛` ngooi . quai ˆ Hoc. . koi ˆ geu . ngoi ˛u ˛` Vioi .et

h ˛

. top ´ cac ˆ

˛

pho ˆan, -dˆ˛

the ` lanh . cap ´ cac ˛so ˛ thgiaoo ˛u ˛ongbmua ´ van ˛´ hnhau,oi ˆ trau ´ nanh . bgiantrungan ´ loc .ot.

-Di -dˆ voi ˛´ Hoi . Buoi ˆ Hon, . Khuyoi ˆ Ven an -d ˛u ˛

.octˆ

˛

cho ˛´ nhuc, ˘ khuyam ˆ dıchkh´en ˆ chan ´ hhamung . coc ˆauti ˆ ven ` ba

˛vao . hphonge oa -d .ao -d ˛´ Huc. . toi ˆ

˛

cho ˛ucnh ˛˜ buung ˆ

˛

dioi ˆ thuyen ˆ cet, ˆ

˛

o -d . hong . quoc ˆ ngoc ˛u, -d .ocb´ viao, ˆ vet ˘ lan, ` tham ˛ Viv.v...o . hec . choc ˘

˛

nhang ˛ung -dˆ

˛

edtrau ˆ thıtr´oi ˛´ muc; ` ca on -dˆ

˛

hiame ˆ

˛

lueu ˆ lan y -d .ao -d ˛uc(hiˆ theu

˛

vao ˛´ mchaoi . he, ` thuoa . tiem,anhan ˆ nghet ıav ˛

. cho ˆ bınt´trungong, . bau .an...), -dˆ

˛

be ` trai ˛` cu ´ mac ˆ ınt´ed.i - tdoan . te . cuc, ´ tac . xat ˆau; -dˆ

˛

phe ´ thtinhhuyat ˆ nan oigi ˆ mong ˆ quen ˆ he ˛u ˛ong.

H . coi ´ pho ´ hat ` manh . tot ˛` No . Nhsan.oi ˛˜ bung aihay -d ˛u ˛

. gioc

˛

thai ˛u ˛ khuyong ˆ ıch.kh´enHHai .oi -dˆeu -d ˛u ˛

. soc ˛

. hu ˛u ˛ong ˛´ rung . rong ˜ cai

˛

uadˆ chan ´ ttrongung

˛

vCaoınh. . cong

˛

Ngua ˛u ˛` loi ` la ˆayt

˛

Bınh ˆ lTreen ` cam ˛so ˛ nghikinho .em, -dˆ

˛

re ˆ goi ˆ thay anhtrphong ` toao ` quan ˆoc.

Nh ˛ tiung ˆ Ngthay,ec ˛u ˛` boi . thi ˆ bat . mSauai. .otth ˛` hogianoi .at -d . Hhaiong, . phoi

˛

tai ˛

. giu

˛

tai ´ lıv`an ´ doytkinh ˆ ve ` cha ´ tranh .i -d ˛u ˛ thong ˛oi.

C´ cac ˆ viong . hoec .at -d . trong en -dˆ khtuyay, ong

Page 6: NGUYEN-NGˆ˜ OC-T.UONG (1881-1951)caodaism.net/pdf/tieu_su_duc_gt_nguyen_ngoc_tuong.pdf ·  · 2011-01-04UC´ GIAO´ TONG ˆ NGUYEN-NGˆ˜ OC-T ... oi` gai: ´ coˆ Nguyenˆ

Ti10 ˆ

˛

eu-S ˛u -D ˛uc-Giao-Tˆ NGUYong ˆEN-NG .OC-T

˛

U

˛

HONG .OI-TH ´ AN-HANH . BOI ˆ 11EN-TRE

thau -d ˛u ˛

. koc ˆ quet

˛

tha ˛

. tuc ˆ nhe, ˛ung -d˜ cha ˛´ minhung-d ˛u ˛

. thtinhoc ˆ van . nhi ˛ csanhon

˛

Ngua ˛u ˛` Voi.

˛

la . lai, ucbˆ giay ˛` lo ` tha ˛` koi ` by . tri . nChoi. ˆ bien, ˆet -dˆ xe ˛u ˛´ long enm . trphongot ` giao

˛

phai ´ tkinhong ˆ ve ` va ˘ han ´ loa .ethu . loc, ` bia ˆ hgieoet . giot ˆ cong ´ mach . tang ˆot. -D´ lo ` ma .ots´ kiang ˆ tien ˆ rphong,en ˆat -d´ nang ˆ geu ˛u ˛ vong .ay.

CC) ´ SAC

˛

. MU

˛

KHKHAIMANGO ˆ

˛

AN:Vˆ son ˘ lan ` thong ˛u ˛ dong ˆ man ˆ nen ˛u ˛´ tinhoc,

thˆ than ˆ nhuam ˆan -D . lao ´ (Khy ˆ

˛

Phong, . Giat, ´ Ngao), ˛u ˛oitrcai . di ˆ hoan ` toan ` van ˛oi -D ˛uc -d . Ngdung.baoo ˛u ˛oi

-d . biac . chet u ´ viy . mec ˛ hkhaimango ´ gioa ´ dao . vuc ` ha ˆets ˛´ truc ´ vianh . phec

˛

rai ˘ phan .at.˛

HO ` Chon ong: N˘ t1920,am ˛` Bu ˆ NgTre,en ˛u ˛oi-d ˛u ˛

. boc ˆ

˛

o - ldi ` Quam . tran ˛u ˛ Chong ˆ thau ` Canh ˆ Than ˛o.C´ th3ach ´ lsau,ang . bai .i -dˆ

˛

Quraoi . Han ` Chon ˆ (Hong aTien) -dˆ nen ˘ 1924.am

Thu ˛o ˆ day, ˆ san ˛

. vu ` nung ˆ phay ˆan -dˆ long ang ˛u ˛` Mioi ˆ ven ` Hua ˆ Kie ˆ Ngeu. ˛u ˛` Vioi . chiet ˆ thiem ˆ

˛

seu ˆo.M . hosanhoi . xat ˜ ha . coi ˆ nghong . the, ˛u ˛ mong ˜ lai, ˆ gie ao,h . voc ˆ chan ˛ua -d ˛u ˛

. hkhaioc oa. - sDa ˆ do ˆ chan ´ cung onch. diu ˆ not ´ nghat, ` neo ` ssanhan, ˆ cong ˛co ˛

.uc.Trˆ nhan . Ngxong,am ˛u ˛` lioi ˆ llenen

˛

soi ˆ gong ˆang˜ nhui ˛ don an, -dˆ

˛

the ˆ cong

˛

mam . noi ˆoi - khdau ˆ

˛

kho okh˘ han, ˆ phımt`au ˛u ˛ mong ˛ hıchth´chomango ˛

. Quanop.s´ Ngxong,at ˛u ˛` loi ˆ lan ˛u ˛

. dot . day ˆ can ´ lach ` nham ` tra, ˆongtr . lot, ` ruam . phong, ´ cep ˛u ˛´ hoi

˛

ltheooi ˆ gie ´ Ngao. ˛u ˛` choi˛

ıc´ lach ˆay -d´ vnunga oi, -dˆ lay ` ma . nguot ˆ lon ˛

.oi -d´ kang ˆ˛

ec

˛

ua -d. phia ˛u ˛ong.Ngo` Ngra,ai ˛u ˛` clooi ˆ chat ˛

. nho, ` tha ˛u ˛ong,tr ˛u ˛` hong . chooc, -d` nhiao ˆ xuykinhconeu ˆ cquaen ac-dˆ ruong . vong, ` tkinhcona ˛` Hu ` Chon ong - Rdi . Giach a.

Vˆ le ` ruam . Ngong, ˛u ˛` gioi ´ vup ˆ von ` cha

˛dı ˆan

c´ khkhaiach ˆ

˛

an -dˆ hoangat -dˆ rat ˛` thung anh -dˆ ruong .ongtˆ Nhot. ˛o -d´ do ˆ chan ´ ngung ay -d ˛u ˛

. thoc ˆ khem ´ gia

˛

a.N ˛oi -dˆ ngoay, ` cai ˆ vong . Ngu, ˛u ˛` coi ˜ vung ˆ loan

khai -D` phan, ˆ

˛

o -d . nho ˛ vsanhon ao -D . Kao. ˆ quet

˛

tha . lat asˆ rau .ong.

T´ lom .ai, -do .an -d ˛` loi ` cQuanam

˛

Ngua ˛u ˛oi -danˆ geu ˛u ˛ nhong ˛ung -d ˛´ tuc ´ thanh: ˛u ˛ dong ˆ man ˆ nen ˛u ˛oc,chuyˆ cen ˆ lian ˆ chem anh.

hıV` ˆ let ` thong ˛u ˛ dong ˆ man ˆ nen ˛u ˛´ noc, ˆ Ngen ˛u ˛oir ˆ hat ˘ vsayang ˛´ moi . coi ˆ viong . mec ˛ khkhaimango ˆ

˛

an,-dˆ

˛

ce

˛

thiai . den ˆ dsanh,an ˆ dı,tr´an ˆ tan ˆ Ngoam. ` ra,aiNg ˛u ˛` choi

˛tru ˛u ˛ "Dong ı -d ˛´ phuc . nhuc ˆ han", ˛ lon a ap

d . phung ´ trap .i.Nˆ geu ˛u ˛ chuyong ˆ cen ˆ Ngan, ˛u ˛` loi ` viam . gec ˆan

g˜ vui ˛´ doi ˆ khan, ˆ nong ` tlaoai ˆ mam . xet ´ Ngac. ˛u ˛` khoi onghˆ che ´ nan

˛

man, ` va ˆ cıcht´an ˛

. houc .at -d .ong, -dˆ

˛

khe ˘ phac .ucm . hooi ` can

˛

khanh ´ kho ˘ khan ˆ

˛

co ˛

.uc.Nˆ geu ˛u ˛ liong ˆ chem ´ Nganh, ˛u ˛` choi ˘

˛

nhang ˛ungkhˆ cong . quyay ˆ men a ´ chap ˆ be ´ loc . dot ˆ chihayan, ˆemkhˆ

˛

rian eng -dˆat - Mdai. ` tra ´ lai . Ngai, ˛u ˛` coi ` ton ˛` chu ˆ loi ˛

.oiquyˆen -d . biac . chdoet ´ phanh

˛

thbanu ˛u ˛ cho.ongV . tay ˛` Nhu ˛on -D . vao . toen ` Ngan, ˛u ˛oi -d˜ ta .an

tˆ dcholoraam ˆ nchoan, ˛u ˛´ voc ˛´ troi . lon ` yong ˆ ınh,k´eumˆ can ´ cıch´an, ˆ vong ˆ to ˛ Ngu. ˛u ˛oi -d˜ tha . hat ` phanh ˆanThˆan -D . vao ˛´ coi

˛

ta ai -d ˛´ lukinhuc ˆ can

˛

bua . Quac ˆ tan ˛ugia).(Nho

GIV. .AP -D . CAOAO -DAI:LA) ´ TY

˛

U

˛

GIONG

˛

THOAI AT:Nh ˛u -d˜ bınhtr`a ` hoay, ` can

˛

xanh ˜ ha .oi

˛

anhh ˛u ˛ song ˆ sau ˘ vac ` tao ˆ nam ˜ Ngao ˛u ˛` haioi -diˆ

˛

em:

Page 7: NGUYEN-NGˆ˜ OC-T.UONG (1881-1951)caodaism.net/pdf/tieu_su_duc_gt_nguyen_ngoc_tuong.pdf ·  · 2011-01-04UC´ GIAO´ TONG ˆ NGUYEN-NGˆ˜ OC-T ... oi` gai: ´ coˆ Nguyenˆ

Ti12 ˆ

˛

eu-S ˛u -D ˛uc-Giao-Tˆ NGUYong ˆEN-NG .OC-T

˛

U

˛

HONG .OI-TH ´ AN-HANH . BOI ˆ 13EN-TRE

S- ˛

. bu ˆ lat ˛

. muc, ˆ nhiınt´at . cem

˛

nua ˆ ven ˘ han oa-D .ao -d ˛uc A -Dˆ trong ˛u ˛´ thoc ˆ le ˛

. buc ` tranh ˛u ˛´ cong

˛

nua ˆenv˘ hkhoaminhan .oc ˆ TAu ay.

S- ˛

. hu ˆ

˛

nho . cuc

˛

dua ˆ tan . doc ˛u ˛´ choi ˆe -d . thuo .oc-d.ia.

Nh ˛˜ nung ˆoi -dau -d ˛´ non ˆ ccanhay ´ manh ˜ nai ˛oil` Ngong ˛u ˛` Ngoi. ˛u ˛` coi ˆ mımt`o . phoi ˛u ˛ong -dˆ

˛

gie

˛

thoai atdˆ vsinh,an ` ga ˆ day ˛

. lung . giai ´ tra . nchoi ˆen -D .ao -D ˛´ cuc ˆ

˛

otruyˆ Nhen. ˛˜ houng .at -d . xong ˜ ha . (Hoi . buoi ˆ Hon, .oikhuyˆ ven ˘ nhan), ˛˜ cung ˆ nghiong . mep ˛ phkhaimango a˛co ´ nac ˛ choi,

˛

thı

˛

moa an -d ˛u ˛

. moc . phot ˆ nhan

˛

co ´ hoac aib˜ cxacaoao

˛

Ngua ˛u ˛` Ngoi. ˛u ˛` thoi ˆay -d´ cho

˛

lı ` nha ˛unghanh -d . miong ˆ cen ˛u ˛˜ nhong

˛

ho . chkhitrongep, ˛ biua ˆetph

˛

lai ` khchiam ´ Nac. ˆ Ngen ˛u ˛` khoi ˆ ngong ˛´ kiımt`ot ˆemnh ˛ung -d ˛u ˛` long ˆ hoi ˛˜ hiuu . heu ˛ khon,

˛

da ˜ giı

˛

thoai atcchochung

˛

a -dˆ bong ` tao, . lao . vınt´uyai ` va . xıtr´i ˛ung-d´ nchoang ˆen -D .ao -d ˛uc A -Dˆ NgtheoıV`ong. ˛u ˛` noi, ˆen

V˘ han oa -Dˆ phong ˛u ˛ long ` pha ˆ chan ˛ lon ´ vy ˆ te ˆ linh.amCh ˛ lon ´ ny ˆ phay

˛

vai ˜ cınh ˛ tuu ˆ ton .ai, -dˆ

˛

he ˛u ˛´ nong ˆ ven anhkhoaminh . voc . chat ˆ Tat ˆ phay ˛u ˛ong, -dˆ mngayen .uc

- phıchd´ . vuc . hu . phanh ´ nhuc ˛ sanh.onngKhi ˆ Quoi .an ˛Ho ` Chon ˆ Ngong, ˛u ˛` coi ´ co ˆau

h .oc -D . phtheoao ´ SMinhai ˛u, ˘ tchayan . luyinh . Nhen. ˛o-d´ Ngo, ˛u ˛` coi

˛

tham ˆay -d ˛u ˛` giong

˛

thoai ´ hat ´ me ˛ Songo.Ng ˛u ˛` coi ˜ khung ˆ toong . phıV`ı.ch´ai ´ nhtuep ˛thu ˆ che

˛ı

gi

˛

thoai at -d ˛u ˛

. moc . thiot ˆ

˛

seu ˆ mo ` tha ˆ choi, ˛´ kho ˆ cong ˛uutho´ cchochungat

˛

a -dˆ loong .ai -d .ang.Rˆ loi ´ nuc ` Ngao, ˛u ˛` coi ˜ muung ˆ phımt`on ˛u ˛ong

v ˛u ˛

. lot ˆ khen

˛

boi ˆ khau ˆ cıkh´ong

˛

cuua .oc -d ˛` hioi . ten .ai.C˜ nhung ˛xu ˛ Thkia,ua ´ tai ˛Su ı -D . Taat -d˜ kha ˆ

˛so ˛gio ˛ua

c

˛

lanh au -d` vai ` ngang . thıv`oc, ˆ thay ˆ dan ˆ lan ˆ thanam

cgiaitrong ˆ lsanhtrongap, ˜ bao . tinh ˛ Ngu. ˛u ˛oi -d˜ tra

˛

ainhqua ˛˜ thung ˛` khgianoi

˛

houng

˛

thtinhang ˆ van, ˛´ loi yt ˛u ˛ giong

˛

thoai ´ chat, ˛ ımt`ua -d ˛u ˛

. loc ˆ hıchth´raoi ˛

.op.NHB) .AP -D . VAO ` SA

˛LO

˛U

˛. VOC ˆE -D .AI -D .AO:

V` cuao ˆ noi ˘ t1925,am . Quai . Can ˆ Giuan .oc,Ng ˛u ˛` goi .ap -D . Caoao -D` butrongai ˆ

˛

phoi ˆ Quathai.oim . thot ˛` hiımt`gianoi ˆ

˛

nghieu, ˆ cen ˛´ Nguu, ˛u ˛` lxinoi .apnguy . nhen . map ˆ Ngon. ˛u ˛oi -d ˛u ˛

. lphongoc amTH

˛

U

˛

. CHONG ´ PHANH ˆ SOI

˛

vU ` khoao

˛

giang ˛˜ thua angn4 ˘ DınhB´am ˆ mtrong(1926),an .ot -D` can ˛to . Hai .oi

Ph ˛u ˛´ Toc ˛

. xu, ˜ TrLonga . (Chach ˛

. lo ˛´ Ron). ˆoi -dˆ ngen ` 22ayth´ n11ang ˘ Ngh1930,am .i -D. cinh

˛

ua -D ˛´ Luc y -D . Tiai enva -D ˛´ Huc . Pho ´ thap ˘ Ngang ˛u ˛` loi ˆ phen ˆ

˛

am -D ˆ SAU

˛

U.- cDang ´ mo . trot . thang ´ thtinhai ˆ khan

˛

ungho

˛ginanang

˛

Ngai, ˛u ˛oi -d . nhiot ˆ ven ao -D . Caoao -D` vai ˛oit ˆ cat

˛nhia . tet ˆ tham ` vın,t´anh ˛´ coi

˛

lıtr´a ˛

.uc -dˆ

˛

phe . sung ˛

.um ˛mang.o

H

˛

toi . lai ´ ndoy ` Xinao? -d´ rap ˘ang: ˆ nhay ˛o -D .aoCao -Dai -d˜ va ´ Ngchoen ˛u ˛` thoi ˆ may . chot ˆ tran ˛` moi ˛oi,chˆ tran ˛` Toi ˛

. Do,u -D .ao -D ˛´ Huc, . Phanh uc, -D .ai -Dˆ choongc

˛

nha ˛ loon .ai.Ng ˛u ˛oi -d˜ ga . trongap -D . Caoao -D` nhai ˛˜ giung ao

l´ thy

˛

moa ˜ hoan ` toan ` nhan ˛˜ lung ´ ty ˛u ˛ong - bdang . bi ˆ te ˘atn ˛ ınh.m`oi

-D ˛´ Nguc . Hooc ` Thang ˛u ˛

.ong -Dˆ tnaye, ´ ldanha aCAO -D ` TIAI EN ONG -D . BAI ˆ TO ´ THAMAAT ´ tAT, ˛ucla -D

˛

´ CHUC ´ TRUA

˛

OI -d˜ da ` huyung ˆ dien . ceu ˛bo ´ lut .ap-D .AI -D . KTAMAO ` PHY ˆ

˛

O -D .O. -D . lai ˛u ˛

. noc ˆ Gien ´ lao y-D . Caoao -D` nhai ˛du ˛u ˛oi -day:

1) Tr ˛` loi ` cchungChaa

˛

nhua ˛ loon . vai ` mua ˆ loon aiv . van .at: Nh ˛ loon . vai ˆ lon ` ruemanha . thot . vit ˛´ nhau,oi

Page 8: NGUYEN-NGˆ˜ OC-T.UONG (1881-1951)caodaism.net/pdf/tieu_su_duc_gt_nguyen_ngoc_tuong.pdf ·  · 2011-01-04UC´ GIAO´ TONG ˆ NGUYEN-NGˆ˜ OC-T ... oi` gai: ´ coˆ Nguyenˆ

Ti14 ˆ

˛

eu-S ˛u -D ˛uc-Giao-Tˆ NGUYong ˆEN-NG .OC-T

˛

U

˛

HONG .OI-TH ´ AN-HANH . BOI ˆ 15EN-TRE

c` mung . got ˆ moc ` Nguyra.sanha ˆ ven ˘ man .ot -do .anTh´ Gianh ao -d˜ da .ay:

"TH ˆ LAY ` CCHAA

˛

SUA

˛

. THU

˛

U

˛

YONG EU.BDO

˛

SOI

˛

. THU

˛

U

˛

YONG ˆ MEU

˛

´ TOI . THAO ` THANH ˆEGI

˛

´ VOI ` SSANHA

˛

CAN ´ VCON.AC . CAY ´ CONACS

˛

XUAN ˆ NAT

˛

SOI

˛

. THU

˛

U

˛

YONG ˆ LEU ` CA

˛

THO ˆ

˛

EC

˛

SUA

˛

. THU

˛

U

˛

YONG EU -DO..."S ˛do ˜ nhı ˛ loon . khai ˆ cong ` nhınnh`on . lınhm`an a

ru . thot . vit ˛´ bnhauoi ˛ lhaioi ´ chdoy anh:- M . lot a: T ˛` xu ˛ nhua, ˛ loon . sai ˆ thong ˛ thua ˛ot

t ˛ung -d. phia ˛u ˛ bong . bbaoi . boc ˛ noi ´ rui ˛` sung ˆ biong ˆ

˛

en,bikhu . thet ` giranhanh ˛´ thioi ˆ nhien en. -Dˆ Tong ay

khˆ thong ˆ BNamnhau,ong ˘ khac ˆ giong ´ ıV`nhau.ap˛

hanh ˛u ˛ cong

˛

thphongua ˆ

˛

tho, ˛` tioi ˆ tet ˛` tung ˛phu ˛u ˛ongnˆ men ` sdaau ˘ tac . khoc ´ ngnhau,ac ˆ ngon ˛˜ bu ˆat -dˆong.Do -d´ mo ` loa ` ngai ˛u ˛` loi ˆ tam ˛u ˛ long ` kha ´ giac ˆong.

- lHai a: -Dˆat - cdai, ´ nguac ˆ lon ˛

. thioi ˆ nhien en-d ˛u ˛

. bioc ˆ then ` canh

˛

riua ˆ teng ˛` vung ` rung, ˆ theooi -dac . trtranh,anh ˛no ˆ cen

˛

riua ˆ teng ˛` cgiaiung ˆ tap, ˛` giaungt . toc, ˛` cung ´ nha ˛ ıV`on. -d´ giranho, ˛´ quoi ˆ mgiaoc ˛´ coi o,r ˆ lrasanhoi ˆ lan ˆ quyan ˆ ten ˛hu ˛˜ tuu ` sai

˛

nhiraan, ˆ giaieucˆ phap, ˆ

˛

cham ˆ sat

˛

van . mat ˛oi -d. giinh ´ Sa. ˛

.u -dˆ tranhauquyˆ len ˛

. ngoi ` thay ˆ ggayem ˘ sat, ˆ sau ˘ Chac. ˘

˛

nhang ˛ungn´ rchiao ˜ ge, ˆ nghay . lich ˆ man, ` ca on -d ˛ nhua ˛ loon .ai -dˆenchˆ to ` han . tiai ˆ dieu . let ˆ nhau.an

2) C´ Tac ˆ Gion ao -Dˆ Tong ay -Dˆ Doeu -Dˆ Chang uaTr ˛` phoi ˆ than ˆ tan . nao en: C´ vac . Gii ´ Chao

˛

cu

˛

cua ´ Tac onGiao -d˜ ca ´ tro ˆ Then ˆ gie ˛oi -dˆ leu ` nha ˛˜ sung ˛´ thu ˆ tan ˛uph ˛u ˛ cong

˛

ua -D . Tai ˛` Phu . Thu. ´ Gianh ao -D ˛´ Thuc ˛u ˛.ong -Dˆe

-d˜ da . "ay: Nhien -D˘ Cang ˆ

˛

Pho . that . Ngi ˜ MCaıchTh´a, ˆ Niauth. Ngi ˜ Tha, ´ Thai ˛u ˛

. Ngong ˛u ˛ thThion . Ngi ˜ ViKima ˆ Caoet

-Dai... V". a -dˆ 1925,NOELem -D ˛´ Nguc . Hooc ` cang ungc´ gio

˛

dang . ray ˘ "ang: -Dˆ th24nayem ´ ph12,ang

˛

vuiaim ˛` lıv`ung ` nga ` cay

˛

xuTaua ˆ trong ˆ dan .ay -D . bao ˆ Then aiTay..."

N . cdungoi ´ Tac ˆ Gion ao -dˆ meu . mot .uc -ıchd´nhduy ˛´ lut, ` khuya ˆ thien . ven ` ca ˛´ khuu ˆ

˛

nho ˛ sanh.onNh ˛ phung ˆ thınhh`an ˛´ suc ˛do ˜ cı ´ kho ´ lnhau,ac ` mıv`a ˆoiTˆ Gion ´ phao

˛

nmangai . nhang ˛˜ mung ` sau ˘ riac ˆ bieng .etc

˛

tua ˛phu ˛u ˛ vong ` tha ˛` koi ` skhaiy ang.3) Tˆ Chon

˛ı -D .ai -D . KTamao ` Phy ˆ

˛

o -D .o: Ng` nayayc´ giranhac ˛´ thioi ˆ nhien ˆ (nen ´ rui ˛` sung ˆ biong ˆ

˛

en) -d˜ ma ˆatl ˆ tran ˛u ˛´ hkhoaoc . moc ´ may ´ Looc. ` ngai ˛u ˛oi -d ˛u ˛

. doc ˆed` thang ong -dˆ liong ˆ len . tac ˛` xu ˛´ nu ˆ xquaay ˛´ khu ac.C

˛

nanh ˘ cham ˆ mau . chot ˛

.o -da -d ˛ cua ´ sac ˘ dac an Au ´ vA, ac´ tac ˆ gion ao -Dˆ Tong ˆ gay . Mnhau.ap . thoi ` kianh ˆ ben ˆat-dˆ rchiaong ˜ ve ˆ ve . chat ˆ cat ˜ nhung ˛vu ˆ ngınt´e ˛u ˛ongkhˆ thong ˆ

˛

te ˆ ton .ai -d ˛u ˛

. noc ˛ua.nCho en, -Dˆ LChaang ` skhaianh ang -D .ai -D .ao

KTam ` Phy ˆ

˛

o -D . vo ˛´ Toi ˆ chon

˛

lı a:a) NguyQui ˆ GiTamen ´ Hiao . Nhep ˛´ Ngut ˜ Chi:u

Cˆ lot a -dˆ

˛

xe ´ hoa ˆ nhet ˛˜ thung ` kianh ˆ ren ˜ vchiae ˆ ınt´eng ˛u ˛˜ Vong. ˛´ thtinhoi ˆ NguyQuian ˆ Hien . Nhep ˛´ tout, anthˆ

˛

ce ´ tac ˆ gion ´ xao ˛ua -dˆ ceu ´ so ˛´ mu . mang ˛´ loi ` va ` giua upv` sao ˛

. mu ˛o -d ˛u ˛` hdungong ` gioa ´ lao ´ Vy.

˛

la . hkhoaai, .occ ˛gio ˛´ ngoi ` nayay -d˜ pha ´ triat ˆ

˛

ten ˛´ caooi -d . Co. ´ tac ongi´ cao ˆ phan

˛

liai ˆ ken ˆ het, ` hoa ˛

. cop ` thnhauung ` manh .otng .on -duˆ Choc ˛ Lon ´ nhduyy ˛ut. -D ˛u ˛

. voc .ay, -D .ao -D ˛ucm ˛´ khoi

˛

boi . mlui ˛` tro ˛u ˛´ hkhoaoc . moc, ˛´ coi ´ vınt´uyo ` va .ixıtr´ ˛ung -d´ mang, ˛oi -d

˛

quyu ˆ nen ˘ kang ˆ chem ˆ ve ` ha ˛u ˛ongdˆ nhan ˛ thsanhon ˘

˛

tiang ˆ tren en -d ˛u ˛` hong ´ sanhao ˆ so at.b) Th ˛

. huc ` Chanh

˛

Nghu ˜ Thıa ˛u ˛ Yong ˆ Treu ` Tran ˆe

Page 9: NGUYEN-NGˆ˜ OC-T.UONG (1881-1951)caodaism.net/pdf/tieu_su_duc_gt_nguyen_ngoc_tuong.pdf ·  · 2011-01-04UC´ GIAO´ TONG ˆ NGUYEN-NGˆ˜ OC-T ... oi` gai: ´ coˆ Nguyenˆ

Ti16 ˆ

˛

eu-S ˛u -D ˛uc-Giao-Tˆ NGUYong ˆEN-NG .OC-T

˛

U

˛

HONG .OI-TH ´ AN-HANH . BOI ˆ 17EN-TRE

T ˛` Ngu ˛u ˛oi -Dˆ Ven .at: Cˆ lot a -dˆ

˛

ke ˆ geu . nhoi ˛ xsanhon ´ boa

˛

om . rchiaoi ˜ xunge, -d . vot ˆ me ` sdaau ˘ tac . vdanhoc, .ongl ˛

. quyoi ˆen. -D ˛´ Thuc ˛u ˛

.ong -Dˆ nhe, ˛ ldanhon ` chung,Chaac

˛

ka ˆ ceu ´ sac ˘ dac ˆ man, . choi

˛

tung . noc ˆ nhınnh`en .anlınhm` ` ruemanha . vot ˛´ Phnhau.oi

˛

sai ˆ hdungong oa,th ˛u ˛ yong ˆ teu, ˛u ˛ trong ˛

. lo ˆ mınht`trongnhauan ´ thau .it.Vˆ se ˛

. Thu ˛u ˛ yong eu -D ˛´ Chuc ´ Trua ˛` doi . ray ˘ang:" S... ˛

. thu ˛u ˛ yong ˆ leu ` gia ˆ heng ´ csanhao

˛

Cua ` Khan ˆ thon ˆegi´ Bai. ˛thoi ˛u ˛ yong ˆ meu ` va . loan . hai ` cınh,b`oa ` khan ˆ anont.inh; -d . tanang . minh ˛´ khoi ˆ thong ` nghu . lich ˆ khnhau;an ongth` nghu . lich ˆ mnhauan ˛´ khoi ˆ tong ` han . lai ˆ khnhau;an ongt` han . lai ˆ mnhauan ˛´ gioi ˛˜ bu ˆ cen ˛ hsanho oa..."

Va -D ˛´ lChauc ` canh ˜ vung . rach ˜ mo . htaioi . tai ankhˆ coc

˛

sua ˛

. ghu ´ nhet ˛vu ˆ "ay... K

˛

nghe . cich

˛

cua ˛ hsanho oal` Qua

˛

Vı ˛u ˛ long ` ditaya . het ´ Coa. ˜ nhung ˛cu ´ so ˆ cong

˛

Thua ˆay˘ cat ´ cho ˆ cet

˛

Quua

˛

Vı ˛u ˛ong".Qu

˛

Vı ˛u ˛ dong . suc ˛

. ghu ´ met ` ta ` han . cai ´ con.acghıV` ´ vnhauet . loan . mai ˛´ ghıV`nhau.khioi ´ nhauet

v . loan . mai ˛´ nghoi . ghıV`nhau.ich ´ vnhauet . loan . mai ˛oit` han . lai ˆ mnhau,an ` ta ` han . lai ˆ lıth`nhauan ` ca ˛dio .etthˆe..."

cSau ung, -D ˛´ TrChauc ˛` nghioi . phem ˆ ran ˘ang:" V... . Thay ˆ cay ˆ cam ´ tcon,ac ˛u -dˆ nay ˆ kheu ong -d

˛

su ˛ucth ˛u ˛ cıth`nhau,ong ˜ chung ˘

˛

ang -d . ghang ´ nghenhau,et a".Tren -dˆ lay a -d . cai ˛u ˛ Tong ˆ chon

˛

˛

ua -D . Caoao-D` Khaiai. -D . butrongao ˆ

˛

Hoi . Nga ˛u ˛ non ˆay, -D ˛ucTh ˛u ˛

.ong -Dˆ quye ˆ cet ˛uu -d . nho ˛ khsanhon

˛

hoi . dioa .etvong, -dˆ

˛

he ˛u ˛ cong

˛

thanh ˆ gie ˛oi -D .ai -Dˆ tuyong . khet ˆ

˛

o.Cu .oc -d ˛` coi

˛

loua ` ngai ˛u ˛` soi ˜ hoe ` toan ` han . phanh ´ Cuc. acTˆ Gion ´ sao ˜ hdunge . vop ˆ me .ot -d ˛u ˛` kong

˛thınh ˛` Tro ˛` loi a

Nhchung.Cha ˛˜ thınhh`ung ˛´ quuc ˆ chgiaoc

˛

cı ` lon a

nh ˛˜ giranhung ˛oi -d. dia ˛chu, ˛´ kho ˆ phong

˛

lai ` nha ˛˜ lung ˘anquyranh ˆ len ˛

. voi ˜ be ˘ xang ˛u ˛ mong ´ Cau. ´ sac ˘ dac anntrong ˘ cham au -dˆ theu ˛u ˛ yong ˆ nhnhaueu ˛ emanhu

m . nhot ` ca, ` mung . lot ´ ty ˛u ˛ long ` ma ˛uu -dˆ no ˆ hen .anhph´ nhau.chochunguc

Kˆ let . Ngai, ˛u ˛` hooi ` toan ` than

˛

moa ˜ van ` tinat ˛u ˛ ttheoong ˆ chon

˛

ı -D .ai -D . KTamao ` Phy ˆ

˛

o -D . Ngo. ˛u ˛oinh .an -dˆ lay ` cona -d ˛u ˛` giong

˛khai ˆ

˛

tho ˆ dian . ınh,m`choeudcho ˆ tan . nhchooc, ˛ loon . Vai. ` Nga ˛u ˛` coi ˜ thung ˆay -day

l` ba ˛ phuu ´ thiap ˆ lieng ˆ cheng ˆ han ˛ung -D .ao -D ˛´ huc, ˆ kau .ipth ˛` hoi ˛u ˛´ thiong . nen ˆ Ven ˘ hkhoaMinhan . phoc ´ triat ˆ

˛

entheo -d ˛u ˛` Vong ˜ TuySanhınh . Khet ˆ

˛

nhchoo ˛ loon .ai.THC)

˛

` KOI ` HY ANH -D . TAO . QUANAICH

˛´ (1926-1930):UC

NgKhi ˛u ˛` goi .ap -D . Caoao -D` lınhch´ai, ` la uc-d ˛u ˛` cong ˆ danhong - thdang . tianh ˆen.˛

CO ˆ Giuan . ngbanoc, ` viloay . quan,ec -dem-dˆ Ngem ˛u ˛oi - khaidi -D` gian

˛

ang -D . Khuyao. ˆ den anch´ lung ` lam ` lanh ´ danh ˛˜ thu ˛u ˛ yong ˆ heu ` thuoa . kan,

˛

ınhth ˛` Tro ˛` Phoi . That ´ Thanh ˆ Nhian. ˆeu -dˆ Ngem ˛u ˛oi -di -dˆens´ gitrongang, ´ mo ˛ lua . lanh ˜ treo, ˆ nhen ˛ung -d ˛u ˛` xaongx˘ lam ˆ lay .oi.

Ng ˛u ˛` roi ˆ tat . tan ˆ vam ˛´ vioi . phec ˆ

˛

o -d . So. ˆ ngo ˛u ˛oinh . map ˆ ron ˆat -dˆ gong, ˆ Qutrongom . Can ˆ Giuan . voc ` ca

˛

a-dˆ cen ´ Quac . lan ˆ can . Ngıv`an, ˛u ˛` coi ˜ nhung ˛ con ´ giıth`ac ˛or

˛

anh -dˆ

˛

e - mxadi ˛o -D . Cao. ´ tho ˆ

˛

ne ´ roi ˘ butrongang: ˆ

˛

oi-dˆ mau ˛o -D . trphongao, ` phao ˆ

˛

o -d . vo ` nha . map on ˛vo ungnˆ lay ` sa ˆ noi ˆ

˛

moi . manh ˜ he ˛ hon ˆ Nhiet. ˆ Theu ´ Thanh ˆat-D . Caoao -Dai -d ˛u ˛

. goc ˆ day ˛

. trung ˛u ˛´ tioc ˆ ven, ` va ˆ can on-dˆ ngen ` (nhnayay ˛Tu ˆ TKim,an ˆ TıQu´an ˆ May, ˜ Ly .oc,Tˆ Chan ´ v.v...)anh

Page 10: NGUYEN-NGˆ˜ OC-T.UONG (1881-1951)caodaism.net/pdf/tieu_su_duc_gt_nguyen_ngoc_tuong.pdf ·  · 2011-01-04UC´ GIAO´ TONG ˆ NGUYEN-NGˆ˜ OC-T ... oi` gai: ´ coˆ Nguyenˆ

Ti18 ˆ

˛

eu-S ˛u -D ˛uc-Giao-Tˆ NGUYong ˆEN-NG .OC-T

˛

U

˛

HONG .OI-TH ´ AN-HANH . BOI ˆ 19EN-TRE

XuyRa ˆ Men . Ngoc, ˛u ˛` tioi ˆ tep . muc ˛o -D . Sao. ˆong ˛u ˛` nhoi . map ˆ con ung -dong -d

˛

Ngao. ˛u ˛` loi .ap -d ˛u ˛

. coc acTh´ Thanh ˆ Hat . Moi ˜ TLongy, ˆ Xuyan, ˆ Men .oc.

V` cuao ˆ noi ˘ Ng1930,am ˛u ˛oi -d ˛u ˛

. loc .inh -D ˛´ ıCh´ucTˆ don . phay

˛

tai ˛` Quan,u -dˆ

˛

ve ˆ hie ˆ then ˆ han anh -D . nao ˛oiT` Thoa ´ Tanh ˆ KhNinh.ay ˆ chong ´ ddout ˛

. Ngu, ˛u ˛oi -d ˛ua-d ˛ txinon ˛` chu ˛´ vuc, a -d ˛u ˛

. choc ˆ thuap . hchoan ˛ thiıtr´uu .etth .o.

Th ˛` koi ` hy anh -D . tao . chQuanai ˛´ luc ` pha ˆancˆ quong

˛

ba ˆ

˛

to ´ vuc ` khoao

˛

Than ˆan -D . cao

˛

Ngua ˛u ˛oi.C˜ nhung ˛cu ˆ cuong . troc . di an, -do . han anh -D . nao ˆay-d ˛u ˛

. koc ˆ quet

˛

va ˛´ vioi . hec ´ doa ˆ thivian . khuyen, ˆ ıchkh´ench´ nghianh . chep ´ manh . bang,

˛

vao . thue ˆ mphongan yt . vuc ` tra . tat ˛

. xchou ˜ ha .oi.TIV. ˆ

˛

KEU ˆ VET ˆE -DO .AN -D

˛

` NHOI . THAP ˆE:-Do .an -d ˛` nhoi . thap ˆ ce

˛

Ngua ˛u ˛` goi ˆ com ´ ph3o ˆanchanh:

Ph- ˆ Nhan ˛on -D .ao.Ph- ˆ Than ˆan -D .ao.S- ˛

. nhu .ap -D . Caoao -Dai.Phˆ Nhan ˛on -D . cao

˛

Ngua ˛u ˛oi -d ˛u ˛

. voc . toen anctrong ˛To ` khung ˆ

˛

Ngo. ˛u ˛` loi ` tram ` con ´ bac ˆ

˛

phon .an -dˆoiv ˛oi: ˆ C-Ong ˆ vo, ˛

. thcon,o ˆ tan . choc, ` xom ´ Hom. anh-d´ GiNhotheoung ´ Ngao, ˛u ˛oi -d˜ na ˆ geu ˛u ˛ cong ac -d ˛uct´ Hianh: ˆ Theu

˛

Nhao, ˛ Nghon ˜ Thiıa, . Ten ˛u.Phˆ Than ˆan -D . cao

˛

Ngua ˛u ˛oi -d ˛u ˛

. soc ´ tang˛

octrong ˛Tho ˘ khang ˆ

˛

o. -D ˛´ trung ˛u ˛´ moc . coi

˛

canh ˛ho ankh´ nho . coc

˛

dua ˆ tan . Ngoc, ˛u ˛` cıcht´oi ˛

. cuc

˛

thiai . men .oim . hosinhat . Kat. ˆ quet

˛

Nga: ˛u ˛` troi ˆ nhan . nam ˛noi ` ıth`ao,nh ˛ nsanhon ˛oi -do -d ˛u ˛

. thoc em ˆ canno,am ˛lu . nghiac .ep.Vˆ phe ˛u ˛ diong . thtinhen ˆ Ngan, ˛u ˛` coi ˆ co ˆ mong ˛mang,o

gi´ hao oa -dˆ

˛

the ˘ cang ´ khac ˆ

˛

do: ˆ chot ˛˜ thu, ˆ hat . moc, ˆ dınt´e .i- tdoan, ˆ bphongoi . tai . Vuc. ˆ phe ˛u ˛ diong .en -d .ao -d ˛uc,

Ng ˛u ˛` doi . day ˆ than ˛u ˛ yong ˆ heu ` thuoa . lan, ` pham

˛

lai aml` tanh, ˛u ˛ thong ˆ tan ˛u ˛ong ai, -dˆ

˛

tre ´ canh ´ khac ˆ

˛

nghidoo .ep´ tac ´ ghunganh ˆ nay en.

Ng ˛u ˛` thoi ` canh ˆ trongong -D . trao . di ˆ nhan ˛` co onh ˛˜ khuung ˆ hon . bıqu´anh ´ thau: ˛u ˛ dong ˆ man ˆ nen ˛u ˛oc,chuyˆ cen ˆ man ˆ can ´ cıch´an, ˆ vong ˆ to ˛u.

M . dac ˆau -da - hdem ˆ tet ˆ lam ˛

. phuc . sung ˛

. nhu ˛onvsanh ˛oi -d. via . chQuani ˛´ Nguc, ˛u ˛` voi ˆ chan ˛ cua o -d ˛u ˛

.ocl ˆ thooi ´ nhat ˛u ´ lchoy ´ ty ˛u ˛ yong ˆ vsinheu ` gia

˛

khai ˆ

˛

o-dˆ loong . Mai. ai -dˆ gkhien .ap -D . Caoao -D` Ngai, ˛u ˛` moi ˛oithˆ nay ˛Toi ˆ chon

˛

˛

ua -D . Trao ˛` moi . sot ˛

. giu

˛

ai -dap -dˆay -d

˛

uv` nhia . mem ˆ cchoau ´ hoac ` bai

˛

cao

˛

Ngınh.m`ua ˛u ˛oiho` toan ` than

˛

moa ˜ ttinan, ˛u ˛ nong, ˆ lien ˆ nhxinen .apmˆ von, a - trdem . ton ˆ lac ` thong ` vanh ` viao . hec anh -D .ao.

V .ay -do .an -d ˛` nhoi . thap ˆ ce

˛

Ngua ˛u ˛` thoi ˆ

˛

hie .en-dˆay -d

˛

Nhu ˛on -D . vao ` Tha ˆan -D . Ngao. ˛u ˛oi -d˜ va . toen anphhai ˆ Tan: ` khung ˆ

˛

vo ` Tha ˘ khang ˆ

˛

ctrongo ˛Tuyo . khet ˆ

˛

oc

˛

KTamua ` Phy ˆ

˛

o -D .o.

Page 11: NGUYEN-NGˆ˜ OC-T.UONG (1881-1951)caodaism.net/pdf/tieu_su_duc_gt_nguyen_ngoc_tuong.pdf ·  · 2011-01-04UC´ GIAO´ TONG ˆ NGUYEN-NGˆ˜ OC-T ... oi` gai: ´ coˆ Nguyenˆ

Ti20 ˆ

˛

eu-S ˛u -D ˛uc-Giao-Tˆ NGUYong ˆEN-NG .OC-T

˛

U

˛

HONG .OI-TH ´ AN-HANH . BOI ˆ 21EN-TRE

PH ˆ THAN

˛

´ HAIU-Do .an -D ˛` Hoi anh -D .ao

N ˛Toi ` Thoa ´ Tanh ay-Ninh(1931-1934)

TI. ` THOA ´ TANH ˆ 1930.NINHAYT` Thoa anh -D .AI -D . KTAMAO ` PHY ˆ

˛

O -D .Oth` lanh . tap ˛` ngu ` may ˛u ˛` thhaioi ´ nang am - MDinh .eo

t(1927) . lai ` ThLongang ` tanh

˛

Tınh ˆ CNinh.ay ˆ song ˛ot . doao -D ˛´ Thuc ˛u ˛

. Phong ˆ

˛

quCaoam ` Cynh ˛thu

˛

xu ˛u ˛ong.Nh ˛ung -dˆ nen ˘ bıv`1928,am ˆ Nınhb`at . boi . Ngo, ` vluiai ˆeng

˛

mıtM´baa . (cot ´ Tach ` Thoa anh -d . c3o ˆ say ˆ lo), .apTh

˛

xao ´ Hia ˆ cungen -dˆ

˛

the ˛o -D ˛´ Muc . ve, ` ritua eng.T` Thoa ´ Ngdoanh ` Thai ˛u ˛

.ong -Dˆ sau ˛Lu ˆ ve anlTrung, ` Cha ˛´ suc ˘ lac ˛´ hion . cen ´ mo . tat .ai -d´ mthayo, .at

cho -D . lao ` cham

˛

u.Vˆ he ` chanh ´ vbadoanh . Chi ´ Phanh ˆ soi ˛u -diˆeu

-ınh:d`Ng- . Choc ´ Phanh ˆ soi ˛Ngu: ` Lai ˆ be ´ Trang.aTh- ´ Chai ´ Phanh ˆ soi ˛Ngu: ` Nguyai ˆ ngen . Thoc ˛o.Th- ˛u ˛

. Chong ´ Phanh ˆ soi ˛ Ngdou: ` Phai ˆ soi ˛Thu ´ CaaimthayThanh . Ngchoat ˛u ˛oi -d

˛

nham . Ngı(v`an ˛u ˛` coi ont . chai ˛´ Quanuc ˛Xuyo ˆ Men .oc).

Cˆ viong .ec -D . tao ˛` tru ˛u ˛´ voc ˆ thuan . tian ˆen.Nh ˛ung -dˆ nen ˘ n1930,am . boi . xo

˛

mraay ˆ say ˛

. ru ˆ roi ˘amnh ˛sau:u

Ng1) ` Phai ˆ soi ˛Thu ´ Thanh,Caai -d ˛u ˛ quyong ˆenTh ˛u ˛

. Chong ´ Phanh ˆ soi ˛ bıv`u, ˆ vınhb`at ˛´ moi . Chot ˛´ suc ˘acl ˛´ bon,

˛

pho . san ˛

. vu ˆ The ´ Thanh ˆ Cat ˆ Vau ˜ (Mı ˜ Tho).yNg` tai ´ lraach . phap ´ ChMinhai ˛ Lon ´ ly, . Tap ` Thoa anh

Trung

˛

U ˛ chong, ˆ long . Tai ` Thoa ´ Tanh ˆ c(doNinhay ˛ob´ dut ˆ dan ˘at).

C2) ´ hac .o -D . mao ˆ tay

˛

Hınh . lGiangau . theoaiv ˛´ Ngoi ` Chai ˛u ˛ Phong ´ Trap ˆan -D . thQuang,ao ` lanh .apph´ ChMinhai ˛on -D . lao, ˆ Thay ´ Thanh ˆ Giat ˆ Bong ˆom(B . Liac ˆ leu) ` Tam ` Thoa ´ Hanh . (cGiangau ˜ cdoung ˛bo utdˆ dan ˘at).

Vˆ Ththeoang ´ Gianh ao -D ˛´ TıCh´uc ˆ Ngon, ai-Dˆ Sau ˛THu

˛

U

˛

. NHTRUNGONG

˛

. (LUT ˆ ve ˘ Trung)anviˆ thet ˛ ThQuanchoo ˆong -dˆ KNamoc ` rkhaiy ˘ang: -da

gigiao ˆ meng ˆoi -D . choao ˆ NGUYong ˆ NGEN .OCT

˛

U

˛

chONG ˆ chap ˛u ˛ Nguyong. ˆ ven ˘ ban ˛´ thuc ˛o ˆ bay ˘angch ˛˜ Phu ´ nhap ˛du ˛u ˛oi -day:

-D .AI -D . KTAMAO ` PHY ˆ

˛

O -D .O3` ORIENTENDIEUDEAMNISTIEe.

RBouddhisme enove202No:

Tˆ 1931.Juillet4leNinh,ay` CochinchineladeGouverneurleMonsieurA

(Saigon)Gouverneur,leMonsieur

qu´connaitrefairevousdel’honneurJ’ai aNGUYM.jourcedepartir ˆ NGEN . TOC

˛

U

˛

estONGcharg´ BouddhismeouCaodaismedudirectiveladeerenov´ depeupleslesmoraliserdebutpouravante

apprendreleur ` etvertuslespratiquera ` purifieral’ˆ NGUYM.ame. ˆ NGEN . TOC

˛

U

˛

chargestONG eceenGouvernementleavecrelationsdesd’entretenir

rBouddhismeouCaodaismeleconcernequi enove.agrVeuillez ´ Gouverneur,leMonsieureer,

etrespectueuxsentimentsmesdel’assurance

Page 12: NGUYEN-NGˆ˜ OC-T.UONG (1881-1951)caodaism.net/pdf/tieu_su_duc_gt_nguyen_ngoc_tuong.pdf ·  · 2011-01-04UC´ GIAO´ TONG ˆ NGUYEN-NGˆ˜ OC-T ... oi` gai: ´ coˆ Nguyenˆ

Ti22 ˆ

˛

eu-S ˛u -D ˛uc-Giao-Tˆ NGUYong ˆEN-NG .OC-T

˛

U

˛

HONG .OI-TH ´ AN-HANH . BOI ˆ 23EN-TRE

devoues.Singn´ Le: ˆ VE ˘ TRUNGAN

tXin . dam . bich ˛´ thuc ˛no ˆ Viraay . vet ˘ nhan ˛ud ˛u ˛oi -day:

-D .AI -D . KTAMAO ` PHY ˆ

˛

O -D .OSˆ 202o:Tˆ ngNinhay ` th4ay ´ n7ang ˘ 1931.am

gınhK´ ˛ ThQuanoi ˆong -Dˆ KNamoc ` (Saigon)yNgınhK´ ai,

Tˆ hoi ˆ han . Ngchoanh ` khay:ai ˆ

˛

te ˛` nayu OngNGUY ˆ NGEN . TOC

˛

U

˛

ONG -d ˛u ˛

.oc

˛

thuy ´ nhiac . vem .ucˆ giam ˆ meng ˆoi -D . Caoao -D` Phhayai, . Giat ´ chao ˆanh ˛ Mung. .uc - cıchd´

˛

nua ˆen -D . lao ` da . day ˆ gian ˛˜ luıng`u anl´ thy, ˛

. huc ` canh ac -d ˛´ tuc ´ vanh ` gitraua ˆ hlinhoi ˆ choon-d ˛u ˛

. strongoc .ach. ˆ NGUYOng ˆ NGEN . TOC

˛

U

˛

ONGch. triu ´ nhiach . thigiaoem . vep ˛´ Choi ´ phanh

˛

vu ˆ me .oivˆan -dˆ ce

˛

ua -D . Caoao -Dai.NgXin ` nhai . tan ˆ trınhk´ınht`am . vong ` trunga

th` canh

˛

tua oi.K´ ty ˆ Len: ˆ VE ˘ TRUNGANC˜ tuung ˆ Ththeoan anh ´ Ngy, ˛u ˛` vioi ˆ met . bot ˛uc

th ˛so ˆ ng284o: ` th1ay ´ n9ang ˘ (c1931am ´ Nghaio ai: -Dˆaus ˛THu

˛

U

˛

. NHTRUNGONG

˛

. vUT ` Cha ´ Phanh ˆ soi ˛uNG . kTHANHTRANGOC ´ ty ˆ cen ˆ nhong . gan) ˛ chooi

ThQuan ˆong -Dˆ kNamoc ` khay:y ˆ

˛

te ˛` ngu ` 31-6-1931.ayNg ˛u ˛` loi ˜ phanh ˆ chan ˛u ˛ quong

˛

man ˆoi -D . Namtrongaok` thuı(v`y ˛o ˆ nay ˆen -D . chao

˛

mı ˛´ moi ˛ ctrongo ´ tac˛

ınhPhNam ˆ man ` tha ˆ Nguyoi). ˆ ven ˘ ban ˛´ thuc ˛o ˆ bay ˘ang

ch ˛˜ Phu ´ nhap ˛du ˛u ˛oi -day:-D .AI -D . KTAMAO ` PHY ˆ

˛

O -D .O284No:

Tˆ 1931.September1erleNinh,ayCochinchineladeGouverneurleMonsieurA

(Saigon)Gouverneur,leMonsieur

qu´enconnaitrefairevousdel’honneurJ’aiob´ effective-prendsjedivines,instructionsauxeissant

ouCaodaismedudirectionlaaujourd’huimentrBouddhisme enov´ Cochinchine.ene

trchargecetteacceptantEn ` des ´ etelicatel’humanitservirbienpensejelourde, ´ partici-ladanse

pation ` rsaa egen´ spirituelle.etmoraleerationTrdul’aideAvec ` dem’efforceraijees-Haut,

r´ facontelledeeagir ` mbienpourvoira ´ com-laeriteretGouvernementduconfianceplete a ´ ledevantetaler

nousqu´elletelleCaodaism,dufigurevraielamondevolontlaparapparneest ´ celeste.e

synthlaestCaodaismLe ` princi-troisdesese(Bouddhisme,Indochineenexistantreligionspales

dansprisL’altruismeConfucianisme).etTaoisme,pointleestuniversel,l’amourlarge,pluslesensson

enseignestnousIldoctrine.sadeprincipal ´ desparelesministressesdeetDieuderecusspiritesmessages

saint-espirits evolu´ nousquies, ´ nouseteclairentconduisantvoiegrandeladanscontammentguident

` l’apoga ´ spirituelle.etmoraleperfectionladeeeappelseraCaodaismLe e ` reli-unedevenira

mondiale.paixleameneraquiuniversellegionjourLe ` leSud,ouNordduAnnamites,lesou

libertlatouteavecpractiqueront ´ national,culted’unetroublesdesouceaucunplusn’auraGouvernementle

dou ´ estCaodaistevraitoutcarquelconques,esordres

Page 13: NGUYEN-NGˆ˜ OC-T.UONG (1881-1951)caodaism.net/pdf/tieu_su_duc_gt_nguyen_ngoc_tuong.pdf ·  · 2011-01-04UC´ GIAO´ TONG ˆ NGUYEN-NGˆ˜ OC-T ... oi` gai: ´ coˆ Nguyenˆ

Ti24 ˆ

˛

eu-S ˛u -D ˛uc-Giao-Tˆ NGUYong ˆEN-NG .OC-T

˛

U

˛

HONG .OI-TH ´ AN-HANH . BOI ˆ 25EN-TRE

sinc` l’autoritderespectueuxerement ´ deamoureuxetepaix.la

...agrVeuillez ´ Gouverneur,leMonsieureer,

etrespectueuxbiensentimentsmesdel’expressiondbien evoues.

ApproveSigne:Lˆ Ve ˘ TrunganLˆ Be ´ Tranga

Sign´ Nguye: ˆ Ngen . Toc ˛u ˛ongCharg´ enCaodaismduDirectionladee

Cochinchine.tXin . dam . bich ˛´ thuc ˛no ` Viraay .et-v˘ nhan ˛u

d ˛u ˛oi -day:-D .AI -D . KTAMAO ` PHY ˆ

˛

O -D .OSˆ 284o:Tˆ ngNinhay ` th1ay ´ n9ang ˘ 1931am

gınhK´ ˛ ThQuanoi ˆong -Dˆ KNamoc ` (Saigon)yNgınhK´ ai,

Tˆ hoi ˆ han . Ngchoanh ` vhay:ai ˆ ctheoang acTh´ gianh ´ kao, ˆ

˛

te ˛` tnayu ˆ choi ´ thanh ˛´ cuc ˆ giam ˆ meng ˆoi-D . Caoao -D` KNamtrongai y.

Nh . lan ˜ tranh ´ nhiach . rem ˆ khat ´ kho ˘ van ` na .angnˆ ne ˆ tay, ˆ thioi ˆ tet ˛u ˛ phong . sung ˛

.u -dung -d˘ nhan ˛ loon .aib˘ cang ´ dthamach ˛

. vu ` sao ˛

. cu

˛

tai .ao -D .ao -D ˛´ vuc ` linhahˆon.

V ˛´ soi ˛

.u

˛

hung . co

˛

ua -Dˆ Tang ˆ tCao,oi ˆ soi ˜ ce ˆog˘ hang anh -d . chong

˛

ınh -dˆ lon . nhai ˛thu ˆ ne ` choao -d ˛u ˛

.ocx ˛ung -d´ vang ˛´ soi ˛

. nhiınt´u . hoem ` toan ` can˛

Chua anhph

˛

vu, ` pha ˆ bo ` tray ˛u ˛´ moc . ngoi ˛u ˛` choi ˆ tan ˛u ˛´ cong

˛

ua -D .ao

Cao -Dai -d´ nhyung ˛hu ˆoi

˛

TrOn ˆ men ˛´ gioi ´ dang .aych´ tung oi.

-D . Caoao -D` lai ` sa ˛

. hu ` hoa ˛. tbaop ˆ gion ´ chao anh

-d˜ ca o ˛o -Dˆ Dong ˛u ˛ (Phong . Giat ´ Lao, ˜ Giao ´ vao ` Kha ˆ

˛

ongGi´ Sao). ˛

. thu ˛u ˛ yong ˆ treu ` tran ˆ ve ` ra . rong ˜ bınht`ai, ac ai,l` tra .ong -diˆ

˛

ttrongem ˆ chon˛

cı˛

ua -D .ai -D .ao. -D .ai -D .ao-d ˛u ˛

. gioc ´ dang . chchoay ´ tung ˆ nhdooi ˛˜ bung ` cai ˛bo utc

˛

ua -D ˛´ Chuc ´ Trua ˛` voi ` ca ac -Dˆ thang ˛` lua . Nginh ˛u ˛` toi ˛´ luc ac´ phac ˆ

˛

Cham ˛ trlinhon . lon ` luanh, ˆ luon ˆ ssoion ´ vang ah ˛u ˛´ dong ˆ chan ´ tung ˆ troi ˆ chen ˛on -d .ao -d ˛ua -dˆ cen ˛

.uc-diˆ

˛

thiıch´em: . ven ` thıch´a anh.-D . Caoao -D` sai e -d ˛u ˛

. troc ˛tho ` nanh ˆen -D .ao -d .ai-dˆ song, e - ldem . hai ` thchoınhb`oa ˆ gie ˛oi.

Ng` nay ` mao ` nga ˛u ˛` Vioi . tNam,et ˛` Bu ˘ ıch´acNam, -d ˛u ˛

. gioc ˛u -D . Caoao -D` vai ˛´ troi . quyon ˆ ten ˛

. cdou

˛

uam . Quot ˆoc -D . Chao, ´ phanh

˛

su ˜ khe ˆ cong ` mon .ot ˆ loaung . nai ` vao ˆ bie ˆen -d . lohayong . lan . nac ˛˜ ngıv`ua, ˛u ˛` ınt´oi-dˆ Caoo -D` chai ˛ chon ´ ranh ˆ that . tat ˆ trınhk´am . chong anhquyˆ ven ` ya ˆ chueu . hong ` ınh.b`oa

...NgXin ` nhai . tan ˆ rınht`am ˆ trınhk´at . vong a

thtrung ` canh

˛

tua oi.Chuˆ

˛

y:anK´ ty en:L ˆ VE ˘ TRUNGANL ˆ BE ´ TRANGA

K´ ty en:NGUY ˆ NGEN . TOC

˛

U

˛

ONGNg ˛u ˛` coi ˆ giam ˆ meng ˆoi -D . Caoao -Dai ˛ KNamo y.

V .ay -d ˛´ vung ˆ mhaie . Thiat: ˆ men . venh ` pha aplu . Ngat, ˛u ˛oi -d˜ tha . nhio . vem . cu ˆ giam ˆ meng ˆoi -D . Caoao

Page 14: NGUYEN-NGˆ˜ OC-T.UONG (1881-1951)caodaism.net/pdf/tieu_su_duc_gt_nguyen_ngoc_tuong.pdf ·  · 2011-01-04UC´ GIAO´ TONG ˆ NGUYEN-NGˆ˜ OC-T ... oi` gai: ´ coˆ Nguyenˆ

Ti26 ˆ

˛

eu-S ˛u -D ˛uc-Giao-Tˆ NGUYong ˆEN-NG .OC-T

˛

U

˛

HONG .OI-TH ´ AN-HANH . BOI ˆ 27EN-TRE

-D` kai ˆ

˛

te ˛` ngu ` 31-8-1931.ayII. -D

˛

´ BUNG . TO ` SAI

˛

CAN

˛

UA -D .AO:lDo . cinh

˛

ua -D ˛´ Luc y -D . Tiai ˆ gien ´ dang . tay .aich` Gua ` Ko ´ Ngen, ˛u ˛oi -d ˛u ˛

. choc . mthayon . choat -D .ao,-d ˛´ bung . co ´ tac ` sai

˛

can

˛

ua -D .ai -D . Chao.

˛

riı ˆ veng ˆ The anh-D. Tia ˆ muNinh,ay ˆon -d ˛u ˛

. hdungoc ` voa a -d

˛

mu . lat ˛u ˛ongph´ nai ˆ Hen . Thoi anh -dˆ

˛

the ˆ tem ˆ ben ` Na ˛˜ Chu ´ Phanh ˆois ˛Hu

˛

U

˛

cTHANHONG ung -d ˛´ bung . vo ˛´ Ngoi ˛u ˛oi.N˘ mkhi1931,am ˛´ voi ˆ Te ` Thoa ´ Nganh, ˛u ˛` coi o

t ˛

. nguyu . len ` chaiam ´ tai ˛` Hchogiaoo . Thoi ´ canh ˆ lam amb˘ang.

M . cot ´ Ngai ˛u ˛` rkhaioi ˘ miang ˆeng -dˆ That anh-D. Tia ˆ tidomuaNinhay ˆ ben . cac

˛

bua ˆ

˛

on -D . chao,

˛

ı -dˆ

˛

te enNg ˛u ˛` voi ` ba ` Na ˛˜ Chu ´ Phanh ˆ soi ˛u -d ˛´ bung . gio ` mum athoi.

M . cot ´ Ngai ˛u ˛` rkhaioi ˘ kang ˆ

˛

te ˛` ngu ` 9-5-1931,ayl` nga ` Ngay ˛u ˛` xuoi ˆ Hgia.at . to ˆ cen

˛

Ngua ˛u ˛` khoi ˆ cong ondung -d ˛´ bung . co

˛

cua

˛

tai ˛riu ˆ neng ˛˜ Tua. ˛u -dˆ vay ˆ sau,ec

˛

cua

˛

mchiai a -dˆ

˛

te ˆ Ngen ˛u ˛oi -d ˛´ bung . lo ` ca

˛

Hua .oiThanh -D .ai -D . KTamao ` Phy ˆ

˛

o -D .o.tHai ˛` no ˆ cay ´ lo ` ThLongang ` thanh . nhi . van, a

c´ co ˆ chau ˛ung -dˆ bong ´ phach ˆ nan ˛Toi ` hoa . To ˆ Ninh.ayV . chay

˛

ıv`ı -D . nhıv`ao, ˛ Ngsanh,on ˛u ˛` phoi

˛

aivˆ lang .inh

˛

TrOn ˆ gen ´ vanh ´ nhiac . vem .u -d ˛´ bung . to ` sai

˛

ancchung

˛

ua -D . viTrongao. . nec ˆ Ngay, ˛u ˛` choi ˘

˛

cang oh ˛u ˛ quyong ˆ len ˛

. cınhm`chochioi

˛

a.NHIII.

˛

˜ SUNG

˛

. SU ˘AP -D . VIAT .EC -D .AO-D ˆ TIAU EN:

Ng ˛u ˛` boi ˘ vtayat ` viao . vec ˛´ nhoi ˛˜ sung ˛

. mu ˛ochmang

˛

ınh -dˆ non ˆen -D . vao ˆ me . moi . Ngat. ˛u ˛` choi

˛

lı amvi . phtrongec . viam -d. via . ci

˛

Thua ˛u ˛. Chong ´ Phanh ˆ soi ˛u

m` tha ˆ choi, ˛´ kho ˆ phong

˛

vai ˛´ nhioi . vem . cu

˛ngua ˛u ˛` coi ˆam

gi ˆ meng ˆoi -D . vhayao, ˛´ nhioi . vem .u -Dˆ sau ˛ chı(V`u ˛ cua os ˛

. quytraou ˆ chen ´ thanh ˛´ lutheouc .at -D .ao).NA) . BOI .O:

Hi . vep ˛´ Nghaioi ` Chai ´ Phanh ˆ soi ˛Thu ´ vai aNg . Ngoc. ˛u ˛` chlooi

˛

ınh -dˆ lon . Bai ` Can ˛ Viuu . Vien. .ecphˆ quyan ˆ gien ˛˜ vbaua . Chi ´ Phanh ˆ soi ˛thuu ˛o ˆ nhay ˛usau:

Ng- . Choc ´ Phanh ˆ soi ˛ Su: ˛ trua . Chi ˛´ Suc ˘ vac aınT´ -dˆ vo ˆ phe ˆan -D . vao ` pha ˆan -d ˛` gioi, ˛˜ Chu ˛ truyon ˆen

-D .ai -D . cao, ˆ quyam ˆ ten . tap . Tung. ˆ

˛

long ´ vibay . Len: .ai,Lˆ ve ` Ha ` vioa .en.

Th- ´ Chai ´ Phanh ˆ soi ˛u: -Diˆeu - cınhd` ˛pho ˆ

˛

o -d .o,thuyˆ ben ˆ

˛Cho ˛´ suc ˘ hac anh -D . phthaao ˛u ˛ long, ` cham

˛

ut . Hoa . Thoi ´ quanh,

˛

lan ´ ny ˆ ten ` sai

˛

can

˛

ua -D .ao, -d.inhl ˛u ˛ hong ˛u ˛´ Chchoong ˛´ suc ˘ Tac. ˆ

˛

long ´ vibay . Hen: .o,L ˛u ˛ vong ` Ca ˆ Nong ˆ viong .en.

Th- ˛u ˛

. Chong ´ Phanh ˆ soi ˛Chu: ˘ snomam ˛

. giu aoh´ thigiaooa, . vep ˛´ Choi ´ phanh

˛

lu, ` cha

˛

Tu . Hoa . Nhoi ˛onTsanh. ˆ

˛

long ´ vibay . Nen: . Ngooi . Hai, . voc, ` viYa .en.quyTuy ˆ hen ` rianh ˆ nheng ˛ lkhiung ` viam .ec,

Ng ˛u ˛` voi ˆ phan . giu ´ vup ˛´ Ngoi ` Thai ´ Chai ´ Phanh ˆ soi ˛u,m` kia ˆ vihaicoiem . Len ˛u ˛ vong ` Ca ˆ Nong ˆ viong .en.

Ngo` Cai ˛ viuu . Ngen, ˛u ˛` slooi ˛ chsangua

˛

ınh-dˆ ton ˛` hu .o -D . vao ˆ me . nat . troi . si, ˘ap -d . cchoat o -d

˛

Bu antr. si ˛

. mu ˆ loi ` vang, ` Ba ` qucaian

˛

man ˆ Thoi ´ Thanh ˆat, -dith˘ viam ˆ ceng ´ Thac ´ thanh ˆ vat, ` gia ´ mup ˛ thmango emnhiˆeu.

Sˆo -D . hao ˛˜ thuuu ˛o ˆay -d ˛u ˛

. ngooc ` 300,000aing ˛u ˛` Coi. ´ Th105o ´ Thanh ˆ trongat, -d´ co ´ c43o ´ tai .am.

T ˛u -dˆ say ˆ ngo ˛u ˛` voi ˆ Te ` Thoa ´ lanh ` cam ˆ quong

˛

a

Page 15: NGUYEN-NGˆ˜ OC-T.UONG (1881-1951)caodaism.net/pdf/tieu_su_duc_gt_nguyen_ngoc_tuong.pdf ·  · 2011-01-04UC´ GIAO´ TONG ˆ NGUYEN-NGˆ˜ OC-T ... oi` gai: ´ coˆ Nguyenˆ

Ti28 ˆ

˛

eu-S ˛u -D ˛uc-Giao-Tˆ NGUYong ˆEN-NG .OC-T

˛

U

˛

HONG .OI-TH ´ AN-HANH . BOI ˆ 29EN-TRE

ng` thay em -dong. -D . hao ˛˜ vuu ˆ ce ˆ nhat a ˛ vtrongtuo ungThanh -d. cia ` tang ˘ sang ˆo. -Dˆ thong ˛` toi ` chai ´ lanh, ˛u ˛ongth ˛

.uc -d ˛u ˛

. tooc an -D .ao

˛

hung . do ˆ doi ` Nhao. ˛lu ´ vua ` rıb´a ˛

.okhˆ cong ` khoon -d . nhun ` ca ˛ua -dˆ

˛

che ˛´ hchoua ˆ phet;

˛

gai ˛oiv` bchiaa ˛´ cchoot ´ giaac -ınhd` -D . hao ˛uu ˛go ˆan.

NGOB) . GIAO:AINg ˛u ˛` loi a -d . diai . cen

˛

ua -D .ao -dˆ

˛

thigiaoe . vep ˛oiCh´ phanh

˛

Ngu. ˛u ˛` phxinlooi ´ ckhaiep ´ Thac ´ thanh ˆat.Nh ˛o -d´ too an -D .ao -d ˛u ˛

. toc ˛

. huu ˛

. cop ´ kinhung -dong -d

˛

ao,khˆ cong ` bon . khi ´ kho ˘ nhan ˛tru ˛u ˛´ noc ˛˜ Ngua. ˛u ˛` soi ˛ua

dsang . day ˆ vo ˆ me . vioi . hec anh -D . mchoao, ˆ Thoi anhThˆat -d ˛u ˛

. troc . hon ` lutheoanh .at -D . mao ` kha

˛

phoi .amlu .at -d ˛oi.

Ng ˛u ˛oi -da - gdem ˛u ˛ hong .anh -d .ao -d ˛´ chuc ˛ tuonc

˛

mınhm`ua ` la ` tam ˘ nchoınt´uyang ˆen -D .ao, -dˆ voi ˛oinh ˛ vsanhon ` Cha ´ phanh

˛

Ngu. ˛u ˛oi -d˜ ha anh -d´ lung ˛oiTh´ gianh ´ cao

˛

Thua ˆay -d˜ da . tay ˛` tru ˛u ˛´ "Toc: ˛u ˛ conong,nh ˛´ lo ˛` Thoi ˆ vconay, ˆ lon ` ctincona

˛

Thua ˆ chogiaoayCh´ phanh

˛

Nhu. ˛` mcono ` na ˆen -D . mao ˛´ lraoi ˜ che ˛onch´ tranh ˛u ˛´ moc . Chat ´ phanh

˛

vu ` cha ´ sanh."ungGIC) ´ HAO OA:

Ng ˛u ˛oi -d˜ hthia ` vianh . Giec ´ Hao ´ tochooa an-D . mao, . phot ˆ tan . Tai ` Thoa ´ manh, . phot ˆ cchoan ´ Hac .o-D .ao.

T . Tai ` Thoa ´ tranh, ˛u ˛` hong . choc ˛˜ (u -D .ao -D ˛´ Huc .oc-D ˛u ˛` tong) ˛` su ˆ ho . v60sinhoc ˛´ lhaioi ˛´ lop, en -dˆ gen ˆ 500an

l11rachia ˛´ Ngop. ˛u ˛` toi ˆ

˛

cho ˛´ nuuc ˆ hoi . msinhoc ˆ co oingh` kheo ´ choo an - hdi .oc, -d ˛u ˛

. tr94oc ` nnamo ˛u.Ban -dˆ cem ´ lhaio ˛´ dop . chay ˛˜ vu, ` lhaia ˛´ dop .ay

-d . lao ´ phy ˆ

˛

tho ˆ nhchoong, ˛˜ ngung ˛u ˛` loi ` cam ˆ quong

˛

Sa. ˆoh . vioc ˆ l4en ˛´ nop ˆ ngoay ` 200.ai

Ng ˛u ˛` coi ` ton ˆ

˛

cho ˛´ muc . lot ˛´ dop .ay -D . hchoao angch ˛´ suc ˘ac ˛lo ` viam . tec . Tai ` Thoa anh.

Ngo` mra,ai . trot ˛u ˛` Hong .anh -d ˛u ˛` cong ´ lhaio ˛op:M . lot ˛´ hchoop ` chang ˛´ suc ˘ vac, ` ma . lot ˛´ hchoop ` chang ˛ucvi . dec ˛

. hu . Moc. ˆ khoi ´ ng15oa ` hay, ˘ thang ang -dˆ ceu om ˛o.

Vˆ vie . giec ´ dao . tochouc an -D . mao, ˆ thoi angNg ˛u ˛` mrachooi . tot ˛` Cho ˆ dtriau .ay -D . nhao, ˛´ lut ` va ˆeNg˜ giu ˛´ coi ˆ Tam, ˛u -D .ai -di ˆ Bqui.eu ` Thai ˛u ˛ Yong eu

Ngv.v..... ˛u ˛` truyconoi ˆ tochoen an -D . hao . thuoc . loc ongc´ bac ` kai . tre ˆ ven, ` pha ´ giat ˆ nhchokhenbanay ˛ungng ˛u ˛oi -d˜ ha . thuoc . Coc. ´ hac .o -D .ao -dˆ heu ˛u ˛ong ˛´ gung, ayth` manh . trphongot ` hao .oc -d . sao ˆ rau . thTinhong. ˆan-d .ao -d ˛´ truc ˆ

˛loi ˆ caoen -d´ kang ˆ

˛

e.sTrong ˆ cchungo ´ chac ˛´ suc ˘ac -d ˛u ˛ quyong ˆen

trong -D . tao ˛` tru ˛u ˛´ voc ` va ˆ chsau,e

˛

mı . Ngınhm`ot ˛u ˛` loi ac´ Cho ˆ dtriau .ay -D . vao, ` da . nhiay ˆ heu ˛ con

˛

a.TYD) ˆE:

Ng ˛u ˛` thoi ` lanh . viYap . (Den ˛u ˛ong -d ˛u ˛` tong) .aiT` Thoa anh, -dˆ

˛

ce ´ cho ˆ ngchoo ˛u ˛` loi ` cam ˆ quong

˛

da ˛u ˛ongb. khiinh ˆom -dau.

CE) ˆ NGHONG .E:Ng ˛u ˛` toi ˆ

˛

cho ˛´ muc ˛ cmango ´ cac ˛so ˛Tro: . hai ang,tr . cai ˛ trua, . mai . loc, ` ro ` sen, ˛o -d ˛u ˛ ghong ˆ me ˆ say, ˛lo amc

˛

ngchov.v...ui ˛u ˛` voi ˆ Te ` Thoa ´ canh ´ vio . lec ` cam ongqu

˛

Ca. ´ cac ˛so ˛cungo ˛´ mchoung . cnhuoi ˆ cau

˛

Tua oaThanh -d ˛u ˛

. toc ˛u ˛ong -dˆoi -dˆay -d

˛

vu ` tıt´a ˆ kon em.NF) ˆ NGHIONG .EP:

Ng ˛u ˛` phkhaichooi ´ ma ˛ s9mango ˛tro ˆongh` bang ˆ crauong

˛

Diai. . chıcht´en ˛` lung ˆ m20oi ˆ sau; ˆonh ˛ con ˆ hong ˘ ngang ` lay ˆ ng500oi ˛u ˛` Coi. ´ sac ˛ro ˆ nay ˆay

Page 16: NGUYEN-NGˆ˜ OC-T.UONG (1881-1951)caodaism.net/pdf/tieu_su_duc_gt_nguyen_ngoc_tuong.pdf ·  · 2011-01-04UC´ GIAO´ TONG ˆ NGUYEN-NGˆ˜ OC-T ... oi` gai: ´ coˆ Nguyenˆ

Ti30 ˆ

˛

eu-S ˛u -D ˛uc-Giao-Tˆ NGUYong ˆEN-NG .OC-T

˛

U

˛

HONG .OI-TH ´ AN-HANH . BOI ˆ 31EN-TRE

ccung ˆ Tchoap ` Thoa anh -d

˛

u -dˆo ˘ han ˘ ngang ` may, atr ˛u ˛´ phkiaoc

˛

muaai ˛cho ˛

.o.Vˆ ce ´ Thac ´ Thanh ˆ Ngat, ˛u ˛` doi . tay ˆ

˛

cho ˛´ luc amru . Phong ˛u ˛oc -diˆen -dˆ

˛

ce ´ mo . cot ˘ ban

˛

van ˆ le ˛u ˛ thong ˛

. vuc at` chai ´ nchoanh ˆen -D . vao, ` ca ung -dˆ

˛

ce ´ no ˛ chooi -D .aoH ˛˜ luu ` cam ˆ quong

˛

a.MG)

˛

THMANGO ANH -D. VIA ` KHA

˛

TOI .AOT ´ TAC ` THOA ANH:

Ng ˛u ˛` tioi ˆ tep . cuc ˆ khkhaiınhtr`ong ˆ

˛

can

˛

ua -D ˛ucTH

˛

U

˛

. PHONG ˆ

˛

lAM ` ma ˛ shaimango ˛o -dˆ cat

˛

Tua oaTh´ Manh. . sot ˛ m80o ˆ lau ` nkhua . thoi ` Tanh ` Thoa anh.M . sot ˛ m50o ˆ lau ` Thkhua anh -D.ia, -dˆ

˛

chchoe ˛u -D .aoH ˛˜ cuu ˆ nhat a ˛ To. ˆ cat

˛

a -dˆeu -d ˛u ˛

. phkhaioc ´ sa . sach ˜ ve, ˛oinhiˆeu -d ˛u ˛` song ´ tha ˆ thong ˛u ˛ Nhong. ` ca ˛ua -D . Hao ˛uu-d ˛u ˛

. toc ˆ

˛

cho ˛´ vuc ˆ me . phoi ˛u ˛ diong . Gien: ´ dao . luuc, . lat .e,v . nghsinh,e ˆ nghie . v.v...ep

Ngo` Ngra,ai ˛u ˛` soi ˘ap -d . mat . vioi .ec -dˆ

˛

khe ˛oicˆ tong . tao ´ Tac ` Thoa ´ Banh. ´ quat ai -Dai -d ˛u ˛

. boc ˘at -dˆauxay -d´ truc ˛u ˛oc.

TH) ˆ

˛

CHO

˛

´ HUC . NHOI ˆ SANH:ANV ˛´ nhioi . vem . THu

˛

U

˛

. CHONG ´ PHANH ˆ SOI

˛

U,Ng ˛u ˛` moi ˛` nhoi ´ Hom . Nhoi ˛ sanh,on -dˆ

˛

the ˛

. hiuc . den anch

˛

ntrongu ˆ Hen ` Chanh ´ nanh . troi . ci

˛

ua -D . Thao. anhphˆ Han . noi ˆ gay ˆ toom ` than ˆ

˛

e -d . diai . nhen ˛ ksanh,on eul` pha ´ viai ˆ (en -d . biai ˆ

˛

nhdoeu) ˛ csanhon ˆ cong ˛lu ˆ Men. ˆoiph´ viai ˆ sen ˜ le a -d . diai . 500choen -d . hao ˛˜ Luu. . nhe om-d. vinh ` ngao ` th15ay ´ 10ang ˆ lam . mich ˆ noi am.

thBan ˛u ˛` trong ˛

. Huc . noi ˆ gay . loi ` Bana˛

viuy enth ˛u ˛` trong ˛

.uc ˛no ˛ Toi ` Thoa ´ Tanh. ` suy ˛no ˘ mang, ˆ voi .il˜ phanh . san ˛

. hu anh -D . vao, a -d ˛u ˛

. lcoioc a -D . diai . choenH . noi ˆ ctrongay ´ phiac ˆ nhen ´ com

˛

Bua ` Can ˛ viuu .en.

H . nhoi ˛ ngosanhon ` nhiai . vem .u˛

hung . mo .oivi . lec ` cam

˛

Hua . Thoi ´ canh, ` con ´ quyo ˆ phen ˆ chınhb`e ˆatvˆ hoan, .ac -dˆ nghe . ci

˛

sai ˛ cua ´ chac

˛

tru ˛u ˛ luong . lat . ne aokhˆ phong ` hu . vap ˛oi - sda ˆ ınt´o -dˆo.

H . Nhoi ˛ nhsanhon ´ lom ˆ tran ˛u ˛´ nhoc ˛´ vut aonam -D . thao ˛´ v(1931),6u ` la ˆ than ˛´ vhaiu ` nao am -D . thao ˛u

nhHai(1932).7 om -dˆeu -d ˛u ˛

. koc ˆ quet

˛

ma ˜ my an.Ng ˛u ˛oi -d˜ na ˆ quyang ˆ nhen ˛ lsanhon en -dˆen -d. via . mi aThˆay -da -d. Nhinh. ˛o -d´ nho ˛ sanhon -d ˛u ˛

. goc ´ phop ˆ xan ayd ˛

. vung ` nhao ˛˜ ltrangung . sich ˛cu

˛

ua -D .ai -D .ao.HI) ` GIOA

˛AI:

-D . lınhm`at ` ctin""cona

˛

ua -D . Tai ˛` Phu . tru ˛u ˛ocm . Chat ´ phanh

˛

vu ` cha ´ Ngsanh,ung ˛u ˛` toi ˛

. xu ´ cet ´ tro achnhi . nem . nang ˆe -dˆ voi ˛´ nhoi ˛˜ sung ˛

. rchiau ˜ re ˆ roi ˘ (am -dakˆ

˛ne ˛ Choi ˛u ˛ ntrong1)ong . boi . To ` Thoa ´ Nganh. ˛u ˛oi

quyˆ tet ˆ dam ` lung e -D .ao -D ˛´ thuc ˛u ˛ yong eu -dˆ

˛

me ˛ luu . sai ˛

.uh` hioa . trongep -D .ao.

Ng ˛u ˛` thoi an - thdi ˘ viam ˆ meng ˆ voi . Ti. ` cuy

˛

anhNg ˛u ˛` loi ˛

. lua ˛` khuyoi ˆ gien

˛

giai ´ mongcan,an - ldem . sai ˛

.uthˆ nhong ˛´ nchout ˆen -D . Mao. . vot ` bai ˘ chang ˛´ lung ` ba ˛ucth ˛Ngo ˛u ˛` goi ˛ Ngchooi ` Phai ˆ soi ˛THu ´ THANHCAAI-dˆ nge ` th1ay ´ v1932,11ang ` la ˛` gioi

˛

cang

˛

Ngua ˛u ˛` trongoicu . nhoc ´ Hom . Nhoi ˛ ngsanhon ` th15ay ´ Nh10ang amThˆ (12-11-1932).an

Nh ˛˜ cuung . coc ˆ nguyau . ven ` ca ˆ hau ˆ con

˛

uaNg ˛u ˛` thuoi ˛o ˆay ˛To ` Thoa ´ caiaianh ˜ biung ˆ Cet. ´ lo ˆanNg ˛u ˛` hıqu`oi ˛u ˛ luong ˆ ngbaon ay -dˆ tem . Bai ´ Quac ai -Dai-dˆ

˛

khe ´ loc ´ coc ˆ nguyau .en.Rˆ cuot . choc

˛

ı -d ˛u ˛

. koc ˆ quet

˛

la a:Th1)

˛

Xao ´ Hia ˆ Cungen -d ˛u ˛

. boc ` ba . can

˛

ua -D ˛ucTH

˛

U

˛

. PHONG ˆ

˛

(AM -d˜ liquia ˆ cheu) . hoquiiu ` van ˆ Te oa

Page 17: NGUYEN-NGˆ˜ OC-T.UONG (1881-1951)caodaism.net/pdf/tieu_su_duc_gt_nguyen_ngoc_tuong.pdf ·  · 2011-01-04UC´ GIAO´ TONG ˆ NGUYEN-NGˆ˜ OC-T ... oi` gai: ´ coˆ Nguyenˆ

Ti32 ˆ

˛

eu-S ˛u -D ˛uc-Giao-Tˆ NGUYong ˆEN-NG .OC-T

˛

U

˛

HONG .OI-TH ´ AN-HANH . BOI ˆ 33EN-TRE

Thanh.Ch2) ˛´ suc ˘ Thac . Nhap . Thi ˛` Quoi ˆ Hian . Thiep en -Dai

v` Tha ´ thanh ˆ Cat ˆ trkhoau ˛vo ˆ vilochunge .ec -D . vao ˛oiH . Thoi anh.

Ng3) ` THai ´ CHAI ´ PHANH ˆ SOI

˛

chU . hiiu ˆen -d . 60omˆau -dˆ vat ` ca ´ cac

˛

Canh ˛

. Luc . vac ˆ Hchoe . Thoi ´ lanh amch

˛

u.Ngo` Ngraai ˛u ˛` phoi

˛

chai . thiu ˆ bat .ai -dau -d ˛onctrong ´ cuac . moc ˛ huu ` khoa ac.

CHK)

˛

INH -D ˆ VION .EC ˘ UAN ˆONG:N ˛ Toi ` Thoa ´ tanh, ˛` tru ˛u ˛oc -d˜ ca ´ mo . chot ˆe -d .o

cgiai ˆ rap ˜ ro ` vitrongang .ec ˘ uan ˆong.mSau . thot ˛` gianoi ˘ can ˛ vchungom ˛´ choi ˛´ suc ˘ac

l ˛´ Ngon, ˛u ˛oi -dˆ xxemen ´ cet ´ phac ong ˘ can

˛

chua ˛u -D .aoH ˛˜ luu ` cam ˆ quong

˛

Nga. ˛u ˛` luoi ˆ chuyan ˆ

˛

en ˘ can ˛omvchung ˛´ hoi ang -D . Hao ˛˜ bnayuu, ` nan ˆ bmaiay, ` khan ac,

th ˛` sugianoi ˆ cot

˛

tha ang.khiSau ˆ Ngay, ˛u ˛oi -dˆ nghe . trui ˆ bat ˛´ phot ˆ nan ˛ua

sˆ tio ˆ chen ˛

. co

˛

chua ˛´ suc ˘ lac ˛on, -dˆ

˛

the ˆ vem ` sao ˆ

˛

tio ˆ chen ˛

.ohcho ang -D . Hao ˛uu. -Dˆ thong ˛` Ngoi ˛u ˛` kichooi ˆ

˛

soem atchu -d´ mao . vioi . thec ˆ xuau ˆ lat ´ gua . lao, ˛u ˛ thong ˛

. nuc ˛oiph` trong u.

Kˆ quet

˛

la ` va ˛` tiua ˆ kiet .em -d ˛u ˛

. nhioc ˆ tieu ˆ ben .acl ˛u ˛ thong ˛

. Hchouc . Thoi ´ vanh, ˛` nua ang -d ˛˜ mo ˛uc ˘ uan ˆonghcho ang -D . Hao ˛˜ Vuu. ˆ me . thtinhat ˆ chan, ˆe -d . cgiaio ˆap

vˆe ˘ uan ˆong -d ˛u ˛

. xoc ´ boa ˛´ cınht`ot;

˛

cchungam

˛

mua .oing ˛u ˛` troi ˆ den ˛u ˛´ thoi ˆ siem ˆ chet .at.

T´ lom . cai ´ cac ˆ viong . sec ˘ap -d .at -dˆ tiau ˆ cen

˛ua

Ng ˛u ˛` toi . Tai ` Thoa ´ ganh ˆ com ´ mo ˆay -diˆ

˛

chem anh:Ga) ˆ lay .ai -d ˛u ˛

. soc ˛

. nhiınt´u . cem

˛

Chua ´ Phanh

˛

vu anh ˛ sanhon -dˆ voi ˛´ noi ˆen -D .ao.

Xb) ´ tiuc ˆ vien . Giec ´ Hao ´ phoa, ´ triat ˆ

˛

cen ˛pho ˆ˛

o -d .o.Mc) ˛ Thmango anh -d. via ` kha ˛ coi ˆ tong . tao ´ Tac oa

Thanh.Cd)

˛

thiai . men ˛´ hosinhuc . vat . chat ˆ nat ˛ Toi oaThanh.

Te) . tan am -diˆeu - mınhd` ˛ huu ` noa . boi .o.TIV.

˛

U -D

˛

´ CUC˛

UA -D

˛´ GIUC ´ TAO ONG:

ˆ PhOng

˛

hiBau ˆ nhen ˛Phu .atˆ PhOng

˛

thBau . tat ˛` bi...ucHai ˆ nau ˆ thay ˛u ˛ong -d ˛u ˛

. choc ˛u -D . Hao ˛˜ luuu onmi . tcaeng . Ngung ˛u ˛` hoi ˘ ngang ay.

LA) ` TONG

˛

` BI:UT ˛u -d ˛´ chuc ´ soi ´ nhang ˛´ cut

˛

Ngua ˛u ˛` loi ` la ` Tong ˛uNgbi. ˛u ˛` khoi ˆ gibaoong ˛` ro ˆ qulaay ˛pho . mat . caiot

˛

a,ch

˛thı an ai -dˆ

˛

le ˛` doi . day ˆ khuyo ˆ anıchkh´en

˛

mui ` tha oi.-Dˆ voi ˛´ koi

˛

le ˛˜ pho . lam ˆ Ngoi, ˛u ˛` hoi ˆ let ` chong

˛

giı ´ baoao,ththadung, ˛´ Khu. ˆ gibaoong ˛` thaio ˆ Ngay ˛u ˛` noi ong

gi . chhayan, ˆ nghong . xuyhayich, ˆ ten . mac . vot . ni aohtrong ` chang ˛´ suc ˘ phngangac ˆ

˛

hoam . trac ˆ phen ˆ

˛

amınh.m`

Ng ˛u ˛` luoi ˆ luon ˆ gon ˆ gan ˜ chuui -d´ giao up -d ˛okcho

˛

nghe ` thieo ˆeu ˆom -dau.-Dˆ voi ˛´ thoi ´ cu ˆ Ngam, ˛u ˛` coi ˜ tung

˛

lo ` thong ˛u ˛ongyˆ treu ` tran ˆ Nhe. ˛mu ` nua ˘ hang . ra, ˛` khung ˆ tho, ´ cu ˆamthiˆ neu ˛u ˛´ uoc ˆ gong ˆ tham ´ inhet

˛

Ngoi. ˛u ˛` lioi ˆ ten ˆ

˛

cho ˛ucg´ nanh ˛u ˛´ voc ` rao ˛` chchoung ´ uung ˆong.

-Dˆ voi ˛´ coi ˆ tron ` mung, ˆ ckhioi ˛ xeoi - gdi . kiap ˆenmhay ˆ koi ´ lquangangeo . Ngo, ˛u ˛` lioi ˆ xuen ˆ dxeong ˛o

˛

nhong ˘ qua,ac -dˆ

˛

tre ´ canh ´ chan ˆ nhet ˛˜ vung .at ˆay.-Dˆ voi ˛´ thoi

˛

mao . Ngoc, ˛u ˛` coi ˜ ththiung ˆ lo ongT ˛` hibiu ˆ cem ´ Ngo. ˛u ˛` coi ´ mo . vot ˛u ˛` kion ˆ

˛

nheng, ˛ung

Page 18: NGUYEN-NGˆ˜ OC-T.UONG (1881-1951)caodaism.net/pdf/tieu_su_duc_gt_nguyen_ngoc_tuong.pdf ·  · 2011-01-04UC´ GIAO´ TONG ˆ NGUYEN-NGˆ˜ OC-T ... oi` gai: ´ coˆ Nguyenˆ

Ti34 ˆ

˛

eu-S ˛u -D ˛uc-Giao-Tˆ NGUYong ˆEN-NG .OC-T

˛

U

˛

HONG .OI-TH ´ AN-HANH . BOI ˆ 35EN-TRE

khˆ cchoong ˘ cat ˆ vay ˆ co ˛´ kho, ˆ choong -dˆ nhon ´ sanh ˛uac` thanh ` nınhh`anh ˆ nınhh`ay . Ngo. ˛u ˛` doi . ray ˘ Hang: ay-dˆ

˛

cchoe ˆ kiay ˆ

˛

tleoeng ˛

. nhiu ˆ men ˛oi -d . nep; ˆ ceu ˘ hayat-dˆ ton ˛´ luc ` la ` cchoam ˆ may ˆ tat ˛

. vdou a -dau -d ˛´ ton .oinghi .ep.

SB)

˛

. CHUYU ˆ CEN ˆAN:sTrong ˛

. lu ` viam . Ngec, ˛u ˛oi -d˜ na ˆ seu ´ gang ˛u ˛ongchuyˆ cen ˆan -d . biac .et.

S´ sang ˛´ Ngom, ˛u ˛` thoi ˛´ duc . vay ` gi5ao ˛` co, ´ rung ˆoit.inh -dˆ gi6en ˛` rao ˘ chan ao, -d . soc ´ bach ao.

gi7 ˛o -dˆ Ven ˘ phan ` long ` viam .ec.gi8 ˛` Co: ˛ xeoi -d .ap - vidi ˆ ceng ´ sac ˛Ho .oc -d ˛u ˛ong,

H .anh -d ˛u ˛` Dong, ˛u ˛ong -d ˛u ˛` cong, ´ cac ˛so ˛Co ˆ nghong . ve ` 9as ˛ro ˆay.

gi10 ˛` tro ˛vo ˆ Ve ˘ phan ` long ` viam .ec.gi11 ˛` co ´ rung ˆ toi .inh.

gi1 ˛` trao .inh, ˘ can ˛ rom ˆoi -d . soc ´ bach ao.gi1 ˛` ro ˛u ˛oi -dˆ Ven ˘ phan ` long ` viam .ec.gi3 ˛o - vidi ˆ ceng ´ Vac ˘ phan ` vong ` ca ´ cac ˛ nquano .oi

ph . Can ˛ viuu . phen, ` trong ` v.v...ugi5 ˛` co ´ rung ˆ toi .inh.gi7 ˛` to ˆ toi .inh ˘ chan ao, -d . soc ´ bach ao.gi8 ˛` lo ` viam . giec ˆ tay ˛o -dˆ gi11en ˛` to . thai ˛pho ong.gi11 ˛` co ´ rung ˆ toi .inh.

gi1 ˛` trao . rinh ˆ nghoi

˛

ı.Trˆ men . coi ˆ viong . Ngec, ˛u ˛` luoi ˆ luon ˆ son ˆot

s˘ hoang .at -d . vong ` ta . tan am.buTrong ˆ

˛

coi ` lon ` viam . NgQuan,ec ˛u ˛oi -da-d ˛u ˛

. tioc ˆ leng ` la: ` cham,

˛

biı ˆ ret ˆ vioi . chec, ˛´ kho ˆ biong ˆethˆ giet ˛` Ngo. ` vnayay ˛´ coi ˆ viong .ec -D . vao ı -d . Ngai, ˛u ˛oic` thang ˆ nem ˆ

˛

lo ˛

. khuc ˆ ngong ˛` Sung. ˆ gio ˛` lo ` viam . hec ˘ang

ng` cay

˛

Ngua ˛u ˛` koi ˆ thet ` manh . thot ˛` doi . biung ˆ˛

hieu ˆemc´ vo .ay.

CC) ´ XACH

˛

SU

˛

. THU ˆ YAN ˆ BEU INH -D ˘

˛

ANG:xTrong ˛su ˛

. Ngu, ˛u ˛` luoi ˆ luon ˆ lon ˆay -D .ao -d ˛´ vuc acˆ lıch´ong ` cam ˘ ban

˛

Ngan. ˛u ˛` choi u ´ hiımt`y ˆ

˛

xeu ´ thac .atho` can

˛

canh

˛

mua . ngoi ˛u ˛` cutrongoi . voc ` ha ˆ let ` song ans´ gioc up -d ˛˜ cAio. ˜ cung ´ tho ˆ

˛be ` tay

˛

mo .oi -diˆ teu ˆ sam ˛

.ukh´ chiuc ˆ vet ˛´ Ngoi ˛u ˛` voi, a -d ˛u ˛

. noc ang -d ˛˜ gio

˛

quyai ˆetth

˛

moa an.Mˆ khioi -dˆ vien ˆ neng ˛ noi ` Ngao, ˛u ˛` chuoi -dao

h

˛

vhanoi ˆ the ˆ than ˆ cgiae

˛

canh

˛

mua ˆ emoi ut, -dˆ

˛

ımt`ec´ anach

˛khuyui ˆ ıch.kh´en -D . biac . nhet ˛´ lut ` la uc -dˆen

c˜ nhung ˛ vrakhiu ˆ Nge, ˛u ˛oi -dˆ ımt`eu -dˆ ben ˘ ttayat ˛ung ˛u ˛` moi . tot, ˛` Chu ˛´ suc ˘ lac ˛´ emıch´on -dˆ nhnhiong

˛

o.Ngo` Ngraai ˛u ˛` khuyoi ˆ toen an -D .ao -d ˛` dung ung

ti ˆ "eng -D ˛´ l"Quanuc" ˛´ von" ` "a ˆ mOng", ` na ˆ den ` tiung ˆeng"Anh" -dˆ

˛

xe ˛ hung ˆ vo ˛´ Ngoi ˛u ˛` vtrongoi ˘ tan ˛` tronghayucˆ chuyau .en.

V ˛´ coi ˛chu

˛

hkhoanı ` loa, ˛` loi ˜ de . diu ` sang angsuˆ vot, ˛´ thınht`oi ˛u ˛ yong ˆ ınhb`eu -d˘

˛

hiang ˆ cem ´ vo, ˛´ tinhoithˆ man ˆ

˛

can ´ gan ˛u ˛ mong ˆ Ngau, ˛u ˛oi -d ˛u ˛

. tooc an -D . gao ˆanhxa ˆ let ` mınhk´ong ˆen.

BUV. ˆ

˛

OI -D . NGHICHINHAO ENG:LA) ˆE -DANG -DI .EN -D

˛

´ QUYUC ˆ GIEN AOTONG:

Ng` DıQu´17-2ay . mtrong(12-3-1933),au .otcu . nhoc ´ bom ˆ that ˛u ˛` tong . Bai ˛uu -di . Ten ` Thoa anh, -D ˛ucH . Pho ´ tuyap ˆ ben ˆ co ˛hu ` Lanh ˆe -Dang -Di . chen ˛´ Quyuc ˆenGi´ Tao ˆ Ngchoong ai -Dˆ Sau ˛THu

˛

U

˛

. TRUNGONGNH

˛

. NgUT. ˛

. tru ˆ Ngai,en -D ˛´ Quyuc ˆ Gien ´ Tao ˆ thong angvba . Chi ´ Phanh ˆ Soi ˛(Thu ´ Thai ˛ ThThanh,o ˛u ˛

. Tong ˛u ˛ong

Page 19: NGUYEN-NGˆ˜ OC-T.UONG (1881-1951)caodaism.net/pdf/tieu_su_duc_gt_nguyen_ngoc_tuong.pdf ·  · 2011-01-04UC´ GIAO´ TONG ˆ NGUYEN-NGˆ˜ OC-T ... oi` gai: ´ coˆ Nguyenˆ

Ti36 ˆ

˛

eu-S ˛u -D ˛uc-Giao-Tˆ NGUYong ˆEN-NG .OC-T

˛

U

˛

HONG .OI-TH ´ AN-HANH . BOI ˆ 37EN-TRE

NgThanh, . lThanh)Trangoc ˆ Quyen ˆen -Dˆ Sau ˛u. -Dˆongth ˛` Ngoi, ` mai ˛` vbaoi . Hii . Thiep en -D` PhKhaiai: ´ Trap ˆan

Nghduy ˜ Khaiıa, -D . Phao . tam ˆan -D˜ ThKhaiai, ˆ The, aiv˘ Than ˆ chquaan ˆ chap ˛u ˛ Quyong ˆ Chen ´ Phanh ˆ Soi ˛u.

nh(Xin ˘ lac . trai ˛u ˛´ kia,oc -d˜ ca ´ Ngho .i -d. nginh ayc22-11-1930

˛

ua -D ˛´ Luc ´ Giy ´ Tao ˆ vong a -D ˛´ Huc . Pho ap,th˘ vbaang . Chi ´ Phanh ˆ Soi ˛ Ngu: . Thanh,TrangocTh ˛u ˛

. Tong ˛u ˛ ThThanh,ong ´ Thai ˛ lThanh,o en -Dˆ Sau ˛urˆoi).

NHB) ´ THOM

˛

U

˛

. HONG . VOI ` HA . VOI .ANLINH:

Ng` Dı(22-3-Qu´16-4-1933ay . nau) ˛ Boi ˛uu -Di .enT` Thoa ´ canh ´ cuo . nhoc ´ Thom ˛u ˛

. Hong . Ngdooi, aiQuyˆen -Dˆ Sau ˛Ngu . chiThanhTrangoc ˆ teu . Hap. .oinh´ com ´ mo . H6at . vioi ˆ Then ˛u ˛

. Hong . voi, ˘ mang . 3.atNh ˛˜ vung . ci ´ mo . lat ` Tha: ˛u ˛

. hoCaoSanhong ` Sangai(Ngh. tri ˛u ˛ vbaong), . Quyi ˆ Chen ˛u ˛ Phong ´ (Bap

˛

Thao ˆeLˆ thie . Phen ˛u ˛´ Boc,

˛

Phao ´ Nguyap ˆ Htrungen . Hiau, ˆen-D . Phao . vam ˘ Tan ˛u ˛ Quyoi). ˆen -Dˆ sau ˛Thu ˛u ˛

. Tong ˛u ˛ongNgThanh, . vBaThanh.Trangoc . vi ˘ mang . lat a: -D ˛uc

Quyˆ Gien ´ Tao ong, -D ˛´ Huc . Pho ´ vap ` Nga ` Quyai ˆen -Dˆaus ˛Thu ´ Thai ˛ (vThanho . nsaui ˆ bıv`ay . ninh ˆ cen ´ tho ˛xinov˘ mang .at).

Ng` Quyai ˆ Ngen .oc -Dˆ Sau ˛u -d ˛ curaua . nhoc omx´ kho12et

˛

van ˆe -D ˛´ Quyuc ˆ Gien ´ Tao ˆ Toong. ` Han .oith

˛

luao . van a -dˆ cong ˆ nhong .an -D ˛´ Quyuc ˆ Gien ´ Tao ongc´ pho . pham

˛

ai.H5Sau, . vioi ˆ Then ˛u ˛

. Hong . (Thoi ˛u ˛. Sanh,ong

vba . Quyi ˆ Chen ˛u ˛ Phong ´ Quyap, ˆ Ngen .oc -Dˆ sau ˛ ku) ytˆ ten ˛` "o -Dˆ loi ˛` toi ˆ huyam ˆ nget", ` m28-5-1933,ay ˛` nhoi omH . Voi . Linhan -dˆ

˛

de ˛

. thu ˆ

˛

quyam ˆ quyen ˆet -d. cinh ´ vac ˆan

-dˆ tre en.Ng` DıQu´(19-511-6-1933ay . Hau) . Voi . Linhan

nh´ tom . Bai ˛uu -Di . Ten ` Thoa ´ Cuanh. . nhoc ´ nom ˆ vay ˘angm .at: -D ˛´ Quyuc ˆ Gien ´ Tao ong, -D ˛´ Huc . Pho ´ Nghaiap, aiQuyˆ Then ´ vai ` Tha ˛u ˛

.ong -Dˆ sau ˛u.H . thoi

˛

luao . van ` ca ˆ nhong . quytheoan ˆ nghet .ic

˛

Thua ˛u ˛

. Hong . ngoi ` 16-4-1933.aycuhaiSau . nhoc ´ thtinhom, ˆ can

˛

ua -D . tao ˛` nu .oib . To ` Thoa anh -dˆ cen ´ Hac .o -D .ao -dˆ chmanghoangeu ann

˛

Tan. ˛u -dˆ Chay ´ quyanh ˆ ten

˛

thrao ˆ gem ˘ vgaoat ˛oi-D .ao.

-Dˆ voi ˛´ moi . vioi . nghichinhec ˆ Ngeng, ˛u ˛` hoi ˆetd . gicana ´ hdungan ` nhoa, ˛ khung ˆ kong ˆ quet

˛

a.M . mot . lat ` la ´ chanh ˆ kho ˆ man,ong . mot . loat

l˘ang -D ˛´ ctinuc

˛

nhua ˛ Ngsanh.on ˛u ˛oi - thdi ˘ viam ˆengd . day ˆ tro ˆ canan ´ Hac .o -D . Ngao. ˛u ˛` troi ˛

. tiuc ˆ vep ˛oiCh´ quyanh ˆ Nhen, ˛ lsanhon ` nga ˛u ˛` choi . triu ´ nhiach .emcˆ giam ˆ meng ˆoi -D . Ngao. ˛u ˛` boi

˛

kiao ˆ vet ˆ vninhane ` ta ˛

.ungınt´do ˛u ˛˜ bchoong ˆ

˛

on -d . cao ´ Thac ´ Thanh ˆat.BC) . NGI

˛

QUYUNG ˆEN -D ˆ SAU

˛

U:Ng` Ng10-8-1933,ay ˛u ˛` traoi ˛` Cho ˆ ctriau ´ t7o ˛o

trongcho -D . biao ˆ ret ˘ khiSauang: - thdi ˘ viam ˆeng -D .aon ˛ coi ´ Thac ´ Thanh ˆ vat ˛` vua ˆe -dˆ Ten ` Thoa ´ Nganh, ˛u ˛oinh .an -d ˛u ˛

. Nghoc .i -d. cinh

˛

ua -D ˛´ Quyuc ˆ Gien ´ Tao ˆ vong a-D ˛´ Huc . Pho ´ kap, ´ ty ˆ ngen ` ng25-7-1933,ay ˛ quyung ˆenhanh -Dˆ sau ˛cu

˛

Ngua ˛u ˛` voi ` Nga ` Quyai ˆ Ngen .oc -Dˆ Sau ˛u,lıv` ´ v"haido:y .i -d˜ ha . nhoi om -d . phtoanang a -D .ao".

Ng ˛u ˛` toi

˛

ro ˘ "Viang: . nhec ´ hom . loi ` via . bec ˆ

˛

onph . can

˛

ua ˆ Ngong .oc -Dˆ Sau ˛lu ˜ quyanh ˆ sen ˛ trua . tronginˆen -D . Cao. ` ton ˆ phloıth`oi ˆ gian ´ dao . tronguc -D . Tao. oich

˛

cı ´ do ` lung ˛` ınhk´cungoi ˆ thuem . man ` gicana ´ Anhan

Page 20: NGUYEN-NGˆ˜ OC-T.UONG (1881-1951)caodaism.net/pdf/tieu_su_duc_gt_nguyen_ngoc_tuong.pdf ·  · 2011-01-04UC´ GIAO´ TONG ˆ NGUYEN-NGˆ˜ OC-T ... oi` gai: ´ coˆ Nguyenˆ

Ti38 ˆ

˛

eu-S ˛u -D ˛uc-Giao-Tˆ NGUYong ˆEN-NG .OC-T

˛

U

˛

HONG .OI-TH ´ AN-HANH . BOI ˆ 39EN-TRE

C

˛

(a -D ˛´ Quyuc ˆ Gien ´ Tao ong).Tˆ phoi

˛

ai ˆ lom ong -dˆ

˛

choe ˆ Ngong .oc -Dˆ Sau ˛ul` pham . san ˛

. cu

˛

ua ˆ chong ˛´ to ˆ khoi ˆ cong ´ hio . tep ´ trongacph . san ˛

. cu

˛

ua ˆ long ˆ nan ` hao ˆet.Nh ˛` nho ˛˜ lung ˛` choi ˆ rtriau ˆat ˆ hon oa ˆ may a

khˆ ntrongıkh´ong ˆen -D .ao -d ˛u ˛

.oc ˆ dem . liu .ai -dˆ phoi ˆan.TD)

˛

` HO ` HIOA . NGEP ` 27-12-1933:AYNg` n26-12-1933ay ˛ Noi ˛˜ Chu ´ Phanh ˆ soi ˛u

-d ˛u ˛` cong, ´ cuo . hoc . cop

˛

mua ˆ chay ˛´ suc ˘ lac ˛on: -D ˛´ Quyuc ˆenGi´ Tao ong, -D ˛´ Huc . Pho ´ vbaap, . Quyi ˆen -Dˆ Sau ˛vu ` Na ˛uCh´ Phanh ˆ Soi ˛ Cuu. . hoc . cop ´ mo .uc - cıchd´ ˛ moi ˛tho ˘acm˘ac -dˆ

˛

hdunge ` nhauoa -diˆ heu ` vianh .ec -D . Kao. ˆ quet

˛

ala:

- -D ˛´ Quyuc ˆ Gien ´ Tao ˆ vong a -D ˛´ Huc . Pho ´ nhap .anr´ lut . tai ˛` Ngho .i -d. nginh ˛ quyung ˆ hen ` vhaianh . Quyi ˆen-Dˆ Sau ˛vu, ` pha . huc ˆoi -d. via . ci u.

Ng- ` Quyai ˆ Ngen .oc -Dˆ Sau ˛bu ˘ lang ` bong

˛

vquao ax´ boa

˛

co ac -diˆ meu ` Nga ai -da -d ˛ giraua ˛˜ cua ´ hac .oi.Ng` DıQu´(11-1127-12-1933ay .au) -D ˛´ Quyuc ˆen

Gi´ Tao ˆ long ` mam . tot ˛` ngiaoo ˆen -D . nchoao ˘ vam . chi ˛ucs˘ lac ˛´ loon -diˆeu -ınh,d` -dˆ

˛

Nge ai -d ˛u ˛

. danoc ˛u ˛˜ thong ˆ than ˆ

˛

e.N˘ vam . chi ˛´ suc ˘ac ˆ lay ` Ha: . Pho ´ vbaap, . Quyi ˆen -Dˆ Sau ˛uv` Na ˛˜ Chu ´ Phanh ˆ Soi ˛ Cu.

˛

tha

˛

ay -dˆ keu ´ ty ˆ hien .ep ´ vy ˛oim . lang . trinh en. -Dˆ thong ˛` noi ˘ vam . trai ˛` Bo ˆ co ´ sao ˆ 150,ong` g27-12-1933ay ˛ tochooi an -D .ao -d ˛u ˛

. bihayoc ˆet.SE)

˛

. NGHICHINHU ˆ TRENG

˛

LO .AI:Ng` 29-1-1934ay -D ˛´ Quyuc ˆ Gien ´ Tao ˆ viong ˆet

th ˛choo -D ˛´ Huc . Pho ´ dap, . lay ˜ luanh ˆ chon ˛´ Quyuc ˆenGi´ Tao ong -d .ang -diˆeu - mınhd` ˆoi -D . Nguyao. ˆ ven ˘ can o-do . nhan ˛ "sau:u quy... ˆ hen ` tranh ´ nhach . Quyam ˆ Gien aoTˆ lgiaoong . mchoai . Hınhm`ot . Pho ap -d. liinh . reu, ˆ banoi

lmang . tochoinh an -D . tuao ˆ can ˛u..." -D ˛´ Huc . Pho ap -d .angth ˛ro ˆ noi . ngoi ` lraay . Quychoinh ˆ Then ˛u ˛

.ong -Dˆ Sau ˛uph

˛

lai ` viam . nec ˆ viay . khec ´ v.v...acNh ˛thu ˆ le ` tra ´ hai ˘

˛

lan . thtinhai ˆ tan ˛` ho ` hioa .epng` 27-12-1933.ay

-Dˆ ngen ` 4-2-1934,ay -D ˛´ Quyuc ˆ Gien ´ Tao ˆ long .aithracho ˆ mem . tot ˛` Pho ˆ

˛co ´ chao ´ phsanh,ung ´ tinhtana

thˆ han ` hioa . vep, ` ka ˆ tet . Nghaioi ` Quyai ˆen -Dˆ Sau ˛uNg . vThanhTrangoc ` Tha ˛u ˛

. Tong ˛u ˛ Thanh.ong-Dˆ ngen ` nh22-2-1934,ay ˘ ngam ` ıav´ay -D ˛´ ıCh´uc

Tˆ ton . cuai . nhoc ´ nom ˛ Boi ˛uu -di .en, -D ˛´ Huc . Pho ´ khaiapr˘ khang ong -d

˛tu ` cai ˆ quyhaiam ˆ men . lot ˛u ˛

. not, en -dalgiao .ai -D ˛´ Quyuc ˆ Gien ´ Tao ˆ rong ˆoi.

Ng` Ng5-3-1934,ay ` Ngai .oc -Dˆ Sau ˛ brau ˛´ thuc ˛osˆ 151o -dˆ

˛

e - chınhd´ ´ tanh ˛` Pho ˆ

˛

co ´ cao

˛

ua -D ˛´ Quyuc ˆ Gien aoTˆ vong ` na ´ roi ˜ nho ˛˜ sung ˛

. thiu . het ˛ ntrongu . boi . Tho. ˆ le ac ˛o -D . lao . lai ˆ vam ` mao . hoot ` can

˛

ranh ˆ roi ˘ gam ˘ gao,atkhˆ phong ˛u ˛ hong ` gioa

˛

ai -d ˛u ˛

. noc ˛ua.Muˆ tron ´ chanh ˆ bo ˆ hat ` Ngoa, ˛u ˛` boi ` vluien ˆe

-Dˆat -D

˛

(Bo ` Ra . via), ` nao ´ Kui ` Vy an ˆ

˛

tu.anVF) ˆ BE ` HINH ` VOA ` HANA . HOI ANH -D .AO:

Nh ˛ khung ˆ lbaoong ˆ nhiau, ˆ pheu ai -do` nhan ˛onvsanh ` cha ˛´ suc ˘ac -dˆ yen ˆ ceu ˆ Ngau ˛u ˛` troi ˛ hrao anh -d .ao

-dˆ

˛

dıud`e ˘ nhat ˛ sanhon -d´ Ththeoung anh ´ cy

˛

ua -D ˛´ ıCh´ucTon -d˜ da . lay ´ banuc -dˆ Ngau. ` Ng24-7-1934,ay ˛u ˛` troi ˛ol . hai anh -d . Ngao, ˛u ˛` traoi ˛` Cho ˆ striau ˆ tocho3o an -d .ao

Nghay: ˛u ˛oi -d˜ tra ˛lo . hai anh -d . nhao, ˛ khıv`ung ˆ thong ˆ

˛

e ˛on ˛ Toi ` Thoa anh -d ˛u ˛

. noc, ˆ ten . lam . Vap ˘ phan ` nong ˛oiTh´ Thanh ˆ HınhB`at: ` (Giaoa -d. vinh) ` HAna . (Boi ˆ tre)en-dˆ

˛

chloe ˆ chan

˛

nınh ˆen -D . lao .ai.Vi . khec ˆ thong ˆ

˛

e ˛ho anh -d . tiao ˆ tep . nuc ˛ Toi oa

Page 21: NGUYEN-NGˆ˜ OC-T.UONG (1881-1951)caodaism.net/pdf/tieu_su_duc_gt_nguyen_ngoc_tuong.pdf ·  · 2011-01-04UC´ GIAO´ TONG ˆ NGUYEN-NGˆ˜ OC-T ... oi` gai: ´ coˆ Nguyenˆ

Ti40 ˆ

˛

eu-S ˛u -D ˛uc-Giao-Tˆ NGUYong ˆEN-NG .OC-T

˛

U

˛

HONG .OI-TH ´ AN-HANH . BOI ˆ 41EN-TRE

Thanh -d ˛u ˛

. noc ˛˜ lua ` nhıv`a ˛˜ lung ´ do:yS- ˛

. khu

˛

houng

˛

nang . boi . kho ˆ thong ˆ

˛

gie ` xan ˆep-d ˛u ˛

.oc.B- ` vian ˆ net ˛ voi ˘ phan ong -Dˆ sau ˛cu ´ co ´ hac ˆ so ˛to ai

li . heu anh -d . v.v...ao -dˆ beu . chii ˆ mem ˆat, -d` nhioi ˆ leu ˆankhˆ trong

˛

la .ai.Nh- a ˛co ˜ bung . chii ˆ mem, .ot -D . Hao ˛uu ˛gio ˛˜ nhu ` ba .i

-d ˛ua -d ˛ khraua

˛

coi ˛ Tua ` Thoa ´ canh ˆ kham ˆ trchoong ˛ol .ai.

TIVI. ˆ

˛

KEU ˆ VET ˆE -DO .AN -D

˛

` HOI ANH -D .AOT . TAI ˆ NINH:AY

V ˛´ moi ˆ nay ˘ ham anh -d . tao . Tai ` Thoa ´ Nganh, ˛u ˛oi-d˜ ba ˘at -dˆ bau ˛u ˛´ voc ` giaiao -do . Than anh -D . Ngtrongao u

Chi -D .ai -D . cao

˛

KTamua ` Phy ˆ

˛

o -D . Ngo. ˛u ˛oi -d˜ tra . hyontsinh ˛ku

˛

vy: ˛´ but

˛

mo . vdanhoi . long ˛

. quyoi ˆ cen

˛

quanuatr ˛u ˛` cgialyong, ˘at ´ phai, ˆ he ˆ cet ´ viac . giaec -ınhd` -dˆ

˛

tre .onhiˆ then ˆ han anh -d . danhıV`ao. -D . Ngao, ˛u ˛` csinhhyoi

˛

al` tong ˛

.u ´ cai ´ nha ˛ khon: ˆ mong . tiot ˆ gieng . han ˛` khon, ongm . lot ˛` chtranhoi ˆap -dˆ voi ˛´ moi . coi ˛ khon

˛

ıth´ao -d ˛ua -dˆen.Luˆ luon ˆ gion ˛˜ du . ta ˛` bi,u -d ˛´ mtinuc . manh ˜ Nge, ˛u ˛` choi

˛

ıbi ˆ khuyet ˆ len ˛ nhon ˆ nhan .in -dˆ

˛

me ˛ huu ` choa,

˛

biı ˆ ıqu`eth ˛u ˛ cong ˆ nguyau .en -dˆ

˛

ce

˛

ham ´ choa,

˛

biı ˆ het anh -d . phao ˆ

˛

othˆ giong ´ lao y -dˆ

˛

ce ˛uu -d . nho ˛ Ngsanh.on ˛u ˛oi -d˜ tha ˛

.uchi .en -d ˛u ˛

. troc . von . len ˛` Thoi ´ gianh ´ mao a -D ˛´ TıCh´uc on -dad . Ngchoay ˛u ˛` roi ˘ "ang: Th... ˆay -dˆ

˛

chconchoe . liu ˘ sam ˛.u

nh . nhoc ˘an - thdau

˛

csongam, ´ vo . may ˛oi -d . LCONıv`ang, A-D .AO, -D . LAO ` ThCON.A ˆ may ˛` hchoung .anh -d ˛´ rconuc ˆath . cap ` lung y -D . Thao, ˆ day . phconan

˛

ai ˆ

˛

nhan ˆ chan . khiu ˆ

˛

oh . lchoanh, e -D .ao -d ˛u ˛

. roc ˛˜ ro ang. -D . nhao ˛` mcono ` na ˆ conen,ıv` -D . mao ˛´ raoi -d´ mang .at...".

TI ˆ

˛

SEU

˛

U

-D

˛

´ GIUC ´ TAO ONG

NGUY ˆ NGEN . TOC

˛

U

˛

ONG

(1881-1951)

H .oi-Th´ An-Hanh . Boi ˆen-Tre

Page 22: NGUYEN-NGˆ˜ OC-T.UONG (1881-1951)caodaism.net/pdf/tieu_su_duc_gt_nguyen_ngoc_tuong.pdf ·  · 2011-01-04UC´ GIAO´ TONG ˆ NGUYEN-NGˆ˜ OC-T ... oi` gai: ´ coˆ Nguyenˆ

Ti42 ˆ

˛

eu-S ˛u -D ˛uc-Giao-Tˆ NGUYong ˆEN-NG .OC-T

˛

U

˛

HONG .OI-TH ´ AN-HANH . BOI ˆ 43EN-TRE

M . LUC .UC

PH ˆ THAN

˛

´ NHU

˛

UT-Do .an -D ˛` Nhoi . Thap ˆ 4e

THI. ˆ THAN ˆ 4EGiaA) - 4ınhD`HB) . Voc ˆ 4an

TrQuanC) ˛u ˛` 5ongVII. ˆ NHE

˛

ON -D . 5AOCIII. ´ CAC ˆ NGHIONG . 7EP...

A)

˛

HAnh ˛u ˛ Xong ˜ Ha . 7oiHoB) .at -D . Xong ˜ Ha . 9oiMC) ˛ KhKhaiMango ˆ

˛

10anGIV. .AP -D . CAOAO -D ` 11AI

LA) ´ Ty ˛u ˛ Giong

˛

Thoai ´ 11atNhB) .ap -D . 13ao...HC) anh -D . Lao ´ Tuc . Chai ˛´ 17uc

TIV. ˆ

˛

KEU ˆ 18ET...

PH ˆ THAN

˛

´ HAIU-Do .an -D ˛` Hoi anh -D . 20ao

TI. ` THOA ´ TANH ˆ 20NINHAYII. -D

˛

´ BUNG . TO ` SAI

˛

AN -D . 26AOSIII. ˘AP -D . VIAT .EC -D . 26AO...

NA) . Boi . 27oNgoB) . 28GiaoaiGiC) ´ Hao ´ 28oa

TYD) ˆ 29e

CE) ˆ Nghong . 29eNF) ˆ Nghiong . 29epMG) ˛ ThMango anh -D. 30iaTH) ˆ

˛

Cho ˛´ Huc . Nhoi ˆ 30SanhanHI) ` Gioa

˛

31aiChK)

˛

ınh -Dˆ Vion .ec ˘ UAn ˆ 32ongTIV.

˛

U -D

˛

´ 33UC...LA) ` Tong ˛` 33BiuSB) ˛

. Chuyu ˆ Cen ˆ 34anCC) ´ Xach ˛Su ˛

. 35u...BUV. ˆ

˛

OI -D . NGHICHINHAO ˆ 35ENGLA) ˆe -Dang -Di .en

-D ˛´ Quyuc ˆ Gien ´ Tao ˆ 35ongNhB) ´ Thom ˛u ˛

. Hong .oiV` Ha . Voi . 36Linhan

BC) . Ngi ˛ Quyung ˆen -Dˆ Sau ˛ 37uTD) ˛` Ho ` Hioa . 38ep...SE) ˛

. NghiChinhu ˆ Treng ˛Lo . 38aiVF) ˆ HınhB`e ` Voa ` HAna .oi

Hanh -D . 39aoTIVI. ˆ

˛

KEU ˆ 40ET...

Page 23: NGUYEN-NGˆ˜ OC-T.UONG (1881-1951)caodaism.net/pdf/tieu_su_duc_gt_nguyen_ngoc_tuong.pdf ·  · 2011-01-04UC´ GIAO´ TONG ˆ NGUYEN-NGˆ˜ OC-T ... oi` gai: ´ coˆ Nguyenˆ