Embed Size (px)
Citation preview
1
Nirrestaw
raw il-Festi Flim
kien
NIRRESTAWRAW IL-FESTI FLIMKIEN
Iç-Çelebrazzjoni tal-FestiTitulari, Sekondarji u o˙rajn relatati fil-Knejjes Parrokkjali u Knejjes o˙ra
ARÇIDJOÇESI TA’ MALTA
2
Nirr
esta
wra
w il
-Fes
ti Fl
imki
en
3
Nirrestaw
raw il-Festi Flim
kien
ARÇIDJOÇESI TA’ MALTA
NIRRESTAWRAW IL-FESTI FLIMKIEN
Iç-Çelebrazzjoni tal-FestiTitulari, Sekondarji u o˙rajn relatati fil-Knejjes Parrokkjali u Knejjes o˙ra
PREÛENTAzzJONI
PRINÇIPJI
NORMI
PROPOSTA GÓALL-KONSuLTAzzJONI
Ottubru 2009
4
Nirr
esta
wra
w il
-Fes
ti Fl
imki
en
5
Nirrestaw
raw il-Festi Flim
kien
PREÛENTAZZJONI TAD-DOKUMENT
MILL-EÇÇ.ZA REV.MA MONSINJUR PAWL CREMONA O.P.
ARÇISQOF TA’ MALTA
G˙eƒiƒ ˙uti,
Din l-ittra hija ma˙suba g˙all-membri kollha tal-Knisja f’Malta, g˙aliex il-Festi huma
realtà g˙all-Knisja kollha f’Malta, u huma jridu jid˙lu fil-missjoni kollha tal-Knisja.
Il-Festi jrid ikollhom post fil-missjoni u fl-isfidi kollha li g˙addejja minnhom il-Knisja
f’pajjiƒna llum.
Iƒda b’mod speçjali din l-ittra hija ma˙suba g˙al dawk kollha li b’xi mod jew ie˙or,
jie˙du sehem fl-organizzazzjoni tal-Festi. Nixtieq li nkunu flimkien biex nag˙mlu dan
l-isforz biex il-Festi jkollhom id-dinjità Nisranija tag˙hom.
Naf li hemm ̇ afna minn dawk li g˙andhom sehem fil-Festi li g˙andhom g˙al qalbhom
il-Festa b˙ala parti mill-fidi tag˙hom: jie˙du sehem attiv fil-Knisja, huma motivati
mill-Evan©elju, jinteressahom li l-Festa tag˙hom tkun tixraq b’mod spiritwali lil dak li
l-Festa tkun tirrappreƒenta. Il-Festa, li hija dejjem f’unur ta’ xi ˙a©a qaddisa trid tkun
tid˙ol ukoll fir-realtà tal-Knisja, mhux ‘kontra’ l-Knisja, u skont dak li Kristjanament
li nifhmu li verament jag˙ti gie˙ lil Alla u l-Qaddisin tieg˙u.
Jien nixtieq nirringrazzja lil dawk fostkom li qed jag˙mlu sforzi biex il-Festi tag˙na
jkunu ‘totalment Insara’. Dan l-Abbozz ta’ Dokument li qed nippreƒentaw illum huwa
ma˙sub biex jg˙in jag˙ti direzzjoni lil dawn l-isforzi. Intkom mitlubin t˙arsu lejhom
minn g˙ajnejn ta’ membri tal-Knisja li qed taqduha fil-Festi, titkellmu bejnietkom
biex twasslulna ir-riflessjonijiet tag˙kom ˙er©in mill-fidi tag˙kom u r-rispett Nisrani
tag˙kom lejn il-Qaddis/a.
Nixtieqkom tid˙lu fil-preokkupazzjoni tieg˙i b˙ala Isqof meta nara li xi aspetti tal-
Festi tag˙na huma la soçjalment accettati, lanqas f’çirkostanzi li mhumiex strettamet
reli©juƒi, a˙seb u ara f’Festa reli©juƒa, u lanqas reli©joƒament aççettati meta statwa ssir
fini g˙aliha nnifisha, u ma twassalniex g˙all-Qaddis fil-˙ajja qaddisa tieg˙u. Il-Festa
rriduha tkun dejjem vera çelebrazzjoni reli©juƒa Maltija li tag˙ti glorja ’l Alla u li
jkunu jistg˙u jattendu g˙aliha u jgawduha familji bl-ulied.
6
Nirr
esta
wra
w il
-Fes
ti Fl
imki
en 1. INTRODUZZJONI
1.1 Il-Festa Nisranija tfisser li Alla ©ej biex jiltaqa’ mal-poplu tieg˙u speçjalment
permezz tal-Litur©ija1 li fiha nnifisha hija festa g˙aliex fiha nilqg˙u bil-fer˙ lill-
Mulej u lill-G˙arus li huwa mag˙na fl-istorja, fin-niket u fit-taqbida tal-˙ajja.
L-iskop tal-Festa Nisranija mhux li na˙arbu mir-realtà tal-˙ajja kif kultant
ji©ri f’manifestazzjoni o˙ra. Anzi l-Festa Nisranija trid tkun iç-çelebrazzjoni ta’
Alla fil-˙ajja kollha u fil-˙ajja ta’ kul˙add. Il-Festi li nag˙mlu b’mod speçjali,
jew b’mod straordinarju, jag˙mlu sens biss jekk ifissru l-isforz li ng˙ixu b’mod
straordinarju il-virtujiet tal-˙ajja Nisranija.
1.2 Il-Knisja g˙andha l-Festi prinçipali tag˙ha b˙all-G˙id il-Kbir, G˙id il-
Óamsin u l-Milied. Imma f’dan id-dokument qeg˙din nirriflettu fuq il-Festi
marbutin mal-parroççi tag˙na, kif ukoll fi knejjes o˙ra filjali u mmexxija minn
Kongregazzjonijiet Reli©juƒi.
1.3 Biex ikunu jistg˙u jkunu çelebrati dawn il-Festi hija me˙tie©a l-kooperazzjoni ta’
˙afna individwi u gruppi: saçerdoti, reli©juƒi, kummissjonijiet, korijiet, abbatini,
gruppi tal-armar fuq ©ewwa u fit-toroq, dawk li jg˙inu fl-indafa ©ol-knisja,
kumitati tal-Festa, kaƒini tal-baned, gruppi tal-log˙ob tan-nar. Ma’ dawn f’livell
g˙alihom hemm ukoll il-Korp tal-Pulizija u l-Kunsilli Lokali. L-Awtoritajiet
tal-Knisja japprezzaw l-arti, il-˙idma u s-sagrifiççji ta’ dawn kollha u tal-familji
tag˙hom u jirringrazzjawhom ta’ dak li jag˙mlu. Ming˙ajrhom mhux possibbli
li jkunu çelebrati Festi sbie˙ kif nafuhom a˙na l-Maltin.
2. DAK LI JGÓIDU FIL-QOSOR ID-DOKUMENTI TAL-KNISJA
2.1 Çirkolari 18.06.1981
Opri - B’sens ta’ prijorità g˙all-appostolat u karità; bil-limiti; b’rikors qabel
jit˙abbru; bl-approvazzjoni tal-Presbiterju parrokkjali.
2.2 Çirkolari 08.05.1985
Festi - Edukazzjoni fl-im˙abba tal-qaddisin kollha fil-parroçça u fil-virtù tal-
qaddis/a.
1 Kostituzzjoni Sacrosanctum Concilium, 7
7
Nirrestaw
raw il-Festi Flim
kien
Opri - Prijoritajiet: ˙idma pastorali u karità, manutenzjoni u dekorazzjoni tat-
tempju u wara jsiru opri li jintuƒaw g˙all-ftit ©ranet. Fil-parroççi fejn hemm
festa titulari u o˙ra, rikors biss g˙all-manutenzjoni u ˙tie©a pastorali ebda
rikors g˙al opri ©odda jew biex jinbidlu prattiçi u wƒanzi.
Kurja taççetta rikorsi g˙al opri ©odda jekk ma jkunux ƒejda u mhux bi spirtu ta’
pika jew partit. Xbihat u opri ma jitbirkux qabel permess mill-Ordinarju.
2.3 Çirkolari 28.06.1988
Dawl tal-Faççata - jistg˙u jinxteg˙lu kollha fil-Festi prinçipali tal- Knisja, Festi
titulari, Festi sekondarji u okkaƒjonijiet speçjali.
2.4 Çirkolari 01.07.1988
Dawl tal-Faççata - Mixg˙ela çirkolari 28.06.1988 fis-sens li apparti titolari,
estiƒa g˙at-tlett ijiem tat-tridu.
2.5 Ittra Pastorali 06.04.1994
Festi - marbutin mal-˙ajja tal-Knisja u mal-kultura antika u qawwija.
Tajbin fihom infushom u ta’ min iƒommhom dment li jƒommu l-g˙an tag˙hom,
u jibqg˙u ta’ ©id u mhux ta’ tfixkil;
Skop pastorali u edukattiv - in-Nisrani jiççelebra l-im˙abba ta’ Alla g˙all-
bniedem u x-xhieda tal-im˙abba g˙al Alla;
Qofol ta’ kull festa - insa˙˙u r-rikonçiljazzjoni u l-g˙aqda tag˙na ma’ Alla u
bejnietna;
Qatt post g˙al g˙emil skandaluƒ li joffendi ’l Alla, piki fuq il-qaddisin, im©ibiet
indenji, tag˙jir, tkasbir;
Edukazzjoni importanti biex insaffu l-Festi minn infiq esa©erat f’nar, tiƒjin u
divertiment.
Nar - sabi˙, apprezzament g˙as-seng˙a; stedina g˙ar-riflessjoni fuq it-tra©edji;
kwalità u kwantità li tnissel dwejjaq u tbatija.
Kooperazzjoni - me˙tie©a ta’ saçerdoti, edukaturi, katekisti, mass media,
diri©enti ta’ kaƒini tal-baned, mexxejja çivili u politiçi.
2.6 Çirkolari 22.12.1995
Festi - Kristu Çentru; skop ewlieni huwa dak spiritwali; çelebrazzjonijiet esterni
ma jtellfux interni.
Kappillan responsabbli g˙all-Festa interna Qniepen - moderazzjoni daqq
qniepen festa esterna hija wkoll festa Nisranija;
8
Nirr
esta
wra
w il
-Fes
ti Fl
imki
en Moderazzjoni fl-infiq Sparar - prudenza u moderazzjoni fil-kwantità, qawwa u
˙inijiet.
Marçi - moderazzjoni fin-numru, ˙in u jiem. Piki g˙andhom ji©u evitati. 6
©img˙at minimu bejn Festi esterni. Jekk maltemp issir il-Óadd ta’ wara inkluƒ
l-G˙asar sakemm ma tkunx ˙ar©et, jibqa’ 6 ©img˙at u ma jkunx Corpus.
Çirkolarijiet 8/05/85; 28/06/88; 01/07/88 jibqg˙u jg˙oddu.
2.7 Çirkolari 22.03.1999
Kaƒini ©odda ma jistg˙ux jie˙du sehem fil-Festa.
2.8 Çirkolari 04.07.2000
Discos fil-pubbliku u fil-©ranet tal-Festa ma jsirux
2.9 Stqarrija g˙all-Istampa 21.06.2000
Kompetenza tal-Festi reli©juƒi, inkluƒi l-Festi esterni marbutin mag˙hom hija
biss tal-Awtoritajiet Ekkleƒjastiçi
2.10 Digriet tal-Kurja 23.12.2002
Jiem tal-Festa huma tmint ijiem inkluƒ jum il-Festa discos u street parties
projbiti talbiet g˙al attivitajiet ©odda m’g˙andhomx isiru marçi u programmi
tal-baned f’dawn il-jiem biss; ˙lief fejn di©à kien hemm fil-1995 projbit kant
o©©ezzjonabbli; kliem ippreƒentat fil-Kurja, xahrejn qabel statwi ma jin©arrux
mal-març, imma jittellg˙u mill-ewwel; teƒisti drawwa, tit˙alla sakemm issir
b’mod xieraq marçi mhux fil-˙in tal-funzjoni jew g˙all-anqas mhux fl-in˙awi
tal-knisja març ta’ filghodu mhux aktar minn 4 sig˙at baned mal-purçissjoni
bl-innijiet reli©juƒi jew marçi jixirqu sanzjonijiet - g˙al min jikser, inkluƒ
soçjetajiet twaqqaf bord investigazzjonijiet tal-abbuƒi
2.11 Sinodu Djoçesan 2003
Kultura - il-Festi esterni huma elementi importanti tal-wirt kulturali
folkloristiku tal-Gƒira (Kultura-Soçjetà-Knisja 62).
Irridu nag˙rfu u nag˙ƒlu bejn dak li hu kulturali u dak li hu twemmin (Xandir
tal-Kelma 20).
Fidi - nistaqsu kemm dawn huma mumenti ta’ xandir tal-Kelma li jwassal biex
tinbena l-fidi (XK 20 u KSK 62)
Il-Knisja timpenja ru˙ha fl-edukazzjoni tal-komunità Nisranija biex din ir-
reli©joƒità (popolari) issir dejjem iƒjed espressjoni ta’ fidi vera (Viƒjoni ta’ Knisja
Komunjoni 49).
9
Nirrestaw
raw il-Festi Flim
kien
Firdiet - xi drabi il-Festi huma mumenti ta’ firdiet u stqarrija çara ta’ nuqqas ta’
fidi (XK 20, KSK 62) u tbati l-pastorali (KSK 62).
Kontroll - huwa çar li f’çerti parroççi, il-kappillani tilfu l-kontroll effettiv fuq
il-Festi esterni (KSK 62).
Dnub - id-dnub jie˙u wkoll forma strutturali, b˙ala eƒempju… firda tal-partiti
tal-Festi (Djakonia u Ìustizzja, 5).
Deçiƒjonijiet - b˙ala Knisja g˙andna nkomplu fit-triq li qbadna li nkunu
profetiçi… f’çerti deçiƒjonijiet iebsa fejn jid˙lu, pereƒempju, il-Festi
(VKK 49).
Kappillani flimkien mal-Arçisqof ikomplu l-˙idma tag˙hom g˙at-ti©did tal-
Festi titulari (XK 42, VKK 49).
Jittie˙du miƒuri çari, prattiçi u applikabbli li bihom ikunu kkontrollati
l-esa©erazzjonijiet u kull sitwazzjoni li ma taqbilx mal-ispirtu tal-Festa
(KSK 63).
Knisja profetika tiddisassoçja ru˙ha minn kull element pagan li jsir f’çerti
marçijiet. G˙andna nkunu çari ma’ kul˙add li dawn l-elementi ma rriduhomx
içappsu l-Festi reli©juƒi tag˙na (VKK 49).
Festi Interni - Eƒami serju dwar il-kriterji li qed imexxuhom fl- g˙aƒla ta’
orkestri u kantanti, predikaturi ta’ tridijiet u pane©irki, reffieg˙a ta’ vari u ta’
min jie˙u sehem fil-purçissjonijiet (KSK 62). Il-Knisja g˙andha prijorità li lin-
nies toffrilhom esperjenza ta’ Alla… minflok ritwali sterjotipti u anakronistiçi
je˙tie© li nwasslu litur©ija ˙ajja, friska u kreattiva.
Il-Kummissjoni Litur©ika Parrokkjali bl-g˙ajnuna tas-Segretarjat g˙al-
Litur©ija, g˙andha tistudja kif se j©eddu ç-çelebrazzjonijiet tal-Festi parrokkjali.
Dawn g˙andhom ikunu okkaƒjonijiet fejn il- litur©ija tas-sig˙at u l-quddiesa
ji©u çelebrati b’sollenità aktar mis-soltu, bis-sehem tal-©emg˙a (Litur©ija u
Sagramenti 20).
Çentralità tal-G˙id - G˙andu jinstab rimedju biex fil-parroççi ma jibqg˙ux
ji©u çelebrati l-Festi titulari jew sekondarji f’nhar il-Festi litur©içi prinçipali
b˙alma huma G˙id il-Óamsin, Corpus u Trinità Qaddisa (LS 19).
2.12 Digriet 05.10.2004
Jiem tal-Festa huma tmint ijiem jew mill-˙ru© tal-vara. Discos ma jsirux jekk
mhux organizzati mill-knisja. Ebda talbiet ©odda lanqas bi ftehim Kliem tal-
kant mal-marçi ppreƒentat fil-Kurja 3 xhur qabel Jikkonferma l-kumplament
tat-Digriet tat-23.12.2002.
10
Nirr
esta
wra
w il
-Fes
ti Fl
imki
en 2.13 Diskors tal-Arçisqof Pawlu Cremona 15.03.2007
Responsabbiltà - Il-wiçç tal-Knisja jrid jidher b’mod speçjali permezz tal-
Festa.
Bidu/g˙aqda - Nafu li l-Festi tag˙na bdew mhux b˙ala Festi, imma g˙ax kien
hemm komunità Nisranija li t˙obb ’l Alla. Irridu ner©g˙u niskopru din l-g˙aqda
kbira.
Fidi - Iridu niskopru l-g˙aqda bejn il-fidi - li tkun is-sena kollha, u dak il-
mument speçjali… tar-ra˙al/parroçça.
Gost lil Alla - meta nitkellmu fuq Festi... qed nag˙mlu xi ˙a©a biex nag˙tu
gost lil Alla.
2.14 Diskors tal-Arçisqof Pawlu Cremona 17.01.2008
Tog˙ma ta’ Kristu - dak kollu li niççelebraw, niççelebrawh bit-tog˙ma li tana
Ìesù, li fiha bilfors irid ikun hemm l-im˙abba u mhux il-firda.
Opri - jekk a˙na ma nag˙tux kas tal-wirt Nisrani, nibnu ˙afna affarijiet sbie˙
u dawn iservu ta’ muƒewijiet. G˙aƒla ta’ Kristu-kif jista’ wie˙ed jie˙u sehem
f’˙a©a daqshekk sabi˙a b˙alma hija l-Festa, jekk hu ma jkunx g˙amel g˙aƒla
g˙al Kristu biex jimxi warajh.
2.15 Diskors tal-Arçisqof Pawlu Cremona 05.02.2009
Aspett reli©juz/spiritwali - Il-Festa b˙ala quççata tal-parroçça fejn l-aktar li
tiltaqa’ ma’ Alla l-Imbierek permezz tal-qima, tal-fer˙ li tkun qed tag˙ti lill-
qaddis/a... Jekk hija l-quççata, dan ifisser li matul is-sena wkoll irid ikun hemm
xi ˙a©a li qed tibni.
2.16 Diskors tal-Arçisqof Pawlu Cremona 14.02.2009
Aspetti Kulturali, Soçjali u Reli©juƒi - Fuq l-aspett kulturali qed nag˙tu ̇ afna
ener©ija, imma rridu nag˙tu ˙afna ener©ija wkoll… fuq l-aspett soçjali u fuq
l-aspett reli©juƒ.
3. IL-PRINÇIPJI LI JMEXXUNA
3.1 Dawn g˙andhom ikunu dawk imsemmija fid-Dokumenti (Taqsima numru 2).
Kull konsiderazzjonijiet o˙ra g˙andhom ikunu imwieƒna bir-reqqa, l-aktar biex
inkunu profetiçi u jinstab il-mod u ƒ-ƒmien prudenti u adattat, bla ma jkunu
kompromessi dawn il-prinçipji. (Sinodu Viƒjoni Knisja Komunjoni, 49)
11
Nirrestaw
raw il-Festi Flim
kien
3.2 Fil-qosor il-prinçipji huma2:
a) Ting˙ata prijorità g˙all-appostolat, karità lejn Alla u lejn il-bnedmin u
g˙all-edukazzjoni (2.1, 2.2, 2.5, 2.11, 2.13 u 2.14)
b) Edukazzjoni fil-virtù tal-qaddis/a (2.2)
c) Festi (inkluƒ l-aspett estern) huma kompetenza biss tal-Awtoritajiet
Ekkleƒjastiçi (2.6 u 2.9)
d) Il-Festa hija biss parti mill-˙idma pastorali tal-parroçça jew tal-komunità
fejn tkun çelebrata u g˙alhekk g˙andu jkun iddedikat biss persenta©©
xieraq ta’ ˙in, ta’ impenn u ta’ finanzi.
e) Ni©bdu l-kooperazzjoni ta’ dawk kollha involuti (2.5)
f) Il-Knisja mhix kontra l-Festi u g˙ax tag˙raf il-valur poƒittiv tag˙hom trid
issaffihom minn dak li jtebbag˙hom u minn dak li jbieg˙ed lill-familji u lil
min hu serju.
g) Distinzjoni bejn Festi prinçipali tal-Knisja, Festi titulari, Festi sekondarji u
okkaƒjonijiet speçjali (2.3, 2.4, 2.11).
h) Il-Festa g˙andu jkollha l-iskop li tinbena l-komunità (VKK, 49) u
g˙alhekk m’g˙andu jkun hemm l-ebda spirtu ta’ pika jew partit li huwa
d-dnub f’forma strutturali (2.2, 2.5, 2.6 u 2.11).
4. IÇ-ÇELEBRAZZJONI LITURÌIKA TAL-FESTA
Fid-dawl tat-tag˙lim mog˙ti matul is-snin mill-Isqfijiet ta’ dawn il-gƒejjer, kif
ukoll mid-dokumenti tas-Sinodu Djoçesan (2003) u fuq il-baƒi tal-prinçipji
mniƒƒla fit-Taqsima numru 3, iç-Çelebrazzjonijiet marbuta mal-Festi fl-
Arçidjoçesi g˙andhom jitmexxew skont dawn id-direttivi.
4.1 L-Awtoritajiet tal-Knisja biss huma responsabbli g˙all-organizazzjoni u
t-tmexxija taç-çelebrazzjonijiet marbuta mal-Festa b˙al-litur©ija u para-
litur©ija inkluƒa l-purçissjoni3. Dan jg˙odd ukoll g˙aç-çelebrazzjonijiet esterni
marbutin mal-Festi reli©juƒi4. Fit-twettiq ta’ dan hija me˙tie©a l-kooperazzjoni
ta’ ˙afna5.
2 In-numri fl-asterisk f’din it-Taqsima jirreferu g˙an-numru tad-dokument relatat f’Taqsima 2.
3 Çirkolari 333, 22 ta’ Diçembru 1995 par. 4
4 Stqarrija tal-Kurja g˙all-Istampa, 21 ta’ Ìunju, 2000 par. 6
5 Ittra Pastorali tal-Eçç. Rev.ma Monsinjur Arçisqof Ìuƒeppi Mercieca u l-Eçç.za Rev.ma Mons. Isqof Nikol Cauchi, 6 ta’ April, 1994, issemmi l-˙tie©a tal-kooperazzjoni ta’ saçerdoti, edukaturi, katekisti, mass media, diri©enti tal-kaƒini tal-baned, kif ukoll tal-mexxejja çivili u politiçi.
12
Nirr
esta
wra
w il
-Fes
ti Fl
imki
en 4.2 F’dawn iç-Çelebrazzjonijiet litur©içi u paralitur©içi, min-natura stess tal-
Litur©ija g˙andha ting˙ata importanza l-parteçipazzjoni tal-kongregazzjoni6.
Dan isir permezz tat-talb, kant, ©esti, sentimenti, silenzju, eçç., waqt li nƒommu
f’mo˙˙na li dawn l-azzjonijiet u sentimenti esterni jridu jkunu frott ta’ fidi u
konvinzjoni interna li jkunu mkabbra u sostnuti matul is-sena kollha. F’dan
id-dawl:
a) Fil-©ranet tal-Festi m’g˙andhomx isiru eççezzjonijiet g˙ar-regoli litur©içi.
b) Meta jintuƒa l-Latin, g˙andu jkun hemm libretti bil-Latin u bil-Malti
g˙all-kongregazzjoni kollha.
c) Fiç-çelebrazzjonijiet litur©içi g˙andu jkun hemm ukoll kant li tista’ tkantah
il-kongregazzjoni7.
d) I Maestri di Cappella u d-Diretturi tal-korijiet g˙andhom jassiguraw li:
i) l-im©iba tal-membri kollha li jie˙du sehem tkun tixraq lid-Dar ta’ Alla u li
jie˙du sehem reali fil-litur©ija mhux biss fl-esekuzzjoni muƒikali. ii) l-ilbies
tag˙hom ikun xieraq. iii) g˙amlu preparazzjoni adegwata biex l-esekuzzjoni
tkun dinjituƒa g˙all-qima li tixraq lill-qima lil Alla u wkoll g˙ar-rispett
lejn il-©emg˙a litur©ika. iv) jkunu rispettati l-mumenti ritwali.
e) Il-Kummissjoni Muzika Sagra fi ˙dan is-Segretarjat g˙al-Litur©ija, matul
l-2010 timmoniterja il-kant u l-muƒika fil-Festi u tag˙ti direttivi lis-
surmastrijiet involuti biex jimxi skont il-litur©ija u dawn id-direttivi.
4.3 L-enfasi g˙andha tkun mhux fuq ƒjieda ta’ çelebrazzjonijiet litur©içi u para-
Litur©içi, imma fuq kwalità a˙jar u aktar kreattività g˙aƒ-ƒmien tal-lum u biex
jipparteçipaw aktar ƒg˙aƒag˙ f’dawn iç-çelebrazzjonijiet. G˙alhekk:
a) Sa xahar wara l-pubblikazzjoni ta’ dawn id-direttivi, kull Kappillan, jew
fil-kaƒ tar-Reli©juƒi is-superjur responsabbli u Rettur tal-Knisja jrid jibg˙at
lid-Delegat g˙all-Litur©ija tag˙rif ta’ x’çelebrazzjonijiet litur©içi jsiru li
huma marbutin mal-Festa.
6 Il-parteçipazzjoni fil-Litur©ija mhux aspett problematiku marbut maç-çelebrazzjoni tal-Festi biss. G˙alhekk, waqt li m’g˙andniex nistennew iƒƒejjed fiç-çelebrazzjoni tal-Festi, lanqas g˙andhom ikunu anqas parteçipattivi miç-çelebrazzjoni tal-Óadd (biex ikollna benchmark). Iƒda wkoll biex ma n˙ajrux g˙all-medjokrità u g˙aliex fiç-çelebrazzjoni tal-Festi jsir uƒu minn riƒorsi umani (korijiet, vuçijiet, orkestri) u finanzjarji aktar milli fiç-çelebrazzjoni tal-Óadd, huwa mistenni li l-ambjent u l-effetti jkunu a˙jar.
7 Dan skond il-principji stabbiliti mid-Dokument tal-Kongregazzjoni tar-Riti tal-5 ta’ Marzu, 1967 par. 15 li jghid : “Din il-parteçipazzjoni (konxja u attiva mitluba min-natura tal-litur©ija stess) trid tkun fuq kollox interna, fis-sens li l-fidili jg˙aqqdu l-mo˙˙ ma’ dak li qed jg˙idu jew jisimg˙u…. Il-fidili g˙andhom ikunu mg˙alma jing˙aqdu internament ma’ dak li l-ministri jew il-kor ikun ikanta.” Dan huwa fi qbil ma’ dak li tghid il-Consociatio Internationalis Musicae Sacrae (organizazzjoni approvata mill-Papa Pawlu VI fl-1963) li “Jekk l-attività esterna tkun assolutament obbligatorja u f’kull moment, dan i©ib il-kundanna fuq l-ghana kbir tal-muƒika reli©juƒa. Bil-kant polifoniku tal-partijiet tal-quddiesa u bosta kompoƒizzjonijiet ta’ kant Gregorjan, mhux possibbli li l-poplu jkanta mag˙hom.”
13
Nirrestaw
raw il-Festi Flim
kien
b) Fil-knejjes parrokkjali fejn ikunu ççelebrati l-Festa titulari u festa
sekondarja, m’g˙andha tiƒdied l-ebda çelebrazzjoni o˙ra.8 Dan ma jg˙oddx
g˙all-laqg˙at ta’ formazzjoni dwar is-sens Nisrani tal-Festa u edukazzjoni
fil-virtù tal-qaddis/a. F’okkaƒjonijiet speçjali, b˙alma huma anniversarju
speçjali, jistg˙u jing˙ataw konçessjonijiet g˙al ƒidiet fiç-çelebrazzjonijiet
litur©içi bil-permess bil-miktub tal-Ordinarju.
c) Dan jg˙odd ukoll g˙al Festi o˙ra f’dawn l-istess parroççi li huma
tradizzjonalment marbuta mal-Festa titulari jew mal-Festa sekondarja.
d) Fil-knejjes l-o˙ra, wara li l-Kappillan jisma’ l-parir tal-Kunsill Pastorali
Parrokkjali u tal-Kleru, jew fil-kaƒ tar-Reli©juƒi is-superjur responsabbli,
g˙al ra©unijiet ta’ ©id pastorali, jista’ jƒid jew jibdel çelebrazzjoni marbuta
mal-Festa. Dan jista’ jsir ming˙ajr ƒjieda ta’ armar u kantanti, muƒiçisti jew
korijiet g˙ajr kor parrokkjali (jew tal- knisja partikolari jekk mhux knisja
parrokkjali) jekk ikun hemm il- ˙tie©a.
4.4 Óru© tal-Istatwa min-niçça
a) It-tifsira tal-istatwa fil-qima tag˙na l-Insara hija li tfakkarna fil-persuna
qaddisa li hija tirrappreƒenta biex nit˙ajru nfasslu ˙ajjitna fuq tag˙ha.
Sfortunatament spiss jigri li fil-jiem tal-Festa, l-istatwa aktar issir tixbah is-
sens tat-totem tal-pagani milli l-qima Nisranija lill-qaddis/a li tirrappreƒenta
l-istatwa. Din ir-realtà tvarja minn post g˙all-ie˙or; f’bosta postijiet u
l-aktar fil-knejjes parrokkjali fejn ikunu iççelebrati l-Festa titulari u festa
sekondarja, is-sitwazzjoni tkun gravi. Hawn, spiss, il-log˙ob bil-vara u
ç-çapçip isiru strumenti uƒat biex ji©©ustifka sentimenti negattivi ta’ pika u
inkejja li huma direttament kontra l-prinçipju msemmi f’paragrafu 3.2h).
b) Il-˙ru© tal-vara jibqa’ jsir fil-©urnata u l-˙in li kienet issir sal-2008.
c) Fejn issir çelebrazzjoni tal-˙ru© tal-vara, din g˙andha tkun çelebrazzjoni
paralitur©ika u jsir b’dan il-mod:
i) Il-Vara tkun di©à tpo©©iet b’mod privat fil-knisja f’kappellun jew post
ie˙or adattat.
ii) Wara introduzzjoni mill-Kappillan, tintrefa’ l-Vara u tittie˙ed bil-
proçessjoni sa fuq il-bankun fejn se tkun g˙all-qima tal-Insara matul il-
©ranet tal-Festa.
8 Din il-miƒura qed tittie˙ed g˙aliex dawn il-Festi huma mifnija minn piki li jaffettwaw id-deçiƒjonijiet u l-azzjonijiet kollha tal-parroçça, tal-fratellanza u tal-grupp. Il-pika tie˙u post dak li g˙andhom ikunu l-prinçipji li fuqhom jinbnew il-Festi. B’din il-miƒura, il-Knisja trid tag˙ti sinjal çar li ma tridx t˙alli min jinqeda b’çelebrazzjonijiet qaddisa g˙al skop li minnu nnifsu huwa f’kontradizzjoni mas-sens ta’ g˙aqda li suppost niççelebraw fil-Litur©ija.
14
Nirr
esta
wra
w il
-Fes
ti Fl
imki
en iii) Matul din il-proçessjoni jitkanta l-innu poplari darba.
iv) Meta l-Vara titqieg˙ed f’postha, issir il-kurunella u ssir katekeƒi qasira fuq
il-virtù tal-qaddis/qaddisa.
v) Ikun espost Ìesù Sagramentat, tinqara silta mill-Iskrittura, isiru
invokazzjonijiet tat-talba tal-©emg˙a u barka sagramentali.
vi) F’din il-funzjoni l-kant jitmexxa minn kor parrokkjali jew mill-kor tal-
knisja partikolari jekk ma tkunx knisja parrokkjali u akkumpanjat mill-
orgni/armonju.
vii) Il-Vara ma tin˙ari©x la fil-bieb tal-knisja u lanqas fuq iz-zuntier. Fil-
parroççi jew fil-knsjjes l-o˙ra fejn sal-2008 l-istatwa kienet tin˙are© fuq
iz-zuntier u tkun iççelebrata quddiesa, din tista’ tibqa’ ssir peress li f’dawn
il-kaƒi huwa çar li din l-azzjoni g˙andha sens reli©juƒ.
d) Fil-knejjes parrokkjali fejn ikunu ççelebrati l-Festa titulari u festa
sekondarja, fejn di©à ssir funzjoni tal-˙ru© tal-vara, g˙andha ssir skont il-
mudell imsemmi f’paragrafu 4.4 c). Fejn din il-funzjoni ma ssirx, ma tistax
tkun mibdija.
e) Fil-knejjes l-o˙ra, wara li l-Kappillan, jisma’ l-parir tal-Kunsill Pastorali
Parrokkjali u tal-Kleru, jew fil-kaƒ tar-Reli©juƒi is-superjur responsabbli,
jista’ jda˙˙al din il-funzjoni skont il-mudell imsemmi f’paragrafu 4.4.c).
f) Wara li tispiçça l-funzjoni paralitur©ika, fejn sal-2008 kien isir març, jista’
jibqa’ jsir.
4.5 Armar - L-armar kollu li jsir fil-knejjes g˙andu jkun jirrifletti l-qima tag˙na
lejn Alla g˙ax il-knisja hija d-dar ta’ Alla u g˙alhekk g˙andu jsir skont kif
titlob il-litur©ija u skont id-direttivi tal-Arçidjoçesi.
a) L-armar kollu li jintuƒa’ fil-knisja jaqa’ ta˙t il-kompetenza tal-Awtoritajiet
tal-Knisja.
b) Fil-knejjes fejn ti©i ççelebrata festa wa˙da, ma jeƒistux diffikultajiet u
g˙alhekk g˙andhom jit˙allew fil-libertà tag˙hom meta jarmaw.
c) Dan l-aspett tal-armar huwa wkoll okkaƒjoni ta’ nkejja u pika fil- knejjes
parrokkjali fejn jiççelebraw l-Festa titulari u l-Festa sekondarja. G˙alhekk
il-Kappillani g˙andhom jaraw li:
i) g˙all-Festa titulari l-artali u l-mobbilja kollha g˙andhom ikunu armati
b’kollox sa nofsinhar tal-ewwel ©urnata tat-Tridu. ii) g˙all-Festa sekondarja
l-istess irid isir sa nofsinhar ta’ lejlet il-Festa.
15
Nirrestaw
raw il-Festi Flim
kien
iii) Kull ma jsir (ilbies, armar, opra, eçç.) f’dawn il-knejjes, ma jista’ jkollu
l-ebda kundizzjoni jew restrizzjoni li torbot lill-Awtorità tal-Knisja li tuƒah
skont id-diskrezzjoni tag˙ha.9
iv) G˙al dan il-g˙an ukoll, f’dawn il-knejjes ma jkunux aktar approvati opri
b’simboli li juru rabta ma’ festa partikolari.
4.6 Damask
a) Fil-knejjes fejn ti©i ççelebrata festa wa˙da, ma jeƒistux diffikultajiet
u g˙alhekk g˙andhom jit˙allew fil-libertà tag˙hom meta jarmaw id-
damask.
b) Fil-knejjes parrokkjali fejn ikunu ççelebrati l-Festa titulari u festa
sekondarja g˙andhom jimxu b’dan il-mod:
i) Fejn id-damask ikun imdendel sa qabel il-vara tin˙are© fil-knisja, g˙andu
jibqa’ jsir kif kien isir sal-2008. ii) Fejn id-damask ma kienx jiddendel qabel
mal-vara tin˙are© fil-knisja, dan g˙andu jkun imdendel f’postu wkoll qabel
mal-vara to˙ro© fil-knisja. iii) Il-Kappillani ta’ dawn il-parroççi, fi ƒmien
xahar mill-pubblikazzjoni ta’ dawn id-direttivi g˙andhom jippreƒentaw fil-
Kançellerija tal-Kurja deskrizzjoni ta’ meta jintrama d-damask u x’partijiet
jintramaw minnu
4.7 Dwal
Il-knisja g˙andha tkun imdawla b’mod xieraq waqt iç-çelebrazzjonijiet litur©içi.
Id-dawl fiss li jdawwal is-saqaf tal-knisja u l-koppla minn ©ewwa g˙andhom
jinxteg˙lu matul iç-çelebrazzjonijiet ta’ lejlet u nhar il-Festa filg˙axija g˙all-
Festi sekondarji.
4.8 Isqfijiet u Prelati
Is-sens tas-sehem tal-Isqfijiet u ta’ saçerdoti li g˙andhom xi titlu10 fil-Festi
g˙andu jkun dak tal-preƒenza tar-Rag˙ajja fost il-poplu ta’ Alla u sinjal ta’
unità fost il-poplu b˙al kull saçerdot. G˙alhekk tkun kontradittorja jekk dawn
ikunu mistiedna jmexxu l-Festi b˙ala sinjal ta’ pika u inkejja. Lanqas jag˙mel
sens li dawn ikunu mistiedna sempliçiment min˙abba t-titolu u/jew l-ilbies
partikolari tag˙hom. G˙alhekk:
a) Il-Kappillani u/jew ir-Retturi tal-Knejjes g˙andhom jag˙mlu talba fil-
Kançellerija tal-Kurja qabel ma jistiednu Isqfijiet li mhumiex Maltin u
G˙awdxin. Tista’ ssir talba lill-Ordinarju biex ikunu mistiedna Isqfijiet li
9 Din il-miƒura, waqt li tassigura li jintuƒa dak li hu dekoruƒ, tressaqna pass kemm lejn uƒu tajjeb tar-riƒorsi li jeƒistu, kif ukoll, lejn l-ispirtu Evan©eliku.
10 B˙ala eƒempju nsemmu monsinjuri u kanoniçi
16
Nirr
esta
wra
w il
-Fes
ti Fl
imki
en mhumiex Maltin u G˙awdxin f’anniversarji speçjali skont paragrafu 4.14
biss.
b) M’g˙andhomx ikunu mistiedna saçerdoti li mhumiex Maltin jew
G˙awdxin.
c) G˙all-fini ta’ paragrafu a) g˙andha titwarrab kull distinzjoni jew differenza
min˙abba t-titli tas-saçerdoti.
d) Il-kanoniçi membri, kemm effettivi kif ukoll onorarji, tad-diversi Kapitli,
b˙ala regola ©enerali jistg˙u jilbsu l-abiti korali u l-insinji speçjali tal-
kapitlu li tieg˙u huma membri biss fil-limiti tad-Djoçesi li fiha hu
mwaqqaf il-kapitlu. Hu me˙tie© il-permess ta’ l-Ordinarju tal- post biex
Kapitli minn Djoçesijiet o˙ra jkunu jistg˙u ji©u mistiedna biex jie˙du
sehem, jew jibag˙tu rappreƒentant tag˙hom f’festi u çelebrazzjonijiet o˙ra
fl-Arçidjoçesi11.
e) Fil-kaƒ tal-parroççi mmexxijja mis-saçerdoti djoçesani u knejjes li
jiddependu minnhom, huwa biss il-kappillan li jista’ jistieden Isqfijiet u
saçerdoti biex imexxu l-funzjonijiet u li jippridkaw kif ukoll li jag˙mel it-
talba fiç-çirkostanza ta’ sub-paragrafu 4.8a).
f) Fil-kaƒ tal-parroççi jew knejjes immexxija mir-reli©juƒi, is-Superjur tal-
komunità jew il-kappillan skont l-istatuti tal-Istitut g˙andhom dan
l-inkarigu msemmi fis-sub paragrafu 4.8e).
4.9 Il-Purçissjoni hija wkoll azzjoni litur©ika li tirrifletti l-pellegrina©© tag˙na lejn
is-sema pajjiƒa. F’diversi parroççi, din issir b’mod dekoruƒ u li jixraq kemm id-
devozzjoni kif ukoll il-fer˙ li ©©ib il-Festa. G˙alhekk:
a) G˙al waqt parti mill-˙in tal-purçissjoni g˙andhom ikunu ppreparati talb
u innijiet reli©juƒi.
b) Il-˙in tal-˙ru© u d-d˙ul tal-purçissjoni kif ukoll it-tul tal-˙in g˙andu
jinƒamm dak li kien sal-2008.
c) Minkejja artiklu 4.9b) it-tul tal-˙in tal-purçissjoni m’g˙andux ikun aktar
minn tliet sig˙at u d-d˙ul fil-knisja (bil-funzjoni ta’ qabel id- d˙ul inkluƒa,
fejn issir) m’g˙andux ikun wara l-2230.
d) Il-kappillani, jew fil-kaƒ tar-Reli©juƒi is-superjur responsabbli, sa xahar
wara l-pubblikazzjoni ta’ dawn in-normi g˙andhom jippreƒentaw tag˙rif
dwar xi jsir fil-parroçça dwar ˙inijiet ta’ ˙ru© u d˙ul u t-tul ta’ ˙in tal-
purçissjoni.
e) M’g˙andhomx isiru tqabbiliet quddiem l-istatwa li ma jkunux ippreparati
minn qabel u approvati mill-kappillan jew fil-kaƒ tar- Reli©juƒi is-superjur
11 Çirkolari Nru 416 tat-12 ta’ Settembru 2001.
17
Nirrestaw
raw il-Festi Flim
kien
responsabbli. Il-kappillan, jew fil-kaƒ tar-Reli©juƒi is-superjur responsabbli
g˙andu jara li l-versi
i) jkunu duttrinalment korretti ii) fi spirtu Nisrani tal-Festa u espressjoni
ta’ g˙aqda iii) ta’ livell li jixraq lill-Festa u lill-Knisja wkoll mill-aspett
letterarju
f) Waqt il-purçissjoni, il-vara m’g˙andha tiddawwar lejn l-ebda bini ˙lief
fejn di©à teƒisti d-drawwa lejn bini fejn hemm residenti li ma jistg˙ux
jo˙or©u (eƒ. monasteru, dar tal-anzjani).
g) Fil-˙ru©, il-vara ma g˙andhiex tiddawwar lejn l-ebda na˙a.
h) Fid-d˙ul, fejn di©à teƒisti d-drawwa, il-vara g˙andha tiddawwar dawra
s˙i˙a darba biss b’dahra lejn il-knisja g˙al ftit tal-˙in jew fejn hu l- kaƒ,
tibqa’ mdawwra sakemm tispiçça l-funzjoni li ssir fuq iz-zuntier.
i) Meta banda tikkumpanja l-istatwa fil-purçissjoni nhar il-Festa, din
g˙andha ddoqq biss innijiet reli©juƒi jew marçi li jixirqu g˙all-okkaƒjoni.
j) G˙andhom ikunu segwiti d-direttivi tal-Kappillan, jew fil-kaƒ tar- Reli©juƒi
is-superjur responsabbli wkoll waqt id-d˙ul tal-vara u biex titpo©©a f’postha
b’mod xieraq.
k) Ir-radd ta’ ˙ajr ’l Alla g˙andu jsir g˙al kull min ta sehmu fil-Festa
immedjatament wara li l-vara titqieg˙ed f’postha bil-barka sagramentali li
timmarka t-tmiem tal-Festa.
4.10 Il-D˙ul tal-Vara fin-niçça g˙andu jsir b’mod privat, mhux aktar tard minn
jumejn wara l-Festa.
4.11 Il-prietki li jsiru b’rabta mal-Festi (pane©irki, kwindiçina, novena, tridu, eçç)
g˙andhom l-iskop li jippreƒentaw il-qaddisin b˙ala mudelli g˙all-˙ajja tal-
Insara, b˙ala g˙alliema u gwidi biex l-Insara jil˙qu l-milja tag˙hom fi Kristu.
Il-predikaturi g˙andhom i˙arsu dawn il-linji gwida:
a) Jing˙ata kaƒ li dawn qed isiru fl-ambjent tal-quddiesa u g˙alhekk g˙andhom
ikollhom l-ispirazzjoni u parti sewwa tal-kontenut ibbaƒat fuq il-Kelma ta’
Alla m˙abbra lill-kongregazzjoni12.
b) B’daqshekk m’g˙andux ikun injorat l-aspett u ç-çirkostanza lokali u f’xi
minn daqqiet storika li tkun ©abret il-kongregazzjoni bi ˙©arha.
c) Fid-dawl ta’ dak li jing˙ad f’paragrafu 4.4a), m’g˙andhiex ting˙ata
importanza lill-vara b˙ala vara, imma lil min tirrappreƒenta u l-virtù tal-
12 Santu Wistin jg˙allem li biss permezz tat-t˙abbir tal-Kelma ma nkunux predikaturi vojta (Serm 179)
18
Nirr
esta
wra
w il
-Fes
ti Fl
imki
en qaddis/a (ara wkoll par. 3.2b).
d) Il-˙in tal-pani©irku m’g˙andux jaqbeƒ 45 minuta u tal-prietki l-o˙ra (tridu,
eçç) m’g˙andux jaqbeƒ 30 minuta.
4.12 L-uƒu tal-kapep
Iç-Çerimonjal tal-Isqfijiet (1984) jg˙id li fil-liturgija barra l-quddies u
fil-purçissjonijiet, il-kappa tintlibes biss mis-saçerdot13. Waqt il-Barka
Sagramentali, tista’ tintlibes ukoll mid-Djaknu14. G˙alhekk huwa pprojbit li
l-kapep jintlibsu minn lajçi.
4.13 Daqq tal-Qniepen
Id-daqq tal-qniepen, g˙al ˙afna snin, ilu marbut maç-çelebrazzjonijiet litur©içi
u jsir biex jistieden lill-Insara g˙all-funzjonijiet litur©içi. Min˙abba f’hekk, il-
qniepen jitbierku (sa ƒmien ilu kien jing˙ad li jkunu kkonsagrati) u min˙abba
f’hekk ma jistg˙ux jintuƒaw g˙al uƒu profan15. Ma’ dan, il-Ktieb tal-Barkiet
iƒid li d-daqq tal-qniepen huwa espressjoni tas-sentimenti tal-poplu ta’ Alla li
jifra˙, jitnikket, jirringrazzja jew jitlob, jin©abar flimkien u juri l-misteru tal-
g˙aqda tieg˙u fi Kristu16. G˙alhekk:
a) Id-daqq tal-qniepen g˙andu jsir ukoll bil-moderazzjoni17. Çirkolari o˙ra
tistabbilixxi li ma jsirx daqq tal-qniepen bejn il-11.00 p.m. u s- 6.00
a.m.18
b) Fil-©ranet tal-Festa,
i) id-daqq tal-qniepen g˙andu jibqa’ marbut mas-sej˙a g˙aç-çelebrazzjonijiet
litur©içi;
ii) dan il-prinçipju ma jeskludix il-moti tat-8.00 a.m. u ta’ nofsin har matul
il-©ranet tan-novena jew tridu u lejlet il-Festa fejn hija d-drawwa li
jindaqqu.
iii) m’g˙andu jsir l-ebda daqq ta’ qniepen bejn is-1.00 p.m. u l-4.00 p.m.19 u
bejn il-11.00 p.m. u s-6.00 a.m.
13 Par. 66
14 Kongregazzjoni tal-Kult, 21 ta’ Ìunju, 1973.
15 Kodici tal-Ligi tal-Knisja (1917) can. 1169. Dan kien affermat fid-dokument De Sacrarum Campanarum tal-Kongregazzjoni tal-Konçilju fl-20 ta’ Marzu, 1931. AAS 23 (1931) 129-130. L-istess jing˙ad fiç-Çirkolari tal-Arçidjocesi ma˙ru©a fit-22 ta’ Diçembru,1 995.
16 Çirkolari 14 ta’ Settembru, 1979
17 Çirkolari, 22 ta’ Dicembru, 1995, par. 5.
18 Çirkolari 14 ta’ Settembru 1979. Iç-Çirkolari tindika wkoll xi eççezzjonijiet.
19 Eççezjoni g˙al din hija nhar ta’ Ìimg˙a biex jindaqqu t-tokki tat-3.00 p.m.
19
Nirrestaw
raw il-Festi Flim
kien
iv) il-moti m’g˙andhomx ikunu aktar minn tnejn ta’ 15-il minuta l-wa˙da
v) m’g˙andu jsir l-ebda daqq tal-qniepen waqt li fil-knisja tkun qed issir
çelebrazzjoni litur©ika ̇ lief id-daqq tas-Sanctus, waqt il-Barka sagramentali
u t-Te Deum
vi) waqt il-purçissjoni, id-daqq tal-qniepen g˙andu jkun biss sa massimu ta’
30 minuta fil-˙ru© u 30 minuta fid-d˙ul.
4.14 Anniversarji Speçjali
Iç-Çirkolari tal-Kurja tat-12 ta’ Mejju 1995 titkellem dwar “anniversarji
speçjali, b’rikorrenza ta’ almenu 25 sena”. Din g˙andha tittie˙ed b˙ala gwida
xierqa wkoll g˙al okkaƒjonijiet parrokkjali u tal-fratellanzi u ta’ korpi o˙ra tal-
Knisja. G˙alhekk g˙andhom ji©u m˙arrsa dawn id-direttivi:
a) Dawn il-korpi jistg˙u jiççelebraw b˙ala anniversarju speçjali, l-anniversarju
tat-twaqqif tag˙hom.
b) Kull korp g˙andu jag˙ƒel okkaƒjoni o˙ra biss li tkun timmerita çelebrazzjoni
b˙ala “anniversarju speçjali”. Fi ƒmien sitt xhur mill-pubblikazzjoni
ta’ dawn id-direttivi, il-Kappillan jew is-Superjur Reli©juƒ kompetenti
g˙andu jinforma lill-Kançellerija tal-Kurja b’din il-g˙aƒla, wara li jmexxi
l-konsultazzjonijiet me˙tie©a.
c) L-anniversarji meqjusa “speçjali” huma dawk li ja˙btu f’g˙eluq l- ewwel
sena, il-25, 50, 75 u 100 sena. Imbag˙ad ikomplu kull 50 sena.
d) F’dawn l-anniversarji speçjali g˙andhom jing˙ataw prominenza speçjali
l-prinçipji elenkati f’paragrafu 3.2.
e) Tibqa’ tinƒamm il-prattika tal-Arçidjoçesi li wkoll f’dawn l-anniversarji
ma jiƒdidux il-manifestazzjoni tal-Festa fuq barra, ˙lief çelebrazzjonijiet
litur©içi u para-litur©içi.
f) G˙andha tinƒamm ukoll il-moderazzjoni fit-tul taƒ-ƒmien taç-
çelebrazzjonijiet u fil-programmi li jit˙ejjew g˙al dawn l-okkaƒjonijiet.
5. IÇ-ÇELEBRAZZJONI TAL-FESTA BARRA MILL-KNISJA
Iç-çelebrazzjonijiet li jsiru fuq barra tal-knisja g˙andhom ikunu t-tkomplija
ta’ dak li qed ikun çelebrat fid-Dar ta’ Alla. G˙alhekk l-ambjent li g˙andu
jin˙oloq u l-inizjattivi li jittie˙du jridu jkunu jirriflettu l-esperjenza Nisranija li
qed jg˙ixu l-Insara fil-˙ajja tag˙hom b˙ala komunità.
20
Nirr
esta
wra
w il
-Fes
ti Fl
imki
en Fil-prattika l-a˙˙ar normi tal-Arçidjoçesi dwar iç-çelebrazzjoni tal-Festi esterni
huma dawk promulgati fil-5 ta’ Ottubru, 2004. Fid-dawl ta’ esperjenzi fit-
t˙addim ta’ dawk ir-regolamenti u ta’ sitwazzjonijiet ©odda li n˙olqu u li mhux
mil˙uqa minn dawk ir-regolamenti, qed jing˙ataw dawn id-direttivi minflok
dawk ta’ qabel.
5.1 Iƒ-ƒmien allokat g˙all-Festa huwa ta’ tmint ijiem li jinkludi l-jum proprju tal-
Festa.20
5.2 Matul dawn it-tmint ijiem fil-limiti tal-parroçça, ma jkunux jistg˙u jsiru
attivitajiet esterni o˙ra barra dawk organizzati mill-Awtoritajiet tal-Knisja li
huma responsabbli g˙all-organizazzjoni tal-Festa21. Dan jg˙odd ukoll g˙al dawk
l-attivitajiet ta’ çelebrazzjonijiet jew Festi esterni li kienu jsiru.
5.3.1 Programmi u marçi tal-baned jistg˙u jsiru biss skont kif kienu jsiru fl-1995.
5.3.2 Dawk l-o©©etti u l-armar li huma mag˙rufa b˙ala sorpriƒa jew briju huma
projbiti li jin˙ar©u fit-toroq jew li jimxu mal-marçi. L-iskop ta’ dawn huwa
biss ta’ pika u rivalità u jbaxxu l-valur tal-Festa Nisranija. G˙all-briju huma
permessi biss bnadar u bƒieƒaq.
5.3.3 Huwa projbit it-tfieg˙ ta’ ilma permezz ta’ bowsers jew mezzi o˙ra jew minn fuq
il-bjut jew galleriji.
5.3.4 a) Huma projbiti marçi, innijiet u kanzunetti li fihom kant ta’ disprezz jew
ta’ pika. Dan imur kontra l-ispirtu ta’ festa Nisranija u l-prinçipji elenkati
f’paragrafu 3.
b) Jekk dawn ise˙˙u, ir-responsabbiltà hija tas-Soçjetà li jkollha l-permess
tal-Awtoritajiet Çivili li jesegwixxu l-març u/jew il-programm.
c) L-Awtoritajiet Ekkleƒjastiçi huma tal-fehma li l-Kumitati Çentrali tal-
Kaƒini tal-Baned g˙andhom jikkollaboraw mag˙hom u jiskura©©ixxu li
jinkitbu, jindaqqu, jitkantaw jew ikunu rekordjati kliem li juri biss pika u
firda.
20 Dan ifissser li l-©ranet allokati g˙all-Festa m’g˙adhomx marbuta mal-˙ru© tal-vara.
21 Ara Paragrafu 3.2c).
21
Nirrestaw
raw il-Festi Flim
kien
d) Fejn il-Kumitati Çentrali ma jaslux g˙al din is-sitwazzjoni, g˙andhom
jerfg˙u responsabbiltà tal-versi u jibag˙tuhom mhux anqas minn tliet
xhur qabel il-Festa fil-Kurja biex ikunu kkontrollati. Din ir-responsabbiltà
tibqa’ tal-Kumitat Çentrali, ukoll jekk il-març u/jew programm ikun
qed ji©i organizzat minn xi sotto kumitat tas-Soçjetà (e.g. kummissjoni
ƒg˙aƒag˙, kumitat tal-partitarji, eçç.)
e) Ksur ta’ dan ir-regolament jista’ jwassal g˙al sospensjoni tal-banda
tas-Soçjetà milli tipparteçipa f’attivitajiet tal-Knisja organizzati mill-
parroççi u mill-korpi kollha tal-Arçidjoçesi. Minbarra dan, jistg˙u jkunu
kontemplati miƒuri o˙ra wkoll.
5.3.5 Huwa pprojbit wkoll waqt il-març persuni bla flokkijiet jew qomos. Din ukoll
hija r-responsabbiltà tas-Soçjetà li jkollha l-permess tal-Awtoritajiet Çivili li
jesegwixxu l-març, kif ukoll tal-Awtorità tal-Pulizija li tit˙ares il-li©i u l-ordni
pubbliku.
5.3.6 Billi l-iskop tal-istatwi tal-Qaddisin huwa g˙all-qima, dawn ma jixraqx jin©arru
waqt il-març, iƒda jkun a˙jar li jittellg˙u mill-ewwel fuq il-pedestall. Fejn sa
llum hemm drawwa mhux projbita mill-Awtorità Ekkleƒjastika li jin©arru
statwi waqt il-marçi u, fil-©udizzju tal-Kappillan, wara li jisma’ l-parir tal-Kunsill
Pastorali Parrokkjali u tal-kumitati tas-Soçjetajiet involuti, jew fil-kaƒ tar-
Reli©juƒi is-superjur responsabbli, ma jkunx opportun li din l-uƒanza tinqata’,
l-istatwi jistg˙u jibqg˙u jin©arru fil-marçijiet. Dan g˙andu jsir bil-qima li tixraq
lil xbieha tal-Qaddisin. Jekk fil-©udizzju tal-Awtoritajiet Ekkleƒjastiçi waqt
dawn il-marçi ma jinƒammx ir-rispett xieraq, mis-sena ta’ wara l-istatwa ma
tin©arrx aktar waqt il-març.
5.3.7 Il-març mag˙ruf b˙ala “ta’ filg˙odu”22:
Dan il-març huwa marbut mal-post tal-fer˙ fil-Festa. Iƒda biƒ-ƒmien il-karattru
tieg˙u inbidel tant li sar okkaƒjoni ta’ esa©erazzjonijiet kbar f’diversi postijiet
fejn isir. Dan huwa ta’ preokkupazzjoni kbira g˙all-Knisja ta’ Malta kemm fuq
l-aspett soçjali, bl-im©iba ta’ dawk li jie˙du sehem, kif ukoll mill-aspett reli©juƒ
bir-rabta tieg˙u mal-Festa tal-qaddis/a. Is-sitwazzjoni trid tinbidel, inkella
22 Ara Stqarrija g˙all-Istampa tal-Kulle©© tal-Kappillani, 23 ta’ Marzu, 2001.
22
Nirr
esta
wra
w il
-Fes
ti Fl
imki
en l-Knisja trid ta˙seb jekk dan il-març g˙andux jibqa’ marbut mal-aspett reli©juƒ
ta’ meta ssir il-Festa, jew jorganizzah ˙addie˙or mifrud mill-jiem tal-Festa.
G˙al din ir-ra©uni, matul is-snin 2010-2012, se nag˙tu ç-çans biex dawk kollha
involuti (Kappillani, Superjuri Reli©juƒi, Awtoritajiet Çivili, Kumitati tal-
Festa, Kaƒini tal-Baned) biex jaraw li dawn l-esa©erazzjonijiet ikunu mraƒƒna.
Dawn jinkludu l-kwalità ta’ l-ilbies, il-kliem li jing˙ad, it-tqassim ta’ alkohol,
it-tul tal-˙in, x’˙in jibda u jispiçça.
Jekk wara dawn it-tliet snin naslu g˙all-konkluƒjoni li dawn il-marçi waslu fil-
punt li ma jistg˙ux ikunu kontrollati jew riformati, il-Knisja jkollha tasal g˙ad-
deçiƒjoni li ma t˙allihomx parti integrali mill-jiem tal-Festa.
5.3.8 Il-març u l-programmi m’g˙andhomx isiru waqt il-˙in tal-funzjonijiet litur©içi
prinçipali.
5.3.9 Il-març ta’ filg˙odu m’g˙andux ikun itwal minn erba’ sig˙at u kull març ie˙or
m’g˙andux ikun itwal minn tliet sig˙at u g˙andu jispiçça fil-˙in stipulat fil-
permess tal-pulizija.
5.3.10 Fil-parroçça fejn hemm aktar minn soçjetà wa˙da tal-banda, b˙ala prinçipju,
waqt il-marçi, il-baned m’g˙andhomx jg˙addu minn quddiem is-sede ta’
xulxin. Fejn dan huwa impossibbli fil-prattika, wara li jing˙ata l-permess tal-
Awtoritajiet tal-Knisja g˙al din l-eççezzjoni, il-banda g˙andha tibqa’ g˙addejja
minn quddiem is-Sede tal-kaƒin l-ie˙or bla ma tieqaf, ukoll jekk jinzerta jkun
spiçça d-daqq tal-març.
5.3.11 Fil-parroççi fejn sfortunatament g˙adha teƒisti rivalità bla sens ma’ parroççi
©irien, il-marçi m’g˙andhomx jersqu lejn dawn il-periferiji. Fejn dan huwa
impossibbli fil-prattika, wara li jing˙ata l-permess tal-Awtoritajiet tal-Knisja
g˙al din l-eççezzjoni, il-banda g˙andha tibqa’ g˙addejja minn dawn it-toroq
bla ma tieqaf, ukoll jekk jinzerta jkun spiçça d-daqq tal-març.
5.4 S’issa ma kien hemm l-ebda norma tal-Arçidjoçesi li tirregola l-armar tat-toroq.
Dan wasal g˙al ˙afna esa©erazzjonijiet u konfuƒjoni f’diversi parroççi. F’dan il-
qasam jeƒistu realtajiet differenti: armar mill-parroçça, mill-kumitat tal-Festa,
mill-kaƒin jew kaƒini u minn xi dilettanti jew g˙aqdiet ta’ dilettanti. Wasal iƒ-
23
Nirrestaw
raw il-Festi Flim
kien
ƒmien li dan ikun regolat. L-armar isir fl-okkaƒjoni tal-Festa li hija kompetenza
tal-awtoritajiet tal-Knisja23. G˙alhekk
a) Kull min hu responsabbli ta’ xi armar li jintrama’ fil-jiem tal-Festa, g˙andu
jag˙mel inventarju u jag˙tih lill-Kappillan / Superjur Reli©juƒ sa tliet xhur
wara li jkun approvat dan id-Dokument.
b) L-armar kollu li jintrama jew li jitbiddillu l-post fejn jintrama, fil- limiti
tal-parroçça g˙andu jkollu l-approvazzjoni tal-kappillan jew fil- kaƒ tar-
Reli©juƒi, tas-superjur responsabbli.
c) Soçjetajiet u individwi li jag˙mlu xi armar fil-©ranet tal-Festa, g˙andhom
jippreƒentaw lill-Kappillan jew fil-kaƒ tar-Reli©juƒi is- superjur responsabbli
çertifikat tal-assigurazzjoni fuqu.
d) Sal-a˙˙ar tas-sena 2012 li matulu ma jiƒdied l-ebda armar ˙lief dak li beda
jin˙adem jew kien ordnat sal-15 ta’ Lulju, 2009.
e) Sal-15 ta’ Jannar 2010, il-kaƒini, kumitati, eçç. iridu jag˙tu lista dettaljata
tal-armar li g˙andhom qed jin˙adem lill-kappillan jew fil- kaƒ tar-Reli©juƒi
is-superjur responsabbli. L-Awtorità tal-Knisja tista’ tie˙u passi dixxiplinari
kontra soçjetajiet jew g˙aqdiet li ma jag˙tux din il-lista skont is-sewwa.
e) Mill-2013 m’g˙andux jiƒdied armar
i) jekk mhux tassew me˙tie© jew ii) min˙abba l-bƒonn b’sostituzzjoni g˙al dak
li jeƒisti.
5.5 L-Arçidjoçesi u diversi organi tag˙ha, matul is-snin taw kontribut biex fil-
log˙ob tan-nar kollox isir bil-prudenza u l-moderazzjoni fil-kwantità, fil-qawwa
u fil-˙inijiet24. Il-Kappillani, Retturi tal-Knejjes, Fratellanzi u l-Kumitati
marbutin mal-Knisja huma obbligati li jimxu fuq dawn in-normi:
a) Il-log˙ob tan-nar marbut mal-Festi tag˙na g˙andu j˙ares il-li©ijiet u
r-regolamenti kollha tal-pajjiz25. Hija fehma komuni li g˙andu jsir progress fuq
ir-regolamenti. L-Awtoritajiet tal-Knisja b˙ala organizzaturi tal-Festi reli©juƒi
lesti li jikkoperaw mal-Awtoritajiet Çivili fil-qadi ta’ dan is-servizz.
b) Fost l-o˙rajn g˙andhom jit˙arsu dawn il-li©ijiet u/jew regolamenti çivili:
i) il-liçenzjar tal-persuni
ii) id-daqs fiƒiku tan-nar li jordnaw
23 Ara paragrafu 3.2 c).
24 Kunsill Rappreƒentattiv Djoçesan, Policy, 19 ta’ Jannar, 1988 par. 3.1.2; Çirkolari tat-22 ta’ Diçembru, 1995; Kulle©© tal-Kappillani, Dokument dwar il-Festi tat-23 ta’ Marzu, 2001; u Kummissjoni Ambjent tal-Arçidjoçesi bi tliet dokumenti fit-13 ta’ Ìunju, 2006, fit-8 ta’ Jannar, 2008 u fl-1 ta’ Ottubru, 2008;
25 Kunsill tal-Kappillani: Stqarrija g˙all-Istampa tat-22 ta’ Settembru, 2006, par. 2.
24
Nirr
esta
wra
w il
-Fes
ti Fl
imki
en iii) il-©arr tan-nar mill-kamra g˙all-post fejn ikun se jin˙araq iv) il-post fejn
jin˙aƒen in-nar
v) id-distanza rikjesta g˙all-˙ruq u
vi) il-˙inijiet tal-˙ruq.
c) Waqt l-armar u ƒ-ƒarmar tan-nar tal-art, meta jkun qed isir qrib knisja
g˙andha ting˙ata attenzjoni biex ma jkunux imfixxkla l-funzjonijiet
reli©juƒi.
6. KUMITATI TAL-FESTA
6.1 Diversi parroççi g˙andhom Kumitat tal-Festa li huwa marbut mal-parroçça.
Imma jeƒistu forom differenti ta’ dawn il-kumitati. G˙andhom liema forma
g˙andhom, la huma marbutin mal-parroçça, dawn huma mwaqqfa biex ikunu
ta’ g˙ajnuna lill-kappillan (jew fil-kaƒ tar-Reli©juƒi is-superjur responsabbli)
fl-organizazzjoni tal-Festa. G˙alhekk iridu jkunu tal-aqwa eƒempju fl-im©iba
tag˙hom u f’dak li jippjanaw. Fihom ma jistax ikun hemm elementi ta’ firda u
pika.
6.2 G˙alhekk, fil-parroççi fejn jiççelebraw l-Festa titulari u l-Festa sekondarja, u
fil-parroççi fejn jeƒistu aktar minn kaƒin jew grupp wie˙ed li jikkollabora b’mod
dirett fl-organizazzjoni tal-Festa, mhux pastoralment sewwa u g˙aldaqstant
mhux permess illi membri fil-Kumitat tal-Festa jkunu membri fil-Kumitat jew
sotto-kumitat ta’ dawn il-kaƒini jew gruppi.
6.3 Il-˙idma ta’ dawn il-kumitati hija apprezzata ˙afna u fejn jeƒistu, ˙afna drabi
fuqhom jaqa’ l-piƒ kwaƒi kollu tal-organizzazzjoni tal-Festa. Min˙abba li matul
iƒ-ƒmien twaqqfu kumitati minn dawn li ma ng˙atawx struttura huwa me˙tieg
li jkunu ççarati l-kompetenzi.
6.4 Il-Kumitat tal-Festa g˙andu d-dmir li jg˙in lill-kappillan (jew fil-kaƒ tar-
Reli©juƒi is-superjur responsabbli) fl-organizzazzjoni tal-Festa bil-pariri tieghu
u bil-˙idma prattika li jista’ jwettaq il-Kumitat jew il-membri tieg˙u. Dan il-
kumitat g˙andu l-istatus ta’ Kummissjoni tal-Kunsill Pastorali Parrokkjali.
25
Nirrestaw
raw il-Festi Flim
kien
6.5 Fil-kaƒ tal-parroççi u knejjes djoçesani, fl-amministrazzjoni g˙andhom
japplikaw g˙alihom ir-regoli li jorbtu l-parroçça (statut, inventarju, fund
raising, rendikonti finanzjarji, eçç). Fil-kaƒ ta’ parroççi u knejjes immexxija mir-
reli©juƒi, japplikaw ir-regoli tal-amministrazzjoni kif stabbiliti mill-Provinçjal.
6.6 Fi ƒmien xahar mill-pubblikazzjoni ta’ dan id-dokument, il-kappillani jew fil-
kaƒ tar-Reli©juƒi is-superjur responsabbli, g˙andhom jibag˙tu lid-Delegat tal-
Arçisqof g˙as-Segretarjat Óajja u Óidma fil-Parroççi, informazzjoni dwar jekk
jeƒistix kumitat tal-Festa fil-parroçça tag˙hom u kopja tal-istatut tieg˙u jekk
jeƒisti.
6.7 Fi zmien sitt xhur mill-pubblikazzjoni ta’ dan id-dokument, il-Kançillerija
tal-Kurja g˙andha tippubblika Statut Baƒiku g˙al dawn il-Kumitati. Sa sitt
xhur wara l-pubblikazzjoni ta’ dan l-Istatut, kull parroçça li g˙andha Kumitat
tal-Festa trid tibg˙at fl-istess Kançillerija g˙all-approvazzjoni ta’ Monsinjur
Arçisqof xi addattamenti li tkun qed tipproponi f’dan l-istatut baƒiku.
7. FESTI OÓRA
7.1 F’xi parroççi fejn fil-knejjes parrokkjali jkunu ççelebrati l-Festa titulari u festa
sekondarja, matul is-snin ing˙aqdu Festi o˙ra li huma Festi litur©içi u ta’
devozzjoni biss.
7.2 Sa xahar wara l-pubblikazzjoni ta’ dawn id-direttivi, il-kappillani jew fil-kaƒ
tar-Reli©juƒi is-superjur responsabbli, jridu jibag˙tu lill-Kançillerija tal-Kurja
tag˙rif dwar xi jsir f’dawn il-Festi.
7.3 Dawn il-Festi g˙andhom ikunu ççelebrati kif inhu xieraq b’mod li jkunu biss
Festi litur©içi u ta’ devozzjoni, bla parteçipazzjoni ta’ baned, bla log˙ob tan-nar
u bla armar tat-toroq.
8. BORD INVESTIGATTIV
8.1 Ksur ta’ xi wie˙ed minn dawn ir-Regolamenti, jew ˙olqien ta’ ambjent mhux
xieraq g˙aç-çelebrazzjoni Nisranija tal-Festi, jista’ jwassal biex tit˙assar il-Festa
26
Nirr
esta
wra
w il
-Fes
ti Fl
imki
en reli©juƒa, jew kollha kemm hi, jew parti minnha. Jekk jinkisru xi Regolamenti,
jekk ikun il-kaƒ is-sanzjonijiet ikunu japplikaw g˙all-Festa jew Festi li jkun
imiss.
8.2 Soçjetajiet li jmorru kontra direttivi tal-Kurja dwar çelebrazzjoni aktar Nisranija
tal-Festi reli©juƒi, inkluƒi dawn ir-Regolamenti, jistg˙u jiffaççjaw sanzjonijiet.
8.3 L-Awtorità Ekklezzjastika twaqqaf Bord biex jinvestiga allegazzjonijiet ta’
ksur ta’ dawn ir-Regolamenti. Dan il-Bord ikun mag˙mul minn sitt membri
ma˙tura mill-Awtorità Djoçesana: a) tlieta nominati, fosthom iç-Chairman
direttament mill-Awtorità Ekkleƒjastika, b’wie˙ed minnhom nominat mill-
Kunsill tas-Superjuri Ma©©uri Reli©juƒi; b) ƒew© rappreƒentanti tal-G˙aqda
Kaƒini tal-Banda; u c) rappreƒentant tal-G˙aqda Piroteknika.
8.4 Dan il-Bord jippreƒenta rapport bir-riƒultati tal-investigazzjonijiet tieg˙u lill-
Awtorità Ekkleƒjastika g˙all-©udizzju tag˙ha. L-Awtorità Ekkleƒjastika tkun
tista’ tag˙ti kompetenzi o˙ra lil dan il-Bord f’konnessjoni mal-˙arsien ta’ dawn
ir-Regolamenti.
9. KONKLUÛJONI
9.1 Hija xewqa tal-Knisja f’Malta li l-Festi jkunu mument sabi˙ fil-˙ajja tal-
komunità li tkun qed tiççelebra fi triqtha lejn il-Mulej. Il-Knisja tifhem li
r-regolamenti we˙idhom mhumiex ser jaslu biex ibiddlu l-qlub u l-im˙u˙ tan-
nies li j˙obbu l-Festa tag˙hom b’mod esa©erat u esklussiv.
9.2 G˙alhekk dan id-dokument irid ikun akkumpanjat minn ˙idma pastorali fost
il-familji u t-tfal ˙alli jag˙rfu li Alla l-Imbierek wa˙du huwa qaddis; l-istatwi
mhumiex il-persui li jirrapreƒentaw u li mag˙hom ma tista’ qatt tinbena
relazzjoni personali; li l-im˙abba lejn il-proxxmu hija l-kejl ta’ kemm a˙na
Nsara; li hija xhieda kbira ta’ maturità li wie˙ed jag˙raf il-˙afna tajjeb li hemm
f’˙addie˙or u li dan huwa fuq kollox ˙olqien xbieha ta’ Alla u huwa ˙ija/o˙ti
fil-fidi.
27
Nirrestaw
raw il-Festi Flim
kien
9.3 L-Operaturi Pastorali g˙andhom ifittxu li jo˙olqu u jkabbru inizjattivi ta’ xejriet
differenti li jqarrbu lejn xulxin in-nies tal-komunità, bid-differenzi kollha ta’
bejniethom. B’din il-˙idma proattiva jista’ jirnexxielna nwaqqg˙u l-˙itan tal-
firda u li jibdew naslu biex inkunu poplu wie˙ed u komunità wa˙da.
9.4 Kul˙add irid iƒomm çar f’mo˙˙u li l-˙idmiet ewlenin tal-Knisja u tal-Parroççi
huma x-xandir tal-Kelma; it-twe©iba g˙al din il-Kelma permezz tal-qima; il-qadi
tal-proxxmu biex l-im˙abba lejn Alla tidher fl-im˙abba tal-a˙wa; u l-g˙aqda
bejn il-membri tag˙ha g˙aliex il-Mulej ikun preƒenti meta tnejn jew tlieta
jin©abru f’Ismu. Jekk il-Festa ttellef jew taljena lill-komunità parrokkjali milli
jitwettqu dawn il-˙idmiet pastorali, ma tkunx okkaƒjoni ta’ çelebrazzjoni vera
kif jixtieq il-Mulej. Il-komunità parrokkjali m’g˙andhiex t˙alli l-Festa ttellef
milli hi til˙aq il-veru skop tag˙ha. Kull sena l-Kunsill Pastorali Parrokkjali u
l-Kumitat tal-Festa (fejn hu l-kaƒ) g˙andhom jag˙mlu evalwazzjoni tal-Festa
prinçipalment fuq dawn il-linji.
9.5 G˙andha titwaqqaf Kummissjoni fi ˙dan is-Segretarjat g˙all-Óajja u Óidma
fil-Parroççi biex ji©bor i-riflessjoniji mill-parroççi u flimkien ma’ dawk kollha
involuti ta˙dem ˙alli ting˙ata din il-formazzjoni me˙tie©a u jsiru kampanji
edukattivi ̇ alli l-Festi jsibu dan il-post li huwa xieraq g˙alihom u ç-celebrazzjoni
tag˙hom tag˙mel unur lil Alla, lill-qaddisin, lill-organizatturi, lil dawk kollha
li jie˙du sehem fl-organizzazzjoni u lil dawk li j˙obbu jƒuruhom.
10 Il-kummenti u s-su©©erimenti dwar dan id-dokument u dwar il-festi g˙andhom
jintbag˙tu sa t-30 ta’ Novembru, 2009
fuq l-indirizz: [email protected]
jew
Konsultazzjoni Festi
Kurja tal-Arçisqof
PO Box 29
Valletta VLT 1000
28
Nirr
esta
wra
w il
-Fes
ti Fl
imki
en
Konsultazzjoni Festi
Kurja ta’ l-Arçisqof, PO Box 29, Valletta VLT 1000
Email: [email protected]
