Editorjal

Mid-Dinja Kompetizzjoni 18 Nlttrumbjaw !Uri Kent Taf? Art Gallery AtUvita Mill-Album Nowtbuk tan=Natura Bantiara tal-Galapagos Gruppi Lokali Dan1ial Membru X'rat ii-Kamera Bolli gliaii-Ballut

pag 2 pag 3 pag 4 pag 4 pag 5 pag 6 na~ &:. t"' ~ v

pag 7 pag 8 pag 8 pag 9 pag 10 pag 11 pag 11 pag 12 pag 12

<,,,; '; ':<"c;;rf'<,;I'''Fg''t 0•'•' 6'11'" ,;;'.'c·-'Y''''E''";I;';, ;•1'·'' ~ '' ,! r,,'t' '~,,,,,>'uS !!ij !!ill' 1~'1 ~~~~(2'"'' ''''" :G{<~-~~ :,':._ "ji~·~_,1:._, ::~ ,~/~? -'ilk~~,;":_kcf~;~O! ~"'}!.+.!?~:'>_:}~,~ '' ~',}:~~,~cf~~~\'~,;;.:.:

Fjamingu (Phoenicopterus ruber- Greater Flamingo) Ghasfur tal-holm u tal-leggendi. F'Malta rari, imma jekk tmur it-Tunezija (pass 'il bogt10d minna) tara l­eluf! Imbaghad jitfacca wiehcd Malta, u idamdmuh iJ,. kaccaturi!

borZa (u 1-<arta o·nra) vvaslet ll~karta

rneravilja li b'xorti nazina bl·addocc wisq. sen a Dis-sen a gnall-gid

gfmmlu rnqar dan: meta tidnlu biex tixtru xi naga, u dik naga li tistgnu facilment iggorruh ad-dar f'idejkorn (jew f'basket tac-carruta li nadtu rnagnkorn), tbissrnulu Iii tal-flanut u filwaqt li tagntuh lura 1-bori:ali offriellkom, gflidulu: "Le grazzi. lffranka fergna sigra!"

Tibi:gnux, jekk nagnrnluha spiss bizzejjed, fl-annar jifhrnuha!

If RECYCLING I CENTE~. ~ ~~f

L~ """

Working Group Klabb rlullaf

ctor Falzon Editur

Jason Aloisio, Isabella Borg, Audrey Chetcuti, Norman Ct1e!cuti, Desiree Falzon (ko-ordinatur), Victor Falzon.

K!abb F!uttaf huwa t -taqsima ta' Birdlife Malta gnall-membri ta' tan! l-14,il sena.II,Kiabb jomanizza flargie! fil-kampanja, zjarat f'riservi naturali, tahdidiet, video-shows u anke xognol arnbjentali. 11-Kiabb jippublika n,newsletter-magazin 11-l'Miafa kull xahrejn gliall­mernbri, u jipproduci liendawts u logliob gnal waqt 1-attivitajieL ii­Kiabb gnandu wkoll 3 Gruppi Lokali lil-pajjiz, Snubija !i Klabb 11utta! hija Lm150 fis-sena,

Publikazzjoni Ia' Bird Life Malia POBox 498 Valletta CMR 01 Tel230684/250229 Fax 225665 Materjal mill-magazin 11-Huttafa jisla' jigi kkupjat dment ii tissernma' Bird Lite Malia u tintbagnat kopja ta' lejn deher il-materjallil Klabb nutiai !1-indirizz t'hawn Starnpat gliand Poulton's Print Shop, Frar 1997

"'e

®

~iii, ll·:i"tuttafa 18 e Jannm - F1ar 1997

oghod! kien mar jigbor ghasfur

qalulna bih xi nies tal-Malta Mad-daqqa t'ghajn kienjidher shearwater- Puffin us yelkouan). Imma John gieh s uspett

li ma' Maltin. Ghalhekk

-Migja tal-.Margun

®

Ghadira (spoonbill

- Platalea leucorodin), gnasfur xejn

komuni (ara

· damet

sparixxiet .. !

Kondor

----------~----------------~-----------

'inhurna!

u li

fost it~tajbin jirbah ghasfur. Ibaghtu

lil:

18 Klabb Huttaf- Birdl.ife POBox498 Valletta CMR 01

Cans sat-12 Marzu 1997

Rebbieha Ir-rebbiena ta' Kompetizzjoni 17hija Antoinette Tagliaferro minn Haz" Zabbar. Din rebnet skultura ta' gnasfur. Antoinette mitluba tattendi 1-attivita tat-28 Frar (ara pag 8) na11i tingnata 1-premju.

Xi membrijqasqsu 1-Huttafa! Dawn zgur rna jirbnux. ,Jekk il-kopja ta1-Huttafa ma tfaddluhiex, gnadduha lil xi nabib! Mhux tqattghuha!

---------------------------------------Ma' dil-narga qed nibagntulkom kopja tai-katalgu

·/;c "New World Music". Minnu wiened jista' jordna COs to' muzika rilassanti, spiss imzewqa bi hsejjes min-natura. X'hin tlestu minnu, ghadduh iii haddienor. /;

,..__ 0) .D Q) lL

.~ :o ~ 0 m ((!

"

lnf1awi

r! gnasafar li aktar 1m, u madwar 5kg! Saqajh u ghonqu huma twal, u meta jintgnaraf mill-ewwel peress li

maflrugin 'il barra. Lewnu x'aktarx griz, b'maskla bajda u namra fuq wiccu. msomma, f1lejqa mill-isban.

lpassi fi qtajja forma linja jew ta' V. Pjuttost rari, imma jidher kull sena. L-afljar i.mien huwa x-xitwa, 1-aktar xi gurnata maltemp.Jista' jidher kullimkien -basta 1-berdwocer ii:omm gflajnejll dejjem 'il fuq! Kultant jinzel post miftufl jew xagnri. 11-bidwi ta'

Kemmuna jgflid li sa ,gnoxrin sena ilu, qatgfla graw ta' madwar tletin kienu jqattgnu x-xitwa fuq dil-· gi:ira mwarrba. U sena ilu grupp membri ta' BirdLife raw grawwa tiekol u ~ . ta' Kemmuna. Dehra ii

Fell us tal~grawwa

rumhjaw fuq .....

ta' I-ghasafar, isibuh il-

. ~:.""(fit~:.-~~~ J/-#"/"~/ ~ .-

,-.s r rr .. -~\ \.'\.\ \ ~''"""'-v---~

,_,·. ' ..... , \\11 '·~ r llf'r,r/'/ - . ,, I

• o\\1:'-l jV,..-,r.,..~

U

--~ /

_.,

-----~~---

~v-:,·:~~\~1~ ~1'1~~~

- .J--

lbejjet fit-Tramuntana ta' 1-Ewropa (ara 1-mappa), f'postijiet miftuflin u b'gnadajjar zgnar. Dan 1-ambjent jissejjafl bur (bl-lngiiz meadow). Peress li 1-bniedem jippreferi jbiddel dan 1-ambjent f'gnelieqi, il-graw naqas

fl-imgfloddi. Xi pajji:Zi issa qed jerggflu joflolqu 1-ambjent biex il-graw u gnasafar onrajn jerga'

ibejtu u joktru.

Zeffien? Gf1ax fi il-graw j billi jizfen. Victor, 1-editur tal-rluttafa, kellu x-xorti li darba,

c';pargewwa ra par ji:Zfnu*. u kienet zifna li lanqas 1-aqwa ballerina ma tizfen!

Nota miii-Editur *Sewwa qed Post... tal-nolm!

Mark! kien

----~·-----·---

L-lz_ghar

li . tpassi xejn! Gnax f'dawn in-nanat

Europe il-Bugeddum imnizzel mammiferi

tibqgfiu f'perikiu U Iii snabek

izgnar. L-Editur

Oak in-nitfa ta' farfett il-lejl li semmejtilna .. ... . jidher li veramentizgnar miii-Bugeddum Mur [ Nixtiequ-nfakkru lill-membri li J""'"'""'" ,...,.

ara Hrien tiegfw daqsxiex !!! . 1 posta m hiex 5c. rna saret 6c! L-Ed1tur . '

1111 ,,_ Ic-Cita (cheetah - Acinonyx jubatus)

Gna! tagnrif dwar annimali jew pjanti Maltin, iktbu Iii Robert Borg • Wild link • Klabb Huttaf • Bird Life Malta • POBox498 • Valletta CMR Biex F;lobert iwigibkom direttament, ma' 1-irtra inkludu envilop bl-indirizz tagf1kom u bolla

b'heffa ta' 100km fis·siegha! tridha biex taqbad Thomson (Thomson's gazelle), il-priza favorita taghha, li jigru kwazi daqsha! Sa minn 3000qK l-bniedem kien irabbi ujittrenja c-Cita biex tgninujikkaccja. Aktar tard, kienu c-Citi mal­greyhounds. Imma c-Cita qieghda tonqos, ghax in-nies jikkaccjawha ghal-fer. Fl-Indja, fejn · dari kien hemm hafna, ghosfrot £1~1950. baqa' jghixu fl-Afrika, fejn fadal hiss xi 30,000.

- auilina ( 13) Christopher A .

i

i ~-I

L

I

...,.,.. w="""""""""'*~~~ , .. w ... ...,~:::::C--

Owen Mifsud (?)

Justin Schembri ( 13)

'

I -- --

*11-flus biex innallsu gnall-kiri tas-sala u gnall-ikel etc.

-~------------------···················

c 0 N

~ 0 ~ I Wdff#'fffffl"A"M'M:%M.WMJ$ --~;,.;_.,)-:'';

ro c ~

u B m 0

~~~~~~~~~~~~~~~

: 11-party 19 Die 1996

: 11-Katina ta' lglkel joni: ·Harga GL M' Attard

a: 17 Nov 1996

Li1 Fr Dione Cutajar,. 1 kappillan ta' H'Attard, 1i spiss 1 a nuzaw i1-sala I parrokkjali tar-ranal.

Lis-sur Michael Falzon gnaHiem ta' l-arti u membru fBirdLife, tal-pacenzja u 1-hin li na biex gnamlilna 50 skultura ta' gnasafar.

Lis-sur Mario Grech li gnen fil­produzzjoni ta' nendawts grlal1-membri tal-Gruoo Lokali

Bnalissa, fil-qalba tax-xitwa, eluf ta' gflasafar jingabru filgnaxijiet u narawhom jagnqdu

rasna. folti tal-fiku li 1-irnula tagnna, ta' gflasafar,

jirnbuttaw u jargumentaw bejniethom gnal post qalb il­friegni. Tgnid gnaliex jagnmlu hekk i··gllasafar?

Fix-xitwa 1-gnasafar ma joqogndux mal-bejta: il-bejta tintuza biss fi zmien it-trobbija tal-friefl. Xi gflasafar, bnal Tai­Bejt, 1-iSturnell u z-Zizka Bojod jitgezzu flimkien biex itaffu ftit mill-kesfla ta' 1-irjiefl xitwin. It­temperatura ta' nafna igsma zgflar imnaddnin flimkien ixxerred ftit tas-snana.

Barra minn hekk, 1-gflasafar fi grupp iflossuhom inqas f'periklu lijinqabdu minn xi predatur. Jekk tkun wandek u jarak seqer, iilek se jaqbad. !mma jekk tkun go folia, hemm inqas cans li tkun 1-izvinturat!

lssa !i taf dan kollu, jekk fil­misran tar-raflal tiegflek taf li hemm xi kbar u folti, issaz­zmien li taqbei. qabza s'hemm filgnaxija ( 4-5pm) nalli tara jinziux gnasafar jorqdu fis-sigar. Tistenniex jidnol Marzu, gnax f'Marzu flafna gnasafar jibdew jaflsbu gnall-bejtiet, u rna jibqgnux jingabru flimkien.

gf1ali~urr~du.

11-blalen f'tarf dawk il-famuzi antenni mhumiex gflanejn, kif jansbu nafna. Dawk huma sensi li 1-bebbuxu juza biex ifloss fejn hu sejjer.

Mas-saqaf ta' nalqu, il­bebbuxu gnandu lsien qisu raspa. Dan ju:Zah biex jobrox il­wicc tal-werqa, irnbagflad jibla' 1-frak. 1-ilsien tant hu iebes li kapacijigrefil-blat! lmmagina!ilek tigref blata b'ilsienek!!!

11-gisern tal-bebbuxu tant jiggebbed li kapaci jitkaxkar fuq xifer ta' sikkina bla ma jwegga'.

lssa meta taraw bebbuxu, tgnaffguhx miskin. Jekk torsi dar gnal xi pjanta prezzjuza tal­Mama, nennuh bii-galbu u itilquh x'imkien fejn ma jagnmilx nsara. Tagnm!u x'tagnmlu, ftakru x'meravilja ta' annimal gnandkom f'idejkom.

~] jG'OuucJ-cYJl

liekal

a I I I I I

I I . 1 a annm1

I jagfltihom fern ta' (fil-narifa).

biex jistanbew qalb il-weraq tagflha. Purtiera mudlama bllal dik! X'ma jifranx il-wiza'. Xi gnasafar tagnr1om ibejtu fiha. Staqsi lill-Bufula Sewda!

Fix-xitwa 1-liedna tagflmel gnenieqed ta' frott zgnir iswed, tond u artab. Perfett gnall-povri gnasafar imgewnin u lnzlu sai-Buskett daz--zmien u tara Kapineri, Buful lswed, imlievez u gflasafar oflrajn jitflan:Zru fuq ii-frott tai-liedna.

lkel, kenn u moflba gflall­bejta. Xi trid iktar qalb ta' gnastur!?

Bumistur kuntent mistur ta!-Liedna

Desiree Falzon

I

Jannar - Frar 1997 e

Tajr Galapagos.

lbatros tal- pages

0 :;z, 0

4: -o ·~ 0

li jaqbdu erba' xhur shan 1-Amerka t'lsfe!,

xhur li jkun fadaL 'jitgnarras' gflomru ma' 1-istess siefleb jew sienba! lmma bejta majibni qatt.

11-mara tbid direttament fl-art U biex bflallikieku mhix stramba bizzejjed, 1-albatros ma jikkuntentax ii:omm il-bajda fpost Fi!-fatt il-bajdajoqgnod ii;aqlaqha minn glial ienor, kultant ibiegndha sa 'I bognod mill--post Gnaliex jagnmlu he~<k nadd s'issa ma huwa li 1-aktar II jfaqqas huwa dak !i 1-aktar jitflarrek minn post gnal ienor! Meta jikbru ftit jibdew jitf1allewweflidhom sakemm ix-xjun jistadu. Waqt !i 1-kbarmajkunux magntlom, il-friefljingabru fi gruppi mdaqqsin {bl-inglii: jgflidulhom nurseries), li mbagflad meta kull 1-gnajta tal-genitur li jkun gie "iura bl-ikel.

L-a!batros kapati jigglajdja flinijiet jirnexxielu ghax gnandu gwinnajh twal immens u dojoq. H jkun ghalih skond iHorza taz-ziffa, u fuq il-kurrentta' jissiefan

flin twil il-mod 1-albatros ma darba gwinnajh! Minhabba biex jinqatghu mill-art fi

Albatros tal-Galapagos - Diomedea Waved Albatross David

Nota L-albatros izomm ir-rekord ta' l-aktar gwienah twal mdaqqsin li Minn sa ponta ta' rnedda ta' 3.3m! iktar minn oitirross. imsomma!!!

Mit-Tnejn sal Gilngha: 9am-12noon

r~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~,

I I I I I I I , I I i

I I I I I I I I I I I I I I I I I i

dih

: lndirizz

I

Dah.hal Ill.e . ":~~bh " I

@ .... u ~fi~iik " ' t,

I I I I I I I I

• Specjali ghax dwar 1 e Specjali ghax tal-metall 1 e Specjali ghax unika, jigifieri rna jkunx hemm ohra bhalha 1 Sib habib jew habiba, hajjarhom jidhlu fi Klabb Muttaf, d -dettalji tagt1hom I hawn taht, imla tieghek ukoll, u ibaghtilna 1-formola flimkien mal-Lm1.50 I mizata. Kif iaslilna kollox nibaehtulek il-beQ:Q:! I

I I

lsem u Kunjom 1

"$ lndiri:zz

Tel

lsmek

I -------------------------1

PostCode

Data tat~Twelid

I I I

I ---------------------------------- ---------------------------- I

I ----------------------------------- ------------------------------- - ------- 1!1

..------~----~--, Ill

I I ---- ---------------------------------------------- ------------------------ --------- ---L----· ---~ I

I lbgnat kollox Iii Klabb Muttaf Birdlife Malta P08ox498 Valletta CMR01. flus cekk Postal Order Iii I 11 Bird life Malta) jew 25 bolla tas-6t mhux uiali. ...J Lr.&.~m~iliii.'IE~~~!Blilll~~:mmG--~~~~~!8Mil~~~~~!ll!lrllim-&Me,.m~!IRR~~~twm1Rmli~!ie:!lfi~~

... l12] .. c 0 N -iil LL

0 t3 5

... Iii dawn ii-Fiuttaf, li sa 1-aliflar ta' Jannar i 997 nadu sehem fii-Kampanja Bolli gnaii­Baiiut ·

Charlene Bonnici Reuben Bonnici Adrian Borg Chris Borg Karmenu Briffa (SSCN) Christian Brincat Alistair Bugeja Rachel Caruana AnnMarie Cefai Adriana Debono Maria Deguara Julian Falzon Audrienne Fenech Irene Montebello Stefan Muscat

, Geraldine Powell Allister Spiteri Justin Vella Maureen Xuereb.

Bejniethom dawn ii-Huttaf bagntu!na 3000 bolla! Lil dawn il-membri lkoll bgnatnilhom kartoiina differenti gnal kull1 00 boila wzata li bagntulna. F'II-Huttafa li jmiss inkomplu 1-lista. Mela ... IBQGHU L-BOLU!

Jonnar - Fror 1997 • 18

Faddlu bolli ta' Malta jew ta' barra. Anke jekk ikunu 1-istess, ibag!1tulna xorta. Ibaghtu kollox lil Bolli ghall-Ballut c/o BirdLife Malta POBox48 Valletta CMR 01

Lmll Lmll Lmll Lmll Lml

Lmll Lmll L:mll Lmll Lml