D.S.M.IV براساس روانی های بیماری بندی طبقه

مقدمه نشانه و عالیم با بیماری نوعی(mental disorder) روانی اختالل

فردfunction)) در آشفتگی با همراه رفتاری، و روانی های تجدید ویرایش چهارمین مطابق مبحث این در روانی است.اختالالت

(D.S.M-IV) روانی اختالالت آماری و تشخیص راهنمای شده نظر وسیع ابعاد در میتوان را روانی اختالالت بر میشوند. عالوه بندی طبقه: کرد تقسیم طبقه چهار در تری

(Psychoticسایکوتیک ) و توهم با همراه سنجی واقعیت : فقدان schizophrenia نظیر هذیان

(Neuroticنروتیک ) نظیر درونی های تعارض و اضطراب بر : مبتنی phobia

(Functionalعملکردی ) آسیب یا اتیولوژی مشخص عامل : فقدان multiple personality نظیر جسمی

(Organicارگانیک: وجـود ) جسمی سـاختمانی مـشـخـص عـامـل ( ) dementia نظیر علت عنوان به

شده منظور روانی اختالالت برای عمده طبقه هفده ،D.S.M-IV در: است

کودکی ، خوارگی شیر دوره در بار نخستین که . اختالالتی1میشوند آشکار نوجوانی یا

خود طبقه . ) این دفعی اختالالت یا وmental retardation نظیر ذکر اینجا در آنها از گروه دو که است اختالالت از گروه10 بر مشتمل

است(. شده

1

نسیانی و شناختی .اختالالت2 در اختالل به که مغز عمل و ساختار در مشخص تغییرات با طبقه این

،شناخته انجامد می هوشی اعمال وorientationیادگیری،قضاوت،. هستند اختالالت این جمله از دمانس و .دلیریوم میشود

طبی بیماریهای و اختالالت از ناشی روانی . اختالالت3 داخل سیفلیس،صرع،تومورهای از ناشی اختالالت بر است مشتمل

ممکن و...کهMS نظیرCNS دژنراتیو غدد،بیماریهای جمجمه،اختالالت اختالالت جمله از روانی اختالالت بروز به منجر است

شوند. خواب یا جنسی ، اضطرابی سایکوتیک،خلقی،

مواد به وابسته . اختالالت4 داروهای به وابستگی (یاabuseمصرف) سوء از ناشی اختالالت شامل توهم باربیتوراتها، مرفین، کافئین، الکل، نیکوتین، نظیر روان بر موثر... است. و آمفتامین زاها،

psychotic اختالالت سایر و . اسکیزوفرنیا5) سنجی واقعیت فقدان و تفکر آشفتگی با که است اختالالتی شامل

reality Testing delusion وHallucination با همراه ( غالبامیکند. تظاهر

خلقی . اختالالت6 الگوی با است. افسردگی افسردگی و قطبی دو اختالالت شامل که

طبقه این در هم میشود مشخصS.A.D اختصار حروف با که فصلیمیگنجد.

اضطرابی . اختالل7

2

عمده اختالالتP.T.S.D وpanic ، O.C.D منتشر، اضطراب اختاللهستند. اضطرابی

جسمی شبه . اختالالت8 . اختالالت میشود مشخص جسمی بیماری از ترس و ذهنی اشتغال با

شکلی بد اختالل ( وhypochondriasis) انگاری بیمار خود تبدیلی،میگنجد. طبقه این ( درBody dysmorphic ) بدن

) عمدی( ساختگی . اختالالت9شود. می مشخص روانی یا جسمی بیماریهای عالیم عمدی ایجاد با

ای تجزیه . اختالالت10 فقدان و شناسی هویت یا هوشیاری در ناگهانی و موقت تغییر با

گانه چند شخصیت اختالل گریز، اختالل شامل میشود مشخص حافظه... میشود. و شخصیت مسخ اختالل و

جنسی . اختالل11 پارافیلیا (و جنسی عملکرد در )اختالل جنسی کنشی اختالالت شامل

موضوعات متوجه آنها جنسی عالیق که است افرادی برگیرنده در که عجیب و غیرعادی شرایط تحت جنسی فعالیت یا و است انسانی غیر

گیرد. می صورت

خوردن . اختالالت12 روانی پراشتهایی و روانی اشتهایی است. بی خوردن در بارز اختالل

هستند. اختالل این عمده گروه دو

خواب . اختالالت13... و پاراسومنیا،نارکولپسی سومنیا، دیس بر است مشتمل

3

تکانه کنترل . اختالالت14مانند: نیستند )رفتار( خود تکانه کنترل به قادر که افرادیپرخاشگری اختالل دزدی: کلپتومانیا جنون افروزی: پیرومانیا آتش جنون خود: تریکوتیلومانیا موهای کندن جنون

انطباق . اختالالت15 استرس به )غیرطبیعی( نسبت غیرانطباقی و ناسازگارانه های واکنش

زندگی در شخصی های

شخصیت . اختالالت16 وسواس ، اسکیزوتایپی اسکیزویید، پارنویید، شخصیت اختالالت شامل ضداجتماعی، )اجتنابی(، گزین دوری نمایشگر، شخصیت جبری،

است. وابسته شخصیت و خودشیفته

گیرند قرار توجه مورد است ممکن که دیگری . اختالالت17 نظیر

مسایل ارتباطی، مسایل داروها، و مواد از ناشی حرکتی اختالالت زناشویی، مسایل کودکان، با جنسی یا جسمی سوءرفتار به مربوط... و معنوی و مذهبی تحصیلی، شغلی،

4

5

(psychiatric) روانپزشکی در رایج اصطالحات

تفکر یا شئی یک از کیفیتی جداسازی ( : تواناییabstraction) انتزاع. abstractاست. مختل اسکیزوفرنیا در

عینی) (کهfeeling tone) احساسی مایه ( : یکaffectعاطفه) objectiveاشکال به میتوان را است. آن متغیر (و flat، blanted،

( بلولرa) چهار از یکیafect. کرد توصیف ناهماهنگ یا ثبات بیبیند. می آسیب اسکیزوفرنیا در که است

خصمانه اعمال یا عقاید (: احساسها،aggression) پرخاشگری وmania بیماران .در شئی یا شخص به معطوف وخشمگینانه

impulsive controlمیشود. تکانه(دیده کنترل )اختالل و پریشانی و فعالی بیش با همراه تنش(:agtaitionقراری) بی

میشود. دیده افسردگی و مانیا ، اسکیزوفرنی .در اضطراب هیجانات و نگرشها همزمان وجودAmbivalence:)دوگانه) احساس

است. (بلولرa) چهار از نفرت.یکی و عشق مثل متضاد خاطرات فراخوانی در حافظه.ناتوانی (: فقدانamnesiaفراموشی)

میشود. دیده O.M.D ذهن.در به گذشته که اعمالی در لذت (: فقدانanhedonia) لذت احساس فقدان افسردگی.( در عالمت است.)شایعترین بخش لذت طبیعتا

و الوقوع. ترس قریب فنای و وحشت (: احساسanxiety) اضطرابآینده. به نسبت واضح علت بدون بیم

یا عالقه هیجان، احساس، (: فقدانapathyاحساس) فقداناست. شایع افسردگی نگرانی.در

نوشتن. یا تکلم با رابطه برقراری اختالل یا (: فقدانaphasiaآفازی) غالب نیمکره در مغزی مراکز عمل اختالل علت به عالیم )معموال

چپ( است. نیمکره حرکات سازی هماهنگ در ناتوانی تعادل، :عدم(ataxiaآتاکسی). میشود مشاهده دیررس اسکیزوفرنی ارادی.در

6

سیستم سالمت علیرغم ارادی حرکات (: اختاللapraxiaاپراکسی). حرکتی حسی

شخص هوشیارانه آگاهی بدون (:فعالیتautomatismخودکاری)میگیرد. صورت . جمله یک وسط در تفکر قطار ناگهانی (: توقفblocking) انسداد

است. شایع اسکیزوفرنی در . حفظ استwaxy flexibility (: معادلcatalepsyکاتالپسی)

. عادی غیر فیزیکی حالت و اندام وضعیت هیجانات از ناشی حرکتی بی و موقتی (: فلجcataplexy) کاتاپلکسی

. شود می خواب(دیده اختالل )یک نارکلوپسی . در قوی رژیدیته های مشخصه با اسکیزوفرنیا : نوعیcatatonia)) کاتاتونی یا تحریک دستورات(، و ها توصیه رعایت )عدم کاری منفی ، جسمی

و رفتار تقلید ، اطوار و ادا ، پرخاشگری الساعه، خلق رفتار ، بهت. ای کلیشه رفتار

ذکر با همراه تکلم و (: تفکرcircumstantiality) پردازی حاشیه و اسکیزوفرنی پرسش. در یک به پاسخ در ضروری غیر جزئیاتO.C.D میشود. دیده

انجام برای مقاومت قابل غیر (: تکانهcompulsionعملی) وسواس. منطقی غیر عمل یک

سواالتی مقابل در پردازی (: داستانconfabulationسازی) افسانهآید. نمی شخص خاطر به آن موقعیت که

های خواسته ، ها انگیزه بین روانی (: کشمکشconflictتعارض) روانی اختالالت از بسیاری بروز عامل را درونی. آن )محیط( یا بیرونی

اصطالح باشد شخصیت درونی نیروهای بین تعارض دانند. اگر می از باشد محیط )خود(و بین تعارض اگر (وintrapsychicروانی) درون

. شود می استفادهextrapsychic اصطالح .در وقیحانه و ناهنجار کلمات عادی غیر (: ادایcoprolaliaبـددهـنی)

شود. می دیده تورت سندرم

7

که را چیزی شخص اینکه (: احساسdeja entendu) پنداری شنوده می مشاهده خستگی و اضطرابی حالت است. در شنیده قبال میشنود

شود. بیند می که را چیزی شخص اینکه (: احساسdeja.vuپنداری) آشنا شود. می مشاهده خستگی و اضطرابی اختالالت .در است دیده قبال

توسط فـردی در کـه (:هـذیـانـیinduced delusionلقائی) جـنون. شود می خوانده نیز دوتائی شود.جنون می ایجاد دیگر فردی

افراطی ظن (:سوءdelusion of persecutryآسیب) و گزند هـذیان دیده پارانویید اسکیزوفرنی دیگران. در به اعتماد عدم و منطقی غیر و

شود. می که کند می احساس (: بیمارdepersonalization) شخصیت مسخ و گذشته با مـتفاوت و اسـت داده دسـت از را خود شخصی هویت

است. ای تجزیه اختالل است.یک عادی غیر و بیگانه سایرین، یا درونی تحریکات مطابق : بیمار(distractibilityپرتی) حواسشود. می دیدهmaniaمیکند. در عوض را صحبت موضوع بیرونی

حرکت. اختالل نوع هر(:dyskinesiaکینزی) دیس .در دیگری کالم تـقلیدی : تـکـرار(echolalia) کـالم تقـلید

شود. می دیده کاتاتونیک اسکیزوفرنی . در دیگری رفتار تقلیدی : تکرار(echopraxiaرفتاری) تقلید

شود. می دیده کاتاتونیک اسکیزوفرنی پیروزی، نشئه، احساس بر مشتمل : عاطفه(elationخوشی)

بینی. خوش شدیدو خودپسندیجسمی/روانی. رفاه آمیز مبالغه احساس(: euphoriaنشئه)

احساس(: exaltationسرخوشی) و خوشی آمیز اغراق شدیداتندرستی.

منبع یک به نسبت فیزیولوژیک و هیجانی واکنش و : بیم(fearترس) ـدارد. تفاوت اضطراب خطر. با واضح و مشخص

8

به موضوع یک از سریع انحراف(: flight of ldeaافکار) پرش ـ موضوعات همین در را تفکر های مایه میتوان .گاهی دیگر موضوعکرد. پیگیری نیز مختلف

بودن، العاده فوق اهمیت حائز : احساس(granducityمنشی) بزرگ ـشود. می دیده اسکیزوفرنیا و مانیا بیهوده.در اغراق

مـحـرک آن بـرای کـه حـسی : درک(hallucination) تـوهم ـ آن شنوائی شود.نوع می دیده اسکیزوفرنی .در ندارد وجود خـارجـی

است. تر شایع قبل )بالفاصله بیداری و خواب حالت در که هیپناگوژیک: توهمی توهم ـ

است. طبیعی و میدهد رفتن(روی خواب از توجه و بدنی مفرط نگرانی(: hypochondriasisانگاری) بیمار خود ـ

. عالمت هر مورد در . اغراق بدن اعمال جزئیات به گونه بیمارحسی. محرک تعبیر سو اشتباهی، درک(: illusionایلوژن) ـ توانایی عقاید، واقعی رابطه شناسایی قدرت(: judgmentقضاوت) ـ

تجارب. از درست نتایج اخذ به نسبت تفاوتی : بی(labella indifference) زیبا تـفاوتـی بـی ـ

مشاهده تبدیلی اختالالت . در نامناسب تفاوتی بی ، خود های ناتوانائی. میشود

وmania . در نشدنی مهار و زیاد صـحبـت(logorrheaگـوئی) پـر ـشود. می دیده اسکیزوفرنی

معادل تفکر اینکه بر :اعتقاد(magical thinkingسحرآمیز) تفکر ـ وجود معلول و علت بین گرایانه واقع رابطه البته و است کردن عملمیشود. دیده ساده افراد و کودکان رویا، . در ندارد

فرد. یک خاص رفتارهای انواع یا :ژست(mannerismاطوار) و ادا ـ در شخص که آنچه بخصوص هیجانی و احساسی : مایه(moodخلق) ـ

بیماران است.در ذهنی و میکند.درونی تجربه خویش اندرونmaniaخلق با عقاید اسکیزوفرنیا در و هماهنگ خلق با عقاید معموال

است. ناهماهنگ

9

کردن. صحبت برای :ناتوانی(mutismموتیسم) ـ و توصیه به نسبت پنهان یا آشکار :مقابله(negativismکاری) منفی ـ

مقاومت(. با توام دستورات.)مقابله غالبا و میسازد بیمار که ای تازه های :واژه(neologismسازی) واژه ـ

است. دیگر کلمات از ای ملغمه شدیدکه بسیار و کننده ناگهانی،مغلوب :اضطراب(panicهراس) ـ

میکند. فیزیولوژیک تغیرات و وحشت ایجاد اختالل . در کالم محدود :کاربرد(paucity of speech) کالم قلت ـ

میشود. دیده افسردگی و اسکیزوفرنیا اوتیستیک، و ارادی غیر تکراری،دوام : صحبت(perseverationدرجازدن) ـ

است. کالمی غالبا که فعالیت یک افراطیشدید. اضطراب با همراه گونه بیمار ترس(:phobiaفوبی) ـ یک مکانیکی ثابت :تکرار(sterotype behavior) ای کلیشه رفتار ـ

عمل. افکار شدن منتشر :هذیان(thought broad castingافکار) انتشار ـ

اشنایدر. اول درجه عالیم از خارج.یکی دنیای به ذهن به افکار نمودن وارد :هذیان(tought insertionفکر) تزریق ـ

اشنایدر. یک درجه عالیم از بیگانه. یکی و خارجی عوامل توسطارادی. غیر و ناگهانی عضالنی :حرکت(ticتیک) ـ و ای کلیشه تکرار(:verbigerationsمرضی) تکرار ـ معنی بی ظاهرا

جمالت. یا کلمات معنی فاقد که عبارات و کلمات از :ترکیبی(word saladکلمه) ساالد ـ

است. منطقی رابطه و جامع

10

( schizophreniaاسکیزوفرنیا) را شخص عملکرد که است نامعلوم علت با اختاللی تاثیر تحت شدیدا

بخصوص که است سایکوتیک اختالل یک بیماری میدهد.این قرارthoughtمیسازد.اختالل مختل را فرد رفتار و احساس سپس و chronicو اسـت pre schizophrenic) مقدماتی مرحله یک مـعموال

stage،) دارد باقیمانده مرحله توهمات(و و ها هذیان فعال)با مرحله باشد. می موقت بهبودی یک در اختالل آن طی که

روانbenedict morel توسط بار نخستین1852سال در نیز شد. )امروزه زودرس( توصیف )جنون عنوان تحت بلژیکی پزشک

اصطالح بلولر1911نامند(. در می جوانی جنون را اسکیزوفرنی مالک امروزه چه کرد.اگر ابداع را پریشی روان معنای به اسکیزوفرنی

هستند،ولی استاندارد تشخیصی مالکهایD.S.M-IV تشخیصی های مالکهای ( نیز دو و یک درجه )عالیم اشنایدر ( و4A) بلولر مالکهای. آیند می شمار به مفیدی

11

اسکیزوفرنیا برایDSMIV تشخیصی های مالک

A مالکهای.هذیان1.توهمات2ربطی( آشفته)بی .تکلم3آشفته آشکارا .رفتار4 عدم اراده، فقدان نزدن، حرف عاطفه، شدن منفی)کند .عالیم5

بهداشت( رعایت

B مالکهای

اختالل فردی، بین روابط در )اختالل عملکرداجتماعی/ شغلی اختاللتحصیلی( عملکرد در اختالل خود، از مراقبت در

دوام ماه یک مدت بهA مالکهای عالئم از بیشتر یا دو گاه توجه:هر تشخیص یابد ادامه ماه6 حداقل نیز عالئم سایر و باشد داشته

schizophreniaشود. می گذاشته

اسکیزوفرنیا برای بلولر4Aتشخیصی مالکهایAssociative.disturbance( ها تفکر)تداعی اختالل

Affective.disturbanceعاطفه اختالل

ambivalenceاحساس گانگی دو

12

autismاحساس(( در شدن ور اوتیسم)غوطه

اسکیزوفرنیا برای اشنایدر تشخیصی مالکهای(2درجه) عالیم(1) درجه عالیم

منگی و حیرتشنیدن قابل افکار

خلق تغییراتمیکنند مذاکره یا مباحثه که صداهایی

هیجانی فقر احساسافکار پذیری افکار-نفوذ ربایش

گهانی نا های هذیانافکار انتشار

اسکیزوفرنی انواع

Aپارانوئید (paranoid) فراوان شنوائی توهمات و شدید های هذیان با ذهنی اشتغال بیمار

است. منشی بزرگ و آسیب و گزند نوع از بخصوص ها دارد.هذیان آشکارا رفتار مانند است.عالئمی انواع سایر از باالتر نسبتا شروع سن

بی حتی و نامتناسب و سطحی عواطف کاتاتونیک، رفتار آشفته،ندارد. وجود ربطی صحبت خود استثنائی قدرت یا و نبوغ هستند. درباره پذیر تحرک بسیار

از بیش های عبادت مانند مذهبی رفتارهائی است ممکن و کنند میباشد. داشته وجود وعظ و خودگذشتگی از مطالعه، حد،

13

Bفرنیک هبه (disorganized) نامتناسب و سطحی عواطف آشفته، آشکارا رفتار و افکار ربطی، بی

غافل و صدا و سر بی بیماری است. شروع بیماری های مشخصه غریب و عجیب است.هذیانهای جوانی و نوجوانی اوایل در و گیرانه

است. اسکیزوفرنی نوع دارند.بدترینBizar behaviorرفتارهای و شدن لخت مدفوع، زباله، خوردن نظیر

دارند. احمقانه

Cکاتاتونیک (catatonic)negativism،regidity(،stupor/excitement) تـحـریـک یـا بـهـت

، Waxy flexibility، sterotype behaviourتشخیص مالکهای -35پارانویید )در دهد می رخ سالگی15-25بین اغلب هستند.بیماری

هستند،ولی مجزا هم از بهت و هیجانی است(.مراحل سالگی30است. بهت مرحله از تر کوتاه هیجانی مرحله

تخت روی طوالنی مدت برای بیمار است ممکنstupor مرحله در به خاص وضعیتی یا و دارد نگاه بسته را خود چشمان و کشیده دراز. بگیرد خود وضعیت و اطراف محیط به نسبت بهت مرحله در بیماران این البته فرض پیش این با مرحله این در نباید سبب همین به و هستند آگاه خود از . خروج داشت صحیحی نا گفتار و رفتار او با فهمد نمی بیمار که

به خود طور به است ممکن کاتاتونیک هیجانات بروز و بهت مرحله زیاد دیگران و خود به آسیب خطر آن طی و دهد رخ ناگهانی و خود

. است

Dساده (simple) اصـطالح ایـن تدریجی نیست.شروع رایج اینک و رفته می کار به قـبال

هذیان و . توهم است یافته می کاهش بـیـمـاران انگیزه کم کم و بوده

14

گیری کناره و گریزی مردم آن اولیه است. عالئم نداشته وجود واضح. است بوده تحصیل و کار به مربوط های موقعیت از

طبقه1و2 تایپ یا انواع به را اسکیزوفرنیا بندی، تقسیم جدیدترین منفی و مثبت عالئم وجود اساس بر بندی طبقه کند. این می بندی

است.

TYPE 1 افزایش عادی، غیر رفتار توهمات، بر است مشتمل و مثبت عالئمها تداعی شدن شل تکلم،

TYPE 2 کالمی، فقر کند، یا سطحی عاطفه بر است مشتمل و منفی عالئمگریزی. مردم لذت، ترک انگیزه، و آراستگی فقدان فکر، وقفه

Epidemiology از بیشتر ها شهر در و است درصد1-5/1 بیماری شیوع

طبقات در .بروز میشوند مبتال میزان یک به زن و روستاهاست.مرد بیشتر پائین اجتماعی طبقات در آن شیوع و است برابر اجتماعی

است سالگی15-25 شروع (سنdown ward drift theory.) استاست. نادر سالگی40 از پس و10 از قبل و

اتخاذ بدلیل حاظر حال .در شود می شروع زنها از زودتر مردها در بستری بیماران (تعدادdeinstituation) زدائی موسسه سیاست

شوند. می درمان سرپائی بیماران، بیشتر و کاهش

Etiology بیشتر که .مدلی کرد ذکر بیماری برای را واحد علت یک توان نمی ـ )استرسstress-diathesis مدل گیرد می قرار استفاده مورد

15

آسیب نتیجه در که است افرادی ابتالی گر بیان که سرشت( است و گرفته قرار استرس یک معرض در سرشتی، و بیولوژیک پذیری. شود می ظاهر اسکیزوفرنیا عالئم

اتیولوژی مورد در که است بیولوژیک فرضیه مهمترین دوپامین فرضیه فعالیت حاصل اسـکیـزوفـرنـیـا عـبارتـی . بـه میکند بحث اسکیزوفرنیا

hyperdopaminergicطریق از ضداسکیزوفرنیا است. داروهای بهبودی و دوپامین فعالیت کاهش سببD2پامینی دو های گیرنده مهار

شوند. می بیماری

(Pathophysiology) پاتوفیزیولوژی بطن و سوم بطن اتساع و بیماران درصد10-30 در مخ قشر آتـروفـی

. اسـت داشـتـه وجود بـیـمـاران درصد10-50 )جانبی(در طرفی های . است مطرح (بیشترfrontal lobe) پیشانی لبfunction اخـتـالل

. دارند طبیعیE.E.G بیماران اکثر

آنها درصد70دارند.) دیگران به نسبت تری پائینI.Q بیماران اینI.Qبا فضا در شی تعقیب از ناتوان اغـلـب دارند( بیماران70 زیر

توانند نمی درصد( و70-80) هستند مالیم و روان چشمی حرکاتدهند. انجام را متناوب و سریع حرکات

(Prognosis) آگهی پیش بدون و درصد40 حدود سال دو طی در داروئی درمان با بیماری عود

دیده بیماران درصد50 درsuicide به است.اقدام درصد80 درمان زندگی بیماران سوم یک میشود اگر آنها سوم یک دارند، طبیعی تقریبا

هستندو اجتماع در زندگی به قادر اما دارند ای مالحظه قابل عالئم چه باید و بوده بارز اختالل دچار بقیه سوم یک شوند.)اصل بستری مکرارا

ها( ثلث

درمان

16

درمـان اما است، درمانی( استوار )شیمی دارویی درمان بر اسـاسا عالوه نیز اجتماعی های مهارت آموزش و درمانی گروه درمانی، رفتار

شامل ضدجنون روند. داروهای می کار به دارو و شدن بستری بر E.C.Tاست. دیگر داروهای برخی و دوپامین گـیـرنده های مهارکننده

در گرا بینش درمانی دارد. روان کاربرد کاتاتونیک نوع در خصوص بهشود. نمی توصیه بیماران این

Relationship.Nursing care که است درونی ترس و تنهایی آشفتگی، کاهش به کمک کار، مهمترین

با نکنید است. سعی حسی هم القاء دارد. هدف اسکیزوفرنیک بیمار سازید. متقاعدش او هذیان مورد در منطق با یا نمایید بحث خود بیمار از توانید می آیا کنید باشید. گوش فعال و خوب شنونده یک کنید سعیبیابید: را سؤاالت این پاسخ بیمار گفتار

آیا ترسد؟ می بیمار آیا است؟ نهفته چه بیمار هذیانی عقاید پس در چه خودش به نسبت است؟ نومید آیا است؟ خشمگین است؟ غمگین دارد؟ نظری برای را بیمار احساسات ارتباطی های تکنیک طریق از کنید سعی با مصاحبه در مجبورید که نکنید کنید. احساس ساده و روشن بیمار بیمار بگویید. چیزی حتما را او شما که اید نموده القاء را پیغام این کنید گوش بیمار به که همین

بیمار اید. با پذیرفته دارد گفتن برای مهمی حرف که انسانی عنوان بهباشید. راست و رک

او های هذیان شما که بفهمانید بیمار به تردید و شک بیان با و تلویحا خود برای ها هذیان نیستید. )البته معتقد آنها به ولی پذیرید می را

را او کند طرد یا تحقیر احساس بیمار که این دارد( بدون واقعیت بیمار به بخندید. خندیدن او با اما نخندید، بیمار کنید. به روبرو واقعیات با

است. در بیمار درماندگی درک عدم و احترامی بی نشانگر بیمار کنید، دقت جسمی تماس در و کنید حفظ را فاصله پارانویید بیماران

17

بیماران این در است کند. بهتر تفسیر بد را آن بیمار است ممکن چونبرد. کار به را روابط و مرزها حفظ و رسمیت از )پارانویید( درجاتی

بیماران در دوستانه جسمی پرستاری تنها است ممکن پیشرفته شدیدا ظاهر و شکل به توجه و بیمار به غـذا باشد. دادن ارتباط ایجاد راه

رنگ و ها ناخن به توجه زن( نظیر بیماران در خصوص )به بیماراست. مهم بسیار پوشاک

مرسوم آنها کردن فعال و بیماران در موسیقی و موزیک از استفاده است.

مختلف های ورزش و ها فعالیت در شرکت به بیماران تشویق است. مفید رقابتی( بسیار نه )و تفریحی

و ضروری مختلف های فعالیت در شرکت و بخش از بیماران خروج باشید(. Scape&Suicide خطر )مراقب است آزاد

در تواند می کرد. بیمار آشنا بخش مقررات با ابتدا از باید را بیماراننماید. مشارکت بخش کارهای فشارخون باشید. افت داروها مصرف جانبی عوارض و عالیم مراقب

است. شایع دست لرزش نظیر حرکتی عوارض و وضعیتی یا و شما به کنید. نگذارید تقویت بیماران در را بنفس اعتماد حس

انجام خودشان را شخصی کارهای دهید شوند. اجازه وابسته دیگراندهند.

18

اسکیزوفرن بیماران از پرستاری های اولویت به آسیب خطر و دارد پرخاشگری بیمار که الف( هنگامی

و شدید اضطراب اعتماد، عدم از )ناشی دارد وجود دیگران و خود...( و توهمات

به را محیطی های . محرک1 برسانید حداقل

بیمار به کارکنان کافی . تعداد6 صورت در که دهد می نشان موقعیت کنترل برای قدرت لزوم

است. موجود رفتار بار یک دقیقه15 . هر2

کنید مشاهده را بیمار طبق بخش آرامش . داروی7

برید کار به دستور از را خطرناک .اشیاء3

کنید دور بیمار دسترس محدودیت های شیوه .از8

کنید استفاده بستن نظیر فیزیکی در تواند می بکس .کیسه4

اضطراب جهت تغییر و تخلیهباشد. مفید بیمار

نظر زیر حالت این در را .بیمار9 کاهش محض به تا باشید داشته

کنید باز را دستبندها تشویش،کنید صحبت آرام بیمار . با5

دارد توهم بیمار که ب: هنگامی خندیدن، یا کردن صحبت خود کنید. ) با توجه توهم عالیم به.1

جمله(. ناگهانی کردن قطع گرفتن، خود به کردن گوش قیافه آمیز تهدید است نکنید. )ممکن لمس قبلی اطالع بدون را بیمار.2

شود(. فرض را خود توهم محتوای بیمار پذیرش( تا )جو کنید فراهم شرایطی.3گذارد. میان در شما با بفهمانید بیمار به و باشید صادق بیمار نکنید. با تقویت را توهم.4

نیستید. او ادراکات موافق را اضطراب سطح دارد، وجود ارتباط توهم و اضطراب بین.5

دهید. کاهش

19

در بیمار دادن دخالت کنید، منحرف توهمات از را بیمار فکر.6است. مفید ها فعالیت

دارد هذیان بیمار که ج( هنگامی می ولی دارید تردید و شک ها هذیان مورد در که بفهمانید بیمار به

مشاجره بیمار رسند. با می نظر به واقعی بیمار برای آنها که دانید به ها هذیان تا کنید تمرکز نکنید. برحقایق انکار را بیمار نکنید. اعتقاد

یابند. جهت تغییر ها واقعیت سمت

دارد خواب اختالل بیمار که د( هنگامی کدام در اختالل و است چگونه بیمار خواب الگوی کنید مشخص ترغیب روز طول در خوابیدن به را است. بیمار خواب از قسمتنکنید.

آلود خواب روز طول در تا کنید تجویز خواب موقع در بیشتر را داروها سبک، غذای شیر، نظیر غیرمحرک های نوشیدنی نباشند. مصرف

را دار کافئین های است. نوشیدنی مفید پشت ماساژ و ولرم حمامکنید. محدود

20

مراقبت بیماران از ثابتی پرسنل پزشکی روان بخش در است بهتر.1نمایند.

دهند. انجام خود را خود کارهای شوند تشویق بیماران.2 تمیز لباس که بینیم ) می کنید ابراز را بیمار در مثبت تغییرات.3

ای(. پوشیدهکنید. خاص توجه بیمار جسمی مشکالت به.4 در بیند می را شما پارانویید بیمار حالیکه نخندید. در بیمار به.5

نکنید. صحبت گوشی )با کرد استفاده کنسرو غذاهای از میتوان پارانویید بیماران برای.6

نخورند(. را شده باز غذای است ممکن سوءظن به توجه از اطمینان برای را بیمار دهان است الزم گاهی دارو دادن از پس.7

کرد. بررسی دارو خوردننمایید. خودداری رقابتی های فعالیت تشویق و ایجاد از.8دهید. مثبت پاداش بیمار به لزوم مواقع در.9

کنید. تشویق گروهی های فعالیت در را بیماران.10باشید. مصرفی داروهای جانبی عوارض مواظب.11 اسکیزوفرن بیماران در خودکشی.12 توهم از ناشی معموال

دهید. انجام را احتیاطی است. اقدامات شنوایی NGtubeطریق از تغذیه به نیاز گاهی کاتاتونیک، بیماران در.13

دارد. وجودIV یا و قول جهت بی و باشید پایبند دهید می که هایی قول به.14

ندهید.

21

توصیه های

ضروری

ارزشمندی انسان او که این بر مبنی را خود اعتقاد بیمار به.15دهید. نشان است

سایکوتیک اختالالت سایر و هذیانی اختالل

(Delusional.Dis) هذیانی اختالل.1

22

و ثابت هذیانی بیماری تظاهر نخستین یا تنها آن در که تعریف: اختاللی ممکن و نیستند غریب و عجیب خیلی ها است. هذیان تغییر بدونبرسد. نظر به روانی بیماری فاقد بیمار است سالم بیمار باشد. شخصیت کشیده طول ماه یک باید حداقل ها هذیاناست. مانده باقی او عملکرد و بیمار رفتار A های مالک و رسد می نظر به عادی تقریبا این بیانگر بیمار شهوانی ندارد. هذیان وجود هرگز اسکیزوفرنی برای

اوست عاشق عالی، و برتر موقعیت با شخصی که است مسئله و معلومات قدرت، ارزش، واجد را خود فرد بینی بزرگ هذیان در

حسادت هذیان در و داند می روحانی و مهم فردی با خاص ای رابطهسازد. می مطرح را خود زندگی شریک وفایی بی بیمار

Epidemiology شروع باشد. سن می پسرها از بیش دخـتـرها در و % اسـت3 شـیـوع

40 حدود )متوسط کند می فرق پیری تا عمر سوم دهه اواسط از سالگی(

Etiology ( دارد. داشتنPsychosocial) اجتماعی ـ روانی ریشه اول درجه در

روانی ـ فیزیکی رفتار سوء سابقه مزاج، دمدمی و رحم بی مادر و پدر تا شود می سبب کودک از حد از بیش توقع داشتن خوردن( یا )کتک را آن و شده اعتماد بی محیط به نسبت کودک به خطرناک مداوما

آورد. حساب

Physiopathology نامشخص

Defence Mechanism

23

دفاعی )مکانیزم . فرافکنی3 سازی . واکنش2 . انکار1 اصلی(

(Prognosis) آگهی پیش و سیردارد. بهبودی عدم و شدن مزمن به تمایل % موارد50 تا اختاللدرمان

بیماران این با رابطه شوند. برقراری می درمان وارد داوطلبانه ندرتا دارد. بستری او ترس در ریشه بیمار است. خصومت مشکل آنها

مسایل بروز یا دگرکشی خودکشی، خطر که مواقعی در بیمار کردن می رد را دارو سوءظن دلیل به است. بیماران الزم دارد وجود جسمی

شود. می استفاده درمان برای ضدسایکوز داروهای از کنند.معموال

Relationship این به نکنید نکنید. تظاهر مبارزه او های هذیان نکنید. با بحث بیمار با

دهید. نشان نشان همدردی بیمار اید. با کرده باور را بیمار هذیان که می ناراحت را او و دارد وجود بیمار برای هذیان دانید می که دهید

بی ترین کوچک به نسبت و است حساس العاده فوق کند. بیمار باشید. عوارض گو رک و صدیق دهد. صریح، می نشان واکنش اعتناییدهید. شرح را آنها مصرف علت و داروها جانبی

( Schizophrenifrom.Dis) فرم رنیاسکیزوف اختالل و رفته بین از ماه6 از کمتر در اما است اسکیزوفرنی شبیه عالیم

نیست مشخص بیماری شود. شیوع می طبیعی بیمار عملکرد ) احتماالدارد. بهتری آگهی پیش اسکیزوفرنی به اسکیزوفرنی( نسبت از کمتر

کند. درمان می بهتر را آگهی پیش بیماری کوتاه سیر و حاد شروع باید ماه3ـ6 از پس ) البته میگیرد صورت ضدسایکوز داروهای توسط

شود(. قطع آنها مصرف(Schizoaffective.Dis) اسکیزوافکتیو اختالل

24

قابل که خلقی اختالالت و اسکیزوفرنی خصوصیات زمان هم وجود زمان هم است ممکن نیست. بیمار دو آن از یکی صورت به تشخیص

یا اساسی افسردگی دوره یک اسکیزوفرنی،A مالک عالیم داشتن باMania2 مدت به حداقل توهمات و ها هذیان کند. وجود تجربه را

را بیماری دوره از ای عمده بخش باید خلقی عالئم زمان هم و هفته بیماران از و بهتر اسکیزوفرنی به نسبت آگهی بگیرد. پیش بر در

و لیتیوم ضدافسردگی، داروهای شامل بیشتر است. درمان بدتر خلقیاست. سایکوز ضد داروهای سپس

( Brief.Reactive.Psychotic.Dis) گذرا سایکوتیک اختالل کشند می طول ماه یک از کمتر که اسکیزوفرنیA مالک عالیم همان

و آیند. می پدید بیمار زندگی در آشکار استرس یک پی در معموال بیشتری عاطفی عالیم وDisorientation با توأم و گذرا عالیم

کوتاه کردن بستری شامل است. درمان خوب آگهی هستند. پیش قطع و ضدجنون داروهای دوز حداقل از استفاده و فوری و مدت اهمیت بیمار برای درمانی است. روان نیاز رفع از پس دارو سریع شده بیماری بروز سبب که اخیر استرس ماهیت تا دارد زیادی

داده آموزش بعدی احتمالی های استرس با مواجه طرق و مشخصشود.

( Induced.psychotic.Dis) مشترک سایکوتیک اختالل آسیب و گزند است. هذیان مشترک نفر چند تا2 بین هذیانی سیستم

اشتراک و هذیان کورکورانه قبول اختالل اصلی است. عالمت تر شایع دیده بیشتر ها زن در ولی است است. نادر نفر چند یا2 توسط آن در

فرم ترین شایع و آید می وجود به بیشتر خانواده افراد شود. در می

25

است شناختی روان بیشتر است. علت خواهر2 ابتال نیز آن دو از غالبااست. غالب و مسلط دوم طرف و وابسته و مطیع یکی نفر

از رابطه جبران برای و کنند می جدا هم از را طرفین درمان جهت ضدسایکوز شود. داروهای می پیشنهاد دیگری های راه رفته دستاست. مفید

( Post.Partum Psychosis P.P.P) زایمان از پس سایکوز و شدید افسردگی با و دهد می رخ زایمان از پس که است سندرمی

مشخص ها هذیان می رخ زایمان از پس اول روز2-3 در است. اکثرا سپس و هیجانی ثباتی بی و قراری بی خوابی، بی صورت به دهد. ابتدا

Delusion,irritability,Confusionدر گونه وسواس های نگرانی و دارد. وجود کودک آزار به کند. میل می تظاهر نوزاد مورد

Epidemiology بیشتر زاها اول شود. در می دیده مورد1-2 زایمان،1000 هر در

شود. می دیدهEtiology

واقع است. در نشده کشف خلقی اختالل یا اسکیزوفرنی یک معموال بیماری هورمونی تغییرات نتیجه در اینک ولی بوده بیماری دچار بیمار

مادری نقش از ترس و ناخواسته های حاملگی است. در شده کشفشود. می دیده بیشترP.P.Pزایمان از پس غم از باید را Post partum Blusکرد. تفکیکP.P.Bاز پس که هاست زن اکثر در طبیعی هیجانی ثباتی بی دوره یک

تفکرات آن در و یابد می بهبود خود به خود و شود می دیده زایمان به نیاز که است بیماری یکP.P.P ولی شود نمی دیده سایکوتیک

دارد. اورژانس درمان

Prognosis

26

باالست. حمایت خودکشی و کشی بچه خطر نشده درمان موارد دردارند. دخالت آگهی پیش در بیماری از قبل شخصیت و خانواده

Treatment است. در الزامی خودکشی از جلوگیری برای احتیاطی اقدامات کنید. از اجتناب مادر با بچه گذاشتن تنها از هذیان وجود صورت

و لیتیوم )لورازپام(، ضداضطراب ضدافسردگی، داروهای زناشویی هم و فردی هم درمانی شود. روان استفاده ضدسایکوزها

خانه امور به موقت کمک برای کسی باید ترخیص است.هنگام الزامیباشد. بیمار دسترس در داری

نروتیک و سایکوتیک اختالالت تفاوت

Neurotic.DisPsychotic.Dis آشفته شخصیت روانی خفیف اختالل

با سالم ارتباط عدماست سالم فرد شخصیت محیط

قطع محیط با ارتباط نشده

به نسبتinsight عدم بیماری

Insightو فکری عمل اختالل دارد عاطفی

نمی دیده فکری اختالل شود

هذیان و توهم وجود

وجود خانوادگی اختالالت دارد

اراده رفتن بین از

و شده سست فرد ارادهاست وابسته

شدن بستری به نیاز

منظم فکری جـریـان می تصمیم دیر ولی است

به سرگرمی و عالقه بازگشته کودکی

27

گیرد عوامل بیماری عامل

است محیطی و خانوادگی ارثی اغلب بیماری عاملاست

شناختی روان درمان است

است دارویی درمان

(Mood.Dis) خلق اختالالت طول در که است ( پایدارEmotional tone) هیجانی ( مایهMood) خلق

با خلقی است. اختالالت متغیر شادی تا غم ازNormal و طبیعی طیفی مشخص سرخوشی و نشئه یا افسردگی از غیرطبیعی های احساس

و )توهم سایکوتیک عالیم با شدیدتر موارد برخی در که شوند میو...( همراهند. هذیان

شوند می تقسیم دسته دو به خلقی اختالالت افسردگی اختالالت.1 قطبی دو اختالالت.2

Major Depressive Disorder اساسی افسردگی اختالل است. مشهور هم قطبی یک افسردگی به اساسی افسردگی اختالل ای مالحظه قابل تغییر و باشد داشته ادامه هفته2 باید حداقل عالیم

برایD.S.M-IV تشخیص های شود. مالک مشاهده بیمار عملکرد دراز: عبارتند افسردگی اختالل

روز مواقع اکثر افسرده خلق.1 و غمگینی ) احساس روز هر تقریبابودن( اشکبار و غمگین پوچی،

بیشتر به نسبت لذت احساس یا عالقه مالحظه قابل کاهش.2 روز، تمام در ها فعالیت (Anhedonia) روز هر تقریبا

یا و غذایی رژیم و پرهیز بدون بدن وزن مالحظه قابل کاهش.3ماه( در بدن % وزن5 از )بیش وزن افزایش

پرخوابی یا خوابی بی.4 روز هر تقریبا

28

حرکتی ـ روانی کندی یا تحریک.5 روز هر تقریبا انرژی فقدان یا خستگی.6 روز هر تقریبا جا بی گناه احساس یا ارزشی بی احساس.7 روز هر تقریبا تصمیمی بی یا تفکر توانایی و تمرکز کاهش.8 روز هر تقریبا صورت به نه خودکشی، و انتحاری ) افکار مرگ شونده تکرار افکار.9

مرگ( از ترس داشته وجود ای هفته یک دوره دو در فوق عالیم از بیشتر یا5 گاه هر افسردگی تشخیص کند محسوس تغییر هم فرد عملکرد سطح و

شود می گذاشته اساسی

Epidemiology است. شدیدتر صبح در است. عالیم مردها از شایعتر بار2 ها زن در

است. سالگی40 متوسط شروع سن

Etiology ( یک نفرین نوراپی و ها سروتونین جمله ) از ها آمین فعالیت کاهش وTSH، GH,FSH های هورمون است. کاهش مهم بیولوژیک فرضیه

LHآن بودن ارثی اما است، مطرح خانوادگی دهد. زمینه می رخ یا فرد فقدان افسردگی، شناختی روان علل است. در بحث مورد از منفی هستند. برداشت مطرحGuilt ( وLoosening) محبوب شئی تجارب از منفی تغبیر هستم(، بد من چون است بد چیز ) همه خـود

مـنـفـی )تـجـسـم شـکـسـت انتظار است( و بوده بد همیشه چیز ) همه و یار بی و ارزشی: ناامیدی بی هـسـتـند. احساس مـطـرح آیـنـده( نـیـز

هستند. ( مطرح Hopelessness وHelplessness ) بودن یاور شناختی روان های آزمون

که هستند معروف تست دوHamilton وBeck افسردگی های تست دارای های کارت با بیمارT.A.T هستند. در افسردگی شدت شاخصهستند. انگیز غم که سازد می هایی داستان تصویر،

29

افتراقی تشخیص داد. سوگ افتراقی ( تشخیصGrief) سوگ با باید را اساسی افسردگی

عمیق احساس و انتحاری افکار فقدان به توجه با اساسی افسردگی از می تفکیک ارزشی بی و درمانگی بین از یکسال ظرف شود. معموال

بزرگ فقدان از ناشی عمیق غمگینی )داغدیدگی( یک رود. سوگ میاست. همسر مرگ مانند

Prognosis %15 و ( دارندSuicide idea) خودکشی افکار افسرده بـیـماران سوم دو

حدود درمان بدون افسردگی دوره کنند. یک می خودکشی باالخره آنها طول در افسردگی های دوره متوسط کشد. تعداد می طول ماه10

آگهی است. پیش5 حدود عمر %30 % بهبود،50است. خوب کالدارند. مزمن % سیر20 و نسبی بهبود

Treatment انتخابی است. درمان درمان قابل موارد بیشتر در اساسی افسردگی

است. درمانی روان با ( همراهAnti Depressant )داروهای درمانی دارو اختصاصی مهارکننده یا ای حلقه4 ای، حلقه3 داروی یک با درمان درمان به پاسخ شود مـی ( شـروعS.S.R.I) سروتونین مجدد جذب

توان می نیافت بهبود عالیم شود. اگر می ظاهر بعد هفته3ـ4 معموال عوض را دارو صورت این در کرد. البته استفاده هاM.A.O.I از کرد. مثال نیزE.C.T از شود. استفاده استفاده تیرامین فاقد غذایی رژیم از باید

شناختی روان درمان موفقیت است. برای مفید دارو با باید حتما شناخت شناختی، روان مختلف های درمان بین شود. از ترکیب درمانیاست. بهتر همه از درمانی

30

Nursing Careـ Relationship توجه مورد واقع است. در ضروری بیمار با همدردی احساس و توجهشود. برآورده باید که هستند وی عاطفی نیازهای همان گرفتن قرار ظاهر بیمار در فوری رضایت احساس مواقع این در است ممکن البته

خود در و گیر گوشه و نمیکند برقرار ارتباط اغلب فرد که چرا نگردد، بود. برقرار آن وقوع امکان وSuicide مراقب است. بایستی رفته فرو

Suicide از پیشگیری برای مهمی راه تواند می خوب رابطه یک نمودن

و بیمار محل از آگاهی بیمار، غیرمستقیم ولی دقیق باشد. نظارت حمام در یا است خودش اتاق در بیمار )آیا مدت تمام در او های فعالیت

است. و...( ضروری بیمارستان محوطه در یا و

وظایف جزو خودکشی از پیشگیری برای خطرناک لوازم بـرداشتن گرفت. کمک به بخش امور انجام در توان می را است. بیمار پرستار تهیه وسایل، جابجایی بخش، کردن مرتب امر در بیماران از بسیاری بیمار، خواب وضعیت بهبود کنند. برای کمک توانند ... می و وسایل باشد. مفید تواند می خواب از قبل شیر نوشیدن )ولرم(، گرم حمام

بیماری برخی و تغذیه بهداشت، وضعیت به توجه نظیر جسمی توجهات و مالیم های است. ورزش ضروری دیگر احتمالی جسمی های

مضر آمیز رقابت و پرتحرک های ورزش ولی است مفید ها سرگرمیاست.

Dysthymic.Dis Major از تر خلقی( خفیف )کج افسردگی نوروز یا خویی افسرده اختالل

Depressiveاست. تدریجی است. شروع مردها از تر شایع هـا زن در و دهد. شروع می نشان شدت به میل روز اواخر در عالیم دوره در معموال ذکر عالیم از عالمت2 شامل باید است. حداقل عمر چهارم یا سوم

31

اعتماد خستگی، خواب، مشکل پرخوری(، )یا اشتهایی باشد: بی شدهناامیدی. احساس و تمرکز عدم پایین، نفس به

Seasonal.Affective.Dis )S.A.D( روزها شدن كوتاه با كه است افسردگي نوعي فصلي افسردگي اختالل

رود. پرخوابي، مي بين از بهار و تابستان در و پاييزآغاز و زمستان در نور با مواجه طريق از دارد. درمان وجود حركتي رواني وكندي پرخوري

درروزاست. ساعت2 ـ6مدت شديد(به )نور درخشان و مصنوعي

Post Partun Depressive كه است شديدي افسردگي زايمان، از پس افسردگي روز30تا معموال

و ثبات بي ،خلق شديد خوابي شود. بي مي شروع زايمان از پس اول خطر صـورت دارد. در وجـود خـودكـشـي خـطر و خستگي احساس

آيد. مي حساب به پزشكي روان اورژانس يك نوزاد يا و خود به آسيب

(Bipular.Manic.Depressiveقطبي) دو اختالالت ممكن )شيدايي( كهMania دوره يك بيمار اختالالت از گروه اين در

طي را ظاهرشود نيز افسردگي عاليم آن از پس يا آن فـواصـل در است .)بر شود مي مشخص زير عاليم با كه است اي دورهMania ميكند.(.D.S.M.IVاساس

پذيري تحريك و منشي بزرگ احساس با توآم باال و غيرطبيعي الف:خلق. كشد مي طول هفته يك حداقل كه

باشد داشته وجود بايد زير عاليم از بيشتر يا3الف، عاليم وجود ب:ضمن: بنفس اعتماد -افزايش1

خواب به نياز -كاهش2 حال سر احساس خواب ساعت3 از پس )مثالكند( مي بودن

كردن صحبت براي فشار احساس و حرفي -پر3

32

4 -Flight of Idea( افكار )پرش5 -Distractibilityپرتي( )حواساحمقانه. هاي گذاري ،سرمايه جنسي مباالتي بي -ولخرجي،6

است گونه دو قطبی دو اختالالت

Type I قطبي دو الف( اختالل

كـه اسـت شـدتـي بـهMania دوره يـك هـاي مـالك واجـد بـيـمـار افـسـردگـي بـا اسـت . مـمـكـن كند مـي ايـجـاب را شدن بـسـتـري فاز در چه مانیا فاز در چه فاز هر در )بيمار شود همراه اسـاسي

دهد( مي نشان شدت به را عاليم افسردگی

Type II قطبي دو ب( اختاللنـه )و Hypo Maniaدوره ويكMajor Depressiveهاي مالك واجد بيمار

Maniaظاهر كمتري شدت با مانيا عاليم هـپيومانیا دوره ( اسـت. )در شوند.( مي

Cyclothymic.Dis متناوب هاي دوره با دوقطبي اختالل تر خفيف فرم ادواري خلق اختالل

وجود بايد سال2 حداقل است.عاليم متوسط افسردگي و هیپومانیا وتدريجي آرام است. شروع برابر زن و مرد در باشد. شيوع داشته

اواخر در است. شروع شايع بیماران اين در مواد است. سوءمصرفاست. جوانی اوایل یا نوجواني

Epidemiology در ولي كند، نمي تفاوتي نظر اين از روستا و شهر % است.در1 شيوع

و است خانوادگي است. بيماري بيشتر كمي شيوع باال اجتماعي طبقاتاست. مطرح شدت به آن در ژنتيك نقش

33

Etiology كه طور همان است. بيماري مطرح وسروتونين نفرین نوراپي افزايش

شد گفته ابتال خطر باشد مبتال هردو والدين است. اگر ارثي احتماال 11 و5 هاي كروموزوم در ژنتيكي %است. اختالالات75 فرزندان

است. مطرح

Prognosis ماه3-6 درمان بدون كنند مي عود % موارد45 درMania های دوره % بيماران30 نيست. حدود بد آنها آگـهـي پـيـش و كشند مي طولشوند. مي بيماري شدن مزمن و تشديد پسرفت، دچار

Treatmant.دارويي1

حاد دوره است. در مؤثر % بيماران80 است. در انتخابي درمان لتيوم واكنش چون كرد استفاده هم سايكوز ضد داروي يك بايد لتيوم بر عالوه خوني كشد. سطح مي طول روز7-10 لتيوم بهبودي( به )شروع باليني وجود مسموميت بـيشترخطر ايـن از و اسـتMEq 5/1 /. ـ5لتيوم

گوارشي، ناراحتي اسهال، استفراغ، شامل مسموميت دارد. عاليم دادن دست از و گيجي نظير شناختي هاي نقص و دستها لرزش

ممنوع بارداري در لیتيوم است. مصرف مرگ و هوشيارياست)تراتوژن(

درماني . روان2 رفتار و حمايتي درمان مواقع سایر در ندارد موردي بیماری حاد فاز در

زمينه اختالل چون است، مفيد نیز درماني است. خانواده مفيد درمانيدارد. خانوادگي

Relationship-Nursing Care

34

افراد سراغ ارتباط هستند. بيشتربراي صميمانه و گرم ارتباط خواهان بيماران كرد. اين طرد را بيمار وجه هيچ به نبايد روند مي گير كناره

كنترل قابل غير و پذير تحريك گاهي حال عين ودر جذاب بشاش، معموالدارند. ارتباط واقعيت با بيشتر اسكيزوفرن بيماران به هستند. نسبت

هاي ورزش و است. تمرينات خواب وكم انرژيكManiaبيمار مفيداست. آنها انرژي تخليه بازي( براي توپ باغباني، زدن، ماليم)قدم

باشد. آميز رقابت نبايد ها ورزش و جمعي دسته داشت. سرودهاي نـگاه مـشـغـول بـايـد را بـيـمـاران

است. مفيد دكوراسيون تغيير در كمك و طراحي اي، دايره هاي بازي به توجه با است است.الزم الزامي كافي استراحت و بهداشت رعايت

ها ليت الكترو و مايعات تعادل برقراري و كافي تغذيه بيمار بودن فعال. گيرد قرار مدنظر

نمي و هستند فعال شدت به كه بيماراني براي ساندويچ از استفاده با پذيري تحريك مواقع شود.در مي توصيه بنشينند غذا ميز پاي توانندكنيد. )نجوا( صحبت پايينTone با و آرام بيمار

35

(Anxiety.Disorders) اضطرابي اختالالت

و نگراني و بيم احساس با كه است گونه بيمار حالتي تعريف: اضطراب فعاليت وجود از حاكي جسمي هاي نشانه و عاليم با همراه دلواپسي،

شود. مي )سمپاتيك( مشخص اتونوم عصبي سيستم حد از بيش. دارد تفاوت ترس با توجه: اضطراب

عاليم و نشانه هاي اضطراب را مي توان در دو گروه نشانه هاي( جاي داد:Psychologicفيزيكي و عاليم روانشناختي )

روانشناختي عاليمفيزيكي هاي نشانهترس احساسلرز احساس لرزش،

تمركز در اشكالدرد سردرد،كمرمفرط بودن زنگ به گوشعضالني تنش

خوابي بيهيپرونتيالسيون نفس، تنگي احساسجنسي ميل كاهشپريدن جا از رفلكس

درگلو(( احساس))تودهچهره پریدگي رنگ يا انداختن گل سردي تعريق، تاكيكاردي، قلب، طپش

دستهاشكم(( در احساس))پروانه

اشكال ادرار، تكرر دهان، خشكي اسهال،بلع در

# # # # # # # # # # #

اضطرابي اختالالات انواع (Panic Disorderهراس) -اختالل1

ظرف كه ناراحتي و ،ترس واهمه شديد و مـشـخـص دوره يـكاست. زير عاليم از تا چهار حداقل داراي و رسد مي اوج به دقيقه10

تعريق،تاكيكاردي قلب طپش

36

نفس تنگي احساسلرزشسينه قفسه درد(smotheringخفگي) احساس)مهم( كنترل دادن دست از يا شدن ديوانه از ترستعادل گيجه،عدم سر احساس

# # # # # # # # # # # # # #)مهم( مردن از ترس

هراسي( باشد. )گذرAgrophobiaبدون يا با است ممكن هراس اختالل بيرون خانه از هرگز و شده نشين خانه است ممكن ها هراسي گذر

. شوند خارج خانه از است آنان همراه كسي وقتي فقط يا نيايند اين معناي به بيماران اين ( درAnticipatory Anxietyانتظار) اضطرابداد. خواهد روي آينده در تحقير و درماندگي و هراس كه است احساس

(General. Anxiety.Dis: G.A.Dمنتشر) اضطراب اختالل 6از بيش مدت ( به دلواپسي با توآم )انتظار مفرط تشويش و اضطراب

تحصيلي.كنترل و شغلي كرد كار مورد در بخصوص اوقات اكثر در ماه صبري، بي و عصبانيت است. احساس مشكل بيمار براي تشويش در اختالل و پذيري تحريك ذهن، بودن تهي احساس و تمركز در اشكال قطعي را تشخيص فوق عاليم از تا3كه استG.A.D عاليم از خواب

بيمار اجتماعي و تحصيلي شغلي، هاي زمينه در .اضطراب كند ميكند. مي ايجاد اختالل

(Specific Phobia) خاص فوبي )مثل خاص موقعیت يا شئ يك از مستمر و بارز ، منطقي غير ترس

phobic محرك با خون(. مواجه مشاهده حيوانات، بلندي، پرواز، تقريبا است ممكن كه انگيزد برمی فوري اضطرابي پاسخ يك استثناء بدون

منطقي غير و افراطي متوجه كند. شخص تـظاهـر هراس حمله بصورت به كند مي اجتنابphobic هاي موقعيت از و باشد مي خود ترس بودن

. شود مي اختالل دچار فرد تحصيلي و اجتماعي عملكرد حال هر

37

Nysto phobiaتاريكي) از ترسBranto phobiaبرق) و رعد از ترس

Myso phobia) كثافت از ترس(photo phobia) نور از ترس

(zoo phobiaحيوانات) از ترس(Acro phobiaبلندي) از ترسAgro phobiaباز) فضاي از ترسClustro phobiaبسته) فضاي از ترس

(Social phobia)هراسي( )جامعه اجتماعي فوبي عملكرد يا موقعيت چند يا يك از مستمر و بارز منطقي، غير ترس

است ممكن يا است مواجه ناآشنا افراد با شخص آن در كه اجتماعي شبيه تشخيص هاي معیار و گيرد.عاليم قرار كنجكاوي و سؤال موردترسد. مي جمع در سخنراني از بيمار است خاص هاي فوبي

(Obsessive-Compulsive.Dis O. C. D) جبري ـ وسواسي اختالل) رفتاري هاي الگو ( ياObsession) افكار ( وImpulsive) ها عقايد،تكانه

Compulsionفرد خود پذيرش مورد كه شـونده تـكـرار و ( مـزاحـم مي كنند. شخص مي اضطراب ايجاد مقاومت صورت در و نيستند يا بزند كنار خود ذهن از يا گرفته ناديده را ها تكانه یا افكار اين كوشد

سازد. خنثي ديگر فكري يا عمل با را آنها

پیدا آگاهی خود اعمال و افكار بودن منطقي غير به مدتي از پس شخص وقت كنند، مي ايجاد شديد ناراحتي وسواسي اعمال و کند. افکار می وسواسي سازد. اعمال مي مختل را فرد اجتماعي عملكرد و هستند گير و شمارش ، دعا مداوم، وارسي و كردن منظم دستها، شستن تواند مي

باشد. مي آرامي به كلمات تكرار يا

(Post Troumatic Stress.Dis P.T.S.D) زندگي در عمده استرس يك از ناشي سانحه از پس استرس اختالل حادثه به مربوط رويدادهاي كند مي ايجاد شديدي اضطراب كه است

38

مي زنده بيداري و رؤيا و......( در سوزي آتش ، ،خمپاره بمب )انفجار شوند.)شخص يا مرگ خطر با آن طي كه كرده تجربه را اي حادثه قبال

( است داده پاسخ شديد ترس با حادثه آن به و بوده مواجه جدي صدمهاست. شدن تكرار حال در حادثه انگار كه كند مي فكر شخص

هايي مكان و حادثه به بوط مر افكار و احساس از كند مي سعي بيمار آوردن ياد به از حال عين در كند اجتناب هـستـنـد حـادثـه يادآور كه

عالقه در اي مالحظه قابل است. كاهش ناتوان حادثه از مهمي قسمت احساسات و عاليق شود مي ايجاد مهم هاي فعاليت در شركت به او

عالوه شود مي گسستگي دچار ديگران با او روابط و يافته كاهش فرد خشمگيني و پذيري تحريك تمركز، در اشكال خواب، در اختالل اين بر

. دارند وجود حد از بيش

Epidemiology ها زن در فوبي است يكسان زن و مرد در وسواس و هراس اختالل شيوع مردان در P.T.S.D و منتشر اضطراب اختالل و است تر شايع

سن و درصداست15-20 اضطرابي اختالل شيوع ميزان دارد بيشترياست. متغيير بزرگسالي تا كودكي از آنها شروع

Etiology (وG.A.B.A) اسيد آمينوبوتيريك گاما سمپاتيك،كاهشTone افـزايـش هستند. مطرح اضطرابي هاي بيماري در پامين ودو سروتونين افزايش

وجود به را اضطراب ناخودآگاه هاي تكانه ورود شناسي روان نظر از O.C.Dدر جايي، جابهphobia در عمده دفاعي هاي مكانيزم آورد مي

زدن( )واپس سركوب هراس وG.A.D در و ابطال و سازي واكنشاست.

Prognosis

39

Panicدرمان با آگهي پيش مزمن، بار، سه تا دو اي هفته عود به : تمايل است. عالي

Phobia،نوع ترين مقاوم گذرهراسي خوب، آگهي پيش درمان با : مزمن است. فوبي

O.C.Dو متوسط آگهي پيش : مزمن درمان. به مقاوم گاها G.A.Dمزمن :

P.T.S.D،نيست. خوب آگهي پيش : مزمن

Treatment: ها ضدافسردگي )ديازپام،آلپرازوالم(، ها : بنزوديازپينالف( دارويي

: )ايندرال بتابلوكرها دارد.( و ضداضطراب پرامين:خاصيت )ايميpropranololدردرمان شوند. كلوميپرامين می ( مصرف O.C.Dداروي

است. انتخابي درماني روان انتخابي و اول درمان.P.T.S.D: درشناختي ب( روان

درماني روان و دارو تركيب شامل درمانG.A.D/phobia در ولي است درماني روان اضطرابي اختالالت براي انتخابي درمان كل است. در

است.

Relationship-nursing Care است. مهم بسيار اختالل كننده تسريع وعوامل بيمار زندگي از آگاهي است. مهم ضروري بنفس اعتماد افزايش و توجه جلب نياز به پاسخ در اشكال ترس، اضطراب، بيماران اين در پرستاري هاي تشخيص ترين

است. خود از مراقبت در نقص باالخره و محيط با سازگاري ،حضور محيطي محركات ،كاهش ترس ايجاد بدون و آرام خورد بر

به بيمار ،تشويق اضطراب كاهنده هاي روش آموزش بيمار، نزد فيزيكي مستقل صورت به كارها و امور انجام به بيمار ،تشويق احساسات بيان

. شود مي توصيه

40

منبع كردن پيدا در و كنيد صحبت شمرده و مختصر واضح، بيمار با اضطراب كه باشيد داشته بـگيـريد. توجه كـمك بيمار از اضطراب

مواقع در پس شود مي منتقل ديگر فرد به فردي از و است مسري ارتباط برقراري از درخودتان اضطراب وجود ويا بيمار شديد اضطراب

كنيد. اجتناب طوالني مدت به كالمي

(Personality Disordersشخصيت) تااختالال

Personality های شاخصه از اي مجموعه توان مي )شخصيت( را (Characterدر شخص كننده مشخص كه كرد تعريف وهيجاني ( رفتاري

است. شخصيت معمولي شرايط در البته و روزمره زندگي و ثابت نسبتا ناپذير انعطاف فرد، شخصيتي صفات كه است. هنگامي بيني پيش قابل

اختالل فرد اجتماعي ، فردی عملكرد در و باشد محيط با ناسازگار و. شود مي گذاشتهpersonality.Dis تشخيص كند ايجاد مالحظه قابل

41

شخصيت اختالل دچار بيمار كند نمي مراجعه درمان براي معموال وكال مادام شخصيت اختالالت كند. مشخصه مي رد را پزشكي روان درمان Ego كنند( و مي ايجاد تغيير محيط )درAlloplastic بودن، العمر

syntonicبا آنهاست. )عاليم بودن Ego آنها بيمار خود و دارد تطابق فرد بيمار چون دليل همين كند( به نمي احساس گونه بيمار و ناموزون را

نمي نشان عالقه درمان به داند نمي بيماري را خود شخصيت اختالالت. شود مي شمرده ناپذير عالج بيماري و دهد

D.S.M.I.V اساس بر Personality.Dis بندي طبقه

CگروهB گروهA گروه

Schizoid.Per.DisHysterionic.Per.DisAvoidant.Per.Dis

Paranoid.Per.DisNarcissistic.Per.DisDependent.Per.Dis

Schizotype.Per.DisAntisocial.Per.DisObssessive- compulsive per.Dis

Boroderline.Per.DisPassive.Agressive.Per.Dis

Aگروه

عجيب رفتاري وداراي عادي غير اغلب اختالالت اين به مبتال افرادرسند. مي نظر به وغريب

B گروه

،خودشيفته،ضداجتماعي نمايشي هاي شخصيتهستند. ثبات وبي وغالباهيجاني،بازيگر،اغواكننده

Cگروه

منفعل و جبری وسواس )اجتنابی(،وابسته، گزین دوری های شخصیتهستند. بیمناک و مضطرب اغلب مهاجم

42

Etiology شخصيت اختالالت در ژنيتك (.Bگروه در است. )بخصوص مطرح كامال

در شخصیت اختالل بروز با نیز کودکی دوران در سرشتي اختالالت رابطه بزرگسالی است ترسو سرشتی نظر از که کودکی دارد.مثال

نقشي نيز گردد.محيطAvoidantشخصيت اختالل به مبتال است ممكندارد. شخصيت گيري شكل در اساسي

هاي فاكتور از برخي حتي و خانواده،معلم والدين،دوستان،افرادمهم شناختي روان عوامل مؤثرهستند. و محيطي عوامل جمله از جغرافيايي

برخي ساز سبب تواند مي نيز رشد مراحل از يكي در شدن فیکس نظيرباشد. شخصيتي اختالالت

Epidemiology شخصيت است.اختالالت درصد6ـ9 شيوع اواخر در بار اولين معموال

زن و مرد در شوند. شيوع مي ظاهر جواني اوايل يا نوجواني تقريبااست. يكسان

شناختي روان هاي آزمون آزمون وM.M.P.I)) سوتا مينه اي مرحله چند شخصيتي پرسشنامه

كنند. مي آشكار را فرد اصلي ( شخصيتT.A.T) موضوع اندریافت

prognosis متغير، بيماران از كمي هستند. )درصد هميشگي و رونده پس معمواليابند( مي بهبود

43

Treatment مختلط درمان از درمان . براي دهند نمي نشان درمان براي اي انگيزه مي استفاده دارويي درمان و كردن بستري درماني، روان ، كاوي روان. شود

يك از بيش تواند مي فرد توجه: هرباشد. داشته شخصيتي اختالل

اسكيزوييد شخصيت اختالل گيري كناره اجتماع از طوالني مدت براي كه شود مي ديده كساني در

هستند. بيمار تنها و منزوي گريز، مردم هايي اند.آدم كرده اساسا محدود كند. عواطفي نمي برقرار چشمي ميرسد.تماس نظر به ناراحت

باب گشودن دارد.از سرد و

تفكر داراي و طبيعيperception وMemoryكند. مي پرهيز صحبت به و هستند پرداز هستند.خيال غيراجتماعي و گرا است.درون انتزاعي نزديك و دوستانه ميدهند. روابط نشان حد از بيش عالقه طبيعه ماوراء

پذيرد. نمي را دهند. مي ترجيح روزانه و گروهي كار به را شبانه و انفرادي هاي فعاليتاست. كودكي در اختالل دارند. شروع اندك بسيار جنسی رابطه

پارانوييد شخصيت اختالل مشخص مردم به اعتماد عدم و هميشگي سوءظن با اختالل اين

با كه كساني براي را زندگي كه است بدي بسيار شخصيتي است.اختالل هستند. متعصب كند. آدمهايي مي تلخ دارند نزديك ارتباط آنها

44

همكاراني و دارند حسادت و جنسي سوءظن كه هستند همسراني از ناتوان كنند. بيمار مي ايجاد منازعه و مرافعه مدام كه هستند

متهم براي نخ سر كردن پيدا دنبال به مدام و است آرامش احساساست. ديگران كردن اين از و كند مي صحبت هدفمند و ،منطقي اسـت عـبـوس و جـدي ديـگـران كنند مي فكر بود. هميشه افراد اين مراقب بايد جهت و عـمدا

زنند. وفاداري مي عملي به دست و كنند مي كاري آنها تحقير جهت به هستند، هيجان فاقد عاطفي نظر از برند، مي سؤال زير را خود همسر

. فاقد است اين از غير واقعيت اما كنند مي افتخار خود بودن منطقي به مي نظر به مراقب و كارا ، اجتماعي موقعيتهاي .در هستند صميميت

است. انتخابي درمان درماني .روان است تر شايع مردها .در رسند

اسكيزوتايپي شخصيت اختالل مردم نظر در رسند. تفكر مي نظر به عادي غير و عجيب كامال

دارد. شيوع وجود روزمره واقعيت مسخ و حسي اختالالت و سحرآميز رابطه و است. تفكر مشكل بيمار با است. مصاحبه 3% مختل كامال

از پيش شخصيت عنوان به و هستند اسكيزوفرنيك بيماران .شبيه است ديگران احساسات و عواطف به هستند. نسبت معروف فرني اسكيزو

هستند. حساس خشم مثل منفي عواطف بخصوص مبتال هستند. احتمال تنها و پرداز خيال كنند، مي غريب و عجيب ادعاهاي

شـخصيت اخـتـالل اسـت. از باال اسكيزوفرني به خانواده اعضاء بودن اختالالت و عادي غير و عجيب تكلم و رفتار تفكرات، با اسكيزوييد،

. است دارويي و درماني روان شود. درمان مي مشخص حسي

نمايشي شخصيت اختاللHysterionic.P.Disدر گرا برون و نمايشي و برق و زرق پر رفتار با

و زرق پر ظاهر كنار است. در پذيرمشخص تحريك و هيجاني اشخاص افراد، اين برق ديرپا و عميق هاي وابستگي برقراري براي تواني نا غالبا

45

همكاري ها مصاحبه است. در مردها از تر شايع ها زن دارد. در وجود دارند. ممكن مي ابراز خود ناراحتي از مفصلي سابقه و دارند خوبي كالمشان و باشند داشته زيادي لفظي اشتباهات است تاب و آب پر كال

است.

از مهمتر را چيزي . هر دهد مي نشان بارزي طلبانه توجه رفتار بيمار آنچه ممكن نگيرند قرار توجه مورد دهند. وقتي مي جلوه است واقعا

شايع اغواگرانه بياندازند. رفتار راه زاري و گريه و خلقي كج است كنند، مي استفاده توجه جلب براي خود فيزيكي ظاهر از است. مداوما

صميمانه العاده فوق را روابط هستند، پذير تلقين كنند، مي خودنمايي لوحي ساده و باور زود هاي هستند،آدم عشوه دهـنـد. اهل مـي نـشان

مرزي شخصيت هستند. با دارند. شد( شباهت خـواهد داده توضيح )بعدا شدت سن رفتن باال .)با يابد مي كاهش نمايشي زمان،عاليم گذشت با

شود. درمان مي ديده زياد دارو مصرف يابد(. سوء مي كاهش بيمارياست. دارويي درمان آن كنار در انتخابي(و )درمان درماني روان شامل

شيفته خود شخصيت اختالل Narcissistic.P.Disمهم عميق احساس بيني، بزرگ خود احساسات با ها

است. آنها% 1 هستند. شيوع مشخص بودن نظير بي نوعي و بودن طور به آنان با كه دارند انتظار و پندارند مي خاصي هاي آدم را خود

شوند. مي خشم دچار آن از و ندارند انتقاد شود. تحمل برخورد خاصيدارند. شهرت هستند،آرزوي طلب جاه

ندارند، حسي هم قدرت كنند، مي بـرقـرار شـكـننده روابـط سريعا به ابتالء انفجاري(. مستعد رابطه زنند)قطع مي هم به را روابط

براي . چون است مشكل آن درمان و مزمن هستند. اختالل افسردگي را سن رفتن باال قايلند، زيادي ارزش جواني صفات و قدرت زيبايي،

كنند. نمي تحمل خوب

46

اجتماعي ضد شخصيت اختاللAntisocial.P.Disاست، مشخص مداوم جنايي و اجتماعي ضد اعمال با

اجتماعي موازين با تطابق از ناتوان نيست. فرد جنايتكاري معادل اما سالگي15 از قبل برابر(. شروع )سه است تر شايع مردها . در است

مي نظر به اعتماد قابل و خاطر آسوده مصاحبه در بيماران است. اين ، خصومت تنش، "، عقل سالمت "ماسك اين پس در منتهي رسند، روان ترين مجرب حتي بيماران است. اين نهفته خشم و پذيري تحريك

دهند. مي فريب را شناسان منزل، و مدرسه از فرار گويي، دارند. دروغ طبيعي غيرEEG غالبا

بيماران سابقه در تيپيك طور به قانوني غير اعمال برخي و نزاع دزدي، غير اعمال انجام از دارند. پس بااليي هوش شود. اغلب مي يافت

(super Ego دهد. )فاقد نمي دست آنها به پشيماني احساس قانوني كاهش عاليم سن رفتن باال با و است نوجواني اواخر در آن شدت اوج عاليم كنترل براي ولي است درماني روان يابند. درمان مي

استفاده هم مناسب داروهاي از توان مي افسردگي يا اضطراب،خشمكرد.

مرزي شخصيت اختالل Psychotic و Neurotic بين مرز در Border Line.P.Disبه مبتال بيماران

هستند. همچنين ثبات بي عاطفي نظر از العاده اند. فوق گرفته قرار شوند. در مي متعدد تغييرات خوش دست آنها روابط و رفتار و خـلق

دخترها

پسرها از تر شايع بـار2 به بحراني حالت يك در هميشه است. تقريبا اي لحظه و كند مي جدل و بحث اي لحظه رسند. بيمار مي نظر

گذرا سايكوتيك هاي دوره است ممكن گاهي و دهد مي نشان افسرده

47

گرفتن بـازي به است. در بيني پيش قـابـل غير آنها كند. رفتار پيدا گروه دو به را ندارند. مردم همتا ديگران تقسيم بد تماما و خوب تماما

شما زماني است . ممكن است باال آنها در كشي خود كنند. خطر مي او نزد در شما بعد وقت چند و باشيد او آرزوي نهايت ارزش بي كامال

شود. به مي ديده زياد ديگر فرد به فردی از وفاداري هستيد. چرخش آنها در اغواگري جنسي نظر ترسند. از مي شدن ترك و تنهايي از شدت انتخابي است. درمان شايع بيماران این در نیز است. افسردگي شايعاست. درماني روان

)اجتنابي( گزين دوري شخصيت اختاللAvoidantهمين به هستندو حساس نهايت بي شدن ترك به نسبت ها

دهند. خجالتي مي ترجيح را ديگران با رابطه بدون زندگي دليل دوست داشتن به هم زيادي عالقه و نيستند هم اجتماعي نيستند،غير

انتقاد بدون شدن پذيرفته براي قوي هاي تضمين به اما دهند مي نشان مضطرب شدت به مصاحبه %(. در10)تا باالست نيازمندند. شيوع

طرد خطر به نسبت حساسيت عاليم مركزي ميدهند. هسته نـشـان مسايل گيرند، مي كم دست را است. خود ديگران جانب از شدن

راضي و مشتاق و زير به سر خود كار كنند. در مي انتخاب را اي حاشيه ترسو آنها عمده دارند. صفت كمي نزديك رسند. دوستان مي نظر به

زندگي و ازدواج معمولي، عملكرد به قادر آنها از است. بسياري بودناست. درماني روان انتخابي هستند. درمان خانواده جمع در

وابسته شخصيت اختاللDependentمتكي ديگران به خود احتياجات براي مشخص طور به ها

كنند. فاقد حل را آنها زندگي مهم مسايل ديگران دارند هستند. توقع به مطيع مصاحبه است. در تر شايع ها خانم در هستند، نفس به اعتماد

ولی دهند نشان خود از خوبي همكاري کنند می سعی و رسند مي نظردارند. راهنمايي انتظار

48

پشت شخصي منافع براي كار نيستند. در تنهايي به گيري تصميم به قادر كنند. مي حس بيشتري راحتي ديگران براي كردن كار در ولي ندارند كار

است. انتخابي درمان درماني روان

جبري ـ وسواسي شخصيت اختالل محدوديت خصوصيات دارايObsessive-Compulsive.P.Dis با افراد

طلبي هستند. كمال ترديد و سختي سر پشتكار، ، ترتيب و نظم هيجاني، است زنها از تر شايع مردها است. در بارز اختالل يك ناپذيري انعطاف و و رفتاري مصاحبه، شود. در مي ديده خانواده فرزند ترين بزرگ در اكثرا

خلق است، محدود دهند. عواطف مي نشان فاقدانعطاف و رسمي با ذهني دهند. اشتغال مي سؤاالت به مفصل پاسخ دارند، جدي بسيار

درك دارند. فاقد كمال كسب و جزیيات نظافت، مقررات، اصول، هستند. متعصب بسيار و دارند طوالني كار هستند. قدرت شوخي از را ديگران

است. ضعيف بسيار آنها ارتباطي هاي مهارت و دهند مي فراري خود ميداند شخصيت اختالالت ساير خالف بر نيستند. شخص سازش به قادر

خسيس كردن هزينه آيد. در مي بر چـاره دنـبال و اسـت بيمار كهكنند. مي انداز پس را آن و هستند

العاده كنند. فوق مي پرهيز ارزش بي و فرسوده اشياء انداختن دور از مي ديده زيادDepressive اختالالت بيماران، اين هستند. در طلب كمال

گروه پذيرند. اما مي را آزاد تداعي بخصوص درماني شود. روان داروهاي ندارد. از چنداني فايده درماني رفتار و درماني

وسواسي عاليم دفع برای ( نيزprozacپروزاك) و كلونازپام،كلوميپراميناند. كرده استفاده

مهاجم ـ منفعل شخصيت اختالل

49

Aggressive - Passiveشقي، كله مـسـامـحه، ، تـراشـي اشـكـال با ها پرخاشگري تظاهر واقع در رفتارها هستند. اين مشخص كارآيي عدم

D.S.M.IV دهد. در مي نشان انفعالي صورت به را خود كه است پنهاني

هاي تاخير براي اند. فرد داده لقب گرا منفي شخصيت اختالل، اين به است. سايرين اشتباه كردن پيدا دنبال به تراشد، مي دليل خود مكرر را است. خود قاطعيت فاقد وابسته اجتماعي،آدمهايي روابط در معموال

بدبين آينده به نسبت و بوده نفس به اعتماد دهند. فاقد مي نشانهستند.

Ralationship – Nursing care

ندارند. اعتقاد دارند درمان به نياز و بيمارند كه امر اين به بيماران اين افراد اين ممكن تجربه بي پرستار كه كنند مي رفتار منطقي بقدري غالبا

تاريخچه مطالعه مواقع اين كند. در تعجب آنان بودن بستري از است اول لحظه در پرستار است ممكن كه داد خواهد نشان را شواهدي بيمار

باشد. نشده آن متوجه هاي فعاليت براي مناسب شده ريزي طرح برنامه يك بايست مي

بي و معني بي حركات و اعمال از همواره تا باشد شده تهيه آنان روزانهدارند. اعمالي چنين به تمايل بيماران اين كه چرا شود پيشگيري هدف

)تشخيص ديگران و خود به آسيب خطر احتمال صورت در را بيمار پرستاري(رفتار و مراقب كه اين از ولي كنيد مشاهده مستمرا

كنيد. اجتناب برسيد نظر به مظنون نمي آسيبي خودش به كه اين بر مبني كنيد كالمي( منقعد )تعهد بيمار با

كند. مراجعه بخش كاركنان به خودكشي افكار وجود صورت در و رساند كند. اضطراب صحبت خود احساسات مورد در تا كنيد تشويق را بيمار قدم بوكس، كيسه به زدن مشت نظير جسمي تخليه طريق از را بيماردهيد. جهت تغيير ورزش و زدن،

صورت در كه دهد مي نشان بيمار به كافي پرسنل وجود خطر مواقع در محدوديت هاي شيوه است. از موجود وي مقابل در قدرت لزوم

50

توانيد مي مجزا اتاق در بيمار دادن قرار پاها( يا و دستها )بستن مكانيكيكنيد. استفاده ضرورت هنگام

بيماران اين با ارتباط در مهم نكات ديگر از

صحيح ارتباطي الگوي .ايجاد1

حسادت و سوءظن كشمكش، از جلوگيري براي سالم محيطي .ايجاد2 بيمار با بحث و جر و جدال .عدم3

با نكنيد سعي و ندهيد ميزنند. اهميتي كنايه آن و اين به بيماران .اين4دهيد. توضيح مسئله مورد در زياد برهان و دليل

باشيد كنيد. مراقب حمايت را كنيد. آنها جلب را بيماران . اعتماد5 از و همكارتان نزد شما از ها نمايشي جمله از بيماران اين از بعضي

كنند. مي گويي بد شما نزد همكارانتانبدهيد. كردن فكر فرصت آنان به و نكنيد نهي و امر . زياد6 از و شود آورده خانه از بيمار غذاي بگذاريد پارانوييد، شخصيت . در7

غذا نكند كه است ظنين بيمار شود،چون بيماراستفاده خود ظروف جلوي را غذا يا كرد استفاده كنسرو از توان مي باشد. حتي مسموم

كشيد. بيمار خود در تواند و... مي گرم شير ليوان يك آرام، موسيقي ولرم، آب . دوش8

بيماران اين با برخورد باشد. در مؤثر دارند خواب مشكل كه بيماراني آنها در را اجتماعي روابط كرد سعي بايد داشت، حوصله بسيار بايد

كرد. تقويت

51

رواني درمانهاي انواع

(psychoanalysis) كاوي .روان1 به بيمار به كمك درمان، است. هدف فرويد نـظريـات بر متكي بيشتر

و بار5 تا3 اي هفته است. بيمار ناخودآگاه هاي تعارض از يافتن آگاهي دراز اي كاناپه روي گيرد. بيمار مي قرار درمان تحت سال چند طي در

بـيـمـار و نشيند مي صندلي روي سرش باالي كاو روان و كشد مي آزاد بگويد)تداعي آزادانه رسد مي ذهنش به چه هر كند مـي سـعـي

Free Associationنيز رؤيا مورد در صحبت شامل همچنين (درمان ميشود.

(Behaviourtherapyدرمان) .رفتار2 مورد آن اساسي علت آنكه بدون شود مي ناسازگارانه رفتار تغيير سبب

جمله از يادگيري تئوريهاي از بخصوص درمان گيرد. اين قرار كنكاش

52

طريق از رفتار تقويت و تنبيه كند. تشويق، مي استفاده سازي شرطي آن انواع هستند. از درمـاني رفـتـار هـاي تـكنـيك جـمـله از پاداش دادن ايجاد بـا ( درمـانToken Economy) اي پتـه اقـتـصـاد به توان مي

كاربرد سيگاري و الكليسم بيماران در (كهAversion Therapy) انزجار Phobia در كه تدريجي زدايي حساسيت سيگار(، و الكل ترك )براي دارد

Flooding روش باالخره و رود مي كار به آور اضطراب محرك با گهاني نا طور به بيمار آن طي که سازي مواجه يا

استفادهPhobia درمان در نيز روش اين كرد. از اشاره شود، مي مواجهشود. مي

(Cognitive Therapy ) درماني . شناخت3 مي ايجاد بيمار فكر طـرز در دگـرگـونـي ايجاد و تغيير طريق از درمان

بخصوص خاص هاي تكنيك از استفاده با و هفته12 طي شود. در نگرش و خود از بيمار منفي هاي برداشت كنند مي سعي خانگي تكاليف

بيماران در روش دهند. اين تغيير را وقايع و آينده از خود منفي هايدارد. فراوان كاربرد متوسط تا خفيف افسرده

(Family Therapy) خانواده درماني .روان4 روابط کیفیت بردن باال نيز و ناسازگارانه اصول و ها آگاهي اصالح هدف

پيش اين با روش است. این خانواده در سرزنش از كاستن و مستقيم دارد وجود بيماري اگر كه شود می اجرا فرض روابط در احتماال

دارد. وجود مشكل خانوادگي

(Group Therapy) درماني گروه.5

53

مدت به بار2 تا1 اي هفته ( نفره5-10معموال) های گروه روش اين در از و نشينند مي هم دور درمانگر كمك و درمانگر با همراه ساعت5/1

گيرند. مي قرار درمان ...تحت و هيجانات ريزي برون طريق

(Milieu Therapyدرماني) . محيط6 استفاده مورد پزشكي روان هاي بخش در كه است درماني روش يك

اين ... است. هدف و ماني در ،كار درماني هنر گيرد. شامل مي قرار بيمار توانايي بردن باال به معطوف بخش در فعاليتها تمامي كه استشود. ديگران با مناسب روابط برقراري و دنيا با آمدن كنار براي

(Marietal Therapyدرماني) .زوج7 رضايت بردن باال و شناسي خود براي كمك هدف با ها زوج درمان

. است زناشويي

54

Somatoform Disorders جسمي شبه اختالالت

Somatoform.Disجسمي عاليم با كه هـسـتـند اخـتـالالت از گـروهـي عضوي هاي يافته و طبي تـوضيـح كـهPain و Vertigu, Vomiting نظير شود مي گفته شود. چنين مي مشخص يافت، توان نمي آنها براي كافي

باشند. مي فوق سندرم مسؤول شناختي روان عوامل كه

: از عبارتند جسمي شبه اختالالت عمده طبقه پنج(Somatization.Dis) جسماني . اختالل1(Convertion.Disتبديلي) . اختالل2 (Hypochondriasisانگاري) بيمار . خود3Body Dysmorphic.Dis)بدن) بدريختي . اختالل4

(Pain.Dis) درد . اختالل5

1 .Somatization.Dis يك به محدود كه متعدد جسمي عاليم و جسمي شكايات از است عبارت

توجيه قابل آزمايشگاهي و فيزيكي معاينات بـراسـاس و نـبـوده دستگاه شد. نكته مي ( ناميدهBriquets.Syndrom) بريكه نيستند. قبالسندرم

بدن دستگاه چند به مربوط و متعدد شكايات كه است اين مهم مثال شروع سن و شوند مي مبتال زنها است. بيشتر اعصاب و گوارش معموال

مي خود طرف به خشم است. برگشت بزرگسالي اوايل و نوجواني است ممكن و دارد مزمن سير . بيماري باشد عاليم بروز مسؤول تواند و ضروري غير هاي جراحي معرض در صحيح تشخيص عدم دليل به فرد

55

. درمان گيرد قرار ضروري غير داروهاي جانبي عوارض روان اساسااست. درماني

2 .Convertion.Dis يا طبي عوامل كه كري و ،كوري فلج مانند عصبي عالمت دو يا يك با

مسايل با بيشتر شود. عاليم مي مشخص ندارد، خاصي عصبي

Psychologicمرتبط شايع گفتند. سن مي هيستري آن به است. قبال شود. گفته مي ديده مردان برابر2 زنان در و است بزرگسالي اوايل

مي است. عاليم جسمي عاليم به اضطراب تبديل آن علت شود مي بيهوشي يا و كوري و كري اختالالت كاذب، تشنج آتاكسي، ، فلج تواند

داده رخ عاليم بروز از قبل شديد هيجان يا استرس يك باشند. معموال) مهم(. است نمي خود هستند! بيمار راست سمت عاليم از تر شايع چپ سمت عاليم عاليمش كه داند نظر از شده ايجاد اند. عالمت شده توليد عمدا

پذيرش قابل فرهنگي و شده كاذب تشنج دچار كه خانمي نيست. )مثال مي ديده او رفتار در هم اغواگري و نـمايشگري نوعي حال عين در

شود. نـمـي يافت عاليم براي فيزيكي علت شود(. هيچ

بـيـماري از قـبـل شـخـصـيـت نـظـر از هاي شخصيت مـعموالAvoidantو Hysterionicمورد در شوند. بيمار می دچار بيماري اين به

تبديلي اختالالت در ثانويه و اوليه )مهم(. نفع نيست نگران اش بيماري زده واپس تكانه نمادسازي با اضطراب كاهش اوليه هستند. )نفع مطرح

مزاياي به ثانوي شود. نفع مي ...ظاهر و شده فلج دست صورت به اطالق خانواده به بودن وابسته و كار از ،اجتناب غرامت اخذ مثل بيماري

تبديلي است:فلج مهم بسيار بيماران اين افتراقي شود(. تشخيص مي رفلكس مثل پاتولوژيك هاي رفلكس كه است ثبات بي فلج يك

عادي غير ظاهري ويژگي تبديلي ندارد. آتاكسي وجود آن در بابينسكي

56

بيمار كه فهمد ،مي بيند مي را بيمار تعادل عدم كه . )كسي دارد و كشد مي زمين روي را خود دهد(. بيمار مي انجام را كار اين نمايشي

نمي آسيب خود به و كند نمي سقوط رفتن راه حين در گاه هيچ البته وجود چشم تعقيبي حركات تبديلي كوري ( درAstasia.Abasiaرساند. ) اختالل يك كه كاذب شود. تشنج مي بيدار بلند صداي با تبديلي دارد. كر

كنترل دادن دست از اسفنکتر اختياري بي آن درطي ولي است تبديليشود. نمي ديده را او و سيانوز و زبان گرفتن گاز و حركتي

هايا )بنزوديازپين دارويي درمان )شناختي(و درماني روان درمان: از كرد رفتار اقتدار با بيماران با بايد شود می ( استفاده ها ضدافسردگي

(. هستند پذير تلقين العاده فوق )بيماران

(Hypochondriasis) انگاري بيمار . خود3 منعكس كه است شده مشتق هيپوكندريوم واژه از هيپوكندرياز واژه

اين به مبتاليان از بسياري كه است شكم به مربوط شكايات كننده بيماري يك به بودن مبتال از گونه بيمار باور يا ترس دارند. فرد اختالل و گوارش دستگاه ندارد. بيشتر وجود چيزي چنين حاليكه در دارد جدي آزمايشهاي و منفي معاينات از پس گيرند. بيمار مي قرار هدف قلب

كمي( مدت براي فقط )ولي نيست بيمار كه شود مي قانع مختلف را آن و سركوب را خـود خشم است. شخص يكسان زن و مرد در شيوع

دارویی درمان شامل )ناخودآگاه( درمان كند مي جا جابه خود جسم به. است شناختي روان درمان ها( و افسردگي ضد و ها اضطراب )ضد

( Body Dysmorphic.Disبدن) بدريختي . اختالل4 تصويري ـ جسمي نقص يك با ذهني اشتغال از است عبارت بيني )مثال

مثل نقص وجود از بيمار جزيي و خفيف عيب يك در مبالغه ( يا بدريخت است. سابقه شاكي آن نظير و پيري،قامت هاي لكه مو، ريزش ، چروك

خود که است ممكن دارد. شخص فوق داليل به پزشك به مكرر مراجعه نيست. آن از جلوگيري به قادر ولي كند مي مبالغه دارد كه كند اظهار

57

پي مراجعات و است مزمن بيماري . سير است جواني اوايل در شروع . درمان شود مي ديده پوست متخصصين و پالستيك جراحان به پي در

%50 پرامين)در كلومي و Prozac مثل سروتونرژيك داروهاي شاملاست. درماني روان است( و مواردمفيد

58

(:Psychosomatic.Dis) تني روان اختالالت

عوامل از ولي دارد جسمي و فيزيكي عالئم كه گويند مي را اختالالتي نظريه به كه نظريه يك اساس اند. بر شده ناشي شناختي وروان رواني

تغييرات ايجاد ميتواند طوالني استرس هر است مشهور اختصاصي غيرگردد. جسمي اختالل به منجر كه كند فيزيولوژيك

مقابل در ژنتيك نظر از كه داردShock Organ شوك عضو يك شخص هر از برخي استرس مقابل در که ای است. بگونه پذير آسيب استرسپوست. با وبعضي معده با برخي دهند مي نشان واكنش قلب با بيماران

هستند. همراهA تيپ شخصیت با بيشتر ها آريتمي و صدري آنژين نظم با و مند قانون خيلي و بودن حساس پذيري، تحريك پرخاشگري،

همراه وابسته شخصيت با هستند. آسم تيپ اين هاي مشخصه بودن با دارد. هیپرتانسیون ارتباط اضطراب و استرس با سردرد و است با روده التهابي است. بيماري همراه گناه احساس و زده واپس خشم جسمي آسيب سايكوسوماتيك است. دربيماران مربوط افسرده خلق مشكالت انكار شديد، تا متوسط اضطراب آن بر دارد. عالوه وجود واقعا

فشارهاي و جسمي ئل مسا بين رابطه درك به قادر ) فرد هيجاني پائين نفس به اعتماد و كالمي خصومت افسرده، نيست( خلق رواني كوليت باال، خون فشار آسم، صدري، آنژين پپتيك، دارد. زخم وجود

هستند. سوماتيك سايكو اختالالت مهمترين و..... از اولسراتيو

درمان اختالالت جراحي يا داخلي است. متخصصين ضروري تركيبي روش

را. روان روانپزشكي هاي جنبه روانپزشك و كنند مي درمان را جسمي و اضطراب ضد دارد. داروهاي فراواني ارزش حمايتي درماني

دارند. كاربرد ضدافسردگي

59

پرستاري هاي مراقبت را كنيد. او ارائه بيمار بيماري حسب را جسمي خاص هاي مراقبت در موفقيت احتمال كه را كنيد. فعاليتهايي احساساتش بيان به تشويق

زياد توجه كنيد. از فراهم بيمار بنفس اعتماد بهبود جهت است زياد آنهابكاهيد. تدريج به جسمي عاليم به حد از و كنيد خودداري او جاي به كارها دادن انجام با بيمار كردن وابسته از

درماني طرح در را بيمار باشد. خانواده فعال بيمار كه دهيد اجازهدهيدو... راكاهش بيمار هاواضطراب دهيد.ترس دخالت

آموزش را رواني فشار كاهش جهت تنفسي وتمرين عضالت سازي آرامدهيد.

اختالالت (ساختگيFactitious.Dis) كه ها جسمي شبه عكس )بر آگاهانه و عمدي عاليم، بيماران در

عاليم است ممكن كه شود مي تقليد بيمار وسيله بود(به ناآگاهانه ( بيمار توهم يا )مثالدرد باشد رواني يا جسمي عاليم و حال شرح عمدا نقش قبول كار ازاين بيمار كند. هدف مي ارائه كننده معاينه به عوضي

است. بيمار

به كودكي دوران . محروميت است هدف شدن بستري خود واقع در مدتي براي فرد كه طوري )تـحت بـوده شـده بستري طوالني نسبتا

ديده دلسوزي و مهرباني آنان از بوده(و پزشكان و پرستاران مراقبت بيمار )احـتـمـاال(. والـدين خـورد مـي چشم به بيمار سابقه در ، است

را جسمي عاليم بيمار .اگر اند بوده طردكننده )سندرم كند ايجاد عمدا درد، استفراغ، تهوع، نظير ( عاليميMunchausen Syndromهاوزن مونچ

در باشند. خون شايع است ممكن سينه قفسه درد يا تشنجي حمالتstoolيا ببرد باال را بدنش حرارت مصنوعي طور ،به كند وارد ادرار يا Grid ironكند. تزريق انسولين خود به خونش قند آوردن پايين براي

60

Abdomenجراحي اعمال از ناشي متعدد اسكارهاي مشبك( به )شكم را رواني عاليم بيمار شود. اگر مي اطالق بيماران اين شكم روي بر

و افسردگي عاليم هـا، هـذيـان ، تـوهـم است ممكن عاليم دهد، نشان متحمل مورد در است ممكن باشد. بيمار عمومي عادي غير رفتارهاي

هـاي دروغ ايـن و كـرده بـافـي داسـتـان شديد هاي استرس شدن نمايي ( )ديوانهPseudologia Fantesia) كند باور نيز خود را آميز مـبـالـغه

مي شود. مي شروع بزرگسالي در و است مزمن بيماري كنند(.كال و ضروري غير طبي درماني اعمال و آزمايشات از پرهيز شامل درمان

باشد. )بيماران می عاليمش بودن ساختگي مورد در بيمار با رويارويي ديده پزشكي با مربوط هاي حرفه و طبقات در بيشتر است ممكن

شوند. (

(تمارضMalinjuring) خاص اهداف به رسيدن منظور به رواني يا جسمي عاليم عمدي تـولـيـد

اختالل از ... است.بايد و زندان از ،فرار بيمه پول آوردن بدست مثل شناسايي قابل و آشكار هدف يك تمارض . در شود تفكيك ساختگي . بيشتر نيست چنين ساختگي اخـتـالل در آنـكه داردحال وجود محيطي

كارخانه يا و ها زندان ها، سربازخانه نظير هايي محيط در و مردها در به تشويق و بيمار با صحبت شامل شود. درمان می دیده صنعتي هاي

جسمي است. درمان استرس با مدارا آموزش و احساسات ريزي بروننيست. الزم

61

(Dissociative.Disاي) تجزيه اختالالت

پيوسته حالت دادن ازدست بيماران از گروه اين در عمده اختالل. باشد مي گم در سر خود هويت مورد در شخص و است هوشياري

اي تجزيه اختالالت مهم طبقات(Dissociative Amnesia) اي تجزيه فراموشي.1 ضمن آميز استرس و مهم خاطرات براي حافظه ناگهاني دادن دست از

،فيزيكي طبي علل كه است جديد مطالب يادگيري توانايي ماندن باقي است آگاه حافظه فقدان از شود. بيمار نمي يافت آن براي دارويي و

موضعي .حافظه اي دوره به نسبت )حافظه شود مي مختل معموال فرض دردناك رواني تعارض يك به ثانويه حافظه، كوتاه(. فقدان و خاص

بهبودي و . درمان شود مي حاصل معالجه بدون و خود به خود معموال. شود مي

(Fugue) اي تجزيه گريز.2 و خانه از شدن دور با همراه حافظه شديد و ناگهاني دادن دست از

براي ديگري نام )فرد است تازه هويتي اخذ و دور نقاط به مسافرت به .تشخيص نيست آگاه حافظه فقدان از (. فرد كند مي انتخاب خود مي روي خود به خود . بهبودي گيرد مي (صورت آميتال )مصاحبه كمك. است مفيد آميتال داروي كمك به مصاحبه و هيپنوتيزم ولي دهد

62

(Dissociative Identity.Dis) اي تجزيه هويت . اختالل3 وقتي آنها از يك هر كه مشخص و مجزا هـاي شـخصـيـت داراي فـرد انگار كه اي گونه به است مسلط ديگر هاي شخصيت بر است فعال

از غالب و حاكم است. شخصيت نداشته وجود ديگري هاي شخصيت به شخصيت يك از نيست. انتقال آگاه ديگر هاي شخصيت وجود

ديگر شخصيت و اسم است ممكن شخصيت است. هر ناگهاني معموال ها شخصيت است ممكن همچنين باشد داشته را خود خاص مشخصات

آميتال مصاحبه و باشند. هيپنوتيزم داشته مختلفي نژاد و ،جنس سن سوءرفتار و رواني و جسمي . سوءرفتار رود مي كار به تشخيص براي

و درد از خود كردن دور براي فرد عميق نياز به كودكي دوران در جنسي از) سوء خود محافظت براي كودك واقع شود. در مي منجر وحشت

وحشت اعمال از خود كردن جدا (با رواني يا _جسمي جنسي رفتار براي رفتار سوء شودكه مي ديگري اشخاص يا شخص به تبديل انگيز

شناختي روان دهد. )عوامل روي كه نيست ممكن و دهد نمي رخ آنها طوالني كه است شناختي فشرده درماني روان شامل ( درمان بيماري

نيست. هدف موفق چندان دارويي است. درمان مشكل بسيار و مدت به كمك طريق از ناهماهنگ و ديده آسيب عواطف پريشاني ،رفع درمان (ديگر رفتار اصلي) سوء علل كه است موضوع اين فهم براي بيمار وجود ناميدند. ميMultiple Personality را اختالل اين ندارد. قبال

رواني داروشناسي: است شرح اين به روانی داروهاي كالسيك بندي تقسيم

( (Anxiolytic&Hypnotic Drugs آورها خواب و زداها .اضطراب1

)Minor Tranqulizors )

63

یاAnti Psychotic Drugs)( ) Major Tranqulizors ها جنون .ضد2Neuroleptic)

Energizors) )(Anti Depressant Drugs) ها افسردگي - ضد3

Anti Mania Drug)) ها مانيك - ضد4

مصرف موارد واقع در و دارند مصرف مورد يك از بيش داروها اين اكثردارند. متعددي

1- Drugs Anxiolytic&Hypnotic داروهاي كه هستند ها بنزوديازپين داروها از گروه اين ترين عمده از

% جمعيت10 حداقل آمريكا . در هستند اضطراب درمان براي انتخابي به ها بنزوديازپين كنند. همه مي مصرف را داروها اين از يكي سال هر

غذا وجود چه اگر شوند مي جذب گوارش لوله در كامل طور به و راحتي بنزوديازپين که حالیست در كند. این مي كند را جذب حدي ( تا پر )شكم

به و نشده جذب خوبIM تزريق طـريق ( ازLorazepam جزء )به ها داروها اين جمله گردند. از مي منجر انتظار قابل غير پالسمايي سطوح

داراي داروهاي عـنوان به تريازوالم ( وValium) ديازپام به توان مي كند (كهSerax) اكسازپام ( وLibrium) كلرديازپوكسايد و سريع تاثير عنوان به عمده طور به كه بنزوديازپين كرد. پنج اشاره هستند اثرتر

كوآزپام، تمازپام، :فلورازپام، از اند عبارت شوند مي مصرف آور خوابتريازوالم. و استازوالم

حال عين شوند. در مي خواب استمرار افزايش سبب داروها اين وارد عميق خواب به )فرد دهـنـد، مـي كاهش را خواب4 و3 مراحل

بـه شود( و مي عميق خواب وارد كمتر بگوييم است بهتر يا شود نمي Sleep ياSomnambolism) گردي خواب نظير اختالالتي دليل هـمـيـن

Walkingكه خواب وحشت اختالل ( و Non Rem مرحله در معموال

كل شود. در مي درمان نيز دهد مي رخ4 و3 مراحل در بخصوص اضطراب، ( ضد(Sedativeتسكيني اثرات داراي بنزوديازپين داروهاي

در دليل همين هستند. به استرس ضد و عضالني كنندگي شل تشنج، ضد

64

و عضالني اسپاسم ،Convulsion , Panic ،حـمـالت خـوابـي بـي درمـان عوض در روند مي كار بهchest pain حتي و خفيف هيپرتانسيون

،فراموش روز ضمن آلودگي خواب ( نظير مطلوب نا )اثرات عوارضي بروز است. خطر محتمل اعتياد و تحمل وابستگي، خطر و خفيف كاري

يكBuspirone گيرد. قرار نظر مد بايد زمينه اين در سقوط و تصادف داروي ارتباطي ها بنزوديازپين با كه است اضطراب ضد جديد نسبتا. است اعتياد و وابستگي فاقد و ندارد

2-Anti Psychotic Drugs وSchizophrenia حاد هاي دوره درمان براي انتخابي درمان داروها اين

عاليم داروهـا . ايـن هـسـتـنـد بـيـمـاري ايـن مـجـدد عود از پيشگيري و همكاري عدم وDelusion , Halucination نظير اسكيزوفرني مثبت

سطحي نظير اسـكيزوفرني منفي عاليم از تر سريع را تفكر اختالل بخشند!! مي بهبود لذت احساس فقدان وIsolation ، عاطفه شدن

این از.شوند ميAgressive حالتهاي و تحريكات بهبود سبب همچنين آن تاثير1952 سال در كه بود دارويي نخستينChlorpromazine گروه،

شد. شناخته اسكيزوفرني بر انسداد فـرضـیـه ولـي بـوده پـيـچـيـده داروهـا ايـن عـمـل مـكـانـيـزم

(( D2 Receptor Blokersاست. مطرح بيشتر دوپاميني هاي گيرندهHigh Potencyقوي) تركيبات mg8 از مثالكمتر پايين دوزهاي با (معموال

شوند مي تجويز روز در0 آلودگي ،خواب تر ضعيف داروهاي در . اصوال خون فشار افت بروز احتمال و كولينرژيك آنتي عوارض ،Sedativeو

در دليل همين ،به است ( بيشترHypotension Orthostatic) وضعيتي. است ارجح قوي داروهاي از استفاده اورژانس موارد

65

: از عبارتند سايكوز ضد داروهاي طبقات مهمترین از ها الف:فنوتيازين

كلرپرومازين نظير ها آليفاتيك.1پرازین فلو تري و فنازين پرفنازين،فلو نظير ها پيپرازين.2تيوريدازين نظير ها پيپريدين.3

تيوتيگزين نظير ها ب: تيوگزانتين

پريدول هالو نظير ها ج: بوتيروفنوننموليندو نظير ها هيدروموليندون د: دي

Promazine Chlorقـدرت كـم داروهـاي تـريـن رايـــج از ((Low

Potencyبارز عوارض وجود دليل به كه است ها فنوتيازين گروه از و مي قرار استفاده مورد حاد مواقع در كمتر وضعيتي خون فشار افت

در و بوده تر قوي ها آليفاتيك به نسبت پيپرازيني گـروه گيرد. داروهاي شود. مي ديده كمتر آنها در وضعيتي خون فشار افت عارضه نتيجه

ضد داروهاي بين در فارماكولوژيك مياني نقطه گروه اين از پرفنازين فرد به منحصر داروي يك نيز گروه اين از است. فلوفنازين سايكوز

6 تا2 هر كه است مدت دراز اثر طول داراي آن تزريقي فرم كه است را دارويي رژيم كه بيماراني در دارو شود. اين مي تزريق بار يك هفته

گـيرد. مـي قرار استفاده مورد خوراكي شكل جاي به كنند نمي رعايت و بوده مصرف پر بسيار كه است ها بوتيروفنون گروه از پـريدول هـالـو

است. زيادي قدرت داراي و شود مي جذب گوارش راه از سرعت به به كه است تحريكاتي بيماران و حاد سايكوز در انتخابي ،داروي دارو اين

خون فشار افت خطر كه چرا شود مي تجويز نیز تزريقي صورتاست. جزيي بسيار آن وضعيتي(Side Effects) جانبي عوارض این كه هستند متعددی جانبي عوارض داراي سايكوز ضد داروهاي

بيمار توسط دارو صحيح مصرف عدم عمده داليل از يكي خود مسئله انسدادي يرقان به توان مي عوارض اين جمله شود. از می محسوب

66

سبب كه جنسي هورمونهاي جمله از هورموني (اختالالت است )نادر . آثار شود مي گاالكتوره و ،ژنیكوماستي ،آمنوره جنسي ميل كاهش تاري و پوست شدن ،برنزه نور به حساسيت جمله از چشمي و پوستي

هاي گيرنده بلوك از ناشي كه تسكيني آثار پاتي؛ ورتينو ،گلوكوم ديد دهان، خشكي نظير كولينرژيك آنتي آثار (است؛H1) هيستاميني

Constipationادراري؛ احتباس ادرار، دفع در تأخير ديد، تاري است آدرنژيك هاي گيرنده بلوك از ناشي كه اورتوستاتيك هيپوتانسيون

كرد. اشاره اگرانولوسيتوز لوكوپني،و نظير خوني آثار و طبقه داروها اين محيطي عوارض عنوان تحت توان مي را فوق عوارض

از ناشي بخصوص فوق عوارض شد گفته كه طور كرد.همان بندي آيند.در مي وجود به مازين پرو كلر نظير سايكوز ضد ضعيف داروهاي فنو با گيرد. )بيشتر مي قرار نظر مد دارو قطع يرقان بروز صورت محافظت نور مقابل در بيمار پوست شود(. از مي ديده ها تيازين

استفاده نگيرد، قرار آفتاب معرض در بيمار تند آفتاب و ظهر كنيد.هنگاماست. مفيدP.A.B.A جمله از آفتاب ضد هاي كرم از

از مدت اين در شود سعي بايد ولي شود مي طرف بر مرور به ديد تاري مي خطراتي بروز موجب ديد كاهش كه هايي فعاليت انجام

دچار بيماران در فوق داروهاي . مصرف كرد شود)رانندگي(خودداري كرد بروز اگر نيز تسكيني آثار دارد، مصرف منع بسته گلوكوم معموال

در شود( ولي مي ايجاد )تحمل شود مي برطرف خاصي اقدام بدون نظرقرار مد تر قوي داروهاي از استفاده يا و دوز كاهش تداوم، صورت

گيرد. مي هـاي آدامـس از اسـتـفـاده و يـخ هـاي تـكـه بـا را دهـان خـشـكي

تـحـرك و فــيــبــر پـر غذايي رژيم با را يـبوست و فـاقـدگـلـوكـز فشار افت كردن بـرطـرف كـرد. بـراي بـرطـرف تـوان مـي بـيـشـتـر

گروه برگزيد. اما راTrendelenburg Positionتوان مي وضعيتي خون مطرح ژيك لو نورو يا مركزي عوارض عنوان به که عوارض از دیگریشوند. مي بندي طبقه هرمي خارج عوارض عنوان تحت هستند،

67

(E.P.S:Extera Piramidal Side Effectاز .) از گروه این مهمترین کرد: اشاره زیر موارد به توان می عوارض

دارويي .پاركينسون1 رود. مي باال سن با آن بروز %بيماران(. ميزان15است) شايع بسيار قامت و زده شتاب عضالني،گام ها،سفتي دست لرزش شامل آن عاليم

است. خميده

حاد .ديستوني2 عارضه اين دچار بيشتر جوان . مردهاي دهد مي رخ % بيماران10 در

و فك ويا گردن،تنه نظير مختلف نواحي در عضالني شوند. اسپاسم مي. شود مي ديده دهان

.اكاتزي3 و پا اين مدام فرد كه اي گونه به است رواني و حركتي بيقراري نوعي

است. عالقه بي و حوصله كم و كند مي پا اون

ديررس ديسكينزي.4 آدامس نظير زبان و جويدن عضالت و ها لب حركات بر است مشتمل مي بين از حركات اين خواب در كه اندام و تنه اي كره حركات و جويدن

عارضه رود. اين نمي بروز داروها مصرف از پس ماه6 از زودتر معموال ممكنAnti Psychotic داروهاي مصرف ، فوق عـوارض بر .عالوه كند

بسيار اي عارضه كه شود نورولپتيك بدخيم سندرم به منجر است ، خون فشار بدن،تعريق،افزايش حرارت درجه است. افزايش خطرناك

هستند. خطرناك سندرم اين عاليم از عضالني سفتي و تابي بي

68

كولنيرژيك آنتي داروهاي از ،E.P.Sعوارض درمان و پيشگيري جهت مي )آكینتون( استفادهBipridine )آرتان(وTRIHEXYPHENYDILنظير

كه آمانتادين ( وBenadryl) هيدرامين ديفن از توان مي شود. همچنينكرد. استفاده ويروس(است )ضدAnti Viral داروي يك

3-Anti Depressive Drugs

قرار عمده گروه چند در توان مي را افسردگي ضد داروهاي داد:

( ها اي حلقه1 و ها اي حلقه4ها، اي حلقه3) ها اي حلقه -چند1(M.A.O.I) مونوآمينواكسيداز هاي كننده -مهار2(S.S.I.Rسروتونين) مجدد جذب اختصاصي هاي كننده -مهار3

-60در حداقل افسردگي ضـد داروهـاي از يـك هـر از صـحيـح اسـتـفاده ضد كامل تاثير كند. شروع مي ايجاد باليني بهبود بيماران از درصد70

اي نكته مسئله اين و بكشد طول هفته چندين است ممكن افسردگي بيماران به آموزش در مهم بسيار ضد داروهاي تمام است. تقريبا

كنند. مي تاثير نفرين نوراپي و سروتونين بر طريقي به افسردگي ترديد دچار دارو مصرف براي افسرده بـيماران اگر هستند،مخصوصا و دارو تاثيري بي دوره هفته3-2باشد. افسردگي تجربه نخستين از و نموده دلسرد را بيمار است ممكن برانگيز ناراحت جانبي عوارضكند. پرهيز دارویي رژيم رعايت

و شايع جانبي عوارض ، بهبودي زماني سير دادن توضيح دليل همين به كننده كمك تواند مي مكرر گفتگوهاي طريق از اطالعات دادن و تشويق

دوز فلوكستين( با استثناء )به افسردگي ضد داروهاي تمام باشد. تقريبا مقدار حداكثر نصف به را دوز اول هفته آخر شوند. در مي شروع پايين

. يابد مي ادامه دوم هفته آخر تا مقدار اين و رسانند مي شده توصيهشود. رسانده حداكثر به دوز است ممكن سپس چه تا حاد افسردگي دوره يك رفع از پس كه اين مورد در مطلقي قانون 6 منابع چه اگر ندارد، وجود داد ادامه بايد را افسردگي ضد داروي مدتي

69

درمان عمده خطرات از كنند. يكي مي توصيه را دارو مصرف ماه9 تا . كند خودكشي به اقدام دارو با بيمار كه است اين دارو با افسردگي

دارند. ( اي كشنده قلبي عوارض كه ها اي حلقه3 با خصوص ) به

دارو، زیادی تعداد كردن نسخه و تجويز جاي به است الزم جهت همين به كوتاه زماني فاصله با مكرر هاي ويزيت از روزه20تا10 هاي دوره مثال

كرد. استفاده كنند مي اثر داروها اين وقتي باشيم داشته خاطر به كه است مهم بسيار

را خودكشي اجراي امكان نتيجه در و شود مي زيادی انرژي داراي فرد خطر شود مي كاسته افسردگي سطح از چه هر واقع .در ميكند بيشتر

خطر شود می گفته دلیل همین گردد. به مي تر افزوده خودكشيیابد می افزایش است بهبودی به رو بیمار که زمانی در خودکشی

دارند: عمده معموالمصرف كه ضدافسردگی داروهای ها اي حلقه3

(Pamelor(،نورتريپتيلين)Elavilتريپتيلين) -آمي1(Surmontilميپرامين) (،تريTofranilپرامين) -ايمي2 كار به هم وسواس درمان براي دارو (: اینAnafranilپرامين) -كلومي3

رود. مي

ها: آموکساپین اي حلقه4

بوپروپيون ها: اي حلقه يكM.A.O.I(فنلزين :Nardil(ايزوكربوكسازيد،)Marplan)

S.S.R.I(فالكستين :Prozacاین :) كار به هم وسواس درمان براي دارو رود. مي

پرستاري مراقبت و جانبي عوارض

70

كولينرژيك آنتي -اثرات1 هاي تكه دادن ،قرار گلوكز فاقد آدامس يا نـبات : آبدهـان خـشـكی

دهان بهداشت رعایت و بيمار لب تركردن بيمار، دهان در يخ كوچك هفته ازچند پس كه دهيد اطمينان بيمار .به است : موقتيديد تاري

شد. خواهد برطرف Exercise وHigh Residuale Diet :يبوستندارد. خاصي : مراقبت ادرار احتباس

sedative -عوارض2 واز پرهيز رانندگي از است عارضه تاثيراين تحت كه زماني تا بيمار. كند خوداري دقت نيازمند كارهاي و خطرناك لوازم

Orthostatic Hypotension - عارضه3 تغيير ايستاده به نشسته حالت از آهسته بطور بايد بيمار پیشگیری جهت

positionفشارخون و دهد . شود گزارش و كنترل مكررا

تشنج آستانه -كاهش4 احتمالي صرع تشخيص جهتE.E.G دارو مصرف از قبل كودكان در

گردد. لحاظ تشنج الزم احتياطات و شود انجام را تشنج آستانه ضدافسردگي و سايكوز ضد داروهاي تمام :تقريبا توجه

قرار تشنج خطر معرض در كننده مصرف فرد يعني دهند، مي كاهش. گيرد مي

5- Hypertension فرد چنانچه و استM.A.O.I خاص عارضه خون فشار افزايش بحران

به كند مصرف فراوان تيرامين حاوي غذايي رژيم همراه را داروها اين. آيد مي وجود

71

،شكالت موز يا مانده ،پنير الكلي نـوشـابه شـامـل غـذاهـا ايـن افزايش سري، پس سردرد شامل .عاليم است ترشيجات و ،كشمش

و سينه قفسه و گردنRegidity ,Bp افزايش ، vomitingقلب، ضربان با خون فشار ضد داروهاي تزريق دارو، قطع شامل .درمان است اغما از كه دهيد بيمارآموزش است. بهAdalat كپسول جويدن یا و كوتاه اثرنكند. يا كند استفاده غذاهايي چه

توجه: داروهاي كه هنگامي

M.A.O.Iنيش ميشوند مصرف فشار بحران ميتواند نیز زنبورنمايد. ايجاد خون

توجه: جمله از مخدر داروهاي مصرف داروهاي باDemerol)) مپريدينM.A.O.Iو خطرناك العاده فوق

.است مهلك

قلبي -عوارض 6

ايمي در بخصوص كه است عمده و مهم موضوع يك قلبي هدايت تاخير شود. در گرفته E.K.G دارو مصرف از ميشود. قبل ديده پرامين فراوان احتياط ( با بطني دهليزي ) بلوكA.V BLOCK بيماران استفاده پرامين ايمي از االمكان حتي بايد سالمندان شود. در مصرف

. كرد استفاده نورتريپتيلين از عوض ودر نكرد

متفرقه -عوارض 7

پوست، انداختن )شايع(. گل وزن افزايش جنسی، ميل كاهش . است عوارض دیگر از لوكوپني و اگرانولوسيتوز

72

روتين آزمايشات انجام افسردگي ضد داروهاي مصرف از توجه: قبلCreatinin;U/A;BUNکودكان است.در الزامي كبدي تست و EEGبايد

دارو مصرف از قبل احتمالي قلبي بلوك يا صرع و شود گرفته حتماشود. كشف

شب براي كودكان پرامين(در )ايمي ها اي حلقه3 مصرف عمده مورد رايج افسردگي ضد داروي يك از بيش از همزمان است.استفاده ادرارينيست.

ania Anti Mهاي -دارو4ليتيوم و سايكوز ضد هاي دارو از اما است ليتيوم با مانيا اصلي درمانE.C.Tليتيوم با درمان شود. براي مي استفاده عاليم سريع كنترل براي الزامي كراتينين وBUN ها، الكتروليت ،CBC تيروييد، هاي تست انجام

آن حفظ كه استmeq/lit 0.5-1.5 خون در ليتيوم درماني است. سطح ساعت8-12 را خون نمونه منظور اين است. براي مهم العاده فوق انجام تا شود مي گرفته خون نمونه كه روزي )صبح دوز آخرين از پس

تا فرستند مي آزمايشگاه به و گيرد.( گرفته نمي دارو بيمار گیری نمونهشود. مشخص ليتيوم سرمی سطح

سرمي ليتيوم سطح كنترل بار دو اي هفته حداقل تثبيت، دوره در داد انجام را كنترل اين ماهانه توان مي آن از است.پس الزامي

تغيير نظريه بیشتر اما نيست مشخص ليتيوم عمل واقعي .مكانيزم از است.پس مطرح عضالني عصبي سلولهاي در سديم متابوليسم

اين در يابند كاهش عاليم تا كشد مي طول روز10-14 درمان شروعهستند. كننده كمك ضدسايكوز داروهاي مدت

73

با مسموميت و دارو درماني مقدار بين كمي فاصلهمسموميت: مقدار كه شود مي شروع هنگامي مسموميت دارد.عاليم وجود ليتيوم

) وزوزگوش ديد، تاري شامل بيشترشود. عاليمmeq/lit 1.5 از درخون آنTinitus)، Ataxia،

بسرعت نشود درمان بيمار است. اگر اسهال و مداوم استفراغ و تهوع رود. درصورت مي مرگ و اغما هوشياري، سطح تشنج،كاهش طرف به

بايد دارو فوق عاليم از يك هر مشاهده داده اطالع پزشك به و قطع فورا افزايش را ليتيوم با مسموميت احتمال هردليل به سديم شود.كاهش

كه باشد.هنگامي )نمك(كافي سديم حاوي باید غذايي رژيم دهد،پس مي مي استفاده ضدسايكوز داروهاي بيمار يا است شديد بيمار بدني فعاليت

يابد. مي چندان دو اهميت مسئله اين كند کنترل نيز وزن و بنوشد مايعات لیتر میلی3000-2500 روزانه بايد بيمار

دارد. ممنوعيت سال12زير دركودكان ليتيوم شود. مصرف دارو اين جانبي توجه: عوارض

تحريك دهان، خشكي شامل شود(، )باغذادادهGI سيستم ادرار دستها، خفيف لرزش و است موقتي زيادكه احتماال

است. درصورت وزن افزايش كالري كم رژيم وزن افزايش

شود. دادهالعاده فوق دارو توجه: اين

Tratogenicآن ومصرف بوده درحاملگي است. ممنوع كال

74

(E.C.T – Electro Convulsive Therapy) الكتريكي درماني تشنج

كـه روش ايـن دو توسط بار نـخـسـتين شـد مـي نـامـيـده E.S.Tقـبـال كاربرده ( بـه(Cerleti-Binee بيني و سرلتي بنام ايتاليايي در شد. معموال نداده پاسخ درماني اقدامات ساير به شودكه مي برده كار به بيماراني

خيلي دارويي درمان دوره يك هستندكه انتحاري يا خطرناك چنان يا و اند الكترودهايي ازطريق الكتريكي جريان روش اين كند.با مي اثر كند و دير ايجاد و تحریک را تشنج مرکز شود مي گذاشته گيجگاه ناحيه در كه

اختالالت درE.C.T عمده استفاده كند. موارد مي فرد در وسيعي تشنج )درصورت B.M.D نظير مواردي در اما است، افسردگي جمله از خلقي

نوع خصوص اسكيزوفرني)به بيمار(، بودن خطرناك يا دارويي شكست كاتاتونيك انتخابي درمانE.C.T) حامله (،بيمارانSchizoaffective وگاها

كنند( استفاده گردان روان داروي نبايد كه است اي حامله بيماران براي مي استفاده است خطرناك آنها در دارو مصرف بيماركه سالمندان و

دارد. کاربرد نیز خودکشی معرض در بیماران شود. درECT عمل مكانيزم است: مطرح نظريه دو ولي نيست مشخص دقيقا

به منجر شده، سبب را سروتونين و نفرين نوراپي سطح - افزايش1شود. مي درمان

تكرار از طريق اين از و كند مي فرض تنبيه نوعي راE.C.T - بيمار2كند!! مي خودداري عاليم

درمان دوره E.C.T شود. بيماران مي تجويز بار3 اي هفته معموال -6نيازمند معموال

جلسه20-10 نيازمند اسكيزوفرن بيماران اما هستند، درمان جلسه10 در تا شوند مي معاينهE.C.Tجلسات فواصل در هستند.بيماران درمانشود. قطع جلسات بهبودي صورت

75

جانبي عوارضاز قبل بايدE.K.G) براديكاردي وP.V.C جمله از ها : آريتمي- قلبي1

E.C.Tگیرد( انجام يابد( مي بهبود هفته1-2)در موقتي حافظه : اختالل- عصبي2

نيابد، كامل بهبودی است ممكن ماه6 تا ،Recent حافظه بخصوص كرد. به برطرف شود مي مسكن با نیز را سردرد عارضه بايد بيمارحتما

اضطراب دچار تا داد اطمينان حافظه اختالل بودن موقتي مورد در يك عنوان به دراز استخوانهاي شکستگی عوارض، این بر نشود. عالوه

است. تشنج مطرح است پرستار انگاري سهل از ناشي كـه عـارضـهشود. مي ديده بندرت نيز ناگهاني مرگ و طوالني هاي

E.C.Tاز قبل پرستاري مالحظاتنظير الزم هاي آزمايش شويدكه - مطمئن1

U/A,E.K.G,C.X.R,C.B.C آزمايشات باشد. انجام شده انجام حتما نياز حسب اسكن CT ياE.E.Gفقرات، ستون راديوگرافي نظير ديگريشود. می انجام

قبل(. داروهاي ساعت8 )از باشدN.P.Oبايد بيمار درمان روز - صبح3 در چاي مقداركمي شود. مصرف مصرفE.C.T از قبل نبايد نيز صبح

ندارد. چنداني اشكال مربوطه پزشك صالحديد صورت و راحت لباس و كرده تخليه را خود مثانه بيمار بايد درمان از - قبل4

شود. برداشته ساعت و عينك مصنوعي، دندانهاي پوشيده، مناسب بااليكBPشود. كنترلE.C.Tاز قبل بايد فشارخون و حياتي - عاليم5

است.E.C.Tانديكاسيون كنترا

76

Atropin و بيمار به دستور طبق ،E.C.Tاز قبل دقيقه30 توان - مي6

و تنفسي مجاري ترشحات كاهش جهت كار (. اينI.M) كرد تزريقبصورت كار اين )امروزه شود مي انجام براديكاردي خطر از جلوگيري

IVاز قبل بالفاصله وE.C.Tشود(. مي انجام7 E.C.Tاتاق در راC.P.Rامكانات و موردنياز لوازم ،E.C.Tدستگاه - قبال

از قبل بايد بيمار استرس كاهش جهت ضمن باشيد. در كرده كنترل ساده اصول برخي توضيح و ساده شكل كشيدن باE.C.Tمورد در هرچيز

سالين نرمال در شود. الكترودها داده الزم آموزش موقت، عوارض وميشوند. نگهداري

باشد.Open Vein بايدE.C.T - بيمارجهت8

E.C.Tحين هاي مراقبت وريدي تزريق در را بيهوشي متخصص و پزشك لزوم - برحسب1

كنيد. كمك كولين نيل سوكسي و تيوپنتال و زبان افتادن عقب از جلوگيري براي Air wayاز و بدهيدO2بيمار - به2

كنيد. استفاده تنفسي هاي راه نگهداشتن باز خيلي يا محكم خيلي ببنديدكه طوري را بيمار دارنده نگه هاي - تسمه3

نيفتد. تخت از بيمار تشنج طي در باشيد نباشد. مراقب شل

E.C.T از پس هاي مراقبت مي ايجاد تشنج طي در كهO2 كمبود جبران جهت درمان اجراي - پس1

شود بدهيد.O2 بيمار به مجددا2 -T.P.Rو BP( اول ساعت كنيد. )براي كنترل دقيقه15 هر در راباشد. خوابيده پهلو به بايد بيمار آسپيراسيون از جلوگيري - براي3 تا ( بمانيد ريكاوري اتاق )در بيمار تخت - كنار4 بيمار شود. از بيدار كامال

دهد. قورتgag reflex تست جهت را خود دهان آب تا بخواهيد

77

تخت كنار پرستار آيد مي هوش به بيمار وقتی كه است مهم - بسيار5 كم است حافظه فقدان از ناشي كه بيمار ترس تا باشد به شود. مجددا بيمار براي . آنچه است موقتي حافظه فقدان كه دهيد اطمينان بيماركنيد. orient مكان و زمان به را دهيد. او شرح را است افتاده اتفاق

مصرف منع موارد فشار و باال جمجمه،تب داخل فشار افزايش و حادMI ، مغزي تومورهای

هستند.ECT نسبی اندیکاسیون کنترا موارد از باال خون

فقدان و مغزي مرگ،آسيبتوجه: نادر عوارض از مدت دراز حافظهE.C.Tفشار بيماران است. در فشار ضد داروهاي از خوني

پرو صوت خون)ايندرال...(بهشود. مي استفاده فيالكسي

كننده شل به احتياج _اسكلتي عضالني صدمات دچار بيماران درE.C.T درمان با همراه ليتيوم . مصرف است بيشتر عضالني تقريبا

مصرف ليتيوم است بهتر گيرد مي E.C.T بيمار كه است)هنگامي ممنوعمصرف نشود(. اما

قطع است ممكن سايكوزها ضد و افسردگي ضد هاي اي حلقه سه شوند. قطع بايد نیز ها يازپين بنزود و تشنج ضد نشود. داروهاي

الكترودها نصب محل

و پلك جانبي چين بين فرضی خط وسط باالی اينچ1-5/1 در نصب محل يك در الكترود دو كه طرفه( هنگامي دو نوع است. )در گوش تراگوس

78

باالی اينچ4-5 بفاصله دوم طرفه( الكترود )يك شوند مي نصب طرف شود. الکترودها مي داده قرار سر فرق از كمي فاصله به اول الكترود

شوند. می نصب جمجمه مغلوب سمت در نوع این در

توجه: و بتراشيد را الكترود ناحيه موي هميشهنباشد(. كنيد)چرب تميز را ناحيه پوست تشنج كشد مي طول ثانيه 80-35 حدودا

بسيار الكتريكي تحريك طول كه حالي درثانيه.(0.4.0.6) است كوتاه

(Paraphiliaپارافيليا)

نامتعارف و انحرافي عادي، غير اعمال خياالت، با که هستند اختالالتي می قرار نیز جنسي اختالالت طبقه در و شوند می مشخص جنسی

– رواني رشد از اي مرحله در هستند. تثبيت شايعتر مردها گیرند. در

است. مطرح اتيولوژي در جنسي و زنند مي غيراخالقي و انحرافي عمل به دست كرات به بيماران اين

اين افسردگي و اضطراب مواقع نيستند. در تكانه اين كنترل به قادرشود. مي تشديد رفتارها

قرارند: ازاين عمده پارافيلياي چند تناسلي آلت دادن (: نشانExhibitionismنمايي) عورت یا - نمايشگري1. نادراست ها زن است. در درماني روان مالءعام. درمان در

79

مثل جان بي شئي با جنسي : انگيزشFetishism)خواهي) - يادگار2 مردان است. خاص درماني روان و.... درمان زير لباس مو، كفش،است.

بچه با جنسي فعاليت: (pedophilia) اطفال به نسبت شهوت و - عشق3است. پارافيليا ترين است. شايع سال13 زير هاي

اعمال تماشاي طریق از جنسي تحريك: (voyeurismچراني) - چشم4است. تر شايع مردان جنسي. در

آزار تحمل طريق از جنسي لذت (: كسبmasochism) خواهي - آزار5. رواني يا جسمي

ـ جسمي رنج ايجاد طريق از جنسي (: انگيزشsadism) دهي - آزار6ديگر. فرد در رواني

حيوانات با جنسي (: عملzoophilia) حيوانات به نسبت - شهوت7دارد. شيوع ها زن . در است تر شايع روستاها است. در

(Eating.disخوردن) اختالالت

اختالل هستند. دو مشخص خوردن در بارز آشفتگي با اختالالت اين پراشتهائي (وAnorexia nervosa) رواني اشتهائي بي از عبارتند آن عمده( است.Bulimia nervosa) رواني

80

Anorexia Nervosa 12-20 بين . شروع است نوجوان دختران در درصد1 /. تا5 شيوع

توانائي است. عدم بيست تا ده به يك زن به مرد است. نسبت سالگي سركوب جنسي هاي انگيزه و حاملگي از ترس مادر، از شدن جدا در

مي مزمن % بيماران30هستند. مطرح شناسي روان علل در شدهشوند. تحت بيمار غذايي است. رژيم كردن بستري با توأم يا پايي سر درمان

بيمارانی در و شود مي افزوده غذايي هاي ،مكمل گيرد مي قرار نظر . داروي شود مي استفادهNGTube كمك به تغذيه از نكنند همكاري که

است. مؤثر اشتها افزايش براي سيپروهپتادين

Bulimia Nervosa

كوتاه زمان در غذا زياد مقادير سريع و گونه ،وسواس اي دوره مصرف سنگين هاي ورزش به زياد وزن افزايش از جلوگيري براي فرد كه است

هاي زن در درصد1-3 .شيوع آورد مي .....روي و عمدي هاي ،استفراغاست. جوان

(sleep Dis) خواب اختالالت اختالل ترين شايع خوابي آيد. بي مي حساب به شـايع اخـتـالل يـك

برند مي رنج خوابي بي از جمعيت30% که ای گونه به است خواب طبقه3است. گردي خواب و ،كابوس ناركولپسي شامل اختالالت .ساير: از عبارتند خواب اختالالت عمده

خواب اوليه -اختالل1

ديگر اختالل يك به مربوط خواب -اختالل2 خواب اختالالت -ساير3

خواب مراحل

81

كشد. خواب مي طول دقيقه15ـ20 رفتن خواب به عادي شخص براي NON مرحله . خود REM مرحله و N.REM دارد. مرحله مرحله دو

REM6 بالغ انسان يك است. براي1،2،3،4 چهارگانه مراحل شامل- الزامي ساعت20تا كودكان براي ولي است كافي خواب ساعت8

طي هرنفر و كشد مي طول دقيقه90 )سيكل( خواب است. هردوره مراحل و سبک خواب2 و1 گذراند. مراحل مي را سيكل6ـ8 شب يك

شـب و گـردي هستند. خـواب سنگين خواب مرحله4 بخصوص و3 دهـد. مـرحـلـه مـي رخ اخـيـر مـرحـلـه دو ايـن در بـيـشـتـر ادراري

REM )Rapid Eye Movement)است. رؤيا و چشم سريع حركات مرحله تر نزديك صبح به شب هرچه

يابد. اواخر مي كاهش4 و 3 مراحل و شده بيشتر REM مقدار شوداست. بيشتر ديدن خواب و تر سبك خواب شب

آدرنالين هورمون و شده كمتر اسكلتي عضالت قوامREM درمرحله حركات سريع ظهور تا خواب شروع زمان شود. از مي ترشح بيشتر مي ناميدهREM نهفتگي زمان كه كشد مي طول دقيقه90 حدود چشمشود.

خواب معمول اختالالت1-Insomniaخواب ضمن شدن بيدار رفتن، خواب به در مشكل : شامل است. خواب از شدن بيدار زود و2 -Narcolepsyاز كمتر مدت به خواب مقاومت قابل غير : حمالت

دقيقه153-Somnambolismاست. شخص تر شايع ها پسربچه در : خوابگردی

مرحله در عـمـده طـور ندارد. به خوابگردي از اي خاطره بعدا

N.REMگذاشتن و است دهد. خطرناك مي رخ خواب اول ثلث در و است. ضرورري ها پنجره براي حفاظ و نرده

82

4 -Bruxismقرار دهد. درمان مي رخ2 و 1 مرحله در سائي : دندان است. دندانها بين پالستيكي اليه دادن

5-Somniloquyزدن حرف : درخواب (Sleep talkingنياز) ندارد درمان به .6 -Night terrorمرحله : در N.REMو ناگهاني بيداري دهد. با مي رخ

نمي ياد به را رويداد بیداری از پس است. فرد همراه شديد اضطرابآورد.

مي ياد به را كابوس دهد. بخوبي مي رخREM مرحله - كابوس: در7 . نيست شبانه وحشت شدت . به آورد

خواب( خواب)بهداشت ايجاد براي اختصاصي غير اقدامات . شويد بلند خواب از معيني وقت هرروز-1 .... و الكل )كافئينC.N.S بر موثر داروهاي مصرف-2

كنيد. قطع ( را. بپرهيزيد روزانه چرت از-3نكنيد. فراموش را صبحگاهي ورزش-4كنيد. تلويزيون جانشين را مطالعه يا راديو-5 امتحان را ولرم آب وان، در دقيقه20 بمدت-6

بگیرید. دوش ندارید وان خواب( اگر از كنيد) قبل غذاهاي خواب از قبل بخوريد غذا معيني ساعات در-7

نكنيد. ميل سنگينكنيد. استفاده مراقبه و سازي آرام روشهاي از-8

83

شناختي اختالالت وساير ،دمانس دليريوم اختالالت

دليريوم اختالالت اين مي بندي طبقه عضوي ـ رواني اختالالت عنوان تحت قبال

معناي به Delirium هستند. معروف بيشتر نام اين با نيز اينك هم و شدندOut Of line است. شدن

%20 سـوخـتـگـي، % بـيـمـاران20 روانـي، % بـيـمـاران20ـ30 است ممكنpost Surgery% بيماران30 وc.c.u در بستري بـيـمـاران

شوند. دليريوم دچار بيماران ندارد،اما سني ومحدوديت شود مي شروع ناگهاني بيماري اين

اختالل يك هستند.دليريوم پذيرتر آسيب پير بسيار و جوان بسيار ثباتي بي هوشياري، اختالل ،confusionبا مشخص حاد، پذير برگشت است. دليريوم ناگهاني و بار خشونت نامتناسب، رفتار و توهم هيجاني،

ديگري علت هر يا و دارو يك داخلي، اختالل يك از ناشی تواند مي دليريوم علت تواند مي نابينا و ناشنوا دربيماران حسي باشد.محروميت

باشد. بايد و است پزشكي فوريت يك دليريوم خون شود. قند درمان سريعا

توانند و...مي تومورمغزي مغزي، پايين،ضربه باالو پتاسيم پايين، باالوشوند: می دیده دلیریوم در نیز زیر های كنند. نشانه دليريوم ايجاد

1.Sundowner syndrome

2.Diurenal flaction

3.Cludy of conciousness

و بخوابد )روز بخورد هم به بيمار بيداري و خواب سيكل است ممكن وDisorientation,Recent حافظه دادن دست از باشد(، بيدار شب

Misidentificationگريه گذرا، )خوشحالي فرار دارد. عواطف وجود

84

شود. مي ديده بيمار انتزاعي تفكر و قضاوت در اختالل و...( و موقتاست. بينايي بيشتر توهم

درمان درمان اگر است ممكن حال عين در یابد بهبود خود به خود است ممكن علت بايد درمان مرگ(. جهت )يا شودDementia به تبديل نشود

تا است. اگرReversible دليريوم شود. بيماري برطرف و شناسايي شد. توهم مشكوكDementia به بايد نكرد پيدا بهبود عاليم هفته چهار

مي درمان مربوط داروهاي با را خواب اختالل و رفتاري اختالالت ها،كنند.

دمانس و هوشي اعمال در كلي تخريب با دمانس حافظه،اشكال ضعف با غالبا

درقضاوت ،اختالل وعاطفه خلق تغييرات ،Distractibility ، محاسبه در مي تظاهرDisorientation و وانتزاع پذير نا برگشت بيماري كند. غالبا مغزي دژنراتيو تغييرات كه چرا است، دهد. مي رخ معموالدمانس انواع

آلزايمر دمانس ـ1عروقی دمانس ـ2سالمندي دوران دمانس ـ3 نوع ترين .شايع ميشود خطرمحسوب عامل ترين عمده سن رفتن باال

ممكن كه پيري زمان افسردگي با بايد را آلزايمراست. دمانس دمانس افسردگي نوع داد. اين افتراق كند تظاهر شناختي اختالل عاليم با است

را به بخصوص بيماري .چنين نامند ميPsedo Dementiaاصطالحادهد. مي پاسخECT و افسردگي ضد داروهاي آن حال است مزمن دارد. دمانس تفاوت جهاتي ازDelirium با دمانس

اما است، تدريجي دمانس هفته(. شروع )چند است حاد دليريوم كه دليريوم اما است پذير نا برگشت دمانس دارد، سريع شروع دليريوم

85

در اما است شايع كمتر توهم دمانس در است، پذير برگشت اكثراو... است شايع بينايي توهم دليريوم

درمان مي درمان را بيمار طبي و داخلي هاي است. بيماري حمايتي بيشتر

شود. محيطي تامين بايد بيمار فعاليت و ورزش مناسب، تغذيه كنند به وقوف براي فراوان هاي نخ سر داراي كه كنيد فراهم بيمار براي شناختي باشد. اختالل مكان و زمان و تاريخ يابد، مي شدت ها شب غالبا كرد. از ريزي برنامه بيمار براي را شب در فعاليت توان مي ولي

شود،چون نمي استفاده ها باربيتورات و بنزوديازپيني گروه داروهايشود. مي شناختي وضعيت بدترشدن موجب

(D.A.Tآلزايمر) نوع دمانس )شـروع آغـاز زود سـالـگـي( و65 از بـعـد )شـروع آغـاز ديـر نـوع دو

نخستينLois Alzheimer نام به فردي سالگي( دارد. توسط65 از قـبل Dementia در شده مطرح عاليم با است مشخص شد. بيماري مطرح بار

نوروفيبريلر اعصاب ناپذير برگشت و تدريجي دژنراسيون آن علت كه داروي شود، مي مشاهده مغز ديگر نقطه چند و مخ قشر در كه است

است. انتخابي ( درمانTacrin) تاكرين

(Parkinson.Diseaseكينسون) پار Tremor كينزيا، برادي با كه است آغاز دير و ناشناخته حركتي اختالل يك

at Rest، ماسك صورت انداختن، تسبيح حالت شبيه انگشت لرزش است. ( مشخصshuffling) شتابنده گام و اي دنده چرخ يديته رژ مانند،

IQفرد و اختالل دچار مشخص بيماري شود. علت مي Depress غالبا داروي)ال-دوپا(و با دارد. درمان وجودDopamin كاهش اما نيست،

است. آمانتادين

86

ترمنس( )دلیریوم الكل ترك دليريوم و شديد مصرف كه اخيركسي كاهش يـا قـطـع از پـس مـعـمـوال و كاردي تاكي دليريوم، شود. عاليم مي ظاهر است داشته افراطي شامل شود. درمان مي دیده لرز و تب و لمسي يا بينايي توهم تعريق، و الكتروليتي تعادل عدم جبران تـحـريـكات، ،كاهشT.P.R مداوم كنترل

مصرف نيز اسيدفوليك و كسايد( است. تيامين )كلردياز خواب مشكلشود. مي

87