Iml. 2 Eagrán 6 Nuachtlitir Mhíosúil Chonradh na Gaeilge 19 Aibreán 2007

SANSAN EAGRÁN SEO:EAGRÁN SEO:

1. ARD-FHEISCHONRADH NAGAEILGE

2. NUACHT AS GAIL-LIMH

3. CRUINNIÚ EOLAISSA MHUILEANNgCEARR

4. NUACHT AS BAILELOCHA RIACH

5. AN TIONÓLGAELTACHTA

6. CROSFHOCAL MHÍAIBREÁIN

7. CAMPAÍSAMHRAIDH ÓGRAS

Díospóireacht an Olltoghcháin ag Ard-Fheis an Chonartha i gCathair na Mart

Beidh Díospóireacht an Olltoghcháin arsiúl ag Ard-Fheis Chonradh na Gaeilge,Dé hAoine, 20 Aibreán, ar 21.00 in ÓstánChathair na Mart (Westport Hotel). Is iadSeán Ó Neachtain, MEP, Fianna Fáil,agus Dinny McGinley, TD, Fine Gael, abheidh ag gabháil i mbun na díospóireach-ta seo agus cuirfear beartais an dá pháirtídon chéad chlár rialtais eile i leith naGaeilge in iúl ann. Is í Áine Ní Chiaráin,iriseoir le Foinse, a bheidh mar

Chathaoirleach ar an díospóireacht. Is deismhaith í seo do mhórphobal na Gaeilge afháil amach cén seasamh atá ag an dápháirtí pholaitiúla is mó i leith na Gaeilgeagus ceisteanna a chur orthu faoi réimseáirithe de chur chun cinn na teanga. Ar an oíche chéanna osclóidh Treasa MhicUidhir, Cathaoirleach Chomhairle BhaileChathair na Mart, Ard-Fheis Chonradh naGaeilge go hoifigiúil ar 20.30. Is é 'AntOlltoghchán - Pleanáil, Oideachas agusCearta' an téama a bheidh ar an Ard-Fheisi mbliana agus beidh fáiltiú ann i ndiaidhna díospóireachta ar an oíche chéanna. Dúirt Dáithí Mac Cárthaigh, UachtaránChonradh na Gaeilge: “Is mór an onóirdúinn uile sa Chonradh go bhfuil an Ard-Fheis ag teacht go Cathair na Mart i mbliana.Tá an-obair curtha isteach ag an gcraobháitiúil agus ag an gCoiste Dúiche chomhmaith leis an tacaíocht mhór a thug Togra

Mhaigh Eo dúinn chun agus í á heagrú. I measc na nithe is tábhachtaí a bheidh ábplé ag an Ard-Fheis tá straitéis agus físan rialtais i leith na Gaeilge, múineadhagus foghlaim na Gaeilge sa chórasoideachais agus struchtúr anChonartha.”Dúirt Mairéad Ní Mhaoilchiaráin, TograMhaigh Eo: “Tá an-áthas go deo orainnanseo i gCathair na Mart go mbeidh Ard-Fheis an Chonartha i mbaile s'againne imbliana. Níl amhras ar bith ach go mbeidhan-tionchar ag lucht na hArd-Fheise archúrsaí Gaeilge sa bhaile agus ba mhaithliom a rá go bhfuil míle fáilte roimh mhuin-tir an bhaile bualadh isteach chuig an Ard-Fheis le linn na deireadh seachtaine.”Ar Shatharn na hArd-Fheise pléifear narúin éagsúla a chuir craobhacha anChonartha isteach don Ard-Fheis agusbeidh ceardlanna ann maidir le forbairt anChonartha. Chomh maith leis sin, déan-faidh móreagraíochtaí an Chonartha (AntOireachtas, Ógras, Clódhanna Teo. agusSeachtain na Gaeilge Teo.) tuairisc donArd-Fheis ar an obair uile a bhain siadamach le bliain anuas. Oíche Dé Sathairn beidh dinnéar na hArd-Fheise ann chomh maith le ceolchoirm nahArd-Fheise le ceol ó Líadan agus Seó anOireachtais ann.Tá fáilte roimh chách freastal ar imeachtaíéagsúla na Ard-Fheise.

Ard-Fheis Chonradh na GaeilgeArd-Fheis Chonradh na Gaeilge

Maoinithe ag: 1.

VótVótaíocht Nua ar Shuíomhaíocht Nua ar ShuíomhIdirlín an ChonarthaIdirlín an Chonartha

Cé acu páirtí polaitiúil is fearró thaobh na Gaeilge de?

• Fianna Fáil• Fine Gael• Páirtí an Lucht Oibre• Sinn Féin• An Comhaontas Glas

Má tá tuairim agat maidir leisan gceist seo thuas is féidirvóta a chaitheamh ach gab-háil isteach ar ShuíomhIdirlín an Chonartha ageolas@cnag.ie

Trasna1 tairiscint (6)4 boinéad; caipín (6)6 baol; contúirt (7)8 sleá bheag (2)10 fuíoll gan mhaith (8)12 bándearg (4)13 bóthar14 fear atá i gceannas ar mhainistir (2)15 fonn drúise; paisean (8)Síos2 tromlach (7)3 éide eaglasta (5)4 mairtíneach (11)5 marla (10)7 gort curaíochta (10)9 bláth beag bán (7)10 deimhin; cinnte; siúráilte (6)11 dia bréige (6)

Bíonn dearbhán €30 do shiopa leabhar Chonradhna Gaeilge, An Siopa Leabhar, le buachan.

Buaiteoir mhí an Mhárta: Gearóid Ó Mórdha, CillMhantáin. Más spéis leat cur isteach ar an duaisseo ní mór duit an crosfhocal (agus é líontaisteach i gceart agat) a chur chuig: An Crosfhocal,6 Sráid Fhearchair, Baile Átha Cliath 2.

CAMPCAMPAÍ SAMHRAIDH ÓGRASAÍ SAMHRAIDH ÓGRAS

Crosfhocal Mhí Crosfhocal Mhí AibreáinAibreáin

Tá an t-am sin den bhliain buailte linn arís agus cuirfear túsle campaí samhraidh Ógras go luath. Gach bliain déanannna céadta daoine freastal ar champaí samhraidh Ógrasagus bíonn deis iontach acu feabhas a chur ar a gcuidGaeilge agus í a úsáid mar ghnáth-theanga labhartha.Is é seo a leanas an t-eolas cuí maidir leis na campaí abheidh á reáchtáil ag Ógras i mbliana:Crois AraildBeidh cúrsa Chrois Araild ar siúl i Scoil Náisiúnta ChroisAraild, Bóthar Clareville, Áth Cliath 6I. Tá an cúrsa seodírithe ar pháistí idir 7-11 bliain d'aois agus beidh sé ar siúlidir 16-20 Iúil.Maigh NuadBeidh cúrsa Mhaigh Nuad ar siúl i Halla Divinity, ColáistePhádraig, Maigh Nuad, Co. Chill Dara. Tá an cúrsa seodírithe ar pháistí idir 7-11 bliain d'aois agus beidh sé ar siúlidir 9-13 Iúil.Baile na ManachBeidh cúrsa Bhaile na Manach ar siúl i nGaelscoil ScoilLorcáin, Cearnóg Eaton, Baile na Manach, Co. Bhaile ÁthaCliath. Tá an cúrsa seo dírithe ar pháistí idir 7-11 bliaind'aois agus beidh sé ar siúl idir 9-13 Iúil.Ráth Maonais Beidh cúrsa Ráth Maonais ar siúl in Eaglais na hÉireann,An Coláiste Oideachais, 96 Br. Ráth Maonais Uacht., ÁthCliath 6. Tá an cúrsa seo dírithe ar pháistí idir 7-11 bliain

d'aois agus beidh sé ar siúl idir 23-27 Iúil.Droim ConrachBeidh dhá chúrsa Dhroim Conrach ar siúl sa Halla Paróiste,Bóthar na Buaile, Droim Conrach, Áth Cliath 9. Tá na cúr-saí seo dírithe ar pháistí idir 7-11 bliain d'aois agus beidhsiad ar siúl idir 2-6 Iúil agus 16-20 Iúil.Is iad seo a leanas na rialacha a bhaineann leis na campaíuile:1. Is campa i labhairt na Gaeilge atá sa champa agus caith-fear láiarracht a dhéanamh cloí leis seo2. N cheadófar imeacht ón gCampa ag am ar bith gan ceadón múinteoir3. Caithfear cloí le rialacha an Choiste Stiúrtha i gcónaíTuilleadh Eolais: Ógras, 6 Sráid Fhearchair, Áth Cliath 2 -01 4751487 / 4783913

4. Má tá spéis ag do chraobh ábhar a chur ar fáil don nuachtlitir seo déan teagmháil linn san Ard-Oifig

An TAn Tionól Gaeltionól GaeltachtachtaaBeidh an Tionól Gaeltachta ag filleadh ar Inis Meáin imbliana agus beidh ar siúl idir 5-8 Iúil. Beidh clár iontachcuimsitheach ann i mbliana agus cuireadh go leorimeachtaí agus caithemh aimsire leis i mbliana. Is é seoa leanas leagan amach an chláir don deireadh seach-taine:Déardaoin, 5 Iúil22.00 Teacht le chéile in Óstán Inis MeáinBeidh fáiltiú agus oscailt oifigiúil an Tionóil ann lehUachtarán an Chonartha, Dáithí Mac Cárthaigh, agusbeidh Ciarán Ó Coigligh mar aoi speisialta ar an oíche.23.00 Seisiún CeoilBeidh seisiún ceoil ar siúl san óstán i ndiaidh nahoscailte agus an fháiltitheDé hAoine, 6 Iúil11.00 Siúlóid le Máirín Uí ChonghaileBeidh gach duine ag teacht le chéile agComharchumann Inis Meáin.14.30 Rogha Ceardlann - Ceardaíocht an OileáinBeidh rogha ag lucht an Tionóil freastal ar a rogha ceard-lann as seo lá leanas: déanamh currach, caoladóireacht,déanamh mionchurrach, déanamh coinnle, cniotáil,clochadóireacht Halla Naomh Eoin.20.00 Seimineár an Tionóil - Cearta Phobal naGaeltachta sa Chóras PleanálaBeidh an seimineár seo ar siúl i Halla Naomh Eoin.22.00 Seisiún CeoilBeidh seisiún mór ceoil ar siúl in Óstán Inis Meáin i ndi-aidh an tseimineáir.Dé Sathairn, 7 Iúil11.00 Tumadóireacht nó Turas Lae go hInis Oírr16.30 Tráth na gCeist BoirdBeidh tráth na gceist boird ar siúl in Óstán Inis Meáin18.00 Bar - B - QBeidh bar-b-q ar siúl taobh amuigh den bhialann ar InisMeáin.20.00 Ceolchoirm an Tionóil - Aíonna Speisialta -Aisteoirí Bulfen

Beidh ceolchoirm an Tionóil ar siúl i Halla Noamh Eoinagus le linn na ceolchoirme léireoidh Aisteoirí Bulfen andráma Ag Claí na Muice Duibhe.21.30 Seoladh LeabhairSeolfar an leabhar Éigse Inis Meáin ag an ócáid seo.22.00 Seisiún CeoilBeidh seisiún mór ceoil ar siúl in Óstán Inis Meáin i ndi-aidh an tseimineáir.Dé Domhnaigh11.00 AifreannBeidh Aifreann an Tionóil á chraoladh beo ar Raidió naGaeltachta.12.30 ClabhsúrBeidh clabhsúr an Tionóil ar siúl in Óstán Inis Meáin

Cómórtas Fuinneog Sheachtain na GaeilgeD'eagraigh Gaeilge Locha Riach comórtas fuinneog igcomhar le Glór na nGael le linn Sheachtain na Gaeilgearís i mbliana. Cuireadh béim ar leith ar thacaíocht a thabhairt donfhoireann iománaíochta (as Gaeilge) ag an am céanna. Sa deireadh roghnaíodh 'Loughrea Motor Factors' marbhuaiteoir na seachtaine.Bhronn Áine Seoighe, Rannóg Gnó is Pobail, Foras naGaeilge, seinnteoir MP3 ar John Hough ón siopa agus íar cuairt ar Bhaile Locha Riach le déanaí.

Nuacht as Baile Locha RiachNuacht as Baile Locha Riach

2. Má tá spéis ag do chraobh ábhar a chur ar fáil don nuachtlitir seo déan teagmháil linn san Ard-Oifig Má tá spéis ag do chraobh ábhar a chur ar fáil don nuachtlitir seo déan teagmháil linn san Ard-Oifig 3.

D’eagraigh Conradh na Gaeilge i nGaillimh dianchúrsa dodhaltaí na hArdteistiméireachta 2007. Bhí an dianchúrsaseo ann chun daltaí a ullmhú do Bhéaltriail na Gaeilge donArdteist. Bhí sé ar siúl ar an gCéadaoin 4 Aibreán agus ar anDéardaoin 5 Aibreán ó 10.00r.n - 1.00i.n. Bhí costas €100ar an gcúrsa agus spás teoranta do 14 ar an Dianchúrsaseo. Bhí an-éileamh go deo ar an gcúrsa seo.

Gramadach na Gaeilge le Conradh na Gaeilge!Bhí dianchúrsa Gramadaí á eagrú ag Conradh na Gaeilge irith mhí Aibreáin. Is dianchúrsa speisialta é seo atá dírithear dhaoine ar spéis leo eolas agus cur amach níos fearr abheith acu ar ghramadach na Gaeilge. Bhí an cúrsa seofeiliúnach dóibh siúd a bhfuil Gaeilge líofa acu, ach atá agiarraidh saineolas a fháil ar chruinneas agus ar scríobh naGaeilge. Ní raibh ach 12 áit ar an gcúrsa agus beidh anmúinteoir, Éamonn Ó Loingsigh, ag díriú ar riachtanais

speisialta na rannpháirtithe. Bhí an cúrsa ar siúl le linndeireadh seachtaine amháin, ar an Aoine 13 Aibreán ó 7-9i.n. agus ar an Satharn 14 Aibreán ó 10r.n.- 5i.n. Beidhcostas €90 ar an gcúrsa. Maidir le cúrsaí eile den chinealseo tá foirmeacha clárúcháin agus tuilleadh eolais le fáilach glaoch ar Chonradh na Gaeilge, Arus na nGael 45Sráid Doiminic, Gaillimh, 091 567824 nó ríomhphost con-

Beidh oíche eolais maidir le polasaí oideachaisChonradh na Gaeilge á eagrú ag an StiúrthóirDáilcheantair don Iarmhí, Traic Ó Braonáin, i gcomharleis an gConradh ar an Déardaoin, 26 Aibreán 2007, saGreville Arms sa Mhuileann gCearr ar 8.00in. Is é DáithíMac carthaigh, Uachtarán an Chonartha, a bheidh maraoichainteoir ar an oíche.Beidh deis ag mórphobal na hIarmhí ceisteanna a churar Dháithí faoin bpolasaí ag an ócáid seo agus ionchura bheith acu san fheachtas mór seo a bheidh á bhrú araghaidh go tréan sna seachtainí atá amach romhainn.Is iad seo a leanas an trí pholasaí a bheidh á bplé ag angcruinniú:

1. Go múinfí gach ábhar oide trí Ghaeilge i dtim-peallacht lán-Ghaeilge, ag foghlaim tríd antumoideachas agus faoin tumoideachas, ar feadhtréimhse bliana acadúla le linn a gcúrsa oiliúna.Roinntear an tréimhse thar fhad iomlán an chúrsaoiliúna ag tosú leis an gcéad mhí chinniúnach.Bíodh an deis ag mic léinn an cúrsa iomlán adhéanamh trí Ghaeilge más mian leo;2. Go múinfí ábhar amháin, de bhreis ar annGaeilge, trí Ghaeilge do gach dalta bunscoile, arbhonn píolótach ar dtús leis an tacaíocht agus anoiliúint is gá;3. Go bhforbrófar dhá shiollabas don Ghaeilge agan dara leibhéal le dhá pháipéar scrúdaithe arleith don Ardteist agus don Teastas Sóisearach.

Go dtí seo bhí cruinnithe eolais maidir le polasaíoideachais an Chonartha in Inis, Co. an Chláir, inGaillimh, i gCorcaigh agus i gCaisleán an Bharraigh,Maigh Eo. D'éirigh go hiontach leis an cruinnithe seo

agus léiríodh tacaíocht mhór do na polasaithe féin. Má táspéis ag craobh nó ball ar bith den Chonradh a leithéidde chruinniú eolais a eagrú in áit ar bith ar timpeall natíre ná bíodh aon leisce labhairt le lucht na hArd-Oifigefaoi.Is féidir a thuilleadh eolais a fháil faoi pholasaí anChonartha ach glaoch ar an Ard-Oifig. Freisin, dámbeadh spéis agat na polasaithe seo a chur chun cinn ido cheantar féin is féidir roinnt ábhar bolscaireachta abhaineann leis an bhfeachtas a ordú ón Ard-Oifig.

Cruinniú Eolais sa Mhuileann gCearrCruinniú Eolais sa Mhuileann gCearrIs iomaí céim chun cinn atá tógtha le blianta beaga anuas i dtreo thodhchaí na Gaeilge a chinntiú:TG4, stádas mar theanga oifigiúil den AE, Acht na dTeangacha Oifigiúla atá ag cur le líon agus lecaighdeán na seirbhísí poiblí trí Ghaeilge a fheabhsú agus an borradh faoin ngaelscolaíocht.

Éiríonn leis an earnáil scolaíochta Béarla, ar a bhfreastalaíonn 90% de scoláirí na tíre,fíorbheagán cainteoirí líofa Gaeilge a sholáthar agus is cúis fhrustrachais go minic ansiollabas do scoláirí, do thuismitheoirí agus do mhúinteoirí araon.

D'fhéadfaí na leasuithe seo thíos, atá bunaithe ar na cleachtais is fearr ar fud nacruinne, a chur i bhfeidhm de réir a chéile thar shaolré an chéad Rialtais eile agusd'fheabhsóidís as aithne sealbhú na Gaeilge inár scoileanna:-

1. Go múinfí gach ábhar oide trí Ghaeilge i dtimpeallacht lán-Ghaeilge, agfoghlaim tríd an tumoideachas agus faoin tumoideachas, ar feadh tréimhsebliana acadúla le linn a gcúrsa oiliúna. Roinntear an tréimhse thar fhad iomlán anchúrsa oiliúna ag tosú leis an gcéad mhí chinniúnach. Bíodh an deis ag mic léinnan cúrsa iomlán a dhéanamh trí Ghaeilge más mian leo;

2. Go múinfí ábhar amháin, de bhreis ar an nGaeilge, trí Ghaeilge do gach daltabunscoile, ar bhonn píolótach ar dtús leis an tacaíocht agus an oiliúint is gá;

3. Go bhforbrófaí dhá shiollabas don Ghaeilge ag an dara leibhéal le dhápháipéar scrúdaithe ar leith don Ardteist agus don Teastas Sóisearach:-

• "Teanga na Gaeilge" a mhúinfí do gach mac léinn: ag múineadh agus agmeasúnú na scileanna tuisceana, labhartha, léite agus scríofa ag baint leasa asan bhFráma Coiteann Eorpach mar thagairt agus ag cuimsiú feasachta teanga.• "Litríocht na Gaeilge" le déanamh ag mic léinn ardleibhéil amháin agus lemúineadh go comhtháite le "Teanga na Gaeilge" ag an leibhéal cuí.

Ligfeadh sé seo do mhic léinn Bonnleibhéil agus Gnáthleibhéil díriú ar an teangaa shealbhú agus ní bheadh ach páipéar amháin le déanamh acu ag leibhéil nahArdteiste agus an Teastais Shóisearaigh. D'aithneofaí uallach oibre na litríochtado mhic léinn ardleibhéil trí 'Litríocht na Gaeilge' a mharcáil mar ábhar breise.

Ní foláir na leasuithe seo a bheith mar dhlúthchuid de, agus mar chéim i dtreo, cura-claim chomhtháite teangacha. Sealbhaítear teangacha le húsáid agus le cleachtadh. Níbhíonn ráth ar mhodhanna eile.

Oíche Eolais:Déardaoin, 26 Aibreán 2007

Greville Arms, An Muileann Cearr8.00 i.n.

Aoichainteoir ar an oíche:Dáithí Mac Cárthaigh,

Uachtarán, Conradh na Gaeilge

Nuacht as GaillimhNuacht as Gaillimh