Upload
others
View
10
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
İNVAZİF GİRİŞİMLERDE AİLE BULUNMALI MI
EVET BULUNMALI
UZM HEMŞ DUYGU DEMİRHaliccedil Uumlniversitesi Hemşirelik Yuumlksekokulu Hemşirelik Boumlluumlmuuml İstanbul
duygu3186hotmailcom
İNVAZİF GİRİŞİMLER
Ccedilocuklarda
korku ve ağrıya
neden olan en oumlnemli tıbbi
proseduumlrlerdendir
UYGULANAN BAZI İNVAZİF
GİRİŞİMLER
Periferik IV kateter yerleştirme
PICC veya arteriyel hat ekleme
Uumlriner kateter yerleştirme
Nazogastrik tuumlp yerleştirilmesi
Endotrakeal aspirasyon
Dren ccedilıkarılması
Lomber ponksiyon
Goumlğuumls tuumlpuuml ccedilıkarılmasıyerleştirilmesi
Endotrakeal tuumlp entuumlbasyonuekstuumlbasyonu
Santral venoumlz kateter yerleştirilmesi
Kardiyopulmoner resuumlsitasyon
KORKU
AĞRI
A
N
K
S
İ
Y
E
T
E
CcedilOCUK
AİLE
İşleme hazırlanması
İşleme dahil edilmesi
Bireysel gereksinimlerinin dikkate alınması
Emosyonel accedilıdan desteklenmesi
Yaşına uygun yaklaşım sağlanması gerekir ve
Ailesinden ayırmaktan kaccedilınılmalıdır
Ccedilocuğun Korkularını Azaltmak İccedilin
Ccedilocuğun bedensel zihinsel fizyolojik ve
psikolojik anlamda sağlıklı bir birey olarak
yetişmesinde ve davranışlarının
şekillenmesinde ailenin roluuml ccedilok buumlyuumlktuumlr
Sağlıklı ya da hasta ccedilocuğa bakım ve tedavi
uygularken ccedilocuk ailesi ile BUumlTUumlNCUumlL
olarak ele alınmalıdır
AİLE KATILIMI
Ccedilocuk Hasta ile fiziksel ve goumlrsel iletişimin
sağlanarak aile uumlyelerinin girişimler sırasında
sevdiklerinin yanında bulunmasıdır
AİLE KATILIMI
AİLE MERKEZLİ BAKIMIN
TEMELİNDE YER ALIR
Aile merkezli bakımın temeli annelerin ve hastaneye yatan
ccedilocukların annelerinden ayrılmaya verdikleri tepkiler uumlzerine yapılan
araştırmalara dayanmaktadır
Anne yoksunluğu ve ayrılık anksiyetesinin
gtccedilocuğun iyileşmesini geciktirdiğini
gtsonraki yaşamında kişilik ve ruh sağlığını etkilediğini goumlsteren
ccedilalışmalar pediatride AİLE MERKEZLİ BAKIMrdquo ortaya ccedilıkmasını
sağlamışlardır (Kuzlu TA ve ark 2011 Erdeve Ouml 2009)
İlk 1950 yılında tanımlanmış olan bakım
felsefesi yavaş yavaş uygulamaya girmiştir
Hemşire Florance Blake (1954) aileler ve
hemşireler arasında ccedilocukların bakım ve
tedavisi ile ilgili yapılan işbirliğinin yararlı
etkilerini ortaya koyan ilk araştırmacıdır
(APA 2003 Harrison TM2010)
Amerikan Pediatri Akademisi (APA American Academy of
Pediatrics)
Acil Hemşireleri Derneği (The Emergency Nurses Associationrsquos)
AmerikanKritik-Bakım Hemşireleri Derneği (The American
Association of Critical-Care Nurses)
Acil Tıp Teknisyenleri Ulusal Birliği (The National Association of
Emergency Medical Technicians)
Amerikan Acil Tıp Koleji (The American College of Emergency
Physicians) onaylamıştır
İnvazif İşlemler ve Resuumlsitasyon
Sırasında Aile Varlığı
Amerikan Kalp Derneği (The American Heart Association) de
2000 yılında kardiyopulmoner resuumlsitasyon kılavuzlarında aile
varlığını onaylamıştır
AİLE
CcedilOCUK İCcedilİN BİRİNCİL GUumlCcedil VE
DESTEK KAYNAĞIDIR
Ccedilocukların tamamı ağrılı bir işlem sırasında
ebeveynlerinin yanlarında bulunmasını
istemişlerdir
Ccedilocukların ebeveynlerini yanlarında isteme
nedenleri
Destek olması (474)
Kendini guumlvende hissetmesi (227)
Korkmamak (142) ve
Canının daha az acıması (157)
(Tuumlfekci ve Erci 2007)
EBEVEYNLER İŞLEM SIRASINDA
CcedilOCUKLARINI DESTEKLEYEREK
RAHATLAMALARINI
VE
DİKKATİ BAŞKA YOumlNE CcedilEKMEYİ
SAĞLAYABİLİRLER
bull Sacchetti A ve ark 1996 yılında 96 aile ve 98 sağlık profesyoneli ile
yaptığı araştırmada şu verilere ulaşılmıştır
İntravenoumlz kateterizasyon 91 kişi
Lomber ponksiyon 23
Uumlretral kateterizasyon 9
Nazogastrik tuumlp yerleştirilmesi 1
Entuumlbasyon 1
Resuumlsitasyon 1
Yabancı cisim ccedilıkarılması 1
Acil Servis
Uygulamaları
Sırasında Aile Varlığı
Ailelerin
Goumlruumlşuuml
İyi Fikir 93
Koumltuuml Fikir 2
Fark Etmez 5
YAPILAN İŞLEMLER
AİLE
VARLIĞI
SONUCU
CcedilIKARIM
LAR
Ccedilocuk sakinleşti 19
Aile başucunda destek
oldu 31
Aile ccedilocuğun dikkatini
ccedilekmekte yardımcı oldu 55
Boudreaux ve ark 2002 yılında yaptıkları randomize
kontrolluuml ccedilalışmada
bull Ailelerin invazif proseduumlrler ve resuumlsitasyon sırasında
ccedilocuklarının yanında kalmayı tercih ettikleri
bull Aile varlığında hem ailenin hem de ccedilocuğun stresinin
azaldığı verilerine ulaşılmıştır
Familiy Presence During İnvasive Procedures And Resuscitation İn The Emergency Department A
Critical Review And Suggestions For Future Reseach
AİLE UumlYELERİ İNVAZİF İŞLEMLERİ
NEGATİF ETKİLER Mİ
EBEVEYNLER SAĞLIKCcedilILAR
Kendi ccedilocuğuma yardımcı olduğumu
hissettim
Resuumlsitasyon sırasında aileler ccedilocukları iccedilin
her şeyin yapıldığını goumlrduumller
Oumlzellikle fiziksel temasta bulunmak ccedilok
oumlnemliydii
Ebeveyn varlığında ccedilocuk hakkında soru
sorarak zamanında sağlık bilgileri sağlandı
Resuumlsitasyon tekrar bulunmayı seccedilerim
(100)
Ebeveyn varlığı ccedilocukların sakinleşmesini
sağladı
Bilinmeyen korkusunun hafiflediğini ifade
etmişlerdir
Hasta bakımı kesintisiz oldu (100)
3 ay sonra yapılan geri doumlnuumlşlerde
ebeveynler travma yaşamadığını ifade etti
S
O
N
U
Ccedil
Pediatrik Acil
Serviste Aile Varlığı
Hasta Bakımını
Kesintiye
Uğratmamakta ve
Bakımı
Kolaylaştırmaktadır
İNVAZİF İŞLEMLER SIRASINDA
AİLE UumlYESİ VARLIĞI
HASTA BAKIMININ BOZULMASI İCcedilİN
BİR RİSK DEĞİLDİR
Annelerin ccedilocuk bakımınatedavisine katılması
bull İkinci plana atılma
bull Kontroluuml kaybetme duygusu yaşamamalarını
bull Ccedilocuklarını duygusal youmlnden destekleme fırsatı
bulmalarını ve
bull Hasta ccedilocuğun bakımını oumlğrenmelerini sağlar
Boumlylece anksiyete duumlzeylerinin duumlşmesini
sağlayabilir(Kuzlu TA ve ark 2011)
Guzzetta ve ark 2006
Girişimler sırasında aile uumlyelerinin ccedilocuğun
yanında bulunması ccedilocukları iccedilin her şeyin
yapıldığını goumlzlemleyerek anksiyetelerinin
azalmasını sağlar
Bu ccedilalışmalar aile
varlığının
Ebeveyn
memnuniyetini
arttırdığı ve
Ebeveynlerin baş
etmelerini
guumlccedillendirdiğini
belirtmektedir
(2014)
Axelsson ve ark 2005 yılında randomize kontrolluuml
ccedilalışmada 12 orijinal makale incelenmiştir Sonuccedillar
bull Aile iccedilinde destek ve bağlılık hissi geliştiğini ifade ettiği
bull Aile uumlyeleri resuumlsitasyon sırasında bulunmanın kendi yas
suumlrecinde onlara yardımcı olduğunu ifade ettiği verilerine
ulaşılmıştır
ldquoGood And Bad Experiences Of Family Presence During Acute Care And Resuscitation
What Makes The Difference
Ebeveynler
Resuumlsitasyon sırasında ccedilocukları iccedilin
her şeyin yapıldığını goumlrduumlkleri iccedilin
şuumlphenin azaldığını
Ccedilocukları iccedilin karar verme ve
savunucusu olarak katılmanın
muumlmkuumln olduğunu
Resuumlsitasyon sırasında kendilerini
oumlluumlme değil ccedilocuklarının iyileşmesine
odakladıklarını
Resuumlsitasyon ccedilabalarına rağmen
herhangi bir travma yaşamadıklarını
Resuumlsitasyon sırasında hemşirelerin
kendilerine destek olduklarını
belirtmişlerdir
Resuumlsitasyon sırasında
destek en deneyimli
klinik hemşire
tarafından sağlandı
Bu Yeni Rol Hemşirelere
Ebeveynlerin Olumlu Bir
Bakış Accedilısı Geliştirmesini
Sağlamıştır
EBEVEYN
DENEYİMİ
AİLE VARLIĞI
GUumlCcedilLUuml BİR ANALJEZİKTİR
EMZİRMENİN VE ANNE
SUumlTUumlNUumlN YENİDOĞANLARDA
İŞLEMSEL AĞRIYI VE STRESİ
AZALTTIĞI GOumlRUumlLMUumlŞTUumlR
Savaşer (2000) Yenidoğanda topuktan
kan alınması sırasında oluşan rahatsızlığı
azaltmada anne kucağının etkisi
Ccedilalışma grubu N=36
Anne Kucağında Emzik
Kontrol Grubu N=34
Yatağında Emzik
Ccedilalışma grubundaki yenidoğanların ağrı
puan ortalamalarının
kontrol grubuna goumlre anlamlı derecede
duumlşuumlk bulunduğu bildirilmiştir
SAĞLIKLI YENİDOĞANLARDA
TEN TENE TEMAS VE
EMZİRMENİN İŞLEMSEL
AĞRIYI AZALTTIĞI
BİLDİRİLMİŞTİR
Ten Tene Temasın
Hem Fizyolojik Hem De Davranışsal
Goumlstergelerde Olmak Uumlzere Topuktan
Kan Alımı Sırasında Ağrıyı
Azaltmada Etkili Bir İşlem Olduğu
Belirtilmiştir
Prematuumlre
Yenidoğanlarda
Kanguru
Bakımının
İnvazif İşlemler
Sırasında
Oluşan Ağrıyı
Azalttığı
Bildirilmiştir
Emzirmek
topuktan kan
alımı sırasında
yenidoğanların
ağrısını tek
başına
azaltabilen bir
youmlntemdir
Rutin Aşı Sırasında
Enjeksiyon Ağrısını
Azaltmak İccedilin
EMZİRMEK
Kanguru Bakımının Term ve Preterm
Yenidoğanlarda İşlemsel Ağrıyı
Azalttığı Bildirilmiştir
EĞİTİM
Resuumlsitasyon ve invazif girişimler sırasında aile katılımına youmlnelik gelişmiş iletişim ve yardım desteği sağlamak amacıyla sağlık personelini
hazırlamak iccedilin
mutlaka gereklidir (APA 2015)
SİMUumlLASYON
DESTEKLİ
VE
UYGULAMA
KILAVUZLARI İLE
YAPILAN EĞİTİMLER
Klinisyenlerin algıları uumlzerinde pozitif youmlnde
değişimler olmuş
invazif işlemler ve resuumlsitasyon sırasında
aile katılımını desteklemişler
İşlemler sırasında aileler ile iletişim
becerilerinin arttığını ve zorlu sağlık
konuşmaları sırasında anksiyetelerinin
azaldığını ifade etmişlerdir
EBEVEYN VARLIĞI
HASTA HAKKIDIR
Ccedilocukların ve ebeveynlerin
herhangi bir tedavi ya da cerrahi işlemi
bilme
sonuccedillarını anlama
ve
karar verme hakları vardır
Tuumlfekci ve Erci 2007
Sağlık ccedilalışanlarının ccediloğunluğunun ağrılı bir
işlem sırasında ccedilocuklarının yanında
bulunma hakkı olduğu duumlşuumlncesi ile
ebeveynlerin bulunmasına izin verdikleri
saptanmıştır
Forster ve ark 2002
Aile uumlyesi varlığı
ccedilocuk ve aile memnuniyetini artırarak
malpraktis dava oranlarını
azaltabilir
Legal risk by practicing patient-centered medicineArch Intern Med 2002162 (11)1217ndash 1219
Boie ve arkrsquolarının 1999 yılında 400 ebeveyn ile yaptıkları
ccedilalışmasında ailelere girişimler sırasında ccedilocuklarının
yanında bulunmak isteyip-istemedikleri sorulmuş
Yeniden canlandırma gibi yoğun girişimsel
işlemlerin yapıldığı bir durumda bile
aile uumlyelerinin 80rsquoi ccedilocuklarının yanında
bulunmak istediklerini belirtmişlerdir
CPR SIRASINDA AİLE
VARLIĞININ GEREKLİ
OLDUĞUNU
BİLDİRMİŞLERDİR
Tuumlm aileler CPR sırasında bulunma seccedileneği
verilmesi gerektiğine inandıklarını belirtmişler
Sağlıkccedilılar ailelerin isteklerine karşı duyarlı olmalı ve
CPR sırasında bulunmaları iccedilin izin vermelidir
AİLE KATILIMININ İSTENDİK DUumlZEYDE
UYGULANABİLMESİ İCcedilİN KURUM İCcedilİNDE
YAZILI POLİTİKALAR VE KURALLAR
DUumlZENLENMESİ GEREKLİDİR
Resuumlsitasyon ve invaziv işlemler sırasında aile varlığı iccedilin
YAZILI POLİTİKALAR VE KURALLAR oluşturulması
tavsiye edilir
SONUCcedil OLARAK
AİLE KATILIMI Ccedilocuk ve ailenin anksiyete duumlzeyini azaltır
Ccedilocuk iccedilin duygusal destek sağlar
Ccedilocuk ve ailenin memnuniyetini arttırır
Ccedilocuğun aile ile bağlılığını suumlrduumlrmesini sağlar
Ccedilocuğun guumlven duygusunun zedelenmesini oumlnler
Ccedilocuğun işlem sırasında ağrısının azalmasını sağlar
Ccedilocuk-aile ve sağlık ekibi uumlyeleri arasında sağlıklı bir iletişim sağlar
Ailenin keder suumlrecini daha kolay atlatmasını sağlar
Bilinmezlik korkusunu azaltarak şuumlphe duygusunu ortadan kaldırır
Ailelerin resuumlsitasyon ve invazif girişimler hakkında kararlara
katılabilmesini sağlar
Program ve politikaların gelişimini destekler ve savunuculuğu arttırır
OumlNERİLER
bull Ccedilocuk gibi oumlzel hasta grubu iccedilin ailenin yeri ccedilok
oumlnemlidir
bull Sunulan hizmetin niteliğinin artması accedilısından AİLE
KATILIMI ccedilok oumlnemlidir
bull İnvazif girişimler sırasında aile katılımına youmlnelik yazılı
politikalar oluşturulması sağlık ccedilalışanları arasında ortak
dil oluşturulmasını ve suumlrecin daha iyi ccedilalışmasını sağlar
KAYNAKLAR
bull American Academy of Pediatrics Committee on Hospital Care 2012
Family Centered Care and The Pediatricians RolePedıatrıcs
129 394 -404
httppediatricsaappublicationsorgcontent1292394full Erişim
Tarihi 15032013
bull American Academy of Pediatrics Committee on Hospital Care 2003
Family-Centered Care And The Pediatricianrsquos Role Pediatrics 112
(3) 691-696
httppediatricsaappublicationsorgcontent1123691full Erişim
Tarihi 14032013
bull Newton MS 2000 Family-Centered Care Current Realities İn
Parent Participation Pediatric Nursing 26(2) 164-168
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12026270 Erişim Tarihi
15032013
bull Bruce B Ritchie J 1997 Nurses Practices And Perceptions Of
Family-Centered Care Journal of Pediatric Nursing 2(4) 214-222
httpwwwpediatricnursingorgarticleS0882-5963(97)80004-
8abstractrefuid=S0882-5963(02)00065-9amprefissn=0882-5963
Erişim Tarihi 18032013
bull Ocakccedilı AF 2011 Ccedilocuk Yoğun Bakımda Aile Merkezli Bakım I
Yenidoğan Ve Ccedilocuk Yoğun Bakım Hemşireliği Sempozyum
Programı
bull Aucott S Donohue PK Atkins E Allen MC 2002
Neurodevelopmental Care İn The NICU Ment Retard Dev Disabil
Res Rev 8 298-308
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12454906 Erişim Tarihi
16032013
bull Heermann JA Wilson ME Wilhelm PA 2005 Mothers İn The NICU
Outsider To Partner Pediatr Nurs 31 176-200
httpwwwncbinlmnihgovpubmed16060580 Erişim Tarihi
18032013
bull Franck LS Spencer C 2003 Parent Visiting And Participation İn
İnfant Caregiving Activities İn A Neonatal Unit Birth 30 31-35
httpeuropepmcorgabstractmed12581037reload=0jsessionid=h
08jvg6ofw3t4xzzje634 Erişim Tarihi 17032013
bull Fowlie PW Mchaffie H 2004 Supporting Parents İn Neonatal Unit
BMJ 329 1336-1338
httpwwwncbinlmnihgovpmcarticlespmc534850 Erişim Tarihi
16032013
bull White RD 2003 Individual Rooms İn The NICU-An Evolving
Concept J Perinatol 23 22-24
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12540926 Erişim Tarihi
17032013
bull Carter JD Mulder RT Bartram AF Darlow BA 2005 Infants İn A
Neonatal İntensive Care Unit Parental Response Arch Dis Child
Fetal Neonatal Ed 90 109-113
httpfnbmjcomcontent902f109full Erişim Tarihi 18032013
bull Mason DJ 2003 Family Presence Evidence Versus Tradition Am J
Crit Care 12 190-192
httpajccaacnjournalsorgcontent123190fullpdf+html Erişim
Tarihi 16032013
bull Johnson BH Abraham MR Parrish RN 2004 Designing The
Neonatal İntensive Care Unit For Optimal Family İnvolvement Clin
Perinatol 31 353-382
httpwwwncbinlmnihgovpubmed15289038 Erişim Tarihi
18032013
bull Browne JV Talmi A 2005 Family-Based İntervention To Enhance
İnfant-Parent Relationships İn The Neonatal İntensive Care Unit J
Pediatr Psychol 30 667-677
httpjpepsyoxfordjournalsorgcontent308667full Erişim Tarihi
17032013
bull Erdeve Ouml 2009 Aile Merkezli Bakım Ve Yenidoğan Yoğun Bakım
Uumlnitesi Tasarımında Ailenin Yeri Guumllhane Tıp Dergisi 51 199-203
Erişim Tarihi 20032013
bull Eras Z Atay G Pekcici EA 2011 Ccedilocuklara Verilen Sağlık
Hizmetinde Buumltuumlncuumll İzlem Modeli İnoumlnuuml Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi
Dergisi 18(3)199-202
bull Karabudak S Ak B Başbakkal Z 2010 Girişimler Sırasında Aile
Uumlyeleri Nerede Olmalı Tuumlrk Pediatri Arşivi 45 53-60
bull Oflaz F 2008 Hasta Ccedilocuk Ve Ebeveynlerinin Pediatrik Yoğun
Bakım Deneyimi Ve Travmatik Stres Cumhuriyet Uumlniversitesi
Hemşirelik Yuumlksekokulu Dergisi 12(1) 53-59
bull Ccedilavuşoğlu H 2004 Hastaneye Yatmanın Ccedilocuk Ve Aile Uumlzerindeki
Etkileri Yaşamı Tehdit Edici Hastalığı Olan Ccedilocuk Ccedilocuk Sağlığı
Hemşireliği Cilt 1 Genişletilmiş 8 Baskı Ankara Sistem Ofset
Basımevi 51-70 91-106
bull Boztepe H Ccedilavuşoğlu H 2009 Bir Uumlniversite Hastanesindeki
Uygulamaların Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden İncelenmesi
Hacettepe Uumlniversitesi Sağlık Bilimleri Fakuumlltesi Hemşirelik Dergisi
11-24
bull Dunst CJ Trivette CM 2009 Meta-Analytic Structural Equation
Modelling Of The İnfluences Of Family-Centered Care On Parent
And Child Psychological Health Int J Pediatri 1-9
bull Kuğuoğlu S Ccediloumlvener Ccedil Aktaş E Tanır M 2009 Yatağa Bağımlı
Ccedilocuğun Aile Merkezli Bakımında Sinerji Modelinin Kullanımı
Maltepe Uumlniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2(1) 59-64
bull Kuzlu TA Kalıncı N Topan AK 2011 Uumlniversite Hastanesinde
Ccedilocuklara Verilen Bakımın Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden
İncelenmesi Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 6(16)
bull Kuzin JK Yborra J Taylor M Chang AC Altman CA
Whitney GMM Mott AR 2007 Family-Member Presence During
Interventions İn The Intensive Care Unit Perceptions Of Pediatric
Cardiac Intensive Care Providers Pediatrics 120(4) 895-901
httppediatricsaappublicationsorgcontent1204e895full Erişim
Tarihi 13032013
bull Harrison TM 2010 Family Centered Pediatric Nursing Care State
of the Science J Pediatr Nurs 25(5) 335ndash343
httpwwwncbinlmnihgovpmcarticlesPMC2965051 Erişim
Tarihi 14032013
bull Sacchetti A Lichenstein R Carraccio CA Harris RH 1996 Family
Member Presence During Pediatric Emergency Department
Procedures Pediatr Emerg Care 12 (4) 268ndash 271
httpwwwncbinlmnihgovpubmed8858650dopt=Abstract Erişim
Tarihi 18032013
bull Guzzetta CE Clark AP Wright JL 2006 Family Presence İn
Emergency Medical Services For Children Clin Pediatr Emerg Med
7 15-22
httppediatricsaappublicationsorgcontent1222e511long Erişim
Tarihi 25032013
bull Boie ET Moore GP Brummett C Nelson DR 1999 Do Parents
Want To Be Present During İnvasive Procedures Performed On
Their Children İn The Emergency Department A Survey Of 400
Parents Ann Emerg Med 34 (1) 70ndash 74
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(99)70274-
Xabstract Erişim Tarihi 19032013
bull Boudreaux ED Francis JL Loyacano T 2002 Familiy Presence
During İnvasive Procedures And Resuscitation İn The Emergency
Department A Critical Review And Suggestions For Future
Reseach Ann Emerg Med 40 193-205
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(02)00029-
Xabstract Erişim Tarihi 20032013
bull Axelsson AB Zettergren M Axelsson C 2005 Good And Bad
Experiences Of Family Presence During Acute Care And
Resuscitation What Makes The Difference Eur J Cardiovasc Nurs
4 161-169
bull Konukbay D Arslan F 2011 Yenidoğan Yoğun Bakım Uumlnitesinde
Yatan Yenidoğan Ailelerinin Yaşadıkları Guumlccedilluumlklerin Belirlenmesi
Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 14 (2) 16-22
bull Letourneau NL Elliott MR 1996 Pediatric Health Care Professionals
Perceptions and Practices of Family-Centered Care Childrens Health Care
25 (3) 157 ndash 174 httpdspacehilunbca8080handle188234882 Erişim
Tarihi 18032013
bull Daneman S Macaluso J Guzzetta CE 2003 Health Providersrsquo Attitudes
Toward Parent Participation İn The Care Of The Hospitalized Child J Spec
Pediatr Nurs 8(3)90-98
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=209Daneman+S2C+Macal
uso+J2C+Guzzetta+CE+20032C+Health+ProvidersE28099+Attit
udes+Toward+Parent+Participation+C4B0n+The+Care+Of+The+Hospit
alized+Child+J+Spec+Pediatr+Nurs3B+8(3)3A+90-+98 Erişim Tarihi
14032013
bull Reid P Connor M DeMarco R Fiyat J 2004 Linking Patient And Family
Centered Care And Patient Safety The Next Leap Nursing
Economics22(4) 211-215
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=Ponte+PR2C+Connor+M2C
+DeMarco+R+et+al+Linking+patient+and+family+centered+care+and+pati
ent+safety3A+the+next+leap+Nursing+economics2C+20043B+22(4)
3A+211-+215 Erişim Tarihi 15032013
İNVAZİF GİRİŞİMLER
Ccedilocuklarda
korku ve ağrıya
neden olan en oumlnemli tıbbi
proseduumlrlerdendir
UYGULANAN BAZI İNVAZİF
GİRİŞİMLER
Periferik IV kateter yerleştirme
PICC veya arteriyel hat ekleme
Uumlriner kateter yerleştirme
Nazogastrik tuumlp yerleştirilmesi
Endotrakeal aspirasyon
Dren ccedilıkarılması
Lomber ponksiyon
Goumlğuumls tuumlpuuml ccedilıkarılmasıyerleştirilmesi
Endotrakeal tuumlp entuumlbasyonuekstuumlbasyonu
Santral venoumlz kateter yerleştirilmesi
Kardiyopulmoner resuumlsitasyon
KORKU
AĞRI
A
N
K
S
İ
Y
E
T
E
CcedilOCUK
AİLE
İşleme hazırlanması
İşleme dahil edilmesi
Bireysel gereksinimlerinin dikkate alınması
Emosyonel accedilıdan desteklenmesi
Yaşına uygun yaklaşım sağlanması gerekir ve
Ailesinden ayırmaktan kaccedilınılmalıdır
Ccedilocuğun Korkularını Azaltmak İccedilin
Ccedilocuğun bedensel zihinsel fizyolojik ve
psikolojik anlamda sağlıklı bir birey olarak
yetişmesinde ve davranışlarının
şekillenmesinde ailenin roluuml ccedilok buumlyuumlktuumlr
Sağlıklı ya da hasta ccedilocuğa bakım ve tedavi
uygularken ccedilocuk ailesi ile BUumlTUumlNCUumlL
olarak ele alınmalıdır
AİLE KATILIMI
Ccedilocuk Hasta ile fiziksel ve goumlrsel iletişimin
sağlanarak aile uumlyelerinin girişimler sırasında
sevdiklerinin yanında bulunmasıdır
AİLE KATILIMI
AİLE MERKEZLİ BAKIMIN
TEMELİNDE YER ALIR
Aile merkezli bakımın temeli annelerin ve hastaneye yatan
ccedilocukların annelerinden ayrılmaya verdikleri tepkiler uumlzerine yapılan
araştırmalara dayanmaktadır
Anne yoksunluğu ve ayrılık anksiyetesinin
gtccedilocuğun iyileşmesini geciktirdiğini
gtsonraki yaşamında kişilik ve ruh sağlığını etkilediğini goumlsteren
ccedilalışmalar pediatride AİLE MERKEZLİ BAKIMrdquo ortaya ccedilıkmasını
sağlamışlardır (Kuzlu TA ve ark 2011 Erdeve Ouml 2009)
İlk 1950 yılında tanımlanmış olan bakım
felsefesi yavaş yavaş uygulamaya girmiştir
Hemşire Florance Blake (1954) aileler ve
hemşireler arasında ccedilocukların bakım ve
tedavisi ile ilgili yapılan işbirliğinin yararlı
etkilerini ortaya koyan ilk araştırmacıdır
(APA 2003 Harrison TM2010)
Amerikan Pediatri Akademisi (APA American Academy of
Pediatrics)
Acil Hemşireleri Derneği (The Emergency Nurses Associationrsquos)
AmerikanKritik-Bakım Hemşireleri Derneği (The American
Association of Critical-Care Nurses)
Acil Tıp Teknisyenleri Ulusal Birliği (The National Association of
Emergency Medical Technicians)
Amerikan Acil Tıp Koleji (The American College of Emergency
Physicians) onaylamıştır
İnvazif İşlemler ve Resuumlsitasyon
Sırasında Aile Varlığı
Amerikan Kalp Derneği (The American Heart Association) de
2000 yılında kardiyopulmoner resuumlsitasyon kılavuzlarında aile
varlığını onaylamıştır
AİLE
CcedilOCUK İCcedilİN BİRİNCİL GUumlCcedil VE
DESTEK KAYNAĞIDIR
Ccedilocukların tamamı ağrılı bir işlem sırasında
ebeveynlerinin yanlarında bulunmasını
istemişlerdir
Ccedilocukların ebeveynlerini yanlarında isteme
nedenleri
Destek olması (474)
Kendini guumlvende hissetmesi (227)
Korkmamak (142) ve
Canının daha az acıması (157)
(Tuumlfekci ve Erci 2007)
EBEVEYNLER İŞLEM SIRASINDA
CcedilOCUKLARINI DESTEKLEYEREK
RAHATLAMALARINI
VE
DİKKATİ BAŞKA YOumlNE CcedilEKMEYİ
SAĞLAYABİLİRLER
bull Sacchetti A ve ark 1996 yılında 96 aile ve 98 sağlık profesyoneli ile
yaptığı araştırmada şu verilere ulaşılmıştır
İntravenoumlz kateterizasyon 91 kişi
Lomber ponksiyon 23
Uumlretral kateterizasyon 9
Nazogastrik tuumlp yerleştirilmesi 1
Entuumlbasyon 1
Resuumlsitasyon 1
Yabancı cisim ccedilıkarılması 1
Acil Servis
Uygulamaları
Sırasında Aile Varlığı
Ailelerin
Goumlruumlşuuml
İyi Fikir 93
Koumltuuml Fikir 2
Fark Etmez 5
YAPILAN İŞLEMLER
AİLE
VARLIĞI
SONUCU
CcedilIKARIM
LAR
Ccedilocuk sakinleşti 19
Aile başucunda destek
oldu 31
Aile ccedilocuğun dikkatini
ccedilekmekte yardımcı oldu 55
Boudreaux ve ark 2002 yılında yaptıkları randomize
kontrolluuml ccedilalışmada
bull Ailelerin invazif proseduumlrler ve resuumlsitasyon sırasında
ccedilocuklarının yanında kalmayı tercih ettikleri
bull Aile varlığında hem ailenin hem de ccedilocuğun stresinin
azaldığı verilerine ulaşılmıştır
Familiy Presence During İnvasive Procedures And Resuscitation İn The Emergency Department A
Critical Review And Suggestions For Future Reseach
AİLE UumlYELERİ İNVAZİF İŞLEMLERİ
NEGATİF ETKİLER Mİ
EBEVEYNLER SAĞLIKCcedilILAR
Kendi ccedilocuğuma yardımcı olduğumu
hissettim
Resuumlsitasyon sırasında aileler ccedilocukları iccedilin
her şeyin yapıldığını goumlrduumller
Oumlzellikle fiziksel temasta bulunmak ccedilok
oumlnemliydii
Ebeveyn varlığında ccedilocuk hakkında soru
sorarak zamanında sağlık bilgileri sağlandı
Resuumlsitasyon tekrar bulunmayı seccedilerim
(100)
Ebeveyn varlığı ccedilocukların sakinleşmesini
sağladı
Bilinmeyen korkusunun hafiflediğini ifade
etmişlerdir
Hasta bakımı kesintisiz oldu (100)
3 ay sonra yapılan geri doumlnuumlşlerde
ebeveynler travma yaşamadığını ifade etti
S
O
N
U
Ccedil
Pediatrik Acil
Serviste Aile Varlığı
Hasta Bakımını
Kesintiye
Uğratmamakta ve
Bakımı
Kolaylaştırmaktadır
İNVAZİF İŞLEMLER SIRASINDA
AİLE UumlYESİ VARLIĞI
HASTA BAKIMININ BOZULMASI İCcedilİN
BİR RİSK DEĞİLDİR
Annelerin ccedilocuk bakımınatedavisine katılması
bull İkinci plana atılma
bull Kontroluuml kaybetme duygusu yaşamamalarını
bull Ccedilocuklarını duygusal youmlnden destekleme fırsatı
bulmalarını ve
bull Hasta ccedilocuğun bakımını oumlğrenmelerini sağlar
Boumlylece anksiyete duumlzeylerinin duumlşmesini
sağlayabilir(Kuzlu TA ve ark 2011)
Guzzetta ve ark 2006
Girişimler sırasında aile uumlyelerinin ccedilocuğun
yanında bulunması ccedilocukları iccedilin her şeyin
yapıldığını goumlzlemleyerek anksiyetelerinin
azalmasını sağlar
Bu ccedilalışmalar aile
varlığının
Ebeveyn
memnuniyetini
arttırdığı ve
Ebeveynlerin baş
etmelerini
guumlccedillendirdiğini
belirtmektedir
(2014)
Axelsson ve ark 2005 yılında randomize kontrolluuml
ccedilalışmada 12 orijinal makale incelenmiştir Sonuccedillar
bull Aile iccedilinde destek ve bağlılık hissi geliştiğini ifade ettiği
bull Aile uumlyeleri resuumlsitasyon sırasında bulunmanın kendi yas
suumlrecinde onlara yardımcı olduğunu ifade ettiği verilerine
ulaşılmıştır
ldquoGood And Bad Experiences Of Family Presence During Acute Care And Resuscitation
What Makes The Difference
Ebeveynler
Resuumlsitasyon sırasında ccedilocukları iccedilin
her şeyin yapıldığını goumlrduumlkleri iccedilin
şuumlphenin azaldığını
Ccedilocukları iccedilin karar verme ve
savunucusu olarak katılmanın
muumlmkuumln olduğunu
Resuumlsitasyon sırasında kendilerini
oumlluumlme değil ccedilocuklarının iyileşmesine
odakladıklarını
Resuumlsitasyon ccedilabalarına rağmen
herhangi bir travma yaşamadıklarını
Resuumlsitasyon sırasında hemşirelerin
kendilerine destek olduklarını
belirtmişlerdir
Resuumlsitasyon sırasında
destek en deneyimli
klinik hemşire
tarafından sağlandı
Bu Yeni Rol Hemşirelere
Ebeveynlerin Olumlu Bir
Bakış Accedilısı Geliştirmesini
Sağlamıştır
EBEVEYN
DENEYİMİ
AİLE VARLIĞI
GUumlCcedilLUuml BİR ANALJEZİKTİR
EMZİRMENİN VE ANNE
SUumlTUumlNUumlN YENİDOĞANLARDA
İŞLEMSEL AĞRIYI VE STRESİ
AZALTTIĞI GOumlRUumlLMUumlŞTUumlR
Savaşer (2000) Yenidoğanda topuktan
kan alınması sırasında oluşan rahatsızlığı
azaltmada anne kucağının etkisi
Ccedilalışma grubu N=36
Anne Kucağında Emzik
Kontrol Grubu N=34
Yatağında Emzik
Ccedilalışma grubundaki yenidoğanların ağrı
puan ortalamalarının
kontrol grubuna goumlre anlamlı derecede
duumlşuumlk bulunduğu bildirilmiştir
SAĞLIKLI YENİDOĞANLARDA
TEN TENE TEMAS VE
EMZİRMENİN İŞLEMSEL
AĞRIYI AZALTTIĞI
BİLDİRİLMİŞTİR
Ten Tene Temasın
Hem Fizyolojik Hem De Davranışsal
Goumlstergelerde Olmak Uumlzere Topuktan
Kan Alımı Sırasında Ağrıyı
Azaltmada Etkili Bir İşlem Olduğu
Belirtilmiştir
Prematuumlre
Yenidoğanlarda
Kanguru
Bakımının
İnvazif İşlemler
Sırasında
Oluşan Ağrıyı
Azalttığı
Bildirilmiştir
Emzirmek
topuktan kan
alımı sırasında
yenidoğanların
ağrısını tek
başına
azaltabilen bir
youmlntemdir
Rutin Aşı Sırasında
Enjeksiyon Ağrısını
Azaltmak İccedilin
EMZİRMEK
Kanguru Bakımının Term ve Preterm
Yenidoğanlarda İşlemsel Ağrıyı
Azalttığı Bildirilmiştir
EĞİTİM
Resuumlsitasyon ve invazif girişimler sırasında aile katılımına youmlnelik gelişmiş iletişim ve yardım desteği sağlamak amacıyla sağlık personelini
hazırlamak iccedilin
mutlaka gereklidir (APA 2015)
SİMUumlLASYON
DESTEKLİ
VE
UYGULAMA
KILAVUZLARI İLE
YAPILAN EĞİTİMLER
Klinisyenlerin algıları uumlzerinde pozitif youmlnde
değişimler olmuş
invazif işlemler ve resuumlsitasyon sırasında
aile katılımını desteklemişler
İşlemler sırasında aileler ile iletişim
becerilerinin arttığını ve zorlu sağlık
konuşmaları sırasında anksiyetelerinin
azaldığını ifade etmişlerdir
EBEVEYN VARLIĞI
HASTA HAKKIDIR
Ccedilocukların ve ebeveynlerin
herhangi bir tedavi ya da cerrahi işlemi
bilme
sonuccedillarını anlama
ve
karar verme hakları vardır
Tuumlfekci ve Erci 2007
Sağlık ccedilalışanlarının ccediloğunluğunun ağrılı bir
işlem sırasında ccedilocuklarının yanında
bulunma hakkı olduğu duumlşuumlncesi ile
ebeveynlerin bulunmasına izin verdikleri
saptanmıştır
Forster ve ark 2002
Aile uumlyesi varlığı
ccedilocuk ve aile memnuniyetini artırarak
malpraktis dava oranlarını
azaltabilir
Legal risk by practicing patient-centered medicineArch Intern Med 2002162 (11)1217ndash 1219
Boie ve arkrsquolarının 1999 yılında 400 ebeveyn ile yaptıkları
ccedilalışmasında ailelere girişimler sırasında ccedilocuklarının
yanında bulunmak isteyip-istemedikleri sorulmuş
Yeniden canlandırma gibi yoğun girişimsel
işlemlerin yapıldığı bir durumda bile
aile uumlyelerinin 80rsquoi ccedilocuklarının yanında
bulunmak istediklerini belirtmişlerdir
CPR SIRASINDA AİLE
VARLIĞININ GEREKLİ
OLDUĞUNU
BİLDİRMİŞLERDİR
Tuumlm aileler CPR sırasında bulunma seccedileneği
verilmesi gerektiğine inandıklarını belirtmişler
Sağlıkccedilılar ailelerin isteklerine karşı duyarlı olmalı ve
CPR sırasında bulunmaları iccedilin izin vermelidir
AİLE KATILIMININ İSTENDİK DUumlZEYDE
UYGULANABİLMESİ İCcedilİN KURUM İCcedilİNDE
YAZILI POLİTİKALAR VE KURALLAR
DUumlZENLENMESİ GEREKLİDİR
Resuumlsitasyon ve invaziv işlemler sırasında aile varlığı iccedilin
YAZILI POLİTİKALAR VE KURALLAR oluşturulması
tavsiye edilir
SONUCcedil OLARAK
AİLE KATILIMI Ccedilocuk ve ailenin anksiyete duumlzeyini azaltır
Ccedilocuk iccedilin duygusal destek sağlar
Ccedilocuk ve ailenin memnuniyetini arttırır
Ccedilocuğun aile ile bağlılığını suumlrduumlrmesini sağlar
Ccedilocuğun guumlven duygusunun zedelenmesini oumlnler
Ccedilocuğun işlem sırasında ağrısının azalmasını sağlar
Ccedilocuk-aile ve sağlık ekibi uumlyeleri arasında sağlıklı bir iletişim sağlar
Ailenin keder suumlrecini daha kolay atlatmasını sağlar
Bilinmezlik korkusunu azaltarak şuumlphe duygusunu ortadan kaldırır
Ailelerin resuumlsitasyon ve invazif girişimler hakkında kararlara
katılabilmesini sağlar
Program ve politikaların gelişimini destekler ve savunuculuğu arttırır
OumlNERİLER
bull Ccedilocuk gibi oumlzel hasta grubu iccedilin ailenin yeri ccedilok
oumlnemlidir
bull Sunulan hizmetin niteliğinin artması accedilısından AİLE
KATILIMI ccedilok oumlnemlidir
bull İnvazif girişimler sırasında aile katılımına youmlnelik yazılı
politikalar oluşturulması sağlık ccedilalışanları arasında ortak
dil oluşturulmasını ve suumlrecin daha iyi ccedilalışmasını sağlar
KAYNAKLAR
bull American Academy of Pediatrics Committee on Hospital Care 2012
Family Centered Care and The Pediatricians RolePedıatrıcs
129 394 -404
httppediatricsaappublicationsorgcontent1292394full Erişim
Tarihi 15032013
bull American Academy of Pediatrics Committee on Hospital Care 2003
Family-Centered Care And The Pediatricianrsquos Role Pediatrics 112
(3) 691-696
httppediatricsaappublicationsorgcontent1123691full Erişim
Tarihi 14032013
bull Newton MS 2000 Family-Centered Care Current Realities İn
Parent Participation Pediatric Nursing 26(2) 164-168
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12026270 Erişim Tarihi
15032013
bull Bruce B Ritchie J 1997 Nurses Practices And Perceptions Of
Family-Centered Care Journal of Pediatric Nursing 2(4) 214-222
httpwwwpediatricnursingorgarticleS0882-5963(97)80004-
8abstractrefuid=S0882-5963(02)00065-9amprefissn=0882-5963
Erişim Tarihi 18032013
bull Ocakccedilı AF 2011 Ccedilocuk Yoğun Bakımda Aile Merkezli Bakım I
Yenidoğan Ve Ccedilocuk Yoğun Bakım Hemşireliği Sempozyum
Programı
bull Aucott S Donohue PK Atkins E Allen MC 2002
Neurodevelopmental Care İn The NICU Ment Retard Dev Disabil
Res Rev 8 298-308
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12454906 Erişim Tarihi
16032013
bull Heermann JA Wilson ME Wilhelm PA 2005 Mothers İn The NICU
Outsider To Partner Pediatr Nurs 31 176-200
httpwwwncbinlmnihgovpubmed16060580 Erişim Tarihi
18032013
bull Franck LS Spencer C 2003 Parent Visiting And Participation İn
İnfant Caregiving Activities İn A Neonatal Unit Birth 30 31-35
httpeuropepmcorgabstractmed12581037reload=0jsessionid=h
08jvg6ofw3t4xzzje634 Erişim Tarihi 17032013
bull Fowlie PW Mchaffie H 2004 Supporting Parents İn Neonatal Unit
BMJ 329 1336-1338
httpwwwncbinlmnihgovpmcarticlespmc534850 Erişim Tarihi
16032013
bull White RD 2003 Individual Rooms İn The NICU-An Evolving
Concept J Perinatol 23 22-24
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12540926 Erişim Tarihi
17032013
bull Carter JD Mulder RT Bartram AF Darlow BA 2005 Infants İn A
Neonatal İntensive Care Unit Parental Response Arch Dis Child
Fetal Neonatal Ed 90 109-113
httpfnbmjcomcontent902f109full Erişim Tarihi 18032013
bull Mason DJ 2003 Family Presence Evidence Versus Tradition Am J
Crit Care 12 190-192
httpajccaacnjournalsorgcontent123190fullpdf+html Erişim
Tarihi 16032013
bull Johnson BH Abraham MR Parrish RN 2004 Designing The
Neonatal İntensive Care Unit For Optimal Family İnvolvement Clin
Perinatol 31 353-382
httpwwwncbinlmnihgovpubmed15289038 Erişim Tarihi
18032013
bull Browne JV Talmi A 2005 Family-Based İntervention To Enhance
İnfant-Parent Relationships İn The Neonatal İntensive Care Unit J
Pediatr Psychol 30 667-677
httpjpepsyoxfordjournalsorgcontent308667full Erişim Tarihi
17032013
bull Erdeve Ouml 2009 Aile Merkezli Bakım Ve Yenidoğan Yoğun Bakım
Uumlnitesi Tasarımında Ailenin Yeri Guumllhane Tıp Dergisi 51 199-203
Erişim Tarihi 20032013
bull Eras Z Atay G Pekcici EA 2011 Ccedilocuklara Verilen Sağlık
Hizmetinde Buumltuumlncuumll İzlem Modeli İnoumlnuuml Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi
Dergisi 18(3)199-202
bull Karabudak S Ak B Başbakkal Z 2010 Girişimler Sırasında Aile
Uumlyeleri Nerede Olmalı Tuumlrk Pediatri Arşivi 45 53-60
bull Oflaz F 2008 Hasta Ccedilocuk Ve Ebeveynlerinin Pediatrik Yoğun
Bakım Deneyimi Ve Travmatik Stres Cumhuriyet Uumlniversitesi
Hemşirelik Yuumlksekokulu Dergisi 12(1) 53-59
bull Ccedilavuşoğlu H 2004 Hastaneye Yatmanın Ccedilocuk Ve Aile Uumlzerindeki
Etkileri Yaşamı Tehdit Edici Hastalığı Olan Ccedilocuk Ccedilocuk Sağlığı
Hemşireliği Cilt 1 Genişletilmiş 8 Baskı Ankara Sistem Ofset
Basımevi 51-70 91-106
bull Boztepe H Ccedilavuşoğlu H 2009 Bir Uumlniversite Hastanesindeki
Uygulamaların Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden İncelenmesi
Hacettepe Uumlniversitesi Sağlık Bilimleri Fakuumlltesi Hemşirelik Dergisi
11-24
bull Dunst CJ Trivette CM 2009 Meta-Analytic Structural Equation
Modelling Of The İnfluences Of Family-Centered Care On Parent
And Child Psychological Health Int J Pediatri 1-9
bull Kuğuoğlu S Ccediloumlvener Ccedil Aktaş E Tanır M 2009 Yatağa Bağımlı
Ccedilocuğun Aile Merkezli Bakımında Sinerji Modelinin Kullanımı
Maltepe Uumlniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2(1) 59-64
bull Kuzlu TA Kalıncı N Topan AK 2011 Uumlniversite Hastanesinde
Ccedilocuklara Verilen Bakımın Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden
İncelenmesi Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 6(16)
bull Kuzin JK Yborra J Taylor M Chang AC Altman CA
Whitney GMM Mott AR 2007 Family-Member Presence During
Interventions İn The Intensive Care Unit Perceptions Of Pediatric
Cardiac Intensive Care Providers Pediatrics 120(4) 895-901
httppediatricsaappublicationsorgcontent1204e895full Erişim
Tarihi 13032013
bull Harrison TM 2010 Family Centered Pediatric Nursing Care State
of the Science J Pediatr Nurs 25(5) 335ndash343
httpwwwncbinlmnihgovpmcarticlesPMC2965051 Erişim
Tarihi 14032013
bull Sacchetti A Lichenstein R Carraccio CA Harris RH 1996 Family
Member Presence During Pediatric Emergency Department
Procedures Pediatr Emerg Care 12 (4) 268ndash 271
httpwwwncbinlmnihgovpubmed8858650dopt=Abstract Erişim
Tarihi 18032013
bull Guzzetta CE Clark AP Wright JL 2006 Family Presence İn
Emergency Medical Services For Children Clin Pediatr Emerg Med
7 15-22
httppediatricsaappublicationsorgcontent1222e511long Erişim
Tarihi 25032013
bull Boie ET Moore GP Brummett C Nelson DR 1999 Do Parents
Want To Be Present During İnvasive Procedures Performed On
Their Children İn The Emergency Department A Survey Of 400
Parents Ann Emerg Med 34 (1) 70ndash 74
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(99)70274-
Xabstract Erişim Tarihi 19032013
bull Boudreaux ED Francis JL Loyacano T 2002 Familiy Presence
During İnvasive Procedures And Resuscitation İn The Emergency
Department A Critical Review And Suggestions For Future
Reseach Ann Emerg Med 40 193-205
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(02)00029-
Xabstract Erişim Tarihi 20032013
bull Axelsson AB Zettergren M Axelsson C 2005 Good And Bad
Experiences Of Family Presence During Acute Care And
Resuscitation What Makes The Difference Eur J Cardiovasc Nurs
4 161-169
bull Konukbay D Arslan F 2011 Yenidoğan Yoğun Bakım Uumlnitesinde
Yatan Yenidoğan Ailelerinin Yaşadıkları Guumlccedilluumlklerin Belirlenmesi
Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 14 (2) 16-22
bull Letourneau NL Elliott MR 1996 Pediatric Health Care Professionals
Perceptions and Practices of Family-Centered Care Childrens Health Care
25 (3) 157 ndash 174 httpdspacehilunbca8080handle188234882 Erişim
Tarihi 18032013
bull Daneman S Macaluso J Guzzetta CE 2003 Health Providersrsquo Attitudes
Toward Parent Participation İn The Care Of The Hospitalized Child J Spec
Pediatr Nurs 8(3)90-98
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=209Daneman+S2C+Macal
uso+J2C+Guzzetta+CE+20032C+Health+ProvidersE28099+Attit
udes+Toward+Parent+Participation+C4B0n+The+Care+Of+The+Hospit
alized+Child+J+Spec+Pediatr+Nurs3B+8(3)3A+90-+98 Erişim Tarihi
14032013
bull Reid P Connor M DeMarco R Fiyat J 2004 Linking Patient And Family
Centered Care And Patient Safety The Next Leap Nursing
Economics22(4) 211-215
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=Ponte+PR2C+Connor+M2C
+DeMarco+R+et+al+Linking+patient+and+family+centered+care+and+pati
ent+safety3A+the+next+leap+Nursing+economics2C+20043B+22(4)
3A+211-+215 Erişim Tarihi 15032013
UYGULANAN BAZI İNVAZİF
GİRİŞİMLER
Periferik IV kateter yerleştirme
PICC veya arteriyel hat ekleme
Uumlriner kateter yerleştirme
Nazogastrik tuumlp yerleştirilmesi
Endotrakeal aspirasyon
Dren ccedilıkarılması
Lomber ponksiyon
Goumlğuumls tuumlpuuml ccedilıkarılmasıyerleştirilmesi
Endotrakeal tuumlp entuumlbasyonuekstuumlbasyonu
Santral venoumlz kateter yerleştirilmesi
Kardiyopulmoner resuumlsitasyon
KORKU
AĞRI
A
N
K
S
İ
Y
E
T
E
CcedilOCUK
AİLE
İşleme hazırlanması
İşleme dahil edilmesi
Bireysel gereksinimlerinin dikkate alınması
Emosyonel accedilıdan desteklenmesi
Yaşına uygun yaklaşım sağlanması gerekir ve
Ailesinden ayırmaktan kaccedilınılmalıdır
Ccedilocuğun Korkularını Azaltmak İccedilin
Ccedilocuğun bedensel zihinsel fizyolojik ve
psikolojik anlamda sağlıklı bir birey olarak
yetişmesinde ve davranışlarının
şekillenmesinde ailenin roluuml ccedilok buumlyuumlktuumlr
Sağlıklı ya da hasta ccedilocuğa bakım ve tedavi
uygularken ccedilocuk ailesi ile BUumlTUumlNCUumlL
olarak ele alınmalıdır
AİLE KATILIMI
Ccedilocuk Hasta ile fiziksel ve goumlrsel iletişimin
sağlanarak aile uumlyelerinin girişimler sırasında
sevdiklerinin yanında bulunmasıdır
AİLE KATILIMI
AİLE MERKEZLİ BAKIMIN
TEMELİNDE YER ALIR
Aile merkezli bakımın temeli annelerin ve hastaneye yatan
ccedilocukların annelerinden ayrılmaya verdikleri tepkiler uumlzerine yapılan
araştırmalara dayanmaktadır
Anne yoksunluğu ve ayrılık anksiyetesinin
gtccedilocuğun iyileşmesini geciktirdiğini
gtsonraki yaşamında kişilik ve ruh sağlığını etkilediğini goumlsteren
ccedilalışmalar pediatride AİLE MERKEZLİ BAKIMrdquo ortaya ccedilıkmasını
sağlamışlardır (Kuzlu TA ve ark 2011 Erdeve Ouml 2009)
İlk 1950 yılında tanımlanmış olan bakım
felsefesi yavaş yavaş uygulamaya girmiştir
Hemşire Florance Blake (1954) aileler ve
hemşireler arasında ccedilocukların bakım ve
tedavisi ile ilgili yapılan işbirliğinin yararlı
etkilerini ortaya koyan ilk araştırmacıdır
(APA 2003 Harrison TM2010)
Amerikan Pediatri Akademisi (APA American Academy of
Pediatrics)
Acil Hemşireleri Derneği (The Emergency Nurses Associationrsquos)
AmerikanKritik-Bakım Hemşireleri Derneği (The American
Association of Critical-Care Nurses)
Acil Tıp Teknisyenleri Ulusal Birliği (The National Association of
Emergency Medical Technicians)
Amerikan Acil Tıp Koleji (The American College of Emergency
Physicians) onaylamıştır
İnvazif İşlemler ve Resuumlsitasyon
Sırasında Aile Varlığı
Amerikan Kalp Derneği (The American Heart Association) de
2000 yılında kardiyopulmoner resuumlsitasyon kılavuzlarında aile
varlığını onaylamıştır
AİLE
CcedilOCUK İCcedilİN BİRİNCİL GUumlCcedil VE
DESTEK KAYNAĞIDIR
Ccedilocukların tamamı ağrılı bir işlem sırasında
ebeveynlerinin yanlarında bulunmasını
istemişlerdir
Ccedilocukların ebeveynlerini yanlarında isteme
nedenleri
Destek olması (474)
Kendini guumlvende hissetmesi (227)
Korkmamak (142) ve
Canının daha az acıması (157)
(Tuumlfekci ve Erci 2007)
EBEVEYNLER İŞLEM SIRASINDA
CcedilOCUKLARINI DESTEKLEYEREK
RAHATLAMALARINI
VE
DİKKATİ BAŞKA YOumlNE CcedilEKMEYİ
SAĞLAYABİLİRLER
bull Sacchetti A ve ark 1996 yılında 96 aile ve 98 sağlık profesyoneli ile
yaptığı araştırmada şu verilere ulaşılmıştır
İntravenoumlz kateterizasyon 91 kişi
Lomber ponksiyon 23
Uumlretral kateterizasyon 9
Nazogastrik tuumlp yerleştirilmesi 1
Entuumlbasyon 1
Resuumlsitasyon 1
Yabancı cisim ccedilıkarılması 1
Acil Servis
Uygulamaları
Sırasında Aile Varlığı
Ailelerin
Goumlruumlşuuml
İyi Fikir 93
Koumltuuml Fikir 2
Fark Etmez 5
YAPILAN İŞLEMLER
AİLE
VARLIĞI
SONUCU
CcedilIKARIM
LAR
Ccedilocuk sakinleşti 19
Aile başucunda destek
oldu 31
Aile ccedilocuğun dikkatini
ccedilekmekte yardımcı oldu 55
Boudreaux ve ark 2002 yılında yaptıkları randomize
kontrolluuml ccedilalışmada
bull Ailelerin invazif proseduumlrler ve resuumlsitasyon sırasında
ccedilocuklarının yanında kalmayı tercih ettikleri
bull Aile varlığında hem ailenin hem de ccedilocuğun stresinin
azaldığı verilerine ulaşılmıştır
Familiy Presence During İnvasive Procedures And Resuscitation İn The Emergency Department A
Critical Review And Suggestions For Future Reseach
AİLE UumlYELERİ İNVAZİF İŞLEMLERİ
NEGATİF ETKİLER Mİ
EBEVEYNLER SAĞLIKCcedilILAR
Kendi ccedilocuğuma yardımcı olduğumu
hissettim
Resuumlsitasyon sırasında aileler ccedilocukları iccedilin
her şeyin yapıldığını goumlrduumller
Oumlzellikle fiziksel temasta bulunmak ccedilok
oumlnemliydii
Ebeveyn varlığında ccedilocuk hakkında soru
sorarak zamanında sağlık bilgileri sağlandı
Resuumlsitasyon tekrar bulunmayı seccedilerim
(100)
Ebeveyn varlığı ccedilocukların sakinleşmesini
sağladı
Bilinmeyen korkusunun hafiflediğini ifade
etmişlerdir
Hasta bakımı kesintisiz oldu (100)
3 ay sonra yapılan geri doumlnuumlşlerde
ebeveynler travma yaşamadığını ifade etti
S
O
N
U
Ccedil
Pediatrik Acil
Serviste Aile Varlığı
Hasta Bakımını
Kesintiye
Uğratmamakta ve
Bakımı
Kolaylaştırmaktadır
İNVAZİF İŞLEMLER SIRASINDA
AİLE UumlYESİ VARLIĞI
HASTA BAKIMININ BOZULMASI İCcedilİN
BİR RİSK DEĞİLDİR
Annelerin ccedilocuk bakımınatedavisine katılması
bull İkinci plana atılma
bull Kontroluuml kaybetme duygusu yaşamamalarını
bull Ccedilocuklarını duygusal youmlnden destekleme fırsatı
bulmalarını ve
bull Hasta ccedilocuğun bakımını oumlğrenmelerini sağlar
Boumlylece anksiyete duumlzeylerinin duumlşmesini
sağlayabilir(Kuzlu TA ve ark 2011)
Guzzetta ve ark 2006
Girişimler sırasında aile uumlyelerinin ccedilocuğun
yanında bulunması ccedilocukları iccedilin her şeyin
yapıldığını goumlzlemleyerek anksiyetelerinin
azalmasını sağlar
Bu ccedilalışmalar aile
varlığının
Ebeveyn
memnuniyetini
arttırdığı ve
Ebeveynlerin baş
etmelerini
guumlccedillendirdiğini
belirtmektedir
(2014)
Axelsson ve ark 2005 yılında randomize kontrolluuml
ccedilalışmada 12 orijinal makale incelenmiştir Sonuccedillar
bull Aile iccedilinde destek ve bağlılık hissi geliştiğini ifade ettiği
bull Aile uumlyeleri resuumlsitasyon sırasında bulunmanın kendi yas
suumlrecinde onlara yardımcı olduğunu ifade ettiği verilerine
ulaşılmıştır
ldquoGood And Bad Experiences Of Family Presence During Acute Care And Resuscitation
What Makes The Difference
Ebeveynler
Resuumlsitasyon sırasında ccedilocukları iccedilin
her şeyin yapıldığını goumlrduumlkleri iccedilin
şuumlphenin azaldığını
Ccedilocukları iccedilin karar verme ve
savunucusu olarak katılmanın
muumlmkuumln olduğunu
Resuumlsitasyon sırasında kendilerini
oumlluumlme değil ccedilocuklarının iyileşmesine
odakladıklarını
Resuumlsitasyon ccedilabalarına rağmen
herhangi bir travma yaşamadıklarını
Resuumlsitasyon sırasında hemşirelerin
kendilerine destek olduklarını
belirtmişlerdir
Resuumlsitasyon sırasında
destek en deneyimli
klinik hemşire
tarafından sağlandı
Bu Yeni Rol Hemşirelere
Ebeveynlerin Olumlu Bir
Bakış Accedilısı Geliştirmesini
Sağlamıştır
EBEVEYN
DENEYİMİ
AİLE VARLIĞI
GUumlCcedilLUuml BİR ANALJEZİKTİR
EMZİRMENİN VE ANNE
SUumlTUumlNUumlN YENİDOĞANLARDA
İŞLEMSEL AĞRIYI VE STRESİ
AZALTTIĞI GOumlRUumlLMUumlŞTUumlR
Savaşer (2000) Yenidoğanda topuktan
kan alınması sırasında oluşan rahatsızlığı
azaltmada anne kucağının etkisi
Ccedilalışma grubu N=36
Anne Kucağında Emzik
Kontrol Grubu N=34
Yatağında Emzik
Ccedilalışma grubundaki yenidoğanların ağrı
puan ortalamalarının
kontrol grubuna goumlre anlamlı derecede
duumlşuumlk bulunduğu bildirilmiştir
SAĞLIKLI YENİDOĞANLARDA
TEN TENE TEMAS VE
EMZİRMENİN İŞLEMSEL
AĞRIYI AZALTTIĞI
BİLDİRİLMİŞTİR
Ten Tene Temasın
Hem Fizyolojik Hem De Davranışsal
Goumlstergelerde Olmak Uumlzere Topuktan
Kan Alımı Sırasında Ağrıyı
Azaltmada Etkili Bir İşlem Olduğu
Belirtilmiştir
Prematuumlre
Yenidoğanlarda
Kanguru
Bakımının
İnvazif İşlemler
Sırasında
Oluşan Ağrıyı
Azalttığı
Bildirilmiştir
Emzirmek
topuktan kan
alımı sırasında
yenidoğanların
ağrısını tek
başına
azaltabilen bir
youmlntemdir
Rutin Aşı Sırasında
Enjeksiyon Ağrısını
Azaltmak İccedilin
EMZİRMEK
Kanguru Bakımının Term ve Preterm
Yenidoğanlarda İşlemsel Ağrıyı
Azalttığı Bildirilmiştir
EĞİTİM
Resuumlsitasyon ve invazif girişimler sırasında aile katılımına youmlnelik gelişmiş iletişim ve yardım desteği sağlamak amacıyla sağlık personelini
hazırlamak iccedilin
mutlaka gereklidir (APA 2015)
SİMUumlLASYON
DESTEKLİ
VE
UYGULAMA
KILAVUZLARI İLE
YAPILAN EĞİTİMLER
Klinisyenlerin algıları uumlzerinde pozitif youmlnde
değişimler olmuş
invazif işlemler ve resuumlsitasyon sırasında
aile katılımını desteklemişler
İşlemler sırasında aileler ile iletişim
becerilerinin arttığını ve zorlu sağlık
konuşmaları sırasında anksiyetelerinin
azaldığını ifade etmişlerdir
EBEVEYN VARLIĞI
HASTA HAKKIDIR
Ccedilocukların ve ebeveynlerin
herhangi bir tedavi ya da cerrahi işlemi
bilme
sonuccedillarını anlama
ve
karar verme hakları vardır
Tuumlfekci ve Erci 2007
Sağlık ccedilalışanlarının ccediloğunluğunun ağrılı bir
işlem sırasında ccedilocuklarının yanında
bulunma hakkı olduğu duumlşuumlncesi ile
ebeveynlerin bulunmasına izin verdikleri
saptanmıştır
Forster ve ark 2002
Aile uumlyesi varlığı
ccedilocuk ve aile memnuniyetini artırarak
malpraktis dava oranlarını
azaltabilir
Legal risk by practicing patient-centered medicineArch Intern Med 2002162 (11)1217ndash 1219
Boie ve arkrsquolarının 1999 yılında 400 ebeveyn ile yaptıkları
ccedilalışmasında ailelere girişimler sırasında ccedilocuklarının
yanında bulunmak isteyip-istemedikleri sorulmuş
Yeniden canlandırma gibi yoğun girişimsel
işlemlerin yapıldığı bir durumda bile
aile uumlyelerinin 80rsquoi ccedilocuklarının yanında
bulunmak istediklerini belirtmişlerdir
CPR SIRASINDA AİLE
VARLIĞININ GEREKLİ
OLDUĞUNU
BİLDİRMİŞLERDİR
Tuumlm aileler CPR sırasında bulunma seccedileneği
verilmesi gerektiğine inandıklarını belirtmişler
Sağlıkccedilılar ailelerin isteklerine karşı duyarlı olmalı ve
CPR sırasında bulunmaları iccedilin izin vermelidir
AİLE KATILIMININ İSTENDİK DUumlZEYDE
UYGULANABİLMESİ İCcedilİN KURUM İCcedilİNDE
YAZILI POLİTİKALAR VE KURALLAR
DUumlZENLENMESİ GEREKLİDİR
Resuumlsitasyon ve invaziv işlemler sırasında aile varlığı iccedilin
YAZILI POLİTİKALAR VE KURALLAR oluşturulması
tavsiye edilir
SONUCcedil OLARAK
AİLE KATILIMI Ccedilocuk ve ailenin anksiyete duumlzeyini azaltır
Ccedilocuk iccedilin duygusal destek sağlar
Ccedilocuk ve ailenin memnuniyetini arttırır
Ccedilocuğun aile ile bağlılığını suumlrduumlrmesini sağlar
Ccedilocuğun guumlven duygusunun zedelenmesini oumlnler
Ccedilocuğun işlem sırasında ağrısının azalmasını sağlar
Ccedilocuk-aile ve sağlık ekibi uumlyeleri arasında sağlıklı bir iletişim sağlar
Ailenin keder suumlrecini daha kolay atlatmasını sağlar
Bilinmezlik korkusunu azaltarak şuumlphe duygusunu ortadan kaldırır
Ailelerin resuumlsitasyon ve invazif girişimler hakkında kararlara
katılabilmesini sağlar
Program ve politikaların gelişimini destekler ve savunuculuğu arttırır
OumlNERİLER
bull Ccedilocuk gibi oumlzel hasta grubu iccedilin ailenin yeri ccedilok
oumlnemlidir
bull Sunulan hizmetin niteliğinin artması accedilısından AİLE
KATILIMI ccedilok oumlnemlidir
bull İnvazif girişimler sırasında aile katılımına youmlnelik yazılı
politikalar oluşturulması sağlık ccedilalışanları arasında ortak
dil oluşturulmasını ve suumlrecin daha iyi ccedilalışmasını sağlar
KAYNAKLAR
bull American Academy of Pediatrics Committee on Hospital Care 2012
Family Centered Care and The Pediatricians RolePedıatrıcs
129 394 -404
httppediatricsaappublicationsorgcontent1292394full Erişim
Tarihi 15032013
bull American Academy of Pediatrics Committee on Hospital Care 2003
Family-Centered Care And The Pediatricianrsquos Role Pediatrics 112
(3) 691-696
httppediatricsaappublicationsorgcontent1123691full Erişim
Tarihi 14032013
bull Newton MS 2000 Family-Centered Care Current Realities İn
Parent Participation Pediatric Nursing 26(2) 164-168
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12026270 Erişim Tarihi
15032013
bull Bruce B Ritchie J 1997 Nurses Practices And Perceptions Of
Family-Centered Care Journal of Pediatric Nursing 2(4) 214-222
httpwwwpediatricnursingorgarticleS0882-5963(97)80004-
8abstractrefuid=S0882-5963(02)00065-9amprefissn=0882-5963
Erişim Tarihi 18032013
bull Ocakccedilı AF 2011 Ccedilocuk Yoğun Bakımda Aile Merkezli Bakım I
Yenidoğan Ve Ccedilocuk Yoğun Bakım Hemşireliği Sempozyum
Programı
bull Aucott S Donohue PK Atkins E Allen MC 2002
Neurodevelopmental Care İn The NICU Ment Retard Dev Disabil
Res Rev 8 298-308
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12454906 Erişim Tarihi
16032013
bull Heermann JA Wilson ME Wilhelm PA 2005 Mothers İn The NICU
Outsider To Partner Pediatr Nurs 31 176-200
httpwwwncbinlmnihgovpubmed16060580 Erişim Tarihi
18032013
bull Franck LS Spencer C 2003 Parent Visiting And Participation İn
İnfant Caregiving Activities İn A Neonatal Unit Birth 30 31-35
httpeuropepmcorgabstractmed12581037reload=0jsessionid=h
08jvg6ofw3t4xzzje634 Erişim Tarihi 17032013
bull Fowlie PW Mchaffie H 2004 Supporting Parents İn Neonatal Unit
BMJ 329 1336-1338
httpwwwncbinlmnihgovpmcarticlespmc534850 Erişim Tarihi
16032013
bull White RD 2003 Individual Rooms İn The NICU-An Evolving
Concept J Perinatol 23 22-24
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12540926 Erişim Tarihi
17032013
bull Carter JD Mulder RT Bartram AF Darlow BA 2005 Infants İn A
Neonatal İntensive Care Unit Parental Response Arch Dis Child
Fetal Neonatal Ed 90 109-113
httpfnbmjcomcontent902f109full Erişim Tarihi 18032013
bull Mason DJ 2003 Family Presence Evidence Versus Tradition Am J
Crit Care 12 190-192
httpajccaacnjournalsorgcontent123190fullpdf+html Erişim
Tarihi 16032013
bull Johnson BH Abraham MR Parrish RN 2004 Designing The
Neonatal İntensive Care Unit For Optimal Family İnvolvement Clin
Perinatol 31 353-382
httpwwwncbinlmnihgovpubmed15289038 Erişim Tarihi
18032013
bull Browne JV Talmi A 2005 Family-Based İntervention To Enhance
İnfant-Parent Relationships İn The Neonatal İntensive Care Unit J
Pediatr Psychol 30 667-677
httpjpepsyoxfordjournalsorgcontent308667full Erişim Tarihi
17032013
bull Erdeve Ouml 2009 Aile Merkezli Bakım Ve Yenidoğan Yoğun Bakım
Uumlnitesi Tasarımında Ailenin Yeri Guumllhane Tıp Dergisi 51 199-203
Erişim Tarihi 20032013
bull Eras Z Atay G Pekcici EA 2011 Ccedilocuklara Verilen Sağlık
Hizmetinde Buumltuumlncuumll İzlem Modeli İnoumlnuuml Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi
Dergisi 18(3)199-202
bull Karabudak S Ak B Başbakkal Z 2010 Girişimler Sırasında Aile
Uumlyeleri Nerede Olmalı Tuumlrk Pediatri Arşivi 45 53-60
bull Oflaz F 2008 Hasta Ccedilocuk Ve Ebeveynlerinin Pediatrik Yoğun
Bakım Deneyimi Ve Travmatik Stres Cumhuriyet Uumlniversitesi
Hemşirelik Yuumlksekokulu Dergisi 12(1) 53-59
bull Ccedilavuşoğlu H 2004 Hastaneye Yatmanın Ccedilocuk Ve Aile Uumlzerindeki
Etkileri Yaşamı Tehdit Edici Hastalığı Olan Ccedilocuk Ccedilocuk Sağlığı
Hemşireliği Cilt 1 Genişletilmiş 8 Baskı Ankara Sistem Ofset
Basımevi 51-70 91-106
bull Boztepe H Ccedilavuşoğlu H 2009 Bir Uumlniversite Hastanesindeki
Uygulamaların Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden İncelenmesi
Hacettepe Uumlniversitesi Sağlık Bilimleri Fakuumlltesi Hemşirelik Dergisi
11-24
bull Dunst CJ Trivette CM 2009 Meta-Analytic Structural Equation
Modelling Of The İnfluences Of Family-Centered Care On Parent
And Child Psychological Health Int J Pediatri 1-9
bull Kuğuoğlu S Ccediloumlvener Ccedil Aktaş E Tanır M 2009 Yatağa Bağımlı
Ccedilocuğun Aile Merkezli Bakımında Sinerji Modelinin Kullanımı
Maltepe Uumlniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2(1) 59-64
bull Kuzlu TA Kalıncı N Topan AK 2011 Uumlniversite Hastanesinde
Ccedilocuklara Verilen Bakımın Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden
İncelenmesi Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 6(16)
bull Kuzin JK Yborra J Taylor M Chang AC Altman CA
Whitney GMM Mott AR 2007 Family-Member Presence During
Interventions İn The Intensive Care Unit Perceptions Of Pediatric
Cardiac Intensive Care Providers Pediatrics 120(4) 895-901
httppediatricsaappublicationsorgcontent1204e895full Erişim
Tarihi 13032013
bull Harrison TM 2010 Family Centered Pediatric Nursing Care State
of the Science J Pediatr Nurs 25(5) 335ndash343
httpwwwncbinlmnihgovpmcarticlesPMC2965051 Erişim
Tarihi 14032013
bull Sacchetti A Lichenstein R Carraccio CA Harris RH 1996 Family
Member Presence During Pediatric Emergency Department
Procedures Pediatr Emerg Care 12 (4) 268ndash 271
httpwwwncbinlmnihgovpubmed8858650dopt=Abstract Erişim
Tarihi 18032013
bull Guzzetta CE Clark AP Wright JL 2006 Family Presence İn
Emergency Medical Services For Children Clin Pediatr Emerg Med
7 15-22
httppediatricsaappublicationsorgcontent1222e511long Erişim
Tarihi 25032013
bull Boie ET Moore GP Brummett C Nelson DR 1999 Do Parents
Want To Be Present During İnvasive Procedures Performed On
Their Children İn The Emergency Department A Survey Of 400
Parents Ann Emerg Med 34 (1) 70ndash 74
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(99)70274-
Xabstract Erişim Tarihi 19032013
bull Boudreaux ED Francis JL Loyacano T 2002 Familiy Presence
During İnvasive Procedures And Resuscitation İn The Emergency
Department A Critical Review And Suggestions For Future
Reseach Ann Emerg Med 40 193-205
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(02)00029-
Xabstract Erişim Tarihi 20032013
bull Axelsson AB Zettergren M Axelsson C 2005 Good And Bad
Experiences Of Family Presence During Acute Care And
Resuscitation What Makes The Difference Eur J Cardiovasc Nurs
4 161-169
bull Konukbay D Arslan F 2011 Yenidoğan Yoğun Bakım Uumlnitesinde
Yatan Yenidoğan Ailelerinin Yaşadıkları Guumlccedilluumlklerin Belirlenmesi
Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 14 (2) 16-22
bull Letourneau NL Elliott MR 1996 Pediatric Health Care Professionals
Perceptions and Practices of Family-Centered Care Childrens Health Care
25 (3) 157 ndash 174 httpdspacehilunbca8080handle188234882 Erişim
Tarihi 18032013
bull Daneman S Macaluso J Guzzetta CE 2003 Health Providersrsquo Attitudes
Toward Parent Participation İn The Care Of The Hospitalized Child J Spec
Pediatr Nurs 8(3)90-98
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=209Daneman+S2C+Macal
uso+J2C+Guzzetta+CE+20032C+Health+ProvidersE28099+Attit
udes+Toward+Parent+Participation+C4B0n+The+Care+Of+The+Hospit
alized+Child+J+Spec+Pediatr+Nurs3B+8(3)3A+90-+98 Erişim Tarihi
14032013
bull Reid P Connor M DeMarco R Fiyat J 2004 Linking Patient And Family
Centered Care And Patient Safety The Next Leap Nursing
Economics22(4) 211-215
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=Ponte+PR2C+Connor+M2C
+DeMarco+R+et+al+Linking+patient+and+family+centered+care+and+pati
ent+safety3A+the+next+leap+Nursing+economics2C+20043B+22(4)
3A+211-+215 Erişim Tarihi 15032013
KORKU
AĞRI
A
N
K
S
İ
Y
E
T
E
CcedilOCUK
AİLE
İşleme hazırlanması
İşleme dahil edilmesi
Bireysel gereksinimlerinin dikkate alınması
Emosyonel accedilıdan desteklenmesi
Yaşına uygun yaklaşım sağlanması gerekir ve
Ailesinden ayırmaktan kaccedilınılmalıdır
Ccedilocuğun Korkularını Azaltmak İccedilin
Ccedilocuğun bedensel zihinsel fizyolojik ve
psikolojik anlamda sağlıklı bir birey olarak
yetişmesinde ve davranışlarının
şekillenmesinde ailenin roluuml ccedilok buumlyuumlktuumlr
Sağlıklı ya da hasta ccedilocuğa bakım ve tedavi
uygularken ccedilocuk ailesi ile BUumlTUumlNCUumlL
olarak ele alınmalıdır
AİLE KATILIMI
Ccedilocuk Hasta ile fiziksel ve goumlrsel iletişimin
sağlanarak aile uumlyelerinin girişimler sırasında
sevdiklerinin yanında bulunmasıdır
AİLE KATILIMI
AİLE MERKEZLİ BAKIMIN
TEMELİNDE YER ALIR
Aile merkezli bakımın temeli annelerin ve hastaneye yatan
ccedilocukların annelerinden ayrılmaya verdikleri tepkiler uumlzerine yapılan
araştırmalara dayanmaktadır
Anne yoksunluğu ve ayrılık anksiyetesinin
gtccedilocuğun iyileşmesini geciktirdiğini
gtsonraki yaşamında kişilik ve ruh sağlığını etkilediğini goumlsteren
ccedilalışmalar pediatride AİLE MERKEZLİ BAKIMrdquo ortaya ccedilıkmasını
sağlamışlardır (Kuzlu TA ve ark 2011 Erdeve Ouml 2009)
İlk 1950 yılında tanımlanmış olan bakım
felsefesi yavaş yavaş uygulamaya girmiştir
Hemşire Florance Blake (1954) aileler ve
hemşireler arasında ccedilocukların bakım ve
tedavisi ile ilgili yapılan işbirliğinin yararlı
etkilerini ortaya koyan ilk araştırmacıdır
(APA 2003 Harrison TM2010)
Amerikan Pediatri Akademisi (APA American Academy of
Pediatrics)
Acil Hemşireleri Derneği (The Emergency Nurses Associationrsquos)
AmerikanKritik-Bakım Hemşireleri Derneği (The American
Association of Critical-Care Nurses)
Acil Tıp Teknisyenleri Ulusal Birliği (The National Association of
Emergency Medical Technicians)
Amerikan Acil Tıp Koleji (The American College of Emergency
Physicians) onaylamıştır
İnvazif İşlemler ve Resuumlsitasyon
Sırasında Aile Varlığı
Amerikan Kalp Derneği (The American Heart Association) de
2000 yılında kardiyopulmoner resuumlsitasyon kılavuzlarında aile
varlığını onaylamıştır
AİLE
CcedilOCUK İCcedilİN BİRİNCİL GUumlCcedil VE
DESTEK KAYNAĞIDIR
Ccedilocukların tamamı ağrılı bir işlem sırasında
ebeveynlerinin yanlarında bulunmasını
istemişlerdir
Ccedilocukların ebeveynlerini yanlarında isteme
nedenleri
Destek olması (474)
Kendini guumlvende hissetmesi (227)
Korkmamak (142) ve
Canının daha az acıması (157)
(Tuumlfekci ve Erci 2007)
EBEVEYNLER İŞLEM SIRASINDA
CcedilOCUKLARINI DESTEKLEYEREK
RAHATLAMALARINI
VE
DİKKATİ BAŞKA YOumlNE CcedilEKMEYİ
SAĞLAYABİLİRLER
bull Sacchetti A ve ark 1996 yılında 96 aile ve 98 sağlık profesyoneli ile
yaptığı araştırmada şu verilere ulaşılmıştır
İntravenoumlz kateterizasyon 91 kişi
Lomber ponksiyon 23
Uumlretral kateterizasyon 9
Nazogastrik tuumlp yerleştirilmesi 1
Entuumlbasyon 1
Resuumlsitasyon 1
Yabancı cisim ccedilıkarılması 1
Acil Servis
Uygulamaları
Sırasında Aile Varlığı
Ailelerin
Goumlruumlşuuml
İyi Fikir 93
Koumltuuml Fikir 2
Fark Etmez 5
YAPILAN İŞLEMLER
AİLE
VARLIĞI
SONUCU
CcedilIKARIM
LAR
Ccedilocuk sakinleşti 19
Aile başucunda destek
oldu 31
Aile ccedilocuğun dikkatini
ccedilekmekte yardımcı oldu 55
Boudreaux ve ark 2002 yılında yaptıkları randomize
kontrolluuml ccedilalışmada
bull Ailelerin invazif proseduumlrler ve resuumlsitasyon sırasında
ccedilocuklarının yanında kalmayı tercih ettikleri
bull Aile varlığında hem ailenin hem de ccedilocuğun stresinin
azaldığı verilerine ulaşılmıştır
Familiy Presence During İnvasive Procedures And Resuscitation İn The Emergency Department A
Critical Review And Suggestions For Future Reseach
AİLE UumlYELERİ İNVAZİF İŞLEMLERİ
NEGATİF ETKİLER Mİ
EBEVEYNLER SAĞLIKCcedilILAR
Kendi ccedilocuğuma yardımcı olduğumu
hissettim
Resuumlsitasyon sırasında aileler ccedilocukları iccedilin
her şeyin yapıldığını goumlrduumller
Oumlzellikle fiziksel temasta bulunmak ccedilok
oumlnemliydii
Ebeveyn varlığında ccedilocuk hakkında soru
sorarak zamanında sağlık bilgileri sağlandı
Resuumlsitasyon tekrar bulunmayı seccedilerim
(100)
Ebeveyn varlığı ccedilocukların sakinleşmesini
sağladı
Bilinmeyen korkusunun hafiflediğini ifade
etmişlerdir
Hasta bakımı kesintisiz oldu (100)
3 ay sonra yapılan geri doumlnuumlşlerde
ebeveynler travma yaşamadığını ifade etti
S
O
N
U
Ccedil
Pediatrik Acil
Serviste Aile Varlığı
Hasta Bakımını
Kesintiye
Uğratmamakta ve
Bakımı
Kolaylaştırmaktadır
İNVAZİF İŞLEMLER SIRASINDA
AİLE UumlYESİ VARLIĞI
HASTA BAKIMININ BOZULMASI İCcedilİN
BİR RİSK DEĞİLDİR
Annelerin ccedilocuk bakımınatedavisine katılması
bull İkinci plana atılma
bull Kontroluuml kaybetme duygusu yaşamamalarını
bull Ccedilocuklarını duygusal youmlnden destekleme fırsatı
bulmalarını ve
bull Hasta ccedilocuğun bakımını oumlğrenmelerini sağlar
Boumlylece anksiyete duumlzeylerinin duumlşmesini
sağlayabilir(Kuzlu TA ve ark 2011)
Guzzetta ve ark 2006
Girişimler sırasında aile uumlyelerinin ccedilocuğun
yanında bulunması ccedilocukları iccedilin her şeyin
yapıldığını goumlzlemleyerek anksiyetelerinin
azalmasını sağlar
Bu ccedilalışmalar aile
varlığının
Ebeveyn
memnuniyetini
arttırdığı ve
Ebeveynlerin baş
etmelerini
guumlccedillendirdiğini
belirtmektedir
(2014)
Axelsson ve ark 2005 yılında randomize kontrolluuml
ccedilalışmada 12 orijinal makale incelenmiştir Sonuccedillar
bull Aile iccedilinde destek ve bağlılık hissi geliştiğini ifade ettiği
bull Aile uumlyeleri resuumlsitasyon sırasında bulunmanın kendi yas
suumlrecinde onlara yardımcı olduğunu ifade ettiği verilerine
ulaşılmıştır
ldquoGood And Bad Experiences Of Family Presence During Acute Care And Resuscitation
What Makes The Difference
Ebeveynler
Resuumlsitasyon sırasında ccedilocukları iccedilin
her şeyin yapıldığını goumlrduumlkleri iccedilin
şuumlphenin azaldığını
Ccedilocukları iccedilin karar verme ve
savunucusu olarak katılmanın
muumlmkuumln olduğunu
Resuumlsitasyon sırasında kendilerini
oumlluumlme değil ccedilocuklarının iyileşmesine
odakladıklarını
Resuumlsitasyon ccedilabalarına rağmen
herhangi bir travma yaşamadıklarını
Resuumlsitasyon sırasında hemşirelerin
kendilerine destek olduklarını
belirtmişlerdir
Resuumlsitasyon sırasında
destek en deneyimli
klinik hemşire
tarafından sağlandı
Bu Yeni Rol Hemşirelere
Ebeveynlerin Olumlu Bir
Bakış Accedilısı Geliştirmesini
Sağlamıştır
EBEVEYN
DENEYİMİ
AİLE VARLIĞI
GUumlCcedilLUuml BİR ANALJEZİKTİR
EMZİRMENİN VE ANNE
SUumlTUumlNUumlN YENİDOĞANLARDA
İŞLEMSEL AĞRIYI VE STRESİ
AZALTTIĞI GOumlRUumlLMUumlŞTUumlR
Savaşer (2000) Yenidoğanda topuktan
kan alınması sırasında oluşan rahatsızlığı
azaltmada anne kucağının etkisi
Ccedilalışma grubu N=36
Anne Kucağında Emzik
Kontrol Grubu N=34
Yatağında Emzik
Ccedilalışma grubundaki yenidoğanların ağrı
puan ortalamalarının
kontrol grubuna goumlre anlamlı derecede
duumlşuumlk bulunduğu bildirilmiştir
SAĞLIKLI YENİDOĞANLARDA
TEN TENE TEMAS VE
EMZİRMENİN İŞLEMSEL
AĞRIYI AZALTTIĞI
BİLDİRİLMİŞTİR
Ten Tene Temasın
Hem Fizyolojik Hem De Davranışsal
Goumlstergelerde Olmak Uumlzere Topuktan
Kan Alımı Sırasında Ağrıyı
Azaltmada Etkili Bir İşlem Olduğu
Belirtilmiştir
Prematuumlre
Yenidoğanlarda
Kanguru
Bakımının
İnvazif İşlemler
Sırasında
Oluşan Ağrıyı
Azalttığı
Bildirilmiştir
Emzirmek
topuktan kan
alımı sırasında
yenidoğanların
ağrısını tek
başına
azaltabilen bir
youmlntemdir
Rutin Aşı Sırasında
Enjeksiyon Ağrısını
Azaltmak İccedilin
EMZİRMEK
Kanguru Bakımının Term ve Preterm
Yenidoğanlarda İşlemsel Ağrıyı
Azalttığı Bildirilmiştir
EĞİTİM
Resuumlsitasyon ve invazif girişimler sırasında aile katılımına youmlnelik gelişmiş iletişim ve yardım desteği sağlamak amacıyla sağlık personelini
hazırlamak iccedilin
mutlaka gereklidir (APA 2015)
SİMUumlLASYON
DESTEKLİ
VE
UYGULAMA
KILAVUZLARI İLE
YAPILAN EĞİTİMLER
Klinisyenlerin algıları uumlzerinde pozitif youmlnde
değişimler olmuş
invazif işlemler ve resuumlsitasyon sırasında
aile katılımını desteklemişler
İşlemler sırasında aileler ile iletişim
becerilerinin arttığını ve zorlu sağlık
konuşmaları sırasında anksiyetelerinin
azaldığını ifade etmişlerdir
EBEVEYN VARLIĞI
HASTA HAKKIDIR
Ccedilocukların ve ebeveynlerin
herhangi bir tedavi ya da cerrahi işlemi
bilme
sonuccedillarını anlama
ve
karar verme hakları vardır
Tuumlfekci ve Erci 2007
Sağlık ccedilalışanlarının ccediloğunluğunun ağrılı bir
işlem sırasında ccedilocuklarının yanında
bulunma hakkı olduğu duumlşuumlncesi ile
ebeveynlerin bulunmasına izin verdikleri
saptanmıştır
Forster ve ark 2002
Aile uumlyesi varlığı
ccedilocuk ve aile memnuniyetini artırarak
malpraktis dava oranlarını
azaltabilir
Legal risk by practicing patient-centered medicineArch Intern Med 2002162 (11)1217ndash 1219
Boie ve arkrsquolarının 1999 yılında 400 ebeveyn ile yaptıkları
ccedilalışmasında ailelere girişimler sırasında ccedilocuklarının
yanında bulunmak isteyip-istemedikleri sorulmuş
Yeniden canlandırma gibi yoğun girişimsel
işlemlerin yapıldığı bir durumda bile
aile uumlyelerinin 80rsquoi ccedilocuklarının yanında
bulunmak istediklerini belirtmişlerdir
CPR SIRASINDA AİLE
VARLIĞININ GEREKLİ
OLDUĞUNU
BİLDİRMİŞLERDİR
Tuumlm aileler CPR sırasında bulunma seccedileneği
verilmesi gerektiğine inandıklarını belirtmişler
Sağlıkccedilılar ailelerin isteklerine karşı duyarlı olmalı ve
CPR sırasında bulunmaları iccedilin izin vermelidir
AİLE KATILIMININ İSTENDİK DUumlZEYDE
UYGULANABİLMESİ İCcedilİN KURUM İCcedilİNDE
YAZILI POLİTİKALAR VE KURALLAR
DUumlZENLENMESİ GEREKLİDİR
Resuumlsitasyon ve invaziv işlemler sırasında aile varlığı iccedilin
YAZILI POLİTİKALAR VE KURALLAR oluşturulması
tavsiye edilir
SONUCcedil OLARAK
AİLE KATILIMI Ccedilocuk ve ailenin anksiyete duumlzeyini azaltır
Ccedilocuk iccedilin duygusal destek sağlar
Ccedilocuk ve ailenin memnuniyetini arttırır
Ccedilocuğun aile ile bağlılığını suumlrduumlrmesini sağlar
Ccedilocuğun guumlven duygusunun zedelenmesini oumlnler
Ccedilocuğun işlem sırasında ağrısının azalmasını sağlar
Ccedilocuk-aile ve sağlık ekibi uumlyeleri arasında sağlıklı bir iletişim sağlar
Ailenin keder suumlrecini daha kolay atlatmasını sağlar
Bilinmezlik korkusunu azaltarak şuumlphe duygusunu ortadan kaldırır
Ailelerin resuumlsitasyon ve invazif girişimler hakkında kararlara
katılabilmesini sağlar
Program ve politikaların gelişimini destekler ve savunuculuğu arttırır
OumlNERİLER
bull Ccedilocuk gibi oumlzel hasta grubu iccedilin ailenin yeri ccedilok
oumlnemlidir
bull Sunulan hizmetin niteliğinin artması accedilısından AİLE
KATILIMI ccedilok oumlnemlidir
bull İnvazif girişimler sırasında aile katılımına youmlnelik yazılı
politikalar oluşturulması sağlık ccedilalışanları arasında ortak
dil oluşturulmasını ve suumlrecin daha iyi ccedilalışmasını sağlar
KAYNAKLAR
bull American Academy of Pediatrics Committee on Hospital Care 2012
Family Centered Care and The Pediatricians RolePedıatrıcs
129 394 -404
httppediatricsaappublicationsorgcontent1292394full Erişim
Tarihi 15032013
bull American Academy of Pediatrics Committee on Hospital Care 2003
Family-Centered Care And The Pediatricianrsquos Role Pediatrics 112
(3) 691-696
httppediatricsaappublicationsorgcontent1123691full Erişim
Tarihi 14032013
bull Newton MS 2000 Family-Centered Care Current Realities İn
Parent Participation Pediatric Nursing 26(2) 164-168
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12026270 Erişim Tarihi
15032013
bull Bruce B Ritchie J 1997 Nurses Practices And Perceptions Of
Family-Centered Care Journal of Pediatric Nursing 2(4) 214-222
httpwwwpediatricnursingorgarticleS0882-5963(97)80004-
8abstractrefuid=S0882-5963(02)00065-9amprefissn=0882-5963
Erişim Tarihi 18032013
bull Ocakccedilı AF 2011 Ccedilocuk Yoğun Bakımda Aile Merkezli Bakım I
Yenidoğan Ve Ccedilocuk Yoğun Bakım Hemşireliği Sempozyum
Programı
bull Aucott S Donohue PK Atkins E Allen MC 2002
Neurodevelopmental Care İn The NICU Ment Retard Dev Disabil
Res Rev 8 298-308
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12454906 Erişim Tarihi
16032013
bull Heermann JA Wilson ME Wilhelm PA 2005 Mothers İn The NICU
Outsider To Partner Pediatr Nurs 31 176-200
httpwwwncbinlmnihgovpubmed16060580 Erişim Tarihi
18032013
bull Franck LS Spencer C 2003 Parent Visiting And Participation İn
İnfant Caregiving Activities İn A Neonatal Unit Birth 30 31-35
httpeuropepmcorgabstractmed12581037reload=0jsessionid=h
08jvg6ofw3t4xzzje634 Erişim Tarihi 17032013
bull Fowlie PW Mchaffie H 2004 Supporting Parents İn Neonatal Unit
BMJ 329 1336-1338
httpwwwncbinlmnihgovpmcarticlespmc534850 Erişim Tarihi
16032013
bull White RD 2003 Individual Rooms İn The NICU-An Evolving
Concept J Perinatol 23 22-24
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12540926 Erişim Tarihi
17032013
bull Carter JD Mulder RT Bartram AF Darlow BA 2005 Infants İn A
Neonatal İntensive Care Unit Parental Response Arch Dis Child
Fetal Neonatal Ed 90 109-113
httpfnbmjcomcontent902f109full Erişim Tarihi 18032013
bull Mason DJ 2003 Family Presence Evidence Versus Tradition Am J
Crit Care 12 190-192
httpajccaacnjournalsorgcontent123190fullpdf+html Erişim
Tarihi 16032013
bull Johnson BH Abraham MR Parrish RN 2004 Designing The
Neonatal İntensive Care Unit For Optimal Family İnvolvement Clin
Perinatol 31 353-382
httpwwwncbinlmnihgovpubmed15289038 Erişim Tarihi
18032013
bull Browne JV Talmi A 2005 Family-Based İntervention To Enhance
İnfant-Parent Relationships İn The Neonatal İntensive Care Unit J
Pediatr Psychol 30 667-677
httpjpepsyoxfordjournalsorgcontent308667full Erişim Tarihi
17032013
bull Erdeve Ouml 2009 Aile Merkezli Bakım Ve Yenidoğan Yoğun Bakım
Uumlnitesi Tasarımında Ailenin Yeri Guumllhane Tıp Dergisi 51 199-203
Erişim Tarihi 20032013
bull Eras Z Atay G Pekcici EA 2011 Ccedilocuklara Verilen Sağlık
Hizmetinde Buumltuumlncuumll İzlem Modeli İnoumlnuuml Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi
Dergisi 18(3)199-202
bull Karabudak S Ak B Başbakkal Z 2010 Girişimler Sırasında Aile
Uumlyeleri Nerede Olmalı Tuumlrk Pediatri Arşivi 45 53-60
bull Oflaz F 2008 Hasta Ccedilocuk Ve Ebeveynlerinin Pediatrik Yoğun
Bakım Deneyimi Ve Travmatik Stres Cumhuriyet Uumlniversitesi
Hemşirelik Yuumlksekokulu Dergisi 12(1) 53-59
bull Ccedilavuşoğlu H 2004 Hastaneye Yatmanın Ccedilocuk Ve Aile Uumlzerindeki
Etkileri Yaşamı Tehdit Edici Hastalığı Olan Ccedilocuk Ccedilocuk Sağlığı
Hemşireliği Cilt 1 Genişletilmiş 8 Baskı Ankara Sistem Ofset
Basımevi 51-70 91-106
bull Boztepe H Ccedilavuşoğlu H 2009 Bir Uumlniversite Hastanesindeki
Uygulamaların Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden İncelenmesi
Hacettepe Uumlniversitesi Sağlık Bilimleri Fakuumlltesi Hemşirelik Dergisi
11-24
bull Dunst CJ Trivette CM 2009 Meta-Analytic Structural Equation
Modelling Of The İnfluences Of Family-Centered Care On Parent
And Child Psychological Health Int J Pediatri 1-9
bull Kuğuoğlu S Ccediloumlvener Ccedil Aktaş E Tanır M 2009 Yatağa Bağımlı
Ccedilocuğun Aile Merkezli Bakımında Sinerji Modelinin Kullanımı
Maltepe Uumlniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2(1) 59-64
bull Kuzlu TA Kalıncı N Topan AK 2011 Uumlniversite Hastanesinde
Ccedilocuklara Verilen Bakımın Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden
İncelenmesi Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 6(16)
bull Kuzin JK Yborra J Taylor M Chang AC Altman CA
Whitney GMM Mott AR 2007 Family-Member Presence During
Interventions İn The Intensive Care Unit Perceptions Of Pediatric
Cardiac Intensive Care Providers Pediatrics 120(4) 895-901
httppediatricsaappublicationsorgcontent1204e895full Erişim
Tarihi 13032013
bull Harrison TM 2010 Family Centered Pediatric Nursing Care State
of the Science J Pediatr Nurs 25(5) 335ndash343
httpwwwncbinlmnihgovpmcarticlesPMC2965051 Erişim
Tarihi 14032013
bull Sacchetti A Lichenstein R Carraccio CA Harris RH 1996 Family
Member Presence During Pediatric Emergency Department
Procedures Pediatr Emerg Care 12 (4) 268ndash 271
httpwwwncbinlmnihgovpubmed8858650dopt=Abstract Erişim
Tarihi 18032013
bull Guzzetta CE Clark AP Wright JL 2006 Family Presence İn
Emergency Medical Services For Children Clin Pediatr Emerg Med
7 15-22
httppediatricsaappublicationsorgcontent1222e511long Erişim
Tarihi 25032013
bull Boie ET Moore GP Brummett C Nelson DR 1999 Do Parents
Want To Be Present During İnvasive Procedures Performed On
Their Children İn The Emergency Department A Survey Of 400
Parents Ann Emerg Med 34 (1) 70ndash 74
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(99)70274-
Xabstract Erişim Tarihi 19032013
bull Boudreaux ED Francis JL Loyacano T 2002 Familiy Presence
During İnvasive Procedures And Resuscitation İn The Emergency
Department A Critical Review And Suggestions For Future
Reseach Ann Emerg Med 40 193-205
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(02)00029-
Xabstract Erişim Tarihi 20032013
bull Axelsson AB Zettergren M Axelsson C 2005 Good And Bad
Experiences Of Family Presence During Acute Care And
Resuscitation What Makes The Difference Eur J Cardiovasc Nurs
4 161-169
bull Konukbay D Arslan F 2011 Yenidoğan Yoğun Bakım Uumlnitesinde
Yatan Yenidoğan Ailelerinin Yaşadıkları Guumlccedilluumlklerin Belirlenmesi
Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 14 (2) 16-22
bull Letourneau NL Elliott MR 1996 Pediatric Health Care Professionals
Perceptions and Practices of Family-Centered Care Childrens Health Care
25 (3) 157 ndash 174 httpdspacehilunbca8080handle188234882 Erişim
Tarihi 18032013
bull Daneman S Macaluso J Guzzetta CE 2003 Health Providersrsquo Attitudes
Toward Parent Participation İn The Care Of The Hospitalized Child J Spec
Pediatr Nurs 8(3)90-98
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=209Daneman+S2C+Macal
uso+J2C+Guzzetta+CE+20032C+Health+ProvidersE28099+Attit
udes+Toward+Parent+Participation+C4B0n+The+Care+Of+The+Hospit
alized+Child+J+Spec+Pediatr+Nurs3B+8(3)3A+90-+98 Erişim Tarihi
14032013
bull Reid P Connor M DeMarco R Fiyat J 2004 Linking Patient And Family
Centered Care And Patient Safety The Next Leap Nursing
Economics22(4) 211-215
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=Ponte+PR2C+Connor+M2C
+DeMarco+R+et+al+Linking+patient+and+family+centered+care+and+pati
ent+safety3A+the+next+leap+Nursing+economics2C+20043B+22(4)
3A+211-+215 Erişim Tarihi 15032013
İşleme hazırlanması
İşleme dahil edilmesi
Bireysel gereksinimlerinin dikkate alınması
Emosyonel accedilıdan desteklenmesi
Yaşına uygun yaklaşım sağlanması gerekir ve
Ailesinden ayırmaktan kaccedilınılmalıdır
Ccedilocuğun Korkularını Azaltmak İccedilin
Ccedilocuğun bedensel zihinsel fizyolojik ve
psikolojik anlamda sağlıklı bir birey olarak
yetişmesinde ve davranışlarının
şekillenmesinde ailenin roluuml ccedilok buumlyuumlktuumlr
Sağlıklı ya da hasta ccedilocuğa bakım ve tedavi
uygularken ccedilocuk ailesi ile BUumlTUumlNCUumlL
olarak ele alınmalıdır
AİLE KATILIMI
Ccedilocuk Hasta ile fiziksel ve goumlrsel iletişimin
sağlanarak aile uumlyelerinin girişimler sırasında
sevdiklerinin yanında bulunmasıdır
AİLE KATILIMI
AİLE MERKEZLİ BAKIMIN
TEMELİNDE YER ALIR
Aile merkezli bakımın temeli annelerin ve hastaneye yatan
ccedilocukların annelerinden ayrılmaya verdikleri tepkiler uumlzerine yapılan
araştırmalara dayanmaktadır
Anne yoksunluğu ve ayrılık anksiyetesinin
gtccedilocuğun iyileşmesini geciktirdiğini
gtsonraki yaşamında kişilik ve ruh sağlığını etkilediğini goumlsteren
ccedilalışmalar pediatride AİLE MERKEZLİ BAKIMrdquo ortaya ccedilıkmasını
sağlamışlardır (Kuzlu TA ve ark 2011 Erdeve Ouml 2009)
İlk 1950 yılında tanımlanmış olan bakım
felsefesi yavaş yavaş uygulamaya girmiştir
Hemşire Florance Blake (1954) aileler ve
hemşireler arasında ccedilocukların bakım ve
tedavisi ile ilgili yapılan işbirliğinin yararlı
etkilerini ortaya koyan ilk araştırmacıdır
(APA 2003 Harrison TM2010)
Amerikan Pediatri Akademisi (APA American Academy of
Pediatrics)
Acil Hemşireleri Derneği (The Emergency Nurses Associationrsquos)
AmerikanKritik-Bakım Hemşireleri Derneği (The American
Association of Critical-Care Nurses)
Acil Tıp Teknisyenleri Ulusal Birliği (The National Association of
Emergency Medical Technicians)
Amerikan Acil Tıp Koleji (The American College of Emergency
Physicians) onaylamıştır
İnvazif İşlemler ve Resuumlsitasyon
Sırasında Aile Varlığı
Amerikan Kalp Derneği (The American Heart Association) de
2000 yılında kardiyopulmoner resuumlsitasyon kılavuzlarında aile
varlığını onaylamıştır
AİLE
CcedilOCUK İCcedilİN BİRİNCİL GUumlCcedil VE
DESTEK KAYNAĞIDIR
Ccedilocukların tamamı ağrılı bir işlem sırasında
ebeveynlerinin yanlarında bulunmasını
istemişlerdir
Ccedilocukların ebeveynlerini yanlarında isteme
nedenleri
Destek olması (474)
Kendini guumlvende hissetmesi (227)
Korkmamak (142) ve
Canının daha az acıması (157)
(Tuumlfekci ve Erci 2007)
EBEVEYNLER İŞLEM SIRASINDA
CcedilOCUKLARINI DESTEKLEYEREK
RAHATLAMALARINI
VE
DİKKATİ BAŞKA YOumlNE CcedilEKMEYİ
SAĞLAYABİLİRLER
bull Sacchetti A ve ark 1996 yılında 96 aile ve 98 sağlık profesyoneli ile
yaptığı araştırmada şu verilere ulaşılmıştır
İntravenoumlz kateterizasyon 91 kişi
Lomber ponksiyon 23
Uumlretral kateterizasyon 9
Nazogastrik tuumlp yerleştirilmesi 1
Entuumlbasyon 1
Resuumlsitasyon 1
Yabancı cisim ccedilıkarılması 1
Acil Servis
Uygulamaları
Sırasında Aile Varlığı
Ailelerin
Goumlruumlşuuml
İyi Fikir 93
Koumltuuml Fikir 2
Fark Etmez 5
YAPILAN İŞLEMLER
AİLE
VARLIĞI
SONUCU
CcedilIKARIM
LAR
Ccedilocuk sakinleşti 19
Aile başucunda destek
oldu 31
Aile ccedilocuğun dikkatini
ccedilekmekte yardımcı oldu 55
Boudreaux ve ark 2002 yılında yaptıkları randomize
kontrolluuml ccedilalışmada
bull Ailelerin invazif proseduumlrler ve resuumlsitasyon sırasında
ccedilocuklarının yanında kalmayı tercih ettikleri
bull Aile varlığında hem ailenin hem de ccedilocuğun stresinin
azaldığı verilerine ulaşılmıştır
Familiy Presence During İnvasive Procedures And Resuscitation İn The Emergency Department A
Critical Review And Suggestions For Future Reseach
AİLE UumlYELERİ İNVAZİF İŞLEMLERİ
NEGATİF ETKİLER Mİ
EBEVEYNLER SAĞLIKCcedilILAR
Kendi ccedilocuğuma yardımcı olduğumu
hissettim
Resuumlsitasyon sırasında aileler ccedilocukları iccedilin
her şeyin yapıldığını goumlrduumller
Oumlzellikle fiziksel temasta bulunmak ccedilok
oumlnemliydii
Ebeveyn varlığında ccedilocuk hakkında soru
sorarak zamanında sağlık bilgileri sağlandı
Resuumlsitasyon tekrar bulunmayı seccedilerim
(100)
Ebeveyn varlığı ccedilocukların sakinleşmesini
sağladı
Bilinmeyen korkusunun hafiflediğini ifade
etmişlerdir
Hasta bakımı kesintisiz oldu (100)
3 ay sonra yapılan geri doumlnuumlşlerde
ebeveynler travma yaşamadığını ifade etti
S
O
N
U
Ccedil
Pediatrik Acil
Serviste Aile Varlığı
Hasta Bakımını
Kesintiye
Uğratmamakta ve
Bakımı
Kolaylaştırmaktadır
İNVAZİF İŞLEMLER SIRASINDA
AİLE UumlYESİ VARLIĞI
HASTA BAKIMININ BOZULMASI İCcedilİN
BİR RİSK DEĞİLDİR
Annelerin ccedilocuk bakımınatedavisine katılması
bull İkinci plana atılma
bull Kontroluuml kaybetme duygusu yaşamamalarını
bull Ccedilocuklarını duygusal youmlnden destekleme fırsatı
bulmalarını ve
bull Hasta ccedilocuğun bakımını oumlğrenmelerini sağlar
Boumlylece anksiyete duumlzeylerinin duumlşmesini
sağlayabilir(Kuzlu TA ve ark 2011)
Guzzetta ve ark 2006
Girişimler sırasında aile uumlyelerinin ccedilocuğun
yanında bulunması ccedilocukları iccedilin her şeyin
yapıldığını goumlzlemleyerek anksiyetelerinin
azalmasını sağlar
Bu ccedilalışmalar aile
varlığının
Ebeveyn
memnuniyetini
arttırdığı ve
Ebeveynlerin baş
etmelerini
guumlccedillendirdiğini
belirtmektedir
(2014)
Axelsson ve ark 2005 yılında randomize kontrolluuml
ccedilalışmada 12 orijinal makale incelenmiştir Sonuccedillar
bull Aile iccedilinde destek ve bağlılık hissi geliştiğini ifade ettiği
bull Aile uumlyeleri resuumlsitasyon sırasında bulunmanın kendi yas
suumlrecinde onlara yardımcı olduğunu ifade ettiği verilerine
ulaşılmıştır
ldquoGood And Bad Experiences Of Family Presence During Acute Care And Resuscitation
What Makes The Difference
Ebeveynler
Resuumlsitasyon sırasında ccedilocukları iccedilin
her şeyin yapıldığını goumlrduumlkleri iccedilin
şuumlphenin azaldığını
Ccedilocukları iccedilin karar verme ve
savunucusu olarak katılmanın
muumlmkuumln olduğunu
Resuumlsitasyon sırasında kendilerini
oumlluumlme değil ccedilocuklarının iyileşmesine
odakladıklarını
Resuumlsitasyon ccedilabalarına rağmen
herhangi bir travma yaşamadıklarını
Resuumlsitasyon sırasında hemşirelerin
kendilerine destek olduklarını
belirtmişlerdir
Resuumlsitasyon sırasında
destek en deneyimli
klinik hemşire
tarafından sağlandı
Bu Yeni Rol Hemşirelere
Ebeveynlerin Olumlu Bir
Bakış Accedilısı Geliştirmesini
Sağlamıştır
EBEVEYN
DENEYİMİ
AİLE VARLIĞI
GUumlCcedilLUuml BİR ANALJEZİKTİR
EMZİRMENİN VE ANNE
SUumlTUumlNUumlN YENİDOĞANLARDA
İŞLEMSEL AĞRIYI VE STRESİ
AZALTTIĞI GOumlRUumlLMUumlŞTUumlR
Savaşer (2000) Yenidoğanda topuktan
kan alınması sırasında oluşan rahatsızlığı
azaltmada anne kucağının etkisi
Ccedilalışma grubu N=36
Anne Kucağında Emzik
Kontrol Grubu N=34
Yatağında Emzik
Ccedilalışma grubundaki yenidoğanların ağrı
puan ortalamalarının
kontrol grubuna goumlre anlamlı derecede
duumlşuumlk bulunduğu bildirilmiştir
SAĞLIKLI YENİDOĞANLARDA
TEN TENE TEMAS VE
EMZİRMENİN İŞLEMSEL
AĞRIYI AZALTTIĞI
BİLDİRİLMİŞTİR
Ten Tene Temasın
Hem Fizyolojik Hem De Davranışsal
Goumlstergelerde Olmak Uumlzere Topuktan
Kan Alımı Sırasında Ağrıyı
Azaltmada Etkili Bir İşlem Olduğu
Belirtilmiştir
Prematuumlre
Yenidoğanlarda
Kanguru
Bakımının
İnvazif İşlemler
Sırasında
Oluşan Ağrıyı
Azalttığı
Bildirilmiştir
Emzirmek
topuktan kan
alımı sırasında
yenidoğanların
ağrısını tek
başına
azaltabilen bir
youmlntemdir
Rutin Aşı Sırasında
Enjeksiyon Ağrısını
Azaltmak İccedilin
EMZİRMEK
Kanguru Bakımının Term ve Preterm
Yenidoğanlarda İşlemsel Ağrıyı
Azalttığı Bildirilmiştir
EĞİTİM
Resuumlsitasyon ve invazif girişimler sırasında aile katılımına youmlnelik gelişmiş iletişim ve yardım desteği sağlamak amacıyla sağlık personelini
hazırlamak iccedilin
mutlaka gereklidir (APA 2015)
SİMUumlLASYON
DESTEKLİ
VE
UYGULAMA
KILAVUZLARI İLE
YAPILAN EĞİTİMLER
Klinisyenlerin algıları uumlzerinde pozitif youmlnde
değişimler olmuş
invazif işlemler ve resuumlsitasyon sırasında
aile katılımını desteklemişler
İşlemler sırasında aileler ile iletişim
becerilerinin arttığını ve zorlu sağlık
konuşmaları sırasında anksiyetelerinin
azaldığını ifade etmişlerdir
EBEVEYN VARLIĞI
HASTA HAKKIDIR
Ccedilocukların ve ebeveynlerin
herhangi bir tedavi ya da cerrahi işlemi
bilme
sonuccedillarını anlama
ve
karar verme hakları vardır
Tuumlfekci ve Erci 2007
Sağlık ccedilalışanlarının ccediloğunluğunun ağrılı bir
işlem sırasında ccedilocuklarının yanında
bulunma hakkı olduğu duumlşuumlncesi ile
ebeveynlerin bulunmasına izin verdikleri
saptanmıştır
Forster ve ark 2002
Aile uumlyesi varlığı
ccedilocuk ve aile memnuniyetini artırarak
malpraktis dava oranlarını
azaltabilir
Legal risk by practicing patient-centered medicineArch Intern Med 2002162 (11)1217ndash 1219
Boie ve arkrsquolarının 1999 yılında 400 ebeveyn ile yaptıkları
ccedilalışmasında ailelere girişimler sırasında ccedilocuklarının
yanında bulunmak isteyip-istemedikleri sorulmuş
Yeniden canlandırma gibi yoğun girişimsel
işlemlerin yapıldığı bir durumda bile
aile uumlyelerinin 80rsquoi ccedilocuklarının yanında
bulunmak istediklerini belirtmişlerdir
CPR SIRASINDA AİLE
VARLIĞININ GEREKLİ
OLDUĞUNU
BİLDİRMİŞLERDİR
Tuumlm aileler CPR sırasında bulunma seccedileneği
verilmesi gerektiğine inandıklarını belirtmişler
Sağlıkccedilılar ailelerin isteklerine karşı duyarlı olmalı ve
CPR sırasında bulunmaları iccedilin izin vermelidir
AİLE KATILIMININ İSTENDİK DUumlZEYDE
UYGULANABİLMESİ İCcedilİN KURUM İCcedilİNDE
YAZILI POLİTİKALAR VE KURALLAR
DUumlZENLENMESİ GEREKLİDİR
Resuumlsitasyon ve invaziv işlemler sırasında aile varlığı iccedilin
YAZILI POLİTİKALAR VE KURALLAR oluşturulması
tavsiye edilir
SONUCcedil OLARAK
AİLE KATILIMI Ccedilocuk ve ailenin anksiyete duumlzeyini azaltır
Ccedilocuk iccedilin duygusal destek sağlar
Ccedilocuk ve ailenin memnuniyetini arttırır
Ccedilocuğun aile ile bağlılığını suumlrduumlrmesini sağlar
Ccedilocuğun guumlven duygusunun zedelenmesini oumlnler
Ccedilocuğun işlem sırasında ağrısının azalmasını sağlar
Ccedilocuk-aile ve sağlık ekibi uumlyeleri arasında sağlıklı bir iletişim sağlar
Ailenin keder suumlrecini daha kolay atlatmasını sağlar
Bilinmezlik korkusunu azaltarak şuumlphe duygusunu ortadan kaldırır
Ailelerin resuumlsitasyon ve invazif girişimler hakkında kararlara
katılabilmesini sağlar
Program ve politikaların gelişimini destekler ve savunuculuğu arttırır
OumlNERİLER
bull Ccedilocuk gibi oumlzel hasta grubu iccedilin ailenin yeri ccedilok
oumlnemlidir
bull Sunulan hizmetin niteliğinin artması accedilısından AİLE
KATILIMI ccedilok oumlnemlidir
bull İnvazif girişimler sırasında aile katılımına youmlnelik yazılı
politikalar oluşturulması sağlık ccedilalışanları arasında ortak
dil oluşturulmasını ve suumlrecin daha iyi ccedilalışmasını sağlar
KAYNAKLAR
bull American Academy of Pediatrics Committee on Hospital Care 2012
Family Centered Care and The Pediatricians RolePedıatrıcs
129 394 -404
httppediatricsaappublicationsorgcontent1292394full Erişim
Tarihi 15032013
bull American Academy of Pediatrics Committee on Hospital Care 2003
Family-Centered Care And The Pediatricianrsquos Role Pediatrics 112
(3) 691-696
httppediatricsaappublicationsorgcontent1123691full Erişim
Tarihi 14032013
bull Newton MS 2000 Family-Centered Care Current Realities İn
Parent Participation Pediatric Nursing 26(2) 164-168
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12026270 Erişim Tarihi
15032013
bull Bruce B Ritchie J 1997 Nurses Practices And Perceptions Of
Family-Centered Care Journal of Pediatric Nursing 2(4) 214-222
httpwwwpediatricnursingorgarticleS0882-5963(97)80004-
8abstractrefuid=S0882-5963(02)00065-9amprefissn=0882-5963
Erişim Tarihi 18032013
bull Ocakccedilı AF 2011 Ccedilocuk Yoğun Bakımda Aile Merkezli Bakım I
Yenidoğan Ve Ccedilocuk Yoğun Bakım Hemşireliği Sempozyum
Programı
bull Aucott S Donohue PK Atkins E Allen MC 2002
Neurodevelopmental Care İn The NICU Ment Retard Dev Disabil
Res Rev 8 298-308
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12454906 Erişim Tarihi
16032013
bull Heermann JA Wilson ME Wilhelm PA 2005 Mothers İn The NICU
Outsider To Partner Pediatr Nurs 31 176-200
httpwwwncbinlmnihgovpubmed16060580 Erişim Tarihi
18032013
bull Franck LS Spencer C 2003 Parent Visiting And Participation İn
İnfant Caregiving Activities İn A Neonatal Unit Birth 30 31-35
httpeuropepmcorgabstractmed12581037reload=0jsessionid=h
08jvg6ofw3t4xzzje634 Erişim Tarihi 17032013
bull Fowlie PW Mchaffie H 2004 Supporting Parents İn Neonatal Unit
BMJ 329 1336-1338
httpwwwncbinlmnihgovpmcarticlespmc534850 Erişim Tarihi
16032013
bull White RD 2003 Individual Rooms İn The NICU-An Evolving
Concept J Perinatol 23 22-24
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12540926 Erişim Tarihi
17032013
bull Carter JD Mulder RT Bartram AF Darlow BA 2005 Infants İn A
Neonatal İntensive Care Unit Parental Response Arch Dis Child
Fetal Neonatal Ed 90 109-113
httpfnbmjcomcontent902f109full Erişim Tarihi 18032013
bull Mason DJ 2003 Family Presence Evidence Versus Tradition Am J
Crit Care 12 190-192
httpajccaacnjournalsorgcontent123190fullpdf+html Erişim
Tarihi 16032013
bull Johnson BH Abraham MR Parrish RN 2004 Designing The
Neonatal İntensive Care Unit For Optimal Family İnvolvement Clin
Perinatol 31 353-382
httpwwwncbinlmnihgovpubmed15289038 Erişim Tarihi
18032013
bull Browne JV Talmi A 2005 Family-Based İntervention To Enhance
İnfant-Parent Relationships İn The Neonatal İntensive Care Unit J
Pediatr Psychol 30 667-677
httpjpepsyoxfordjournalsorgcontent308667full Erişim Tarihi
17032013
bull Erdeve Ouml 2009 Aile Merkezli Bakım Ve Yenidoğan Yoğun Bakım
Uumlnitesi Tasarımında Ailenin Yeri Guumllhane Tıp Dergisi 51 199-203
Erişim Tarihi 20032013
bull Eras Z Atay G Pekcici EA 2011 Ccedilocuklara Verilen Sağlık
Hizmetinde Buumltuumlncuumll İzlem Modeli İnoumlnuuml Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi
Dergisi 18(3)199-202
bull Karabudak S Ak B Başbakkal Z 2010 Girişimler Sırasında Aile
Uumlyeleri Nerede Olmalı Tuumlrk Pediatri Arşivi 45 53-60
bull Oflaz F 2008 Hasta Ccedilocuk Ve Ebeveynlerinin Pediatrik Yoğun
Bakım Deneyimi Ve Travmatik Stres Cumhuriyet Uumlniversitesi
Hemşirelik Yuumlksekokulu Dergisi 12(1) 53-59
bull Ccedilavuşoğlu H 2004 Hastaneye Yatmanın Ccedilocuk Ve Aile Uumlzerindeki
Etkileri Yaşamı Tehdit Edici Hastalığı Olan Ccedilocuk Ccedilocuk Sağlığı
Hemşireliği Cilt 1 Genişletilmiş 8 Baskı Ankara Sistem Ofset
Basımevi 51-70 91-106
bull Boztepe H Ccedilavuşoğlu H 2009 Bir Uumlniversite Hastanesindeki
Uygulamaların Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden İncelenmesi
Hacettepe Uumlniversitesi Sağlık Bilimleri Fakuumlltesi Hemşirelik Dergisi
11-24
bull Dunst CJ Trivette CM 2009 Meta-Analytic Structural Equation
Modelling Of The İnfluences Of Family-Centered Care On Parent
And Child Psychological Health Int J Pediatri 1-9
bull Kuğuoğlu S Ccediloumlvener Ccedil Aktaş E Tanır M 2009 Yatağa Bağımlı
Ccedilocuğun Aile Merkezli Bakımında Sinerji Modelinin Kullanımı
Maltepe Uumlniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2(1) 59-64
bull Kuzlu TA Kalıncı N Topan AK 2011 Uumlniversite Hastanesinde
Ccedilocuklara Verilen Bakımın Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden
İncelenmesi Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 6(16)
bull Kuzin JK Yborra J Taylor M Chang AC Altman CA
Whitney GMM Mott AR 2007 Family-Member Presence During
Interventions İn The Intensive Care Unit Perceptions Of Pediatric
Cardiac Intensive Care Providers Pediatrics 120(4) 895-901
httppediatricsaappublicationsorgcontent1204e895full Erişim
Tarihi 13032013
bull Harrison TM 2010 Family Centered Pediatric Nursing Care State
of the Science J Pediatr Nurs 25(5) 335ndash343
httpwwwncbinlmnihgovpmcarticlesPMC2965051 Erişim
Tarihi 14032013
bull Sacchetti A Lichenstein R Carraccio CA Harris RH 1996 Family
Member Presence During Pediatric Emergency Department
Procedures Pediatr Emerg Care 12 (4) 268ndash 271
httpwwwncbinlmnihgovpubmed8858650dopt=Abstract Erişim
Tarihi 18032013
bull Guzzetta CE Clark AP Wright JL 2006 Family Presence İn
Emergency Medical Services For Children Clin Pediatr Emerg Med
7 15-22
httppediatricsaappublicationsorgcontent1222e511long Erişim
Tarihi 25032013
bull Boie ET Moore GP Brummett C Nelson DR 1999 Do Parents
Want To Be Present During İnvasive Procedures Performed On
Their Children İn The Emergency Department A Survey Of 400
Parents Ann Emerg Med 34 (1) 70ndash 74
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(99)70274-
Xabstract Erişim Tarihi 19032013
bull Boudreaux ED Francis JL Loyacano T 2002 Familiy Presence
During İnvasive Procedures And Resuscitation İn The Emergency
Department A Critical Review And Suggestions For Future
Reseach Ann Emerg Med 40 193-205
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(02)00029-
Xabstract Erişim Tarihi 20032013
bull Axelsson AB Zettergren M Axelsson C 2005 Good And Bad
Experiences Of Family Presence During Acute Care And
Resuscitation What Makes The Difference Eur J Cardiovasc Nurs
4 161-169
bull Konukbay D Arslan F 2011 Yenidoğan Yoğun Bakım Uumlnitesinde
Yatan Yenidoğan Ailelerinin Yaşadıkları Guumlccedilluumlklerin Belirlenmesi
Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 14 (2) 16-22
bull Letourneau NL Elliott MR 1996 Pediatric Health Care Professionals
Perceptions and Practices of Family-Centered Care Childrens Health Care
25 (3) 157 ndash 174 httpdspacehilunbca8080handle188234882 Erişim
Tarihi 18032013
bull Daneman S Macaluso J Guzzetta CE 2003 Health Providersrsquo Attitudes
Toward Parent Participation İn The Care Of The Hospitalized Child J Spec
Pediatr Nurs 8(3)90-98
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=209Daneman+S2C+Macal
uso+J2C+Guzzetta+CE+20032C+Health+ProvidersE28099+Attit
udes+Toward+Parent+Participation+C4B0n+The+Care+Of+The+Hospit
alized+Child+J+Spec+Pediatr+Nurs3B+8(3)3A+90-+98 Erişim Tarihi
14032013
bull Reid P Connor M DeMarco R Fiyat J 2004 Linking Patient And Family
Centered Care And Patient Safety The Next Leap Nursing
Economics22(4) 211-215
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=Ponte+PR2C+Connor+M2C
+DeMarco+R+et+al+Linking+patient+and+family+centered+care+and+pati
ent+safety3A+the+next+leap+Nursing+economics2C+20043B+22(4)
3A+211-+215 Erişim Tarihi 15032013
Ccedilocuğun bedensel zihinsel fizyolojik ve
psikolojik anlamda sağlıklı bir birey olarak
yetişmesinde ve davranışlarının
şekillenmesinde ailenin roluuml ccedilok buumlyuumlktuumlr
Sağlıklı ya da hasta ccedilocuğa bakım ve tedavi
uygularken ccedilocuk ailesi ile BUumlTUumlNCUumlL
olarak ele alınmalıdır
AİLE KATILIMI
Ccedilocuk Hasta ile fiziksel ve goumlrsel iletişimin
sağlanarak aile uumlyelerinin girişimler sırasında
sevdiklerinin yanında bulunmasıdır
AİLE KATILIMI
AİLE MERKEZLİ BAKIMIN
TEMELİNDE YER ALIR
Aile merkezli bakımın temeli annelerin ve hastaneye yatan
ccedilocukların annelerinden ayrılmaya verdikleri tepkiler uumlzerine yapılan
araştırmalara dayanmaktadır
Anne yoksunluğu ve ayrılık anksiyetesinin
gtccedilocuğun iyileşmesini geciktirdiğini
gtsonraki yaşamında kişilik ve ruh sağlığını etkilediğini goumlsteren
ccedilalışmalar pediatride AİLE MERKEZLİ BAKIMrdquo ortaya ccedilıkmasını
sağlamışlardır (Kuzlu TA ve ark 2011 Erdeve Ouml 2009)
İlk 1950 yılında tanımlanmış olan bakım
felsefesi yavaş yavaş uygulamaya girmiştir
Hemşire Florance Blake (1954) aileler ve
hemşireler arasında ccedilocukların bakım ve
tedavisi ile ilgili yapılan işbirliğinin yararlı
etkilerini ortaya koyan ilk araştırmacıdır
(APA 2003 Harrison TM2010)
Amerikan Pediatri Akademisi (APA American Academy of
Pediatrics)
Acil Hemşireleri Derneği (The Emergency Nurses Associationrsquos)
AmerikanKritik-Bakım Hemşireleri Derneği (The American
Association of Critical-Care Nurses)
Acil Tıp Teknisyenleri Ulusal Birliği (The National Association of
Emergency Medical Technicians)
Amerikan Acil Tıp Koleji (The American College of Emergency
Physicians) onaylamıştır
İnvazif İşlemler ve Resuumlsitasyon
Sırasında Aile Varlığı
Amerikan Kalp Derneği (The American Heart Association) de
2000 yılında kardiyopulmoner resuumlsitasyon kılavuzlarında aile
varlığını onaylamıştır
AİLE
CcedilOCUK İCcedilİN BİRİNCİL GUumlCcedil VE
DESTEK KAYNAĞIDIR
Ccedilocukların tamamı ağrılı bir işlem sırasında
ebeveynlerinin yanlarında bulunmasını
istemişlerdir
Ccedilocukların ebeveynlerini yanlarında isteme
nedenleri
Destek olması (474)
Kendini guumlvende hissetmesi (227)
Korkmamak (142) ve
Canının daha az acıması (157)
(Tuumlfekci ve Erci 2007)
EBEVEYNLER İŞLEM SIRASINDA
CcedilOCUKLARINI DESTEKLEYEREK
RAHATLAMALARINI
VE
DİKKATİ BAŞKA YOumlNE CcedilEKMEYİ
SAĞLAYABİLİRLER
bull Sacchetti A ve ark 1996 yılında 96 aile ve 98 sağlık profesyoneli ile
yaptığı araştırmada şu verilere ulaşılmıştır
İntravenoumlz kateterizasyon 91 kişi
Lomber ponksiyon 23
Uumlretral kateterizasyon 9
Nazogastrik tuumlp yerleştirilmesi 1
Entuumlbasyon 1
Resuumlsitasyon 1
Yabancı cisim ccedilıkarılması 1
Acil Servis
Uygulamaları
Sırasında Aile Varlığı
Ailelerin
Goumlruumlşuuml
İyi Fikir 93
Koumltuuml Fikir 2
Fark Etmez 5
YAPILAN İŞLEMLER
AİLE
VARLIĞI
SONUCU
CcedilIKARIM
LAR
Ccedilocuk sakinleşti 19
Aile başucunda destek
oldu 31
Aile ccedilocuğun dikkatini
ccedilekmekte yardımcı oldu 55
Boudreaux ve ark 2002 yılında yaptıkları randomize
kontrolluuml ccedilalışmada
bull Ailelerin invazif proseduumlrler ve resuumlsitasyon sırasında
ccedilocuklarının yanında kalmayı tercih ettikleri
bull Aile varlığında hem ailenin hem de ccedilocuğun stresinin
azaldığı verilerine ulaşılmıştır
Familiy Presence During İnvasive Procedures And Resuscitation İn The Emergency Department A
Critical Review And Suggestions For Future Reseach
AİLE UumlYELERİ İNVAZİF İŞLEMLERİ
NEGATİF ETKİLER Mİ
EBEVEYNLER SAĞLIKCcedilILAR
Kendi ccedilocuğuma yardımcı olduğumu
hissettim
Resuumlsitasyon sırasında aileler ccedilocukları iccedilin
her şeyin yapıldığını goumlrduumller
Oumlzellikle fiziksel temasta bulunmak ccedilok
oumlnemliydii
Ebeveyn varlığında ccedilocuk hakkında soru
sorarak zamanında sağlık bilgileri sağlandı
Resuumlsitasyon tekrar bulunmayı seccedilerim
(100)
Ebeveyn varlığı ccedilocukların sakinleşmesini
sağladı
Bilinmeyen korkusunun hafiflediğini ifade
etmişlerdir
Hasta bakımı kesintisiz oldu (100)
3 ay sonra yapılan geri doumlnuumlşlerde
ebeveynler travma yaşamadığını ifade etti
S
O
N
U
Ccedil
Pediatrik Acil
Serviste Aile Varlığı
Hasta Bakımını
Kesintiye
Uğratmamakta ve
Bakımı
Kolaylaştırmaktadır
İNVAZİF İŞLEMLER SIRASINDA
AİLE UumlYESİ VARLIĞI
HASTA BAKIMININ BOZULMASI İCcedilİN
BİR RİSK DEĞİLDİR
Annelerin ccedilocuk bakımınatedavisine katılması
bull İkinci plana atılma
bull Kontroluuml kaybetme duygusu yaşamamalarını
bull Ccedilocuklarını duygusal youmlnden destekleme fırsatı
bulmalarını ve
bull Hasta ccedilocuğun bakımını oumlğrenmelerini sağlar
Boumlylece anksiyete duumlzeylerinin duumlşmesini
sağlayabilir(Kuzlu TA ve ark 2011)
Guzzetta ve ark 2006
Girişimler sırasında aile uumlyelerinin ccedilocuğun
yanında bulunması ccedilocukları iccedilin her şeyin
yapıldığını goumlzlemleyerek anksiyetelerinin
azalmasını sağlar
Bu ccedilalışmalar aile
varlığının
Ebeveyn
memnuniyetini
arttırdığı ve
Ebeveynlerin baş
etmelerini
guumlccedillendirdiğini
belirtmektedir
(2014)
Axelsson ve ark 2005 yılında randomize kontrolluuml
ccedilalışmada 12 orijinal makale incelenmiştir Sonuccedillar
bull Aile iccedilinde destek ve bağlılık hissi geliştiğini ifade ettiği
bull Aile uumlyeleri resuumlsitasyon sırasında bulunmanın kendi yas
suumlrecinde onlara yardımcı olduğunu ifade ettiği verilerine
ulaşılmıştır
ldquoGood And Bad Experiences Of Family Presence During Acute Care And Resuscitation
What Makes The Difference
Ebeveynler
Resuumlsitasyon sırasında ccedilocukları iccedilin
her şeyin yapıldığını goumlrduumlkleri iccedilin
şuumlphenin azaldığını
Ccedilocukları iccedilin karar verme ve
savunucusu olarak katılmanın
muumlmkuumln olduğunu
Resuumlsitasyon sırasında kendilerini
oumlluumlme değil ccedilocuklarının iyileşmesine
odakladıklarını
Resuumlsitasyon ccedilabalarına rağmen
herhangi bir travma yaşamadıklarını
Resuumlsitasyon sırasında hemşirelerin
kendilerine destek olduklarını
belirtmişlerdir
Resuumlsitasyon sırasında
destek en deneyimli
klinik hemşire
tarafından sağlandı
Bu Yeni Rol Hemşirelere
Ebeveynlerin Olumlu Bir
Bakış Accedilısı Geliştirmesini
Sağlamıştır
EBEVEYN
DENEYİMİ
AİLE VARLIĞI
GUumlCcedilLUuml BİR ANALJEZİKTİR
EMZİRMENİN VE ANNE
SUumlTUumlNUumlN YENİDOĞANLARDA
İŞLEMSEL AĞRIYI VE STRESİ
AZALTTIĞI GOumlRUumlLMUumlŞTUumlR
Savaşer (2000) Yenidoğanda topuktan
kan alınması sırasında oluşan rahatsızlığı
azaltmada anne kucağının etkisi
Ccedilalışma grubu N=36
Anne Kucağında Emzik
Kontrol Grubu N=34
Yatağında Emzik
Ccedilalışma grubundaki yenidoğanların ağrı
puan ortalamalarının
kontrol grubuna goumlre anlamlı derecede
duumlşuumlk bulunduğu bildirilmiştir
SAĞLIKLI YENİDOĞANLARDA
TEN TENE TEMAS VE
EMZİRMENİN İŞLEMSEL
AĞRIYI AZALTTIĞI
BİLDİRİLMİŞTİR
Ten Tene Temasın
Hem Fizyolojik Hem De Davranışsal
Goumlstergelerde Olmak Uumlzere Topuktan
Kan Alımı Sırasında Ağrıyı
Azaltmada Etkili Bir İşlem Olduğu
Belirtilmiştir
Prematuumlre
Yenidoğanlarda
Kanguru
Bakımının
İnvazif İşlemler
Sırasında
Oluşan Ağrıyı
Azalttığı
Bildirilmiştir
Emzirmek
topuktan kan
alımı sırasında
yenidoğanların
ağrısını tek
başına
azaltabilen bir
youmlntemdir
Rutin Aşı Sırasında
Enjeksiyon Ağrısını
Azaltmak İccedilin
EMZİRMEK
Kanguru Bakımının Term ve Preterm
Yenidoğanlarda İşlemsel Ağrıyı
Azalttığı Bildirilmiştir
EĞİTİM
Resuumlsitasyon ve invazif girişimler sırasında aile katılımına youmlnelik gelişmiş iletişim ve yardım desteği sağlamak amacıyla sağlık personelini
hazırlamak iccedilin
mutlaka gereklidir (APA 2015)
SİMUumlLASYON
DESTEKLİ
VE
UYGULAMA
KILAVUZLARI İLE
YAPILAN EĞİTİMLER
Klinisyenlerin algıları uumlzerinde pozitif youmlnde
değişimler olmuş
invazif işlemler ve resuumlsitasyon sırasında
aile katılımını desteklemişler
İşlemler sırasında aileler ile iletişim
becerilerinin arttığını ve zorlu sağlık
konuşmaları sırasında anksiyetelerinin
azaldığını ifade etmişlerdir
EBEVEYN VARLIĞI
HASTA HAKKIDIR
Ccedilocukların ve ebeveynlerin
herhangi bir tedavi ya da cerrahi işlemi
bilme
sonuccedillarını anlama
ve
karar verme hakları vardır
Tuumlfekci ve Erci 2007
Sağlık ccedilalışanlarının ccediloğunluğunun ağrılı bir
işlem sırasında ccedilocuklarının yanında
bulunma hakkı olduğu duumlşuumlncesi ile
ebeveynlerin bulunmasına izin verdikleri
saptanmıştır
Forster ve ark 2002
Aile uumlyesi varlığı
ccedilocuk ve aile memnuniyetini artırarak
malpraktis dava oranlarını
azaltabilir
Legal risk by practicing patient-centered medicineArch Intern Med 2002162 (11)1217ndash 1219
Boie ve arkrsquolarının 1999 yılında 400 ebeveyn ile yaptıkları
ccedilalışmasında ailelere girişimler sırasında ccedilocuklarının
yanında bulunmak isteyip-istemedikleri sorulmuş
Yeniden canlandırma gibi yoğun girişimsel
işlemlerin yapıldığı bir durumda bile
aile uumlyelerinin 80rsquoi ccedilocuklarının yanında
bulunmak istediklerini belirtmişlerdir
CPR SIRASINDA AİLE
VARLIĞININ GEREKLİ
OLDUĞUNU
BİLDİRMİŞLERDİR
Tuumlm aileler CPR sırasında bulunma seccedileneği
verilmesi gerektiğine inandıklarını belirtmişler
Sağlıkccedilılar ailelerin isteklerine karşı duyarlı olmalı ve
CPR sırasında bulunmaları iccedilin izin vermelidir
AİLE KATILIMININ İSTENDİK DUumlZEYDE
UYGULANABİLMESİ İCcedilİN KURUM İCcedilİNDE
YAZILI POLİTİKALAR VE KURALLAR
DUumlZENLENMESİ GEREKLİDİR
Resuumlsitasyon ve invaziv işlemler sırasında aile varlığı iccedilin
YAZILI POLİTİKALAR VE KURALLAR oluşturulması
tavsiye edilir
SONUCcedil OLARAK
AİLE KATILIMI Ccedilocuk ve ailenin anksiyete duumlzeyini azaltır
Ccedilocuk iccedilin duygusal destek sağlar
Ccedilocuk ve ailenin memnuniyetini arttırır
Ccedilocuğun aile ile bağlılığını suumlrduumlrmesini sağlar
Ccedilocuğun guumlven duygusunun zedelenmesini oumlnler
Ccedilocuğun işlem sırasında ağrısının azalmasını sağlar
Ccedilocuk-aile ve sağlık ekibi uumlyeleri arasında sağlıklı bir iletişim sağlar
Ailenin keder suumlrecini daha kolay atlatmasını sağlar
Bilinmezlik korkusunu azaltarak şuumlphe duygusunu ortadan kaldırır
Ailelerin resuumlsitasyon ve invazif girişimler hakkında kararlara
katılabilmesini sağlar
Program ve politikaların gelişimini destekler ve savunuculuğu arttırır
OumlNERİLER
bull Ccedilocuk gibi oumlzel hasta grubu iccedilin ailenin yeri ccedilok
oumlnemlidir
bull Sunulan hizmetin niteliğinin artması accedilısından AİLE
KATILIMI ccedilok oumlnemlidir
bull İnvazif girişimler sırasında aile katılımına youmlnelik yazılı
politikalar oluşturulması sağlık ccedilalışanları arasında ortak
dil oluşturulmasını ve suumlrecin daha iyi ccedilalışmasını sağlar
KAYNAKLAR
bull American Academy of Pediatrics Committee on Hospital Care 2012
Family Centered Care and The Pediatricians RolePedıatrıcs
129 394 -404
httppediatricsaappublicationsorgcontent1292394full Erişim
Tarihi 15032013
bull American Academy of Pediatrics Committee on Hospital Care 2003
Family-Centered Care And The Pediatricianrsquos Role Pediatrics 112
(3) 691-696
httppediatricsaappublicationsorgcontent1123691full Erişim
Tarihi 14032013
bull Newton MS 2000 Family-Centered Care Current Realities İn
Parent Participation Pediatric Nursing 26(2) 164-168
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12026270 Erişim Tarihi
15032013
bull Bruce B Ritchie J 1997 Nurses Practices And Perceptions Of
Family-Centered Care Journal of Pediatric Nursing 2(4) 214-222
httpwwwpediatricnursingorgarticleS0882-5963(97)80004-
8abstractrefuid=S0882-5963(02)00065-9amprefissn=0882-5963
Erişim Tarihi 18032013
bull Ocakccedilı AF 2011 Ccedilocuk Yoğun Bakımda Aile Merkezli Bakım I
Yenidoğan Ve Ccedilocuk Yoğun Bakım Hemşireliği Sempozyum
Programı
bull Aucott S Donohue PK Atkins E Allen MC 2002
Neurodevelopmental Care İn The NICU Ment Retard Dev Disabil
Res Rev 8 298-308
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12454906 Erişim Tarihi
16032013
bull Heermann JA Wilson ME Wilhelm PA 2005 Mothers İn The NICU
Outsider To Partner Pediatr Nurs 31 176-200
httpwwwncbinlmnihgovpubmed16060580 Erişim Tarihi
18032013
bull Franck LS Spencer C 2003 Parent Visiting And Participation İn
İnfant Caregiving Activities İn A Neonatal Unit Birth 30 31-35
httpeuropepmcorgabstractmed12581037reload=0jsessionid=h
08jvg6ofw3t4xzzje634 Erişim Tarihi 17032013
bull Fowlie PW Mchaffie H 2004 Supporting Parents İn Neonatal Unit
BMJ 329 1336-1338
httpwwwncbinlmnihgovpmcarticlespmc534850 Erişim Tarihi
16032013
bull White RD 2003 Individual Rooms İn The NICU-An Evolving
Concept J Perinatol 23 22-24
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12540926 Erişim Tarihi
17032013
bull Carter JD Mulder RT Bartram AF Darlow BA 2005 Infants İn A
Neonatal İntensive Care Unit Parental Response Arch Dis Child
Fetal Neonatal Ed 90 109-113
httpfnbmjcomcontent902f109full Erişim Tarihi 18032013
bull Mason DJ 2003 Family Presence Evidence Versus Tradition Am J
Crit Care 12 190-192
httpajccaacnjournalsorgcontent123190fullpdf+html Erişim
Tarihi 16032013
bull Johnson BH Abraham MR Parrish RN 2004 Designing The
Neonatal İntensive Care Unit For Optimal Family İnvolvement Clin
Perinatol 31 353-382
httpwwwncbinlmnihgovpubmed15289038 Erişim Tarihi
18032013
bull Browne JV Talmi A 2005 Family-Based İntervention To Enhance
İnfant-Parent Relationships İn The Neonatal İntensive Care Unit J
Pediatr Psychol 30 667-677
httpjpepsyoxfordjournalsorgcontent308667full Erişim Tarihi
17032013
bull Erdeve Ouml 2009 Aile Merkezli Bakım Ve Yenidoğan Yoğun Bakım
Uumlnitesi Tasarımında Ailenin Yeri Guumllhane Tıp Dergisi 51 199-203
Erişim Tarihi 20032013
bull Eras Z Atay G Pekcici EA 2011 Ccedilocuklara Verilen Sağlık
Hizmetinde Buumltuumlncuumll İzlem Modeli İnoumlnuuml Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi
Dergisi 18(3)199-202
bull Karabudak S Ak B Başbakkal Z 2010 Girişimler Sırasında Aile
Uumlyeleri Nerede Olmalı Tuumlrk Pediatri Arşivi 45 53-60
bull Oflaz F 2008 Hasta Ccedilocuk Ve Ebeveynlerinin Pediatrik Yoğun
Bakım Deneyimi Ve Travmatik Stres Cumhuriyet Uumlniversitesi
Hemşirelik Yuumlksekokulu Dergisi 12(1) 53-59
bull Ccedilavuşoğlu H 2004 Hastaneye Yatmanın Ccedilocuk Ve Aile Uumlzerindeki
Etkileri Yaşamı Tehdit Edici Hastalığı Olan Ccedilocuk Ccedilocuk Sağlığı
Hemşireliği Cilt 1 Genişletilmiş 8 Baskı Ankara Sistem Ofset
Basımevi 51-70 91-106
bull Boztepe H Ccedilavuşoğlu H 2009 Bir Uumlniversite Hastanesindeki
Uygulamaların Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden İncelenmesi
Hacettepe Uumlniversitesi Sağlık Bilimleri Fakuumlltesi Hemşirelik Dergisi
11-24
bull Dunst CJ Trivette CM 2009 Meta-Analytic Structural Equation
Modelling Of The İnfluences Of Family-Centered Care On Parent
And Child Psychological Health Int J Pediatri 1-9
bull Kuğuoğlu S Ccediloumlvener Ccedil Aktaş E Tanır M 2009 Yatağa Bağımlı
Ccedilocuğun Aile Merkezli Bakımında Sinerji Modelinin Kullanımı
Maltepe Uumlniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2(1) 59-64
bull Kuzlu TA Kalıncı N Topan AK 2011 Uumlniversite Hastanesinde
Ccedilocuklara Verilen Bakımın Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden
İncelenmesi Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 6(16)
bull Kuzin JK Yborra J Taylor M Chang AC Altman CA
Whitney GMM Mott AR 2007 Family-Member Presence During
Interventions İn The Intensive Care Unit Perceptions Of Pediatric
Cardiac Intensive Care Providers Pediatrics 120(4) 895-901
httppediatricsaappublicationsorgcontent1204e895full Erişim
Tarihi 13032013
bull Harrison TM 2010 Family Centered Pediatric Nursing Care State
of the Science J Pediatr Nurs 25(5) 335ndash343
httpwwwncbinlmnihgovpmcarticlesPMC2965051 Erişim
Tarihi 14032013
bull Sacchetti A Lichenstein R Carraccio CA Harris RH 1996 Family
Member Presence During Pediatric Emergency Department
Procedures Pediatr Emerg Care 12 (4) 268ndash 271
httpwwwncbinlmnihgovpubmed8858650dopt=Abstract Erişim
Tarihi 18032013
bull Guzzetta CE Clark AP Wright JL 2006 Family Presence İn
Emergency Medical Services For Children Clin Pediatr Emerg Med
7 15-22
httppediatricsaappublicationsorgcontent1222e511long Erişim
Tarihi 25032013
bull Boie ET Moore GP Brummett C Nelson DR 1999 Do Parents
Want To Be Present During İnvasive Procedures Performed On
Their Children İn The Emergency Department A Survey Of 400
Parents Ann Emerg Med 34 (1) 70ndash 74
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(99)70274-
Xabstract Erişim Tarihi 19032013
bull Boudreaux ED Francis JL Loyacano T 2002 Familiy Presence
During İnvasive Procedures And Resuscitation İn The Emergency
Department A Critical Review And Suggestions For Future
Reseach Ann Emerg Med 40 193-205
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(02)00029-
Xabstract Erişim Tarihi 20032013
bull Axelsson AB Zettergren M Axelsson C 2005 Good And Bad
Experiences Of Family Presence During Acute Care And
Resuscitation What Makes The Difference Eur J Cardiovasc Nurs
4 161-169
bull Konukbay D Arslan F 2011 Yenidoğan Yoğun Bakım Uumlnitesinde
Yatan Yenidoğan Ailelerinin Yaşadıkları Guumlccedilluumlklerin Belirlenmesi
Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 14 (2) 16-22
bull Letourneau NL Elliott MR 1996 Pediatric Health Care Professionals
Perceptions and Practices of Family-Centered Care Childrens Health Care
25 (3) 157 ndash 174 httpdspacehilunbca8080handle188234882 Erişim
Tarihi 18032013
bull Daneman S Macaluso J Guzzetta CE 2003 Health Providersrsquo Attitudes
Toward Parent Participation İn The Care Of The Hospitalized Child J Spec
Pediatr Nurs 8(3)90-98
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=209Daneman+S2C+Macal
uso+J2C+Guzzetta+CE+20032C+Health+ProvidersE28099+Attit
udes+Toward+Parent+Participation+C4B0n+The+Care+Of+The+Hospit
alized+Child+J+Spec+Pediatr+Nurs3B+8(3)3A+90-+98 Erişim Tarihi
14032013
bull Reid P Connor M DeMarco R Fiyat J 2004 Linking Patient And Family
Centered Care And Patient Safety The Next Leap Nursing
Economics22(4) 211-215
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=Ponte+PR2C+Connor+M2C
+DeMarco+R+et+al+Linking+patient+and+family+centered+care+and+pati
ent+safety3A+the+next+leap+Nursing+economics2C+20043B+22(4)
3A+211-+215 Erişim Tarihi 15032013
Sağlıklı ya da hasta ccedilocuğa bakım ve tedavi
uygularken ccedilocuk ailesi ile BUumlTUumlNCUumlL
olarak ele alınmalıdır
AİLE KATILIMI
Ccedilocuk Hasta ile fiziksel ve goumlrsel iletişimin
sağlanarak aile uumlyelerinin girişimler sırasında
sevdiklerinin yanında bulunmasıdır
AİLE KATILIMI
AİLE MERKEZLİ BAKIMIN
TEMELİNDE YER ALIR
Aile merkezli bakımın temeli annelerin ve hastaneye yatan
ccedilocukların annelerinden ayrılmaya verdikleri tepkiler uumlzerine yapılan
araştırmalara dayanmaktadır
Anne yoksunluğu ve ayrılık anksiyetesinin
gtccedilocuğun iyileşmesini geciktirdiğini
gtsonraki yaşamında kişilik ve ruh sağlığını etkilediğini goumlsteren
ccedilalışmalar pediatride AİLE MERKEZLİ BAKIMrdquo ortaya ccedilıkmasını
sağlamışlardır (Kuzlu TA ve ark 2011 Erdeve Ouml 2009)
İlk 1950 yılında tanımlanmış olan bakım
felsefesi yavaş yavaş uygulamaya girmiştir
Hemşire Florance Blake (1954) aileler ve
hemşireler arasında ccedilocukların bakım ve
tedavisi ile ilgili yapılan işbirliğinin yararlı
etkilerini ortaya koyan ilk araştırmacıdır
(APA 2003 Harrison TM2010)
Amerikan Pediatri Akademisi (APA American Academy of
Pediatrics)
Acil Hemşireleri Derneği (The Emergency Nurses Associationrsquos)
AmerikanKritik-Bakım Hemşireleri Derneği (The American
Association of Critical-Care Nurses)
Acil Tıp Teknisyenleri Ulusal Birliği (The National Association of
Emergency Medical Technicians)
Amerikan Acil Tıp Koleji (The American College of Emergency
Physicians) onaylamıştır
İnvazif İşlemler ve Resuumlsitasyon
Sırasında Aile Varlığı
Amerikan Kalp Derneği (The American Heart Association) de
2000 yılında kardiyopulmoner resuumlsitasyon kılavuzlarında aile
varlığını onaylamıştır
AİLE
CcedilOCUK İCcedilİN BİRİNCİL GUumlCcedil VE
DESTEK KAYNAĞIDIR
Ccedilocukların tamamı ağrılı bir işlem sırasında
ebeveynlerinin yanlarında bulunmasını
istemişlerdir
Ccedilocukların ebeveynlerini yanlarında isteme
nedenleri
Destek olması (474)
Kendini guumlvende hissetmesi (227)
Korkmamak (142) ve
Canının daha az acıması (157)
(Tuumlfekci ve Erci 2007)
EBEVEYNLER İŞLEM SIRASINDA
CcedilOCUKLARINI DESTEKLEYEREK
RAHATLAMALARINI
VE
DİKKATİ BAŞKA YOumlNE CcedilEKMEYİ
SAĞLAYABİLİRLER
bull Sacchetti A ve ark 1996 yılında 96 aile ve 98 sağlık profesyoneli ile
yaptığı araştırmada şu verilere ulaşılmıştır
İntravenoumlz kateterizasyon 91 kişi
Lomber ponksiyon 23
Uumlretral kateterizasyon 9
Nazogastrik tuumlp yerleştirilmesi 1
Entuumlbasyon 1
Resuumlsitasyon 1
Yabancı cisim ccedilıkarılması 1
Acil Servis
Uygulamaları
Sırasında Aile Varlığı
Ailelerin
Goumlruumlşuuml
İyi Fikir 93
Koumltuuml Fikir 2
Fark Etmez 5
YAPILAN İŞLEMLER
AİLE
VARLIĞI
SONUCU
CcedilIKARIM
LAR
Ccedilocuk sakinleşti 19
Aile başucunda destek
oldu 31
Aile ccedilocuğun dikkatini
ccedilekmekte yardımcı oldu 55
Boudreaux ve ark 2002 yılında yaptıkları randomize
kontrolluuml ccedilalışmada
bull Ailelerin invazif proseduumlrler ve resuumlsitasyon sırasında
ccedilocuklarının yanında kalmayı tercih ettikleri
bull Aile varlığında hem ailenin hem de ccedilocuğun stresinin
azaldığı verilerine ulaşılmıştır
Familiy Presence During İnvasive Procedures And Resuscitation İn The Emergency Department A
Critical Review And Suggestions For Future Reseach
AİLE UumlYELERİ İNVAZİF İŞLEMLERİ
NEGATİF ETKİLER Mİ
EBEVEYNLER SAĞLIKCcedilILAR
Kendi ccedilocuğuma yardımcı olduğumu
hissettim
Resuumlsitasyon sırasında aileler ccedilocukları iccedilin
her şeyin yapıldığını goumlrduumller
Oumlzellikle fiziksel temasta bulunmak ccedilok
oumlnemliydii
Ebeveyn varlığında ccedilocuk hakkında soru
sorarak zamanında sağlık bilgileri sağlandı
Resuumlsitasyon tekrar bulunmayı seccedilerim
(100)
Ebeveyn varlığı ccedilocukların sakinleşmesini
sağladı
Bilinmeyen korkusunun hafiflediğini ifade
etmişlerdir
Hasta bakımı kesintisiz oldu (100)
3 ay sonra yapılan geri doumlnuumlşlerde
ebeveynler travma yaşamadığını ifade etti
S
O
N
U
Ccedil
Pediatrik Acil
Serviste Aile Varlığı
Hasta Bakımını
Kesintiye
Uğratmamakta ve
Bakımı
Kolaylaştırmaktadır
İNVAZİF İŞLEMLER SIRASINDA
AİLE UumlYESİ VARLIĞI
HASTA BAKIMININ BOZULMASI İCcedilİN
BİR RİSK DEĞİLDİR
Annelerin ccedilocuk bakımınatedavisine katılması
bull İkinci plana atılma
bull Kontroluuml kaybetme duygusu yaşamamalarını
bull Ccedilocuklarını duygusal youmlnden destekleme fırsatı
bulmalarını ve
bull Hasta ccedilocuğun bakımını oumlğrenmelerini sağlar
Boumlylece anksiyete duumlzeylerinin duumlşmesini
sağlayabilir(Kuzlu TA ve ark 2011)
Guzzetta ve ark 2006
Girişimler sırasında aile uumlyelerinin ccedilocuğun
yanında bulunması ccedilocukları iccedilin her şeyin
yapıldığını goumlzlemleyerek anksiyetelerinin
azalmasını sağlar
Bu ccedilalışmalar aile
varlığının
Ebeveyn
memnuniyetini
arttırdığı ve
Ebeveynlerin baş
etmelerini
guumlccedillendirdiğini
belirtmektedir
(2014)
Axelsson ve ark 2005 yılında randomize kontrolluuml
ccedilalışmada 12 orijinal makale incelenmiştir Sonuccedillar
bull Aile iccedilinde destek ve bağlılık hissi geliştiğini ifade ettiği
bull Aile uumlyeleri resuumlsitasyon sırasında bulunmanın kendi yas
suumlrecinde onlara yardımcı olduğunu ifade ettiği verilerine
ulaşılmıştır
ldquoGood And Bad Experiences Of Family Presence During Acute Care And Resuscitation
What Makes The Difference
Ebeveynler
Resuumlsitasyon sırasında ccedilocukları iccedilin
her şeyin yapıldığını goumlrduumlkleri iccedilin
şuumlphenin azaldığını
Ccedilocukları iccedilin karar verme ve
savunucusu olarak katılmanın
muumlmkuumln olduğunu
Resuumlsitasyon sırasında kendilerini
oumlluumlme değil ccedilocuklarının iyileşmesine
odakladıklarını
Resuumlsitasyon ccedilabalarına rağmen
herhangi bir travma yaşamadıklarını
Resuumlsitasyon sırasında hemşirelerin
kendilerine destek olduklarını
belirtmişlerdir
Resuumlsitasyon sırasında
destek en deneyimli
klinik hemşire
tarafından sağlandı
Bu Yeni Rol Hemşirelere
Ebeveynlerin Olumlu Bir
Bakış Accedilısı Geliştirmesini
Sağlamıştır
EBEVEYN
DENEYİMİ
AİLE VARLIĞI
GUumlCcedilLUuml BİR ANALJEZİKTİR
EMZİRMENİN VE ANNE
SUumlTUumlNUumlN YENİDOĞANLARDA
İŞLEMSEL AĞRIYI VE STRESİ
AZALTTIĞI GOumlRUumlLMUumlŞTUumlR
Savaşer (2000) Yenidoğanda topuktan
kan alınması sırasında oluşan rahatsızlığı
azaltmada anne kucağının etkisi
Ccedilalışma grubu N=36
Anne Kucağında Emzik
Kontrol Grubu N=34
Yatağında Emzik
Ccedilalışma grubundaki yenidoğanların ağrı
puan ortalamalarının
kontrol grubuna goumlre anlamlı derecede
duumlşuumlk bulunduğu bildirilmiştir
SAĞLIKLI YENİDOĞANLARDA
TEN TENE TEMAS VE
EMZİRMENİN İŞLEMSEL
AĞRIYI AZALTTIĞI
BİLDİRİLMİŞTİR
Ten Tene Temasın
Hem Fizyolojik Hem De Davranışsal
Goumlstergelerde Olmak Uumlzere Topuktan
Kan Alımı Sırasında Ağrıyı
Azaltmada Etkili Bir İşlem Olduğu
Belirtilmiştir
Prematuumlre
Yenidoğanlarda
Kanguru
Bakımının
İnvazif İşlemler
Sırasında
Oluşan Ağrıyı
Azalttığı
Bildirilmiştir
Emzirmek
topuktan kan
alımı sırasında
yenidoğanların
ağrısını tek
başına
azaltabilen bir
youmlntemdir
Rutin Aşı Sırasında
Enjeksiyon Ağrısını
Azaltmak İccedilin
EMZİRMEK
Kanguru Bakımının Term ve Preterm
Yenidoğanlarda İşlemsel Ağrıyı
Azalttığı Bildirilmiştir
EĞİTİM
Resuumlsitasyon ve invazif girişimler sırasında aile katılımına youmlnelik gelişmiş iletişim ve yardım desteği sağlamak amacıyla sağlık personelini
hazırlamak iccedilin
mutlaka gereklidir (APA 2015)
SİMUumlLASYON
DESTEKLİ
VE
UYGULAMA
KILAVUZLARI İLE
YAPILAN EĞİTİMLER
Klinisyenlerin algıları uumlzerinde pozitif youmlnde
değişimler olmuş
invazif işlemler ve resuumlsitasyon sırasında
aile katılımını desteklemişler
İşlemler sırasında aileler ile iletişim
becerilerinin arttığını ve zorlu sağlık
konuşmaları sırasında anksiyetelerinin
azaldığını ifade etmişlerdir
EBEVEYN VARLIĞI
HASTA HAKKIDIR
Ccedilocukların ve ebeveynlerin
herhangi bir tedavi ya da cerrahi işlemi
bilme
sonuccedillarını anlama
ve
karar verme hakları vardır
Tuumlfekci ve Erci 2007
Sağlık ccedilalışanlarının ccediloğunluğunun ağrılı bir
işlem sırasında ccedilocuklarının yanında
bulunma hakkı olduğu duumlşuumlncesi ile
ebeveynlerin bulunmasına izin verdikleri
saptanmıştır
Forster ve ark 2002
Aile uumlyesi varlığı
ccedilocuk ve aile memnuniyetini artırarak
malpraktis dava oranlarını
azaltabilir
Legal risk by practicing patient-centered medicineArch Intern Med 2002162 (11)1217ndash 1219
Boie ve arkrsquolarının 1999 yılında 400 ebeveyn ile yaptıkları
ccedilalışmasında ailelere girişimler sırasında ccedilocuklarının
yanında bulunmak isteyip-istemedikleri sorulmuş
Yeniden canlandırma gibi yoğun girişimsel
işlemlerin yapıldığı bir durumda bile
aile uumlyelerinin 80rsquoi ccedilocuklarının yanında
bulunmak istediklerini belirtmişlerdir
CPR SIRASINDA AİLE
VARLIĞININ GEREKLİ
OLDUĞUNU
BİLDİRMİŞLERDİR
Tuumlm aileler CPR sırasında bulunma seccedileneği
verilmesi gerektiğine inandıklarını belirtmişler
Sağlıkccedilılar ailelerin isteklerine karşı duyarlı olmalı ve
CPR sırasında bulunmaları iccedilin izin vermelidir
AİLE KATILIMININ İSTENDİK DUumlZEYDE
UYGULANABİLMESİ İCcedilİN KURUM İCcedilİNDE
YAZILI POLİTİKALAR VE KURALLAR
DUumlZENLENMESİ GEREKLİDİR
Resuumlsitasyon ve invaziv işlemler sırasında aile varlığı iccedilin
YAZILI POLİTİKALAR VE KURALLAR oluşturulması
tavsiye edilir
SONUCcedil OLARAK
AİLE KATILIMI Ccedilocuk ve ailenin anksiyete duumlzeyini azaltır
Ccedilocuk iccedilin duygusal destek sağlar
Ccedilocuk ve ailenin memnuniyetini arttırır
Ccedilocuğun aile ile bağlılığını suumlrduumlrmesini sağlar
Ccedilocuğun guumlven duygusunun zedelenmesini oumlnler
Ccedilocuğun işlem sırasında ağrısının azalmasını sağlar
Ccedilocuk-aile ve sağlık ekibi uumlyeleri arasında sağlıklı bir iletişim sağlar
Ailenin keder suumlrecini daha kolay atlatmasını sağlar
Bilinmezlik korkusunu azaltarak şuumlphe duygusunu ortadan kaldırır
Ailelerin resuumlsitasyon ve invazif girişimler hakkında kararlara
katılabilmesini sağlar
Program ve politikaların gelişimini destekler ve savunuculuğu arttırır
OumlNERİLER
bull Ccedilocuk gibi oumlzel hasta grubu iccedilin ailenin yeri ccedilok
oumlnemlidir
bull Sunulan hizmetin niteliğinin artması accedilısından AİLE
KATILIMI ccedilok oumlnemlidir
bull İnvazif girişimler sırasında aile katılımına youmlnelik yazılı
politikalar oluşturulması sağlık ccedilalışanları arasında ortak
dil oluşturulmasını ve suumlrecin daha iyi ccedilalışmasını sağlar
KAYNAKLAR
bull American Academy of Pediatrics Committee on Hospital Care 2012
Family Centered Care and The Pediatricians RolePedıatrıcs
129 394 -404
httppediatricsaappublicationsorgcontent1292394full Erişim
Tarihi 15032013
bull American Academy of Pediatrics Committee on Hospital Care 2003
Family-Centered Care And The Pediatricianrsquos Role Pediatrics 112
(3) 691-696
httppediatricsaappublicationsorgcontent1123691full Erişim
Tarihi 14032013
bull Newton MS 2000 Family-Centered Care Current Realities İn
Parent Participation Pediatric Nursing 26(2) 164-168
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12026270 Erişim Tarihi
15032013
bull Bruce B Ritchie J 1997 Nurses Practices And Perceptions Of
Family-Centered Care Journal of Pediatric Nursing 2(4) 214-222
httpwwwpediatricnursingorgarticleS0882-5963(97)80004-
8abstractrefuid=S0882-5963(02)00065-9amprefissn=0882-5963
Erişim Tarihi 18032013
bull Ocakccedilı AF 2011 Ccedilocuk Yoğun Bakımda Aile Merkezli Bakım I
Yenidoğan Ve Ccedilocuk Yoğun Bakım Hemşireliği Sempozyum
Programı
bull Aucott S Donohue PK Atkins E Allen MC 2002
Neurodevelopmental Care İn The NICU Ment Retard Dev Disabil
Res Rev 8 298-308
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12454906 Erişim Tarihi
16032013
bull Heermann JA Wilson ME Wilhelm PA 2005 Mothers İn The NICU
Outsider To Partner Pediatr Nurs 31 176-200
httpwwwncbinlmnihgovpubmed16060580 Erişim Tarihi
18032013
bull Franck LS Spencer C 2003 Parent Visiting And Participation İn
İnfant Caregiving Activities İn A Neonatal Unit Birth 30 31-35
httpeuropepmcorgabstractmed12581037reload=0jsessionid=h
08jvg6ofw3t4xzzje634 Erişim Tarihi 17032013
bull Fowlie PW Mchaffie H 2004 Supporting Parents İn Neonatal Unit
BMJ 329 1336-1338
httpwwwncbinlmnihgovpmcarticlespmc534850 Erişim Tarihi
16032013
bull White RD 2003 Individual Rooms İn The NICU-An Evolving
Concept J Perinatol 23 22-24
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12540926 Erişim Tarihi
17032013
bull Carter JD Mulder RT Bartram AF Darlow BA 2005 Infants İn A
Neonatal İntensive Care Unit Parental Response Arch Dis Child
Fetal Neonatal Ed 90 109-113
httpfnbmjcomcontent902f109full Erişim Tarihi 18032013
bull Mason DJ 2003 Family Presence Evidence Versus Tradition Am J
Crit Care 12 190-192
httpajccaacnjournalsorgcontent123190fullpdf+html Erişim
Tarihi 16032013
bull Johnson BH Abraham MR Parrish RN 2004 Designing The
Neonatal İntensive Care Unit For Optimal Family İnvolvement Clin
Perinatol 31 353-382
httpwwwncbinlmnihgovpubmed15289038 Erişim Tarihi
18032013
bull Browne JV Talmi A 2005 Family-Based İntervention To Enhance
İnfant-Parent Relationships İn The Neonatal İntensive Care Unit J
Pediatr Psychol 30 667-677
httpjpepsyoxfordjournalsorgcontent308667full Erişim Tarihi
17032013
bull Erdeve Ouml 2009 Aile Merkezli Bakım Ve Yenidoğan Yoğun Bakım
Uumlnitesi Tasarımında Ailenin Yeri Guumllhane Tıp Dergisi 51 199-203
Erişim Tarihi 20032013
bull Eras Z Atay G Pekcici EA 2011 Ccedilocuklara Verilen Sağlık
Hizmetinde Buumltuumlncuumll İzlem Modeli İnoumlnuuml Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi
Dergisi 18(3)199-202
bull Karabudak S Ak B Başbakkal Z 2010 Girişimler Sırasında Aile
Uumlyeleri Nerede Olmalı Tuumlrk Pediatri Arşivi 45 53-60
bull Oflaz F 2008 Hasta Ccedilocuk Ve Ebeveynlerinin Pediatrik Yoğun
Bakım Deneyimi Ve Travmatik Stres Cumhuriyet Uumlniversitesi
Hemşirelik Yuumlksekokulu Dergisi 12(1) 53-59
bull Ccedilavuşoğlu H 2004 Hastaneye Yatmanın Ccedilocuk Ve Aile Uumlzerindeki
Etkileri Yaşamı Tehdit Edici Hastalığı Olan Ccedilocuk Ccedilocuk Sağlığı
Hemşireliği Cilt 1 Genişletilmiş 8 Baskı Ankara Sistem Ofset
Basımevi 51-70 91-106
bull Boztepe H Ccedilavuşoğlu H 2009 Bir Uumlniversite Hastanesindeki
Uygulamaların Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden İncelenmesi
Hacettepe Uumlniversitesi Sağlık Bilimleri Fakuumlltesi Hemşirelik Dergisi
11-24
bull Dunst CJ Trivette CM 2009 Meta-Analytic Structural Equation
Modelling Of The İnfluences Of Family-Centered Care On Parent
And Child Psychological Health Int J Pediatri 1-9
bull Kuğuoğlu S Ccediloumlvener Ccedil Aktaş E Tanır M 2009 Yatağa Bağımlı
Ccedilocuğun Aile Merkezli Bakımında Sinerji Modelinin Kullanımı
Maltepe Uumlniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2(1) 59-64
bull Kuzlu TA Kalıncı N Topan AK 2011 Uumlniversite Hastanesinde
Ccedilocuklara Verilen Bakımın Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden
İncelenmesi Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 6(16)
bull Kuzin JK Yborra J Taylor M Chang AC Altman CA
Whitney GMM Mott AR 2007 Family-Member Presence During
Interventions İn The Intensive Care Unit Perceptions Of Pediatric
Cardiac Intensive Care Providers Pediatrics 120(4) 895-901
httppediatricsaappublicationsorgcontent1204e895full Erişim
Tarihi 13032013
bull Harrison TM 2010 Family Centered Pediatric Nursing Care State
of the Science J Pediatr Nurs 25(5) 335ndash343
httpwwwncbinlmnihgovpmcarticlesPMC2965051 Erişim
Tarihi 14032013
bull Sacchetti A Lichenstein R Carraccio CA Harris RH 1996 Family
Member Presence During Pediatric Emergency Department
Procedures Pediatr Emerg Care 12 (4) 268ndash 271
httpwwwncbinlmnihgovpubmed8858650dopt=Abstract Erişim
Tarihi 18032013
bull Guzzetta CE Clark AP Wright JL 2006 Family Presence İn
Emergency Medical Services For Children Clin Pediatr Emerg Med
7 15-22
httppediatricsaappublicationsorgcontent1222e511long Erişim
Tarihi 25032013
bull Boie ET Moore GP Brummett C Nelson DR 1999 Do Parents
Want To Be Present During İnvasive Procedures Performed On
Their Children İn The Emergency Department A Survey Of 400
Parents Ann Emerg Med 34 (1) 70ndash 74
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(99)70274-
Xabstract Erişim Tarihi 19032013
bull Boudreaux ED Francis JL Loyacano T 2002 Familiy Presence
During İnvasive Procedures And Resuscitation İn The Emergency
Department A Critical Review And Suggestions For Future
Reseach Ann Emerg Med 40 193-205
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(02)00029-
Xabstract Erişim Tarihi 20032013
bull Axelsson AB Zettergren M Axelsson C 2005 Good And Bad
Experiences Of Family Presence During Acute Care And
Resuscitation What Makes The Difference Eur J Cardiovasc Nurs
4 161-169
bull Konukbay D Arslan F 2011 Yenidoğan Yoğun Bakım Uumlnitesinde
Yatan Yenidoğan Ailelerinin Yaşadıkları Guumlccedilluumlklerin Belirlenmesi
Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 14 (2) 16-22
bull Letourneau NL Elliott MR 1996 Pediatric Health Care Professionals
Perceptions and Practices of Family-Centered Care Childrens Health Care
25 (3) 157 ndash 174 httpdspacehilunbca8080handle188234882 Erişim
Tarihi 18032013
bull Daneman S Macaluso J Guzzetta CE 2003 Health Providersrsquo Attitudes
Toward Parent Participation İn The Care Of The Hospitalized Child J Spec
Pediatr Nurs 8(3)90-98
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=209Daneman+S2C+Macal
uso+J2C+Guzzetta+CE+20032C+Health+ProvidersE28099+Attit
udes+Toward+Parent+Participation+C4B0n+The+Care+Of+The+Hospit
alized+Child+J+Spec+Pediatr+Nurs3B+8(3)3A+90-+98 Erişim Tarihi
14032013
bull Reid P Connor M DeMarco R Fiyat J 2004 Linking Patient And Family
Centered Care And Patient Safety The Next Leap Nursing
Economics22(4) 211-215
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=Ponte+PR2C+Connor+M2C
+DeMarco+R+et+al+Linking+patient+and+family+centered+care+and+pati
ent+safety3A+the+next+leap+Nursing+economics2C+20043B+22(4)
3A+211-+215 Erişim Tarihi 15032013
AİLE KATILIMI
Ccedilocuk Hasta ile fiziksel ve goumlrsel iletişimin
sağlanarak aile uumlyelerinin girişimler sırasında
sevdiklerinin yanında bulunmasıdır
AİLE KATILIMI
AİLE MERKEZLİ BAKIMIN
TEMELİNDE YER ALIR
Aile merkezli bakımın temeli annelerin ve hastaneye yatan
ccedilocukların annelerinden ayrılmaya verdikleri tepkiler uumlzerine yapılan
araştırmalara dayanmaktadır
Anne yoksunluğu ve ayrılık anksiyetesinin
gtccedilocuğun iyileşmesini geciktirdiğini
gtsonraki yaşamında kişilik ve ruh sağlığını etkilediğini goumlsteren
ccedilalışmalar pediatride AİLE MERKEZLİ BAKIMrdquo ortaya ccedilıkmasını
sağlamışlardır (Kuzlu TA ve ark 2011 Erdeve Ouml 2009)
İlk 1950 yılında tanımlanmış olan bakım
felsefesi yavaş yavaş uygulamaya girmiştir
Hemşire Florance Blake (1954) aileler ve
hemşireler arasında ccedilocukların bakım ve
tedavisi ile ilgili yapılan işbirliğinin yararlı
etkilerini ortaya koyan ilk araştırmacıdır
(APA 2003 Harrison TM2010)
Amerikan Pediatri Akademisi (APA American Academy of
Pediatrics)
Acil Hemşireleri Derneği (The Emergency Nurses Associationrsquos)
AmerikanKritik-Bakım Hemşireleri Derneği (The American
Association of Critical-Care Nurses)
Acil Tıp Teknisyenleri Ulusal Birliği (The National Association of
Emergency Medical Technicians)
Amerikan Acil Tıp Koleji (The American College of Emergency
Physicians) onaylamıştır
İnvazif İşlemler ve Resuumlsitasyon
Sırasında Aile Varlığı
Amerikan Kalp Derneği (The American Heart Association) de
2000 yılında kardiyopulmoner resuumlsitasyon kılavuzlarında aile
varlığını onaylamıştır
AİLE
CcedilOCUK İCcedilİN BİRİNCİL GUumlCcedil VE
DESTEK KAYNAĞIDIR
Ccedilocukların tamamı ağrılı bir işlem sırasında
ebeveynlerinin yanlarında bulunmasını
istemişlerdir
Ccedilocukların ebeveynlerini yanlarında isteme
nedenleri
Destek olması (474)
Kendini guumlvende hissetmesi (227)
Korkmamak (142) ve
Canının daha az acıması (157)
(Tuumlfekci ve Erci 2007)
EBEVEYNLER İŞLEM SIRASINDA
CcedilOCUKLARINI DESTEKLEYEREK
RAHATLAMALARINI
VE
DİKKATİ BAŞKA YOumlNE CcedilEKMEYİ
SAĞLAYABİLİRLER
bull Sacchetti A ve ark 1996 yılında 96 aile ve 98 sağlık profesyoneli ile
yaptığı araştırmada şu verilere ulaşılmıştır
İntravenoumlz kateterizasyon 91 kişi
Lomber ponksiyon 23
Uumlretral kateterizasyon 9
Nazogastrik tuumlp yerleştirilmesi 1
Entuumlbasyon 1
Resuumlsitasyon 1
Yabancı cisim ccedilıkarılması 1
Acil Servis
Uygulamaları
Sırasında Aile Varlığı
Ailelerin
Goumlruumlşuuml
İyi Fikir 93
Koumltuuml Fikir 2
Fark Etmez 5
YAPILAN İŞLEMLER
AİLE
VARLIĞI
SONUCU
CcedilIKARIM
LAR
Ccedilocuk sakinleşti 19
Aile başucunda destek
oldu 31
Aile ccedilocuğun dikkatini
ccedilekmekte yardımcı oldu 55
Boudreaux ve ark 2002 yılında yaptıkları randomize
kontrolluuml ccedilalışmada
bull Ailelerin invazif proseduumlrler ve resuumlsitasyon sırasında
ccedilocuklarının yanında kalmayı tercih ettikleri
bull Aile varlığında hem ailenin hem de ccedilocuğun stresinin
azaldığı verilerine ulaşılmıştır
Familiy Presence During İnvasive Procedures And Resuscitation İn The Emergency Department A
Critical Review And Suggestions For Future Reseach
AİLE UumlYELERİ İNVAZİF İŞLEMLERİ
NEGATİF ETKİLER Mİ
EBEVEYNLER SAĞLIKCcedilILAR
Kendi ccedilocuğuma yardımcı olduğumu
hissettim
Resuumlsitasyon sırasında aileler ccedilocukları iccedilin
her şeyin yapıldığını goumlrduumller
Oumlzellikle fiziksel temasta bulunmak ccedilok
oumlnemliydii
Ebeveyn varlığında ccedilocuk hakkında soru
sorarak zamanında sağlık bilgileri sağlandı
Resuumlsitasyon tekrar bulunmayı seccedilerim
(100)
Ebeveyn varlığı ccedilocukların sakinleşmesini
sağladı
Bilinmeyen korkusunun hafiflediğini ifade
etmişlerdir
Hasta bakımı kesintisiz oldu (100)
3 ay sonra yapılan geri doumlnuumlşlerde
ebeveynler travma yaşamadığını ifade etti
S
O
N
U
Ccedil
Pediatrik Acil
Serviste Aile Varlığı
Hasta Bakımını
Kesintiye
Uğratmamakta ve
Bakımı
Kolaylaştırmaktadır
İNVAZİF İŞLEMLER SIRASINDA
AİLE UumlYESİ VARLIĞI
HASTA BAKIMININ BOZULMASI İCcedilİN
BİR RİSK DEĞİLDİR
Annelerin ccedilocuk bakımınatedavisine katılması
bull İkinci plana atılma
bull Kontroluuml kaybetme duygusu yaşamamalarını
bull Ccedilocuklarını duygusal youmlnden destekleme fırsatı
bulmalarını ve
bull Hasta ccedilocuğun bakımını oumlğrenmelerini sağlar
Boumlylece anksiyete duumlzeylerinin duumlşmesini
sağlayabilir(Kuzlu TA ve ark 2011)
Guzzetta ve ark 2006
Girişimler sırasında aile uumlyelerinin ccedilocuğun
yanında bulunması ccedilocukları iccedilin her şeyin
yapıldığını goumlzlemleyerek anksiyetelerinin
azalmasını sağlar
Bu ccedilalışmalar aile
varlığının
Ebeveyn
memnuniyetini
arttırdığı ve
Ebeveynlerin baş
etmelerini
guumlccedillendirdiğini
belirtmektedir
(2014)
Axelsson ve ark 2005 yılında randomize kontrolluuml
ccedilalışmada 12 orijinal makale incelenmiştir Sonuccedillar
bull Aile iccedilinde destek ve bağlılık hissi geliştiğini ifade ettiği
bull Aile uumlyeleri resuumlsitasyon sırasında bulunmanın kendi yas
suumlrecinde onlara yardımcı olduğunu ifade ettiği verilerine
ulaşılmıştır
ldquoGood And Bad Experiences Of Family Presence During Acute Care And Resuscitation
What Makes The Difference
Ebeveynler
Resuumlsitasyon sırasında ccedilocukları iccedilin
her şeyin yapıldığını goumlrduumlkleri iccedilin
şuumlphenin azaldığını
Ccedilocukları iccedilin karar verme ve
savunucusu olarak katılmanın
muumlmkuumln olduğunu
Resuumlsitasyon sırasında kendilerini
oumlluumlme değil ccedilocuklarının iyileşmesine
odakladıklarını
Resuumlsitasyon ccedilabalarına rağmen
herhangi bir travma yaşamadıklarını
Resuumlsitasyon sırasında hemşirelerin
kendilerine destek olduklarını
belirtmişlerdir
Resuumlsitasyon sırasında
destek en deneyimli
klinik hemşire
tarafından sağlandı
Bu Yeni Rol Hemşirelere
Ebeveynlerin Olumlu Bir
Bakış Accedilısı Geliştirmesini
Sağlamıştır
EBEVEYN
DENEYİMİ
AİLE VARLIĞI
GUumlCcedilLUuml BİR ANALJEZİKTİR
EMZİRMENİN VE ANNE
SUumlTUumlNUumlN YENİDOĞANLARDA
İŞLEMSEL AĞRIYI VE STRESİ
AZALTTIĞI GOumlRUumlLMUumlŞTUumlR
Savaşer (2000) Yenidoğanda topuktan
kan alınması sırasında oluşan rahatsızlığı
azaltmada anne kucağının etkisi
Ccedilalışma grubu N=36
Anne Kucağında Emzik
Kontrol Grubu N=34
Yatağında Emzik
Ccedilalışma grubundaki yenidoğanların ağrı
puan ortalamalarının
kontrol grubuna goumlre anlamlı derecede
duumlşuumlk bulunduğu bildirilmiştir
SAĞLIKLI YENİDOĞANLARDA
TEN TENE TEMAS VE
EMZİRMENİN İŞLEMSEL
AĞRIYI AZALTTIĞI
BİLDİRİLMİŞTİR
Ten Tene Temasın
Hem Fizyolojik Hem De Davranışsal
Goumlstergelerde Olmak Uumlzere Topuktan
Kan Alımı Sırasında Ağrıyı
Azaltmada Etkili Bir İşlem Olduğu
Belirtilmiştir
Prematuumlre
Yenidoğanlarda
Kanguru
Bakımının
İnvazif İşlemler
Sırasında
Oluşan Ağrıyı
Azalttığı
Bildirilmiştir
Emzirmek
topuktan kan
alımı sırasında
yenidoğanların
ağrısını tek
başına
azaltabilen bir
youmlntemdir
Rutin Aşı Sırasında
Enjeksiyon Ağrısını
Azaltmak İccedilin
EMZİRMEK
Kanguru Bakımının Term ve Preterm
Yenidoğanlarda İşlemsel Ağrıyı
Azalttığı Bildirilmiştir
EĞİTİM
Resuumlsitasyon ve invazif girişimler sırasında aile katılımına youmlnelik gelişmiş iletişim ve yardım desteği sağlamak amacıyla sağlık personelini
hazırlamak iccedilin
mutlaka gereklidir (APA 2015)
SİMUumlLASYON
DESTEKLİ
VE
UYGULAMA
KILAVUZLARI İLE
YAPILAN EĞİTİMLER
Klinisyenlerin algıları uumlzerinde pozitif youmlnde
değişimler olmuş
invazif işlemler ve resuumlsitasyon sırasında
aile katılımını desteklemişler
İşlemler sırasında aileler ile iletişim
becerilerinin arttığını ve zorlu sağlık
konuşmaları sırasında anksiyetelerinin
azaldığını ifade etmişlerdir
EBEVEYN VARLIĞI
HASTA HAKKIDIR
Ccedilocukların ve ebeveynlerin
herhangi bir tedavi ya da cerrahi işlemi
bilme
sonuccedillarını anlama
ve
karar verme hakları vardır
Tuumlfekci ve Erci 2007
Sağlık ccedilalışanlarının ccediloğunluğunun ağrılı bir
işlem sırasında ccedilocuklarının yanında
bulunma hakkı olduğu duumlşuumlncesi ile
ebeveynlerin bulunmasına izin verdikleri
saptanmıştır
Forster ve ark 2002
Aile uumlyesi varlığı
ccedilocuk ve aile memnuniyetini artırarak
malpraktis dava oranlarını
azaltabilir
Legal risk by practicing patient-centered medicineArch Intern Med 2002162 (11)1217ndash 1219
Boie ve arkrsquolarının 1999 yılında 400 ebeveyn ile yaptıkları
ccedilalışmasında ailelere girişimler sırasında ccedilocuklarının
yanında bulunmak isteyip-istemedikleri sorulmuş
Yeniden canlandırma gibi yoğun girişimsel
işlemlerin yapıldığı bir durumda bile
aile uumlyelerinin 80rsquoi ccedilocuklarının yanında
bulunmak istediklerini belirtmişlerdir
CPR SIRASINDA AİLE
VARLIĞININ GEREKLİ
OLDUĞUNU
BİLDİRMİŞLERDİR
Tuumlm aileler CPR sırasında bulunma seccedileneği
verilmesi gerektiğine inandıklarını belirtmişler
Sağlıkccedilılar ailelerin isteklerine karşı duyarlı olmalı ve
CPR sırasında bulunmaları iccedilin izin vermelidir
AİLE KATILIMININ İSTENDİK DUumlZEYDE
UYGULANABİLMESİ İCcedilİN KURUM İCcedilİNDE
YAZILI POLİTİKALAR VE KURALLAR
DUumlZENLENMESİ GEREKLİDİR
Resuumlsitasyon ve invaziv işlemler sırasında aile varlığı iccedilin
YAZILI POLİTİKALAR VE KURALLAR oluşturulması
tavsiye edilir
SONUCcedil OLARAK
AİLE KATILIMI Ccedilocuk ve ailenin anksiyete duumlzeyini azaltır
Ccedilocuk iccedilin duygusal destek sağlar
Ccedilocuk ve ailenin memnuniyetini arttırır
Ccedilocuğun aile ile bağlılığını suumlrduumlrmesini sağlar
Ccedilocuğun guumlven duygusunun zedelenmesini oumlnler
Ccedilocuğun işlem sırasında ağrısının azalmasını sağlar
Ccedilocuk-aile ve sağlık ekibi uumlyeleri arasında sağlıklı bir iletişim sağlar
Ailenin keder suumlrecini daha kolay atlatmasını sağlar
Bilinmezlik korkusunu azaltarak şuumlphe duygusunu ortadan kaldırır
Ailelerin resuumlsitasyon ve invazif girişimler hakkında kararlara
katılabilmesini sağlar
Program ve politikaların gelişimini destekler ve savunuculuğu arttırır
OumlNERİLER
bull Ccedilocuk gibi oumlzel hasta grubu iccedilin ailenin yeri ccedilok
oumlnemlidir
bull Sunulan hizmetin niteliğinin artması accedilısından AİLE
KATILIMI ccedilok oumlnemlidir
bull İnvazif girişimler sırasında aile katılımına youmlnelik yazılı
politikalar oluşturulması sağlık ccedilalışanları arasında ortak
dil oluşturulmasını ve suumlrecin daha iyi ccedilalışmasını sağlar
KAYNAKLAR
bull American Academy of Pediatrics Committee on Hospital Care 2012
Family Centered Care and The Pediatricians RolePedıatrıcs
129 394 -404
httppediatricsaappublicationsorgcontent1292394full Erişim
Tarihi 15032013
bull American Academy of Pediatrics Committee on Hospital Care 2003
Family-Centered Care And The Pediatricianrsquos Role Pediatrics 112
(3) 691-696
httppediatricsaappublicationsorgcontent1123691full Erişim
Tarihi 14032013
bull Newton MS 2000 Family-Centered Care Current Realities İn
Parent Participation Pediatric Nursing 26(2) 164-168
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12026270 Erişim Tarihi
15032013
bull Bruce B Ritchie J 1997 Nurses Practices And Perceptions Of
Family-Centered Care Journal of Pediatric Nursing 2(4) 214-222
httpwwwpediatricnursingorgarticleS0882-5963(97)80004-
8abstractrefuid=S0882-5963(02)00065-9amprefissn=0882-5963
Erişim Tarihi 18032013
bull Ocakccedilı AF 2011 Ccedilocuk Yoğun Bakımda Aile Merkezli Bakım I
Yenidoğan Ve Ccedilocuk Yoğun Bakım Hemşireliği Sempozyum
Programı
bull Aucott S Donohue PK Atkins E Allen MC 2002
Neurodevelopmental Care İn The NICU Ment Retard Dev Disabil
Res Rev 8 298-308
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12454906 Erişim Tarihi
16032013
bull Heermann JA Wilson ME Wilhelm PA 2005 Mothers İn The NICU
Outsider To Partner Pediatr Nurs 31 176-200
httpwwwncbinlmnihgovpubmed16060580 Erişim Tarihi
18032013
bull Franck LS Spencer C 2003 Parent Visiting And Participation İn
İnfant Caregiving Activities İn A Neonatal Unit Birth 30 31-35
httpeuropepmcorgabstractmed12581037reload=0jsessionid=h
08jvg6ofw3t4xzzje634 Erişim Tarihi 17032013
bull Fowlie PW Mchaffie H 2004 Supporting Parents İn Neonatal Unit
BMJ 329 1336-1338
httpwwwncbinlmnihgovpmcarticlespmc534850 Erişim Tarihi
16032013
bull White RD 2003 Individual Rooms İn The NICU-An Evolving
Concept J Perinatol 23 22-24
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12540926 Erişim Tarihi
17032013
bull Carter JD Mulder RT Bartram AF Darlow BA 2005 Infants İn A
Neonatal İntensive Care Unit Parental Response Arch Dis Child
Fetal Neonatal Ed 90 109-113
httpfnbmjcomcontent902f109full Erişim Tarihi 18032013
bull Mason DJ 2003 Family Presence Evidence Versus Tradition Am J
Crit Care 12 190-192
httpajccaacnjournalsorgcontent123190fullpdf+html Erişim
Tarihi 16032013
bull Johnson BH Abraham MR Parrish RN 2004 Designing The
Neonatal İntensive Care Unit For Optimal Family İnvolvement Clin
Perinatol 31 353-382
httpwwwncbinlmnihgovpubmed15289038 Erişim Tarihi
18032013
bull Browne JV Talmi A 2005 Family-Based İntervention To Enhance
İnfant-Parent Relationships İn The Neonatal İntensive Care Unit J
Pediatr Psychol 30 667-677
httpjpepsyoxfordjournalsorgcontent308667full Erişim Tarihi
17032013
bull Erdeve Ouml 2009 Aile Merkezli Bakım Ve Yenidoğan Yoğun Bakım
Uumlnitesi Tasarımında Ailenin Yeri Guumllhane Tıp Dergisi 51 199-203
Erişim Tarihi 20032013
bull Eras Z Atay G Pekcici EA 2011 Ccedilocuklara Verilen Sağlık
Hizmetinde Buumltuumlncuumll İzlem Modeli İnoumlnuuml Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi
Dergisi 18(3)199-202
bull Karabudak S Ak B Başbakkal Z 2010 Girişimler Sırasında Aile
Uumlyeleri Nerede Olmalı Tuumlrk Pediatri Arşivi 45 53-60
bull Oflaz F 2008 Hasta Ccedilocuk Ve Ebeveynlerinin Pediatrik Yoğun
Bakım Deneyimi Ve Travmatik Stres Cumhuriyet Uumlniversitesi
Hemşirelik Yuumlksekokulu Dergisi 12(1) 53-59
bull Ccedilavuşoğlu H 2004 Hastaneye Yatmanın Ccedilocuk Ve Aile Uumlzerindeki
Etkileri Yaşamı Tehdit Edici Hastalığı Olan Ccedilocuk Ccedilocuk Sağlığı
Hemşireliği Cilt 1 Genişletilmiş 8 Baskı Ankara Sistem Ofset
Basımevi 51-70 91-106
bull Boztepe H Ccedilavuşoğlu H 2009 Bir Uumlniversite Hastanesindeki
Uygulamaların Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden İncelenmesi
Hacettepe Uumlniversitesi Sağlık Bilimleri Fakuumlltesi Hemşirelik Dergisi
11-24
bull Dunst CJ Trivette CM 2009 Meta-Analytic Structural Equation
Modelling Of The İnfluences Of Family-Centered Care On Parent
And Child Psychological Health Int J Pediatri 1-9
bull Kuğuoğlu S Ccediloumlvener Ccedil Aktaş E Tanır M 2009 Yatağa Bağımlı
Ccedilocuğun Aile Merkezli Bakımında Sinerji Modelinin Kullanımı
Maltepe Uumlniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2(1) 59-64
bull Kuzlu TA Kalıncı N Topan AK 2011 Uumlniversite Hastanesinde
Ccedilocuklara Verilen Bakımın Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden
İncelenmesi Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 6(16)
bull Kuzin JK Yborra J Taylor M Chang AC Altman CA
Whitney GMM Mott AR 2007 Family-Member Presence During
Interventions İn The Intensive Care Unit Perceptions Of Pediatric
Cardiac Intensive Care Providers Pediatrics 120(4) 895-901
httppediatricsaappublicationsorgcontent1204e895full Erişim
Tarihi 13032013
bull Harrison TM 2010 Family Centered Pediatric Nursing Care State
of the Science J Pediatr Nurs 25(5) 335ndash343
httpwwwncbinlmnihgovpmcarticlesPMC2965051 Erişim
Tarihi 14032013
bull Sacchetti A Lichenstein R Carraccio CA Harris RH 1996 Family
Member Presence During Pediatric Emergency Department
Procedures Pediatr Emerg Care 12 (4) 268ndash 271
httpwwwncbinlmnihgovpubmed8858650dopt=Abstract Erişim
Tarihi 18032013
bull Guzzetta CE Clark AP Wright JL 2006 Family Presence İn
Emergency Medical Services For Children Clin Pediatr Emerg Med
7 15-22
httppediatricsaappublicationsorgcontent1222e511long Erişim
Tarihi 25032013
bull Boie ET Moore GP Brummett C Nelson DR 1999 Do Parents
Want To Be Present During İnvasive Procedures Performed On
Their Children İn The Emergency Department A Survey Of 400
Parents Ann Emerg Med 34 (1) 70ndash 74
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(99)70274-
Xabstract Erişim Tarihi 19032013
bull Boudreaux ED Francis JL Loyacano T 2002 Familiy Presence
During İnvasive Procedures And Resuscitation İn The Emergency
Department A Critical Review And Suggestions For Future
Reseach Ann Emerg Med 40 193-205
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(02)00029-
Xabstract Erişim Tarihi 20032013
bull Axelsson AB Zettergren M Axelsson C 2005 Good And Bad
Experiences Of Family Presence During Acute Care And
Resuscitation What Makes The Difference Eur J Cardiovasc Nurs
4 161-169
bull Konukbay D Arslan F 2011 Yenidoğan Yoğun Bakım Uumlnitesinde
Yatan Yenidoğan Ailelerinin Yaşadıkları Guumlccedilluumlklerin Belirlenmesi
Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 14 (2) 16-22
bull Letourneau NL Elliott MR 1996 Pediatric Health Care Professionals
Perceptions and Practices of Family-Centered Care Childrens Health Care
25 (3) 157 ndash 174 httpdspacehilunbca8080handle188234882 Erişim
Tarihi 18032013
bull Daneman S Macaluso J Guzzetta CE 2003 Health Providersrsquo Attitudes
Toward Parent Participation İn The Care Of The Hospitalized Child J Spec
Pediatr Nurs 8(3)90-98
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=209Daneman+S2C+Macal
uso+J2C+Guzzetta+CE+20032C+Health+ProvidersE28099+Attit
udes+Toward+Parent+Participation+C4B0n+The+Care+Of+The+Hospit
alized+Child+J+Spec+Pediatr+Nurs3B+8(3)3A+90-+98 Erişim Tarihi
14032013
bull Reid P Connor M DeMarco R Fiyat J 2004 Linking Patient And Family
Centered Care And Patient Safety The Next Leap Nursing
Economics22(4) 211-215
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=Ponte+PR2C+Connor+M2C
+DeMarco+R+et+al+Linking+patient+and+family+centered+care+and+pati
ent+safety3A+the+next+leap+Nursing+economics2C+20043B+22(4)
3A+211-+215 Erişim Tarihi 15032013
AİLE KATILIMI
AİLE MERKEZLİ BAKIMIN
TEMELİNDE YER ALIR
Aile merkezli bakımın temeli annelerin ve hastaneye yatan
ccedilocukların annelerinden ayrılmaya verdikleri tepkiler uumlzerine yapılan
araştırmalara dayanmaktadır
Anne yoksunluğu ve ayrılık anksiyetesinin
gtccedilocuğun iyileşmesini geciktirdiğini
gtsonraki yaşamında kişilik ve ruh sağlığını etkilediğini goumlsteren
ccedilalışmalar pediatride AİLE MERKEZLİ BAKIMrdquo ortaya ccedilıkmasını
sağlamışlardır (Kuzlu TA ve ark 2011 Erdeve Ouml 2009)
İlk 1950 yılında tanımlanmış olan bakım
felsefesi yavaş yavaş uygulamaya girmiştir
Hemşire Florance Blake (1954) aileler ve
hemşireler arasında ccedilocukların bakım ve
tedavisi ile ilgili yapılan işbirliğinin yararlı
etkilerini ortaya koyan ilk araştırmacıdır
(APA 2003 Harrison TM2010)
Amerikan Pediatri Akademisi (APA American Academy of
Pediatrics)
Acil Hemşireleri Derneği (The Emergency Nurses Associationrsquos)
AmerikanKritik-Bakım Hemşireleri Derneği (The American
Association of Critical-Care Nurses)
Acil Tıp Teknisyenleri Ulusal Birliği (The National Association of
Emergency Medical Technicians)
Amerikan Acil Tıp Koleji (The American College of Emergency
Physicians) onaylamıştır
İnvazif İşlemler ve Resuumlsitasyon
Sırasında Aile Varlığı
Amerikan Kalp Derneği (The American Heart Association) de
2000 yılında kardiyopulmoner resuumlsitasyon kılavuzlarında aile
varlığını onaylamıştır
AİLE
CcedilOCUK İCcedilİN BİRİNCİL GUumlCcedil VE
DESTEK KAYNAĞIDIR
Ccedilocukların tamamı ağrılı bir işlem sırasında
ebeveynlerinin yanlarında bulunmasını
istemişlerdir
Ccedilocukların ebeveynlerini yanlarında isteme
nedenleri
Destek olması (474)
Kendini guumlvende hissetmesi (227)
Korkmamak (142) ve
Canının daha az acıması (157)
(Tuumlfekci ve Erci 2007)
EBEVEYNLER İŞLEM SIRASINDA
CcedilOCUKLARINI DESTEKLEYEREK
RAHATLAMALARINI
VE
DİKKATİ BAŞKA YOumlNE CcedilEKMEYİ
SAĞLAYABİLİRLER
bull Sacchetti A ve ark 1996 yılında 96 aile ve 98 sağlık profesyoneli ile
yaptığı araştırmada şu verilere ulaşılmıştır
İntravenoumlz kateterizasyon 91 kişi
Lomber ponksiyon 23
Uumlretral kateterizasyon 9
Nazogastrik tuumlp yerleştirilmesi 1
Entuumlbasyon 1
Resuumlsitasyon 1
Yabancı cisim ccedilıkarılması 1
Acil Servis
Uygulamaları
Sırasında Aile Varlığı
Ailelerin
Goumlruumlşuuml
İyi Fikir 93
Koumltuuml Fikir 2
Fark Etmez 5
YAPILAN İŞLEMLER
AİLE
VARLIĞI
SONUCU
CcedilIKARIM
LAR
Ccedilocuk sakinleşti 19
Aile başucunda destek
oldu 31
Aile ccedilocuğun dikkatini
ccedilekmekte yardımcı oldu 55
Boudreaux ve ark 2002 yılında yaptıkları randomize
kontrolluuml ccedilalışmada
bull Ailelerin invazif proseduumlrler ve resuumlsitasyon sırasında
ccedilocuklarının yanında kalmayı tercih ettikleri
bull Aile varlığında hem ailenin hem de ccedilocuğun stresinin
azaldığı verilerine ulaşılmıştır
Familiy Presence During İnvasive Procedures And Resuscitation İn The Emergency Department A
Critical Review And Suggestions For Future Reseach
AİLE UumlYELERİ İNVAZİF İŞLEMLERİ
NEGATİF ETKİLER Mİ
EBEVEYNLER SAĞLIKCcedilILAR
Kendi ccedilocuğuma yardımcı olduğumu
hissettim
Resuumlsitasyon sırasında aileler ccedilocukları iccedilin
her şeyin yapıldığını goumlrduumller
Oumlzellikle fiziksel temasta bulunmak ccedilok
oumlnemliydii
Ebeveyn varlığında ccedilocuk hakkında soru
sorarak zamanında sağlık bilgileri sağlandı
Resuumlsitasyon tekrar bulunmayı seccedilerim
(100)
Ebeveyn varlığı ccedilocukların sakinleşmesini
sağladı
Bilinmeyen korkusunun hafiflediğini ifade
etmişlerdir
Hasta bakımı kesintisiz oldu (100)
3 ay sonra yapılan geri doumlnuumlşlerde
ebeveynler travma yaşamadığını ifade etti
S
O
N
U
Ccedil
Pediatrik Acil
Serviste Aile Varlığı
Hasta Bakımını
Kesintiye
Uğratmamakta ve
Bakımı
Kolaylaştırmaktadır
İNVAZİF İŞLEMLER SIRASINDA
AİLE UumlYESİ VARLIĞI
HASTA BAKIMININ BOZULMASI İCcedilİN
BİR RİSK DEĞİLDİR
Annelerin ccedilocuk bakımınatedavisine katılması
bull İkinci plana atılma
bull Kontroluuml kaybetme duygusu yaşamamalarını
bull Ccedilocuklarını duygusal youmlnden destekleme fırsatı
bulmalarını ve
bull Hasta ccedilocuğun bakımını oumlğrenmelerini sağlar
Boumlylece anksiyete duumlzeylerinin duumlşmesini
sağlayabilir(Kuzlu TA ve ark 2011)
Guzzetta ve ark 2006
Girişimler sırasında aile uumlyelerinin ccedilocuğun
yanında bulunması ccedilocukları iccedilin her şeyin
yapıldığını goumlzlemleyerek anksiyetelerinin
azalmasını sağlar
Bu ccedilalışmalar aile
varlığının
Ebeveyn
memnuniyetini
arttırdığı ve
Ebeveynlerin baş
etmelerini
guumlccedillendirdiğini
belirtmektedir
(2014)
Axelsson ve ark 2005 yılında randomize kontrolluuml
ccedilalışmada 12 orijinal makale incelenmiştir Sonuccedillar
bull Aile iccedilinde destek ve bağlılık hissi geliştiğini ifade ettiği
bull Aile uumlyeleri resuumlsitasyon sırasında bulunmanın kendi yas
suumlrecinde onlara yardımcı olduğunu ifade ettiği verilerine
ulaşılmıştır
ldquoGood And Bad Experiences Of Family Presence During Acute Care And Resuscitation
What Makes The Difference
Ebeveynler
Resuumlsitasyon sırasında ccedilocukları iccedilin
her şeyin yapıldığını goumlrduumlkleri iccedilin
şuumlphenin azaldığını
Ccedilocukları iccedilin karar verme ve
savunucusu olarak katılmanın
muumlmkuumln olduğunu
Resuumlsitasyon sırasında kendilerini
oumlluumlme değil ccedilocuklarının iyileşmesine
odakladıklarını
Resuumlsitasyon ccedilabalarına rağmen
herhangi bir travma yaşamadıklarını
Resuumlsitasyon sırasında hemşirelerin
kendilerine destek olduklarını
belirtmişlerdir
Resuumlsitasyon sırasında
destek en deneyimli
klinik hemşire
tarafından sağlandı
Bu Yeni Rol Hemşirelere
Ebeveynlerin Olumlu Bir
Bakış Accedilısı Geliştirmesini
Sağlamıştır
EBEVEYN
DENEYİMİ
AİLE VARLIĞI
GUumlCcedilLUuml BİR ANALJEZİKTİR
EMZİRMENİN VE ANNE
SUumlTUumlNUumlN YENİDOĞANLARDA
İŞLEMSEL AĞRIYI VE STRESİ
AZALTTIĞI GOumlRUumlLMUumlŞTUumlR
Savaşer (2000) Yenidoğanda topuktan
kan alınması sırasında oluşan rahatsızlığı
azaltmada anne kucağının etkisi
Ccedilalışma grubu N=36
Anne Kucağında Emzik
Kontrol Grubu N=34
Yatağında Emzik
Ccedilalışma grubundaki yenidoğanların ağrı
puan ortalamalarının
kontrol grubuna goumlre anlamlı derecede
duumlşuumlk bulunduğu bildirilmiştir
SAĞLIKLI YENİDOĞANLARDA
TEN TENE TEMAS VE
EMZİRMENİN İŞLEMSEL
AĞRIYI AZALTTIĞI
BİLDİRİLMİŞTİR
Ten Tene Temasın
Hem Fizyolojik Hem De Davranışsal
Goumlstergelerde Olmak Uumlzere Topuktan
Kan Alımı Sırasında Ağrıyı
Azaltmada Etkili Bir İşlem Olduğu
Belirtilmiştir
Prematuumlre
Yenidoğanlarda
Kanguru
Bakımının
İnvazif İşlemler
Sırasında
Oluşan Ağrıyı
Azalttığı
Bildirilmiştir
Emzirmek
topuktan kan
alımı sırasında
yenidoğanların
ağrısını tek
başına
azaltabilen bir
youmlntemdir
Rutin Aşı Sırasında
Enjeksiyon Ağrısını
Azaltmak İccedilin
EMZİRMEK
Kanguru Bakımının Term ve Preterm
Yenidoğanlarda İşlemsel Ağrıyı
Azalttığı Bildirilmiştir
EĞİTİM
Resuumlsitasyon ve invazif girişimler sırasında aile katılımına youmlnelik gelişmiş iletişim ve yardım desteği sağlamak amacıyla sağlık personelini
hazırlamak iccedilin
mutlaka gereklidir (APA 2015)
SİMUumlLASYON
DESTEKLİ
VE
UYGULAMA
KILAVUZLARI İLE
YAPILAN EĞİTİMLER
Klinisyenlerin algıları uumlzerinde pozitif youmlnde
değişimler olmuş
invazif işlemler ve resuumlsitasyon sırasında
aile katılımını desteklemişler
İşlemler sırasında aileler ile iletişim
becerilerinin arttığını ve zorlu sağlık
konuşmaları sırasında anksiyetelerinin
azaldığını ifade etmişlerdir
EBEVEYN VARLIĞI
HASTA HAKKIDIR
Ccedilocukların ve ebeveynlerin
herhangi bir tedavi ya da cerrahi işlemi
bilme
sonuccedillarını anlama
ve
karar verme hakları vardır
Tuumlfekci ve Erci 2007
Sağlık ccedilalışanlarının ccediloğunluğunun ağrılı bir
işlem sırasında ccedilocuklarının yanında
bulunma hakkı olduğu duumlşuumlncesi ile
ebeveynlerin bulunmasına izin verdikleri
saptanmıştır
Forster ve ark 2002
Aile uumlyesi varlığı
ccedilocuk ve aile memnuniyetini artırarak
malpraktis dava oranlarını
azaltabilir
Legal risk by practicing patient-centered medicineArch Intern Med 2002162 (11)1217ndash 1219
Boie ve arkrsquolarının 1999 yılında 400 ebeveyn ile yaptıkları
ccedilalışmasında ailelere girişimler sırasında ccedilocuklarının
yanında bulunmak isteyip-istemedikleri sorulmuş
Yeniden canlandırma gibi yoğun girişimsel
işlemlerin yapıldığı bir durumda bile
aile uumlyelerinin 80rsquoi ccedilocuklarının yanında
bulunmak istediklerini belirtmişlerdir
CPR SIRASINDA AİLE
VARLIĞININ GEREKLİ
OLDUĞUNU
BİLDİRMİŞLERDİR
Tuumlm aileler CPR sırasında bulunma seccedileneği
verilmesi gerektiğine inandıklarını belirtmişler
Sağlıkccedilılar ailelerin isteklerine karşı duyarlı olmalı ve
CPR sırasında bulunmaları iccedilin izin vermelidir
AİLE KATILIMININ İSTENDİK DUumlZEYDE
UYGULANABİLMESİ İCcedilİN KURUM İCcedilİNDE
YAZILI POLİTİKALAR VE KURALLAR
DUumlZENLENMESİ GEREKLİDİR
Resuumlsitasyon ve invaziv işlemler sırasında aile varlığı iccedilin
YAZILI POLİTİKALAR VE KURALLAR oluşturulması
tavsiye edilir
SONUCcedil OLARAK
AİLE KATILIMI Ccedilocuk ve ailenin anksiyete duumlzeyini azaltır
Ccedilocuk iccedilin duygusal destek sağlar
Ccedilocuk ve ailenin memnuniyetini arttırır
Ccedilocuğun aile ile bağlılığını suumlrduumlrmesini sağlar
Ccedilocuğun guumlven duygusunun zedelenmesini oumlnler
Ccedilocuğun işlem sırasında ağrısının azalmasını sağlar
Ccedilocuk-aile ve sağlık ekibi uumlyeleri arasında sağlıklı bir iletişim sağlar
Ailenin keder suumlrecini daha kolay atlatmasını sağlar
Bilinmezlik korkusunu azaltarak şuumlphe duygusunu ortadan kaldırır
Ailelerin resuumlsitasyon ve invazif girişimler hakkında kararlara
katılabilmesini sağlar
Program ve politikaların gelişimini destekler ve savunuculuğu arttırır
OumlNERİLER
bull Ccedilocuk gibi oumlzel hasta grubu iccedilin ailenin yeri ccedilok
oumlnemlidir
bull Sunulan hizmetin niteliğinin artması accedilısından AİLE
KATILIMI ccedilok oumlnemlidir
bull İnvazif girişimler sırasında aile katılımına youmlnelik yazılı
politikalar oluşturulması sağlık ccedilalışanları arasında ortak
dil oluşturulmasını ve suumlrecin daha iyi ccedilalışmasını sağlar
KAYNAKLAR
bull American Academy of Pediatrics Committee on Hospital Care 2012
Family Centered Care and The Pediatricians RolePedıatrıcs
129 394 -404
httppediatricsaappublicationsorgcontent1292394full Erişim
Tarihi 15032013
bull American Academy of Pediatrics Committee on Hospital Care 2003
Family-Centered Care And The Pediatricianrsquos Role Pediatrics 112
(3) 691-696
httppediatricsaappublicationsorgcontent1123691full Erişim
Tarihi 14032013
bull Newton MS 2000 Family-Centered Care Current Realities İn
Parent Participation Pediatric Nursing 26(2) 164-168
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12026270 Erişim Tarihi
15032013
bull Bruce B Ritchie J 1997 Nurses Practices And Perceptions Of
Family-Centered Care Journal of Pediatric Nursing 2(4) 214-222
httpwwwpediatricnursingorgarticleS0882-5963(97)80004-
8abstractrefuid=S0882-5963(02)00065-9amprefissn=0882-5963
Erişim Tarihi 18032013
bull Ocakccedilı AF 2011 Ccedilocuk Yoğun Bakımda Aile Merkezli Bakım I
Yenidoğan Ve Ccedilocuk Yoğun Bakım Hemşireliği Sempozyum
Programı
bull Aucott S Donohue PK Atkins E Allen MC 2002
Neurodevelopmental Care İn The NICU Ment Retard Dev Disabil
Res Rev 8 298-308
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12454906 Erişim Tarihi
16032013
bull Heermann JA Wilson ME Wilhelm PA 2005 Mothers İn The NICU
Outsider To Partner Pediatr Nurs 31 176-200
httpwwwncbinlmnihgovpubmed16060580 Erişim Tarihi
18032013
bull Franck LS Spencer C 2003 Parent Visiting And Participation İn
İnfant Caregiving Activities İn A Neonatal Unit Birth 30 31-35
httpeuropepmcorgabstractmed12581037reload=0jsessionid=h
08jvg6ofw3t4xzzje634 Erişim Tarihi 17032013
bull Fowlie PW Mchaffie H 2004 Supporting Parents İn Neonatal Unit
BMJ 329 1336-1338
httpwwwncbinlmnihgovpmcarticlespmc534850 Erişim Tarihi
16032013
bull White RD 2003 Individual Rooms İn The NICU-An Evolving
Concept J Perinatol 23 22-24
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12540926 Erişim Tarihi
17032013
bull Carter JD Mulder RT Bartram AF Darlow BA 2005 Infants İn A
Neonatal İntensive Care Unit Parental Response Arch Dis Child
Fetal Neonatal Ed 90 109-113
httpfnbmjcomcontent902f109full Erişim Tarihi 18032013
bull Mason DJ 2003 Family Presence Evidence Versus Tradition Am J
Crit Care 12 190-192
httpajccaacnjournalsorgcontent123190fullpdf+html Erişim
Tarihi 16032013
bull Johnson BH Abraham MR Parrish RN 2004 Designing The
Neonatal İntensive Care Unit For Optimal Family İnvolvement Clin
Perinatol 31 353-382
httpwwwncbinlmnihgovpubmed15289038 Erişim Tarihi
18032013
bull Browne JV Talmi A 2005 Family-Based İntervention To Enhance
İnfant-Parent Relationships İn The Neonatal İntensive Care Unit J
Pediatr Psychol 30 667-677
httpjpepsyoxfordjournalsorgcontent308667full Erişim Tarihi
17032013
bull Erdeve Ouml 2009 Aile Merkezli Bakım Ve Yenidoğan Yoğun Bakım
Uumlnitesi Tasarımında Ailenin Yeri Guumllhane Tıp Dergisi 51 199-203
Erişim Tarihi 20032013
bull Eras Z Atay G Pekcici EA 2011 Ccedilocuklara Verilen Sağlık
Hizmetinde Buumltuumlncuumll İzlem Modeli İnoumlnuuml Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi
Dergisi 18(3)199-202
bull Karabudak S Ak B Başbakkal Z 2010 Girişimler Sırasında Aile
Uumlyeleri Nerede Olmalı Tuumlrk Pediatri Arşivi 45 53-60
bull Oflaz F 2008 Hasta Ccedilocuk Ve Ebeveynlerinin Pediatrik Yoğun
Bakım Deneyimi Ve Travmatik Stres Cumhuriyet Uumlniversitesi
Hemşirelik Yuumlksekokulu Dergisi 12(1) 53-59
bull Ccedilavuşoğlu H 2004 Hastaneye Yatmanın Ccedilocuk Ve Aile Uumlzerindeki
Etkileri Yaşamı Tehdit Edici Hastalığı Olan Ccedilocuk Ccedilocuk Sağlığı
Hemşireliği Cilt 1 Genişletilmiş 8 Baskı Ankara Sistem Ofset
Basımevi 51-70 91-106
bull Boztepe H Ccedilavuşoğlu H 2009 Bir Uumlniversite Hastanesindeki
Uygulamaların Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden İncelenmesi
Hacettepe Uumlniversitesi Sağlık Bilimleri Fakuumlltesi Hemşirelik Dergisi
11-24
bull Dunst CJ Trivette CM 2009 Meta-Analytic Structural Equation
Modelling Of The İnfluences Of Family-Centered Care On Parent
And Child Psychological Health Int J Pediatri 1-9
bull Kuğuoğlu S Ccediloumlvener Ccedil Aktaş E Tanır M 2009 Yatağa Bağımlı
Ccedilocuğun Aile Merkezli Bakımında Sinerji Modelinin Kullanımı
Maltepe Uumlniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2(1) 59-64
bull Kuzlu TA Kalıncı N Topan AK 2011 Uumlniversite Hastanesinde
Ccedilocuklara Verilen Bakımın Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden
İncelenmesi Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 6(16)
bull Kuzin JK Yborra J Taylor M Chang AC Altman CA
Whitney GMM Mott AR 2007 Family-Member Presence During
Interventions İn The Intensive Care Unit Perceptions Of Pediatric
Cardiac Intensive Care Providers Pediatrics 120(4) 895-901
httppediatricsaappublicationsorgcontent1204e895full Erişim
Tarihi 13032013
bull Harrison TM 2010 Family Centered Pediatric Nursing Care State
of the Science J Pediatr Nurs 25(5) 335ndash343
httpwwwncbinlmnihgovpmcarticlesPMC2965051 Erişim
Tarihi 14032013
bull Sacchetti A Lichenstein R Carraccio CA Harris RH 1996 Family
Member Presence During Pediatric Emergency Department
Procedures Pediatr Emerg Care 12 (4) 268ndash 271
httpwwwncbinlmnihgovpubmed8858650dopt=Abstract Erişim
Tarihi 18032013
bull Guzzetta CE Clark AP Wright JL 2006 Family Presence İn
Emergency Medical Services For Children Clin Pediatr Emerg Med
7 15-22
httppediatricsaappublicationsorgcontent1222e511long Erişim
Tarihi 25032013
bull Boie ET Moore GP Brummett C Nelson DR 1999 Do Parents
Want To Be Present During İnvasive Procedures Performed On
Their Children İn The Emergency Department A Survey Of 400
Parents Ann Emerg Med 34 (1) 70ndash 74
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(99)70274-
Xabstract Erişim Tarihi 19032013
bull Boudreaux ED Francis JL Loyacano T 2002 Familiy Presence
During İnvasive Procedures And Resuscitation İn The Emergency
Department A Critical Review And Suggestions For Future
Reseach Ann Emerg Med 40 193-205
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(02)00029-
Xabstract Erişim Tarihi 20032013
bull Axelsson AB Zettergren M Axelsson C 2005 Good And Bad
Experiences Of Family Presence During Acute Care And
Resuscitation What Makes The Difference Eur J Cardiovasc Nurs
4 161-169
bull Konukbay D Arslan F 2011 Yenidoğan Yoğun Bakım Uumlnitesinde
Yatan Yenidoğan Ailelerinin Yaşadıkları Guumlccedilluumlklerin Belirlenmesi
Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 14 (2) 16-22
bull Letourneau NL Elliott MR 1996 Pediatric Health Care Professionals
Perceptions and Practices of Family-Centered Care Childrens Health Care
25 (3) 157 ndash 174 httpdspacehilunbca8080handle188234882 Erişim
Tarihi 18032013
bull Daneman S Macaluso J Guzzetta CE 2003 Health Providersrsquo Attitudes
Toward Parent Participation İn The Care Of The Hospitalized Child J Spec
Pediatr Nurs 8(3)90-98
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=209Daneman+S2C+Macal
uso+J2C+Guzzetta+CE+20032C+Health+ProvidersE28099+Attit
udes+Toward+Parent+Participation+C4B0n+The+Care+Of+The+Hospit
alized+Child+J+Spec+Pediatr+Nurs3B+8(3)3A+90-+98 Erişim Tarihi
14032013
bull Reid P Connor M DeMarco R Fiyat J 2004 Linking Patient And Family
Centered Care And Patient Safety The Next Leap Nursing
Economics22(4) 211-215
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=Ponte+PR2C+Connor+M2C
+DeMarco+R+et+al+Linking+patient+and+family+centered+care+and+pati
ent+safety3A+the+next+leap+Nursing+economics2C+20043B+22(4)
3A+211-+215 Erişim Tarihi 15032013
Aile merkezli bakımın temeli annelerin ve hastaneye yatan
ccedilocukların annelerinden ayrılmaya verdikleri tepkiler uumlzerine yapılan
araştırmalara dayanmaktadır
Anne yoksunluğu ve ayrılık anksiyetesinin
gtccedilocuğun iyileşmesini geciktirdiğini
gtsonraki yaşamında kişilik ve ruh sağlığını etkilediğini goumlsteren
ccedilalışmalar pediatride AİLE MERKEZLİ BAKIMrdquo ortaya ccedilıkmasını
sağlamışlardır (Kuzlu TA ve ark 2011 Erdeve Ouml 2009)
İlk 1950 yılında tanımlanmış olan bakım
felsefesi yavaş yavaş uygulamaya girmiştir
Hemşire Florance Blake (1954) aileler ve
hemşireler arasında ccedilocukların bakım ve
tedavisi ile ilgili yapılan işbirliğinin yararlı
etkilerini ortaya koyan ilk araştırmacıdır
(APA 2003 Harrison TM2010)
Amerikan Pediatri Akademisi (APA American Academy of
Pediatrics)
Acil Hemşireleri Derneği (The Emergency Nurses Associationrsquos)
AmerikanKritik-Bakım Hemşireleri Derneği (The American
Association of Critical-Care Nurses)
Acil Tıp Teknisyenleri Ulusal Birliği (The National Association of
Emergency Medical Technicians)
Amerikan Acil Tıp Koleji (The American College of Emergency
Physicians) onaylamıştır
İnvazif İşlemler ve Resuumlsitasyon
Sırasında Aile Varlığı
Amerikan Kalp Derneği (The American Heart Association) de
2000 yılında kardiyopulmoner resuumlsitasyon kılavuzlarında aile
varlığını onaylamıştır
AİLE
CcedilOCUK İCcedilİN BİRİNCİL GUumlCcedil VE
DESTEK KAYNAĞIDIR
Ccedilocukların tamamı ağrılı bir işlem sırasında
ebeveynlerinin yanlarında bulunmasını
istemişlerdir
Ccedilocukların ebeveynlerini yanlarında isteme
nedenleri
Destek olması (474)
Kendini guumlvende hissetmesi (227)
Korkmamak (142) ve
Canının daha az acıması (157)
(Tuumlfekci ve Erci 2007)
EBEVEYNLER İŞLEM SIRASINDA
CcedilOCUKLARINI DESTEKLEYEREK
RAHATLAMALARINI
VE
DİKKATİ BAŞKA YOumlNE CcedilEKMEYİ
SAĞLAYABİLİRLER
bull Sacchetti A ve ark 1996 yılında 96 aile ve 98 sağlık profesyoneli ile
yaptığı araştırmada şu verilere ulaşılmıştır
İntravenoumlz kateterizasyon 91 kişi
Lomber ponksiyon 23
Uumlretral kateterizasyon 9
Nazogastrik tuumlp yerleştirilmesi 1
Entuumlbasyon 1
Resuumlsitasyon 1
Yabancı cisim ccedilıkarılması 1
Acil Servis
Uygulamaları
Sırasında Aile Varlığı
Ailelerin
Goumlruumlşuuml
İyi Fikir 93
Koumltuuml Fikir 2
Fark Etmez 5
YAPILAN İŞLEMLER
AİLE
VARLIĞI
SONUCU
CcedilIKARIM
LAR
Ccedilocuk sakinleşti 19
Aile başucunda destek
oldu 31
Aile ccedilocuğun dikkatini
ccedilekmekte yardımcı oldu 55
Boudreaux ve ark 2002 yılında yaptıkları randomize
kontrolluuml ccedilalışmada
bull Ailelerin invazif proseduumlrler ve resuumlsitasyon sırasında
ccedilocuklarının yanında kalmayı tercih ettikleri
bull Aile varlığında hem ailenin hem de ccedilocuğun stresinin
azaldığı verilerine ulaşılmıştır
Familiy Presence During İnvasive Procedures And Resuscitation İn The Emergency Department A
Critical Review And Suggestions For Future Reseach
AİLE UumlYELERİ İNVAZİF İŞLEMLERİ
NEGATİF ETKİLER Mİ
EBEVEYNLER SAĞLIKCcedilILAR
Kendi ccedilocuğuma yardımcı olduğumu
hissettim
Resuumlsitasyon sırasında aileler ccedilocukları iccedilin
her şeyin yapıldığını goumlrduumller
Oumlzellikle fiziksel temasta bulunmak ccedilok
oumlnemliydii
Ebeveyn varlığında ccedilocuk hakkında soru
sorarak zamanında sağlık bilgileri sağlandı
Resuumlsitasyon tekrar bulunmayı seccedilerim
(100)
Ebeveyn varlığı ccedilocukların sakinleşmesini
sağladı
Bilinmeyen korkusunun hafiflediğini ifade
etmişlerdir
Hasta bakımı kesintisiz oldu (100)
3 ay sonra yapılan geri doumlnuumlşlerde
ebeveynler travma yaşamadığını ifade etti
S
O
N
U
Ccedil
Pediatrik Acil
Serviste Aile Varlığı
Hasta Bakımını
Kesintiye
Uğratmamakta ve
Bakımı
Kolaylaştırmaktadır
İNVAZİF İŞLEMLER SIRASINDA
AİLE UumlYESİ VARLIĞI
HASTA BAKIMININ BOZULMASI İCcedilİN
BİR RİSK DEĞİLDİR
Annelerin ccedilocuk bakımınatedavisine katılması
bull İkinci plana atılma
bull Kontroluuml kaybetme duygusu yaşamamalarını
bull Ccedilocuklarını duygusal youmlnden destekleme fırsatı
bulmalarını ve
bull Hasta ccedilocuğun bakımını oumlğrenmelerini sağlar
Boumlylece anksiyete duumlzeylerinin duumlşmesini
sağlayabilir(Kuzlu TA ve ark 2011)
Guzzetta ve ark 2006
Girişimler sırasında aile uumlyelerinin ccedilocuğun
yanında bulunması ccedilocukları iccedilin her şeyin
yapıldığını goumlzlemleyerek anksiyetelerinin
azalmasını sağlar
Bu ccedilalışmalar aile
varlığının
Ebeveyn
memnuniyetini
arttırdığı ve
Ebeveynlerin baş
etmelerini
guumlccedillendirdiğini
belirtmektedir
(2014)
Axelsson ve ark 2005 yılında randomize kontrolluuml
ccedilalışmada 12 orijinal makale incelenmiştir Sonuccedillar
bull Aile iccedilinde destek ve bağlılık hissi geliştiğini ifade ettiği
bull Aile uumlyeleri resuumlsitasyon sırasında bulunmanın kendi yas
suumlrecinde onlara yardımcı olduğunu ifade ettiği verilerine
ulaşılmıştır
ldquoGood And Bad Experiences Of Family Presence During Acute Care And Resuscitation
What Makes The Difference
Ebeveynler
Resuumlsitasyon sırasında ccedilocukları iccedilin
her şeyin yapıldığını goumlrduumlkleri iccedilin
şuumlphenin azaldığını
Ccedilocukları iccedilin karar verme ve
savunucusu olarak katılmanın
muumlmkuumln olduğunu
Resuumlsitasyon sırasında kendilerini
oumlluumlme değil ccedilocuklarının iyileşmesine
odakladıklarını
Resuumlsitasyon ccedilabalarına rağmen
herhangi bir travma yaşamadıklarını
Resuumlsitasyon sırasında hemşirelerin
kendilerine destek olduklarını
belirtmişlerdir
Resuumlsitasyon sırasında
destek en deneyimli
klinik hemşire
tarafından sağlandı
Bu Yeni Rol Hemşirelere
Ebeveynlerin Olumlu Bir
Bakış Accedilısı Geliştirmesini
Sağlamıştır
EBEVEYN
DENEYİMİ
AİLE VARLIĞI
GUumlCcedilLUuml BİR ANALJEZİKTİR
EMZİRMENİN VE ANNE
SUumlTUumlNUumlN YENİDOĞANLARDA
İŞLEMSEL AĞRIYI VE STRESİ
AZALTTIĞI GOumlRUumlLMUumlŞTUumlR
Savaşer (2000) Yenidoğanda topuktan
kan alınması sırasında oluşan rahatsızlığı
azaltmada anne kucağının etkisi
Ccedilalışma grubu N=36
Anne Kucağında Emzik
Kontrol Grubu N=34
Yatağında Emzik
Ccedilalışma grubundaki yenidoğanların ağrı
puan ortalamalarının
kontrol grubuna goumlre anlamlı derecede
duumlşuumlk bulunduğu bildirilmiştir
SAĞLIKLI YENİDOĞANLARDA
TEN TENE TEMAS VE
EMZİRMENİN İŞLEMSEL
AĞRIYI AZALTTIĞI
BİLDİRİLMİŞTİR
Ten Tene Temasın
Hem Fizyolojik Hem De Davranışsal
Goumlstergelerde Olmak Uumlzere Topuktan
Kan Alımı Sırasında Ağrıyı
Azaltmada Etkili Bir İşlem Olduğu
Belirtilmiştir
Prematuumlre
Yenidoğanlarda
Kanguru
Bakımının
İnvazif İşlemler
Sırasında
Oluşan Ağrıyı
Azalttığı
Bildirilmiştir
Emzirmek
topuktan kan
alımı sırasında
yenidoğanların
ağrısını tek
başına
azaltabilen bir
youmlntemdir
Rutin Aşı Sırasında
Enjeksiyon Ağrısını
Azaltmak İccedilin
EMZİRMEK
Kanguru Bakımının Term ve Preterm
Yenidoğanlarda İşlemsel Ağrıyı
Azalttığı Bildirilmiştir
EĞİTİM
Resuumlsitasyon ve invazif girişimler sırasında aile katılımına youmlnelik gelişmiş iletişim ve yardım desteği sağlamak amacıyla sağlık personelini
hazırlamak iccedilin
mutlaka gereklidir (APA 2015)
SİMUumlLASYON
DESTEKLİ
VE
UYGULAMA
KILAVUZLARI İLE
YAPILAN EĞİTİMLER
Klinisyenlerin algıları uumlzerinde pozitif youmlnde
değişimler olmuş
invazif işlemler ve resuumlsitasyon sırasında
aile katılımını desteklemişler
İşlemler sırasında aileler ile iletişim
becerilerinin arttığını ve zorlu sağlık
konuşmaları sırasında anksiyetelerinin
azaldığını ifade etmişlerdir
EBEVEYN VARLIĞI
HASTA HAKKIDIR
Ccedilocukların ve ebeveynlerin
herhangi bir tedavi ya da cerrahi işlemi
bilme
sonuccedillarını anlama
ve
karar verme hakları vardır
Tuumlfekci ve Erci 2007
Sağlık ccedilalışanlarının ccediloğunluğunun ağrılı bir
işlem sırasında ccedilocuklarının yanında
bulunma hakkı olduğu duumlşuumlncesi ile
ebeveynlerin bulunmasına izin verdikleri
saptanmıştır
Forster ve ark 2002
Aile uumlyesi varlığı
ccedilocuk ve aile memnuniyetini artırarak
malpraktis dava oranlarını
azaltabilir
Legal risk by practicing patient-centered medicineArch Intern Med 2002162 (11)1217ndash 1219
Boie ve arkrsquolarının 1999 yılında 400 ebeveyn ile yaptıkları
ccedilalışmasında ailelere girişimler sırasında ccedilocuklarının
yanında bulunmak isteyip-istemedikleri sorulmuş
Yeniden canlandırma gibi yoğun girişimsel
işlemlerin yapıldığı bir durumda bile
aile uumlyelerinin 80rsquoi ccedilocuklarının yanında
bulunmak istediklerini belirtmişlerdir
CPR SIRASINDA AİLE
VARLIĞININ GEREKLİ
OLDUĞUNU
BİLDİRMİŞLERDİR
Tuumlm aileler CPR sırasında bulunma seccedileneği
verilmesi gerektiğine inandıklarını belirtmişler
Sağlıkccedilılar ailelerin isteklerine karşı duyarlı olmalı ve
CPR sırasında bulunmaları iccedilin izin vermelidir
AİLE KATILIMININ İSTENDİK DUumlZEYDE
UYGULANABİLMESİ İCcedilİN KURUM İCcedilİNDE
YAZILI POLİTİKALAR VE KURALLAR
DUumlZENLENMESİ GEREKLİDİR
Resuumlsitasyon ve invaziv işlemler sırasında aile varlığı iccedilin
YAZILI POLİTİKALAR VE KURALLAR oluşturulması
tavsiye edilir
SONUCcedil OLARAK
AİLE KATILIMI Ccedilocuk ve ailenin anksiyete duumlzeyini azaltır
Ccedilocuk iccedilin duygusal destek sağlar
Ccedilocuk ve ailenin memnuniyetini arttırır
Ccedilocuğun aile ile bağlılığını suumlrduumlrmesini sağlar
Ccedilocuğun guumlven duygusunun zedelenmesini oumlnler
Ccedilocuğun işlem sırasında ağrısının azalmasını sağlar
Ccedilocuk-aile ve sağlık ekibi uumlyeleri arasında sağlıklı bir iletişim sağlar
Ailenin keder suumlrecini daha kolay atlatmasını sağlar
Bilinmezlik korkusunu azaltarak şuumlphe duygusunu ortadan kaldırır
Ailelerin resuumlsitasyon ve invazif girişimler hakkında kararlara
katılabilmesini sağlar
Program ve politikaların gelişimini destekler ve savunuculuğu arttırır
OumlNERİLER
bull Ccedilocuk gibi oumlzel hasta grubu iccedilin ailenin yeri ccedilok
oumlnemlidir
bull Sunulan hizmetin niteliğinin artması accedilısından AİLE
KATILIMI ccedilok oumlnemlidir
bull İnvazif girişimler sırasında aile katılımına youmlnelik yazılı
politikalar oluşturulması sağlık ccedilalışanları arasında ortak
dil oluşturulmasını ve suumlrecin daha iyi ccedilalışmasını sağlar
KAYNAKLAR
bull American Academy of Pediatrics Committee on Hospital Care 2012
Family Centered Care and The Pediatricians RolePedıatrıcs
129 394 -404
httppediatricsaappublicationsorgcontent1292394full Erişim
Tarihi 15032013
bull American Academy of Pediatrics Committee on Hospital Care 2003
Family-Centered Care And The Pediatricianrsquos Role Pediatrics 112
(3) 691-696
httppediatricsaappublicationsorgcontent1123691full Erişim
Tarihi 14032013
bull Newton MS 2000 Family-Centered Care Current Realities İn
Parent Participation Pediatric Nursing 26(2) 164-168
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12026270 Erişim Tarihi
15032013
bull Bruce B Ritchie J 1997 Nurses Practices And Perceptions Of
Family-Centered Care Journal of Pediatric Nursing 2(4) 214-222
httpwwwpediatricnursingorgarticleS0882-5963(97)80004-
8abstractrefuid=S0882-5963(02)00065-9amprefissn=0882-5963
Erişim Tarihi 18032013
bull Ocakccedilı AF 2011 Ccedilocuk Yoğun Bakımda Aile Merkezli Bakım I
Yenidoğan Ve Ccedilocuk Yoğun Bakım Hemşireliği Sempozyum
Programı
bull Aucott S Donohue PK Atkins E Allen MC 2002
Neurodevelopmental Care İn The NICU Ment Retard Dev Disabil
Res Rev 8 298-308
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12454906 Erişim Tarihi
16032013
bull Heermann JA Wilson ME Wilhelm PA 2005 Mothers İn The NICU
Outsider To Partner Pediatr Nurs 31 176-200
httpwwwncbinlmnihgovpubmed16060580 Erişim Tarihi
18032013
bull Franck LS Spencer C 2003 Parent Visiting And Participation İn
İnfant Caregiving Activities İn A Neonatal Unit Birth 30 31-35
httpeuropepmcorgabstractmed12581037reload=0jsessionid=h
08jvg6ofw3t4xzzje634 Erişim Tarihi 17032013
bull Fowlie PW Mchaffie H 2004 Supporting Parents İn Neonatal Unit
BMJ 329 1336-1338
httpwwwncbinlmnihgovpmcarticlespmc534850 Erişim Tarihi
16032013
bull White RD 2003 Individual Rooms İn The NICU-An Evolving
Concept J Perinatol 23 22-24
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12540926 Erişim Tarihi
17032013
bull Carter JD Mulder RT Bartram AF Darlow BA 2005 Infants İn A
Neonatal İntensive Care Unit Parental Response Arch Dis Child
Fetal Neonatal Ed 90 109-113
httpfnbmjcomcontent902f109full Erişim Tarihi 18032013
bull Mason DJ 2003 Family Presence Evidence Versus Tradition Am J
Crit Care 12 190-192
httpajccaacnjournalsorgcontent123190fullpdf+html Erişim
Tarihi 16032013
bull Johnson BH Abraham MR Parrish RN 2004 Designing The
Neonatal İntensive Care Unit For Optimal Family İnvolvement Clin
Perinatol 31 353-382
httpwwwncbinlmnihgovpubmed15289038 Erişim Tarihi
18032013
bull Browne JV Talmi A 2005 Family-Based İntervention To Enhance
İnfant-Parent Relationships İn The Neonatal İntensive Care Unit J
Pediatr Psychol 30 667-677
httpjpepsyoxfordjournalsorgcontent308667full Erişim Tarihi
17032013
bull Erdeve Ouml 2009 Aile Merkezli Bakım Ve Yenidoğan Yoğun Bakım
Uumlnitesi Tasarımında Ailenin Yeri Guumllhane Tıp Dergisi 51 199-203
Erişim Tarihi 20032013
bull Eras Z Atay G Pekcici EA 2011 Ccedilocuklara Verilen Sağlık
Hizmetinde Buumltuumlncuumll İzlem Modeli İnoumlnuuml Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi
Dergisi 18(3)199-202
bull Karabudak S Ak B Başbakkal Z 2010 Girişimler Sırasında Aile
Uumlyeleri Nerede Olmalı Tuumlrk Pediatri Arşivi 45 53-60
bull Oflaz F 2008 Hasta Ccedilocuk Ve Ebeveynlerinin Pediatrik Yoğun
Bakım Deneyimi Ve Travmatik Stres Cumhuriyet Uumlniversitesi
Hemşirelik Yuumlksekokulu Dergisi 12(1) 53-59
bull Ccedilavuşoğlu H 2004 Hastaneye Yatmanın Ccedilocuk Ve Aile Uumlzerindeki
Etkileri Yaşamı Tehdit Edici Hastalığı Olan Ccedilocuk Ccedilocuk Sağlığı
Hemşireliği Cilt 1 Genişletilmiş 8 Baskı Ankara Sistem Ofset
Basımevi 51-70 91-106
bull Boztepe H Ccedilavuşoğlu H 2009 Bir Uumlniversite Hastanesindeki
Uygulamaların Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden İncelenmesi
Hacettepe Uumlniversitesi Sağlık Bilimleri Fakuumlltesi Hemşirelik Dergisi
11-24
bull Dunst CJ Trivette CM 2009 Meta-Analytic Structural Equation
Modelling Of The İnfluences Of Family-Centered Care On Parent
And Child Psychological Health Int J Pediatri 1-9
bull Kuğuoğlu S Ccediloumlvener Ccedil Aktaş E Tanır M 2009 Yatağa Bağımlı
Ccedilocuğun Aile Merkezli Bakımında Sinerji Modelinin Kullanımı
Maltepe Uumlniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2(1) 59-64
bull Kuzlu TA Kalıncı N Topan AK 2011 Uumlniversite Hastanesinde
Ccedilocuklara Verilen Bakımın Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden
İncelenmesi Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 6(16)
bull Kuzin JK Yborra J Taylor M Chang AC Altman CA
Whitney GMM Mott AR 2007 Family-Member Presence During
Interventions İn The Intensive Care Unit Perceptions Of Pediatric
Cardiac Intensive Care Providers Pediatrics 120(4) 895-901
httppediatricsaappublicationsorgcontent1204e895full Erişim
Tarihi 13032013
bull Harrison TM 2010 Family Centered Pediatric Nursing Care State
of the Science J Pediatr Nurs 25(5) 335ndash343
httpwwwncbinlmnihgovpmcarticlesPMC2965051 Erişim
Tarihi 14032013
bull Sacchetti A Lichenstein R Carraccio CA Harris RH 1996 Family
Member Presence During Pediatric Emergency Department
Procedures Pediatr Emerg Care 12 (4) 268ndash 271
httpwwwncbinlmnihgovpubmed8858650dopt=Abstract Erişim
Tarihi 18032013
bull Guzzetta CE Clark AP Wright JL 2006 Family Presence İn
Emergency Medical Services For Children Clin Pediatr Emerg Med
7 15-22
httppediatricsaappublicationsorgcontent1222e511long Erişim
Tarihi 25032013
bull Boie ET Moore GP Brummett C Nelson DR 1999 Do Parents
Want To Be Present During İnvasive Procedures Performed On
Their Children İn The Emergency Department A Survey Of 400
Parents Ann Emerg Med 34 (1) 70ndash 74
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(99)70274-
Xabstract Erişim Tarihi 19032013
bull Boudreaux ED Francis JL Loyacano T 2002 Familiy Presence
During İnvasive Procedures And Resuscitation İn The Emergency
Department A Critical Review And Suggestions For Future
Reseach Ann Emerg Med 40 193-205
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(02)00029-
Xabstract Erişim Tarihi 20032013
bull Axelsson AB Zettergren M Axelsson C 2005 Good And Bad
Experiences Of Family Presence During Acute Care And
Resuscitation What Makes The Difference Eur J Cardiovasc Nurs
4 161-169
bull Konukbay D Arslan F 2011 Yenidoğan Yoğun Bakım Uumlnitesinde
Yatan Yenidoğan Ailelerinin Yaşadıkları Guumlccedilluumlklerin Belirlenmesi
Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 14 (2) 16-22
bull Letourneau NL Elliott MR 1996 Pediatric Health Care Professionals
Perceptions and Practices of Family-Centered Care Childrens Health Care
25 (3) 157 ndash 174 httpdspacehilunbca8080handle188234882 Erişim
Tarihi 18032013
bull Daneman S Macaluso J Guzzetta CE 2003 Health Providersrsquo Attitudes
Toward Parent Participation İn The Care Of The Hospitalized Child J Spec
Pediatr Nurs 8(3)90-98
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=209Daneman+S2C+Macal
uso+J2C+Guzzetta+CE+20032C+Health+ProvidersE28099+Attit
udes+Toward+Parent+Participation+C4B0n+The+Care+Of+The+Hospit
alized+Child+J+Spec+Pediatr+Nurs3B+8(3)3A+90-+98 Erişim Tarihi
14032013
bull Reid P Connor M DeMarco R Fiyat J 2004 Linking Patient And Family
Centered Care And Patient Safety The Next Leap Nursing
Economics22(4) 211-215
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=Ponte+PR2C+Connor+M2C
+DeMarco+R+et+al+Linking+patient+and+family+centered+care+and+pati
ent+safety3A+the+next+leap+Nursing+economics2C+20043B+22(4)
3A+211-+215 Erişim Tarihi 15032013
İlk 1950 yılında tanımlanmış olan bakım
felsefesi yavaş yavaş uygulamaya girmiştir
Hemşire Florance Blake (1954) aileler ve
hemşireler arasında ccedilocukların bakım ve
tedavisi ile ilgili yapılan işbirliğinin yararlı
etkilerini ortaya koyan ilk araştırmacıdır
(APA 2003 Harrison TM2010)
Amerikan Pediatri Akademisi (APA American Academy of
Pediatrics)
Acil Hemşireleri Derneği (The Emergency Nurses Associationrsquos)
AmerikanKritik-Bakım Hemşireleri Derneği (The American
Association of Critical-Care Nurses)
Acil Tıp Teknisyenleri Ulusal Birliği (The National Association of
Emergency Medical Technicians)
Amerikan Acil Tıp Koleji (The American College of Emergency
Physicians) onaylamıştır
İnvazif İşlemler ve Resuumlsitasyon
Sırasında Aile Varlığı
Amerikan Kalp Derneği (The American Heart Association) de
2000 yılında kardiyopulmoner resuumlsitasyon kılavuzlarında aile
varlığını onaylamıştır
AİLE
CcedilOCUK İCcedilİN BİRİNCİL GUumlCcedil VE
DESTEK KAYNAĞIDIR
Ccedilocukların tamamı ağrılı bir işlem sırasında
ebeveynlerinin yanlarında bulunmasını
istemişlerdir
Ccedilocukların ebeveynlerini yanlarında isteme
nedenleri
Destek olması (474)
Kendini guumlvende hissetmesi (227)
Korkmamak (142) ve
Canının daha az acıması (157)
(Tuumlfekci ve Erci 2007)
EBEVEYNLER İŞLEM SIRASINDA
CcedilOCUKLARINI DESTEKLEYEREK
RAHATLAMALARINI
VE
DİKKATİ BAŞKA YOumlNE CcedilEKMEYİ
SAĞLAYABİLİRLER
bull Sacchetti A ve ark 1996 yılında 96 aile ve 98 sağlık profesyoneli ile
yaptığı araştırmada şu verilere ulaşılmıştır
İntravenoumlz kateterizasyon 91 kişi
Lomber ponksiyon 23
Uumlretral kateterizasyon 9
Nazogastrik tuumlp yerleştirilmesi 1
Entuumlbasyon 1
Resuumlsitasyon 1
Yabancı cisim ccedilıkarılması 1
Acil Servis
Uygulamaları
Sırasında Aile Varlığı
Ailelerin
Goumlruumlşuuml
İyi Fikir 93
Koumltuuml Fikir 2
Fark Etmez 5
YAPILAN İŞLEMLER
AİLE
VARLIĞI
SONUCU
CcedilIKARIM
LAR
Ccedilocuk sakinleşti 19
Aile başucunda destek
oldu 31
Aile ccedilocuğun dikkatini
ccedilekmekte yardımcı oldu 55
Boudreaux ve ark 2002 yılında yaptıkları randomize
kontrolluuml ccedilalışmada
bull Ailelerin invazif proseduumlrler ve resuumlsitasyon sırasında
ccedilocuklarının yanında kalmayı tercih ettikleri
bull Aile varlığında hem ailenin hem de ccedilocuğun stresinin
azaldığı verilerine ulaşılmıştır
Familiy Presence During İnvasive Procedures And Resuscitation İn The Emergency Department A
Critical Review And Suggestions For Future Reseach
AİLE UumlYELERİ İNVAZİF İŞLEMLERİ
NEGATİF ETKİLER Mİ
EBEVEYNLER SAĞLIKCcedilILAR
Kendi ccedilocuğuma yardımcı olduğumu
hissettim
Resuumlsitasyon sırasında aileler ccedilocukları iccedilin
her şeyin yapıldığını goumlrduumller
Oumlzellikle fiziksel temasta bulunmak ccedilok
oumlnemliydii
Ebeveyn varlığında ccedilocuk hakkında soru
sorarak zamanında sağlık bilgileri sağlandı
Resuumlsitasyon tekrar bulunmayı seccedilerim
(100)
Ebeveyn varlığı ccedilocukların sakinleşmesini
sağladı
Bilinmeyen korkusunun hafiflediğini ifade
etmişlerdir
Hasta bakımı kesintisiz oldu (100)
3 ay sonra yapılan geri doumlnuumlşlerde
ebeveynler travma yaşamadığını ifade etti
S
O
N
U
Ccedil
Pediatrik Acil
Serviste Aile Varlığı
Hasta Bakımını
Kesintiye
Uğratmamakta ve
Bakımı
Kolaylaştırmaktadır
İNVAZİF İŞLEMLER SIRASINDA
AİLE UumlYESİ VARLIĞI
HASTA BAKIMININ BOZULMASI İCcedilİN
BİR RİSK DEĞİLDİR
Annelerin ccedilocuk bakımınatedavisine katılması
bull İkinci plana atılma
bull Kontroluuml kaybetme duygusu yaşamamalarını
bull Ccedilocuklarını duygusal youmlnden destekleme fırsatı
bulmalarını ve
bull Hasta ccedilocuğun bakımını oumlğrenmelerini sağlar
Boumlylece anksiyete duumlzeylerinin duumlşmesini
sağlayabilir(Kuzlu TA ve ark 2011)
Guzzetta ve ark 2006
Girişimler sırasında aile uumlyelerinin ccedilocuğun
yanında bulunması ccedilocukları iccedilin her şeyin
yapıldığını goumlzlemleyerek anksiyetelerinin
azalmasını sağlar
Bu ccedilalışmalar aile
varlığının
Ebeveyn
memnuniyetini
arttırdığı ve
Ebeveynlerin baş
etmelerini
guumlccedillendirdiğini
belirtmektedir
(2014)
Axelsson ve ark 2005 yılında randomize kontrolluuml
ccedilalışmada 12 orijinal makale incelenmiştir Sonuccedillar
bull Aile iccedilinde destek ve bağlılık hissi geliştiğini ifade ettiği
bull Aile uumlyeleri resuumlsitasyon sırasında bulunmanın kendi yas
suumlrecinde onlara yardımcı olduğunu ifade ettiği verilerine
ulaşılmıştır
ldquoGood And Bad Experiences Of Family Presence During Acute Care And Resuscitation
What Makes The Difference
Ebeveynler
Resuumlsitasyon sırasında ccedilocukları iccedilin
her şeyin yapıldığını goumlrduumlkleri iccedilin
şuumlphenin azaldığını
Ccedilocukları iccedilin karar verme ve
savunucusu olarak katılmanın
muumlmkuumln olduğunu
Resuumlsitasyon sırasında kendilerini
oumlluumlme değil ccedilocuklarının iyileşmesine
odakladıklarını
Resuumlsitasyon ccedilabalarına rağmen
herhangi bir travma yaşamadıklarını
Resuumlsitasyon sırasında hemşirelerin
kendilerine destek olduklarını
belirtmişlerdir
Resuumlsitasyon sırasında
destek en deneyimli
klinik hemşire
tarafından sağlandı
Bu Yeni Rol Hemşirelere
Ebeveynlerin Olumlu Bir
Bakış Accedilısı Geliştirmesini
Sağlamıştır
EBEVEYN
DENEYİMİ
AİLE VARLIĞI
GUumlCcedilLUuml BİR ANALJEZİKTİR
EMZİRMENİN VE ANNE
SUumlTUumlNUumlN YENİDOĞANLARDA
İŞLEMSEL AĞRIYI VE STRESİ
AZALTTIĞI GOumlRUumlLMUumlŞTUumlR
Savaşer (2000) Yenidoğanda topuktan
kan alınması sırasında oluşan rahatsızlığı
azaltmada anne kucağının etkisi
Ccedilalışma grubu N=36
Anne Kucağında Emzik
Kontrol Grubu N=34
Yatağında Emzik
Ccedilalışma grubundaki yenidoğanların ağrı
puan ortalamalarının
kontrol grubuna goumlre anlamlı derecede
duumlşuumlk bulunduğu bildirilmiştir
SAĞLIKLI YENİDOĞANLARDA
TEN TENE TEMAS VE
EMZİRMENİN İŞLEMSEL
AĞRIYI AZALTTIĞI
BİLDİRİLMİŞTİR
Ten Tene Temasın
Hem Fizyolojik Hem De Davranışsal
Goumlstergelerde Olmak Uumlzere Topuktan
Kan Alımı Sırasında Ağrıyı
Azaltmada Etkili Bir İşlem Olduğu
Belirtilmiştir
Prematuumlre
Yenidoğanlarda
Kanguru
Bakımının
İnvazif İşlemler
Sırasında
Oluşan Ağrıyı
Azalttığı
Bildirilmiştir
Emzirmek
topuktan kan
alımı sırasında
yenidoğanların
ağrısını tek
başına
azaltabilen bir
youmlntemdir
Rutin Aşı Sırasında
Enjeksiyon Ağrısını
Azaltmak İccedilin
EMZİRMEK
Kanguru Bakımının Term ve Preterm
Yenidoğanlarda İşlemsel Ağrıyı
Azalttığı Bildirilmiştir
EĞİTİM
Resuumlsitasyon ve invazif girişimler sırasında aile katılımına youmlnelik gelişmiş iletişim ve yardım desteği sağlamak amacıyla sağlık personelini
hazırlamak iccedilin
mutlaka gereklidir (APA 2015)
SİMUumlLASYON
DESTEKLİ
VE
UYGULAMA
KILAVUZLARI İLE
YAPILAN EĞİTİMLER
Klinisyenlerin algıları uumlzerinde pozitif youmlnde
değişimler olmuş
invazif işlemler ve resuumlsitasyon sırasında
aile katılımını desteklemişler
İşlemler sırasında aileler ile iletişim
becerilerinin arttığını ve zorlu sağlık
konuşmaları sırasında anksiyetelerinin
azaldığını ifade etmişlerdir
EBEVEYN VARLIĞI
HASTA HAKKIDIR
Ccedilocukların ve ebeveynlerin
herhangi bir tedavi ya da cerrahi işlemi
bilme
sonuccedillarını anlama
ve
karar verme hakları vardır
Tuumlfekci ve Erci 2007
Sağlık ccedilalışanlarının ccediloğunluğunun ağrılı bir
işlem sırasında ccedilocuklarının yanında
bulunma hakkı olduğu duumlşuumlncesi ile
ebeveynlerin bulunmasına izin verdikleri
saptanmıştır
Forster ve ark 2002
Aile uumlyesi varlığı
ccedilocuk ve aile memnuniyetini artırarak
malpraktis dava oranlarını
azaltabilir
Legal risk by practicing patient-centered medicineArch Intern Med 2002162 (11)1217ndash 1219
Boie ve arkrsquolarının 1999 yılında 400 ebeveyn ile yaptıkları
ccedilalışmasında ailelere girişimler sırasında ccedilocuklarının
yanında bulunmak isteyip-istemedikleri sorulmuş
Yeniden canlandırma gibi yoğun girişimsel
işlemlerin yapıldığı bir durumda bile
aile uumlyelerinin 80rsquoi ccedilocuklarının yanında
bulunmak istediklerini belirtmişlerdir
CPR SIRASINDA AİLE
VARLIĞININ GEREKLİ
OLDUĞUNU
BİLDİRMİŞLERDİR
Tuumlm aileler CPR sırasında bulunma seccedileneği
verilmesi gerektiğine inandıklarını belirtmişler
Sağlıkccedilılar ailelerin isteklerine karşı duyarlı olmalı ve
CPR sırasında bulunmaları iccedilin izin vermelidir
AİLE KATILIMININ İSTENDİK DUumlZEYDE
UYGULANABİLMESİ İCcedilİN KURUM İCcedilİNDE
YAZILI POLİTİKALAR VE KURALLAR
DUumlZENLENMESİ GEREKLİDİR
Resuumlsitasyon ve invaziv işlemler sırasında aile varlığı iccedilin
YAZILI POLİTİKALAR VE KURALLAR oluşturulması
tavsiye edilir
SONUCcedil OLARAK
AİLE KATILIMI Ccedilocuk ve ailenin anksiyete duumlzeyini azaltır
Ccedilocuk iccedilin duygusal destek sağlar
Ccedilocuk ve ailenin memnuniyetini arttırır
Ccedilocuğun aile ile bağlılığını suumlrduumlrmesini sağlar
Ccedilocuğun guumlven duygusunun zedelenmesini oumlnler
Ccedilocuğun işlem sırasında ağrısının azalmasını sağlar
Ccedilocuk-aile ve sağlık ekibi uumlyeleri arasında sağlıklı bir iletişim sağlar
Ailenin keder suumlrecini daha kolay atlatmasını sağlar
Bilinmezlik korkusunu azaltarak şuumlphe duygusunu ortadan kaldırır
Ailelerin resuumlsitasyon ve invazif girişimler hakkında kararlara
katılabilmesini sağlar
Program ve politikaların gelişimini destekler ve savunuculuğu arttırır
OumlNERİLER
bull Ccedilocuk gibi oumlzel hasta grubu iccedilin ailenin yeri ccedilok
oumlnemlidir
bull Sunulan hizmetin niteliğinin artması accedilısından AİLE
KATILIMI ccedilok oumlnemlidir
bull İnvazif girişimler sırasında aile katılımına youmlnelik yazılı
politikalar oluşturulması sağlık ccedilalışanları arasında ortak
dil oluşturulmasını ve suumlrecin daha iyi ccedilalışmasını sağlar
KAYNAKLAR
bull American Academy of Pediatrics Committee on Hospital Care 2012
Family Centered Care and The Pediatricians RolePedıatrıcs
129 394 -404
httppediatricsaappublicationsorgcontent1292394full Erişim
Tarihi 15032013
bull American Academy of Pediatrics Committee on Hospital Care 2003
Family-Centered Care And The Pediatricianrsquos Role Pediatrics 112
(3) 691-696
httppediatricsaappublicationsorgcontent1123691full Erişim
Tarihi 14032013
bull Newton MS 2000 Family-Centered Care Current Realities İn
Parent Participation Pediatric Nursing 26(2) 164-168
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12026270 Erişim Tarihi
15032013
bull Bruce B Ritchie J 1997 Nurses Practices And Perceptions Of
Family-Centered Care Journal of Pediatric Nursing 2(4) 214-222
httpwwwpediatricnursingorgarticleS0882-5963(97)80004-
8abstractrefuid=S0882-5963(02)00065-9amprefissn=0882-5963
Erişim Tarihi 18032013
bull Ocakccedilı AF 2011 Ccedilocuk Yoğun Bakımda Aile Merkezli Bakım I
Yenidoğan Ve Ccedilocuk Yoğun Bakım Hemşireliği Sempozyum
Programı
bull Aucott S Donohue PK Atkins E Allen MC 2002
Neurodevelopmental Care İn The NICU Ment Retard Dev Disabil
Res Rev 8 298-308
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12454906 Erişim Tarihi
16032013
bull Heermann JA Wilson ME Wilhelm PA 2005 Mothers İn The NICU
Outsider To Partner Pediatr Nurs 31 176-200
httpwwwncbinlmnihgovpubmed16060580 Erişim Tarihi
18032013
bull Franck LS Spencer C 2003 Parent Visiting And Participation İn
İnfant Caregiving Activities İn A Neonatal Unit Birth 30 31-35
httpeuropepmcorgabstractmed12581037reload=0jsessionid=h
08jvg6ofw3t4xzzje634 Erişim Tarihi 17032013
bull Fowlie PW Mchaffie H 2004 Supporting Parents İn Neonatal Unit
BMJ 329 1336-1338
httpwwwncbinlmnihgovpmcarticlespmc534850 Erişim Tarihi
16032013
bull White RD 2003 Individual Rooms İn The NICU-An Evolving
Concept J Perinatol 23 22-24
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12540926 Erişim Tarihi
17032013
bull Carter JD Mulder RT Bartram AF Darlow BA 2005 Infants İn A
Neonatal İntensive Care Unit Parental Response Arch Dis Child
Fetal Neonatal Ed 90 109-113
httpfnbmjcomcontent902f109full Erişim Tarihi 18032013
bull Mason DJ 2003 Family Presence Evidence Versus Tradition Am J
Crit Care 12 190-192
httpajccaacnjournalsorgcontent123190fullpdf+html Erişim
Tarihi 16032013
bull Johnson BH Abraham MR Parrish RN 2004 Designing The
Neonatal İntensive Care Unit For Optimal Family İnvolvement Clin
Perinatol 31 353-382
httpwwwncbinlmnihgovpubmed15289038 Erişim Tarihi
18032013
bull Browne JV Talmi A 2005 Family-Based İntervention To Enhance
İnfant-Parent Relationships İn The Neonatal İntensive Care Unit J
Pediatr Psychol 30 667-677
httpjpepsyoxfordjournalsorgcontent308667full Erişim Tarihi
17032013
bull Erdeve Ouml 2009 Aile Merkezli Bakım Ve Yenidoğan Yoğun Bakım
Uumlnitesi Tasarımında Ailenin Yeri Guumllhane Tıp Dergisi 51 199-203
Erişim Tarihi 20032013
bull Eras Z Atay G Pekcici EA 2011 Ccedilocuklara Verilen Sağlık
Hizmetinde Buumltuumlncuumll İzlem Modeli İnoumlnuuml Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi
Dergisi 18(3)199-202
bull Karabudak S Ak B Başbakkal Z 2010 Girişimler Sırasında Aile
Uumlyeleri Nerede Olmalı Tuumlrk Pediatri Arşivi 45 53-60
bull Oflaz F 2008 Hasta Ccedilocuk Ve Ebeveynlerinin Pediatrik Yoğun
Bakım Deneyimi Ve Travmatik Stres Cumhuriyet Uumlniversitesi
Hemşirelik Yuumlksekokulu Dergisi 12(1) 53-59
bull Ccedilavuşoğlu H 2004 Hastaneye Yatmanın Ccedilocuk Ve Aile Uumlzerindeki
Etkileri Yaşamı Tehdit Edici Hastalığı Olan Ccedilocuk Ccedilocuk Sağlığı
Hemşireliği Cilt 1 Genişletilmiş 8 Baskı Ankara Sistem Ofset
Basımevi 51-70 91-106
bull Boztepe H Ccedilavuşoğlu H 2009 Bir Uumlniversite Hastanesindeki
Uygulamaların Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden İncelenmesi
Hacettepe Uumlniversitesi Sağlık Bilimleri Fakuumlltesi Hemşirelik Dergisi
11-24
bull Dunst CJ Trivette CM 2009 Meta-Analytic Structural Equation
Modelling Of The İnfluences Of Family-Centered Care On Parent
And Child Psychological Health Int J Pediatri 1-9
bull Kuğuoğlu S Ccediloumlvener Ccedil Aktaş E Tanır M 2009 Yatağa Bağımlı
Ccedilocuğun Aile Merkezli Bakımında Sinerji Modelinin Kullanımı
Maltepe Uumlniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2(1) 59-64
bull Kuzlu TA Kalıncı N Topan AK 2011 Uumlniversite Hastanesinde
Ccedilocuklara Verilen Bakımın Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden
İncelenmesi Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 6(16)
bull Kuzin JK Yborra J Taylor M Chang AC Altman CA
Whitney GMM Mott AR 2007 Family-Member Presence During
Interventions İn The Intensive Care Unit Perceptions Of Pediatric
Cardiac Intensive Care Providers Pediatrics 120(4) 895-901
httppediatricsaappublicationsorgcontent1204e895full Erişim
Tarihi 13032013
bull Harrison TM 2010 Family Centered Pediatric Nursing Care State
of the Science J Pediatr Nurs 25(5) 335ndash343
httpwwwncbinlmnihgovpmcarticlesPMC2965051 Erişim
Tarihi 14032013
bull Sacchetti A Lichenstein R Carraccio CA Harris RH 1996 Family
Member Presence During Pediatric Emergency Department
Procedures Pediatr Emerg Care 12 (4) 268ndash 271
httpwwwncbinlmnihgovpubmed8858650dopt=Abstract Erişim
Tarihi 18032013
bull Guzzetta CE Clark AP Wright JL 2006 Family Presence İn
Emergency Medical Services For Children Clin Pediatr Emerg Med
7 15-22
httppediatricsaappublicationsorgcontent1222e511long Erişim
Tarihi 25032013
bull Boie ET Moore GP Brummett C Nelson DR 1999 Do Parents
Want To Be Present During İnvasive Procedures Performed On
Their Children İn The Emergency Department A Survey Of 400
Parents Ann Emerg Med 34 (1) 70ndash 74
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(99)70274-
Xabstract Erişim Tarihi 19032013
bull Boudreaux ED Francis JL Loyacano T 2002 Familiy Presence
During İnvasive Procedures And Resuscitation İn The Emergency
Department A Critical Review And Suggestions For Future
Reseach Ann Emerg Med 40 193-205
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(02)00029-
Xabstract Erişim Tarihi 20032013
bull Axelsson AB Zettergren M Axelsson C 2005 Good And Bad
Experiences Of Family Presence During Acute Care And
Resuscitation What Makes The Difference Eur J Cardiovasc Nurs
4 161-169
bull Konukbay D Arslan F 2011 Yenidoğan Yoğun Bakım Uumlnitesinde
Yatan Yenidoğan Ailelerinin Yaşadıkları Guumlccedilluumlklerin Belirlenmesi
Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 14 (2) 16-22
bull Letourneau NL Elliott MR 1996 Pediatric Health Care Professionals
Perceptions and Practices of Family-Centered Care Childrens Health Care
25 (3) 157 ndash 174 httpdspacehilunbca8080handle188234882 Erişim
Tarihi 18032013
bull Daneman S Macaluso J Guzzetta CE 2003 Health Providersrsquo Attitudes
Toward Parent Participation İn The Care Of The Hospitalized Child J Spec
Pediatr Nurs 8(3)90-98
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=209Daneman+S2C+Macal
uso+J2C+Guzzetta+CE+20032C+Health+ProvidersE28099+Attit
udes+Toward+Parent+Participation+C4B0n+The+Care+Of+The+Hospit
alized+Child+J+Spec+Pediatr+Nurs3B+8(3)3A+90-+98 Erişim Tarihi
14032013
bull Reid P Connor M DeMarco R Fiyat J 2004 Linking Patient And Family
Centered Care And Patient Safety The Next Leap Nursing
Economics22(4) 211-215
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=Ponte+PR2C+Connor+M2C
+DeMarco+R+et+al+Linking+patient+and+family+centered+care+and+pati
ent+safety3A+the+next+leap+Nursing+economics2C+20043B+22(4)
3A+211-+215 Erişim Tarihi 15032013
Amerikan Pediatri Akademisi (APA American Academy of
Pediatrics)
Acil Hemşireleri Derneği (The Emergency Nurses Associationrsquos)
AmerikanKritik-Bakım Hemşireleri Derneği (The American
Association of Critical-Care Nurses)
Acil Tıp Teknisyenleri Ulusal Birliği (The National Association of
Emergency Medical Technicians)
Amerikan Acil Tıp Koleji (The American College of Emergency
Physicians) onaylamıştır
İnvazif İşlemler ve Resuumlsitasyon
Sırasında Aile Varlığı
Amerikan Kalp Derneği (The American Heart Association) de
2000 yılında kardiyopulmoner resuumlsitasyon kılavuzlarında aile
varlığını onaylamıştır
AİLE
CcedilOCUK İCcedilİN BİRİNCİL GUumlCcedil VE
DESTEK KAYNAĞIDIR
Ccedilocukların tamamı ağrılı bir işlem sırasında
ebeveynlerinin yanlarında bulunmasını
istemişlerdir
Ccedilocukların ebeveynlerini yanlarında isteme
nedenleri
Destek olması (474)
Kendini guumlvende hissetmesi (227)
Korkmamak (142) ve
Canının daha az acıması (157)
(Tuumlfekci ve Erci 2007)
EBEVEYNLER İŞLEM SIRASINDA
CcedilOCUKLARINI DESTEKLEYEREK
RAHATLAMALARINI
VE
DİKKATİ BAŞKA YOumlNE CcedilEKMEYİ
SAĞLAYABİLİRLER
bull Sacchetti A ve ark 1996 yılında 96 aile ve 98 sağlık profesyoneli ile
yaptığı araştırmada şu verilere ulaşılmıştır
İntravenoumlz kateterizasyon 91 kişi
Lomber ponksiyon 23
Uumlretral kateterizasyon 9
Nazogastrik tuumlp yerleştirilmesi 1
Entuumlbasyon 1
Resuumlsitasyon 1
Yabancı cisim ccedilıkarılması 1
Acil Servis
Uygulamaları
Sırasında Aile Varlığı
Ailelerin
Goumlruumlşuuml
İyi Fikir 93
Koumltuuml Fikir 2
Fark Etmez 5
YAPILAN İŞLEMLER
AİLE
VARLIĞI
SONUCU
CcedilIKARIM
LAR
Ccedilocuk sakinleşti 19
Aile başucunda destek
oldu 31
Aile ccedilocuğun dikkatini
ccedilekmekte yardımcı oldu 55
Boudreaux ve ark 2002 yılında yaptıkları randomize
kontrolluuml ccedilalışmada
bull Ailelerin invazif proseduumlrler ve resuumlsitasyon sırasında
ccedilocuklarının yanında kalmayı tercih ettikleri
bull Aile varlığında hem ailenin hem de ccedilocuğun stresinin
azaldığı verilerine ulaşılmıştır
Familiy Presence During İnvasive Procedures And Resuscitation İn The Emergency Department A
Critical Review And Suggestions For Future Reseach
AİLE UumlYELERİ İNVAZİF İŞLEMLERİ
NEGATİF ETKİLER Mİ
EBEVEYNLER SAĞLIKCcedilILAR
Kendi ccedilocuğuma yardımcı olduğumu
hissettim
Resuumlsitasyon sırasında aileler ccedilocukları iccedilin
her şeyin yapıldığını goumlrduumller
Oumlzellikle fiziksel temasta bulunmak ccedilok
oumlnemliydii
Ebeveyn varlığında ccedilocuk hakkında soru
sorarak zamanında sağlık bilgileri sağlandı
Resuumlsitasyon tekrar bulunmayı seccedilerim
(100)
Ebeveyn varlığı ccedilocukların sakinleşmesini
sağladı
Bilinmeyen korkusunun hafiflediğini ifade
etmişlerdir
Hasta bakımı kesintisiz oldu (100)
3 ay sonra yapılan geri doumlnuumlşlerde
ebeveynler travma yaşamadığını ifade etti
S
O
N
U
Ccedil
Pediatrik Acil
Serviste Aile Varlığı
Hasta Bakımını
Kesintiye
Uğratmamakta ve
Bakımı
Kolaylaştırmaktadır
İNVAZİF İŞLEMLER SIRASINDA
AİLE UumlYESİ VARLIĞI
HASTA BAKIMININ BOZULMASI İCcedilİN
BİR RİSK DEĞİLDİR
Annelerin ccedilocuk bakımınatedavisine katılması
bull İkinci plana atılma
bull Kontroluuml kaybetme duygusu yaşamamalarını
bull Ccedilocuklarını duygusal youmlnden destekleme fırsatı
bulmalarını ve
bull Hasta ccedilocuğun bakımını oumlğrenmelerini sağlar
Boumlylece anksiyete duumlzeylerinin duumlşmesini
sağlayabilir(Kuzlu TA ve ark 2011)
Guzzetta ve ark 2006
Girişimler sırasında aile uumlyelerinin ccedilocuğun
yanında bulunması ccedilocukları iccedilin her şeyin
yapıldığını goumlzlemleyerek anksiyetelerinin
azalmasını sağlar
Bu ccedilalışmalar aile
varlığının
Ebeveyn
memnuniyetini
arttırdığı ve
Ebeveynlerin baş
etmelerini
guumlccedillendirdiğini
belirtmektedir
(2014)
Axelsson ve ark 2005 yılında randomize kontrolluuml
ccedilalışmada 12 orijinal makale incelenmiştir Sonuccedillar
bull Aile iccedilinde destek ve bağlılık hissi geliştiğini ifade ettiği
bull Aile uumlyeleri resuumlsitasyon sırasında bulunmanın kendi yas
suumlrecinde onlara yardımcı olduğunu ifade ettiği verilerine
ulaşılmıştır
ldquoGood And Bad Experiences Of Family Presence During Acute Care And Resuscitation
What Makes The Difference
Ebeveynler
Resuumlsitasyon sırasında ccedilocukları iccedilin
her şeyin yapıldığını goumlrduumlkleri iccedilin
şuumlphenin azaldığını
Ccedilocukları iccedilin karar verme ve
savunucusu olarak katılmanın
muumlmkuumln olduğunu
Resuumlsitasyon sırasında kendilerini
oumlluumlme değil ccedilocuklarının iyileşmesine
odakladıklarını
Resuumlsitasyon ccedilabalarına rağmen
herhangi bir travma yaşamadıklarını
Resuumlsitasyon sırasında hemşirelerin
kendilerine destek olduklarını
belirtmişlerdir
Resuumlsitasyon sırasında
destek en deneyimli
klinik hemşire
tarafından sağlandı
Bu Yeni Rol Hemşirelere
Ebeveynlerin Olumlu Bir
Bakış Accedilısı Geliştirmesini
Sağlamıştır
EBEVEYN
DENEYİMİ
AİLE VARLIĞI
GUumlCcedilLUuml BİR ANALJEZİKTİR
EMZİRMENİN VE ANNE
SUumlTUumlNUumlN YENİDOĞANLARDA
İŞLEMSEL AĞRIYI VE STRESİ
AZALTTIĞI GOumlRUumlLMUumlŞTUumlR
Savaşer (2000) Yenidoğanda topuktan
kan alınması sırasında oluşan rahatsızlığı
azaltmada anne kucağının etkisi
Ccedilalışma grubu N=36
Anne Kucağında Emzik
Kontrol Grubu N=34
Yatağında Emzik
Ccedilalışma grubundaki yenidoğanların ağrı
puan ortalamalarının
kontrol grubuna goumlre anlamlı derecede
duumlşuumlk bulunduğu bildirilmiştir
SAĞLIKLI YENİDOĞANLARDA
TEN TENE TEMAS VE
EMZİRMENİN İŞLEMSEL
AĞRIYI AZALTTIĞI
BİLDİRİLMİŞTİR
Ten Tene Temasın
Hem Fizyolojik Hem De Davranışsal
Goumlstergelerde Olmak Uumlzere Topuktan
Kan Alımı Sırasında Ağrıyı
Azaltmada Etkili Bir İşlem Olduğu
Belirtilmiştir
Prematuumlre
Yenidoğanlarda
Kanguru
Bakımının
İnvazif İşlemler
Sırasında
Oluşan Ağrıyı
Azalttığı
Bildirilmiştir
Emzirmek
topuktan kan
alımı sırasında
yenidoğanların
ağrısını tek
başına
azaltabilen bir
youmlntemdir
Rutin Aşı Sırasında
Enjeksiyon Ağrısını
Azaltmak İccedilin
EMZİRMEK
Kanguru Bakımının Term ve Preterm
Yenidoğanlarda İşlemsel Ağrıyı
Azalttığı Bildirilmiştir
EĞİTİM
Resuumlsitasyon ve invazif girişimler sırasında aile katılımına youmlnelik gelişmiş iletişim ve yardım desteği sağlamak amacıyla sağlık personelini
hazırlamak iccedilin
mutlaka gereklidir (APA 2015)
SİMUumlLASYON
DESTEKLİ
VE
UYGULAMA
KILAVUZLARI İLE
YAPILAN EĞİTİMLER
Klinisyenlerin algıları uumlzerinde pozitif youmlnde
değişimler olmuş
invazif işlemler ve resuumlsitasyon sırasında
aile katılımını desteklemişler
İşlemler sırasında aileler ile iletişim
becerilerinin arttığını ve zorlu sağlık
konuşmaları sırasında anksiyetelerinin
azaldığını ifade etmişlerdir
EBEVEYN VARLIĞI
HASTA HAKKIDIR
Ccedilocukların ve ebeveynlerin
herhangi bir tedavi ya da cerrahi işlemi
bilme
sonuccedillarını anlama
ve
karar verme hakları vardır
Tuumlfekci ve Erci 2007
Sağlık ccedilalışanlarının ccediloğunluğunun ağrılı bir
işlem sırasında ccedilocuklarının yanında
bulunma hakkı olduğu duumlşuumlncesi ile
ebeveynlerin bulunmasına izin verdikleri
saptanmıştır
Forster ve ark 2002
Aile uumlyesi varlığı
ccedilocuk ve aile memnuniyetini artırarak
malpraktis dava oranlarını
azaltabilir
Legal risk by practicing patient-centered medicineArch Intern Med 2002162 (11)1217ndash 1219
Boie ve arkrsquolarının 1999 yılında 400 ebeveyn ile yaptıkları
ccedilalışmasında ailelere girişimler sırasında ccedilocuklarının
yanında bulunmak isteyip-istemedikleri sorulmuş
Yeniden canlandırma gibi yoğun girişimsel
işlemlerin yapıldığı bir durumda bile
aile uumlyelerinin 80rsquoi ccedilocuklarının yanında
bulunmak istediklerini belirtmişlerdir
CPR SIRASINDA AİLE
VARLIĞININ GEREKLİ
OLDUĞUNU
BİLDİRMİŞLERDİR
Tuumlm aileler CPR sırasında bulunma seccedileneği
verilmesi gerektiğine inandıklarını belirtmişler
Sağlıkccedilılar ailelerin isteklerine karşı duyarlı olmalı ve
CPR sırasında bulunmaları iccedilin izin vermelidir
AİLE KATILIMININ İSTENDİK DUumlZEYDE
UYGULANABİLMESİ İCcedilİN KURUM İCcedilİNDE
YAZILI POLİTİKALAR VE KURALLAR
DUumlZENLENMESİ GEREKLİDİR
Resuumlsitasyon ve invaziv işlemler sırasında aile varlığı iccedilin
YAZILI POLİTİKALAR VE KURALLAR oluşturulması
tavsiye edilir
SONUCcedil OLARAK
AİLE KATILIMI Ccedilocuk ve ailenin anksiyete duumlzeyini azaltır
Ccedilocuk iccedilin duygusal destek sağlar
Ccedilocuk ve ailenin memnuniyetini arttırır
Ccedilocuğun aile ile bağlılığını suumlrduumlrmesini sağlar
Ccedilocuğun guumlven duygusunun zedelenmesini oumlnler
Ccedilocuğun işlem sırasında ağrısının azalmasını sağlar
Ccedilocuk-aile ve sağlık ekibi uumlyeleri arasında sağlıklı bir iletişim sağlar
Ailenin keder suumlrecini daha kolay atlatmasını sağlar
Bilinmezlik korkusunu azaltarak şuumlphe duygusunu ortadan kaldırır
Ailelerin resuumlsitasyon ve invazif girişimler hakkında kararlara
katılabilmesini sağlar
Program ve politikaların gelişimini destekler ve savunuculuğu arttırır
OumlNERİLER
bull Ccedilocuk gibi oumlzel hasta grubu iccedilin ailenin yeri ccedilok
oumlnemlidir
bull Sunulan hizmetin niteliğinin artması accedilısından AİLE
KATILIMI ccedilok oumlnemlidir
bull İnvazif girişimler sırasında aile katılımına youmlnelik yazılı
politikalar oluşturulması sağlık ccedilalışanları arasında ortak
dil oluşturulmasını ve suumlrecin daha iyi ccedilalışmasını sağlar
KAYNAKLAR
bull American Academy of Pediatrics Committee on Hospital Care 2012
Family Centered Care and The Pediatricians RolePedıatrıcs
129 394 -404
httppediatricsaappublicationsorgcontent1292394full Erişim
Tarihi 15032013
bull American Academy of Pediatrics Committee on Hospital Care 2003
Family-Centered Care And The Pediatricianrsquos Role Pediatrics 112
(3) 691-696
httppediatricsaappublicationsorgcontent1123691full Erişim
Tarihi 14032013
bull Newton MS 2000 Family-Centered Care Current Realities İn
Parent Participation Pediatric Nursing 26(2) 164-168
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12026270 Erişim Tarihi
15032013
bull Bruce B Ritchie J 1997 Nurses Practices And Perceptions Of
Family-Centered Care Journal of Pediatric Nursing 2(4) 214-222
httpwwwpediatricnursingorgarticleS0882-5963(97)80004-
8abstractrefuid=S0882-5963(02)00065-9amprefissn=0882-5963
Erişim Tarihi 18032013
bull Ocakccedilı AF 2011 Ccedilocuk Yoğun Bakımda Aile Merkezli Bakım I
Yenidoğan Ve Ccedilocuk Yoğun Bakım Hemşireliği Sempozyum
Programı
bull Aucott S Donohue PK Atkins E Allen MC 2002
Neurodevelopmental Care İn The NICU Ment Retard Dev Disabil
Res Rev 8 298-308
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12454906 Erişim Tarihi
16032013
bull Heermann JA Wilson ME Wilhelm PA 2005 Mothers İn The NICU
Outsider To Partner Pediatr Nurs 31 176-200
httpwwwncbinlmnihgovpubmed16060580 Erişim Tarihi
18032013
bull Franck LS Spencer C 2003 Parent Visiting And Participation İn
İnfant Caregiving Activities İn A Neonatal Unit Birth 30 31-35
httpeuropepmcorgabstractmed12581037reload=0jsessionid=h
08jvg6ofw3t4xzzje634 Erişim Tarihi 17032013
bull Fowlie PW Mchaffie H 2004 Supporting Parents İn Neonatal Unit
BMJ 329 1336-1338
httpwwwncbinlmnihgovpmcarticlespmc534850 Erişim Tarihi
16032013
bull White RD 2003 Individual Rooms İn The NICU-An Evolving
Concept J Perinatol 23 22-24
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12540926 Erişim Tarihi
17032013
bull Carter JD Mulder RT Bartram AF Darlow BA 2005 Infants İn A
Neonatal İntensive Care Unit Parental Response Arch Dis Child
Fetal Neonatal Ed 90 109-113
httpfnbmjcomcontent902f109full Erişim Tarihi 18032013
bull Mason DJ 2003 Family Presence Evidence Versus Tradition Am J
Crit Care 12 190-192
httpajccaacnjournalsorgcontent123190fullpdf+html Erişim
Tarihi 16032013
bull Johnson BH Abraham MR Parrish RN 2004 Designing The
Neonatal İntensive Care Unit For Optimal Family İnvolvement Clin
Perinatol 31 353-382
httpwwwncbinlmnihgovpubmed15289038 Erişim Tarihi
18032013
bull Browne JV Talmi A 2005 Family-Based İntervention To Enhance
İnfant-Parent Relationships İn The Neonatal İntensive Care Unit J
Pediatr Psychol 30 667-677
httpjpepsyoxfordjournalsorgcontent308667full Erişim Tarihi
17032013
bull Erdeve Ouml 2009 Aile Merkezli Bakım Ve Yenidoğan Yoğun Bakım
Uumlnitesi Tasarımında Ailenin Yeri Guumllhane Tıp Dergisi 51 199-203
Erişim Tarihi 20032013
bull Eras Z Atay G Pekcici EA 2011 Ccedilocuklara Verilen Sağlık
Hizmetinde Buumltuumlncuumll İzlem Modeli İnoumlnuuml Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi
Dergisi 18(3)199-202
bull Karabudak S Ak B Başbakkal Z 2010 Girişimler Sırasında Aile
Uumlyeleri Nerede Olmalı Tuumlrk Pediatri Arşivi 45 53-60
bull Oflaz F 2008 Hasta Ccedilocuk Ve Ebeveynlerinin Pediatrik Yoğun
Bakım Deneyimi Ve Travmatik Stres Cumhuriyet Uumlniversitesi
Hemşirelik Yuumlksekokulu Dergisi 12(1) 53-59
bull Ccedilavuşoğlu H 2004 Hastaneye Yatmanın Ccedilocuk Ve Aile Uumlzerindeki
Etkileri Yaşamı Tehdit Edici Hastalığı Olan Ccedilocuk Ccedilocuk Sağlığı
Hemşireliği Cilt 1 Genişletilmiş 8 Baskı Ankara Sistem Ofset
Basımevi 51-70 91-106
bull Boztepe H Ccedilavuşoğlu H 2009 Bir Uumlniversite Hastanesindeki
Uygulamaların Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden İncelenmesi
Hacettepe Uumlniversitesi Sağlık Bilimleri Fakuumlltesi Hemşirelik Dergisi
11-24
bull Dunst CJ Trivette CM 2009 Meta-Analytic Structural Equation
Modelling Of The İnfluences Of Family-Centered Care On Parent
And Child Psychological Health Int J Pediatri 1-9
bull Kuğuoğlu S Ccediloumlvener Ccedil Aktaş E Tanır M 2009 Yatağa Bağımlı
Ccedilocuğun Aile Merkezli Bakımında Sinerji Modelinin Kullanımı
Maltepe Uumlniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2(1) 59-64
bull Kuzlu TA Kalıncı N Topan AK 2011 Uumlniversite Hastanesinde
Ccedilocuklara Verilen Bakımın Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden
İncelenmesi Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 6(16)
bull Kuzin JK Yborra J Taylor M Chang AC Altman CA
Whitney GMM Mott AR 2007 Family-Member Presence During
Interventions İn The Intensive Care Unit Perceptions Of Pediatric
Cardiac Intensive Care Providers Pediatrics 120(4) 895-901
httppediatricsaappublicationsorgcontent1204e895full Erişim
Tarihi 13032013
bull Harrison TM 2010 Family Centered Pediatric Nursing Care State
of the Science J Pediatr Nurs 25(5) 335ndash343
httpwwwncbinlmnihgovpmcarticlesPMC2965051 Erişim
Tarihi 14032013
bull Sacchetti A Lichenstein R Carraccio CA Harris RH 1996 Family
Member Presence During Pediatric Emergency Department
Procedures Pediatr Emerg Care 12 (4) 268ndash 271
httpwwwncbinlmnihgovpubmed8858650dopt=Abstract Erişim
Tarihi 18032013
bull Guzzetta CE Clark AP Wright JL 2006 Family Presence İn
Emergency Medical Services For Children Clin Pediatr Emerg Med
7 15-22
httppediatricsaappublicationsorgcontent1222e511long Erişim
Tarihi 25032013
bull Boie ET Moore GP Brummett C Nelson DR 1999 Do Parents
Want To Be Present During İnvasive Procedures Performed On
Their Children İn The Emergency Department A Survey Of 400
Parents Ann Emerg Med 34 (1) 70ndash 74
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(99)70274-
Xabstract Erişim Tarihi 19032013
bull Boudreaux ED Francis JL Loyacano T 2002 Familiy Presence
During İnvasive Procedures And Resuscitation İn The Emergency
Department A Critical Review And Suggestions For Future
Reseach Ann Emerg Med 40 193-205
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(02)00029-
Xabstract Erişim Tarihi 20032013
bull Axelsson AB Zettergren M Axelsson C 2005 Good And Bad
Experiences Of Family Presence During Acute Care And
Resuscitation What Makes The Difference Eur J Cardiovasc Nurs
4 161-169
bull Konukbay D Arslan F 2011 Yenidoğan Yoğun Bakım Uumlnitesinde
Yatan Yenidoğan Ailelerinin Yaşadıkları Guumlccedilluumlklerin Belirlenmesi
Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 14 (2) 16-22
bull Letourneau NL Elliott MR 1996 Pediatric Health Care Professionals
Perceptions and Practices of Family-Centered Care Childrens Health Care
25 (3) 157 ndash 174 httpdspacehilunbca8080handle188234882 Erişim
Tarihi 18032013
bull Daneman S Macaluso J Guzzetta CE 2003 Health Providersrsquo Attitudes
Toward Parent Participation İn The Care Of The Hospitalized Child J Spec
Pediatr Nurs 8(3)90-98
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=209Daneman+S2C+Macal
uso+J2C+Guzzetta+CE+20032C+Health+ProvidersE28099+Attit
udes+Toward+Parent+Participation+C4B0n+The+Care+Of+The+Hospit
alized+Child+J+Spec+Pediatr+Nurs3B+8(3)3A+90-+98 Erişim Tarihi
14032013
bull Reid P Connor M DeMarco R Fiyat J 2004 Linking Patient And Family
Centered Care And Patient Safety The Next Leap Nursing
Economics22(4) 211-215
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=Ponte+PR2C+Connor+M2C
+DeMarco+R+et+al+Linking+patient+and+family+centered+care+and+pati
ent+safety3A+the+next+leap+Nursing+economics2C+20043B+22(4)
3A+211-+215 Erişim Tarihi 15032013
AİLE
CcedilOCUK İCcedilİN BİRİNCİL GUumlCcedil VE
DESTEK KAYNAĞIDIR
Ccedilocukların tamamı ağrılı bir işlem sırasında
ebeveynlerinin yanlarında bulunmasını
istemişlerdir
Ccedilocukların ebeveynlerini yanlarında isteme
nedenleri
Destek olması (474)
Kendini guumlvende hissetmesi (227)
Korkmamak (142) ve
Canının daha az acıması (157)
(Tuumlfekci ve Erci 2007)
EBEVEYNLER İŞLEM SIRASINDA
CcedilOCUKLARINI DESTEKLEYEREK
RAHATLAMALARINI
VE
DİKKATİ BAŞKA YOumlNE CcedilEKMEYİ
SAĞLAYABİLİRLER
bull Sacchetti A ve ark 1996 yılında 96 aile ve 98 sağlık profesyoneli ile
yaptığı araştırmada şu verilere ulaşılmıştır
İntravenoumlz kateterizasyon 91 kişi
Lomber ponksiyon 23
Uumlretral kateterizasyon 9
Nazogastrik tuumlp yerleştirilmesi 1
Entuumlbasyon 1
Resuumlsitasyon 1
Yabancı cisim ccedilıkarılması 1
Acil Servis
Uygulamaları
Sırasında Aile Varlığı
Ailelerin
Goumlruumlşuuml
İyi Fikir 93
Koumltuuml Fikir 2
Fark Etmez 5
YAPILAN İŞLEMLER
AİLE
VARLIĞI
SONUCU
CcedilIKARIM
LAR
Ccedilocuk sakinleşti 19
Aile başucunda destek
oldu 31
Aile ccedilocuğun dikkatini
ccedilekmekte yardımcı oldu 55
Boudreaux ve ark 2002 yılında yaptıkları randomize
kontrolluuml ccedilalışmada
bull Ailelerin invazif proseduumlrler ve resuumlsitasyon sırasında
ccedilocuklarının yanında kalmayı tercih ettikleri
bull Aile varlığında hem ailenin hem de ccedilocuğun stresinin
azaldığı verilerine ulaşılmıştır
Familiy Presence During İnvasive Procedures And Resuscitation İn The Emergency Department A
Critical Review And Suggestions For Future Reseach
AİLE UumlYELERİ İNVAZİF İŞLEMLERİ
NEGATİF ETKİLER Mİ
EBEVEYNLER SAĞLIKCcedilILAR
Kendi ccedilocuğuma yardımcı olduğumu
hissettim
Resuumlsitasyon sırasında aileler ccedilocukları iccedilin
her şeyin yapıldığını goumlrduumller
Oumlzellikle fiziksel temasta bulunmak ccedilok
oumlnemliydii
Ebeveyn varlığında ccedilocuk hakkında soru
sorarak zamanında sağlık bilgileri sağlandı
Resuumlsitasyon tekrar bulunmayı seccedilerim
(100)
Ebeveyn varlığı ccedilocukların sakinleşmesini
sağladı
Bilinmeyen korkusunun hafiflediğini ifade
etmişlerdir
Hasta bakımı kesintisiz oldu (100)
3 ay sonra yapılan geri doumlnuumlşlerde
ebeveynler travma yaşamadığını ifade etti
S
O
N
U
Ccedil
Pediatrik Acil
Serviste Aile Varlığı
Hasta Bakımını
Kesintiye
Uğratmamakta ve
Bakımı
Kolaylaştırmaktadır
İNVAZİF İŞLEMLER SIRASINDA
AİLE UumlYESİ VARLIĞI
HASTA BAKIMININ BOZULMASI İCcedilİN
BİR RİSK DEĞİLDİR
Annelerin ccedilocuk bakımınatedavisine katılması
bull İkinci plana atılma
bull Kontroluuml kaybetme duygusu yaşamamalarını
bull Ccedilocuklarını duygusal youmlnden destekleme fırsatı
bulmalarını ve
bull Hasta ccedilocuğun bakımını oumlğrenmelerini sağlar
Boumlylece anksiyete duumlzeylerinin duumlşmesini
sağlayabilir(Kuzlu TA ve ark 2011)
Guzzetta ve ark 2006
Girişimler sırasında aile uumlyelerinin ccedilocuğun
yanında bulunması ccedilocukları iccedilin her şeyin
yapıldığını goumlzlemleyerek anksiyetelerinin
azalmasını sağlar
Bu ccedilalışmalar aile
varlığının
Ebeveyn
memnuniyetini
arttırdığı ve
Ebeveynlerin baş
etmelerini
guumlccedillendirdiğini
belirtmektedir
(2014)
Axelsson ve ark 2005 yılında randomize kontrolluuml
ccedilalışmada 12 orijinal makale incelenmiştir Sonuccedillar
bull Aile iccedilinde destek ve bağlılık hissi geliştiğini ifade ettiği
bull Aile uumlyeleri resuumlsitasyon sırasında bulunmanın kendi yas
suumlrecinde onlara yardımcı olduğunu ifade ettiği verilerine
ulaşılmıştır
ldquoGood And Bad Experiences Of Family Presence During Acute Care And Resuscitation
What Makes The Difference
Ebeveynler
Resuumlsitasyon sırasında ccedilocukları iccedilin
her şeyin yapıldığını goumlrduumlkleri iccedilin
şuumlphenin azaldığını
Ccedilocukları iccedilin karar verme ve
savunucusu olarak katılmanın
muumlmkuumln olduğunu
Resuumlsitasyon sırasında kendilerini
oumlluumlme değil ccedilocuklarının iyileşmesine
odakladıklarını
Resuumlsitasyon ccedilabalarına rağmen
herhangi bir travma yaşamadıklarını
Resuumlsitasyon sırasında hemşirelerin
kendilerine destek olduklarını
belirtmişlerdir
Resuumlsitasyon sırasında
destek en deneyimli
klinik hemşire
tarafından sağlandı
Bu Yeni Rol Hemşirelere
Ebeveynlerin Olumlu Bir
Bakış Accedilısı Geliştirmesini
Sağlamıştır
EBEVEYN
DENEYİMİ
AİLE VARLIĞI
GUumlCcedilLUuml BİR ANALJEZİKTİR
EMZİRMENİN VE ANNE
SUumlTUumlNUumlN YENİDOĞANLARDA
İŞLEMSEL AĞRIYI VE STRESİ
AZALTTIĞI GOumlRUumlLMUumlŞTUumlR
Savaşer (2000) Yenidoğanda topuktan
kan alınması sırasında oluşan rahatsızlığı
azaltmada anne kucağının etkisi
Ccedilalışma grubu N=36
Anne Kucağında Emzik
Kontrol Grubu N=34
Yatağında Emzik
Ccedilalışma grubundaki yenidoğanların ağrı
puan ortalamalarının
kontrol grubuna goumlre anlamlı derecede
duumlşuumlk bulunduğu bildirilmiştir
SAĞLIKLI YENİDOĞANLARDA
TEN TENE TEMAS VE
EMZİRMENİN İŞLEMSEL
AĞRIYI AZALTTIĞI
BİLDİRİLMİŞTİR
Ten Tene Temasın
Hem Fizyolojik Hem De Davranışsal
Goumlstergelerde Olmak Uumlzere Topuktan
Kan Alımı Sırasında Ağrıyı
Azaltmada Etkili Bir İşlem Olduğu
Belirtilmiştir
Prematuumlre
Yenidoğanlarda
Kanguru
Bakımının
İnvazif İşlemler
Sırasında
Oluşan Ağrıyı
Azalttığı
Bildirilmiştir
Emzirmek
topuktan kan
alımı sırasında
yenidoğanların
ağrısını tek
başına
azaltabilen bir
youmlntemdir
Rutin Aşı Sırasında
Enjeksiyon Ağrısını
Azaltmak İccedilin
EMZİRMEK
Kanguru Bakımının Term ve Preterm
Yenidoğanlarda İşlemsel Ağrıyı
Azalttığı Bildirilmiştir
EĞİTİM
Resuumlsitasyon ve invazif girişimler sırasında aile katılımına youmlnelik gelişmiş iletişim ve yardım desteği sağlamak amacıyla sağlık personelini
hazırlamak iccedilin
mutlaka gereklidir (APA 2015)
SİMUumlLASYON
DESTEKLİ
VE
UYGULAMA
KILAVUZLARI İLE
YAPILAN EĞİTİMLER
Klinisyenlerin algıları uumlzerinde pozitif youmlnde
değişimler olmuş
invazif işlemler ve resuumlsitasyon sırasında
aile katılımını desteklemişler
İşlemler sırasında aileler ile iletişim
becerilerinin arttığını ve zorlu sağlık
konuşmaları sırasında anksiyetelerinin
azaldığını ifade etmişlerdir
EBEVEYN VARLIĞI
HASTA HAKKIDIR
Ccedilocukların ve ebeveynlerin
herhangi bir tedavi ya da cerrahi işlemi
bilme
sonuccedillarını anlama
ve
karar verme hakları vardır
Tuumlfekci ve Erci 2007
Sağlık ccedilalışanlarının ccediloğunluğunun ağrılı bir
işlem sırasında ccedilocuklarının yanında
bulunma hakkı olduğu duumlşuumlncesi ile
ebeveynlerin bulunmasına izin verdikleri
saptanmıştır
Forster ve ark 2002
Aile uumlyesi varlığı
ccedilocuk ve aile memnuniyetini artırarak
malpraktis dava oranlarını
azaltabilir
Legal risk by practicing patient-centered medicineArch Intern Med 2002162 (11)1217ndash 1219
Boie ve arkrsquolarının 1999 yılında 400 ebeveyn ile yaptıkları
ccedilalışmasında ailelere girişimler sırasında ccedilocuklarının
yanında bulunmak isteyip-istemedikleri sorulmuş
Yeniden canlandırma gibi yoğun girişimsel
işlemlerin yapıldığı bir durumda bile
aile uumlyelerinin 80rsquoi ccedilocuklarının yanında
bulunmak istediklerini belirtmişlerdir
CPR SIRASINDA AİLE
VARLIĞININ GEREKLİ
OLDUĞUNU
BİLDİRMİŞLERDİR
Tuumlm aileler CPR sırasında bulunma seccedileneği
verilmesi gerektiğine inandıklarını belirtmişler
Sağlıkccedilılar ailelerin isteklerine karşı duyarlı olmalı ve
CPR sırasında bulunmaları iccedilin izin vermelidir
AİLE KATILIMININ İSTENDİK DUumlZEYDE
UYGULANABİLMESİ İCcedilİN KURUM İCcedilİNDE
YAZILI POLİTİKALAR VE KURALLAR
DUumlZENLENMESİ GEREKLİDİR
Resuumlsitasyon ve invaziv işlemler sırasında aile varlığı iccedilin
YAZILI POLİTİKALAR VE KURALLAR oluşturulması
tavsiye edilir
SONUCcedil OLARAK
AİLE KATILIMI Ccedilocuk ve ailenin anksiyete duumlzeyini azaltır
Ccedilocuk iccedilin duygusal destek sağlar
Ccedilocuk ve ailenin memnuniyetini arttırır
Ccedilocuğun aile ile bağlılığını suumlrduumlrmesini sağlar
Ccedilocuğun guumlven duygusunun zedelenmesini oumlnler
Ccedilocuğun işlem sırasında ağrısının azalmasını sağlar
Ccedilocuk-aile ve sağlık ekibi uumlyeleri arasında sağlıklı bir iletişim sağlar
Ailenin keder suumlrecini daha kolay atlatmasını sağlar
Bilinmezlik korkusunu azaltarak şuumlphe duygusunu ortadan kaldırır
Ailelerin resuumlsitasyon ve invazif girişimler hakkında kararlara
katılabilmesini sağlar
Program ve politikaların gelişimini destekler ve savunuculuğu arttırır
OumlNERİLER
bull Ccedilocuk gibi oumlzel hasta grubu iccedilin ailenin yeri ccedilok
oumlnemlidir
bull Sunulan hizmetin niteliğinin artması accedilısından AİLE
KATILIMI ccedilok oumlnemlidir
bull İnvazif girişimler sırasında aile katılımına youmlnelik yazılı
politikalar oluşturulması sağlık ccedilalışanları arasında ortak
dil oluşturulmasını ve suumlrecin daha iyi ccedilalışmasını sağlar
KAYNAKLAR
bull American Academy of Pediatrics Committee on Hospital Care 2012
Family Centered Care and The Pediatricians RolePedıatrıcs
129 394 -404
httppediatricsaappublicationsorgcontent1292394full Erişim
Tarihi 15032013
bull American Academy of Pediatrics Committee on Hospital Care 2003
Family-Centered Care And The Pediatricianrsquos Role Pediatrics 112
(3) 691-696
httppediatricsaappublicationsorgcontent1123691full Erişim
Tarihi 14032013
bull Newton MS 2000 Family-Centered Care Current Realities İn
Parent Participation Pediatric Nursing 26(2) 164-168
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12026270 Erişim Tarihi
15032013
bull Bruce B Ritchie J 1997 Nurses Practices And Perceptions Of
Family-Centered Care Journal of Pediatric Nursing 2(4) 214-222
httpwwwpediatricnursingorgarticleS0882-5963(97)80004-
8abstractrefuid=S0882-5963(02)00065-9amprefissn=0882-5963
Erişim Tarihi 18032013
bull Ocakccedilı AF 2011 Ccedilocuk Yoğun Bakımda Aile Merkezli Bakım I
Yenidoğan Ve Ccedilocuk Yoğun Bakım Hemşireliği Sempozyum
Programı
bull Aucott S Donohue PK Atkins E Allen MC 2002
Neurodevelopmental Care İn The NICU Ment Retard Dev Disabil
Res Rev 8 298-308
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12454906 Erişim Tarihi
16032013
bull Heermann JA Wilson ME Wilhelm PA 2005 Mothers İn The NICU
Outsider To Partner Pediatr Nurs 31 176-200
httpwwwncbinlmnihgovpubmed16060580 Erişim Tarihi
18032013
bull Franck LS Spencer C 2003 Parent Visiting And Participation İn
İnfant Caregiving Activities İn A Neonatal Unit Birth 30 31-35
httpeuropepmcorgabstractmed12581037reload=0jsessionid=h
08jvg6ofw3t4xzzje634 Erişim Tarihi 17032013
bull Fowlie PW Mchaffie H 2004 Supporting Parents İn Neonatal Unit
BMJ 329 1336-1338
httpwwwncbinlmnihgovpmcarticlespmc534850 Erişim Tarihi
16032013
bull White RD 2003 Individual Rooms İn The NICU-An Evolving
Concept J Perinatol 23 22-24
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12540926 Erişim Tarihi
17032013
bull Carter JD Mulder RT Bartram AF Darlow BA 2005 Infants İn A
Neonatal İntensive Care Unit Parental Response Arch Dis Child
Fetal Neonatal Ed 90 109-113
httpfnbmjcomcontent902f109full Erişim Tarihi 18032013
bull Mason DJ 2003 Family Presence Evidence Versus Tradition Am J
Crit Care 12 190-192
httpajccaacnjournalsorgcontent123190fullpdf+html Erişim
Tarihi 16032013
bull Johnson BH Abraham MR Parrish RN 2004 Designing The
Neonatal İntensive Care Unit For Optimal Family İnvolvement Clin
Perinatol 31 353-382
httpwwwncbinlmnihgovpubmed15289038 Erişim Tarihi
18032013
bull Browne JV Talmi A 2005 Family-Based İntervention To Enhance
İnfant-Parent Relationships İn The Neonatal İntensive Care Unit J
Pediatr Psychol 30 667-677
httpjpepsyoxfordjournalsorgcontent308667full Erişim Tarihi
17032013
bull Erdeve Ouml 2009 Aile Merkezli Bakım Ve Yenidoğan Yoğun Bakım
Uumlnitesi Tasarımında Ailenin Yeri Guumllhane Tıp Dergisi 51 199-203
Erişim Tarihi 20032013
bull Eras Z Atay G Pekcici EA 2011 Ccedilocuklara Verilen Sağlık
Hizmetinde Buumltuumlncuumll İzlem Modeli İnoumlnuuml Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi
Dergisi 18(3)199-202
bull Karabudak S Ak B Başbakkal Z 2010 Girişimler Sırasında Aile
Uumlyeleri Nerede Olmalı Tuumlrk Pediatri Arşivi 45 53-60
bull Oflaz F 2008 Hasta Ccedilocuk Ve Ebeveynlerinin Pediatrik Yoğun
Bakım Deneyimi Ve Travmatik Stres Cumhuriyet Uumlniversitesi
Hemşirelik Yuumlksekokulu Dergisi 12(1) 53-59
bull Ccedilavuşoğlu H 2004 Hastaneye Yatmanın Ccedilocuk Ve Aile Uumlzerindeki
Etkileri Yaşamı Tehdit Edici Hastalığı Olan Ccedilocuk Ccedilocuk Sağlığı
Hemşireliği Cilt 1 Genişletilmiş 8 Baskı Ankara Sistem Ofset
Basımevi 51-70 91-106
bull Boztepe H Ccedilavuşoğlu H 2009 Bir Uumlniversite Hastanesindeki
Uygulamaların Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden İncelenmesi
Hacettepe Uumlniversitesi Sağlık Bilimleri Fakuumlltesi Hemşirelik Dergisi
11-24
bull Dunst CJ Trivette CM 2009 Meta-Analytic Structural Equation
Modelling Of The İnfluences Of Family-Centered Care On Parent
And Child Psychological Health Int J Pediatri 1-9
bull Kuğuoğlu S Ccediloumlvener Ccedil Aktaş E Tanır M 2009 Yatağa Bağımlı
Ccedilocuğun Aile Merkezli Bakımında Sinerji Modelinin Kullanımı
Maltepe Uumlniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2(1) 59-64
bull Kuzlu TA Kalıncı N Topan AK 2011 Uumlniversite Hastanesinde
Ccedilocuklara Verilen Bakımın Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden
İncelenmesi Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 6(16)
bull Kuzin JK Yborra J Taylor M Chang AC Altman CA
Whitney GMM Mott AR 2007 Family-Member Presence During
Interventions İn The Intensive Care Unit Perceptions Of Pediatric
Cardiac Intensive Care Providers Pediatrics 120(4) 895-901
httppediatricsaappublicationsorgcontent1204e895full Erişim
Tarihi 13032013
bull Harrison TM 2010 Family Centered Pediatric Nursing Care State
of the Science J Pediatr Nurs 25(5) 335ndash343
httpwwwncbinlmnihgovpmcarticlesPMC2965051 Erişim
Tarihi 14032013
bull Sacchetti A Lichenstein R Carraccio CA Harris RH 1996 Family
Member Presence During Pediatric Emergency Department
Procedures Pediatr Emerg Care 12 (4) 268ndash 271
httpwwwncbinlmnihgovpubmed8858650dopt=Abstract Erişim
Tarihi 18032013
bull Guzzetta CE Clark AP Wright JL 2006 Family Presence İn
Emergency Medical Services For Children Clin Pediatr Emerg Med
7 15-22
httppediatricsaappublicationsorgcontent1222e511long Erişim
Tarihi 25032013
bull Boie ET Moore GP Brummett C Nelson DR 1999 Do Parents
Want To Be Present During İnvasive Procedures Performed On
Their Children İn The Emergency Department A Survey Of 400
Parents Ann Emerg Med 34 (1) 70ndash 74
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(99)70274-
Xabstract Erişim Tarihi 19032013
bull Boudreaux ED Francis JL Loyacano T 2002 Familiy Presence
During İnvasive Procedures And Resuscitation İn The Emergency
Department A Critical Review And Suggestions For Future
Reseach Ann Emerg Med 40 193-205
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(02)00029-
Xabstract Erişim Tarihi 20032013
bull Axelsson AB Zettergren M Axelsson C 2005 Good And Bad
Experiences Of Family Presence During Acute Care And
Resuscitation What Makes The Difference Eur J Cardiovasc Nurs
4 161-169
bull Konukbay D Arslan F 2011 Yenidoğan Yoğun Bakım Uumlnitesinde
Yatan Yenidoğan Ailelerinin Yaşadıkları Guumlccedilluumlklerin Belirlenmesi
Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 14 (2) 16-22
bull Letourneau NL Elliott MR 1996 Pediatric Health Care Professionals
Perceptions and Practices of Family-Centered Care Childrens Health Care
25 (3) 157 ndash 174 httpdspacehilunbca8080handle188234882 Erişim
Tarihi 18032013
bull Daneman S Macaluso J Guzzetta CE 2003 Health Providersrsquo Attitudes
Toward Parent Participation İn The Care Of The Hospitalized Child J Spec
Pediatr Nurs 8(3)90-98
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=209Daneman+S2C+Macal
uso+J2C+Guzzetta+CE+20032C+Health+ProvidersE28099+Attit
udes+Toward+Parent+Participation+C4B0n+The+Care+Of+The+Hospit
alized+Child+J+Spec+Pediatr+Nurs3B+8(3)3A+90-+98 Erişim Tarihi
14032013
bull Reid P Connor M DeMarco R Fiyat J 2004 Linking Patient And Family
Centered Care And Patient Safety The Next Leap Nursing
Economics22(4) 211-215
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=Ponte+PR2C+Connor+M2C
+DeMarco+R+et+al+Linking+patient+and+family+centered+care+and+pati
ent+safety3A+the+next+leap+Nursing+economics2C+20043B+22(4)
3A+211-+215 Erişim Tarihi 15032013
Ccedilocukların tamamı ağrılı bir işlem sırasında
ebeveynlerinin yanlarında bulunmasını
istemişlerdir
Ccedilocukların ebeveynlerini yanlarında isteme
nedenleri
Destek olması (474)
Kendini guumlvende hissetmesi (227)
Korkmamak (142) ve
Canının daha az acıması (157)
(Tuumlfekci ve Erci 2007)
EBEVEYNLER İŞLEM SIRASINDA
CcedilOCUKLARINI DESTEKLEYEREK
RAHATLAMALARINI
VE
DİKKATİ BAŞKA YOumlNE CcedilEKMEYİ
SAĞLAYABİLİRLER
bull Sacchetti A ve ark 1996 yılında 96 aile ve 98 sağlık profesyoneli ile
yaptığı araştırmada şu verilere ulaşılmıştır
İntravenoumlz kateterizasyon 91 kişi
Lomber ponksiyon 23
Uumlretral kateterizasyon 9
Nazogastrik tuumlp yerleştirilmesi 1
Entuumlbasyon 1
Resuumlsitasyon 1
Yabancı cisim ccedilıkarılması 1
Acil Servis
Uygulamaları
Sırasında Aile Varlığı
Ailelerin
Goumlruumlşuuml
İyi Fikir 93
Koumltuuml Fikir 2
Fark Etmez 5
YAPILAN İŞLEMLER
AİLE
VARLIĞI
SONUCU
CcedilIKARIM
LAR
Ccedilocuk sakinleşti 19
Aile başucunda destek
oldu 31
Aile ccedilocuğun dikkatini
ccedilekmekte yardımcı oldu 55
Boudreaux ve ark 2002 yılında yaptıkları randomize
kontrolluuml ccedilalışmada
bull Ailelerin invazif proseduumlrler ve resuumlsitasyon sırasında
ccedilocuklarının yanında kalmayı tercih ettikleri
bull Aile varlığında hem ailenin hem de ccedilocuğun stresinin
azaldığı verilerine ulaşılmıştır
Familiy Presence During İnvasive Procedures And Resuscitation İn The Emergency Department A
Critical Review And Suggestions For Future Reseach
AİLE UumlYELERİ İNVAZİF İŞLEMLERİ
NEGATİF ETKİLER Mİ
EBEVEYNLER SAĞLIKCcedilILAR
Kendi ccedilocuğuma yardımcı olduğumu
hissettim
Resuumlsitasyon sırasında aileler ccedilocukları iccedilin
her şeyin yapıldığını goumlrduumller
Oumlzellikle fiziksel temasta bulunmak ccedilok
oumlnemliydii
Ebeveyn varlığında ccedilocuk hakkında soru
sorarak zamanında sağlık bilgileri sağlandı
Resuumlsitasyon tekrar bulunmayı seccedilerim
(100)
Ebeveyn varlığı ccedilocukların sakinleşmesini
sağladı
Bilinmeyen korkusunun hafiflediğini ifade
etmişlerdir
Hasta bakımı kesintisiz oldu (100)
3 ay sonra yapılan geri doumlnuumlşlerde
ebeveynler travma yaşamadığını ifade etti
S
O
N
U
Ccedil
Pediatrik Acil
Serviste Aile Varlığı
Hasta Bakımını
Kesintiye
Uğratmamakta ve
Bakımı
Kolaylaştırmaktadır
İNVAZİF İŞLEMLER SIRASINDA
AİLE UumlYESİ VARLIĞI
HASTA BAKIMININ BOZULMASI İCcedilİN
BİR RİSK DEĞİLDİR
Annelerin ccedilocuk bakımınatedavisine katılması
bull İkinci plana atılma
bull Kontroluuml kaybetme duygusu yaşamamalarını
bull Ccedilocuklarını duygusal youmlnden destekleme fırsatı
bulmalarını ve
bull Hasta ccedilocuğun bakımını oumlğrenmelerini sağlar
Boumlylece anksiyete duumlzeylerinin duumlşmesini
sağlayabilir(Kuzlu TA ve ark 2011)
Guzzetta ve ark 2006
Girişimler sırasında aile uumlyelerinin ccedilocuğun
yanında bulunması ccedilocukları iccedilin her şeyin
yapıldığını goumlzlemleyerek anksiyetelerinin
azalmasını sağlar
Bu ccedilalışmalar aile
varlığının
Ebeveyn
memnuniyetini
arttırdığı ve
Ebeveynlerin baş
etmelerini
guumlccedillendirdiğini
belirtmektedir
(2014)
Axelsson ve ark 2005 yılında randomize kontrolluuml
ccedilalışmada 12 orijinal makale incelenmiştir Sonuccedillar
bull Aile iccedilinde destek ve bağlılık hissi geliştiğini ifade ettiği
bull Aile uumlyeleri resuumlsitasyon sırasında bulunmanın kendi yas
suumlrecinde onlara yardımcı olduğunu ifade ettiği verilerine
ulaşılmıştır
ldquoGood And Bad Experiences Of Family Presence During Acute Care And Resuscitation
What Makes The Difference
Ebeveynler
Resuumlsitasyon sırasında ccedilocukları iccedilin
her şeyin yapıldığını goumlrduumlkleri iccedilin
şuumlphenin azaldığını
Ccedilocukları iccedilin karar verme ve
savunucusu olarak katılmanın
muumlmkuumln olduğunu
Resuumlsitasyon sırasında kendilerini
oumlluumlme değil ccedilocuklarının iyileşmesine
odakladıklarını
Resuumlsitasyon ccedilabalarına rağmen
herhangi bir travma yaşamadıklarını
Resuumlsitasyon sırasında hemşirelerin
kendilerine destek olduklarını
belirtmişlerdir
Resuumlsitasyon sırasında
destek en deneyimli
klinik hemşire
tarafından sağlandı
Bu Yeni Rol Hemşirelere
Ebeveynlerin Olumlu Bir
Bakış Accedilısı Geliştirmesini
Sağlamıştır
EBEVEYN
DENEYİMİ
AİLE VARLIĞI
GUumlCcedilLUuml BİR ANALJEZİKTİR
EMZİRMENİN VE ANNE
SUumlTUumlNUumlN YENİDOĞANLARDA
İŞLEMSEL AĞRIYI VE STRESİ
AZALTTIĞI GOumlRUumlLMUumlŞTUumlR
Savaşer (2000) Yenidoğanda topuktan
kan alınması sırasında oluşan rahatsızlığı
azaltmada anne kucağının etkisi
Ccedilalışma grubu N=36
Anne Kucağında Emzik
Kontrol Grubu N=34
Yatağında Emzik
Ccedilalışma grubundaki yenidoğanların ağrı
puan ortalamalarının
kontrol grubuna goumlre anlamlı derecede
duumlşuumlk bulunduğu bildirilmiştir
SAĞLIKLI YENİDOĞANLARDA
TEN TENE TEMAS VE
EMZİRMENİN İŞLEMSEL
AĞRIYI AZALTTIĞI
BİLDİRİLMİŞTİR
Ten Tene Temasın
Hem Fizyolojik Hem De Davranışsal
Goumlstergelerde Olmak Uumlzere Topuktan
Kan Alımı Sırasında Ağrıyı
Azaltmada Etkili Bir İşlem Olduğu
Belirtilmiştir
Prematuumlre
Yenidoğanlarda
Kanguru
Bakımının
İnvazif İşlemler
Sırasında
Oluşan Ağrıyı
Azalttığı
Bildirilmiştir
Emzirmek
topuktan kan
alımı sırasında
yenidoğanların
ağrısını tek
başına
azaltabilen bir
youmlntemdir
Rutin Aşı Sırasında
Enjeksiyon Ağrısını
Azaltmak İccedilin
EMZİRMEK
Kanguru Bakımının Term ve Preterm
Yenidoğanlarda İşlemsel Ağrıyı
Azalttığı Bildirilmiştir
EĞİTİM
Resuumlsitasyon ve invazif girişimler sırasında aile katılımına youmlnelik gelişmiş iletişim ve yardım desteği sağlamak amacıyla sağlık personelini
hazırlamak iccedilin
mutlaka gereklidir (APA 2015)
SİMUumlLASYON
DESTEKLİ
VE
UYGULAMA
KILAVUZLARI İLE
YAPILAN EĞİTİMLER
Klinisyenlerin algıları uumlzerinde pozitif youmlnde
değişimler olmuş
invazif işlemler ve resuumlsitasyon sırasında
aile katılımını desteklemişler
İşlemler sırasında aileler ile iletişim
becerilerinin arttığını ve zorlu sağlık
konuşmaları sırasında anksiyetelerinin
azaldığını ifade etmişlerdir
EBEVEYN VARLIĞI
HASTA HAKKIDIR
Ccedilocukların ve ebeveynlerin
herhangi bir tedavi ya da cerrahi işlemi
bilme
sonuccedillarını anlama
ve
karar verme hakları vardır
Tuumlfekci ve Erci 2007
Sağlık ccedilalışanlarının ccediloğunluğunun ağrılı bir
işlem sırasında ccedilocuklarının yanında
bulunma hakkı olduğu duumlşuumlncesi ile
ebeveynlerin bulunmasına izin verdikleri
saptanmıştır
Forster ve ark 2002
Aile uumlyesi varlığı
ccedilocuk ve aile memnuniyetini artırarak
malpraktis dava oranlarını
azaltabilir
Legal risk by practicing patient-centered medicineArch Intern Med 2002162 (11)1217ndash 1219
Boie ve arkrsquolarının 1999 yılında 400 ebeveyn ile yaptıkları
ccedilalışmasında ailelere girişimler sırasında ccedilocuklarının
yanında bulunmak isteyip-istemedikleri sorulmuş
Yeniden canlandırma gibi yoğun girişimsel
işlemlerin yapıldığı bir durumda bile
aile uumlyelerinin 80rsquoi ccedilocuklarının yanında
bulunmak istediklerini belirtmişlerdir
CPR SIRASINDA AİLE
VARLIĞININ GEREKLİ
OLDUĞUNU
BİLDİRMİŞLERDİR
Tuumlm aileler CPR sırasında bulunma seccedileneği
verilmesi gerektiğine inandıklarını belirtmişler
Sağlıkccedilılar ailelerin isteklerine karşı duyarlı olmalı ve
CPR sırasında bulunmaları iccedilin izin vermelidir
AİLE KATILIMININ İSTENDİK DUumlZEYDE
UYGULANABİLMESİ İCcedilİN KURUM İCcedilİNDE
YAZILI POLİTİKALAR VE KURALLAR
DUumlZENLENMESİ GEREKLİDİR
Resuumlsitasyon ve invaziv işlemler sırasında aile varlığı iccedilin
YAZILI POLİTİKALAR VE KURALLAR oluşturulması
tavsiye edilir
SONUCcedil OLARAK
AİLE KATILIMI Ccedilocuk ve ailenin anksiyete duumlzeyini azaltır
Ccedilocuk iccedilin duygusal destek sağlar
Ccedilocuk ve ailenin memnuniyetini arttırır
Ccedilocuğun aile ile bağlılığını suumlrduumlrmesini sağlar
Ccedilocuğun guumlven duygusunun zedelenmesini oumlnler
Ccedilocuğun işlem sırasında ağrısının azalmasını sağlar
Ccedilocuk-aile ve sağlık ekibi uumlyeleri arasında sağlıklı bir iletişim sağlar
Ailenin keder suumlrecini daha kolay atlatmasını sağlar
Bilinmezlik korkusunu azaltarak şuumlphe duygusunu ortadan kaldırır
Ailelerin resuumlsitasyon ve invazif girişimler hakkında kararlara
katılabilmesini sağlar
Program ve politikaların gelişimini destekler ve savunuculuğu arttırır
OumlNERİLER
bull Ccedilocuk gibi oumlzel hasta grubu iccedilin ailenin yeri ccedilok
oumlnemlidir
bull Sunulan hizmetin niteliğinin artması accedilısından AİLE
KATILIMI ccedilok oumlnemlidir
bull İnvazif girişimler sırasında aile katılımına youmlnelik yazılı
politikalar oluşturulması sağlık ccedilalışanları arasında ortak
dil oluşturulmasını ve suumlrecin daha iyi ccedilalışmasını sağlar
KAYNAKLAR
bull American Academy of Pediatrics Committee on Hospital Care 2012
Family Centered Care and The Pediatricians RolePedıatrıcs
129 394 -404
httppediatricsaappublicationsorgcontent1292394full Erişim
Tarihi 15032013
bull American Academy of Pediatrics Committee on Hospital Care 2003
Family-Centered Care And The Pediatricianrsquos Role Pediatrics 112
(3) 691-696
httppediatricsaappublicationsorgcontent1123691full Erişim
Tarihi 14032013
bull Newton MS 2000 Family-Centered Care Current Realities İn
Parent Participation Pediatric Nursing 26(2) 164-168
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12026270 Erişim Tarihi
15032013
bull Bruce B Ritchie J 1997 Nurses Practices And Perceptions Of
Family-Centered Care Journal of Pediatric Nursing 2(4) 214-222
httpwwwpediatricnursingorgarticleS0882-5963(97)80004-
8abstractrefuid=S0882-5963(02)00065-9amprefissn=0882-5963
Erişim Tarihi 18032013
bull Ocakccedilı AF 2011 Ccedilocuk Yoğun Bakımda Aile Merkezli Bakım I
Yenidoğan Ve Ccedilocuk Yoğun Bakım Hemşireliği Sempozyum
Programı
bull Aucott S Donohue PK Atkins E Allen MC 2002
Neurodevelopmental Care İn The NICU Ment Retard Dev Disabil
Res Rev 8 298-308
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12454906 Erişim Tarihi
16032013
bull Heermann JA Wilson ME Wilhelm PA 2005 Mothers İn The NICU
Outsider To Partner Pediatr Nurs 31 176-200
httpwwwncbinlmnihgovpubmed16060580 Erişim Tarihi
18032013
bull Franck LS Spencer C 2003 Parent Visiting And Participation İn
İnfant Caregiving Activities İn A Neonatal Unit Birth 30 31-35
httpeuropepmcorgabstractmed12581037reload=0jsessionid=h
08jvg6ofw3t4xzzje634 Erişim Tarihi 17032013
bull Fowlie PW Mchaffie H 2004 Supporting Parents İn Neonatal Unit
BMJ 329 1336-1338
httpwwwncbinlmnihgovpmcarticlespmc534850 Erişim Tarihi
16032013
bull White RD 2003 Individual Rooms İn The NICU-An Evolving
Concept J Perinatol 23 22-24
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12540926 Erişim Tarihi
17032013
bull Carter JD Mulder RT Bartram AF Darlow BA 2005 Infants İn A
Neonatal İntensive Care Unit Parental Response Arch Dis Child
Fetal Neonatal Ed 90 109-113
httpfnbmjcomcontent902f109full Erişim Tarihi 18032013
bull Mason DJ 2003 Family Presence Evidence Versus Tradition Am J
Crit Care 12 190-192
httpajccaacnjournalsorgcontent123190fullpdf+html Erişim
Tarihi 16032013
bull Johnson BH Abraham MR Parrish RN 2004 Designing The
Neonatal İntensive Care Unit For Optimal Family İnvolvement Clin
Perinatol 31 353-382
httpwwwncbinlmnihgovpubmed15289038 Erişim Tarihi
18032013
bull Browne JV Talmi A 2005 Family-Based İntervention To Enhance
İnfant-Parent Relationships İn The Neonatal İntensive Care Unit J
Pediatr Psychol 30 667-677
httpjpepsyoxfordjournalsorgcontent308667full Erişim Tarihi
17032013
bull Erdeve Ouml 2009 Aile Merkezli Bakım Ve Yenidoğan Yoğun Bakım
Uumlnitesi Tasarımında Ailenin Yeri Guumllhane Tıp Dergisi 51 199-203
Erişim Tarihi 20032013
bull Eras Z Atay G Pekcici EA 2011 Ccedilocuklara Verilen Sağlık
Hizmetinde Buumltuumlncuumll İzlem Modeli İnoumlnuuml Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi
Dergisi 18(3)199-202
bull Karabudak S Ak B Başbakkal Z 2010 Girişimler Sırasında Aile
Uumlyeleri Nerede Olmalı Tuumlrk Pediatri Arşivi 45 53-60
bull Oflaz F 2008 Hasta Ccedilocuk Ve Ebeveynlerinin Pediatrik Yoğun
Bakım Deneyimi Ve Travmatik Stres Cumhuriyet Uumlniversitesi
Hemşirelik Yuumlksekokulu Dergisi 12(1) 53-59
bull Ccedilavuşoğlu H 2004 Hastaneye Yatmanın Ccedilocuk Ve Aile Uumlzerindeki
Etkileri Yaşamı Tehdit Edici Hastalığı Olan Ccedilocuk Ccedilocuk Sağlığı
Hemşireliği Cilt 1 Genişletilmiş 8 Baskı Ankara Sistem Ofset
Basımevi 51-70 91-106
bull Boztepe H Ccedilavuşoğlu H 2009 Bir Uumlniversite Hastanesindeki
Uygulamaların Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden İncelenmesi
Hacettepe Uumlniversitesi Sağlık Bilimleri Fakuumlltesi Hemşirelik Dergisi
11-24
bull Dunst CJ Trivette CM 2009 Meta-Analytic Structural Equation
Modelling Of The İnfluences Of Family-Centered Care On Parent
And Child Psychological Health Int J Pediatri 1-9
bull Kuğuoğlu S Ccediloumlvener Ccedil Aktaş E Tanır M 2009 Yatağa Bağımlı
Ccedilocuğun Aile Merkezli Bakımında Sinerji Modelinin Kullanımı
Maltepe Uumlniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2(1) 59-64
bull Kuzlu TA Kalıncı N Topan AK 2011 Uumlniversite Hastanesinde
Ccedilocuklara Verilen Bakımın Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden
İncelenmesi Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 6(16)
bull Kuzin JK Yborra J Taylor M Chang AC Altman CA
Whitney GMM Mott AR 2007 Family-Member Presence During
Interventions İn The Intensive Care Unit Perceptions Of Pediatric
Cardiac Intensive Care Providers Pediatrics 120(4) 895-901
httppediatricsaappublicationsorgcontent1204e895full Erişim
Tarihi 13032013
bull Harrison TM 2010 Family Centered Pediatric Nursing Care State
of the Science J Pediatr Nurs 25(5) 335ndash343
httpwwwncbinlmnihgovpmcarticlesPMC2965051 Erişim
Tarihi 14032013
bull Sacchetti A Lichenstein R Carraccio CA Harris RH 1996 Family
Member Presence During Pediatric Emergency Department
Procedures Pediatr Emerg Care 12 (4) 268ndash 271
httpwwwncbinlmnihgovpubmed8858650dopt=Abstract Erişim
Tarihi 18032013
bull Guzzetta CE Clark AP Wright JL 2006 Family Presence İn
Emergency Medical Services For Children Clin Pediatr Emerg Med
7 15-22
httppediatricsaappublicationsorgcontent1222e511long Erişim
Tarihi 25032013
bull Boie ET Moore GP Brummett C Nelson DR 1999 Do Parents
Want To Be Present During İnvasive Procedures Performed On
Their Children İn The Emergency Department A Survey Of 400
Parents Ann Emerg Med 34 (1) 70ndash 74
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(99)70274-
Xabstract Erişim Tarihi 19032013
bull Boudreaux ED Francis JL Loyacano T 2002 Familiy Presence
During İnvasive Procedures And Resuscitation İn The Emergency
Department A Critical Review And Suggestions For Future
Reseach Ann Emerg Med 40 193-205
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(02)00029-
Xabstract Erişim Tarihi 20032013
bull Axelsson AB Zettergren M Axelsson C 2005 Good And Bad
Experiences Of Family Presence During Acute Care And
Resuscitation What Makes The Difference Eur J Cardiovasc Nurs
4 161-169
bull Konukbay D Arslan F 2011 Yenidoğan Yoğun Bakım Uumlnitesinde
Yatan Yenidoğan Ailelerinin Yaşadıkları Guumlccedilluumlklerin Belirlenmesi
Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 14 (2) 16-22
bull Letourneau NL Elliott MR 1996 Pediatric Health Care Professionals
Perceptions and Practices of Family-Centered Care Childrens Health Care
25 (3) 157 ndash 174 httpdspacehilunbca8080handle188234882 Erişim
Tarihi 18032013
bull Daneman S Macaluso J Guzzetta CE 2003 Health Providersrsquo Attitudes
Toward Parent Participation İn The Care Of The Hospitalized Child J Spec
Pediatr Nurs 8(3)90-98
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=209Daneman+S2C+Macal
uso+J2C+Guzzetta+CE+20032C+Health+ProvidersE28099+Attit
udes+Toward+Parent+Participation+C4B0n+The+Care+Of+The+Hospit
alized+Child+J+Spec+Pediatr+Nurs3B+8(3)3A+90-+98 Erişim Tarihi
14032013
bull Reid P Connor M DeMarco R Fiyat J 2004 Linking Patient And Family
Centered Care And Patient Safety The Next Leap Nursing
Economics22(4) 211-215
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=Ponte+PR2C+Connor+M2C
+DeMarco+R+et+al+Linking+patient+and+family+centered+care+and+pati
ent+safety3A+the+next+leap+Nursing+economics2C+20043B+22(4)
3A+211-+215 Erişim Tarihi 15032013
EBEVEYNLER İŞLEM SIRASINDA
CcedilOCUKLARINI DESTEKLEYEREK
RAHATLAMALARINI
VE
DİKKATİ BAŞKA YOumlNE CcedilEKMEYİ
SAĞLAYABİLİRLER
bull Sacchetti A ve ark 1996 yılında 96 aile ve 98 sağlık profesyoneli ile
yaptığı araştırmada şu verilere ulaşılmıştır
İntravenoumlz kateterizasyon 91 kişi
Lomber ponksiyon 23
Uumlretral kateterizasyon 9
Nazogastrik tuumlp yerleştirilmesi 1
Entuumlbasyon 1
Resuumlsitasyon 1
Yabancı cisim ccedilıkarılması 1
Acil Servis
Uygulamaları
Sırasında Aile Varlığı
Ailelerin
Goumlruumlşuuml
İyi Fikir 93
Koumltuuml Fikir 2
Fark Etmez 5
YAPILAN İŞLEMLER
AİLE
VARLIĞI
SONUCU
CcedilIKARIM
LAR
Ccedilocuk sakinleşti 19
Aile başucunda destek
oldu 31
Aile ccedilocuğun dikkatini
ccedilekmekte yardımcı oldu 55
Boudreaux ve ark 2002 yılında yaptıkları randomize
kontrolluuml ccedilalışmada
bull Ailelerin invazif proseduumlrler ve resuumlsitasyon sırasında
ccedilocuklarının yanında kalmayı tercih ettikleri
bull Aile varlığında hem ailenin hem de ccedilocuğun stresinin
azaldığı verilerine ulaşılmıştır
Familiy Presence During İnvasive Procedures And Resuscitation İn The Emergency Department A
Critical Review And Suggestions For Future Reseach
AİLE UumlYELERİ İNVAZİF İŞLEMLERİ
NEGATİF ETKİLER Mİ
EBEVEYNLER SAĞLIKCcedilILAR
Kendi ccedilocuğuma yardımcı olduğumu
hissettim
Resuumlsitasyon sırasında aileler ccedilocukları iccedilin
her şeyin yapıldığını goumlrduumller
Oumlzellikle fiziksel temasta bulunmak ccedilok
oumlnemliydii
Ebeveyn varlığında ccedilocuk hakkında soru
sorarak zamanında sağlık bilgileri sağlandı
Resuumlsitasyon tekrar bulunmayı seccedilerim
(100)
Ebeveyn varlığı ccedilocukların sakinleşmesini
sağladı
Bilinmeyen korkusunun hafiflediğini ifade
etmişlerdir
Hasta bakımı kesintisiz oldu (100)
3 ay sonra yapılan geri doumlnuumlşlerde
ebeveynler travma yaşamadığını ifade etti
S
O
N
U
Ccedil
Pediatrik Acil
Serviste Aile Varlığı
Hasta Bakımını
Kesintiye
Uğratmamakta ve
Bakımı
Kolaylaştırmaktadır
İNVAZİF İŞLEMLER SIRASINDA
AİLE UumlYESİ VARLIĞI
HASTA BAKIMININ BOZULMASI İCcedilİN
BİR RİSK DEĞİLDİR
Annelerin ccedilocuk bakımınatedavisine katılması
bull İkinci plana atılma
bull Kontroluuml kaybetme duygusu yaşamamalarını
bull Ccedilocuklarını duygusal youmlnden destekleme fırsatı
bulmalarını ve
bull Hasta ccedilocuğun bakımını oumlğrenmelerini sağlar
Boumlylece anksiyete duumlzeylerinin duumlşmesini
sağlayabilir(Kuzlu TA ve ark 2011)
Guzzetta ve ark 2006
Girişimler sırasında aile uumlyelerinin ccedilocuğun
yanında bulunması ccedilocukları iccedilin her şeyin
yapıldığını goumlzlemleyerek anksiyetelerinin
azalmasını sağlar
Bu ccedilalışmalar aile
varlığının
Ebeveyn
memnuniyetini
arttırdığı ve
Ebeveynlerin baş
etmelerini
guumlccedillendirdiğini
belirtmektedir
(2014)
Axelsson ve ark 2005 yılında randomize kontrolluuml
ccedilalışmada 12 orijinal makale incelenmiştir Sonuccedillar
bull Aile iccedilinde destek ve bağlılık hissi geliştiğini ifade ettiği
bull Aile uumlyeleri resuumlsitasyon sırasında bulunmanın kendi yas
suumlrecinde onlara yardımcı olduğunu ifade ettiği verilerine
ulaşılmıştır
ldquoGood And Bad Experiences Of Family Presence During Acute Care And Resuscitation
What Makes The Difference
Ebeveynler
Resuumlsitasyon sırasında ccedilocukları iccedilin
her şeyin yapıldığını goumlrduumlkleri iccedilin
şuumlphenin azaldığını
Ccedilocukları iccedilin karar verme ve
savunucusu olarak katılmanın
muumlmkuumln olduğunu
Resuumlsitasyon sırasında kendilerini
oumlluumlme değil ccedilocuklarının iyileşmesine
odakladıklarını
Resuumlsitasyon ccedilabalarına rağmen
herhangi bir travma yaşamadıklarını
Resuumlsitasyon sırasında hemşirelerin
kendilerine destek olduklarını
belirtmişlerdir
Resuumlsitasyon sırasında
destek en deneyimli
klinik hemşire
tarafından sağlandı
Bu Yeni Rol Hemşirelere
Ebeveynlerin Olumlu Bir
Bakış Accedilısı Geliştirmesini
Sağlamıştır
EBEVEYN
DENEYİMİ
AİLE VARLIĞI
GUumlCcedilLUuml BİR ANALJEZİKTİR
EMZİRMENİN VE ANNE
SUumlTUumlNUumlN YENİDOĞANLARDA
İŞLEMSEL AĞRIYI VE STRESİ
AZALTTIĞI GOumlRUumlLMUumlŞTUumlR
Savaşer (2000) Yenidoğanda topuktan
kan alınması sırasında oluşan rahatsızlığı
azaltmada anne kucağının etkisi
Ccedilalışma grubu N=36
Anne Kucağında Emzik
Kontrol Grubu N=34
Yatağında Emzik
Ccedilalışma grubundaki yenidoğanların ağrı
puan ortalamalarının
kontrol grubuna goumlre anlamlı derecede
duumlşuumlk bulunduğu bildirilmiştir
SAĞLIKLI YENİDOĞANLARDA
TEN TENE TEMAS VE
EMZİRMENİN İŞLEMSEL
AĞRIYI AZALTTIĞI
BİLDİRİLMİŞTİR
Ten Tene Temasın
Hem Fizyolojik Hem De Davranışsal
Goumlstergelerde Olmak Uumlzere Topuktan
Kan Alımı Sırasında Ağrıyı
Azaltmada Etkili Bir İşlem Olduğu
Belirtilmiştir
Prematuumlre
Yenidoğanlarda
Kanguru
Bakımının
İnvazif İşlemler
Sırasında
Oluşan Ağrıyı
Azalttığı
Bildirilmiştir
Emzirmek
topuktan kan
alımı sırasında
yenidoğanların
ağrısını tek
başına
azaltabilen bir
youmlntemdir
Rutin Aşı Sırasında
Enjeksiyon Ağrısını
Azaltmak İccedilin
EMZİRMEK
Kanguru Bakımının Term ve Preterm
Yenidoğanlarda İşlemsel Ağrıyı
Azalttığı Bildirilmiştir
EĞİTİM
Resuumlsitasyon ve invazif girişimler sırasında aile katılımına youmlnelik gelişmiş iletişim ve yardım desteği sağlamak amacıyla sağlık personelini
hazırlamak iccedilin
mutlaka gereklidir (APA 2015)
SİMUumlLASYON
DESTEKLİ
VE
UYGULAMA
KILAVUZLARI İLE
YAPILAN EĞİTİMLER
Klinisyenlerin algıları uumlzerinde pozitif youmlnde
değişimler olmuş
invazif işlemler ve resuumlsitasyon sırasında
aile katılımını desteklemişler
İşlemler sırasında aileler ile iletişim
becerilerinin arttığını ve zorlu sağlık
konuşmaları sırasında anksiyetelerinin
azaldığını ifade etmişlerdir
EBEVEYN VARLIĞI
HASTA HAKKIDIR
Ccedilocukların ve ebeveynlerin
herhangi bir tedavi ya da cerrahi işlemi
bilme
sonuccedillarını anlama
ve
karar verme hakları vardır
Tuumlfekci ve Erci 2007
Sağlık ccedilalışanlarının ccediloğunluğunun ağrılı bir
işlem sırasında ccedilocuklarının yanında
bulunma hakkı olduğu duumlşuumlncesi ile
ebeveynlerin bulunmasına izin verdikleri
saptanmıştır
Forster ve ark 2002
Aile uumlyesi varlığı
ccedilocuk ve aile memnuniyetini artırarak
malpraktis dava oranlarını
azaltabilir
Legal risk by practicing patient-centered medicineArch Intern Med 2002162 (11)1217ndash 1219
Boie ve arkrsquolarının 1999 yılında 400 ebeveyn ile yaptıkları
ccedilalışmasında ailelere girişimler sırasında ccedilocuklarının
yanında bulunmak isteyip-istemedikleri sorulmuş
Yeniden canlandırma gibi yoğun girişimsel
işlemlerin yapıldığı bir durumda bile
aile uumlyelerinin 80rsquoi ccedilocuklarının yanında
bulunmak istediklerini belirtmişlerdir
CPR SIRASINDA AİLE
VARLIĞININ GEREKLİ
OLDUĞUNU
BİLDİRMİŞLERDİR
Tuumlm aileler CPR sırasında bulunma seccedileneği
verilmesi gerektiğine inandıklarını belirtmişler
Sağlıkccedilılar ailelerin isteklerine karşı duyarlı olmalı ve
CPR sırasında bulunmaları iccedilin izin vermelidir
AİLE KATILIMININ İSTENDİK DUumlZEYDE
UYGULANABİLMESİ İCcedilİN KURUM İCcedilİNDE
YAZILI POLİTİKALAR VE KURALLAR
DUumlZENLENMESİ GEREKLİDİR
Resuumlsitasyon ve invaziv işlemler sırasında aile varlığı iccedilin
YAZILI POLİTİKALAR VE KURALLAR oluşturulması
tavsiye edilir
SONUCcedil OLARAK
AİLE KATILIMI Ccedilocuk ve ailenin anksiyete duumlzeyini azaltır
Ccedilocuk iccedilin duygusal destek sağlar
Ccedilocuk ve ailenin memnuniyetini arttırır
Ccedilocuğun aile ile bağlılığını suumlrduumlrmesini sağlar
Ccedilocuğun guumlven duygusunun zedelenmesini oumlnler
Ccedilocuğun işlem sırasında ağrısının azalmasını sağlar
Ccedilocuk-aile ve sağlık ekibi uumlyeleri arasında sağlıklı bir iletişim sağlar
Ailenin keder suumlrecini daha kolay atlatmasını sağlar
Bilinmezlik korkusunu azaltarak şuumlphe duygusunu ortadan kaldırır
Ailelerin resuumlsitasyon ve invazif girişimler hakkında kararlara
katılabilmesini sağlar
Program ve politikaların gelişimini destekler ve savunuculuğu arttırır
OumlNERİLER
bull Ccedilocuk gibi oumlzel hasta grubu iccedilin ailenin yeri ccedilok
oumlnemlidir
bull Sunulan hizmetin niteliğinin artması accedilısından AİLE
KATILIMI ccedilok oumlnemlidir
bull İnvazif girişimler sırasında aile katılımına youmlnelik yazılı
politikalar oluşturulması sağlık ccedilalışanları arasında ortak
dil oluşturulmasını ve suumlrecin daha iyi ccedilalışmasını sağlar
KAYNAKLAR
bull American Academy of Pediatrics Committee on Hospital Care 2012
Family Centered Care and The Pediatricians RolePedıatrıcs
129 394 -404
httppediatricsaappublicationsorgcontent1292394full Erişim
Tarihi 15032013
bull American Academy of Pediatrics Committee on Hospital Care 2003
Family-Centered Care And The Pediatricianrsquos Role Pediatrics 112
(3) 691-696
httppediatricsaappublicationsorgcontent1123691full Erişim
Tarihi 14032013
bull Newton MS 2000 Family-Centered Care Current Realities İn
Parent Participation Pediatric Nursing 26(2) 164-168
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12026270 Erişim Tarihi
15032013
bull Bruce B Ritchie J 1997 Nurses Practices And Perceptions Of
Family-Centered Care Journal of Pediatric Nursing 2(4) 214-222
httpwwwpediatricnursingorgarticleS0882-5963(97)80004-
8abstractrefuid=S0882-5963(02)00065-9amprefissn=0882-5963
Erişim Tarihi 18032013
bull Ocakccedilı AF 2011 Ccedilocuk Yoğun Bakımda Aile Merkezli Bakım I
Yenidoğan Ve Ccedilocuk Yoğun Bakım Hemşireliği Sempozyum
Programı
bull Aucott S Donohue PK Atkins E Allen MC 2002
Neurodevelopmental Care İn The NICU Ment Retard Dev Disabil
Res Rev 8 298-308
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12454906 Erişim Tarihi
16032013
bull Heermann JA Wilson ME Wilhelm PA 2005 Mothers İn The NICU
Outsider To Partner Pediatr Nurs 31 176-200
httpwwwncbinlmnihgovpubmed16060580 Erişim Tarihi
18032013
bull Franck LS Spencer C 2003 Parent Visiting And Participation İn
İnfant Caregiving Activities İn A Neonatal Unit Birth 30 31-35
httpeuropepmcorgabstractmed12581037reload=0jsessionid=h
08jvg6ofw3t4xzzje634 Erişim Tarihi 17032013
bull Fowlie PW Mchaffie H 2004 Supporting Parents İn Neonatal Unit
BMJ 329 1336-1338
httpwwwncbinlmnihgovpmcarticlespmc534850 Erişim Tarihi
16032013
bull White RD 2003 Individual Rooms İn The NICU-An Evolving
Concept J Perinatol 23 22-24
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12540926 Erişim Tarihi
17032013
bull Carter JD Mulder RT Bartram AF Darlow BA 2005 Infants İn A
Neonatal İntensive Care Unit Parental Response Arch Dis Child
Fetal Neonatal Ed 90 109-113
httpfnbmjcomcontent902f109full Erişim Tarihi 18032013
bull Mason DJ 2003 Family Presence Evidence Versus Tradition Am J
Crit Care 12 190-192
httpajccaacnjournalsorgcontent123190fullpdf+html Erişim
Tarihi 16032013
bull Johnson BH Abraham MR Parrish RN 2004 Designing The
Neonatal İntensive Care Unit For Optimal Family İnvolvement Clin
Perinatol 31 353-382
httpwwwncbinlmnihgovpubmed15289038 Erişim Tarihi
18032013
bull Browne JV Talmi A 2005 Family-Based İntervention To Enhance
İnfant-Parent Relationships İn The Neonatal İntensive Care Unit J
Pediatr Psychol 30 667-677
httpjpepsyoxfordjournalsorgcontent308667full Erişim Tarihi
17032013
bull Erdeve Ouml 2009 Aile Merkezli Bakım Ve Yenidoğan Yoğun Bakım
Uumlnitesi Tasarımında Ailenin Yeri Guumllhane Tıp Dergisi 51 199-203
Erişim Tarihi 20032013
bull Eras Z Atay G Pekcici EA 2011 Ccedilocuklara Verilen Sağlık
Hizmetinde Buumltuumlncuumll İzlem Modeli İnoumlnuuml Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi
Dergisi 18(3)199-202
bull Karabudak S Ak B Başbakkal Z 2010 Girişimler Sırasında Aile
Uumlyeleri Nerede Olmalı Tuumlrk Pediatri Arşivi 45 53-60
bull Oflaz F 2008 Hasta Ccedilocuk Ve Ebeveynlerinin Pediatrik Yoğun
Bakım Deneyimi Ve Travmatik Stres Cumhuriyet Uumlniversitesi
Hemşirelik Yuumlksekokulu Dergisi 12(1) 53-59
bull Ccedilavuşoğlu H 2004 Hastaneye Yatmanın Ccedilocuk Ve Aile Uumlzerindeki
Etkileri Yaşamı Tehdit Edici Hastalığı Olan Ccedilocuk Ccedilocuk Sağlığı
Hemşireliği Cilt 1 Genişletilmiş 8 Baskı Ankara Sistem Ofset
Basımevi 51-70 91-106
bull Boztepe H Ccedilavuşoğlu H 2009 Bir Uumlniversite Hastanesindeki
Uygulamaların Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden İncelenmesi
Hacettepe Uumlniversitesi Sağlık Bilimleri Fakuumlltesi Hemşirelik Dergisi
11-24
bull Dunst CJ Trivette CM 2009 Meta-Analytic Structural Equation
Modelling Of The İnfluences Of Family-Centered Care On Parent
And Child Psychological Health Int J Pediatri 1-9
bull Kuğuoğlu S Ccediloumlvener Ccedil Aktaş E Tanır M 2009 Yatağa Bağımlı
Ccedilocuğun Aile Merkezli Bakımında Sinerji Modelinin Kullanımı
Maltepe Uumlniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2(1) 59-64
bull Kuzlu TA Kalıncı N Topan AK 2011 Uumlniversite Hastanesinde
Ccedilocuklara Verilen Bakımın Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden
İncelenmesi Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 6(16)
bull Kuzin JK Yborra J Taylor M Chang AC Altman CA
Whitney GMM Mott AR 2007 Family-Member Presence During
Interventions İn The Intensive Care Unit Perceptions Of Pediatric
Cardiac Intensive Care Providers Pediatrics 120(4) 895-901
httppediatricsaappublicationsorgcontent1204e895full Erişim
Tarihi 13032013
bull Harrison TM 2010 Family Centered Pediatric Nursing Care State
of the Science J Pediatr Nurs 25(5) 335ndash343
httpwwwncbinlmnihgovpmcarticlesPMC2965051 Erişim
Tarihi 14032013
bull Sacchetti A Lichenstein R Carraccio CA Harris RH 1996 Family
Member Presence During Pediatric Emergency Department
Procedures Pediatr Emerg Care 12 (4) 268ndash 271
httpwwwncbinlmnihgovpubmed8858650dopt=Abstract Erişim
Tarihi 18032013
bull Guzzetta CE Clark AP Wright JL 2006 Family Presence İn
Emergency Medical Services For Children Clin Pediatr Emerg Med
7 15-22
httppediatricsaappublicationsorgcontent1222e511long Erişim
Tarihi 25032013
bull Boie ET Moore GP Brummett C Nelson DR 1999 Do Parents
Want To Be Present During İnvasive Procedures Performed On
Their Children İn The Emergency Department A Survey Of 400
Parents Ann Emerg Med 34 (1) 70ndash 74
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(99)70274-
Xabstract Erişim Tarihi 19032013
bull Boudreaux ED Francis JL Loyacano T 2002 Familiy Presence
During İnvasive Procedures And Resuscitation İn The Emergency
Department A Critical Review And Suggestions For Future
Reseach Ann Emerg Med 40 193-205
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(02)00029-
Xabstract Erişim Tarihi 20032013
bull Axelsson AB Zettergren M Axelsson C 2005 Good And Bad
Experiences Of Family Presence During Acute Care And
Resuscitation What Makes The Difference Eur J Cardiovasc Nurs
4 161-169
bull Konukbay D Arslan F 2011 Yenidoğan Yoğun Bakım Uumlnitesinde
Yatan Yenidoğan Ailelerinin Yaşadıkları Guumlccedilluumlklerin Belirlenmesi
Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 14 (2) 16-22
bull Letourneau NL Elliott MR 1996 Pediatric Health Care Professionals
Perceptions and Practices of Family-Centered Care Childrens Health Care
25 (3) 157 ndash 174 httpdspacehilunbca8080handle188234882 Erişim
Tarihi 18032013
bull Daneman S Macaluso J Guzzetta CE 2003 Health Providersrsquo Attitudes
Toward Parent Participation İn The Care Of The Hospitalized Child J Spec
Pediatr Nurs 8(3)90-98
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=209Daneman+S2C+Macal
uso+J2C+Guzzetta+CE+20032C+Health+ProvidersE28099+Attit
udes+Toward+Parent+Participation+C4B0n+The+Care+Of+The+Hospit
alized+Child+J+Spec+Pediatr+Nurs3B+8(3)3A+90-+98 Erişim Tarihi
14032013
bull Reid P Connor M DeMarco R Fiyat J 2004 Linking Patient And Family
Centered Care And Patient Safety The Next Leap Nursing
Economics22(4) 211-215
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=Ponte+PR2C+Connor+M2C
+DeMarco+R+et+al+Linking+patient+and+family+centered+care+and+pati
ent+safety3A+the+next+leap+Nursing+economics2C+20043B+22(4)
3A+211-+215 Erişim Tarihi 15032013
bull Sacchetti A ve ark 1996 yılında 96 aile ve 98 sağlık profesyoneli ile
yaptığı araştırmada şu verilere ulaşılmıştır
İntravenoumlz kateterizasyon 91 kişi
Lomber ponksiyon 23
Uumlretral kateterizasyon 9
Nazogastrik tuumlp yerleştirilmesi 1
Entuumlbasyon 1
Resuumlsitasyon 1
Yabancı cisim ccedilıkarılması 1
Acil Servis
Uygulamaları
Sırasında Aile Varlığı
Ailelerin
Goumlruumlşuuml
İyi Fikir 93
Koumltuuml Fikir 2
Fark Etmez 5
YAPILAN İŞLEMLER
AİLE
VARLIĞI
SONUCU
CcedilIKARIM
LAR
Ccedilocuk sakinleşti 19
Aile başucunda destek
oldu 31
Aile ccedilocuğun dikkatini
ccedilekmekte yardımcı oldu 55
Boudreaux ve ark 2002 yılında yaptıkları randomize
kontrolluuml ccedilalışmada
bull Ailelerin invazif proseduumlrler ve resuumlsitasyon sırasında
ccedilocuklarının yanında kalmayı tercih ettikleri
bull Aile varlığında hem ailenin hem de ccedilocuğun stresinin
azaldığı verilerine ulaşılmıştır
Familiy Presence During İnvasive Procedures And Resuscitation İn The Emergency Department A
Critical Review And Suggestions For Future Reseach
AİLE UumlYELERİ İNVAZİF İŞLEMLERİ
NEGATİF ETKİLER Mİ
EBEVEYNLER SAĞLIKCcedilILAR
Kendi ccedilocuğuma yardımcı olduğumu
hissettim
Resuumlsitasyon sırasında aileler ccedilocukları iccedilin
her şeyin yapıldığını goumlrduumller
Oumlzellikle fiziksel temasta bulunmak ccedilok
oumlnemliydii
Ebeveyn varlığında ccedilocuk hakkında soru
sorarak zamanında sağlık bilgileri sağlandı
Resuumlsitasyon tekrar bulunmayı seccedilerim
(100)
Ebeveyn varlığı ccedilocukların sakinleşmesini
sağladı
Bilinmeyen korkusunun hafiflediğini ifade
etmişlerdir
Hasta bakımı kesintisiz oldu (100)
3 ay sonra yapılan geri doumlnuumlşlerde
ebeveynler travma yaşamadığını ifade etti
S
O
N
U
Ccedil
Pediatrik Acil
Serviste Aile Varlığı
Hasta Bakımını
Kesintiye
Uğratmamakta ve
Bakımı
Kolaylaştırmaktadır
İNVAZİF İŞLEMLER SIRASINDA
AİLE UumlYESİ VARLIĞI
HASTA BAKIMININ BOZULMASI İCcedilİN
BİR RİSK DEĞİLDİR
Annelerin ccedilocuk bakımınatedavisine katılması
bull İkinci plana atılma
bull Kontroluuml kaybetme duygusu yaşamamalarını
bull Ccedilocuklarını duygusal youmlnden destekleme fırsatı
bulmalarını ve
bull Hasta ccedilocuğun bakımını oumlğrenmelerini sağlar
Boumlylece anksiyete duumlzeylerinin duumlşmesini
sağlayabilir(Kuzlu TA ve ark 2011)
Guzzetta ve ark 2006
Girişimler sırasında aile uumlyelerinin ccedilocuğun
yanında bulunması ccedilocukları iccedilin her şeyin
yapıldığını goumlzlemleyerek anksiyetelerinin
azalmasını sağlar
Bu ccedilalışmalar aile
varlığının
Ebeveyn
memnuniyetini
arttırdığı ve
Ebeveynlerin baş
etmelerini
guumlccedillendirdiğini
belirtmektedir
(2014)
Axelsson ve ark 2005 yılında randomize kontrolluuml
ccedilalışmada 12 orijinal makale incelenmiştir Sonuccedillar
bull Aile iccedilinde destek ve bağlılık hissi geliştiğini ifade ettiği
bull Aile uumlyeleri resuumlsitasyon sırasında bulunmanın kendi yas
suumlrecinde onlara yardımcı olduğunu ifade ettiği verilerine
ulaşılmıştır
ldquoGood And Bad Experiences Of Family Presence During Acute Care And Resuscitation
What Makes The Difference
Ebeveynler
Resuumlsitasyon sırasında ccedilocukları iccedilin
her şeyin yapıldığını goumlrduumlkleri iccedilin
şuumlphenin azaldığını
Ccedilocukları iccedilin karar verme ve
savunucusu olarak katılmanın
muumlmkuumln olduğunu
Resuumlsitasyon sırasında kendilerini
oumlluumlme değil ccedilocuklarının iyileşmesine
odakladıklarını
Resuumlsitasyon ccedilabalarına rağmen
herhangi bir travma yaşamadıklarını
Resuumlsitasyon sırasında hemşirelerin
kendilerine destek olduklarını
belirtmişlerdir
Resuumlsitasyon sırasında
destek en deneyimli
klinik hemşire
tarafından sağlandı
Bu Yeni Rol Hemşirelere
Ebeveynlerin Olumlu Bir
Bakış Accedilısı Geliştirmesini
Sağlamıştır
EBEVEYN
DENEYİMİ
AİLE VARLIĞI
GUumlCcedilLUuml BİR ANALJEZİKTİR
EMZİRMENİN VE ANNE
SUumlTUumlNUumlN YENİDOĞANLARDA
İŞLEMSEL AĞRIYI VE STRESİ
AZALTTIĞI GOumlRUumlLMUumlŞTUumlR
Savaşer (2000) Yenidoğanda topuktan
kan alınması sırasında oluşan rahatsızlığı
azaltmada anne kucağının etkisi
Ccedilalışma grubu N=36
Anne Kucağında Emzik
Kontrol Grubu N=34
Yatağında Emzik
Ccedilalışma grubundaki yenidoğanların ağrı
puan ortalamalarının
kontrol grubuna goumlre anlamlı derecede
duumlşuumlk bulunduğu bildirilmiştir
SAĞLIKLI YENİDOĞANLARDA
TEN TENE TEMAS VE
EMZİRMENİN İŞLEMSEL
AĞRIYI AZALTTIĞI
BİLDİRİLMİŞTİR
Ten Tene Temasın
Hem Fizyolojik Hem De Davranışsal
Goumlstergelerde Olmak Uumlzere Topuktan
Kan Alımı Sırasında Ağrıyı
Azaltmada Etkili Bir İşlem Olduğu
Belirtilmiştir
Prematuumlre
Yenidoğanlarda
Kanguru
Bakımının
İnvazif İşlemler
Sırasında
Oluşan Ağrıyı
Azalttığı
Bildirilmiştir
Emzirmek
topuktan kan
alımı sırasında
yenidoğanların
ağrısını tek
başına
azaltabilen bir
youmlntemdir
Rutin Aşı Sırasında
Enjeksiyon Ağrısını
Azaltmak İccedilin
EMZİRMEK
Kanguru Bakımının Term ve Preterm
Yenidoğanlarda İşlemsel Ağrıyı
Azalttığı Bildirilmiştir
EĞİTİM
Resuumlsitasyon ve invazif girişimler sırasında aile katılımına youmlnelik gelişmiş iletişim ve yardım desteği sağlamak amacıyla sağlık personelini
hazırlamak iccedilin
mutlaka gereklidir (APA 2015)
SİMUumlLASYON
DESTEKLİ
VE
UYGULAMA
KILAVUZLARI İLE
YAPILAN EĞİTİMLER
Klinisyenlerin algıları uumlzerinde pozitif youmlnde
değişimler olmuş
invazif işlemler ve resuumlsitasyon sırasında
aile katılımını desteklemişler
İşlemler sırasında aileler ile iletişim
becerilerinin arttığını ve zorlu sağlık
konuşmaları sırasında anksiyetelerinin
azaldığını ifade etmişlerdir
EBEVEYN VARLIĞI
HASTA HAKKIDIR
Ccedilocukların ve ebeveynlerin
herhangi bir tedavi ya da cerrahi işlemi
bilme
sonuccedillarını anlama
ve
karar verme hakları vardır
Tuumlfekci ve Erci 2007
Sağlık ccedilalışanlarının ccediloğunluğunun ağrılı bir
işlem sırasında ccedilocuklarının yanında
bulunma hakkı olduğu duumlşuumlncesi ile
ebeveynlerin bulunmasına izin verdikleri
saptanmıştır
Forster ve ark 2002
Aile uumlyesi varlığı
ccedilocuk ve aile memnuniyetini artırarak
malpraktis dava oranlarını
azaltabilir
Legal risk by practicing patient-centered medicineArch Intern Med 2002162 (11)1217ndash 1219
Boie ve arkrsquolarının 1999 yılında 400 ebeveyn ile yaptıkları
ccedilalışmasında ailelere girişimler sırasında ccedilocuklarının
yanında bulunmak isteyip-istemedikleri sorulmuş
Yeniden canlandırma gibi yoğun girişimsel
işlemlerin yapıldığı bir durumda bile
aile uumlyelerinin 80rsquoi ccedilocuklarının yanında
bulunmak istediklerini belirtmişlerdir
CPR SIRASINDA AİLE
VARLIĞININ GEREKLİ
OLDUĞUNU
BİLDİRMİŞLERDİR
Tuumlm aileler CPR sırasında bulunma seccedileneği
verilmesi gerektiğine inandıklarını belirtmişler
Sağlıkccedilılar ailelerin isteklerine karşı duyarlı olmalı ve
CPR sırasında bulunmaları iccedilin izin vermelidir
AİLE KATILIMININ İSTENDİK DUumlZEYDE
UYGULANABİLMESİ İCcedilİN KURUM İCcedilİNDE
YAZILI POLİTİKALAR VE KURALLAR
DUumlZENLENMESİ GEREKLİDİR
Resuumlsitasyon ve invaziv işlemler sırasında aile varlığı iccedilin
YAZILI POLİTİKALAR VE KURALLAR oluşturulması
tavsiye edilir
SONUCcedil OLARAK
AİLE KATILIMI Ccedilocuk ve ailenin anksiyete duumlzeyini azaltır
Ccedilocuk iccedilin duygusal destek sağlar
Ccedilocuk ve ailenin memnuniyetini arttırır
Ccedilocuğun aile ile bağlılığını suumlrduumlrmesini sağlar
Ccedilocuğun guumlven duygusunun zedelenmesini oumlnler
Ccedilocuğun işlem sırasında ağrısının azalmasını sağlar
Ccedilocuk-aile ve sağlık ekibi uumlyeleri arasında sağlıklı bir iletişim sağlar
Ailenin keder suumlrecini daha kolay atlatmasını sağlar
Bilinmezlik korkusunu azaltarak şuumlphe duygusunu ortadan kaldırır
Ailelerin resuumlsitasyon ve invazif girişimler hakkında kararlara
katılabilmesini sağlar
Program ve politikaların gelişimini destekler ve savunuculuğu arttırır
OumlNERİLER
bull Ccedilocuk gibi oumlzel hasta grubu iccedilin ailenin yeri ccedilok
oumlnemlidir
bull Sunulan hizmetin niteliğinin artması accedilısından AİLE
KATILIMI ccedilok oumlnemlidir
bull İnvazif girişimler sırasında aile katılımına youmlnelik yazılı
politikalar oluşturulması sağlık ccedilalışanları arasında ortak
dil oluşturulmasını ve suumlrecin daha iyi ccedilalışmasını sağlar
KAYNAKLAR
bull American Academy of Pediatrics Committee on Hospital Care 2012
Family Centered Care and The Pediatricians RolePedıatrıcs
129 394 -404
httppediatricsaappublicationsorgcontent1292394full Erişim
Tarihi 15032013
bull American Academy of Pediatrics Committee on Hospital Care 2003
Family-Centered Care And The Pediatricianrsquos Role Pediatrics 112
(3) 691-696
httppediatricsaappublicationsorgcontent1123691full Erişim
Tarihi 14032013
bull Newton MS 2000 Family-Centered Care Current Realities İn
Parent Participation Pediatric Nursing 26(2) 164-168
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12026270 Erişim Tarihi
15032013
bull Bruce B Ritchie J 1997 Nurses Practices And Perceptions Of
Family-Centered Care Journal of Pediatric Nursing 2(4) 214-222
httpwwwpediatricnursingorgarticleS0882-5963(97)80004-
8abstractrefuid=S0882-5963(02)00065-9amprefissn=0882-5963
Erişim Tarihi 18032013
bull Ocakccedilı AF 2011 Ccedilocuk Yoğun Bakımda Aile Merkezli Bakım I
Yenidoğan Ve Ccedilocuk Yoğun Bakım Hemşireliği Sempozyum
Programı
bull Aucott S Donohue PK Atkins E Allen MC 2002
Neurodevelopmental Care İn The NICU Ment Retard Dev Disabil
Res Rev 8 298-308
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12454906 Erişim Tarihi
16032013
bull Heermann JA Wilson ME Wilhelm PA 2005 Mothers İn The NICU
Outsider To Partner Pediatr Nurs 31 176-200
httpwwwncbinlmnihgovpubmed16060580 Erişim Tarihi
18032013
bull Franck LS Spencer C 2003 Parent Visiting And Participation İn
İnfant Caregiving Activities İn A Neonatal Unit Birth 30 31-35
httpeuropepmcorgabstractmed12581037reload=0jsessionid=h
08jvg6ofw3t4xzzje634 Erişim Tarihi 17032013
bull Fowlie PW Mchaffie H 2004 Supporting Parents İn Neonatal Unit
BMJ 329 1336-1338
httpwwwncbinlmnihgovpmcarticlespmc534850 Erişim Tarihi
16032013
bull White RD 2003 Individual Rooms İn The NICU-An Evolving
Concept J Perinatol 23 22-24
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12540926 Erişim Tarihi
17032013
bull Carter JD Mulder RT Bartram AF Darlow BA 2005 Infants İn A
Neonatal İntensive Care Unit Parental Response Arch Dis Child
Fetal Neonatal Ed 90 109-113
httpfnbmjcomcontent902f109full Erişim Tarihi 18032013
bull Mason DJ 2003 Family Presence Evidence Versus Tradition Am J
Crit Care 12 190-192
httpajccaacnjournalsorgcontent123190fullpdf+html Erişim
Tarihi 16032013
bull Johnson BH Abraham MR Parrish RN 2004 Designing The
Neonatal İntensive Care Unit For Optimal Family İnvolvement Clin
Perinatol 31 353-382
httpwwwncbinlmnihgovpubmed15289038 Erişim Tarihi
18032013
bull Browne JV Talmi A 2005 Family-Based İntervention To Enhance
İnfant-Parent Relationships İn The Neonatal İntensive Care Unit J
Pediatr Psychol 30 667-677
httpjpepsyoxfordjournalsorgcontent308667full Erişim Tarihi
17032013
bull Erdeve Ouml 2009 Aile Merkezli Bakım Ve Yenidoğan Yoğun Bakım
Uumlnitesi Tasarımında Ailenin Yeri Guumllhane Tıp Dergisi 51 199-203
Erişim Tarihi 20032013
bull Eras Z Atay G Pekcici EA 2011 Ccedilocuklara Verilen Sağlık
Hizmetinde Buumltuumlncuumll İzlem Modeli İnoumlnuuml Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi
Dergisi 18(3)199-202
bull Karabudak S Ak B Başbakkal Z 2010 Girişimler Sırasında Aile
Uumlyeleri Nerede Olmalı Tuumlrk Pediatri Arşivi 45 53-60
bull Oflaz F 2008 Hasta Ccedilocuk Ve Ebeveynlerinin Pediatrik Yoğun
Bakım Deneyimi Ve Travmatik Stres Cumhuriyet Uumlniversitesi
Hemşirelik Yuumlksekokulu Dergisi 12(1) 53-59
bull Ccedilavuşoğlu H 2004 Hastaneye Yatmanın Ccedilocuk Ve Aile Uumlzerindeki
Etkileri Yaşamı Tehdit Edici Hastalığı Olan Ccedilocuk Ccedilocuk Sağlığı
Hemşireliği Cilt 1 Genişletilmiş 8 Baskı Ankara Sistem Ofset
Basımevi 51-70 91-106
bull Boztepe H Ccedilavuşoğlu H 2009 Bir Uumlniversite Hastanesindeki
Uygulamaların Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden İncelenmesi
Hacettepe Uumlniversitesi Sağlık Bilimleri Fakuumlltesi Hemşirelik Dergisi
11-24
bull Dunst CJ Trivette CM 2009 Meta-Analytic Structural Equation
Modelling Of The İnfluences Of Family-Centered Care On Parent
And Child Psychological Health Int J Pediatri 1-9
bull Kuğuoğlu S Ccediloumlvener Ccedil Aktaş E Tanır M 2009 Yatağa Bağımlı
Ccedilocuğun Aile Merkezli Bakımında Sinerji Modelinin Kullanımı
Maltepe Uumlniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2(1) 59-64
bull Kuzlu TA Kalıncı N Topan AK 2011 Uumlniversite Hastanesinde
Ccedilocuklara Verilen Bakımın Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden
İncelenmesi Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 6(16)
bull Kuzin JK Yborra J Taylor M Chang AC Altman CA
Whitney GMM Mott AR 2007 Family-Member Presence During
Interventions İn The Intensive Care Unit Perceptions Of Pediatric
Cardiac Intensive Care Providers Pediatrics 120(4) 895-901
httppediatricsaappublicationsorgcontent1204e895full Erişim
Tarihi 13032013
bull Harrison TM 2010 Family Centered Pediatric Nursing Care State
of the Science J Pediatr Nurs 25(5) 335ndash343
httpwwwncbinlmnihgovpmcarticlesPMC2965051 Erişim
Tarihi 14032013
bull Sacchetti A Lichenstein R Carraccio CA Harris RH 1996 Family
Member Presence During Pediatric Emergency Department
Procedures Pediatr Emerg Care 12 (4) 268ndash 271
httpwwwncbinlmnihgovpubmed8858650dopt=Abstract Erişim
Tarihi 18032013
bull Guzzetta CE Clark AP Wright JL 2006 Family Presence İn
Emergency Medical Services For Children Clin Pediatr Emerg Med
7 15-22
httppediatricsaappublicationsorgcontent1222e511long Erişim
Tarihi 25032013
bull Boie ET Moore GP Brummett C Nelson DR 1999 Do Parents
Want To Be Present During İnvasive Procedures Performed On
Their Children İn The Emergency Department A Survey Of 400
Parents Ann Emerg Med 34 (1) 70ndash 74
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(99)70274-
Xabstract Erişim Tarihi 19032013
bull Boudreaux ED Francis JL Loyacano T 2002 Familiy Presence
During İnvasive Procedures And Resuscitation İn The Emergency
Department A Critical Review And Suggestions For Future
Reseach Ann Emerg Med 40 193-205
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(02)00029-
Xabstract Erişim Tarihi 20032013
bull Axelsson AB Zettergren M Axelsson C 2005 Good And Bad
Experiences Of Family Presence During Acute Care And
Resuscitation What Makes The Difference Eur J Cardiovasc Nurs
4 161-169
bull Konukbay D Arslan F 2011 Yenidoğan Yoğun Bakım Uumlnitesinde
Yatan Yenidoğan Ailelerinin Yaşadıkları Guumlccedilluumlklerin Belirlenmesi
Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 14 (2) 16-22
bull Letourneau NL Elliott MR 1996 Pediatric Health Care Professionals
Perceptions and Practices of Family-Centered Care Childrens Health Care
25 (3) 157 ndash 174 httpdspacehilunbca8080handle188234882 Erişim
Tarihi 18032013
bull Daneman S Macaluso J Guzzetta CE 2003 Health Providersrsquo Attitudes
Toward Parent Participation İn The Care Of The Hospitalized Child J Spec
Pediatr Nurs 8(3)90-98
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=209Daneman+S2C+Macal
uso+J2C+Guzzetta+CE+20032C+Health+ProvidersE28099+Attit
udes+Toward+Parent+Participation+C4B0n+The+Care+Of+The+Hospit
alized+Child+J+Spec+Pediatr+Nurs3B+8(3)3A+90-+98 Erişim Tarihi
14032013
bull Reid P Connor M DeMarco R Fiyat J 2004 Linking Patient And Family
Centered Care And Patient Safety The Next Leap Nursing
Economics22(4) 211-215
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=Ponte+PR2C+Connor+M2C
+DeMarco+R+et+al+Linking+patient+and+family+centered+care+and+pati
ent+safety3A+the+next+leap+Nursing+economics2C+20043B+22(4)
3A+211-+215 Erişim Tarihi 15032013
Boudreaux ve ark 2002 yılında yaptıkları randomize
kontrolluuml ccedilalışmada
bull Ailelerin invazif proseduumlrler ve resuumlsitasyon sırasında
ccedilocuklarının yanında kalmayı tercih ettikleri
bull Aile varlığında hem ailenin hem de ccedilocuğun stresinin
azaldığı verilerine ulaşılmıştır
Familiy Presence During İnvasive Procedures And Resuscitation İn The Emergency Department A
Critical Review And Suggestions For Future Reseach
AİLE UumlYELERİ İNVAZİF İŞLEMLERİ
NEGATİF ETKİLER Mİ
EBEVEYNLER SAĞLIKCcedilILAR
Kendi ccedilocuğuma yardımcı olduğumu
hissettim
Resuumlsitasyon sırasında aileler ccedilocukları iccedilin
her şeyin yapıldığını goumlrduumller
Oumlzellikle fiziksel temasta bulunmak ccedilok
oumlnemliydii
Ebeveyn varlığında ccedilocuk hakkında soru
sorarak zamanında sağlık bilgileri sağlandı
Resuumlsitasyon tekrar bulunmayı seccedilerim
(100)
Ebeveyn varlığı ccedilocukların sakinleşmesini
sağladı
Bilinmeyen korkusunun hafiflediğini ifade
etmişlerdir
Hasta bakımı kesintisiz oldu (100)
3 ay sonra yapılan geri doumlnuumlşlerde
ebeveynler travma yaşamadığını ifade etti
S
O
N
U
Ccedil
Pediatrik Acil
Serviste Aile Varlığı
Hasta Bakımını
Kesintiye
Uğratmamakta ve
Bakımı
Kolaylaştırmaktadır
İNVAZİF İŞLEMLER SIRASINDA
AİLE UumlYESİ VARLIĞI
HASTA BAKIMININ BOZULMASI İCcedilİN
BİR RİSK DEĞİLDİR
Annelerin ccedilocuk bakımınatedavisine katılması
bull İkinci plana atılma
bull Kontroluuml kaybetme duygusu yaşamamalarını
bull Ccedilocuklarını duygusal youmlnden destekleme fırsatı
bulmalarını ve
bull Hasta ccedilocuğun bakımını oumlğrenmelerini sağlar
Boumlylece anksiyete duumlzeylerinin duumlşmesini
sağlayabilir(Kuzlu TA ve ark 2011)
Guzzetta ve ark 2006
Girişimler sırasında aile uumlyelerinin ccedilocuğun
yanında bulunması ccedilocukları iccedilin her şeyin
yapıldığını goumlzlemleyerek anksiyetelerinin
azalmasını sağlar
Bu ccedilalışmalar aile
varlığının
Ebeveyn
memnuniyetini
arttırdığı ve
Ebeveynlerin baş
etmelerini
guumlccedillendirdiğini
belirtmektedir
(2014)
Axelsson ve ark 2005 yılında randomize kontrolluuml
ccedilalışmada 12 orijinal makale incelenmiştir Sonuccedillar
bull Aile iccedilinde destek ve bağlılık hissi geliştiğini ifade ettiği
bull Aile uumlyeleri resuumlsitasyon sırasında bulunmanın kendi yas
suumlrecinde onlara yardımcı olduğunu ifade ettiği verilerine
ulaşılmıştır
ldquoGood And Bad Experiences Of Family Presence During Acute Care And Resuscitation
What Makes The Difference
Ebeveynler
Resuumlsitasyon sırasında ccedilocukları iccedilin
her şeyin yapıldığını goumlrduumlkleri iccedilin
şuumlphenin azaldığını
Ccedilocukları iccedilin karar verme ve
savunucusu olarak katılmanın
muumlmkuumln olduğunu
Resuumlsitasyon sırasında kendilerini
oumlluumlme değil ccedilocuklarının iyileşmesine
odakladıklarını
Resuumlsitasyon ccedilabalarına rağmen
herhangi bir travma yaşamadıklarını
Resuumlsitasyon sırasında hemşirelerin
kendilerine destek olduklarını
belirtmişlerdir
Resuumlsitasyon sırasında
destek en deneyimli
klinik hemşire
tarafından sağlandı
Bu Yeni Rol Hemşirelere
Ebeveynlerin Olumlu Bir
Bakış Accedilısı Geliştirmesini
Sağlamıştır
EBEVEYN
DENEYİMİ
AİLE VARLIĞI
GUumlCcedilLUuml BİR ANALJEZİKTİR
EMZİRMENİN VE ANNE
SUumlTUumlNUumlN YENİDOĞANLARDA
İŞLEMSEL AĞRIYI VE STRESİ
AZALTTIĞI GOumlRUumlLMUumlŞTUumlR
Savaşer (2000) Yenidoğanda topuktan
kan alınması sırasında oluşan rahatsızlığı
azaltmada anne kucağının etkisi
Ccedilalışma grubu N=36
Anne Kucağında Emzik
Kontrol Grubu N=34
Yatağında Emzik
Ccedilalışma grubundaki yenidoğanların ağrı
puan ortalamalarının
kontrol grubuna goumlre anlamlı derecede
duumlşuumlk bulunduğu bildirilmiştir
SAĞLIKLI YENİDOĞANLARDA
TEN TENE TEMAS VE
EMZİRMENİN İŞLEMSEL
AĞRIYI AZALTTIĞI
BİLDİRİLMİŞTİR
Ten Tene Temasın
Hem Fizyolojik Hem De Davranışsal
Goumlstergelerde Olmak Uumlzere Topuktan
Kan Alımı Sırasında Ağrıyı
Azaltmada Etkili Bir İşlem Olduğu
Belirtilmiştir
Prematuumlre
Yenidoğanlarda
Kanguru
Bakımının
İnvazif İşlemler
Sırasında
Oluşan Ağrıyı
Azalttığı
Bildirilmiştir
Emzirmek
topuktan kan
alımı sırasında
yenidoğanların
ağrısını tek
başına
azaltabilen bir
youmlntemdir
Rutin Aşı Sırasında
Enjeksiyon Ağrısını
Azaltmak İccedilin
EMZİRMEK
Kanguru Bakımının Term ve Preterm
Yenidoğanlarda İşlemsel Ağrıyı
Azalttığı Bildirilmiştir
EĞİTİM
Resuumlsitasyon ve invazif girişimler sırasında aile katılımına youmlnelik gelişmiş iletişim ve yardım desteği sağlamak amacıyla sağlık personelini
hazırlamak iccedilin
mutlaka gereklidir (APA 2015)
SİMUumlLASYON
DESTEKLİ
VE
UYGULAMA
KILAVUZLARI İLE
YAPILAN EĞİTİMLER
Klinisyenlerin algıları uumlzerinde pozitif youmlnde
değişimler olmuş
invazif işlemler ve resuumlsitasyon sırasında
aile katılımını desteklemişler
İşlemler sırasında aileler ile iletişim
becerilerinin arttığını ve zorlu sağlık
konuşmaları sırasında anksiyetelerinin
azaldığını ifade etmişlerdir
EBEVEYN VARLIĞI
HASTA HAKKIDIR
Ccedilocukların ve ebeveynlerin
herhangi bir tedavi ya da cerrahi işlemi
bilme
sonuccedillarını anlama
ve
karar verme hakları vardır
Tuumlfekci ve Erci 2007
Sağlık ccedilalışanlarının ccediloğunluğunun ağrılı bir
işlem sırasında ccedilocuklarının yanında
bulunma hakkı olduğu duumlşuumlncesi ile
ebeveynlerin bulunmasına izin verdikleri
saptanmıştır
Forster ve ark 2002
Aile uumlyesi varlığı
ccedilocuk ve aile memnuniyetini artırarak
malpraktis dava oranlarını
azaltabilir
Legal risk by practicing patient-centered medicineArch Intern Med 2002162 (11)1217ndash 1219
Boie ve arkrsquolarının 1999 yılında 400 ebeveyn ile yaptıkları
ccedilalışmasında ailelere girişimler sırasında ccedilocuklarının
yanında bulunmak isteyip-istemedikleri sorulmuş
Yeniden canlandırma gibi yoğun girişimsel
işlemlerin yapıldığı bir durumda bile
aile uumlyelerinin 80rsquoi ccedilocuklarının yanında
bulunmak istediklerini belirtmişlerdir
CPR SIRASINDA AİLE
VARLIĞININ GEREKLİ
OLDUĞUNU
BİLDİRMİŞLERDİR
Tuumlm aileler CPR sırasında bulunma seccedileneği
verilmesi gerektiğine inandıklarını belirtmişler
Sağlıkccedilılar ailelerin isteklerine karşı duyarlı olmalı ve
CPR sırasında bulunmaları iccedilin izin vermelidir
AİLE KATILIMININ İSTENDİK DUumlZEYDE
UYGULANABİLMESİ İCcedilİN KURUM İCcedilİNDE
YAZILI POLİTİKALAR VE KURALLAR
DUumlZENLENMESİ GEREKLİDİR
Resuumlsitasyon ve invaziv işlemler sırasında aile varlığı iccedilin
YAZILI POLİTİKALAR VE KURALLAR oluşturulması
tavsiye edilir
SONUCcedil OLARAK
AİLE KATILIMI Ccedilocuk ve ailenin anksiyete duumlzeyini azaltır
Ccedilocuk iccedilin duygusal destek sağlar
Ccedilocuk ve ailenin memnuniyetini arttırır
Ccedilocuğun aile ile bağlılığını suumlrduumlrmesini sağlar
Ccedilocuğun guumlven duygusunun zedelenmesini oumlnler
Ccedilocuğun işlem sırasında ağrısının azalmasını sağlar
Ccedilocuk-aile ve sağlık ekibi uumlyeleri arasında sağlıklı bir iletişim sağlar
Ailenin keder suumlrecini daha kolay atlatmasını sağlar
Bilinmezlik korkusunu azaltarak şuumlphe duygusunu ortadan kaldırır
Ailelerin resuumlsitasyon ve invazif girişimler hakkında kararlara
katılabilmesini sağlar
Program ve politikaların gelişimini destekler ve savunuculuğu arttırır
OumlNERİLER
bull Ccedilocuk gibi oumlzel hasta grubu iccedilin ailenin yeri ccedilok
oumlnemlidir
bull Sunulan hizmetin niteliğinin artması accedilısından AİLE
KATILIMI ccedilok oumlnemlidir
bull İnvazif girişimler sırasında aile katılımına youmlnelik yazılı
politikalar oluşturulması sağlık ccedilalışanları arasında ortak
dil oluşturulmasını ve suumlrecin daha iyi ccedilalışmasını sağlar
KAYNAKLAR
bull American Academy of Pediatrics Committee on Hospital Care 2012
Family Centered Care and The Pediatricians RolePedıatrıcs
129 394 -404
httppediatricsaappublicationsorgcontent1292394full Erişim
Tarihi 15032013
bull American Academy of Pediatrics Committee on Hospital Care 2003
Family-Centered Care And The Pediatricianrsquos Role Pediatrics 112
(3) 691-696
httppediatricsaappublicationsorgcontent1123691full Erişim
Tarihi 14032013
bull Newton MS 2000 Family-Centered Care Current Realities İn
Parent Participation Pediatric Nursing 26(2) 164-168
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12026270 Erişim Tarihi
15032013
bull Bruce B Ritchie J 1997 Nurses Practices And Perceptions Of
Family-Centered Care Journal of Pediatric Nursing 2(4) 214-222
httpwwwpediatricnursingorgarticleS0882-5963(97)80004-
8abstractrefuid=S0882-5963(02)00065-9amprefissn=0882-5963
Erişim Tarihi 18032013
bull Ocakccedilı AF 2011 Ccedilocuk Yoğun Bakımda Aile Merkezli Bakım I
Yenidoğan Ve Ccedilocuk Yoğun Bakım Hemşireliği Sempozyum
Programı
bull Aucott S Donohue PK Atkins E Allen MC 2002
Neurodevelopmental Care İn The NICU Ment Retard Dev Disabil
Res Rev 8 298-308
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12454906 Erişim Tarihi
16032013
bull Heermann JA Wilson ME Wilhelm PA 2005 Mothers İn The NICU
Outsider To Partner Pediatr Nurs 31 176-200
httpwwwncbinlmnihgovpubmed16060580 Erişim Tarihi
18032013
bull Franck LS Spencer C 2003 Parent Visiting And Participation İn
İnfant Caregiving Activities İn A Neonatal Unit Birth 30 31-35
httpeuropepmcorgabstractmed12581037reload=0jsessionid=h
08jvg6ofw3t4xzzje634 Erişim Tarihi 17032013
bull Fowlie PW Mchaffie H 2004 Supporting Parents İn Neonatal Unit
BMJ 329 1336-1338
httpwwwncbinlmnihgovpmcarticlespmc534850 Erişim Tarihi
16032013
bull White RD 2003 Individual Rooms İn The NICU-An Evolving
Concept J Perinatol 23 22-24
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12540926 Erişim Tarihi
17032013
bull Carter JD Mulder RT Bartram AF Darlow BA 2005 Infants İn A
Neonatal İntensive Care Unit Parental Response Arch Dis Child
Fetal Neonatal Ed 90 109-113
httpfnbmjcomcontent902f109full Erişim Tarihi 18032013
bull Mason DJ 2003 Family Presence Evidence Versus Tradition Am J
Crit Care 12 190-192
httpajccaacnjournalsorgcontent123190fullpdf+html Erişim
Tarihi 16032013
bull Johnson BH Abraham MR Parrish RN 2004 Designing The
Neonatal İntensive Care Unit For Optimal Family İnvolvement Clin
Perinatol 31 353-382
httpwwwncbinlmnihgovpubmed15289038 Erişim Tarihi
18032013
bull Browne JV Talmi A 2005 Family-Based İntervention To Enhance
İnfant-Parent Relationships İn The Neonatal İntensive Care Unit J
Pediatr Psychol 30 667-677
httpjpepsyoxfordjournalsorgcontent308667full Erişim Tarihi
17032013
bull Erdeve Ouml 2009 Aile Merkezli Bakım Ve Yenidoğan Yoğun Bakım
Uumlnitesi Tasarımında Ailenin Yeri Guumllhane Tıp Dergisi 51 199-203
Erişim Tarihi 20032013
bull Eras Z Atay G Pekcici EA 2011 Ccedilocuklara Verilen Sağlık
Hizmetinde Buumltuumlncuumll İzlem Modeli İnoumlnuuml Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi
Dergisi 18(3)199-202
bull Karabudak S Ak B Başbakkal Z 2010 Girişimler Sırasında Aile
Uumlyeleri Nerede Olmalı Tuumlrk Pediatri Arşivi 45 53-60
bull Oflaz F 2008 Hasta Ccedilocuk Ve Ebeveynlerinin Pediatrik Yoğun
Bakım Deneyimi Ve Travmatik Stres Cumhuriyet Uumlniversitesi
Hemşirelik Yuumlksekokulu Dergisi 12(1) 53-59
bull Ccedilavuşoğlu H 2004 Hastaneye Yatmanın Ccedilocuk Ve Aile Uumlzerindeki
Etkileri Yaşamı Tehdit Edici Hastalığı Olan Ccedilocuk Ccedilocuk Sağlığı
Hemşireliği Cilt 1 Genişletilmiş 8 Baskı Ankara Sistem Ofset
Basımevi 51-70 91-106
bull Boztepe H Ccedilavuşoğlu H 2009 Bir Uumlniversite Hastanesindeki
Uygulamaların Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden İncelenmesi
Hacettepe Uumlniversitesi Sağlık Bilimleri Fakuumlltesi Hemşirelik Dergisi
11-24
bull Dunst CJ Trivette CM 2009 Meta-Analytic Structural Equation
Modelling Of The İnfluences Of Family-Centered Care On Parent
And Child Psychological Health Int J Pediatri 1-9
bull Kuğuoğlu S Ccediloumlvener Ccedil Aktaş E Tanır M 2009 Yatağa Bağımlı
Ccedilocuğun Aile Merkezli Bakımında Sinerji Modelinin Kullanımı
Maltepe Uumlniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2(1) 59-64
bull Kuzlu TA Kalıncı N Topan AK 2011 Uumlniversite Hastanesinde
Ccedilocuklara Verilen Bakımın Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden
İncelenmesi Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 6(16)
bull Kuzin JK Yborra J Taylor M Chang AC Altman CA
Whitney GMM Mott AR 2007 Family-Member Presence During
Interventions İn The Intensive Care Unit Perceptions Of Pediatric
Cardiac Intensive Care Providers Pediatrics 120(4) 895-901
httppediatricsaappublicationsorgcontent1204e895full Erişim
Tarihi 13032013
bull Harrison TM 2010 Family Centered Pediatric Nursing Care State
of the Science J Pediatr Nurs 25(5) 335ndash343
httpwwwncbinlmnihgovpmcarticlesPMC2965051 Erişim
Tarihi 14032013
bull Sacchetti A Lichenstein R Carraccio CA Harris RH 1996 Family
Member Presence During Pediatric Emergency Department
Procedures Pediatr Emerg Care 12 (4) 268ndash 271
httpwwwncbinlmnihgovpubmed8858650dopt=Abstract Erişim
Tarihi 18032013
bull Guzzetta CE Clark AP Wright JL 2006 Family Presence İn
Emergency Medical Services For Children Clin Pediatr Emerg Med
7 15-22
httppediatricsaappublicationsorgcontent1222e511long Erişim
Tarihi 25032013
bull Boie ET Moore GP Brummett C Nelson DR 1999 Do Parents
Want To Be Present During İnvasive Procedures Performed On
Their Children İn The Emergency Department A Survey Of 400
Parents Ann Emerg Med 34 (1) 70ndash 74
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(99)70274-
Xabstract Erişim Tarihi 19032013
bull Boudreaux ED Francis JL Loyacano T 2002 Familiy Presence
During İnvasive Procedures And Resuscitation İn The Emergency
Department A Critical Review And Suggestions For Future
Reseach Ann Emerg Med 40 193-205
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(02)00029-
Xabstract Erişim Tarihi 20032013
bull Axelsson AB Zettergren M Axelsson C 2005 Good And Bad
Experiences Of Family Presence During Acute Care And
Resuscitation What Makes The Difference Eur J Cardiovasc Nurs
4 161-169
bull Konukbay D Arslan F 2011 Yenidoğan Yoğun Bakım Uumlnitesinde
Yatan Yenidoğan Ailelerinin Yaşadıkları Guumlccedilluumlklerin Belirlenmesi
Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 14 (2) 16-22
bull Letourneau NL Elliott MR 1996 Pediatric Health Care Professionals
Perceptions and Practices of Family-Centered Care Childrens Health Care
25 (3) 157 ndash 174 httpdspacehilunbca8080handle188234882 Erişim
Tarihi 18032013
bull Daneman S Macaluso J Guzzetta CE 2003 Health Providersrsquo Attitudes
Toward Parent Participation İn The Care Of The Hospitalized Child J Spec
Pediatr Nurs 8(3)90-98
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=209Daneman+S2C+Macal
uso+J2C+Guzzetta+CE+20032C+Health+ProvidersE28099+Attit
udes+Toward+Parent+Participation+C4B0n+The+Care+Of+The+Hospit
alized+Child+J+Spec+Pediatr+Nurs3B+8(3)3A+90-+98 Erişim Tarihi
14032013
bull Reid P Connor M DeMarco R Fiyat J 2004 Linking Patient And Family
Centered Care And Patient Safety The Next Leap Nursing
Economics22(4) 211-215
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=Ponte+PR2C+Connor+M2C
+DeMarco+R+et+al+Linking+patient+and+family+centered+care+and+pati
ent+safety3A+the+next+leap+Nursing+economics2C+20043B+22(4)
3A+211-+215 Erişim Tarihi 15032013
AİLE UumlYELERİ İNVAZİF İŞLEMLERİ
NEGATİF ETKİLER Mİ
EBEVEYNLER SAĞLIKCcedilILAR
Kendi ccedilocuğuma yardımcı olduğumu
hissettim
Resuumlsitasyon sırasında aileler ccedilocukları iccedilin
her şeyin yapıldığını goumlrduumller
Oumlzellikle fiziksel temasta bulunmak ccedilok
oumlnemliydii
Ebeveyn varlığında ccedilocuk hakkında soru
sorarak zamanında sağlık bilgileri sağlandı
Resuumlsitasyon tekrar bulunmayı seccedilerim
(100)
Ebeveyn varlığı ccedilocukların sakinleşmesini
sağladı
Bilinmeyen korkusunun hafiflediğini ifade
etmişlerdir
Hasta bakımı kesintisiz oldu (100)
3 ay sonra yapılan geri doumlnuumlşlerde
ebeveynler travma yaşamadığını ifade etti
S
O
N
U
Ccedil
Pediatrik Acil
Serviste Aile Varlığı
Hasta Bakımını
Kesintiye
Uğratmamakta ve
Bakımı
Kolaylaştırmaktadır
İNVAZİF İŞLEMLER SIRASINDA
AİLE UumlYESİ VARLIĞI
HASTA BAKIMININ BOZULMASI İCcedilİN
BİR RİSK DEĞİLDİR
Annelerin ccedilocuk bakımınatedavisine katılması
bull İkinci plana atılma
bull Kontroluuml kaybetme duygusu yaşamamalarını
bull Ccedilocuklarını duygusal youmlnden destekleme fırsatı
bulmalarını ve
bull Hasta ccedilocuğun bakımını oumlğrenmelerini sağlar
Boumlylece anksiyete duumlzeylerinin duumlşmesini
sağlayabilir(Kuzlu TA ve ark 2011)
Guzzetta ve ark 2006
Girişimler sırasında aile uumlyelerinin ccedilocuğun
yanında bulunması ccedilocukları iccedilin her şeyin
yapıldığını goumlzlemleyerek anksiyetelerinin
azalmasını sağlar
Bu ccedilalışmalar aile
varlığının
Ebeveyn
memnuniyetini
arttırdığı ve
Ebeveynlerin baş
etmelerini
guumlccedillendirdiğini
belirtmektedir
(2014)
Axelsson ve ark 2005 yılında randomize kontrolluuml
ccedilalışmada 12 orijinal makale incelenmiştir Sonuccedillar
bull Aile iccedilinde destek ve bağlılık hissi geliştiğini ifade ettiği
bull Aile uumlyeleri resuumlsitasyon sırasında bulunmanın kendi yas
suumlrecinde onlara yardımcı olduğunu ifade ettiği verilerine
ulaşılmıştır
ldquoGood And Bad Experiences Of Family Presence During Acute Care And Resuscitation
What Makes The Difference
Ebeveynler
Resuumlsitasyon sırasında ccedilocukları iccedilin
her şeyin yapıldığını goumlrduumlkleri iccedilin
şuumlphenin azaldığını
Ccedilocukları iccedilin karar verme ve
savunucusu olarak katılmanın
muumlmkuumln olduğunu
Resuumlsitasyon sırasında kendilerini
oumlluumlme değil ccedilocuklarının iyileşmesine
odakladıklarını
Resuumlsitasyon ccedilabalarına rağmen
herhangi bir travma yaşamadıklarını
Resuumlsitasyon sırasında hemşirelerin
kendilerine destek olduklarını
belirtmişlerdir
Resuumlsitasyon sırasında
destek en deneyimli
klinik hemşire
tarafından sağlandı
Bu Yeni Rol Hemşirelere
Ebeveynlerin Olumlu Bir
Bakış Accedilısı Geliştirmesini
Sağlamıştır
EBEVEYN
DENEYİMİ
AİLE VARLIĞI
GUumlCcedilLUuml BİR ANALJEZİKTİR
EMZİRMENİN VE ANNE
SUumlTUumlNUumlN YENİDOĞANLARDA
İŞLEMSEL AĞRIYI VE STRESİ
AZALTTIĞI GOumlRUumlLMUumlŞTUumlR
Savaşer (2000) Yenidoğanda topuktan
kan alınması sırasında oluşan rahatsızlığı
azaltmada anne kucağının etkisi
Ccedilalışma grubu N=36
Anne Kucağında Emzik
Kontrol Grubu N=34
Yatağında Emzik
Ccedilalışma grubundaki yenidoğanların ağrı
puan ortalamalarının
kontrol grubuna goumlre anlamlı derecede
duumlşuumlk bulunduğu bildirilmiştir
SAĞLIKLI YENİDOĞANLARDA
TEN TENE TEMAS VE
EMZİRMENİN İŞLEMSEL
AĞRIYI AZALTTIĞI
BİLDİRİLMİŞTİR
Ten Tene Temasın
Hem Fizyolojik Hem De Davranışsal
Goumlstergelerde Olmak Uumlzere Topuktan
Kan Alımı Sırasında Ağrıyı
Azaltmada Etkili Bir İşlem Olduğu
Belirtilmiştir
Prematuumlre
Yenidoğanlarda
Kanguru
Bakımının
İnvazif İşlemler
Sırasında
Oluşan Ağrıyı
Azalttığı
Bildirilmiştir
Emzirmek
topuktan kan
alımı sırasında
yenidoğanların
ağrısını tek
başına
azaltabilen bir
youmlntemdir
Rutin Aşı Sırasında
Enjeksiyon Ağrısını
Azaltmak İccedilin
EMZİRMEK
Kanguru Bakımının Term ve Preterm
Yenidoğanlarda İşlemsel Ağrıyı
Azalttığı Bildirilmiştir
EĞİTİM
Resuumlsitasyon ve invazif girişimler sırasında aile katılımına youmlnelik gelişmiş iletişim ve yardım desteği sağlamak amacıyla sağlık personelini
hazırlamak iccedilin
mutlaka gereklidir (APA 2015)
SİMUumlLASYON
DESTEKLİ
VE
UYGULAMA
KILAVUZLARI İLE
YAPILAN EĞİTİMLER
Klinisyenlerin algıları uumlzerinde pozitif youmlnde
değişimler olmuş
invazif işlemler ve resuumlsitasyon sırasında
aile katılımını desteklemişler
İşlemler sırasında aileler ile iletişim
becerilerinin arttığını ve zorlu sağlık
konuşmaları sırasında anksiyetelerinin
azaldığını ifade etmişlerdir
EBEVEYN VARLIĞI
HASTA HAKKIDIR
Ccedilocukların ve ebeveynlerin
herhangi bir tedavi ya da cerrahi işlemi
bilme
sonuccedillarını anlama
ve
karar verme hakları vardır
Tuumlfekci ve Erci 2007
Sağlık ccedilalışanlarının ccediloğunluğunun ağrılı bir
işlem sırasında ccedilocuklarının yanında
bulunma hakkı olduğu duumlşuumlncesi ile
ebeveynlerin bulunmasına izin verdikleri
saptanmıştır
Forster ve ark 2002
Aile uumlyesi varlığı
ccedilocuk ve aile memnuniyetini artırarak
malpraktis dava oranlarını
azaltabilir
Legal risk by practicing patient-centered medicineArch Intern Med 2002162 (11)1217ndash 1219
Boie ve arkrsquolarının 1999 yılında 400 ebeveyn ile yaptıkları
ccedilalışmasında ailelere girişimler sırasında ccedilocuklarının
yanında bulunmak isteyip-istemedikleri sorulmuş
Yeniden canlandırma gibi yoğun girişimsel
işlemlerin yapıldığı bir durumda bile
aile uumlyelerinin 80rsquoi ccedilocuklarının yanında
bulunmak istediklerini belirtmişlerdir
CPR SIRASINDA AİLE
VARLIĞININ GEREKLİ
OLDUĞUNU
BİLDİRMİŞLERDİR
Tuumlm aileler CPR sırasında bulunma seccedileneği
verilmesi gerektiğine inandıklarını belirtmişler
Sağlıkccedilılar ailelerin isteklerine karşı duyarlı olmalı ve
CPR sırasında bulunmaları iccedilin izin vermelidir
AİLE KATILIMININ İSTENDİK DUumlZEYDE
UYGULANABİLMESİ İCcedilİN KURUM İCcedilİNDE
YAZILI POLİTİKALAR VE KURALLAR
DUumlZENLENMESİ GEREKLİDİR
Resuumlsitasyon ve invaziv işlemler sırasında aile varlığı iccedilin
YAZILI POLİTİKALAR VE KURALLAR oluşturulması
tavsiye edilir
SONUCcedil OLARAK
AİLE KATILIMI Ccedilocuk ve ailenin anksiyete duumlzeyini azaltır
Ccedilocuk iccedilin duygusal destek sağlar
Ccedilocuk ve ailenin memnuniyetini arttırır
Ccedilocuğun aile ile bağlılığını suumlrduumlrmesini sağlar
Ccedilocuğun guumlven duygusunun zedelenmesini oumlnler
Ccedilocuğun işlem sırasında ağrısının azalmasını sağlar
Ccedilocuk-aile ve sağlık ekibi uumlyeleri arasında sağlıklı bir iletişim sağlar
Ailenin keder suumlrecini daha kolay atlatmasını sağlar
Bilinmezlik korkusunu azaltarak şuumlphe duygusunu ortadan kaldırır
Ailelerin resuumlsitasyon ve invazif girişimler hakkında kararlara
katılabilmesini sağlar
Program ve politikaların gelişimini destekler ve savunuculuğu arttırır
OumlNERİLER
bull Ccedilocuk gibi oumlzel hasta grubu iccedilin ailenin yeri ccedilok
oumlnemlidir
bull Sunulan hizmetin niteliğinin artması accedilısından AİLE
KATILIMI ccedilok oumlnemlidir
bull İnvazif girişimler sırasında aile katılımına youmlnelik yazılı
politikalar oluşturulması sağlık ccedilalışanları arasında ortak
dil oluşturulmasını ve suumlrecin daha iyi ccedilalışmasını sağlar
KAYNAKLAR
bull American Academy of Pediatrics Committee on Hospital Care 2012
Family Centered Care and The Pediatricians RolePedıatrıcs
129 394 -404
httppediatricsaappublicationsorgcontent1292394full Erişim
Tarihi 15032013
bull American Academy of Pediatrics Committee on Hospital Care 2003
Family-Centered Care And The Pediatricianrsquos Role Pediatrics 112
(3) 691-696
httppediatricsaappublicationsorgcontent1123691full Erişim
Tarihi 14032013
bull Newton MS 2000 Family-Centered Care Current Realities İn
Parent Participation Pediatric Nursing 26(2) 164-168
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12026270 Erişim Tarihi
15032013
bull Bruce B Ritchie J 1997 Nurses Practices And Perceptions Of
Family-Centered Care Journal of Pediatric Nursing 2(4) 214-222
httpwwwpediatricnursingorgarticleS0882-5963(97)80004-
8abstractrefuid=S0882-5963(02)00065-9amprefissn=0882-5963
Erişim Tarihi 18032013
bull Ocakccedilı AF 2011 Ccedilocuk Yoğun Bakımda Aile Merkezli Bakım I
Yenidoğan Ve Ccedilocuk Yoğun Bakım Hemşireliği Sempozyum
Programı
bull Aucott S Donohue PK Atkins E Allen MC 2002
Neurodevelopmental Care İn The NICU Ment Retard Dev Disabil
Res Rev 8 298-308
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12454906 Erişim Tarihi
16032013
bull Heermann JA Wilson ME Wilhelm PA 2005 Mothers İn The NICU
Outsider To Partner Pediatr Nurs 31 176-200
httpwwwncbinlmnihgovpubmed16060580 Erişim Tarihi
18032013
bull Franck LS Spencer C 2003 Parent Visiting And Participation İn
İnfant Caregiving Activities İn A Neonatal Unit Birth 30 31-35
httpeuropepmcorgabstractmed12581037reload=0jsessionid=h
08jvg6ofw3t4xzzje634 Erişim Tarihi 17032013
bull Fowlie PW Mchaffie H 2004 Supporting Parents İn Neonatal Unit
BMJ 329 1336-1338
httpwwwncbinlmnihgovpmcarticlespmc534850 Erişim Tarihi
16032013
bull White RD 2003 Individual Rooms İn The NICU-An Evolving
Concept J Perinatol 23 22-24
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12540926 Erişim Tarihi
17032013
bull Carter JD Mulder RT Bartram AF Darlow BA 2005 Infants İn A
Neonatal İntensive Care Unit Parental Response Arch Dis Child
Fetal Neonatal Ed 90 109-113
httpfnbmjcomcontent902f109full Erişim Tarihi 18032013
bull Mason DJ 2003 Family Presence Evidence Versus Tradition Am J
Crit Care 12 190-192
httpajccaacnjournalsorgcontent123190fullpdf+html Erişim
Tarihi 16032013
bull Johnson BH Abraham MR Parrish RN 2004 Designing The
Neonatal İntensive Care Unit For Optimal Family İnvolvement Clin
Perinatol 31 353-382
httpwwwncbinlmnihgovpubmed15289038 Erişim Tarihi
18032013
bull Browne JV Talmi A 2005 Family-Based İntervention To Enhance
İnfant-Parent Relationships İn The Neonatal İntensive Care Unit J
Pediatr Psychol 30 667-677
httpjpepsyoxfordjournalsorgcontent308667full Erişim Tarihi
17032013
bull Erdeve Ouml 2009 Aile Merkezli Bakım Ve Yenidoğan Yoğun Bakım
Uumlnitesi Tasarımında Ailenin Yeri Guumllhane Tıp Dergisi 51 199-203
Erişim Tarihi 20032013
bull Eras Z Atay G Pekcici EA 2011 Ccedilocuklara Verilen Sağlık
Hizmetinde Buumltuumlncuumll İzlem Modeli İnoumlnuuml Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi
Dergisi 18(3)199-202
bull Karabudak S Ak B Başbakkal Z 2010 Girişimler Sırasında Aile
Uumlyeleri Nerede Olmalı Tuumlrk Pediatri Arşivi 45 53-60
bull Oflaz F 2008 Hasta Ccedilocuk Ve Ebeveynlerinin Pediatrik Yoğun
Bakım Deneyimi Ve Travmatik Stres Cumhuriyet Uumlniversitesi
Hemşirelik Yuumlksekokulu Dergisi 12(1) 53-59
bull Ccedilavuşoğlu H 2004 Hastaneye Yatmanın Ccedilocuk Ve Aile Uumlzerindeki
Etkileri Yaşamı Tehdit Edici Hastalığı Olan Ccedilocuk Ccedilocuk Sağlığı
Hemşireliği Cilt 1 Genişletilmiş 8 Baskı Ankara Sistem Ofset
Basımevi 51-70 91-106
bull Boztepe H Ccedilavuşoğlu H 2009 Bir Uumlniversite Hastanesindeki
Uygulamaların Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden İncelenmesi
Hacettepe Uumlniversitesi Sağlık Bilimleri Fakuumlltesi Hemşirelik Dergisi
11-24
bull Dunst CJ Trivette CM 2009 Meta-Analytic Structural Equation
Modelling Of The İnfluences Of Family-Centered Care On Parent
And Child Psychological Health Int J Pediatri 1-9
bull Kuğuoğlu S Ccediloumlvener Ccedil Aktaş E Tanır M 2009 Yatağa Bağımlı
Ccedilocuğun Aile Merkezli Bakımında Sinerji Modelinin Kullanımı
Maltepe Uumlniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2(1) 59-64
bull Kuzlu TA Kalıncı N Topan AK 2011 Uumlniversite Hastanesinde
Ccedilocuklara Verilen Bakımın Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden
İncelenmesi Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 6(16)
bull Kuzin JK Yborra J Taylor M Chang AC Altman CA
Whitney GMM Mott AR 2007 Family-Member Presence During
Interventions İn The Intensive Care Unit Perceptions Of Pediatric
Cardiac Intensive Care Providers Pediatrics 120(4) 895-901
httppediatricsaappublicationsorgcontent1204e895full Erişim
Tarihi 13032013
bull Harrison TM 2010 Family Centered Pediatric Nursing Care State
of the Science J Pediatr Nurs 25(5) 335ndash343
httpwwwncbinlmnihgovpmcarticlesPMC2965051 Erişim
Tarihi 14032013
bull Sacchetti A Lichenstein R Carraccio CA Harris RH 1996 Family
Member Presence During Pediatric Emergency Department
Procedures Pediatr Emerg Care 12 (4) 268ndash 271
httpwwwncbinlmnihgovpubmed8858650dopt=Abstract Erişim
Tarihi 18032013
bull Guzzetta CE Clark AP Wright JL 2006 Family Presence İn
Emergency Medical Services For Children Clin Pediatr Emerg Med
7 15-22
httppediatricsaappublicationsorgcontent1222e511long Erişim
Tarihi 25032013
bull Boie ET Moore GP Brummett C Nelson DR 1999 Do Parents
Want To Be Present During İnvasive Procedures Performed On
Their Children İn The Emergency Department A Survey Of 400
Parents Ann Emerg Med 34 (1) 70ndash 74
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(99)70274-
Xabstract Erişim Tarihi 19032013
bull Boudreaux ED Francis JL Loyacano T 2002 Familiy Presence
During İnvasive Procedures And Resuscitation İn The Emergency
Department A Critical Review And Suggestions For Future
Reseach Ann Emerg Med 40 193-205
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(02)00029-
Xabstract Erişim Tarihi 20032013
bull Axelsson AB Zettergren M Axelsson C 2005 Good And Bad
Experiences Of Family Presence During Acute Care And
Resuscitation What Makes The Difference Eur J Cardiovasc Nurs
4 161-169
bull Konukbay D Arslan F 2011 Yenidoğan Yoğun Bakım Uumlnitesinde
Yatan Yenidoğan Ailelerinin Yaşadıkları Guumlccedilluumlklerin Belirlenmesi
Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 14 (2) 16-22
bull Letourneau NL Elliott MR 1996 Pediatric Health Care Professionals
Perceptions and Practices of Family-Centered Care Childrens Health Care
25 (3) 157 ndash 174 httpdspacehilunbca8080handle188234882 Erişim
Tarihi 18032013
bull Daneman S Macaluso J Guzzetta CE 2003 Health Providersrsquo Attitudes
Toward Parent Participation İn The Care Of The Hospitalized Child J Spec
Pediatr Nurs 8(3)90-98
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=209Daneman+S2C+Macal
uso+J2C+Guzzetta+CE+20032C+Health+ProvidersE28099+Attit
udes+Toward+Parent+Participation+C4B0n+The+Care+Of+The+Hospit
alized+Child+J+Spec+Pediatr+Nurs3B+8(3)3A+90-+98 Erişim Tarihi
14032013
bull Reid P Connor M DeMarco R Fiyat J 2004 Linking Patient And Family
Centered Care And Patient Safety The Next Leap Nursing
Economics22(4) 211-215
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=Ponte+PR2C+Connor+M2C
+DeMarco+R+et+al+Linking+patient+and+family+centered+care+and+pati
ent+safety3A+the+next+leap+Nursing+economics2C+20043B+22(4)
3A+211-+215 Erişim Tarihi 15032013
EBEVEYNLER SAĞLIKCcedilILAR
Kendi ccedilocuğuma yardımcı olduğumu
hissettim
Resuumlsitasyon sırasında aileler ccedilocukları iccedilin
her şeyin yapıldığını goumlrduumller
Oumlzellikle fiziksel temasta bulunmak ccedilok
oumlnemliydii
Ebeveyn varlığında ccedilocuk hakkında soru
sorarak zamanında sağlık bilgileri sağlandı
Resuumlsitasyon tekrar bulunmayı seccedilerim
(100)
Ebeveyn varlığı ccedilocukların sakinleşmesini
sağladı
Bilinmeyen korkusunun hafiflediğini ifade
etmişlerdir
Hasta bakımı kesintisiz oldu (100)
3 ay sonra yapılan geri doumlnuumlşlerde
ebeveynler travma yaşamadığını ifade etti
S
O
N
U
Ccedil
Pediatrik Acil
Serviste Aile Varlığı
Hasta Bakımını
Kesintiye
Uğratmamakta ve
Bakımı
Kolaylaştırmaktadır
İNVAZİF İŞLEMLER SIRASINDA
AİLE UumlYESİ VARLIĞI
HASTA BAKIMININ BOZULMASI İCcedilİN
BİR RİSK DEĞİLDİR
Annelerin ccedilocuk bakımınatedavisine katılması
bull İkinci plana atılma
bull Kontroluuml kaybetme duygusu yaşamamalarını
bull Ccedilocuklarını duygusal youmlnden destekleme fırsatı
bulmalarını ve
bull Hasta ccedilocuğun bakımını oumlğrenmelerini sağlar
Boumlylece anksiyete duumlzeylerinin duumlşmesini
sağlayabilir(Kuzlu TA ve ark 2011)
Guzzetta ve ark 2006
Girişimler sırasında aile uumlyelerinin ccedilocuğun
yanında bulunması ccedilocukları iccedilin her şeyin
yapıldığını goumlzlemleyerek anksiyetelerinin
azalmasını sağlar
Bu ccedilalışmalar aile
varlığının
Ebeveyn
memnuniyetini
arttırdığı ve
Ebeveynlerin baş
etmelerini
guumlccedillendirdiğini
belirtmektedir
(2014)
Axelsson ve ark 2005 yılında randomize kontrolluuml
ccedilalışmada 12 orijinal makale incelenmiştir Sonuccedillar
bull Aile iccedilinde destek ve bağlılık hissi geliştiğini ifade ettiği
bull Aile uumlyeleri resuumlsitasyon sırasında bulunmanın kendi yas
suumlrecinde onlara yardımcı olduğunu ifade ettiği verilerine
ulaşılmıştır
ldquoGood And Bad Experiences Of Family Presence During Acute Care And Resuscitation
What Makes The Difference
Ebeveynler
Resuumlsitasyon sırasında ccedilocukları iccedilin
her şeyin yapıldığını goumlrduumlkleri iccedilin
şuumlphenin azaldığını
Ccedilocukları iccedilin karar verme ve
savunucusu olarak katılmanın
muumlmkuumln olduğunu
Resuumlsitasyon sırasında kendilerini
oumlluumlme değil ccedilocuklarının iyileşmesine
odakladıklarını
Resuumlsitasyon ccedilabalarına rağmen
herhangi bir travma yaşamadıklarını
Resuumlsitasyon sırasında hemşirelerin
kendilerine destek olduklarını
belirtmişlerdir
Resuumlsitasyon sırasında
destek en deneyimli
klinik hemşire
tarafından sağlandı
Bu Yeni Rol Hemşirelere
Ebeveynlerin Olumlu Bir
Bakış Accedilısı Geliştirmesini
Sağlamıştır
EBEVEYN
DENEYİMİ
AİLE VARLIĞI
GUumlCcedilLUuml BİR ANALJEZİKTİR
EMZİRMENİN VE ANNE
SUumlTUumlNUumlN YENİDOĞANLARDA
İŞLEMSEL AĞRIYI VE STRESİ
AZALTTIĞI GOumlRUumlLMUumlŞTUumlR
Savaşer (2000) Yenidoğanda topuktan
kan alınması sırasında oluşan rahatsızlığı
azaltmada anne kucağının etkisi
Ccedilalışma grubu N=36
Anne Kucağında Emzik
Kontrol Grubu N=34
Yatağında Emzik
Ccedilalışma grubundaki yenidoğanların ağrı
puan ortalamalarının
kontrol grubuna goumlre anlamlı derecede
duumlşuumlk bulunduğu bildirilmiştir
SAĞLIKLI YENİDOĞANLARDA
TEN TENE TEMAS VE
EMZİRMENİN İŞLEMSEL
AĞRIYI AZALTTIĞI
BİLDİRİLMİŞTİR
Ten Tene Temasın
Hem Fizyolojik Hem De Davranışsal
Goumlstergelerde Olmak Uumlzere Topuktan
Kan Alımı Sırasında Ağrıyı
Azaltmada Etkili Bir İşlem Olduğu
Belirtilmiştir
Prematuumlre
Yenidoğanlarda
Kanguru
Bakımının
İnvazif İşlemler
Sırasında
Oluşan Ağrıyı
Azalttığı
Bildirilmiştir
Emzirmek
topuktan kan
alımı sırasında
yenidoğanların
ağrısını tek
başına
azaltabilen bir
youmlntemdir
Rutin Aşı Sırasında
Enjeksiyon Ağrısını
Azaltmak İccedilin
EMZİRMEK
Kanguru Bakımının Term ve Preterm
Yenidoğanlarda İşlemsel Ağrıyı
Azalttığı Bildirilmiştir
EĞİTİM
Resuumlsitasyon ve invazif girişimler sırasında aile katılımına youmlnelik gelişmiş iletişim ve yardım desteği sağlamak amacıyla sağlık personelini
hazırlamak iccedilin
mutlaka gereklidir (APA 2015)
SİMUumlLASYON
DESTEKLİ
VE
UYGULAMA
KILAVUZLARI İLE
YAPILAN EĞİTİMLER
Klinisyenlerin algıları uumlzerinde pozitif youmlnde
değişimler olmuş
invazif işlemler ve resuumlsitasyon sırasında
aile katılımını desteklemişler
İşlemler sırasında aileler ile iletişim
becerilerinin arttığını ve zorlu sağlık
konuşmaları sırasında anksiyetelerinin
azaldığını ifade etmişlerdir
EBEVEYN VARLIĞI
HASTA HAKKIDIR
Ccedilocukların ve ebeveynlerin
herhangi bir tedavi ya da cerrahi işlemi
bilme
sonuccedillarını anlama
ve
karar verme hakları vardır
Tuumlfekci ve Erci 2007
Sağlık ccedilalışanlarının ccediloğunluğunun ağrılı bir
işlem sırasında ccedilocuklarının yanında
bulunma hakkı olduğu duumlşuumlncesi ile
ebeveynlerin bulunmasına izin verdikleri
saptanmıştır
Forster ve ark 2002
Aile uumlyesi varlığı
ccedilocuk ve aile memnuniyetini artırarak
malpraktis dava oranlarını
azaltabilir
Legal risk by practicing patient-centered medicineArch Intern Med 2002162 (11)1217ndash 1219
Boie ve arkrsquolarının 1999 yılında 400 ebeveyn ile yaptıkları
ccedilalışmasında ailelere girişimler sırasında ccedilocuklarının
yanında bulunmak isteyip-istemedikleri sorulmuş
Yeniden canlandırma gibi yoğun girişimsel
işlemlerin yapıldığı bir durumda bile
aile uumlyelerinin 80rsquoi ccedilocuklarının yanında
bulunmak istediklerini belirtmişlerdir
CPR SIRASINDA AİLE
VARLIĞININ GEREKLİ
OLDUĞUNU
BİLDİRMİŞLERDİR
Tuumlm aileler CPR sırasında bulunma seccedileneği
verilmesi gerektiğine inandıklarını belirtmişler
Sağlıkccedilılar ailelerin isteklerine karşı duyarlı olmalı ve
CPR sırasında bulunmaları iccedilin izin vermelidir
AİLE KATILIMININ İSTENDİK DUumlZEYDE
UYGULANABİLMESİ İCcedilİN KURUM İCcedilİNDE
YAZILI POLİTİKALAR VE KURALLAR
DUumlZENLENMESİ GEREKLİDİR
Resuumlsitasyon ve invaziv işlemler sırasında aile varlığı iccedilin
YAZILI POLİTİKALAR VE KURALLAR oluşturulması
tavsiye edilir
SONUCcedil OLARAK
AİLE KATILIMI Ccedilocuk ve ailenin anksiyete duumlzeyini azaltır
Ccedilocuk iccedilin duygusal destek sağlar
Ccedilocuk ve ailenin memnuniyetini arttırır
Ccedilocuğun aile ile bağlılığını suumlrduumlrmesini sağlar
Ccedilocuğun guumlven duygusunun zedelenmesini oumlnler
Ccedilocuğun işlem sırasında ağrısının azalmasını sağlar
Ccedilocuk-aile ve sağlık ekibi uumlyeleri arasında sağlıklı bir iletişim sağlar
Ailenin keder suumlrecini daha kolay atlatmasını sağlar
Bilinmezlik korkusunu azaltarak şuumlphe duygusunu ortadan kaldırır
Ailelerin resuumlsitasyon ve invazif girişimler hakkında kararlara
katılabilmesini sağlar
Program ve politikaların gelişimini destekler ve savunuculuğu arttırır
OumlNERİLER
bull Ccedilocuk gibi oumlzel hasta grubu iccedilin ailenin yeri ccedilok
oumlnemlidir
bull Sunulan hizmetin niteliğinin artması accedilısından AİLE
KATILIMI ccedilok oumlnemlidir
bull İnvazif girişimler sırasında aile katılımına youmlnelik yazılı
politikalar oluşturulması sağlık ccedilalışanları arasında ortak
dil oluşturulmasını ve suumlrecin daha iyi ccedilalışmasını sağlar
KAYNAKLAR
bull American Academy of Pediatrics Committee on Hospital Care 2012
Family Centered Care and The Pediatricians RolePedıatrıcs
129 394 -404
httppediatricsaappublicationsorgcontent1292394full Erişim
Tarihi 15032013
bull American Academy of Pediatrics Committee on Hospital Care 2003
Family-Centered Care And The Pediatricianrsquos Role Pediatrics 112
(3) 691-696
httppediatricsaappublicationsorgcontent1123691full Erişim
Tarihi 14032013
bull Newton MS 2000 Family-Centered Care Current Realities İn
Parent Participation Pediatric Nursing 26(2) 164-168
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12026270 Erişim Tarihi
15032013
bull Bruce B Ritchie J 1997 Nurses Practices And Perceptions Of
Family-Centered Care Journal of Pediatric Nursing 2(4) 214-222
httpwwwpediatricnursingorgarticleS0882-5963(97)80004-
8abstractrefuid=S0882-5963(02)00065-9amprefissn=0882-5963
Erişim Tarihi 18032013
bull Ocakccedilı AF 2011 Ccedilocuk Yoğun Bakımda Aile Merkezli Bakım I
Yenidoğan Ve Ccedilocuk Yoğun Bakım Hemşireliği Sempozyum
Programı
bull Aucott S Donohue PK Atkins E Allen MC 2002
Neurodevelopmental Care İn The NICU Ment Retard Dev Disabil
Res Rev 8 298-308
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12454906 Erişim Tarihi
16032013
bull Heermann JA Wilson ME Wilhelm PA 2005 Mothers İn The NICU
Outsider To Partner Pediatr Nurs 31 176-200
httpwwwncbinlmnihgovpubmed16060580 Erişim Tarihi
18032013
bull Franck LS Spencer C 2003 Parent Visiting And Participation İn
İnfant Caregiving Activities İn A Neonatal Unit Birth 30 31-35
httpeuropepmcorgabstractmed12581037reload=0jsessionid=h
08jvg6ofw3t4xzzje634 Erişim Tarihi 17032013
bull Fowlie PW Mchaffie H 2004 Supporting Parents İn Neonatal Unit
BMJ 329 1336-1338
httpwwwncbinlmnihgovpmcarticlespmc534850 Erişim Tarihi
16032013
bull White RD 2003 Individual Rooms İn The NICU-An Evolving
Concept J Perinatol 23 22-24
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12540926 Erişim Tarihi
17032013
bull Carter JD Mulder RT Bartram AF Darlow BA 2005 Infants İn A
Neonatal İntensive Care Unit Parental Response Arch Dis Child
Fetal Neonatal Ed 90 109-113
httpfnbmjcomcontent902f109full Erişim Tarihi 18032013
bull Mason DJ 2003 Family Presence Evidence Versus Tradition Am J
Crit Care 12 190-192
httpajccaacnjournalsorgcontent123190fullpdf+html Erişim
Tarihi 16032013
bull Johnson BH Abraham MR Parrish RN 2004 Designing The
Neonatal İntensive Care Unit For Optimal Family İnvolvement Clin
Perinatol 31 353-382
httpwwwncbinlmnihgovpubmed15289038 Erişim Tarihi
18032013
bull Browne JV Talmi A 2005 Family-Based İntervention To Enhance
İnfant-Parent Relationships İn The Neonatal İntensive Care Unit J
Pediatr Psychol 30 667-677
httpjpepsyoxfordjournalsorgcontent308667full Erişim Tarihi
17032013
bull Erdeve Ouml 2009 Aile Merkezli Bakım Ve Yenidoğan Yoğun Bakım
Uumlnitesi Tasarımında Ailenin Yeri Guumllhane Tıp Dergisi 51 199-203
Erişim Tarihi 20032013
bull Eras Z Atay G Pekcici EA 2011 Ccedilocuklara Verilen Sağlık
Hizmetinde Buumltuumlncuumll İzlem Modeli İnoumlnuuml Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi
Dergisi 18(3)199-202
bull Karabudak S Ak B Başbakkal Z 2010 Girişimler Sırasında Aile
Uumlyeleri Nerede Olmalı Tuumlrk Pediatri Arşivi 45 53-60
bull Oflaz F 2008 Hasta Ccedilocuk Ve Ebeveynlerinin Pediatrik Yoğun
Bakım Deneyimi Ve Travmatik Stres Cumhuriyet Uumlniversitesi
Hemşirelik Yuumlksekokulu Dergisi 12(1) 53-59
bull Ccedilavuşoğlu H 2004 Hastaneye Yatmanın Ccedilocuk Ve Aile Uumlzerindeki
Etkileri Yaşamı Tehdit Edici Hastalığı Olan Ccedilocuk Ccedilocuk Sağlığı
Hemşireliği Cilt 1 Genişletilmiş 8 Baskı Ankara Sistem Ofset
Basımevi 51-70 91-106
bull Boztepe H Ccedilavuşoğlu H 2009 Bir Uumlniversite Hastanesindeki
Uygulamaların Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden İncelenmesi
Hacettepe Uumlniversitesi Sağlık Bilimleri Fakuumlltesi Hemşirelik Dergisi
11-24
bull Dunst CJ Trivette CM 2009 Meta-Analytic Structural Equation
Modelling Of The İnfluences Of Family-Centered Care On Parent
And Child Psychological Health Int J Pediatri 1-9
bull Kuğuoğlu S Ccediloumlvener Ccedil Aktaş E Tanır M 2009 Yatağa Bağımlı
Ccedilocuğun Aile Merkezli Bakımında Sinerji Modelinin Kullanımı
Maltepe Uumlniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2(1) 59-64
bull Kuzlu TA Kalıncı N Topan AK 2011 Uumlniversite Hastanesinde
Ccedilocuklara Verilen Bakımın Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden
İncelenmesi Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 6(16)
bull Kuzin JK Yborra J Taylor M Chang AC Altman CA
Whitney GMM Mott AR 2007 Family-Member Presence During
Interventions İn The Intensive Care Unit Perceptions Of Pediatric
Cardiac Intensive Care Providers Pediatrics 120(4) 895-901
httppediatricsaappublicationsorgcontent1204e895full Erişim
Tarihi 13032013
bull Harrison TM 2010 Family Centered Pediatric Nursing Care State
of the Science J Pediatr Nurs 25(5) 335ndash343
httpwwwncbinlmnihgovpmcarticlesPMC2965051 Erişim
Tarihi 14032013
bull Sacchetti A Lichenstein R Carraccio CA Harris RH 1996 Family
Member Presence During Pediatric Emergency Department
Procedures Pediatr Emerg Care 12 (4) 268ndash 271
httpwwwncbinlmnihgovpubmed8858650dopt=Abstract Erişim
Tarihi 18032013
bull Guzzetta CE Clark AP Wright JL 2006 Family Presence İn
Emergency Medical Services For Children Clin Pediatr Emerg Med
7 15-22
httppediatricsaappublicationsorgcontent1222e511long Erişim
Tarihi 25032013
bull Boie ET Moore GP Brummett C Nelson DR 1999 Do Parents
Want To Be Present During İnvasive Procedures Performed On
Their Children İn The Emergency Department A Survey Of 400
Parents Ann Emerg Med 34 (1) 70ndash 74
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(99)70274-
Xabstract Erişim Tarihi 19032013
bull Boudreaux ED Francis JL Loyacano T 2002 Familiy Presence
During İnvasive Procedures And Resuscitation İn The Emergency
Department A Critical Review And Suggestions For Future
Reseach Ann Emerg Med 40 193-205
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(02)00029-
Xabstract Erişim Tarihi 20032013
bull Axelsson AB Zettergren M Axelsson C 2005 Good And Bad
Experiences Of Family Presence During Acute Care And
Resuscitation What Makes The Difference Eur J Cardiovasc Nurs
4 161-169
bull Konukbay D Arslan F 2011 Yenidoğan Yoğun Bakım Uumlnitesinde
Yatan Yenidoğan Ailelerinin Yaşadıkları Guumlccedilluumlklerin Belirlenmesi
Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 14 (2) 16-22
bull Letourneau NL Elliott MR 1996 Pediatric Health Care Professionals
Perceptions and Practices of Family-Centered Care Childrens Health Care
25 (3) 157 ndash 174 httpdspacehilunbca8080handle188234882 Erişim
Tarihi 18032013
bull Daneman S Macaluso J Guzzetta CE 2003 Health Providersrsquo Attitudes
Toward Parent Participation İn The Care Of The Hospitalized Child J Spec
Pediatr Nurs 8(3)90-98
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=209Daneman+S2C+Macal
uso+J2C+Guzzetta+CE+20032C+Health+ProvidersE28099+Attit
udes+Toward+Parent+Participation+C4B0n+The+Care+Of+The+Hospit
alized+Child+J+Spec+Pediatr+Nurs3B+8(3)3A+90-+98 Erişim Tarihi
14032013
bull Reid P Connor M DeMarco R Fiyat J 2004 Linking Patient And Family
Centered Care And Patient Safety The Next Leap Nursing
Economics22(4) 211-215
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=Ponte+PR2C+Connor+M2C
+DeMarco+R+et+al+Linking+patient+and+family+centered+care+and+pati
ent+safety3A+the+next+leap+Nursing+economics2C+20043B+22(4)
3A+211-+215 Erişim Tarihi 15032013
İNVAZİF İŞLEMLER SIRASINDA
AİLE UumlYESİ VARLIĞI
HASTA BAKIMININ BOZULMASI İCcedilİN
BİR RİSK DEĞİLDİR
Annelerin ccedilocuk bakımınatedavisine katılması
bull İkinci plana atılma
bull Kontroluuml kaybetme duygusu yaşamamalarını
bull Ccedilocuklarını duygusal youmlnden destekleme fırsatı
bulmalarını ve
bull Hasta ccedilocuğun bakımını oumlğrenmelerini sağlar
Boumlylece anksiyete duumlzeylerinin duumlşmesini
sağlayabilir(Kuzlu TA ve ark 2011)
Guzzetta ve ark 2006
Girişimler sırasında aile uumlyelerinin ccedilocuğun
yanında bulunması ccedilocukları iccedilin her şeyin
yapıldığını goumlzlemleyerek anksiyetelerinin
azalmasını sağlar
Bu ccedilalışmalar aile
varlığının
Ebeveyn
memnuniyetini
arttırdığı ve
Ebeveynlerin baş
etmelerini
guumlccedillendirdiğini
belirtmektedir
(2014)
Axelsson ve ark 2005 yılında randomize kontrolluuml
ccedilalışmada 12 orijinal makale incelenmiştir Sonuccedillar
bull Aile iccedilinde destek ve bağlılık hissi geliştiğini ifade ettiği
bull Aile uumlyeleri resuumlsitasyon sırasında bulunmanın kendi yas
suumlrecinde onlara yardımcı olduğunu ifade ettiği verilerine
ulaşılmıştır
ldquoGood And Bad Experiences Of Family Presence During Acute Care And Resuscitation
What Makes The Difference
Ebeveynler
Resuumlsitasyon sırasında ccedilocukları iccedilin
her şeyin yapıldığını goumlrduumlkleri iccedilin
şuumlphenin azaldığını
Ccedilocukları iccedilin karar verme ve
savunucusu olarak katılmanın
muumlmkuumln olduğunu
Resuumlsitasyon sırasında kendilerini
oumlluumlme değil ccedilocuklarının iyileşmesine
odakladıklarını
Resuumlsitasyon ccedilabalarına rağmen
herhangi bir travma yaşamadıklarını
Resuumlsitasyon sırasında hemşirelerin
kendilerine destek olduklarını
belirtmişlerdir
Resuumlsitasyon sırasında
destek en deneyimli
klinik hemşire
tarafından sağlandı
Bu Yeni Rol Hemşirelere
Ebeveynlerin Olumlu Bir
Bakış Accedilısı Geliştirmesini
Sağlamıştır
EBEVEYN
DENEYİMİ
AİLE VARLIĞI
GUumlCcedilLUuml BİR ANALJEZİKTİR
EMZİRMENİN VE ANNE
SUumlTUumlNUumlN YENİDOĞANLARDA
İŞLEMSEL AĞRIYI VE STRESİ
AZALTTIĞI GOumlRUumlLMUumlŞTUumlR
Savaşer (2000) Yenidoğanda topuktan
kan alınması sırasında oluşan rahatsızlığı
azaltmada anne kucağının etkisi
Ccedilalışma grubu N=36
Anne Kucağında Emzik
Kontrol Grubu N=34
Yatağında Emzik
Ccedilalışma grubundaki yenidoğanların ağrı
puan ortalamalarının
kontrol grubuna goumlre anlamlı derecede
duumlşuumlk bulunduğu bildirilmiştir
SAĞLIKLI YENİDOĞANLARDA
TEN TENE TEMAS VE
EMZİRMENİN İŞLEMSEL
AĞRIYI AZALTTIĞI
BİLDİRİLMİŞTİR
Ten Tene Temasın
Hem Fizyolojik Hem De Davranışsal
Goumlstergelerde Olmak Uumlzere Topuktan
Kan Alımı Sırasında Ağrıyı
Azaltmada Etkili Bir İşlem Olduğu
Belirtilmiştir
Prematuumlre
Yenidoğanlarda
Kanguru
Bakımının
İnvazif İşlemler
Sırasında
Oluşan Ağrıyı
Azalttığı
Bildirilmiştir
Emzirmek
topuktan kan
alımı sırasında
yenidoğanların
ağrısını tek
başına
azaltabilen bir
youmlntemdir
Rutin Aşı Sırasında
Enjeksiyon Ağrısını
Azaltmak İccedilin
EMZİRMEK
Kanguru Bakımının Term ve Preterm
Yenidoğanlarda İşlemsel Ağrıyı
Azalttığı Bildirilmiştir
EĞİTİM
Resuumlsitasyon ve invazif girişimler sırasında aile katılımına youmlnelik gelişmiş iletişim ve yardım desteği sağlamak amacıyla sağlık personelini
hazırlamak iccedilin
mutlaka gereklidir (APA 2015)
SİMUumlLASYON
DESTEKLİ
VE
UYGULAMA
KILAVUZLARI İLE
YAPILAN EĞİTİMLER
Klinisyenlerin algıları uumlzerinde pozitif youmlnde
değişimler olmuş
invazif işlemler ve resuumlsitasyon sırasında
aile katılımını desteklemişler
İşlemler sırasında aileler ile iletişim
becerilerinin arttığını ve zorlu sağlık
konuşmaları sırasında anksiyetelerinin
azaldığını ifade etmişlerdir
EBEVEYN VARLIĞI
HASTA HAKKIDIR
Ccedilocukların ve ebeveynlerin
herhangi bir tedavi ya da cerrahi işlemi
bilme
sonuccedillarını anlama
ve
karar verme hakları vardır
Tuumlfekci ve Erci 2007
Sağlık ccedilalışanlarının ccediloğunluğunun ağrılı bir
işlem sırasında ccedilocuklarının yanında
bulunma hakkı olduğu duumlşuumlncesi ile
ebeveynlerin bulunmasına izin verdikleri
saptanmıştır
Forster ve ark 2002
Aile uumlyesi varlığı
ccedilocuk ve aile memnuniyetini artırarak
malpraktis dava oranlarını
azaltabilir
Legal risk by practicing patient-centered medicineArch Intern Med 2002162 (11)1217ndash 1219
Boie ve arkrsquolarının 1999 yılında 400 ebeveyn ile yaptıkları
ccedilalışmasında ailelere girişimler sırasında ccedilocuklarının
yanında bulunmak isteyip-istemedikleri sorulmuş
Yeniden canlandırma gibi yoğun girişimsel
işlemlerin yapıldığı bir durumda bile
aile uumlyelerinin 80rsquoi ccedilocuklarının yanında
bulunmak istediklerini belirtmişlerdir
CPR SIRASINDA AİLE
VARLIĞININ GEREKLİ
OLDUĞUNU
BİLDİRMİŞLERDİR
Tuumlm aileler CPR sırasında bulunma seccedileneği
verilmesi gerektiğine inandıklarını belirtmişler
Sağlıkccedilılar ailelerin isteklerine karşı duyarlı olmalı ve
CPR sırasında bulunmaları iccedilin izin vermelidir
AİLE KATILIMININ İSTENDİK DUumlZEYDE
UYGULANABİLMESİ İCcedilİN KURUM İCcedilİNDE
YAZILI POLİTİKALAR VE KURALLAR
DUumlZENLENMESİ GEREKLİDİR
Resuumlsitasyon ve invaziv işlemler sırasında aile varlığı iccedilin
YAZILI POLİTİKALAR VE KURALLAR oluşturulması
tavsiye edilir
SONUCcedil OLARAK
AİLE KATILIMI Ccedilocuk ve ailenin anksiyete duumlzeyini azaltır
Ccedilocuk iccedilin duygusal destek sağlar
Ccedilocuk ve ailenin memnuniyetini arttırır
Ccedilocuğun aile ile bağlılığını suumlrduumlrmesini sağlar
Ccedilocuğun guumlven duygusunun zedelenmesini oumlnler
Ccedilocuğun işlem sırasında ağrısının azalmasını sağlar
Ccedilocuk-aile ve sağlık ekibi uumlyeleri arasında sağlıklı bir iletişim sağlar
Ailenin keder suumlrecini daha kolay atlatmasını sağlar
Bilinmezlik korkusunu azaltarak şuumlphe duygusunu ortadan kaldırır
Ailelerin resuumlsitasyon ve invazif girişimler hakkında kararlara
katılabilmesini sağlar
Program ve politikaların gelişimini destekler ve savunuculuğu arttırır
OumlNERİLER
bull Ccedilocuk gibi oumlzel hasta grubu iccedilin ailenin yeri ccedilok
oumlnemlidir
bull Sunulan hizmetin niteliğinin artması accedilısından AİLE
KATILIMI ccedilok oumlnemlidir
bull İnvazif girişimler sırasında aile katılımına youmlnelik yazılı
politikalar oluşturulması sağlık ccedilalışanları arasında ortak
dil oluşturulmasını ve suumlrecin daha iyi ccedilalışmasını sağlar
KAYNAKLAR
bull American Academy of Pediatrics Committee on Hospital Care 2012
Family Centered Care and The Pediatricians RolePedıatrıcs
129 394 -404
httppediatricsaappublicationsorgcontent1292394full Erişim
Tarihi 15032013
bull American Academy of Pediatrics Committee on Hospital Care 2003
Family-Centered Care And The Pediatricianrsquos Role Pediatrics 112
(3) 691-696
httppediatricsaappublicationsorgcontent1123691full Erişim
Tarihi 14032013
bull Newton MS 2000 Family-Centered Care Current Realities İn
Parent Participation Pediatric Nursing 26(2) 164-168
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12026270 Erişim Tarihi
15032013
bull Bruce B Ritchie J 1997 Nurses Practices And Perceptions Of
Family-Centered Care Journal of Pediatric Nursing 2(4) 214-222
httpwwwpediatricnursingorgarticleS0882-5963(97)80004-
8abstractrefuid=S0882-5963(02)00065-9amprefissn=0882-5963
Erişim Tarihi 18032013
bull Ocakccedilı AF 2011 Ccedilocuk Yoğun Bakımda Aile Merkezli Bakım I
Yenidoğan Ve Ccedilocuk Yoğun Bakım Hemşireliği Sempozyum
Programı
bull Aucott S Donohue PK Atkins E Allen MC 2002
Neurodevelopmental Care İn The NICU Ment Retard Dev Disabil
Res Rev 8 298-308
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12454906 Erişim Tarihi
16032013
bull Heermann JA Wilson ME Wilhelm PA 2005 Mothers İn The NICU
Outsider To Partner Pediatr Nurs 31 176-200
httpwwwncbinlmnihgovpubmed16060580 Erişim Tarihi
18032013
bull Franck LS Spencer C 2003 Parent Visiting And Participation İn
İnfant Caregiving Activities İn A Neonatal Unit Birth 30 31-35
httpeuropepmcorgabstractmed12581037reload=0jsessionid=h
08jvg6ofw3t4xzzje634 Erişim Tarihi 17032013
bull Fowlie PW Mchaffie H 2004 Supporting Parents İn Neonatal Unit
BMJ 329 1336-1338
httpwwwncbinlmnihgovpmcarticlespmc534850 Erişim Tarihi
16032013
bull White RD 2003 Individual Rooms İn The NICU-An Evolving
Concept J Perinatol 23 22-24
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12540926 Erişim Tarihi
17032013
bull Carter JD Mulder RT Bartram AF Darlow BA 2005 Infants İn A
Neonatal İntensive Care Unit Parental Response Arch Dis Child
Fetal Neonatal Ed 90 109-113
httpfnbmjcomcontent902f109full Erişim Tarihi 18032013
bull Mason DJ 2003 Family Presence Evidence Versus Tradition Am J
Crit Care 12 190-192
httpajccaacnjournalsorgcontent123190fullpdf+html Erişim
Tarihi 16032013
bull Johnson BH Abraham MR Parrish RN 2004 Designing The
Neonatal İntensive Care Unit For Optimal Family İnvolvement Clin
Perinatol 31 353-382
httpwwwncbinlmnihgovpubmed15289038 Erişim Tarihi
18032013
bull Browne JV Talmi A 2005 Family-Based İntervention To Enhance
İnfant-Parent Relationships İn The Neonatal İntensive Care Unit J
Pediatr Psychol 30 667-677
httpjpepsyoxfordjournalsorgcontent308667full Erişim Tarihi
17032013
bull Erdeve Ouml 2009 Aile Merkezli Bakım Ve Yenidoğan Yoğun Bakım
Uumlnitesi Tasarımında Ailenin Yeri Guumllhane Tıp Dergisi 51 199-203
Erişim Tarihi 20032013
bull Eras Z Atay G Pekcici EA 2011 Ccedilocuklara Verilen Sağlık
Hizmetinde Buumltuumlncuumll İzlem Modeli İnoumlnuuml Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi
Dergisi 18(3)199-202
bull Karabudak S Ak B Başbakkal Z 2010 Girişimler Sırasında Aile
Uumlyeleri Nerede Olmalı Tuumlrk Pediatri Arşivi 45 53-60
bull Oflaz F 2008 Hasta Ccedilocuk Ve Ebeveynlerinin Pediatrik Yoğun
Bakım Deneyimi Ve Travmatik Stres Cumhuriyet Uumlniversitesi
Hemşirelik Yuumlksekokulu Dergisi 12(1) 53-59
bull Ccedilavuşoğlu H 2004 Hastaneye Yatmanın Ccedilocuk Ve Aile Uumlzerindeki
Etkileri Yaşamı Tehdit Edici Hastalığı Olan Ccedilocuk Ccedilocuk Sağlığı
Hemşireliği Cilt 1 Genişletilmiş 8 Baskı Ankara Sistem Ofset
Basımevi 51-70 91-106
bull Boztepe H Ccedilavuşoğlu H 2009 Bir Uumlniversite Hastanesindeki
Uygulamaların Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden İncelenmesi
Hacettepe Uumlniversitesi Sağlık Bilimleri Fakuumlltesi Hemşirelik Dergisi
11-24
bull Dunst CJ Trivette CM 2009 Meta-Analytic Structural Equation
Modelling Of The İnfluences Of Family-Centered Care On Parent
And Child Psychological Health Int J Pediatri 1-9
bull Kuğuoğlu S Ccediloumlvener Ccedil Aktaş E Tanır M 2009 Yatağa Bağımlı
Ccedilocuğun Aile Merkezli Bakımında Sinerji Modelinin Kullanımı
Maltepe Uumlniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2(1) 59-64
bull Kuzlu TA Kalıncı N Topan AK 2011 Uumlniversite Hastanesinde
Ccedilocuklara Verilen Bakımın Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden
İncelenmesi Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 6(16)
bull Kuzin JK Yborra J Taylor M Chang AC Altman CA
Whitney GMM Mott AR 2007 Family-Member Presence During
Interventions İn The Intensive Care Unit Perceptions Of Pediatric
Cardiac Intensive Care Providers Pediatrics 120(4) 895-901
httppediatricsaappublicationsorgcontent1204e895full Erişim
Tarihi 13032013
bull Harrison TM 2010 Family Centered Pediatric Nursing Care State
of the Science J Pediatr Nurs 25(5) 335ndash343
httpwwwncbinlmnihgovpmcarticlesPMC2965051 Erişim
Tarihi 14032013
bull Sacchetti A Lichenstein R Carraccio CA Harris RH 1996 Family
Member Presence During Pediatric Emergency Department
Procedures Pediatr Emerg Care 12 (4) 268ndash 271
httpwwwncbinlmnihgovpubmed8858650dopt=Abstract Erişim
Tarihi 18032013
bull Guzzetta CE Clark AP Wright JL 2006 Family Presence İn
Emergency Medical Services For Children Clin Pediatr Emerg Med
7 15-22
httppediatricsaappublicationsorgcontent1222e511long Erişim
Tarihi 25032013
bull Boie ET Moore GP Brummett C Nelson DR 1999 Do Parents
Want To Be Present During İnvasive Procedures Performed On
Their Children İn The Emergency Department A Survey Of 400
Parents Ann Emerg Med 34 (1) 70ndash 74
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(99)70274-
Xabstract Erişim Tarihi 19032013
bull Boudreaux ED Francis JL Loyacano T 2002 Familiy Presence
During İnvasive Procedures And Resuscitation İn The Emergency
Department A Critical Review And Suggestions For Future
Reseach Ann Emerg Med 40 193-205
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(02)00029-
Xabstract Erişim Tarihi 20032013
bull Axelsson AB Zettergren M Axelsson C 2005 Good And Bad
Experiences Of Family Presence During Acute Care And
Resuscitation What Makes The Difference Eur J Cardiovasc Nurs
4 161-169
bull Konukbay D Arslan F 2011 Yenidoğan Yoğun Bakım Uumlnitesinde
Yatan Yenidoğan Ailelerinin Yaşadıkları Guumlccedilluumlklerin Belirlenmesi
Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 14 (2) 16-22
bull Letourneau NL Elliott MR 1996 Pediatric Health Care Professionals
Perceptions and Practices of Family-Centered Care Childrens Health Care
25 (3) 157 ndash 174 httpdspacehilunbca8080handle188234882 Erişim
Tarihi 18032013
bull Daneman S Macaluso J Guzzetta CE 2003 Health Providersrsquo Attitudes
Toward Parent Participation İn The Care Of The Hospitalized Child J Spec
Pediatr Nurs 8(3)90-98
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=209Daneman+S2C+Macal
uso+J2C+Guzzetta+CE+20032C+Health+ProvidersE28099+Attit
udes+Toward+Parent+Participation+C4B0n+The+Care+Of+The+Hospit
alized+Child+J+Spec+Pediatr+Nurs3B+8(3)3A+90-+98 Erişim Tarihi
14032013
bull Reid P Connor M DeMarco R Fiyat J 2004 Linking Patient And Family
Centered Care And Patient Safety The Next Leap Nursing
Economics22(4) 211-215
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=Ponte+PR2C+Connor+M2C
+DeMarco+R+et+al+Linking+patient+and+family+centered+care+and+pati
ent+safety3A+the+next+leap+Nursing+economics2C+20043B+22(4)
3A+211-+215 Erişim Tarihi 15032013
Annelerin ccedilocuk bakımınatedavisine katılması
bull İkinci plana atılma
bull Kontroluuml kaybetme duygusu yaşamamalarını
bull Ccedilocuklarını duygusal youmlnden destekleme fırsatı
bulmalarını ve
bull Hasta ccedilocuğun bakımını oumlğrenmelerini sağlar
Boumlylece anksiyete duumlzeylerinin duumlşmesini
sağlayabilir(Kuzlu TA ve ark 2011)
Guzzetta ve ark 2006
Girişimler sırasında aile uumlyelerinin ccedilocuğun
yanında bulunması ccedilocukları iccedilin her şeyin
yapıldığını goumlzlemleyerek anksiyetelerinin
azalmasını sağlar
Bu ccedilalışmalar aile
varlığının
Ebeveyn
memnuniyetini
arttırdığı ve
Ebeveynlerin baş
etmelerini
guumlccedillendirdiğini
belirtmektedir
(2014)
Axelsson ve ark 2005 yılında randomize kontrolluuml
ccedilalışmada 12 orijinal makale incelenmiştir Sonuccedillar
bull Aile iccedilinde destek ve bağlılık hissi geliştiğini ifade ettiği
bull Aile uumlyeleri resuumlsitasyon sırasında bulunmanın kendi yas
suumlrecinde onlara yardımcı olduğunu ifade ettiği verilerine
ulaşılmıştır
ldquoGood And Bad Experiences Of Family Presence During Acute Care And Resuscitation
What Makes The Difference
Ebeveynler
Resuumlsitasyon sırasında ccedilocukları iccedilin
her şeyin yapıldığını goumlrduumlkleri iccedilin
şuumlphenin azaldığını
Ccedilocukları iccedilin karar verme ve
savunucusu olarak katılmanın
muumlmkuumln olduğunu
Resuumlsitasyon sırasında kendilerini
oumlluumlme değil ccedilocuklarının iyileşmesine
odakladıklarını
Resuumlsitasyon ccedilabalarına rağmen
herhangi bir travma yaşamadıklarını
Resuumlsitasyon sırasında hemşirelerin
kendilerine destek olduklarını
belirtmişlerdir
Resuumlsitasyon sırasında
destek en deneyimli
klinik hemşire
tarafından sağlandı
Bu Yeni Rol Hemşirelere
Ebeveynlerin Olumlu Bir
Bakış Accedilısı Geliştirmesini
Sağlamıştır
EBEVEYN
DENEYİMİ
AİLE VARLIĞI
GUumlCcedilLUuml BİR ANALJEZİKTİR
EMZİRMENİN VE ANNE
SUumlTUumlNUumlN YENİDOĞANLARDA
İŞLEMSEL AĞRIYI VE STRESİ
AZALTTIĞI GOumlRUumlLMUumlŞTUumlR
Savaşer (2000) Yenidoğanda topuktan
kan alınması sırasında oluşan rahatsızlığı
azaltmada anne kucağının etkisi
Ccedilalışma grubu N=36
Anne Kucağında Emzik
Kontrol Grubu N=34
Yatağında Emzik
Ccedilalışma grubundaki yenidoğanların ağrı
puan ortalamalarının
kontrol grubuna goumlre anlamlı derecede
duumlşuumlk bulunduğu bildirilmiştir
SAĞLIKLI YENİDOĞANLARDA
TEN TENE TEMAS VE
EMZİRMENİN İŞLEMSEL
AĞRIYI AZALTTIĞI
BİLDİRİLMİŞTİR
Ten Tene Temasın
Hem Fizyolojik Hem De Davranışsal
Goumlstergelerde Olmak Uumlzere Topuktan
Kan Alımı Sırasında Ağrıyı
Azaltmada Etkili Bir İşlem Olduğu
Belirtilmiştir
Prematuumlre
Yenidoğanlarda
Kanguru
Bakımının
İnvazif İşlemler
Sırasında
Oluşan Ağrıyı
Azalttığı
Bildirilmiştir
Emzirmek
topuktan kan
alımı sırasında
yenidoğanların
ağrısını tek
başına
azaltabilen bir
youmlntemdir
Rutin Aşı Sırasında
Enjeksiyon Ağrısını
Azaltmak İccedilin
EMZİRMEK
Kanguru Bakımının Term ve Preterm
Yenidoğanlarda İşlemsel Ağrıyı
Azalttığı Bildirilmiştir
EĞİTİM
Resuumlsitasyon ve invazif girişimler sırasında aile katılımına youmlnelik gelişmiş iletişim ve yardım desteği sağlamak amacıyla sağlık personelini
hazırlamak iccedilin
mutlaka gereklidir (APA 2015)
SİMUumlLASYON
DESTEKLİ
VE
UYGULAMA
KILAVUZLARI İLE
YAPILAN EĞİTİMLER
Klinisyenlerin algıları uumlzerinde pozitif youmlnde
değişimler olmuş
invazif işlemler ve resuumlsitasyon sırasında
aile katılımını desteklemişler
İşlemler sırasında aileler ile iletişim
becerilerinin arttığını ve zorlu sağlık
konuşmaları sırasında anksiyetelerinin
azaldığını ifade etmişlerdir
EBEVEYN VARLIĞI
HASTA HAKKIDIR
Ccedilocukların ve ebeveynlerin
herhangi bir tedavi ya da cerrahi işlemi
bilme
sonuccedillarını anlama
ve
karar verme hakları vardır
Tuumlfekci ve Erci 2007
Sağlık ccedilalışanlarının ccediloğunluğunun ağrılı bir
işlem sırasında ccedilocuklarının yanında
bulunma hakkı olduğu duumlşuumlncesi ile
ebeveynlerin bulunmasına izin verdikleri
saptanmıştır
Forster ve ark 2002
Aile uumlyesi varlığı
ccedilocuk ve aile memnuniyetini artırarak
malpraktis dava oranlarını
azaltabilir
Legal risk by practicing patient-centered medicineArch Intern Med 2002162 (11)1217ndash 1219
Boie ve arkrsquolarının 1999 yılında 400 ebeveyn ile yaptıkları
ccedilalışmasında ailelere girişimler sırasında ccedilocuklarının
yanında bulunmak isteyip-istemedikleri sorulmuş
Yeniden canlandırma gibi yoğun girişimsel
işlemlerin yapıldığı bir durumda bile
aile uumlyelerinin 80rsquoi ccedilocuklarının yanında
bulunmak istediklerini belirtmişlerdir
CPR SIRASINDA AİLE
VARLIĞININ GEREKLİ
OLDUĞUNU
BİLDİRMİŞLERDİR
Tuumlm aileler CPR sırasında bulunma seccedileneği
verilmesi gerektiğine inandıklarını belirtmişler
Sağlıkccedilılar ailelerin isteklerine karşı duyarlı olmalı ve
CPR sırasında bulunmaları iccedilin izin vermelidir
AİLE KATILIMININ İSTENDİK DUumlZEYDE
UYGULANABİLMESİ İCcedilİN KURUM İCcedilİNDE
YAZILI POLİTİKALAR VE KURALLAR
DUumlZENLENMESİ GEREKLİDİR
Resuumlsitasyon ve invaziv işlemler sırasında aile varlığı iccedilin
YAZILI POLİTİKALAR VE KURALLAR oluşturulması
tavsiye edilir
SONUCcedil OLARAK
AİLE KATILIMI Ccedilocuk ve ailenin anksiyete duumlzeyini azaltır
Ccedilocuk iccedilin duygusal destek sağlar
Ccedilocuk ve ailenin memnuniyetini arttırır
Ccedilocuğun aile ile bağlılığını suumlrduumlrmesini sağlar
Ccedilocuğun guumlven duygusunun zedelenmesini oumlnler
Ccedilocuğun işlem sırasında ağrısının azalmasını sağlar
Ccedilocuk-aile ve sağlık ekibi uumlyeleri arasında sağlıklı bir iletişim sağlar
Ailenin keder suumlrecini daha kolay atlatmasını sağlar
Bilinmezlik korkusunu azaltarak şuumlphe duygusunu ortadan kaldırır
Ailelerin resuumlsitasyon ve invazif girişimler hakkında kararlara
katılabilmesini sağlar
Program ve politikaların gelişimini destekler ve savunuculuğu arttırır
OumlNERİLER
bull Ccedilocuk gibi oumlzel hasta grubu iccedilin ailenin yeri ccedilok
oumlnemlidir
bull Sunulan hizmetin niteliğinin artması accedilısından AİLE
KATILIMI ccedilok oumlnemlidir
bull İnvazif girişimler sırasında aile katılımına youmlnelik yazılı
politikalar oluşturulması sağlık ccedilalışanları arasında ortak
dil oluşturulmasını ve suumlrecin daha iyi ccedilalışmasını sağlar
KAYNAKLAR
bull American Academy of Pediatrics Committee on Hospital Care 2012
Family Centered Care and The Pediatricians RolePedıatrıcs
129 394 -404
httppediatricsaappublicationsorgcontent1292394full Erişim
Tarihi 15032013
bull American Academy of Pediatrics Committee on Hospital Care 2003
Family-Centered Care And The Pediatricianrsquos Role Pediatrics 112
(3) 691-696
httppediatricsaappublicationsorgcontent1123691full Erişim
Tarihi 14032013
bull Newton MS 2000 Family-Centered Care Current Realities İn
Parent Participation Pediatric Nursing 26(2) 164-168
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12026270 Erişim Tarihi
15032013
bull Bruce B Ritchie J 1997 Nurses Practices And Perceptions Of
Family-Centered Care Journal of Pediatric Nursing 2(4) 214-222
httpwwwpediatricnursingorgarticleS0882-5963(97)80004-
8abstractrefuid=S0882-5963(02)00065-9amprefissn=0882-5963
Erişim Tarihi 18032013
bull Ocakccedilı AF 2011 Ccedilocuk Yoğun Bakımda Aile Merkezli Bakım I
Yenidoğan Ve Ccedilocuk Yoğun Bakım Hemşireliği Sempozyum
Programı
bull Aucott S Donohue PK Atkins E Allen MC 2002
Neurodevelopmental Care İn The NICU Ment Retard Dev Disabil
Res Rev 8 298-308
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12454906 Erişim Tarihi
16032013
bull Heermann JA Wilson ME Wilhelm PA 2005 Mothers İn The NICU
Outsider To Partner Pediatr Nurs 31 176-200
httpwwwncbinlmnihgovpubmed16060580 Erişim Tarihi
18032013
bull Franck LS Spencer C 2003 Parent Visiting And Participation İn
İnfant Caregiving Activities İn A Neonatal Unit Birth 30 31-35
httpeuropepmcorgabstractmed12581037reload=0jsessionid=h
08jvg6ofw3t4xzzje634 Erişim Tarihi 17032013
bull Fowlie PW Mchaffie H 2004 Supporting Parents İn Neonatal Unit
BMJ 329 1336-1338
httpwwwncbinlmnihgovpmcarticlespmc534850 Erişim Tarihi
16032013
bull White RD 2003 Individual Rooms İn The NICU-An Evolving
Concept J Perinatol 23 22-24
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12540926 Erişim Tarihi
17032013
bull Carter JD Mulder RT Bartram AF Darlow BA 2005 Infants İn A
Neonatal İntensive Care Unit Parental Response Arch Dis Child
Fetal Neonatal Ed 90 109-113
httpfnbmjcomcontent902f109full Erişim Tarihi 18032013
bull Mason DJ 2003 Family Presence Evidence Versus Tradition Am J
Crit Care 12 190-192
httpajccaacnjournalsorgcontent123190fullpdf+html Erişim
Tarihi 16032013
bull Johnson BH Abraham MR Parrish RN 2004 Designing The
Neonatal İntensive Care Unit For Optimal Family İnvolvement Clin
Perinatol 31 353-382
httpwwwncbinlmnihgovpubmed15289038 Erişim Tarihi
18032013
bull Browne JV Talmi A 2005 Family-Based İntervention To Enhance
İnfant-Parent Relationships İn The Neonatal İntensive Care Unit J
Pediatr Psychol 30 667-677
httpjpepsyoxfordjournalsorgcontent308667full Erişim Tarihi
17032013
bull Erdeve Ouml 2009 Aile Merkezli Bakım Ve Yenidoğan Yoğun Bakım
Uumlnitesi Tasarımında Ailenin Yeri Guumllhane Tıp Dergisi 51 199-203
Erişim Tarihi 20032013
bull Eras Z Atay G Pekcici EA 2011 Ccedilocuklara Verilen Sağlık
Hizmetinde Buumltuumlncuumll İzlem Modeli İnoumlnuuml Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi
Dergisi 18(3)199-202
bull Karabudak S Ak B Başbakkal Z 2010 Girişimler Sırasında Aile
Uumlyeleri Nerede Olmalı Tuumlrk Pediatri Arşivi 45 53-60
bull Oflaz F 2008 Hasta Ccedilocuk Ve Ebeveynlerinin Pediatrik Yoğun
Bakım Deneyimi Ve Travmatik Stres Cumhuriyet Uumlniversitesi
Hemşirelik Yuumlksekokulu Dergisi 12(1) 53-59
bull Ccedilavuşoğlu H 2004 Hastaneye Yatmanın Ccedilocuk Ve Aile Uumlzerindeki
Etkileri Yaşamı Tehdit Edici Hastalığı Olan Ccedilocuk Ccedilocuk Sağlığı
Hemşireliği Cilt 1 Genişletilmiş 8 Baskı Ankara Sistem Ofset
Basımevi 51-70 91-106
bull Boztepe H Ccedilavuşoğlu H 2009 Bir Uumlniversite Hastanesindeki
Uygulamaların Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden İncelenmesi
Hacettepe Uumlniversitesi Sağlık Bilimleri Fakuumlltesi Hemşirelik Dergisi
11-24
bull Dunst CJ Trivette CM 2009 Meta-Analytic Structural Equation
Modelling Of The İnfluences Of Family-Centered Care On Parent
And Child Psychological Health Int J Pediatri 1-9
bull Kuğuoğlu S Ccediloumlvener Ccedil Aktaş E Tanır M 2009 Yatağa Bağımlı
Ccedilocuğun Aile Merkezli Bakımında Sinerji Modelinin Kullanımı
Maltepe Uumlniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2(1) 59-64
bull Kuzlu TA Kalıncı N Topan AK 2011 Uumlniversite Hastanesinde
Ccedilocuklara Verilen Bakımın Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden
İncelenmesi Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 6(16)
bull Kuzin JK Yborra J Taylor M Chang AC Altman CA
Whitney GMM Mott AR 2007 Family-Member Presence During
Interventions İn The Intensive Care Unit Perceptions Of Pediatric
Cardiac Intensive Care Providers Pediatrics 120(4) 895-901
httppediatricsaappublicationsorgcontent1204e895full Erişim
Tarihi 13032013
bull Harrison TM 2010 Family Centered Pediatric Nursing Care State
of the Science J Pediatr Nurs 25(5) 335ndash343
httpwwwncbinlmnihgovpmcarticlesPMC2965051 Erişim
Tarihi 14032013
bull Sacchetti A Lichenstein R Carraccio CA Harris RH 1996 Family
Member Presence During Pediatric Emergency Department
Procedures Pediatr Emerg Care 12 (4) 268ndash 271
httpwwwncbinlmnihgovpubmed8858650dopt=Abstract Erişim
Tarihi 18032013
bull Guzzetta CE Clark AP Wright JL 2006 Family Presence İn
Emergency Medical Services For Children Clin Pediatr Emerg Med
7 15-22
httppediatricsaappublicationsorgcontent1222e511long Erişim
Tarihi 25032013
bull Boie ET Moore GP Brummett C Nelson DR 1999 Do Parents
Want To Be Present During İnvasive Procedures Performed On
Their Children İn The Emergency Department A Survey Of 400
Parents Ann Emerg Med 34 (1) 70ndash 74
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(99)70274-
Xabstract Erişim Tarihi 19032013
bull Boudreaux ED Francis JL Loyacano T 2002 Familiy Presence
During İnvasive Procedures And Resuscitation İn The Emergency
Department A Critical Review And Suggestions For Future
Reseach Ann Emerg Med 40 193-205
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(02)00029-
Xabstract Erişim Tarihi 20032013
bull Axelsson AB Zettergren M Axelsson C 2005 Good And Bad
Experiences Of Family Presence During Acute Care And
Resuscitation What Makes The Difference Eur J Cardiovasc Nurs
4 161-169
bull Konukbay D Arslan F 2011 Yenidoğan Yoğun Bakım Uumlnitesinde
Yatan Yenidoğan Ailelerinin Yaşadıkları Guumlccedilluumlklerin Belirlenmesi
Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 14 (2) 16-22
bull Letourneau NL Elliott MR 1996 Pediatric Health Care Professionals
Perceptions and Practices of Family-Centered Care Childrens Health Care
25 (3) 157 ndash 174 httpdspacehilunbca8080handle188234882 Erişim
Tarihi 18032013
bull Daneman S Macaluso J Guzzetta CE 2003 Health Providersrsquo Attitudes
Toward Parent Participation İn The Care Of The Hospitalized Child J Spec
Pediatr Nurs 8(3)90-98
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=209Daneman+S2C+Macal
uso+J2C+Guzzetta+CE+20032C+Health+ProvidersE28099+Attit
udes+Toward+Parent+Participation+C4B0n+The+Care+Of+The+Hospit
alized+Child+J+Spec+Pediatr+Nurs3B+8(3)3A+90-+98 Erişim Tarihi
14032013
bull Reid P Connor M DeMarco R Fiyat J 2004 Linking Patient And Family
Centered Care And Patient Safety The Next Leap Nursing
Economics22(4) 211-215
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=Ponte+PR2C+Connor+M2C
+DeMarco+R+et+al+Linking+patient+and+family+centered+care+and+pati
ent+safety3A+the+next+leap+Nursing+economics2C+20043B+22(4)
3A+211-+215 Erişim Tarihi 15032013
Guzzetta ve ark 2006
Girişimler sırasında aile uumlyelerinin ccedilocuğun
yanında bulunması ccedilocukları iccedilin her şeyin
yapıldığını goumlzlemleyerek anksiyetelerinin
azalmasını sağlar
Bu ccedilalışmalar aile
varlığının
Ebeveyn
memnuniyetini
arttırdığı ve
Ebeveynlerin baş
etmelerini
guumlccedillendirdiğini
belirtmektedir
(2014)
Axelsson ve ark 2005 yılında randomize kontrolluuml
ccedilalışmada 12 orijinal makale incelenmiştir Sonuccedillar
bull Aile iccedilinde destek ve bağlılık hissi geliştiğini ifade ettiği
bull Aile uumlyeleri resuumlsitasyon sırasında bulunmanın kendi yas
suumlrecinde onlara yardımcı olduğunu ifade ettiği verilerine
ulaşılmıştır
ldquoGood And Bad Experiences Of Family Presence During Acute Care And Resuscitation
What Makes The Difference
Ebeveynler
Resuumlsitasyon sırasında ccedilocukları iccedilin
her şeyin yapıldığını goumlrduumlkleri iccedilin
şuumlphenin azaldığını
Ccedilocukları iccedilin karar verme ve
savunucusu olarak katılmanın
muumlmkuumln olduğunu
Resuumlsitasyon sırasında kendilerini
oumlluumlme değil ccedilocuklarının iyileşmesine
odakladıklarını
Resuumlsitasyon ccedilabalarına rağmen
herhangi bir travma yaşamadıklarını
Resuumlsitasyon sırasında hemşirelerin
kendilerine destek olduklarını
belirtmişlerdir
Resuumlsitasyon sırasında
destek en deneyimli
klinik hemşire
tarafından sağlandı
Bu Yeni Rol Hemşirelere
Ebeveynlerin Olumlu Bir
Bakış Accedilısı Geliştirmesini
Sağlamıştır
EBEVEYN
DENEYİMİ
AİLE VARLIĞI
GUumlCcedilLUuml BİR ANALJEZİKTİR
EMZİRMENİN VE ANNE
SUumlTUumlNUumlN YENİDOĞANLARDA
İŞLEMSEL AĞRIYI VE STRESİ
AZALTTIĞI GOumlRUumlLMUumlŞTUumlR
Savaşer (2000) Yenidoğanda topuktan
kan alınması sırasında oluşan rahatsızlığı
azaltmada anne kucağının etkisi
Ccedilalışma grubu N=36
Anne Kucağında Emzik
Kontrol Grubu N=34
Yatağında Emzik
Ccedilalışma grubundaki yenidoğanların ağrı
puan ortalamalarının
kontrol grubuna goumlre anlamlı derecede
duumlşuumlk bulunduğu bildirilmiştir
SAĞLIKLI YENİDOĞANLARDA
TEN TENE TEMAS VE
EMZİRMENİN İŞLEMSEL
AĞRIYI AZALTTIĞI
BİLDİRİLMİŞTİR
Ten Tene Temasın
Hem Fizyolojik Hem De Davranışsal
Goumlstergelerde Olmak Uumlzere Topuktan
Kan Alımı Sırasında Ağrıyı
Azaltmada Etkili Bir İşlem Olduğu
Belirtilmiştir
Prematuumlre
Yenidoğanlarda
Kanguru
Bakımının
İnvazif İşlemler
Sırasında
Oluşan Ağrıyı
Azalttığı
Bildirilmiştir
Emzirmek
topuktan kan
alımı sırasında
yenidoğanların
ağrısını tek
başına
azaltabilen bir
youmlntemdir
Rutin Aşı Sırasında
Enjeksiyon Ağrısını
Azaltmak İccedilin
EMZİRMEK
Kanguru Bakımının Term ve Preterm
Yenidoğanlarda İşlemsel Ağrıyı
Azalttığı Bildirilmiştir
EĞİTİM
Resuumlsitasyon ve invazif girişimler sırasında aile katılımına youmlnelik gelişmiş iletişim ve yardım desteği sağlamak amacıyla sağlık personelini
hazırlamak iccedilin
mutlaka gereklidir (APA 2015)
SİMUumlLASYON
DESTEKLİ
VE
UYGULAMA
KILAVUZLARI İLE
YAPILAN EĞİTİMLER
Klinisyenlerin algıları uumlzerinde pozitif youmlnde
değişimler olmuş
invazif işlemler ve resuumlsitasyon sırasında
aile katılımını desteklemişler
İşlemler sırasında aileler ile iletişim
becerilerinin arttığını ve zorlu sağlık
konuşmaları sırasında anksiyetelerinin
azaldığını ifade etmişlerdir
EBEVEYN VARLIĞI
HASTA HAKKIDIR
Ccedilocukların ve ebeveynlerin
herhangi bir tedavi ya da cerrahi işlemi
bilme
sonuccedillarını anlama
ve
karar verme hakları vardır
Tuumlfekci ve Erci 2007
Sağlık ccedilalışanlarının ccediloğunluğunun ağrılı bir
işlem sırasında ccedilocuklarının yanında
bulunma hakkı olduğu duumlşuumlncesi ile
ebeveynlerin bulunmasına izin verdikleri
saptanmıştır
Forster ve ark 2002
Aile uumlyesi varlığı
ccedilocuk ve aile memnuniyetini artırarak
malpraktis dava oranlarını
azaltabilir
Legal risk by practicing patient-centered medicineArch Intern Med 2002162 (11)1217ndash 1219
Boie ve arkrsquolarının 1999 yılında 400 ebeveyn ile yaptıkları
ccedilalışmasında ailelere girişimler sırasında ccedilocuklarının
yanında bulunmak isteyip-istemedikleri sorulmuş
Yeniden canlandırma gibi yoğun girişimsel
işlemlerin yapıldığı bir durumda bile
aile uumlyelerinin 80rsquoi ccedilocuklarının yanında
bulunmak istediklerini belirtmişlerdir
CPR SIRASINDA AİLE
VARLIĞININ GEREKLİ
OLDUĞUNU
BİLDİRMİŞLERDİR
Tuumlm aileler CPR sırasında bulunma seccedileneği
verilmesi gerektiğine inandıklarını belirtmişler
Sağlıkccedilılar ailelerin isteklerine karşı duyarlı olmalı ve
CPR sırasında bulunmaları iccedilin izin vermelidir
AİLE KATILIMININ İSTENDİK DUumlZEYDE
UYGULANABİLMESİ İCcedilİN KURUM İCcedilİNDE
YAZILI POLİTİKALAR VE KURALLAR
DUumlZENLENMESİ GEREKLİDİR
Resuumlsitasyon ve invaziv işlemler sırasında aile varlığı iccedilin
YAZILI POLİTİKALAR VE KURALLAR oluşturulması
tavsiye edilir
SONUCcedil OLARAK
AİLE KATILIMI Ccedilocuk ve ailenin anksiyete duumlzeyini azaltır
Ccedilocuk iccedilin duygusal destek sağlar
Ccedilocuk ve ailenin memnuniyetini arttırır
Ccedilocuğun aile ile bağlılığını suumlrduumlrmesini sağlar
Ccedilocuğun guumlven duygusunun zedelenmesini oumlnler
Ccedilocuğun işlem sırasında ağrısının azalmasını sağlar
Ccedilocuk-aile ve sağlık ekibi uumlyeleri arasında sağlıklı bir iletişim sağlar
Ailenin keder suumlrecini daha kolay atlatmasını sağlar
Bilinmezlik korkusunu azaltarak şuumlphe duygusunu ortadan kaldırır
Ailelerin resuumlsitasyon ve invazif girişimler hakkında kararlara
katılabilmesini sağlar
Program ve politikaların gelişimini destekler ve savunuculuğu arttırır
OumlNERİLER
bull Ccedilocuk gibi oumlzel hasta grubu iccedilin ailenin yeri ccedilok
oumlnemlidir
bull Sunulan hizmetin niteliğinin artması accedilısından AİLE
KATILIMI ccedilok oumlnemlidir
bull İnvazif girişimler sırasında aile katılımına youmlnelik yazılı
politikalar oluşturulması sağlık ccedilalışanları arasında ortak
dil oluşturulmasını ve suumlrecin daha iyi ccedilalışmasını sağlar
KAYNAKLAR
bull American Academy of Pediatrics Committee on Hospital Care 2012
Family Centered Care and The Pediatricians RolePedıatrıcs
129 394 -404
httppediatricsaappublicationsorgcontent1292394full Erişim
Tarihi 15032013
bull American Academy of Pediatrics Committee on Hospital Care 2003
Family-Centered Care And The Pediatricianrsquos Role Pediatrics 112
(3) 691-696
httppediatricsaappublicationsorgcontent1123691full Erişim
Tarihi 14032013
bull Newton MS 2000 Family-Centered Care Current Realities İn
Parent Participation Pediatric Nursing 26(2) 164-168
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12026270 Erişim Tarihi
15032013
bull Bruce B Ritchie J 1997 Nurses Practices And Perceptions Of
Family-Centered Care Journal of Pediatric Nursing 2(4) 214-222
httpwwwpediatricnursingorgarticleS0882-5963(97)80004-
8abstractrefuid=S0882-5963(02)00065-9amprefissn=0882-5963
Erişim Tarihi 18032013
bull Ocakccedilı AF 2011 Ccedilocuk Yoğun Bakımda Aile Merkezli Bakım I
Yenidoğan Ve Ccedilocuk Yoğun Bakım Hemşireliği Sempozyum
Programı
bull Aucott S Donohue PK Atkins E Allen MC 2002
Neurodevelopmental Care İn The NICU Ment Retard Dev Disabil
Res Rev 8 298-308
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12454906 Erişim Tarihi
16032013
bull Heermann JA Wilson ME Wilhelm PA 2005 Mothers İn The NICU
Outsider To Partner Pediatr Nurs 31 176-200
httpwwwncbinlmnihgovpubmed16060580 Erişim Tarihi
18032013
bull Franck LS Spencer C 2003 Parent Visiting And Participation İn
İnfant Caregiving Activities İn A Neonatal Unit Birth 30 31-35
httpeuropepmcorgabstractmed12581037reload=0jsessionid=h
08jvg6ofw3t4xzzje634 Erişim Tarihi 17032013
bull Fowlie PW Mchaffie H 2004 Supporting Parents İn Neonatal Unit
BMJ 329 1336-1338
httpwwwncbinlmnihgovpmcarticlespmc534850 Erişim Tarihi
16032013
bull White RD 2003 Individual Rooms İn The NICU-An Evolving
Concept J Perinatol 23 22-24
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12540926 Erişim Tarihi
17032013
bull Carter JD Mulder RT Bartram AF Darlow BA 2005 Infants İn A
Neonatal İntensive Care Unit Parental Response Arch Dis Child
Fetal Neonatal Ed 90 109-113
httpfnbmjcomcontent902f109full Erişim Tarihi 18032013
bull Mason DJ 2003 Family Presence Evidence Versus Tradition Am J
Crit Care 12 190-192
httpajccaacnjournalsorgcontent123190fullpdf+html Erişim
Tarihi 16032013
bull Johnson BH Abraham MR Parrish RN 2004 Designing The
Neonatal İntensive Care Unit For Optimal Family İnvolvement Clin
Perinatol 31 353-382
httpwwwncbinlmnihgovpubmed15289038 Erişim Tarihi
18032013
bull Browne JV Talmi A 2005 Family-Based İntervention To Enhance
İnfant-Parent Relationships İn The Neonatal İntensive Care Unit J
Pediatr Psychol 30 667-677
httpjpepsyoxfordjournalsorgcontent308667full Erişim Tarihi
17032013
bull Erdeve Ouml 2009 Aile Merkezli Bakım Ve Yenidoğan Yoğun Bakım
Uumlnitesi Tasarımında Ailenin Yeri Guumllhane Tıp Dergisi 51 199-203
Erişim Tarihi 20032013
bull Eras Z Atay G Pekcici EA 2011 Ccedilocuklara Verilen Sağlık
Hizmetinde Buumltuumlncuumll İzlem Modeli İnoumlnuuml Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi
Dergisi 18(3)199-202
bull Karabudak S Ak B Başbakkal Z 2010 Girişimler Sırasında Aile
Uumlyeleri Nerede Olmalı Tuumlrk Pediatri Arşivi 45 53-60
bull Oflaz F 2008 Hasta Ccedilocuk Ve Ebeveynlerinin Pediatrik Yoğun
Bakım Deneyimi Ve Travmatik Stres Cumhuriyet Uumlniversitesi
Hemşirelik Yuumlksekokulu Dergisi 12(1) 53-59
bull Ccedilavuşoğlu H 2004 Hastaneye Yatmanın Ccedilocuk Ve Aile Uumlzerindeki
Etkileri Yaşamı Tehdit Edici Hastalığı Olan Ccedilocuk Ccedilocuk Sağlığı
Hemşireliği Cilt 1 Genişletilmiş 8 Baskı Ankara Sistem Ofset
Basımevi 51-70 91-106
bull Boztepe H Ccedilavuşoğlu H 2009 Bir Uumlniversite Hastanesindeki
Uygulamaların Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden İncelenmesi
Hacettepe Uumlniversitesi Sağlık Bilimleri Fakuumlltesi Hemşirelik Dergisi
11-24
bull Dunst CJ Trivette CM 2009 Meta-Analytic Structural Equation
Modelling Of The İnfluences Of Family-Centered Care On Parent
And Child Psychological Health Int J Pediatri 1-9
bull Kuğuoğlu S Ccediloumlvener Ccedil Aktaş E Tanır M 2009 Yatağa Bağımlı
Ccedilocuğun Aile Merkezli Bakımında Sinerji Modelinin Kullanımı
Maltepe Uumlniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2(1) 59-64
bull Kuzlu TA Kalıncı N Topan AK 2011 Uumlniversite Hastanesinde
Ccedilocuklara Verilen Bakımın Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden
İncelenmesi Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 6(16)
bull Kuzin JK Yborra J Taylor M Chang AC Altman CA
Whitney GMM Mott AR 2007 Family-Member Presence During
Interventions İn The Intensive Care Unit Perceptions Of Pediatric
Cardiac Intensive Care Providers Pediatrics 120(4) 895-901
httppediatricsaappublicationsorgcontent1204e895full Erişim
Tarihi 13032013
bull Harrison TM 2010 Family Centered Pediatric Nursing Care State
of the Science J Pediatr Nurs 25(5) 335ndash343
httpwwwncbinlmnihgovpmcarticlesPMC2965051 Erişim
Tarihi 14032013
bull Sacchetti A Lichenstein R Carraccio CA Harris RH 1996 Family
Member Presence During Pediatric Emergency Department
Procedures Pediatr Emerg Care 12 (4) 268ndash 271
httpwwwncbinlmnihgovpubmed8858650dopt=Abstract Erişim
Tarihi 18032013
bull Guzzetta CE Clark AP Wright JL 2006 Family Presence İn
Emergency Medical Services For Children Clin Pediatr Emerg Med
7 15-22
httppediatricsaappublicationsorgcontent1222e511long Erişim
Tarihi 25032013
bull Boie ET Moore GP Brummett C Nelson DR 1999 Do Parents
Want To Be Present During İnvasive Procedures Performed On
Their Children İn The Emergency Department A Survey Of 400
Parents Ann Emerg Med 34 (1) 70ndash 74
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(99)70274-
Xabstract Erişim Tarihi 19032013
bull Boudreaux ED Francis JL Loyacano T 2002 Familiy Presence
During İnvasive Procedures And Resuscitation İn The Emergency
Department A Critical Review And Suggestions For Future
Reseach Ann Emerg Med 40 193-205
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(02)00029-
Xabstract Erişim Tarihi 20032013
bull Axelsson AB Zettergren M Axelsson C 2005 Good And Bad
Experiences Of Family Presence During Acute Care And
Resuscitation What Makes The Difference Eur J Cardiovasc Nurs
4 161-169
bull Konukbay D Arslan F 2011 Yenidoğan Yoğun Bakım Uumlnitesinde
Yatan Yenidoğan Ailelerinin Yaşadıkları Guumlccedilluumlklerin Belirlenmesi
Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 14 (2) 16-22
bull Letourneau NL Elliott MR 1996 Pediatric Health Care Professionals
Perceptions and Practices of Family-Centered Care Childrens Health Care
25 (3) 157 ndash 174 httpdspacehilunbca8080handle188234882 Erişim
Tarihi 18032013
bull Daneman S Macaluso J Guzzetta CE 2003 Health Providersrsquo Attitudes
Toward Parent Participation İn The Care Of The Hospitalized Child J Spec
Pediatr Nurs 8(3)90-98
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=209Daneman+S2C+Macal
uso+J2C+Guzzetta+CE+20032C+Health+ProvidersE28099+Attit
udes+Toward+Parent+Participation+C4B0n+The+Care+Of+The+Hospit
alized+Child+J+Spec+Pediatr+Nurs3B+8(3)3A+90-+98 Erişim Tarihi
14032013
bull Reid P Connor M DeMarco R Fiyat J 2004 Linking Patient And Family
Centered Care And Patient Safety The Next Leap Nursing
Economics22(4) 211-215
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=Ponte+PR2C+Connor+M2C
+DeMarco+R+et+al+Linking+patient+and+family+centered+care+and+pati
ent+safety3A+the+next+leap+Nursing+economics2C+20043B+22(4)
3A+211-+215 Erişim Tarihi 15032013
Bu ccedilalışmalar aile
varlığının
Ebeveyn
memnuniyetini
arttırdığı ve
Ebeveynlerin baş
etmelerini
guumlccedillendirdiğini
belirtmektedir
(2014)
Axelsson ve ark 2005 yılında randomize kontrolluuml
ccedilalışmada 12 orijinal makale incelenmiştir Sonuccedillar
bull Aile iccedilinde destek ve bağlılık hissi geliştiğini ifade ettiği
bull Aile uumlyeleri resuumlsitasyon sırasında bulunmanın kendi yas
suumlrecinde onlara yardımcı olduğunu ifade ettiği verilerine
ulaşılmıştır
ldquoGood And Bad Experiences Of Family Presence During Acute Care And Resuscitation
What Makes The Difference
Ebeveynler
Resuumlsitasyon sırasında ccedilocukları iccedilin
her şeyin yapıldığını goumlrduumlkleri iccedilin
şuumlphenin azaldığını
Ccedilocukları iccedilin karar verme ve
savunucusu olarak katılmanın
muumlmkuumln olduğunu
Resuumlsitasyon sırasında kendilerini
oumlluumlme değil ccedilocuklarının iyileşmesine
odakladıklarını
Resuumlsitasyon ccedilabalarına rağmen
herhangi bir travma yaşamadıklarını
Resuumlsitasyon sırasında hemşirelerin
kendilerine destek olduklarını
belirtmişlerdir
Resuumlsitasyon sırasında
destek en deneyimli
klinik hemşire
tarafından sağlandı
Bu Yeni Rol Hemşirelere
Ebeveynlerin Olumlu Bir
Bakış Accedilısı Geliştirmesini
Sağlamıştır
EBEVEYN
DENEYİMİ
AİLE VARLIĞI
GUumlCcedilLUuml BİR ANALJEZİKTİR
EMZİRMENİN VE ANNE
SUumlTUumlNUumlN YENİDOĞANLARDA
İŞLEMSEL AĞRIYI VE STRESİ
AZALTTIĞI GOumlRUumlLMUumlŞTUumlR
Savaşer (2000) Yenidoğanda topuktan
kan alınması sırasında oluşan rahatsızlığı
azaltmada anne kucağının etkisi
Ccedilalışma grubu N=36
Anne Kucağında Emzik
Kontrol Grubu N=34
Yatağında Emzik
Ccedilalışma grubundaki yenidoğanların ağrı
puan ortalamalarının
kontrol grubuna goumlre anlamlı derecede
duumlşuumlk bulunduğu bildirilmiştir
SAĞLIKLI YENİDOĞANLARDA
TEN TENE TEMAS VE
EMZİRMENİN İŞLEMSEL
AĞRIYI AZALTTIĞI
BİLDİRİLMİŞTİR
Ten Tene Temasın
Hem Fizyolojik Hem De Davranışsal
Goumlstergelerde Olmak Uumlzere Topuktan
Kan Alımı Sırasında Ağrıyı
Azaltmada Etkili Bir İşlem Olduğu
Belirtilmiştir
Prematuumlre
Yenidoğanlarda
Kanguru
Bakımının
İnvazif İşlemler
Sırasında
Oluşan Ağrıyı
Azalttığı
Bildirilmiştir
Emzirmek
topuktan kan
alımı sırasında
yenidoğanların
ağrısını tek
başına
azaltabilen bir
youmlntemdir
Rutin Aşı Sırasında
Enjeksiyon Ağrısını
Azaltmak İccedilin
EMZİRMEK
Kanguru Bakımının Term ve Preterm
Yenidoğanlarda İşlemsel Ağrıyı
Azalttığı Bildirilmiştir
EĞİTİM
Resuumlsitasyon ve invazif girişimler sırasında aile katılımına youmlnelik gelişmiş iletişim ve yardım desteği sağlamak amacıyla sağlık personelini
hazırlamak iccedilin
mutlaka gereklidir (APA 2015)
SİMUumlLASYON
DESTEKLİ
VE
UYGULAMA
KILAVUZLARI İLE
YAPILAN EĞİTİMLER
Klinisyenlerin algıları uumlzerinde pozitif youmlnde
değişimler olmuş
invazif işlemler ve resuumlsitasyon sırasında
aile katılımını desteklemişler
İşlemler sırasında aileler ile iletişim
becerilerinin arttığını ve zorlu sağlık
konuşmaları sırasında anksiyetelerinin
azaldığını ifade etmişlerdir
EBEVEYN VARLIĞI
HASTA HAKKIDIR
Ccedilocukların ve ebeveynlerin
herhangi bir tedavi ya da cerrahi işlemi
bilme
sonuccedillarını anlama
ve
karar verme hakları vardır
Tuumlfekci ve Erci 2007
Sağlık ccedilalışanlarının ccediloğunluğunun ağrılı bir
işlem sırasında ccedilocuklarının yanında
bulunma hakkı olduğu duumlşuumlncesi ile
ebeveynlerin bulunmasına izin verdikleri
saptanmıştır
Forster ve ark 2002
Aile uumlyesi varlığı
ccedilocuk ve aile memnuniyetini artırarak
malpraktis dava oranlarını
azaltabilir
Legal risk by practicing patient-centered medicineArch Intern Med 2002162 (11)1217ndash 1219
Boie ve arkrsquolarının 1999 yılında 400 ebeveyn ile yaptıkları
ccedilalışmasında ailelere girişimler sırasında ccedilocuklarının
yanında bulunmak isteyip-istemedikleri sorulmuş
Yeniden canlandırma gibi yoğun girişimsel
işlemlerin yapıldığı bir durumda bile
aile uumlyelerinin 80rsquoi ccedilocuklarının yanında
bulunmak istediklerini belirtmişlerdir
CPR SIRASINDA AİLE
VARLIĞININ GEREKLİ
OLDUĞUNU
BİLDİRMİŞLERDİR
Tuumlm aileler CPR sırasında bulunma seccedileneği
verilmesi gerektiğine inandıklarını belirtmişler
Sağlıkccedilılar ailelerin isteklerine karşı duyarlı olmalı ve
CPR sırasında bulunmaları iccedilin izin vermelidir
AİLE KATILIMININ İSTENDİK DUumlZEYDE
UYGULANABİLMESİ İCcedilİN KURUM İCcedilİNDE
YAZILI POLİTİKALAR VE KURALLAR
DUumlZENLENMESİ GEREKLİDİR
Resuumlsitasyon ve invaziv işlemler sırasında aile varlığı iccedilin
YAZILI POLİTİKALAR VE KURALLAR oluşturulması
tavsiye edilir
SONUCcedil OLARAK
AİLE KATILIMI Ccedilocuk ve ailenin anksiyete duumlzeyini azaltır
Ccedilocuk iccedilin duygusal destek sağlar
Ccedilocuk ve ailenin memnuniyetini arttırır
Ccedilocuğun aile ile bağlılığını suumlrduumlrmesini sağlar
Ccedilocuğun guumlven duygusunun zedelenmesini oumlnler
Ccedilocuğun işlem sırasında ağrısının azalmasını sağlar
Ccedilocuk-aile ve sağlık ekibi uumlyeleri arasında sağlıklı bir iletişim sağlar
Ailenin keder suumlrecini daha kolay atlatmasını sağlar
Bilinmezlik korkusunu azaltarak şuumlphe duygusunu ortadan kaldırır
Ailelerin resuumlsitasyon ve invazif girişimler hakkında kararlara
katılabilmesini sağlar
Program ve politikaların gelişimini destekler ve savunuculuğu arttırır
OumlNERİLER
bull Ccedilocuk gibi oumlzel hasta grubu iccedilin ailenin yeri ccedilok
oumlnemlidir
bull Sunulan hizmetin niteliğinin artması accedilısından AİLE
KATILIMI ccedilok oumlnemlidir
bull İnvazif girişimler sırasında aile katılımına youmlnelik yazılı
politikalar oluşturulması sağlık ccedilalışanları arasında ortak
dil oluşturulmasını ve suumlrecin daha iyi ccedilalışmasını sağlar
KAYNAKLAR
bull American Academy of Pediatrics Committee on Hospital Care 2012
Family Centered Care and The Pediatricians RolePedıatrıcs
129 394 -404
httppediatricsaappublicationsorgcontent1292394full Erişim
Tarihi 15032013
bull American Academy of Pediatrics Committee on Hospital Care 2003
Family-Centered Care And The Pediatricianrsquos Role Pediatrics 112
(3) 691-696
httppediatricsaappublicationsorgcontent1123691full Erişim
Tarihi 14032013
bull Newton MS 2000 Family-Centered Care Current Realities İn
Parent Participation Pediatric Nursing 26(2) 164-168
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12026270 Erişim Tarihi
15032013
bull Bruce B Ritchie J 1997 Nurses Practices And Perceptions Of
Family-Centered Care Journal of Pediatric Nursing 2(4) 214-222
httpwwwpediatricnursingorgarticleS0882-5963(97)80004-
8abstractrefuid=S0882-5963(02)00065-9amprefissn=0882-5963
Erişim Tarihi 18032013
bull Ocakccedilı AF 2011 Ccedilocuk Yoğun Bakımda Aile Merkezli Bakım I
Yenidoğan Ve Ccedilocuk Yoğun Bakım Hemşireliği Sempozyum
Programı
bull Aucott S Donohue PK Atkins E Allen MC 2002
Neurodevelopmental Care İn The NICU Ment Retard Dev Disabil
Res Rev 8 298-308
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12454906 Erişim Tarihi
16032013
bull Heermann JA Wilson ME Wilhelm PA 2005 Mothers İn The NICU
Outsider To Partner Pediatr Nurs 31 176-200
httpwwwncbinlmnihgovpubmed16060580 Erişim Tarihi
18032013
bull Franck LS Spencer C 2003 Parent Visiting And Participation İn
İnfant Caregiving Activities İn A Neonatal Unit Birth 30 31-35
httpeuropepmcorgabstractmed12581037reload=0jsessionid=h
08jvg6ofw3t4xzzje634 Erişim Tarihi 17032013
bull Fowlie PW Mchaffie H 2004 Supporting Parents İn Neonatal Unit
BMJ 329 1336-1338
httpwwwncbinlmnihgovpmcarticlespmc534850 Erişim Tarihi
16032013
bull White RD 2003 Individual Rooms İn The NICU-An Evolving
Concept J Perinatol 23 22-24
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12540926 Erişim Tarihi
17032013
bull Carter JD Mulder RT Bartram AF Darlow BA 2005 Infants İn A
Neonatal İntensive Care Unit Parental Response Arch Dis Child
Fetal Neonatal Ed 90 109-113
httpfnbmjcomcontent902f109full Erişim Tarihi 18032013
bull Mason DJ 2003 Family Presence Evidence Versus Tradition Am J
Crit Care 12 190-192
httpajccaacnjournalsorgcontent123190fullpdf+html Erişim
Tarihi 16032013
bull Johnson BH Abraham MR Parrish RN 2004 Designing The
Neonatal İntensive Care Unit For Optimal Family İnvolvement Clin
Perinatol 31 353-382
httpwwwncbinlmnihgovpubmed15289038 Erişim Tarihi
18032013
bull Browne JV Talmi A 2005 Family-Based İntervention To Enhance
İnfant-Parent Relationships İn The Neonatal İntensive Care Unit J
Pediatr Psychol 30 667-677
httpjpepsyoxfordjournalsorgcontent308667full Erişim Tarihi
17032013
bull Erdeve Ouml 2009 Aile Merkezli Bakım Ve Yenidoğan Yoğun Bakım
Uumlnitesi Tasarımında Ailenin Yeri Guumllhane Tıp Dergisi 51 199-203
Erişim Tarihi 20032013
bull Eras Z Atay G Pekcici EA 2011 Ccedilocuklara Verilen Sağlık
Hizmetinde Buumltuumlncuumll İzlem Modeli İnoumlnuuml Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi
Dergisi 18(3)199-202
bull Karabudak S Ak B Başbakkal Z 2010 Girişimler Sırasında Aile
Uumlyeleri Nerede Olmalı Tuumlrk Pediatri Arşivi 45 53-60
bull Oflaz F 2008 Hasta Ccedilocuk Ve Ebeveynlerinin Pediatrik Yoğun
Bakım Deneyimi Ve Travmatik Stres Cumhuriyet Uumlniversitesi
Hemşirelik Yuumlksekokulu Dergisi 12(1) 53-59
bull Ccedilavuşoğlu H 2004 Hastaneye Yatmanın Ccedilocuk Ve Aile Uumlzerindeki
Etkileri Yaşamı Tehdit Edici Hastalığı Olan Ccedilocuk Ccedilocuk Sağlığı
Hemşireliği Cilt 1 Genişletilmiş 8 Baskı Ankara Sistem Ofset
Basımevi 51-70 91-106
bull Boztepe H Ccedilavuşoğlu H 2009 Bir Uumlniversite Hastanesindeki
Uygulamaların Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden İncelenmesi
Hacettepe Uumlniversitesi Sağlık Bilimleri Fakuumlltesi Hemşirelik Dergisi
11-24
bull Dunst CJ Trivette CM 2009 Meta-Analytic Structural Equation
Modelling Of The İnfluences Of Family-Centered Care On Parent
And Child Psychological Health Int J Pediatri 1-9
bull Kuğuoğlu S Ccediloumlvener Ccedil Aktaş E Tanır M 2009 Yatağa Bağımlı
Ccedilocuğun Aile Merkezli Bakımında Sinerji Modelinin Kullanımı
Maltepe Uumlniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2(1) 59-64
bull Kuzlu TA Kalıncı N Topan AK 2011 Uumlniversite Hastanesinde
Ccedilocuklara Verilen Bakımın Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden
İncelenmesi Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 6(16)
bull Kuzin JK Yborra J Taylor M Chang AC Altman CA
Whitney GMM Mott AR 2007 Family-Member Presence During
Interventions İn The Intensive Care Unit Perceptions Of Pediatric
Cardiac Intensive Care Providers Pediatrics 120(4) 895-901
httppediatricsaappublicationsorgcontent1204e895full Erişim
Tarihi 13032013
bull Harrison TM 2010 Family Centered Pediatric Nursing Care State
of the Science J Pediatr Nurs 25(5) 335ndash343
httpwwwncbinlmnihgovpmcarticlesPMC2965051 Erişim
Tarihi 14032013
bull Sacchetti A Lichenstein R Carraccio CA Harris RH 1996 Family
Member Presence During Pediatric Emergency Department
Procedures Pediatr Emerg Care 12 (4) 268ndash 271
httpwwwncbinlmnihgovpubmed8858650dopt=Abstract Erişim
Tarihi 18032013
bull Guzzetta CE Clark AP Wright JL 2006 Family Presence İn
Emergency Medical Services For Children Clin Pediatr Emerg Med
7 15-22
httppediatricsaappublicationsorgcontent1222e511long Erişim
Tarihi 25032013
bull Boie ET Moore GP Brummett C Nelson DR 1999 Do Parents
Want To Be Present During İnvasive Procedures Performed On
Their Children İn The Emergency Department A Survey Of 400
Parents Ann Emerg Med 34 (1) 70ndash 74
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(99)70274-
Xabstract Erişim Tarihi 19032013
bull Boudreaux ED Francis JL Loyacano T 2002 Familiy Presence
During İnvasive Procedures And Resuscitation İn The Emergency
Department A Critical Review And Suggestions For Future
Reseach Ann Emerg Med 40 193-205
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(02)00029-
Xabstract Erişim Tarihi 20032013
bull Axelsson AB Zettergren M Axelsson C 2005 Good And Bad
Experiences Of Family Presence During Acute Care And
Resuscitation What Makes The Difference Eur J Cardiovasc Nurs
4 161-169
bull Konukbay D Arslan F 2011 Yenidoğan Yoğun Bakım Uumlnitesinde
Yatan Yenidoğan Ailelerinin Yaşadıkları Guumlccedilluumlklerin Belirlenmesi
Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 14 (2) 16-22
bull Letourneau NL Elliott MR 1996 Pediatric Health Care Professionals
Perceptions and Practices of Family-Centered Care Childrens Health Care
25 (3) 157 ndash 174 httpdspacehilunbca8080handle188234882 Erişim
Tarihi 18032013
bull Daneman S Macaluso J Guzzetta CE 2003 Health Providersrsquo Attitudes
Toward Parent Participation İn The Care Of The Hospitalized Child J Spec
Pediatr Nurs 8(3)90-98
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=209Daneman+S2C+Macal
uso+J2C+Guzzetta+CE+20032C+Health+ProvidersE28099+Attit
udes+Toward+Parent+Participation+C4B0n+The+Care+Of+The+Hospit
alized+Child+J+Spec+Pediatr+Nurs3B+8(3)3A+90-+98 Erişim Tarihi
14032013
bull Reid P Connor M DeMarco R Fiyat J 2004 Linking Patient And Family
Centered Care And Patient Safety The Next Leap Nursing
Economics22(4) 211-215
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=Ponte+PR2C+Connor+M2C
+DeMarco+R+et+al+Linking+patient+and+family+centered+care+and+pati
ent+safety3A+the+next+leap+Nursing+economics2C+20043B+22(4)
3A+211-+215 Erişim Tarihi 15032013
Axelsson ve ark 2005 yılında randomize kontrolluuml
ccedilalışmada 12 orijinal makale incelenmiştir Sonuccedillar
bull Aile iccedilinde destek ve bağlılık hissi geliştiğini ifade ettiği
bull Aile uumlyeleri resuumlsitasyon sırasında bulunmanın kendi yas
suumlrecinde onlara yardımcı olduğunu ifade ettiği verilerine
ulaşılmıştır
ldquoGood And Bad Experiences Of Family Presence During Acute Care And Resuscitation
What Makes The Difference
Ebeveynler
Resuumlsitasyon sırasında ccedilocukları iccedilin
her şeyin yapıldığını goumlrduumlkleri iccedilin
şuumlphenin azaldığını
Ccedilocukları iccedilin karar verme ve
savunucusu olarak katılmanın
muumlmkuumln olduğunu
Resuumlsitasyon sırasında kendilerini
oumlluumlme değil ccedilocuklarının iyileşmesine
odakladıklarını
Resuumlsitasyon ccedilabalarına rağmen
herhangi bir travma yaşamadıklarını
Resuumlsitasyon sırasında hemşirelerin
kendilerine destek olduklarını
belirtmişlerdir
Resuumlsitasyon sırasında
destek en deneyimli
klinik hemşire
tarafından sağlandı
Bu Yeni Rol Hemşirelere
Ebeveynlerin Olumlu Bir
Bakış Accedilısı Geliştirmesini
Sağlamıştır
EBEVEYN
DENEYİMİ
AİLE VARLIĞI
GUumlCcedilLUuml BİR ANALJEZİKTİR
EMZİRMENİN VE ANNE
SUumlTUumlNUumlN YENİDOĞANLARDA
İŞLEMSEL AĞRIYI VE STRESİ
AZALTTIĞI GOumlRUumlLMUumlŞTUumlR
Savaşer (2000) Yenidoğanda topuktan
kan alınması sırasında oluşan rahatsızlığı
azaltmada anne kucağının etkisi
Ccedilalışma grubu N=36
Anne Kucağında Emzik
Kontrol Grubu N=34
Yatağında Emzik
Ccedilalışma grubundaki yenidoğanların ağrı
puan ortalamalarının
kontrol grubuna goumlre anlamlı derecede
duumlşuumlk bulunduğu bildirilmiştir
SAĞLIKLI YENİDOĞANLARDA
TEN TENE TEMAS VE
EMZİRMENİN İŞLEMSEL
AĞRIYI AZALTTIĞI
BİLDİRİLMİŞTİR
Ten Tene Temasın
Hem Fizyolojik Hem De Davranışsal
Goumlstergelerde Olmak Uumlzere Topuktan
Kan Alımı Sırasında Ağrıyı
Azaltmada Etkili Bir İşlem Olduğu
Belirtilmiştir
Prematuumlre
Yenidoğanlarda
Kanguru
Bakımının
İnvazif İşlemler
Sırasında
Oluşan Ağrıyı
Azalttığı
Bildirilmiştir
Emzirmek
topuktan kan
alımı sırasında
yenidoğanların
ağrısını tek
başına
azaltabilen bir
youmlntemdir
Rutin Aşı Sırasında
Enjeksiyon Ağrısını
Azaltmak İccedilin
EMZİRMEK
Kanguru Bakımının Term ve Preterm
Yenidoğanlarda İşlemsel Ağrıyı
Azalttığı Bildirilmiştir
EĞİTİM
Resuumlsitasyon ve invazif girişimler sırasında aile katılımına youmlnelik gelişmiş iletişim ve yardım desteği sağlamak amacıyla sağlık personelini
hazırlamak iccedilin
mutlaka gereklidir (APA 2015)
SİMUumlLASYON
DESTEKLİ
VE
UYGULAMA
KILAVUZLARI İLE
YAPILAN EĞİTİMLER
Klinisyenlerin algıları uumlzerinde pozitif youmlnde
değişimler olmuş
invazif işlemler ve resuumlsitasyon sırasında
aile katılımını desteklemişler
İşlemler sırasında aileler ile iletişim
becerilerinin arttığını ve zorlu sağlık
konuşmaları sırasında anksiyetelerinin
azaldığını ifade etmişlerdir
EBEVEYN VARLIĞI
HASTA HAKKIDIR
Ccedilocukların ve ebeveynlerin
herhangi bir tedavi ya da cerrahi işlemi
bilme
sonuccedillarını anlama
ve
karar verme hakları vardır
Tuumlfekci ve Erci 2007
Sağlık ccedilalışanlarının ccediloğunluğunun ağrılı bir
işlem sırasında ccedilocuklarının yanında
bulunma hakkı olduğu duumlşuumlncesi ile
ebeveynlerin bulunmasına izin verdikleri
saptanmıştır
Forster ve ark 2002
Aile uumlyesi varlığı
ccedilocuk ve aile memnuniyetini artırarak
malpraktis dava oranlarını
azaltabilir
Legal risk by practicing patient-centered medicineArch Intern Med 2002162 (11)1217ndash 1219
Boie ve arkrsquolarının 1999 yılında 400 ebeveyn ile yaptıkları
ccedilalışmasında ailelere girişimler sırasında ccedilocuklarının
yanında bulunmak isteyip-istemedikleri sorulmuş
Yeniden canlandırma gibi yoğun girişimsel
işlemlerin yapıldığı bir durumda bile
aile uumlyelerinin 80rsquoi ccedilocuklarının yanında
bulunmak istediklerini belirtmişlerdir
CPR SIRASINDA AİLE
VARLIĞININ GEREKLİ
OLDUĞUNU
BİLDİRMİŞLERDİR
Tuumlm aileler CPR sırasında bulunma seccedileneği
verilmesi gerektiğine inandıklarını belirtmişler
Sağlıkccedilılar ailelerin isteklerine karşı duyarlı olmalı ve
CPR sırasında bulunmaları iccedilin izin vermelidir
AİLE KATILIMININ İSTENDİK DUumlZEYDE
UYGULANABİLMESİ İCcedilİN KURUM İCcedilİNDE
YAZILI POLİTİKALAR VE KURALLAR
DUumlZENLENMESİ GEREKLİDİR
Resuumlsitasyon ve invaziv işlemler sırasında aile varlığı iccedilin
YAZILI POLİTİKALAR VE KURALLAR oluşturulması
tavsiye edilir
SONUCcedil OLARAK
AİLE KATILIMI Ccedilocuk ve ailenin anksiyete duumlzeyini azaltır
Ccedilocuk iccedilin duygusal destek sağlar
Ccedilocuk ve ailenin memnuniyetini arttırır
Ccedilocuğun aile ile bağlılığını suumlrduumlrmesini sağlar
Ccedilocuğun guumlven duygusunun zedelenmesini oumlnler
Ccedilocuğun işlem sırasında ağrısının azalmasını sağlar
Ccedilocuk-aile ve sağlık ekibi uumlyeleri arasında sağlıklı bir iletişim sağlar
Ailenin keder suumlrecini daha kolay atlatmasını sağlar
Bilinmezlik korkusunu azaltarak şuumlphe duygusunu ortadan kaldırır
Ailelerin resuumlsitasyon ve invazif girişimler hakkında kararlara
katılabilmesini sağlar
Program ve politikaların gelişimini destekler ve savunuculuğu arttırır
OumlNERİLER
bull Ccedilocuk gibi oumlzel hasta grubu iccedilin ailenin yeri ccedilok
oumlnemlidir
bull Sunulan hizmetin niteliğinin artması accedilısından AİLE
KATILIMI ccedilok oumlnemlidir
bull İnvazif girişimler sırasında aile katılımına youmlnelik yazılı
politikalar oluşturulması sağlık ccedilalışanları arasında ortak
dil oluşturulmasını ve suumlrecin daha iyi ccedilalışmasını sağlar
KAYNAKLAR
bull American Academy of Pediatrics Committee on Hospital Care 2012
Family Centered Care and The Pediatricians RolePedıatrıcs
129 394 -404
httppediatricsaappublicationsorgcontent1292394full Erişim
Tarihi 15032013
bull American Academy of Pediatrics Committee on Hospital Care 2003
Family-Centered Care And The Pediatricianrsquos Role Pediatrics 112
(3) 691-696
httppediatricsaappublicationsorgcontent1123691full Erişim
Tarihi 14032013
bull Newton MS 2000 Family-Centered Care Current Realities İn
Parent Participation Pediatric Nursing 26(2) 164-168
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12026270 Erişim Tarihi
15032013
bull Bruce B Ritchie J 1997 Nurses Practices And Perceptions Of
Family-Centered Care Journal of Pediatric Nursing 2(4) 214-222
httpwwwpediatricnursingorgarticleS0882-5963(97)80004-
8abstractrefuid=S0882-5963(02)00065-9amprefissn=0882-5963
Erişim Tarihi 18032013
bull Ocakccedilı AF 2011 Ccedilocuk Yoğun Bakımda Aile Merkezli Bakım I
Yenidoğan Ve Ccedilocuk Yoğun Bakım Hemşireliği Sempozyum
Programı
bull Aucott S Donohue PK Atkins E Allen MC 2002
Neurodevelopmental Care İn The NICU Ment Retard Dev Disabil
Res Rev 8 298-308
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12454906 Erişim Tarihi
16032013
bull Heermann JA Wilson ME Wilhelm PA 2005 Mothers İn The NICU
Outsider To Partner Pediatr Nurs 31 176-200
httpwwwncbinlmnihgovpubmed16060580 Erişim Tarihi
18032013
bull Franck LS Spencer C 2003 Parent Visiting And Participation İn
İnfant Caregiving Activities İn A Neonatal Unit Birth 30 31-35
httpeuropepmcorgabstractmed12581037reload=0jsessionid=h
08jvg6ofw3t4xzzje634 Erişim Tarihi 17032013
bull Fowlie PW Mchaffie H 2004 Supporting Parents İn Neonatal Unit
BMJ 329 1336-1338
httpwwwncbinlmnihgovpmcarticlespmc534850 Erişim Tarihi
16032013
bull White RD 2003 Individual Rooms İn The NICU-An Evolving
Concept J Perinatol 23 22-24
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12540926 Erişim Tarihi
17032013
bull Carter JD Mulder RT Bartram AF Darlow BA 2005 Infants İn A
Neonatal İntensive Care Unit Parental Response Arch Dis Child
Fetal Neonatal Ed 90 109-113
httpfnbmjcomcontent902f109full Erişim Tarihi 18032013
bull Mason DJ 2003 Family Presence Evidence Versus Tradition Am J
Crit Care 12 190-192
httpajccaacnjournalsorgcontent123190fullpdf+html Erişim
Tarihi 16032013
bull Johnson BH Abraham MR Parrish RN 2004 Designing The
Neonatal İntensive Care Unit For Optimal Family İnvolvement Clin
Perinatol 31 353-382
httpwwwncbinlmnihgovpubmed15289038 Erişim Tarihi
18032013
bull Browne JV Talmi A 2005 Family-Based İntervention To Enhance
İnfant-Parent Relationships İn The Neonatal İntensive Care Unit J
Pediatr Psychol 30 667-677
httpjpepsyoxfordjournalsorgcontent308667full Erişim Tarihi
17032013
bull Erdeve Ouml 2009 Aile Merkezli Bakım Ve Yenidoğan Yoğun Bakım
Uumlnitesi Tasarımında Ailenin Yeri Guumllhane Tıp Dergisi 51 199-203
Erişim Tarihi 20032013
bull Eras Z Atay G Pekcici EA 2011 Ccedilocuklara Verilen Sağlık
Hizmetinde Buumltuumlncuumll İzlem Modeli İnoumlnuuml Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi
Dergisi 18(3)199-202
bull Karabudak S Ak B Başbakkal Z 2010 Girişimler Sırasında Aile
Uumlyeleri Nerede Olmalı Tuumlrk Pediatri Arşivi 45 53-60
bull Oflaz F 2008 Hasta Ccedilocuk Ve Ebeveynlerinin Pediatrik Yoğun
Bakım Deneyimi Ve Travmatik Stres Cumhuriyet Uumlniversitesi
Hemşirelik Yuumlksekokulu Dergisi 12(1) 53-59
bull Ccedilavuşoğlu H 2004 Hastaneye Yatmanın Ccedilocuk Ve Aile Uumlzerindeki
Etkileri Yaşamı Tehdit Edici Hastalığı Olan Ccedilocuk Ccedilocuk Sağlığı
Hemşireliği Cilt 1 Genişletilmiş 8 Baskı Ankara Sistem Ofset
Basımevi 51-70 91-106
bull Boztepe H Ccedilavuşoğlu H 2009 Bir Uumlniversite Hastanesindeki
Uygulamaların Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden İncelenmesi
Hacettepe Uumlniversitesi Sağlık Bilimleri Fakuumlltesi Hemşirelik Dergisi
11-24
bull Dunst CJ Trivette CM 2009 Meta-Analytic Structural Equation
Modelling Of The İnfluences Of Family-Centered Care On Parent
And Child Psychological Health Int J Pediatri 1-9
bull Kuğuoğlu S Ccediloumlvener Ccedil Aktaş E Tanır M 2009 Yatağa Bağımlı
Ccedilocuğun Aile Merkezli Bakımında Sinerji Modelinin Kullanımı
Maltepe Uumlniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2(1) 59-64
bull Kuzlu TA Kalıncı N Topan AK 2011 Uumlniversite Hastanesinde
Ccedilocuklara Verilen Bakımın Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden
İncelenmesi Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 6(16)
bull Kuzin JK Yborra J Taylor M Chang AC Altman CA
Whitney GMM Mott AR 2007 Family-Member Presence During
Interventions İn The Intensive Care Unit Perceptions Of Pediatric
Cardiac Intensive Care Providers Pediatrics 120(4) 895-901
httppediatricsaappublicationsorgcontent1204e895full Erişim
Tarihi 13032013
bull Harrison TM 2010 Family Centered Pediatric Nursing Care State
of the Science J Pediatr Nurs 25(5) 335ndash343
httpwwwncbinlmnihgovpmcarticlesPMC2965051 Erişim
Tarihi 14032013
bull Sacchetti A Lichenstein R Carraccio CA Harris RH 1996 Family
Member Presence During Pediatric Emergency Department
Procedures Pediatr Emerg Care 12 (4) 268ndash 271
httpwwwncbinlmnihgovpubmed8858650dopt=Abstract Erişim
Tarihi 18032013
bull Guzzetta CE Clark AP Wright JL 2006 Family Presence İn
Emergency Medical Services For Children Clin Pediatr Emerg Med
7 15-22
httppediatricsaappublicationsorgcontent1222e511long Erişim
Tarihi 25032013
bull Boie ET Moore GP Brummett C Nelson DR 1999 Do Parents
Want To Be Present During İnvasive Procedures Performed On
Their Children İn The Emergency Department A Survey Of 400
Parents Ann Emerg Med 34 (1) 70ndash 74
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(99)70274-
Xabstract Erişim Tarihi 19032013
bull Boudreaux ED Francis JL Loyacano T 2002 Familiy Presence
During İnvasive Procedures And Resuscitation İn The Emergency
Department A Critical Review And Suggestions For Future
Reseach Ann Emerg Med 40 193-205
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(02)00029-
Xabstract Erişim Tarihi 20032013
bull Axelsson AB Zettergren M Axelsson C 2005 Good And Bad
Experiences Of Family Presence During Acute Care And
Resuscitation What Makes The Difference Eur J Cardiovasc Nurs
4 161-169
bull Konukbay D Arslan F 2011 Yenidoğan Yoğun Bakım Uumlnitesinde
Yatan Yenidoğan Ailelerinin Yaşadıkları Guumlccedilluumlklerin Belirlenmesi
Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 14 (2) 16-22
bull Letourneau NL Elliott MR 1996 Pediatric Health Care Professionals
Perceptions and Practices of Family-Centered Care Childrens Health Care
25 (3) 157 ndash 174 httpdspacehilunbca8080handle188234882 Erişim
Tarihi 18032013
bull Daneman S Macaluso J Guzzetta CE 2003 Health Providersrsquo Attitudes
Toward Parent Participation İn The Care Of The Hospitalized Child J Spec
Pediatr Nurs 8(3)90-98
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=209Daneman+S2C+Macal
uso+J2C+Guzzetta+CE+20032C+Health+ProvidersE28099+Attit
udes+Toward+Parent+Participation+C4B0n+The+Care+Of+The+Hospit
alized+Child+J+Spec+Pediatr+Nurs3B+8(3)3A+90-+98 Erişim Tarihi
14032013
bull Reid P Connor M DeMarco R Fiyat J 2004 Linking Patient And Family
Centered Care And Patient Safety The Next Leap Nursing
Economics22(4) 211-215
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=Ponte+PR2C+Connor+M2C
+DeMarco+R+et+al+Linking+patient+and+family+centered+care+and+pati
ent+safety3A+the+next+leap+Nursing+economics2C+20043B+22(4)
3A+211-+215 Erişim Tarihi 15032013
Ebeveynler
Resuumlsitasyon sırasında ccedilocukları iccedilin
her şeyin yapıldığını goumlrduumlkleri iccedilin
şuumlphenin azaldığını
Ccedilocukları iccedilin karar verme ve
savunucusu olarak katılmanın
muumlmkuumln olduğunu
Resuumlsitasyon sırasında kendilerini
oumlluumlme değil ccedilocuklarının iyileşmesine
odakladıklarını
Resuumlsitasyon ccedilabalarına rağmen
herhangi bir travma yaşamadıklarını
Resuumlsitasyon sırasında hemşirelerin
kendilerine destek olduklarını
belirtmişlerdir
Resuumlsitasyon sırasında
destek en deneyimli
klinik hemşire
tarafından sağlandı
Bu Yeni Rol Hemşirelere
Ebeveynlerin Olumlu Bir
Bakış Accedilısı Geliştirmesini
Sağlamıştır
EBEVEYN
DENEYİMİ
AİLE VARLIĞI
GUumlCcedilLUuml BİR ANALJEZİKTİR
EMZİRMENİN VE ANNE
SUumlTUumlNUumlN YENİDOĞANLARDA
İŞLEMSEL AĞRIYI VE STRESİ
AZALTTIĞI GOumlRUumlLMUumlŞTUumlR
Savaşer (2000) Yenidoğanda topuktan
kan alınması sırasında oluşan rahatsızlığı
azaltmada anne kucağının etkisi
Ccedilalışma grubu N=36
Anne Kucağında Emzik
Kontrol Grubu N=34
Yatağında Emzik
Ccedilalışma grubundaki yenidoğanların ağrı
puan ortalamalarının
kontrol grubuna goumlre anlamlı derecede
duumlşuumlk bulunduğu bildirilmiştir
SAĞLIKLI YENİDOĞANLARDA
TEN TENE TEMAS VE
EMZİRMENİN İŞLEMSEL
AĞRIYI AZALTTIĞI
BİLDİRİLMİŞTİR
Ten Tene Temasın
Hem Fizyolojik Hem De Davranışsal
Goumlstergelerde Olmak Uumlzere Topuktan
Kan Alımı Sırasında Ağrıyı
Azaltmada Etkili Bir İşlem Olduğu
Belirtilmiştir
Prematuumlre
Yenidoğanlarda
Kanguru
Bakımının
İnvazif İşlemler
Sırasında
Oluşan Ağrıyı
Azalttığı
Bildirilmiştir
Emzirmek
topuktan kan
alımı sırasında
yenidoğanların
ağrısını tek
başına
azaltabilen bir
youmlntemdir
Rutin Aşı Sırasında
Enjeksiyon Ağrısını
Azaltmak İccedilin
EMZİRMEK
Kanguru Bakımının Term ve Preterm
Yenidoğanlarda İşlemsel Ağrıyı
Azalttığı Bildirilmiştir
EĞİTİM
Resuumlsitasyon ve invazif girişimler sırasında aile katılımına youmlnelik gelişmiş iletişim ve yardım desteği sağlamak amacıyla sağlık personelini
hazırlamak iccedilin
mutlaka gereklidir (APA 2015)
SİMUumlLASYON
DESTEKLİ
VE
UYGULAMA
KILAVUZLARI İLE
YAPILAN EĞİTİMLER
Klinisyenlerin algıları uumlzerinde pozitif youmlnde
değişimler olmuş
invazif işlemler ve resuumlsitasyon sırasında
aile katılımını desteklemişler
İşlemler sırasında aileler ile iletişim
becerilerinin arttığını ve zorlu sağlık
konuşmaları sırasında anksiyetelerinin
azaldığını ifade etmişlerdir
EBEVEYN VARLIĞI
HASTA HAKKIDIR
Ccedilocukların ve ebeveynlerin
herhangi bir tedavi ya da cerrahi işlemi
bilme
sonuccedillarını anlama
ve
karar verme hakları vardır
Tuumlfekci ve Erci 2007
Sağlık ccedilalışanlarının ccediloğunluğunun ağrılı bir
işlem sırasında ccedilocuklarının yanında
bulunma hakkı olduğu duumlşuumlncesi ile
ebeveynlerin bulunmasına izin verdikleri
saptanmıştır
Forster ve ark 2002
Aile uumlyesi varlığı
ccedilocuk ve aile memnuniyetini artırarak
malpraktis dava oranlarını
azaltabilir
Legal risk by practicing patient-centered medicineArch Intern Med 2002162 (11)1217ndash 1219
Boie ve arkrsquolarının 1999 yılında 400 ebeveyn ile yaptıkları
ccedilalışmasında ailelere girişimler sırasında ccedilocuklarının
yanında bulunmak isteyip-istemedikleri sorulmuş
Yeniden canlandırma gibi yoğun girişimsel
işlemlerin yapıldığı bir durumda bile
aile uumlyelerinin 80rsquoi ccedilocuklarının yanında
bulunmak istediklerini belirtmişlerdir
CPR SIRASINDA AİLE
VARLIĞININ GEREKLİ
OLDUĞUNU
BİLDİRMİŞLERDİR
Tuumlm aileler CPR sırasında bulunma seccedileneği
verilmesi gerektiğine inandıklarını belirtmişler
Sağlıkccedilılar ailelerin isteklerine karşı duyarlı olmalı ve
CPR sırasında bulunmaları iccedilin izin vermelidir
AİLE KATILIMININ İSTENDİK DUumlZEYDE
UYGULANABİLMESİ İCcedilİN KURUM İCcedilİNDE
YAZILI POLİTİKALAR VE KURALLAR
DUumlZENLENMESİ GEREKLİDİR
Resuumlsitasyon ve invaziv işlemler sırasında aile varlığı iccedilin
YAZILI POLİTİKALAR VE KURALLAR oluşturulması
tavsiye edilir
SONUCcedil OLARAK
AİLE KATILIMI Ccedilocuk ve ailenin anksiyete duumlzeyini azaltır
Ccedilocuk iccedilin duygusal destek sağlar
Ccedilocuk ve ailenin memnuniyetini arttırır
Ccedilocuğun aile ile bağlılığını suumlrduumlrmesini sağlar
Ccedilocuğun guumlven duygusunun zedelenmesini oumlnler
Ccedilocuğun işlem sırasında ağrısının azalmasını sağlar
Ccedilocuk-aile ve sağlık ekibi uumlyeleri arasında sağlıklı bir iletişim sağlar
Ailenin keder suumlrecini daha kolay atlatmasını sağlar
Bilinmezlik korkusunu azaltarak şuumlphe duygusunu ortadan kaldırır
Ailelerin resuumlsitasyon ve invazif girişimler hakkında kararlara
katılabilmesini sağlar
Program ve politikaların gelişimini destekler ve savunuculuğu arttırır
OumlNERİLER
bull Ccedilocuk gibi oumlzel hasta grubu iccedilin ailenin yeri ccedilok
oumlnemlidir
bull Sunulan hizmetin niteliğinin artması accedilısından AİLE
KATILIMI ccedilok oumlnemlidir
bull İnvazif girişimler sırasında aile katılımına youmlnelik yazılı
politikalar oluşturulması sağlık ccedilalışanları arasında ortak
dil oluşturulmasını ve suumlrecin daha iyi ccedilalışmasını sağlar
KAYNAKLAR
bull American Academy of Pediatrics Committee on Hospital Care 2012
Family Centered Care and The Pediatricians RolePedıatrıcs
129 394 -404
httppediatricsaappublicationsorgcontent1292394full Erişim
Tarihi 15032013
bull American Academy of Pediatrics Committee on Hospital Care 2003
Family-Centered Care And The Pediatricianrsquos Role Pediatrics 112
(3) 691-696
httppediatricsaappublicationsorgcontent1123691full Erişim
Tarihi 14032013
bull Newton MS 2000 Family-Centered Care Current Realities İn
Parent Participation Pediatric Nursing 26(2) 164-168
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12026270 Erişim Tarihi
15032013
bull Bruce B Ritchie J 1997 Nurses Practices And Perceptions Of
Family-Centered Care Journal of Pediatric Nursing 2(4) 214-222
httpwwwpediatricnursingorgarticleS0882-5963(97)80004-
8abstractrefuid=S0882-5963(02)00065-9amprefissn=0882-5963
Erişim Tarihi 18032013
bull Ocakccedilı AF 2011 Ccedilocuk Yoğun Bakımda Aile Merkezli Bakım I
Yenidoğan Ve Ccedilocuk Yoğun Bakım Hemşireliği Sempozyum
Programı
bull Aucott S Donohue PK Atkins E Allen MC 2002
Neurodevelopmental Care İn The NICU Ment Retard Dev Disabil
Res Rev 8 298-308
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12454906 Erişim Tarihi
16032013
bull Heermann JA Wilson ME Wilhelm PA 2005 Mothers İn The NICU
Outsider To Partner Pediatr Nurs 31 176-200
httpwwwncbinlmnihgovpubmed16060580 Erişim Tarihi
18032013
bull Franck LS Spencer C 2003 Parent Visiting And Participation İn
İnfant Caregiving Activities İn A Neonatal Unit Birth 30 31-35
httpeuropepmcorgabstractmed12581037reload=0jsessionid=h
08jvg6ofw3t4xzzje634 Erişim Tarihi 17032013
bull Fowlie PW Mchaffie H 2004 Supporting Parents İn Neonatal Unit
BMJ 329 1336-1338
httpwwwncbinlmnihgovpmcarticlespmc534850 Erişim Tarihi
16032013
bull White RD 2003 Individual Rooms İn The NICU-An Evolving
Concept J Perinatol 23 22-24
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12540926 Erişim Tarihi
17032013
bull Carter JD Mulder RT Bartram AF Darlow BA 2005 Infants İn A
Neonatal İntensive Care Unit Parental Response Arch Dis Child
Fetal Neonatal Ed 90 109-113
httpfnbmjcomcontent902f109full Erişim Tarihi 18032013
bull Mason DJ 2003 Family Presence Evidence Versus Tradition Am J
Crit Care 12 190-192
httpajccaacnjournalsorgcontent123190fullpdf+html Erişim
Tarihi 16032013
bull Johnson BH Abraham MR Parrish RN 2004 Designing The
Neonatal İntensive Care Unit For Optimal Family İnvolvement Clin
Perinatol 31 353-382
httpwwwncbinlmnihgovpubmed15289038 Erişim Tarihi
18032013
bull Browne JV Talmi A 2005 Family-Based İntervention To Enhance
İnfant-Parent Relationships İn The Neonatal İntensive Care Unit J
Pediatr Psychol 30 667-677
httpjpepsyoxfordjournalsorgcontent308667full Erişim Tarihi
17032013
bull Erdeve Ouml 2009 Aile Merkezli Bakım Ve Yenidoğan Yoğun Bakım
Uumlnitesi Tasarımında Ailenin Yeri Guumllhane Tıp Dergisi 51 199-203
Erişim Tarihi 20032013
bull Eras Z Atay G Pekcici EA 2011 Ccedilocuklara Verilen Sağlık
Hizmetinde Buumltuumlncuumll İzlem Modeli İnoumlnuuml Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi
Dergisi 18(3)199-202
bull Karabudak S Ak B Başbakkal Z 2010 Girişimler Sırasında Aile
Uumlyeleri Nerede Olmalı Tuumlrk Pediatri Arşivi 45 53-60
bull Oflaz F 2008 Hasta Ccedilocuk Ve Ebeveynlerinin Pediatrik Yoğun
Bakım Deneyimi Ve Travmatik Stres Cumhuriyet Uumlniversitesi
Hemşirelik Yuumlksekokulu Dergisi 12(1) 53-59
bull Ccedilavuşoğlu H 2004 Hastaneye Yatmanın Ccedilocuk Ve Aile Uumlzerindeki
Etkileri Yaşamı Tehdit Edici Hastalığı Olan Ccedilocuk Ccedilocuk Sağlığı
Hemşireliği Cilt 1 Genişletilmiş 8 Baskı Ankara Sistem Ofset
Basımevi 51-70 91-106
bull Boztepe H Ccedilavuşoğlu H 2009 Bir Uumlniversite Hastanesindeki
Uygulamaların Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden İncelenmesi
Hacettepe Uumlniversitesi Sağlık Bilimleri Fakuumlltesi Hemşirelik Dergisi
11-24
bull Dunst CJ Trivette CM 2009 Meta-Analytic Structural Equation
Modelling Of The İnfluences Of Family-Centered Care On Parent
And Child Psychological Health Int J Pediatri 1-9
bull Kuğuoğlu S Ccediloumlvener Ccedil Aktaş E Tanır M 2009 Yatağa Bağımlı
Ccedilocuğun Aile Merkezli Bakımında Sinerji Modelinin Kullanımı
Maltepe Uumlniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2(1) 59-64
bull Kuzlu TA Kalıncı N Topan AK 2011 Uumlniversite Hastanesinde
Ccedilocuklara Verilen Bakımın Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden
İncelenmesi Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 6(16)
bull Kuzin JK Yborra J Taylor M Chang AC Altman CA
Whitney GMM Mott AR 2007 Family-Member Presence During
Interventions İn The Intensive Care Unit Perceptions Of Pediatric
Cardiac Intensive Care Providers Pediatrics 120(4) 895-901
httppediatricsaappublicationsorgcontent1204e895full Erişim
Tarihi 13032013
bull Harrison TM 2010 Family Centered Pediatric Nursing Care State
of the Science J Pediatr Nurs 25(5) 335ndash343
httpwwwncbinlmnihgovpmcarticlesPMC2965051 Erişim
Tarihi 14032013
bull Sacchetti A Lichenstein R Carraccio CA Harris RH 1996 Family
Member Presence During Pediatric Emergency Department
Procedures Pediatr Emerg Care 12 (4) 268ndash 271
httpwwwncbinlmnihgovpubmed8858650dopt=Abstract Erişim
Tarihi 18032013
bull Guzzetta CE Clark AP Wright JL 2006 Family Presence İn
Emergency Medical Services For Children Clin Pediatr Emerg Med
7 15-22
httppediatricsaappublicationsorgcontent1222e511long Erişim
Tarihi 25032013
bull Boie ET Moore GP Brummett C Nelson DR 1999 Do Parents
Want To Be Present During İnvasive Procedures Performed On
Their Children İn The Emergency Department A Survey Of 400
Parents Ann Emerg Med 34 (1) 70ndash 74
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(99)70274-
Xabstract Erişim Tarihi 19032013
bull Boudreaux ED Francis JL Loyacano T 2002 Familiy Presence
During İnvasive Procedures And Resuscitation İn The Emergency
Department A Critical Review And Suggestions For Future
Reseach Ann Emerg Med 40 193-205
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(02)00029-
Xabstract Erişim Tarihi 20032013
bull Axelsson AB Zettergren M Axelsson C 2005 Good And Bad
Experiences Of Family Presence During Acute Care And
Resuscitation What Makes The Difference Eur J Cardiovasc Nurs
4 161-169
bull Konukbay D Arslan F 2011 Yenidoğan Yoğun Bakım Uumlnitesinde
Yatan Yenidoğan Ailelerinin Yaşadıkları Guumlccedilluumlklerin Belirlenmesi
Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 14 (2) 16-22
bull Letourneau NL Elliott MR 1996 Pediatric Health Care Professionals
Perceptions and Practices of Family-Centered Care Childrens Health Care
25 (3) 157 ndash 174 httpdspacehilunbca8080handle188234882 Erişim
Tarihi 18032013
bull Daneman S Macaluso J Guzzetta CE 2003 Health Providersrsquo Attitudes
Toward Parent Participation İn The Care Of The Hospitalized Child J Spec
Pediatr Nurs 8(3)90-98
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=209Daneman+S2C+Macal
uso+J2C+Guzzetta+CE+20032C+Health+ProvidersE28099+Attit
udes+Toward+Parent+Participation+C4B0n+The+Care+Of+The+Hospit
alized+Child+J+Spec+Pediatr+Nurs3B+8(3)3A+90-+98 Erişim Tarihi
14032013
bull Reid P Connor M DeMarco R Fiyat J 2004 Linking Patient And Family
Centered Care And Patient Safety The Next Leap Nursing
Economics22(4) 211-215
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=Ponte+PR2C+Connor+M2C
+DeMarco+R+et+al+Linking+patient+and+family+centered+care+and+pati
ent+safety3A+the+next+leap+Nursing+economics2C+20043B+22(4)
3A+211-+215 Erişim Tarihi 15032013
AİLE VARLIĞI
GUumlCcedilLUuml BİR ANALJEZİKTİR
EMZİRMENİN VE ANNE
SUumlTUumlNUumlN YENİDOĞANLARDA
İŞLEMSEL AĞRIYI VE STRESİ
AZALTTIĞI GOumlRUumlLMUumlŞTUumlR
Savaşer (2000) Yenidoğanda topuktan
kan alınması sırasında oluşan rahatsızlığı
azaltmada anne kucağının etkisi
Ccedilalışma grubu N=36
Anne Kucağında Emzik
Kontrol Grubu N=34
Yatağında Emzik
Ccedilalışma grubundaki yenidoğanların ağrı
puan ortalamalarının
kontrol grubuna goumlre anlamlı derecede
duumlşuumlk bulunduğu bildirilmiştir
SAĞLIKLI YENİDOĞANLARDA
TEN TENE TEMAS VE
EMZİRMENİN İŞLEMSEL
AĞRIYI AZALTTIĞI
BİLDİRİLMİŞTİR
Ten Tene Temasın
Hem Fizyolojik Hem De Davranışsal
Goumlstergelerde Olmak Uumlzere Topuktan
Kan Alımı Sırasında Ağrıyı
Azaltmada Etkili Bir İşlem Olduğu
Belirtilmiştir
Prematuumlre
Yenidoğanlarda
Kanguru
Bakımının
İnvazif İşlemler
Sırasında
Oluşan Ağrıyı
Azalttığı
Bildirilmiştir
Emzirmek
topuktan kan
alımı sırasında
yenidoğanların
ağrısını tek
başına
azaltabilen bir
youmlntemdir
Rutin Aşı Sırasında
Enjeksiyon Ağrısını
Azaltmak İccedilin
EMZİRMEK
Kanguru Bakımının Term ve Preterm
Yenidoğanlarda İşlemsel Ağrıyı
Azalttığı Bildirilmiştir
EĞİTİM
Resuumlsitasyon ve invazif girişimler sırasında aile katılımına youmlnelik gelişmiş iletişim ve yardım desteği sağlamak amacıyla sağlık personelini
hazırlamak iccedilin
mutlaka gereklidir (APA 2015)
SİMUumlLASYON
DESTEKLİ
VE
UYGULAMA
KILAVUZLARI İLE
YAPILAN EĞİTİMLER
Klinisyenlerin algıları uumlzerinde pozitif youmlnde
değişimler olmuş
invazif işlemler ve resuumlsitasyon sırasında
aile katılımını desteklemişler
İşlemler sırasında aileler ile iletişim
becerilerinin arttığını ve zorlu sağlık
konuşmaları sırasında anksiyetelerinin
azaldığını ifade etmişlerdir
EBEVEYN VARLIĞI
HASTA HAKKIDIR
Ccedilocukların ve ebeveynlerin
herhangi bir tedavi ya da cerrahi işlemi
bilme
sonuccedillarını anlama
ve
karar verme hakları vardır
Tuumlfekci ve Erci 2007
Sağlık ccedilalışanlarının ccediloğunluğunun ağrılı bir
işlem sırasında ccedilocuklarının yanında
bulunma hakkı olduğu duumlşuumlncesi ile
ebeveynlerin bulunmasına izin verdikleri
saptanmıştır
Forster ve ark 2002
Aile uumlyesi varlığı
ccedilocuk ve aile memnuniyetini artırarak
malpraktis dava oranlarını
azaltabilir
Legal risk by practicing patient-centered medicineArch Intern Med 2002162 (11)1217ndash 1219
Boie ve arkrsquolarının 1999 yılında 400 ebeveyn ile yaptıkları
ccedilalışmasında ailelere girişimler sırasında ccedilocuklarının
yanında bulunmak isteyip-istemedikleri sorulmuş
Yeniden canlandırma gibi yoğun girişimsel
işlemlerin yapıldığı bir durumda bile
aile uumlyelerinin 80rsquoi ccedilocuklarının yanında
bulunmak istediklerini belirtmişlerdir
CPR SIRASINDA AİLE
VARLIĞININ GEREKLİ
OLDUĞUNU
BİLDİRMİŞLERDİR
Tuumlm aileler CPR sırasında bulunma seccedileneği
verilmesi gerektiğine inandıklarını belirtmişler
Sağlıkccedilılar ailelerin isteklerine karşı duyarlı olmalı ve
CPR sırasında bulunmaları iccedilin izin vermelidir
AİLE KATILIMININ İSTENDİK DUumlZEYDE
UYGULANABİLMESİ İCcedilİN KURUM İCcedilİNDE
YAZILI POLİTİKALAR VE KURALLAR
DUumlZENLENMESİ GEREKLİDİR
Resuumlsitasyon ve invaziv işlemler sırasında aile varlığı iccedilin
YAZILI POLİTİKALAR VE KURALLAR oluşturulması
tavsiye edilir
SONUCcedil OLARAK
AİLE KATILIMI Ccedilocuk ve ailenin anksiyete duumlzeyini azaltır
Ccedilocuk iccedilin duygusal destek sağlar
Ccedilocuk ve ailenin memnuniyetini arttırır
Ccedilocuğun aile ile bağlılığını suumlrduumlrmesini sağlar
Ccedilocuğun guumlven duygusunun zedelenmesini oumlnler
Ccedilocuğun işlem sırasında ağrısının azalmasını sağlar
Ccedilocuk-aile ve sağlık ekibi uumlyeleri arasında sağlıklı bir iletişim sağlar
Ailenin keder suumlrecini daha kolay atlatmasını sağlar
Bilinmezlik korkusunu azaltarak şuumlphe duygusunu ortadan kaldırır
Ailelerin resuumlsitasyon ve invazif girişimler hakkında kararlara
katılabilmesini sağlar
Program ve politikaların gelişimini destekler ve savunuculuğu arttırır
OumlNERİLER
bull Ccedilocuk gibi oumlzel hasta grubu iccedilin ailenin yeri ccedilok
oumlnemlidir
bull Sunulan hizmetin niteliğinin artması accedilısından AİLE
KATILIMI ccedilok oumlnemlidir
bull İnvazif girişimler sırasında aile katılımına youmlnelik yazılı
politikalar oluşturulması sağlık ccedilalışanları arasında ortak
dil oluşturulmasını ve suumlrecin daha iyi ccedilalışmasını sağlar
KAYNAKLAR
bull American Academy of Pediatrics Committee on Hospital Care 2012
Family Centered Care and The Pediatricians RolePedıatrıcs
129 394 -404
httppediatricsaappublicationsorgcontent1292394full Erişim
Tarihi 15032013
bull American Academy of Pediatrics Committee on Hospital Care 2003
Family-Centered Care And The Pediatricianrsquos Role Pediatrics 112
(3) 691-696
httppediatricsaappublicationsorgcontent1123691full Erişim
Tarihi 14032013
bull Newton MS 2000 Family-Centered Care Current Realities İn
Parent Participation Pediatric Nursing 26(2) 164-168
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12026270 Erişim Tarihi
15032013
bull Bruce B Ritchie J 1997 Nurses Practices And Perceptions Of
Family-Centered Care Journal of Pediatric Nursing 2(4) 214-222
httpwwwpediatricnursingorgarticleS0882-5963(97)80004-
8abstractrefuid=S0882-5963(02)00065-9amprefissn=0882-5963
Erişim Tarihi 18032013
bull Ocakccedilı AF 2011 Ccedilocuk Yoğun Bakımda Aile Merkezli Bakım I
Yenidoğan Ve Ccedilocuk Yoğun Bakım Hemşireliği Sempozyum
Programı
bull Aucott S Donohue PK Atkins E Allen MC 2002
Neurodevelopmental Care İn The NICU Ment Retard Dev Disabil
Res Rev 8 298-308
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12454906 Erişim Tarihi
16032013
bull Heermann JA Wilson ME Wilhelm PA 2005 Mothers İn The NICU
Outsider To Partner Pediatr Nurs 31 176-200
httpwwwncbinlmnihgovpubmed16060580 Erişim Tarihi
18032013
bull Franck LS Spencer C 2003 Parent Visiting And Participation İn
İnfant Caregiving Activities İn A Neonatal Unit Birth 30 31-35
httpeuropepmcorgabstractmed12581037reload=0jsessionid=h
08jvg6ofw3t4xzzje634 Erişim Tarihi 17032013
bull Fowlie PW Mchaffie H 2004 Supporting Parents İn Neonatal Unit
BMJ 329 1336-1338
httpwwwncbinlmnihgovpmcarticlespmc534850 Erişim Tarihi
16032013
bull White RD 2003 Individual Rooms İn The NICU-An Evolving
Concept J Perinatol 23 22-24
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12540926 Erişim Tarihi
17032013
bull Carter JD Mulder RT Bartram AF Darlow BA 2005 Infants İn A
Neonatal İntensive Care Unit Parental Response Arch Dis Child
Fetal Neonatal Ed 90 109-113
httpfnbmjcomcontent902f109full Erişim Tarihi 18032013
bull Mason DJ 2003 Family Presence Evidence Versus Tradition Am J
Crit Care 12 190-192
httpajccaacnjournalsorgcontent123190fullpdf+html Erişim
Tarihi 16032013
bull Johnson BH Abraham MR Parrish RN 2004 Designing The
Neonatal İntensive Care Unit For Optimal Family İnvolvement Clin
Perinatol 31 353-382
httpwwwncbinlmnihgovpubmed15289038 Erişim Tarihi
18032013
bull Browne JV Talmi A 2005 Family-Based İntervention To Enhance
İnfant-Parent Relationships İn The Neonatal İntensive Care Unit J
Pediatr Psychol 30 667-677
httpjpepsyoxfordjournalsorgcontent308667full Erişim Tarihi
17032013
bull Erdeve Ouml 2009 Aile Merkezli Bakım Ve Yenidoğan Yoğun Bakım
Uumlnitesi Tasarımında Ailenin Yeri Guumllhane Tıp Dergisi 51 199-203
Erişim Tarihi 20032013
bull Eras Z Atay G Pekcici EA 2011 Ccedilocuklara Verilen Sağlık
Hizmetinde Buumltuumlncuumll İzlem Modeli İnoumlnuuml Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi
Dergisi 18(3)199-202
bull Karabudak S Ak B Başbakkal Z 2010 Girişimler Sırasında Aile
Uumlyeleri Nerede Olmalı Tuumlrk Pediatri Arşivi 45 53-60
bull Oflaz F 2008 Hasta Ccedilocuk Ve Ebeveynlerinin Pediatrik Yoğun
Bakım Deneyimi Ve Travmatik Stres Cumhuriyet Uumlniversitesi
Hemşirelik Yuumlksekokulu Dergisi 12(1) 53-59
bull Ccedilavuşoğlu H 2004 Hastaneye Yatmanın Ccedilocuk Ve Aile Uumlzerindeki
Etkileri Yaşamı Tehdit Edici Hastalığı Olan Ccedilocuk Ccedilocuk Sağlığı
Hemşireliği Cilt 1 Genişletilmiş 8 Baskı Ankara Sistem Ofset
Basımevi 51-70 91-106
bull Boztepe H Ccedilavuşoğlu H 2009 Bir Uumlniversite Hastanesindeki
Uygulamaların Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden İncelenmesi
Hacettepe Uumlniversitesi Sağlık Bilimleri Fakuumlltesi Hemşirelik Dergisi
11-24
bull Dunst CJ Trivette CM 2009 Meta-Analytic Structural Equation
Modelling Of The İnfluences Of Family-Centered Care On Parent
And Child Psychological Health Int J Pediatri 1-9
bull Kuğuoğlu S Ccediloumlvener Ccedil Aktaş E Tanır M 2009 Yatağa Bağımlı
Ccedilocuğun Aile Merkezli Bakımında Sinerji Modelinin Kullanımı
Maltepe Uumlniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2(1) 59-64
bull Kuzlu TA Kalıncı N Topan AK 2011 Uumlniversite Hastanesinde
Ccedilocuklara Verilen Bakımın Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden
İncelenmesi Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 6(16)
bull Kuzin JK Yborra J Taylor M Chang AC Altman CA
Whitney GMM Mott AR 2007 Family-Member Presence During
Interventions İn The Intensive Care Unit Perceptions Of Pediatric
Cardiac Intensive Care Providers Pediatrics 120(4) 895-901
httppediatricsaappublicationsorgcontent1204e895full Erişim
Tarihi 13032013
bull Harrison TM 2010 Family Centered Pediatric Nursing Care State
of the Science J Pediatr Nurs 25(5) 335ndash343
httpwwwncbinlmnihgovpmcarticlesPMC2965051 Erişim
Tarihi 14032013
bull Sacchetti A Lichenstein R Carraccio CA Harris RH 1996 Family
Member Presence During Pediatric Emergency Department
Procedures Pediatr Emerg Care 12 (4) 268ndash 271
httpwwwncbinlmnihgovpubmed8858650dopt=Abstract Erişim
Tarihi 18032013
bull Guzzetta CE Clark AP Wright JL 2006 Family Presence İn
Emergency Medical Services For Children Clin Pediatr Emerg Med
7 15-22
httppediatricsaappublicationsorgcontent1222e511long Erişim
Tarihi 25032013
bull Boie ET Moore GP Brummett C Nelson DR 1999 Do Parents
Want To Be Present During İnvasive Procedures Performed On
Their Children İn The Emergency Department A Survey Of 400
Parents Ann Emerg Med 34 (1) 70ndash 74
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(99)70274-
Xabstract Erişim Tarihi 19032013
bull Boudreaux ED Francis JL Loyacano T 2002 Familiy Presence
During İnvasive Procedures And Resuscitation İn The Emergency
Department A Critical Review And Suggestions For Future
Reseach Ann Emerg Med 40 193-205
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(02)00029-
Xabstract Erişim Tarihi 20032013
bull Axelsson AB Zettergren M Axelsson C 2005 Good And Bad
Experiences Of Family Presence During Acute Care And
Resuscitation What Makes The Difference Eur J Cardiovasc Nurs
4 161-169
bull Konukbay D Arslan F 2011 Yenidoğan Yoğun Bakım Uumlnitesinde
Yatan Yenidoğan Ailelerinin Yaşadıkları Guumlccedilluumlklerin Belirlenmesi
Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 14 (2) 16-22
bull Letourneau NL Elliott MR 1996 Pediatric Health Care Professionals
Perceptions and Practices of Family-Centered Care Childrens Health Care
25 (3) 157 ndash 174 httpdspacehilunbca8080handle188234882 Erişim
Tarihi 18032013
bull Daneman S Macaluso J Guzzetta CE 2003 Health Providersrsquo Attitudes
Toward Parent Participation İn The Care Of The Hospitalized Child J Spec
Pediatr Nurs 8(3)90-98
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=209Daneman+S2C+Macal
uso+J2C+Guzzetta+CE+20032C+Health+ProvidersE28099+Attit
udes+Toward+Parent+Participation+C4B0n+The+Care+Of+The+Hospit
alized+Child+J+Spec+Pediatr+Nurs3B+8(3)3A+90-+98 Erişim Tarihi
14032013
bull Reid P Connor M DeMarco R Fiyat J 2004 Linking Patient And Family
Centered Care And Patient Safety The Next Leap Nursing
Economics22(4) 211-215
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=Ponte+PR2C+Connor+M2C
+DeMarco+R+et+al+Linking+patient+and+family+centered+care+and+pati
ent+safety3A+the+next+leap+Nursing+economics2C+20043B+22(4)
3A+211-+215 Erişim Tarihi 15032013
EMZİRMENİN VE ANNE
SUumlTUumlNUumlN YENİDOĞANLARDA
İŞLEMSEL AĞRIYI VE STRESİ
AZALTTIĞI GOumlRUumlLMUumlŞTUumlR
Savaşer (2000) Yenidoğanda topuktan
kan alınması sırasında oluşan rahatsızlığı
azaltmada anne kucağının etkisi
Ccedilalışma grubu N=36
Anne Kucağında Emzik
Kontrol Grubu N=34
Yatağında Emzik
Ccedilalışma grubundaki yenidoğanların ağrı
puan ortalamalarının
kontrol grubuna goumlre anlamlı derecede
duumlşuumlk bulunduğu bildirilmiştir
SAĞLIKLI YENİDOĞANLARDA
TEN TENE TEMAS VE
EMZİRMENİN İŞLEMSEL
AĞRIYI AZALTTIĞI
BİLDİRİLMİŞTİR
Ten Tene Temasın
Hem Fizyolojik Hem De Davranışsal
Goumlstergelerde Olmak Uumlzere Topuktan
Kan Alımı Sırasında Ağrıyı
Azaltmada Etkili Bir İşlem Olduğu
Belirtilmiştir
Prematuumlre
Yenidoğanlarda
Kanguru
Bakımının
İnvazif İşlemler
Sırasında
Oluşan Ağrıyı
Azalttığı
Bildirilmiştir
Emzirmek
topuktan kan
alımı sırasında
yenidoğanların
ağrısını tek
başına
azaltabilen bir
youmlntemdir
Rutin Aşı Sırasında
Enjeksiyon Ağrısını
Azaltmak İccedilin
EMZİRMEK
Kanguru Bakımının Term ve Preterm
Yenidoğanlarda İşlemsel Ağrıyı
Azalttığı Bildirilmiştir
EĞİTİM
Resuumlsitasyon ve invazif girişimler sırasında aile katılımına youmlnelik gelişmiş iletişim ve yardım desteği sağlamak amacıyla sağlık personelini
hazırlamak iccedilin
mutlaka gereklidir (APA 2015)
SİMUumlLASYON
DESTEKLİ
VE
UYGULAMA
KILAVUZLARI İLE
YAPILAN EĞİTİMLER
Klinisyenlerin algıları uumlzerinde pozitif youmlnde
değişimler olmuş
invazif işlemler ve resuumlsitasyon sırasında
aile katılımını desteklemişler
İşlemler sırasında aileler ile iletişim
becerilerinin arttığını ve zorlu sağlık
konuşmaları sırasında anksiyetelerinin
azaldığını ifade etmişlerdir
EBEVEYN VARLIĞI
HASTA HAKKIDIR
Ccedilocukların ve ebeveynlerin
herhangi bir tedavi ya da cerrahi işlemi
bilme
sonuccedillarını anlama
ve
karar verme hakları vardır
Tuumlfekci ve Erci 2007
Sağlık ccedilalışanlarının ccediloğunluğunun ağrılı bir
işlem sırasında ccedilocuklarının yanında
bulunma hakkı olduğu duumlşuumlncesi ile
ebeveynlerin bulunmasına izin verdikleri
saptanmıştır
Forster ve ark 2002
Aile uumlyesi varlığı
ccedilocuk ve aile memnuniyetini artırarak
malpraktis dava oranlarını
azaltabilir
Legal risk by practicing patient-centered medicineArch Intern Med 2002162 (11)1217ndash 1219
Boie ve arkrsquolarının 1999 yılında 400 ebeveyn ile yaptıkları
ccedilalışmasında ailelere girişimler sırasında ccedilocuklarının
yanında bulunmak isteyip-istemedikleri sorulmuş
Yeniden canlandırma gibi yoğun girişimsel
işlemlerin yapıldığı bir durumda bile
aile uumlyelerinin 80rsquoi ccedilocuklarının yanında
bulunmak istediklerini belirtmişlerdir
CPR SIRASINDA AİLE
VARLIĞININ GEREKLİ
OLDUĞUNU
BİLDİRMİŞLERDİR
Tuumlm aileler CPR sırasında bulunma seccedileneği
verilmesi gerektiğine inandıklarını belirtmişler
Sağlıkccedilılar ailelerin isteklerine karşı duyarlı olmalı ve
CPR sırasında bulunmaları iccedilin izin vermelidir
AİLE KATILIMININ İSTENDİK DUumlZEYDE
UYGULANABİLMESİ İCcedilİN KURUM İCcedilİNDE
YAZILI POLİTİKALAR VE KURALLAR
DUumlZENLENMESİ GEREKLİDİR
Resuumlsitasyon ve invaziv işlemler sırasında aile varlığı iccedilin
YAZILI POLİTİKALAR VE KURALLAR oluşturulması
tavsiye edilir
SONUCcedil OLARAK
AİLE KATILIMI Ccedilocuk ve ailenin anksiyete duumlzeyini azaltır
Ccedilocuk iccedilin duygusal destek sağlar
Ccedilocuk ve ailenin memnuniyetini arttırır
Ccedilocuğun aile ile bağlılığını suumlrduumlrmesini sağlar
Ccedilocuğun guumlven duygusunun zedelenmesini oumlnler
Ccedilocuğun işlem sırasında ağrısının azalmasını sağlar
Ccedilocuk-aile ve sağlık ekibi uumlyeleri arasında sağlıklı bir iletişim sağlar
Ailenin keder suumlrecini daha kolay atlatmasını sağlar
Bilinmezlik korkusunu azaltarak şuumlphe duygusunu ortadan kaldırır
Ailelerin resuumlsitasyon ve invazif girişimler hakkında kararlara
katılabilmesini sağlar
Program ve politikaların gelişimini destekler ve savunuculuğu arttırır
OumlNERİLER
bull Ccedilocuk gibi oumlzel hasta grubu iccedilin ailenin yeri ccedilok
oumlnemlidir
bull Sunulan hizmetin niteliğinin artması accedilısından AİLE
KATILIMI ccedilok oumlnemlidir
bull İnvazif girişimler sırasında aile katılımına youmlnelik yazılı
politikalar oluşturulması sağlık ccedilalışanları arasında ortak
dil oluşturulmasını ve suumlrecin daha iyi ccedilalışmasını sağlar
KAYNAKLAR
bull American Academy of Pediatrics Committee on Hospital Care 2012
Family Centered Care and The Pediatricians RolePedıatrıcs
129 394 -404
httppediatricsaappublicationsorgcontent1292394full Erişim
Tarihi 15032013
bull American Academy of Pediatrics Committee on Hospital Care 2003
Family-Centered Care And The Pediatricianrsquos Role Pediatrics 112
(3) 691-696
httppediatricsaappublicationsorgcontent1123691full Erişim
Tarihi 14032013
bull Newton MS 2000 Family-Centered Care Current Realities İn
Parent Participation Pediatric Nursing 26(2) 164-168
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12026270 Erişim Tarihi
15032013
bull Bruce B Ritchie J 1997 Nurses Practices And Perceptions Of
Family-Centered Care Journal of Pediatric Nursing 2(4) 214-222
httpwwwpediatricnursingorgarticleS0882-5963(97)80004-
8abstractrefuid=S0882-5963(02)00065-9amprefissn=0882-5963
Erişim Tarihi 18032013
bull Ocakccedilı AF 2011 Ccedilocuk Yoğun Bakımda Aile Merkezli Bakım I
Yenidoğan Ve Ccedilocuk Yoğun Bakım Hemşireliği Sempozyum
Programı
bull Aucott S Donohue PK Atkins E Allen MC 2002
Neurodevelopmental Care İn The NICU Ment Retard Dev Disabil
Res Rev 8 298-308
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12454906 Erişim Tarihi
16032013
bull Heermann JA Wilson ME Wilhelm PA 2005 Mothers İn The NICU
Outsider To Partner Pediatr Nurs 31 176-200
httpwwwncbinlmnihgovpubmed16060580 Erişim Tarihi
18032013
bull Franck LS Spencer C 2003 Parent Visiting And Participation İn
İnfant Caregiving Activities İn A Neonatal Unit Birth 30 31-35
httpeuropepmcorgabstractmed12581037reload=0jsessionid=h
08jvg6ofw3t4xzzje634 Erişim Tarihi 17032013
bull Fowlie PW Mchaffie H 2004 Supporting Parents İn Neonatal Unit
BMJ 329 1336-1338
httpwwwncbinlmnihgovpmcarticlespmc534850 Erişim Tarihi
16032013
bull White RD 2003 Individual Rooms İn The NICU-An Evolving
Concept J Perinatol 23 22-24
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12540926 Erişim Tarihi
17032013
bull Carter JD Mulder RT Bartram AF Darlow BA 2005 Infants İn A
Neonatal İntensive Care Unit Parental Response Arch Dis Child
Fetal Neonatal Ed 90 109-113
httpfnbmjcomcontent902f109full Erişim Tarihi 18032013
bull Mason DJ 2003 Family Presence Evidence Versus Tradition Am J
Crit Care 12 190-192
httpajccaacnjournalsorgcontent123190fullpdf+html Erişim
Tarihi 16032013
bull Johnson BH Abraham MR Parrish RN 2004 Designing The
Neonatal İntensive Care Unit For Optimal Family İnvolvement Clin
Perinatol 31 353-382
httpwwwncbinlmnihgovpubmed15289038 Erişim Tarihi
18032013
bull Browne JV Talmi A 2005 Family-Based İntervention To Enhance
İnfant-Parent Relationships İn The Neonatal İntensive Care Unit J
Pediatr Psychol 30 667-677
httpjpepsyoxfordjournalsorgcontent308667full Erişim Tarihi
17032013
bull Erdeve Ouml 2009 Aile Merkezli Bakım Ve Yenidoğan Yoğun Bakım
Uumlnitesi Tasarımında Ailenin Yeri Guumllhane Tıp Dergisi 51 199-203
Erişim Tarihi 20032013
bull Eras Z Atay G Pekcici EA 2011 Ccedilocuklara Verilen Sağlık
Hizmetinde Buumltuumlncuumll İzlem Modeli İnoumlnuuml Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi
Dergisi 18(3)199-202
bull Karabudak S Ak B Başbakkal Z 2010 Girişimler Sırasında Aile
Uumlyeleri Nerede Olmalı Tuumlrk Pediatri Arşivi 45 53-60
bull Oflaz F 2008 Hasta Ccedilocuk Ve Ebeveynlerinin Pediatrik Yoğun
Bakım Deneyimi Ve Travmatik Stres Cumhuriyet Uumlniversitesi
Hemşirelik Yuumlksekokulu Dergisi 12(1) 53-59
bull Ccedilavuşoğlu H 2004 Hastaneye Yatmanın Ccedilocuk Ve Aile Uumlzerindeki
Etkileri Yaşamı Tehdit Edici Hastalığı Olan Ccedilocuk Ccedilocuk Sağlığı
Hemşireliği Cilt 1 Genişletilmiş 8 Baskı Ankara Sistem Ofset
Basımevi 51-70 91-106
bull Boztepe H Ccedilavuşoğlu H 2009 Bir Uumlniversite Hastanesindeki
Uygulamaların Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden İncelenmesi
Hacettepe Uumlniversitesi Sağlık Bilimleri Fakuumlltesi Hemşirelik Dergisi
11-24
bull Dunst CJ Trivette CM 2009 Meta-Analytic Structural Equation
Modelling Of The İnfluences Of Family-Centered Care On Parent
And Child Psychological Health Int J Pediatri 1-9
bull Kuğuoğlu S Ccediloumlvener Ccedil Aktaş E Tanır M 2009 Yatağa Bağımlı
Ccedilocuğun Aile Merkezli Bakımında Sinerji Modelinin Kullanımı
Maltepe Uumlniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2(1) 59-64
bull Kuzlu TA Kalıncı N Topan AK 2011 Uumlniversite Hastanesinde
Ccedilocuklara Verilen Bakımın Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden
İncelenmesi Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 6(16)
bull Kuzin JK Yborra J Taylor M Chang AC Altman CA
Whitney GMM Mott AR 2007 Family-Member Presence During
Interventions İn The Intensive Care Unit Perceptions Of Pediatric
Cardiac Intensive Care Providers Pediatrics 120(4) 895-901
httppediatricsaappublicationsorgcontent1204e895full Erişim
Tarihi 13032013
bull Harrison TM 2010 Family Centered Pediatric Nursing Care State
of the Science J Pediatr Nurs 25(5) 335ndash343
httpwwwncbinlmnihgovpmcarticlesPMC2965051 Erişim
Tarihi 14032013
bull Sacchetti A Lichenstein R Carraccio CA Harris RH 1996 Family
Member Presence During Pediatric Emergency Department
Procedures Pediatr Emerg Care 12 (4) 268ndash 271
httpwwwncbinlmnihgovpubmed8858650dopt=Abstract Erişim
Tarihi 18032013
bull Guzzetta CE Clark AP Wright JL 2006 Family Presence İn
Emergency Medical Services For Children Clin Pediatr Emerg Med
7 15-22
httppediatricsaappublicationsorgcontent1222e511long Erişim
Tarihi 25032013
bull Boie ET Moore GP Brummett C Nelson DR 1999 Do Parents
Want To Be Present During İnvasive Procedures Performed On
Their Children İn The Emergency Department A Survey Of 400
Parents Ann Emerg Med 34 (1) 70ndash 74
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(99)70274-
Xabstract Erişim Tarihi 19032013
bull Boudreaux ED Francis JL Loyacano T 2002 Familiy Presence
During İnvasive Procedures And Resuscitation İn The Emergency
Department A Critical Review And Suggestions For Future
Reseach Ann Emerg Med 40 193-205
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(02)00029-
Xabstract Erişim Tarihi 20032013
bull Axelsson AB Zettergren M Axelsson C 2005 Good And Bad
Experiences Of Family Presence During Acute Care And
Resuscitation What Makes The Difference Eur J Cardiovasc Nurs
4 161-169
bull Konukbay D Arslan F 2011 Yenidoğan Yoğun Bakım Uumlnitesinde
Yatan Yenidoğan Ailelerinin Yaşadıkları Guumlccedilluumlklerin Belirlenmesi
Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 14 (2) 16-22
bull Letourneau NL Elliott MR 1996 Pediatric Health Care Professionals
Perceptions and Practices of Family-Centered Care Childrens Health Care
25 (3) 157 ndash 174 httpdspacehilunbca8080handle188234882 Erişim
Tarihi 18032013
bull Daneman S Macaluso J Guzzetta CE 2003 Health Providersrsquo Attitudes
Toward Parent Participation İn The Care Of The Hospitalized Child J Spec
Pediatr Nurs 8(3)90-98
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=209Daneman+S2C+Macal
uso+J2C+Guzzetta+CE+20032C+Health+ProvidersE28099+Attit
udes+Toward+Parent+Participation+C4B0n+The+Care+Of+The+Hospit
alized+Child+J+Spec+Pediatr+Nurs3B+8(3)3A+90-+98 Erişim Tarihi
14032013
bull Reid P Connor M DeMarco R Fiyat J 2004 Linking Patient And Family
Centered Care And Patient Safety The Next Leap Nursing
Economics22(4) 211-215
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=Ponte+PR2C+Connor+M2C
+DeMarco+R+et+al+Linking+patient+and+family+centered+care+and+pati
ent+safety3A+the+next+leap+Nursing+economics2C+20043B+22(4)
3A+211-+215 Erişim Tarihi 15032013
Savaşer (2000) Yenidoğanda topuktan
kan alınması sırasında oluşan rahatsızlığı
azaltmada anne kucağının etkisi
Ccedilalışma grubu N=36
Anne Kucağında Emzik
Kontrol Grubu N=34
Yatağında Emzik
Ccedilalışma grubundaki yenidoğanların ağrı
puan ortalamalarının
kontrol grubuna goumlre anlamlı derecede
duumlşuumlk bulunduğu bildirilmiştir
SAĞLIKLI YENİDOĞANLARDA
TEN TENE TEMAS VE
EMZİRMENİN İŞLEMSEL
AĞRIYI AZALTTIĞI
BİLDİRİLMİŞTİR
Ten Tene Temasın
Hem Fizyolojik Hem De Davranışsal
Goumlstergelerde Olmak Uumlzere Topuktan
Kan Alımı Sırasında Ağrıyı
Azaltmada Etkili Bir İşlem Olduğu
Belirtilmiştir
Prematuumlre
Yenidoğanlarda
Kanguru
Bakımının
İnvazif İşlemler
Sırasında
Oluşan Ağrıyı
Azalttığı
Bildirilmiştir
Emzirmek
topuktan kan
alımı sırasında
yenidoğanların
ağrısını tek
başına
azaltabilen bir
youmlntemdir
Rutin Aşı Sırasında
Enjeksiyon Ağrısını
Azaltmak İccedilin
EMZİRMEK
Kanguru Bakımının Term ve Preterm
Yenidoğanlarda İşlemsel Ağrıyı
Azalttığı Bildirilmiştir
EĞİTİM
Resuumlsitasyon ve invazif girişimler sırasında aile katılımına youmlnelik gelişmiş iletişim ve yardım desteği sağlamak amacıyla sağlık personelini
hazırlamak iccedilin
mutlaka gereklidir (APA 2015)
SİMUumlLASYON
DESTEKLİ
VE
UYGULAMA
KILAVUZLARI İLE
YAPILAN EĞİTİMLER
Klinisyenlerin algıları uumlzerinde pozitif youmlnde
değişimler olmuş
invazif işlemler ve resuumlsitasyon sırasında
aile katılımını desteklemişler
İşlemler sırasında aileler ile iletişim
becerilerinin arttığını ve zorlu sağlık
konuşmaları sırasında anksiyetelerinin
azaldığını ifade etmişlerdir
EBEVEYN VARLIĞI
HASTA HAKKIDIR
Ccedilocukların ve ebeveynlerin
herhangi bir tedavi ya da cerrahi işlemi
bilme
sonuccedillarını anlama
ve
karar verme hakları vardır
Tuumlfekci ve Erci 2007
Sağlık ccedilalışanlarının ccediloğunluğunun ağrılı bir
işlem sırasında ccedilocuklarının yanında
bulunma hakkı olduğu duumlşuumlncesi ile
ebeveynlerin bulunmasına izin verdikleri
saptanmıştır
Forster ve ark 2002
Aile uumlyesi varlığı
ccedilocuk ve aile memnuniyetini artırarak
malpraktis dava oranlarını
azaltabilir
Legal risk by practicing patient-centered medicineArch Intern Med 2002162 (11)1217ndash 1219
Boie ve arkrsquolarının 1999 yılında 400 ebeveyn ile yaptıkları
ccedilalışmasında ailelere girişimler sırasında ccedilocuklarının
yanında bulunmak isteyip-istemedikleri sorulmuş
Yeniden canlandırma gibi yoğun girişimsel
işlemlerin yapıldığı bir durumda bile
aile uumlyelerinin 80rsquoi ccedilocuklarının yanında
bulunmak istediklerini belirtmişlerdir
CPR SIRASINDA AİLE
VARLIĞININ GEREKLİ
OLDUĞUNU
BİLDİRMİŞLERDİR
Tuumlm aileler CPR sırasında bulunma seccedileneği
verilmesi gerektiğine inandıklarını belirtmişler
Sağlıkccedilılar ailelerin isteklerine karşı duyarlı olmalı ve
CPR sırasında bulunmaları iccedilin izin vermelidir
AİLE KATILIMININ İSTENDİK DUumlZEYDE
UYGULANABİLMESİ İCcedilİN KURUM İCcedilİNDE
YAZILI POLİTİKALAR VE KURALLAR
DUumlZENLENMESİ GEREKLİDİR
Resuumlsitasyon ve invaziv işlemler sırasında aile varlığı iccedilin
YAZILI POLİTİKALAR VE KURALLAR oluşturulması
tavsiye edilir
SONUCcedil OLARAK
AİLE KATILIMI Ccedilocuk ve ailenin anksiyete duumlzeyini azaltır
Ccedilocuk iccedilin duygusal destek sağlar
Ccedilocuk ve ailenin memnuniyetini arttırır
Ccedilocuğun aile ile bağlılığını suumlrduumlrmesini sağlar
Ccedilocuğun guumlven duygusunun zedelenmesini oumlnler
Ccedilocuğun işlem sırasında ağrısının azalmasını sağlar
Ccedilocuk-aile ve sağlık ekibi uumlyeleri arasında sağlıklı bir iletişim sağlar
Ailenin keder suumlrecini daha kolay atlatmasını sağlar
Bilinmezlik korkusunu azaltarak şuumlphe duygusunu ortadan kaldırır
Ailelerin resuumlsitasyon ve invazif girişimler hakkında kararlara
katılabilmesini sağlar
Program ve politikaların gelişimini destekler ve savunuculuğu arttırır
OumlNERİLER
bull Ccedilocuk gibi oumlzel hasta grubu iccedilin ailenin yeri ccedilok
oumlnemlidir
bull Sunulan hizmetin niteliğinin artması accedilısından AİLE
KATILIMI ccedilok oumlnemlidir
bull İnvazif girişimler sırasında aile katılımına youmlnelik yazılı
politikalar oluşturulması sağlık ccedilalışanları arasında ortak
dil oluşturulmasını ve suumlrecin daha iyi ccedilalışmasını sağlar
KAYNAKLAR
bull American Academy of Pediatrics Committee on Hospital Care 2012
Family Centered Care and The Pediatricians RolePedıatrıcs
129 394 -404
httppediatricsaappublicationsorgcontent1292394full Erişim
Tarihi 15032013
bull American Academy of Pediatrics Committee on Hospital Care 2003
Family-Centered Care And The Pediatricianrsquos Role Pediatrics 112
(3) 691-696
httppediatricsaappublicationsorgcontent1123691full Erişim
Tarihi 14032013
bull Newton MS 2000 Family-Centered Care Current Realities İn
Parent Participation Pediatric Nursing 26(2) 164-168
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12026270 Erişim Tarihi
15032013
bull Bruce B Ritchie J 1997 Nurses Practices And Perceptions Of
Family-Centered Care Journal of Pediatric Nursing 2(4) 214-222
httpwwwpediatricnursingorgarticleS0882-5963(97)80004-
8abstractrefuid=S0882-5963(02)00065-9amprefissn=0882-5963
Erişim Tarihi 18032013
bull Ocakccedilı AF 2011 Ccedilocuk Yoğun Bakımda Aile Merkezli Bakım I
Yenidoğan Ve Ccedilocuk Yoğun Bakım Hemşireliği Sempozyum
Programı
bull Aucott S Donohue PK Atkins E Allen MC 2002
Neurodevelopmental Care İn The NICU Ment Retard Dev Disabil
Res Rev 8 298-308
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12454906 Erişim Tarihi
16032013
bull Heermann JA Wilson ME Wilhelm PA 2005 Mothers İn The NICU
Outsider To Partner Pediatr Nurs 31 176-200
httpwwwncbinlmnihgovpubmed16060580 Erişim Tarihi
18032013
bull Franck LS Spencer C 2003 Parent Visiting And Participation İn
İnfant Caregiving Activities İn A Neonatal Unit Birth 30 31-35
httpeuropepmcorgabstractmed12581037reload=0jsessionid=h
08jvg6ofw3t4xzzje634 Erişim Tarihi 17032013
bull Fowlie PW Mchaffie H 2004 Supporting Parents İn Neonatal Unit
BMJ 329 1336-1338
httpwwwncbinlmnihgovpmcarticlespmc534850 Erişim Tarihi
16032013
bull White RD 2003 Individual Rooms İn The NICU-An Evolving
Concept J Perinatol 23 22-24
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12540926 Erişim Tarihi
17032013
bull Carter JD Mulder RT Bartram AF Darlow BA 2005 Infants İn A
Neonatal İntensive Care Unit Parental Response Arch Dis Child
Fetal Neonatal Ed 90 109-113
httpfnbmjcomcontent902f109full Erişim Tarihi 18032013
bull Mason DJ 2003 Family Presence Evidence Versus Tradition Am J
Crit Care 12 190-192
httpajccaacnjournalsorgcontent123190fullpdf+html Erişim
Tarihi 16032013
bull Johnson BH Abraham MR Parrish RN 2004 Designing The
Neonatal İntensive Care Unit For Optimal Family İnvolvement Clin
Perinatol 31 353-382
httpwwwncbinlmnihgovpubmed15289038 Erişim Tarihi
18032013
bull Browne JV Talmi A 2005 Family-Based İntervention To Enhance
İnfant-Parent Relationships İn The Neonatal İntensive Care Unit J
Pediatr Psychol 30 667-677
httpjpepsyoxfordjournalsorgcontent308667full Erişim Tarihi
17032013
bull Erdeve Ouml 2009 Aile Merkezli Bakım Ve Yenidoğan Yoğun Bakım
Uumlnitesi Tasarımında Ailenin Yeri Guumllhane Tıp Dergisi 51 199-203
Erişim Tarihi 20032013
bull Eras Z Atay G Pekcici EA 2011 Ccedilocuklara Verilen Sağlık
Hizmetinde Buumltuumlncuumll İzlem Modeli İnoumlnuuml Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi
Dergisi 18(3)199-202
bull Karabudak S Ak B Başbakkal Z 2010 Girişimler Sırasında Aile
Uumlyeleri Nerede Olmalı Tuumlrk Pediatri Arşivi 45 53-60
bull Oflaz F 2008 Hasta Ccedilocuk Ve Ebeveynlerinin Pediatrik Yoğun
Bakım Deneyimi Ve Travmatik Stres Cumhuriyet Uumlniversitesi
Hemşirelik Yuumlksekokulu Dergisi 12(1) 53-59
bull Ccedilavuşoğlu H 2004 Hastaneye Yatmanın Ccedilocuk Ve Aile Uumlzerindeki
Etkileri Yaşamı Tehdit Edici Hastalığı Olan Ccedilocuk Ccedilocuk Sağlığı
Hemşireliği Cilt 1 Genişletilmiş 8 Baskı Ankara Sistem Ofset
Basımevi 51-70 91-106
bull Boztepe H Ccedilavuşoğlu H 2009 Bir Uumlniversite Hastanesindeki
Uygulamaların Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden İncelenmesi
Hacettepe Uumlniversitesi Sağlık Bilimleri Fakuumlltesi Hemşirelik Dergisi
11-24
bull Dunst CJ Trivette CM 2009 Meta-Analytic Structural Equation
Modelling Of The İnfluences Of Family-Centered Care On Parent
And Child Psychological Health Int J Pediatri 1-9
bull Kuğuoğlu S Ccediloumlvener Ccedil Aktaş E Tanır M 2009 Yatağa Bağımlı
Ccedilocuğun Aile Merkezli Bakımında Sinerji Modelinin Kullanımı
Maltepe Uumlniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2(1) 59-64
bull Kuzlu TA Kalıncı N Topan AK 2011 Uumlniversite Hastanesinde
Ccedilocuklara Verilen Bakımın Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden
İncelenmesi Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 6(16)
bull Kuzin JK Yborra J Taylor M Chang AC Altman CA
Whitney GMM Mott AR 2007 Family-Member Presence During
Interventions İn The Intensive Care Unit Perceptions Of Pediatric
Cardiac Intensive Care Providers Pediatrics 120(4) 895-901
httppediatricsaappublicationsorgcontent1204e895full Erişim
Tarihi 13032013
bull Harrison TM 2010 Family Centered Pediatric Nursing Care State
of the Science J Pediatr Nurs 25(5) 335ndash343
httpwwwncbinlmnihgovpmcarticlesPMC2965051 Erişim
Tarihi 14032013
bull Sacchetti A Lichenstein R Carraccio CA Harris RH 1996 Family
Member Presence During Pediatric Emergency Department
Procedures Pediatr Emerg Care 12 (4) 268ndash 271
httpwwwncbinlmnihgovpubmed8858650dopt=Abstract Erişim
Tarihi 18032013
bull Guzzetta CE Clark AP Wright JL 2006 Family Presence İn
Emergency Medical Services For Children Clin Pediatr Emerg Med
7 15-22
httppediatricsaappublicationsorgcontent1222e511long Erişim
Tarihi 25032013
bull Boie ET Moore GP Brummett C Nelson DR 1999 Do Parents
Want To Be Present During İnvasive Procedures Performed On
Their Children İn The Emergency Department A Survey Of 400
Parents Ann Emerg Med 34 (1) 70ndash 74
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(99)70274-
Xabstract Erişim Tarihi 19032013
bull Boudreaux ED Francis JL Loyacano T 2002 Familiy Presence
During İnvasive Procedures And Resuscitation İn The Emergency
Department A Critical Review And Suggestions For Future
Reseach Ann Emerg Med 40 193-205
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(02)00029-
Xabstract Erişim Tarihi 20032013
bull Axelsson AB Zettergren M Axelsson C 2005 Good And Bad
Experiences Of Family Presence During Acute Care And
Resuscitation What Makes The Difference Eur J Cardiovasc Nurs
4 161-169
bull Konukbay D Arslan F 2011 Yenidoğan Yoğun Bakım Uumlnitesinde
Yatan Yenidoğan Ailelerinin Yaşadıkları Guumlccedilluumlklerin Belirlenmesi
Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 14 (2) 16-22
bull Letourneau NL Elliott MR 1996 Pediatric Health Care Professionals
Perceptions and Practices of Family-Centered Care Childrens Health Care
25 (3) 157 ndash 174 httpdspacehilunbca8080handle188234882 Erişim
Tarihi 18032013
bull Daneman S Macaluso J Guzzetta CE 2003 Health Providersrsquo Attitudes
Toward Parent Participation İn The Care Of The Hospitalized Child J Spec
Pediatr Nurs 8(3)90-98
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=209Daneman+S2C+Macal
uso+J2C+Guzzetta+CE+20032C+Health+ProvidersE28099+Attit
udes+Toward+Parent+Participation+C4B0n+The+Care+Of+The+Hospit
alized+Child+J+Spec+Pediatr+Nurs3B+8(3)3A+90-+98 Erişim Tarihi
14032013
bull Reid P Connor M DeMarco R Fiyat J 2004 Linking Patient And Family
Centered Care And Patient Safety The Next Leap Nursing
Economics22(4) 211-215
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=Ponte+PR2C+Connor+M2C
+DeMarco+R+et+al+Linking+patient+and+family+centered+care+and+pati
ent+safety3A+the+next+leap+Nursing+economics2C+20043B+22(4)
3A+211-+215 Erişim Tarihi 15032013
SAĞLIKLI YENİDOĞANLARDA
TEN TENE TEMAS VE
EMZİRMENİN İŞLEMSEL
AĞRIYI AZALTTIĞI
BİLDİRİLMİŞTİR
Ten Tene Temasın
Hem Fizyolojik Hem De Davranışsal
Goumlstergelerde Olmak Uumlzere Topuktan
Kan Alımı Sırasında Ağrıyı
Azaltmada Etkili Bir İşlem Olduğu
Belirtilmiştir
Prematuumlre
Yenidoğanlarda
Kanguru
Bakımının
İnvazif İşlemler
Sırasında
Oluşan Ağrıyı
Azalttığı
Bildirilmiştir
Emzirmek
topuktan kan
alımı sırasında
yenidoğanların
ağrısını tek
başına
azaltabilen bir
youmlntemdir
Rutin Aşı Sırasında
Enjeksiyon Ağrısını
Azaltmak İccedilin
EMZİRMEK
Kanguru Bakımının Term ve Preterm
Yenidoğanlarda İşlemsel Ağrıyı
Azalttığı Bildirilmiştir
EĞİTİM
Resuumlsitasyon ve invazif girişimler sırasında aile katılımına youmlnelik gelişmiş iletişim ve yardım desteği sağlamak amacıyla sağlık personelini
hazırlamak iccedilin
mutlaka gereklidir (APA 2015)
SİMUumlLASYON
DESTEKLİ
VE
UYGULAMA
KILAVUZLARI İLE
YAPILAN EĞİTİMLER
Klinisyenlerin algıları uumlzerinde pozitif youmlnde
değişimler olmuş
invazif işlemler ve resuumlsitasyon sırasında
aile katılımını desteklemişler
İşlemler sırasında aileler ile iletişim
becerilerinin arttığını ve zorlu sağlık
konuşmaları sırasında anksiyetelerinin
azaldığını ifade etmişlerdir
EBEVEYN VARLIĞI
HASTA HAKKIDIR
Ccedilocukların ve ebeveynlerin
herhangi bir tedavi ya da cerrahi işlemi
bilme
sonuccedillarını anlama
ve
karar verme hakları vardır
Tuumlfekci ve Erci 2007
Sağlık ccedilalışanlarının ccediloğunluğunun ağrılı bir
işlem sırasında ccedilocuklarının yanında
bulunma hakkı olduğu duumlşuumlncesi ile
ebeveynlerin bulunmasına izin verdikleri
saptanmıştır
Forster ve ark 2002
Aile uumlyesi varlığı
ccedilocuk ve aile memnuniyetini artırarak
malpraktis dava oranlarını
azaltabilir
Legal risk by practicing patient-centered medicineArch Intern Med 2002162 (11)1217ndash 1219
Boie ve arkrsquolarının 1999 yılında 400 ebeveyn ile yaptıkları
ccedilalışmasında ailelere girişimler sırasında ccedilocuklarının
yanında bulunmak isteyip-istemedikleri sorulmuş
Yeniden canlandırma gibi yoğun girişimsel
işlemlerin yapıldığı bir durumda bile
aile uumlyelerinin 80rsquoi ccedilocuklarının yanında
bulunmak istediklerini belirtmişlerdir
CPR SIRASINDA AİLE
VARLIĞININ GEREKLİ
OLDUĞUNU
BİLDİRMİŞLERDİR
Tuumlm aileler CPR sırasında bulunma seccedileneği
verilmesi gerektiğine inandıklarını belirtmişler
Sağlıkccedilılar ailelerin isteklerine karşı duyarlı olmalı ve
CPR sırasında bulunmaları iccedilin izin vermelidir
AİLE KATILIMININ İSTENDİK DUumlZEYDE
UYGULANABİLMESİ İCcedilİN KURUM İCcedilİNDE
YAZILI POLİTİKALAR VE KURALLAR
DUumlZENLENMESİ GEREKLİDİR
Resuumlsitasyon ve invaziv işlemler sırasında aile varlığı iccedilin
YAZILI POLİTİKALAR VE KURALLAR oluşturulması
tavsiye edilir
SONUCcedil OLARAK
AİLE KATILIMI Ccedilocuk ve ailenin anksiyete duumlzeyini azaltır
Ccedilocuk iccedilin duygusal destek sağlar
Ccedilocuk ve ailenin memnuniyetini arttırır
Ccedilocuğun aile ile bağlılığını suumlrduumlrmesini sağlar
Ccedilocuğun guumlven duygusunun zedelenmesini oumlnler
Ccedilocuğun işlem sırasında ağrısının azalmasını sağlar
Ccedilocuk-aile ve sağlık ekibi uumlyeleri arasında sağlıklı bir iletişim sağlar
Ailenin keder suumlrecini daha kolay atlatmasını sağlar
Bilinmezlik korkusunu azaltarak şuumlphe duygusunu ortadan kaldırır
Ailelerin resuumlsitasyon ve invazif girişimler hakkında kararlara
katılabilmesini sağlar
Program ve politikaların gelişimini destekler ve savunuculuğu arttırır
OumlNERİLER
bull Ccedilocuk gibi oumlzel hasta grubu iccedilin ailenin yeri ccedilok
oumlnemlidir
bull Sunulan hizmetin niteliğinin artması accedilısından AİLE
KATILIMI ccedilok oumlnemlidir
bull İnvazif girişimler sırasında aile katılımına youmlnelik yazılı
politikalar oluşturulması sağlık ccedilalışanları arasında ortak
dil oluşturulmasını ve suumlrecin daha iyi ccedilalışmasını sağlar
KAYNAKLAR
bull American Academy of Pediatrics Committee on Hospital Care 2012
Family Centered Care and The Pediatricians RolePedıatrıcs
129 394 -404
httppediatricsaappublicationsorgcontent1292394full Erişim
Tarihi 15032013
bull American Academy of Pediatrics Committee on Hospital Care 2003
Family-Centered Care And The Pediatricianrsquos Role Pediatrics 112
(3) 691-696
httppediatricsaappublicationsorgcontent1123691full Erişim
Tarihi 14032013
bull Newton MS 2000 Family-Centered Care Current Realities İn
Parent Participation Pediatric Nursing 26(2) 164-168
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12026270 Erişim Tarihi
15032013
bull Bruce B Ritchie J 1997 Nurses Practices And Perceptions Of
Family-Centered Care Journal of Pediatric Nursing 2(4) 214-222
httpwwwpediatricnursingorgarticleS0882-5963(97)80004-
8abstractrefuid=S0882-5963(02)00065-9amprefissn=0882-5963
Erişim Tarihi 18032013
bull Ocakccedilı AF 2011 Ccedilocuk Yoğun Bakımda Aile Merkezli Bakım I
Yenidoğan Ve Ccedilocuk Yoğun Bakım Hemşireliği Sempozyum
Programı
bull Aucott S Donohue PK Atkins E Allen MC 2002
Neurodevelopmental Care İn The NICU Ment Retard Dev Disabil
Res Rev 8 298-308
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12454906 Erişim Tarihi
16032013
bull Heermann JA Wilson ME Wilhelm PA 2005 Mothers İn The NICU
Outsider To Partner Pediatr Nurs 31 176-200
httpwwwncbinlmnihgovpubmed16060580 Erişim Tarihi
18032013
bull Franck LS Spencer C 2003 Parent Visiting And Participation İn
İnfant Caregiving Activities İn A Neonatal Unit Birth 30 31-35
httpeuropepmcorgabstractmed12581037reload=0jsessionid=h
08jvg6ofw3t4xzzje634 Erişim Tarihi 17032013
bull Fowlie PW Mchaffie H 2004 Supporting Parents İn Neonatal Unit
BMJ 329 1336-1338
httpwwwncbinlmnihgovpmcarticlespmc534850 Erişim Tarihi
16032013
bull White RD 2003 Individual Rooms İn The NICU-An Evolving
Concept J Perinatol 23 22-24
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12540926 Erişim Tarihi
17032013
bull Carter JD Mulder RT Bartram AF Darlow BA 2005 Infants İn A
Neonatal İntensive Care Unit Parental Response Arch Dis Child
Fetal Neonatal Ed 90 109-113
httpfnbmjcomcontent902f109full Erişim Tarihi 18032013
bull Mason DJ 2003 Family Presence Evidence Versus Tradition Am J
Crit Care 12 190-192
httpajccaacnjournalsorgcontent123190fullpdf+html Erişim
Tarihi 16032013
bull Johnson BH Abraham MR Parrish RN 2004 Designing The
Neonatal İntensive Care Unit For Optimal Family İnvolvement Clin
Perinatol 31 353-382
httpwwwncbinlmnihgovpubmed15289038 Erişim Tarihi
18032013
bull Browne JV Talmi A 2005 Family-Based İntervention To Enhance
İnfant-Parent Relationships İn The Neonatal İntensive Care Unit J
Pediatr Psychol 30 667-677
httpjpepsyoxfordjournalsorgcontent308667full Erişim Tarihi
17032013
bull Erdeve Ouml 2009 Aile Merkezli Bakım Ve Yenidoğan Yoğun Bakım
Uumlnitesi Tasarımında Ailenin Yeri Guumllhane Tıp Dergisi 51 199-203
Erişim Tarihi 20032013
bull Eras Z Atay G Pekcici EA 2011 Ccedilocuklara Verilen Sağlık
Hizmetinde Buumltuumlncuumll İzlem Modeli İnoumlnuuml Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi
Dergisi 18(3)199-202
bull Karabudak S Ak B Başbakkal Z 2010 Girişimler Sırasında Aile
Uumlyeleri Nerede Olmalı Tuumlrk Pediatri Arşivi 45 53-60
bull Oflaz F 2008 Hasta Ccedilocuk Ve Ebeveynlerinin Pediatrik Yoğun
Bakım Deneyimi Ve Travmatik Stres Cumhuriyet Uumlniversitesi
Hemşirelik Yuumlksekokulu Dergisi 12(1) 53-59
bull Ccedilavuşoğlu H 2004 Hastaneye Yatmanın Ccedilocuk Ve Aile Uumlzerindeki
Etkileri Yaşamı Tehdit Edici Hastalığı Olan Ccedilocuk Ccedilocuk Sağlığı
Hemşireliği Cilt 1 Genişletilmiş 8 Baskı Ankara Sistem Ofset
Basımevi 51-70 91-106
bull Boztepe H Ccedilavuşoğlu H 2009 Bir Uumlniversite Hastanesindeki
Uygulamaların Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden İncelenmesi
Hacettepe Uumlniversitesi Sağlık Bilimleri Fakuumlltesi Hemşirelik Dergisi
11-24
bull Dunst CJ Trivette CM 2009 Meta-Analytic Structural Equation
Modelling Of The İnfluences Of Family-Centered Care On Parent
And Child Psychological Health Int J Pediatri 1-9
bull Kuğuoğlu S Ccediloumlvener Ccedil Aktaş E Tanır M 2009 Yatağa Bağımlı
Ccedilocuğun Aile Merkezli Bakımında Sinerji Modelinin Kullanımı
Maltepe Uumlniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2(1) 59-64
bull Kuzlu TA Kalıncı N Topan AK 2011 Uumlniversite Hastanesinde
Ccedilocuklara Verilen Bakımın Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden
İncelenmesi Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 6(16)
bull Kuzin JK Yborra J Taylor M Chang AC Altman CA
Whitney GMM Mott AR 2007 Family-Member Presence During
Interventions İn The Intensive Care Unit Perceptions Of Pediatric
Cardiac Intensive Care Providers Pediatrics 120(4) 895-901
httppediatricsaappublicationsorgcontent1204e895full Erişim
Tarihi 13032013
bull Harrison TM 2010 Family Centered Pediatric Nursing Care State
of the Science J Pediatr Nurs 25(5) 335ndash343
httpwwwncbinlmnihgovpmcarticlesPMC2965051 Erişim
Tarihi 14032013
bull Sacchetti A Lichenstein R Carraccio CA Harris RH 1996 Family
Member Presence During Pediatric Emergency Department
Procedures Pediatr Emerg Care 12 (4) 268ndash 271
httpwwwncbinlmnihgovpubmed8858650dopt=Abstract Erişim
Tarihi 18032013
bull Guzzetta CE Clark AP Wright JL 2006 Family Presence İn
Emergency Medical Services For Children Clin Pediatr Emerg Med
7 15-22
httppediatricsaappublicationsorgcontent1222e511long Erişim
Tarihi 25032013
bull Boie ET Moore GP Brummett C Nelson DR 1999 Do Parents
Want To Be Present During İnvasive Procedures Performed On
Their Children İn The Emergency Department A Survey Of 400
Parents Ann Emerg Med 34 (1) 70ndash 74
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(99)70274-
Xabstract Erişim Tarihi 19032013
bull Boudreaux ED Francis JL Loyacano T 2002 Familiy Presence
During İnvasive Procedures And Resuscitation İn The Emergency
Department A Critical Review And Suggestions For Future
Reseach Ann Emerg Med 40 193-205
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(02)00029-
Xabstract Erişim Tarihi 20032013
bull Axelsson AB Zettergren M Axelsson C 2005 Good And Bad
Experiences Of Family Presence During Acute Care And
Resuscitation What Makes The Difference Eur J Cardiovasc Nurs
4 161-169
bull Konukbay D Arslan F 2011 Yenidoğan Yoğun Bakım Uumlnitesinde
Yatan Yenidoğan Ailelerinin Yaşadıkları Guumlccedilluumlklerin Belirlenmesi
Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 14 (2) 16-22
bull Letourneau NL Elliott MR 1996 Pediatric Health Care Professionals
Perceptions and Practices of Family-Centered Care Childrens Health Care
25 (3) 157 ndash 174 httpdspacehilunbca8080handle188234882 Erişim
Tarihi 18032013
bull Daneman S Macaluso J Guzzetta CE 2003 Health Providersrsquo Attitudes
Toward Parent Participation İn The Care Of The Hospitalized Child J Spec
Pediatr Nurs 8(3)90-98
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=209Daneman+S2C+Macal
uso+J2C+Guzzetta+CE+20032C+Health+ProvidersE28099+Attit
udes+Toward+Parent+Participation+C4B0n+The+Care+Of+The+Hospit
alized+Child+J+Spec+Pediatr+Nurs3B+8(3)3A+90-+98 Erişim Tarihi
14032013
bull Reid P Connor M DeMarco R Fiyat J 2004 Linking Patient And Family
Centered Care And Patient Safety The Next Leap Nursing
Economics22(4) 211-215
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=Ponte+PR2C+Connor+M2C
+DeMarco+R+et+al+Linking+patient+and+family+centered+care+and+pati
ent+safety3A+the+next+leap+Nursing+economics2C+20043B+22(4)
3A+211-+215 Erişim Tarihi 15032013
Ten Tene Temasın
Hem Fizyolojik Hem De Davranışsal
Goumlstergelerde Olmak Uumlzere Topuktan
Kan Alımı Sırasında Ağrıyı
Azaltmada Etkili Bir İşlem Olduğu
Belirtilmiştir
Prematuumlre
Yenidoğanlarda
Kanguru
Bakımının
İnvazif İşlemler
Sırasında
Oluşan Ağrıyı
Azalttığı
Bildirilmiştir
Emzirmek
topuktan kan
alımı sırasında
yenidoğanların
ağrısını tek
başına
azaltabilen bir
youmlntemdir
Rutin Aşı Sırasında
Enjeksiyon Ağrısını
Azaltmak İccedilin
EMZİRMEK
Kanguru Bakımının Term ve Preterm
Yenidoğanlarda İşlemsel Ağrıyı
Azalttığı Bildirilmiştir
EĞİTİM
Resuumlsitasyon ve invazif girişimler sırasında aile katılımına youmlnelik gelişmiş iletişim ve yardım desteği sağlamak amacıyla sağlık personelini
hazırlamak iccedilin
mutlaka gereklidir (APA 2015)
SİMUumlLASYON
DESTEKLİ
VE
UYGULAMA
KILAVUZLARI İLE
YAPILAN EĞİTİMLER
Klinisyenlerin algıları uumlzerinde pozitif youmlnde
değişimler olmuş
invazif işlemler ve resuumlsitasyon sırasında
aile katılımını desteklemişler
İşlemler sırasında aileler ile iletişim
becerilerinin arttığını ve zorlu sağlık
konuşmaları sırasında anksiyetelerinin
azaldığını ifade etmişlerdir
EBEVEYN VARLIĞI
HASTA HAKKIDIR
Ccedilocukların ve ebeveynlerin
herhangi bir tedavi ya da cerrahi işlemi
bilme
sonuccedillarını anlama
ve
karar verme hakları vardır
Tuumlfekci ve Erci 2007
Sağlık ccedilalışanlarının ccediloğunluğunun ağrılı bir
işlem sırasında ccedilocuklarının yanında
bulunma hakkı olduğu duumlşuumlncesi ile
ebeveynlerin bulunmasına izin verdikleri
saptanmıştır
Forster ve ark 2002
Aile uumlyesi varlığı
ccedilocuk ve aile memnuniyetini artırarak
malpraktis dava oranlarını
azaltabilir
Legal risk by practicing patient-centered medicineArch Intern Med 2002162 (11)1217ndash 1219
Boie ve arkrsquolarının 1999 yılında 400 ebeveyn ile yaptıkları
ccedilalışmasında ailelere girişimler sırasında ccedilocuklarının
yanında bulunmak isteyip-istemedikleri sorulmuş
Yeniden canlandırma gibi yoğun girişimsel
işlemlerin yapıldığı bir durumda bile
aile uumlyelerinin 80rsquoi ccedilocuklarının yanında
bulunmak istediklerini belirtmişlerdir
CPR SIRASINDA AİLE
VARLIĞININ GEREKLİ
OLDUĞUNU
BİLDİRMİŞLERDİR
Tuumlm aileler CPR sırasında bulunma seccedileneği
verilmesi gerektiğine inandıklarını belirtmişler
Sağlıkccedilılar ailelerin isteklerine karşı duyarlı olmalı ve
CPR sırasında bulunmaları iccedilin izin vermelidir
AİLE KATILIMININ İSTENDİK DUumlZEYDE
UYGULANABİLMESİ İCcedilİN KURUM İCcedilİNDE
YAZILI POLİTİKALAR VE KURALLAR
DUumlZENLENMESİ GEREKLİDİR
Resuumlsitasyon ve invaziv işlemler sırasında aile varlığı iccedilin
YAZILI POLİTİKALAR VE KURALLAR oluşturulması
tavsiye edilir
SONUCcedil OLARAK
AİLE KATILIMI Ccedilocuk ve ailenin anksiyete duumlzeyini azaltır
Ccedilocuk iccedilin duygusal destek sağlar
Ccedilocuk ve ailenin memnuniyetini arttırır
Ccedilocuğun aile ile bağlılığını suumlrduumlrmesini sağlar
Ccedilocuğun guumlven duygusunun zedelenmesini oumlnler
Ccedilocuğun işlem sırasında ağrısının azalmasını sağlar
Ccedilocuk-aile ve sağlık ekibi uumlyeleri arasında sağlıklı bir iletişim sağlar
Ailenin keder suumlrecini daha kolay atlatmasını sağlar
Bilinmezlik korkusunu azaltarak şuumlphe duygusunu ortadan kaldırır
Ailelerin resuumlsitasyon ve invazif girişimler hakkında kararlara
katılabilmesini sağlar
Program ve politikaların gelişimini destekler ve savunuculuğu arttırır
OumlNERİLER
bull Ccedilocuk gibi oumlzel hasta grubu iccedilin ailenin yeri ccedilok
oumlnemlidir
bull Sunulan hizmetin niteliğinin artması accedilısından AİLE
KATILIMI ccedilok oumlnemlidir
bull İnvazif girişimler sırasında aile katılımına youmlnelik yazılı
politikalar oluşturulması sağlık ccedilalışanları arasında ortak
dil oluşturulmasını ve suumlrecin daha iyi ccedilalışmasını sağlar
KAYNAKLAR
bull American Academy of Pediatrics Committee on Hospital Care 2012
Family Centered Care and The Pediatricians RolePedıatrıcs
129 394 -404
httppediatricsaappublicationsorgcontent1292394full Erişim
Tarihi 15032013
bull American Academy of Pediatrics Committee on Hospital Care 2003
Family-Centered Care And The Pediatricianrsquos Role Pediatrics 112
(3) 691-696
httppediatricsaappublicationsorgcontent1123691full Erişim
Tarihi 14032013
bull Newton MS 2000 Family-Centered Care Current Realities İn
Parent Participation Pediatric Nursing 26(2) 164-168
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12026270 Erişim Tarihi
15032013
bull Bruce B Ritchie J 1997 Nurses Practices And Perceptions Of
Family-Centered Care Journal of Pediatric Nursing 2(4) 214-222
httpwwwpediatricnursingorgarticleS0882-5963(97)80004-
8abstractrefuid=S0882-5963(02)00065-9amprefissn=0882-5963
Erişim Tarihi 18032013
bull Ocakccedilı AF 2011 Ccedilocuk Yoğun Bakımda Aile Merkezli Bakım I
Yenidoğan Ve Ccedilocuk Yoğun Bakım Hemşireliği Sempozyum
Programı
bull Aucott S Donohue PK Atkins E Allen MC 2002
Neurodevelopmental Care İn The NICU Ment Retard Dev Disabil
Res Rev 8 298-308
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12454906 Erişim Tarihi
16032013
bull Heermann JA Wilson ME Wilhelm PA 2005 Mothers İn The NICU
Outsider To Partner Pediatr Nurs 31 176-200
httpwwwncbinlmnihgovpubmed16060580 Erişim Tarihi
18032013
bull Franck LS Spencer C 2003 Parent Visiting And Participation İn
İnfant Caregiving Activities İn A Neonatal Unit Birth 30 31-35
httpeuropepmcorgabstractmed12581037reload=0jsessionid=h
08jvg6ofw3t4xzzje634 Erişim Tarihi 17032013
bull Fowlie PW Mchaffie H 2004 Supporting Parents İn Neonatal Unit
BMJ 329 1336-1338
httpwwwncbinlmnihgovpmcarticlespmc534850 Erişim Tarihi
16032013
bull White RD 2003 Individual Rooms İn The NICU-An Evolving
Concept J Perinatol 23 22-24
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12540926 Erişim Tarihi
17032013
bull Carter JD Mulder RT Bartram AF Darlow BA 2005 Infants İn A
Neonatal İntensive Care Unit Parental Response Arch Dis Child
Fetal Neonatal Ed 90 109-113
httpfnbmjcomcontent902f109full Erişim Tarihi 18032013
bull Mason DJ 2003 Family Presence Evidence Versus Tradition Am J
Crit Care 12 190-192
httpajccaacnjournalsorgcontent123190fullpdf+html Erişim
Tarihi 16032013
bull Johnson BH Abraham MR Parrish RN 2004 Designing The
Neonatal İntensive Care Unit For Optimal Family İnvolvement Clin
Perinatol 31 353-382
httpwwwncbinlmnihgovpubmed15289038 Erişim Tarihi
18032013
bull Browne JV Talmi A 2005 Family-Based İntervention To Enhance
İnfant-Parent Relationships İn The Neonatal İntensive Care Unit J
Pediatr Psychol 30 667-677
httpjpepsyoxfordjournalsorgcontent308667full Erişim Tarihi
17032013
bull Erdeve Ouml 2009 Aile Merkezli Bakım Ve Yenidoğan Yoğun Bakım
Uumlnitesi Tasarımında Ailenin Yeri Guumllhane Tıp Dergisi 51 199-203
Erişim Tarihi 20032013
bull Eras Z Atay G Pekcici EA 2011 Ccedilocuklara Verilen Sağlık
Hizmetinde Buumltuumlncuumll İzlem Modeli İnoumlnuuml Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi
Dergisi 18(3)199-202
bull Karabudak S Ak B Başbakkal Z 2010 Girişimler Sırasında Aile
Uumlyeleri Nerede Olmalı Tuumlrk Pediatri Arşivi 45 53-60
bull Oflaz F 2008 Hasta Ccedilocuk Ve Ebeveynlerinin Pediatrik Yoğun
Bakım Deneyimi Ve Travmatik Stres Cumhuriyet Uumlniversitesi
Hemşirelik Yuumlksekokulu Dergisi 12(1) 53-59
bull Ccedilavuşoğlu H 2004 Hastaneye Yatmanın Ccedilocuk Ve Aile Uumlzerindeki
Etkileri Yaşamı Tehdit Edici Hastalığı Olan Ccedilocuk Ccedilocuk Sağlığı
Hemşireliği Cilt 1 Genişletilmiş 8 Baskı Ankara Sistem Ofset
Basımevi 51-70 91-106
bull Boztepe H Ccedilavuşoğlu H 2009 Bir Uumlniversite Hastanesindeki
Uygulamaların Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden İncelenmesi
Hacettepe Uumlniversitesi Sağlık Bilimleri Fakuumlltesi Hemşirelik Dergisi
11-24
bull Dunst CJ Trivette CM 2009 Meta-Analytic Structural Equation
Modelling Of The İnfluences Of Family-Centered Care On Parent
And Child Psychological Health Int J Pediatri 1-9
bull Kuğuoğlu S Ccediloumlvener Ccedil Aktaş E Tanır M 2009 Yatağa Bağımlı
Ccedilocuğun Aile Merkezli Bakımında Sinerji Modelinin Kullanımı
Maltepe Uumlniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2(1) 59-64
bull Kuzlu TA Kalıncı N Topan AK 2011 Uumlniversite Hastanesinde
Ccedilocuklara Verilen Bakımın Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden
İncelenmesi Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 6(16)
bull Kuzin JK Yborra J Taylor M Chang AC Altman CA
Whitney GMM Mott AR 2007 Family-Member Presence During
Interventions İn The Intensive Care Unit Perceptions Of Pediatric
Cardiac Intensive Care Providers Pediatrics 120(4) 895-901
httppediatricsaappublicationsorgcontent1204e895full Erişim
Tarihi 13032013
bull Harrison TM 2010 Family Centered Pediatric Nursing Care State
of the Science J Pediatr Nurs 25(5) 335ndash343
httpwwwncbinlmnihgovpmcarticlesPMC2965051 Erişim
Tarihi 14032013
bull Sacchetti A Lichenstein R Carraccio CA Harris RH 1996 Family
Member Presence During Pediatric Emergency Department
Procedures Pediatr Emerg Care 12 (4) 268ndash 271
httpwwwncbinlmnihgovpubmed8858650dopt=Abstract Erişim
Tarihi 18032013
bull Guzzetta CE Clark AP Wright JL 2006 Family Presence İn
Emergency Medical Services For Children Clin Pediatr Emerg Med
7 15-22
httppediatricsaappublicationsorgcontent1222e511long Erişim
Tarihi 25032013
bull Boie ET Moore GP Brummett C Nelson DR 1999 Do Parents
Want To Be Present During İnvasive Procedures Performed On
Their Children İn The Emergency Department A Survey Of 400
Parents Ann Emerg Med 34 (1) 70ndash 74
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(99)70274-
Xabstract Erişim Tarihi 19032013
bull Boudreaux ED Francis JL Loyacano T 2002 Familiy Presence
During İnvasive Procedures And Resuscitation İn The Emergency
Department A Critical Review And Suggestions For Future
Reseach Ann Emerg Med 40 193-205
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(02)00029-
Xabstract Erişim Tarihi 20032013
bull Axelsson AB Zettergren M Axelsson C 2005 Good And Bad
Experiences Of Family Presence During Acute Care And
Resuscitation What Makes The Difference Eur J Cardiovasc Nurs
4 161-169
bull Konukbay D Arslan F 2011 Yenidoğan Yoğun Bakım Uumlnitesinde
Yatan Yenidoğan Ailelerinin Yaşadıkları Guumlccedilluumlklerin Belirlenmesi
Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 14 (2) 16-22
bull Letourneau NL Elliott MR 1996 Pediatric Health Care Professionals
Perceptions and Practices of Family-Centered Care Childrens Health Care
25 (3) 157 ndash 174 httpdspacehilunbca8080handle188234882 Erişim
Tarihi 18032013
bull Daneman S Macaluso J Guzzetta CE 2003 Health Providersrsquo Attitudes
Toward Parent Participation İn The Care Of The Hospitalized Child J Spec
Pediatr Nurs 8(3)90-98
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=209Daneman+S2C+Macal
uso+J2C+Guzzetta+CE+20032C+Health+ProvidersE28099+Attit
udes+Toward+Parent+Participation+C4B0n+The+Care+Of+The+Hospit
alized+Child+J+Spec+Pediatr+Nurs3B+8(3)3A+90-+98 Erişim Tarihi
14032013
bull Reid P Connor M DeMarco R Fiyat J 2004 Linking Patient And Family
Centered Care And Patient Safety The Next Leap Nursing
Economics22(4) 211-215
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=Ponte+PR2C+Connor+M2C
+DeMarco+R+et+al+Linking+patient+and+family+centered+care+and+pati
ent+safety3A+the+next+leap+Nursing+economics2C+20043B+22(4)
3A+211-+215 Erişim Tarihi 15032013
Prematuumlre
Yenidoğanlarda
Kanguru
Bakımının
İnvazif İşlemler
Sırasında
Oluşan Ağrıyı
Azalttığı
Bildirilmiştir
Emzirmek
topuktan kan
alımı sırasında
yenidoğanların
ağrısını tek
başına
azaltabilen bir
youmlntemdir
Rutin Aşı Sırasında
Enjeksiyon Ağrısını
Azaltmak İccedilin
EMZİRMEK
Kanguru Bakımının Term ve Preterm
Yenidoğanlarda İşlemsel Ağrıyı
Azalttığı Bildirilmiştir
EĞİTİM
Resuumlsitasyon ve invazif girişimler sırasında aile katılımına youmlnelik gelişmiş iletişim ve yardım desteği sağlamak amacıyla sağlık personelini
hazırlamak iccedilin
mutlaka gereklidir (APA 2015)
SİMUumlLASYON
DESTEKLİ
VE
UYGULAMA
KILAVUZLARI İLE
YAPILAN EĞİTİMLER
Klinisyenlerin algıları uumlzerinde pozitif youmlnde
değişimler olmuş
invazif işlemler ve resuumlsitasyon sırasında
aile katılımını desteklemişler
İşlemler sırasında aileler ile iletişim
becerilerinin arttığını ve zorlu sağlık
konuşmaları sırasında anksiyetelerinin
azaldığını ifade etmişlerdir
EBEVEYN VARLIĞI
HASTA HAKKIDIR
Ccedilocukların ve ebeveynlerin
herhangi bir tedavi ya da cerrahi işlemi
bilme
sonuccedillarını anlama
ve
karar verme hakları vardır
Tuumlfekci ve Erci 2007
Sağlık ccedilalışanlarının ccediloğunluğunun ağrılı bir
işlem sırasında ccedilocuklarının yanında
bulunma hakkı olduğu duumlşuumlncesi ile
ebeveynlerin bulunmasına izin verdikleri
saptanmıştır
Forster ve ark 2002
Aile uumlyesi varlığı
ccedilocuk ve aile memnuniyetini artırarak
malpraktis dava oranlarını
azaltabilir
Legal risk by practicing patient-centered medicineArch Intern Med 2002162 (11)1217ndash 1219
Boie ve arkrsquolarının 1999 yılında 400 ebeveyn ile yaptıkları
ccedilalışmasında ailelere girişimler sırasında ccedilocuklarının
yanında bulunmak isteyip-istemedikleri sorulmuş
Yeniden canlandırma gibi yoğun girişimsel
işlemlerin yapıldığı bir durumda bile
aile uumlyelerinin 80rsquoi ccedilocuklarının yanında
bulunmak istediklerini belirtmişlerdir
CPR SIRASINDA AİLE
VARLIĞININ GEREKLİ
OLDUĞUNU
BİLDİRMİŞLERDİR
Tuumlm aileler CPR sırasında bulunma seccedileneği
verilmesi gerektiğine inandıklarını belirtmişler
Sağlıkccedilılar ailelerin isteklerine karşı duyarlı olmalı ve
CPR sırasında bulunmaları iccedilin izin vermelidir
AİLE KATILIMININ İSTENDİK DUumlZEYDE
UYGULANABİLMESİ İCcedilİN KURUM İCcedilİNDE
YAZILI POLİTİKALAR VE KURALLAR
DUumlZENLENMESİ GEREKLİDİR
Resuumlsitasyon ve invaziv işlemler sırasında aile varlığı iccedilin
YAZILI POLİTİKALAR VE KURALLAR oluşturulması
tavsiye edilir
SONUCcedil OLARAK
AİLE KATILIMI Ccedilocuk ve ailenin anksiyete duumlzeyini azaltır
Ccedilocuk iccedilin duygusal destek sağlar
Ccedilocuk ve ailenin memnuniyetini arttırır
Ccedilocuğun aile ile bağlılığını suumlrduumlrmesini sağlar
Ccedilocuğun guumlven duygusunun zedelenmesini oumlnler
Ccedilocuğun işlem sırasında ağrısının azalmasını sağlar
Ccedilocuk-aile ve sağlık ekibi uumlyeleri arasında sağlıklı bir iletişim sağlar
Ailenin keder suumlrecini daha kolay atlatmasını sağlar
Bilinmezlik korkusunu azaltarak şuumlphe duygusunu ortadan kaldırır
Ailelerin resuumlsitasyon ve invazif girişimler hakkında kararlara
katılabilmesini sağlar
Program ve politikaların gelişimini destekler ve savunuculuğu arttırır
OumlNERİLER
bull Ccedilocuk gibi oumlzel hasta grubu iccedilin ailenin yeri ccedilok
oumlnemlidir
bull Sunulan hizmetin niteliğinin artması accedilısından AİLE
KATILIMI ccedilok oumlnemlidir
bull İnvazif girişimler sırasında aile katılımına youmlnelik yazılı
politikalar oluşturulması sağlık ccedilalışanları arasında ortak
dil oluşturulmasını ve suumlrecin daha iyi ccedilalışmasını sağlar
KAYNAKLAR
bull American Academy of Pediatrics Committee on Hospital Care 2012
Family Centered Care and The Pediatricians RolePedıatrıcs
129 394 -404
httppediatricsaappublicationsorgcontent1292394full Erişim
Tarihi 15032013
bull American Academy of Pediatrics Committee on Hospital Care 2003
Family-Centered Care And The Pediatricianrsquos Role Pediatrics 112
(3) 691-696
httppediatricsaappublicationsorgcontent1123691full Erişim
Tarihi 14032013
bull Newton MS 2000 Family-Centered Care Current Realities İn
Parent Participation Pediatric Nursing 26(2) 164-168
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12026270 Erişim Tarihi
15032013
bull Bruce B Ritchie J 1997 Nurses Practices And Perceptions Of
Family-Centered Care Journal of Pediatric Nursing 2(4) 214-222
httpwwwpediatricnursingorgarticleS0882-5963(97)80004-
8abstractrefuid=S0882-5963(02)00065-9amprefissn=0882-5963
Erişim Tarihi 18032013
bull Ocakccedilı AF 2011 Ccedilocuk Yoğun Bakımda Aile Merkezli Bakım I
Yenidoğan Ve Ccedilocuk Yoğun Bakım Hemşireliği Sempozyum
Programı
bull Aucott S Donohue PK Atkins E Allen MC 2002
Neurodevelopmental Care İn The NICU Ment Retard Dev Disabil
Res Rev 8 298-308
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12454906 Erişim Tarihi
16032013
bull Heermann JA Wilson ME Wilhelm PA 2005 Mothers İn The NICU
Outsider To Partner Pediatr Nurs 31 176-200
httpwwwncbinlmnihgovpubmed16060580 Erişim Tarihi
18032013
bull Franck LS Spencer C 2003 Parent Visiting And Participation İn
İnfant Caregiving Activities İn A Neonatal Unit Birth 30 31-35
httpeuropepmcorgabstractmed12581037reload=0jsessionid=h
08jvg6ofw3t4xzzje634 Erişim Tarihi 17032013
bull Fowlie PW Mchaffie H 2004 Supporting Parents İn Neonatal Unit
BMJ 329 1336-1338
httpwwwncbinlmnihgovpmcarticlespmc534850 Erişim Tarihi
16032013
bull White RD 2003 Individual Rooms İn The NICU-An Evolving
Concept J Perinatol 23 22-24
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12540926 Erişim Tarihi
17032013
bull Carter JD Mulder RT Bartram AF Darlow BA 2005 Infants İn A
Neonatal İntensive Care Unit Parental Response Arch Dis Child
Fetal Neonatal Ed 90 109-113
httpfnbmjcomcontent902f109full Erişim Tarihi 18032013
bull Mason DJ 2003 Family Presence Evidence Versus Tradition Am J
Crit Care 12 190-192
httpajccaacnjournalsorgcontent123190fullpdf+html Erişim
Tarihi 16032013
bull Johnson BH Abraham MR Parrish RN 2004 Designing The
Neonatal İntensive Care Unit For Optimal Family İnvolvement Clin
Perinatol 31 353-382
httpwwwncbinlmnihgovpubmed15289038 Erişim Tarihi
18032013
bull Browne JV Talmi A 2005 Family-Based İntervention To Enhance
İnfant-Parent Relationships İn The Neonatal İntensive Care Unit J
Pediatr Psychol 30 667-677
httpjpepsyoxfordjournalsorgcontent308667full Erişim Tarihi
17032013
bull Erdeve Ouml 2009 Aile Merkezli Bakım Ve Yenidoğan Yoğun Bakım
Uumlnitesi Tasarımında Ailenin Yeri Guumllhane Tıp Dergisi 51 199-203
Erişim Tarihi 20032013
bull Eras Z Atay G Pekcici EA 2011 Ccedilocuklara Verilen Sağlık
Hizmetinde Buumltuumlncuumll İzlem Modeli İnoumlnuuml Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi
Dergisi 18(3)199-202
bull Karabudak S Ak B Başbakkal Z 2010 Girişimler Sırasında Aile
Uumlyeleri Nerede Olmalı Tuumlrk Pediatri Arşivi 45 53-60
bull Oflaz F 2008 Hasta Ccedilocuk Ve Ebeveynlerinin Pediatrik Yoğun
Bakım Deneyimi Ve Travmatik Stres Cumhuriyet Uumlniversitesi
Hemşirelik Yuumlksekokulu Dergisi 12(1) 53-59
bull Ccedilavuşoğlu H 2004 Hastaneye Yatmanın Ccedilocuk Ve Aile Uumlzerindeki
Etkileri Yaşamı Tehdit Edici Hastalığı Olan Ccedilocuk Ccedilocuk Sağlığı
Hemşireliği Cilt 1 Genişletilmiş 8 Baskı Ankara Sistem Ofset
Basımevi 51-70 91-106
bull Boztepe H Ccedilavuşoğlu H 2009 Bir Uumlniversite Hastanesindeki
Uygulamaların Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden İncelenmesi
Hacettepe Uumlniversitesi Sağlık Bilimleri Fakuumlltesi Hemşirelik Dergisi
11-24
bull Dunst CJ Trivette CM 2009 Meta-Analytic Structural Equation
Modelling Of The İnfluences Of Family-Centered Care On Parent
And Child Psychological Health Int J Pediatri 1-9
bull Kuğuoğlu S Ccediloumlvener Ccedil Aktaş E Tanır M 2009 Yatağa Bağımlı
Ccedilocuğun Aile Merkezli Bakımında Sinerji Modelinin Kullanımı
Maltepe Uumlniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2(1) 59-64
bull Kuzlu TA Kalıncı N Topan AK 2011 Uumlniversite Hastanesinde
Ccedilocuklara Verilen Bakımın Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden
İncelenmesi Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 6(16)
bull Kuzin JK Yborra J Taylor M Chang AC Altman CA
Whitney GMM Mott AR 2007 Family-Member Presence During
Interventions İn The Intensive Care Unit Perceptions Of Pediatric
Cardiac Intensive Care Providers Pediatrics 120(4) 895-901
httppediatricsaappublicationsorgcontent1204e895full Erişim
Tarihi 13032013
bull Harrison TM 2010 Family Centered Pediatric Nursing Care State
of the Science J Pediatr Nurs 25(5) 335ndash343
httpwwwncbinlmnihgovpmcarticlesPMC2965051 Erişim
Tarihi 14032013
bull Sacchetti A Lichenstein R Carraccio CA Harris RH 1996 Family
Member Presence During Pediatric Emergency Department
Procedures Pediatr Emerg Care 12 (4) 268ndash 271
httpwwwncbinlmnihgovpubmed8858650dopt=Abstract Erişim
Tarihi 18032013
bull Guzzetta CE Clark AP Wright JL 2006 Family Presence İn
Emergency Medical Services For Children Clin Pediatr Emerg Med
7 15-22
httppediatricsaappublicationsorgcontent1222e511long Erişim
Tarihi 25032013
bull Boie ET Moore GP Brummett C Nelson DR 1999 Do Parents
Want To Be Present During İnvasive Procedures Performed On
Their Children İn The Emergency Department A Survey Of 400
Parents Ann Emerg Med 34 (1) 70ndash 74
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(99)70274-
Xabstract Erişim Tarihi 19032013
bull Boudreaux ED Francis JL Loyacano T 2002 Familiy Presence
During İnvasive Procedures And Resuscitation İn The Emergency
Department A Critical Review And Suggestions For Future
Reseach Ann Emerg Med 40 193-205
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(02)00029-
Xabstract Erişim Tarihi 20032013
bull Axelsson AB Zettergren M Axelsson C 2005 Good And Bad
Experiences Of Family Presence During Acute Care And
Resuscitation What Makes The Difference Eur J Cardiovasc Nurs
4 161-169
bull Konukbay D Arslan F 2011 Yenidoğan Yoğun Bakım Uumlnitesinde
Yatan Yenidoğan Ailelerinin Yaşadıkları Guumlccedilluumlklerin Belirlenmesi
Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 14 (2) 16-22
bull Letourneau NL Elliott MR 1996 Pediatric Health Care Professionals
Perceptions and Practices of Family-Centered Care Childrens Health Care
25 (3) 157 ndash 174 httpdspacehilunbca8080handle188234882 Erişim
Tarihi 18032013
bull Daneman S Macaluso J Guzzetta CE 2003 Health Providersrsquo Attitudes
Toward Parent Participation İn The Care Of The Hospitalized Child J Spec
Pediatr Nurs 8(3)90-98
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=209Daneman+S2C+Macal
uso+J2C+Guzzetta+CE+20032C+Health+ProvidersE28099+Attit
udes+Toward+Parent+Participation+C4B0n+The+Care+Of+The+Hospit
alized+Child+J+Spec+Pediatr+Nurs3B+8(3)3A+90-+98 Erişim Tarihi
14032013
bull Reid P Connor M DeMarco R Fiyat J 2004 Linking Patient And Family
Centered Care And Patient Safety The Next Leap Nursing
Economics22(4) 211-215
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=Ponte+PR2C+Connor+M2C
+DeMarco+R+et+al+Linking+patient+and+family+centered+care+and+pati
ent+safety3A+the+next+leap+Nursing+economics2C+20043B+22(4)
3A+211-+215 Erişim Tarihi 15032013
Emzirmek
topuktan kan
alımı sırasında
yenidoğanların
ağrısını tek
başına
azaltabilen bir
youmlntemdir
Rutin Aşı Sırasında
Enjeksiyon Ağrısını
Azaltmak İccedilin
EMZİRMEK
Kanguru Bakımının Term ve Preterm
Yenidoğanlarda İşlemsel Ağrıyı
Azalttığı Bildirilmiştir
EĞİTİM
Resuumlsitasyon ve invazif girişimler sırasında aile katılımına youmlnelik gelişmiş iletişim ve yardım desteği sağlamak amacıyla sağlık personelini
hazırlamak iccedilin
mutlaka gereklidir (APA 2015)
SİMUumlLASYON
DESTEKLİ
VE
UYGULAMA
KILAVUZLARI İLE
YAPILAN EĞİTİMLER
Klinisyenlerin algıları uumlzerinde pozitif youmlnde
değişimler olmuş
invazif işlemler ve resuumlsitasyon sırasında
aile katılımını desteklemişler
İşlemler sırasında aileler ile iletişim
becerilerinin arttığını ve zorlu sağlık
konuşmaları sırasında anksiyetelerinin
azaldığını ifade etmişlerdir
EBEVEYN VARLIĞI
HASTA HAKKIDIR
Ccedilocukların ve ebeveynlerin
herhangi bir tedavi ya da cerrahi işlemi
bilme
sonuccedillarını anlama
ve
karar verme hakları vardır
Tuumlfekci ve Erci 2007
Sağlık ccedilalışanlarının ccediloğunluğunun ağrılı bir
işlem sırasında ccedilocuklarının yanında
bulunma hakkı olduğu duumlşuumlncesi ile
ebeveynlerin bulunmasına izin verdikleri
saptanmıştır
Forster ve ark 2002
Aile uumlyesi varlığı
ccedilocuk ve aile memnuniyetini artırarak
malpraktis dava oranlarını
azaltabilir
Legal risk by practicing patient-centered medicineArch Intern Med 2002162 (11)1217ndash 1219
Boie ve arkrsquolarının 1999 yılında 400 ebeveyn ile yaptıkları
ccedilalışmasında ailelere girişimler sırasında ccedilocuklarının
yanında bulunmak isteyip-istemedikleri sorulmuş
Yeniden canlandırma gibi yoğun girişimsel
işlemlerin yapıldığı bir durumda bile
aile uumlyelerinin 80rsquoi ccedilocuklarının yanında
bulunmak istediklerini belirtmişlerdir
CPR SIRASINDA AİLE
VARLIĞININ GEREKLİ
OLDUĞUNU
BİLDİRMİŞLERDİR
Tuumlm aileler CPR sırasında bulunma seccedileneği
verilmesi gerektiğine inandıklarını belirtmişler
Sağlıkccedilılar ailelerin isteklerine karşı duyarlı olmalı ve
CPR sırasında bulunmaları iccedilin izin vermelidir
AİLE KATILIMININ İSTENDİK DUumlZEYDE
UYGULANABİLMESİ İCcedilİN KURUM İCcedilİNDE
YAZILI POLİTİKALAR VE KURALLAR
DUumlZENLENMESİ GEREKLİDİR
Resuumlsitasyon ve invaziv işlemler sırasında aile varlığı iccedilin
YAZILI POLİTİKALAR VE KURALLAR oluşturulması
tavsiye edilir
SONUCcedil OLARAK
AİLE KATILIMI Ccedilocuk ve ailenin anksiyete duumlzeyini azaltır
Ccedilocuk iccedilin duygusal destek sağlar
Ccedilocuk ve ailenin memnuniyetini arttırır
Ccedilocuğun aile ile bağlılığını suumlrduumlrmesini sağlar
Ccedilocuğun guumlven duygusunun zedelenmesini oumlnler
Ccedilocuğun işlem sırasında ağrısının azalmasını sağlar
Ccedilocuk-aile ve sağlık ekibi uumlyeleri arasında sağlıklı bir iletişim sağlar
Ailenin keder suumlrecini daha kolay atlatmasını sağlar
Bilinmezlik korkusunu azaltarak şuumlphe duygusunu ortadan kaldırır
Ailelerin resuumlsitasyon ve invazif girişimler hakkında kararlara
katılabilmesini sağlar
Program ve politikaların gelişimini destekler ve savunuculuğu arttırır
OumlNERİLER
bull Ccedilocuk gibi oumlzel hasta grubu iccedilin ailenin yeri ccedilok
oumlnemlidir
bull Sunulan hizmetin niteliğinin artması accedilısından AİLE
KATILIMI ccedilok oumlnemlidir
bull İnvazif girişimler sırasında aile katılımına youmlnelik yazılı
politikalar oluşturulması sağlık ccedilalışanları arasında ortak
dil oluşturulmasını ve suumlrecin daha iyi ccedilalışmasını sağlar
KAYNAKLAR
bull American Academy of Pediatrics Committee on Hospital Care 2012
Family Centered Care and The Pediatricians RolePedıatrıcs
129 394 -404
httppediatricsaappublicationsorgcontent1292394full Erişim
Tarihi 15032013
bull American Academy of Pediatrics Committee on Hospital Care 2003
Family-Centered Care And The Pediatricianrsquos Role Pediatrics 112
(3) 691-696
httppediatricsaappublicationsorgcontent1123691full Erişim
Tarihi 14032013
bull Newton MS 2000 Family-Centered Care Current Realities İn
Parent Participation Pediatric Nursing 26(2) 164-168
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12026270 Erişim Tarihi
15032013
bull Bruce B Ritchie J 1997 Nurses Practices And Perceptions Of
Family-Centered Care Journal of Pediatric Nursing 2(4) 214-222
httpwwwpediatricnursingorgarticleS0882-5963(97)80004-
8abstractrefuid=S0882-5963(02)00065-9amprefissn=0882-5963
Erişim Tarihi 18032013
bull Ocakccedilı AF 2011 Ccedilocuk Yoğun Bakımda Aile Merkezli Bakım I
Yenidoğan Ve Ccedilocuk Yoğun Bakım Hemşireliği Sempozyum
Programı
bull Aucott S Donohue PK Atkins E Allen MC 2002
Neurodevelopmental Care İn The NICU Ment Retard Dev Disabil
Res Rev 8 298-308
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12454906 Erişim Tarihi
16032013
bull Heermann JA Wilson ME Wilhelm PA 2005 Mothers İn The NICU
Outsider To Partner Pediatr Nurs 31 176-200
httpwwwncbinlmnihgovpubmed16060580 Erişim Tarihi
18032013
bull Franck LS Spencer C 2003 Parent Visiting And Participation İn
İnfant Caregiving Activities İn A Neonatal Unit Birth 30 31-35
httpeuropepmcorgabstractmed12581037reload=0jsessionid=h
08jvg6ofw3t4xzzje634 Erişim Tarihi 17032013
bull Fowlie PW Mchaffie H 2004 Supporting Parents İn Neonatal Unit
BMJ 329 1336-1338
httpwwwncbinlmnihgovpmcarticlespmc534850 Erişim Tarihi
16032013
bull White RD 2003 Individual Rooms İn The NICU-An Evolving
Concept J Perinatol 23 22-24
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12540926 Erişim Tarihi
17032013
bull Carter JD Mulder RT Bartram AF Darlow BA 2005 Infants İn A
Neonatal İntensive Care Unit Parental Response Arch Dis Child
Fetal Neonatal Ed 90 109-113
httpfnbmjcomcontent902f109full Erişim Tarihi 18032013
bull Mason DJ 2003 Family Presence Evidence Versus Tradition Am J
Crit Care 12 190-192
httpajccaacnjournalsorgcontent123190fullpdf+html Erişim
Tarihi 16032013
bull Johnson BH Abraham MR Parrish RN 2004 Designing The
Neonatal İntensive Care Unit For Optimal Family İnvolvement Clin
Perinatol 31 353-382
httpwwwncbinlmnihgovpubmed15289038 Erişim Tarihi
18032013
bull Browne JV Talmi A 2005 Family-Based İntervention To Enhance
İnfant-Parent Relationships İn The Neonatal İntensive Care Unit J
Pediatr Psychol 30 667-677
httpjpepsyoxfordjournalsorgcontent308667full Erişim Tarihi
17032013
bull Erdeve Ouml 2009 Aile Merkezli Bakım Ve Yenidoğan Yoğun Bakım
Uumlnitesi Tasarımında Ailenin Yeri Guumllhane Tıp Dergisi 51 199-203
Erişim Tarihi 20032013
bull Eras Z Atay G Pekcici EA 2011 Ccedilocuklara Verilen Sağlık
Hizmetinde Buumltuumlncuumll İzlem Modeli İnoumlnuuml Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi
Dergisi 18(3)199-202
bull Karabudak S Ak B Başbakkal Z 2010 Girişimler Sırasında Aile
Uumlyeleri Nerede Olmalı Tuumlrk Pediatri Arşivi 45 53-60
bull Oflaz F 2008 Hasta Ccedilocuk Ve Ebeveynlerinin Pediatrik Yoğun
Bakım Deneyimi Ve Travmatik Stres Cumhuriyet Uumlniversitesi
Hemşirelik Yuumlksekokulu Dergisi 12(1) 53-59
bull Ccedilavuşoğlu H 2004 Hastaneye Yatmanın Ccedilocuk Ve Aile Uumlzerindeki
Etkileri Yaşamı Tehdit Edici Hastalığı Olan Ccedilocuk Ccedilocuk Sağlığı
Hemşireliği Cilt 1 Genişletilmiş 8 Baskı Ankara Sistem Ofset
Basımevi 51-70 91-106
bull Boztepe H Ccedilavuşoğlu H 2009 Bir Uumlniversite Hastanesindeki
Uygulamaların Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden İncelenmesi
Hacettepe Uumlniversitesi Sağlık Bilimleri Fakuumlltesi Hemşirelik Dergisi
11-24
bull Dunst CJ Trivette CM 2009 Meta-Analytic Structural Equation
Modelling Of The İnfluences Of Family-Centered Care On Parent
And Child Psychological Health Int J Pediatri 1-9
bull Kuğuoğlu S Ccediloumlvener Ccedil Aktaş E Tanır M 2009 Yatağa Bağımlı
Ccedilocuğun Aile Merkezli Bakımında Sinerji Modelinin Kullanımı
Maltepe Uumlniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2(1) 59-64
bull Kuzlu TA Kalıncı N Topan AK 2011 Uumlniversite Hastanesinde
Ccedilocuklara Verilen Bakımın Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden
İncelenmesi Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 6(16)
bull Kuzin JK Yborra J Taylor M Chang AC Altman CA
Whitney GMM Mott AR 2007 Family-Member Presence During
Interventions İn The Intensive Care Unit Perceptions Of Pediatric
Cardiac Intensive Care Providers Pediatrics 120(4) 895-901
httppediatricsaappublicationsorgcontent1204e895full Erişim
Tarihi 13032013
bull Harrison TM 2010 Family Centered Pediatric Nursing Care State
of the Science J Pediatr Nurs 25(5) 335ndash343
httpwwwncbinlmnihgovpmcarticlesPMC2965051 Erişim
Tarihi 14032013
bull Sacchetti A Lichenstein R Carraccio CA Harris RH 1996 Family
Member Presence During Pediatric Emergency Department
Procedures Pediatr Emerg Care 12 (4) 268ndash 271
httpwwwncbinlmnihgovpubmed8858650dopt=Abstract Erişim
Tarihi 18032013
bull Guzzetta CE Clark AP Wright JL 2006 Family Presence İn
Emergency Medical Services For Children Clin Pediatr Emerg Med
7 15-22
httppediatricsaappublicationsorgcontent1222e511long Erişim
Tarihi 25032013
bull Boie ET Moore GP Brummett C Nelson DR 1999 Do Parents
Want To Be Present During İnvasive Procedures Performed On
Their Children İn The Emergency Department A Survey Of 400
Parents Ann Emerg Med 34 (1) 70ndash 74
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(99)70274-
Xabstract Erişim Tarihi 19032013
bull Boudreaux ED Francis JL Loyacano T 2002 Familiy Presence
During İnvasive Procedures And Resuscitation İn The Emergency
Department A Critical Review And Suggestions For Future
Reseach Ann Emerg Med 40 193-205
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(02)00029-
Xabstract Erişim Tarihi 20032013
bull Axelsson AB Zettergren M Axelsson C 2005 Good And Bad
Experiences Of Family Presence During Acute Care And
Resuscitation What Makes The Difference Eur J Cardiovasc Nurs
4 161-169
bull Konukbay D Arslan F 2011 Yenidoğan Yoğun Bakım Uumlnitesinde
Yatan Yenidoğan Ailelerinin Yaşadıkları Guumlccedilluumlklerin Belirlenmesi
Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 14 (2) 16-22
bull Letourneau NL Elliott MR 1996 Pediatric Health Care Professionals
Perceptions and Practices of Family-Centered Care Childrens Health Care
25 (3) 157 ndash 174 httpdspacehilunbca8080handle188234882 Erişim
Tarihi 18032013
bull Daneman S Macaluso J Guzzetta CE 2003 Health Providersrsquo Attitudes
Toward Parent Participation İn The Care Of The Hospitalized Child J Spec
Pediatr Nurs 8(3)90-98
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=209Daneman+S2C+Macal
uso+J2C+Guzzetta+CE+20032C+Health+ProvidersE28099+Attit
udes+Toward+Parent+Participation+C4B0n+The+Care+Of+The+Hospit
alized+Child+J+Spec+Pediatr+Nurs3B+8(3)3A+90-+98 Erişim Tarihi
14032013
bull Reid P Connor M DeMarco R Fiyat J 2004 Linking Patient And Family
Centered Care And Patient Safety The Next Leap Nursing
Economics22(4) 211-215
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=Ponte+PR2C+Connor+M2C
+DeMarco+R+et+al+Linking+patient+and+family+centered+care+and+pati
ent+safety3A+the+next+leap+Nursing+economics2C+20043B+22(4)
3A+211-+215 Erişim Tarihi 15032013
Rutin Aşı Sırasında
Enjeksiyon Ağrısını
Azaltmak İccedilin
EMZİRMEK
Kanguru Bakımının Term ve Preterm
Yenidoğanlarda İşlemsel Ağrıyı
Azalttığı Bildirilmiştir
EĞİTİM
Resuumlsitasyon ve invazif girişimler sırasında aile katılımına youmlnelik gelişmiş iletişim ve yardım desteği sağlamak amacıyla sağlık personelini
hazırlamak iccedilin
mutlaka gereklidir (APA 2015)
SİMUumlLASYON
DESTEKLİ
VE
UYGULAMA
KILAVUZLARI İLE
YAPILAN EĞİTİMLER
Klinisyenlerin algıları uumlzerinde pozitif youmlnde
değişimler olmuş
invazif işlemler ve resuumlsitasyon sırasında
aile katılımını desteklemişler
İşlemler sırasında aileler ile iletişim
becerilerinin arttığını ve zorlu sağlık
konuşmaları sırasında anksiyetelerinin
azaldığını ifade etmişlerdir
EBEVEYN VARLIĞI
HASTA HAKKIDIR
Ccedilocukların ve ebeveynlerin
herhangi bir tedavi ya da cerrahi işlemi
bilme
sonuccedillarını anlama
ve
karar verme hakları vardır
Tuumlfekci ve Erci 2007
Sağlık ccedilalışanlarının ccediloğunluğunun ağrılı bir
işlem sırasında ccedilocuklarının yanında
bulunma hakkı olduğu duumlşuumlncesi ile
ebeveynlerin bulunmasına izin verdikleri
saptanmıştır
Forster ve ark 2002
Aile uumlyesi varlığı
ccedilocuk ve aile memnuniyetini artırarak
malpraktis dava oranlarını
azaltabilir
Legal risk by practicing patient-centered medicineArch Intern Med 2002162 (11)1217ndash 1219
Boie ve arkrsquolarının 1999 yılında 400 ebeveyn ile yaptıkları
ccedilalışmasında ailelere girişimler sırasında ccedilocuklarının
yanında bulunmak isteyip-istemedikleri sorulmuş
Yeniden canlandırma gibi yoğun girişimsel
işlemlerin yapıldığı bir durumda bile
aile uumlyelerinin 80rsquoi ccedilocuklarının yanında
bulunmak istediklerini belirtmişlerdir
CPR SIRASINDA AİLE
VARLIĞININ GEREKLİ
OLDUĞUNU
BİLDİRMİŞLERDİR
Tuumlm aileler CPR sırasında bulunma seccedileneği
verilmesi gerektiğine inandıklarını belirtmişler
Sağlıkccedilılar ailelerin isteklerine karşı duyarlı olmalı ve
CPR sırasında bulunmaları iccedilin izin vermelidir
AİLE KATILIMININ İSTENDİK DUumlZEYDE
UYGULANABİLMESİ İCcedilİN KURUM İCcedilİNDE
YAZILI POLİTİKALAR VE KURALLAR
DUumlZENLENMESİ GEREKLİDİR
Resuumlsitasyon ve invaziv işlemler sırasında aile varlığı iccedilin
YAZILI POLİTİKALAR VE KURALLAR oluşturulması
tavsiye edilir
SONUCcedil OLARAK
AİLE KATILIMI Ccedilocuk ve ailenin anksiyete duumlzeyini azaltır
Ccedilocuk iccedilin duygusal destek sağlar
Ccedilocuk ve ailenin memnuniyetini arttırır
Ccedilocuğun aile ile bağlılığını suumlrduumlrmesini sağlar
Ccedilocuğun guumlven duygusunun zedelenmesini oumlnler
Ccedilocuğun işlem sırasında ağrısının azalmasını sağlar
Ccedilocuk-aile ve sağlık ekibi uumlyeleri arasında sağlıklı bir iletişim sağlar
Ailenin keder suumlrecini daha kolay atlatmasını sağlar
Bilinmezlik korkusunu azaltarak şuumlphe duygusunu ortadan kaldırır
Ailelerin resuumlsitasyon ve invazif girişimler hakkında kararlara
katılabilmesini sağlar
Program ve politikaların gelişimini destekler ve savunuculuğu arttırır
OumlNERİLER
bull Ccedilocuk gibi oumlzel hasta grubu iccedilin ailenin yeri ccedilok
oumlnemlidir
bull Sunulan hizmetin niteliğinin artması accedilısından AİLE
KATILIMI ccedilok oumlnemlidir
bull İnvazif girişimler sırasında aile katılımına youmlnelik yazılı
politikalar oluşturulması sağlık ccedilalışanları arasında ortak
dil oluşturulmasını ve suumlrecin daha iyi ccedilalışmasını sağlar
KAYNAKLAR
bull American Academy of Pediatrics Committee on Hospital Care 2012
Family Centered Care and The Pediatricians RolePedıatrıcs
129 394 -404
httppediatricsaappublicationsorgcontent1292394full Erişim
Tarihi 15032013
bull American Academy of Pediatrics Committee on Hospital Care 2003
Family-Centered Care And The Pediatricianrsquos Role Pediatrics 112
(3) 691-696
httppediatricsaappublicationsorgcontent1123691full Erişim
Tarihi 14032013
bull Newton MS 2000 Family-Centered Care Current Realities İn
Parent Participation Pediatric Nursing 26(2) 164-168
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12026270 Erişim Tarihi
15032013
bull Bruce B Ritchie J 1997 Nurses Practices And Perceptions Of
Family-Centered Care Journal of Pediatric Nursing 2(4) 214-222
httpwwwpediatricnursingorgarticleS0882-5963(97)80004-
8abstractrefuid=S0882-5963(02)00065-9amprefissn=0882-5963
Erişim Tarihi 18032013
bull Ocakccedilı AF 2011 Ccedilocuk Yoğun Bakımda Aile Merkezli Bakım I
Yenidoğan Ve Ccedilocuk Yoğun Bakım Hemşireliği Sempozyum
Programı
bull Aucott S Donohue PK Atkins E Allen MC 2002
Neurodevelopmental Care İn The NICU Ment Retard Dev Disabil
Res Rev 8 298-308
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12454906 Erişim Tarihi
16032013
bull Heermann JA Wilson ME Wilhelm PA 2005 Mothers İn The NICU
Outsider To Partner Pediatr Nurs 31 176-200
httpwwwncbinlmnihgovpubmed16060580 Erişim Tarihi
18032013
bull Franck LS Spencer C 2003 Parent Visiting And Participation İn
İnfant Caregiving Activities İn A Neonatal Unit Birth 30 31-35
httpeuropepmcorgabstractmed12581037reload=0jsessionid=h
08jvg6ofw3t4xzzje634 Erişim Tarihi 17032013
bull Fowlie PW Mchaffie H 2004 Supporting Parents İn Neonatal Unit
BMJ 329 1336-1338
httpwwwncbinlmnihgovpmcarticlespmc534850 Erişim Tarihi
16032013
bull White RD 2003 Individual Rooms İn The NICU-An Evolving
Concept J Perinatol 23 22-24
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12540926 Erişim Tarihi
17032013
bull Carter JD Mulder RT Bartram AF Darlow BA 2005 Infants İn A
Neonatal İntensive Care Unit Parental Response Arch Dis Child
Fetal Neonatal Ed 90 109-113
httpfnbmjcomcontent902f109full Erişim Tarihi 18032013
bull Mason DJ 2003 Family Presence Evidence Versus Tradition Am J
Crit Care 12 190-192
httpajccaacnjournalsorgcontent123190fullpdf+html Erişim
Tarihi 16032013
bull Johnson BH Abraham MR Parrish RN 2004 Designing The
Neonatal İntensive Care Unit For Optimal Family İnvolvement Clin
Perinatol 31 353-382
httpwwwncbinlmnihgovpubmed15289038 Erişim Tarihi
18032013
bull Browne JV Talmi A 2005 Family-Based İntervention To Enhance
İnfant-Parent Relationships İn The Neonatal İntensive Care Unit J
Pediatr Psychol 30 667-677
httpjpepsyoxfordjournalsorgcontent308667full Erişim Tarihi
17032013
bull Erdeve Ouml 2009 Aile Merkezli Bakım Ve Yenidoğan Yoğun Bakım
Uumlnitesi Tasarımında Ailenin Yeri Guumllhane Tıp Dergisi 51 199-203
Erişim Tarihi 20032013
bull Eras Z Atay G Pekcici EA 2011 Ccedilocuklara Verilen Sağlık
Hizmetinde Buumltuumlncuumll İzlem Modeli İnoumlnuuml Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi
Dergisi 18(3)199-202
bull Karabudak S Ak B Başbakkal Z 2010 Girişimler Sırasında Aile
Uumlyeleri Nerede Olmalı Tuumlrk Pediatri Arşivi 45 53-60
bull Oflaz F 2008 Hasta Ccedilocuk Ve Ebeveynlerinin Pediatrik Yoğun
Bakım Deneyimi Ve Travmatik Stres Cumhuriyet Uumlniversitesi
Hemşirelik Yuumlksekokulu Dergisi 12(1) 53-59
bull Ccedilavuşoğlu H 2004 Hastaneye Yatmanın Ccedilocuk Ve Aile Uumlzerindeki
Etkileri Yaşamı Tehdit Edici Hastalığı Olan Ccedilocuk Ccedilocuk Sağlığı
Hemşireliği Cilt 1 Genişletilmiş 8 Baskı Ankara Sistem Ofset
Basımevi 51-70 91-106
bull Boztepe H Ccedilavuşoğlu H 2009 Bir Uumlniversite Hastanesindeki
Uygulamaların Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden İncelenmesi
Hacettepe Uumlniversitesi Sağlık Bilimleri Fakuumlltesi Hemşirelik Dergisi
11-24
bull Dunst CJ Trivette CM 2009 Meta-Analytic Structural Equation
Modelling Of The İnfluences Of Family-Centered Care On Parent
And Child Psychological Health Int J Pediatri 1-9
bull Kuğuoğlu S Ccediloumlvener Ccedil Aktaş E Tanır M 2009 Yatağa Bağımlı
Ccedilocuğun Aile Merkezli Bakımında Sinerji Modelinin Kullanımı
Maltepe Uumlniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2(1) 59-64
bull Kuzlu TA Kalıncı N Topan AK 2011 Uumlniversite Hastanesinde
Ccedilocuklara Verilen Bakımın Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden
İncelenmesi Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 6(16)
bull Kuzin JK Yborra J Taylor M Chang AC Altman CA
Whitney GMM Mott AR 2007 Family-Member Presence During
Interventions İn The Intensive Care Unit Perceptions Of Pediatric
Cardiac Intensive Care Providers Pediatrics 120(4) 895-901
httppediatricsaappublicationsorgcontent1204e895full Erişim
Tarihi 13032013
bull Harrison TM 2010 Family Centered Pediatric Nursing Care State
of the Science J Pediatr Nurs 25(5) 335ndash343
httpwwwncbinlmnihgovpmcarticlesPMC2965051 Erişim
Tarihi 14032013
bull Sacchetti A Lichenstein R Carraccio CA Harris RH 1996 Family
Member Presence During Pediatric Emergency Department
Procedures Pediatr Emerg Care 12 (4) 268ndash 271
httpwwwncbinlmnihgovpubmed8858650dopt=Abstract Erişim
Tarihi 18032013
bull Guzzetta CE Clark AP Wright JL 2006 Family Presence İn
Emergency Medical Services For Children Clin Pediatr Emerg Med
7 15-22
httppediatricsaappublicationsorgcontent1222e511long Erişim
Tarihi 25032013
bull Boie ET Moore GP Brummett C Nelson DR 1999 Do Parents
Want To Be Present During İnvasive Procedures Performed On
Their Children İn The Emergency Department A Survey Of 400
Parents Ann Emerg Med 34 (1) 70ndash 74
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(99)70274-
Xabstract Erişim Tarihi 19032013
bull Boudreaux ED Francis JL Loyacano T 2002 Familiy Presence
During İnvasive Procedures And Resuscitation İn The Emergency
Department A Critical Review And Suggestions For Future
Reseach Ann Emerg Med 40 193-205
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(02)00029-
Xabstract Erişim Tarihi 20032013
bull Axelsson AB Zettergren M Axelsson C 2005 Good And Bad
Experiences Of Family Presence During Acute Care And
Resuscitation What Makes The Difference Eur J Cardiovasc Nurs
4 161-169
bull Konukbay D Arslan F 2011 Yenidoğan Yoğun Bakım Uumlnitesinde
Yatan Yenidoğan Ailelerinin Yaşadıkları Guumlccedilluumlklerin Belirlenmesi
Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 14 (2) 16-22
bull Letourneau NL Elliott MR 1996 Pediatric Health Care Professionals
Perceptions and Practices of Family-Centered Care Childrens Health Care
25 (3) 157 ndash 174 httpdspacehilunbca8080handle188234882 Erişim
Tarihi 18032013
bull Daneman S Macaluso J Guzzetta CE 2003 Health Providersrsquo Attitudes
Toward Parent Participation İn The Care Of The Hospitalized Child J Spec
Pediatr Nurs 8(3)90-98
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=209Daneman+S2C+Macal
uso+J2C+Guzzetta+CE+20032C+Health+ProvidersE28099+Attit
udes+Toward+Parent+Participation+C4B0n+The+Care+Of+The+Hospit
alized+Child+J+Spec+Pediatr+Nurs3B+8(3)3A+90-+98 Erişim Tarihi
14032013
bull Reid P Connor M DeMarco R Fiyat J 2004 Linking Patient And Family
Centered Care And Patient Safety The Next Leap Nursing
Economics22(4) 211-215
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=Ponte+PR2C+Connor+M2C
+DeMarco+R+et+al+Linking+patient+and+family+centered+care+and+pati
ent+safety3A+the+next+leap+Nursing+economics2C+20043B+22(4)
3A+211-+215 Erişim Tarihi 15032013
Kanguru Bakımının Term ve Preterm
Yenidoğanlarda İşlemsel Ağrıyı
Azalttığı Bildirilmiştir
EĞİTİM
Resuumlsitasyon ve invazif girişimler sırasında aile katılımına youmlnelik gelişmiş iletişim ve yardım desteği sağlamak amacıyla sağlık personelini
hazırlamak iccedilin
mutlaka gereklidir (APA 2015)
SİMUumlLASYON
DESTEKLİ
VE
UYGULAMA
KILAVUZLARI İLE
YAPILAN EĞİTİMLER
Klinisyenlerin algıları uumlzerinde pozitif youmlnde
değişimler olmuş
invazif işlemler ve resuumlsitasyon sırasında
aile katılımını desteklemişler
İşlemler sırasında aileler ile iletişim
becerilerinin arttığını ve zorlu sağlık
konuşmaları sırasında anksiyetelerinin
azaldığını ifade etmişlerdir
EBEVEYN VARLIĞI
HASTA HAKKIDIR
Ccedilocukların ve ebeveynlerin
herhangi bir tedavi ya da cerrahi işlemi
bilme
sonuccedillarını anlama
ve
karar verme hakları vardır
Tuumlfekci ve Erci 2007
Sağlık ccedilalışanlarının ccediloğunluğunun ağrılı bir
işlem sırasında ccedilocuklarının yanında
bulunma hakkı olduğu duumlşuumlncesi ile
ebeveynlerin bulunmasına izin verdikleri
saptanmıştır
Forster ve ark 2002
Aile uumlyesi varlığı
ccedilocuk ve aile memnuniyetini artırarak
malpraktis dava oranlarını
azaltabilir
Legal risk by practicing patient-centered medicineArch Intern Med 2002162 (11)1217ndash 1219
Boie ve arkrsquolarının 1999 yılında 400 ebeveyn ile yaptıkları
ccedilalışmasında ailelere girişimler sırasında ccedilocuklarının
yanında bulunmak isteyip-istemedikleri sorulmuş
Yeniden canlandırma gibi yoğun girişimsel
işlemlerin yapıldığı bir durumda bile
aile uumlyelerinin 80rsquoi ccedilocuklarının yanında
bulunmak istediklerini belirtmişlerdir
CPR SIRASINDA AİLE
VARLIĞININ GEREKLİ
OLDUĞUNU
BİLDİRMİŞLERDİR
Tuumlm aileler CPR sırasında bulunma seccedileneği
verilmesi gerektiğine inandıklarını belirtmişler
Sağlıkccedilılar ailelerin isteklerine karşı duyarlı olmalı ve
CPR sırasında bulunmaları iccedilin izin vermelidir
AİLE KATILIMININ İSTENDİK DUumlZEYDE
UYGULANABİLMESİ İCcedilİN KURUM İCcedilİNDE
YAZILI POLİTİKALAR VE KURALLAR
DUumlZENLENMESİ GEREKLİDİR
Resuumlsitasyon ve invaziv işlemler sırasında aile varlığı iccedilin
YAZILI POLİTİKALAR VE KURALLAR oluşturulması
tavsiye edilir
SONUCcedil OLARAK
AİLE KATILIMI Ccedilocuk ve ailenin anksiyete duumlzeyini azaltır
Ccedilocuk iccedilin duygusal destek sağlar
Ccedilocuk ve ailenin memnuniyetini arttırır
Ccedilocuğun aile ile bağlılığını suumlrduumlrmesini sağlar
Ccedilocuğun guumlven duygusunun zedelenmesini oumlnler
Ccedilocuğun işlem sırasında ağrısının azalmasını sağlar
Ccedilocuk-aile ve sağlık ekibi uumlyeleri arasında sağlıklı bir iletişim sağlar
Ailenin keder suumlrecini daha kolay atlatmasını sağlar
Bilinmezlik korkusunu azaltarak şuumlphe duygusunu ortadan kaldırır
Ailelerin resuumlsitasyon ve invazif girişimler hakkında kararlara
katılabilmesini sağlar
Program ve politikaların gelişimini destekler ve savunuculuğu arttırır
OumlNERİLER
bull Ccedilocuk gibi oumlzel hasta grubu iccedilin ailenin yeri ccedilok
oumlnemlidir
bull Sunulan hizmetin niteliğinin artması accedilısından AİLE
KATILIMI ccedilok oumlnemlidir
bull İnvazif girişimler sırasında aile katılımına youmlnelik yazılı
politikalar oluşturulması sağlık ccedilalışanları arasında ortak
dil oluşturulmasını ve suumlrecin daha iyi ccedilalışmasını sağlar
KAYNAKLAR
bull American Academy of Pediatrics Committee on Hospital Care 2012
Family Centered Care and The Pediatricians RolePedıatrıcs
129 394 -404
httppediatricsaappublicationsorgcontent1292394full Erişim
Tarihi 15032013
bull American Academy of Pediatrics Committee on Hospital Care 2003
Family-Centered Care And The Pediatricianrsquos Role Pediatrics 112
(3) 691-696
httppediatricsaappublicationsorgcontent1123691full Erişim
Tarihi 14032013
bull Newton MS 2000 Family-Centered Care Current Realities İn
Parent Participation Pediatric Nursing 26(2) 164-168
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12026270 Erişim Tarihi
15032013
bull Bruce B Ritchie J 1997 Nurses Practices And Perceptions Of
Family-Centered Care Journal of Pediatric Nursing 2(4) 214-222
httpwwwpediatricnursingorgarticleS0882-5963(97)80004-
8abstractrefuid=S0882-5963(02)00065-9amprefissn=0882-5963
Erişim Tarihi 18032013
bull Ocakccedilı AF 2011 Ccedilocuk Yoğun Bakımda Aile Merkezli Bakım I
Yenidoğan Ve Ccedilocuk Yoğun Bakım Hemşireliği Sempozyum
Programı
bull Aucott S Donohue PK Atkins E Allen MC 2002
Neurodevelopmental Care İn The NICU Ment Retard Dev Disabil
Res Rev 8 298-308
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12454906 Erişim Tarihi
16032013
bull Heermann JA Wilson ME Wilhelm PA 2005 Mothers İn The NICU
Outsider To Partner Pediatr Nurs 31 176-200
httpwwwncbinlmnihgovpubmed16060580 Erişim Tarihi
18032013
bull Franck LS Spencer C 2003 Parent Visiting And Participation İn
İnfant Caregiving Activities İn A Neonatal Unit Birth 30 31-35
httpeuropepmcorgabstractmed12581037reload=0jsessionid=h
08jvg6ofw3t4xzzje634 Erişim Tarihi 17032013
bull Fowlie PW Mchaffie H 2004 Supporting Parents İn Neonatal Unit
BMJ 329 1336-1338
httpwwwncbinlmnihgovpmcarticlespmc534850 Erişim Tarihi
16032013
bull White RD 2003 Individual Rooms İn The NICU-An Evolving
Concept J Perinatol 23 22-24
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12540926 Erişim Tarihi
17032013
bull Carter JD Mulder RT Bartram AF Darlow BA 2005 Infants İn A
Neonatal İntensive Care Unit Parental Response Arch Dis Child
Fetal Neonatal Ed 90 109-113
httpfnbmjcomcontent902f109full Erişim Tarihi 18032013
bull Mason DJ 2003 Family Presence Evidence Versus Tradition Am J
Crit Care 12 190-192
httpajccaacnjournalsorgcontent123190fullpdf+html Erişim
Tarihi 16032013
bull Johnson BH Abraham MR Parrish RN 2004 Designing The
Neonatal İntensive Care Unit For Optimal Family İnvolvement Clin
Perinatol 31 353-382
httpwwwncbinlmnihgovpubmed15289038 Erişim Tarihi
18032013
bull Browne JV Talmi A 2005 Family-Based İntervention To Enhance
İnfant-Parent Relationships İn The Neonatal İntensive Care Unit J
Pediatr Psychol 30 667-677
httpjpepsyoxfordjournalsorgcontent308667full Erişim Tarihi
17032013
bull Erdeve Ouml 2009 Aile Merkezli Bakım Ve Yenidoğan Yoğun Bakım
Uumlnitesi Tasarımında Ailenin Yeri Guumllhane Tıp Dergisi 51 199-203
Erişim Tarihi 20032013
bull Eras Z Atay G Pekcici EA 2011 Ccedilocuklara Verilen Sağlık
Hizmetinde Buumltuumlncuumll İzlem Modeli İnoumlnuuml Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi
Dergisi 18(3)199-202
bull Karabudak S Ak B Başbakkal Z 2010 Girişimler Sırasında Aile
Uumlyeleri Nerede Olmalı Tuumlrk Pediatri Arşivi 45 53-60
bull Oflaz F 2008 Hasta Ccedilocuk Ve Ebeveynlerinin Pediatrik Yoğun
Bakım Deneyimi Ve Travmatik Stres Cumhuriyet Uumlniversitesi
Hemşirelik Yuumlksekokulu Dergisi 12(1) 53-59
bull Ccedilavuşoğlu H 2004 Hastaneye Yatmanın Ccedilocuk Ve Aile Uumlzerindeki
Etkileri Yaşamı Tehdit Edici Hastalığı Olan Ccedilocuk Ccedilocuk Sağlığı
Hemşireliği Cilt 1 Genişletilmiş 8 Baskı Ankara Sistem Ofset
Basımevi 51-70 91-106
bull Boztepe H Ccedilavuşoğlu H 2009 Bir Uumlniversite Hastanesindeki
Uygulamaların Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden İncelenmesi
Hacettepe Uumlniversitesi Sağlık Bilimleri Fakuumlltesi Hemşirelik Dergisi
11-24
bull Dunst CJ Trivette CM 2009 Meta-Analytic Structural Equation
Modelling Of The İnfluences Of Family-Centered Care On Parent
And Child Psychological Health Int J Pediatri 1-9
bull Kuğuoğlu S Ccediloumlvener Ccedil Aktaş E Tanır M 2009 Yatağa Bağımlı
Ccedilocuğun Aile Merkezli Bakımında Sinerji Modelinin Kullanımı
Maltepe Uumlniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2(1) 59-64
bull Kuzlu TA Kalıncı N Topan AK 2011 Uumlniversite Hastanesinde
Ccedilocuklara Verilen Bakımın Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden
İncelenmesi Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 6(16)
bull Kuzin JK Yborra J Taylor M Chang AC Altman CA
Whitney GMM Mott AR 2007 Family-Member Presence During
Interventions İn The Intensive Care Unit Perceptions Of Pediatric
Cardiac Intensive Care Providers Pediatrics 120(4) 895-901
httppediatricsaappublicationsorgcontent1204e895full Erişim
Tarihi 13032013
bull Harrison TM 2010 Family Centered Pediatric Nursing Care State
of the Science J Pediatr Nurs 25(5) 335ndash343
httpwwwncbinlmnihgovpmcarticlesPMC2965051 Erişim
Tarihi 14032013
bull Sacchetti A Lichenstein R Carraccio CA Harris RH 1996 Family
Member Presence During Pediatric Emergency Department
Procedures Pediatr Emerg Care 12 (4) 268ndash 271
httpwwwncbinlmnihgovpubmed8858650dopt=Abstract Erişim
Tarihi 18032013
bull Guzzetta CE Clark AP Wright JL 2006 Family Presence İn
Emergency Medical Services For Children Clin Pediatr Emerg Med
7 15-22
httppediatricsaappublicationsorgcontent1222e511long Erişim
Tarihi 25032013
bull Boie ET Moore GP Brummett C Nelson DR 1999 Do Parents
Want To Be Present During İnvasive Procedures Performed On
Their Children İn The Emergency Department A Survey Of 400
Parents Ann Emerg Med 34 (1) 70ndash 74
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(99)70274-
Xabstract Erişim Tarihi 19032013
bull Boudreaux ED Francis JL Loyacano T 2002 Familiy Presence
During İnvasive Procedures And Resuscitation İn The Emergency
Department A Critical Review And Suggestions For Future
Reseach Ann Emerg Med 40 193-205
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(02)00029-
Xabstract Erişim Tarihi 20032013
bull Axelsson AB Zettergren M Axelsson C 2005 Good And Bad
Experiences Of Family Presence During Acute Care And
Resuscitation What Makes The Difference Eur J Cardiovasc Nurs
4 161-169
bull Konukbay D Arslan F 2011 Yenidoğan Yoğun Bakım Uumlnitesinde
Yatan Yenidoğan Ailelerinin Yaşadıkları Guumlccedilluumlklerin Belirlenmesi
Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 14 (2) 16-22
bull Letourneau NL Elliott MR 1996 Pediatric Health Care Professionals
Perceptions and Practices of Family-Centered Care Childrens Health Care
25 (3) 157 ndash 174 httpdspacehilunbca8080handle188234882 Erişim
Tarihi 18032013
bull Daneman S Macaluso J Guzzetta CE 2003 Health Providersrsquo Attitudes
Toward Parent Participation İn The Care Of The Hospitalized Child J Spec
Pediatr Nurs 8(3)90-98
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=209Daneman+S2C+Macal
uso+J2C+Guzzetta+CE+20032C+Health+ProvidersE28099+Attit
udes+Toward+Parent+Participation+C4B0n+The+Care+Of+The+Hospit
alized+Child+J+Spec+Pediatr+Nurs3B+8(3)3A+90-+98 Erişim Tarihi
14032013
bull Reid P Connor M DeMarco R Fiyat J 2004 Linking Patient And Family
Centered Care And Patient Safety The Next Leap Nursing
Economics22(4) 211-215
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=Ponte+PR2C+Connor+M2C
+DeMarco+R+et+al+Linking+patient+and+family+centered+care+and+pati
ent+safety3A+the+next+leap+Nursing+economics2C+20043B+22(4)
3A+211-+215 Erişim Tarihi 15032013
EĞİTİM
Resuumlsitasyon ve invazif girişimler sırasında aile katılımına youmlnelik gelişmiş iletişim ve yardım desteği sağlamak amacıyla sağlık personelini
hazırlamak iccedilin
mutlaka gereklidir (APA 2015)
SİMUumlLASYON
DESTEKLİ
VE
UYGULAMA
KILAVUZLARI İLE
YAPILAN EĞİTİMLER
Klinisyenlerin algıları uumlzerinde pozitif youmlnde
değişimler olmuş
invazif işlemler ve resuumlsitasyon sırasında
aile katılımını desteklemişler
İşlemler sırasında aileler ile iletişim
becerilerinin arttığını ve zorlu sağlık
konuşmaları sırasında anksiyetelerinin
azaldığını ifade etmişlerdir
EBEVEYN VARLIĞI
HASTA HAKKIDIR
Ccedilocukların ve ebeveynlerin
herhangi bir tedavi ya da cerrahi işlemi
bilme
sonuccedillarını anlama
ve
karar verme hakları vardır
Tuumlfekci ve Erci 2007
Sağlık ccedilalışanlarının ccediloğunluğunun ağrılı bir
işlem sırasında ccedilocuklarının yanında
bulunma hakkı olduğu duumlşuumlncesi ile
ebeveynlerin bulunmasına izin verdikleri
saptanmıştır
Forster ve ark 2002
Aile uumlyesi varlığı
ccedilocuk ve aile memnuniyetini artırarak
malpraktis dava oranlarını
azaltabilir
Legal risk by practicing patient-centered medicineArch Intern Med 2002162 (11)1217ndash 1219
Boie ve arkrsquolarının 1999 yılında 400 ebeveyn ile yaptıkları
ccedilalışmasında ailelere girişimler sırasında ccedilocuklarının
yanında bulunmak isteyip-istemedikleri sorulmuş
Yeniden canlandırma gibi yoğun girişimsel
işlemlerin yapıldığı bir durumda bile
aile uumlyelerinin 80rsquoi ccedilocuklarının yanında
bulunmak istediklerini belirtmişlerdir
CPR SIRASINDA AİLE
VARLIĞININ GEREKLİ
OLDUĞUNU
BİLDİRMİŞLERDİR
Tuumlm aileler CPR sırasında bulunma seccedileneği
verilmesi gerektiğine inandıklarını belirtmişler
Sağlıkccedilılar ailelerin isteklerine karşı duyarlı olmalı ve
CPR sırasında bulunmaları iccedilin izin vermelidir
AİLE KATILIMININ İSTENDİK DUumlZEYDE
UYGULANABİLMESİ İCcedilİN KURUM İCcedilİNDE
YAZILI POLİTİKALAR VE KURALLAR
DUumlZENLENMESİ GEREKLİDİR
Resuumlsitasyon ve invaziv işlemler sırasında aile varlığı iccedilin
YAZILI POLİTİKALAR VE KURALLAR oluşturulması
tavsiye edilir
SONUCcedil OLARAK
AİLE KATILIMI Ccedilocuk ve ailenin anksiyete duumlzeyini azaltır
Ccedilocuk iccedilin duygusal destek sağlar
Ccedilocuk ve ailenin memnuniyetini arttırır
Ccedilocuğun aile ile bağlılığını suumlrduumlrmesini sağlar
Ccedilocuğun guumlven duygusunun zedelenmesini oumlnler
Ccedilocuğun işlem sırasında ağrısının azalmasını sağlar
Ccedilocuk-aile ve sağlık ekibi uumlyeleri arasında sağlıklı bir iletişim sağlar
Ailenin keder suumlrecini daha kolay atlatmasını sağlar
Bilinmezlik korkusunu azaltarak şuumlphe duygusunu ortadan kaldırır
Ailelerin resuumlsitasyon ve invazif girişimler hakkında kararlara
katılabilmesini sağlar
Program ve politikaların gelişimini destekler ve savunuculuğu arttırır
OumlNERİLER
bull Ccedilocuk gibi oumlzel hasta grubu iccedilin ailenin yeri ccedilok
oumlnemlidir
bull Sunulan hizmetin niteliğinin artması accedilısından AİLE
KATILIMI ccedilok oumlnemlidir
bull İnvazif girişimler sırasında aile katılımına youmlnelik yazılı
politikalar oluşturulması sağlık ccedilalışanları arasında ortak
dil oluşturulmasını ve suumlrecin daha iyi ccedilalışmasını sağlar
KAYNAKLAR
bull American Academy of Pediatrics Committee on Hospital Care 2012
Family Centered Care and The Pediatricians RolePedıatrıcs
129 394 -404
httppediatricsaappublicationsorgcontent1292394full Erişim
Tarihi 15032013
bull American Academy of Pediatrics Committee on Hospital Care 2003
Family-Centered Care And The Pediatricianrsquos Role Pediatrics 112
(3) 691-696
httppediatricsaappublicationsorgcontent1123691full Erişim
Tarihi 14032013
bull Newton MS 2000 Family-Centered Care Current Realities İn
Parent Participation Pediatric Nursing 26(2) 164-168
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12026270 Erişim Tarihi
15032013
bull Bruce B Ritchie J 1997 Nurses Practices And Perceptions Of
Family-Centered Care Journal of Pediatric Nursing 2(4) 214-222
httpwwwpediatricnursingorgarticleS0882-5963(97)80004-
8abstractrefuid=S0882-5963(02)00065-9amprefissn=0882-5963
Erişim Tarihi 18032013
bull Ocakccedilı AF 2011 Ccedilocuk Yoğun Bakımda Aile Merkezli Bakım I
Yenidoğan Ve Ccedilocuk Yoğun Bakım Hemşireliği Sempozyum
Programı
bull Aucott S Donohue PK Atkins E Allen MC 2002
Neurodevelopmental Care İn The NICU Ment Retard Dev Disabil
Res Rev 8 298-308
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12454906 Erişim Tarihi
16032013
bull Heermann JA Wilson ME Wilhelm PA 2005 Mothers İn The NICU
Outsider To Partner Pediatr Nurs 31 176-200
httpwwwncbinlmnihgovpubmed16060580 Erişim Tarihi
18032013
bull Franck LS Spencer C 2003 Parent Visiting And Participation İn
İnfant Caregiving Activities İn A Neonatal Unit Birth 30 31-35
httpeuropepmcorgabstractmed12581037reload=0jsessionid=h
08jvg6ofw3t4xzzje634 Erişim Tarihi 17032013
bull Fowlie PW Mchaffie H 2004 Supporting Parents İn Neonatal Unit
BMJ 329 1336-1338
httpwwwncbinlmnihgovpmcarticlespmc534850 Erişim Tarihi
16032013
bull White RD 2003 Individual Rooms İn The NICU-An Evolving
Concept J Perinatol 23 22-24
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12540926 Erişim Tarihi
17032013
bull Carter JD Mulder RT Bartram AF Darlow BA 2005 Infants İn A
Neonatal İntensive Care Unit Parental Response Arch Dis Child
Fetal Neonatal Ed 90 109-113
httpfnbmjcomcontent902f109full Erişim Tarihi 18032013
bull Mason DJ 2003 Family Presence Evidence Versus Tradition Am J
Crit Care 12 190-192
httpajccaacnjournalsorgcontent123190fullpdf+html Erişim
Tarihi 16032013
bull Johnson BH Abraham MR Parrish RN 2004 Designing The
Neonatal İntensive Care Unit For Optimal Family İnvolvement Clin
Perinatol 31 353-382
httpwwwncbinlmnihgovpubmed15289038 Erişim Tarihi
18032013
bull Browne JV Talmi A 2005 Family-Based İntervention To Enhance
İnfant-Parent Relationships İn The Neonatal İntensive Care Unit J
Pediatr Psychol 30 667-677
httpjpepsyoxfordjournalsorgcontent308667full Erişim Tarihi
17032013
bull Erdeve Ouml 2009 Aile Merkezli Bakım Ve Yenidoğan Yoğun Bakım
Uumlnitesi Tasarımında Ailenin Yeri Guumllhane Tıp Dergisi 51 199-203
Erişim Tarihi 20032013
bull Eras Z Atay G Pekcici EA 2011 Ccedilocuklara Verilen Sağlık
Hizmetinde Buumltuumlncuumll İzlem Modeli İnoumlnuuml Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi
Dergisi 18(3)199-202
bull Karabudak S Ak B Başbakkal Z 2010 Girişimler Sırasında Aile
Uumlyeleri Nerede Olmalı Tuumlrk Pediatri Arşivi 45 53-60
bull Oflaz F 2008 Hasta Ccedilocuk Ve Ebeveynlerinin Pediatrik Yoğun
Bakım Deneyimi Ve Travmatik Stres Cumhuriyet Uumlniversitesi
Hemşirelik Yuumlksekokulu Dergisi 12(1) 53-59
bull Ccedilavuşoğlu H 2004 Hastaneye Yatmanın Ccedilocuk Ve Aile Uumlzerindeki
Etkileri Yaşamı Tehdit Edici Hastalığı Olan Ccedilocuk Ccedilocuk Sağlığı
Hemşireliği Cilt 1 Genişletilmiş 8 Baskı Ankara Sistem Ofset
Basımevi 51-70 91-106
bull Boztepe H Ccedilavuşoğlu H 2009 Bir Uumlniversite Hastanesindeki
Uygulamaların Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden İncelenmesi
Hacettepe Uumlniversitesi Sağlık Bilimleri Fakuumlltesi Hemşirelik Dergisi
11-24
bull Dunst CJ Trivette CM 2009 Meta-Analytic Structural Equation
Modelling Of The İnfluences Of Family-Centered Care On Parent
And Child Psychological Health Int J Pediatri 1-9
bull Kuğuoğlu S Ccediloumlvener Ccedil Aktaş E Tanır M 2009 Yatağa Bağımlı
Ccedilocuğun Aile Merkezli Bakımında Sinerji Modelinin Kullanımı
Maltepe Uumlniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2(1) 59-64
bull Kuzlu TA Kalıncı N Topan AK 2011 Uumlniversite Hastanesinde
Ccedilocuklara Verilen Bakımın Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden
İncelenmesi Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 6(16)
bull Kuzin JK Yborra J Taylor M Chang AC Altman CA
Whitney GMM Mott AR 2007 Family-Member Presence During
Interventions İn The Intensive Care Unit Perceptions Of Pediatric
Cardiac Intensive Care Providers Pediatrics 120(4) 895-901
httppediatricsaappublicationsorgcontent1204e895full Erişim
Tarihi 13032013
bull Harrison TM 2010 Family Centered Pediatric Nursing Care State
of the Science J Pediatr Nurs 25(5) 335ndash343
httpwwwncbinlmnihgovpmcarticlesPMC2965051 Erişim
Tarihi 14032013
bull Sacchetti A Lichenstein R Carraccio CA Harris RH 1996 Family
Member Presence During Pediatric Emergency Department
Procedures Pediatr Emerg Care 12 (4) 268ndash 271
httpwwwncbinlmnihgovpubmed8858650dopt=Abstract Erişim
Tarihi 18032013
bull Guzzetta CE Clark AP Wright JL 2006 Family Presence İn
Emergency Medical Services For Children Clin Pediatr Emerg Med
7 15-22
httppediatricsaappublicationsorgcontent1222e511long Erişim
Tarihi 25032013
bull Boie ET Moore GP Brummett C Nelson DR 1999 Do Parents
Want To Be Present During İnvasive Procedures Performed On
Their Children İn The Emergency Department A Survey Of 400
Parents Ann Emerg Med 34 (1) 70ndash 74
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(99)70274-
Xabstract Erişim Tarihi 19032013
bull Boudreaux ED Francis JL Loyacano T 2002 Familiy Presence
During İnvasive Procedures And Resuscitation İn The Emergency
Department A Critical Review And Suggestions For Future
Reseach Ann Emerg Med 40 193-205
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(02)00029-
Xabstract Erişim Tarihi 20032013
bull Axelsson AB Zettergren M Axelsson C 2005 Good And Bad
Experiences Of Family Presence During Acute Care And
Resuscitation What Makes The Difference Eur J Cardiovasc Nurs
4 161-169
bull Konukbay D Arslan F 2011 Yenidoğan Yoğun Bakım Uumlnitesinde
Yatan Yenidoğan Ailelerinin Yaşadıkları Guumlccedilluumlklerin Belirlenmesi
Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 14 (2) 16-22
bull Letourneau NL Elliott MR 1996 Pediatric Health Care Professionals
Perceptions and Practices of Family-Centered Care Childrens Health Care
25 (3) 157 ndash 174 httpdspacehilunbca8080handle188234882 Erişim
Tarihi 18032013
bull Daneman S Macaluso J Guzzetta CE 2003 Health Providersrsquo Attitudes
Toward Parent Participation İn The Care Of The Hospitalized Child J Spec
Pediatr Nurs 8(3)90-98
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=209Daneman+S2C+Macal
uso+J2C+Guzzetta+CE+20032C+Health+ProvidersE28099+Attit
udes+Toward+Parent+Participation+C4B0n+The+Care+Of+The+Hospit
alized+Child+J+Spec+Pediatr+Nurs3B+8(3)3A+90-+98 Erişim Tarihi
14032013
bull Reid P Connor M DeMarco R Fiyat J 2004 Linking Patient And Family
Centered Care And Patient Safety The Next Leap Nursing
Economics22(4) 211-215
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=Ponte+PR2C+Connor+M2C
+DeMarco+R+et+al+Linking+patient+and+family+centered+care+and+pati
ent+safety3A+the+next+leap+Nursing+economics2C+20043B+22(4)
3A+211-+215 Erişim Tarihi 15032013
SİMUumlLASYON
DESTEKLİ
VE
UYGULAMA
KILAVUZLARI İLE
YAPILAN EĞİTİMLER
Klinisyenlerin algıları uumlzerinde pozitif youmlnde
değişimler olmuş
invazif işlemler ve resuumlsitasyon sırasında
aile katılımını desteklemişler
İşlemler sırasında aileler ile iletişim
becerilerinin arttığını ve zorlu sağlık
konuşmaları sırasında anksiyetelerinin
azaldığını ifade etmişlerdir
EBEVEYN VARLIĞI
HASTA HAKKIDIR
Ccedilocukların ve ebeveynlerin
herhangi bir tedavi ya da cerrahi işlemi
bilme
sonuccedillarını anlama
ve
karar verme hakları vardır
Tuumlfekci ve Erci 2007
Sağlık ccedilalışanlarının ccediloğunluğunun ağrılı bir
işlem sırasında ccedilocuklarının yanında
bulunma hakkı olduğu duumlşuumlncesi ile
ebeveynlerin bulunmasına izin verdikleri
saptanmıştır
Forster ve ark 2002
Aile uumlyesi varlığı
ccedilocuk ve aile memnuniyetini artırarak
malpraktis dava oranlarını
azaltabilir
Legal risk by practicing patient-centered medicineArch Intern Med 2002162 (11)1217ndash 1219
Boie ve arkrsquolarının 1999 yılında 400 ebeveyn ile yaptıkları
ccedilalışmasında ailelere girişimler sırasında ccedilocuklarının
yanında bulunmak isteyip-istemedikleri sorulmuş
Yeniden canlandırma gibi yoğun girişimsel
işlemlerin yapıldığı bir durumda bile
aile uumlyelerinin 80rsquoi ccedilocuklarının yanında
bulunmak istediklerini belirtmişlerdir
CPR SIRASINDA AİLE
VARLIĞININ GEREKLİ
OLDUĞUNU
BİLDİRMİŞLERDİR
Tuumlm aileler CPR sırasında bulunma seccedileneği
verilmesi gerektiğine inandıklarını belirtmişler
Sağlıkccedilılar ailelerin isteklerine karşı duyarlı olmalı ve
CPR sırasında bulunmaları iccedilin izin vermelidir
AİLE KATILIMININ İSTENDİK DUumlZEYDE
UYGULANABİLMESİ İCcedilİN KURUM İCcedilİNDE
YAZILI POLİTİKALAR VE KURALLAR
DUumlZENLENMESİ GEREKLİDİR
Resuumlsitasyon ve invaziv işlemler sırasında aile varlığı iccedilin
YAZILI POLİTİKALAR VE KURALLAR oluşturulması
tavsiye edilir
SONUCcedil OLARAK
AİLE KATILIMI Ccedilocuk ve ailenin anksiyete duumlzeyini azaltır
Ccedilocuk iccedilin duygusal destek sağlar
Ccedilocuk ve ailenin memnuniyetini arttırır
Ccedilocuğun aile ile bağlılığını suumlrduumlrmesini sağlar
Ccedilocuğun guumlven duygusunun zedelenmesini oumlnler
Ccedilocuğun işlem sırasında ağrısının azalmasını sağlar
Ccedilocuk-aile ve sağlık ekibi uumlyeleri arasında sağlıklı bir iletişim sağlar
Ailenin keder suumlrecini daha kolay atlatmasını sağlar
Bilinmezlik korkusunu azaltarak şuumlphe duygusunu ortadan kaldırır
Ailelerin resuumlsitasyon ve invazif girişimler hakkında kararlara
katılabilmesini sağlar
Program ve politikaların gelişimini destekler ve savunuculuğu arttırır
OumlNERİLER
bull Ccedilocuk gibi oumlzel hasta grubu iccedilin ailenin yeri ccedilok
oumlnemlidir
bull Sunulan hizmetin niteliğinin artması accedilısından AİLE
KATILIMI ccedilok oumlnemlidir
bull İnvazif girişimler sırasında aile katılımına youmlnelik yazılı
politikalar oluşturulması sağlık ccedilalışanları arasında ortak
dil oluşturulmasını ve suumlrecin daha iyi ccedilalışmasını sağlar
KAYNAKLAR
bull American Academy of Pediatrics Committee on Hospital Care 2012
Family Centered Care and The Pediatricians RolePedıatrıcs
129 394 -404
httppediatricsaappublicationsorgcontent1292394full Erişim
Tarihi 15032013
bull American Academy of Pediatrics Committee on Hospital Care 2003
Family-Centered Care And The Pediatricianrsquos Role Pediatrics 112
(3) 691-696
httppediatricsaappublicationsorgcontent1123691full Erişim
Tarihi 14032013
bull Newton MS 2000 Family-Centered Care Current Realities İn
Parent Participation Pediatric Nursing 26(2) 164-168
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12026270 Erişim Tarihi
15032013
bull Bruce B Ritchie J 1997 Nurses Practices And Perceptions Of
Family-Centered Care Journal of Pediatric Nursing 2(4) 214-222
httpwwwpediatricnursingorgarticleS0882-5963(97)80004-
8abstractrefuid=S0882-5963(02)00065-9amprefissn=0882-5963
Erişim Tarihi 18032013
bull Ocakccedilı AF 2011 Ccedilocuk Yoğun Bakımda Aile Merkezli Bakım I
Yenidoğan Ve Ccedilocuk Yoğun Bakım Hemşireliği Sempozyum
Programı
bull Aucott S Donohue PK Atkins E Allen MC 2002
Neurodevelopmental Care İn The NICU Ment Retard Dev Disabil
Res Rev 8 298-308
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12454906 Erişim Tarihi
16032013
bull Heermann JA Wilson ME Wilhelm PA 2005 Mothers İn The NICU
Outsider To Partner Pediatr Nurs 31 176-200
httpwwwncbinlmnihgovpubmed16060580 Erişim Tarihi
18032013
bull Franck LS Spencer C 2003 Parent Visiting And Participation İn
İnfant Caregiving Activities İn A Neonatal Unit Birth 30 31-35
httpeuropepmcorgabstractmed12581037reload=0jsessionid=h
08jvg6ofw3t4xzzje634 Erişim Tarihi 17032013
bull Fowlie PW Mchaffie H 2004 Supporting Parents İn Neonatal Unit
BMJ 329 1336-1338
httpwwwncbinlmnihgovpmcarticlespmc534850 Erişim Tarihi
16032013
bull White RD 2003 Individual Rooms İn The NICU-An Evolving
Concept J Perinatol 23 22-24
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12540926 Erişim Tarihi
17032013
bull Carter JD Mulder RT Bartram AF Darlow BA 2005 Infants İn A
Neonatal İntensive Care Unit Parental Response Arch Dis Child
Fetal Neonatal Ed 90 109-113
httpfnbmjcomcontent902f109full Erişim Tarihi 18032013
bull Mason DJ 2003 Family Presence Evidence Versus Tradition Am J
Crit Care 12 190-192
httpajccaacnjournalsorgcontent123190fullpdf+html Erişim
Tarihi 16032013
bull Johnson BH Abraham MR Parrish RN 2004 Designing The
Neonatal İntensive Care Unit For Optimal Family İnvolvement Clin
Perinatol 31 353-382
httpwwwncbinlmnihgovpubmed15289038 Erişim Tarihi
18032013
bull Browne JV Talmi A 2005 Family-Based İntervention To Enhance
İnfant-Parent Relationships İn The Neonatal İntensive Care Unit J
Pediatr Psychol 30 667-677
httpjpepsyoxfordjournalsorgcontent308667full Erişim Tarihi
17032013
bull Erdeve Ouml 2009 Aile Merkezli Bakım Ve Yenidoğan Yoğun Bakım
Uumlnitesi Tasarımında Ailenin Yeri Guumllhane Tıp Dergisi 51 199-203
Erişim Tarihi 20032013
bull Eras Z Atay G Pekcici EA 2011 Ccedilocuklara Verilen Sağlık
Hizmetinde Buumltuumlncuumll İzlem Modeli İnoumlnuuml Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi
Dergisi 18(3)199-202
bull Karabudak S Ak B Başbakkal Z 2010 Girişimler Sırasında Aile
Uumlyeleri Nerede Olmalı Tuumlrk Pediatri Arşivi 45 53-60
bull Oflaz F 2008 Hasta Ccedilocuk Ve Ebeveynlerinin Pediatrik Yoğun
Bakım Deneyimi Ve Travmatik Stres Cumhuriyet Uumlniversitesi
Hemşirelik Yuumlksekokulu Dergisi 12(1) 53-59
bull Ccedilavuşoğlu H 2004 Hastaneye Yatmanın Ccedilocuk Ve Aile Uumlzerindeki
Etkileri Yaşamı Tehdit Edici Hastalığı Olan Ccedilocuk Ccedilocuk Sağlığı
Hemşireliği Cilt 1 Genişletilmiş 8 Baskı Ankara Sistem Ofset
Basımevi 51-70 91-106
bull Boztepe H Ccedilavuşoğlu H 2009 Bir Uumlniversite Hastanesindeki
Uygulamaların Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden İncelenmesi
Hacettepe Uumlniversitesi Sağlık Bilimleri Fakuumlltesi Hemşirelik Dergisi
11-24
bull Dunst CJ Trivette CM 2009 Meta-Analytic Structural Equation
Modelling Of The İnfluences Of Family-Centered Care On Parent
And Child Psychological Health Int J Pediatri 1-9
bull Kuğuoğlu S Ccediloumlvener Ccedil Aktaş E Tanır M 2009 Yatağa Bağımlı
Ccedilocuğun Aile Merkezli Bakımında Sinerji Modelinin Kullanımı
Maltepe Uumlniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2(1) 59-64
bull Kuzlu TA Kalıncı N Topan AK 2011 Uumlniversite Hastanesinde
Ccedilocuklara Verilen Bakımın Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden
İncelenmesi Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 6(16)
bull Kuzin JK Yborra J Taylor M Chang AC Altman CA
Whitney GMM Mott AR 2007 Family-Member Presence During
Interventions İn The Intensive Care Unit Perceptions Of Pediatric
Cardiac Intensive Care Providers Pediatrics 120(4) 895-901
httppediatricsaappublicationsorgcontent1204e895full Erişim
Tarihi 13032013
bull Harrison TM 2010 Family Centered Pediatric Nursing Care State
of the Science J Pediatr Nurs 25(5) 335ndash343
httpwwwncbinlmnihgovpmcarticlesPMC2965051 Erişim
Tarihi 14032013
bull Sacchetti A Lichenstein R Carraccio CA Harris RH 1996 Family
Member Presence During Pediatric Emergency Department
Procedures Pediatr Emerg Care 12 (4) 268ndash 271
httpwwwncbinlmnihgovpubmed8858650dopt=Abstract Erişim
Tarihi 18032013
bull Guzzetta CE Clark AP Wright JL 2006 Family Presence İn
Emergency Medical Services For Children Clin Pediatr Emerg Med
7 15-22
httppediatricsaappublicationsorgcontent1222e511long Erişim
Tarihi 25032013
bull Boie ET Moore GP Brummett C Nelson DR 1999 Do Parents
Want To Be Present During İnvasive Procedures Performed On
Their Children İn The Emergency Department A Survey Of 400
Parents Ann Emerg Med 34 (1) 70ndash 74
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(99)70274-
Xabstract Erişim Tarihi 19032013
bull Boudreaux ED Francis JL Loyacano T 2002 Familiy Presence
During İnvasive Procedures And Resuscitation İn The Emergency
Department A Critical Review And Suggestions For Future
Reseach Ann Emerg Med 40 193-205
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(02)00029-
Xabstract Erişim Tarihi 20032013
bull Axelsson AB Zettergren M Axelsson C 2005 Good And Bad
Experiences Of Family Presence During Acute Care And
Resuscitation What Makes The Difference Eur J Cardiovasc Nurs
4 161-169
bull Konukbay D Arslan F 2011 Yenidoğan Yoğun Bakım Uumlnitesinde
Yatan Yenidoğan Ailelerinin Yaşadıkları Guumlccedilluumlklerin Belirlenmesi
Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 14 (2) 16-22
bull Letourneau NL Elliott MR 1996 Pediatric Health Care Professionals
Perceptions and Practices of Family-Centered Care Childrens Health Care
25 (3) 157 ndash 174 httpdspacehilunbca8080handle188234882 Erişim
Tarihi 18032013
bull Daneman S Macaluso J Guzzetta CE 2003 Health Providersrsquo Attitudes
Toward Parent Participation İn The Care Of The Hospitalized Child J Spec
Pediatr Nurs 8(3)90-98
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=209Daneman+S2C+Macal
uso+J2C+Guzzetta+CE+20032C+Health+ProvidersE28099+Attit
udes+Toward+Parent+Participation+C4B0n+The+Care+Of+The+Hospit
alized+Child+J+Spec+Pediatr+Nurs3B+8(3)3A+90-+98 Erişim Tarihi
14032013
bull Reid P Connor M DeMarco R Fiyat J 2004 Linking Patient And Family
Centered Care And Patient Safety The Next Leap Nursing
Economics22(4) 211-215
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=Ponte+PR2C+Connor+M2C
+DeMarco+R+et+al+Linking+patient+and+family+centered+care+and+pati
ent+safety3A+the+next+leap+Nursing+economics2C+20043B+22(4)
3A+211-+215 Erişim Tarihi 15032013
EBEVEYN VARLIĞI
HASTA HAKKIDIR
Ccedilocukların ve ebeveynlerin
herhangi bir tedavi ya da cerrahi işlemi
bilme
sonuccedillarını anlama
ve
karar verme hakları vardır
Tuumlfekci ve Erci 2007
Sağlık ccedilalışanlarının ccediloğunluğunun ağrılı bir
işlem sırasında ccedilocuklarının yanında
bulunma hakkı olduğu duumlşuumlncesi ile
ebeveynlerin bulunmasına izin verdikleri
saptanmıştır
Forster ve ark 2002
Aile uumlyesi varlığı
ccedilocuk ve aile memnuniyetini artırarak
malpraktis dava oranlarını
azaltabilir
Legal risk by practicing patient-centered medicineArch Intern Med 2002162 (11)1217ndash 1219
Boie ve arkrsquolarının 1999 yılında 400 ebeveyn ile yaptıkları
ccedilalışmasında ailelere girişimler sırasında ccedilocuklarının
yanında bulunmak isteyip-istemedikleri sorulmuş
Yeniden canlandırma gibi yoğun girişimsel
işlemlerin yapıldığı bir durumda bile
aile uumlyelerinin 80rsquoi ccedilocuklarının yanında
bulunmak istediklerini belirtmişlerdir
CPR SIRASINDA AİLE
VARLIĞININ GEREKLİ
OLDUĞUNU
BİLDİRMİŞLERDİR
Tuumlm aileler CPR sırasında bulunma seccedileneği
verilmesi gerektiğine inandıklarını belirtmişler
Sağlıkccedilılar ailelerin isteklerine karşı duyarlı olmalı ve
CPR sırasında bulunmaları iccedilin izin vermelidir
AİLE KATILIMININ İSTENDİK DUumlZEYDE
UYGULANABİLMESİ İCcedilİN KURUM İCcedilİNDE
YAZILI POLİTİKALAR VE KURALLAR
DUumlZENLENMESİ GEREKLİDİR
Resuumlsitasyon ve invaziv işlemler sırasında aile varlığı iccedilin
YAZILI POLİTİKALAR VE KURALLAR oluşturulması
tavsiye edilir
SONUCcedil OLARAK
AİLE KATILIMI Ccedilocuk ve ailenin anksiyete duumlzeyini azaltır
Ccedilocuk iccedilin duygusal destek sağlar
Ccedilocuk ve ailenin memnuniyetini arttırır
Ccedilocuğun aile ile bağlılığını suumlrduumlrmesini sağlar
Ccedilocuğun guumlven duygusunun zedelenmesini oumlnler
Ccedilocuğun işlem sırasında ağrısının azalmasını sağlar
Ccedilocuk-aile ve sağlık ekibi uumlyeleri arasında sağlıklı bir iletişim sağlar
Ailenin keder suumlrecini daha kolay atlatmasını sağlar
Bilinmezlik korkusunu azaltarak şuumlphe duygusunu ortadan kaldırır
Ailelerin resuumlsitasyon ve invazif girişimler hakkında kararlara
katılabilmesini sağlar
Program ve politikaların gelişimini destekler ve savunuculuğu arttırır
OumlNERİLER
bull Ccedilocuk gibi oumlzel hasta grubu iccedilin ailenin yeri ccedilok
oumlnemlidir
bull Sunulan hizmetin niteliğinin artması accedilısından AİLE
KATILIMI ccedilok oumlnemlidir
bull İnvazif girişimler sırasında aile katılımına youmlnelik yazılı
politikalar oluşturulması sağlık ccedilalışanları arasında ortak
dil oluşturulmasını ve suumlrecin daha iyi ccedilalışmasını sağlar
KAYNAKLAR
bull American Academy of Pediatrics Committee on Hospital Care 2012
Family Centered Care and The Pediatricians RolePedıatrıcs
129 394 -404
httppediatricsaappublicationsorgcontent1292394full Erişim
Tarihi 15032013
bull American Academy of Pediatrics Committee on Hospital Care 2003
Family-Centered Care And The Pediatricianrsquos Role Pediatrics 112
(3) 691-696
httppediatricsaappublicationsorgcontent1123691full Erişim
Tarihi 14032013
bull Newton MS 2000 Family-Centered Care Current Realities İn
Parent Participation Pediatric Nursing 26(2) 164-168
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12026270 Erişim Tarihi
15032013
bull Bruce B Ritchie J 1997 Nurses Practices And Perceptions Of
Family-Centered Care Journal of Pediatric Nursing 2(4) 214-222
httpwwwpediatricnursingorgarticleS0882-5963(97)80004-
8abstractrefuid=S0882-5963(02)00065-9amprefissn=0882-5963
Erişim Tarihi 18032013
bull Ocakccedilı AF 2011 Ccedilocuk Yoğun Bakımda Aile Merkezli Bakım I
Yenidoğan Ve Ccedilocuk Yoğun Bakım Hemşireliği Sempozyum
Programı
bull Aucott S Donohue PK Atkins E Allen MC 2002
Neurodevelopmental Care İn The NICU Ment Retard Dev Disabil
Res Rev 8 298-308
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12454906 Erişim Tarihi
16032013
bull Heermann JA Wilson ME Wilhelm PA 2005 Mothers İn The NICU
Outsider To Partner Pediatr Nurs 31 176-200
httpwwwncbinlmnihgovpubmed16060580 Erişim Tarihi
18032013
bull Franck LS Spencer C 2003 Parent Visiting And Participation İn
İnfant Caregiving Activities İn A Neonatal Unit Birth 30 31-35
httpeuropepmcorgabstractmed12581037reload=0jsessionid=h
08jvg6ofw3t4xzzje634 Erişim Tarihi 17032013
bull Fowlie PW Mchaffie H 2004 Supporting Parents İn Neonatal Unit
BMJ 329 1336-1338
httpwwwncbinlmnihgovpmcarticlespmc534850 Erişim Tarihi
16032013
bull White RD 2003 Individual Rooms İn The NICU-An Evolving
Concept J Perinatol 23 22-24
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12540926 Erişim Tarihi
17032013
bull Carter JD Mulder RT Bartram AF Darlow BA 2005 Infants İn A
Neonatal İntensive Care Unit Parental Response Arch Dis Child
Fetal Neonatal Ed 90 109-113
httpfnbmjcomcontent902f109full Erişim Tarihi 18032013
bull Mason DJ 2003 Family Presence Evidence Versus Tradition Am J
Crit Care 12 190-192
httpajccaacnjournalsorgcontent123190fullpdf+html Erişim
Tarihi 16032013
bull Johnson BH Abraham MR Parrish RN 2004 Designing The
Neonatal İntensive Care Unit For Optimal Family İnvolvement Clin
Perinatol 31 353-382
httpwwwncbinlmnihgovpubmed15289038 Erişim Tarihi
18032013
bull Browne JV Talmi A 2005 Family-Based İntervention To Enhance
İnfant-Parent Relationships İn The Neonatal İntensive Care Unit J
Pediatr Psychol 30 667-677
httpjpepsyoxfordjournalsorgcontent308667full Erişim Tarihi
17032013
bull Erdeve Ouml 2009 Aile Merkezli Bakım Ve Yenidoğan Yoğun Bakım
Uumlnitesi Tasarımında Ailenin Yeri Guumllhane Tıp Dergisi 51 199-203
Erişim Tarihi 20032013
bull Eras Z Atay G Pekcici EA 2011 Ccedilocuklara Verilen Sağlık
Hizmetinde Buumltuumlncuumll İzlem Modeli İnoumlnuuml Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi
Dergisi 18(3)199-202
bull Karabudak S Ak B Başbakkal Z 2010 Girişimler Sırasında Aile
Uumlyeleri Nerede Olmalı Tuumlrk Pediatri Arşivi 45 53-60
bull Oflaz F 2008 Hasta Ccedilocuk Ve Ebeveynlerinin Pediatrik Yoğun
Bakım Deneyimi Ve Travmatik Stres Cumhuriyet Uumlniversitesi
Hemşirelik Yuumlksekokulu Dergisi 12(1) 53-59
bull Ccedilavuşoğlu H 2004 Hastaneye Yatmanın Ccedilocuk Ve Aile Uumlzerindeki
Etkileri Yaşamı Tehdit Edici Hastalığı Olan Ccedilocuk Ccedilocuk Sağlığı
Hemşireliği Cilt 1 Genişletilmiş 8 Baskı Ankara Sistem Ofset
Basımevi 51-70 91-106
bull Boztepe H Ccedilavuşoğlu H 2009 Bir Uumlniversite Hastanesindeki
Uygulamaların Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden İncelenmesi
Hacettepe Uumlniversitesi Sağlık Bilimleri Fakuumlltesi Hemşirelik Dergisi
11-24
bull Dunst CJ Trivette CM 2009 Meta-Analytic Structural Equation
Modelling Of The İnfluences Of Family-Centered Care On Parent
And Child Psychological Health Int J Pediatri 1-9
bull Kuğuoğlu S Ccediloumlvener Ccedil Aktaş E Tanır M 2009 Yatağa Bağımlı
Ccedilocuğun Aile Merkezli Bakımında Sinerji Modelinin Kullanımı
Maltepe Uumlniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2(1) 59-64
bull Kuzlu TA Kalıncı N Topan AK 2011 Uumlniversite Hastanesinde
Ccedilocuklara Verilen Bakımın Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden
İncelenmesi Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 6(16)
bull Kuzin JK Yborra J Taylor M Chang AC Altman CA
Whitney GMM Mott AR 2007 Family-Member Presence During
Interventions İn The Intensive Care Unit Perceptions Of Pediatric
Cardiac Intensive Care Providers Pediatrics 120(4) 895-901
httppediatricsaappublicationsorgcontent1204e895full Erişim
Tarihi 13032013
bull Harrison TM 2010 Family Centered Pediatric Nursing Care State
of the Science J Pediatr Nurs 25(5) 335ndash343
httpwwwncbinlmnihgovpmcarticlesPMC2965051 Erişim
Tarihi 14032013
bull Sacchetti A Lichenstein R Carraccio CA Harris RH 1996 Family
Member Presence During Pediatric Emergency Department
Procedures Pediatr Emerg Care 12 (4) 268ndash 271
httpwwwncbinlmnihgovpubmed8858650dopt=Abstract Erişim
Tarihi 18032013
bull Guzzetta CE Clark AP Wright JL 2006 Family Presence İn
Emergency Medical Services For Children Clin Pediatr Emerg Med
7 15-22
httppediatricsaappublicationsorgcontent1222e511long Erişim
Tarihi 25032013
bull Boie ET Moore GP Brummett C Nelson DR 1999 Do Parents
Want To Be Present During İnvasive Procedures Performed On
Their Children İn The Emergency Department A Survey Of 400
Parents Ann Emerg Med 34 (1) 70ndash 74
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(99)70274-
Xabstract Erişim Tarihi 19032013
bull Boudreaux ED Francis JL Loyacano T 2002 Familiy Presence
During İnvasive Procedures And Resuscitation İn The Emergency
Department A Critical Review And Suggestions For Future
Reseach Ann Emerg Med 40 193-205
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(02)00029-
Xabstract Erişim Tarihi 20032013
bull Axelsson AB Zettergren M Axelsson C 2005 Good And Bad
Experiences Of Family Presence During Acute Care And
Resuscitation What Makes The Difference Eur J Cardiovasc Nurs
4 161-169
bull Konukbay D Arslan F 2011 Yenidoğan Yoğun Bakım Uumlnitesinde
Yatan Yenidoğan Ailelerinin Yaşadıkları Guumlccedilluumlklerin Belirlenmesi
Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 14 (2) 16-22
bull Letourneau NL Elliott MR 1996 Pediatric Health Care Professionals
Perceptions and Practices of Family-Centered Care Childrens Health Care
25 (3) 157 ndash 174 httpdspacehilunbca8080handle188234882 Erişim
Tarihi 18032013
bull Daneman S Macaluso J Guzzetta CE 2003 Health Providersrsquo Attitudes
Toward Parent Participation İn The Care Of The Hospitalized Child J Spec
Pediatr Nurs 8(3)90-98
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=209Daneman+S2C+Macal
uso+J2C+Guzzetta+CE+20032C+Health+ProvidersE28099+Attit
udes+Toward+Parent+Participation+C4B0n+The+Care+Of+The+Hospit
alized+Child+J+Spec+Pediatr+Nurs3B+8(3)3A+90-+98 Erişim Tarihi
14032013
bull Reid P Connor M DeMarco R Fiyat J 2004 Linking Patient And Family
Centered Care And Patient Safety The Next Leap Nursing
Economics22(4) 211-215
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=Ponte+PR2C+Connor+M2C
+DeMarco+R+et+al+Linking+patient+and+family+centered+care+and+pati
ent+safety3A+the+next+leap+Nursing+economics2C+20043B+22(4)
3A+211-+215 Erişim Tarihi 15032013
Ccedilocukların ve ebeveynlerin
herhangi bir tedavi ya da cerrahi işlemi
bilme
sonuccedillarını anlama
ve
karar verme hakları vardır
Tuumlfekci ve Erci 2007
Sağlık ccedilalışanlarının ccediloğunluğunun ağrılı bir
işlem sırasında ccedilocuklarının yanında
bulunma hakkı olduğu duumlşuumlncesi ile
ebeveynlerin bulunmasına izin verdikleri
saptanmıştır
Forster ve ark 2002
Aile uumlyesi varlığı
ccedilocuk ve aile memnuniyetini artırarak
malpraktis dava oranlarını
azaltabilir
Legal risk by practicing patient-centered medicineArch Intern Med 2002162 (11)1217ndash 1219
Boie ve arkrsquolarının 1999 yılında 400 ebeveyn ile yaptıkları
ccedilalışmasında ailelere girişimler sırasında ccedilocuklarının
yanında bulunmak isteyip-istemedikleri sorulmuş
Yeniden canlandırma gibi yoğun girişimsel
işlemlerin yapıldığı bir durumda bile
aile uumlyelerinin 80rsquoi ccedilocuklarının yanında
bulunmak istediklerini belirtmişlerdir
CPR SIRASINDA AİLE
VARLIĞININ GEREKLİ
OLDUĞUNU
BİLDİRMİŞLERDİR
Tuumlm aileler CPR sırasında bulunma seccedileneği
verilmesi gerektiğine inandıklarını belirtmişler
Sağlıkccedilılar ailelerin isteklerine karşı duyarlı olmalı ve
CPR sırasında bulunmaları iccedilin izin vermelidir
AİLE KATILIMININ İSTENDİK DUumlZEYDE
UYGULANABİLMESİ İCcedilİN KURUM İCcedilİNDE
YAZILI POLİTİKALAR VE KURALLAR
DUumlZENLENMESİ GEREKLİDİR
Resuumlsitasyon ve invaziv işlemler sırasında aile varlığı iccedilin
YAZILI POLİTİKALAR VE KURALLAR oluşturulması
tavsiye edilir
SONUCcedil OLARAK
AİLE KATILIMI Ccedilocuk ve ailenin anksiyete duumlzeyini azaltır
Ccedilocuk iccedilin duygusal destek sağlar
Ccedilocuk ve ailenin memnuniyetini arttırır
Ccedilocuğun aile ile bağlılığını suumlrduumlrmesini sağlar
Ccedilocuğun guumlven duygusunun zedelenmesini oumlnler
Ccedilocuğun işlem sırasında ağrısının azalmasını sağlar
Ccedilocuk-aile ve sağlık ekibi uumlyeleri arasında sağlıklı bir iletişim sağlar
Ailenin keder suumlrecini daha kolay atlatmasını sağlar
Bilinmezlik korkusunu azaltarak şuumlphe duygusunu ortadan kaldırır
Ailelerin resuumlsitasyon ve invazif girişimler hakkında kararlara
katılabilmesini sağlar
Program ve politikaların gelişimini destekler ve savunuculuğu arttırır
OumlNERİLER
bull Ccedilocuk gibi oumlzel hasta grubu iccedilin ailenin yeri ccedilok
oumlnemlidir
bull Sunulan hizmetin niteliğinin artması accedilısından AİLE
KATILIMI ccedilok oumlnemlidir
bull İnvazif girişimler sırasında aile katılımına youmlnelik yazılı
politikalar oluşturulması sağlık ccedilalışanları arasında ortak
dil oluşturulmasını ve suumlrecin daha iyi ccedilalışmasını sağlar
KAYNAKLAR
bull American Academy of Pediatrics Committee on Hospital Care 2012
Family Centered Care and The Pediatricians RolePedıatrıcs
129 394 -404
httppediatricsaappublicationsorgcontent1292394full Erişim
Tarihi 15032013
bull American Academy of Pediatrics Committee on Hospital Care 2003
Family-Centered Care And The Pediatricianrsquos Role Pediatrics 112
(3) 691-696
httppediatricsaappublicationsorgcontent1123691full Erişim
Tarihi 14032013
bull Newton MS 2000 Family-Centered Care Current Realities İn
Parent Participation Pediatric Nursing 26(2) 164-168
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12026270 Erişim Tarihi
15032013
bull Bruce B Ritchie J 1997 Nurses Practices And Perceptions Of
Family-Centered Care Journal of Pediatric Nursing 2(4) 214-222
httpwwwpediatricnursingorgarticleS0882-5963(97)80004-
8abstractrefuid=S0882-5963(02)00065-9amprefissn=0882-5963
Erişim Tarihi 18032013
bull Ocakccedilı AF 2011 Ccedilocuk Yoğun Bakımda Aile Merkezli Bakım I
Yenidoğan Ve Ccedilocuk Yoğun Bakım Hemşireliği Sempozyum
Programı
bull Aucott S Donohue PK Atkins E Allen MC 2002
Neurodevelopmental Care İn The NICU Ment Retard Dev Disabil
Res Rev 8 298-308
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12454906 Erişim Tarihi
16032013
bull Heermann JA Wilson ME Wilhelm PA 2005 Mothers İn The NICU
Outsider To Partner Pediatr Nurs 31 176-200
httpwwwncbinlmnihgovpubmed16060580 Erişim Tarihi
18032013
bull Franck LS Spencer C 2003 Parent Visiting And Participation İn
İnfant Caregiving Activities İn A Neonatal Unit Birth 30 31-35
httpeuropepmcorgabstractmed12581037reload=0jsessionid=h
08jvg6ofw3t4xzzje634 Erişim Tarihi 17032013
bull Fowlie PW Mchaffie H 2004 Supporting Parents İn Neonatal Unit
BMJ 329 1336-1338
httpwwwncbinlmnihgovpmcarticlespmc534850 Erişim Tarihi
16032013
bull White RD 2003 Individual Rooms İn The NICU-An Evolving
Concept J Perinatol 23 22-24
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12540926 Erişim Tarihi
17032013
bull Carter JD Mulder RT Bartram AF Darlow BA 2005 Infants İn A
Neonatal İntensive Care Unit Parental Response Arch Dis Child
Fetal Neonatal Ed 90 109-113
httpfnbmjcomcontent902f109full Erişim Tarihi 18032013
bull Mason DJ 2003 Family Presence Evidence Versus Tradition Am J
Crit Care 12 190-192
httpajccaacnjournalsorgcontent123190fullpdf+html Erişim
Tarihi 16032013
bull Johnson BH Abraham MR Parrish RN 2004 Designing The
Neonatal İntensive Care Unit For Optimal Family İnvolvement Clin
Perinatol 31 353-382
httpwwwncbinlmnihgovpubmed15289038 Erişim Tarihi
18032013
bull Browne JV Talmi A 2005 Family-Based İntervention To Enhance
İnfant-Parent Relationships İn The Neonatal İntensive Care Unit J
Pediatr Psychol 30 667-677
httpjpepsyoxfordjournalsorgcontent308667full Erişim Tarihi
17032013
bull Erdeve Ouml 2009 Aile Merkezli Bakım Ve Yenidoğan Yoğun Bakım
Uumlnitesi Tasarımında Ailenin Yeri Guumllhane Tıp Dergisi 51 199-203
Erişim Tarihi 20032013
bull Eras Z Atay G Pekcici EA 2011 Ccedilocuklara Verilen Sağlık
Hizmetinde Buumltuumlncuumll İzlem Modeli İnoumlnuuml Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi
Dergisi 18(3)199-202
bull Karabudak S Ak B Başbakkal Z 2010 Girişimler Sırasında Aile
Uumlyeleri Nerede Olmalı Tuumlrk Pediatri Arşivi 45 53-60
bull Oflaz F 2008 Hasta Ccedilocuk Ve Ebeveynlerinin Pediatrik Yoğun
Bakım Deneyimi Ve Travmatik Stres Cumhuriyet Uumlniversitesi
Hemşirelik Yuumlksekokulu Dergisi 12(1) 53-59
bull Ccedilavuşoğlu H 2004 Hastaneye Yatmanın Ccedilocuk Ve Aile Uumlzerindeki
Etkileri Yaşamı Tehdit Edici Hastalığı Olan Ccedilocuk Ccedilocuk Sağlığı
Hemşireliği Cilt 1 Genişletilmiş 8 Baskı Ankara Sistem Ofset
Basımevi 51-70 91-106
bull Boztepe H Ccedilavuşoğlu H 2009 Bir Uumlniversite Hastanesindeki
Uygulamaların Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden İncelenmesi
Hacettepe Uumlniversitesi Sağlık Bilimleri Fakuumlltesi Hemşirelik Dergisi
11-24
bull Dunst CJ Trivette CM 2009 Meta-Analytic Structural Equation
Modelling Of The İnfluences Of Family-Centered Care On Parent
And Child Psychological Health Int J Pediatri 1-9
bull Kuğuoğlu S Ccediloumlvener Ccedil Aktaş E Tanır M 2009 Yatağa Bağımlı
Ccedilocuğun Aile Merkezli Bakımında Sinerji Modelinin Kullanımı
Maltepe Uumlniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2(1) 59-64
bull Kuzlu TA Kalıncı N Topan AK 2011 Uumlniversite Hastanesinde
Ccedilocuklara Verilen Bakımın Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden
İncelenmesi Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 6(16)
bull Kuzin JK Yborra J Taylor M Chang AC Altman CA
Whitney GMM Mott AR 2007 Family-Member Presence During
Interventions İn The Intensive Care Unit Perceptions Of Pediatric
Cardiac Intensive Care Providers Pediatrics 120(4) 895-901
httppediatricsaappublicationsorgcontent1204e895full Erişim
Tarihi 13032013
bull Harrison TM 2010 Family Centered Pediatric Nursing Care State
of the Science J Pediatr Nurs 25(5) 335ndash343
httpwwwncbinlmnihgovpmcarticlesPMC2965051 Erişim
Tarihi 14032013
bull Sacchetti A Lichenstein R Carraccio CA Harris RH 1996 Family
Member Presence During Pediatric Emergency Department
Procedures Pediatr Emerg Care 12 (4) 268ndash 271
httpwwwncbinlmnihgovpubmed8858650dopt=Abstract Erişim
Tarihi 18032013
bull Guzzetta CE Clark AP Wright JL 2006 Family Presence İn
Emergency Medical Services For Children Clin Pediatr Emerg Med
7 15-22
httppediatricsaappublicationsorgcontent1222e511long Erişim
Tarihi 25032013
bull Boie ET Moore GP Brummett C Nelson DR 1999 Do Parents
Want To Be Present During İnvasive Procedures Performed On
Their Children İn The Emergency Department A Survey Of 400
Parents Ann Emerg Med 34 (1) 70ndash 74
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(99)70274-
Xabstract Erişim Tarihi 19032013
bull Boudreaux ED Francis JL Loyacano T 2002 Familiy Presence
During İnvasive Procedures And Resuscitation İn The Emergency
Department A Critical Review And Suggestions For Future
Reseach Ann Emerg Med 40 193-205
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(02)00029-
Xabstract Erişim Tarihi 20032013
bull Axelsson AB Zettergren M Axelsson C 2005 Good And Bad
Experiences Of Family Presence During Acute Care And
Resuscitation What Makes The Difference Eur J Cardiovasc Nurs
4 161-169
bull Konukbay D Arslan F 2011 Yenidoğan Yoğun Bakım Uumlnitesinde
Yatan Yenidoğan Ailelerinin Yaşadıkları Guumlccedilluumlklerin Belirlenmesi
Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 14 (2) 16-22
bull Letourneau NL Elliott MR 1996 Pediatric Health Care Professionals
Perceptions and Practices of Family-Centered Care Childrens Health Care
25 (3) 157 ndash 174 httpdspacehilunbca8080handle188234882 Erişim
Tarihi 18032013
bull Daneman S Macaluso J Guzzetta CE 2003 Health Providersrsquo Attitudes
Toward Parent Participation İn The Care Of The Hospitalized Child J Spec
Pediatr Nurs 8(3)90-98
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=209Daneman+S2C+Macal
uso+J2C+Guzzetta+CE+20032C+Health+ProvidersE28099+Attit
udes+Toward+Parent+Participation+C4B0n+The+Care+Of+The+Hospit
alized+Child+J+Spec+Pediatr+Nurs3B+8(3)3A+90-+98 Erişim Tarihi
14032013
bull Reid P Connor M DeMarco R Fiyat J 2004 Linking Patient And Family
Centered Care And Patient Safety The Next Leap Nursing
Economics22(4) 211-215
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=Ponte+PR2C+Connor+M2C
+DeMarco+R+et+al+Linking+patient+and+family+centered+care+and+pati
ent+safety3A+the+next+leap+Nursing+economics2C+20043B+22(4)
3A+211-+215 Erişim Tarihi 15032013
Tuumlfekci ve Erci 2007
Sağlık ccedilalışanlarının ccediloğunluğunun ağrılı bir
işlem sırasında ccedilocuklarının yanında
bulunma hakkı olduğu duumlşuumlncesi ile
ebeveynlerin bulunmasına izin verdikleri
saptanmıştır
Forster ve ark 2002
Aile uumlyesi varlığı
ccedilocuk ve aile memnuniyetini artırarak
malpraktis dava oranlarını
azaltabilir
Legal risk by practicing patient-centered medicineArch Intern Med 2002162 (11)1217ndash 1219
Boie ve arkrsquolarının 1999 yılında 400 ebeveyn ile yaptıkları
ccedilalışmasında ailelere girişimler sırasında ccedilocuklarının
yanında bulunmak isteyip-istemedikleri sorulmuş
Yeniden canlandırma gibi yoğun girişimsel
işlemlerin yapıldığı bir durumda bile
aile uumlyelerinin 80rsquoi ccedilocuklarının yanında
bulunmak istediklerini belirtmişlerdir
CPR SIRASINDA AİLE
VARLIĞININ GEREKLİ
OLDUĞUNU
BİLDİRMİŞLERDİR
Tuumlm aileler CPR sırasında bulunma seccedileneği
verilmesi gerektiğine inandıklarını belirtmişler
Sağlıkccedilılar ailelerin isteklerine karşı duyarlı olmalı ve
CPR sırasında bulunmaları iccedilin izin vermelidir
AİLE KATILIMININ İSTENDİK DUumlZEYDE
UYGULANABİLMESİ İCcedilİN KURUM İCcedilİNDE
YAZILI POLİTİKALAR VE KURALLAR
DUumlZENLENMESİ GEREKLİDİR
Resuumlsitasyon ve invaziv işlemler sırasında aile varlığı iccedilin
YAZILI POLİTİKALAR VE KURALLAR oluşturulması
tavsiye edilir
SONUCcedil OLARAK
AİLE KATILIMI Ccedilocuk ve ailenin anksiyete duumlzeyini azaltır
Ccedilocuk iccedilin duygusal destek sağlar
Ccedilocuk ve ailenin memnuniyetini arttırır
Ccedilocuğun aile ile bağlılığını suumlrduumlrmesini sağlar
Ccedilocuğun guumlven duygusunun zedelenmesini oumlnler
Ccedilocuğun işlem sırasında ağrısının azalmasını sağlar
Ccedilocuk-aile ve sağlık ekibi uumlyeleri arasında sağlıklı bir iletişim sağlar
Ailenin keder suumlrecini daha kolay atlatmasını sağlar
Bilinmezlik korkusunu azaltarak şuumlphe duygusunu ortadan kaldırır
Ailelerin resuumlsitasyon ve invazif girişimler hakkında kararlara
katılabilmesini sağlar
Program ve politikaların gelişimini destekler ve savunuculuğu arttırır
OumlNERİLER
bull Ccedilocuk gibi oumlzel hasta grubu iccedilin ailenin yeri ccedilok
oumlnemlidir
bull Sunulan hizmetin niteliğinin artması accedilısından AİLE
KATILIMI ccedilok oumlnemlidir
bull İnvazif girişimler sırasında aile katılımına youmlnelik yazılı
politikalar oluşturulması sağlık ccedilalışanları arasında ortak
dil oluşturulmasını ve suumlrecin daha iyi ccedilalışmasını sağlar
KAYNAKLAR
bull American Academy of Pediatrics Committee on Hospital Care 2012
Family Centered Care and The Pediatricians RolePedıatrıcs
129 394 -404
httppediatricsaappublicationsorgcontent1292394full Erişim
Tarihi 15032013
bull American Academy of Pediatrics Committee on Hospital Care 2003
Family-Centered Care And The Pediatricianrsquos Role Pediatrics 112
(3) 691-696
httppediatricsaappublicationsorgcontent1123691full Erişim
Tarihi 14032013
bull Newton MS 2000 Family-Centered Care Current Realities İn
Parent Participation Pediatric Nursing 26(2) 164-168
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12026270 Erişim Tarihi
15032013
bull Bruce B Ritchie J 1997 Nurses Practices And Perceptions Of
Family-Centered Care Journal of Pediatric Nursing 2(4) 214-222
httpwwwpediatricnursingorgarticleS0882-5963(97)80004-
8abstractrefuid=S0882-5963(02)00065-9amprefissn=0882-5963
Erişim Tarihi 18032013
bull Ocakccedilı AF 2011 Ccedilocuk Yoğun Bakımda Aile Merkezli Bakım I
Yenidoğan Ve Ccedilocuk Yoğun Bakım Hemşireliği Sempozyum
Programı
bull Aucott S Donohue PK Atkins E Allen MC 2002
Neurodevelopmental Care İn The NICU Ment Retard Dev Disabil
Res Rev 8 298-308
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12454906 Erişim Tarihi
16032013
bull Heermann JA Wilson ME Wilhelm PA 2005 Mothers İn The NICU
Outsider To Partner Pediatr Nurs 31 176-200
httpwwwncbinlmnihgovpubmed16060580 Erişim Tarihi
18032013
bull Franck LS Spencer C 2003 Parent Visiting And Participation İn
İnfant Caregiving Activities İn A Neonatal Unit Birth 30 31-35
httpeuropepmcorgabstractmed12581037reload=0jsessionid=h
08jvg6ofw3t4xzzje634 Erişim Tarihi 17032013
bull Fowlie PW Mchaffie H 2004 Supporting Parents İn Neonatal Unit
BMJ 329 1336-1338
httpwwwncbinlmnihgovpmcarticlespmc534850 Erişim Tarihi
16032013
bull White RD 2003 Individual Rooms İn The NICU-An Evolving
Concept J Perinatol 23 22-24
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12540926 Erişim Tarihi
17032013
bull Carter JD Mulder RT Bartram AF Darlow BA 2005 Infants İn A
Neonatal İntensive Care Unit Parental Response Arch Dis Child
Fetal Neonatal Ed 90 109-113
httpfnbmjcomcontent902f109full Erişim Tarihi 18032013
bull Mason DJ 2003 Family Presence Evidence Versus Tradition Am J
Crit Care 12 190-192
httpajccaacnjournalsorgcontent123190fullpdf+html Erişim
Tarihi 16032013
bull Johnson BH Abraham MR Parrish RN 2004 Designing The
Neonatal İntensive Care Unit For Optimal Family İnvolvement Clin
Perinatol 31 353-382
httpwwwncbinlmnihgovpubmed15289038 Erişim Tarihi
18032013
bull Browne JV Talmi A 2005 Family-Based İntervention To Enhance
İnfant-Parent Relationships İn The Neonatal İntensive Care Unit J
Pediatr Psychol 30 667-677
httpjpepsyoxfordjournalsorgcontent308667full Erişim Tarihi
17032013
bull Erdeve Ouml 2009 Aile Merkezli Bakım Ve Yenidoğan Yoğun Bakım
Uumlnitesi Tasarımında Ailenin Yeri Guumllhane Tıp Dergisi 51 199-203
Erişim Tarihi 20032013
bull Eras Z Atay G Pekcici EA 2011 Ccedilocuklara Verilen Sağlık
Hizmetinde Buumltuumlncuumll İzlem Modeli İnoumlnuuml Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi
Dergisi 18(3)199-202
bull Karabudak S Ak B Başbakkal Z 2010 Girişimler Sırasında Aile
Uumlyeleri Nerede Olmalı Tuumlrk Pediatri Arşivi 45 53-60
bull Oflaz F 2008 Hasta Ccedilocuk Ve Ebeveynlerinin Pediatrik Yoğun
Bakım Deneyimi Ve Travmatik Stres Cumhuriyet Uumlniversitesi
Hemşirelik Yuumlksekokulu Dergisi 12(1) 53-59
bull Ccedilavuşoğlu H 2004 Hastaneye Yatmanın Ccedilocuk Ve Aile Uumlzerindeki
Etkileri Yaşamı Tehdit Edici Hastalığı Olan Ccedilocuk Ccedilocuk Sağlığı
Hemşireliği Cilt 1 Genişletilmiş 8 Baskı Ankara Sistem Ofset
Basımevi 51-70 91-106
bull Boztepe H Ccedilavuşoğlu H 2009 Bir Uumlniversite Hastanesindeki
Uygulamaların Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden İncelenmesi
Hacettepe Uumlniversitesi Sağlık Bilimleri Fakuumlltesi Hemşirelik Dergisi
11-24
bull Dunst CJ Trivette CM 2009 Meta-Analytic Structural Equation
Modelling Of The İnfluences Of Family-Centered Care On Parent
And Child Psychological Health Int J Pediatri 1-9
bull Kuğuoğlu S Ccediloumlvener Ccedil Aktaş E Tanır M 2009 Yatağa Bağımlı
Ccedilocuğun Aile Merkezli Bakımında Sinerji Modelinin Kullanımı
Maltepe Uumlniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2(1) 59-64
bull Kuzlu TA Kalıncı N Topan AK 2011 Uumlniversite Hastanesinde
Ccedilocuklara Verilen Bakımın Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden
İncelenmesi Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 6(16)
bull Kuzin JK Yborra J Taylor M Chang AC Altman CA
Whitney GMM Mott AR 2007 Family-Member Presence During
Interventions İn The Intensive Care Unit Perceptions Of Pediatric
Cardiac Intensive Care Providers Pediatrics 120(4) 895-901
httppediatricsaappublicationsorgcontent1204e895full Erişim
Tarihi 13032013
bull Harrison TM 2010 Family Centered Pediatric Nursing Care State
of the Science J Pediatr Nurs 25(5) 335ndash343
httpwwwncbinlmnihgovpmcarticlesPMC2965051 Erişim
Tarihi 14032013
bull Sacchetti A Lichenstein R Carraccio CA Harris RH 1996 Family
Member Presence During Pediatric Emergency Department
Procedures Pediatr Emerg Care 12 (4) 268ndash 271
httpwwwncbinlmnihgovpubmed8858650dopt=Abstract Erişim
Tarihi 18032013
bull Guzzetta CE Clark AP Wright JL 2006 Family Presence İn
Emergency Medical Services For Children Clin Pediatr Emerg Med
7 15-22
httppediatricsaappublicationsorgcontent1222e511long Erişim
Tarihi 25032013
bull Boie ET Moore GP Brummett C Nelson DR 1999 Do Parents
Want To Be Present During İnvasive Procedures Performed On
Their Children İn The Emergency Department A Survey Of 400
Parents Ann Emerg Med 34 (1) 70ndash 74
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(99)70274-
Xabstract Erişim Tarihi 19032013
bull Boudreaux ED Francis JL Loyacano T 2002 Familiy Presence
During İnvasive Procedures And Resuscitation İn The Emergency
Department A Critical Review And Suggestions For Future
Reseach Ann Emerg Med 40 193-205
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(02)00029-
Xabstract Erişim Tarihi 20032013
bull Axelsson AB Zettergren M Axelsson C 2005 Good And Bad
Experiences Of Family Presence During Acute Care And
Resuscitation What Makes The Difference Eur J Cardiovasc Nurs
4 161-169
bull Konukbay D Arslan F 2011 Yenidoğan Yoğun Bakım Uumlnitesinde
Yatan Yenidoğan Ailelerinin Yaşadıkları Guumlccedilluumlklerin Belirlenmesi
Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 14 (2) 16-22
bull Letourneau NL Elliott MR 1996 Pediatric Health Care Professionals
Perceptions and Practices of Family-Centered Care Childrens Health Care
25 (3) 157 ndash 174 httpdspacehilunbca8080handle188234882 Erişim
Tarihi 18032013
bull Daneman S Macaluso J Guzzetta CE 2003 Health Providersrsquo Attitudes
Toward Parent Participation İn The Care Of The Hospitalized Child J Spec
Pediatr Nurs 8(3)90-98
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=209Daneman+S2C+Macal
uso+J2C+Guzzetta+CE+20032C+Health+ProvidersE28099+Attit
udes+Toward+Parent+Participation+C4B0n+The+Care+Of+The+Hospit
alized+Child+J+Spec+Pediatr+Nurs3B+8(3)3A+90-+98 Erişim Tarihi
14032013
bull Reid P Connor M DeMarco R Fiyat J 2004 Linking Patient And Family
Centered Care And Patient Safety The Next Leap Nursing
Economics22(4) 211-215
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=Ponte+PR2C+Connor+M2C
+DeMarco+R+et+al+Linking+patient+and+family+centered+care+and+pati
ent+safety3A+the+next+leap+Nursing+economics2C+20043B+22(4)
3A+211-+215 Erişim Tarihi 15032013
Forster ve ark 2002
Aile uumlyesi varlığı
ccedilocuk ve aile memnuniyetini artırarak
malpraktis dava oranlarını
azaltabilir
Legal risk by practicing patient-centered medicineArch Intern Med 2002162 (11)1217ndash 1219
Boie ve arkrsquolarının 1999 yılında 400 ebeveyn ile yaptıkları
ccedilalışmasında ailelere girişimler sırasında ccedilocuklarının
yanında bulunmak isteyip-istemedikleri sorulmuş
Yeniden canlandırma gibi yoğun girişimsel
işlemlerin yapıldığı bir durumda bile
aile uumlyelerinin 80rsquoi ccedilocuklarının yanında
bulunmak istediklerini belirtmişlerdir
CPR SIRASINDA AİLE
VARLIĞININ GEREKLİ
OLDUĞUNU
BİLDİRMİŞLERDİR
Tuumlm aileler CPR sırasında bulunma seccedileneği
verilmesi gerektiğine inandıklarını belirtmişler
Sağlıkccedilılar ailelerin isteklerine karşı duyarlı olmalı ve
CPR sırasında bulunmaları iccedilin izin vermelidir
AİLE KATILIMININ İSTENDİK DUumlZEYDE
UYGULANABİLMESİ İCcedilİN KURUM İCcedilİNDE
YAZILI POLİTİKALAR VE KURALLAR
DUumlZENLENMESİ GEREKLİDİR
Resuumlsitasyon ve invaziv işlemler sırasında aile varlığı iccedilin
YAZILI POLİTİKALAR VE KURALLAR oluşturulması
tavsiye edilir
SONUCcedil OLARAK
AİLE KATILIMI Ccedilocuk ve ailenin anksiyete duumlzeyini azaltır
Ccedilocuk iccedilin duygusal destek sağlar
Ccedilocuk ve ailenin memnuniyetini arttırır
Ccedilocuğun aile ile bağlılığını suumlrduumlrmesini sağlar
Ccedilocuğun guumlven duygusunun zedelenmesini oumlnler
Ccedilocuğun işlem sırasında ağrısının azalmasını sağlar
Ccedilocuk-aile ve sağlık ekibi uumlyeleri arasında sağlıklı bir iletişim sağlar
Ailenin keder suumlrecini daha kolay atlatmasını sağlar
Bilinmezlik korkusunu azaltarak şuumlphe duygusunu ortadan kaldırır
Ailelerin resuumlsitasyon ve invazif girişimler hakkında kararlara
katılabilmesini sağlar
Program ve politikaların gelişimini destekler ve savunuculuğu arttırır
OumlNERİLER
bull Ccedilocuk gibi oumlzel hasta grubu iccedilin ailenin yeri ccedilok
oumlnemlidir
bull Sunulan hizmetin niteliğinin artması accedilısından AİLE
KATILIMI ccedilok oumlnemlidir
bull İnvazif girişimler sırasında aile katılımına youmlnelik yazılı
politikalar oluşturulması sağlık ccedilalışanları arasında ortak
dil oluşturulmasını ve suumlrecin daha iyi ccedilalışmasını sağlar
KAYNAKLAR
bull American Academy of Pediatrics Committee on Hospital Care 2012
Family Centered Care and The Pediatricians RolePedıatrıcs
129 394 -404
httppediatricsaappublicationsorgcontent1292394full Erişim
Tarihi 15032013
bull American Academy of Pediatrics Committee on Hospital Care 2003
Family-Centered Care And The Pediatricianrsquos Role Pediatrics 112
(3) 691-696
httppediatricsaappublicationsorgcontent1123691full Erişim
Tarihi 14032013
bull Newton MS 2000 Family-Centered Care Current Realities İn
Parent Participation Pediatric Nursing 26(2) 164-168
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12026270 Erişim Tarihi
15032013
bull Bruce B Ritchie J 1997 Nurses Practices And Perceptions Of
Family-Centered Care Journal of Pediatric Nursing 2(4) 214-222
httpwwwpediatricnursingorgarticleS0882-5963(97)80004-
8abstractrefuid=S0882-5963(02)00065-9amprefissn=0882-5963
Erişim Tarihi 18032013
bull Ocakccedilı AF 2011 Ccedilocuk Yoğun Bakımda Aile Merkezli Bakım I
Yenidoğan Ve Ccedilocuk Yoğun Bakım Hemşireliği Sempozyum
Programı
bull Aucott S Donohue PK Atkins E Allen MC 2002
Neurodevelopmental Care İn The NICU Ment Retard Dev Disabil
Res Rev 8 298-308
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12454906 Erişim Tarihi
16032013
bull Heermann JA Wilson ME Wilhelm PA 2005 Mothers İn The NICU
Outsider To Partner Pediatr Nurs 31 176-200
httpwwwncbinlmnihgovpubmed16060580 Erişim Tarihi
18032013
bull Franck LS Spencer C 2003 Parent Visiting And Participation İn
İnfant Caregiving Activities İn A Neonatal Unit Birth 30 31-35
httpeuropepmcorgabstractmed12581037reload=0jsessionid=h
08jvg6ofw3t4xzzje634 Erişim Tarihi 17032013
bull Fowlie PW Mchaffie H 2004 Supporting Parents İn Neonatal Unit
BMJ 329 1336-1338
httpwwwncbinlmnihgovpmcarticlespmc534850 Erişim Tarihi
16032013
bull White RD 2003 Individual Rooms İn The NICU-An Evolving
Concept J Perinatol 23 22-24
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12540926 Erişim Tarihi
17032013
bull Carter JD Mulder RT Bartram AF Darlow BA 2005 Infants İn A
Neonatal İntensive Care Unit Parental Response Arch Dis Child
Fetal Neonatal Ed 90 109-113
httpfnbmjcomcontent902f109full Erişim Tarihi 18032013
bull Mason DJ 2003 Family Presence Evidence Versus Tradition Am J
Crit Care 12 190-192
httpajccaacnjournalsorgcontent123190fullpdf+html Erişim
Tarihi 16032013
bull Johnson BH Abraham MR Parrish RN 2004 Designing The
Neonatal İntensive Care Unit For Optimal Family İnvolvement Clin
Perinatol 31 353-382
httpwwwncbinlmnihgovpubmed15289038 Erişim Tarihi
18032013
bull Browne JV Talmi A 2005 Family-Based İntervention To Enhance
İnfant-Parent Relationships İn The Neonatal İntensive Care Unit J
Pediatr Psychol 30 667-677
httpjpepsyoxfordjournalsorgcontent308667full Erişim Tarihi
17032013
bull Erdeve Ouml 2009 Aile Merkezli Bakım Ve Yenidoğan Yoğun Bakım
Uumlnitesi Tasarımında Ailenin Yeri Guumllhane Tıp Dergisi 51 199-203
Erişim Tarihi 20032013
bull Eras Z Atay G Pekcici EA 2011 Ccedilocuklara Verilen Sağlık
Hizmetinde Buumltuumlncuumll İzlem Modeli İnoumlnuuml Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi
Dergisi 18(3)199-202
bull Karabudak S Ak B Başbakkal Z 2010 Girişimler Sırasında Aile
Uumlyeleri Nerede Olmalı Tuumlrk Pediatri Arşivi 45 53-60
bull Oflaz F 2008 Hasta Ccedilocuk Ve Ebeveynlerinin Pediatrik Yoğun
Bakım Deneyimi Ve Travmatik Stres Cumhuriyet Uumlniversitesi
Hemşirelik Yuumlksekokulu Dergisi 12(1) 53-59
bull Ccedilavuşoğlu H 2004 Hastaneye Yatmanın Ccedilocuk Ve Aile Uumlzerindeki
Etkileri Yaşamı Tehdit Edici Hastalığı Olan Ccedilocuk Ccedilocuk Sağlığı
Hemşireliği Cilt 1 Genişletilmiş 8 Baskı Ankara Sistem Ofset
Basımevi 51-70 91-106
bull Boztepe H Ccedilavuşoğlu H 2009 Bir Uumlniversite Hastanesindeki
Uygulamaların Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden İncelenmesi
Hacettepe Uumlniversitesi Sağlık Bilimleri Fakuumlltesi Hemşirelik Dergisi
11-24
bull Dunst CJ Trivette CM 2009 Meta-Analytic Structural Equation
Modelling Of The İnfluences Of Family-Centered Care On Parent
And Child Psychological Health Int J Pediatri 1-9
bull Kuğuoğlu S Ccediloumlvener Ccedil Aktaş E Tanır M 2009 Yatağa Bağımlı
Ccedilocuğun Aile Merkezli Bakımında Sinerji Modelinin Kullanımı
Maltepe Uumlniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2(1) 59-64
bull Kuzlu TA Kalıncı N Topan AK 2011 Uumlniversite Hastanesinde
Ccedilocuklara Verilen Bakımın Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden
İncelenmesi Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 6(16)
bull Kuzin JK Yborra J Taylor M Chang AC Altman CA
Whitney GMM Mott AR 2007 Family-Member Presence During
Interventions İn The Intensive Care Unit Perceptions Of Pediatric
Cardiac Intensive Care Providers Pediatrics 120(4) 895-901
httppediatricsaappublicationsorgcontent1204e895full Erişim
Tarihi 13032013
bull Harrison TM 2010 Family Centered Pediatric Nursing Care State
of the Science J Pediatr Nurs 25(5) 335ndash343
httpwwwncbinlmnihgovpmcarticlesPMC2965051 Erişim
Tarihi 14032013
bull Sacchetti A Lichenstein R Carraccio CA Harris RH 1996 Family
Member Presence During Pediatric Emergency Department
Procedures Pediatr Emerg Care 12 (4) 268ndash 271
httpwwwncbinlmnihgovpubmed8858650dopt=Abstract Erişim
Tarihi 18032013
bull Guzzetta CE Clark AP Wright JL 2006 Family Presence İn
Emergency Medical Services For Children Clin Pediatr Emerg Med
7 15-22
httppediatricsaappublicationsorgcontent1222e511long Erişim
Tarihi 25032013
bull Boie ET Moore GP Brummett C Nelson DR 1999 Do Parents
Want To Be Present During İnvasive Procedures Performed On
Their Children İn The Emergency Department A Survey Of 400
Parents Ann Emerg Med 34 (1) 70ndash 74
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(99)70274-
Xabstract Erişim Tarihi 19032013
bull Boudreaux ED Francis JL Loyacano T 2002 Familiy Presence
During İnvasive Procedures And Resuscitation İn The Emergency
Department A Critical Review And Suggestions For Future
Reseach Ann Emerg Med 40 193-205
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(02)00029-
Xabstract Erişim Tarihi 20032013
bull Axelsson AB Zettergren M Axelsson C 2005 Good And Bad
Experiences Of Family Presence During Acute Care And
Resuscitation What Makes The Difference Eur J Cardiovasc Nurs
4 161-169
bull Konukbay D Arslan F 2011 Yenidoğan Yoğun Bakım Uumlnitesinde
Yatan Yenidoğan Ailelerinin Yaşadıkları Guumlccedilluumlklerin Belirlenmesi
Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 14 (2) 16-22
bull Letourneau NL Elliott MR 1996 Pediatric Health Care Professionals
Perceptions and Practices of Family-Centered Care Childrens Health Care
25 (3) 157 ndash 174 httpdspacehilunbca8080handle188234882 Erişim
Tarihi 18032013
bull Daneman S Macaluso J Guzzetta CE 2003 Health Providersrsquo Attitudes
Toward Parent Participation İn The Care Of The Hospitalized Child J Spec
Pediatr Nurs 8(3)90-98
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=209Daneman+S2C+Macal
uso+J2C+Guzzetta+CE+20032C+Health+ProvidersE28099+Attit
udes+Toward+Parent+Participation+C4B0n+The+Care+Of+The+Hospit
alized+Child+J+Spec+Pediatr+Nurs3B+8(3)3A+90-+98 Erişim Tarihi
14032013
bull Reid P Connor M DeMarco R Fiyat J 2004 Linking Patient And Family
Centered Care And Patient Safety The Next Leap Nursing
Economics22(4) 211-215
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=Ponte+PR2C+Connor+M2C
+DeMarco+R+et+al+Linking+patient+and+family+centered+care+and+pati
ent+safety3A+the+next+leap+Nursing+economics2C+20043B+22(4)
3A+211-+215 Erişim Tarihi 15032013
Boie ve arkrsquolarının 1999 yılında 400 ebeveyn ile yaptıkları
ccedilalışmasında ailelere girişimler sırasında ccedilocuklarının
yanında bulunmak isteyip-istemedikleri sorulmuş
Yeniden canlandırma gibi yoğun girişimsel
işlemlerin yapıldığı bir durumda bile
aile uumlyelerinin 80rsquoi ccedilocuklarının yanında
bulunmak istediklerini belirtmişlerdir
CPR SIRASINDA AİLE
VARLIĞININ GEREKLİ
OLDUĞUNU
BİLDİRMİŞLERDİR
Tuumlm aileler CPR sırasında bulunma seccedileneği
verilmesi gerektiğine inandıklarını belirtmişler
Sağlıkccedilılar ailelerin isteklerine karşı duyarlı olmalı ve
CPR sırasında bulunmaları iccedilin izin vermelidir
AİLE KATILIMININ İSTENDİK DUumlZEYDE
UYGULANABİLMESİ İCcedilİN KURUM İCcedilİNDE
YAZILI POLİTİKALAR VE KURALLAR
DUumlZENLENMESİ GEREKLİDİR
Resuumlsitasyon ve invaziv işlemler sırasında aile varlığı iccedilin
YAZILI POLİTİKALAR VE KURALLAR oluşturulması
tavsiye edilir
SONUCcedil OLARAK
AİLE KATILIMI Ccedilocuk ve ailenin anksiyete duumlzeyini azaltır
Ccedilocuk iccedilin duygusal destek sağlar
Ccedilocuk ve ailenin memnuniyetini arttırır
Ccedilocuğun aile ile bağlılığını suumlrduumlrmesini sağlar
Ccedilocuğun guumlven duygusunun zedelenmesini oumlnler
Ccedilocuğun işlem sırasında ağrısının azalmasını sağlar
Ccedilocuk-aile ve sağlık ekibi uumlyeleri arasında sağlıklı bir iletişim sağlar
Ailenin keder suumlrecini daha kolay atlatmasını sağlar
Bilinmezlik korkusunu azaltarak şuumlphe duygusunu ortadan kaldırır
Ailelerin resuumlsitasyon ve invazif girişimler hakkında kararlara
katılabilmesini sağlar
Program ve politikaların gelişimini destekler ve savunuculuğu arttırır
OumlNERİLER
bull Ccedilocuk gibi oumlzel hasta grubu iccedilin ailenin yeri ccedilok
oumlnemlidir
bull Sunulan hizmetin niteliğinin artması accedilısından AİLE
KATILIMI ccedilok oumlnemlidir
bull İnvazif girişimler sırasında aile katılımına youmlnelik yazılı
politikalar oluşturulması sağlık ccedilalışanları arasında ortak
dil oluşturulmasını ve suumlrecin daha iyi ccedilalışmasını sağlar
KAYNAKLAR
bull American Academy of Pediatrics Committee on Hospital Care 2012
Family Centered Care and The Pediatricians RolePedıatrıcs
129 394 -404
httppediatricsaappublicationsorgcontent1292394full Erişim
Tarihi 15032013
bull American Academy of Pediatrics Committee on Hospital Care 2003
Family-Centered Care And The Pediatricianrsquos Role Pediatrics 112
(3) 691-696
httppediatricsaappublicationsorgcontent1123691full Erişim
Tarihi 14032013
bull Newton MS 2000 Family-Centered Care Current Realities İn
Parent Participation Pediatric Nursing 26(2) 164-168
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12026270 Erişim Tarihi
15032013
bull Bruce B Ritchie J 1997 Nurses Practices And Perceptions Of
Family-Centered Care Journal of Pediatric Nursing 2(4) 214-222
httpwwwpediatricnursingorgarticleS0882-5963(97)80004-
8abstractrefuid=S0882-5963(02)00065-9amprefissn=0882-5963
Erişim Tarihi 18032013
bull Ocakccedilı AF 2011 Ccedilocuk Yoğun Bakımda Aile Merkezli Bakım I
Yenidoğan Ve Ccedilocuk Yoğun Bakım Hemşireliği Sempozyum
Programı
bull Aucott S Donohue PK Atkins E Allen MC 2002
Neurodevelopmental Care İn The NICU Ment Retard Dev Disabil
Res Rev 8 298-308
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12454906 Erişim Tarihi
16032013
bull Heermann JA Wilson ME Wilhelm PA 2005 Mothers İn The NICU
Outsider To Partner Pediatr Nurs 31 176-200
httpwwwncbinlmnihgovpubmed16060580 Erişim Tarihi
18032013
bull Franck LS Spencer C 2003 Parent Visiting And Participation İn
İnfant Caregiving Activities İn A Neonatal Unit Birth 30 31-35
httpeuropepmcorgabstractmed12581037reload=0jsessionid=h
08jvg6ofw3t4xzzje634 Erişim Tarihi 17032013
bull Fowlie PW Mchaffie H 2004 Supporting Parents İn Neonatal Unit
BMJ 329 1336-1338
httpwwwncbinlmnihgovpmcarticlespmc534850 Erişim Tarihi
16032013
bull White RD 2003 Individual Rooms İn The NICU-An Evolving
Concept J Perinatol 23 22-24
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12540926 Erişim Tarihi
17032013
bull Carter JD Mulder RT Bartram AF Darlow BA 2005 Infants İn A
Neonatal İntensive Care Unit Parental Response Arch Dis Child
Fetal Neonatal Ed 90 109-113
httpfnbmjcomcontent902f109full Erişim Tarihi 18032013
bull Mason DJ 2003 Family Presence Evidence Versus Tradition Am J
Crit Care 12 190-192
httpajccaacnjournalsorgcontent123190fullpdf+html Erişim
Tarihi 16032013
bull Johnson BH Abraham MR Parrish RN 2004 Designing The
Neonatal İntensive Care Unit For Optimal Family İnvolvement Clin
Perinatol 31 353-382
httpwwwncbinlmnihgovpubmed15289038 Erişim Tarihi
18032013
bull Browne JV Talmi A 2005 Family-Based İntervention To Enhance
İnfant-Parent Relationships İn The Neonatal İntensive Care Unit J
Pediatr Psychol 30 667-677
httpjpepsyoxfordjournalsorgcontent308667full Erişim Tarihi
17032013
bull Erdeve Ouml 2009 Aile Merkezli Bakım Ve Yenidoğan Yoğun Bakım
Uumlnitesi Tasarımında Ailenin Yeri Guumllhane Tıp Dergisi 51 199-203
Erişim Tarihi 20032013
bull Eras Z Atay G Pekcici EA 2011 Ccedilocuklara Verilen Sağlık
Hizmetinde Buumltuumlncuumll İzlem Modeli İnoumlnuuml Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi
Dergisi 18(3)199-202
bull Karabudak S Ak B Başbakkal Z 2010 Girişimler Sırasında Aile
Uumlyeleri Nerede Olmalı Tuumlrk Pediatri Arşivi 45 53-60
bull Oflaz F 2008 Hasta Ccedilocuk Ve Ebeveynlerinin Pediatrik Yoğun
Bakım Deneyimi Ve Travmatik Stres Cumhuriyet Uumlniversitesi
Hemşirelik Yuumlksekokulu Dergisi 12(1) 53-59
bull Ccedilavuşoğlu H 2004 Hastaneye Yatmanın Ccedilocuk Ve Aile Uumlzerindeki
Etkileri Yaşamı Tehdit Edici Hastalığı Olan Ccedilocuk Ccedilocuk Sağlığı
Hemşireliği Cilt 1 Genişletilmiş 8 Baskı Ankara Sistem Ofset
Basımevi 51-70 91-106
bull Boztepe H Ccedilavuşoğlu H 2009 Bir Uumlniversite Hastanesindeki
Uygulamaların Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden İncelenmesi
Hacettepe Uumlniversitesi Sağlık Bilimleri Fakuumlltesi Hemşirelik Dergisi
11-24
bull Dunst CJ Trivette CM 2009 Meta-Analytic Structural Equation
Modelling Of The İnfluences Of Family-Centered Care On Parent
And Child Psychological Health Int J Pediatri 1-9
bull Kuğuoğlu S Ccediloumlvener Ccedil Aktaş E Tanır M 2009 Yatağa Bağımlı
Ccedilocuğun Aile Merkezli Bakımında Sinerji Modelinin Kullanımı
Maltepe Uumlniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2(1) 59-64
bull Kuzlu TA Kalıncı N Topan AK 2011 Uumlniversite Hastanesinde
Ccedilocuklara Verilen Bakımın Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden
İncelenmesi Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 6(16)
bull Kuzin JK Yborra J Taylor M Chang AC Altman CA
Whitney GMM Mott AR 2007 Family-Member Presence During
Interventions İn The Intensive Care Unit Perceptions Of Pediatric
Cardiac Intensive Care Providers Pediatrics 120(4) 895-901
httppediatricsaappublicationsorgcontent1204e895full Erişim
Tarihi 13032013
bull Harrison TM 2010 Family Centered Pediatric Nursing Care State
of the Science J Pediatr Nurs 25(5) 335ndash343
httpwwwncbinlmnihgovpmcarticlesPMC2965051 Erişim
Tarihi 14032013
bull Sacchetti A Lichenstein R Carraccio CA Harris RH 1996 Family
Member Presence During Pediatric Emergency Department
Procedures Pediatr Emerg Care 12 (4) 268ndash 271
httpwwwncbinlmnihgovpubmed8858650dopt=Abstract Erişim
Tarihi 18032013
bull Guzzetta CE Clark AP Wright JL 2006 Family Presence İn
Emergency Medical Services For Children Clin Pediatr Emerg Med
7 15-22
httppediatricsaappublicationsorgcontent1222e511long Erişim
Tarihi 25032013
bull Boie ET Moore GP Brummett C Nelson DR 1999 Do Parents
Want To Be Present During İnvasive Procedures Performed On
Their Children İn The Emergency Department A Survey Of 400
Parents Ann Emerg Med 34 (1) 70ndash 74
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(99)70274-
Xabstract Erişim Tarihi 19032013
bull Boudreaux ED Francis JL Loyacano T 2002 Familiy Presence
During İnvasive Procedures And Resuscitation İn The Emergency
Department A Critical Review And Suggestions For Future
Reseach Ann Emerg Med 40 193-205
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(02)00029-
Xabstract Erişim Tarihi 20032013
bull Axelsson AB Zettergren M Axelsson C 2005 Good And Bad
Experiences Of Family Presence During Acute Care And
Resuscitation What Makes The Difference Eur J Cardiovasc Nurs
4 161-169
bull Konukbay D Arslan F 2011 Yenidoğan Yoğun Bakım Uumlnitesinde
Yatan Yenidoğan Ailelerinin Yaşadıkları Guumlccedilluumlklerin Belirlenmesi
Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 14 (2) 16-22
bull Letourneau NL Elliott MR 1996 Pediatric Health Care Professionals
Perceptions and Practices of Family-Centered Care Childrens Health Care
25 (3) 157 ndash 174 httpdspacehilunbca8080handle188234882 Erişim
Tarihi 18032013
bull Daneman S Macaluso J Guzzetta CE 2003 Health Providersrsquo Attitudes
Toward Parent Participation İn The Care Of The Hospitalized Child J Spec
Pediatr Nurs 8(3)90-98
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=209Daneman+S2C+Macal
uso+J2C+Guzzetta+CE+20032C+Health+ProvidersE28099+Attit
udes+Toward+Parent+Participation+C4B0n+The+Care+Of+The+Hospit
alized+Child+J+Spec+Pediatr+Nurs3B+8(3)3A+90-+98 Erişim Tarihi
14032013
bull Reid P Connor M DeMarco R Fiyat J 2004 Linking Patient And Family
Centered Care And Patient Safety The Next Leap Nursing
Economics22(4) 211-215
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=Ponte+PR2C+Connor+M2C
+DeMarco+R+et+al+Linking+patient+and+family+centered+care+and+pati
ent+safety3A+the+next+leap+Nursing+economics2C+20043B+22(4)
3A+211-+215 Erişim Tarihi 15032013
CPR SIRASINDA AİLE
VARLIĞININ GEREKLİ
OLDUĞUNU
BİLDİRMİŞLERDİR
Tuumlm aileler CPR sırasında bulunma seccedileneği
verilmesi gerektiğine inandıklarını belirtmişler
Sağlıkccedilılar ailelerin isteklerine karşı duyarlı olmalı ve
CPR sırasında bulunmaları iccedilin izin vermelidir
AİLE KATILIMININ İSTENDİK DUumlZEYDE
UYGULANABİLMESİ İCcedilİN KURUM İCcedilİNDE
YAZILI POLİTİKALAR VE KURALLAR
DUumlZENLENMESİ GEREKLİDİR
Resuumlsitasyon ve invaziv işlemler sırasında aile varlığı iccedilin
YAZILI POLİTİKALAR VE KURALLAR oluşturulması
tavsiye edilir
SONUCcedil OLARAK
AİLE KATILIMI Ccedilocuk ve ailenin anksiyete duumlzeyini azaltır
Ccedilocuk iccedilin duygusal destek sağlar
Ccedilocuk ve ailenin memnuniyetini arttırır
Ccedilocuğun aile ile bağlılığını suumlrduumlrmesini sağlar
Ccedilocuğun guumlven duygusunun zedelenmesini oumlnler
Ccedilocuğun işlem sırasında ağrısının azalmasını sağlar
Ccedilocuk-aile ve sağlık ekibi uumlyeleri arasında sağlıklı bir iletişim sağlar
Ailenin keder suumlrecini daha kolay atlatmasını sağlar
Bilinmezlik korkusunu azaltarak şuumlphe duygusunu ortadan kaldırır
Ailelerin resuumlsitasyon ve invazif girişimler hakkında kararlara
katılabilmesini sağlar
Program ve politikaların gelişimini destekler ve savunuculuğu arttırır
OumlNERİLER
bull Ccedilocuk gibi oumlzel hasta grubu iccedilin ailenin yeri ccedilok
oumlnemlidir
bull Sunulan hizmetin niteliğinin artması accedilısından AİLE
KATILIMI ccedilok oumlnemlidir
bull İnvazif girişimler sırasında aile katılımına youmlnelik yazılı
politikalar oluşturulması sağlık ccedilalışanları arasında ortak
dil oluşturulmasını ve suumlrecin daha iyi ccedilalışmasını sağlar
KAYNAKLAR
bull American Academy of Pediatrics Committee on Hospital Care 2012
Family Centered Care and The Pediatricians RolePedıatrıcs
129 394 -404
httppediatricsaappublicationsorgcontent1292394full Erişim
Tarihi 15032013
bull American Academy of Pediatrics Committee on Hospital Care 2003
Family-Centered Care And The Pediatricianrsquos Role Pediatrics 112
(3) 691-696
httppediatricsaappublicationsorgcontent1123691full Erişim
Tarihi 14032013
bull Newton MS 2000 Family-Centered Care Current Realities İn
Parent Participation Pediatric Nursing 26(2) 164-168
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12026270 Erişim Tarihi
15032013
bull Bruce B Ritchie J 1997 Nurses Practices And Perceptions Of
Family-Centered Care Journal of Pediatric Nursing 2(4) 214-222
httpwwwpediatricnursingorgarticleS0882-5963(97)80004-
8abstractrefuid=S0882-5963(02)00065-9amprefissn=0882-5963
Erişim Tarihi 18032013
bull Ocakccedilı AF 2011 Ccedilocuk Yoğun Bakımda Aile Merkezli Bakım I
Yenidoğan Ve Ccedilocuk Yoğun Bakım Hemşireliği Sempozyum
Programı
bull Aucott S Donohue PK Atkins E Allen MC 2002
Neurodevelopmental Care İn The NICU Ment Retard Dev Disabil
Res Rev 8 298-308
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12454906 Erişim Tarihi
16032013
bull Heermann JA Wilson ME Wilhelm PA 2005 Mothers İn The NICU
Outsider To Partner Pediatr Nurs 31 176-200
httpwwwncbinlmnihgovpubmed16060580 Erişim Tarihi
18032013
bull Franck LS Spencer C 2003 Parent Visiting And Participation İn
İnfant Caregiving Activities İn A Neonatal Unit Birth 30 31-35
httpeuropepmcorgabstractmed12581037reload=0jsessionid=h
08jvg6ofw3t4xzzje634 Erişim Tarihi 17032013
bull Fowlie PW Mchaffie H 2004 Supporting Parents İn Neonatal Unit
BMJ 329 1336-1338
httpwwwncbinlmnihgovpmcarticlespmc534850 Erişim Tarihi
16032013
bull White RD 2003 Individual Rooms İn The NICU-An Evolving
Concept J Perinatol 23 22-24
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12540926 Erişim Tarihi
17032013
bull Carter JD Mulder RT Bartram AF Darlow BA 2005 Infants İn A
Neonatal İntensive Care Unit Parental Response Arch Dis Child
Fetal Neonatal Ed 90 109-113
httpfnbmjcomcontent902f109full Erişim Tarihi 18032013
bull Mason DJ 2003 Family Presence Evidence Versus Tradition Am J
Crit Care 12 190-192
httpajccaacnjournalsorgcontent123190fullpdf+html Erişim
Tarihi 16032013
bull Johnson BH Abraham MR Parrish RN 2004 Designing The
Neonatal İntensive Care Unit For Optimal Family İnvolvement Clin
Perinatol 31 353-382
httpwwwncbinlmnihgovpubmed15289038 Erişim Tarihi
18032013
bull Browne JV Talmi A 2005 Family-Based İntervention To Enhance
İnfant-Parent Relationships İn The Neonatal İntensive Care Unit J
Pediatr Psychol 30 667-677
httpjpepsyoxfordjournalsorgcontent308667full Erişim Tarihi
17032013
bull Erdeve Ouml 2009 Aile Merkezli Bakım Ve Yenidoğan Yoğun Bakım
Uumlnitesi Tasarımında Ailenin Yeri Guumllhane Tıp Dergisi 51 199-203
Erişim Tarihi 20032013
bull Eras Z Atay G Pekcici EA 2011 Ccedilocuklara Verilen Sağlık
Hizmetinde Buumltuumlncuumll İzlem Modeli İnoumlnuuml Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi
Dergisi 18(3)199-202
bull Karabudak S Ak B Başbakkal Z 2010 Girişimler Sırasında Aile
Uumlyeleri Nerede Olmalı Tuumlrk Pediatri Arşivi 45 53-60
bull Oflaz F 2008 Hasta Ccedilocuk Ve Ebeveynlerinin Pediatrik Yoğun
Bakım Deneyimi Ve Travmatik Stres Cumhuriyet Uumlniversitesi
Hemşirelik Yuumlksekokulu Dergisi 12(1) 53-59
bull Ccedilavuşoğlu H 2004 Hastaneye Yatmanın Ccedilocuk Ve Aile Uumlzerindeki
Etkileri Yaşamı Tehdit Edici Hastalığı Olan Ccedilocuk Ccedilocuk Sağlığı
Hemşireliği Cilt 1 Genişletilmiş 8 Baskı Ankara Sistem Ofset
Basımevi 51-70 91-106
bull Boztepe H Ccedilavuşoğlu H 2009 Bir Uumlniversite Hastanesindeki
Uygulamaların Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden İncelenmesi
Hacettepe Uumlniversitesi Sağlık Bilimleri Fakuumlltesi Hemşirelik Dergisi
11-24
bull Dunst CJ Trivette CM 2009 Meta-Analytic Structural Equation
Modelling Of The İnfluences Of Family-Centered Care On Parent
And Child Psychological Health Int J Pediatri 1-9
bull Kuğuoğlu S Ccediloumlvener Ccedil Aktaş E Tanır M 2009 Yatağa Bağımlı
Ccedilocuğun Aile Merkezli Bakımında Sinerji Modelinin Kullanımı
Maltepe Uumlniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2(1) 59-64
bull Kuzlu TA Kalıncı N Topan AK 2011 Uumlniversite Hastanesinde
Ccedilocuklara Verilen Bakımın Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden
İncelenmesi Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 6(16)
bull Kuzin JK Yborra J Taylor M Chang AC Altman CA
Whitney GMM Mott AR 2007 Family-Member Presence During
Interventions İn The Intensive Care Unit Perceptions Of Pediatric
Cardiac Intensive Care Providers Pediatrics 120(4) 895-901
httppediatricsaappublicationsorgcontent1204e895full Erişim
Tarihi 13032013
bull Harrison TM 2010 Family Centered Pediatric Nursing Care State
of the Science J Pediatr Nurs 25(5) 335ndash343
httpwwwncbinlmnihgovpmcarticlesPMC2965051 Erişim
Tarihi 14032013
bull Sacchetti A Lichenstein R Carraccio CA Harris RH 1996 Family
Member Presence During Pediatric Emergency Department
Procedures Pediatr Emerg Care 12 (4) 268ndash 271
httpwwwncbinlmnihgovpubmed8858650dopt=Abstract Erişim
Tarihi 18032013
bull Guzzetta CE Clark AP Wright JL 2006 Family Presence İn
Emergency Medical Services For Children Clin Pediatr Emerg Med
7 15-22
httppediatricsaappublicationsorgcontent1222e511long Erişim
Tarihi 25032013
bull Boie ET Moore GP Brummett C Nelson DR 1999 Do Parents
Want To Be Present During İnvasive Procedures Performed On
Their Children İn The Emergency Department A Survey Of 400
Parents Ann Emerg Med 34 (1) 70ndash 74
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(99)70274-
Xabstract Erişim Tarihi 19032013
bull Boudreaux ED Francis JL Loyacano T 2002 Familiy Presence
During İnvasive Procedures And Resuscitation İn The Emergency
Department A Critical Review And Suggestions For Future
Reseach Ann Emerg Med 40 193-205
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(02)00029-
Xabstract Erişim Tarihi 20032013
bull Axelsson AB Zettergren M Axelsson C 2005 Good And Bad
Experiences Of Family Presence During Acute Care And
Resuscitation What Makes The Difference Eur J Cardiovasc Nurs
4 161-169
bull Konukbay D Arslan F 2011 Yenidoğan Yoğun Bakım Uumlnitesinde
Yatan Yenidoğan Ailelerinin Yaşadıkları Guumlccedilluumlklerin Belirlenmesi
Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 14 (2) 16-22
bull Letourneau NL Elliott MR 1996 Pediatric Health Care Professionals
Perceptions and Practices of Family-Centered Care Childrens Health Care
25 (3) 157 ndash 174 httpdspacehilunbca8080handle188234882 Erişim
Tarihi 18032013
bull Daneman S Macaluso J Guzzetta CE 2003 Health Providersrsquo Attitudes
Toward Parent Participation İn The Care Of The Hospitalized Child J Spec
Pediatr Nurs 8(3)90-98
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=209Daneman+S2C+Macal
uso+J2C+Guzzetta+CE+20032C+Health+ProvidersE28099+Attit
udes+Toward+Parent+Participation+C4B0n+The+Care+Of+The+Hospit
alized+Child+J+Spec+Pediatr+Nurs3B+8(3)3A+90-+98 Erişim Tarihi
14032013
bull Reid P Connor M DeMarco R Fiyat J 2004 Linking Patient And Family
Centered Care And Patient Safety The Next Leap Nursing
Economics22(4) 211-215
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=Ponte+PR2C+Connor+M2C
+DeMarco+R+et+al+Linking+patient+and+family+centered+care+and+pati
ent+safety3A+the+next+leap+Nursing+economics2C+20043B+22(4)
3A+211-+215 Erişim Tarihi 15032013
AİLE KATILIMININ İSTENDİK DUumlZEYDE
UYGULANABİLMESİ İCcedilİN KURUM İCcedilİNDE
YAZILI POLİTİKALAR VE KURALLAR
DUumlZENLENMESİ GEREKLİDİR
Resuumlsitasyon ve invaziv işlemler sırasında aile varlığı iccedilin
YAZILI POLİTİKALAR VE KURALLAR oluşturulması
tavsiye edilir
SONUCcedil OLARAK
AİLE KATILIMI Ccedilocuk ve ailenin anksiyete duumlzeyini azaltır
Ccedilocuk iccedilin duygusal destek sağlar
Ccedilocuk ve ailenin memnuniyetini arttırır
Ccedilocuğun aile ile bağlılığını suumlrduumlrmesini sağlar
Ccedilocuğun guumlven duygusunun zedelenmesini oumlnler
Ccedilocuğun işlem sırasında ağrısının azalmasını sağlar
Ccedilocuk-aile ve sağlık ekibi uumlyeleri arasında sağlıklı bir iletişim sağlar
Ailenin keder suumlrecini daha kolay atlatmasını sağlar
Bilinmezlik korkusunu azaltarak şuumlphe duygusunu ortadan kaldırır
Ailelerin resuumlsitasyon ve invazif girişimler hakkında kararlara
katılabilmesini sağlar
Program ve politikaların gelişimini destekler ve savunuculuğu arttırır
OumlNERİLER
bull Ccedilocuk gibi oumlzel hasta grubu iccedilin ailenin yeri ccedilok
oumlnemlidir
bull Sunulan hizmetin niteliğinin artması accedilısından AİLE
KATILIMI ccedilok oumlnemlidir
bull İnvazif girişimler sırasında aile katılımına youmlnelik yazılı
politikalar oluşturulması sağlık ccedilalışanları arasında ortak
dil oluşturulmasını ve suumlrecin daha iyi ccedilalışmasını sağlar
KAYNAKLAR
bull American Academy of Pediatrics Committee on Hospital Care 2012
Family Centered Care and The Pediatricians RolePedıatrıcs
129 394 -404
httppediatricsaappublicationsorgcontent1292394full Erişim
Tarihi 15032013
bull American Academy of Pediatrics Committee on Hospital Care 2003
Family-Centered Care And The Pediatricianrsquos Role Pediatrics 112
(3) 691-696
httppediatricsaappublicationsorgcontent1123691full Erişim
Tarihi 14032013
bull Newton MS 2000 Family-Centered Care Current Realities İn
Parent Participation Pediatric Nursing 26(2) 164-168
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12026270 Erişim Tarihi
15032013
bull Bruce B Ritchie J 1997 Nurses Practices And Perceptions Of
Family-Centered Care Journal of Pediatric Nursing 2(4) 214-222
httpwwwpediatricnursingorgarticleS0882-5963(97)80004-
8abstractrefuid=S0882-5963(02)00065-9amprefissn=0882-5963
Erişim Tarihi 18032013
bull Ocakccedilı AF 2011 Ccedilocuk Yoğun Bakımda Aile Merkezli Bakım I
Yenidoğan Ve Ccedilocuk Yoğun Bakım Hemşireliği Sempozyum
Programı
bull Aucott S Donohue PK Atkins E Allen MC 2002
Neurodevelopmental Care İn The NICU Ment Retard Dev Disabil
Res Rev 8 298-308
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12454906 Erişim Tarihi
16032013
bull Heermann JA Wilson ME Wilhelm PA 2005 Mothers İn The NICU
Outsider To Partner Pediatr Nurs 31 176-200
httpwwwncbinlmnihgovpubmed16060580 Erişim Tarihi
18032013
bull Franck LS Spencer C 2003 Parent Visiting And Participation İn
İnfant Caregiving Activities İn A Neonatal Unit Birth 30 31-35
httpeuropepmcorgabstractmed12581037reload=0jsessionid=h
08jvg6ofw3t4xzzje634 Erişim Tarihi 17032013
bull Fowlie PW Mchaffie H 2004 Supporting Parents İn Neonatal Unit
BMJ 329 1336-1338
httpwwwncbinlmnihgovpmcarticlespmc534850 Erişim Tarihi
16032013
bull White RD 2003 Individual Rooms İn The NICU-An Evolving
Concept J Perinatol 23 22-24
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12540926 Erişim Tarihi
17032013
bull Carter JD Mulder RT Bartram AF Darlow BA 2005 Infants İn A
Neonatal İntensive Care Unit Parental Response Arch Dis Child
Fetal Neonatal Ed 90 109-113
httpfnbmjcomcontent902f109full Erişim Tarihi 18032013
bull Mason DJ 2003 Family Presence Evidence Versus Tradition Am J
Crit Care 12 190-192
httpajccaacnjournalsorgcontent123190fullpdf+html Erişim
Tarihi 16032013
bull Johnson BH Abraham MR Parrish RN 2004 Designing The
Neonatal İntensive Care Unit For Optimal Family İnvolvement Clin
Perinatol 31 353-382
httpwwwncbinlmnihgovpubmed15289038 Erişim Tarihi
18032013
bull Browne JV Talmi A 2005 Family-Based İntervention To Enhance
İnfant-Parent Relationships İn The Neonatal İntensive Care Unit J
Pediatr Psychol 30 667-677
httpjpepsyoxfordjournalsorgcontent308667full Erişim Tarihi
17032013
bull Erdeve Ouml 2009 Aile Merkezli Bakım Ve Yenidoğan Yoğun Bakım
Uumlnitesi Tasarımında Ailenin Yeri Guumllhane Tıp Dergisi 51 199-203
Erişim Tarihi 20032013
bull Eras Z Atay G Pekcici EA 2011 Ccedilocuklara Verilen Sağlık
Hizmetinde Buumltuumlncuumll İzlem Modeli İnoumlnuuml Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi
Dergisi 18(3)199-202
bull Karabudak S Ak B Başbakkal Z 2010 Girişimler Sırasında Aile
Uumlyeleri Nerede Olmalı Tuumlrk Pediatri Arşivi 45 53-60
bull Oflaz F 2008 Hasta Ccedilocuk Ve Ebeveynlerinin Pediatrik Yoğun
Bakım Deneyimi Ve Travmatik Stres Cumhuriyet Uumlniversitesi
Hemşirelik Yuumlksekokulu Dergisi 12(1) 53-59
bull Ccedilavuşoğlu H 2004 Hastaneye Yatmanın Ccedilocuk Ve Aile Uumlzerindeki
Etkileri Yaşamı Tehdit Edici Hastalığı Olan Ccedilocuk Ccedilocuk Sağlığı
Hemşireliği Cilt 1 Genişletilmiş 8 Baskı Ankara Sistem Ofset
Basımevi 51-70 91-106
bull Boztepe H Ccedilavuşoğlu H 2009 Bir Uumlniversite Hastanesindeki
Uygulamaların Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden İncelenmesi
Hacettepe Uumlniversitesi Sağlık Bilimleri Fakuumlltesi Hemşirelik Dergisi
11-24
bull Dunst CJ Trivette CM 2009 Meta-Analytic Structural Equation
Modelling Of The İnfluences Of Family-Centered Care On Parent
And Child Psychological Health Int J Pediatri 1-9
bull Kuğuoğlu S Ccediloumlvener Ccedil Aktaş E Tanır M 2009 Yatağa Bağımlı
Ccedilocuğun Aile Merkezli Bakımında Sinerji Modelinin Kullanımı
Maltepe Uumlniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2(1) 59-64
bull Kuzlu TA Kalıncı N Topan AK 2011 Uumlniversite Hastanesinde
Ccedilocuklara Verilen Bakımın Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden
İncelenmesi Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 6(16)
bull Kuzin JK Yborra J Taylor M Chang AC Altman CA
Whitney GMM Mott AR 2007 Family-Member Presence During
Interventions İn The Intensive Care Unit Perceptions Of Pediatric
Cardiac Intensive Care Providers Pediatrics 120(4) 895-901
httppediatricsaappublicationsorgcontent1204e895full Erişim
Tarihi 13032013
bull Harrison TM 2010 Family Centered Pediatric Nursing Care State
of the Science J Pediatr Nurs 25(5) 335ndash343
httpwwwncbinlmnihgovpmcarticlesPMC2965051 Erişim
Tarihi 14032013
bull Sacchetti A Lichenstein R Carraccio CA Harris RH 1996 Family
Member Presence During Pediatric Emergency Department
Procedures Pediatr Emerg Care 12 (4) 268ndash 271
httpwwwncbinlmnihgovpubmed8858650dopt=Abstract Erişim
Tarihi 18032013
bull Guzzetta CE Clark AP Wright JL 2006 Family Presence İn
Emergency Medical Services For Children Clin Pediatr Emerg Med
7 15-22
httppediatricsaappublicationsorgcontent1222e511long Erişim
Tarihi 25032013
bull Boie ET Moore GP Brummett C Nelson DR 1999 Do Parents
Want To Be Present During İnvasive Procedures Performed On
Their Children İn The Emergency Department A Survey Of 400
Parents Ann Emerg Med 34 (1) 70ndash 74
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(99)70274-
Xabstract Erişim Tarihi 19032013
bull Boudreaux ED Francis JL Loyacano T 2002 Familiy Presence
During İnvasive Procedures And Resuscitation İn The Emergency
Department A Critical Review And Suggestions For Future
Reseach Ann Emerg Med 40 193-205
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(02)00029-
Xabstract Erişim Tarihi 20032013
bull Axelsson AB Zettergren M Axelsson C 2005 Good And Bad
Experiences Of Family Presence During Acute Care And
Resuscitation What Makes The Difference Eur J Cardiovasc Nurs
4 161-169
bull Konukbay D Arslan F 2011 Yenidoğan Yoğun Bakım Uumlnitesinde
Yatan Yenidoğan Ailelerinin Yaşadıkları Guumlccedilluumlklerin Belirlenmesi
Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 14 (2) 16-22
bull Letourneau NL Elliott MR 1996 Pediatric Health Care Professionals
Perceptions and Practices of Family-Centered Care Childrens Health Care
25 (3) 157 ndash 174 httpdspacehilunbca8080handle188234882 Erişim
Tarihi 18032013
bull Daneman S Macaluso J Guzzetta CE 2003 Health Providersrsquo Attitudes
Toward Parent Participation İn The Care Of The Hospitalized Child J Spec
Pediatr Nurs 8(3)90-98
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=209Daneman+S2C+Macal
uso+J2C+Guzzetta+CE+20032C+Health+ProvidersE28099+Attit
udes+Toward+Parent+Participation+C4B0n+The+Care+Of+The+Hospit
alized+Child+J+Spec+Pediatr+Nurs3B+8(3)3A+90-+98 Erişim Tarihi
14032013
bull Reid P Connor M DeMarco R Fiyat J 2004 Linking Patient And Family
Centered Care And Patient Safety The Next Leap Nursing
Economics22(4) 211-215
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=Ponte+PR2C+Connor+M2C
+DeMarco+R+et+al+Linking+patient+and+family+centered+care+and+pati
ent+safety3A+the+next+leap+Nursing+economics2C+20043B+22(4)
3A+211-+215 Erişim Tarihi 15032013
Resuumlsitasyon ve invaziv işlemler sırasında aile varlığı iccedilin
YAZILI POLİTİKALAR VE KURALLAR oluşturulması
tavsiye edilir
SONUCcedil OLARAK
AİLE KATILIMI Ccedilocuk ve ailenin anksiyete duumlzeyini azaltır
Ccedilocuk iccedilin duygusal destek sağlar
Ccedilocuk ve ailenin memnuniyetini arttırır
Ccedilocuğun aile ile bağlılığını suumlrduumlrmesini sağlar
Ccedilocuğun guumlven duygusunun zedelenmesini oumlnler
Ccedilocuğun işlem sırasında ağrısının azalmasını sağlar
Ccedilocuk-aile ve sağlık ekibi uumlyeleri arasında sağlıklı bir iletişim sağlar
Ailenin keder suumlrecini daha kolay atlatmasını sağlar
Bilinmezlik korkusunu azaltarak şuumlphe duygusunu ortadan kaldırır
Ailelerin resuumlsitasyon ve invazif girişimler hakkında kararlara
katılabilmesini sağlar
Program ve politikaların gelişimini destekler ve savunuculuğu arttırır
OumlNERİLER
bull Ccedilocuk gibi oumlzel hasta grubu iccedilin ailenin yeri ccedilok
oumlnemlidir
bull Sunulan hizmetin niteliğinin artması accedilısından AİLE
KATILIMI ccedilok oumlnemlidir
bull İnvazif girişimler sırasında aile katılımına youmlnelik yazılı
politikalar oluşturulması sağlık ccedilalışanları arasında ortak
dil oluşturulmasını ve suumlrecin daha iyi ccedilalışmasını sağlar
KAYNAKLAR
bull American Academy of Pediatrics Committee on Hospital Care 2012
Family Centered Care and The Pediatricians RolePedıatrıcs
129 394 -404
httppediatricsaappublicationsorgcontent1292394full Erişim
Tarihi 15032013
bull American Academy of Pediatrics Committee on Hospital Care 2003
Family-Centered Care And The Pediatricianrsquos Role Pediatrics 112
(3) 691-696
httppediatricsaappublicationsorgcontent1123691full Erişim
Tarihi 14032013
bull Newton MS 2000 Family-Centered Care Current Realities İn
Parent Participation Pediatric Nursing 26(2) 164-168
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12026270 Erişim Tarihi
15032013
bull Bruce B Ritchie J 1997 Nurses Practices And Perceptions Of
Family-Centered Care Journal of Pediatric Nursing 2(4) 214-222
httpwwwpediatricnursingorgarticleS0882-5963(97)80004-
8abstractrefuid=S0882-5963(02)00065-9amprefissn=0882-5963
Erişim Tarihi 18032013
bull Ocakccedilı AF 2011 Ccedilocuk Yoğun Bakımda Aile Merkezli Bakım I
Yenidoğan Ve Ccedilocuk Yoğun Bakım Hemşireliği Sempozyum
Programı
bull Aucott S Donohue PK Atkins E Allen MC 2002
Neurodevelopmental Care İn The NICU Ment Retard Dev Disabil
Res Rev 8 298-308
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12454906 Erişim Tarihi
16032013
bull Heermann JA Wilson ME Wilhelm PA 2005 Mothers İn The NICU
Outsider To Partner Pediatr Nurs 31 176-200
httpwwwncbinlmnihgovpubmed16060580 Erişim Tarihi
18032013
bull Franck LS Spencer C 2003 Parent Visiting And Participation İn
İnfant Caregiving Activities İn A Neonatal Unit Birth 30 31-35
httpeuropepmcorgabstractmed12581037reload=0jsessionid=h
08jvg6ofw3t4xzzje634 Erişim Tarihi 17032013
bull Fowlie PW Mchaffie H 2004 Supporting Parents İn Neonatal Unit
BMJ 329 1336-1338
httpwwwncbinlmnihgovpmcarticlespmc534850 Erişim Tarihi
16032013
bull White RD 2003 Individual Rooms İn The NICU-An Evolving
Concept J Perinatol 23 22-24
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12540926 Erişim Tarihi
17032013
bull Carter JD Mulder RT Bartram AF Darlow BA 2005 Infants İn A
Neonatal İntensive Care Unit Parental Response Arch Dis Child
Fetal Neonatal Ed 90 109-113
httpfnbmjcomcontent902f109full Erişim Tarihi 18032013
bull Mason DJ 2003 Family Presence Evidence Versus Tradition Am J
Crit Care 12 190-192
httpajccaacnjournalsorgcontent123190fullpdf+html Erişim
Tarihi 16032013
bull Johnson BH Abraham MR Parrish RN 2004 Designing The
Neonatal İntensive Care Unit For Optimal Family İnvolvement Clin
Perinatol 31 353-382
httpwwwncbinlmnihgovpubmed15289038 Erişim Tarihi
18032013
bull Browne JV Talmi A 2005 Family-Based İntervention To Enhance
İnfant-Parent Relationships İn The Neonatal İntensive Care Unit J
Pediatr Psychol 30 667-677
httpjpepsyoxfordjournalsorgcontent308667full Erişim Tarihi
17032013
bull Erdeve Ouml 2009 Aile Merkezli Bakım Ve Yenidoğan Yoğun Bakım
Uumlnitesi Tasarımında Ailenin Yeri Guumllhane Tıp Dergisi 51 199-203
Erişim Tarihi 20032013
bull Eras Z Atay G Pekcici EA 2011 Ccedilocuklara Verilen Sağlık
Hizmetinde Buumltuumlncuumll İzlem Modeli İnoumlnuuml Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi
Dergisi 18(3)199-202
bull Karabudak S Ak B Başbakkal Z 2010 Girişimler Sırasında Aile
Uumlyeleri Nerede Olmalı Tuumlrk Pediatri Arşivi 45 53-60
bull Oflaz F 2008 Hasta Ccedilocuk Ve Ebeveynlerinin Pediatrik Yoğun
Bakım Deneyimi Ve Travmatik Stres Cumhuriyet Uumlniversitesi
Hemşirelik Yuumlksekokulu Dergisi 12(1) 53-59
bull Ccedilavuşoğlu H 2004 Hastaneye Yatmanın Ccedilocuk Ve Aile Uumlzerindeki
Etkileri Yaşamı Tehdit Edici Hastalığı Olan Ccedilocuk Ccedilocuk Sağlığı
Hemşireliği Cilt 1 Genişletilmiş 8 Baskı Ankara Sistem Ofset
Basımevi 51-70 91-106
bull Boztepe H Ccedilavuşoğlu H 2009 Bir Uumlniversite Hastanesindeki
Uygulamaların Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden İncelenmesi
Hacettepe Uumlniversitesi Sağlık Bilimleri Fakuumlltesi Hemşirelik Dergisi
11-24
bull Dunst CJ Trivette CM 2009 Meta-Analytic Structural Equation
Modelling Of The İnfluences Of Family-Centered Care On Parent
And Child Psychological Health Int J Pediatri 1-9
bull Kuğuoğlu S Ccediloumlvener Ccedil Aktaş E Tanır M 2009 Yatağa Bağımlı
Ccedilocuğun Aile Merkezli Bakımında Sinerji Modelinin Kullanımı
Maltepe Uumlniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2(1) 59-64
bull Kuzlu TA Kalıncı N Topan AK 2011 Uumlniversite Hastanesinde
Ccedilocuklara Verilen Bakımın Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden
İncelenmesi Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 6(16)
bull Kuzin JK Yborra J Taylor M Chang AC Altman CA
Whitney GMM Mott AR 2007 Family-Member Presence During
Interventions İn The Intensive Care Unit Perceptions Of Pediatric
Cardiac Intensive Care Providers Pediatrics 120(4) 895-901
httppediatricsaappublicationsorgcontent1204e895full Erişim
Tarihi 13032013
bull Harrison TM 2010 Family Centered Pediatric Nursing Care State
of the Science J Pediatr Nurs 25(5) 335ndash343
httpwwwncbinlmnihgovpmcarticlesPMC2965051 Erişim
Tarihi 14032013
bull Sacchetti A Lichenstein R Carraccio CA Harris RH 1996 Family
Member Presence During Pediatric Emergency Department
Procedures Pediatr Emerg Care 12 (4) 268ndash 271
httpwwwncbinlmnihgovpubmed8858650dopt=Abstract Erişim
Tarihi 18032013
bull Guzzetta CE Clark AP Wright JL 2006 Family Presence İn
Emergency Medical Services For Children Clin Pediatr Emerg Med
7 15-22
httppediatricsaappublicationsorgcontent1222e511long Erişim
Tarihi 25032013
bull Boie ET Moore GP Brummett C Nelson DR 1999 Do Parents
Want To Be Present During İnvasive Procedures Performed On
Their Children İn The Emergency Department A Survey Of 400
Parents Ann Emerg Med 34 (1) 70ndash 74
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(99)70274-
Xabstract Erişim Tarihi 19032013
bull Boudreaux ED Francis JL Loyacano T 2002 Familiy Presence
During İnvasive Procedures And Resuscitation İn The Emergency
Department A Critical Review And Suggestions For Future
Reseach Ann Emerg Med 40 193-205
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(02)00029-
Xabstract Erişim Tarihi 20032013
bull Axelsson AB Zettergren M Axelsson C 2005 Good And Bad
Experiences Of Family Presence During Acute Care And
Resuscitation What Makes The Difference Eur J Cardiovasc Nurs
4 161-169
bull Konukbay D Arslan F 2011 Yenidoğan Yoğun Bakım Uumlnitesinde
Yatan Yenidoğan Ailelerinin Yaşadıkları Guumlccedilluumlklerin Belirlenmesi
Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 14 (2) 16-22
bull Letourneau NL Elliott MR 1996 Pediatric Health Care Professionals
Perceptions and Practices of Family-Centered Care Childrens Health Care
25 (3) 157 ndash 174 httpdspacehilunbca8080handle188234882 Erişim
Tarihi 18032013
bull Daneman S Macaluso J Guzzetta CE 2003 Health Providersrsquo Attitudes
Toward Parent Participation İn The Care Of The Hospitalized Child J Spec
Pediatr Nurs 8(3)90-98
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=209Daneman+S2C+Macal
uso+J2C+Guzzetta+CE+20032C+Health+ProvidersE28099+Attit
udes+Toward+Parent+Participation+C4B0n+The+Care+Of+The+Hospit
alized+Child+J+Spec+Pediatr+Nurs3B+8(3)3A+90-+98 Erişim Tarihi
14032013
bull Reid P Connor M DeMarco R Fiyat J 2004 Linking Patient And Family
Centered Care And Patient Safety The Next Leap Nursing
Economics22(4) 211-215
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=Ponte+PR2C+Connor+M2C
+DeMarco+R+et+al+Linking+patient+and+family+centered+care+and+pati
ent+safety3A+the+next+leap+Nursing+economics2C+20043B+22(4)
3A+211-+215 Erişim Tarihi 15032013
SONUCcedil OLARAK
AİLE KATILIMI Ccedilocuk ve ailenin anksiyete duumlzeyini azaltır
Ccedilocuk iccedilin duygusal destek sağlar
Ccedilocuk ve ailenin memnuniyetini arttırır
Ccedilocuğun aile ile bağlılığını suumlrduumlrmesini sağlar
Ccedilocuğun guumlven duygusunun zedelenmesini oumlnler
Ccedilocuğun işlem sırasında ağrısının azalmasını sağlar
Ccedilocuk-aile ve sağlık ekibi uumlyeleri arasında sağlıklı bir iletişim sağlar
Ailenin keder suumlrecini daha kolay atlatmasını sağlar
Bilinmezlik korkusunu azaltarak şuumlphe duygusunu ortadan kaldırır
Ailelerin resuumlsitasyon ve invazif girişimler hakkında kararlara
katılabilmesini sağlar
Program ve politikaların gelişimini destekler ve savunuculuğu arttırır
OumlNERİLER
bull Ccedilocuk gibi oumlzel hasta grubu iccedilin ailenin yeri ccedilok
oumlnemlidir
bull Sunulan hizmetin niteliğinin artması accedilısından AİLE
KATILIMI ccedilok oumlnemlidir
bull İnvazif girişimler sırasında aile katılımına youmlnelik yazılı
politikalar oluşturulması sağlık ccedilalışanları arasında ortak
dil oluşturulmasını ve suumlrecin daha iyi ccedilalışmasını sağlar
KAYNAKLAR
bull American Academy of Pediatrics Committee on Hospital Care 2012
Family Centered Care and The Pediatricians RolePedıatrıcs
129 394 -404
httppediatricsaappublicationsorgcontent1292394full Erişim
Tarihi 15032013
bull American Academy of Pediatrics Committee on Hospital Care 2003
Family-Centered Care And The Pediatricianrsquos Role Pediatrics 112
(3) 691-696
httppediatricsaappublicationsorgcontent1123691full Erişim
Tarihi 14032013
bull Newton MS 2000 Family-Centered Care Current Realities İn
Parent Participation Pediatric Nursing 26(2) 164-168
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12026270 Erişim Tarihi
15032013
bull Bruce B Ritchie J 1997 Nurses Practices And Perceptions Of
Family-Centered Care Journal of Pediatric Nursing 2(4) 214-222
httpwwwpediatricnursingorgarticleS0882-5963(97)80004-
8abstractrefuid=S0882-5963(02)00065-9amprefissn=0882-5963
Erişim Tarihi 18032013
bull Ocakccedilı AF 2011 Ccedilocuk Yoğun Bakımda Aile Merkezli Bakım I
Yenidoğan Ve Ccedilocuk Yoğun Bakım Hemşireliği Sempozyum
Programı
bull Aucott S Donohue PK Atkins E Allen MC 2002
Neurodevelopmental Care İn The NICU Ment Retard Dev Disabil
Res Rev 8 298-308
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12454906 Erişim Tarihi
16032013
bull Heermann JA Wilson ME Wilhelm PA 2005 Mothers İn The NICU
Outsider To Partner Pediatr Nurs 31 176-200
httpwwwncbinlmnihgovpubmed16060580 Erişim Tarihi
18032013
bull Franck LS Spencer C 2003 Parent Visiting And Participation İn
İnfant Caregiving Activities İn A Neonatal Unit Birth 30 31-35
httpeuropepmcorgabstractmed12581037reload=0jsessionid=h
08jvg6ofw3t4xzzje634 Erişim Tarihi 17032013
bull Fowlie PW Mchaffie H 2004 Supporting Parents İn Neonatal Unit
BMJ 329 1336-1338
httpwwwncbinlmnihgovpmcarticlespmc534850 Erişim Tarihi
16032013
bull White RD 2003 Individual Rooms İn The NICU-An Evolving
Concept J Perinatol 23 22-24
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12540926 Erişim Tarihi
17032013
bull Carter JD Mulder RT Bartram AF Darlow BA 2005 Infants İn A
Neonatal İntensive Care Unit Parental Response Arch Dis Child
Fetal Neonatal Ed 90 109-113
httpfnbmjcomcontent902f109full Erişim Tarihi 18032013
bull Mason DJ 2003 Family Presence Evidence Versus Tradition Am J
Crit Care 12 190-192
httpajccaacnjournalsorgcontent123190fullpdf+html Erişim
Tarihi 16032013
bull Johnson BH Abraham MR Parrish RN 2004 Designing The
Neonatal İntensive Care Unit For Optimal Family İnvolvement Clin
Perinatol 31 353-382
httpwwwncbinlmnihgovpubmed15289038 Erişim Tarihi
18032013
bull Browne JV Talmi A 2005 Family-Based İntervention To Enhance
İnfant-Parent Relationships İn The Neonatal İntensive Care Unit J
Pediatr Psychol 30 667-677
httpjpepsyoxfordjournalsorgcontent308667full Erişim Tarihi
17032013
bull Erdeve Ouml 2009 Aile Merkezli Bakım Ve Yenidoğan Yoğun Bakım
Uumlnitesi Tasarımında Ailenin Yeri Guumllhane Tıp Dergisi 51 199-203
Erişim Tarihi 20032013
bull Eras Z Atay G Pekcici EA 2011 Ccedilocuklara Verilen Sağlık
Hizmetinde Buumltuumlncuumll İzlem Modeli İnoumlnuuml Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi
Dergisi 18(3)199-202
bull Karabudak S Ak B Başbakkal Z 2010 Girişimler Sırasında Aile
Uumlyeleri Nerede Olmalı Tuumlrk Pediatri Arşivi 45 53-60
bull Oflaz F 2008 Hasta Ccedilocuk Ve Ebeveynlerinin Pediatrik Yoğun
Bakım Deneyimi Ve Travmatik Stres Cumhuriyet Uumlniversitesi
Hemşirelik Yuumlksekokulu Dergisi 12(1) 53-59
bull Ccedilavuşoğlu H 2004 Hastaneye Yatmanın Ccedilocuk Ve Aile Uumlzerindeki
Etkileri Yaşamı Tehdit Edici Hastalığı Olan Ccedilocuk Ccedilocuk Sağlığı
Hemşireliği Cilt 1 Genişletilmiş 8 Baskı Ankara Sistem Ofset
Basımevi 51-70 91-106
bull Boztepe H Ccedilavuşoğlu H 2009 Bir Uumlniversite Hastanesindeki
Uygulamaların Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden İncelenmesi
Hacettepe Uumlniversitesi Sağlık Bilimleri Fakuumlltesi Hemşirelik Dergisi
11-24
bull Dunst CJ Trivette CM 2009 Meta-Analytic Structural Equation
Modelling Of The İnfluences Of Family-Centered Care On Parent
And Child Psychological Health Int J Pediatri 1-9
bull Kuğuoğlu S Ccediloumlvener Ccedil Aktaş E Tanır M 2009 Yatağa Bağımlı
Ccedilocuğun Aile Merkezli Bakımında Sinerji Modelinin Kullanımı
Maltepe Uumlniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2(1) 59-64
bull Kuzlu TA Kalıncı N Topan AK 2011 Uumlniversite Hastanesinde
Ccedilocuklara Verilen Bakımın Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden
İncelenmesi Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 6(16)
bull Kuzin JK Yborra J Taylor M Chang AC Altman CA
Whitney GMM Mott AR 2007 Family-Member Presence During
Interventions İn The Intensive Care Unit Perceptions Of Pediatric
Cardiac Intensive Care Providers Pediatrics 120(4) 895-901
httppediatricsaappublicationsorgcontent1204e895full Erişim
Tarihi 13032013
bull Harrison TM 2010 Family Centered Pediatric Nursing Care State
of the Science J Pediatr Nurs 25(5) 335ndash343
httpwwwncbinlmnihgovpmcarticlesPMC2965051 Erişim
Tarihi 14032013
bull Sacchetti A Lichenstein R Carraccio CA Harris RH 1996 Family
Member Presence During Pediatric Emergency Department
Procedures Pediatr Emerg Care 12 (4) 268ndash 271
httpwwwncbinlmnihgovpubmed8858650dopt=Abstract Erişim
Tarihi 18032013
bull Guzzetta CE Clark AP Wright JL 2006 Family Presence İn
Emergency Medical Services For Children Clin Pediatr Emerg Med
7 15-22
httppediatricsaappublicationsorgcontent1222e511long Erişim
Tarihi 25032013
bull Boie ET Moore GP Brummett C Nelson DR 1999 Do Parents
Want To Be Present During İnvasive Procedures Performed On
Their Children İn The Emergency Department A Survey Of 400
Parents Ann Emerg Med 34 (1) 70ndash 74
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(99)70274-
Xabstract Erişim Tarihi 19032013
bull Boudreaux ED Francis JL Loyacano T 2002 Familiy Presence
During İnvasive Procedures And Resuscitation İn The Emergency
Department A Critical Review And Suggestions For Future
Reseach Ann Emerg Med 40 193-205
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(02)00029-
Xabstract Erişim Tarihi 20032013
bull Axelsson AB Zettergren M Axelsson C 2005 Good And Bad
Experiences Of Family Presence During Acute Care And
Resuscitation What Makes The Difference Eur J Cardiovasc Nurs
4 161-169
bull Konukbay D Arslan F 2011 Yenidoğan Yoğun Bakım Uumlnitesinde
Yatan Yenidoğan Ailelerinin Yaşadıkları Guumlccedilluumlklerin Belirlenmesi
Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 14 (2) 16-22
bull Letourneau NL Elliott MR 1996 Pediatric Health Care Professionals
Perceptions and Practices of Family-Centered Care Childrens Health Care
25 (3) 157 ndash 174 httpdspacehilunbca8080handle188234882 Erişim
Tarihi 18032013
bull Daneman S Macaluso J Guzzetta CE 2003 Health Providersrsquo Attitudes
Toward Parent Participation İn The Care Of The Hospitalized Child J Spec
Pediatr Nurs 8(3)90-98
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=209Daneman+S2C+Macal
uso+J2C+Guzzetta+CE+20032C+Health+ProvidersE28099+Attit
udes+Toward+Parent+Participation+C4B0n+The+Care+Of+The+Hospit
alized+Child+J+Spec+Pediatr+Nurs3B+8(3)3A+90-+98 Erişim Tarihi
14032013
bull Reid P Connor M DeMarco R Fiyat J 2004 Linking Patient And Family
Centered Care And Patient Safety The Next Leap Nursing
Economics22(4) 211-215
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=Ponte+PR2C+Connor+M2C
+DeMarco+R+et+al+Linking+patient+and+family+centered+care+and+pati
ent+safety3A+the+next+leap+Nursing+economics2C+20043B+22(4)
3A+211-+215 Erişim Tarihi 15032013
OumlNERİLER
bull Ccedilocuk gibi oumlzel hasta grubu iccedilin ailenin yeri ccedilok
oumlnemlidir
bull Sunulan hizmetin niteliğinin artması accedilısından AİLE
KATILIMI ccedilok oumlnemlidir
bull İnvazif girişimler sırasında aile katılımına youmlnelik yazılı
politikalar oluşturulması sağlık ccedilalışanları arasında ortak
dil oluşturulmasını ve suumlrecin daha iyi ccedilalışmasını sağlar
KAYNAKLAR
bull American Academy of Pediatrics Committee on Hospital Care 2012
Family Centered Care and The Pediatricians RolePedıatrıcs
129 394 -404
httppediatricsaappublicationsorgcontent1292394full Erişim
Tarihi 15032013
bull American Academy of Pediatrics Committee on Hospital Care 2003
Family-Centered Care And The Pediatricianrsquos Role Pediatrics 112
(3) 691-696
httppediatricsaappublicationsorgcontent1123691full Erişim
Tarihi 14032013
bull Newton MS 2000 Family-Centered Care Current Realities İn
Parent Participation Pediatric Nursing 26(2) 164-168
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12026270 Erişim Tarihi
15032013
bull Bruce B Ritchie J 1997 Nurses Practices And Perceptions Of
Family-Centered Care Journal of Pediatric Nursing 2(4) 214-222
httpwwwpediatricnursingorgarticleS0882-5963(97)80004-
8abstractrefuid=S0882-5963(02)00065-9amprefissn=0882-5963
Erişim Tarihi 18032013
bull Ocakccedilı AF 2011 Ccedilocuk Yoğun Bakımda Aile Merkezli Bakım I
Yenidoğan Ve Ccedilocuk Yoğun Bakım Hemşireliği Sempozyum
Programı
bull Aucott S Donohue PK Atkins E Allen MC 2002
Neurodevelopmental Care İn The NICU Ment Retard Dev Disabil
Res Rev 8 298-308
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12454906 Erişim Tarihi
16032013
bull Heermann JA Wilson ME Wilhelm PA 2005 Mothers İn The NICU
Outsider To Partner Pediatr Nurs 31 176-200
httpwwwncbinlmnihgovpubmed16060580 Erişim Tarihi
18032013
bull Franck LS Spencer C 2003 Parent Visiting And Participation İn
İnfant Caregiving Activities İn A Neonatal Unit Birth 30 31-35
httpeuropepmcorgabstractmed12581037reload=0jsessionid=h
08jvg6ofw3t4xzzje634 Erişim Tarihi 17032013
bull Fowlie PW Mchaffie H 2004 Supporting Parents İn Neonatal Unit
BMJ 329 1336-1338
httpwwwncbinlmnihgovpmcarticlespmc534850 Erişim Tarihi
16032013
bull White RD 2003 Individual Rooms İn The NICU-An Evolving
Concept J Perinatol 23 22-24
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12540926 Erişim Tarihi
17032013
bull Carter JD Mulder RT Bartram AF Darlow BA 2005 Infants İn A
Neonatal İntensive Care Unit Parental Response Arch Dis Child
Fetal Neonatal Ed 90 109-113
httpfnbmjcomcontent902f109full Erişim Tarihi 18032013
bull Mason DJ 2003 Family Presence Evidence Versus Tradition Am J
Crit Care 12 190-192
httpajccaacnjournalsorgcontent123190fullpdf+html Erişim
Tarihi 16032013
bull Johnson BH Abraham MR Parrish RN 2004 Designing The
Neonatal İntensive Care Unit For Optimal Family İnvolvement Clin
Perinatol 31 353-382
httpwwwncbinlmnihgovpubmed15289038 Erişim Tarihi
18032013
bull Browne JV Talmi A 2005 Family-Based İntervention To Enhance
İnfant-Parent Relationships İn The Neonatal İntensive Care Unit J
Pediatr Psychol 30 667-677
httpjpepsyoxfordjournalsorgcontent308667full Erişim Tarihi
17032013
bull Erdeve Ouml 2009 Aile Merkezli Bakım Ve Yenidoğan Yoğun Bakım
Uumlnitesi Tasarımında Ailenin Yeri Guumllhane Tıp Dergisi 51 199-203
Erişim Tarihi 20032013
bull Eras Z Atay G Pekcici EA 2011 Ccedilocuklara Verilen Sağlık
Hizmetinde Buumltuumlncuumll İzlem Modeli İnoumlnuuml Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi
Dergisi 18(3)199-202
bull Karabudak S Ak B Başbakkal Z 2010 Girişimler Sırasında Aile
Uumlyeleri Nerede Olmalı Tuumlrk Pediatri Arşivi 45 53-60
bull Oflaz F 2008 Hasta Ccedilocuk Ve Ebeveynlerinin Pediatrik Yoğun
Bakım Deneyimi Ve Travmatik Stres Cumhuriyet Uumlniversitesi
Hemşirelik Yuumlksekokulu Dergisi 12(1) 53-59
bull Ccedilavuşoğlu H 2004 Hastaneye Yatmanın Ccedilocuk Ve Aile Uumlzerindeki
Etkileri Yaşamı Tehdit Edici Hastalığı Olan Ccedilocuk Ccedilocuk Sağlığı
Hemşireliği Cilt 1 Genişletilmiş 8 Baskı Ankara Sistem Ofset
Basımevi 51-70 91-106
bull Boztepe H Ccedilavuşoğlu H 2009 Bir Uumlniversite Hastanesindeki
Uygulamaların Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden İncelenmesi
Hacettepe Uumlniversitesi Sağlık Bilimleri Fakuumlltesi Hemşirelik Dergisi
11-24
bull Dunst CJ Trivette CM 2009 Meta-Analytic Structural Equation
Modelling Of The İnfluences Of Family-Centered Care On Parent
And Child Psychological Health Int J Pediatri 1-9
bull Kuğuoğlu S Ccediloumlvener Ccedil Aktaş E Tanır M 2009 Yatağa Bağımlı
Ccedilocuğun Aile Merkezli Bakımında Sinerji Modelinin Kullanımı
Maltepe Uumlniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2(1) 59-64
bull Kuzlu TA Kalıncı N Topan AK 2011 Uumlniversite Hastanesinde
Ccedilocuklara Verilen Bakımın Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden
İncelenmesi Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 6(16)
bull Kuzin JK Yborra J Taylor M Chang AC Altman CA
Whitney GMM Mott AR 2007 Family-Member Presence During
Interventions İn The Intensive Care Unit Perceptions Of Pediatric
Cardiac Intensive Care Providers Pediatrics 120(4) 895-901
httppediatricsaappublicationsorgcontent1204e895full Erişim
Tarihi 13032013
bull Harrison TM 2010 Family Centered Pediatric Nursing Care State
of the Science J Pediatr Nurs 25(5) 335ndash343
httpwwwncbinlmnihgovpmcarticlesPMC2965051 Erişim
Tarihi 14032013
bull Sacchetti A Lichenstein R Carraccio CA Harris RH 1996 Family
Member Presence During Pediatric Emergency Department
Procedures Pediatr Emerg Care 12 (4) 268ndash 271
httpwwwncbinlmnihgovpubmed8858650dopt=Abstract Erişim
Tarihi 18032013
bull Guzzetta CE Clark AP Wright JL 2006 Family Presence İn
Emergency Medical Services For Children Clin Pediatr Emerg Med
7 15-22
httppediatricsaappublicationsorgcontent1222e511long Erişim
Tarihi 25032013
bull Boie ET Moore GP Brummett C Nelson DR 1999 Do Parents
Want To Be Present During İnvasive Procedures Performed On
Their Children İn The Emergency Department A Survey Of 400
Parents Ann Emerg Med 34 (1) 70ndash 74
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(99)70274-
Xabstract Erişim Tarihi 19032013
bull Boudreaux ED Francis JL Loyacano T 2002 Familiy Presence
During İnvasive Procedures And Resuscitation İn The Emergency
Department A Critical Review And Suggestions For Future
Reseach Ann Emerg Med 40 193-205
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(02)00029-
Xabstract Erişim Tarihi 20032013
bull Axelsson AB Zettergren M Axelsson C 2005 Good And Bad
Experiences Of Family Presence During Acute Care And
Resuscitation What Makes The Difference Eur J Cardiovasc Nurs
4 161-169
bull Konukbay D Arslan F 2011 Yenidoğan Yoğun Bakım Uumlnitesinde
Yatan Yenidoğan Ailelerinin Yaşadıkları Guumlccedilluumlklerin Belirlenmesi
Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 14 (2) 16-22
bull Letourneau NL Elliott MR 1996 Pediatric Health Care Professionals
Perceptions and Practices of Family-Centered Care Childrens Health Care
25 (3) 157 ndash 174 httpdspacehilunbca8080handle188234882 Erişim
Tarihi 18032013
bull Daneman S Macaluso J Guzzetta CE 2003 Health Providersrsquo Attitudes
Toward Parent Participation İn The Care Of The Hospitalized Child J Spec
Pediatr Nurs 8(3)90-98
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=209Daneman+S2C+Macal
uso+J2C+Guzzetta+CE+20032C+Health+ProvidersE28099+Attit
udes+Toward+Parent+Participation+C4B0n+The+Care+Of+The+Hospit
alized+Child+J+Spec+Pediatr+Nurs3B+8(3)3A+90-+98 Erişim Tarihi
14032013
bull Reid P Connor M DeMarco R Fiyat J 2004 Linking Patient And Family
Centered Care And Patient Safety The Next Leap Nursing
Economics22(4) 211-215
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=Ponte+PR2C+Connor+M2C
+DeMarco+R+et+al+Linking+patient+and+family+centered+care+and+pati
ent+safety3A+the+next+leap+Nursing+economics2C+20043B+22(4)
3A+211-+215 Erişim Tarihi 15032013
KAYNAKLAR
bull American Academy of Pediatrics Committee on Hospital Care 2012
Family Centered Care and The Pediatricians RolePedıatrıcs
129 394 -404
httppediatricsaappublicationsorgcontent1292394full Erişim
Tarihi 15032013
bull American Academy of Pediatrics Committee on Hospital Care 2003
Family-Centered Care And The Pediatricianrsquos Role Pediatrics 112
(3) 691-696
httppediatricsaappublicationsorgcontent1123691full Erişim
Tarihi 14032013
bull Newton MS 2000 Family-Centered Care Current Realities İn
Parent Participation Pediatric Nursing 26(2) 164-168
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12026270 Erişim Tarihi
15032013
bull Bruce B Ritchie J 1997 Nurses Practices And Perceptions Of
Family-Centered Care Journal of Pediatric Nursing 2(4) 214-222
httpwwwpediatricnursingorgarticleS0882-5963(97)80004-
8abstractrefuid=S0882-5963(02)00065-9amprefissn=0882-5963
Erişim Tarihi 18032013
bull Ocakccedilı AF 2011 Ccedilocuk Yoğun Bakımda Aile Merkezli Bakım I
Yenidoğan Ve Ccedilocuk Yoğun Bakım Hemşireliği Sempozyum
Programı
bull Aucott S Donohue PK Atkins E Allen MC 2002
Neurodevelopmental Care İn The NICU Ment Retard Dev Disabil
Res Rev 8 298-308
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12454906 Erişim Tarihi
16032013
bull Heermann JA Wilson ME Wilhelm PA 2005 Mothers İn The NICU
Outsider To Partner Pediatr Nurs 31 176-200
httpwwwncbinlmnihgovpubmed16060580 Erişim Tarihi
18032013
bull Franck LS Spencer C 2003 Parent Visiting And Participation İn
İnfant Caregiving Activities İn A Neonatal Unit Birth 30 31-35
httpeuropepmcorgabstractmed12581037reload=0jsessionid=h
08jvg6ofw3t4xzzje634 Erişim Tarihi 17032013
bull Fowlie PW Mchaffie H 2004 Supporting Parents İn Neonatal Unit
BMJ 329 1336-1338
httpwwwncbinlmnihgovpmcarticlespmc534850 Erişim Tarihi
16032013
bull White RD 2003 Individual Rooms İn The NICU-An Evolving
Concept J Perinatol 23 22-24
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12540926 Erişim Tarihi
17032013
bull Carter JD Mulder RT Bartram AF Darlow BA 2005 Infants İn A
Neonatal İntensive Care Unit Parental Response Arch Dis Child
Fetal Neonatal Ed 90 109-113
httpfnbmjcomcontent902f109full Erişim Tarihi 18032013
bull Mason DJ 2003 Family Presence Evidence Versus Tradition Am J
Crit Care 12 190-192
httpajccaacnjournalsorgcontent123190fullpdf+html Erişim
Tarihi 16032013
bull Johnson BH Abraham MR Parrish RN 2004 Designing The
Neonatal İntensive Care Unit For Optimal Family İnvolvement Clin
Perinatol 31 353-382
httpwwwncbinlmnihgovpubmed15289038 Erişim Tarihi
18032013
bull Browne JV Talmi A 2005 Family-Based İntervention To Enhance
İnfant-Parent Relationships İn The Neonatal İntensive Care Unit J
Pediatr Psychol 30 667-677
httpjpepsyoxfordjournalsorgcontent308667full Erişim Tarihi
17032013
bull Erdeve Ouml 2009 Aile Merkezli Bakım Ve Yenidoğan Yoğun Bakım
Uumlnitesi Tasarımında Ailenin Yeri Guumllhane Tıp Dergisi 51 199-203
Erişim Tarihi 20032013
bull Eras Z Atay G Pekcici EA 2011 Ccedilocuklara Verilen Sağlık
Hizmetinde Buumltuumlncuumll İzlem Modeli İnoumlnuuml Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi
Dergisi 18(3)199-202
bull Karabudak S Ak B Başbakkal Z 2010 Girişimler Sırasında Aile
Uumlyeleri Nerede Olmalı Tuumlrk Pediatri Arşivi 45 53-60
bull Oflaz F 2008 Hasta Ccedilocuk Ve Ebeveynlerinin Pediatrik Yoğun
Bakım Deneyimi Ve Travmatik Stres Cumhuriyet Uumlniversitesi
Hemşirelik Yuumlksekokulu Dergisi 12(1) 53-59
bull Ccedilavuşoğlu H 2004 Hastaneye Yatmanın Ccedilocuk Ve Aile Uumlzerindeki
Etkileri Yaşamı Tehdit Edici Hastalığı Olan Ccedilocuk Ccedilocuk Sağlığı
Hemşireliği Cilt 1 Genişletilmiş 8 Baskı Ankara Sistem Ofset
Basımevi 51-70 91-106
bull Boztepe H Ccedilavuşoğlu H 2009 Bir Uumlniversite Hastanesindeki
Uygulamaların Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden İncelenmesi
Hacettepe Uumlniversitesi Sağlık Bilimleri Fakuumlltesi Hemşirelik Dergisi
11-24
bull Dunst CJ Trivette CM 2009 Meta-Analytic Structural Equation
Modelling Of The İnfluences Of Family-Centered Care On Parent
And Child Psychological Health Int J Pediatri 1-9
bull Kuğuoğlu S Ccediloumlvener Ccedil Aktaş E Tanır M 2009 Yatağa Bağımlı
Ccedilocuğun Aile Merkezli Bakımında Sinerji Modelinin Kullanımı
Maltepe Uumlniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2(1) 59-64
bull Kuzlu TA Kalıncı N Topan AK 2011 Uumlniversite Hastanesinde
Ccedilocuklara Verilen Bakımın Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden
İncelenmesi Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 6(16)
bull Kuzin JK Yborra J Taylor M Chang AC Altman CA
Whitney GMM Mott AR 2007 Family-Member Presence During
Interventions İn The Intensive Care Unit Perceptions Of Pediatric
Cardiac Intensive Care Providers Pediatrics 120(4) 895-901
httppediatricsaappublicationsorgcontent1204e895full Erişim
Tarihi 13032013
bull Harrison TM 2010 Family Centered Pediatric Nursing Care State
of the Science J Pediatr Nurs 25(5) 335ndash343
httpwwwncbinlmnihgovpmcarticlesPMC2965051 Erişim
Tarihi 14032013
bull Sacchetti A Lichenstein R Carraccio CA Harris RH 1996 Family
Member Presence During Pediatric Emergency Department
Procedures Pediatr Emerg Care 12 (4) 268ndash 271
httpwwwncbinlmnihgovpubmed8858650dopt=Abstract Erişim
Tarihi 18032013
bull Guzzetta CE Clark AP Wright JL 2006 Family Presence İn
Emergency Medical Services For Children Clin Pediatr Emerg Med
7 15-22
httppediatricsaappublicationsorgcontent1222e511long Erişim
Tarihi 25032013
bull Boie ET Moore GP Brummett C Nelson DR 1999 Do Parents
Want To Be Present During İnvasive Procedures Performed On
Their Children İn The Emergency Department A Survey Of 400
Parents Ann Emerg Med 34 (1) 70ndash 74
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(99)70274-
Xabstract Erişim Tarihi 19032013
bull Boudreaux ED Francis JL Loyacano T 2002 Familiy Presence
During İnvasive Procedures And Resuscitation İn The Emergency
Department A Critical Review And Suggestions For Future
Reseach Ann Emerg Med 40 193-205
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(02)00029-
Xabstract Erişim Tarihi 20032013
bull Axelsson AB Zettergren M Axelsson C 2005 Good And Bad
Experiences Of Family Presence During Acute Care And
Resuscitation What Makes The Difference Eur J Cardiovasc Nurs
4 161-169
bull Konukbay D Arslan F 2011 Yenidoğan Yoğun Bakım Uumlnitesinde
Yatan Yenidoğan Ailelerinin Yaşadıkları Guumlccedilluumlklerin Belirlenmesi
Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 14 (2) 16-22
bull Letourneau NL Elliott MR 1996 Pediatric Health Care Professionals
Perceptions and Practices of Family-Centered Care Childrens Health Care
25 (3) 157 ndash 174 httpdspacehilunbca8080handle188234882 Erişim
Tarihi 18032013
bull Daneman S Macaluso J Guzzetta CE 2003 Health Providersrsquo Attitudes
Toward Parent Participation İn The Care Of The Hospitalized Child J Spec
Pediatr Nurs 8(3)90-98
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=209Daneman+S2C+Macal
uso+J2C+Guzzetta+CE+20032C+Health+ProvidersE28099+Attit
udes+Toward+Parent+Participation+C4B0n+The+Care+Of+The+Hospit
alized+Child+J+Spec+Pediatr+Nurs3B+8(3)3A+90-+98 Erişim Tarihi
14032013
bull Reid P Connor M DeMarco R Fiyat J 2004 Linking Patient And Family
Centered Care And Patient Safety The Next Leap Nursing
Economics22(4) 211-215
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=Ponte+PR2C+Connor+M2C
+DeMarco+R+et+al+Linking+patient+and+family+centered+care+and+pati
ent+safety3A+the+next+leap+Nursing+economics2C+20043B+22(4)
3A+211-+215 Erişim Tarihi 15032013
bull Bruce B Ritchie J 1997 Nurses Practices And Perceptions Of
Family-Centered Care Journal of Pediatric Nursing 2(4) 214-222
httpwwwpediatricnursingorgarticleS0882-5963(97)80004-
8abstractrefuid=S0882-5963(02)00065-9amprefissn=0882-5963
Erişim Tarihi 18032013
bull Ocakccedilı AF 2011 Ccedilocuk Yoğun Bakımda Aile Merkezli Bakım I
Yenidoğan Ve Ccedilocuk Yoğun Bakım Hemşireliği Sempozyum
Programı
bull Aucott S Donohue PK Atkins E Allen MC 2002
Neurodevelopmental Care İn The NICU Ment Retard Dev Disabil
Res Rev 8 298-308
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12454906 Erişim Tarihi
16032013
bull Heermann JA Wilson ME Wilhelm PA 2005 Mothers İn The NICU
Outsider To Partner Pediatr Nurs 31 176-200
httpwwwncbinlmnihgovpubmed16060580 Erişim Tarihi
18032013
bull Franck LS Spencer C 2003 Parent Visiting And Participation İn
İnfant Caregiving Activities İn A Neonatal Unit Birth 30 31-35
httpeuropepmcorgabstractmed12581037reload=0jsessionid=h
08jvg6ofw3t4xzzje634 Erişim Tarihi 17032013
bull Fowlie PW Mchaffie H 2004 Supporting Parents İn Neonatal Unit
BMJ 329 1336-1338
httpwwwncbinlmnihgovpmcarticlespmc534850 Erişim Tarihi
16032013
bull White RD 2003 Individual Rooms İn The NICU-An Evolving
Concept J Perinatol 23 22-24
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12540926 Erişim Tarihi
17032013
bull Carter JD Mulder RT Bartram AF Darlow BA 2005 Infants İn A
Neonatal İntensive Care Unit Parental Response Arch Dis Child
Fetal Neonatal Ed 90 109-113
httpfnbmjcomcontent902f109full Erişim Tarihi 18032013
bull Mason DJ 2003 Family Presence Evidence Versus Tradition Am J
Crit Care 12 190-192
httpajccaacnjournalsorgcontent123190fullpdf+html Erişim
Tarihi 16032013
bull Johnson BH Abraham MR Parrish RN 2004 Designing The
Neonatal İntensive Care Unit For Optimal Family İnvolvement Clin
Perinatol 31 353-382
httpwwwncbinlmnihgovpubmed15289038 Erişim Tarihi
18032013
bull Browne JV Talmi A 2005 Family-Based İntervention To Enhance
İnfant-Parent Relationships İn The Neonatal İntensive Care Unit J
Pediatr Psychol 30 667-677
httpjpepsyoxfordjournalsorgcontent308667full Erişim Tarihi
17032013
bull Erdeve Ouml 2009 Aile Merkezli Bakım Ve Yenidoğan Yoğun Bakım
Uumlnitesi Tasarımında Ailenin Yeri Guumllhane Tıp Dergisi 51 199-203
Erişim Tarihi 20032013
bull Eras Z Atay G Pekcici EA 2011 Ccedilocuklara Verilen Sağlık
Hizmetinde Buumltuumlncuumll İzlem Modeli İnoumlnuuml Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi
Dergisi 18(3)199-202
bull Karabudak S Ak B Başbakkal Z 2010 Girişimler Sırasında Aile
Uumlyeleri Nerede Olmalı Tuumlrk Pediatri Arşivi 45 53-60
bull Oflaz F 2008 Hasta Ccedilocuk Ve Ebeveynlerinin Pediatrik Yoğun
Bakım Deneyimi Ve Travmatik Stres Cumhuriyet Uumlniversitesi
Hemşirelik Yuumlksekokulu Dergisi 12(1) 53-59
bull Ccedilavuşoğlu H 2004 Hastaneye Yatmanın Ccedilocuk Ve Aile Uumlzerindeki
Etkileri Yaşamı Tehdit Edici Hastalığı Olan Ccedilocuk Ccedilocuk Sağlığı
Hemşireliği Cilt 1 Genişletilmiş 8 Baskı Ankara Sistem Ofset
Basımevi 51-70 91-106
bull Boztepe H Ccedilavuşoğlu H 2009 Bir Uumlniversite Hastanesindeki
Uygulamaların Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden İncelenmesi
Hacettepe Uumlniversitesi Sağlık Bilimleri Fakuumlltesi Hemşirelik Dergisi
11-24
bull Dunst CJ Trivette CM 2009 Meta-Analytic Structural Equation
Modelling Of The İnfluences Of Family-Centered Care On Parent
And Child Psychological Health Int J Pediatri 1-9
bull Kuğuoğlu S Ccediloumlvener Ccedil Aktaş E Tanır M 2009 Yatağa Bağımlı
Ccedilocuğun Aile Merkezli Bakımında Sinerji Modelinin Kullanımı
Maltepe Uumlniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2(1) 59-64
bull Kuzlu TA Kalıncı N Topan AK 2011 Uumlniversite Hastanesinde
Ccedilocuklara Verilen Bakımın Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden
İncelenmesi Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 6(16)
bull Kuzin JK Yborra J Taylor M Chang AC Altman CA
Whitney GMM Mott AR 2007 Family-Member Presence During
Interventions İn The Intensive Care Unit Perceptions Of Pediatric
Cardiac Intensive Care Providers Pediatrics 120(4) 895-901
httppediatricsaappublicationsorgcontent1204e895full Erişim
Tarihi 13032013
bull Harrison TM 2010 Family Centered Pediatric Nursing Care State
of the Science J Pediatr Nurs 25(5) 335ndash343
httpwwwncbinlmnihgovpmcarticlesPMC2965051 Erişim
Tarihi 14032013
bull Sacchetti A Lichenstein R Carraccio CA Harris RH 1996 Family
Member Presence During Pediatric Emergency Department
Procedures Pediatr Emerg Care 12 (4) 268ndash 271
httpwwwncbinlmnihgovpubmed8858650dopt=Abstract Erişim
Tarihi 18032013
bull Guzzetta CE Clark AP Wright JL 2006 Family Presence İn
Emergency Medical Services For Children Clin Pediatr Emerg Med
7 15-22
httppediatricsaappublicationsorgcontent1222e511long Erişim
Tarihi 25032013
bull Boie ET Moore GP Brummett C Nelson DR 1999 Do Parents
Want To Be Present During İnvasive Procedures Performed On
Their Children İn The Emergency Department A Survey Of 400
Parents Ann Emerg Med 34 (1) 70ndash 74
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(99)70274-
Xabstract Erişim Tarihi 19032013
bull Boudreaux ED Francis JL Loyacano T 2002 Familiy Presence
During İnvasive Procedures And Resuscitation İn The Emergency
Department A Critical Review And Suggestions For Future
Reseach Ann Emerg Med 40 193-205
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(02)00029-
Xabstract Erişim Tarihi 20032013
bull Axelsson AB Zettergren M Axelsson C 2005 Good And Bad
Experiences Of Family Presence During Acute Care And
Resuscitation What Makes The Difference Eur J Cardiovasc Nurs
4 161-169
bull Konukbay D Arslan F 2011 Yenidoğan Yoğun Bakım Uumlnitesinde
Yatan Yenidoğan Ailelerinin Yaşadıkları Guumlccedilluumlklerin Belirlenmesi
Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 14 (2) 16-22
bull Letourneau NL Elliott MR 1996 Pediatric Health Care Professionals
Perceptions and Practices of Family-Centered Care Childrens Health Care
25 (3) 157 ndash 174 httpdspacehilunbca8080handle188234882 Erişim
Tarihi 18032013
bull Daneman S Macaluso J Guzzetta CE 2003 Health Providersrsquo Attitudes
Toward Parent Participation İn The Care Of The Hospitalized Child J Spec
Pediatr Nurs 8(3)90-98
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=209Daneman+S2C+Macal
uso+J2C+Guzzetta+CE+20032C+Health+ProvidersE28099+Attit
udes+Toward+Parent+Participation+C4B0n+The+Care+Of+The+Hospit
alized+Child+J+Spec+Pediatr+Nurs3B+8(3)3A+90-+98 Erişim Tarihi
14032013
bull Reid P Connor M DeMarco R Fiyat J 2004 Linking Patient And Family
Centered Care And Patient Safety The Next Leap Nursing
Economics22(4) 211-215
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=Ponte+PR2C+Connor+M2C
+DeMarco+R+et+al+Linking+patient+and+family+centered+care+and+pati
ent+safety3A+the+next+leap+Nursing+economics2C+20043B+22(4)
3A+211-+215 Erişim Tarihi 15032013
bull Franck LS Spencer C 2003 Parent Visiting And Participation İn
İnfant Caregiving Activities İn A Neonatal Unit Birth 30 31-35
httpeuropepmcorgabstractmed12581037reload=0jsessionid=h
08jvg6ofw3t4xzzje634 Erişim Tarihi 17032013
bull Fowlie PW Mchaffie H 2004 Supporting Parents İn Neonatal Unit
BMJ 329 1336-1338
httpwwwncbinlmnihgovpmcarticlespmc534850 Erişim Tarihi
16032013
bull White RD 2003 Individual Rooms İn The NICU-An Evolving
Concept J Perinatol 23 22-24
httpwwwncbinlmnihgovpubmed12540926 Erişim Tarihi
17032013
bull Carter JD Mulder RT Bartram AF Darlow BA 2005 Infants İn A
Neonatal İntensive Care Unit Parental Response Arch Dis Child
Fetal Neonatal Ed 90 109-113
httpfnbmjcomcontent902f109full Erişim Tarihi 18032013
bull Mason DJ 2003 Family Presence Evidence Versus Tradition Am J
Crit Care 12 190-192
httpajccaacnjournalsorgcontent123190fullpdf+html Erişim
Tarihi 16032013
bull Johnson BH Abraham MR Parrish RN 2004 Designing The
Neonatal İntensive Care Unit For Optimal Family İnvolvement Clin
Perinatol 31 353-382
httpwwwncbinlmnihgovpubmed15289038 Erişim Tarihi
18032013
bull Browne JV Talmi A 2005 Family-Based İntervention To Enhance
İnfant-Parent Relationships İn The Neonatal İntensive Care Unit J
Pediatr Psychol 30 667-677
httpjpepsyoxfordjournalsorgcontent308667full Erişim Tarihi
17032013
bull Erdeve Ouml 2009 Aile Merkezli Bakım Ve Yenidoğan Yoğun Bakım
Uumlnitesi Tasarımında Ailenin Yeri Guumllhane Tıp Dergisi 51 199-203
Erişim Tarihi 20032013
bull Eras Z Atay G Pekcici EA 2011 Ccedilocuklara Verilen Sağlık
Hizmetinde Buumltuumlncuumll İzlem Modeli İnoumlnuuml Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi
Dergisi 18(3)199-202
bull Karabudak S Ak B Başbakkal Z 2010 Girişimler Sırasında Aile
Uumlyeleri Nerede Olmalı Tuumlrk Pediatri Arşivi 45 53-60
bull Oflaz F 2008 Hasta Ccedilocuk Ve Ebeveynlerinin Pediatrik Yoğun
Bakım Deneyimi Ve Travmatik Stres Cumhuriyet Uumlniversitesi
Hemşirelik Yuumlksekokulu Dergisi 12(1) 53-59
bull Ccedilavuşoğlu H 2004 Hastaneye Yatmanın Ccedilocuk Ve Aile Uumlzerindeki
Etkileri Yaşamı Tehdit Edici Hastalığı Olan Ccedilocuk Ccedilocuk Sağlığı
Hemşireliği Cilt 1 Genişletilmiş 8 Baskı Ankara Sistem Ofset
Basımevi 51-70 91-106
bull Boztepe H Ccedilavuşoğlu H 2009 Bir Uumlniversite Hastanesindeki
Uygulamaların Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden İncelenmesi
Hacettepe Uumlniversitesi Sağlık Bilimleri Fakuumlltesi Hemşirelik Dergisi
11-24
bull Dunst CJ Trivette CM 2009 Meta-Analytic Structural Equation
Modelling Of The İnfluences Of Family-Centered Care On Parent
And Child Psychological Health Int J Pediatri 1-9
bull Kuğuoğlu S Ccediloumlvener Ccedil Aktaş E Tanır M 2009 Yatağa Bağımlı
Ccedilocuğun Aile Merkezli Bakımında Sinerji Modelinin Kullanımı
Maltepe Uumlniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2(1) 59-64
bull Kuzlu TA Kalıncı N Topan AK 2011 Uumlniversite Hastanesinde
Ccedilocuklara Verilen Bakımın Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden
İncelenmesi Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 6(16)
bull Kuzin JK Yborra J Taylor M Chang AC Altman CA
Whitney GMM Mott AR 2007 Family-Member Presence During
Interventions İn The Intensive Care Unit Perceptions Of Pediatric
Cardiac Intensive Care Providers Pediatrics 120(4) 895-901
httppediatricsaappublicationsorgcontent1204e895full Erişim
Tarihi 13032013
bull Harrison TM 2010 Family Centered Pediatric Nursing Care State
of the Science J Pediatr Nurs 25(5) 335ndash343
httpwwwncbinlmnihgovpmcarticlesPMC2965051 Erişim
Tarihi 14032013
bull Sacchetti A Lichenstein R Carraccio CA Harris RH 1996 Family
Member Presence During Pediatric Emergency Department
Procedures Pediatr Emerg Care 12 (4) 268ndash 271
httpwwwncbinlmnihgovpubmed8858650dopt=Abstract Erişim
Tarihi 18032013
bull Guzzetta CE Clark AP Wright JL 2006 Family Presence İn
Emergency Medical Services For Children Clin Pediatr Emerg Med
7 15-22
httppediatricsaappublicationsorgcontent1222e511long Erişim
Tarihi 25032013
bull Boie ET Moore GP Brummett C Nelson DR 1999 Do Parents
Want To Be Present During İnvasive Procedures Performed On
Their Children İn The Emergency Department A Survey Of 400
Parents Ann Emerg Med 34 (1) 70ndash 74
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(99)70274-
Xabstract Erişim Tarihi 19032013
bull Boudreaux ED Francis JL Loyacano T 2002 Familiy Presence
During İnvasive Procedures And Resuscitation İn The Emergency
Department A Critical Review And Suggestions For Future
Reseach Ann Emerg Med 40 193-205
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(02)00029-
Xabstract Erişim Tarihi 20032013
bull Axelsson AB Zettergren M Axelsson C 2005 Good And Bad
Experiences Of Family Presence During Acute Care And
Resuscitation What Makes The Difference Eur J Cardiovasc Nurs
4 161-169
bull Konukbay D Arslan F 2011 Yenidoğan Yoğun Bakım Uumlnitesinde
Yatan Yenidoğan Ailelerinin Yaşadıkları Guumlccedilluumlklerin Belirlenmesi
Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 14 (2) 16-22
bull Letourneau NL Elliott MR 1996 Pediatric Health Care Professionals
Perceptions and Practices of Family-Centered Care Childrens Health Care
25 (3) 157 ndash 174 httpdspacehilunbca8080handle188234882 Erişim
Tarihi 18032013
bull Daneman S Macaluso J Guzzetta CE 2003 Health Providersrsquo Attitudes
Toward Parent Participation İn The Care Of The Hospitalized Child J Spec
Pediatr Nurs 8(3)90-98
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=209Daneman+S2C+Macal
uso+J2C+Guzzetta+CE+20032C+Health+ProvidersE28099+Attit
udes+Toward+Parent+Participation+C4B0n+The+Care+Of+The+Hospit
alized+Child+J+Spec+Pediatr+Nurs3B+8(3)3A+90-+98 Erişim Tarihi
14032013
bull Reid P Connor M DeMarco R Fiyat J 2004 Linking Patient And Family
Centered Care And Patient Safety The Next Leap Nursing
Economics22(4) 211-215
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=Ponte+PR2C+Connor+M2C
+DeMarco+R+et+al+Linking+patient+and+family+centered+care+and+pati
ent+safety3A+the+next+leap+Nursing+economics2C+20043B+22(4)
3A+211-+215 Erişim Tarihi 15032013
bull Mason DJ 2003 Family Presence Evidence Versus Tradition Am J
Crit Care 12 190-192
httpajccaacnjournalsorgcontent123190fullpdf+html Erişim
Tarihi 16032013
bull Johnson BH Abraham MR Parrish RN 2004 Designing The
Neonatal İntensive Care Unit For Optimal Family İnvolvement Clin
Perinatol 31 353-382
httpwwwncbinlmnihgovpubmed15289038 Erişim Tarihi
18032013
bull Browne JV Talmi A 2005 Family-Based İntervention To Enhance
İnfant-Parent Relationships İn The Neonatal İntensive Care Unit J
Pediatr Psychol 30 667-677
httpjpepsyoxfordjournalsorgcontent308667full Erişim Tarihi
17032013
bull Erdeve Ouml 2009 Aile Merkezli Bakım Ve Yenidoğan Yoğun Bakım
Uumlnitesi Tasarımında Ailenin Yeri Guumllhane Tıp Dergisi 51 199-203
Erişim Tarihi 20032013
bull Eras Z Atay G Pekcici EA 2011 Ccedilocuklara Verilen Sağlık
Hizmetinde Buumltuumlncuumll İzlem Modeli İnoumlnuuml Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi
Dergisi 18(3)199-202
bull Karabudak S Ak B Başbakkal Z 2010 Girişimler Sırasında Aile
Uumlyeleri Nerede Olmalı Tuumlrk Pediatri Arşivi 45 53-60
bull Oflaz F 2008 Hasta Ccedilocuk Ve Ebeveynlerinin Pediatrik Yoğun
Bakım Deneyimi Ve Travmatik Stres Cumhuriyet Uumlniversitesi
Hemşirelik Yuumlksekokulu Dergisi 12(1) 53-59
bull Ccedilavuşoğlu H 2004 Hastaneye Yatmanın Ccedilocuk Ve Aile Uumlzerindeki
Etkileri Yaşamı Tehdit Edici Hastalığı Olan Ccedilocuk Ccedilocuk Sağlığı
Hemşireliği Cilt 1 Genişletilmiş 8 Baskı Ankara Sistem Ofset
Basımevi 51-70 91-106
bull Boztepe H Ccedilavuşoğlu H 2009 Bir Uumlniversite Hastanesindeki
Uygulamaların Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden İncelenmesi
Hacettepe Uumlniversitesi Sağlık Bilimleri Fakuumlltesi Hemşirelik Dergisi
11-24
bull Dunst CJ Trivette CM 2009 Meta-Analytic Structural Equation
Modelling Of The İnfluences Of Family-Centered Care On Parent
And Child Psychological Health Int J Pediatri 1-9
bull Kuğuoğlu S Ccediloumlvener Ccedil Aktaş E Tanır M 2009 Yatağa Bağımlı
Ccedilocuğun Aile Merkezli Bakımında Sinerji Modelinin Kullanımı
Maltepe Uumlniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2(1) 59-64
bull Kuzlu TA Kalıncı N Topan AK 2011 Uumlniversite Hastanesinde
Ccedilocuklara Verilen Bakımın Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden
İncelenmesi Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 6(16)
bull Kuzin JK Yborra J Taylor M Chang AC Altman CA
Whitney GMM Mott AR 2007 Family-Member Presence During
Interventions İn The Intensive Care Unit Perceptions Of Pediatric
Cardiac Intensive Care Providers Pediatrics 120(4) 895-901
httppediatricsaappublicationsorgcontent1204e895full Erişim
Tarihi 13032013
bull Harrison TM 2010 Family Centered Pediatric Nursing Care State
of the Science J Pediatr Nurs 25(5) 335ndash343
httpwwwncbinlmnihgovpmcarticlesPMC2965051 Erişim
Tarihi 14032013
bull Sacchetti A Lichenstein R Carraccio CA Harris RH 1996 Family
Member Presence During Pediatric Emergency Department
Procedures Pediatr Emerg Care 12 (4) 268ndash 271
httpwwwncbinlmnihgovpubmed8858650dopt=Abstract Erişim
Tarihi 18032013
bull Guzzetta CE Clark AP Wright JL 2006 Family Presence İn
Emergency Medical Services For Children Clin Pediatr Emerg Med
7 15-22
httppediatricsaappublicationsorgcontent1222e511long Erişim
Tarihi 25032013
bull Boie ET Moore GP Brummett C Nelson DR 1999 Do Parents
Want To Be Present During İnvasive Procedures Performed On
Their Children İn The Emergency Department A Survey Of 400
Parents Ann Emerg Med 34 (1) 70ndash 74
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(99)70274-
Xabstract Erişim Tarihi 19032013
bull Boudreaux ED Francis JL Loyacano T 2002 Familiy Presence
During İnvasive Procedures And Resuscitation İn The Emergency
Department A Critical Review And Suggestions For Future
Reseach Ann Emerg Med 40 193-205
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(02)00029-
Xabstract Erişim Tarihi 20032013
bull Axelsson AB Zettergren M Axelsson C 2005 Good And Bad
Experiences Of Family Presence During Acute Care And
Resuscitation What Makes The Difference Eur J Cardiovasc Nurs
4 161-169
bull Konukbay D Arslan F 2011 Yenidoğan Yoğun Bakım Uumlnitesinde
Yatan Yenidoğan Ailelerinin Yaşadıkları Guumlccedilluumlklerin Belirlenmesi
Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 14 (2) 16-22
bull Letourneau NL Elliott MR 1996 Pediatric Health Care Professionals
Perceptions and Practices of Family-Centered Care Childrens Health Care
25 (3) 157 ndash 174 httpdspacehilunbca8080handle188234882 Erişim
Tarihi 18032013
bull Daneman S Macaluso J Guzzetta CE 2003 Health Providersrsquo Attitudes
Toward Parent Participation İn The Care Of The Hospitalized Child J Spec
Pediatr Nurs 8(3)90-98
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=209Daneman+S2C+Macal
uso+J2C+Guzzetta+CE+20032C+Health+ProvidersE28099+Attit
udes+Toward+Parent+Participation+C4B0n+The+Care+Of+The+Hospit
alized+Child+J+Spec+Pediatr+Nurs3B+8(3)3A+90-+98 Erişim Tarihi
14032013
bull Reid P Connor M DeMarco R Fiyat J 2004 Linking Patient And Family
Centered Care And Patient Safety The Next Leap Nursing
Economics22(4) 211-215
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=Ponte+PR2C+Connor+M2C
+DeMarco+R+et+al+Linking+patient+and+family+centered+care+and+pati
ent+safety3A+the+next+leap+Nursing+economics2C+20043B+22(4)
3A+211-+215 Erişim Tarihi 15032013
bull Eras Z Atay G Pekcici EA 2011 Ccedilocuklara Verilen Sağlık
Hizmetinde Buumltuumlncuumll İzlem Modeli İnoumlnuuml Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi
Dergisi 18(3)199-202
bull Karabudak S Ak B Başbakkal Z 2010 Girişimler Sırasında Aile
Uumlyeleri Nerede Olmalı Tuumlrk Pediatri Arşivi 45 53-60
bull Oflaz F 2008 Hasta Ccedilocuk Ve Ebeveynlerinin Pediatrik Yoğun
Bakım Deneyimi Ve Travmatik Stres Cumhuriyet Uumlniversitesi
Hemşirelik Yuumlksekokulu Dergisi 12(1) 53-59
bull Ccedilavuşoğlu H 2004 Hastaneye Yatmanın Ccedilocuk Ve Aile Uumlzerindeki
Etkileri Yaşamı Tehdit Edici Hastalığı Olan Ccedilocuk Ccedilocuk Sağlığı
Hemşireliği Cilt 1 Genişletilmiş 8 Baskı Ankara Sistem Ofset
Basımevi 51-70 91-106
bull Boztepe H Ccedilavuşoğlu H 2009 Bir Uumlniversite Hastanesindeki
Uygulamaların Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden İncelenmesi
Hacettepe Uumlniversitesi Sağlık Bilimleri Fakuumlltesi Hemşirelik Dergisi
11-24
bull Dunst CJ Trivette CM 2009 Meta-Analytic Structural Equation
Modelling Of The İnfluences Of Family-Centered Care On Parent
And Child Psychological Health Int J Pediatri 1-9
bull Kuğuoğlu S Ccediloumlvener Ccedil Aktaş E Tanır M 2009 Yatağa Bağımlı
Ccedilocuğun Aile Merkezli Bakımında Sinerji Modelinin Kullanımı
Maltepe Uumlniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2(1) 59-64
bull Kuzlu TA Kalıncı N Topan AK 2011 Uumlniversite Hastanesinde
Ccedilocuklara Verilen Bakımın Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden
İncelenmesi Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 6(16)
bull Kuzin JK Yborra J Taylor M Chang AC Altman CA
Whitney GMM Mott AR 2007 Family-Member Presence During
Interventions İn The Intensive Care Unit Perceptions Of Pediatric
Cardiac Intensive Care Providers Pediatrics 120(4) 895-901
httppediatricsaappublicationsorgcontent1204e895full Erişim
Tarihi 13032013
bull Harrison TM 2010 Family Centered Pediatric Nursing Care State
of the Science J Pediatr Nurs 25(5) 335ndash343
httpwwwncbinlmnihgovpmcarticlesPMC2965051 Erişim
Tarihi 14032013
bull Sacchetti A Lichenstein R Carraccio CA Harris RH 1996 Family
Member Presence During Pediatric Emergency Department
Procedures Pediatr Emerg Care 12 (4) 268ndash 271
httpwwwncbinlmnihgovpubmed8858650dopt=Abstract Erişim
Tarihi 18032013
bull Guzzetta CE Clark AP Wright JL 2006 Family Presence İn
Emergency Medical Services For Children Clin Pediatr Emerg Med
7 15-22
httppediatricsaappublicationsorgcontent1222e511long Erişim
Tarihi 25032013
bull Boie ET Moore GP Brummett C Nelson DR 1999 Do Parents
Want To Be Present During İnvasive Procedures Performed On
Their Children İn The Emergency Department A Survey Of 400
Parents Ann Emerg Med 34 (1) 70ndash 74
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(99)70274-
Xabstract Erişim Tarihi 19032013
bull Boudreaux ED Francis JL Loyacano T 2002 Familiy Presence
During İnvasive Procedures And Resuscitation İn The Emergency
Department A Critical Review And Suggestions For Future
Reseach Ann Emerg Med 40 193-205
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(02)00029-
Xabstract Erişim Tarihi 20032013
bull Axelsson AB Zettergren M Axelsson C 2005 Good And Bad
Experiences Of Family Presence During Acute Care And
Resuscitation What Makes The Difference Eur J Cardiovasc Nurs
4 161-169
bull Konukbay D Arslan F 2011 Yenidoğan Yoğun Bakım Uumlnitesinde
Yatan Yenidoğan Ailelerinin Yaşadıkları Guumlccedilluumlklerin Belirlenmesi
Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 14 (2) 16-22
bull Letourneau NL Elliott MR 1996 Pediatric Health Care Professionals
Perceptions and Practices of Family-Centered Care Childrens Health Care
25 (3) 157 ndash 174 httpdspacehilunbca8080handle188234882 Erişim
Tarihi 18032013
bull Daneman S Macaluso J Guzzetta CE 2003 Health Providersrsquo Attitudes
Toward Parent Participation İn The Care Of The Hospitalized Child J Spec
Pediatr Nurs 8(3)90-98
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=209Daneman+S2C+Macal
uso+J2C+Guzzetta+CE+20032C+Health+ProvidersE28099+Attit
udes+Toward+Parent+Participation+C4B0n+The+Care+Of+The+Hospit
alized+Child+J+Spec+Pediatr+Nurs3B+8(3)3A+90-+98 Erişim Tarihi
14032013
bull Reid P Connor M DeMarco R Fiyat J 2004 Linking Patient And Family
Centered Care And Patient Safety The Next Leap Nursing
Economics22(4) 211-215
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=Ponte+PR2C+Connor+M2C
+DeMarco+R+et+al+Linking+patient+and+family+centered+care+and+pati
ent+safety3A+the+next+leap+Nursing+economics2C+20043B+22(4)
3A+211-+215 Erişim Tarihi 15032013
bull Dunst CJ Trivette CM 2009 Meta-Analytic Structural Equation
Modelling Of The İnfluences Of Family-Centered Care On Parent
And Child Psychological Health Int J Pediatri 1-9
bull Kuğuoğlu S Ccediloumlvener Ccedil Aktaş E Tanır M 2009 Yatağa Bağımlı
Ccedilocuğun Aile Merkezli Bakımında Sinerji Modelinin Kullanımı
Maltepe Uumlniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2(1) 59-64
bull Kuzlu TA Kalıncı N Topan AK 2011 Uumlniversite Hastanesinde
Ccedilocuklara Verilen Bakımın Aile Merkezli Bakım Youmlnuumlnden
İncelenmesi Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 6(16)
bull Kuzin JK Yborra J Taylor M Chang AC Altman CA
Whitney GMM Mott AR 2007 Family-Member Presence During
Interventions İn The Intensive Care Unit Perceptions Of Pediatric
Cardiac Intensive Care Providers Pediatrics 120(4) 895-901
httppediatricsaappublicationsorgcontent1204e895full Erişim
Tarihi 13032013
bull Harrison TM 2010 Family Centered Pediatric Nursing Care State
of the Science J Pediatr Nurs 25(5) 335ndash343
httpwwwncbinlmnihgovpmcarticlesPMC2965051 Erişim
Tarihi 14032013
bull Sacchetti A Lichenstein R Carraccio CA Harris RH 1996 Family
Member Presence During Pediatric Emergency Department
Procedures Pediatr Emerg Care 12 (4) 268ndash 271
httpwwwncbinlmnihgovpubmed8858650dopt=Abstract Erişim
Tarihi 18032013
bull Guzzetta CE Clark AP Wright JL 2006 Family Presence İn
Emergency Medical Services For Children Clin Pediatr Emerg Med
7 15-22
httppediatricsaappublicationsorgcontent1222e511long Erişim
Tarihi 25032013
bull Boie ET Moore GP Brummett C Nelson DR 1999 Do Parents
Want To Be Present During İnvasive Procedures Performed On
Their Children İn The Emergency Department A Survey Of 400
Parents Ann Emerg Med 34 (1) 70ndash 74
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(99)70274-
Xabstract Erişim Tarihi 19032013
bull Boudreaux ED Francis JL Loyacano T 2002 Familiy Presence
During İnvasive Procedures And Resuscitation İn The Emergency
Department A Critical Review And Suggestions For Future
Reseach Ann Emerg Med 40 193-205
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(02)00029-
Xabstract Erişim Tarihi 20032013
bull Axelsson AB Zettergren M Axelsson C 2005 Good And Bad
Experiences Of Family Presence During Acute Care And
Resuscitation What Makes The Difference Eur J Cardiovasc Nurs
4 161-169
bull Konukbay D Arslan F 2011 Yenidoğan Yoğun Bakım Uumlnitesinde
Yatan Yenidoğan Ailelerinin Yaşadıkları Guumlccedilluumlklerin Belirlenmesi
Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 14 (2) 16-22
bull Letourneau NL Elliott MR 1996 Pediatric Health Care Professionals
Perceptions and Practices of Family-Centered Care Childrens Health Care
25 (3) 157 ndash 174 httpdspacehilunbca8080handle188234882 Erişim
Tarihi 18032013
bull Daneman S Macaluso J Guzzetta CE 2003 Health Providersrsquo Attitudes
Toward Parent Participation İn The Care Of The Hospitalized Child J Spec
Pediatr Nurs 8(3)90-98
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=209Daneman+S2C+Macal
uso+J2C+Guzzetta+CE+20032C+Health+ProvidersE28099+Attit
udes+Toward+Parent+Participation+C4B0n+The+Care+Of+The+Hospit
alized+Child+J+Spec+Pediatr+Nurs3B+8(3)3A+90-+98 Erişim Tarihi
14032013
bull Reid P Connor M DeMarco R Fiyat J 2004 Linking Patient And Family
Centered Care And Patient Safety The Next Leap Nursing
Economics22(4) 211-215
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=Ponte+PR2C+Connor+M2C
+DeMarco+R+et+al+Linking+patient+and+family+centered+care+and+pati
ent+safety3A+the+next+leap+Nursing+economics2C+20043B+22(4)
3A+211-+215 Erişim Tarihi 15032013
bull Harrison TM 2010 Family Centered Pediatric Nursing Care State
of the Science J Pediatr Nurs 25(5) 335ndash343
httpwwwncbinlmnihgovpmcarticlesPMC2965051 Erişim
Tarihi 14032013
bull Sacchetti A Lichenstein R Carraccio CA Harris RH 1996 Family
Member Presence During Pediatric Emergency Department
Procedures Pediatr Emerg Care 12 (4) 268ndash 271
httpwwwncbinlmnihgovpubmed8858650dopt=Abstract Erişim
Tarihi 18032013
bull Guzzetta CE Clark AP Wright JL 2006 Family Presence İn
Emergency Medical Services For Children Clin Pediatr Emerg Med
7 15-22
httppediatricsaappublicationsorgcontent1222e511long Erişim
Tarihi 25032013
bull Boie ET Moore GP Brummett C Nelson DR 1999 Do Parents
Want To Be Present During İnvasive Procedures Performed On
Their Children İn The Emergency Department A Survey Of 400
Parents Ann Emerg Med 34 (1) 70ndash 74
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(99)70274-
Xabstract Erişim Tarihi 19032013
bull Boudreaux ED Francis JL Loyacano T 2002 Familiy Presence
During İnvasive Procedures And Resuscitation İn The Emergency
Department A Critical Review And Suggestions For Future
Reseach Ann Emerg Med 40 193-205
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(02)00029-
Xabstract Erişim Tarihi 20032013
bull Axelsson AB Zettergren M Axelsson C 2005 Good And Bad
Experiences Of Family Presence During Acute Care And
Resuscitation What Makes The Difference Eur J Cardiovasc Nurs
4 161-169
bull Konukbay D Arslan F 2011 Yenidoğan Yoğun Bakım Uumlnitesinde
Yatan Yenidoğan Ailelerinin Yaşadıkları Guumlccedilluumlklerin Belirlenmesi
Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 14 (2) 16-22
bull Letourneau NL Elliott MR 1996 Pediatric Health Care Professionals
Perceptions and Practices of Family-Centered Care Childrens Health Care
25 (3) 157 ndash 174 httpdspacehilunbca8080handle188234882 Erişim
Tarihi 18032013
bull Daneman S Macaluso J Guzzetta CE 2003 Health Providersrsquo Attitudes
Toward Parent Participation İn The Care Of The Hospitalized Child J Spec
Pediatr Nurs 8(3)90-98
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=209Daneman+S2C+Macal
uso+J2C+Guzzetta+CE+20032C+Health+ProvidersE28099+Attit
udes+Toward+Parent+Participation+C4B0n+The+Care+Of+The+Hospit
alized+Child+J+Spec+Pediatr+Nurs3B+8(3)3A+90-+98 Erişim Tarihi
14032013
bull Reid P Connor M DeMarco R Fiyat J 2004 Linking Patient And Family
Centered Care And Patient Safety The Next Leap Nursing
Economics22(4) 211-215
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=Ponte+PR2C+Connor+M2C
+DeMarco+R+et+al+Linking+patient+and+family+centered+care+and+pati
ent+safety3A+the+next+leap+Nursing+economics2C+20043B+22(4)
3A+211-+215 Erişim Tarihi 15032013
bull Boie ET Moore GP Brummett C Nelson DR 1999 Do Parents
Want To Be Present During İnvasive Procedures Performed On
Their Children İn The Emergency Department A Survey Of 400
Parents Ann Emerg Med 34 (1) 70ndash 74
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(99)70274-
Xabstract Erişim Tarihi 19032013
bull Boudreaux ED Francis JL Loyacano T 2002 Familiy Presence
During İnvasive Procedures And Resuscitation İn The Emergency
Department A Critical Review And Suggestions For Future
Reseach Ann Emerg Med 40 193-205
httpwwwannemergmedcomarticleS0196-0644(02)00029-
Xabstract Erişim Tarihi 20032013
bull Axelsson AB Zettergren M Axelsson C 2005 Good And Bad
Experiences Of Family Presence During Acute Care And
Resuscitation What Makes The Difference Eur J Cardiovasc Nurs
4 161-169
bull Konukbay D Arslan F 2011 Yenidoğan Yoğun Bakım Uumlnitesinde
Yatan Yenidoğan Ailelerinin Yaşadıkları Guumlccedilluumlklerin Belirlenmesi
Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 14 (2) 16-22
bull Letourneau NL Elliott MR 1996 Pediatric Health Care Professionals
Perceptions and Practices of Family-Centered Care Childrens Health Care
25 (3) 157 ndash 174 httpdspacehilunbca8080handle188234882 Erişim
Tarihi 18032013
bull Daneman S Macaluso J Guzzetta CE 2003 Health Providersrsquo Attitudes
Toward Parent Participation İn The Care Of The Hospitalized Child J Spec
Pediatr Nurs 8(3)90-98
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=209Daneman+S2C+Macal
uso+J2C+Guzzetta+CE+20032C+Health+ProvidersE28099+Attit
udes+Toward+Parent+Participation+C4B0n+The+Care+Of+The+Hospit
alized+Child+J+Spec+Pediatr+Nurs3B+8(3)3A+90-+98 Erişim Tarihi
14032013
bull Reid P Connor M DeMarco R Fiyat J 2004 Linking Patient And Family
Centered Care And Patient Safety The Next Leap Nursing
Economics22(4) 211-215
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=Ponte+PR2C+Connor+M2C
+DeMarco+R+et+al+Linking+patient+and+family+centered+care+and+pati
ent+safety3A+the+next+leap+Nursing+economics2C+20043B+22(4)
3A+211-+215 Erişim Tarihi 15032013
bull Letourneau NL Elliott MR 1996 Pediatric Health Care Professionals
Perceptions and Practices of Family-Centered Care Childrens Health Care
25 (3) 157 ndash 174 httpdspacehilunbca8080handle188234882 Erişim
Tarihi 18032013
bull Daneman S Macaluso J Guzzetta CE 2003 Health Providersrsquo Attitudes
Toward Parent Participation İn The Care Of The Hospitalized Child J Spec
Pediatr Nurs 8(3)90-98
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=209Daneman+S2C+Macal
uso+J2C+Guzzetta+CE+20032C+Health+ProvidersE28099+Attit
udes+Toward+Parent+Participation+C4B0n+The+Care+Of+The+Hospit
alized+Child+J+Spec+Pediatr+Nurs3B+8(3)3A+90-+98 Erişim Tarihi
14032013
bull Reid P Connor M DeMarco R Fiyat J 2004 Linking Patient And Family
Centered Care And Patient Safety The Next Leap Nursing
Economics22(4) 211-215
httpwwwncbinlmnihgovpubmedterm=Ponte+PR2C+Connor+M2C
+DeMarco+R+et+al+Linking+patient+and+family+centered+care+and+pati
ent+safety3A+the+next+leap+Nursing+economics2C+20043B+22(4)
3A+211-+215 Erişim Tarihi 15032013