Odigos_exetasti

Detroit Test Μαθησιακής Επάρκειας (DTLA)

1

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΘΝΙΚΗΣ ΠΑΙ∆ΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΚΠΑΙ∆ΕΥΣΗΣ ΚΑΙ

ΑΡΧΙΚΗΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ (ΕΠΕΑΕΚ) ΜΕΤΡΟ 1.1-ΕΝΕΡΓΕΙΑ 1.1.3-ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΠΡΑΞΕΩΝ 1.1.3α

ΕΡΓΟ

Ψυχομετρική – διαφορική αξιολόγηση παιδιών και εφήβων

με μαθησιακές δυσκολίες

ΤΕΛΙΚΟΣ ∆ΙΚΑΙΟΥΧΟΣ-ΦΟΡΕΑΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ

ΕΚΠΑΙ∆ΕΥΣΗΣ - ΤΜΗΜΑ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΩΣ ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ καθηγήτρια Μαρία Τζουριάδου

Υποέργο 1

Detroit test μαθησιακής επάρκειας

Υπεύθυνη Υποέργου 1 καθηγήτρια Μαρία Τζουριάδου

Το έργο συγχρηματοδοτείται

Από το Ευρωπαϊκό Ταμείο και το ΥΠΕΠΘ

copyright: © Μαρία Τζουριάδου, 2008


2


3

Οδηγός εξεταστή – τεύχος οδηγιών

DETROIT TEST ΜΑΘΗΣΙΑΚΗΣ ΕΠΑΡΚΕΙΑΣ

DTLA (DTLA-P:3- DTLA-4)

D. Hammill & B. Bryant

Προσαρμογή και στάθμιση στα ελληνικά:

Μαρία Τζουριάδου

Ψυχομετρική Επεξεργασία

Γρηγόρης Κιοσέογλου, Γιώργος Μενεξές


4


5

Περιεχόμενα

Πρόλογος σελ. 7

1. Θεωρητικό πλαίσιο του κριτηρίου σελ. 9

2. Περιγραφή του κριτηρίου

I. Περιγραφή των υποδοκιμασιών

II. Περιγραφή των συνθέσεων

σελ. 25

3. Χορήγηση και βαθμολόγηση

I. Πληροφορίες που πρέπει να ληφ-

θούν υπόψη πριν από τη χορήγηση

του κριτηρίου

II. Οδηγίες χορήγησης

III. Βαθμολόγηση - Ερμηνεία

σελ. 39

4. Μεθοδολογία σελ. 97

5. Ψυχομετρικές ιδιότητες του κριτηρίου

1) Αξιοπιστία

2) Εγκυρότητα

σελ. 101

Βιβλιογραφία σελ. 121

Παράρτημα σελ. 127


6


7

Πρόλογος

Τα Detroit Τεστ Μαθησιακής Επάρκειας αποτελούν στάθμιση στην ελληνική πραγματικότητα των DTLA-P:3 και DTLA-4, ύστε-ρα από την απόκτηση των πνευματικών δικαιωμάτων χρήσης από τον εκδοτικό οίκο pro-ed. Στο πλαίσιο του έργου ΕΠΕΑΕΚ «Ψυ-χομετρική-∆ιαφορική Αξιολόγηση Παιδιών και Εφήβων με Μα-θησιακές ∆υσκολίες», επιλέχθηκε η στάθμιση και όχι η κατασκευή νέου κριτηρίου, αφενός γιατί τα συγκεκριμένα κριτήρια έχουν χρησιμοποιηθεί και χρησιμοποιούνται με επιτυχία για την εκτίμη-ση της μαθησιακής επάρκειας των μαθητών στις ΗΠΑ και σε άλ-λες χώρες και αφετέρου γιατί με την ανάδειξη ειδικών προφίλ μπορεί να συμβάλουν στο σχεδιασμό παιδαγωγικών παρεμβάσε-ων για παιδιά με διαφόρων τύπων προβλήματα μάθησης. Η γλωσ-σική προσαρμογή έγινε το 2007. Το κριτήριο χορηγήθηκε πιλοτι-κά και σταθμίστηκε την περίοδο ∆εκεμβρίου 2007-Ιουνίου 2008. Είναι ένα αξιόπιστο και έγκυρο εργαλείο σταθμισμένο στην ελλη-νική πραγματικότητα και στις ιδιαιτερότητες της ελληνικής γλώσ-σας. Είναι επίσης σχετικά σύντομο και δίνει νόρμες που βασίζο-νται σε αντιπροσωπευτικό δείγμα του ελληνικού μαθητικού πλη-θυσμού. Θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε όλους όσους μας βοήθησαν και συνέβαλαν στην πραγματοποίηση του έργου και πιο συγκεκριμέ-να: • το Υπουργείο Παιδείας και το Ευρωπαϊκό Κοινοτικό Ταμείο

kostas

Highlight

kostas

Highlight


8

για τη χρηματοδότηση του έργου • την ΕΥ∆ του ΕΠΕΑΕΚ του Υπουργείου Παιδείας, καθώς και την Επιτροπή Ερευνών του ΑΠΘ για την υποστήριξή τους στην υλοποίηση του έργου • τους εκπαιδευτικούς και τους μαθητές των νηπιαγωγείων, των δημοτικών, των γυμνασίων και των λυκείων στα οποία έγινε η χορήγηση του κριτηρίου Ιδιαίτερα θέλουμε να ευχαριστήσουμε: • τους συνεργάτες στο έργο κ.κ. Αλίκη Σκορδά, και ∆ομνίκη Κωνσταντινίδου, και τους κ.κ. Πέτρο Σταγιόπουλο και Πολυχρόνη Ευκαρπίδη για την πολύτιμη βοήθεια στην υλοποίηση και ολο-κλήρωση του έργου • τις κ.κ. Γεωργία Καλαντζάκου και ∆ήμητρα Ψευτογιάννη, οι οποίοι έκαναν τη στατιστική επεξεργασία των δεδομένων, γιατί χωρίς τη συμβολή τους δεν θα είχε ολοκληρωθεί το έργο • τους συνεργάτες που εργάστηκαν για τη χορήγηση του κριτη-ρίου: Ιωάννα Βακάλη, Ιφιγένεια Βακόλα, Ναταλία Βανού, Γεωργία Βασιλού, Παναγούλα Γαλάνη, Βαρβάρα Ιωσηφίδου, Έλλη Καϊδα-ντζή, Έλλη Καλλίνη, Αναστασία Καμπίτση, Ελένη Καράντζαλου, Ευθυμία Καρασαββίδου, Παντελή Καρασαχινίδη, Ευφροσύνη Κασσωτάκη, Ελισάβετ Κατσαράκη, Ευαγγελία Κοσμά, Χριστίνα Κοτρώνη, Βασιλική Κουτραφούρη, Άννα Κρίτση, Ιωάννα Λόξα, Θεοδώρα Μαντέλη, Φανή Μπακιρτζή, Αγγελική Μπιτζαράκη, Ιά-κωβο Μυστακίδη, Θηρεσία-Ιωάννα Νατσοπούλου, Ευδοξία Ξανθο-πούλου, Κωνσταντίνα Πανουργιά, Κυριακή Παπαδοπούλου, Ελέ-νη Παπαθανασίου, Βασιλική Παπαχρήστου, Μαρία Παππά, Αθηνά Πάσχου, Παρασκευή Πέππα, Άννα Πολεμικού, Ιωάννα Σοφιανο-πούλου, Κατερίνα Σπετσιώτου, Θεοδώρα Τζελέπη, Νεκταρία Του-λούπη, Ιωάννα Τσάκωνα, Ελευθερία Τσιπροπούλου, Ευσταθία Φούκα, Γλυκερία Χατζηκυριάκου, Περσεφόνη Χατζηλάμπου και Μαρίζα Χατζησταματίου.


9

1. Θεωρητικό Πλαίσιο του Κριτηρίου Το Detroit Test of Learning Aptitude (DTLA) είναι ένα ψυχομε-τρικό κριτήριο-τεστ ειδικών ικανοτήτων το οποίο κατασκευάστη-κε για πρώτη φορά το 1934 από τους Baker και Leland για τον ε-ντοπισμό ενδοατομικών διαφορών στη νοητική λειτουργία. Όπως και το τεστ νοημοσύνης WISC, βασίστηκε στο διχοτομικό μοντέλο του Spearman για τη δομή της νοημοσύνης. Η ιδέα της μέτρησης πολλών διαφορετικών νοητικών ικανοτήτων επιτρέπει στον εξε-ταστή να εκτιμήσει ενδοατομικές δυνατότητες και αδυναμίες. Το κριτήριο στην αρχική του έκδοση περιλάμβανε 19 υποδοκιμασίες που αφορούσαν ικανότητες συλλογισμού, λόγου, σχέσεων χωρο-χρόνου, αρίθμησης και κινητικές ικανότητες και ήταν κατάλληλο για παιδιά 4-19 χρόνων. Το Detroit Test of Learning Aptitude (DTLA) με την αρχική του μορφή έγινε δημοφιλές μεταξύ των επαγγελματιών του χώρου ψυχικής υγείας, καθώς δεν απαιτούσε πολύπλοκα υλικά, γεγονός που διευκόλυνε γενικά τη χρήση αλλά και τη βαθμολόγησή του. Όμως δέχτηκε αρνητικές κριτικές για τα ασθενή χαρακτηριστικά του και συγκεκριμένα για το μέγεθος του δείγματος στάθμισης, την απουσία τυπικών βαθμών και την έλ-λειψη πληροφοριών σχετικά με την αξιοπιστία και την εγκυρότη-τα. Με τη μορφή αυτή το κριτήριο χρησιμοποιήθηκε μέχρι το

kostas

Highlight


10

1985, οπότε έγινε η πρώτη αναθεώρηση από τον Hammill. O Hammill διατήρησε 11 υποδοκιμασίες και 9 συνθέσεις και περιόρι-σε το εύρος των ηλικιών από 6.0 μέχρι 17.11 χρονών. Επίσης εν-σωμάτωσε τις σύγχρονες θεωρητικές απόψεις σχετικά με τις γνωστικές λειτουργίες. Με τη μορφή αυτή το κριτήριο έγινε γενι-κά αποδεκτό, ωστόσο το 1991 έγινε η τρίτη αναθεώρηση. Περιορί-στηκαν οι συνθέσεις, άλλαξαν κάποιες εικόνες, ώστε να είναι πιο ρεαλιστικές, αντικαταστάθηκαν κάποιες παλιές υποδοκιμασίες και κάποιες άλλες άλλαξαν τίτλους. Στην 3η αυτή έκδοση εισήχθησαν οι θεωρητικές αντιθετικές συνθέσεις του κριτηρίου, οι οποίες συνδέουν υποθετικές κατασκευές από τις τρέχουσες θεωρίες της νοημοσύνης και της επεξεργασίας των πληροφοριών, όπως η δι-χοτομική σύνθεση λεκτικό – πρακτικό του WISC, η ρέουσα – α-ποκρυσταλλωμένη νοημοσύνη των Horn και Cattell, το συνδυα-στικό – γνωστικό επίπεδο του Jensen κ.α. Η αναθεώρηση αυτή (DTLA-3) δέχτηκε κριτικές για τα ψυχομετρικά χαρακτηριστικά του κριτηρίου και κυρίως γιατί η στάθμιση έγινε σε επιλεγμένα δείγματα μαθητών με μαθησιακές δυσκολίες ή και νευρολογικές ανεπάρκειες. Όλες οι κριτικές που διατυπώθηκαν κατά καιρούς ενσωματώθη-καν στην 4η έκδοση, DTLA-4 (Hammill, Brown & Bryant, 1992). Η έκδοση αυτή βελτιώθηκε σε σχέση με την αντιπροσωπευτικότητα του δείγματος στο γενικό μαθητικό πληθυσμό, λήφθηκαν υπόψη κοινωνικο-πολιτισμικοί παράγοντες ώστε να μην είναι μεροληπτι-κό, έγιναν νέες μετρήσεις εγκυρότητας και ξανασχεδιάστηκαν ό-λες οι εικόνες για να είναι ενδιαφέρουσες σε παιδιά και εφήβους. Με την ισχύουσα μορφή του το DTLA-4 περιλαμβάνει 10 υποδο-κιμασίες και απευθύνεται σε παιδιά 6.0-17.11 χρονών. Η ίδια η ομάδα του Hammill κατασκεύασε για πρώτη φορά το 1986 και μία εκδοχή του για μικρότερα παιδιά, το DTLA-P, με σκοπό να καλύψει την ανάγκη για ένα γρήγορο και εύκολο στη χορήγησή


11

του κριτήριο για τη μέτρηση της μαθησιακής ικανότητας των μι-κρών παιδιών. Το DTLA-P αποτελεί μια προσαρμογή του Detroit Test of Learning Aptitude (DTLA-2) (Hammil, 1985) και σχεδιάστηκε για παιδιά ηλικίας από 3 έως 9 χρόνων. Η αρχική αυτή έκδοση δέχθη-κε θετικά σχόλια και οι επαγγελματίες μιλούσαν για ένα εργαλείο ιδιαίτερα χρήσιμο στους εξεταστές (Telzrow, 1989), με κατανοητές οδηγίες και με ενότητες που βοηθούν στη συγκέντρωση ποικίλων και σημαντικών πληροφοριών για την αποκτημένη ικανότητα σε μικρά παιδιά (Vasa, 1989). Επίσης το κριτήριο θεωρήθηκε εύκολο, γρήγορο και ακριβές και υποστηρίχθηκε ότι σε σχέση με άλλα κριτήρια της ίδιας ομάδας ερευνητών είχε εμφανή πλεονεκτήματα (Layton, 1986, Schicke, 1993). Μολονότι τα σχόλια ήταν θετικά και ενθουσίασε τους ειδικούς γιατί επρόκειτο για ένα κριτήριο εύκολο στη χρήση και στη βαθμολόγηση και ιδανικό για μικρές ηλικίες, η ομάδα του Hammill προχώρησε στην δεύτερη έκδοση του κριτη-ρίου ( DTLA-P: 2), το 1991, το οποίο περιείχε καινοτομίες, που το βελτίωσαν. Οι κριτικές αυτή τη φορά αναφέρονταν στο γεγονός ότι αποτε-λούσε ένα ολοκληρωμένο κριτήριο με ισχυρά ψυχομετρικά χαρα-κτηριστικά. Για το λόγο αυτό υποστηρίχθηκε ότι αποτελεί εξαιρε-τικό εργαλείο για τη μέτρηση των γνωστικών ικανοτήτων των μι-κρών παιδιών και υπόδειγμα κατασκευής (Stoddard, 1994). Η τελευταία αναθεώρηση του κριτηρίου, DTLA-P:3, εκδόθηκε το 2005. Στην τελευταία αυτή έκδοση λήφθηκαν υπόψη και παράγο-ντες μεροληψίας και έτσι το κριτήριο αποδείχθηκε αξιόπιστο και έγκυρο τόσο για το φύλο, την εθνικότητα και τη φυλετική ομάδα, όσο και για το γενικό πληθυσμό.


12

Παραδοσιακές απόψεις σχετικά με την εκτίμηση των νοη-τικών ικανοτήτων Ιστορικά οι ειδικοί που κατά καιρούς ασχολήθηκαν με τη μέτρηση της νοητικής ικανότητας έκαναν αυθαίρετες διακρίσεις μεταξύ της νοημοσύνης, της ικανότητας και της επίδοσης. Οι τρεις αυτοί όροι εκφράζουν διαφορετικές έννοιες και έχουν χρησιμοποιηθεί συχνά για την κατασκευή αντίστοιχων κριτηρίων. Νοημοσύνη Η νοημοσύνη αποτελεί έννοια για την οποία μέχρι σήμερα δεν έ-χει δοθεί ένας κοινά αποδεκτός ορισμός. Ο Sattler (1992) και οι Cohen, Swerdlik & Smith (1992) ανέφεραν πως οι ψυχολόγοι που συμμετείχαν σε ένα συμπόσιο του 1921 με κεντρικό θέμα τη νοη-μοσύνη και τη μέτρησή της δεν κατάφεραν να καταλήξουν σε ένα κοινά αποδεκτό ορισμό της. Έξι χρόνια αργότερα ο Spearman (1927) υποστήριξε ότι, επειδή έχουν διατυπωθεί τόσοι πολλοί ορι-σμοί σχετικά με αυτή, η νοημοσύνη δεν έχει ακριβή έννοια. Το 1968 σε ένα άρθρο στο περιοδικό American Psychologist, ο Wesman διατύπωνε τον προβληματισμό του για τη συνεχιζόμενη επί δεκαετίες διαμάχη για τη φύση και τον ορισμό της νοημοσύ-νης. ∆εκαοκτώ χρόνια αργότερα οι Sternberg και Detterman (1986) ανέφεραν πως, όταν ζήτησαν από 24 ειδικούς να δώσουν έναν ορισμό της νοημοσύνης, προέκυψαν 24 διαφορετικοί ορι-σμοί. Η δυσκολία εύρεσης ενός κοινά αποδεκτού ορισμού εξακο-λουθεί να προβληματίζει μέχρι και σήμερα τους επιστήμονες, ει-δικά τους ψυχολόγους και τους γνωστικούς επιστήμονες. Παρ΄ ότι οι ειδικοί διαφωνούν ως προς ένα συγκεκριμένο και κοινά αποδε-κτό ορισμό της νοημοσύνης, οι διάφοροι ορισμοί που έχουν δια-τυπωθεί έχουν αρκετά κοινά στοιχεία, όπως άλλωστε φαίνεται και


13

στους ορισμούς που παρατίθενται πιο κάτω. Επιπλέον, κοινά στοιχεία αντικατοπτρίζονται και στους παρακάτω ορισμούς της νοημοσύνης σε λεξικά:

(Νοημοσύνη είναι)

• Η ικανότητα αντίληψης λογικών σχέσεων και η χρήση της γνώσης του ατόμου να επιλύει προβλήματα και να ανταποκρίνεται κατάλληλα σε καινούριες καταστάσεις (The New Lexicon Webster’s Dictionary of the English Language, 1988, σελ. 502). • Το ρεπερτόριο ικανοτήτων επίλυσης προβλημάτων και αντι-δράσεων γνωστικής διάκρισης που διαθέτει ένα άτομο ανάλογα με την ηλικιακή και κοινωνική ομάδα στην οποία ανήκει (A Comprehensive Dictionary of Psychological and Psychoanalytical Terms, English & English, 1958, σελ. 268). • Η ικανότητα ενός οργανισμού να ανταποκρίνεται αποτελεσμα-τικά στις ανάγκες του περιβάλλοντός του μέσω της μάθησης (Dic-tionary of Behavioral Sciences, Wolman, 1989, σελ. 181). Παρ΄ ότι η διατύπωση ενός κοινά αποδεκτού ορισμού για τη νοη-μοσύνη δεν είναι εφικτή, σχεδόν όλοι οι ειδικοί δέχονται ότι τα άτομα έχουν ποικίλες ικανότητες να ενεργούν βάσει στόχων, να σκέφτονται λογικά και να χειρίζονται αποτελεσματικά το περιβάλ-λον στο οποίο ζουν. Επομένως, όταν βλέπουμε κάποιο άτομο να κινείται προς την υλοποίηση ενός ή πολλών στόχων, να συμπερι-φέρεται λογικά και να ελέγχει το περιβάλλον του, συμπεραίνουμε ότι διαθέτει νοημοσύνη. Επειδή οι ικανότητες ενός ατόμου είναι αφανείς, η νοημοσύνη γίνεται αντιληπτή μόνο από εμφανείς εκ-δηλώσεις του ίδιου του ατόμου.


14

Προφανώς η νοημοσύνη, όπως και άλλες ψυχολογικές έννοιες όπως η μάθηση, ή το «εγώ» αποτελούν από τη φύση τους υποθε-τικές κατασκευές (δηλαδή ιδέες χωρίς φυσικές ιδιότητες, πράγμα-τα που ορίζουμε και υποθέτουμε ότι υπάρχουν). Επειδή η νοημο-σύνη είναι υποθετική κατασκευή δεν μπορεί να μετρηθεί απευ-θείας. Κοινή πρακτική λοιπόν είναι να εκτιμηθεί η ποιότητα, η κα-ταλληλότητα και η αποτελεσματικότητα των ενεργειών του ατό-μου και στη συνέχεια, με βάση αυτές τις πληροφορίες, να μετρη-θεί το επίπεδο της νοημοσύνης του. Έτσι, η επαρκής επίδοση σε συμπεριφορές που θεωρούνται «έξυπνες» είναι αποδεκτό ότι απο-τελούν ένδειξη ότι και το άτομο είναι «έξυπνο». Η ιδέα αυτή ενι-σχύθηκε από τους English & English (1958) που περιέγραψαν τη νοημοσύνη ως «εκείνη την υποθετική κατασκευή που μετριέται μέσω ενός σταθμισμένου κριτηρίου νοημοσύνης» (σελ. 268). Με-ρικοί από τους ορισμούς είναι οι παρακάτω:


15

Πηγή Ορισμός Binet

(in Terman, 1916)

‘Η τάση ενός ατόμου να ακολουθεί και να εμμένει σε ένα στόχο/ η δυνατότητα ενός ατόμου να κάνει προσαρμογές προκειμένου να επιτύχει ένα επιθυ-μητό αποτέλεσμα και/ η δύναμη του για αυτοκρι-τική’ (σελ. 45).

Binet & Simon (1916)

‘Κριτική ικανότητα, ή αλλιώς πρακτική αίσθηση, πρωτοβουλία και δυνατότητα προσαρμογής ενός ατόμου στις συνθήκες του περιβάλλοντος. Οι βα-σικές ιδιότητες της νοημοσύνης είναι το να κρίνει κάποιος ορθά, να κατανοεί και να σκέφτεται’ (σελ. 42-43).

Stoddard (1943)

‘Η ικανότητα του ατόμου να αναλαμβάνει πρωτο-βουλίες που χαρακτηρίζονται από δυσκολία, πο-λυπλοκότητα, αφαίρεση, οικονομία, προσαρμοστι-κότητα ως προς ένα στόχο, κοινωνική αξία, και αυθεντικότητα. Η ικανότητα αυτή διατηρείται σταθερή κάτω από συνθήκες που απαιτούν συ-γκέντρωση και αντίσταση σε συναισθηματικά ε-ρεθίσματα’ (σελ. 4).

Freeman (1955)

‘Γενική ή ειδική συμμόρφωση ή προσαρμογή του ατόμου στο περιβάλλον του, ή σε συγκεκριμένα μέρη αυτού…,η ικανότητα αναδιοργάνωσης των προτύπων συμπεριφοράς ενός ατόμου έτσι ώστε να ενεργεί πιο αποτελεσματικά και πιο κατάλληλα σε νέες καταστάσεις…,η ικανότητα μάθησης…,ο βαθμός στον οποίο ένα άτομο μπορεί να εκπαι-δευτεί…, η ικανότητα αφηρημένης σκέψης…, η αποτελεσματική χρήση εννοιών και συμβόλων κα-τά την επίλυση προβλημάτων’ (σελ. 60-61).


16

Wechsler (1958)

‘Η συνολική ή γενική δυνατότητα του ατόμου να ενεργεί βάσει στόχων, να σκέφτεται λογικά και να χειρίζεται αποτελεσματικά το περιβάλλον στο ο-ποίο ζει’ (σελ. 7).

Das (1973) ‘Η ικανότητα σχεδιασμού και οργάνωσης της συ-μπεριφοράς βάσει στόχων’ (σελ. 27).

Humphreys (1979)

‘Το αποτέλεσμα διαδικασιών απόκτησης, μνημο-νικής διατήρησης, ανάκλησης, συσχετισμού, σύ-γκρισης και χρήσης πληροφοριών και εννοιών σε νέα πλαίσια’ (σελ. 115).

Gardner (1983)

‘Νοητική επάρκεια η οποία περιλαμβάνει ένα σύ-νολο δεξιοτήτων επίλυσης προβλημάτων, που επι-τρέπει στο άτομο να επιλύει πρωτότυπα προβλή-ματα ή δυσκολίες που αντιμετωπίζει και, όταν χρειάζεται, να δημιουργεί αποτελεσματικά προϊό-ντα, αλλά και να έχει τη δυνατότητα να βρίσκει ή να δημιουργεί προβλήματα, θέτοντας έτσι τη βάση για την απόκτηση νέας γνώσης’ (σελ. 60-61).

Sternberg (1986)

‘Νοητική δράση προκειμένου να προσαρμόζεται κάποιος, να διαμορφώνει και να επιλέγει προβλή-ματα σε ρεαλιστικά περιβάλλοντα που σχετίζονται με τη ζωή του’ (σελ. 33).


17

Ικανότητα H ικανότητα είναι πιο εύκολο να οριστεί από τη νοημοσύνη και γενικά οι ειδικοί συμφωνούν ως προς τους ορισμούς που έχουν διατυπωθεί. Οι ορισμοί της ικανότητας είναι σχετικά σταθεροί. Στο Random House Unabridged Dictionary (1993) ως ικανότητα ορίζεται «η δυνατότητα/ εγγενής ή επίκτητη δεξιότητα/ ταλέντο/ ε-τοιμότητα μάθησης/νοημοσύνη» (σελ. 104). Στο New Lexicon Webster’s Dictionary of the English Language (1988) ως ικανότη-τα ορίζεται «το φυσικό ταλέντο ή κλίση» (για παράδειγμα μουσικό ταλέντο) ή «η δυνατότητα κάποιου ατόμου να μαθαίνει εύκολα και γρήγορα» (για παράδειγμα η γλωσσική ικανότητα) (σελ. 45). Σύμ-φωνα με τους English & English (1958) ικανότητα είναι «η δυνατό-τητα απόκτησης επάρκειας ύστερα από συστηματική ή άτυπη εκ-παίδευση» (σελ. 39). Τέλος στο Merriam-Webster’s Collegiate Dictionary (1996) η ικανότητα ορίζεται ως «κλίση/ φυσική δυνατό-τητα» και ένα τεστ ικανοτήτων περιγράφεται ως «ένα σταθμισμένο κριτήριο σχεδιασμένο για να προβλέπει την ικανότητα ενός ατόμου να αποκτήσει συγκεκριμένες δεξιότητες» (σελ. 58). Πιο απλά, ικανότητα είναι η δυνατότητα που πρέπει να έχει ένα άτομο για να επιτύχει κάποιο στόχο. Ο στόχος αυτός μπορεί να είναι επίδοση σε σχολικά αντικείμενα, ικανότητα αυτόνομης δια-βίωσης, επιτυχία στον επαγγελματικό τομέα, ή επάρκεια σε οποι-οδήποτε άλλο πλαίσιο. Μπορεί παραδείγματος χάρη να μετρηθεί το μουσικό ταλέντο, η πιθανή σχολική επιτυχία, η δυνατότητα να κάνει μία συγκεκριμένη δουλειά κ.ο.κ. Προφανώς οι ίδιες ικανότητες που εκτιμώνται για την πρόβλεψη της επίδοσης ενός ατόμου σε κάποιον από τους παραπάνω τομείς, μπορούν να εκτιμήσουν και τη νοημοσύνη του. Για το λόγο αυτό


18

η επάρκεια απόκτησης λεξιλογίου μπορεί να χρησιμοποιηθεί όχι μόνο στην εκτίμηση της νοημοσύνης, αλλά και στην πρόβλεψη μελλοντικής επιτυχίας ή αποτυχίας του σε ένα ευρύ φάσμα παιδα-γωγικών, επαγγελματικών και διαπροσωπικών εμπειριών. Έτσι, άτομα που έχουν πλούσιο λεξιλόγιο υποτίθεται ότι έχουν πολλές ικανότητες να πετύχουν στη ζωή γενικά. Οι English & English (1958) ενίσχυσαν την ιδέα ότι τα αποτελέσματα των τεστ ικανοτή-των αντικατοπτρίζουν το νοητικό επίπεδο κάποιου τονίζοντας ότι: «Γενική ικανότητα είναι η δυνατότητα απόκτησης επάρκειας σε πολλούς τομείς. Εφόσον όλα τα ψυχομετρικά κριτήρια αναπόφευ-κτα μετρούν τις συμπεριφορές όπως εκδηλώνονται στο παρόν, ένα τεστ ικανοτήτων αποτελεί καθαρά μία μορφή κριτηρίου που μετρά ειδικές ικανότητες. Πρόκειται για μέτρηση των χαρακτηριστικών που έχει διαπιστωθεί ότι αποτελούν προβλεπτικό παράγοντα της δυνατότητας για μάθηση. Επομένως ένα κριτήριο νοημοσύνης απο-τελεί κριτήριο της γενικής ικανότητας που ενυπάρχει στο άτομο αλλά και της δυνατότητάς του για μάθηση. Πρόκειται δηλαδή για ένα τεστ γενικής ικανότητας και ειδικών ικανοτήτων αλλά και γε-νικής δυνατότητας για μάθηση. Η διάκριση όμως παραμένει: η δυ-νατότητα είναι παρούσα και ενεργός ενώ η ικανότητα είναι το δυ-ναμικό, το ίδιο όμως κριτήριο μπορεί να μετράει ταυτόχρονα και τα δύο (σελ. 39-40)». Είναι λοιπόν εμφανές ότι οι έννοιες της ικανότητας και της νοη-μοσύνης συνδέονται στενά. Όταν αναφέρεται κανείς σε έννοιες ευρείας βάσης όπως λ.χ. οι γενικές δεξιότητες επιβίωσης ή η γενι-κή σχολική επιτυχία, οι έννοιες της νοημοσύνης και της ικανότη-τας επικαλύπτονται. Πολλοί ειδικοί μάλιστα υποστηρίζουν ότι τα κριτήρια νοημοσύνης ουσιαστικά πρέπει να θεωρούνται κριτήρια σχολικής ικανότητας ή σχολικής νοημοσύνης (Anastasi & Urbina,


19

1997, Linn & Gronlund, 1995). Επομένως τα γνωστά ψυχομετρικά κριτήρια που χρησιμοποιούνται σήμερα για τη μέτρηση της νοη-μοσύνης (π.χ. η Συστοιχία του Kaufman για Παιδιά (Kaufman & Kaufman, 1983), η Κλίμακα Νοημοσύνης του Wechsler για Παιδιά (Wechsler, 1991), καθώς και η Κλίμακα Νοημοσύνης των Stanford-Binet (Thorndike, Hagen & Sattler, 1986) οδηγούν σε αποτελέσματα που αντικατοπτρίζουν τόσο το γενικό νοητικό δυ-ναμικό των εξεταζομένων όσο και τη γενική ικανότητά τους για σχολική μάθηση. Το συμπέρασμα αυτό συνάδει με τους λόγους κατασκευής του πρώτου τεστ νοημοσύνης από τους Binet και Simon, στόχος του οποίου ήταν ο εντοπισμός μαθητών που θα μπορούσαν να φοιτήσουν στο σχολείο. Επίδοση Παρ’ ότι οι έννοιες ‘ικανότητα’ και ‘επίδοση’ χρησιμοποιούνται συχνά ταυτόσημα, πολλοί κατασκευαστές ψυχομετρικών κριτηρί-ων επιχειρούν να τις διακρίνουν. Για το λόγο αυτό ονομάζουν κρι-τήρια επίδοσης εκείνα που οι μετρήσεις τους αφορούν στην απο-κτημένη γνώση και κριτήρια ικανοτήτων εκείνα που οι μετρήσεις τους αφορούν στη δυνατότητα του ατόμου να αποκτά νέες γνώ-σεις. Όμως πολλοί θεωρητικοί του πεδίου (Jensen, 1980, Linn & Gronlund, 1995, Anastasi & Ubrina, 1997) υποστηρίζουν ότι η διά-κριση ανάμεσα στις δύο έννοιες δεν είναι σαφής. Οι ειδικοί αυτοί κάνουν την υπόθεση ότι οι δύο έννοιες (επίδοση-ικανότητα) αφο-ρούν στην αποκτημένη γνώση, υπόθεση που εάν είναι αληθής, μπορεί να προφυλάξει τους κατασκευαστές ψυχομετρικών κριτη-


20

ρίων από το να εφαρμόζουν άκαμπτα κριτήρια διάκρισης ανάμεσα στα τεστ ικανοτήτων και επίδοσης. Πιο συγκεκριμένα, τα κριτήρια αυτά εκτιμούν αποκτημένες ικανότητες (π.χ. ικανότητα αρίθμη-σης, λόγου, σχεδίου, γραφής, επίλυσης προβλημάτων κ.α.). Για το λόγο αυτό η διάκριση μεταξύ των τεστ επίδοσης και των τεστ ικα-νοτήτων είναι ιδιαίτερα δύσκολη, επειδή βασίζεται μόνο στον τύ-πο ερωτημάτων που περιέχουν. Η διαφορά στα κριτήρια επίδοσης έγκειται στο ότι τα ερωτήματα μετρούν γνώσεις μέσω συστηματικής διδασκαλίας κυρίως με στόχο να διαπιστωθεί αν το άτομο ή η ομάδα τις έχει αποκτήσει. Η επίδοση λοιπόν και η ικανότητα μπορεί να επικαλύπτονται, γεγο-νός που καθιστά δύσκολη τη διάκρισή τους (Cronbach, 1984). Οι κατασκευαστές κριτηρίων όμως συνεχίζουν να αναφέρονται σε διακυμάνσεις ανάμεσα στην ικανότητα και στην επίδοση. Επειδή οι έννοιες της νοημοσύνης, της ικανότητας και της επίδοσης απο-τελούν υποθετικές κατασκευές, θα πρέπει να αποκτήσουν λει-τουργικότητα προκειμένου να καταστεί δυνατό να μετρηθούν, ενώ η λειτουργικότητά τους προκύπτει από τα ερωτήματα και τις υποδοκιμασίες που περιλαμβάνουν τα κριτήρια καθώς και από τη βαθμολόγησή τους. Έτσι, ίσως ο Boring (1923) είχε δίκιο όταν υ-ποστήριζε ότι η νοημοσύνη, η ικανότητα και η επίδοση «είναι αυ-τό που μετρούν τα τεστ» (σελ. 5). Μπορεί κάποιος να ισχυριστεί ότι η νοημοσύνη αξιολογείται και δεν μετράται γιατί το «μετρώ» εμπεριέχει ενεργές φυσικές ιδιότητες των αντικειμένων που αξι-ολογούνται.


21

Η προσέγγιση των αποκτημένων ικανοτήτων-επάρκειας Εκφράζοντας τις απόψεις των κατασκευαστών ψυχομετρικών κριτηρίων, η Anastasi (1980), υποστήριξε ότι αν ήταν να «εξαλεί-ψει» τέσσερις λέξεις από το λεξιλόγιο των ερευνητών θα επέλεγε τις λέξεις «νοημοσύνη», «δεξιότητες», «ικανότητες» και «επίδοση» και θα τις αντικαθιστούσε με τον όρο «αποκτημένες» ή «αναπτυγ-μένες ικανότητες». Αντίστοιχες απόψεις διατύπωσε και ο Ebel (1980), ο οποίος υποστήριξε ότι οι τέσσερις αυτοί όροι αποτελούν διαφορετικές λέξεις που περιγράφουν τα ίδια ανθρώπινα χαρα-κτηριστικά και αν υποκατασταθούν με μία λέξη, όπως «επάρκεια», θα οδηγήσουν σε μια πιο στέρεη και ακριβή γνώση. Με βάση αυ-τές τις απόψεις η παραδοσιακή κατηγοριοποίηση των εννοιών νο-ημοσύνη - ικανότητα - επίδοση θα μπορούσε να αντικατασταθεί με την περισσότερο σαφή έννοια της επάρκειας = αποκτημένης ικα-νότητας. Μ’ αυτή την οπτική γίνεται περισσότερο κατανοητό αυτό που εκφράζουν τα κριτήρια ικανοτήτων ή επίδοσης, τα οποία μπορεί να ταξινομηθούν σε ένα συνεχές ανάλογα με την ειδική φύση και το χαρακτήρα τους (Anastasi & Urbina, 1997, σελ. 476). Έτσι, αντί να χρησιμοποιήσουν την παραδοσιακή προσέγγιση δια-χωρισμού των ικανοτήτων τεχνητά σε νοημοσύνη, ικανότητα και επίδοση οι Anastasi και Urbina (1997) τοποθετούν τις διάφορες αποκτημένες ικανότητες (μορφές επάρκειας) σε ένα συνεχές ανά-λογα με την ειδική φύση και το χαρακτήρα τους. Το συνεχές αυτό παρουσιάζεται στο Σχήμα 1.


22

Σχήμα 1. Το συνεχές των αποκτημένων ικανοτήτων (από Anastasi, A. & Urbina, S. (1997). Psychological Testing (7th ed.). Upper Saddle River, NJ: Prentice-Hall). Ιδιαίτερες δεξιότητες Νοητικές ικανότητες

Τεστ επίδο-σης ειδικού περιεχομέ-

νου

Τεστ επίδο-σης γενικού περιεχομέ-

νου

Τεστ νοητικής επάρκειας λε-κτικού τύπου

Μη λεκτι-κά τεστ

∆ιαπολιτισμι-κά τεστ νοη-μοσύνης

Στην αριστερή πλευρά του συνεχούς εντάσσονται ψυχομετρικά κριτήρια που εκτιμούν ιδιαίτερες δεξιότητες ή απόδοση σε έργα τα οποία μπορεί να τα πετύχει κάποιος μόνο με ειδική κατάρτιση, τυπική διδασκαλία ή μελέτη. Τα κριτήρια αυτά μετρούν την επάρ-κεια σε περιοχές όπως γραφή, άλγεβρα, φωνητική κλπ. Τις δεξιό-τητες αυτές δεν τις διαθέτουν όλοι οι άνθρωποι. Υπάρχουν μόνο σε όσους τις διδαχθούν. Στο μέσο του συνεχούς εντάσσονται κρι-τήρια που το περιεχόμενό τους είναι πιο ευρύ και οι ικανότητες που μετρώνται μ’ αυτά θα πρέπει να έχουν αποκτηθεί τυχαία, χω-ρίς συστηματική διδασκαλία. Επειδή το πολιτισμικό περιβάλλον σ’ αυτές τις περιπτώσεις είναι και ο ίδιος ο δάσκαλος, τέτοιες ικανό-τητες υπάρχουν σε κάποιο βαθμό σε κάθε κοινωνία. Παραδείγμα-τα τέτοιων κριτηρίων είναι τα κριτήρια σύνταξης και γραμματικής, προφορικού λόγου, κατανόησης ανάγνωσης, λεξιλογίου κλπ. Τέ-λος, στη δεξιά άκρη του συνεχούς εντάσσονται κριτήρια που με-τρούν ικανότητες, οι οποίες είναι αποτέλεσμα της αλληλεπίδρασης ανάμεσα στο φυσικό περιβάλλον του ατόμου και στην εγγενή νευρολογική λειτουργία του. Τέτοια τεστ μετρούν την ταχύτητα αντίληψης, την ικανότητα διάκρισης φθόγγων, την οπτική μνήμη, τη χωροταξική αντίληψη κλπ. Όπως και οι ικανότητες στο μέσο


23

του συνεχούς, έτσι και αυτές υπάρχουν σε διάφορα επίπεδα σε όλους τους ανθρώπους. Γενικά οι μορφές τέτοιων κριτηρίων σχε-διάζονται για να δώσουν έμφαση σε έργα που τα άτομα δεν είχαν αντιμετωπίσει προηγουμένως. Επειδή τα κριτήρια που αξιολο-γούν αυτές τις ικανότητες επηρεάζονται ελάχιστα από τη διδασκα-λία ή τον πολιτισμό αποκαλούνται συχνά «πολιτισμικά ελεύθερα», στην ουσία όμως είναι λιγότερο πολιτισμικά μεροληπτικά. Εκτίμηση της επάρκειας με βάση την προσέγγιση των α-ποκτημένων ικανοτήτων Σύμφωνα με τη θεωρία της μάθησης ο καλύτερος προβλεπτικός παράγοντας μελλοντικής μάθησης είναι η προϋπάρχουσα γνώση. Συχνά όμως μπορεί να προκύψουν σοβαρά ερωτήματα σχετικά με την εγκυρότητα της προϋπάρχουσας μάθησης για την πρόβλεψη της μελλοντικής. Σε κάθε σχολείο υπάρχει ένας αρκετά μεγάλος αριθμός μαθητών που αποτυγχάνουν. Σε λίγους από αυτούς η α-ποτυχία οφείλεται σε γνωστική ανεπάρκεια. Η πλειονότητά τους έχει την ικανότητα να επιτυγχάνει στις σχολικές εξετάσεις ή γενι-κά να βελτιώνει τη σχολική επίδοση. Υπάρχουν επίσης μαθητές που αποτυγχάνουν εξαιτίας άλλων προβλημάτων, όπως χρόνιες ασθένειες, δυσκολίες προσαρμογής στο σχολείο, συχνές απουσίες, μαθησιακές δυσκολίες, πρόσφατη μετανάστευση, έλλειψη επάρ-κειας του λόγου, έλλειψη κινήτρων, δυσκολίες συγκέντρωσης και προσοχής, κακή ποιότητα διδασκαλίας κλπ. Σ’ αυτές τις περιπτώ-σεις οι ειδικοί δεν πρέπει να προβλέπουν τη μελλοντική σχολική επίδοση με βάση τις προηγούμενες επιδόσεις. Είναι σημαντικό να μπορεί να διακρίνουν τους μαθητές που αποτυγχάνουν λόγω γνωστικής ανεπάρκειας από τους μαθητές που έχουν τη δυνατό-τητα να βελτιωθούν. Για να γίνει αυτή η διάκριση μερικοί ειδικοί


24

θα χορηγούσαν κριτήρια όπως τις Κλίμακες του Wechsler, τις Κλίμακες Detroit κ.α. και μετά θα συνέκριναν τα αποτελέσματα των κριτηρίων αυτών με αποτελέσματα κριτηρίων επίδοσης. Ε-πειδή όμως το περιεχόμενο των δύο μορφών κριτηρίων πολλές φορές επικαλύπτεται, μπορεί να εμφανίζονται υψηλές συσχετίσεις μεταξύ τους. Επίσης ένας από τους λόγους σχολικής αποτυχίας μπορεί να είναι οι μαθησιακές δυσκολίες (δυσλεξία, δυσγραφία κ.α.). Στις περι-πτώσεις αυτές μπορεί να εμφανίζονται υψηλές διακυμάνσεις με-ταξύ των αποτελεσμάτων των δύο τύπων κριτηρίων ίσως γιατί τα ερωτήματα που εμπεριέχονται στα κριτήρια ή στις υποδοκιμασίες τους και αφορούν στη γλωσσική ικανότητα και στη γλωσσική ε-πεξεργασία διαφέρουν στους 2 τύπους κριτηρίων. Τα τεστ του Detroit (DTLA-P:3 και DTLA-4) αποτελούν συστοιχί-ες που μετρούν ικανότητες οι οποίες καλύπτουν όλο το συνεχές των αποκτημένων ικανοτήτων με επικέντρωση στο μέσο του. Υποδοκιμασίες όπως Αντίθετες Έννοιες, Εννοιολογική Συσχέτιση, Ακολουθίες Γραμμάτων, Προφορικές ∆οκιμασίες κ.α. εντάσσονται στο μέσο του συνεχούς. Υποδοκιμασίες όπως Σχέδιο Ανθρώπου, Ακολουθίες Αριθμών, Ακολουθίες Αντικειμένων, Κινητικές ∆οκι-μασίες, Ολοκλήρωση Μορφών κ.α. εντάσσονται στο δεξί άκρο του συνεχούς. Μόνο οι Βασικές Πληροφορίες και η Αναπαραγωγή Προτάσεων εντάσσονται στο αριστερό άκρο. Με την έννοια αυτή τα τεστ του Detroit, με την παραδοσιακή προσέγγιση, θα μπο-ρούσαμε να ισχυριστούμε ότι είναι τεστ ικανοτήτων και όχι επί-δοσης. Σύμφωνα με τις απόψεις των Anastasi και Urbina και Ebel είναι κριτήρια αποκτημένων ικανοτήτων ή επάρκειας.


25

2. Περιγραφή του κριτηρίου

Περιγραφή των υποδοκιμασιών των κριτηρίων του Detroit (DTLA-P:3 ΚΑΙ DTLA-4) DTLA-P:3 Η ελληνική στάθμιση του DTLA-P:3 αποτελείται από 115 ερωτή-ματα τα οποία καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα αποκτημένων ικανοτή-των (νοητικών-γνωστικών-μαθησιακών). Εκτιμά 16 διαφορετικές ικανότητες (Άρθρωση, Ακολουθίες Αριθμών, Προφορικές ∆οκιμα-σίες, Ολοκλήρωση Μορφών, Αναγνώριση Εικόνων, Αναπαραγωγή Προτάσεων, Αντίθετες Έννοιες, Ακολουθίες Λέξεων, Εννοιολογική Συσχέτιση, Αναπαραγωγή Σχεδίου, Σχέδιο Ανθρώπου, Ακολουθίες Γραμμάτων, Κινητικές ∆οκιμασίες, Ακολουθίες Αντικειμένων, Συμβολικές Σχέσεις, Οπτική ∆ιάκριση) και είναι κατάλληλο για παιδιά από 4.0 έως 7.11 χρονών. Το κριτήριο οδηγεί σε ένα γενικό πηλίκο επάρκειας καθώς και σε τυπικούς βαθμούς ανά περιοχή απ’ τις οποίες προέρχονται οι αντιθετικές συνθέσεις Πίνακας 1.

kostas

Highlight

kostas

Highlight


26

Πίνακας 1.: Συνθέσεις ανά περιοχή

ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΠΕΡΙΟΧΗ

Λεκτικό Μη Λεκτικό

ΠΕΡΙΟΧΗ ΠΡΟΣΟΧΗΣ

Επαυξημένη προσοχή Περιορισμένη Προ-

σοχή ΚΙΝΗΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΧΗ

Κινητικό Μη κινητικό 1. Άρθρωση (7, 9,15,32,39,42,51) Για τη μέτρηση της ικανότητας αυτής υπάρχουν 7 ερωτήματα με τα οποία εκτιμάται η κινητική λειτουργία του λόγου και η ικανό-τητα ορθής εκφοράς των φωνημάτων. Ζητείται από το παιδί να επαναλάβει ορθά λέξεις που του δίνονται προφορικά. 2. Έννοιολογική Συσχέτιση (1,16,63,69,89) Για την εκτίμηση της ικανότητας αυτής υπάρχουν 5 ερωτήματα με τα οποία μετράται η μη-λεκτική ικανότητα κατανόησης και συ-σχετισμού εννοιών. Ζητείται από το παιδί να επιλέξει από τις ει-κόνες-ερέθισμα, λέξεις-έννοιες που ταιριάζουν με αυτές του οπτι-κού ερεθίσματος. 3. Αναπαραγωγή Σχεδίου (14,62,70,81,100,74,90) Τα 7 αυτά ερωτήματα μετρούν την προσοχή, την κινητική δεξιό-τητα, την άμεση μνήμη και τις σχέσεις στο χώρο. Ο εξεταστής δείχνει στο παιδί το σχέδιο από το βιβλίο εικόνων και του ζητάει να ζωγραφίσει ό,τι ακριβώς βλέπει. Το παιδί πρέπει να ζωγραφί-σει ένα σχέδιο που του υποδεικνύεται ακριβώς όπως το βλέπει.


27

4. Ακολουθίες Αριθμών (2,4,17,36,48,66,107) Με τα 7 αυτά ερωτήματα εκτιμάται η ικανότητα άμεσης ανάκλη-σης και βραχύχρονης μνήμης. Ο εξεταστής ζητάει από τα παιδιά να επαναλάβουν ακολουθίες αριθμών. 5. Σχέδιο Ανθρώπου (29,35,38,49,57,64,73,108) Με τα 8 αυτά ερωτήματα του κριτηρίου εκτιμώνται σύνθετες κι-νητικές λειτουργίες και συγκεκριμένα ο συντονισμός ματιού-χεριού, και η δεξιότητα χρήσης του μολυβιού. Ζητείται από το παιδί να ζωγραφίσει μέλη ενός ανθρώπου σε μια σελίδα. 6. Ακολουθίες Γραμμάτων (31,43,50,67,82,96) Για τη μέτρηση της ικανότητας αυτής υπάρχουν 6 ερωτήματα με τα οποία εκτιμάται η άμεση ανάκληση και η βραχύχρονη μνήμη. Ζητείται από το παιδί, αφού δει για 5΄΄ κάποιες ακολουθίες γραμ-μάτων, να τις μεταφέρει γραπτά σε ειδικό πλαίσιο του απαντητι-κού φυλλαδίου. 7. Κινητικές ∆οκιμασίες (5,24,30,53,60,72,83,109,114) Τα 9 αυτά ερωτήματα μετρούν την ικανότητα επικεντρωμένης προσοχής και κινητικής δεξιότητας. Το παιδί πρέπει να αναπαρά-γει τις κινήσεις που κάνει ο εξεταστής με ή χωρίς τη χρήση χαρ-τιού και μολυβιού. 8. Ακολουθίες Αντικειμένων (34,56,80,84,91,101,110) Με τα 7 αυτά ερωτήματα εκτιμάται η ικανότητα βραχύχρονης μνήμης και οπτικής συσχέτισης.


28

9. Προφορικές ∆οκιμασίες (3,8,13,23,44,47) Για την εκτίμηση αυτής της ικανότητας υπάρχουν 6 ερωτήματα τα οποία μετρούν την ικανότητα κατανόησης και ολοκλήρωσης του προφορικού λόγου, καθώς και δεξιότητες λεπτής κινητικότητας όπως το συντονισμό ματιού-χεριού. 10. Ολοκλήρωση Μορφών (19,45,54,79,92,99,102) Η ικανότητα αυτή εκτιμάται με τα παραπάνω 7 ερωτήματα τα ο-ποία μετρούν την κατανόηση σχέσεων και ολοκλήρωσης μορφών. Ο εξεταστής ζητάει από το παιδί να αναγνωρίσει μια ολοκληρωμέ-νη μορφή (gestalt) από ένα ημιτελές οπτικό ερέθισμα. 11. Αναγνώριση Εικόνων (12,26,28,55,76,97,103,111) Για την ικανότητα αυτή υπάρχουν 8 ερωτήματα που μετρούν την ικανότητα κατανόησης εννοιών καθώς και τη μακρόχρονη μνήμη. Ζητείται από το παιδί να αναγνωρίσει και να ονομάσει οικεία αντι-κείμενα που παρουσιάζονται οπτικά. 12. Αναπαραγωγή Προτάσεων (6,11,21,37,40,46,61,65) Με τα 8 αυτά ερωτήματα εκτιμάται η κατανόηση και χρήση του προφορικού λόγου. 13. Συμβολικές Σχέσεις (22,59,77,85,93,98,105,113) Τα 8 παραπάνω ερωτήματα μετρούν το μη-λεκτικό συμβολικό συλλογισμό, την αντιληπτική ολοκλήρωση και τη μακρόχρονη μνήμη.


29

14. Οπτική ∆ιάκριση (10,18,33,78,86,94,104,115) Για την ικανότητα αυτή υπάρχουν 8 ερωτήματα με τα οποία εκτι-μάται η μη-λεκτική ικανότητα διάκρισης και μακρόχρονης μνήμης. 15. Αντίθετες Έννοιες (20,25,68,71,75,87,106,112) Με τα 8 αυτά ερωτήματα εκτιμάται η κατανόηση και η ικανότητα της ολοκλήρωσης του προφορικού λόγου. Το παιδί καλείται να βρει το αντίθετο από μια σειρά λέξεων. 16. Ακολουθίες Λέξεων (27,41,52,58,88,95) Τα 6 αυτά ερωτήματα μετρούν την άμεση ανάκληση-βραχύχρονη μνήμη. Τα παιδιά καλούνται να επαναλάβουν ακολουθίες λέξεων τις οποίες λέει ο εξεταστής. DTLA-4 Το DTLA-4 αποτελεί μια συστοιχία 9 υποδοκιμασιών που μετρούν διαφορετικές, αλλά αλληλοσυνδεόμενες νοητικές ικανότητες. Στην ελληνική πραγματικότητα σταθμίστηκε σε παιδιά ηλικίας από 8.0 έως 15.11 χρόνων. 1. Αντίθετες Έννοιες Η υποδοκιμασία αυτή μετράει μια ιδιαίτερα περίπλοκη λεξιλογική ικανότητα. Εκτιμάται η κατανόηση και η ικανότητα της ολοκλή-ρωσης του προφορικού λόγου, ικανότητες οι οποίες προϋποθέ-τουν μακρόχρονη μνήμη και συσχέτιση. Το παιδί καλείται να βρει το αντίθετο από μια σειρά λέξεων.


30

2. Ακολουθίες Σχεδίου Πρόκειται για μια υποδοκιμασία που μετράει κυρίως την οπτική διάκριση και απομνημόνευση αφηρημένου γραφικού υλικού αλλά και τη λεπτή κινητικότητα του παιδιού. Ο εξεταστής δείχνει στο παιδί για 5 δευτερόλεπτα μια εικόνα που περιέχει μια σειρά αφη-ρημένων συμβόλων και μετά την απομακρύνει, ώστε το παιδί να μην τη βλέπει. Στη συνέχεια δίνει στο παιδί μερικά κυβάκια που έχουν σχεδιασμένο στην κάθε έδρα τους ένα από τα αφηρημένα σύμβολα και του ζητάει να τα τοποθετήσει με την ακριβή σειρά που τα έχει δει. 3. Αναπαραγωγή Προτάσεων Η υποδοκιμασία αυτή μετράει την ικανότητα των παιδιών να ανα-παράγουν σωστές και ολοκληρωμένες προτάσεις στα ελληνικά και όχι τόσο την ικανότητα να ανακαλούν και να αναπαράγουν μια σειρά σχετιζόμενων λέξεων. Ο εξεταστής διαβάζει καθαρά την κάθε πρόταση και το παιδί πρέπει να την αναπαράγει με ακρίβεια. 4. Αναπαραγωγή Γραμμάτων Με την υποδοκιμασία αυτή εκτιμάται η ακουστική μνήμη, οι σχέ-σεις στο χώρο και ο οπτικοκινητικός συντονισμός. Επειδή συνδέ-εται με την ικανότητα γραφής, ο εξεταστής λέει αργά (με ρυθμό, ένα γράμμα ανά δευτερόλεπτο) και καθαρά μια σειρά γραμμάτων. Το παιδί πρέπει να γράψει τα γράμματα με την αντίστροφη σειρά από αυτήν που άκουσε. Κάθε γράμμα γράφεται σε ένα μικρό κου-τάκι χωρίς να αγγίζει τις άκρες ή να βγαίνει έξω από τα πλαίσιά του. Παρότι χρησιμοποιούνται λεκτικά ερεθίσματα στα ερωτήμα-τα, η υποδοκιμασία αυτή μετρά την χωρική μνήμη και την οπτι-κοκινητική ολοκλήρωση.


31

5. Αναπαραγωγή Σχεδίου Πρόκειται για μια υποδοκιμασία που εκτιμά τη μνήμη σχεδίων. Ο εξεταστής δείχνει στο παιδί μια εικόνα-ερέθισμα με ένα γεωμε-τρικό σχήμα και στη συνέχεια το αποσύρει. Το παιδί πρέπει να το σχεδιάσει από μνήμης. Το έργο είναι σύνθετο γιατί το ερέθισμα δεν έχει νόημα ούτε γλωσσικά ούτε εννοιολογικά. Αυτό σημαίνει ότι το παιδί εξαρτάται αποκλειστικά από την ικανότητα οπτικής μνήμης. Επιπλέον απαιτεί επάρκεια ανάκλησης. 6. Βασικές Πληροφορίες Η υποδοκιμασία αυτή εκτιμά γνώσεις που έχει το παιδί σε σχέση με γνωστά γεγονότα, δηλαδή γνώσεις οι οποίες δεν αποκτώνται αποκλειστικά από τη συστηματική διδασκαλία, αλλά και από βιω-ματικές εμπειρίες. 7. Συμβολικές Σχέσεις Η υποδοκιμασία αυτή μετρά την ικανότητα μη λεκτικού συλλογι-σμού. Το παιδί βλέπει ένα οπτικό ερέθισμα με μια σειρά από γε-ωμετρικά σχήματα ή γραμμικά σχέδια από την οποία λείπει ένα κομμάτι το οποίο πρέπει το παιδί να επιλέξει από έξι πιθανά σχέ-δια που του δείχνει ο εξεταστής. 8. Ακολουθίες Λέξεων Η υποδοκιμασία αυτή μετράει την άμεση λεκτική μνήμη και προ-σοχή. Ο εξεταστής λέει στο παιδί μια σειρά από μεμονωμένες λέ-ξεις, που δε σχετίζονται εννοιολογικά μεταξύ τους και το παιδί πρέπει να τις επαναλάβει όπως ακριβώς τις άκουσε. 9. Ακολουθίες Ιστοριών Η υποδοκιμασία αυτή μετρά την αποκτημένη οργανωτική και εν-νοιολογική ικανότητα, καθώς και τη λεπτή κινητικότητα. Ο εξετα-


32

στής δείχνει στο παιδί μια σειρά από εικόνες από τις οποίες, εφό-σον τοποθετηθούν σε μια συγκεκριμένη σειρά, μπορεί να προκύ-ψει μια ιστορία με νόημα. Περιγραφή των συνθέσεων Τα ερωτήματα και οι υποδοκιμασίες που απαρτίζουν τα Detroit τεστ (DTLA-P:3 και DTLA-4) βαθμολογούνται ξεχωριστά. Μπορεί όμως οι βαθμολογίες τους να συνδυαστούν και να προκύψουν συνθέσεις βαθμολογιών. Μ’ αυτόν τον τρόπο μπορεί να έχουμε ενδείξεις για πιο συνολικές επιδόσεις. Οι βαθμοί όλων των συνθέ-σεων εκτιμούν τη γενική αποκτημένη ικανότητα ή τη γενική μα-θησιακή επάρκεια, η εκτίμηση όμως γίνεται με διαφορετικό τρό-πο. Μερικές βαθμολογίες δίνουν έμφαση σε κάποιες σημαντικές ψυχολογικές μεταβλητές όπως η προσοχή, ο λόγος, οι κινητικές δεξιότητες, άλλες συνδέονται με θεωρητικές κατασκευές, ενώ άλ-λες δίνουν έμφαση σε άλλα ψυχολογικά χαρακτηριστικά. Για το λόγο αυτό ο εξεταστής μπορεί να ερμηνεύει τις βαθμολογίες του κριτηρίου από διαφορετικές οπτικές. Οι διάφοροι συνδυασμοί των τυπικών βαθμών των δύο κριτηρίων συμβάλλουν στη διαμόρφω-ση πολλαπλών ερμηνειών και στο σχηματισμό συνθέσεων. ∆ιακυ-μάνσεις μεταξύ των συνθέσεων μπορεί να έχουν κλινική αξία και μπορεί να οδηγήσουν σε περαιτέρω εκτιμήσεις ή παρατηρήσεις. Από τα κριτήρια μπορεί να προκύψουν ένα Πηλίκο Μαθησιακής Επάρκειας (Π.Μ.Ε.) καθώς και επιμέρους Τυπικοί Βαθμοί (Τ.Β.) στις 6 αντιθετικές συνθέσεις των 3 περιοχών. Πιο συγκεκριμένα στην Περιοχή του Λόγου, της Προσοχής και στην Κινητική Περι-οχή.


33

Περιοχή του λόγου Μια σημαντική όψη της ανθρώπινης λειτουργίας αφορά στην κα-τανόηση και χρήση του λόγου. Σύμφωνα με την ψυχογλωσσολο-γική προσέγγιση όλες οι ικανότητες και κατ’ επέκταση το περιε-χόμενο όλων των κριτηρίων, μπορεί να ακολουθήσουν το διχοτο-μικό μοντέλο, λεκτικό-μη λεκτικό, έτσι ώστε να δημιουργηθεί μια αντιθετική σύνθεση. Αντιθετικές συνθέσεις α) Λεκτικό Ερωτήματα DTLA-P:3: (Άρθρωση, Ακολουθίες Αριθμών, Προφο-ρικές ∆οκιμασίες, Ολοκλήρωση Μορφών, Αναγνώριση Εικόνων, Αναπαραγωγή Προτάσεων, Αντίθετες Έννοιες, Ακολουθίες Λέξε-ων) Υποδοκιμασίες DTLA-4: (Αναπαραγωγή Προτάσεων, Αντίθετες Έννοιες, Ακολουθίες Λέξεων, Βασικές Πληροφορίες) Υψηλή βαθμολογία σ’ αυτή τη σύνθεση μπορεί να αποτελεί ένδει-ξη ιδιαίτερης ικανότητας στην ολοκλήρωση, κατανόηση και χρήση του προφορικού λόγου. Μπορεί επίσης να αποτελεί ένδειξη καλής λεξιλογικής και μορφοσυντακτικής ικανότητας. Ο δείκτης μπορεί να αποτελεί προγνωστική ένδειξη και για την ικανότητα του γρα-πτού λόγου, γιατί συσχετίζεται με την ανάγνωση και γραφή. Παι-διά με χαμηλή βαθμολογία έχουν φτωχό λεξιλόγιο, δεν χρησιμο-ποιούν επιτηδευμένο λόγο και δυσκολεύονται να ανακαλούν προ-φορικές οδηγίες ή να οργανώνουν λεκτικά ιδέες σε λογικές ακο-λουθίες.


34

β) Μη λεκτικό Ερωτήματα DTLA-P:3: (Εννοιολογική Συσχέτιση, Αναπαραγωγή Σχεδίου, Σχέδιο Ανθρώπου, Ακολουθίες Γραμμάτων, Κινητικές ∆οκιμασίες, Ακολουθίες Αντικειμένων, Συμβολικές Σχέσεις, Οπτι-κή ∆ιάκριση) Υποδοκιμασίες DTLA-4: (Αναπαραγωγή Σχεδίου, Ακολουθίες Σχε-δίου, Αντιστροφή Γραμμάτων, Συμβολικές Σχέσεις, Ακολουθίες Ιστοριών) Παιδιά με υψηλή βαθμολογία στη σύνθεση αυτή έχουν ικανότητα αντίληψης σχέσεων χώρου και μη λεκτικής συμβολικής σκέψης. Μπορεί να ανακαλούν αντικείμενα ή γράμματα και να σχεδιάζουν επακριβώς από μνήμης. Τα παιδιά αντιλαμβάνονται λογικές ή α-φαιρετικές σχέσεις, συλλογίζονται χωρίς λέξεις, ανακαλούν αντι-κείμενα ή γράμματα και σχεδιάζουν φιγούρες με ακρίβεια από μνήμης. Αντίθετα, παιδιά με χαμηλή βαθμολογία είναι συνήθως εκείνα που έχουν δυσκολία στην ανάκληση μη λεκτικών πληρο-φοριών, δυσκολίες κινητικών αντιδράσεων, οργάνωσης ή επίλυ-σης οπτικών προβλημάτων ή δυσκολεύονται σε οπτικά αφαιρετι-κά σύμβολα, όπως τα γράμματα. Περιοχή της προσοχής Ερωτήματα-υποδοκιμασίες που απαιτούν συγκέντρωση, βραχύ-χρονη μνήμη και επικεντρωμένη προσοχή εμπεριέχονται στη σύνθεση της επαυξημένης προσοχής. Ερωτήματα - υποδοκιμασίες που απαιτούν μακρόχρονη μνήμη εμπεριέχονται στη σύνθεση της περιορισμένης προσοχής.


35

Αντιθετικές συνθέσεις α) Επαυξημένη Προσοχή Ερωτήματα DTLA-P:3: (Ακολουθίες Αριθμών, Ακολουθίες Γραμ-μάτων, Κινητικές ∆οκιμασίες, Ακολουθίες Αντικειμένων, Προφο-ρικές ∆οκιμασίες, Ακολουθίες Λέξεων) Υποδοκιμασίες DTLA-4: (Ακολουθίες Σχεδίου, Αναπαραγωγή Προτάσεων, Αντιστροφή Γραμμάτων, Αναπαραγωγή Σχεδίου, Α-κολουθίες Λέξεων, Ακολουθίες Ιστοριών) Παιδιά με υψηλή βαθμολογία στη σύνθεση αυτή επιτυγχάνουν σε έργα που απαιτούν άμεση ανάκληση, βραχύχρονη μνήμη και επι-κεντρωμένη προσοχή. Χαμηλή βαθμολογία στη σύνθεση αποτελεί ένδειξη ότι το παιδί διασπάται εύκολα, είναι απρόσεκτο και δεν επικεντρώνει την προσοχή του σε έργα όπως αυτά που προαναφέρθηκαν. β) Περιορισμένη Προσοχή Ερωτήματα DTLA-P:3: (Άρθρωση, Ολοκλήρωση Μορφών, Ανα-γνώριση Εικόνων, Αναπαραγωγή Προτάσεων, Αντίθετες Έννοιες, Εννοιολογική Συσχέτιση, Αναπαραγωγή Σχεδίου, Σχέδιο Ανθρώ-που, Συμβολικές Σχέσεις, Οπτική ∆ιάκριση) Υποδοκιμασίες DTLA-4: (Αντίθετες έννοιες, Βασικές Πληροφορί-ες, Συμβολικές Σχέσεις) Παιδιά με υψηλή βαθμολογία στη σύνθεση αυτή επιτυγχάνουν σε δραστηριότητες που απαιτούν μακρόχρονη μνήμη (λ.χ. λεξιλογική δραστηριότητα, ικανότητες κατανόησης και συλλογισμού, καθώς και κατανόηση αφαιρετικών συνδυαστικών σχέσεων). Επιτυγχά-νουν επίσης στην ανάκληση πληροφοριών και ιδεών που έχουν αποκτήσει και στη χρήση τους σε καθημερινές καταστάσεις.


36

Κινητική Περιοχή Ερωτήματα-υποδοκιμασίες των DTLA-P:3 και DTLA-4 αναφέρο-νται σε πιο σύνθετες κινητικές δεξιότητες από ό,τι άλλα. Για να υπολογισθούν οι διαφορές αυτές, τα ερωτήματα και οι υποδοκι-μασίες διακρίνονται σε δύο αντιθετικές συνθέσεις: κινητικό, μη κινητικό. Αντιθετικές συνθέσεις α) Κινητικό Ερωτήματα-υποδοκιμασίες DTLA-P:3: (Αναπαραγωγή Σχεδίου, Σχέδιο Ανθρώπου, Ακολουθίες Γραμμάτων, Κινητικές ∆οκιμασίες, Προφορικές ∆οκιμασίες) Υποδοκιμασίες DTLA-4: (Ακολουθίες Σχεδίου, Αντιστροφή Γραμ-μάτων, Αναπαραγωγή Σχεδίου, Ακολουθίες Ιστοριών) Η σύνθεση αυτή προϋποθέτει σύνθετες κινητικές δεξιότητες ι-διαίτερα στον οπτικοκινητικό συντονισμό και συνδέεται με γρα-φοκινητικές δραστηριότητες και λεπτούς χειρισμούς αντικειμέ-νων. Υψηλές βαθμολογίες υποδηλώνουν επάρκεια στη λεπτή κι-νητικότητα. Χαμηλή βαθμολογία μπορεί να αποτελεί ένδειξη οπτι-κοαντιληπτικών διαταραχών, έλλειψη συντονισμού, εγκεφαλικής παράλυσης κ.α. β) Μη κινητικό Ερωτήματα DTLA-P:3: (Άρθρωση, Εννοιολογική Συσχέτιση, Ακο-λουθίες Αριθμών, Ακολουθίες Αντικειμένων, Ολοκλήρωση Μορ-φών, Αναγνώριση Εικόνων, Αναπαραγωγή Προτάσεων, Συμβολι-κές Σχέσεις, Οπτική ∆ιάκριση, Αντίθετες Έννοιες, Ακολουθίες Λέ-ξεων)


37

Υποδοκιμασίες DTLA-4: (Αντίθετες Έννοιες, Αναπαραγωγή Προ-τάσεων, Βασικές Πληροφορίες, Συμβολικές Σχέσεις, Ακολουθίες Λέξεων) Τα ερωτήματα και οι υποδοκιμασίες της σύνθεσης αυτής είναι λε-κτικές και εκτιμούν την ικανότητα του παιδιού σε ελεύθερο κινη-τικά πλαίσιο. Υψηλές βαθμολογίες αποτελούν ένδειξη ότι το παιδί υπερέχει σε ικανότητες που δεν απαιτούν λεπτή κινητικότητα, όπως ομιλία, ονοματοποιήση, αναγνώριση συμβόλων.


38


39

3. Χορήγηση και Βαθμολόγηση

Πληροφορίες που πρέπει να ληφθούν υπόψη πριν από τη χορήγηση του κριτηρίου Καταλληλότητα εξεταζομένων Το DTLA-P:3, είναι κατάλληλο για χορήγηση σε παιδιά από 4.0 έως και 7.11 ετών, και το DTLA-4, κατάλληλο για χορήγηση σε παιδιά από 8.0 έως και 15.11 ετών που μπορούν να κατανοήσουν τις οδη-γίες που περιλαμβάνονται στις υποδοκιμασίες, να απαντήσουν κα-τάλληλα και να εκτελέσουν με επιτυχία το παράδειγμα που προη-γείται κάθε υποδοκιμασίας. Κατάρτιση εξεταστών Οι εξεταστές που χορηγούν και ερμηνεύουν τα Detroit τεστ πρέ-πει να είναι εκπαιδευμένοι (και κατά προτίμηση να έχουν κάνει πρακτική άσκηση υπό εποπτεία) στην αξιολόγηση και πιο συγκε-κριμένα να έχουν βασικές γνώσεις: 1) εφαρμοσμένης στατιστικής,

kostas

Highlight

kostas

Highlight


40

2) γενικών αρχών χορήγησης, βαθμολόγησης και ερμηνείας των αποτελεσμάτων των ψυχομετρικών κριτηρίων. Οι εξεταστές οφείλουν να αντιμετωπίζουν κατάλληλα την πολιτι-σμική πολυπλοκότητα που αναπόφευκτα εμπεριέχουν τα ψυχο-μετρικά κριτήρια. Προκειμένου ένας εξεταστής να τηρήσει σωστή επαγγελματική στάση, οφείλει να κινείται μέσα στα επιτρεπτά νο-μικά και ηθικά πλαίσια. Η σωστή κοινωνική στάση είναι ένα πιο περίπλοκο θέμα καθώς ο εξεταστής πρέπει να λαμβάνει υπόψη τα γενικότερα ζητήματα που περιλαμβάνει η αξιολόγηση. Για παρά-δειγμα, θα πρέπει να κατανοεί πλήρως τι συνεπάγεται η δίκαιη, άνευ διακρίσεων αξιολόγηση. Οι εξεταστές που δεν έχουν ακόμα μεγάλη εμπειρία στη χορήγη-ση των Detroit τεστ είναι χρήσιμο να λάβουν υπόψη τα εξής: 1) Να μελετήσουν προσεκτικά τον οδηγό εξεταστή και σε περί-πτωση που έχουν κάποια απορία να ρωτήσουν έναν συνάδελφο ή τον επόπτη τους. 2) Να χορηγήσουν και να βαθμολογήσουν δοκιμαστικά -τουλάχιστον σε τρία άτομα- τις υποδοκιμασίες του κριτηρίου προ-τού το χορηγήσουν σε κάποιο παιδί. 3) Να επαινούν και να παροτρύνουν συστηματικά το εξεταζόμενο παιδί, χωρίς ωστόσο να παρεκκλίνουν από τις αποδεκτές διαδικα-σίες χορήγησης. Για παράδειγμα, εκφράσεις όπως «αυτή την ά-σκηση την ολοκλήρωσες γρήγορα» ή «μάλλον σου άρεσε αυτή η άσκηση» είναι αποδεκτές. Όμως σχόλια όπως «πολύ ωραία» ή «μπράβο, έτσι είναι το σωστό» πρέπει να αποφεύγονται, διότι τα παιδιά μαθαίνουν να προσδοκούν παρόμοια σχόλια σχεδόν αμέ-σως και μπορεί να αναστατωθούν αν ο εξεταστής κατά τη διάρκεια χορήγησης του κριτηρίου δεν τα επαναλάβει. 4) Να χορηγούν τις υποδοκιμασίες με τη σειρά με την οποία εμ-φανίζονται μέσα στον οδηγό εξεταστή και όχι ανακατεμένα.


41

Χορήγηση του κριτηρίου Ο χρόνος που απαιτείται για να χορηγηθεί είτε το DTLA-P:3 ή το DTLA-4 κυμαίνεται από 45 μέχρι 70 λεπτά. Προκειμένου να απο-φευχθούν άσκοπες καθυστερήσεις, είναι καλό ο εξεταστής να πα-ροτρύνει το παιδί να προχωρά σχετικά γρήγορα από τη μια υπο-δοκιμασία στην άλλη. Στις περισσότερες υποδοκιμασίες, εάν το παιδί δεν έχει απαντήσει σε ένα ερώτημα μέσα σε 10 δευτερόλε-πτα, ο εξεταστής πρέπει να παροτρύνει το παιδί να δώσει μια α-πάντηση. Εάν δεν μπορέσει να απαντήσει, τότε το ερώτημα αυτό βαθμολογείται με 0 και ο εξεταστής προχωρά στη χορήγηση των υπολοίπων. Συνήθως τα κριτήρια χορηγούνται ολόκληρα σε μία συνάντηση. Σημεία έναρξης, κατώτερα και ανώτερα όρια Στο DTLA-P:3 χορηγούνται όλα τα ερωτήματα, ανεξάρτητα από την ηλικία του παιδιού και δεν λαμβάνονται υπόψη ανώτερα και κατώτερα όρια. Στο DTLA-4 στις υποδοκιμασίες Ακολουθίες Σχε-δίου, στην Αντιστροφή Γραμμάτων και στις Ακολουθίες Ιστοριών χορηγούνται όλα τα ερωτήματα, χωρίς να υπάρχει κατώτερο και ανώτερο όριο. Στις υπόλοιπες υποδοκιμασίες, προκειμένου να μειωθεί ο χρόνος εξέτασης, ορίζονται συγκεκριμένα κατώτερα και ανώτερα όρια (Πιν.2). Συγκεκριμένα σε πέντε υποδοκιμασίες (Α-ντίθετες Έννοιες, Αναπαραγωγή Προτάσεων, Βασικές Πληροφο-ρίες, Συμβολικές Σχέσεις και Ακολουθίες Λέξεων) ο εξεταστής ξε-κινάει να χορηγεί τα ερωτήματα ανάλογα με την ηλικία του παι-διού που εξετάζεται. Για παράδειγμα στις Αντίθετες Έννοιες το σημείο έναρξης για παιδιά 8.0-9.11 ετών είναι η ερώτηση 1, για

kostas

Highlight


42

παιδιά 10.0-14.11 ετών η ερώτηση 25 και για παιδιά 15.00-15.11 ετών η ερώτηση 35. Όταν ο εξεταστής χορηγεί υποδοκιμασίες που έχουν τέτοια όρια ξεκινάει από το σημείο έναρξης και χορηγεί τα ερωτήματα της υποδοκιμασίας μέχρι το παιδί να φτάσει το ανώτερο όριο (δηλαδή 5 συνεχείς αποτυχίες) ή μέχρι να ολοκληρώσει την υποδοκιμασία. Ειδικά στην Αναπαραγωγή Σχεδίου, ως ανώτερο όριο ορίζονται 3 συνεχείς αποτυχίες. Αν ο εξεταστής προχωρήσει πάνω από το α-νώτερο όριο η βαθμολογία ακυρώνεται. Πίνακας 2. Σημεία έναρξης για πέντε υποδοκιμασίες του DTLA-4

Σημεία έναρξης ανά υποδοκιμασία Ηλικία Αντίθετες

έννοιες Αναπαρα-γωγή προ-τάσεων

Βασικές πληροφο-ρίες

Συμβολικές σχέσεις

Ακολου-θίες λέ-ξεων

8.0-9.11 1 1 1 1 1

10.0-14.11 25 10 10 10 12 15.00-15.11 35 16 20 15 15

Αν το παιδί αποτύχει σε 5 συνεχή ερωτήματα, ο εξεταστής επα-νέρχεται στο σημείο έναρξης της υποδοκιμασίας και τα χορηγεί αντίστροφα (από το δυσκολότερο προς το ευκολότερο) μέχρι το παιδί να δώσει 5 συνεχείς επιτυχημένες απαντήσεις ή μέχρι να χορηγηθεί και το πρώτο ερώτημα. Όλα τα ερωτήματα κάτω από το κατώτερο όριο βαθμολογούνται ως σωστά. Στην Αναπαραγωγή Σχεδίου η εξέταση ξεκινάει από το πρώτο έργο και συνεχίζεται μέχρι το παιδί να φτάσει στο ανώτερο όριο ή μέχρι να του χορη-γηθεί το τελευταίο έργο.


43

Κάθε παράδειγμα βασίζεται στην πρώτη υποδοκιμασία, δηλαδή στις Αντίθετες Έννοιες, όμως οι ίδιοι κανόνες ισχύουν για όλες τις υποδοκιμασίες που έχουν ανώτερα και κατώτερα όρια. Στην υποδοκιμασία Αντίθετες Έννοιες, αν εξετάζεται ένα παιδί 12 ετών, ο εξεταστής ξεκινά να χορηγεί την υποδοκιμασία από το ερώτημα 25. Εάν το παιδί κατά τη διάρκεια της εξέτασης αποτύχει πέντε συνεχόμενες φορές και φτάσει π.χ. στο ερώτημα 37, ενώ όμως έχει ήδη απαντήσει σωστά σε πέντε συνεχόμενα ερωτήμα-τα, η χορήγηση της υποδοκιμασίας σταματάει εκεί. Στην περί-πτωση όμως που το παιδί δεν έχει απαντήσει σωστά σε 5 συνεχό-μενα ερωτήματα, ο εξεταστής επανέρχεται στο ερώτημα 25 και χορηγεί τα ερωτήματα αντίστροφα μέχρι να απαντηθούν με επι-τυχία 5 συνεχή ερωτήματα. Αν το παιδί φτάσει, π.χ. στο ερώτημα 19, η χορήγηση σταματά εκεί και βαθμολογούνται τα προηγούμενα 18 ερωτήματα ως σωστά, παρόλο που δεν χορηγήθηκαν. Επιπλέον πληροφορίες σχετικά με τη χορήγηση των κρι-τηρίων 1) Ο εξεταστής πρέπει να έχει έτοιμο όλο το απαιτούμενο υλικό για τη χορήγηση του κριτηρίου δηλαδή τα βιβλία εικόνων, τον ο-δηγό του εξεταστή, το φυλλάδιο αξιολόγησης και τέλος μολύβι και μαρκαδόρο. 2) Η χορήγηση του κριτηρίου πρέπει να γίνεται μέσα σε ένα ήσυ-χο και άνετο περιβάλλον, όπου δε θα διασπάται η προσοχή του παιδιού. 3) Είναι σημαντικό το παιδί που εξετάζεται να κατανοεί πλήρως τις οδηγίες που του δίνει ο εξεταστής. Αν το παιδί πράγματι κατα-νόησε τις οδηγίες, αυτό φαίνεται όταν καταφέρνει να εκτελέσει με επιτυχία το παράδειγμα που προηγείται κάθε υποδοκιμασίας.


44

4) Το παιδί δεν πρέπει να νιώθει πίεση αλλά παράλληλα πρέπει να είναι επαρκώς συγκεντρωμένο στην εκάστοτε υποδοκιμασία που εκτελεί. 5) Ο εξεταστής δεν πρέπει να σχολιάζει -λεκτικά ή χειρονομώντας- το αν το παιδί απάντησε σωστά ή όχι σε μια υποδοκιμασία εξαι-ρουμένων των παραδειγμάτων. 6) Τα παιδιά έχουν ελευθερία χρόνου ως προς την εκτέλεση μιας υποδοκιμασίας, ωστόσο ο εξεταστής πρέπει να τα παροτρύνει ώ-στε να μην χρονοτριβούν. 7) Η χορήγηση του κριτηρίου πρέπει να σταματάει εάν το παιδί κουραστεί ή αρχίσει να αφαιρείται. Η χορήγηση μπορεί να ολο-κληρωθεί κάποια άλλη στιγμή. 8) Στις περιπτώσεις εκείνες που ο εξεταστής θεωρήσει ότι τα α-ποτελέσματα δεν είναι έγκυρα (π.χ. εάν το παιδί ήταν άρρωστο, εάν κάτι συνέβη κατά τη διάρκεια χορήγησης του κριτηρίου που απέσπασε την προσοχή του εξεταζόμενου, εάν τα αποτελέσματα προκύπτουν σημαντικά διαφορετικά απ’ ότι ο εξεταστής περίμε-νε) τότε το συγκεκριμένο παιδί πρέπει να επανεξεταστεί. 9) Ο εξεταστής πρέπει να κάθεται δίπλα στον εξεταζόμενο κατά τη διάρκεια χορήγησης του κριτηρίου ώστε να παρατηρεί και να καταγράφει τις απαντήσεις που δίνει σε κάθε ερώτημα. 10) Είναι χρήσιμο και διευκολυντικό για τον εξεταστή να χρησι-μοποιεί, κατά τη διάρκεια χορήγησης του κριτηρίου τον οδηγό ε-ξεταστή που περιλαμβάνει όλες τις απαραίτητες οδηγίες.


45

Έλεγχος των σφαλμάτων που οφείλονται στις συνθήκες χορήγησης ή σε υποκειμενικούς παράγοντες Οι συνθήκες υπό τις οποίες τα παιδιά εξετάζονται αλλά και υπο-κειμενικοί παράγοντες που σχετίζονται με τα ίδια τα παιδιά μπο-ρούν να αποτελέσουν πηγές σφαλμάτων. Ο εξεταστής πρέπει να ελέγχει και/ή να λαμβάνει υπόψη τους προφανείς παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν την απόδοση του εξεταζόμενου παιδιού (π.χ. θόρυβοι στην αίθουσα εξέτασης, κακός φωτισμός, άβολα έπι-πλα). Αυτές αλλά και παρόμοιες πηγές σφαλμάτων πρέπει να λαμ-βάνονται υπόψη όταν γίνεται η επεξεργασία των αποτελεσμάτων. Επίσης, ο εξεταστής οφείλει να λαμβάνει υπόψη του συγκεκριμέ-νους παράγοντες, όπως την κατάσταση της υγείας του παιδιού, την ενδεχόμενη κούρασή του, το επίπεδο προσοχής του και τη γενική στάση του απέναντι στη χορήγηση του κριτηρίου.


46

Οδηγίες χορήγησης και βαθμολόγησης DTLA-P:3 Ηλικία: 4.0-7.11


47

Γενική οδηγία: Τα 115 ερωτήματα του DTLA-P:3 χορηγούνται με τη σειρά που δίνεται στο Ατομικό Φυλλάδιο Εξέτασης. Στην πρώτη στήλη δίνονται πληροφορίες για το τι χρειάζεται να χρησιμοποιήσει ο εξεταστής για το συγκεκριμένο ερώτημα (π.χ. Βιβλίο Εικόνων). Στη δεύτερη στήλη αναφέρεται η ικανότητα την οποία εκτιμά το συγκεκριμένο ερώτημα και στην τρίτη στήλη δί-νεται αναλυτικά η οδηγία για το πώς θα χορηγήσει ο εξεταστής το συγκεκριμένο ερώτημα. Οι σωστές απαντήσεις που λαμβάνονται ως σωστές βρίσκονται στο τέλος του κάθε ερωτήματος μέσα σε παρένθεση.

Χρήση Ικανότητες Ερωτήματα

Βιβλίο εικ. σελ. 1

Εννοιολογική Συσχέτιση

1. Ο εξεταστής δείχνει την εικόνα ερέ-θισμα στο πάνω μέρος της σελίδας και λέει: «Το βλέπεις αυτό; ∆είξε μου αυτό που ταιριάζει καλύτερα εδώ (στο κάτω μέρος της σελίδας)» (κιθάρα).

Βαθμολογία: Κάθε σωστή απάντηση βαθμολογείται με 1 και κά-θε λάθος με 0. Κατά τη διάρκεια της εξέτασης ο εξεταστής ση-μειώνει τα 1 και 0 μόνο στην πρώτη στήλη. Αφού ολοκληρωθεί η εξέταση, ο εξεταστής γυρνάει πίσω και συμπληρώνει στις συνθέ-σεις τη βαθμολογία με βάση τη σωστή ή λάθος απάντηση του παι-διού στο συγκεκριμένο ερώτημα. Οι παύλες βοηθούν τον εξετα-στή να αναγνωρίζει σε ποια σύνθεση ανήκει το συγκεκριμένο ε-ρώτημα. Προσθέτοντας τις σωστές απαντήσεις του παιδιού ανά στήλη, προκύπτει το άθροισμα των αρχικών βαθμών ανά σύνθε-ση.


48

1. Άρθρωση Οδηγίες: Ζητείται από το παιδί να επαναλάβει ορθά λέξεις που του δίνονται προφορικά. Ο εξεταστής λέει στο παιδί τη λέξη και του ζητάει να την επαναλάβει. Για παράδειγμα: «φρύδι, πες ό,τι είπα».

Βαθμολογία: Κάθε σωστή απάντηση βαθμολογείται με 1 και κά-θε λανθασμένη με 0. Για να πάρει ένα βαθμό το παιδί, πρέπει να επαναλάβει ακριβώς τη λέξη που άκουσε. Οποιαδήποτε απόκλιση από τη λέξη- ερέθισμα θεωρείται λανθασμένη.

2. Έννοιολογική Συσχέτιση Οδηγίες: Ζητείται από το παιδί να επιλέξει από τις εικόνες-ερέθισμα, λέξεις-έννοιες που ταιριάζουν με αυτές του οπτικού ε-ρεθίσματος. Ο εξεταστής δείχνει την εικόνα - ερέθισμα στο πάνω μέρος της σελίδας και λέει: «Το βλέπεις αυτό; ∆είξε μου αυτό που ταιριάζει καλύτερα εδώ (στο κάτω μέρος της σελίδας)» (κιθάρα).

Βαθμολογία

Γενικό Λεκτικό Μη Λεκτικό

Επαυξη-μένη

προσοχή

Περιορι-σμένη προσοχή

Κινητικό Μη κι-νητικό

____

___

____

____


49

Βαθμολογία: Κάθε σωστή απάντηση βαθμολογείται με 1 και κά-θε λανθασμένη με 0. 3. Αναπαραγωγή Σχεδίου Οδηγίες: Ο εξεταστής δείχνει στο παιδί το σχέδιο από το βιβλίο εικόνων και του ζητάει να σχεδιάσει ό,τι ακριβώς βλέπει. Το παιδί πρέπει να κάνει το σχέδιο που του υποδεικνύεται, ακριβώς όπως το βλέπει. Ο εξεταστής λέει: «Το βλέπεις αυτό; Θέλω να μου ζω-γραφίσεις ένα σαν κι αυτό, εδώ». Βαθμολογία: Για κάθε σωστό σχέδιο το παιδί βαθμολογείται με 1 και για κάθε λανθασμένο με 0. Για να πάρει βαθμό θα πρέπει το σχέδιο του να είναι καλύτερο από τα σχέδια που δίνονται παρακά-τω.


50

1 2 3

4 5 6

7 4. Ακολουθίες Αριθμών Οδηγίες: Ο εξεταστής ζητάει από τα παιδιά να επαναλάβουν α-κριβώς ακολουθίες αριθμών. Ο εξεταστής λέει: «Θα σου πω μια σειρά από αριθμούς και θέλω να τους πεις, όπως τους είπα: 2…3…3. Πες ό,τι είπα». Βαθμολογία: Για κάθε σωστή απάντηση το παιδί βαθμολογείται με 1 και για κάθε λανθασμένη με 0. Για να πάρει το παιδί βαθμό θα πρέπει να επαναλάβει με ακρίβεια την ακολουθία αριθμών που


51

άκουσε. Οποιαδήποτε παράλειψη ή αντικατάσταση αριθμού, θεω-ρείται λάθος. Προβλήματα άρθρωσης δεν λαμβάνονται υπόψη σ΄ αυτή την υποδοκιμασία. 5. Σχέδιο Ανθρώπου Οδηγίες: Εδώ ζητείται από το παιδί να ζωγραφίσει μέλη ενός ανθρώπου σε μια σελίδα. Ο εξεταστής δείχνει την απαντητική σε-λίδα στο παιδί, του δίνει το μολύβι και του λέει: «Θέλω να μου ζω-γραφίσεις κεφάλι εδώ. Μπορεί να είναι αγόρι ή κορίτσι. Κάντο τώ-ρα». Βαθμολογία: Για κάθε μέλος του σώματος που ζωγραφίζει το παιδί παίρνει 1 βαθμό. ∆εν χρειάζεται να ζωγραφίσει και τα 2 μέλη (π.χ. δυο μάτια, 2 χέρια) για να πάρει το βαθμό, ούτε να σχηματίσει ανθρώπινη φιγούρα. 6. Ακολουθίες Γραμμάτων Οδηγίες: Ο εξεταστής ζητάει από το παιδί, αφού δει για 5΄΄ κά-ποιες ακολουθίες γραμμάτων, να τις μεταφέρει γραπτά στα τετρα-γωνάκια του απαντητικού φυλλαδίου. Ο εξεταστής δίνει το απα-ντητικό έντυπο και λέει στο παιδί: «Θα σου δείξω μια σειρά με γράμματα και μετά θα την κρύψω. Εσύ θα πρέπει να γράψεις κάθε γράμμα μέσα σ’ ένα τετραγωνάκι. Πρόσεξε τα γράμματα να μην ακουμπούν στις γραμμές από τα τετραγωνάκια. ∆ες αυτά. Τώρα γράψε εσύ».

ε μ λ

Βαθμολογία: Για κάθε σωστή απάντηση το παιδί βαθμολογείται με 1 και για κάθε λανθασμένη με 0. Για να πάρει το παιδί βαθμό


52

θα πρέπει να αντιγράψει με ακρίβεια την ακολουθία γραμμάτων που είδε, χωρίς τα γράμματα να ακουμπούν στις γραμμές από τα τετραγωνάκια. Για οποιαδήποτε παράλειψη ή αντικατάσταση γράμματος μηδενίζεται όλο το ερώτημα. 7. Κινητικές ∆οκιμασίες Οδηγίες: Στα ερωτήματα αυτά το παιδί πρέπει να αναπαράγει τις κινήσεις που κάνει ο εξεταστής με ή χωρίς τη χρήση χαρτιού και μολυβιού. Ο εξεταστής λέει: «∆ες τι κάνω. Κάνε κι εσύ ό,τι έκανα». Ακουμπήστε με το δείκτη σας το μέτωπο, μετά το αυτί, τη μύτη και μετά πάλι το αυτί. Βαθμολογία: Το παιδί για να πάρει βαθμό πρέπει να αναπαράγει ακριβώς αυτό που έκανε ο εξεταστής χωρίς καμία παρέκκλιση. Το παιδί μπορεί να χρησιμοποιήσει όποιο χέρι θέλει κι όχι απαραίτη-τα αυτό που χρησιμοποίησε ο εξεταστής. Σε ακολουθίες κινήσεων όμως, όπως στην παραπάνω οδηγία, δεν επιτρέπεται να αλλάξει χέρι στα μισά της δοκιμασίας. Κάθε σωστή δοκιμασία βαθμολογεί-ται με 1 και κάθε λάθος με 0. 8. Ακολουθίες Αντικειμένων Οδηγίες: Ο εξεταστής δείχνει στο παιδί στο πάνω μέρος της σε-λίδας την εικόνα- ερέθισμα και του λέει: «Βλέπεις αυτά εδώ; ∆είξε μου ποιο από αυτά (δείχνει στο κάτω μέρος της σελίδας) ταιριάζει μ΄ αυτό».


53

Βαθμολογία: Κάθε σωστή απάντηση βαθμολογείται με 1 και κά-θε λάθος με 0. 9. Προφορικές ∆οκιμασίες Οδηγίες: Στην υποδοκιμασία αυτή το παιδί καλείται να εκτελέσει με ακρίβεια τις προφορικές εντολές που του δίνονται. Για παρά-δειγμα ο εξεταστής δίνει στο παιδί ένα μαρκαδόρο και το απαντη-τικό έντυπο, δείχνει το εικονίδιο και του λέει: «Ζωγράφισε μια γραμμή κάτω από το τρίγωνο. Κάντο τώρα». Βαθμολογία: Κάθε ερώτημα που ολοκληρώνεται με επιτυχία βαθμολογείται με 1. 10. Ολοκλήρωση Μορφών Οδηγίες: Στα ερωτήματα αυτά ο εξεταστής ζητάει από το παιδί να αναγνωρίσει μία ολοκληρωμένη μορφή από ένα ημιτελές οπτι-κό ερέθισμα. Ο εξεταστής λέει στο παιδί: «Βλέπεις αυτή την εικό-να; Της λείπουν μερικά κομμάτια. Τι είναι;» (μπάλα).


54

Βαθμολογία: Κάθε σωστή απάντηση βαθμολογείται με 1 και κά-θε λάθος με 0. 11. Αναγνώριση Εικόνων Οδηγίες: Στα ερωτήματα αυτά ζητείται από το παιδί να αναγνω-ρίσει και να ονομάσει οικεία αντικείμενα που παρουσιάζονται ο-πτικά. Ο εξεταστής δείχνει στο παιδί την εικόνα-ερέθισμα και λέει: «Τι είναι αυτό;» (κλειδί) Βαθμολογία: Κάθε σωστή απάντηση βαθμολογείται με 1 και κά-θε λάθος με 0. 12. Αναπαραγωγή Προτάσεων Οδηγίες: Ο εξεταστής ζητάει από το παιδί να αναπαράγει με α-κρίβεια προτάσεις που του λέει. Ο εξεταστής λέει στο παιδί: «Θα σου πω μια πρόταση και θέλω να μου την πεις όπως την άκουσες: Το κουδούνι στο σχολείο μας χτυπάει δυνατά. Πες ό,τι είπα». Βαθμολογία: Για κάθε σωστή απάντηση το παιδί βαθμολογείται με 1 και για κάθε λανθασμένη με 0. Για να πάρει το παιδί βαθμό θα πρέπει να επαναλάβει με ακρίβεια την πρόταση που άκουσε χωρίς καμία παράλειψη ή αντικατάσταση λέξης. Προβλήματα άρ-θρωσης δεν λαμβάνονται υπόψη σ΄ αυτά τα ερωτήματα.


55

13. Συμβολικές Σχέσεις Οδηγίες: Ο εξεταστής δείχνει το πάνω μέρος της σελίδας στο παιδί και του λέει: «Βλέπεις αυτά τα τετράγωνα; Ένα είναι άδειο. ∆είξε μου απ’ αυτά εδώ, στο κάτω μέρος της σελίδας, ποιο πρέπει να βάλουμε στο άδειο τετράγωνο» (5). Βαθμολογία: Για κάθε σωστή απάντηση το παιδί βαθμολογείται με 1 και για κάθε λανθασμένη με 0. 14. Οπτική ∆ιάκριση Οδηγίες: Ο εξεταστής δείχνει στο παιδί την εικόνα- ερέθισμα και λέει: «Βλέπεις αυτό το τετράγωνο με τα γράμματα στο πάνω μέρος της σελίδας; Θέλω να μου βρεις στο κάτω μέρος της σελίδας ποιο ταιριάζει μ’ αυτό» (3).


56

Βαθμολογία: Για κάθε σωστή απάντηση το παιδί βαθμολογείται με 1 και για κάθε λανθασμένη με 0. 15. Αντίθετες Έννοιες Οδηγίες: Στα ερωτήματα αυτά το παιδί καλείται να βρει το αντί-θετο μιας λέξης. Ο εξεταστής λέει τη λέξη - ερέθισμα και ζητάει από το παιδί να πει το αντίθετό της: «ανεβαίνω» (κατεβαίνω). Βαθμολογία: Για κάθε σωστή απάντηση το παιδί βαθμολογείται με 1 και για κάθε λανθασμένη με 0. 16. Ακολουθίες Λέξεων Οδηγίες: Το παιδί καλείται να επαναλάβει με ακρίβεια ακολουθί-ες λέξεων τις οποίες λέει ο εξεταστής. Ο εξεταστής λέει στο παιδί: «Θα σου πω μια σειρά από λέξεις μόνο μια φορά και θέλω να μου τις πεις όπως τις άκουσες: χέρι- κότα- ψάρι. Πες ό,τι είπα». Βαθμολογία: Για κάθε σωστή απάντηση το παιδί βαθμολογείται με 1 και για κάθε λανθασμένη με 0. Για να πάρει το παιδί βαθμό θα πρέπει να επαναλάβει με ακρίβεια την ακολουθία λέξεων που άκουσε. Οποιαδήποτε παράλειψη ή αντικατάσταση λέξης, θεωρεί-ται λάθος. Προβλήματα άρθρωσης δεν λαμβάνονται υπόψη σε αυ-τή την υποδοκιμασία. Παρακάτω παρουσιάζονται τα ερωτήματα με τη σειρά που χορη-γούνται.


57

Ικανό-τητα

Ερωτήματα

Εννοιο-λογική Συσχέτι-ση

1. Ο εξεταστής δείχνει την εικόνα ερέθισμα στο πάνω μέρος της σελίδας και λέει: «Το βλέπεις αυτό; ∆είξε μου αυτό που ταιριάζει καλύτερα εδώ (στο κάτω μέρος της σελίδας)» (κιθάρα).

Ακολου-θίες Α-ριθμών

2. Ο εξεταστής λέει: «Θα σου πω μια σειρά από αριθμούς και θέλω να τους πεις, όπως τους είπα: 6…3…5. Πες ό,τι είπα».

Προφορι-κές ∆οκι-μασίες

3. Ο εξεταστής δίνει στο παιδί ένα μαρκαδόρο και το απαντητικό έντυπο, δείχνει το εικονίδιο και του λέει: «Ζωγράφισε μια γραμμή κάτω από το τρίγωνο. Κάντο τώρα».


4. Ο εξεταστής λέει: «Θα σου πω μια σειρά από αριθμούς και θέλω να τους πεις, όπως τους είπα:2…3…3. Πες ό,τι είπα».

Κινητικές ∆οκιμασί-

ες

5. Ο εξεταστής λέει: «∆ες τι κάνω. Κάνε κι εσύ ό,τι έκα-να». Χρησιμοποιώντας το δείκτη ακουμπήστε τη μύτη σας και μετά το αυτί σας.

Αναπαρα-γωγή Προτά-σεων

6. Ο εξεταστής λέει στο παιδί: «Θα σου πω μια πρόταση και θέλω να μου την πεις όπως την άκουσες: Θα πάμε βόλτα. Πες ό,τι είπα».

Άρθρωση 7. Ο εξεταστής λέει στο παιδί τη λέξη και του ζητάει να την επαναλάβει: «τζάκι, πες ό,τι είπα».


8. Ο εξεταστής δίνει στο παιδί ένα μαρκαδόρο και το απαντητικό έντυπο, δείχνει το εικονίδιο και του λέει: «Τράβηξε μια γραμμή από το ένα τετράγωνο στο άλλο. Η γραμμή πρέπει να περάσει από τον κύκλο. Κάντο τώρα».

Άρθρωση 9. Ο εξεταστής λέει στο παιδί τη λέξη και του ζητάει να την επαναλάβει: «βράδυ, πες ό,τι είπα».


58

Οπτική ∆ιάκριση

10. Ο εξεταστής δείχνει την εικόνα- ερέθισμα και λέει: «Βλέπεις αυτό το τετράγωνο με τα γράμματα στο πάνω μέρος της σελίδας; Θέλω να μου βρεις στο κάτω μέρος της σελίδας ποιο ταιριάζει μ’ αυτό». (3)


11. Ο εξεταστής λέει στο παιδί: «Θα σου πω μια πρόταση και θέλω να μου την πεις όπως την άκουσες: Ο σκύλος μου κυνηγάει την άσπρη γάτα. Πες ό,τι είπα».

Αναγνώ-ριση Ει-κόνων

12. Ο εξεταστής δείχνει στο παιδί την εικόνα-ερέθισμα και λέει: «Τι είναι αυτό;» (κλειδί).


13. Ο εξεταστής δίνει στο παιδί ένα μαρκαδόρο και το απαντητικό έντυπο, δείχνει το εικονίδιο και του λέει: «Βάλε ένα 1 στον κύκλο κι ένα Χ στο τετράγωνο. Κάντο τώρα».

Αναπαρα-γωγή Σχεδίου

14. Ο εξεταστής δείχνει στο παιδί την εικόνα-ερέθισμα και του λέει: «Το βλέπεις αυτό; Θέλω να μου ζωγραφί-σεις ένα σαν κι αυτό, εδώ». (γυρίζοντας σελίδα) (κύκλος).

Άρθρωση 15. Ο εξεταστής λέει στο παιδί τη λέξη και του ζητάει να την επαναλάβει: «χαρτί, πες ό,τι είπα».


16. Ο εξεταστής δείχνει την εικόνα - ερέθισμα στο πάνω μέρος της σελίδας και λέει: «Το βλέπεις αυτό; ∆είξε μου αυτό που ταιριάζει καλύτερα εδώ (στο κάτω μέρος της σελίδας)» (Παρθενώνας).

Ακολου-θίες

Αριθμών

17. Ο εξεταστής λέει: «Θα σου πω μια σειρά από αριθ-μούς και θέλω να τους πεις, όπως τους είπα: 2…7…5…5. Πες ό,τι είπα.»


59


18. Ο εξεταστής δείχνει την εικόνα- ερέθισμα και λέει: «Βλέπεις αυτό το τετράγωνο με τις εικόνες στο πάνω μέ-ρος της σελίδας; Θέλω να μου βρεις στο κάτω μέρος της σελίδας ποιο ταιριάζει μ’ αυτό». (2)

Ολοκλή-ρωση

Μορφών

19. Ο εξεταστής λέει στο παιδί. «Βλέπεις αυτή την εικό-να; Της λείπουν μερικά κομμάτια. Τι είναι;». (μπάλα)

Αντίθετες Έννοιες

20. Ο εξεταστής λέει τη λέξη ερέθισμα και ζητάει από το παιδί να πει το αντίθετό της: «ανεβαίνω». (κατεβαίνω)


21. Ο εξεταστής λέει στο παιδί: «Θα σου πω μια πρόταση και θέλω να μου την πεις όπως την άκουσες: Το κουδού-νι στο σχολείο μας χτυπάει δυνατά. Πες ό,τι είπα».

Συμβολι-κές Σχέ-σεις

22. Ο εξεταστής δείχνει το πάνω μέρος της σελίδας στο παιδί και του λέει: «Βλέπεις αυτά τα τετράγωνα; Ένα εί-ναι άδειο. ∆είξε μου απ’ αυτά εδώ, στο κάτω μέρος της σελίδας, ποιο πρέπει να βάλουμε στο άδειο τετράγωνο». (6)


23. Ο εξεταστής δίνει στο παιδί ένα μαρκαδόρο και το απαντητικό έντυπο, δείχνει το εικονίδιο και του λέει: «Αυτό το σχέδιο χωρίζεται σε πέντε μέρη. Βάλε το νούμε-ρο 1 στο μεγαλύτερο μέρος, το νούμερο 2 στο μικρότερο μέρος και το νούμερο 3 στο τελευταίο μέρος. Κάντο τώ-ρα».


ες

24. Ο εξεταστής λέει: «∆ες τι κάνω. Κάνε κι εσύ ό,τι έκα-να». Χτυπήστε τα χέρια σας τρεις φορές.


25. Ο εξεταστής λέει τη λέξη ερέθισμα και ζητάει από το παιδί να πει το αντίθετό της: «μέρα» (νύχτα).


60


26. Ο εξεταστής δείχνει στο παιδί την εικόνα-ερέθισμα και λέει: «Τι είναι αυτό;». (φωλιά)

Ακολου-θίες Λέ-ξεων

27. Ο εξεταστής λέει στο παιδί: «Θα σου πως μια σειρά από λέξεις μόνο μια φορά και θέλω να μου τις πεις όπως τις άκουσες: χέρι-κότα-ψάρι. Πες ό,τι είπα».


28. Ο εξεταστής δείχνει στο παιδί την εικόνα-ερέθισμα και λέει: «Τι είναι αυτό;». (παντελόνι)

Σχέδιο Ανθρώ-που

29. Ο εξεταστής δείχνει το απαντητικό έντυπο στο παιδί, του δίνει το μολύβι και του λέει: «Θέλω να μου ζωγρα-φίσεις κεφάλι εδώ. Μπορεί να είναι αγόρι ή κορίτσι. Κά-ντο τώρα».


ες

30. Ο εξεταστής δείχνει στο παιδί το πρώτο κουτάκι στο απαντητικό έντυπο και τραβάει μια κάθετη γραμμή από τον ένα κύκλο στον άλλο. Όταν ο εξεταστής έχει σχεδιά-σει τη γραμμή, αφήνει το παιδί να το κοιτάξει για λίγο, καλύπτει το σχέδιο με το χέρι του, δίνει στο παιδί ένα μολύβι και λέει: «∆ες τι κάνω. Κάνε κι εσύ ό,τι έκανα».


Γραμμά-των

31. Ο εξεταστής δίνει το απαντητικό έντυπο και λέει στο παιδί: «Θα σου δείξω μια σειρά με γράμματα και μετά θα την κρύψω. Εσύ θα πρέπει να γράψεις κάθε γράμμα μέ-σα σ’ ένα τετραγωνάκι. Πρόσεξε τα γράμματα να μην α-κουμπούν στις γραμμές από τα τετραγωνάκια. ∆ες αυτά. Τώρα γράψε εσύ». (ε...μ…λ)

Άρθρωση 32. Ο εξεταστής λέει στο παιδί τη λέξη και του ζητάει να την επαναλάβει: «φρύδι, πες ό,τι είπα».


33. Ο εξεταστής δείχνει την εικόνα ερέθισμα και λέει: «Βλέπεις αυτό το τετράγωνο με τα γράμματα στο πάνω μέρος της σελίδας; Θέλω να μου βρεις στο κάτω μέρος της σελίδας ποιο ταιριάζει μ’ αυτό». (3)


61

Ακολου-θίες Αντι-κειμένων

34. Ο εξεταστής δείχνει στο παιδί στο πάνω μέρος της σελίδας την εικόνα-ερέθισμα και του λέει: «Βλέπεις αυτά εδώ; ∆είξε μου ποιο από αυτά (δείχνει στο κάτω μέρος της σελίδας) ταιριάζει μ΄ αυτό». (3).


35. Ο εξεταστής δείχνει το απαντητικό έντυπο στο παιδί, του δίνει το μολύβι και του λέει: «Θέλω να μου ζωγρα-φίσεις χέρια εδώ. Κάντο τώρα».


36. Ο εξεταστής λέει: «Θα σου πω μια σειρά από αριθ-μούς και θέλω να τους πεις όπως τους είπα: 3…4…6…9. Πες ό,τι είπα».


37. Ο εξεταστής λέει στο παιδί: «Θα σου πω μια πρόταση και θέλω να μου την πεις όπως την άκουσες: Το καλο-καίρι πηγαίνουμε στη θάλασσα, για να κάνουμε μπάνιο. Πες ό,τι είπα».


38. Ο εξεταστής δείχνει το απαντητικό έντυπο στο παιδί, του δίνει το μολύβι και του λέει: «Θέλω να μου ζωγρα-φίσεις στόμα εδώ. Κάντο τώρα».

Άρθρωση 39. Ο εξεταστής λέει στο παιδί τη λέξη και του ζητάει να την επαναλάβει: «φρούτο, πες ό,τι είπα».


40. Ο εξεταστής λέει στο παιδί: «Θα σου πω μια πρόταση και θέλω να μου την πεις όπως την άκουσες: Το αερο-πλάνο κάνει πολύ θόρυβο, όταν πετάει γρήγορα. Πες ό,τι είπα».


41. Ο εξεταστής λέει στο παιδί: «Θα σου πω μια σειρά από λέξεις μόνο μια φορά και θέλω να μου τις πεις όπως τις άκουσες: πηγή – μπαμπάς – πάγκος. Πες ό,τι είπα».

Άρθρωση 42. Ο εξεταστής λέει στο παιδί τη λέξη και του ζητάει να την επαναλάβει: «τραπέζι, πες ό,τι είπα».


62


Γραμμά-των

43. Ο εξεταστής δίνει το απαντητικό έντυπο και λέει στο παιδί: «Θα σου δείξω μια σειρά με γράμματα και μετά θα την κρύψω. Εσύ θα πρέπει να γράψεις κάθε γράμμα μέ-σα σ’ ένα τετραγωνάκι. Πρόσεξε τα γράμματα να μην α-κουμπούν τις γραμμές από τα τετραγωνάκια. ∆ες αυτά. Τώρα γράψε εσύ». (κ…ρ…η).


44. Ο εξεταστής δίνει στο παιδί ένα μαρκαδόρο και το απαντητικό έντυπο, δείχνει το εικονίδιο και του λέει: «Τράβα μια γραμμή απ’ το κάτω μέρος του πρώτου κύ-κλου μέχρι το πάνω μέρος του δεύτερου κύκλου και βάλε ένα Χ μέσα στο δεύτερο κύκλο. Κάντο τώρα».


Μορφών

45. Ο εξεταστής λέει στο παιδί. «Βλέπεις αυτή την εικό-να; Της λείπουν μερικά κομμάτια. Τι είναι;» (κινητό)


46. Ο εξεταστής λέει στο παιδί: «Θα σου πω μια πρόταση και θέλω να μου την πεις όπως την άκουσες: Είδαμε μια μικρή φωτιά στο δρόμο για το σχολείο. Πες ό,τι είπα».


47. Ο εξεταστής δίνει στο παιδί ένα μαρκαδόρο και το απαντητικό έντυπο, δείχνει το εικονίδιο και του λέει: «Βάλε το πρώτο γράμμα από την πρώτη λέξη στο πρώτο κύκλο, το δεύτερο γράμμα από την πρώτη λέξη στο δεύ-τερο κύκλο και το τελευταίο γράμμα από την τελευταία λέξη στον τελευταίο κύκλο. Κάντο τώρα».


48. Ο εξεταστής λέει: «Θα σου πω μια σειρά από αριθ-μούς και θέλω να τους πεις όπως τους είπα: 4…7…3…0…0. Πες ό,τι είπα.»


49. Ο εξεταστής δείχνει την απαντητική σελίδα στο παι-δί, του δίνει το μολύβι και του λέει: «Θέλω να μου ζω-γραφίσεις μαλλιά εδώ. Κάντο τώρα».


63


Γραμμά-των

50. Ο εξεταστής δίνει το απαντητικό έντυπο και λέει στο παιδί: «Θα σου δείξω μια σειρά με γράμματα και μετά θα την κρύψω. Εσύ θα πρέπει να γράψεις κάθε γράμμα μέ-σα σ’ ένα τετραγωνάκι. Πρόσεξε τα γράμματα να μην α-κουμπούν στις γραμμές από τα τετραγωνάκια. ∆ες αυτά. Τώρα γράψε εσύ». (υ…η…ν…ω)

Άρθρωση 51. Ο εξεταστής λέει στο παιδί τη λέξη και του ζητάει να την επαναλάβει: «σφυρίχτρα, πες ό,τι είπα».


52. Ο εξεταστής λέει στο παιδί: «Θα σου πω μια σειρά από λέξεις μόνο μια φορά και θέλω να μου τις πεις όπως τις άκουσες: σούστα…κόλα…λάδι…φύλλο. Πες ό,τι είπα».


ες

53. Ο εξεταστής λέει: «∆ες τι κάνω. Κάνε κι εσύ ό,τι έκα-να». Χτυπήστε τα χέρια σας μια φορά, μετά τα δάχτυλα μια φορά και μετά χτυπήστε τα χέρια σας ακόμη μια φορά.


Μορφών

54. Ο εξεταστής λέει στο παιδί. «Βλέπεις αυτή την εικό-να; Της λείπουν μερικά κομμάτια. Τι είναι;» (ρολόι)


55. Ο εξεταστής δείχνει στο παιδί την εικόνα-ερέθισμα και λέει: «Τι είναι αυτό;» (φόρεμα)


56. Ο εξεταστής δείχνει στο παιδί στο πάνω μέρος της σελίδας την εικόνα-ερέθισμα και του λέει: «Βλέπεις αυτά εδώ; ∆είξε μου ποιο από αυτά (δείχνει στο κάτω μέρος της σελίδας) ταιριάζει μ΄ αυτό». (2)


57. Ο εξεταστής δείχνει το απαντητικό έντυπο στο παιδί, του δίνει το μολύβι και του λέει: «Θέλω να μου ζωγρα-φίσεις μάτια εδώ. Κάντο τώρα».

Ακολου-θίες λέ-ξεων

58. Ο εξεταστής λέει στο παιδί: «Θα σου πω μια σειρά από λέξεις μόνο μια φορά και θέλω να μου τις πεις όπως τις άκουσες: γάτα – μπάλα – φίδι – πέντε. Πες ό,τι είπα».


64




ες

60. Ο εξεταστής λέει: «∆ες τι κάνω. Κάνε κι εσύ ό,τι έκα-να». Ακουμπήστε με το δείκτη σας το μέτωπο, μετά το αυτί, τη μύτη και μετά πάλι το αυτί.


61. Ο εξεταστής λέει στο παιδί: «Θα σου πω μια πρόταση και θέλω να μου την πεις όπως την άκουσες: Κάθε Σε-πτέμβριο που ανοίγουν τα σχολεία η μαμά μάς αγοράζει καινούρια τετράδια. Πες ό,τι είπα».


62. Ο εξεταστής δείχνει στο παιδί την εικόνα-ερέθισμα και του λέει: «Το βλέπεις αυτό; Θέλω να μου ζωγραφί-σεις ένα σαν κι αυτό, εδώ». (γυρίζοντας σελίδα) (τετρά-γωνο)


63. Ο εξεταστής δείχνει την εικόνα ερέθισμα στο πάνω μέρος της σελίδας και λέει: «Το βλέπεις αυτό; ∆είξε μου αυτό που ταιριάζει καλύτερα εδώ (στο κάτω μέρος της σελίδας)». (βουνό)


64. Ο εξεταστής δείχνει την απαντητική σελίδα στο παι-δί, του δίνει το μολύβι και του λέει: «Θέλω να μου ζω-γραφίσεις μύτη εδώ. Κάντο τώρα».


65. Ο εξεταστής λέει στο παιδί: «Θα σου πω μια πρόταση και θέλω να μου την πεις όπως την άκουσες: Τα πράσινα φύλλα βγαίνουν στα δέντρα νωρίς την άνοιξη. Πες ό,τι είπα».


66. Ο εξεταστής λέει: «Θα σου πω μια σειρά από αριθ-μούς και θέλω να τους πεις όπως τους είπα: 2…4…8…3…3. Πες ό,τι είπα».


65


Γραμμά-των

67. Ο εξεταστής δίνει το απαντητικό έντυπο και λέει στο παιδί: «Θα σου δείξω μια σειρά με γράμματα και μετά θα την κρύψω. Εσύ θα πρέπει να γράψεις κάθε γράμμα μέ-σα σ’ ένα τετραγωνάκι. Πρόσεξε τα γράμματα να μην α-κουμπούν στις γραμμές από τα τετραγωνάκια. ∆ες αυτά. Τώρα γράψε εσύ». (ζ…κ…ξ…π…η)


68. Ο εξεταστής λέει τη λέξη-ερέθισμα και ζητάει από το παιδί να πει το αντίθετό της: «άδειος». (γεμάτος)


69. Ο εξεταστής δείχνει την εικόνα-ερέθισμα στο πάνω μέρος της σελίδας και λέει: «Το βλέπεις αυτό; ∆είξε μου αυτό που ταιριάζει καλύτερα εδώ (στο κάτω μέρος της σελίδας)». (κολόνα ∆ΕΗ)


70. Ο εξεταστής δείχνει στο παιδί την εικόνα-ερέθισμα και του λέει: «Το βλέπεις αυτό; Θέλω να μου ζωγραφί-σεις ένα σαν κι αυτό, εδώ». (γυρίζοντας σελίδα) (ρόμβος)


71. Ο εξεταστής λέει τη λέξη-ερέθισμα και ζητάει από το παιδί να πει το αντίθετό της: «μαύρο». (άσπρο)


ες

72. Ο εξεταστής λέει: «∆ες τι κάνω. Κάνε κι εσύ ό,τι έκα-να». Χρησιμοποιώντας το δείκτη ακουμπήστε τον α-γκώνα σας, μετά τη μύτη σας και μετά τον ίδιο αγκώνα ξανά.


73. Ο εξεταστής δείχνει το απαντητικό έντυπο στο παιδί, του δίνει το μολύβι και του λέει: «Θέλω να μου ζωγρα-φίσεις παλάμη ή γάντι εδώ. Κάντο τώρα».


74. Ο εξεταστής δείχνει στο παιδί την εικόνα-ερέθισμα και του λέει: «Το βλέπεις αυτό; Θέλω να μου ζωγραφί-σεις ένα σαν κι αυτό, εδώ». (γυρίζοντας σελίδα) (τραπέ-ζιο)


75. Ο εξεταστής λέει τη λέξη – ερέθισμα και ζητάει από το παιδί να πει το αντίθετό της: «μαλακός». (σκληρός)


66


76. Ο εξεταστής δείχνει στο παιδί την εικόνα-ερέθισμα και λέει: «Τι είναι αυτό;». (άγαλμα)




78. Ο εξεταστής δείχνει την εικόνα- ερέθισμα και λέει: «Βλέπεις αυτό το τετράγωνο με τις εικόνες στο κάτω μέ-ρος της σελίδας; Θέλω να μου βρεις στο κάτω μέρος της σελίδας ποιο ταιριάζει με αυτό». (1)


Μορφών

79. Ο εξεταστής λέει στο παιδί: «Βλέπεις αυτήν την εικό-να; Της λείπουν μερικά κομμάτια. Τι είναι;». (λουλούδι)




81. Ο εξεταστής δείχνει στο παιδί την εικόνα ερέθισμα και του λέει: «Το βλέπεις αυτό; Θέλω να μου ζωγραφί-σεις ένα σαν κι αυτό, εδώ». (γυρίζοντας σελίδα) (τρίγωνο με κάθετη γραμμή ανάμεσα σε 2 τόξα)


Γραμμά-των

82. Ο εξεταστής δίνει το απαντητικό έντυπο και λέει στο παιδί: «Θα σου δείξω μια σειρά με γράμματα και μετά θα την κρύψω. Εσύ θα πρέπει να γράψεις κάθε γράμμα μέ-σα σ’ ένα τετραγωνάκι. Πρόσεξε τα γράμματα να μην α-κουμπούν τις γραμμές από τα τετραγωνάκια. ∆ες αυτά. Τώρα γράψε εσύ». (β…π…δ…τ…θ)


67


ες

83. Ο εξεταστής δείχνει στο παιδί το δεύτερο ερώτημα της σελίδας στο απαντητικό έντυπο και τραβάει μια γραμμή από τον ένα κύκλο στον άλλο στο πρώτο σχήμα. (Σημ. Επειδή η απάντηση του παιδιού βαθμολογείται ανάλογα με το εάν η γραμμή του παιδιού βρίσκεται ανά-μεσα στις γραμμές, που δίνονται ως όρια, η γραμμή του εξεταστή πρέπει να είναι ευθεία). Όταν ο εξεταστής έχει σχεδιάσει τη γραμμή καλύπτει το σχέδιο με το χέρι του, δίνει στο παιδί ένα μολύβι και λέει: «Κάνε κι εσύ ό,τι έ-κανα».



Συμβολι-κές σχέ-σεις



86. Ο εξεταστής δείχνει την εικόνα ερέθισμα και λέει: «Βλέπεις αυτό το τετράγωνο με τις εικόνες στο πάνω μέ-ρος της σελίδας; Θέλω να μου βρεις στο κάτω μέρος της σελίδας ποιο ταιριάζει μ’ αυτό». (2)


87. Ο εξεταστής λέει τη λέξη-ερέθισμα και ζητάει από το παιδί να πει το αντίθετό της: «νέος». (γέρος)


88. Ο εξεταστής λέει στο παιδί: «Θα σου πω μια σειρά από λέξεις μόνο μια φορά και θέλω να μου τις πεις όπως τις άκουσες: κύμα…σίτα…κόμπος…άγκυρα. Πες ό,τι εί-πα».


68


89. Ο εξεταστής δείχνει την εικόνα - ερέθισμα στο πάνω μέρος της σελίδας και λέει: «Το βλέπεις αυτό; ∆είξε μου αυτό που ταιριάζει καλύτερα εδώ (στο κάτω μέρος της σελίδας)». (ρολόι)


90. Ο εξεταστής δείχνει στο παιδί την εικόνα-ερέθισμα και του λέει: «Το βλέπεις αυτό; Θέλω να μου ζωγραφί-σεις ένα σαν κι αυτό, εδώ». (γυρίζοντας σελίδα) (πολύ-γωνο)




Μορφών

92. Ο εξεταστής λέει στο παιδί: «Βλέπεις αυτήν την εικό-να; Της λείπουν μερικά κομμάτια. Τι είναι;». (τραπέζι)




94. Ο εξεταστής δείχνει την εικόνα ερέθισμα και λέει: «Βλέπεις αυτό το τετράγωνο με τις εικόνες στο πάνω μέ-ρος της σελίδας; Θέλω να μου βρεις στο κάτω μέρος της σελίδας ποιο ταιριάζει μ’ αυτό». (3)


95. Ο εξεταστής λέει στο παιδί: «Θα σου πω μια σειρά από λέξεις μόνο μια φορά και θέλω να μου τις πεις όπως τις άκουσες: τσάντα…δόντι…μπάλα…βόδι». Πες ό,τι εί-πα»


69


Γραμμά-των

96. Ο εξεταστής δίνει το απαντητικό έντυπο και λέει στο παιδί: «Θα σου δείξω μια σειρά με γράμματα και μετά θα την κρύψω. Εσύ θα πρέπει να γράψεις κάθε γράμμα μέ-σα σ’ ένα τετραγωνάκι. Πρόσεξε τα γράμματα να μην α-κουμπούν τις γραμμές από τα τετραγωνάκια. ∆ες αυτά. Τώρα γράψε εσύ». (π…β…κ…τ…σ…α).


97. Ο εξεταστής δείχνει στο παιδί την εικόνα-ερέθισμα και λέει: «Τι είναι αυτό;». (κομμωτής)




Μορφών

99. Ο εξεταστής λέει στο παιδί. «Βλέπεις αυτή την εικόνα; Της λείπουν μερικά κομμάτια. Τι είναι;». (βιβλίο)


100. Ο εξεταστής δείχνει στο παιδί την εικόνα - ερέθισμα και του λέει: «Το βλέπεις αυτό; Θέλω να μου ζωγραφί-σεις ένα σαν κι αυτό, εδώ». (γυρίζοντας σελίδα) (ορθο-γώνιο τρίγωνο με διάμεσο)




Μορφών

102. Λέμε στο παιδί: «Βλέπεις αυτή την εικόνα; Της λεί-πουν μερικά κομμάτια. Τι είναι;». (πόρτα)


103. Ο εξεταστής δείχνει στο παιδί την εικόνα-ερέθισμα και λέει: «Τι είναι αυτό;». (κλειδαριά)


70

Οπτική διάκριση

104. Ο εξεταστής δείχνει την εικόνα ερέθισμα και λέει: «Βλέπεις αυτό το τετράγωνο με τις εικόνες; Θέλω να μου βρεις στο κάτω μέρος της σελίδας ποιο ταιριάζει μ’ αυ-τό». (1)




106. Ο εξεταστής λέει τη λέξη-ερέθισμα και ζητάει από το παιδί να πει το αντίθετό της: «νωρίς». (αργά)


107. Ο εξεταστής λέει: «Θα σου πω μια σειρά από αριθ-μούς και θέλω να τους πεις όπως τους είπα: 1…5…3…2…8. Πες ό,τι είπα».


108. Ο εξεταστής δείχνει το απαντητικό έντυπο στο παι-δί, του δίνει το μολύβι και του λέει: «Θέλω να μου ζω-γραφίσεις πατούσα ή παπούτσι εδώ. Κάντο τώρα».


ες

109. Ο εξεταστής λέει: «∆ες τι κάνω. Κάνε κι εσύ ό,τι έ-κανα». Κάντε μια γροθιά με το αριστερό χέρι και μετά βάλτε το δεξί χέρι (με την παλάμη προς τα κάτω) πάνω από τη γροθιά. Μετά μετακινήστε την αριστερή γροθιά σε θέση ανάπαυσης πάνω από το δεξί χέρι σαν να χτίζε-τε πύργο. Μετά μετακινήστε το δεξί σας χέρι σε θέση ανάπαυσης πάνω από την αριστερή γροθιά, όπως πριν. (1. αριστερή γροθιά, 2. δεξί χέρι, παλάμη κάτω, 3. αριστε-ρή γροθιά, 4. δεξί χέρι).




71


111. Ο εξεταστής δείχνει στο παιδί την εικόνα-ερέθισμα και λέει: «Τι είναι αυτό;». (γιλέκο)


112. Ο εξεταστής λέει τη λέξη ερέθισμα και ζητάει από το παιδί να πει το αντίθετό της. «προσθέτω». (αφαιρώ)




ες

114. Ο εξεταστής λέει: «∆ες τι κάνω. Κάνε κι εσύ ό,τι έ-κανα». Χτυπήστε τα χέρια σας μια φορά, μετά τα δάχτυ-λα δύο φορές και μετά χτυπήστε τα χεριά σας τρεις φο-ρές.


115. Ο εξεταστής δείχνει την εικόνα- ερέθισμα και λέει: «Βλέπεις αυτό το τετράγωνο με τα γράμματα; Θέλω να μου βρεις στο κάτω μέρος της σελίδας ποιο ταιριάζει μ’ αυτό». (2)


72

Οδηγίες χορήγησης και βαθμολόγησης DTLA-4 Ηλικία: 8.0-15.11


73

Υποδοκιμασία 1. Αντίθετες έννοιες Οδηγίες: Ο εξεταστής λέει στο παιδί «Θα σου πω μία λέξη και θέ-λω να μου πεις το αντίθετό της. Παραδείγματος χάρη, εάν εγώ σου πω ημέρα, εσύ θα μου πεις … (παύση). Νύχτα είναι η σωστή απά-ντηση, γιατί νύχτα είναι το αντίθετο της ημέρας. Ας δοκιμάσουμε άλλο ένα παράδειγμα. Ποιο είναι το αντίθετο του πάνω … (παύση) κάτω». Όταν το παιδί κατανοήσει τι πρέπει να κάνει, ο εξεταστής λέει «Άκουσε προσεκτικά αυτό που λέω, και πες μου μία λέξη, α-ντίθετη της λέξης που λέω». Για όλες τις ερωτήσεις ο εξεταστής λέει: «Ποιο είναι το αντίθετο του … ;». Αν το παιδί δεν μπορέσει να κατανοήσει την έννοια των αντιθέτων και δίνει λανθασμένες απα-ντήσεις, τότε ο εξεταστής χορηγεί μέχρι πέντε ερωτήσεις και μετά σταματάει. Βαθμολογία: Κάθε σωστή απάντηση βαθμολογείται με 1 και κάθε λανθασμένη με 0. Για να ελέγξει ο εξεταστής ποιες απαντήσεις θε-ωρούνται σωστές και βαθμολογούνται με 1, συμβουλεύεται τον ο-δηγό εξεταστή. Εάν το παιδί κάνει λάθος σε 5 συνεχόμενες λέξεις, τότε ο εξεταστής σταματά τη χορήγηση.

1. ______ζεστό (κρύο, παγωμένο, ψυχρό) 2. ______αδελφός (αδελφή) 3._____ κλειστό (ανοιχτό, ορθά-νοιχτο) 4. ______κοιμισμένος (ξύπνιος, ξυπνητός) 5. ______άδειος (γεμάτος, πλήρης)6. ______νέος (γέρος)

30._______λάθος (σωστό) 31._______στενό (πλατύ, φαρδύ) 32._______μαλακό (σκληρό) 33._______επικίνδυνο (ασφαλές) 34._______ανώτατο (κατώτατο) 35._______χοντρός (αδύνατος, λε-πτός) 36._______νίκη (ήττα, αποτυχία) 37._______δημιουργώ (καταστρέφω)


74

7. ______πάνω (κάτω) 8. ______χάνω (βρίσκω, κερδίζω) 9. ______βαρύ (ελαφρύ) 10. ______ίσιο (στραβό) 11. ______νωρίς (αργά) 12. ______κοντά (μακριά) 13. ______θόρυβος (ησυχία) 14. ______πριν (μετά) 15. ______πρωί (βράδυ) 16. _______προσθέτω (αφαιρώ, ελλατώνω, μειώνω) 17._______βορράς (νότος) 18._______λιακάδα (συννεφιά) 19._______θυμάμαι (ξεχνώ) 20._______αγαπώ (μισώ, φθονώ, αντιπαθώ) 21._______κόρη (γιος) 22._______δύσκολο (εύκολο) 23._______ίδιο (διαφορετικό, αλ-λιώτικο) 24._______βαθύ (ρηχό) 25._______ανατολή (δύση) 26._______είσοδος (έξοδος) 27._______φίλος (εχθρός, αντίπα-λος) 28._______γέλιο (κλάμα) 29._______αρχίζω (τελειώνω, σταματώ)

38._______δημόσιο (ιδιωτικό) 39._______σύνθετο (απλό, εύκολο) 40._______ ενώνω (χωρίζω, διαι-ρώ)41.________ψεύτικος (αληθινός) 42.________κατωτερότητα (ανωτε-ρότητα) 43.________αισιόδοξος (απαισιόδο-ξος) 44.________αγνοώ (γνωρίζω) 45.________δόκιμος (μόνιμος) 46.________μακρύ (κοντό) 47.________προηγούμενος (επόμε-νος) 48.________εσωτερικός (εξωτερι-κός) 49.________σταδιακός (απότομος, ξαφνικός) 50.________κυρτός (κοίλος) 51._______ θετικό (αρνητικό) 52.________επίλογος (πρόλογος) 53.________πλειονότητα (μειονότη-τα) 54.________θεωρία (πράξη) 55.________οκνηρός (εργατικός)


75

Υποδοκιμασία 2. Ακολουθίες σχεδίου Οδηγίες: Ο εξεταστής δείχνει στο παιδί τη σειρά των σχεδίων και λέει «Θα σου δείξω μια σειρά σχεδίων σαν και αυτή. Μάζεψε τον πρώτο κύβο και βρες το σχέδιο στον κύβο που ταιριάζει με το πρώτο σχέδιο της σειράς και μετά τοποθέτησέ το έτσι, ώστε να φαίνεται το σχέδιο». Στο παράδειγμα ο εξεταστής κρατά ανοιχτό το βιβλίο εικόνων καθ’ όλη τη διάρκεια του παραδείγματος και παρο-τρύνει το παιδί. Στην εξέταση δείχνει το βιβλίο εικόνων για λίγο και μετά το αποσύρει, καθώς εξηγεί στο παιδί ότι πρέπει να παρατηρή-σει καλά την ακολουθία των σχεδίων, γιατί πρέπει να τη θυμηθεί για να την αναπαράγει με τους κύβους. Εάν το παιδί το επιτύχει, συνεχίζει με το επόμενο ερώτημα. Εάν όχι, ο εξεταστής δείχνει την ίδια ακολουθία μέχρι τρεις φορές. Όταν το παιδί βρει το σωστό σχέδιο και τοποθετήσει τον κύβο προς τα πάνω, ο εξεταστής του ζητάει να κάνει το ίδιο και με τον δεύτερο κύβο. Αν τοποθετήσει και τον δεύτερο σωστά, τότε ο εξεταστής ζητάει από το παιδί να προσπαθήσει να βρει τα σωστά σχέδια και να τοποθετήσει τους κύβους προς τα πάνω χωρίς να βλέπει το Βιβλίο Εικόνων. Εάν α-κόμα και μετά την τρίτη φορά το παιδί κάνει λάθος, ο εξεταστής προχωράει στο επόμενο ερώτημα.


76

Βαθμολογία: Για κάθε σχέδιο που το παιδί βρίσκει σωστά, βαθ-μολογείται με 1 ακόμα και αν το βρει με τη δεύτερη ή την τρίτη φορά. Εάν δοκιμάσει τρεις φορές και εξακολουθεί να μη βρίσκει τα σωστά σχέδια ή να μην τα τοποθετεί σωστά, ο εξεταστής βαθμολο-γεί με 0 τα σχέδια στα οποία έκανε λάθος και με 1 τα σχέδια που βρήκε σωστά και προχωράει στην επόμενη σειρά σχεδίων. Το σύ-νολο της βαθμολογίας προκύπτει από το άθροισμα των σωστών απαντήσεων κάθε ερωτήματος.


77

Υποδοκιμασία 3: Αναπαραγωγή Προτάσεων Οδηγίες: Ο εξεταστής λέει καθαρά μία πρόταση και το παιδί πρέ-πει να την αναπαράγει. Ο εξεταστής λέει: «Θα σου πω μερικές προ-τάσεις και θέλω να πεις ό,τι λέω κι εγώ. Ας δοκιμάσουμε μια πρό-ταση. Είσαι έτοιμος; Ο πάγος είναι κρύος». Εάν απαντήσει λάθος, ο εξεταστής λέει « Άκου και επανέλαβε ό,τι λέω εγώ: Ο πάγος είναι κρύος». Εάν το παιδί απαντήσει σωστά ο εξεταστής λέει: «Μπράβο, είπες ακριβώς ό,τι είπα. Τώρα ας δοκιμάσουμε και κάποιες άλλες προτάσεις». Όταν το παιδί επαναλάβει την πρόταση σωστά τότε ο εξεταστής προχωράει στις επόμενες προτάσεις. Βαθμολογία: Για κάθε πρόταση που το παιδί επαναλάβει σωστά βαθμολογείται με 1. Εάν το παιδί απαντήσει λανθασμένα (δηλαδή παραλείψει λέξεις, αλλάξει τη σειρά των λέξεων, αντικαταστήσει κάποια λέξη με μια συνώνυμη), ή δεν απαντήσει καθόλου, τότε η πρόταση αυτή βαθμολογείται με 0. Εάν το παιδί κάνει λάθος σε 5 συνεχόμενες προτάσεις, τότε ο εξεταστής σταματά τη χορήγηση αυτής της υποδοκιμασίας. 1.________Θα πάμε βόλτα. 2.________Στο Γιάννη αρέσει να διαβάζει το καινούργιο του βιβλίο. 3.________Ο σκύλος μου μαλώνει με την άσπρη γάτα. 4.________Φέρε τη σκούπα και το φαράσι στο μπροστινό δωμάτιο. 5.________Το κουδούνι χτυπά δυνατά. 6.________Στο δρόμο για το σχολείο είδαμε μια μικρή φωτιά στο δάσος. 7.________Το αυτοκίνητό μας έχει τέσσερα καινούργια λάστιχα. 8.________Το αεροπλάνο κάνει πολύ θόρυβο επειδή πετάει γρήγο-ρα. 9.________Το καλοκαίρι πάμε στη θάλασσα για μπάνια.


78

10._______Τα δένδρα βγάζουν πράσινα φύλλα νωρίς την άνοιξη. 11._______∆έκα άτομα πήγαν σ’ ένα πάρτι όπου έφαγαν και ήπιαν πολύ. 12._______Ο ήλιος έλαμπε πολύ σήμερα και με πείραζε στα μάτια. 13._______Ο γυμναστής έρχεται στο σχολείο μας τρεις φορές την εβδομάδα. 14._______Όταν το τρένο περνά, σφυράει για να κρατηθούμε μα-κριά από τις γραμμές. 15._______Την προηγούμενη εβδομάδα οι φίλοι μου πήγαν για ψά-ρεμα και μου είπαν ότι πέρασαν τέλεια. 16._______Το Σαββατοκύριακο πολλά αγόρια και κορίτσια πάνε σι-νεμά. 17._______Κάθε χρόνο όταν το μεγάλο τσίρκο έρχεται στην πόλη πάει όλη η οικογένεια. 18._______Την Τρίτη φάγαμε το φρέσκο ψωμί που έψησε η μητέρα μας. 19._______Στις οκτώ πάμε για ύπνο και η μητέρα μας διαβάζει κά-ποιο αγαπημένο μας βιβλίο. 20._______Όταν αγοράζουμε καινούργιο αυτοκίνητο πρέπει να του βάλουμε καινούργιες πινακίδες. 21._______Η αδελφή μου η Μαίρη έχει μια όμορφη κούκλα που α-νοιγοκλείνει τα μάτια της. 22._______Στο σπίτι του θείου μου υπήρχε ένα κόκκινο χαλί στο πάτωμα του καθιστικού. 23._______Την περασμένη εβδομάδα στο πάρτι της Ελένης φάγαμε τούρτα και παγωτό. 24._______Τον περασμένο χειμώνα φτιάξαμε ένα μεγάλο χιονάν-θρωπο και του βάλαμε ένα μικρό μαύρο καπέλο στο κεφάλι. 25._______Τη μέρα του ποδοσφαιρικού αγώνα είχε λιακάδα αλλά έκανε κρύο και φυσούσε δυνατά.


79

26._______Σε μερικά άδεια οικόπεδα η αστυνομία έβαλε φράχτη για να μπορούμε να παίζουμε χωρίς κίνδυνο. 27._______Η ομάδα μπάσκετ του γυμνασίου μας έδωσε δεκαπέντε αγώνες, έχασε τους έξι, αλλά τερμάτισε στη δεύτερη θέση. 28.________Στις χώρες του βορρά οι μέρες είναι πολύ μικρές το χειμώνα και οι ακτίνες του ηλίου πέφτουν πλάγια. 29._______Για να προσληφθεί κάποιος υπάλληλος στην τράπεζα πρέπει να δώσει εξετάσεις. 30.________Στο καθιστικό μας υπάρχουν ντουλάπια με κινέζικες πορσελάνες και γυαλικά. 31.________Κάθε πρωί ο παππούς μου σηκώνεται νωρίς για να αρ-μέξει την αγελάδα και να μαζέψει τα αβγά από τις κότες. 32.________Το βράδυ της Ανάστασης πηγαίνουμε στην εκκλησία με λαμπάδες και κόκκινα αβγά. 33.________Η Κατερίνα και η φίλη της Μαρία φόρεσαν τα μαγιό τους και έκαναν πολλές βουτιές στη ζεστή θάλασσα. 34.________Η φωτιές στην Πελοπόννησο προκάλεσαν μεγάλες κα-ταστροφές στην χλωρίδα και την πανίδα του τόπου. 35.________Για να δώσει κάποιος Πανελλαδικές εξετάσεις πρέπει να συμπληρώσει πρώτα το μηχανογραφικό δελτίο.


80

Υποδοκιμασία 4. Αντιστροφή Γραμμάτων Οδηγίες: Ο εξεταστής δίνει στο παιδί να συμπληρώσει τη σελίδα με τα κενά κουτάκια που βρίσκεται στο ατομικό φυλλάδιο εξέτα-σης. Ο εξεταστής λέει «Θα σου πω μια σειρά γραμμάτων όπως Α…Β…Γ… Στο τελευταίο γράμμα θα μειωθεί η ένταση της φωνής μου. Αυτό είναι το σήμα για να γράψεις τα γράμματα στα κουτάκια του απαντητικού φυλλαδίου. Πρέπει όμως να τα γράψεις αντίστρο-φα. ∆ηλαδή Γ…Β…Α…Πάντα θα αρχίζεις να γράφεις από αριστερά προς τα δεξιά και τα γράμματα δε θα πρέπει να ακουμπάνε στις γραμμές του κουτιού. Ας κάνουμε ένα παράδειγμα. «Κ…Λ…Μ…». Αν το παιδί έχει καταλάβει ο εξεταστής ξεκινάει την υποδοκιμασία. Βαθμολογία: Για να δώσει ο εξεταστής ένα βαθμό σε μια απάντη-ση, το παιδί θα πρέπει να τοποθετήσει τα γράμματα που άκουσε σωστά με την αντίστροφη σειρά, χωρίς να ακουμπάνε στις γραμμές του εκάστοτε κουτιού. Είναι σημαντικό ο εξεταστής να ελέγχει κα-τά τη χορήγηση ότι το παιδί δεν έγραψε κάποια απάντηση από τα δεξιά προς τα αριστερά, γιατί σε αυτή την περίπτωση η απάντηση μηδενίζεται. Παράδειγμα 1 Μ Λ Κ Υποδοκιμασία 5: Αναπαραγωγή Σχεδίου Οδηγίες: Ο εξεταστής λέει στο παιδί: «Τώρα θα σου δείξω κάποια σχέδια, τα οποία αφού τα παρατηρήσεις καλά, πρέπει να τα σχεδιά-σεις χωρίς να ακουμπήσεις τις γραμμές. Έλα να κάνουμε ένα πα-


81

ράδειγμα». Μετά το παράδειγμα ο εξεταστής προχωράει στην υπο-δοκιμασία. Το παιδί δεν επιτρέπεται να χρησιμοποιήσει σβήστρα. Βαθμολογία: Η βαθμολογία γίνεται με βάση τα πρότυπα που δί-νονται παρακάτω. Σε περίπτωση που το παιδί δεν μπορέσει να αναπαραστήσει το σχέδιο καθόλου ή το ζωγραφίσει με μεγάλη απόκλιση από το αρχι-κό, τότε το σχέδιο του μηδενίζεται. Εάν το παιδί κάνει λάθος σε 3 συνεχόμενα σχέδια, τότε ο εξεταστής σταματά τη χορήγηση.


82

ΠΡΟΤΥΠΑ ΣΧΕ∆ΙΟΥ

Στήλη 1 Στήλη 2 Στήλη 3 Στ. 4 Στήλη 5 Α/Α Αρχικό

ερέθισμα Βαθμός 0 Βαθμός 1 Βαθ.

2 Βαθμός 3


83

Στήλη 1 Στήλη 2 Στήλη 3 Στ. 4 Στήλη 5

Α/Α Αρχικό ερέθισμα

Βαθμός 0 Βαθμός 1 Βαθ. 2

Βαθμός 3


84



2 Βαθμός 3


85



2 Βαθμός 3


86

Υποδοκιμασία 6: Βασικές Πληροφορίες Οδηγίες: Ο εξεταστής λέει: «Θα σου κάνω μερικές ερωτήσεις. Ό-ταν τελειώνω την ερώτηση, θα απαντάς όσο καλύτερα μπορείς. Με-ρικές θα είναι εύκολες και άλλες θα είναι δύσκολες. Προσπάθησε όσο το δυνατόν καλύτερα. Ας κάνουμε ένα παράδειγμα. «Πόσο χρο-νών είσαι;» Εάν το παιδί απαντήσει σωστά, ο εξεταστής προχωράει στη χορήγηση της υποδοκιμασίας. Βαθμολογία: Κάθε σωστή απάντηση βαθμολογείται με 1 βαθμό. Εάν το παιδί κάνει λάθος σε 5 συνεχόμενες ερωτήσεις, τότε ο εξε-ταστής σταματά τη χορήγηση. 1.Ποιος είναι μεγαλύτερος, ένας παππούς ή ένα μωρό; (παπ-πούς) 2.Τι κάνεις με ένα βιβλίο; (δια-βάζω) 3.Τι κάνεις με τα χρήματα; (τα ξοδεύεις, αγοράζεις πράγματα, τα αποταμιεύεις) 4.Τι κάνει ένας πυροσβέστης; (σβήνει φωτιές) 5.Τι βρίσκεις πάντα σε μία βι-βλιοθήκη; (βιβλία) 6.Τι γαλακτοκομικά προϊόντα θα μπορούσες να αγοράσεις από ένα σούπερ μάρκετ; (γάλα, τυρί, βούτυρο, κ.τ.λ.) 7.Πόσες μέρες έχει μία εβδομά-δα; (επτά)

γραμματόσημα; (να στείλω ή να ταχυδρομήσω ένα γράμμα, ένα δέμα ή μια κάρτα) 9.Συνήθως τις βαλίτσες / απο-σκευές μας σε ποιο μέρος του αυτοκινήτου τις βάζουμε; (πορτ – μπακάζ) 10.Πόσα δευτερόλεπτα έχει ένα λεπτό; (60) 11.Τι έχει πληκτρολόγιο, δισκέ-τα, και οθόνη; (υπολογιστής) 12.Ποιος είναι ο όγδοος μήνας του χρόνου; (Αύγουστος) 13.Πόσες πλευρές έχει ένας κύ-βος; (6) 14.Ποια είναι η πηγή της ηλια-κής ενέργειας; (ο ήλιος) 15.Κάθε πόσα χρόνια έχουμε

kostas

Highlight


87

8.Σε τι χρησιμεύουν τα 16. Πότε έγινε η Ελλάδα κράτος- μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης; (1981) 17.Πως θα σβήσουμε μια φωτιά από λάδι στην κουζίνα; (αλεύρι, αλάτι, σόδα αλλά όχι νερό) 18.Ποιος πλανήτης είναι ο πιο κοντινός πλανήτης στον ήλιο; (Ερμής) 19.Ποιος ανακάλυψε το τηλέ-φωνο; (Bell, ή Alexander Gra-ham Bell) 20.Ποια είναι η πρωτεύουσα της Αγγλίας; (Λονδίνο) 21.Τι σημαίνει ένα στοπ/ απαγο-ρευτικό σήμα σε μία πόρτα; (α-πομακρύνσου, μείνε έξω, μην μπαίνεις) 22.Τι είναι ο ανώδυνος τοκετός; (μία φυσική μέθοδος γέννησης παιδιού) 23. Εάν εχθές ήταν Σάββατο, τι μέρα θα είναι μεθαύριο; (Τρίτη) 24.Ποιος ανακάλυψε την πενι-κιλίνη; (Φλέμινγκ) 25.Ποιος μιλάει στην τηλεόραση για υψηλά και χαμηλά βαρομε-τρικά; (μετεωρολόγος ή παρου-σιαστής του δελτίου καιρού)

δίσεκτο έτος; (4) 26. Ποιος θεός έτρωγε τα παι-διά του; (Κρόνος) 27.Τι ήταν οι Ίσιρις, Όσιρις και Ρα; (αιγυπτιακές θεότητες) 28.Ποια θάλασσα υπάρχει μετα-ξύ Ευρώπης και Αφρικής; (Με-σόγειος Θάλασσα) 29.Ποιας χώρας είναι λιμάνια Καλκούτα και Βομβάη; (Ινδία) 30.Ποιο είναι το μεγαλύτερο λιμάνι της Ελλάδος; (Πειραιάς) 31.Ποιος ήταν ο πρώτος ευρω-παίος που επισκέφθηκε και έ-γραψε σχετικά με την Κίνα; (Μάρκο Πόλο) 32.Πως λέμε το φαινόμενο που η μέρα είναι ίση με τη νύχτα; (ισημερία) 33.Ποιο στοιχείο βρίσκεται σε μεγαλύτερη ποσότητα στον αέ-ρα; (άζωτο) 34.Ποιος πλανήτης έχει τους περισσότερους δορυφόρους; (∆ίας) 35.Ποια μητέρα στην ελληνική αρχαιότητα σκότωσε τα παιδιά της; (Μήδεια) 36.Ποιος χρησιμοποίησε πρώ-τος τηλεσκόπιο


88

για να αποδείξει τη θεωρία του Κοπέρνικου; (Γαλιλαίος) 37.Πόση από την επιφάνεια της γης καλύπτεται από νερό; (2/3, 67%) 38.Σε ποια αρχαία πόλη βρισκό-ταν η Αππία Οδός ; (Ρώμη) 39. Που ηττήθηκε ο Μ. Ναπολέ-οντας; (Βατερλό) 40.Τι είναι το φαινόμενο του θερμοκηπίου; (υπερθέρμανση της γης και μείωση των ατμο-σφαιρικών επιπέδων)

41.Ποιος ανακάλυψε τη θεωρία της σχετικότητας; (Einstein, Albert Einstein) 42.Ποιο όργανο χρησιμοποιεί-ται για τη μέτρηση γωνιακών αποστάσεων στην πλοήγηση, για τη διαμόρφωση ύψους των ουράνιων σωμάτων; (γωνιόμε-τρο)


89

Υποδοκιμασία 7. Συμβολικές Σχέσεις Οδηγίες: Ο εξεταστής λέει «Θα σου δείξω μια σελίδα με σχέδια. Στο πάνω μέρος της σελίδας βρίσκονται εικόνες που είναι κομμά-τια μιας μεγαλύτερης εικόνας. Στο κάτω μέρος της σελίδας βρίσκο-νται διάφορα σχέδια, ένα όμως από αυτά συμπληρώνει την εικόνα πάνω. Πρέπει να διαλέξεις το σχέδιο που ταιριάζει καλύτερα στην εικόνα. Ας δούμε ένα (παρ.1). Βλέπεις αυτές τις εικόνες πάνω. Από τη μεγάλη εικόνα λείπει ένα σχέδιο. ∆είξε μου το σχήμα που συ-μπληρώνει την εικόνα». Αφού ο εξεταστής δοκιμάσει με το παράδειγμα, για να δει αν το παιδί κατανόησε τι πρέπει να κάνει, προχωράει στη χορήγηση της υποδοκιμασίας. Βαθμολογία: Κάθε σωστή απάντηση βαθμολογείται με 1 βαθμό και κάθε λανθασμένη μηδενίζεται. Εάν το παιδί κάνει λάθος σε 5 σχέδια συνεχόμενα τότε ο εξεταστής σταματά τη χορήγηση.


90

Υποδοκιμασία 8. Ακολουθίες Λέξεων Οδηγίες: Ο εξεταστής λέει στο παιδί «Θα σου πω ορισμένες λέξεις. Άκου προσεκτικά και όταν τελειώσω θέλω να μου πεις ακριβώς ό,τι είπα. Θα λες τις λέξεις με την ίδια σειρά που τις είπα κι εγώ. Κατά-λαβες; Ας δοκιμάσουμε. Πες ό,τι λέω …γάτα…πάγος. Ωραία ας ξεκι-νήσουμε». Μετά από το παράδειγμα και εφόσον το παιδί κατανοή-σει τι πρέπει να κάνει, ο εξεταστής χορηγεί την υποδοκιμασία. Βαθμολογία: Κάθε σωστή απάντηση βαθμολογείται με 1 βαθμό. Μια απάντηση μηδενίζεται εάν το παιδί παραλείψει κάποια λέξη, πει κάποια συνώνυμη ή πει τις λέξεις με λάθος σειρά. Εάν το παιδί κάνει λάθος σε 5 συνεχόμενα ερωτήματα, τότε ο εξεταστής σταμα-τά τη χορήγηση. 1._____ μάνα χόρτο σόμπα 2._____ πένα γιορτή κούνια 3._____ κόρνα λάδι φύλλο 4._____ πηγή μπαμπάς βόμβα πόρτα 5._____ πίτα βόδι φέσι πένα 6._____ γάτα φύση δόξα σούπα 7._____ τσάντα χήνα μπογιά πίστα 8._____ χαίτη τόπι νύφη σμάλτο 9._____ κάρτα φάρδος δίσκος ρόδα 10._____χαρτί σβήνω βάζω ρακέτα 11.____ σβήνω γη φλόγα κάγκελο 12._____ρίγα δώρο σούπα καΐκι λάμπα 13._____γάντι βάρκα τρύπα φίλοι σιτάρι 14._____ψάρι πηγή σχέδιο ρόπαλο βουλή 15._____τύμπανο μπάλα φλόγα κλώσα φάρδος


91

16._____πίπα πίστη πένσα κουτί μύλος 17._____βίτσα κλώσα σανό μπουκιά φράγμα 18._____στοίβα νονός λάκκος κόρη γουλιά 19._____κοντά έλκος άνδρας αυτός νύχτα 20._____μπότα κύμα σταυρός κόμπος άγκυρα 21._____μάντης άρθρο τέντα ρέμα κρασί σούπα 22._____στόμα δόντι φρύδι δώρο κάτω γόβα 23._____Μάης αρνί βέλος καλά μπύρα τζάκι 24._____μόνος σόι δράμα τσάντα μπράβο γκάζι 25._____λαγός μπογιά κύμα λόφος γλάρος σπάνιο 26._____ψάρι δάγκωμα λίπος γκάφα μπλούζα βόλτα φυγή 27._____σκίρτημα πλάνη φρένα αετός τύμπανο αρνί χέρι 28._____βάτα άντρας τόνος χάος μπουκιά τρένο κάγκελο 29._____φλουρί φόνος σπάνιος λάμπα άξονας τεμπέλης 30._____σούπα φόνος βρώμη χήνα ρητό κάμπος δάγκωμα κλουβί

Υποδοκιμασία 9. Ακολουθίες Ιστοριών Οδηγίες: Ο εξεταστής λέει «Κοίτα αυτές τις εικόνες. Όταν τις βά-λεις στη σωστή σειρά θα σχηματίσουν μια ιστορία. Τώρα οι εικόνες είναι μπερδεμένες. Ας κάνουμε ένα παράδειγμα. Ποια εικόνα θα πρέπει να βάλεις πρώτη; (διακοπή). Τώρα βάλε κάτω από την εικό-να, μέσα στο κουτάκι τον αριθμό 1. Ποια θα είναι η επόμενη εικόνα; Βάλε κάτω μέσα στο κουτάκι τον αριθμό 2. Κάνε το ίδιο και με την τελευταία εικόνα. Όταν τελειώσεις βάλε στο κουτάκι δεξιά (δείχνου-με) τη λευκή κάρτα. Όποια αλλαγή θέλεις να κάνεις, μπορείς να την κάνεις πριν βάλεις τη λευκή κάρτα. Εντάξει; Ωραία. Μόλις πω ξεκί-να, κοιτάς τις εικόνες κάθε ιστορίας και τις βάζεις στη σωστή σειρά. Μην ξεχνάς να τοποθετείς τους αριθμούς στα κουτάκια κάτω από τις


92

εικόνες και στο τέλος τη λευκή κάρτα για να μου δείχνεις ό,τι έχεις τελειώσεις. Ξεκίνα». Βαθμολογία: Για κάθε εικόνα που το παιδί βάζει τη σωστή κάρτα κάτω από κάθε κουτάκι, βαθμολογείται με 1 βαθμό. Για να πάρει 1 βαθμό είναι σημαντικό επίσης η κάρτα να ακουμπάει έστω και λίγο το κουτάκι στο οποίο μπαίνει.

1. ____ 4____2 _____ 1 _____ 3 ΣΥΝΟΛΟ _________


93

Βαθμολόγηση- Ερμηνεία

Ατομικό Φυλλάδιο Εξέτασης Ο εξεταστής σημειώνει τα στοιχεία του παιδιού στο ατομικό φυλ-λάδιο εξέτασης. Η ηλικία του παιδιού μετριέται σε έτη και μήνες. Ο υπολογισμός της ηλικίας του παιδιού γίνεται ως εξής: Αφαιρείται από την ημερομηνία εξέτασης η ημερομηνία γέννησης. Αν στο υ-πόλοιπο του πλήθους των ημερών ο αριθμός είναι μικρότερος του 15, τότε παραμένει ο ίδιος αριθμός στο υπόλοιπο των μηνών. Στην αντίθετη περίπτωση αυξάνεται ο αριθμός των μηνών κατά μια μο-νάδα. Ένα παράδειγμα:

Παράδειγμα 1ο Η ημερομηνία εξέτασης είναι 5 Ιουνίου του 2008. Το παιδί έχει γεννηθεί στις 3 Σεπτεμβρίου του 2000.

έτος μήνας ημέρα ημερομηνία εξέτασης 2008 6 5 ημερομηνία γέννησης 2000 9 3 ηλικία παιδιού 7 9 2

Ηλικία παιδιού σε έτη και μήνες: 7.09

Παράδειγμα 2ο Η ημερομηνία εξέτασης είναι 25 Ιουνίου του 2008. Το παιδί έχει γεννηθεί στις 3 Σεπτεμβρίου του 2000.

έτος μήνας ημέρα ημερομηνία εξέτασης 2008 6 25 ημερομηνία γέννησης 2000 9 3 ηλικία παιδιού 7 9 22

Ηλικία παιδιού σε έτη και μήνες: 7.10

kostas

Highlight


94

Τυπικοί Βαθμοί (Τ.Β.) – Πηλίκο Μαθησιακής Επάρκειας (Π.Μ.Ε.) Οι αρχικοί βαθμοί ενός κριτηρίου, παρόλο που χρησιμοποιούνται για ερευνητικούς σκοπούς, δεν ενδείκνυνται για την αξιολόγηση της επίδοσης των ατόμων. Αυτό συμβαίνει επειδή συχνά οι διάφο-ρες υποδοκιμασίες των κριτηρίων αποτελούνται από διαφορετικού πλήθους ερωτήματα οπότε, σε μια συγκεκριμένη ηλικία, κάποιος αρχικός βαθμός έχει διαφορετική σημασία ανάλογα με την υποδο-κιμασία από την οποία προήλθε. Ο ίδιος αυτός βαθμός μπορεί σε μια υποδοκιμασία να υποδηλώνει χαμηλού βαθμού επάρκεια, ενώ σε κάποια άλλη υψηλού βαθμού επάρκεια. Για το λόγο αυτό, οι αρ-χικοί βαθμοί των κριτηρίων μετατρέπονται σε Τυπικούς Βαθμούς (Τ.Β.) οι οποίοι επιτρέπουν την ισότιμη σύγκριση της επίδοσης ε-νός ατόμου, ως προς όλες τις υποδοκιμασίες του κριτηρίου. Για τον υπολογισμό των Τυπικών Βαθμών (Τ.Β.) του κριτηρίου μαθησιακής επάρκειας, οι αρχικοί βαθμοί των διαφόρων συνθέσε-ων μετατράπηκαν σε Τυπικούς Βαθμούς z με βάση το μετασχημα-τισμό z =(x – μ)/σ, όπου μ και σ είναι αντίστοιχα η μέση τιμή και η τυπική απόκλιση των αρχικών βαθμών x. Στη συνέχεια, οι βαθμοί z μετατράπηκαν σε Τυπικούς Βαθμούς (Τ.Β.) με μέση τιμή 10 και τυπική απόκλιση 3 χρησιμοποιώντας το μετασχηματισμό Τ.Β. = 10 + 3(z). Στις κλίμακες με τους τυπικούς βαθμούς, για μια συγκεκρι-μένη ηλικία, ένα άτομο εκτιμάται το κατά πόσο υπερέχει ή υπολεί-πεται της «μέσης επίδοσης», ανάλογα με τον αριθμό των τυπικών αποκλίσεων που έχει η επίδοσή του πάνω ή κάτω της τιμής 10. Αν ένα άτομο έχει Τυπικό Βαθμό 10 σε κάποια σύνθεση αυτό μας δεί-χνει ότι η επίδοση του ταυτίζεται με την μέση επίδοση των ατόμων της ίδιας ηλικίας. Αν ένα άτομο έχει Τυπικό Βαθμό 13 σε κάποια σύνθεση, ενώ σε μια άλλη έχει τυπικό βαθμό 4, τότε βρίσκεται στην πρώτη σύνθεση, μια τυπική απόκλιση πάνω από τη μέση επί-δοση των ατόμων της ηλικίας του, υπερέχει δηλαδή κατά μια τυπι-κή απόκλιση της μέσης επίδοσης, ενώ στη δεύτερη σύνθεση υπο-


95

λείπεται κατά δύο τυπικές αποκλίσεις της μέσης επίδοσης των συ-νομηλίκων του. Ένα άλλο είδος Τυπικών Βαθμών που χρησιμοποιείται συχνά είναι τα πηλίκα. Το Πηλίκο του κριτηρίου της Μαθησιακής Επάρκειας (Π.Μ.Ε.) αποτελεί ένα γενικό δείκτη της συνολικής γλωσσικής ε-πάρκειας των ατόμων. Για την κατασκευή αυτού του πηλίκου προ-στέθηκαν οι Τυπικοί Βαθμοί (Τ.Β.) των διαφόρων συνθέσεων και έστω x το άθροισμά τους. Το πηλίκο (Q) υπολογίστηκε με βάση το μετασχηματισμό Q = 100 + 15(x – μ)/σ όπου μ και σ είναι αντίστοι-χα η μέση τιμή και η τυπική απόκλιση των τιμών x. Οι βαθμοί Q έχουν από κατασκευής τους μέση τιμή 100 και τυπική απόκλιση 15. Η ερμηνεία των βαθμών Q είναι ανάλογη των Τυπικών Βαθμών Τ.Β. Έτσι, ένα άτομο του οποίου ο βαθμός του πηλίκου Q = 115, εί-ναι ένα άτομο που υπερέχει κατά μια τυπική απόκλιση της μέσης μαθησιακής επάρκειας των ατόμων η οποία αντιστοιχεί στην τιμή Q =100. Παράδειγμα: Έχουμε ένα παιδί ηλικίας 5 ετών και 7 μηνών (67 μη-νών) και έχουμε χορηγήσει το DTLA-P:3. Προσθέτουμε όλες τις σωστές απαντήσεις των ερωτημάτων της κάθε υποδοκιμασίας, ανά σύνθεση, και προκύπτει ότι έχει τους εξής αρχικούς βαθμούς:

Λεκτικό: 27- Μη λεκτικό: 33 Επ.Προσοχή:21- Περιορ.Προσοχή: 43

Κινητικό:14- Μη κινητικό:58

Σύμφωνα με τον πίνακα (βλ. παράρτημα) που αντιστοιχεί στην ηλι-κία του εξεταζόμενου, αυτοί οι αρχικοί βαθμοί αντιστοιχούν στους εξής Τυπικούς Βαθμούς (Τ.Β.):

Λεκτικό: 8 Τ.Β. - Μη λεκτικό: 10 Τ.Β. Επ.Προσοχή:10 Τ.Β. - Περιορ.Προσοχή: 9 Τ.Β.

Κινητικό:8 Τ.Β. - Μη κινητικό:12 Τ.Β.


96

Το άθροισμα των Τ. Β. των συνθέσεων είναι 57 και σύμφωνα με τον πίνακα του παραρτήματος, αυτό αντιστοιχεί σε Πηλίκο Μαθη-σιακής Επάρκειας 97.


97

4. Μεθοδολογία

Για τη συλλογή των δεδομένων χρησιμοποιήθηκε το σχέδιο της αναλογικής στρωματοποιημένης πολυσταδιακής δειγματοληψίας (Tryfos 1996, Lohr 1999). Σε κάθε στάδιο η επιλογή των σχολείων και των μαθητών πραγματοποιήθηκε εφαρμόζοντας μεθόδους της τυχαίας δειγματοληψίας (απλή, τυχαία και συστηματική), με φυσι-κή αντικατάσταση των εκάστοτε δειγματοληπτικών μονάδων (σχο-λείων, τμημάτων, μαθητών), σε συνδυασμό με την τεχνική της αξι-ολογικής δειγματοληψίας. Ειδικότερα, οι νομοί της χώρας συγκρό-τησαν τα αρχικά στρώματα. Με τυχαία δειγματοληψία επιλέχθηκαν 10 νομοί με τον περιορισμό ότι στο δείγμα θα έπρεπε να συμπερι-ληφθούν και οι νομοί Αττικής και Θεσσαλονίκης. Οι υπόλοιποι νο-μοί ήταν οι νομοί Ιωαννίνων, ∆ωδεκανήσου, Αχαΐας, Μαγνησίας, Λαρίσης, Έβρου, Κοζάνης και Ροδόπης. Η επιλογή των σχολείων έγινε από δύο στρώματα-περιοχές (αστική, αγροτική) με συστημα-τική δειγματοληψία, φυσικής αντικατάστασης, αναλογικά με την κατανομή του αστικού και αγροτικού πληθυσμού της περιοχής, λαμβάνοντας υπόψη και τη δύναμη των αντίστοιχων σχολείων. Σε κάθε σχολείο με τυχαία δειγματοληψία επιλέχθηκαν τα τμήματα σε κάθε τάξη (στην περίπτωση που υπήρχαν περισσότερα από ένα τμήματα) και μέσα σε κάθε τάξη με τυχαία δειγματοληψία, με φυ-σική αντικατάσταση, επιλέχθηκαν οι μαθητές, φροντίζοντας η κα-τανομή της ηλικίας και του φύλου των μαθητών να είναι κατά το


98

δυνατόν σε αναλογία με την κατανομή της ηλικιακής σύνθεσης και του φύλου των αντίστοιχων μαθητικών πληθυσμών. Τα χαρακτηριστικά του δείγματος της στάθμισης παρουσιάζονται στους παρακάτω πίνακες. Πίνακας 3. Το δείγμα της στάθμισης του κριτηρίου DTLA-P:3

χαρακτηριστικά πλήθος ποσοστά Φύλο κορίτσια 150 49,7 αγόρια 152 50,3

περιοχή αστική 252 83,4 αγροτική 50 16,6

ηλικιακές ομάδες

(ανά εξάμηνο)

48-53 44 14,6 54-59 40 13,2 60-65 35 11,6 66-71 38 12,6 72-77 29 9,6 78-83 46 15,2 84-89 34 11,3 90-95 36 11,9 σύνολο 302 100,0

Πίνακας 4. Το δείγμα της στάθμισης του κριτηρίου DTLA-4


99

χαρακτηριστικά πλήθος ποσοστά

Φύλο κορίτσια 317 53,5 αγόρια 275 46,5

Περιοχή Αστική 486 82,1 Αγροτική 106 17,9

ηλικιακές ομάδες

(ανά εξάμηνο)

96-101 41 6,9 102-107 42 7,1 108-113 40 6,8 114-119 38 6,4 120-125 34 5,7 126-131 41 6,9 132-137 37 6,3 138-143 33 5,6 144-149 37 6,3 150-155 37 6,3 156-161 33 5,6 162-167 36 6,1 168-173 38 6,4 174-179 34 5,7 180-185 46 7,8 186-191 25 4,2 Σύνολο 592 100,0


100


101

5. Ψυχομετρικές Ιδιότητες του Κριτηρίου

Αξιοπιστία Η αξιοπιστία ενός εργαλείου, όπως μιας κλίμακας ενός ψυχολογι-κού κριτηρίου, προορισμένου να μετρήσει κάποιο είδος συμπερι-φοράς αφορά στη συσχέτιση της κλίμακας με μια υποθετική κλί-μακα, η οποία μετρά την ίδια συμπεριφορά αλλά με τρόπο απόλυτα αληθή (Carmines & Zeller 1979, Nunnally 1978, Spector 1992, Strub 2000). Το ότι η υποθετική αυτή κλίμακα μετρά με τρόπο απόλυτα αληθή σημαίνει ότι οι μετρήσεις αυτής της κλίμακας, δεν περιέχουν κανένα απολύτως σφάλμα σε αντίθεση με τις παρατηρούμενες με-τρήσεις της κλίμακας μας που περιέχουν πάντοτε ένα ποσοστό σφάλματος. Αν συνεπώς αποδειχθεί ότι η συσχέτιση της υποθετι-κής αυτής κλίμακας με την κλίμακα που εμείς χρησιμοποιούμε εί-ναι υψηλή τότε θεωρούμε ότι η κλίμακα μας είναι αξιόπιστη. Η αξιοπιστία μίας κλίμακας, αποτελεί βασικό ψυχομετρικό χαρα-κτηριστικό, επειδή με μια αξιόπιστη κλίμακα οι μετρήσεις που παίρνουμε είναι ακριβείς, λόγω του ότι περιέχουν μικρό ποσοστό


102

σφάλματος. Αυτό σημαίνει ακόμα ότι η κλίμακα μετρά κατά τρόπο συνεπή. Επειδή η υποθετική κλίμακα στην οποία αναφερθήκαμε δεν είναι προφανώς διαθέσιμη, ο στόχος μας είναι η εκτίμηση της αξιοπιστίας δηλαδή η εκτίμηση της ποσότητας του σφάλματος που περιέχουν οι μετρήσεις. Υπάρχουν διάφοροι τρόποι για να επιτευχθεί αυτή η εκτίμηση, ση-μαντικότεροι των οποίων είναι ο υπολογισμός της τιμής του συ-ντελεστή εσωτερικής συνέπειας alpha (a) του Cronbach και η ε-φαρμογή της μεθόδου της διπλής αξιολόγησης (test-retest) για τη σταθερότητα των μετρήσεων ως προς το χρόνο. Τιμές αξιοπιστίας μεγαλύτερες της τιμής 0.70 θεωρούνται αποδεκτές (Nunnally, 1978), ενώ όταν προσεγγίζουν ή ξεπερνούν την τιμή 0.80 καταδει-κνύουν ότι η κλίμακα έχει υψηλού βαθμού αξιοπιστία. Μια άλλη ένδειξη του κατά πόσο οι παρατηρούμενες μετρήσεις προσεγγί-ζουν τις αληθινές, δίνεται από τον υπολογισμό των τυπικών σφαλ-μάτων των μετρήσεων, που βασίζονται στην τιμή της εκτίμησης της αξιοπιστίας. Όσο πιο μικρές είναι οι τιμές των τυπικών σφαλ-μάτων, τόσο οι μετρήσεις είναι πιο ακριβείς. Ο Πίνακας 5 δίνει τις τιμές alpha του Cronbach της καθεμιάς από τις έξι συνθέσεις χωριστά για κάθε ομάδα ηλικίας, για το DTLA-4 και ο Πίνακας 6 δίνει τις τιμές alpha του Cronbach της καθεμιάς από τις έξι συνθέσεις χωριστά για κάθε ομάδα ηλικίας για το DTLA-P:3. Στην τελευταία στήλη εμφανίζονται οι τιμές alpha για τη Γε-νική Βαθμολογία (ΓΒ). Ο υπολογισμός αυτών των τιμών έγινε, όχι ως προς το συνολικό αριθμό των ερωτημάτων (items) των έξι συν-θέσεων, αλλά με χρήση ειδικού μαθηματικού τύπου (Nunnally, 1978), ο οποίος υπολογίζει την αξιοπιστία του αθροίσματος των με-τρήσεων με βάση τις επιμέρους τιμές alpha αυτών των συνθέσε-ων. Η τελευταία γραμμή του πίνακα περιέχει τις τιμές alpha του


103

Cronbach των συνθέσεων και της Γενικής Βαθμολογίας για το συ-νολικό δείγμα. Οι τιμές αυτές είναι οι μέσες τιμές alpha όλων των ηλικιών και υπολογίστηκαν με εφαρμογή του μετασχηματισμού z του Fisher.


104

Πίνακας 5. Τιμές εσωτερικής συνέπειας a του Cronbach των συν-θέσεων και της Γενικής Βαθμολογίας (ΓΒ) ανά ομάδα ηλικίας κα-θώς και στο συνολικό δείγμα (DTLA-4)

Ηλικία σε έτη

Λε-κτικό

Μη Λε-κτικό


Προσοχή

Περιορι-σμένη Προσοχή

Κινη-τικό

Μη Κινητικό

ΓΒ

8 – 8.11 0.94 0.90 0.90 0.93 0.90 0.95 0.98

9 – 9.11 0.93 0.83 0.86 0.91 0.83 0.93 0.97

10–10.11 0.95 0.86 0.87 0.94 0.86 0.95 0.98

11–11.11 0.94 0.81 0.81 0.92 0.80 0.94 0.96

12–12.11 0.94 0.89 0.89 0.93 0.88 0.95 0.98

13–13.11 0.96 0.89 0.89 0.94 0.87 0.96 0.98

14–14.11 0.95 0.90 0.90 0.94 0.89 0.96 0.98

15–15.11 0.93 0.91 0.91 0.93 0.90 0.94 0.98 Μέση τιμή1 0.94 0.88 0.88 0.93 0.87 0.95 0.98

1 με εφαρμογή του μετασχηματισμού z Fisher


105

Πίνακας 6. Τιμές εσωτερικής συνέπειας a του Cronbach των συν-θέσεων και της Γενικής Βαθμολογίας (ΓΒ) ανά ομάδα ηλικίας κα-θώς και στο συνολικό δείγμα (DTLA-P:3)


Λε-κτικό


Επαυ-ξημένη Προσο-χή


Κινη-τικό

Μη Κινη-τικό

ΓΒ

4 – 4.11 0.93 0.93 0.91 0.94 0.90 0.94 0.99

5 – 5.11 0.93 0.92 0.90 0.94 0.90 0.94 0.99

6 – 6.11 0.91 0.87 0.87 0.89 0.86 0.91 0.98

7 – 7.11 0.88 0.84 0.82 0.89 0.80 0.90 0.97

Μέση τιμή1 0.91 0.90 0.88 0.92 0.87 0.92 0.98

1 με εφαρμογή του μετασχηματισμού z Fisher Ο Πίνακας 7 δίνει τις τιμές των τυπικών σφαλμάτων των μετρή-σεων των έξι συνθέσεων και του Πηλίκου Μαθησιακής Επάρκειας ανά ομάδα ηλικίας για το DTLA-4 και ο Πίνακας 8 τις τιμές των τυπικών σφαλμάτων των μετρήσεων των έξι συνθέσεων και το Πηλίκο (Π.Μ.Ε.) ανά ομάδα ηλικίας για το DTLA-P:3. Οι τιμές αυ-τές υπολογίστηκαν με βάση όχι τις αρχικές μετρήσεις, αλλά τους αντίστοιχους Τυπικούς Βαθμούς. Η ελάχιστη τιμή τους είναι 0 ενώ η θεωρητική μέγιστη είναι για μεν τις υποδοκιμασίες η τιμή 3, για δε το Πηλίκου Μαθησιακής Επάρκειας η τιμή 15, τιμές που αντι-στοιχούν στις τυπικές τους αποκλίσεις.


106

Πίνακας 7. Τυπικά σφάλματα μέτρησης των Τυπικών Βαθμών των συνθέσεων και του Πηλίκου Μαθησιακής Επάρκειας (Π.Μ.Ε.) ανά ομάδα ηλικίας (DTLA-4)


Λε-κτικό

Μη Λεκτι-κό

Επαυ-ξημένη προσοχή

Περιο-ρισμένη Προσο-χή

Κινη-τικό

Μη Κι-νητικό

Π.Μ.Ε.

8 – 8.11 0.7 0.9 0.9 0.8 1.0 0.7 2.1

9 – 9.11 0.8 1.2 1.1 0.9 1.2 0.8 2.6

10–10.11 0.6 1.1 1.1 0.8 1.1 0.7 2.1

11– 11.11 0.8 1.3 1.3 0.8 1.3 0.7 3.0

12–12.11 0.7 1.0 1.0 0.8 1.0 0.7 2.1

13–13.11 0.6 1.0 1.0 0.7 1.1 0.6 2.1

14–14.11 0.6 0.9 0.9 0.7 1.0 0.6 2.1

15–15.11 0.8 0.9 0.9 0.8 1.0 0.7 2.1


107

Πίνακας 8. Τυπικά σφάλματα μέτρησης των Τυπικών Βαθμών των συνθέσεων και του Πηλίκου Μαθησιακής Επάρκειας ανά ομάδα ηλικίας (DTLA-P:3)


Λεκτικό



Προσοχή


Κινη-τικό


Π.Μ.Ε.

4 – 4.11 0.8 0.8 0.9 0.8 0.9 0.7 1.8

5 – 5.11 0.8 0.9 0.9 0.7 0.9 0.7 1.8

6 – 6.11 0.9 1.1 1.1 1.0 1.1 0.9 2.2

7 – 7.11 1.0 1.2 1.3 1.0 1.3 0.9 2.5

Η μέθοδος της διπλής αξιολόγησης εφαρμόστηκε για το DTLA-4 σε δείγμα 81 μαθητών τυχαία επιλεγμένο από το συνολικό αριθμό των 592 μαθητών (ποσοστό 13.68%). Το διάστημα μεταξύ των δύο χο-ρηγήσεων ήταν περίπου τρεις μήνες και οι τιμές συσχέτισης που προέκυψαν για τις συνθέσεις παρουσιάζονται στον Πίνακα 9. Στο DTLA-P:3 η μέθοδος της διπλής αξιολόγησης εφαρμόστηκε σε δείγμα 52 μαθητών τυχαία επιλεγμένο από το συνολικό αριθμό των 302 μαθητών (ποσοστό 17.21%). Το διάστημα μεταξύ των δύο χο-ρηγήσεων ήταν περίπου τρεις μήνες. Οι τιμές συσχέτισης που προέκυψαν για τις συνθέσεις και τη γενική βαθμολογία παρουσιά-ζονται στον Πίνακα 10.


108

Πίνακας 9. Αποτελέσματα της διπλής αξιολόγησης (DTLA-4)

Συνθέσεις Pearson's r Λεκτικό .87 Μη λεκτικό .84 Επαυξημένη Προσοχή .75 Περιορισμένη Προσοχή .87 Κινητικό .84 Μη κινητικό .85 Γενικός ∆είκτης Μαθησιακής Επάρκειας .87

*Όλες οι παραπάνω μετρήσεις είναι στατιστικά σημαντικές (p<0.001) Πίνακας 10. Αποτελέσματα της διπλής αξιολόγησης (DTLA-P:3)

Συνθέσεις Pearson's r Λεκτικό .88 Μη λεκτικό .81 Επαυξημένη Προσοχή .82 Περιορισμένη Προσοχή .88 Κινητικό .80 Μη κινητικό .88 Γενικός ∆είκτης Μαθησιακής Επάρκειας .88

*Όλες οι παραπάνω μετρήσεις είναι στατιστικά σημαντικές (p<0.001)


109

Εγκυρότητα Η εγκυρότητα αποτελεί, όπως και η αξιοπιστία, βασικό ψυχομετρι-κό χαρακτηριστικό ενός κριτηρίου και στηρίζεται στην εύλογη αρ-χή, ότι το κριτήριο θα πρέπει να πληροί μια σειρά από ιδιότητες, έτσι ώστε τελικά να μετρά την θεωρητική κατασκευή, που προορί-ζεται να μετρήσει (Nunnally, 1978, Carmines & Zeller, 1979, Bryant, 2000). Στη συνέχεια, θα αναφερθούμε στα δύο πλέον σημαντικά είδη εγκυρότητας, την εγκυρότητα περιεχομένου (content validity) και την εγκυρότητα εννοιολογικής κατασκευής (construct validity) και θα δώσουμε όλα τα απαραίτητα στοιχεία που καταδεικνύουν την εγκυρότητα του κριτηρίου της μαθησιακής επάρκειας. Εγκυρότητα Περιεχομένου Θεωρούμε ότι ένα κριτήριο είναι έγκυρο ως προς το περιεχόμενο του όταν μετράει το συγκεκριμένο είδος συμπεριφοράς το οποίο διατείνεται ότι μετράει. Αυτό σημαίνει ότι τα ερωτήματα που συν-θέτουν το κριτήριο θα πρέπει να έχουν την απαραίτητη ποιότητα και ευρύτητα, έτσι ώστε να αποτελούν ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα του συνόλου των ερωτημάτων που καλύπτουν πλήρως τη συγκεκριμένη συμπεριφορική περιοχή. Η εγκυρότητα περιεχομένου του κριτηρίου μαθησιακής επάρκειας (DTLA-P:3 και DTLA-4) προκύπτει από τη θεωρητική τεκμηρίωση του κριτηρίου. Το κριτήριο κατασκευάστηκε για να αξιολογεί τις μαθησιακές ικανότητες του παιδιού, όπως αυτές αποκτώνται κατά την πορεία της ανάπτυξής του. Σύμφωνα με την προσέγγιση των Anastasi και Urbina (1997) και του Ebel (1980), εκτιμά βασικές ικα-νότητες, οι οποίες επηρεάζονται τόσο από τη νοητική του λειτουρ-γία όσο και από κοινές γνώσεις και εμπειρίες. Τα ερωτήματά του είναι σχεδιασμένα σύμφωνα με το αναπτυξιακό μοντέλο και μπορεί να αποτελέσουν προβλεπτικό παράγοντα για τη μελλοντική του


110

μάθηση. Με την έννοια αυτή τα δύο κριτήρια μπορεί να μας δώ-σουν έγκυρες μετρήσεις τόσο ως προς το μαθησιακό δυναμικό του παιδιού όσο και ως προς την ικανότητά του να επεξεργάζεται μα-θησιακά έργα. Εγκυρότητα Εννοιολογικής Κατασκευής Ένα κριτήριο έχει εγκυρότητα εννοιολογικής κατασκευής, όταν μπορεί να αποδειχθεί ότι έχει τις αναμενόμενες ιδιότητες που α-πορρέουν από το θεωρητικό μοντέλο στο οποίο στηρίζεται το συ-γκεκριμένο κριτήριο. Για να αποδειχθεί η εγκυρότητα εννοιολογι-κής κατασκευής ενός κριτηρίου θα πρέπει πρώτα να οριστούν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της εννοιολογικής κατασκευής, την οποία επιθυμούμε να μετρήσουμε, και, στη συνέχεια, να διαπιστωθεί αν με βάση τα ερωτήματα που έχουν επιλεγεί για να αποτελέσουν το κριτήριο, αναδεικνύονται τα χαρακτηριστικά αυτά. Για να διαπι-στωθεί η εγκυρότητα του κριτηρίου της μαθησιακής επάρκειας (DTLA-4 και DTLA-P:3) θα διερευνηθούν μια σειρά από βασικά χα-ρακτηριστικά του. 1) Το κριτήριο πρέπει να έχει συγκλίνουσα εγκυρότητα (convergent validity). Θα πρέπει δηλαδή να συνδέεται σε σημαντι-κό βαθμό, για θεωρητικούς λόγους, με άλλα κριτήρια. Για να δει-χθεί αυτό, οι συνολικές επιδόσεις στις έξι συνθέσεις του κριτηρίου μαθησιακής επάρκειας (DTLA-4) συσχετίστηκαν με τα κριτήρια γλωσσικής επάρκειας, γνωστικής επάρκειας και μαθηματικής ε-πάρκειας επειδή μετρούν όλα όψεις της γνωστικής ανάπτυξης. Ε-πιπλέον, οι επιδόσεις στις συνθέσεις του DTLA-P:3 συσχετίστηκαν με τις συνθέσεις των κριτηρίων γλωσσικής επάρκειας, γνωστικής επάρκειας, πρώιμης μαθηματικής επάρκειας και αντιληπτικής λει-τουργίας, επειδή όλα βασίζονται στις ίδιες αναπτυξιακές αρχές. Οι


111

συσχετίσεις αυτές εμφανίζονται στους Πίνακες 11 και 12. Το μέγε-θος των παρατηρούμενων συσχετίσεων καθώς και το ότι είναι όλες στατιστικώς σημαντικές, αποτελεί στοιχείο ένδειξης της εγκυρότη-τας του κριτηρίου.


112

Πίνακας 11. Συσχέτιση των συνθέσεων του DTLA-P:3 με συνθέσεις άλλων κριτηρίων Κριτήριο γλωσσικής επάρκειας Κριτήριο γνωστικής ε-

πάρκειας Κριτήριο πρώι-μης μαθηματικής

επάρκειας

Κριτήριο αντιληπτι-κής λει-τουργίας

Κριτήρια

DTLA-P:3

Προσ-ληπ. σύ-στημα

Οργα-νωτ. σύστη-μα

Εκφρ. σύστη-μα

Σημασιολ. στοιχείο

Φωνο-λογ. στοι-χείο

Μορφο-συν.

στοιχείο

Ανάκλ. αριθ-μών

Ανάκλ. λέξεων

Εκ-φραστ. Λεξιλ

Γενική βαθμολογία Αντίληψη σχέσεων

Λεκτικό .55 .54 .57 .49 .61 .52 .44 .43 .53 .59 .45

Μη λε-κτικό

.61

.60

.46

.48

.65

.49

.37

.36

.33

.64

.43


προσοχή

.52

.54

.44

.43

.59

.42

.45

.39

.38

.57

.40


.64

.60

.59

.54

.68

.58

.40

.42

.49

.67

.48

Κινητικό .60 .57 .43 .46 .63 .46 .42 .38 .36 .61 .38 Μη κι-νητικό

.57

.57

.57

.51

.64

.53

.41

.42

.48

.62

.48



113

Πίνακας 12. Συσχέτιση των συνθέσεων του DTLA-4 με συνθέσεις άλλων κριτηρίων

Κριτήριο γλωσσικής επάρκειας Κριτήριο γνωστικής επάρκειας Κριτήριο μαθηματικής ε-πάρκειας

Κριτήρια

DTLA-4

Προσ-ληπ.

σύστημα

Οργανωτ. σύστημα

Εκφρ. σύστημα

Σημασιολ. στοιχείο

Μορφο-συν. στοι-χείο

Ανάκλ. αριθμών

Ανάκλ. λέξεων

Εκ-φραστ. Λεξιλ

Λεξιλόγιο Επίλυση προβλημά-

των

Λεκτικό .67

.75

.74

.72

.71

.65

.49

.73

.69

.59

Μη λε-κτικό

.49

.54

.57

.58

.50

.43

.34

.54

.44

.40


προσοχή

.54

.59

.61

.62

.56

.48

.37

.57

.48

.43


.64

.73

.73

.71

.67

.60

.47

.76

.70

.60

Κινητικό .47

.52

.54

.55

.49

.41

.33

.51

.41

.39

Μη κινη-τικό

.67

.76

.77

.75

.71

.65

.47

.74

.70

.59



114

2) Η εσωτερική συνοχή ή ομοιογένεια ενός κριτηρίου αποτελεί βασικό και αναμενόμενο χαρακτηριστικό ενός κριτηρίου που έχει την εγκυρότητα εννοιολογικής κατασκευής. Αυτό σημαίνει ότι τα ερωτήματα που ανήκουν στην ίδια υποδοκιμασία θα πρέπει να μετρούν παρόμοια χαρακτηριστικά. Για την απόδειξη της εσωτε-ρικής συνοχής, υπολογίστηκαν οι δείκτες διάκρισης που είναι οι διορθωμένες συσχετίσεις των ερωτημάτων με τις αντίστοιχες υ-ποδοκιμασίες. Όταν τα ερωτήματα είναι δυαδικής μορφής, οι συ-σχετίσεις αυτές είναι οι δισειριακές συσχετίσεις σημείου του κάθε ερωτήματος (item) που περιλαμβάνεται σε κάποια υποδοκιμασία με το άθροισμα των υπολοίπων ερωτημάτων αυτής της υποδοκι-μασίας. Σε άλλη περίπτωση, οι συσχετίσεις είναι οι συντελεστές γραμμικής συσχέτισης του Pearson. Οι συσχετίσεις αυτές θεω-ρούνται επαρκείς, όταν έχουν τιμή 0.20 ή υψηλότερη και ακόμα καλύτερα τιμή 0.30 ή υψηλότερη. Τα ερωτήματα του κριτηρίου της μαθησιακής επάρκειας πληρούν σε γενικές γραμμές αυτήν την απαίτηση. Ο Πίνακας 13 απεικονίζει τις διάμεσες τιμές των δεικτών διάκρισης για κάθε μια από τις έξι συνθέσεις του DTLA-4 και ο Πίνακας 14 τις διάμεσες τιμές των δεικτών διάκρισης για κάθε μια από τις έξι συνθέσεις του DTLA-P:3 σε κάθε ομάδα ηλι-κίας. Από τις τιμές αυτές μπορεί να διαπιστωθεί ότι η επιλογή των ερωτημάτων του κριτηρίου της μαθησιακής επάρκειας ανταπο-κρίνεται στο χαρακτηριστικό της εσωτερικής συνοχής.


115

Πίνακας 13. ∆ιάμεσες τιμές των δεικτών διάκρισης των συνθέσε-ων ανά ομάδα ηλικίας DTLA-4.


Λε-κτικό




Κινητι-κό


8–8.11 0.33 0.32 0.28 0.32 0.34 0.34

9–9.11 0.30 0.21 0.25 0.27 0.23 0.27

10–10.11 0.41 0.28 0.28 0.40 0.31 0.37

11–11.11 0.33 0.25 0.20 0.33 0.28 0.32

12–12.11 0.32 0.33 0.24 0.31 0.35 0.32

13–13.11 0.40 0.34 0.32 0.38 0.34 0.38

14–14.11 0.42 0.33 0.30 0.36 0.35 0.39

15–15.11 0.31 0.35 0.30 0.41 0.37 0.36


116

Πίνακας 14. ∆ιάμεσες τιμές των δεικτών διάκρισης των συνθέσε-ων ανά ομάδα ηλικίας DTLA-P:3

Ηλι-κία σε έτη

Λε-κτικό


Επαυ-ξημένη Προ-σοχή


Κινη-τικό


4–4.11 0.43 0.43 0.45 0.40 0.45 0.41

5–5.11 0.45 0.39 0.39 0.39 0.41 0.36

6–6.11 0.42 0.27 0.36 0.30 0.33 0.31

7–7.11 0.38 0.28 0.33 0.35 0.33 0.36

3) Οι υποδοκιμασίες του κριτηρίου αναφέρονται σε διαφορετικές εκφάνσεις της ίδιας εννοιολογικής κατασκευής που είναι η απο-κτημένη ικανότητα - επάρκεια. Θα πρέπει συνεπώς να συνδέονται μεταξύ τους σε σημαντικό βαθμό και κατά τρόπο θετικό. Ο Πίνα-κας 15 περιέχει τις συσχετίσεις μεταξύ των έξι συνθέσεων του DTLA-4 και ο Πίνακας 16 τις συσχετίσεις μεταξύ των έξι συνθέ-σεων του DTLA-P:3. Μπορούμε να παρατηρήσουμε ότι όλες οι συσχετίσεις έχουν ικανοποιητικό μέγεθος και είναι στατιστικώς σημαντικές (p < 0.001), γεγονός που συνηγορεί υπέρ της εγκυρό-τητας του κριτηρίου της μαθησιακής επάρκειας.


117

Πίνακας 15: Συσχετίσεις των συνθέσεων (DTLA-4).

Λεκτι-κό


Επαυξη-μένη Προ-σοχή


Κινητι-κό


Λεκτικό - .

Μη Λεκτικό 0.71 -

Επαυξημένη Προσοχή 0.77 0.99 -

Περιορισμένη Προσοχή 0.95 0.75 0.77 -

Κινητικό 0.69 0.99 0.99 0.72 -

Μη Κινητικό 0.99 0.74 0.79 0.97 0.72 -

Πίνακας 16. Συσχετίσεις των συνθέσεων DTLA-P:3.

Λε-κτικό




Κινη-τικό


Λεκτικό - Μη Λεκτικό 0.84 - Επαυξημένη Προσοχή 0.92 0.92 -

Περιορισμέ-νη Προσοχή 0.95 0.93 0.89 -

Κινητικό 0.85 0.94 0.92 0.89 - Μη Κινητι-

κό 0.97 0.91 0.92 0.98 0.84 -


118

4) Το κριτήριο της μαθησιακής επάρκειας μετράει επιμέρους γνωστικές – νοητικές ικανότητες που από τη φύση τους έχουν εξελικτικό χαρακτήρα. Θα πρέπει συνεπώς, οι υποδοκιμασίες του να συνδέονται θετικά με την χρονολογική ηλικία των ατόμων. Οι συσχετίσεις της χρονολογικής ηλικίας με τις συνθέσεις βρέθηκαν να είναι στατιστικώς σημαντικές στο DTLA-4 (p <0.001) με τιμές: Λεκτικό (r=0.74), Μη Λεκτικό (r=0.63), Επαυξημένη προσοχή (r=0.65), Περιορισμένη Προσοχή (r=0.75), Κινητικό (r=0.62) και Μη Κινητικό (r=0.74). Επιπλέον, ο Πίνακας 17 δίνει τις μέσες τι-μές επίδοσης στις έξι συνθέσεις του DTLA-4 για κάθε ομάδα ηλι-κίας και ο Πίνακας 18 δίνει τις μέσες τιμές επίδοσης στις έξι συν-θέσεις του DTLA-P:3. Από τα ευρήματα αυτά αναδεικνύεται η εξε-λικτική φύση του κριτηρίου. Πίνακας 17. Μέσες τιμές των συνθέσεων ανά ομάδα ηλικίας DTLA-4


Λε-κτι-κό


Επαυξη-μένη Προ-σοχή

Περιορισμένη Προσοχή

ΚινητικόΜη Κινη-τικό

8 – 8.11 63.7 149.5 161.1 52.1 135.5 77.7

9 – 9.11 77.3 197.2 209.8 64.6 179.2 95.2

10 – 10.11 91.9 217.7 235.1 74.5 198.1 111.5

11 – 11.11 96.7 239.8 257.1 79.4 219.9 116.7

12 – 12.11 104.0 239.6 259.1 84.5 219.4 124.1

13 – 13.11 109.3 250.3 270.3 89.3 228.7 131.0

14 – 14.11 111.4 255.2 275.0 91.5 233.5 133.0

15 – 15.11 121.2 261.8 284.1 98.8 238.4 144.6


119

Πίνακας 14: Μέσες τιμές των συνθέσεων ανά ομάδα ηλικίας DTLA-P:3


ΛεκτικόΜη Λεκτι-κό

Επαυξημένη Προσοχή

Περιορισμένη Προσοχή

Κινητικό Μη Κινη-τικό

4 – 4.11 24.5 29.1 16.9 36.8 15.3 38.3 5 – 5.11 33.6 34.8 21.6 46.8 19.0 49.4 6 – 6.11 39.7 42.0 27.1 54.6 23.9 57.8 7 – 7.11 43.4 43.6 29.2 57.7 24.8 62.2

5) Σε αντίθεση με τη συγκλίνουσα εγκυρότητα βάσει της οποίας αναμένουμε ένα κριτήριο να συνδέεται σε σημαντικό βαθμό και για θεωρητικούς λόγους με άλλα παρόμοια, η αποκλίνουσα ε-γκυρότητα (divergent validity), στηρίζεται στη αρχή ότι διαφο-ρετικά κριτήρια των οποίων οι αντίστοιχες εννοιολογικές κατα-σκευές θεωρητικά δεν συνδέονται, θα πρέπει να συσχετίζονται μεταξύ τους σε χαμηλό βαθμό. Για να αποδειχθεί η διακρίνουσα εγκυρότητα του κριτηρίου της μαθησιακής επάρκειας, υπολογί-στηκαν οι συσχετίσεις των συνθέσεων του με άλλα κριτήρια που για θεωρητικούς λόγους δε θα πρέπει να συνδέονται. Συγκεκρι-μένα, θα πρέπει να υπάρχει, όπως και αποδείχθηκε, αποκλίνουσα εγκυρότητα μεταξύ των συνθέσεων του κριτηρίου μαθησιακής επάρκειας με τους άξονες του Κριτηρίου Σχολικής – Κοινωνικής Επάρκειας (Pearson, r:από -.15 μέχρι .38), καθώς αποτελούν κρι-τήρια που μετρούν διαφορετικές όψεις της ανάπτυξης και δεν α-ναμένεται να συσχετίζονται.


120


121

Βιβλιογραφία

Anastasi, A. (1980). Abilities and the measurement of achievment. New Directions for Testing and Measurement, 5, 1-10.

Anastasi, A., & Urbina, S. (1997). Psychological Τesting (7th ed.).

Upper Saddle River, NJ: Prentice-Hall. Baker, H. J., & Leland, B. (1934). Detroit Tests of Learning

Apttude. Columbus, OH: Bobbs-Merrill. Binet, A., & Simon, T. (1916). The Development of Intelligence in

Children. Baltimore: Williams & Wilkins. Boring, E.G. (1923, June 6). Intelligence as the tests test it. The

New Republic, pp. 35-37. Bryant, F. (2000). Assessing the Validity of Measurement. In L.

Grimm and P. Yarnold (Eds.), Reading and Understand-ing More Multivariate Statistics (pp. 99-146). Washington: American Psychological Association.


122

Carmines, E. & Zeller, R. (1979). Reliability and Validity Assess-

ment. Sage University Paper Series/Number 07-017, on Quantitative Applications in the Social Sciences. Newbury Park, CA: Sage.

Cohen, R. J., Swerdlik, M. E., & Smith, D. K. (1992). Psychological

Testing and Assessment. Mountain View, CA: Mayfield. Cronbach, L. J. (1984). Essentials of Psychological Testing (4th

ed.). New York: Harper & Row. Γωνίδα, Ε., & Ιωσηφίδου, Β. (2008). Ψυχομετρικό Κριτήριο Γνω-

στικής Επάρκειας για Παιδιά και Εφήβους. Θεσσαλονίκη. Das, J. P. (1973). Cultural Deprivation and Cognitive Competence.

In N. R. Ellis (Ed.), International Review of Research in Mental Retardation (Vol. 6, pp. 1-53). New York: Academic Press.

Ebel, R. L. (1980). Achievement tests as measures of developed

abilities. New Directions for Testing and Measurement, 5, 11-16.

English, H. B. & English, A. C. (1958). A Comprehensive Diction-

ary of Psychological and Psychoanalytical Terms. New York: David McKay.

Freeman, F. S. (1955). Theory and Practice of Psychological Test-

ing. New York: Holt. Gardner, H. (1983). Frames of Mind. New York: Basic Books.


123

Hammill, D. D. (1985). Detroit Tests of Learning Aptitude- Second

Edition. Austin, TX: PRO-ED. Hammill, D. D., Brown, L., & Bryant, B. R. (1992). A Consumer’s

Guide to Tests in Print (2nd ed.). Austin, TX: PRO-ED. Humphreys, L. G. (1979). The construct of general intelligence.

Intelligence, 3, 105-120. Jensen, A. R. (1980). Bias in Mental Testing. New York: Free

Press. Kaufman, A. S., & Kaufman, N. L. (1983). Kaufman Assessment

Battery for Children. Circle Pines, MN: American Guidance Service.

Κοντοπούλου, Μ. (2008). Ψυχομετρικό Κριτήριο Σχολικής-

Κοινωνικής Επάρκειας για Παιδιά και Εφήβους. Θεσσαλο-νίκη.

Layton, T. C. (1986). Detroit Tests of Learning Aptitude-Primary.

In D. J. Keyser & R. C. Sweerland (Eds.), Test Critiques (Vol. 5, pp. 94-108). Austin, TX: PRO-ED.

Linn, R. L., & Gronlund, N. E. (1995). Measurement and Assess-

ment in Teaching (7th ed.). Upper Saddle River, NJ: Pren-tice-Hall.

Lohr, S. (1999). Sampling: Design and Analysis. Pacific Grove:

Duxbury Press.


124

Merriam – Webster’s Collegiate Dictionary (10th ed). (1996).

Springfield, MA: Meriam – Webster, Inc. Μπάρμπας, Γ., & Vermeulen, F. (2008). Κριτήριο Μαθηματικής

Επάρκειας. Θεσσαλονίκη. Μπάρμπας, Γ., & Vermeulen, F. (2008). Κριτήριο Πρώιμης Μαθη-

ματικής Επάρκειας. Θεσσαλονίκη. Nunnally, J. C. (1978). Psychometric Theory. New York: McGraw

Hill Book Co. The New Lexicon Webster’s Dictionary of the English language.

(1988). New York: Lexicon. Random House unabridged dictionary (2nd ed.). (1993). New York:

Random House Sattler, J. M. (1992). Assessment of Children (revised and up-

dated 3rd ed.). San Diego: Sattler. Schicke, M. C. (1993). Detroit Tests of Learning Aptitude-

Primary. Journal of Psychoeducational Assessment, 11, 197-203.

Spearman, C. E. (1927). The Abilities of Man: Their Nature and

Measurement. New York: Macmillan.


125

Spector, P. E. (1992). Summated Rating Scale Construction: An Introduction. Sage University Paper Series/Number 09-082, on Quantitative Applications in the Social Sciences. Newbury Park, CA: Sage.

Sternberg, R. J. (1986). Intelligence Applied. San Diego: Harcourt

Brace Jovanovich. Sternberg, R. J., & Detterman, D. K. (Eds.). (1986). What is Intel-

ligence? Contemporary Viewpoints on its Nature and Definition. Norwood, NJ: Ablex.

Stoddard, G. D. (1943). The Meaning of Iintelligence. New York:

Macmillan. Stoddard, A. H. (1994). Detroit Tests of Learning Aptitude-

Primary (Second Edition). In D. J. Keyser & R. C. Sweet-land (Eds.), Test Critiques (Vol. X, pp. 213-218). Austin, TX: PRO-ED.

Strub, M. (2000). Reliability and Generalizability Theory. In L.

Grimm and P. Yarnold (Eds.): Reading and Understand-ing More Multivariate Statistics (pp. 23-66). Washington: American Psychological Association.

Στογιαννίδου, Α. (2008). Κριτήριο Αντιληπτικής Λειτουργίας για

Παιδιά και Εφήβους Κ.Α.Λ. Θεσσαλονίκη. Telzrow, C. F. (1989). Review of the Detroit Tests of Learning

Aptitude-Primary. In J. C. Conoley & J. J. Kramer (Eds.),


126

The Tenth Mental Measurements Yearbook (pp. 231-233). Lincoln: University of Nebraska Press.

Terman, L. M. (1916). The Measurement of Intelligence. Boston:

Houghton Mifflin. Thorndike, E. P., Hagen, E. P., & Sattler, J. (1986). Stanford-Binet

Intelligence Scale (4th ed.). Chicago: Riverside. Tryfos, P. (1996). Sampling Methods for Applied Research: Text

and Cases. New York: John Wiley & Sons, Inc. Τζουριάδου, Μ., Συγκολλίτου, Ε., Αναγνωστοπούλου, Ε. & Βακό-

λα, Ι. (2008). Ψυχομετρικό Κριτήριο Γλωσσικής Επάρκειας Λ-α-Τ-ω. Θεσσαλονίκη.

Vasa, S. F. (1989). Review of the Detroit Tests of Learning Apti-

tude-Primary. In J. C. Conoley & J. J. Kramer (Eds.), The Tenth Mental Measurements yearbook (pp. 233-234). Lin-coln: University of Nebraska Press.

Wechsler, D. (1958). The Measurement and Appraisal of Adult

Intelligence (4th ed.). Baltimore: Williams & Wilkins. Wechsler, D. (1991). Wechsler Intelligence Scale for Children-

Third Edition. San Antonio: Psychological Corp. Wolman, B.B. (1989). Dictionary of behavioral science (2nd ed.).

New York: Academiv Press.


127

Παράρτημα


128

DTLA3: Πίνακες Στάθμισης (εξάμηνο)

Ηλικία 48-53 μήνες (4.0-4.5 έτη)

T.B. Λεκτι-κό



Προσοχή

Περιορι-σμένη Προ-σοχή

Κινη-τικό


T.B.

1 1 2 2 3 1-2 5-7 1 7-10 1 8-9 3 4 3-5 8-10 2-3 11-13 2-3 10-13 4 5 6-8 11-13 4-5 14-17 4-5 14-17 5 6 9-11 14-16 6-7 18-21 6-7 18-21 6 7 12-14 17-19 8-10 22-24 8-9 22-25 7 8 15-17 20-22 11-12 25-28 10-11 26-29 8 9 18-20 23-26 13-14 29-32 12-13 30-33 9

10 21-23 27-28 15-16 33-35 14-15 34-37 10 11 24-26 30-32 17-18 36-39 16-17 38-41 11 12 27-29 33-35 19-21 40-43 18-19 42-45 12 13 30-32 36-38 22-23 44-46 20-21 46-49 13 14 33-35 39-41 24-25 47-50 22-23 50-53 14 15 36-38 42-45 26-27 51-53 24-25 54-57 15 16 39-41 46-48 28-29 54-57 26-27 58-61 16 17 42 49 30-31 58 28-29 62 17 18 18 19 19 20 20


129


T.B. Λε-κτικό




Κινητι-κό

Μη Κινητικό

T.B.

1 1 2 2 3 9 13-14 3-4 20 3-4 17-19 3 4 10-12 15-17 5-6 21-23 5-6 20-22 4 5 13-15 18-19 7-8 24-26 7 23-26 5 6 16-17 20-21 9-10 27-29 8-9 27-29 6 7 18-20 22-24 11-12 30-32 10-11 30-33 7 8 21-23 25-27 13-14 33-35 12-13 34-36 8 9 24-25 28-29 15-17 36-38 14-15 37-40 9

10 26-28 30-32 18-19 39-41 16 41-43 10 11 29-31 33-34 20-21 42-44 17-18 44-46 11 12 32-33 35-37 22-23 45-47 19-20 47-50 12 13 34-36 38-39 24-25 48-50 21-22 51-53 13 14 37-39 40-42 26-27 51-53 23 54-57 14 15 40-41 43-44 28-29 54-56 24-25 58-60 15 16 42-44 45-47 30-31 57-59 26-27 61-64 16 17 45 48 32-33 60 28 65 17 18 18 19 19 20 20


130






Κινητικό


T.B.

1 1 2 2 3 5-6 14 4 17 1-2 19 3 4 7-11 15-17 5-6 18-22 3-5 20-24 4 5 12-15 18-20 7-9 23-26 6-7 25-29 5 6 16-19 21-23 10-12 27-31 8-11 30-33 6 7 20-23 24-27 13-15 32-35 12 34-38 7 8 24-27 28-30 16-17 36-40 13-15 39-43 8 9 28-31 31-33 18-20 41-45 16-18 44-48 9 10 32-35 34-37 21-23 46-49 19-20 49-52 10 11 36-39 38-40 24-26 50-54 21-22 53-57 11 12 40-43 41-43 27-28 55-58 23-25 58-62 12 13 44-47 44-46 29-31 59-63 26-27 63-67 13 14 48-51 47-49 32-34 64-67 28-30 68-72 14 15 52-55 50-52 35-37 68-72 31-32 73-76 15 16 56-57 53-56 38-39 73-74 33-35 77-79 16 17 57-58 40-41 36 17 18 18 19 19 20 20


131





Προσοχή


Κινητικό


T.B.

1 1 2 8-9 14-15 2 3 11 10-12 5 16-19 4 15-19 3 4 12-14 13-15 6-7 20-23 5-6 20-23 4 5 15-18 16-19 8-10 24-27 7-9 24-28 5 6 19-21 20-22 11-12 28-31 10-11 29-32 6 7 22-25 23-25 13-15 32-35 12-13 33-37 7 8 26-28 26-29 16-17 36-40 14-15 38-41 8 9 29-31 30-32 18-20 41-44 16-17 42-46 9 10 32-35 33-35 21-22 45-48 18-20 47-50 10 11 36-38 36-39 23-24 49-52 21-22 51-55 11 12 39-42 40-42 25-27 53-56 23-24 56-59 12 13 43-45 43-45 28-30 57-60 25-27 60-64 13 14 46-48 46-49 31-32 61-64 28-29 65-68 14 15 49-52 50-52 33-35 65-68 30-31 69-73 15 16 53-55 53-55 36-37 69-73 32-33 74-77 16 17 56-57 56-58 38-40 74 34-35 78-79 17 18 41 36 18 19 19 20 20


132






Κινη-τικό


T.B.

1 1 2 2 3 22 23-24 13 34 10 31-33 3 4 23-24 25-27 14-15 35-37 11-12 34-37 4 5 25-27 28-29 16-17 38-40 13-14 38-40 5 6 28-29 30-31 18-17 41-42 15 41-43 6 7 30-32 32-33 19-20 43-45 16-17 44-47 7 8 33-34 34-36 21-22 46-48 18-19 48-50 8 9 35-37 37-38 23-24 49-51 20-21 51-53 9 10 38-39 39-40 25-26 52-54 22-23 54-57 10 11 40-42 41-43 27-28 55-56 24-25 58-60 11 12 43-44 44-45 29 57-59 26 61-63 12 13 45-47 46-47 30-31 60-62 27-28 64-66 13 14 48-49 48-50 32-33 63-65 29-30 67-70 14 15 50-52 51-52 34-35 66-68 31-32 71-73 15 16 53-54 53-54 36-35 69-70 33-34 74-77 16 17 55-56 55-56 37-38 71-73 35-36 78-79 17 18 57 57-58 39-40 74 18 19 41 19 20 20


133






Κινητι-κό


T.B.

1 26-27 1 2 13-15 25 9-10 29-31 28-31 2 3 16-18 26-27 11-12 32-34 10 32-34 3 4 19-22 28-29 13-15 35-37 11-13 35-38 4 5 23-25 30-32 16-17 38-41 14-15 39-42 5 6 26-28 33-34 18-19 42-44 16-17 43-45 6 7 29-32 35-37 20-22 45-47 18-19 46-49 7 8 33-35 38-39 23-24 48-50 20-21 50-53 8 9 36-38 40-42 25-26 51-54 22-23 54-57 9 10 39-42 43-44 27-29 55-57 24-25 58-60 10 11 43-45 45-47 30-31 58-60 26-28 61-64 11 12 46-48 48-49 32-33 61-64 29-30 65-68 12 13 49-52 50-52 34-36 65-67 31-32 69-72 13 14 53-55 53-54 37-38 68-70 33-34 73-75 14 15 56-57 55-57 39-40 71-73 35-36 76-79 15 16 58 41 74 16 17 17 18 18 19 19 20 20


134


T.B.

Λε-κτικό




Κινη-τικό


T.B.

1 1 2 28-29 14-15 2 3 30 27-28 16-17 39-40 12 43-45 3 4 31-32 29-30 18 41-43 13-14 46-47 4 5 33-34 31-32 19-20 44-45 15-16 48-50 5 6 35-36 33-35 21-22 46-48 17-18 51-52 6 7 37-38 36-37 23-24 49-51 19-20 53-55 7 8 39-40 38-40 25-26 52-53 21-22 56-57 8 9 41-42 41-42 27-28 54-56 23-24 58-60 9 10 43-44 43-44 29-30 57-58 25-26 61-62 10 11 45-46 45-47 31-32 59-61 27-28 63-65 11 12 47 48-49 33 62-63 29 66-67 12 13 48-49 50-51 34-36 64-66 30-31 68-70 13 14 50-51 52-54 37 67-69 32-33 71-72 14 15 52-53 55-56 38-39 70-72 34-35 73-75 15 16 54-55 57-58 40-41 73-74 36 76-77 16 17 56-57 78-79 17 18 18 19 19 20 20


135






Κινητικό


T.B.

1 1 2 29-30 2 3 31-32 32 18-19 43-44 16 47-48 3 4 33-34 33-34 20-21 45-46 17 49-50 4 5 35-36 35-36 22 47-49 18 51-53 5 6 37-38 37 23-24 50-51 19-20 54-55 6 7 39-40 38-39 25 52-53 21 56-58 7 8 41-42 40-41 26-27 54-55 22 59-60 8 9 43 42-43 28-29 56-58 23-24 61-63 9 10 44-45 44 30 59-60 25 64-65 10 11 46-47 45-46 31-32 61-62 26 66-67 11 12 48-49 47-48 33 63-64 27-28 68-70 12 13 50-51 49-50 34-35 65-66 29 71-72 13 14 52-53 51-52 36 67-68 30 73-74 14 15 54-55 53 37-38 69-70 31-32 75-77 15 16 56-57 54-55 39-40 71-73 33 78-79 16 17 56-57 41 74 34 17 18 58 35-36 18 19 19 20 20


136

DTLA3: Αντιστοιχία μεταξύ Αθροισμάτων T.B. και Πηλίκου Μαθησιακής Επάρκειας

Άθροισμα Τ.Β. Π.Μ.Ε.

6 52 7 53 8 54 9 54

10 55 11 56 12 57 13 58 14 59 15 60 16 61 17 62 18 62 19 63 20 64 21 65 22 66 23 67 24 68 25 69 26 70 27 71 28 71 29 72 30 73 31 74


137

32 75 33 76 34 77 35 78 36 79 37 79 38 80 39 81 40 82 41 83 42 84 43 85 44 86 45 87 46 87 47 88 48 89 49 90 50 91 51 92 52 93 53 94 54 95 55 96 56 96 57 97 58 98 59 99 60 100 61 101


138

62 102 63 103 64 104 65 104 66 105 67 106 68 107 69 108 70 109 71 110 72 111 73 112 74 113 75 113 76 114 77 115 78 116 79 117 80 118 81 119 82 120 83 121 84 121 85 122 86 123 87 124 88 125 89 126 90 127 91 128


139

92 129 93 130 94 130 95 131 96 132 97 133 98 134 99 135 100 136 101 137 102 138 103 138 104 139 105 140 106 141 107 142 108 143 109 144 110 145 111 146 112 147 113 147 114 148 115 149 116 150 117 151 118 152 119 153 120 154


140

DTLA-4: Πίνακες Στάθμισης (εξάμηνο)




Επαυ-ξημέ-νη Προ-σοχή

Περιορι-σμένη Προσο-χή

Κινητι-κό


T.B.

1 1 2 14-16 2 3 24-27 33 17-20 26 30-35 3 4 28-32 34-48 49-63 21-25 27-40 36-41 4 5 33-37 49-63 64-77 26-29 41-54 42-47 5 6 38-42 64-78 78-91 30-33 55-68 48-51 6 7 43-47 79-93 92-106 34-38 69-83 54-59 7 8 48-52 94-108 107-120 39-42 84-96 60-64 8 9 53-57 109-122 121-134 43-47 97-110 65-70 9 10 58-62 123-137 135-149 48-51 111-125 71-76 10 11 63-67 138-152 150-163 52-55 126-139 77-82 11 12 68-72 153-167 164-177 56-60 140-153 83-88 12 13 73-77 168-182 178-192 61-64 154-168 89-94 13 14 78-82 183-197 193-206 65-68 169-182 95-99 14 15 83-87 198-212 207-220 69-73 183-196 100-105 15 16 88-92 213-227 221-235 75-77 197-210 106-111 16 17 93 228 78 211 112 17 18 18 19 19 20 20


141


T.B. Λε-κτι-κό



Προσοχή


Κινη-τικό


T.B.

1 1 2 2 3 35 54 28-29 42 41 3 4 36-40 55-72 62-79 30-33 43-59 42-47 4 5 41-45 73-89 80-98 34-37 60-76 48-54 5 6 46-50 90-107 99-116 38-41 77-93 55-60 6 7 51-55 108-124 117-134 42-45 94-110 61-66 7 8 56-59 125-142 135-152 46-48 111-127 67-72 8 9 60-64 143-159 153-170 49-52 128-144 73-79 9 10 65-69 160-176 171-189 53-56 145-161 80-85 10 11 70-74 177-194 190-207 57-60 162-178 86-91 11 12 75-78 195-211 208-225 61-64 179-195 92-97 12 13 79-83 212-229 226-243 65-68 196-211 98-104 13 14 84-88 230-246 244-262 69-72 212-227 105-110 14 15 89-93 247-264 263-280 73-76 228-245 111-116 15 16 94-97 265-281 281-298 77-80 246-262 117-122 16 17 98-99 282 81-84 263 123-126 17 18 85-86 18 19 19 20 20


142





Προσοχή


Κινη-τικό


T.B.

1 1 2 2 3 45 107-111 102-115 40 91-93 58-60 3 4 46-49 112-123 116-129 41-44 94-105 61-65 4 5 50-53 124-136 130-142 45-47 106-118 66-70 5 6 54-58 137-149 143-156 48-50 119-130 71-75 6 7 59-62 150-160 157-170 51-54 131-142 76-79 7 8 63-67 161-174 171-184 55-57 143-155 80-84 8 9 68-71 175-186 185-198 58-60 156-167 85-89 9 10 72-76 187-199 199-212 61-63 168-179 90-94 10 11 77-80 200-212 213-225 64-67 180-192 95-99 11 12 81-85 213-225 226-239 68-70 193-204 100-104 12 13 86-89 226-237 240-253 71-73 205-218 105-109 13 14 90-94 238-249 254-267 74-77 219-229 110-114 14 15 95-98 250-262 268-280 78-80 230-241 115-119 15 16 99-103 263-275 281-294 81-83 242-254 120-124 16

17 104-107 276 295-308 84 255 125-128

17

18 18 19 19 20 20


143

Ηλικία 114-119 μήνες (9.6-911 έτη)




Προσοχή


Κινη-τικό


T.B.

1 1 2 102-108 100-113 2 3 47 109-120 114-126 39 93-104 61 3 4 48-52 121-133 127-140 40-45 105-116 62-68 4 5 53-58 134-145 141-154 46-48 117-128 69-72 5 6 59-63 146-157 155-167 49-52 129-140 73-78 6 7 64-68 158-170 168-181 53-56 141-153 79-84 7 8 69-73 171-182 182-195 57-60 154-165 85-89 8 9 74-78 183-195 196-208 61-64 166-177 90-95 9 10 79-83 196-207 209-222 65-68 178-189 96-101 10 11 84-88 208-220 223-236 69-73 190-201 102-107 11 12 89-92 221-232 237-249 74-77 202-213 108-112 12 13 93-98 233-245 250-263 78-81 214-225 113-118 13 14 99-103 246-257 264-277 82-85 226-237 119-123 14

15 104-108 258-270 278-291 86-89 238-249 124-129

15

16 109-113 271-282 292-304 90-93 250-261 130-135

16

17 114 283 94-97 262 136-137 17 18 18 19 19 20 20


144

Ηλικία 120-125 μήνες (10.0-10.5 έτη)




Προσοχή


Κινη-τικό


T.B.

1 1 2 2 3 55-58 146 48 129 75 3 4 59-61 147-156 160-170 49-51 130-140 76-79 4 5 62-65 157-167 171-181 52-54 141-150 80-83 5 6 66-69 168-178 182-192 55-57 151-160 84-87 6 7 70-73 179-187 193-203 58-60 161-170 88-91 7 8 74-77 188-198 204-213 61-63 171-180 92-95 8 9 78-81 199-208 214-224 64-66 181-190 96-99 9 10 82-84 209-220 225-235 67-69 191-200 100-103 10 11 85-88 221-229 236-246 70-72 201-210 104-107 11 12 89-92 230-239 247-257 73-75 211-220 108-112 12 13 93-96 240-250 258-268 76-78 221-230 113-116 13 14 97-100 251-260 269-279 79-80 231-241 117-120 14 15 101-103 261-271 280-290 81-84 242-251 121-124 15 16 104-107 272-281 291-301 85-87 252-262 125-128 16 17 108-111 282-284 302-312 88-90 263 129-132 17 18 112-113 91-92 133-136 18 19 93-94 19 20 20


145

Ηλικία 126-131 μήνες (10.6-10.11 έτη)

T.B. Λεκτικό Μη Λεκτι-κό



Κινητι-κό


T.B.

1 1 2 91-92 88-105 76-78 2 3 60-61 93-109 106-123 50-51 79-94 76 3 4 62-67 110-126 124-141 52-55 95-110 77-83 4 5 68-73 127-143 142-158 56-60 111-126 84-89 5 6 74-78 144-160 159-176 61-64 127-142 90-96 6 7 79-84 161-177 177-194 65-69 143-159 97-102 7 8 85-90 178-194 195-212 70-73 160-175 103-109 8 9 91-96 195-210 213-230 74-77 176-191 110-116 9 10 97-101 211-227 231-247 78-82 192-207 117-122 10 11 102-107 228-244 248-265 83-86 208-223 123-129 11 12 108-113 245-262 266-284 87-90 224-239 130-135 12 13 114-118 263-278 285-302 91-95 240-255 136-142 13 14 119-124 279-295 303-320 96-100 256-271 143-148 14 15 125-130 296-311 321-338 101-104 272-288 149-155 15 16 131-136 312-328 339-356 105-108 289-304 156-161 16 17 137-141 329 357-374 109-113 305 162-168 17 18 142-147 114-117 169-174 18 19 148-153 118-121 175-181 19 20 154-156 182-186 20


146

Ηλικία 132-137 μήνες (11.0-11.5 έτη)





Κινητι-κό


T.B.

1 1 2 157-168 50 2 3 60-64 157-167 169-180 51-54 140-149 77-82 3 4 65-70 168-178 181-191 55-58 150-160 83-87 4 5 71-75 179-189 192-203 59-62 161-171 88-93 5 6 76-80 190-199 204-215 63-66 172-181 94-98 6 7 81-85 200-211 216-227 67-70 182-192 99-104 7 8 86-90 212-222 228-238 71-74 193-203 105-110 8 9 91-95 223-233 239-250 75-78 204-213 111-115 9 10 96-100 234-244 251-262 79-82 214-224 116-121 10 11 101-105 245-255 263-274 83-86 225-234 122-126 11 12 106-111 256-266 275-285 87-90 235-245 127-132 12 13 112-116 267-277 286-297 91-94 246-256 133-138 13 14 117-121 278-288 298-308 95-98 257-266 139-143 14 15 122-126 289-299 309-320 99-102 267-277 144-149 15 16 127-131 300-310 321-332 103-106 278-288 150-154 16 17 132 311 107 289 155 17 18 18 19 19 20 20


147

Ηλικία 138-143 μήνες (11.6-11.11 έτη)





Κινητι-κό


T.B.

1 1 2 184-192 2 3 60-64 177-180 193-201 50-52 160-163 74-79 3 4 65-69 181-190 202-209 53-56 164-172 80-84 4 5 70-73 191-199 210-218 57-60 173-181 85-89 5 6 74-78 200-208 219-227 61-64 182-189 90-95 6 7 79-83 209-217 228-235 65-68 190-198 96-100 7 8 84-87 218-226 236-244 69-71 199-207 101-106 8 9 88-92 227-236 245-253 72-75 208-216 107-111 9 10 93-97 237-245 254-262 76-79 217-225 112-117 10 11 98-101 246-254 263-270 80-83 226-233 118-122 11 12 102-106 255-263 271-279 84-87 234-243 123-128 12 13 107-111 264-273 280-287 88-91 244-251 129-133 13 14 112-115 274-282 288-296 92-95 252-260 134-138 14 15 116-120 283-291 297-305 96-99 261-268 139-144 15 16 121-125 292-300 306-313 100-102 269-277 145-149 16 17 126 301-309 314-322 103 278-286 150 17 18 310-319 323-331 287-295 18 19 320-321 296-298 19 20 20


148

Ηλικία 144-149 μήνες (12.0-12.5 έτη)





Κινητι-κό


T.B.

1 1 2 69-70 2 3 71-75 171-175 183-193 58-61 157-161 85-90 3 4 76-79 176-186 194-204 62-64 162-170 91-96 4 5 80-84 187-196 205-215 65-68 171-180 97-101 5 6 85-89 197-207 216-226 69-72 181-190 102-107 6 7 90-94 208-217 227-237 73-76 191-200 108-112 7 8 95-99 218-229 238-248 77-80 201-210 113-118 8 9 100-103 230-239 249-259 81-84 211-219 119-124 9 10 104-108 240-250 260-270 85-88 220-229 125-129 10 11 109-113 251-261 271-281 89-92 230-239 130-135 11 12 114-118 262-272 282-292 93-95 240-249 136-140 12 13 119-122 273-283 293-303 96-99 250-258 141-146 13 14 123-127 284-293 304-314 100-103 259-268 147-152 14 15 128-132 294-304 315-325 104-107 269-278 153-157 15 16 133-137 305-315 326-336 108-111 279-288 158-163 16 17 138 316-317 112 289-291 164 17 18 18 19 19 20 20


149

Ηλικία 150-155 μήνες (12.6-12.11 έτη)

T.B. ΛεκτικόΜη Λε-κτικό



Κινητι-κό


T.B.

1 1 2 71 2 3 60-65 148-154 54 133-139 72-78 3 4 66-70 155-166 170-182 55-58 140-150 79-85 4 5 71-76 167-178 183-195 59-63 151-162 86-91 5 6 77-81 179-191 196-207 64-67 163-173 92-98 6 7 82-87 192-203 208-220 68-71 174-185 99-104 7 8 88-92 204-215 221-233 72-76 186-196 105-111 8 9 93-98 216-228 234-246 77-80 197-208 112-118 9 10 99-103 229-240 247-259 81-84 209-219 119-124 10 11 104-109 241-252 260-271 85-88 220-231 125-131 11 12 110-115 253-265 272-284 89-93 232-243 132-138 12 13 116-120 266-277 285-297 94-97 244-254 139-144 13 14 121-126 278-289 298-309 98-101 255-266 145-151 14 15 127-131 290-302 310-322 102-105 267-277 152-157 15 16 132-137 303-314 323-335 106-110 278-289 158-164 16 17 138 315-316 336-348 111 290-291 165 17 18 18 19 19 20 20


150

Ηλικία 156-161 μήνες (13.0-13.5 έτη)




Κινητι-κό


T.B.

1 1 2 2 3 64 173 56-58 158 80 3 4 65-71 174-184 186-197 59-62 159-167 81-87 4 5 72-77 185-195 198-208 63-66 168-177 88-94 5 6 78-83 196-205 209-220 67-71 178-187 95-101 6 7 84-89 206-216 221-232 72-75 188-197 102-108 7 8 90-95 217-227 233-243 76-80 198-206 109-115 8 9 96-101 228-237 244-255 81-84 207-216 116-122 9 10 102-107 238-248 256-267 85-89 217-226 123-129 10 11 108-113 249-259 268-278 92-93 227-236 130-137 11 12 114-120 260-270 279-290 94-97 237-245 138-144 12 13 121-126 271-280 291-302 98-102 246-255 145-150 13 14 127-132 281-291 303-314 103-106 256-265 151-158 14 15 133-138 292-302 315-325 107-110 266-275 159-165 15 16 139-144 303-312 326-337 111-115 276-284 166-172 16 17 145 313-317 338-349 116 285-287 173 17 18 18 19 19 20 20


151

Ηλικία 162-167 μήνες (13.6-13.11 έτη)



Περιο-ρισμέ-νη Προ-σοχή

Κινητι-κό

Μη Κινη-τικό T.B.

1 1 2 2 3 67-73 161 57-61 151 81-88 3 4 74-79 162-175 182-196 62-65 152-164 89-95 4 5 80-85 176-190 197-211 66-70 165-177 96-102 5 6 86-91 191-205 212-226 71-74 178-190 103-109 6 7 92-98 206-220 227-240 75-80 191-203 110-117 7 8 99-104 221-235 241-255 81-84 204-216 118-124 8 9 105-110 236-249 256-270 85-89 217-229 125-131 9 10 111-117 250-265 271-285 90-94 230-241 132-139 10 11 118-123 266-279 286-300 95-98 242-254 140-146 11 12 124-129 280-294 301-314 99-103 255-267 147-153 12 13 130-135 295-309 315-329 104-108 268-280 154-161 13 14 136-142 310-324 330-343 109-113 281-293 162-168 14 15 143-148 325-339 344-358 114-117 294-306 169-175 15 16 149-154 340-354 359-373 118-122 307-319 176-183 16 17 155 355 374-388 123 320-321 184 17 18 18 19 19 20 20


152

Ηλικία 168-173 μήνες (14.0-14.5 έτη)



Προσοχή


Κινητι-κό


T.B.

1 1 2 2 3 69-74 162-166 162-175 63-66 147-148 87-92 3 4 75-80 167-179 176-189 67-70 149-160 93-98 4 5 81-85 180-191 190-203 71-74 161-172 99-105 5 6 86-91 192-204 204-217 75-78 173-184 106-111 6 7 92-97 205-217 218-232 79-81 185-196 112-117 7 8 98-103 218-229 233-246 82-85 197-208 118-124 8 9 104-108 230-241 247-261 86-89 209-220 125-130 9 10 109-114 242-254 262-274 90-93 221-232 131-136 10 11 115-120 255-267 275-288 94-96 233-244 137-142 11 12 121-126 268-279 289-302 97-100 245-256 143-148 12 13 127-131 280-292 303-316 101-104 257-268 149-155 13 14 132-137 293-305 317-330 105-108 269-280 156-162 14 15 138-143 306-317 331-344 109-111 281-292 163-168 15 16 144-149 318-330 345-358 112-115 293-304 169-174 16 17 150 331 116 305 175 17 18 18 19 19 20 20


153

Ηλικία 174-179 μήνες (14.6-14.11 έτη)

T.B. ΛεκτικόΜη Λεκτι-κό



Κινητι-κό


T.B.

1 1 2 173-185 2 3 69 173-181 186-198 58 162-167 83-84 3 4 70-76 182-194 199-211 59-63 168-179 85-92 4 5 77-82 195-206 212-224 64-68 180-190 93-99 5 6 83-88 207-219 225-237 69-73 191-201 100-106 6 7 89-95 220-232 238-250 74-78 202-213 107-114 7 8 96-101 233-244 251-263 79-83 214-225 115-121 8 9 102-108 245-257 264-277 84-89 226-236 122-129 9

10 109-114 258-269 278-289 90-94 237-248 130-136 10 11 115-120 270-282 290-303 95-99 249-259 137-143 11 12 121-126 283-294 304-316 100-104 260-270 144-151 12 13 127-132 295-307 317-329 105-109 271-283 152-158 13 14 133-139 308-319 330-342 110-114 284-294 159-165 14 15 140-145 320-332 343-355 115-119 295-306 166-173 15 16 146-152 333-345 356-368 120-124 307-317 174-180 16 17 153 346 125 318 181 17 18 18 19 19 20 20


154

Ηλικία 180-185 μήνες (15.0-15.5 έτη)




Κινητι-κό


T.B.

1 1 2 198-206 165-167 2 3 87-89 183-190 207-215 66-70 168-175 100-105 3 4 90-93 191-201 216-224 71-74 176-184 106-110 4 5 94-98 202-209 225-234 75-78 185-192 111-116 5 6 99-102 210-219 235-243 79-82 193-200 117-121 6 7 103-107 220-229 244-252 83-86 201-209 122-127 7 8 108-112 230-238 253-261 87-91 210-217 128-133 8 9 113-116 239-248 262-270 92-95 218-226 134-138 9 10 117-121 249-257 271-279 96-99 227-234 139-144 10 11 122-125 258-267 280-288 100-103 235-243 145-149 11 12 126-130 268-276 289-298 104-108 244-251 150-155 12 13 131-135 277-286 299-307 109-112 252-260 156-160 13 14 136-139 287-296 308-316 113-116 261-268 161-166 14 15 140-144 297-305 317-325 117-120 269-277 167-171 15 16 145-149 306-315 326-334 121-125 278-285 172-177 16 17 150 316 286 178 17 18 18 19 19 20 20


155

Ηλικία 186-191 μήνες (15.6-15.11 έτη)

T.B. ΛεκτικόΜη Λεκτι-κό



Κινητικό

Μη Κι-νητικό T.

B.

1 1 2 2 3 100 155-170 81-82 133-148 120-121 3 4 101-104 171-187 186-203 83-85 149-164 122-125 4 5 105-108 188-203 204-220 86-88 165-180 126-130 5 6 109-111 204-219 221-238 89-91 181-196 131-134 6 7 112-116 220-236 239-256 92-93 197-212 135-139 7 8 117-119 237-252 257-273 94-96 213-228 140-143 8 9 120-123 253-268 274-291 97-99 229-243 144-148 9

10 124-127 269-284 292-308 100-102 244-259 149-152 10 11 128-131 285-301 309-326 103-105 260-275 153-156 11 12 132-135 302-317 327-344 106-108 276-291 157-161 12 13 136-139 318-333 345-361 109-110 292-307 162-165 13 14 140-143 334-350 362-379 111-114 308-323 166-170 14 15 144-147 351-366 380-397 115-116 324-339 171-174 15 16 148-151 367-382 398-414 117-119 340-355 175-179 16 17 152 383 120 356 180 17 18 18 19 19 20 20


156

DTLA 4: Αντιστοιχία μεταξύ Αθροισμάτων T.B. και Πηλίκου Μαθησιακής Επάρκειας

Άθροισμα Τ.Β. Π.Μ.Ε

6 46 7 47 8 48 9 49 10 50 11 51 12 52 13 53 14 54 15 54 16 55 17 57

18-19 58 20 60 21 61 22 62 23 63 24 64 25 65 26 66 27 67 28 68 29 69 30 70 31 71 32 72


157

33 73 34 74 35 75 36 76 37 77 38 78 39 79 40 80 41 81 42 82 43 83 44 84 45 85 46 86 47 87 48 88 49 89 50 90 51 91 52 92 53 93 54 94 55 95 56 96 57 97 58 98 59 99 60 100 61 101 62 102


158

63 103 64 104 65 105 66 106 67 107 68 108 69 109 70 110 71 111 72 112 73 113 74 114 75 115 76 116 77 117 78 118 79 119 80 120 81 121 82 122 83 123 84 124 85 125 86 126 87 127 88 128 89 129 90 130 91 131 92 132


159

93 133 94 134 95 135 96 136 97 137 98 138 99 139 100 140 101 141 102 142 103 143 104 144 105 145 106 146 107 147 108 148 109 149 110 150 111 151 112 152 113 153 114 154 115 155 116 156 117 157 118 158 119 159 120 160

Documents

Odigos_exetasti