Održivost iscrpivih resursa

Vrste prirodnih resursa

Obnovivi (voda, vazduh, šume, obradivo tle, riblji fond,hidropotencijal, ...), neobnovivi (fosilna goriva, rudno blago, ...), neiscrpni (energija Sunca)

Energetski i materijalni

Svetski ekosistem - resurs ili ne

Svetski ekosistem

Čovečanstvo se održava zahvaljujući korišćenju energije i materije, a kao izlaz se javljaju neiskorišćena toplota i otpad koji zagađuju vodu, vazduh i zemljište

Iscrpivost prirodnih resursa“Granice rasta” (1971) –eksponencijalni rast čak i pri stopama od 3-4% godišnje udvostručuje BDP svakih 20 godina uz naglo uvećanje razmere eksploatacije prirudnih resursa

Vrlo dugo2175 milijardi tona2.3002.2 milijardi tonaUgalj

160-3106588 triliona cu. ft.3938 triliona cu. ft.Prirodni gas

50-803728 milijardi barela3217 milijardi barelaNafta

Korišćenje resursa(godina)

2000.R/P

(godina)

Godišnja proizvodnja

1970.

1970.R/P

(godina)

Godišnja proizvodnja

1970.

Iscrpivost prirodnih resursa

Iscrpivost prirodnih resursa

Nafta

Iscrpivost prirodnih resursa

Prirodni gas

Tržište kao regulator optimalnog tempa eksploatacije iscrpivih resursa

Odnos ponude i tražnje rešava optimalnu količinu korišćenja resursa

Smanjenje rezervi ograničenog resursaPovećanje retkosti tj. ceneRacionalizacija potrošnjeCena dostiže nivo koji dovodi do profitabilnosti eksploatacije alternativnog resursa sličnih osobinaNovi, obilniji resurs potiskuje prethodno dominantni resurs

Resursi u privatnoj svojini

Način posmatranja

Poznate rezerve

eksploatacija sagorevanjeGorivo

pronalaženje

Od rezervi do goriva

Kapital za istraživanje

Kapital za proizvodnju

Kapital za sagorevanje

Način posmatranjaIzvor ili ponor – šta je kritično?

eksploatacija sagorevanjepronalaženjePoznate rezerve

Zagadjenje

Od neotkrivenih rezervi do zagađenja

Kapital za istraživanje

Kapital za proizvodnju

Sredstva za sagorevanje

Neotkrivene rezerve

Gorivo

Način posmatranjaIzvor ili ponor – šta je kritično?

Tržište kao regulator optimalnog tempa eksploatacije iscrpivih resursa

Tržišna cena: rudna renta+troškovi eksploatacije+premija za rizik

Ekološka Kuznjecova kriva

Suboptimalnost tržišnog rešenja

Iscrpljivanje svih resursa (drvo/ugalj, ugalj/nafta, nafta/gas, gas/vodonik, ...)

Cena kao pokazatelj retkosti!?Relativna retkost - apsolutna retkost ponderisana troškovima eksploatacijeEkonomija obima

Optimalna eksploatacija – na koji rok?Vremenski horizont – rudna rentaDiskontovanje ne daje rezultat

Suboptimalnost tržišnog rešenja

Korekcija tržišnog rešenja

Razdvajanje privrednog i društvenog razvoja od stalnog povećanja potrošnje prirodnih resursa

Faktor 4/10/X i efekat odbitka

Recikliranje

Milenijumske kvote

Održivi tehnološki progres

Maksimalna štednja resursa, laka reciklaža, čisti procesi, “čist otpad”, barem prosečan profit

Uklapanje u prirodni proces kruženja materije i energije

Postepena zamena

Održivi tehnološki progresNezagađujeće tehnologije

Do 30% bez većih ulaganja

Do 80% krupna ali proporcionalno veća ulaganja

Do 95% eksponencijalan rast

Svaki procenat preko dovodi do troškova jednakih ukupnim prethodnim troškovima

Analiza životnog ciklusaZero inicijativa i ekološki proizvodni parkoviZatvoreni proizvodni ciklusLaka dekomponibilnost proizvodaEkološka revolucija

Održivi tehnološki progres

Eko-industrijski park