20
Oe tabulis devotionis plulnbeis Ale- xandrinis. Velares plumbcis tabulis, quae a Graecis BAMftoi ft0AV- [:JOtVOt nuncupanlur, devoliones in inimicos inscribere, ct in defullclorum lumulis, qui ad infcros animas eorum ferrenl, deponere soleballl. Quem usum in primis docH ot i1Iustris- simi viri Allerbladius '), Viseonlius 2), ßoeellhius 3) iam pri- dem lueulenLer explicavcrunt, pluribus variorum scriplorum 4) colleclis loois, inler quos Taoili') 01 Dionis Cassii 6) duo ma- xime eminent 1'acilus onim Gormanici mortem cl Pisonis veneficia nurans ait: Et 1'eperiebantur solo ao pat'ietibtts cru- tac laumanorum corporum 1'eliquiac, ca,'mina ct devoliones, et nomen Ge,'manici plumbeis tahulis insculptum, semiusli eitle- res ac tabo oblili, aliaque maleficia, quis creditur' animas numinibus in{et'nis sact'ari. Quae Dio graece: 'Ourü raf! cMt(1cdnttlv 6/1 .fi olldCf 8V fi (PXS! lw,rOf!ttlf(vrf(lJv/X, y.u.lliJ..aoftOl fWAv[:JJt/lQt d(Jd(; .tva(; ftHa Toii Qvo,uaroi,; tu;'oii EXOJlrE<; i[f' EVflE{) fJ 1), 1) lscrir.ione Greca sopra una lamina di piQmbo lrQllala in "11. sepolcrQ neUe llicinanr.e d'Alene, ltama 1813. 2) lJUmoi"es de t' acadinlie des InscripeiQns (nolllJelle serie) tomc I, p. 236, 3) Corpus inscril'lionem Graecllrum, P, 1, p,486 el soq. Nr,538, 539. Cf, Franz, Elomenta opigraphices Grll.llCae, p, 168, 169. KocheU", Mtltu:Aret. In. memoire p. 146.- Dodwol, TralJcls, 'C.I, p.452, H, p, 515 01 seq. t1enzen, Annales de I' Inslilue de correspondance Qf·chl!Q. logique, I. XVIII, p. 203 01 seq. el Bullelino, 1819, p. 77. Oll' Rossi, Bullelino deU' lnstihdo di cOI·rispQnden:r,q. archcologica, 1852 4) I'lalo. Rop.lI, p.36.\. Ci Legg. XI, p. 933, A. - Artemidori Onirocritica, I, 77. - Harpocralio el Sllidas V. IUl,((II.III.t1[Jiu. S, Hieronym. VH. Hilar. 521, cd. Voron. 11,23. - Arnobius 11, 32. 5) Ann. H, 69. 6) LVII, 18, 7) TablIla luope Romam reperta mortuorum, quibus hae devo.

Oe tabulis devotionisplulnbeisAle xandrinis. · 2010. 11. 1. · Oe tabulis devotionisplulnbeisAle xandrinis. Velares plumbcis tabulis, quae a Graecis BAMftoi ft0AV [:JOtVOt nuncupanlur,

  • Upload
    others

  • View
    0

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

  • Oe tabulis devotionis plulnbeis Ale-xandrinis.

    Velares plumbcis tabulis, quae a Graecis BAMftoi ft0AV-[:JOtVOt nuncupanlur, devoliones in inimicos inscribere, ct indefullclorum lumulis, qui ad infcros animas eorum ferrenl,deponere soleballl. Quem usum in primis docH ot i1Iustris-simi viri Allerbladius '), Viseonlius 2), ßoeellhius 3) iam pri-dem lueulenLer explicavcrunt, pluribus variorum scriplorum 4)colleclis loois, inler quos Taoili') 01 Dionis Cassii 6) duo ma-xime eminent 1'acilus onim Gormanici mortem cl Pisonisveneficia nurans ait: Et 1'eperiebantur solo ao pat'ietibtts cru-tac laumanorum corporum 1'eliquiac, ca,'mina ct devoliones, etnomen Ge,'manici plumbeis tahulis insculptum, semiusli eitle-res ac tabo oblili, aliaque maleficia, quis creditur' animasnuminibus in{et'nis sact'ari. Quae Dio graece: 'Ourü raf!cMt(1cdnttlv 6/1 .fi olldCf 8V fi (PXS! lw,rOf!ttlf(vrf(lJv/X, y.u.lliJ..aoftOlfWAv[:JJt/lQt d(Jd(; .tva(; ftHa Toii Qvo,uaroi,; tu;'oii EXOJlrE

  • 366 De tabulis devoLionis

    Tres iam 110lne sunt id genus devoliones, Allumis val invicinia repertae. QU!lrulll pl'imam, pl'ope Hippadas porlas de-lectam, in luoem edidit Visconlius ex apogl'apbo Fauvelii.

    'Ep,ujc; x&r1lI wc;, Ti; xaroxoc;,xat' 'ltf!OC; 7:~1J (J)f!ElJorp(J1JI1'IJ.

    (J)ErJ IJHp (),Pll, xruf-tcloo ]('€1]I}{uvn(?OC; rourac; I) &:rw.v7:aC;,

    'Kai lCAHJf{JQdrJ1]Vxaruo'oo 'It(?OC; 'fric; 2), Wa'ltE(?'XUl Nav{Jar11V xa:raOoo TlQoe; aViOC; S).1,'A'IlTlOAE{WlJ xaraooo'Kai rar; I,) {lEH!. ](ula/olJ anuvrac;Iwraooo.

    Secundam e sepulcri rudel'ibus prope Pil'aeeum effossamnotam feeiL Alierbladius. Haud difficile huius mOllumcnli inBoeckhii 5) el Franzii 0) Jibris imago repericllll'; itaque linl-aloAOrrJaqu'Koir;, ut Gracei dieullt, lilteris uncialcs tl'ansel'i-llere conlentus, quibusdam in locis ab anleccssoribus meiscmendatam Herum cdo ut leclol'i formulas comparare lieeal:

    • • • • • • • • E'l1&vpal

    liones commillebantur, Ahmes aliquando conlra inimicos, infcl'Ilorum Deo-l'um vi ce, invocari demonslr~l (Bulletino dell' lnstilitto di Corrispondcnli/larcTlcologica, 18li9, p. 77):

    DANAU. ANCILLA . NOICIA .CAPITONlS . ~NC . OSTlA&1 •ACCEPTAM • HAßllAS •HT . CQNSVAIAS . DANAll .Nil • IIAßIIS • IlV TYCHIAM •SOTllRICHI • VXOIHll\1 .

    1) Visl)onlius 'lourOlJ'! perperalH. Touro. doriculn es! ut 7~').0"0. in TheoeriLo pro 10U. AVllOlJ'. Lin. 6 cl 7 inest TOZ .A.YlOZcl lin. 9 TOZ MET.A. KTRILOT.

    2) Tou, auroli•.. Visc.3) Tou. aU1f)v•. Visc.4) Tou,. Vise.n) COI'!JUs, T.I, p. i187.6) Elemenla Epigl'uphices Gl'aeeae, p. 168.

  • plumbeis Alexandrinis. 367

    ~w.t' 'fot5rov~ 1lU)'Hl~. l(amocii «vrav, OOt,'OIJ~(Jt#f, na1Jraf; 'l:ovrov~,aJrotlr;, ~(I.t' 'fa{; rovrwlI l,n' s/tOt1l(,1d~li{(; (JOt 1laf{a~ar«r l:tfftat

    r1Jf!Elll. cEf!f/~ ua1:0xe, xaroxo"

    t'a:tl 'fovrwv Tciiv ollo,uarrolJ\ "" , ,

    KIU lCOV lOvrrol' 1l0l:vrwp.

    cEQßij xai r~, tXEifivro {)#iic; r1JQErV

    ravra Kat l:ovrov{; xoAa~nli.

    'Encw'w lOV ftOA71tJUoxOnov.Terliam primus publici iuris feeit Boeekhius I) qui has

    tanlum IiIteras dignoscere poluit:.t!rl,l'ttOPl xf}oP/f.:!, xat' l:n XlJo--v/~~) x«t' 'fOr, XlJOJl{(UC; niialn6fUlw oro(!OV • • • • • • •

    xaraxlJovta tuhOll •••••

    • • • • • «r«lJE, a' avrov .Ovvara avrov XON" •••'Ce yi'iv 1l(,lO{; sxaarov, xai Tll1J

    f , ... 'I

    TVXII)) at-l:OV arEn; •••••

    lJEO; S1ltn;#tJtOl EvE/}W/l ••••..~v Taxt'rnlj)" Ta de 1l(J',;(rpBrav llilJ up' ~ftWII xat 1:f;V froPr(!/«Iuid'cov «vu!tJcorllv •••••cJ UIi

  • 368 De tabulis devolionis

    cur viI' exquisila doclrina praedilus ßoeckhius hane inscri-plionem non eiusdem gcneris esse quam priorcs censuerit,sed in classe 'Dotivorum monumentot'mn 10eaverH; tanlus er-1'01' tanH viri vix credibilis.

    Quarlam labulam Cumis repertam Henzen, v. c., in An-nalibus w'chaeologici instituti 1) addilo brevi comrnenlario edi-dito Quod monumenlum I saeeuli R. S. cireilel' terlii, a ma-rHo in uxorem adulleram, nomine Valeriam Quadratillam, OU((-Aff!c'a l(oof!arlHa, exaralum, forrnulas cl mulla conlinet di-gna quae diligenter eonsiderentur. Oe eadern tabula RadulphusRoeheUe, viI' celeberrimus, nuper in commentatione nondumedila De Gl'aecorum Superstitionibus disseruil, ut apparet ecompendio, (lUod A. Maury, V. c., Atltenaeo Gallico 2) nuperinseruit.

    Similes devoliones lalina Hngua conceptae ad Romamreperlae sunt. Ex quibus alleram iam supra meis in nolislaudatam Henzen archaeologico insliluto notam fecil 3). AI-teram Oe' Rossi, viI' doclus, cdidit ct commentario auxit 4)anlierolicarn impreeationem omnium velustissimam, plumbeaelaminae insculptam e sepulcri ruderibus anno 1852 effossaect nUlle in Museo IGl'cheriano assel'vatae.

    Eiusdem generis devotionclll repel'imus in papyro Vien-ncnsi, ultimol'um Ptolemaeorurn tempore conscriplam; quempapyrum Petretlinius 5) publici iuris feeit. Hie cuiusdam Ar-lemisiae, Oamasis filiae, in patrena suum dirae inveniunlur.

    In notissimo pllpyro rnagico, quort in l\'Iuseo Lugdunißalavorum asservatur, cxslat similis formulac exemplar quodinter maximi momenli loeos excerpsit Reuvensius et Epistolis

    1) T. XVllI, 18(16, p.203 el serlq. Tavola cl'aggiullla G.2) L'AllteIle11m (1'(111rais, 2 oetohre 1852, t. I, p.215,3) Bullelino (lelt' Illslilulo cli Corl'is[Jondenza arckeological 1849,

    p. 79.)4) Ibid., 1852; cf. Ci"iltä Caltolica, VllI, 243,5) Papi,.i Greco Egizialli dell' 1. R. ntuseo di Cor/e, Vienna, 1826,

    40, p. t. Cf. Letronne, Analyse des papY"es G,'rico Eg!lpliens de Pelrel-titti, Journal des savanls, aout 1828. - Steinbüehef, Bese/weibung derKIf. sammlullg Aegyplisclter allet"lhÜmer, p. 52.

  • pI um bei s A) ex a n drin is. 369

    ad Letronnium ') inseruit. In hac formula Typhon sub no-mine Aegyplio Seih, TvrpwlJ ~~:t, invocalm' ul illirnicum aul ,inimicam, ,ov oEtva I]' 7:~lJ OElJII~, fl'igore el febri, ~/rEt xa.t71V{(EiCfl, deiiciat.

    Plane nOvum autem devotionis monumenlulll in haecemea dissertatione exhibere institui, f)uippe quod eurmina con-lineal ceteris ampliora ct curiosius sine dubio coneinnala.Reperlum fuil inler Alexandriae rudcra cl a R. P. Poussou,Evangelii apud genies barbaras pl'accone meritissimo Biblio-thecae Caesarcae Parisiensi oblallim. Duobus conslat plum-beae lalllinae f't'agmentis ßiusdem fere moduli, (Iuae GraecisliUeris inscripla lineas triginln seplcm complceluntllr, lineaquoque in duas parles dilfraela, deficicntibus principio devo-tionum ac fine. Lilterae ad saeculum n. S. lerlium videnlurreferri posse.

    Tabulis ipsis propter velllstalem deliquescenlibus char-lam upplicare el inde lineamenla characlerum prcssius expri-mere non ausus, apogrl'lphum quam accllralissimum oeulis sub-Heere leclorum salis habui, quod inscriplionis faciem haudpessime reddil.

    In Iranscribendo el legendo opporlunissimam mibi opempraeslitit apographum quod paler, currenle ca!amo, primo mo-numenti adspeclu olim exaraverat. Locos lamen plul'imos quicorrupli sunt reficere non lentavi, praesc\'tim quum his in la-lJulis paene veluslale consumplis forlllulae lam insolilac, verbalam nova cl incognita repel'ianlllr III ne ullam quidel11 oon-ieclul'am, vel qllae cerlissima videalur, proponcl'c audeamus.

    1) Lelll'es lt 111. Letronne Sill' fes lJapynls bilill!llles et Grecs dllMllsce de Leide, premiere leure, p. 39.

    24

  • 370 I) c tabulis devo Ho nis

    Fragmentum primum

    • • MHX@ONIEAPXEdAMA

  • pIu mb eis Ale x a n drin i s. 371

    1. . . . . • • . . . . . •.• Jqfl". W 7wfjaÄaflE ?tVVIIXVOV.

    cEfjJfl~ X:T(JlJlE aXEoaflu, (lJwX IElv E1J!Evau~Eflxa:T()vlll(),O'JJ xahtT.

    xaz' flÄotrrwv YEa/;fl, ftlyaowlI flIXU(Jxdfta xai ](O(J1'J 'E(!EaX/ycd,

    Zafla(!flJa9'ovX,xa,i (lJE(JaErpoVI] ZUVOri.X:ToV/tafl, oflx/1;w UE xa-

    5 -xa lJOV Q/lOflaTOt; Tijl; Tij[

  • 372 De tabulis devolionis

    '.' . , , 0 I{et, • , • • , tolle Annianwn, 1I1ercude inferne,,dux populi animarum, Phochen . , ., Pluio Hyesem .• " Gm'eEreschigal ZabarbaiJmch el Perseplzone Zaudachthumar, ad-iuro te per Tel'rae nomen • • , Ilef'curie infel'ne, dux popldianimar'um, Phochen , , • Plulo Hyese1J~, • , , Gore EreschigalZabaf'uathuch et Persephone Zaudachthumaf', 9netn01'ia oblite-retur Annianus el Gonici solius sit memo,'. Invoco te, omniumltonzinum dominanz tremendar1t, quae tel'ram ap61'is, quae, hu-ius hominis membra et ipsum ltominem c01'1'ipiens, 0 Ereschi-gal ••• tui, vere, Erebi f'egina , " Jltanes '" 1:erum, opemmihi afferte ut hoc opus pet'ficiam, MerclLrie infemc, duxpopuli animaf'um , Phoclten , . " Pluto Hyesem . . " C01'e~resckigal. Zabarbathuch, Perseplwne Zaudachthumm', vosqueOlnnes, genli, ,qui hune 10cum incolite, c01np,'imete mihi Eonieo,vif'es Annio,ni, vires, potenliam, taflquam in caf'cere vincite6um, cl Aoris tradite, eius carnem, ne1'008, membra, animamcm'f'umpite, ut non possi! Eonico resistere, aut quidquammaU contra mc, SelL auditu, sive oculis cfficm'c; vineatw' de-mmll mev • • . el incirwretur, hoc cnim fatum ci compaf'avi.o Dca omnium "cgina . , " quo,e montibus il~cedis, quo,-e ,IW-Tarn rumpis, quas Tartartl1ll incolis, quae igneos {ontes e solopl'ommperc iubes, venemf!da, Term inferno, hlc"m'i , , , ,acliut'O te per n01llen tuum, hoc opus perficere et ltaec co,l'-mina protegere ut e{{icaeia [iant, Me1'curie inferne, dux po-puli animatum, Plwchen • • " Plt~lo Hyesem . , " Core E1'e-sckiga1Zabarbathuch, Persephone Zaudaclitkurnal', 'Vosque omne8,genii, qui hune locum incolite, mittUe . • . praebete . • ,

    Lin. 1. lqp ... co nafl«'AafJs ~J!)Jla)J{;'l'l Nova haaefalio cl nobis hucusque ignota mOl'ti inimieum devovendi, IGifla,id est genium funcbrem a quo, lJomero teste, defunclorumanimae rapiunlur, invocando. In Theocrili Pharmaceutria aUainvcnitur morlis imprccalio, sed longe absimilis el minorismomenli

    . . . . . , • Al 0' 8ft Xn~6Avnfi, .av '.4.tJao mi}..av, 'Pai Mol(la~, aqa;fi,

  • pi u mb e ill Al C:U nd ri n i s. 373

    In lalina 'llbula quam Oe' Rossi edidit legimus:QVOMOOO MORTVOS QVI ISTlCSIIPVLTVS liST NIIC LOQVlNIIC SIIR&fONARIi rOTIIST SIIICRHOOINII APVD Al LICINIVMFA VSTVM MORTVA BIT

    Lin. 2. 'E(!I'~ X90J'tlio] In anibabus primis Atlicis la-bulis magus incipiendo inrernum Mercurium alloquilulo• Primax90pwr; vocalur,

    'Epf'iJI; X90JlIO~, r~ KaToX0l;,seounda xr1l"0X0t;,

    'E!}f'ij XaTOXE, XaTOXOr;t'a9t rov.oop Troll ollo/uiTOOll.

    Electra malrem et Aegislhum Oii8 infernis devovens in Ae-schyli Choephoris ex: God. "ermanni recensiono:

    K~(JV~ Troll 'CE Il,poo 1:E xal Xalro,>lAf?'l~OI" 'EIN,ij XtfOPlE, l('l(ll;~at; Eltoi,Toiu; r1'ir; lfpEf?:Ja oat~topar; xlvEtll Ef,~r;

    'EJxa!;, narl.!'i!roll cJrowlrrov E1lWX01l0Vt;,Kai raral! aV.~JI, ;; ru mhra 1:lXnral,@qslJ/(~aa i' aJ:Jtt; 'Crovcl"E xV/ux ).a"pavEt.

    Ad eundem 'E(!/l~ X90VlOV potius quam ad Plulonem quieliam in his labuUs invocalur, LlalW1POr; Xtfov/ov nomen per-tinet in terlia Alheniensi:

    datpOln X:JOJ't'ff! Kat Tn Xtfo-7J1~, Kai 1:oit; X30vt'0t!; nii(Hnll'nro JroqOI!.

    lbid. :4(>XEd'uftat;.] Hoc Mercurii epitheton fera tlf'ua.f1!QMtOV est. 'A!})',EJd,aat;, tanquam subslantivum, nullum npudscriptorem reperitur, Bad proprii nominis uso obvium el tri-lum, V. Pape I) cl Bocokhii Cor'pus inscriptionum G,·aeca,.ttm 2).

    Ibid. fllOOXEV.] His in lablllis mulla reperiuntur iosolila

  • Oe tabulisd~votionis

    cl externa Deorum nomina, quae antea edilae non olfernnt,excepta Cumana '). Ha Jegimus:

    1. (])W,XEV.2. nAOViWV 'YEuSfl.3. ](OfJ1J 'Epu,Xtr«'A. Za{iap{ia3'ov,X.4. lDE(UJEqJO'l!1j Zavoal.3'ovwl(?5. "AwQOt.6. rij x3'ol'ta Msv1J(!l.

    Nil simile in Theocriti Pharmaceutria aut VirgiJii eclogaVIII; iucundissimum poematium ab Alexandrino quodam con-scriptum, Keifttvor; # xEpafdr;, quod inter Homerica saepiusrecensetur, nomina qUidem insolila continet, sed nomina ge-niorum figlinae infensorum, quos figuli deprecabanlur, nlm,ul in his labuJis, epilheta quae magi tantum usurpabant.

    ''Hv J' an' aVatOfJ'1V 7:(lErp3'6vur; vm1of;' :!A p1Ju9E~vrxa}.6w o~ enum Kaft!')'~J O'1A7[T~par;,"" ' {i" ~ '''A {i '-~' {i ,....vvrfil Oflwr;, ful.(Jayov U, xat (] Erov, 1]us a a Xi'1",'!i.flMa,UQV 9' 8r; TfioE TSXJ'71 Kalla noUti noql,u.

    Haud absimilia nomina reperimus in illis lapidibus quosGnosticis lribllunt. Quos lapides primus pater meus 2), posteaviI' doclus R. RocheUe 3) optima magica esse amuleta demon-straverunt, quibus pagani ct postea Christiani ipsi contra mor-.bos el maleficia uteuanlur; TraJlianus enim Alexander eiusgeneris monumentorum usum contra morbos eommendat 4).

    Divina ista nomina, ut verba magiea, de quibus moxagam, nihil significare testes sunt Iamblichus") et Eusebius 6) :'1at 'wJtv aHOtf; d(J~,tOt~ ("at (ia(!f1aflrJl~ ~X()t{; TE Kat rpwvai

  • plumbeiS Alexandrihis. 375

    )111 Arrv/tEJ'Ot I). Ficta esse a)'bitror ad exemplar isllu'um bar,.baricarum Orienlis linguarum quibuS Phoenices aut Chaldlteiaut Aegyplii utebantUl' et quae, leste Iarnblicho 2), purius quamcaeterae religionem servaverunt. lIa quaedam mare Aegy..pliaca aut Phoenicia nomina reperimuS, ut Beelzebulh cl laoin Cumnnis labulis, cIIA!J., COYX aut ANOTB in lapidibus,de quibus supra memotQvi.

    Haeo nomina cum Iheurgia a magis ad gnosticos Il'an-sierunf.

    Ibid. 6l/Jfiva(J, ~e'r,a i)ov~Lal)P.J De his vorbis fore ea-dem dicenda sunt. VI ;nurALlQN JJ1AAPXAMA post I'lu-tonis nomen, l{E ••. MOP •.• .Q ••• 0APXQ(F) lineaequinlae, APIfIYA quarlae decimae, '., AE1{EddQ,ENOT-](ENl'AP •Q vigesimae oclavae ct MOP .. @AP .•. Il'ige-simae, verba sunt signiliealione vaeua, quibus magi ulebanlul',ad simililudinem Graecorum verborum reducta, qualia reperi.mus in lapidibus, quos gnoslicis non Ha pridem lrilmcbanl, etin quibusdam aliis monumenlis, ut in lamina aurea AlbeniSdetecla, nUlle in Cacsarea Parisiensi Bibliolheca assenala;quam nuper publici iuris reci 3) :

    TlANXOY X10ACCOYnETOTECIAENEf1JEPQCnAMnEMAlI:1PAnOCEL/AEN.

    In ullimn linen prima adspeolu Neptuni nomen agnoscerecrederes.

    Lin. 1-4]. 'fheocrili Pkarmaceutria, in qua, ut in Vir-gilii eologa VIII, mulla nosiris devotionibus haud absimilia,el in intimis opinionibus, ct in imploratorum numinum nomi-nibus , cl etiam in quibusdam locis minutissima conseelando,

    1) Cf. ('tut. l)e sllperslitionibus, 3. - Lllcilln. Philops. XII.2) J.oc. cil.3) Melange, d'al'l::lt,eQIDgie, t. llI, p.15l,

  • 376 De tabulis devotionis

    reperiunlur, noslrarum labularum ad simililudinem aeeedH, quodad formam poemalis aUinet. Versus ellim

    'lvr~ EAxE TV riivov EpOV nor; cfWfLa TOV avoQa,

    qnem conalu non ila felici VirgiIius verlit,Dudte ab ul'be domum, mea w1'mina, duoite Daphnin

    el

    (]JQUcfEO pEV rov 8~wf}" Ö.'TEV rXHO, narva ~EÄava,forlasse non sunt tanlumrnodo intel'calat'es v(Jl'sus,

    "Af!XETE fJwxoÄLxaq, Mwaca rplÄat, af!XET' dOLJ'üq

    A~rErE fJwxoÄtxaq, Mwaat rpt'Aw, Ä~rn' dOHY(;q,

    primI idyllii, sed huiusee invoealionis speciem reremnl quaeordine simili oerlis spaHis intermissis ileralur.

    Celerum, ul in hoc loeo, pluribus exemplis manifeslumesl quod iam Car. Levesque ') asseruit, Theoerilum in pasto-rum vitae imitalione diligenliorcm, melius etiarn quam Virgi-lius magorum formulas et ritus retulisse.

    Lin. 4 et 5. cOf!Kl~w aE Kara TOii' ovofwroq r~(; T~~.]Terra ouius hio modo fit mentio el quae lanti momenti eratin magicis carminibus, infra, tallquam una e potentissimis in-ferni Deabus invoealur sub nomine norvia~ Tii~ x.'Tovlac; MEV-1Jf!t: JIIo in loeo per proprium nomen suum adiuratur, O(!Xt'l;wOE Kara aoi} 01l0paToq, ul hio Proserpina vel Corc Yo/ua rovovopaTOe; T~e; Tiie;.

    Ambabus in prioribus AUicis tabulis Terra una curu Mer-eurio xßoväe imploralur. In prima xaroxoe; voeatur:

    cElJft~C; X.'T6vwc;, T1) xaroxoc;.In secunda legimus:

    cE(Jp~ xat Tij, iXEWjw 1Jpii.~ T11lJEtVl"UV1:u.

    Lin. 5. ]Ü ... P0f! ••• w ••• 3-aQxw8-.] Haee verbasensu earenlia, de quibus supra egi, cum aliis certe eonfe-renda sunt quae eidem Deae Tel'rac in !inea trigesirna lan-quam epitheton imponuntur:

    1) Memoires de !'Academie des luscriptious, 2. serie, t. 1lI, p, 1et seqq.

  • pi U III bei s Ale x a nd r i ni s. 377

    MOP . .. eAP ..•Lin. 9 et 10. ](at 'ElroVllwv POIlOV P'Jl1POlJEvnro.] Ql10d

    ad inimici mentem aUinet, nullllm huius generis devotionemtros labulae Athenienses complllctunlur. In dl}{J.'(~ quibus apudTheocrilum ct Virgilium magae mendaces amatores devovcnt,certe plurimae imprecationes reperiunlur in menlem et in animamperfidorum inlentae, tanquam in hisceSiculi poelae versibus:

    '.!l; TOVTOV TOV KijpOV iroo (Jvv JatftolJt TUKro,''.Q~ TdKOdf t~n' E(!roTO' oe MVI!OlOr; aVTI"a dl/Arpll;,

    ct in his Manluani eycni,TaUs am,or Daplmin, qualis, quum fessa iuveneU1nPer nenwra atque aUas quaet'endo bueula lueos,Propter aquae rivum viridi pt'oeumbit in ulvaPm'dito, nee serae meminit deeedet'e nacli.TaUs amor teneat, nee sit milli eura meder'i.Bed his in locis llrgumentorum disurepanlia maxime ap-

    paret, nee uspiam perfeela reperietur congl'Uentia.Lin. 10 et H. navTrov d1J:tpwnrov Jvvrll1ru(Jal!]. Cf. in-

    fra lin. 27, ubi Terra 1HAvrfVJ1UmEt(lU vocalur.In Cumanis tabulis numen infernußl 0 trov 8J.rovflaot-

    lEi, nominaIUl·.Lin. 11. naft!poßIi(H~.] Hace verbum reslituendi ratio

    nobis eerta ae minime dubia videlur esse. Etenim adhuc ma-nifeste in monmnenlo prima cl ullima apparenl syllabae, nAlI1.. , , PA; praeterea a litera p" non v, prima desillit, e quosigno absque dubio eognoseimus hiß rcsliluendum esse 11:, lfJaut fl, atque in tabulis ipsis lacuna qualuor Iilerarum spatiumoeeupat.

    Hoc demum epitheton cum terrore Delle infernae, Hc-eates aut PCI'sephones, nomini in opinione vulgi inhaerenleoptime congruit: @E(i(Jl5rpUna 0'8 noUot" ~tli1J xat' TOVr:O rpo-ßovvta, 'Xo opopa, "ai rlw'AnoUCl), 1lno tX1lEtl{t'a

  • 378 De tabuHs devotionis

    Handem sententiam vel'bis haud vi carentibus expressamreperimus in magica Heeales invoealione quam Origenes tJh-J"oaorpov/tE1!(}/(; ') inseruit:

    .At'p.uro~ 1,ulqovufA; qJo{Jov ilP1j'rOLUt qJE,Jovuu.Eandem opinionem profanum vulgus eiusdem Deae no-

    minibus Toqrw el Bq/IIW inesse censebat, quisquis sit sensusquem mysta inveniebal in Bql/tw, quod nomen simul CereriDianae el Hac/ltae tribuebatur.

    (dem proferobat QJOBEPOMMATE epitheton una .cUlnBfjl/tw Domine Hecatae in quibusdam magicis lapidibus datum 2).Gorgonae lremendam et horrendam fadem Heoaten haberemagi credebant ul Lucianus 3).

    Quod ad nANLlINA nomen atlinet in Therinae el Hip-ponU nummis eidem Deae imposilulfl, certe primo adspeclumullum buie nu/trpo{JE(jif prope videlur aecedere; non tamencumLetronnio 't) legere velim navoE/p1J, sed ibi Millingenillnl .)Iibenlius sequol', navOlvlJv a olvcu ,vel·tere, derivantem; quaduca aliam prorsus in viam abripimlll', scilicet ubi ßrimo im-peral, triquelra insignis, el rhombo, cl lynge, non minus in-ter magicas res conspicua, cui Nicephorus 6) 1J1:!!orpov 'EgfA-rtKOv nomen tribuif.

    Ibid. 'PI1'g/X3cuv.] Hoc epHheton Baccho in Ol'phicorumbymnis tribuilur:

    ]{evrptrVVov /ttUCfL(lro" tEfjOV 3aÄo~, /Jt)tE BaKXE,Eth;(larpi;~, 1it)/f(X(jrtOf:, noJ"Vrl'j3SiX xCllJnOV dlgcuv,

    (P'l'glXtlcuv, A1Jval's, /tsruIJ3s"iJ" uloAof-WlJqJE 7),cl

    (PI]'g/x,3rov, nVlJirpEj'riJ" l:rpa711:cufll KOV(l/J Ollt~Tro(l,o(,(1 t!ut'qJ Ot7: U, xS(jw~ 1'E{JiJIOVlJrOAOI;;, d,tqJdrlJ(Jt!,

    1) IV, 25.2) In Illpide Musei IIlalfcani CI' m. pI. V, P 1t cl 12).

    TPl'JlAPAAP.QPl

  • pI u mbei s Ale x II n d r i n i s. 379

    llcwilJ :tvliatirx~', Vlloxo}.n;u:, (Jorlivoxoa/uJ I).Lin. 14. 'JIbevtit;.] Manes, 'JIEXVti I;; , arte inlßr X:tolJlovt;

    in tertia AHicarum complectunlur:1(ai toil;; X:toplot

  • 380 De tabulis devotionis

    Fugit j?wentas, ct vereeundus colorReliquit ossa pelle amieta lurida:Tuis capilltts albus est odoribus,Nullum a labore me l'eclinat otium,Urgct dicm noiV el dies noolem, neque edLeval'c tcnta spiritu praecordia,

    Conferendi etillm hi Theocrili versns :

    d6}..ept~ 8ft' uvla(JEil'. ~i'W cl' /;rd dEAeptOt oci-eplJaVA}.;;w, xw!: avra Aaxd' /lira KfJ.71/1wQlaf}.(J(.(.ZCnsunlva\; &.rp:Tll. KO~ JE ailOOQV ErOO/tl5~ aVra\;,OiJrw TOL d6Arpt~ Evi epAoyi aa(llt' a/tativvot,

    quos laline verm Virgilius.DapTmis me malMS w'it; ego !tane in Daphnide laurum,In Lugduno-Balavensi papyl'O (col, 10) Typhon SeIh his

    verbis invocalul': tlOA.OlJ ;;lC6 /tOt, Mai (JaJwolJ. xai KCmi(JaAETOV o6lva ~ 7;?V OEtpU QlrEt Iwi nVf}l:t'q: ').

    Lin. 23 cl 24. Fpa tt~ OVlJI1:T,~ '.flw/lmji u/lrt'o, Et.,'fd'v.]Haud absimilis locus in sccunda tabula Alhaniensi:

    !(UTUOOO athmi\; aOt

    nv~at/tc, ilulJml; TOVTOV~'.. t \" f 1 " ,aVTOV' XIU ra\; rOvrw/I (in ti/tOt

    n(JasEt~ aOt TlfJ.(JalCarart':T6PQ:t

    f11f!Et)·,

    Lin. 25. Wloe (JÄ6lfJa/,) Bic cerLe ad fascinalionem perinluilum alludilur. quam superstiLionem veleribus ramiliaremfuisse, fesle Virgilio, compel'imus:

    Nescio quis teneros oeul«s miM fascinet agnos.Lin. 26. anoJS(j'Ew~.J Hoc verbum (fnOJEOll; (rou ano.

    JE(J/;w, enim hand dubio pro Ti]

  • PIumbei s Ale x a Il drill i s. 381

    vum esl, Ilee in ullo scriplore aul Jexico reperilur, sed lalDmlrecle cl adamllssim ex I1noOth', einis, deducilllr.

    Ibid. VLx'1ffii] Tabulis ioscribilur NEIKH0H pro 111_Klj3fi ex vCl'bo IIlxii'" vinoerB, usitatissimo iOlacismi sphalmate.

    Lin. 26 el 27. iml:dooaa rUf! uJitjl oailoa.l Hoc vel'-bum mihi absque dubio resliluendum videlur in hoc Ioco, cu-iUS cum universo sensu oplima congru'it llorislus verbi lilll_xAw9oo, quod, ul ipsis Ht~nrici Slephani verbis utar, plerumquevapitur p"o {ataUa lila lorqueo, fatalia stamina duco, id estfata t,'ibuo, fatalia stamina neclo, tt'ibuo, destino. Quod ver-bum primUIn ad Parcas perlincns (roll'fO ral! Aaxo, pot!!'l;nExJ..ooalip EPTlI:OOO~ EXHP ') mox omnibus Dis accommodatumesl (Ta pEP t1(! nov 6nh'Aooaav {hOt a';00l2).

  • 382 D 0 tab uI i s d ev0 ti 0 n i s pI umboi 8 Alex an dr i ni s.

    ptoribus nuspiam invenitur, optime verbis 'Il1Jrd'co et nVQ con-Halm',

    Sislo pedem cl huie commenlariolo finem impono, spe(fetus superciliosiores Philologiae procos hoc qualecumquemeum tirocinium non aspernatllos; non quod oneri pares humcroshabere confidam, sed (ne laborem lenuissimum exagerllre vi-dear)propler documenli ipsiu5 pretium et raritatem, (Iua mirecompl'obatur insulsa non minus quam iuvidiosa velerum cou-sueludo, el quia verba saUern qualuor hucusque inaudita I)complectitul', ue voces aliunde notas, non sine quodamlexicorum emolumenlo novis rebus indilas cornrnemorem, Li-ceat, dummodo pl'osim aliquanto, adversus coualus meos, siparum fcHccs invenianlm', poelae verba delol'quere:

    Alalet'ies superabat opus.Scribebam LuleUae Pal'isiol'um a, d. IV non. Maias

    l\IDCCCLIII,Franciscus Lonol'maut.

  • 63.3 roll (l ceH elt.

    balln in forßericl;,tioer ßeitfolgc i) bie VIufCöfuuo bel' $Demofratie(\1ß. c. 70), 2) sv v(Juh!(l! (l,1ßl. c. 92 fo.) bie stälU~fe uub ®(i9-nl1tgen ttliiyrcn'o bel' S)mfcl;,aft bel' mier(Jltubert f 3) bereu 6tura(C. 97) unb enbricl;, ble IDli~v"nb(un9en uub ~nf(aoeu i)OU 6eitenbeß O;;~W(;, in biefen [Borten: xai avrol: n, sn/3/o" p.EHf(Jr'11] Q'7~tf)y.f!afÜx., Mai E(; c1rW1Jai; Xadj(JT1] Ta iWlI XH/?alWlJlrovElI VlnEr.!,!!, /aranHJOVra 'CE 1/71:0 7:oi! OlllWV eXav,OVTO, llpunap. 11. f. ttl. ~1Id) ~"t er fef611, ard bie $DemofraUe aufgel5jl unbbie lPartei 'ocr miet'9unbert fpätrr in ~älU\>fe ßmltgen war unbfllld} ivrem 6turac \,l()111 moHe mi~paubelt wurbe f ftcl;, nun allt he-ften \,lert (Jeibißt.

    ma cf> t r&9e 11 11 b mer fJ effuu 11 9eII 5u .p cf t 3.

    ß1I S)alm'(l }l{uffaß "311terpoC,,tioucn ([ieeroni-fcl;, er me ben": 6. 3'l1 .3. 8 i). o. lieä 'biefen ([obieel.\' 11. ''oie-fem l!obe).:' - 6. 323 ß. 17 i). u. r. 'Bruxell.' fl. 'BrunelI.'- 6. 324 ß. 17 Il. 0. I.

  • g} cut} ttä g l! tt ub ~ n'6 effH unQ en. 639

    S. 377 .3. 4 \). u. gJofJovlJ'rCJ.l - 6. 378 .3. 12 cl'edebantteste Luciano - 3. 13 Terinae - 6. 379 3. 2 cerle - 6.380 3,24 yill5u5ufilgcn bil! mote: Nisi adiunclione veI'»i UKOV-(Tat aUus sensus quaerendus est,

    3n ~ifdjer'13 ~uffa~ '(i\ligtl'lV9ift:'9c~"u~ @ded}en.1" nb.' :;Die 6, 385 ullgellugellb tuiebergl!gebene 3nfdjrift Pl'ltber .pm ~erfl'lffer felbft je~t in fdJönem ~l'leflmile !'u6ficid: f:Ar-cbaeologiscbes und Epigraphisches alls I{orkyra, l\1l~gara undAth.cn von Wilhelm Vischer. Basel 1854', 'faf. 11. Fig. 1.

    3u ro? 0 mmfe u'13 ~uffa~ eineber jiiUßITCIl , Ilmtll nid}t bie jiingile ullter bellen fein, auf benettbaG (Iogttomcn bei ~reißefaffen("l1namen fc~lt.fI - UebrigeM fc{leiutfld) bie roleinun!lG'Oerrd)ieben~eit über ~ed)t9eit ober Uniidjt9cit jener?BafeTer 3ufd}rift in einer \1.lol}{ feUen fo \1.liebcrfe9renben m3eife 311(leiberfcitiger }Befdebigunfl (lnhuföfelt. !)eu einfeud)tcnben tunem@Srünbcu für 'oie l}o~e m3a~rfd)eiufic{lfeit I baB biere 3ufdjrift feine~tHfd}uug fei, ",u~te id) llid)tG cntßegcnaUfeßell; bte fMrf~en3",ei.fd I ba~ nd) eille fo aHe ~d)iefcrtafc( iu fo glatter UUl.mfe~rt~eit,19re €3d)rift fammt ben ~puren beG gebraud}teu ßitffld tn folt:'ger€3d}iirfe eT9ilUeu l}ätte, l}au~tftlc{lfidJ iluer DClP man in 9'tom im 7ten3al}rl}IIubert fofd}e IBnd)~abenformen, t),lie \'lor "Ilern bad gefd)IU