82
Ödev/Makale/Tez Ödev/Makale/Tez Yazma Yazma Teknikleri Teknikleri Prof. Dr. Hüseyin Özel 09.06.22 1 HÜSEYİN ÖZEL

Ödev/Makale/Tez Yazma Teknikleri Prof. Dr. Hüseyin Özel

Embed Size (px)

DESCRIPTION

Ödev/Makale/Tez Yazma Teknikleri Prof. Dr. Hüseyin Özel. Plan. Giriş Konu Seçimi Araştırma Kaynakları Argüman Oluşturma Akıl Yürütme Biçimleri Yazma Stili Kaynak Gösterme. GİRİŞ Kuşbakışı Özet ve Pratik İlkeler. Amaç: Ödev/Tez yazarken dikkat edilecek noktaların öğrenilmesi - PowerPoint PPT Presentation

Citation preview

Page 1: Ödev/Makale/Tez  Yazma  Teknikleri Prof. Dr. Hüseyin Özel

Ödev/Makale/Tez Ödev/Makale/Tez Yazma Yazma

TeknikleriTeknikleri

Prof. Dr. Hüseyin Özel

20.04.23 1HÜSEYİN ÖZEL

Page 2: Ödev/Makale/Tez  Yazma  Teknikleri Prof. Dr. Hüseyin Özel

PlanPlan

1. Giriş2. Konu Seçimi3. Araştırma Kaynakları4. Argüman Oluşturma5. Akıl Yürütme Biçimleri6. Yazma Stili7. Kaynak Gösterme

20.04.23 2HÜSEYİN ÖZEL

Page 3: Ödev/Makale/Tez  Yazma  Teknikleri Prof. Dr. Hüseyin Özel

GİRİŞGİRİŞ

Kuşbakışı Özet ve

Pratik İlkeler

20.04.23 3HÜSEYİN ÖZEL

Page 4: Ödev/Makale/Tez  Yazma  Teknikleri Prof. Dr. Hüseyin Özel

Amaç: Amaç:

Ödev/Tez yazarken dikkat edilecek

noktaların öğrenilmesi

Aşamalar: Aşamalar:

İyi tanımlanmış bir araştırma hipotezi ortaya koymak;

Bu hipotezin nasıl desteklendiğini gösteren bir tez önerisi

geliştirmek;

Konuyu araştırıp öneriyi ayrıntılandırmak.

Rapor ya da tezi yazma süreci (Birden fazla müsvedde

gerekir);

Geri bildirimleri alıp bunlara dayanarak gereken

düzeltmeleri yapmak;

20.04.23 4HÜSEYİN ÖZEL

Page 5: Ödev/Makale/Tez  Yazma  Teknikleri Prof. Dr. Hüseyin Özel

Sorunlar: Sorunlar:

İyi tanımlanmış bir konu nasıl anlaşılır?

Elinizin altında ne tür kaynaklar var?

Rapor ya da tezi nasıl organize edip

kurmak gerekir?

İyi bir yazım stili için gerekli unsurlar

nelerdir?

20.04.23 5HÜSEYİN ÖZEL

Page 6: Ödev/Makale/Tez  Yazma  Teknikleri Prof. Dr. Hüseyin Özel

İyi bir Ödev/Tez yazmanın İyi bir Ödev/Tez yazmanın sırrı nedir? sırrı nedir?

Yazmak; Yazmak; Yine yazmak ....

Yazmak sizin hatırlamanızı sağlar

Yazmak sizin anlamanızı sağlar.

Yazmak sizin ufkunuzun genişmesini sağlar.

O halde bol bol yazın....

“Türk aydınının okuması vardır; yazması yoktur”....

20.04.23 6HÜSEYİN ÖZEL

Page 7: Ödev/Makale/Tez  Yazma  Teknikleri Prof. Dr. Hüseyin Özel

İlk Müsveddeyi Yazmaya Hazır İlk Müsveddeyi Yazmaya Hazır mısınız?mısınız?

Elinizde bir hipotez varsa bu hipotezi destekleyeceğinizi düşündüğünüz deliller bulunuyorsa, o zaman;

Önce, bir iki cümleyle hipotezinizi dile getirmeyi deneyin.

Hipotezi , kararlı, ancak elinizdeki kanıtlar hakkında merak uyandırıcı biçimde dile getirmeye çalışın.

Tezinizin temel kavram ve terimlerini açık seçik ortaya koyun.

“İlginç”, “önemli”, “anlamlı”, “X ve Y arasındaki ilişki”, ya da “X’in Y üzerindeki etkisi” gibi sözleri aşırı kullanmaktan kaçının.

20.04.23 7HÜSEYİN ÖZEL

Page 8: Ödev/Makale/Tez  Yazma  Teknikleri Prof. Dr. Hüseyin Özel

•Yazmadan Önce Bir Plan Çıkarın: Yazmadan Önce Bir Plan Çıkarın: Böylece tezinizin temel konusunun bütün yönlerini görmeye çalışın .

•Bir Soru Ortaya Atın:Bir Soru Ortaya Atın:Genel bir konunun ilişkili pek çok yönü bulunur. Bunlardan birisini

(ya da üzerinde durmak istediklerinizi seçin). Öteki konular daha

sonraki çalışmaların konusu olabilir. Teziniz süresince bu konu, sizin

bütün çalışmalarınızın odağı olsun:

•OdaklanınOdaklanın::

Araştırdığınız her konuyu listeleyin. Ancak, sizin sorunuza yanıt

olabilecek olanları bir araraya getirin; bunun dışındakileri bir kenara

bırakın.

•İddialarınız; İddialarınız; Yüzeysel olmamalı; öze ait olmalı.

Tartışılabilir olmalı;

Spesifik olmalı;20.04.23 8HÜSEYİN ÖZEL

Page 9: Ödev/Makale/Tez  Yazma  Teknikleri Prof. Dr. Hüseyin Özel

Ödev/Tez BölümleriÖdev/Tez Bölümleri

1.Başlık:

Bilgi verici olmalı;

Basit olmalı;

Okuyucunun gözüne

çarpmalı;

Sıkıcı olmamalı;20.04.23 9HÜSEYİN ÖZEL

Page 10: Ödev/Makale/Tez  Yazma  Teknikleri Prof. Dr. Hüseyin Özel

2. Abstract:

Tezin temel argümanını

(sorusunu, bu soruya yanıtı,

kanıtları) içermeli;

Kısa olmalı (200 – 500 sözcük);

Okuyucunun ilgisini çekmeli;

okumaya yöneltmeli.20.04.23 10HÜSEYİN ÖZEL

Page 11: Ödev/Makale/Tez  Yazma  Teknikleri Prof. Dr. Hüseyin Özel

3. Giriş:

Tezin içinde neler olduğunu

göstermeli.

Gerekliliğini göstermeli (neden

okuyalım?)

Yapılan çalışmaları özetlemeli:

Sizin katkınızı göstermeli;

Bulgularınızı ortaya koymalı;

Tezin organizasyonu içermeli;20.04.23 11HÜSEYİN ÖZEL

Page 12: Ödev/Makale/Tez  Yazma  Teknikleri Prof. Dr. Hüseyin Özel

4. Ana Metin:Sizin iddialarınız içermeli;

Kanıtlarınızı (itirazlar ve savunmalarla) içermeli;

Olabildiğince açık seçik olunmalı;

Şekil ve Tabloların kolayca anlaşılabileceği biçimde düzenlenmeli;

Metnin değişik bölümleri, ya da metin arasındaki gidip gelmeler olabildiğince azaltılmalı. 20.04.23 12HÜSEYİN ÖZEL

Page 13: Ödev/Makale/Tez  Yazma  Teknikleri Prof. Dr. Hüseyin Özel

5. Sonuç:

Tezin temel sorununu tekrar edin;

Sizin katkınızı gösterin;

Bulgularınız özetleyin;

Güçlü ifadeler kullanarak bitirin.

20.04.23 13HÜSEYİN ÖZEL

Page 14: Ödev/Makale/Tez  Yazma  Teknikleri Prof. Dr. Hüseyin Özel

6. Dipnotlar ve Kaynakça;

Standart dipnot kurallarını kullanın;

Aşırı dipnottan kaçının;

Metin içerisinde atlama yaratabilecek parçaları dipnota alın;

Kaynakçada uluslararası kurallara (örneğin AER sistemi) dikkat edin.20.04.23 14HÜSEYİN ÖZEL

Page 15: Ödev/Makale/Tez  Yazma  Teknikleri Prof. Dr. Hüseyin Özel

Yazma Aşaması: Yazma Aşaması:

“Dummy’ler” için yazdığınızı unutmayın (yazdığınızı babaanneniz

anlamıyorsa yeterince açık değilsiniz demektir).

Okuyucunuzun sizin neden sözettiğinizi bilmediğini; meşgul

olduğunu ve aynı paragrafı iki kere okumayacağını varsayın.

Kendinizi Geri Planda tutun.

Planınıza sadık kalın.

Açık seçik yazın

Aktif cümleleri kullanın (pasif cümle yapısından kaçının);

Pozitif ifadeler kullanın (negatif ifadelerden kaçının);

Çok ve karmaşık yazmayın (Occam’ın usturası: “Basit olan iyidir”.

Vurgularınız abartmayın .

Ekler yoluyla yeni sözcükler uydurmayın; Türkçe’nin kurallarına sadık

kalın (her zaman imla kılavuzu ve sözlüğe danışın).

20.04.23 15HÜSEYİN ÖZEL

Page 16: Ödev/Makale/Tez  Yazma  Teknikleri Prof. Dr. Hüseyin Özel

Düzeltme ve Yeniden Yazma:Düzeltme ve Yeniden Yazma:

Düşüncelerinizi yazın.

Özü ortaya koymak için yeniden yazın:

Elinizdeki malzemeye yenilerini ekleyin; çıkarın;

yeniden düzenleyin:

Açık hale getirmek için bir kez daha yazın:

Daha iyi sözcükler seçin; gereksiz sözcük ve sözleri

atın.

Mükemmellik için bir kez daha yazın:

İmlanızı, grameri, noktalamaları kontrol edin.

İntihal (Aşırma) yapmaktan kaçının !20.04.23 16HÜSEYİN ÖZEL

Page 17: Ödev/Makale/Tez  Yazma  Teknikleri Prof. Dr. Hüseyin Özel

1. Bölüm1. Bölüm

Ödev/Tez Yazma İncelikleri

20.04.23 17HÜSEYİN ÖZEL

Page 18: Ödev/Makale/Tez  Yazma  Teknikleri Prof. Dr. Hüseyin Özel

PlanPlan

1. Konu Seçimi

2. Araştırma Kaynakları

3. Argüman Oluşturma

4. Akıl Yürütme Biçimleri

5. Yazma Stili

6. Kaynak Gösterme20.04.23 18HÜSEYİN ÖZEL

Page 19: Ödev/Makale/Tez  Yazma  Teknikleri Prof. Dr. Hüseyin Özel

20.04.23 HÜSEYİN ÖZEL 19

1. Konu Seçimi

BAŞLARKEN: En zor bölüm, başlamaktır. Eğer elinizin

altında açık seçik bulunan bir konu olsaydı, şaşırtıcı olurdu.

Başlarken bunun zor bir süreç olduğunu unutmayın.

KONU ALANI: Sizi ilgilendiren bir konu alanını, olasılıkla

bilgi sahibi olduğunuz ve daha fazlasını öğrenmek istediğiniz

bir alanı seçin.

Örnek: Klasik iktisatta faiz oranı

ODAKLANIN: Konuyu daraltın. Bu sonuçta bir Ödev/Tez;

yaşamınız boyunca sürdüreceğiniz cilt cilt kitap değil.

Örnek: Adam Smith’de faiz yasaları

Page 20: Ödev/Makale/Tez  Yazma  Teknikleri Prof. Dr. Hüseyin Özel

20.04.23 HÜSEYİN ÖZEL 20

1. Konu Seçimi

SORULAR: Odaklandığnız konuya ilişkin

olarak, birer cümleyle dile getirebileceğiniz

sorular ortaya atmaya çalışın. Bunlar sizin

problematiğinizi tanımlamanızı

kolaylaştırcaktır.

Örnek: Adam Smith’in serbest piyasa

görüşleri ile faiz yasaları nasıl bağdaşır?

Faiz yasalarının gerekçeleri nelerdir?

Bu konuda Adam Smith’in düşünceleri

nelerdir?

Bu düşüncelerin ne gibi etkileri olmuştur?

Page 21: Ödev/Makale/Tez  Yazma  Teknikleri Prof. Dr. Hüseyin Özel

1. Konu SeçimiARAŞTIRMA:

Bu konuda daha önce yapılmış araştırmalar hangileridir? Bu araştırmaların, sizin sorduğunuz sorulara verdiği

yanıtlar nelerdir? Bu sorular ya da yanıtlar sizinkilerden farklı mıdır?

Örnek: Adam Smith’e göre algı sapmaları faiz oranlarını nasıl etkiler?

HİPOTEZ:

Araştırmaya dayanarak, sizin sorularınıza nasıl bir yanıt verilebilir? Bu sizin kanıtlamaya yönediğiniz hipotezdir. Bu hipotez öze ilişkin olmalıdır. “Adam Smith’de faiz yasaları” gibi genel bir başlık yerine Smith’in görüşlerinde ilginç ya da yararlı olan nedir sorusuna verilen yanıt sizin hipoteziniz olacaktır.

Örnek: Adam Smith, piyasaların bilgi eksikliği yüzünden iyi işlememesine çare olarak faiz yasalarını savunmuştur.

20.04.23 21HÜSEYİN ÖZEL

Page 22: Ödev/Makale/Tez  Yazma  Teknikleri Prof. Dr. Hüseyin Özel

1. Konu Seçimi

BAŞLIK: ortaya attığınız iddia bir başlığı ortaya çıkarmalıdır.

Başlık, bilgi verici, basit ve teknik jargondan uzak olmalıdır.

Örnek: Piyasa Başarısızlıkları ve Adam Smith’in Faiz

Yasaları üzerine Düşünceleri

Ödev/Tez ÖNERİSİ: sorununuzu ve hipotezinizi kısa (bir

sayfalık) bir yazıya dönüştürün. Kısaca argümanınızın

aşamalarını ve bu argümanı destekleyecek veriler ya da

kanıtları ortaya koyun. Bu ileride, sizin tezinizin girişi

olabilir.

20.04.23 22HÜSEYİN ÖZEL

Page 23: Ödev/Makale/Tez  Yazma  Teknikleri Prof. Dr. Hüseyin Özel

2. Araştırma Kaynakları Kütüphane: Kitap, dergi, databases.

Internet: ◦ Genel iktisat Linkleri

Dr. T’s Econlinks econlinks.com WebEc www.helsinki.fi/WebEc AEAweb www.aeaweb.org ECONbase www.elsevier.com/locate/econbase Archives of Papers and books

◦ EconLit (on-line bibliography) www.econlit.org

◦ Social Sciences Citation Index: webofscience.com

◦ Social Science Research Network www.ssrn.com

◦ EconWPA (working paper archive) econwpa.wustl.edu

◦ JSTOR (on-line journal archive) www.jstor.org

◦ Library of Economics and Liberty www.econlib.org

◦ Research Papers in Economics: http://repec.org/

◦ Kamu Kaynakları

◦ Öteki Siteler Economic Time Series www.economagic.com World Bank econ.worldbank.org

◦ Genel Arama Motorları www.yahoo.com; www.google.com; www.webcrawler.com;

www.hotbot.com; www.altavista.digital.comernet

20.04.23 23HÜSEYİN ÖZEL

Page 24: Ödev/Makale/Tez  Yazma  Teknikleri Prof. Dr. Hüseyin Özel

3. Argüman Oluşturma

Yapı:

Bir Ödev/Tez, bir argüman (mantıksal bir

açıklama, bir savunma ve merkezi bir

iddianın temellendirilmesi) olarak

kurulmalıdır. Tezinizi okuyan için önemli

olan sizin verdiğiniz emekten (zaman,

kaynak vs.) çok malzemelerinizi tutarlı bir

bütün olarak ortaya koyup

koymamanızdır. 20.04.23 24HÜSEYİN ÖZEL

Page 25: Ödev/Makale/Tez  Yazma  Teknikleri Prof. Dr. Hüseyin Özel

20.04.23 HÜSEYİN ÖZEL 25

3. Argüman Oluşturma

Argümanlar:

“Argüman” ille de bir düşünceyi,

karşısındakinin kafasına vura vura

anlatmak değildir; daha çok yeni bir

düşünce ortaya koymak için bir ölçüde

kuşkucu bir meslekdaşınızı ikna etmek

için giriştiğiniz bir tür karşılıklı konuşma

gibi olmalıdır. Bu konuşmayı monolog

olmaktan çıkarmak, yani karşıdakinin

anlamadığı, itiraz ettiği ya da karşı

çıktığı noktaları dikkate almak gereklidir.

Page 26: Ödev/Makale/Tez  Yazma  Teknikleri Prof. Dr. Hüseyin Özel

20.04.23 HÜSEYİN ÖZEL 26

3. Argüman Oluşturma

Argümanın Unsurları:

İddia: Ortaya attığınız ve savunmaya çalıştığınız açık bir

ifade.

Destek: İddianıza destek sağlayan kanıtlar ya da düşünsel

temeller.

Kanıtlar açık seçik olarak ortaya konmalı.

Neden bu kanıtların geçerli/gerekli olduğu açıklanmalı

Kullandığınız kanıtlar ikna edici olmalı.

Bunların doğruluğu ve gerçekliği kontrol edilmeli.

Kaynakların alındığı otoritelerin güvenirlik derecesine

dikkat edilmeli (örneğin birincil, ikincil kaynaklar; bilimsel

eserler ile gazete yazıları vs.).

Page 27: Ödev/Makale/Tez  Yazma  Teknikleri Prof. Dr. Hüseyin Özel

20.04.23 HÜSEYİN ÖZEL 27

Argümanın Unsurları:

Olası itirazlar: Argümanınıza yönelik olası itirazları

öngörebilirseniz onları da yanıtlayabilirsiniz.

Bilgili bir okurun (tezinizi okuyan herkes) düşünce/iddialarınıza

ilişkin olarak ortaya atabileceği itirazları düşünün ve bunların

neden potansiyel olarak tezinize zarar veremeyeceğini açıklayın.

Yaptığınız genellemelere ilişkin karşı örnekler bulmaya çalışın.

Bu tür örneklerin neden zararlı olmadığını açıklayın.

Bu tür karşı düşünce ya da örneklerin aranması, sizi iddianızı

daha sağlam temellere oturtmaya yöneltecektir.

Bütün bunlara rağmen potansiyel bir argümanı

yanıtlayamıyorsanız, bunu gözardı etmek yerine açıkça kabul

edin; öbür türlü size daha fazla zararı dokunur.

3. Argüman Oluşturma

Page 28: Ödev/Makale/Tez  Yazma  Teknikleri Prof. Dr. Hüseyin Özel

20.04.23 HÜSEYİN ÖZEL 28

3. Argüman Oluşturma

Argümanın Unsurları:

Sınırlar: İddianızın geçerli olduğu koşulları ve durumları ortaya koymalı,

bu sınırların nereden kaynaklandığını göstermelisiniz.

Pek çok iddia, kapsam bakımından genel değildir; belirli durum ya da

koşullara uygundur; ya da belirli sınırlar içinde geçerlidir.

“Genellikle”, “muhtemelen”, ve “-bilir” türü sözcük ve ekler, iddialarınızı

sınırlamakta yararlı olabilir. Ancak bunları çok fazla kullanmayın (o

zaman hiçbir iddianız kalmayabilir); çok az da kullanmayın.

İktisatta nedenler ve etkiler karmaşık ve içiçe geçmiştir. Bunlar ancak

tamamlayıcı olay ya da koşullarla birlikte anlam kazanır. Bu koşul ve

olayları açıkça ortaya koyun. Neden-etki bağıntılarınızı ortaya koyarken

karmaşıklıkların farkında olduğunuzu gösterin.

Page 29: Ödev/Makale/Tez  Yazma  Teknikleri Prof. Dr. Hüseyin Özel

20.04.23 HÜSEYİN ÖZEL 29

Argümanınızı oluşturur ya da sunarken, onu

olabildiğince “görselleştirmeye” çalışın. Bunun

da en iyi yolu, bir sınıflama belirlemek ve bu

sınıflama temelinde argümanınızı tablolaştırmak

ya da şekille ifade etmektir.

Bu hem sizin düşüncelerinizi yöntemli bir

biçimde geliştirmenizi, hem de okuyanların

düşüncelerinizi daha kolay izlemesini sağlar.

3. Argüman Oluşturma: Sınıflama

Page 30: Ödev/Makale/Tez  Yazma  Teknikleri Prof. Dr. Hüseyin Özel

20.04.23 HÜSEYİN ÖZEL 30

SENKRONİK DİYAKRONİK DİNAMİK/EVRİMCİ

ANALİZ ÇERÇEVESİ

Statik Karşılaştırmalı Statik

Dinamik

DENGE KAVRAYIŞI

Statik Denge(“Dinlenme”

Durumu)

“Kayan Denge” “Geçici Denge”

Yapısal Değişme Yokluğu

YÖNTEM Mekanik Mekanik Organik/Evrimsel

DEĞİŞMENİN KAYNAĞI Sistem Dışı

Sistem Dışı(“Kaydırma” Değişkenleri)

İçsel/Yapısal(“Yaratıcı Yıkım”)

DÜZEN Görünmez El/ (İstikrarlı)

Görünmez El (İstikrarsız)

“Evrimsel El)Kaybolan

(Dissipative)(İstikrarsız)

3. Argüman Oluşturma: Sınıflama

Örnek: Üç “Koordinasyon” Çerçevesi

Page 31: Ödev/Makale/Tez  Yazma  Teknikleri Prof. Dr. Hüseyin Özel

20.04.23 HÜSEYİN ÖZEL 31

3. Argüman Oluşturma: Sınıflama

Yine de, unutmayınız ki, her sınıflama, ister istemez

bir ölçüde keyfidir;

Bu yüzden, sınıflamada kullandığınız ölçütleri

oluştururken, benimsediğiniz genel “vizyonun”

farkında olun.

Page 32: Ödev/Makale/Tez  Yazma  Teknikleri Prof. Dr. Hüseyin Özel

20.04.23 HÜSEYİN ÖZEL 32

“Belirli bir Çin Ansiklopedisi”ne göre Hayvanların

Sınıflanması: (Borges)

a)İmparatora ait olan,

b)Mumyalanmış,

c)Evcil,

d)Domuz kanı emen,

e)Deniz kızları,

f)Efsanevi,

g)Sokak köpekleri,

h)Mevcut sınıflandırmada yer alanlar,

i)Öfkeli,

j)Sayısız,

k)Çok ince deve kılı fırça ile resmi yapılanlar,

l)Ve saire,

m)Su testisini az önce kırmış olanlar,

n)Sineklere yakından uzaktan benzemeyenler

3. Argüman Oluşturma: Sınıflama

Page 33: Ödev/Makale/Tez  Yazma  Teknikleri Prof. Dr. Hüseyin Özel

20.04.23 HÜSEYİN ÖZEL 33

3. Argüman OluşturmaSINIFLAMA KURALLARI

1. Eşitlik Kuralı: Sınıflama işleminden elde edilen

kümelerin toplamı, sınıflaması yapılan terime (bütüne)

eşit olmalı (dışarıda kalan olmamalı):

Canlılar, “bitkiler” ve “hayvanlar” biçiminde

sınıflanmalı;

2. Girişik Olmama Kuralı: Sınıflaması yapılan

terimi oluşturan kümelerin, birbirinin içine girmemesi

gerekir.

“Uzaylılar da insandır” (C. Yılmaz).

Page 34: Ödev/Makale/Tez  Yazma  Teknikleri Prof. Dr. Hüseyin Özel

4. Akıl Yürütme BiçimleriBilgi Edinme Biçimleri:

A. Tecrübi (Deneye Dayalı) Bilgi: Duyu deneyleri ile elde edilen bilgi:

Örnek: “Bütün kuzgunlar siyahtır”

Empirisizm: Bilgimizin asıl kaynağı duyu deneyleridir.

B. Akli (Akılyürütmeye Dayalı) Bilgi: Belirli ilkelerden başlayarak akıl yürütme sonucu elde edilen bilgi.

Örnek: Euclid Geometrisi (10 aksiyom üzerine temellenmiştir).

Rasyonalizm: Bilgimizin asıl kaynağı, akılyürütme sonucunda elde edilir.

20.04.23 34HÜSEYİN ÖZEL

Page 35: Ödev/Makale/Tez  Yazma  Teknikleri Prof. Dr. Hüseyin Özel

4. Akıl Yürütme Biçimleri

Mantık Kuralları:

A = A (Özdeşlik)

1. A ≠ - A (Farklılık)

2. Ya A, ya da – A; ikisi birden olamaz (Üçüncü halin olanaksızlığı)

20.04.23 35HÜSEYİN ÖZEL

Page 36: Ödev/Makale/Tez  Yazma  Teknikleri Prof. Dr. Hüseyin Özel

20.04.23 HÜSEYİN ÖZEL 36

4. Akıl Yürütme Biçimleri

Önerme Biçimleri:

1. Analitik (A priori) Önermeler: Öznesi yüklem tarafından içerilen önermeler. Bunlar ya tanım gereği, ya da kabul gereği doğrudurlar:

Örnek: “Bütün bekarlar evli değildir”.

2. Sentetik (A posteriori) Önermeler: Öznesi yükleminde içerilmeyen önermelerdir; dünyaya ilişkin yeni şeyler söylerler.

Örnek: “Bütün bekarlar evlenmek ister”.

Empirisistler bilgimizde sentetik önermelerin önemli olduğunu söylerler; rasyonalistler buna karşı çıkarlar.

Page 37: Ödev/Makale/Tez  Yazma  Teknikleri Prof. Dr. Hüseyin Özel

20.04.23 HÜSEYİN ÖZEL 37

4. Akıl Yürütme Biçimleri

Tümevarım:

Tikel önermelerden genel önermelere geçiş.

Örnek: “Bütün kuzgunlar siyahtır” önermesine ulaşabilmek için, tek tek kuzgunların renklerine bakılır.

gördüğüm ilk kuzgun siyah.gördüğüm ikinci kuzgun siyah.gördüğüm üçüncü kuzgn siyah.....gördüğümüz bütün kuzgunlar siyah.

O halde,

Bütün kuzgunlar siyah

Page 38: Ödev/Makale/Tez  Yazma  Teknikleri Prof. Dr. Hüseyin Özel

20.04.23 HÜSEYİN ÖZEL 38

4. Akıl Yürütme Biçimleri

2. Tümdengelim: Genel önermelerden tikel önermelerin türetilmesi.

Örnek:

Bütün insanlar rasyoneldirHüseyin Özel de insandır;

o halde

H. Özel de rasyoneldir.

Page 39: Ödev/Makale/Tez  Yazma  Teknikleri Prof. Dr. Hüseyin Özel

20.04.23 HÜSEYİN ÖZEL 39

4. Akıl Yürütme Biçimleri

J. S. Mill’in Tümevarım Kanonları:

1.Anlaşma Yöntemi (The Method of Agreement): “Eğer incelenen

olgunun iki ya da daha fazla örneği (instance) yalnızca tek bir ortak

koşula (circumstance) sahipseler, tüm örneklerin üzerinde anlaşma

halinde olduğu bu tek koşul, olgunun nedenidir (ya da sonucudur).

Örnek Başlangıç koşulları Olay

1. A B E F a b c

2. A C D a c d

3. A B C E a f g

O halde, A, a’nın nedenidir.

Page 40: Ödev/Makale/Tez  Yazma  Teknikleri Prof. Dr. Hüseyin Özel

20.04.23 HÜSEYİN ÖZEL 40

4. Akıl Yürütme Biçimleri

J. S. Mill’in Tümevarım Kanonları:

2. Farklılık Yöntemi (The Method of Difference): “Eğer, incelenen

görüngünün içerisinde, yalnızca bir tane koşul dışında bütün koşullarda

bir örnek gerçekleşiyor ve bir başkası gerçekleşmiyorsa, iki örneğin

farklılaştığı bu tek koşul, olgunun sonucu ya da nedeni, ya da nedenin

ayrılmaz bir parçasıdır.”

Örnek Başlangıç koşulları Olay

1. A B C a

2.B C -

O halde, A, a’nın nedeninin zorunlu bir parçasıdır.

Page 41: Ödev/Makale/Tez  Yazma  Teknikleri Prof. Dr. Hüseyin Özel

20.04.23 HÜSEYİN ÖZEL 41

4. Akıl Yürütme Biçimleri

J. S. Mill’in Tümevarım Kanonları:

3. Kalanlar Yöntemi (The Method of Residues): “Daha önceki

tümevarımlar yoluyla, belirli önkoşulların sonucu olduğu bilinen

bölümleri bütün olgulardan çıkardığımızda, olgunun geri kalan

bölümleri, geri kalan önkoşulların sonucu olacaktır.”

Örnek Başlangıç koşulları Olay

1. A B C a b c

2. B, b’nin nedenidir;

3. C, c’nin nedenidir;

O halde, A, a’nın nedenidir.

Page 42: Ödev/Makale/Tez  Yazma  Teknikleri Prof. Dr. Hüseyin Özel

20.04.23 HÜSEYİN ÖZEL 42

4. Akıl Yürütme Biçimleri

J. S. Mill’in Tümevarım Kanonları:

4. Birlikte Değişme Yöntemi (The Method of Concomitant

Variations): “Bir başka olgu belirli bir yönde değiştiği zaman, herhangi

bir biçimde değişen olgu, bu öbür olgunun nedeni ya da sonucudur, ya

da bu olguyla bir nedensellik ilişkisi youluyla bağlantılıdır.”

Örnek Başlangıç koşulları Olay

1. A ↑ B C a ↑b

2. A º B C a º b

3. A ↓B C a ↓ b

O halde, A, a’nın nedenidir.

Page 43: Ödev/Makale/Tez  Yazma  Teknikleri Prof. Dr. Hüseyin Özel

20.04.23 HÜSEYİN ÖZEL 43

4. Akıl Yürütme Biçimleri

Örnek: Geçen akşam ailecek gittiğimiz yemekte güzel zaman

geçirdik, ancak dönüşte eşim ve benim midemiz bozuldu. Benim

durumum daha kötüydü. İki oğlumuzun hiçbir şeyi yoktu.

O zaman bu durumu nasıl ele almalıyız?

Bizler yemekte, çorba, salata ve tavuk yedik; çocuklar ise çorba

salata ve et yediler. Hepimiz ayran içtik. Ayranın zehirlenmeye

neden olmadığını da biliyoruz Ben daha çok yediğimden benim

durumum da daha kötüydü. Bu durumda, sorun yalnız ikimizde

olduğundan, ikimizin yediği bir şey neden olarak görünüyor. O da

tavuk olmalı.

Page 44: Ödev/Makale/Tez  Yazma  Teknikleri Prof. Dr. Hüseyin Özel

20.04.23 HÜSEYİN ÖZEL 44

4. Akıl Yürütme BiçimleriTümevarım Biçimleri:

1. Tümevarımsal Genellleme: Bir örneklem hakkındaki bir öncülden yığın hakkındaki bir sonuca ilerlemektedir.

Örnek: Bir örneklemin Q kadarlık bölümü, A özelliğine

sahiptir; O halde

Yığının Q kadarlık bölümü, A özelliğine sahiptir.

2. İstatistiksel Kıyas (Tasım): Bir genellemeden bir birey hakkında sonuç çıkarmaktır.

Örnek: Yığın P’nin Q kadarlık bölümü A özelliğine sahiptir. Birey I, yığın P’nin bir üyesidir.

O halde, Birey I’nın A özelliğine sahip olma olasılığı Q’dur.

Page 45: Ödev/Makale/Tez  Yazma  Teknikleri Prof. Dr. Hüseyin Özel

20.04.23 HÜSEYİN ÖZEL 45

4. Akıl Yürütme Biçimleri3. Basit Tümevarım: Bir örneklem grubu hakkındaki bir öncülden, bir

başka birey için sonuç çıkarmaktır. Örnek:

Yığın dan gelen bilinen örneklerin Q kadarı, A özelliğine sahiptir. Birey I bu yığının bir başka üyesidir.

O halde, I bireyinin A özelliğine sahip olma olasılığı Q’dur.

Bu özellik, genelleme ile istatistiksel kıyasın karışımıdır; genellemenin sonucu, aynı zamanda istatistiksel kıyasın ilk öncülüdür.

4. Benzeşimden (Analoji) Argüman: Bir tümevarımsal benzeşim, iki şey arasındaki bilinen benzerliklerden yola çıkarak bu iki şeyde bulunan bir başka özelliğe ilişkin sonuç çıkarır.

Örnek: P, Q’ya benzemektedir. P’de A özelliği vardır.

O halde, Q’da A özelliği vardır.

Page 46: Ödev/Makale/Tez  Yazma  Teknikleri Prof. Dr. Hüseyin Özel

20.04.23 HÜSEYİN ÖZEL 46

4. Akıl Yürütme Biçimleri5. Nedensel Çıkarım: Bir etkinin ortaya çıkış koşullarına

dayanarak bu koşullarla etki arasında nedensellik bağıntısı

kurmaktır.

David Hume’a göre nedensellik: “Her A olayı olduğunda ardından

B olayı geliyorsa, bu iki olay arasında nedensellik ilişkisi var

demektir.”

6. Öndeyi (Prediction): Geçmişteki bir örneklemden geleceğe

yönelik bir sonuç çıkarmaktır.

Örnek:

Grup G’nin gözlenen üyelerinin Q oranında A özelliği

vardır.

O halde,

Grubun öteki üyeleri gelecekte gözlendiğinde, bunların

da A özelliğine sahip olma olasılıkları Q kadardır.

Page 47: Ödev/Makale/Tez  Yazma  Teknikleri Prof. Dr. Hüseyin Özel

20.04.23 HÜSEYİN ÖZEL 47

4. Akıl Yürütme BiçimleriTümdengelim Yöntemleri:

Kıyas (Tasım – Syllogism): Bir ana öncül ve bir ikincil öncülden yola çıkarak bir sonuca varmaktır:

Ana öncül: Bütün M’ler P’dir.Ara öncül: bütün S’ler M’dir.Sonuç: Bütün S’ler P’dir.

Örnek: Bütün insanlar ölümlüdür.Socrates bir insandır.

O halde, Socrates de ölümlüdür.

Ya da , Bütün ölümlü şeyler ölür. Bütün insanlar ölümlüdür.

O halde, Bütün insanlar ölür.

Page 48: Ödev/Makale/Tez  Yazma  Teknikleri Prof. Dr. Hüseyin Özel

20.04.23 HÜSEYİN ÖZEL 48

4. Akıl Yürütme Biçimleri

Tümdengelimsel Mantık:

Tümdengelimsel mantıkta tümdengelimin geçerliliği, öncül

ya da sonucun doğruluğunu gerektirmez.

Örnek: Bütün ateş soluyan tavşanlar Mars’ta yaşar. Bütün insanlar ateş soluyan tavşanlardır.

O halde, Bütün insanlar Mars’ta yaşar.

Bu argüman geçerli olsa da, anlamlı değildir. dolayısıyla

tümdengelimin anlamlı olması için, geçerli olması ve

öncülün doğru olması gerekir.

Page 49: Ödev/Makale/Tez  Yazma  Teknikleri Prof. Dr. Hüseyin Özel

20.04.23 HÜSEYİN ÖZEL 49

4. Akıl Yürütme Biçimleri

“Pozitivizm”in On Kuralı  

i.Dünya hakkındaki bilgi savları, yalnızca duyulara dayanarak gerekçelendirilebilir. 

ii.Duyularla bilinebilen her şey, başka türlü olabilirdi. 

iii.Bilişsel bakımdan anlamlı her önerme ya analitik, ya da sentetik önermelerdir;ikisi birden olamaz. 

iv.Yadsımaya açık nitelikte olan sentetik önermeler, a priori olarak bilinemez. 

v.Analitik önermelerin olgusal içeriği yoktur. 

vi.Analitik önermeler teamüllere (convention) dayanarak doğru kabul edilirler. 

vii.Bilinen bir nedensel yasa, yeterince iyi bir biçimde doğrulanmış bir deneysel (empirical) hipotezdir. 

viii.Bir teorinin başarısı, öndeyilerinin başarısıdır. 

ix.Değer yargılarının bilimlerde yeri yoktur. 

x.Bilimler yöntemlerine göre değil, konularına göre birbirlerinden ayrılırlar.

Page 50: Ödev/Makale/Tez  Yazma  Teknikleri Prof. Dr. Hüseyin Özel

20.04.23 HÜSEYİN ÖZEL 50

4. Akıl Yürütme Biçimleri

Bilimin Yöntemi: Hipotetiko – Dedüktif Yöntem

1. Önce verileri toplayın ( bilinmeyenler, açıklanamayan ya da yeni şeyler hakkında);

2. Bu gözlemleri açıklayabilecek bir açıklama geliştirin.

3. Bu açıklamadan tümdengelim yoluyla bir öndeyi oluşturun

4. Bu öndeyiyi doğrulamaya çalışın (tümevarım yoluyla),

5. Doğrulama sözkonusu ise, 3. aşamaya gidip yeni öndeyiler üretin. Doğrulama yoksa, hipoteziniz yanlışlanmıştır. 2. Aşamaya gidin.

Yani, bilim yapısı gereği tümdengelimseldir (teori ve öndeyi süreci), ilerleyişi bakımından da tümevarımsaldır (sınama, doğrulama aşaması).

Page 51: Ödev/Makale/Tez  Yazma  Teknikleri Prof. Dr. Hüseyin Özel

20.04.23 HÜSEYİN ÖZEL 51

4. Akıl Yürütme BiçimleriBilimsel Açıklama: Dedüktif – Nomolojik Model

Başlangıç koşullarını tanımlayan doğru önermeler} Explanan

Genel Yasalar__________________________________________Açıklanacak deneysel görüngünün betimlenmesi Explanandum

Çizgi, mantıksal tümdengelimi temsil etmektedir.

Yani, “Açıklanan açıklayanın mantıksal bir sonucu olmalı; başka deyişle,

açıklayanda verilen bilgilerden mantıksal olarak türetilebilmeli, çünkü aksi halde

açıklayan açıklama için uygun bir temel oluşturmayacaktır.”

Page 52: Ödev/Makale/Tez  Yazma  Teknikleri Prof. Dr. Hüseyin Özel

20.04.23 HÜSEYİN ÖZEL 52

4. Akıl Yürütme Biçimleri

Akılyürütme Hataları

1.Tümevarım Problemi:

“Şimdiye kadar gördüğümüz bütün kuğuların beyaz

olması, bundan sonra göreceğimiz bütün kuğuların

da beyaz olacağını gerektirmez. Ek kanıtlar her

zaman gereklidir.

2. Yanlış öncüllerden sonuç çıkarma:

bkz. “Bütün ateş soluyan tavşanlar Mars’ta yaşar”.

Page 53: Ödev/Makale/Tez  Yazma  Teknikleri Prof. Dr. Hüseyin Özel

20.04.23 HÜSEYİN ÖZEL 53

4. Akıl Yürütme BiçimleriAkıl Yürütme Hataları

3. Yanılma (öncül yerine sonucu doğrulama):

Eğer A doğruysa, B de doğrudur.B doğrudur;

O halde A da doğrudur.

Örnek:Ahmet bilim adamı ise titizdir.Ahmet titizdir,O halde Ahmet bilim adamıdır.

4. “Parça Bütün Yanılması” (Fallacy of Composition)

Tekil düzeyde geçerli olan bir argüman, toplu düzeyde de geçerli olmak

zorunda değildir.” Örnek: Keynes’in Tasarruf paradoksu (tek tek bireyler için tasarruf,

servet ve gelir artışı demektir; ancak bütün bireyler tasarruf yaparsa milli gelir düşer).

Page 54: Ödev/Makale/Tez  Yazma  Teknikleri Prof. Dr. Hüseyin Özel

20.04.23 HÜSEYİN ÖZEL 54

4. Akıl Yürütme Biçimleri

5. “Bundan sonra, o halde bu nedenle” (Post hoc, ergo propter hoc) : A olayı B’den sonra ortaya çıkıyorsa, ille de B, A’nın nedeni olmak zorunda değildir.

Örnek: Memur maaşlarının artışının ardından içki tüketimi artıyorsa, içki tüketimi artışını memur maaşlarına bağlamak.

4. “Benzeşim Yoluyla Akılyürütme”:

İki şeyin belirli bakımlardan birbirine benziyor olması bütün

bakımlardan da benzeyeceği anlamına gelmez.

Örnek: “Toplumlar da insana benzer” yaklaşımı, insan organlarının toplumsal karşılığının aranması sonucunu verebilir.

Page 55: Ödev/Makale/Tez  Yazma  Teknikleri Prof. Dr. Hüseyin Özel

20.04.23 HÜSEYİN ÖZEL 55

4. Akıl Yürütme Biçimleri6. “Otoriteye Başvurma” : Düşüncenizi temellendirmek için

seçtiğiniz otoriteler yeterince “güvenilir” olmayabilir.

7. İsteğe Bağlı Düşünme (“Wishfull thinking”): ‘Öyle olmasını istemeniz, öyle olmasını gerektirmez.

8. “Kişiye yönelik akılyürütme” (ad hominem): Karşıdakinin beğenmediğiniz özelliklerini onun düşüncelerini çürütmek için kullanma.

9. Çevrimsel Akıl Yürütme (Circular Reasoning):

“Para arzı ile nominal gelir arasında nedensellik ilişkisi

vardır.”

“Para nasıl tanımlanır?”

“Nominal gelir ile en yüksek korelasyon ilişkisine sahip

varlıklar paradır”.

Page 56: Ödev/Makale/Tez  Yazma  Teknikleri Prof. Dr. Hüseyin Özel

20.04.23 HÜSEYİN ÖZEL 56

5. Yazma Stili: Okuyucular

Tezinizi yazarken dilbilgisi kuralları ile noktamalama

işaretlerine dikkat edin.

Okuyanlara tezinizi ilginç biçimde sunmalısınız. Sorunu açık

seçik biçimde ortaya koymalısınız.

Argümanlarınızı mantıksal aşamalar halinde ortaya koyun.

Atlamalar, ya da sıçramalardan kaçının.

Elinizdeki kanıtları öne çıkarmaya çalışın. Yalnızca argümanı

güçlendirecek kanıtları kullanın.

Okuyucunuzu, uzun uzun açıklamalarla, gereksiz tartışmalar

ve tablo, şekil vs. ile sıkmayın.

Sonuç olarak: açıklık, mantıklılık, cesaret, konuyla ilgili olmak, uygun dilbilgisi, anlamlı noktalama ve okuyucuyu eğlendirmek...

Page 57: Ödev/Makale/Tez  Yazma  Teknikleri Prof. Dr. Hüseyin Özel

20.04.23 HÜSEYİN ÖZEL 57

5. Yazma Stili: Tezin FormatıBaşlangıç Sayfası: Tezin Başlığı, Yazarı, Hazırlama Yılı

Teşekkür Sayfası: Size yardımcı olanlara teşekkür (isterseniz).

Abstract: Hipotezinizi ve kanıtlarınızı, insanları tezinizi okumaya yöneltecek biçimde, kısaca (200 sözcüğü aşmadan) sunmak.

İçindekiler: Tezinizin yapısının zihinsel resmini sunar.

Giriş: Tezinizin başlangıcıdır; olabildiğince açık ve zorlayıcı (düşünmeye yöneltici) biçimde yazmaya çalışın.

Ana Metin: iddialarınız için kanıtları sunacağınız, artalanı oluşturacağınız, ilgili çalışmaları özetleyeceğiniz, argümanlarınızı geliştireceğiniz yer. Ana metni kısa, açıklayıcı başlıklarla bölüm ve altbölümlere ayırın. Aşırı dipnot kullanmaktan kaçının. Tezle doğrudan ilgili olmayan ama sizin için önemli olan düşünce, tablo vs. için Apendiks kullanın.

Sonuç: İddianızı yeniden dile getireceğiniz, argümanınızı savunacağınız bölüm.

Page 58: Ödev/Makale/Tez  Yazma  Teknikleri Prof. Dr. Hüseyin Özel

20.04.23 HÜSEYİN ÖZEL 58

Tezlerde genellikle üç ana bölüm (ve bunlara karşılık gelen

genellik düzeyleri) bulunur:

1.Bölüm, sorunun tanımlandığı bu sorunun biçimlendiği

problematiğin (vizyonun, anlayışın vs.) açıklanmasının verildiği

yerdir; ayrıca bu soruna ilişkin farklı bakış açılarının varlığı en

genel düzeyde tartışılır. Buradaki tartışma genel terimlerle ve

daha somut düzeyde yapılır.

2.Bölümde bu sorunu ele alan başka teoriler vs. dikkate

alınarak bunların değerlendirmesi yapılır; genellik düzeyi biraz

daha azaltılıp spesifik noktalar öne çıkarılır.

3.Bölüm, sizin asıl katkınızın gerçekleştirileceği yerdir. Tezin

belki de en spesifik tartışmaları burada yapılır. Sizin sözkonusu

sorunu nasıl ele aldığınızı ve bu ele alış biçiminin neden en iyisi

olduğunu tartışmanız beklenir.

5. Yazma Stili: Genellik Düzeyi

Page 59: Ödev/Makale/Tez  Yazma  Teknikleri Prof. Dr. Hüseyin Özel

20.04.23 HÜSEYİN ÖZEL 59

1. İstatistiksel/Ekonometrik Tezler:

İlk bölümde somut durum ele alınarak tezin sorunu

tanımlanır; ayrıca tezin sorununa ilişkin bir literatür

taraması yapılması beklenir;

2. bölümde bu ele alınan yaklaşımlar temelinde modelin

nasıl tanımlanması gerektiği ve yapılan ampirik

araştırmalarda ne tür modeller kullanıldığı gösterilerek

hangi modelin seçileceği belirlenir ya da yeni bir modelin

kurulması gerekiyorsa bu modelin kurulması

(gerekçeleriyle) gerçekleştirilir;

3. Bölümde belirlenen model tahmin edilerek sorunlar

varsa giderilmeye çalışılır ve bu sonuçların neden

ötekilerden daha iyi (ya da farklı) olduğu ortaya konur.

5. Yazma Stili: Genellik Düzeyi

Page 60: Ödev/Makale/Tez  Yazma  Teknikleri Prof. Dr. Hüseyin Özel

20.04.23 HÜSEYİN ÖZEL 60

2. Derlemeler (Surveys):

İlk bölümde tezin sorunu ve neden bu soruna ilişkin

çalışmalara bakılması gerektiği açıklanır. Ele alınacak

teori/yaklaşımların hangileri olduğu, hangi ölçütlere göre

seçildiği, karşılaştırma standartlarının ne olduğu tartışılır;

2. bölümde, literatürde varolan değişik yaklaşımların

incelenmesi gerçekleştirilir; buradaki en önemli nokta, bu

yaklaşımlar aralarındaki ilişki ve farkların açıkça ortaya

konmasıdır.

3. Bölüm, genel değerlendirme ve sizin kendi

düşüncelerinizi öne çıkardığınız bölümdür. Burada ele

alınan teori/yaklaşımların genel bir sınıflaması ve

değerlendirmesi yapıldıktan sonra başlangıçta tanımlanan

soruna yanıt verme bakımından üstünlükleri/eksiklikleri

tartışılarak sizin kendi anlayışınız ya da senteziniz ortaya

konur.

5. Yazma Stili: Soyutlama Düzeyi

Page 61: Ödev/Makale/Tez  Yazma  Teknikleri Prof. Dr. Hüseyin Özel

20.04.23 HÜSEYİN ÖZEL 61

3. Somut Analiz ve Politika Önerileri:

İlk bölümde, somut analiz yapılarak tezin sorunu ortaya

konur; bu sorundan yola çıkarak genel çerçeve çizilir;

2. bölümde, soruna yönelik olarak gerçekleştirilen

uygulamalar ile literatürde varolan değişik yaklaşımların

incelenmesi gerçekleştirilir.

3. Bölümde, genel değerlendirme sizin önerileriniz ve bu

önerilerin yaşama geçmesi için gerekli düzenlemelerin ve

dönüşümlerin neler olacağı ortaya konur.

5. Yazma Stili: Soyutlama Düzeyi

Page 62: Ödev/Makale/Tez  Yazma  Teknikleri Prof. Dr. Hüseyin Özel

20.04.23 HÜSEYİN ÖZEL 62

5. Yazma Stili

SINIFLAMA YÖNTEMLERİ (İÇİNDEKİLER)

I.I.YÖNTEM: YÖNTEM: I.

A. 1.

A)(1)

i)

II. YÖNTEM: II. YÖNTEM: 1. (ya da I)

1.1.1.1.1.

1.1.1.1.1.1.1.

Page 63: Ödev/Makale/Tez  Yazma  Teknikleri Prof. Dr. Hüseyin Özel

20.04.23 HÜSEYİN ÖZEL 63

Atıf Biçimleri:

1. Metin içinde: “Ancak bu uzun dönem bugünü anlamak için yanıltıcı bir rehberdir. Uzun dönemde hepimiz ölmüş olacağız.” (Keynes 1923: 80)

Tezin Kaynakçasında: Keynes, John Maynard (1923) A Tract on Monetary ReformLondon:Macmillan.

2. Dipnotta: (metin içinde aynı alıntı varsa),“Ancak bu uzun dönem bugünü anlamak için yanıltıcı bir rehberdir. Uzun dönemde hepimiz ölmüş olacağız.”*

Dipnot:* Keynes, John Maynard (1923) A Tract on Monetary ReformLondon:Macmillan, s.80.

6. Kaynaklar: Atıf Verme

Page 64: Ödev/Makale/Tez  Yazma  Teknikleri Prof. Dr. Hüseyin Özel

20.04.23 HÜSEYİN ÖZEL 64

6. Kaynaklar: Atıf Verme

“Görünmez el”, insandaki, çıkar dürtüsünden kaynaklanan değiş tokuşa yönelik olan doğal eğilime, çıkar dürtüsüne dayanmaktadır. Smith’in ünlü deyişiyle, “yemeğimizi kasabın, biracının ya da fırıncının merhametine değil, onların kendi çıkarlarını gözetmelerine borçluyuz. Onların insanlığından değil, kendilerini sevmelerine sesleniriz; onların gereksinimlerinden değil, elde edecekleri avantajdan sözederiz”. [i] B

1. Alıntı üç satırdan az ise metin içinde göstermek gerekir.

...“Görünmez el”, insandaki, çıkar dürtüsünden kaynaklanan değiş tokuşa

yönelik olan doğal eğilime, çıkar dürtüsüne dayanmaktadır. Smith’in ünlü

deyişiyle, “yemeğimizi kasabın, biracının ya da fırıncının merhametine değil,

onların kendi çıkarlarını gözetmelerine borçluyuz. Onların insanlığından değil,

kendilerini sevmelerine sesleniriz; onların gereksinimlerinden değil, elde

edecekleri avantajdan sözederiz” (Smith 1776: 18). Böyle bir bakış açısı,

toplumsal düzenin sadece insanlar arasındaki “duygudaşlığın” ötesinde,

tümüyle değiş tokuşa dayanan ilişkilerin ve bunların sonucunda ortaya çıkan

toplumsal işbölümünün bir sonucu olduğu anlamına gelmektedir.

Kaynakçada:

Smith, A. (1776), An Inquiry into the Nature and Causes of the Wealth of

Nations. E. Cannan (ed.), New York: Modern Library Edition, 1937.

Page 65: Ödev/Makale/Tez  Yazma  Teknikleri Prof. Dr. Hüseyin Özel

20.04.23 HÜSEYİN ÖZEL 65

2.Alıntı üç satırdan fazla ise blok alıntı biçiminde göstermek gerekir:

Piyasa sisteminin işleyebilmesi için, iki tarafın da birbirini anlaması, karşısındakine güvenmesi gereklidir; tıpkı David Hume’un söylediği gibi: 

Senin tahılın bugün olgunlaştı; benimki de yarın olgunlaşacak. Bugün benim sana yardım etmem, yarın da senin bana yardım etmen ikimiz için de karlı. Sana karşı nazik olmak değil amacım; senin de bana karşı olmadığını biliyorum. Bu yüzden senin hesabına acı çekecek değilim; senin için, bir karşılık bekleyerek emeğimi ortaya koysaydım, düşkırıklığına uğrayacağımı biliyorum, dolayısıyla senden bana minnet duymanı boşuna bekleyeceğimi de. O yüzden seni kendi emeğinle başbaşa bırakıyorum. Sen de bana karşı aynı biçimde davranıyorsun. Mevsimler değişiyor; her ikimiz de birbirimizden karşılıklı güven ve emniyet beklediğimizden ürünümüzü kaybediyoruz. (Aktaran: Putnam 1994: 5-6).

Smith’e dönersek, “görünmez el”in, ya da piyasa mekanizmasının kendisinin, “düzen sorununu”, dışarıdan herhangi bir müdahale ya da otorite olmadan çözebildiği görülecektir.

6. Atıflar ve Kaynak Gösterme

Page 66: Ödev/Makale/Tez  Yazma  Teknikleri Prof. Dr. Hüseyin Özel

20.04.23 HÜSEYİN ÖZEL 66

6. Kaynak Gösterme Sistemi: 1American Economic Review

(http://www.aeaweb.org/sample_references.pdf)Makaleler: Yazar soyadı, İlk adı. Yıl. “Makalenin Başlığı.” Dergi Adı, cilt no, sayı no, sayfa no. Örnek: Acemoglu, Daron. 2002. “Technical Change, Inequality, and the Labor Market.” Journal of Economic Literature, 40(1): 7–72.

Kitaplar

A) Tek YazarYazar soyadı, İlk adı. Yıl. Kitabın Başlığı. Basım Yeri: Yayıncı. Örnek: Friedman, Thomas L. 2005. The World Is Flat: A Brief History of the Twenty-First Century. New York: Farrar, Straus and Giroux.

B) İki YazarÖrnek: Helpman, Elhanan, and Paul Krugman. 1985. Market Structure and Foreign Trade: Increasing Returns, Imperfect Competition, and the International Economy. Cambridge, MA: MIT Press.

Yayınlanmamış MakalelerÖrnek: Ausubel, Lawrence M. 1997. “An Efficient Ascending-Bid Auction for Multiple Objects.” University of Maryland Faculty Working Paper 97–06.

Web Siteleri Web Site Adı. Erişim Yılı. Yayıncı/Şirket. URL (erişim tarihi). Örnek: Factiva. 2006. Dow Jones Reuters Business Interactive LLC. www.factiva.com (erişim tarihi 5 Mayıs, 2008).

Page 67: Ödev/Makale/Tez  Yazma  Teknikleri Prof. Dr. Hüseyin Özel

20.04.23 HÜSEYİN ÖZEL 67

6. Kaynak Gösterme Sistemi: 210. Yazılarda verilecek dipnotları, yazının sonuna kaynakçadan önce eklenmelidir.

11. Kaynaklara göndermeler, metnin içinde açılacak ayraçlarla yapılmalıdır. Ayraç içindeki

sıra şöyle olmalıdır: yazar(lar)ın soyadı, kaynağın yılı, sayfa numaraları. Karşılaşılabilecek farklı

durumlar şöyle örneklenebilir:

           

��.ifade edilmiştir (Alkin, 1982).

��..belirtilmiştir (Alkin, 1982: 210-215).

..........Griffin (1970a: 15-20) ileri sürmektedir.

(Gupta vd., 1982: 286-287).

(Einstein ve Amir, 2003: 399-432; Dornbusch, 1980: 19-23).

     Metinde gönderme yapılan bütün kaynaklar, kaynakçada belirtilmeli; gönderme

yapılmayan kaynaklar, kaynakçaya konmamalıdır. Kaynaklar, ayrı bir sayfada alfabetik sırayla

yazılmalıdır. Dergi ve derlemelerdeki makalelerin sayfa numaraları kesinlikle belirtilmelidir.

Kaynakçada, aşağıdaki örneklenen biçim kurallarına uyulmalıdır:

Kitaplar: Kenen, P.B. (1989) The International Economy, Englewood Cliffs, N.J.: Prentice-

Hall, Inc.

Dergiler: Langeheine, B. and U. Weinstock (1985) “Graduate Integration”, Journal of

Common Market Studies, 23(3), 185-97.

Derlemeler: Krugman, P. (1995) “The Move Toward Free Trade Zones”, in P. King (ed.),

International Economics and International Economic Policy: A Reader, New York: McGraw-

Hill, Inc., 163-82.

Diğer Kaynaklar: Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (2001) 2002 Yılında Para ve Kur

Politikası ve Muhtemel Gelişmeler, Basın Duyurusu, 2 Ocak, Ankara. http://www.tcmb.gov.tr/

Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi Yazım Kurallarından

Page 68: Ödev/Makale/Tez  Yazma  Teknikleri Prof. Dr. Hüseyin Özel

http://hmbs/yazim_kurallari.pdf

6. Kaynak Gösterme Sistemi: 2

Page 69: Ödev/Makale/Tez  Yazma  Teknikleri Prof. Dr. Hüseyin Özel

6. Kaynak GöstermeLatince Kısaltmalar

Ibid.: Aynı yer (aynı sayfa); ibid., s.

İnfra.: Bundan sonraki bölümlere bakınız.(İngilizcede ff.)

Supra.: Bundan önceki bölümlere bakınız.

Passim.: Çalışmanın bütününe bakınız.

Op. Cit.: Aynı kaynağa 2. atıf yapılırken araya başka kaynak girerse kullanılır.

Loc. cit.: Aynı yazarın atıf yapılan birden fazla kitabı varsa; atıf yapılan en sonuncusunu gösterir.

Et al.: ve diğerleri.

Page 70: Ödev/Makale/Tez  Yazma  Teknikleri Prof. Dr. Hüseyin Özel

20.04.23 HÜSEYİN ÖZEL 70

6. Kaynaklar

Kaynak Göstermede dikkat edilecek

hususlar:

1.Kaynak göstermedeki amacınız, argümanınızı

desteklemektir. Kaynaklarınızı açıkça göstermeniz sizi daha

az orijinal kılmaz. Tam tersine, sizin dürüst bir araştırmacı

olduğunuzu gösterir. O yüzden intihal (aşırma)

yapmayın.

2.Bir kaynağı çok fazla kullanmayın. Bir kaynaktan

doğrudan alıntı yapmak yerine argümanı özetleyerek

sunmak daha iyi olur. Unutmayın amacınız kendi

argümanınızı desteklemek, yoksa onun yerine ötekini

koymak değil.

Page 71: Ödev/Makale/Tez  Yazma  Teknikleri Prof. Dr. Hüseyin Özel

20.04.23 HÜSEYİN ÖZEL 71

6. Kaynaklar

Kaynak Göstermede dikkat edilecek

hususlar:

3. Kaynak malzemelerin metinde ayırdedilmesini sağlayın.

Sizin sözünüzün bitip ötekinin başladığı yeri açıkça

gösterin. Özet veriyorsanız da kimin düşüncesinin hangisi

olduğunu açıkça gösterin.

4.Kaynaklarınızı kendi argümanınızla ilişkilendirin.

Okuyucunun sizin kaynağınızın düşüncelerinin sizin

iddianızı desteklediğine ikna edin.

Page 72: Ödev/Makale/Tez  Yazma  Teknikleri Prof. Dr. Hüseyin Özel

20.04.23 HÜSEYİN ÖZEL 72

Kaynak Göstermede dikkat edilecek hususlar:

4. Kaynaktan aldığınız düşüncenin ya da argümanın

anlamını çarpıtmayın. Alıntıları, bağlam dışında

kullanmayın.

5. Atıf vermenin anlamı, kaynağınızı göstermekle

sınırlıdır. Okuyucunun ayrıca eğer isterse düşünceyi

kendisinin de o kaynaktan bulabilmesini sağlar. O

yüzden örneğin kitabın tümü yerine, sözü geçen

düşüncenin kitaptaki tam yerini gösterin.

6.Bir kaynağa atıf vermenin birden çok yolu vardır;

hangisini kullandığınız farketmez. Ancak tutarlı olun

ve verdiğiniz atıf okuyucunun doğru kaynağa ve

yere ulaşmasını sağlasın. .

6. Kaynaklar

Page 73: Ödev/Makale/Tez  Yazma  Teknikleri Prof. Dr. Hüseyin Özel

SonsözSonsöz

Tezi yazarken dikkat edilmesi gereken noktalar

20.04.23 73HÜSEYİN ÖZEL

Page 74: Ödev/Makale/Tez  Yazma  Teknikleri Prof. Dr. Hüseyin Özel

Tezi Yazarken dikkat edilmesi gereken Tezi Yazarken dikkat edilmesi gereken noktalarnoktalar

Raporunuzun/tezinizin amacını ya da

“problematiğini” ve kapsamını açık bir biçimde

belirtin.

Ödev/Tez yazmanın en önemli (ve en zor)

kısmı, kapsamını belirlemek ve sınırlarını

çizebilmektir. Bu bakımdan her zaman raporun

kapsamı (genişliği) ile derinliği arasında bir seçim

yapmak zorunda olduğunuzu unutmayın. Rapor,

ne çok genel, ne de anlamsız derecede yüzeysel

olmalıdır. Bu yüzden, olabildiğince spesifik olun. 20.04.23 74HÜSEYİN ÖZEL

Page 75: Ödev/Makale/Tez  Yazma  Teknikleri Prof. Dr. Hüseyin Özel

Tezi Yazarken dikkat edilmesi gereken Tezi Yazarken dikkat edilmesi gereken noktalarnoktalar

Tezinizi başlangıçta tanımladığnız

problematik çerçevesinde ve belirli

spesifik temalar ya da sorunlar

etrafında organize edin; böylece

yazdıklarınız kapsam bakımından

sınırlı, ancak daha yüksek bilgi

içeriğine sahip olacaktır.

20.04.23 75HÜSEYİN ÖZEL

Page 76: Ödev/Makale/Tez  Yazma  Teknikleri Prof. Dr. Hüseyin Özel

Tezi Yazarken dikkat edilmesi gereken Tezi Yazarken dikkat edilmesi gereken noktalarnoktalar

Tezlerinizde, ele aldığınız konuya ilişkin

belirli bir bakış açısına sahip olduğunuzu ve

bu konuyla ilgili sorunlardan haberdar

olduğunuzu gösterin. Tezde savunulan bakış

açısı ve önermeler, sizin bu konudaki

düşüncelerinizi açıkça ortaya koymalıdır.

Her zaman kendi bakış açısınızı açıkça

gösterin ve raporda bu bakış açısına sadık

kalın.

20.04.23 76HÜSEYİN ÖZEL

Page 77: Ödev/Makale/Tez  Yazma  Teknikleri Prof. Dr. Hüseyin Özel

Tezi Yazarken dikkat edilmesi gereken Tezi Yazarken dikkat edilmesi gereken noktalar:noktalar:

Teziniz, kabul edilebilir (mantık kuralları

bakımından) bir akıl yürütmeye

dayanmalıdır.

Bu yüzden, Rapordaki ifade, yorum ya

da önermelerinizin anlamına dikkat edin;

mantık kurallarına bağlı kalın (örneğin

başlangıç önerme ya da varsayımlarının

içermediği bir sonuca ulaşmaya kalkmayın).

20.04.23 77HÜSEYİN ÖZEL

Page 78: Ödev/Makale/Tez  Yazma  Teknikleri Prof. Dr. Hüseyin Özel

Tezi Yazarken dikkat edilmesi gereken Tezi Yazarken dikkat edilmesi gereken noktalarnoktalar

Ayrıca, tezinizi yazarken her zaman şunu

düşünün: Eğer raporunuzun sağlayacağı bir

yarar yoksa (düşünce, bilgi, yorum vs.)

neden insanlar onu okusun ki?

Unutmayın ki insanların vakitleri de en az

sizinkiler kadar değerlidir; o yüzden aynı

paragrafı yalnızca bir kez okurlar. İlk

paragraftan itibaren de onları sıkmak

istemeyiz.

20.04.23 78HÜSEYİN ÖZEL

Page 79: Ödev/Makale/Tez  Yazma  Teknikleri Prof. Dr. Hüseyin Özel

Tezi Yazarken dikkat edilmesi gereken Tezi Yazarken dikkat edilmesi gereken noktalarnoktalar

Tezde kullandığınız kaynakları ve sayfa

numaralarını mutlaka belirtin (hem yazının içinde,

hem de sonuna eklenecek bibliyografyada).

Başkalarından aldığınız düşüncelerin sahiplerini ve

yerlerini zikretmemek, intihal (aşırma) anlamına

gelir ki, bilgisizlikten kaynaklanıyor olsa bile,

akademik dünyada bu bir suçtur. 

20.04.23 79HÜSEYİN ÖZEL

Page 80: Ödev/Makale/Tez  Yazma  Teknikleri Prof. Dr. Hüseyin Özel

Tezi Yazarken dikkat edilmesi gereken Tezi Yazarken dikkat edilmesi gereken noktalarnoktalar

Bir tezde eleştirilecek üç temel nokta vardır:

Başlangıç varsayımları ya da kabulleri; “So what” sorusunun ve yanıtının açıkça ortaya

konmaması, Kullanılan destek, kanıt ve verilerin geçerliliği;

Ayrıca, düşüncelerinizi organize etme (“tezin omurgası” ve sunma biçiminiz de tezinizin başarısında önemli bir yer tutar.

20.04.23 80HÜSEYİN ÖZEL

Page 81: Ödev/Makale/Tez  Yazma  Teknikleri Prof. Dr. Hüseyin Özel

Kıssadan Hisse:Kıssadan Hisse: İyi bir Ödev/Tez, herşeyden önce sizin

yaratıcılığınıza bağlıdır; yaratıcılığınızı kısıtlamayın ve kendinizi ortaya koyun.

Sorununuzu ve tartışmanızı açık seçik ortaya koyun; argümanlarınızı farklı anlamlara çekilmeyi en aza indirecek biçimde yazın (“Occam’ın Usturası”).

Tezinizdeki tartışmaların soyutlama ve genellik düzeylerini birbirine karıştırmadan sunun.

Unutmayın; iyi bir Ödev/Tez yazmanın tek kuralı vardır:

yazmak, yazmak, yine yazmak....20.04.23 HÜSEYİN ÖZEL 81

Page 82: Ödev/Makale/Tez  Yazma  Teknikleri Prof. Dr. Hüseyin Özel

TeşekkürlerTeşekkürler........

Soru, yorum ve düşünceleriniz için,

[email protected]

20.04.23 HÜSEYİN ÖZEL 82