25
ب ر ر س ی م ح و ر ه ا ی ا س ا س ی ب ر ن ا م ه ر ی ز ی د ر س ی و ت د و ی ن ب ر ن ا م ه د ر س ی ا ز د ی د گ ا ه ا ع ض ا ی ه ئ ی ت ع ل م ی د ا ن ش گ ا ه آ ز ا د ا س م ی( م ط ا ل ع ه م و ر د ی و ا ح د ا س م ش ه ر) ا م ی ر ح س ی ن م ه د ی ز ا د ه1 چ ک ی د ه ا ی ن پ ژ و ه ش ب ا ه د ف ب ر ر س ی م ح و ر ه ا ی ا س ا س ی ب ر ن ا م ه ر ی ز ی د ر س ی و ت د و ی ن ب ر ن ا م ه د ر س ی ا ز د ی د گ ا ه ا ع ض ا ی ه ئ ی ت ع ل م ی د ا ن ش گ ا ه آ ز ا د ا س م ی و ا ح د ا س م ش ه ر ش ک ل گ ر ف ت ه ا س ت. د ر ا ی ن ر ا س ت ا، د ی د گ ا ه ن س ب ت ب ه ع ن ا ص ر م ط ر ح د ر ب ر ن ا م ه ر ی ز ی( ش ا م ل ن ی ا ز س ن ج ی، ش ی و ه ا ن ت خ ا ب ا ه د ا ف آ م و ز ش ی، ا ن ت خ ا ب م ح ت و ا، س ا ز م ا ن د ه ی م ح ت و ا، ا ر ا ئ ه م ح ت و ا، ت ن ظ ی م ز م ا ن، ب ه ر ه گ ی ر ی ا ز ت ک ن و ل و ژ ی آ م و ز ش ی، ا ر ز ش ی ا ب ی) و ه م چ ن ی ن ف ر ا ی ن د ت د و ی ن ب ر ن ا م ه د ر س ی م و ر د ب ر ر س ی ق ر ا ر گ ر ف ت. ر و ش پ ژ و ه ش ا ز ن و ع ت و ص ی ف ی- پ ی م ا ی ش ی ا س ت. ج ا م ع آ م ا ر ی ش ا م ل ک ل ی ه ا ع ض ا ی ه ی ا ت ع ل م ی د ا ن ش گ ا ه آ ز ا د و ا ح د ا س م ش ه ر و ت ع د ا د آ ن ه ا2 1 3 ن ف ر ب و د ه ا س ت. پ س ا ز ت ع ی ی ن ج ا م ع ه آ م ا ر ی ب ر ا س ا س ف ر م و ل ح ج م ن م و ن ه ک و ک ر ا ن، 5 1 6 ن ف ر ب ا ا س ت ف ا د ه ا ز ر و ش ن م و ن ه گ ی ر ی ط ب ق ه ا ی ت ص ا د ف ی ا ن ت خ ا ب گ ر د ی د ن د. ا ب ز ا ر گ ر د آ و ر ی د ا د ه ه ا پ ر س ش ن ا م ه م ح ق ق س ا خ ت ه ا س ت ک ه ت و س ط ز ی ن ا ل د ی ن ی( 4 2 2 6 ) ط ر ا ح ی و ا ع ت ب ا ر ی ا ب ی ش د ه و ر و ا ی ی6 4 / . ب ر ا س ا س ا م ی د ر ی ا ض ی و پ ا ی ا ی ی1 4 / . ب ر ا س ا س آ ل ف ا ی ک ر ا ن ب ا خ ب د س ت آ م د ه ا س ت. د ا د ه ه ا ی ج م ع آ و ر ی ش د ه ب ا ا س ت ف ا د ه ا ز آ ز م و نt ت ک گ ر و ه ی م و ر د ب ر ر س ی ق ر ا ر گ ر ف ت ه و ی ا ف ت ه ه ا ی پ ژ و ه ش ن ش ا ن د ا د ه ا س ت ک ه ط ب ق د ی د گ ا ه ا ع ض ا ی ه ئ ی ت ع ل م ی، م ی ز ا ن ا ه م ی ت ع ن ا ص ر م خ ت ل ف ن ی ا ز س ن ج ی، ش ی و ه ا ن ت خ ا ب ا ه د ا ف آ م و ز ش ی، ا ن ت خ ا ب م ح ت و ا، س ا ز م ا ن د ه ی م ح ت و ا، ا ر ا ئ ه م ح ت و ا، ت ن ظ ی م ز م ا ن، ب ه ر ه گ ی ر ی ا ز ت ک ن و ل و ژ ی آ م و ز ش ی، ا ر ز ش ی ا ب ی و ن ی ز ف ر ا ی ن د ت د و ی ن ب ر ن ا م ه د ر س ی د ر ح د" ب س ی ا ر ب ا " ا س ت. ک ل ی د و ا ژ ه ه ا: ا ع ض ا ی ه ئ ی ت ع ل م ی، ب ر ن ا م ه ر ی ز ی د ر س ی، ت د و ی ن ب ر ن ا م ه د ر س ی. د ر ی ا ف ت م ق ا ل ه: 4 6 / 0 6 / 2 4 2 6 پ ذ ی ر ش م ق ا ل ه: 0 3 / 2 / 4 4 2 6 6 - ا س ت ا د ی ا ر د ا ن ش گ ا ه آ ز ا د و ا ح د ا س م ش ه ر- د ا ن ش ک د ه ع ل و م ت ر ب ی ت ی و ر و ا ن ش ن ا س ی[email protected] ف ص ل ن ا م ه ر ه ب ر ی و م د ی ر ی ت آ م و ز ش ی د ا ن ش گ ا ه آ ز ا د ا س م ی و ا ح د گ ر م س ا ر س ا ل ن ه م، ش م ا ر ه1 ، ب ه ا ر1 3 3 1 ص ص3 2 1 - 3 1 1

ریزی درسی و تدوین برنامه درسی از ای اساسی برنامه بررسی ...journals.iau.ir/article_536597_67569e7d237613294b29e7839fb0a667.pdfریزی درسی

  • Upload
    others

  • View
    7

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: ریزی درسی و تدوین برنامه درسی از ای اساسی برنامه بررسی ...journals.iau.ir/article_536597_67569e7d237613294b29e7839fb0a667.pdfریزی درسی

زا یسرد همانرب نیودت و یسرد یزیرهمانرب یساسا یاهروحم یسررب یمالسا دازآ هاگشناد یملع تیئه یاضعا هاگدید

(رهشمالسا دحاو یدروم هعلاطم) 1هدازیدهم نیسحریما

هدیکچ

تیئه یاضعا هاگدید زا یسرد همانرب نیودت و یسرد یزیرهمانرب یساسا یاهروحم یسررب فده اب شهوژپ نیا رد حرطم رصانع هب تبسن هاگدید ،اتسار نیا رد .تسا هتفرگ لکش رهشمالسا دحاو یمالسا دازآ هاگشناد یملع میظنت ،اوتحم هئارا ،اوتحم یهدنامزاس ،اوتحم باختنا ،یشزومآ فادها باختنا هویش ،یجنسزاین لماش) یزیرهمانرب

.تفرگ رارق یسررب دروم یسرد همانرب نیودت دنیارف نینچمه و (یبایشزرا ،یشزومآ یژولونکت زا یریگهرهب ،نامز دحاو دازآ هاگشناد یملع تایه یاضعا هیلک لماش یرامآ عماج .تسا یشیامیپ-یفیصوت عون زا شهوژپ شور رفن 516 ،نارکوک هنومن مجح لومرف ساسارب یرامآ هعماج نییعت زا سپ .تسا هدوب رفن 213 اهنآ دادعت و رهشمالسا هتخاس ققحم همانشسرپ اههداد یروآدرگ رازبا .دندیدرگ باختنا یفداصت یاهقبط یریگهنومن شور زا هدافتسا اب رب ./14 ییایاپ و یضایر دیما ساسا رب ./64 ییاور و هدش یبایرابتعا و یحارط (4226) ینیدلا نیز طسوت هک تسا یسررب دروم یهورگ کت t نومزآ زا هدافتسا اب هدش یروآعمج یاههداد .تسا هدمآ تسدب خابنارک یافلآ ساسا فلتخم رصانع تیمها نازیم ،یملع تیئه یاضعا هاگدید قبط هک تسا هداد ناشن شهوژپ یاههتفای و هتفرگ رارق زا یریگهرهب ،نامز میظنت ،اوتحم هئارا ،اوتحم یهدنامزاس ،اوتحم باختنا ،یشزومآ فادها باختنا هویش ،یجنسزاین .تسا "الاب رایسب" دح رد یسرد همانرب نیودت دنیارف زین و یبایشزرا ،یشزومآ یژولونکت

.یسرد همانرب نیودت ،یسرد یزیرهمانرب ،یملع تیئه یاضعا :اههژاو دیلک

03/2/4426 :هلاقم شریذپ 46/06/2426 :هلاقم تفایرد

[email protected] یسانشناور و یتیبرت مولع هدکشناد -رهشمالسا دحاو دازآ هاگشناد رایداتسا -6

یشزومآ تیریدم و یربهر همانلصف راسمرگدحاو یمالسا دازآ هاگشناد

1331 راهب ،1 هرامش ،مهن لاس 311-321 صص

Page 2: ریزی درسی و تدوین برنامه درسی از ای اساسی برنامه بررسی ...journals.iau.ir/article_536597_67569e7d237613294b29e7839fb0a667.pdfریزی درسی

4426 راهب /لوا هرامش / مهن لاس/ یشزومآ تیریدم و یربهر همان لصف 110

همدقم ،یگدنز مامت رد یریگارف یارب دازآ یاضف داجیا ،بولطم صصخت اب ینالیصحتلا غراف تیبرت ره رد یساسا یاهترورض زا یاهقطنم و یلم یاهگنهرف اقترا و ظفح ،شناد رشن و اقترا

.دناهتفرگ رارق رظن دم یلاع شزومآ تاسسوم و اه هاگشناد فیاظو و فادها رد هک دنتسه هعماج رد یاهراتخاس هتسجرب یگژیو اهنت تروص هب ،یلاع شزومآ هک دندقتعم نارظنبحاص زا یرایسب

،نیاربانب .(6226 ،یچتخادرپ) تسا دیدج ناهج کرد دیلک و هدمآرد نردم عماوج هعسوت لاح-هعماج ره یارب دشر هب لین تامازلا زا اهنآ تیلاعف دوبهب تهج یزیرهمانرب و اه هاگشناد هب هجوت تهج هک دنتسه نیا رب لئاق یتیریدم ثحابم رد یمتسیس یاهدرکیور .دوشیم بوسحم یا

رد ار اهنآ و دومن هجوت نامزاس زا نوریب و نورد فلتخم رصانع هب تسیابیم ،نامزاس کی دشر یرتشیب تیمها زا نامزاس رد دوجوم رصانع یخرب ،دوجو نیا اب .درک میظنت فادها ققحت تهج هتسه هک دندقتعم شزومآ هزوح رد نارظنبحاص و نالاعف .دنرادروخرب رصانع ریاس هب تبسن ینیدلانیز) تسا یسرد همانرب هکلب ،تسین تارابتعا و هجدوب یشزومآ متسیس عون ره یزکرم .(636 ،5226 ،دنمیم هب تبسن یرگنزاب و هجوت ترورض ،هدش رکذ دنمشزرا فادها هب لین یاتسار رد یزیرحرط یسرد همانرب رصانع همه یزاسزاب هب تبسن یدج مامتها و یحارط یگنوگچ و یسرد یاههمانرب و یسرد یاههمانرب تیفیک هب هجوت .دزاسیم راکشآ ار ...و سیردت یاهشور ،ملعم ،اوتحم زا معا هچنانچ و دوشیم ساسحا هتشذگ زا شیب ینونک طیارش رد صوصخ نیا رد ریبدت و لقعت

رتمک اهیتساک ،ددرگ لیدعت و یرگنزاب ریغتم طیارش هب هجوت اب ًاابترم یسرد یاههمانرب تیفیک رما نیا .دنکیم نیمضت ار یشزومآ ماظن لک تیفیک ،سرد ینغ همانرب .دنیامنیم خر هتشذگ زا 6زاسایوپ و کرحم ناونع هب سردم شقن یقلت و رترب یتیبرت یاهشور همه زا هدافتسا ینعم هب ،دیآ رد هاگشناد گنهرف ءزج یزیرهمانرب هکنیا رگم دباییمن ققحت اه هاگشناد تیقفوم .تسا

:5226 ،دنمیم ینیدلانیز) تسا هدمآ رد هاگشناد کفنیال ءزج تروص هب شزومآ هک نانچمه هک دنادیم مه هب طبترم تانایب زا ییاهعومجم ار یسرد همانرب یروئت (01 ،6246) 3پماشوب .(2

1 -Animator 2 - Beaushamp

Page 3: ریزی درسی و تدوین برنامه درسی از ای اساسی برنامه بررسی ...journals.iau.ir/article_536597_67569e7d237613294b29e7839fb0a667.pdfریزی درسی

010 هداز یدهم /...و یسرد یزیرهمانرب یساسا یاهروحم یسررب

و هدافتسا ،نیودت دنیآرف تیاده و یسرد همانرب رصانع نایم طابترا ندرک صخشم قیرط زا .دشخبیم انعم ،یشزومآ هسسؤم کی یسرد همانرب هب ،نآ زا یبایشزرا

طابترا و لاصتا هب هجوت اب ار یسرد همانرب یروئت (65 ،6226 ،هاگراجا و یحتف) 6نیرگدنال دنیآرف رد قیقحت ،هاگدید نیا رد .تسا هدومن فیرعت یسرد همانرب و شزومآ نیب رادماظن

یسرد همانرب و دوشیم هتفرگ رظن رد یسردهمانرب یروئت یارب مهم عبنم کی ناونع هب شزومآ ار یسرد همانرب یروئت 3نیچاکم لیگ .تسا سیردت یاهشور اب اوتحم طابترا حیرشت یپ رد ،یسرد همانرب یاههدیدپ هرابرد اههتفای و اهریسفت ،اهلیلحت و هیزجت زا هدینت مه رد ییاهعومجم هب ار یسرد همانرب یاهیروئت تاصخشم ،یسرد همانرب یروئت موهفم نییبت رد یو .دنکیم فیرعت

:درامشیم رب ریز حرش .دشاب ریذپشلاچ دیاب یسرد همانرب یروئت و6 .دشاب رادروخرب یوق یشزرا یانب ریز و ساسا کی زا دیاب یروئت و3 جارختسا ...و یسانشهعماج ،یسانشناور ریظن اههتشر زا یاهعومجم زا دیاب یسرد همانرب یروئت و2 ،عبنم نامه ،هاگراجا و یحتف) دشاب یسرد همانرب تاعلاطم رب زکرمتم لاح نیع رد و دوش .(65و35 یاراد نایوجشناد هک تسا یاهدش یمسر کیمداکآ تایبرجت ،یهاگشناد یسرد همانرب زا روظنم ای اههرود هارمه هب هک اههمانرب نیا .دنریگارف هاگشناد رد ار اهنآ یتسیاب هطسوتم ملپید هجرد-ینارنخس هعومجم ،اهرانیمس ،یشزومآ یاههاگراک لماش ،دناهدش نیودت ،یتاعلاطم یاههمانرب

کی هک تسا یاهنادنمدرخ ییوگخساپ همانرب نیا .دنوشیم زین تایبرجت و یهاگشیامزآ راک ،اه لیبق زا ینورد لماوع و شناد تارییغت ،عامتجا تاراظتنا ،ینوریب لماوع هب یملع تئیه وضع-همانرب رب ینتبم یاهشزومآ عومجم رد .(6 ،3446 ،2ینرتوزبموت) دهدیم ،نایوجشناد یاهزاین

لح و یرگنهدنیآ ،یریگمیمصت ،رکفت اب ار یشزومآ تامادقا یسرد همانرب یحارط و یزیر زا فادها ریسم رد ار اهتیلاعف هیلک ،دزاسیم هارمه یملع یاهشور و لوصا رب ینتبم لکشم یشخبرثا و ییاراک شیازفا بجوم نآ حیحص ماجنا تیاهن رد و دهد یم قوس هدش نییعت شیپ

1 - Landgreen 2 - Mecutcheon 3 - Toombs & Tierney.

Page 4: ریزی درسی و تدوین برنامه درسی از ای اساسی برنامه بررسی ...journals.iau.ir/article_536597_67569e7d237613294b29e7839fb0a667.pdfریزی درسی

4426 راهب /لوا هرامش / مهن لاس/ یشزومآ تیریدم و یربهر همان لصف 110

دوش یمن ققحم رما نیا .(32 ،6226 ،یگیب ازریم زا لقن هب ،ماهگنیناگ) دیدرگ دهاوخ شزومآ یزیر همانرب رد هنالاعف یریگدای و سیردت دنیارف رد ریگرد رصانع و اهشخب همه هکنیا رگم .(3446 ،ینرت و زبموت) دنشاب هتشاد تکرش یسرد و شناد بسک یاهشور ،هعماج یاهزاین هدنهد ساکعنا ،عطاق روط هب یلاع شزومآ یسرد همانرب

هیهت هب دنمزاین ،یسرد همانرب ناحارط .تساهنآ نیشیپ یریگدای و اهییاناوت ،نایوجشناد قیالع یسرد یزیرهمانرب یارب دیتاسا و نایوجشناد یاهیئاناوت و قیالع ،عونتم یاهزاین هناگدنچ لاکشا

-یم رب رد ،یریگدای و سیردت دنیآرف اب ار هسسؤم ریگرد یاهشخب همه ،یسرد همانرب .دنتسه .دوشیم لماش ار یشزومآ تایبرجت یبایشزرا و تیاده ،یحارط ،فده نینچمه و دریگ همانرب کی تامازلا زا نآ فادها و یسرد همانرب نیودت رد دیتاسا و نایوجشناد یاهزاین هب هجوت و ییوجشناد یاهزاین یانبم رب هک دناوخیم رثوم ار یاهمانرب (4003)6 زوگ کرک .تسا قفوم یاهزاین لیلحت هب نینچمه ؛تسا یملع تأیه و ییوجشناد یاهزاین لیلحت رب ینتبم و یملع تأیه یبایزرا ،یسرد همانرب یحارط هب طوبرم یراج تاقیقحت وترپ رد و تسا دهعتم یدعب دنچ هدش قیفلت موادم دروخزاب مزیناکم و یریگمیمصت رد سیردت لنسرپ تکرش ،همانرب کیتامتسیس یاهژیو یسرد همانرب دیلوت رد ار دنیارف نیا نیققحم زا یهورگ .تسا هدش دیلوت ،متسیس نیا اب

تیامح و تکرش ،قفوم یاهبرجت هب لین لابند هب و دناهتشاذگ ارجا هب اه هاگشناد زا یکی رد ،نآ یازجا نایم ماجسنا هب یبایتسد تهج ،یسرد همانرب دیلوت یارب همانرب رب راذگریثأت نایرجم

همانرب یحارط دنیارف هیلوا لحارم یادتبا زا ار ناسردم تکراشم و یراکمه و هتسناد یرورض-یم قفوم همانرب کی رب رثوم لماوع زا ار نابطاخم هب یسرد همانرب هئارا و ینایاپ لحارم ات یسرد .دنناد هب نایوجشناد و دیتاسا تکراشم بلج و یلاع شزومآ ماظن رد ییادززکرمت هیاس رد زج رما نیا

رد یلاع شزومآ یاهتیلاعف رورم .دش دهاوخن ققحم ،یسرد همانرب رصانع نیرتلاعف ناونع و نیسردم ،تسا شخب نیا رد راکشآ ییارگزکرمت هب لین زا یکاح نونکات زاغآ زا ناریا

،یسدنهم و ینف و هیاپ مولع ،یناسنا مولع ،یکشزپ) یشزومآ هدمع هورگ شش نایوجشناد یاهتفرشیپ اب یگنهامه رظن زا ار دوخ هورگ یسرد یاههمانرب (رنه و یکشزپماد ،یزرواشک

1 - yasemin kirkgoz

Page 5: ریزی درسی و تدوین برنامه درسی از ای اساسی برنامه بررسی ...journals.iau.ir/article_536597_67569e7d237613294b29e7839fb0a667.pdfریزی درسی

110 هداز یدهم /...و یسرد یزیرهمانرب یساسا یاهروحم یسررب

یاهدادنورب ییاهن تیفیک هب هجوت و یگنهرف ،یعامتجا ،یداصتقا هعسوت یاهفده و یملع هتفرگ هلصاف ینونک ییارگزکرمت زا هک دراد دوجو لیامت نیا و دننادیمن بسانم ،یلاع شزومآ ییوگخساپ هب ،یزیرهمانرب یلاع یاروش رانک رد نایوجشناد یتح و نیسردم تکراشم بلج اب و و کرد هاگیاج ،نیاربانب .(2426 ،یریزو) دوش کیدزن هعسوت لاح رد هعماج یاهزاین هب رتشیب

تراهم هب تبسن ،یسرد همانرب ریجنز یاه هقلح زا یکی ناونع هب ،یملع تأیه یاضعا شناد یریطخ تیمها زا ،یسرد همانرب حوطس تخانش و یسرد همانرب یارجا و نیودت یاهفرح رصانع تخانش رد وا ییاناوت هب سردم یاهفرح تیحالص یاه هزوحزا یکی و تسا رادروخرب ،یدمحمرهم) دشابیم یسرد یزیرهمانرب رد یدنمناوت و رصانع زا کیره تیمها ،یسرد همانرب

.(246 ،2003 ،6نوسرتپ و دلونارگ ؛4226 هب تسیابیم ،یسرد همانرب یحارط رد ناگدننک تکرش ناونع هب دیتاسا هجوت لباق شقن رب هوالع همانرب کی .دومن هراشا ،زین همانرب رصانع زا کیره یارجا رد رییغت لامعا رد اهنآ تردق و ذوفن

و لخد زا ریثات یب ،دشاب هدش یحارط تساک و مکیب و یلوصا لکش هب هک دنچ ره یسرد و کفنم تالوقم یسرد یزیرهمانرب و سیردت و شزومآ هکنیا هب هجوت اب .تسین سردم فرصت

و حرج هب زاین ،دوخ نوماریپ و یطیحم تائاضتقا هب هجوت اب ،سردم کی و دنشابیمن مه زا ادج رییغت دراوم یاهراپ رد و یسرد همانرب رصانع یراکتسد لقادح هجیتن رد و ارجا رد اههمانرب لیدعت

یدیلک و یلصا یاهشقن زا یکی ،یسرد زیرهمانرب شقن .دراد (طیارش هب انب) اههمانرب لماک لوصا ای و دنشابن فقاو شقن نیا رب نیسردم دوخ تسا نکمم هچرگ .دوشیم بوسحم سردم .(453 ،عبنم نامه ،یدمحمرهم) دنشاب هتشادن رظندم ار یصصخت هزوح نیا رب مکاح یملع رگیدکی یور یسرد همانرب و سردم لباقتم رثا زا یکاح ،دتفایم قافتا یلاع شزومآ رد هچنآ و لخد هن و هدش هتشاذگ ارجا دروم هب هنارادافو روط هب یسرد همانرب هن رگید ترابع هب ،تسا ؛تسناد ملعم عونصم ار همانرب ناوتب هک تسا هدوب یدح رد ،یرجم هیحان زا تارییغت و فرصت ،هتشاذگ ریثأت همانرب رد زین ملعم و (وا یاهراتفر و تاینهذ ،اهرواب) سردم رد یسرد همانرب هکلب عقاو لباقتم قابطنا هدیدپ تفگ ناوتب دیاش .تسا هدش لباقتم قابطنا تیعضو شیادیپ بجوم یحارط و سرد سالک حطس هب یهجوت مک دنکیم دزشوگ 3رنزیآ .دشابیم هاگدید نیرتهنانیب

1 - Grunwald & Peterson 2 - Eizner

Page 6: ریزی درسی و تدوین برنامه درسی از ای اساسی برنامه بررسی ...journals.iau.ir/article_536597_67569e7d237613294b29e7839fb0a667.pdfریزی درسی

4426 راهب /لوا هرامش / مهن لاس/ یشزومآ تیریدم و یربهر همان لصف 110

تسا هدومن تسکش هب موکحم ار یشزومآ متسیس یلاعتم فادها ،حطس نیا رد اههمانرب تسا هدش هئارا یددعتم یاهوگلا ،یسرد یزیرهمانرب هزوح رد .(613 ،عبنم نامه ،یدمحمرهم) کرتشم یبایشزرا و اوتحم نییعت ،یراذگفده ،یجنسزاین ریظن یساسا یاههفلوم یخرب رد هک رظن دم یوگلا تیاهن رد و حیرشت یسرد یزیرهمانرب روهشم یاهوگلا زا یخرب ادتبا رد .دنتسه .دریگیم رارق قیقد یسررب دروم قیقحت نیا رد یدرکیور اب (64 ،0226 ،داژنیوخ همجرت) ردناسکلا و رولیس :ردناسکلا و رولیس یوگلا

و باختنا ،یئزج و یلک یاهفده نیودت لیبق زا ار یلحارم ،یسرد یزیرهمانرب هب کیتامتسیس دوخ لدم رد یبایشزرا یاهشور باختنا و یشزومآ یاهحرط هیهت ،یسرد همانرب حرط هیهت :دنداد رارق رظندم

.(31 :2231 ،یرادمتعیرش) ردناسکلا رولیس یسرد یزیرهمانرب لدم :1 هرامش رادومن

لماش هک دندرک هئارا یسرد همانرب نیودت هب دنمماظن درکیور کی (1446) ردناسکلا و رولیس .(46 :1226 ،یرادمتعیرش) و (64 و52 :0226 ،داژنیوخ همجرت) تسا ریز دراوم راک یسرد همانرب ناگدننک نیودت :اهورملق و ینیع یاهفده ،ینامرآ یاهفده ـ1 ینیع یاهفده .دننکیم زاغآ ینیع یاهفده و ینامرآ یاهفده نتخاس صخشم اب ار دوخ دیاب هک دنراد دوجو هدمع ورملق راهچ .دوشیم هداد نامزاس ،یسرد همانرب ورملق هدودحم رد ندرک صصخت و رمتسم یریگدای یاهتراهم ،یناسنا طباور ،یدرف دشر :دنریگ رارق هجوت دروم و اههاگدید هب قیقد هجوت زا هدش هدیزگرب یاهورملق .ینیع یاهفده و ینامرآ یاهفده

Page 7: ریزی درسی و تدوین برنامه درسی از ای اساسی برنامه بررسی ...journals.iau.ir/article_536597_67569e7d237613294b29e7839fb0a667.pdfریزی درسی

110 هداز یدهم /...و یسرد یزیرهمانرب یساسا یاهروحم یسررب

یفسلف یاههاگدید و یشهوژپ یاههتفای ،یناتسا ینوناق نایضتقم و طیارش ،هعماج یاههتساوخ .دناهتفرگ لکش یسرد همانرب ناصصختم همانرب ناحارط ،تفای ققحت یلصا ماگ نیتسخن هک نآ ضحم هب :یسرد همانرب حرط ـ2-یم یریگمیمصت یریگدای یاهتصرف ندروآ مهارف و نآ یهدنامزاس و اوتحم دروم رد یسرد زین و صاخ ورملق کی اب نآ نداد دنویپ و یریگدای یاهتصرف هئارا شور ،نایم نیا رد .دننک یاهزاین ،یملع هتشر رب دیکأت اب یسرد همانرب ایآ ؛دریگیم رارق هجوت دروم یفسلف یاههاگدید .دش دهاوخ یزیرحرط ریگارف ای هعماج ناسردم ،دش هتفرگ میمصت یسرد همانرب حرط رد هک یماگنه :یسرد همانرب یارجا ـ3 و اهشور ناسردم .دننکیم ارجا ار یسرد همانرب ینعی ،دنروآیم دوجو هب ار یشزومآ یاهحرط .دننکیم باختنا دربراک یارب ،دنیامنیم کمک اوتحم یریگدای رد ناریگارف هب ار یدراوم دادعت نایم زا ناسردم و یسرد نازیرهمانرب ،ینایاپ هلحرم نیا رد :یسرد همانرب یبایشزرا ـ1 و یسرد همانرب تیقفوم و یبایشزرا زا یقیقد ریوصت هک ار ییاهنآ ،یبایشزرا نونف زا یدایز و یشزومآ تیفیک یسرد همانرب حرط رب دیاب یبایشزرا .دننیزگیم رب ،دننکیم مهارف نآ یارجا

ناگدننک نیودت ،یعماج یبایشزرا نینچ قیرط زا .دشاب زکرمتم ناریگارف یریگدای یاهراتفر .دنزاس فقوتم ار نآ ای دننک حالصا ،دنهد همادا ار همانرب ایآ هک دننکیم نییعت یسرد همانرب (526 و126 ،4226 ،رقحا همجرت ،زنیکناه و نیاتشنرا) ار نامز اب بسانتم یسرد همانرب دوب دنمهقالع یکلم زا لقن هب (4346) تیباب :6تیباب یوگلا

وا .دریگ راک هب ون یاههویش و هزات یشزومآ داوم دیدج یاهشور و دنک دوجوم همانرب نیزگیاج هدماین تسد هب یگدنز هبرجت قیرط زا هک ییاهفده هب ناوتیم ملع زا هدافتسا اب هک دوب دقتعم دنک نیعم ار ریگارف درکلمع هک یاهنوگ هب ار اهفده زا هدافتسا وا لیلد نیمه هب .تشگ لیان اهفده و دهدیم حرش ار اهتیلاعف لیلحت ای فیاظو تسخن وا ،عقاو رد .داد رارق هظحالم دروم نایب دهدیم صیخشت دمآراک و دیفم هک ار ییاهفده سپس .دنکیم جارختسا فیاظو نآ زا ار و گنهرف» «درف شنم نتخاس «دننام الاب حطس یلیخ و مهبم یاهفده زا تیباب رظن قبط «.دنکیم

1.Bobbit

Page 8: ریزی درسی و تدوین برنامه درسی از ای اساسی برنامه بررسی ...journals.iau.ir/article_536597_67569e7d237613294b29e7839fb0a667.pdfریزی درسی

4426 راهب /لوا هرامش / مهن لاس/ یشزومآ تیریدم و یربهر همان لصف 110

لوصا» و «یسرد همانرب» هیهت رد هک دنتسه هژیو یاهفده اهنت اریز ،دوش زیهرپ دیاب «یسانشدوخ .(52 ،5226 ،یکلم) «دنزاسیم رسیم ار ریسم همادا نشور یامنهار دننامه «سیردت یگدنز دیاب هک تسا ییاهتیلاعف فشک یسرد همانرب نیودت رد هفیظو نیلوا ،تیباب رظن زا » مهارف ،تسا مزال بسانم درکلمع یارب هک یدرف یاهتیفیک و اهییاناوت زین و دزاسب ار ریگارف یاراد یسرد همانرب هک درک ناشن رطاخ وا (446 ،4226 ،رقحا همجرت ،زنیکناه و نیاتشنرا) «دروآ :تسا هلحرم راهچ ینیع یاهفده باختنا و6 اهتیلاعف و اهنامرآ هب اهفده نیا میسقت و3 اهدحاو یراک دودح هب اهنآ ندرک لیلحت و2 هتفرشیپ یاهشور یروآعمج و4 هک درک هئارا یسرد یزیرهمانرب یوگلا کی (4146) رلیو :1رلیو یسرد یزیرهمانرب یوگلا رد .دریگیم رارق هخرچ کی رد لخاد رادم و فده یاهوگلا فالخرب یزیرهمانرب لحارم نآ رد هلحرم ناونع هب یبایشزرا اما .تسا صخشم ًاالماک یزیرهمانرب دنیارف یاهتنا و ادتبا ،وگلا نیا هب ار یزیرهمانرب ،نآ زا لصاح دروخزاب هکلب دوشیمن هتفرگ رظن رد یزیرهمانرب دنیارف ینایاپ تروص هب یریگدای براجت و اوتحم وگلا نیا رد ،هوالع هب .دنکیم لیدبت رمتسم و موادم یرما

یحتف و هداززورون) .دهدیم ناشن ار رلیو یاهخرچ یوگلا ریز رادومن .دوشیم هئارا هدینت مه رد .(246 ،4226 ،هاگراجا و

رلیو یزیرب یوگلا .2 رادومن

1 . Miler and Seller

Page 9: ریزی درسی و تدوین برنامه درسی از ای اساسی برنامه بررسی ...journals.iau.ir/article_536597_67569e7d237613294b29e7839fb0a667.pdfریزی درسی

110 هداز یدهم /...و یسرد یزیرهمانرب یساسا یاهروحم یسررب

وا .تسا «اباتادلیه یوگلا » قیقحت نیا رد هدافتسا لباق و رظن دروم یوگلا :6ابات ادلیه یوگلا زا وا ".دنیامن تکرش یزیرهمانرب رد دیاب ،دننکیم ارجا ار یسرد همانرب هک یناسک" دوب دقتعم یهددای هژیو یاهدحاو قیرط زا دیاب ناملعم یو داقتعا هب .دومن تیامح ،3الاب هب نییاپ زا درکیور ییارقتسا شور کی اب ینعی ؛دننک عورش ار یسرد یزیرهمانرب دنیآرف ،ناریگارف یارب یریگدای و 2رلیات لاؤس راهچ طسب ،ابات ییاهلحرم تفه لدم عقاو رد .دنسرب یلک حرط هب ،یئزج روما زا و دشاب زیمآقارغا دناوتیمن رلیات لدم رثا و تردق هک دندوب رواب نیا رب 4کیروهاز و رانلوم .دوب تسا هعماج طلسم یاهضرف زا ندنام رود ،رلیات یزیرهمانرب بوچراچ زا جراخ رد نتفرگ رارق .(14 ،0226 ،سیئول و ردناسکلا رولیس) :(64 ،6226 ،یگیب ازریم) درمشرب دوخ لدم رد ار یلصا هلحرم تفه ابات

5زاین صیخشت و6 1فده نییعت و3 4اوتحم باختنا و2 2اوتحم یهدنامزاس و4 4یریگدای یاههبرجت باختنا و5 60یریگدای یاهتیلاعف یهدنامزاس و1 .یبایشزرا و4

1 . Taba 2. Top - Down 3 . Tyler 4. Molnar & Zahoric 5. Diagnosis of needes 6. Formation of Objectives 7. Selection of Content 8. Organization of Content 9. Selection of learning Activities 10. Evaluation

Page 10: ریزی درسی و تدوین برنامه درسی از ای اساسی برنامه بررسی ...journals.iau.ir/article_536597_67569e7d237613294b29e7839fb0a667.pdfریزی درسی

4426 راهب /لوا هرامش / مهن لاس/ یشزومآ تیریدم و یربهر همان لصف 110

(2231) اباتادلیه یسرد یزیرهمانرب یوگلا.3 رادومن

همانرب و هدش ارجا یسرد همانرب رب رثوم لماوع یسررب» ناونع اب (5226) اسراپ طسوت یشهوژپ ،«زگیب یلماع هس یوگلا ساسا رب زاریش هاگشناد یسانشراک یاههرود رد هدش هتخومآ یسرد ار دوخ سرد یاهسالک هک ینایوجشناد هک تسا نیا زا یکاح شهوژپ نیا جیاتن .دش ماجنا هرود زا یرتشیب تیاضر و رتتبثم کاردا ،دنراد یقمع هزیگنا و دننادیم ارگزاس و تخاس رتشیب هک ینایوجشناد نینچمه ؛دننکیم یبایزرا رتیوق دناهتخومآ هک ار ییاهتراهم و دنراد یلیصحت یریگدای درکیور زا هدافتسا هب یرتشیب شیارگ ،دننکیم کرادا رادم سیردت ار دوخ ناداتسا

ار دوخ ناداتسا سیردت درکیور هک ینایوجشناد اما .دنراد یرتفیعض یریگدای جیاتن و یحطس رتشیب و هتسناد ارگزاس و تخاس زین ار دوخ سرد یاهسالک دننکیم کاردا ،رادینعم یریگدای ،سالک رد ییارگزاس و تخاس هب هک یناداتسا .دننکیم هدافتسا یقمع یریگدای درکیور زا

،دنراد یرتشیب شیارگ شناد دربراک و یهدنامزاس یبایزرا درکیور و رادم یریگدای درکیور زا رتشیب و دنرادم سیردت هک یناداتسا اما ،دنراد رتالاب لدعم اب ینایوجشناد و رتقفوم یاهسالک نایوجشناد و دنراد یرتقفومان یاهسالک ،دننکیم هدافتسا شناد دیلوت زاب یبایزرا یاهدرکیور .دنراد یرتنیئاپ لدعم اهنآ هئارا ،هناروکف سیردت یاهدرکیور یسررب و دقن» ناونع اب (5226) هعمج ماما طسوت یشهوژپ

ملعم تیبرت یسرد همانرب درکیور اب نآ هسیاقم و روکف ملعم تیبرت یسرد همانرب یرظن بوچراچ

Page 11: ریزی درسی و تدوین برنامه درسی از ای اساسی برنامه بررسی ...journals.iau.ir/article_536597_67569e7d237613294b29e7839fb0a667.pdfریزی درسی

110 هداز یدهم /...و یسرد یزیرهمانرب یساسا یاهروحم یسررب

یاهدرکیور زیامت هطقن هک دشابیم حرش نیدب شهوژپ نیا جیاتن هلمج زا .دش ماجنا ناریا هب نآ عبت هب و رادهلاسم تیعقوم زا درف کاردا تیفیک هب ،هناروکف سیردت رد نوگانوگ شریذپ اب نیاربانب .ددرگیم رب دروآیم لمع هب هلأسم زا هک ینوگانوگ یاه یدنب بوچراچ یوگلا کی هئارا اب ناوتیم ،روکف دارفا رد ماع و یساسا تیلباق کی ناونع هب کاردا تیفیک زا تناعتسا اب دنناوتب هک تخاس مهارف یوحن هب ار روکف ناملعم شرورپ هنیمز ،ریگارف و ماع یاهیدنببوچراچ هئارا اب تیعقوم زا هبناج همه و قیقد کرد اب و شوخ هتفای دشر کاردا

سیردت نوگانوگ حوطس و هدومن باختنا لمأت یارب ار نوگانوگ تاعوضوم ،هلأسم نوگانوگ درکیور ،یکاردا یارگدوجو یسانشناور ،هدش ماجنا یسررب هب هجوت اب .دنیامن یط ار هناروکف یرظن بوچراچ ناونعب ،یرنه تیبرت هب هجوت و هناروکف یزروراک ،ارگزاس و تخاس یریگدای تیبرت هرود رد یزروراک سرد صوصخ رد شهوژپ جیاتن .دش نییعت ملعم تیبرت یسرد همانرب تالکشم تلع هب هک داد ناشن ،نایوجشناد و ناداتسا اب هبحاصم و همانشسرپ یارجا قیرط زا ملعم .دیامن لمع بولطم وحن هب تسا هتسناوتن ،لمأت هب نایوجشناد تیاده رد سرد نیا هدیدع رب رثؤم لماوع شقن یسررب» هب هک دش ماجنا یئومهم ینمؤم طسوت (2226) لاس رد یشهوژپ-همانرب رد یتشهب دیهش یکشزپ مولع و یتشهب دیهش یاه هاگشناد یملع تأیه یاضعا تکراشم هک یملع تأیه یاضعا هیلک ار قیقحت نیا یرامآ هعماج .دش هتخادرپ «یهاگشناد یسرد یزیر مولع و یتشهب دیهش یاه هاگشناد یملع تأیه وضع ،تقو مامت تروص هب3226و22 لاس رد-هفرح ،یملع لماوع هک تسا نیا رگنایب شهوژپ جیاتن .داد لیکشت ،دندوب یتشهب دیهش یکشزپ یاضعا تکراشم رب ،ینورد یشزیگنا و ینوریب یشزیگنا ،ینامزاسنورب ،ینامزاس نورد ،ییا

.دراد ریثأت ،یهاگشناد یسرد یزیرهمانرب رد ،هاگشناد یملع تأیه یلاع شزومآ رد یتیبرت مولع هتشر یسرد یاههمانرب یسررب» ناونع اب یشهوژپ (2226) یفراع رب .تسا هداد ماجنا (یشزومآ تیریدم همانرب یدروم هعلاطم) نآ دوبهب یارب ییاهراکهار و ناریا و ینیلپیسید هاگدید رب ینتبم یلک فادها دعب زا یسرد یاههمانرب دوجوم عضو قیقحت نیا ساسا یلمع یاههبنج هب هجوت ثیح زا و تسا یعوضوم هاگدید رب ینتبم شزومآ شور و اوتحم دعب زا

دربراک و یصصخت و هژیو یاهتراهم ،یقیقحت یاهتراهم ،یمومع یاهتراهم تیوقت و یدربراک و تهج رد و تسین دوجوم یاهزاین یوگخساپ هبناج دنچ و فطعنم یبایشزرا و یشزومآ یاهشور رییغت ،هنایارگناسنا ،کیتارکومد یدنورهش ،ینیلپیسید یقیفلت یدرکیور اب یتسیاب نآ دوبهب

Page 12: ریزی درسی و تدوین برنامه درسی از ای اساسی برنامه بررسی ...journals.iau.ir/article_536597_67569e7d237613294b29e7839fb0a667.pdfریزی درسی

4426 راهب /لوا هرامش / مهن لاس/ یشزومآ تیریدم و یربهر همان لصف 110

بسانتم ،یبایشزرا و شزومآ شور ،اوتحم هلمج زا همانرب داعبا همه رد یتخانش دنیارف و یعامتجا .دومن مادقا یلعف یاهزاین اب یملع تأیه یاضعا تکراشم یاهراکهار یسررب» ناونع تحت یقیقحت رد (6226) یسدقا

ماجنا یفیصوت یسرد و یشزومآ یزیرهمانرب رد نارهت یاه هاگشناد یتیبرت مولع یاههدکشناد ،تیریدم لامعا و باختنا دنیارف تالکشم ،یراتخاس تالکشم هک تفای تسد جیاتن نیا هب داد هب طوبرم تالکشم ،تکراشم ینوناق تالکشم ،یملع تأیه یاضعا شرگن و یگنهرف تالکشم یزیرهمانرب رد یملع تأیه یاضعا تکراشم عناوم نیرتمهم ،یبایشزرا و تراظن ماظن نادقف .دشابیم یسرد و یشزومآ ،«اهیریگتهج و اهیگژیو ،ناریا یلاع شزومآ رد یسرد یزیرهمانرب ماظن» ناونع تحت یشهوژپ-همانرب ماظن هفلؤم رب لصاح هلاسر هجوت نوناک .تفریذپ تروص 2426 لاسرد ،یریزو طسوت دوخ رمع هلاس هاجنپ و دصکی نارود رد ،یلاع شزومآ ماظن لمح مرب هک دشابیم یسرد یزیر رذگ ،4526 زا سپ هرود و 1426 و4526 هرود ،2626 و1426 هرود ،2336 و2626 :هرود راهچ زا

شور زا هدافتسا اب هلاسر نیا .تسا هدومن ریس طرفم ییارگزکرمت تمس هب اراکشآ و هدرک و کرادم هب هعجارم رب هوالع ،ماظن نیا فلتخم بناوج هعلاطم یارب ،شهوژپ رد یزاسثلثم ییاسانش رد یعس و تسا هدومن مادقا (یشیامیپ) یفیصوت قیقحت کی هب (یخیرات قیقحت) دانسا

دهدیم ناشن قیقحت نیا جیاتن .تسا هتشاد یسرد یزیرهمانرب ماظن یاهیریگتهج و اهیگژیو و ینف و هیاپ مولع ،یناسنا مولع ،یکشزپ) یشزومآ هدمع هورگ شش نایوجشناد و نیسردم هک اب یگنهامه رظن زا ار دوخ هورگ یسرد یاههمانرب (رنه و یکشزپماد ،یزرواشک ،یسدنهم ییاهن تیفیک هب هجوت و یگنهرف ،یعامتجا ،یداصتقا هعسوت یاهفده و یملع یاهتفرشیپ ییارگزکرمت زا دیاب ،بولطم فادها هب لین تهج و دننادیمن بسانم ،یلاع شزومآ یاهدادنورب

-همانرب یلاع یاروش رانکرد نایوجشناد یتح و نیسردم تکراشم بلج اب و هتفرگ هلصاف ینونک کی شهوژپ نیا .دوش کیدزن هعسوت لاح رد هعماج یاهزاین هب رتشیب ییوگخساپ هب ،یزیر .تسا هداد داهنشیپ ،ناریا رد یلاع شزومآ یارب یسرد یزیرهمانرب بسانم یوگلا

Page 13: ریزی درسی و تدوین برنامه درسی از ای اساسی برنامه بررسی ...journals.iau.ir/article_536597_67569e7d237613294b29e7839fb0a667.pdfریزی درسی

010 هداز یدهم /...و یسرد یزیرهمانرب یساسا یاهروحم یسررب

رد یسرد همانرب یروآون ظفح و دیلوت شلاچ» ناونع اب (4003) 1زوگ کرک طسوت یشهوژپ کی رد رتایوپ و رترثوم یاهمانرب داجیا هب رجنم هژورپ نیا .تفریذپ ماجنا ،«یلاع شزومآ صیخشت ایوپ و رثوم لیلد نیا هب قیقحت نیا رد ،یسرد همانرب دیدجت دنیارف .دش یکرت هاگشناد و ییوجشناد یاهزاین لیلحت هب ؛تسا یملع تأیه و ییوجشناد یاهزاین یانبم رب هک دش هداد هب طوبرم یراج تاقیقحت وترپ رد و تسا دهعتم یدعب دنچ یاهزاین لیلحت هب ؛تسا یملع تأیه و یریگمیمصت رد سیردت لنسرپ تکرش ،همانرب کیتامتسیس یبایزرا ،یسرد همانرب یحارط نیا تاداهنشیپ هلمج زا .تسا هدش دیلوت ،متسیس نیا اب هدش قیفلت موادم دروخزاب مزیناکم یشور هب ًااجیردت یروآون :دشابیم حرش نیدب ،یسرد همانرب رد یروآون دربشیپ یارب شهوژپ

تکرش یریگمیمصت رد ،ارجا رد ناگدننک تکرش مامت تسا مزال .دوش هضرع کیتامتسیس و تکرش .دشاب هتشاد دوجو هزیگنا و دهعت ،یمومع قفاوت تفرشیپ یارب نیناوق نیرتشیب و دننک نایم ماجسنا هب یبایتسد تهج ،یسرد همانرب دیلوت یارب ،همانرب رب راذگریثأت نایرجم تیامح ییارجا تیامح ،یدیلک نانیرفآ شقن ناونع هب ناسردم تسا مزال .دشابیم یرورض ،نآ یازجا

-هرود رسارس رد هکلب ،یسرد همانرب دیدجت دنیارف هیلوا لحارم یط رد اهنت هن ار یفاک یرادا و .دهد خر اهنآ سیردت رد تارییغت دنهد هزاجا دنناوتب ات دننک تفایرد سیردت یاه شور زا هدافتسا اب سیردت یارب یریگدای» ناونع اب(4003) 2دنلراه و نکنورپسا طسوت یشهوژپ اب سیردت رد ار یشزومآ هورگ کی تایبرجت شهوژپ نیا .دش ماجنا «روحم هلأسم یریگدای کی .دهدیم حیضوت ار رییغت نیا زا تیامح یگنوگچ و روحم هلأسم یریگدای شور زا هدافتسا روحم هلأسم یریگدای یانبم رب سیردت هک دشابیم بلطم نیا شهوژپ نیا رد یدیلک هتفای

ار نایوجشناد یارب طیارش تیفیک و سیردت یاهتیلاعف ییارگمه هک دراد دوخ رد ار یطباوض شور زا هدافتسا اب سیردت .تسا دیفم یاهفرح شزومآ لیهست یارب نینچمه و دنکیم نیمضت سیردت هب رادم و سردم سیردت زا هک ناسردم یارب تسا یکمک روحم هلأسم یریگدای .دوشیم هداد قوس رادم و وجشناد

1. yasemin kirkgoz 2.Rachel Spronken – Smith & tony harland

Page 14: ریزی درسی و تدوین برنامه درسی از ای اساسی برنامه بررسی ...journals.iau.ir/article_536597_67569e7d237613294b29e7839fb0a667.pdfریزی درسی

4426 راهب /لوا هرامش / مهن لاس/ یشزومآ تیریدم و یربهر همان لصف 110

هیاپ یسرد همانرب درکیور کی» ناونع اب (4003) 1تسیرچلیگ و تسیرچلیگ طسوت یشهوژپ یاهتیلوئسم زا یکی .دش ماجنا ،نمورت هاگشناد رد «ییوجشناد یربهر تفرشیپ یارب ،کرتشم ییاناوت و لیامت جیورت ،یروسیم تلایا یارب لاربیل رنه و مولع هاگشناد ناونع هب ،هاگشناد نیا تفرشیپ همانرب کی رد .تساهنآ یباختنا هتشر رد نایوجشناد یرکف و یدرف یربهر نیرمت قیفلت مه اب ار کرتشم هیاپ یسرد همانرب یسرد همانرب کی هب طوبرم ناکرا هلاسراهچ یربهر ارجا و دیلوت ار یمومع یربهر هژورپ کی و یدرف تفرشیپ هژورپ کی نایوجشناد و دوشیم دنهدیم ناشن ار دوخ یدرف تفرشیپ و یربهر یاهتراهم نایوجشناد دنیارف نیا یط رد .دنیامنیم هدنهد ناشن همانرب نیا نالصحم رظنراهظا .دننکیم کمک نمورت تلایا هاگشناد نمجنا هب زین و ،دوخ یربهرو و یدرف طباور یاهتراهم رد هک دنرادیم مالعا نایوجشناد .تسا نآ تیقفوم ناشن شنکاو رتهب ،صاخ یاهتیعقوم رد هنوگچ هک دناهتخومآ و دناهدش رتنئمطم و رتقفوم ینامزاس فادها رانک رد یصخش فادها و دناهدش رتهاگآدوخ ربهر کی ناونع هب هکنیا و دنهد .ددرگیم ققحتم یبایشزرا دنیارف زا وجشناد تارظن و کرد ناونع اب» ،(4003) 2سکودام و نیه طسوت یشهوژپ تحص هب هنیمز نیلوا :تسا هنیمز ود یور زکرمت مهم هتکن .دش ماجنا ،«یملع تأیه یسرد مود هنیمز و ددرگیم طوبرم سرد سالک رد ناشسردم درمکلمع دروم رد نایوجشناد کرد ،سیردت یراذگریثأت و تیفیک دروم رد نایوجشناد تارظن أشنم زا نتشادرب هدرپ یور زکرمت ،سرد فادها هب طوبرم شسرپ شش یاراد و هداس یمرف ،هدافتسا دروم همانشسرپ .دشابیم یدنبهجرد کی دروم رد یلک لاؤس ود و تسا هریغ و طابترا یرارقرب کبس ،یریگدای طیحم

یزیچ هچ هکنیا دننام دهدیم لیکشت خساپ زاب تالاؤس ار تالاؤس هیقب و داتسا و سرد زا یناهج رد .دوبهب و تفرشیپ یارب ییاهداهنشیپ و دنراد تسود همه زا رتمک ای رتشیب نایوجشناد ار ار یبایشزرا دنیارف رکذم هب تبسن ثنوم نایوجشناد هک دش صخشم ،یتیسنج یاهتوافت صوصخ دنرواب نیا رب رکذم زا رتشیب ثنوم نایوجشناد هک دش شرازگ نیا رب هوالع .دنریگیم رتیدج یسالک یبایشزرا دنیارف هرابرد یفنم رظن هک یرکذم نایوجشناد .تسا مهم یبایشزرا دنیارف هک و رتالاب داتسا زا اهنآ یبایشزرا ،دشاب رتالاب اهنآ یسرد هرمن هچ ره هک تسا نیا ناشرظن دنتشاد

1. Neil Gilchrist & Lou Ann Gilchrisst 2.Reter Heine & Nick Maddox

Page 15: ریزی درسی و تدوین برنامه درسی از ای اساسی برنامه بررسی ...journals.iau.ir/article_536597_67569e7d237613294b29e7839fb0a667.pdfریزی درسی

110 هداز یدهم /...و یسرد یزیرهمانرب یساسا یاهروحم یسررب

هک دشاب یلک یفاک دح هب مرف هچنانچ دش صخشم داتسا یبایشزرا مرف صوصخ رد .تسا رتهب ،دوش هدافتسا اههتشر مامت یارب مرف کی یتقو نینچمه ؛درک هدافتسا اههتشر همه رد نآ زا ناوتب

و دننک هسیاقم رگیدکی اب ار ناداتسا رتهب دوب دنهاوخ رداق و دنریگیم رتیدج ار نآ نایوجشناد .دنشاب رتتحار ناداتسا هب نداد یفنم هرمن رد-همانرب نآ تارثا و اههدکشناد یملع تأیه تاکاردا» ناونع اب دوخ شهوژپ رد (0003) جیلوزام رب یدایز ریثأت یملع تأیه یاضعا هک تفای تسد هجیتن نیا هب ،«یلاع شزومآ رد یسرد یزیر رب ینوریب یاههورگ ریثأت .دنراد یلاع شزومآ رد یسرد یاوتحم و یسرد یاهیزیرهمانرب یسرد یزیرهمانرب رب ار ریثأت نیرتشیب و تسا طسوتم دح رد یلاع شزومآ یسرد یزیرهمانرب

.دنراد شهوژپ یاه لاوس هاگدید زا اه هاگشناد رد یسرد یزیرهمانرب دنیارف رد «یشزومآ یجنسزاین» تیمها نازیم .1 ؟تسا ردقچ (رهشمالسا دحاو) یمالسا دازآ هاگشناد یملع تایه یاضعا

اه هاگشناد رد یسرد یزیرهمانرب دنیارف رد «یشزومآ فادها باختنا یگنوگچ» تیمها نازیم .3 ؟تسا ردقچ (رهشمالسا دحاو) یمالسا دازآ هاگشناد یملع تایه یاضعا هاگدید زا

هاگدید زا اه هاگشناد رد یسرد یزیرهمانرب دنیارف رد «اوتحم باختنا یگنوگچ» تیمها نازیم .2 ؟تسا ردقچ (رهشمالسا دحاو) یمالسا دازآ هاگشناد یملع تایه یاضعا

زا اه هاگشناد رد یسرد یزیرهمانرب دنیارف رد « اوتحم یهدنامزاس یاههویش » تیمها نازیم .4 ؟تسا ردقچ (رهشمالسا دحاو) یمالسا دازآ هاگشناد یملع تایه یاضعا هاگدید

هاگدید زا اه هاگشناد رد یسرد یزیرهمانرب دنیارف رد «اوتحم هئارا یاههویش» تیمها نازیم .5 ؟تسا ردقچ (رهشمالسا دحاو) یمالسا دازآ هاگشناد یملع تایه یاضعا

هاگدید زا اه هاگشناد رد یسرد یزیرهمانرب دنیارف رد «نامز میظنت یاههویش» تیمها نازیم .1 ؟تسا ردقچ (رهشمالسا دحاو) یمالسا دازآ هاگشناد یملع تایه یاضعا

رد یسرد یزیرهمانرب دنیارف رد «سیردت رد یژولونکت زا یریگهرهب» تیمها نازیم .4 ؟تسا ردقچ (رهشمالسا دحاو) یمالسا دازآ هاگشناد یملع تایه یاضعا هاگدید زا اه هاگشناد

هاگدید زا اه هاگشناد رد یسرد یزیرهمانرب دنیارف رد «یبایشزرا یاهشور » تیمها نازیم .2 ؟تسا ردقچ (رهشمالسا دحاو) یمالسا دازآ هاگشناد یملع تایه یاضعا

Page 16: ریزی درسی و تدوین برنامه درسی از ای اساسی برنامه بررسی ...journals.iau.ir/article_536597_67569e7d237613294b29e7839fb0a667.pdfریزی درسی

4426 راهب /لوا هرامش / مهن لاس/ یشزومآ تیریدم و یربهر همان لصف 110

زا اه هاگشناد رد یسرد یزیرهمانرب دنیارف رد «یسرد همانرب نیودت دنیارف» تیمها نازیم .4 ؟تسا ردقچ (رهشمالسا دحاو) یمالسا دازآ هاگشناد یملع تایه یاضعا هاگدید

شهوژپ شور دیتاسا هاگدید) هتخارپ صاخ یعوضوم رد دوجوم تیعضو یسررب هب رضاح شهوژپ هک اجنآ زا

تاقیقحت هرمز رد فادها ثیح زا (هاگشناد یسرد همانرب رصانع زا کیره تیمها صوصخ رد یشیامیپ تاقیقحت عون زا و یفیصوت فادها هرمز رد اههداد یروآدرگ هوحن ثیح زا و یدربراک تایه یاضعا هیلک لماش رضاح شهوژپ یرامآ هعماج .(2226 ،ناراکمه و دمرس) دشابیم شش رد هک تسا رفن 213 اهنآ دادعت هکدشابیم رهشمالسا دحاو یمالسا دازآ هاگشناد یملع اب دیتاسا زا رفن 516 دادعت ،روکذم هعماج نایم زا .دننکیم تیلاعف یشزومآ هورگ و هدکشناد یفداصت یاهقبط یریگهنومن شور و دودحم هعماج یارب نارکوک هنومن مجح لومرف زا هدافتسا هب تبسن یملع تایه یاضعا هاگدید یسررب یاتسار رد .دناهدیدرگ باختنا هنومن ناونع هب هرهب (4226) دنمیم ینیدلا نیز طسوت هتخاس ققحم رازبا زا ،یسرد یزیرهمانرب یساسا یاهروحم

،فده ،یجنسزاین) یسرد همانرب رصانع رب لمتشم هیوگ 45 لماش همانشسرپ نیا .تسا هدش هتفرگ زین و (یبایشزرا و یشزومآ یژولونکت ،نامز ،اوتحم هئارا ،اوتحم یهدنامزاس ،اوتحم باختنا ار دیتاسا تارظن هک دشابیم یسرد همانرب یاههیرظن و اهوگلا ساسارب یسرد یزیرهمانرب دنیارف (4226) دنمیم ینیدلا نیز .تسا هداد رارق یسررب دروم فلاخم الماک ات قفاوم الماک زا یفیط رد یسرد یزیرهمانرب نیصصختم زا رفن جنپ تارظن زا ،همانشسرپ یاوتحم ییاور نازیم یسررب تهج ،بسانم الماک یاههنیزگ اب ییاور نییعت مرف هک قیرط نیدب ،هدومن هدافتسا رواد ناونع هب نارظنبحاص رایتخا رد ،همانشسرپ مامضنا هب بسانمان الماک و بسانم ان و بسانم یدحات ،بسانم .دننک صخشم رظن دروم ریغتم شجنس رد ار هیوگره تیلباق ات هدش هتساوخ اهنآ زا و هتفرگ رارق یضایر دیما شور زا هدافتسا اب همانشسرپ ییاور بیرض ،هورگ نیا تارظن یروآ عمج زا سپ زا همانشسرپ ییایاپ نازیم یسررب یاتسار رد .تسا هدمآ تسدب 64/0 (یشرامش یامگیس)

نیز) دیدرگ نییعت 14/0 نازیم هب بیرض نیا هک تسا هدش هدافتسا خابنورک یافلآ بیرض .(4226 ،دنمیم ینیدلا

Page 17: ریزی درسی و تدوین برنامه درسی از ای اساسی برنامه بررسی ...journals.iau.ir/article_536597_67569e7d237613294b29e7839fb0a667.pdfریزی درسی

110 هداز یدهم /...و یسرد یزیرهمانرب یساسا یاهروحم یسررب

اههتفای کت t نومزآ زا دیتاسا هاگدید زا یسرد همانرب رصانع زا کیره تیمها نازیم یسررب روظنم هب

.تسا هدش هئارا لیذ لوادج رد لصاح جیاتن هک تسا هدش هدافتسا یهورگ یشزومآ یجنسزاین هب تبسن یملع تایه یاضعا هاگ هدید :شهوژپ لوا لاوس ؟تسا هنوگچ

«یشزومآ یجنسزاین» هب تبسن دیتاسا هاگدید یسررب تهج یهورگ کت t .1 لودج یراد ینعم حطس یدازآ ۀجرد t نازیم یبرجت نیگنایم یرظن نیگنایم

2 10/4 65/22 416 600/0

نیا .دشابیم رادانعم ≥60/0P حطس رد هدمآ تسد هب t رادقم ،قوف لودج رد جردنم ماقرا قبط هکنیا هب هب هجوت اب ،نیاربانب .دشابیم شهوژپ هیضرف دییات و رفص ضرف دییات مدع یانعم هب رما هاگدید زا هک دوش یم ناونع ،دشابیم رتالاب یرظن نیگنایم زا 10.6 نازیم هب یبرجت نیگنایم-یم الاب رایسب ،هاگشناد یسرد همانرب رد «یشزومآ یجنسزاین» تیمها نازیم ،یملع تأیه یاضعا .دشاب

باختنا یگنوگچ هب تبسن یملع تایه یاضعا هاگدید :شهوژپ مود لاوس ؟تسا هنوگچ یشزومآ فادها

«یشزومآ فادها باختنا یگنوگچ» هب تبسن دیتاسا هاگدید یسررب تهج یهورگ کت t .2 لودج یراد ینعم حطس یدازآ ۀجرد t نازیم یبرجت نیگنایم یرظن نیگنایم

2 40/4 41/43 416 600/0

نیا .دشابیم رادانعم ≥60/0P حطس رد هدمآ تسد هب t رادقم ،قوف لودج رد جردنم ماقرا قبط هکنیا هب هب هجوت اب ،نیاربانب .دشابیم شهوژپ هیضرف دییات و رفص ضرف دییات مدع یانعم هب رما هاگدید زا هک تفگ ناوتیم ،دشاب یم رتالاب یرظن نیگنایم زا 40.6 نازیم هب یبرجت نیگنایم یسرد همانرب رد «یشزومآ فادها باختنا یگنوگچ» تیمها نازیم ،یملع تأیه یاضعا

.دشابیم الاب رایسب ،هاگشناد باختنا یگنوگچ هب تبسن یملع تایه یاضعا هاگدید :شهوژپ موس لاوس ؟تسا هنوگچ اوتحم

«اوتحم باختنا یگنوگچ» هب تبسن دیتاسا هاگدید یسررب تهج یهورگ کت t .3 لودج یراد ینعم حطس یدازآ ۀجرد t نازیم یبرجت نیگنایم یرظن نیگنایم

2 50.4 12/04 416 600/0

نیا .دشابیم رادانعم ≥60/0P حطس رد هدمآ تسد هب t رادقم ،قوف لودج رد جردنم ماقرا قبط

Page 18: ریزی درسی و تدوین برنامه درسی از ای اساسی برنامه بررسی ...journals.iau.ir/article_536597_67569e7d237613294b29e7839fb0a667.pdfریزی درسی

4426 راهب /لوا هرامش / مهن لاس/ یشزومآ تیریدم و یربهر همان لصف 110

هکنیا هب هب هجوت اب ،نیاربانب .دشابیم شهوژپ هیضرف دییات و رفص ضرف دییات مدع یانعم هب رما هاگدید زا هک دوش یم ناونع ،دشابیم رتالاب یرظن نیگنایم زا 50.6 نازیم هب یبرجت نیگنایم الاب رایسب ،هاگشناد یسرد همانرب رد «اوتحم باختنا یگنوگچ» تیمها نازیم ،یملع تأیه یاضعا .دشابیم یهدنامزاس هویش هب تبسن یملع تایه یاضعا هاگدید :شهوژپ مراهچ لاوس ؟تسا هنوگچ اوتحم

«اوتحم یهدنزاس یاههویش» هب تبسن دیتاسا هاگدید یسررب تهج یهورگ کت t .1 لودج یراد ینعم حطس یدازآ ۀجرد t نازیم یبرجت نیگنایم یرظن نیگنایم

2 60/4 44/13 416 600/0

نیا .دشابیم رادانعم ≥60/0P حطس رد هدمآ تسد هب t رادقم ،قوف لودج رد جردنم ماقرا قبط هکنیا هب هجوت اب ،نیاربانب .دشابیم شهوژپ هیضرف دییات و رفص ضرف دییات مدع یانعم هب رما هاگدید زا هک دوش یم ناونع ،دشابیم رتالاب یرظن نیگنایم زا 60.6 نازیم هب یبرجت نیگنایم الاب رایسب ،هاگشناد یسرد همانرب رد «اوتحم یهدنامزاس هویش» تیمها نازیم ،یملع تأیه یاضعا .دشابیم اوتحم هئارا یاههویش هب تبسن یملع تایه یاضعا هاگدید :شهوژپ مجنپ لاوس ؟تسا هنوگچ

«اوتحم هئارا یاههویش» هب تبسن دیتاسا هاگدید یسررب تهج یهورگ کت t .5 لودج یراد ینعم حطس یدازآ ۀجرد t نازیم یبرجت نیگنایم یرظن نیگنایم

2 40/4 64/43 416 600/0

نیا .دشاب یم رادانعم ≥60/0P حطس رد هدمآ تسد هب t رادقم ،قوف لودج رد جردنم ماقرا قبط هکنیا هب هب هجوت اب ،نیاربانب .دشاب یم شهوژپ هیضرف دییات و رفص ضرف دییات مدع یانعم هب رما هاگدید زا هک دوش یم ناونع ،دشاب یم رتالاب یرظن نیگنایم زا 40.6 نازیم هب یبرجت نیگنایم الاب رایسب ،هاگشناد یسرد همانرب رد «اوتحم هئارا هویش» تیمها نازیم ،یملع تأیه یاضعا .دشاب یم هنوگچ نامز میظنت یاه هویش هب تبسن یملع تایه یاضعا هاگدید :شهوژپ مشش لاوس ؟تسا

«نامز میظنت یاههویش» هب تبسن دیتاسا هاگدید یسررب تهج یهورگ کت t .2 لودج یراد ینعم حطس یدازآ ۀجرد t نازیم یبرجت نیگنایم یرظن نیگنایم

2 40/4 42/13 416 600/0

نیا .دشاب یم رادانعم ≥60/0P حطس رد هدمآ تسد هب t رادقم ،قوف لودج رد جردنم ماقرا قبط

Page 19: ریزی درسی و تدوین برنامه درسی از ای اساسی برنامه بررسی ...journals.iau.ir/article_536597_67569e7d237613294b29e7839fb0a667.pdfریزی درسی

110 هداز یدهم /...و یسرد یزیرهمانرب یساسا یاهروحم یسررب

هکنیا هب هب هجوت اب ،نیاربانب .دشابیم شهوژپ هیضرف دییات و رفص ضرف دییات مدع یانعم هب رما هاگدید زا هک دوش یم ناونع ،دشابیم رتالاب یرظن نیگنایم زا 40.6 نازیم هب یبرجت نیگنایم الاب رایسب ،هاگشناد یسرد همانرب رد «نامز میظنت هویش» تیمها نازیم ،یملع تأیه یاضعا .دشاب یم رد یژولونکت زا یریگ هرهب هب تبسن یملع تایه یاضعا هاگدید :شهوژپ متفه لاوس ؟تسا هنوگچ سیردت

«سیردت رد یژولونکت زا یریگهرهب» هب تبسن دیتاسا هاگدید یسررب تهج یهورگ کت t .2 لودج یراد ینعم حطس یدازآ ۀجرد t نازیم یبرجت نیگنایم یرظن نیگنایم

2 20/4 64/43 416 600/0

نیا .دشابیم رادانعم ≥60/0P حطس رد هدمآ تسد هب t رادقم ،قوف لودج رد جردنم ماقرا قبط هکنیا هب هب هجوت اب ،نیاربانب .دشاب یم شهوژپ هیضرف دییات و رفص ضرف دییات مدع یانعم هب رما هاگدید زا هک دوش یم ناونع ،دشابیم رتالاب یرظن نیگنایم زا 20.6 نازیم هب یبرجت نیگنایم ،هاگشناد یسرد همانرب رد «سیردت یژولونکت زا یریگهرهب» تیمها نازیم ،یملع تأیه یاضعا .دشابیم الاب رایسب

هنوگچ یبایشزرا یاهشور هب تبسن یملع تایه یاضعا هاگدید :شهوژپ متشه لاوس ؟تسا

«فده یبایشزرا یاهشور» هب تبسن دیتاسا هاگدید یسررب تهج یهورگ کت t .2 لودج یراد ینعم حطس یدازآ ۀجرد t نازیم یبرجت نیگنایم یرظن نیگنایم

2 13/4 66/22 416 600/0

نیا .دشاب یم رادانعم ≥60/0P حطس رد هدمآ تسد هب t رادقم ،قوف لودج رد جردنم ماقرا قبط هکنیا هب هب هجوت اب ،نیاربانب .دشابیم شهوژپ هیضرف دییات و رفص ضرف دییات مدع یانعم هب رما هاگدید زا هک دوش یم ناونع ،دشابیم رتالاب یرظن نیگنایم زا 13.6 نازیم هب یبرجت نیگنایم رایسب ،هاگشناد یسرد همانرب رد «فده یبایشزرا یاهشور» تیمها نازیم ،یملع تأیه یاضعا .دشابیم الاب

همانرب نیودت دنیارف هب تبسن یملع تایه یاضعا هاگدید :شهوژپ مهن لاوس ؟تسا هنوگچ یسرد

«یسرد همانرب نیودت دنیارف» هب تبسن دیتاسا هاگدید یسررب تهج یهورگ کت t .3 لودج یراد ینعم حطس یدازا ۀجرد t نازیم یبرجت نیگنایم یرظن نیگنایم

2 46.4 12/4 416 600/0

نیا .دشابیم رادانعم ≥60/0P حطس رد هدمآ تسد هب t رادقم ،قوف لودج رد جردنم ماقرا قبط

Page 20: ریزی درسی و تدوین برنامه درسی از ای اساسی برنامه بررسی ...journals.iau.ir/article_536597_67569e7d237613294b29e7839fb0a667.pdfریزی درسی

4426 راهب /لوا هرامش / مهن لاس/ یشزومآ تیریدم و یربهر همان لصف 110

هکنیا هب هب هجوت اب ،نیاربانب .دشابیم شهوژپ هیضرف دییات و رفص ضرف دییات مدع یانعم هب رما هاگدید زا هک دوش یم ناونع ،دشابیم رتالاب یرظن نیگنایم زا 46.6 نازیم هب یبرجت نیگنایم .دشابیم الاب رایسب ،«یسرد همانرب نیودت دنیارف» تیمها نازیم ،یملع تأیه یاضعا یریگهجیتن اب یرظن نیگنایم نیب ≥60/0P حطس رد یراد ینعم توافت هک تسا نیا زا یکاح شهوژپ جیاتن یگنوگچ ،یشزومآ فادها باختنا یگنوگچ ،یشزومآ یجنسزاین یاههفلوم رد یبرجت نیگنایم-هرهب ،نامز میظنت یاههویش ،اوتحم هئارا یاههویش ،اوتحم یهدنامزاس یاههویش ،اوتحم باختنا

.دراد دوجو یسرد همانرب نیودت دنیارف و یبایشزرا یاهشور ،سیردت رد یژولونکت زا یریگ رکذ رصانع زا کیره تیمها نازیم ،یملع تایه یاضعا هاگدید زا هک ددرگیم ناونع نیاربانب

یاضعا هاگدید زا :یشزومآ یجنسزاین .تسا "الاب رایسب" هاگشناد یسرد یزیرهمانرب رد هدش هفسلف و یشزرا ماظن :زا دنترابع یشزومآ یاهزاین اب طبترم لماوع یدنب تیولوا یملع تایه ،یملع و یگنهرف تالوحت ،هعماج هدنیآ و لاح یاهزاین ،وجشناد تیهام ،یشزومآ ماظن ،یتیبرت و هتشذگ براجت و اهدرکیور یسررب ،یسرد همانرب یاهدرکیور ،لاغتشا دنور ،بولطم ناسنا

و (2426 یریزو) طسوت هدش ماجنا یاه شهوژپ اب شهوژپ نیا هجیتن .یملع یاهییامهدرگ یملع تایه یاضعا هاگدید زا :فادها باختنا .دراد ییوسمه (4003 زوگ کرک) ققحت ،اهشرگن و اه تراهم ،شناد :زا دنترابع یشزومآ یاهزاین اب طبترم لماوع یدنب تیولوا و اهزاین ،قئالع و هعماج یاهزاین ،زور یصصخت شناد ،سرد عوضوم ،هلئسم لح و رکفت و (2426 یریزو) طسوت هدش ماجنا یاهشهوژپ اب شهوژپ نیا هجیتن .نایوجشناد یاهیگژیو تایه یاضعا هاگدید زا :اوتحم باختنا یگنوگچ .دراد ییوسمه (4003 دنلراه و نکنورپسا) یاهرایعم :زا دنترابع بیترت هب یسرد یاوتحم باختنا ریغتم اب طبترم لماوع یدنبتیولوا یملع ،یریگدای یاهتیلاعف ناونع هب نداد تصرف ،یاهفرح یاهرایعم ،یصصخت شناد و یملع یاهرایعم ،ینید و یفسلف ینابم اب یناوخمه ،یتخانش ناور یاهرایعم ،ارجا هب طوبرم یاهرایعم ماجنا یاهشهوژپ اب شهوژپ نیا هجیتن .یفسلف یاهرایعم و نآ زا هدافتسا رد ییاپرید ،ییوجشناد یاه هویش .دراد ییوسمه (0003 جیلوزام) و (4226 عراز) ،(2226 ینومهم ینموم) طسوت هدش نییعت ریغتم اب طبترم لماوع یدنبتیولوا یملع تایه یاضعا هاگدید زا :اوتحم یهدنامزاس لصفرس ،یسرد عوضوم تیهام ،سردم هبرجت و تخانش :زا تسا ترابع یسرد تاعوضوم

Page 21: ریزی درسی و تدوین برنامه درسی از ای اساسی برنامه بررسی ...journals.iau.ir/article_536597_67569e7d237613294b29e7839fb0a667.pdfریزی درسی

110 هداز یدهم /...و یسرد یزیرهمانرب یساسا یاهروحم یسررب

اب طبترم لماوع یدنب تیولوا یملع تایه یاضعا هاگدید زا .نایوجشناد یاهیگژیو ،سرد لالدتسا هب ینغ یاه هبرجت زا تکرح :زا دنترابع بیترت هب یسرد تاعوضوم رخات و میظنت ریغتم-تیعقوم زا بلاطم عورش و عوضوم یخیرات ای یقطنم نیودت ،مهم تاعوضوم ای مهافم ،یعازتنا

.دراد یناوخمه (5226 اسراپ) طسوت هدش ماجنا شهوژپ اب شهوژپ نیا هجیتن .یداع ریغ یاه لماوع یدنب تیولوا صوصخ رد یملع تایه یاضعا هاگدید زا :اوتحم هئارا یاه هویش ،سورد یعوضوم تیهام ای سردم ،زور ملع :زا دنترابع (سیردت شور نییعت) ریغتم اب طبترم قئالع و یاهزاین و یعامتجا درکلمع ،عیسو یاه فده ،یریگدای و یتیبرت یسانش ناور نکنورپسا) و (5226 ،هعمج ماما) طسوت هدش ماجنا یاهشهوژپ اب شهوژپ نیا هجیتن .نایوجشناد یملع تایه یاضعا هاگدید زا :نامز میظنت یاه هویش .دراد ییوسمه (4003 دنلراه و ریاس اب نآ طابترا و سرد هاگیاج هب هجوت :زا دنترابع نامز میظنت طبترم لماوع یدنب تیولوا

نازیم هب هجوت و سرد سالک طیارش هب هجوت ،سرد ره یارب هدش صخشم یاهلصفرس ،سورد یناوخمه (5226 اسراپ) طسوت هدش ماجنا شهوژپ اب شهوژپ نیا هجیتن .نایوجشناد یگدامآ یدنب تیولوا یملع تایه یاضعا هاگدید زا :سیردت رد یژولونکت زا یریگهرهب .دراد یراذگریثات) هب تبسن قیقحت یاههنومن هاگدید دوجوم تیعضو یسررب :زا دنترابع طبترم لماوع یاههناسر و داوم یاههلوقم ،یسرد یاههمانرب هلوقم تیمها نازیم ،(یشزومآ یژولونکت هاگدید زا هک :یبایشزرا یاهشور .سرد حرط و یسرد یزیرهمانرب یاهوگلا ،یشزومآ یاههمانرب یبایشزرا یتاعالطا عبانم) ریغتم اب طبترم لماوع یدنب تیولوا یملع تایه یاضعا

و نایوجشناد یریگدای لصاح ،یملع تایه ناراکمه ،یصصخت یاهنمجنا :زا دنترابع (یسرد هورگ ناریدم ،هدکشناد یاسور ،هاگشناد نالوئسم ،ناگتخومآ شناد ،یسرد داوم یبایشزرا جیاتن

یسدقا) ،(2226 یفراع) طسوت هدش ماجنا یاهشهوژپ اب شهوژپ نیا هجیتن .نایوجشناد و هاگدید زا :یسرد همانرب نیودت دنیارف .دراد یناوخمه (4003 سکودام و نیه) و (6226 :زا دنترابع (یسرد همانرب نیودت دنیارف) ریغتم اب طبترم لماوع یدنب تیولوا یملع تایه یاضعا جیاتن ،یلکروط هب .یملع بسانم یاوتحم باختنا و یهاگشناد یسرد یزیرهمانرب رد ماگ نیلوا یگنوگچ ،یشزومآ یجنسزاین ،هنومن هورگ دیتاسا تارظن قبط هک تسا نآ زا یکاح قیقحت و تسا "دایز رایسب دح" تیمها هجرد یاراد اوتحم باختنا یگنوگچ ،یشزومآ فادها باختنا

Page 22: ریزی درسی و تدوین برنامه درسی از ای اساسی برنامه بررسی ...journals.iau.ir/article_536597_67569e7d237613294b29e7839fb0a667.pdfریزی درسی

4426 راهب /لوا هرامش / مهن لاس/ یشزومآ تیریدم و یربهر همان لصف 110

زا یریگهرهب ،نامز میظنت یاههویش ،اوتحم هئارا یاههویش ،اوتحم یهدنامزاس یاههویش رصانع رد "دایز" تیمها زا یسرد همانرب نیودت دنیارف و یبایشزرا یاهشور ،سیردت رد یژولونکت ،(2226 یفراع) طسوت هدش ماجنا یاهشهوژپ اب شهوژپ نیا هجیتن .دنرادروخرب همانرب03 سکودام و نیه) و (4003 تسرچلیگو تسرچلیگ) هکنیا ینایاپ نخس .دراد یناوخمه (40 نیا قیقد تخانش و یسرد همانرب رصانع زا کیره تیمها هجرد زا نیسردم و دیتاسا کرد رد یتخانش نینچ هک ینامز ات .دشابیم هاگشناد حطس رد یسرد همانرب تامازلا زا یکی ،رصانع زا یرایسب رظن زا .دش دهاوخن ققحم یزیرهمانرب رد اهنآ تکراشم ناکما ،دوشن لصاح نیسردم

:زا دنترابع دننکیم نییعت ار هاگشناد سردم راک یشخبرثا هک یتراهم یاههطیح نارظنبحاص یاهفرح ییاناوت و تیحالص ؛(شزومآ دروم سرد رد تراهم و ملع) ینف ییاناوت و تیحالص و یصخش یاهیگژیو) یصخش تیحالص و (یشزومآ یبایشزرا هئارا ،یزیرهمانرب زا یهاگآ) نیز هکنیا نمض .(5 ،1226 ،یدمحمرهم همجرت ،رلیم) (ملعت و میلعت دنیآرف رد رثؤم یراتفر یملع تأیه یاضعا تکراشم رب رثؤم یاهفرح یاهتیحالص صوصخ رد (4226) دنمیم ینیدلا

یارب هزیگنا نتشاد ،سرد سالک اب طابترا رارمتسا ،سیردت هبرجت هب یسرد یزیرهمانرب رد نمض هک تشاد هجوت دیاب .دنکیم هراشا یسرد یزیرهمانرب اب ییانشآ ،یزیرهمانرب رد تکراشم-هداس ریظن یلامتحا یازبیسآ لماوع ،یزیرهمانرب هنوگ نیا یایازم و روکذم تامازلا هب هجوت مولع یاههتشر یتح ،یملع تأیه یاضعا ییانشآ مدع ،یسرد یزیرهمانرب ریطخ رما یراگنا-همانرب یحارط رد لاح نامز یاهزاین و طیارش هب دح زا شیب هجوت ،یسرد یزیرهمانرب اب ،یناسنا

و هدننک راودیما تکرح نیا لصا دنناوتیم هناققحم و هناملاع یرگنهدنیآ زا تلفغ و یسرد یاه روظنم هب ییاهداهنشیپ ناوتیم شهوژپ نیا زا لصاح جیاتن هب هجوت اب .دنزاس رادهشدخ ار هدنزاس :داد هئارا تکراشم بسانم رتسب ندرک مهارف و یسرد یزیرهمانرب و یتیبرت مولع ثحابم صوصخ رد یملع تایه یاضعا یهاگآ شیازفا .6 .اهنآ مادختسا و بذج نامز رد اههزوح نیا رد نیسردم تیحالص هب هجوت

اه یشیدنا مه رد اهنآ تکراشم و هاگشناد حطس رد یصصخت -یملع یاهنمجنا یزادنا هار .3 یاه همانرب کرادت یاتسار رد فلتخم یاهیسررب و تاقیقحت جیاتن و تایرظن زا یریگهرهب و .دیفم و عماج یسرد و یشزومآ

Page 23: ریزی درسی و تدوین برنامه درسی از ای اساسی برنامه بررسی ...journals.iau.ir/article_536597_67569e7d237613294b29e7839fb0a667.pdfریزی درسی

010 هداز یدهم /...و یسرد یزیرهمانرب یساسا یاهروحم یسررب

رتشیب هچ ره ییانشآ یاتسار رد تعنص اب طابترا رتفد قیرط زا هاگشناد شیپ زا شیب لماعت .2 یاه همانرب کرادت تهج اهتیولوا و اهزاین رتهب تخانش و عامتجا و راک یایند اب نایهاگشناد قیرط زا لغاشم نابحاص صوصخ هب هعماج ناگدنیامن تکراشم ساسا رب بسانم یسرد .یجنسزاین

زین و یملع تایه یاضعا دنمشزرا تارظن و اه هدیا زا یهاگشناد نیلوئسم بسانم تیامح .4 یاه همانرب نیودت و یحارط هصرع رد یهاگشناد نیسردم و یملع تایه یاضعا یاهتیلاعف .روآون و دنمشزرا یسرد

.یتیبرت و یشزومآ یاهتیلاعف و یهاگشناد سرد یاهسالک ،رتیدج یفیک لرتنک .5 هب یملع تایه یاضعا تیامح و قیوشت فده اب بسانم یقیوشت و یتیامح متسیس لامعا .1 شناد و هعماج ،نایوجشناد عونتم یاهزاین رب ینتبم یسرد یاهیزیرهمانرب رد لوحت داجیا .زور یصصخت

ییانشآ و ندش رتدمآ زور یارب یملع تایه یاضعا یارب یتاعلاطم یاهتصرف کرادت .4 .روشک زا جراخ یشزومآ حرطم زکارم یملع تایه یاضعا یملع نوتم اب دیفم و کیدزن عبانم یاه هاگشناد یتیبرت مولع یاههدکشناد یملع تایه یاضعا تکراشم یاهراکهار یسررب .(6226) .میرم ،یسدقا

،یئابطابط همالع هاگشناد :نارهت .دشرا یسانشراک هماننایاپ ،یسرد و یشزومآ یزیرهمانرب رد نارهت رهش یتلود .یسانشناور و یتیبرت مولع هدکشناد

یسرد یاههمانرب یرظن بوچراچ هئارا هناروکف سیردت یاهدرکیور یسررب و دقن .(5226) .اضردمحم ،هعمج ماما ریبد ملعم تیبرت ،هاگشناد :دروم) ناریا ملعم تیبرت یسرد همانرب درکیور اب نآ هسیاقم و روکف ملعم تیبرت

.یناسنا مولع هدکشناد ،نارهت سردم تیبرت هاگشناد .(یئاجر دیهش هاگشناد ،رقحا یسدق همجرت ،یسرد همانرب لیاسم و لوصا ینابم .(4226) یپ سیسنارف ،زینکناه و یس نلا ،نیاتشنرا

.تاقیقحت مولع دحاو یمالسا دازآ هاگآ :نارهت .ریهظ روپ یقت یلع همجرت و شزومآ و یسرد یزیر همانرب یساسا لوصا .(1426) .درفنیو فلار ،رلیات

.موس پاچ یاه هرود رد هدش هتخومآ یسرد هب همانرب و هدش ارجا یسرد همانرب رب رثوم لماوع یسررب .(5226) ...ادبع ،اسراپ

.زاریش هاگشناد یرتکد هلاسر –زگیب یلماع هس یوگلا ساسا رب زاریش هاگشناد یسانشراک .ناریا یلاع شزومآ یاهشلاچ درگزیم یلاع شزومآ رد تیریدم یاهشلاچ .(6226) .نسحدمحم ،یچتخادرپ

.یتشهب دیهش هاگشناد :نارهت

Page 24: ریزی درسی و تدوین برنامه درسی از ای اساسی برنامه بررسی ...journals.iau.ir/article_536597_67569e7d237613294b29e7839fb0a667.pdfریزی درسی

4426 راهب /لوا هرامش / مهن لاس/ یشزومآ تیریدم و یربهر همان لصف 110

،یسرد همانرب .دومحم ،یدمحم رهم و داژن یوخ اضرمالغ همجرت ،یسرد همانرب فیرعت .(6226) .یپ ناج ،یلتروپ .یوضر سدق ناتسآ :دهشم .اهزادنا مشچ و اهدرکیور ،اههاگرظن

.لمع یامنهار ناونع هب یهاگشناد یسرد باتک یوتحم نیودت یاهرایعم و لوصا .(5226) .ارهز ،دنمیم ینیدلا نیز یسرد باتک یللملا نیب شیامه نیلوا تبسانم هب) -اهیگژیو و راتخاس -یهاگشناد یسرد باتک رد .تمس (یهاگشناد

شریذپ یارب یملع تایه یاضعا یگدامآ .(4226) ادن ،یداوج ،هلا تمعن ،روپ یسوم ؛ارهز ،دنمیم ینیدلا نیز یزیرهمانرب دنیارف رد زکرمت مدع و زکرمت رد ناریا یلاع یشزومآ ماظن رد زکرمتمریغ یسرد یزیر همانرب

.شرورپ و شزومآ تاملاکم هاگشهوژپ :نارهت .یسرد زا نامرک دحاو یمالسا دازآ هاگشناد یملع تئیه یاضعا یهاگآ نازیم یسررب .(4226) .ارهز ،دنمیم ینیدلا نیز

-همانرب یرتکد هرود هلاسر .یسرد همانرب نیودت یامنهار یوگلا هئارا و یسرد یزیرهمانرب یساسا یاهروحم .نارهت تاقیقحت و مولع دحاو یمالسا دازآ هاگشناد .یسرد یزیر

یریگدای و سیردت یارب یسرد یزیرهمانرب .(0226) .سیئول یج روترآ و ردناسکلا ما مایلیو ؛نلاگ یج ،رولیس .مشش پاچ ،یوضر سدق ناتسآ :دهشم .داژن یوخ اضرمالغ همجرت .رتهب

.مهد پاچ تمس تاراشتنا نارهت .یسرد یزیرهمانرب رد یساسا ثحبم دنچ .(1226) .یلع ،یرادمتعیرش .یتشهب دیهش هاگشناد :نارهت یلاع شزومآ رد یدربهار یسرد یزیرهمانرب .(4226) .هبوبحم ،یفراع .موس پاچ نیمز ناریا :نارهت .یسرد یزیرهمانرب لوصا .(6226) .شوروک ،هاگراجا و یحتف :نارهت ،یناسنا یورین تیبرت و یمسر شزومآ رد سرد حرط و یسرد یزیرهمانرب .(6226) .یلع ،یگیب ازریم

.نورطسی تاراشتنا .یوضر سدق ناتسآ :دهشم ،اهزادنا مشچ و اهدرکیور ،اه هاگرظن :یسرد همانرب .(4226) .دومحم ،یدمحم رهم .مود پاچ تمس :نارهت ،یدمحم رهم دومحم همجرت ،یسرد همانرب یاههیرظن .(1226) .یپ .یج ،رلیم دیهش یاه هاگشناد یملع تایه یاضعا تکراشم رد رثوم لماوع ققحم یسررب .(2226) .نیسح ،یئومهم ینموم

دیهش هاگشناد :نارهت دشرا یسانشراک همان نایاپ .یسرد یزیرهمانرب رد یتشهب دیهش یکشزپ مولع و یتشهب .یتیبرت مولع هدکشناد ؛یتشهب

.مهد پاچ ،هشیدنا مایپ نارهت (لمع یامنهار) یسرد یزیرهمانرب .(5226) .نسح ،یکلم هسسوم :نارهت .یهاگشناد یسرد یزیرهمانرب رب یدمآرد .(4226) .شوروک ،هاگراجا و یحتف و اضر و هداززورون

.یلاع شزومآ یزیرهمانرب و شهوژپ .یرتکد هلاسر .اهیریگتهج و اهیگژیو :ناریا یلاع شزومآ رد یسرد یزیرهمانرب ماظن .(2426) .هدژم ،یریزو

.سردم تیبرت هاگشناد :نارهتBeaushamp ,Georye A. (1981):curriculum theory. Illinois, peacock pub, Inc. Heine, peter , Maddox nick (2009): student perceptions of the faculty course

Evaluation process: an exploratory study of gender and class differences. In

Page 25: ریزی درسی و تدوین برنامه درسی از ای اساسی برنامه بررسی ...journals.iau.ir/article_536597_67569e7d237613294b29e7839fb0a667.pdfریزی درسی

110 هداز یدهم /...و یسرد یزیرهمانرب یساسا یاهروحم یسررب

http://www.aabri.com/rhej.html. research in higher education gournal. vol.3-may.

Kirkgoz, yasemin (2009): challenge of developing and maintaining curriculum I nnovation at higher education. In www.sciencedirect.com

Gilchrist ,neil, Gilchrest, lou Ann (2009) a curricular co curricular approach to student leadership development. In www.aabri.com / rhej. Html.re search in higher education gournal.Vol.3- may.

Grunwald Iteidi, Peterson , w. marvin (2003): factors that promoter faculty involvement in and satisfaction with institutional and culussroom student assessment. Research in higher education. vol.44. no.20Aprill 2003.

Mazzolij T Andrew. (2000): FacultyPerceptions of influence on the curriculum in higher education.

Spronken, Rachel, Harland, smit tong (2009): Learning too teach with problem based learning. inhttp://alh. sageub.com: active learing in higher education

Toombs.William. Tierney, William. (1992): Metting the mandate: Renewing the callege and Depart mental curriculum , Eric Digest.