Embed Size (px)
Citation preview
นวตกรรมบรรจภณฑ Aseptic เชงสรางสรรค
สำนกงานเศรษฐกจอตสาหกรรม
OFFICEOF INDUSTRIAL ECONOMICS
ปท 2 ฉบบท 19 เดอนตลาคม 2556
Contents
Econ Focus 03
นวตกรรมบรรจภณฑAsepticเชงสรางสรรค
Econ Review 07 สรปสถานการณการผลตภาคอตสาหกรรม
เดอนสงหาคม2556
Sharing 09 Trans-PacificStrategicEconomicPartnership(TPP)
กบภาคอตสาหกรรมไทย
Life 1 2 ท�าอยางไร...หวใจและหลอดเลอดจงไมมโรคภย
Movement 1 5
120903
ทปรกษา ดร.สมชายหาญหรญผอ�านวยการส�านกงานเศรษฐกจอตสาหกรรม
พชยตงชนะชยอนนตรองผอ�านวยการส�านกงานเศรษฐกจอตสาหกรรม
บรรณาธการบรหาร วารจนทรเนตร
กองบรรณาธการ ศภดา เสมมสข, ศภชย วฒนวกยกรรม, ชาล ขนศร, สมานลกษณ ตณฑกล,
ขตตยา วสารตน, ศกดชย สนโสมนส, กลชล โหมดพลาย, บญอนนต เศวตสทธ,
วรางคณาพงศาปาน
OIE SHARE ยนดรบฟงความคดเหน ค�าชแนะ และขาวประชาสมพนธตางๆ ตดตอไดทกองบรรณาธการ OIE SHARE กลมประชาสมพนธและบรการหองสมด ส�านกบรหารกลาง ส�านกงานเศรษฐกจอตสาหกรรม ถนนพระรามท 6 แขวงทงพญาไท เขตราชเทวกรงเทพฯ10400อเมล:[email protected]
Editor’s Note
ขอความทปรากฏใน OIE SHARE เปนทศนะของผเขยน
สวสดคณผอานทกทานส�าหรบฉบบนEconFocus
จะน�าทานไปร จกกบการพฒนานวตกรรมบรรจภณฑ
Aseptic เชงสรางสรรค สวนสถานการณการผลต
อตสาหกรรมประจ�าเดอนสงหาคม 2556 จะเปนอยางไร
พลกเขาไปดไดเลยคะ ในคอลมน Sharing เรามาทราบถง
รายละเอยดของTPPและผลกระทบตอภาคอตสาหกรรมไทย
สดทายพลาดไมไดกบคอลมน Lifeกบความรเกยวกบหวใจ
และหลอดเลอด ทจะท�าใหคณผอานหนมาสนใจสขภาพ
ของตนเองและฉบบนเรายงเปดรบความคดเหนของทกทาน
ทกชองทางพบกนใหมฉบบหนาสวสดคะ
นวตกรรมบรรจภณฑ Aseptic เชงสรางสรรค
•ส�านกนโยบายอตสาหกรรมรายสาขา1
นอกจากบรรจภณฑจะชวยหอหมสนคาใหปลอดภย สะดวกตอการขนสง และชวยรกษาคณภาพสนคาแลว ในปจจบนบรรจภณฑยงเปนหนงในกลยทธการตลาดสมยใหมทจะสรางความโดดเดนใหกบผลตภณฑ และชวยดงดดสายตาผบรโภคไดอกดวยอตสาหกรรมบรรจภณฑจงเปนอตสาหกรรมทมความส�าคญตอการผลตและจ�าหนายสนคาทกประเภทในป2553มลคาการขายบรรจภณฑทงโลกมสงถง21.4ลานลานบาท(1.9เทาของGDPประเทศไทย)และคาดวาจะมอตราการเตบโตรอยละ3ตอปซงอตราการเตบโตของความตองการใชบรรจภณฑน เปนผลมาจากความตองการสนคาอปโภคบรโภคทเพมขนนนเองดวยเหตนความตองการสนคาและบรการของผบรโภคจงเปนปจจยทชวยผลกดนใหเกดพฒนาการของบรรจภณฑดวยเชนกน
ระบบการบรรจแบบปลอดเชอ (Aseptic Packaging System) ประกอบดวย 3 เทคโนโลยหลก ดงน
- เทคโนโลยการฆาเชอผลตภณฑ (Sterilization) ผลตภณฑทจะบรรจแบบ Aseptic ตองผานกระบวนการฆาเชอดวยความรอนทอณหภม 91-146 องศาเซลเซยส และท�าใหเยนลงอยางรวดเรว หรอ Ultra-high temperature processing: UHT ซงวธการฆาเชอดวยการผานความรอนอยางรวดเรวน ท�าใหคณคาทางโภชนาการและรสชาตของอาหารไมเปลยนแปลงไปจนกวาจะเปดบรรจภณฑ การฆาเชอแบบ UHT แตเดมนยมใชกบนม แตในปจจบนเรม มการน�าไปใชกบผลตภณฑอาหารทเปนของเหลวอน ๆ เชน น�าผลไม เปนตน - เทคโนโลยวสดส�าหรบบรรจภณฑ (Aseptic packaging material) บรรจภณฑ Aseptic สวนใหญท�าจากกระดาษ (70%) เคลอบดวยอะลมนม (6%) และพลาสตก LDPE (24%) ประกอบ
เมอพจารณาความเปลยนแปลงตาง ๆ ทเกดขนในสงคม เชน โครงสรางประชากร ทศนคต และรปแบบการใชชวตของผบรโภคทเปลยนไป จงสามารถคาดการณไดวาเทคโนโลยบรรจภณฑม แนวโนมทจะพฒนาเพอตอบสนองทศทางในอนาคตทส�าคญ 3 ประการ คอ ดานสขภาพ สงแวดลอม และการพฒนาระบบ ออโตเมชน (Automation) เพอทดแทนแรงงาน ทงน จากการสอบถามความเหนของผประกอบการไทย เทคโนโลยทผประกอบการเหนวา จะมบทบาทส�าคญมากยงขนในอนาคตอนใกล คอ ระบบการบรรจแบบปลอดเชอ หรอ Aseptic Packaging System ซงเปน ระบบทต องควบคมขนตอนการผลต ใหปลอดจากเชอโรค ปนเปอน ในขณะเดยวกนตองสามารถเกบรกษารสชาต กลน ส และคณคาทางโภชนาการของอาหารไวไดเปนระยะเวลานาน ในสภาพแวดลอมปกต โดยไมใสสารกนบด และไมตองสนเปลองพลงงานในการแชเยน
03
ยดตดกนเปนชนบาง ๆ กระดาษเคลอบพลาสตกทอยชนนอกสด จะชวยใหบรรจภณฑมความเหนยวและคงทน ถดมาเปนชน อะลมนมซงจะมคณสมบตในการปองกนการซมผานของความชน แสงแดด และออกซเจน ซงเปนสาเหตทท�าใหอาหารเสย และ ชนในสดซงเปนสวนทสมผสกบตวผลตภณฑจะเคลอบดวยพลาสตกอกครง - เทคโนโลยการแบงบรรจแบบปลอดเชอ (Aseptic filling & seal) เปนขนตอนการแบงบรรจผลตภณฑทผานการฆาเชอแลวลงในตวบรรจภณฑ กระบวนการบรรจจะตองท�าในสภาวะปลอดเชอ จงมกใชระบบออโตเมชนแทนการใชคนในสายการผลต เพอปองกนการปนเป อน โดยภายในเครองจกรจะมสวนทเปนระบบปด เพอปลอยกาซออกมาก�าจดจลนทรยและสปอรทผวบรรจภณฑกอนการบรรจโดยตวเครองจะตองมระบบฆาเชอท�าความสะอาดภายใน (Cleaning in Place: CIP) ตดตงไวดวย
จากดานใน 1. พอลเอธลน 2. ชนกาว 3. ฟอลย 4. พอลเอธลน 5. กระดาษแขง 6. พมพลาย 7. พอลเอธลน
Ecolean ตวอยางนวตกรรมบรรจภณฑ Aseptic เชงสรางสรรค
ภาพท 2 ซองบรรจภณฑปลอดเชอ Ecolean
ภาพท 3 การออกแบบทท�าใหงาย ตอการใชงาน
ภาพท 4 ซองพบมวนไดกอนทงลดปรมาณขยะหลงใชงาน
Ecolean ไดเปลยนแนวคดจากการใช “ขวด” หรอ “กลอง” บรรจผลตภณฑชนดของเหลว เชน นม หรอน�าผลไม มาเปน “ถง” ทท�าจากพลาสตกลามเนตหลายชน (ภาพท 2) จดเดนของ ถง Ecolean คอ ท�าจากวสดทมน�าหนกเบา ถงขนาด 1 ลตร หนกเพยง 14 กรม ซงเบากวากลองหรอขวดปกต รอยละ 50-60 ชวยประหยดพลงงานทงในการผลตและขนสง จากผลการศกษาวฏจกรชวตของถง Ecolean พบวากระบวนการผลตบรรจภณฑ
Ecolean ใชพลงงาน ใชน�า และปลอยกาซเรอนกระจกนอยทสดเมอเทยบกบบรรจภณฑบรรจอาหารทเปนของเหลวอน ๆ ทกชนด ไมวาจะเปนขวดแกว ขวดพลาสตก หรอกลองนมกระดาษ นอกจากน หลงการใชงาน Ecolean ยงสามารถมวนพบไดกอนทงจง ชวยประหยดพนทขนสงขยะ (ภาพท 4) บรรจภณฑในรปแบบถงยงเพมพนทส�าหรบการน�าเสนอแบรนด ใหเปนทจดจ�าของผบรโภคไดมากขนดวย
ภาพท 1 ตวอยางสวนประกอบของลามเนตฟลมทใชท�าบรรจภณฑ Aseptic ทวไปทมา : www.dairynetwork.com
นวตกรรมเทคโนโลยวสด “พลาสตกผสมหนปน” วสดทใชท�าซอง Ecolean มชอทางการคาวา CalymerTM
ซงท�าจากพลาสตก (พอลเอธลนและพอลพรอพลน) ผสมกบหนปน (แคลเซยมคารบอเนต) รอยละ 40 จงชวยลดปรมาณการใช เมดพลาสตกและท�าใหตวบรรจภณฑมสขาวเหมาะกบการพมพลาย ภาพท 5 แสดงสวนประกอบของฟลมลามเนตทเปนเทคโนโลยเฉพาะของ Ecolean จากดานนอกของบรรจภณฑ ฟลมพลาสตก
พอลพรอพลนจะชวยปองกนจลนทรยและมคณสมบตเหมาะสม กบการพมพลายบนซอง ถดเขามาเปนพอลพรอพลนผสมกบหนปนเพอความคงรป และท�าหนาทเสมอนกาวเพอยดตดระหวางชน ตรงกลางคอชนของเอธลนไวนลแอลกอฮอล (EVOH) เพอปองกนการผานเขาออกของออกซเจน และมชนคารบอนแบลคเคลอบไวเพอปองกนแสง สวนชนในสดทสมผสอาหารคอพลาสตกพอลเอธลน
04
จากดานใน 1. พอลเอธลน 2. ชนกาว 3. ฟอลย 4. พอลเอธลน 5. กระดาษแขง 6. พมพลาย 7. พอลเอธลน
ภาพท 5 ภาพตดขวางซองลามเนตฟลมปลอดเชอของ Ecolean
เทคโนโลยแบงบรรจแบบ “ปลอดเชอ” Ecolean ขายเทคโนโลยบรรจภณฑ Aseptic ทงระบบ คอ นอกจากจะขายถงส�าหรบบรรจแลว ยงขายเครองจกรส�าหรบ การบรรจดวย เครองจกร Ecolean รน EL 3 (ภาพท 6) สามารถบรรจผลตภณฑไดดวยความเรว 6,000 - 9,000 ถงตอชวโมง ขนตอนการท�างานของเครองจะเรมจากการฆาเชอซองบรรจภายใน Sterilization chamber ซงจะปลอยกาซไฮโดรเจนเปอรออกไซดและแสงยวออกมา เพอก�าจดจลนทรยทผวซอง กาซไฮโดรเจนเปอรออกไซดนนเมอถกแสงยวจะสลายไป และไมตกคางอยทผลตภณฑหรอเหลอนอยทสดตามมาตรฐานการวดของ HACCP ล�าดบถดมาถงจะถกเปดออกในหอง Filling Chamber ซงจะมการควบคม ไมใหอากาศจากภายนอกเขาไป ผลตภณฑจะถกวดปรมาตรบรรจลงถง แลวเครองจงเปาลมเขาไปท�าเปนทจบและผนกซอง กอนผานการฆาเชอดวยกาซทผวของบรรจภณฑอกครง
ภาพท 6 เครองจกร Ecolean 3 (EL3)
บรรจภณฑ Ecolean พจารณาไดวามองคประกอบของ การเปนบรรจภณฑสรางสรรคอยางครบถวน1 กลาวคอ มดไซน ทสวยงามสงผลตอการรบรแบรนดสนคาของผบรโภค (Emotion) ถงออกแบบมาใหตงได มการเปาลมเขาไปเปนทจบและมคณสมบต Aseptic เหมาะกบการใชงาน (Function) มการพฒนาวสด CalymerTM ทมสขาวเหมาะกบการพมพ อกทงยงมน�าหนกเบา (Material) ท�าใหสามารถลดตนทนเมดพลาสตกและตนทนพลงงานของบรษทลงไดกวา 1 ใน 3 (Cost competitive) จากตวอยางของ Ecolean พบวาการพฒนาบรรจภณฑสรางสรรคใหสามารถผลตไดในระดบอตสาหกรรม บรษทผผลตตองพฒนาศกยภาพทงเทคโนโลยการผลต รวมถงเทคโนโลย ดานวสดศาสตรควบคไปดวยกน ทงน กลาวไดวา Ecolean Group เปนบรษททมพนฐานความสามารถทางเทคโนโลยทดเปนทนเดม
เนองจากเปนบรษททแยกตวออกมาจากเครอ Tetra Pak ผคดคนกลองนมทท�าจากกระดาษแบบ Aseptic รายแรกของโลกขน เมอป 2506 ซงเปนผลมาจากการลงทนท�าวจยและพฒนามากวา 20 ป ดวยนวตกรรม Aseptic นเองทท�าใหปจจบน Tetra Pak กลายมาเปนบรษทผลตบรรจภณฑอาหารทมยอดขายสงทสดในโลก และแทบจะกลายเปนผครองตลาดบรรจภณฑ Aseptic เพยงรายเดยว (Monopoly) ในหลายประเทศ แมแตในประเทศไทยเอง Tetra Pak ไดมาลงทนตงโรงงานเมอป 2543 ซงเปนโรงงานแหงแรกของ Tetra Pak ในเอเชยตะวนออกเฉยงใต คราวตอไปเมอทานดม เครองดมบรรจกลอง ลองมองหาเครองหมายทางการคา Tetra Pak ทขางกลอง (ภาพท 7) แลวทานจะพบวาเทคโนโลยบรรจภณฑของ Tetra Pak นนแพรหลายและมความส�าคญตออตสาหกรรมอาหารมากเพยงใด
1 นยามของบรรจภณฑเชงสรางสรรค โดย สถาบนพลาสตก (ปรบปรงจาก NIA model) : องคประกอบของบรรจภณฑเชงสรางสรรคตองประกอบดวย Emotion, Materials, Functional ซงทง 3 ดานนจะตองเกดขนภายใตความสามารถในการแขงขนดานตนทน (Cost competitive)
05
ภาพท 7 เครองหมายทางการคา Tetra Pak
ความสามารถเชงนวตกรรมของบรษทใดบรษทหนง ยอมเปนผลมาจากนโยบายสงเสรมโครงสรางพนฐานทางนวตกรรมของประเทศนน ๆ ไมมากกนอย Tetra Pak หรอ Ecolean เปนบรษทจากประเทศสวเดน ซงเปนประเทศทมดชนดานนวตกรรมสงเปนอนดบท 2 ของโลก (Global Innovation Index 2013) และ มงบประมาณในการลงทนเพอท�าวจยและพฒนาสงเปนอนดบ 3 ของโลก โดยรฐบาลสวเดนมแนวทางสนบสนนการเกดนวตกรรม คอ
1) สรางนวตกร หรอทรพยากรบคคลทมความคดสรางสรรค และมทกษะในการสรางนวตกรรม รวมถงสรางผบรโภค ทสนบสนนนวตกรรม 2) สนบสนนการท�าวจยและสรางระบบการศกษาระดบสง ทมคณภาพ 3) สรางโครงสรางพนฐาน เชน กฎหมายและตลาดทน ทเออตอการเกดนวตกรรม
จดท�าโดยสรนยา ลมส�านกนโยบายอตสาหกรรมรายสาขา 1
อางองสถาบนพลาสตก, “โครงการศกษาแนวทางการพฒนาบรรจภณฑเพอรองรบการขยายตวในภมภาคอาเซยน”, 2556.ส�านกงานคณะกรรมการนโยบายวทยาศาสตร เทคโนโลยและนวตกรรมแหงชาต, “Globalizing Thailand through Innovation”, 2552.www.ecolean.comwww.tetrapak.comwww.sweden.sewww.globalinnovationindex.orgEcolean brochure, “Lightweight packaging has become a heavyweight argument.The Swedish Ministry of Enterprise, Energy and Communications, “The Swedish Innovation Strategies” 2012.
จากการใหความส�าคญในระบบนวตกรรมนเอง ท�าใหสวเดนเปนประเทศเจาของสงประดษฐส�าคญของโลกมากมาย เชน เครองอลตราซาวด/ECG เขมขดนรภยแบบสามจดทใชในรถยนต ระบบตดตามพกดทใชในอตสาหกรรมการเดนเรอ (Automatic Identification System: AIS) ธรกจเฟอรนเจอรไมชอดง อยาง IKEA รวมถงเทคโนโลยบรรจภณฑ Aseptic ซงเปนหนงในนวตกรรมของประเทศสวเดนทเปลยนแปลงคณภาพชวตของผบรโภคทวโลก ดชนดานนวตกรรมส�าหรบประเทศไทยซงมคาอยอนดบท 57 จาก 141 ประเทศ โดยปจจยส�าคญทเปนอปสรรคตอการเกดนวตกรรม ในประเทศ คอ ปญหาการขาดบคลากรทมคณภาพ และขาดขอมลเกยวกบเทคโนโลยและการตลาด ดงนน ภาครฐไทยอาจน�าแนวทางของรฐบาลสวเดนมาปรบใชได คอ การพฒนาระบบการศกษาใหสอนความรทจ�าเปนตอการเปนผประกอบการ และเชอมโยงชวต การท�างานจรงกบหลกสตรการศกษาอยางใกลชด สนบสนนการท�าวจยและพฒนารวมกนระหวางสถาบนวจย มหาวทยาลย และอตสาหกรรม พฒนาศกยภาพสถาบนวจยของรฐ ใหมหนาทเปนหองทดสอบมาตรฐาน และเปนทปรกษาดานเทคโนโลยใหกบธรกจขนาดกลางและขนาดยอม สรางความรวมมอกบกระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย จดตงสถาบนวจยเพออตสาหกรรม (Industrial Research Institute) ซงมหนาทท�าวจยและพฒนาเทคโนโลยอตสาหกรรม โดยจะตองรวมเอาหนวยงานใหค�าปรกษาดานการบรหารจดการ และการเงนการลงทนไวภายในสถาบนดวย
06
สรปสถานการณอตสาหกรรม
เดอนสงหาคม2556•ส�านกวจยเศรษฐกจอตสาหกรรม
การผลตอตสาหกรรมส�าคญในเดอนสงหาคม 2556 ลดลง ตอเนอง แตมแนวโนมทดขนจากการฟนตวของภาวะเศรษฐกจประเทศคคาหลกไดแก สหรฐอเมรกา ประเทศในสหภาพยโรป และจน โดยอตสาหกรรมการผลต Hard Disk Drive กลบมาขยายตว รอยละ 2.13 เนองจากมค�าสงซอเขามามากขน และมผลตภณฑใหมออกส ตลาด ประกอบกบตวเลขฐานต�าในปกอนจากการชะลอ การผลตของผ ประกอบการทยงไมมนใจกบสถานการณน�าทวม ส�าหรบการผลตชนสวนอเลกทรอนกสดชนผลผลตหดตวรอยละ 3.79 เมอเทยบกบเดอนเดยวกนของปกอน จากการปรบเปลยนพฤตกรรมการซอตามเทคโนโลยทเปลยนแปลง
การผลตภาคอตสาหกรรมในเดอนสงหาคม 2556 หดตวรอยละ 3.12 เมอเทยบกบ
เดอนเดยวกนของปกอน แตเปนการหดตวทนอยลงจากเดอนกรกฎาคม 2556 ทหดตวรอยละ 4.90 เนองจากเรมมค�าสงซอกลบมาจากประเทศคคาหลกอยาง สหรฐอเมรกา และประเทศในสหภาพยโรป ส�าหรบอตราการใชก�าลงการผลตในเดอนสงหาคม 2556 อยทรอยละ 63.45
สถานการณอตสาหกรรมการผลตเครองใชไฟฟาภายในบานดชนผลผลตหดตวลงรอยละ 16.61 เนองจากก�าลงซอภายในประเทศชะลอลง ซงสวนหนงเปนผลจากรายไดเกษตรกรทลดลงตามราคาสนคาเกษตร ส�าหรบอตสาหกรรมการผลตเครองปรบอากาศดชนผลผลตยงคงขยายตวรอยละ 3.46 เมอเทยบกบเดอนเดยวกนของปกอน จากความตองการภายในประเทศในภาคอสงหารมทรพย อตสาหกรรมการผลตรถยนตมดชนผลผลตหดตวรอยละ 11.85 เมอเทยบกบเดอนเดยวกนของปกอน เปนผลจากการทผผลตสงมอบรถตามโครงการรถยนตคนแรกครบแลว ท�าใหแผนการผลตปรบเขาสภาวะปกต ส�าหรบการผลตเหลกมดชนผลผลตขยายตวรอยละ 19.94 เมอเทยบกบเดอนเดยวกนของปกอน เนองจากมาตรการปองกนการทมตลาดจากเหลกน�าเขาราคาถก
07
การผลตเสอผาส�าเรจรปดชนผลผลตกลบมาขยายตวรอยละ 7.61 เนองจากเศรษฐกจประเทศคคาหลกเรมฟนตว สงผลใหมค�าสงซอมากขนจากทง สหรฐอเมรกา ประเทศในสหภาพยโรป และญปน ส�าหรบการผลตสงทอตนน�า ดชนผลผลตขยายตวเลกนอยทระดบ รอยละ 0.23 จากการสงออกผาผนทยงคงขยายตว ประกอบกบ ความตองการจากการผลตเสอผาส�าเรจรปเรมกลบมาเพมขน
การจ�าหนายสนคาอตสาหกรรมในเดอนสงหาคม 2556 มระดบลดลงเมอเทยบกบชวงเดยวกนของปกอน โดยดชนการสงสนคาลดลง รอยละ 4.64 เมอเทยบกบชวงเดยวกนของปกอน สวนดชนสนคาส�าเรจรปคงคลงเพมขนรอยละ 9.66 เมอเทยบกบชวงเดยวกนของปกอน ส�าหรบดชนแรงงานในอตสาหกรรมลดลงเลกนอยทรอยละ 0.24 เมอเทยบกบชวงเดยวกนของปกอน โดยอตราการใชก�าลงการผลต ในเดอนสงหาคม 2556 อยทรอยละ 63.45
http://explore.org http://www.wired.co.uk
08
Trans-Pacific Strategic Economic Partnership (TPP)
กบภาคอตสาหกรรมไทย
ความเปนมา หลงจากการเยอนประเทศไทยอยางเปนทางการของ นายบารค โอบามา ประธานาธบดสหรฐอเมรกา ชวงปลายป พ.ศ. 2555 เปนตนมา กระแสเรองการเขารวมการเจรจาความตกลงหนสวนยทธศาสตรเศรษฐกจ เอเชย-แปซฟก (Trans-Pacific Partnership) หรอเรยกกนสน ๆ วา TPP ไดมการพดถง และแสดงความคดเหนกนอยางกวางขวางวา TPP มลกษณะหรอรปแบบอยางไร และประเทศไทยควรเขารวมการเจรจาหรอไม ความตกลง TPP แตเดมนนประกอบดวยประเทศสมาชก 4 ประเทศ ไดแก ชล นวซแลนด สงคโปร และบรไน หรอเรยกวา The Pacific-4 (P4) ไดมการลงนามความตกลง TPP ฉบบดงเดม (The original agreement) เรยกวา ความตกลงห นสวนยทธศาสตรทางเศรษฐกจภาคพนแปซฟก (Trans-Pacific Strategic Economic Partnership Agreement: Trans-Pacific SEP) ไปเมอวนท 3 มถนายน พ.ศ. 2548 โดยม ผลบงคบใชเมอวนท 28 พฤษภาคม พ.ศ. 2549 และตอมา สหรฐอเมรกาออสเตรเลย เปร เวยดนาม มาเลเซย เมกซโก แคนาดา และญปน ไดเขารวมการเจรจาความตกลง TPP ตามล�าดบ
TPP คออะไร TPP เปนความตกลงการคาเสรกรอบพหภาคทมมาตรฐานสง โดยมวตถประสงคเพอใหเกดการบรณาการทางเศรษฐกจในดานการเปดตลาดการคาสนคา บรการและการลงทน การปฏรป การสรางความสอดคลองในกฎระเบยบทางเศรษฐกจใหเปนมาตรฐานเดยวกน ปจจบน TPP มประเทศสมาชกเขารวมเจรจาทงสน 12 ประเทศ ไดแก สหรฐอเมรกา ชล เปร ออสเตรเลย นวซแลนด สงคโปร บรไน มาเลเซย เวยดนาม แคนาดา เมกซโก และญปน ซงเปนประเทศลาสดทเขารวมการเจรจา ทงน ประเทศสมาชก TPP ทงหมด ตางเปนสมาชก APEC และเปนสมาชก ASEAN จ�านวน 4 ประเทศ คอ บรไน สงคโปร เวยดนาม และมาเลเซย ซงไทยไดมการจดท�า FTAs กบประเทศสมาชก TPP แลว 9 ประเทศ ยกเวน สหรฐอเมรกา แคนาดา และเมกซโก
•ส�านกเศรษฐกจอตสาหกรรมระหวางประเทศ
09
(2) อตสาหกรรมยานยนต ประเทศไทยเปน Production Hub ในเอเชยตะวนออก และ Oceania และมโอกาสสงมากท TPP จะมกฎแหลงก�าเนดสนคาเฉพาะส�าหรบสนคายานยนต ไดแก การใชสดสวนมลคาวตถดบภายในภมภาค (Regional Value Content : RVC) ในสดสวนตาง ๆ คอ RVC รอยละ 35 ตามวธ build-up, RVC รอยละ 55 ตามวธ build-down และ RVC รอยละ 35 Net Cost
(4) อตสาหกรรมยา เปนอตสาหกรรมทสหรฐอเมรกา ผลกดนเปนอยางมาก โดยมงไปทการลด/ขจดมาตรการกดกนทางการคาตาง ๆ ตอการคายารกษาโรคและเครองมอทางการแพทย โดยผผลตรายใหญทสดของโลกจ�านวน 10 ราย เปนผผลตทอยในสหรฐอเมรกาถง 6 ราย นอกจากน ยงมประเดนตาง ๆ ทสหรฐอเมรกาพยายามผลกดนในการเจรจา TPP เชน มาตรการขยายเวลาคมครองตามสทธบตร จาก 20 ป ไปเปน 25 ป มาตรการคมครอง
(3) อตสาหกรรมเสอผาเครองนงหม ประเทศไทยพงพาตลาดสหรฐอเมรกาในระดบทสง (โดยการสงออกของไทยไปสหรฐอเมรกา มมลคาเกอบรอยละ 40 ในป พ.ศ. 2554) ทงน เสอผาเครองนงหมเปนสนคาออนไหวของสหรฐอเมรกา และมความเปนไปได ทสหรฐอเมรกา จะผลกดนเกณฑทผาทใชในการตดเยบตองถกหรอทอ และแตงส�าเรจในประเทศคเจรจา (Yarn-Forward) เปนกฎถนก�าเนดสนคาของอตสาหกรรมเสอผาเครองนงหม
สาระส�าคญและพฒนาการของ TPP TPP มหวขอการเจรจาทงหมด 29 ขอบท อาท การเปดตลาดการคาสนคา การคาบรการ และการลงทน การปฏรป และ การสรางความสอดคลองในกฎระเบยบทางเศรษฐกจของประเทศสมาชก SMEs นโยบายการแขงขน การจดซอจดจางโดยรฐ และทรพยสนทางปญญา เปนตน ขณะน TPP มการเจรจามาแลว 19 ครง ครงแรกจดขน เมอเดอนมนาคม พ.ศ. 2553 ณ ประเทศออสเตรเลย สวนครงลาสด (ครงท 19) จดขนในวนท 22-30 สงหาคม พ.ศ. 2556 ณ ประเทศบรไน ซงผลการเจรจาทผานมาไดมขอบททสามารถสรปในหลกการ หรอ (Substantial Clauses) ไดแลวในหลายขอบท เชน ขอบทเรองมาตรการสขอนามยและสขอนามยพช (Sanitary and Phytosanitary : SPS) SMEs ศลกากร การคาธรกจบรการผานแดน โทรคมนาคม การเขาเมองชวคราว การจดซอจดจางภาครฐ ความรวมมอและการเสรมสรางศกยภาพ การแขงขนและการอ�านวยความสะดวก การพฒนา ความสอดคลองของกฎระเบยบ แรงงาน ขอบทเรองค�ายอและนยาม และขอบทเรองการบรหารจดการและสถาบน เปนตน
สศอ. เตรยมความพรอมรบ TPP ใหกบภาคอตสาหกรรมไทยอยางไร ส�านกงานเศรษฐกจอตสาหกรรม รวมกบศนยบรการวชาการเศรษฐศาสตร (ERTC) มหาวทยาลยธรรมศาสตร จดท�า “โครงการศกษาการเตรยมความพรอมของภาคอตสาหกรรมส�าหรบการจดท�าเขตการคาเสรของเอเปค (Free Trade Agreement of the Asia Pacific : FTAAP) ผานความตกลง TPP” ประจ�าปงบประมาณ พ.ศ. 2556 เพอศกษาและตดตามความคบหนาเกยวกบ TPP รวมถงแนวทางทคาดวาจะใชเจรจาในขอบททส�าคญ และเกยวของกบ ภาคอตสาหกรรม เชน การลดภาษ กฎถนก�าเนดสนคา การคาบรการและการลงทน การจดซอจดจาง และทรพยสนทางปญญา เปนตน ตลอดจนภาพเชงลกและผลกระทบทคาดวาอาจจะเกดขนตอภาคอตสาหกรรมไทย ใน 8 สาขา ไดแก
(1) อตสาหกรรมกงแปรรป สหรฐอเมรกา เปนคคาหลก ของไทย และใชมาตรการทไมใชภาษ (NTBs) ตาง ๆ กบไทยมากทสด เชน มาตรการ SPS, มาตรการตอบโตการทมตลาด (ใชมาตงแต ป พ.ศ. 2548), มาตรการดานสงแวดลอม และแรงงาน
10
ขอมลทางยา (Data Exclusivity) และมาตรการน�าเขาซ�าซอน รวมถงการจ�ากดขอบเขตของมาตรการบงคบใชสทธ (Compulsory Licensing : CL) ซงจะสงผลกระทบตอภาคสงคมในเรองการเขาถงยาไดยากขน นอกจากน มาตรการตาง ๆ เกยวกบอตสาหกรรมยา ภายใต TPP อาจเชอมโยงไปยงขอบทอน ๆ เชน การจดซอจดจางของภาครฐ รฐวสาหกจ และการแขงขน เปนตน
(5) อตสาหกรรมเครองดมแอลกอฮอล เปนอตสาหกรรม ทไดรบการปกปองสง โดยมอตราภาษน�าเขาประมาณรอยละ 60 ในขณะทการสงออกในอตสาหกรรมนของไทยสวนใหญสงออก ไปยงอาเซยนทมการลดภาษภายใต AFTA อยแลว ทงน คาดการณวาสหรฐอเมรกาจะผลกดนเรอง Distinctive Products ทสงวนการใชชอผลตภณฑทบงชคณลกษณะเฉพาะทางภมศาสตรมาใชในสนคาเครองดมแอลกอฮอล อยางไรกด ในเรองของการลดภาษ น�าเขาใหกบสนคาดงกลาวนาจะท�าไดยาก เนองจากเปนสนคาบาปซงจะถกตอตานจากภาคประชาสงคม
(7) อตสาหกรรมเครองปรบอากาศ เปนสนคาทไทยสงออกมากและมความสามารถในการแขงขนสง อยางไรกดคาดวา สหรฐอเมรกาจะน�ามาตรการทไมใชภาษตาง ๆ โดยเฉพาะดานสงแวดลอมมาบงคบใช เชน การเปลยนน�ายาแอรจาก R22 หรอ R410a มาเปน R32 และมาตรฐานการประหยดพลงงาน
(6) อตสาหกรรมเฟอรนเจอรไม อตสาหกรรมดงกลาว ไมนาจะไดรบประโยชนมากนกจากการเขารวม TPP เนองจากอตราภาษน�าเขาของประเทศตาง ๆ ใน TPP คอนขางต�าอยแลว ทงน คาดวาจะมการน�าเรองมาตรการทไมใชภาษตาง ๆ โดยเฉพาะดานสงแวดลอมมาบงคบใช เชน มาตรการเรองการจดการปาไมและทมา รวมถงการใชสารเคมในเฟอรนเจอรไม เปนตน
(8) อตสาหกรรมเครองมอแพทย มแนวโนมทสหรฐอเมรกาจะผลกดนเครองมอแพทยทเปนสนคาทผานการใชงานมาแลว ในระยะหนง แตมการน�ากลบมาปรบปรงแปรสภาพใหมคณสมบตเหมอนของใหม (Remanufacturing) เขามาในการเจรจา TPP ซงหนวยงานภาครฐของไทย ยงไมมความเชอมนและยอมรบกบคณภาพของสนคาเครองมอแพทย Remanufacturing
อยางไรกด รายละเอยดตาง ๆ ของ TPP ยงจะมการเปลยนแปลงอกมากเนองจากในหลายขอบทของความตกลง ประเทศสมาชก ยงไมสามารถหาขอสรปทแนชดและตกลงกนได ดงนน การพจารณาเขารวม TPP ของไทยนน จะตองประเมนจากปจจยตาง ๆ เชน ความพรอมของประเทศ ทงในแงของบคคลกร และองคความร เกยวกบความตกลง รวมถงหากเขารวมแลว TPP สามารถทจะน�าไปสการขยายตวทางเศรษฐกจ รวมถงการเปดตลาดใหม ๆ ตลอดจนการปฏรปกฎระเบยบตาง ๆ ภายในประเทศ (Domestic Regulations’ Reform) ทประโยชนในภาพรวมตอประเทศ
ภาพประกอบจากhttp://lser.la.psu.eduhttp://talkvietnam.comhttp://www.english.rfi.frhttp://dailycollegian.com
http://www.ubifrance.comhttp://www.asdreports.comhttp://basebar.webs.comhttp://www.counterpoint.ca
http://www.huffingtonpost.cahttp://www.adv-furniture.co.ukhttp://travelersx.blogspot.comhttp://www.fujitsu-general.com
จดท�าโดยนายชาญชย โฉลกคงถาวรนกวเคราะหนโยบายและแผนช�านาญการ
11
สวสดคณผอานทกทาน ส�าหรบคอลมน Life เรามความรเกยวกบหวใจและหลอดเลอด ทจะท�าให คณผอานหนมาสนใจสขภาพของตนเองหวใจทแขงแรงจ�าเปนส�าหรบการด�ารงชวตทสมบรณของทกวยไมวาคณจะอยในวยรนวยท�างานหรอผสงอายตางกมโอกาสทจะเปนโรคหวใจขาดเลอดและหลอดเลอดสมองไดคะ
ท�าอยางไร... หวใจและหลอดเลอดจงไมมโรคภย
•ส�านกบรหารกลาง
ในปจจบนแมววฒนาการของการรกษาโรคหวใจจะกาวหนาไปมาก แตความรพนฐานในการปองกนและลดความเสยงตอการเกดโรคหวใจ เปนสงจ�าเปนททกคนควรศกษาหาความร ปจจยเสยงทกอใหเกดโรคหวใจและหลอดเลอด ไดแก การสบบหร โรคความดนโลหตสง ภาวะไขมนในเลอดสง โรคอวน โรคเบาหวาน และทส�าคญควรออกก�าลงกายอยางสม�าเสมอ และขจดความเครยดในชวตประจ�าวนใหลดนอยลง กจะชวยใหทกทานหางไกลจากโรคหวใจและหลอดเลอดไดมากขน ทกคนตองการมหวใจและหลอดเลอดทด แตกลบไมไดสนใจดแล ปรบวถชวตเพยงนด รางวลชวตไมเพยงแคฝน เราสามารถปฏบตไดดงนคะ
1.เลกสบบหร
คดไวเสมอวายงสบมากและนานเทาใด กยงจะเสยงตอ การเสยชวตดวยอาการหวใจลมเหลวมากขนเทานน
12
2.ออกก�ำลงกำยแบบไมหกโหม
เชน ท�าสวน ท�างานบาน เดนเรว เตนร�า หรอวายน�า ชวงละ 15 นาท วนละ 2 ครง สปดาหละ 5 วน ซงจะท�าใหมเหงอซมออกมาและหายใจหอบเรวขนกวาปกต
3.ควบคมน�ำหนกตวใหเหมำะสม
กนอาหารสขภาพรวมกบการออกก�าลงกาย ถาเปนไปได กใหชกชวนสมาชกในครอบครว มาท�ากจกรรมรวมกน รวมทงเขากลมควบคมน�าหนก เพอสรางแรงจงใจ
4.ควบคมระดบน�ำตำลในเลอด
ส�าหรบผทเปนโรคเบาหวาน การกนอาหารสขภาพอยางเครงครดและรจกใชชวตอยางเหมาะสม จะชวยลดความเสยงตอโรคหวใจและโรคอน ๆ ได
5.ควบคมควำมดนโลหต
ลดน�าหนกตว ลดเกลอ และอาหารมนจด หยดสบบหร และลดระดบความเครยด
6.ปรบเปลยนอำหำรกำรกน
กนอาหารทมไขมนไมอมตว หรอไขมนต�า แทนอาหาร ทมไขมนอมตวและกนผก ผลไมสดมาก ๆ
13
7.ลดละเลกปรมำณกำรดมแอลกอฮอล
ลดปรมาณในแตละวน และจ�านวนของการดมตอสปดาห ไมดมประจ�า
หวใจเปนอวยวะทส�าคญของทกชวตคณจะไมเสยเวลาและจะไมเสยใจเลยถาใสใจกบการดแลสขภาพของหวใจและหลอดเลอดเสยบางรเชนนแลวกอยาปลอยใหตวเองเปนโรคหลอดเลอดหวใจนะคะ
8.ลดควำมเครยด
เรยนรวธลดความเครยด โดยการผอนคลายและท�าสมาธ อาจปองกนไมใหเครยดเกนไป วางแผนท�างาน วางเปาหมายทเปนไปได และรวมกจกรรมตาง ๆ กบครอบครว เชน ดแลลก ๆ และท�างานบาน รดน�าตนไม ซกผา ลางรถ กวาดบาน เปนตน
9.ตรวจสขภำพประจ�ำปอยำงสม�ำเสมอ
สขภาพของทานทควรจะไดรบการประเมนจากแพทย เปนระยะมดงตอไปน ๏ วดระดบความดนโลหตอยางถกตองปละ 4 ครง ๏ ชงน�าหนกปละ 4 ครง ๏ ตรวจวดระดบน�าตาล ไขมนผดปกต ไดแก ระดบ คอเลสเตอรอล หนาทของไต ปละครง
ทมา : www.108health.com
ภาพประกอบจากhttp://cepoz.czhttp://4photos.nethttp://spotonlists.comhttp://eatohealth.com
http://cdn.ilkekran.comhttp://neoskosmos.comhttp://elizabethandjane.cahttp://out-of-office-mag.com
http://www.huffingtonpost.cahttp://mtsimbe.blogspot.comhttp://commons.wikimedia.orghttp://www.mamashealth.com
http://www.hypnosiscenter.comhttp://www.welcometokelowna.com
14
MOVEMENT
นายอทธชย ปทมสรวฒน ผอ�านวยการส�านกนโยบายอตสาหกรรมรายสาขา 2 ส�านกงานเศรษฐกจอตสาหกรรม กลาวเปดการสมมนา เรอง “แนวทางการยายฐานการผลตของอตสาหกรรมทใชแรงงานเขมขนไปยงประเทศเพอนบาน (สงทอและเครองนงหม รองเทาและเครองหนง อญมณและเครองประดบ)” น�าเสนอผลการศกษา โดย ดร.สมเกยรต ตงกจวานชย ประธานสถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย (ทดอารไอ) เมอวนองคารท 3 กนยายน 2556 ณ โรงแรมแกรนด สาทร กรงเทพฯ
ส�านกงานเศรษฐกจอตสาหกรรม (สศอ.) จดสมมนาเชงวชาการ “สถานการณแรงงานไทยปจจบนและอนาคต : ปญหา อปสรรค และโอกาสของภาคอตสาหกรรมไทย” โดยมผบรหารและเจาหนาทจากหนวยงานของภาครฐและเอกชนตาง ๆ เขารวมฟงสมมนา เมอวนศกรท 6 กนยายน 2556 ณ หองประชม มลนธสถาบนวจยนโยบายเศรษฐกจการคลง ชน 34 อาคารทปโก
ส�านกงานเศรษฐกจอตสาหกรรม (สศอ.) รวมกบมหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร จดสมมนา “สงพมพเชงสรางสรรค ประตส AEC” โดยม ดร.สมชาย หาญหรญ ผอ�านวยการส�านกงานเศรษฐกจอตสาหกรรม เปนประธานกลาวเปดการสมมนา โดยมผประกอบการ หนวยงานภาครฐและเอกชน ตลอดจนสถาบนการศกษาทสนใจเขารวมการสมมนาเปนจ�านวนมาก เมอวนพธท 11 กนยายน 2556 ณ หองครสตล โรงแรมเซนจร พารค
ส�านกงานเศรษฐกจอตสาหกรรม จดแถลงขาว “ดชนอตสาหกรรม เดอนสงหาคม 2556” โดยม ดร.สมชาย หาญหรญ ผอ�านวยการส�านกงานเศรษฐกจอตสาหกรรม เปนประธานการแถลงขาว รวมกบผบรหาร สศอ. โดยมสอมวลชนแขนงตาง ๆ ใหความสนใจเขารวมเปนจ�านวนมาก เมอวนศกรท 27 กนยายน 2556 ณ หองประชม 202 ส�านกงานเศรษฐกจอตสาหกรรม
สำนกงานเศรษฐกจอตสาหกรรม
OFFICEOF INDUSTRIAL ECONOMICSส�ำนกงำน
เศรษฐกจอตสำหกรรม
ถนนพระรามท 6 แขวงทงพญาไท เขตราชเทว กรงเทพฯ 10400โทร. 0 2202 4274, 0 2202 4284 โทรสาร 0 2644 7023
www.oie.go.th, www.facebook.com/oieprnews, http://twitter.com/oie_news
OFFICE OF INDUSTRIAL ECONOMICS
Industrial Intelligence Unit (IIU)ระบบเครอขายขอมลเพอการชน�าและเตอนภยของภาคอตสาหกรรม
ซงประกอบไปดวย 9 ระบบขอมล หรอ 9 IIU ไดแก
อตสาหกรรมไทยในภาพรวม http://iiu.oie.go.th
อตสาหกรรมสงทอและเครองนงหม http://iiu.oie.go.th/Textile/default.aspx
อตสาหกรรมเหลกและเหลกกลา http://iiu.oie.go.th/iron/default.aspx
อตสาหกรรมไฟฟาและอเลกทรอนกส http://iiu.oie.go.th/electronics/default.aspx
อตสาหกรรมยานยนต http://iiu.oie.go.th/Automotive/default.aspx
อตสาหกรรมอาหาร http://iiu.oie.go.th/food/default.aspx
อตสาหกรรมพลาสตก http://iiu.oie.go.th/ptit/default.aspx
ฐานขอมลดานการรบรองมาตรฐานไอเอสโอ http://iiu.oie.go.th/ISO/default.aspx
ฐานขอมลดานเศรษฐกจอตสาหกรรมในภมภาคอาเซยน http://iiu.oie.go.th/IUasean/default.aspx
