Embed Size (px)
Citation preview
Nisan 2015 - ANTALYA
OKUL SERVİS ŞOFOumlRLERİ EĞİTİCİ EĞİTİMİ SEMİNERİ
Nisan 2015 - ANTALYA
TRAFİKTE HAK İHLALLERİ SONUCU BİREY TOPLUM VE CcedilEVREYE
VERİLEN ZARARLAR
Fatma YAVUZ Milli Eğitim Uzman Yardımcısı
Oumlzguumlrluumlk bir şeyi yapma veya yapmama belli bir şekilde davranıp davranmama erki olarak tanımlanmakta kısaca laquoserbest hareket etme guumlcuumlraquo olarak ifade edilmektedir
3 Kemal GOumlZLER Anayasa Hukukuna Giriş 2004
Oumlzguumlrluumlk ve Hak Kavramları
Hak ise bir oumlzguumlrluumlğuumln sağlanması iccedilin kişiye anayasa ve kanunlar ile sağlanmış yetkiler olup kişilere hukuk duumlzeni tarafından verilen bir irade kudreti bir isteme yetkisidir
4
Trafikte Hak ve Oumlzguumlrluumlk
İster yaya olarak isterse bir araccedil vasıtasıyla kullanılsın belki de farkında olmadığımız ancak
trafikte sahip olduğumuz en oumlnemli hak ve oumlzguumlrluumlk
laquoTrafikte guumlvenle seyredebilme hak ve oumlzguumlrluumlğuumlraquo
5
Duumlnya Sağlık Oumlrguumltuuml (WHO) Verilerine Goumlre
Trafik kazaları Duumlnya genelindeki oumlluumlm sebepleri arasında ve
15-29 yaşları arasındaki genccedil nuumlfus oumlluumlm nedenlerinde ise sırada
Global Status Report On Road Safety 2013 WHO
8
İLK
6
Duumlnya Sağlık Oumlrguumltuuml(WHO) Verilerine Goumlre
Her yıl yaklaşık kişi trafik kazalarında oumllmekte ve kişi de bu kazalarda
yaralanmaktadır
1240000 20-50 milyon
7
Yıllara goumlre kaza oumlluuml ve yaralı sayısı (TUumlİK)
Toplam kaza sayısı
Maddi hasarlı kaza sayısı
Oumlluumlmluuml yaralanmalı kaza sayısı
Oumlluuml Sayısı
(Olay Yerinde) Yaralı sayısı
2013 1 207 354 1 046 048 161 306 3 685 274 829
Tuumlrkiyersquodeki Durum
İstatistiklere goumlre Uumllkemizde 2013 yılında GUumlNDE ortalama
3307 trafik kazası meydana gelmiş bu kazalarda 10 kişi hayatını kaybederken 753 kişi de yaralanmıştır
8
TRAFİK KAZALARININ BİREYE VERDİĞİ ZARARLAR
9
Trafik Kazaları Sonucu Bireylerin Uğradığı Zararlar
Bireyin Maruz Kaldığı Organ Hasarları
Bireyin Maruz Kaldığı Psikolojik Hasarlar
Bireyin Sosyoekonomik Kayıpları
10
Bireyin Maruz Kaldığı Organ Hasarları
Trafik kazalarında yaygın goumlruumllen organ hasarları
A Kafa travmaları sonucunda kırıklar ve Travmatik Beyin Hasarı (TBH)
TBH ani hareketlerin ve sarsıntıların yoğun miktarda olması kafatasının ivmelenmesi ccedilarpması veya boynun aşırı buumlkuumllmesi gibi durumlar sonucu oluşan kompleks beyin hasarıdır TBH olgularının 39rsquounu oluşturup ilk sırayı alan trafik kazalarında kalıcı sinir sistemi hasarları da ne yazık ki 46 oranında TBH olgularında risk grubunu ise 0-4 yaş arası ccedilocuklar Ergenlik doumlnemi (12-20) 65 yaş sonrası yaşlılar oluşturmaktadır
11
Bireyin Maruz Kaldığı Organ Hasarları
12
Bireyin Maruz Kaldığı Organ Hasarları
B Boyun zedelenmeleri (Whiplash) Boyun zedelenmeleri ise genellikle arkadan yayaya ccedilarpma yahut ccedilarpışma ivmesindeki değişim sonucu kafanın savrulmasıyla oluşuyor Boyunda şiddetli bir ağrı seyrederken geccedilen kafa sinirlerinin harabiyeti sonucu goumlrme kaybı solunum bozuklukları kalp rahatsızlıkları yuumlzde ve vuumlcutta felccedil ortaya ccedilıkıyor
Resim Kaza sonrası boyun kırığı olan genel vuumlcut guumlcuuml azalmış ve psikolojik stres sonucu ağlamakta olan bir hasta
13
Bireyin Maruz Kaldığı Organ Hasarları
C Omurga ve Goumlğuumls Kafesi Hasarlanmaları (Disk deformiteleri goumlğuumls kafesi kırıkları eklem kaymaları) Ccedilarpışma sonucu vuumlcudu koruyan iskelet mekanizmalarının kırılması kayması sonucu etrafındaki yapıları koparıp ağrılı uzun ve kalıcı olabilen fiziki guumlccedil kayıpları yaşatabiliyor Trafik kazalarında en sık omurga kırıkları kaburga kırıkları hatta iman tahtası dediğimiz kemik kırıkları yaşanıp fonksiyonel oumlnem arz edebiliyor
Resim Kaza sonrası omurilik zedelenmesi sonucu fiziki guumlcuuml azalmış ve tedavi goumlren bir hasta
14
Bireyin Maruz Kaldığı Organ Hasarları
D İccedil organ hasarlanmaları(kalpakciğerboumlbrek vs)
Trafik kazalarında iskelet sistemlerindeki kırıklar yer değiştirmeler kalp beyin gibi hayati oumlnem taşıyan organlarımıza zarar verebiliyor Sinirsel olanlar kalıcı veya iyileşmesi uzun suumlren sorunlara yol accedilar direkt organ hasarları hayati oumlnem taşıyabilmektedir
Resim Gerccedilek bir hastadan beyin kesiti Accedilıklama Sarsıntı sonucu trafik kazalarında sık rastladığımız ve gizli oumllduumlruumlcuuml olarak tanımladığımız iccedil organ hasarı yapan kanama ccedilalışan beyin kuumltlesini bozmuş (SOL UumlST BOumlLGE)
KALP AKCİ
ĞERL
ER
AKCİ
ĞERL
ER
15
Bireyin Maruz Kaldığı Organ Hasarları
E Genel kırıklar ve incinmeler (Kalccedila kol kırıkları omuz kırıkları)
Trafik kazaları kalccedila kemikleri gibi merkezi kırıklar veya kollar bacaklar gibi ccedilevre kemikleri ve eklemleri kapsayabiliyor Sık goumlruumllen bu durumlarda yine sinirsel kayıp kadar ağır olmayan kişinin ruhsal durumunu bozan ve ciddi fiziksel tedavi ve ameliyat gerektiren durumlar yaşanabiliyor
Resim Kaza sonrası eli parccedilalanmış bir insanın x-ray goumlruumlntuumlsuuml
Trafik kazalarında en sık goumlrduumlğuumlmuumlz vakalardan birisi en karmaşık ve iyileşmesi uzun suumlren iki eklemden biri olan omuz ekleminin bozulmasıdır Stabilizasyonu ccedilok zordur ve 1 seneye ccedilıkabilen iş goumlremez raporu alınır
ROumlNTGEN Gerccedilek bir bisiklet kazasından alıntı 15112013 NYC
16
Bireyin Maruz Kaldığı Psikolojik Hasarlar
Eğer bir olay
kişi iccedilin duygusal veya psikolojik bir travmaya doumlnuumlşmektedir
Beklenmeyen bir anda meydana
geldiyse
Suumlrekli tekrar ediyorsa
Hazırlıklı olunmayan bir
zamanda gelişmişse
Onu oumlnlemek iccedilin kişi kendini guumlccedilsuumlz
hissediyorsa
Yaşam beklentilerini yıkma oumlzelliği
taşıyorsa
Ccedilocuklukta gerccedilekleşmiş bir
olaysa
Birisi zalimce kasti bir davranışta bulunduysa
Yaşamı tehdit eden bir durumsa
Guumlnluumlk hayat deneyimlerinin dışında olan bir
olaysa
Oumlluumlme şahit olunuyorsa
ldquoDaha ccedilok kafamın iccedilinde hissetmeye başladım İyi uyuyabiliyor ve yemek yiyebiliyordum fakat yarım duumlzine not alabiliyordum ve
solgun ve hasta bir hale doumlnuumlştuumlmhellip Nabzım yavaş ve gergin olsam da iyileşiyordumrdquo
Charles Dickens (Travmatik tren yolu kazasından sonra)
17
Bireyin Maruz Kaldığı Psikolojik Hasarlar
Bu travmatik bozuklukların en şiddetlisi ve en yaygını olarak Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB)rsquonu goumlrmekteyiz TSSB belirtileri olaydan guumlnler hatta haftalar sonra genellikle 3 ay iccedilerisinde ortaya ccedilıkmaktadır Baş edebilme egosu zor durumlarda soğukkanlı davranabilme yetilerine goumlre bazı insanlarda 6 ay sonra kendiliğinden iyileşme olabilirken bazılarında bu hastalık devam edebiliyor
Resim laquoHer yara goumlruumlnmek zorunda değilraquo temalı sloganlaşmış omuz amblemi(PTSD Post Traumatic Stress Disorder)
18
Bireyin Maruz Kaldığı Psikolojik Hasarlar
TSSBrsquo yi nasıl tanıyabiliriz bull Ani anımsamalar ve kabuslarla olayı tekrar yaşama bull İnsanlardan kaccedilma kimi mekanlarla olayı hatırlama bull Sinirlenme insanlara guumlvenmeme bull Sosyal geri ccedilekilme bull Uyuşma bull Uyku problemleri bull Konsantrasyon sorunları
19
Bireyin Maruz Kaldığı Psikolojik Hasarlar
TSSBrsquode bozulan mekanizma sonucunda
Oumlzbenlik ilişkili Bedensel
Psikolojik Beyin dalgaları bozukluğu sonucu artmış hafıza yenileme ve korku
Artmış heyecan ve panik durum
Uyku bozuklukları Sindirim problemleri Baş doumlnmeleri
bull Ağır depresyon durumu bull Anksiyete
bozuklukları(Sosyal anksiyete sonucu geri ccedilekilmepanik)
bull Guumlnuumlmuumlzden uzaklaşma bull Yeme bozuklukları
bull Oumlzguumlven eksikliği bull Alkol ve uyuşturucu eğilimi bull İntihar girişimi eğilimleri bull Kendine zarar verme
eğilimi(Kendini sevmiyor) bull Seksuumlel dışa vurumda
artış(Beklenilmeyen gebelik ve SYBH oluşumunda artış
(Oumlr AIDSBel Soğukluğu)
20
Trafik Kazalarının Sosyoekonomik Etkileri
Oumlluumlm halinde ise kişinin bakmakla yuumlkuumlmluuml olduğu bireylerin geccedilim sıkıntısı baş goumlsterebilmekte ve bu durum da bir ailenin dağılmasına veya kaybolmasına dahi
gidebilmektedir
Ekonomik olarak dezavantajlı konumda olan dar gelirli aileler hem tıbbi gereksinimlerin maliyetleri hem de bu yaralanma veya oumlluumlm neticesinde duumlşen gelirleri nedeniyle en buumlyuumlk mağduriyeti yaşmaktadırlar
Psikolojik etkilerin verdiği guumlvensizlikler bilhassa genccedillerde sigaraya eğilim cinsel hastalıklara kapı accedilma alkol ve uyuşturucu gibi aileyi sosyoekonomik accedilıdan sıkıntılara suumlruumlkleyecek olayları tetiklemektedir
Yine psikolojik etkiler bireyin yaşam kalitesini duumlşuumlrmekte iccediline kapanık bir benlik ortaya ccedilıkararak ccedilevresiyle ilişkilerini azaltmaktadır
21
TRAFİK KAZALARININ CcedilEVREYE VERDİĞİ ZARARLAR
22
Trafik Kazalarının Ccedilevreye Verdiği Zararlar
Bilhassa yakıt kimyasal madde tıbbi atık vs
yuumlkluuml araccedilların yaptığı kazalar neticesinde ccedilevrenin uğradığı ekolojik zararlar
Trafo elektrik direğine ccedilarpma gibi durumlarda yaşanan kesintiler
Koumlpruuml tuumlnel gibi kavşak noktalarda yaşanan kazalarda ulaşımın aksaması trafik kazalarının ccedilevreye verdiği zararlardan bir kısmıdır
23
TRAFİK KAZALARININ TOPLUMA VERDİĞİ ZARARLAR
24
Trafik Kazalarının Toplumsal Boyutu ndash Sağlık Sistemi Trafik kazaları neticesinde Yaralananlar iccedilin yapılan sosyal guumlvenlik harcamaları Acil bakım ve travma tedavisinin yanı sıra suumlrece yayılan
rehabilitasyon ve psikolojik destek suumlreci Tedavi suumlresince kullanılan ve bir ccediloğu yurtdışından
ithal edilen ilaccedil protez ameliyat malzemelerinin ciddi meblağlara ulaşması Doktor ve diğer sağlık personeli başına duumlşen hasta
sayısındaki artışın verimliliği etkilemesi ile sağlık alanında ekstra maliyet yaratmaktadır
25
Trafik Kazalarının Toplumsal Boyutu ndash Uumllke Kaynakları Trafik kazaları neticesinde Yetişmiş insan guumlcuuml kaybı Kaza sonrası meydana gelen maddi hasarlar Karayollarının zamanından oumlnce yıpranması Trafik işaret levha ve oto korkuluklarının hasar goumlrmesi nedeniyle uumllke serveti de yok olmaktadır
26
Trafik Kazalarının Toplumsal Boyutu ndash Diğer Accedilılan ccedilok sayıda dava ile yargı sisteminin iş
yuumlkuumlnuumln artması Engelli nuumlfusunda artış Hayat kalitesinin azalması Uumlretim ve refah kayıpları Uzun vadede kalkınmaya olumsuz etkileri Uumllke imajının zedelenmesi ise trafik
kazalarının neden olduğu diğer toplumsal sonuccedillardır
27
Trafik kazalarının buumlyuumlk bir kısmı oumlngoumlruumllebilir ve oumlnlenebilirdir
Ve aslında her trafik kazası oumlncesi ve sonrası ile bir vicdan meselesidir
28
Kaynaklar bull Ccedilorapccedilıoğlu ATural UumlYargıccedil İ And Kocabaşoğlu N Subthreshold Posttraumatic Stress Disorder in the
Survivors of Marmara Earth quake Primary Care Psychiatry Vol 9 No 4 P 137-143 2004 bull httpwwwpsikiyatriorgtrpagepublicaspxmenu=24 bull Dockree PM Kelly SP Roche RA Hogan MJ Reilly RB Robertson IH Behavioural and physiological
impairments of sustained attention after traumatic brain injury Brain Res Cogn Brain Res 200420403-14
bull Harvey LA Close JCT Traumatic brain injury in older adults characteristic causes and consequences Injury Int JCare Injured 43 (2012) 1821-1826
bull httpwwwnimhnihgovhealthtopicspost-traumatic-stress-disorder-ptsdindexshtml bull httpwwwmayoclinicorgdiseases-conditionspost-traumatic-stress-disorderbasicsdefinitioncon-
20022540 bull Ward D Make roads safe a decade of action for road safety London FIA Foundation for the
Automobile and Society 2009 bull Global status report on road safety time for action Geneva World Health Organization 2009 bull Illustrated glossary for transport statistics (4th Edition) Geneva EUROSTATInternational Transport
ForumUnited Nations Economic Commission for Europe 2009 (httpinternationaltransportforumorgPubpdf09GloStatpdf accessed 11 January 2010)
bull Peden M et al eds World report on road traffic injury prevention Geneva World Health Organization 2004
bull GOumlZLER Kemal Anayasa Hukukuna Giriş Bursa 2004 bull Global Status Report on Road Safety WHO 2013
29
Teşekkuumlr ederimhellip
Nisan 2015 - ANTALYA
TRAFİKTE HAK İHLALLERİ SONUCU BİREY TOPLUM VE CcedilEVREYE
VERİLEN ZARARLAR
Fatma YAVUZ Milli Eğitim Uzman Yardımcısı
Oumlzguumlrluumlk bir şeyi yapma veya yapmama belli bir şekilde davranıp davranmama erki olarak tanımlanmakta kısaca laquoserbest hareket etme guumlcuumlraquo olarak ifade edilmektedir
3 Kemal GOumlZLER Anayasa Hukukuna Giriş 2004
Oumlzguumlrluumlk ve Hak Kavramları
Hak ise bir oumlzguumlrluumlğuumln sağlanması iccedilin kişiye anayasa ve kanunlar ile sağlanmış yetkiler olup kişilere hukuk duumlzeni tarafından verilen bir irade kudreti bir isteme yetkisidir
4
Trafikte Hak ve Oumlzguumlrluumlk
İster yaya olarak isterse bir araccedil vasıtasıyla kullanılsın belki de farkında olmadığımız ancak
trafikte sahip olduğumuz en oumlnemli hak ve oumlzguumlrluumlk
laquoTrafikte guumlvenle seyredebilme hak ve oumlzguumlrluumlğuumlraquo
5
Duumlnya Sağlık Oumlrguumltuuml (WHO) Verilerine Goumlre
Trafik kazaları Duumlnya genelindeki oumlluumlm sebepleri arasında ve
15-29 yaşları arasındaki genccedil nuumlfus oumlluumlm nedenlerinde ise sırada
Global Status Report On Road Safety 2013 WHO
8
İLK
6
Duumlnya Sağlık Oumlrguumltuuml(WHO) Verilerine Goumlre
Her yıl yaklaşık kişi trafik kazalarında oumllmekte ve kişi de bu kazalarda
yaralanmaktadır
1240000 20-50 milyon
7
Yıllara goumlre kaza oumlluuml ve yaralı sayısı (TUumlİK)
Toplam kaza sayısı
Maddi hasarlı kaza sayısı
Oumlluumlmluuml yaralanmalı kaza sayısı
Oumlluuml Sayısı
(Olay Yerinde) Yaralı sayısı
2013 1 207 354 1 046 048 161 306 3 685 274 829
Tuumlrkiyersquodeki Durum
İstatistiklere goumlre Uumllkemizde 2013 yılında GUumlNDE ortalama
3307 trafik kazası meydana gelmiş bu kazalarda 10 kişi hayatını kaybederken 753 kişi de yaralanmıştır
8
TRAFİK KAZALARININ BİREYE VERDİĞİ ZARARLAR
9
Trafik Kazaları Sonucu Bireylerin Uğradığı Zararlar
Bireyin Maruz Kaldığı Organ Hasarları
Bireyin Maruz Kaldığı Psikolojik Hasarlar
Bireyin Sosyoekonomik Kayıpları
10
Bireyin Maruz Kaldığı Organ Hasarları
Trafik kazalarında yaygın goumlruumllen organ hasarları
A Kafa travmaları sonucunda kırıklar ve Travmatik Beyin Hasarı (TBH)
TBH ani hareketlerin ve sarsıntıların yoğun miktarda olması kafatasının ivmelenmesi ccedilarpması veya boynun aşırı buumlkuumllmesi gibi durumlar sonucu oluşan kompleks beyin hasarıdır TBH olgularının 39rsquounu oluşturup ilk sırayı alan trafik kazalarında kalıcı sinir sistemi hasarları da ne yazık ki 46 oranında TBH olgularında risk grubunu ise 0-4 yaş arası ccedilocuklar Ergenlik doumlnemi (12-20) 65 yaş sonrası yaşlılar oluşturmaktadır
11
Bireyin Maruz Kaldığı Organ Hasarları
12
Bireyin Maruz Kaldığı Organ Hasarları
B Boyun zedelenmeleri (Whiplash) Boyun zedelenmeleri ise genellikle arkadan yayaya ccedilarpma yahut ccedilarpışma ivmesindeki değişim sonucu kafanın savrulmasıyla oluşuyor Boyunda şiddetli bir ağrı seyrederken geccedilen kafa sinirlerinin harabiyeti sonucu goumlrme kaybı solunum bozuklukları kalp rahatsızlıkları yuumlzde ve vuumlcutta felccedil ortaya ccedilıkıyor
Resim Kaza sonrası boyun kırığı olan genel vuumlcut guumlcuuml azalmış ve psikolojik stres sonucu ağlamakta olan bir hasta
13
Bireyin Maruz Kaldığı Organ Hasarları
C Omurga ve Goumlğuumls Kafesi Hasarlanmaları (Disk deformiteleri goumlğuumls kafesi kırıkları eklem kaymaları) Ccedilarpışma sonucu vuumlcudu koruyan iskelet mekanizmalarının kırılması kayması sonucu etrafındaki yapıları koparıp ağrılı uzun ve kalıcı olabilen fiziki guumlccedil kayıpları yaşatabiliyor Trafik kazalarında en sık omurga kırıkları kaburga kırıkları hatta iman tahtası dediğimiz kemik kırıkları yaşanıp fonksiyonel oumlnem arz edebiliyor
Resim Kaza sonrası omurilik zedelenmesi sonucu fiziki guumlcuuml azalmış ve tedavi goumlren bir hasta
14
Bireyin Maruz Kaldığı Organ Hasarları
D İccedil organ hasarlanmaları(kalpakciğerboumlbrek vs)
Trafik kazalarında iskelet sistemlerindeki kırıklar yer değiştirmeler kalp beyin gibi hayati oumlnem taşıyan organlarımıza zarar verebiliyor Sinirsel olanlar kalıcı veya iyileşmesi uzun suumlren sorunlara yol accedilar direkt organ hasarları hayati oumlnem taşıyabilmektedir
Resim Gerccedilek bir hastadan beyin kesiti Accedilıklama Sarsıntı sonucu trafik kazalarında sık rastladığımız ve gizli oumllduumlruumlcuuml olarak tanımladığımız iccedil organ hasarı yapan kanama ccedilalışan beyin kuumltlesini bozmuş (SOL UumlST BOumlLGE)
KALP AKCİ
ĞERL
ER
AKCİ
ĞERL
ER
15
Bireyin Maruz Kaldığı Organ Hasarları
E Genel kırıklar ve incinmeler (Kalccedila kol kırıkları omuz kırıkları)
Trafik kazaları kalccedila kemikleri gibi merkezi kırıklar veya kollar bacaklar gibi ccedilevre kemikleri ve eklemleri kapsayabiliyor Sık goumlruumllen bu durumlarda yine sinirsel kayıp kadar ağır olmayan kişinin ruhsal durumunu bozan ve ciddi fiziksel tedavi ve ameliyat gerektiren durumlar yaşanabiliyor
Resim Kaza sonrası eli parccedilalanmış bir insanın x-ray goumlruumlntuumlsuuml
Trafik kazalarında en sık goumlrduumlğuumlmuumlz vakalardan birisi en karmaşık ve iyileşmesi uzun suumlren iki eklemden biri olan omuz ekleminin bozulmasıdır Stabilizasyonu ccedilok zordur ve 1 seneye ccedilıkabilen iş goumlremez raporu alınır
ROumlNTGEN Gerccedilek bir bisiklet kazasından alıntı 15112013 NYC
16
Bireyin Maruz Kaldığı Psikolojik Hasarlar
Eğer bir olay
kişi iccedilin duygusal veya psikolojik bir travmaya doumlnuumlşmektedir
Beklenmeyen bir anda meydana
geldiyse
Suumlrekli tekrar ediyorsa
Hazırlıklı olunmayan bir
zamanda gelişmişse
Onu oumlnlemek iccedilin kişi kendini guumlccedilsuumlz
hissediyorsa
Yaşam beklentilerini yıkma oumlzelliği
taşıyorsa
Ccedilocuklukta gerccedilekleşmiş bir
olaysa
Birisi zalimce kasti bir davranışta bulunduysa
Yaşamı tehdit eden bir durumsa
Guumlnluumlk hayat deneyimlerinin dışında olan bir
olaysa
Oumlluumlme şahit olunuyorsa
ldquoDaha ccedilok kafamın iccedilinde hissetmeye başladım İyi uyuyabiliyor ve yemek yiyebiliyordum fakat yarım duumlzine not alabiliyordum ve
solgun ve hasta bir hale doumlnuumlştuumlmhellip Nabzım yavaş ve gergin olsam da iyileşiyordumrdquo
Charles Dickens (Travmatik tren yolu kazasından sonra)
17
Bireyin Maruz Kaldığı Psikolojik Hasarlar
Bu travmatik bozuklukların en şiddetlisi ve en yaygını olarak Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB)rsquonu goumlrmekteyiz TSSB belirtileri olaydan guumlnler hatta haftalar sonra genellikle 3 ay iccedilerisinde ortaya ccedilıkmaktadır Baş edebilme egosu zor durumlarda soğukkanlı davranabilme yetilerine goumlre bazı insanlarda 6 ay sonra kendiliğinden iyileşme olabilirken bazılarında bu hastalık devam edebiliyor
Resim laquoHer yara goumlruumlnmek zorunda değilraquo temalı sloganlaşmış omuz amblemi(PTSD Post Traumatic Stress Disorder)
18
Bireyin Maruz Kaldığı Psikolojik Hasarlar
TSSBrsquo yi nasıl tanıyabiliriz bull Ani anımsamalar ve kabuslarla olayı tekrar yaşama bull İnsanlardan kaccedilma kimi mekanlarla olayı hatırlama bull Sinirlenme insanlara guumlvenmeme bull Sosyal geri ccedilekilme bull Uyuşma bull Uyku problemleri bull Konsantrasyon sorunları
19
Bireyin Maruz Kaldığı Psikolojik Hasarlar
TSSBrsquode bozulan mekanizma sonucunda
Oumlzbenlik ilişkili Bedensel
Psikolojik Beyin dalgaları bozukluğu sonucu artmış hafıza yenileme ve korku
Artmış heyecan ve panik durum
Uyku bozuklukları Sindirim problemleri Baş doumlnmeleri
bull Ağır depresyon durumu bull Anksiyete
bozuklukları(Sosyal anksiyete sonucu geri ccedilekilmepanik)
bull Guumlnuumlmuumlzden uzaklaşma bull Yeme bozuklukları
bull Oumlzguumlven eksikliği bull Alkol ve uyuşturucu eğilimi bull İntihar girişimi eğilimleri bull Kendine zarar verme
eğilimi(Kendini sevmiyor) bull Seksuumlel dışa vurumda
artış(Beklenilmeyen gebelik ve SYBH oluşumunda artış
(Oumlr AIDSBel Soğukluğu)
20
Trafik Kazalarının Sosyoekonomik Etkileri
Oumlluumlm halinde ise kişinin bakmakla yuumlkuumlmluuml olduğu bireylerin geccedilim sıkıntısı baş goumlsterebilmekte ve bu durum da bir ailenin dağılmasına veya kaybolmasına dahi
gidebilmektedir
Ekonomik olarak dezavantajlı konumda olan dar gelirli aileler hem tıbbi gereksinimlerin maliyetleri hem de bu yaralanma veya oumlluumlm neticesinde duumlşen gelirleri nedeniyle en buumlyuumlk mağduriyeti yaşmaktadırlar
Psikolojik etkilerin verdiği guumlvensizlikler bilhassa genccedillerde sigaraya eğilim cinsel hastalıklara kapı accedilma alkol ve uyuşturucu gibi aileyi sosyoekonomik accedilıdan sıkıntılara suumlruumlkleyecek olayları tetiklemektedir
Yine psikolojik etkiler bireyin yaşam kalitesini duumlşuumlrmekte iccediline kapanık bir benlik ortaya ccedilıkararak ccedilevresiyle ilişkilerini azaltmaktadır
21
TRAFİK KAZALARININ CcedilEVREYE VERDİĞİ ZARARLAR
22
Trafik Kazalarının Ccedilevreye Verdiği Zararlar
Bilhassa yakıt kimyasal madde tıbbi atık vs
yuumlkluuml araccedilların yaptığı kazalar neticesinde ccedilevrenin uğradığı ekolojik zararlar
Trafo elektrik direğine ccedilarpma gibi durumlarda yaşanan kesintiler
Koumlpruuml tuumlnel gibi kavşak noktalarda yaşanan kazalarda ulaşımın aksaması trafik kazalarının ccedilevreye verdiği zararlardan bir kısmıdır
23
TRAFİK KAZALARININ TOPLUMA VERDİĞİ ZARARLAR
24
Trafik Kazalarının Toplumsal Boyutu ndash Sağlık Sistemi Trafik kazaları neticesinde Yaralananlar iccedilin yapılan sosyal guumlvenlik harcamaları Acil bakım ve travma tedavisinin yanı sıra suumlrece yayılan
rehabilitasyon ve psikolojik destek suumlreci Tedavi suumlresince kullanılan ve bir ccediloğu yurtdışından
ithal edilen ilaccedil protez ameliyat malzemelerinin ciddi meblağlara ulaşması Doktor ve diğer sağlık personeli başına duumlşen hasta
sayısındaki artışın verimliliği etkilemesi ile sağlık alanında ekstra maliyet yaratmaktadır
25
Trafik Kazalarının Toplumsal Boyutu ndash Uumllke Kaynakları Trafik kazaları neticesinde Yetişmiş insan guumlcuuml kaybı Kaza sonrası meydana gelen maddi hasarlar Karayollarının zamanından oumlnce yıpranması Trafik işaret levha ve oto korkuluklarının hasar goumlrmesi nedeniyle uumllke serveti de yok olmaktadır
26
Trafik Kazalarının Toplumsal Boyutu ndash Diğer Accedilılan ccedilok sayıda dava ile yargı sisteminin iş
yuumlkuumlnuumln artması Engelli nuumlfusunda artış Hayat kalitesinin azalması Uumlretim ve refah kayıpları Uzun vadede kalkınmaya olumsuz etkileri Uumllke imajının zedelenmesi ise trafik
kazalarının neden olduğu diğer toplumsal sonuccedillardır
27
Trafik kazalarının buumlyuumlk bir kısmı oumlngoumlruumllebilir ve oumlnlenebilirdir
Ve aslında her trafik kazası oumlncesi ve sonrası ile bir vicdan meselesidir
28
Kaynaklar bull Ccedilorapccedilıoğlu ATural UumlYargıccedil İ And Kocabaşoğlu N Subthreshold Posttraumatic Stress Disorder in the
Survivors of Marmara Earth quake Primary Care Psychiatry Vol 9 No 4 P 137-143 2004 bull httpwwwpsikiyatriorgtrpagepublicaspxmenu=24 bull Dockree PM Kelly SP Roche RA Hogan MJ Reilly RB Robertson IH Behavioural and physiological
impairments of sustained attention after traumatic brain injury Brain Res Cogn Brain Res 200420403-14
bull Harvey LA Close JCT Traumatic brain injury in older adults characteristic causes and consequences Injury Int JCare Injured 43 (2012) 1821-1826
bull httpwwwnimhnihgovhealthtopicspost-traumatic-stress-disorder-ptsdindexshtml bull httpwwwmayoclinicorgdiseases-conditionspost-traumatic-stress-disorderbasicsdefinitioncon-
20022540 bull Ward D Make roads safe a decade of action for road safety London FIA Foundation for the
Automobile and Society 2009 bull Global status report on road safety time for action Geneva World Health Organization 2009 bull Illustrated glossary for transport statistics (4th Edition) Geneva EUROSTATInternational Transport
ForumUnited Nations Economic Commission for Europe 2009 (httpinternationaltransportforumorgPubpdf09GloStatpdf accessed 11 January 2010)
bull Peden M et al eds World report on road traffic injury prevention Geneva World Health Organization 2004
bull GOumlZLER Kemal Anayasa Hukukuna Giriş Bursa 2004 bull Global Status Report on Road Safety WHO 2013
29
Teşekkuumlr ederimhellip
Oumlzguumlrluumlk bir şeyi yapma veya yapmama belli bir şekilde davranıp davranmama erki olarak tanımlanmakta kısaca laquoserbest hareket etme guumlcuumlraquo olarak ifade edilmektedir
3 Kemal GOumlZLER Anayasa Hukukuna Giriş 2004
Oumlzguumlrluumlk ve Hak Kavramları
Hak ise bir oumlzguumlrluumlğuumln sağlanması iccedilin kişiye anayasa ve kanunlar ile sağlanmış yetkiler olup kişilere hukuk duumlzeni tarafından verilen bir irade kudreti bir isteme yetkisidir
4
Trafikte Hak ve Oumlzguumlrluumlk
İster yaya olarak isterse bir araccedil vasıtasıyla kullanılsın belki de farkında olmadığımız ancak
trafikte sahip olduğumuz en oumlnemli hak ve oumlzguumlrluumlk
laquoTrafikte guumlvenle seyredebilme hak ve oumlzguumlrluumlğuumlraquo
5
Duumlnya Sağlık Oumlrguumltuuml (WHO) Verilerine Goumlre
Trafik kazaları Duumlnya genelindeki oumlluumlm sebepleri arasında ve
15-29 yaşları arasındaki genccedil nuumlfus oumlluumlm nedenlerinde ise sırada
Global Status Report On Road Safety 2013 WHO
8
İLK
6
Duumlnya Sağlık Oumlrguumltuuml(WHO) Verilerine Goumlre
Her yıl yaklaşık kişi trafik kazalarında oumllmekte ve kişi de bu kazalarda
yaralanmaktadır
1240000 20-50 milyon
7
Yıllara goumlre kaza oumlluuml ve yaralı sayısı (TUumlİK)
Toplam kaza sayısı
Maddi hasarlı kaza sayısı
Oumlluumlmluuml yaralanmalı kaza sayısı
Oumlluuml Sayısı
(Olay Yerinde) Yaralı sayısı
2013 1 207 354 1 046 048 161 306 3 685 274 829
Tuumlrkiyersquodeki Durum
İstatistiklere goumlre Uumllkemizde 2013 yılında GUumlNDE ortalama
3307 trafik kazası meydana gelmiş bu kazalarda 10 kişi hayatını kaybederken 753 kişi de yaralanmıştır
8
TRAFİK KAZALARININ BİREYE VERDİĞİ ZARARLAR
9
Trafik Kazaları Sonucu Bireylerin Uğradığı Zararlar
Bireyin Maruz Kaldığı Organ Hasarları
Bireyin Maruz Kaldığı Psikolojik Hasarlar
Bireyin Sosyoekonomik Kayıpları
10
Bireyin Maruz Kaldığı Organ Hasarları
Trafik kazalarında yaygın goumlruumllen organ hasarları
A Kafa travmaları sonucunda kırıklar ve Travmatik Beyin Hasarı (TBH)
TBH ani hareketlerin ve sarsıntıların yoğun miktarda olması kafatasının ivmelenmesi ccedilarpması veya boynun aşırı buumlkuumllmesi gibi durumlar sonucu oluşan kompleks beyin hasarıdır TBH olgularının 39rsquounu oluşturup ilk sırayı alan trafik kazalarında kalıcı sinir sistemi hasarları da ne yazık ki 46 oranında TBH olgularında risk grubunu ise 0-4 yaş arası ccedilocuklar Ergenlik doumlnemi (12-20) 65 yaş sonrası yaşlılar oluşturmaktadır
11
Bireyin Maruz Kaldığı Organ Hasarları
12
Bireyin Maruz Kaldığı Organ Hasarları
B Boyun zedelenmeleri (Whiplash) Boyun zedelenmeleri ise genellikle arkadan yayaya ccedilarpma yahut ccedilarpışma ivmesindeki değişim sonucu kafanın savrulmasıyla oluşuyor Boyunda şiddetli bir ağrı seyrederken geccedilen kafa sinirlerinin harabiyeti sonucu goumlrme kaybı solunum bozuklukları kalp rahatsızlıkları yuumlzde ve vuumlcutta felccedil ortaya ccedilıkıyor
Resim Kaza sonrası boyun kırığı olan genel vuumlcut guumlcuuml azalmış ve psikolojik stres sonucu ağlamakta olan bir hasta
13
Bireyin Maruz Kaldığı Organ Hasarları
C Omurga ve Goumlğuumls Kafesi Hasarlanmaları (Disk deformiteleri goumlğuumls kafesi kırıkları eklem kaymaları) Ccedilarpışma sonucu vuumlcudu koruyan iskelet mekanizmalarının kırılması kayması sonucu etrafındaki yapıları koparıp ağrılı uzun ve kalıcı olabilen fiziki guumlccedil kayıpları yaşatabiliyor Trafik kazalarında en sık omurga kırıkları kaburga kırıkları hatta iman tahtası dediğimiz kemik kırıkları yaşanıp fonksiyonel oumlnem arz edebiliyor
Resim Kaza sonrası omurilik zedelenmesi sonucu fiziki guumlcuuml azalmış ve tedavi goumlren bir hasta
14
Bireyin Maruz Kaldığı Organ Hasarları
D İccedil organ hasarlanmaları(kalpakciğerboumlbrek vs)
Trafik kazalarında iskelet sistemlerindeki kırıklar yer değiştirmeler kalp beyin gibi hayati oumlnem taşıyan organlarımıza zarar verebiliyor Sinirsel olanlar kalıcı veya iyileşmesi uzun suumlren sorunlara yol accedilar direkt organ hasarları hayati oumlnem taşıyabilmektedir
Resim Gerccedilek bir hastadan beyin kesiti Accedilıklama Sarsıntı sonucu trafik kazalarında sık rastladığımız ve gizli oumllduumlruumlcuuml olarak tanımladığımız iccedil organ hasarı yapan kanama ccedilalışan beyin kuumltlesini bozmuş (SOL UumlST BOumlLGE)
KALP AKCİ
ĞERL
ER
AKCİ
ĞERL
ER
15
Bireyin Maruz Kaldığı Organ Hasarları
E Genel kırıklar ve incinmeler (Kalccedila kol kırıkları omuz kırıkları)
Trafik kazaları kalccedila kemikleri gibi merkezi kırıklar veya kollar bacaklar gibi ccedilevre kemikleri ve eklemleri kapsayabiliyor Sık goumlruumllen bu durumlarda yine sinirsel kayıp kadar ağır olmayan kişinin ruhsal durumunu bozan ve ciddi fiziksel tedavi ve ameliyat gerektiren durumlar yaşanabiliyor
Resim Kaza sonrası eli parccedilalanmış bir insanın x-ray goumlruumlntuumlsuuml
Trafik kazalarında en sık goumlrduumlğuumlmuumlz vakalardan birisi en karmaşık ve iyileşmesi uzun suumlren iki eklemden biri olan omuz ekleminin bozulmasıdır Stabilizasyonu ccedilok zordur ve 1 seneye ccedilıkabilen iş goumlremez raporu alınır
ROumlNTGEN Gerccedilek bir bisiklet kazasından alıntı 15112013 NYC
16
Bireyin Maruz Kaldığı Psikolojik Hasarlar
Eğer bir olay
kişi iccedilin duygusal veya psikolojik bir travmaya doumlnuumlşmektedir
Beklenmeyen bir anda meydana
geldiyse
Suumlrekli tekrar ediyorsa
Hazırlıklı olunmayan bir
zamanda gelişmişse
Onu oumlnlemek iccedilin kişi kendini guumlccedilsuumlz
hissediyorsa
Yaşam beklentilerini yıkma oumlzelliği
taşıyorsa
Ccedilocuklukta gerccedilekleşmiş bir
olaysa
Birisi zalimce kasti bir davranışta bulunduysa
Yaşamı tehdit eden bir durumsa
Guumlnluumlk hayat deneyimlerinin dışında olan bir
olaysa
Oumlluumlme şahit olunuyorsa
ldquoDaha ccedilok kafamın iccedilinde hissetmeye başladım İyi uyuyabiliyor ve yemek yiyebiliyordum fakat yarım duumlzine not alabiliyordum ve
solgun ve hasta bir hale doumlnuumlştuumlmhellip Nabzım yavaş ve gergin olsam da iyileşiyordumrdquo
Charles Dickens (Travmatik tren yolu kazasından sonra)
17
Bireyin Maruz Kaldığı Psikolojik Hasarlar
Bu travmatik bozuklukların en şiddetlisi ve en yaygını olarak Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB)rsquonu goumlrmekteyiz TSSB belirtileri olaydan guumlnler hatta haftalar sonra genellikle 3 ay iccedilerisinde ortaya ccedilıkmaktadır Baş edebilme egosu zor durumlarda soğukkanlı davranabilme yetilerine goumlre bazı insanlarda 6 ay sonra kendiliğinden iyileşme olabilirken bazılarında bu hastalık devam edebiliyor
Resim laquoHer yara goumlruumlnmek zorunda değilraquo temalı sloganlaşmış omuz amblemi(PTSD Post Traumatic Stress Disorder)
18
Bireyin Maruz Kaldığı Psikolojik Hasarlar
TSSBrsquo yi nasıl tanıyabiliriz bull Ani anımsamalar ve kabuslarla olayı tekrar yaşama bull İnsanlardan kaccedilma kimi mekanlarla olayı hatırlama bull Sinirlenme insanlara guumlvenmeme bull Sosyal geri ccedilekilme bull Uyuşma bull Uyku problemleri bull Konsantrasyon sorunları
19
Bireyin Maruz Kaldığı Psikolojik Hasarlar
TSSBrsquode bozulan mekanizma sonucunda
Oumlzbenlik ilişkili Bedensel
Psikolojik Beyin dalgaları bozukluğu sonucu artmış hafıza yenileme ve korku
Artmış heyecan ve panik durum
Uyku bozuklukları Sindirim problemleri Baş doumlnmeleri
bull Ağır depresyon durumu bull Anksiyete
bozuklukları(Sosyal anksiyete sonucu geri ccedilekilmepanik)
bull Guumlnuumlmuumlzden uzaklaşma bull Yeme bozuklukları
bull Oumlzguumlven eksikliği bull Alkol ve uyuşturucu eğilimi bull İntihar girişimi eğilimleri bull Kendine zarar verme
eğilimi(Kendini sevmiyor) bull Seksuumlel dışa vurumda
artış(Beklenilmeyen gebelik ve SYBH oluşumunda artış
(Oumlr AIDSBel Soğukluğu)
20
Trafik Kazalarının Sosyoekonomik Etkileri
Oumlluumlm halinde ise kişinin bakmakla yuumlkuumlmluuml olduğu bireylerin geccedilim sıkıntısı baş goumlsterebilmekte ve bu durum da bir ailenin dağılmasına veya kaybolmasına dahi
gidebilmektedir
Ekonomik olarak dezavantajlı konumda olan dar gelirli aileler hem tıbbi gereksinimlerin maliyetleri hem de bu yaralanma veya oumlluumlm neticesinde duumlşen gelirleri nedeniyle en buumlyuumlk mağduriyeti yaşmaktadırlar
Psikolojik etkilerin verdiği guumlvensizlikler bilhassa genccedillerde sigaraya eğilim cinsel hastalıklara kapı accedilma alkol ve uyuşturucu gibi aileyi sosyoekonomik accedilıdan sıkıntılara suumlruumlkleyecek olayları tetiklemektedir
Yine psikolojik etkiler bireyin yaşam kalitesini duumlşuumlrmekte iccediline kapanık bir benlik ortaya ccedilıkararak ccedilevresiyle ilişkilerini azaltmaktadır
21
TRAFİK KAZALARININ CcedilEVREYE VERDİĞİ ZARARLAR
22
Trafik Kazalarının Ccedilevreye Verdiği Zararlar
Bilhassa yakıt kimyasal madde tıbbi atık vs
yuumlkluuml araccedilların yaptığı kazalar neticesinde ccedilevrenin uğradığı ekolojik zararlar
Trafo elektrik direğine ccedilarpma gibi durumlarda yaşanan kesintiler
Koumlpruuml tuumlnel gibi kavşak noktalarda yaşanan kazalarda ulaşımın aksaması trafik kazalarının ccedilevreye verdiği zararlardan bir kısmıdır
23
TRAFİK KAZALARININ TOPLUMA VERDİĞİ ZARARLAR
24
Trafik Kazalarının Toplumsal Boyutu ndash Sağlık Sistemi Trafik kazaları neticesinde Yaralananlar iccedilin yapılan sosyal guumlvenlik harcamaları Acil bakım ve travma tedavisinin yanı sıra suumlrece yayılan
rehabilitasyon ve psikolojik destek suumlreci Tedavi suumlresince kullanılan ve bir ccediloğu yurtdışından
ithal edilen ilaccedil protez ameliyat malzemelerinin ciddi meblağlara ulaşması Doktor ve diğer sağlık personeli başına duumlşen hasta
sayısındaki artışın verimliliği etkilemesi ile sağlık alanında ekstra maliyet yaratmaktadır
25
Trafik Kazalarının Toplumsal Boyutu ndash Uumllke Kaynakları Trafik kazaları neticesinde Yetişmiş insan guumlcuuml kaybı Kaza sonrası meydana gelen maddi hasarlar Karayollarının zamanından oumlnce yıpranması Trafik işaret levha ve oto korkuluklarının hasar goumlrmesi nedeniyle uumllke serveti de yok olmaktadır
26
Trafik Kazalarının Toplumsal Boyutu ndash Diğer Accedilılan ccedilok sayıda dava ile yargı sisteminin iş
yuumlkuumlnuumln artması Engelli nuumlfusunda artış Hayat kalitesinin azalması Uumlretim ve refah kayıpları Uzun vadede kalkınmaya olumsuz etkileri Uumllke imajının zedelenmesi ise trafik
kazalarının neden olduğu diğer toplumsal sonuccedillardır
27
Trafik kazalarının buumlyuumlk bir kısmı oumlngoumlruumllebilir ve oumlnlenebilirdir
Ve aslında her trafik kazası oumlncesi ve sonrası ile bir vicdan meselesidir
28
Kaynaklar bull Ccedilorapccedilıoğlu ATural UumlYargıccedil İ And Kocabaşoğlu N Subthreshold Posttraumatic Stress Disorder in the
Survivors of Marmara Earth quake Primary Care Psychiatry Vol 9 No 4 P 137-143 2004 bull httpwwwpsikiyatriorgtrpagepublicaspxmenu=24 bull Dockree PM Kelly SP Roche RA Hogan MJ Reilly RB Robertson IH Behavioural and physiological
impairments of sustained attention after traumatic brain injury Brain Res Cogn Brain Res 200420403-14
bull Harvey LA Close JCT Traumatic brain injury in older adults characteristic causes and consequences Injury Int JCare Injured 43 (2012) 1821-1826
bull httpwwwnimhnihgovhealthtopicspost-traumatic-stress-disorder-ptsdindexshtml bull httpwwwmayoclinicorgdiseases-conditionspost-traumatic-stress-disorderbasicsdefinitioncon-
20022540 bull Ward D Make roads safe a decade of action for road safety London FIA Foundation for the
Automobile and Society 2009 bull Global status report on road safety time for action Geneva World Health Organization 2009 bull Illustrated glossary for transport statistics (4th Edition) Geneva EUROSTATInternational Transport
ForumUnited Nations Economic Commission for Europe 2009 (httpinternationaltransportforumorgPubpdf09GloStatpdf accessed 11 January 2010)
bull Peden M et al eds World report on road traffic injury prevention Geneva World Health Organization 2004
bull GOumlZLER Kemal Anayasa Hukukuna Giriş Bursa 2004 bull Global Status Report on Road Safety WHO 2013
29
Teşekkuumlr ederimhellip
4
Trafikte Hak ve Oumlzguumlrluumlk
İster yaya olarak isterse bir araccedil vasıtasıyla kullanılsın belki de farkında olmadığımız ancak
trafikte sahip olduğumuz en oumlnemli hak ve oumlzguumlrluumlk
laquoTrafikte guumlvenle seyredebilme hak ve oumlzguumlrluumlğuumlraquo
5
Duumlnya Sağlık Oumlrguumltuuml (WHO) Verilerine Goumlre
Trafik kazaları Duumlnya genelindeki oumlluumlm sebepleri arasında ve
15-29 yaşları arasındaki genccedil nuumlfus oumlluumlm nedenlerinde ise sırada
Global Status Report On Road Safety 2013 WHO
8
İLK
6
Duumlnya Sağlık Oumlrguumltuuml(WHO) Verilerine Goumlre
Her yıl yaklaşık kişi trafik kazalarında oumllmekte ve kişi de bu kazalarda
yaralanmaktadır
1240000 20-50 milyon
7
Yıllara goumlre kaza oumlluuml ve yaralı sayısı (TUumlİK)
Toplam kaza sayısı
Maddi hasarlı kaza sayısı
Oumlluumlmluuml yaralanmalı kaza sayısı
Oumlluuml Sayısı
(Olay Yerinde) Yaralı sayısı
2013 1 207 354 1 046 048 161 306 3 685 274 829
Tuumlrkiyersquodeki Durum
İstatistiklere goumlre Uumllkemizde 2013 yılında GUumlNDE ortalama
3307 trafik kazası meydana gelmiş bu kazalarda 10 kişi hayatını kaybederken 753 kişi de yaralanmıştır
8
TRAFİK KAZALARININ BİREYE VERDİĞİ ZARARLAR
9
Trafik Kazaları Sonucu Bireylerin Uğradığı Zararlar
Bireyin Maruz Kaldığı Organ Hasarları
Bireyin Maruz Kaldığı Psikolojik Hasarlar
Bireyin Sosyoekonomik Kayıpları
10
Bireyin Maruz Kaldığı Organ Hasarları
Trafik kazalarında yaygın goumlruumllen organ hasarları
A Kafa travmaları sonucunda kırıklar ve Travmatik Beyin Hasarı (TBH)
TBH ani hareketlerin ve sarsıntıların yoğun miktarda olması kafatasının ivmelenmesi ccedilarpması veya boynun aşırı buumlkuumllmesi gibi durumlar sonucu oluşan kompleks beyin hasarıdır TBH olgularının 39rsquounu oluşturup ilk sırayı alan trafik kazalarında kalıcı sinir sistemi hasarları da ne yazık ki 46 oranında TBH olgularında risk grubunu ise 0-4 yaş arası ccedilocuklar Ergenlik doumlnemi (12-20) 65 yaş sonrası yaşlılar oluşturmaktadır
11
Bireyin Maruz Kaldığı Organ Hasarları
12
Bireyin Maruz Kaldığı Organ Hasarları
B Boyun zedelenmeleri (Whiplash) Boyun zedelenmeleri ise genellikle arkadan yayaya ccedilarpma yahut ccedilarpışma ivmesindeki değişim sonucu kafanın savrulmasıyla oluşuyor Boyunda şiddetli bir ağrı seyrederken geccedilen kafa sinirlerinin harabiyeti sonucu goumlrme kaybı solunum bozuklukları kalp rahatsızlıkları yuumlzde ve vuumlcutta felccedil ortaya ccedilıkıyor
Resim Kaza sonrası boyun kırığı olan genel vuumlcut guumlcuuml azalmış ve psikolojik stres sonucu ağlamakta olan bir hasta
13
Bireyin Maruz Kaldığı Organ Hasarları
C Omurga ve Goumlğuumls Kafesi Hasarlanmaları (Disk deformiteleri goumlğuumls kafesi kırıkları eklem kaymaları) Ccedilarpışma sonucu vuumlcudu koruyan iskelet mekanizmalarının kırılması kayması sonucu etrafındaki yapıları koparıp ağrılı uzun ve kalıcı olabilen fiziki guumlccedil kayıpları yaşatabiliyor Trafik kazalarında en sık omurga kırıkları kaburga kırıkları hatta iman tahtası dediğimiz kemik kırıkları yaşanıp fonksiyonel oumlnem arz edebiliyor
Resim Kaza sonrası omurilik zedelenmesi sonucu fiziki guumlcuuml azalmış ve tedavi goumlren bir hasta
14
Bireyin Maruz Kaldığı Organ Hasarları
D İccedil organ hasarlanmaları(kalpakciğerboumlbrek vs)
Trafik kazalarında iskelet sistemlerindeki kırıklar yer değiştirmeler kalp beyin gibi hayati oumlnem taşıyan organlarımıza zarar verebiliyor Sinirsel olanlar kalıcı veya iyileşmesi uzun suumlren sorunlara yol accedilar direkt organ hasarları hayati oumlnem taşıyabilmektedir
Resim Gerccedilek bir hastadan beyin kesiti Accedilıklama Sarsıntı sonucu trafik kazalarında sık rastladığımız ve gizli oumllduumlruumlcuuml olarak tanımladığımız iccedil organ hasarı yapan kanama ccedilalışan beyin kuumltlesini bozmuş (SOL UumlST BOumlLGE)
KALP AKCİ
ĞERL
ER
AKCİ
ĞERL
ER
15
Bireyin Maruz Kaldığı Organ Hasarları
E Genel kırıklar ve incinmeler (Kalccedila kol kırıkları omuz kırıkları)
Trafik kazaları kalccedila kemikleri gibi merkezi kırıklar veya kollar bacaklar gibi ccedilevre kemikleri ve eklemleri kapsayabiliyor Sık goumlruumllen bu durumlarda yine sinirsel kayıp kadar ağır olmayan kişinin ruhsal durumunu bozan ve ciddi fiziksel tedavi ve ameliyat gerektiren durumlar yaşanabiliyor
Resim Kaza sonrası eli parccedilalanmış bir insanın x-ray goumlruumlntuumlsuuml
Trafik kazalarında en sık goumlrduumlğuumlmuumlz vakalardan birisi en karmaşık ve iyileşmesi uzun suumlren iki eklemden biri olan omuz ekleminin bozulmasıdır Stabilizasyonu ccedilok zordur ve 1 seneye ccedilıkabilen iş goumlremez raporu alınır
ROumlNTGEN Gerccedilek bir bisiklet kazasından alıntı 15112013 NYC
16
Bireyin Maruz Kaldığı Psikolojik Hasarlar
Eğer bir olay
kişi iccedilin duygusal veya psikolojik bir travmaya doumlnuumlşmektedir
Beklenmeyen bir anda meydana
geldiyse
Suumlrekli tekrar ediyorsa
Hazırlıklı olunmayan bir
zamanda gelişmişse
Onu oumlnlemek iccedilin kişi kendini guumlccedilsuumlz
hissediyorsa
Yaşam beklentilerini yıkma oumlzelliği
taşıyorsa
Ccedilocuklukta gerccedilekleşmiş bir
olaysa
Birisi zalimce kasti bir davranışta bulunduysa
Yaşamı tehdit eden bir durumsa
Guumlnluumlk hayat deneyimlerinin dışında olan bir
olaysa
Oumlluumlme şahit olunuyorsa
ldquoDaha ccedilok kafamın iccedilinde hissetmeye başladım İyi uyuyabiliyor ve yemek yiyebiliyordum fakat yarım duumlzine not alabiliyordum ve
solgun ve hasta bir hale doumlnuumlştuumlmhellip Nabzım yavaş ve gergin olsam da iyileşiyordumrdquo
Charles Dickens (Travmatik tren yolu kazasından sonra)
17
Bireyin Maruz Kaldığı Psikolojik Hasarlar
Bu travmatik bozuklukların en şiddetlisi ve en yaygını olarak Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB)rsquonu goumlrmekteyiz TSSB belirtileri olaydan guumlnler hatta haftalar sonra genellikle 3 ay iccedilerisinde ortaya ccedilıkmaktadır Baş edebilme egosu zor durumlarda soğukkanlı davranabilme yetilerine goumlre bazı insanlarda 6 ay sonra kendiliğinden iyileşme olabilirken bazılarında bu hastalık devam edebiliyor
Resim laquoHer yara goumlruumlnmek zorunda değilraquo temalı sloganlaşmış omuz amblemi(PTSD Post Traumatic Stress Disorder)
18
Bireyin Maruz Kaldığı Psikolojik Hasarlar
TSSBrsquo yi nasıl tanıyabiliriz bull Ani anımsamalar ve kabuslarla olayı tekrar yaşama bull İnsanlardan kaccedilma kimi mekanlarla olayı hatırlama bull Sinirlenme insanlara guumlvenmeme bull Sosyal geri ccedilekilme bull Uyuşma bull Uyku problemleri bull Konsantrasyon sorunları
19
Bireyin Maruz Kaldığı Psikolojik Hasarlar
TSSBrsquode bozulan mekanizma sonucunda
Oumlzbenlik ilişkili Bedensel
Psikolojik Beyin dalgaları bozukluğu sonucu artmış hafıza yenileme ve korku
Artmış heyecan ve panik durum
Uyku bozuklukları Sindirim problemleri Baş doumlnmeleri
bull Ağır depresyon durumu bull Anksiyete
bozuklukları(Sosyal anksiyete sonucu geri ccedilekilmepanik)
bull Guumlnuumlmuumlzden uzaklaşma bull Yeme bozuklukları
bull Oumlzguumlven eksikliği bull Alkol ve uyuşturucu eğilimi bull İntihar girişimi eğilimleri bull Kendine zarar verme
eğilimi(Kendini sevmiyor) bull Seksuumlel dışa vurumda
artış(Beklenilmeyen gebelik ve SYBH oluşumunda artış
(Oumlr AIDSBel Soğukluğu)
20
Trafik Kazalarının Sosyoekonomik Etkileri
Oumlluumlm halinde ise kişinin bakmakla yuumlkuumlmluuml olduğu bireylerin geccedilim sıkıntısı baş goumlsterebilmekte ve bu durum da bir ailenin dağılmasına veya kaybolmasına dahi
gidebilmektedir
Ekonomik olarak dezavantajlı konumda olan dar gelirli aileler hem tıbbi gereksinimlerin maliyetleri hem de bu yaralanma veya oumlluumlm neticesinde duumlşen gelirleri nedeniyle en buumlyuumlk mağduriyeti yaşmaktadırlar
Psikolojik etkilerin verdiği guumlvensizlikler bilhassa genccedillerde sigaraya eğilim cinsel hastalıklara kapı accedilma alkol ve uyuşturucu gibi aileyi sosyoekonomik accedilıdan sıkıntılara suumlruumlkleyecek olayları tetiklemektedir
Yine psikolojik etkiler bireyin yaşam kalitesini duumlşuumlrmekte iccediline kapanık bir benlik ortaya ccedilıkararak ccedilevresiyle ilişkilerini azaltmaktadır
21
TRAFİK KAZALARININ CcedilEVREYE VERDİĞİ ZARARLAR
22
Trafik Kazalarının Ccedilevreye Verdiği Zararlar
Bilhassa yakıt kimyasal madde tıbbi atık vs
yuumlkluuml araccedilların yaptığı kazalar neticesinde ccedilevrenin uğradığı ekolojik zararlar
Trafo elektrik direğine ccedilarpma gibi durumlarda yaşanan kesintiler
Koumlpruuml tuumlnel gibi kavşak noktalarda yaşanan kazalarda ulaşımın aksaması trafik kazalarının ccedilevreye verdiği zararlardan bir kısmıdır
23
TRAFİK KAZALARININ TOPLUMA VERDİĞİ ZARARLAR
24
Trafik Kazalarının Toplumsal Boyutu ndash Sağlık Sistemi Trafik kazaları neticesinde Yaralananlar iccedilin yapılan sosyal guumlvenlik harcamaları Acil bakım ve travma tedavisinin yanı sıra suumlrece yayılan
rehabilitasyon ve psikolojik destek suumlreci Tedavi suumlresince kullanılan ve bir ccediloğu yurtdışından
ithal edilen ilaccedil protez ameliyat malzemelerinin ciddi meblağlara ulaşması Doktor ve diğer sağlık personeli başına duumlşen hasta
sayısındaki artışın verimliliği etkilemesi ile sağlık alanında ekstra maliyet yaratmaktadır
25
Trafik Kazalarının Toplumsal Boyutu ndash Uumllke Kaynakları Trafik kazaları neticesinde Yetişmiş insan guumlcuuml kaybı Kaza sonrası meydana gelen maddi hasarlar Karayollarının zamanından oumlnce yıpranması Trafik işaret levha ve oto korkuluklarının hasar goumlrmesi nedeniyle uumllke serveti de yok olmaktadır
26
Trafik Kazalarının Toplumsal Boyutu ndash Diğer Accedilılan ccedilok sayıda dava ile yargı sisteminin iş
yuumlkuumlnuumln artması Engelli nuumlfusunda artış Hayat kalitesinin azalması Uumlretim ve refah kayıpları Uzun vadede kalkınmaya olumsuz etkileri Uumllke imajının zedelenmesi ise trafik
kazalarının neden olduğu diğer toplumsal sonuccedillardır
27
Trafik kazalarının buumlyuumlk bir kısmı oumlngoumlruumllebilir ve oumlnlenebilirdir
Ve aslında her trafik kazası oumlncesi ve sonrası ile bir vicdan meselesidir
28
Kaynaklar bull Ccedilorapccedilıoğlu ATural UumlYargıccedil İ And Kocabaşoğlu N Subthreshold Posttraumatic Stress Disorder in the
Survivors of Marmara Earth quake Primary Care Psychiatry Vol 9 No 4 P 137-143 2004 bull httpwwwpsikiyatriorgtrpagepublicaspxmenu=24 bull Dockree PM Kelly SP Roche RA Hogan MJ Reilly RB Robertson IH Behavioural and physiological
impairments of sustained attention after traumatic brain injury Brain Res Cogn Brain Res 200420403-14
bull Harvey LA Close JCT Traumatic brain injury in older adults characteristic causes and consequences Injury Int JCare Injured 43 (2012) 1821-1826
bull httpwwwnimhnihgovhealthtopicspost-traumatic-stress-disorder-ptsdindexshtml bull httpwwwmayoclinicorgdiseases-conditionspost-traumatic-stress-disorderbasicsdefinitioncon-
20022540 bull Ward D Make roads safe a decade of action for road safety London FIA Foundation for the
Automobile and Society 2009 bull Global status report on road safety time for action Geneva World Health Organization 2009 bull Illustrated glossary for transport statistics (4th Edition) Geneva EUROSTATInternational Transport
ForumUnited Nations Economic Commission for Europe 2009 (httpinternationaltransportforumorgPubpdf09GloStatpdf accessed 11 January 2010)
bull Peden M et al eds World report on road traffic injury prevention Geneva World Health Organization 2004
bull GOumlZLER Kemal Anayasa Hukukuna Giriş Bursa 2004 bull Global Status Report on Road Safety WHO 2013
29
Teşekkuumlr ederimhellip
5
Duumlnya Sağlık Oumlrguumltuuml (WHO) Verilerine Goumlre
Trafik kazaları Duumlnya genelindeki oumlluumlm sebepleri arasında ve
15-29 yaşları arasındaki genccedil nuumlfus oumlluumlm nedenlerinde ise sırada
Global Status Report On Road Safety 2013 WHO
8
İLK
6
Duumlnya Sağlık Oumlrguumltuuml(WHO) Verilerine Goumlre
Her yıl yaklaşık kişi trafik kazalarında oumllmekte ve kişi de bu kazalarda
yaralanmaktadır
1240000 20-50 milyon
7
Yıllara goumlre kaza oumlluuml ve yaralı sayısı (TUumlİK)
Toplam kaza sayısı
Maddi hasarlı kaza sayısı
Oumlluumlmluuml yaralanmalı kaza sayısı
Oumlluuml Sayısı
(Olay Yerinde) Yaralı sayısı
2013 1 207 354 1 046 048 161 306 3 685 274 829
Tuumlrkiyersquodeki Durum
İstatistiklere goumlre Uumllkemizde 2013 yılında GUumlNDE ortalama
3307 trafik kazası meydana gelmiş bu kazalarda 10 kişi hayatını kaybederken 753 kişi de yaralanmıştır
8
TRAFİK KAZALARININ BİREYE VERDİĞİ ZARARLAR
9
Trafik Kazaları Sonucu Bireylerin Uğradığı Zararlar
Bireyin Maruz Kaldığı Organ Hasarları
Bireyin Maruz Kaldığı Psikolojik Hasarlar
Bireyin Sosyoekonomik Kayıpları
10
Bireyin Maruz Kaldığı Organ Hasarları
Trafik kazalarında yaygın goumlruumllen organ hasarları
A Kafa travmaları sonucunda kırıklar ve Travmatik Beyin Hasarı (TBH)
TBH ani hareketlerin ve sarsıntıların yoğun miktarda olması kafatasının ivmelenmesi ccedilarpması veya boynun aşırı buumlkuumllmesi gibi durumlar sonucu oluşan kompleks beyin hasarıdır TBH olgularının 39rsquounu oluşturup ilk sırayı alan trafik kazalarında kalıcı sinir sistemi hasarları da ne yazık ki 46 oranında TBH olgularında risk grubunu ise 0-4 yaş arası ccedilocuklar Ergenlik doumlnemi (12-20) 65 yaş sonrası yaşlılar oluşturmaktadır
11
Bireyin Maruz Kaldığı Organ Hasarları
12
Bireyin Maruz Kaldığı Organ Hasarları
B Boyun zedelenmeleri (Whiplash) Boyun zedelenmeleri ise genellikle arkadan yayaya ccedilarpma yahut ccedilarpışma ivmesindeki değişim sonucu kafanın savrulmasıyla oluşuyor Boyunda şiddetli bir ağrı seyrederken geccedilen kafa sinirlerinin harabiyeti sonucu goumlrme kaybı solunum bozuklukları kalp rahatsızlıkları yuumlzde ve vuumlcutta felccedil ortaya ccedilıkıyor
Resim Kaza sonrası boyun kırığı olan genel vuumlcut guumlcuuml azalmış ve psikolojik stres sonucu ağlamakta olan bir hasta
13
Bireyin Maruz Kaldığı Organ Hasarları
C Omurga ve Goumlğuumls Kafesi Hasarlanmaları (Disk deformiteleri goumlğuumls kafesi kırıkları eklem kaymaları) Ccedilarpışma sonucu vuumlcudu koruyan iskelet mekanizmalarının kırılması kayması sonucu etrafındaki yapıları koparıp ağrılı uzun ve kalıcı olabilen fiziki guumlccedil kayıpları yaşatabiliyor Trafik kazalarında en sık omurga kırıkları kaburga kırıkları hatta iman tahtası dediğimiz kemik kırıkları yaşanıp fonksiyonel oumlnem arz edebiliyor
Resim Kaza sonrası omurilik zedelenmesi sonucu fiziki guumlcuuml azalmış ve tedavi goumlren bir hasta
14
Bireyin Maruz Kaldığı Organ Hasarları
D İccedil organ hasarlanmaları(kalpakciğerboumlbrek vs)
Trafik kazalarında iskelet sistemlerindeki kırıklar yer değiştirmeler kalp beyin gibi hayati oumlnem taşıyan organlarımıza zarar verebiliyor Sinirsel olanlar kalıcı veya iyileşmesi uzun suumlren sorunlara yol accedilar direkt organ hasarları hayati oumlnem taşıyabilmektedir
Resim Gerccedilek bir hastadan beyin kesiti Accedilıklama Sarsıntı sonucu trafik kazalarında sık rastladığımız ve gizli oumllduumlruumlcuuml olarak tanımladığımız iccedil organ hasarı yapan kanama ccedilalışan beyin kuumltlesini bozmuş (SOL UumlST BOumlLGE)
KALP AKCİ
ĞERL
ER
AKCİ
ĞERL
ER
15
Bireyin Maruz Kaldığı Organ Hasarları
E Genel kırıklar ve incinmeler (Kalccedila kol kırıkları omuz kırıkları)
Trafik kazaları kalccedila kemikleri gibi merkezi kırıklar veya kollar bacaklar gibi ccedilevre kemikleri ve eklemleri kapsayabiliyor Sık goumlruumllen bu durumlarda yine sinirsel kayıp kadar ağır olmayan kişinin ruhsal durumunu bozan ve ciddi fiziksel tedavi ve ameliyat gerektiren durumlar yaşanabiliyor
Resim Kaza sonrası eli parccedilalanmış bir insanın x-ray goumlruumlntuumlsuuml
Trafik kazalarında en sık goumlrduumlğuumlmuumlz vakalardan birisi en karmaşık ve iyileşmesi uzun suumlren iki eklemden biri olan omuz ekleminin bozulmasıdır Stabilizasyonu ccedilok zordur ve 1 seneye ccedilıkabilen iş goumlremez raporu alınır
ROumlNTGEN Gerccedilek bir bisiklet kazasından alıntı 15112013 NYC
16
Bireyin Maruz Kaldığı Psikolojik Hasarlar
Eğer bir olay
kişi iccedilin duygusal veya psikolojik bir travmaya doumlnuumlşmektedir
Beklenmeyen bir anda meydana
geldiyse
Suumlrekli tekrar ediyorsa
Hazırlıklı olunmayan bir
zamanda gelişmişse
Onu oumlnlemek iccedilin kişi kendini guumlccedilsuumlz
hissediyorsa
Yaşam beklentilerini yıkma oumlzelliği
taşıyorsa
Ccedilocuklukta gerccedilekleşmiş bir
olaysa
Birisi zalimce kasti bir davranışta bulunduysa
Yaşamı tehdit eden bir durumsa
Guumlnluumlk hayat deneyimlerinin dışında olan bir
olaysa
Oumlluumlme şahit olunuyorsa
ldquoDaha ccedilok kafamın iccedilinde hissetmeye başladım İyi uyuyabiliyor ve yemek yiyebiliyordum fakat yarım duumlzine not alabiliyordum ve
solgun ve hasta bir hale doumlnuumlştuumlmhellip Nabzım yavaş ve gergin olsam da iyileşiyordumrdquo
Charles Dickens (Travmatik tren yolu kazasından sonra)
17
Bireyin Maruz Kaldığı Psikolojik Hasarlar
Bu travmatik bozuklukların en şiddetlisi ve en yaygını olarak Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB)rsquonu goumlrmekteyiz TSSB belirtileri olaydan guumlnler hatta haftalar sonra genellikle 3 ay iccedilerisinde ortaya ccedilıkmaktadır Baş edebilme egosu zor durumlarda soğukkanlı davranabilme yetilerine goumlre bazı insanlarda 6 ay sonra kendiliğinden iyileşme olabilirken bazılarında bu hastalık devam edebiliyor
Resim laquoHer yara goumlruumlnmek zorunda değilraquo temalı sloganlaşmış omuz amblemi(PTSD Post Traumatic Stress Disorder)
18
Bireyin Maruz Kaldığı Psikolojik Hasarlar
TSSBrsquo yi nasıl tanıyabiliriz bull Ani anımsamalar ve kabuslarla olayı tekrar yaşama bull İnsanlardan kaccedilma kimi mekanlarla olayı hatırlama bull Sinirlenme insanlara guumlvenmeme bull Sosyal geri ccedilekilme bull Uyuşma bull Uyku problemleri bull Konsantrasyon sorunları
19
Bireyin Maruz Kaldığı Psikolojik Hasarlar
TSSBrsquode bozulan mekanizma sonucunda
Oumlzbenlik ilişkili Bedensel
Psikolojik Beyin dalgaları bozukluğu sonucu artmış hafıza yenileme ve korku
Artmış heyecan ve panik durum
Uyku bozuklukları Sindirim problemleri Baş doumlnmeleri
bull Ağır depresyon durumu bull Anksiyete
bozuklukları(Sosyal anksiyete sonucu geri ccedilekilmepanik)
bull Guumlnuumlmuumlzden uzaklaşma bull Yeme bozuklukları
bull Oumlzguumlven eksikliği bull Alkol ve uyuşturucu eğilimi bull İntihar girişimi eğilimleri bull Kendine zarar verme
eğilimi(Kendini sevmiyor) bull Seksuumlel dışa vurumda
artış(Beklenilmeyen gebelik ve SYBH oluşumunda artış
(Oumlr AIDSBel Soğukluğu)
20
Trafik Kazalarının Sosyoekonomik Etkileri
Oumlluumlm halinde ise kişinin bakmakla yuumlkuumlmluuml olduğu bireylerin geccedilim sıkıntısı baş goumlsterebilmekte ve bu durum da bir ailenin dağılmasına veya kaybolmasına dahi
gidebilmektedir
Ekonomik olarak dezavantajlı konumda olan dar gelirli aileler hem tıbbi gereksinimlerin maliyetleri hem de bu yaralanma veya oumlluumlm neticesinde duumlşen gelirleri nedeniyle en buumlyuumlk mağduriyeti yaşmaktadırlar
Psikolojik etkilerin verdiği guumlvensizlikler bilhassa genccedillerde sigaraya eğilim cinsel hastalıklara kapı accedilma alkol ve uyuşturucu gibi aileyi sosyoekonomik accedilıdan sıkıntılara suumlruumlkleyecek olayları tetiklemektedir
Yine psikolojik etkiler bireyin yaşam kalitesini duumlşuumlrmekte iccediline kapanık bir benlik ortaya ccedilıkararak ccedilevresiyle ilişkilerini azaltmaktadır
21
TRAFİK KAZALARININ CcedilEVREYE VERDİĞİ ZARARLAR
22
Trafik Kazalarının Ccedilevreye Verdiği Zararlar
Bilhassa yakıt kimyasal madde tıbbi atık vs
yuumlkluuml araccedilların yaptığı kazalar neticesinde ccedilevrenin uğradığı ekolojik zararlar
Trafo elektrik direğine ccedilarpma gibi durumlarda yaşanan kesintiler
Koumlpruuml tuumlnel gibi kavşak noktalarda yaşanan kazalarda ulaşımın aksaması trafik kazalarının ccedilevreye verdiği zararlardan bir kısmıdır
23
TRAFİK KAZALARININ TOPLUMA VERDİĞİ ZARARLAR
24
Trafik Kazalarının Toplumsal Boyutu ndash Sağlık Sistemi Trafik kazaları neticesinde Yaralananlar iccedilin yapılan sosyal guumlvenlik harcamaları Acil bakım ve travma tedavisinin yanı sıra suumlrece yayılan
rehabilitasyon ve psikolojik destek suumlreci Tedavi suumlresince kullanılan ve bir ccediloğu yurtdışından
ithal edilen ilaccedil protez ameliyat malzemelerinin ciddi meblağlara ulaşması Doktor ve diğer sağlık personeli başına duumlşen hasta
sayısındaki artışın verimliliği etkilemesi ile sağlık alanında ekstra maliyet yaratmaktadır
25
Trafik Kazalarının Toplumsal Boyutu ndash Uumllke Kaynakları Trafik kazaları neticesinde Yetişmiş insan guumlcuuml kaybı Kaza sonrası meydana gelen maddi hasarlar Karayollarının zamanından oumlnce yıpranması Trafik işaret levha ve oto korkuluklarının hasar goumlrmesi nedeniyle uumllke serveti de yok olmaktadır
26
Trafik Kazalarının Toplumsal Boyutu ndash Diğer Accedilılan ccedilok sayıda dava ile yargı sisteminin iş
yuumlkuumlnuumln artması Engelli nuumlfusunda artış Hayat kalitesinin azalması Uumlretim ve refah kayıpları Uzun vadede kalkınmaya olumsuz etkileri Uumllke imajının zedelenmesi ise trafik
kazalarının neden olduğu diğer toplumsal sonuccedillardır
27
Trafik kazalarının buumlyuumlk bir kısmı oumlngoumlruumllebilir ve oumlnlenebilirdir
Ve aslında her trafik kazası oumlncesi ve sonrası ile bir vicdan meselesidir
28
Kaynaklar bull Ccedilorapccedilıoğlu ATural UumlYargıccedil İ And Kocabaşoğlu N Subthreshold Posttraumatic Stress Disorder in the
Survivors of Marmara Earth quake Primary Care Psychiatry Vol 9 No 4 P 137-143 2004 bull httpwwwpsikiyatriorgtrpagepublicaspxmenu=24 bull Dockree PM Kelly SP Roche RA Hogan MJ Reilly RB Robertson IH Behavioural and physiological
impairments of sustained attention after traumatic brain injury Brain Res Cogn Brain Res 200420403-14
bull Harvey LA Close JCT Traumatic brain injury in older adults characteristic causes and consequences Injury Int JCare Injured 43 (2012) 1821-1826
bull httpwwwnimhnihgovhealthtopicspost-traumatic-stress-disorder-ptsdindexshtml bull httpwwwmayoclinicorgdiseases-conditionspost-traumatic-stress-disorderbasicsdefinitioncon-
20022540 bull Ward D Make roads safe a decade of action for road safety London FIA Foundation for the
Automobile and Society 2009 bull Global status report on road safety time for action Geneva World Health Organization 2009 bull Illustrated glossary for transport statistics (4th Edition) Geneva EUROSTATInternational Transport
ForumUnited Nations Economic Commission for Europe 2009 (httpinternationaltransportforumorgPubpdf09GloStatpdf accessed 11 January 2010)
bull Peden M et al eds World report on road traffic injury prevention Geneva World Health Organization 2004
bull GOumlZLER Kemal Anayasa Hukukuna Giriş Bursa 2004 bull Global Status Report on Road Safety WHO 2013
29
Teşekkuumlr ederimhellip
6
Duumlnya Sağlık Oumlrguumltuuml(WHO) Verilerine Goumlre
Her yıl yaklaşık kişi trafik kazalarında oumllmekte ve kişi de bu kazalarda
yaralanmaktadır
1240000 20-50 milyon
7
Yıllara goumlre kaza oumlluuml ve yaralı sayısı (TUumlİK)
Toplam kaza sayısı
Maddi hasarlı kaza sayısı
Oumlluumlmluuml yaralanmalı kaza sayısı
Oumlluuml Sayısı
(Olay Yerinde) Yaralı sayısı
2013 1 207 354 1 046 048 161 306 3 685 274 829
Tuumlrkiyersquodeki Durum
İstatistiklere goumlre Uumllkemizde 2013 yılında GUumlNDE ortalama
3307 trafik kazası meydana gelmiş bu kazalarda 10 kişi hayatını kaybederken 753 kişi de yaralanmıştır
8
TRAFİK KAZALARININ BİREYE VERDİĞİ ZARARLAR
9
Trafik Kazaları Sonucu Bireylerin Uğradığı Zararlar
Bireyin Maruz Kaldığı Organ Hasarları
Bireyin Maruz Kaldığı Psikolojik Hasarlar
Bireyin Sosyoekonomik Kayıpları
10
Bireyin Maruz Kaldığı Organ Hasarları
Trafik kazalarında yaygın goumlruumllen organ hasarları
A Kafa travmaları sonucunda kırıklar ve Travmatik Beyin Hasarı (TBH)
TBH ani hareketlerin ve sarsıntıların yoğun miktarda olması kafatasının ivmelenmesi ccedilarpması veya boynun aşırı buumlkuumllmesi gibi durumlar sonucu oluşan kompleks beyin hasarıdır TBH olgularının 39rsquounu oluşturup ilk sırayı alan trafik kazalarında kalıcı sinir sistemi hasarları da ne yazık ki 46 oranında TBH olgularında risk grubunu ise 0-4 yaş arası ccedilocuklar Ergenlik doumlnemi (12-20) 65 yaş sonrası yaşlılar oluşturmaktadır
11
Bireyin Maruz Kaldığı Organ Hasarları
12
Bireyin Maruz Kaldığı Organ Hasarları
B Boyun zedelenmeleri (Whiplash) Boyun zedelenmeleri ise genellikle arkadan yayaya ccedilarpma yahut ccedilarpışma ivmesindeki değişim sonucu kafanın savrulmasıyla oluşuyor Boyunda şiddetli bir ağrı seyrederken geccedilen kafa sinirlerinin harabiyeti sonucu goumlrme kaybı solunum bozuklukları kalp rahatsızlıkları yuumlzde ve vuumlcutta felccedil ortaya ccedilıkıyor
Resim Kaza sonrası boyun kırığı olan genel vuumlcut guumlcuuml azalmış ve psikolojik stres sonucu ağlamakta olan bir hasta
13
Bireyin Maruz Kaldığı Organ Hasarları
C Omurga ve Goumlğuumls Kafesi Hasarlanmaları (Disk deformiteleri goumlğuumls kafesi kırıkları eklem kaymaları) Ccedilarpışma sonucu vuumlcudu koruyan iskelet mekanizmalarının kırılması kayması sonucu etrafındaki yapıları koparıp ağrılı uzun ve kalıcı olabilen fiziki guumlccedil kayıpları yaşatabiliyor Trafik kazalarında en sık omurga kırıkları kaburga kırıkları hatta iman tahtası dediğimiz kemik kırıkları yaşanıp fonksiyonel oumlnem arz edebiliyor
Resim Kaza sonrası omurilik zedelenmesi sonucu fiziki guumlcuuml azalmış ve tedavi goumlren bir hasta
14
Bireyin Maruz Kaldığı Organ Hasarları
D İccedil organ hasarlanmaları(kalpakciğerboumlbrek vs)
Trafik kazalarında iskelet sistemlerindeki kırıklar yer değiştirmeler kalp beyin gibi hayati oumlnem taşıyan organlarımıza zarar verebiliyor Sinirsel olanlar kalıcı veya iyileşmesi uzun suumlren sorunlara yol accedilar direkt organ hasarları hayati oumlnem taşıyabilmektedir
Resim Gerccedilek bir hastadan beyin kesiti Accedilıklama Sarsıntı sonucu trafik kazalarında sık rastladığımız ve gizli oumllduumlruumlcuuml olarak tanımladığımız iccedil organ hasarı yapan kanama ccedilalışan beyin kuumltlesini bozmuş (SOL UumlST BOumlLGE)
KALP AKCİ
ĞERL
ER
AKCİ
ĞERL
ER
15
Bireyin Maruz Kaldığı Organ Hasarları
E Genel kırıklar ve incinmeler (Kalccedila kol kırıkları omuz kırıkları)
Trafik kazaları kalccedila kemikleri gibi merkezi kırıklar veya kollar bacaklar gibi ccedilevre kemikleri ve eklemleri kapsayabiliyor Sık goumlruumllen bu durumlarda yine sinirsel kayıp kadar ağır olmayan kişinin ruhsal durumunu bozan ve ciddi fiziksel tedavi ve ameliyat gerektiren durumlar yaşanabiliyor
Resim Kaza sonrası eli parccedilalanmış bir insanın x-ray goumlruumlntuumlsuuml
Trafik kazalarında en sık goumlrduumlğuumlmuumlz vakalardan birisi en karmaşık ve iyileşmesi uzun suumlren iki eklemden biri olan omuz ekleminin bozulmasıdır Stabilizasyonu ccedilok zordur ve 1 seneye ccedilıkabilen iş goumlremez raporu alınır
ROumlNTGEN Gerccedilek bir bisiklet kazasından alıntı 15112013 NYC
16
Bireyin Maruz Kaldığı Psikolojik Hasarlar
Eğer bir olay
kişi iccedilin duygusal veya psikolojik bir travmaya doumlnuumlşmektedir
Beklenmeyen bir anda meydana
geldiyse
Suumlrekli tekrar ediyorsa
Hazırlıklı olunmayan bir
zamanda gelişmişse
Onu oumlnlemek iccedilin kişi kendini guumlccedilsuumlz
hissediyorsa
Yaşam beklentilerini yıkma oumlzelliği
taşıyorsa
Ccedilocuklukta gerccedilekleşmiş bir
olaysa
Birisi zalimce kasti bir davranışta bulunduysa
Yaşamı tehdit eden bir durumsa
Guumlnluumlk hayat deneyimlerinin dışında olan bir
olaysa
Oumlluumlme şahit olunuyorsa
ldquoDaha ccedilok kafamın iccedilinde hissetmeye başladım İyi uyuyabiliyor ve yemek yiyebiliyordum fakat yarım duumlzine not alabiliyordum ve
solgun ve hasta bir hale doumlnuumlştuumlmhellip Nabzım yavaş ve gergin olsam da iyileşiyordumrdquo
Charles Dickens (Travmatik tren yolu kazasından sonra)
17
Bireyin Maruz Kaldığı Psikolojik Hasarlar
Bu travmatik bozuklukların en şiddetlisi ve en yaygını olarak Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB)rsquonu goumlrmekteyiz TSSB belirtileri olaydan guumlnler hatta haftalar sonra genellikle 3 ay iccedilerisinde ortaya ccedilıkmaktadır Baş edebilme egosu zor durumlarda soğukkanlı davranabilme yetilerine goumlre bazı insanlarda 6 ay sonra kendiliğinden iyileşme olabilirken bazılarında bu hastalık devam edebiliyor
Resim laquoHer yara goumlruumlnmek zorunda değilraquo temalı sloganlaşmış omuz amblemi(PTSD Post Traumatic Stress Disorder)
18
Bireyin Maruz Kaldığı Psikolojik Hasarlar
TSSBrsquo yi nasıl tanıyabiliriz bull Ani anımsamalar ve kabuslarla olayı tekrar yaşama bull İnsanlardan kaccedilma kimi mekanlarla olayı hatırlama bull Sinirlenme insanlara guumlvenmeme bull Sosyal geri ccedilekilme bull Uyuşma bull Uyku problemleri bull Konsantrasyon sorunları
19
Bireyin Maruz Kaldığı Psikolojik Hasarlar
TSSBrsquode bozulan mekanizma sonucunda
Oumlzbenlik ilişkili Bedensel
Psikolojik Beyin dalgaları bozukluğu sonucu artmış hafıza yenileme ve korku
Artmış heyecan ve panik durum
Uyku bozuklukları Sindirim problemleri Baş doumlnmeleri
bull Ağır depresyon durumu bull Anksiyete
bozuklukları(Sosyal anksiyete sonucu geri ccedilekilmepanik)
bull Guumlnuumlmuumlzden uzaklaşma bull Yeme bozuklukları
bull Oumlzguumlven eksikliği bull Alkol ve uyuşturucu eğilimi bull İntihar girişimi eğilimleri bull Kendine zarar verme
eğilimi(Kendini sevmiyor) bull Seksuumlel dışa vurumda
artış(Beklenilmeyen gebelik ve SYBH oluşumunda artış
(Oumlr AIDSBel Soğukluğu)
20
Trafik Kazalarının Sosyoekonomik Etkileri
Oumlluumlm halinde ise kişinin bakmakla yuumlkuumlmluuml olduğu bireylerin geccedilim sıkıntısı baş goumlsterebilmekte ve bu durum da bir ailenin dağılmasına veya kaybolmasına dahi
gidebilmektedir
Ekonomik olarak dezavantajlı konumda olan dar gelirli aileler hem tıbbi gereksinimlerin maliyetleri hem de bu yaralanma veya oumlluumlm neticesinde duumlşen gelirleri nedeniyle en buumlyuumlk mağduriyeti yaşmaktadırlar
Psikolojik etkilerin verdiği guumlvensizlikler bilhassa genccedillerde sigaraya eğilim cinsel hastalıklara kapı accedilma alkol ve uyuşturucu gibi aileyi sosyoekonomik accedilıdan sıkıntılara suumlruumlkleyecek olayları tetiklemektedir
Yine psikolojik etkiler bireyin yaşam kalitesini duumlşuumlrmekte iccediline kapanık bir benlik ortaya ccedilıkararak ccedilevresiyle ilişkilerini azaltmaktadır
21
TRAFİK KAZALARININ CcedilEVREYE VERDİĞİ ZARARLAR
22
Trafik Kazalarının Ccedilevreye Verdiği Zararlar
Bilhassa yakıt kimyasal madde tıbbi atık vs
yuumlkluuml araccedilların yaptığı kazalar neticesinde ccedilevrenin uğradığı ekolojik zararlar
Trafo elektrik direğine ccedilarpma gibi durumlarda yaşanan kesintiler
Koumlpruuml tuumlnel gibi kavşak noktalarda yaşanan kazalarda ulaşımın aksaması trafik kazalarının ccedilevreye verdiği zararlardan bir kısmıdır
23
TRAFİK KAZALARININ TOPLUMA VERDİĞİ ZARARLAR
24
Trafik Kazalarının Toplumsal Boyutu ndash Sağlık Sistemi Trafik kazaları neticesinde Yaralananlar iccedilin yapılan sosyal guumlvenlik harcamaları Acil bakım ve travma tedavisinin yanı sıra suumlrece yayılan
rehabilitasyon ve psikolojik destek suumlreci Tedavi suumlresince kullanılan ve bir ccediloğu yurtdışından
ithal edilen ilaccedil protez ameliyat malzemelerinin ciddi meblağlara ulaşması Doktor ve diğer sağlık personeli başına duumlşen hasta
sayısındaki artışın verimliliği etkilemesi ile sağlık alanında ekstra maliyet yaratmaktadır
25
Trafik Kazalarının Toplumsal Boyutu ndash Uumllke Kaynakları Trafik kazaları neticesinde Yetişmiş insan guumlcuuml kaybı Kaza sonrası meydana gelen maddi hasarlar Karayollarının zamanından oumlnce yıpranması Trafik işaret levha ve oto korkuluklarının hasar goumlrmesi nedeniyle uumllke serveti de yok olmaktadır
26
Trafik Kazalarının Toplumsal Boyutu ndash Diğer Accedilılan ccedilok sayıda dava ile yargı sisteminin iş
yuumlkuumlnuumln artması Engelli nuumlfusunda artış Hayat kalitesinin azalması Uumlretim ve refah kayıpları Uzun vadede kalkınmaya olumsuz etkileri Uumllke imajının zedelenmesi ise trafik
kazalarının neden olduğu diğer toplumsal sonuccedillardır
27
Trafik kazalarının buumlyuumlk bir kısmı oumlngoumlruumllebilir ve oumlnlenebilirdir
Ve aslında her trafik kazası oumlncesi ve sonrası ile bir vicdan meselesidir
28
Kaynaklar bull Ccedilorapccedilıoğlu ATural UumlYargıccedil İ And Kocabaşoğlu N Subthreshold Posttraumatic Stress Disorder in the
Survivors of Marmara Earth quake Primary Care Psychiatry Vol 9 No 4 P 137-143 2004 bull httpwwwpsikiyatriorgtrpagepublicaspxmenu=24 bull Dockree PM Kelly SP Roche RA Hogan MJ Reilly RB Robertson IH Behavioural and physiological
impairments of sustained attention after traumatic brain injury Brain Res Cogn Brain Res 200420403-14
bull Harvey LA Close JCT Traumatic brain injury in older adults characteristic causes and consequences Injury Int JCare Injured 43 (2012) 1821-1826
bull httpwwwnimhnihgovhealthtopicspost-traumatic-stress-disorder-ptsdindexshtml bull httpwwwmayoclinicorgdiseases-conditionspost-traumatic-stress-disorderbasicsdefinitioncon-
20022540 bull Ward D Make roads safe a decade of action for road safety London FIA Foundation for the
Automobile and Society 2009 bull Global status report on road safety time for action Geneva World Health Organization 2009 bull Illustrated glossary for transport statistics (4th Edition) Geneva EUROSTATInternational Transport
ForumUnited Nations Economic Commission for Europe 2009 (httpinternationaltransportforumorgPubpdf09GloStatpdf accessed 11 January 2010)
bull Peden M et al eds World report on road traffic injury prevention Geneva World Health Organization 2004
bull GOumlZLER Kemal Anayasa Hukukuna Giriş Bursa 2004 bull Global Status Report on Road Safety WHO 2013
29
Teşekkuumlr ederimhellip
7
Yıllara goumlre kaza oumlluuml ve yaralı sayısı (TUumlİK)
Toplam kaza sayısı
Maddi hasarlı kaza sayısı
Oumlluumlmluuml yaralanmalı kaza sayısı
Oumlluuml Sayısı
(Olay Yerinde) Yaralı sayısı
2013 1 207 354 1 046 048 161 306 3 685 274 829
Tuumlrkiyersquodeki Durum
İstatistiklere goumlre Uumllkemizde 2013 yılında GUumlNDE ortalama
3307 trafik kazası meydana gelmiş bu kazalarda 10 kişi hayatını kaybederken 753 kişi de yaralanmıştır
8
TRAFİK KAZALARININ BİREYE VERDİĞİ ZARARLAR
9
Trafik Kazaları Sonucu Bireylerin Uğradığı Zararlar
Bireyin Maruz Kaldığı Organ Hasarları
Bireyin Maruz Kaldığı Psikolojik Hasarlar
Bireyin Sosyoekonomik Kayıpları
10
Bireyin Maruz Kaldığı Organ Hasarları
Trafik kazalarında yaygın goumlruumllen organ hasarları
A Kafa travmaları sonucunda kırıklar ve Travmatik Beyin Hasarı (TBH)
TBH ani hareketlerin ve sarsıntıların yoğun miktarda olması kafatasının ivmelenmesi ccedilarpması veya boynun aşırı buumlkuumllmesi gibi durumlar sonucu oluşan kompleks beyin hasarıdır TBH olgularının 39rsquounu oluşturup ilk sırayı alan trafik kazalarında kalıcı sinir sistemi hasarları da ne yazık ki 46 oranında TBH olgularında risk grubunu ise 0-4 yaş arası ccedilocuklar Ergenlik doumlnemi (12-20) 65 yaş sonrası yaşlılar oluşturmaktadır
11
Bireyin Maruz Kaldığı Organ Hasarları
12
Bireyin Maruz Kaldığı Organ Hasarları
B Boyun zedelenmeleri (Whiplash) Boyun zedelenmeleri ise genellikle arkadan yayaya ccedilarpma yahut ccedilarpışma ivmesindeki değişim sonucu kafanın savrulmasıyla oluşuyor Boyunda şiddetli bir ağrı seyrederken geccedilen kafa sinirlerinin harabiyeti sonucu goumlrme kaybı solunum bozuklukları kalp rahatsızlıkları yuumlzde ve vuumlcutta felccedil ortaya ccedilıkıyor
Resim Kaza sonrası boyun kırığı olan genel vuumlcut guumlcuuml azalmış ve psikolojik stres sonucu ağlamakta olan bir hasta
13
Bireyin Maruz Kaldığı Organ Hasarları
C Omurga ve Goumlğuumls Kafesi Hasarlanmaları (Disk deformiteleri goumlğuumls kafesi kırıkları eklem kaymaları) Ccedilarpışma sonucu vuumlcudu koruyan iskelet mekanizmalarının kırılması kayması sonucu etrafındaki yapıları koparıp ağrılı uzun ve kalıcı olabilen fiziki guumlccedil kayıpları yaşatabiliyor Trafik kazalarında en sık omurga kırıkları kaburga kırıkları hatta iman tahtası dediğimiz kemik kırıkları yaşanıp fonksiyonel oumlnem arz edebiliyor
Resim Kaza sonrası omurilik zedelenmesi sonucu fiziki guumlcuuml azalmış ve tedavi goumlren bir hasta
14
Bireyin Maruz Kaldığı Organ Hasarları
D İccedil organ hasarlanmaları(kalpakciğerboumlbrek vs)
Trafik kazalarında iskelet sistemlerindeki kırıklar yer değiştirmeler kalp beyin gibi hayati oumlnem taşıyan organlarımıza zarar verebiliyor Sinirsel olanlar kalıcı veya iyileşmesi uzun suumlren sorunlara yol accedilar direkt organ hasarları hayati oumlnem taşıyabilmektedir
Resim Gerccedilek bir hastadan beyin kesiti Accedilıklama Sarsıntı sonucu trafik kazalarında sık rastladığımız ve gizli oumllduumlruumlcuuml olarak tanımladığımız iccedil organ hasarı yapan kanama ccedilalışan beyin kuumltlesini bozmuş (SOL UumlST BOumlLGE)
KALP AKCİ
ĞERL
ER
AKCİ
ĞERL
ER
15
Bireyin Maruz Kaldığı Organ Hasarları
E Genel kırıklar ve incinmeler (Kalccedila kol kırıkları omuz kırıkları)
Trafik kazaları kalccedila kemikleri gibi merkezi kırıklar veya kollar bacaklar gibi ccedilevre kemikleri ve eklemleri kapsayabiliyor Sık goumlruumllen bu durumlarda yine sinirsel kayıp kadar ağır olmayan kişinin ruhsal durumunu bozan ve ciddi fiziksel tedavi ve ameliyat gerektiren durumlar yaşanabiliyor
Resim Kaza sonrası eli parccedilalanmış bir insanın x-ray goumlruumlntuumlsuuml
Trafik kazalarında en sık goumlrduumlğuumlmuumlz vakalardan birisi en karmaşık ve iyileşmesi uzun suumlren iki eklemden biri olan omuz ekleminin bozulmasıdır Stabilizasyonu ccedilok zordur ve 1 seneye ccedilıkabilen iş goumlremez raporu alınır
ROumlNTGEN Gerccedilek bir bisiklet kazasından alıntı 15112013 NYC
16
Bireyin Maruz Kaldığı Psikolojik Hasarlar
Eğer bir olay
kişi iccedilin duygusal veya psikolojik bir travmaya doumlnuumlşmektedir
Beklenmeyen bir anda meydana
geldiyse
Suumlrekli tekrar ediyorsa
Hazırlıklı olunmayan bir
zamanda gelişmişse
Onu oumlnlemek iccedilin kişi kendini guumlccedilsuumlz
hissediyorsa
Yaşam beklentilerini yıkma oumlzelliği
taşıyorsa
Ccedilocuklukta gerccedilekleşmiş bir
olaysa
Birisi zalimce kasti bir davranışta bulunduysa
Yaşamı tehdit eden bir durumsa
Guumlnluumlk hayat deneyimlerinin dışında olan bir
olaysa
Oumlluumlme şahit olunuyorsa
ldquoDaha ccedilok kafamın iccedilinde hissetmeye başladım İyi uyuyabiliyor ve yemek yiyebiliyordum fakat yarım duumlzine not alabiliyordum ve
solgun ve hasta bir hale doumlnuumlştuumlmhellip Nabzım yavaş ve gergin olsam da iyileşiyordumrdquo
Charles Dickens (Travmatik tren yolu kazasından sonra)
17
Bireyin Maruz Kaldığı Psikolojik Hasarlar
Bu travmatik bozuklukların en şiddetlisi ve en yaygını olarak Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB)rsquonu goumlrmekteyiz TSSB belirtileri olaydan guumlnler hatta haftalar sonra genellikle 3 ay iccedilerisinde ortaya ccedilıkmaktadır Baş edebilme egosu zor durumlarda soğukkanlı davranabilme yetilerine goumlre bazı insanlarda 6 ay sonra kendiliğinden iyileşme olabilirken bazılarında bu hastalık devam edebiliyor
Resim laquoHer yara goumlruumlnmek zorunda değilraquo temalı sloganlaşmış omuz amblemi(PTSD Post Traumatic Stress Disorder)
18
Bireyin Maruz Kaldığı Psikolojik Hasarlar
TSSBrsquo yi nasıl tanıyabiliriz bull Ani anımsamalar ve kabuslarla olayı tekrar yaşama bull İnsanlardan kaccedilma kimi mekanlarla olayı hatırlama bull Sinirlenme insanlara guumlvenmeme bull Sosyal geri ccedilekilme bull Uyuşma bull Uyku problemleri bull Konsantrasyon sorunları
19
Bireyin Maruz Kaldığı Psikolojik Hasarlar
TSSBrsquode bozulan mekanizma sonucunda
Oumlzbenlik ilişkili Bedensel
Psikolojik Beyin dalgaları bozukluğu sonucu artmış hafıza yenileme ve korku
Artmış heyecan ve panik durum
Uyku bozuklukları Sindirim problemleri Baş doumlnmeleri
bull Ağır depresyon durumu bull Anksiyete
bozuklukları(Sosyal anksiyete sonucu geri ccedilekilmepanik)
bull Guumlnuumlmuumlzden uzaklaşma bull Yeme bozuklukları
bull Oumlzguumlven eksikliği bull Alkol ve uyuşturucu eğilimi bull İntihar girişimi eğilimleri bull Kendine zarar verme
eğilimi(Kendini sevmiyor) bull Seksuumlel dışa vurumda
artış(Beklenilmeyen gebelik ve SYBH oluşumunda artış
(Oumlr AIDSBel Soğukluğu)
20
Trafik Kazalarının Sosyoekonomik Etkileri
Oumlluumlm halinde ise kişinin bakmakla yuumlkuumlmluuml olduğu bireylerin geccedilim sıkıntısı baş goumlsterebilmekte ve bu durum da bir ailenin dağılmasına veya kaybolmasına dahi
gidebilmektedir
Ekonomik olarak dezavantajlı konumda olan dar gelirli aileler hem tıbbi gereksinimlerin maliyetleri hem de bu yaralanma veya oumlluumlm neticesinde duumlşen gelirleri nedeniyle en buumlyuumlk mağduriyeti yaşmaktadırlar
Psikolojik etkilerin verdiği guumlvensizlikler bilhassa genccedillerde sigaraya eğilim cinsel hastalıklara kapı accedilma alkol ve uyuşturucu gibi aileyi sosyoekonomik accedilıdan sıkıntılara suumlruumlkleyecek olayları tetiklemektedir
Yine psikolojik etkiler bireyin yaşam kalitesini duumlşuumlrmekte iccediline kapanık bir benlik ortaya ccedilıkararak ccedilevresiyle ilişkilerini azaltmaktadır
21
TRAFİK KAZALARININ CcedilEVREYE VERDİĞİ ZARARLAR
22
Trafik Kazalarının Ccedilevreye Verdiği Zararlar
Bilhassa yakıt kimyasal madde tıbbi atık vs
yuumlkluuml araccedilların yaptığı kazalar neticesinde ccedilevrenin uğradığı ekolojik zararlar
Trafo elektrik direğine ccedilarpma gibi durumlarda yaşanan kesintiler
Koumlpruuml tuumlnel gibi kavşak noktalarda yaşanan kazalarda ulaşımın aksaması trafik kazalarının ccedilevreye verdiği zararlardan bir kısmıdır
23
TRAFİK KAZALARININ TOPLUMA VERDİĞİ ZARARLAR
24
Trafik Kazalarının Toplumsal Boyutu ndash Sağlık Sistemi Trafik kazaları neticesinde Yaralananlar iccedilin yapılan sosyal guumlvenlik harcamaları Acil bakım ve travma tedavisinin yanı sıra suumlrece yayılan
rehabilitasyon ve psikolojik destek suumlreci Tedavi suumlresince kullanılan ve bir ccediloğu yurtdışından
ithal edilen ilaccedil protez ameliyat malzemelerinin ciddi meblağlara ulaşması Doktor ve diğer sağlık personeli başına duumlşen hasta
sayısındaki artışın verimliliği etkilemesi ile sağlık alanında ekstra maliyet yaratmaktadır
25
Trafik Kazalarının Toplumsal Boyutu ndash Uumllke Kaynakları Trafik kazaları neticesinde Yetişmiş insan guumlcuuml kaybı Kaza sonrası meydana gelen maddi hasarlar Karayollarının zamanından oumlnce yıpranması Trafik işaret levha ve oto korkuluklarının hasar goumlrmesi nedeniyle uumllke serveti de yok olmaktadır
26
Trafik Kazalarının Toplumsal Boyutu ndash Diğer Accedilılan ccedilok sayıda dava ile yargı sisteminin iş
yuumlkuumlnuumln artması Engelli nuumlfusunda artış Hayat kalitesinin azalması Uumlretim ve refah kayıpları Uzun vadede kalkınmaya olumsuz etkileri Uumllke imajının zedelenmesi ise trafik
kazalarının neden olduğu diğer toplumsal sonuccedillardır
27
Trafik kazalarının buumlyuumlk bir kısmı oumlngoumlruumllebilir ve oumlnlenebilirdir
Ve aslında her trafik kazası oumlncesi ve sonrası ile bir vicdan meselesidir
28
Kaynaklar bull Ccedilorapccedilıoğlu ATural UumlYargıccedil İ And Kocabaşoğlu N Subthreshold Posttraumatic Stress Disorder in the
Survivors of Marmara Earth quake Primary Care Psychiatry Vol 9 No 4 P 137-143 2004 bull httpwwwpsikiyatriorgtrpagepublicaspxmenu=24 bull Dockree PM Kelly SP Roche RA Hogan MJ Reilly RB Robertson IH Behavioural and physiological
impairments of sustained attention after traumatic brain injury Brain Res Cogn Brain Res 200420403-14
bull Harvey LA Close JCT Traumatic brain injury in older adults characteristic causes and consequences Injury Int JCare Injured 43 (2012) 1821-1826
bull httpwwwnimhnihgovhealthtopicspost-traumatic-stress-disorder-ptsdindexshtml bull httpwwwmayoclinicorgdiseases-conditionspost-traumatic-stress-disorderbasicsdefinitioncon-
20022540 bull Ward D Make roads safe a decade of action for road safety London FIA Foundation for the
Automobile and Society 2009 bull Global status report on road safety time for action Geneva World Health Organization 2009 bull Illustrated glossary for transport statistics (4th Edition) Geneva EUROSTATInternational Transport
ForumUnited Nations Economic Commission for Europe 2009 (httpinternationaltransportforumorgPubpdf09GloStatpdf accessed 11 January 2010)
bull Peden M et al eds World report on road traffic injury prevention Geneva World Health Organization 2004
bull GOumlZLER Kemal Anayasa Hukukuna Giriş Bursa 2004 bull Global Status Report on Road Safety WHO 2013
29
Teşekkuumlr ederimhellip
8
TRAFİK KAZALARININ BİREYE VERDİĞİ ZARARLAR
9
Trafik Kazaları Sonucu Bireylerin Uğradığı Zararlar
Bireyin Maruz Kaldığı Organ Hasarları
Bireyin Maruz Kaldığı Psikolojik Hasarlar
Bireyin Sosyoekonomik Kayıpları
10
Bireyin Maruz Kaldığı Organ Hasarları
Trafik kazalarında yaygın goumlruumllen organ hasarları
A Kafa travmaları sonucunda kırıklar ve Travmatik Beyin Hasarı (TBH)
TBH ani hareketlerin ve sarsıntıların yoğun miktarda olması kafatasının ivmelenmesi ccedilarpması veya boynun aşırı buumlkuumllmesi gibi durumlar sonucu oluşan kompleks beyin hasarıdır TBH olgularının 39rsquounu oluşturup ilk sırayı alan trafik kazalarında kalıcı sinir sistemi hasarları da ne yazık ki 46 oranında TBH olgularında risk grubunu ise 0-4 yaş arası ccedilocuklar Ergenlik doumlnemi (12-20) 65 yaş sonrası yaşlılar oluşturmaktadır
11
Bireyin Maruz Kaldığı Organ Hasarları
12
Bireyin Maruz Kaldığı Organ Hasarları
B Boyun zedelenmeleri (Whiplash) Boyun zedelenmeleri ise genellikle arkadan yayaya ccedilarpma yahut ccedilarpışma ivmesindeki değişim sonucu kafanın savrulmasıyla oluşuyor Boyunda şiddetli bir ağrı seyrederken geccedilen kafa sinirlerinin harabiyeti sonucu goumlrme kaybı solunum bozuklukları kalp rahatsızlıkları yuumlzde ve vuumlcutta felccedil ortaya ccedilıkıyor
Resim Kaza sonrası boyun kırığı olan genel vuumlcut guumlcuuml azalmış ve psikolojik stres sonucu ağlamakta olan bir hasta
13
Bireyin Maruz Kaldığı Organ Hasarları
C Omurga ve Goumlğuumls Kafesi Hasarlanmaları (Disk deformiteleri goumlğuumls kafesi kırıkları eklem kaymaları) Ccedilarpışma sonucu vuumlcudu koruyan iskelet mekanizmalarının kırılması kayması sonucu etrafındaki yapıları koparıp ağrılı uzun ve kalıcı olabilen fiziki guumlccedil kayıpları yaşatabiliyor Trafik kazalarında en sık omurga kırıkları kaburga kırıkları hatta iman tahtası dediğimiz kemik kırıkları yaşanıp fonksiyonel oumlnem arz edebiliyor
Resim Kaza sonrası omurilik zedelenmesi sonucu fiziki guumlcuuml azalmış ve tedavi goumlren bir hasta
14
Bireyin Maruz Kaldığı Organ Hasarları
D İccedil organ hasarlanmaları(kalpakciğerboumlbrek vs)
Trafik kazalarında iskelet sistemlerindeki kırıklar yer değiştirmeler kalp beyin gibi hayati oumlnem taşıyan organlarımıza zarar verebiliyor Sinirsel olanlar kalıcı veya iyileşmesi uzun suumlren sorunlara yol accedilar direkt organ hasarları hayati oumlnem taşıyabilmektedir
Resim Gerccedilek bir hastadan beyin kesiti Accedilıklama Sarsıntı sonucu trafik kazalarında sık rastladığımız ve gizli oumllduumlruumlcuuml olarak tanımladığımız iccedil organ hasarı yapan kanama ccedilalışan beyin kuumltlesini bozmuş (SOL UumlST BOumlLGE)
KALP AKCİ
ĞERL
ER
AKCİ
ĞERL
ER
15
Bireyin Maruz Kaldığı Organ Hasarları
E Genel kırıklar ve incinmeler (Kalccedila kol kırıkları omuz kırıkları)
Trafik kazaları kalccedila kemikleri gibi merkezi kırıklar veya kollar bacaklar gibi ccedilevre kemikleri ve eklemleri kapsayabiliyor Sık goumlruumllen bu durumlarda yine sinirsel kayıp kadar ağır olmayan kişinin ruhsal durumunu bozan ve ciddi fiziksel tedavi ve ameliyat gerektiren durumlar yaşanabiliyor
Resim Kaza sonrası eli parccedilalanmış bir insanın x-ray goumlruumlntuumlsuuml
Trafik kazalarında en sık goumlrduumlğuumlmuumlz vakalardan birisi en karmaşık ve iyileşmesi uzun suumlren iki eklemden biri olan omuz ekleminin bozulmasıdır Stabilizasyonu ccedilok zordur ve 1 seneye ccedilıkabilen iş goumlremez raporu alınır
ROumlNTGEN Gerccedilek bir bisiklet kazasından alıntı 15112013 NYC
16
Bireyin Maruz Kaldığı Psikolojik Hasarlar
Eğer bir olay
kişi iccedilin duygusal veya psikolojik bir travmaya doumlnuumlşmektedir
Beklenmeyen bir anda meydana
geldiyse
Suumlrekli tekrar ediyorsa
Hazırlıklı olunmayan bir
zamanda gelişmişse
Onu oumlnlemek iccedilin kişi kendini guumlccedilsuumlz
hissediyorsa
Yaşam beklentilerini yıkma oumlzelliği
taşıyorsa
Ccedilocuklukta gerccedilekleşmiş bir
olaysa
Birisi zalimce kasti bir davranışta bulunduysa
Yaşamı tehdit eden bir durumsa
Guumlnluumlk hayat deneyimlerinin dışında olan bir
olaysa
Oumlluumlme şahit olunuyorsa
ldquoDaha ccedilok kafamın iccedilinde hissetmeye başladım İyi uyuyabiliyor ve yemek yiyebiliyordum fakat yarım duumlzine not alabiliyordum ve
solgun ve hasta bir hale doumlnuumlştuumlmhellip Nabzım yavaş ve gergin olsam da iyileşiyordumrdquo
Charles Dickens (Travmatik tren yolu kazasından sonra)
17
Bireyin Maruz Kaldığı Psikolojik Hasarlar
Bu travmatik bozuklukların en şiddetlisi ve en yaygını olarak Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB)rsquonu goumlrmekteyiz TSSB belirtileri olaydan guumlnler hatta haftalar sonra genellikle 3 ay iccedilerisinde ortaya ccedilıkmaktadır Baş edebilme egosu zor durumlarda soğukkanlı davranabilme yetilerine goumlre bazı insanlarda 6 ay sonra kendiliğinden iyileşme olabilirken bazılarında bu hastalık devam edebiliyor
Resim laquoHer yara goumlruumlnmek zorunda değilraquo temalı sloganlaşmış omuz amblemi(PTSD Post Traumatic Stress Disorder)
18
Bireyin Maruz Kaldığı Psikolojik Hasarlar
TSSBrsquo yi nasıl tanıyabiliriz bull Ani anımsamalar ve kabuslarla olayı tekrar yaşama bull İnsanlardan kaccedilma kimi mekanlarla olayı hatırlama bull Sinirlenme insanlara guumlvenmeme bull Sosyal geri ccedilekilme bull Uyuşma bull Uyku problemleri bull Konsantrasyon sorunları
19
Bireyin Maruz Kaldığı Psikolojik Hasarlar
TSSBrsquode bozulan mekanizma sonucunda
Oumlzbenlik ilişkili Bedensel
Psikolojik Beyin dalgaları bozukluğu sonucu artmış hafıza yenileme ve korku
Artmış heyecan ve panik durum
Uyku bozuklukları Sindirim problemleri Baş doumlnmeleri
bull Ağır depresyon durumu bull Anksiyete
bozuklukları(Sosyal anksiyete sonucu geri ccedilekilmepanik)
bull Guumlnuumlmuumlzden uzaklaşma bull Yeme bozuklukları
bull Oumlzguumlven eksikliği bull Alkol ve uyuşturucu eğilimi bull İntihar girişimi eğilimleri bull Kendine zarar verme
eğilimi(Kendini sevmiyor) bull Seksuumlel dışa vurumda
artış(Beklenilmeyen gebelik ve SYBH oluşumunda artış
(Oumlr AIDSBel Soğukluğu)
20
Trafik Kazalarının Sosyoekonomik Etkileri
Oumlluumlm halinde ise kişinin bakmakla yuumlkuumlmluuml olduğu bireylerin geccedilim sıkıntısı baş goumlsterebilmekte ve bu durum da bir ailenin dağılmasına veya kaybolmasına dahi
gidebilmektedir
Ekonomik olarak dezavantajlı konumda olan dar gelirli aileler hem tıbbi gereksinimlerin maliyetleri hem de bu yaralanma veya oumlluumlm neticesinde duumlşen gelirleri nedeniyle en buumlyuumlk mağduriyeti yaşmaktadırlar
Psikolojik etkilerin verdiği guumlvensizlikler bilhassa genccedillerde sigaraya eğilim cinsel hastalıklara kapı accedilma alkol ve uyuşturucu gibi aileyi sosyoekonomik accedilıdan sıkıntılara suumlruumlkleyecek olayları tetiklemektedir
Yine psikolojik etkiler bireyin yaşam kalitesini duumlşuumlrmekte iccediline kapanık bir benlik ortaya ccedilıkararak ccedilevresiyle ilişkilerini azaltmaktadır
21
TRAFİK KAZALARININ CcedilEVREYE VERDİĞİ ZARARLAR
22
Trafik Kazalarının Ccedilevreye Verdiği Zararlar
Bilhassa yakıt kimyasal madde tıbbi atık vs
yuumlkluuml araccedilların yaptığı kazalar neticesinde ccedilevrenin uğradığı ekolojik zararlar
Trafo elektrik direğine ccedilarpma gibi durumlarda yaşanan kesintiler
Koumlpruuml tuumlnel gibi kavşak noktalarda yaşanan kazalarda ulaşımın aksaması trafik kazalarının ccedilevreye verdiği zararlardan bir kısmıdır
23
TRAFİK KAZALARININ TOPLUMA VERDİĞİ ZARARLAR
24
Trafik Kazalarının Toplumsal Boyutu ndash Sağlık Sistemi Trafik kazaları neticesinde Yaralananlar iccedilin yapılan sosyal guumlvenlik harcamaları Acil bakım ve travma tedavisinin yanı sıra suumlrece yayılan
rehabilitasyon ve psikolojik destek suumlreci Tedavi suumlresince kullanılan ve bir ccediloğu yurtdışından
ithal edilen ilaccedil protez ameliyat malzemelerinin ciddi meblağlara ulaşması Doktor ve diğer sağlık personeli başına duumlşen hasta
sayısındaki artışın verimliliği etkilemesi ile sağlık alanında ekstra maliyet yaratmaktadır
25
Trafik Kazalarının Toplumsal Boyutu ndash Uumllke Kaynakları Trafik kazaları neticesinde Yetişmiş insan guumlcuuml kaybı Kaza sonrası meydana gelen maddi hasarlar Karayollarının zamanından oumlnce yıpranması Trafik işaret levha ve oto korkuluklarının hasar goumlrmesi nedeniyle uumllke serveti de yok olmaktadır
26
Trafik Kazalarının Toplumsal Boyutu ndash Diğer Accedilılan ccedilok sayıda dava ile yargı sisteminin iş
yuumlkuumlnuumln artması Engelli nuumlfusunda artış Hayat kalitesinin azalması Uumlretim ve refah kayıpları Uzun vadede kalkınmaya olumsuz etkileri Uumllke imajının zedelenmesi ise trafik
kazalarının neden olduğu diğer toplumsal sonuccedillardır
27
Trafik kazalarının buumlyuumlk bir kısmı oumlngoumlruumllebilir ve oumlnlenebilirdir
Ve aslında her trafik kazası oumlncesi ve sonrası ile bir vicdan meselesidir
28
Kaynaklar bull Ccedilorapccedilıoğlu ATural UumlYargıccedil İ And Kocabaşoğlu N Subthreshold Posttraumatic Stress Disorder in the
Survivors of Marmara Earth quake Primary Care Psychiatry Vol 9 No 4 P 137-143 2004 bull httpwwwpsikiyatriorgtrpagepublicaspxmenu=24 bull Dockree PM Kelly SP Roche RA Hogan MJ Reilly RB Robertson IH Behavioural and physiological
impairments of sustained attention after traumatic brain injury Brain Res Cogn Brain Res 200420403-14
bull Harvey LA Close JCT Traumatic brain injury in older adults characteristic causes and consequences Injury Int JCare Injured 43 (2012) 1821-1826
bull httpwwwnimhnihgovhealthtopicspost-traumatic-stress-disorder-ptsdindexshtml bull httpwwwmayoclinicorgdiseases-conditionspost-traumatic-stress-disorderbasicsdefinitioncon-
20022540 bull Ward D Make roads safe a decade of action for road safety London FIA Foundation for the
Automobile and Society 2009 bull Global status report on road safety time for action Geneva World Health Organization 2009 bull Illustrated glossary for transport statistics (4th Edition) Geneva EUROSTATInternational Transport
ForumUnited Nations Economic Commission for Europe 2009 (httpinternationaltransportforumorgPubpdf09GloStatpdf accessed 11 January 2010)
bull Peden M et al eds World report on road traffic injury prevention Geneva World Health Organization 2004
bull GOumlZLER Kemal Anayasa Hukukuna Giriş Bursa 2004 bull Global Status Report on Road Safety WHO 2013
29
Teşekkuumlr ederimhellip
9
Trafik Kazaları Sonucu Bireylerin Uğradığı Zararlar
Bireyin Maruz Kaldığı Organ Hasarları
Bireyin Maruz Kaldığı Psikolojik Hasarlar
Bireyin Sosyoekonomik Kayıpları
10
Bireyin Maruz Kaldığı Organ Hasarları
Trafik kazalarında yaygın goumlruumllen organ hasarları
A Kafa travmaları sonucunda kırıklar ve Travmatik Beyin Hasarı (TBH)
TBH ani hareketlerin ve sarsıntıların yoğun miktarda olması kafatasının ivmelenmesi ccedilarpması veya boynun aşırı buumlkuumllmesi gibi durumlar sonucu oluşan kompleks beyin hasarıdır TBH olgularının 39rsquounu oluşturup ilk sırayı alan trafik kazalarında kalıcı sinir sistemi hasarları da ne yazık ki 46 oranında TBH olgularında risk grubunu ise 0-4 yaş arası ccedilocuklar Ergenlik doumlnemi (12-20) 65 yaş sonrası yaşlılar oluşturmaktadır
11
Bireyin Maruz Kaldığı Organ Hasarları
12
Bireyin Maruz Kaldığı Organ Hasarları
B Boyun zedelenmeleri (Whiplash) Boyun zedelenmeleri ise genellikle arkadan yayaya ccedilarpma yahut ccedilarpışma ivmesindeki değişim sonucu kafanın savrulmasıyla oluşuyor Boyunda şiddetli bir ağrı seyrederken geccedilen kafa sinirlerinin harabiyeti sonucu goumlrme kaybı solunum bozuklukları kalp rahatsızlıkları yuumlzde ve vuumlcutta felccedil ortaya ccedilıkıyor
Resim Kaza sonrası boyun kırığı olan genel vuumlcut guumlcuuml azalmış ve psikolojik stres sonucu ağlamakta olan bir hasta
13
Bireyin Maruz Kaldığı Organ Hasarları
C Omurga ve Goumlğuumls Kafesi Hasarlanmaları (Disk deformiteleri goumlğuumls kafesi kırıkları eklem kaymaları) Ccedilarpışma sonucu vuumlcudu koruyan iskelet mekanizmalarının kırılması kayması sonucu etrafındaki yapıları koparıp ağrılı uzun ve kalıcı olabilen fiziki guumlccedil kayıpları yaşatabiliyor Trafik kazalarında en sık omurga kırıkları kaburga kırıkları hatta iman tahtası dediğimiz kemik kırıkları yaşanıp fonksiyonel oumlnem arz edebiliyor
Resim Kaza sonrası omurilik zedelenmesi sonucu fiziki guumlcuuml azalmış ve tedavi goumlren bir hasta
14
Bireyin Maruz Kaldığı Organ Hasarları
D İccedil organ hasarlanmaları(kalpakciğerboumlbrek vs)
Trafik kazalarında iskelet sistemlerindeki kırıklar yer değiştirmeler kalp beyin gibi hayati oumlnem taşıyan organlarımıza zarar verebiliyor Sinirsel olanlar kalıcı veya iyileşmesi uzun suumlren sorunlara yol accedilar direkt organ hasarları hayati oumlnem taşıyabilmektedir
Resim Gerccedilek bir hastadan beyin kesiti Accedilıklama Sarsıntı sonucu trafik kazalarında sık rastladığımız ve gizli oumllduumlruumlcuuml olarak tanımladığımız iccedil organ hasarı yapan kanama ccedilalışan beyin kuumltlesini bozmuş (SOL UumlST BOumlLGE)
KALP AKCİ
ĞERL
ER
AKCİ
ĞERL
ER
15
Bireyin Maruz Kaldığı Organ Hasarları
E Genel kırıklar ve incinmeler (Kalccedila kol kırıkları omuz kırıkları)
Trafik kazaları kalccedila kemikleri gibi merkezi kırıklar veya kollar bacaklar gibi ccedilevre kemikleri ve eklemleri kapsayabiliyor Sık goumlruumllen bu durumlarda yine sinirsel kayıp kadar ağır olmayan kişinin ruhsal durumunu bozan ve ciddi fiziksel tedavi ve ameliyat gerektiren durumlar yaşanabiliyor
Resim Kaza sonrası eli parccedilalanmış bir insanın x-ray goumlruumlntuumlsuuml
Trafik kazalarında en sık goumlrduumlğuumlmuumlz vakalardan birisi en karmaşık ve iyileşmesi uzun suumlren iki eklemden biri olan omuz ekleminin bozulmasıdır Stabilizasyonu ccedilok zordur ve 1 seneye ccedilıkabilen iş goumlremez raporu alınır
ROumlNTGEN Gerccedilek bir bisiklet kazasından alıntı 15112013 NYC
16
Bireyin Maruz Kaldığı Psikolojik Hasarlar
Eğer bir olay
kişi iccedilin duygusal veya psikolojik bir travmaya doumlnuumlşmektedir
Beklenmeyen bir anda meydana
geldiyse
Suumlrekli tekrar ediyorsa
Hazırlıklı olunmayan bir
zamanda gelişmişse
Onu oumlnlemek iccedilin kişi kendini guumlccedilsuumlz
hissediyorsa
Yaşam beklentilerini yıkma oumlzelliği
taşıyorsa
Ccedilocuklukta gerccedilekleşmiş bir
olaysa
Birisi zalimce kasti bir davranışta bulunduysa
Yaşamı tehdit eden bir durumsa
Guumlnluumlk hayat deneyimlerinin dışında olan bir
olaysa
Oumlluumlme şahit olunuyorsa
ldquoDaha ccedilok kafamın iccedilinde hissetmeye başladım İyi uyuyabiliyor ve yemek yiyebiliyordum fakat yarım duumlzine not alabiliyordum ve
solgun ve hasta bir hale doumlnuumlştuumlmhellip Nabzım yavaş ve gergin olsam da iyileşiyordumrdquo
Charles Dickens (Travmatik tren yolu kazasından sonra)
17
Bireyin Maruz Kaldığı Psikolojik Hasarlar
Bu travmatik bozuklukların en şiddetlisi ve en yaygını olarak Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB)rsquonu goumlrmekteyiz TSSB belirtileri olaydan guumlnler hatta haftalar sonra genellikle 3 ay iccedilerisinde ortaya ccedilıkmaktadır Baş edebilme egosu zor durumlarda soğukkanlı davranabilme yetilerine goumlre bazı insanlarda 6 ay sonra kendiliğinden iyileşme olabilirken bazılarında bu hastalık devam edebiliyor
Resim laquoHer yara goumlruumlnmek zorunda değilraquo temalı sloganlaşmış omuz amblemi(PTSD Post Traumatic Stress Disorder)
18
Bireyin Maruz Kaldığı Psikolojik Hasarlar
TSSBrsquo yi nasıl tanıyabiliriz bull Ani anımsamalar ve kabuslarla olayı tekrar yaşama bull İnsanlardan kaccedilma kimi mekanlarla olayı hatırlama bull Sinirlenme insanlara guumlvenmeme bull Sosyal geri ccedilekilme bull Uyuşma bull Uyku problemleri bull Konsantrasyon sorunları
19
Bireyin Maruz Kaldığı Psikolojik Hasarlar
TSSBrsquode bozulan mekanizma sonucunda
Oumlzbenlik ilişkili Bedensel
Psikolojik Beyin dalgaları bozukluğu sonucu artmış hafıza yenileme ve korku
Artmış heyecan ve panik durum
Uyku bozuklukları Sindirim problemleri Baş doumlnmeleri
bull Ağır depresyon durumu bull Anksiyete
bozuklukları(Sosyal anksiyete sonucu geri ccedilekilmepanik)
bull Guumlnuumlmuumlzden uzaklaşma bull Yeme bozuklukları
bull Oumlzguumlven eksikliği bull Alkol ve uyuşturucu eğilimi bull İntihar girişimi eğilimleri bull Kendine zarar verme
eğilimi(Kendini sevmiyor) bull Seksuumlel dışa vurumda
artış(Beklenilmeyen gebelik ve SYBH oluşumunda artış
(Oumlr AIDSBel Soğukluğu)
20
Trafik Kazalarının Sosyoekonomik Etkileri
Oumlluumlm halinde ise kişinin bakmakla yuumlkuumlmluuml olduğu bireylerin geccedilim sıkıntısı baş goumlsterebilmekte ve bu durum da bir ailenin dağılmasına veya kaybolmasına dahi
gidebilmektedir
Ekonomik olarak dezavantajlı konumda olan dar gelirli aileler hem tıbbi gereksinimlerin maliyetleri hem de bu yaralanma veya oumlluumlm neticesinde duumlşen gelirleri nedeniyle en buumlyuumlk mağduriyeti yaşmaktadırlar
Psikolojik etkilerin verdiği guumlvensizlikler bilhassa genccedillerde sigaraya eğilim cinsel hastalıklara kapı accedilma alkol ve uyuşturucu gibi aileyi sosyoekonomik accedilıdan sıkıntılara suumlruumlkleyecek olayları tetiklemektedir
Yine psikolojik etkiler bireyin yaşam kalitesini duumlşuumlrmekte iccediline kapanık bir benlik ortaya ccedilıkararak ccedilevresiyle ilişkilerini azaltmaktadır
21
TRAFİK KAZALARININ CcedilEVREYE VERDİĞİ ZARARLAR
22
Trafik Kazalarının Ccedilevreye Verdiği Zararlar
Bilhassa yakıt kimyasal madde tıbbi atık vs
yuumlkluuml araccedilların yaptığı kazalar neticesinde ccedilevrenin uğradığı ekolojik zararlar
Trafo elektrik direğine ccedilarpma gibi durumlarda yaşanan kesintiler
Koumlpruuml tuumlnel gibi kavşak noktalarda yaşanan kazalarda ulaşımın aksaması trafik kazalarının ccedilevreye verdiği zararlardan bir kısmıdır
23
TRAFİK KAZALARININ TOPLUMA VERDİĞİ ZARARLAR
24
Trafik Kazalarının Toplumsal Boyutu ndash Sağlık Sistemi Trafik kazaları neticesinde Yaralananlar iccedilin yapılan sosyal guumlvenlik harcamaları Acil bakım ve travma tedavisinin yanı sıra suumlrece yayılan
rehabilitasyon ve psikolojik destek suumlreci Tedavi suumlresince kullanılan ve bir ccediloğu yurtdışından
ithal edilen ilaccedil protez ameliyat malzemelerinin ciddi meblağlara ulaşması Doktor ve diğer sağlık personeli başına duumlşen hasta
sayısındaki artışın verimliliği etkilemesi ile sağlık alanında ekstra maliyet yaratmaktadır
25
Trafik Kazalarının Toplumsal Boyutu ndash Uumllke Kaynakları Trafik kazaları neticesinde Yetişmiş insan guumlcuuml kaybı Kaza sonrası meydana gelen maddi hasarlar Karayollarının zamanından oumlnce yıpranması Trafik işaret levha ve oto korkuluklarının hasar goumlrmesi nedeniyle uumllke serveti de yok olmaktadır
26
Trafik Kazalarının Toplumsal Boyutu ndash Diğer Accedilılan ccedilok sayıda dava ile yargı sisteminin iş
yuumlkuumlnuumln artması Engelli nuumlfusunda artış Hayat kalitesinin azalması Uumlretim ve refah kayıpları Uzun vadede kalkınmaya olumsuz etkileri Uumllke imajının zedelenmesi ise trafik
kazalarının neden olduğu diğer toplumsal sonuccedillardır
27
Trafik kazalarının buumlyuumlk bir kısmı oumlngoumlruumllebilir ve oumlnlenebilirdir
Ve aslında her trafik kazası oumlncesi ve sonrası ile bir vicdan meselesidir
28
Kaynaklar bull Ccedilorapccedilıoğlu ATural UumlYargıccedil İ And Kocabaşoğlu N Subthreshold Posttraumatic Stress Disorder in the
Survivors of Marmara Earth quake Primary Care Psychiatry Vol 9 No 4 P 137-143 2004 bull httpwwwpsikiyatriorgtrpagepublicaspxmenu=24 bull Dockree PM Kelly SP Roche RA Hogan MJ Reilly RB Robertson IH Behavioural and physiological
impairments of sustained attention after traumatic brain injury Brain Res Cogn Brain Res 200420403-14
bull Harvey LA Close JCT Traumatic brain injury in older adults characteristic causes and consequences Injury Int JCare Injured 43 (2012) 1821-1826
bull httpwwwnimhnihgovhealthtopicspost-traumatic-stress-disorder-ptsdindexshtml bull httpwwwmayoclinicorgdiseases-conditionspost-traumatic-stress-disorderbasicsdefinitioncon-
20022540 bull Ward D Make roads safe a decade of action for road safety London FIA Foundation for the
Automobile and Society 2009 bull Global status report on road safety time for action Geneva World Health Organization 2009 bull Illustrated glossary for transport statistics (4th Edition) Geneva EUROSTATInternational Transport
ForumUnited Nations Economic Commission for Europe 2009 (httpinternationaltransportforumorgPubpdf09GloStatpdf accessed 11 January 2010)
bull Peden M et al eds World report on road traffic injury prevention Geneva World Health Organization 2004
bull GOumlZLER Kemal Anayasa Hukukuna Giriş Bursa 2004 bull Global Status Report on Road Safety WHO 2013
29
Teşekkuumlr ederimhellip
10
Bireyin Maruz Kaldığı Organ Hasarları
Trafik kazalarında yaygın goumlruumllen organ hasarları
A Kafa travmaları sonucunda kırıklar ve Travmatik Beyin Hasarı (TBH)
TBH ani hareketlerin ve sarsıntıların yoğun miktarda olması kafatasının ivmelenmesi ccedilarpması veya boynun aşırı buumlkuumllmesi gibi durumlar sonucu oluşan kompleks beyin hasarıdır TBH olgularının 39rsquounu oluşturup ilk sırayı alan trafik kazalarında kalıcı sinir sistemi hasarları da ne yazık ki 46 oranında TBH olgularında risk grubunu ise 0-4 yaş arası ccedilocuklar Ergenlik doumlnemi (12-20) 65 yaş sonrası yaşlılar oluşturmaktadır
11
Bireyin Maruz Kaldığı Organ Hasarları
12
Bireyin Maruz Kaldığı Organ Hasarları
B Boyun zedelenmeleri (Whiplash) Boyun zedelenmeleri ise genellikle arkadan yayaya ccedilarpma yahut ccedilarpışma ivmesindeki değişim sonucu kafanın savrulmasıyla oluşuyor Boyunda şiddetli bir ağrı seyrederken geccedilen kafa sinirlerinin harabiyeti sonucu goumlrme kaybı solunum bozuklukları kalp rahatsızlıkları yuumlzde ve vuumlcutta felccedil ortaya ccedilıkıyor
Resim Kaza sonrası boyun kırığı olan genel vuumlcut guumlcuuml azalmış ve psikolojik stres sonucu ağlamakta olan bir hasta
13
Bireyin Maruz Kaldığı Organ Hasarları
C Omurga ve Goumlğuumls Kafesi Hasarlanmaları (Disk deformiteleri goumlğuumls kafesi kırıkları eklem kaymaları) Ccedilarpışma sonucu vuumlcudu koruyan iskelet mekanizmalarının kırılması kayması sonucu etrafındaki yapıları koparıp ağrılı uzun ve kalıcı olabilen fiziki guumlccedil kayıpları yaşatabiliyor Trafik kazalarında en sık omurga kırıkları kaburga kırıkları hatta iman tahtası dediğimiz kemik kırıkları yaşanıp fonksiyonel oumlnem arz edebiliyor
Resim Kaza sonrası omurilik zedelenmesi sonucu fiziki guumlcuuml azalmış ve tedavi goumlren bir hasta
14
Bireyin Maruz Kaldığı Organ Hasarları
D İccedil organ hasarlanmaları(kalpakciğerboumlbrek vs)
Trafik kazalarında iskelet sistemlerindeki kırıklar yer değiştirmeler kalp beyin gibi hayati oumlnem taşıyan organlarımıza zarar verebiliyor Sinirsel olanlar kalıcı veya iyileşmesi uzun suumlren sorunlara yol accedilar direkt organ hasarları hayati oumlnem taşıyabilmektedir
Resim Gerccedilek bir hastadan beyin kesiti Accedilıklama Sarsıntı sonucu trafik kazalarında sık rastladığımız ve gizli oumllduumlruumlcuuml olarak tanımladığımız iccedil organ hasarı yapan kanama ccedilalışan beyin kuumltlesini bozmuş (SOL UumlST BOumlLGE)
KALP AKCİ
ĞERL
ER
AKCİ
ĞERL
ER
15
Bireyin Maruz Kaldığı Organ Hasarları
E Genel kırıklar ve incinmeler (Kalccedila kol kırıkları omuz kırıkları)
Trafik kazaları kalccedila kemikleri gibi merkezi kırıklar veya kollar bacaklar gibi ccedilevre kemikleri ve eklemleri kapsayabiliyor Sık goumlruumllen bu durumlarda yine sinirsel kayıp kadar ağır olmayan kişinin ruhsal durumunu bozan ve ciddi fiziksel tedavi ve ameliyat gerektiren durumlar yaşanabiliyor
Resim Kaza sonrası eli parccedilalanmış bir insanın x-ray goumlruumlntuumlsuuml
Trafik kazalarında en sık goumlrduumlğuumlmuumlz vakalardan birisi en karmaşık ve iyileşmesi uzun suumlren iki eklemden biri olan omuz ekleminin bozulmasıdır Stabilizasyonu ccedilok zordur ve 1 seneye ccedilıkabilen iş goumlremez raporu alınır
ROumlNTGEN Gerccedilek bir bisiklet kazasından alıntı 15112013 NYC
16
Bireyin Maruz Kaldığı Psikolojik Hasarlar
Eğer bir olay
kişi iccedilin duygusal veya psikolojik bir travmaya doumlnuumlşmektedir
Beklenmeyen bir anda meydana
geldiyse
Suumlrekli tekrar ediyorsa
Hazırlıklı olunmayan bir
zamanda gelişmişse
Onu oumlnlemek iccedilin kişi kendini guumlccedilsuumlz
hissediyorsa
Yaşam beklentilerini yıkma oumlzelliği
taşıyorsa
Ccedilocuklukta gerccedilekleşmiş bir
olaysa
Birisi zalimce kasti bir davranışta bulunduysa
Yaşamı tehdit eden bir durumsa
Guumlnluumlk hayat deneyimlerinin dışında olan bir
olaysa
Oumlluumlme şahit olunuyorsa
ldquoDaha ccedilok kafamın iccedilinde hissetmeye başladım İyi uyuyabiliyor ve yemek yiyebiliyordum fakat yarım duumlzine not alabiliyordum ve
solgun ve hasta bir hale doumlnuumlştuumlmhellip Nabzım yavaş ve gergin olsam da iyileşiyordumrdquo
Charles Dickens (Travmatik tren yolu kazasından sonra)
17
Bireyin Maruz Kaldığı Psikolojik Hasarlar
Bu travmatik bozuklukların en şiddetlisi ve en yaygını olarak Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB)rsquonu goumlrmekteyiz TSSB belirtileri olaydan guumlnler hatta haftalar sonra genellikle 3 ay iccedilerisinde ortaya ccedilıkmaktadır Baş edebilme egosu zor durumlarda soğukkanlı davranabilme yetilerine goumlre bazı insanlarda 6 ay sonra kendiliğinden iyileşme olabilirken bazılarında bu hastalık devam edebiliyor
Resim laquoHer yara goumlruumlnmek zorunda değilraquo temalı sloganlaşmış omuz amblemi(PTSD Post Traumatic Stress Disorder)
18
Bireyin Maruz Kaldığı Psikolojik Hasarlar
TSSBrsquo yi nasıl tanıyabiliriz bull Ani anımsamalar ve kabuslarla olayı tekrar yaşama bull İnsanlardan kaccedilma kimi mekanlarla olayı hatırlama bull Sinirlenme insanlara guumlvenmeme bull Sosyal geri ccedilekilme bull Uyuşma bull Uyku problemleri bull Konsantrasyon sorunları
19
Bireyin Maruz Kaldığı Psikolojik Hasarlar
TSSBrsquode bozulan mekanizma sonucunda
Oumlzbenlik ilişkili Bedensel
Psikolojik Beyin dalgaları bozukluğu sonucu artmış hafıza yenileme ve korku
Artmış heyecan ve panik durum
Uyku bozuklukları Sindirim problemleri Baş doumlnmeleri
bull Ağır depresyon durumu bull Anksiyete
bozuklukları(Sosyal anksiyete sonucu geri ccedilekilmepanik)
bull Guumlnuumlmuumlzden uzaklaşma bull Yeme bozuklukları
bull Oumlzguumlven eksikliği bull Alkol ve uyuşturucu eğilimi bull İntihar girişimi eğilimleri bull Kendine zarar verme
eğilimi(Kendini sevmiyor) bull Seksuumlel dışa vurumda
artış(Beklenilmeyen gebelik ve SYBH oluşumunda artış
(Oumlr AIDSBel Soğukluğu)
20
Trafik Kazalarının Sosyoekonomik Etkileri
Oumlluumlm halinde ise kişinin bakmakla yuumlkuumlmluuml olduğu bireylerin geccedilim sıkıntısı baş goumlsterebilmekte ve bu durum da bir ailenin dağılmasına veya kaybolmasına dahi
gidebilmektedir
Ekonomik olarak dezavantajlı konumda olan dar gelirli aileler hem tıbbi gereksinimlerin maliyetleri hem de bu yaralanma veya oumlluumlm neticesinde duumlşen gelirleri nedeniyle en buumlyuumlk mağduriyeti yaşmaktadırlar
Psikolojik etkilerin verdiği guumlvensizlikler bilhassa genccedillerde sigaraya eğilim cinsel hastalıklara kapı accedilma alkol ve uyuşturucu gibi aileyi sosyoekonomik accedilıdan sıkıntılara suumlruumlkleyecek olayları tetiklemektedir
Yine psikolojik etkiler bireyin yaşam kalitesini duumlşuumlrmekte iccediline kapanık bir benlik ortaya ccedilıkararak ccedilevresiyle ilişkilerini azaltmaktadır
21
TRAFİK KAZALARININ CcedilEVREYE VERDİĞİ ZARARLAR
22
Trafik Kazalarının Ccedilevreye Verdiği Zararlar
Bilhassa yakıt kimyasal madde tıbbi atık vs
yuumlkluuml araccedilların yaptığı kazalar neticesinde ccedilevrenin uğradığı ekolojik zararlar
Trafo elektrik direğine ccedilarpma gibi durumlarda yaşanan kesintiler
Koumlpruuml tuumlnel gibi kavşak noktalarda yaşanan kazalarda ulaşımın aksaması trafik kazalarının ccedilevreye verdiği zararlardan bir kısmıdır
23
TRAFİK KAZALARININ TOPLUMA VERDİĞİ ZARARLAR
24
Trafik Kazalarının Toplumsal Boyutu ndash Sağlık Sistemi Trafik kazaları neticesinde Yaralananlar iccedilin yapılan sosyal guumlvenlik harcamaları Acil bakım ve travma tedavisinin yanı sıra suumlrece yayılan
rehabilitasyon ve psikolojik destek suumlreci Tedavi suumlresince kullanılan ve bir ccediloğu yurtdışından
ithal edilen ilaccedil protez ameliyat malzemelerinin ciddi meblağlara ulaşması Doktor ve diğer sağlık personeli başına duumlşen hasta
sayısındaki artışın verimliliği etkilemesi ile sağlık alanında ekstra maliyet yaratmaktadır
25
Trafik Kazalarının Toplumsal Boyutu ndash Uumllke Kaynakları Trafik kazaları neticesinde Yetişmiş insan guumlcuuml kaybı Kaza sonrası meydana gelen maddi hasarlar Karayollarının zamanından oumlnce yıpranması Trafik işaret levha ve oto korkuluklarının hasar goumlrmesi nedeniyle uumllke serveti de yok olmaktadır
26
Trafik Kazalarının Toplumsal Boyutu ndash Diğer Accedilılan ccedilok sayıda dava ile yargı sisteminin iş
yuumlkuumlnuumln artması Engelli nuumlfusunda artış Hayat kalitesinin azalması Uumlretim ve refah kayıpları Uzun vadede kalkınmaya olumsuz etkileri Uumllke imajının zedelenmesi ise trafik
kazalarının neden olduğu diğer toplumsal sonuccedillardır
27
Trafik kazalarının buumlyuumlk bir kısmı oumlngoumlruumllebilir ve oumlnlenebilirdir
Ve aslında her trafik kazası oumlncesi ve sonrası ile bir vicdan meselesidir
28
Kaynaklar bull Ccedilorapccedilıoğlu ATural UumlYargıccedil İ And Kocabaşoğlu N Subthreshold Posttraumatic Stress Disorder in the
Survivors of Marmara Earth quake Primary Care Psychiatry Vol 9 No 4 P 137-143 2004 bull httpwwwpsikiyatriorgtrpagepublicaspxmenu=24 bull Dockree PM Kelly SP Roche RA Hogan MJ Reilly RB Robertson IH Behavioural and physiological
impairments of sustained attention after traumatic brain injury Brain Res Cogn Brain Res 200420403-14
bull Harvey LA Close JCT Traumatic brain injury in older adults characteristic causes and consequences Injury Int JCare Injured 43 (2012) 1821-1826
bull httpwwwnimhnihgovhealthtopicspost-traumatic-stress-disorder-ptsdindexshtml bull httpwwwmayoclinicorgdiseases-conditionspost-traumatic-stress-disorderbasicsdefinitioncon-
20022540 bull Ward D Make roads safe a decade of action for road safety London FIA Foundation for the
Automobile and Society 2009 bull Global status report on road safety time for action Geneva World Health Organization 2009 bull Illustrated glossary for transport statistics (4th Edition) Geneva EUROSTATInternational Transport
ForumUnited Nations Economic Commission for Europe 2009 (httpinternationaltransportforumorgPubpdf09GloStatpdf accessed 11 January 2010)
bull Peden M et al eds World report on road traffic injury prevention Geneva World Health Organization 2004
bull GOumlZLER Kemal Anayasa Hukukuna Giriş Bursa 2004 bull Global Status Report on Road Safety WHO 2013
29
Teşekkuumlr ederimhellip
11
Bireyin Maruz Kaldığı Organ Hasarları
12
Bireyin Maruz Kaldığı Organ Hasarları
B Boyun zedelenmeleri (Whiplash) Boyun zedelenmeleri ise genellikle arkadan yayaya ccedilarpma yahut ccedilarpışma ivmesindeki değişim sonucu kafanın savrulmasıyla oluşuyor Boyunda şiddetli bir ağrı seyrederken geccedilen kafa sinirlerinin harabiyeti sonucu goumlrme kaybı solunum bozuklukları kalp rahatsızlıkları yuumlzde ve vuumlcutta felccedil ortaya ccedilıkıyor
Resim Kaza sonrası boyun kırığı olan genel vuumlcut guumlcuuml azalmış ve psikolojik stres sonucu ağlamakta olan bir hasta
13
Bireyin Maruz Kaldığı Organ Hasarları
C Omurga ve Goumlğuumls Kafesi Hasarlanmaları (Disk deformiteleri goumlğuumls kafesi kırıkları eklem kaymaları) Ccedilarpışma sonucu vuumlcudu koruyan iskelet mekanizmalarının kırılması kayması sonucu etrafındaki yapıları koparıp ağrılı uzun ve kalıcı olabilen fiziki guumlccedil kayıpları yaşatabiliyor Trafik kazalarında en sık omurga kırıkları kaburga kırıkları hatta iman tahtası dediğimiz kemik kırıkları yaşanıp fonksiyonel oumlnem arz edebiliyor
Resim Kaza sonrası omurilik zedelenmesi sonucu fiziki guumlcuuml azalmış ve tedavi goumlren bir hasta
14
Bireyin Maruz Kaldığı Organ Hasarları
D İccedil organ hasarlanmaları(kalpakciğerboumlbrek vs)
Trafik kazalarında iskelet sistemlerindeki kırıklar yer değiştirmeler kalp beyin gibi hayati oumlnem taşıyan organlarımıza zarar verebiliyor Sinirsel olanlar kalıcı veya iyileşmesi uzun suumlren sorunlara yol accedilar direkt organ hasarları hayati oumlnem taşıyabilmektedir
Resim Gerccedilek bir hastadan beyin kesiti Accedilıklama Sarsıntı sonucu trafik kazalarında sık rastladığımız ve gizli oumllduumlruumlcuuml olarak tanımladığımız iccedil organ hasarı yapan kanama ccedilalışan beyin kuumltlesini bozmuş (SOL UumlST BOumlLGE)
KALP AKCİ
ĞERL
ER
AKCİ
ĞERL
ER
15
Bireyin Maruz Kaldığı Organ Hasarları
E Genel kırıklar ve incinmeler (Kalccedila kol kırıkları omuz kırıkları)
Trafik kazaları kalccedila kemikleri gibi merkezi kırıklar veya kollar bacaklar gibi ccedilevre kemikleri ve eklemleri kapsayabiliyor Sık goumlruumllen bu durumlarda yine sinirsel kayıp kadar ağır olmayan kişinin ruhsal durumunu bozan ve ciddi fiziksel tedavi ve ameliyat gerektiren durumlar yaşanabiliyor
Resim Kaza sonrası eli parccedilalanmış bir insanın x-ray goumlruumlntuumlsuuml
Trafik kazalarında en sık goumlrduumlğuumlmuumlz vakalardan birisi en karmaşık ve iyileşmesi uzun suumlren iki eklemden biri olan omuz ekleminin bozulmasıdır Stabilizasyonu ccedilok zordur ve 1 seneye ccedilıkabilen iş goumlremez raporu alınır
ROumlNTGEN Gerccedilek bir bisiklet kazasından alıntı 15112013 NYC
16
Bireyin Maruz Kaldığı Psikolojik Hasarlar
Eğer bir olay
kişi iccedilin duygusal veya psikolojik bir travmaya doumlnuumlşmektedir
Beklenmeyen bir anda meydana
geldiyse
Suumlrekli tekrar ediyorsa
Hazırlıklı olunmayan bir
zamanda gelişmişse
Onu oumlnlemek iccedilin kişi kendini guumlccedilsuumlz
hissediyorsa
Yaşam beklentilerini yıkma oumlzelliği
taşıyorsa
Ccedilocuklukta gerccedilekleşmiş bir
olaysa
Birisi zalimce kasti bir davranışta bulunduysa
Yaşamı tehdit eden bir durumsa
Guumlnluumlk hayat deneyimlerinin dışında olan bir
olaysa
Oumlluumlme şahit olunuyorsa
ldquoDaha ccedilok kafamın iccedilinde hissetmeye başladım İyi uyuyabiliyor ve yemek yiyebiliyordum fakat yarım duumlzine not alabiliyordum ve
solgun ve hasta bir hale doumlnuumlştuumlmhellip Nabzım yavaş ve gergin olsam da iyileşiyordumrdquo
Charles Dickens (Travmatik tren yolu kazasından sonra)
17
Bireyin Maruz Kaldığı Psikolojik Hasarlar
Bu travmatik bozuklukların en şiddetlisi ve en yaygını olarak Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB)rsquonu goumlrmekteyiz TSSB belirtileri olaydan guumlnler hatta haftalar sonra genellikle 3 ay iccedilerisinde ortaya ccedilıkmaktadır Baş edebilme egosu zor durumlarda soğukkanlı davranabilme yetilerine goumlre bazı insanlarda 6 ay sonra kendiliğinden iyileşme olabilirken bazılarında bu hastalık devam edebiliyor
Resim laquoHer yara goumlruumlnmek zorunda değilraquo temalı sloganlaşmış omuz amblemi(PTSD Post Traumatic Stress Disorder)
18
Bireyin Maruz Kaldığı Psikolojik Hasarlar
TSSBrsquo yi nasıl tanıyabiliriz bull Ani anımsamalar ve kabuslarla olayı tekrar yaşama bull İnsanlardan kaccedilma kimi mekanlarla olayı hatırlama bull Sinirlenme insanlara guumlvenmeme bull Sosyal geri ccedilekilme bull Uyuşma bull Uyku problemleri bull Konsantrasyon sorunları
19
Bireyin Maruz Kaldığı Psikolojik Hasarlar
TSSBrsquode bozulan mekanizma sonucunda
Oumlzbenlik ilişkili Bedensel
Psikolojik Beyin dalgaları bozukluğu sonucu artmış hafıza yenileme ve korku
Artmış heyecan ve panik durum
Uyku bozuklukları Sindirim problemleri Baş doumlnmeleri
bull Ağır depresyon durumu bull Anksiyete
bozuklukları(Sosyal anksiyete sonucu geri ccedilekilmepanik)
bull Guumlnuumlmuumlzden uzaklaşma bull Yeme bozuklukları
bull Oumlzguumlven eksikliği bull Alkol ve uyuşturucu eğilimi bull İntihar girişimi eğilimleri bull Kendine zarar verme
eğilimi(Kendini sevmiyor) bull Seksuumlel dışa vurumda
artış(Beklenilmeyen gebelik ve SYBH oluşumunda artış
(Oumlr AIDSBel Soğukluğu)
20
Trafik Kazalarının Sosyoekonomik Etkileri
Oumlluumlm halinde ise kişinin bakmakla yuumlkuumlmluuml olduğu bireylerin geccedilim sıkıntısı baş goumlsterebilmekte ve bu durum da bir ailenin dağılmasına veya kaybolmasına dahi
gidebilmektedir
Ekonomik olarak dezavantajlı konumda olan dar gelirli aileler hem tıbbi gereksinimlerin maliyetleri hem de bu yaralanma veya oumlluumlm neticesinde duumlşen gelirleri nedeniyle en buumlyuumlk mağduriyeti yaşmaktadırlar
Psikolojik etkilerin verdiği guumlvensizlikler bilhassa genccedillerde sigaraya eğilim cinsel hastalıklara kapı accedilma alkol ve uyuşturucu gibi aileyi sosyoekonomik accedilıdan sıkıntılara suumlruumlkleyecek olayları tetiklemektedir
Yine psikolojik etkiler bireyin yaşam kalitesini duumlşuumlrmekte iccediline kapanık bir benlik ortaya ccedilıkararak ccedilevresiyle ilişkilerini azaltmaktadır
21
TRAFİK KAZALARININ CcedilEVREYE VERDİĞİ ZARARLAR
22
Trafik Kazalarının Ccedilevreye Verdiği Zararlar
Bilhassa yakıt kimyasal madde tıbbi atık vs
yuumlkluuml araccedilların yaptığı kazalar neticesinde ccedilevrenin uğradığı ekolojik zararlar
Trafo elektrik direğine ccedilarpma gibi durumlarda yaşanan kesintiler
Koumlpruuml tuumlnel gibi kavşak noktalarda yaşanan kazalarda ulaşımın aksaması trafik kazalarının ccedilevreye verdiği zararlardan bir kısmıdır
23
TRAFİK KAZALARININ TOPLUMA VERDİĞİ ZARARLAR
24
Trafik Kazalarının Toplumsal Boyutu ndash Sağlık Sistemi Trafik kazaları neticesinde Yaralananlar iccedilin yapılan sosyal guumlvenlik harcamaları Acil bakım ve travma tedavisinin yanı sıra suumlrece yayılan
rehabilitasyon ve psikolojik destek suumlreci Tedavi suumlresince kullanılan ve bir ccediloğu yurtdışından
ithal edilen ilaccedil protez ameliyat malzemelerinin ciddi meblağlara ulaşması Doktor ve diğer sağlık personeli başına duumlşen hasta
sayısındaki artışın verimliliği etkilemesi ile sağlık alanında ekstra maliyet yaratmaktadır
25
Trafik Kazalarının Toplumsal Boyutu ndash Uumllke Kaynakları Trafik kazaları neticesinde Yetişmiş insan guumlcuuml kaybı Kaza sonrası meydana gelen maddi hasarlar Karayollarının zamanından oumlnce yıpranması Trafik işaret levha ve oto korkuluklarının hasar goumlrmesi nedeniyle uumllke serveti de yok olmaktadır
26
Trafik Kazalarının Toplumsal Boyutu ndash Diğer Accedilılan ccedilok sayıda dava ile yargı sisteminin iş
yuumlkuumlnuumln artması Engelli nuumlfusunda artış Hayat kalitesinin azalması Uumlretim ve refah kayıpları Uzun vadede kalkınmaya olumsuz etkileri Uumllke imajının zedelenmesi ise trafik
kazalarının neden olduğu diğer toplumsal sonuccedillardır
27
Trafik kazalarının buumlyuumlk bir kısmı oumlngoumlruumllebilir ve oumlnlenebilirdir
Ve aslında her trafik kazası oumlncesi ve sonrası ile bir vicdan meselesidir
28
Kaynaklar bull Ccedilorapccedilıoğlu ATural UumlYargıccedil İ And Kocabaşoğlu N Subthreshold Posttraumatic Stress Disorder in the
Survivors of Marmara Earth quake Primary Care Psychiatry Vol 9 No 4 P 137-143 2004 bull httpwwwpsikiyatriorgtrpagepublicaspxmenu=24 bull Dockree PM Kelly SP Roche RA Hogan MJ Reilly RB Robertson IH Behavioural and physiological
impairments of sustained attention after traumatic brain injury Brain Res Cogn Brain Res 200420403-14
bull Harvey LA Close JCT Traumatic brain injury in older adults characteristic causes and consequences Injury Int JCare Injured 43 (2012) 1821-1826
bull httpwwwnimhnihgovhealthtopicspost-traumatic-stress-disorder-ptsdindexshtml bull httpwwwmayoclinicorgdiseases-conditionspost-traumatic-stress-disorderbasicsdefinitioncon-
20022540 bull Ward D Make roads safe a decade of action for road safety London FIA Foundation for the
Automobile and Society 2009 bull Global status report on road safety time for action Geneva World Health Organization 2009 bull Illustrated glossary for transport statistics (4th Edition) Geneva EUROSTATInternational Transport
ForumUnited Nations Economic Commission for Europe 2009 (httpinternationaltransportforumorgPubpdf09GloStatpdf accessed 11 January 2010)
bull Peden M et al eds World report on road traffic injury prevention Geneva World Health Organization 2004
bull GOumlZLER Kemal Anayasa Hukukuna Giriş Bursa 2004 bull Global Status Report on Road Safety WHO 2013
29
Teşekkuumlr ederimhellip
12
Bireyin Maruz Kaldığı Organ Hasarları
B Boyun zedelenmeleri (Whiplash) Boyun zedelenmeleri ise genellikle arkadan yayaya ccedilarpma yahut ccedilarpışma ivmesindeki değişim sonucu kafanın savrulmasıyla oluşuyor Boyunda şiddetli bir ağrı seyrederken geccedilen kafa sinirlerinin harabiyeti sonucu goumlrme kaybı solunum bozuklukları kalp rahatsızlıkları yuumlzde ve vuumlcutta felccedil ortaya ccedilıkıyor
Resim Kaza sonrası boyun kırığı olan genel vuumlcut guumlcuuml azalmış ve psikolojik stres sonucu ağlamakta olan bir hasta
13
Bireyin Maruz Kaldığı Organ Hasarları
C Omurga ve Goumlğuumls Kafesi Hasarlanmaları (Disk deformiteleri goumlğuumls kafesi kırıkları eklem kaymaları) Ccedilarpışma sonucu vuumlcudu koruyan iskelet mekanizmalarının kırılması kayması sonucu etrafındaki yapıları koparıp ağrılı uzun ve kalıcı olabilen fiziki guumlccedil kayıpları yaşatabiliyor Trafik kazalarında en sık omurga kırıkları kaburga kırıkları hatta iman tahtası dediğimiz kemik kırıkları yaşanıp fonksiyonel oumlnem arz edebiliyor
Resim Kaza sonrası omurilik zedelenmesi sonucu fiziki guumlcuuml azalmış ve tedavi goumlren bir hasta
14
Bireyin Maruz Kaldığı Organ Hasarları
D İccedil organ hasarlanmaları(kalpakciğerboumlbrek vs)
Trafik kazalarında iskelet sistemlerindeki kırıklar yer değiştirmeler kalp beyin gibi hayati oumlnem taşıyan organlarımıza zarar verebiliyor Sinirsel olanlar kalıcı veya iyileşmesi uzun suumlren sorunlara yol accedilar direkt organ hasarları hayati oumlnem taşıyabilmektedir
Resim Gerccedilek bir hastadan beyin kesiti Accedilıklama Sarsıntı sonucu trafik kazalarında sık rastladığımız ve gizli oumllduumlruumlcuuml olarak tanımladığımız iccedil organ hasarı yapan kanama ccedilalışan beyin kuumltlesini bozmuş (SOL UumlST BOumlLGE)
KALP AKCİ
ĞERL
ER
AKCİ
ĞERL
ER
15
Bireyin Maruz Kaldığı Organ Hasarları
E Genel kırıklar ve incinmeler (Kalccedila kol kırıkları omuz kırıkları)
Trafik kazaları kalccedila kemikleri gibi merkezi kırıklar veya kollar bacaklar gibi ccedilevre kemikleri ve eklemleri kapsayabiliyor Sık goumlruumllen bu durumlarda yine sinirsel kayıp kadar ağır olmayan kişinin ruhsal durumunu bozan ve ciddi fiziksel tedavi ve ameliyat gerektiren durumlar yaşanabiliyor
Resim Kaza sonrası eli parccedilalanmış bir insanın x-ray goumlruumlntuumlsuuml
Trafik kazalarında en sık goumlrduumlğuumlmuumlz vakalardan birisi en karmaşık ve iyileşmesi uzun suumlren iki eklemden biri olan omuz ekleminin bozulmasıdır Stabilizasyonu ccedilok zordur ve 1 seneye ccedilıkabilen iş goumlremez raporu alınır
ROumlNTGEN Gerccedilek bir bisiklet kazasından alıntı 15112013 NYC
16
Bireyin Maruz Kaldığı Psikolojik Hasarlar
Eğer bir olay
kişi iccedilin duygusal veya psikolojik bir travmaya doumlnuumlşmektedir
Beklenmeyen bir anda meydana
geldiyse
Suumlrekli tekrar ediyorsa
Hazırlıklı olunmayan bir
zamanda gelişmişse
Onu oumlnlemek iccedilin kişi kendini guumlccedilsuumlz
hissediyorsa
Yaşam beklentilerini yıkma oumlzelliği
taşıyorsa
Ccedilocuklukta gerccedilekleşmiş bir
olaysa
Birisi zalimce kasti bir davranışta bulunduysa
Yaşamı tehdit eden bir durumsa
Guumlnluumlk hayat deneyimlerinin dışında olan bir
olaysa
Oumlluumlme şahit olunuyorsa
ldquoDaha ccedilok kafamın iccedilinde hissetmeye başladım İyi uyuyabiliyor ve yemek yiyebiliyordum fakat yarım duumlzine not alabiliyordum ve
solgun ve hasta bir hale doumlnuumlştuumlmhellip Nabzım yavaş ve gergin olsam da iyileşiyordumrdquo
Charles Dickens (Travmatik tren yolu kazasından sonra)
17
Bireyin Maruz Kaldığı Psikolojik Hasarlar
Bu travmatik bozuklukların en şiddetlisi ve en yaygını olarak Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB)rsquonu goumlrmekteyiz TSSB belirtileri olaydan guumlnler hatta haftalar sonra genellikle 3 ay iccedilerisinde ortaya ccedilıkmaktadır Baş edebilme egosu zor durumlarda soğukkanlı davranabilme yetilerine goumlre bazı insanlarda 6 ay sonra kendiliğinden iyileşme olabilirken bazılarında bu hastalık devam edebiliyor
Resim laquoHer yara goumlruumlnmek zorunda değilraquo temalı sloganlaşmış omuz amblemi(PTSD Post Traumatic Stress Disorder)
18
Bireyin Maruz Kaldığı Psikolojik Hasarlar
TSSBrsquo yi nasıl tanıyabiliriz bull Ani anımsamalar ve kabuslarla olayı tekrar yaşama bull İnsanlardan kaccedilma kimi mekanlarla olayı hatırlama bull Sinirlenme insanlara guumlvenmeme bull Sosyal geri ccedilekilme bull Uyuşma bull Uyku problemleri bull Konsantrasyon sorunları
19
Bireyin Maruz Kaldığı Psikolojik Hasarlar
TSSBrsquode bozulan mekanizma sonucunda
Oumlzbenlik ilişkili Bedensel
Psikolojik Beyin dalgaları bozukluğu sonucu artmış hafıza yenileme ve korku
Artmış heyecan ve panik durum
Uyku bozuklukları Sindirim problemleri Baş doumlnmeleri
bull Ağır depresyon durumu bull Anksiyete
bozuklukları(Sosyal anksiyete sonucu geri ccedilekilmepanik)
bull Guumlnuumlmuumlzden uzaklaşma bull Yeme bozuklukları
bull Oumlzguumlven eksikliği bull Alkol ve uyuşturucu eğilimi bull İntihar girişimi eğilimleri bull Kendine zarar verme
eğilimi(Kendini sevmiyor) bull Seksuumlel dışa vurumda
artış(Beklenilmeyen gebelik ve SYBH oluşumunda artış
(Oumlr AIDSBel Soğukluğu)
20
Trafik Kazalarının Sosyoekonomik Etkileri
Oumlluumlm halinde ise kişinin bakmakla yuumlkuumlmluuml olduğu bireylerin geccedilim sıkıntısı baş goumlsterebilmekte ve bu durum da bir ailenin dağılmasına veya kaybolmasına dahi
gidebilmektedir
Ekonomik olarak dezavantajlı konumda olan dar gelirli aileler hem tıbbi gereksinimlerin maliyetleri hem de bu yaralanma veya oumlluumlm neticesinde duumlşen gelirleri nedeniyle en buumlyuumlk mağduriyeti yaşmaktadırlar
Psikolojik etkilerin verdiği guumlvensizlikler bilhassa genccedillerde sigaraya eğilim cinsel hastalıklara kapı accedilma alkol ve uyuşturucu gibi aileyi sosyoekonomik accedilıdan sıkıntılara suumlruumlkleyecek olayları tetiklemektedir
Yine psikolojik etkiler bireyin yaşam kalitesini duumlşuumlrmekte iccediline kapanık bir benlik ortaya ccedilıkararak ccedilevresiyle ilişkilerini azaltmaktadır
21
TRAFİK KAZALARININ CcedilEVREYE VERDİĞİ ZARARLAR
22
Trafik Kazalarının Ccedilevreye Verdiği Zararlar
Bilhassa yakıt kimyasal madde tıbbi atık vs
yuumlkluuml araccedilların yaptığı kazalar neticesinde ccedilevrenin uğradığı ekolojik zararlar
Trafo elektrik direğine ccedilarpma gibi durumlarda yaşanan kesintiler
Koumlpruuml tuumlnel gibi kavşak noktalarda yaşanan kazalarda ulaşımın aksaması trafik kazalarının ccedilevreye verdiği zararlardan bir kısmıdır
23
TRAFİK KAZALARININ TOPLUMA VERDİĞİ ZARARLAR
24
Trafik Kazalarının Toplumsal Boyutu ndash Sağlık Sistemi Trafik kazaları neticesinde Yaralananlar iccedilin yapılan sosyal guumlvenlik harcamaları Acil bakım ve travma tedavisinin yanı sıra suumlrece yayılan
rehabilitasyon ve psikolojik destek suumlreci Tedavi suumlresince kullanılan ve bir ccediloğu yurtdışından
ithal edilen ilaccedil protez ameliyat malzemelerinin ciddi meblağlara ulaşması Doktor ve diğer sağlık personeli başına duumlşen hasta
sayısındaki artışın verimliliği etkilemesi ile sağlık alanında ekstra maliyet yaratmaktadır
25
Trafik Kazalarının Toplumsal Boyutu ndash Uumllke Kaynakları Trafik kazaları neticesinde Yetişmiş insan guumlcuuml kaybı Kaza sonrası meydana gelen maddi hasarlar Karayollarının zamanından oumlnce yıpranması Trafik işaret levha ve oto korkuluklarının hasar goumlrmesi nedeniyle uumllke serveti de yok olmaktadır
26
Trafik Kazalarının Toplumsal Boyutu ndash Diğer Accedilılan ccedilok sayıda dava ile yargı sisteminin iş
yuumlkuumlnuumln artması Engelli nuumlfusunda artış Hayat kalitesinin azalması Uumlretim ve refah kayıpları Uzun vadede kalkınmaya olumsuz etkileri Uumllke imajının zedelenmesi ise trafik
kazalarının neden olduğu diğer toplumsal sonuccedillardır
27
Trafik kazalarının buumlyuumlk bir kısmı oumlngoumlruumllebilir ve oumlnlenebilirdir
Ve aslında her trafik kazası oumlncesi ve sonrası ile bir vicdan meselesidir
28
Kaynaklar bull Ccedilorapccedilıoğlu ATural UumlYargıccedil İ And Kocabaşoğlu N Subthreshold Posttraumatic Stress Disorder in the
Survivors of Marmara Earth quake Primary Care Psychiatry Vol 9 No 4 P 137-143 2004 bull httpwwwpsikiyatriorgtrpagepublicaspxmenu=24 bull Dockree PM Kelly SP Roche RA Hogan MJ Reilly RB Robertson IH Behavioural and physiological
impairments of sustained attention after traumatic brain injury Brain Res Cogn Brain Res 200420403-14
bull Harvey LA Close JCT Traumatic brain injury in older adults characteristic causes and consequences Injury Int JCare Injured 43 (2012) 1821-1826
bull httpwwwnimhnihgovhealthtopicspost-traumatic-stress-disorder-ptsdindexshtml bull httpwwwmayoclinicorgdiseases-conditionspost-traumatic-stress-disorderbasicsdefinitioncon-
20022540 bull Ward D Make roads safe a decade of action for road safety London FIA Foundation for the
Automobile and Society 2009 bull Global status report on road safety time for action Geneva World Health Organization 2009 bull Illustrated glossary for transport statistics (4th Edition) Geneva EUROSTATInternational Transport
ForumUnited Nations Economic Commission for Europe 2009 (httpinternationaltransportforumorgPubpdf09GloStatpdf accessed 11 January 2010)
bull Peden M et al eds World report on road traffic injury prevention Geneva World Health Organization 2004
bull GOumlZLER Kemal Anayasa Hukukuna Giriş Bursa 2004 bull Global Status Report on Road Safety WHO 2013
29
Teşekkuumlr ederimhellip
13
Bireyin Maruz Kaldığı Organ Hasarları
C Omurga ve Goumlğuumls Kafesi Hasarlanmaları (Disk deformiteleri goumlğuumls kafesi kırıkları eklem kaymaları) Ccedilarpışma sonucu vuumlcudu koruyan iskelet mekanizmalarının kırılması kayması sonucu etrafındaki yapıları koparıp ağrılı uzun ve kalıcı olabilen fiziki guumlccedil kayıpları yaşatabiliyor Trafik kazalarında en sık omurga kırıkları kaburga kırıkları hatta iman tahtası dediğimiz kemik kırıkları yaşanıp fonksiyonel oumlnem arz edebiliyor
Resim Kaza sonrası omurilik zedelenmesi sonucu fiziki guumlcuuml azalmış ve tedavi goumlren bir hasta
14
Bireyin Maruz Kaldığı Organ Hasarları
D İccedil organ hasarlanmaları(kalpakciğerboumlbrek vs)
Trafik kazalarında iskelet sistemlerindeki kırıklar yer değiştirmeler kalp beyin gibi hayati oumlnem taşıyan organlarımıza zarar verebiliyor Sinirsel olanlar kalıcı veya iyileşmesi uzun suumlren sorunlara yol accedilar direkt organ hasarları hayati oumlnem taşıyabilmektedir
Resim Gerccedilek bir hastadan beyin kesiti Accedilıklama Sarsıntı sonucu trafik kazalarında sık rastladığımız ve gizli oumllduumlruumlcuuml olarak tanımladığımız iccedil organ hasarı yapan kanama ccedilalışan beyin kuumltlesini bozmuş (SOL UumlST BOumlLGE)
KALP AKCİ
ĞERL
ER
AKCİ
ĞERL
ER
15
Bireyin Maruz Kaldığı Organ Hasarları
E Genel kırıklar ve incinmeler (Kalccedila kol kırıkları omuz kırıkları)
Trafik kazaları kalccedila kemikleri gibi merkezi kırıklar veya kollar bacaklar gibi ccedilevre kemikleri ve eklemleri kapsayabiliyor Sık goumlruumllen bu durumlarda yine sinirsel kayıp kadar ağır olmayan kişinin ruhsal durumunu bozan ve ciddi fiziksel tedavi ve ameliyat gerektiren durumlar yaşanabiliyor
Resim Kaza sonrası eli parccedilalanmış bir insanın x-ray goumlruumlntuumlsuuml
Trafik kazalarında en sık goumlrduumlğuumlmuumlz vakalardan birisi en karmaşık ve iyileşmesi uzun suumlren iki eklemden biri olan omuz ekleminin bozulmasıdır Stabilizasyonu ccedilok zordur ve 1 seneye ccedilıkabilen iş goumlremez raporu alınır
ROumlNTGEN Gerccedilek bir bisiklet kazasından alıntı 15112013 NYC
16
Bireyin Maruz Kaldığı Psikolojik Hasarlar
Eğer bir olay
kişi iccedilin duygusal veya psikolojik bir travmaya doumlnuumlşmektedir
Beklenmeyen bir anda meydana
geldiyse
Suumlrekli tekrar ediyorsa
Hazırlıklı olunmayan bir
zamanda gelişmişse
Onu oumlnlemek iccedilin kişi kendini guumlccedilsuumlz
hissediyorsa
Yaşam beklentilerini yıkma oumlzelliği
taşıyorsa
Ccedilocuklukta gerccedilekleşmiş bir
olaysa
Birisi zalimce kasti bir davranışta bulunduysa
Yaşamı tehdit eden bir durumsa
Guumlnluumlk hayat deneyimlerinin dışında olan bir
olaysa
Oumlluumlme şahit olunuyorsa
ldquoDaha ccedilok kafamın iccedilinde hissetmeye başladım İyi uyuyabiliyor ve yemek yiyebiliyordum fakat yarım duumlzine not alabiliyordum ve
solgun ve hasta bir hale doumlnuumlştuumlmhellip Nabzım yavaş ve gergin olsam da iyileşiyordumrdquo
Charles Dickens (Travmatik tren yolu kazasından sonra)
17
Bireyin Maruz Kaldığı Psikolojik Hasarlar
Bu travmatik bozuklukların en şiddetlisi ve en yaygını olarak Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB)rsquonu goumlrmekteyiz TSSB belirtileri olaydan guumlnler hatta haftalar sonra genellikle 3 ay iccedilerisinde ortaya ccedilıkmaktadır Baş edebilme egosu zor durumlarda soğukkanlı davranabilme yetilerine goumlre bazı insanlarda 6 ay sonra kendiliğinden iyileşme olabilirken bazılarında bu hastalık devam edebiliyor
Resim laquoHer yara goumlruumlnmek zorunda değilraquo temalı sloganlaşmış omuz amblemi(PTSD Post Traumatic Stress Disorder)
18
Bireyin Maruz Kaldığı Psikolojik Hasarlar
TSSBrsquo yi nasıl tanıyabiliriz bull Ani anımsamalar ve kabuslarla olayı tekrar yaşama bull İnsanlardan kaccedilma kimi mekanlarla olayı hatırlama bull Sinirlenme insanlara guumlvenmeme bull Sosyal geri ccedilekilme bull Uyuşma bull Uyku problemleri bull Konsantrasyon sorunları
19
Bireyin Maruz Kaldığı Psikolojik Hasarlar
TSSBrsquode bozulan mekanizma sonucunda
Oumlzbenlik ilişkili Bedensel
Psikolojik Beyin dalgaları bozukluğu sonucu artmış hafıza yenileme ve korku
Artmış heyecan ve panik durum
Uyku bozuklukları Sindirim problemleri Baş doumlnmeleri
bull Ağır depresyon durumu bull Anksiyete
bozuklukları(Sosyal anksiyete sonucu geri ccedilekilmepanik)
bull Guumlnuumlmuumlzden uzaklaşma bull Yeme bozuklukları
bull Oumlzguumlven eksikliği bull Alkol ve uyuşturucu eğilimi bull İntihar girişimi eğilimleri bull Kendine zarar verme
eğilimi(Kendini sevmiyor) bull Seksuumlel dışa vurumda
artış(Beklenilmeyen gebelik ve SYBH oluşumunda artış
(Oumlr AIDSBel Soğukluğu)
20
Trafik Kazalarının Sosyoekonomik Etkileri
Oumlluumlm halinde ise kişinin bakmakla yuumlkuumlmluuml olduğu bireylerin geccedilim sıkıntısı baş goumlsterebilmekte ve bu durum da bir ailenin dağılmasına veya kaybolmasına dahi
gidebilmektedir
Ekonomik olarak dezavantajlı konumda olan dar gelirli aileler hem tıbbi gereksinimlerin maliyetleri hem de bu yaralanma veya oumlluumlm neticesinde duumlşen gelirleri nedeniyle en buumlyuumlk mağduriyeti yaşmaktadırlar
Psikolojik etkilerin verdiği guumlvensizlikler bilhassa genccedillerde sigaraya eğilim cinsel hastalıklara kapı accedilma alkol ve uyuşturucu gibi aileyi sosyoekonomik accedilıdan sıkıntılara suumlruumlkleyecek olayları tetiklemektedir
Yine psikolojik etkiler bireyin yaşam kalitesini duumlşuumlrmekte iccediline kapanık bir benlik ortaya ccedilıkararak ccedilevresiyle ilişkilerini azaltmaktadır
21
TRAFİK KAZALARININ CcedilEVREYE VERDİĞİ ZARARLAR
22
Trafik Kazalarının Ccedilevreye Verdiği Zararlar
Bilhassa yakıt kimyasal madde tıbbi atık vs
yuumlkluuml araccedilların yaptığı kazalar neticesinde ccedilevrenin uğradığı ekolojik zararlar
Trafo elektrik direğine ccedilarpma gibi durumlarda yaşanan kesintiler
Koumlpruuml tuumlnel gibi kavşak noktalarda yaşanan kazalarda ulaşımın aksaması trafik kazalarının ccedilevreye verdiği zararlardan bir kısmıdır
23
TRAFİK KAZALARININ TOPLUMA VERDİĞİ ZARARLAR
24
Trafik Kazalarının Toplumsal Boyutu ndash Sağlık Sistemi Trafik kazaları neticesinde Yaralananlar iccedilin yapılan sosyal guumlvenlik harcamaları Acil bakım ve travma tedavisinin yanı sıra suumlrece yayılan
rehabilitasyon ve psikolojik destek suumlreci Tedavi suumlresince kullanılan ve bir ccediloğu yurtdışından
ithal edilen ilaccedil protez ameliyat malzemelerinin ciddi meblağlara ulaşması Doktor ve diğer sağlık personeli başına duumlşen hasta
sayısındaki artışın verimliliği etkilemesi ile sağlık alanında ekstra maliyet yaratmaktadır
25
Trafik Kazalarının Toplumsal Boyutu ndash Uumllke Kaynakları Trafik kazaları neticesinde Yetişmiş insan guumlcuuml kaybı Kaza sonrası meydana gelen maddi hasarlar Karayollarının zamanından oumlnce yıpranması Trafik işaret levha ve oto korkuluklarının hasar goumlrmesi nedeniyle uumllke serveti de yok olmaktadır
26
Trafik Kazalarının Toplumsal Boyutu ndash Diğer Accedilılan ccedilok sayıda dava ile yargı sisteminin iş
yuumlkuumlnuumln artması Engelli nuumlfusunda artış Hayat kalitesinin azalması Uumlretim ve refah kayıpları Uzun vadede kalkınmaya olumsuz etkileri Uumllke imajının zedelenmesi ise trafik
kazalarının neden olduğu diğer toplumsal sonuccedillardır
27
Trafik kazalarının buumlyuumlk bir kısmı oumlngoumlruumllebilir ve oumlnlenebilirdir
Ve aslında her trafik kazası oumlncesi ve sonrası ile bir vicdan meselesidir
28
Kaynaklar bull Ccedilorapccedilıoğlu ATural UumlYargıccedil İ And Kocabaşoğlu N Subthreshold Posttraumatic Stress Disorder in the
Survivors of Marmara Earth quake Primary Care Psychiatry Vol 9 No 4 P 137-143 2004 bull httpwwwpsikiyatriorgtrpagepublicaspxmenu=24 bull Dockree PM Kelly SP Roche RA Hogan MJ Reilly RB Robertson IH Behavioural and physiological
impairments of sustained attention after traumatic brain injury Brain Res Cogn Brain Res 200420403-14
bull Harvey LA Close JCT Traumatic brain injury in older adults characteristic causes and consequences Injury Int JCare Injured 43 (2012) 1821-1826
bull httpwwwnimhnihgovhealthtopicspost-traumatic-stress-disorder-ptsdindexshtml bull httpwwwmayoclinicorgdiseases-conditionspost-traumatic-stress-disorderbasicsdefinitioncon-
20022540 bull Ward D Make roads safe a decade of action for road safety London FIA Foundation for the
Automobile and Society 2009 bull Global status report on road safety time for action Geneva World Health Organization 2009 bull Illustrated glossary for transport statistics (4th Edition) Geneva EUROSTATInternational Transport
ForumUnited Nations Economic Commission for Europe 2009 (httpinternationaltransportforumorgPubpdf09GloStatpdf accessed 11 January 2010)
bull Peden M et al eds World report on road traffic injury prevention Geneva World Health Organization 2004
bull GOumlZLER Kemal Anayasa Hukukuna Giriş Bursa 2004 bull Global Status Report on Road Safety WHO 2013
29
Teşekkuumlr ederimhellip
14
Bireyin Maruz Kaldığı Organ Hasarları
D İccedil organ hasarlanmaları(kalpakciğerboumlbrek vs)
Trafik kazalarında iskelet sistemlerindeki kırıklar yer değiştirmeler kalp beyin gibi hayati oumlnem taşıyan organlarımıza zarar verebiliyor Sinirsel olanlar kalıcı veya iyileşmesi uzun suumlren sorunlara yol accedilar direkt organ hasarları hayati oumlnem taşıyabilmektedir
Resim Gerccedilek bir hastadan beyin kesiti Accedilıklama Sarsıntı sonucu trafik kazalarında sık rastladığımız ve gizli oumllduumlruumlcuuml olarak tanımladığımız iccedil organ hasarı yapan kanama ccedilalışan beyin kuumltlesini bozmuş (SOL UumlST BOumlLGE)
KALP AKCİ
ĞERL
ER
AKCİ
ĞERL
ER
15
Bireyin Maruz Kaldığı Organ Hasarları
E Genel kırıklar ve incinmeler (Kalccedila kol kırıkları omuz kırıkları)
Trafik kazaları kalccedila kemikleri gibi merkezi kırıklar veya kollar bacaklar gibi ccedilevre kemikleri ve eklemleri kapsayabiliyor Sık goumlruumllen bu durumlarda yine sinirsel kayıp kadar ağır olmayan kişinin ruhsal durumunu bozan ve ciddi fiziksel tedavi ve ameliyat gerektiren durumlar yaşanabiliyor
Resim Kaza sonrası eli parccedilalanmış bir insanın x-ray goumlruumlntuumlsuuml
Trafik kazalarında en sık goumlrduumlğuumlmuumlz vakalardan birisi en karmaşık ve iyileşmesi uzun suumlren iki eklemden biri olan omuz ekleminin bozulmasıdır Stabilizasyonu ccedilok zordur ve 1 seneye ccedilıkabilen iş goumlremez raporu alınır
ROumlNTGEN Gerccedilek bir bisiklet kazasından alıntı 15112013 NYC
16
Bireyin Maruz Kaldığı Psikolojik Hasarlar
Eğer bir olay
kişi iccedilin duygusal veya psikolojik bir travmaya doumlnuumlşmektedir
Beklenmeyen bir anda meydana
geldiyse
Suumlrekli tekrar ediyorsa
Hazırlıklı olunmayan bir
zamanda gelişmişse
Onu oumlnlemek iccedilin kişi kendini guumlccedilsuumlz
hissediyorsa
Yaşam beklentilerini yıkma oumlzelliği
taşıyorsa
Ccedilocuklukta gerccedilekleşmiş bir
olaysa
Birisi zalimce kasti bir davranışta bulunduysa
Yaşamı tehdit eden bir durumsa
Guumlnluumlk hayat deneyimlerinin dışında olan bir
olaysa
Oumlluumlme şahit olunuyorsa
ldquoDaha ccedilok kafamın iccedilinde hissetmeye başladım İyi uyuyabiliyor ve yemek yiyebiliyordum fakat yarım duumlzine not alabiliyordum ve
solgun ve hasta bir hale doumlnuumlştuumlmhellip Nabzım yavaş ve gergin olsam da iyileşiyordumrdquo
Charles Dickens (Travmatik tren yolu kazasından sonra)
17
Bireyin Maruz Kaldığı Psikolojik Hasarlar
Bu travmatik bozuklukların en şiddetlisi ve en yaygını olarak Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB)rsquonu goumlrmekteyiz TSSB belirtileri olaydan guumlnler hatta haftalar sonra genellikle 3 ay iccedilerisinde ortaya ccedilıkmaktadır Baş edebilme egosu zor durumlarda soğukkanlı davranabilme yetilerine goumlre bazı insanlarda 6 ay sonra kendiliğinden iyileşme olabilirken bazılarında bu hastalık devam edebiliyor
Resim laquoHer yara goumlruumlnmek zorunda değilraquo temalı sloganlaşmış omuz amblemi(PTSD Post Traumatic Stress Disorder)
18
Bireyin Maruz Kaldığı Psikolojik Hasarlar
TSSBrsquo yi nasıl tanıyabiliriz bull Ani anımsamalar ve kabuslarla olayı tekrar yaşama bull İnsanlardan kaccedilma kimi mekanlarla olayı hatırlama bull Sinirlenme insanlara guumlvenmeme bull Sosyal geri ccedilekilme bull Uyuşma bull Uyku problemleri bull Konsantrasyon sorunları
19
Bireyin Maruz Kaldığı Psikolojik Hasarlar
TSSBrsquode bozulan mekanizma sonucunda
Oumlzbenlik ilişkili Bedensel
Psikolojik Beyin dalgaları bozukluğu sonucu artmış hafıza yenileme ve korku
Artmış heyecan ve panik durum
Uyku bozuklukları Sindirim problemleri Baş doumlnmeleri
bull Ağır depresyon durumu bull Anksiyete
bozuklukları(Sosyal anksiyete sonucu geri ccedilekilmepanik)
bull Guumlnuumlmuumlzden uzaklaşma bull Yeme bozuklukları
bull Oumlzguumlven eksikliği bull Alkol ve uyuşturucu eğilimi bull İntihar girişimi eğilimleri bull Kendine zarar verme
eğilimi(Kendini sevmiyor) bull Seksuumlel dışa vurumda
artış(Beklenilmeyen gebelik ve SYBH oluşumunda artış
(Oumlr AIDSBel Soğukluğu)
20
Trafik Kazalarının Sosyoekonomik Etkileri
Oumlluumlm halinde ise kişinin bakmakla yuumlkuumlmluuml olduğu bireylerin geccedilim sıkıntısı baş goumlsterebilmekte ve bu durum da bir ailenin dağılmasına veya kaybolmasına dahi
gidebilmektedir
Ekonomik olarak dezavantajlı konumda olan dar gelirli aileler hem tıbbi gereksinimlerin maliyetleri hem de bu yaralanma veya oumlluumlm neticesinde duumlşen gelirleri nedeniyle en buumlyuumlk mağduriyeti yaşmaktadırlar
Psikolojik etkilerin verdiği guumlvensizlikler bilhassa genccedillerde sigaraya eğilim cinsel hastalıklara kapı accedilma alkol ve uyuşturucu gibi aileyi sosyoekonomik accedilıdan sıkıntılara suumlruumlkleyecek olayları tetiklemektedir
Yine psikolojik etkiler bireyin yaşam kalitesini duumlşuumlrmekte iccediline kapanık bir benlik ortaya ccedilıkararak ccedilevresiyle ilişkilerini azaltmaktadır
21
TRAFİK KAZALARININ CcedilEVREYE VERDİĞİ ZARARLAR
22
Trafik Kazalarının Ccedilevreye Verdiği Zararlar
Bilhassa yakıt kimyasal madde tıbbi atık vs
yuumlkluuml araccedilların yaptığı kazalar neticesinde ccedilevrenin uğradığı ekolojik zararlar
Trafo elektrik direğine ccedilarpma gibi durumlarda yaşanan kesintiler
Koumlpruuml tuumlnel gibi kavşak noktalarda yaşanan kazalarda ulaşımın aksaması trafik kazalarının ccedilevreye verdiği zararlardan bir kısmıdır
23
TRAFİK KAZALARININ TOPLUMA VERDİĞİ ZARARLAR
24
Trafik Kazalarının Toplumsal Boyutu ndash Sağlık Sistemi Trafik kazaları neticesinde Yaralananlar iccedilin yapılan sosyal guumlvenlik harcamaları Acil bakım ve travma tedavisinin yanı sıra suumlrece yayılan
rehabilitasyon ve psikolojik destek suumlreci Tedavi suumlresince kullanılan ve bir ccediloğu yurtdışından
ithal edilen ilaccedil protez ameliyat malzemelerinin ciddi meblağlara ulaşması Doktor ve diğer sağlık personeli başına duumlşen hasta
sayısındaki artışın verimliliği etkilemesi ile sağlık alanında ekstra maliyet yaratmaktadır
25
Trafik Kazalarının Toplumsal Boyutu ndash Uumllke Kaynakları Trafik kazaları neticesinde Yetişmiş insan guumlcuuml kaybı Kaza sonrası meydana gelen maddi hasarlar Karayollarının zamanından oumlnce yıpranması Trafik işaret levha ve oto korkuluklarının hasar goumlrmesi nedeniyle uumllke serveti de yok olmaktadır
26
Trafik Kazalarının Toplumsal Boyutu ndash Diğer Accedilılan ccedilok sayıda dava ile yargı sisteminin iş
yuumlkuumlnuumln artması Engelli nuumlfusunda artış Hayat kalitesinin azalması Uumlretim ve refah kayıpları Uzun vadede kalkınmaya olumsuz etkileri Uumllke imajının zedelenmesi ise trafik
kazalarının neden olduğu diğer toplumsal sonuccedillardır
27
Trafik kazalarının buumlyuumlk bir kısmı oumlngoumlruumllebilir ve oumlnlenebilirdir
Ve aslında her trafik kazası oumlncesi ve sonrası ile bir vicdan meselesidir
28
Kaynaklar bull Ccedilorapccedilıoğlu ATural UumlYargıccedil İ And Kocabaşoğlu N Subthreshold Posttraumatic Stress Disorder in the
Survivors of Marmara Earth quake Primary Care Psychiatry Vol 9 No 4 P 137-143 2004 bull httpwwwpsikiyatriorgtrpagepublicaspxmenu=24 bull Dockree PM Kelly SP Roche RA Hogan MJ Reilly RB Robertson IH Behavioural and physiological
impairments of sustained attention after traumatic brain injury Brain Res Cogn Brain Res 200420403-14
bull Harvey LA Close JCT Traumatic brain injury in older adults characteristic causes and consequences Injury Int JCare Injured 43 (2012) 1821-1826
bull httpwwwnimhnihgovhealthtopicspost-traumatic-stress-disorder-ptsdindexshtml bull httpwwwmayoclinicorgdiseases-conditionspost-traumatic-stress-disorderbasicsdefinitioncon-
20022540 bull Ward D Make roads safe a decade of action for road safety London FIA Foundation for the
Automobile and Society 2009 bull Global status report on road safety time for action Geneva World Health Organization 2009 bull Illustrated glossary for transport statistics (4th Edition) Geneva EUROSTATInternational Transport
ForumUnited Nations Economic Commission for Europe 2009 (httpinternationaltransportforumorgPubpdf09GloStatpdf accessed 11 January 2010)
bull Peden M et al eds World report on road traffic injury prevention Geneva World Health Organization 2004
bull GOumlZLER Kemal Anayasa Hukukuna Giriş Bursa 2004 bull Global Status Report on Road Safety WHO 2013
29
Teşekkuumlr ederimhellip
15
Bireyin Maruz Kaldığı Organ Hasarları
E Genel kırıklar ve incinmeler (Kalccedila kol kırıkları omuz kırıkları)
Trafik kazaları kalccedila kemikleri gibi merkezi kırıklar veya kollar bacaklar gibi ccedilevre kemikleri ve eklemleri kapsayabiliyor Sık goumlruumllen bu durumlarda yine sinirsel kayıp kadar ağır olmayan kişinin ruhsal durumunu bozan ve ciddi fiziksel tedavi ve ameliyat gerektiren durumlar yaşanabiliyor
Resim Kaza sonrası eli parccedilalanmış bir insanın x-ray goumlruumlntuumlsuuml
Trafik kazalarında en sık goumlrduumlğuumlmuumlz vakalardan birisi en karmaşık ve iyileşmesi uzun suumlren iki eklemden biri olan omuz ekleminin bozulmasıdır Stabilizasyonu ccedilok zordur ve 1 seneye ccedilıkabilen iş goumlremez raporu alınır
ROumlNTGEN Gerccedilek bir bisiklet kazasından alıntı 15112013 NYC
16
Bireyin Maruz Kaldığı Psikolojik Hasarlar
Eğer bir olay
kişi iccedilin duygusal veya psikolojik bir travmaya doumlnuumlşmektedir
Beklenmeyen bir anda meydana
geldiyse
Suumlrekli tekrar ediyorsa
Hazırlıklı olunmayan bir
zamanda gelişmişse
Onu oumlnlemek iccedilin kişi kendini guumlccedilsuumlz
hissediyorsa
Yaşam beklentilerini yıkma oumlzelliği
taşıyorsa
Ccedilocuklukta gerccedilekleşmiş bir
olaysa
Birisi zalimce kasti bir davranışta bulunduysa
Yaşamı tehdit eden bir durumsa
Guumlnluumlk hayat deneyimlerinin dışında olan bir
olaysa
Oumlluumlme şahit olunuyorsa
ldquoDaha ccedilok kafamın iccedilinde hissetmeye başladım İyi uyuyabiliyor ve yemek yiyebiliyordum fakat yarım duumlzine not alabiliyordum ve
solgun ve hasta bir hale doumlnuumlştuumlmhellip Nabzım yavaş ve gergin olsam da iyileşiyordumrdquo
Charles Dickens (Travmatik tren yolu kazasından sonra)
17
Bireyin Maruz Kaldığı Psikolojik Hasarlar
Bu travmatik bozuklukların en şiddetlisi ve en yaygını olarak Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB)rsquonu goumlrmekteyiz TSSB belirtileri olaydan guumlnler hatta haftalar sonra genellikle 3 ay iccedilerisinde ortaya ccedilıkmaktadır Baş edebilme egosu zor durumlarda soğukkanlı davranabilme yetilerine goumlre bazı insanlarda 6 ay sonra kendiliğinden iyileşme olabilirken bazılarında bu hastalık devam edebiliyor
Resim laquoHer yara goumlruumlnmek zorunda değilraquo temalı sloganlaşmış omuz amblemi(PTSD Post Traumatic Stress Disorder)
18
Bireyin Maruz Kaldığı Psikolojik Hasarlar
TSSBrsquo yi nasıl tanıyabiliriz bull Ani anımsamalar ve kabuslarla olayı tekrar yaşama bull İnsanlardan kaccedilma kimi mekanlarla olayı hatırlama bull Sinirlenme insanlara guumlvenmeme bull Sosyal geri ccedilekilme bull Uyuşma bull Uyku problemleri bull Konsantrasyon sorunları
19
Bireyin Maruz Kaldığı Psikolojik Hasarlar
TSSBrsquode bozulan mekanizma sonucunda
Oumlzbenlik ilişkili Bedensel
Psikolojik Beyin dalgaları bozukluğu sonucu artmış hafıza yenileme ve korku
Artmış heyecan ve panik durum
Uyku bozuklukları Sindirim problemleri Baş doumlnmeleri
bull Ağır depresyon durumu bull Anksiyete
bozuklukları(Sosyal anksiyete sonucu geri ccedilekilmepanik)
bull Guumlnuumlmuumlzden uzaklaşma bull Yeme bozuklukları
bull Oumlzguumlven eksikliği bull Alkol ve uyuşturucu eğilimi bull İntihar girişimi eğilimleri bull Kendine zarar verme
eğilimi(Kendini sevmiyor) bull Seksuumlel dışa vurumda
artış(Beklenilmeyen gebelik ve SYBH oluşumunda artış
(Oumlr AIDSBel Soğukluğu)
20
Trafik Kazalarının Sosyoekonomik Etkileri
Oumlluumlm halinde ise kişinin bakmakla yuumlkuumlmluuml olduğu bireylerin geccedilim sıkıntısı baş goumlsterebilmekte ve bu durum da bir ailenin dağılmasına veya kaybolmasına dahi
gidebilmektedir
Ekonomik olarak dezavantajlı konumda olan dar gelirli aileler hem tıbbi gereksinimlerin maliyetleri hem de bu yaralanma veya oumlluumlm neticesinde duumlşen gelirleri nedeniyle en buumlyuumlk mağduriyeti yaşmaktadırlar
Psikolojik etkilerin verdiği guumlvensizlikler bilhassa genccedillerde sigaraya eğilim cinsel hastalıklara kapı accedilma alkol ve uyuşturucu gibi aileyi sosyoekonomik accedilıdan sıkıntılara suumlruumlkleyecek olayları tetiklemektedir
Yine psikolojik etkiler bireyin yaşam kalitesini duumlşuumlrmekte iccediline kapanık bir benlik ortaya ccedilıkararak ccedilevresiyle ilişkilerini azaltmaktadır
21
TRAFİK KAZALARININ CcedilEVREYE VERDİĞİ ZARARLAR
22
Trafik Kazalarının Ccedilevreye Verdiği Zararlar
Bilhassa yakıt kimyasal madde tıbbi atık vs
yuumlkluuml araccedilların yaptığı kazalar neticesinde ccedilevrenin uğradığı ekolojik zararlar
Trafo elektrik direğine ccedilarpma gibi durumlarda yaşanan kesintiler
Koumlpruuml tuumlnel gibi kavşak noktalarda yaşanan kazalarda ulaşımın aksaması trafik kazalarının ccedilevreye verdiği zararlardan bir kısmıdır
23
TRAFİK KAZALARININ TOPLUMA VERDİĞİ ZARARLAR
24
Trafik Kazalarının Toplumsal Boyutu ndash Sağlık Sistemi Trafik kazaları neticesinde Yaralananlar iccedilin yapılan sosyal guumlvenlik harcamaları Acil bakım ve travma tedavisinin yanı sıra suumlrece yayılan
rehabilitasyon ve psikolojik destek suumlreci Tedavi suumlresince kullanılan ve bir ccediloğu yurtdışından
ithal edilen ilaccedil protez ameliyat malzemelerinin ciddi meblağlara ulaşması Doktor ve diğer sağlık personeli başına duumlşen hasta
sayısındaki artışın verimliliği etkilemesi ile sağlık alanında ekstra maliyet yaratmaktadır
25
Trafik Kazalarının Toplumsal Boyutu ndash Uumllke Kaynakları Trafik kazaları neticesinde Yetişmiş insan guumlcuuml kaybı Kaza sonrası meydana gelen maddi hasarlar Karayollarının zamanından oumlnce yıpranması Trafik işaret levha ve oto korkuluklarının hasar goumlrmesi nedeniyle uumllke serveti de yok olmaktadır
26
Trafik Kazalarının Toplumsal Boyutu ndash Diğer Accedilılan ccedilok sayıda dava ile yargı sisteminin iş
yuumlkuumlnuumln artması Engelli nuumlfusunda artış Hayat kalitesinin azalması Uumlretim ve refah kayıpları Uzun vadede kalkınmaya olumsuz etkileri Uumllke imajının zedelenmesi ise trafik
kazalarının neden olduğu diğer toplumsal sonuccedillardır
27
Trafik kazalarının buumlyuumlk bir kısmı oumlngoumlruumllebilir ve oumlnlenebilirdir
Ve aslında her trafik kazası oumlncesi ve sonrası ile bir vicdan meselesidir
28
Kaynaklar bull Ccedilorapccedilıoğlu ATural UumlYargıccedil İ And Kocabaşoğlu N Subthreshold Posttraumatic Stress Disorder in the
Survivors of Marmara Earth quake Primary Care Psychiatry Vol 9 No 4 P 137-143 2004 bull httpwwwpsikiyatriorgtrpagepublicaspxmenu=24 bull Dockree PM Kelly SP Roche RA Hogan MJ Reilly RB Robertson IH Behavioural and physiological
impairments of sustained attention after traumatic brain injury Brain Res Cogn Brain Res 200420403-14
bull Harvey LA Close JCT Traumatic brain injury in older adults characteristic causes and consequences Injury Int JCare Injured 43 (2012) 1821-1826
bull httpwwwnimhnihgovhealthtopicspost-traumatic-stress-disorder-ptsdindexshtml bull httpwwwmayoclinicorgdiseases-conditionspost-traumatic-stress-disorderbasicsdefinitioncon-
20022540 bull Ward D Make roads safe a decade of action for road safety London FIA Foundation for the
Automobile and Society 2009 bull Global status report on road safety time for action Geneva World Health Organization 2009 bull Illustrated glossary for transport statistics (4th Edition) Geneva EUROSTATInternational Transport
ForumUnited Nations Economic Commission for Europe 2009 (httpinternationaltransportforumorgPubpdf09GloStatpdf accessed 11 January 2010)
bull Peden M et al eds World report on road traffic injury prevention Geneva World Health Organization 2004
bull GOumlZLER Kemal Anayasa Hukukuna Giriş Bursa 2004 bull Global Status Report on Road Safety WHO 2013
29
Teşekkuumlr ederimhellip
16
Bireyin Maruz Kaldığı Psikolojik Hasarlar
Eğer bir olay
kişi iccedilin duygusal veya psikolojik bir travmaya doumlnuumlşmektedir
Beklenmeyen bir anda meydana
geldiyse
Suumlrekli tekrar ediyorsa
Hazırlıklı olunmayan bir
zamanda gelişmişse
Onu oumlnlemek iccedilin kişi kendini guumlccedilsuumlz
hissediyorsa
Yaşam beklentilerini yıkma oumlzelliği
taşıyorsa
Ccedilocuklukta gerccedilekleşmiş bir
olaysa
Birisi zalimce kasti bir davranışta bulunduysa
Yaşamı tehdit eden bir durumsa
Guumlnluumlk hayat deneyimlerinin dışında olan bir
olaysa
Oumlluumlme şahit olunuyorsa
ldquoDaha ccedilok kafamın iccedilinde hissetmeye başladım İyi uyuyabiliyor ve yemek yiyebiliyordum fakat yarım duumlzine not alabiliyordum ve
solgun ve hasta bir hale doumlnuumlştuumlmhellip Nabzım yavaş ve gergin olsam da iyileşiyordumrdquo
Charles Dickens (Travmatik tren yolu kazasından sonra)
17
Bireyin Maruz Kaldığı Psikolojik Hasarlar
Bu travmatik bozuklukların en şiddetlisi ve en yaygını olarak Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB)rsquonu goumlrmekteyiz TSSB belirtileri olaydan guumlnler hatta haftalar sonra genellikle 3 ay iccedilerisinde ortaya ccedilıkmaktadır Baş edebilme egosu zor durumlarda soğukkanlı davranabilme yetilerine goumlre bazı insanlarda 6 ay sonra kendiliğinden iyileşme olabilirken bazılarında bu hastalık devam edebiliyor
Resim laquoHer yara goumlruumlnmek zorunda değilraquo temalı sloganlaşmış omuz amblemi(PTSD Post Traumatic Stress Disorder)
18
Bireyin Maruz Kaldığı Psikolojik Hasarlar
TSSBrsquo yi nasıl tanıyabiliriz bull Ani anımsamalar ve kabuslarla olayı tekrar yaşama bull İnsanlardan kaccedilma kimi mekanlarla olayı hatırlama bull Sinirlenme insanlara guumlvenmeme bull Sosyal geri ccedilekilme bull Uyuşma bull Uyku problemleri bull Konsantrasyon sorunları
19
Bireyin Maruz Kaldığı Psikolojik Hasarlar
TSSBrsquode bozulan mekanizma sonucunda
Oumlzbenlik ilişkili Bedensel
Psikolojik Beyin dalgaları bozukluğu sonucu artmış hafıza yenileme ve korku
Artmış heyecan ve panik durum
Uyku bozuklukları Sindirim problemleri Baş doumlnmeleri
bull Ağır depresyon durumu bull Anksiyete
bozuklukları(Sosyal anksiyete sonucu geri ccedilekilmepanik)
bull Guumlnuumlmuumlzden uzaklaşma bull Yeme bozuklukları
bull Oumlzguumlven eksikliği bull Alkol ve uyuşturucu eğilimi bull İntihar girişimi eğilimleri bull Kendine zarar verme
eğilimi(Kendini sevmiyor) bull Seksuumlel dışa vurumda
artış(Beklenilmeyen gebelik ve SYBH oluşumunda artış
(Oumlr AIDSBel Soğukluğu)
20
Trafik Kazalarının Sosyoekonomik Etkileri
Oumlluumlm halinde ise kişinin bakmakla yuumlkuumlmluuml olduğu bireylerin geccedilim sıkıntısı baş goumlsterebilmekte ve bu durum da bir ailenin dağılmasına veya kaybolmasına dahi
gidebilmektedir
Ekonomik olarak dezavantajlı konumda olan dar gelirli aileler hem tıbbi gereksinimlerin maliyetleri hem de bu yaralanma veya oumlluumlm neticesinde duumlşen gelirleri nedeniyle en buumlyuumlk mağduriyeti yaşmaktadırlar
Psikolojik etkilerin verdiği guumlvensizlikler bilhassa genccedillerde sigaraya eğilim cinsel hastalıklara kapı accedilma alkol ve uyuşturucu gibi aileyi sosyoekonomik accedilıdan sıkıntılara suumlruumlkleyecek olayları tetiklemektedir
Yine psikolojik etkiler bireyin yaşam kalitesini duumlşuumlrmekte iccediline kapanık bir benlik ortaya ccedilıkararak ccedilevresiyle ilişkilerini azaltmaktadır
21
TRAFİK KAZALARININ CcedilEVREYE VERDİĞİ ZARARLAR
22
Trafik Kazalarının Ccedilevreye Verdiği Zararlar
Bilhassa yakıt kimyasal madde tıbbi atık vs
yuumlkluuml araccedilların yaptığı kazalar neticesinde ccedilevrenin uğradığı ekolojik zararlar
Trafo elektrik direğine ccedilarpma gibi durumlarda yaşanan kesintiler
Koumlpruuml tuumlnel gibi kavşak noktalarda yaşanan kazalarda ulaşımın aksaması trafik kazalarının ccedilevreye verdiği zararlardan bir kısmıdır
23
TRAFİK KAZALARININ TOPLUMA VERDİĞİ ZARARLAR
24
Trafik Kazalarının Toplumsal Boyutu ndash Sağlık Sistemi Trafik kazaları neticesinde Yaralananlar iccedilin yapılan sosyal guumlvenlik harcamaları Acil bakım ve travma tedavisinin yanı sıra suumlrece yayılan
rehabilitasyon ve psikolojik destek suumlreci Tedavi suumlresince kullanılan ve bir ccediloğu yurtdışından
ithal edilen ilaccedil protez ameliyat malzemelerinin ciddi meblağlara ulaşması Doktor ve diğer sağlık personeli başına duumlşen hasta
sayısındaki artışın verimliliği etkilemesi ile sağlık alanında ekstra maliyet yaratmaktadır
25
Trafik Kazalarının Toplumsal Boyutu ndash Uumllke Kaynakları Trafik kazaları neticesinde Yetişmiş insan guumlcuuml kaybı Kaza sonrası meydana gelen maddi hasarlar Karayollarının zamanından oumlnce yıpranması Trafik işaret levha ve oto korkuluklarının hasar goumlrmesi nedeniyle uumllke serveti de yok olmaktadır
26
Trafik Kazalarının Toplumsal Boyutu ndash Diğer Accedilılan ccedilok sayıda dava ile yargı sisteminin iş
yuumlkuumlnuumln artması Engelli nuumlfusunda artış Hayat kalitesinin azalması Uumlretim ve refah kayıpları Uzun vadede kalkınmaya olumsuz etkileri Uumllke imajının zedelenmesi ise trafik
kazalarının neden olduğu diğer toplumsal sonuccedillardır
27
Trafik kazalarının buumlyuumlk bir kısmı oumlngoumlruumllebilir ve oumlnlenebilirdir
Ve aslında her trafik kazası oumlncesi ve sonrası ile bir vicdan meselesidir
28
Kaynaklar bull Ccedilorapccedilıoğlu ATural UumlYargıccedil İ And Kocabaşoğlu N Subthreshold Posttraumatic Stress Disorder in the
Survivors of Marmara Earth quake Primary Care Psychiatry Vol 9 No 4 P 137-143 2004 bull httpwwwpsikiyatriorgtrpagepublicaspxmenu=24 bull Dockree PM Kelly SP Roche RA Hogan MJ Reilly RB Robertson IH Behavioural and physiological
impairments of sustained attention after traumatic brain injury Brain Res Cogn Brain Res 200420403-14
bull Harvey LA Close JCT Traumatic brain injury in older adults characteristic causes and consequences Injury Int JCare Injured 43 (2012) 1821-1826
bull httpwwwnimhnihgovhealthtopicspost-traumatic-stress-disorder-ptsdindexshtml bull httpwwwmayoclinicorgdiseases-conditionspost-traumatic-stress-disorderbasicsdefinitioncon-
20022540 bull Ward D Make roads safe a decade of action for road safety London FIA Foundation for the
Automobile and Society 2009 bull Global status report on road safety time for action Geneva World Health Organization 2009 bull Illustrated glossary for transport statistics (4th Edition) Geneva EUROSTATInternational Transport
ForumUnited Nations Economic Commission for Europe 2009 (httpinternationaltransportforumorgPubpdf09GloStatpdf accessed 11 January 2010)
bull Peden M et al eds World report on road traffic injury prevention Geneva World Health Organization 2004
bull GOumlZLER Kemal Anayasa Hukukuna Giriş Bursa 2004 bull Global Status Report on Road Safety WHO 2013
29
Teşekkuumlr ederimhellip
17
Bireyin Maruz Kaldığı Psikolojik Hasarlar
Bu travmatik bozuklukların en şiddetlisi ve en yaygını olarak Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB)rsquonu goumlrmekteyiz TSSB belirtileri olaydan guumlnler hatta haftalar sonra genellikle 3 ay iccedilerisinde ortaya ccedilıkmaktadır Baş edebilme egosu zor durumlarda soğukkanlı davranabilme yetilerine goumlre bazı insanlarda 6 ay sonra kendiliğinden iyileşme olabilirken bazılarında bu hastalık devam edebiliyor
Resim laquoHer yara goumlruumlnmek zorunda değilraquo temalı sloganlaşmış omuz amblemi(PTSD Post Traumatic Stress Disorder)
18
Bireyin Maruz Kaldığı Psikolojik Hasarlar
TSSBrsquo yi nasıl tanıyabiliriz bull Ani anımsamalar ve kabuslarla olayı tekrar yaşama bull İnsanlardan kaccedilma kimi mekanlarla olayı hatırlama bull Sinirlenme insanlara guumlvenmeme bull Sosyal geri ccedilekilme bull Uyuşma bull Uyku problemleri bull Konsantrasyon sorunları
19
Bireyin Maruz Kaldığı Psikolojik Hasarlar
TSSBrsquode bozulan mekanizma sonucunda
Oumlzbenlik ilişkili Bedensel
Psikolojik Beyin dalgaları bozukluğu sonucu artmış hafıza yenileme ve korku
Artmış heyecan ve panik durum
Uyku bozuklukları Sindirim problemleri Baş doumlnmeleri
bull Ağır depresyon durumu bull Anksiyete
bozuklukları(Sosyal anksiyete sonucu geri ccedilekilmepanik)
bull Guumlnuumlmuumlzden uzaklaşma bull Yeme bozuklukları
bull Oumlzguumlven eksikliği bull Alkol ve uyuşturucu eğilimi bull İntihar girişimi eğilimleri bull Kendine zarar verme
eğilimi(Kendini sevmiyor) bull Seksuumlel dışa vurumda
artış(Beklenilmeyen gebelik ve SYBH oluşumunda artış
(Oumlr AIDSBel Soğukluğu)
20
Trafik Kazalarının Sosyoekonomik Etkileri
Oumlluumlm halinde ise kişinin bakmakla yuumlkuumlmluuml olduğu bireylerin geccedilim sıkıntısı baş goumlsterebilmekte ve bu durum da bir ailenin dağılmasına veya kaybolmasına dahi
gidebilmektedir
Ekonomik olarak dezavantajlı konumda olan dar gelirli aileler hem tıbbi gereksinimlerin maliyetleri hem de bu yaralanma veya oumlluumlm neticesinde duumlşen gelirleri nedeniyle en buumlyuumlk mağduriyeti yaşmaktadırlar
Psikolojik etkilerin verdiği guumlvensizlikler bilhassa genccedillerde sigaraya eğilim cinsel hastalıklara kapı accedilma alkol ve uyuşturucu gibi aileyi sosyoekonomik accedilıdan sıkıntılara suumlruumlkleyecek olayları tetiklemektedir
Yine psikolojik etkiler bireyin yaşam kalitesini duumlşuumlrmekte iccediline kapanık bir benlik ortaya ccedilıkararak ccedilevresiyle ilişkilerini azaltmaktadır
21
TRAFİK KAZALARININ CcedilEVREYE VERDİĞİ ZARARLAR
22
Trafik Kazalarının Ccedilevreye Verdiği Zararlar
Bilhassa yakıt kimyasal madde tıbbi atık vs
yuumlkluuml araccedilların yaptığı kazalar neticesinde ccedilevrenin uğradığı ekolojik zararlar
Trafo elektrik direğine ccedilarpma gibi durumlarda yaşanan kesintiler
Koumlpruuml tuumlnel gibi kavşak noktalarda yaşanan kazalarda ulaşımın aksaması trafik kazalarının ccedilevreye verdiği zararlardan bir kısmıdır
23
TRAFİK KAZALARININ TOPLUMA VERDİĞİ ZARARLAR
24
Trafik Kazalarının Toplumsal Boyutu ndash Sağlık Sistemi Trafik kazaları neticesinde Yaralananlar iccedilin yapılan sosyal guumlvenlik harcamaları Acil bakım ve travma tedavisinin yanı sıra suumlrece yayılan
rehabilitasyon ve psikolojik destek suumlreci Tedavi suumlresince kullanılan ve bir ccediloğu yurtdışından
ithal edilen ilaccedil protez ameliyat malzemelerinin ciddi meblağlara ulaşması Doktor ve diğer sağlık personeli başına duumlşen hasta
sayısındaki artışın verimliliği etkilemesi ile sağlık alanında ekstra maliyet yaratmaktadır
25
Trafik Kazalarının Toplumsal Boyutu ndash Uumllke Kaynakları Trafik kazaları neticesinde Yetişmiş insan guumlcuuml kaybı Kaza sonrası meydana gelen maddi hasarlar Karayollarının zamanından oumlnce yıpranması Trafik işaret levha ve oto korkuluklarının hasar goumlrmesi nedeniyle uumllke serveti de yok olmaktadır
26
Trafik Kazalarının Toplumsal Boyutu ndash Diğer Accedilılan ccedilok sayıda dava ile yargı sisteminin iş
yuumlkuumlnuumln artması Engelli nuumlfusunda artış Hayat kalitesinin azalması Uumlretim ve refah kayıpları Uzun vadede kalkınmaya olumsuz etkileri Uumllke imajının zedelenmesi ise trafik
kazalarının neden olduğu diğer toplumsal sonuccedillardır
27
Trafik kazalarının buumlyuumlk bir kısmı oumlngoumlruumllebilir ve oumlnlenebilirdir
Ve aslında her trafik kazası oumlncesi ve sonrası ile bir vicdan meselesidir
28
Kaynaklar bull Ccedilorapccedilıoğlu ATural UumlYargıccedil İ And Kocabaşoğlu N Subthreshold Posttraumatic Stress Disorder in the
Survivors of Marmara Earth quake Primary Care Psychiatry Vol 9 No 4 P 137-143 2004 bull httpwwwpsikiyatriorgtrpagepublicaspxmenu=24 bull Dockree PM Kelly SP Roche RA Hogan MJ Reilly RB Robertson IH Behavioural and physiological
impairments of sustained attention after traumatic brain injury Brain Res Cogn Brain Res 200420403-14
bull Harvey LA Close JCT Traumatic brain injury in older adults characteristic causes and consequences Injury Int JCare Injured 43 (2012) 1821-1826
bull httpwwwnimhnihgovhealthtopicspost-traumatic-stress-disorder-ptsdindexshtml bull httpwwwmayoclinicorgdiseases-conditionspost-traumatic-stress-disorderbasicsdefinitioncon-
20022540 bull Ward D Make roads safe a decade of action for road safety London FIA Foundation for the
Automobile and Society 2009 bull Global status report on road safety time for action Geneva World Health Organization 2009 bull Illustrated glossary for transport statistics (4th Edition) Geneva EUROSTATInternational Transport
ForumUnited Nations Economic Commission for Europe 2009 (httpinternationaltransportforumorgPubpdf09GloStatpdf accessed 11 January 2010)
bull Peden M et al eds World report on road traffic injury prevention Geneva World Health Organization 2004
bull GOumlZLER Kemal Anayasa Hukukuna Giriş Bursa 2004 bull Global Status Report on Road Safety WHO 2013
29
Teşekkuumlr ederimhellip
18
Bireyin Maruz Kaldığı Psikolojik Hasarlar
TSSBrsquo yi nasıl tanıyabiliriz bull Ani anımsamalar ve kabuslarla olayı tekrar yaşama bull İnsanlardan kaccedilma kimi mekanlarla olayı hatırlama bull Sinirlenme insanlara guumlvenmeme bull Sosyal geri ccedilekilme bull Uyuşma bull Uyku problemleri bull Konsantrasyon sorunları
19
Bireyin Maruz Kaldığı Psikolojik Hasarlar
TSSBrsquode bozulan mekanizma sonucunda
Oumlzbenlik ilişkili Bedensel
Psikolojik Beyin dalgaları bozukluğu sonucu artmış hafıza yenileme ve korku
Artmış heyecan ve panik durum
Uyku bozuklukları Sindirim problemleri Baş doumlnmeleri
bull Ağır depresyon durumu bull Anksiyete
bozuklukları(Sosyal anksiyete sonucu geri ccedilekilmepanik)
bull Guumlnuumlmuumlzden uzaklaşma bull Yeme bozuklukları
bull Oumlzguumlven eksikliği bull Alkol ve uyuşturucu eğilimi bull İntihar girişimi eğilimleri bull Kendine zarar verme
eğilimi(Kendini sevmiyor) bull Seksuumlel dışa vurumda
artış(Beklenilmeyen gebelik ve SYBH oluşumunda artış
(Oumlr AIDSBel Soğukluğu)
20
Trafik Kazalarının Sosyoekonomik Etkileri
Oumlluumlm halinde ise kişinin bakmakla yuumlkuumlmluuml olduğu bireylerin geccedilim sıkıntısı baş goumlsterebilmekte ve bu durum da bir ailenin dağılmasına veya kaybolmasına dahi
gidebilmektedir
Ekonomik olarak dezavantajlı konumda olan dar gelirli aileler hem tıbbi gereksinimlerin maliyetleri hem de bu yaralanma veya oumlluumlm neticesinde duumlşen gelirleri nedeniyle en buumlyuumlk mağduriyeti yaşmaktadırlar
Psikolojik etkilerin verdiği guumlvensizlikler bilhassa genccedillerde sigaraya eğilim cinsel hastalıklara kapı accedilma alkol ve uyuşturucu gibi aileyi sosyoekonomik accedilıdan sıkıntılara suumlruumlkleyecek olayları tetiklemektedir
Yine psikolojik etkiler bireyin yaşam kalitesini duumlşuumlrmekte iccediline kapanık bir benlik ortaya ccedilıkararak ccedilevresiyle ilişkilerini azaltmaktadır
21
TRAFİK KAZALARININ CcedilEVREYE VERDİĞİ ZARARLAR
22
Trafik Kazalarının Ccedilevreye Verdiği Zararlar
Bilhassa yakıt kimyasal madde tıbbi atık vs
yuumlkluuml araccedilların yaptığı kazalar neticesinde ccedilevrenin uğradığı ekolojik zararlar
Trafo elektrik direğine ccedilarpma gibi durumlarda yaşanan kesintiler
Koumlpruuml tuumlnel gibi kavşak noktalarda yaşanan kazalarda ulaşımın aksaması trafik kazalarının ccedilevreye verdiği zararlardan bir kısmıdır
23
TRAFİK KAZALARININ TOPLUMA VERDİĞİ ZARARLAR
24
Trafik Kazalarının Toplumsal Boyutu ndash Sağlık Sistemi Trafik kazaları neticesinde Yaralananlar iccedilin yapılan sosyal guumlvenlik harcamaları Acil bakım ve travma tedavisinin yanı sıra suumlrece yayılan
rehabilitasyon ve psikolojik destek suumlreci Tedavi suumlresince kullanılan ve bir ccediloğu yurtdışından
ithal edilen ilaccedil protez ameliyat malzemelerinin ciddi meblağlara ulaşması Doktor ve diğer sağlık personeli başına duumlşen hasta
sayısındaki artışın verimliliği etkilemesi ile sağlık alanında ekstra maliyet yaratmaktadır
25
Trafik Kazalarının Toplumsal Boyutu ndash Uumllke Kaynakları Trafik kazaları neticesinde Yetişmiş insan guumlcuuml kaybı Kaza sonrası meydana gelen maddi hasarlar Karayollarının zamanından oumlnce yıpranması Trafik işaret levha ve oto korkuluklarının hasar goumlrmesi nedeniyle uumllke serveti de yok olmaktadır
26
Trafik Kazalarının Toplumsal Boyutu ndash Diğer Accedilılan ccedilok sayıda dava ile yargı sisteminin iş
yuumlkuumlnuumln artması Engelli nuumlfusunda artış Hayat kalitesinin azalması Uumlretim ve refah kayıpları Uzun vadede kalkınmaya olumsuz etkileri Uumllke imajının zedelenmesi ise trafik
kazalarının neden olduğu diğer toplumsal sonuccedillardır
27
Trafik kazalarının buumlyuumlk bir kısmı oumlngoumlruumllebilir ve oumlnlenebilirdir
Ve aslında her trafik kazası oumlncesi ve sonrası ile bir vicdan meselesidir
28
Kaynaklar bull Ccedilorapccedilıoğlu ATural UumlYargıccedil İ And Kocabaşoğlu N Subthreshold Posttraumatic Stress Disorder in the
Survivors of Marmara Earth quake Primary Care Psychiatry Vol 9 No 4 P 137-143 2004 bull httpwwwpsikiyatriorgtrpagepublicaspxmenu=24 bull Dockree PM Kelly SP Roche RA Hogan MJ Reilly RB Robertson IH Behavioural and physiological
impairments of sustained attention after traumatic brain injury Brain Res Cogn Brain Res 200420403-14
bull Harvey LA Close JCT Traumatic brain injury in older adults characteristic causes and consequences Injury Int JCare Injured 43 (2012) 1821-1826
bull httpwwwnimhnihgovhealthtopicspost-traumatic-stress-disorder-ptsdindexshtml bull httpwwwmayoclinicorgdiseases-conditionspost-traumatic-stress-disorderbasicsdefinitioncon-
20022540 bull Ward D Make roads safe a decade of action for road safety London FIA Foundation for the
Automobile and Society 2009 bull Global status report on road safety time for action Geneva World Health Organization 2009 bull Illustrated glossary for transport statistics (4th Edition) Geneva EUROSTATInternational Transport
ForumUnited Nations Economic Commission for Europe 2009 (httpinternationaltransportforumorgPubpdf09GloStatpdf accessed 11 January 2010)
bull Peden M et al eds World report on road traffic injury prevention Geneva World Health Organization 2004
bull GOumlZLER Kemal Anayasa Hukukuna Giriş Bursa 2004 bull Global Status Report on Road Safety WHO 2013
29
Teşekkuumlr ederimhellip
19
Bireyin Maruz Kaldığı Psikolojik Hasarlar
TSSBrsquode bozulan mekanizma sonucunda
Oumlzbenlik ilişkili Bedensel
Psikolojik Beyin dalgaları bozukluğu sonucu artmış hafıza yenileme ve korku
Artmış heyecan ve panik durum
Uyku bozuklukları Sindirim problemleri Baş doumlnmeleri
bull Ağır depresyon durumu bull Anksiyete
bozuklukları(Sosyal anksiyete sonucu geri ccedilekilmepanik)
bull Guumlnuumlmuumlzden uzaklaşma bull Yeme bozuklukları
bull Oumlzguumlven eksikliği bull Alkol ve uyuşturucu eğilimi bull İntihar girişimi eğilimleri bull Kendine zarar verme
eğilimi(Kendini sevmiyor) bull Seksuumlel dışa vurumda
artış(Beklenilmeyen gebelik ve SYBH oluşumunda artış
(Oumlr AIDSBel Soğukluğu)
20
Trafik Kazalarının Sosyoekonomik Etkileri
Oumlluumlm halinde ise kişinin bakmakla yuumlkuumlmluuml olduğu bireylerin geccedilim sıkıntısı baş goumlsterebilmekte ve bu durum da bir ailenin dağılmasına veya kaybolmasına dahi
gidebilmektedir
Ekonomik olarak dezavantajlı konumda olan dar gelirli aileler hem tıbbi gereksinimlerin maliyetleri hem de bu yaralanma veya oumlluumlm neticesinde duumlşen gelirleri nedeniyle en buumlyuumlk mağduriyeti yaşmaktadırlar
Psikolojik etkilerin verdiği guumlvensizlikler bilhassa genccedillerde sigaraya eğilim cinsel hastalıklara kapı accedilma alkol ve uyuşturucu gibi aileyi sosyoekonomik accedilıdan sıkıntılara suumlruumlkleyecek olayları tetiklemektedir
Yine psikolojik etkiler bireyin yaşam kalitesini duumlşuumlrmekte iccediline kapanık bir benlik ortaya ccedilıkararak ccedilevresiyle ilişkilerini azaltmaktadır
21
TRAFİK KAZALARININ CcedilEVREYE VERDİĞİ ZARARLAR
22
Trafik Kazalarının Ccedilevreye Verdiği Zararlar
Bilhassa yakıt kimyasal madde tıbbi atık vs
yuumlkluuml araccedilların yaptığı kazalar neticesinde ccedilevrenin uğradığı ekolojik zararlar
Trafo elektrik direğine ccedilarpma gibi durumlarda yaşanan kesintiler
Koumlpruuml tuumlnel gibi kavşak noktalarda yaşanan kazalarda ulaşımın aksaması trafik kazalarının ccedilevreye verdiği zararlardan bir kısmıdır
23
TRAFİK KAZALARININ TOPLUMA VERDİĞİ ZARARLAR
24
Trafik Kazalarının Toplumsal Boyutu ndash Sağlık Sistemi Trafik kazaları neticesinde Yaralananlar iccedilin yapılan sosyal guumlvenlik harcamaları Acil bakım ve travma tedavisinin yanı sıra suumlrece yayılan
rehabilitasyon ve psikolojik destek suumlreci Tedavi suumlresince kullanılan ve bir ccediloğu yurtdışından
ithal edilen ilaccedil protez ameliyat malzemelerinin ciddi meblağlara ulaşması Doktor ve diğer sağlık personeli başına duumlşen hasta
sayısındaki artışın verimliliği etkilemesi ile sağlık alanında ekstra maliyet yaratmaktadır
25
Trafik Kazalarının Toplumsal Boyutu ndash Uumllke Kaynakları Trafik kazaları neticesinde Yetişmiş insan guumlcuuml kaybı Kaza sonrası meydana gelen maddi hasarlar Karayollarının zamanından oumlnce yıpranması Trafik işaret levha ve oto korkuluklarının hasar goumlrmesi nedeniyle uumllke serveti de yok olmaktadır
26
Trafik Kazalarının Toplumsal Boyutu ndash Diğer Accedilılan ccedilok sayıda dava ile yargı sisteminin iş
yuumlkuumlnuumln artması Engelli nuumlfusunda artış Hayat kalitesinin azalması Uumlretim ve refah kayıpları Uzun vadede kalkınmaya olumsuz etkileri Uumllke imajının zedelenmesi ise trafik
kazalarının neden olduğu diğer toplumsal sonuccedillardır
27
Trafik kazalarının buumlyuumlk bir kısmı oumlngoumlruumllebilir ve oumlnlenebilirdir
Ve aslında her trafik kazası oumlncesi ve sonrası ile bir vicdan meselesidir
28
Kaynaklar bull Ccedilorapccedilıoğlu ATural UumlYargıccedil İ And Kocabaşoğlu N Subthreshold Posttraumatic Stress Disorder in the
Survivors of Marmara Earth quake Primary Care Psychiatry Vol 9 No 4 P 137-143 2004 bull httpwwwpsikiyatriorgtrpagepublicaspxmenu=24 bull Dockree PM Kelly SP Roche RA Hogan MJ Reilly RB Robertson IH Behavioural and physiological
impairments of sustained attention after traumatic brain injury Brain Res Cogn Brain Res 200420403-14
bull Harvey LA Close JCT Traumatic brain injury in older adults characteristic causes and consequences Injury Int JCare Injured 43 (2012) 1821-1826
bull httpwwwnimhnihgovhealthtopicspost-traumatic-stress-disorder-ptsdindexshtml bull httpwwwmayoclinicorgdiseases-conditionspost-traumatic-stress-disorderbasicsdefinitioncon-
20022540 bull Ward D Make roads safe a decade of action for road safety London FIA Foundation for the
Automobile and Society 2009 bull Global status report on road safety time for action Geneva World Health Organization 2009 bull Illustrated glossary for transport statistics (4th Edition) Geneva EUROSTATInternational Transport
ForumUnited Nations Economic Commission for Europe 2009 (httpinternationaltransportforumorgPubpdf09GloStatpdf accessed 11 January 2010)
bull Peden M et al eds World report on road traffic injury prevention Geneva World Health Organization 2004
bull GOumlZLER Kemal Anayasa Hukukuna Giriş Bursa 2004 bull Global Status Report on Road Safety WHO 2013
29
Teşekkuumlr ederimhellip
20
Trafik Kazalarının Sosyoekonomik Etkileri
Oumlluumlm halinde ise kişinin bakmakla yuumlkuumlmluuml olduğu bireylerin geccedilim sıkıntısı baş goumlsterebilmekte ve bu durum da bir ailenin dağılmasına veya kaybolmasına dahi
gidebilmektedir
Ekonomik olarak dezavantajlı konumda olan dar gelirli aileler hem tıbbi gereksinimlerin maliyetleri hem de bu yaralanma veya oumlluumlm neticesinde duumlşen gelirleri nedeniyle en buumlyuumlk mağduriyeti yaşmaktadırlar
Psikolojik etkilerin verdiği guumlvensizlikler bilhassa genccedillerde sigaraya eğilim cinsel hastalıklara kapı accedilma alkol ve uyuşturucu gibi aileyi sosyoekonomik accedilıdan sıkıntılara suumlruumlkleyecek olayları tetiklemektedir
Yine psikolojik etkiler bireyin yaşam kalitesini duumlşuumlrmekte iccediline kapanık bir benlik ortaya ccedilıkararak ccedilevresiyle ilişkilerini azaltmaktadır
21
TRAFİK KAZALARININ CcedilEVREYE VERDİĞİ ZARARLAR
22
Trafik Kazalarının Ccedilevreye Verdiği Zararlar
Bilhassa yakıt kimyasal madde tıbbi atık vs
yuumlkluuml araccedilların yaptığı kazalar neticesinde ccedilevrenin uğradığı ekolojik zararlar
Trafo elektrik direğine ccedilarpma gibi durumlarda yaşanan kesintiler
Koumlpruuml tuumlnel gibi kavşak noktalarda yaşanan kazalarda ulaşımın aksaması trafik kazalarının ccedilevreye verdiği zararlardan bir kısmıdır
23
TRAFİK KAZALARININ TOPLUMA VERDİĞİ ZARARLAR
24
Trafik Kazalarının Toplumsal Boyutu ndash Sağlık Sistemi Trafik kazaları neticesinde Yaralananlar iccedilin yapılan sosyal guumlvenlik harcamaları Acil bakım ve travma tedavisinin yanı sıra suumlrece yayılan
rehabilitasyon ve psikolojik destek suumlreci Tedavi suumlresince kullanılan ve bir ccediloğu yurtdışından
ithal edilen ilaccedil protez ameliyat malzemelerinin ciddi meblağlara ulaşması Doktor ve diğer sağlık personeli başına duumlşen hasta
sayısındaki artışın verimliliği etkilemesi ile sağlık alanında ekstra maliyet yaratmaktadır
25
Trafik Kazalarının Toplumsal Boyutu ndash Uumllke Kaynakları Trafik kazaları neticesinde Yetişmiş insan guumlcuuml kaybı Kaza sonrası meydana gelen maddi hasarlar Karayollarının zamanından oumlnce yıpranması Trafik işaret levha ve oto korkuluklarının hasar goumlrmesi nedeniyle uumllke serveti de yok olmaktadır
26
Trafik Kazalarının Toplumsal Boyutu ndash Diğer Accedilılan ccedilok sayıda dava ile yargı sisteminin iş
yuumlkuumlnuumln artması Engelli nuumlfusunda artış Hayat kalitesinin azalması Uumlretim ve refah kayıpları Uzun vadede kalkınmaya olumsuz etkileri Uumllke imajının zedelenmesi ise trafik
kazalarının neden olduğu diğer toplumsal sonuccedillardır
27
Trafik kazalarının buumlyuumlk bir kısmı oumlngoumlruumllebilir ve oumlnlenebilirdir
Ve aslında her trafik kazası oumlncesi ve sonrası ile bir vicdan meselesidir
28
Kaynaklar bull Ccedilorapccedilıoğlu ATural UumlYargıccedil İ And Kocabaşoğlu N Subthreshold Posttraumatic Stress Disorder in the
Survivors of Marmara Earth quake Primary Care Psychiatry Vol 9 No 4 P 137-143 2004 bull httpwwwpsikiyatriorgtrpagepublicaspxmenu=24 bull Dockree PM Kelly SP Roche RA Hogan MJ Reilly RB Robertson IH Behavioural and physiological
impairments of sustained attention after traumatic brain injury Brain Res Cogn Brain Res 200420403-14
bull Harvey LA Close JCT Traumatic brain injury in older adults characteristic causes and consequences Injury Int JCare Injured 43 (2012) 1821-1826
bull httpwwwnimhnihgovhealthtopicspost-traumatic-stress-disorder-ptsdindexshtml bull httpwwwmayoclinicorgdiseases-conditionspost-traumatic-stress-disorderbasicsdefinitioncon-
20022540 bull Ward D Make roads safe a decade of action for road safety London FIA Foundation for the
Automobile and Society 2009 bull Global status report on road safety time for action Geneva World Health Organization 2009 bull Illustrated glossary for transport statistics (4th Edition) Geneva EUROSTATInternational Transport
ForumUnited Nations Economic Commission for Europe 2009 (httpinternationaltransportforumorgPubpdf09GloStatpdf accessed 11 January 2010)
bull Peden M et al eds World report on road traffic injury prevention Geneva World Health Organization 2004
bull GOumlZLER Kemal Anayasa Hukukuna Giriş Bursa 2004 bull Global Status Report on Road Safety WHO 2013
29
Teşekkuumlr ederimhellip
21
TRAFİK KAZALARININ CcedilEVREYE VERDİĞİ ZARARLAR
22
Trafik Kazalarının Ccedilevreye Verdiği Zararlar
Bilhassa yakıt kimyasal madde tıbbi atık vs
yuumlkluuml araccedilların yaptığı kazalar neticesinde ccedilevrenin uğradığı ekolojik zararlar
Trafo elektrik direğine ccedilarpma gibi durumlarda yaşanan kesintiler
Koumlpruuml tuumlnel gibi kavşak noktalarda yaşanan kazalarda ulaşımın aksaması trafik kazalarının ccedilevreye verdiği zararlardan bir kısmıdır
23
TRAFİK KAZALARININ TOPLUMA VERDİĞİ ZARARLAR
24
Trafik Kazalarının Toplumsal Boyutu ndash Sağlık Sistemi Trafik kazaları neticesinde Yaralananlar iccedilin yapılan sosyal guumlvenlik harcamaları Acil bakım ve travma tedavisinin yanı sıra suumlrece yayılan
rehabilitasyon ve psikolojik destek suumlreci Tedavi suumlresince kullanılan ve bir ccediloğu yurtdışından
ithal edilen ilaccedil protez ameliyat malzemelerinin ciddi meblağlara ulaşması Doktor ve diğer sağlık personeli başına duumlşen hasta
sayısındaki artışın verimliliği etkilemesi ile sağlık alanında ekstra maliyet yaratmaktadır
25
Trafik Kazalarının Toplumsal Boyutu ndash Uumllke Kaynakları Trafik kazaları neticesinde Yetişmiş insan guumlcuuml kaybı Kaza sonrası meydana gelen maddi hasarlar Karayollarının zamanından oumlnce yıpranması Trafik işaret levha ve oto korkuluklarının hasar goumlrmesi nedeniyle uumllke serveti de yok olmaktadır
26
Trafik Kazalarının Toplumsal Boyutu ndash Diğer Accedilılan ccedilok sayıda dava ile yargı sisteminin iş
yuumlkuumlnuumln artması Engelli nuumlfusunda artış Hayat kalitesinin azalması Uumlretim ve refah kayıpları Uzun vadede kalkınmaya olumsuz etkileri Uumllke imajının zedelenmesi ise trafik
kazalarının neden olduğu diğer toplumsal sonuccedillardır
27
Trafik kazalarının buumlyuumlk bir kısmı oumlngoumlruumllebilir ve oumlnlenebilirdir
Ve aslında her trafik kazası oumlncesi ve sonrası ile bir vicdan meselesidir
28
Kaynaklar bull Ccedilorapccedilıoğlu ATural UumlYargıccedil İ And Kocabaşoğlu N Subthreshold Posttraumatic Stress Disorder in the
Survivors of Marmara Earth quake Primary Care Psychiatry Vol 9 No 4 P 137-143 2004 bull httpwwwpsikiyatriorgtrpagepublicaspxmenu=24 bull Dockree PM Kelly SP Roche RA Hogan MJ Reilly RB Robertson IH Behavioural and physiological
impairments of sustained attention after traumatic brain injury Brain Res Cogn Brain Res 200420403-14
bull Harvey LA Close JCT Traumatic brain injury in older adults characteristic causes and consequences Injury Int JCare Injured 43 (2012) 1821-1826
bull httpwwwnimhnihgovhealthtopicspost-traumatic-stress-disorder-ptsdindexshtml bull httpwwwmayoclinicorgdiseases-conditionspost-traumatic-stress-disorderbasicsdefinitioncon-
20022540 bull Ward D Make roads safe a decade of action for road safety London FIA Foundation for the
Automobile and Society 2009 bull Global status report on road safety time for action Geneva World Health Organization 2009 bull Illustrated glossary for transport statistics (4th Edition) Geneva EUROSTATInternational Transport
ForumUnited Nations Economic Commission for Europe 2009 (httpinternationaltransportforumorgPubpdf09GloStatpdf accessed 11 January 2010)
bull Peden M et al eds World report on road traffic injury prevention Geneva World Health Organization 2004
bull GOumlZLER Kemal Anayasa Hukukuna Giriş Bursa 2004 bull Global Status Report on Road Safety WHO 2013
29
Teşekkuumlr ederimhellip
22
Trafik Kazalarının Ccedilevreye Verdiği Zararlar
Bilhassa yakıt kimyasal madde tıbbi atık vs
yuumlkluuml araccedilların yaptığı kazalar neticesinde ccedilevrenin uğradığı ekolojik zararlar
Trafo elektrik direğine ccedilarpma gibi durumlarda yaşanan kesintiler
Koumlpruuml tuumlnel gibi kavşak noktalarda yaşanan kazalarda ulaşımın aksaması trafik kazalarının ccedilevreye verdiği zararlardan bir kısmıdır
23
TRAFİK KAZALARININ TOPLUMA VERDİĞİ ZARARLAR
24
Trafik Kazalarının Toplumsal Boyutu ndash Sağlık Sistemi Trafik kazaları neticesinde Yaralananlar iccedilin yapılan sosyal guumlvenlik harcamaları Acil bakım ve travma tedavisinin yanı sıra suumlrece yayılan
rehabilitasyon ve psikolojik destek suumlreci Tedavi suumlresince kullanılan ve bir ccediloğu yurtdışından
ithal edilen ilaccedil protez ameliyat malzemelerinin ciddi meblağlara ulaşması Doktor ve diğer sağlık personeli başına duumlşen hasta
sayısındaki artışın verimliliği etkilemesi ile sağlık alanında ekstra maliyet yaratmaktadır
25
Trafik Kazalarının Toplumsal Boyutu ndash Uumllke Kaynakları Trafik kazaları neticesinde Yetişmiş insan guumlcuuml kaybı Kaza sonrası meydana gelen maddi hasarlar Karayollarının zamanından oumlnce yıpranması Trafik işaret levha ve oto korkuluklarının hasar goumlrmesi nedeniyle uumllke serveti de yok olmaktadır
26
Trafik Kazalarının Toplumsal Boyutu ndash Diğer Accedilılan ccedilok sayıda dava ile yargı sisteminin iş
yuumlkuumlnuumln artması Engelli nuumlfusunda artış Hayat kalitesinin azalması Uumlretim ve refah kayıpları Uzun vadede kalkınmaya olumsuz etkileri Uumllke imajının zedelenmesi ise trafik
kazalarının neden olduğu diğer toplumsal sonuccedillardır
27
Trafik kazalarının buumlyuumlk bir kısmı oumlngoumlruumllebilir ve oumlnlenebilirdir
Ve aslında her trafik kazası oumlncesi ve sonrası ile bir vicdan meselesidir
28
Kaynaklar bull Ccedilorapccedilıoğlu ATural UumlYargıccedil İ And Kocabaşoğlu N Subthreshold Posttraumatic Stress Disorder in the
Survivors of Marmara Earth quake Primary Care Psychiatry Vol 9 No 4 P 137-143 2004 bull httpwwwpsikiyatriorgtrpagepublicaspxmenu=24 bull Dockree PM Kelly SP Roche RA Hogan MJ Reilly RB Robertson IH Behavioural and physiological
impairments of sustained attention after traumatic brain injury Brain Res Cogn Brain Res 200420403-14
bull Harvey LA Close JCT Traumatic brain injury in older adults characteristic causes and consequences Injury Int JCare Injured 43 (2012) 1821-1826
bull httpwwwnimhnihgovhealthtopicspost-traumatic-stress-disorder-ptsdindexshtml bull httpwwwmayoclinicorgdiseases-conditionspost-traumatic-stress-disorderbasicsdefinitioncon-
20022540 bull Ward D Make roads safe a decade of action for road safety London FIA Foundation for the
Automobile and Society 2009 bull Global status report on road safety time for action Geneva World Health Organization 2009 bull Illustrated glossary for transport statistics (4th Edition) Geneva EUROSTATInternational Transport
ForumUnited Nations Economic Commission for Europe 2009 (httpinternationaltransportforumorgPubpdf09GloStatpdf accessed 11 January 2010)
bull Peden M et al eds World report on road traffic injury prevention Geneva World Health Organization 2004
bull GOumlZLER Kemal Anayasa Hukukuna Giriş Bursa 2004 bull Global Status Report on Road Safety WHO 2013
29
Teşekkuumlr ederimhellip
23
TRAFİK KAZALARININ TOPLUMA VERDİĞİ ZARARLAR
24
Trafik Kazalarının Toplumsal Boyutu ndash Sağlık Sistemi Trafik kazaları neticesinde Yaralananlar iccedilin yapılan sosyal guumlvenlik harcamaları Acil bakım ve travma tedavisinin yanı sıra suumlrece yayılan
rehabilitasyon ve psikolojik destek suumlreci Tedavi suumlresince kullanılan ve bir ccediloğu yurtdışından
ithal edilen ilaccedil protez ameliyat malzemelerinin ciddi meblağlara ulaşması Doktor ve diğer sağlık personeli başına duumlşen hasta
sayısındaki artışın verimliliği etkilemesi ile sağlık alanında ekstra maliyet yaratmaktadır
25
Trafik Kazalarının Toplumsal Boyutu ndash Uumllke Kaynakları Trafik kazaları neticesinde Yetişmiş insan guumlcuuml kaybı Kaza sonrası meydana gelen maddi hasarlar Karayollarının zamanından oumlnce yıpranması Trafik işaret levha ve oto korkuluklarının hasar goumlrmesi nedeniyle uumllke serveti de yok olmaktadır
26
Trafik Kazalarının Toplumsal Boyutu ndash Diğer Accedilılan ccedilok sayıda dava ile yargı sisteminin iş
yuumlkuumlnuumln artması Engelli nuumlfusunda artış Hayat kalitesinin azalması Uumlretim ve refah kayıpları Uzun vadede kalkınmaya olumsuz etkileri Uumllke imajının zedelenmesi ise trafik
kazalarının neden olduğu diğer toplumsal sonuccedillardır
27
Trafik kazalarının buumlyuumlk bir kısmı oumlngoumlruumllebilir ve oumlnlenebilirdir
Ve aslında her trafik kazası oumlncesi ve sonrası ile bir vicdan meselesidir
28
Kaynaklar bull Ccedilorapccedilıoğlu ATural UumlYargıccedil İ And Kocabaşoğlu N Subthreshold Posttraumatic Stress Disorder in the
Survivors of Marmara Earth quake Primary Care Psychiatry Vol 9 No 4 P 137-143 2004 bull httpwwwpsikiyatriorgtrpagepublicaspxmenu=24 bull Dockree PM Kelly SP Roche RA Hogan MJ Reilly RB Robertson IH Behavioural and physiological
impairments of sustained attention after traumatic brain injury Brain Res Cogn Brain Res 200420403-14
bull Harvey LA Close JCT Traumatic brain injury in older adults characteristic causes and consequences Injury Int JCare Injured 43 (2012) 1821-1826
bull httpwwwnimhnihgovhealthtopicspost-traumatic-stress-disorder-ptsdindexshtml bull httpwwwmayoclinicorgdiseases-conditionspost-traumatic-stress-disorderbasicsdefinitioncon-
20022540 bull Ward D Make roads safe a decade of action for road safety London FIA Foundation for the
Automobile and Society 2009 bull Global status report on road safety time for action Geneva World Health Organization 2009 bull Illustrated glossary for transport statistics (4th Edition) Geneva EUROSTATInternational Transport
ForumUnited Nations Economic Commission for Europe 2009 (httpinternationaltransportforumorgPubpdf09GloStatpdf accessed 11 January 2010)
bull Peden M et al eds World report on road traffic injury prevention Geneva World Health Organization 2004
bull GOumlZLER Kemal Anayasa Hukukuna Giriş Bursa 2004 bull Global Status Report on Road Safety WHO 2013
29
Teşekkuumlr ederimhellip
24
Trafik Kazalarının Toplumsal Boyutu ndash Sağlık Sistemi Trafik kazaları neticesinde Yaralananlar iccedilin yapılan sosyal guumlvenlik harcamaları Acil bakım ve travma tedavisinin yanı sıra suumlrece yayılan
rehabilitasyon ve psikolojik destek suumlreci Tedavi suumlresince kullanılan ve bir ccediloğu yurtdışından
ithal edilen ilaccedil protez ameliyat malzemelerinin ciddi meblağlara ulaşması Doktor ve diğer sağlık personeli başına duumlşen hasta
sayısındaki artışın verimliliği etkilemesi ile sağlık alanında ekstra maliyet yaratmaktadır
25
Trafik Kazalarının Toplumsal Boyutu ndash Uumllke Kaynakları Trafik kazaları neticesinde Yetişmiş insan guumlcuuml kaybı Kaza sonrası meydana gelen maddi hasarlar Karayollarının zamanından oumlnce yıpranması Trafik işaret levha ve oto korkuluklarının hasar goumlrmesi nedeniyle uumllke serveti de yok olmaktadır
26
Trafik Kazalarının Toplumsal Boyutu ndash Diğer Accedilılan ccedilok sayıda dava ile yargı sisteminin iş
yuumlkuumlnuumln artması Engelli nuumlfusunda artış Hayat kalitesinin azalması Uumlretim ve refah kayıpları Uzun vadede kalkınmaya olumsuz etkileri Uumllke imajının zedelenmesi ise trafik
kazalarının neden olduğu diğer toplumsal sonuccedillardır
27
Trafik kazalarının buumlyuumlk bir kısmı oumlngoumlruumllebilir ve oumlnlenebilirdir
Ve aslında her trafik kazası oumlncesi ve sonrası ile bir vicdan meselesidir
28
Kaynaklar bull Ccedilorapccedilıoğlu ATural UumlYargıccedil İ And Kocabaşoğlu N Subthreshold Posttraumatic Stress Disorder in the
Survivors of Marmara Earth quake Primary Care Psychiatry Vol 9 No 4 P 137-143 2004 bull httpwwwpsikiyatriorgtrpagepublicaspxmenu=24 bull Dockree PM Kelly SP Roche RA Hogan MJ Reilly RB Robertson IH Behavioural and physiological
impairments of sustained attention after traumatic brain injury Brain Res Cogn Brain Res 200420403-14
bull Harvey LA Close JCT Traumatic brain injury in older adults characteristic causes and consequences Injury Int JCare Injured 43 (2012) 1821-1826
bull httpwwwnimhnihgovhealthtopicspost-traumatic-stress-disorder-ptsdindexshtml bull httpwwwmayoclinicorgdiseases-conditionspost-traumatic-stress-disorderbasicsdefinitioncon-
20022540 bull Ward D Make roads safe a decade of action for road safety London FIA Foundation for the
Automobile and Society 2009 bull Global status report on road safety time for action Geneva World Health Organization 2009 bull Illustrated glossary for transport statistics (4th Edition) Geneva EUROSTATInternational Transport
ForumUnited Nations Economic Commission for Europe 2009 (httpinternationaltransportforumorgPubpdf09GloStatpdf accessed 11 January 2010)
bull Peden M et al eds World report on road traffic injury prevention Geneva World Health Organization 2004
bull GOumlZLER Kemal Anayasa Hukukuna Giriş Bursa 2004 bull Global Status Report on Road Safety WHO 2013
29
Teşekkuumlr ederimhellip
25
Trafik Kazalarının Toplumsal Boyutu ndash Uumllke Kaynakları Trafik kazaları neticesinde Yetişmiş insan guumlcuuml kaybı Kaza sonrası meydana gelen maddi hasarlar Karayollarının zamanından oumlnce yıpranması Trafik işaret levha ve oto korkuluklarının hasar goumlrmesi nedeniyle uumllke serveti de yok olmaktadır
26
Trafik Kazalarının Toplumsal Boyutu ndash Diğer Accedilılan ccedilok sayıda dava ile yargı sisteminin iş
yuumlkuumlnuumln artması Engelli nuumlfusunda artış Hayat kalitesinin azalması Uumlretim ve refah kayıpları Uzun vadede kalkınmaya olumsuz etkileri Uumllke imajının zedelenmesi ise trafik
kazalarının neden olduğu diğer toplumsal sonuccedillardır
27
Trafik kazalarının buumlyuumlk bir kısmı oumlngoumlruumllebilir ve oumlnlenebilirdir
Ve aslında her trafik kazası oumlncesi ve sonrası ile bir vicdan meselesidir
28
Kaynaklar bull Ccedilorapccedilıoğlu ATural UumlYargıccedil İ And Kocabaşoğlu N Subthreshold Posttraumatic Stress Disorder in the
Survivors of Marmara Earth quake Primary Care Psychiatry Vol 9 No 4 P 137-143 2004 bull httpwwwpsikiyatriorgtrpagepublicaspxmenu=24 bull Dockree PM Kelly SP Roche RA Hogan MJ Reilly RB Robertson IH Behavioural and physiological
impairments of sustained attention after traumatic brain injury Brain Res Cogn Brain Res 200420403-14
bull Harvey LA Close JCT Traumatic brain injury in older adults characteristic causes and consequences Injury Int JCare Injured 43 (2012) 1821-1826
bull httpwwwnimhnihgovhealthtopicspost-traumatic-stress-disorder-ptsdindexshtml bull httpwwwmayoclinicorgdiseases-conditionspost-traumatic-stress-disorderbasicsdefinitioncon-
20022540 bull Ward D Make roads safe a decade of action for road safety London FIA Foundation for the
Automobile and Society 2009 bull Global status report on road safety time for action Geneva World Health Organization 2009 bull Illustrated glossary for transport statistics (4th Edition) Geneva EUROSTATInternational Transport
ForumUnited Nations Economic Commission for Europe 2009 (httpinternationaltransportforumorgPubpdf09GloStatpdf accessed 11 January 2010)
bull Peden M et al eds World report on road traffic injury prevention Geneva World Health Organization 2004
bull GOumlZLER Kemal Anayasa Hukukuna Giriş Bursa 2004 bull Global Status Report on Road Safety WHO 2013
29
Teşekkuumlr ederimhellip
26
Trafik Kazalarının Toplumsal Boyutu ndash Diğer Accedilılan ccedilok sayıda dava ile yargı sisteminin iş
yuumlkuumlnuumln artması Engelli nuumlfusunda artış Hayat kalitesinin azalması Uumlretim ve refah kayıpları Uzun vadede kalkınmaya olumsuz etkileri Uumllke imajının zedelenmesi ise trafik
kazalarının neden olduğu diğer toplumsal sonuccedillardır
27
Trafik kazalarının buumlyuumlk bir kısmı oumlngoumlruumllebilir ve oumlnlenebilirdir
Ve aslında her trafik kazası oumlncesi ve sonrası ile bir vicdan meselesidir
28
Kaynaklar bull Ccedilorapccedilıoğlu ATural UumlYargıccedil İ And Kocabaşoğlu N Subthreshold Posttraumatic Stress Disorder in the
Survivors of Marmara Earth quake Primary Care Psychiatry Vol 9 No 4 P 137-143 2004 bull httpwwwpsikiyatriorgtrpagepublicaspxmenu=24 bull Dockree PM Kelly SP Roche RA Hogan MJ Reilly RB Robertson IH Behavioural and physiological
impairments of sustained attention after traumatic brain injury Brain Res Cogn Brain Res 200420403-14
bull Harvey LA Close JCT Traumatic brain injury in older adults characteristic causes and consequences Injury Int JCare Injured 43 (2012) 1821-1826
bull httpwwwnimhnihgovhealthtopicspost-traumatic-stress-disorder-ptsdindexshtml bull httpwwwmayoclinicorgdiseases-conditionspost-traumatic-stress-disorderbasicsdefinitioncon-
20022540 bull Ward D Make roads safe a decade of action for road safety London FIA Foundation for the
Automobile and Society 2009 bull Global status report on road safety time for action Geneva World Health Organization 2009 bull Illustrated glossary for transport statistics (4th Edition) Geneva EUROSTATInternational Transport
ForumUnited Nations Economic Commission for Europe 2009 (httpinternationaltransportforumorgPubpdf09GloStatpdf accessed 11 January 2010)
bull Peden M et al eds World report on road traffic injury prevention Geneva World Health Organization 2004
bull GOumlZLER Kemal Anayasa Hukukuna Giriş Bursa 2004 bull Global Status Report on Road Safety WHO 2013
29
Teşekkuumlr ederimhellip
27
Trafik kazalarının buumlyuumlk bir kısmı oumlngoumlruumllebilir ve oumlnlenebilirdir
Ve aslında her trafik kazası oumlncesi ve sonrası ile bir vicdan meselesidir
28
Kaynaklar bull Ccedilorapccedilıoğlu ATural UumlYargıccedil İ And Kocabaşoğlu N Subthreshold Posttraumatic Stress Disorder in the
Survivors of Marmara Earth quake Primary Care Psychiatry Vol 9 No 4 P 137-143 2004 bull httpwwwpsikiyatriorgtrpagepublicaspxmenu=24 bull Dockree PM Kelly SP Roche RA Hogan MJ Reilly RB Robertson IH Behavioural and physiological
impairments of sustained attention after traumatic brain injury Brain Res Cogn Brain Res 200420403-14
bull Harvey LA Close JCT Traumatic brain injury in older adults characteristic causes and consequences Injury Int JCare Injured 43 (2012) 1821-1826
bull httpwwwnimhnihgovhealthtopicspost-traumatic-stress-disorder-ptsdindexshtml bull httpwwwmayoclinicorgdiseases-conditionspost-traumatic-stress-disorderbasicsdefinitioncon-
20022540 bull Ward D Make roads safe a decade of action for road safety London FIA Foundation for the
Automobile and Society 2009 bull Global status report on road safety time for action Geneva World Health Organization 2009 bull Illustrated glossary for transport statistics (4th Edition) Geneva EUROSTATInternational Transport
ForumUnited Nations Economic Commission for Europe 2009 (httpinternationaltransportforumorgPubpdf09GloStatpdf accessed 11 January 2010)
bull Peden M et al eds World report on road traffic injury prevention Geneva World Health Organization 2004
bull GOumlZLER Kemal Anayasa Hukukuna Giriş Bursa 2004 bull Global Status Report on Road Safety WHO 2013
29
Teşekkuumlr ederimhellip
28
Kaynaklar bull Ccedilorapccedilıoğlu ATural UumlYargıccedil İ And Kocabaşoğlu N Subthreshold Posttraumatic Stress Disorder in the
Survivors of Marmara Earth quake Primary Care Psychiatry Vol 9 No 4 P 137-143 2004 bull httpwwwpsikiyatriorgtrpagepublicaspxmenu=24 bull Dockree PM Kelly SP Roche RA Hogan MJ Reilly RB Robertson IH Behavioural and physiological
impairments of sustained attention after traumatic brain injury Brain Res Cogn Brain Res 200420403-14
bull Harvey LA Close JCT Traumatic brain injury in older adults characteristic causes and consequences Injury Int JCare Injured 43 (2012) 1821-1826
bull httpwwwnimhnihgovhealthtopicspost-traumatic-stress-disorder-ptsdindexshtml bull httpwwwmayoclinicorgdiseases-conditionspost-traumatic-stress-disorderbasicsdefinitioncon-
20022540 bull Ward D Make roads safe a decade of action for road safety London FIA Foundation for the
Automobile and Society 2009 bull Global status report on road safety time for action Geneva World Health Organization 2009 bull Illustrated glossary for transport statistics (4th Edition) Geneva EUROSTATInternational Transport
ForumUnited Nations Economic Commission for Europe 2009 (httpinternationaltransportforumorgPubpdf09GloStatpdf accessed 11 January 2010)
bull Peden M et al eds World report on road traffic injury prevention Geneva World Health Organization 2004
bull GOumlZLER Kemal Anayasa Hukukuna Giriş Bursa 2004 bull Global Status Report on Road Safety WHO 2013
29
Teşekkuumlr ederimhellip
29
Teşekkuumlr ederimhellip
