หนงสอเลมนมความหลง

3.

นอกจากจะมระเบด หนงสอเลมนยงมความหลง

ความหลงของความเรยงทงหมดภายในเลมน ทสวนหนงมาจากคอลมนชอ

Old School ซงเคยถกตพมพในนตยสารในชวงป 2552-2553

ตอนนนในคอลมนทกตอน ผมตงใจใหมนเปนคอลมนทพดถงเรองเกา เพอให

คนทอายนอยกวาไดเรยนรเรองในอดต โดยมหลกในการหาเรองเพอน�ามาเขยน

วา ‘ตองเปนเรองทคนเกดหลงป 2530 เกดไมทน’ ซง...กเกดไมทนเปนพนลาน

เรอง ไมมผอานคนไหนเกดทนวนทไดโนเสารสญพนธ ไมมใครเกดทนจนซฮองเต

สงทหารแบกปนไปกอก�าแพงเมองจน (หรอมนะ?) และจะดขงขงไปหนอยถาผม

เลอกเรองศลาจารกโรเซตาสโตนมาเขยนลงนตยสารวยรนทกเดอน เพราะแคกวา

จะหาขอมลครบกนาจะเลอนไปลงฉบบเดอนตลาคมพทธกาลหนา

ท�าใหผมจ�าเปนตองหาหลกคดเพม โดยสโคปลงเหลอเพยงเรองทตวเองและ

เพอนคนไทยวยเดยวกน ‘อน’ คดแตเรองท ‘ฮต’ และ ‘ปอป’ มาพดถง (แนนอน

วาเราไมอนเรองโรเซตาสโตน!)

ซงเมอดจากชวงอาย บวกลบกบปทเกด มนกนาจะเปนเรองของสงทเดก

ไทยชวงวยประถม-มธยมก�าลงคลงกนอยางบาเหอ และเหอกนอยางบาคลง เมอ

ประมวลออกมากจะไดบรรดาหวขอทคนเกดหลงป 2530 บางคนไดเหนเพยงหางตา

ไมเตมตาอยางคนรนผมหรอกอนหนา ท�าใหมนษยขอวดอยางผมสนกสนานอยาง

ยงทไดขดมาเขยนใหอานกน

ผมเขยนจนเกอบป แตกอนทจะเปาเคกครบขวบกมอนตองสะดดและหยด

เขยนไปเสยกอน

นาเสยดาย

2.

หยดเขยน แตผมไมหยดคดถงเรองราวสารพดในวยเดก กจะใหท�ายงไงได

เพราะไมวาเดนไปไหนกเจอสงทชวนใหคดถงวนวาน เวลาเจอเพอนมธยม หวขอ

ทคยกนลวนเปนการขดคยเรองสมยเรยนทจบไปแลวนบสบป เวลาไปเดนคลองถม

กเจอแตประสบการณทเกาะแกะอยกบกลองของเลนเกา กระทงเวลาไดรบการด

แตงงานจากคนบางคนกท�าใหเราผลผลามตามหาอดตกนจนใจวาวน

ตามไป ตามมา ผมกเรมคนไมคนมอ เรมเขยน และเรมรวบรวมตนฉบบอก

ครงส�าหรบจบมนเขาเลม

(และก�าลงถกตามจากทมส�านกพมพแซลมอนวาเมอไหรค�าน�าจะเสรจ จะได

สงเขาโรงพงโรงพมพ แลวพวกกจะไดกลบบานไปนอนกนสกท)

1.

หนงสอเลมนมความหลง เพราะแทบทกตอนทเขยนลวนเปนบนทกชวต

สวนหนงของผมในชวงวยเดกทใชชวตอยกบเพอนวยเดยวกน เปนวยทเรายงไร

เรยวแรง ไมรจะเอาอะไรไปปจเจก เรายงมความชอบคลายกน เราคลอยตามกน

ไดอยางงายดาย เรารสกดใจกบเรองเลกนอย เราเสยใจกบเรองใหญไมเปน เรา

กะเกณฑคณคาของบางสงจากความรสกในใจไมใชปายราคา เราเคยโทร.คยกน

โดยไมมธระ เราเคยชวนกนปดต�าบลฉลองเมอวนปดเทอมมาถง เราเคยดใจจน

น�าตาไหลเมอรวาพรงนคอวนเปดเทอม และเราก�าลงจะไดเจอกน

ระหวางหาขอมลและเรยบเรยงดวยการคนหาของเกาในลนชก ลงกระดาษ

ดานในสดของหองเกบของ หรอไมกโทร.ไปชวนเพอนบางคนระลกชาต ท�าใหผม

เหมอนโดนระเบดเวลาทถกแฝงฝงดกเอาไวตามซอกหลบของความทรงจ�า

เปนระเบดทอานภาพรนแรงไมเบา เพราะมนพดตวผมกระเดนไปจากปจจบน

ไดทกท

0.

เอาละ กอนจะจบความหลงอนเปนค�าน�าของหนงสอเลมน

ขอเตอนวาระหวางอานกระวงกนหนอยนะครบ เพราะอยางทบอกไปแลว

ตงแตแรกพบ

หนงสอเลมนมระเบด

ณฐชนน มหาอทธดล

แดบตรนกเรยน วนปดเทอม

และไอหรง-หมาหนมแหงบดนทรสาม

มหนงสอรนหรอหนงสออนสรณกนไหมครบ?ผมไมม ไมเคยมครอบครองเปนของตวเองเลยสกเลม ทงทมน

ดเปนสงสลกส�าคญ แถมยงมจ�านวนจ�ากด ลมเตด อดชน หาซอไมไดในรานหนงสอชนน�า ชนสอง หรอชนใตดน ในฐานะเดกคนหนงทเคยรวมรนสถาบนการศกษากบเพอนนบพน กควรจะมเกบเอาไว เพราะมนเปนหนงในความทรงจ�าชวงชวตวยเรยน มบนทกเรองราวของเราไวมากมาย ไมวาจะเปนเรองภายนอก เชน สมยนนหนาตาเราเปนยงไง หรอเรองภายในทวา ตอนนนเราก�าลงท�าอะไร คด หรอรสกอยางไรบาง

รวมถงเปนหลกฐานการมอยของตวเราเอง แถมยงเปนอาวธของคนหนาแกทมกถกเพอนกวนตนวา มงเคยมชวงชวตวยเดกบางไหม กเอาหนงสออนสรณยดใสหนามน นยงไงละ วยเดกของก

...

หนงสอเลมนมระเบด

การท�าหนงสอร...อะไรวะ เขาเรองเฉยเลย ไมเปนไร เขาเลยแลวกนนะ เกรนเยอะเดยวเปลองกระดาษ

การท�าหนงสอรน เปนกจกรรมทเดกประถม-มธยมชาชน ทกเทอมเราตองตงแถวหนากระดาน เรยงตามเลขท เดนทางไปลานกวางทผอ�านวยการโรงเรยนเชอวามนงดงามทสดในโรงเรยน ครทปรกษาจะพาตวเราไปยนตากแดดรอควขนสแตนดส�าหรบถายรป (ซงนบวาหนาดานมากทกลาเรยกตวเองวาสแตนด เพราะมนคอการเอาเกาอโรงอาหารขนไปวางตอกนบนโตะเทานน โคลงเคลงเสยงตายมาก แตโรงเรยนกยงใหเดกขนไปเซอรไวเวอรอยไดทกป สงสยเกาอรนนทบเดกแลวไมตาย)

การถายรปลงหนงสอรนจะเปนไปอยางรวดเรวถานกเรยนมระเบยบ ซงไมคอยจะมกนหรอก ขนไปยนเมอไรกตองแซว อยขางใครกตองแกลงเตมเขา เอาแขนสะกด หวเราะคกคก สวนผหญง กตองทาแปง ซอยหวสบ ทาลปมน สวยยงวะแก แปงเลอะรเปลา ฯลฯ

ท�าใหเพอนรวมรนอกสบกวาหองทยนตากแดดจนหวเกรยนเรมเกรยม เหงอแตกเสอซกรออยดวยความโกรธแคนทพวกมงจะอะไรกนนกกนหนา บนนนมอะไรนาสนกนกถงไดดราเรงเหลอเกน คกคก ยกยก อาจารยเขากถายไมไดสกทเหนไหม หดเปนผใหญกนหนอยสวะ แมง เดยวเจอตอนเยนกจะตอยใหตาแตกเลยไอพวกเดกไมรจกโต (เออ…คอไดขาววานองกอายเทากนนะครบ...)

หนงสออนสรณทจดท�าโดยโรงเรยนจะถกจดท�าทกปการศกษา ดงนนเราจะมรปเปนอนสรณอยในหนงสอตงแตเขาเรยนปแรกยนปสดทายทเรยน ซงโรงเรยนผมเปนภาพขาวด�า แทบทกภาพผานการลางอยางเรงรบ ท�าใหบางภาพโอเวอร สวางจนหลอเหมอนผไมมหนา บางภาพอนเดอรจนมดเปนนกเรยนมธยมไนจเรย

แถมระยะการวางกลองในแตละปกไมคอยเทากน ปไหนเดกถก

ไลออกเยอะเพราะตกนกจะท�าใหนกเรยนนอยลง และท�าใหหนาเราใหญโตชดเจนขนเพราะสมาชกในหองนอยลง ซงทจรงกไมคอยอยากใหชดเทาไหร เพราะสวนใหญถายกนเทกเดยว มากสดกสองเทก (ฟลมมนแพงนะนะ) ใครไมพรอม หรอชวตก�าลงอยในจงหวะกะพรบตา กจะถกอนสรณอยยงงน อบอายไปตลอดชวต

โดยมากทกสถาบนจะมสองชนป คอม.สามและม.หกทจะมสทธพเศษไดพนทในหนงสออนสรณมากกวาชนอนทไดแคหนาเดยว ไอพวกนจะได 5-6 หนา เนองจากเปนชนสดทายของระดบการศกษา เดกม.ตนบางคนในชนอาจไมไดเรยนตอม.ปลายทเดม สวนเดกม.หกกตองไปเรยนมหาวทยาลย ท�าใหแทนทจะเปนรปถายบนสแตนดเสยงตาย กกลายเปนรปทถกจดท�าอยางด เปนพนทฟรสไตล อสระ นกเรยนหองไหนอยากถายภาพแนวไหนกเชญไดตามสบาย (คดอกอยางกคอ ถาปลอยใหทกชนปท�าแบบน หนงสอรนทกเลมคงจะหนาพนกวาหนา ราคาแพงกวาหนงสอเรยนทงหกปรวมกน)

ดงนน ส�าหรบเดกม.สามและม.หกแลว การออกแบบสรางสรรครปแบบในแตละหอง ถอวาเปนสมรภมแขงขนทกดดนอยางยง มศกดศรค�าคอ มสายการเรยนเปนเดมพน (เพราะเดกสายวทย-คณต ทดคงแกเรยน (เนรดนนแหละ) จะตองปกปองอธปไตยของตวเองทวาเกงเรยนแตโงเรองความสรางสรรค สวนพวกเดกสายศลปกตองพสจนใหเหนวาพวกกบวกเลขไมเกง แตเปนมนษยครเอทฟ ใชสมองซกซายไดพลวกวาวอย!)

ไหนจะตองแขงขนในหองเดยวกนอก อยางทรกนวามนษยเราเกดมาพรอมจตใตส�านกทเรยกวา ‘อโก’ บวกเลขผดยงสามารถตรวจสอบได แตเรองไอเดยมนวดกนไมไดวาใครผด ถก ไดคะแนนนอยหรอมาก ฯลฯ อาจเปนชนวนกอดรามาภายในทม เชน ท�ำไมบอกวำของกไมด? กแคใหทกคนแตงตวเปนเมน ไมดตรงไหน?

งนพวกมงกไปท�ำกนเองเลยไป! หำน! เปนตนท�าใหเดกอยางเราตองฝกจตใหตงมน ไมหวาดหวนแมเพอนจะ

เงยบกรบจนไดยนเสยงหญาสนามบอลปลวไหวในเวลาทเราบอก ไอเดยทคดมาแลววาเจงโคตร

ไหนยงจะตองตอกรกบพวกชอบกนแรง อนประกอบดวยตวหวโจกของหอง ทสวนใหญมชอเสยงโดงดง ทวาท�าอะไรไมคอยเปน (อนง มนไมท�าเองตางหาก) เพราะมความเชอวาถามารวมมอท�าอะไรกบเดกกจกรรม เปนการกระท�าทตม พวกเขาจงนงหลบอยหลงหอง นอนนงเปนพญาหมทจ�าศลลวงเวลา (ครบ ผมเคยเปนพญาหมมากอน!)

ซงพญาหมจะตองยอมรบชะตากรรม เพราะถาไมยอมชวย หรอมสวนรวมอะไร กอาจถกเอารปของตวเองไปใชอยางไมยนยอมพรอมใจ เพราะไอทมทท�ามนกเหนอยเปนนะนะ เฮอ ไอพญำหม

เหรอ...อม เอำรปนกแลวกน (ถอนหำยใจ) คดอยางขอไปทนแหละ ไอพญาฯ กวาจะเหนอกทกตอนพมพออกมาเปนเลมแลว ไมมสทธอทธรณแมหนาตาจะเปรตเดนดนกนเนอคนแคไหนกตาม (เปนสาเหตทผมไมมหนงสอรนเลยสกเลม เขาใจยง!)

มนเปนโมงยามทตนเตนเสมอ เวลาทเราจะไดท�าอะไรแตกตางจากสงทเคยท�า แทนทจะถายคกบสแตนด กไดถายกบพรอพ ไดยกคว ไดเอานวจมแกม ไดถายกบกลมเพอนสนท ไมตองไปยนกบสทน ประมวล หรอภาณทยนขางมนทกป กเบอมาก

บางคนจะสอแววความเปนนกสรางสรรค ไดเหนพรสวรรคกนกคราวน อยางทรนพของผมหองหนงออกแบบใหหองของเขาถายรปเปนนกโทษทงหอง แถมยงมบอกอกตางหากวาแตละคนตดคกกปดวยขอหาอะไรบาง เปนมงคลแกชวตมาก ปานนไมรท�างานเปนอะไร กป ดวยขอหาอะไร

เอกลกษณของหนงสออนสรณของเดกรนผมคอ อารตเวรกแนวอาวองทการด ทถกสรางสรรคขนดวยความพกลพการดานศลปะ บวกกบยงไมมโปรแกรมอยางโฟโตชอป อลลสเตรเตอร ฯลฯ จะมกเพยงความงอยเปลยของเอฟเฟกตแสงวงจากโปรแกรมยค 1.0 ทตอนนเราจะเหนไดจากใบประชาสมพนธงานทอดกฐนสามคคของวดปาเทานน

หลายวนกอน ผมเพงคยกบเพอนตางโรงเรยน พบวาโรงเรยนบางแหงจะมสวนกลางคอยจดการรปแบบหนงสอรนใหเหมอนกนทกหอง แถมมนยงบอกวาจะใหนกเรยนไปท�าเองหาพระแสงแสวงงาวอะไร ตองเปลองชวโมงการเรยนขนาดนนท�าไมวะ กไมเขาใจ แลวนกเรยนกยอมดวยนะ มงวาไหม เฮอ (...)

แตกมบางคนทบอกวา นอกจากหนงสออนสรณแลว โรงเรยนของพวกมนกยงมหนงสอรนฉบบหองใครหองมนดวย ท�ากนเองโดยไมผกมดตดกบหนงสออนสรณประจ�าของโรงเรยน นบวาเปนพนทสแดงแจทตองแขงขนกนสงขนไปอก! จากทเคยแขงเฉพาะรปแบบความสรางสรรค ไอพวกนยงตองแขงกนเรองวธการพมพดวย กระดาษทใช วธเขาเลม พมพสหรอขาวด�า ฯลฯ เนองจากมนผกตดกบภาพพจนของฐานะทางบาน! ลองเหนใครใชกระดาษแบบอารตมน พมพสส เขาเลมดวยวธเยบก แถมปกยงมฟรอยดเคลอบวาววบ ฯลฯ = มหาเศรษฐ

นอกเหนอจากภาพสมยครงยงเยาว หนงสอรนยงมเนอหาชวนตดตามไมนอย เพราะมคอนเทนตเกยวกบเพอนรวมหอง ประหนงวาคอหนงสอกอสซปดารา น�าเสนอเนอหาทมกเปนเรองสนคด ท�านองวา ‘ทสดของหอง!’ ซงจะเปนเรองดมไดหรอก ตองงกทสดในหอง เตยทสดในหอง บานไกลทสดในหอง หลบบอยทสดในหอง ทรามไวทสดในหอง ฯลฯ

สวนทสนกทสดคอสมญานาม ทมาจากผลโหวตของเพอน หรอ

สดแลวแตประธานหองจะบนดาลให (ซงประธานจะโดนกระโดดถบเสมอถาเกดบนดาลไดไมถกใจไพรฟาประชาชน...แลวมงจะมประธานไปท�าไมเนย) สวนมากจะเปนเรองอนไซดเฉพาะกลม คนนอกเขามาอานจะไมเขาใจ เชน บางคนเปนเรองเกยวกบแฟนทก�าลงคบหาเวลานน บางคนมสมญานามเปนชอพอ (...) คนอนมาอานกเหมอนเปดเจอมกตลกของชาวปากฯ เพราะอานแลวไมเขาใจ แตมนท�าใหพวกเราข�ากากเสมอเวลาทเจอฉายาเพอนบางคนทฮาจนน�าตาไหล (และมนกก�าลงหาตวไอประธานอย)

หนงสออนสรณท�าใหเราหวเราะไดเสมอเวลาทไปบานเพอนแลวเจอมนวางอยในตหนงสอ เปนหนงสอบนเทงทดไดตงแตหนาแรกยนหนาสดทาย เปนหนงสอคลาสสกทเปดกทความรสกกไมเหมอนเดม แถมยงเปนกจกรรม ‘ระลกชาต’ ทเราสามารถท�าไดรวมกนเปนหมคณะโดยไมตองอาศยรางทรงส�านกใด ไมตองใช คณรวมาสมผส

ในหนงสออนสรณมเรองใหเราพดถงไดเยอะแยะ มเรองใหแขวะกนมากมาย เชน การดดฟน (ทสมยนนฮตกนมาก ยงไมมดดฟนแฟชนเหมอนทกวนน) ผมตดตงห (ตามระเบยบ และบางคนแหกกฎดวยการซอยสน สดทายกถกฝายปกครองใหใสวก) หวเกรยนสามดาน (เพราะถกไถหนาเสาธง เนองจากพยายามตดรองทรง เหมอนพม.ปลาย) หรอถงเทาตง-พบ-หยอน-ขาด (ทคดวาเท!) ฯลฯ รวมถงยงมความทรงจ�าอยตามหนาตางๆ ทเราสามารถขดเรองเกาเอามาเลามาแซวซ�าอยไดไมรจบ อนเปนรปธรรมของวลทวา ‘แซวยนลกบวช’ นนเอง

ยงตอนน เวลาไดขาววาเพอนคนไหนไดดบไดดเปนดาราดง สวย เอกซ กมกจะพากนจบกลมเปดหนงสอรนชตว และพากนเสยดายหม ร�าพงร�าพนพรอมกนวา เฮย! ตอนนนมนไมมวแววเลยนะ! โธเอยยย! รงกจบตงแตเรยนแลววว! (คอไมปรกษาเขาดวย

นะวาเขาจะเอามงรเปลา)ไมตองถงขนดารา บางคนเดนสวนกนแลวจ�าไดวาเปนเพอนเกา

กกลบไปเปดดกนแลววาอนตอนเดกมนหนายงกบแมวส�าลกน�า ท�าไมโตมาแลวสวยเปนคนละคนเลยวะ! (แลวกพยายามหาเบอรโทรศพท ทอย ฯลฯ) คลายเวลาเลกเรยนแลวไปเดนหางฯ วนไหนผานผหญงนารกตางสถาบน เรากพยายามตดตอเพอนทเรยนอยทนน และขอหนงสออนสรณของมนมาชตวกนวาเปนคนไหน และชวยแนะน�าใหหนอยด นะ นะ (แกแดดทสด)

ขณะเดยวกนเพอนบางคนจะถกแซวเสมอวา ดส โคตรจะหลอจะใสสมยม.ปลาย แตท�าไมโตขนมาแลวเขาคอนเซปตโตเปนควาย ไดขนาดนนะ (วาแลวกตบไหล ท�าหนาเหนใจ แลวมนกเอาหนงสอรนประจานใหเพอนคนอนดเปนหลกฐานตอกย�าความลมเหลวดานกายภาพของเรา จบทายดวยเสยงฮาครนใหญ)

ในหนงสออนสรณ ท�าใหเราระลกไดวาชวงปไหนเราก�าลงตกหลมรกใคร ไมวาจะเปนรนนอง รนพ หรอรนเพอน จากต�าหนในหนาทถกอามากกวาหนาอน หรอตรงไหนทมปากกามารกเกอรเขยนแปะปะเอาไว กระทงยงสามารถคนหาความรสกในตอนนน ทเราอาจพบในบางหนาทมรอยปากการะดมระบายความรสกเอาไวมากมาย (อาจเปนบนหนาอาจารยฝายปกครองทเรารสกอยากกลบไปกราบไหวขอขมาเมอเวลาผานไปหลายป หรอเพอนคอรทตอนนอยากกลบไปปรบความเขาใจ รวมถงความผดพลาดบางประการทอยากซอมแซม)

หนงสอรนเหมอนกบดกระเบด ไมตางจากบางสงทเราหลงลมมนไวสกแหงในหองนอนรอการคนพบในวนทบงเอญ มนถกซกซอนเอาไว และทนททเราไปเจอ มนกระเบดปจจบนกาลจนเรยบราบ พาเราไปลองลอยอยกบอดต ใชเวลามากมายอยกบมน ไลดทละหนาตงแตเชาจรดเยนไมเปนอนท�าอะไร บางคนหมกมนจนตดสน

ใจทงภารกจ ถอวสาสะโทร.หา และนดแนะสถานท ขอเจอกนเสยเดยวนน

แลวเมอเจอกนอกครง เรากพบวาถงรอบตวของพวกเราจะเปลยนแปลงไปแคไหน วนนจะเตบโตในฐานะการงานหรอสงคมเทาไร แตเรากยงคงเหนหนาเพอนเหลานในฐานะเดม เปนเพอน คนเดยวกนกบทยนอยบนสแตนดเสยงตายดวยกน เปนคนทเคย วงไลเตะกนทกเยน เปนคนทแกลงเอารองเทาไปซอน เปนคนทยกมอแทนเวลาเชกชอ เปนคนใหลอกขอสอบ เปนคนทใหก�าลงใจเวลาทเราตดสนใจจะบอกรกใครสกคน และเปนคนทอยดวยถงค�าในวนทเราถกบอกเลก เปนคนนน...

คนเดยวกบเพอนทอยในหนงสออนสรณ

ชดเจน พดกนแบบเชยๆ หนอย โทรศพทมอถอนบเปนเทคโนโลยท

เปลยนแปลงวถชวตของคนเราไปมากยงกวามาก แคค�าวาหนามอเปนหลงตนยงนอยเกนไป มนท�างานไดดเยยมเหมอนพลทหารผถนดยทธวชาทงบนทงบ สามารถตอกรกบขาศกไดทกรปแบบ อปมาวามนคลายไบกอนเขยวทบกเดยวกระทบกองทพยงจนตายยกแควน แลวเขายดพนทเมองไดส�าเรจ

ทนพวกเรากสบาย ไมวาจะตดตอหาใคร สมยนกแคปมสเขยวบนเครองโทรศพท ไมตองล�าบากแลกเหรยญเดนหาเครองสง-เครองรบกนใหวนวาย

ทงทยอนกลบไปในชวงป 2540 โทรศพทเคลอนทยงเปนสงเกนจ�าเปน ไมคอยมคนใช เพราะมนราคาสงและคาบรการแพงหฉ ถาใครมมอถอใชกจดไปไดเลยวาอยในหมวดรวย เท ปา ตองมเครอง

เสยงรอสาย