Oru Ve Ramazan

www.dinimizislam.com

1

DNMZ SLAM www.dinimizislam.com

Oru ve Ramazan

Knye Sahibi:

Mehmet Ali Demirba Gazeteci Yazar

29 Ekim Cad. No:23 Kat:4

Yenibosna stanbul Tel: (0212) 454 38 20

[email protected]

Hazrlayan: www.bizimsahife.org


2

Oru ve Ramazan N D E K L E R

Orucun ve Ramazan aynn fazileti 3 Oru ve a durmak 6 Oru tutmak faydaldr 8 Orucun farzlar 9 Gnah ileyenin orucu 12 Oru tutmamay mubah klan zrler 13 Seferde iken oru tutmak 15 Aktan oru yemek 17 Kadnlar muayyen gnlerinde iken 18 ftar vermenin fazileti 19 ftar geciktirmek caiz mi? 22 Teheccd, seher vakti ve sahur 23 Ramazanda ibadet ve iyiliin sevab 24 tikf nedir, kadnlar nasl yapar? 26 Haram ilemek orucu bozar m? 27 Hastalarn oru tutmas 27 Nafile oru ve fazileti 31 Oru kefareti 38 Orucu bozan eyler 48 Orucu bozmayan eyler 51 Orucu bozan ve bozmayan durumlar 52 Oruta mezhep taklidi 65 Orula ilgili eitli sual cevaplar 66 Teravih namaz 81 Ramazanda salkl beslenmek iin 89 Farkl takvim ve imsakiyeler 91 Hilal grlnce Ramazan balar 91 Fitre vermenin nemi 97 Bayram sevin gnleridir 102 Btn yl oru tutmu olmak 102 Mbarek gnlerde oru 102 Oruluya mekruh olanlar ve olmayanlar 103 evval aynda oru 104 Azdaki kan ve oru 106 Oru aarken 107


3

Oru ve Ramazan Orucun ve Ramazan aynn fazileti Sual: Ramazan aynn nemi nedir? CEVAP Bu konuda imam- Rabbani hazretleri buyuruyor ki: Mbarek Ramazan ay, ok ereflidir. Bu ayda yaplan, nafile namaz,

zikir, sadaka ve btn nafile ibadetlere verilen sevap, baka aylarda yaplan farzlar gibidir. Bu ayda yaplan bir farz, baka aylarda yaplan yetmi farz gibidir. Bu ayda bir oruluya iftar verenin gnahlar affolur. Cehennemden azat olur. O orulunun sevab kadar, ayrca buna da sevap verilir. O orulunun sevab hi azalmaz.

Bu ayda, emri altnda bulunanlarn, ilerini hafifleten, onlarn ibadet etmelerine kolaylk gsteren mirler de affolur, Cehennemden azat olur. Ramazan- erif aynda, Resulullah, esirleri azat eder, her istenilen eyi verirdi. Bu ayda ibadet ve iyi i yapabilenlere, btn sene bu ileri yapmak nasip olur. Bu aya saygszlk edenin, gnah ileyenin btn senesi, gnah ilemekle geer.

Bu ay frsat bilmeli, elden geldii kadar ibadet etmelidir. Allah telnn raz olduu ileri yapmaldr. Bu ay, ahireti kazanmak iin frsat bilmelidir.

Kuran- kerim, Ramazanda indi. Kadir gecesi, bu aydadr. Ramazan- erifte, iftar erken yapmak, sahuru ge yapmak snnettir. Resulullah bu iki snneti yapmaya ok nem verirdi.

ftarda acele etmek ve sahuru geciktirmek, belki insann aczini, yiyip imeye ve dolaysyla her eye muhta olduunu gstermektedir. badet etmek de zaten bu demektir.

Hurma ile iftar etmek snnettir. ftar edince, (Zehebez-zama vebtellet-il uruk ve sebet-el-ecr inaallah tel) duasn okumak, teravih klmak ve hatim okumak nemli snnettir.

Bu ayda, her gece, Cehenneme girmesi gereken, binlerce Mslman affolur, azat olur. Bu ayda, Cennet kaplar alr. Cehennem kaplar kapanr. eytanlar, zincirlere balanr. Rahmet kaplar alr. Allah tel, bu mbarek ayda Onun anna yakacak, kulluk yapmay ve Rabbimizin raz olduu, beendii yolda bulunmay, hepimize nasip eylesin! min. (Mektubat ,1.c. 45.m.)

Aktan oru yiyen, bu aya hrmet etmemi olur. Namaz klmayann da, oru tutmas ve haramlardan kanmas gerekir. Bunlarn orucu kabul olur ve imanlar olduu anlalr.


4

Ramazan- erifte, oru tutmak ok sevaptr. zrsz oru tutmamak byk gnahtr. Hadis-i erifte, (zrsz, Ramazanda bir gn oru tutmayan, bunun yerine btn yl boyu oru tutsa, Ramazandaki o bir gnk sevaba kavuamaz) buyuruldu. [Tirmizi]

(Ama dini bir mazeret varsa oru tutmamak gnah olmaz.) Ramazanda oru tutmak hakkndaki hadis-i eriflerden birka yle: (Ramazan ay mbarek bir aydr. Allah tel, size ramazan orucunu

farz kld. O ayda rahmet kaplar alr, Cehennem kaplar kapanr, eytanlar balanr. O ayda bir gece vardr ki, bin aydan daha kymetlidir. O gecenin [Kadir gecesinin] hayrndan mahrum kalan, her hayrdan mahrum kalm saylr.) [Nesai]

(Ramazan aynda oru tutmay farz bilip, sevabn da Allah teldan bekleyerek oru tutann gnahlar affolur.) [Buhari]

(Ramazan orucunu tutup len kimse, Cennete girer.) [Deylemi] (Ramazan ay gelince, Ey hayr ehli, hayra ko! er ehli, sen de

ktlklerden el ek denir.) [Nesai] (Ramazan bereket aydr. Allah tel bu ayda, gnahlar balar,

dualar kabul eder. Bu ayn hakkn gzetin! Ancak Cehenneme gidecek olan, bu ayda rahmetten mahrum kalr.) [Taberani]

(Ramazan- erif ay geldii zaman, Allah tel meleklere, mminlere istifar etmelerini emreder.) [Deylemi]

(Farz namaz, sonraki namaza kadar; Cuma, sonraki Cumaya kadar; ramazan ay, sonraki ramazana kadar olan gnahlara kefaret olur.) [Taberani]

(Pe pee gn oru tutabilenin, Ramazan orucunu tutmas gerekir.) [Ebu Nuaym]

(Ramazan orucu farz, teravih snnettir. Bu ayda oru tutup, gecelerini de ibadetle geirenin gnahlar affolur.) [Nesai]

(Bu aya ramazan denmesinin sebebi, gnahlar yakp erittii iindir.) [. Mansur]

(Ramazan aynda ailenizin nafakasn geni tutunuz! Bu ayda yaplan harcama, Allah yolunda yaplan harcama gibi sevaptr.) [bni Ebiddnya]

(Ramazan aynn ba rahmet, ortas mafiret, sonuysa Cehennemden kurtulutur.) [. Ebiddnya]

(slam, kelime-i ehadet getirmek, namaz klmak, zekt vermek, Ramazan orucunu tutmak ve haccetmektir.) [Mslim]

(Cennetteki gzel kkler, sz ho, selam ok, yemek yediren, oruca devam eden ve gece namaz klan kimselere verilir.) [bni Nasr]

(Oru tutan mminin susmas tesbih, uykusu ibadet, duas mstecap ve amelinin sevab da oktur.) [Deylemi]

(Bilhassa orulu iken irkin, kt sz sylemeyin! Birisi size satarsa, ona Ben oruluyum deyin!) [Buhari]


5

(Gerek oru, sadece yiyip imeyi deil, bo ve hayaszca szleri de terk ederek tutulan orutur.) [Hakim]

(Allah telnn, gzlerin grmedii, kulaklarn iitmedii ve hi kimsenin hayaline bile gelmeyen nimet dolu sofrasna, ancak orulular oturur.) [Taberani]

(Allah yolunda bir gn oru tutan, Allah tel yetmi yllk mesafe kadar cehennemden uzaklatrr.) [Buhari]

(Temizlik imann yars, oru da sabrn yarsdr.) [Mslim] (Orulu iken lene, kyamete kadar oru tutmu gibi sevap yazlr.)

[Deylemi] (Orulu iken len Cennete girer.) [Bezzar] (Oru tutan, namaz klan kimse, mkafatn kyamette akl kadar alr.)

[Hatib] (Oru ehveti keser.) [. Ahmed] Mbarek vakitlerde, gnahlardan titizlikle uzak durmal, taatlar, ibadetleri

ve her eit hayrat artrmaldr. Zira Allah tel, tarafndan sevilen kimse, faziletli vakitlerde faziletli amellerle megul olur. Buzettii kul ise; faziletli vakitlerde kt ilerle megul olur. Kt ilerle megul olann bu hareketi azabnn daha iddetli olmasna ve Allah telnn, ona daha ok buzetmesine sebep olur. nk o, byle yapmakla vaktin bereketinden mahrum kalm ve onun hrmet ve erefini inemi olur. (Mev'iza-i hasene)

Resulullah efendimizin ryas (Ryamda acayip eyler grdm. mmetimden birini azap melekleri

yakalamt. Ald abdestler gelip, onu iindeki zor durumdan kurtard. Birini grdm, kabri onu skyordu. Kld namazlar gelip, onu kabir azabndan kurtard. Birine eytanlar musallat olmutu. Ettii zikirler gelip, eytandan onu kurtard. Birinin de susuzluktan dili kmt. Tuttuu Ramazan orucu gelip, susuzluunu giderdi.

Birini zulmet sarmt. Yapt hac gelip karanlktan kard. Birine lm melei gelmiti. Ana babasna yapt iyilikler gelip, lmne engel oldu, geciktirdi. Birini Mslmanlarla konuturmuyorlard. Sla-i rahim gelip, ona efaat etti, onlarla konutu. Peygamberinin yanna gitmek isteyen birine engel oluyorlard. Ald gusl, onu alp yanma getirdi. Ateten korunmak isteyen birisine, sadakas gelip atee perde oldu. Birini zebaniler alp Cehenneme gtrrken, yapt emr-i maruf ve nehy-i mnker gelip kurtard. Biri Cehennem ateine atlmt. Allah korkusu ile dkt gzyalar gelip oradan kurtard.

Birine amel defteri solundan verilirken, Allah korkusu gelip, defterini saa ald. Sevaplar hafif gelen birine, kendinden nce len ocuklar gelip, sevabn arlatrd. Cehennemin kenarnda, korkudan titreyen birine, Allah telya olan hsn zann gelince, titremesi durdu. Srattan


6

zorla geen biri, Cennete geldi. Fakat kaplar kapalyd. Kelime-i ehadeti gelip, onu Cennete koydu.) [Taberani, Hakm-i Tirmizi]

Sual: Gnah ilememize eytanlar sebep olduuna gre, Ramazanda bal olan eytanlar nasl gnah iletiyor?

CEVAP Gnah ilememize yalnz eytanlar deil, kendi nefsimiz de sebep

olmaktadr. Nefsin zarar, eytannkinden ok fazladr. Nefsin her istedii kendi zararnadr. Ramazanda gnah ileten, nefsimizdir. Bu ayda, eytanlar bal olduu iin vesvese veremezler. Ramazanda esnemeler de eytandan deildir. Asabi esnemeler, yorgunluk, uykusuzluk gibi hallerde meydana gelir. (Mektubat- Rabbani)

Oruluyken lmek Sual: Abdestliyken len ehid oluyor. Oruluyken lmek de iyi midir? CEVAP Evet, ok iyidir. Bir hadis-i erifte, (Oruluyken len Cennete girer)

buyuruldu. (Bezzar) Sevab zorlua gredir Sual: Ramazan ay, yaza ve ka gelebiliyor. Kn ksa gnlerde oru

tutulmas daha kolay, yazn uzun gnlerde scakta tutmaksa ok zordur. kisinin sevab ayn mdr?

CEVAP Hayr, zorluklar iinde yaplan ibadetin sevab daha oktur. (Ecir

meakkate gredir) buyuruluyor. mam- Rabbani hazretleri de buyuruyor ki: Maniler karsnda, ibadeti yapmak gl, sknts, o ibadetlerin,

ann, erefini gklere karr. Mani olmayarak, kolay yaplan ibadetler, aada kalr. (3/35)

Ramazan- erif ka da gelse, farz ibadet olduu iin sevab oktur. ki hadis-i erif meali yledir:

(Kn oru tutmak, meakkatsiz elde edilen bir ganimettir.) [Tirmizi] (K mminin bahardr. Gndzleri ksa olur, oru tutar. Geceleri de

uzun olur, kalkp ibadet eder.) [Beyheki] Oru ve a durmak Sual: Bazlar a ve susuz durmann ne faydas olur ki diyorlar. Oru

tutmaktan maksat nedir? CEVAP Oru, yalnz a ve susuz kalmak deildir. Bir hayvan veya inanmayan bir

kimseyi bir odaya hapsedip a, susuz brakmakla oru tutturulmu olmaz. Orucun, sabr, kr, nefs terbiyesi gibi dier ibadetlerle irtibat vardr. Onun iin hadis-i erifte, (Her eyin bir kaps vardr. badetlerin kapsysa orutur) buyuruldu. (bni Mbarek)


7

Sinir sistemimizin vcuttaki yeri ok mhimdir. Dil sinirleri fel olan konuamaz. Bacaktaki sinirler fel olursa, insan yryemez. Sinirimizin bozulmas nispetinde hayatmz, az veya ok tehlike iindedir. Siniri bozuk kimse, huzursuz olur, sabredemez. Cemiyetteki kavgalarn, cinayetlerin ou sinirli olmaktan, sabredememekten ileri gelmektedir. (Oru sabrn, sabr da imann yarsdr) hadis-i erifi oru tutann sabrl olduunu bildirmektedir. (Ebu Nuaym)

Bylece, orucun imandan da olduu grlmektedir. manl olan da, imannn kuvvetine gre su ve gnah ilemez. Sinirine hakim olur. Her eyin bir zekt vardr. Vcudun zektysa alktr. Oru tutarak a kalann arzular krld iin sabretmesi kolay olur. Oru tutan a durur. A durmak iyidir: A durann basireti alr. Anlay kabiliyeti artar. Hadis-i eriflerde, (A durann idraki artar, zeks alr) ve (Tefekkr, ibadetin yars, az yemekse tamamdr) buyuruldu. (. Gazali)

ok yiyen ok uyur, ok uyuyann da mr boa gemi olur. ok yiyen sarho gibi olur, dima yorgunlar. Zekas, zihni dumura urar. Alk, kalbde incelik dourur. Hadis-i erifte, (Az yiyenin ii nurla dolar ve Allah tel, az yiyip ien ve bedeni hafif olan mmini sever) buyuruldu. (Deylemi)

Alkta arzular krlr, nefsimiz uysallar, serkelii kalkar. ok yemek, gafleti dourur. Azgn bir at zaptetmek zor olduu gibi, ok yedirmekle azan nefsi zaptetmek de zordur. Alkla terbiyesi kolaylar. Hadis-i erifte buyuruldu ki:

(nsan kalbi tarladaki ekin, yemek ise yamur gibidir. Fazla su ekini kuruttuu gibi, fazla gda da kalbi ldrr.) [.Gazali]

Her zaman tok olan efkatsiz ve merhametsiz olur. Tok, an hlini bilmez. ok yiyen sert ve kat kalbli olur. Hadis-i erifte, (ok yiyip imekle kalbinizi ldrmeyin!) buyuruldu. (mam- Gazali)

Sinirlerine hakim olan kimse huzurlu olur. Alk, gnah ileme arzusunu krar, ktlk etmeye mani olur. Hadis-i erifte, (Alk ve susuzluk yoluyla nefisle cihad etmek, Allah yolunda cihad gibidir) buyuruldu. (mam- Gazali)

ok yiyen ok su ier. ok su ien ok uyur. ok uyuyann mr uyku ile getii iin dnya ve ahiret kazancna mani olur. Demek ki alk, sinirleri uyank, zinde tutar. Fazla tokluk ahmakla yol aar. Okuduunu ezberlemesi ve hatrnda tutmas zor olur. Hadis-i erifte, (Her gn bir defa yemek yenmesi itidaldir) buyuruldu. (Beyheki)

ki gnde defa yemek yemenin normal olduu bildirilmitir. (Teshil-l-menafi)

Hastalklarn ou ok yemekten ileri gelir. Hadis-i erifte, (ok yiyip imek hastalklarn badr) buyuruldu. (Dare Kutni)

Az yiyenin vcudu shhatli olur. Hadis-i erifte, (Oru tutan salkl olur) buyuruldu. (Taberani)


8

ok yiyende acma hissi azalr. Arzular artar, harama dalar. Gayri meru arzular harekete geiren yollar tkamak gerekir. Alk eytann yolunu tkar. Hadis-i erifte, (eytan, damardaki kan gibi, vcutta dolar, alkla yolunu daraltn) buyuruldu. (hya)

Oru tutmak faydaldr Sual: Oru tutmak vcuda zarar verir mi? CEVAP Hayr, nk Allah tel zararl olan bir eyi emretmez. Tp uzmanlar

diyor ki: Orulu kimselerde adrenalin ve kortizon hormonlar kana daha kolaylkla

karmaktadr. Bu hormonlar, tesirlerini kanserli hcreler zerinde de gstermektedir. Bylece bu hormonlar kansere kar bir eit kalkan roln oynamakta, yani kanser hcrelerinin oalmasn nlemektedir. Oru tutan bnye, adeta bakma girer, i organlar saran yalar erir, vcudun zindelii artar, direnme gc kazanr, mide, bbrek, eker, kalb ve karacier hastalklarna kar mukavemeti artar.

Karacier, orulu iken, 3-5 saat istirahat eder, gda depolama iine bir mddet ara vermi olur. Bu arada, korunma sistemini glendirici globlinleri hazrlar. Midedeki kaslar ve salg ifraz eden hcreler, oru mddetince birka saat dinlenir. Kan hacmi de azald iin tansiyon derek kalb rahatlar.

Gda artklar iyi yaklmaynca, damarlar ypratr. Yaklmayan yalar, damarlar daraltr, damar sertlii denilen rahatszla sebep olur. Akama doru vcutta gda hemen hi kalmaz. Yani btn gdalar yaklm olur. Bu bakmdan baz hastalklara, bilhassa damar sertlii olanlara oru tutmak iyi gelmektedir. Oru iken vcudun dier organlarnda da dinlenme olur. Az yemek ve oru tutmak vcudun shhati iin nemlidir. Zekat, maln kiridir. Zekat veren, maln kirden koruduu gibi, oru tutan da vcudun zektn demi, hastalklardan onu korumu olur. Oru tutan, vcudun zektn demi, onu hastalklardan korumu olur. Peygamber efendimiz, (Her eyin bir zekt vardr. Vcudun zektysa orutur) buyurmutur. (bni Mace)

Orucun faydalar oktur. ki hadis-i erif meali de yledir: (Oru eti eritir ve Cehennem ateinden uzaklatrr. Gzlerin

grmedii, kulaklarn iitmedii ve hi kimsenin hatrna gelmeyen nimetler, ancak oru tutana nasip olur.) [Taberani]

(Allah rzas iin bir gn oru tutan kimseyi Allah tel, bu bir gnlk oru sebebiyle Cehennem ateinden 70 yl uzak tutar.) [Buhari]

Orucun sevab dier ibadetlere gre daha fazladr. Hadis-i kudside, (Her iyilie, 10 mislinden 700 misline kadar sevab verilir; fakat oru bana mahsustur, onun mkfatn ben veririm, nk kulum, benim iin ehvetini ve yeme imesini brakmtr) buyuruldu. (Buhari)


9

Her iyiliin sevabn Allah tel verdii halde, orucun sevab iin, (Ben veririm) buyurmasnn hikmeti vardr. Yeryznn tamam Allah telnn mlk olduu halde, Kbeye (Beytullah) yani (Allahn evi) denmesi, ona eref vermek iindir. (Oru bana mahsustur) demekle de ona zel bir eref vermitir. Oru tutana verilecek sevabn muayyen bir ls yoktur. Orulunun durumuna gre, ok sevab verilecektir. Bakalar oru yerken oru tutmak daha sevabdr. Hadis-i erifte, (Orulunun yannda orusuzlar yiyince, melekler oruluya dua eder) buyuruldu. (Tirmizi)

Herhangi bir sebeple nafile oru tutamayan, kretmeli; misafirlere, fakirlere yemek yedirmelidir. Hadis-i erifte, (kredip yemek yediren, sabredip oru tutan gibidir) buyuruldu. (Tirmizi)

kredenlere ok mkafat verilecektir. kr, slamiyete uymak demektir. mam- Rabbani hazretleri, (Ramazanda nafile ibadetlere verilen sevap,

baka aylarda yaplan farzlar gibidir. Bu ayda yaplan bir farz, baka aylarda yaplan yetmi farz gibidir. Bu aya saygszlk edenin, bu ayda gnah ileyenin btn senesi gnah ilemekle geer) buyurmaktadr.

O halde bilhassa Ramazan aynda gnah ilemekten daha ok saknmak gerekir. Mbarek yerlerde yaplan ibadetlere de daha ok sevap verilir. Hadis-i erifte, (Mekkede bir Ramazan orucu tutmak, baka yerde tutulan bin Ramazan orucundan efdaldir) buyuruldu. (Bezzar)

Cuma gn yaplan ibadetlere de kat kat sevap verilir. Cuma gn ilenen gnahlar da iki kat yazlr. Kymetli gnlerin deerini bilmek ve gereini yapmak gerekir.

Orucun farzlar Sual: Orucun farzlar nelerdir? CEVAP Orucun farz tr: 1- Niyet etmek, 2- Niyeti, ilk ve son vakitleri arasnda yapmak, 3- msak vaktinden gne batana kadar orucu bozan her eyden

saknmak. Sual: Oruca niyetin vakti ne zaman balar? CEVAP Ramazanda ve nafile orularda niyetin vakti, gne battktan sonra

balar. Son vaktiyse, ertesi gn dahve-i kbra vaktine kadardr. Dahve-i kbra vakti, er gndzn yani imsak vaktiyle akam vakti arasndaki zamann yarsdr. Bu vakit, Trkiyede leye 60-70 dakika kadar kalan zamandr.

Kaza ve kefaret orularndaysa, akamdan imsak vaktine kadar niyet edilebilir. Ramazanda oruca niyet ederken, akamdan imsak vaktine kadar


10

(Yarn oru tutmaya), imsak vaktinden sonraysa (Bugn oru tutmaya) denir. Yanlp yanl sylense de, oru tutulacak gn bilindii iin mahzuru olmaz. Ramazanda bir aylk oruca toptan niyet edilmez, her gn ayr ayr niyet etmek farzdr.

Gece yatarken yemei yiyip veya yemek yemeden niyet edilse, sonra gece uyannca, sahura kalknca yemek yemekte mahzur yoktur. Akam yemei yerken niyet etmek iyi olur. Niyetten sonra da, imsak vaktine kadar yiyip imekte mahzur yoktur. Sahura kalknca da, daha nce niyet edilmi olsa da, imsak vaktine kadar yiyip iilebilir.

Ramazanda, (Yarn diim armazsa oru tutarm, arrsa tutmam) diye akamdan niyet edilse, byle pheli niyetle oru tutmak sahih olmaz. Niyetin son vaktinden nce, kesin karar vermek gerekir.

Oru tutmak niyetiyle yatmak da niyettir, sahura kalklmasa da oruca niyet edilmi olur.

msak, gecenin bitimi, yiyip imenin yasak olduu vaktin balamasdr. www.turktakvim.com sitesinde yazl olan imsak vaktinden nce, yiyip imeyi kesmeli! Yiyip imeye ezan okununcaya kadar devam etmemeli. Ezan ge okunursa, suu mezzine bulmak insan sorumluluktan kurtarmaz.

Farkl takvim ve imsakiyeler hakknda, www.turktakvim.com sitesinde, Bilgiler ksmnda geni aklama vardr.

Sual: Bozulursa kefaret olmasn diye, Ramazan orucuna imsak vaktinden sonra niyet etmek caiz mi?

CEVAP Caizdir, fakat byle bir eye lzum yoktur. Sual: Ramazanda gece niyet etmeyi unutan ne yapmal? CEVAP leye bir saat kalncaya kadar niyet edilir. Sahura kalkmak niyettir, oru

tutmak niyetiyle yatmak da niyettir, sahura kalklmasa da oruca niyet edilmi olur.

Sual: Takvimlerde yazl olan imsak ne demektir? Bu vakitte sabah namaz klnr m?

CEVAP msak, gecenin bitimi, yiyip imenin yasak olduu vaktin balamas

demektir. Trkiye Takviminde yazl olan imsak vaktinde, yiyip imeyi kesmelidir! Trkiye'de, bundan 15-20 dakika kadar sonra sabah namaz klnabilir! Yanl takvimlere gre hareket edip de, yiyip imeye ezan okununcaya kadar devam eden kimsenin, suu yanl takvime bulmas, kendini mesuliyetten kurtaramaz!

Beyaz iplik, siyah iplik Sual: Babam oru tutarken, takvime gre deil, Kurana gre hareket

ediyor. Siyah iplikle beyaz iplik birbirinden ayrlncaya kadar yiyip iiyor. Ortalk aard iin pheleniyorum. Doru mu?


11

CEVAP Bekara suresindeki, (Beyaz iplik siyah iplikten ayrt edilinceye kadar

yiyip iin) mealindeki 187. yetindeki iplikler, gndzn beyazl ile gecenin siyahldr. yet-i kerimenin anlam, (Gndzn aydnl ile gecenin karanl, iplik gibi birbirinden ayrlncaya kadar yiyip iin) demektir. Bu yet-i kerimeyi duyan bir zat, (Ya Resulallah, ben gndzn geceden ayrldn renmek iin yastmn altna bir beyaz iplik ile bir siyah iplik koydum. Fakat gecenin bitiini yine de tespit edemedim) dedi. Bunun zerine, Peygamber efendimiz, (O iplikler, gndzn aydnl ile gecenin karanldr) buyurdu. Eer Peygamber efendimiz aklamasa idi, beyaz ipliin aydnlk, siyah ipliin karanlk olduunu nereden bilecektik? Kuran- kerimden anladmza uyarak, gencin babas gibi, bilhassa bulutlu havalarda, daha ortalk karanlk diye, gne doana kadar yiyip ierdik.

fide niyeti unutmak Sual: Bir fi, gece yatarken ertesi gn iin oru tutmaya niyet etmeyi

unutsa, sahura da kalkamasa, gne dounca uyansa, niyet edip oru tutsa sahih olur mu?

CEVAP fide niyet imsak vaktine kadardr. Unutunca, Hanef mezhebine

uyarak niyet edip orucunu tutar. Byle oru tutmaya mani bir zr olunca, kurtaran hangi mezhep varsa, o mezhep taklit edilerek, oru kurtarlr.

Kaza orucuna niyet Sual: Kaza orucuna nasl niyet edilir? CEVAP (Niyet ettim ilk kazaya kalan Ramazan orucumu tutmaya) diye niyet

edilir. Son kazaya kalan da denebilir. Kaza orucunda, akam namazndan imsak vaktine kadar niyet etmek arttr.

msak vaktinden nce niyet etmeyi unutan, kaza orucu tutamam diye orutan vazgememeli, nafile oru tutunca boa gidecek diye dnmemeli. Yani nafile de olsa oru tutmaldr.

Bir de, niyetten sonra yemek yenilmez sanlyor. Bu da yanltr. Akam oruca niyet edip, Trkiye Takvimindeki imsak vaktine kadar yiyip iilebilir.

Oruca gndz niyet ederken Sual: Ramazan aynda ve nafile orularda, dahve vaktinden nce niyet

edilebiliyor. Bu vakitten nce niyet ederken, imsak vaktinden itibaren mi orulu olmaya niyet etmek gerekiyor?

CEVAP Evet, yle niyet etmek gerekiyor. Tabii o vakte kadar orucu bozacak

eylerden kanm olmas da arttr. msak vaktinden itibaren deil de, niyet ettii andan itibaren oru tutmaya niyet edilirse oru sahih olmaz. (Redd-l-muhtar)


12

Dahve-i kbra vakti: Buna kaba kuluk da denir. Oru mddetinin yarsdr, bu da leden bir saat kadar nceki vakittir. Mesela bir ehirde, imsak 05.00de, akam vakti de 17.00de oluyorsa, oru mddeti 12 saat eder. Bunun yars 6 saattir. msak vaktinden 6 saat sonraya kadar, yani saat 11.00e kadar niyet edilebilir. msak 04.00de, akam vakti de 19.00da olursa, 15 saat eder yars 7,5 saat eder. msak vaktine eklenince, dahve vakti saat 11.30 olur. Yani mevsimlere ve ehirlere gre deiir.

Oruta niyet Sual: Drt mezhebe gre Ramazan orucunda niyetin son vakti nedir? CEVAP Ramazan orucunda niyetin son vakti, Hanefde dahve-i kbra denilen,

eri gndzn yars, yani Trkiye iin, le vaktinden, yaklak 70 dakika kadar nceki zamandr. Mesela, stanbulda 5 Ramazan 1431 Pazar gn, eri gn, 20:13 4:11 = 16 saat 2 dakikadr. Bunun yars 8 saat 1 dakika eder. 4:11 + 8:01 = 12:13e kadar niyet edilebilir. le ise 13:20'de oluyor. Yani 5 Ramazan tarihinde, leye 67 dakika kala niyet edilebiliyor.

Dier mezhepte ise, imsak vaktinden nce niyet etmek arttr. Bu bakmdan, bu mezhepte olan ile bu mezhepten birini oruta taklit edenin, imsak vaktinden nce niyet etmesi arttr.

Unutursa veya oruca baladktan sonra mezhep taklidini gerektiren bir durum olur da, imsak vaktinden nce niyet etmemi olursa, artk geriye dnme imkn olmad iin, orucunu kurtarabilmek maksadyla, zaruretten dolay Hanefi mezhebini taklit eder. nk Hanef mezhebinde imsak vaktinden sonra da niyet caizdir.

Gnah ileyenin orucu Sual: Bazlar, (Namaz klmayan, iki ien, ak gezen veya baka gnah

ileyen, bouna oru tutmamal) diyorlar. Bu sz doru mudur? CEVAP Hayr, dine aykrdr. Birka gnah ileyenin, dier gnahlar da yapmas

gerekmez. Hem oru tutup hem de gnah ileyen kimse, oru tutmakla hsl olan byk sevaba kavuamaz, fakat ahirette, niin oru tutmadn diye hesaba ekilmez. Oru borcunu demi olur, hatta orucun bereketiyle dier gnahlardan da kama imkn olur. mam- Rabbani hazretleri buyuruyor ki:

(Btn gnahlara tevbe edip hepsinden kamak byk nimettir. Bu yaplamazsa, baz gnahlara tevbe etmek de nimettir. Bunlarn bereketiyle belki btn gnahlara tevbe etmek nasip olur. Bir eyin btn ele gemezse, hepsini de karmamal.)

Namazn dinimizdeki yeri, oruca gre daha nemliyse de, bir kimseye namaz klmad iin, (oru da tutma) denmez. Aksine, (Namaz klamyorsan,


13

orucu bari terk etme) denir. Namaz klmamakla byk bir gnaha giren kimse, oru tutmazsa gnah miktar daha da ok artar.

Birka gnaha mptela olan kimse, birinden vazgemek isterse ona, (Dierlerini brakmadna gre, bu gnaha da devam et) denmez. Gnah miktar ne kadar azaltlrsa, o kadar iyi olur. Allahtan korkup bir gnahtan vazgemek iman alametidir. Hadis-i erifte, (mrnde bir defa Allah anan veya Ondan korkan Mslman, Cehennemden kar) buyuruldu. (Tirmizi)

Gnah ileyen, oru tutuyor veya zekt veriyorsa, (Aman bunlar bari brakma) demelidir! Bu ibadetleri de yapmazsa, dinden tamamen uzaklaabilir. Korkutmaktan ok, mjdeleyici olmak gerekir. Peygamber efendimiz, (Allahn rahmetinden mit kestirip, dinden nefret ettirenlere lanet olsun! Kolaylatrn, gletirmeyin) buyurdu. (Buhari)

Bir gen, Peygamber efendimize, (u gnah brakamyorum) dedi. O gnah, yalan, zina ve ikidir. Resulullah efendimiz, (Bu gnahtan yalan benim iin brak) buyurdu. O gen, kabul edip gitti. Daha sonra, dier iki gnah ilemek isteyince, (Bu gnahlar ileyip Resulullahn karsna knca, Ben ilemedim desem yalan sylemi olurum. Eer ilediimi sylersem, beni cezalandrr) diye dnd. Dier iki gnahtan da vazgeti. (ira)

Kelime-i ehadeti dil ile syleyip kalb ile de tasdik eden Mslmandr. Gnah ileyen, Mslmanlktan kmaz. Bir hadis-i erifte buyuruldu ki:

(Cebrail aleyhisselam, mmetine mjde ver ki, mrik olarak lmeyen Cennete girer dedi. Ben, Zina ve hrszlk eden de mi Cennete girer diye defa sordum. Evet, zina ve hrszlk eden de Cennete girer dedi. Daha sonra, ki ise de, yine sonunda Cennete girer dedi.) [Buhari]

Bu, Ehl-i snnet itikaddr. Gnahlar hafif grmek deildir. Bu inan, insan gnaha sevk etmemeli! Her gnah, kalbi karartr, insan kfre srkleyip Cehennemde ebedi kalmaya sebep olabilir. Her gnahtan kanmal, nk Allahn gazab gnahlar iinde sakldr. Belam- Baura, ok ibadet eden byk bir limken, bir gnah yznden imansz ld. Gnah ileyen hemen tevbe etmelidir! (K.Saadet)

Oru tutmamay mubah klan zrler Sual: Oru tutmamay mubah klan zrler nelerdir? CEVAP Oru tutmamay mubah klan zrler unlardr: 1- Hastalk: Hasta olan veya oru tutunca hastal artan kimse, oru

tutmaz veya tutuyorsa bozabilir. Hastaya bakan da, hastaya bakmak iin skntya girerse, oru tutmayabilir.


14

2- Sefer: 104 km uzaa giden kimse, 15 gnden az kald yerde seferi olur. Yolculukta sknt olur, i aksar veya kazaya sebep olacak bir durum olursa, orucu kazaya brakmak caiz olur. Hadis-i erifte, (Seferde sknt iinde oru tutmak, takva saylmaz) buyuruldu. (Buhari)

3- Gebe ve emzikli olmak: Kendine veya ocuuna bir zarar gelecekse, gebe ve emzikli kadn oru tutmaz. Hadis-i erifte, (Allah tel, gebeyle emzikli kadna, oru tutmamas iin ruhsat verdi, orucunu tehir etti) buyuruluyor. (Ebu Davud, Tirmizi, Nesai)

Emzikli kadn, kendi ocuunu veya bakasnn ocuunu emzirse de hkm ayndr.

4- Alk ve susuzluk: Kendisinde iddetli alk ve susuzluk meydana gelen kimse, lm tehlikesi varsa veya akl gidecekse yahut hastalanp bir zarara urayacaksa orucunu bozabilir.

5- htiyarlk: Oru tutamayan ve iyileme ihtimali de olmayan yal kimse, tutamad gnler iin fidye verir. 30 gnn fidyesi 53 kg undur. 53 kg un alacak kadar altn da verilebilir.

6- krah: Orulu, (Orucunu bozmazsan seni ldrr veya bir uzvunu keseriz) diye tehdit edilmise, dediklerini yapmaya gleri yetiyor ve blf yapmyorlarsa, orucu bozmak mubah olur.

Ramazan- erifte, zrsz oru tutmamak byk gnahtr. Hadis-i erifte, (zrsz olarak ramazanda bir gn oru tutmayan, bunun yerine btn yl boyu oru tutsa, ramazandaki o bir gnk sevaba kavuamaz) buyuruldu. (Tirmizi)

Oru tutamamak Sual: altmz yer ok scak, orulu olunca almam imknsz. zin

de vermiyorlar. almasam oluk ocuk nafakasz kalacaktr. Oru tutmayp kn kaza etmem caiz olur mu?

CEVAP Nafakaya muhta kimse, alnca hasta olacan anlarsa, orucu bozar.

cretle almay szlemise ve i sahibi, ramazanda izin vermiyorsa, kendinin ve ailesinin nafakas mevcut olan, orucu bozmaz, nk byle kimsenin dilenmesi haramdr. Kendinin ve ailesinin nafakasna malik deilse, orucun zarar vermeyecei baka hafif i bulmas gerekir. Hafif i bulamazsa, iinde alarak, orucu bozmas caiz olur. Bunun gibi, ekin bien kimseye ramazan aynn orucu ziyan verirse, yani orutan dolay, ekini biemeyip, ekin telef olursa yahut alnrsa [veya bina yaplamayp da yamurdan yklmak tehlikesi muhakkak olursa] ve bunlar cretle yapacak bulamazsa, oru tutmayp, bu ilerini yapmak caiz olur. bitince, orucunu tutar ve ramazandan sonra da, tutamad gnleri kaza eder. Gnah olmaz. Susuzluktan hasta olmas, lmesi muhakkak olan herkes de, orucu bozup, kaza edebilir. Kefaret gerekmez. (Redd-l-muhtar)


15

Orucu kazaya brakmak Sual: Ramazanda scak gnlerde oru tutmayp, kn kaza edilse sevab

az m olur? CEVAP Dini bir mazeret olmadan, orucu kazaya brakmak haramdr, byk

gnahtr. Namaz da kazaya brakmak byle byk bir gnahtr. Her ibadet vaktinde yaplr. Size birisi, (30 gn yiyip ime, ben k gn sana 30 aylk nafaka vereceim) dese ne dersiniz? Yahut siz ok a ve susuzken, (imdi yiyip ime, bir ay sonra bin ton ekmek ve bir ton su veririm) dese ne dersiniz?

Oru ibadeti, din bir mazeretle kazaya braklrsa, tevbe edip kazas tutulunca sadece cezadan kurtulur. Ramazan- erifte tutulan sevaba kavuamaz. mr boyu oru tutsa, ramazanda tutulan bir gn orucun sevabna kavuamaz. Peygamber efendimiz buyuruyor ki:

(Allah tel benim mmetime ramazan- erifte be ey ihsan eder ki, bunlar hibir Peygamberin mmetine vermemitir: 1- Ramazann birinci gecesinde oruca kalkana, Allah tel rahmetle nazar eder. Rahmetle nazar ettii kul artk rahmete kavumutur, hibir korku yoktur. 2- ftar vakti, orulunun az kokusu, Allah telya, her kokudan daha gzel gelir. 3- Melekler, ramazann her gece ve gndznde, oru tutanlarn affolmas iin dua eder. Melekler gnahsz olduu iin dualar kabul olur. 4- Allah tel, oru tutanlara mahsus olarak Cennette bir kk ihsan eder. 5- Ramazan- erifin son gn, oru tutan mminlerin hepsini affeder.) [Beyheki]

(Allah tel, Ramazann her akam iftar zamannda bir milyon kiiyi Cehennemden azat eder.) [Deylemi]

Seferde iken oru tutmak Sual: Seferde olana da Ramazan orucu farz m? CEVAP Evet. Ama kazaya brakmas caizdir. Sual: Seferde oru tutmak gerekmedii halde, Ramazan orucunu tutan

nafile sevab m alr? CEVAP Seferi olan, Ramazan orucunu tutarsa, farz sevab alr. zrsz oru yememeli Sual: Devaml ehirlerarasnda ofrlk yapann, oru tutmamas gnah

olur mu? CEVAP i aksatacak zorluk yoksa Ramazan- erifte oru tutmak ok sevabdr.

zrsz oru tutmamak byk gnahtr. Hadis-i erifte buyuruldu ki:


16

(Ramazanda mazeretsiz bir gn oru tutmayan, bunun yerine btn yl boyu oru tutsa, Ramazandaki o bir gnk sevaba kavuamaz.) [Tirmizi]

u halde, bir zr olmadan oru yememeli. Dini bir zr olann, orucunu kazaya brakmas caiz olur. Yolculukta sknt olur, i aksar veya kazaya sebep olacak bir durum olursa, kazaya brakmak caiz olur. Hadis-i erifte, (Yolculukta [sknt iinde] oru tutmak, takva deildir) buyuruldu. (Buhari) [Yolculuk veya sefer demek, 104 km'den uzak yere gitmek zere yola kmaktr. Bunlardan daha ksa yola giden seferi olmaz. Burada takva daha ok sevap kazanmak manasndadr.]

Sual: Yolculukta oru tutmamaya izin var diye oruca niyetlenmedim. Saat 11de uaa bineceim iin sabah kahvaltm yapp yola ktm. Seferde oru tutmamak caiz deil mi?

CEVAP msak vaktinden nce sefere ksaydnz, oruca niyet etmeyip sefere

knca yiyip iebilirdiniz. Hlbuki kahvalt yaptnz zaman, mukimsiniz ve niyet etmiyorsunuz, yiyip iiyorsunuz, bu yzden gnah oluyor. Niyet edip orulu yola kacaktnz ve o gn o orucu bozmayacaktnz, yani o gn orucu tutmanz gerekirdi. Niyet etmeden yiyip itiiniz iin sadece kaza gerekir.

Seferi iken oru Sual: msak vaktinden sonra sefere ktmz iin oruca niyet etmi

oluyoruz. Yani o gn seferde de olsak oru tutmamz lazm. Ancak, mesela sabah 11de ABDye gitmek zere uaa biniyoruz. Devaml Batya gittiimiz iin gn, New Yorka giderken 7 saat, Los Angeles a giderken de 10 saat uzuyor. Bu durumda ne yapmak lazm?

CEVAP Oru tutabilirse sevab kazanr, alk ve susuzlua dayanamayp bozarsa

gnah olmaz. Seferdeyken, orucu zrsz bozana kefaret gerekmez. Sual: Oruluyken seyahat ediyoruz. Doudan batya gidince mesela

Erzurumdan stanbula gelince, akam bir saatten fazla ge oluyor. Tersine stanbuldan Erzuruma gidince, bir saatten fazla erken oluyor. Orucu niyetlendiimiz ehre gre mi, yoksa bulunduumuz ehre gre mi aacaz?

CEVAP Oru alan yerin zaman esas alnr. Gne batmadan oru almaz.

Saate gre hareket edilmez, gnein batmas esas alnr. Dnyann hangi ehri olursa olsun, oruta ve namazda, herkes vard ehrin vaktine gre hareket eder.

Sual: Bir kimse, Ramazan orucunu sefere knca sebepsiz bozsa, kaza m kefaret mi gerekir? Mukim iken orucunu bozup sonra sefere ksa, kaza m, kefaret mi gerekir?

CEVAP


17

Niyetli orucu sefere knca bozmak gnahtr. Ama gnah ilese de, seferde bozduu iin kefaret gerekmez. Eer mukim iken bozup sefere ksa, kefaret de gerekir.

Aktan oru yemek Sual: (Allahn bildii kuldan saklanmaz) diyerek aktan oru yiyenler

oluyor. Gnah deil midir? CEVAP Gnah, ak da, gizli de ilemek caiz olmaz. Fakat nefsine, eytana

uyarak gnah ileyen, gnahn gizlemelidir! Gnah gizlemek birka ynden faydaldr:

1- Eer gnahlarmz aa kmamsa sevinmelidir! Cenab- Hak, (Gnah gizleyin) buyuruyor. Peygamber efendimiz de sallallah aleyhi ve sellem buyurdu ki:

(nsan gnahn dnyada gizlerse, Allah tel da, kyamette, bu gnah kullarndan saklar.) [Mslim]

2- Allah tel aktan, ekinmeden gnah ileyenlere daha ok buzeder. Fakat zlerek gnahn gizleyenleri, gizledii iin affedebilir. Hadis-i erifte buyuruldu ki: (Bir gnaha den, gnahn gizlesin! Allah telnn rtsn onun zerinde bulundursun!) [Mslim]

3- Gnah ilerken halktan olsun utanmaldr! Bakasn kendi hakknda konuturmamak, gybetini ettirmemek iin gnah gizlemelidir! Hadis-i eriflerde buyuruldu ki: (Haya tamamyla hayrdr.) [Buhari] (Haya imandandr.) [Buhari] (Hayaszn dini olmaz ve hayasz kii Cennete giremez.) [Deylemi]

4- Kt rnek olmamak, bakalarnn da gnah ilemesine cesaret vermemek iin gnah gizlemeli! Byle sebeplerden dolay aktan gnah ilememeli, gizli de olsa gnah ilemekten saknmal! nk gnahlar ldrc zehirdir. man olan gnah ilemekten ok korkar. Hadis-i erifte buyuruldu ki:

(Mmin, gnahn da gibi grr, zerine deceinden korkar. Mnafk ise, gnahn, burnuna konmu, hemen uacak bir sinek gibi grr.) [Buhari]

Sual: slam Ahlak kitabnda deniyor ki: zr yok iken, Ramazan gn aikre yiyen, ien, mrted olur.

(Feyziyye) Seadet-i Ebediyye kitabnda da yle deniyor: Ramazan- erifte umumi yerlerde, Mslmanlarn karsnda, oru

yiyenlerin ve oru tutanlar aldatarak, oru tutturmayanlarn iman gider. Bu iki ifadeyi anlayamadk. Aktan oru yiyen kfir mi oluyor? CEVAP


18

Hayr byk gnah ileyene kfir denmez. Burada, oru emrini hafife almann, farz olduunu inkr etmenin, oru tutmamay zmnen tevik etmenin kfr olduu bildiriliyor. Her farz byledir. Mesela ak gezen bir kadn, kapanmann Allahn emri olduunu biliyor, inanyor ve beeniyorsa, eitli sebeplerle kapanamyorsa, buna kfir denmez. Kapanmay Allahn emri kabul etmiyorsa veya kabul edip beenmiyorsa, ak gezdii iin hi zlmyorsa, kfr olur.

Aktan oru yemek Sual: Hastanede hasta olarak yatyorum. Oru tutacak durumum yok.

Hastanede gizli yiyip ime imknm da yok. Aktan oru yemek gnah olur mu?

CEVAP Hasta olduunuz belli, yani oradakiler bunu biliyor ve gryor, gizleme

imkn da yoksa aktan yiyip imek caiz olur. Kadnlar muayyen gnlerinde iken Sual: Ramazanda bir kadnn muayyen hli zuhur ederse, yiyip iebilir

mi? Muayyen hli sona erince, yiyip imesi gnah olur mu? CEVAP Ramazanda imsak vaktinden sonra, hayz kesilse, o gn orulu gibi durur.

msak vaktinden sonra hayz gren, o gn gizli yiyip ier. Her iki durumda da o gnk orucunu sonra kaza eder. Vakit iinde, namaz klmadan nce, hayz gren, o vaktin namazn kaza etmez.

msak vaktinden nce kan kesilse, sabah namaz vaktine, yalnz gusledip elbisesini giyecek kadar zaman olur da, Allah ekber diyecek kadar fazla zaman kalmazsa, o gnn orucunu tutar. Fakat, yatsy kaza etmesi lazm olmaz. Tekbiri syleyecek kadar da zaman olursa, yatsy kaza etmesi de lazm olur. ftardan nce hayz balarsa, orucu bozulur. Ramazandan sonra kaza eder. Namaz iinde hayz balarsa, namaz bozulur.

Sual: Bir kadn akamdan yarnki oruca niyet etse, yarn hayz balasa o gn oru tutacak m?

CEVAP Hayz balaynca oru bozulmu olur, yer ier. Ancak orulularn gz

nnde yememelidir! Sual: Kadn geceden niyet ettii orucu leyin bozsa, leden sonra da

det grse, kaza m gerekir? CEVAP det olmasa idi kefaret gerekirdi. det olduu iin kaza gerekir. Bir kimse

de orucunu bozsa, sonra oru tutamayacak kadar hastalansa yine kaza gerekir.

Sual: Hayzlnn, Ramazanda oru tutmas caiz mi?


19

CEVAP Hayr. Sual: Orucun aksamamas iin hayz ilala geciktirmek caiz mi? CEVAP Caizdir. Sual: deti 13 ve 15 olan Malikiyi taklit eden kadn onuncu gnden sonra

Ramazan orucunu tutabilir mi? CEVAP Evet tutmas gerekir. On gnden sonra deil esas deti ka ise o gnden

sonra oru tutmak gerekir. Hanefiye gre deti bitmi oluyor gusledip orular tutar. Gusletmese de orular yine sahih olur, fakat gusll tutmak elbette iyi olur. Malikiye gre de kan kesilince de yani 15 gn bitince gusletmesi gerekir.

Sual: Kaza orucu tuttuum gn, detim balad. detim bittiinde, yarda kalan orucum yznden ayrca bir gn daha m tutacam?

CEVAP Ayrca oru tutmazsnz. Kaza orucunuz yarda kalmtr. Onu yeniden

tutarsnz. Sual: Mlikyi taklit eden kadnn, aylardan beri muayyen hli her zaman

15 gn devam ediyor. 15 gn de temiz oluyor. 10 gnden sonra hayz devam ederken, oru tutabilir mi

CEVAP Oruta Mlik taklit edilmedii iin, 10 gnden sonra orucunu tutar. ftar vermenin fazileti Sual: ftar vermenin sevab nedir? CEVAP ftar vermek ok sevabdr. Yolda giderken bir oruluya bir hurma veya bir

zeytin verilse de iftar verme sevabna kavuulur. Peygamber efendimiz, (Bir kimse, bu ayda bir oruluya iftar verirse gnahlar affolur. O orulunun sevab kadar ona sevab verilir) buyurunca, Eshab- kiramdan bazlar, bir oruluyu iftar ettirecek kadar zengin olmadklarn sylediler. Onlara cevaben (Bir hurmayla iftar verene de, yalnz suyla oru atrana da, biraz st ikram edene de bu sevab verilir) buyurdu. (Beyheki)

Yine bir hadis-i erifte, (Ramazanda bir misafire oru atrana Srat kprsn gemek kolaylar) buyuruldu. (V. Necat)

Yemek yedirmek ok sevabdr. Hele oruluya yedirmek daha ok sevabdr. Oru tutann sevab kadar sevab alr, orulunun sevabndan eksilme olmaz.

Peygamber efendimiz, (Ramazan aynda bir oruluyu su ile iftar ettiren, anasndan doduu gnk gibi gnahsz olur) buyurunca da,


20

Eshab- kiram, Su az ve kymetli iken mi? diye sual etti. Onlara cevaben (sterse nehir kenarnda versin, ayndr) buyurdu. (V. Necat)

Yemek yedirmeyi nimet bilmelidir! Hadis-i eriflerde buyuruldu ki: (Amellerin en faziletlisi, bir mminin aybn rtmek, karnn

doyurmak ve bir ihtiyacn karlamak suretiyle onu sevindirmektir.) [sfehani]

(Allah tel, yemek yediren cmertle meleklerine vnr.) [mam- Gazali]

(Misafir, sofrada bulunduu mddete, melekler, ev sahibine dua eder.) [Taberani]

(Cennette yle gzel kkler vardr ki, bunlar, tatl konuan, yemek yediren ve herkes uyurken namaz klanlar iindir.) [Tirmizi]

(Arkadana, sevdii yemei ikram edenin gnahlar affolur.) [Bezzar] Dostlarla yemek Dost ve arkadalara yemek yedirmek, sadaka vermekten efdaldir.

Hazret-i Ali buyurdu ki: (Dostlara yedirdiim bir ekmek, fakirlere verdiim be ekmekten daha

kymetlidir. Dostlarla yenilen yemek, kle azat etmekten daha makbuldr.) (O beni yemee armyor. Onu niye araym) dememelidir! Yemee

arrken de, yemee giderken de yalnz Allah rzasn dnmelidir! Yemekte gnah ilenen davetlere gidilmez. Fakirlerin davetine gitmeyip

de, zenginlerinkine gitmek kibirdendir. Kendinden aa olanlar ziyaret etmek de tevazu alametidir.

Dn yemeine davet olunann gitmesi snnet, baka ziyafetlere gitmek mstehaptr. Baz limler ise, (Dn yemeine gitmek vacip, dier davetlere gitmek snnettir) demilerdir.

Mslmann Mslman zerindeki be haktan biri, davetine icabettir. Yani davetini kabul edip gitmektir. Hadis-i erifte, (Davete icabet ediniz) buyuruldu. (Mslim)

Klfete girenin davetine gitmek gerekmez. Cimrinin davetine de gitmemelidir! Peygamber efendimiz bu hususta, (Cmerdin yemei ifa, cimrinin yemei hastalktr) buyurmaktadr. (Deylemi, Hkim, bni Ll, Dare Kutn, Hatib)

Samimi olarak davet edilen yere gitmelidir! Hadis-i eriflerde buyuruldu ki: (Mslman kardeine ikram eden, Allah telya ikram etmi olur.)

[sfehani] (ki kii birden davet ederse, kaps yakn olana icabet et! nk

kaps yakn olann hakk daha nce gelir.) [Buhari] (Davete icabet etmeyen, Allaha ve Resulne asi olmu olur.) [Buhari]

(Dinimizin bu konudaki emrine uymam olur.) Sual: Haram parayla iftar verilir mi? CEVAP


21

Yalnz haram para ile iftar verip ondan sevap bekleyen kfir olur. Sevap beklemeden vermek kfr olmaz. Geliri haram helal karksa, verilen iftar haram da kfr de olmaz.

Sual: Almanya'da yle sylentiler var: Burada herkes zengin istedii her eyi alp yiyor. Hi kimseyi davet

etmek gerekmez. Asl sevap kazanmak iin bir fakiri davet edeceksin ki sevap kazanasn. Burada fakir olmadna gre iftara davet etmek gerekmez diyorlar. Doru mu?

CEVAP Yanl. Akl ile din olmaz. Din kitaplar ne yazyorsa, ona baklr. Baz

kimseler de, "Mahallende fakir varken hacca gitmek gerekmez. Fakiri sevindirmek hacdan nemlidir" diyorlar. Ama dinimiz yle demiyor. Mslman olann dinimizin bildirdiklerine inanmas gerekir. Btn dnyann fakirlerini doyursanz, hepsini zengin etseniz, hac yerine gemez.

Fakire yemek yedirmenin sevab ayr, iftar atrmann sevab ayrdr. Peygamber efendimiz, (Ramazan aynda bir oruluyu su ile iftar ettiren, anasndan doduu gnk gibi gnahsz olur) buyurunca, Eshab- kiram, "Su az ve kymetli iken mi?" diye sual etti. Onlara cevaben (Hayr, rmak kenarnda olsa da, rmaktan bir bardak su alp verilse de ayn sevaba kavuur) buyurdu.

Grld gibi rmaktan su almak bedavadr. Burada nemli olan oruluya iftar atrmaktr. Bu su ile de olur, hurma ile de olur, zeytin ile de olur. Yemek yedirilirse daha ok sevap kazanlr.

Sual: Orulu olmayan iftara davet etmek caiz midir? CEVAP Evet, caizdir. Fakat iftara davet ederken, oru tutanlar tercih etmeli. Bir

mazereti sebebiyle, oru tutamyorsa, mesela yolcu ise, hasta ise yahut muayyen halde ise, onlar da, davet edilebilir.

ftar yemei paras vermek Sual: Birisine iftar yemei paras vermek, iftar vermek gibi sevab mdr? CEVAP Evet. ftar ettirme sevab Sual: Cami nlerinde camiden kanlara iftarn amak iin hurma

veriliyor. Bunlar da iftar ettirme sevabna kavuuyorlar m? CEVAP Elbette kavuuyorlar. Yarm bardak su verilse de, iftar sevabna

kavuulur. ftar ettirme sevab ok byktr. hadis-i erif meali yledir: (Ramazan aynda, bir oruluyu, su ile de olsa iftar ettiren, anasndan

doduu gnk gibi gnahsz olur.) [V. Necat]


22

(Bir kimse, Ramazanda, bir oruluya iftar verirse, gnahlar affolur. Hak tel, onu Cehennem ateinden azat eder. O orulunun sevab kadar, ona sevab verilir.) [bni Huzeyme]

(Bir hacy veya bir mcahidi tehiz eden ve onlarn ailesini grp gzeten veya bir oruluya iftar veren, ayn sevablara kavuur, dierlerinin sevabndan hi bir ey eksilmez.) [Beyhek]

ftar geciktirmek caiz mi? Sual: Bir i sebebiyle iftar ne kadar geciktirmek caiz olur? CEVAP Akam vaktinin girdii kesin olarak biliniyorsa, nce hurma, su gibi bir ey

ile oru alr sonra namaz klnr. Yemei tezce yiyip sonra namaz klmak da caizdir. Ancak iftar sofrasnda eitli yemekler olduu iin, akam namaz gecikebilir. Namaz mekruh vakte kalabilir. Bu bakmdan nce namaz klmak ve sonra yava yava yemei yemek daha uygun olur. Vaktin girdii kesin belli deilse, nce namaz klmak gerekir. Daha sonra vaktin girmedii anlalrsa, namaz iade etmek mmkndr. Fakat vakit girmeden oru alrsa, oru bozulmu olur. Telafisi de mmkn olmaz. Vaktin girdii kesin biliniyorsa, nce orucu ap, namaz kldktan sonra yemei yemelidir.

Hadis-i erifte, (ftarda acele edin) buyuruldu. (Hakim) Acelenin son vaktinin, muteber kitaplarda, yldzlar grnnceye kadar

olduu bildiriliyor. Bu da takriben akam vakti girdikten yarm saat sonradr. Hadis-i erifte, (Yldzlar grnmeden iftar eden, snnetimle amel etmi olur) buyuruldu. (bni Hibban)

ftar dualar Sual: ftar aarken hangi dua okunur? CEVAP Gnein batt iyi anlalnca iftardan nce, Euz ve Besmele ekilip,

(Allahmme y vsial-magfireh igfirl ve li-vlideyye ve li-stziyye ve lil-mminne vel mmint yevme yekmlhisb) denir. Manas yledir: (Ey mafireti ok geni olan Allahm! Kyamet gn hesaba ekilirken, beni, ana babam, hocam, erkek ve kadn btn mminleri affet!)

Bir iki lokma yedikten sonra, (Zehebezzama vebtelletil urk ve sebe-tel-ecr inallah tel) denir ve yemee balanr. Bu iftar duasnn manas ise yledir: (Alk bitti. Damarlarmzn suya kavuma vakti geldi. nallah sevab hsl oldu.)

Ramazanda yle dua da edilir: Ya Rabbi, Ramazan- erifin efaatine nail eyle! Ramazan- erifte af ve

mafiret eylediin ve Cehennemden azat eylediin kullarn arasna bizleri de dahil eyle!

Akam namazn geciktirmemeli


23

Sual: nemli bir iftar davetine gidince, akamn farzn veya snnetini, yemekten sonra klmak caiz olur mu?

CEVAP Vaktin girdii kesin belliyse, nce orucu ap, sonra akam namazn

klmal, sonra yemek yemeli. Namaz mekruh vakte brakmamaldr. Akam namazn, yldzlar grnnceye kadar, [yaklak yarm saat] geciktirmemeli. Son snneti olan namazlarda, farzdan sonra son snneti hemen klmamak da mekruhtur. ftar bahane ederek, bir mecburiyet olmadan akamn snnetini terk etmek caiz olmaz.

Teheccd, seher vakti ve sahur Sual: Seher vaktinin nemi nedir? CEVAP Seher vakti eri gecenin yani gnein batndan imsak vaktine kadar

olan zamann son altda biridir. Yaz ve k bu vakit azalp oalr. Teheccd namaznn vakti ise, eri gecenin son te biridir. Gece yarsndan sonra klnan teheccd namaz, gndz klnan bin

rekttan daha faziletlidir. Mzzemmil suresinin ikinci yetinde mealen, (Gecenin yarsnda gece namaz kl!) buyuruldu. (slam Ahlak)

Tehecct namaz, gece yarsndan sonra klnabildii gibi, gecenin son te birinde klmak iyidir. Seher vaktinde klmak ise daha iyidir. Hadis-i eriflerde buyuruldu ki:

(Gecenin sonunda uyanamayacandan korkan, gecenin evvelinde vitri eda etsin! Sonra yatsn! Gece sonunda uyanacan mit eden, vitri o zaman klsn! nk gecenin sonundaki kalkmakta rahmet melekleri hazr olur.) [Mslim]

(Gece seher vaktinde ve namazlardan sonra yaplan dua kabul olur.) [Tirmizi]

(Seher vakti Allah tel buyurur ki: stifar eden yok mu, onu mafiret edeyim. steyen yok mu, istediini vereyim, duasn kabul edeyim.) [Mslim]

Seher vakti, dua ve istifarlarn kabul olduu zamandr. Ramazan aynda sahur iin kalknca seher vaktinde kalklm olur. Bu vakitte dua etmeyi ganimet bilmelidir! Allah tel iyileri verken, (Onlar seher vaktinde istifar eder) buyuruyor. (Zariyat 18)

Yakub aleyhisselam, oullarna, (Sizin iin yaknda [seher vakti] Rabbime istifar edeceim) dedi. (Yusf 98)

l-i mran suresinin 17. yetinde, sabredenler, sadklar [sz, i ve niyetlerinde doru olanlar], namaz klanlar, zekt verenler ve seher vakitlerinde istifar edenler vlmektedir. Hepsinden sonra, istifar edenlerin bildirilmesi, insann her ibadetini kusurlu grp, daima istifar etmesi iindir.


24

Frsat ganimettir. mr faydasz ilerle geirmemeli, Hak telnn rzasna uygun eylere sarf etmelidir! Be vakit namaz, tadil-i erkan ile ve cemaat ile eda etmelidir! Teheccd namaz klmal, seher vakitlerini istifarsz geirmemeli, gaflet uykusuna dalmamal, lm ve ahireti dnmeli, haram olan dnya ilerinden yz evirip, ahiret ilerine ynelmelidir! Zaruri olan dnya kazanc ile megul olup, dier vakitleri, ahireti imar etmekle megul olmaldr! (Mek. Masumiyye)

Sahura kalkmann nemi Sual: Sahura kalkmadan oru tutmak gnah mdr? CEVAP Gnah deildir, ancak sahura kalkmak ok sevabdr. Bir yudum su imek

iin de olsa, sahura kalkmak iyi olur. Hadis-i eriflerde buyuruldu ki: (Sahur yemei mbarektir. Sahurun tamam berekettir. Bir yudum su

iin de olsa sahura kalkn! Allah tel ve melekleri, sahura kalkanlara salt ve selam ederler.) [. Ahmed] (Yani Allah tel, sahura kalkanlar mafiret eder, melekler de onlar iin dua eder.)

(Sahura kalkn, sahurda bereket vardr.) [Buhari] (Sahurda yemek yiyerek, oru tutmanza yardmc olun!) [Beyheki] (Sahur yemeine kalkmak Allahn size balad berekettir, bunu

karmayn!) [Nesai] (Yedikleri hell olmak artyla hesaba ekilmeyecek kii; orulu,

sahur yemei yiyen ve Allah yolunda nbet tutandr.) [Nesai] (Sahur yemeine kalkmak Allahn size balad berekettir, bunu

karmayn!) [Nesai] (Bir lokma olsa da sahur yemei yiyin, nk onda bereket vardr.)

[Deylemi] (Mminin sahurunun hurmayla olmas ne gzeldir.) [Ebu Davud] (Allah tel, sahura kalkanlara rahmet eder.) [Taberani] Ramazanda ibadet ve iyiliin sevab Sual: Ramazan aynda ibadet ve iyilik etmenin sevab daha m fazladr? CEVAP Bu konuda imam- Rabbani hazretleri buyuruyor ki: Mbarek Ramazan ay, ok ereflidir. Bu ayda yaplan, nafile namaz,

zikir, sadaka ve btn nafile ibadetlere verilen sevap, baka aylarda yaplan farzlar gibidir. Bu ayda yaplan bir farz, baka aylarda yaplan yetmi farz gibidir. Bu ayda bir oruluya iftar verenin gnahlar affolur. Cehennemden azat olur. O orulunun sevab kadar, ayrca buna da sevap verilir. O orulunun sevab hi azalmaz.

Bu ayda, emri altnda bulunanlarn, ilerini hafifleten, onlarn ibadet etmelerine kolaylk gsteren mirler de affolur, Cehennemden azat olur.


25

Ramazan- erif aynda, Resulullah, esirleri azat eder, her istenilen eyi verirdi. Bu ayda ibadet ve iyi i yapabilenlere, btn sene bu ileri yapmak nasip olur.

Bu aya saygszlk edenin, gnah ileyenin btn senesi, gnah ilemekle geer.

Bu ay frsat bilmeli, elden geldii kadar ibadet etmelidir. Allah telnn raz olduu ileri yapmaldr. Bu ay, ahireti kazanmak iin frsat bilmelidir.

Orulu iken gnahtan saknmaldr. Gz ve dili gnahlardan koruduumuz gibi, kulamz da korumamz gerekir. Konuulmas haram olan eyi, dinlemek de haramdr. El, ayak ve dier uzuvlar da haramdan korumaldr! Oru tutup azalar ile gnah ileyen, ila yerine zehir ien hastaya benzer. nk gnah zehirdir. badetlerimizin sevabn yok eder.

Ktlk veya herhangi bir gnah iledikten sonra piman olmak ve iyilik ve ibadet etmeye devam etmek lazmdr. Hadis-i eriflerde buyuruldu ki:

(Bir gnah ilediin zaman hemen arkasndan bir iyilik yap, bir sevap ile ki o gnah mahvetsin!) [Beyheki]

(Nerede, ne halde bulunursan bulun, Allahtan kork ve ktln akabinde bir iyilik yap ki onu yok etsin!) [Tirmizi]

Kur'an- kerimde de mealen buyuruluyor ki: (Elbette hasenat, seyyiat yok eder.) [Hud 114] [Hasenat, her eit iyilik, seyyiat ise, her eit ktlk demektir] Kt-iyi ayrm yapmadan herkese iyilik etmelidir! Gszlere, ihtiyarlara,

muhtalara yardm etmek dinimizin emirlerindendir. Hadis-i eriflerde buyuruldu ki:

(Gszlere, hastalara, yallara ve kklere merhamet ediniz!) [ir'a]

(Byklerimizi saymayan, kklerimize acmayan bizden deildir.) [Buhari]

(Yallarmza hrmet ve ikram, Allah telya saygdandr.) [Buhari] (Bir mslman kardeine ikram eden, Allah telya ikram etmi

gibidir.) [Taberani] (Bir gen, bir ihtiyara, yandan dolay hrmet ederse, o gen

ihtiyarlaynca, Allah tel ona hizmet edecek genler yaratr.) [Tirmizi] nsanlara iyilik etmek ok sevaptr. Hadis-i eriflerde buyuruluyor ki: (nsanlarn hepsi Allahn yli [ev halk] gibidir. Allah telnn en

ok sevdii kimse, Onun yline [insanlara] en faydal olandr. Allah telnn en buzettii kimse de Onun yline iyilik etmeyendir.) [Bezzar]

(u iki eyden daha iyisi yoktur: Allaha iman ve Onun kullarna iyilik etmek. u iki eyden de kts yoktur: irk ve insanlara ktlk etmek.) [Deylemi]

(En iyi kimse, kendisinden hep iyilik beklenendir.) [Tirmizi] (yilik etmek mr uzatr.) [Taberani]


26

(Kime bir iyilik yaplrsa, o iyilii ansn! yilii anmak kr, iyilii gizlemek nankrlktr.) [Ebu Davud]

tikf nedir, kadnlar nasl yapar? Sual: tikf nedir? Kadnlar evde itikfa girebilir mi? CEVAP Ramazan aynn son on gnnde, gece gndz bir camide kapanp ibadet

etmeye, itikf denir. Ramazan- erifte itikf, mekked snnettir. Ancak itikf, snnet-i kifye olduu iin bir mahallede birka kii itikfa girerse, dierlerinin bu snneti yapmas gerekmez. mkn olanlar itikfa girmeli. tikf eden, camide yiyip ier, yatar. Abdest iin dar kabilir. Birka hadis-i erif meali:

(tikfta olan, gnahlardan uzaklar, her iyilii ilemi gibi sevaba kavuur.) [bni Mace]

(Bir devenin iki sam kadar itikf eden, bir kle azat etmi gibi sevab kazanr.) [Tenvir]

(Ramazanda on gn itikf eden, iki defa [nafile] hac yapm gibi sevab kazanr.) [Beyheki]

(Allah rzas iin bir gn itikf, insan Cehennemden ok uzaklatrr.) [Taberani]

Snnet iki trldr: Snnet-i hda ve snnet-i zevaid. Camide itikf etmek, ezan okumak, ikamet getirmek ve cemaatle namaz klmak snnet-i hdadr. Bunlar, slam dininin iardr. Bu mmete mahsustur. (Hadikat-n-nediyye)

Resulullah efendimiz, (Mirac gecesi, beinci gkte, Osmann suretini grdm. Bu mertebeye neyle eritin dedim. Mescitte itikf etmekle diye cevap verdi) buyurdu. (M. Cihar Yri Gzin)

tikf; oru, namaz gibi adak olunur. (Hastam iyi olursa, itikfa gireceim) denmez. (Hastam iyi olursa, Allah rzas iin, u kadar gn itikfa gireceim) demek adak olur. (S. Ebediyye)

tikf gibi bal bana ibadet olan bir eyi nezredenin, bunu yerine getirmesi gerekir. (Drer)

Kadnlar camide itikf yapmaz. Evdeyse arta baldr. Eer mescid olarak kulland bir oda varsa, o odada itikfa girebilir. Yemek yapmak, temizlik gibi ev ilerinin hibiri yaplmaz. Sadece ibadetle uralr. Abdest gibi zaruri ileri yapmann mahzuru olmaz.

Ramazann son on gnnde olan snnet-i kifyedir. Az itikf da yaplabilir. Bir gn veya birka saat gibi... tikfa girenin orulu olmas arttr. Sadece fide orulu olma art yoktur. Dier mezhepte orulu olmak arttr. mkn olan kadnlarn evde itikfa girmesi, unutulmu bu snneti ihya etmesi ve snneti ihya etme sevabna kavumalar ok iyi olur.


27

Haram ilemek orucu bozar m? Sual: Oruluyken gnah ilemek, gybet etmek orucu bozar m? CEVAP Orucu bozmaz; fakat zellikle oruluyken gnahtan daha ok

saknmaldr. Hadis-i erifte, (Gybet etmek, sz tamak, yalan yere yemin etmek, namahreme ehvetle bakmak orucu bozar) buyuruldu. (Deylemi)

mam- azam hazretleri, bu hadis-i erifi aklyor ve (Bu gnahlar orucun sevabn bozar, shhatini bozmaz, oru mekruh olur) buyuruyor. Yani bu gnahlar ileyen, oru borcundan kurtulursa da, oruca mahsus olan byk sevaba kavuamaz. Hadis-i erifte, (Nice oru tutan vardr ki, alk ve susuzluktan baka bir ey elde etmez) buyuruldu. (bni Mace)

Oru, mminler iin bir nimet ve emanettir. Emanete riayet etmek gerekir. Onun zayi olmamas iin artlarn gzetmek gerekir. Harama bakmaktan saknmaldr! Hadis-i erifte, (Harama bakmak, eytann zehirli oklarndan bir oktur. Allah korkusuyla bunu terk edene, Allah tel yle bir iman verir ki, imann tadn kalbinde bulur.) buyuruldu. (Hakim)

Orulu, dilini de korumaldr! Hadis-i erifte (Oru atee kalkandr. Gybetle paralanmadka korur. Orulu, cahillik edip de kt sz sylemesin! Kendisine sataana, ben oruluyum desin!) buyuruldu. (Buhari)

Gz ve dili gnahlardan koruduumuz gibi, kulamz da korumamz gerekir. Konuulmas haram olan eyi, dinlemek de haramdr. El, ayak ve dier uzuvlar da haramdan korumaldr! Oru tutup azalaryla gnah ileyen, ila yerine zehir ien hastaya benzer. nk gnah zehirdir, sevablar yok eder. Bir gnah iledikten sonra piman olmak, iyilik ve ibadet etmeye devam etmek gerekir.

Hastalarn oru tutmas Sual: Midesi tamamen alnan kimse, oru tutabilir mi? CEVAP Doktorlar, oru tutmasnn sakncas olmadn sylyorlar. Oru ve fidye Sual: Oru tutamayacak kadar yal veya hasta, oru tutamazsa, ne

yapar? CEVAP ok yalanp, lene kadar ramazan orucunu veya kaza orularn

tutamayan ihtiyar ve iyi olmasndan mit kesilen hasta, oru tutmaz, fakir deilse fidye verir. Bir hadis-i erif meali yledir:


28

(Oru tutamayacak kadar yal veya iyi olmasndan mit kesilen hasta, fidye verir.) [Nesai]

Yal olup oru tutamayan ve iyi olmasndan mit kesilen hasta, fakir deilse her gnn orucu iin fidye verir. Fakir ise fidye vermez, dua eder. Fidye olarak, her gn iin bir ftra miktar un verilir. Bir ftra miktar un 1750 gramdr. Bir aylk oru iin 53 kg un vermek kfidir. Yahut bunun kymeti kadar altn, tutulamayan bir aylk orucun fidyesi olarak, bir veya birka fakire, Ramazann banda veya sonunda verilebilir. Fakir, ald fidyeyi kendisi kulland gibi, baka birine de verebilir. Fidye verdikten sonra, oru tutabilecek hale gelen hasta, tutamad orularn kaza eder. (Nehr-l-fk)

Hastalk, yallk gibi bir zrden dolay ramazan orucunu tutamayan zenginin, bu durumu lnceye kadar devam etse, fakirlere yemek verilmesini vasiyet eder. Velisi de, onun tutamad her oru iin, fakire fidye verir. (Bedyi)

Sual: Oru tutamayan hasta fidyeyi ne zaman verir? CEVAP Her zaman verebilir. Ramazann iinde verilebilir. Hastayken oru Sual: Rahatszl olann oru tutmamas gnah olur mu? CEVAP Orucun, birok hastala faydal olduu, aklanmtr. Hadis-i erifte,

(Her eyin bir zekt vardr. Bedenin zekt da orutur) buyuruldu. (Beyheki)

Zekt veren, maln kirden temizleyip, tehlikelerden koruduu gibi, oru tutan da vcudunu hastalklardan korur. Bir hadis-i erifte, (Sala kavumak iin oru tutun!) buyuruldu. (Taberani)

Midesinden veya baka bir yerinden rahatszl olan baz kimseler, hastayz diyerek oru tutmuyorlar. Oru tutmann kendisine zarar olup olmayacan bilemeyen hasta, salih ve uzman bir doktora sorar. Byle bir doktor, (Oru tutmak sana zarar verir) derse, orucunu kazaya brakr. Salih olmayan doktorun szyle hareket edilmez. la kullanan hastalar da, doktorun tavsiyesine uygun olarak ilalarn dozunu sahur ve iftara gre ayarlayarak orularn tutabilirler. Oruca mani olan hastalk ok azdr. Salih bir doktora sormadan, orucu kazaya brakmamal!

eker hastas ve emzikli kadn Sual: eker hastas ve hamile ve emzikli kadn oru tutmayabilir mi? CEVAP eker hastal eitlidir. Salih bir doktor, oru tutamaz demise tutmaz,

fidye verir. Hamile veya emzikli kadn, zayf olursa oru tutmayp, iyi olunca kaza eder.


29

Bir kimse, oru tutunca salna zarar verip vermeyeceini bilemeyebilir, nk oru tutabilirim der, oru tutar ve hastal artabilir. Tersine ben oru tutamam der, hlbuki oru tutmas ona iyi gelebilir. Bunun iin hasta olann, oru tutacaksa da, tutmayacaksa da, salih bir doktora sorup onun tavsiyesine gre hareket etmesi gerekir. ki hadis-i erif meali yledir:

(Hasta, ocuuna zarar gelmesinden korkan hamile kadn, oruca gc yetmeyen ihtiyar, oru tutarsa leceinden korkan ok zayf kimse oru tutmaz.) [Deylemi]

(Gebe ve emzikli kadna veya ocuuna zarar gelecekse, oru tutmaz.) [Buhari]

Sual: Hamile kadn, Ramazanda oru tutmamak haram olur diyerek oru tutuyor, kendini ve doacak ocuunu riske sokuyor. Riske sokmas uygun mu?

CEVAP Mslman, salih ve uzman bir doktor, oru tutma derse onun szne

uyulur, kfir veya fsk bir doktorun sz ile oru bozulmaz. Sual: Teyzemin bbreinde ta olduu iin doktor devaml su imesi

gerektiini sylemi. Eer fidye vermesi gerekiyorsa ne kadar ve ne vermeli? Bu fidyeyi bana vermesi uygun olur mu?

CEVAP Oru tutamayacak kadar hasta ise 30 gnlk Ramazan iin 53 kg un verir.

Yahut deerini altn olarak verir. Siz fakirseniz size de verebilir. Sual: Kalb rahatszlm var. Normalde oru tutabiliyorum. Kalb krizinden

endie ediyorum. Fidye verip, oru tutmasam olur mu? CEVAP Oru tutabilenin fidye vermesi caiz olmaz. Kalb hastalnda, gs

zerine nitroderm ihtiva eden bir ila [TTN] konur. Bu deriden ieriye emilir. Salam deriden ieri girdii iin orucu bozmaz. Kriz gelirse azdan alnan ilalar alnarak oru bozulur. Yani tutabildiiniz kadar oru tutmalsnz.

Sual: Ramazanda rahatszlk sebebiyle tutamadm 10 gnlk orucu kaza ederken, pe pee mi tutmam gerekir?

CEVAP Pe pee tutmanz gerekmez, frsat bulduka tutarsnz. Sual: Dzenli olarak ine kullanmas gereken hasta, tutamad bu

Ramazan orularn nasl demesi gerekir? CEVAP Bir aylk 53 kg un verir, yahut deeri kadar altn. Hasta zengin deilse

bunu da vermez, dua eder. Sual: Babam rahatszl sebebiyle son iki yla ait Ramazan- erif

orucunu tutamad. Halen oru tutamayacak durumda. Ya ilerlemi olduundan tekrar shhatine kavumas u an zor gzkyor. Dinen zengindir. Ne yapmas gerekir?


30

CEVAP Oru fidyesi verir, fakat iyi olduu zaman, yine oru tutmas gerekir. Bir

aylk oru iin 53 kg un vermesi gerekir, bir veya birka fakire verir. Sual: Bir hasta, ila alarak orucunu bozsa, kefaret gerekir mi? CEVAP Gerekmez. nk dinimizin bildirdii bir zrle, yani zaruretle oru

bozulunca yalnz kaza gerekir. Fakat basit bir ey iin oru bozulursa kefaret de gerekir.

Sual: Depresyon halinden uursuz olarak oru bozunca kefaret gerekir mi?

CEVAP msak vaktinden sonra, ezan okunurken, ne yaptnz bilmeden orucu

bozmusanz kaza gerekir. Eer orucu bozduunu biliyorsanz, kefaret gerekir. Anlattnz depresyon halinden sanki uursuz olarak bozduunuz anlalmaktadr. uursuz bozulunca da kaza gerekir.

Sual: Morfinle diini ektirdikten sonra, "orucum bozuldu" diye yiyip iene kefaret mi gerekir?

CEVAP Kefaret gerekmez, kaza gerekir. Bir hastalk sebebiyle de ine yaplnca

oru bozulur ve kaza lazm gelir. Oru bozulduktan sonra yiyip imek, kefaret gerektirmez.

Sual: Ramazanda oru tutarken ar hastalanan kimseye su vermek caiz midir?

CEVAP Caizdir. Hadis-i erifte buyuruldu ki: (Orulu iken vefat edene, kyamete kadar oru tutmu gibi sevap

yazlr.) [Deylemi] Ramazan- erif haricinde lm halindeki orulu hastalara, su vermek

mstehaptr. Sual: Bacana ameliyatla protez taklan bir hastann Ramazan ay

ierisinde grnd kadar ile bir ars ve szs olmad takdirde namaz klp oru tutmasna engel tekil eder mi?

CEVAP Tekil etmez. Ayakta klamazsa oturarak klar. Sual: lm hastas orulu kimseye zemzem vermek lazm m? CEVAP Orulu lmesi evladr. Oruca dayanamayan Sual: Ala veya susuzlua dayanamad iin kaza orucunu bozmak

gnah olur mu? CEVAP Gerekten dayanamad iin bozarsa gnah olmaz.


31

Ald fidyeyi bakasna vermek Sual: Bir fakir, ald oru fidyelerini baka fakire verebilir mi? CEVAP Evet, verebilir. Tutulan orucun fidyesi Sual: Ramazan aynda oru tutamayan hasta, iyileince kaza edecek

olsa, yine de ramazan aynda tutamad orularn fidyesini vermesi gerekir mi?

CEVAP Hayr, kaza eden, fidye vermez. Fidye verse de, iyileince kaza etmesi

gerekir. Nafile oru ve fazileti Sual: Nafile orucun da sevab olur mu? CEVAP Oru kazas olmayann nafile oru tutmas ok sevaptr. Hadis-i eriflerde

buyuruldu ki: (Bir gn nafile oru tutan kimseye, yeryz dolusu altn verilse, o

orucun sevabn karlamaz.) [bni Neccar] (Gizleyerek, bir gn nafile oru tutana, Allah tel, Cennetini ihsan

eder.) [Hatib] Sual: Ramazandan sonra her ay oru tutmak isteyen hangi gnler

tutmaldr? CEVAP Her ay 3 gn oru tutmak ok iyidir. Hadis-i eriflerde buyuruldu ki: (Her [kameri] ayda, gn oru tutmak, btn yl orulu geirmek

gibi sevaptr.) [Buhari] (brahim aleyhisselam, her ayda 3 gn oru tuttu. Allah tel da ona

mr boyu oru tutmu gibi sevap verdi ve mr boyu sanki yiyip imi gibi kuvvet, zindelik verdi.) [Beyheki]

(Her ay 3 gn oru tutan, yln tamamnda oru tutmu gibi olur.) [Mslim]

(Her ay 3 gn oru tutann kalbindeki kin yok olur.) [Bezzar] (Her ay 3 gn oru tutann kalbinin pas temizlenir.) [Nesai] Eyym- biyd denilen kameri aylarn 13, 14 ve 15. gnleri de tutmak iyi

olur. Hadis-i eriflerde buyuruldu ki: (Ayda 3 gn oru tutan, ayn 13, 14 ve 15. gnlerinde tutsun!) [Nesai] (Her ay, eyym- biydde oru tutan kimse, yln tamamnda oru

tutmu gibi sevaba kavuur.) [Nesai] Sual: Zilhicce aynda oru tutmann fazileti nedir, hangi gnlerde oru

tutmal?


32

CEVAP Kurban bayramnn bulunduu aya Zilhicce denir. Zilhicce aynn ilk on

gnnde yaplan ibadetlerin kymeti oktur. Bu husustaki hadis-i eriflerden birka yledir:

(Zilhiccenin ilk gnlerinde tutulan oru, bir yl oru tutmaya, bir gecesini ihya etmek de Kadir gecesini ihya etmeye bedeldir.) [bni Mace]

(Zilhiccenin ilk on gecesinde yaplan amel iin, 700 misli sevap verilir.) [Beyheki]

(Zilhiccenin ilk dokuz gnnde oru tutan, her gn iin, helal malndan yz kle azat etmi veya Allah yolundaki mcahidlere yz at vermi veya Kbeye kurban iin yz deve gndermi gibi sevaba kavuur.) [R. Nashin]

(Bu on gnn hayrndan mahrum olan kimseye yazklar olsun! Bilhassa dokuzuncu [Arefe] gn orula geirmelidir! Onda o kadar ok hayr vardr ki, saymakla bitmez.) [T. Gafilin]

(Zilhiccenin ilk dokuz gn oru tutana, her gn iin bir yllk oru sevab verilir.) [Ebul Berekat]

(Zilhiccenin ilk on gn fazilette bin gne, Arefe gn ise, on bin gne eittir.) [Beyheki]

(Allah indinde zilhiccenin ilk on gnnde yaplan amellerden daha kymetlisi yoktur. Bugnlerde tesbihi, tahmidi, tehlili ve tekbiri ok syleyin!) [Taberani]

[Tesbih: Sbhanallah, Tahmid: Elhamdlillah, Tehlil: La ilahe illallah, Tekbir: Allah ekber, demektir.] lk on gnn kymeti Peygamber efendimiz, Zilhiccenin ilk on gnnde yaplan amellerin, dier

aylarda yaplan amellerden daha kymetli olduunu bildirince, Eshab- kiram, (Ya Resulallah, Allah yolundaki cihaddan da m daha kymetlidir?) dediler. Peygamber efendimiz, cevabnda buyurdu ki:

(Evet cihaddan da kymetlidir. Ancak cann, maln esirgemeden harbe gidip ehit olan kimsenin cihad daha kymetlidir.) [Buhari]

Ebdderda hazretleri buyurdu ki: (Zilhiccenin ilk 9 gn oru tutmal, ok sadaka vermeli ve ok dua ve

istifar etmelidir! nk Muhammed aleyhisselam, (Bu on gnn hayr ve bereketinden mahrum kalana yazklar olsun) buyurdu. Zilhiccenin ilk 9 gn oru tutann, mr bereketli olur, mal oalr, oluk ocuu belalardan muhafaza olur, gnahlar affolur, iyiliklerine kat kat sevap verilir, lrken kolay can verir, kabri aydnlanr, Mizanda sevab ar gelir ve Cennette yksek derecelere kavuur.) [ira]


33

Bu on gn iinde, bir hasta ziyaret eden, Allah telnn dostlar olan kullarn hatrn sormu ve ziyaret etmi gibi olur. Bu on gn iinde Ehl-i Snnete uygun bir din kitab okumak ok sevabdr. Din ilmini, Ehl-i snnet itikadn renmek, kadn erkek herkese farzdr. ocuklara retmek, birinci grevdir.

Sual: Arefe gn oru tutmann nemi nedir? CEVAP Hadis-i eriflerde buyuruluyor ki: (Arefe gn tutulan oru, bin gn [nafile] oruca bedeldir.) [Taberani] (Aure gn orucu bir yllk, Arefe gn orucu da, iki yllk [nafile]

oruca bedeldir.) [T.Gafilin] (Arefede tutulan oru, iki bin kle azat etmeye, iki bin deve kurban

kesmeye ve Allah yolunda cihad iin verilen iki bin ata bedeldir.) [T.Gafilin]

Sual: Receb ve aban aylarnda oru tutmann fazileti nedir? CEVAP Receb ay, hrmet edilmesi gereken drt kymetli aydan birisidir.

Resulullah efendimiz, Receb ayna ok deer verir ve "Ya Rabbi, Receb ve aban bizler iin mbarek kl ve bizi Ramazana eritir" diye dua ederdi. Hadis-i eriflerde buyuruldu ki:

(Haram aylar, Receb, Zilkade, Zilhicce ve Muharremdir.) [bni Cerir] (Haram aylarda Perembe, Cuma ve Cumartesi gnleri oru tutana

iki yllk ibadet sevab yazlr.) [Taberani] (Haram aylarda bir gn oru tutup bir gn yemek ok faziletlidir.)

[Ebu Davud] (Receb aynda Allah telya ok istifar edin; nk Allah

telnn, Receb aynn her vaktinde Cehennemden azat ettii kullar vardr. Ayrca Cennette yle kkler vardr ki, ancak Receb aynda oru tutanlar girer.) [Deylemi]

(Allah tel, Receb aynda oru tutanlar mafiret eder.) [Gunye] (Ramazan ay dnda Allah rzas iin bir gn oru tutan, iyi bir yar

atnn bir asrda alaca mesafe kadar Cehennemden uzaklar.) [Ebu Yala]

(Receb byk bir aydr. Allah tel bu ayda hasenat kat kat eder. Receb aynda bir gn oru tutan, bir yl oru tutmu gibi sevaba kavuur. 7 gn oru tutana, Cehennem kaplar kapanr. 8 gn oru tutana Cennetin 8 kaps alr. On gn oru tutana, Allah tel istediini verir. 15 gn oru tutana, bir mnadi, "Gemi gnahlarn af oldu der. Receb aynda Allah tel Nuh aleyhisselam gemiye bindirdi ve o da, Receb ayn orulu geirdi. Yanndakilere de oru tutmalarn emretti.) [Taberani]

(Receb aynda, takva zere bir gn oru tutana, oru tutulan gnler dile gelip "Ya Rabbi onu mafiret et" derler.) [Ebu Muhammed]


34

aban ay Hazret-i ie validemiz buyuruyor ki: (Resulullahn, hibir ayda, aban ayndan daha ok oru tuttuunu

grmedim. Bazen abann tamamn orula geirirdi.) [Buhari] aban aynda niin ok oru tuttuu sorulduu zaman Resulullah

efendimiz buyurdu ki: (aban, yle faziletli bir aydr ki, insanlar bundan gafildir. Bu ayda

ameller, lemlerin Rabbine arz edilir. Ben de amelimin orulu iken arz edilmesini isterim.) [Nesai]

Bu konudaki hadis-i eriflerden bazlar yledir: (Ramazandan sonra en faziletli oru, aban aynda tutulan orutur.)

[Tirmizi] (abanda gn oru tutana, Hak tel, Cennette bir yer hazrlar.)

[Ey oul ilmihali] Bnyesi zayf olann, abann 15 inden sonra oru tutmayp, farz olan

Ramazan- erif orucuna hazrlanmas iyi olur. Sal yerinde olan ise, aban aynn ounu, hatta tamamn orulu geirebilir.

Berat gecesi Berat gecesi, aban aynn on beinci gecesidir. Yani 14 abann bittii

gnn gecesidir. Hadis-i eriflerde buyuruldu ki: (abann 15. gecesini ibadetle, gndzn de orula geirin! O gece

Allah tel buyurur ki: Af isteyen yok mu, affedeyim. Rzk isteyen yok mu, rzk vereyim. Dertli yok mu, shhat, afiyet vereyim. Ne isteyen varsa, istesin vereyim Bu hl, sabaha kadar devam eder.) [bni Mace]

Sual: Aure gn tutulan oruca kaza diye niyet edince, hastalk vb...sebeple orucu bozmak zorunda kalan kii, bunun iin kaza m kefaret mi tutmal?

CEVAP Kazamz varsa zaten kaza edeceiz, yoksa nafile olaca iin tekrar

tutmak vaciptir. Sual: Tam olarak kaza borcumu hatrlamyorum; bu yzden her nafile

orucu tutarken, son kazaya kalan ramazan orucumu tutmaya diye niyet etsem sakncas olur mu?

CEVAP ok iyi olur. Sual: Nafile orucu sebepsiz bozmak uygun mu? CEVAP Nafile orucu, sebepsiz bozmak gnahtr. Bozunca kaza etmek de gerekir. Sual: Bir kii yiyecek bir ey bulamazsa veya yemek hazrlamaya

enirse, oru tutsa caiz olur mu?


35

CEVAP ok iyi olur. Sual: abann 14. m, 15. gn m oru tutulur? CEVAP Onbeinci gn tutulur. Nevruz gn oru Sual: Nevruz gn oru tutmak mekruh olduuna gre, her Pazartesi

veya Perembe gn oru tutmay det edinen, Nevruz gn bu gnlere denk gelirse, yine oru tutsa, mekruh olur mu?

CEVAP Hayr, mekruh olmaz. Sual: Savm- davud, yani bir gn yiyip bir oru tutmak cumartesi ve

mekruh gne denk gelse caiz mi? CEVAP Mahzuru olmaz. En faziletli orutur. Sual: Skut orucu var m? CEVAP Yoktur. Sual: msak vaktinden sonra, nafile oruca niyet edip, dahveden nce,

oru tutmaktan vazgeenin, bu orucu kaza etmesi vacip olur mu? CEVAP Evet. Sual: abann 15. gn, cumartesiye gelse, sadece bu gn oru tutulur

mu? CEVAP Bir gn ncesi ile veya bir gn sonras ile tutulmaldr. Sual: Sadece cumartesi gnleri oru tutmakta mahzur var m? CEVAP Yalnz cumartesi gn oru tutmak mekruhtur. Sual: Oru neden cumartesi gn tek tutulmaz? CEVAP Bir hadis-i erif meali yledir: (Farz olan Ramazan orucu hari, yalnz Cumartesi gn tek olarak

oru tutmayn!) [Ebu Davud, Tirmiz, Nesai, Hkim] Bunun sebebi bildirilmiyor. Cumartesi Yahudilerin nemli bir gndr.

Onlara benzememek iin olabilir. Baka hikmetleri de olabilir. Ne bildirilmise ona uymaldr.

Sual: Kaza orucu olmayann, tuttuu kaza orucu nafile mi olur? CEVAP Evet.


36

Sual: Bir olay iin, mesela snav vb...ya da korktuumuz bir yere giderken veya korktuumuz bir olayn sonucunun hayrl olmas niyetiyle nafile orulu olmann fazileti hakknda bilgi verir misiniz?

CEVAP Orulu olmak, abdestli olmak, zikretmek elbette faydaldr. Kaza borcunuz

olmasa bile, oruca niyet ederken, kazaya niyet etmek daha uygundur. Sual: Hadis-i erifte (evval aynda da 6 gn oru tutan, anasndan

doduu gnk gibi gnahsz olur) buyuruluyor. Yani bir anlamda kabul olunmu, hakiki tevbe-i nasuh gibi oluyor mu?

CEVAP Hayr tevbe gibi olmaz. Tevbe piman olup gnahlar terk etmektir. Yani

artk bir daha gnah ilememek demektir. evvalde 6 gn oru tutann byle bir niyeti yok. O yine gnahlarna devam edecek, sadece oru tutmakla sevap iliyor, sevab kadar gnah affoluyor. Sonra bu gnahlar byk gnahlar iin deil, kk gnahlar iindir. Byk gnahlar, insan ve hayvan haklar kendisine veya vrislerine denmedike gnahlar affedilmez. Nafile ibadetin sevabna kavuabilmek iin imanda ve farzlarda kusurlu olmamak, haramlardan kap gnahlara tevbe etmek ve o ii ibadet olarak yapmaya niyet etmek arttr. Abdest alann da btn gnahlar affolur. Hadis-i erifte buyuruldu ki:

(Abdest alan btn gnahlardan temizlenmi olur.) [Mslim] Bu da aynen evvaldeki oru gibidir. Kk gnahlardan temizlenmi

olur. Sual: Oru tutarken bir davete gidilince, orucu bozmak gnah mdr? CEVAP Davete gidilince, Ramazan, kaza ve kefaret orular bozulmaz. Sadece

nafile orular bozulabilir. (Mevkufat) Nafile oru tutarken uygun bir davete gidilince, orucu bozmak gnah

deildir. Bir mmin arkada sevindirmek ve onu zmemek iin davetine gidilir. Davete gidip de orucunu bozmayan bir kimseye Peygamber efendimiz, (Arkadan senin iin bu kadar klfete girdii halde, sen hl Oruluyum diyorsun. imdi ye, sonra yerine bir gn tutarsn) buyurdu. (Dare Kutni)

Yine buyurdu ki: (Davete giden, Ramazan, kaza ve adak orucu deilse, [nafile ise]

orucunu bozsun!) [Taberani] (Din kardeinin hatr iin nafile orucu bozana, bin gnlk oru

sevab yazlr. Bu orucu kaza edince de iki bin gnlk sevap yazlr.) [ira]

leden sonra, bir zaruret olmadka, nafile orucu bozmamaldr! Hadis-i erifte, (Nafile oru tutan kimse, leye kadar muhayyerdir) buyuruldu. (Taberani)


37

Sual: Cuma gn kaza orucu tutmak mekruh mu? CEVAP Cuma gn nafile oru tutmak mstehaptr. Yani mahzuru olmaz. Kaza

orucu tutmak da byledir. Baz limler Cuma gn tek bana nafile oru tutmak mekruh dedii iin, btn limlere uymak gayesiyle yalnz Cuma gn oru tutmamak daha uygun olur. Bir ihtiyatan dolay tutulursa mekruh olmaz.

Orulu olduunu sylemek Sual: (Nafile oru tutarken, sorana orulu olduunu syleyince riya olur,

orucun sevab gider) deniyor. Byle bir ey var m? CEVAP Riya iin, gsteri iin tutulmuyorsa, riya olmaz ve orucun sevab gitmez.

Nafile ibadetleri gizli yapmak iyi olur. Mecbur kalmadka aklamamal. Sadakay gizli vermeli, nafile namazlar da gizli klmaya almal, ama gsterilmesinde fayda varsa, bakalarn tevik edecekse, o zaman aktan yapmak daha iyi olur. Allah rzas iin yapnca, insanlar grse de mahzuru olmaz.

Nafile orucu bozmak Sual: Nafile orular tutmak mecburi olmad iin, istenince bozabilir

miyiz? CEVAP Bir ibadete balaynca, bunu zr olmadan bozmak haramdr. htiya

olunca, nafile orucu bozmak caiz olur. Ancak daha sonra bu orucu tutmak vacibdir.

Bozulan nafileleri tekrar klmak vacib, bozulan farzlar tekrar klmak farzdr. zrsz bozmak ise haramdr. (Uyun-l-besair)

Farz olan orucu bozmak iin sekiz zr vardr: 1- Hastalk, 2- Sefere kmak, 3- krah yani zalimin zorlamas, 4- Kadnn hamile olmas, 5- ocuk emzirmek, 6- Alk [dayanlamayacak derecede], 7- Susuzluk [dayanlamayacak derecede], 8- htiyarlk. (Bahr-r-rak) Bu zrlerden biri varsa, oru tutmamay mubah klyor. Bu zrleri

olmasna ramen, oru tutabilen yine tutar. Seferilik hakknda bir hadis-i erif meali yledir: (Seferde ramazan orucunu tutan, mukimken oru yiyen gibidir.)

[Nesai] Hlbuki mukimken oru yemek byk gnahtr. Seferde skntl bir durum

varsa, ibadetlerini ve ilerini aksatacaksa oru tutmamas tavsiye ediliyor.


38

Seferde rahatsa, oru tutmas iyi olur. Onun iin bir hadis-i erifin aklamas olmadan hkm vermemelidir.

Nafile oru, mazeretli veya mazeretsiz bozulursa, kazas vacib olur. Bir kadn namaz klarken ve oruluyken hayz balasa, namazn ve orucunu brakr. Nafile namazla nafile orucu kaza etmek vacibdir. Eer, farz namaza niyet ettikten sonra hayz balasa, namaz kaza etmez. nk farz namaz affedilmitir. (Redd-l-muhtar)

Nafile oruta Dahve vaktine kadar niyet edilir. O vakte kadar bir ey yiyip imemi olan kimse, niyet edip oru tutabilir. Yahut vazgeip tutmayabilir. Yani bu ite muhayyerdir.

Niyet etme vakti getikten sonra, artk mazeretsiz orucunu bozamaz. Nafile oru iin mazeretler, misafirlie gitmek, misafirin gelmesi veya oru bozmay gerektiren dier sebeplerdir. Byle sebeplerle de, niyetli orucu bozunca, kaza etmek vacib olur.

Oru kefareti Sual: Ramazan gn orucu bozup kefaret gerektirenler nelerdir? CEVAP unlardr: 1- Bilerek yiyip imek. 2- Cinsel ilikiye girmek. 3- Ramazanda, kaza gereken bir ey yaparak orucunu bozann, bu

ramazann baka gnnde de bu eyi, nasl olsa kefaret gerektirmiyor diye kastla yine yapmas.

4- Sigara imek. 5- Gybet, srme ekmek ve kan aldrmak gibi, orucu bozmad iyi bilinen

eyden sonra, oru bozuldu sanarak, yiyip imek. Sual: Oru kefareti var mdr? CEVAP Elbette vardr. Geceden niyetli orucunu, kasten bozana kefaret lazm

geldii din kitaplarnn hepsinde yazldr. Ktb-i sitte isimli mehur alt hadis kitabndan Buhari, Mslim, Ebu Davud, Tirmizi ve Nesai'de mevcuttur. En kymetli bu be hadis kitabna inanmayan eer misyoner deilse cahil veya hain birisidir. Hazret-i Ebu Hreyre'nin rivayet ettii hadis-i erif yledir:

Bir kimse, Peygamber efendimize gelerek, (Helak oldum ya Resulallah) dedi. Peygamber efendimiz, ne olduunu sordu. O da Ramazan orucunu kasten bozduunu syledi. Peygamber efendimiz, bir kle azat etmesini bildirdi. Klesi olmadn bildirince, aralksz iki ay oru tutmasn emretti. Bunu da yapamayacan bildirince, fakir doyurmasn bildirdi.


39

slam limleri de, geceden niyetli orucunu bir mazeretsiz kasten bozan kimsenin kefaret olarak, varsa bir kle azat etmesini, yoksa pe pee 60 gn oru tutmasn, oru da tutamazsa, 60 fakiri doyurmasn bildirmilerdir. (Redd-l-muhtar)

Peygamber efendimizin bildirdii hkm kabul etmeyen, Allah telnn emrini kabul etmemi olur. nk Kur'an- kerimde mealen buyuruluyor ki:

(Resule itaat eden, Allaha itaat etmi olur.) [Nisa 80] Sual: Oru kefareti nasl tutulur? CEVAP Oru kefareti iin pe pee, 60 gn oru tutar. 60 gn sonra, tutmad

her gn iin, birer gn daha tutar. Birka Ramazanda kefaretleri olan veya bir Ramazanda, 2 gn kefareti olan kimse, birinci kefareti yapmam ise, ikisi iin yalnz bir kefaret yapar. Birinci kefareti yapm ise, ikinci kefareti de, ayrca yapar.

Kefaret orucu, hastalk, yolculuk gibi bir zr ile veya bayram gnlerine rastlamak sebebi ile bozulursa veya Ramazana rastlarsa, yeniden 60 gn tutmak gerekir. Bayram gnlerinde bozmazsa, yine yeniden balamas gerekir. Hayz ve nifas sebebi ile bozunca, yeniden balamaz. Temizlenince, geri kalan gnleri tamamlar.

Ramazanda mazeretsiz oru tutmamak haramdr, byk gnahtr. nce, tutulmayan orular iin tevbe edilir. Sonra gnne gn, yani ka gn tutulmamsa o kadar gn kaza orucu tutulur. Bir kimse, Ramazan aynda 30 gn oru tutamasa, tutamad gn kadar kaza orucu tutar. Bu orulara kefaret gerekmez. Kefaret, oru tutmamann deil, niyetli iken Ramazan orucunu kasten bozmann cezasdr. ok yalanp, lnceye kadar Ramazan orucunu veya kaza orularn tutamayacak ihtiyar ve iyi olmasndan mit kesilen hasta, gizli olarak yiyip ier! Hadis-i erifte, (Oru tutamayacak kadar yal veya iyi olmasndan mit kesilen hasta fidye verir) buyuruluyor. ok yal olup oru tutamayan kimse, zengin ise, her gnn orucu iin fidye verir. Fakir olan fidye vermez, dua eder.

Fidye olarak, her gn iin bir ftra miktar un, hurma veya zm verilir. Mesela 30 gn oru iin 53 kg un veya 105 kg hurma veya zm verilmesi kfidir. Yahut bu kadar unun kymeti kadar altn veya gm para, tutulamayan otuz gn orucun fidyesi olarak, bir veya birka fakire, Ramazann banda veya sonunda verilebilir. Fakir, ald fidyeyi kendisi kulland gibi, baka birine de verebilir. Fidye verdikten sonra, oru tutabilecek hle gelen kimse, tutamad orularn kaza eder. (Nehr-l-fk)

Hastalk, yallk gibi bir zrden dolay Ramazan orucunu tutamayan zenginin, bu durumu lnceye kadar devam etse, fakirlere yemek verilmesini vasiyet eder. Velisi de; onun tutamad her oru iin, fakire bir ftra veya deerini verir. (Bedyi)


40

Sual: Devaml hasta veya ok yal olup, kefaret orucunu tutamayan ne yapar?

CEVAP Devaml hasta veya ok yal olup, 60 gn kefaret orucunu tutamayan

kimse, 60 fakiri sabah akam veya le akam olmak zere, bir gnde iki kere doyurur. Hepsinin ayn gnde yemeleri art deildir. Bir fakiri her gn iki defa doyurmak zere 60 gn veya her gn bir defa doyurmak zere 120 gn yedirmek de olur. Yahut 60 fakirin her birine, bir ftra miktar, ftra olarak verilen rnlerden birini verir. Yahut bunlarn kymeti kadar ekmek, baka mal veya altn vermek de caizdir. Kendisini doyurmas iin fakire kt para da verilebilir. Ftra miktar rn veya mal, bir fakire 60 gn devaml verilir. 60 gnl, bir fakire bir gnde toplu verilirse, bir gnlk verilmi olur. Buna dikkat etmek gerekir. Diyelim ki, sabah akam iki ekmek yiyorsa, her gn iki ekmek vermek gerekir. 120 ekmek bir seferde verilirse, bir gnlk verilmi olur.

Sual: Di tabibi bir bayan, (Unutarak da yense, oru bozulur. Bozulmaz diye bir yet yok) diyor. Dinimizde Kurandan baka kaynak yok mu?

CEVAP Bir kimsenin, kendi uzmanlk sahasnn dnda bir uzman gibi konumas

elbette uygun olmaz. Kuran- kerimin eitli yerlerinde, (Yalnz Allaha uyun) denmiyor, (Allaha ve Resulne uyun) buyuruluyor. Sonra Resulullaha uymak Allaha uymaktan farkl deildir. Kuran- kerimde, (O, [Resulullah] vahyedilenden bakasn sylemez) buyuruluyor. (Necm 3)

Bu yet-i kerime, Peygamber efendimizin din hakknda bildirdiklerinin Allah telnn vahyettiinden baka olmadn bildirmektedir. Ayrca, (Peygamber size neyi verdiyse [neyi emretmise] onu aln, neyi yasakladysa ondan da saknn) buyurulmaktadr. (Har 7)

Demek ki Allah telnn Kuran- kerimde aka bildirmedii hususlar var ki, (Peygamberin emrettiklerini yapn, yasakladklarndan saknn) buyuruluyor. Mesela namazlar nasl klacamz Kurandan bulamayz. Ka rekat olduunu da bulamayz. Hangi rekatta neleri okuyacamz da bulamayz. Yanlrsak, ne yapacamz da bulamayz. Nerede buluruz? Peygamber efendimiz namaz nasl klmsa yle klarz. Hangi rekatlarda neleri okumusa veya neleri okuyun buyurmusa yle yaparz. Yanlma secdesini de Onun bildirdii gibi yaparz. Orucu bozan ve bozmayan ok ey vardr. ne orucu bozar m, hayz halinde oru tutmak gerekir mi? Orucun farzlar nelerdir? Bunlar Peygamber efendimizden reniriz. Biz Peygamber efendimizin emrine uyarsak, baka bir kitaptan m okumu oluruz? Snnetler Kurandan baka deildir. Allah tel, Resule uymamz emrediyor. Allahn bu emrine uymamz niye anormal karlanr ki?

Driminin bildirdii hadis-i erifte, Allahn emri ile, Cebrail aleyhisselam, Kur'an- kerimi getirdii gibi, aklamas olan snneti de getirmitir. Hadis-i


41

erifte de, (Peygamberin haram klmas, Allahn haram klmas gibidir) buyuruluyor. (Tirmizi)

Tabibe hanmn, (Unutarak da yense, oru bozulur. Bu konuda bir yet yok) demesi yanltr. yette olmayanlar snnette bildirilmitir. Peygamber efendimiz buyuruyor ki:

(Orulu iken unutarak yiyip ien kimse, orucuna devam etsin, nk onu Allah tel yedirip iirmitir.) [Buhari, Mslim, Tirmizi, Nesai]

(Orulu kimse, unutarak yiyip ierse, ona kaza gerekmez.) [Dare Kutni]

yetleri herkes kendine gre yorumlad iin 72 sapk frka meydana kmtr. Peygamber efendimizin aklamasna uyulsa idi, bu ayrlklar olmazd. Ayrlklar, Peygamber efendimize uyulmamaktan ileri gelmektedir. Herkes Peygamber efendimizin aklamasn esas alsa, ayrlk olmaz.

Sual: Bir bayan kefaret orucu tutmas gerekirse ne yapar? Biz 60 gn pe pee tutamayz ki, menopozu mu bekleyeceiz?

CEVAP Bayanlar det dnemlerinde oru tutmaz, ondan sonra devam ederler.

Menopozu beklemezler. Sual: Gybet edince, kan aldrnca orucu bozulmad halde, oru bozuldu

sanp yiyip ien kimseye kefaret gerekir mi? CEVAP Evet. Yiyip imek iin zaruret yoktu. Bozuldu mu diye, bilen birine sormak

gerekirdi. Sual: Ramazan gn az dolusu kusan veya ihtilam olan kimse, orucum

bozuldu sanarak yiyip ierse kefaret gerekir mi? CEVAP Bunlarn orucu bozmadn bilmiyorsa kefaret gerekmez. Fakat bu

hallerin orucu bozmayacan renmi ise, buna ramen yiyip imise kefaret gerekir. Gybet, kadnlara bakmak, srme ekmek ve kan aldrmak gibi, orucu bozmad iyi bilinen eyden sonra, oru bozuldu sanarak, yiyip iilirse kefaret gerekir. nceden bunlarn orucu bozmadn bilip bilmemesi fark etmez. Her tarafa yaylan eyi bilmemek zr olmaz, kefaret gerekir. (Redd-l-muhtar)

Sual: 5 gn kaza borcu ve kefaret borcu bulunan orularn nasl tutar, 65 gn ara vermeden tutmas lazm m?

CEVAP Hayr 60 gn oru tutar. Kalan be gn de istedii zaman tutar. Yani

aralkl tutabilir. Ama 60 gn aralkl olmaz pe pee olur. Sual: Hastalm artar diye orucumu bozdum. Ama artmad. Kefaret mi

gerekir? CEVAP Kefaret gerekir. nk hastalk artmam. Sual: Orulu, bir anda ok tuz yese, kefaret gerekir mi?


42

CEVAP Kaza gerekir. Az tuz yerse kefaret gerekir. Sual: Oru kefareti iin 60 gnlk paray alan, 40 gnln yese, 20

gnlk paray da baka fakire verse, kefaret parasn verenin bundan haberi olmasa, kefaret denmi olur mu?

CEVAP Bakasna da verebilirsin denmi ise caiz. Sual: Oru kefaretini alan ahsn, ara vermeden yemesi mi lazm? CEVAP Oruta ara verilmez, doyurmakta ara vermek caiz. Sual: Kefaret orucu tutarken her gn iin ayr niyet lazm m? CEVAP Ayr niyet lazmdr. Sual: Kefaret orucu tutamayan kalb hastas ne yapar? CEVAP Devaml hasta hkmndedir. Sual: (yi olursam kefaret orucu tutacam) diye adakta bulunmak sahih

midir? CEVAP Hayr sahih olmaz. Sual: Be oru kefaretim var. Hepsi iin niyet ederek bir kefaret tutsam

hepsini tutmu saylr mym? CEVAP Evet. Sual: Kefaret orucu tutan bir kimse saatlerin geri alnd gn saatte

yanlp imsak bittikten sonra orucu bozacak bir ey yapsa hkm ne olur? Kefaret yeniden mi balatlmal?

CEVAP Evet yeniden balanr, eski orular nafile olur. Sual: Kaza ve kefaret orucunun yln bilmeyen ne yapar? CEVAP lk kazaya kalm olan diye niyet eder. Sual: Ramazanda imsak bitmedi sanyordum, ilikide bulunduk. msakn

bitmi olduunu sonradan rendim. Ama eim imsak vaktinin bittiini biliyormu. Bize kaza m kefaret mi gerekir?

CEVAP Bilmediin iin sana kaza gerekir, einiz bildii iin ona kefaret gerekir. Sual: Bir hoca, (Hanm ile ilikide bulunmak orucu bozmaz) dedi. liki

orucu bozmaz m? CEVAP


43

Bunu bir hocann sylemesi mmkn deildir. Muhakkak bir yanl anlama vardr. Cahil bir kimse bile byle ey sylemez. likide bulunmak orucu bozar ve kefaret gerekir. (Drer)

afii mezhebinde, ilikide bulunan erkee kefaret gerekir, hanma ise kefaret gerekmez, fakat yine orucu bozulmu olur, sadece kaza gerekir. (Tuhfe)

likide kefaretin gereklemesi iin u artlarn bulunmas gerekir: 1- Ramazan orucunu bozmu olmas gerekir. Ramazan orucunun

kazasn tutarken veya baka oru tutarken, bozana kefaret gerekmez. 2- Ramazan orucuna imsak vaktinden nce niyet etmi olmaldr. msak

vaktinden sonra oruca niyet ederse veya hi niyet etmeden ilikide bulunursa, haram ilemi olursa da, yalnz kaza gerekir.

3- Kasten ilikide bulunmu olmaldr. Eer unutarak ilikide bulunmusa, kefaret gerekmedii gibi, oru da bozulmu olmaz, unutmak zr olur. Kefaret, orucu bozmann deil, mbarek Ramazan- erif aynn hrmet ve namus perdesini yrtmann cezasdr.

4- liki, imsak vaktinden sonra yani gndz olmaldr. Eer imsak vaktine daha var zann ile ilikide bulunduktan sonra, imsak vaktinin gemi olduunu anlarsa, kasten orucunu bozmad iin sadece kaza gerekir, kefaret gerekmez.

5- likiden sonra oru tutamayacak kadar hasta olan kimseye kefaret gerekmez. Bunun gibi bir kadn ilikide bulunduktan sonra, hayz hli vuku bulursa, yine kefaret gerekmez.

6- Kefaret olmas iin, ikamet ettii yerde orucunu kasten bozmu olmaldr. Eer seferde iken bozarsa, kaza gerekir. nk seferde oru tutmak farz de

Documents

Oru Ve Ramazan