Fryske Akademy &

Mercator Europees Kenniscentrum

voor Meertaligheid en Taalleren

& Drietalig onderwijs

Alex Riemersma NHL-Master Talen 9 maart 2011

Overzicht

• Fryske Akademy

• Mercator:Missie & ProfielOnderzoek

• EU-netwerken & EU-projecten

• Europees Handvest

• Drietalig onderwijs

Fryske Akademy

• 1938: start met 1 onderzoeker

• 1989: KNAW-instituutfinanciering rijk (2/3) en provincie (1/3)60 medewerkers

• Leerstoel-relatie met UvA

• Lector-relatie met hogescholen in Fryslân

Fryske Akademy - Vakgroepen

• Taalkunde / Lexicografie:Groot Woordenboek Friese Taal(on line) 25 delen (1984-2010): Euralex !Fries-Fries woordenboek (2009)

• Geschiedenis / Letterkunde / Naamkunde

• Sociale wetenschappen / Meertaligheid:Taalsurvey (1969 – 1980 – 1995)Onderwijsonderzoek

www.hisgis.nl

Unesco Language Vitality (2003)

• 1. Intergenerational Language Transmission• 2. Absolute Number of Speakers• 3. Proportion of Speakers within the Total Population• 4. Trends in Existing Language Domains • 5. Response to New Domains and Media • 6. Materials for Language Education and Literacy • 7. Governmental and Institutional Language Attitudes

– and Policies, Including Official Status and Use

• 8. Community Members’ Attitudes • 9. Amount and Quality of Documentation

Degrees of Endangerment

• 5: safe The language is used by all ages, from children up.

• 4: unsafe The language is used by some children in all domains; it is used by all children in limited domains.

• 3: definitively endangered The language is used mostly by the parental generation and up.

• 2: severely endangered The language is used mostly by the grandparental generation and up.

• 1: critically endangered The language is used mostly by very few speakers, of great-grandparental generation.

• 0: extinct There exists no speaker.

Positie Frysk in Europa

• Middenmoot-positie:- getal: 350.000 moedertaalsprekers- positie: unieke autochtone minderheidstaal in homogeen gebied- status: erkend als tweede rijkstaal- ambitie: uitbouw sterke cultuurtaal

• Frysk is geen “endangered language”, maar taaloverdracht staat wel onder druk.

Mercator Europees Kenniscentrum

• Europees venster van Fryske Akademy

• “Meertaligheid” thema in “Kennishotspot Leeuwarden”

• 2011 - University Campus Fryslân

• Leadpartner van Mercator Network

• Partner in NPLD en EUNoM

Mercator profiel

• Meertaligheid en Taalleren:– Kennis verwerving: data & onderzoek– Kennis circulatie: platform,

congressen– Kennis toepassing: voorlichting en

advies

Mercator Activiteiten

• Documentatie en informatie• Onderzoek en Databases • Network of Schools• Network of Teacher Training

Institutes• Website (Q&A)• Congressen en seminars

Kaart fan NOS

Network of Schools

Basis gegevens :

• 82 skoallen ferspraat oer:13 EU lidsteaten

20 taalmienskippen

• 28 foarskoalse foarsjennings

• 51 basisskoallen

• 18 skoallen foar fuortset ûnderwiis

Regional Dossiers

• Serie van meer dan 40 talen

• Update elke 5 jaar

• Online beschikbaar

Onderzoeksagenda

– Meer taal, meer kans: Leesbevordering Papiaments – Nederlands

– Added Value of bi-/plurilingualism– Doorgaande leerlijn voorschools –

basisonderwijs – voortgezet onderwijs– Drietalig onderwijs in Europa– CLiL in onderwijs en lerarenopleiding

Mercator Network

• Mercator Kenniscentrum “lead partner”. De vier partnerinstituten:

• Aberystwyth – Universiteit fan Wales• Barcelona – Ciemen• Boedapest – Hongaarse Academy of

Sciences – Institute of Linguistics• Eskilstuna (Zweden) – Mälardalen

Universiteit

Mercator partner in andere Europese netwerken

• Network for the Promotion of Linguistic Diversity in Cardiff (NPLD):– 12 meertalige regio’s

• European Network of Multilingualism in Barcelona (EUNoM):– 22 universiteiten / onderzoeksinstellingen

Samenwerking met Baskenland

EU-projekten

• Mercator Network (2009-2011)

• MELT: Multilingual Early Language Transmission (pre-school)

• Language Rich Europe (leadpartner British Council)

• Civil Society Platform (request EU)

MELT-project

• MELT-partners:

• Welsh Language Board

• Svenska Finlands Folktinget

• Conseil Régional de Bretagne

• Awareness Raising on Multilingual Upbringing of Children

• TWF & “informed choice”

Frysk in Handvest & Kaderverdrag

• Europees Handvest (1992, 1998):Frysk erkend in deel II + III – 48 concrete maatregelen

• Kaderverdrag (1993, 1998): Friezen erkend als nationale minderheid

Europees Handvest

• Key words: to protect & to promote

• Driejaarlijkse Rapportages van lidstaten = Treaty Parties aan Raad van Europa

• Consultatief Orgaan: needs & wishes

• Committee of Experts:- evaluation & on the spot visits

Europees Handvest – deel II

• Uitgangspunten: non-discirminatie to protect & to promote

• Algemene doelen:

• Onderwijs & Cultuur

• Gebruik

• Taalgebied en administratieve grenzen

Europees Handvest – deel III

• Onderwijs

• Justitie

• Overheid en publieke diensten

• Media

• Cultuur

• Sociaal en Economisch Leven

• Kontakten over de grens

Europees Handvest - ComEx

• ComEx urges the Dutch government strongly to implement

• Art. 8b – basisonderwijs:“substantial part of lessons”

• Art. 8c – voortgezet onderwijs:“integral part of curriculum”

• National policy towards Lower-Saxon, Yiddish and Roma languages

Recommendations

• Cooperation Charter and FCNM

• Charter to better fit for new technologies

• Thematic approach by Comex

• EU to accept RMLs recognised in the Charter for EU programmes

• Strengthen cooperation between Language Planning Organisations

The Development of Minimum Standards for Language Education in

Regional and Minority Languages

Report drafted at

Mercator European Research Centre on

Multilingualism and Language Learning / Fryske Akademy

Ljouwert / Leeuwarden, Fryslân (Netherlands)

ComEx’ interpretation

• Level i: the minority language is used at school for more than 50% of lessons

• Level ii: “Substantial part”: in primary education – more than 6 hours per week in secondary education: 30% of education time

• Level iii: “Integral part”: in primary education several subjectsin secondary education at least the minority language as a compulsory subject

Observations curriculum

• Educational goals could be described better

• Lack of continuity in teaching • Not enough history and culture in the

RML in the curriculum• The CEFR not enough used yet

Observationsteaching materials

• Teaching materials not yet adapted to educational goals nor to the CEFR

• Not enough teaching materials available

• Lack of quality of teaching materials

Challenges for teacher training

• Quality & quantity

• Special training for multilingual situations

• More education aimed at multilingualism

• Stress on proficiency in more languages

• CEFR to be linked to core goals

• Certificates & Diploms!

Recommendations Inspectorate

• Inspectors with special task for multilingual education

• Inspectors with knowledge about & command of minority languages & multilingualism

• Periodical Reports

Legal Position

• Guaranteed choice for parents to opt for bilingual education

• Binding description of minimum standards for time investment

• Continuity of teaching and learning

• Common Responsability of central government and regional authorities

Developments

• Continuity from primary to secondary education

• Increase the number of trilingual schools and to start with early English

• Common European Framework of Reference (CEFR)

• European Language Portfolio (ELP)

Trijetalige skoallen yn Europa

• Vaasa – Finlân

• Baskelân – Spanje

• Noard-Fryslân – Dútslân

• Lúksemboarch

• Ladinië – Itaalje

• Kataloanje - Spanje

• Karintië - Eastenryk

Opset Trijetalich ûnderwiis

• Groep 1-6: 50% Fries, 50% Nederlânsk

• Groep 7-8: 40% Fries, 40% Nederlânsk, 20% Ingelsk

• Frysk, Nederlânsk en Ingelsk:fiertaal by oare fakken

Metodiken Trijetalich ûnderwiis

• One language / one personNative speaker

• Skieding yn tema’s & tiid• Frysk, Nederlânsk en Ingelsk:

fiertaal by oare fakken• Ynteraktyf taalûnderwiis

Resultaten Trijetalich ûnderwiis

• Utkomsten fan ûndersyk: Nederlânsk like goed as oarenFrysk gâns better

• Ingelsk aardich flot en selsfertrouwen yn it gebrûk Ingelsk heger, mar net significant

Ontwikkeling Trijetalich ûnderwiis

• Untjouwings:- 2008: 20 basisskoallen- 2012: 50 basisskoallen (= 10%)- 2030: 250 basisskoallen (= 50%)

• “Early English” (groep 5; groep 1) • Fersterking relaasje mei de Pabo’s &

learaarsopliedings f.û.

Trochgeande learline

• Fan pjutten nei basisûnderwiis

• Fan basis- nei fuortset ûnderwiis

• Fan f.û. ûnderbou nei eksamenklasse

NB:

• Deputearre Steaten kinne ûntheffing ferliene fan de ferplichting yn WPO / WVO

Frysk op basisskoalle

• Frysk as fak en fiertaal

• Kearndoelen: 4 feardichhedenferstean, lêze, prate, skriuwe

• Studio F – differinsjaasje yn doelen

• Skoalleradio en skoalletelevyzje

Europa en Fryslân

• Fersterking EU-beleid in Fryslân:- taalverscheidenheid / linguistic diversity- memmetaal + 2 oare talen

• Frysk en Fryslân als voorbeeld in Europa:- meertaligheid: individu èn maatschappij- thús fertroud en rûnom thús- deeglik, feilich en fleurich

• Eskerrik asko

• Mange Takk

• Diolch

Tankewol

• Trugarez

• Grazia

• Graciis

• Dankscheen • Mercé plan

• Kiitos

• Dz'akuju so

Köszönöm

• Hvala

• Multumesc

• Thank you