KÁPA ásláttarhljóðf. tp* 11/11/03 11:12 AM Page 3 Snare Drum Studies Mitchell Peters SCHINSTINE, WILLIAM J. Little Champ, First Year Drum Solos Southern Music Company SKINNER,

AÐALNÁMSKRÁ TÓNLISTARSKÓLAÁSLÁTTARHLJÓÐFÆRI

2003

KÁPA_ásláttarhljóðf. tp* 11/11/03 11:12 AM Page 3

Auglýsing um gildistöku aðalnámskrár tónlistarskóla

1. gr.

Með vísan til 1. og 12. gr. laga nr. 75/1985 um fjárhagslegan stuðning við tónlistarskóla,með áorðnum breytingum, hefur menntamálaráðherra staðfest nýja aðalnámskrátónlistarskóla sem tekur gildi frá og með 1. júní 2000. Aðalnámskráin kemur tilframkvæmda í tónlistarskólum frá og með skólaárinu 2000-2001 eftir því sem við verðurkomið og skal að fullu vera komin til framkvæmda eigi síðar en að þremur árum liðnumfrá gildistöku. Jafnframt falla úr gildi eldri námskrár í tónlistargreinum.

2. gr.

Aðalnámskrá tónlistarskóla er gefin út í tíu heftum og skiptist í almennan hlutaaðalnámskrár og níu sérstaka greinahluta.

Í almennum hluta aðalnámskrár tónlistarskóla er meðal annars gerð grein fyrir hlutverkiog meginmarkmiðum tónlistarskóla, skipan tónlistarnáms, greinanámskrám, ogskólanámskrám, fjallað um kennslu og kennsluhætti, þætti í hljóðfæra- og tónfræðanámi,námsmat og próf, tengsl heimila og skóla og samvinnu í skólastarfi. Í bókarlok erumfjöllun um námsumhverfi og mat á skólastarfi. Almennur hluti aðalnámskrártónlistarskóla er birtur sem fylgiskjal með auglýsingu þessari.

Í greinahlutum aðalnámskrár tónlistarskóla, sem gefnir eru út í níu heftum, er fjallað ummarkmið, inntak og skipulag náms á tilteknum námssviðum. Jafnframt er gerð grein fyrirprófum og gefnar ábendingar um viðfangsefni. Heftin bera þessi heiti:

ÁsláttarhljóðfæriEinsöngurGítar og harpaHljómborðshljóðfæriMálmblásturshljóðfæriRytmísk tónlistStrokhljóðfæriTónfræðagreinarTréblásturshljóðfæri

Heftin eru gefin út af menntamálaráðuneytinu á árinu 2000 og dreift jafnóðum til tónlistarskóla.

Menntamálaráðuneytinu 31. maí 2000

Björn Bjarnason

Guðríður Sigurðardóttir


AÐALNÁMSKRÁ TÓNLISTARSKÓLA

ÁSLÁTTARHLJÓÐFÆRI

2003

Menntamálaráðuneytið

Ásláttarhljóðfæri tp 11/11/03 11:05 AM Page 1

Formáli . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5

Ásláttarhljóðfæri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7

Nokkur atriði varðandi nám á ásláttarhljóðfæri . . . . . . . . . . . . . . . . 7

Grunnnám . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8

Markmið í grunnnámi

Verkefnalisti í grunnnámi

Grunnpróf

Miðnám . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17

Markmið í miðnámi

Verkefnalisti í miðnámi

Miðpróf

Framhaldsnám . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26

Markmið í framhaldsnámi

Verkefnalisti í framhaldsnámi

Framhaldspróf

Samleikur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36

Grunnnám

Miðnám

Framhaldsnám

Bækur varðandi ásláttarhljóðfæri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38

33

EFNISYFIRLITEFNISYFIRLIT

Menntamálaráðuneytið: námskrár 30

Október 2003

Útgefandi: MenntamálaráðuneytiðSölvhólsgötu 4150 ReykjavíkSími: 545 9500Bréfasími: 562 3068Netfang: [email protected]: www.mrn.stjr.is

Hönnun og umbrot: ABXLjósmyndun: Kristján MaackMyndskreytingar: ABXPrentun: Oddi hf.

© 2003 Menntamálaráðuneytið

ISBN 9979-882-52-2


Aðalnámskrá tónlistarskóla skiptist annars vegar í almennan hluta oghins vegar í greinanámskrár fyrir einstök hljóðfæri og námsgreinar í tón-listarskólum. Í þessu riti er að finna greinanámskrá fyrir ásláttarhljóð-færi. Námskráin miðast við þá skipan tónlistarnáms sem mælt er fyrirum í almennum hluta aðalnámskrár tónlistarskóla.

Í almennum hluta aðalnámskrár eru hlutverk og meginmarkmið tón-listarskóla skilgreind. Náminu er skipt í þrjá námsáfanga, grunnnám,miðnám og framhaldsnám, og lögð áhersla á samræmt námsmat við lokáfanganna. Jafnframt er lögð áhersla á sjálfstæði og frumkvæði einstakraskóla, skapandi starf og samvinnu í skólastarfi.

Aðalnámskrá tónlistarskóla er ætlað að tryggja fjölbreytni en jafnframtað stuðla að samræmingu þeirra námsþátta sem aðalnámskrá tekur til,bæði innan einstakra tónlistarskóla og á milli skóla.

Almenn atriði varðandi námsþætti og námsmat er að finna í almennumhluta aðalnámskrár. Þar er einnig að finna umfjöllun um áfangapróf,þ.m.t. tilgang, skipulag, lengd prófa, prófreglur, prófdæmingu ogeinkunnagjöf. Því er mikilvægt er að allir, sem hlut eiga að máli, kynni séralmennan hluta aðalnámskrár tónlistarskóla vandlega.

Í almennum hluta aðalnámskrár er mælst til þess að tónlistarskólar skil-greini starfssvið sitt í eigin skólanámskrám. Við þá námskrárgerð erhverjum skóla ætlað að taka mið af stefnumörkun aðalnámskrár tón-listarskóla, ásamt því að sinna sérhæfðum og staðbundnum markmiðum.

Í námskrá fyrir ásláttarhljóðfæri er að finna sértæk markmið fyrir grunn-nám, miðnám og framhaldsnám, verkefnalista fyrir einstaka áfanga, um-fjöllun um prófþætti og vægi þeirra, prófskýringar og dæmi um próf-verkefni á áfangaprófum. Auk þess eru birtir listar með samleiksverkumog bókum varðandi ásláttarhljóðfæri. 5

5

FORMÁLIFORMÁLI

44


Í þessum hluta aðalnámskrár tónlistarskóla er fjallað um nokkur atriðivarðandi nám á ásláttarhljóðfæri. Þar á eftir fara kaflar um hvern hinnaþriggja megináfanga námsins, grunnnám, miðnám og framhaldsnám. Íþessum köflum eru fyrst tilgreind þau leikni- og skilningsmarkmið semnemendur þurfa að hafa náð við lok hvers námsáfanga. Síðan eru birtirverkefnalistar með dæmum um viðfangsefni í hverjum námsáfanga. Áeftir verkefnalistunum er prófkröfum á áfangaprófum lýst með völdumdæmum og gerð grein fyrir flutningsmáta undirstöðuæfinga, tónstiga oghljóma. Í lok námskrárinnar er skrá með samleiksverkum auk ábendingaum gagnlegar bækur varðandi ásláttarhljóðfæri.

Nokkur atriði varðandi nám á ásláttarhljóðfæri Ásláttarhljóðfærafjölskyldan er gríðarlega stór. Til hennar telst aragrúihljóðfæra víðs vegar að úr heiminum. Hljóðfærin eru af afar ólíkumstærðum og gerðum og krefjast mörg sérhæfðrar leiktækni. Fá hljóð-færi eiga sér eins langa sögu og ásláttarhljóðfærin. Þau hafa frá önd-verðu verið burðarás í alþýðutónlist ólíkra heimshorna en jafnframtgegnt mikilvægu hlutverki í klassískri tónlist um langa hríð. Þá hafaásláttarhljóðfæri um áratuga skeið verið burðarás í rokk-, popp- ogdjasstónlist.

Námskrá þessi lýtur að námi í klassískum slagverksleik með áherslu áhefðbundin hljómsveitarhljóðfæri. Aftur á móti er fjallað um nám átrommusett í námskrá í rytmískri tónlist. Aðalhljóðfæri í grunnnámi áásláttarhljóðfæri samkvæmt þessari námskrá eru sneriltromma ogásláttarhljómborð.1 Nauðsynleg aukahljóðfæri eru bassatromma,symbalar, þríhorn og tambúrína. Auk þess er æskilegt að nemendurkynnist pákum ef aðstæður eru til. Aðalhljóðfæri í mið- og framhalds-námi eru sneriltromma, ásláttarhljómborð og pákur en æskilegt er aðnemendur kynnist auk þess sem flestum hljóðfærum þessarar litskrúð-ugu fjölskyldu eftir því sem tök eru á.

77

ÁSLÁTTARHLJÓÐFÆRIÁSLÁTTARHLJÓÐFÆRI

66

1 Velja má á milli marimbu, víbrafóns og sílófóns.


Við lok grunnnáms eiga nemendur á ásláttarhljóðfæri að hafa náð eftir-farandi markmiðum:

Nemandi

- hafi hlotið reglulega þjálfun í leik á sneriltrommu samkvæmt þessari

námskrá

- hafi hlotið reglulega þjálfun í leik á a.m.k. eitt ásláttarhljómborð;

marimbu, víbrafón eða sílófón, samkvæmt þessari námskrá

- hafi þjálfast í leik á bassatrommu, symbala, þríhorn og tambúrínu

- hafi kynnst pákuleik ef tök eru á

- hafi kynnst öðrum hljóðfærum ásláttarfjölskyldunnar eftir því sem

þörf er á og aðstæður leyfa

- beiti líkamanum á eðlilegan og áreynslulausan hátt þegar leikið er á

hljóðfærin

- leiki með eðlilegri handsetningu á hvert hljóðfæri fyrir sig

- hafi grundvallartök á tónmyndun viðkomandi hljóðfæra

- ráði yfir viðeigandi dempunartækni hljómandi hljóðfæra

- geti leikið með greinilegum styrkleikabreytingum

- hafi kynnst leik á samþætt slagverk, þ.e. á mismunandi hljóðfæri

ásláttarfjölskyldunnar í sama verki í samræmi við kröfur þessarar

námskrár

- hafi grundvallarskilning á hentugri uppstillingu og staðsetningu

ásláttarhljóðfæra eftir aðstæðum hverju sinni

- skilji og geti fylgt algengustu bendingum hljómsveitarstjóra

- sýni nákvæmni í mótun tónmynstra og hendinga

- sýni nákvæmni í lestri og úrvinnslu tónmálsins

Nemandi

- hafi öðlast gott hrynskyn

- geti lesið og leikið án undirbúnings verkefni sambærileg þeim sem

fengist var við í fyrri hluta grunnnáms

- hafi þjálfast reglulega í að leika utanbókar

- hafi þjálfast reglulega í að leika eftir eyra

- hafi fengist við skapandi starf frá upphafi námsins

- hafi þjálfast í ýmiss konar samleik

- hafi farið yfir viðunandi fjölda verkefna

- hafi fengist við fjölbreytt úrval verkefna

Ásláttarhljóðfæri – Grunnnám

99

Til að nám geti hafist á ásláttarhljóðfæri þarf nemandi að hafa líkamlegaburði til að valda auðveldlega trommukjuðum og hljómborðssleglum. Íflestum tilfellum geta 6 til 7 ára börn hafið nám á ásláttarhljóðfæri þó aðalgengara sé að nemendur hefji nám 8 til 9 ára eins og á flest önnur hljóð-færi. Nauðsynlegt er að þeir tónlistarskólar sem bjóða upp á kennslu áásláttarhljóðfæri eigi þau hljóðfæri sem þörf er á samkvæmt námskrá ogþeim námsstigum sem kennt er á. Æskilegt er að nemendur hafi aðgangað hljóðfærum til æfinga. Mikilvægt er að kennsluaðstaða sé góð og við-eigandi hjálparbúnaður til staðar fyrir yngstu nemendurna, svo sempallar og smærri gerðir hljóðfæra.

Frá upphafi náms þarf nemandi að eiga sneriltrommu og æfingaplattaog fljótlega er nauðsynlegt að hafa undir höndum ásláttarhljómborð tilheimaæfinga.

Í miðnámi þarf nemandi að hafa yfir að ráða ásláttarhljómborði með aðlágmarki tveggja og hálfrar áttundar tónsviði. Frá upphafi framhalds-náms þurfa nemendur hins vegar að hafa yfir að ráða fjögurra áttundaásláttarhljómborðshljóðfæri.

GrunnnámAlmennt er miðað við að nemendur, sem hefja nám í hljóðfæraleik 8 til9 ára gamlir, ljúki grunnnámi á um það bil þremur árum. Þessi viðmiðuner þó engan veginn einhlít þar sem nemendur hefja nám á ýmsum aldriog námshraði getur verið mismunandi.

Markmið í grunnnámiUppbygging kennslu í grunnnámi skal taka mið af eftirfarandi: Megin-markmiðum tónlistarskóla sem sett eru fram í almennum hluta aðal-námskrár, sértækum markmiðum einstakra greinanámskráa, sértækummarkmiðum einstakra skóla og síðast en ekki síst áhuga og þörfum nem-enda. Leiðir að markmiðum geta verið mismunandi og nemendur ólíkir.Þess vegna hlýtur uppbygging námsins ætíð að verða einstaklingsbund-in og viðfangsefni breytileg. Það er hlutverk kennara að leiða hvernnemanda í átt að settu marki með viðeigandi viðfangsefnum.

Aðalnámskrá tónlistarskóla – Ásláttarhljóðfæri

88


BARTLETT, K. / WILSHERE, B. /KENDLE, J.

Trinity College, Percussion World,Snare DrumUnited Music Publishers

BLACK, D. / FELDSTEIN, S.Alfred’s Beginning Snare DrumSolosAlfred

BUCHTEL, FORREST L.When johnny comes marchinghomeKjosAmerican PatrolKjos

HATHWAY, K. / WRIGHT, I.Graded Music for Snare Drum, 1. og 2. heftiAssociated Board

RICHARDS, J. / ARNOLD, D.Guildhall School of Music andDrama – Percussion Syllabus:Snare Drum Exercises and Pieces,Grades 1 & 2United Music PublishersGuildhall School of Music andDrama – Percussion Syllabus:Snare Drum Exercises and Pieces,Grades 3 & 4United Music Publishers

BONA, PASQUALERhythmical ArticulationCarl Fischer

CIRONE, ANTHONY J.Simple Steps to KeyboardPercussionBelwin Mills

DELÉCLUSE, JACQUESMéthode Complète de Vibraphone,1. heftiLeduc

GOLDENBERG, MORRISModern School for Xylophone,Marimba & VibraphoneChappell

GREEN, GEORGE HAMILTONNew Elementary Studies forXylophone and MarimbaMeredith Music Publications

HATHWAY, K. / WRIGHT, I.Graded Music for TunedPercussion, 1. og 2. heftiAssociated Board


1111

- hafi þjálfast reglulega í leik undirstöðuæfinga á sneriltrommu sam-

kvæmt þessari námskrá

- hafi þjálfast reglulega í leik tónstiga og hljóma samkvæmt þessari

námskrá

- hafi undirbúið prófverkefni til flutnings á grunnprófi samkvæmt þess-

ari námskrá

Nemandi sýni eftirfarandi atriði í þeim mæli sem eðlilegt getur talist eftir

um það bil þriggja ára nám:

- tilfinningu fyrir túlkun og hendingamótun

- blæbrigði og andstæður

- þekkingu og skilning á stíl

- tilfinningu fyrir samleik

- öruggan og sannfærandi leik

- persónulega tjáningu

- viðeigandi framkomu

Verkefnalisti í grunnnámiHér á eftir fara nokkur sýnishorn viðfangsefna nemenda í grunnnámi,annars vegar fyrir trommur og hins vegar fyrir ásláttarhljómborð. List-arnir eru alls ekki tæmandi og er þeim einkum ætlað að vera til við-miðunar við skipulagningu hljóðfæranámsins, meðal annars við valannars kennsluefnis. Þyngdarstig verkefnanna er breytilegt, þ.e. allt frákennsluefni fyrir byrjendur til viðfangsefna sem henta við lok grunn-náms.

Hvor listi er tvískiptur: annars vegar kennslubækur og æfingar, hinsvegar tónverk og safnbækur. Raðað er eftir stafrófsröð höfunda og út-gefanda getið fyrir neðan titil verks eða bókar. Í einstaka tilfellum kunnahlutar kennslubóka eða tónverka að vera erfiðari en hæfir þessum náms-áfanga. Af þessari ástæðu er sömu viðfangsefna einnig í nokkrum til-vikum getið í fleiri en einum áfanga.

Kennslubækur og æfingar – trommur

Tónverk og safnbækur – trommur

Kennslubækur og æfingar – ásláttarhljómborð


1010

FELDSTEIN, S. / BLACK, D.Alfred’s beginning drumset methodAlfredAlfred’s drum method, 1. heftiAlfred

FINK, SIEGFRIED Percussion Studio, Studien fürkleine Trommel, 1. og 2. heftiSimrock

FIRTH, VICSnare Drum Method, 1. og 2. heftiCarl Fischer

GOLDENBERG, MORRISModern School for Snare DrumChappell

HOCHRAINER, RICHARDÜbungen für kleine TrommelDoblinger

KEUNE, ECKEHARTSchlaginstrumente, Ein Schulwerk,Teil 1, Kleine TrommelDeutscher Verlag für Musik

PETERS, MITCHELLElementary Snare Drum StudiesMitchell Peters

SCHINSTINE, WILLIAM J.Little Champ, First Year Drum SolosSouthern Music Company

SKINNER, MICHAELGuildhall School of Music & Drama– Percussion Syllabus: Snare DrumRudimentsUnited Music PublishersGuildhall School of Music &Drama, Rudiments for SnareDrumUnited Music Publishers

STONE, GEORGE LAWRENCEStick Control for the Snare DrummerGeorge B. Stone & Son, Inc.Accents and Rebounds for theSnare DrummerGeorge B. Stone & Son, Inc.

WHALEY, GARWOODFundamental Studies for SnareDrumJ. R. Publications


Verkefni og prófkröfurÁ grunnprófi í leik á ásláttarhljóðfæri skal nemendi leika þrjú verk ogeina æfingu, þar af skal a.m.k. eitt viðfangsefni vera flutt á sneriltrommuog eitt á ásláttarhljómborð. Aðrir prófþættir eru undirstöðuæfingar, tón-stigar og hljómar, val og óundirbúinn nótnalestur, auk þess sem gefið erfyrir heildarsvip prófsins.

Miða skal við að heildarpróftími á grunnprófi á ásláttarhljóðfæri fariekki fram yfir 30 mínútur. Á prófinu skal nemandi að minnsta kosti flytjaeitt verk utanbókar samkvæmt prófþætti 1 eða æfingu samkvæmt próf-þætti 2.

Prófþættir eru þessir:1. Þrjú ólík verk (15 einingar hvert).2. Æfing (15 einingar).3. Undirstöðuæfingar, tónstigar og hljómar (15 einingar).

a) Undirstöðuæfingar.b) Tónstigar og hljómar.

4. Val (10 einingar). Nemandi velji eitt eftirtalinna viðfangsefna:a) Spinni einradda út frá gefnu upphafi, hljómferli eða lagi, með eða

án undirleiks.b) Leiki frumsamið verk eða eigin útsetningu.c) Hljómsetji stutta laglínu óundirbúið.d) Leiki stutt alþýðulag eða þjóðlag sem lært hefur verið eftir eyra.

5. Óundirbúinn nótnalestur (10 einingar).a) Viðfangsefni á sneriltrommu.b) Viðfangsefni á ásláttarhljómborð.

6. Heildarsvipur (5 einingar).

Frekari umfjöllun um valþátt prófsins er að finna í almennum hluta aðal-námskrár tónlistarskóla, bls. 43.

Á grunnprófi er heimilt að leika eitt verk fyrir samþætt slagverk (skv.prófþætti 1) í samræmi við kröfur þessarar námskrár. Einnig er heimiltað leika eitt verk (skv. prófþætti 1) eða æfingu (skv. prófþætti 2) átrommusett samkvæmt grunnprófskröfum námskrár í rytmískri tónlist ístað eins viðfangsefnis samkvæmt prófþætti 1. Eftir sem áður gilda


1313

HERFURTH, C. PAULA Tune a Day, Marimba, Xylophone,BellsBoston Music Company

PAYSON, ALElementary Marimba and XylophoneMethodPayson Percussion Products

PETERS, MITCHELLFundamental Method for MalletsAlfred

PETERSON, HOWARD M.Elementary Method for Marimbaor XylophoneRubank

REYNIR SIGUR£SSONFyrstu slöginReynir Sigurðsson Tóntegundir og létt lög, 1. stigReynir SigurðssonTóntegundir og létt lög, 2. stigReynir Sigurðsson

WHALEY, GARWOODPrimary Handbook for MalletsMeredith Music Publications

ÝMSIRInstruction Course for XylophoneMeredith Music Publications

Tuned Percussion, Pieces andScales, 1. og 2. heftiGuildhall School of Music andDrama

BARRATT, CAROLBravo Percussion, 1. og 2. hefti[píanóundirleikur]Boosey & Hawkes

FELDSTEIN, SAULTunes for Mallet PercussionTechnicBelwin MillsWater’s EdgeBelwin Mills

FELDSTEIN, SAUL (ÚTG.)Two SpiritualsBelwin MillsWhen Johnny comes marchinghomeBelwin Mills

FORBES, Y. / BALL, M.Percussive PerspectivesInternational Music Publications

HOULLIF, MURRAYContest Solos for the Young MalletPlayerKendor

MCCORMICK, ROBERTPercussion for MusiciansBelwin Mills

PETERS, MITCHELLChant for MarimbaMitchell Peters

PRESTI, RONALD LOScherzo for XylophoneLudwig Music

WIENER, RUUDChildren’s solos 1–5 Rawi Percussion Publications


1212

Tónverk og safnbækur – ásláttarhljómborð

GrunnprófVið lok grunnnáms skulu nemendur þreyta grunnpróf, annars vegar íhljóðfæraleik og hins vegar í tónfræðagreinum. Í kafla um áfangapróf íalmennum hluta aðalnámskrár tónlistarskóla, bls. 33–44, er að finna um-fjöllun um áfangapróf, þ.m.t. tilgang, skipulag, lengd prófa, prófreglur,prófdæmingu og einkunnagjöf. Mikilvægt er að allir, sem hlut eiga aðmáli, kynni sér þessi atriði vandlega.


PETERS, MITCHELLÆfing nr. 2, moderato, bls. 54Úr: Fundamental Method for MalletsAlfred

BONA, PASQUALELargo, nr. 75Úr: Rhythmical ArticulationCarl Fischer


1515

framangreindar kröfur um að á grunnprófi leiki allir nemendur bæði ásneriltrommu og ásláttarhljómborð.

Hér á eftir eru fyrst birt dæmi um prófverkefni á grunnprófi, valin úrþekktum tónbókmenntum hljóðfærisins. Síðan eru birt fyrirmæli umleikmáta þeirra undirstöðuæfinga, tónstiga og hljóma sem krafist er tilprófs.

Tónverk og æfingarEftirfarandi dæmum um prófverkefni á grunnprófi er ætlað að skil-greina þyngdarstig prófsins. Fullt eins má þó velja önnur verkefni afsambærilegri þyngd.

Dæmi um tónverk – trommur

UndirstöðuæfingarTil prófs skal undirbúa eftirfarandi undirstöðuæfingar fyrir sneril-trommu með þeim hætti sem mælt er fyrir um hér á eftir. Í prófinu velurprófdómari þær æfingar sem leiknar eru.

Efni, leikmáti og hraði

Nemandi leiki

- einslagsþyrl (single stroke roll) eigi hægar en M.M. C = 120, miðað

við að leiknar séu sextándapartsnótur

- tvíslagsþyrl (double stroke roll) eigi hægar en M.M. C = 100, miðað

við að leiknar séu sextándapartsnótur

- samhengju (paradiddle) eigi hægar en M.M. C = 92, miðað við að

leiknar séu sextándapartsnótur

- forslag (flam) eigi hægar en M.M. C = 120, miðað við að leiknar séu

fjórðapartsnótur

- drag (drag) eigi hægar en M.M. C = 90, miðað við að leiknar séu

fjórðapartsnótur

- þrefalt forslag (ruff) eigi hægar en M.M. C = 60, miðað við að leiknar

séu fjórðapartsnótur

- fimm slaga þyrl (five stroke roll) eigi hægar en M.M. C = 90, miðað

við að leiknar séu þrítugastaogannarspartsnótur

- sjö slaga þyrl (seven stroke roll) eigi hægar en M.M. C = 76, miðað

við að leiknar séu þrítugastaogannarspartsþríólur

- níu slaga þyrl (nine stroke roll) eigi hægar en M.M. C = 96, miðað við

að leiknar séu þrítugastaogannarspartsnótur

- lokað þyrl (bounce/orchestral roll)

Tónstigar og hljómarTil prófs skal undirbúa eftirfarandi tónstiga og hljóma með þeim hættisem mælt er fyrir um hér á eftir. Í prófinu velur prófdómari þá tónstigaog hljóma sem leiknir eru.

Dæmi um tónverk – ásláttarhljómborð

Dæmi um æfingar – trommur

Dæmi um æfingar – ásláttarhljómborð


1414

GOLDENBERG, MORRISRoll exercise in 4/4Úr: Modern School for SnareDrum, bls. 46Chappell

PETERS, MITCHELLÆfing nr. 78Úr: Elementary Snare Drum StudiesMitchell Peters

NESTICO, S. / BRISKER, G.Winter PoemÚr: Feldstein, S./Black, D.: Alfred’sbeginning drumset method, bls. 30Alfred

WHALEY, GARWOODNr. 76Úr: Fundamental Studies for SnareDrumJ. R. Publications

URPILA, SUÐUR-AMERÍSKT ÞJÓÐLAGÚr: Tuned Percussion, Pieces andScales, 2. heftiGuildhall School of Music andDrama

HUMMEL, JOHANN N.Gíga í D-dúr Úr: Hathway, K. / Wright, I.: GradedMusic for Tuned Percussion, 2. heftiAssociated Board

WIENER, RUUDSolo nr. 5Úr: Children’s solos 1–5Rawi Percussion Publications

BACH, J. S.GavotteÚr: Cirone, Anthony, J.: SimpleSteps to Keyboard Percussion,bls. 39Belwin Mills

Solo nr. 20Úr: Feldstein, S./Black, D.: Alfred’sdrum method, 1. hefti, bls. 66Alfred

Allegro nr. 28Úr: Hochreiner, Richard: Übungenfür kleine TrommelDoblinger


e-moll þríhljómur

Óundirbúinn nótnalesturÁ grunnprófi á ásláttarhljóðfæri er þessi prófþáttur tvískiptur, annarsvegar skal nemandi leika eitt lestrardæmi á sneriltrommu og hins vegareitt dæmi á ásláttarhljómborð. Fyrir hvort dæmi fær nemandi einnarmínútu undirbúningstíma í hljóði og skal síðan flytja lestrardæmið einusinni. Nánari umfjöllun um óundirbúinn nótnalestur er að finna á bls. 44í almennum hluta aðalnámskrár tónlistarskóla.

MiðnámÍ miðnámi eykst umfang námsins frá því sem er í grunnnámi og ætla máað námstíminn lengist að sama skapi. Miðað er við að nemendur getilokið miðnámi á um það bil fjórum til fimm árum en námshraði getur þóverið mismunandi. Ræður þar miklu ástundun, aldur og þroski nem-enda.

Markmið í miðnámiUppbygging kennslu í miðnámi skal taka mið af eftirfarandi: Meginmark-miðum tónlistarskóla sem sett eru fram í almennum hluta aðalnámskrár,sértækum markmiðum einstakra greinanámskráa, sértækum markmiðumeinstakra skóla og síðast en ekki síst áhuga og þörfum nemenda. Leiðir aðmarkmiðum geta verið mismunandi og nemendur ólíkir. Þess vegnahlýtur uppbygging námsins ætíð að verða einstaklingsbundin og viðfangs-efni breytileg. Það er hlutverk kennara að leiða hvern nemanda í átt aðsettu marki með viðeigandi viðfangsefnum.

Við lok miðnáms eiga nemendur á ásláttarhljóðfæri að hafa náð eftir-farandi markmiðum:

Nemandi


námskrá

============Ä

!

ä

æ

mmmmm

mmmmm

mmmmm

mmmm

tt

t

t

mmmm

mmmmt

tt

mmmm


1717

Efni

Nemandi geti leikið

- krómatískan tónstiga

- dúrtónstiga og laghæfa molltónstiga til og með tveimur formerkjum

- þríhljóma í dúr og moll til og með tveimur formerkjum

Leikmáti og hraði

Nemandi leiki

- tónstiga og hljóma a.m.k. eina áttund upp frá grunntóni og niður aftur

- tónstiga og hljóma eigi hægar en M.M. C = 60, miðað við að leiknar

séu áttundapartsnótur

- tónstiga og hljóma jafnt, hiklaust og utanbókar

Dæmi

Krómatískur tónstigi frá c’

D-dúr

a-moll, laghæfur

B-dúr þríhljómur

============Ä

"

"

ä

æ

mmmmm

mmmmm

mmmmm

mmmm

tt

t

t

mmmm

mmmmt

tt

mmmm

===================Ä

ä mmmmm

mmmm

mmmm

mmmm

tt

tt

mmmmm

mmmm

mmmm

mmmm

t!t

!tt

æ

mmmm

mmmm

mmmm

mmmmmt

tt

t

mmmm

mmmm

tt

t

mmmmm

===================Ä

!

!ä

mmmmm

mmmm

mmmm

mmmm

tt

tt m

mm

mmmm

mmmm

mmmm

tt

tt

æ

mmmm

mmmm

mmmm

mmmmmt

tt

t

mmmm

mmmm

tt

t

mmmm

=======================Ä

ä mmmm

mmmm

mmmm

mmmm

t ! tt !t

mmmm

mmmm

mmmm

mmmm

tt !t

t

mmmm

mmm

mmm

mmmm

!tt"t #t m

mmm

mmm

mmmm

mmm

tt " t

t

mmmm

mmmm

mmmmm

mmmm" t

t!t #t

mmmm

mmmm

mmmm

mmmm

t "tt "t

=====Ä

æ|

mmmm

b


1616


- hafi þjálfast í ýmiss konar samleik, þ.m.t. slagverkssamspili og blásara-

sveit




kvæmt miðnámskafla þessarar námskrár

- hafi aukið leikni sína í leik undirstöðuæfinga á sneriltrommu samkvæmt

grunnnámskafla þessarar námskrár


námskrá

- hafi undirbúið prófverkefni til flutnings á miðprófi samkvæmt þessari

námskrá

Nemanda hafi gefist kostur á að velja hvort og að hversu miklu leyti hann

sinnir eftirfarandi atriðum:

- leik eftir eyra

- tónsköpun

- spuna

Nemandi sýni eftirfarandi atriði í þeim mæli sem eðlilegt getur talist eftir

sjö til átta ára nám:


- ýmis blæbrigði og andstæður






Verkefnalisti í miðnámiHér á eftir fara nokkur sýnishorn viðfangsefna nemenda í miðnámi,annars vegar fyrir trommur, pákur og annað slagverk en hins vegar fyrirásláttarhljómborð. Listarnir eru alls ekki tæmandi og er þeim einkumætlað að vera til viðmiðunar við skipulagningu hljóðfæranámsins,meðal annars við val annars kennsluefnis. Þyngdarstig viðfangsefnannaer breytilegt, þ.e. allt frá kennsluefni, sem hentar við upphaf miðnáms,til efnis sem hæfir við lok námsáfangans.

Ásláttarhljóðfæri – Miðnám

1919

- hafi hlotið reglulega þjálfun í leik á a.m.k. eitt eftirtalinna ásláttarhljóm-

borða: marimbu, víbrafón eða sílófón, samkvæmt þessari námskrá

- hafi hlotið reglulega þjálfun í leik á pákur samkvæmt þessari nám-

skrá

- hafi hlotið þjálfun í leik á bassatrommu, symbala, þríhorn og tambúrínu

- hafi kynnst öðrum hljóðfærum ásláttarfjölskyldunnar eftir því sem þörf

er á og aðstæður leyfa


hljóðfærin


- hafi góð tök á tónmyndun viðkomandi hljóðfæra


- leiki með greinilegum styrkleikabreytingum

- kunni vel skil á mismunandi sleglum, þ.m.t. ólíkum stærðum, efnis-

gerðum og áhrifum þeirra

- hafi kynnst leik á ásláttarhljómborð með fjórum sleglum samtímis

- hafi þjálfast í flutningi verka fyrir samþætt slagverk, þ.e. mismunandi

hljóðfæri ásláttarfjölskyldunnar í sama verki

- hafi hlotið þjálfun í að velja viðeigandi hljóðfæri eftir viðfangsefnum,

samhengi og fyrirmælum

- hafi góðan skilning á hentugri uppstillingu og staðsetningu ásláttar-

hljóðfæra eftir aðstæðum hverju sinni

- geti stillt pákur hjálparlaust

- hafi hlotið þjálfun í stillingu hljóðfæra án ákveðins tóns2

- hafi kynnst algengasta viðhaldi ásláttarhljóðfæra, svo sem að skipta

um skinn á trommum

- skilji og geti fylgt bendingum hljómsveitarstjóra



Nemandi

- hafi öðlast mjög gott hrynskyn


fengist var við í fyrri hluta miðnáms

- hafi þjálfast reglulega í að leika utanbókar


1818

2 Þ.e. „non pitch”


BLACK, D. / FELDSTEIN, S.Alfred’s Intermediate Snare DrumSolosAlfred

GOLDENBERG, MORRISStudies in Solo Percussion, fyrri hlutiChappell

HATHAWAY, K. / WRIGHT, I.Graded Music for Snare Drum, 2. og 3. heftiAssociated Board

HESLIP, GERALDRoxyKendor MusicBoard WalkKendor Music


O’REILLY, JOHNSolos for the Percussion PlayerSchirmer

PRICE, PAULExhibition Snare Drum Solo no. 1Music for Percussion Inc.

SHINSTINE, WILLIAM J.Southern Special Drum SolosSouthern Music Company

WANAMAKER, JAYAlfred’s Rudimental Contest Solosfor the Intermediate Snare DrummerAlfredChampionship Corps StyleContest Solos for Intermediate/Advanced Snare DrummerAlfred

WHALEY, GARWOODAudition Etudes for Snare Drum,Timpani, Keyboard Percussion andMultiple PercussionMeredith Music Publications

WRIGHT, IAN:Graded Music for Timpani, 2. heftiAssociated Board


2121

Hvor listi er tvískiptur: annars vegar kennslubækur og æfingar, hinsvegar tónverk og safnbækur. Raðað er eftir stafrófsröð höfunda og út-gefanda getið fyrir neðan titil verks eða bókar. Í einstaka tilfellum kunnahlutar kennslubóka eða tónverka að vera léttari eða erfiðari en hæfirþessum námsáfanga. Af þessari ástæðu er sömu viðfangsefna einnig ínokkrum tilvikum getið í fleiri en einum áfanga.

Kennslubækur og æfingar – trommur, pákur og annað slagverk

Tónverk og safnbækur – trommur, pákur og annað slagverk

Kennslubækur og æfingar – ásláttarhljómborð


2020

BUGGERT, R. W.Thundering throughRubankUp to dateBelwin Mills

CHAFFEE, GARYThe independent drummerAlfred

FINK, SIEGFRIEDPercussion Studio, Studien fürkleine Trommel, 2. heftiSimrock

FIRTH, VICSnare Drum Method, 2. heftiCarl Fischer

GOLDENBERG, MORRISModern School for Snare DrumChappell

GOODMAN, SAULModern Method for Timpani, fyrri hlutiMills Music

HOCHREINER, RICHARDEtüden für Timpani, 1. heftiDoblingerÜbungen für kleine TrommelDoblinger

KNAUER, HEINRICHPraktische Schule für kleineTrommelVEB Friedrich HofmeisterMusikverlag

KEUNE, ECKEHARDTKleine TrommelVEB Deutscher Verlag für Musik

MORELLO, JOEMaster StudiesModern Drummer Publications, Inc.

PETERS, MITCHELLFundamental Method for TimpaniAlfredIntermediate Snare Drum StudiesMitchell Peters

ROTHMAN, JOELMixing MetersJ. R. Publications

SCHINSTINE, W. / HOEY, F.Intermediate Drum BookSouthern Music Company

SULSBRUCK, BIRGERLatin American Percussion[einnig myndband]Den Rytmiske Aftenskoles Forlag

WHALEY, GARWOODMusical Studies for the Intermediate Snare DrummerJ. R. Publications

WHALEY, G. / MOONEY, J. M.Rhythmic Patterns of ContemporaryMusicJ. R. Publications

WILCOXON, CHAS. S.Modern Rudimental Swing Solosfor the Advanced DrummerChas. S. Wilcoxon

ÝMSIRNard Drum SolosLudwig Drum Co.


CIRONE, ANTHONY J.The Orchestral Mallet PlayerBelwin Mills

FRIEDMAN, DAVIDVibraphone TechniqueBerklee Press Publications

GOLDENBERG, MORRISModern School for Marimba,Xylophone, VibesChappell

GREEN, GEORGE HAMILTONInstruction Course for XylophoneMeredith Music PublicationsNew Series of Individual Instruction Courses for Marimba and XylophoneMeredith Music Publications

HOLMGREN, MARJDeveloping 4 mallet TechniqueStudio 4 Productions

JOLLIFF, ARTIntermediate Method Marimba,Xylophone, VibraphoneRubank

PAYSON, ALElementary Marimba and XylophoneMethodPayson Perc. Products


STEVENS, LEIGH HOWARDMethod of Movement for MarimbaKeyboard Perc. Publications

STOUT, GORDON B.Ideo-Kinetics, A Workbook forMarimba TechniqueM. Baker Publications


Prófþættir eru þessir:1. Þrjú ólík verk (15 einingar hvert).2. Æfing (15 einingar).3. Undirstöðuæfingar, tónstigar og hljómar (15 einingar).

a) Undirstöðuæfingar.b) Tónstigar og hljómar.

4. Val (10 einingar). Nemandi velji eitt eftirtalinna viðfangsefna:a) Leiki verk að eigin vali af sambærilegri þyngd og önnur miðprófs-

verkefni.b) Spinni einradda út frá gefnu upphafi, hljómferli eða lagi, með eða

án undirleiks.c) Leiki frumsamið verk eða eigin útsetningu.d) Hljómsetji stutta laglínu óundirbúið.e) Leiki á trommusett verk að eigin vali af sambærilegri þyngd og

miðprófsverkefni í námskrá í rytmískri tónlist.5. Óundirbúinn nótnalestur (10 einingar).

a) Viðfangsefni á sneriltrommu.b) Viðfangsefni á ásláttarhljómborð.



Á miðprófi er heimilt að leika eitt til tvö verk fyrir samþætt slagverk(skv. prófþætti 1 og/eða 4). Eftir sem áður gilda framangreindar kröfurum að á miðprófi leiki allir nemendur á sneriltrommu, ásláttarhljómborðog pákur.

Hér á eftir eru fyrst birt dæmi um prófverkefni á miðprófi, valin úrþekktum tónbókmenntum hljóðfærisins. Síðan eru birt fyrirmæli umleikmáta þeirra undirstöðuæfinga, tónstiga og hljóma sem krafist er tilprófs.

Tónverk og æfingarEftirfarandi dæmum um prófverkefni á miðprófi er ætlað að skilgreinaþyngdarstig prófsins. Fullt eins má þó velja önnur verkefni af sambæri-legri þyngd.


2323

BARRATT, CAROLBravo Percussion, 2. heftiBoosey & Hawkes

FORBES, Y. / HATWAY, K.Percussive PerspectivesInternational Music Publications Ltd.

GASTYNE, SERGE DEMenuet très Antique[einleiksverk fyrir víbrafón]Fereol Publ.

HATWAY, K. / WRIGHT, I.Graded Music for TunedPercussion, 1. og 2. heftiAssociated Board

JOLLIFF, ARTMusic for Marimba, 2. heftiRubankSolos for Marimba, 1. heftiBelwin Mills


PETERS, MITCHELL3 Pieces for 3 MalletsMitchell PetersSonata-Allegro[marimba + píanó]Mitchell Peters

TANNER, PETERAndante for Marimba and PianoMusic for Percussion Inc.

WIENER, RUUDChildren’s Solos 6–10[víbrafónn/marimba]RawiChildren’s Duets 1–5[sem einleiksverk – víbrafónn/marimba]Rawi

ÝMSIRTuned Percussion, Pieces andScales, 2. heftiGuildhall School of Music andDrama


2222

Tónverk og safnbækur – ásláttarhljómborð

MiðprófVið lok miðnáms skulu nemendur þreyta miðpróf, annars vegar í hljóð-færaleik og hins vegar í tónfræðagreinum. Í kafla um áfangapróf í al-mennum hluta aðalnámskrár tónlistarskóla, bls. 33–44, er að finna um-fjöllun um áfangapróf, þ.m.t. tilgang, skipulag, lengd prófa, prófreglur,prófdæmingu og einkunnagjöf. Mikilvægt er að allir, sem hlut eiga aðmáli, kynni sér þessi atriði vandlega.

Verkefni og prófkröfurÁ miðprófi í leik á ásláttarhljóðfæri skal nemendi leika þrjú verk og einaæfingu, þar af skal a.m.k. eitt verk eða æfing leikið á hvert hinna þriggjaaðalhljóðfæra þessa námsáfanga, þ.e. sneriltrommu, ásláttarhljómborðog pákur. Aðrir prófþættir eru undirstöðuæfingar, val og óundirbúinnnótnalestur, auk þess sem gefið er fyrir heildarsvip prófsins.

Miða skal við að heildarpróftími á miðprófi á ásláttarhljóðfæri fari ekkifram yfir 45 mínútur. Á prófinu skal nemandi að minnsta kosti flytja eittverk utanbókar samkvæmt prófþætti 1 eða æfingu samkvæmt prófþætti 2.



Nemandi leiki

- flam paradiddlediddle eigi hægar en M.M. C = 156, miðað við að

leiknar séu áttundapartsnótur

- double paradiddle eigi hægar en M.M. C = 120, miðað við að leiknar


- ratamacue eigi hægar en M.M. C = 90, miðað við að leiknar séu

sextándapartsþríólur

- flam tap eigi hægar en M.M. C = 72, miðað við að leiknar séu áttunda-

partsnótur

- flam accent eigi hægar en M.M. C = 84, miðað við að leiknar séu

áttundapartsþríólur

- flamacue eigi hægar en M.M. C = 112, miðað við að leiknar séu

sextándapartsnótur

- flamadiddle eigi hægar en M.M. C = 92, miðað við að leiknar séu

sextándapartsnótur

- ellefu- og þrettán slaga þyrl eigi hægar en M.M. C = 100, miðað við að

leiknar séu þrítugastaogannarspartsnótur

Tónstigar og hljómarTil prófs skal undirbúa eftirfarandi tónstiga og hljóma með þeim hættisem mælt er fyrir um hér á eftir. Í prófinu velur prófdómari þá tónstigaog hljóma sem leiknir eru.

Efni



- dúrtónstiga, hljómhæfa og laghæfa molltónstiga til og með fimm

formerkjum

- dúr- og mollþríhljóma til og með fimm formerkjum

Leikmáti og hraði

Nemandi leiki

- tónstiga og hljóma tvær áttundir upp frá neðsta mögulega grunntóni,

tvær áttundir þar sem hægt er, annars upp á hæsta mögulegan

hljómtón og niður á grunntón aftur


2525

Dæmi um verk – trommur

Dæmi um verk – pákur

Dæmi um verk – ásláttarhljómborð

Dæmi um æfingar – trommur

Dæmi um æfingar – ásláttarhljómborð

Dæmi um æfingar – pákur


2424

TRINOTEÚr: O’Reilly, John: Solos for thePercussion Player, bls. 14Schirmer

Nr. 31Úr: Peters, Mitchell: IntermediateSnare Drum Studies, bls. 43Mitchell Peters

Etýða nr. 19Úr: Peters, Mitchell: FundamentalMethod for TimpaniAlfred

MazurkaÚr: Wright, Ian: Graded Music forTimpaniAssociated Board

BACH, J. S.BourreéÚr: McCormick, Robert:Percussion for MusiciansBelwin Mills

WIENER, RUUDSolo nr. 9Úr: Children’s Solos 6–10Rawi Percussion Publications

Æfing nr. 52Úr: Hochreiner, R.: Übungen fürkleine TrommelDoblinger

Nr. 100 – AllegrettoÚr: Bona, Pasquale: RhythmicalArticulationCarl Fischer

Etýða nr. 28Úr: Hochrainer, Richard: Etüdenfür Timani, 1. heftiDoblinger

UndirstöðuæfingarTil prófs skal undirbúa eftirfarandi undirstöðuæfingar með þeim hættisem mælt er fyrir um hér á eftir. Í prófinu velur prófdómari þær æfingarsem leiknar eru.


einstaklingsbundin og viðfangsefni breytileg. Það er hlutverk kennaraað leiða hvern nemanda í átt að settu marki með viðeigandi viðfangs-efnum.

Við lok framhaldsnáms eiga nemendur á ásláttarhljóðfæri að hafa náðeftirfarandi markmiðum:

Nemandi


námskrá

- hafi hlotið reglulega þjálfun í leik á ásláttarhljómborð samkvæmt þess-

ari námskrá, þ.m.t. marimbu eða víbrafón, sílófón og klukkuspil

- hafi hlotið reglulega þjálfun í leik á pákur samkvæmt þessari námskrá

- hafi kynnst öllum helstu hljómsveitarhljóðfærum ásláttarfjölskyldunnar

- hafi kynnst öðrum hljóðfærum ásláttarfjölskyldunnar eftir því sem þörf

er á og aðstæður leyfa


hljóðfærin


- hafi náð öruggri og þroskaðri tónmyndun á viðkomandi hljóðfæri


- leiki með greinilegum styrkleika- og hraðabreytingum

- hafi góð tök á inntónun pákna, sem og stillingu hljóðfæra án ákveðins

tóns

- hafi öðlast leikni í að leika á mismunandi hljóðfæri ásláttarfjölskyld-

unnar í sama verkefni



- hafi öðlast umtalsverða reynslu í flutningi verka fyrir samþætt slag-

verk, þ.e. mismunandi hljóðfæri ásláttarfjölskyldunnar í sama verki

- skilji allar bendingar hljómsveitarstjóra og geti fylgt þeim af nákvæmni

- kunni vel skil á mismunandi sleglum

- hafi góð tök á að leika á ásláttarhljómborð með fjórum sleglum sam-

tímis

- hafi hlotið þjálfun og öðlast verulega reynslu í að velja viðeigandi hljóð-

færi og slegla eftir viðfangsefnum, samhengi og fyrirmælum

Ásláttarhljóðfæri – Framhaldsnám

2727

- tónstiga og hljóma eigi hægar en M.M. C = 78, miðað við að leiknar


- tónstiga og hljóma jafnt, hiklaust og utanbókar

Dæmi

F-dúr

a-moll, hljómhæfur

FramhaldsnámFramhaldsnám tekur við að loknu miðnámi. Hér er um umfangsmikinnnámsáfanga að ræða og miðast lok framhaldsnáms við að nemendur séuundir það búnir að takast á við tónlistarnám á háskólastigi.

Gera verður ráð fyrir að námstími í framhaldsnámi sé einstaklingsbund-inn og ræður þar miklu ástundun, aldur, þroski og hæfileikar nemenda.Miðað er við að unnt sé að ljúka þessum áfanga á um það bil fjórumárum. Í einstaka tilvikum kann að vera unnt að ljúka náminu á skemmritíma en einnig getur lengri námstími verið eðlilegur.

Markmið í framhaldsnámiUppbygging kennslu í framhaldsnámi skal taka mið af eftirfarandi:Meginmarkmiðum tónlistarskóla sem sett eru fram í almennum hlutaaðalnámskrár, sértækum markmiðum einstakra greinanámskráa, sér-tækum markmiðum einstakra skóla og síðast en ekki síst áhuga ogþörfum nemenda. Leiðir að markmiðum geta verið mismunandi ognemendur ólíkir. Þess vegna hlýtur uppbygging námsins ætíð að verða

=======================Ä

ä mmmmm

mmmm

mmmm

mmmm

tt

tt

mmmmm

mmmm

mmmm

mmmm

tt!t

t mmmm

mmmm

mmmm

mmmmm

tt

tt m

mmm

mmmmm

mmmmm

mmmmm

t!t

tt

mmmm

mmmm

mmmm

mmm

tt

tt

mmmm

mmmm

mmmm

mmmmmt

t!t

t

==========Ä

æ

mmmm

mmmm

mmmm

mmmmmt

tt

t|

mmmmm

=====================Ä

" ä

mmmmm

mmmm

mmmm

mmmm

tt

tt m

mm

mmmm

mmmm

mmmm

tt

tt m

mm

mmmm

mmmm

mmmm

tt

tt

mmmmm

mmmm

mmmm

mmmm

tt

tt

æ

mmmmm

mmmm

mmmm

mmmm

tt

tt

mmmm

mmmm

tt

t

mmmm


2626


og í þriðja lagi eru birt sýnishorn viðfangsefna á ásláttarhljómborð. List-arnir eru alls ekki tæmandi og er þeim einkum ætlað að vera til við-miðunar við skipulagningu hljóðfæranámsins, meðal annars við valannars kennsluefnis. Þyngdarstig verkefnanna er breytilegt, þ.e. allt frákennsluefni, sem hentar við upphaf framhaldsnáms, til efnis sem hæfirvið lok námsáfangans.

Hver listi er tvískiptur: annars vegar æfingar og hins vegar tónverk. Aukþess er birtur stuttur listi með útdráttum úr hljómsveitarverkum. Raðaðer eftir stafrófsröð höfunda og útgefanda getið fyrir neðan titil verks eðabókar. Í einstaka tilfellum kunna hlutar kennslubóka eða tónverka aðvera léttari eða erfiðari en hæfir þessum námsáfanga. Af þessari ástæðuer sömu viðfangsefna einnig í nokkrum tilvikum getið í fleiri en einumáfanga.

Æfingar – trommur

Tónverk – trommur


2929

- hafi mjög góðan skilning á hentugri uppstillingu og staðsetningu

ásláttarhljóðfæra eftir aðstæðum hverju sinni

- hafi hlotið verulega þjálfun í að stilla ásláttarhljóðfærum upp á hent-

ugan máta miðað við aðstæður hverju sinni

- hafi öðlast reynslu af að meta hljóðfæraþörf og fjölda hljóðfæraleikara

eftir tónverkum sem og að deila hlutverkum milli hljóðfæraleikaranna

- hafi öðlast skilning á gerð og uppbyggingu algengustu ásláttarhljóð-

færa og hlotið þjálfun í algengustu viðhaldsþáttum

Nemandi

- hafi öðlast mjög gott hrynskyn

- hafi mjög gott vald á sveigjanleika í hraða og hryn


fengist var við á miðprófi

- hafi fengið reglulega þjálfun í að leika utanbókar

- hafi hlotið þjálfun í ýmiss konar samleik




kvæmt framhaldsnámskafla þessarar námskrár

- hafi aukið leikni sína í leik undirstöðuæfinga á sneriltrommu sam-

kvæmt grunn- og miðnámskafla þessarar námskrár


námskrá

Nemandi sýni með ótvíræðum hætti


- margvísleg blæbrigði og andstæður






Verkefnalisti í framhaldsnámiHér á eftir fara nokkur sýnishorn viðfangsefna nemenda í framhalds-námi. Í fyrsta lagi eru viðfangsefni fyrir trommur, í öðru lagi fyrir pákur


2828

CIRONE, ANTHONYPortraits in RhythmBelwin Mills

DELÉCLUSE, JACQUESDouze Études pour Caisse ClaireLeduc

FIRTH, VICThe Solo Snare DrummerCarl Fischer

LYLLOFF, BENTAarhus etude no. 9[sneriltromma]Wilhelm Hansen

PETERS, MITCHELLAdvanced Snare Drum StudiesMitchell Peters

SCHINSTINE, WILLIAM J.Adventures in Solo DrummingSouthern Music Company

ABEL, ALANJennifers JogPermus Publications2040’s SortieLudwig Music

ÁSKELL MÁSSONPrímEditions Bim

BELLSON, LOUIESix Solos for Snare DrumSouthern Music Company

BURNS, R. / FELDSTEIN, S.Advanced Percussion Solos, 1. heftiH. Adler, Inc.

COLGRASS, MICHAELSix Unaccompanied Solos forSnare DrumLawson/Gould

DELÉCLUSE, JACQUESTest ClaireLeduc

FINK, SIGFRIEDSonate für kleine TrommeSimrock

GAUGER, THOMASSnare Drum Solo 1Music for Percussion Inc.


BAILEY, ELDEN „BUSTER”Mental and Manual Calisthenicsfor the Modern Mallet PlayerAward Music Co.


CIRONE, ANTHONY J.The Orchestral Mallet PlayerBelwin MillsPortraits in MelodyBelwin Mills

GOLDENBERG, MORRISModern School for Xylophone,Marimba, VibraphoneChappell


STEVENS, LEIGH HOWARDMethod of Movement for MarimbaPercussion Publications

ASABUKI, EYICHIWater Drops[marimba + píanó]Studio 4 Productions

BREUER, HARRY5 new Ragtime Solos[marimba/sílófónn + píanó]Lang Percussion Co.

BURTON, GARY6 unaccompanied Solos forVibraphoneCreative Music

DIEMER, EMMA LOUToccata for MarimbaMusic for Percussion

ERVIN, KARENContemporary Solos for 3 and 4MalletsAward Music Co.

FINK, SIEGFRIED / WREDE, OTTOConcertino für Vibraphone[víbrafónn + píanó]Regina Verlag

FINKEL, IANSolos for the Vibraphone PlayerSchirmer

FRIEDMAN, DAVIDMirror from AnotherÚr: Mirror from Another[einleiksverk fyrir víbrafón]Belwin MillsViennaÚr: Mirror from Another[einleiksverk fyrir víbrafón]Belwin Mills

GASTYNE, SERGE DEBlack is the Color of my trueLove’s Hair[marimba/víbrafónn]Fereol Publ.

GLENTWORTH, MARKBlues for GilbertZimmerman

KUZELL, CHRISTOPHERSix little Pieces for the MarimbaMitchell Peters

LANG, MICHAELSuite[víbrafónn]Southern Music Company

LEPAK, ALEXANDERSuite for Solo VibraphoneWindsor Music Publications

MASLANKA, DAVIDMy Lady White[marimba]Marimba Productions

MOLENHOF, BILLVibe SongsBelwin MillsA Dancer at Heart[marimba + píanó]Kendor

O’REILLY, JOHNSolos for the Percussion Player[píanóundirleikur]Schirmer


3131

GOLDENBERG, MORRISStudies in Solo Percussion, seinni hlutiChappell

HATHWAY, K. / WRIGHT, I.Graded Music For Snare Drum, 3. og 4. heftiAssociated Board

KENDLE, J. / BARTLETT, K. / WILSHERE, B.

Percussion World, Snare DrumUnited Music Publishers

MARKOVICH, MITCHThe WinnerCreative Music

MCCORMICK, ROBERTAggressivelyKendor

PAYSON, ALThe Snare Drum in the Concert HallPayson Percussion Products

PETERS, MITCHELLIntroduction and Waltz[4 tom-tom trommur + hangandi symball]Mitchell Peters

PRICE, PAULExhibition Snare Drum Solo No. 1Music for Percussion

SKINNER, MICHAELSnare Drum, Graded Repertoireand Studies, Grades 6 to 8Guildhall School of Music andDrama

UDOW, M. W. / WATTS, CH.The Contemporary PercussionistMeredith Music Publications

WHALEY, GARWOODEssay For Snare DrumMeredith Music PublicationsThree Movements for Two DrumsMeredith Music Publications

WHALEY, G. / MOONEY, J. M.Rhythmic Patterns of ContemporaryMusicJ. R. Publications

GOODMAN, SAULModern Method for Timpani, seinni hlutiMills Music

HOCHREINER, RICHARDEtüden für Timpani, 2. heftiDoblinger

WOUD, NICKMusical Studies for Pedal TimpaniAbile Music


3030

Æfingar – pákur

Tónverk – pákur

Æfingar – ásláttarhljómborð

Tónverk – ásláttarhljómborð

CARTER, ELIOTEight Pieces for TimpaniAssociated Music Publishers

FIRTH, VICSolo Impression for 2 Timpani[pákur + píanó]Carl Fischer

GOODMAN, SAULIntroduction and Allegro[einleiksverk fyrir 3 pákur]Mills Music Inc.

PETERS, MITCHELLScherzo for 3 TimpaniMitchell Peters

WEINBERGER, JAROMIRKonsert fyrir pákur[með 4 trompetum og 4 básúnum]Schirmer/Associated Music Publishers

WOUD, NICKSymphonic Studies for TimpaniDe Haske


fjöllun um áfangapróf, þ.m.t. tilgang, skipulag, lengd prófa, prófreglur,prófdæmingu og einkunnagjöf. Umfjöllun um tónleika við lok fram-haldsnáms er að finna á bls. 41–42 í sama riti. Mikilvægt er að allir, semhlut eiga að máli, kynni sér þessi atriði vandlega.

Verkefni og prófkröfurÁ framhaldsprófi í leik á ásláttarhljóðfæri skal nemandi leika þrjú verk,útdrætti úr hljómsveitarverkum og eina æfingu. Aðrir prófþættir eruundirstöðuæfingar fyrir sneriltrommu, tónstigar og hljómar, val og óund-irbúinn nótnalestur, auk þess sem gefið er fyrir heildarsvip prófsins.

Miða skal við að heildarpróftími á framhaldsprófi á ásláttarhljóðfæri fariekki fram yfir 60 mínútur. Á prófinu skal nemandi að minnsta kosti flytjaeitt verk utanbókar samkvæmt prófþætti 1 eða æfingu samkvæmt próf-þætti 2.

Prófþættir eru þessir:1. Þrjú ólík verk (12 einingar hvert).

a) Verk fyrir ásláttarhljómborð.b) Verk fyrir a.m.k. þrjár pákur.c) Verk fyrir samþætt slagverk.

2. Æfing fyrir sneriltrommu (12 einingar).3. Útdrættir úr hljómsveitarverkum (12 einingar).4. Undirstöðuæfingar, tónstigar og hljómar (15 einingar).5. Val (10 einingar). Nemandi velji eitt eftirtalinna viðfangsefna:

a) Leiki verk að eigin vali af sambærilegri þyngd og önnur framhalds-prófsverkefni.

b) Leiki samleiksverk þar sem hann gegnir veigamiklu hlutverki.6. Óundirbúinn nótnalestur (10 einingar).

a) Viðfangsefni á sneriltrommu.b) Viðfangsefni á ásláttarhljómborð.


Ekki er gert ráð fyrir að leikið sé á trommusett á framhaldsprófi.



3333

PETERS, MITCHELLRefractions [marimba]Mitchell PetersZen Wanderer[marimba]Mitchell Peters

PETERS, MITCHELLTheme & Variations[marimba + píanó]Mitchell Peters

PITFIELD, THOMAS B.Sonata for Xylophone SoloPeters

SCHINSTINE, WILLIAM J.Musical Marimba SolosPermus Publications

STEINER, GITTAContemporary Solos for Vibraphoneand MarimbaBelwin Mills

STENSGAARD, KAII skovens dybe stille ro[marimba]Marimpercussion

STOUT, GORDONAndante and allegro[marimba + píanó]Studio 4 Productions

TCHAIKOVSKY, P. I. / STEVENS, L. H.The Doll’s Burial – Album for theYoung[marimba]Studio 4 Productions

ABEL, ALANTwentieth Century Orchestra Studies for PercussionSchirmer

GOLDENBERG, M.Classic Overtures for TimpaniChappellClassic Symphonies for TimpaniChappellModern School for Snare DrumChappellModern School for Xylophone,Marimba, VibraphoneChappell

HATHWAY, KEVINOrchestral Excerpts forPercussion, 1. hefti[ásláttarhljómborð]Woodsmoore PressOrchestral Excerpts forPercussion, 2. hefti[sneriltromma]Woodsmoore Press

PAYSON, A.Techniques of playing Bass Drum,Cymbals and accessoriesPayson Perc. Prod.

PETERS, M. / BLACK, D.Cymbals; A Crash CourseAlfred


3232

Tónverk – samþætt slagverk

Útdrættir úr hljómsveitarverkum

KRAFT, WILLIAMFrench SuiteWolt/Mills MusicMorris DanceAvant Music

FramhaldsprófFramhaldspróf er lokapróf á námsferli í tónlistarskóla. Prófið er þríþætt;hljóðfærapróf, tónleikar og tónfræðapróf. Í kafla um áfangapróf í al-mennum hluta aðalnámskrár tónlistarskóla, bls. 33–44, er að finna um-


Undirstöðuæfingar, tónstigar og hljómarTil prófs skal undirbúa eftirfarandi undirstöðuæfingar með þeim hættisem mælt er fyrir um hér á eftir. Í prófinu velur prófdómari þær undir-stöðuæfingar sem leiknar eru.


Nemandi leiki

- drag tap, einfalt og tvöfalt, eigi hægar en M.M. C = 60, miðað við að

leiknar séu áttundapartsnótur

- drag paradiddle eigi hægar en M.M. C = 180, miðað við að leiknar


- Swiss Army Triplet eigi hægar en M.M. C = 120, miðað við að leiknar

séu áttundapartsþríólur

- Exercise nr. 25 M.M. C = 120

- öll þyrl frá fimm til sautján slaga eigi hægar en M.M. C = 112, miðað

við að leiknar séu þrítugastaogannarspartsnótur

Til prófs skal undirbúa eftirfarandi tónstiga og hljóma með þeim hættisem mælt eru fyrir um hér á eftir. Í prófinu velur prófdómari þá tónstigaog hljóma sem leiknir eru.

Efni



- alla dúrtónstiga, hljómhæfa og laghæfa molltónstiga

- alla dúr- og mollþríhljóma

- forsjöundarhljóma frá hvaða tóni sem er

- minnkaða sjöundarhljóma frá hvaða tóni sem er

- stækkaða þríhljóma frá hvaða tóni sem er

Leikmáti og hraði

Nemandi

- leiki tónstiga og hljóma upp frá neðsta mögulega grunntóni, þrjár

áttundir þar sem hægt er, annars upp á hæsta mögulegan hljómtón

og niður á neðsta mögulegan hljómtón og upp á grunntón aftur


3535

Tónverk, útdrættir úr hljómsveitarverkum og æfingarEftirfarandi dæmum um prófverkefni á framhaldsprófi er ætlað að skil-greina þyngdarstig prófsins. Fullt eins má þó velja önnur verkefni afsambærilegri þyngd.

Dæmi um tónverk – ásláttarhljómborð

Dæmi um tónverk – pákur

Dæmi um tónverk – samþætt slagverk

Dæmi um æfingar

Útdrættir úr hljómsveitarverkum


3434

MUSSER, CLAIR OMAREtýða op. 11 nr. 4[marimba]Studio 4 Produktions

GLENTWORTH, MARKBlues for GilbertZimmerman

Nr. 1Úr: Woud, Nick: SymphonicStudies for TimpaniDe Haske

PETERS, MITCHELLScherzo for 3 TimpaniMitchell Peters

KRAFT, WILLIAMFrench SuiteWolf/Mills Music

KRAFT, WILLIAMMorris DanceAvant Music

Etýða nr. 32Úr: Cirone, Anthony: Portraits inRythmBelwin Mills

PETERS, MITCHELLEtýða nr. 22Úr: Advances Snare Drum StudiesMitchell Peters

PROKOFIEV, S.Pétur og úlfurinn[sneriltromma]

MOZART, W. A.Töfraflautan, forleikur[pákur]

TCHAIKOVSKY, P. I.Rómeó og Júlía, forleikur[bassatromma og symbalar]

BIZET, G.Habanera úr Carmen[tambúrína]

BRAHMS, J.4. sinfónía, 3. kafli: Scherzo[þríhorn]

KACHATURIAN, ARAMSabre Dance[sílófónn]


Grunnnám

Miðnám

Framhaldsnám

Ásláttarhljóðfæri – Samleikur

3737

- leiki tónstiga og brotna hljóma eigi hægar en M.M. C = 100, miðað við

að leiknar séu áttundapartsnótur

- leiki tónstiga og hljóma jafnt, hiklaust og utanbókar

Dæmi

Forsjöundarhljómur frá f

Minnkaður sjöundarhljómur frá fís

Stækkaður þríhljómur frá f

SamleikurHér á eftir fara nokkrar ábendingar um samleiksverk sem gætu reynstnotadrjúg í kennslu. Verkin eru flokkuð í þrennt: verk fyrir grunnnám,miðnám og framhaldsnám, allt eftir því á hvaða námsáfanga þau hentabest. Innan hvers hluta eru verkin flokkuð eftir hljóðfærum og fjöldaflytjenda og síðan raðað eftir stafrófsröð höfunda. Útgefenda er getiðmeð sama hætti og annars staðar í námskránni.

=======================Ä

ämmmmmmm

mmmmmm

mmmmm

mmmm

tt! t

tmmm

mmmm

mmmmmm

mmmmmmm

t!t

tt

mmmmm

mmmmmmm

mmmmm

mmmm

! t

t

tt

mmmmmmm

mmmmm

mmmm

mmm

t

!tt

tæ

mmmm

mmmmm! t

t|

mmmmmm

c

=======================Ä

ä mmmmmm

mmmmm

mmmmm

mmmm

! tt

t"t m

mm

mmmm

mmmmm

mmmmmm

! tt

t" t m

mmm

mmmmm

mmmmm

mmmmmm

! tt

t" t m

mmmmm

mmmmmm

mmmmm

mmmm

! tt

tt

mmmmm

mmmmm

mmmm

mmm

! t" t

tt

mmmm

mmmm

mmmmm

mmmmmm

!t"t

tt

=========Ä

æ

!|

mmmmmm

b

=======================Ä

ä mmmmmm

mmmmm

mmmmm

mmmm

tt

t"t m

mm

mmmm

mmmmm

mmmmmm

tt

t" t m

mmm

mmmmm

mmmmm

mmmmmm

tt

t" t m

mmmmm

mmmmmm

mmmmm

mmmm

tt

tt

mmmmm

mmmmm

mmmm

mmm

t" t

tt

mmmm

mmmm

mmmmm

mmmmmm

t"t

tt

=========Ä

æ

|

mmmmmm

b


3636

DELÉCLUSE, JACQUESRytmus I et II[4 slagverkshljóðfæri án tiltekins tónsog að vali flytjenda]Leduc

GOLDENBERG, MORRISSnare Drum for Beginners[2 sneriltrommur]Chappell

LEFEVER, MAXINESixteens for Snares[2 sneriltrommur]Southern Music Company

SCHINSTINE, WILLIAM J.Four hands a-round, easy[ýmis hljóðfæri]Southern Music Company

BUGGERT, R. W.Flinging it Threefold[3 sneriltrommur]RubankDrummers Canzonetta[3 sneriltrommur]RubankTwo of Us[2 sneriltrommur]RubankWe Three[3 sneriltrommur]Rubank

CAGE, JOHNTrio for 3 Percussion PlayersHenmar Press

DELÉCLUSE, JACQUESRytmus III[4 slagverkshljóðfæri án tiltekins tónsog að vali flytjenda]Leduc

DELÉCLUSE, JACQUESTrisnar[3 sneriltrommur]Leduc

SHINSTINE, WILLIAM J.Drumming Together, 30 OriginalSnare Drum DuetsSouthern Music CompanyFour hands a-round, advancedSouthern Music Company

SHINSTINE, W. J. / HOEY, F. A.Drum Tunes, 2. heftiSouthern Music Company

VANAMAKER, JAYAlfred’s Rudimental Duets forIntermediate Snare DrummersAlfred

BLOUNT, ROBERTYou and I[2 sneriltrommur]Carl Fischer

DELÉCLUSE, JACQUESA la Maniére de...[sneriltromma + píanó]Leduc

CAGE, JOHNForever and Sunsmell[rödd + 2 slagverksleikarar]Henmar PressCredo in US[píanó + 3 slagverksleikarar]Henmar Press

KAGEL, MAURICIORrrrrrr... [sex slagverksdúettar]Litolff/Peters


Bækur varðandi ásláttarhljóðfæriEftirfarandi skrá er ætlað að veita ábendingar um áhugaverðar og gagn-legar bækur varðandi sögu, smíði og þróun ásláttarhljóðfæra, tónbók-menntir, tónskáld, leikmáta, flytjendur og kennslu.

Blades, James: Percussion instruments and their history, The Bold Strummer Ltd.1992, (endurskoðuð útgáfa) Faber 1997

Blades, James/Montagu, Jeremy: Early Percussion Instruments: From theMiddle Ages to the Baroque, Oxford University Press 1976

Bonfoey, Mark P.: Percussion repair and maintainance, Belwin Mulls PublicationCorporation 1986

Facchin, Guido: Le Percussione, EDT edizione di Torino 2000

Locke, David: Drum Gahu, The Rythms of West African Drumming, White CliffsMedia Company 1987

Munrow, David: Instruments of the Middle Ages and the Renaissance (ásamthljóðritum), Oxford University Press/EMI 1976

Peinkofer, Karl/Tannigel, Fritz: Handbook of Percussion Instruments, Schott 1969,European Amer music Dist. Corp. 1976

Siwe, Thomas (ritstjóri): Percussion Solo Literature, Media Press Inc. 1995

Smith Brindle, Reginald: Contemporary Percussion, Oxford Unirversity Press 1992

Vefslóðirhttp://www.xs4all.nl/~marcz/http://www.pas.org/http://www.rhythmweb.com/


3838



Til foreldra/forráðamanna nemenda ítónlistarskólum

- Mikilvægt er að nemendur búi við jákvætt viðhorf tiltónlistarnámsins, að foreldrar/forráðamenn sýni náminu áhugaog að þeir fylgist með framvindu þess.

- Hljóðfæranám byggist að miklu leyti á daglegri og reglubundinniþjálfun og er því að verulegu leyti heimanám. Án markvissraæfinga verður árangur rýr.

- Nauðsynlegt er að nemendur geti æft sig þar sem þeir verða fyrirsem minnstri truflun og hafa ekki á tilfinningunni að þeir trufliaðra.

- Ungum nemendum þarf að hjálpa við að skipuleggjaæfingatímann.

- Árangursríkara er að ungir nemendur æfi sig oftar og skemur ísenn en sjaldnar og lengur.

- Tónlistarnám þarf að vera ánægjulegt og ánægjan felst ekki síst ístolti nemandans yfir eigin framförum og aukinni færni.

- Eðlilegt er að áhugi nemenda sé ekki alltaf samur og jafn. Ef nemandi sýnir merki um uppgjöf er mikilvægt að kennari ogforeldrar/forráðamenn leiti orsaka og lausna. Stundum er nóg aðskipta um viðfangsefni til að áhuginn glæðist á ný.

- Hlustun er afar mikilvægur þáttur í öllu tónlistarnámi. Með þvíað hlusta á vel flutta tónlist fá nemendur nauðsynlegarfyrirmyndir. Foreldrar/forráðamenn geta lagt sitt af mörkummeð því að hvetja nemendur til að hlusta á fjölbreytta tónlist viðmargs konar aðstæður og með því að fara með þeim á tónleikaþegar tækifæri gefast, bæði innan tónlistarskólans og utan.


Menntamálaráðuneytið


Documents

KÁPA ásláttarhljóðf. tp* 11/11/03 11:12 AM Page 3 Snare Drum Studies Mitchell Peters SCHINSTINE, WILLIAM J. Little Champ, First Year Drum Solos Southern Music Company SKINNER,