พ ร ะ ไ พ ศ า ล ว ส า โ ล2 เ ป ล ย น ใ จ 3

พ ร ะ ไ พ ศ า ล ว ส า โ ล2 เ ป ล ย น ใ จ 3

พมพครงท ๒จำ�นวนพมพจดพมพโดย

   

ภ�พปก/ภ�พประกอบจดรปเลม

ตดคำ�จดพมพโดย

เมษ�ยน ๒๕๕๓๗,๐๐๐ เลมชมรมกลย�ณธรรม๑๐๐ ถนนประโคนชย ตำ�บลป�กนำ�อำ�เภอเมอง จงหวดสมทรปร�ก�ร ๑๐๒๗๐โทรศพท ๐-๒๗๐๒-๗๓๕๓ และ ๐-๒๖๓๕-๓๙๙๘จน-เจ�-คะคนข�งหลงอะตอมบรษทขมทองอตส�หกรรมและก�รพมพ จำ�กด๕๙/๘๔ หม ๑๙ ถนนบรมร�ชชนนแขวงศ�ล�ธรรมสพน เขตทววฒน�กรงเทพมห�นคร ๑๐๑๗๐

ชมรมกลย�ณธรรมหนงสอดลำ�ดบท ๑๒๕

สพพท�นง ธมมท�นง ชน�ตก�รใหธรรมะเปนท�น ยอมชนะก�รใหทงปวง

www.kanlayanatam.comwww.visalo.org

ข อ ม อ บ เ ป น ธ ร ร ม บ ร ร ณ า ก า ร

แด

จาก

พ ร ะ ไ พ ศ า ล ว ส า โ ล4 เ ป ล ย น ใ จ 5

ค�ำปรำรภในกำรพมพครงทสอง

คนเร�มกคดว�คว�มสขจะเกดขนไดตอเมอทกสง 

ทกอย�งเปนไปต�มใจตน ดงนนเมอสงต�งๆไมเปนไปดงใจจง 

มคว�มทกข และพย�ย�มทกวถท�งทจะปรบเปลยนสงต�งๆ 

ใหถกใจตน แนวคดดงกล�วแพรหล�ยอย�งม�กในสงคมทถก 

ครอบงำ�ดวยลทธบรโภคนยม เพร�ะลทธบรโภคนยมใหสญญ� 

แกผคนว�ยงมสงเสพสงบรโภคม�กเท�ไรกยงมคว�มสขม�ก 

เท�นน ขณะทก�รโฆษณ�ต�มสอต�งๆ มกตอกยำ�ว�เร�จะ 

มชวตทดขนหรอเปลยนเปนคนใหมไดทนทห�กเปลยนม�ใช 

สนค�ชนดนนชนดน ยงเร�ถกปลกฝงใหเชอในเทคโนโลยว� 

ส�ม�รถเอ�ชนะธรรมช�ตได ไมว�ชวตจะย�กลำ�บ�กเพยงใด  

อปสรรคทงปวงยอมแกไขไดดวยเทคโนโลย เทคโนโลยจง 

กล�ยเปนคำ�ตอบของทกปญห� และกล�ยเปนสนค�ทสร�ง 

คว�มหวงแกผคน เปนก�รเสรมลทธบรโภคนยมใหน�ศรทธ� 

ม�กขน

ในสงคมเชนนผ คนยอมเอ�คว�มสขของตนผกไวกบ 

สงภ�ยนอก คดแตจะเปลยนสงนอกตวใหถกใจตน จนละเลย 

ทจะปรบเปลยนจตใจตน ทงๆทสขหรอทกขนนแทจรงอยท 

ใจเร�เอง ไมว�จะปรบสงแวดลอมรอบตวใหสขสบ�ยเพยงใด 

มทรพยสมบตม�กม�ยเพยงใด แตห�กไมร จกพอ กยอม 

ไมมคว�มสข ในท�งตรงข�ม แมจะมนอย แตพอใจสงทม ก 

มคว�มสขได นคอภมปญญ�จ�กพทธศ�สน�ทมคว�มสำ�คญ 

ม�กโดยเฉพ�ะในยคปจจบนทหลงไปต�มกระแสบรโภคนยม

เปลยนใจ เปนหนงสอทตงใจเชญชวนใหผคนกลบม� 

มองทตนเอง และตระหนกว�ห�กเร�ส�ม�รถปรบเปลยนจตใจ 

ของตนได คว�มสขกเกดขนไดทนท แตจะทำ�เชนนนไดตองม 

ปญญ�รเท�ทนลทธบรโภคนยมทม�ในรปแบบต�งๆ

พ ร ะ ไ พ ศ า ล ว ส า โ ล6 เ ป ล ย น ใ จ 7

เปลยนใจ พมพครงแรกเมอป ๒๕๕๐ บดนชมรม 

กลย�ณธรรม มคว�มประสงคจะขอพมพซำ�อกครง เพอเผยแพร 

เปนธรรมท�นแกผ ม�รวมง�นแสดงธรรม ทจะจดขนเปน 

ครงท ๑๗ ในวนท ๑๑ กรกฎ�คม ศกน ณ มห�วทย�ลย 

ธรรมศ�สตร (ท�พระจนทร)  เพอนอมถว�ยเปนพระร�ชกศล 

แดองคพระบ�ทสมเดจพระเจ�อยหว ข�พเจ�อนญ�ตดวย 

คว�มยนดทมสวนรวมในก�รบำ�เพญบญกรย�ดงกล�ว และ 

ขออนโมทน�ในกศลเจตน�ดงกล�วดวย

จตนนเปลยนแปลงอยเปนนจ แตบอยครงเร�มกปลอย 

ใหจตผนแปรไปต�มอำ�น�จของสงแวดลอม เมอไดยนคำ� 

สรรเสรญกยนดแตเมอมคนตำ�หนกขนเคอง แดดรอนกเปน 

ทกข ฝนตกกหงดหงด ชวตจงห�คว�มสขสงบไดย�ก เพร�ะ 

ตองประสบกบสงต�งๆทไมเปนดงใจอยเสมอ ยงไปกว�นน ใน 

ปจจบนมเงอนไขและเหตปจจยท�งสงคมม�กม�ยทพย�ย�ม 

เข�ม�บงก�รชวตจตใจของเร�ม�กขน หนงในนนคอลทธ 

บรโภคนยมซงกำ�ลงเปนกระแสททรงอทธพลอย�งยง แมด 

เหมอนจะปรนเปรอคว�มสขและสนกสน�นอย�งไมมขดจำ�กด 

แตกลบทำ�ใหผ คนเปนทกขและกลดกลมกงวลใจไปทวทก 

หวระแหง

เร�ส�ม�รถเปลยนจตใจไปในท�งทด งดง�ม และ 

เปนสขได แตตองเรมตนดวยก�รมสต รเท�ทนตนเอง ควบค 

ไปกบก�รรเท�ทนสงแวดลอม การรเทาทนตนเองท�าใหเรา

ไมพลดหลงเขาไปในความรสกนกคดทเปนโทษ หรอปลอยใจ

ปรงแตงไปตามแรงกระตนของสงตางๆ สวนการรเทาทน

สงแวดลอม ชวยใหเราเกยวของกบมนอยางระแวดระวง

ไมเผลอตกเขาไปอยในอ�านาจฝายลบของมน ขณะเดยวกนก

รจกใชมนใหเปนประโยชน เพอความเจรญงอกงามของชวต

ค�ำปรำรภในกำรพมพครงแรก

พระไพศาล วสาโล

๖ เมษ�ยน ๒๕๕๓

พ ร ะ ไ พ ศ า ล ว ส า โ ล8 เ ป ล ย น ใ จ 9

เมอเร�มสตรกษ�ใจ ปญญ�จะเข�ม�ชวยพฒน�จตใจ 

ไปในท�งทดง�ม ไมเผลอเข�ไปยดตดสงต�งๆ ดวยอำ�น�จของ 

คว�มหลง เปนก�รเปลยนแปลงจ�กภ�ยในโดยไมตกเปนท�ส 

ของสงแวดลอม ชวตทอสระและงดง�มเกดขนไดเพร�ะเหตน

“เปลยนใจ” เปนหนงสอทเกดขนจ�กคว�มรเรมของ 

คณยทธชย เฉลมชย โดยขอนำ�บทคว�มสบทของข�พเจ�ทเคย 

ตพมพในสานแสงอรณ ม�รวมพมพเพอเผยแพรแกผสนใจ 

ทงนโดยมเรอง “อย อยางพทธในยคบรโภคนยม”  เปน 

บทคว�มหลก แมทงสบทคว�มจะมทวงทำ�นองและจดเนน 

ทต�งกนแตจดรวมทเปนแกนกล�งกคอ การใหความส�าคญกบ

มตดานจตใจ เพร�ะถงทสดแลวจะสขหรอทกขอยทใจนนเอง 

และใจนนเปนสงทพฒน�ใหเจรญงอกง�มได 

ขออนโมทน�ในดำ�รของคณยทธชยและคณะทปร�รถน� 

จะแบงปนสงดๆ ทมประโยชนแกผอนเพอใหเกดกำ�ลงใจในก�ร 

ทำ�คว�มดทงตอตนเองและผอน โดยเฉพ�ะในโอก�สขนปใหม 

ทจะม�ถงน หวงว�บทคว�มทงสนนจะส�ม�รถเปนสอกล�งนำ� 

สงดๆ ม�ใหแกผอ�นสมเจตน�ของผจดพมพ

พระไพศาล วสาโล

๑ พฤศจก�ยน ๒๕๕๐

เปลยนแดดรอนเปนรมเงา

เปลยนปฏกลใหเปนดอกไม

เปลยนทกขใหเปนสข

พรจำกพระไพศำล วสำโล

พ ร ะ ไ พ ศ า ล ว ส า โ ล10 เ ป ล ย น ใ จ 11

ของดทควรหวง • 13

ค�าถามสามวนสดทาย • 21

บนทกรายทางกลางอเมรกา • 33

เซนตหลยส • 33

บรองซ • 37

นวยอรก • 41

คารเมล • 45

แกรนดแคนยอน • 48

เรดรอค • 51

อยอยางพทธในยคบรโภคนยม • 57

กระแสลมทมาแรง • 59

บรโภคนยม 4 ความหมาย • 63

มตดานจตใจของบรโภคนยม • 70

ทกสงคอสงเสพ • 74

สามระดบของบรโภคนยม • 77

ผลกระทบตอธรรมชาต สงคม และชวต • 83

ศาสนาบรโภคนยม • 89

ททางของศาสนาในยคบรโภคนยม • 99

อยอยางพทธในยคบรโภคนยม • 104

สรางสงคมเขมแขง ฟนพลงใหพทธศาสนา • 114

ประวตพระไพศาล วสาโล • 121

สารบญ

พ ร ะ ไ พ ศ า ล ว ส า โ ล12 เ ป ล ย น ใ จ 13

มความแตกตางกนมาก

ระหวางการมสงดๆเกดขนชวต

กบการมการเปลยนแปลงทดๆ

เกดขนในใจ

อยางหลงนอาจเกดขน

โดยไมจ�าเปนตองมสงดๆ

เกดขนกบชวตของเรากได

พ ร ะ ไ พ ศ า ล ว ส า โ ล14 เ ป ล ย น ใ จ 15

เทศก�ลปใหมเปนเทศก�ลแหงคว�มหวง เมอปใหม 

ใกลเข�ม�เร�กมกตงคว�มหวง ว�จะไดพบสงใหมๆททำ�ให 

ชวตนดขนกว�ปเก� ดวยเหตนเร�จงปร�รถน�ทจะไดรบ 

คำ�อวยพร เพอเปนกำ�ลงใจ และเพอใหคว�มหวงปร�กฏ 

เปนจรง ไมช�กเรว สำ�หรบคนจำ�นวนไมนอย เทศกาลปใหม

ยงเปนหลกหมายส�าหรบการละทงความขนของหมองใจ

ไวขางหลงและเปนโอกาสทจะมองไปขางหนาอยางม

ความหวง

เ ป ล ย น ใ จ 15

ตพมพครงแรกใน “ส�นแสงอรณ”ปท ๑๑ ฉบบท ๑ มกร�คม-กมภ�พนธ ๒๕๕๐

ของดทควรหวง

พ ร ะ ไ พ ศ า ล ว ส า โ ล16 เ ป ล ย น ใ จ 17

เร�หวงอะไรจ�กปใหม สำ�หรบคนปจจบนสงทเปน 

ยอดปร�รถน� คอทรพยสนเงนทอง คว�มมงมศรสข ชอเสยง 

เกยรตยศ คว�มสำ�เรจ รวมไปถงสขภ�พพล�น�มย แตถ�มอง 

ใหลกลงไปแลว ก�รมสงดๆเกดขนกบชวตของเร�มใชเปน 

หลกประกนเสมอไปว�เร�จะมคว�มสขหรอมชวตทดขน คน 

จำ�นวนไมนอยเมอประสบคว�มสำ�เรจ มทรพยสนมงคง ชอเสยง 

เกยรตยศเพมพน กห�มคว�มสขเพมขนไมและบอยครงชวต 

ของเข�กไมดขนไปจ�กเดม กลบจะตกตำ�ดวยซำ� มเงนม�กขน 

แตชวตครอบครวลมเหลว กลบเปล�เปลยวอ�งว�ง มฐ�นะ 

ตำ�แหนงทสงสงแตห�คว�มสงบสขไมได จะมประโยชนอะไร 

ดงนนก�รหวงแคใหมสงดๆเกดขนกบชวตของเร�ยอม 

ไมเพยงพอ และไมใชปจจยสำ�คญแหงชวตทผ�สกดวย

ถาเราหวง กควรหวงใหมความเปลยนแปลงทดๆใน

จตใจของเรา มความตางกนมากระหวางการมสงดๆ เกดขน

ในชวต กบการมความเปลยนแปลงทดๆ เกดขนในจตใจ

อยางหลงนอาจเกดขนโดยไมจ�าเปนตองมสงดๆเกดขนกบ

ชวตของเรากได ก�รมสงดๆ เกดขนในชวต หรอก�รไดประสบ 

สงดๆ (และม�กๆ) อ�จทำ�ใหเร�มคว�มสขเพยงชวคร�ว 

แตต�มม�ดวยปญห�ต�งๆม�กม�ย เชน ถกลอตเตอรร�งวล 

ท ๑ แตสดท�ยลงเอยดวยก�รตดเหล� เพร�ะเอ�แตเทยว 

ไมหยดหยอน หรอบ�นแตกส�แหรกข�ด เพร�ะแกงแยง 

ทรพยสมบตกน

ในท�งตรงข�ม ห�กเกดคว�มเปลยนแปลงทดในจตใจ 

แลว เชน มสต มปญญ� จตใจหนกแนนมนคง แมว�เร�จะ 

ประสบกบสงทเปนลบ เชน มโรคภยไขเจบ ง�นก�รไมประสบ 

คว�มสำ�เรจ เงนทองรอยหรอฝดเคอง กยงส�ม�รถรกษ�ใจ 

ใหเปนปกตอยได อกทงยงรจกห�ประโยชนจ�กเหตก�รณ 

เหล�นนได ก�รตกง�นอ�จหม�ยถงโอก�สทจะไดห�ง�นใหม 

ทเหม�ะกบตนเอง ก�รลมปวยอ�จหม�ยถงโอก�สหยดง�น 

และมเวล�ปฏบตธรรมม�กขน ถงจะเปนมะเรง กอ�ศยมะเรง 

นนแหละพ�เข�ห�ธรรมะ

ถ�มคว�มเปลยนแปลงทดเกดขนในจตใจของเร�แลว 

คว�มผนผวนปรวนแปรในชวต หรอคว�มเปลยนแปลงท 

ไมพงประสงคกทำ�อะไรเร�ไมได คนเร�ไมส�ม�รถควบคม 

สงแวดลอม จนแนใจไดว�จะตองมแตสงดๆ เกดขนกบชวตของ 

เร� แตสงทเร�ส�ม�รถควบคมไดคอก�รปรบเปลยนจตใจหรอ 

เสรมสร�งคณภ�พภ�ยใน เพอเปนฐ�นทมนคงในก�รเผชญ 

สงต�งๆอย�งเท�ทน เมอไดโชค ประสบสงดๆ   กไมหลงระเรง 

เมอประสบเคร�ะห หรอเกดสงเลวร�ยขนกไมจมอย กบ 

พ ร ะ ไ พ ศ า ล ว ส า โ ล18 เ ป ล ย น ใ จ 19

คว�มทกขจนเสยศนย

ถ�เร�หมนฝกจตใหด จนมสตเท�ทนตนเอง มปญญ� 

ร ซงถงคว�มเปนจรงของโลก ส�ม�รถเข�ถงคว�มสขจ�ก 

ภ�ยใน ไมหวนไหวตอโลกธรรมทงบวกและลบแลวไซร คว�ม 

ผนผวนปรวนแปรในชวตและโลกกมอ�จบนทอนจตใจ หรอ 

ทำ�ร�ยเร�ได

เทศก�ลปใหมน หากจะหวงกขอใหหวงวาจะเกดความ

เปลยนแปลงทดๆ ขนในจตใจของเรา สวนจะมอะไรดๆ เกดขน 

ในชวตของเร�หรอไม ใหถอเปนเรองรอง ถ�มสงดๆเกดขน 

กถอเปนร�งวลของชวต แตถงแมว�ชวตจะประสบกบสง 

เลวร�ย เร�กจะไมทกข เพร�ะจตมเครองคมกน

อย�งไรกต�ม จตใจเร�จะเกดคว�มเปลยนแปลงในท�ง 

ทดได มไดขนอย กบคว�มหวงของเร�หรอคำ�อวยพรของ 

คนอน แตเกดจ�กก�รกระทำ�ของเร�เอง คว�มเปลยนแปลง 

ทดๆจะเกดขนในจตใจไดกดวยก�รฝกฝน และหมนสร�ง 

คณภ�พใหมใหแกจตใจอย�งสมำ�เสมอ ดวยก�รทำ�คว�มด 

เจรญสต บมเพ�ะปญญ�

มเรองเล�ในช�ดกว� คร�วหนงพระโพธสตวเสวยพระช�ต 

เปนด�บส ซงบำ�เพญเพยรจนพระอนทรอยเฉยไมได ตองเสดจ 

ลงม�ประท�นพร ด�บสปร�รถน�อะไรกได พระอนทรจะ 

บนด�ลใหสมหวง แตด�บสกลบตอบว� ขออย�งเดยวกพอ 

คอขอใหพระอนทรอย�เสดจม�ห�อกเลย เพร�ะจะทำ�ให 

เร�ไมร จกพงตนเอง คอยแตจะพงอำ�น�จดลบนด�ลของ 

พระอนทร นคอท�ทช�วพทธทด คอถงทสดแลวเร�ตอง 

พงตนเองไมควรพงใคร ไมว�สงศกดสทธหรอโชค

ดงนนพรทควรตงจตปรารถนาในวนขนปใหมกคอ ขอให

เรามความเพยรในการพฒนาคณภาพจตของตนอยางไมรจกทอ

มความมนใจและเปยมดวยความหวงวาจะสามารถสราง

ความเปลยนแปลงทดงามใหเกดขนแกจตใจของเรา จนพรอม

ทจะเผชญกบทกอยางขางหนาแมจะเปนสงเลวรายกตาม

เพร�ะเชอว�จตทพฒน�แลวยอมส�ม�รถเปลยนร�ยใหกล�ย 

เปนด  เปลยนทกขใหเปนสข  เปลยนโทษใหเปนคณได 

ดจเดยวกบตนไมทส�ม�รถเปลยนแดดรอนใหเปนรมเง� 

ทเยนสบ�ย และเปลยนปฏกลใหเปนดอกไมอนงดง�มไดฉะนน

พ ร ะ ไ พ ศ า ล ว ส า โ ล20 เ ป ล ย น ใ จ 21

หากเราล�าดบความส�าคญของ

งานตางๆในชวตอยางถกตอง

แลวใหเวลากบงานเหลานน

อยางสอดคลองกบความส�าคญของมน

เรากจะไมวตกกงวลกบอนาคต

เพราะไดท�าสงทสมควรท�าครบถวนแลว

โลกจะแตกหรอไม

กลายเปนเรองขปะตวไปเลย

พ ร ะ ไ พ ศ า ล ว ส า โ ล22 เ ป ล ย น ใ จ 23เ ป ล ย น ใ จ 23

ถ�อก ๓ วนโลกจะแตก จะทำ�อย�งไรดกบเวล�ทเหลอ 

อย   ไหนๆกลอกนใหแซดแลวว�โลกจะแตกภ�ยในปนน 

ปน ถ�แตกจรงๆ จะไดรว�ควรทำ�อะไรบ�ง ไมตองแตกตน 

ลนล�นจนลมตว โจทยขอนจะตอบเลนๆดกได แตถ�ใสใจ 

ใครครวญกอนตอบ กจะไดประโยชนกบตวเองไมม�กกนอย

ตพมพครงแรกในจลส�ร “เพอนธรรมช�ต”มลนธสขภ�พไทย ฉบบมกร�คม – มน�คม ๒๕๔๒

และ “ส�นแสงอรณ” ปท ๓ฉบบท ๑ มกร�คม – กมภ�พนธ ๒๕๔๒

ค�าถามสามวนสดทาย

พ ร ะ ไ พ ศ า ล ว ส า โ ล24 เ ป ล ย น ใ จ 25

คำ�ถ�มนเคยเอ�ไปถ�มหนมๆส�วๆหล�ยคนจำ�นวน 

ม�ก  บอกว�จะเรงทำ�บญ กลบไปห�พอแม  รำ�ล�ญ�ตมตร 

ขอขม�ล�โทษ ทตอบว�จะเสพสขใหเตมท รบห�ค อยกบ 

คนรก กมไมนอย แมจะแตกต�งกนไปบ�ง แตอย�งหนงท 

เหมอนกนกคอ ทกคนอย�กจะทำ�อะไรตออะไรตงหล�ยอย�ง 

จนไมมท�งจะทำ�ใหครบหรอเสรจไดภ�ยใน ๓ วน บ�งคน 

กเลอกทำ�ไมกอย�งแตขดแยงกนเอง เชน อย�กเข�วดปฏบต 

ธรรมดวย อย�กห�เมยดวย ขนทำ�ทงสองอย�ง ไมว�จะทำ� 

พรอมๆกนหรอสลบคนละวนกคงจะไดผลคอ “เบลอร” อน 

ทจรงเวล�แค ๓ วนอย�ว�แตทำ� ๒ อย�งทว�เลย แคอย�งเดยว 

กไดทำ�เพยงนดหนอยเท�นน เพร�ะเปนเรองทตองใชเวล�ทงค

คณละ ตอบไดหรอยงว�จะทำ�อะไรบ�ง ลองเขยน

ร�ยก�รสงทอย�กทำ�ภ�ยใน ๕-๑๐ น�ท คณอ�จพบว� สงท 

อย�กทำ�ในว�ระสดท�ยของโลก (และชวตของคณ) นนม 

ม�กม�ย ไมต�งจ�กหนมส�วข�งบน และถงแมในทสด  คณ 

ตดสนใจเลอกทำ�สงทสำ�คญทสดเพยง ๒-๓ อย�ง เวล� ๓ วน 

กอ�จไมพอ สำ�หรบก�รทำ�ทกอย�งใหเสรจดงใจ

สรปกคอ เวล� ๓ วนนนนอยเกนไปทจะทำ�อะไรใหครบ 

ถวนได

แตจรงหรอทว� เวล� ๓ วน นนนอยเกนไป ในชวตจรง 

เวล� ๓ วนตองถอว�ม�กทเดยว มกคนในโลกนทร ตว 

ลวงหน�ถง ๓ วน ว�ว�ระสดท�ยของตนกำ�ลงจะม�ถง ยง 

คนทร และมโอก�สใชเวล�ทเหลอนอยนนใหคมค�ยงมนอย 

ลงไปอก นกโทษประห�รอ�จเด�ไดว�ตวเองมเวล�หลงเหลอ 

อยในโลกนอกน�นเท�ใด แตกไมมเสรภ�พจะทำ�สงทตองก�ร 

แลว ผปวยมะเรงระดบ ๓ อ�จรว�ตนจะตองต�ยในเรววน 

แตกไมมเรยวแรงจะทำ�อะไรได ทกคนไดแตค�ดเด� 

ถงทสดแลวไมมใครในโลกนทรลวงหน�ว�ตวเองจะต�ย 

เมอไร อย�ว�แตเวล� ๓ วนเลย ห�กรลวงหน�แค ๑ ชวโมง 

กนบว�โชคดอย�งยงแลว มหล�ยคนขอเวล�นอยกว�นนอก 

แตกยงถกปฏเสธ

หลงจ�กทลงทนไปหล�ยหมนล�นบ�ท เสยเวล�ไปนบ 

สบป นกวทย�ศ�สตรญป นทกวนนกยงไมส�ม�รถทำ�น�ย 

แผนดนไหวลวงหน�ไดแมเพยงแค ๑ น�ท เพร�ะฉะนนจะ 

ไมดกวาหรอ หากเราขนเอาสงทอยากท�าในชวง ๓ วนสดทาย

มาท�าเสยแตวนน “วนน” คอหวงเวลาทเราเปนเจาของ

สวน “พรงน” ไมมใครรวาตวจะไดเหนหรอไม ทแนๆกคอ 

ห�กเร�เรมเสยแตวนน เร�อ�จมเวล�ม�กกว� ๓ วนทจะทำ� 

พ ร ะ ไ พ ศ า ล ว ส า โ ล26 เ ป ล ย น ใ จ 27

สงต�งๆทอย�กทำ�

ปญห�กคอ จะเอ�สงทอย�กทำ�ในชวง ๓ วนสดท�ยนน 

ม�ทำ�เสยแตวนนไดอย�งไร เพร�ะทกวนนกมอะไรตออะไร 

ตองทำ�ม�กม�ยจนแทบห�เวล�ว�งไมไดอยแลว ม�ถงตรงน 

หล�ยคนกพบว� ทตวเองมภารกจทจะตองท�ามากมายในชวง

๓ วนสดทาย กเพราะไมมเวลาวางพอทจะท�าในขณะนนนเอง

น�คด ว�ชวตของเร�วนว�ยขน�ดนนเชยวหรอ ใคร 

กต�มทตดสนใจเลอกทำ�อะไรในชวง ๓ วนสดท�ยของชวต 

สงนนจะตองสำ�คญม�กๆตอเข� ยงตดใหเหลอเพยงแค ๒-๓ 

อย�ง มนกยงสำ�คญเหลอจะกล�ว ถ�เชนนน เปนไปไดอย�งไร 

ว�เร�จะไมมเวล�กบสงสำ�คญทสดในชวตของเร�เลย

เร�เคยลองเทยบเคยงหรอไมว� สงทเร�อย�กทำ�ในชวง 

๓ วนสดท�ย กบสงทเร�กำ�ลงทำ�อย�งวนว�ยในเวล�นอะไร 

สำ�คญกว�กน หล�ยคนพบว� “ง�น” อย�งแรกนนสำ�คญกว� 

“ง�น” อย�งหลงม�ก จนบ�งทเทยบกนไมได คำ�ถ�มกคอ 

อะไรทำ�ใหเร�ละเลย “ง�น” อย�งแรกไป คำ�ตอบทมกจะได 

กคอ ง�นอย�งหลงนน “เรงดวน” กว� ห�ไมกเพร�ะถกปจจย 

ภ�ยในและภ�ยนอกพดพ�ไป

ในชวตของเร�นน มง�นหรอกจกรรมอย ๔ ประเภท 

ใหญ

ประเภทแรกคอ งานดวนและส�าคญ

ประเภทท ๒    งานดวนและไมส�าคญ

ประเภทท ๓    งานไมดวนและไมส�าคญ

และประเภทสดท�ย งานไมดวนแตส�าคญ คนจำ�นวน 

ไมนอย วนๆหมดไปกบง�นประเภทแรก และกมม�กทเดยว 

ทสนเปลองเวล�ไปกบง�นประเภทท ๒ และ ๓ คนสองกลม 

ทว� แมจะมบคลกนสยและจดมงหมายในชวตตางกน แตก

เหมอนกนอยางหนงคอ ชวตไมมเวลาใหกบงานประเภทท ๔

ง�นไมดวนแตสำ�คญ งานดวนและส�าคญหม�ยถงก�รแกปญห� 

เฉพ�ะหน� เชน เพอนรวมง�นขดแยงกนตองเข�ไปไกลเกลย 

เสนต�ยกำ�ลงจะม�ถงตองรบปนง�นใหทน สขภ�พทรดโทรม 

จนลมปวยตองพกง�นไปห�หมอ คอมพวเตอรเกดเสยตอง 

เอ�ไปซอม มเชนนนทำ�ง�นตอไมได รวมถงก�รทำ�ง�นเลยงตว 

และครอบครว งานดวนและไมส�าคญ เชน ตองรบเลกง�นเพอ 

ไปดฟตบอลโลกใหทน รบไปซอของร�ค�ถกกอนหมดเขต 

คำ�นตองไปง�นเลยงรนประจำ�ป งานไมดวนและไมส�าคญ 

เชน โทรศพทคยเลนกบเพอน ดโทรทศนคล�ยเครยด ตอบ 

จดหม�ยเพอนทเพงม�ถงเมอว�น งานไมดวนแตส�าคญ

เชน ก�รออกกำ�ลงก�ย ก�รอ�นหนงสอเพมพนคว�มร ก�ร 

พ ร ะ ไ พ ศ า ล ว ส า โ ล28 เ ป ล ย น ใ จ 29

ว�งแผนง�นแตเนนๆ ก�รใหเวล�กบครอบครว ก�รฝกสม�ธ 

ภ�วน� เบองตนเปนเพยงตวอย�งเพอใหเหนภ�พชดเจน 

คำ�ว� “สำ�คญ” ในทนหม�ยถงความส�าคญตอชวต โดยมง 

“คณค�แท” ยงกว� “คณค�เทยม” สำ�หรบส�วรน  ก�รไดเปน 

เจ�ของกระเป�หลยสวตตองนน  ถอว�เปนเรองสำ�คญสำ�หรบ 

เธอ แตไมอ�จเรยกไดว�เปนสงสำ�คญสำ�หรบชวต

ลองพจ�รณ�ดอ�จจะพบว� ง�นประเภทสดท�ยนน 

มกจะถกละเลยไป ทงๆทสำ�คญ แตเนองจ�ก “ไมดวน” กเลย 

ถกผลดไปวนพรงน ครนวนพรงนม�ถงกมง�นดวน (ทงสำ�คญ 

และไมสำ�คญ) โผลเข�ม� จงตองผลดไปวนมะรน มนดกบ 

ร�ยก�รชงชนะเลศฟตบอลพรเมยรลกหน�จอโทรทศน เปน 

อนตองเลอนตอไปอก เปนเชนนวนแลววนเล� จนลมไปกม 

ม�นกขนไดกตอนมนกล�ยเปนปญห�ทตองรบสะส�ง เชน 

ลมปวยเพร�ะไมยอมออกกำ�ลงก�ยสกท หรอไม ลกกตดคก 

ขอห�เสพย�บ�ไปแลว เพร�ะพอไมมเวล�ใหลกเลย

อะไรตออะไรทเราอยากท�าชวง ๓ วนสดทายกอนโลก

แตก มนอยในงานประเภทท ๔ นแหละ ง�นประเภทนแหละ 

ทใครๆ มกจะนกถงย�มท�ยๆของชวต เชน เปนโรคหวใจแลว 

ถงคอยนกเสยด�ยทไมยอมวงจอกกงตอนเปนหนมส�ว เปน 

ไมใกลฝงแลวจงคอยนกถงก�รทำ�สม�ธภ�วน� แตบอยครง 

แมยงไมทนแก แตกส�ยไปแลว ผเปนลกบอยครงม�นงเสยใจ 

ทไมมเวล�อยใกลชดพอแมย�มท�นมชวตอย เนองจ�กเอ�แต 

ทำ�ม�ห�กน จนชวงเวล�สำ�คญไดผ�นเลยไปไมหวนกลบ

เร�แตละคนมเวล�สำ�หรบสงสำ�คญสำ�หรบชวต (หรอ 

ง�นประเภทท ๔) เสมอ แตมนจะกล�ยเปนสวนหนงในชวต 

ของเร�ได ตอเมอเร�ตองยอมทงบ�งอย�งไป หรอทำ�บ�งอย�ง 

ใหนอยลง บ�งอย�งทว�กคอ ง�นดวนและไมสำ�คญกบง�น 

ไมดวนและไมสำ�คญ อย�ใหคว�มดวนของง�นอย�งแรก (ท 

ไมสำ�คญ) ม�หลอกลอเร�จนเกนไป ทำ�ใจแขง เมนมนไปเสย 

บ�ง ชวตไมสกกรอนหรอก

แมแตง�นดวนและสำ�คญกเชนกน ลดลงเสยบ�ง ชวต 

จะเปนสขม�กขน ขนเอ�แตทำ�ง�นประเภทนทงวนทงคน 

ไมน�นคงเปนโรคเครยด คว�มดนสง ทองผก กระเพ�ะเปน 

แผล ง�นประเภทนทำ�ใหคนต�ยม�เยอะแลว แตจะลดมนได 

พ ร ะ ไ พ ศ า ล ว ส า โ ล30 เ ป ล ย น ใ จ 31

อย�งไร คณคงถ�มในใจเมอมนทงดวนทงสำ�คญ ลดไดห�ก 

เร�หนม�ใหคว�มสำ�คญกบง�นทไมดวนแตสำ�คญ ลองสบส�ว 

ดจะพบว� ทงานดวนและส�าคญรมเราเรารอบตวกเพราะเรา

ละเลยงานประเภทท ๔ งานประเภทหลงน ในแงหนงกคอ

การปองกนปญหา ถาเราใหเวลากบการปองกนปญหาแลว

ปญหากมใหแกนอยลง ง�นประเภทแรกลวนเปนง�นประเภท 

แกปญห�เท�นน ซงเกดขนกเพร�ะเร�ไมไดใสใจกบก�ร 

ปองกนม�ตงแตแรก ก�รหมนออกกำ�ลงก�ย ทำ�สม�ธภ�วน� 

ใหเวล�กบครอบครวและเพอนรวมง�น สงเหล�นถ�เร�ทำ� 

วนละนดละหนอยแตตอเนอง จะชวยลดปญห�ต�งๆได 

ม�กม�ย ทำ�ใหง�นดวนและสำ�คญพลอยลดลงดวย ทงหมดน 

เปนเรองคณภ�พชวต คณภ�พคน และคณภ�พคว�มสมพนธ 

ซงตองอ�ศยเวล� เชนเดยวกบก�รเตบโตของตนไม

ห�กเร�ลำ�ดบคว�มสำ�คญของง�นต�งๆในชวตไดอย�ง 

ถกตอง และใหเวล�กบง�นเหล�นนอย�งสอดคลองกบคว�ม 

สำ�คญของมน เร�กจะไมวตกกงวลกบอน�คต เพร�ะไดทำ�สงท 

ควรทำ�ครบถวนแลว เรยกว�เปนผพรอมทกขณะ โลกจะแตก 

หรอไม กล�ยเปนเรองขปะตวไปเลย

ครงหนง เคยมคนถ�มนกพรตผหนงดวยคำ�ถ�มคล�ยๆ 

กนนว� “ทานครบ ทานคดวาทานจะท�าอะไรบาง หากจะตอง 

ตายภายใน ๓ วน”

“เรากท�าอยางทท�าอยทกวนนนแหละ” ท�นตอบ

คณละ พรอมจะตอบอย�งนกพรตท�นนแลวหรอยง

พ ร ะ ไ พ ศ า ล ว ส า โ ล32 เ ป ล ย น ใ จ 33

เซนตหลยส ความเงยบเกอบสงดเปนสงหนงทสะดดใจมาก

ตงแตนาทแรกทเขามาสมผส

บรองซ ความไมมระเบยบอสระเสรนแหละ

เปนสวนหนงของความมชวตชวา

นวยอรก สงทก�าลงมากลนกนทวางในบานของพวกเขา

กคอหนงสอทแสนโปรดปรานนนเอง

คำเมล ศลขอท 2 นนไมไดหมายถงเพยงการเวนจาก

การลกทรพยของผอนทเขาไมไดให...

แกรนดแคนยอน แกรนดแคนยอนคอเสยงประกาศกอง

ของธรรมชาต ทเตอนใหเราเจยมเนอเจยมตว

เรดรอค ธรรมชาตไมวาจะขเหรอยางไรกมแรงดงดด

ใหมนษยเขาหาเสมอ

พ ร ะ ไ พ ศ า ล ว ส า โ ล34 เ ป ล ย น ใ จ 35เ ป ล ย น ใ จ 35

ตพมพครงแรกใน “ส�นแสงอรณ”ชวงตงแตปท ๑ ฉบบท ๖ พฤศจก�ยน – ธนว�คม ๒๕๔๐

ถงปท ๒ ฉบบท ๕ กนย�ยน – ตล�คม ๒๕๔๑

เซนตหลยสค ว ำ ม ส ง บ ท ร อ น ผ ำ ว อ ย ภ ำ ย ใ น

๑๑ พฤษภ�คม ๒๕๔๐

เซนตหลยสเปนเมองแรกทเร�กบหลวงพอคำ�เขยน 

ม�พกกอนทจะเดนท�งตอไป โดยมนวยอรกเปนจดหม�ย 

สดท�ย เพอสอนกรรมฐ�นต�มคำ�นมนตของวดจนทนน

บนทกรายทางกลางอเมรกา

พ ร ะ ไ พ ศ า ล ว ส า โ ล36 เ ป ล ย น ใ จ 37

ทเซนตหลยส (หรอพดใหถกคอเมองฟลอรสเซนตซงอย 

ตดกบเซนตหลยส) เร�ทงสองไดวดพระศรรตน�ร�มเปนทพก 

วดนตงอยท�มกล�งชมชน แตอย�เพงเข�ใจไปว�รอบวดจะ 

อกทกหรอพลกพล�นไปดวยผคน “ชมนมชน” หรอ “ชมชน” 

ต�มทคนไทยทวไปเข�ใจนนเอ�ม�ใชกบทน (หรออกหล�ย 

เมองในอเมรก�) คงไมได เพร�ะบ�นเรอนของผคนรอบๆวด 

แมจะตงเรยงร�ยกน แตกเงยบสงบเอ�ม�กๆ น�นๆถงจะเหน 

คนเดนต�มถนนหรอออกม�นอกบ�น มกแตรถทแลนผ�นไปม� 

เปนชวงๆ และดจะไมรบไมรอนเอ�เสยเลย 

อนทจรงไมใชเฉพ�ะบรเวณรอบๆวดเท�นน ทไหนๆ 

ในเมองนกเปนเชนน รวมทงเมองอนๆต�มท�งทผ�นม�กม 

ลกษณะเดยวกน คว�มเงยบเกอบสงดเปนสงทสะดดใจม�ก 

ตงแตวน�ทแรกทเข�ม�สมผส อย�ว�แตเมองเลกๆอย�ง 

แกงครอเลย (อำ�เภอหนงในจงหวดชยภม) แมแตหมบ�นใน 

ชนบทอนไกลโพน กยงเงยบสทนไมได 

ทนไมมเสยงเพลงเลดลอดใหเร�ไดยน เสยงแผดลน 

ของมอเตอรไซคกห�ปร�กฏไม มองออกไปนอกวด ทกอย�ง 

นงสนทไมไหวตง ยกเวนรถยนตและใบไมไหว ครนถงวนหยด 

ถ�หวงจะเหนคนออกม�เดนเลนสงสรรคกบเพอนบ�นกคง 

ผดหวง ดร�วกบว�ผคนทนไมไดไปสนกสน�นเทยวเตรทไหน 

กบเลย ห�กอยกนแตในบ�น มองไปท�งไหนกเหนผคนกำ�ลง 

สะส�งง�นบ�น ทำ�คว�มสะอ�ด ตดหญ� หรอซอมแซมบ�น 

เรอนกนอย สภ�พเชนนจะเอ�ม�เปรยบเทยบกบกรงเทพฯไมได 

เลย ลำ�พงเสยงแผดลนจ�กรถยนตและมอเตอรไซคกนบว� 

พอแรงแลว ยงมเสยงเพลง เสยงวทยและผคนเอดตะโรกนอก 

ต�งห�ก สวนส�ยต�กถกกระตนดวยภ�พผคน

ทไหนๆกมแตผคน กระทงกล�งคนกยงห�คว�มสงบ 

ไมไดง�ยนก สำ�หรบคนทเจนต�เจนใจกบคว�มวนว�ยใน 

กรงเทพฯอย�งเร� คว�มสงบของทนจงชวนใหสะดดใจ ด 

เหมอนภ�พทปร�กฏแกส�ยต�ของเร�กำ�ลงบอกว� คว�ม 

เงยบกบคว�มเจรญมงคงในท�งวตถ ไมใชสงตรงกนข�ม

เมอเร�เอ�ตวเข�ม�อยท�มกล�งสภ�พแวดลอมเชนน 

อดคดไมไดว� ชวตของคนทนกน�จะสงบสขต�มไปดวย คนเร� 

ถ�ไมเบยดเสยดแยงทนงบนรถเมล หรอทว�งบนผวถนน 

วนแลววนเล� ไมตองดนรนห�เรองออกไปเทยวเตรหรอครนคด 

ว�งแผน ว�เส�รอ�ทตยนจะไปชอปปงหรอดหนงทไหนด 

เสรจง�นเสรจก�รกกลบม�อยกบครอบครว ชวตกน�จะสงบสข 

ได

พ ร ะ ไ พ ศ า ล ว ส า โ ล38 เ ป ล ย น ใ จ 39

แตเอ�เข�จรงๆ เร�กไมแนใจว� เข�เหล�นจะมชวต 

ทสงบสขหรอไม ก�รเกบตวอยในบ�นไมไปวนว�ยกบใคร 

แมจะอยในสภ�พแวดลอมทสงบเงยบ กไมใชหลกประกน 

เสมอไปว�จะมชวตทสงบสขได ห�กว�เอ�ต�เอ�ใจไปเปดรบ 

พวพนกบสงกระตนเร�อย�งอนๆ เชน โทรทศนในบ�น สงคม 

สมยใหมอดมไปดวยสงต�งๆ ม�กม�ย ททำ�ใหใจเร�ยงเหยง 

กระเจดกระเจงไปได แมจะอยคนเดยวโดยไมตองไปสงสง 

เกยวของหรอแยงชงกบใคร โลกไรพรมแดนไรขอบเขตท 

โทรทศน (รวมถงคอมพวเตอรและสออเลกทรอนคสอนๆ) 

นำ�ม�ใหเร�จนถงหองนอนนน บ�งครงกปลกจตกระตนใจ 

จนเหนอยออนยงกว�ก�รพดคยกบเพอนบ�นหรอเทยวเตร 

สนกสน�นดวยซำ� ยงไมตองพดถงคว�มสบสนวนว�ยจ�กก�ร 

อยคนเดยวเปล�เปลยวไรเพอน หรอคว�มเร�รอนกระสบ 

กระส�ยจ�กก�รแขงขนชงดชงเดนกบผอน เพอถบตนให 

เหนอกว�ใครๆ ทงในท�งทรพยสน เกยรตยศ และอำ�น�จ

ในโลกทเจรญดวยโภคทรพย คว�มทกขดงกล�วเก�ะกน 

ผคนเปนอนม�ก จนกล�ยเปนปญห�ส�กล ดวยเหตนคว�ม 

เงยบสงบทเร�เหนและไดสมผสทน อ�จไมต�งจ�กผวเขยวใส 

ของฟกตม ทเคลอบคลมไสในอนรอนผ�วเอ�ไวกได

บรองซเ ม อ ง ม ช ว ต

29 มถนายน 2540

ถ�แกลงลมคว�มกระฉอนในท�งอ�ชญ�กรรมไป 

ชวคร�ว บรองซ จดว�เปนย�นทมชวตชว�ทเดยว โดยเฉพ�ะ 

ย�นทอยใกลวดจน ซงเปนบรเวณทผคนจบจ�ยซอห�ของกน 

คอนข�งม�ก คว�มมชวตชว�นนไมไดหม�ยถงคว�มขวกไขว 

เสมอไป กนซ�ของโตเกยว หรอถนนออช�รดของสงคโปรก 

เนองแนนดวยผคน แตกลบห�คว�มมชวตชว�ไมคอยได

พ ร ะ ไ พ ศ า ล ว ส า โ ล40 เ ป ล ย น ใ จ 41

คว�มมชวตชว�ของบรองซ อยตรงทผคนรสกสบ�ยๆ 

ไมไดตงหน�ตงต�เดนอย�งเดยว แตบ�งทกทกท�ยผคน ขน�ด 

คนแปลกหน�อย�งเร�กยงมคนม�ทก ทำ�ไมทำ�มอหรอเอยป�ก 

ถ�มว�เปนอย�งไร สวนใหญเปนคนดำ�ทชวตไมคอยเรงรอน

เท�ไร บ�งคนกเดนไปรองเพลงไป เผลอๆกมจกรย�นแลนสวน 

ม�บนท�งเท� กดกรง หรอสงเสยงใหคนรว�ฉนกำ�ลงม�แลว 

ชวยหลกท�งดวย เรยกว�มอสระเสรกนเตมท ไมใชบนท�งเท� 

เท�นน บนถนนกเชนกน อย�กจะข�มถนนตรงไหนกข�ม 

ถ�ไมมรถแลน ไมตองสนใจละว�จะเปนท�งม�ล�ยหรอไม 

ถงจะมสญญ�ณไฟตรงมมถนนบอกว�ยงไมถงเวล�ข�มถนน 

แตถ�ถนนว�ง ฉนกจะข�มละ ใครททำ�แบบนทแอลเอ  เวล� 

ม�นวยอรกแลวจะรสกว�ไมคอยมระเบยบเท�ไหร

คว�มไมมระเบยบ อสระเสรนแหละเปนสวนหนงของ 

คว�มมชวตชว� และทำ�ใหฮองกง หรอนวเดลต�งกบสงคโปร 

หรอโตเกยว เชนเดยวกนกบททำ�ใหเมองสงบๆอย�งค�เมล 

ต�งจ�กบรองซ

คว�มหล�กหล�ยกเปนผงชรสใหเกดชวตชว�ขน บน 

ท�งเท�และถนนจะเหนสสนและเสอผ�หล�กชนดแตกต�ง 

กนไป บ�งกใสกระโปรง บ�งใสข�สน รถยนตกมหล�ยแบบ 

ทงสปอรตและบโรทง โตเกยวไมคอยมภ�พแบบนใหเหนเท�ไร 

โดยเฉพ�ะในเวล�ทำ�ง�น เพร�ะผช�ยแทบทกคนจะใสสท 

ซงกมกเปนสกรมท� สวนเสอผ�ของผหญงกจะมคว�มหล�กหล�ย 

กว� แตทใสเครองแบบกมไมนอย และถ�มองใหดกมอยใน

แบบแผนเดยวกน บนทองถนนของบรองซและเมองนวยอรก 

ผคนส�ม�รถแสดงคว�มเปนตวของตวเองไดม�กโดยไมตอง 

ระวงส�ยต�ของคนอน หรอระแวงแรงกดดนจ�กผคนรอบข�ง 

ตรงนเองทเปนปจจยสำ�คญททำ�ใหโตเกยวหรอสงคโปร 

ต�งจ�กฮองกงหรอนวยอรก และอ�จเปนประก�รสำ�คญท 

ทำ�ใหม�เลเซยต�งกบไทย

เพงอ�นบทคว�มของอ�จ�รยนธ เอยวศรวงศในมตชน 

สดสปดาห แกตงขอสงเกตว� ส�เหตทคนม�เลเซยและ 

สงคโปรม�เทยวห�ดใหญกนเยอะ ชนดทเมองทองเทยวอย�ง 

เชยงใหมเทยบไมตด กเพร�ะห�ดใหญ (หรอเมองไทย) เปนทๆ  

เข�มเสรภ�พทจะทำ�อะไรกไดต�มใจอย�ก เรองเทยวผหญง 

กอย�งหนง แตไมใชทงหมด ก�รเอ�ทเรยนม�กนโดยไมตอง 

เกรงว�กลนจะไปรบกวนคนในโรงแรม กเปนเสนหอย�งหนง 

ของห�ดใหญ ซงไมมในม�เลเซย หรอสงคโปร เร�เด�ว�คน 

จ�กสองประเทศนน คงร สกว�ห�ดใหญและเมองไทยนน 

มชวตชว�ม�กกว�

พ ร ะ ไ พ ศ า ล ว ส า โ ล42 เ ป ล ย น ใ จ 43

นวยอรกค ว ำ ม ส ข ข อ ง ห น อ น

8 กรกฎาคม 2540

ในเมองนวยอรกมคนจำ�พวกหนง ซงนบวนจะห�ทนอน 

ย�กขนทกท คนพวกนไมใชคนจนเลย บ�นกม แตกำ�ลงถก 

“กนท” ม�กขนเรอยๆ ฟงดกน�อน�ถ แตทจรงคนเหล�นยอม 

“ถกกระทำ�” ดวยคว�มสมครใจ เพร�ะสงทกำ�ลงม�กลนกน 

ทว�งในบ�นของพวกเข� กคอหนงสอทแสนโปรดปร�นนนเอง

นวยอรกเปนสวรรคสำ�หรบหนอนหนงสอ นอกจ�กจะม 

หนงสอรอยแปดพนเก�สดจะจนตน�ก�รแลว ยงมร�ค�ถก 

แสนถกห�กห�ซอเปน บ�งร�นข�ยแตหนงสอลดร�ค� ซง 

สวนใหญยงไมเคยผ�นมอใครม�กอน และจำ�นวนไมนอยเพง 

แนละว� ถ�จะพดถงคว�มมระเบยบ คว�มสวยง�ม 

เรยบรอย ม�เลเซย สงคโปรเหนอกว�ไทยม�ก แตสงทข�ดห�ย 

ไปคอคว�มมชวตชว� อย�งไรกต�ม ยงไมอย�กจะเชอว� 

ถ�จะใหมชวตชว�แลว กตองปลอยใหบ�นเมองเลอะเทอะ 

สกปรก ผคนแยงกนขนรถเมลหรอแซงควกน ในนวยอรก 

ม�รย�ทอย�งคนเมอง หรอ Civility กยงมอยม�ก และเหนอ 

กว�ไทยอยหล�ยขม แมจะเสอมลงไปกว�เมอกอน กระนนก 

ยงมวแววแหงชวตชว�อย แตกยอมรบว�ชวตชว�สวนหนงนน 

ม�จ�กคว�มหล�กหล�ย ทเตมแตงเข�ม�จ�กคนผวสต�งๆ 

ทงดำ�และเหลองดวยไมนอย

พ ร ะ ไ พ ศ า ล ว ส า โ ล44 เ ป ล ย น ใ จ 45

ออกจ�กโรงพมพม�ไมน�น ร�นประเภทนไมใชร�นหนงสอ 

เลกๆเลย ใหญมหม� บ�งร�น เชน สแตรนด คยว�มหนงสอ 

ถกนบล�นเลม เอ�ม�เรยงตอกนไดย�วถง ๘ ไมลทเดยว 

บ�งทกห�หนงสอร�ค�ถกไดต�มแผงลอยแบกะดน ซงมให 

เหนเปนครงคร�ว ใครทพอมเงนอยบ�ง ห�หนงสอใหมม� 

เปนร�งวลใหแกตวเองไดทกวน วนละหล�ยเลมโดยไมถงกบ 

กระเป�ฉก 

แตปญห�กคอบ�นพกในนวยอรกแพงเหลอเกน น 

ขน�ดมกฎหม�ยควบคมค�เช�ในเมองน (เพงหมดอ�ย ๕๐ ป 

เมอไมกอ�ทตยน แตถกช�วบ�นกดดนใหตออ�ยอกระยะ 

หนง) คนๆหนงมหองไมกว�งเท�ไรนก ทจรงกอ�จจะกว�ง 

อยหรอกถ�เทยบกบแฟลต หรอคอนโดมเนยมหล�ยแหงใน 

กรงเทพฯ แตท�นเลนขนหนงสอม�ใสหองวนแลววนเล� 

จนเปนเรองธรรมด�ห�กจะพบว� แมแตในหองนำ�และหองครว 

กมหนงสอเรยงร�ย แลวในทสดกลกล�มม�ถงหองนอน 

จนบ�งคบ�งครอบครวตองใชเตยงพบกนเลย 

พวกนหล�ยคนเปนนกสะสมหนงสอแบบเอ�เปนเอ�ต�ย 

ข�วเล�ว�บ�งคนมเฉพ�ะหนงสอปรงอ�ห�รถง ๔,๕๐๐ เลม 

สวนสถ�ปนกบ�งคนกมหนงสอสถ�ปตยกรรมอย�งเดยว 

๑๐,๐๐๐ เลม สวนคนทตดใจนโปเลยน กมหนงสอและ 

สงของทกชนดทเกยวกบคนๆน ไมว�จะเปนเหรยญนโปเลยน 

เซร�มกคนโปเลยน ทห�รตกต�นโปเลยนหรอหน�ก�กนโปเลยน 

คนกล มนทจรงกไมไดอย ทนวยอรกเท�นน ห�กอย ทกท 

(แมแตกล�งป�ภโคงกมอย อย�งนอยหนงคน) น�แปลก 

ตรงทว � คนเหล�นไมไดเปนญ�ตโกโหตก�อะไรกนเลย 

สวนใหญกไมไดรจกกนดวยซำ� แตกลบมนสยคล�ยคลงกน

ร�วกบเปนสปชสเดยวกน

คว�มสขของคนพวกนอยทก�รไดหนงสอเลมใหมม�ใน 

ครอบครอง ถ�มว�หนงสอม�กม�ยเหล�น เข�มเวล�อ�นบ�ง 

หรอเปล� สวนใหญคงตอบว�ไดอ�นบ�งนดหนอยเท�นนแหละ 

คดดกน�แปลกทซอม�ทงๆทรว�คงไมไดอ�น แตถ�ถ�มเข� 

กคงไดรบคำ�ตอบว� “กจะอานมนท�าไมในเมอเปนของเราแลว” 

แอนโทน เบอรเจส นกเขยนชอดงช�วองกฤษเคยพดถงส�เหต 

ทไมคอยไดอ�นหนงสอทซอม�ว� ไมมเหตผลอะไรดไปกว� 

เหตผลทว� มนเปนของเร�แลว พดอกนยหนงคอ เร�จะอ�น 

กตอเมอเปนหนงสอของคนอนเท�นน เพร�ะมนอยกบเร�ได 

เพยงชวคร�ว

พ ร ะ ไ พ ศ า ล ว ส า โ ล46 เ ป ล ย น ใ จ 47

คำเมลท ก ข ล ำ ภ

23 มถนายน 2540

ช�ยวยกล�งคนขบรถม�หยดทหน�วห�ร ขณะทเร� 

กำ�ลงมก�รฝกกรรมฐ�นภ�คคำ�ประจำ�วน ทแรกนกว�เข�จะ 

ม�รวมฝกดวยกนเหมอนคนอนๆ แตพอเร�เดนเข�ไปห� เข� 

กละลำ�ละลก พดพล�งรองไหพล�ง สกครเร�กจบคว�มไดว� 

เข�เจอเงน ๑,๓๐๐ เหรยญ แตไมรจะทำ�อย�งไรกบเงนกอนน 

ทแรก เร�กไมคอยแนใจว�ตวเองฟงถกหรอไม เพร�ะจะทกข 

ทำ�ไมถ�เจอเงน แตพอเข�ทำ�ท�ท�งใหเร�ด โดยควกเงนโยน 

คนจำ�พวกนจะว�ไปกไมใชคนแปลก เพร�ะลกๆคนเร� 

กเปนเชนนไมใชหรอ ความสขของคนเราอยทการ ได ไมใช

อยทการ ม ถงเร�มเงนพนล�นอยในธน�ค�ร แตนนกไมทำ�ให 

เร�มคว�มสขเท�กบก�รไดเพมม�อกหนงล�น หรอหนงแสนบ�ท 

ของใหมทไมไดอยในมอเร�นน ลวนมเสนหม�กกว�ของเก� 

ทเร�เปนเจ�ของแลว เพร�ะเหตนเอง หนงสอเลมใหมจง

ดงดดใจหนอนหนงสอเสมอ และเมอไดมาแลว เสนหของมน

กจะเสอมคลายไปเรอยๆ (เวนเสยแตจะลงทนลงแรงอ�นมน 

จนเหนคณค�ทแทจรงของมน) ขณะเดยวกนคว�มสข คว�ม 

พงพอใจ ทเคยพงขนกกลบลดลงสระดบเดมและแลวเข�ก 

สอดส�ยส�ยต�ห�หนงสอเลมตอไป

จะเปนหนงสอ เงนทอง คครอง รถยนต หรออะไรก 

แลวแต สงใหมทไดมานน ยอมท�าใหเราสขใจไดมากกวาสงทม

อยแลวในก�ามอเสมอ คว�มทกขของผคน จะว�ไปแลวกอย 

ตรงนแหละเปนเหตใหญ ตอเมอรจกสนโดษ พอใจในสงทม 

ชวตกจะง�ยขนเยอะ

พ ร ะ ไ พ ศ า ล ว ส า โ ล48 เ ป ล ย น ใ จ 49

ลงพน แลวเกบใสกระเป� กเลยแนใจว�ตวเองเข�ใจถกตองแลว 

ช�ยคนนเล�ว�เข�กำ�ลงข�ดเงน เพร�ะไมไดทำ�ง�นม� ๒ เดอน 

แลว พอเจอเงนกอนใหญกเกดอย�กไดขนม� แตมโนธรรม 

บอกเข�ว� ทำ�อย�งนนไมได กเลยเกดคว�มขดแยงขนม� 

ในใจอย�งแรง ท�ท�งเข�กลมใจม�ก เพร�ะเร�ไดกลนเหล� 

คงรสกผดทอย�กจะฮบเงนกอนนไวใชเอง เร�แนะว� ควร 

ห�ท�งคนเงนแกเจ�ของ เข�บอกว� ไมรจะคนเงนอย�งไร เพร�ะ 

เปนเงนสดไมระบชอเจ�ของ เข�เองทงสบสนและทกขใจม�ก 

จนตองขบรถม�ทวด เพอห�คนปรกษ� ว�จะทำ�อย�งไรด

น�แปลกทเข�นกถงวดในย�นน เพร�ะดท�ท�งแลว 

กเปนช�วบ�นธรรมด� ทน�จะคนกบโบสถครสตม�กกว� คย 

กบเข�สกพก เข�กเรมสบ�ยใจขน ใจกเรมโนมเอยงไปท�งด�น 

มโนธรรม เข�บอกว�ถ�เอ�เงนกอนนม�ใช มนกไมคมกบก�ร 

ททำ�ใหเข�ทกขเลย ไมใชแคทกขใจเท�นน กระทงทองไสก 

ปนปวนดวย จนตองไปห�เหล�เพอระงบทกข แตกไมห�ย

ในทสดเข�กตกลงใจว�จะไปทธน�ค�รเพอต�มห� 

เจ�ของ เพร�ะเข�เจอเงนทนน เร�ถ�มว�ถ�ไมเจอเจ�ของ 

จะทำ�อย�งไร  เข�กตอบว�จะเอ�ไปบรจ�คเพอส�ธ�รณ- 

ประโยชน พอตดสนใจไดแลวกขบรถกลบ

เจอคนททกขใจม�ม�ก แตยงไมเคยเจอเรองแบบน คด 

ดกน�เหนใจ คนทตกง�นม� ๒ เดอนและกำ�ลงเดอดรอนเรอง 

เงนแบบน เสยงรำ�รองอย�กครอบครองเงนกอนนคงจะดงลน 

ในจตใจ เหตผลต�งๆคงจะผดออกม�ม�กม�ย เพอยนยนว� 

ตวเองมคว�มชอบธรรมทจะใชเงนกอนน แตมโนธรรมของเข� 

กแรงกล� สำ�นกในศกดศรยงมอย เข�บอกว�รสกละอ�ยใจ 

ม�กทเกบเงนกอนนใสกระเป�ทนททเจอ ถ�เข�ไมเดอดรอน 

เรองเงน คว�มขดแยงภ�ยในใจคงไมรนแรงถงเพยงน แตสำ�หรบ 

คนเปนอนม�ก เรองนไมเหนจะเปนปญห� เพร�ะคว�มคด 

ทจะคนเงนไมเคยมอยในจตใจ ถ�ถ�มว�เข�รสกผดหรอไม 

ททำ�เชนน เข�คงตอบว�ตวเองมสทธใชเงนกอนน เพร�ะเจอ 

ได ไมใชเปนเงนทขโมยม� จะผดศลทตรงไหน

แตเร�ลมไปแลวหรอว� ศลขอท ๒ นนไมไดหมายถง

การเวนจากการลกทรพยเทานน หากหมายถงการเวนจากการ

เอาทรพยของผอนทเขาไมไดใหเรา อเมรกนคนนไมเคยรจก 

หรอแมแตไดยนศล ๕ แตเข�กรสกผดทอย�กครอบครองเงน 

กอนน ในเมอเปนเงนทเจ�ของไมไดคดจะใหเข� แสดงว�เข� 

เข�ใจในส�ระของศลขอท ๒ เปนอย�งด ในขณะทคนถอพทธ 

เปนอนม�ก กลบเข�ใจคล�ดเคลอน

พ ร ะ ไ พ ศ า ล ว ส า โ ล50 เ ป ล ย น ใ จ 51

  

ขนม�จ�กเบองล�งสงตำ�แตกต�งกน รปลกษณบงบอกถง 

วนเวล�ทผ�นรอนผ�นหน�วม�ช�น�นนบอสงไขย มองไกลๆ 

ชนหนทอดแนนเรยงขน�นเปนเสนตรง ดคล�ยกบแผนอฐของ 

ซ�กวห�รมหม�ในเมองโบร�ณ จงนบว�เหม�ะสมแลวทขนเข� 

ดกดำ�บรรพเหล�นจะมชอว� วห�รพระวษณบ�ง วห�รพระ 

พรหมบ�ง หรอแมแตวห�รพระพทธ

เมอพาตวเองมาอยเบองหนาแกรนดแคนยอน ความ

สงบวเวกจะท�าใหส�านกของตวเราเองเปลยนไป ความมหมา

มโหฬารท�าใหเราตระหนกวา ทแทจรงตวเรานนเลกกระจรด

ถงจะร�ารวยมอ�านาจแคไหนกไมไดยงใหญอะไรเลย ยงไปกวา

นน ชวตของเรากดสนไปถนดใจ เมอประจนหนากบความ

ดกด�าบรรพทอดแนนอยในทกอณของขนเขา ชวอาย ๑๐๐ ป

กลายเปนแควนเวลาของหยดน�าคางกลางแดด เมอเทยบกบ

๔ ลานปทตกแตงสลกเสลาขนเขาเหลาน ยงไมตองพดถงเวล� 

อกเกอบ ๑,๐๐๐ ล�นป ทใชในก�รกอตวจ�กเบองล�งขนม�

แกรนดแคนยอนม ห ำ ว ห ำ ร

22 กรกฎาคม 2540

เวงว�ง แตหนกแนน และยงใหญ คอคว�มรสกเมอแรก 

เหนแกรนดแคนยอน ไกลออกไปสดขอบฟ� คอแผนดนททอด 

ขน�นระดบเดยวกนกบผนดนทเร�ยนอย แตระหว�งเร�กบ 

ผนดนร�บเรยบเบองหน� คอหบเหวกว�งใหญทอย�พงหวงว� 

จะมสะพ�นใดทอดข�มไปได เพร�ะเหตนกระมงอนเดยนแดง 

บ�งเผ�จงเข�ใจว� แกรนดแคนยอนคอสงขว�งกนระหว�ง 

โลกแหงชวตกบคว�มต�ย หบเหวนนใชว�จะเวงว�งว�งเปล� 

ไปเสยทเดยวกห�ไม เพร�ะมขนเข�เว�แหวงม�กม�ยผดโผล 

พ ร ะ ไ พ ศ า ล ว ส า โ ล52 เ ป ล ย น ใ จ 53

เรดรอคเ ส น ห แ ห ง ท ะ เ ล ท ร า ย

25 กรกฎาคม 25๔๐

ทะเลทรายกบทะเลน�าเคมนนตางกนราวกบฟากบดน

ความแหงแลง ขรขระ หยาบกระดาง ไมชวนใหคนเขาหา

ทะเลทราย เหมอนอยางทใครตอใครพากนไปเทยวทะเล แต

อนทจรง ทะเลทงสองชนดเกยวของอยางใกลชด เรยกไดวา

เปนอนเดยวกนกได หากแตอยกนคนละชวงสมยเทานน

แมเงยบสงดและสงบนง แตแกรนดแคนยอนคอเสยง

ประกาศกองของธรรมชาต ทเตอนเราใหเจยมเนอเจยมตว

และตระหนกถงต�าแหนงแหงทของตวเองในธรรมชาต และ

ในวฏฏะแหงกาลเวลา

กาลเวลานนกลนกนสรรพสงเสมอ กลนกนทงชวตเรา

และตวขนเขาแกรนดแคนยอนเองดวย

สวนธรรมชาตนนกยงใหญ เกนกวาทสงกระจรดอยางเรา

จะท�าตวเปนนายเหนอธรรมชาตได

มาแกรนดแคนยอนจงเสมอนมาคารวะอยหนามหาวหาร

เพอนอมรบธรรมะและสมผสถงรหสนย อนเปนความล�าลก

และงดงามทสด เทาทมนษยสามารถจะสมผสได

พ ร ะ ไ พ ศ า ล ว ส า โ ล5๔ เ ป ล ย น ใ จ 55

ทะเลทรายเปนอนมากกเคยเปนทะเลมาเมอหลายลานป

กอน หนปนทประกอบกนเปนภเขาอยางเรดรอคกคอ ซาก

สตวน�า สตวทะเล ทสะสมอดแนนกนมาหลายสบลานปนนเอง

เชนเดยวกนกบหนทรายในทะเลทราย กคอทรายในทองทะเล

สมยดกด�าบรรพ ธรรมชาตนนอนจจงเสมอ ดนแดนทเคยชมฉ�า

ดวยน�า อดมดวยชวตหลากรปลกษณ แตแลวกกลบกลายเปน

ฝ นทรายทไรรองรอยแหงชวต มขนกมลง ธรรมชาตเปน

เชนนนเอง

ทะเลทรายนนขเหรยงกวาอะไรด แตแปลก ทคนเปน

อนมากอยากเขาเทยวชม ทเรดรอคมนกทองเทยวอยางเรา

เขาไปเปนจ�านวนไมนอยเลย บางคนกอตสาหขจกรยานจาก

เมองลาสเวกสมาออกก�าลงกายบรเวณนทกเชา ถาถามวาอะไร

ท�าใหผคนอตสาหเสยเวลาเปนชวโมงเพอมาดหน ทรายและ

ตนไมหงกๆงอๆ แถมยงรอนอกตางหาก ค�าตอบกคอ ทนเปน

ธรรมชาตแทๆ ทไมมฝมอของมนษยเขามายงเกยว

ธรรมชาต ไมวาจะขเหรอยางไรกมแรงดงดดใหมนษย 

เขาหาเสมอ คงเปนเพราะลกๆมนษยมใจใฝหาธรรมชาต

ไมวาจะอยอยางสะดวกสบายอยางไรในเมอง จตใจสวนลกกยง

ปรารถนาเขาหาธรรมชาตเสมอ อาจเปนเพราะวาธรรมชาตคอ 

บานเดม ทมนษยหางเหนไปนาน หรอเพราะวาธรรมชาต 

สามารถนอมเราใหเขาถงสวนลกในจตใจ กอใหเกดความ

รสกลกลบในทางรหสยนย

ทะเลทราย แมจะไมมเสนหเลยเมอเทยบกบทะเล แต

ความเวงวางวางเปลาสดสายตากอใหเกดความรสกทพเศษ

เหมอนกบตองมนตสะกด อาจเปนความพศวงงงงวย หรอ

ความสยบยอม เพราะเหตนกระมง ผคนไมนอยถงเชอวา 

ทะเลทรายมพลงพเศษบางอยาง ทสามารถซมซาบเขาไปใน 

รางกายและจตใจได

พ ร ะ ไ พ ศ า ล ว ส า โ ล56 เ ป ล ย น ใ จ 57

พทธศาสนามศกยภาพทจะ

เปนทางเลอกทดกวาบรโภคนยมมาก

โดยเฉพาะการตอบสนองความตองการ

ทางจตวญญาณทลมลกและยงยนกวา

...ท�าใหผคนขามพนปญหาตวตนไปได

อยางถงทสด

อยางนอยกท�าใหคนรสกพอ

และมความเตมอมกบชวต

พ ร ะ ไ พ ศ า ล ว ส า โ ล58 เ ป ล ย น ใ จ 59เ ป ล ย น ใ จ 59

ตพมพครงแรกใน “สานแสงอรณ”ชวงตงแตปท ๑๑ ฉบบท ๒ มนาคม-เมษายน ๒๕๕๐

ถงฉบบท ๕ กนยายน-ตลาคม ๒๕๕๐

อยอยางพทธในยค

บรโภคนยม

มข�าขนเรองหนงเลากนมาวา ชายคนหนงขบรถชนเสา

ไฟฟาอยางแรงบนถนนสขมวท คนขบตะกยตะกายออกมาจาก

รถ พอเหนสภาพรถบบบยบเยนกรองวา “โอย!!! เบนซของฉน 

เบนซของฉน” ลงคนหนงซงอยใกลเหตการณเหนเชนนน

จงพดขนวา “พอหนม หวงรถเบนซของเธอท�ำไม หวงแขน 

ของเธอดกวำ โนนแขนของเธอกระเดนไปอยโนนแลว” ชายหนม

มองไปตามทลงคนนนช พอเหนแขนของตวกร องลนวา

“โอย! โรเลกซของฉน โรเลกซของฉน”

พ ร ะ ไ พ ศ า ล ว ส า โ ล6๐ เ ป ล ย น ใ จ 61

นเปนข�าขนทเหมาะกบยคบรโภคนยมในเวลานมาก

เพราะผคนนบวนจะเหนวตถส�าคญยงกวาอวยวะ เหนทรพย

มคามากกวาชวต โดยเฉพาะถาเปนวตถหรอสนคาทตดยหอดง

ดวยแลว เขายอมท�าทกอยางเพอใหไดมาหรอรกษามนเอาไว

เมอไมกปกอนคงไดยนขาววา วยรนคนหนงในอเมรกายอม

ลงทนฆาคนทอายไลๆกนเพราะตองการไดรองเทายหอไนก

ทเดกคนนนใส ถาเดกคนนนใสรองเทายหอบาจา เขาคงไมสนใจ

นเปนลกษณะเดนของยคบรโภคนยมในปจจบน คอนอกจาก

จะเหนวาความสขอยทการบรโภค หรอการไดครอบครองวตถ

แลว ยงมแนวโนมทจะยดตดหลงใหลกนแบรนดเนมหรอยหอ

เพราะมนเกยวโยงกบภาพลกษณของตน คอชวยท�าใหภาพ

ลกษณของตวดด และท�าใหรสกภมใจกบตวเอง เหนวาตวเอง

มคณคาขนมา

กระแสลมทมาแรง

บรโภคนยมเวลานมนไมใชเปนแคเรองการเสพรสอรอย

ทางตา ห จมก ลน และกาย หรอทเรยกวากามคณหาเทานน

มนยงเปนการเสพเพอผลทางใจ เชน เพอใหรสกดกบตวเอง

หรอรสกวาเปนคนใหมทดกวาเกา พดอกอยางหนงคอ เพอม

ตวตนใหมทนาปรารถนา นาชนชม อนนคอเหตผลวาท�าไม

ธรกจเสรมทรวดทรงจงเตบโตอยางรวดเรวทวทงโลก เดยวน

ใครๆกอยากไปเสรมจมก เสรมหนาอก ผาโนน ลดน ทงหญง

และชาย ทงๆทสนเปลองเงนทองอยางมาก แตกยอมหาเงน

ไปทมเทกบเรองน นกเรยนนกศกษา หาเงนเองไมได กไปขอ

พอแม 

ในอเมรกา เดยวนของขวญวนเกดทพอแมนยมใหแก

ลกสาว ไมใชเสอผา หรอโทรศพทมอถอ แตเปนเงนส�าหรบ

ไปผาตดเสรมทรง บางทกใหเปนของขวญเมอลกเรยนจบ

ไฮสกล อนนเปนสวนหนงของการสรางตวตนใหม โดยการซอ

บรการผาตดเสรมทรง จดวาเปนสวนหนงของกระแสบรโภค

นยม คอแทนทจะลงทนลงแรงออกก�าลงกายเพอใหน�าหนกลด

พ ร ะ ไ พ ศ า ล ว ส า โ ล62 เ ป ล ย น ใ จ 63

หรอใหรางกายดดขน กใชเงนเนรมต ถอวาเปนการเสพหรอ

การบรโภคอยางหนง ทก�าลงไดรบความนยมอยในปจจบน

ทจรงเทคโนโลยส�าหรบเสรมทรวดทรงยงเปนเรองท

เสยง มอนตรายอย  อยางทมข าวอย หลายครงว ากนยา

ลดความอวนจนถงตาย หรอเปนโรคจต บางทกมขาววาหนาอก

เนาเพราะไปผาตดเสรมทรงมา แตคนกยงนยมไปซอบรการ

มา นกดกสวนทางกบหลกทางพทธศาสนา พทธศาสนาบอกวา

พงสละทรพยเพอรกษำอวยวะ พงสละอวยวะเพอรกษำชวต 

พงสละชวตเพอรกษำธรรม แตสมยนตรงกนขาม คอยอมเสยง

ชวตเพอรกษาอวยวะ หรอยอมสละชวตเพอรกษาทรพย

อาตมาอยากขยายความสกหนอยวา ท�าไมเราถงตอง

มาพดเรองบรโภคนยมกน อาตมาคดวาตอนนเราปฏเสธ 

ไมไดแลววา บรโภคนยมเปนกระแสทมาแรงมาก เราจะ 

เรยกยคนวาเปนยคคอมพวเตอร หรอยคโลกาภวตนอะไร 

กแลวแต แตสงหนงทตองยอมรบดวยกคอ ยคนเปนยค 

บรโภคนยมโดยแท เพราะไมวาจะอยในมมไหนของโลก ไมเวน

แมกระทงหมบานชาวเขาอนไกลโพน ไปจนถงกลางปาอะเมซอน

กลางมหาสมทรแปซฟก หรอในเทอกเขาหมาลย ไมมทไหน

ทสามารถหลกพนอทธพลของบรโภคนยมไดเลย ตวชวดงายๆ

กคอโคก ทไหนๆกมโคก แมแตบนยอดเขาเอเวอเรสตหรอ

สดขวโลกใต นอกจากนนจะอยทไหนกแลวแต ลวนสามารถ

รบสญญาณรายการเอมทว  (MTV) ซงเปนรายการเพลงท

แพรหลายไปทวโลก แคตดตงจานดาวเทยมเทานน  กระแส

บรโภคนยมกจะเขาไปถงทนท ไหนจะสปอตโฆษณา ไหนจะ

รายการหนง รายการบนเทง หรอกฬา ซงเปนสนคาบรโภค

อยางหนงทท�าก�าไรมหาศาล

นคออทธพลของบรโภคนยม ซงกลายเปนกระแสใหญ

ของโลก อยาลมวาแมเราจะบอกวายคนเปนยคคอมพวเตอร

แตทกวนนคอมพวเตอรกยงไมแพรหลายในหลายทวป เชน

แอฟรกา มเพยงหนงในหาพนคนเทานนทสามารถเขาถง

คอมพวเตอรได แมแตโทรศพทซงมมาเกอบรอยปแลว แตม

เพยงครงโลก หรอ ๓,๐๐๐ ลานคนเทานนทเขาถงโทรศพท

ได อก ๓,๐๐๐ ลานคนไมเคยใช หรอรจกโทรศพทมาเลย แต

คนกลมหลงนกยงไดรบอทธพลจากบรโภคนยมไมมากกนอย

อยางนอยตองเจอโคกในททกลาวถง พดไดวาในประวตศาสตร

พ ร ะ ไ พ ศ า ล ว ส า โ ล6๔ เ ป ล ย น ใ จ 65

บรโภคนยม ๔ ความหมาย

บรโภคนยมกบวตถนยมตางกนอยางไร อยาลมวาวตถ

นยมเปนสงทมอยมานานแลว มมาเปนพนๆ ปแลว อยางนอย

อาตมาคดวา ๕,๐๐๐ ปทแลวมา โลกกรจกวตถนยมแลว แต

บรโภคนยมเพงเกดขนไมเกนรอยปนเอง คราวนกตองแยกวา

บรโภคนยมตางจากวตถนยมอยางไรบาง

เมอพดถงความหมายของค�าวาบรโภค บางคนอาจสงสย

ขนมาวา เอะ! ทกคนตองบรโภคอยแลว ทนททมนษยเกดมา

กตองบรโภคอยแลว ฉะนนค�าวาบรโภคจะมความหมายแค

ไหนกน ในทน ความหมายประการแรกของค�าวาบรโภค กคอ 

การเสพสงทตนเองไมไดผลต นเปนความหมายทหนง คอวา

บรโภคไมไดหมายถงแคกนแคใชอยางเดยว แตเจาะจงไปถง

การกนใช หรอเสพสงทตวเองไมไดผลต อนนถอเปนของใหม

สมยกอนจวบจนกระทงรอยปทแลว แทบทกอยางท ป ยา

ตายายของเรากน หรอใช ลวนเปนสงทตนผลตไดเอง ไมวาจะ

เปนขาว เสอผา กระบง ตะกรา หรอบานเรอน ชาวบานลวน

ผลตหรอท�าขนมาดวยตวเอง ถาไมทงหมดกเปนสวนใหญ ม

ทผานมา ไมมอดมการณใดเลยทสามารถแผคลมทวทงโลก 

ไดมากเทาบรโภคนยม ศาสนาครสตกสไมได ทงๆทมมชชนนาร

แผไปทวโลก แตยงมหลายจดทเขาไปไมถง ประชาธปไตย

กเชนเดยวกน แมจะประกาศวายคนเปนชยชนะของโลกเสร

แตปรากฏวาประชาธปไตยกยงไมสามารถแพรทวโลกไดทวถง

ไมตองดอนไกล แคสงคโปร เวยดนาม และจน เรากเหนแลววา

ประชาธปไตยยงมททางจ�ากดอย

แตทงหมดทพดถง ไมมทไหนทหลกหนหรอหลดพน

จากอทธพลของบรโภคนยมไดเลย บางคนถงกบพดวาบรโภค

นยมเปนศาสนาแรกและศาสนาเดยวทเชอมโยงโลกทงโลก

ได อาตมาจะอธบายภายหลงวา บรโภคนยมนเปนศาสนาได

อยางไร

คราวนมาท�าความเขาใจกนสกหนอยวาบรโภคนยม

หมายถงอะไร  เพราะมค�าๆหนงท ใกล เคยงกนมากคอ

“วตถนยม”

พ ร ะ ไ พ ศ า ล ว ส า โ ล66 เ ป ล ย น ใ จ 67

คนสวนนอยเทานนทบรโภคสงทตนเองไมไดผลต เชน ขนนาง

เจา หรอพระ แตเมอมาถงยคน เปนครงแรกทคนจ�านวนมาก

หรอวาคนคอนโลกบรโภคสงทตนไมใชผผลต แมแตในชนบท

เชนหมบานทอาตมาอย ขาวกซอ เพราะชาวบานปลกมน

ส�าปะหลง เสอผากตองซอ ถงกตองซอ แมแตกระตบขาวกซอ

กนแลว กบขาวกเชนกน ซอจากรถทมาขายทกเชาแทบทงนน

ทพดนหมายถงคนชนบทนะ ดงนนจงไมตองพดถงในเมอง

บรโภคนยมในความหมายแรก หมายถง คานยมหรอ

แบบแผนทผคนสวนใหญบรโภค หรอ เสพสงทตนเองไมได 

ผลต กลายเปนผบรโภคเตมตว นคอความหมายของค�าวา

ผบรโภคทเราไดยน เวลามคนพดถงชมรมผบรโภค สมาคม

ผบรโภค ผบรโภคในความหมายนคอ ผทเสพสงทตนเองไมได

ผลต เปนความหมายธรรมดาทไมเปนบวกเปนลบ

ความหมายทสองของบรโภคนยม คอคานยมใฝเสพ 

มากกวาใฝผลต หรออยากไดมากกวาอยากท�า บรโภคนยม

ในความหมายนชกจะไมคอยดแลว คนสมยนอยากไดอะไร

เยอะแยะ วยร นอยากไดโทรศพทมอถอ อยากไดกระเปา

ยหอดง แตพอถามวามใครบางจะไปท�างานพเศษเพอจะได

มเงนไปซอของเหลานน ปรากฏวาแทบไมม สวนใหญคดอยาง

เดยวคอแบมอขอเงนพอแม หรอไมกคดทางลด เชน เลนการ

พนน และทนยมมากขนทกทกคอชงโชค เดยวนโทรทศน วทย

หนงสอพมพ มการชงโชคเยอะแยะไปหมด ทงนกเพราะใครๆ

กนยมใชทางลดแบบนกน คานยมแบบนท�าใหเกดทศนคต

ทคดใชเงนแกปญหาอยางเดยว เหนเงนเปนทางลดในการ

บรรลความตองการ ซงจะกลาวตอไป

ในท�านองเดยวกน ทกวนนใครๆกอยากรวยกนทงนน

แตถามวา ท�าอยางไรถงจะรวย ค�าตอบกคอซอหวย หรอไมก

ซอเครองราง ของขลง วตถมงคล หรอไปซอพระรนดดทรพย

มา เทานกเชอวาจะรวยได แตไมสนใจทจะขยนหมนเพยรใน

การท�างาน

คานยมเอาแตไดแตไมอยากท�าน  ในทสดท�าใหคน

ไมสนใจทจะท�าอะไรทตนไมไดประโยชน เดยวนเวลาเรา

จะไปชกชวนใครท�าอะไรกตาม เชน ชวนไปปลกปา อนรกษ

ธรรมชาตหรอชวยเหลอคนยากคนจน คนจ�านวนไมนอย

จะถามวา “ท�ำแลวฉนจะไดอะไร?” อาจารยประเวศ วะส

บอกวานเปนค�าถามทนาเกลยดทสดของสงคมไทยในเวลาน

อนนเปนผลมาจากคานยมแบบบรโภคนยม ในความหมาย

ทสอง คอฉนจะท�าอะไรตอเมอฉนไดประโยชน ถาไมได

พ ร ะ ไ พ ศ า ล ว ส า โ ล68 เ ป ล ย น ใ จ 69

กไมท�า และถาจะท�ากท�าใหนอยทสด หรอไมกใชทางลด เชน

โกง การพนนหรอชงโชค เปนตน

บรโภคนยมในความหมายทสาม คอ คานยมทใชเงน 

เพอบรรลความตองการแทนทจะลงมอลงแรง อนนสบเนอง

จากความหมายประการทสอง คอ อยากไดแตไมอยากท�า

วธหนงทไมตองลงแรงท�ากคอ ใชเงนซอเอา หรอใชเงนเปน

ทางลด พดอกนยหนงคอ ขอเปนผบรโภคมากกวาผผลต เชน

อยากมสขภาพด แทนทจะหมนออกก�าลงกาย กนอาหารใหถก

สขลกษณะ กใชทางลดคอ ซอยามากน หรอนงนอนใจวา

เจบปวยเมอไหรคอยไปใหหมอจดการ มเงนเสยอยางจะไป

กงวลอะไร

แมคนสมยนจะหวงสขภาพตวเองมากขน แตจ�านวน

ไมนอยจะถามวา มยาอะไรไหมทจะลดความอวนได มยาอะไร

ไหมทท�าใหไมเปนโรคกระเพาะ มยาอะไรไหมทท�าใหไมเปน

โรคหวใจ คดแตเรองยาเพราะมนงาย ใชเงนซอเอา อยากจะ

ใหตวเองมหนด แทนทจะวงหรอวายน�าเปนประจ�า กนยม

ไปจางหมอมาท�าศลยกรรม นคอทศนคตทใชเงนเพอบรรล

เปาหมาย มากกวาจะลงมอท�าดวยตนเอง ทศนคตนลามไปถง

การปฏบตในทางศาสนา คออยากเขาถงสวรรค เขาถงนพพาน

ดวยการท�าบญมากๆ หรอถวายเงนใหเกจอาจารยเยอะๆแต

ไมสนใจจะฝกสมาธภาวนา หรอท�ากรรมฐาน ระยะหลงจงม

การพยายามใชเงนซอนพพานกน ขณะเดยวกนเกจอาจารยก

พยายามท�าใหนพพานเปนตวเปนตนจบตองได คนจะไดยอม

จายเงนไปสมผสกบนพพาน การใชเงนเพอซอสวรรคมมานาน

แลว แตระยะหลงถงกบใชเงนซอนพพาน เหนไดวา แมแต

จดหมายในทางศาสนาหรอทางจตวญญาณ กคดวาสามารถ

บรรลไดโดยใชเงน เพยงแตซอพระ หรอท�าบญกบพระบางรป

เทานน

การทองเทยวเดยวนกเปนการทองเทยวแบบบรโภค

นยม คอใชเงนซอประสบการณ แทนทจะลงแรงใหเหนอยยาก

สมยกอน เวลาจะเทยวปา เราตองแบกสมภาระไปคางแรม

กลางปา เดนกนสองสามวนกวาจะถงทหมาย แตเดยวนเทยวปา

งายนดเดยว เพยงแตไปซอแพคเกจทวร นงรถตดแอร ไปพก

ในโรงแรม หรอรสอรตระดบหาดาว เวลาไปไหนกไมตองเดน

อยบนรถนนแหละ สามารถเหนลง เหนชางผานกระจก จะขน

เขากไมตองขนของเอง เพราะมกระเชาลอยฟา หรอไมกจาง

ลกหาบชวยขนให นคอการทองเทยวแบบบรโภคนยม ได

ประสบการณทองปาและสมผสธรรมชาตโดยไมตองเหนอย

หรอปวดเมอย ขอใหมเงนกแลวกน

พ ร ะ ไ พ ศ า ล ว ส า โ ล7๐ เ ป ล ย น ใ จ 71

ทนอยากเปนลกผชายหรอ อยากเปนคนทนสมยหรอ

ไมยากเพยงแคซอโคก (หรอกระทงแดง) นงรานสตารบคส

กสามารถเปนอยางทต องการไดแลว สมยกอน จะเปน

ลกผชายตองพสจนตวเองวา สามารถปองกนสาวในหมบาน

ไมใหคนทอนมาลวนลามได หรอปองกนไมใหโจรมาลกขโมย

ววควายในหมบานได แตเดยวน เพยงแตซอสนคายหอดง

กร สกเปนชายชาตรแลว แลวถาอยากเปนผ ชนะแลวละ

เดยวนเพยงแคซอไนก คณกรสกเปนผชนะแลวโดยไมตองไป

ลงสนามแขงกบใคร เพราะใสไนกแลว คณจะรสกวาคณเปน

เหมอนไมเคล จอรแดน หรอเฉยดๆ ไทเกอร วดส ซงถกจาง

มาเปนพรเซนเตอรของรองเทายหอน แลวถาอยากเปนคน

ภมฐานนานบถอกตองไปหาหลยสวตตอง หรอชาแนลมา

สะพาย ถาไมมเงนซอกไปเชามาวนละ ๓๐๐ บาทกได นคอ

บรโภคนยมในความหมายทลกลงไปกวานน คอการใชเงนเพอ

บรรลความส�าเรจ มากกวาการลงมอท�า

คานยมแบบนท�าใหเกดทศนคตทคดใชเงนแกปญหา

ทกอยาง  เหนเงนเปนทางลดในการบรรลความตองการ

คานยมแบบน พอเปนหนกเขากน�าไปสพฤตกรรมทไมดไมงาม

ขนมา เชน นกเรยนนกศกษาอยากสอบไดคะแนนดๆกน

ทงนน แตหลายคนไมคดจะตงใจเรยน คดแตแคจะซอหนงสอ

เกงขอสอบทไหนด หรอหนกกวานนคอ จะซอขอสอบจากทไหน

ด เดยวนการทจรตขอสอบกลายเปนธรกจทท�าเงนดมากและ

แพรหลายอยางทนกไมถง มวธการสารพด และเกดขนกบ

การสอบแทบทกวงการ ไมใชเฉพาะเอนทรานซเทานน

ความหมายทสของบรโภคนยม คอ ความคดความเชอ 

วาความสขอยทการบรโภค บางคนอาจสงสยวา ตงแตไหน

แตไรมา คนกเชอวาความสขอย ทการบรโภคทงนน ทท�า

สงครามกนมาหลายพนปกเพราะแยงชงทรพยสมบตกน

ฟาโรหในอยปต หรอจกรพรรดในจน เวลาตายกเอาทรพย

สมบตมากมายฝงไวในหลมศพ เพราะตองการเสพสงเหลาน

ตอในสวรรค หรอในชาตหนา อนนกจรงอย แตความสขแบบ

บรโภคนยมมนลกกวานน ไมไดหมายถงความสขทางกาย

หรอทางประสาทสมผสทงหาเทานน ตรงนคอจดตางระหวาง

บรโภคนยมกบวตถนยม

พ ร ะ ไ พ ศ า ล ว ส า โ ล72 เ ป ล ย น ใ จ 73

มตดานจตใจของบรโภคนยม

วตถนยม หมายถงการกนอาหารเพราะตดในรสอรอย

ตองการเครองปรบอากาศ เพราะมนใหความเยน หรอตองการ

รถเบนซ เพราะไปไหนมาไหนสบาย ไมเหนอย นเปนความสข

อนเนองจากประสาททงหา

แตบรโภคนยมลกกวานน จดหมายของการบรโภคมใช

ความสขทางประสาททงหาเทานน แตตองการมากกวานนคอ

เมอไดบรโภคแลว คณรสกวาคณไดเปนอะไรบางอยาง ความ

สขจากการกนโคกหรอสตารบคส มไดอย ทรสอรอยหรอ

กลนหอมเทานน แตยงเปนเพราะมนใหความรสกวาฉนเปน

คนทนสมย มรสนยม คนไมไดกนแมคโดนลดเพราะตองการ

ความอรอยมากเทากบอยากเปนคนภมฐาน หรอร สกเท

บรษทแมคโดนลดเขายอมรบวาผลตแมคโดนลด ไมใชเพอ

ขายสารอาหาร แตเขาตองการขายภาพลกษณ ถาคนไปกน

แมคโดนลดแสดงวาเปนคนทนสมย ยดอกเวลาสมาคมกบ

ผคนได ตรงนทมนสนองสงทลกซง คอสนองความตองการ

ม “ภำวะชวตใหม” ทนาปรารถนา ในทางพทธศาสนาเรยก

วา “ภวตณหำ” คอท�าใหคณรสกวา คณไดเปนอะไรบางอยาง

ทพงปรารถนา คณรสกวาคณเปนคนหนงทมคณคา คณใส

ไนกไมใชเพราะไนกมนนมเทา แตเพราะมนท�าใหคณรสกวา

เปนอะไรบางอยางทนาปรารถนา เชน เปนผชนะ คนจ�านวน

มากปรารถนาทจะมรถเบนซขบ ไมใชเพราะวารถเบนซขบนม

หรอปลอดภย แตเพราะมนท�าใหคณรสกมหนามตา มความ

ภมฐาน ท�าใหคณภมใจและมนใจในตนเอง ตรงนเปนเรอง

จตใจ

บรโภคนยมนบวนจะมแรงดงดดตรงน และนคอจดท

ท�าใหบรโภคนยมตางจากวตถนยม เพราะวตถนยมโดยทวไป 

แลว หมายถงความตองการวตถเพอสนองตอบอายตนะ 

ทงหา คอ ตา ห จมก ลน กาย พดอยางพทธคอ ตอบสนอง 

“กามตณหา” ซงเปนเรองความอรอย ความสะดวกสบาย

หรอรสชาตจากรป รส กลน เสยง สมผส แตคนสมยใหม 

เขาหาบรโภคนยมเพอตองการเปนคนใหมทเขาคดวาเปน 

สงทนาปรารถนา คอตองการภาวะชวตใหม อนนเปนการ 

ตอบสนองทางจตใจซงเปนอายตนะทหก

เหนไดวาบรโภคนยมไมใชเรองของวตถลวนๆ แตมมต 

ทางจตใจ ซงท�าใหมนมแรงดงดดตอผคนมาก อยางไรกตาม

พ ร ะ ไ พ ศ า ล ว ส า โ ล7๔ เ ป ล ย น ใ จ 75

มนไมไดแคตอบสนองความตองการทางจตใจแบบพนๆ เชน

เปนคนภมฐาน หรอทนสมยเทานน มนยงตอบสนองความ 

ตองการทลกไปกวานน ซงอาจเรยกวาความตองการทาง 

จตวญญาณดวย ซงอาตมาจะไดกลาวตอไป

เอาตรงนกอนวา ขณะทวตถนยมมงตอบสนองอายตนะ 

หรอประสาทสมผสทงหา หรอกามตณหา บรโภคนยมตอบ 

สนองลกไปกวานน คอตอบสนองภวตณหา ท�าใหรสกเปน 

คนใหม มตวตนใหม นตยสารฉบบหนงเคยสมภาษณเดก

นกเรยนวาอะไรทท�าใหเขาภมใจในตนเอง ถาเปนเดกสมยกอน

กคงจะตอบวา ขยนขนแขง ท�าความด ชวยพอชวยแม อะไร

ท�านองน แตเดกทเขาไปสมภาษณตอบวา สงทท�าใหเขาภมใจ

และมนใจในตนเองคอการไดมสเกตบอรด มนาฬกาทชอค

หรอมวดโอเกม นนเปนการสมภาษณเมอ ๕-๖ ปกอน

เดยวนกตองตอบวา ตองมโทรศพทมอถอชนดทถายรปได

ดาวนโหลดรงโทนไดดวย ถาไมมแลวจะรสกอายไมมนใจ

ในตนเอง เคยมการสอบถามความเหนนกเรยนนกศกษา

เกอบรอยละ ๙๐ บอกวาชอบสนคายหอดง เหตผลขอหนงก

คอ “ใชแลวมนใจ” นกเหมอนกบทสาวญปนคนหนงบอกวาท

ถอกระเปาหลยสวตตอง ใสสรอยบลการและสวมนาฬกากชช

กเพราะวา “มใชแลวมนสบำยใจ แลวกรสกเชอมนในตนเองดวย”

จะเหนไดวา ความภมในในตนเองเดยวนไมไดอยทวา

ไดท�าอะไร แตอยทวา มอะไรมากกวา เพราะการ “ม” ท�าให

เขาได “เปน” อะไรบางอยาง สมยกอนเราจะเปนอะไรกตอ

เมอเราไดท�าอะไรบางอยาง ยกตวอยาง ผชายสมยกอนจะ

เปนลกผชายไดตองสามารถปกปองมใหอนธพาลมาลวนลาม

ผหญงในหมบาน หรอมาลกววลกควายในหมบานจะเปน

ลกผชายตองพสจนกนตรงน ในสงคมชนเผาอยางแอฟรกา

คณจะเปนลกผชายได คณตองพรอมเผชญหนากบการถก

หนามทมหนามแทง หรอลาสงโตได ในพธกาวยางผานวย

(rite of passase) คนทเรยนทางสงคมวทยาจะร ในสงคม

สมยกอนเดกจะกาวสความเปนผใหญไดตองผานการพสจน

ตนเอง เชน ไปอยในปาคนเดยว ไปท�าสกทวทงตวหรอผาน

การท�าสงครามกบเผาอน ถาคณผานกรรมวธเหลานได ถง

จะไดรบการนบถอวาเปนผใหญ หรอเปนชายชาตร แตใน

ยคบรโภคนยม การเปนชายชาตรเปนไดงายมาก ถาคณซอ

สนคาใหถกยหอ ใหถกแบรนดเนม คณกเปนไดแลว หรอ

จะเปนเอกบรษกได ถาซอแอโรวมาใส

พ ร ะ ไ พ ศ า ล ว ส า โ ล76 เ ป ล ย น ใ จ 77

ทกสงคอสงเสพ

เมอไดอธบายความหมายของบรโภคนยมแลว คราวน

กมาดวา สงเสพ หรอสงบรโภคในกระแสบรโภคนยมนน

หมายถงอะไรบาง สงเสพอยางแรกคอ วตถทเปนรปธรรม

เชน เสอผา อาหาร โทรศพทมอถอ รถยนต เปนตน สงเสพ

ประการทสองคอ บรการ เชน การน�าเทยว การรกษาพยาบาล

การอ�านวยความสะดวกโดยไมตองท�าเอง เสพแบบนตองอาศย

การซอบรการ ซงกตองใชเงนเชนเดยวกบการเสพวตถ

สงเสพประการทสาม คอประสบการณ ประสบการณ

เปนเรองนามธรรม เสพประสบการณ เชน ไปฟงคอนเสรต ไป

ดหนง ไปเลน “บนบจมพ” ไปเทยวดสนยแลนด หรอวาไป

เทยวทะเล ไปดกะเหรยงคอยาว มเงนมากเทาไหรกสามารถ

เสพประสบการณแปลกๆไดมากเทานน เดยวนมเงนสกสอง

สามลานกสามารถไปสมผสยอดเขาเอเวอเรสตได โดยเพยงแต

ซอแพคเกจทวร เทอกเขาหมาลยตอนนจงมคนพลกพลานมาก

ขยะจงเตมไปหมด การบรโภคประสบการณเปนกระแสใหญ

กระแสหนงของบรโภคนยม สามารถท�าเงนใหอยางมหาศาล

นคอเหตผลทรฐบาลพยายามรณรงคเรองการทองเทยว ม

การเสนอสถานทและประสบการณแปลกๆให โดยเฉพาะ

Unseen Thailand เปนความพยายามทจะหาเงนจากคน

ตางชาต ซงกระหายประสบการณแปลกๆใหมๆ

คงเหนแลวว าบรโภคนยมนนไม เหมอนวตถนยม

วตถนยมเปนแคการบรโภควตถ แตบรโภคนยมนนตองการ

เสพอยางอนดวย รวมทงสงทเปนนามธรรมเชนประสบการณ

หลายคนอยากนงสมาธดวยเหตผลเพยงแควาอยากมประสบ-

การณวาสมาธนนเปนอยางไร อยากจะเสพประสบการณท

แปลกๆ จะไดไปคยกบเขาได อยากไปเมองนอกกเพราะอยาก

ไดประสบการณอกเหมอนกน ประสบการณกลายเปนสนคา

อยางหนงทขายไดและใชเงนซอได นอกจากนนยงใชเปน

ขออางไดดวย วยรนหลายคนเวลาจะไปประกวดนางงามหรอ

สมครเปนนางแบบกอางเหมอนกนวาเพอหาประสบการณ ด

เหมอนวาถาใครอางแบบนกจะดด เปนทยอมรบของสงคม

สงเสพประการทสซงส�าคญไมนอยคอ สญลกษณ

โดยเฉพาะยหอหรอแบรนดเนม เปนสญลกษณทใครๆกอยาก

เสพหรอมไวกบตว จะซออะไรกตองดทยหอกอน คณสมบต

อยางอนเอาไวทหลง กอนทจะเกดวกฤตเศรษฐกจในเมองไทย

พ ร ะ ไ พ ศ า ล ว ส า โ ล78 เ ป ล ย น ใ จ 79

สามระดบของบรโภคนยม

ทนอยากพดถงบรโภคนยมวามนแสดงตวออกมาใน

ลกษณะใดบาง พดอยางสรปคอ มสามระดบ ระดบแรกคอ 

ระดบทศนคตหรอจตส�านก คอคานยมใฝเสพมากกวาใฝผลต 

ใชเงนมากกวาลงมอท�าเอง และความเชอวาความสขอยท

บรโภค ยงเสพมากยงสขมาก ความสขในทศนคตของบรโภค

นยมคอเสนตรงทพงสงขนไปเรอยๆ ไมมทสนสด คณเสพมาก

เทาไหรคณกสขมาก เสพนอยกสขนอย และคณจะเสพได

คณตองมเงน เพราะฉะนนเงนจงเปนเรองใหญ เกดทศนคต

ทถอเงนเปนใหญ เพราะเชอวาความสขอยทการบรโภค

ระดบทสองคอ ระดบพฤตกรรม บรโภคนยมจะแสดง

อาการดวยเสพไมหยดและมงอวดมงอวดม  เนองจากตองการ

ใหใครๆยอมรบในตวตนของฉน หรอเหนวาตวตนของฉน

สงเดนในสายตาของคนทวไป การบรโภคจงตองมการอวดให

คนอนเหน เพราะฉะนนเสอผาอาภรณจงเปนเรองทส�าคญ

เพราะเปนสงทเปดแสดงใหคนเหนไดอยางชดเจน เชนเดยวกบ

รองเทา นาฬกา กระเปา รถยนต ของเหลานมไวอวดกน

ในหมรานคาตางประเทศเปนทรกนดวา พอนกทองเทยวไทย

มาถงกจะกวาดซอสนคายหอดงกนเปนแถว สรรพคณเปน

อยางไรไมสนใจ ซอยหอเอาไวกอน ไมวาจะเปนโรเลกซ

เวอรซาเช อะไรไมส�าคญ ขอใหเปนยหอดงไวกอน เอาแคยหอ

กพอ เพราะฉะนนเดยวนไมวาจะเปนไนก หลยสวตตอง

ชาแนล บรษทเหลานจงไมไดผลตเฉพาะรองเทาหรอเสอผา

แตผลตสนคาเยอะแยะไปหมดเลย ไมวาเปนเป น�าหอม เขมขด

สงทเขาขายจรงๆมใชอะไรอน แตขายยหอ เพราะคนซอก

ตองการซอยหอ อยากไดยหอหรอสญลกษณเพอเพมคณคาให

กบตวเอง

สงเสพประการทหาคอ ขาวสาร ไมวาจะมาทางสอ

สงพมพ วทย โทรทศน และอนเตอรเนต ขาวสารเดยวนใครๆ

กอยากเสพ แตสวนใหญกเพอสนองความตนเตน หรอสนอง

ความอยากร มากกวาทจะน�ามาใชประโยชน และทเสพเพอ

สนองราคะและโทสะกมไมนอย เชน รปภาพ หรอเรองราวใน

ทางกามารมณและความรนแรง

พ ร ะ ไ พ ศ า ล ว ส า โ ล8๐ เ ป ล ย น ใ จ 81

ทงนน รวมทงของในบานบางชน บรโภคนยมจะมลกษณะ

อวดมงอวดม เคยไดขาวไหม เวลาคนไทยไปเจนวา ประเทศ

สวตเซอรแลนด ซงเปนแหลงผลตนาฬกาโรเลกซ ถาคนหนง

ซอสองแสน อกคนหนงจะซอทบไปเปนสามแสน สมยท

เศรษฐกจยงไมฟบ ผคนพากนแขงกนซอแขงกนมงม เวลากน

อาหารกเชนกน กนเพออวดรวยหรอเพอหนาตา ไมไดสนใจ

คณคาทแทของอาหาร คณคาแทของอาหารคออะไร คอการ

เสรมสรางบ�ารงรางกาย แตพฤตกรรมบรโภคนยมนนไมได

บรโภคเพราะความอรอยเทานน แตเพอหนาตา เพอความ

โกเก เพอความภมฐาน

ขาวสารกเหมอนกน เราควรบรโภคขาวสารเพออะไร

ตามหลกคณคาแท เราควรรบรขาวสารเพอใหเกดความร

ส�าหรบเอาไปใชประโยชนทงแกตนเองและผอน แตคนจ�านวน

ไมนอยบรโภคขาวสารเพราะอยากเสพความสนกความตนเตน

เกดสงครามทไหนกอยากดวา ขปนาวธทเขาใชถลมกนนน

แมนย�าแคไหน มอ�านาจการท�าลายลางสงเพยงใด บางทก

อยากดวาฉบหายกนไปถงไหนแลว หรอไมกอยากรวาคนดง

อยาง มาดอนนา รคก มารตน บรตนย สเปยร มขาวซบซบ

ถงเขาอยางไรบาง ทกวนนเราเสพขาวสารเพอสนองอารมณ

ความมน และความตนเตน ไมใชเพอความร เพราะฉะนน

หนงสอพมพรายวนสวนใหญจงมแตเรองทตนเตนกระตน

อารมณ สนองความอยากรอยากเหนเฉพาะตว สวนเนอหา

สาระทจะเปนประโยชนตอสวนรวมนน นบวนจะมนอยลง

ระดบทสามคอ ระดบสงคม อาตมาไดพดไปแลวถง

บรโภคนยมระดบทศนคตและพฤตกรรม ซงเปนเรองของ

บคคล บรโภคนยมยงปรากฏในรปทเปนระบบสงคมหรอ

แบบแผนนโยบาย เชน การท�าทกอยางใหกลายเปนสนคา

ไปหมด แมกระทงความรกความมน�าใจกขายได โดยเฉพาะ

ขายใหนกทองเทยว เคยเหนโฆษณาทางโทรทศนไหม ทบอกวา

คนไทยมน�าใจ มน�าใจเพออะไร กเพอใหฝรงมาทองเทยวใน

เมองไทยเยอะๆ อนนคอการเอาน�าใจหรอรอยยมของคนไทย

มาขาย เรายงเอาวฒนธรรมประเพณมาขาย  ทกจงหวดเดยวน

ตองมประเพณวฒนธรรมประจ�าจงหวดทขายนกทองเทยวได

ทกจงหวดตองมอยางนอยหนงอยาง นเปนนโยบายรฐบาล

เพอขายนกทองเทยว ไมวานกทองเทยวไทยหรอตางชาต และ

กระบวนการดงกลาว ถกก�าหนดโดยพอคาหรอขาราชการ

ชนสงในจงหวด โดยทชาวบานถกกดกนไมใหมสวนรวม

ยกเวนมาแสดงใหนกทองเทยวดเทานน ไมวาประเพณบญบงไฟ

ประเพณแหเทยนเขาพรรษา หรอประเพณชกพระ เดยวน

ถกท�าใหกลายเปนสนคาไปหมด การศกษากเชนกน กลาย

พ ร ะ ไ พ ศ า ล ว ส า โ ล82 เ ป ล ย น ใ จ 83

เปนสนคาทตองซอตองขาย ใครไมมเงนกหมดโอกาสทาง

การศกษา

แมแตบญกกลายเปนสนคา มการเอาวธทางการตลาด 

มาใช เชนคดคนบญประเภทตางๆ เหมอนกบทแตกสนคา

ออกมาเปนหลายๆตวเพอไมใหจ�าเจ มเซลลแมนมาชกชวน

คนท�าบญโดยตนเองกไดเปอรเซนต ทส�าคญกคอการท�าให

คนเขาใจวาบญจะไดมากกตอเมอจายเงนมาก ตามหลกพทธ 

ศาสนา บญไมไดขนอยกบจ�านวนเงนเลย ท�าบญโดยไมตอง 

ใชเงนกได แตเดยวนผคนถกท�าใหเขาใจวาบญนนขนอยกบ 

จ�านวนเงนเหมอนกบสนคา จะไดบญมากหรอนอยขนอยกบวา 

ใชเงนไปมากเทาไหร บญขนสงหรอขนต�าขนอยกบวาใชเงน

มากหรอนอย ถาใชเงนนอยกไดบญระดบต�าๆ เชน อาจถกหวย

แค ๒-๓ ตว หรอสอบเอนทรานซได แตถาใชเงนมากกได

บญระดบสง เชน รอดตาย หายปวย ร�ารวย มชอเสยงหรอถก

ลอตเตอรรางวลทหนง ถาอยากสมผสกบอายตนนพพาน

อยางทวดพระธรรมกายสอน กตองจายเงนเปนแสนเปนลาน

บญเหมอนกบสนคา คอมหลายระดบ และขนอยกบจ�านวน

เงนทซอ

ทรพยากรหรอสงแวดลอมกถกท�าใหเปนสนคาเชนกน

ถามวาทะเลสาบสงขลาในเวลานมคาแคไหน คนจ�านวนไมนอย

คดเปนจ�านวนเงนเลยวา มปลา ก ง   หอยกแสนตน คด

เปนมลคาเทาไหร คอคดเปนตวเงนหมด คณคาของปากถก

ตราคาเปนตวเงน ตามปรมาณเนอไมทจะเอาไปขายได แต

ไมไดมการคดถงมตทางจตใจ มตทางวฒนธรรม หรอความ

ยงยนของวถชวตเลย แมแตอากาศและน�าสะอาดซงเปน

คณคาส�าคญจากปากถกมองขามไป นเปนประการทหนงคอ 

นโยบายทางเศรษฐกจทท�าทกอยางใหเปนสนคา

ประการทสอง บรโภคนยมไดถกแปรออกมาเปน

นโยบายการพฒนาทสนองพฤตกรรมการบรโภค นโยบาย

การพฒนาแทบทงหมดลวนเปนไปเพอการสนองการบรโภค

หรอเปนไปเพอบรโภคนยม ถามวาการสรางถนน ผลตไฟฟา

สรางเขอน ท�าไปเพออะไร กเพอกระตนการผลตและสงเสรม

การบรโภค แมวาจะท�าใหชมชนแตกสลาย วฒนธรรมผนผวน

ผ ปกครองกไมสนใจ การพฒนาแทนทจะสงเสรมใหคนม

ความสขมากขน กลบไปเนนเรองการผลตและกระตนการ

บรโภค การวดความเจรญของประเทศโดยดการเตบโตของ

รายไดประชาชาต (GNP) กเพราะมงสนองบรโภคนยมนนเอง

พ ร ะ ไ พ ศ า ล ว ส า โ ล84 เ ป ล ย น ใ จ 85

ผลกระทบตอธรรมชาต สงคม และชวต

อาตมาขอใชเวลามากสกหนอยกบการอธบายเรอง

บรโภคนยม เพราะคดวามนมผลกระทบอยางมาก ทงในแง

ธรรมชาต สงคม และชวต

ประการทสาม หมายถงการทบรโภคนยมไดกลายเปน 

วฒนธรรม หรอแบบแผนของสงคม บรโภคนยมไมใชเปน

แค “ไลฟสไตล” หรอรปแบบการใชชวตของปจเจกบคคล

เทานน แตไดกลายเปนวฒนธรรม พฤตกรรม หรอวธคดของ

คนทงสงคมไปแลว นนคอเวลาผคนสมพนธกบใคร กตองดคน

ทงสงคมไปแลว นนคอเวลาผคนสมพนธกบใคร กตองดกอนวา

คบแลวจะไดผลประโยชนจากคนคนนนเทาไหร จะแตงงานก

ตองคดกอนวาจะจายเทาไหร ไดเทาไหร จะเรยนอะไรกตอง

ดวาจบแลวจะไดเงนเทาไหร ออกรถไดภายในเวลากป วชาน

ถาเรยนแลวไมรวยกขยบไปเรยนวชาอนดกวา วธคดแบบน

ไดกลายเปนวฒนธรรมของสงคมไปแลว ท�านองเดยวกนเวลา

มโยมมาขอทอดกฐน เจาอาวาสจ�านวนไมนอยกตองดกอนวา

รายไหนทจะหาเงนมาทอดกฐนไดมากกวากน รายไหนทม

โอกาสหาเงนเขาวดไดมากทสดกรบกฐนจากรายนน เพราะ

ปหนงรบกฐนไดครงเดยว นคอวธคด และพฤตกรรมท

แพรหลายทงโยมและพระ

พ ร ะ ไ พ ศ า ล ว ส า โ ล86 เ ป ล ย น ใ จ 87

ในแงธรรมชาต เมอทกอยางถกท�าใหเปนสนคา ทกอยาง

ถกน�าไปสงเสรมการผลตและกระต นการบรโภค ปาไม

ภเขา แมน�า ล�าธารกยอมถกท�าลาย ถาไมเกดปญหามลพษ

กเกดปญหาการขาดแคลนทรพยากร อาวไทยตอนนกแทบ

ไมเหลอปลาใหจบกน ตองใชอวนลากอวนรน ซงท�าลายระบบ

นเวศอยางมาก อกทงท�าลายพนธปลาอยางรวดเรว ถามวา

ถาปลาหมดแลว ท�าอยางไร ค�าตอบของชาวประมงเหลาน

กคอยายไปทอน หรอไมกไปท�าอาชพใหมไป เชนท�าราน

น�าแขง หรอไปขายแฟรนซไชนสมต�าทไหนกได แตคนรนหลง

จะเดอดรอนอยางไร ไมคอยมใครสนใจกน

ในแงผลกระทบทางสงคมกคอ ความเปนอยของชาวบาน

ไดรบผลกระทบ เกดความเดอดรอน โดยเฉพาะคนยาก

คนจน อยางในทะเลสาบสงขลา เมอเรอประมงกวาดเอา

ปลากะตกโดยใชวธทไมค�านงถงธรรมชาต ปลาชนดอนก

ถกท�าลายไป ชาวประมงรายยอยกยอมเดอดรอน จบปลาไมได

เมอมการสรางเขอนกมกตามมาดวยการขบไลชาวบานออก

จากพนท เมอมการปดปาเพอใหเอกชนท�าสวนปายคาลปตส

ชาวบานทเปนคนเลกคนนอยกไมมทท�ากน หรอไมมโอกาส

เขาปาเพอหาของปา ชวตความเปนอยถกกระทบกระเทอน

เวลานคนจ�านวนไมนอย ถกกระแสการพฒนาท�ารายเพยงเพอ

ตอบสนองการบรโภคของคนจ�านวนนอย ชาวบานเหลาน

ตองพลดทนาคาทอย หรอสญเสยทรพยากรทเขาไดเคยใช

รวมกบคนอนๆ สงทเกดขนตามมา กคอชองวางระหวางคนรวย

กบคนจน คนรวยกรวยขน ขณะทคนจนกจนลง

ผลทางสงคมอกประการหนงกคอทนทางสงคมหมดไป 

ทนทางสงคมไดแก วฒนธรรม ประเพณ คอความมน�าใจ

ความเออเฟอ อาตมาไดอานหนงสองานศพเลมหนง ผแตง

เลาถงชวตของแมเมอเขายงเดก แมเปนคนอ�าเภอสทงพระ

ตอนเดกๆเหนแมต�าขาวทกวน ลกถามวา แมต�าขาวท�าไม แม

บอกวา หมบานนมคนไปใครมาเยอะ บางครงมคนแปลกหนา

ผานมา เขาไมมทไปเพราะสมยนนไมมโรงแรม การคมนาคม

กไมด แมบอกวา แมต�าขาวเพอตอนรบคนแปลกหนาทตองมา

คางคนในหมบานกอนทจะเดนทางตอไป ลกกถามวา “แลวแม

ไมกลวคนพวกนมาเปนโจร เปนขโมยหรอ” แมบอกวา “เขา

ไมปลนไมขโมย คนทใหขาวใหน�าหรอก” ความเออเฟอเผอแผ 

มเมตตา แมกระทงกบคนทไมรจก เปนทนทางสงคมอยางหนง 

ซงเมองไทยเคยมมาก แตบรโภคนยมไดท�าลายสงนไปเกอบ 

หมดสน เพราะคนไมมเวลาใหแกกนแลว แมกระทงพอแม 

กไมมเวลาใหกบลก เพราะตองตงหนาตงตาท�ามาหากนเพอให

ไดเงนเยอะ คดวามเงนเยอะแลวกจะสขสบายไปเอง ความเชอ

พ ร ะ ไ พ ศ า ล ว ส า โ ล88 เ ป ล ย น ใ จ 89

และวถชวตแบบนท�าลายทนทางสงคมไปเกอบหมดสน หรอไมก

แปรทนทางสงคมใหกลายเปนสนคาเพอดดเงนจากนกทองเทยว

เชน โฆษณาวามาทองเทยวทหมบานนกนดกวา เพราะผคนม

น�าใจ มความเออเฟอเผอแผ พอคนแหเขามามากๆ ชาวบานก

มน�าใจไมไหว ตองเลกไป หรอไมกตองเรยกเงนเปนคาเสยเวลา

ความเออเฟอเผอแผกตองหมดไปในทสด

หญา จะเกดอะไรขนกบเศรษฐกจ วกฤตเศรษฐกจทเกดกบ

เมองไทยเมอป ๒๕๔๐ เกดจากอะไร หากไมใชเพราะการ

ทจรตคดโกงอยางมหาศาลในสถาบนการเงน ทงของเอกชน

และของรฐ เชน การแอบใหเงนกแกเพอนพองโดยไมมอะไร

ค�าประกน

เหนหรอยงวา แมกระทงทนนยมกอยไดดวยทนทาง

สงคม อยางนอยกตองอาศยความไวเนอเชอใจกน ปญหากคอ 

ทนนยมและบรโภคนยมเอาแตใชประโยชนจากทนทางสงคม 

แตไมมการบ�ารงใหเกดทนทางสงคมเพมเตม ของทคณใชไป

เรอยๆ แตไมเตมกลบเขาไป ยอมมแตจะหดหายไปจนหมด

ในทสด เวลานบรโภคนยมใชทนทางสงคมไปมากแลว แมแต

ศาสนากถกเอามาใชเพอเพมผลผลต แตไมมการบ�ารงหรอ

สรางขนใหมชดเชย ทนทางสงคมจงเหลอนอยมาก ผลกคอ

เดยวนผคนไมอยากมน�าใจกน ทกคนอยากเอาเวลาไปหาเงน

แมกระทงกบลกๆกไมมเวลาให เพราะเงนกลายเปนใหญ

ผลรายทตามมายงมอกหลายประการ เชน อาชญากรรม

แพรระบาด การฆาตวตายสงขน เชนเดยวกบการเกดปญหา

หยาราง ปญหาเดกจรจด มพฤตกรรมเบยงเบน รวมทงปญหา

โรคจตโรคประสาท

สงคมทไหนกตาม อยไดกเพราะทนทางสงคม จะวาไป

แลว บรโภคนยมหรอทนนยมทกวนนกตองอาศยทนทางสงคม

เชน ความซอสตย ธรกจและเศรษฐกจด�าเนนไปได ไมใช

เพราะวามน�า มไฟ มไม มปลา มทรพยากรทเปนรปธรรม

จบตองไดเทานน แตยงอยไดเพราะความซอสตยและความ

ไววางใจกนของคนในสงคม ลองคดดวาถาผคนทจรตทกหยอม

พ ร ะ ไ พ ศ า ล ว ส า โ ล90 เ ป ล ย น ใ จ 91

ศาสนาบรโภคนยม

บรโภคนยมและการถอเงนเปนใหญไดท�าใหระบบ

ทกอยางผนผวนไปหมด ทพดมาตงเยอะตงแยะตองการ

จะบอกอะไร มนมประเดนเดยวทเรานาจะคดกน คอในเมอ 

บรโภคนยมมนมผลเสยมากมายขนาดน ท�าไมมนถงยง 

แพรหลายไดเรอยๆ ท�าไมจงเปนลทธความเชอทแพรสะพด 

ไปทวโลกได ท�าไมจงมอทธพลมากในเมองไทย ทงๆทมโทษ

มากมายถงเพยงน

ต�าแหนงหนาทในระบบยตธรรมเวลาน แทนทจะชวย

ผดงความยตธรรมในสงคม ท�าใหสงคมสงบสข กลบกลายเปน

สนคาอกแบบหนงไปแลว คอถาคณไปอย ในระบบนแลว

คณสามารถเลนแรแปรธาตใหกลายเปนตวเงนขนมาได

ไมวาจะเปนผพพากษา ต�ารวจ หรออยการ จะวาไป ต�าแหนง

ตางๆในระบบราชการหรอการเมอง ลวนเปนชองทางหาเงน

ไดทงนน แมกระทงเปนหวหนารปภ.ในท�าเนยบ ไมตองพดถง

ต�าแหนงรฐมนตรหรอนายกฯ  คณสามารถแปรเปนตวเงน

ไดหมด ระบบมนเสยไปแลว เพราะระบบเหลานจะอยไดก

ตอเมอผคนเชอมนในความซอสตยสจรต แตเดยวนมนกลาย

เปนแหลงรายไดทคนขางนอกพยายามแยงชงมาใหได วธหนง

กคอการซอต�าแหนง ผลตามมากคอระบบบดเบยวไปหมด

เวลานเมองไทยบดเบยวไปทงประเทศ เราจงไดชอวาเปน

ประเทศทคอรปชนกนมากทสดอนดบทสของเอเชย เมอเรวๆน 

องคกรความโปรงใสสากลระหวางชาตไดท�าดชนชวดความ 

คอรปชน เขาจดไว ๔๐ อนดบ เดนมารกซอสตยสจรต

เปนอนดบหนง สวนประเทศไทยอยอนดบท ๓๓ รองลงมา 

คอ จากาตา ไนจเรย และคาเมรน ซงชาวบานเรยกวาเปน 

กาฬทวป แมแตฟลปปนส ซงมความวนวายมากกวาเรา 

กยงมความโปรงใสและซอสตยมากกวาเรา

พ ร ะ ไ พ ศ า ล ว ส า โ ล92 เ ป ล ย น ใ จ 93

บางคนอาจจะตอบวา  เพราะมกล มผลประโยชนท

พยายามรกษาบรโภคนยมเอาไว บรรษทขามชาตตองการ

ขยายอทธพล กเลยตองเผยแพรบรโภคนยมใหคนหลงตด

กบดก อนนกถก แตอาตมาคดวาตอบแคนยงไมพอ อกเหตผล

หนงนาจะเปนเพราะวา ถาพดกนอยางงายๆคอมนไดกลาย

เปนศาสนาของคนจ�านวนมากไปแลว เมอผคนไปยดถอมน

ประหนงศาสนาแลว กเลยไมสามารถปฏเสธสงนได เวลาน 

บรโภคนยมกลายเปนศาสนาอยางหนงไปแลว อาตมาไมได

พดอยางตฝปาก สงใดจะเปนศาสนาหรอไม อาตมาคดวาตอง 

ประกอบดวยสามอยาง

อยางทหนง คอ ทาทตอสงนน ใครกตามทยดสงใด

สงหนงไว ยดดวยอ�านาจอปาทาน ยดไวอยางมนคง ยดไว

อยางเหนยวแนน ยอมเสยสละเวลา และทมเทเพอสงนนขนาด

ไมเปนอนหลบอนนอน นนแหละคอศาสนา คนเฒาคนแกสมย

กอนนบถอพทธศาสนาเปนชวตจตใจ เขายอมเสยสละทมเท

ทกอยางเพอพระศาสนา เวลาจะท�าบญกไมเปนอนกนอนนอน

ยอมเสยเงนเสยทอง หรออทศลกใหแกพระศาสนาได

ถามวาเวลานคนจ�านวนไมนอยเลย วนหนงๆอทศตว

ใหกบบรโภคนยมมากนอยเพยงใด ปฏเสธไมไดวาคนจ�านวน

ไมนอยอทศตวใหกบบรโภคนยมอยางจรงจง ไมไดหลบไมได

นอน แมเมยขวาจะหยาแตผวกยงไมเลกหาเงน หรอท�าก�าไร

อยนนแหละ ลกจะบนจะรองอยางไรกไมสนใจ เอาแตท�ามา

หากนเพอจะหาเงน อปาทานแบบนเปนอปาทานของศาสนา

เปนแรงยดตดแบบศาสนา การเสยสละตนเพอบรโภคนยม

เปนทาทแบบศาสนา

ประการทสอง ดท แรงจงใจ อยางทอาตมาพดไววา

ทกวนนผคนเขาหาบรโภคนยมไมใชแคตองการความสขทางกาย

เทานน เขาตองการมเงนมากๆ มของเสพมากๆ ไมใชเพราะ

ตองการความสะดวกสบายทางวตถเทานน แตเพราะตองการ

ตวตนใหม ศาสนาทงหลายกลวนเปนไปเพอสรางตวตนใหม

ทพงปรารถนา ทางพทธศาสนาอาจเปนขอยกเวน ทมงพฒนา

บคคลไปจนขามตวตนได แตศาสนาจ�านวนไมนอยยงเชอเรอง

ตวตนอย กเลยมงการสรางตวตนใหมใหประณตหรอดขน

บรโภคนยมท�าตรงนเหมอนกน คนจ�านวนมากตองการวตถ

หรอสงเสพมากๆ กเพราะตองการเปนคนใหม ทงในความรสก

ของเขา และในสายตาคนอน ทส�าคญกคอ คนสวนใหญเขาหา 

บรโภคนยมเพอความมนคงทางจตใจ

พ ร ะ ไ พ ศ า ล ว ส า โ ล94 เ ป ล ย น ใ จ 95

ความมนคงทางจตใจมหลายขน ในขนพนๆ คอ ขนท

ปลอดภยจากอนตรายหรอการคกคาม อนนไมใชบรโภคนยม

บรโภคนยมไมไดท�าหนาทอยางน แตสนองความตองการใน

จตใจ โดยใหสงทเราคดวาเปนหลกประกนของชวต บรโภค

นยมท�าหนาทตรงน คอ ถามวตถบางอยางแลวคณจะรสก

มความมนใจ เชน ถาคณมเงนมากๆในธนาคาร คณจะรสก

มนใจ ถามเงนนอย เรมจะไมมนใจแลว เหมอนขบรถ ถาม

ประกน คณจะรสกมนใจในการขบ แตถาไมมประกนกจะกลว

ตวลบ ยงถาไมมพรบ. ประกนภยบคคลทสามดวยแลวจะขบ

ไมคอยสนกแลว แตถามประกนชนหนงกจะขบเตมท เหยยบ

คนเรงดวยความมนใจ เจอต�ารวจทไหนกไมกลว มอบตเหต

กไมวตก เดยวเรยกตวแทนประกนมาจดการกเรยบรอย

หลกประกนท�าใหเรารสกมนคงในจตใจ บรโภคนยมท�าใหเรา

รสกวามหลกประกนแบบน จงรสกมความมนคงในจตใจ

ความมนคงในจตใจทลกทสด คอความรสกวาชวตของ

คณมคณคา มความหมาย ตรงนบรโภคนยมกใหสญญาวา

ชวตของคณจะมคณคาและความหมาย ถาคณมวตถสงเสพ

มากๆ โดยเฉพาะสนคายหอดงๆ มนท�าใหคณรสกวาชวตม

เขมมง มเปาหมาย เปาหมายทวากคอ ชวตนเราตองรวยใหได

อยางนอยตองมคฤหาสน มรถราคาสบลาน บรโภคนยมท�าให

นกเรยนมเขมมงในการเรยน นกศกษาจ�านวนไมนอยในเวลาน

เรยนอยางเตมท  เพราะตงเปาวาจบแลวตองรวย แตกอน

ไมเคยนกตรงน  เรยนไปเลนไป บางทกหนเรยน แตพอม

จดเปาหมายในชวตวาจะตองรวย กเลยเรยนแบบทมเท แมบอก

ใหพกกไมยอมพก เพราะตงเปาวาจะตองเขามหาวทยาลยดงๆ

จะไดรวยไวๆ ลองสงเกตดส�านกกวดวชาทงหลายแทบไมมคน

หนเรยนเลย ทงๆทเกบแพงคนกยงแหไปเรยนกนมากมาย

ผดกบตอนเดกๆอยากจะหนเรยน แตโรงเรยนกวดวชาไมมใคร

หนเลย ทงๆทหองเรยนกแออดยดเยยด ทงนกเพราะเขาม

เขมมง คออยากสอบเอนทรานซเขามหาวทยาลยใหได จบแลว

จะไดรวย คนจ�านวนมากคดอยางนน

บรโภคนยมและวตถนยมท�าใหชวตมเปาหมายและ

มความหมาย ศาสนากท�าหนาทนเชนกน คอท�าใหชวตม

เปาหมาย เพราะถามเปาหมายแลวชวตจะมคณคา ถกหรอผด

พ ร ะ ไ พ ศ า ล ว ส า โ ล96 เ ป ล ย น ใ จ 97

เปนอกเรองหนง ลกลงไปกวานน อาตมาคดวา สญชาตญาณ

ของคนเราตองการตวตนทมนคงและยงยน สมยกอนความเชอ

เรองชาตหนา ท�าใหคนเราไมกลวตายเพราะเราถอวาพอตาย

ไปแลวกไปเกดใหมได ระยะหลงคนไมคอยเชอเรองชาตหนา

แลว ทนจะท�าอยางไร เพราะลกๆคนเราไมตองการใหตวตน

สนสดทชาตน ปญหานแตกอนแกดวยการเอาประเทศชาต

มาแทนทชาตหนา ประเทศชาตเปนตวตนใหมทจะคงอยเปน

นรนดรแมเราจะตายไปแลว การมประเทศชาตท�าใหเราเชอวา

ตายไปแลวตวตนของเรายงไมขาดสญ เพราะมชาตท�าหนาท

สบตอตวตนของเรา ดวยเหตนผคนจงยอมตายเพอประเทศ

ชาตได ท�าใหไมกลวตาย 

แตระยะหลงคนไมคอยศรทธาในชาตเสยแลว ถาเชนนน

จะมอะไรมาเปนสงทสบตอตวตนได คนจ�านวนไมนอยเอา

บรษทมาเปนตวตนแทน จงยอมตายเพอบรษท ทมเทท�างาน

ทงวนทงคนเพอบรษทโดยไมสนใจลกเมย อยางในญปนทกเชา

จะมการเขาแถวรองเพลงเชดชบรษท คนไทยเรายงไมถง

ขนน เราจงเอาอยางอนมาแทน เชนเอาชอเสยงวงศตระกล

มาส�าหรบสบตอตวตนแทน ท�าใหเรายอมตายเพอชอเสยง

วงศตระกล แตเมอสงนเรมคลายความศกดสทธ สวนหนง

กเพราะลทธป จเจกนยมมอทธพลมากขน ผ คนกหนไป

เอาวตถมาเปนสงทสบตอตวตนแทน คดจะฝากตวตนไวกบ

วตถแทน เพราะวตถนนมนมลกษณะอาการทมนคงยงยน

บญชเงนในธนาคารกด ตกรามบานชองกด มนใหความรสกวา

เปนตวตนทมนคง ถาเอาตวตนไปผกตดกบสงน ตวตนของเรา

กจะดมนคงไปดวย และอาจรสกไปถงขนวามนจะสบตอตวตน

ของเราใหเปนนรนดรได ตรงนเปนแรงผลกดนลกๆทท�าให

ผคนนบถอบรโภคนยม มนเปนแรงผลกดนอยางเดยวกบ

ทท�าใหผคนเขาหาศาสนา เปนแรงผลกดนทลกมาก สามารถ

เรยกไดวา เปนแรงผลกดนทางจตวญญาณ

สมยกอนผคนเขาหาศาสนาหรอเขาหาพระเจา เพราะ

เชอวาพระเจาจะเปนสงทเขาสามารถฝากตวตนเอาไวได ม

หลายศาสนาทบอกวาตายแลวจะไปพบกบพระเจา หรอตวตน

ของเราจะไปรวมกบปรมาตมน ซงเปนตวตนทยงใหญทสด

ศาสนาแบบนชวยใหผคนเกดความมนใจ วาตายแลวตวตนจะ

ไมสญ  แตจะสบตอไปในลกษณะทมนคงยงยนเปนนรนดร

ศาสนาแบบนชวยตอบสนองความตองการสวนลก ทตองสบ

ตอตวตนอยางถาวร ตอนหลงความเชอเหลานเสอมอทธพลไป

แตสงทยงไมหมดไปกคอความตองการมตวตนทสบเนองไมม

ทสนสด ดวยเหตนผ คนจงหนไปฝากฝงตวตนกบวตถแทน

เพราะมนดมนคงแขงแรงด วตถจงกลายเปนสรณะของคนสมย

พ ร ะ ไ พ ศ า ล ว ส า โ ล98 เ ป ล ย น ใ จ 99

ใหมแทนศาสนา อนนคอความตองการทางจตวญญาณทอย

เบองหลงความเฟองฟของบรโภคนยม เนองจากผคนเขาหา

บรโภคนยมเพอหวงทจะไดรบการตอบสนองทางจตวญญาณ

อยางทกลาวมา อาตมาจงเรยกบรโภคนยมวา เปนศาสนา

อยางหนง

ประการทสามกคอ พธกรรมและสงศกดสทธ ศาสนา

ทกศาสนาตองมพธกรรม ตองมสงศกดสทธ บรโภคนยมกม

พธกรรมและสงศกดสทธเชนกน เทศกาลลดราคา หรอลดแลก

แจกแถมเปนพธกรรมอยางหนงของบรโภคนยม มแลวไมไป

ไดไหม ไมไปไมได พอถงปลายปมเทศกาลครสตมาส ปใหม

ตนปมวนวาเลนไทน พวกนเปนพธกรรมอยางหนงของบรโภค

นยมไปแลว เทศกาลนมาถงเมอไหรกตองเขาหางไปชอปปงกน

ถาไมท�ากรสกผดปกต อยไมเปนสข

สวนพธกรรมประจ�าสปดาห กคอการเขาศนยการคา

ทกเสารอาทตยแทนการเขาวด นคอพธกรรมทคณขาดไมได

พธกรรมอกอยางหนงทส�าคญคอ พธกรรมคอนเสรต เวลาน

หนมสาวไปคอนเสรตเหมอนเขารวมพธทางศาสนาเลย เวลา

หนมสาวไปฟงคอนเสรต มนจะใหความรสกทเรยกไดวาเปน

“ประสบการณทางจตวญญาณ” เปนความรสกปต และลม

ตวตน เหมอนกบวาตวตนไดสลายไปในฝงชน ตวตนไดหลอม

รวมกนเปนหนงเดยว เมอตวตนหลอมรวมเปนหนงเดยวจะ

รสกโปรงเบามากเลย ความทกขทงหลายมลายหายไปเพราะ

ไมมตวตนใหหวงพะวงอกตอไป มนเปนประสบการณทาง

จตวญญาณ ทไมตางจากการรวมพธทางศาสนาทมคนเยอะๆ

มนไมใชแคสนกอยางเดยว  คนเฒาคนแกไมเขาใจเรองน จะ

วาไปนกเปนประสบการณอยางเดยวกน เวลาไปรวมชมนม

ประทวงตดตอกนนานๆ คนทรวมเหตการณแบบน ถงจดหนง

จะไมกลวตาย แตจะยอมตายหากพวกของตวถกคนภายนอก

กอกวนหรอคกคาม ในภาวะเชนนนผ คนยอมตายไดเพอ

เพอนฝง เพราะฝงชนไดกลายเปนตวตนของตวไปแลว คง

ไมตางจากมดทยอมตายเพอปกปองรงของมน

คนเราเมอลมตวตน หรอเอาตวตนไปฝากไวกบฝงชน

แทน จะไมกลวตาย ใครทเคยรวมชมนมทางการเมองหรอ

รวมคอนเสรต จะร สกแบบนเหมอนกน นคอสภาวะหรอ

ประสบการณทสามารถจดไดวาเปน “ประสบการณทางศาสนา”

มนท�าใหผ คนหลดพนจากตวตนเดมทคบแคบ กลายมาม

ตวตนใหมทมนคงและใหญกวาเดม ท�าใหเกดสภาวะทอบอน

มนคง เบาสบาย นคอพธกรรมทางศาสนาของคนร นใหม

เพราะฉะนนการฟงเพลงจากเทป หรอจากซดจงไมถงใจ

พ ร ะ ไ พ ศ า ล ว ส า โ ล100 เ ป ล ย น ใ จ 101

ททางของศาสนาในยคบรโภคนยม

มาถงจดนแลว ค�าถามมอย วา แลวศาสนาจะไปอย

ตรงไหน เราเคยเชอกนวา ถาวตถนยม หรอบรโภคนยมมา

ศาสนาหมด อาตมากเคยเชอเชนนน แตหลงจากทไดศกษา

คนควาและมประสบการณในบางประเทศ เชน ญป น ชก

ไมคอยแนใจแลววา บรโภคนยมมา ศาสนาจะหมด ยกตวอยาง

ลาสเวกส หลายคนคงนกออกวาเปนแดนกาสโน เปนเมอง

เทากบไปฟงคอนเสรต โดยเฉพาะเมอไดรวมเตนกนเปนพนๆ

คน ดโทรทศนยงไงกไมใหความร สกเทากบการทไปเปน

สวนหนงของคอนเสรต คอนเสรตจงกลายเปนพธกรรมอยางหนง

ทขาดไมไดของศาสนาบรโภคนยม

แลวสงศกดสทธของบรโภคนยมคออะไร สมยกอน

สงศกดสทธคอพระธาต สมยนตองเปนลายเซนดาราใชไหม

ยงเปนดารานอกยงศกดสทธใหญ เดยวนแมแตกางเกงชนใน

ของดาราฟตบอลอยางเบคแคมทยงไมไดซก ใครๆกอยากได

เวลาเขามาเมองไทย หรอไปเมองจน เสอผาและขาวของ

เครองใชของเขาในโรงแรมมคนแยงกนประมล ยอมจายเงน

เปนหมนเปนแสน พวกนใหความรสกทางจตใจแกคนรนใหม

ไมตางจากทชานหมาก หรอน�าบวนปากของเกจอาจารยชอดง

มคาส�าหรบคนเฒาคนแก ของใชพวกนกลายเปนสงศกดสทธ

ไปไดกเพราะคนรนใหมเหนดาราเหลานไมตางจากพระเจา พอ

นกรองดนตรเอกซแจแปนฆาตวตาย วยรนญปนหลายคนก

ฆาตวตายตาม เหมอนกบการพลชพเพอพระเจา

พ ร ะ ไ พ ศ า ล ว ส า โ ล102 เ ป ล ย น ใ จ 103

ประโลมโลกแทๆเลย เตมไปดวยอบายมขทกอยางเทาทจะมได

ในโลกน เชน การพนน ซองโสเภณ เหลา แหลงบนเทงเรงรมย

จะหายากหนอยกคอยาเสพตด ปรากฏวาเมองนมโบสถถง

๕๐๐ แหง แสดงวาแหลงอบายมขกบโบสถอย ดวยกนได

ศาสนาไมหมด  แตถกเลยงไวเพอรบใชบรโภคนยม ลาสเวกส

ตองการโบสถไปท�าไม โบสถเปนทตองการมากในเมองนเพราะ

วาคนทมาเทยวจากทวโลก เมอมาเลนการพนนแลว มนตองม

บางคนทหมดตวหรอลมละลาย คนพวกนเวลาหมดตวแลวท�า

อยางไร หลายคนคดฆาตวตาย บางคนกอยากกออาชญากรรม

เชน ปลนธนาคาร ตรงนแหละทเปนบทบาทของศาสนาใน

ลาสเวกส คอปลอบประโลมใจผคนจะไดไมคดสน หรอไมกชวย

ยบยงชงใจไมใหไปปลนใครเขา ถาอยากรวยกใหพยายาม

ตอไป อยากเลนกไมวาแตอยาฆากนนะ บางทกท�าหนาทเตอนให

เพลาๆหนอย อยาเลนแบบหนามดตามว นกถงครอบครวบาง

อยาใหคนอนเดอดรอน ศาสนากลายเปนตวรบใชบรโภคนยม

โดยท�าใหลาสเวกสเปนเมองทสงบสข ไมคอยมอาชญากรรม

พอไมมอาชญากรรมคนทวโลกกนยมไปเทยว ไปเลนการพนน

หลายคนกไปแตงงาน หรอฮนนมนกนทนน ลองคดดวาหาก

ลาสเวกสมการฆาตวตายไมเวนแตละวน มการปลนจกน

เกลอนเมอง ใครจะไปเทยว อบายมขทนนจะเจรญเฟองฟได

อยางไร ศาสนาท�าหนาทเปนตวเบรกหรอเตอนสตผคน ท�าให 

สงคมสงบสข เพอวาเราจะไดบรโภคกนอยางเตมท นคอหนาท

ของศาสนาในยคบรโภคนยม เปนหนาททจ�าเปนตองมอย

อาตมาเคยไปญป น ญป นเปนประเทศบรโภคนยม

อยางยง แตปรากฏวาศาสนาอยได มคนไปวดเปนประจ�า

หลายวดมคนเขาไปสวดมนตเยอะแยะ ถามวาเขามาสวดอะไร

มาสวดขอพรจากสงศกดสทธ  ศาสนาเปนททใหความหวงแกเขา

วดจ�านวนไมนอยเปนททใหความหวงวา คณมโอกาสรวย

ถาคณบวงสรวงออนวอน ยงอยากรวยมากเทาไหรกยงตอง

พงพาสงศกดสทธมากเทานน เพราะยคนมความผนผวนมาก

เกงอยางเดยวไมพอ ตองเฮงดวย ในแงนศาสนาไดกลายเปน

ตวสงเสรมบรโภคนยมและวตถนยมไปแลว

ในอกดานหนง ศาสนากท�าหนาทเสรมสรางภาพลกษณ 

หรอตวตนใหดดขน เวลานในอเมรกามแฟชนใหม คอแฟชน

สายประค�า สายประค�าก�าลงฮตในอเมรกา นตยสารไทมเมอ

เรวๆน ลงภาพมาดอนนา รชารด เกยร รคก มารตน สวมสาย

ประค�ากน ดเหมอนจะเปนสายประค�าแบบพทธมหายานหรอ

ธเบตดวยซ�า อกไมนานวยรนทวโลกกคงจะสวมสายประค�า

ตามอยางดาราดงๆเหลานน เดยวนพทธศาสนาก�าลงเปนท

นยมในอเมรกา มดาราฮอลลวดหลายคนหนมานบถอพทธ

พ ร ะ ไ พ ศ า ล ว ส า โ ล104 เ ป ล ย น ใ จ 105

ศาสนา ใครทชอบท�าสมาธภาวนากซอสายประค�าแบบธเบต

มาใส และมความเชอวาสายประค�าแตละอยางมพลงบางอยาง

เชน สเขยวใสแลวการงานจะส�าเรจ สมวงใสแลวฉลาด

สน�าตาลใสแลวบรรลธรรมไดงาย

ตรงนคงเปนค�าตอบไดวาศาสนาในยคบรโภคนยมจะ

เปนอยางไร ศาสนาจะไมสญ แตจะกลมกลนกบบรโภคนยม

นพดถงศาสนาสวนใหญจะกลมกลนกบบรโภคนยม โดยมการ

ปรบเปลยนหลกธรรม หรอเปลยนจดเนนเพอใหสอดคลองกบ

บรโภคนยม พดงายๆคอจะเปน “รางทรงของบรโภคนยม”

กนมากขน แมไมตองพดถงธรรมกายเลยกได มอกหลายส�านก

เลยทกลายเปนรางทรงของบรโภคนยมไปแลว คอมพระเปน

ผประกอบพธกรรม แตวาทงหมดนลวนตอบสนองบรโภคนยม

คอสนองความตองการอยากร�ารวย มโชค ขณะเดยวกนกเอา

บญหรอสญลกษณทางศาสนามาขาย เรองลดละกเลสหรอ

ความเหนแกตวเปนอนเกบไวกอน ยงนพพานดวยแลวลมไป

ไดเลย

นคอสงทก�าลงจะเกดกบพทธศาสนาในเมองไทย พทธ

ศาสนาก�าลงจะกลายเปนรางทรงของบรโภคนยมมากขน

อยาลมวาบรโภคนยมตวมนเองกเปนศาสนาอยางหนง 

จงเปนไปไมไดทคนจะถอลทธบรโภคนยมและสมาทาน 

พทธศาสนาไปในเวลาเดยวกน ลทธบรโภคนยมเวลานไมได

เปนแคไลฟสไตล หรอรปแบบการด�าเนนชวต มนไมใชงานอดเรก

เหมอนกบการไปดนกตกปลา เดนปา หรอปนจกรยานเสอภเขา

งานอดเรกอยางนนเราสามารถท�าไปพรอมๆ ในขณะทยงเปน

พทธอยได คณยงเปนพทธอยไดพรอมๆกบทยงชอบเกบของเกา

อย แตคณท�าอยางนนกบบรโภคนยมไมได เพราะบรโภคนยม

มนเปนศาสนาหนงไปแลว ถาคณสมาทานศาสนาบรโภคนยม 

อยางเตมตวแลว คณจะเปนพทธไมไดเลย และถาเปนพทธ

แลวจะฝกใฝบรโภคนยมอยางเตมตวกไมได

พ ร ะ ไ พ ศ า ล ว ส า โ ล106 เ ป ล ย น ใ จ 107

อยอยางพทธในยคบรโภคนยม

อาตมามองลทธบรโภคนยมเวลานคลายๆกบลทธผ

ในสมยกอน โดยหลกการส�าคญแลว ผกบพทธไปดวยกนไมได

แตพทธศาสนาเมอแพรเขามาในเมองไทยครงแรกนน ตอง

เจอกบลทธผซงแพรหลายมากอนแลว ทนพทธศาสนาจะ

ท�าอยางไร ทาทของพทธศาสนาคอไมตอตานหรอปฏเสธ

ลทธผ แตพยายามกลมกลนกบลทธผ โดยเอาความเชอเรอง

ไสยศาสตรบางอยางมาใช  เอาผบางตว หรอสงศกดสทธ

บางอยางในลทธผ เขามาเปนสวนหนงของพทธศาสนา เชน

เอานาค หรอเจาพอเจาแมทงหลายเขามาเปนผ พทกษ

พทธศาสนาเชนเดยวกบพระอนทรซงมาจากคตพราหมณ กถก

กลนเขามาเปนพระอนทรแบบพทธ เปนผพทกษความด เวลา

คนดเดอดรอนพระอนทรกจะรอนอาสน และตองลงมาชวย

คนด นเปนคตพทธทเอาเทวดาแบบพราหมณมารบใชธรรมะ

อาตมาคดวาพทธศาสนาเวลานกมสภาพบางอยาง

คลายๆกบสมยกอน ตอนทมาเจอลทธผใหมๆในดนแดน

แถบน ตอนนพดไดวาพทธศาสนาเปนศาสนาของคนสวนนอย

ศาสนาของคนสวนใหญในเมองไทยตอนนคอบรโภคนยม เรา

อาจจะบอกวาพทธศาสนาเปนศาสนาประจ�าชาตกได แต

เหนอฟายงมฟา เหนอพทธศาสนายงมบรโภคนยม เวลานลทธ 

บรโภคนยมไดครอบพทธศาสนาเปนสวนใหญ  จนเรยกไดวา 

บรโภคนยมเปนศาสนาประจ�าชาตทแทจรงไปแลว ไมเชอ

กลองเปรยบเทยบจ�านวนสถานเรงรมยกบจ�านวนวด อยางใน

จงหวดนครศรธรรมราช มผบ บาร คาราโอเกะ และซองเกอบ

๑,๓๐๐ แหง ขณะทวดมไมถง ๕๒๐ วด ยงจ�านวนโสเภณ

ทวประเทศดวยแลว มเกอบสบเทาของจ�านวนพระ

พ ร ะ ไ พ ศ า ล ว ส า โ ล108 เ ป ล ย น ใ จ 109

ในเมอศาสนาบรโภคนยมเปนศาสนาค แขงกบพทธ

ศาสนาแลว เราจะมทาทอยางไรกบบรโภคนยม เราคงปฏเสธ

บรโภคนยมอยางเดดขาดไมได เราตองเกยวของกบบรโภค

นยมอยางปฏเสธไมได ปญหามอยวา แลวเราจะเกยวของกบ

บรโภคนยมอยางไร ถงจะถกตองเหมาะสม

เมอพดถงวถพทธในยคบรโภคนยม อาตมาคดวามอย 

สามระดบ คอ วถพทธระดบบคคล และวถพทธในระดบสงคม 

กบวถพทธในเชงธรรมะและสถาบน เมอเราตระหนกวาบรโภค

นยมกบพทธศาสนามนไปดวยกนไมไดในแงหลกการ ขณะ

เดยวกนเรากปฏเสธบรโภคนยมไมได เพราะมนคอความจรง

ของสงคมไทยเวลาน ในทางปฏบต คงมคนจ�านวนนอยเทานน

ทปฏเสธบรโภคนยมได อาจมคนบางคนหรอพระบางรป

เทานนทท�าได อยางพระปา หรอคนทเปนแกนกลางของ

สนตอโศกคงท�าเชนนได แตคนอยางนจะมนอย คนสวนใหญ

จะตองเกยวของกบบรโภคนยม อยางนอยคณตองใชเงนซอ

อาหารและของใช ตองดโทรทศน หรอเจอโฆษณาทกระตนให

คณบรโภคตลอดเวลา

ในเมอเราหรอคนสวนใหญตองมชวตอย ทามกลาง

กระแสบรโภคนยม เราจะรกษาความเปนพทธไวไดอยางไร 

และเราจะมหลกการในการเกยวของกบบรโภคนยมอยางไร 

หลกการทคดวาส�าคญคอ สนโดษ และหลกการอนๆท

เชอมโยงกน เชน เรองอสรภาพ การพงตน การฝกตน อสรภาพ

ในทนหมายถงอสรภาพทางจตวญญาณ พงตนและฝกฝนตน

คอเรองไตรสกขา อาตมาเชอวาเราตองจบหลกการนใหได

ถาจะอยอยางพทธ เราตองยดหลกตรงนไวใหมนคง คราวนเรา

ตองมาดวา ถายดหลกดงกลาวเอาไว เราจะฝกฝนตนอยางไร

ถงจะเจรญกาวหนา ถงจะไมถกบรโภคนยมครอบง�า อาตมา

คดวาคงตองซอยออกมาสามสวน คอ ศล สมาธ และปญญา 

ศล เปนเรองเกยวกบพฤตกรรม อาตมาคดวาล�าพง

ศลหาคงไมพอทจะท�าใหเราเผชญหนากบบรโภคนยมได ศลหา

ไมฆาสตว  ไมลกทรพย  ไมประพฤตผดในกาม ไมพดปด

ไมพดจาสอเสยด ไมดมน�าเมา อาจมศลขอสามและขอสดทายท

กนเราไมใหไปยงเกยวกบอบายมข ซงก�าลงเตมบานเตมเมอง

แตวาเทานยงไมพอ อาตมาคดวา ทผานมาเราไปยดตดกบ 

ศลหามากเกนไป แลวคดวาเพยงศลหาเทานนกพอ ทจรงใน 

สมยพทธกาลใหความส�าคญกบ “กศลกรรมบถสบ” มากกวา 

ศลหาดวยซ�า กศลกรรมบถสบครอบคลมศลสขอแรก และ

รวมถงการวางจตใจใหถกตอง คอไมคดเอาของเขา หรอไมโลภ

นนเอง แลวกไมมจตพยาบาท คอไมโกรธ และทส�าคญคอม

พ ร ะ ไ พ ศ า ล ว ส า โ ล110 เ ป ล ย น ใ จ 111

ความเหนทถกตอง เปนสมมาทฏฐ จะเหนวากศลกรรมบถสบ

กวางขวางและลมลกกวาศลหามาก

อาตมาคดวาถงเวลานเราจ�าตองมวตรปฏบตทเขมงวด 

ทจะชวยใหเราตานทานกบแรงดงดดของบรโภคนยมได

อาตมายอมรบวาบรโภคนยมมแรงดงดดมาก มนมเสนห

ทดงดดใจผคนมาก เสนหของบรโภคนยมมอยสประการคอ

เสรภาพ

ความหลากหลาย

ความสะดวก หรอความเพลดเพลน

อ�านาจ หรอสถานภาพ

ประการแรก บรโภคนยมท�าใหเราเชอวาเรามเสรภาพ 

มากมายทจะซอหาอะไรกได จะเสพอะไรกได จะมไลฟสไตล

แบบไหนกได บรโภคนยมใหเสรภาพมากมายจนเรารสกวา

เรามอ�านาจ แตเสรภาพทวาเปนเสรภาพลวงตา เปนเสรภาพ

ทอยในขอบเขตจ�ากด เสรภาพในยคบรโภคนยม คอเสรภาพท

จะเลอกซอยาสฟนยหอใดยหอหนงกไดในจ�านวนสองรอยยหอ

ทมขายแตถาคณไมใชยาสฟน คณสามารถหา หรอท�ายาสฟน

แบบอนมาใชแทนไดหรอไม บรโภคนยมท�าใหเราคดวาเราม

เสรภาพในการเดนทาง จะไปไหนมาไหนกไดในเมองไทย หรอ

ในโลก แตถามวาถาคณไมใชรถ คณจะใชเกวยนไดในกรงเทพฯ

คณไมสามารถท�าเชนนนได นนเปนเสรภาพแบบจ�ากด แตคน

คดวาเปนเสรภาพจรง

ประการทสอง คอความหลากหลาย ความหลากหลาย

ท�าใหเรารสกวาท�าอะไรกได คนสมยนตองการความหลาก

หลาย อนนเปนสวนหนงทท�าใหเรารสกวามเสรภาพ จะฟง

ดนตรแบบไหนกมใหเลอกฟงไดมากมาย ไมวาลกทง ลกกรง

แจซ ปอป พงค เฮฟว เรกเก ทงหมดนเกดขนไดตราบใดทม

คนพรอมจะจายเงนซอเทป หรอตวเขาชม แตถาไมมเงนก

หมดสทธ จะเลนเองกเลนไมเปนเสยแลว

ประการทสาม คอความสะดวกสบายและความ 

เพลดเพลน บรโภคนยมท�าใหเรารสกวาชวตนมความสะดวก

สบายมากขน แตเราไมคอยไดคดวาเราตองสญเสยอะไร

ไปบาง เพอแลกกบความสะดวกสบาย รถยนตท�าใหเรา

เดนทางไดสะดวกขน แตกลบท�าใหเราตองมเวลาวางนอยลง

เพราะตองท�ามาหากนเพอไปผอนรถ รวมทงเสยเวลาดแลรถ

พ ร ะ ไ พ ศ า ล ว ส า โ ล112 เ ป ล ย น ใ จ 113

หาทจอดรถเวลาเขาเมอง ไมตองพดถงการพงล�าแขงตวเอง

ไดนอยลง จะไปแคปากซอยกตองขบรถแลว เดนเองไมเปน

โทรศพทมอถอกเชนกน เราตดตอใครไดสะดวกขนกจรง แตเรา

กสญเสยความเปนสวนตวไปได และท�าใหคนในครอบครว

เหนหางกน ไมคอยมเวลาพดคยหรอเจอหนากน นอกจากนนยง

ท�าใหเราคอยกนไมเปนแลว ใกลถงเวลานดแตยงไมเหนหนา

กโทรไปถามแลววาอยไหน หลายคนตองทะเลาะกนกเพราะ

เวลาไมพอใจอะไรกรบโทรไปดาแลว แทนทจะสะกดกลนอารมณ

ไวกอน แตกอนเราตองใชโทรศพทสาธารณะ หรอโทรศพท

บาน กวาจะเดนไปหาโทรศพทอารมณกเยนลงแลว แตเดยวน

โทรศพทมอถอท�าใหผคนระบายอารมณดบๆใสกนมากขน

อยางไมยง

ประการทส คอ อ�านาจ คณซออะไรกตาม คณจะรสกวา

คณมอ�านาจในสงนน คณซอหมา คณกมอ�านาจในตวหมา

คณซอรถคณกมอ�านาจในตวรถ คนสมยนตองการมอ�านาจ

และการไดเปนเจาของอะไรสกอยางหนง ท�าใหรสกมอ�านาจ

แมไมไดซออะไรสกอยาง เพยงแตไปใชบรการกรสกมอ�านาจ

เมอคณอยบนรถทวรหรออยบนเครองบน คณรสกยดไดเตมท

เพราะมคนมาคอยใหบรการคณ เสรฟน�าและอาหารใหคณ

จะสงอะไรเขากตองท�าใหคณ เรารสกยด แตพอลงรถ หรอลง

จากเครองบนกรสกจอย เพราะตองหวกระเปาเอง

ชอปปงเปนยาเสพตดอกอยางหนงทปฏเสธยาก แมแต

พระ เวลามาหาดใหญยงตองตอสกบแรงดงดดใหไปชอปปง

ในกระแสแบบนเราตองมวนย หรอมขอวตรในการชอปปง 

เชน ก�าหนดตวเองวาจะชอปปงไดเดอนละครง หรอเขา

ศนยการคาไดอาทตยละครง หรอวาจะไมเขาศนยการคา

ตราบใดทยงไมมรายการสนคาทจะซอ ไมใชวาเขาไปถงในนน

แลวจงคอยคดวาจะซออะไร แบบนเสรจทกราย ตองรกอนวา

จะซออะไรแลวจงเขาไป และตองมวนยวาจะไมซอของทเกน

จากรายการ หรอมขอก�าหนดวา ถาหมดเงนแลวจะไมซอ

หรอไมยมใคร ตองมวนยอยางนถงจะสกบบรโภคนยมได

ถาคณไมมวนยแลวพอเขาไปในหาง หรอศนยการคากเสรจเลย

เจอประกาศลดครงราคากรบซอไวกอน ทงทไมรวาจะไดใช

หรอเปลา บางทกหลอกตวเองวาอก ๒-๓ เดอนคงไดใช

หรอปหนาจะไดใช แตพอถงเวลาจรงๆ กไมไดใชหรอก เพราะ

มนเกาหรอตกรนไปแลว ตองไปซอของใหมมาแทน เปนอยางน

มาหลายรายแลว ทส�าคญอยางยงกคอเครดตการด เราตอง 

มวนยในการใชมาก เพราะสามารถท�าใหเราหมดเนอหมดตว 

อยางไมรตว

พ ร ะ ไ พ ศ า ล ว ส า โ ล114 เ ป ล ย น ใ จ 115

นเปนเรองทเราตองคดกนใหจรงจง นอกจากการใชจาย 

เงนแลว การเลอกใชเทคโนโลยเปนสงส�าคญ บางครอบครว

มขอตกลงเลยวา จะไมซอโทรทศนเขาบาน หรอถาม กเปด

เฉพาะบางรายการ เพราะเดยวนโทรทศนกลายเปนอปกรณ 

ลางสมองใหกบบรโภคนยมอยางชดเจน ยงไมตองพดถง 

การกระตนโทสะ

เรองอาชพกส�าคญ เวลานมอาชพจ�านวนมาก ทถงแม

พทธศาสนาไมระบวาเปนมจฉาอาชวะ แตมนเปนวธการหาเงน

ทไมชอบ สรางปญหาแกสวนรวม เชน การปนหน หรอการ

ลงทนในกจกรรมทเกยวของกบการละเมดศลหา อาชพแบบน

เรากควรหลกเลยงดวย เรองศลสมยใหมเปนเรองทชาวพทธ 

ตองใหความใสใจกนมาก ไมเชนนนแลวยากมากทจะหลดพน 

จากแรงยวยวนของบรโภคนยมได

อยางไรกตาม ศล หรอการก�ากบพฤตกรรมอยางเดยว

ไมพอ ตองมเรองของสมาธดวย สมาธ คออะไร คอเรองของ

สภาวะจต ศลอยางเดยว ถาไมมสภาวะจตหลอเลยงกอยไมได

คราวนคนเขาหาบรโภคนยมกเพราะตองการความสขจากวตถ

แตจรงๆแลวความสขจากจตใจมนดกวามาก ประณตและโปรง

โลงใจกวามาก ใครๆกเขาถงได ไมวาจะรวยหรอจน ถาเรา

รจกท�าสมาธใหเขาถงความสงบทางจตใจ ความสขทประณต

จะเขามาแทนทความสขอยางหยาบๆจากวตถได ถาเราได

สมผสกบความสงบเยนในจตใจ เราจะรเลยวาความสขทาง

วตถมนหยาบ มนเทยบไมไดเลยกบความสขทางจตใจ เทยบ

ไมไดกบความโปรงเบาภายใน คนเรายอมตกเปนทาสของ 

บรโภคนยมเพราะไมสามารถเขาถงความสขสงบเยนทางจตใจ 

ได แตถาหากเรารจกการท�าสมาธ ซงท�าใหหลายแบบ โดย 

ไมตองนงหลบตากได ถาเรารจกการท�าความสงบใหบงเกด 

กบจตใจได เราจะเปนอสระจากบรโภคนยมไดมากขน เพราะ 

ความสขของเราไมองวตถ

ประการทสาม ไดแกการเสรมสรางปญญา ปญญา คอ

ความร ความเขาใจในคณคาแท คณคาเทยม หรอความรความ

เขาใจในความหมายของชวต เวลาจะซอของอะไรเราเคยคด

บางหรอเปลา วาของชนนนเราตองการจรงๆหรอเปลา เราเคย

คดถงขอด และขอเสยของการเขาศนยการคาบางไหม เราเคย

คดชงน�าหนกระหวางความสะดวกทไดรบจากโทรศพทมอถอ

กบสงดๆ ทเราตองเสยเวลาไปหากซอโทรศพทมอถอมาใชบาง

ไหม เราคดไหมวาเราเสยเวลาแคไหนในการไปศนยการคา

แตละครง และสงทเราไดนมนคมไหม เราเคยทบทวนไหมวา

ของทเราซอไป เราไดใชมากนอยเพยงใด

พ ร ะ ไ พ ศ า ล ว ส า โ ล116 เ ป ล ย น ใ จ 117

สรางสงคมเขมแขงฟนพลงใหพทธศาสนา

ทนมาพดถง วถพทธในระดบสงคม อาตมาคดวาเปน

เรองส�าคญ พทธศาสนาทสอนกนสวนใหญไปเนนการปฏบต

ระดบบคคลมาก  โดยมองขามในระดบสงคม เราอยาลมวา

บรโภคนยมก�าลงมาแรงมาก ไมไดมาทางวฒนธรรมอยางเดยว 

แตยงมาพรอมกบการรกรานของอ�านาจทน ทนนมอ�านาจมาก

มนแยงปา แยงน�า แยงทรพยากรตางๆของชมชนไป จน

ชาวบานเขาไมถง ขณะทสงแวดลอมกเสอมโทรมลงเรอยๆ

เราเคยหวงพงรฐบาลวาจะควบคมนายทนไมใหเขามา

ท�าลายทรพยากรธรรมชาต ไมใหมาท�าลายวฒนธรรมประเพณ

ของชมชน แตกตองผดหวง รฐบาลเวลานกลบเปนเครองมอ

ของนายทนเสยเอง กลายเปนตวรบใชบรโภคนยม ดวยเหตน

อนนคอการใชป ญญาพจารณา  เพอเกยวของกบ

สงตางๆอยางถกตอง เหมาะสม และเปนประโยชนมากทสด

โดยค�านงถงความถกตองมากกวาความถกใจ เวลาเราจะเสพ

หรอบรโภคอะไรกตาม เราถามตวเองหรอเปลาวา คณคาแท

กบคณคาเทยม อนไหนส�าคญกวากน เราบรโภคอาหารเพอ

อะไรกนแน เราสวมใสเสอเพออะไรกนแน เรามคอมพวเตอร

เราใชเคเบลทวเพออะไรกนแน เพอปรนเปรอกเลส หรอเพอ

พฒนาคณภาพชวตของเราใหดขน สงเหลานถาเราไมพจารณา

ใหกระจางและรอบคอบ เราจะถกความหลงชกจงไป เมอเรา

ไปตาม สตกไมเกด เมอสตไมเกด เรากหลงไปตามแรงเยายวน

ของบรโภคนยม อนนเปนเรองทตองท�าใหเกดความกระจาง

ซงไมใชเรองทลกซง หรอยากเยนเลย แตเปนเรองทปถชน

ธรรมดานสามารถเขาใจได นเปนเรองระดบบคคล

พ ร ะ ไ พ ศ า ล ว ส า โ ล118 เ ป ล ย น ใ จ 119

ยงคณะสงฆดวยแลว ตองมการปฏรปกนอยางจรงจง ทงใน

ดานการปกครองและการศกษาของสงฆ เรองความสมพนธ

ระหวางพระกบชาวบานกเปนอกเรองหนงทตองแกไข เพราะ

นบวนจะเหนหางและไมใสใจกนและกน ท�าใหตกต�าย�าแยกน

ทงสองฝาย เรองนอาตมาไดกลาวไวในทอนแลว จงไมขอ

ลงรายละเอยดทน

การสรางวถพทธใหเกดขนทงในระดบบคคลและระดบ

สงคม เปนเรองทแยกไมออกจากการฟนฟพทธศาสนา ทง

ในทางหลกธรรมและสถาบน ใหเปนแรงบนดาลใจแกผคน

อนทจรงแลว พทธศาสนามศกยภาพทจะเปนทางเลอกทด 

กวาบรโภคนยมมาก โดยเฉพาะในดานการตอบสนองความ 

ตองการทางจตวญญาณทลมลกและยงยนกวา บรโภคนยมนน

ท�าไดอยางมากเพยงแคตอบสนองความตองการชวครชวยาม

เทานน แตสดทาย กไมอาจระงบความหวโหยไดอยางแทจรง

มนไมอาจแกปญหาตวตนทคอยกอกวนผคนอยตลอดเวลา

ไมสามารถท�าใหผคนรสกเตมอมกบชวต และเลกดนรนทะยาน

อยากอกตอไป ตรงขาม กลบเพมใหเกดแรงทะยานอยากมาก

ขนและไมรจกพอเสยท ในขณะทพทธศาสนาสามารถท�าให

ผคนขามพนปญหาตวตนไปไดอยางถงทสด อยางนอยกท�าให

ผคนรสกพอและมความเตมอมกบชวต แตพทธศาสนาเวลาน

เราจงตองคดถงการสรางสงคมใหเขมแขง เพอตานทานบรโภค

นยมทเขามาโดยอาศยนายทนในทองถน และนายทนตางชาต

พวกนท�าใหบรโภคนยมสยายกรงเลบ แยงชงทรพยากรจาก

ชาวบานและสนทรพยของชาตไป ท�าใหชาวบานไมมปลา ไมม

น�า ไมมปาทพงพงได ในเมอเราพงรฐบาลไมได เราจงตอง

พงสงคม หรอประชาชนดวยกน ดงนนการท�าสงคมใหเขมแขง

เปนเรองจ�าเปนมาก ท�าอยางไรสงคมถงจะเขมแขง อาตมา

ของฝากเรองนทงไว

ประการทสามเปนเรองเกยวกบ สถาบนพทธศาสนา 

โดยตรง คอการพยายามท�าใหพทธศาสนาเปนแรงบนดาลใจ

ทงในระดบบคคลและระดบสงคม เราจ�าเปนตองฟนฟศาสนา

เปนการใหญและอยางเรงดวน พทธศาสนาในเวลานไมเออ

ทงสองอยาง คนทไดรบแรงบนดาลใจจากพทธศาสนานบวน

มแตจะนอยลง สวนคนทเสยความรสกกบพทธศาสนาโดย

เฉพาะคณะสงฆกลบมมากขน ในขณะทสงคมมปญหามากมาย 

แตพทธศาสนาเวลานไมไดเปนแหลงทผคนจะไปหาค�าตอบ 

หรอหาแรงบนดาลใจเลย คนสวนใหญกลบนกถงเทคโนโลย 

นกถงการทมเงนลงไป โดยมรฐบาลหรอนายทนเปนตวน�า 

พทธศาสนาออนก�าลงลงมาก ดวยเหตนจงจ�าตองมการฟนฟ 

พทธศาสนากนอยางเรงดวน ทงในเรองหลกธรรมค�าสอน

พ ร ะ ไ พ ศ า ล ว ส า โ ล120 เ ป ล ย น ใ จ 121

ไดสญเสยความสามารถทจะท�าเชนนนไป เพราะสถาบนสงฆ

ออนแอและตกต�าลงไปมาก ขณะทหลกธรรมทสอนกนสวน 

ใหญ กจ�ากดอยเพยงเรองของทานและศล ขาดสวนทเปน 

โลกตตรธรรมหรอการสรางอสรภาพทางจตใจ ในอกดานหนง 

กละเลยมตทางดานสงคม ท�าใหชาวพทธในปจจบนสนใจ 

ท�าความดแตเฉพาะตวบคคล และเปนความดทหวงผล 

ประโยชนแบบโลกๆ คอไดงานด มเงนใช ไรโรคา ครอบครว

ผาสกเทานน เลยถกบรโภคนยมปดลอมใหมททางแคบลงทกท

อยางไรกตาม ศกยภาพในการเปนพลงทางสงคมและ

จตวญญาณ เพอผลกดนใหเกดชวตและสงคมทดงามยงม

อยในพทธศาสนา ตรงนเปนภาระทเราจะตองชวยกนน�า

ศกยภาพดงกลาวออกมา โดยเรมจากการน�ามาใชใหเกดความ

เปลยนแปลงกบตนเองกอน แลวขยายไปสแวดวงควบคกบ

การสรางสงคมใหเขมแขง ขณะเดยวกนกชวยกนผลกดนให

เกดการฟนฟพทธศาสนาไปพรอมๆกนดวย

ถาท�าเชนนได วถพทธในยคบรโภคนยมจงจะมอนาคต

ทหวงได

ประวตพระไพศาล วสาโล

เ ป ล ย น ใ จ 121

พระไพศาล วสาโล นามเดม ไพศาล วงศวรวสทธ

เปนชาวกรงเทพ เกดเมอพทธศกราช ๒๕๐๐ ส�าเรจการศกษา

ชนมธยมศกษาปท ๕ แผนกศลปะ จากโรงเรยนอสสมชญ

และส�าเรจการศกษาชนอดมศกษา จากมหาวทยาลยธรรมศาสตร

คณะศลปศาสตร สาขาประวตศาสตร

สมยทเปนเดกนกเรยน ทานชอบท�ากจกรรมดานวทยา-

ศาสตรมากอน ตอมาเรมสนใจปญหาดานสงคม จงเขารวม

กจกรรมคายอาสาพฒนาชนบทและกจกรรมอาสาสมครใน

โรงเรยนอกหลายรปแบบ เมออาย ๑๕ ป ทานไดอานงานเขยน

ของทานอาจารยพทธทาสภกข จงไดปลกฝงความเปนพทธ

แตนนมา ทงยงสนใจงานหนงสอ โดยเรมจากการเขยนบทความ

ตงแตสมยเรยนชนมธยม ตอเนองเรอยมา ทงในระหวางท

ศกษาอยมหาวทยาลยธรรมศาสตร ทานเคยเปนสาราณยกร

วารสารปาจารยสารอยถง ๑ ปเตม

พ ร ะ ไ พ ศ า ล ว ส า โ ล122 เ ป ล ย น ใ จ 123

ทานมความสนใจดานการเมอง ไดเขารวมประทวงใน

เหตการณ ๑๔ ตลาฯ ๒๕๑๖ ตอมาชวง ๖ ตลาฯ ๒๕๑๙

เคยไปรวมอดอาหารประทวงในแนวทางอหงสา จนกระทง

ถกลอมปราบภายในมหาวทยาลยธรรมศาสตร และถกคมขง

เปนเวลา ๓ วน เมอออกจากคกแลวไดมาท�างานเปนเจาหนาท

กล มประสานงานศาสนาเพอสงคม ตงแตปพทธศกราช

๒๕๑๙ ถง พทธศกราช ๒๕๒๖ เนนงานดานสทธมนษยชน

ชวยเหลอผ ถกคมขงดวยสาเหตทางการเมอง ซงสามารถ

ด�าเนนการประสบผลส�าเรจ เมอรฐบาลออกกฎหมายนรโทษ

กรรมผตองหา กรณ ๖ ตลาคม ๒๕๑๙ ประมาณ ๓,๐๐๐

กวาคน จนเปนขาวไปทวโลก

พระไพศาล วสาโล อปสมบทเมอพทธศกราช ๒๕๒๖

ณ วดทองนพคณ กรงเทพมหานคร เรยนกรรมฐานจาก

หลวงพอเทยน จตตสโภ วดสนามใน กอนไปจ�าพรรษาแรก

ณ วดปาสคะโต อ�าเภอแกงครอ จงหวดชยภม โดยศกษาธรรม

กบหลวงพอค�าเขยน สวณโณ ซงทานไดร จก จากการไป

ชวยงานพฒนาชมชนของหลวงพอ ๓ ปกอนหนานน

ทานเลาวา หลงจากทไดท�างานกลมประสานงานศาสนา

เพอสงคม ตงแตเรยนมหาวทยาลยปท ๒ จนเรยนจบและท�า

เ ป ล ย น ใ จพ ร ะ ไ พ ศ า ล ว ส า โ ล 123122

ตอเนองมารวมทงหมด ๗ ป เกดความเครยดตอเนอง จง

แกปญหาโดยมาบวช แตแรกตงใจจะบวชเพยง ๓ เดอน แต

เมอการปฏบตธรรมเกดความกาวหนา จงมความอาลยใน

ผาเหลอง บวชตอเรอยมา จนครบรอบ ๒๗ พรรษาในตนป

พทธศกราช ๒๕๕๓ น

ปจจบนทานเปนเจาอาวาสวดปาสคะโต แตสวนใหญจะ

จ�าพรรษาอยทวดปามหาวน(ภหลง) เพอรกษาและอนรกษปา

ตามโครงการวนาพทกษภหลง ท�าใหชาวบานมความเกรงใจ

ไมกลาตดไมท�าลายปา วดปามหาวนอยไกล เดนทางไปมายาก

ท�าใหมเวลาท�างานเขยนและปฏบตธรรมไดมาก

นอกจากการจดอบรมปฏบตธรรม พฒนาจรยธรรม

และอบรมโครงการเผชญความตายอยางสงบตอเนองตลอดมา

แลว ทานยงเปนประธานเครอขายพทธกา กรรมการมลนธ

โกมลคมทอง กรรมการสถาบนสนตศกษา กรรมการมลนธ

สนตวถ และกรรมการสภาสถาบนอาศรมศลป ลาสดทานเปน

ก�าลงส�าคญในเครอขายสนตวธ ซงรณรงคใหคนไทยแกปญหา

ความขดแยงโดยไมใชความรนแรง

พ ร ะ ไ พ ศ า ล ว ส า โ ล124 เ ป ล ย น ใ จ 125

พระไพศาล วสาโล ไดชอวาเปนพระสงฆนกกจกรรม

หวกาวหนา ในจ�านวนนอยนด ทสามารถเชอมโยงความรทาง

ดานพทธธรรมมาอธบายปรากฏการณของชวตและสงคม ใน

บรบทของสงคมสมยใหมอยางเขาใจงาย ชดเจนเปนรปธรรม

มทกษะในการอธบายหลกธรรมทยากและลกซงใหเหนเปน

เรองงายตอการท�าความเขาใจ ท�าใหคนรนใหมเกดศรทธาและ

เหนความส�าคญของธรรมวาเปนเรองนาใครครวญศกษา และ

ปฏบตไดไมยาก

นอกจากนทานยงไดชอวาเปนนกปราชญ ปญญาชน

สยาม เปนนกคด นกวชาการ รากแกวแหงภมปญญา และ

นกเขยนชนแนวหนาทานหนง และเปนก�าลงส�าคญในหม

ผแสวงหาทางออกใหสงคมไทยและโลกโดยสนตวธ ทานม

งานเขยนตอเนองสม�าเสมอ ทงหนงสอ งานแปลและบทความ

ปจจบนมผลงานหนงสอของทานมากกวารอยเลม นอกจากน

ยงเปนบรรณาธการหนงสอหลายฉบบ 

ปพทธศกราช ๒๕๔๘ ทานไดรบรางวลชเกยรต อทกะ- 

พนธ ในสาขาศาสนาและปรชญา จากผลงานหนงสอ “พทธ

ศาสนาไทยในอนาคต:แนวโนมและทางออกจากวกฤต” ลาสด

ทเปนเกยรตประวตส�าคญคอ ทานเปนพระสงฆองคแรกท

เ ป ล ย น ใ จพ ร ะ ไ พ ศ า ล ว ส า โ ล 125124

ไดรบรางวลศรบรพา ประจ�าปพทธศกราช ๒๕๕๓ โดยมต

เอกฉนท โดยรางวลน จดท�าขนเพอเปนทระลก และเผยแพร

เกยรตประวตของกหลาบ สายประดษฐ หรอ ศรบรพา นกคด

นกเขยน นกหนงสอพมพ นกประชาธปไตยคนส�าคญของไทย

และของโลก ผทเคยไดรบรางวลศรบรพา ลวนแตเปนนกเขยน

ชนคร หรอผทผานงานเขยนมายาวนานทงสน เชน ศกดชย

บ�ารงพงศ  ส.ศวรกษ  นลวรรณ ปนทอง  อ.ไชยวรศลป  นธ

เอยวศรวงศ เปนตน

แมจะมผลงานชวยเหลอสงคม อนรกษธรรมชาตและ

สงเสรมการปฏบตภาวนามากมาย แตทงหมดทงปวงทกลาว

มาแลว พระไพศาล วสาโล ยงคงยนยนวา “ชวตอาตมา เปน 

แคพระอยางเดยว กเปนเกยรต และประเสรฐสดในชวตแลว 

ไมมอะไรสงสดกวาการเปนพระ ทเหลอเปนสวนเกน”

พ ร ะ ไ พ ศ า ล ว ส า โ ล126 เ ป ล ย น ใ จ 127

๑ คณสงห สขวจน ๑๕,๐๐๐

๒ บรษทมหพนธไฟเบอรซเมนต 

(มหาชน) จ�ากด

๑๓,๘๔๐

๓ คณดนชย สรางคศรรฐ ๑๓,๑๗๐

๔ คณศรสวสด อารยวฒกล ๑๒,๕๐๐

๕ คณมนตร จงมานะกจ ๑๐,๑๔๐

๖ คณมาลน บญชใจ ๗,๘๕๐

๗ Mr. Ian gebbes และคณคงษร เกดเดส ๗,๓๖๐

๘ คณศศธร เถยรถาวร ๕,๗๕๐

๙ คณบษกร วฒนไวฑรยชย ๕,๔๐๐

๑๐ คณปราณ ชวนปกรณ ๔,๐๘๐

๑๑ คณเชาวลต เรองธง ๔,๐๐๐

๑๒ คณสญลกษณ ท�าบญ ๔,๐๐๐

๑๓ คณบญยนช ทบทม ๓,๕๑๐

๑๔ ผไมประสงคออกนาม ๓,๒๗๕

๑๕ พระมาโนช ปญญาวฑโฆ ๒,๙๙๐

๑๖ คณฤทธชย งดงาม ๒,๗๖๐

๑๗ คณสาย ไกรวระเดชาชย ๒,๖๗๐

๑๘ พระมาโนช ปญญวฑโฒ ๒,๓๗๐

๑๙ คณสเทพ มานะสนทร ๒,๓๔๐

๒๐ คณมาล พรพสทธ ๒,๐๖๐

๒๑ คณลกขณา ๒,๐๐๐

๒๒ คณพรพพฒน กลนพลษา ๒,๐๐๐

๒๓ คณฐตาภรณ พลสสนทรและครอบครว ๒,๐๐๐

๒๔ มลนธเผยแผพระสทธรรม ๒,๐๐๐

๒๕ คณพพฒน ๑,๙๐๐

๒๖ คณรววรรณ เขมะสร ๑,๗๐๐

๒๗ คณเฉวยนวงศ จงจรญ ๑,๕๐๐

๒๘ คณฤด ๑,๕๐๐

๒๙ คณสรย เหลาวรวทย ๑,๕๐๐

๓๐ ผไมประสงคออกนาม ๑,๒๖๐

๓๑ คณบญชย บญพาล�าเลศ ๑,๑๔๐

๓๒ คณวระพล วฒนายากร ๑,๑๐๐

๓๓ คณปรยา โอสถานนท ๑,๐๐๐

๓๔ พระชยพร จนทว�โส ๑,๐๐๐

๓๕ คณเกณฑด บวอนนต ๑,๐๐๐

๓๖ คณณฏฐพฒน ส�าราญสนท ๑,๐๐๐

๓๗ ครอบครวพลเอกวฒนะ-

คณนภาพร กาญจนะวสต

๑,๐๐๐

๓๘ คณธวชชย ดขจรเดช ๑,๐๐๐

๓๙ พ.อ.หญง รตตนนท นาครตนพาณชย ๑,๐๐๐

๔๐ คณจรนช ทองกลน ๑,๐๐๐

๔๑ คณภคกรณ รจาธนนนท ๑,๐๐๐

๔๒ คณเดอนเพญ อนทเศรษฐ ๑,๐๐๐

๔๓ คณโชตระพ ค�าฟ ๙๗๐

๔๔ พลโทไกรฤกษ วนทองค�า ๙๖๐

๔๕ คณฐตพนธ คมภระนนท ๙๔๐

๔๖ คณสภาวด เสรรมย ๙๓๐

๔๗ คณเกรยงศกด อารยจตเกษม ๙๐๐

๔๘ คณอมรรตน มนเจก ๘๘๐

๔๙ ผไมประสงคออกนาม ๘๗๐

๕๐ คณศภเลศ กจขจรไพบลย ๘๐๐

๕๑ คณธญญพทย วงศมงคลธรณ ๗๙๐

๕๒ คณสรลกษณ ๗๖๐

๕๓ คณธน สวรรณณน ๗๐๐

๕๔ คณรวสด ไกรรว ๖๘๐

๕๕ คณฐตพนธ คมภระนนท ๖๘๐

๕๖ คณณฐา อนนรตน ๖๒๐

๕๗ คณวชระ ทวแสง ๖๐๐

๕๘ คณจฑารตน-

คณพวงทพย นลประดบแกว

๖๐๐

๕๙ คณสนย เอกภาพสกลวงศ ๕๙๕

๖๐ คณบญเตอน ศรพนม ๕๕๐

๖๑ คณทวชา ตณสถตย ๕๓๐

๖๒ คณธฤด เกษมสข ๕๒๐

๖๓ คณลดดาวลย ผลเงาะ ๕๐๐

๖๔ คณกญญารตน ยมกย ๕๐๐

๖๕ คณศรวรรณ หรญกตต ๕๐๐

๖๖ คณวราพร มณรตน ๕๐๐

๖๗ พ.ต.อ.บญเสรม-คณยพด ศรชมภ ๕๐๐

๖๘ คณมณนช ทรงแสงธรรม ๕๐๐

๖๙ คณภาณวทย เกยรตธนวชร ๕๐๐

๗๐ คณสนย อนทรแกว ๕๐๐

๗๑ พญ.วมล ชนกลกจนวฒน ๕๐๐

๗๒ คณลกษกา แสงเดอน ๕๐๐

๗๓ คณจต ศรทธาธรรม ๕๐๐

๗๔ นพ.อนนต วรวฒนสนต ๔๖๐

๗๕ คณชมกานต อยพม ๔๕๐

๗๖ คณปยาภรณ เอกธนะชย ๔๓๐

๗๗ คณฉลองชย คงบนเทง ๔๑๐

๗๘ คณวชณ ๔๐๐

๗๙ คณกฤตภาส หลกหนองจก ๔๐๐

๘๐ คณชรนทร สวชรงกร ๔๐๐

๘๑ คณธระวฒ ศรปญจณฑา ๔๐๐

๘๒ คณเสนห ชอบสะอาด ๔๐๐

๘๓ คณทรงพล มงคลปรดาไชย ๓๘๐

๘๔ คณภาวด กอบโคกรวด ๓๗๐

๘๕ คณอรพร ววฒนเศรษฐ ๓๖๐

๘๖ คณพลขรรค กาญจนสถตย ๓๕๐

๘๗ คณสมพศ พนธเจรญศร ๓๔๐

๘๘ คณเกสร ส�ารวมจตร ๓๒๐

๘๙ คณปรญญา-คณกมาร จนทรอาหาร ๓๐๐

๙๐ คณอกฤษฎ-คณเขษมศกด อายตวงษ ๓๐๐

๙๑ คณสมพร นสยสข ๓๐๐

๙๒ คณจนตศจ โคงสงเนน-

คณรจชนารถ นาถอนงค ทรงบรรพต

๓๐๐

๙๓ คณกนกอร หาญวงศไพบลย ๓๐๐

๙๔ คณสรกล ธรรมสนทร ๓๐๐

๙๕ คณธนสรวง โพธทอง ๒๖๐

๙๖ คณทวาพร หลวงบ�ารง ๒๕๐

๙๗ คณพฤหส แซอง ๒๔๐

๙๘ คณคะนงนจ หะรญสด ๒๓๐

๙๙ คณวรพล แซจ ๒๓๐

๑๐๐ คณจรรยา ศรบณฑต ๒๓๐

๑๐๑ คณรชน โพธเจรญ ๒๐๐

๑๐๒ คณเกรยงไกร คณมงคลวฒ ๒๐๐

๑๐๓ น.อ.ทศพล ฉายานนท ๒๐๐

๑๐๔ คณพนทพย ประมลวงศและครอบครว ๒๐๐

๑๐๕ คณพรญา มาทวโชตกล ๒๐๐

๑๐๖ คณยพร รตนผล ๑๙๐

๑๐๗ คณจรพฒน คนทพไทย ๑๗๐

๑๐๘ คณสนต ทพยจนทร ๑๖๐

๑๐๙ คณสมจตร ตอเสนา ๕๐๐

๑๑๐ คณพชร ศรชยวฒน ๑๕๐

๑๑๑ คณสนย เอกภาพสกลวงศ ๑๔๐

๑๑๒ คณสรพงษ พงคภญโญภาพ ๑๒๐

ล�าดบ จ�านวนเงนชอ-สกล ล�าดบ จ�านวนเงนชอ-สกลล�าดบ จ�านวนเงนชอ-สกลล�าดบ จ�านวนเงนชอ-สกล

รายนามผรวมศรทธาพมพหนงสอ “เปลยนใจ”

พ ร ะ ไ พ ศ า ล ว ส า โ ล128 เ ป ล ย น ใ จ 129

๑๑๓ คณทวพร โสพรรณพนชกล ๑๒๐

๑๑๔ คณชลต สเสอ ๑๑๕

๑๑๕ คณวรรณกร คงบนเทง ๑๑๐

๑๑๖ คณทษฏ วงษศร ๑๑๐

๑๑๗ พ.ต.ท.หญงประณต เพงระนย ๑๐๐

๑๑๘ พ.ต.อ.กตตพงศ วเศษสงวน ๑๐๐

๑๑๙ คณจารวรรณ พรเจรญเอกชย ๑๐๐

๑๒๐ คณอาร-คณนพพร นภามรกต ๑๐๐

๑๒๑ คณวรษฐพร กลงวจตร ๑๐๐

๑๒๒ คณแสวง-คณสมบญ โคงสงเนน ๑๐๐

๑๒๓ คณลลล ภทรโชคชวย ๑๐๐

๑๒๔ น.ท.สมห แกวจนดา ๑๐๐

๑๒๕ พ.ต.ท.หญงประณต เพงระนย ๑๐๐

๑๒๖ คณบษกร วฒนไวฑรยชย ๑๐๐

๑๒๗ พ.ต.อ.กตตพงษ วเศษสงวน ๑๐๐

๑๒๘ คณชาตประชา สอนกลน ๑๐๐

๑๒๙ คณจนทราภรณ งามสอาด ๙๐

๑๓๐ คณอ�านาจ ปลอดโปรง ๑๐๐

๑๓๑ คณยพยงค ประเสรฐถาวร ๙๐

๑๓๒ คณดาวเรอง นวลเดช ๙๐

๑๓๓ คณอมรรตน มนเจก ๘๐

๑๓๔ คณวรรณกร คงบนเทง ๘๐

๑๓๕ คณชศกด ฮวดสนทร ๘๐

๑๓๖ คณอทธพทธ หโยดม ๘๐

๑๓๗ คณเกวล บวเลยง ๘๐

๑๓๘ คณรงพนธ วงษสวรรณ ๗๐

๑๓๙ คณอนนต โภคาแสง ๗๐

๑๔๐ คณเตอนใจ ศภวเศษ ๗๐

๑๔๑ คณสวา หมอรตน ๖๐

๑๔๒ คณจนทราภรณ งามสอาด ๖๐

๑๔๓ คณจตรงค เพมพล ๕๐

๑๔๔ คณสชน อนนตพพฒน ๕๐

๑๔๕ คณเบญจรตน สทธชจต ๕๐

๑๔๖ คณวลาส ศรพรหม ๕๐

๑๔๗ คณพชญดารนทร แสงประสทธ ๔๐

๑๔๘ คณอาร แกวกงวาล ๕๐

๑๔๙ คณอรพรรณ หลวงอดม ๕๐

๑๕๐ คณจตรงค เพมพน ๕๐

๑๕๑ คณสรพงษ พงษภญโญภาพ ๔๐

๑๕๒ คณสมเกยรต อนตะชยวงศ ๔๐

๑๕๓ คณทวพร โสพรรณพนฐกล ๔๐

๑๕๔ คณอธกา วานชบตร ๓๐

๑๕๕ คณเลก เถาสวรรณ ๓๐

๑๕๖ คณสวณ กตตวบลย ๒๐

๑๕๗ คณอาภรณ จนยงค ๒๐

๑๕๘ คณสรกร พทธพงศการณย ๒๐

๑๕๙ คณราฟเจรญ เอราวาโล ๑๕

๑๖๐ คณเพมพงศ-ด.ช.เอกสหส

ธนพพฒนสจจา

๑๕

รวมศรทธาทงสน ๑๗๖,๗๓๕

ล�าดบ จ�านวนเงนชอ-สกล ล�าดบ จ�านวนเงนชอ-สกล