Pleiku, thaùng 9 naêm 2013

3

Lôøi noùi ñaàu

Cô sôû laø nôi tröïc tieáp thöïc hieän vaø kieåm nghieäm ñöôøng loái, chuû tröông cuûa Ñaûng, chính saùch, phaùp luaät cuûa Nhaø nöôùc. Vieäc xaây döïng löïc löôïng vaø tieán haønh coâng taùc tuyeân giaùo ôû cô sôû nhaèm tuyeân truyeàn, ñöa ñöôøng loái, chuû tröông cuûa Ñaûng, chính saùch, phaùp luaät cuûa Nhaø nöôùc ñeán vôùi nhaân daân, taïo ra söï thoáng nhaát veà yù chí vaø haønh ñoäng trong Ñaûng, söï ñoàng thuaän trong nhaân daân, phaán ñaáu thöïc hieän thaéng lôïi nhieäm vuï phaùt trieån kinh teá-xaõ hoäi, giöõ vöõng an ninh chính trò, traät töï an toaøn xaõ hoäi, cuûng coá quoác phoøng-an ninh, xaây döïng khoái ñaïi ñoaøn keát caùc daân toäc, xaây döïng heä thoáng chính trò cô sôû trong saïch vöõng maïnh, goùp phaàn thöïc hieän thaønh coâng hai nhieäm vuï chieán löôïc laø xaây döïng thaønh coâng chuû nghóa xaõ hoäi vaø baûo veä vöõng chaéc Toå quoác Vieät Nam xaõ hoäi chuû nghóa.

Ñeå giuùp cho Ban tuyeân giaùo caùc caáp hoaøn thaønh toát nhieäm vuï, Ban Tuyeân giaùo Tænh uûy Gia Lai bieân soaïn vaø phaùt haønh cuoán “Caåm nang tuyeân giaùo cô sôû”.

Cuoán saùch goàm caùc chuyeân ñeà: Khaùi quaùt coâng taùc tö töôûng ôû cô sôû; nghieäp vuï coâng taùc tuyeân truyeàn coå ñoäng; nghieäp vuï coâng taùc vaên hoùa vaên ngheä; coâng taùc giaùo duïc lyù luaän chính trò, giaùo duïc truyeàn thoáng; coâng taùc khoa giaùo; coâng taùc xaây döïng löïc löôïng, naém baét vaø ñònh höôùng dö luaän xaõ hoäi; nghieäp vuï coâng taùc tuyeân

4

truyeàn mieäng; coâng taùc Lòch söû Ñaûng boä ñòa phöông vaø höôùng daãn coâng taùc vaên baûn cuûa tuyeân giaùo cô sôû. Caùc chuyeân ñeà ñöôïc bieân soaïn döïa treân taøi lieäu do Ban Tuyeân giaùo Trung öông phaùt haønh vaø caên cöù vaøo tình hình thöïc tieãn cuûa tænh.

Maëc duø coù nhieàu coá gaéng trong khaâu bieân soaïn, bieân taäp ñeå cuoán saùch coù noäi dung ngaén goïn, thieát thöïc, tuy nhieân khoù traùnh khoûi nhöõng khieám khuyeát, Ban Bieân taäp mong nhaän ñöôïc söï goùp yù cuûa baïn ñoïc, nhaát laø ñoäi nguõ caùn boä tuyeân giaùo cô sôû. Moïi goùp yù xin göûi veà Ban Tuyeân giaùo Tænh uûy - soá 02 Hai Baø Tröng, thaønh phoá Pleiku, tænh Gia Lai.

Ban Bieân taäp xin chaân thaønh caûm ôn!

5

Chuyeân ñeà 1KHAÙI QUAÙT COÂNG TAÙC TÖ TÖÔÛNG ÔÛ CÔ SÔÛ

I- Khaùi nieäm, phöông chaâm, nhieäm vuï, noäi dung coâng taùc tö töôûng ôû cô sôû

1- Khaùi nieäm coâng taùc tö töôûng ôû cô sôûCoâng taùc tö töôûng ôû cô sôû laø moät maët coâng taùc chuû yeáu cuûa toå

chöùc ñaûng, chính quyeàn, Maët traän vaø caùc ñoaøn theå ôû cô sôû, nhaèm taùc ñoäng vaøo ñoäi nguõ caùn boä, ñaûng vieân vaø quaàn chuùng nhaân daân ôû cô sôû, cuûng coá neàn taûng tö töôûng, ñoäng vieân, coå vuõ tính tích cöïc, saùng taïo cuûa nhaân daân treân ñòa baøn, taïo söï thoáng nhaát cao trong toaøn Ñaûng boä cô sôû, söï ñoàng thuaän trong nhaân daân, goùp phaàn hoaøn thaønh thaéng lôïi nhieäm vuï chính trò cuûa cô sôû vaø thaéng lôïi chung cuûa tænh, ñaát nöôùc.

2- Phöông chaâm coâng taùc tö töôûng ôû cô sôûTieán haønh coâng taùc tö töôûng ôû cô sôû caàn thöïc hieän 6 phöông

chaâm: Moät laø, coâng taùc tö töôûng phaûi gaén chaët vôùi vieäc thöïc hieän

nhieäm vuï chính trò, vôùi phong traøo caùch maïng cuûa quaàn chuùng, vôùi töøng ñoái töôïng.

Hai laø, keát hôïp chaët cheõ ba noäi dung giaùo duïc: chuû nghóa Maùc-Leânin, tö töôûng Hoà Chí Minh, ñöôøng loái chính saùch, phaùp luaät cuûa Ñaûng vaø Nhaø nöôùc; kieán thöùc khoa hoïc, phaåm chaát vaø ñaïo ñöùc caùch maïng; giaùo duïc lyù luaän, quan ñieåm cô baûn vaø tình hình, nhieäm vuï tröôùc maét.

6

Ba laø, keát hôïp coâng taùc tö töôûng, coâng taùc toå chöùc vaø caùc maët coâng taùc khaùc.

Boán laø, keát hôïp giaùo duïc tö töôûng trong hoïc taäp vôùi vieäc reøn luyeän trong thöïc tieãn caùch maïng.

Naêm laø, keát hôïp giaùo duïc tö töôûng trong sinh hoaït cuûa taát caû caùc toå chöùc; coâng taùc tö töôûng trong Ñaûng vôùi coâng taùc tö töôûng trong xaõ hoäi.

Saùu laø, keát hôïp boài döôõng tö töôûng, tình caûm caùch maïng vôùi pheâ phaùn nhöõng bieåu hieän tö töôûng leäch laïc; bieåu döông öu ñieåm ñi ñoâi vôùi pheâ bình, uoán naén nhöõng khuyeát ñieåm.

3- Nhieäm vuï coâng taùc tö töôûng ôû cô sôû

Coâng taùc tö töôûng ôû cô sôû coù 06 nhieäm vuï cô baûn sau:

Moät laø, giaùo duïc ñoäc laäp daân toäc gaén lieàn vôùi chuû nghóa xaõ hoäi, chuû nghóa Maùc-Leânin, tö töôûng Hoà Chí Minh, ñöôøng loái quan ñieåm cuûa Ñaûng, laøm cho caùn boä, ñaûng vieân vaø nhaân daân coù nhaän thöùc ñuùng ñaén, kieân ñònh, vöõng vaøng tröôùc moïi khoù khaên, thaùch thöùc. Kieân quyeát ñaáu tranh choáng quan ñieåm sai traùi, thuø ñòch, ngaên ngöøa aûnh höôûng cuûa chuû nghóa cô hoäi döôùi moïi hình thöùc.

Hai laø, ñaåy maïnh toång keát thöïc tieãn ôû cô sôû goùp phaàn phaùt trieån, hoaøn thieän ñöôøng loái vaø con ñöôøng ñi leân chuû nghóa xaõ hoäi cuûa Vieät Nam. Tieán haønh phoå bieán, quaùn trieät saâu roäng caùc nghò quyeát cuûa Ñaûng, chính saùch, phaùp luaät cuûa Nhaø nöôùc, nhieäm vuï chính trò cuûa ñòa phöông.

Ba laø, naâng cao baûn lónh chính trò, phaåm chaát ñaïo ñöùc, kieán thöùc vaø naêng löïc thöïc tieãn cuûa caùn boä, ñaûng vieân vaø nhaân daân, khaéc phuïc nhöõng bieåu hieän cuûa chuû nghóa thöïc duïng, suy thoaùi veà tö töôûng chính trò, ñaïo ñöùc, loái soáng, thöïc hieän coù hieäu quaû vieäc “Hoïc taäp vaø laøm theo taám göông ñaïo ñöùc Hoà Chí Minh”.

7

Boán laø, giöõ gìn vaø phaùt huy nhöõng giaù trò vaên hoùa cuûa ñòa phöông, cô sôû, goùp phaàn xaây döïng vaø phaùt trieån neàn vaên hoùa Vieät Nam tieân tieán, ñaäm ñaø baûn saéc daân toäc, con ngöôøi môùi, ñaåy maïnh coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa noâng nghieäp noâng thoân, goùp phaàn coâng nghieäp hoaù, hieän ñaïi hoùa ñaát nöôùc theo ñònh höôùng xaõ hoäi chuû nghóa.

Naêm laø, xaây döïng vaø phaùt huy nhaân toá con ngöôøi qua thöïc hieän toát caùc lónh vöïc khoa giaùo ôû cô sôû. Chæ ñaïo, höôùng daãn, coå vuõ thuùc ñaåy phong traøo thi ñua yeâu nöôùc, nhaát laø phong traøo “Toaøn daân ñoaøn keát xaây döïng ñôøi soáng vaên hoùa”, “Xaây döïng noâng thoân môùi” vaø caùc phong traøo xaõ hoäi khaùc ôû cô sôû; coi troïng vieäc boài döôõng, nhaân roäng caùc ñieån hình, nhaân toá môùi, goùp phaàn hoaøn thaønh thaéng lôïi nhieäm vuï chính trò cuûa ñòa phöông trong töøng giai ñoaïn.

Saùu laø, giaùo duïc yù thöùc caûnh giaùc, choáng caùc hoaït ñoäng “Dieãn bieán hoøa bình”, cô hoäi chính trò, loâi keùo, chia reõ söï ñoaøn keát toaøn daân ôû cô sôû. Kòp thôøi giaûi quyeát caùc maâu thuaãn noäi boä nhaân daân, khoâng ñeå xaûy ra khieáu kieän keùo daøi, khieáu kieän taäp theå, khoâng coù ñieåm noùng ôû cô sôû.

4- Noäi dung coâng taùc tö töôûng ôû cô sôû trong giai ñoaïn hieän nay

Coâng taùc tö töôûng ôû cô sôû goàm caùc noäi dung sau: Coâng taùc giaùo duïc lyù luaän chính trò, giaùo duïc truyeàn thoáng caùch maïng; coâng taùc tuyeân truyeàn, coå ñoäng; coâng taùc vaên hoùa vaên ngheä; thöïc hieän caùc lónh vöïc khoa giaùo; coâng taùc naém baét tình hình tö töôûng, dö luaän xaõ hoäi vaø ñònh höôùng tö töôûng, dö luaän xaõ hoäi ôû cô sôû; coâng taùc ñaáu tranh tö töôûng.

Ngoaøi caùc noäi dung cô baûn treân, coâng taùc tö töôûng ôû cô sôû coøn coù caùc noäi dung khaùc nhö giaùo duïc thaåm myõ, giaùo duïc theå löïc, giaùo duïc veà sinh thaùi, moâi tröôøng...

8

II- Caùc hình thöùc tieán haønh coâng taùc tö töôûng ôû cô sôû 1- Toå chöùc hoïc taäp, quaùn trieät caùc chæ thò, nghò quyeát cuûa

Ñaûng.

2- Sinh hoaït chi boä, sinh hoaït toå daân phoá, sinh hoaït caùc ñoaøn theå ñeå laøm coâng taùc giaùo duïc chính trò tö töôûng.

3- Toå chöùc caùc hoaït ñoäng vaên hoùa, vaên ngheä, theå duïc theå thao, caùc hoäi thi nhaân caùc söï kieän lôùn cuûa ñaát nöôùc, cuûa ñòa phöông thoâng qua ñoù laøm coâng taùc giaùo duïc.

4- Coâng taùc tuyeân truyeàn mieäng laø keânh heát söùc quan troïng, trong ñoù coù tuyeân truyeàn caù bieät vaø phoái hôïp toå chöùc ñöôïc caùc buoåi phaùt ñoäng quaàn chuùng.

5- Söû duïng caùc phöông tieän thoâng tin ñaïi chuùng, caùc ñieåm böu ñieän vaên hoùa xaõ, nhaø sinh hoaït coäng ñoàng, nhaø roâng vaên hoùa, caùc caâu laïc boä… ñeå laøm coâng taùc tuyeân truyeàn, giaùo duïc.

6- Phaùt ñoäng caùc phong traøo thi ñua yeâu nöôùc, phaùt hieän bieåu döông nhöõng ñieån hình tieân tieán, toå chöùc gaëp maët, toân vinh caùc ñieån hình tieân tieán, nhaân toá môùi ñeå taäp hôïp, vaän ñoäng quaàn chuùng nhaân daân.

7- Tranh thuû nhöõng ngöôøi coù uy tín trong coäng ñoàng ñeå laøm coâng taùc tuyeân truyeàn, giaùo duïc. Ngoaøi coâng taùc giaùo duïc coøn keát hôïp xöû lyù haønh chính, nhöõng luaät tuïc phuø hôïp, tieán boä cuûa ñòa phöông ñoái vôùi nhöõng ñoái töôïng vi phaïm.

8- Hoaït ñoäng tuyeân truyeàn, coå ñoäng baèng xe loa, caùc baêng rol khaåu hieäu, aùp phích, caùc cuïm pano... nhaân caùc söï kieän chính trò-xaõ hoäi quan troïng.

9- Naém baét tình hình tö töôûng vaø dö luaän xaõ hoäi:

+ Toå chöùc ñoái thoaïi vôùi nhaân daân ñeå traû lôøi nhöõng kieán nghò, thaéc maéc cuûa daân, ghi nhaän nhöõng phaûn aùnh cuûa daân ñeå ñeà nghò

9

vôùi caùc cô quan chöùc naêng giaûi quyeát ñaûm baûo nhu caàu, nguyeän voïng chính ñaùng cuûa nhaân daân.

+ Toå chöùc toát hoaït ñoäng tieáp daân haøng tuaàn. + Thoâng qua caùc hoäp thö goùp yù. + Phoái hôïp vôùi caáp treân toå chöùc caùc cuoäc ñieàu tra dö luaän

xaõ hoäi. III- Löïc löôïng laøm coâng taùc tö töôûng ôû cô sôûCoâng taùc tö töôûng laø nhieäm vuï cuûa toaøn Ñaûng, laø traùch nhieäm

cuûa moãi caùn boä, ñaûng vieân, ñoàng thôøi phaûi coù löïc löôïng chuyeân traùch, coù nghieäp vuï vaø kinh nghieäm coâng taùc. Ngay töø ngaøy thaønh laäp, Ñaûng ta ñaõ thaønh laäp Ban Tuyeân giaùo, cô quan tham möu vaø giuùp caáp uûy thöïc hieän coâng taùc tö töôûng cuûa Ñaûng.

1. Ban Tuyeân giaùo cô sôû 1.1- Chöùc naêng Ban Tuyeân giaùo cô sôû: Tham möu vaø giuùp cho

caáp uûy veà caùc maët coâng taùc tö töôûng, vaên hoùa, khoa giaùo, bieân soaïn, boå sung lòch söû ñaûng boä ñòa phöông. Tröïc tieáp toå chöùc thöïc hieän caùc hoaït ñoäng tuyeân giaùo treân ñòa baøn cô sôû.

1.2- Nhieäm vuï cuûa Ban Tuyeân giaùo cô sôû:

Moät laø, giuùp caáp uûy xaây döïng vaø toå chöùc thöïc hieän keá hoaïch coâng taùc giaùo duïc lyù luaän chính trò, naâng cao nhaän thöùc vaø söï thoáng nhaát tö töôûng vaø haønh ñoäng trong toaøn Ñaûng, thöïc hieän thaéng lôïi nhieäm vuï chính trò cuûa ñòa phöông.

Hai laø, giuùp caáp uûy xaây döïng vaø toå chöùc thöïc hieän keá hoaïch giaùo duïc ñaïo ñöùc, loái soáng, ñaáu tranh choáng quan lieâu, tham nhuõng, suy thoaùi veà tö töôûng chính trò vaø ñaïo ñöùc, loái soáng, ngaên chaën caùc teä naïn xaõ hoäi; giuùp caáp uûy trieån khai ñaåy maïnh vieäc “Hoïc taäp vaø laøm theo taám göông ñaïo ñöùc Hoà Chí Minh”.

Ba laø, giuùp caáp uûy xaây döïng keá hoaïch coâng taùc tö töôûng cuûa

10

chi boä, ñaûng boä trong xaây döïng, chænh ñoán Ñaûng, xaây döïng ñaûng boä, chi boä trong saïch, vöõng maïnh. Ban Tuyeân giaùo vöøa xaây döïng keá hoaïch (keá hoaïch theo nhieäm kyø ñaïi hoäi cuûa chi boä, ñaûng boä; keá hoaïch naêm, quí, thaùng, keá hoaïch thöïc hieän chöông trình haønh ñoäng cuûa caáp uûy…) vöøa tröïc tieáp taùc nghieäp treân caùc lónh vöïc sau:

+ Giöõ vai troø noøng coát trong vieäc tuyeân truyeàn, giaùo duïc, xaây döïng, chænh ñoán Ñaûng. Ban Tuyeân giaùo cuøng vôùi maïng löôùi coäng taùc vieân töø xaõ, phöôøng ñeán thoân, laøng, toå daân phoá, toå nhaân daân töï quaûn, caùc toå chöùc ñoaøn theå… laø löïc löôïng quan troïng trong coâng taùc giaùm saùt caùn boä, ñaûng vieân laøm theo Ñieàu leä Ñaûng, xaây döïng ñaûng boä, chi boä trong saïch vöõng maïnh.

+ Phaùt hieän kòp thôøi nhöõng vaán ñeà tö töôûng môùi naûy sinh ñeå tham möu giuùp caáp uûy caùc bieän phaùp giaûi quyeát. Phaùt hieän kòp thôøi göông ngöôøi toát, vieäc toát ñeå tuyeân truyeàn vaø nhaân roäng trong Ñaûng, trong nhaân daân.

+ Höôùng daãn, phoái hôïp, ñoân ñoác, kieåm tra caùc löïc löôïng trong xaõ, phöôøng, thò traán, thoân, laøng, toå daân phoá… thöïc hieän coâng taùc tö töôûng.

+ Giuùp caáp uûy xaây döïng ñoäi nguõ baùo caùo vieân, tuyeân truyeàn vieân. Tröïc tieáp chæ ñaïo veà noäi dung chính trò, tö töôûng cuûa caùc taøi lieäu phuïc vuï cho hoaït ñoäng tuyeân truyeàn cuûa maïng löôùi baùo caùo vieân, tuyeân truyeàn vieân, ñoäi vaên ngheä, ñaøi truyeàn thanh, nhaø vaên hoùa, ñieåm böu ñieän vaên hoùa, thö vieän, tuû saùch, baûn tin…

+ Höôùng daãn noäi dung sinh hoaït ñònh kyø hoaëc ñoät xuaát cuûa ñaûng boä, chi boä.

Boán laø, tham möu cho caáp uûy veà keá hoaïch, noäi dung tieán haønh thöôøng xuyeân cuoäc ñaáu tranh choáng “dieãn bieán hoøa bình” veà tö töôûng, vaên hoùa, loái soáng…

Ban Tuyeân giaùo cô sôû phaûi xaây döïng keá hoaïch, xaùc ñònh noäi dung, phöông phaùp, phoái hôïp löïc löôïng, tieán haønh sô keát theo töøng

11

ñôït, töøng chuû ñeà; baùo caùo caáp uûy theo ñònh kyø vaø khoâng ñònh kyø veà tình hình dieãn bieán tö töôûng trong caùn boä, ñaûng vieân vaø nhaân daân, ñaùnh giaù khaû naêng “ñeà khaùng” cuûa caùn boä, ñaûng vieân, nhaân daân tröôùc nhöõng dieãn bieán phöùc taïp cuûa tình hình theá giôùi, trong nöôùc, ñòa phöông; tröôùc nhöõng khoù khaên, bieán ñoäng treân caùc lónh vöïc cuûa ñôøi soáng xaõ hoäi.

1.3- Toå chöùc vaø caùn boä: töø 5 - 7 ñoàng chí.Ban Tuyeân giaùo cô sôû laø toå chöùc cuûa caáp uûy, ñoàng chí Tröôûng

ban do Ban Thöôøng vuï phaân coâng, ñoàng chí Phoù Tröôûng ban do Ban phaân coâng; thaønh vieân goàm moät soá ñoàng chí thuoäc caùc ngaønh nhö: laõnh ñaïo UBND, UÛy ban Maët traän Toå quoác vaø caùc ñoaøn theå; ñaïi dieän caùc ngaønh thuoäc lónh vöïc: giaùo duïc, y teá, vaên hoùa thoâng tin...

1.4- Phöông thöùc hoaït ñoäng chuû yeáu cuûa Ban Tuyeân giaùo cô sôû laø:

+ Xaây döïng keá hoaïch hoaït ñoäng: bao goàm keá hoaïch daøi haïn (theo nhieäm kyø Ñaïi hoäi cuûa ñaûng boä, chi boä); keá hoaïch naêm, quí, thaùng; keá hoaïch theo caùc chuû ñeà… Ñaây laø vaán ñeà coù tính nguyeân taéc, laøm cô sôû cho caùc maët coâng taùc khaùc.

+ Leân lòch sinh hoaït: hoïp ñònh kyø; giao ban tö töôûng ñònh kyø vôùi caáp uûy; maïng löôùi coäng taùc vieân (caùc ñoaøn theå, baùo caùo vieân, tuyeân truyeàn vieân, caùc cô quan giaùo duïc, y teá…). Xaây döïng cheá ñoä baùo caùo vaø phaân coâng giaûi quyeát coâng vieäc cho caùc thaønh vieân cuûa Ban.

2- Phoái hôïp löïc löôïng laøm coâng taùc tö töôûng ôû cô sôû2.1- Caùc löïc löôïng chuû yeáu laøm coâng taùc tö töôûng ôû cô sôû- Ban Tuyeân giaùo cô sôû, caùc ñoàng chí bí thö caùc chi boä, toå tröôûng

toå nhaân daân töï quaûn, baùo caùo vieân, tuyeân truyeàn vieân.- Ban Coâng taùc Maët traän vaø tröôûng, phoù caùc ñoaøn theå, phuï

traùch nhaø vaên hoùa, böu ñieän vaên hoùa xaõ, trung taâm giaùo duïc coäng ñoàng, ñaøi truyeàn thanh…

12

- Ban giaùm hieäu vaø giaùo vieân caùc tröôøng hoïc, tröôûng traïm vaø caùn boä y teá xaõ, phöôøng, thò traán…

- Caùc ñôn vò quaân ñoäi, coâng an, boä ñoäi bieân phoøng ñoùng treân ñòa baøn…

2.2- Caùc hình thöùc phoái hôïp löïc löôïng

- Phoái hôïp xaây döïng vaø toå chöùc thöïc hieän caùc nghò quyeát, keá hoaïch cuûa caáp uûy veà coâng taùc tö töôûng.

- Caáp uûy quyeát ñònh nhöõng vaán ñeà quan troïng cuûa coâng taùc tö töôûng. Caùn boä chuû choát cuûa caùc lónh vöïc naøy chuaån bò taøi lieäu, ñeà xuaát caùc yeâu caàu vaø bieän phaùp caàn thöïc hieän ñeå trình caáp uûy thaûo luaän vaø quyeát ñònh. Vôùi nhöõng nghò quyeát, keá hoaïch, chöông trình coâng taùc do caáp uûy ñeà ra coù lieân quan ñeán nhieäm vuï cuûa caùc toå chöùc chính quyeàn, ñoaøn theå caàn huy ñoäng caùc toå chöùc ñoù tham gia quaù trình chuaån bò xaây döïng. Sau khi ñöôïc caáp uûy thoâng qua, caùc nghò quyeát, keá hoaïch, chöông trình ñoù phaûi ñöôïc cuï theå hoùa trong keá hoaïch, chöông trình coâng taùc cuûa töøng toå chöùc.

- Phoái hôïp löïc löôïng trong coâng taùc tuyeân truyeàn, giaùo duïc thöïc hieän caùc cuoäc sinh hoaït chính trò, caùc phong traøo thi ñua yeâu nöôùc, caùc ngaøy kyû nieäm, caùc söï kieän lôùn cuûa ñaát nöôùc.

- Phoái hôïp toå chöùc caùc hoäi nghò, caùc buoåi toïa ñaøm veà lónh vöïc tö töôûng - vaên hoùa.

- Caáp uûy laøm nhieäm vuï kieåm tra thöôøng xuyeân vieäc thöïc hieän nhieäm vuï coâng taùc tö töôûng - vaên hoùa cuûa caùc ñoaøn theå nhaân daân, caùc ñôn vò vaên hoùa, thoâng tin treân ñòa baøn.

- Caáp uûy löïa choïn, boài döôõng ñoäi nguõ caùn boä laøm coâng taùc tö töôûng - vaên hoùa.

3- Cheá ñoä laøm vieäc cuûa Ban Tuyeân giaùo cô sôû

3.1- Nguyeân taéc laøm vieäc

13

- Ban Tuyeân giaùo cô sôû chaáp haønh nghieâm chænh söï chæ ñaïo cuûa caáp uûy cuøng caáp.

- Coâng taùc nhaân söï trong Ban, xeùt thi ñua khen thöôûng, ñeà xuaát chuû tröông chæ ñaïo phaûi ñöôïc thaûo luaän vaø quyeát ñònh theo ña soá.

- Haøng naêm caùc chöông trình, keá hoaïch coâng taùc, ñeà aùn phoái hôïp ñöôïc thaûo luaän daân chuû, tranh thuû yù kieán roäng raõi ñeå taïo söï thoáng nhaát trong hoaït ñoäng cuûa Ban. Khi thöïc hieän coù phaân coâng traùch nhieäm roõ raøng, cuï theå.

- Duy trì neà neáp giao ban haøng thaùng, quyù, naêm ñeå toång hôïp tình hình tö töôûng, taâm traïng xaõ hoäi cuûa nhaân daân, kòp thôøi kieán nghò vôùi caáp uûy vaø chính quyeàn giaûi quyeát nhöõng vöôùng maéc trong coâng taùc tuyeân giaùo. Thöïc hieän cheá ñoä thoâng tin baùo caùo vôùi Ñaûng uûy vaø Ban Tuyeân giaùo caáp treân theo quy ñònh.

3.2- Phaân coâng traùch nhieäm

a- Tröôûng ban

- Chòu traùch nhieäm tröôùc caáp uûy veà coâng taùc tuyeân giaùo vaø phuï traùch chung, chuû trì coâng vieäc cuûa ban, phaân coâng, kieåm tra vieäc thöïc hieän nhieäm vuï, chæ ñaïo nhöõng noäi dung coâng taùc tuyeân giaùo, trieån khai thöïc hieän vieäc hoïc taäp vaø laøm theo taám göông ñaïo ñöùc Hoà Chí Minh ñeå phuïc vuï coâng taùc laõnh ñaïo cuûa caáp uûy vaø chæ ñaïo vieäc toå chöùc thöïc hieän caùc nghò quyeát, chæ thò, höôùng daãn cuûa caáp treân vaø caáp uûy ñaõ ñöôïc thoâng qua.

- Duy trì nguyeân taéc vaø cheá ñoä laøm vieäc, chuû trì caùc hoaït ñoäng cuûa Ban theo quy ñònh, chæ ñaïo sô, toång keát caùc chæ thò, nghò quyeát veà coâng taùc tuyeân giaùo.

- Tröïc tieáp giöõ moái lieân heä vaø laõnh ñaïo coâng taùc tuyeân giaùo trong caùc cô sôû Ñaûng vaø toå chöùc chính quyeàn.

14

b- Phoù Tröôûng ban- Laøm nhieäm vuï thöôøng tröïc, giuùp Tröôûng ban theo doõi, giaûi

quyeát coâng taùc tuyeân giaùo cuûa ñòa phöông, giaûi quyeát coâng vieäc khi Tröôûng ban ñi vaéng hoaëc ñöôïc Tröôûng ban uûy quyeàn.

- Chuaån bò hoaëc giuùp Tröôûng ban chuaån bò caùc vaên baûn trình caáp uûy veà coâng taùc tuyeân giaùo, vieäc hoïc taäp vaø laøm theo taám göông ñaïo ñöùc Hoà Chí Minh.

- Xaây döïng döï thaûo caùc chöông trình coâng taùc tuyeân giaùo, chuaån bò noäi dung caùc cuoäc hoïp coù lieân quan.

- Tröïc tieáp giöõ moái lieân heä vaø theo doõi hoaït ñoäng coâng taùc tuyeân giaùo, tình hình tö töôûng, taâm traïng xaõ hoäi.

c- Caùc thaønh vieân cuûa Ban- Coù traùch nhieäm tham gia xaây döïng, ñeà xuaát vaø toå chöùc thöïc

hieän caùc chöông trình, noäi dung, keá hoaïch coâng taùc cuûa Ban ñaõ thoáng nhaát.

- Thöïc hieän nhieäm vuï ñöôïc Tröôûng, Phoù ban phaân coâng trieån khai coâng taùc tuyeân giaùo trong lónh vöïc phuï traùch. Tham gia sinh hoaït vaø döï ñaày ñuû caùc cuoäc hoïp giao ban ñònh kyø, kòp thôøi naém tình hình tö töôûng, dö luaän xaõ hoäi, baùo caùo tình hình, keát quaû coâng taùc theo quy ñònh.

3.3- Leà loái laøm vieäc- Caên cöù nhieäm vuï, chöông trình coâng taùc cuûa caáp uûy vaø

höôùng daãn cuûa Ban Tuyeân giaùo caáp treân, Ban Tuyeân giaùo cô sôû xaây döïng phöông höôùng, nhieäm vuï, chöông trình coâng taùc toaøn khoùa, naêm, 6 thaùng, haøng thaùng veà coâng taùc tuyeân giaùo ñeå trình caáp uûy thoâng qua.

- Ñònh kyø hoïp haøng thaùng 1 laàn (neáu caàn thieát seõ toå chöùc hoïp baát thöôøng) ñeå ñaùnh giaù keát quaû coâng taùc trong thaùng, phaûn aùnh tình hình tö töôûng vaø dö luaän xaõ hoäi trong caùn boä, ñaûng vieân vaø

15

nhaân daân ôû ñòa phöông; trieån khai nhieäm vuï coâng taùc thaùng sau. Noäi dung cuoäc hoïp phaûi thoâng baùo tröôùc cho caùc thaønh vieân ít nhaát laø 03 ngaøy.

- Haøng thaùng Tröôûng ban hoaëc Phoù Tröôûng ban baùo caùo keát quaû coâng taùc vôùi caáp uûy vaø Ban Tuyeân giaùo caáp treân tröïc tieáp. Khi coù nhöõng vaán ñeà ñoät xuaát, phaùt sinh phaûi baùo caùo kòp thôøi vaø ñeà xuaát giaûi phaùp vôùi caáp uûy cô sôû vaø Ban Tuyeân giaùo caáp treân, nhaát laø nhöõng vaán ñeà phöùc taïp ôû cô sôû.

- Caùc thaønh vieân cuûa Ban Tuyeân giaùo cô sôû ñöôïc cung caáp thoâng tin, döï caùc cuoäc hoïp caàn thieát vaø thöïc hieän caùc cheá ñoä khaùc theo quy ñònh.

4- Moái quan heä coâng taùc cuûa Ban Tuyeân giaùo cô sôû 4.1- Ñoái vôùi Ñaûng uûy cô sôû

Ban Tuyeân giaùo cô sôû chòu söï chæ ñaïo tröïc tieáp cuûa caáp uûy cô sôû veà phöông höôùng, nhieäm vuï, chöông trình coâng taùc. Baùo caùo ñaày ñuû, kòp thôøi keát quaû hoaït ñoäng cuûa Ban theo quy ñònh cuûa caáp uûy.

4.2- Ñoái vôùi caùc chi boä tröïc thuoäc Ñaûng uûy cô sôû

Ban Tuyeân giaùo cô sôû giöõ moái quan heä vôùi chi boä tröïc thuoäc theo quy ñònh cuûa Ñaûng uûy cô sôû, thöïc hieän chöùc naêng höôùng daãn, ñoân ñoác, kieåm tra caùc chi boä, caùc chi uûy tröïc thuoäc Ñaûng uûy cô sôû toå chöùc thöïc hieän caùc nghò quyeát, chæ thò veà coâng taùc tuyeân giaùo.

4.3- Ñoái vôùi caùc Ban vaø UÛy ban kieåm tra cuûa Ñaûng uûy cô sôû

Giöõ moái quan heä phoái hôïp trong coâng taùc tuyeân giaùo vaø xaây döïng toå chöùc cô sôû Ñaûng, chính quyeàn trong saïch, vöõng maïnh.

4.4- Ñoái vôùi chính quyeàn cô sôû

- Phoái hôïp vôùi HÑND, UBND toå chöùc thöïc hieän caùc chuû tröông, chính saùch cuûa Ñaûng, phaùp luaät cuûa Nhaø nöôùc, nghò quyeát,

16

chæ thò cuûa caáp uûy caáp treân vaø caáp uûy cô sôû veà coâng taùc tuyeân giaùo. Tham gia goùp yù kieán veà caùc keá hoaïch phaùt trieån kinh teá - xaõ hoäi ôû ñòa phöông vaø caùc quy ñònh cuûa chính quyeàn coù lieân quan ñeán nhaân daân; coâng taùc tuyeân giaùo vaø thöïc hieän vieäc hoïc taäp vaø laøm theo taám göông ñaïo ñöùc Hoà Chí Minh ôû cô sôû.

- Ñeà xuaát, kieán nghò vôùi caáp uûy cô sôû vaø Ban Tuyeân giaùo caáp treân tröïc tieáp nhöõng vaán ñeà veà coâng taùc tuyeân giaùo cô sôû; ñeà xuaát chuû tröông, giaûi phaùp ñeå giaûi quyeát nhöõng vöôùng maéc, nhöõng vaán ñeà phaùt sinh coù lieân quan ñeán coâng taùc tuyeân giaùo; vieäc trieån khai hoïc taäp vaø laøm theo taám göông ñaïo ñöùc Hoà Chí Minh, tình hình tö töôûng, taâm traïng cuûa nhaân daân ôû cô sôû.

4.5- Ñoái vôùi Maët traän Toå quoác, caùc toå chöùc chính trò-xaõ hoäi, ñoaøn theå nhaân daân

Ban tuyeân giaùo cô sôû coù moái quan heä phoái hôïp vôùi MTTQ, caùc toå chöùc chính trò-xaõ hoäi, ñoaøn theå nhaân daân treân caùc maët sau:

- Phoái hôïp vôùi Maët traän Toå quoác, caùc ñoaøn theå tuyeân truyeàn, vaän ñoäng nhaân daân thöïc hieän caùc chæ thò, nghò quyeát cuûa Ñaûng, chính saùch, phaùp luaät cuûa Nhaø nöôùc; naém tình hình tö töôûng, taâm traïng cuûa nhaân daân; theo doõi, kieåm tra, sô, toång keát caùc chæ thò, nghò quyeát coù lieân quan ñeán coâng taùc tuyeân giaùo.

- Tham döï caùc cuoäc hoïp vaø hoäi nghò sô, toång keát cuûa Maët traän toå quoác, caùc ñoaøn theå nhaân daân, hoäi quaàn chuùng.

4.6- Ñoái vôùi Ban Tuyeân giaùo caáp treân tröïc tieáp

- Ban Tuyeân giaùo cô sôû chòu söï höôùng daãn, kieåm tra cuûa Ban Tuyeân giaùo caáp treân veà noäi dung, phöông höôùng hoaït ñoäng coâng taùc tuyeân giaùo vaø boài döôõng chuyeân moân, nghieäp vuï ñoäi nguõ caùn boä laøm coâng taùc tuyeân giaùo cô sôû.

- Thöïc hieän toát caùc cheá ñoä thoâng tin baùo caùo ñuùng thôøi gian quy ñònh.

17

IV- Ñoåi môùi coâng taùc tö töôûng ôû cô sôû trong giai ñoaïn môùi1- Tình hình chungTrong thôøi gian ñeán, cuøng vôùi söï phaùt trieån ña daïng cuûa caùc

thaønh phaàn vaø nhu caàu, lôïi ích kinh teá, veà vieäc laøm, ñôøi soáng, lôïi ích khaùc nhau, neân nhu caàu cuûa nhöõng con ngöôøi trong coäng ñoàng ñoù khaùc nhau. Söï phaân hoaù giaøu ngheøo, ñôøi soáng cuûa nhaân daân ôû caùc vuøng daân cö ñoâ thò, noâng thoân ngaøy caøng doaõng ra. Töø ñoù, moâi tröôøng cuûa coâng taùc tuyeân truyeàn, giaùo duïc chính trò tö töôûng vaø xaây döïng ñôøi soáng vaên hoùa ngaøy caøng roäng vaø phöùc taïp. Vôùi söï phaùt trieån cuûa caùc phöông tieän, coâng cuï thoâng tin ñaïi chuùng nhö baùo chí, phaùt thanh truyeàn hình, nhaát laø Internet vaø caùc saûn phaåm coâng ngheä môùi trong toaøn xaõ hoäi taêng leân roõ reät; caùc nhaân toá vaø caùc keânh thoâng tin, dö luaän coù aûnh höôûng lôùn tôùi vieäc hình thaønh nhaân caùch, loái soáng cuûa moïi ngöôøi taêng leân. Vieäc môû cöûa vaø hoäi nhaäp ngaøy caøng gia taêng, söï giao löu hôïp taùc vôùi nöôùc ngoaøi veà kinh teá, khoa hoïc, vaên hoùa ngaøy caøng saâu roäng, moâi tröôøng hoaït ñoäng cuûa con ngöôøi ngaøy caøng ñöôïc môû roäng hôn. Beân caïnh nhöõng yeáu toá tích cöïc, giuùp moïi ngöôøi daàn môû roäng taàm nhìn, taêng theâm hieåu bieát, tieáp thu hoïc taäp ñöôïc nhöõng tinh hoa vaên hoùa cuûa nhaân loaïi thì cuõng khoù traùnh khoûi aûnh höôûng cuûa nhöõng “nhaân toá ngoaïi lai”. YÙ thöùc cuûa moïi ngöôøi veà daân chuû, bình ñaúng, tö duy ñoäc laäp, trình ñoä vaên hoùa, khoa hoïc hieåu bieát veà moïi maët töøng böôùc ñöôïc naâng leân, ñoøi hoûi phaûi ñöôïc toân troïng, naêng ñoäng vaø chuû ñoäng hôn trong vieäc baøy toû nguyeän voïng cuûa mình vaø trong vieäc löïa choïn thoâng tin. Yeáu toá naøy ñoøi hoûi coâng taùc tuyeân truyeàn, giaùo duïc chính trò tö töôûng trong nhöõng naêm tôùi phaûi coù phöông phaùp tieáp caän phong phuù vaø phöông thöùc trieån khai cho phuø hôïp vôùi töøng ñoái töôïng.

Maët khaùc, treân ñòa baøn tænh ta, moät boä phaän caùn boä, ñaûng vieân vaø caùc taàng lôùp nhaân daân coøn baên khoaên lo laéng veà ñôøi soáng coøn nhieàu khoù khaên; dòch beänh gia suùc, gia caàm, thieân tai xaûy ra aûnh

18

höôûng ñeán saûn xuaát vaø ñôøi soáng cuûa nhaân daân; coâng taùc veä sinh an toaøn thöïc phaåm khoâng ñaûm baûo, tai naïn giao thoâng vaãn nghieâm troïng, trong xaõ hoäi xuaát hieän nhieàu loaïi toäi phaïm môùi, nhaát laø toäi phaïm ma tuyù, gieát ngöôøi, cöôùp cuûa… laøm cho nhaân daân lo laéng; nhieàu vaán ñeà xaõ hoäi böùc xuùc chöa ñöôïc giaûi quyeát coù hieäu quaû nhö: vaán ñeà ñeàn buø, giaûi phoùng maët baèng, tyû leä ñoùi ngheøo coøn cao trong vuøng ñoàng baøo daân toäc thieåu soá, maët baèng daân trí cuûa tænh coøn thaáp; söï xuoáng caáp veà y ñöùc cuûa moät boä phaän thaày thuoác laøm nhaân daân baát bình; tình hình an ninh noâng thoân coøn tieàm aån nhöõng nhaân toá phöùc taïp, boïn Fulro löu vong thöôøng xuyeân lieân laïc, chæ ñaïo soá beân trong moùc noái, cuûng coá caùc khung ngaàm, kích ñoäng tö töôûng ly khai, ñe doaï, xuùi duïc moät boä phaän ñoàng baøo DTTS, baïo loaïn khi coù ñieàu kieän, vöôït bieân traùi pheùp sang Campuchia; boïn phaûn ñoäng ñoäi loát toân giaùo thöôøng xuyeân choáng phaù ta veà nhieàu maët, kích ñoäng chia reõ löông, giaùo, chia reõ khoái ñaïi ñoaøn keát daân toäc; teä naïn xaõ hoäi, meâ tín dò ñoan vaø caùc huû tuïc laïc haäu chöa ñöôïc khaéc phuïc, ñaåy luøi, aûnh höôûng lôùn ñeán vieäc gìn giöõ an ninh, traät töï an toaøn xaõ hoäi cuûa tænh.

2- Ñoåi môùi coâng taùc tö töôûng ôû cô sôû2.1- Ñoåi môùi nhaän thöùc cuûa caáp uûy vaø nhaän thöùc cuûa caùn boä,

ñaûng vieân ñoái vôùi coâng taùc tö töôûng ôû cô sôû

- Caàn thoáng nhaát quan ñieåm, nhaän thöùc veà vò trí, vai troø quan troïng, taùc duïng to lôùn cuûa coâng taùc tö töôûng ñoái vôùi moïi hoaït ñoäng ôû cô sôû. Moãi caùn boä, ñaûng vieân ñeàu phaûi laøm coâng taùc tö töôûng. Khaéc phuïc moïi bieåu hieän coi nheï, troâng chôø, yû laïi vaøo caáp treân, khoaùn traéng cho caùn boä phuï traùch coâng taùc tuyeân giaùo cô sôû.

- Cuûng coá naâng cao chaát löôïng heä thoáng chính trò ôû cô sôû. Taäp trung vaøo ñaåy maïnh coâng taùc tuyeân truyeàn, giaùo duïc chính trò tö töôûng; coâng taùc naém baét tình hình tö töôûng, dö luaän xaõ hoäi trong nhaân daân, coâng taùc ñaáu tranh tuyeân truyeàn phaûn baùc caùc luaän ñieäu

19

cuûa boïn phaûn ñoäng... nhaèm taïo ñöôïc nhöõng chuyeån bieán veà nhaän thöùc vaø toå chöùc thöïc hieän.

- Naâng cao nhaän thöùc, taêng cöôøng coâng taùc laõnh ñaïo, chæ ñaïo cuûa caùc caáp uûy ñaûng, caùc caáp chính quyeàn veà coâng taùc tö töôûng treân ñòa baøn daân cö, coi ñaây laø moät trong nhöõng nhieäm vuï troïng taâm cuûa caùc caáp uûy ñaûng, chính quyeàn, cuûa Maët traän vaø caùc ñoaøn theå chính trò-xaõ hoäi. Thöôøng xuyeân theo doõi, chæ ñaïo vaø kieåm tra coâng taùc tö töôûng ôû cô sôû, nhaát laø hoaït ñoäng cuûa ban tuyeân giaùo, caùn boä tuyeân giaùo.

2.2- Ñoåi môùi noäi dung, hình thöùc, ña daïng hoaù caùc phöông thöùc coâng taùc tö töôûng

- Ñoåi môùi noäi dung coâng taùc tö töôûng ôû cô sôû: + Tröôùc heát, caàn ñoåi môùi noäi dung vaø hình thöùc toå chöùc hoïc

taäp, quaùn trieät nghò quyeát cuûa Ñaûng, chính saùch, phaùp luaät cuûa Nhaø nöôùc. Chuù troïng ñoåi môùi vaø naâng cao hieäu quaû vieäc xaây döïng chöông trình, keá hoaïch, trong bieân soaïn taøi lieäu phuïc vuï quaùn trieät, hoïc taäp, nghieân cöùu caùc chæ thò, nghò quyeát cuûa Ñaûng, chính saùch, phaùp luaät cuûa Nhaø nöôùc.

+ Ñoåi môùi noäi dung tuyeân truyeàn, giaùo duïc, thoâng tin thôøi söï, chính saùch phaûi ña daïng hoaù, caäp nhaät thöôøng xuyeân, taïo thaønh nhu caàu tinh thaàn ôû cô sôû soâi ñoäng, laønh maïnh, ñaåy luøi vaø laán aùp caùc loaïi thoâng tin nhieãu loaïn, tieâu cöïc. Ñaëc bieät quan taâm tôùi coâng taùc tuyeân truyeàn, giaùo duïc veà quan ñieåm, ñöôøng loái chuû tröông cuûa Ñaûng, chính saùch, phaùp luaät cuûa Nhaø nöôùc; tuyeân truyeàn naâng cao nhaän thöùc cho caùn boä, ñaûng vieân vaø nhaân daân veà thôøi cô, thuaän lôïi vaø khoù khaên, thaùch thöùc môùi khi nöôùc ta hoäi nhaäp saâu, toaøn dieän treân caùc lónh vöïc; caùc chuû tröông chæ ñaïo cuûa Ñaûng, caùc nghò quyeát cuûa Quoác hoäi vaø caùc giaûi phaùp cuûa Chính phuû trong vieäc kieàm cheá laïm phaùt, giöõ vöõng taêng tröôûng vaø ñaåy maïnh an sinh xaõ hoäi. Caàn ñaåy maïnh tuyeân truyeàn nhöõng thaønh töïu phaùt trieån kinh teá-

20

xaõ hoäi cuûa ñaát nöôùc vaø cuûa ñòa phöông, nhaát laø keát quaû thöïc hieän chính saùch daân toäc, chính saùch toân giaùo, nhieäm vuï xaây döïng quoác phoøng-an ninh vaø xaây döïng heä thoáng chính trò ôû cô sôû. Xaây döïng nieàm tin vaø loøng töï haøo cuûa caùn boä, ñaûng vieân vaø nhaân daân ñoái vôùi söï nghieäp ñoåi môùi ñaát nöôùc. Ñaåy maïnh coâng taùc ñaáu tranh choáng aâm möu “dieãn bieán hoaø bình” treân lónh vöïc tö töôûng, vaên hoùa, ñaáu tranh vaø laøm thaát baïi aâm möu, thuû ñoaïn cuûa boïn FULRO löu vong, xoùa boû tö töôûng ly khai, töï trò trong moät boä phaän ñoàng baøo DTTS.

+ Taêng cöôøng tuyeân truyeàn, giaùo duïc, hoïc taäp vaø laøm theo taám göông saùng cuûa caùn boä, ñaûng vieân, nhaân daân trong lao ñoäng hoïc taäp, coâng taùc, nhaát laø ñieån hình tieân tieán hoïc taäp vaø laøm theo taám göông ñaïo ñöùc Hoà Chí Minh. Xaây döïng caùc ñieån hình vaø tuyeân truyeàn ñieån hình tieân tieán thaät tích cöïc, maïnh meõ. Laøm cho caùi tích cöïc, tieán boä ñöôïc nhaân roäng, trôû thaønh phoå bieán, vôùi phöông chaâm “laáy caùi ñeïp, deïp caùi xaáu; laáy tích cöïc ñaåy luøi tieâu cöïc”.

+ Naâng cao chaát löôïng coâng taùc tuyeân truyeàn, giaùo duïc chính trò tö töôûng theo phöông chaâm “Deã nhôù, deã hieåu, deã laøm” vaø “Möa daàm thaám laâu”, “Ñaûng chuû tröông, nhaân daân phaûi bieát, phaûi baøn, phaûi hieåu ñeå laøm theo”. Ñaûm baûo thoâng tin tuyeân truyeàn, giaùo duïc phong phuù, ña daïng, thieát thöïc, ñuùng ñònh höôùng, coù hieäu quaû taïo dö luaän xaõ hoäi toát treân caùc lónh vöïc kinh teá, xaõ hoäi, quoác phoøng- an ninh; ñoàng thôøi tích cöïc ñaáu tranh phoøng choáng tham oâ, tham nhuõng, quan lieâu vaø caùc tieâu cöïc xaõ hoäi khaùc.

- Ñoåi môùi phöông thöùc tieán haønh coâng taùc tö töôûng ôû cô sôû: Ña daïng hoaù caùc hình thöùc tieán haønh coâng taùc tö töôûng ôû cô sôû, laøm cho coâng taùc tö töôûng luoân phong phuù, sinh ñoäng, ñaùp öùng yeâu caàu cuûa moïi ñoái töôïng. Duy trì cheá ñoä sinh hoaït Ñaûng, ñoaøn theå ñeàu ñaën, coù chaát löôïng.

+ Taêng cöôøng coâng taùc naém baét tình hình tö töôûng, taâm traïng

21

cuûa nhaân daân, caùc dö luaän xaõ hoäi ñeå phaân tích, höôùng daãn ñònh höôùng dö luaän ñuùng ñaén, khoâng thuï ñoäng, phaûi nhaïy beùn hôn, linh hoaït hôn ñeå kòp thôøi oån ñònh tình hình tö töôûng, khoâng ñeå keû xaáu lôïi duïng gaây maát traät töï an ninh xaõ hoäi vaø phaûi giöõ nghieâm kyû luaät trong thoâng tin tuyeân truyeàn.

+ Phoái hôïp chaët cheõ vaø ñoàng boä hoaït ñoäng cuûa caùc löïc löôïng laøm coâng taùc tuyeân truyeàn, vaän ñoäng quaàn chuùng, taïo söùc maïnh toång hôïp nhaèm naâng cao hieäu quaû tuyeân truyeàn.

+ Taêng cöôøng coâng taùc tuyeân truyeàn, giaùo duïc thoâng qua caùc loaïi hình vaên hoùa, ngheä thuaät nhö: saân khaáu hoaù, toå chöùc thi keå truyeän, thi tìm hieåu, toå chöùc toïa ñaøm, giao löu, caùc hoaït ñoäng vaên hoùa theå thao...

+ Ñoåi môùi hoaït ñoäng tieáp daân, taêng cöôøng hoaït ñoäng ñoái thoaïi tröïc tieáp vôùi nhaân daân cuûa caùc caáp uyû, chính quyeàn, caùc cô quan, ban, ngaønh, ñoaøn theå.

+ Ñaåy maïnh phong traøo toaøn daân thi ñua yeâu nöôùc, gaén vôùi bieåu döông, khen thöôûng kòp thôøi nhöõng ñôn vò caù nhaân tieân tieán, göông “ngöôøi toát, vieäc toát” ôû cô sôû.

2.3- Xaây döïng heä thoáng laøm coâng taùc tö töôûng ôû cô sôû ñuû maïnh, hoaït ñoäng coù neà neáp, hieäu quaû

- Xaây döïng vaø naâng cao hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa Ban tuyeân giaùo xaõ, phöôøng, thò traán. Naâng cao chaát löôïng hoaït ñoäng cuûa Maët traän vaø caùc toå chöùc ñoaøn theå CT-XH, Ban vaên hoùa thoâng tin caáp xaõ.

- Taäp trung xaây döïng, boài döôõng taäp huaán nghieäp vuï tuyeân truyeàn mieäng cho ñoäi nguõ baùo caùo vieân, tuyeân truyeàn vieân ôû cô sôû coù trình ñoä lyù luaän chính trò, trình ñoä chuyeân moân; coù khaû naêng nghieäp vuï phaân tích, toång hôïp vaø kieán thöùc sö phaïm caàn thieát ñeå laøm coâng taùc tuyeân truyeàn mieäng; am hieåu ngoân ngöõ, phong tuïc taäp quaùn cuûa ñoái töôïng tuyeân truyeàn; nhieät tình vaø coù traùch nhieäm

22

vôùi coâng vieäc. Xaây döïng ñoäi nguõ caùn boä, ñaûng vieân göông maãu, noùi ñi ñoâi vôùi laøm, noùi ít, laøm nhieàu thì daân môùi tin, coù nhö vaäy coâng taùc tuyeân truyeàn, giaùo duïc môùi coù hieäu quaû. Chuù troïng xaây döïng maïng löôùi tuyeân truyeàn vieân ôû cô sôû, chuù yù löïc löôïng tuyeân truyeàn vieân laø giaùo vieân, caùn boä y teá, boä ñoäi vaø caùn boä höu trí, cöïu chieán binh, trí thöùc vaø ngöôøi coù uy tín trong doøng hoï laø ngöôøi daân toäc thieåu soá taïi thoân, laøng.

- Taêng cöôøng hoaït ñoäng thoâng tin, tuyeân truyeàn cuûa caùc phöông tieän thoâng tin ñaïi chuùng.

- Thöïc hieän coù hieäu quaû caùc döï aùn truyeàn thoâng ñöôïc phaân boå cho ñòa phöông.

- Haøng thaùng, ban tuyeân giaùo caùc caáp phoái hôïp vôùi caùc cô quan höõu quan, bieân soaïn taøi lieäu tuyeân truyeàn coù tính chaát ñònh höôùng troïng taâm phuïc vuï cho coâng taùc tuyeân truyeàn, giaùo duïc chính trò tö töôûng cuûa caáp uûy, Maët traän vaø caùc ñoaøn theå CT-XH ôû cô sôû.

- Ñònh kyø ban tuyeân giaùo caùc caáp toå chöùc giao ban coâng taùc tö töôûng -vaên hoùa ñeå naém baét tình hình tö töôûng, taâm traïng xaõ hoäi, nhöõng böùc xuùc cuûa nhaân daân ñeå phaûn aùnh kòp thôøi cho caáp uûy chæ ñaïo kòp thôøi. Quan taâm xaây döïng maïng löôùi coäng taùc vieân dö luaän xaõ hoäi caùc caáp.

- Ban Tuyeân giaùo Tænh uûy chæ ñaïo toát coâng taùc boài döôõng, taäp huaán nghieäp vuï coâng taùc tuyeân truyeàn mieäng, nghieäp vuï coâng taùc tuyeân giaùo cô sôû; nghieân cöùu ñieàu tra dö luaän xaõ hoäi; bieân soaïn vaø cung caáp thoâng tin, taøi lieäu caàn thieát phoå bieán roäng raõi trong nhaân daân. Phoái hôïp ñoàng boä cuûa caùc löïc löôïng trong binh chuûng tuyeân truyeàn, phaùt huy cao ñoä vai troø cuûa caùc cô quan thoâng tin ñaïi chuùng; naâng cao chaát löôïng hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa caùc ñoäi taêng cöôøng cô sôû, Ñoäi thoâng tin an ninh (Coâng an tænh), Ñoäi tuyeân truyeàn coå ñoäng (Trung taâm Vaên hoùa, Ñieän aûnh vaø Du lòch), Ñoäi

23

tuyeân truyeàn vaên hoùa cô sôû (Boä chæ huy Quaân söï tænh) vaø caùc ñoäi tuyeân truyeàn xung kích thanh nieân...

2.4- Taêng cöôøng ñaàu tö cô sôû vaät chaát, trang thieát bò, kinh phí cho coâng taùc tö töôûng ôû cô sôû

- Haøng naêm, caáp uûy coù keá hoaïch taêng cöôøng ñaàu tö cô sôû vaät chaát, trang thieát bò, kinh phí phuïc vuï caùc hoaït ñoäng tuyeân truyeàn giaùo duïc chính trò tö töôûng vaø caùc thieát cheá vaên hoùa ôû cô sôû, chuù troïng thieát cheá vaên hoùa ôû caùc thoân, laøng, toå daân phoá.

- Laäp Ñeà aùn ñeà nghò caáp treân ñaàu tö heä thoáng truyeàn thanh ôû cô sôû; taêng cöôøng caùc aán phaåm baùo chí, caùc loaïi baêng ñóa hình phuïc vuï truyeân truyeàn, phoå bieán khoa hoïc kyõ thuaät, phoå bieán kinh nghieäm, giôùi thieäu ñieån hình tieân tieán…

- Caàn coù cheá ñoä boài döôõng thích ñaùng cho ngöôøi tröïc tieáp laøm coâng taùc tuyeân truyeàn ôû cô sôû theo soá buoåi tuyeân truyeàn, nhaát laø cheá ñoä ñoái vôùi ngöôøi coù uy tín trong ñoàng baøo daân toäc ñeå laøm coâng taùc tuyeân truyeàn treân ñòa baøn thoân, laøng coù ñieåm noùng veà an ninh chính trò.

Ngoaøi ra, caùc caáp uûy, chính quyeàn ñòa phöông caàn chuû ñoäng ñaåy maïnh vieäc xaõ hoäi hoaù caùc hoaït ñoäng vaên hoùa goùp phaàn hoã trôï coâng taùc tuyeân truyeàn, giaùo duïc chính trò tö töôûng treân ñòa baøn daân cö.

24

Chuyeân ñeà 2COÂNG TAÙC TUYEÂN TRUYEÀN, COÅ ÑOÄNG ÔÛ CÔ SÔÛ

A- Giôùi thieäu toaøn vaên baøi vieát “Ngöôøi tuyeân truyeàn vaø caùch tuyeân truyeàn” cuûa Baùc Hoà ñaêng treân Baùo söï thaät soá 79 ngaøy 26-6-1947

Tuyeân truyeàn laø ñem moät vieäc gì noùi cho daân hieåu, daân nhôù, daân theo, daân laøm. Neáu khoâng ñaït ñöôïc muïc ñích ñoù, laø tuyeân truyeàn thaát baïi.

Muoán thaønh coâng, phaûi bieát caùch tuyeân truyeàn.Thí duï tuyeân truyeàn tröôøng kyø khaùng chieán.Tröôùc heát, mình phaûi hieåu roõ vì sao phaûi khaùng chieán. Khoâng

khaùng chieán coù haïi theá naøo. Khaùng chieán coù lôïi theá naøo. Vì sao khaùng chieán phaûi tröôøng kyø. Trong cuoäc tröôøng kyø khaùng chieán phaûi qua nhöõng gian nan cöïc khoå theá naøo. Vì sao ta phaûi gaéng chòu nhöõng söï gian nan cöïc khoå aáy. Trong luùc khaùng chieán, moãi moät lôùp nhaân daân phaûi laøm nhöõng coâng vieäc gì. Vì sao khaùng chieán nhaát ñònh thaéng lôïi.

Hai laø phaûi bieát caùch noùi. Noùi thì phaûi giaûn ñôn, roõ raøng, thieát thöïc. Phaûi coù ñaàu, coù ñuoâi, sao cho ai cuõng hieåu ñöôïc, nhôù ñöôïc.

Chôù duøng nhöõng danh töø laï, ít ngöôøi hieåu. Chôù noùi ra ngoaøi ñeà, chôù laép ñi laép laïi. Chôù noùi quaù moät tieáng ñoàng hoà, vì noùi daøi thì ngöôøi ta chaùn tai, khoâng thích nghe nöõa.

Muoán traùnh nhöõng khuyeát ñieåm ñoù, tröôùc khi noùi, phaûi vieát moät daøn baøi roõ raøng, roài cöù xem ñoù maø noùi.

25

Ba laø phaûi coù leã ñoä. Thöôøng nhöõng anh em thanh nieân, ñeán noùi trong moät cuoäc mít tinh, môû mieäng laø: “Caùc ñoàng chí!”. Ba tieáng ñoù khoâng phaûi laø voâ pheùp, nhöng vì khoâng hôïp hoaøn caûnh, neân chöôùng tai. Moät hoâm, toâi ñeán döï moät cuoäc mít tinh, ñaõ thaáy moät kinh nghieäm nhö vaäy. Moät cuï giaø noùi kheõ vôùi toâi:

“Cuï Hoà laø Chuû tòch caû nöôùc, laïi coù tuoåi, theá maø Cuï luoân luoân noùi: Thöa caùc cuï, caùc ngaøi, v.v.. Ñaèng naøy, caùc caäu thanh nieân baèng löùa chaùu chuùng mình, maø coù yù muoán laøm thaày chuùng mình…”.

Ñoù laø moät ñieàu neân chuù yù.

Ngöôøi tuyeân truyeàn caàn phaûi chòu khoù, chòu khoå, kheùo ôû, sieâng laøm. Chôù töôûng raèng: Ñi phôùt qua ñòa phöông, dieãn thuyeát moät hai giôø ñoàng hoà maø coù keát quaû. Ñeán moät ñòa phöông naøo, caàn phaûi ñi thaêm caùc cuï phuï laõo, caùc ngöôøi phuï traùch, roài ñi thaêm caùc nhaø ñoàng baøo ñeå gaây caûm tình, vaø ñeå hieåu bieát tình hình ñòa phöông. Ñoù laø moät vieäc caàn cho tuyeân truyeàn.

Hai laø daân ôû ñoù sinh hoaït theá naøo, ta cuõng phaûi sinh hoaït nhö hoï. Neáu daân daäy sôùm maø mình nguû tröa, daân ñang laøm vieäc maø mình naèm nguû lì, thì seõ bò daân gheùt, vaø aûnh höôûng xaáu ñeán vieäc tuyeân truyeàn.

Thaáy daân laøm vieäc gì, baát kyø to nhoû, ta cuõng ra tay laøm giuùp. Ñoù laø caùch gaây caûm tình toát nhaát, noù seõ giuùp cho vieäc tuyeân truyeàn keát quaû gaáp boäi.

Thaùi ñoä phaûi meàm moûng: ñoái vôùi caùc cuï giaø phaûi cung kính, vôùi anh em, phaûi khieâm toán, vôùi phuï nöõ, phaûi nghieâm trang, vôùi nhi ñoàng, phaûi thaân yeâu, vôùi caû moïi ngöôøi, phaûi thaønh khaån.

Mong anh em ñi tuyeân truyeàn laøm ñuùng nhö theá, thì chaéc seõ thaønh coâng to.

A.G.

26

B- Coâng taùc tuyeân truyeàn, coå ñoäng ôû cô sôûI- Nhaän thöùc chung veà coâng taùc tuyeân truyeàn, coå ñoäng1- Khaùi nieäm tuyeân truyeàn, coå ñoängKhaùi nieäm tuyeân truyeàn: Töø thöïc tieãn caùch maïng Vieät Nam,

coù theå hieåu: Tuyeân truyeàn laø hoaït ñoäng nhaèm truyeàn baù chuû nghóa Maùc-Leânin, tö töôûng Hoà Chí Minh, ñöôøng loái, chính saùch cuûa Ñaûng vaø Nhaø nöôùc, nhieäm vuï chính trò cuûa ñòa phöông, töø ñoù coù nieàm tin vöõng chaéc vaøo söï nghieäp caùch maïng vaø töï giaùc, saùng taïo trong hoaït ñoäng thöïc tieãn, ñaåy maïnh söï nghieäp coâng nghieäp hoaù, hieän ñaïi hoaù, ñöa ñaát nöôùc tieán leân chuû nghóa xaõ hoäi.

Khaùi nieäm coå ñoäng: Coå ñoäng laø thoâng qua caùc phöông thöùc, coâng cuï rieâng, chuû yeáu laø caùc bieän phaùp tröïc quan, taùc ñoäng tröïc tieáp vaøo nhaän thöùc, tö töôûng, tình caûm cuûa quaàn chuùng nhaân daân, loâi cuoán hoï vaøo nhöõng hoaït ñoäng theo muïc tieâu ñaõ ñònh.

Nhö vaäy, tuyeân truyeàn coå ñoäng theo nghóa roäng laø hoaït ñoäng coù muïc ñích cuûa moät chuû theå nhaèm truyeàn baù nhöõng tri thöùc, giaù trò tinh thaàn, tö töôûng ñeán ñoái töôïng, bieán nhöõng tri thöùc, giaù trò tinh thaàn, tö töôûng ñoù thaønh nhaän thöùc, nieàm tin, tình caûm, coå vuõ ñoái töôïng haønh ñoäng theo nhöõng ñònh höôùng do chuû theå tuyeân truyeàn ñaët ra.

2- Vai troø cuûa coâng taùc tuyeân tuyeàn, coå ñoäng ôû cô sôûVai troø quan troïng cuûa coâng taùc tuyeân truyeàn, coå ñoäng theå

hieän taäp trung ôû caùc khía caïnh sau:- Phoå bieán, truyeàn baù chuû nghóa Maùc - Leânin, tö töôûng Hoà Chí

Minh, caùc quan ñieåm, ñöôøng loái cuûa Ñaûng, chính saùch, phaùp luaät cuûa Nhaø nöôùc, nhöõng vaán ñeà thôøi söï lôùn cuûa quoác teá, cuûa ñaát nöôùc, cuûa tænh vaø nhieäm vuï chính trò cuûa ñòa phöông. Ñaëc bieät hieän nay laø vaán ñeà thöïc hieän Phaùp leänh daân chuû xaõ, phöôøng, thò traán, xaây döïng noâng thoân môùi, vaán ñeà bieån ñaûo… qua ñoù naâng cao nhaän thöùc

27

chính trò cuûa caùn boä, ñaûng vieân vaø nhaân daân; ñoäng vieân moïi ngöôøi thöïc hieän toát caùc nhieäm vuï chính trò cuûa ñòa phöông, cô sôû.

- Laø coâng cuï ñeå ñònh höôùng tö töôûng, höôùng daãn suy nghó vaø haønh ñoäng cuûa toaøn xaõ hoäi.

- Goùp phaàn quan troïng ñeå xaây döïng ñôøi soáng vaên hoùa laønh maïnh ôû ñòa baøn daân cö, xaây döïng neàn vaên hoùa Vieät Nam tieân tieán, ñaäm ñaø baûn saéc daân toäc, xaây döïng con ngöôøi trôû thaønh moät coâng daân toát, naâng cao ñôøi soáng nhaân daân, thöïc hieän tieán boä vaø coâng baèng xaõ hoäi.

Qua tuyeân truyeàn, coå ñoäng ñeå phaùt huy vai troø laøm chuû, tính tích cöïc, saùng taïo cuûa quaàn chuùng treân caùc lónh vöïc chính trò, kinh teá, vaên hoùa, xaõ hoäi, an ninh, quoác phoøng… theo tinh thaàn Phaùp leänh thöïc hieän daân chuû ôû xaõ, phöôøng, thò traán.

- Goùp phaàn taêng cöôøng moái lieân heä maùu thòt giöõa Ñaûng vôùi nhaân daân, xaây döïng khoái ñoaøn keát thoáng nhaát trong Ñaûng, taêng cöôøng söï ñoàng thuaän trong xaõ hoäi.

- Laø coâng cuï saéc beùn trong ñaáu tranh baûo veä neàn taûng tö töôûng cuûa Ñaûng, choáng laïi moïi aâm möu, thuû ñoaïn “dieãn bieán hoøa bình” cuûa caùc theá löïc thuø ñòch; pheâ phaùn caùc quan ñieåm sai traùi, leäch laïc naûy sinh trong caùn boä, ñaûng vieân vaø nhaân daân trong quaù trình thöïc hieän ñöôøng loái ñoåi môùi cuûa Ñaûng vaø Nhaø nöôùc.

3- Chöùc naêng cô baûn cuûa coâng taùc tuyeân truyeàn, coå ñoängCoâng taùc tuyeân truyeàn, coå ñoäng coù 04 chöùc naêng cô baûn sau: - Chöùc naêng thoâng tin: Ñaây laø chöùc naêng cô baûn, ñaàu tieân cuûa coâng taùc tuyeân

truyeàn. Tuyeân truyeàn ñem laïi thoâng tin môùi cho ñoái töôïng nhaèm thöïc hieän muïc ñích laø naâng cao nhaän thöùc cho ñoái töôïng.

Thöïc hieän chöùc naêng naøy, tuyeân truyeàn mang ñeán cho ñoái töôïng nhöõng thoâng tin chuû yeáu veà chuû nghóa Maùc-Leânin, tö töôûng Hoà Chí Minh, ñöôøng loái, chính saùch cuûa Ñaûng vaø phaùp luaät cuûa

28

Nhaø nöôùc, thoâng tin thôøi söï trong nöôùc vaø quoác teá, nhieäm vuï chính trò cuûa ñòa phöông, ñôn vò, cô sôû...

- Chöùc naêng giaùo duïc chính trò tö töôûng: Ñaây laø chöùc naêng heát söùc quan troïng cuûa coâng taùc tuyeân

truyeàn, ñöôïc thöïc hieän qua noäi dung sau: Giaùo duïc lyù luaän, hình thaønh tö duy lyù luaän; giaùo duïc chính trò tö töôûng, hình thaønh vaên hoùa chính trò; giaùo duïc theá giôùi quan, hình thaønh theá giôùi quan khoa hoïc; giaùo duïc lao ñoäng, hình thaønh thaùi ñoä lao ñoäng môùi; giaùo duïc kinh teá, hình thaønh vaên hoùa kinh teá; giaùo duïc ñaïo ñöùc vaø loái soáng môùi; giaùo duïc tinh thaàn caûnh giaùc caùch maïng, hình thaønh khaû naêng “mieãn dòch” cuûa nhaân daân ñoái vôùi aûnh höôûng cuûa heä tö töôûng thuø ñòch vaø “dieãn bieán hoaø bình” cuûa chuû nghóa ñeá quoác.

Tuyeân truyeàn goùp phaàn vaøo giaûi quyeát vaán ñeà tö töôûng phaùt sinh trong quaàn chuùng ñoàng thôøi ñònh höôùng thaùi ñoä, tö töôûng vaø taïo söï thoáng nhaát veà tö töôûng trong nhaân daân.

- Chöùc naêng toå chöùc, coå vuõ haønh ñoäng: Chöùc naêng toå chöùc, coå vuõ haønh ñoäng theå hieän thoâng qua vieäc

höôùng daãn taäp hôïp quaàn chuùng tham gia vaøo caùc quaù trình tö töôûng, tham gia vaøo giaûi quyeát nhieäm vuï chính trò, tham gia uûng hoä caùi môùi, caùi tieán boä, pheâ phaùn caùi tieâu cöïc, laïc haäu trong ñôøi soáng xaõ hoäi. Coå vuõ khích leä quaàn chuùng saùng taïo, tích cöïc, chuû ñoäng tham gia caùc phong traøo thi ñua, tham gia caùc cuoäc vaän ñoäng caùch maïng roäng lôùn hoaëc moät hình thöùc taäp hôïp naøo ñoù nhaèm thöïc hieän nhöõng nhieäm vuï chính trò ñeà ra. Trong thöïc tieãn chính laø vaän ñoäng nhaân daân tham gia caùc phong traøo thi ñua yeâu nöôùc; tieáp tuïc ñaåy maïnh vieäc hoïc taäp vaø laøm theo taám göông ñaïo ñöùc Hoà Chí Minh; cuoäc vaän ñoäng “Ngöôøi Vieät Nam öu tieân duøng haøng Vieät Nam”; phong traøo “Toaøn daân ñoaøn keát xaây döïng ñôøi soáng vaên hoùa”, “Xaây döïng noâng thoân môùi”…

- Chöùc naêng pheâ phaùn:

Taäp trung pheâ phaùn trieät ñeå, saâu saéc vôùi caùc toå chöùc, caù nhaân

29

coù tö töôûng, quan ñieåm ñi ngöôïc laïi lôïi ích daân toäc, boâi nhoï, xuyeân taïc chuû nghóa Maùc-Leânin, tö töôûng Hoà Chí Minh, phuû nhaän chuû nghóa xaõ hoäi, phuû nhaän söï laõnh ñaïo cuûa Ñaûng Coäng saûn ñoái vôùi Nhaø nöôùc vaø xaõ hoäi.

Pheâ phaùn taøn dö, aûnh höôûng cuûa tö töôûng vaø haønh vi loãi thôøi, laïc haäu coøn rôi rôùt trong xaõ hoäi, khoâng coøn phuø hôïp vôùi thöïc tieãn hieän nay; ñaáu tranh xoùa boû caùc huû tuïc laïc haäu trong ñôøi soáng xaõ hoäi.

Ñaáu tranh vôùi bieåu hieän tieâu cöïc trong xaõ hoäi, nhöõng bieåu hieän leäch laïc, xa laï, traùi vôùi quan ñieåm, ñöôøng loái cuûa Ñaûng, traùi vôùi thuaàn phong, myõ tuïc, ñaïo lyù toát ñeïp cuûa daân toäc.

Ñaáu tranh vôùi moïi thuû ñoaïn cuûa aâm möu “dieãn bieán hoaø bình” maø keû ñòch ñang söû duïng ñeå raùo rieát choáng laïi cheá ñoä ta, aâm möu laät ñoå cheá ñoä xaõ hoäi chuû nghóa maø Ñaûng vaø nhaân daân ta ñang xaây döïng... Treân ñòa baøn tænh ta noùi rieâng vaø Taây Nguyeân noùi chung chính laø ñaáu tranh choáng laïi aâm möu, yù ñoà ly khai töï trò cuûa boïn phaûn ñoäng FULRO löu vong.

Caùc chöùc naêng cuûa coâng taùc tuyeân truyeàn ñeàu quan troïng nhö nhau, do vaäy khi tieán haønh tuyeân truyeàn khoâng theå coi nheï chöùc naêng naøo ñeå traùnh phieán dieän laøm cho coâng taùc tuyeân truyeàn keùm hieäu quaû.

4 - Nguyeân taéc cô baûn cuûa coâng taùc tuyeân truyeàn, coå ñoängCoâng taùc tuyeân truyeàn, coå ñoäng coù 5 nguyeân taéc cô baûn laø:

tính ñaûng; tính khoa hoïc, thöïc tieãn; tính chaân thöïc; tính chieán ñaáu vaø tính phoå thoâng, ñaïi chuùng.

4.1- Tính ñaûng- Tính ñaûng laø moät trong nhöõng nguyeân taéc cô baûn cuûa coâng

taùc tuyeân truyeàn, coå ñoäng. Nguyeân taéc tính ñaûng ñoøi hoøi vieäc xem xeùt, lyù giaûi moïi hieän töôïng, söï kieän cuûa ñôøi soáng xaõ hoäi ñeàu phaûi ñöùng treân laäp tröôøng, quan ñieåm cuûa giai caáp coâng nhaân,

30

vì lôïi ích cuûa giai caáp coâng nhaân, nhaân daân lao ñoäng vaø cuûa daân toäc Vieät Nam.

- Nguyeân taéc naøy ñoøi hoûi ngöôøi laøm coâng taùc tuyeân tuyeàn, coå ñoäng phaûi coù nieàm tin vöõng chaéc vaøo chuû nghóa Maùc-Leânin, tö töôûng Hoà Chí Minh, söï laõnh ñaïo cuûa Ñaûng vaø thaéng lôïi cuûa söï nghieäp caùch maïng. Noäi dung tuyeân truyeàn, coå ñoäng phaûi xaây döïng ñònh höôùng theá giôùi quan, phöông phaùp luaän khoa hoïc, nhaân sinh quan caùch maïng cho quaàn chuùng.

- Phaûi neâu cao tính chieán ñaáu trong coâng taùc tuyeân truyeàn, tích cöïc tham gia vaøo cuoäc ñaáu tranh choáng caùc quan ñieåm sai traùi, phaûn ñoäng, caùc bieåu hieän tieâu cöïc, tham nhuõng, xaâm phaïm quyeàn laøm chuû cuûa nhaân daân. Ñaëc bieät laø choáng aâm möu “dieãn bieán hoøa bình” treân lónh vöïc tö töôûng - vaên hoùa.

4.2- Tính khoa hoïc, thöïc tieãn- Tính khoa hoïc ñoøi hoûi coâng taùc tuyeân truyeàn, coå ñoäng phaûi

phaân tích, ñaùnh giaù, tìm ra moái lieân heä giöõa caùc hieän töôïng vaø lyù giaûi ñuùng ñaén baûn chaát söï vieäc vaø hieän töôïng treân cô sôû khoa hoïc.

- Coâng taùc tuyeân truyeàn phaûi xuaát phaùt töø thöïc tieãn vaø phuïc vuï thöïc tieãn cô sôû, tham gia giaûi quyeát caùc vaán ñeà thöïc tieãn ñaët ra töø cô sôû.

- Noäi dung, hình thöùc tuyeân truyeàn, coå ñoäng phaûi phuø hôïp vôùi töøng ñoái töôïng cuï theå.

4.3- Tính chaân thöïc - Tính chaân thöïc laø nguyeân taéc quan troïng cuûa coâng taùc

tuyeân truyeàn, coå ñoäng. Tính chaân thöïc ñoøi hoûi vieäc tuyeân tuyeàn, coå ñoäng phaûi giaûi thích caùc thaønh töïu cuõng nhö nhöõng sai laàm, thieáu soùt trong moïi lónh vöïc ñôøi soáng xaõ hoäi moät caùch trung thöïc, khaùch quan.

- Tính chaân thöïc khoâng maâu thuaãn vôùi vieäc caân nhaéc caùi gì neân noùi, caùi gì coù theå ñöa coâng khai, caùi gì caàn thoâng tin noäi boä.

31

Vaán ñeà cô baûn laø noäi dung tuyeân truyeàn, coå ñoäng ñöa ra phaûi chaân thöïc, ñuùng ñaén, coù taùc ñoäng tích cöïc ñeán tö töôûng cuûa caùc taàng lôùp nhaân daân, khoâng ñöôïc noùi doái, noùi quaù, thoåi phoàng, bao che, xuyeân taïc söï thaät…

4.4- Tính chieán ñaáu- Tính chieán ñaáu chính laø baûn chaát cuûa coâng taùc tuyeân truyeàn,

coå ñoäng chính trò. Tính chieán ñaáu bieåu hieän cuûa söï nhaïy beùn chính trò, tinh thaàn tieán coâng caùch maïng trong thöïc hieän tuyeân truyeàn, coå ñoäng.

- Trong moãi söï vieäc caàn phaân bieät roõ raøng ñuùng - sai, phaûi - traùi, phuø hôïp - khoâng phuø hôïp, bieåu döông, pheâ phaùn kòp thôøi.

- Tính chieán ñaáu coøn theå hieän ôû vieäc kieân quyeát pheâ phaùn caùc luaän ñieäu tuyeân truyeàn phaûn ñoäng, phaûn khoa hoïc, traùi vôùi quan ñieåm, ñöôøng loái cuûa Ñaûng nhaèm baûo veä neàn taûng tö töôûng cuûa Ñaûng, baûo veä cheá ñoä.

4.5- Tính phoå thoâng, ñaïi chuùngTính phoå thoâng, ñaïi chuùng trong coâng taùc tuyeân truyeàn, coå

ñoäng ñoøi hoûi:- Tuyeân truyeàn, coå ñoäng phaûi ñeán vôùi toaøn daân, muoán vaäy

caùch noùi, caùch laøm trong tuyeân truyeàn, coå ñoäng phaûi baùm saùt töøng ñoái töôïng ñeå choïn ra phöông aùn phuø hôïp.

- Phaûi ñoäng vieân nhieàu ngöôøi, nhieàu löïc löôïng cuøng tham gia vaøo coâng taùc tuyeân truyeàn, coå ñoäng.

- Tuyeân truyeàn, coå ñoäng phaûi gaén lieàn vôùi trieån khai caùc phong traøo thi ñua yeâu nöôùc, caùc cuoäc vaän ñoäng taïi cô sôû. Tuyeân truyeàn, coå ñoäng coøn ñeå toå chöùc, höôùng daãn phong traøo.

- Hình thöùc, noäi dung tuyeân truyeàn, coå ñoäng phaûi linh hoaït, saùng taïo, phuø hôïp phong tuïc taäp quaùn, truyeàn thoáng cuûa töøng daân toäc, töøng vuøng, töøng ñòa phöông.

32

5- Phöông chaâm coâng taùc tuyeân truyeàn, coå ñoäng ôû cô sôû (goàm 06 phöông chaâm)

5.1- Baùm saùt nhieäm vuï chính trò cuûa caáp uûy ñaûng cô sôû, cuûa chi boä, phaùt huy tinh thaàn yeâu nöôùc, quyeàn laøm chuû cuûa caùc taàng lôùp nhaân daân, tích cöïc tham gia caùc hoaït ñoäng ích nöôùc, lôïi nhaø

- Noäi dung coâng taùc tuyeân truyeàn, coå ñoäng trong töøng thôøi ñieåm cuï theå phaûi döïa vaøo nhieäm vuï chính trò cuûa ñaûng boä cô sôû, baùm saùt söï chæ ñaïo cuûa caùc caáp uûy, caáp treân vaø phaûi gaén chaët nhieäm vuï chính trò do caáp uûy cô sôû ñeà ra.

- Tuyeân truyeàn, coå ñoäng phaûi nhaèm cuûng coá, giöõ vöõng loøng tin cuûa quaàn chuùng ñoái vôùi Ñaûng, vôùi cheá ñoä xaõ hoäi chuû nghóa, tin töôûng vaø kieân ñònh con ñöôøng ñoäc laäp daân toäc gaén lieàn vôùi chuû nghóa xaõ hoäi maø Ñaûng ta, Baùc Hoà, nhaân daân ta ñaõ löïa choïn; ñaåy luøi ñöôïc taâm traïng hoaøi nghi, hoang mang, dao ñoäng.

5.2- Coâng taùc tuyeân truyeàn, coå ñoäng phaûi kòp thôøi, nhaïy beùn, noäi dung chính xaùc, coù tính chieán ñaáu cao

- Phoå bieán kòp thôøi caùc chuû tröông, ñöôøng loái cuûa Ñaûng, chính saùch, phaùp luaät cuûa Nhaø nöôùc, caùc vaán ñeà thôøi söï quoác teá, trong nöôùc, ñòa phöông cho caùc taàng lôùp nhaân daân bieát ñeå naâng cao nhaän thöùc, coù haønh ñoäng ñuùng.

- Noäi dung tuyeân tuyeàn, coå ñoäng phaûi ñuùng söï thöïc, khoâng toâ hoàng, boâi ñen, nhöng cuõng khoâng rôi vaøo chuû nghóa töï nhieân, thieáu ñònh höôùng. Phaûi toû roõ chính kieán tröôùc nhöõng söï kieän, hieän töôïng tieâu cöïc cuûa xaõ hoäi cuõng nhö pheâ phaùn nhöõng luaän ñieäu cuûa caùc theá löïc thuø ñòch, aûnh höôûng tôùi quoác gia, daân toäc.

5.3- Keát hôïp tuyeân truyeàn, coå ñoäng naâng cao nhaän thöùc tö töôûng vôùi höôùng daãn haønh ñoäng vaø coå vuõ phong traøo

Muïc tieâu cuûa tuyeân truyeàn, coå ñoäng khoâng chæ döøng laïi ôû vieäc naâng cao nhaän thöùc cuûa caùc taàng lôùp nhaân daân. Traùi laïi, töø nhaän thöùc phaûi höôùng quaàn chuùng tôùi haønh ñoäng caùch maïng vaø

33

phaûi tieáp tuïc coå vuõ cho phong traøo caùch maïng ñeå thuùc ñaåy phong traøo caùch maïng phaùt trieån, môû roäng, loâi cuoán ngaøy caøng ñoâng ñaûo moïi taàng lôùp nhaân daân tham gia.

5.4- Keát hôïp giöõa bieåu döông vaø pheâ phaùn Bieåu döông vaø pheâ phaùn laø hai maët khoâng theå thieáu ñöôïc

trong tuyeân truyeàn, coå ñoäng. Hai maët naøy phaûi gaén boù maät thieát vôùi nhau, hoã trôï, taïo ñieàu kieän cho nhau.

Khaéc phuïc khuynh höôùng chæ nhaán maïnh moät maët, xem nheï maët kia vì caû hai khuynh höôùng naøy ñeàu haïn cheá hieäu quaû tuyeân truyeàn, thaäm chí coù theå gaây ra phaûn taùc duïng tuyeân truyeàn.

5.5- Tuyeân truyeàn, coå ñoäng, phaûi thieát thöïc cuï theå, sinh ñoäng- Cuï theå thieát thöïc, tröôùc heát caàn naém vöõng taâm tö, nguyeän

voïng cuûa quaàn chuùng nhaân daân ñeå tuyeân truyeàn ñuùng ñoái töôïng.- Trong tuyeân truyeàn phaûi söû duïng caùch noùi deã hieåu, ñôn

giaûn, baèng ngoân ngöõ cuûa quaàn chuùng ñeå noùi vôùi quaàn chuùng, traùnh nhöõng töø hoa myõ, troáng roãng. Söû duïng hình thöùc phuø hôïp vôùi ñoái töôïng ôû cô sôû.

- Nhöõng nhieäm vuï ñaët ra phaûi cuï theå, thieát thöïc, quaàn chuùng coù theå laøm ñöôïc.

5.6- Phoái hôïp toát caùc maët hoaït ñoäng cuûa coâng taùc tuyeân truyeàn, coå ñoäng

Keát hôïp caùc löïc löôïng vaø hình thöùc tuyeân truyeàn, coå ñoäng. Keát hôïp tuyeân truyeàn, coå ñoäng thöôøng xuyeân vôùi tuyeân truyeàn, coå ñoäng theo chuû ñeà, töøng thôøi gian. Keát hôïp tuyeân truyeàn vôùi coå ñoäng.

6- Ñoái töôïng tuyeân truyeàn, coå ñoäng Hieän nay, cuøng vôùi söï phaùt trieån ña daïng cuûa caùc thaønh phaàn

vaø nhu caàu, lôïi ích kinh teá, vieäc laøm, ñôøi soáng,… coù lôïi ích khaùc nhau, neân nhu caàu cuûa nhöõng con ngöôøi trong coäng ñoàng cuõng khaùc nhau. Söï phaân hoùa giaøu ngheøo, ñôøi soáng cuûa nhaân daân ôû caùc

34

vuøng daân cö ñoâ thò, noâng thoân ngaøy caøng doaõng ra. Töø ñoù, moâi tröôøng vaø ñoái töôïng cuûa coâng taùc tuyeân truyeàn, coå ñoäng ngaøy caøng roäng vaø phöùc taïp. Ñoái töôïng tuyeân truyeàn, coå ñoäng laø toaøn theå caùc toå chöùc, cô quan, ñôn vò vaø toaøn theå caùn boä, ñaûng vieân, quaàn chuùng nhaân daân lao ñoäng treân ñòa baøn xaõ, phöôøng, thò traán; ñoàng thôøi khoâng loaïi tröø caùc phaàn töû cô hoäi, choáng ñoái, nhöõng ñoái töôïng tieâu cöïc treân taát caû caùc lónh vöïc cuûa ñôøi soáng xaõ hoäi caàn phaûi caûm hoaù. Ngoaøi ra coøn tuyeân truyeàn, coå ñoäng ñoái vôùi taát caû caùc toå chöùc vaø caù nhaân khoâng cö truù ôû ñòa baøn cô sôû nhaèm quaûng baù hình aûnh, tieàm naêng, ñaát vaø con ngöôøi cuûa ñòa phöông mình ra beân ngoaøi.

7- Nhieäm vuï coâng taùc tuyeân truyeàn, coå ñoäng ôû cô sôûCoâng taùc tuyeân truyeàn coå ñoäng ôû cô sôû coù ba nhieäm cuï cô

baûn sau:- Naâng cao nhaän thöùc cuûa caùn boä, ñaûng vieân vaø nhaân daân

veà lyù luaän chính trò, ñoù laø chuû nghóa Maùc-Leânin, tö töôûng Hoà Chí Minh, quan ñieåm, ñöôøng loái cuûa Ñaûng, chính saùch, phaùp luaät cuûa Nhaø nöôùc, nhöõng kieán thöùc khoa hoïc…, taïo söï thoáng nhaát cao trong Ñaûng vaø ñoàng thuaän trong nhaân daân.

- Coå vuõ, ñoäng vieân caùc taàng lôùp nhaân daân tham gia caùc phong traøo vaø haønh ñoäng caùch maïng, thöïc hieän thaéng lôïi nghò quyeát cuûa Ñaûng, chính saùch, phaùp luaät cuûa Nhaø nöôùc vaø goùp phaàn xaây döïng con ngöôøi môùi, neàn vaên hoùa môùi, xaây döïng queâ höông giaøu ñeïp, vaên minh.

- Ñaáu tranh choáng moïi thuû ñoaïn tuyeân truyeàn cuûa caùc löïc löôïng thuø ñòch, choáng nhöõng quan ñieåm sai traùi, cô hoäi, leäch laïc, phaûn ñoäng, baøi tröø caùc huû tuïc laïc haäu, caùc bieåu hieän phi vaên hoùa trong nhaân daân.

Töø ba nhieäm vuï cô baûn ñaõ neâu treân, tuøy theo nhieäm vuï chính trò trong töøng thôøi gian vaø tình hình, ñaëc ñieåm cuûa ñòa phöông, ñôn vò ñeå xaùc ñònh nhieäm vuï cuï theå cuûa coâng taùc tuyeân truyeàn, coå ñoäng ôû cô sôû.

35

8- Noäi dung cuûa coâng taùc tuyeân truyeàn, coå ñoäng ôû cô sôûNoäi dung tuyeân truyeàn, coå ñoäng ôû cô sôû raát phong phuù, taäp

trung vaøo nhöõng noäi dung cô baûn sau:- Tuyeân truyeàn, coå ñoäng veà ñöôøng loái, chuû tröông cuûa Ñaûng,

chính saùch, phaùp luaät cuûa Nhaø nöôùc, quaùn trieät quan ñieåm, ñöôøng loái ñoåi môùi, hoäi nhaäp quoác teá cuûa Ñaûng, nhaát laø caùc nghò quyeát Ñaïi hoäi ñaûng caùc caáp; Nghò quyeát Ñaïi hoäi Ñaûng boä tænh vaø caùc vaên kieän, Nghò quyeát Ñaïi hoäi cuûa Ñaûng. Trong ñoù chuù troïng Nghò quyeát Hoäi nghò laàn thöù tö Ban Chaáp haønh Trung öông Ñaûng (khoùa XI) veà “Moät soá vaán ñeà caáp baùch veà xaây döïng Ñaûng hieän nay”, tuyeân truyeàn hoïc taäp vaø laøm theo taám göông ñaïo ñöùc Hoà Chí Minh vaø nhieäm vuï chính trò cuûa ñòa phöông. Ñaây laø noäi dung chuû yeáu, thöôøng xuyeân cuûa coâng taùc tuyeân truyeàn, coå ñoäng, nhaèm naâng cao nhaän thöùc cuûa caùn boä, ñaûng vieân, nhaân daân, bieán nhöõng chuû tröông, chính saùch cuûa Ñaûng vaø Nhaø nöôùc thaønh nhöõng keát quaû trong thöïc teá.

- Thoâng tin coù ñònh höôùng tröôùc caùc vaán ñeà thôøi söï trong tænh, trong nöôùc vaø quoác teá; ñònh höôùng tö töôûng tröôùc caùc söï kieän chính trò-xaõ hoäi taùc ñoäng ñeán tö töôûng, tình caûm, taâm traïng cuûa quaàn chuùng ôû cô sôû. Tröôùc maét taäp trung tuyeân truyeàn Hieán phaùp naêm 1992 söûa ñoåi, boå sung naêm 2013; thoâng tin veà bieån, ñaûo; coâng taùc phaân giôùi caém moác; aâm möu thuû ñoaïn “dieãn bieán hoaø bình” cuûa caùc theá löïc thuø ñòch…

- Tieán haønh caùc hoaït ñoäng tuyeân truyeàn, giaùo duïc nhaân daân caùc ngaøy kyû nieäm vaø caùc ñôït vaän ñoäng chính trò lôùn cuûa ñaát nöôùc vaø cuûa ñòa phöông nhaèm giaùo duïc truyeàn thoáng caùch maïng cuûa Ñaûng, cuûa daân toäc, cuûa ñòa phöông.

- Phoå bieán kieán thöùc khoa hoïc, kyõ thuaät, coâng ngheä aùp duïng vaøo saûn xuaát, ñôøi soáng vaø baûo veä moâi tröôøng ôû cô sôû. Tuyeân truyeàn thöïc hieän caùc chöông trình, keá hoaïch phaùt trieån kinh teá, vaên hoùa,

36

xaõ hoäi, quoác phoøng - an ninh, xaây döïng cuûng coá heä thoáng chính trò ôû cô sôû haøng thaùng, haøng quyù, haøng naêm vaø caû nhieäm kyø.

- Tuyeân truyeàn, coå ñoäng veà nhöõng thaønh töïu chính trò, kinh teá, vaên hoùa, xaõ hoäi,… cuûa ñaát nöôùc vaø cuûa ñòa phöông, nhöõng thuaän lôïi vaø khoù khaên, nhöõng kinh nghieäm trong vieäc toå chöùc thöïc hieän caùc nhieäm vuï cuûa ñòa phöông.

Chuù troïng tuyeân truyeàn baûo ñaûm an toaøn giao thoâng, baûo veä moâi tröôøng, phoøng choáng toäi phaïm vaø caùc teä naïn xaõ hoäi, nhaát laø toäi phaïm ma tuùy, toäi phaïm nguy hieåm…

- Tuyeân truyeàn, neâu göông ngöôøi toát vieäc toát vaø caùc ñieån hình tieân tieán, thuùc ñaåy caùc phong traøo thi ñua ôû cô sôû. Nhaát laø ñieån hình hoïc taäp vaø laøm theo göông Baùc treân moïi maët cuûa ñôøi soáng xaõ hoäi.

- Tuyeân truyeàn, coå ñoäng xaây döïng vaø phaùt huy nhaân toá con ngöôøi, xaây döïng ñôøi soáng vaên hoùa, ñaáu tranh xoùa boû caùc huû tuïc laïc haäu, tích cöïc giöõ gìn phaùt huy baûn saéc vaên hoùa daân toäc. Thöïc hieän toát chieán löôïc daân soá, xaây döïng gia ñình aám no, haïnh phuùc.

- Tuyeân truyeàn vaïch traàn baûn chaát, aâm möu, thuû ñoaïn “dieãn bieán hoøa bình” cuûa caùc theá löïc thuø ñòch, nhaát laø aâm möu kích ñoäng cuûa boïn phaûn ñoäng FULRO löu vong; veà nhieäm vuï ñaáu tranh choáng quan lieâu, tham nhuõng, teä naïn xaõ hoäi, pheâ phaùn nhöõng thoùi hö taät xaáu…

- Tuyeân truyeàn coâng taùc thoâng tin ñoái ngoaïi, tuyeân truyeàn bieån, ñaûo vaø tuyeân truyeàn phaân giôùi caém moác Vieät Nam - Campuchia treân ñòa baøn tænh Gia Lai noùi rieâng vaø toaøn tuyeán noùi chung.

Töø nhöõng noäi dung treân, caên cöù tình hình thöïc tieãn vaø söï chæ ñaïo cuûa caáp uûy ñeå xaây döïng keá hoaïch tuyeân truyeàn noäi dung naøo, vôùi hình thöùc naøo cho töøng thôøi gian, thôøi ñieåm cuï theå.

37

9- Nhöõng hình thöùc chuû yeáu cuûa tuyeân truyeàn, coå ñoäng ôû cô sôûHình thöùc tuyeân truyeàn, coå ñoäng raát ña daïng, nhöng taäp trung

vaøo caùc loaïi hình sau:9.1- Tuyeân truyeàn

- Tuyeân truyeàn mieäng: Ñaây laø hình thöùc tuyeân truyeàn ñaëc bieät quan troïng, nhaát laø ôû cô sôû, ñöôïc thöïc hieän chuû yeáu ôû ñoäi nguõ baùo caùo vieân, tuyeân truyeàn vieân, thoâng qua caùc hình thöùc tuyeân truyeàn tröïc tieáp, nhö noùi chuyeän thôøi söï, toïa ñaøm, hoäi thaûo, ñoái thoaïi, keå chuyeän göông ngöôøi toát, vieäc toát…

Ñeå coâng taùc tuyeân truyeàn mieäng coù hieäu quaû caàn quan taâm thöïc hieän toát Thoâng tri soá 13- TT/TU, ngaøy 03/03/2008 cuûa Ban Thöôøng vuï Tænh uûy (khoùa XIII) veà “Tieáp tuïc ñoåi môùi vaø naâng cao chaát löôïng, hieäu quaû coâng taùc tuyeân truyeàn mieäng trong tình hình môùi”. Thöïc hieän toát phöông chaâm vaø bieän phaùp: Toaøn Ñaûng phaûi laøm coâng taùc tuyeân truyeàn mieäng. Coâng taùc tuyeân truyeàn mieäng phaûi chuû ñoäng phuïc vuï nhieäm vuï chính trò; phaûi nhaïy beùn, kòp thôøi, cuï theå vaø thieát thöïc, thöôøng xuyeân vaø lieân tuïc; phaûi keát hôïp xaây vaø choáng, bieåu döông kòp thôøi ngöôøi toát, vieäc toát, pheâ phaùn caùi sai, caùi leäch laïc, tieâu cöïc. Caàn phoái hôïp nhieàu hình thöùc, nhieàu bieän phaùp vaø löïc löôïng ñeå tieán haønh coâng taùc tuyeân truyeàn mieäng. Caàn quan taâm taäp huaán nghieäp vuï tuyeân truyeàn mieäng cho baùo caùo vieân, tuyeân truyeàn vieân ôû cô sôû, cung caáp kòp thôøi thoâng tin, taøi lieäu phuïc vuï cho coâng taùc tuyeân truyeàn mieäng. Quan taâm toå chöùc caùc hoäi nghò sô keát, toång keát coâng taùc baùo caùo vieân, tuyeân truyeàn vieân, chuù troïng toå chöùc caùc hoäi thi baùo caùo vieân, tuyeân truyeàn vieân gioûi.

- Tuyeân truyeàn thoâng qua giôùi thieäu göông ngöôøi toát, vieäc toát treân caùc phöông tieän thoâng tin ñaïi chuùng, thoâng qua gaëp maët bieåu döông ôû cô sôû.

- Tuyeân truyeàn qua baûn tin, aùp phích, tôø gaáp, baêng rol, khaåu hieäu,…

38

- Tuyeân truyeàn qua nghe, nhìn nhö truyeàn thanh, truyeàn hình, phim aûnh, trieån laõm, tham quan…

- Tuyeân truyeàn baèng caùc hoaït ñoäng vaên hoùa, ngheä thuaät:Vaên hoùa-vaên ngheä giöõ vò trí haøng ñaàu trong coâng taùc tuyeân

truyeàn. Bôûi leõ vaên hoùa hieåu theo nghóa roäng “laø moät boä phaän khoâng theå taùch rôøi cuûa cuoäc soáng vaø nhaän thöùc moät caùch höõu thöùc cuõng nhö voâ thöùc cuûa caùc caù nhaân vaø caùc coäng ñoàng”. Vaên hoùa laø thieân nhieân thöù hai ñöôïc taïo neân nhôø lao ñoäng vaø kieán thöùc. Vaên hoùa laø voán xaõ hoäi phaùt trieån con ngöôøi.

Trong coâng taùc tuyeân truyeàn vaên hoùa-vaên ngheä coù lôïi theá thoâng tin nhanh choùng kòp thôøi ñeán quaàn chuùng nhaân daân nhö caùc phöông tieän thoâng tin ñaïi chuùng, taïo söï haáp daãn, taùc ñoäng ñeán taâm tö, tình caûm cuûa con ngöôøi nhö caùc loaïi hình ngheä thuaät ca muùa nhaïc, kòch noùi, nhieáp aûnh, myõ thuaät, ñieän aûnh... Nhôø ñoù noù coù taùc ñoäng maïnh meõ vaøo ñôøi soáng xaõ hoäi.

Ñeå coù cô sôû söû duïng caùc loaïi hình vaên hoùa-ngheä thuaät ñeå laøm coâng taùc tuyeân truyeàn, coù theå chia vaên hoùa-ngheä thuaät thaønh caùc nhoùm loaïi hình nhö:

+ Loaïi hình vaên chöông: goàm vaên xuoâi (tieåu thuyeát, truyeän daøi, truyeän ngaén, kyù, truyeän daân gian...); thô ca (söû thi, tröôøng ca, truyeän thô, thô, ca,...).

+ Loaïi hình thoâng tin - baùo chí - xuaát baûn (thoâng tin: trieån laõm, quaûng caùo, thoâng tin coå ñoäng, thoâng tin löu ñoäng; Baùo chí: baùo in, baùo noùi, baùo hình, baùo ñieän töû...; Xuaát baûn: saùch vieát, saùch ñieän töû, baêng, ñóa, tranh aûnh, in, phaùt haønh...).

+ Loaïi hình vaên hoùa (nghóa heïp): baûo toàn baûo taøng, thö vieän, nhaø truyeàn thoáng, nhaø vaên hoùa, neáp soáng vaên hoùa, ñaïo ñöùc, tín ngöôõng, taäp tuïc, aåm thöïc, loái soáng...

+ Loaïi hình ngheä thuaät: ngheä thuaät bieåu dieãn (kòch noùi, ca muùa nhaïc, tuoàng, cheøo, caûi löông, thô ca, hoø veø, gieo vaàn, vaên

39

ngheä quaàn chuùng, ñieän aûnh, leã hoäi, thôøi trang myõ thuaät, nhieáp aûnh, hoäi hoïa, ñieâu khaéc...).

+ Loaïi hình theå duïc, theå thao, troø chôi...Töø caùc loaïi hình treân, caàn trieät ñeå khai thaùc lôïi theá cuûa töøng

loaïi hình vaên hoùa-ngheä thuaät ñeå laøm coâng taùc tuyeân truyeàn thu huùt moïi ngöôøi tham gia, khai thaùc, khôi daäy tieàm naêng hoaït ñoäng vaên hoùa trong moãi con ngöôøi ñeå cuøng giao löu, hoïc hoûi, höôûng thuï vaên hoùa, höôùng tôùi xaây döïng moät xaõ hoäi toát ñeïp, tieáp thu choïn loïc tinh hoa vaên hoùa nhaân loaïi trong coâng taùc tuyeân truyeàn, thieát thöïc xaây döïng neàn vaên hoùa Vieät Nam tieân tieán, ñaäm ñaø baûn saéc daân toäc. Trong ñoù ñaëc bieät quan taâm tôùi caùc hình thöùc vaên hoùa-vaên ngheä quaàn chuùng, ñaây laø nhöõng hoaït ñoäng vaên hoùa-vaên ngheä coù söï tham gia cuûa ñoâng ñaûo caùc taàng lôùp xaõ hoäi trong saùng taïo, höôûng thuï vaø phoå bieán caùc giaù trò vaên hoùa. Coù raát nhieàu hình thöùc vaên hoùa-vaên ngheä quaàn chuùng nhö:

+ Vaên ngheä quaàn chuùng: goàm lieân hoan, hoäi dieãn vaên ngheä; caùc buoåi daï hoäi, ñoát löûa traïi... theo ñònh kyø thôøi gian nhaát ñònh. Caàn chuù troïng hình thöùc thô, gieo vaàn trong coâng taùc tuyeân truyeàn ñeå deã thuoäc, deã nhôù, deã hieåu.

+ Caâu laïc boä vaên hoïc, ngheä thuaät, theå duïc theå thao... laø toå chöùc quaàn chuùng thu huùt nhöõng ngöôøi coù cuøng sôû thích töï nguyeän tham gia.

+ Caùc cuoäc thi vaên hoùa-vaên ngheä: thi gioïng haùt hay, thi keå chuyeän, thi ngöôøi ñeïp, thi bí thö chi boä gioûi, thi tìm hieåu, thi saùng taùc vaên hoïc, ngheä thuaät...

+ Caùc leã hoäi vaên hoùa-vaên ngheä quaàn chuùng nhö: leã hoäi truyeàn thoáng ôû caùc laøng, xaõ; leã hoäi vaên hoùa kyû nieäm caùc ngaøy truyeàn thoáng cuûa daân toäc, cuûa ñòa phöông; caùc hoäi nghò bieåu döông ngöôøi toát, vieäc toát; leã ñoùn nhaän danh hieäu laøng vaên hoùa, coâng nhaän di tích lòch söû...

40

Vaên hoùa-vaên ngheä laø keát tinh tö töôûng cuûa thôøi ñaïi, laø coâng cuï saéc beùn treân maët traän tö töôûng, do vaäy, khi söû duïng vaên hoùa - vaên ngheä trong coâng taùc tuyeân truyeàn caàn naém roõ ñaëc ñieåm cuûa töøng ñoái töôïng ñeå löïa choïn hình thöùc phuø hôïp, traùnh khieân cöôõng, aùp ñaët.

- Tuyeân truyeàn toång hôïp, keát hôïp coå ñoäng, tuyeân truyeàn mieäng, phim aûnh, thô ca, hoø, veø… (tuyeân truyeàn loàng gheùp).

9.2- Coå ñoängCoå ñoäng tröïc quan, laø loaïi hình tuyeân truyeàn thoâng qua vieäc

duøng hình aûnh, pa noâ, aùp phích, baêng rol, khaåu hieäu, bieåu ngöõ, tôø rôi, trình dieãn kyõ thuaät, tham quan, trieån laõm, phim aûnh... ñeå coå ñoäng, taùc ñoäng vaøo thò giaùc cuûa con ngöôøi, giuùp con ngöôøi nhaän thöùc ñöôïc caùc thoâng ñieäp tuyeân truyeàn maø chuû theå tuyeân truyeàn muoán göûi tôùi ñoái töôïng.

Coå ñoäng laø hình thöùc tuyeân truyeàn phuø hôïp vôùi caû ngöôøi bieát chöõ vaø ngöôøi khoâng bieát chöõ, noù raát phuø hôïp vôùi vuøng noâng thoân, vuøng ñoàng baøo daân toäc thieåu soá.

Coå ñoäng coù nhieàu hình thöùc (coå ñoäng mieäng qua heä thoáng loa truyeàn thanh; coå ñoäng baèng pano, aùp phích, baêng rol khaåu hieäu; coå ñoäng baèng xe loa; dieãu haønh, mittinh…), vieäc choïn löïa hình thöùc naøo phaûi xuaát phaùt töø noäi dung, tính chaát vaø yeâu caàu cuï theå cuûa töøng vaán ñeà, töøng ñôït tuyeân truyeàn, ñoái töôïng tuyeân truyeàn vaø khaû naêng ñieàu kieän cuï theå cuûa töøng ñòa phöông, ñôn vò, cô sôû.

II- Tieâu chuaån ñaùnh giaù hieäu quaû coâng taùc tuyeân truyeàn1- Trong quaù trình laõnh ñaïo caùch maïng, Ñaûng ta ñaùnh giaù

hieäu quaû coâng taùc tuyeân truyeàn treân nhöõng caên cöù sau- Haønh ñoäng caùch maïng cuûa quaàn chuùng laø moät caên cöù ñaùnh

giaù hieäu quaû coâng taùc tuyeân truyeàn cuûa Ñaûng.- Quan heä xaõ hoäi cuûa caùc caù nhaân khi thöïc hieän haønh ñoäng

cuûa hoï laø moät caên cöù ñaùnh giaù hieäu quaû cuûa coâng taùc tuyeân truyeàn taùc ñoäng veà maët tö töôûng, tình caûm.

41

- Söï tieáp nhaän ñöôøng loái, chuû tröông, chính saùch cuûa Ñaûng, Nhaø nöôùc cuûa quaàn chuùng laø moät caên cöù ñeå ñaùnh giaù hieäu quaû coâng taùc tuyeân truyeàn.

- Caên cöù vaøo chöùc naêng, nhieäm vuï cuûa töøng “binh chuûng” laøm coâng taùc tuyeân truyeàn, hoaït ñoäng phuïc vuï cho nhieäm vuï chính trò trong töøng thôøi gian nhaát ñònh, möùc ñoä hoaøn thaønh nhieäm vuï cuûa töøng boä phaän, cuûa töøng “binh chuûng” ñeå ñaùnh giaù hieäu quaû coâng taùc tuyeân truyeàn.

2- Töø nhöõng caên cöù treân, tieâu chuaån ñeå ñaùnh giaù hieäu quaû coâng taùc tuyeân truyeàn laø

2.1- Tieâu chuaån chung ñeå ñaùnh giaù hieäu quaû coâng taùc tuyeân truyeàn

- Coâng taùc tuyeân truyeàn goùp phaàn hình thaønh ñöôøng loái, chính saùch cuûa Ñaûng, Nhaø nöôùc.

- Coâng taùc tuyeân truyeàn phaûi phuïc vuï ñöôøng loái, chính saùch, nhieäm vuï chính trò nhö: Quaùn trieät ñöôøng loái, chính saùch, truyeàn baù nhöõng kieán thöùc, phoå bieán nhöõng kinh nghieäm, ñaáu tranh choáng nhöõng tö töôûng sai laàm, bieåu döông nhöõng ñieån hình tieân tieán...

- Möùc ñoä nhaän thöùc cuûa quaàn chuùng nhaân daân veà chuû nghóa Maùc -Leânin, tö töôûng Hoà Chí Minh, veà ñöôøng loái chuû tröông cuûa Ñaûng, chính saùch, phaùp luaät cuûa Nhaø nöôùc, nhieäm vuï chính trò cuûa ñòa phöông, ñôn vò; khoâng khí taâm lyù, tinh thaàn laønh maïnh trong toaøn xaõ hoäi vaø tính tích cöïc tham gia thöïc hieän nhieäm vuï chính trò cuûa quaàn chuùng laø moät trong nhöõng tieâu chuaån ñaùnh giaù hieäu quaû coâng taùc tuyeân truyeàn. Nhö vaäy, phaûi xem xeùt nhieäm vuï chính trò tröôùc maét gaén vôùi vieäc hình thaønh nhöõng quan nieäm môùi veà moïi maët cuûa ñôøi soáng xaõ hoäi ñeå töø ñoù hình thaønh caùc tieâu chuaån chi phoái ñôøi soáng tinh thaàn cuûa xaõ hoäi, hình thaønh heä tö töôûng thoáng soaùi trong löïc löôïng quaàn chuùng.

42

- Muïc tieâu xaây döïng con ngöôøi môùi ñeå khaúng ñònh hieäu quaû tuyeân truyeàn.

2.2- Tieâu chuaån ñaùnh giaù hieäu quaû coâng taùc tuyeân truyeàn phuïc vuï nhieäm vuï chính trò cuï theå

- Laøm cho moïi ngöôøi hieåu roõ, nhaän thöùc saâu saéc quan ñieåm cuûa Ñaûng theå hieän trong caùc nhieäm vuï ñoù.

- Hieåu roõ bieän phaùp ñeå ñaït ñöôïc muïc tieâu ñeà ra vaø traùch nhieäm, nghóa vuï cuõng nhö lôïi ích cuûa moãi ngaønh, moãi ñòa phöông, moãi caù nhaân trong vieäc thöïc hieän nhieäm vuï ñoù.

- Phaùt hieän ñöôïc nhöõng khuynh höôùng sai leäch ñeå uoán naén.- Phaùt hieän ñöôïc nhöõng moâ hình, ñieån hình tieân tieán ñeå phoå

bieán nhaân roäng.- Phaûn aùnh ñöôïc nguyeän voïng, yù kieán cuûa quaàn chuùng ñoái vôùi

chuû tröông, chính saùch cuûa Ñaûng, Nhaø nöôùc ñeå kòp thôøi boå sung, hoaøn chænh chính saùch, phaùt trieån ñöôøng loái.

- Baèng caùc phöông tieän ñaïi chuùng, truyeàn baù ñöôïc kieán thöùc, tri thöùc caàn thieát phuïc vuï cho vieäc thöïc hieän caùc nhieäm vuï ñoù.

- Goùp phaàn toång keát chung khi hoaøn thaønh nhieäm vuï, toång keát coâng taùc tuyeân truyeàn, ruùt ra nhöõng baøi hoïc kinh nghieäm trong coâng taùc tuyeân truyeàn giaùo duïc.

Nhöõng coâng vieäc treân ñaït ñöôïc keát quaû ñeán ñaâu döïa vaøo caùc tieâu chuaån sau:

+ Nhaän thöùc chính trò cuûa caùn boä, ñaûng vieân vaø nhaân daân coù saâu saéc hay khoâng? theå hieän ôû choã: moãi ngöôøi coù coi nhieäm vuï cuûa Ñaûng ñeà ra laø nhieäm vuï thieát thaân cuûa mình hay chöa?

+ Nhieät tình caùch maïng, yù thöùc traùch nhieäm vôùi coâng vieäc ñöôïc giao coù ñöôïc naâng cao hôn tröôùc hay khoâng?

+ Nhöõng tri thöùc chuyeân moân, nghieäp vuï coù lieân quan ñeán coâng vieäc vaø kinh nghieäm coâng taùc ñöôïc boài döôõng ñeán möùc ñoä naøo?

43

+ Möùc ñoä, chaát löôïng hoaøn thaønh nhieäm vuï.+ Tö töôûng, taâm traïng cuûa caùn boä, ñaûng vieân vaø quaàn chuùng

coù tin töôûng, vui veû, phaán khôûi, ñoaøn keát nhaát trí hay khoâng?Taát nhieân, hoaøn thaønh thaéng lôïi moät nhieäm vuï chính trò naøo

ñoù laø keát quaû toång theå cuûa caùc bieän phaùp: tö töôûng, toå chöùc, kinh teá chöù khoâng chæ do coâng taùc tö töôûng, maø trong ñoù coâng taùc tuyeân truyeàn giöõ vò trí ñaëc bieät quan troïng.

2.3- Tieâu chuaån ñaùnh giaù hieäu quaû tuyeân truyeàn trong toaøn xaõ hoäi

- Hieäu quaû coâng taùc tuyeân truyeàn phaûi gaén vôùi caùc söï kieän xaõ hoäi, ñoù laø nhöõng phong traøo haønh ñoäng caùch maïng roäng lôùn cuûa quaàn chuùng thöïc hieän chuû tröông, chính saùch cuûa Ñaûng.

- Phaûi caên cöù vaøo söï nhaát trí cuûa quaàn chuùng ñöôïc bieåu hieän ôû soá löôïng quaàn chuùng, cöôøng ñoä taùn thaønh uûng hoä ñöôøng loái cuûa Ñaûng; ôû tinh thaàn tích cöïc, töï giaùc trong lao ñoäng saûn xuaát, thöïc hieän nhieäm vuï chính trò.

- Phaûi caên cöù vaøo ñôøi soáng vaên hoùa tinh thaàn ñöôïc chi phoái bôûi theá giôùi quan naøo, nhaân sinh quan naøo? bôûi tieâu chuaån ñaïo ñöùc vaø loái soáng naøo? ôû möùc ñoä phong phuù vaø tính ñuùng ñaén cuûa nhu caàu cuoäc soáng vaät chaát vaø tinh thaàn cuûa quaàn chuùng.

Ví duï: Lao ñoäng - tình thöông - leõ phaûi laø ñaëc tröng cô baûn cuûa con ngöôøi môùi Vieät Nam, laø moät trong nhöõng tieâu chuaån ñeå ñaùnh giaù hieäu quaû coâng taùc tuyeân truyeàn.

2.4- Hieäu quaû cuûa coâng taùc tuyeân truyeàn laø hieäu quaû toång hôïp cuûa caùc löïc löôïng laøm coâng taùc tuyeân truyeàn theo chöùc naêng vaø phöông tieän cuûa mình. Vì theá, moãi löïc löôïng laïi coù nhöõng tieâu chuaån rieâng ñeå ñaùnh giaù hieäu quaû. Ví duï: Hieäu quaû tuyeân truyeàn cuûa caùc ñoaøn theå; hieäu quaû tuyeân truyeàn cuûa baùo in, baùo ñieän töû, trang tin ñieän töû, hieäu quaû tuyeân truyeàn cuûa Ñaøi PT-TH...

Toùm laïi: Hieäu quaû coâng taùc tuyeân truyeàn laø moät theå thoáng

44

nhaát cuûa hieäu quaû tinh thaàn, nhaän thöùc vaø hieäu quaû haønh ñoäng thöïc tieãn, ñöôïc theå hieän ôû söï say meâ, höùng thuù ñoái vôùi nhöõng noäi dung ñöôïc tuyeân truyeàn, nhaän thöùc ñuùng ñaén veà noäi dung ñoù vaø hình thaønh nieàm tin vaøo Ñaûng, vaøo chuû nghóa xaõ hoäi vaø tích cöïc tham gia haønh ñoäng thöïc tieãn. Tính tích cöïc tham gia haønh ñoäng thöïc tieãn laø tieâu chí cao nhaát cuûa hieäu quaû coâng taùc tuyeân truyeàn. ÔÛ möùc ñoä naøy coâng taùc tuyeân truyeàn laø moät yeáu toá cuûa söï phaùt trieån kinh teá, chính trò, xaõ hoäi. Song khoâng neân hieåu coâng taùc tuyeân truyeàn chæ laø phöông tieän tích cöïc hoaù nhaân toá con ngöôøi. Baèng haønh ñoäng tích cöïc, thoâng qua haønh ñoäng thöïc tieãn caûi taïo xaõ hoäi, con ngöôøi caûi taïo chính mình, trôû thaønh con ngöôøi phaùt trieån toaøn dieän.

Taùc ñoäng cuûa coâng taùc tuyeân truyeàn ñeán yù thöùc vaø haønh vi con ngöôøi khoâng keát thuùc ôû moät haønh ñoäng thöïc tieãn cuï theå. Trong quaù trình haønh ñoäng thöïc tieãn caûi taïo xaõ hoäi, caûi taïo baûn thaân, ôû moãi con ngöôøi laïi xuaát hieän nhu caàu naém vöõng tri thöùc môùi caàn thieát cho hoaït ñoäng thöïc tieãn cuûa mình. Cöù nhö vaäy, moät hoaït ñoäng tuyeân truyeàn cuï theå hoaøn thaønh vaø chuyeån sang moät quaù trình tuyeân truyeàn khaùc ôû möùc ñoä cao hôn.

III- Moät soá vaán ñeà taùc nghieäp cuûa coâng taùc tuyeân truyeàn, coå ñoäng ôû cô sôû

1- Xaây döïng keá hoaïch vaø höôùng daãn tuyeân truyeàn, coå ñoäng - Keá hoaïch tuyeân truyeàn, coå ñoäng laø vaên baûn xaùc ñònh muïc

ñích, yeâu caàu, noäi dung, nhieäm vuï, thôøi gian vaø traùch nhieäm thöïc hieän nhieäm vuï tuyeân truyeàn veà moät hay nhieàu chuû ñeà trong moät khoaûng thôøi gian xaùc ñònh. Keá hoaïch tuyeân truyeàn do caáp uûy ban haønh.

- Höôùng daãn tuyeân truyeàn, coå ñoäng laø moät loaïi vaên baûn coù tính chæ ñaïo, giaûi thích, höôùng daãn cuï theå caùch toå chöùc thöïc hieän keá hoaïch tuyeân truyeàn, coå ñoäng ñaõ ñöôïc caáp uûy hoaëc cuûa cô quan

45

Ñaûng caáp treân ban haønh. Theo phaân coâng, höôùng daãn tuyeân truyeàn do ban tuyeân giaùo ban haønh.

2- Xaây döïng ñeà cöông tuyeân truyeàn- Ñeà cöông tuyeân truyeàn laø moät loaïi vaên baûn cung caáp thoâng

tin tö lieäu, söï phaân tích, giaûi thích veà moät hay nhieàu chuû ñeà tuyeân truyeàn, giuùp cho ngöôøi tuyeân truyeàn vaø ñoái töôïng ñöôïc tuyeân truyeàn coù cô sôû nhaän thöùc chung thoáng nhaát veà vaán ñeà ñoù. Coù hai daïng ñeà cöông tuyeân truyeàn chuû yeáu: baøi luaän vaên giaûi thích moät hay moät soá vaán ñeà vaø daïng hoûi - ñaùp.

- Hình thöùc phoå bieán cuûa moät ñeà cöông tuyeân truyeàn goàm: muïc ñích, yeâu caàu, noäi dung thoâng tin, tö lieäu, soá lieäu chuû yeáu caàn thieát, yù nghóa lyù luaän vaø thöïc tieãn cuûa söï kieän, vaán ñeà…

- Yeâu caàu chung cuûa ñeà cöông tuyeân truyeàn caàn coù keát caáu ngaén goïn, hôïp lyù, coù troïng taâm, troïng ñieåm, ñuû tö lieäu caàn thieát, nhieàu thoâng tin môùi, lyù giaûi roõ raøng, laäp luaän saéc beùn, ngoân ngöõ trong saùng, deã hieåu, hôïp ñoái töôïng.

3- Toå chöùc, laõnh ñaïo vaø vieäc thöïc hieän keá hoaïchÑeå bieán keá hoaïch tuyeân truyeàn thaønh hieän thöïc phaûi laøm toát

khaâu toå chöùc, chæ ñaïo thöïc hieän vaø kieåm tra, sô keát, toång keát, ruùt kinh nhieäm thöôøng xuyeân.

Toå chöùc cuoäc ñaáu tranh tö töôûng, choáng aâm möu, thuû ñoaïn “dieãn bieán hoøa bình” cuûa caùc theá löïc thuø ñòch, choáng teä naïn xaõ hoäi, choáng caùc hieän töôïng tieâu cöïc treân ñòa baøn.

4- Chæ ñaïo coâng taùc tuyeân truyeàn mieäng treân ñòa baønTuyeân truyeàn mieäng laø moät trong nhöõng coâng cuï chuû yeáu cuûa

coâng taùc tuyeân truyeàn ôû ñòa phöông vaø cô sôû. Ñeå chæ ñaïo toát coâng taùc tuyeân truyeàn mieäng treân ñòa baøn caàn phaûi laøm toát caùc coâng vieäc sau ñaây:

- Xaây döïng ñoäi nguõ baùo caùo vieân, tuyeân truyeàn vieân coù trình

46

ñoä, naêng löïc vaø nhieät tình trong coâng taùc theo Chæ thò 17-CT/TW ngaøy 15-10-2007 cuûa Ban Bí thö (khoùa X) vaø Thoâng tri soá 13 - TT/TU cuûa Ban Thöôøng vuï Tænh uûy (khoùa XIII) veà “tieáp tuïc ñoåi môùi vaø naâng cao chaát löôïng, hieäu quaû cuûa coâng taùc tuyeân truyeàn mieäng trong tình hình môùi”.

- Cung caáp thoâng tin phuïc vuï cho caùc noäi dung tuyeân truyeàn thöôøng xuyeân vaø ñònh kyø. Ñònh kyø haøng thaùng, haøng quyù toå chöùc hoäi nghò baùo caùo vieân ñeå cung caáp vaø ñònh höôùng thoâng tin. Ñoàng thôøi, caàn toå chöùc bieân soaïn taøi lieäu tuyeân truyeàn döôùi caùc hình thöùc phuø hôïp göûi cho baùo caùo vieân, tuyeân truyeàn vieân.

- Toå chöùc taäp huaán nghieäp vuï cho baùo caùo vieân, tuyeân truyeàn vieân caáp huyeän vaø cô sôû; toå chöùc caùc hoäi nghò baùo caùo vieân toaøn huyeän ñeå cung caáp thoâng tin; taêng cöôøng caùc thieát bò caàn thieát ñeå thu thaäp vaø xöû lyù thoâng tin cho baùo caùo vieân trong ñieàu kieän cho pheùp.

- Thöïc hieän sô keát, toång keát coâng taùc baùo caùo vieân, tuyeân truyeàn vieân, xaùc ñònh phöông höôùng, nhieäm vuï coâng taùc cho töøng thôøi gian; khen thöôûng, ñoäng vieân nhöõng baùo caùo vieân, tuyeân truyeàn vieân hoaøn thaønh toát nhieäm vuï…

- Phoái hôïp toát vôùi caùc ban, ngaønh, Maët traän, caùc ñoaøn theå ñeå laøm toát coâng taùc tuyeân truyeàn. Toå chöùc giao ban coâng taùc tuyeân truyeàn haøng thaùng do ban tuyeân giaùo chuû trì coù söï tham gia cuûa cuûa caùc ban, ngaønh, Maët traän vaø caùc ñoaøn theå. Toå chöùc sô keát caùc chöông trình phoái hôïp tuyeân truyeàn.

- Kieåm tra coâng taùc tuyeân truyeàn ôû cô sôû, nhaát laø ñòa baøn thoân, laøng, toå daân phoá, tröôøng hoïc.

5- Phaùt hieän, boài döôõng, nhaân roäng ñieån hình tieân tieán vaø nhaân toá môùi

Baûn chaát cuûa tuyeân truyeàn yeâu caàu phaûi phaùt hieän, boài döôõng

47

vaø thoâng qua caùc ñieån hình tieân tieán ñeå laøm coâng taùc tuyeân truyeàn. Ñieån hình tieân tieán vaø nhaân toá môùi laø hình maãu cuï theå coù taùc ñoäng raát lôùn ñeán ñoái töôïng tuyeân truyeàn.

6- Giaûi quyeát, xöû lyù nhöõng vaán ñeà böùc xuùcBöùc xuùc cuûa nhaân daân laø hieän töôïng xaõ hoäi xuaát hieän khi coù

döï aùn, ñeà aùn, söï vieäc hoaëc vaán ñeà naøo ñoù maø nhaân daân khoâng hieåu, khoâng ñoàng tình, gaây baên khoaên, thaéc maéc, baát bình, ñoøi hoûi caùc cô quan chöùc naêng giaûi thích, laøm roõ. Neáu khoâng giaûi quyeát kòp thôøi, coù theå daãn tôùi haønh vi vi phaïm phaùp luaät, laøm aûnh höôûng tôùi traät töï an toaøn xaõ hoäi.

- Böùc xuùc cuûa nhaân daân thöôøng xuaát hieän trong caùc quaù trình: + Trieån khai caùc döï aùn, ñeà aùn veà phaùt trieån kinh teá, xaõ hoäi. + Phoøng, choáng quan lieâu, tham nhuõng, laõng phí. + Khôûi toá, xeùt xöû nhöõng vuï aùn nhaïy caûm. + Bieåu tình, khieáu kieän ñoâng ngöôøi. + Tuyeån duïng, boå nhieäm, ñeà baït, caùch chöùc, mieãn nhieäm,

khen thöôûng, kyû luaät caùn boä, vieân chöùc khoâng ñuùng quy ñònh. + Thöïc hieän sai chuû tröông, ñöôøng loái cuûa Ñaûng, chính

saùch, phaùp luaät Nhaø nöôùc. + Phoøng choáng thieân tai, dòch beänh, tai naïn, teä naïn xaõ hoäi. + Baûo veä bieân giôùi, bieån ñaûo, ñoäc laäp, chuû quyeàn, an ninh

quoác gia…- Nhöõng vuï vieäc böùc xuùc dieãn ra thuoäc chöùc naêng, quyeàn haïn

cuûa caáp naøo, ngaønh naøo thì caáp ñoù, ngaønh ñoù chuû ñoäng phoái hôïp vôùi ban tuyeân giaùo cuøng caáp giaûi quyeát. Nhöõng böùc xuùc dieãn ra ôû dieän roäng, lieân quan ñeán nhieàu ñòa phöông thì ban tuyeân giaùo caáp huyeän, caáp tænh phoái hôïp vôùi uûy ban nhaân daân caáp huyeän, caáp tænh chæ ñaïo, höôùng daãn chung.

48

7- Caùch vieát moät baûn tin phuïc vuï ñaøi truyeàn thanh cô sôû7.1- Toå chöùc hoaït ñoäng truyeàn thanh ôû xaõ, phöôøng, thò traán

Hoaït ñoäng truyeàn thanh ôû xaõ, phöôøng, thò traán coù vai troø, vò trí quan troïng trong vieäc tuyeân truyeàn ñöôøng loái, chuû tröông, chính saùch, phaùp luaät cuûa Ñaûng vaø Nhaø nöôùc, caùc chuû tröông, nghò quyeát cuûa caáp uûy, chính quyeàn ñòa phöông veà caùc lónh vöïc cuûa ñôøi soáng ôû cô sôû.

Truyeàn thanh ôû xaõ, phöôøng, thò traán coù chöùc naêng nhö moät tôø baùo (baùo noùi), laø cô quan ngoân luaän cuûa caáp uûy, chính quyeàn xaõ, phöôøng, thò traán, laø tieáng noùi cuûa nhaân daân ôû cô sôû, hoaït ñoäng döôùi söï chæ ñaïo cuûa ñaûng uûy, uûy ban nhaân daân. Ban tuyeân giaùo cô sôû tham möu vaø tröïc tieáp giuùp caáp uûy chæ ñaïo veà noäi dung tö töôûng chính trò cuûa caùc hoaït ñoäng truyeàn thanh.

Hoaït ñoäng truyeàn thanh xaõ, phöôøng, thò traán caàn phaûi coù chöông trình phong phuù, ña daïng, haáp daãn, ñaùp öùng yeâu caàu cuûa nhaân daân vaø nhieäm vuï tuyeân truyeàn trong nhöõng thôøi ñieåm khaùc nhau. Noäi dung chöông trình caàn taäp trung vaøo caùc vaán ñeà:

- Toùm taét nhöõng chuû tröông, chính saùch, phaùp luaät cuûa Ñaûng vaø Nhaø nöôùc môùi ban haønh, nhaát laø nhöõng chuû tröông, chính saùch, phaùp luaät coù lieân quan tröïc tieáp ñeán ñòa phöông vaø ñeán ngöôøi daân.

- Truyeàn ñaït caùc chuû tröông, nghò quyeát, quyeát ñònh môùi cuûa ñaûng uûy vaø chính quyeàn ñòa phöông. Thoâng baùo noäi dung sinh hoaït cuûa caùc toå chöùc ñaûng, ñoaøn theå ôû ñòa phöông vaø tình hình nhöõng söï kieän, vaán ñeà thôøi söï ñang dieãn ra taïi ñòa phöông, ñôn vò.

- Kòp thôøi bieåu döông nhöõng göông ngöôøi toát, vieäc toát, pheâ bình nhaéc nhôû nhöõng hieän töôïng tieâu cöïc môùi naûy sinh treân ñòa baøn; coå ñoäng caùc phong traøo thi ñua, caùc cuoäc vaän ñoäng ñang dieãn ra taïi ñòa phöông, ñôn vò.

- Phoå bieán khoa hoïc, kyõ thuaät, nhöõng kieán thöùc caàn thieát ñoái

49

vôùi caùc hoaït ñoäng kinh teá- xaõ hoäi ñang dieãn ra, nhöõng tri thöùc vaø kinh nghieäm boå ích ñoái vôùi ñôøi soáng nhaân daân ñòa phöông, ñôn vò.

- Caùc tieát muïc vaên ngheä do ngöôøi ñòa phöông thöïc hieän.

Lieàu löôïng caùc noäi dung noùi treân ñeàu ñöôïc ñieàu chænh linh hoaït, phuø hôïp vôùi tình hình cuûa ñòa phöông trong töøng thôøi gian.

Caùc tin, baøi cuûa buoåi phaùt thanh caàn ngaén goïn, deã hieåu, thieát thöïc, saùt vôùi thöïc teá ñòa phöông vaø phaûi ñöôïc duyeät tröôùc khi phaùt. Caùn boä ñaøi truyeàn thanh phaûi ñöôïc boài döôõng chuyeân moân, nghieäp vuï caàn thieát, coù trình ñoä lyù luaän chính trò nhaát ñònh, coù theå thay nhau ñaûm nhieäm vieäc duyeät tin, baøi khi coù ngöôøi ñi vaéng.

Chæ ñaïo truyeàn thanh xaõ, phöôøng, thò traán caàn khaéc phuïc khuynh höôùng buoâng loûng, khoaùn traéng cho caùn boä thoâng tin, vaên hoùa, laøm cho hieäu quaû tuyeân truyeàn cuûa ñaøi truyeàn thanh khoâng cao. Caàn caûnh giaùc caùc löïc löôïng xaáu lôïi duïng ñaøi truyeàn thanh ñeå tuyeân truyeàn, kích ñoäng quaàn chuùng döôùi chieâu baøi choáng quan lieâu, tham nhuõng, lôïi duïng daân chuû, nhaân quyeàn…

7.2- Caùch vieát moät baûn tin

- Baûn tin ñöôïc hieåu laø tin vaøo söï kieän quan troïng coù tính thôøi söï vaø coù aûnh höôûng ñeán moïi ngöôøi. Ñoù laø söï kieän vöøa xaûy ra, coù thöïc trong cuoäc soáng. Noù ñaùp öùng yeâu caàu thoâng tin vaø taïo neân söï höùng thuù cho ngöôøi ñoïc, ngöôøi nghe, bôûi tính chaân thöïc, nhieàu hình, nhieàu veû, coù tính thôøi söï vaø goùp phaàn naâng cao nhaän thöùc, hình thaønh tình caûm, thaùi ñoä cho ngöôøi nghe.

- Khi vieát baøi cho ñaøi truyeàn thanh, phaùt thanh ôû cô sôû phaûi tuaân theo moät soá nguyeân taéc sau:

+ Caâu ñaàu tieân cuûa tin khoâng quaù daøi, traû lôøi ñöôïc caùc caâu hoûi sau: caùi gì? ôû ñaâu? thôøi gian naøo? taïi sao? nhö theá naøo?

50

+ Baét ñaàu vaøo baûn tin phaûi neâu ñöôïc söï vieäc ñaùng chuù yù nhaát, coù theå laø chi tieát quan troïng nhaát cuûa söï kieän chöùa ñöïng chuû ñeà tö töôûng; cuõng coù theå vaøo ñaàu giaûn dò, cuï theå, laøm noåi baät söï kieän.

+ Tin caàn ñöôïc vieát theo thöù töï: chuû yeáu, quan troïng (nghóa laø caùi neàn, caùi coát loõi) leân ñaàu. Döïa treân nhöõng nguyeân taéc cô baûn naøy, ngöôøi vieát luoân luoân phaûi khaùch quan, khoâng suy dieãn söï kieän, khoâng lieân töôûng theo yù chuû quan cuûa rieâng mình. Ngöôøi vieát tin phaûi ñöa ra nguoàn tö lieäu vôùi ñoä chính xaùc cao, khoâng bòa ñaët. Moâ thöùc keát caáu cuûa tin coù theå laø: moâ thöùc hình xoaùy oác, moâ thöùc keát caáu nhaân - quaû.

- Vieát tin caàn phaûi ñaûm baûo nhöõng yeâu caàu sau:

+ Ñaàu ñeà tin thöôøng bieåu ñaït coâ ñoïng noäi dung, theå hieän baûn chaát chính trò vaø taïo ra söï chuù yù, quan taâm cuûa coâng chuùng ñoái vôùi tin. Tuøy theo töøng loaïi tin maø trình baøy ñaàu ñeà cho phuø hôïp. Coù moät soá daïng ñaàu ñeà: Ñaàu ñeà laø noäi dung cuûa söï kieän hoaëc laø phaùn ñoaùn veà noäi dung quan troïng veà söï kieän. Ñaàu ñeà theå hieän tính ñaëc tröng cuûa söï kieän, taïo aán töôïng maïnh trong taâm lyù ngöôøi ñoïc. Ñaàu ñeà trích daãn: ñöa nguyeân vaên moät caâu noùi hoaëc moät yù kieán quan troïng coù traùch nhieäm veà söï kieän ñoù. Ñaàu ñeà soá lieäu: ñöa nhöõng con soá vôùi tö caùch laø chi tieát thoâng tin quan troïng nhaát, ñaùng chuù yù nhaát veà söï kieän.

+ Môû ñaàu cuûa tin laø phaàn ñaëc bieät quan troïng, giöõ vai troø chuû ñaïo, daãn daét. Vì vaäy, môû ñaàu phaûi sinh ñoäng, haáp daãn, coù nhieàu caùch ñeå môû ñaàu:

Môû ñaàu tröïc tieáp: laø thoâng tin tröïc tieáp veà söï kieän. Ñaây laø kieåu môû ñaàu phoå bieán nhaát, nhanh, kòp thôøi.

Môû ñaàu söï kieän: laø kieåu ñöa thoâng tin veà caùc ñieàu kieän trong ñoù xaûy ra söï kieän.

51

Môû ñaàu giai thoaïi: ñöa nhöõng chi tieát thoâng tin coù kòch tính, nhaèm taùc ñoäng maïnh vaøo taâm lyù ngöôøi ñoïc, taïo ra söï chuù yù ngay töø ñaàu cho ngöôøi nghe.

+ Phaàn thaân tin:

Thaân tin chöùa ñöïng noäi dung thoâng tin chuû yeáu cuûa tin, thoûa maõn caùc caâu hoûi veà quy moâ, tính chaát, dieãn bieán cuûa söï kieän, caùc yeáu toá taùc ñoäng ñeán söï kieän vaø quan heä cuûa söï kieän ñoù ñeán vôùi caùc vaán ñeà, söï kieän khaùc. Caùc chi tieát ôû thaân tin ñöôïc lieân keát vôùi nhau trong moät logic nhaát ñònh, tuøy theo caùc moâ thöùc keát caáu tin.

+ Phaàn keát luaän cuûa tin thöôøng coù xu höôùng vaän ñoäng, yù nghóa xaõ hoäi cuûa söï kieän.

Noùi toùm laïi, vieát tin laø moät hoaït ñoäng saùng taïo, tuøy theo söï gôïi höôùng cuûa söï kieän vaø yeâu caàu tuyeân truyeàn, coå ñoäng ôû cô sôû maø ngöôøi vieát tin löïa choïn vieát cho phuø hôïp.

+ Ngoân ngöõ cuûa tin:

Ngoân ngöõ cuûa tin laø moät trong nhöõng phöông tieän cô baûn ñeå ghi nhaän, truyeàn ñaït söï kieän môùi xaûy ra, ñang xaûy ra hoaëc saép xaûy ra. Do qui ñònh cuûa nhöõng chöùc naêng cô baûn cuûa tin neân ngoân ngöõ cuõng mang tính ñaëc thuø: ngoân ngöõ söï kieän. Caùc töø vaø caùc ñôn vò meänh ñeà, caâu, ñeàu taäp trung ñeå phaùn ñoaùn tröïc tieáp veà söï kieän. Trong tin ít söû döïng caùc myõ töø, tính töø, hoaëc caùc kieåu caâu phöùc hôïp coù keát caáu nhieàu taàng.

Ngoân ngöõ tin thöôøng coù ñaëc ñieåm laø tröïc tieáp, cuï theå, xaùc thöïc, coâ ñuùc ngaén goïn, xuùc tích, roõ raøng, khuùc trieát, sinh ñoäng, thöôøng duøng caâu ngaén, luoân ñoåi môùi, nhieàu hình nhieàu veû. Vaên phong phaûi quaûng ñaïi quaàn chuùng, saùt hôïp vôùi trình ñoä nhaän thöùc cuûa coâng chuùng. Traùnh duøng töø möôïn cuûa nöôùc ngoaøi khi ngoân ngöõ quoác gia ñaõ coù.

52

Chuyeân ñeà 3COÂNG TAÙC VAÊN HOÙA VAÊN NGHEÄ ÔÛ CÔ SÔÛ

I- Nhaän thöùc cô baûn veà vaên hoùa vaø coâng taùc vaên hoùa, vaên ngheä

1- Khaùi nieäm veà vaên hoùa vaø coâng taùc vaên hoùa, vaên ngheä

1.1- Khaùi nieäm veà vaên hoùa

Vaên hoùa laø moät lónh vöïc raát roäng lôùn, phong phuù vaø ña daïng. Noù coù maët vaø thaám saâu vaøo ñôøi soáng xaõ hoäi, con ngöôøi, vì theá coù nhieàu caùch ñònh nghóa, caùch hieåu vaø khai thaùc khaùc nhau veà vaên hoùa.

Tuyeân boá Meâhicoâ naêm 1982 cho raèng: “Theo nghóa roäng, ngaøy nay vaên hoùa coù theå ñöôïc coi laø toaøn boä caùc ñaëc tính ñaëc bieät veà taâm hoàn, vaät chaát, trí tueä vaø tình caûm ñaëc tröng cho moät xaõ hoäi hay moät nhoùm xaõ hoäi. Noù khoâng chæ bao goàm ngheä thuaät vaø vaên hoïc maø coøn laø caû loái soáng, caùc quyeàn cô baûn cuûa nhaân loaïi, caû heä thoáng giaù trò, truyeàn thoáng vaø tín ngöôõng”.

Baùc Hoà cuûa chuùng ta cho raèng: “ Vì leõ sinh toàn cuõng nhö muïc ñích cuûa cuoäc soáng, loaøi ngöôøi môùi saùng taïo vaø phaùt minh ra ngoân ngöõ, chöõ vieát, ñaïo ñöùc, phaùp luaät, khoa hoïc, toân giaùo, vaên hoïc, ngheä thuaät, nhöõng coâng cuï cho sinh hoaït haøng ngaøy veà maëc, aên, ôû vaø caùc phöông thöùc söû duïng. Toaøn boä nhöõng saùng taïo vaø phaùt minh ñoù töùc laø vaên hoùa”.

53

1.2- Khaùi nieäm veà coâng taùc vaên hoùa, vaên ngheä

Phaïm vi vaên hoùa heát söùc roäng lôùn, coù maët trong toaøn boä hoaït ñoäng cuûa ñôøi soáng xaõ hoäi vaø ñôøi soáng con ngöôøi. Nghò quyeát Trung öông 5 (khoùa VIII) ñaõ chæ ra noäi haøm cuûa vaên hoùa trong caùc quan heä vôùi kinh teá, chính trò, xaõ hoäi vaø cuøng vôùi caùc lónh vöïc treân, taïo ra söï phaùt trieån toaøn dieän cuûa xaõ hoäi maø chuùng ta ñang xaây döïng: daân giaøu, nöôùc maïnh, daân chuû, coâng baèng, vaên minh.

Nhö vaäy, vaên hoùa bao haøm caû giaùo duïc, ñaøo taïo, khoa hoïc vaø coâng ngheä, vaên hoïc, ngheä thuaät, tín ngöôõng… Coâng taùc tö töôûng tuy coù ñaëc ñieåm rieâng nhöng cuõng naèm trong phaïm truø vaên hoùa, laø moät boä phaän quan troïng, ñoàng thôøi laø haït nhaân cuûa hoaït ñoäng vaên hoùa mang yù nghóa xaõ hoäi vaø nhaân vaên.

Hieän nay, chuùng ta thöôøng nghe nhöõng khaùi nieäm: vaên hoùa coâng sôû, vaên hoùa ngoaïi giao, vaên hoùa doanh nhaân, vaên hoùa quaân söï, vaên hoùa Ñaûng, vaên hoùa öùng xöû… ñieàu ñoù minh chöùng cho söï bao quaùt roäng lôùn cuûa vaên hoùa treân moïi lónh vöïc cuûa ñôøi soáng xaõ hoäi.

Ñeå hieåu roõ khaùi nieäm coâng taùc vaên hoùa - vaên ngheä, chuùng ta hieåu theo nghóa heïp, ñöôïc söû duïng thoâng thöôøng vaø khaù phoå bieán khi taùch giaùo duïc, khoa hoïc ra thaønh caùc lónh vöïc, caùc ngaønh coù chöùc naêng rieâng, thì vaên hoùa chuû yeáu coøn laø caùc loaïi hình hoaït ñoäng cuï theå cuûa ngaønh vaên hoùa nhö: Baûo toàn, baûo taøng, thö vieän, xuaát baûn, baùo chí, ñôøi soáng vaên hoùa cô sôû, leã hoäi, phong tuïc taäp quaùn, tín ngöôõng… vaø caùc loaïi hình saùng taïo vaên hoïc-ngheä thuaät. YÙ nghóa thöïc tieãn cuûa caùch hieåu naøy laø nhaèm laøm cô sôû xaùc ñònh chöùc naêng, nhieäm vuï cuï theå cuûa ngaønh vaên hoùa ôû nöôùc ta hieän nay töø Trung öông tôùi cô sôû. Khi noùi coâng taùc vaên hoùa - vaên ngheä thöôøng ñöôïc hieåu cuï theå theo caùc phaïm vi, noäi dung treân.

54

2- Vò trí, vai troø cuûa vaên hoùa trong ñôøi soáng vaên hoùa xaõ hoäiMoät laø, Vaên hoùa laø nhu caàu thieát yeáu trong ñôøi soáng cuûa con

ngöôøi. Con ngöôøi coù 2 nhu caàu lôùn nhaát: nhu caàu vaät chaát vaø nhu caàu tinh thaàn. Song, ñaëc tröng rieâng bieät nhaát cuûa con ngöôøi chính laø nhu caàu tinh thaàn, laø khaùt voïng ñaït tôùi söï phong phuù, cao ñeïp cuûa theá giôùi tinh thaàn, taâm hoàn, vöôït leân theo lyù töôûng chaân, thieän, myõ. Vaên hoùa chính laø lónh vöïc saûn xuaát tinh thaàn vaø cuøng vôùi caùc lónh vöïc khaùc ñaùp öùng nhu caàu tinh thaàn cuûa con ngöôøi.

Hai laø, Vaên hoùa laø neàn taûng tinh thaàn cuûa xaõ hoäi, vöøa laø muïc tieâu, vöøa laø ñoäng löïc, söùc maïnh noäi sinh cuûa söï phaùt trieån (nghieân cöùu Nghò quyeát TW5 (khoùa VIII); Keát luaän Hoäi nghò Trung öông 10 (khoùa IX) vaø Nghò quyeát Ñaïi hoäi X, XI cuûa Ñaûng.

Ba laø, Vaên hoùa giöõ vai troø cöïc kyø quan troïng vaø tröïc tieáp trong nhieäm vuï xaây döïng con ngöôøi.

3- Chöùc naêng tö töôûng cuûa vaên hoùa-vaên ngheäKhi chuùng ta khaúng ñònh vaên hoùa giöõ vai troø cöïc kyø quan

troïng vaø tröïc tieáp trong nhieäm vuï xaây döïng con ngöôøi, chính laø ñaõ xaùc nhaän vai troø to lôùn vaø coù vò trí ñaëc bieät cuûa vaên hoùa - vaên ngheä trong coâng taùc vaø hoaït ñoäng tö töôûng. Baùc Hoà ñaõ noùi: “Vaên hoùa, vaên ngheä laø moät maët traän, anh chò em vaên ngheä só laø nhöõng chieán só tieân phong treân maët traän aáy”. Vaên hoùa - vaên ngheä vaø coâng taùc tö töôûng coù moái quan heä maät thieát, chaët cheõ vì ñeàu laø coâng vieäc tröïc tieáp vôùi con ngöôøi. Trong quan heä ñaëc thuø naøy, vaên hoùa - vaên ngheä trôû thaønh moät söùc maïnh, moät phöông thöùc ñoäc ñaùo, coù hieäu quaû cuûa coâng taùc tö töôûng. Thöïc tieãn ôû ñòa phöông, cô sôû chuùng ta coù raát nhieàu moâ hình ñeå phaùt huy vai troø cuûa vaên hoùa - vaên ngheä trong coâng taùc tuyeân truyeàn: xaây döïng kòch baûn tuyeân truyeàn, ñoäi tuyeân truyeàn xung kích thanh nieân, ñoäi chieáu phim löu ñoäng, ñoäi tuyeân truyeàn vaên hoùa cô sôû, caùc ñoäi vaên ngheä quaàn chuùng, caùc hoäi thi, hoäi dieãn vaên ngheä…

55

Nghò quyeát 23 - NQ/TW cuûa Boä Chính trò (khoùa X) veà tieáp tuïc xaây döïng vaø phaùt trieån vaên hoïc ngheä thuaät trong thôøi kyø môùi ñaõ tieáp tuïc khaúng ñònh vaên hoùa, vaên hoïc, ngheä thuaät laø moät trong nhöõng ñoäng löïc to lôùn tröïc tieáp xaây döïng neàn taûng tinh thaàn cuûa xaõ hoäi vaø söï phaùt trieån toaøn dieän cuûa con ngöôøi Vieät Nam.

II- Tham möu cuûa ban tuyeân giaùo cô sôû trong coâng taùc vaên hoùa, vaên ngheä

1- Ban tuyeân giaùo cô sôû coù chöùc naêng tham möu giuùp caáp uûy cuøng caáp chæ ñaïo, kieåm tra, ñaùnh gia caùc hoaït ñoäng thuoäc lónh vöïc vaên hoùa, vaên ngheä treân ñòa baøn xaõ, phöôøng, thò traán.

Ñoàng thôøi, ñöôïc caáp uûy uûy quyeàn, ban tuyeân giaùo cô sôû coù chöùc naêng chuû trì hoaëc phoái hôïp thöïc hieän moät soá nhieäm vuï cuï theå thuoäc lónh vöïc vaên hoùa, vaên ngheä. Vôùi chöùc naêng cô baûn treân, ban tuyeân giaùo cô sôû coù nhieäm vuï chính sau:

- Chuû trì, phoái hôïp giuùp caáp uûy xaây döïng caùc nghò quyeát, quyeát ñònh, chöông trình cuûa ñaûng uûy xaõ, phöôøng, thò traán veà lónh vöïc vaên hoùa, vaên ngheä treân ñòa baøn.

- Coäng taùc, phoái hôïp giuùp ñôõ ñaûng uûy xaõ, phöôøng, thò traán toång keát thöïc tieãn hoaït ñoäng vaên hoùa, vaên ngheä; nghieân cöùu moät soá ñeà aùn phuïc vuï cho söï phaùt trieån vaên hoùa, vaên ngheä cuûa ñòa phöông vaø cuûa huyeän, cuûa tænh.

- Chuû trì giuùp laõnh ñaïo ñaûng uûy xaõ, phöôøng, thò traán höôùng daãn, kieåm tra caùc cô quan lieân quan trong vieäc cuï theå hoùa vaø thöïc hieän caùc nghò quyeát, chæ thò, quyeát ñònh cuûa caáp uûy caáp treân thuoäc lónh vöïc vaên hoùa, vaên ngheä.

- Chuû trì, phoái hôïp giuùp ñaûng uûy xaõ, phöôøng, thò traán theo doõi, nghieân cöùu, toång hôïp, chæ ñaïo, ñònh höôùng chính trò, tö töôûng, noäi dung caùc hoaït ñoäng vaên hoùa, vaên ngheä cuûa caùc ban, ngaønh, ñoaøn theå thuoäc xaõ, phöôøng, thò traán, cuûa caùc thoân, laøng, toå daân phoá.

56

Naâng cao chaát löôïng quaûn lyù hoaït ñoäng vaên hoùa, vaên ngheä, theå thao treân ñòa baøn daân cö.

- Giuùp ñaûng uûy xaõ, phöôøng, thò traán thaåm ñònh caùc vaên baûn veà vaên hoùa, vaên ngheä cuûa caùc caùc ban, ngaønh, ñoaøn theå ôû cô sôû, cuûa caùc thoân, laøng, toå daân phoá. Nhaát laø caùc quy öôùc, höông öôùc cuûa caùc thoân, laøng, toå daân phoá.

- Phoái hôïp höôùng daãn thaønh laäp caùc caâu laïc boä, toå chöùc caùc hoaït ñoäng vaên hoùa vaên ngheä, theå duïc theå thao ôû caùc thoân, laøng, toå daân phoá, caùc caâu laïc boä thuoäc xaõ, caùc caâu laïc boä vaø caùc loaïi hình hoaït ñoäng vaên hoùa vaên ngheä, theå duïc theå thao ôû caùc thoân, laøng, toå daân phoá..., theo doõi, ñònh höôùng hoaït ñoäng cuûa ñoäi nguõ coäng taùc vaø saùng taùc vaên hoùa, vaên ngheä ôû ñòa phöông, nhaát laø löïc löôïng saùng taùc khoâng chuyeân, caùc ngheä nhaân treân moïi lónh vöïc...

Ngoaøi ra, ban tuyeân giaùo coøn thöïc hieän moät soá nhieäm vuï khaùc do ñaûng uûy phaân coâng khi caàn thieát.

2- Nhieäm vuï chuû yeáu cuûa coâng taùc vaên hoùa - vaên ngheä ôû cô sôû2.1- Vò trí, vai troø cuûa coâng taùc vaên hoùa - vaên ngheä ôû cô sôû

Coâng taùc vaên hoùa vaên ngheä ôû cô sôû laø khaâu chuyeån taûi tröïc tieáp chuû tröông, ñöôøng loái, chính saùch cuûa Ñaûng, Nhaø nöôùc veà vaên hoùa ñeán vôùi caùn boä, ñaûng vieân vaø nhaân daân, laø khaâu quan troïng nhaát trong vieäc ñoäng vieân, giaùo duïc, toå chöùc quaàn chuùng tham gia phong traøo “Toaøn daân ñoaøn keát xaây döïng ñôøi soáng vaên hoùa” vaø caùc phong traøo xaõ hoäi khaùc; ñaáu tranh choáng thoùi hö, taät xaáu vaø caùc teä naïn xaõ hoäi… töø ñoù bieán caùc chuû tröông, ñöôøng loái, chính saùch cuûa Ñaûng vaø Nhaø nöôùc thaønh hieän thöïc cuoäc soáng, tröïc tieáp ñaùp öùng nhu caàu vaø naâng cao möùc höôûng thuï, saùng taïo vaên hoùa tinh thaàn cuûa nhaân daân ôû cô sôû.

2.2- Nhöõng nhieäm vuï chính

Naêm quan ñieåm vaø möôøi nhieäm vuï trong Nghò quyeát Trung

57

öông 5 (khoùa VIII) veà “Xaây döïng vaø phaùt trieån neàn vaên hoùa Vieät Nam tieân tieán, ñaäm ñaø baûn saéc daân toäc” ñeàu phaûi ñöôïc quaùn trieät vaø trieån khai thöïc hieän. Treân cô sôû tình hình thöïc tieãn cuûa cô sôû, caàn nhaán maïnh moät soá nhieäm vuï chuû yeáu sau:

- Xaây döïng ñôøi soáng vaên hoùa tinh thaàn toát ñeïp, laønh maïnh, phong phuù ôû cô sôû, thöïc hieän cuoäc vaän ñoäng “Toaøn daân ñoaøn keát xaây döïng ñôøi soáng vaên hoùa ôû khu daân cö”.

Ñaây laø nhieäm vuï bao truøm, thöôøng xuyeân chi phoái toaøn boä caùc hoaït ñoäng vaên hoùa ôû cô sôû, thu huùt taát caû caùc ban, ngaønh, caùc toå chöùc ñoaøn theå vaø ñoâng ñaûo quaàn chuùng nhaân daân ôû ñòa baøn daân cö tham gia.

Cô sôû thöïc hieän toát nhieäm vuï naøy môùi laøm cho caùc ñònh höôùng, chuû tröông cuûa Ñaûng vaø Nhaø nöôùc veà vaên hoùa thöïc söï ñi vaøo ñôøi soáng, trôû thaønh hieän thöïc sinh ñoäng trong ñôøi soáng nhaân daân. Do ñoù caàn ñaàu tö suy nghó, baùm saùt thöïc tieãn, phoái hôïp tham möu giuùp caáp uyû xaây döïng chöông trình, keá hoaïch coù tính khaû thi ñeå trieån khai moät caùch saùng taïo, cuï theå, taêng cöôøng kieåm tra vaø ñoäng vieân, toå chöùc moät caùch kieân trì quaàn chuùng thöïc hieän.

Muïc tieâu cuûa nhieäm vuï naøy laø laøm toát coâng taùc xaây döïng con ngöôøi Vieät Nam môùi xaõ hoäi chuû nghóa; taïo ra caùc cô sôû (gia ñình, laøng, xaõ, phöôøng, tröôøng hoïc,…) ñaït chuaån vaên hoùa, coù moät ñôøi soáng vaên hoùa laønh maïnh, toát ñeïp, töøng böôùc ñaùp öùng nhöõng nhu caàu vaên hoùa tinh thaàn cuûa caùc taàng lôùp nhaân daân treân ñòa baøn daân cö, ñoàng thôøi toå chöùc cho quaàn chuùng cô sôû phaùt huy tieàm naêng, naêng khieáu, sôû thích ñeå töï saùng taïo vaên hoùa phuïc vuï nhu caàu tinh thaàn cuûa chính mình.

Xaây döïng gia ñình vaên hoùa laø nhieäm vuï troïng taâm cuûa cô sôû ñeå taïo neân nhöõng teá baøo vaø haït nhaân vaên hoùa laønh maïnh cuûa moâi tröôøng vaên hoùa toát ñeïp treân ñòa baøn daân cö. Ñöa nhöõng chuaån möïc

58

ñaõ ñöôïc baøn baïc vaø thoáng nhaát trong quaàn chuùng veà vôùi baûn thaân quaàn chuùng ñeå hoï thöïc hieän, döôùi söï höôùng daãn cuûa caùc caáp uûy, chính quyeàn; gia ñình vaên hoùa nhaèm giöõ gìn vaø phaùt huy nhöõng ñaïo lyù toát ñeïp cuûa gia ñình Vieät Nam trong cuoäc soáng hieän ñaïi.

Phaùt huy tính töï giaùc, töï nguyeän tham gia cuûa quaàn chuùng vaøo vieäc xaây döïng caùc höông öôùc, quy öôùc laøng, thoân, toå daân phoá, xaây döïng caùc caâu laïc boä phuø hôïp vôùi töøng ñoái töôïng, ngaønh ngheà, löùa tuoåi, giôùi tính treân ñòa baøn xaõ, phöôøng, thò traán. Keát hôïp chaët cheõ giöõa caùc hoaït ñoäng vaên hoùa vôùi hoaït ñoäng theå duïc, theå thao, vui chôi, giaûi trí ñeå taïo neân söùc taùc ñoäng toång hôïp, naâng cao hieäu quaû xaây döïng ñôøi soáng vaên hoùa ôû cô sôû.

- Hoaït ñoäng thoâng tin, tuyeân truyeàn, coå ñoäng treân ñòa baøn xaõ, phöôøng, thò traán thoâng qua loaïi hình vaên hoùa, ngheä thuaät

Loaïi hình hoaït ñoäng naøy vöøa mang ñaëc tröng yù nghóa tö töôûng, vöøa laø hoaït ñoäng vaên hoùa.

Muïc tieâu cuûa coâng taùc naøy laø nhaèm tuyeân truyeàn, tröïc tieáp, kòp thôøi trong quaàn chuùng nhaân daân caùc chuû tröông, ñöôøng loái chính saùch cuûa Ñaûng vaø Nhaø nöôùc, tuyeân truyeàn phaùp luaät… Phöông thöùc hoaït ñoäng naøy ñöôïc gaén vôùi caùc hình thöùc theå hieän cuûa vaên hoùa deã ñi vaøo quaàn chuùng, phuø hôïp vôùi daân toäc vaø ñòa baøn, nhö thoâng qua ñaøi truyeàn thanh, baûn tin, pano, baêng rol, khaåu hieäu, mít tinh, thoâng tin coå ñoäng, vaên ngheä quaàn chuùng, kòch baûn saân khaáu hoaù, gieo vaàn… seõ coù taùc duïng tröïc tieáp ñeán quaàn chuùng, naâng cao nhaän thöùc tö töôûng, tri thöùc tình caûm cuûa nhaân daân ôû cô sôû.

- Hoaït ñoäng vaên ngheä quaàn chuùng treân ñòa baøn xaõ, phöôøng, thò traán

Tieàm naêng saùng taïo vaên hoùa cuûa nhaân daân laø voâ cuøng phong phuù, ñaëc bieät ôû cô sôû. Söï nhieät thaønh, taâm huyeát, taøi naêng vaø nhöõng nguyeän voïng, sôû thích saùng taïo vaên hoùa, ngheä thuaät cuûa

59

nhaân daân laø cô sôû ñeå toå chöùc vaø phaùt trieån caùc hoaït ñoäng vaên ngheä quaàn chuùng treân ñòa baøn xaõ, phöôøng, thò traán vaø ôû caùc thoân, laøng, toå daân phoá.

Muïc tieâu cuûa hoaït ñoäng naøy laø taïo ñieàu kieän ñeå nhaân daân tham gia tích cöïc hoaït ñoäng saùng taïo (saùng taùc vaø bieåu dieãn) vaên ngheä, töï toå chöùc, quaûn lyù caùc hoaït ñoäng ñoù, qua ñoù naâng cao möùc höôûng thuï vaên hoùa, thò hieáu thaåm myõ vaø trình ñoä thöôûng thöùc ngheä thuaät cuûa quaàn chuùng. Caùc phöông thöùc toå chöùc ôû cô sôû thöôøng laø caùc caâu laïc boä sôû thích ngheä thuaät, caùc ñeâm lieân hoan vaên ngheä, caùc hoäi dieãn ngheä thuaät quaàn chuùng theo vuøng vaên hoùa, theo ngheà nghieäp, löùa tuoåi hoaëc giôùi tính.

ÔÛ cô sôû, ñeå naâng cao taùc duïng cuûa hoaït ñoäng naøy, caàn gaén vôùi caùc hoaït ñoäng kyû nieäm caùc ngaøy leã lôùn cuûa Ñaûng, cuûa ñaát nöôùc, cuûa ñòa phöông… qua ñoù thu huùt quaàn chuùng nhaân daân tham gia hoaït ñoäng vaên hoùa.

- Coâng taùc thö vieän, phong traøo ñoïc saùch baùo ôû cô sôû

Vieäc phaùt trieån heä thoáng thö vieän, phoøng ñoïc saùch baùo, tuû saùch phaùp luaät ôû cô sôû laø moät höôùng quan troïng cuûa coâng taùc tö töôûng- vaên hoùa cuûa Ñaûng vaø laø moät öu tieân trong keá hoaïch, chöông trình coâng taùc vaên hoùa cuûa nhaø nöôùc, cuûa cô quan töø Trung öông ñeán ñòa phöông. Tuy vaäy, hieän nay vieäc phaùt huy taùc duïng cuûa saùch baùo laø moät coâng vieäc khoù khaên cuûa caáp uûy vaø chính quyeàn ñòa phöông, khi maø caùc phöông tieän thoâng tin khaùc, ñaëc bieät laø nghe nhìn, ñang phaùt trieån maïnh meõ thu huùt söï quan taâm, ñaùp öùng nguyeän voïng, nhu caàu vaên hoùa cuûa quaûng ñaïi quaàn chuùng, nhaát laø ôû cô sôû. Do ñoù, caàn coù giaûi phaùp hôïp lyù cho vieäc xaây döïng thö vieän, caùc phoøng ñoïc saùch baùo, caùc caâu laïc boä yeâu thích vaø laøm theo saùch baùo, caùc cuïm vaø ñieåm vaên hoùa coù tính toång hôïp, cuøng vôùi caùc hoaït ñoäng khaùc (traïm truyeàn thanh, caâu laïc boä, saân chôi

60

theå thao...) taïo neân söùc haáp daãn vôùi quaàn chuùng. Söï xuaát hieän cuûa ñieåm böu ñieän vaên hoùa xaõ, caùc cuïm vaên hoùa- theå thao ôû caùc xaõ… laø daáu hieäu cuûa söï tìm toøi phöông thöùc môùi cho coâng taùc vaên hoùa ôû ñòa baøn vaø ôû cô sôû, tuy nhieân caàn coù cô cheá, chính saùch vaø taêng cöôøng ñaàu tö cô sôû vaät chaát, nghieân cöùu noäi dung hoaït ñoäng ñeå naâng cao hieäu quaû cuûa caùc loaïi hình naøy.

- Coâng taùc baûo toàn, phaùt huy caùc di tích lòch söû - vaên hoùa vaø nhaø vaên hoùa gaén vôùi phoøng truyeàn thoáng ôû cô sôû

Trong lónh vöïc naøy, ôû cô sôû coù hai nhieäm vuï khaùc nhau. Moät laø, caùc xaõ, phöôøng, thò traán tröïc tieáp coù nhieäm vuï baûo veä, söû duïng, tu boå, baûo toàn vaø phaùt huy caùc di tích coù treân ñòa baøn, ñöôïc Nhaø nöôùc giao cho quaûn lyù. Hai laø, coù traùch nhieäm hoã trôï, giuùp ñôõ, phoái hôïp vôùi caùc cô quan chöùc naêng cuûa Trung öông ñoái vôùi caùc di tích caáp quoác gia. Caû hai nhieäm vuï ñoù ñeàu nhaèm vaøo muïc tieâu chuû yeáu laø giaùo duïc truyeàn thoáng, ñaùp öùng nhu caàu tinh thaàn - vaên hoùa cuûa nhaân daân vaø tham gia baûo veä taøi saûn vaên hoùa chung cuûa daân toäc. Caàn khaéc phuïc tình traïng coi vieäc khai thaùc di tích chæ ñeå taêng nguoàn thu ngaân saùch cho ñòa phöông laø muïc tieâu chính.

Nhaø vaên hoùa gaén vôùi phoøng truyeàn thoáng coù vò trí raát quan troïng trong coâng taùc giaùo duïc chính trò, tö töôûng, tình caûm vaø vaên hoùa cho nhaân daân ôû cô sôû, bôûi vì ñoù chính laø lòch söû ñaáu tranh cuûa nhaân daân treân ñòa baøn, laø nieàm töï haøo cuûa hoï qua caùc theá heä xaây döïng vaø baûo veä queâ höông. Trong ñieàu kieän hieän nay, caàn gaén chaët vôùi nhieäm vuï xaây döïng noâng thoân môùi noùi chung vaø nhieäm vuï phaùt trieån vaên hoùa noâng thoân trong Quyeát ñònh soá 801/QÑ-UBND, ngaøy 27/5/2010 cuûa UÛy ban nhaân daân tænh.

- Toå chöùc vaø quaûn lyù caùc hoaït ñoäng leã hoäi treân ñòa baøn xaõ, phöôøng, thò traán

Do truyeàn thoáng vaên hoùa laâu ñôøi cuûa caùc ñòa phöông, töø laøng,

61

xaõ, thoân… thöôøng coù nhieàu leã hoäi truyeàn thoáng vôùi nhieàu ñaëc tröng ñoäc ñaùo. Ñoàng thôøi, töø khi coù Ñaûng, vôùi cuoäc ñaáu tranh vó ñaïi giaûi phoùng daân toäc vaø baûo veä Toå quoác, ñaõ xuaát hieän nhöõng leã hoäi môùi, leã hoäi caùch maïng vaø caùc hoaït ñoäng mang yù nghóa vaên hoùa, uoáng nöôùc nhôù nguoàn... Vieäc toå chöùc, hoaëc höôùng daãn, giuùp ñôõ cho caùc thoân, laøng, toå daân phoá toå chöùc leã hoäi, nhaèm ñaûm baûo cho yù nghóa vaø taùc duïng tö töôûng - vaên hoùa cuûa caùc leã hoäi, goùp phaàn giaùo duïc truyeàn thoáng vaø bieát choïn nhöõng gì toát ñeïp, tieán boä, gaït boû nhöõng huû tuïc laïc haäu, loãi thôøi. Chöùc naêng quaûn lyù caùc leã hoäi ñoøi hoûi caùn boä tuyeân giaùo xaõ, caùn boä vaên hoùa thoâng tin xaõ moät söï am hieåu lòch söû, truyeàn thoáng treân ñòa baøn, naém vöõng caùc quy ñònh, quy cheá cuûa Nhaø nöôùc vaø bieát vaän ñoäng, toå chöùc quaàn chuùng töï nguyeän tham gia moät caùch tích cöïc coù ñònh höôùng. Traùnh tình traïng khoâi phuïc laïi caùc hình thöùc röôøm raø, keùo daøi thôøi gian, thaäm chí vi phaïm traät töï an toaøn giao thoâng nhö: Leã cuùng Thanh Minh thaùng 3 aâm lòch haøng naêm hoaëc cuùng xoùm nhaân dòp Teát coå truyeàn…

- Cuûng coá xaây döïng vaø phaùt huy taùc duïng cuûa caùc thieát cheá vaên hoùa cô sôû

Treân ñòa baøn xaõ, phöôøng, thò traán, nhìn toång theå, haàu heát ñeàu coù caùc thieát cheá vaên hoùa, ñaûm baûo ñieàu kieän, cô sôû vaät chaát, kyõ thuaät caàn thieát cho caùc hoaït ñoäng vaên hoùa, tuy ôû moät soá vuøng khoù khaên, ñaëc bieät ôû vuøng saâu, vuøng xa, vuøng caên cöù caùch maïng coøn thieáu nhöõng thieát cheá vaên hoùa nhö nhaø vaên hoùa, thö vieän, nhaø truyeàn thoáng, saân vaän ñoäng… Chính vì theá, ñeå thöïc hieän nhieäm vuï naøy, ba khaâu khoâng theå taùch rôøi laø cuûng coá nhöõng thieát cheá ñaõ coù, vöôn leân xaây döïng nhöõng thieát cheá môùi ñaùp öùng nhu caàu chính ñaùng, ngaøy caøng cao cuûa nhaân daân vaø ñaëc bieät laø tìm toøi caùc giaûi phaùp, caùc phöông thöùc phuø hôïp ñeå phaùt huy taùc duïng cuûa caùc thieát cheá vaên hoùa ñoù.

62

Cuøng vôùi nhieäm vuï treân, vieäc ñaøo taïo, boài döôõng ñoäi nguõ hoaït ñoäng vaên hoùa giöõ vò trí quyeát ñònh ñeå toå chöùc caùc hoaït ñoäng vaên hoùa vaø naâng cao hieäu quaû, taùc duïng cuûa caùc thieát cheá vaên hoùa. Phaùt huy vai troø cuûa quaàn chuùng, nhaát laø caùc ngheä nhaân, nhöõng ngöôøi coù naêng khieáu laø haït nhaân vaên hoùa giöõ vai troø noøng coát trong caùc hoaït ñoäng vaên hoùa ôû cô sôû. Ñaây laø ñieàu kieän ñaûm baûo cho keát quaû vaø hieäu quaû coâng taùc vaên hoùa ôû cô sôû.

2.3- Moät soá nhieäm vuï cuï theå

- Phoái hôïp vôùi caùc cô quan lieân quan, nhaát laø ban vaên hoùa thoâng tin xaõ, phöôøng, thò traán trieån khai caùc hoaït ñoäng giao löu vaên hoùa, theå thao vôùi caùc xaõ, phöôøng, thò traán trong huyeän, thò xaõ, thaønh phoá; toå chöùc caùc hoäi dieãn, hoäi thao caáp xaõ vaø giao löu giöõa caùc thoân, laøng, toå daân phoá, ñaûm baûo ñuùng ñònh höôùng vaø söï chæ ñaïo cuûa caáp uûy, keá hoaïch hoaït ñoäng vaên hoùa, theå thao cuûa uûy ban nhaân daân xaõ, phöôøng, thò traán haøng thaùng, quyù, naêm.

- Phoái hôïp khaûo saùt naém chaéc thöïc traïng thieát cheá vaên hoùa cô sôû, löïc löôïng ngheä nhaân treân ñòa baøn, qua ñoù tham möu nhöõng chuû tröông, chính saùch ñeå ñaàu tö phaùt trieån caùc thieát cheá vaên hoùa ôû cô sôû, phaùt huy vai troø cuûa ngheä nhaân trong baûo toàn phaùt trieån baûn saéc vaên hoùa truyeàn thoáng daân toäc.

- Phoái hôïp vôùi Ban VHTT xaõ, phöôøng, thò traán ñeå tuyeân truyeàn caùc hoaït ñoäng vaên hoùa, vaên ngheä treân caùc phöông tieän thoâng tin ñaïi chuùng cuûa caáp xaõ vaø caáp treân.

- Phoái hôïp tham möu ñaåy maïnh xaõ hoäi hoaù caùc hoaït ñoäng vaên hoùa vaø xaây döïng caùc thieát cheá vaên hoùa.

63

Chuyeân ñeà 4NAÉM BAÉT DÖ LUAÄN XAÕ HOÄI ÔÛ CÔ SÔÛ

I- Caùc vaán ñeà lyù luaän chung veà dö luaän xaõ hoäi1- Ñònh nghóa dö luaän xaõ hoäiDö luaän xaõ hoäi laø moät hieän töôïng ñôøi soáng xaõ hoäi quen thuoäc

maø moãi caù nhaân, toå chöùc (bao goàm caû quoác gia) trong cuoäc soáng haøng ngaøy thöôøng phaûi quan taâm vaø tính toaùn ñeán.

Trong ñôøi soáng xaõ hoäi hieän nay, khoâng chæ treân caùc phöông tieän thoâng tin ñaïi chuùng, maø caû trong caùc vaên baûn chính thöùc cuûa Ñaûng vaø Nhaø nöôùc, xuaát hieän ngaøy caøng nhieàu khaùi nieäm “dö luaän xaõ hoäi”, nhö laø söï baøy toû thaùi ñoä, tình caûm (nhaän xeùt, ñaùnh giaù, yù nguyeän, yù chí...) cuûa caùc nhoùm, caùc giai caáp, taàng lôùp xaõ hoäi khaùc nhau ñoái vôùi caùc söï kieän, hieän töôïng xaûy ra trong ñôøi soáng xaõ hoäi.

Dö luaän xaõ hoäi laø taäp hôïp caùc luoàng yù kieán caù nhaân tröôùc caùc vaán ñeà, söï kieän, hieän töôïng coù tính thôøi söï, coù lieân quan ñeán lôïi ích, caùc moái quan taâm cuûa coâng chuùng.

Töø ñònh nghóa treân coù theå ruùt ra moät soá vaán ñeà caàn löu yù sau:- Thöù nhaát, moãi luoàng yù kieán laø moät taäp hôïp caùc yù kieán caù

nhaân gioáng nhau; - Thöù hai, ñoái vôùi moät vaán ñeà cuï theå, dö luaän xaõ hoäi coù theå

bao goàm nhieàu luoàng yù kieán khaùc nhau, thaäm chí ñoái laäp nhau;- Thöù ba, luoàng yù kieán coù theå roäng (tuyeät ñaïi ña soá, ña soá,

nhieàu yù kieán) hoaëc heïp (moät soá yù kieán);

64

- Thöù tö, dö luaän xaõ hoäi laø taäp hôïp caùc yù kieán caù nhaân, töï phaùt, chöù khoâng phaûi laø yù kieán cuûa moät toå chöùc, ñöôïc hình thaønh theo con ñöôøng toå chöùc (hoäi nghò, hoäi thaûo…);

- Thöù naêm, dö luaän xaõ hoäi khoâng phaûi laø moät pheùp coäng caùc yù kieán caù nhaân, töï phaùt maø laø moät chænh theå tinh thaàn xaõ hoäi, theå hieän nhaän thöùc, tình caûm, yù chí cuûa caùc löïc löôïng xaõ hoäi nhaát ñònh;

- Thöù saùu, chæ coù nhöõng söï kieän, hieän töôïng, vaán ñeà xaõ hoäi coù tính thôøi söï, lieân quan ñeán lôïi ích, caùc moái quan taâm hieän coù cuûa nhieàu ngöôøi môùi coù khaû naêng taïo ra dö luaän xaõ hoäi;

- Thöù baûy, thaùi ñoä cuûa dö luaän xaõ hoäi ñoái vôùi moãi söï kieän, hieän töôïng coù theå khaùi quaùt theo caùc khuynh höôùng nhaát ñònh: taùn thaønh, phaûn ñoái hay baên khoaên, löôõng löï, chöa roõ thaùi ñoä;

- Thöù taùm, thaùi ñoä cuûa dö luaän xaõ hoäi coù theå coù khuynh höôùng: tích cöïc hoaëc tieâu cöïc; tieán boä hoaëc laïc haäu, “caáp tieán” hoaëc “baûo thuû”…

2- Phaân bieät dö luaän xaõ hoäi vaø tin ñoàn Trong thöïc teá, ngöôøi ta coù theå ngoä nhaän hieän töôïng na naù nhö

dö luaän xaõ hoäi ñoù laø tin ñoàn.2.1- Tin ñoàn vaø quy luaät bieán ñoåi cuûa tin ñoàn

- Khaùi nieäm: Tin ñoàn laø nhöõng thoâng tin ñöôïc truyeàn töø ngöôøi naøy sang ngöôøi khaùc, chuû yeáu baèng truyeàn mieäng.

Tin ñoàn laø nhöõng thoâng tin töø nhöõng nguoàn thoâng tin khoâng chính thöùc, thöôøng laø nhöõng thoâng tin thaát thieät, khoâng ñuùng söï thaät vaø raát khoù kieåm chöùng, ñöôïc döïng leân, hoaëc nguïy taïo neân bôûi nhöõng muïc ñích hay duïng yù naøo ñoù.

- Nguoàn goác cuûa tin ñoàn

+ Coù theå xuaát hieän töø söï vieäc coù thaät, nhöng bò xuyeân taïc vaø laøm meùo moù khi truyeàn ñi do lôïi ích ngöôøi truyeàn tin.

65

+ Coù theå laø nhöõng thoâng tin hoaøn toaøn do töôûng töôïng ra. Noù laø saûn phaåm khoâng ñuùng, khoâng xuaát phaùt töø söï thaät maø ñöôïc bòa ñaët töôûng töôïng ra nhaèm moät muïc ñích naøo ñoù.

- Con ñöôøng truyeàn tin ñoàn (ñieàu kieän truyeàn tin ñoàn)

+ Chuû theå truyeàn tin phaûi toå chöùc thoâng tin ñeå ngöôøi nghe thaáy hình nhö coù thaät.

+ Laøm cho thoâng tin ñaùng tin caäy ôû moät möùc ñoä naøo ñoù.

+ Ñöôïc ngöôøi nghe mong ñôïi vaø haáp daãn. Tin ñoàn phaûi ñöôïc ngöôøi ta troâng ñôïi. Caøng laøm cho tin ñoàn haáp daãn vaø khoâng xaùc ñònh thì tin ñoàn caøng truyeàn nhanh roäng vaø toàn taïi laâu daøi.

2.2- Phaân bieät dö luaän xaõ hoäi vaø tin ñoàn

- Söï gioáng nhau töông ñoái giöõa dö luaän xaõ hoäi vaø tin ñoàn

+ Noù ñeàu laø hieän töôïng tinh thaàn, taâm lyù cuûa moät nhoùm ngöôøi nhaát ñònh.

+ Coù veû chung nguoàn goác. Trong moät soá tröôøng hôïp, tin ñoàn vaø dö luaän xaõ hoäi coù söï chuyeån hoùa laãn nhau.

+ Chuùng ñeàu lan truyeàn nhanh vaø deã bieán ñoäng.

Do coù nhöõng gioáng nhau naøy, coù ngöôøi nhaàm laãn giöõa dö luaän xaõ hoäi vaø tin ñoàn.

- Söï khaùc nhau caên baûn giöõa dö luaän xaõ hoäi vaø tin ñoàn

+ Söï khaùc nhau veà nguoàn goác: dö luaän xaõ hoäi xuaát phaùt töø söï kieän coù thaät neân möùc ñoä chính xaùc cuûa thoâng tin cao. Tin ñoàn coù theå xuaát phaùt töø söï thaät, thaät moät phaàn hoaëc bòa ñaët neân möùc ñoä chính xaùc cuûa thoâng tin ít.

+ Söï khaùc nhau veà cô cheá hình thaønh: Do dö luaän xaõ hoäi laø söï phaùn xeùt ñaùnh giaù chung neân dö luaän xaõ hoäi hình thaønh thoâng qua trao ñoåi vaø tranh luaän, gaït boû yù kieán rieâng. Coøn tin ñoàn coù xu

66

höôùng boùp meùo thoâng tin bôûi ngöôøi truyeàn tin, neân noù mang ñaäm yù kieán chuû quan caù nhaân cuûa ngöôøi truyeàn tin.

+ Söï khaùc nhau veà phöông thöùc lan truyeàn: dö luaän xaõ hoäi lan truyeàn caû baèng lôøi noùi vaø chöõ vieát, baèng caû con ñöôøng chính thöùc vaø con ñöôøng khoâng chính thöùc, caû coâng khai vaø bí maät. Tin ñoàn lan truyeàn baèng truyeàn mieäng laø chính (ngoaøi ra coøn coù tôø rôi, tôø gaáp, ñieän thoaïi…), thöôøng theo con ñöôøng khoâng coâng khai, bí maät laø chính.

+ Söï khaùc nhau veà baûn chaát: dö luaän xaõ hoäi laø söï phaùn xeùt, ñaùnh giaù (trong dö luaän xaõ hoäi, chuû theå bao giôø cuõng theå hieän thaùi ñoä ñoàng tình hay leân aùn moät söï kieän naøo ñoù); coøn tin ñoàn thoâng tin chuû yeáu ñöôïc truyeàn theo phöông thöùc keå laïi, neân noù mang yù kieán caù nhaân, chuû quan cuûa ngöôøi keå.

Toùm laïi, giöõa tin ñoàn vaø dö luaän xaõ hoäi coù nhöõng ñieåm khaùc bieät cô baûn sau ñaây:

Moät laø, nguoàn thoâng tin cuûa tin ñoàn bao giôø cuõng xuaát phaùt töø ngöôøi khaùc (toâi nghe ngöôøi naøy noùi, ngöôøi kia noùi); nguoàn thoâng tin cuûa dö luaän xaõ hoäi laïi xuaát phaùt töø chính baûn thaân ngöôøi phaùt ngoân (theo yù kieán cuûa toâi thì...).

Hai laø, tin ñoàn lan caøng xa thì caøng coù nhieàu bieán thaùi, do noù khoâng ngöøng ñöôïc theâm thaét. Ngöôïc laïi, luùc ban ñaàu dö luaän xaõ hoäi thöôøng raát phaân taùn, nhöng sau ñoù, thoâng qua söï trao ñoåi, tranh luaän, tính thoáng nhaát cuûa dö luaän xaõ hoäi thöôøng taêng leân.

Ba laø, tin ñoàn thöôøng coù tính “thaát thieät” (maëc duø coù nhöõng tin ñoàn veà cô baûn laø söï thaät). Dö luaän xaõ hoäi phaûn aùnh trung thöïc veà nhöõng suy nghó, tình caûm, thaùi ñoä cuûa chuû theå.

Tuy nhieân, giöõa dö luaän xaõ hoäi vaø tin ñoàn khoâng coù söï ngaên caùch tuyeät ñoái. Tin ñoàn thöôøng coù nguyeân nhaân laø do coâng chuùng, nhaân daân thieáu thoâng tin coäng vôùi tính toø moø, ñöa chuyeän cuûa moät

67

boä phaän coâng chuùng. Tin ñoàn thöôøng xuaát hieän khi ngöôøi ta thieáu (hoaëc thöøa) thoâng tin, döïa vaøo kinh nghieäm cuûa baûn thaân, döïa vaøo nhöõng yeáu toá chuû quan maø phaùn ñoaùn, naûy sinh nhöõng thoâng tin, nhöõng caâu chuyeän thöôøng laø hoang ñöôøng. Nhöng tin ñoàn cuõng aån chöùa nhöõng suy nghó vaø tình caûm cuûa coâng chuùng, töùc laø tieàm aån nhöõng dö luaän xaõ hoäi ñang aâm æ.

- Caùch xöû lyù ñoái vôùi tin ñoàn: Giaûi quyeát caûi chính tin ñoàn baèng caùch coâng khai, thoâng tin moät caùch ñaày ñuû veà söï kieän, hieän töôïng vaø laøm giaûm tính khoâng xaùc ñònh baèng ñònh höôùng thoâng tin.

3- Chöùc naêng cuûa dö luaän xaõ hoäiDö luaän xaõ hoäi coù nhöõng chöùc naêng cô baûn sau ñaây:3.1- Chöùc naêng ñaùnh giaù

Dö luaän xaõ hoäi theå hieän thaùi ñoä phaùn xeùt ñaùnh giaù cuûa coâng chuùng ñoái vôùi caùc söï kieän, hieän töôïng, söï vaät, vaán ñeà cuoäc soáng. Dö luaän xaõ hoäi coù vai troø quyeát ñònh trong vieäc hình thaønh thang baäc giaù trò xaõ hoäi.

Söï oån ñònh vaø phaùt trieån beàn vöõng cuûa moät xaõ hoäi chòu aûnh höôûng raát lôùn bôûi heä thoáng (thang) caùc giaù trò xaõ hoäi, ñaëc bieät laø caùc giaù trò luaân thöôøng, ñaïo lyù. Moïi giaù trò xaõ hoäi, muoán ñi vaøo thöïc teá, tröôùc heát, phaûi ñöôïc dö luaän xaõ hoäi uûng hoä.

Treân thöïc teá, con ngöôøi thöôøng chaïy theo caùc giaù trò maø dö luaän xaõ hoäi ñeà cao ca ngôïi chöù khoâng phaûi caùc giaù trò treân saùch vôû, xa laï vôùi hoï. Caùc giaù trò maø chuùng ta cho laø quan troïng ñoái vôùi xaõ hoäi, nhöng neáu khoâng ñöôïc dö luaän xaõ hoäi ñeà cao, ca ngôïi, thì seõ raát khoù ñi vaøo thöïc teá ñôøi soáng xaõ hoäi, raát khoù trôû thaønh muïc tieâu thöïc söï cuûa coâng chuùng.

Söï coå vuõ, ñoäng vieân cuûa dö luaän xaõ hoäi ñoái vôùi caùc haønh vi luaân thöôøng, ñaïo lyù cao caû laø nhaân toá, ñieàu kieän raát quan troïng ñeå caùc haønh vi naøy sinh soâi, naûy nôû, phaùt trieån. Haàu nhö moïi ngöôøi

68

ñeàu coi söï taùn thöôûng, söï ñeà cao, ca ngôïi cuûa baùo chí, dö luaän xaõ hoäi ñoái vôùi caùc haønh vi, vieäc laøm cao caû cuûa hoï (nhaát laø caùc haønh vi luaân thöôøng, ñaïo lyù) laø phaàn thöôûng tinh thaàn quyù giaù.

3.2- Chöùc naêng ñieàu chænh caùc moái quan heä xaõ hoäi

Dö luaän xaõ hoäi chính laø “luaät baát thaønh vaên”, thöïc hieän chöùc naêng ñieàu chænh caùc quan heä xaõ hoäi thoâng qua vieäc taùc ñoäng ñeán haønh vi vaø caùc moái quan heä giöõa caùc caù nhaân vôùi nhau; cuûa caù nhaân vôùi nhoùm xaõ hoäi; trong taäp theå, hay giöõa caùc nhoùm, caùc taäp theå vôùi nhau.

Do dö luaän xaõ hoäi gaén lieàn vôùi yù chí cuûa caùc coäng ñoàng, caùc nhoùm xaõ hoäi, neân tröôùc caùc hieän töôïng tieâu cöïc, caùc haønh vi vi phaïm phaùp luaät, leäch chuaån... thaùi ñoä pheâ phaùn gay gaét cuûa dö luaän xaõ hoäi taïo neân nhöõng söùc eùp lôùn ñeán suy nghó, haønh ñoäng cuûa moãi caù nhaân coù taùc ñoäng nhaát ñònh trong vieäc thay ñoåi nhaän thöùc, haønh vi cuûa hoï. Dö luaän xaõ hoäi goùp phaàn duy trì traät töï xaõ hoäi, moái quan heä haøi hoøa giöõa caù nhaân vaø xaõ hoäi cuõng nhö giöõa caùc nhoùm xaõ hoäi.

Coù caù nhaân, do laïm duïng quyeàn löïc, töï cho mình ñöùng treân phaùp luaät, khoâng ngaïi caùc cô quan phaùp luaät, nhöng vaãn khoâng daùm coi thöôøng baùo chí vaø dö luaän xaõ hoäi, luoân tìm caùch böng bít thoâng tin, traùnh neù söï “doøm ngoù” cuûa baùo chí vaø dö luaän xaõ hoäi.

3.3- Chöùc naêng giaùo duïc cuûa dö luaän xaõ hoäi

Dö luaän xaõ hoäi goùp phaàn chuyeån giao caùc giaù trò tinh thaàn, nhaát laø caùc giaù trò ñaïo ñöùc, luaân lyù töø theá heä naøy sang theá heä khaùc, nhö yù thöùc veà “phaûi - traùi”, “ñuùng - sai”, “thieän - aùc”, “ñeïp - xaáu”. Dö luaän xaõ hoäi coù taùc duïng giaùo duïc vaø raên ñe ñoái vôùi moãi caù nhaân, goùp phaàn vaøo vieäc giaùo duïc yù thöùc traùch nhieäm cuûa caù nhaân ñoái vôùi nhieäm vuï chung. Dö luaän xaõ hoäi giaùo duïc luaân thöôøng, ñaïo lyù trong xaõ hoäi thoâng qua vieäc ñoàng tình hay leân aùn moät haønh vi naøo ñoù.

69

Dö luaän xaõ hoäi coù vai troø raát lôùn trong vieäc baûo veä luaân thöôøng, ñaïo lyù. Söùc eùp cuûa dö luaän xaõ hoäi trong lónh vöïc naøy maïnh ñeán möùc khoâng ít tröôøng hôïp, con ngöôøi coù theå töï saùt do khoâng chòu ñöïng noåi söï gieøm pha, pheâ phaùn cuûa dö luaän xaõ hoäi. Thuaàn phong, myõ tuïc, caùc giaù trò ñaïo ñöùc, luaân lyù truyeàn thoáng cuûa daân toäc ñöôïc giöõ vöõng qua haøng ngaøn naêm, moät phaàn quan troïng, laø nhôø söï baûo veä ñaéc löïc cuûa dö luaän xaõ hoäi.

Tuy nhieân, cuõng coù nôi, coù luùc dö luaän xaõ hoäi coù taùc ñoäng tieâu cöïc, baûo thuû, kìm haõm haønh vi tích cöïc vaø söï saùng taïo. Thoâng thöôøng, con ngöôøi raát sôï nhöõng dö luaän noùi chung, nhaát laø dö luaän tieâu cöïc, gioáng nhö caâu tuïc ngöõ: “traêm naêm bia ñaù thì moøn, ngaøn naêm bia mieäng vaãn coøn trô trô”.

3.4- Chöùc naêng giaùm saùt

Dö luaän xaõ hoäi luoân theå hieän laäp tröôøng roõ raøng ñoái vôùi vaán ñeà maø noù quan taâm, vôùi muïc ñích ñoøi hoûi ñöôïc ñaùp öùng nhöõng yeâu caàu cuûa noù. Thoâng qua söï phaùn xeùt, ñaùnh giaù, dö luaän xaõ hoäi giaùm saùt caùc hoaït ñoäng cuûa caùc toå chöùc xaõ hoäi, caùc cô quan nhaø nöôùc, ñoøi hoûi caùc cô quan naøy phaûi laøm vieäc phuø hôïp vôùi lôïi ích chung cuûa xaõ hoäi. Dö luaän xaõ hoäi veà teä quan lieâu, tham nhuõng, laõng phí hieän nay coù taùc duïng giaùm saùt vaø gaây söùc eùp leân hoaït ñoäng cuûa Nhaø nöôùc vaø caùc toå chöùc xaõ hoäi.

Söï thoâng tin kòp thôøi treân baùo chí caùc vuï vieäc, bieåu hieän tham nhuõng, quan lieâu, suy thoaùi ñaïo ñöùc, loái soáng; thaùi ñoä cuûa dö luaän xaõ hoäi ñoái vôùi caùc vuï vieäc, bieåu hieän naøy seõ thoâi thuùc caùc cô quan chöùc naêng ñieàu tra, laøm roõ vaø xöû lyù nghieâm minh theo phaùp luaät caùc vuï vieäc, bieåu hieän ñoù. Dö luaän xaõ hoäi khoâng chæ thoâi thuùc caùc cô quan phaùp luaät quan taâm giaûi quyeát caùc vuï vieäc tham nhuõng maø coøn taïo söùc eùp ñoái vôùi caùc caù nhaân coù haønh vi hoaëc yù ñònh tham nhuõng, tieâu cöïc.

70

Thöïc teá cho thaáy, nhieàu vuï vieäc tham nhuõng, tieâu cöïc khoù coù theå ñöôïc xöû lyù neáu khoâng coù söï thoâi thuùc cuûa baùo chí vaø dö luaän xaõ hoäi. Caùc phaàn töû tham nhuõng, coù haønh vi xaáu coù theå daáu dieám caùc haønh vi tham nhuõng, haønh vi xaáu cuûa mình tröôùc caùc cô quan phaùp luaät, chöù khoâng theå tröôùc haøng traêm, haøng ngaøn con maét cuûa nhaân daân, cuûa dö luaän xaõ hoäi.

3.5- Chöùc naêng tö vaán, phaûn bieän

Tröôùc nhöõng vaán ñeà nan giaûi trong xaõ hoäi, dö luaän xaõ hoäi coù theå ñöa ra nhöõng khuyeán nghò saùng suoát maø caùc cô quan tham möu cho chính quyeàn coù theå chöa nghó ñöôïc. Dö luaän xaõ hoäi cuõng laø ngöôøi phaûn bieän coù uy tín ñoái vôùi caùc quyeát ñònh cuûa caùc cô quan ñaûng, chính quyeàn, toå chöùc chính trò - xaõ hoäi.

Dö luaän xaõ hoäi laø nguoàn thoâng tin phaûn hoài, theå hieän thaùi ñoä, taâm tö, yù chí, nguyeän voïng cuûa nhaân daân. Moïi chuû tröông, quyeát saùch cuûa caùc cô quan laõnh ñaïo, quaûn lyù seõ khoù trôû thaønh hieän thöïc neáu khoâng hôïp loøng daân, khoâng ñöôïc daân uûng hoä. Vì vaäy tröôùc khi ban haønh moät chuû tröông, quyeát saùch naøo ñoù, caàn ñöa noäi dung cuûa döï thaûo chuû tröông, quyeát saùch ra thaêm doø dö luaän xaõ hoäi ñeå ñaùnh giaù möùc ñoä uûng hoä cuûa coâng chuùng; caùc lyù do coâng chuùng uûng hoä hoaëc khoâng uûng hoä; caùc baên khoaên, thaéc maéc cuûa coâng chuùng neáu chuû tröông, quyeát saùch ñöôïc ban haønh. Trong tröôøng hôïp möùc ñoä uûng hoä cuûa coâng chuùng raát thaáp vaø caùc lyù do daãn ñeán söï ít uûng hoä naøy laø xaùc ñaùng thì neân döøng vieäc thoâng qua, khoâng ban haønh chuû tröông, quyeát saùch. Neáu lyù do daãn ñeán söï ít uûng hoä naøy laø khoâng xaùc ñaùng, do coâng chuùng thieáu thoâng tin hoaëc ñaët lôïi ích ñaëc thuø, cuïc boä cuûa mình leân treân lôïi ích cuûa coäng ñoàng, quoác gia, daân toäc thì tröôùc khi hoaëc ñoàng thôøi vôùi vieäc ban haønh chuû tröông, quyeát saùch, caùc cô quan laõnh ñaïo, quaûn lyù caàn chæ ñaïo caùc cô quan thoâng tin, tuyeân truyeàn cung caáp thoâng tin ñaày ñuû cho

71

coâng chuùng, laøm roõ lôïi ích chung ñoái vôùi coäng ñoàng, quoác gia, daân toäc cuûa chuû tröông, quyeát saùch.

Khi chuû tröông, quyeát saùch ñaõ ñöôïc ban haønh, thaêm doø dö luaän xaõ hoäi giuùp caùc cô quan laõnh ñaïo quaûn lyù, nhaát laø trong caùc caùc ñôït sô keát, toång keát, coù söï ñaùnh giaù chính xaùc tình hình thöïc hieän chuû tröông quyeát saùch, caùc thuaän lôïi, khoù khaên, nguyeân nhaân cuûa caùc thaønh töïu cuõng nhö cuûa caùc haïn cheá, yeáu keùm, treân cô sôû ñoù, ñeà ra ñöôïc caùc giaûi phaùp höõu hieäu nhaèm naâng cao hieäu quaû vieäc thöïc hieän chuû tröông, quyeát saùch ñoù.

3.6- Chöùc naêng giaûi toûa taâm lyù-xaõ hoäi

Söï giaõi baøy, baøy toû thaønh lôøi vôùi cô quan traùch nhieäm, cô quan thoâng tin hay trong sinh hoaït ôû ñòa phöông coù theå giaûi toûa noãi baát bình, uaát öùc cuûa con ngöôøi, nhoùm xaõ hoäi, laøm cho taâm lyù cuûa con ngöôøi, nhoùm xaõ hoäi trôû laïi vò trí thaêng baèng. Bò oan öùc maø noùi ra ñöôïc ngöôøi ta seõ caûm thaáy nheï nhoõm.

4- Söï hình thaønh dö luaän xaõ hoäi

4.1- Caùc giai ñoaïn hình thaønh dö luaän xaõ hoäi

- Trong caùc ñieàu kieän bình thöôøng, dö luaän xaõ hoäi ñöôïc hình thaønh qua 4 giai ñoaïn, cuï theå:

- Giai ñoaïn 1: hình thaønh yù kieán caù nhaân. Treân cô sôû söï vieäc xaûy ra hoaëc chöùng kieán, hoaëc nghe ñöôïc thì caù nhaân hình thaønh yù kieán cuûa mình.

- Giai ñoaïn 2: trao ñoåi yù kieán caùc caù nhaân trong nhoùm thoâng qua giao tieáp. Ñaây laø giai ñoaïn xaõ hoäi hoùa yù kieán caù nhaân. Chuyeån töø yù thöùc caù nhaân sang yù thöùc xaõ hoäi.

- Giai ñoaïn 3: thoáng nhaát yù kieán thoâng qua trao ñoåi, baøn baïc, loaïi boû yù kieán rieâng, chæ laáy yù kieán chung thoûa maõn nhu caàu cuûa nhoùm ñoù.

72

- Giai ñoaïn 4: dö luaän xaõ hoäi chính thöùc hình thaønh. Treân cô sôû phaùn xeùt coäng ñoàng ngöôøi ñöa ra caùc kieán nghò haønh ñoäng cuï theå ñeå giaûi quyeát vaán ñeà.

Moät soá keát luaän ruùt ra töø caùc böôùc hình thaønh cuûa dö luaän xaõ hoäi

- Thöù nhaát, dö luaän xaõ hoäi laø yù kieán chung (yù kieán ñoù phaûi thoûa maõn ñaïi ña soá ngöôøi coäng ñoàng). Ñoù laø yù kieán chung, chöù khoâng phaûi toång taát caû caùc yù kieán coäng ñoàng.

- Thöù hai, söùc maïnh dö luaän laø ôû choã, vì choã döïa cuûa noù laø yù kieán cuûa ñaïi ña soá vaø soá ñoâng. Noù ñieàu tieát xaõ hoäi thoâng qua söùc maïnh cuûa soá ñoâng.

- Thöù ba, dö luaän xaõ hoäi laø saûn phaåm cuûa quaù trình giao tieáp thaûo luaän. Khoâng coù trao ñoåi thì raát khoù hình thaønh yù kieán chung.

- Thöù tö, trong dö luaän xaõ hoäi veà cuøng moät söï vaät hieän töôïng cuõng coù nhieàu luoàng yù kieán khaùc nhau vaø coù theå ñoái laäp nhau.

4.2- Caùc yeáu toá taùc ñoäng ñeán söï hình thaønh dö luaän xaõ hoäi

* Caùc yeáu toá thuoäc veà söï kieän, hieän töôïng, quaù trình xaõ hoäi:

- Neáu söï kieän lôùn, ñuïng chaïm ñeán lôïi ích ña soá thì dö luaän xaõ hoäi caøng lôùn vaø hình thaønh nhanh. Neáu söï kieän nhoû vaø lieân quan ñeán caùc nhoùm xaõ hoäi khaùc nhau thì vieäc hình thaønh dö luaän xaõ hoäi chaäm hôn.

- Coâng chuùng ñöa ra söï phaùn xeùt, ñaùnh giaù tröôùc heát ñoái vôùi caùc söï kieän, hieän töôïng lieân quan tröïc tieáp ñeán lôïi ích cuûa hoï.

* Caùc yeáu toá thuoäc chuû theå dö luaän xaõ hoäi: coäng ñoàng ngöôøi.

- Khaû naêng hieåu bieát cuûa chuû theå veà söï kieän, hieän töôïng: Chuû theå hieåu veà vaán ñeà, söï kieän, hieän töôïng caøng ñaày ñuû, chính xaùc, saâu saéc thì dö luaän xaõ hoäi hình thaønh nhanh vaø söï ñaùnh giaù caøng

73

ñuùng ñaén vaø khaùch quan. Muoán vaäy, phaûi taïo ñieàu kieän cho chuû theå hieåu bieát veà vaán ñeà, söï kieän, hieän töôïng.

- Trình ñoä vaên hoùa noùi chung vaø trình ñoä vaên hoùa chính trò noùi rieâng (söï nhaïy beùn veà chính trò, theá giôùi quan, nhaân sinh quan) aûnh höôûng ñeán chieàu saâu, taàm roäng, khuynh höôùng cuûa caùc yù kieán ñaùnh giaù.

- Nhöõng nhaân toá taâm lyù caù nhaân, taâm lyù xaõ hoäi nhö: thoùi quen, neáp nghó, taâm traïng cuûa coäng ñoàng ngöôøi, nhoùm naøo ñoù coù aûnh höôûng ñeán quaù trình ñaùnh giaù vaán ñeà.

Ví duï: + Trong nhöõng taäp theå laïc haäu, caùc tö töôûng tieân tieán bò coâ laäp

vaø ngöôïc laïi.+ Taâm traïng, tình caûm cuõng aûnh höôûng ñeán söï ñaùnh giaù. Ví

duï: ñaù boùng treân saân nhaø thì ñoäi nhaø coù lôïi (do ñöôïc söï uûng hoä cuûa khaùn giaû nhaø).

+ Caùc hieän töôïng laây lan taâm lyù baét chöôùc cuõng aûnh höôûng ñeán vieäc hình thaønh dö luaän xaõ hoäi. Ví duï: moät ñaùm ñoâng ñang nhìn moät caùi gì ñoù, thì ngöôøi ñi ñöôøng cuõng ñöùng laïi nhìn.

- Möùc ñoä tröôûng thaønh cuûa nhoùm, taäp theå cuõng taùc ñoäng ñeán vieäc hình thaønh dö luaän xaõ hoäi.

- Nhoùm môùi toàn taïi raát khoù hình thaønh dö luaän xaõ hoäi chung, vì hieåu bieát nhau ít.

* Caùc nhaân toá thuoäc moâi tröôøng xaõ hoäi

- Soá löôïng, chaát löôïng vaø trình ñoä thoâng tin cuûa xaõ hoäi cuõng nhö chaát löôïng, löôïng thoâng tin cuûa caùc phöông tieän thoâng tin aûnh höôûng ñeán söï taïo laäp dö luaän xaõ hoäi, hình thaønh dö luaän xaõ hoäi caû khía caïnh quy moâ vaø chaát löôïng.

- Möùc ñoä daân chuû hoùa cuûa xaõ hoäi cuõng nhö söï tham gia cuûa

74

nhaân daân vaøo sinh hoaït trong ñôøi soáng chính trò cuûa xaõ hoäi. Trình ñoä daân chuû caøng cao thì dö luaän xaõ hoäi caøng nhanh. Vì ôû ñaây, daân ñöôïc bieát vaø ñöôïc baøn- dö luaän xaõ hoäi hình thaønh.

II- Vai troø, nhieäm vuï cuûa coâng taùc nghieân cöùu, naém baét dö luaän xaõ hoäi

1- Vai troø cuûa coâng taùc nghieân cöùu, naém baét dö luaän xaõ hoäi

1.1- Tham möu cho caùc cô quan laõnh ñaïo, quaûn lyù trong vieäc soaïn thaûo, ban haønh, toå chöùc thöïc hieän quyeát ñònh; thoâng tin, tuyeân truyeàn ñònh höôùng dö luaän xaõ hoäi

- Nhôø phaûn aùnh khaùch quan, trung thöïc vaø khaû naêng döï baùo chính xaùc tình hình taâm traïng, tö töôûng, thaùi ñoä, nguyeän voïng cuûa caùc taàng lôùp xaõ hoäi tröôùc caùc söï kieän, hieän töôïng, vaán ñeà xaõ hoäi, nhaát laø caùc vaán ñeà coù lieân quan ñeán söï laõnh ñaïo, quaûn lyù ñaát nöôùc, caùc baùo caùo toång hôïp, phaân tích tình hình dö luaän xaõ hoäi laø caên cöù thoâng tin quan troïng phuïc vuï quaù trình soaïn thaûo, ban haønh, toå chöùc thöïc hieän chuû tröông, quyeát saùch cuûa caùc cô quan laõnh ñaïo, quaûn lyù ñaát nöôùc. Caùc cô quan laõnh ñaïo, quaûn lyù ñaát nöôùc khoù coù theå ban haønh ñöôïc caùc chuû tröông, quyeát saùch saùt thöïc, coù söùc soáng, coù tính khaû thi neáu khoâng naém chaéc ñöôïc taâm traïng, tö töôûng cuûa ñoái töôïng lieân quan ñeán caùc chuû tröông, quyeát saùch ñoù. Coâng taùc nghieân cöùu dö luaän xaõ hoäi giuùp caùc cô quan laõnh ñaïo, quaûn lyù giaûi ñaùp caùc caâu hoûi nhö:

+ Caùc vaán ñeà böùc xuùc maø thöïc tieãn ñaát nöôùc (hoaëc ôû ñòa phöông, ngaønh) ñoøi hoûi phaûi giaûi quyeát laø gì?

+ Caùc chuû tröông, quyeát saùch döï ñònh ñöôïc ban haønh (cuûa cô quan laõnh ñaïo, quaûn lyù) coù ñöôïc ngöôøi daân uûng hoä khoâng? Neáu khoâng thì taïi sao? Coù caàn döøng vieäc thoâng qua khoâng? Neáu khoâng döøng thì caàn coù caùc bieän phaùp thoâng tin, tuyeân truyeàn cuï theå gì ñeå taïo söï uûng hoä cuûa nhaân daân?...

75

- Treân cô sôû lyù luaän veà cô cheá hình thaønh dö luaän xaõ hoäi vaø caùc thoâng tin cuï theå veà caùc baên khoaên, thaéc maéc cuûa nhaân daân, coâng taùc nghieân cöùu dö luaän xaõ hoäi coù khaû naêng ñeà xuaát caùc giaûi phaùp thoâng tin, tuyeân truyeàn, ñònh höôùng dö luaän xaõ hoäi coù hieäu quaû.

1.2- Goùp phaàn cuûng coá vaø môû roäng neàn daân chuû trong Ñaûng, trong xaõ hoäi

- Taïo ñieàu kieän ñeå caùn boä, ñaûng vieân vaø nhaân daân ñoùng goùp yù kieán, tham gia vaøo caùc coâng vieäc cuûa Ñaûng, Nhaø nöôùc: vieäc tieáp xuùc cuûa caùc coäng taùc vieân nghieân cöùu dö luaän xaõ hoäi vôùi ngöôøi daân ñeå naém baét yù kieán cuûa hoï, nhaát laø caùc cuoäc ñieàu tra, thaêm doø dö luaän xaõ hoäi laø cô hoäi ñeå ngöôøi daân baøy toû chính kieán, tham gia yù kieán ñoái vôùi caùc coâng vieäc ñieàu haønh, quaûn lyù ñaát nöôùc cuûa caùc caáp uûy ñaûng vaø chính quyeàn, naâng cao yù thöùc laøm chuû ñaát nöôùc, laøm chuû xaõ hoäi cuûa hoï.

- Phaùt huy vai troø phaûn bieän xaõ hoäi, vai troø kieåm tra, giaùm saùt cuûa caùn boä, ñaûng vieân vaø nhaân daân: khi ngöôøi daân caûm thaáy yù kieán cuûa mình ñöôïc laéng nghe, ñöôïc coi troïng thì traùch nhieäm phaûn bieän, kieåm tra, giaùm saùt xaõ hoäi cuûa hoï cuõng ñöôïc naâng cao. Nhaân daân coù “traêm tai, nghìn maét” neân coù theå nhìn roõ moïi vaán ñeà, söï vaät döôùi nhieàu goùc ñoä. Söï phaûn bieän, kieåm tra, giaùm saùt xaõ hoäi cuûa nhaân daân giuùp caùc cô quan laõnh ñaïo, quaûn lyù kòp thôøi phaùt hieän nhöõng sô hôû, haïn cheá, yeáu keùm trong coâng taùc laõnh ñaïo, quaûn lyù cuûa mình, treân cô sôû ñoù, kòp thôøi ñeà ra caùc giaûi phaùp khaéc phuïc.

1.3- Coâng taùc nghieân cöùu, naém baét dö luaän xaõ hoäi goùp phaàn ñoåi môùi coâng taùc tö töôûng cuûa Ñaûng

- Öu ñieåm vaø haïn cheá cuûa caùch naém baét taâm traïng, tö töôûng truyeàn thoáng (toång hôïp yù kieán phaûn aùnh tröïc tieáp hoaëc thoâng qua thaûo luaän cuûa caùn boä, ñaûng vieân…):

76

+ Öu ñieåm: deã laøm, ít toán keùm veà thôøi gian, nhaân löïc vaø taøi chính.

+ Haïn cheá: caùc thoâng tin thu ñöôïc deã mang tính chuû quan, nhaát laø trong boái caûnh beänh thaønh tích phaùt trieån (caùc baùo caùo deã bò “vo troøn”, bieåu hieän taâm traïng, tö töôûng tích cöïc deã bò “thoåi phoàng”, nhöõng vaán gai goùc, phöùc taïp trong taâm traïng, tö töôûng xaõ hoäi deã bò boû qua).

- Ñieàu tra xaõ hoäi hoïc veà dö luaän xaõ hoäi giuùp khaéc phuïc haïn cheá neâu treân cuûa vieäc naém baét taâm traïng, tö töôûng theo caùc phöông phaùp truyeàn thoáng. Tuy nhieân, ôû ñaây cuõng coù nhöõng haïn cheá: khoù laøm, ñoøi hoûi caùn boä phaûi coù chuyeân moân, nghieäp vuï xaõ hoäi hoïc, ñoøi hoûi chi phí veà taøi chính.

2- Nhöõng nhieäm vuï chuû yeáu cuûa caùc ñaàu moái nghieân cöùu, naém baét dö luaän xaõ hoäi ôû ñòa phöông

- Thöù nhaát, naém baét, phaân tích, toång hôïp vaø phaûn aùnh nhanh dö luaän xaõ hoäi cuûa caùc taàng lôùp caùn boä, ñaûng vieân vaø nhaân daân tröôùc caùc vaán ñeà, söï kieän quan troïng trong nöôùc vaø treân theá giôùi, ñaëc bieät tröôùc caùc chuû tröông, chính saùch cuûa Ñaûng vaø phaùp luaät cuûa Nhaø nöôùc.

- Thöù hai, tieán haønh caùc cuoäc ñieàu tra xaõ hoäi hoïc veà dö luaän xaõ hoäi, nhaèm phuïc vuï quaù trình hình thaønh, hoaøn thieän vaø thöïc hieän ñöôøng loái, chuû tröông, chính saùch quan troïng cuûa caáp uûy ñaûng, chính quyeàn, ngaønh, ñòa phöông; ñònh kyø ñieàu tra dö luaän xaõ hoäi veà hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa heä thoáng chính trò cuûa ñòa phöông.

- Thöù ba, ñeà xuaát caùc bieän phaùp ñònh höôùng, hình thaønh dö luaän xaõ hoäi tích cöïc, taïo söï thoáng nhaát veà nhaän thöùc, yù chí vaø haønh ñoäng trong xaõ hoäi, thuùc ñaåy quaù trình thöïc hieän caùc chuû tröông, chính saùch cuûa Ñaûng vaø phaùp luaät cuûa Nhaø nöôùc vaø cuûa ngaønh, ñòa phöông; tham gia ñaáu tranh choáng thoâng tin vaø quan ñieåm sai traùi, thuø ñòch.

77

- Thöù tö, phoái hôïp vôùi caùc cô quan chöùc naêng giaùm saùt an ninh tö töôûng, chính trò cuûa caùc cuoäc thaêm doø dö luaän xaõ hoäi do caùc toå chöùc, caù nhaân trong nöôùc vaø nöôùc ngoaøi tieán haønh treân ñòa baøn.

3- Caùc yeáu toá taùc ñoäng ñeán chaát löôïng coâng taùc naém baét dö luaän xaõ hoäi

Naém baét dö luaän xaõ hoäi laø coâng vieäc raát khoù khaên, phöùc taïp, raát deã bò sai leäch do taùc ñoäng cuûa nhieàu yeáu toá.

3.1- Tính chaát ña daïng, phöùc taïp cuûa caùc loaïi quan ñieåm, thaùi ñoä trong xaõ hoäi

Lôïi ích vaø nhaän thöùc laø moät trong nhöõng cô sôû raát quan troïng quyeát ñònh taâm traïng, tö töôûng cuûa caùc taàng lôùp xaõ hoäi ñeå hình thaønh neân dö luaän xaõ hoäi.

Tröôùc moät hieän töôïng, söï kieän, vaán ñeà naøo ñoù, nhöõng ngöôøi coù lôïi ích vaø nhaän thöùc khaùc nhau coù theå coù taâm traïng, tö töôûng, caùch phaùn xeùt, ñaùnh giaù khaùc nhau. Moät quyeát ñònh raát ñuùng ñaén cuûa chính quyeàn cuõng coù theå gaây ra nhöõng phaûn öùng dö luaän xaõ hoäi raát khaùc nhau. Ngöôøi coù hieåu bieát veà cô sôû cuûa quyeát ñònh naøy (nhöõng ngöôøi coù ñaày ñuû thoâng tin) thì ñaùnh giaù ñoù laø moät quyeát ñònh raát caàn thieát vaø hôïp lyù. Nhöng nhöõng ngöôøi thieáu thoâng tin hoaëc nhaän ñöôïc nhöõng thoâng tin sai leäch coù theå pheâ phaùn gay gaét, coi ñoù laø moät quyeát ñònh sai traùi, baát hôïp lyù.

Cuøng vôùi söï phaùt trieån cuûa neàn kinh teá thò tröôøng ñònh höôùng xaõ hoäi chuû nghóa, trong xaõ hoäi ta hieän nay, söï phaân hoaù lôïi ích, phaân hoùa giaøu ngheøo, veà trình ñoä hoïc vaán, trình ñoä nhaän thöùc cuõng ñang taêng leân. Do vaäy, söï khaùc bieät, maâu thuaãn, xung ñoät yù kieán tröôùc caùc söï kieän, hieän töôïng, vaán ñeà xaõ hoäi cuõng coù chieàu höôùng taêng leân.

3.2- Möùc ñoä daân chuû, côûi môû trong xaõ hoäi

Nôi naøo tinh thaàn daân chuû ñöôïc coi troïng, thì ôû nôi ñoù caùn boä,

78

ñaûng vieân vaø nhaân daân coù theå baøy toû thaúng thaén thaùi ñoä, suy nghó ñích thöïc cuûa mình, ít coù nhöõng dö luaän aâm æ.

Ngöôïc laïi, ôû ñaâu quy cheá daân chuû ôû cô sôû bò vi phaïm thì ôû ñoù caùn boä, ñaûng vieân vaø nhaân daân thöôøng khoâng noùi ra nhöõng suy nghó thaät cuûa mình vaø seõ taïo nhieàu luoàng dö luaän khoù kieåm soaùt. Khoâng ít tröôøng hôïp, caùn boä laøm coâng taùc tö töôûng ñi cô sôû “cuøng aên, cuøng ôû, cuøng laøm” vôùi daân, nhöng cuõng khoâng naém ñöôïc thöïc chaát tình hình taâm traïng, tö töôûng cuûa daân. ÔÛ nhöõng nôi naøy, neáu khoâng coù kinh nghieäm, khoâng coù bieän phaùp thích hôïp thì raát khoù coù ñöôïc caùc thoâng tin chaân thöïc.

3.3- Beänh thaønh tích, sôï khuyeát ñieåm

Xuaát phaùt töø caùc lôïi ích cuïc boä, baûn vò, caùn boä laõnh ñaïo caùc cô quan, ban, ngaønh, ñòa phöông coù theå baùo caùo sai tình hình taâm traïng, tö töôûng cuûa caùn boä, ñaûng vieân vaø nhaân daân nôi mình quaûn lyù; nhöõng böùc xuùc cuûa caùn boä, ñaûng vieân vaø nhaân daân thöôøng bò che daáu, beänh thaønh tích ñaõ phaùt trieån khaù phoå bieán. ÔÛ moät soá cô quan, ban, ngaønh, ñòa phöông, nhöõng nôi beänh thaønh tích phaùt trieån, neáu chæ nghe caùc caáp uyû ñaûng vaø chính quyeàn baùo caùo, chuùng ta khoù coù theå thu ñöôïc moät böùc tranh trung thöïc veà taâm traïng, tö töôûng cuûa daân.

3.4- Chuû nghóa cô hoäi, thoùi “xu thôøi”

Bieåu hieän cuûa chuû nghóa cô hoäi, thoùi “xu thôøi” 1aø thaáy nhieàu ngöôøi noùi nhö theá thì baûn thaân mình cuõng noùi nhö theá, maëc duø trong thaâm taâm khoâng nghó nhö vaäy. Ñaây laø moät trong nhöõng hieän töôïng taâm lyù deã xuaát hieän ôû nhöõng boä phaän xaõ hoäi khoâng coù hoaëc ít coù nhu caàu töï khaúng ñònh mình vaø muoán hoaø nhaäp vôùi coäng ñoàng. Ñaây cuõng laø moät trong nhöõng nguyeân nhaân khoâng nhoû aûnh höôûng ñeán chaát löôïng cuûa coâng taùc naém baét taâm traïng, tö töôûng, neáu caùc caùn boä laøm coâng taùc tö töôûng khoâng tính toaùn ñeán.

79

3.5- Söï haïn cheá veà trình ñoä chuyeân moân, nghieäp vuï cuûa caùn boä laøm coâng taùc naém baét dö luaän xaõ hoäi

Coù theå coi ñaây laø moät trong nhöõng yeáu toá cô baûn haïn cheá chaát löôïng coâng taùc naém baét taâm traïng, dö luaän xaõ hoäi. Do khoâng coù khaû naêng phaân tích caùc vaán ñeà taâm traïng, dö luaän xaõ hoäi vaø thieáu hieåu bieát veà caùc phöông phaùp naém baét taâm traïng dö luaän xaõ hoäi neân nhieàu caùn boä laøm coâng taùc tö töôûng, dö luaän xaõ hoäi khoâng coù khaû naêng phaân tích saâu saéc vaø phaûn aùnh khaùch quan, toaøn dieän thöïc traïng tình hình taâm traïng, tö töôûng, dö luaän xaõ hoäi cuûa caùc taàng lôùp caùn boä, ñaûng vieân vaø nhaân daân.

4- Caùc hình thöùc naém baét taâm traïng, tö töôûng trong ñaûng, trong daân

Coù theå chia caùc phöông phaùp naém baét taâm traïng, tö töôûng trong Ñaûng, trong daân thaønh 2 loaïi: caùc phöông phaùp truyeàn thoáng vaø caùc phöông phaùp ñieàu tra dö luaän xaõ hoäi.

4.1- Naém baét theo caùc phöông phaùp truyeàn thoángCaùch naém baét taâm traïng, tö töôûng trong Ñaûng, trong daân laø

moät qui trình goàm 3 böôùc: 1) Thu thaäp cöù lieäu; 2) Toång hôïp, phaân tích, vieát döï thaûo baùo caùo; 3) Xin yù kieán goùp yù vaøo döï thaûo baùo caùo vaø hoaøn thieän baùo caùo.

- Thu thaäp cöù lieäu: Caùc phöông phaùp thöôøng söû duïng ñeå thu thaäp cöù lieäu laø: nghe, quan saùt, toïa ñaøm, phoûng vaán, thaûo luaän, phaân tích taøi lieäu (ñôn thö khieáu naïi, toá caùo, yù kieán cöû tri, bieân baûn caùc cuoäc hoïp toå daân phoá, thoân, xoùm...).

- Toång hôïp, phaân tích, vieát döï thaûo baùo caùo: Sau khi ñaõ thu thaäp ñöôïc caùc cöù lieäu caàn thieát, ngöôøi vieát baùo caùo phaûi toång hôïp, phaân tích caùc cöù lieäu vaø ñöa ra caùc nhaän ñònh, ñaùnh giaù veà tình hình, taâm traïng, tö töôûng trong Ñaûng, trong daân. Caùc phaân tích, toång hôïp coù theå ñöôïc vieát thaønh baùo caùo, luùc ñaàu laø baùo caùo döôùi hình thöùc döï thaûo.

80

- Xin yù kieán goùp yù, toå chöùc thaûo luaän (hoaëc xin yù kieán laõnh ñaïo, nhöõng ngöôøi am hieåu) ñoái vôùi döï thaûo baùo caùo; tieáp thu vaø söûa chöõa, hoaøn thieän döï thaûo baùo caùo, chuyeån döï thaûo baùo caùo ñaõ ñöôïc hoaøn thieän thaønh baùo caùo chính thöùc. Neáu qui trình naøy khoâng ñöôïc tuaân thuû nghieâm ngaët thì chaát löôïng baùo caùo coù theå khoâng ñaùng tin caäy.

Phöông phaùp naém baét taâm traïng, tö töôûng truyeàn thoáng deã laøm, caùn boä khoâng caàn phaûi ñaøo taïo nhieàu, ít toán keùm veà thôøi gian vaø chi phí. Tuy nhieân, caùc thoâng tin thu ñöôïc deã mang tính chuû quan, phieán dieän, thieáu roõ raøng veà maët ñònh löôïng (ví duï, khoâng theå xaùc ñònh ñöôïc coù bao nhieâu % trong xaõ hoäi taùn thaønh hoaëc khoâng taùn thaønh moät quan ñieåm nhaát ñònh naøo ñoù).

4.2- Naém baét baèng phöông phaùp ñieàu tra dö luaän xaõ hoäi

Ñieàu tra dö luaän xaõ hoäi laø hình thöùc phoûng vaán moät löôïng ngöôøi nhaát ñònh, ñöôïc löïa choïn theo nhöõng caùch thöùc khoa hoïc, do vaäy chæ caàn ñieàu tra (phoûng vaán) moät löôïng ngöôøi khoâng lôùn nhöng keát quaû thu ñöôïc cuõng gaàn gioáng nhö keát quaû ñieàu tra toaøn boä coäng ñoàng. Caùc phöông phaùp ñieàu tra dö luaän xaõ hoäi cho pheùp khaéc phuïc nhöõng ñieåm haïn cheá cuûa caùc phöông phaùp truyeàn thoáng neâu treân. Tuy nhieân, caùc phöông phaùp ñieàu tra dö luaän xaõ hoäi cuõng coù nhöõng ñieåm yeáu nhö chi phí lôùn, caùn boä phaûi ñöôïc ñaøo taïo cô baûn veà chuyeân moân, nghieäp vuï, phaûi coù nhöõng kieán thöùc nhaát ñònh veà xaõ hoäi hoïc, taâm lyù hoïc (phöông phaùp naøy chuû yeáu söû duïng töø caáp huyeän trôû leân).

5- Caùch naém baét dö luaän xaõ hoäi

5.1- Caùc phöông phaùp nghieân cöùu noäi dung dö luaän xaõ hoäi (caùch goïi khoa hoïc laø caùc phöông phaùp nghieân cöùu ñònh tính)

Baûn chaát cuûa nghieân cöùu noäi dung dö luaän xaõ hoäi laø tìm hieåu xem trong coäng ñoàng xaõ hoäi maø chuùng ta nghieân cöùu, tröôùc moãi söï

81

kieän, hieän töôïng, vaán ñeà cuoäc soáng, dö luaän xaõ hoäi bao goàm maáy loaïi yù kieán, noäi dung moãi loaïi yù kieán laø gì.

Phöông phaùp nghieân cöùu noäi dung dö luaän xaõ hoäi coù theå phaân thaønh hai loaïi: caùc phöông phaùp nghieân cöùu tröïc tieáp; caùc phöông phaùp nghieân cöùu giaùn tieáp.

- Nghieân cöùu tröïc tieáp: bao goàm hai phöông phaùp chuû yeáu laø phoûng vaán nhoùm vaø phoûng vaán caù nhaân.

+ Phoûng vaán nhoùm: laø loaïi phoûng vaán caùc ñoái töôïng laø nhöõng nhoùm nhoû (thoâng thöôøng töø 8 ñeán 12 ngöôøi, lôùn hôn hoaëc nhoû hôn seõ thieáu taäp trung, hoaëc teû nhaït).

Muïc ñích chính cuûa phoûng vaán nhoùm laø phaùt huy theá maïnh cuûa söï trao ñoåi, thaûo luaän, tranh luaän taäp theå ñeå laøm roõ caùc “goùc caïnh” cuûa vaán ñeà nghieân cöùu (coù bao nhieâu loaïi taâm traïng, thaùi ñoä, quan ñieåm tröôùc moät vaán ñeà, söï kieän maø ngöôøi naém dö luaän xaõ hoäi quan taâm). Trong phoûng vaán nhoùm, ngöôøi phoûng vaán coù theå tuyø cô öùng bieán ñeå ñaët ra caùc caâu hoûi cho moïi ngöôøi. Caùc cuoäc giao ban dö luaän xaõ hoäi vôùi löôïng ngöôøi tham gia ít (töø 8 ñeán 12 ngöôøi), trong ñoù, ngöôøi chuû trì giao ban ñaët ra caùc caâu hoûi ñeå ngöôøi tham döï giao ban traû lôøi coù theå ñöôïc coi laø hình thöùc phoûng vaán nhoùm.

+ Phoûng vaán caù nhaân: (goïi chính xaùc hôn laø phoûng vaán saâu) laø hình thöùc trao ñoåi “tay ñoâi” giöõa ngöôøi phoûng vaán vaø caù nhaân ñöôïc phoûng vaán. Phoûng vaán caù nhaân, ngöôøi neâu caâu hoûi ñöôïc pheùp tuyø cô öùng bieán trong vieäc neâu caâu hoûi. Theá maïnh cuûa phoûng vaán saâu laø baèng caùc caâu hoûi coù tính gôïi môû, ngöôøi phoûng vaán coù theå laøm roõ moïi ngoùc ngaùch suy nghó, thaùi ñoä, taâm traïng, tình caûm cuûa ngöôøi ñöôïc phoûng vaán ñoái vôùi vaán ñeà maø mình quan taâm.

- Nghieân cöùu giaùn tieáp: bao goàm chuû yeáu laø caùc phöông phaùp sau ñaây.

82

+ Phöông phaùp lieân töôûng, ñaây laø hình thöùc naém baét yù kieán cuûa ñoái töôïng thoâng qua phaûn öùng töùc thì cuûa ngöôøi ñöôïc phoûng vaán tröôùc caâu hoûi cuûa nhaø nghieân cöùu. Hình thöùc lieân töôûng phoå bieán nhaát laø lieân töôûng ngoân ngöõ. Trong lieân töôûng ngoân ngöõ, caùn boä laøm coâng taùc nghieân cöùu dö luaän xaõ hoäi ñeà nghò ñoái töôïng cho bieát yù nghó xuaát hieän töùc thì trong ñaàu hoï moãi khi caùn boä laøm coâng taùc naém baét dö luaän xaõ hoäi ñeà caäp ñeán moät khaùi nieäm, moät chuû ñeà nhaát ñònh naøo ñoù. Phöông phaùp naøy cho pheùp naém baét moät caùch trung thöïc suy nghó cuûa ñoái töôïng ñoái vôùi nhöõng vaán ñeà teá nhò, nhaïy caûm. Ñoái vôùi nhöõng vaán ñeà teá nhò, nhaïy caûm, ngöôøi ñöôïc hoûi yù kieán thöôøng coù phaûn öùng phoøng veä. Noùi caùch khaùc, ôû ñoái töôïng thöôøng xuaát hieän “haøng raøo taâm lyù” khieán hoï khoâng noùi thaät suy nghó cuûa mình. Phöông phaùp lieân töôûng ñoøi hoûi ngöôøi traû lôøi phaûi noùi nhanh, “haøng raøo taâm lyù” chöa kòp xuaát hieän.

+ Phöông phaùp boå khuyeát, chuùng ta coù theå toång hôïp sô boä tình hình dö luaän xaõ hoäi veà moät vaán ñeà, söï kieän, hieän töôïng naøo ñoù vaø ñeà nghò ñoái töôïng nghieân cöùu boå sung, hoaøn thieän. So vôùi phöông phaùp lieân töôûng ngoân ngöõ, phöông phaùp boå khuyeát coù khaû naêng cung caáp moät löôïng thoâng tin nhieàu hôn veà suy nghó vaø thaùi ñoä cuûa ngöôøi traû lôøi.

+ Phöông phaùp ngöôøi thöù ba (ngöôøi khaùc), ñoái töôïng ñöôïc hoûi caàn cho bieát ngöôøi khaùc coù phaûn öùng (suy nghó, thaùi ñoä) nhö theá naøo ñoái vôùi moät vaán ñeà söï kieän, hieän töôïng nhaát ñònh naøo ñoù. Ngöôøi thöù ba ñoù coù theå laø baïn beø, laø haøng xoùm, laø ñoàng nghieäp ... cuûa ñoái töôïng. Trong caùc suy ñoaùn veà thaùi ñoä vaø caûm töôûng cuûa ngöôøi thöù ba naøy phaûn aùnh chính xaùc caûm töôûng, thaùi ñoä cuûa ñoái töôïng. Phöông phaùp naøy cuõng nhaèm ngaên chaën söï xuaát hieän “haøng raøo taâm lyù”, “phaûn öùng ñeà phoøng” cuûa ngöôøi traû lôøi. Noù thích hôïp trong vieäc naém baét dö luaän xaõ hoäi ñoái vôùi nhöõng vaán ñeà teá nhò, nhaïy caûm.

83

5.2- Caùc phöông phaùp nghieân cöùu veà khía caïnh soá löôïng nhöõng ngöôøi coù cuøng loaïi yù kieán (coøn goïi laø nghieân cöùu ñònh löôïng)

Dö luaän xaõ hoäi caàn phaûi ñöôïc laøm roõ khoâng chæ veà noäi dung, maø coøn veà löôïng ngöôøi coù loaïi yù kieán töông öùng. (ña soá? soá ñoâng? moät soá? bao nhieâu %?). Caùc phöông phaùp nghieân cöùu ñònh löôïng phoå bieán trong nghieân cöùu dö luaän xaõ hoäi laø:

- Phöông phaùp phaân tích taøi lieäu

Phaân tích taøi lieäu (baùo chí, bieân baûn caùc cuoäc hoïp, ñôn thö khieáu naïi, toá caùo, goùp yù cuûa nhaân daân...) ñoøi hoûi caùc kyõ thuaät nhaát ñònh nhö phaân loaïi caùc noäi dung maø caùc taøi lieäu naøy ñeà caäp, tính soá laàn ñöôïc ñeà caäp cuûa moãi noäi dung. Thí duï, chuùng ta coù theå duøng phöông phaùp naøy ñeå laøm roõ ôû moät xaõ (phöôøng) nhaát ñònh naøo ñoù, haøng thaùng coù bao nhieâu ñôn thö toá caùo, noäi dung chuû yeáu cuûa ñôn thö toá caùo laø gì, vaø moãi noäi dung ñöôïc bao nhieâu ñôn thö ñeà caäp...

- Phöông phaùp ñieàu tra xaõ hoäi hoïc

Dö luaän xaõ hoäi coù theå ñöôïc naém baét chính xaùc (caû veà maët ñònh tính vaø maët ñònh löôïng) thoâng qua ñieàu tra xaõ hoäi hoïc. Hình thöùc ñieàu tra xaõ hoäi hoïc phoå bieán laø phoûng vaán moät taäp hôïp ngöôøi (goïi laø maãu ñieàu tra) theo caùc baûng (phieáu caâu hoûi) ñaõ ñöôïc chuaån bò tröôùc. Moãi cuoäc ñieàu tra xaõ hoäi hoïc ñeàu phaûi traûi qua caùc böôùc sau ñaây:

+ Xaùc ñònh chuû ñeà, muïc ñích.+ Xaây döïng phieáu caâu hoûi.+ Choïn maãu ñieàu tra.+ Xöû lyù phieáu ñieàu tra.+ Vieát baùo caùo.* Xaùc ñònh chuû ñeà, muïc ñích ñieàu tra

Ñeå tieán haønh moät cuoäc ñieàu tra xaõ hoäi hoïc, tröôùc heát chuùng

84

ta phaûi laøm roõ ñieàu tra vaán ñeà gì, caùc noäi dung thoâng tin caàn coù ñeå laøm roõ vaán ñeà nghieân cöùu laø nhöõng noäi dung gì.

* Xaây döïng phieáu caâu hoûi

Coù theå chia caáu truùc cuûa moät phieáu caâu hoûi thaønh ba phaàn: phaàn môû ñaàu, phaàn noäi dung vaø phaàn caùc ñaëc ñieåm xaõ hoäi cuûa ñoái töôïng.

+ Phaàn môû ñaàu: giôùi thieäu muïc ñích nghieân cöùu vaø höôùng daãn caùch traû lôøi, khaúng ñònh nguyeân taéc khuyeát danh (ngöôøi traû lôøi khoâng phaûi ghi teân mình vaøo phieáu caâu hoûi maø mình traû lôøi) ñeå ngöôøi traû lôøi coù theå traû lôøi thaønh thöïc, khoâng e ngaïi gì. Ví duï:

Ban Tuyeân giaùo Tænh uyû ñeà nghò oâng (baø, anh, chò) vui loøng traû lôøi caùc caâu hoûi ñöôïc neâu ra döôùi ñaây. Moãi caâu coù keøm theo caùc phöông aùn traû lôøi khaùc nhau, phöông aùn naøo phuø hôïp vôùi suy nghó cuûa mình, xin oâng (baø, anh, chò) haõy ñaùnh daáu + vaøo oâ beân caïnh . OÂng (baø, anh, chò) khoâng phaûi ghi teân, ñòa chæ cuûa mình vaøo phieáu.

Xin caûm ôn oâng (baø, anh, chò)!

+ Phaàn noäi dung: caâu hoûi coù theå phaân chia thaønh hai loaïi: caâu hoûi kín, caâu hoûi môû.

Caâu hoûi kín laø caâu hoûi coù keøm saün caùc phöông aùn traû lôøi khaùc nhau döïa treân moät cô sôû phaân chia nhaát ñònh. Ngöôøi traû lôøi chæ caàn ñaùnh daáu vaøo phöông aùn naøo phuø hôïp vôùi suy nghó cuûa mình. Coù loaïi caâu hoûi kín ñôn giaûn vaø caâu hoûi kín phöùc taïp. Caâu hoûi kín ñôn giaûn laø loaïi caâu hoûi chæ coù hai phöông aùn traû lôøi kieåu “coù - khoâng”, hoaëc “taùn thaønh - khoâng taùn thaønh”.

Ví duï: OÂng (baø) coù thöôøng xuyeân ñoïc baùo khoâng?

Coù Khoâng

Caâu hoûi phöùc taïp bao goàm nhieàu phöông aùn chi tieát hôn.

85

Ví duï: Theo oâng (baø), trong moät vaøi naêm gaàn ñaây, vieäc ñaàu tö cho hoaït ñoäng giao löu vaên hoùa ngheä thuaät giöõa huyeän nhaø vôùi caùc huyeän baïn trong tænh nhö theá naøo?

1- Ñaàu tö coøn quaù ít, chöa ñuùng möùc ñoä caàn thieát ñeå baûo ñaûm chaát löôïng vaø hieäu quaû caùc hoaït ñoäng.

2- Ñaàu tö ñuùng möùc.

3- Ñaàu tö quaù möùc caàn thieát, gaây laõng phí.

4- Ñaàu tö nhieàu nhöng hoaït ñoäng vaãn khoâng hieäu quaû.

Caâu hoûi môû laø loaïi caâu hoûi khoâng coù saün caùc phöông aùn traû lôøi, ngöôøi traû lôøi phaûi töï vieát yù kieán cuûa mình ra.

Ví duï: Ñeå taêng cöôøng an ninh, traät töï trong xaõ theo oâng (baø), nhöõng vieäc laøm quan troïng nhaát hieän nay laø gì (xin ghi roõ)?........................

Coøn coù loaïi caâu hoûi vöøa kín vöøa môû, ñoù laø loaïi caâu hoûi coù moät soá phöông aùn traû lôøi cho saün vaø moät phöông aùn traû lôøi laø caâu hoûi môû. Caâu hoûi naøy ñöôïc söû duïng khi vaán ñeà ñöôïc hoûi coù theå chöùa ñöïng raát nhieàu phöông aùn traû lôøi maø ta khoù coù theå löôøng heát ñöôïc Phöông aùn môû nhaèm muïc ñích bao quaùt heát caùc loaïi yù kieán traû lôøi maø chuùng ta chöa lieät keâ.

+ Phaàn ñaëc ñieåm cuûa ñoái töôïng ñieàu tra, ôû cuoái moãi baûng caâu hoûi, chuùng ta thöôøng coù nhöõng caâu hoûi veà löùa tuoåi trình ñoä vaên hoùa, ngheà nghieäp, giôùi tính... Phaàn naøy coù taùc duïng raát lôùn trong vieäc phaân tích vaø so saùnh keát quaû thu ñöôïc.

* Choïn maãu ñieàu tra, ñeå naém ñöôïc yù kieán cuûa moät coäng ñoàng xaõ hoäi naøo ñoù, toát nhaát chuùng ta phoûng vaán taát caû caùc thaønh vieân trong coäng ñoàng ñoù. Ñoù laø kieåu ñieàu tra toång theå. Treân thöïc teá, ñieàu tra toång theå ñoái vôùi caùc nhoùm ngöôøi coù soá löôïng ít khoaûng vaøi ba traêm ngöôøi trôû xuoáng thì khoâng coù vaán ñeà gì, nhöng khi soá

86

löôïng cuûa nhoùm ngöôøi ñieàu tra lôùn (ñaëc bieät laø haøng chuïc vaïn, haøng trieäu ngöôøi) thì coù raát nhieàu khoù khaên, phaûi toán phí raát nhieàu coâng söùc, tieàn cuûa vaø thôøi gian môùi laøm ñöôïc.

Laøm theá naøo ñeå giaûi quyeát caùc khoù khaên naøy? Ngöôøi ta ñaõ giaûi quyeát vaán ñeà naøy baèng caùc phöông phaùp nhaát ñònh ñöôïc goïi laø caùc phöông phaùp choïn maãu. Baèng caùc phöông phaùp choïn maãu, chuùng ta coù theå chæ caàn choïn moät soá ngöôøi ñaïi dieän trong toång theå (soá ngöôøi naøy ñöôïc goïi laø maãu ñieàu tra) ñeå ñieàu tra maø khoâng caàn phaûi ñieàu tra toaøn boä toång theå; song, keát quaû vaãn khoâng bò sai leäch bao nhieâu.

Moät soá caùch choïn maãu ñôn giaûn coù theå aùp duïng ñoái vôùi caáp xaõ (phöôøng).

Laáy maãu ngaãu nhieân heä thoáng, caùch laáy maãu naøy ñöôïc tieán haønh nhö sau:

Ñaàu tieân, chuùng ta laäp danh saùch hoï, teân toaøn boä caùc thaønh vieân trong coäng ñoàng, coù theå söû duïng caùc baûn danh saùch saün coù (danh saùch cöû tri, danh saùch nhaân khaåu...). Sau khi ñaõ coù baûn danh saùch, chuùng ta baét ñaàu tieán haønh choïn maãu theo nguyeân taéc: cöù caùch moät soá ngöôøi nhaát ñònh, chuùng ta choïn 1 ngöôøi; thí duï caùch 20 ngöôøi laáy 1, caùch bao nhieâu laø tuyø thuoäc vaøo soá löôïng maãu caàn laáy vaø soá löôïng cuûa baûn danh saùch lieät keâ. Ví duï, neáu caàn laáy 300 ngöôøi trong moät toång theå goàm 1.500 ngöôøi thì cöù caùch 5 ngöôøi chuùng ta laáy l ngöôøi. Caùch laáy maãu naøy thuaän tieän trong tröôøng hôïp toång theå coù soá löôïng ít.

Laáy maãu theo nhoùm (phaân cuïm), ñaàu tieân, chuùng ta phaân toång theå ra thaønh caùc nhoùm nhoû theo moät cô sôû phaân chia nhaát ñònh, sau ñoù tieán haønh choïn laáy moät soá nhoùm theo nguyeân taéc ngaãu nhieân (theo baûn danh saùch lieät keâ caùc nhoùm ñöôïc phaân chia, caùch moät soá nhoùm nhaát ñònh laáy moät nhoùm). Caùc nhoùm ñöôïc choïn seõ ñöôïc

87

ñieàu tra toaøn boä. Ví duï, muoán thaêm doø yù kieán ôû moät xaõ, phöôøng, thò traán (xaõ laø toång theå), chuùng ta chia xaõ thaønh caùc thoân, laøng... (lieät keâ toaøn boä caùc ñôn vò ñoù ra). Sau ñoù, chuùng ta tieán haønh laáy moät soá ñieåm ñeå ñieàu tra (theo nguyeân taéc ngaãu nhieân, cöù caùch moät soá thoân, laøng, toå daân phoá nhaát ñònh theo baûn danh saùch, chuùng ta laáy moät ñôn vò).

* Xöû lyù phieáu ñieàu tra, ñoái vôùi caùc cuoäc ñieàu tra ñôn giaûn coù theå laøm thuû coâng theo kieåu kieåm phieáu baàu cöû. Ñoái vôùi caùc cuoäc ñieàu tra phöùc taïp, ngöôøi ta thöôøng vieát nhöõng chöông trình xöû lyù soá lieäu coù söï trôï giuùp cuûa maùy tính.

* Vieát baùo caùo, khaâu naøy bao goàm caùc coâng vieäc: phaân tích caùc soá lieäu thu ñöôïc vaø ñöa ra caùc nhaän xeùt, keát luaän, kieán nghò.

III- Höôùng daãn dö luaän xaõ hoäi1- Nhöõng nguyeân taéc vaø caùc keânh trong höôùng daãn dö luaän

xaõ hoäi

- Ñeå höôùng daãn dö luaän xaõ hoäi hieäu quaû caàn:+ Taêng cöôøng giaùo duïc tö töôûng laø caùch tích cöïc, chuû ñoäng

nhaát ñeå höôùng daãn dö luaän xaõ hoäi. Vì dö luaän xaõ hoäi ñöôïc hình thaønh treân cô sôû theá giôùi quan, nhaân sinh quan. Giaùo duïc tö töôûng chính laø giaùo duïc theá giôùi quan, nhaân sinh quan theo ñuùng quan ñieåm.

+ Cung caáp thoâng tin ñaày ñuû, kòp thôøi, chính xaùc vaø coù ñònh höôùng thì môùi ñònh höôùng ñöôïc dö luaän xaõ hoäi.

- Taát caû caùc keânh, caùc phöông tieän coâng taùc tö töôûng ñeàu laø nhöõng keânh, phöông tieän höôùng daãn dö luaän. Chuùng ta coù caùc keânh (5 keânh tuyeân truyeàn, höôùng daãn dö luaän):

+ Phöông tieän thoâng tin ñaïi chuùng (baùo, ñaøi, panoâ, aùp phích).

+ Heä thoáng tröôøng lôùp.

88

+ Tuyeân truyeàn mieäng.

+ Caùc thieát cheá vaên hoùa vaø hoaït ñoäng caùc thieát cheá vaên hoùa ñoù.

+ Caùc sinh hoaït, hoäi hoïp.

2- Moät soá phöông phaùp höôùng daãn dö luaän xaõ hoäi

- Höôùng daãn dö luaän xaõ hoäi thoâng qua hoäi hoïp cuûa caùc toå chöùc: Ñaây laø moät keânh thoâng tin, höôùng daãn dö luaän xaõ hoäi quan troïng; laø keânh tröïc tieáp vaø hieäu quaû. Hình thöùc laø môøi caùc ñoái töôïng caàn höôùng daãn ñeán hoïp ñònh höôùng vaán ñeà.

Muoán ñònh höôùng ñöôïc:

+ Phaûi ñöa thoâng tin chính thoáng.

+ Ñaáu tranh choáng laïi caùc tö töôûng ñi ngöôïc laïi, leäch laïc traùi vôùi quan ñieåm chung.

Caùc toå chöùc trong heä thoáng chính trò cô sôû coù vai troø raát quan troïng trong vieäc höôùng daãn dö luaän xaõ hoäi. Vì vaäy, cuûng coá caùc toå chöùc chính trò cô sôû laø taïo ñieàu kieän ñeå ñònh höôùng, höôùng daãn dö luaän xaõ hoäi.

- Höôùng daãn dö luaän xaõ hoäi thoâng qua caùc phöông tieän thoâng tin ñaïi chuùng: Caùc phöông tieän thoâng tin ñaïi chuùng coù vai troø lôùn trong taïo laäp dö luaän, ñònh höôùng dö luaän. Ñònh höôùng dö luaän xaõ hoäi thoâng qua caùc phöông tieän thoâng tin ñaïi chuùng baèng vieäc ñöa tin coù muïc ñích, coù ñònh höôùng.

- Höôùng daãn dö luaän xaõ hoäi thoâng qua uy tín ngöôøi laõnh ñaïo, uy tín cuûa caùc thuû lónh: Trong taâm lyù hoïc, coù quy luaät nhaân caùch hoùa quan heä: ngöôøi ta tin vaø nghe theo nhöõng ngöôøi coù uy tín, ngöôøi laõnh ñaïo hôn nhöõng ngöôøi bình thöôøng. Hieäu quaû naøy tyû leä thuaän vôùi uy tín, nhaân caùch cuûa caùc laõnh ñaïo, thuû lónh.

89

Ngöôøi laõnh ñaïo phaûi thaáy ñöôïc traùch nhieäm cuûa mình ñoái vôùi ñònh höôùng dö luaän xaõ hoäi. Vì vaäy, khi phaùt bieåu phaûi coù traùch nhieäm vôùi lôøi noùi cuûa mình.

- Ñònh höôùng dö luaän baèng dö luaän: Phöông phaùp naøy söû duïng quy luaät laây lan taâm lyù. Chuùng ta coù theå söû duïng nhoùm nhoû tieân tieán ñeå taùc ñoäng dö luaän.

IV- Vieát baùo caùo nhanh phaûn aùnh dö luaän xaõ hoäi1- Toång hôïp, phaân tích thoâng tin

- Phaân loaïi, saép xeáp thoâng tin dö luaän: Trong soá caùc thoâng tin phaûn aùnh, caàn saép xeáp, phaân loaïi theo töøng noäi dung, phaïm truø nhaát ñònh ñeå xöû lyù.

Ví duï:

(1) Dö luaän veà caùc söï kieän, vaán ñeà chính trò;

(2) Dö luaän veà caùc söï kieän, vaán ñeà toân giaùo, daân toäc;

(3) Dö luaän veà caùc söï kieän, vaán ñeà moâi tröôøng, sinh thaùi;

(4) Dö luaän veà caùc vaán ñeà kinh teá;

(5) Dö luaän xaõ hoäi veà caùc vaán ñeà quoác teá…

Cuõng caàn phaân loaïi theo caùc cô sôû khaùc nhö:

(1) Thoâng tin töø nguoàn baùo chí, internet trong nöôùc;

(2) Thoâng tin töø caùc trang thoâng tin ñieän töû haûi ngoaïi;

(3) Thoâng tin töø maïng löôùi coäng taùc vieân ôû caùc ñòa phöông, cô quan…

- Xaùc ñònh möùc ñoä phoå bieán cuûa thoâng tin: caàn laøm roõ, thoâng tin hieän coù do nhieàu coäng taùc vieân phaûn aùnh hay chæ do moät soá coäng taùc vieân phaûn aùnh? Thoâng tin xuaát hieän ôû nhieàu nôi hay môùi chæ ôû moät ñòa baøn naøo ñoù?

90

- Xaùc ñònh tính chaát cuûa thoâng tin: caàn laøm roõ thoâng tin coù ñuùng laø dö luaän xaõ hoäi khoâng hay chæ laø tin ñoàn? thoâng tin khaån caáp (coù theå daãn ñeán nhöõng haønh ñoäng xaõ hoäi nhö “phaûn öùng taäp theå”…) hay khoâng khaån caáp?

- Phaân tích caùc caên nguyeân nhaän thöùc vaø xaõ hoäi cuûa caùc luoàng dö luaän xaõ hoäi (coù chính ñaùng khoâng? hay xuaát phaùt töø nhaän thöùc khoâng ñuùng, thieáu thoâng tin, lôïi ích caù nhaân, cuïc boä?).

2- Nhöõng kyõ thuaät cuï theå ñoái vôùi baùo caùo toång hôïp

- Baùo caùo phaûi ngaén goïn, coâ ñoïng: neân chæ goùi goïn trong voøng 2 trang A4.

- Baùo caùo neân coù keát caáu goàm 2 phaàn:

+ Phaàn phaûn aùnh: neâu dö luaän tích cöïc tröôùc, caùc dö luaän gai goùc, khoâng thuaän ñöôïc trình baøy sau.

+ Phaàn ñeà xuaát, kieán nghò ñònh höôùng dö luaän xaõ hoäi:

- Do coù söï khaùc bieät veà nhaän thöùc, khoâng thoáng nhaát veà lôïi ích nhoùm, giai taàng, neân coù theå noùi, tröôùc moïi söï kieän, hieän töôïng, vaán ñeà xaõ hoäi maø coâng chuùng quan taâm, thöôøng coù nhöõng yù kieán, dö luaän xaõ hoäi raát khaùc nhau, thaäm chí ñoái ngöôïc nhau. Vì vaäy, thoâng tin dö luaän phaûi ñaày ñuû, nhieàu chieàu, khoâng boû soùt yù kieán naøo, keå caû cuûa nhoùm thieåu soá trong xaõ hoäi.

- Phaûi laøm roõ möùc ñoä phoå bieán cuûa dö luaän: yù kieán cuûa moät soá nhoû, moät boä phaän khaù ñoâng hay cuûa ña soá trong xaõ hoäi.

- Phaûi laøm roõ chuû theå chuû yeáu cuûa moãi luoàng dö luaän xaõ hoäi: cuûa noâng daân, coâng nhaân, hoïc sinh, sinh vieân, trí thöùc…

91

Chuyeân ñeà 5COÂNG TAÙC TUYEÂN TRUYEÀN MIEÄNG

VAØ XAÂY DÖÏNG ÑOÄI NGUÕ BAÙO CAÙO VIEÂN, TUYEÂN TRUYEÀN VIEÂN

I- Nhöõng kieán thöùc cô baûn veà coâng taùc tuyeân truyeàn mieäng1- Khaùi nieäm tuyeân truyeàn mieängTuyeân truyeàn mieäng töùc laø duøng ngoân ngöõ noùi ñeå noùi chuyeän

cho ngöôøi khaùc nghe hoaëc giaûng baøi cho ngöôøi khaùc nghe veà moät vaán ñeà naøo ñoù, giuùp ngöôøi nghe bieát, hieåu vaø vaän duïng ñöôïc vaán ñeà. Tuyeân truyeàn phaûi ñaùp öùng ñöôïc 2 yeâu caàu:

- Thöù nhaát laø noùi caùi gì?- Thöù hai laø noùi nhö theá naøo?Giaûi quyeát vaán ñeà thöù nhaát töùc laø chuùng ta giaûi quyeát vaán ñeà

noäi dung, vaán ñeà cô baûn. Noùi ñaây laø vaán ñeà cô baûn bôûi ñôn giaûn tröôùc khi muoán noùi caùi gì thì ta phaûi coù caùi gì (noäi dung gì) ñeå maø noùi. Moät nguyeân taéc cô baûn laø ñeå cho ngöôøi khaùc hieåu ñöôïc yù mình noùi thì ñieàu ñaàu tieân phaûi xaùc ñònh ñöôïc mình muoán noùi caùi gì. Neáu khi yù nghó, tö töôûng, noäi dung baøi noùi chöa ñöôïc hình thaønh roõ thì ngöôøi noùi, ngöôøi giaûng khoâng theå laøm cho ngöôøi khaùc hieåu ñöôïc noäi dung mình noùi.

2- Vò trí, vai troø cuûa coâng taùc tuyeân truyeàn mieäng2.1- Vò trí cuûa tuyeân truyeàn mieäng

Tuyeân truyeàn mieäng laø moät trong nhöõng keânh thoâng tin quan

92

troïng nhaát cuûa coâng taùc tö töôûng; laø coâng cuï quan trong haøng ñaàu nhaèm tuyeân truyeàn, giaùo duïc veà ñöôøng loái, chính saùch, truyeàn baù nhöõng quan ñieåm cuûa Ñaûng, ñöa tieáng noùi cuûa Ñaûng ñeán quaàn chuùng nhaân daân.

2.2- Vai troø cuûa tuyeân truyeàn mieäng

Xaùc ñònh vai troø cuûa coâng taùc tuyeân truyeàn mieäng, Chæ thò 17 -CT/TW, ngaøy 15/10/2007 cuûa Ban Bí thö Trung öông (khoaù X) ñaõ chæ roõ: Coâng taùc tuyeân truyeàn mieäng “laø moät trong nhöõng keânh thoâng tin quan troïng nhaát, tröïc tieáp truyeàn baù saâu roäng chuû nghóa Maùc-Leânin, tö töôûng Hoà Chí Minh, phoå bieán, giaùo duïc, quaùn trieät caùc quan ñieåm, ñöôøng loái cuûa Ñaûng, chính saùch, phaùp luaät cuûa Nhaø nöôùc; ñònh höôùng tö töôûng cho caùn boä, ñaûng vieân vaø nhaân daân tröôùc caùc vaán ñeà thôøi söï quan troïng trong nöôùc vaø quoác teá; goùp phaàn taïo ra söï thoáng nhaát tö töôûng trong Ñaûng, söï ñoàng thuaän trong xaõ hoäi, cuûng coá nieàm tin, coå vuõ phong traøo caùch maïng. Ñoàng thôøi, ñaây laø vuõ khí saéc beùn, kòp thôøi ñaáu tranh choáng aâm möu, thuû ñoaïn “dieãn bieán hoøa bình” cuûa caùc theá löïc thuø ñòch, pheâ phaùn caùc quan ñieåm sai traùi, leäch laïc, phaûn ñoäng”.

Ñoàng thôøi, chæ thò nhaán maïnh: “tuyeân truyeàn mieäng vaø ñoäi nguõ baùo caùo vieân, tuyeân truyeàn vieân laø moät maét khaâu quan troïng, tröïc tieáp noái lieàn Ñaûng, nhaø nöôùc vôùi nhaân daân, trung öông vôùi ñòa phöông vaø cô sôû”.

Coâng taùc tuyeân truyeàn mieäng khoâng chæ coù nhieäm vuï thoâng tin thuaàn tuyù maø coøn ñònh höôùng thoâng tin, tuyeân truyeàn, vaän ñoäng, goùp phaàn ñònh höôùng suy nghó vaø haønh ñoäng cuûa moïi ngöôøi theo ñöôøng loái, nghò quyeát cuûa Ñaûng, chính saùch, phaùp luaät cuûa Nhaø nöôùc.

3- Caùc loaïi hình tuyeân truyeàn mieäng

3.1- Thuyeát trình

93

Thuyeát trình laø loaïi hình tuyeân truyeàn mieäng maø ngöôøi noùi taùc ñoäng lieân tuïc ñeán ngöôøi nghe baèng lôøi. Vì vaäy, ngöôøi noùi phaûi chuaån bò baøi phaùt bieåu hoaøn chænh theo moät ñeà cöông saün trong ñaàu hoaëc vieát ra giaáy, phuø hôïp vôùi moät thôøi gian xaùc ñònh.

3.2- Ñoái thoaïi

Ñoái thoaïi laø noùi chuyeän qua laïi giöõa hai hay nhieàu ngöôøi vôùi nhau.

Töø nhöõng quan nieäm treân veà thuyeát trình vaø ñoái thoaïi vaø veà caùc hình thöùc khaùc nhau cuûa ñoái thoaïi, coù theå ruùt ra yù nghóa thöïc tieãn laø:

- Ñoái thoaïi coù theå chuyeån hoaù thaønh moät trong caùc hình thöùc ñoäc thoaïi neáu “ngöôøi ñoái thoaïi im laëng” trong cuoäc tham gia ñoái thoaïi. Vì vaäy, trong thöïc teá coù theå khoâng caàn thieát phaûi toå chöùc rieâng töøng loaïi, neáu chuû theå cuûa ñoäc thoaïi chuû ñoäng taïo ra tình huoáng ñoái thoaïi, bieát kheâu gôïi vaø kích thích tính tích cöïc tranh luaän cuûa ñoái töôïng, bieát taïo tieàn ñeà ñeå moät cuoäc ñoái thoaïi chuyeån thaønh cuoäc ñoái thoaïi côûi môû, daân chuû, bình ñaúng.

- Trong ñoái thoaïi, caùc vai thoaïi (ngöôøi noùi - ngöôøi nghe, chuû theå - ñoái töôïng) chuyeån hoaù laãn nhau. Chuû theå ñoái thoaïi khoâng chæ laø moät ngöôøi. Coù theå laø moät nhoùm ngöôøi naøy ñoái thoaïi vôùi moät nhoùm ngöôøi kia moät caùch coù toå chöùc döôùi söï ñieàu khieån cuûa ngöôøi coù traùch nhieäm.

Theå loaïi tuyeân truyeàn mieäng raát ña daïng, phong phuù. Trong thöïc teá caàn caên cöù vaøo ñaëc ñieåm ñoái töôïng, noäi dung ñeå löïa choïn theå loaïi phaùt bieåu phuø hôïp. Ñoàng thôøi coù theå keát hôïp nhieàu theå loaïi vôùi nhau trong moät buoåi phaùt bieåu ñeå ñaït hieäu quaû cao nhaát.

4- Moät soá nguyeân taéc khi trình baøy baøi tuyeân truyeàn mieängSau khi ñaõ coù yù töù, ñaõ coù noäi dung thì moät vaán ñeà caàn giaûi

quyeát laø chuùng ta phaûi dieãn ñaït noäi dung aáy nhö theá naøo? Vaø baèng

94

caùch naøo ñeå cho yù töù vaø noäi dung ñoù ñöôïc trình baøy moät caùch roõ raøng, saùng taïo, coù hieäu quaû? YÙ nghóa cuûa vaán ñeà naøy cuõng quan troïng khoâng keùm phaàn noäi dung. Bôûi thöïc teá cho thaáy, cuõng coù tröôøng hôïp ñaày aép tri thöùc-hieåu bieát raát nhieàu nhöng khi muoán noùi roõ moät vaán ñeà naøo ñoù thì khoâng bieát noùi caùi gì. Hoaëc trong quaù trình vieát, soaïn noäi dung ñaõ ñöôïc choïn loïc moät caùch chaët cheõ, khoa hoïc nhöng khi trình baøy noäi dung thì laïi noùi theo höôùng khaùc. Xeùt moät goùc ñoä naøo ñoù tri thöùc laø moät vieäc coøn caùch dieãn ñaït, caùch trình baøy nhö theá naøo cho coù hieäu quaû cuõng laø vaán ñeà raát quan troïng. Cho neân, trong tuyeân truyeàn mieäng caàn xaùc ñònh roõ caùc nguyeân taéc sau:

4.1- Nguyeân taéc thöù nhaát: Phaûi naém, laøm roõ vaø neâu baät ñöôïc noäi dung quan troïng nhaát cuûa vaán ñeà maø mình thuyeát trình.

Nghóa laø khi noùi chuyeän vôùi nhöõng ngöôøi khaùc, giaûng baøi cho nhieàu ngöôøi nghe, chuùng ta phaûi coù muïc tieâu höôùng ñeán ñeå noùi. Coù 3 muïc tieâu:

- Muïc tieâu ñaàu tieân vaø sô ñaúng nhaát phaûi ñaït ñöôïc trong baát kyø tröôøng hôïp naøo laø laøm cho ngöôøi nghe hình dung ñöôïc vaán ñeà chuùng ta noùi laø vaán ñeà gì.

- Muïc tieâu thöù 2, laøm cho ngöôøi khaùc hieåu ñöôïc vaán ñeà chuùng ta noùi.

- Muïc tieâu thöù 3, laøm cho ngöôøi nghe nhôù ñöôïc nhöõng ñieàu mình noùi.

Ñaây laø nhöõng muïc tieâu sô ñaúng vaø tröïc tieáp, bôûi neáu khoâng coù 3 muïc tieâu naøy thì khoâng theå ñaït ñöôïc muïc tieâu naøo khaùc.

Taát nhieân, ñeå thöïc hieän ñöôïc nguyeân taéc naøy coù maáy vieäc chuùng ta caàn laøm:

+ Thöù nhaát, trong töøng baøi, töøng phaàn, töøng ñoaïn, ngöôøi noùi phaûi xaùc ñònh ñöôïc ñaâu laø vaán ñeà chuû yeáu trong töøng phaàn ñoù.

95

+ Thöù hai, sau khi xaùc ñònh ñöôïc vaán ñeà quan troïng chuùng ta phaûi dieãn ñaït ñöôïc chuùng moät caùch ngaén goïn nhaát, khaùi quaùt nhaát vaø mang tính toång keát nhaát.

+ Thöù 3, sau khi ñaõ khaùi quaùt ñöôïc vaán ñeà chuùng ta phaûi trình baøy ñöôïc vaán ñeà ñoù moät caùch noåi baät, giuùp cho ngöôøi nghe deã nhôù vaán ñeà maø chuùng ta trình baøy.

4.2- Nguyeân taéc thöù 2: Phaûi naém vöõng troïng taâm ñieàu muoán noùi.

Nghóa laø tröôùc khi noùi moät vaán ñeà gì ñoù cho ngöôøi khaùc nghe chuùng ta phaûi xaùc ñònh ñöôïc troïng taâm cuûa vaán ñeà caàn noùi. Khoâng nhöõng theá, khi noùi ra moät vaán ñeà thì chuùng ta phaûi nhaát quaùn vôùi vaán ñeà ñoù töø ñaàu chí cuoái, khoâng ñöôïc boû ngoû vaán ñeà vaø khoâng ñöôïc xa rôøi vaán ñeà mình noùi.

Moät trong nhöõng nguyeân nhaân cuûa ngöôøi noùi dôû, noùi nhöng khoâng laøm cho ngöôøi nghe hieåu ñöôïc vaán ñeà, maëc duø ngöôøi noùi coù hieåu bieát raát nhieàu laø do ngöôøi noùi khoâng naém vöõng troïng taâm, khoâng duy trì vaø nhaát quaùn vôùi troïng taâm cuûa vaán ñeà mình muoán noùi. Hay noùi khaùc ñi laø chuùng ta ñang noùi nhöõng ñieàu maø baûn thaân chöa ñöôïc roõ, hoaëc cuõng coù theå baûn thaân ñaõ roõ nhöng khi noùi laïi leäch qua chuyeän khaùc.

4.3- Nguyeân taéc thöù 3: Phaûi ñaûm baûo tính thoáng nhaát, tính caân ñoái cuûa baøi giaûng.

Söï ñaûm baûo naøy theå hieän qua maáy ñieåm:

Moät laø, phaûi trình baøy baøi giaûng cuûa mình moät caùch lieàn maïch, maïch laïc, khoâng ngaét quaõng, khoâng ñöùt khuùc, noùi coù ñaàu coù ñuoâi, khoâng ñöôïc laät ngöôïc, laät xuoâi moät caùch tuyø tieän.

Hai laø, phaûi nhaát quaùn töông ñoái, töùc phaân boá thôøi gian töông öùng vôùi noäi dung.

Ba laø, tuyeân truyeàn phaûi nhaát quaùn, töùc laø noùi caùi gì phaûi ra

96

caùi ñoù, khoâng ñöôïc caâu naøy ñaù caâu kia, khoâng ñöôïc maâu thuaãn trong khi noùi, tröôùc noùi moät kieåu sau noùi kieåu khaùc nhö vaäy seõ laøm cho ngöôøi nghe khoù nghe vaø khoù hieåu.

Sau khi xaùc ñònh ñöôïc nguyeân taéc, phaûi choïn caùch noùi cho phuø hôïp vôùi noäi dung trình baøy. Coù theå duøng caùch noùi ñaëc tröng cuûa moät giôùi chuyeân moân naøo ñoù duøng hoaëc duøng nhöõng ngoân ngöõ khaùc ñeå noùi trong moät soá tình huoáng naøo ñoù. Noùi ngaén goïn, caùch noùi nghóa laø vieäc ngöôøi ta söû duïng chöõ nghóa theo kieåu naøo, dieãn ñaït ra sao?

Thoâng thöôøng khi noùi veà phong caùch ngöôøi ta hay phaân bieät moät soá phong caùch sau:

+ Phong caùch haøn laâm: Laø caùch noùi cao, saâu, hay duøng ngoân ngöõ tröøu töôïng, lyù luaän chaët cheõ, trích daãn saùch vôû ñaày ñuû. Caùch noùi naøy thöôøng ñöôïc söû duïng cho moät giôùi chuyeân moân heïp. Neáu chuùng ta tuyeân truyeàn cho quaàn chuùng maø söû duïng phong caùch naøy thì khoù taïo ra ñöôïc hieäu quaû vì ñaây laø caùch noùi trònh troïng, nghieâm trang.

+ Phong caùch ngoaïi giao: Laø caùch noùi duøng töø ngöõ moät caùch phuø hôïp, noùi moät caùch linh hoaït, uyeån chuyeån. Neùt ñaëc bieät cuûa phong caùch noùi ngoaïi giao laø ngöôøi ta duøng kyõ thuaät noùi naêng ñöôïc ñaøo taïo vaø huaán luyeän haún hoi. Ngöôøi ta hay noùi ñuøa laø phong caùch ngoaïi giao coù theå noùi lieân tuïc trong 2 tieáng ñoàng hoà nghe raát hay, nhöng cuoái cuøng khoâng roõ yù gì caû.

+ Phong caùch khoa hoïc: ngöôïc laïi vôùi phong caùch ngoaïi giao laø phong caùch noùi thaúng thaén, duøng töø ngöõ chính xaùc, moâ taû vaø nhaän ñònh moïi ñieàu ñuùng nhö noù voán coù. Ñaây laø phong caùch noùi khoâng traùnh neù, khoâng che ñaäy, khoâng laáp löûng.

+ Phong caùch sö phaïm: Laø caùch noùi raønh maïch, khuùc chieát, duøng töø ngöõ roõ raøng, noùi coù ñaàu coù ñuoâi, neâu ñöôïc caùi lôïi, caùi haïi, caùi ñöôïc, caùi maát, khoâng lyù luaän suoâng.

97

+ Phong caùch cuoäc soáng, phong caùch ñôøi thöôøng: Laø caùch noùi giaûn dò, caùch noùi chaân chaát, duøng töø ngöõ ñôn giaûn.

Trong taát caû nhöõng phong caùch naøy khoâng coù phong caùch naøo ñöôïc taän duïng tuyeät ñoái, maø noù ñöôïc söû duïng moät caùch toång hôïp hoaëc ñöôïc söû duïng phong caùch tuyø theo töøng ñoái töôïng. Cho neân, trong khi noùi hoaëc giaûng baøi toát nhaát laø chuùng ta söû duïng caùch noùi töï nhieân cuûa chính mình vaø vaän duïng ñöôïc nhöõng phong caùch noùi phuø hôïp vôùi ñoái töôïng. Ñoái vôùi ñaëc ñieåm tình hình cô sôû cuûa tænh Gia Lai hieän nay, caùch noùi noùi hieäu quaû nhaát laø caùch noùi giaûn dò, caùch noùi chaân chaát, duøng töø ngöõ ñôn giaûn, deã hieåu.

5- Moät soá yeâu caàu veà ngheä thuaät dieãn ñaït Coù 3 yeâu caàu:Yeâu caàu thöù nhaát: Muoán dieãn ñaït hay tröôùc heát phaûi giaûn dò.

Giaûn dò laø yeâu caàu cô baûn nhaát, yeâu caàu ñaàu tieân. Ngöôøi ta thöôøng cho raèng, caùch noùi toát nhaát laø caùch noùi giaûn dò nhaát. Noùi giaûn dò coù maáy öu ñieåm: Deã nghe, deã tieáp thu, gaàn guõi vôùi tö duy ngöôøi nghe vaø deã ñi vaøo loøng ngöôøi.

Yeâu caàu thöù hai: Ñeå dieãn ñaït ñöôïc hay phaûi töï nhieân. Töï nhieân töùc laø söï vieäc nhö theá naøo thì mình noùi ñuùng nhö theá, khoâng noùi caàu kyø, khoâng noùi khoa tröông…

Söï töï nhieân trong baøi giaûng theå hieän ôû choã:+ Theå hieän qua caùch duøng töø ngöõ, chöõ nghóa. Khoâng neân duøng

töø ngöõ saùch vôû cuûa ngöôøi khaùc, khoâng coùp nhaët nhöõng caâu coù saün cuûa ngöôøi khaùc, khoâng laïm duïng nhöõng caâu thuaät ngöõ thuoäc chuyeân moân. Khoâng duøng töø tieáng loùng, nhöõng saùo ngöõ thöøa nhö “theá naøo, laø gì…” laøm maát töï nhieân trong khi noùi.

+ Theå hieän qua thaùi ñoä giaûng baøi: Thaùi ñoä töï nhieân coù nghóa laø chöøng möïc, ñuùng möïc, bình thöôøng, nghieâm nghò nhöng khoâng kieâu. Ñeå coù ñöôïc thaùi ñoä töï nhieân chuùng ta neân quan taâm ñeán

98

moät soá ñieåm sau: Khi noùi chuyeän khoâng coá gaéng toû ra uyeân baùc. Tuy nhieân, cuõng khoâng toû ra khieâm toán moät caùch khoâng caàn thieát. Khoâng toû ra kieâu kyø, nghieâm trang khoâng ñuùng caùch. Khoâng phoâ tröông, khoâng dieâm duùa. Khi noùi khoâng neân raøo ñoùn, ñaåy ñöa.

Yeâu caàu thöù ba: Chaët cheõ vaø tieát kieäm töùc laø noùi ngaén, noùi suùc tích. Ñaây laø yeâu caàu cuõng raát quan troïng. Chaët cheõ nghóa laø noùi phaûi coù thoâng tin, khoâng ñöôïc noùi ngaãu nhieân. Maët khaùc, tieát kieäm trong khi noùi cuõng coù maáy yù nghóa laø taêng keát quaû, hieäu quaû cuûa baøi noùi. Cuøng moät vaán ñeà nhö nhau nhöng roõ raøng noùi ít hieäu quaû hôn noùi nhieàu; noùi ngaén seõ gaây ñöôïc söï taäp trung chuù yù cho ngöôøi nghe; noùi ngaén seõ tieát kieäm ñöôïc thôøi gian.

Ñeå noùi ñöôïc moät caùch suùc tích vaø ngaén goïn chuùng ta caàn tham khaûo moät soá kinh nghieäm sau:

+ Khi baét ñaàu noùi chuyeän hoaëc baét ñaàu moät baøi giaûng khoâng neân ñaët vaán ñeà coù tính lòch söû.

+ Khoâng nhaéc ñi nhaéc laïi nhieàu laàn nhöõng chaân lyù nhieàu ngöôøi ñaõ bieát.

+ Khoâng noùi huyeân thuyeân nhöõng chuyeän khoâng caàn thieát.

+ Khoâng lan man nhöõng chuyeän laïc ñeà.

6- Nhöõng ñieàu neân traùnh trong dieãn ñaït

- Traùnh töï ñeà cao mình trong dieãn ñaït.

- Khoâng neân keå leå nhöõng chuyeän rieâng tö, nhöõng chuyeän caù nhaân treân dieãn ñaøn, trong lôùp hoïc.

- Trong khi noùi neân traùnh nhöõng ñaïi töø nhaân xöng ngoâi thöù nhaát soá ít “toâi” maø neân duøng ñaïi töø nhaân xöng soá nhieàu “chuùng ta”, hoaëc duøng nhöõng caâu bò ñoäng-töùc duøng kieåu noùi troáng.

- Khoâng neân truùt böïc töùc cuûa caù nhaân mình vaøo ngöôøi nghe...

99

II- Xaây döïng ñoäi nguõ baùo caùo vieân, tuyeân truyeàn vieân 1- Söï caàn thieát phaûi coù toå chöùc, xaây döïng ñoäi nguõ laøm coâng

taùc tuyeân truyeàn mieängChæ thò 17-CT/TW cuûa Ban Bí thö (khoaù X) neâu roõ: “Coâng

taùc tuyeân truyeàn mieäng laø moät nhieäm vuï cuûa toaøn Ñaûng, vì vaäy taát caû caáp uyû caùc caáp töø Trung öông ñeán cô sôû, caùc ñaûng vieân hoaït ñoäng treân moïi lónh vöïc ñeàu phaûi coù traùch nhieäm laøm nhieäm vuï tuyeân truyeàn mieäng… coi ñoù laø moät tieâu chuaån ñeå ñaùnh giaù naêng löïc laõnh ñaïo, söùc chieán ñaáu, chaát löôïng coâng taùc cuûa caáp uyû, tính tieàn phong göông maãu vaø phaåm chaát chính trò cuûa moãi ñaûng vieân”.

Trong coâng taùc tuyeân truyeàn mieäng, thì ñoäi nguõ baùo caùo vieân, tuyeân truyeàn vieân laø löïc löôïng quan troïng haøng ñaàu trong vieäc tuyeân truyeàn, giaùo duïc quan ñieåm, ñöôøng loái cuûa Ñaûng, chính saùch, phaùp luaät cuûa Nhaø nöôùc, ñöa tieáng noùi cuûa Ñaûng tröïc tieáp ñeán vôùi caùn boä, ñaûng vieân vaø quaàn chuùng.

1.1- Khaùi nieäm baùo caùo vieân, tuyeân truyeàn vieân

- Baùo caùo vieân, tuyeân truyeàn vieân laø chöùc danh ñeå chæ nhöõng ngöôøi laøm coâng taùc tuyeân truyeàn mieäng ñeán caùc ñoái töôïng laø caùn boä, ñaûng vieân vaø nhaân daân döôùi söï laõnh ñaïo, chæ ñaïo tröïc tieáp cuûa caùc caáp uûy ñaûng vaø cô quan nhaø nuôùc. Baùo caùo vieân ñöôïc coi nhö laø ngöôøi phaùt ngoân, thoâng tin chính thoáng cuûa Ñaûng.

Nhö vaäy, baùo caùo vieân, tuyeân truyeàn vieân laø moät löïc löôïng quan troïng trong coâng taùc tuyeân truyeàn, laø löïc löôïng noøng coát, chuû löïc trong ñoäi nguõ tuyeân truyeàn mieäng, ñöôïc löïa choïn theo nhöõng tieâu chuaån nhaát ñònh vaø coù toå chöùc cuûa caáp uûy.

- Baùo caùo vieân vaø tuyeân truyeàn vieân ñeàu laø ngöôøi laøm coâng taùc tuyeân truyeàn mieäng, nhöng coù vò trí vaø ñaëc ñieåm hoaït ñoäng khaùc nhau:

+ Baùo caùo vieân do caáp uûy löïa choïn vaø ra quyeát ñònh coâng

100

nhaän, ñöôïc toå chöùc coù heä thoáng töø Trung öông ñeán tænh, thaønh phoá, quaän, huyeän, thò xaõ, xaõ phöôøng, thò traán. Phöông thöùc hoaït ñoäng chuû yeáu cuûa baùo caùo vieân laø thuyeát trình, dieãn thuyeát, noùi chuyeän tröïc tieáp theo chuû ñeà tröôùc taäp theå vôùi nhieàu ngöôøi nghe.

+ Tuyeân truyeàn vieân laø löïc löôïng tuyeân truyeàn mieäng ñöôïc toå chöùc ôû caáp cô sôû, khoâng coù heä thoáng doïc töø Trung öông. Veà nguyeân taéc, moïi caùn boä, ñaûng vieân ñeàu coù nhieäm vuï laø tuyeân truyeàn, thöïc hieän vaän ñoäng, coå ñoäng, thuyeát phuïc quaàn chuùng nhaân daân thöïc hieän ñöôøng loái, chuû tröông cuûa Ñaûng, chính saùch, phaùp luaät cuûa Nhaø nöôùc. Phöông thöùc hoaït ñoäng chuû yeáu cuûa tuyeân truyeàn vieân laø vaän ñoäng tröïc tieáp töøng ngöôøi, töøng nhoùm trong sinh hoaït lao ñoäng, coâng taùc haøng ngaøy vôùi quaàn chuùng nhaân daân. Ñaây chính laø söï khaùc bieät chuû yeáu giöõa baùo caùo vieân vôùi tuyeân truyeàn vieân.

Baùo caùo vieân, tuyeân truyeàn vieân phoái hôïp vôùi nhau, trôû thaønh löïc löôïng tuyeân truyeàn mieäng coù toå chöùc, coù heä thoáng töø Trung öông xuoáng tôùi ñaûng boä, chi boä cô sôû, tôùi taän caùn boä, ñaûng vieân vaø nhaân daân, thöôøng xuyeân gaén boù maät thieát vôùi quaàn chuùng nhaân daân.

1.2- Söï caàn thieát xaây döïng ñoäi nguõ baùo caùo vieân, tuyeân truyeàn vieân

Vieäc xaây döïng ñoäi nguõ baùo caùo vieân, tuyeân truyeàn vieân cuûa Ñaûng xuaát phaùt töø cô sôû thöïc tieãn vaø lyù luaän sau:

- Xuaát phaùt töø kinh nghieäm hoaït ñoäng thöïc tieãn trong quaù trình toå chöùc vaø laõnh ñaïo söï nghieäp caùch maïng. Ñaûng ta luoân luoân quan taâm ñeán coâng taùc tö töôûng noùi chung, coâng taùc tuyeân truyeàn mieäng noùi rieâng vaø ñaõ söû duïng coâng taùc tuyeân truyeàn mieäng nhö moät phöông thöùc hoaït ñoäng coù hieäu quaû, coâng cuï saéc beùn ñeå toå chöùc, taäp hôïp quaàn chuùng nhaân daân, goùp phaàn xaây döïng Ñaûng vöõng maïnh veà chính trò, tö töôûng vaø toå chöùc.

101

- Xuaát phaùt töø nhöõng öu theá ñaëc tröng cuûa coâng taùc tuyeân truyeàn mieäng, maø khoâng coù moät hình thöùc vaø phöông tieän naøo coù theå thay theá trong coâng taùc tuyeân truyeàn ñeå khai thaùc, phaùt huy theá maïnh trong hieän taïi vaø töông lai.

- Xuaát phaùt töø yeâu caàu naâng cao chaát löôïng, hieäu quaû coâng taùc tuyeân truyeàn, khoâng ngöøng naâng cao söùc chieán ñaáu cuûa Ñaûng trong söï nghieäp ñoåi môùi, ñaåy maïnh coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa ñaát nöôùc. Tuyeân truyeàn mieäng goùp phaàn khaéc phuïc maët traùi cuûa cô cheá thò tröôøng, ñaáu tranh choáng laïi chieán löôïc “dieãn bieán hoøa bình” cuûa caùc theá löïc thuø ñòch…

- Xuaát phaùt töø nhöõng yeâu caàu böùc xuùc caàn phaûi taêng cöôøng ñònh höôùng thoâng tin trong ñieàu kieän buøng noå thoâng tin toaøn caàu; tình hình theá giôùi vaø trong nöôùc coù nhöõng dieãn bieán phöùc taïp; quaù trình hoäi nhaäp quoác teá ngaøy caøng saâu saéc vaø toaøn dieän.

- Hoaït ñoäng cuûa baùo caùo vieân vaø tuyeân truyeàn vieân goùp phaàn naâng cao chaát löôïng sinh hoaït chi boä, nhaèm thöïc hieän “quyeàn ñöôïc thoâng tin” vaø “daân chuû hoùa” veà thoâng tin trong Ñaûng vaø trong xaõ hoäi, goùp phaàn tích cöïc trong xaây döïng, chænh ñoán Ñaûng, xaây döïng chi boä, ñaûng boä trong saïch, vöõng maïnh, khaéc phuïc söï suy thoaùi veà tö töôûng chính trò, ñaïo ñöùc, loái soáng; thuùc ñaåy phaùt trieån kinh teá - xaõ hoäi.

- Baùo caùo vieân, tuyeân truyeàn vieân laø chieán syõ tieân phong ñaáu tranh pheâ phaùn caùc tö töôûng laïc haäu, baûo thuû, cô hoäi, choáng caùc quan ñieåm sai traùi, choáng chieán löôïc “dieãn bieán hoøa bình” cuûa caùc theá löïc thuø ñòch vaø söï “töï dieãn bieán” trong noäi boä, nhaát laø treân maët traän tö töôûng, goùp phaàn baûo veä quan ñieåm, ñöôøng loái cuûa Ñaûng, chính saùch, phaùp luaät cuûa Nhaø nöôùc.

1.3- Chöùc naêng, nhieäm vuï chuû yeáu cuûa baùo caùo vieân

Theo caùc quy ñònh cuûa Ñaûng, baùo caùo vieân coù chöùc naêng, nhieäm vuï sau:

102

- Cung caáp thoâng tin, bao goàm caû nhöõng thoâng tin coù tính noäi boä, veà tình hình quoác teá, trong nöôùc; phoå bieán, giaûi thích caùc quan ñieåm, ñöôøng loái, chuû tröông chính saùch lôùn, môùi, chæ thò, nghò quyeát, phaùp luaät cuûa Ñaûng vaø Nhaø nöôùc treân caùc lónh vöïc chính trò, kinh teá, vaên hoùa, xaõ hoäi, an ninh, quoác phoøng, ñoái ngoaïi…

- Phaân tích, bình luaän, laøm roõ noäi dung, yù nghóa chính trò cuûa caùc söï kieän, caùc nhieäm vuï. Treân cô sôû lyù luaän, thöïc tieãn khoa hoïc, xaùc ñaùng, coù söùc thuyeát phuïc cao, baùo caùo vieân laøm roõ baûn chaát caùc söï vaät, hieän töôïng, töø ñoù chæ ra caùc nguyeân nhaân, döï baùo chieàu höôùng, khaû naêng vaø trieån voïng cuûa tình hình, ñònh höôùng thoâng tin, nhaát laø nhöõng thoâng tin coù tính chính trò cao.

- Baùo caùo vieân thöïc hieän thoâng tin hai chieàu, naém baét vaø höôùng daãn dö luaän xaõ hoäi. Vì vaäy, baùo caùo vieân laø keânh thoâng tin quan troïng, laø caàu noái giöõa Ñaûng vôùi quaàn chuùng nhaân daân. Töø ñònh höôùng thoâng tin, baùo caùo vieân ñoäng vieân, coå vuõ ngöôøi nghe, taïo ra söï chuyeån bieán töø nhaän thöùc ñeán haønh ñoäng theo muïc tieâu chính trò ñeà ra.

1.4- Quyeàn vaø nghóa vuï cuûa baùo caùo vieân

Thoâng baùo Keát luaän soá 225-TB/TW, ngaøy 03/3/2009 cuûa Ban Bí thö Trung öông Ñaûng veà caûi tieán, naâng cao chaát löôïng, hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa caùc loaïi hình tuyeân truyeàn neâu roõ: Quy ñònh quyeàn vaø traùch nhieäm cuûa baùo caùo vieân “ñöôïc döï moät soá cuoäc hoïp, hoäi nghò cuûa caáp uûy, ñöôïc tieáp caän moät soá taøi lieäu cuûa caùc caáp uûy coù lieân quan vaø caàn thieát cho coâng taùc tuyeân truyeàn mieäng”.

Quy cheá cung caáp thoâng tin phuïc vuï coâng taùc tuyeân truyeàn mieäng cuûa Ñaûng (Ban haønh keøm theo Quyeát ñònh soá 340-QÑ/TW, ngaøy 03-12-2010 cuûa Ban Bí thö Trung öông Ñaûng) chæ roõ “Traùch nhieäm cuûa baùo caùo vieân caùc caáp cuûa Ñaûng trong vieäc quaûn lyù vaø söû duïng thoâng tin”. Theo ñoù, baùo caùo vieân coù traùch nhieäm vaø quyeàn lôïi nhö sau:

103

- Quaûn lyù vaø söû duïng thoâng tin theo ñuùng quy ñònh cuûa Quy cheá hoaït ñoäng baùo caùo vieân vaø nhöõng quy ñònh khaùc cuûa Ñaûng vaø Nhaø nöôùc; chaáp haønh nghieâm kyû luaät phaùt ngoân, giöõ gìn bí maät cuûa Ñaûng vaø Nhaø nöôùc.

- Khi thöïc hieän coâng taùc tuyeân truyeàn mieäng theo söï phaân coâng phaûi truyeàn taûi ñaày ñuû, chính xaùc vaø trung thöïc noäi dung thoâng tin do Ban Tuyeân giaùo chæ ñaïo, höôùng daãn vaø chòu traùch nhieäm veà nhöõng thoâng tin maø baùo caùo vieân ñöa ra.

- Baùo caùo vieân caùc caáp cuûa Ñaûng ñöôïc höôûng moät soá cheá ñoä theo quy ñònh.

2- Yeâu caàu ñoái vôùi moãi baùo caùo vieân, tuyeân truyeàn vieân

2.1- Nhöõng tieâu chuaån veà phaåm chaát

- Coù laäp tröôøng quan ñieåm ñuùng ñaén, coù baûn lónh chính trò vöõng vaøng, trung thaønh vôùi muïc tieâu lyù töôûng vaø söï nghieäp ñoåi môùi cuûa Ñaûng.

- Coù tính Ñaûng, tính chieán ñaáu vaø yù thöùc toå chöùc kyû luaät cao, ñaëc bieät laø kyû luaät phaùt ngoân.

- Coù phaåm chaát ñaïo ñöùc vaø tinh thaàn traùch nhieäm cao; nhieät tình, taâm huyeát vôùi ngheà nghieäp, khieâm toán hoïc hoûi, göông maãu vaø coù moái quan heä toát vôùi moïi ngöôøi.

2.2- Nhöõng tieâu chuaån chuû yeáu veà naêng löïc

- Naém vöõng lyù luaän Maùc - Leânin vaø tö töôûng Hoà Chí Minh, quan ñieåm, ñöôøng loái, chuû tröông cuûa Ñaûng, chính saùch, phaùp luaät cuûa Nhaø nöôùc.

- Coù trình ñoä hieåu bieát nhaát ñònh veà caùc lónh vöïc: chính trò, tö töôûng, kinh teá, vaên hoùa, xaõ hoäi, khoa hoïc. Bieát vaän duïng taâm lyù hoïc, phöông phaùp sö phaïm vaø nghieäp vuï tuyeân truyeàn, nhaát laø tuyeân truyeàn mieäng.

104

- Coù khaû naêng tieáp nhaän vaø xöû lyù thoâng tin, dieãn ñaït roõ raøng caùc vaán ñeà neâu leân, coù phöông phaùp vaän ñoäng thuyeát phuïc quaàn chuùng nhaân daân, ñoàng thôøi coù naêng löïc töï chuû vaø giao tieáp, ñoái thoaïi vôùi ngöôøi nghe…

2.3- Nhieäm vuï reøn luyeän, naâng cao phaåm chaát, naêng löïc cuûa baùo caùo vieân, tuyeân truyeàn vieân

Do tính ñaëc thuø cuûa hoaït ñoäng tuyeân truyeàn mieäng, baùo caùo vieân, tuyeân truyeàn vieân phaûi khoâng ngöøng naâng cao phaåm chaát vaø naêng löïc ñeå ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu nhieäm vuï.

- Tröôùc heát, caàn reøn luyeän baûn lónh chính trò, söï nhaïy beùn chính trò ñeå noùi ñuùng quan ñieåm, ñöôøng loái cuûa Ñaûng, khoâng tuyø tieän phaùt ngoân theo tuyø höùng chuû quan; thaän troïng, nhöng daùm noùi leân söï thaät, noùi ñuùng söï thaät, baûo veä chaân lyù moät caùch phuø hôïp.

- Reøn luyeän tinh thaàn ñoäc laäp suy nghó, coù yù thöùc traùch nhieäm cao, nhieät tình, saün saøng vôùi coâng vieäc ñöôïc giao. Baùo caùo vieân phaûi coù loøng yeâu ngheà, coi tuyeân truyeàn mieäng nhö moät ngheà nghieäp, gaén boù, taâm huyeát, traùch nhieäm, nieàm tin ñeå truyeàn taâm huyeát, nieàm tin ñeán ngöôøi nghe.

- Hoaït ñoäng cuûa baùo caùo vieân laø loaïi hình lao ñoäng trí tueä, caàn phaûi coù söï caàn cuø, saâu saéc, saùng taïo trong nghieân cöùu, toång hôïp, phaân tích vaø phöông phaùp trình baøy, nhaát laø ngheä thuaät söû duïng ngoân ngöõ noùi, bieåu caûm; bieát keá thöøa, nhöng khoâng baét chöôùc maùy moùc nhöõng phöông phaùp maø ngöôøi khaùc ñaõ trình baøy.

- Baùo caùo vieân phaûi khoâng ngöøng hoïc taäp vaø töï reøn luyeän. Thoâng qua hoaït ñoäng thöïc tieãn ñeå vöøa naâng cao kieán thöùc vaø boài döôõng voán soáng thöïc teá. Ngoaøi naêng khieáu noùi, baùo caùo vieân coøn thöôøng xuyeân töï reøn luyeän kyõ naêng noùi, naâng cao naêng löïc chuyeân moân, taêng cöôøng giao löu, trao ñoåi, hoïc hoûi kinh nghieäm cuûa ñoàng nghieäp vaø thaâm nhaäp thöïc teá cuûa ngaønh, ñòa phöông.

105

- Baùo caùo vieân caàn thöôøng xuyeân tham döï caùc hoäi nghò thoâng tin, lôùp taäp huaán, boài döôõng ñeå ñöôïc cung caáp thoâng tin môùi, phöông phaùp nghieäp vuï, nhaát laø ñoái vôùi nhöõng baùo caùo vieân môùi tham gia coâng taùc.

- Baùo caùo vieân caàn phaûi coù nhaän thöùc, hieåu bieát toaøn dieän, saâu roäng veà kieán thöùc xaõ hoäi.

III- Laõnh ñaïo, chæ ñaïo coâng taùc tuyeân truyeàn mieäng vaø hoaït ñoäng cuûa baùo caùo vieân, tuyeân truyeàn vieân ôû cô sôû

1- Vai troø laõnh ñaïo cuûa caáp uyû ñaûng ñoái vôùi coâng taùc tuyeân truyeàn mieäng, hoaït ñoäng cuûa ñoäi nguõ baùo caùo vieân, tuyeân truyeàn vieân ôû cô sôû

Chæ thò 17-CT/TW nhaán maïnh “Caáp uyû ñaûng, ngöôøi ñöùng ñaàu caùc cô quan, ñôn vò coù traùch nhieäm laõnh ñaïo xaây döïng, quaûn lyù vaø chæ ñaïo hoaït ñoäng cuûa ñoäi nguõ baùo caùo vieân, tuyeân truyeàn vieân cuûa ngaønh, caáp vaø ñôn vò mình, phaùt huy vai troø cuûa ñoäi nguõ baùo caùo vieân, tuyeân truyeàn vieân, öu theá cuûa coâng taùc tuyeân truyeàn mieäng treân maët traän tö töôûng - vaên hoùa. Taát caû caùc toå chöùc ñaûng töø Trung öông ñeán cô sôû ñeàu phaûi coù löïc löôïng baùo caùo vieân, tuyeân truyeàn vieân”.

Laõnh ñaïo cuûa caáp uûy ñaûng ñoái vôùi coâng taùc baùo caùo vieân, tuyeân truyeàn vieân ôû cô sôû goàm:

- Laõnh ñaïo hoaït ñoäng vaø toå chöùc, xaây döïng löïc löôïng baùo caùo vieân, tuyeân truyeàn vieân, vì baùo caùo vieân, tuyeân truyeàn vieân laø ñoäi nguõ tuyeân truyeàn mieäng coù toå chöùc cuûa Ñaûng, do Ñaûng löïa choïn vaø quyeát ñònh, laø coâng cuï quan troïng haøng ñaàu trong vieäc tröïc tieáp tuyeân truyeàn, giaùo duïc ñöôøng loái, chuû tröông cuûa Ñaûng, truyeàn ñaït quan ñieåm, chæ thò, nghò quyeát cuûa Ñaûng tôùi ñaûng vieân vaø quaàn chuùng nhaân daân.

- Naâng cao nhaän thöùc cuûa toå chöùc Ñaûng, tröôùc heát laø ñoàng chí

106

bí thö cuûa caáp uûy vaø thuû tröôûng cô quan, ñôn vò, cuûa moãi caùn boä, ñaûng vieân, nhaän thöùc ñöôïc taàm quan troïng ñoái vôùi coâng taùc tuyeân truyeàn mieäng, ñoái vôùi coâng taùc giaùo duïc chính trò ngay trong noäi boä Ñaûng vaø quaàn chuùng nhaân daân.

- Taêng cöôøng vai troø laõnh ñaïo cuûa caáp uûy ñaûng trong vieäc xaây döïng vaø ban haønh quy cheá hoaït ñoäng baùo caùo vieân cuûa caáp uûy, trong ñoù quy ñònh roõ vò trí quan troïng vaø chöùc naêng, nhieäm vuï cuï theå, tieâu chuaån, cheá ñoä chính saùch vaø quyeàn haïn cuûa ñoäi nguõ baùo caùo vieân caáp uûy ñeå baùo caùo vieân döïa vaøo nhöõng quy ñònh thoáng nhaát hoaït ñoäng.

- Caên cöù vaøo ñeà nghò cuûa ban tuyeân giaùo, caáp uûy ra quyeát ñònh coâng nhaän baùo caùo vieân (coù söï boå sung, ñieàu chænh ñònh kyø), chæ ñaïo, ñònh höôùng nhöõng noäi dung quan troïng veà chöông trình, keá hoaïch, tröïc tieáp toå chöùc quaùn trieät sôùm caùc chæ thò, nghò quyeát cuûa caáp treân vaø caáp mình cho ñoäi nguõ baùo caùo vieân cuøng caáp; kieåm ñieåm, toång keát ruùt kinh nghieäm veà laõnh ñaïo cuûa caáp uyû ñoái vôùi coâng taùc naøy. Vôùi caùc ñaûng boä, chi boä cô sôû, ñoàng chí bí thö, phoù bí thö hoaëc moät ñoàng chí trong caáp uûy tröïc tieáp phuï traùch coâng taùc naøy.

2- Vai troø cuûa ban tuyeân giaùo ñoái vôùi coâng taùc tuyeân truyeàn mieäng, xaây döïng ñoäi nguõ baùo caùo vieân, tuyeân truyeàn vieân ôû cô sôû

Ban tuyeân giaùo laø cô quan tham möu giuùp caáp uûy toå chöùc, quaûn lyù vaø ñieàu haønh hoaït ñoäng cuûa ñoäi nguõ baùo caùo vieân. Noäi dung bao goàm:

- Toå chöùc, xaây döïng löïc löôïng baùo caùo vieân, tuyeân truyeàn mieäng

Heä thoáng baùo caùo vieân ñöôïc toå chöùc ôû taát caû caùc caáp töø Trung öông ñeán caùc tænh, thaønh, huyeän, quaän, xaõ, phöôøng vaø ñaûng boä cô sôû; ôû taát caû caùc toå chöùc, ban ngaønh ñoaøn theå, caùc ñaûng uûy khoái, ñaûng uûy tröïc thuoäc Trung öông, trong löïc löôïng vuõ trang (quaân

107

ñoäi, coâng an), trong caùc hoäi quaàn chuùng. Ban tuyeân giaùo cô sôû coù traùch nhieäm giuùp caáp uûy löïa choïn nhöõng caùn boä, ñaûng vieân coù phaåm chaát ñaïo ñöùc toát, coù naêng löïc vaø trình ñoä, nhaát laø coù khaû naêng truyeàn ñaït tham gia laø baùo caùo vieân. Ñeà xuaát ñeå caáp uyû ra quyeát ñònh coâng nhaän baùo caùo vieân. Tham möu cho caáp uûy xaây döïng quy cheá hoaït ñoäng baùo caùo vieân, xaùc ñònh noäi dung, chöông trình, keá hoaïch hoaït ñoäng haøng naêm, 6 thaùng vaø töøng thaùng ñeå baùo caùo vôùi caáp uûy.

- Quaûn lyù, ñieàu haønh, toå chöùc hoaït ñoäng baùo caùo vieân

Ban tuyeân giaùo cô sôû tröïc tieáp giuùp caáp uûy chæ ñaïo vaø quaûn lyù hoaït ñoäng baùo caùo vieân: Ñònh kyø toå chöùc caùc hoäi nghò ñeå cung caáp thoâng tin vaø ñònh höôùng tuyeân truyeàn cho baùo caùo vieân, chæ ñaïo toå chöùc vaø theo doõi, kieåm tra hoaït ñoäng cuûa ñoäi nguõ baùo caùo vieân. Quaûn lyù vaø kieåm soaùt noäi dung thoâng tin cuûa baùo caùo vieân ñaûm baûo ñuùng ñònh höôùng tö töôûng chính trò. Toå chöùc caùc lôùp taäp huaán, boài döôõng naâng cao trình ñoä chuyeân moân, nghieäp vuï tuyeân truyeàn mieäng cho baùo caùo vieân. Tham möu ñeà xuaát vôùi caáp uûy ñaàu tö cô sôû vaät chaát, phöông tieän laøm vieäc, cheá ñoä, chính saùch ñoái vôùi baùo caùo vieân, tuyeân truyeàn vieân. Toå chöùc caùc hoäi nghò sô keát, toång keát, ñaùnh giaù hoaït ñoäng baùo caùo vieân, tuyeân truyeàn mieäng.

IV- Taêng cöôøng coâng taùc tuyeân truyeàn mieäng trong tình hình môùi

1- Ñaùnh giaù coâng taùc tuyeân truyeàn mieäng trong thôøi gian qua

1.1- Nhöõng keát quaû ñaït ñöôïc

- Coâng taùc tuyeân truyeàn mieäng vaø hoaït ñoäng cuûa ñoäi nguõ baùo caùo vieân, tuyeân truyeàn vieân ñaõ coù böôùc phaùt trieån, ñaùp öùng yeâu caàu, nhieäm vuï coâng taùc tö töôûng trong töøng thôøi kyø, goùp phaàn taêng cöôøng söï gaén boù giöõa Ñaûng vôùi nhaân daân, taïo söï thoáng nhaát veà tö töôûng trong Ñaûng, söï ñoàng thuaän trong xaõ hoäi.

108

- Coâng taùc tuyeân truyeàn mieäng ñaõ ñi vaøo neà neáp, baùm saùt cô sôû, coù coá gaéng ñoåi môùi noäi dung vaø phöông thöùc hoaït ñoäng ñeå phuø hôïp vôùi tình hình thöïc tieãn vaø trình ñoä nhaän thöùc, yeâu caàu cuûa caùn boä, ñaûng vieân vaø nhaân daân ôû moãi ñôn vò, thöïc söï laø moät trong nhöõng keânh quan troïng, coù hieäu quaû cao cuûa coâng taùc tö töôûng - vaên hoùa.

- Ñoäi nguõ baùo caùo vieân, tuyeân truyeàn vieân ñöôïc phaùt trieån caû veà soá löôïng vaø chaát löôïng, coù nhieàu hoaït ñoäng phong phuù, tích cöïc, laøm toát vai troø laø löïc löôïng noøng coát, chuû löïc thöïc hieän coâng taùc tuyeân truyeàn mieäng cuûa Ñaûng.

1.2- Nhöng haïn cheá, yeáu keùm

Beân caïnh nhöõng thaønh töïu ñaït ñöôïc, coâng taùc tuyeân truyeàn mieäng ôû cô sôû vaãn coøn nhieàu haïn cheá yeáu keùm, nhaát laø trong vieäc thöïc hieän caùc chuû tröông cuûa Ñaûng veà coâng taùc tuyeân truyeàn mieäng vaø hoaït ñoäng cuûa ñoäi nguõ baùo caùo vieân, tuyeân truyeàn vieân nhö:

- Moät soá caáp uûy vaø ban tuyeân giaùo chöa nhaän thöùc ñaày ñuû yù nghóa, taàm quan troïng cuûa coâng taùc tuyeân truyeàn mieäng; chöa thöïc söï quan taâm laõnh ñaïo, chæ ñaïo coâng taùc tuyeân truyeàn mieäng vaø vieäc xaây döïng löïc löôïng, ñoåi môùi noäi dung, phöông thöùc hoaït ñoäng cuûa ñoäi nguõ baùo caùo vieân, tuyeân truyeàn vieân. Khoâng ít caùn boä laõnh ñaïo chöa tích cöïc tham gia coâng taùc tuyeân truyeàn mieäng vôùi vai troø baùo caùo vieân, tuyeân truyeàn vieân. Nhieàu ñaûng vieân chöa chuû ñoäng tham gia tuyeân truyeàn caùc chuû tröông cuûa Ñaûng, chính saùch, phaùp luaät cuûa Nhaø nöôùc cho quaàn chuùng.

- Chaát löôïng coâng taùc tuyeân truyeàn mieäng coøn haïn cheá, chöa ñaùp öùng toát nhu caàu cuûa caùn boä, ñaûng vieân, nhaân daân coù trình ñoä ngaøy caøng cao vaø coù nhieàu nguoàn thoâng tin. Tính thuyeát phuïc, tính haáp daãn chöa cao, gaàn ñaây coù bieåu hieän neù traùnh nhöõng vaán ñeà böùc xuùc maø dö luaän quan taâm. Phöông thöùc hoaït ñoäng coøn naëng

109

veà tuyeân truyeàn moät chieàu töø treân xuoáng, ít chuù troïng trao ñoåi, ñoái thoaïi tröïc tieáp vôùi caùn boä, ñaûng vieân vaø nhaân daân.

- Löïc löôïng baùo caùo vieân, tuyeân truyeàn vieân ñoâng nhöng chöa maïnh, nhieàu vuøng, lónh vöïc thieáu vaø yeáu. Chaát löôïng coøn nhieàu haïn cheá, chöa ñuû söùc giaûi ñaùp coù söùc thuyeát phuïc nhöõng vöôùng maéc do thöïc tieãn cuoäc soáng ñaët ra.

- Caùc cheá ñoä, chính saùch, ñieàu kieän veà cô sôû vaät chaát, kyõ thuaät vaø taøi chính cho coâng taùc tuyeân truyeàn mieäng vaø hoaït ñoäng cuûa baùo caùo vieân, tuyeân truyeàn vieân ñaõ laïc haäu nhöng chaäm ñöôïc khaéc phuïc…

2- Yeâu caàu môùi cuûa söï nghieäp caùch maïng trong giai ñoaïn tôùi ñoái vôùi coâng taùc tuyeân truyeàn

- Töø nay ñeán giöõa theá kyû XXI¸ toaøn Ñaûng, toaøn daân ta phaûi ra söùc phaán ñaáu xaây döïng nöôùc ta trôû thaønh moät nöôùc coâng nghieäp hieän ñaïi, theo ñònh höôùng xaõ hoäi chuû nghóa.

- Cuøng vôùi thaønh töïu to lôùn, coù yù nghóa lòch söû maø ñaát nöôùc ta ñaït ñöôïc trong gaàn 30 naêm ñoåi môùi, chuùng ta cuõng ñang vaø seõ phaûi ñöông ñaàu, phaûi giaûi quyeát nhöõng khoù khaên, thaùch thöùc môùi do taùc ñoäng cuûa maët traùi kinh teá thò tröôøng vaø quaù trình hoäi nhaäp, nhaát laø nhöõng taùc ñoäng veà maët xaõ hoäi, tö töôûng, taâm lyù.

- Cuoäc caùch maïng khoa hoïc coâng ngheä, nhaát laø coâng ngheä thoâng tin vaø xu höôùng toaøn caàu hoùa dieãn ra maïnh meõ, saâu saéc, taïo ra nhieàu cô hoäi vaø caû nhöõng thaùch thöùc gay gaét ñoái vôùi quaù trình phaùt trieån ñaát nöôùc theo ñònh höôùng xaõ hoäi chuû nghóa vaø giöõ gìn baûn saéc vaên hoùa daân toäc.

- Caùc theá löïc cô hoäi, phaûn ñoäng, thuø ñòch taêng cöôøng choáng phaù ta treân nhieàu maët, nhaát laø treân lónh vöïc chính trò, tö töôûng, thöïc hieän aâm möu “dieãn bieán hoøa bình” ngaøy caøng thaâm ñoäc, nham hieåm hôn. Cuoäc ñaáu tranh yù thöùc heä tieáp tuïc dieãn ra dai daúng, quyeát lieät.

110

- Nhöõng naêm tôùi treân lónh vöïc tö töôûng noùi chung ñang vaø seõ xuaát hieän nhieàu vaán ñeà, lónh vöïc tö töôûng môùi caàn ñöôïc nhaän thöùc, ñaùnh giaù ñuùng ñeå coù xöû lyù chính xaùc.

Tình hình treân cho thaáy, ñaõ vaø ñang xuaát hieän nhieàu vaán ñeà môùi, ñoøi hoûi nhöõng ngöôøi laøm coâng taùc tö töôûng noùi chung vaø tuyeân truyeàn mieäng noùi rieâng phaûi tích cöïc, chuû ñoäng nghieân cöùu, giaûi quyeát; ñoøi hoûi Ñaûng ta phaûi ñoåi môùi tö duy vaø naâng cao naêng löïc laõnh ñaïo ôû lónh vöïc troïng yeáu naøy.

3- Moät soá nhieäm vuï chuû yeáu ñeå trieån khai thöïc hieän toát coâng taùc tuyeân truyeàn mieäng

- Tröôùc heát caàn phaûi quaùn trieät, naâng cao hôn nöõa nhaän thöùc cuûa caáp uyû veà vò trí vaø taàm quan troïng cuûa coâng taùc tuyeân truyeàn mieäng trong coâng taùc tö töôûng cuûa Ñaûng. Xaùc ñònh ñaây laø moät trong nhöõng keânh thoâng tin quan troïng nhaát, tröïc tieáp truyeàn baù saâu roäng chuû nghóa Maùc- Leânin, tö töôûng Hoà Chí Minh, phoå bieán, giaùo duïc, quaùn trieät caùc quan ñieåm, ñöôøng loái cuûa Ñaûng, chính saùch, phaùp luaät cuûa Nhaø nöôùc; ñònh höôùng tö töôûng cho caùn boä, ñaûng vieân vaø nhaân daân tröôùc caùc vaán ñeà, söï kieän quan troïng xaûy ra trong vaø ngoaøi ñòa baøn; goùp phaàn taïo söï thoáng nhaát tö töôûng trong Ñaûng, söï ñoàng thuaän trong xaõ hoäi, cuûng coá nieàm tin, coå vuõ phong traøo caùch maïng. Ñoàng thôøi, ñaây laø moät trong nhöõng vuõ khí saéc beùn, kòp thôøi ñaáu tranh choáng aâm möu, thuû ñoaïn “dieãn bieán hoøa bình” cuûa caùc theá löïc thuø ñòch, pheâ phaùn caùc quan ñieåm sai traùi, leäch laïc, phaûn ñoäng. Tuyeân truyeàn mieäng vaø ñoäi nguõ baùo caùo vieân, tuyeân truyeàn vieân laø moät maét khaâu quan troïng, tröïc tieáp noái lieàn Ñaûng, Nhaø nöôùc vôùi nhaân daân, Trung öông vôùi ñòa phöông vaø cô sôû ñeå vöøa ñöa chuû tröông, ñöôøng loái cuûa Ñaûng, phaùp luaät, chính saùch cuûa Nhaø nöôùc ñeán vôùi nhaân daân, vöøa naém baét, phaûn aùnh trung thöïc, kòp thôøi tö töôûng, taâm tö, nhu caàu, lôïi ích, nguyeän voïng cuûa nhaân daân ñoái vôùi laõnh ñaïo Ñaûng, Nhaø nöôùc; gaén truyeàn

111

ñaït vôùi ñoái thoaïi, trao ñoåi, truyeàn taûi tröïc tieáp nhöõng thoâng tin noäi boä caàn thieát phuïc vuï coâng taùc tö töôûng ñoái vôùi taát caû caùc ñoái töôïng ôû moïi hoaøn caûnh, ñieàu kieän moät caùch linh hoaït.

- Xaùc ñònh roõ coâng taùc tuyeân truyeàn mieäng laø nhieäm vuï cuûa caû heä thoáng chính trò, tröôùc heát laø caáp uûy ñaûng, caùc ñaûng vieân hoaït ñoäng treân moïi lónh vöïc ñeàu phaûi coù traùch nhieäm laøm nhieäm vuï tuyeân truyeàn mieäng, tröïc tieáp tham gia tuyeân truyeàn ñöôøng loái, quan ñieåm cuûa Ñaûng, chính saùch, phaùp luaät cuûa Nhaø nöôùc; kòp thôøi thoâng tin vaø ñònh höôùng tö töôûng cho caùn boä, ñaûng vieân vaø nhaân daân, coi ñoù laø moät tieâu chuaån ñeå ñaùnh giaù naêng löïc laõnh ñaïo, söùc chieán ñaáu, chaát löôïng coâng taùc cuûa caùc caáp uûy, tính tieân phong, göông maãu vaø phaåm chaát chính trò cuûa moãi ñaûng vieân. Thöïc teá chæ ra raèng, chæ khi naøo caáp uûy, caùn boä, ñaûng vieân nhaän thöùc roõ vò trí, taàm quan troïng cuûa coâng taùc tuyeân truyeàn mieäng, xaùc ñònh roõ traùch nhieäm cuûa mình, töï giaùc, tích cöïc tham gia laøm coâng taùc tuyeân truyeàn mieäng thì môùi taïo neân söï chuyeån bieán vaø hieäu quaû thöïc söï cuûa coâng taùc tuyeân truyeàn mieäng.

- Caáp uûy vaø ban tuyeân giaùo phaûi thöôøng xuyeân chaêm lo xaây döïng vaø boài döôõng ñoäi nguõ laøm coâng taùc tuyeân truyeàn mieäng, ñaëc bieät laø ñoäi nguõ baùo caùo vieân, tuyeân truyeàn vieân. Taêng cöôøng coâng taùc kieåm tra veà coâng taùc tuyeân truyeàn mieäng (caû cheá ñoä kieåm tra thöôøng xuyeân laãn kieåm tra ñoät xuaát). Tröôùc nhöõng vaán ñeà tö töôûng môùi naûy sinh, caàn taäp trung chæ ñaïo thoáng nhaát, thoâng suoát vaø giaûi quyeát kòp thôøi. Caáp uûy vaø ban tuyeân giaùo phaûi thöôøng xuyeân gaëp gôõ caùn boä, ñaûng vieân vaø löïc löôïng noøng coát trong caùc ñoaøn theå nhaân daân ñeå naém chaéc tình hình tö töôûng, nhaát laø tröôùc nhöõng bieán ñoäng phöùc taïp cuûa tình hình trong nhöõng thôøi ñieåm nhaïy caûm nhaèm goùp phaàn oån ñònh tình hình chính trò - xaõ hoäi treân ñòa baøn…Ñònh kyø toå chöùc khaûo saùt, ñieàu tra, ñaùnh giaù keát quaû vaø toå chöùc ruùt kinh nghieäm veà coâng taùc tuyeân truyeàn mieäng. Trong nhieäm kyø

112

cuûa caáp uûy, neân coù caùc nghò quyeát chuyeân ñeà veà laõnh ñaïo, chæ ñaïo coâng taùc tuyeân truyeàn mieäng.

- Hieäu quaû tuyeân truyeàn phuï thuoäc chuû yeáu vaøo noäi dung vaø phöông phaùp truyeàn ñaït. Vì vaäy, vieäc ñoåi môùi noäi dung vaø phöông phaùp tuyeân truyeàn ñöôïc xaùc ñònh laø khaâu ñoät phaù trong vieäc naâng cao hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa coâng taùc tuyeân truyeàn mieäng. Noäi dung tuyeân truyeàn phaûi ñaûm baûo tính Ñaûng, tính chieán ñaáu, tính quaàn chuùng vaø tính khoa hoïc. Cho neân, noäi dung baøi noùi cuûa baùo caùo vieân phaûi ñaït tôùi yeâu caàu ñònh höôùng thoâng tin, ñònh höôùng tö töôûng veà caùc chuû tröông, ñöôøng loái cuûa Ñaûng, chính saùch, phaùp luaät cuûa Nhaø nöôùc, veà caùc söï kieän chính trò troïng ñaïi trong nöôùc vaø treân theá giôùi, töø ñoù chuû ñoäng giaûi thích cho ngöôøi nghe nhaän thöùc ñuùng hôn, saâu hôn, taïo döïng ñöôïc nieàm tin vaø haønh ñoäng tích cöïc ñoái vôùi ngöôøi nghe. Tính tö töôûng, tính chieán ñaáu ñoøi hoûi baùo caùo vieân, khi thoâng tin veà nhöõng quan ñieåm khaùc nhau phaûi coù ñònh höôùng, phaân tích theo laäp tröôøng, quan ñieåm cuûa Ñaûng; laäp luaän chaët cheõ, lyù leõ saéc beùn, daãn chöùng saùt thöïc, sinh ñoäng coù tính thuyeát phuïc cao, ñeå khaúng ñònh vaø baûo veä quan ñieåm, chuû tröông vaø ñöôøng loái ñuùng ñaén cuûa Ñaûng.

- Taêng cöôøng chaát löôïng thoâng tin theo höôùng naâng cao tính thôøi söï, nhaïy beùn, kòp thôøi. Baùm saùt tình hình thöïc tieãn, nhöõng vaán ñeà môùi naûy sinh ñeå kòp thôøi tuyeân truyeàn giaûi thích. Noäi dung tuyeân truyeàn caàn ngaén goïn, deã hieåu, saùt vôùi ñôøi soáng ngöôøi daân; vaán ñeà tuyeân truyeàn caàn roõ raøng, cuï theå khoâng noùi nhieàu lyù luaän cao xa; noäi dung tuyeân truyeàn ñöôïc chuyeån taûi baèng ngoân ngöõ cuûa ñoái töôïng, ñaëc bieät laø ñoàng baøo daân toäc thieåu soá; gaén noäi dung tuyeân truyeàn vôùi tình hình vaø nhieäm vuï chính trò cuûa ñòa phöông; noäi dung phaûi cuï theå, thieát thöïc, coù soá lieäu, tö lieäu, söï kieän, caên cöù, laäp luaän roõ raøng, phuø hôïp vôùi nhaän thöùc cuûa ñoàng baøo, phuø hôïp vôùi töøng ñoái töôïng cuï theå. Noäi dung tuyeân truyeàn

113

phaûi keát hôïp haøi hoøa giöõa xaây vaø choáng, giöõa bieåu döông caùi toát, caùi môùi, pheâ phaùn caùi sai, caùi laïc haäu, khaéc phuïc tính chaát cöïc ñoan moät chieàu, daãn tôùi nhöõng haäu quaû xaáu cuûa keát quaû tuyeân truyeàn.

- Trong hoaït ñoäng tuyeân truyeàn mieäng, coù nhieàu phöông phaùp ñeå chuyeån taûi thoâng tin. Moãi phöông phaùp ñeàu coù nhöõng öu theá vaø haïn cheá nhaát ñònh. Tuøy theo tình hình, ñaëc ñieåm ñoái töôïng maø coù nhöõng phöông phaùp tuyeân truyeàn phuø hôïp. Qua ñaùnh giaù cuûa caùc taàng lôùp nhaân daân veà nhöõng phöông phaùp tuyeân truyeàn mieäng coù hieäu quaû treân ñòa baøn, cho thaáy: caùc phöông phaùp thuyeát trình, phöông phaùp ñoái thoaïi, phöông phaùp thoâng qua ngöôøi coù uy tín coù hieäu quaû raát cao. Do ñoù, caàn taêng cöôøng thöïc hieän caùc phöông phaùp naøy moät caùch hôïp lyù vôùi chuû ñeà noäi dung vaø ñoái töôïng. Trong ñieàu kieän daân chuû hoùa caùc lónh vöïc cuûa ñôøi soáng xaõ hoäi hieän nay vaø trình ñoä nhaän thöùc cuûa caùn boä, ñaûng vieân vaø nhaân daân ngaøy caøng ñöôïc naâng leân, caàn taêng cöôøng caùc phöông phaùp ñoái thoaïi vaø keát hôïp haøi hoøa ñoái thoaïi vôùi ñoäc thoaïi. Nhöõng phöông phaùp ñoái thoaïi nhö toïa ñaøm, trao ñoåi, thaûo luaän, tranh luaän, hoûi-ñaùp... laø nhöõng phöông phaùp raát phuø hôïp trong tình hình hieän nay.

- Xaây döïng ñoäi nguõ baùo caùo vieân, tuyeân truyeàn vieân coù trình ñoä lyù luaän chính trò, trình ñoä chuyeân moân; coù khaû naêng nghieäp vuï phaân tích, toång hôïp vaø kieán thöùc sö phaïm caàn thieát ñeå laøm coâng taùc tuyeân truyeàn mieäng; nhieät tình vaø coù traùch nhieäm vôùi coâng vieäc, coù yù thöùc toå chöùc kyû luaät. Löïa choïn nhöõng baùo caùo vieân tinh thoâng nghieäp vuï, coù kinh nghieäm thöïc tieãn, am hieåu ñoàng baøo daân toäc (töø ngoân ngöõ, chöõ vieát cho ñeán phong tuïc taäp quaùn, loái soáng, loái haønh xöû…) ñeå xaây döïng moät ñoäi nguõ baùo caùo vieân chuyeân traùch trong vuøng ñoàng baøo daân toäc thieåu soá. Tieáp tuïc cuûng coá, kieän toaøn vaø toå chöùc ñoäi nguõ tuyeân truyeàn vieân ôû caùc thoân, laøng, xaùc ñònh roõ tuyeân truyeàn vieân laø löïc löôïng tröïc tieáp laøm coâng taùc tuyeân truyeàn

114

mieäng ôû ñaûng boä cô sôû, chi boä ñaûng vaø caùc cuïm daân cö. Tuyeân truyeàn vieân phaûi laø nhöõng ñaûng vieân, ñoaøn vieân, hoäi vieân trung thaønh vôùi lyù töôûng caùch maïng, thaät thaø, göông maãu trong coâng taùc vaø cuoäc soáng; chaáp haønh nghieâm chính saùch, phaùp luaät cuûa Ñaûng vaø Nhaø nöôùc, coù yù thöùc toå chöùc kyû luaät; ñöôïc quaàn chuùng tin caäy; coù trình ñoä, coù nhieät tình vaø khaû naêng tuyeân truyeàn, thuyeát phuïc quaàn chuùng. Chuù troïng phaùt huy vai troø cuûa löïc löôïng giaùo vieân, caùn boä y teá, boä ñoäi vaø caùn boä höu trí, cöïu chieán binh, trí thöùc vaø ngöôøi coù uy tín trong vuøng ñoàng baøo.

- Trong thöïc teá hieän nay, cô sôû vaät chaát, trang thieát bò cuûa heä thoáng laøm coâng taùc tuyeân truyeàn mieäng ôû cô sôû ñang coøn raát thieáu vaø yeáu. Kinh phí hoaït ñoäng heát söùc haïn heïp. Ñeå ñaûm baûo cho heä thoáng coâng taùc tuyeân truyeàn mieäng hoaït ñoäng coù hieäu quaû, caàn ñaàu tö ñuùng möùc veà cô sôû vaät chaát, ñaàu tö vaø cung caáp trang thieát bò phuø hôïp vôùi ñieàu kieän phaùt trieån cuûa coâng ngheä thoâng tin nhö maùy tính, maùy ghi aâm, tivi, radio... cho ñoäi nguõ caùn boä laøm coâng taùc tuyeân truyeàn. Ñoàng thôøi cuõng taäp huaán cho ñoäi nguõ laøm coâng taùc tuyeân truyeàn bieát söû duïng thaønh thaïo, phaùt huy öu theá cuûa coâng ngheä thoâng tin trong thöïc hieän nhieäm vuï cuûa mình, nhaèm phaùt huy toái ña öu theá coâng ngheä thoâng tin trong coâng taùc tö töôûng. Taêng cöôøng ñaàu tö coù troïng taâm ñoái vôùi nhöõng ñòa baøn troïng ñieåm. Ñaûm baûo cung caáp ñuû kinh phí cho hoaït ñoäng tuyeân truyeàn; cung öùng kòp thôøi vaø ñaày ñuû nguoàn taøi lieäu phuø hôïp vôùi töøng ñòa baøn, nhaát laø caùc taøi lieäu, tö lieäu, baûn tin, baêng ghi aâm, ghi hình, ñóa hình... giuùp cho baùo caùo vieân, tuyeân truyeàn vieân tieáp caän nhanh vôùi caùc aán phaåm thoâng tin môùi mang tính thôøi söï, ña daïng, phong phuù vaø haáp daãn./.

115

Chuyeân ñeà 6COÂNG TAÙC GIAÙO DUÏC LYÙ LUAÄN CHÍNH TRÒ

VAØ GIAÙO DUÏC TRUYEÀN THOÁNG CAÙCH MAÏNG ÔÛ CÔ SÔÛ

A- Coâng taùc giaùo duïc lyù luaän chính trò

I- Khaùi quaùt chung

1- Khaùi nieäm

Giaùo duïc lyù luaän chính trò laø quaù trình phoå bieán, truyeàn baù moät caùch cô baûn, coù heä thoáng neàn taûng tö töôûng, cöông lónh, ñöôøng loái, quan ñieåm cuûa Ñaûng, chính saùch, phaùp luaät cuûa Nhaø nöôùc cho caùn boä, ñaûng vieân vaø nhaân daân. Nhieäm vuï cô baûn cuûa giaùo duïc lyù luaän chính trò laø naâng cao nhaän thöùc lyù luaän, qua ñoù xaây döïng theá giôùi quan khoa hoïc, nhaân sinh quan caùch maïng, phöông phaùp luaän duy vaät, bieän chöùng, ñaïo ñöùc, loái soáng, taïo neân baûn lónh chính trò, nieàm tin vaøo muïc tieâu lyù töôûng cuûa Ñaûng cho caùn boä, ñaûng vieân vaø nhaân daân.

2- Noäi dung cuûa coâng taùc giaùo duïc lyù luaän chính trò

- Phoå bieán, truyeàn baù nhöõng nguyeân lyù cô baûn cuûa chuû nghóa Maùc-Leânin, tö töôûng Hoà Chí Minh, neàn taûng tö töôûng cuûa Ñaûng trong caùn boä, ñaûng vieân vaø nhaân daân.

- Phoå bieán quan ñieåm, ñöôøng loái cuûa Ñaûng qua Cöông lónh, caùc nghò quyeát cuûa Ñaûng, chính saùch, phaùp luaät cuûa Nhaø nöôùc. Nhieäm vuï chính trò cuûa ñòa phöông.

116

- Phoå bieán chuû tröông, ñònh höôùng lôùn cuûa Ñaûng, caùc chính saùch, bieän phaùp cuûa Nhaø nöôùc ñeå thöïc hieän thaéng lôïi nhieäm vuï caùch maïng trong moãi thôøi kyø.

- Phoå bieán tình hình thôøi söï chính trò trong Ñaûng, xaõ hoäi vaø ñònh höôùng tö töôûng cho caùn boä, ñaûng vieân, nhaân daân.

3- Vai troø coâng taùc giaùo duïc lyù luaän chính trò

Coâng taùc giaùo duïc lyù luaän chính trò laø bieän phaùp chuû yeáu ñeå giaùc ngoä quaàn chuùng. Trang bò cho caùn boä, ñaûng vieân vaø nhaân daân nhöõng nguyeân lyù cô baûn cuûa chuû nghóa Maùc - Leânin, tö töôûng Hoà Chí Minh, laøm cho moïi ngöôøi coù nhaän thöùc ñuùng ñaén, nieàm tin vöõng chaéc vaøo lyù töôûng coäng saûn, vaøo con ñöôøng vaø bieän phaùp do Ñaûng vaïch ra ñeå thöïc hieän lyù töôûng ñoù; giaùc ngoä vaø ñoäng vieân quaàn chuùng hoaøn thaønh toát nhieäm vuï chính trò cuï theå maø caùc toå chöùc, ñoaøn theå chính trò - xaõ hoäi giao cho hoï trong töøng giai ñoaïn caùch maïng.

Thoâng qua nghieân cöùu, giaùo duïc lyù luaän chính trò, trình ñoä lyù luaän chính trò trong toaøn Ñaûng ñöôïc naâng cao, laø cô sôû quan troïng ñeå Ñaûng xaây döïng ñöôøng loái chính trò ñuùng ñaén. Coâng taùc giaùo duïc lyù luaän chính trò goùp phaàn laøm cho toaøn Ñaûng thoáng nhaát muïc tieâu lyù töôûng, cöông lónh, ñöôøng loái, thoáng nhaát veà yù chí, haønh ñoäng, khaéc phuïc bieåu hieän suy thoaùi tö töôûng chính trò.

Coâng taùc giaùo duïc lyù luaän chính trò goùp phaàn naâng cao yù thöùc töï giaùc tu döôõng ñaïo ñöùc caùch maïng, khaéc phuïc chuû nghóa caù nhaân trong ñoäi nguõ caùn boä, ñaûng vieân. Ñoàng thôøi, goùp phaàn vaøo vieäc naâng cao naêng löïc toå chöùc, taäp hôïp, ñoäng vieân, giaùo duïc, thuyeát phuïc quaàn chuùng cuûa ñoäi nguõ caùn boä cuûa Ñaûng.

4- Yeâu caàu, nhieäm vuï coâng taùc giaùo duïc lyù luaän chính trò trong thôøi kyø môùi

117

4.1- Yeâu caàu

Moät laø, taïo ra söï nhaát trí cao ñoái vôùi ñöôøng loái cuûa Ñaûng, coù yù chí naém baét thôøi cô, vöôït qua thaùch thöùc, ñaåy maïnh söï nghieäp coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoaù thöïc hieän muïc tieâu “daân giaøu, nöôùc maïnh, daân chuû, coâng baèng, vaên minh”, vöõng böôùc tieán leân chuû nghóa xaõ hoäi.

Hai laø, xaây döïng con ngöôøi Vieät Nam ñuû khí phaùch, baûn lónh, phaåm chaát, ñaïo ñöùc vaø kieán thöùc trong thôøi kyø môùi, thöïc hieän thaéng lôïi söï nghieäp coâng nghieäp hoaù, hieän ñaïi hoaù ñaát nöôùc.

Ba laø, phaùt huy tinh thaàn caùch maïng tieán coâng, giöõ vöõng vaø taêng cöôøng chuû ñoäng treân traän ñòa tö töôûng, laøm thaát baïi moïi aâm möu, thuû ñoaïn vaø haønh ñoäng “dieãn bieán hoøa bình” treân lónh vöïc tö töôûng - vaên hoùa cuûa caùc theá löïc thuø ñòch.

4.2- Nhieäm vuï

Moät laø, tieáp tuïc giaùo duïc tö töôûng trong Ñaûng vaø nhaân daân kieân ñònh muïc tieâu ñoäc laäp daân toäc gaén lieàn vôùi chuû nghóa xaõ hoäi, kieân ñònh chuû nghóa Maùc - Leânin, tö töôûng Hoà Chí Minh vaø ñöôøng loái ñoåi môùi cuûa Ñaûng, laøm cho yù chí kieân ñònh ñoù trôû thaønh laäp tröôøng chính trò khoâng theå lay chuyeån, kieân quyeát ñaáu tranh choáng nhöõng quan ñieåm sai traùi, thuø ñòch, ngaên ngöøa aûnh höôûng cuûa chuû nghóa cô hoäi döôùi moïi maøu saéc. Kieân ñònh nhöng phaûi saùng taïo, phaùt trieån khoâng ngöøng.

Tích cöïc thöïc hieän coù hieäu quaû vieäc xaây döïng, chænh ñoán Ñaûng, naâng cao naêng löïc laõnh ñaïo vaø söùc chieán ñaáu cuûa Ñaûng, xaây döïng ñoäi nguõ caùn boä, ñaûng vieân, caùc toå chöùc ñaûng ngaøy caøng trong saïch, vöõng maïnh; ngaên chaën vaø töøng böôùc ñaåy luøi tham nhuõng, laõng phí, ngaên chaën vaø ñaåy luøi tình traïng suy thoaùi veà tö töôûng chính trò, ñaïo ñöùc, loái soáng trong moät boä phaän khoâng nhoû caùn boä, ñaûng vieân.

118

Hai laø, tieáp tuïc giaùo duïc saâu roäng trong Ñaûng vaø nhaân daân ñöôøng loái, chuû tröông cuûa Ñaûng, chính saùch, phaùp luaät cuûa Nhaø nöôùc.

Giai ñoaïn hieän nay caàn taäp trung quaùn trieät quan ñieåm cô baûn cuûa Ñaûng “Naâng cao naêng löïc laõnh ñaïo vaø söùc chieán ñaáu cuûa Ñaûng, phaùt huy söùc maïnh toaøn daân toäc, ñaåy maïnh toaøn dieän coâng cuoäc ñoåi môùi, sôùm ñöa nöôùc ta ra khoûi tình traïng nöôùc keùm phaùt trieån” vaø phaán ñaáu ñeán naêm 2020 nöôùc ta cô baûn trôû thaønh nöôùc “coâng nghieäp theo höôùng hieän ñaïi”.

Ba laø, giaùo duïc naâng cao baûn lónh chính trò, phaåm chaát ñaïo ñöùc, kieán thöùc vaø naêng löïc thöïc tieãn cuûa caùn boä, ñaûng vieân vaø nhaân daân, ñöa vieäc hoïc taäp vaø laøm theo taám göông ñaïo ñöùc Hoà Chí Minh trôû thaønh vieäc laøm thöôøng xuyeân, goùp phaàn ngaên chaën, ñaåy luøi tình traïng suy thoaùi veà tö töôûng chính trò, ñaïo ñöùc, loái soáng trong moät boä phaän caùn boä, ñaûng vieân vaø nhaân daân.

Boán laø, giaùo duïc, naâng cao caûnh giaùc, choáng caùc aâm möu thuû ñoaïn vaø haønh ñoäng “dieãn bieán hoaø bình” gaây baïo loaïn, laät ñoå vaø raên ñe quaân söï cuûa chuû nghóa ñeá quoác vaø caùc theá löïc thuø ñòch. Nhaát laø laøm thaát baïi tö töôûng ly khai töï trò, aâm möu thaønh laäp caùi goïi laø “Nhaø nöôùc Ñeâga” cuûa boïn phaûn ñoäng FULRO löu vong.

Giaùo duïc cho caùn boä, ñaûng vieân vaø nhaân daân hieåu baûn chaát vaø möùc ñoä nguy hieåm cuûa chieán löôïc “dieãn bieán hoaø bình”, ñoäng vieân nhaân daân tích cöïc tham gia choáng laïi aâm möu vaø thuû ñoaïn “dieãn bieán hoøa bình” ñeå baûo veä cheá ñoä, baûo veä chuû quyeàn quoác gia. Ñoàng thôøi, phaûi taêng cöôøng phaùt huy truyeàn thoáng ñaïi ñoaøn keát daân toäc, khoâng ngöøng cuûng coá moái quan heä giöõa Ñaûng, Nhaø nöôùc vaø nhaân daân.

119

II- Coâng taùc giaùo duïc lyù luaän chính trò ôû cô sôû

1- Ñoái töôïng, noäi dung giaùo duïc lyù luaän chính trò ôû cô sôû

- Coâng taùc giaùo duïc lyù luaän chính trò ôû cô sôû thuoäc heä giaùo duïc phoå caäp, vì vaäy phaûi quan taâm ñeán moïi thaønh vieân ôû cô sôû, tröôùc heát laø caùn boä, ñaûng vieân vaø ñoäi nguõ caùn boä, coâng chöùc trong heä thoáng chính trò ngoaøi dieän ñaøo taïo, boài döôõng do tröôøng chính trò tænh phuï traùch vaø caùc ñoaøn vieân, hoäi vieân cuûa caùc ñoaøn theå cô sôû.

- Noäi dung cô baûn cuûa giaùo duïc lyù luaän chính trò ôû cô sôû laø nhöõng vaán ñeà cô baûn, thieát thöïc nhaát cuûa chuû nghóa Maùc - Leânin, tö töôûng Hoà Chí Minh, Cöông lónh, ñöôøng loái, quan ñieåm cuûa Ñaûng, chính saùch, phaùp luaät cuûa Nhaø nöôùc, nhieäm vuï chính trò cuûa ñòa phöông, cô sôû.

2- Toå chöùc löïc löôïng laøm coâng taùc giaùo duïc lyù luaän chính trò ôû cô sôû

Toaøn boä caùn boä, ñaûng vieân trong heä thoáng chính trò ôû cô sôû ñeàu coù traùch nhieäm trong coâng taùc giaùo duïc lyù luaän chính trò ôû cô sôû, nhaát laø coâng taùc giaùc ngoä quaàn chuùng, ñoaøn vieân, hoäi vieân veà chuû nghóa Maùc - Leânin, veà Ñaûng quang vinh, veà Chuû tòch Hoà Chí Minh vó ñaïi, veà Nhaø nöôùc Phaùp quyeàn XHCN cuûa nhaân daân, do nhaân daân, vì nhaân daân, veà traùch nhieäm, nghóa vuï vaø quyeàn haïn coâng daân… Trong ñoù, Ban tuyeân giaùo caáp xaõ laø cô quan tham möu vaø laø löïc löôïng chuû yeáu tröïc tieáp giuùp caáp uûy toå chöùc hoïc taäp nghò quyeát vaø caùc chæ thò cuûa Ñaûng.

3- Moät soá vaán ñeà veà giaùo duïc chuû nghóa Maùc - Leânin, tö töôûng Hoà Chí Minh

- Xaây döïng quy hoaïch, keá hoaïch boài döôõng lyù luaän chính trò haøng naêm cho caùc ñoái töôïng: Bí thö ñaûng boä, chi boä, caáp uûy vieân; tröôûng thoân; ñaûng vieân môùi; ñoái töôïng phaùt trieån ñaûng;

120

tröôûng caùc ban, ngaønh, ñoaøn theå... Keá hoaïch ñöôïc caáp uûy thoâng qua göûi leân Trung taâm boài döôõng chính trò caáp huyeän ñeå ñöa vaøo keá hoaïch môû lôùp.

Nhöõng cô sôû coù ñieàu kieän vaø khaû naêng caàn chuû ñoäng xaây döïng keá hoaïch môû lôùp taïi choã. Trung taâm boài döôõng chính trò caáp huyeän hoã trôï veà giaûng vieân, taøi lieäu, thuû tuïc môû lôùp vaø caáp chöùng chæ cho hoïc vieân...

- Thöïc hieän caùc hình thöùc tuyeân truyeàn, giaùo duïc lyù luaän chính trò sinh ñoäng, thieát thöïc, nhö toå chöùc lôùp hoïc keát hôïp toå chöùc thi tìm hieåu veà lòch söû truyeàn thoáng daân toäc, veà Ñaûng, Baùc Hoà, veà ñöôøng loái, chuû tröông, chính saùch, phaùp luaät; thi bí thö chi boä, tröôûng thoân gioûi…

- Toå chöùc cho caùn boä chuû choát cuûa heä thoáng chính trò hoïc taäp caùc chöông trình chuyeân ñeà coù lieân quan ñeán ñöôøng loái, quan ñieåm cuûa Ñaûng do Ban Tuyeân giaùo Trung öông ban haønh, giôùi thieäu nhöõng chuyeân ñeà nhaân caùc ngaøy leã lôùn, hoïc taäp, nghieân cöùu caùc chuyeân ñeà veà tö töôûng Hoà Chí Minh…

- Giao nhieäm vuï cho caùn boä, ñaûng vieân phuï traùch hoä daân, tuyeân truyeàn giaùc ngoä quaàn chuùng.

III- Quy trình toå chöùc hoïc taäp, quaùn trieät vaø trieån khai thöïc hieän nghò quyeát cuûa Ñaûng

1- Muïc ñích cuûa coâng taùc toå chöùc hoïc taäp, quaùn trieät vaø trieån khai thöïc hieän nghò quyeát cuûa Ñaûng

- Vieäc hoïc taäp, quaùn trieät ñöôøng loái, nghò quyeát, chæ thò, quyeát ñònh… (goïi chung laø nghò quyeát) cuûa Ñaûng nhaèm giuùp caùn boä, ñaûng vieân naém vöõng nhöõng luaän ñieåm cô baûn trong caùc vaên kieän, qua ñoù, tích cöïc thöïc hieän moät caùch saùng taïo trong thöïc tieãn coâng taùc vaø ñôøi soáng, naâng cao yù chí, tinh thaàn caùch maïng ñöa nghò quyeát cuûa Ñaûng vaøo cuoäc soáng.

121

- Thoâng qua thaûo luaän vaø xaây döïng chöông trình haønh ñoäng ôû ñôn vò, ngaønh, ñòa phöông, cô sôû taïo ra phong traøo thi ñua thöïc hieän thaéng lôïi nghò quyeát.

- Tuyeân truyeàn, phoå bieán saâu roäng trong caùc taàng lôùp nhaân daân, taïo söï tin töôûng vaø quyeát taâm thöïc hieän nghò quyeát cuûa Ñaûng, chaáp haønh nghieâm chænh chính saùch, phaùp luaät cuûa Nhaø nöôùc, tích cöïc tham gia vaøo caùc phong traøo thi ñua yeâu nöôùc, taïo söï thoáng nhaát veà yù chí vaø haønh ñoäng trong toaøn Ñaûng, toaøn daân vaø toaøn quaân.

2- Quy trình chung

Ñoái vôùi ban tuyeân giaùo caùc ñaûng uûy xaõ, phöôøng, thò traán trong quaù trình tham möu toå chöùc hoïc taäp nghò quyeát cuûa Ñaûng ôû ñòa phöông caàn chuù yù moät soá vaán ñeà cô baûn:

- Xaây döïng keá hoaïch hoïc taäp nghò quyeát, chuaån bò taøi lieäu vaø nhöõng ñieàu kieän vaät chaát khaùc, thoâng baùo sôùm ñeå ñaûng vieân saép xeáp coâng vieäc ñeán döï ñoâng ñuû, nghieâm tuùc. Coá gaéng toå chöùc ñeå taát caû ñaûng vieân trong Ñaûng boä ñöôïc hoïc. Neáu soá löôïng ñaûng vieân ñoâng coù theå phaân chia thaønh hai, ba lôùp noái tieáp nhau, hoaëc toå chöùc hoïc taäp kyõ cho ñoäi nguõ ñaûng uûy vieân, bí thö chi boä, chi uûy vieân ñeå veà truyeàn ñaït, höôùng daãn laïi cho ñaûng vieân trong chi boä.

- Löïa choïn, boá trí baùo caùo vieân naém chaéc tinh thaàn noäi dung cô baûn cuûa nghò quyeát vaø coù phöông phaùp trình baøy, phaân tích deã hieåu, deã nhôù ñeå giuùp ngöôøi hoïc hieåu ñuùng, hieåu roõ nghò quyeát.

- Moãi laàn hoïc nghò quyeát nhaát thieát phaûi coù baùo caùo cuûa caáp uyû veà döï thaûo chöông trình, keá hoaïch thöïc hieän nghò quyeát cuûa cô sôû.

- Coá gaéng baûo ñaûm cho moãi chi boä coù ít nhaát moät cuoán Vaên kieän nghò quyeát vaø cuoán taøi lieäu hoïc taäp nghò quyeát (taøi lieäu daønh

122

cho caùn boä, ñaûng vieân ôû cô sôû) giuùp ñaûng vieân trong chi boä nghieân cöùu saâu vaø kyõ hôn.

- Khi ñaõ hoïc nghò quyeát, ñaõ coù chöông trình, keá hoaïch thöïc hieän nghò quyeát phaûi taäp trung chæ ñaïo coù hieäu quaû, taïo chuyeån bieán thöïc söï, ñaûm baûo “noùi ñi ñoâi vôùi laøm”. Ñaûng vieân naøo khoâng laøm, laøm khoâng ñaày ñuû hoaëc laøm traùi nghò quyeát cuûa Ñaûng phaûi bò pheâ bình, xöû lyù nghieâm tuùc.

Quy trình cuï theå bao goàm caùc noäi dung:2.1- Coâng taùc chuaån bò

a. Naém vöõng noäi dung coát loõi vaø tinh thaàn cuûa vaên baûn

Baùm saùt, naém vöõng cô sôû lyù luaän - thöïc tieãn, dieãn bieán cuûa quaù trình hình thaønh nhöõng chuû tröông, quan ñieåm, nhieäm vuï, giaûi phaùp ñöôïc neâu trong nghò quyeát, töø ñoù xaùc ñònh:

- Söï caàn thieát, taàm quan troïng, yù nghóa cuûa nghò quyeát.

- Nhöõng noäi dung cô baûn vaø môùi cuûa nghò quyeát (so vôùi caùc nghò quyeát thuoäc lónh vöïc naøy).

b. Nghieân cöùu tinh thaàn chæ ñaïo, höôùng daãn cuûa caáp treân

- Xaùc ñònh roõ muïc ñích, yeâu caàu.

- Noäi dung nhöõng vieäc caàn laøm, thôøi haïn hoaøn thaønh…

2.2- Tham möu vôùi caáp uûy

- Xaùc ñònh noäi dung caùc coâng vieäc caáp uûy caàn laøm:

+ Baùo caùo nhanh nghò quyeát cho caùn boä chuû choát hoaëc toaøn theå caùn boä, ñaûng vieân trong ñaûng boä (neáu thaáy caàn thieát).

+ Ban haønh höôùng daãn, keá hoaïch (neáu caàn) cho caùc caáp uûy tröïc thuoäc.

+ Toå chöùc caùc hoäi nghò do caáp uûy chuû trì.

123

+ Xaây döïng vaø trieån khai thöïc hieän chöông trình haønh ñoäng, keá hoaïch thöïc hieän nghò quyeát.

- Xaùc ñònh caùc noäi dung caáp uûy caàn quyeát ñònh hay cho yù kieán.- Xaây döïng vaên baûn vaø trình xin yù kieán.2.3- Baùo caùo nhanh nghò quyeát (neáu caàn thieát)

- Xaùc ñònh ñoái töôïng baùo caùo nhanh: Cho caùn boä chuû choát hoaëc toaøn theå caùn boä, ñaûng vieân.

- Thôøi gian: Ngay sau khi keát thuùc Hoäi nghò quaùn trieät, hoïc taäp nghò quyeát ôû caáp treân, khoâng caàn chôø ñeán khi coù vaên baûn chính thöùc.

- Noäi dung baùo caùo nhanh:+ YÙ nghóa, taàm quan troïng cuûa nghò quyeát.+ Nhöõng noäi dung cô baûn nhaát cuûa nghò quyeát.+ Yeâu caàu trieån khai thöïc hieän nghò quyeát.2.4- Xaây döïng caùc vaên baûn chæ ñaïo, höôùng daãn

- Vieäc xaùc ñònh hình thöùc vaên baûn caên cöù vaøo yeâu caàu, nhieäm vuï cuûa caáp treân vaø tính chaát, taàm quan troïng cuûa nghò quyeát.

- Vaên baûn chæ ñaïo, höôùng daãn khoâng ñöôïc sao nguyeân vaên baûn cuûa tænh, huyeän, nhöng cuõng traùnh boû soùt nhöõng noäi dung caàn thieát.

- Vaên baûn höôùng daãn caàn ngaén goïn, deã hieåu, khoâng duøng caùch noùi ña nghóa; truyeàn taûi ñuû caùc noäi dung maø caáp döôùi caàn thöïc hieän baûo ñaûm ñöa nghò quyeát vaøo cuoäc soáng moät caùch hieäu quaû nhaát. Höôùng daãn phaûi chi tieát, cuï theå, nhöng vaãn baûo ñaûm cho saùng taïo, phuø hôïp vôùi ñaëc ñieåm, tình hình ñòa phöông, cô sôû.

2.5- Chuaån bò toå chöùc hoäi nghò hoïc taäp, quaùn trieät

a. Xaây döïng keá hoaïch toå chöùc caùc hoäi nghò hoïc taäp, quaùn trieät

Caên cöù vaøo chæ thò, höôùng daãn cuûa caáp treân vaø yeâu caàu cuûa caáp uûy ñeå xaây döïng keá hoaïch. Noäi dung keá hoaïch goàm:

124

- Ñoái töôïng môû lôùp vaø soá lôùp caàn môû.- Thôøi gian vaø noäi dung hoïc taäp, quaùn trieät (chuù yù phaân boå

thôøi gian hôïp lyù, traùnh choàng cheùo vôùi caùc hoäi nghò khaùc cuûa ñòa phöông, caáp treân).

- Noäi dung chöông trình, döï kieán baùo caùo vieân.- Taøi lieäu, kinh phí, ñòa ñieåm, phöông tieän, hoäi tröôøng, tieán ñoä

hoaøn thaønh.- Döï kieán nhaân söï toå chöùc thöïc hieän; thaønh laäp ban toå chöùc

(neáu thaáy caàn thieát).b. Chuaån bò taøi lieäu

- Yeâu caàu: Taøi lieäu caàn ñöôïc chuaån bò ñaày ñuû, baûo ñaûm yeâu caàu chuyeån taûi ñöôïc nhöõng noäi dung cô baûn, coát loõi cuûa nghò quyeát, phaân tích laøm roõ cô sôû lyù luaän - thöïc tieãn cuûa nhöõng ñieåm maáu choát vaø môùi trong nghò quyeát.

- Caùc loaïi taøi lieäu: Vaên baûn chính thöùc; caùc taøi lieäu do Ban Tuyeân giaùo Trung öông bieân soaïn cho caùc ñoái töôïng khaùc nhau (xaùc ñònh ñuùng ñoái töôïng ñeå löïa choïn taøi lieäu); caùc taøi lieäu cuûa ñòa phöông, cô sôû (neáu caàn phaûi xin yù kieán caáp uûy ñeå toå chöùc bieân soaïn).

Tuøy thuoäc tính chaát cuûa nghò quyeát maø Ban Tuyeân giaùo Trung öông bieân soaïn caùc loaïi taøi lieäu khaùc nhau. Thoâng thöôøng, Ban Tuyeân giaùo Trung öông bieân soaïn 4 loaïi taøi lieäu cho caùc ñoái töôïng khaùc nhau:

+ Taøi lieäu nghieân cöùu duøng cho caùn boä chuû choát vaø baùo caùo vieân.

+ Taøi lieäu hoïc taäp duøng cho caùn boä, ñaûng vieân ôû cô sôû.

+ Taøi lieäu hoûi ñaùp duøng cho hoäi vieân, ñoaøn vieân caùc ñoaøn theå chính trò - xaõ hoäi vaø nhaân daân.

125

+ Taøi lieäu tham khaûo duøng cho nhöõng ngöôøi nghieân cöùu saâu veà nghò quyeát.

c. Baùo caùo vieân

Baùo caùo vieân phaûi chuaån bò kyõ baøi giôùi thieäu nghò quyeát: vöøa trình baøy ñöôïc nhöõng noäi dung chính cuûa nghò quyeát vöøa phaân tích coù söùc thuyeát phuïc nhöõng cô sôû lyù luaän - thöïc tieãn vaø ñieàu kieän ñeå thöïc hieän nhöõng chuû tröông, quan ñieåm, nhieäm vuï, giaûi phaùp môùi trong nghò quyeát.

Ñieàu ñaëc bieät löu yù laø tuøy töøng ñoái töôïng maø baùo caùo vieân coù phöông phaùp truyeàn ñaït thích hôïp vaø gôïi môû ñöôïc nhöõng vaán ñeà caàn thaûo luaän.

2.6- Xaây döïng döï thaûo chöông trình haønh ñoäng

Chöông trình haønh ñoäng khoâng phaûi laø nghò quyeát cuûa caáp uûy caáp döôùi ñeå thöïc hieän nghò quyeát cuûa caáp uûy caáp treân; cuõng khoâng phaûi laø “cheùp” laïi nghò quyeát caáp treân.

Chöông trình haønh ñoäng phaûi theå hieän moät soá noäi dung phuø hôïp (khoâng phaûi taát caû noäi dung) trong nghò quyeát maø ñòa phöông, ngaønh caàn trieån khai thöïc hieän. Moät soá noäi dung naøy ñaùp öùng nhöõng yeâu caàu, ñoøi hoûi cuûa ñòa phöông, ngaønh; ñoàng thôøi ñòa phöông, ngaønh coù ñieàu kieän ñeå thöïc hieän coù hieäu quaû.

2.7- Toå chöùc lôùp hoïc taäp, quaùn trieät

- OÅn ñònh lôùp vaø giôùi thieäu baùo caùo vieân truyeàn ñaït nghò quyeát.

- Phaàn truyeàn ñaït nghò quyeát, löu yù:

+ Toå chöùc theo doõi baùo caùo vieân trình baøy treân lôùp.

Trong quaù trình baùo caùo vieân trình baøy, neáu thaáy coù vaán ñeà gì caàn ruùt kinh nghieäm thì vaøo giôø giaûi lao caàn gaëp rieâng ñeå trao ñoåi.

+ Theo doõi hoïc vieân trong lôùp hoïc.

126

+ Quan saùt ñeå xem hoïc vieân coù tieáp thu toát hay khoâng baøi truyeàn ñaït cuûa baùo caùo vieân ñeå ruùt kinh nghieäm.

+ Ruùt kinh nghieäm buoåi nghe truyeàn ñaït nghò quyeát.- Phaàn thaûo luaän, caùc vaán ñeà caàn löu yù:+ Gôïi yù nhöõng vaán ñeà caàn ñi saâu thaûo luaän ñeå naém vöõng noäi

dung coát loõi vaø môùi cuûa nghò quyeát vaø chöông trình haønh ñoäng.+ Ñieàu haønh, höôùng daãn thaûo luaän.+ Taïo khoâng khí daân chuû, töï do tö töôûng, thaúng thaén ñeå

thaûo luaän.+ Taäp trung thaûo luaän ñeå naém noäi dung cô baûn vaø môùi cuûa

nghò quyeát, cuûa chöông trình haønh ñoäng, ñaëc bieät thaûo luaän nhöõng giaûi phaùp cô baûn ñeå thöïc hieän chöông trình haønh ñoäng cuûa caáp uûy.

- Giaûi ñaùp vaø keát luaän.Môøi baùo caùo vieân hoaëc thöôøng tröïc caáp uûy giaûi ñaùp nhöõng

vaán ñeà hoïc vieân coøn thaéc maéc vaø keát luaän nhöõng vaán ñeà quan troïng caàn naém vöõng khi quaùn trieät vaø thöïc hieän nghò quyeát.

2.8- Sô keát, ruùt kinh nghieäm vaø baùo caùo veà ñôït toå chöùc hoïc taäp, quaùn trieät nghò quyeát

Taäp trung ruùt kinh nghieäm nhöõng noäi dung:- Coâng taùc chuaån bò.- Coâng taùc toå chöùc caùc lôùp.- Keát quaû, hieäu quaû.- Caùc baøi hoïc kinh nghieäm.- Vieát baùo caùo göûi caáp treân.2.9- Trieån khai chöông trình, keá hoaïch thöïc hieän nghò quyeát- Caáp uûy döï thaûo vaø thoâng qua chöông trình, keá hoaïch thöïc

hieän nghò quyeát.

127

- Chuaån bò ñieàu kieän veà taøi chính, vaät chaát, kyõ thuaät vaø con ngöôøi ñeå thöïc hieän chöông trình, keá hoaïch thöïc hieän nghò quyeát.

- Xaây döïng vaø thoâng qua keá hoaïch toå chöùc thöïc hieän chöông trình, keá hoaïch.

- Töøng böôùc thöïc hieän theo keá hoaïch ñaõ ñöôïc thoâng qua.- Ñaùnh giaù, sô keát, ruùt kinh nghieäm vaø boå sung giaûi phaùp thöïc

hieän theo ñònh kyø.- Toång keát vieäc thöïc hieän chöông trình haønh ñoäng.2.10- Kieåm tra, giaùm saùt vieäc toå chöùc hoïc taäp, quaùn trieät vaø

trieån khai thöïc hieän nghò quyeát cuûa caáp döôùi

Ñaûng uûy cô sôû caàn thöôøng xuyeân kieåm tra caùn boä, ñaûng vieân thöïc hieän caùc quy ñònh veà hoïc taäp giaùo duïc lyù luaän chính trò, kòp thôøi bieåu döông nhöõng taám göông hoïc taäp toát; nhaéc nhôû, pheâ bình nhöõng tröôøng hôïp löôøi hoïc, ngaïi hoïc. Haøng naêm, khi phaân tích chaát löôïng chi boä, ñaûng vieân caàn laáy keát quaû hoïc taäp, nhaát laø hoïc taäp lyù luaän chính trò laøm moät tieâu chuaån ñeå xem xeùt, ñaùnh giaù. Vieäc kieåm tra, ñaùnh giaù caàn thöïc hieän theo caùc böôùc:

- Xaây döïng vaø ban haønh keá hoaïch kieåm tra, giaùm saùt.- Thaønh laäp vaø toå chöùc caùc ñoaøn kieåm tra, giaùm saùt.- Theo doõi, giaùm saùt quaù trình hoïc taäp, thöïc hieän nghò quyeát

ôû cô sôû.- Baùo caùo ñaùnh giaù cho caáp uûy.2.11- Toå chöùc tuyeân truyeàn nghò quyeát trong nhaân daân

- Vieäc giaùo duïc nghò quyeát, tröôùc heát thoâng qua caùc hình thöùc sinh hoaït cuûa Maët traän Toå quoác vaø caùc ñoaøn theå ôû cô sôû, chuù troïng boài döôõng ñoäi nguõ caùn boä ñeå hoï phaùt huy ñöôïc vai troø tích cöïc trong vieäc toå chöùc hoïc taäp vaø thöïc hieän nghò quyeát trong toå chöùc, ñoaøn theå mình.

128

- Gaén noäi dung tuyeân truyeàn, phoå bieán nghò quyeát vôùi noäi dung caùc kyø sinh hoaït thoân, laøng, toå daân phoá. Söû duïng coù hieäu quaû heä thoáng truyeàn thanh xaõ, phöôøng, thò traán ñeå giuùp nhaân daân hieåu ñöôïc nhöõng ñieàu thaät caàn thieát trong nghò quyeát.

Taøi lieäu phoå bieán roäng raõi daønh cho nhaân daân laø cuoán Hoûi - Ñaùp do Ban Tuyeân giaùo Trung öông bieân soaïn vaø caùc taøi lieäu tuyeân truyeàn, phoå bieán nghò quyeát cuûa Ban Tuyeân giaùo Tænh uûy (neáu coù). Chöông trình haønh ñoäng cuûa ñaûng boä phaûi ñöôïc tuyeân truyeàn, phoå bieán roäng raõi vaø trôû thaønh caùc phong traøo hoaït ñoäng cuï theå cuûa nhaân daân höôûng öùng vaø laøm theo nghò quyeát cuûa Ñaûng.

3- Veà toå chöùc giaùo duïc saâu roäng chính saùch, phaùp luaät cuûa Nhaø nöôùc

- Chính saùch, phaùp luaät cuûa Nhaø nöôùc laø söï theå cheá hoaù quan ñieåm, ñöôøng loái cuûa Ñaûng. Vì vaäy, giaùo duïc chính saùch, phaùp luaät chính laø noäi dung, hình thöùc giaùo duïc lyù luaän chính trò. Caàn coù keá hoaïch toå chöùc cho caùn boä, ñaûng vieân vaø nhaân daân nghieân cöùu veà caùc chính saùch, phaùp luaät hieän haønh, nhaát laø caùc chính saùch, phaùp luaät coù quan heä tröïc tieáp ñeán ñôøi soáng cuûa nhaân daân nhö Luaät ñaát ñai, Luaät baûo veä röøng, Luaät hôïp taùc xaõ, Phaùp leänh daân chuû ôû xaõ, phöôøng, thò traán, Phaùp leänh choáng tham nhuõng, Phaùp leänh thöïc haønh tieát kieäm, choáng laõng phí, Boä luaät hình söï, Boä luaät daân söï, Luaät nghóa vuï quaân söï, Luaät giaùo duïc, Phaùp leänh tín ngöôõng, toân giaùo,…

- Moïi ñaûng vieân phaûi hoïc, naém vöõng vaø thöïc hieän nghieâm tuùc, ñoàng thôøi phoå bieán saâu roäng vaø vaän ñoäng nhaân daân chaáp haønh ñuùng chính saùch, phaùp luaät hieän haønh cuûa Nhaø nöôùc.

- Hình thöùc giaùo duïc chuû yeáu laø thoâng qua sinh hoaït chi boä, sinh hoaït ñoaøn theå thoân, laøng, toå daân phoá... Maët khaùc, caàn thöôøng xuyeân theo doõi kieåm tra, kòp thôøi bieåu döông nhöõng göông chaáp

129

haønh toát; nhaéc nhôû pheâ phaùn nhöõng tröôøng hôïp laøm sai, nhaát laø nhöõng vieäc coá yù laøm traùi quan ñieåm cuûa Ñaûng, chính saùch, phaùp luaät cuûa Nhaø nöôùc. Söû duïng coù hieäu quaû tuû saùch phaùp luaät cuûa xaõ, phöôøng, ñôn vò.

B- Coâng taùc giaùo duïc truyeàn thoáng caùch maïng ôû cô sôûI- Muïc ñích cuûa giaùo duïc truyeàn thoáng1- Truyeàn thoáng laø thoùi quen ñöôïc hình thaønh töø laâu ñôøi trong

loái soáng vaø neáp nghó, ñöôïc truyeàn laïi töø theá heä naøy sang theá heä khaùc. Truyeàn thoáng coù tính coäng ñoàng vaø tính lòch söû; coù tính oån ñònh vaø beàn vöõng töông ñoái; coù theå trôû thaønh nhöõng chuaån möïc, ñònh höôùng haønh ñoäng cho caùc caù nhaân vaø coäng ñoàng.

2- Truyeàn thoáng caùch maïng laø truyeàn thoáng cuûa giai caáp coâng nhaân vaø nhaân daân lao ñoäng döôùi söï laõnh ñaïo cuûa Ñaûng Coäng saûn Vieät Nam.

Giaùo duïc truyeàn thoáng caùch maïng nhaèm naâng cao loøng yeâu nöôùc, loøng töï haøo daân toäc cho quaàn chuùng nhaân daân laø moät nhieäm vuï thöôøng xuyeân, caàn thieát ñoái vôùi Ñaûng trong tieán trình xaây döïng vaø phaùt trieån ñaát nöôùc.

II- Noäi dung chuû yeáu cuûa giaùo duïc truyeàn thoáng caùch maïng

1- Giaùo duïc chuû nghóa yeâu nöôùc: Yeâu nöôùc laø giaù trò truyeàn thoáng cao quí nhaát cuûa nhaân daân ta ñöôïc hun ñuùc suoát quaù trình haøng ngaøn naêm döïng nöôùc vaø giöõ nöôùc, trôû thaønh coäi nguoàn söùc maïnh cuûa daân toäc. Ngaøy nay giaùo duïc truyeàn thoáng yeâu nöôùc caàn gaén lieàn vôùi yeâu chuû nghóa xaõ hoäi, ñoù laø muïc tieâu lyù töôûng cuûa Ñaûng ta vaø cuûa daân toäc ta.

2- Giaùo duïc truyeàn thoáng ñoaøn keát, gaén boù trong coäng ñoàng caùc daân toäc Vieät Nam: Loøng nhaân aùi “thöông ngöôøi nhö theå thöông thaân”, truyeàn thoáng ñoaøn keát hôïp taùc, giuùp nhau trong khoù khaên,

130

hoaïn naïn... laø truyeàn thoáng cöïc kyø quyù baùu cuûa daân toäc ta, ngaøy nay ñöôïc Ñaûng ta keá thöøa vaø phaùt huy treân tinh thaàn cuûa chuû nghóa nhaân ñaïo maùc-xít, treân tinh thaàn quoác teá voâ saûn cao caû.

3- Truyeàn thoáng anh huøng, baát khuaát trong ñaáu tranh döïng nöôùc vaø giöõ nöôùc cuûa daân toäc ñöôïc Ñaûng ta phaùt huy vaø phaùt trieån thaønh chuû nghóa anh huøng caùch maïng trong chieán ñaáu vaø lao ñoäng saùng taïo trong söï nghieäp giaûi phoùng daân toäc, trong xaây döïng vaø baûo veä Toå quoác hieän nay.

4- Caàn cuø vaø saùng taïo trong lao ñoäng laø neùt ñeïp truyeàn thoáng cuûa nhaân daân ta. Trong caùch maïng, truyeàn thoáng aáy ñöôïc keá thöøa vaø phaùt huy treân tinh thaàn töï haøo vaø töï toân daân toäc, trôû thaønh thaùi ñoä lao ñoäng môùi, lao ñoäng saùng taïo, coù kyû luaät, coù kyõ thuaät, coù naêng suaát lao ñoäng cao, phaán ñaáu vì söï nghieäp daân giaøu, nöôùc maïnh, daân chuû, coâng baèng, vaên minh.

5- Tinh thaàn laïc quan caùch maïng trong cuoäc soáng vaø trong söï nghieäp ñaáu tranh caùch maïng. Ñaây cuõng laø truyeàn thoáng toát ñeïp cuûa daân toäc ñöôïc Ñaûng ta phaùt huy vaø phaùt trieån trong suoát quaù trình laõnh ñaïo caùch maïng Vieät Nam.

Trong quaù trình caùch maïng döôùi söï laõnh ñaïo cuûa Ñaûng, cuøng vôùi nhöõng truyeàn thoáng voán coù cuûa daân toäc thì nhieàu giaù trò tinh thaàn môùi ñöôïc hình thaønh vaø phaùt trieån, trôû thaønh truyeàn thoáng toát ñeïp cuûa nhaân daân ta nhö tinh thaàn daân chuû, thi ñua yeâu nöôùc, “uoáng nöôùc nhôù nguoàn”, “ñeàn ôn ñaùp nghóa”, tinh thaàn quoác teá thuûy chung trong saùng...

Giaùo duïc truyeàn thoáng caùch maïng laø nhaèm “xaây döïng nhöõng con ngöôøi vaø theá heä Vieät Nam gaén boù thieát tha vôùi lyù töôûng ñoäc laäp daân toäc vaø chuû nghóa xaõ hoäi”; coù ñaïo ñöùc trong saùng; coù yù chí kieân cöôøng xaây döïng vaø baûo veä Toå quoác, thöïc hieän coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa ñaát nöôùc; giöõ gìn vaø phaùt huy caùc giaù trò cuûa vaên

131

hoùa daân toäc, coù naêng löïc tieáp thu tinh hoa vaên hoùa nhaân loaïi, phaùt huy tieàm naêng cuûa daân toäc vaø con ngöôøi Vieät Nam; coù yù thöùc coäng ñoàng vaø phaùt huy tính tích cöïc cuûa caù nhaân, laøm chuû tri thöùc khoa hoïc vaø coâng ngheä hieän ñaïi, coù tö duy saùng taïo, coù kyõ naêng thöïc haønh gioûi, coù taùc phong coâng nghieäp, coù tính toå chöùc vaø kyû luaät; coù söùc khoeû, laø nhöõng ngöôøi thöøa keá xaây döïng chuû nghóa xaõ hoäi vöøa “hoàng” vöøa “chuyeân” nhö lôøi caên daën cuûa Baùc Hoà.

III- Hình thöùc giaùo duïc truyeàn thoáng caùch maïng

Tuøy theo noäi dung vaø ñieàu kieän cuï theå cuûa töøng cô sôû maø coù theå löïa choïn caùc hình thöùc phuø hôïp. Theo söï taäp hôïp töø caùc ngaønh, ñòa phöông, coù moät soá hình thöùc sau:

1- Toå chöùc mít-tinh tuyeân truyeàn coå ñoäng ôû cô sôû vaøo dòp caùc ngaøy leã lôùn cuûa daân toäc vaø caùch maïng. Toå chöùc toát coâng taùc tuyeân truyeàn mieäng, thoâng tin coå ñoäng veà ñeà taøi naøy qua hoaït ñoäng cuûa caùc ñoaøn theå chính trò-xaõ hoäi ôû ñòa phöông.

2- Toå chöùc sinh hoaït chính trò tö töôûng; thi tìm hieåu caùc ñeà taøi veà truyeàn thoáng caùch maïng; neâu göông; tham quan; leã hoäi quaàn chuùng; caùc hoaït ñoäng veà nguoàn...

3 - Söû duïng caùc loaïi hình vaên hoïc ngheä thuaät, theå thao...

Caàn toå chöùc sô keát, toång keát ruùt kinh nghieäm coâng taùc giaùo duïc truyeàn thoáng theo ñònh kyø haøng thaùng, quyù, naêm. Toå chöùc ruùt kinh nghieäm sau moãi ñôït phaùt ñoäng phong traøo, toå chöùc caùc hoäi thi... Ñaây laø vieäc laøm caàn thieát goùp phaàn quan troïng vaøo vieäc naâng cao hieäu quaû coâng taùc giaùo duïc truyeàn thoáng caùch maïng.

132

Chuyeân ñeà 7COÂNG TAÙC KHOA GIAÙO CÔ SÔÛ

I- Khaùi quaùt veà coâng taùc khoa giaùo1- Khaùi nieäm coâng taùc khoa giaùoCoâng taùc khoa giaùo laø moät boä phaän quan troïng cuûa coâng taùc

tuyeân giaùo; laø hoaït ñoäng laõnh ñaïo, chæ ñaïo cuûa Ñaûng trong caùc lónh vöïc giaùo duïc-ñaøo taïo vaø daïy ngheà; khoa hoïc-coâng ngheä vaø moâi tröôøng; coâng taùc trí thöùc; chaêm soùc söùc khoûe nhaân daân; coâng taùc daân soá; coâng taùc gia ñình, treû em; theå duïc-theå thao; caùc vaán ñeà an sinh xaõ hoäi vaø phoøng choáng teä naïn xaõ hoäi nhaèm thöïc hieän ñöôøng loái cuûa Ñaûng, phaùt huy söùc maïnh toaøn daân, chaêm lo nhaân toá con ngöôøi, ñaøo taïo, boài döôõng nguoàn nhaân löïc; nghieân cöùu, öùng duïng tieán boä khoa hoïc-coâng ngheä vaøo saûn xuaát vaø ñôøi soáng, goùp phaàn thöïc hieän muïc tieâu daân giaøu, nöôùc maïnh, daân chuû, coâng baèng, vaên minh.

2- Vai troø, vò trí cuûa coâng taùc khoa giaùo- Coâng taùc khoa giaùo laø lónh vöïc hoaït ñoäng phuïc vuï muïc tieâu

phaùt trieån con ngöôøi toaøn dieän.- Coâng taùc khoa giaùo laø khaâu ñoät phaù phuïc vuï quaù trình CNH,

HÑH ñaát nöôùc.- Naâng cao tieàm löïc khoa hoïc-coâng ngheä, naâng cao naêng löïc

caïnh tranh cuûa neàn kinh teá.- Goùp phaàn xaây döïng vaø phaùt trieån ñoäi nguõ trí thöùc, naâng cao

chaát löôïng nguoàn nhaân löïc.

133

Nhö vaäy, coâng taùc khoa giaùo coù vai troø laø ñoäng löïc thuùc ñaåy quaù trình phaùt trieån ñaát nöôùc nhanh vaø beàn vöõng.

3- Nhieäm vuï coâng taùc khoa giaùo ôû cô sôû- Coâng taùc khoa giaùo goùp phaàn phaùt trieån kinh teá-xaõ hoäi ôû xaõ,

phöôøng, thò traán.- Coâng taùc khoa giaùo goùp phaàn thöïc hieän coâng baèng xaõ hoäi veà

giaùo duïc vaø chaêm soùc söùc khoûe nhaân daân.- Coâng taùc khoa giaùo gaén vôùi phong traøo xoùa ñoùi, giaûm ngheøo.- Moïi hoaït ñoäng khoa giaùo ñeàu goùp phaàn vaøo ñaåy maïnh CNH,

HÑH noâng nghieäp, noâng thoân.- Coâng taùc khoa giaùo tham gia tích cöïc vaøo quaù trình xaây döïng

noâng thoân môùi. II- Hoaït ñoäng laõnh ñaïo coâng taùc khoa giaùo cuûa caáp uyû

ñaûng cô sôû1- Laõnh ñaïo thöïc hieän caùc nhieäm vuï khoa giaùo ôû cô sôû1.1- Veà giaùo duïc vaø ñaøo taïo- Ñaûng boä xaõ, phöôøng, thò traán caàn taäp trung laõnh ñaïo vaø chæ

ñaïo caùc cô sôû giaùo duïc taïi ñòa phöông quaùn trieät, tuyeân truyeàn phoå bieán roäng raõi trong caùn boä, ñaûng vieân vaø nhaân daân thöïc hieän toát ba muïc tieâu cuûa ngaønh giaùo duïc vaø ñaøo taïo laø naâng cao daân trí, ñaøo taïo nhaân löïc, boài döôõng nhaân taøi.

- Ñaûng boä laõnh ñaïo vieäc thöïc hieän keát hôïp giöõa giaùo duïc nhaø tröôøng vôùi giaùo duïc gia ñình vaø xaõ hoäi; thöïc hieän xaõ hoäi hoùa giaùo duïc, chaêm lo xaây döïng cô sôû vaät chaát cho caùc tröôøng hoïc. Huy ñoäng söï tham gia cuûa caùc ñoaøn theå chính trò-xaõ hoäi vaøo coâng taùc giaùo duïc, khuyeán khích phaùt trieån caùc quyõ khuyeán hoïc cuûa caùc toå chöùc, doøng hoï, gia ñình; tuyeân truyeàn, vaän ñoäng nhaân daân ñoùng goùp caùc nguoàn löïc, xaây döïng cô sôû vaät chaát, giaùm saùt tieán ñoä vaø chaát löôïng thöïc hieän phoå caäp giaùo duïc ôû cô sôû.

134

- Ñaûng boä laõnh ñaïo thöïc hieän xoùa muø chöõ vaø choáng taùi muø chöõ, cuûng coá keát quaû phoå caäp giaùo duïc tieåu hoïc ñuùng ñoä tuoåi, phoå caäp giaùo duïc trung hoïc cô sôû vaø tieán tôùi phoå caäp giaùo duïc baäc trung hoïc cho con em ñòa phöông. Chæ ñaïo toát cuoäc vaän ñoäng “Toaøn daân ñöa treû ñeán tröôøng”.

- Ñoái vôùi vuøng noâng thoân caàn trieån khai thöïc hieän toát Ñeà aùn ñaøo taïo ngheà cho noâng daân, nhaát laø ñoàng baøo daân toäc thieåu soá. Keát hôïp chaët cheõ vieäc ñaøo taïo ngheà vôùi vieäc boài döôõng, phoå bieán kieán thöùc kyõ thuaät cho ngöôøi daân.

- Theo doõi choáng vieäc caùc tröôøng thu nhieàu khoaûn ñoùng goùp khoâng hôïp lyù, thöïc hieän mieãn giaûm hoïc phí cho ngöôøi hoïc, hoã trôï kinh phí hoïc taäp cho hoïc sinh, ñaûm baûo coâng baèng xaõ hoäi trong giaùo duïc.

1.2- Veà khoa hoïc vaø coâng ngheä

- Ñaûng boä toå chöùc quaùn trieät saâu roäng ñeå caùc taàng lôùp nhaân daân coù nhaän thöùc saâu saéc veà vai troø vaø vò trí cuûa khoa hoïc vaø coâng ngheä trong quaù trình CNH, HÑH.

- Ñeå phoå bieán nhöõng tieán boä khoa hoïc vaø coâng ngheä ôû cô sôû, ñöa tieán boä khoa hoïc vaø coâng ngheä vaøo thöïc tieãn saûn xuaát. Moãi xaõ neân coù quy hoaïch, löïa choïn vaø göûi con em ñòa phöông ñi ñaøo taïo ñeå trôû thaønh caùn boä khoa hoïc, trôû veà phuïc vuï taïi ñòa phöông vaø coù bieän phaùp thu huùt caùn boä khoa hoïc laø ngöôøi ñòa phöông veà cô sôû coâng taùc. Xaây döïng ñoäi nguõ coäng taùc vieân khoa hoïc. Thöïc hieän lieân keát giöõa ñòa phöông vôùi caùc cô sôû laøm coâng taùc nghieân cöùu, trieån khai öùng duïng tieán boä khoa hoïc vaøo saûn xuaát vaø ñôøi soáng ñoùng treân ñòa baøn vaø gaàn ñòa baøn.

- Höôùng daãn öùng duïng caùc thaønh töïu khoa hoïc vaø coâng ngheä trong saûn xuaát, taïo böôùc chuyeån bieán roõ reät veà naêng suaát, chaát löôïng, hieäu quaû vaø söùc caïnh tranh cuûa noâng saûn haøng hoùa, taêng

135

nhanh thu nhaäp, tích luõy cho noâng daân vaø ngöôøi lao ñoäng. Phaùt trieån maïnh ngaønh, ngheà ñòa phöông. Laøm toát vieäc baûo quaûn vaø cheá bieán saûn phaåm noâng nghieäp ñeå naâng cao hieäu quaû söû duïng, ñaùp öùng yeâu caàu tieâu duøng vaø xuaát khaåu.

- Chuù troïng ñaåy maïnh coâng taùc khuyeán noâng, khuyeán laâm, khuyeán coâng, qua ñoù höôùng daãn caùc tieán boä khoa hoïc vaø coâng ngheä môùi, thoâng tin, phoå bieán tri thöùc khoa hoïc, nhaát laø ôû caùc xaõ, thoân, laøng vuøng saâu, vuøng xa, giuùp baø con naâng cao naêng suaát caây troàng, vaät nuoâi, hieäu quaû saûn xuaát, kinh doanh.

- Ñoái vôùi khoa hoïc xaõ hoäi, caàn chuù troïng coâng taùc giaùo duïc lyù luaän chính trò, phaùp luaät, truyeàn thoáng lòch söû, vaên hoùa, truyeàn thoáng caùch maïng cuûa ñòa phöông,… cho caùn boä, ñaûng vieân vaø nhaân daân thoâng qua caùc hình thöùc tuyeân truyeàn mieäng, sinh hoaït chi boä, ñoaøn theå quaàn chuùng, heä thoáng ñaøi truyeàn thanh…

1.3- Veà chaêm soùc söùc khoûe nhaân daân

- Caáp uûy cô sôû quan taâm chæ ñaïo thöïc hieän toát nhöõng muïc tieâu cô baûn naâng cao chaát löôïng chaêm soùc söùc khoûe ôû cô sôû; coi troïng vaø taêng cöôøng dòch vuï y teá coäng ñoàng, chaêm soùc söùc khoûe cho treû em, ngöôøi bò di chöùng chieán tranh, ngöôøi ngheøo, daân toäc thieåu soá, vuøng caên cöù caùch maïng, vuøng saâu, vuøng xa. Taêng cöôøng chaêm soùc söùc khoûe, theå chaát nhaèm taêng tuoåi thoï bình quaân; caûi thieän moâi tröôøng soáng, söû duïng nöôùc saïch, hoá xí hôïp veä sinh…

- Ñaûng boä cô sôû caàn quan taâm laõnh ñaïo vieäc cuûng coá toå chöùc vaø hoaït ñoäng cuûa maïng löôùi y teá cô sôû. Taêng cöôøng coâng taùc truyeàn thoâng, giaùo duïc söùc khoûe cho coäng ñoàng. Ñaåy maïnh vaø toå chöùc toát vieäc thöïc hieän caùc chöông trình y teá quoác gia, coâng taùc veä sinh phoøng beänh, phoøng choáng dòch, troàng vaø söû duïng thuoác nam, phaùt huy y hoïc coå truyeàn. Naâng cao chaát löôïng khaùm, chöõa beänh, baûo veä söùc khoûe cho nhaân daân. Chuù yù chaêm soùc söùc khoûe cho caùc

136

gia ñình chính saùch, ngöôøi coù coâng vôùi caùch maïng, ngöôøi ngheøo. Giaûm tyû leä treû em suy dinh döôõng.

1.4- Veà daân soá-keá hoaïch hoùa gia ñình

- Ñaûng uûy laõnh ñaïo vaø quaùn trieät trong toaøn boä caùn boä, ñaûng vieân vaø nhaân daân veà ñöôøng loái, quan ñieåm cuûa Ñaûng, chính saùch, phaùp luaät cuûa Nhaø nöôùc trong lónh vöïc daân soá-keá hoaïch hoùa gia ñình.

- Laõnh ñaïo vaø chæ ñaïo caùc ngaønh, caùc toå chöùc ôû cô sôû thöïc hieän chöông trình daân soá- keá hoaïch hoùa gia ñình theo caùc chöông trình muïc tieâu ñaõ ñeà ra, nhö giaûm taêng daân soá, quy moâ daân soá, naâng cao chaát löôïng daân soá veà theå chaát, trí tueä vaø tinh thaàn.

- Trieån khai chöông trình daân soá-keá hoaïch hoùa gia ñình; taêng cöôøng coâng taùc tuyeân truyeàn, giaùo duïc, taïo söï chuyeån bieán veà nhaän thöùc, haønh vi vaø traùch nhieäm cuûa toå chöùc ñaûng, cuûa moãi ñaûng vieân vaø moãi ngöôøi daân ñoái vôùi coâng taùc daân soá-keá hoaïch hoùa gia ñình.

1.5- Coâng taùc gia ñình

- Caàn chuù yù vieäc phaùt ñoäng phong traøo xaây döïng gia ñình vaên hoùa, gia ñình hieáu hoïc, gia ñình maãu möïc hieáu thaûo, gia ñình laøm aên gioûi...; choáng baïo löïc gia ñình. Thoâng qua nhöõng phong traøo naøy maø toân vinh nhöõng gia ñình tieâu bieåu treân caùc maët coâng taùc.

- Cung caáp tôùi töøng gia ñình caùc kieán thöùc, kyõ naêng soáng, nhö: kyõ naêng laøm cha meï, kyõ naêng öùng xöû giöõa caùc thaønh vieân vôùi nhau vaø giöõa caùc thaønh vieân trong gia ñình vôùi coäng ñoàng. Giaùo duïc vaø vaän ñoäng moïi gia ñình töï nguyeän, töï giaùc, tích cöïc thöïc hieän neáp soáng vaên minh.

- Vaän ñoäng caùc gia ñình tích cöïc tham gia xaây döïng vaø thöïc hieän höông öôùc, quy öôùc, phaùp leänh daân chuû ôû xaõ, phöôøng, thò traán, phaùt trieån caùc hình thöùc toå hoøa giaûi; giöõ gìn vaø phaùt huy vaên hoùa gia

137

ñình vaø truyeàn thoáng toát ñeïp cuûa doøng hoï; xaây döïng tình laøng nghóa xoùm, ñoaøn keát, giuùp ñôõ laãn nhau, nhaéc nhôû, ñoäng vieân nhau thöïc hieän toát chuû tröông, chính saùch, phaùp luaät cuûa Ñaûng vaø Nhaø nöôùc.

1.6- Veà baûo veä, chaêm soùc vaø giaùo duïc treû em

- Chaêm lo phaùt trieån toaøn dieän cho treû em veà söùc khoeû, trí tueä, ñaïo ñöùc, vaên hoùa tinh thaàn, ñoàng thôøi haïn cheá möùc thaáp nhaát söï xaâm haïi ñoái vôùi treû em.

- Coù bieän phaùp giaûi quyeát toát moät soá muïc tieâu quan troïng nhö: giaûm tyû leä treû em suy dinh döôõng, giuùp ñôõ ñeå moïi treû em ñöôïc hoïc taäp theo quy ñònh, giaûm treû em thaát hoïc, boû hoïc, löu ban, thu huùt treû em quaù ñoä tuoåi vaøo caùc lôùp hoïc, tích cöïc phoøng, choáng tình traïng treû em bò xaâm haïi, treû em laøm traùi phaùp luaät, treû em ñi lang thang kieám soáng; ñaàu tö vaø huy ñoäng caùc nguoàn löïc ñeå phaùt trieån nhaø treû, lôùp maãu giaùo, ñieåm vaên hoùa, vui chôi cho treû em.

1.7- Veà theå duïc, theå thao

- Nhieäm vuï cuûa coâng taùc theå duïc, theå thao ôû cô sôû laø taïo ra phong traøo taäp theå duïc vaø theå thao soâi noåi, roäng raõi vaø ñeàu khaép, goùp phaàn naâng cao theå löïc vaø phaùt huy tinh thaàn daân toäc cuûa con ngöôøi Vieät Nam, goùp phaàn haïn cheá nhöõng tieâu cöïc, teä naïn xaõ hoäi trong thanh, thieáu nieân, phaùt trieån con ngöôøi toaøn dieän, coù söùc khoûe, coù caùc phaåm chaát trí tueä, ñaïo ñöùc, coù cuoäc soáng haïnh phuùc.

- Ñaåy maïnh chuû tröông “xaõ hoäi hoùa” caùc hoaït ñoäng theå duïc, theå thao. Ñaûng boä caàn taêng cöôøng coâng taùc thoâng tin tuyeân truyeàn, taäp trung chæ ñaïo hoaït ñoäng theå duïc, theå thao quaàn chuùng, taïo ra phong traøo luyeän taäp, reøn luyeän thaân theå thöôøng xuyeân trong caùc taàng lôùp nhaân daân. Tieáp tuïc ñaåy maïnh cuoäc vaän ñoäng “Toaøn daân reøn luyeän thaân theå theo göông Baùc Hoà vó ñaïi”, ñöa vieäc luyeän taäp theå duïc, theå thao trôû thaønh thoùi quen, neáp soáng haøng ngaøy cuûa moïi ngöôøi daân.

138

- Hình thaønh caùc ñieåm luyeän taäp, toå chöùc caùc caâu laïc boä, choïn thanh, thieáu nieân, ngöôøi cao tuoåi laøm noøng coát. Ña daïng hoùa caùc hình thöùc toå chöùc taäp luyeän vaø thi ñaáu theå duïc theå thao quaàn chuùng, nhö caùc hoäi, nhoùm, caâu laïc boä ôû cô sôû. Giöõ gìn vaø phaùt trieån caùc moân theå thao daân toäc, caùc hình thöùc vaø phöông phaùp reøn luyeän thaân theå coå truyeàn.

- Phaùt trieån theå duïc theå thao trong tröôøng hoïc theo höôùng: Naâng cao söùc khoeû, baûo ñaûm söï phaùt trieån bình thöôøng cuûa cô theå hoïc sinh. Phaùt trieån theå löïc, daïy caùc kó naêng vaän ñoäng cô baûn vaø caàn thieát cho cuoäc soáng. Hình thaønh thoùi quen reøn luyeän thaân theå, giöõ gìn veä sinh vaø giaùo duïc caùc phaåm chaát ñaïo ñöùc, nhaân caùch. Phaùt hieän vaø goùp phaàn boài döôõng treû em coù naêng khieáu vaø taøi naêng theå thao.

2- Phöông thöùc, cô cheá laõnh ñaïo cuûa ñaûng boä cô sôû ñoái vôùi coâng taùc khoa giaùo

2.1- Phöông thöùc laõnh ñaïo

Ñaûng boä cô sôû laõnh ñaïo coâng taùc khoa giaùo vôùi boán phöông thöùc sau:

Moät laø, Ñaûng boä hoïp baøn, ra quyeát ñònh veà coâng taùc khoa giaùo, töøng lónh vöïc trong coâng taùc khoa giaùo.

Ñeå ñaûng boä hoïp baøn, ra quyeát ñònh coù chaát löôïng, ñaûng uûy phaân coâng moãi ñoàng chí phuï traùch töøng ngaønh chuaån bò noäi dung. Trong vaên baûn chuaån bò caàn ñaùnh giaù ñuùng thöïc traïng tình hình, maët maïnh, maët yeáu; neâu roõ muïc tieâu, chæ tieâu, bieän phaùp… treân taát caû caùc noäi dung caàn laõnh ñaïo, gaén vôùi vieäc giaûi quyeát caùc yeáu toá vaø ñieàu kieän coù lieân quan, keøm theo caùc kieán nghò cuï theå vôùi ñaûng boä, hoäi ñoàng nhaân daân, uûy ban nhaân daân, caùc ban, ngaønh, ñoaøn theå caàn giaûi quyeát ñeå taïo ñieàu kieän cho ngaønh mình thöïc hieän.

Ban tuyeân giaùo hoaëc ñoàng chí thöôøng vuï phuï traùch nghieân

139

cöùu baûn döï thaûo, nhaân sao vaø göûi cho caùc ban ngaønh, ñoaøn theå lieân quan, neâu gôïi yù, ñeà nghò goùp yù kieán, sau ñoù taäp hôïp caùc yù kieán, baùo caùo vôùi ban thöôøng vuï ñaûng uyû ñeå baøn, ñöa ra ñaûng uûy thaûo luaän, ra nghò quyeát veà toaøn boä hay töøng maët coâng taùc khoa giaùo.

Trong nghò quyeát caàn ghi roõ muïc tieâu, keá hoaïch, giaûi phaùp…xaùc ñònh roõ traùch nhieäm cuûa töøng toå chöùc, ngaønh, ñoaøn theå treân töøng coâng vieäc cuï theå. Sau ñoù hoïp lieân tòch: ñaûng uûy, hoäi ñoàng nhaân daân, uûy ban nhaân daân, caùc ngaønh, ñoaøn theå baøn vaø ñöa vieäc thöïc hieän noäi dung nghò quyeát vaøo chöông trình coâng taùc cuûa mình ñeå thöïc hieän.

Hai laø, Ñaûng boä laõnh ñaïo baèng caùch chaêm lo coâng taùc toå chöùc, caùn boä, boài döôõng, löïa choïn caùn boä ñöa ra öùng cöû vaøo caùc cô quan chính quyeàn, ñeà nghò boå nhieäm vaøo caùc cöông vò chuû choát cuûa caùc ngaønh thuoäc khoái khoa giaùo. Thoâng qua vai troø cuûa ñaûng vieân trong caùc toå chöùc ñaûng, chính quyeàn, ñoaøn theå baûo ñaûm nghò quyeát veà coâng taùc khoa giaùo ñöôïc thöïc hieän ôû töøng coäng ñoàng, ñôn vò cô sôû.

Ba laø, Ñaûng boä laõnh ñaïo baèng vieäc giaùm saùt, kieåm tra, sô keát, toång keát, kòp thôøi uoán naén caùc leäch laïc, sôùm phaùt hieän ra caùc nhaân toá môùi, caùc caù nhaân, taäp theå, coäng ñoàng tieân tieán, tích cöïc… ñeå phoå bieán, nhaân roäng ñieån hình nhaèm nhanh choùng phaùt huy roäng raõi kinh nghieäm toát, caùch laøm hay trong nhaân daân.

Boán laø, Ñaûng boä laõnh ñaïo thoâng qua söï göông maãu cuûa töøng ñaûng vieân trong thöïc hieän caùc chuû tröông, ñöôøng loái cuûa Ñaûng, chính saùch, phaùp luaät cuûa Nhaø nöôùc veà coâng taùc khoa giaùo; ñoàng thôøi vaän ñoäng caùc gia ñình, xoùm, thoân, laøng… cuøng thöïc hieän. Ñaûng vieân ôû moïi cöông vò coâng taùc phaûi naém baét vaø phaûn aùnh kòp thôøi taâm tö, nguyeän voïng cuûa quaàn chuùng vôùi toå chöùc ñaûng ôû cô sôû, ñoàng thôøi laø ngöôøi tröïc tieáp laøm coâng taùc ñònh höôùng tö töôûng cho quaàn chuùng ôû cô sôû.

140

2.2- Cô cheá laõnh ñaïo cuûa ñaûng boä cô sôû- Veà muïc tieâu, keá hoaïch, bieän phaùp thöïc hieän: Sau khi coù nghò

quyeát cuûa caáp uûy, Ban tuyeân giaùo hoïp ñeå cuï theå hoùa vieäc thöïc hieän, xaùc ñònh caùc muïc tieâu, bieän phaùp vaø phaân coâng traùch nhieäm trieån khai nghò quyeát cuûa Ñaûng boä. Töøng thaønh vieân phaûi ñöa caùc muïc tieâu, giaûi phaùp coù lieân quan vaøo chöông trình, keá hoaïch coâng taùc cuûa ñôn vò mình, cuï theå laø:

Hoäi ñoàng nhaân daân xaõ ñöa noäi dung, nghò quyeát cuûa Ñaûng boä vaøo chöông trình coâng taùc cuûa Hoäi ñoàng ñeå baøn, ra nghò quyeát, taïo ñieàu kieän vaø giaùm saùt UÛy ban nhaân daân thöïc hieän.

UÛy ban nhaân daân chòu traùch nhieäm toå chöùc, chæ ñaïo, quaûn lyù, phoái hôïp ñieàu haønh coâng vieäc haøng ngaøy, giaûi quyeát caùc ñieàu kieän vaø cheá ñoä chính saùch cuï theå ñeå trieån khai töøng maët coâng taùc sau khi coù nghò quyeát cuûa Ñaûng vaø Hoäi ñoàng nhaân daân.

Caùc ngaønh trong khoái khoa giaùo thöïc hieän coâng vieäc cuï theå theo chæ ñaïo, höôùng daãn cuûa ngaønh doïc, ñoàng thôøi thöïc hieän nghò quyeát cuûa caáp uûy ñòa phöông nhaèm taïo ñieàu kieän thöïc hieän toát coâng vieäc chuyeân moân haøng ngaøy.

Caùc toå chöùc xaõ hoäi, caùc ñoaøn theå quaàn chuùng laøm toát coâng taùc tö töôûng, naâng cao nhaän thöùc, vaän ñoäng ñoaøn vieân, hoäi vieân ñoùng goùp veà nhaân löïc, vaät löïc, taøi löïc.

- Veà leà loái laøm vieäcBan tuyeân giaùo cô sôû toå chöùc giao ban ñònh kyø (haøng thaùng,

quyù) ñeå naém baét tình hình, ñoân ñoác, ñoäng vieân, giaûi quyeát kòp thôøi caùc vaán ñeà naûy sinh, taïo ñieàu kieän ñeå coâng taùc khoa giaùo ñöôïc trieån khai ñeán töøng thoân, laøng vaø tôùi töøng gia ñình. Trong quaù trình trieån khai thöïc hieän, ban tuyeân giaùo cô sôû thöïc hieän phoái hôïp caùc löïc löôïng vaø coù keá hoaïch giaùm saùt, kieåm tra ñònh kyø (haøng naêm) phaùt hieän nhöõng kinh nghieäm hay, caùch laøm toát vaø uoán naén caùc leäch laïc ñeå nghò quyeát ñöôïc trieån khai hieäu quaû.

141

III- Moät soá taùc nghieäp coâng taùc khoa giaùo ôû cô sôû1- Chuaån bò döï thaûo nghò quyeát cuûa caáp uûy veà coâng taùc

khoa giaùo1.1- Toå chöùc löïc löôïng, xaây döïng chöông trình, keá hoaïch- Boä phaän chæ ñaïo: ñoàng chí ñaïi dieän thöôøng tröïc caáp uûy, ñoàng

chí phuï traùch tuyeân giaùo, ñoàng chí Phoù chuû tòch uûy ban nhaân daân phuï traùch vaên hoùa-xaõ hoäi vaø ñoàng chí phuï traùch ngaønh…

- Boä phaän thöïc hieän, khaûo saùt, ñieàu tra, nghieân cöùu, soaïn thaûo: Ban tuyeân giaùo.

- Xaây döïng chöông trình, caùch laøm, phaân coâng traùch nhieäm giöõa caùc boä phaän…

- Giaûi quyeát caùc ñieàu kieän vaät chaát cho vieäc chuaån bò döï thaûo.1.2- Xaây döïng ñeà cöông döï thaûo nghò quyeát- Ñeà cöông ñaùnh giaù sô boä thöïc traïng tình hình vaø neâu caùc

phöông aùn veà muïc tieâu, noäi dung, bieän phaùp, böôùc ñi, ñieàu kieän caàn thieát… ñeå giaûi quyeát vaán ñeà vôùi caùc phöông aùn khaùc nhau.

- Sao göûi vaên baûn döï thaûo ñeán caùc ban, ngaønh, ñoaøn theå… coù lieân quan ñeå laáy yù kieán ñoùng goùp cho döï thaûo.

- Taäp hôïp yù kieán, baùo caùo vôùi thöôøng vuï caáp uûy, caáp uûy hoïp baøn ra nghò quyeát veà toaøn boä hay töøng lónh vöïc coâng taùc khoa giaùo.

2- Toå chöùc höôùng daãn, quaùn trieät, thöïc hieän nghò quyeátSau khi coù caùc vaên baûn chæ ñaïo cuûa Trung öông, caáp uûy caáp

treân hoaëc nghò quyeát cuûa caáp uûy cô sôû, ban tuyeân giaùo caàn giuùp caáp uûy toå chöùc, höôùng daãn vaø toå chöùc thöïc hieän nghò quyeát, neân ñöôïc tieán haønh nhö sau:

Böôùc 1: Chuaån bò toå chöùc trieån khai thöïc hieän nghò quyeát

- Naém vaø phaân loaïi ñoái töôïng ñeå coù hình thöùc, phöông phaùp truyeàn ñaït cho phuø hôïp.

142

- Naém caùc thoâng tin veà tình hình kinh teá, xaõ hoäi veà caùc lónh vöïc khoa giaùo coù lieân quan ñeå gaén vôùi vieäc truyeàn ñaït nghò quyeát.

- Chuaån bò taøi lieäu: nghò quyeát, ñeà cöông daønh cho baùo caùo vieân, phuï luïc, höôùng daãn, caâu hoûi, chöông trình haønh ñoäng…

- Phoái hôïp vôùi caùc boä phaän thoâng tin ñöa treân ñaøi truyeàn thanh, baûn tin, caùc hình thöùc thoâng tin khaùc cuûa caùc ñoaøn theå, caùc hoäi…

- Baùo caùo vôùi caáp uûy veà keá hoaïch chuaån bò trieån khai.

Böôùc 2: Truyeàn ñaït nghò quyeát

- Truyeàn ñaït, quaùn trieät nghò quyeát theo moät ñeà cöông thoáng nhaát: duø ôû ñoái töôïng naøo cuõng caàn noùi goïn, roõ vôùi möùc ñoä khaùc nhau veà lyù do ra nghò quyeát; muïc ñích, yeâu caàu, yù nghóa cuûa nghò quyeát; noäi dung nghò quyeát: nghò quyeát nhaèm giaûi quyeát vaán ñeà gì? caàn laøm gì? laøm nhö theá naøo? ai laøm? ôû ñaâu? toå chöùc naøo thöïc hieän…?

- Thaûo luaän tinh thaàn, noäi dung nghò quyeát, coù yeâu caàu cuï theå ñoái vôùi caùc ñoái töôïng khaùc nhau khi thaûo luaän.

Böôùc 3: Xaây döïng chöông trình haønh ñoäng thöïc hieän nghò quyeát: gaén vôùi noäi dung cuûa nghò quyeát laø chöông trình haønh ñoäng thöïc hieän nghò quyeát. Vì vaäy, chöông trình haønh ñoäng phaûi cuï theå, saùt thöïc mang tính thöïc tieãn cao.

Böôùc 4: Chæ ñaïo thöïc hieän nghò quyeát

- Choïn ñòa baøn laøm thí ñieåm ruùt kinh nghieäm, sau ñoù nhaân ra ñaïi traø.

- Xaây döïng ñieån hình, nhaân toá môùi.

Trong quaù trình trieån khai caàn giuùp caáp uûy theo doõi, chæ ñaïo kòp thôøi vaø xaây döïng ñôn vò, caù nhaân ñieån hình vaän duïng nghò quyeát vaøo thöïc tieãn ñòa phöông.

143

Vieäc laøm naøy caàn nghieâm tuùc, khaùch quan, traùnh duy yù chí vaø coù keá hoaïch giuùp ñôõ caùc nhaân toá ñieån hình phaùt trieån ñuùng höôùng, vöõng chaéc, laâu daøi.

- Sô keát vieäc thöïc hieän nghò quyeát, nhaèm phoå bieán caùch laøm hay, kinh nghieäm toát nhaèm kòp thôøi coù chuû tröông, bieän phaùp phaùt huy öu ñieåm, khaéc phuïc khuyeát ñieåm ñeå vieäc thöïc hieän nghò quyeát coù hieäu quaû cao.

3- Toå chöùc kieåm tra vieäc thöïc hieän nghò quyeát- Xaùc ñònh vaán ñeà caàn kieåm tra, muïc tieâu, yeâu caàu vaø ñòa baøn

kieåm tra.- Thaønh laäp ñoaøn kieåm tra.- Thu thaäp thoâng tin tröôùc khi kieåm tra.- Tieán haønh kieåm tra: Tuøy theo ñoái töôïng, noäi dung, muïc ñích,

yeâu caàu cuûa kieåm tra ñeå xaùc ñònh hình thöùc kieåm tra cho phuø hôïp (kieåm tra tröïc tieáp hoaëc giaùn tieáp).

* Phöông phaùp kieåm tra: Nghe baùo caùo (baùo caùo vieát hay baùo caùo mieäng taïi hoäi nghò)

do caùc ñoàng chí coù traùch nhieäm chính trình baøy, keát hôïp vôùi toïa ñaøm, phoûng vaán, troø chuyeän…

Nghieân cöùu hoà sô, taøi lieäu, soå saùch… phaûn aùnh coâng vieäc cuûa cô quan, laõnh ñaïo, caù nhaân, cô sôû…

Quan saùt tröïc tieáp caùc coâng vieäc, hoaït ñoäng cuûa caùc ñoái töôïng kieåm tra.

Tham khaûo yù kieán, nhaän xeùt, ñaùnh giaù cuûa caùc boä phaän, lónh vöïc coù lieân quan tôùi noäi dung kieåm tra.

Thaêm doø dö luaän töø nhieàu phía. Ngoaøi ra coù theå duøng phöông phaùp traéc nghieäm neáu thaáy

caàn thieát.

144

Taát caû caùc phöông phaùp treân caàn ñöôïc vaän duïng linh hoaït, toång hôïp nhaèm thu ñöôïc caùc thoâng tin chính xaùc, trung thöïc, khaùch quan.

* Xöû lyù vaø toång hôïp thoâng tin trong suoát quaù trình kieåm tra: trong suoát quaù trình kieåm tra töøng noäi dung, bieän phaùp, ñieàu kieän…ñeàu phaûi ñöôïc xöû lyù thoâng tin ñeå ruùt ra keát luaän töøng vaán ñeà. Toå chöùc cuoäc hoïp noäi boä ñoaøn kieåm tra ñeå thaûo luaän, ñaùnh giaù töøng maët, töøng vaán ñeà vaø ñaùnh giaù toaøn boä ñeå ñi ñeán nhaän ñònh keát luaän. Neáu vaán ñeà lôùn coù yù kieán traùi ngöôïc nhau phaûi toå chöùc toïa ñaøm, trao ñoåi hoaëc phaûi tieán haønh hoäi thaûo ñeå keát luaän mang tính khaùch quan.

* Baùo caùo keát luaän ñôït kieåm tra:

Baùo caùo keát quaû kieåm tra caàn ngaén goïn, göûi cho caáp uûy vaø coù theå göûi tôùi caùc ñoàng chí coù traùch nhieäm chính thuoäc dieän kieåm tra; baøn vaø thoáng nhaát ñoái töôïng ñöôïc môøi ñeå thoâng baùo noäi dung baùo caùo keát quaû kieåm tra; baùo caùo trong cuoäc hoïp caàn noùi goïn, roõ noäi dung, muïc ñích, yeâu caàu, hình thöùc, phöông phaùp tieán haønh kieåm tra. Keát quaû kieåm tra caàn keát luaän roõ raøng caùi ñuùng, sai, vaán ñeà toàn taïi, nguyeân nhaân, baøi hoïc kinh nghieäm… Xaùc ñònh roõ traùch nhieäm cuûa taäp theå, caù nhaân, neâu göông toát, pheâ phaùn caùi xaáu…

Trao ñoåi thaûo luaän coâng khai veà noäi dung baùo caùo, nhaát laø ñoái vôùi caùc phaàn coù yù kieán khaùc nhau, caùc yù kieán baûo löu vaø caùc keát luaän trong baùo caùo kieåm tra.

Taát caû caùc yù kieán thaûo luaän cuõng nhö nhöõng keát luaän caàn ñöôïc ghi bieân baûn vaø ñöôïc löu tröõ trong hoà sô kieåm tra.

Sau khi kieåm tra laõnh ñaïo ñoaøn kieåm tra vaø ban tuyeân giaùo hoïp ruùt kinh nghieäm, thoáng nhaát nhöõng vaán ñeà caàn baùo caùo vaø kieán nghò vôùi caáp uûy.

Caàn coù keá hoaïch theo doõi vieäc phaùt huy öu ñieåm, söûa chöõa khuyeát ñieåm cuûa caùc ñòa baøn ñöôïc kieåm tra.

145

4- Moät soá löu yù ñeå laøm toát coâng taùc khoa giaùo ôû cô sôû- Naém vöõng caùc vaên baûn, nghò quyeát, chæ thò cuûa Ñaûng, chính

saùch, phaùp luaät cuûa Nhaø nöôùc veà coâng taùc khoa giaùo. - Toå chöùc quaùn trieät caùc vaên kieän cuûa Ñaûng thuoäc lónh vöïc

khoa giaùo trong ñaûng vieân, caùn boä vaø nhaân daân. Khi nghieân cöùu ñeå truyeàn ñaït, caùc baùo caùo vieân caàn keát hôïp vôùi caùn boä thuoäc caùc chuyeân moân ñeå tìm hieåu moät soá khaùi nieäm chuyeân moân coù lieân quan ñeán noäi dung truyeàn ñaït. Neáu khoâng coù söï chuaån bò kyõ, vieäc sai soùt veà noäi dung chuyeân moân seõ aûnh höôûng lôùn ñeán söï thu huùt ngöôøi nghe, nhaát laø khi truyeàn ñaït cho caùn boä, ñaûng vieân thuoäc caùc chuyeân ngaønh lieân quan ñeán chuyeân moân ñoù.

Ñoái vôùi caùc ñoái töôïng khaùc nhau neân coù yeâu caàu nghieân cöùu vaø quaùn trieät vôùi möùc ñoä khaùc nhau. Vôùi caùn boä, ñaûng vieân thuoäc chuyeân ngaønh lieân quan maät thieát vôùi nghò quyeát, chæ thò hay keát luaän, caàn coù nhöõng chuyeân ñeà trình baøy saâu chöù khoâng neân hoïc ñoàng ñeàu nhö moïi ñoái töôïng khaùc.

- Tham möu cho caáp uyû ñòa phöông xaây döïng caùc vaên baûn chæ ñaïo coâng taùc khoa giaùo, höôùng daãn thöïc hieän vaø kieåm tra vieäc thöïc hieän caùc nghò quyeát vaø chæ thò veà khoa giaùo, caàn chuù yù maáy ñieåm sau:

+ Ñieàu tra tình hình thöïc tieãn taïi ñòa phöông thoâng qua vieäc tieán haønh laáy soá lieäu töø cô sôû, phoûng vaán caùc ñoái töôïng,... ñeå coù nhöõng baèng chöùng saùt thöïc khi ñeà ra chöông trình haønh ñoäng. Ngöôøi ta goïi ñoù laø phöông phaùp laøm chính saùch döïa treân baèng chöùng.

+ Caên cöù vaøo quan ñieåm, muïc tieâu vaø caùc nhoùm nhieäm vuï, giaûi phaùp trong nghò quyeát, chæ thò hay chöông trình haønh ñoäng cuûa caáp treân maø cuï theå hoaù thaønh chöông trình haønh ñoäng cuûa caáp mình. Traùnh hieän töôïng sao cheùp moät caùch nguyeân vaên caùc vaên baûn cuûa caáp treân vaø coi nhö theá laø ñuû.

146

+ Trong höôùng daãn thöïc hieän caàn neâu caùc giaûi phaùp cuï theå, nhaán maïnh caùc giaûi phaùp öu tieân, höôùng daãn caáp döôùi nhöõng yeâu caàu cuï theå khi vaän duïng vaøo töøng cô sôû trong ñòa phöông. Caàn ñeà ra caùc chæ tieâu cuï theå vaø choïn nhöõng chæ tieâu öu tieân.

+ Trong kieåm tra caàn ñoái chieáu vôùi muïc tieâu, chæ tieâu vaø giaûi phaùp, traùnh kieåm tra chung chung vaø phaûi toå chöùc kieåm tra taïi hieän tröôøng cô sôû.

- Thöôøng xuyeân quan taâm naém baét tình hình coâng taùc tö töôûng cuûa ñoäi nguõ caùn boä vaø caùc taàng lôùp nhaân daân khi laøm coâng taùc khoa giaùo vaø xaây döïng keá hoaïch boài döôõng tö töôûng, tuyeân truyeàn, giaùo duïc cho caùc ñoái töôïng naøy; ñoàng thôøi phaùt hieän nhöõng vaán ñeà böùc xuùc hay ñieåm noùng ñeå tham möu cho caáp uûy giaûi quyeát. Ñaëc bieät phaûi löu yù coâng taùc taùc döï baùo, phaùt hieän sôùm nhöõng khuynh höôùng tö töôûng traùi chieàu hoaëc khoâng ñoàng thuaän vôùi caùc chuû tröông, chính saùch cuûa Ñaûng ñeå tìm nguyeân nhaân khaéc phuïc. Chuù troïng phaùt hieän kòp thôøi nhöõng göông ngöôøi toát, vieäc toát, nhieät tình trong thöïc hieän caùc chính saùch ñeå kòp thôøi bieåu döông khích leä; ñoàng thôøi phaùt hieän nhöõng bieåu hieän leäch laïc veà tö töôûng vaø haønh ñoäng caàn khaéc phuïc kòp thôøi trong thöïc hieän coâng taùc khoa giaùo. Ñaëc bieät caàn phaùt hieän kòp thôøi nhöõng böùc xuùc, ñieåm noùng xaûy ra do nhöõng maâu thuaãn xuaát hieän trong quaù trình thöïc hieän coâng taùc khoa giaùo hoaëc caùc aâm möu cuûa caùc theá löïc thuø ñòch, caùc phaàn töû xaáu lôïi duïng vieäc thöïc hieän caùc maët coâng taùc khoa giaùo./.

147

Chuyeân ñeà 8COÂNG TAÙC LÒCH SÖÛ ÑAÛNG ÔÛ CÔ SÔÛ

I- Quy trình trieån khai bieân soaïn lòch söû ñaûng boä xaõ, phöôøng, thò traán, lòch söû phong traøo, lòch söû truyeàn thoáng caùc ngaønh, ñoaøn theå

Nghieân cöùu, bieân soaïn lòch söû ñaûng boä xaõ, phöôøng, thò traán, lòch söû phong traøo, lòch söû truyeàn thoáng caùc ngaønh, ñoaøn theå laø moät coâng taùc quan troïng cuûa caùc caáp uûy Ñaûng ñòa phöông, ñôn vò, goùp phaàn vaøo coâng taùc tuyeân truyeàn, giaùo duïc lòch söû truyeàn thoáng cho caùn boä, ñaûng vieân vaø nhaân daân treân ñòa baøn.

Coâng taùc nghieân cöùu, bieân soaïn lòch söû ñaûng boä, lòch söû phong traøo, lòch söû truyeàn thoáng do ban thöôøng vuï caáp uûy ñaûng tröïc tieáp chæ ñaïo.

Ñoái vôùi nhöõng ñòa phöông khoâng ñuû khaû naêng trieån khai, ban tuyeân giaùo caáp huyeän tröïc tieáp chæ ñaïo, höôùng daãn vaø toå chöùc trieån khai thöïc hieän.

Ñeå trieån khai coâng taùc bieân soaïn lòch söû ñaûng boä xaõ, phöôøng, thò traán, lòch söû phong traøo, lòch söû truyeàn thoáng caùc ngaønh, ñoaøn theå, caàn thöïc hieän theo quy trình sau:

1- Thoáng nhaát veà nhaän thöùc vaø chæ ñaïo cuûa caáp uûy ñaûng vaø ra nghò quyeát chuyeân ñeà

Caùc caáp laõnh ñaïo Ñaûng, chính quyeàn, ñoaøn theå thoáng nhaát nhaän thöùc veà vò trí, taàm quan troïng cuûa coâng taùc nghieân cöùu lòch söû ñaûng.

148

Treân cô sôû ñoù, caùc caáp uûy ñaûng ra nghò quyeát (hoaëc thoâng baùo Keát luaän cuûa caáp uûy) veà vieäc trieån khai nghieân cöùu, bieân soaïn lòch söû ñaûng boä, lòch söû phong traøo, lòch söû truyeàn thoáng vaø coù keá hoaïch chæ ñaïo nhöõng coâng vieäc tröôùc maét cuõng nhö laâu daøi, ñaàu tö nhöõng ñieàu kieän caàn thieát cho trieån khai caùc coâng vieäc.

2- Xin chuû tröông cuûa ban thöôøng vuï caáp huyeän

Caùc caáp uûy ñòa phöông, ñôn vò göûi tôø trình xin chuû tröông cuûa ban thöôøng vuï caáp huyeän, ñoàng thôøi göûi ban tuyeân giaùo caáp huyeän, thò, thaønh uûy ñeå coù yù kieán tham möu ñeà xuaát vôùi ban thöôøng vuï huyeän, thò, thaønh uûy.

Noäi dung tôø trình neâu roõ muïc ñích, yeâu caàu, chuû tröông cuûa caáp uûy ñòa phöông, thôøi gian trieån khai bieân soaïn lòch söû ñaûng boä, lòch söû phong traøo, lòch söû truyeàn thoáng.

3- Thaønh laäp Ban chæ ñaïo

Caáp uûy ra quyeát ñònh thaønh laäp Ban chæ ñaïo, goàm caùc thaønh vieân trong ban thöôøng vuï caáp uûy vaø caùc ban ngaønh lieân quan. Tröïc tieáp ñoàng chí bí thö, hoaëc phoù bí thö laøm tröôûng ban chæ ñaïo.

Ban chæ ñaïo coù nhieäm vuï chæ ñaïo caùc coâng vieäc lieân quan ñeán coâng taùc nghieân cöùu, bieân soaïn, keát luaän veà noäi dung, toå chöùc hoäi thaûo, nghieäm thu noäi dung baûn thaûo lòch söû.

Tuy nhieân, trong ñieàu kieän xaõ, phöôøng, thò traán, ban ngaønh, ñoaøn theå khoâng ñuû khaû naêng ñeå trieån khai coâng taùc bieân soaïn lòch söû, thì ban thöôøng vuï huyeän, thò, thaønh uûy chæ ñaïo ban tuyeân giaùo caáp huyeän tham möu, tröïc tieáp trieån khai bieân soaïn giuùp caùc ñòa phöông, ñôn vò.

Trong tröôøng hôïp naøy, ban thöôøng vuï caáp huyeän thaønh laäp Ban chæ ñaïo, giao Ban tuyeân giaùo caáp huyeän phoái hôïp vôùi caùc ñòa phöông, ñôn vò ñeå cuøng trieån khai thöïc hieän.

149

4- Thaønh laäp Ban bieân soaïn (Ban bieân taäp, toå nghieân cöùu)

Ban chæ ñaïo ra quyeát ñònh thaønh laäp Ban bieân soaïn, goàm coù chuû bieân vaø caùc thaønh vieân laø nhöõng ngöôøi coù chuyeân moân veà lòch söû Ñaûng vaø lòch söû, coù kinh nghieäm nghieân cöùu bieân soaïn caùc ñeà taøi khoa hoïc lòch söû.

Chuû bieân coù nhieäm vuï bieân taäp vaø chòu traùch nhieäm tröôùc Ban chæ ñaïo vaø caáp uûy ñòa phöông veà noäi dung.

5- Döï truø kinh phí

Kinh phí nghieân cöùu, bieân soaïn lòch söû ñaûng boä, lòch söû phong traøo, lòch söû truyeàn thoáng söû duïng töø ngaân saùch nhaø nöôùc do UBND caùc caáp duyeät theo keá hoaïch.

Caùc caáp uûy ñòa phöông xaây döïng keá hoaïch vaø döï truø kinh phí hoaït ñoäng nghieân cöùu bieân soaïn lòch söû, bao goàm: chi khai thaùc tö lieäu, photo taøi lieäu, ñeà cöông, nhuaän buùt, baûn thaûo, toå chöùc hoäi thaûo, xaêng xe, in aán..., trình ban thöôøng vuï, UBND caáp huyeän duyeät caáp kinh phí trieån khai.

Trong tröôøng hôïp caùc ñòa phöông khoâng töï ñöùng ra trieån khai bieân soaïn, maø do huyeän tröïc tieáp chæ ñaïo trieån khai, thì nguoàn kinh phí phuïc vuï nghieân cöùu, bieân soaïn lòch söû ñaûng do huyeän chuû ñoäng coù keá hoaïch duyeät caáp.

6- Xaây döïng keá hoaïch trieån khai

Caáp uûy cô sôû (hoaëc caáp uûy huyeän, thò, thaønh phoá) giao ban tuyeân giaùo cô sôû (hoaëc ban tuyeân giaùo huyeän, thò, thaønh uûy) xaây döïng keá hoaïch trieån khai coâng taùc bieân soaïn lòch söû ñaûng boä ñòa phöông, neâu roõ: muïc ñích, yeâu caàu, thôøi gian cuï theå trieån khai töøng noäi dung coâng vieäc; phaân coâng caùc boä phaän tuyeân giaùo, vaên phoøng vaø caùc ban ngaønh lieân quan chòu traùch nhieäm töøng noäi dung coâng vieäc...

150

7- Hoïp Ban chæ ñaïo, Ban bieân soaïn thoáng nhaát caùc noäi dung trieån khai.

8- Ban bieân soaïn taäp trung nghieân cöùu, bieân soaïn noäi dung ñaõ ñöôïc phaân coâng, göûi Chuû bieân ñeå bieân taäp.

9- Ban chæ ñaïo vaø Ban bieân soaïn thoáng nhaát thôøi gian hoäi thaûo ñoùng goùp noäi dung baûn thaûo.

10- Göûi baûn thaûo cho ñaïi bieåu nghieân cöùu, goùp yù noäi dung tröôùc khi hoäi thaûo töø 20 ngaøy ñeán moät thaùng.

11- Toå chöùc Hoäi thaûo tham gia goùp yù baûn thaûo.12- Ban bieân soaïn, Chuû bieân bieân taäp chænh söûa noäi dung goùp

yù taïi hoäi thaûo.13- Ban chæ ñaïo, ban thöôøng vuï caáp uûy nghieäm thu noäi dung.

Ban bieân soaïn baøn giao baûn thaûo. 14- Göûi baûn thaûo veà ban tuyeân giaùo huyeän thaåm ñònh noäi

dung vaø xin chuû tröông cuûa ban thöôøng vuï huyeän veà vieäc in aán, xuaát baûn.

15- Tieán haønh in aán, phaùt haønh: Caáp uûy ñòa phöông lieân heä vôùi nhaø xuaát baûn ñeå trieån khai coâng vieäc in aán theo keá hoaïch.

(Quy trình treân aùp duïng cho caùc caáp uûy xaõ, phöôøng thò traán vaø caùc ban, ngaønh, ñoaøn theå cô sôû trong quaù trình trieån khai bieân soaïn lòch söû Ñaûng boä, lòch söû phong traøo, lòch söû truyeàn thoáng)

II- Nhöõng noäi dung chuû yeáu trong coâng taùc nghieân cöùu, bieân soaïn lòch söû ñaûng boä, lòch söû phong traøo, lòch söû truyeàn thoáng

1- Chuaån bò cho vieäc vieát cuoán lòch söû ñaûng boä, lòch söû phong traøo, lòch söû truyeàn thoáng

1.1- Coâng taùc toå chöùc

- Thaønh laäp Ban chæ ñaïo bieân soaïn, chòu traùch nhieäm tröôùc caáp uûy veà chæ ñaïo quaù trình trieån khai.

151

- Thaønh laäp ñoäi nguõ bieân soaïn (Ban bieân soaïn, Toå bieân taäp, Toå nghieân cöùu) laø nhöõng ngöôøi tröïc tieáp nghieân cöùu noäi dung.

- Söû duïng ñoäi nguõ coäng taùc vieân laø nhöõng ngöôøi ñaõ qua hoaït ñoäng thöïc tieãn, am hieåu tình hình ñòa baøn, ñaõ töøng giöõ chöùc vuï chuû choát cuûa Ñaûng, chính quyeàn vaø ñoaøn theå qua caùc thôøi kyø ñaõ nghæ höu vaø caû coäng taùc vieân kieâm nhieäm ñang coâng taùc ôû moät soá cô quan coù ñieàu kieän tham gia nghieân cöùu lòch söû ñaûng.

Ñoäi nguõ coäng taùc vieân giuùp cung caáp tö lieäu, goùp yù noäi dung, hoaëc tröïc tieáp tham gia nghieân cöùu treân töøng lónh vöïc.

1.2- Xaây döïng keá hoaïch toång theå

- Caên cöù nghò quyeát cuûa caáp uûy, ban tuyeân giaùo cô sôû (hoaëc huyeän, thò) phoái hôïp vôùi Ban bieân soaïn laäp keá hoaïch toång theå, neâu roõ muïc ñích, yeâu caàu, thôøi gian trieån khai töøng noäi dung coâng vieäc, töø luùc coù chuû tröông cuûa caáp uûy, cho ñeán khi keát thuùc. Thôøi gian trieån khai töø 1,5 naêm ñeán 2 naêm.

1.3- Keá hoaïch laøm tö lieäu

- Do Ban bieân soaïn xaây döïng vaø trieån khai coâng taùc tö lieäu tröôùc khi nghieân cöùu, bieân soaïn.

- Keá hoaïch phaûi neâu ñöôïc muïc ñích yeâu caàu, thôøi gian tieán haønh, noäi dung caùc tö lieäu caàn khai thaùc, ñòa ñieåm, ngöôøi cung caáp tö lieäu.

- Keá hoaïch khai thaùc tö lieäu phaûi ñöôïc thoâng qua Ban chæ ñaïo ñeå chæ ñaïo caùc cô quan, ñôn vò lieân quan phoái hôïp trong vieäc cung caáp tö lieäu.

1.4- Keá hoaïch nghieân cöùu bieân soaïn

- Do Ban bieân soaïn xaây döïng, cuï theå caùc böôùc tieán haønh:+ Laäp ñeà cöông sô löôïc veà ñeà taøi nghieân cöùu.+ Laäp ñeà cöông chi tieát. Ñeà cöông chi tieát theå hieän töông ñoái

152

ñaày ñuû caùc noäi dung yeâu caàu caàn trình baøy cuûa töøng vaán ñeà trong töøng thôøi kyø lòch söû.

+ Tieán haønh toå chöùc nghieân cöùu bieân soaïn. 1.5- Xaây döïng ñeà cöông sô löôïc (ñeà cöông toång quaùt)Ñeà cöông sô löôïc phaûi theå hieän ñöôïc nhöõng noäi dung sau:- Xaùc ñònh roõ tieâu ñeà, teân cuûa cuoán saùch. - Neâu ñöôïc boá cuïc cuoán saùch, goàm maáy chöông, maáy muïc.

Vieäc phaân chöông phaûi phuø hôïp vôùi ñaëc ñieåm tình hình, quaù trình hình thaønh vaø phaùt trieån cuûa caáp uûy vaø phong traøo caùch maïng ôû ñòa phöông qua töøng giai ñoaïn lòch söû.

Thoâng thöôøng, boá cuïc cuûa moät cuoán saùch lòch söû ñaûng, lòch söû phong traøo, lòch söû truyeàn thoáng coù theå chia thaønh caùc chöông sau:

+ Chöông môû ñaàu (chöông moät). + Chöông vieát veà giai ñoaïn tröôùc caùch maïng thaùng taùm 1945.+ Chöông vieát veà giai ñoaïn choáng thöïc daân Phaùp 1945-1954.+ Chöông vieát veà giai ñoaïn choáng Myõ 1954-1965.+ Chöông vieát veà giai ñoaïn choáng Myõ 1965-1975.+ Ba chöông vieát veà giai ñoaïn xaây döïng CNXH töø 1975 ñeán

nay: (thôøi kyø khoâi phuïc sau 1975 ñeán tröôùc thôøi kyø ñoåi môùi 1986; thôøi kyø thöïc hieän ñöôøng loái ñoåi môùi cuûa Ñaûng (Ñaïi hoäi VI-1986) ñeán Ñaïi hoäi VII 1995); thôøi kyø tieáp tuïc söï nghieäp ñoåi môùi, ñaåy maïnh coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa (Ñaïi hoäi VIII -1996 ñeán nay).

Tuy nhieân, tuøy ñaëc thuø cuûa töøng ñòa phöông, ñôn vò, töøng ngaønh ñeå phaân chia caùc chöông theo thôøi gian cho phuø hôïp, coù theå gaén vôùi caùc moác: ñoåi môùi, chia taùch tænh, huyeän, xaõ.

- Noäi dung töøng chöông phaûi gaén vôùi töøng giai ñoaïn lòch söû chung cuûa toaøn Ñaûng vaø phuø hôïp vôùi töøng giai ñoaïn caùch maïng ôû ñòa phöông.

153

- Phaàn keát luaän: Ñaùnh giaù khaùi quaùt quaù trình hình thaønh vaø phaùt trieån cuûa Ñaûng boä ñòa phöông, vai troø laõnh ñaïo ñoái vôùi phong traøo caùch maïng quaàn chuùng, ruùt ra caùc baøi hoïc kinh nghieäm.

- Phaàn phuï luïc: Toång hôïp caùc toå chöùc caùch maïng, danh saùch caáp uûy cuûa ñaûng boä caùc thôøi kyø, caùc thaønh tích vaø khen thöôûng, danh saùch Baø meï Vieät Nam Anh huøng...

Ñeà cöông sô löôïc ñöôïc thoâng qua Ban chæ ñaïo, Ban bieân soaïn goùp yù thoáng nhaát.

1.6- Xaây döïng ñeà cöông chi tieát

- Ñeà cöông chi tieát coù theå coi nhö laø baûn döï thaûo sô löôïc laàn thöù nhaát.

- Sau khi tieán haønh söu taàm, khai thaùc tö lieäu, treân cô sôû ñeà cöông sô löôïc ñaõ ñöôïc thoáng nhaát, seõ tieán haønh xaây döïng ñeà cöông chi tieát cuûa töøng chöông vaø toå chöùc nghieân cöùu, bieân soaïn.

- Yeâu caàu cuûa ñeà cöông chi tieát:

+ Baùm saùt boá cuïc ñeà cöông sô löôïc (ñeà cöông toång quaùt).

+ Trình baøy ñaày ñuû caùc söï kieän theo noäi dung cuûa töøng chöông, muïc trong töøng giai ñoaïn lòch söû: Boái caûnh tình hình trong nöôùc, trong tænh, huyeän vaø ñòa phöông; aâm möu ñòch; chuû tröông cuûa Ñaûng, caáp uûy ñòa phöông.

+ Trình baøy ñaày ñuû ñöôøng loái, chính saùch cuûa Ñaûng, cuûa ñaûng boä qua caùc giai ñoaïn, caùc thôøi kyø.

+ Trình baøy phong traøo caùch maïng cuûa quaàn chuùng do Ñaûng, ñaûng boä ñòa phöông laõnh ñaïo.

+ Caùc chuû tröông vaø bieän phaùp xaây döïng Ñaûng cuûa ñaûng boä ñòa phöông; keát quaû ñaït ñöôïc, coù soá lieäu cuï theå.

+ Nhöõng kinh nghieäm laõnh ñaïo cuûa ñaûng boä qua caùc giai ñoaïn

154

vaø caùc thôøi kyø, töø ñoù ruùt ra keát luaän coù tính chaát lyù luaän (ñuùc ruùt trong phaàn keát luaän, baøi hoïc kinh nghieäm).

2- Phöông phaùp vaø hình thöùc nghieân cöùu2.1- Muïc ñích, yeâu caàu cuûa vieäc nghieân cöùu

Ñeå tieán haønh nghieân cöùu lòch söû ñaûng boä, lòch söû phong traøo, lòch söû truyeàn thoáng, tröôùc tieân caàn phaûi naém roõ muïc ñích cuûa vieäc nghieân cöùu, ñoù laø:

- Nhaèm döïng laïi böùc tranh chaân thöïc cuûa quaù khöù, töø ñoù toång keát thaønh nhöõng baøi hoïc kinh nghieäm; tuyeân truyeàn, giaùo duïc truyeàn thoáng cuûa ñaûng boä cho caùn boä, ñaûng vieân vaø quaàn chuùng ôû ñòa phöông.

- Khaúng ñònh nhöõng thaønh coâng cuûa söï laõnh ñaïo cuûa ñaûng boä ñòa phöông ñuùng vôùi yù nghóa vaø taàm voùc lòch söû, ñoàng thôøi nghieân cöùu caùc sai laàm, khuyeát ñieåm, lyù giaûi nguyeân nhaân cuûa noù trong ñieàu kieän lòch söû cuï theå cuûa thôøi ñieåm ñoù.

- Laøm saùng toû vai troø vaø söùc maïnh to lôùn cuûa quaàn chuùng trong ñaáu tranh caùch maïng, ñöa tôùi thaéng lôïi cuûa caùch maïng giaûi phoùng daân toäc vaø nhöõng thaønh töïu quan troïng cuûa söï nghieäp ñoåi môùi.

- Nghieân cöùu lòch söû ñaûng ñeå ñaùnh giaù ñuùng möùc vai troø vaø thaønh tích cuûa caùc caáp uûy, cuûa taäp theå, ñoaøn theå vaø caù nhaân (ngöôøi laõnh ñaïo, ñaûng vieân, quaàn chuùng).

Yeâu caàu:

- Nghieân cöùu lòch söû ñaûng gaén lieàn vôùi ñaáu tranh baùc boû nhöõng luaän ñieåm sai laàm vaø söï xuyeân taïc lòch söû, xaùc minh, ñieàu chænh nhöõng quan ñieåm sai leäch vôùi söï thaät lòch söû.

- Phaûi tuaân thuû theo ñuùng qui trình vaø phöông phaùp nghieân cöùu.- Laøm roõ nguyeân taéc tính Ñaûng cuûa giai caáp coâng nhaân

155

Vieät Nam, tính lòch söû, tính khoa hoïc. Trong ñoù tính Ñaûng voâ saûn laø nguyeân taéc phöông phaùp luaän khoâng theå thieáu cuûa khoa hoïc lòch söû.

2.2- Phöông phaùp, hình thöùc nghieân cöùu

a- Phöông phaùp nghieân cöùu

- Trong nghieân cöùu lòch söû Ñaûng phaûi ñaûm baûo phöông phaùp chung, ñoù laø phöông phaùp lòch söû:

+ Nghieân cöùu caùc hieän töôïng lòch söû ñang trong quaù trình vaän ñoäng, phaùt trieån.

+ Phaûi nghieân cöùu trong hoaøn caûnh lòch söû cuï theå.b- Hình thöùc nghieân cöùu

- Coù theå nghieân cöùu theo hình thöùc boå doïc, hoaëc boå ngang vaán ñeà, tuøy theo yeâu caàu vaø thôøi gian thöïc hieän.

+ Nghieân cöùu theo hình thöùc boå doïc laø nghieân cöùu töøng chuyeân ñeà lòch söû boå doïc theo thôøi gian.

Ví duï: - Chuyeân ñeà veà coâng taùc tö töôûng. - Chuyeân ñeà veà xaây döïng löïc löôïng vuõ trang. - Chuyeân ñeà veà xaây döïng kinh teá...Hình thöùc nghieân cöùu naøy thöôøng ñöôïc trieån khai khi nghieân

cöùu moät coâng trình lòch söû lôùn. Nghieân cöùu caùc chuyeân ñeà tröôùc, ñeå coù ñieàu kieän ñi saâu, naém ñöôïc baûn chaát cuûa vaán ñeà ñoù. Sau khi nghieân cöùu caùc chuyeân ñeà boå doïc, seõ tieán haønh nghieân cöùu toång hôïp caùc vaán ñeà trong moái quan heä bieän chöùng vôùi nhau.

+ Nghieân cöùu boå ngang laø nghieân cöùu taát caû caùc vaán ñeà dieãn ra trong cuøng moät thôøi gian, trong moái quan heä bieän chöùng vôùi nhau.

Hình thöùc nghieân cöùu naøy ñöôïc tieán haønh chuû yeáu trong quaù trình bieân soaïn lòch söû hieän nay ôû ñòa phöông.

156

- Trong nghieân cöùu, coù theå duøng phöông phaùp so saùnh: so saùnh söï nghieäp cuûa nhaân vaät naøy vôùi nhaân vaät khaùc, so saùnh nöôùc ta vôùi nöôùc khaùc, ôû thôøi ñaïi naøy vôùi thôøi ñaïi khaùc.

Coù theå so saùnh ngay trong söï nghieäp cuûa moãi nhaân vaät giöõa caùc thôøi kyø khaùc nhau.

2.3- Nhöõng vaán ñeà caàn löu yù trong nghieân cöùu vaø trình baøy lòch söû ñaûng boä, lòch söû phong traøo, lòch söû truyeàn thoáng

a- Trong nghieân cöùu vaø trình baøy phaûi trung thöïc, khaùch quan; phaân tích, ñaùnh giaù caùc vaán ñeà cuûa lòch söû ñaûng boä phaûi xuaát phaùt töø quan ñieåm lòch söû cuï theå, phaân tích treân cô sôû cuûa nhöõng döõ kieän, nhöõng phong traøo cuï theå cuûa ñòa phöông.

b- Nghieân cöùu vaø trình baøy caùc vaán ñeà, caùc söï kieän moät caùch cuï theå, theo moät quaù trình, trình töï theo thôøi gian, coù söï phaùt trieån.

c- Toân troïng söï thaät, caùc söï kieän lòch söû. Coù ñeán ñaâu vieát ñeán ñoù, khoâng theâm bôùt. Khoâng ñöôïc thaàn thaùnh hoùa laõnh tuï.

d- Trình baøy moät caùch trung thöïc öu ñieåm vaø caû nhöõng khuyeát ñieåm (neáu coù) trong quaù trình laõnh ñaïo phong traøo caùch maïng cuûa Ñaûng boä ñòa phöông.

g- Lieàu löôïng cuûa nhöõng söï kieän chung cuûa toaøn quoác, toaøn Ñaûng trong cuoán lòch söû ñòa phöông caùc caáp phaûi ñöôïc theå hieän caân ñoái, hôïp lyù.

Lòch söû cuûa toaøn ñaûng laø lòch söû caùc ñaûng boä ñòa phöông, thaäm chí töø caùc chi boä cô sôû cuûa Ñaûng laøm neân. Do vaäy caàn ñi saâu trình baøy söï kieän, phong traøo cuûa ñòa phöông, cô sôû. Nhöng khi trình baøy thì caùi chung cuûa toaøn Ñaûng cuõng phaûi ñöôïc ñöa ra moät caùch caân ñoái vaø hôïp lyù. Ñaây khoâng chæ laø nghieäp vuï maø coøn laø phöông phaùp caàn chuù yù trong nghieân cöùu.

h- Vieäc bieân soaïn lòch söû ñaûng boä vaø caùc ban ngaønh ñoái vôùi nhöõng tænh, huyeän, ñòa phöông môùi taùch ra, cuõng caàn phaûi chuù yù

157

ñeán nhöõng vaán ñeà nhö taøi lieäu, tö lieäu, nhaän ñònh, ñaùnh giaù, caùch tính lòch söû caùc ñaïi hoäi sau khi taùch ra, vieäc thöøa keá cuoán söû cuõ...trong khi nghieân cöùu.

i- Caùc noäi dung coâng boá trong caùc cuoán lòch söû Ñaûng phaûi tuaân thuû caùc vaán ñeà coù tính nguyeân taéc sau:

+ Chính xaùc. Coù theå thieáu seõ boå sung, nhöng khoâng ñöôïc sai.+ Ñaõ ñöôïc keát luaän, nhaát trí cuûa caùc caáp laõnh ñaïo vaø ñöôïc söï

ñoàng yù cuûa caùc caáp laõnh ñaïo ñòa phöông cho pheùp coâng boá.+ Khoâng traùi vôùi ñöôøng loái, chuû tröông, quan ñieåm cuûa Ñaûng

treân caùc lónh vöïc ñaáu tranh chính trò, quaân söï, ngoaïi giao, xaây döïng vaø phaùt trieån kinh teá- xaõ hoäi, caû veà ñöôøng loái ñoái noäi, ñoái ngoaïi trong quan heä quoác teá...

+ Baûo ñaûm nguyeân taéc ñoaøn keát daân toäc, ñoaøn keát toaøn daân, ñoaøn keát quoác teá.

k- Quan taâm, toå chöùc vaø ñaàu tö thích ñaùng cho coâng taùc söu taàm, baûo quaûn vaø löu tröõ tö lieäu, taøi lieäu phuïc vuï cho nghieân cöùu. Thieáu tö lieäu, vieäc nghieân cöùu lòch söû chæ laø nhöõng suy dieãn caûm tính, thieáu caên cöù.

Vì vaäy, phaûi coù töông ñoái ñuû nhöõng taøi lieäu caàn thieát cuûa töøng lónh vöïc (chính trò, kinh teá, xaõ hoäi, quaân söï...), môùi ñi vaøo nghieân cöùu.

III- Coâng taùc söu taàm, khai thaùc tö lieäu, nghieân cöùu, bieân soaïn, lòch söû ñaûng boä, lòch söû phong traøo, lòch söû truyeàn thoáng ôû ñòa phöông

1- Taàm quan troïng1.1- Khaùi nieäm

Trong khoa hoïc lòch söû ñaûng, tö lieäu laø taøi lieäu (vaên baûn, hieän vaät...) ñöôïc söû duïng cho vieäc nghieân cöùu, tìm hieåu lòch söû ñaûng.

158

Tö lieäu- taøi lieäu: ñoàng nghóa vôùi nhau.1.2- Taàm quan troïng

- Moãi moät coâng trình nghieân cöùu lòch söû ñaûng, duø lôùn hay nhoû, duø veà toaøn Ñaûng hay cuûa moät ñaûng boä, ñeàu phaûi coù töông ñoái ñuû, chính xaùc nhöõng tö lieäu cô baûn.

+ Tö lieäu caøng ñaày ñuû, chính xaùc, phong phuù bao nhieâu thì giaù trò cuûa coâng trình caøng lôùn baáy nhieâu.

+ Khoâng ñuû tö lieäu, hoaëc tö lieäu khoâng chính xaùc, seõ khoâng theå coù coâng trình nghieân cöùu lòch söû ñaûng coù giaù trò khoa hoïc.

Tö lieäu giöõ vò trí raát quan troïng trong nghieân cöùu lòch söû ñaûng vaø coâng taùc tö lieäu phaûi ñi tröôùc moät böôùc.

- Söu taàm, khai thaùc tö lieäu laø coâng vieäc quan troïng, caàn thieát, khoâng theå thieáu trong quaù trình nghieân cöùu, bieân soaïn lòch söû ñaûng boä, lòch söû phong traøo, lòch söû truyeàn thoáng.

Vôùi taàm quan troïng treân, yeâu caàu caùc caáp uûy phaûi laøm toát coâng taùc löu tröõ caùc loaïi tö lieäu, nhaát laø tö lieäu thaønh vaên.

2- Coâng taùc tö lieäu2.1- Laäp danh saùch caùc nhaân chöùng lòch söû caàn khai thaùc

tö lieäu

Laäp danh saùch cuï theå hoï teân, chöùc vuï coâng taùc, ñòa chæ nôi ôû trong vaø ngoaøi tænh cuûa caùc nhaân chöùng lòch söû, laø nhöõng caùn boä laõnh ñaïo, caùn boä, chieán syõ vaø nhaân daân tröïc tieáp tham gia hoaït ñoäng, coâng taùc treân ñòa baøn qua caùc thôøi kyø lòch söû ñeå coù keá hoaïch trieån khai phuø hôïp.

2.2- Xaây döïng keá hoaïch söu taàm, khai thaùc tö lieäu

- Neâu muïc ñích, yeâu caàu khai thaùc tö lieäu.- Coù ñeà cöông xaùc ñònh roõ nhöõng noäi dung caàn khai thaùc laø gì?

vaø göûi tröôùc ñeán nhöõng ngöôøi maø mình caàn khai thaùc.

159

Xaùc ñònh nhöõng noäi dung caàn khai thaùc, taäp trung vaøo caùc thôøi kyø tröôùc 1945, choáng Phaùp 1945-1954, choáng Myõ 1954-1975, thôøi kyø töø sau 1975 ñeán nay.

- Xaùc ñònh caùc nguoàn tö lieäu caàn khai thaùc: tö lieäu thaønh vaên, tö lieäu hoài kyù.

- Ñòa ñieåm khai thaùc: trong vaø ngoaøi tænh.

- Xaùc ñònh thôøi gian, tieán ñoä trieån khai coâng taùc söu taàm khai thaùc tö lieäu.

- Baùo caùo vôùi Ban chæ ñaïo veà keá hoaïch söu taàm tö lieäu ñeå phoái hôïp trieån khai theo noäi dung keá hoaïch ñaõ ñeà ra.

3- Caùc loaïi tö lieäu chính

Töø noäi dung nghieân cöùu, bieân soaïn lòch söû ñaûng boä, lòch söû phong traøo, lòch söû truyeàn thoáng, ñeå xaùc ñònh caùc loaïi tö lieäu lòch söû sau: tö lieäu thaønh vaên, hoài kyù-tieåu söû, hieän vaät, aûnh...

3.1- Tö lieäu thaønh vaên

Nguoàn tö lieäu naøy ñöôïc löu tröõ taïi caùc trung taâm löu tröõ cuûa Ñaûng, nhaø nöôùc, Trung taâm löu tröõ cuûa Vaên phoøng Tænh uûy; UBND tænh; huyeän, thò, thaønh uûy; UBND huyeän, thò, thaønh phoá; vaên phoøng caùc ban ngaønh, ñoaøn theå caùc caáp, quaân söï, coâng an...

Bao goàm caùc loaïi tö lieäu sau:

- Vaên kieän Ñaûng: nghò quyeát, chæ thò, baùo caùo... cuûa ñaûng boä, nghò quyeát ñaïi hoäi ñaûng boä caùc caáp, hoäi nghò caùc caáp uûy, hoäi nghò ban thöôøng vuï caùc caáp töø tænh ñeán huyeän, xaõ.

- Bieân baûn caùc kyø ñaïi hoäi, hoäi nghò BCH, hoäi nghò ban thöôøng vuï huyeän uûy...

- Baøi vieát, baøi noùi cuûa caùc ñoàng chí laõnh ñaïo chuû choát cuûa Ñaûng, cuûa ñaûng boä caùc caáp (bí thö, uûy vieân thöôøng vuï…).

160

- Baùo caùo toång keát haøng naêm cuûa caáp uûy, UBND, caùc ngaønh, ñoaøn theå, veà caùc lónh vöïc chính trò, quaân söï, kinh teá, vaên hoùa, xaõ hoäi...

- Baùo caùo toång keát chuyeân ñeà cuûa caáp uûy, caùc ngaønh, ñoaøn theå...

- Nhöõng aán phaåm tham khaûo vaø nghieân cöùu: saùch, baùo veà nhöõng vaán ñeà veà theá giôùi, nhöõng vaán ñeà chung cuûa toaøn Ñaûng...ñaëc bieät nhöõng taùc phaåm cuûa caùc ñoàng chí laõnh ñaïo chuû choát cuûa Trung öông, ñòa phöông...

3.2- Tö lieäu hoài kyù, tieåu söû

- Hoài kyù, tieåu söû ñöôïc khai thaùc töø caùc ñoàng chí hoaït ñoäng tröïc tieáp trong caùc thôøi kyø.

- Tö lieäu hoài kyù raát quan troïng, ñöôïc söû duïng khi nguoàn tö lieäu thaønh vaên ngheøo naøn, khoâng ñöôïc löu tröõ ñaày ñuû.

Hoài kyù goùp phaàn döïng laïi böùc tranh chaân thaät cuûa lòch söû, döïng laïi moät caùch gaàn ñuû, gaàn ñuùng vôùi nhöõng gì lòch söû ñaõ dieãn ra... qua nhöõng nhaân chöùng lòch söû ñaõ töøng soáng, hoaït ñoäng ôû thôøi kyø ñoù.

- Tö lieäu hoài kyù, tieåu söû laø nhöõng ghi cheùp, hoài öùc laïi nhöõng gì ñaõ dieãn ra trong quaù khöù veà quaù trình hoaït ñoäng cuûa caù nhaân nhaân chöùng lòch söû tröïc tieáp tham gia coâng taùc hoaëc chöùng kieán trong thôøi kyø lòch söû ñoù, bao goàm hoài kyù cuûa nhöõng ñoàng chí laõnh ñaïo Trung öông, ñòa phöông, caùn boä, chieán syõ vaø nhaân daân tröïc tieáp tham gia hai thôøi kyø khaùng chieán choáng thöïc daân, ñeá quoác vaø thôøi kyø xaây döïng CNXH, baûo veä Toå quoác hieän nay.

- Thoâng qua hoài kyù, caùc nhaân chöùng lòch söû seõ giuùp cho nhöõng nhaän xeùt, ñaùnh giaù töøng thôøi kyø caùch maïng, gôïi yù cho ngöôøi nghieân cöùu tieáp tuïc tìm toøi, ñeå coù keát luaän chính xaùc khi trình baøy söï kieän, nhaân vaät.

161

- Tuy nhieân hoài kyù khoâng theå thay theá Vaên kieän Ñaûng maø chæ coù theå boå sung cho vaên kieän: Duøng lôøi nhaän xeùt, ñaùnh giaù cuûa laõnh tuï trong hoài kyù veà phong traøo thôøi kyø ñoù ñeå goùp phaàn khaúng ñònh theâm söï phaân tích, chöùng minh cuûa ngöôøi nghieân cöùu.

Hoaëc duøng lôøi nhaän xeùt cuûa laõnh tuï trong hoài kyù ñeå laøm keát luaän cho söï phaân tích veà moät taùc phaåm, moät söï kieän lòch söû.

Trích laïi moät caâu noùi cuûa laõnh tuï trong hoài kyù nhaän ñònh veà tình theá, moät chuû tröông, khi maø khoâng tìm thaáy moät vaên baûn naøo khaùc.

Moät soá vaán ñeà caàn löu yù trong söû duïng tö lieäu hoài kyù:- Coâng vieäc khai thaùc, söu taàm tö lieäu hoài kyù caàn phaûi laøm

tröôùc vaø thöôøng xuyeân.- Tröôùc khi khai thaùc hoài kyù caàn phaûi coù ñeà cöông xaùc ñònh roõ

nhöõng noäi dung caàn khai thaùc vaø göûi ñeán cho nhöõng nhaân chöùng chuaån bò tröôùc.

- Moãi thôøi kyø lòch söû coù ngöôøi hoaït ñoäng ôû caùc lónh vöïc naøy, coù ngöôøi hoaït ñoäng ôû lónh vöïc khaùc, do ñoù khi khai thaùc neân taäp trung vaøo lónh vöïc hoaït ñoäng chính, tröïc tieáp cuûa nhaân chöùng ñoù, coøn caùc lónh vöïc khaùc chæ laø phuï, khai thaùc theâm.

- Söû duïng tö lieäu hoài kyù caàn phaûi chuù yù thaän troïng, phaûi phaân tích, ñoái chieáu xaùc minh, choïn loïc, vì coù nhieàu lyù do maø ñoâi khi coøn coù nhöõng ñieåm thieáu chính xaùc, thieáu toaøn dieän, thieáu khaùch quan.

3.3- Tö lieäu hieän vaät, aûnh... ñöôïc löu giöõ töø caùc caù nhaân, ñôn vò.4- Moät soá bieän phaùp trong khai thaùc vaø söû duïng caùc nguoàn

tö lieäu- Phaùt hieän vaø löïa choïn tö lieäu.- Phaân tích caùc tö lieäu.- Nhaän xeùt toång hôïp, heä thoáng tö lieäu coù quan heä vôùi ñeà taøi

caàn nghieân cöùu.

162

- Khi söû duïng tö lieäu caàn chuù yù:

+ Ñaûm baûo tính Ñaûng, tính khoa hoïc cuûa tö lieäu. Tö lieäu coù hoaøn caûnh lòch söû cuï theå vôùi nhöõng öu ñieåm vaø coù khi coù caû nhöõng haïn cheá, do vaäy, tuyeät ñoái khoâng ñöôïc caét xeùn, goø eùp tö lieäu cho phuø hôïp vôùi tö töôûng chuû quan cuûa ngöôøi vieát.

+ Chæ söû duïng nhöõng tö lieäu ñaõ ñöôïc xaùc minh khoa hoïc.

+ Khi trích laïi tö lieäu töø saùch, baùo, phaûi tìm ñeán nguyeân baûn, khoâng trích laïi.

Laøm toát coâng taùc söu taàm, khai thaùc tö lieäu seõ quyeát ñònh veà chaát löôïng noäi dung cuûa moãi coâng trình.

Do vaäy caùc caáp uûy caàn quan taâm chæ ñaïo coâng taùc naøy ñeå vieäc nghieân cöùu, bieân soaïn lòch söû Ñaûng ñòa phöông ñaït ñöôïc keát quaû toát.

5- Toå chöùc thöïc hieän

- Ban chæ ñaïo caáp xaõ (hoaëc caáp huyeän) chæ ñaïo ban tuyeân giaùo, vaên phoøng caáp uûy chuaån bò caùc ñieàu kieän veà phöông tieän, phoái hôïp vôùi ban bieân soaïn trieån khai keá hoaïch söu taàm khai thaùc tö lieäu.

- Ban bieân soaïn chòu traùch nhieäm veà noäi dung khai thaùc tö lieäu, tröïc tieáp khai thaùc tö lieäu töø caùc nhaân chöùng; phoái hôïp vôùi ban chæ ñaïo, ban tuyeân giaùo, vaên phoøng caáp uûy trieån khai khai thaùc tö lieäu thaønh vaên taïi caùc Trung taâm löu tröõ.

- Sau khi phaùt haønh caàn toå chöùc tuyeân truyeàn, giaùo duïc lòch söû cuûa ñaûng boä, lòch söû phong traøo cho caùn boä, ñaûng vieân vaø nhaân daân treân ñòa baøn.

163

Chuyeân ñeà 9KYÕ NAÊNG SOAÏN THAÛO VAÊN BAÛN CUÛA ÑAÛNG

VEÀ COÂNG TAÙC TUYEÂN GIAÙO

I- Khaùi nieäm veà soaïn thaûo vaên baûnSoaïn thaûo vaên baûn cuûa caáp uûy, cô quan, toå chöùc ñaûng laø caên

cöù vaøo chöùc naêng, nhieäm vuï, quyeàn haïn, muïc ñích ban haønh vaên baûn, noäi dung cuûa vaán ñeà caàn vaên baûn hoaù, toå chöùc thu thaäp thoâng tin, xaây döïng baûn thaûo, söûa chöõa vaø hoaøn chænh baûn thaûo thaønh vaên baûn chính thöùc.

Coâng taùc soaïn thaûo vaên baûn laø moät quaù trình töø xaùc laäp vaán ñeà caàn vaên baûn hoaù, xaùc ñònh theå loaïi vaên baûn caàn söû duïng, xaùc ñònh phaïm vi, ñoái töôïng, thôøi gian hieäu löïc cuûa vaên baûn, thu thaäp vaø xöû lyù thoâng tin, xaây döïng baûn thaûo, cho ñeán söûa chöõa vaø hoaøn chænh baûn thaûo, trình duyeät vaø nhaân baûn ban haønh.

II- Moät soá yeâu caàu cô baûn cuûa vieäc soaïn thaûo vaên baûnÑeå cho vaên baûn coù chaát löôïng cao, coù ñaày ñuû giaù trò phaùp lyù

vaø hieäu löïc thi haønh, soaïn thaûo vaên baûn phaûi ñaûm baûo moät soá yeâu caàu cô baûn sau ñaây:

1- Veà noäi dung

Noäi dung laø thaønh phaàn quan troïng nhaát cuûa vaên baûn. Yeâu caàu veà noäi dung goàm hai maët:

- Nhöõng thoâng tin ñöa vaøo vaên baûn phaûi ñöôïc xöû lyù vaø baûo

164

ñaûm chính xaùc. Caùc quyeát ñònh ñeà ra phaûi phuø hôïp vôùi ñöôøng loái, quan ñieåm, chuû tröông, chính saùch cuûa Ñaûng, phaùp luaät cuûa Nhaø nöôùc vaø saùt vôùi hoaøn caûnh thöïc teá, taïo cô sôû cho vaên baûn coù tính öùng duïng phaùp lyù cao.

- Noäi dung cuûa vaán ñeà vaên baûn hoaù phaûi ñöôïc theå hieän baèng moät theå loaïi vaên baûn phuø hôïp vôùi toå chöùc, noäi dung vaø muïc ñích ban haønh vaên baûn.

2- Veà thaåm quyeàn vaø theå thöùc

Vaên baûn phaûi ñöôïc ban haønh ñuùng thaåm quyeàn vaø ñaày ñuû theå thöùc theo quy ñònh cuûa Ñaûng.

Vaên baûn laõnh ñaïo, quaûn lyù chæ coù hieäu löïc trong phaïm vi thaåm quyeàn cuûa cô quan laõnh ñaïo, quaûn lyù. Moãi caáp uûy, cô quan, toå chöùc ñaûng coù phaïm vi hoaït ñoäng khaùc nhau vaø chöùc naêng, nhieäm vuï, quyeàn haïn ñöôïc xaùc ñònh, trong ñoù coù thaåm quyeàn ban haønh vaên baûn.

3- Veà thôøi gian

Moãi vaán ñeà, moãi söï vieäc ñeàu coù tính thôøi ñieåm cuûa noù. Soaïn thaûo vaên baûn laõnh ñaïo, chæ ñaïo cuûa caáp uûy, cô quan, toå chöùc ñaûng treân moïi lónh vöïc phaûi ñaûm baûo hoaøn thaønh coù chaát löôïng vaø ñuùng thôøi gian quy ñònh ñeå ban haønh ñöôïc kòp thôøi.

Trong coâng taùc laõnh ñaïo cuûa Ñaûng, laõnh ñaïo coâng taùc tö töôûng giöõ vò trí haøng ñaàu. Tính chuû ñoäng, tính kòp thôøi laø phöông chaâm coâng taùc tö töôûng cuûa Ñaûng. Vaên baûn ban haønh kòp thôøi seõ taïo ñieàu kieän phaùt huy ñöôïc tính chuû ñoäng, ñem laïi hieäu quaû cao cho coâng taùc tö töôûng.

4- Veà ngoân ngöõ vaø vaên phong

Phaûi söû duïng ngoân ngöõ vaø vaên phong thích hôïp vôùi moãi loaïi vaên baûn. Ñoái vôùi caùc vaên baûn (baùo caùo chính trò, dieãn vaên…) thì

165

theå vaên thích hôïp ñeå söû duïng laø vaên phong chính luaän. Ñoái vôùi caùc vaên baûn thuoäc phaïm vi laõnh ñaïo thöïc hieän, toå chöùc quaûn lyù, ñieàu haønh, giao tieáp thì söû duïng vaên phong haønh chính - coâng vuï.

Söû duïng ngoân ngöõ trong quaù trình soaïn thaûo vaên baûn phaûi chaët cheõ, chính xaùc, khoâng duøng nhöõng caâu, chöõ coù theå hieåu nhieàu nghóa.

5- Veà theå thöùc vaø kyõ thuaät trình baøyVaên baûn laø boä maët cuûa cô quan, toå chöùc ñaûng. Hình thöùc trình

baøy phaûi theå hieän tính trang nghieâm, tính thaåm myõ. Kyõ thuaät trình baøy phaûi theo ñuùng quy ñònh cuûa Vaên phoøng Trung öông Ñaûng.

III- Quy trình soaïn thaûo vaên baûn1- Ñònh nghóaQuy trình soaïn thaûo vaên baûn laø nhöõng böôùc ñi caàn thieát ñöôïc

saép xeáp theo trình töï hôïp lyù trong quaù trình soaïn thaûo moät vaên baûn nhaèm ñaûm baûo yeâu caàu veà chaát löôïng vaø tieán ñoä.

2- Caùc böôùc cuûa quy trình soaïn thaûo vaên baûnMoãi loaïi vaên baûn ñoøi hoûi moät quy trình soaïn thaûo cuï theå, thích

öùng vôùi noù. Tuy nhieân, töø nhöõng quy trình rieâng bieät, coù theå tìm ra nhöõng neùt chung nhaát ñeå xaùc ñònh moät quy trình toång quaùt cho pheùp ñònh höôùng töø ñaàu moät caùch hôïp lyù nhaát ñoái vôùi soaïn thaûo vaên baûn, laø cô sôû ñeå xaùc ñònh quy trình cuï theå cho töøng loaïi vaên baûn döï ñònh soaïn thaûo.

Quy trình soaïn thaûo vaên baûn goàm caùc böôùc sau ñaây:- Xaùc ñònh vaán ñeà caàn vaên baûn hoaù;- Xaùc ñònh möùc ñoä caàn thieát phaûi phoå bieán vaø yeâu caàu veà thôøi

gian cuûa vaên baûn;- Xaùc ñònh loaïi vaên baûn caàn söû duïng ñeå thöïc hieän yeâu caàu vaên

baûn hoùa;

166

- Thu thaäp vaø xöû lyù thoâng tin cho vaên baûn;- Xaây döïng vaên baûn - trao ñoåi - söûa chöõa;- Duyeät vaên baûn;- Ban haønh haønh vaên baûn theo thaåm quyeàn. Caùn boä ñöôïc phaân coâng soaïn thaûo vaên baûn phaûi naém chaéc yù

töôûng cuûa laõnh ñaïo vaø chuû ñeà cuûa vaên baûn. Caên cöù noäi dung cuûa vaán ñeà caàn vaên baûn hoaù ñeå xaùc ñònh:

- Tính chaát cuûa vaên baûn (vaên baûn chæ ñaïo hay vaên baûn thoâng thöôøng);

- Caùc cô quan, toå chöùc, caù nhaân coù traùch nhieäm thöïc hieän;- Möùc ñoä phaùp lyù;- Yeâu caàu veà thôøi gian;- Theå loaïi vaên baûn caàn söû duïng;- Yeâu caàu veà thu thaäp thoâng tin cho vaên baûn.Thu thaäp vaø xöû lyù thoâng tin laø khaâu raát quan troïng, goùp phaàn

baûo ñaûm chaát löôïng cuûa vaên baûn ñöôïc soaïn thaûo.Nhöõng thoâng tin ñöa vaøo vaên baûn phaûi qua xöû lyù chaët cheõ, bao

goàm vieäc kieåm tra ñoä tin caäy cuûa thoâng tin, baûo ñaûm trung thöïc, chính xaùc. Xöû lyù thoâng tin bao goàm caùc böôùc sau:

- Kieåm tra ñoä tin caäy cuûa thoâng tin. So saùnh, ñoái chieáu caùc thoâng tin ñaõ thu thaäp. Tröôøng hôïp coù maâu thuaãn hoaëc chöa thaät roõ thì phaûi ñeán taän nôi ñeå xaùc minh tính chính xaùc.

- Phaân tích thoâng tin ñeå tìm hieåu baûn chaát, nguyeân nhaân cuûa tình hình.

- Toång hôïp thoâng tin, saép xeáp caùc thoâng tin ñaõ ñöôïc kieåm tra, phaân tích coù heä thoáng, phuïc vuï cho vieäc ñaùnh giaù tình hình, xaây döïng noäi dung vaên baûn.

167

Xaây döïng vaên baûn bao goàm nhöõng böôùc ñi cuï theå, xaây döïng ñeà cöông, tieán haønh döï thaûo vaên baûn, laáy yù kieán goùp yù, boå sung, söûa chöõa, trình laõnh ñaïo thoâng qua.

Baûn döï thaûo chæ trôû thaønh vaên baûn chính thöùc ñeå ban haønh sau khi ñöôïc caáp uûy hoaëc thuû tröôûng cô quan coù thaåm quyeàn xeùt duyeät, hoaøn chænh veà noäi dung vaø hoaøn thaønh caùc thuû tuïc haønh chính theo quy ñònh.

Quy trình soaïn thaûo moät vaên baûn thoâng thöôøng:

- Xaùc ñònh muïc ñích, noäi dung vaán ñeà caàn vaên baûn hoaù vaø loaïi vaên baûn caàn söû duïng;

- Xaây döïng baûn thaûo;

- Thoâng qua laõnh ñaïo;

- Xöû lyù kyõ thuaät veà maët haønh chính;

- Kyù vaên baûn vaø ban haønh.

IV- Soaïn thaûo moät soá vaên baûn veà coâng taùc tuyeân giaùo

Thöïc hieän chöùc naêng cô quan tham möu cuûa caáp uûy ñaûng, ban tuyeân giaùo caùc caáp coù nhieäm vuï giuùp caáp uûy soaïn thaûo hoaëc chuû trì phoái hôïp vôùi caùc cô quan tröïc tieáp coù lieân quan soaïn thaûo caùc vaên baûn cuûa caáp uûy ñaûng veà laõnh ñaïo, chæ ñaïo coâng taùc tuyeân giaùo.

Nhöõng ñieåm caàn chuù yù trong vieäc soaïn thaûo moät soá vaên baûn thöôøng duøng cuûa caùc cô quan laõnh ñaïo Ñaûng caùc caáp veà laõnh ñaïo, chæ ñaïo coâng taùc tuyeân giaùo.

1- Nghò quyeát

Nghò quyeát cuûa Ñaûng coù nhieàu loaïi, moãi loaïi coù yeâu caàu cuï theå veà noäi dung vaø caùch soaïn khaùc nhau. ÔÛ ñaây, chæ ñeà caäp ñeán

168

nghò quyeát cuûa caáp uûy ñaûng veà chuû tröông, nhieäm vuï coâng taùc tö töôûng.

Nghò quyeát veà chuû tröông, nhieäm vuï coâng taùc tö töôûng laø vaên baûn phaûn aùnh moät caùch coâ ñuùc caùc quan ñieåm cuûa cô quan laõnh ñaïo Ñaûng veà nhaän ñònh tình hình, ñeà ra caùc chuû tröông, nhieäm vuï, bieän phaùp coâng taùc tö töôûng. Vieäc löïa choïn nhöõng vaán ñeà caàn ra nghò quyeát phaûi xuaát phaùt töø tình hình thöïc tieãn vaø yeâu caàu cuûa nhieäm vuï laõnh ñaïo, chæ ñaïo cuûa Ñaûng treân lónh vöïc tö töôûng.

Thoâng thöôøng, nghò quyeát cuûa caáp uûy ñaûng ñöôïc ban haønh nhaèm ñaùp öùng yeâu caàu laõnh ñaïo giaûi quyeát nhöõng vaán ñeà phaùt sinh trong thöïc tieãn tröôùc yeâu caàu cuûa tình hình môùi.

Trong vieäc soaïn thaûo nghò quyeát cuûa caáp uûy ñaûng veà coâng taùc tö töôûng caàn naém vöõng vaø thöïc hieän toát yeâu caàu cô baûn cuûa noäi dung nghò quyeát laø ñaùnh giaù ñuùng tình hình tö töôûng vaø coâng taùc tö töôûng (boái caûnh, thaønh töïu, yeáu keùm, nguyeân nhaân…), xaùc ñònh ñuùng phöông höôùng chung, nhöõng nhieäm vuï cuï theå cuûa coâng taùc vaø caùc bieän phaùp thöïc hieän.

1.1- Keát caáu cuûa nghò quyeát

Noäi dung cuûa nghò quyeát goàm 3 phaàn:

- Ñaùnh giaù tình hình.

- Phöông höôùng, nhieäm vuï.

- Caùc bieän phaùp toå chöùc thöïc hieän.

Phaàn thöù nhaát, treân cô sôû ñaùnh giaù khaùi quaùt tình hình tö töôûng vaø thöïc traïng coâng taùc tö töôûng, phaân tích nguyeân nhaân cuûa tình hình ñoù, laøm roõ lyù do caàn ra nghò quyeát.

Phaàn thöù hai, trình baøy suùc tích, roõ raøng, chính xaùc nhöõng keát luaän cuûa hoäi nghò caáp uûy veà nhaän ñònh tình hình trong thôøi gian

169

tôùi, xaùc ñònh phöông höôùng, nhieäm vuï coâng taùc tö töôûng trong tình hình môùi.

Phaàn thöù ba, neâu nhöõng bieän phaùp chuû yeáu nhaèm toå chöùc thöïc hieän, traùch nhieäm cuûa caùc cô quan coäng taùc vaø caùc cô quan tröïc tieáp coù lieân quan höôùng daãn, theo doõi, kieåm tra vieäc thöïc hieän nghò quyeát, baùo caùo keát quaû vôùi caáp uûy.

Soaïn thaûo nghò quyeát laø coâng trình cuûa taäp theå, caàn thu huùt trí tueä cuûa nhieàu ngöôøi. Toå chöùc laáy yù kieán cuûa caùc ñoái töôïng caàn thieát ngay töø khi xaây döïng ñeà cöông.

1.2- Vaên phong cuûa nghò quyeát

Vaên phong phaûi haøm xuùc, ngoân ngöõ deã hieåu, chuaån möïc, phaûn aùnh chính xaùc tö töôûng, quan ñieåm cuûa Ñaûng vaø caùc quyeát ñònh cuûa caùc caáp uûy. Khi caàn neâu lyù leõ ñeå giaûi thích, bieän luaän, chöùng minh caùc noäi dung cuûa nghò quyeát phaûi choïn loïc, caân nhaéc kyõ, vieát ngaén goïn, traùnh duøng nhöõng caâu, chöõ saùo roãng.

Nghò quyeát cuûa caùc caáp uûy ñaûng caùc ñòa phöông vaø cô sôû phaûi do bí thö, hoaëc phoù bí thö, thay maët ban chaáp haønh hoaëc ban thöôøng vuï kyù.

2- Quyeát ñònh2.1- Ñònh nghóa

Quyeát ñònh laø vaên baûn ñeå ban haønh hoaëc baõi boû caùc quy cheá, quy ñònh, quyeát ñònh cuï theå veà chuû tröông, chính saùch, toå chöùc boä maùy, nhaân söï thuoäc phaïm vi quyeàn haïn cuûa caáp uûy, cô quan, toå chöùc ñaûng.

2.2- Keát caáu vaø hình thöùc cuûa vaên baûn quyeát ñònh

Quyeát ñònh ñöôïc keát caáu bôûi hai phaàn:- Phaàn ñaàu neâu nhöõng caên cöù ñeå ra quyeát ñònh hoaëc toùm taét

muïc ñích ñeå ban haønh quyeát ñònh.

170

- Phaàn thöù hai laø quyeát ñònh cuï theå. Neáu noäi dung bao goàm nhieàu vaán ñeà thì trình baøy theo chöông, muïc, ñieàu… neáu noäi dung bao goàm ít vaán ñeà thì trình baøy theo töøng ñieàu 1, 2, 3… cuoái cuøng coù caùc ñieàu khoaûn thi haønh, quy ñònh, thôøi gian coù hieäu löïc, phaïm vi ñoái töôïng thöïc hieän.

3- Chæ thò

3.1- Ñònh nghóa

Chæ thò laø vaên baûn cuûa caáp uûy caáp treân göûi cho caùc caáp döôùi ñeå chæ ñaïo thöïc hieän chuû tröông, chính saùch hoaëc moät nhieäm vuï coâng taùc nhaát ñònh. So vôùi nghò quyeát, noäi dung cuûa chæ thò ít, möùc khaùi quaùt vaø phaïm vi noäi dung thöôøng heïp hôn.

Ví duï: treân cô sôû nhieäm vuï cuûa vieäc bieân soaïn lòch söû, xeùt vai troø quan troïng cuûa vieäc bieân soaïn lòch söû ñaûng boä, lòch söû phong traøo, lòch söû truyeàn thoáng caùch maïng ôû ñòa phöông, Ban Tuyeân giaùo Tænh uûy ñaõ tham möu cho Ban Thöôøng vuï Tænh uûy ban haønh Chæ thò 06-CT/TU ngaøy 25/4/2011 veà “taêng cöôøng coâng taùc nghieân cöùu, bieân soaïn lòch söû ñaûng boä, lòch söû phong traøo, lòch söû truyeàn thoáng caùch maïng ôû ñòa phöông”.

Caùc coâng vaên, thoâng baùo, thoâng tri truyeàn ñaït caùc quyeát ñònh cuûa caáp uûy, höôùng daãn coâng taùc cho caùc caáp, ít nhieàu ñeàu coù tính chaát “chæ thò” ñeå thi haønh.

3.2- Keát caáu cuûa chæ thò

Noäi dung cuûa moät chæ thò goàm 3 phaàn:

- Phaàn môû ñaàu trình baøy ngaén goïn lyù do caàn ban haønh chæ thò, chuû yeáu laø neâu roõ thöïc traïng tình hình vaø nhöõng vaán ñeà ñaët ra phaûi giaûi quyeát.

- Phaàn thöù hai laøm roõ muïc ñích, yeâu caàu caàn ñaït tôùi, caùc nhieäm vuï cuï theå phaûi tieán haønh.

171

- Phaàn thöù ba goàm caùc bieän phaùp toå chöùc thöïc hieän, phaân coâng caùc cô quan coù traùch nhieäm höôùng daãn, ñoân ñoác vieäc chaáp haønh chæ thò, toång keát vaø baùo caùo keát quaû vôùi caáp uûy.

Chæ thò caàn vieát cuï theå, ngaén goïn, phuø hôïp vôùi tính chaát cuûa moät vaên baûn chæ ñaïo, ñieàu haønh cuûa caáp uûy ñaûng.

4- Thoâng tri

Thoâng tri laø vaên baûn cuûa caáp uûy caáp treân göûi caùc caáp döôùi ñeå giaûi thích, höôùng daãn, chæ ñaïo thöïc hieän caùc nghò quyeát, quyeát ñònh, chæ thò hoaëc moät chuû tröông cuûa caáp uûy ñaõ ban haønh. Thaåm quyeàn ban haønh thoâng tri nhö thaåm quyeàn ban haønh chæ thò.

Thoâng tri caàn ñöôïc vieát ngaén, goïn, höôùng daãn giaûi quyeát nhöõng vaán ñeà cuï theå ñang ñaët ra ñeå baûo ñaûm toå chöùc thöïc hieän.

Ví duï: Thoâng tri 05-TT/TU, ngaøy 16/6/2011 cuûa Ban Thöôøng vuï Tænh uûy ñeå trieån khai thöïc hieän Chæ thò 03-CT/TW cuûa Boä Chính trò veà tieáp tuïc ñaåy maïnh vieäc “Hoïc taäp vaø laøm theo taám göông ñaïo ñöùc Hoà Chí Minh”.

Caàn phaân bieät thoâng tri vaø thoâng tö. Caùc cô quan ñaûng khoâng ra thoâng tö. Thoâng tö laø moät vaên baûn qui phaïm phaùp luaät thuoäc thaåm quyeàn ban haønh cuûa moät soá cô quan nhaø nöôùc (boä, cô quan ngang boä, cô quan thuoäc chính phuû).

5- Thoâng baùo

Thoâng baùo laø vaên baûn duøng ñeå thoâng tin veà moät vaán ñeà, moät söï vieäc cuï theå ñeå cô quan, caù nhaân coù lieân quan bieát hoaëc thöïc hieän.

Thoâng baùo ñöôïc söû duïng ñeå truyeàn ñaït thoâng tin chính thöùc veà moät söï kieän quan troïng hoaëc moät quyeát ñònh cuûa cô quan laõnh ñaïo Ñaûng cho caùc chuû theå coù lieân quan bieát (ví duï: thoâng baùo thi haønh kyû luaät) hoaëc trong phaïm vi roäng hôn, cho caùc ñaûng vieân

172

vaø toaøn daân bieát (ví duï: thoâng baùo sau moãi kyø hoïp cuûa Ban Chaáp haønh ñaûng boä).

V- Soaïn thaûo nhöõng vaên baûn thuoäc thaåm quyeàn ban haønh cuûa ban tuyeân giaùo caùc caáp

1- Coâng vaênCoâng vaên laø loaïi vaên baûn mang tính chaát giao tieáp hoaëc ñieàu

haønh coâng vieäc cuï theå. Veà noäi dung, coâng vaên thöôøng nhaèm vaøo vieäc xöû lyù moät coâng vieäc nhaát ñònh. Veà caùch theå hieän, ngoaøi tính khuoân maãu cao, coøn phaûi vieát ngaén goïn, chính xaùc, keå caû trong duøng töø vaø löïa choïn kieåu caâu.

Tính khuoân maãu cuûa coâng vaên coøn theå hieän ôû vieäc phaûi ghi trích yeáu, nhaát laø nhöõng coâng vaên coù noäi dung quaù moät trang. Vieäc ghi trích yeáu coâng vaên taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho vieäc ñaêng kyù, theo doõi giaûi quyeát, laäp hoà sô, löu tröõ vaø phuïc vuï khai thaùc, söû duïng coâng vaên.

2- Baùo caùo2.1- Ñònh nghóa

Baùo caùo laø vaên baûn duøng ñeå töôøng trình veà tình hình hoaït ñoäng cuûa caáp uûy, cô quan ñaûng hoaëc veà moät ñeà aùn, moät vaán ñeà, moät söï vieäc nhaát ñònh.

2.2- Caùc loaïi baùo caùo

Baùo caùo tình hình tö töôûng vaø coâng taùc tö töôûng bao goàm nhieàu loaïi: baùo caùo thöôøng kyø, baùo caùo chuyeân ñeà, baùo caùo nhanh. Baùo caùo thöôøng kyø goàm baùo caùo tuaàn, baùo caùo thaùng, baùo caùo quyù, baùo caùo 6 thaùng, baùo caùo toång keát naêm. Baùo caùo tuaàn, baùo caùo thaùng phaûn aùnh bieåu hieän tö töôûng môùi naûy sinh, nhöõng coâng taùc chính ñaõ tieán haønh trong tuaàn, trong thaùng. Baùo caùo quyù, baùo caùo 6 thaùng, sô keát, ñaùnh giaù, phaân tích nhöõng dieãn bieán môùi veà tö töôûng, keát quaû sô boä veà caùc maët coâng taùc, nhaát laø coâng taùc troïng

173

taâm. Khi coù nhöõng vaán ñeà phöùc taïp môùi naûy sinh, baùo caùo phaûi ñeà xuaát phöông höôùng, bieän phaùp giaûi quyeát vaø xin yù kieán caáp treân. Baùo caùo naêm vaø baùo caùo chuyeân ñeà mang tính toång keát vaø ñeà ra phöông höôùng, nhieäm vuï môùi. Baùo caùo nhanh khi coù tình hình ñaëc bieät, nhöõng vieäc ñoät xuaát.

2.3- Yeâu caàu chung ñoái vôùi caùc loaïi baùo caùo

- Phaûn aùnh trung thöïc vaø khoa hoïc. Neâu roõ nhöõng söï kieän taùc ñoäng ñeán tình hình tö töôûng vaø coâng taùc tö töôûng. Khoâng neù traùnh nhöõng vaán ñeà gai goùc. Phaûi xuaát phaùt töø thöïc tieãn ñeå suy nghó saâu veà coâng taùc tö töôûng. Ñaùnh giaù keát quaû coâng taùc phaûi khaùch quan, coâng baèng, laøm roõ öu ñieåm, khuyeát ñieåm, nguyeân nhaân vaø nhöõng vaán ñeà ñaët ra phaûi giaûi quyeát. Traùnh tö töôûng thaønh tích, che daáu khuyeát ñieåm, chuû quan, hôøi hôït, phieán dieän, cuïc boä, khoâng saâu saùt tình hình, daãn ñeán nhöõng nhaän ñònh, ñaùnh giaù sai leäch.

- Chính xaùc, cuï theå. Xaùc ñònh roõ yeâu caàu cuï theå cuûa moãi baùo caùo ñeå thu thaäp vaø choïn loïc nhöõng thoâng tin caàn thieát, phaûn aùnh ñuùng thöïc chaát cuûa vaán ñeà, coù daãn chöùng xaùc thöïc. Baùo caùo moâ taû cuï theå tình hình, ñoàng thôøi phaûi mang tính khaùi quaùt. Baùo caùo khoâng traøn lan, taûn maïn, ñi quaù saâu vaøo nhöõng chi tieát vuïn vaët maø queân tính toång quaùt cuûa baùo caùo. Traùnh vieát sô löôïc, ñaïi khaùi, coâng thöùc, nhöõng keát luaän mô hoà, thieáu caên cöù.

- Kòp thôøi laø yeâu caàu coù yù nghóa quan troïng ñoái vôùi muïc ñích vaø taùc duïng cuûa vieäc laøm baùo caùo. Coù baùo caùo kòp thôøi giuùp laõnh ñaïo coù chuû tröông, bieän phaùp giaûi quyeát ñöôïc kòp thôøi. Ñaây laø yeâu caàu cuûa laõnh ñaïo noùi chung vaø laõnh ñaïo tö töôûng noùi rieâng, ñoøi hoûi söï nhaïy beùn, maãn caûm veà chính trò, tinh thaàn traùch nhieäm ñoái vôùi coâng taùc tham möu.

2.4- Keát caáu cuûa baùo caùo

Moãi loaïi baùo caùo ñeàu coù neùt ñaëc thuø, coù keát caáu veà noäi dung

174

thích hôïp vôùi tính chaát vaø phaïm vi cuûa baùo caùo ñoù. Thoâng thöôøng, boá cuïc cuûa moät baùo caùo toång keát coâng taùc tuyeân giaùo caû naêm goàm 2 phaàn lôùn:

- Phaàn thöù nhaát: ñaùnh giaù tình hình tö töôûng vaø coâng taùc tö töôûng naêm qua. Neâu roõ nhöõng dieãn bieán môùi veà chính trò - xaõ hoäi trong naêm taùc ñoäng ñeán tình hình tö töôûng vaø coâng taùc tö töôûng. Nhöõng dieãn bieán môùi veà tö töôûng trong Ñaûng vaø trong xaõ hoäi, phaân tích nhöõng chuyeån bieán tích cöïc, nhöõng bieåu hieän tieâu cöïc, möùc ñoä vaø nguyeân nhaân. Keát quaû trieån khai caùc nhieäm vuï coâng taùc tö töôûng, ñaùnh giaù nhöõng thaønh töïu, yeáu keùm vaø nguyeân nhaân, nhöõng vaán ñeà toàn taïi caàn phaûi giaûi quyeát.

- Phaàn thöù hai: ñeà ra phöông höôùng, nhieäm vuï naêm tôùi. Döï baùo chieàu höôùng phaùt trieån cuûa tình hình vaø yeâu caàu ñoái vôùi coâng taùc tö töôûng. Phöông höôùng chung, caùc nhieäm vuï cuï theå, caùc bieän phaùp chuû yeáu ñeå thöïc hieän vaø kieán nghò, ñeà xuaát vôùi caáp treân nhöõng vaán ñeà vöôït quaù thaåm quyeàn giaûi quyeát.

Chuù yù: Keøm theo baùo caùo coù phuï luïc soá lieäu thoáng keâ phaûn aùnh caùc maët hoaït ñoäng ñöôïc neâu trong baùo caùo.

2.5- Vaên phong vieát baùo caùo

Vieát baùo caùo phaûi baûo ñaûm tính chính xaùc caû veà noäi dung vaø caùch bieåu ñaït, theå hieän qua caùch haønh vaên coâ ñuùc, suùc tích, maïch laïc. Tuyø theo töøng theå loaïi baùo caùo, coù theå vaän duïng phöông phaùp nghò luaän, chöùng minh cho nhöõng nhaän ñònh, ñaùnh giaù, phaân tích nguyeân nhaân cuûa söï vieäc, nhöng cuõng phaûi vieát ngaén goïn. Tình hình cuï theå, soá lieäu thoáng keâ coù theå laøm phuï luïc cuûa baùo caùo. Khoâng chæ caùn boä laøm coâng taùc toång hôïp, maø taát caû caùn boä tuyeân giaùo ñeàu phaûi reøn luyeän caùch vieát baùo caùo.

175

Ñeà cöôngBAÙO CAÙO

Toång keát coâng taùc tuyeân giaùo naêm...

Phaàn thöù nhaátTình hình tö töôûng vaø coâng taùc tuyeân giaùo naêm...

I- Tình hình tö töôûng, taâm traïng xaõ hoäi1- Nhöõng thuaän lôïi cô baûn2- Nhöõng khoù khaênII- Ñaùnh giaù vieäc thöïc hieän nhieäm vuï coâng taùc tuyeân giaùo

naêm....1- Chæ ñaïo, ñònh höôùng coâng taùc tuyeân truyeàn2- Coâng taùc giaùo duïc lyù luaän chính trò3- Coâng taùc khoa giaùo4- Coâng taùc Lòch söû Ñaûng5- Thöïc hieän vieäc hoïc taäp vaø laøm theo taám göông ñaïo ñöùc Hoà

Chí Minh 6- Coâng taùc phoái hôïp vôùi caùc toå chöùc trong heä thoáng chính trò,

caùc löïc löôïng treân ñòa baøn ñeå trieån khai coâng taùc tuyeân giaùoIII- Ñaùnh giaù chung1- Öu ñieåm2- Nhöõng khoù khaên, haïn cheá3- Nguyeân nhaân

176

Phaàn thöù haiPhöông höôùng nhieäm vuï coâng taùc tuyeân giaùo naêm...

I- Döï baùo tình hình1- Thuaän lôïi

2- Khoù khaên

II- Phöông höôùng, nhieäm vuï chuû yeáu cuûa coâng taùc tuyeân giaùo naêm...

III- Kieán nghò ñeà xuaát

3- Thoâng baùo

3.1- Ñònh nghóa

Thoâng baùo laø vaên baûn duøng ñeå thoâng tin veà moät vaán ñeà, moät söï vieäc cuï theå ñeå caùc cô quan, caù nhaân coù lieân quan bieát hoaëc thöïc hieän.

3.2- Caùc loaïi thoâng baùo thöôøng duøng trong coâng taùc tuyeân giaùo

Thoâng baùo noäi boä - taøi lieäu phuïc vuï sinh hoaït chi boä haøng thaùng, ñöôïc xuaát baûn nhaèm thoâng tin ñeán ñaûng vieân dieãn bieán tình hình vaø nhaän ñònh cuûa Ñaûng veà nhöõng söï kieän chuû yeáu veà tình hình trong nöôùc vaø quoác teá, nhöõng quyeát ñònh quan troïng cuûa Ñaûng vaø Nhaø nöôùc. Ban Tuyeân giaùo Tænh uûy boå sung theâm phaàn tin ñòa phöông, toå chöùc in aán vaø phaùt haønh ñeán chi boä laøm taøi lieäu thoâng baùo ñeán ñaûng vieân.

- Thoâng baùo noäi boä cung caáp thoâng tin caàn thieát, chính xaùc, toång hôïp, coù ñònh höôùng, goùp phaàn naâng cao nhaän thöùc cuûa ñaûng vieân cô sôû, nhaèm thoáng nhaát tö töôûng, quan ñieåm veà nhöõng vaán ñeà thôøi söï chính trò, chuû tröông, chính saùch cuûa Ñaûng vaø Nhaø nöôùc, goùp phaàn taêng cöôøng ñoaøn keát nhaát trí trong Ñaûng.

177

- Thoâng baùo noäi boä trôû thaønh moät coâng cuï quan troïng tieán haønh coâng taùc tö töôûng ôû cô sôû, laøm cho sinh hoaït chi boä coù theâm noäi dung giaùo duïc thieát thöïc, boå ích, laø taøi lieäu khoâng theå thieáu ñoái vôùi ñaûng vieân, giuùp cho ñaûng vieân vaø toå chöùc cô sôû ñaûng ôû cô sôû ñaáu tranh, gaït boû nhöõng thoâng tin sai leäch lan truyeàn taïi ñòa phöông, choáng nhöõng tö töôûng vaø haønh ñoäng traùi vôùi ñöôøng loái, quan ñieåm cuûa Ñaûng.

4- Höôùng daãn

Höôùng daãn laø vaên baûn giaûi thích, chæ daãn cuï theå vieäc toå chöùc thöïc hieän vaên baûn cuûa caáp uûy hoaëc cuûa cô quan ñaûng caáp treân.

Thöïc hieän chöùc naêng cuûa mình, ban tuyeân giaùo caùc caáp coù nhieäm vuï höôùng daãn thöïc hieän caùc nghò quyeát, chæ thò, quyeát ñònh cuûa cô quan laõnh ñaïo Ñaûng veà coâng taùc tö töôûng. Ñaây laø moät coâng cuï quan troïng cuûa ngaønh ñeå goùp phaàn vaøo vieäc quaùn trieät vaø thöïc hieän caùc nghò quyeát, chæ thò, quyeát ñònh cuûa caáp uûy.

5- Dieãn vaên

5.1- Ñònh nghóa

Dieãn vaên laø moät loaïi vaên baûn mang tính dieãn thuyeát, ñöôïc duøng ôû nhieàu caáp, nhieàu ngaønh theo nhöõng phaïm vi khaùc nhau, nhö dieãn vaên khai maïc, beá maïc ñaïi hoäi hoaëc moät hoäi nghò quan troïng, taïi moät leã khaùnh thaønh lôùn.... ban tuyeân giaùo caùc caáp thöôøng ñöôïc caáp uûy phaân coâng soaïn thaûo caùc baøi dieãn vaên cuûa laõnh ñaïo ñoïc taïi caùc cuoäc mít tinh troïng theå kyû nieäm caùc ngaøy leã lôùn hoaëc nhöõng cuoäc mít tinh höôûng öùng moät söï kieän chính trò, xaõ hoäi quan troïng.

Dieãn vaên ñöôïc vieát nhaèm muïc ñích ñeå ñoïc chöù khoâng phaûi ñeå göûi nhö caùc loaïi vaên baûn khaùc. Ñeå truyeàn ñaït nhöõng thoâng tin caàn thieát qua dieãn vaên, ngöôøi soaïn phaûi chuù yù theå hieän noäi dung saùt vôùi ñoái töôïng ngöôøi nghe vaø yeâu caàu cuûa vieäc trình baøy caùc

178

thoâng tin sao cho phuø hôïp. Dieãn vaên khoâng neân vieát daøi maø neân vieát ngaén goïn, deã hieåu, giaøu hình aûnh, sinh ñoäng, coù söùc loâi cuoán ngöôøi nghe; khi ñöa ra caùc quan ñieåm, caàn trình baøy sao cho coù söùc thuyeát phuïc cao.

5.2- Keát caáu cuûa dieãn vaên

Khoâng coù boá cuïc maãu chung cho caùc loaïi dieãn vaên, song nhìn chung dieãn vaên thöôøng coù keát caáu goàm 3 phaàn:

- Phaàn thöù nhaát neâu lyù do cuûa cuoäc mít tinh hoaëc buoåi thuyeát trình. Phaàn naøy cuõng coù theå giôùi thieäu khaùi quaùt nhöõng vaán ñeà chuû yeáu seõ ñöôïc ñeà caäp trong dieãn vaên.

- Phaàn thöù hai laø caùc vaán ñeà muoán noùi vôùi thính giaû. Ñaây laø phaàn chính cuûa baøi dieãn vaên.

- Phaàn thöù ba laø lôøi chaøo vaø caûm ôn thính giaû. Caùc baøi dieãn vaên taïi caùc cuoäc mít tinh coù yù nghóa ñoäng vieân chính trò neân keát thuùc baèng caùc ñoaïn vaên hoaëc moät soá caâu khaåu hieäu coù tính coå ñoäng cao.

Treân ñaây laø nhöõng ñieàu caàn chuù yù trong vieäc soaïn thaûo moät soá vaên baûn veà coâng taùc tö töôûng. Nhaän thöùc roõ vai troø quan troïng cuûa vaên baûn trong coâng taùc laõnh ñaïo, chæ ñaïo cuûa Ñaûng treân lónh vöïc tö töôûng, moãi caùn boä coâng taùc tuyeân giaùo phaûi reøn luyeän naâng cao kieán thöùc vaø kyõ naêng soaïn thaûo vaên baûn.

179

Lôøi noùi ñaàu

Chuyeân ñeà 1: Khaùi quaùt coâng taùc tö töôûng ôû cô sôû

Chuyeân ñeà 2: Coâng taùc tuyeân truyeàn, coå ñoäng ôû cô sôû

Chuyeân ñeà 3: Coâng taùc Vaên hoùa vaên ngheä ôû cô sôû

Chuyeân ñeà 4: Naém baét Dö luaän xaõ hoäi ôû cô sôû

Chuyeân ñeà 5: Coâng taùc tuyeân truyeàn mieäng vaø xaây döïng ñoäi nguõ baùo caùo vieân, tuyeân truyeàn vieân

Chuyeân ñeà 6: Coâng taùc Giaùo duïc Lyù luaän chính trò vaø giaùo duïc truyeàn thoáng caùch maïng ôû cô sôû

Chuyeân ñeà 7: Coâng taùc Khoa giaùo cô sôû

Chuyeân ñeà 8: Coâng taùc Lòch söû Ñaûng ôû cô sôû

Chuyeân ñeà 9: Kyõ naêng soaïn thaûo vaên baûn cuûa Ñaûng veà coâng taùc Tuyeân giaùo

3

5

24

52

63

91

115

132

147

163

MUÏC LUÏC

Trang

CHÒU TRAÙCH NHIEÄM XUAÁT BAÛNBAN TUYEÂN GIAÙO TÆNH UÛY

BAN BIEÂN TAÄPThaùi Thanh Bình

Tænh uûy vieân, Phoù Tröôûng Ban Tuyeân giaùo Tænh uûy - Tröôûng Ban

Nguyeãn xuaân Quyønh - Tröôûng phoøng TTVHVN - Phoù ban

Nguyeãn Quang Cöôøng - Giaùm ñoác TTTTCTTG - Thaønh vieân

Toáng Thôùi Moác - Tröôûng phoøng Khoa giaùo - Thaønh vieân

Vuõ Thò Vieät Haø - Tröôûng phoøng Lòch söû Ñaûng - Thaønh vieân

Phaïm Huy Toaøn - Chaùnh Vaên phoøng Ban - Thaønh vieân

Voõ Hoaøng Bình - Phoù phoøng GDLLCT - Thaønh vieân

In 400 cuoán, khoå 14,5 x 20,5 cm. Taïi Coâng ty Coå phaàn In vaø Dòch vuï vaên hoùa Gia Lai - 102 Phaïm Vaên Ñoàng, TP. Pleiku, Gia Lai. Giaáy pheùp xuaát baûn soá 81/GP-STTTT do Sôû Thoâng tin vaø Truyeàn thoâng tænh Gia Lai caáp ngaøy 27/8/2013. In xong vaø noäp löu chieåu thaùng 9 naêm 2013.