1

CHÖÔNG 7

LAÏM PHAÙT

THAÁT NGHIEÄP

2

I. LẠM PHAÙT.

1. Khaùi nieäm: - Laïm phaùt laø hieän töôïng möùc giaù

chung cuûa haøng hoùa vaø dòch vuï tieâu duøng taêng leân.

- Tyû leä laïm phaùt: laø tyû leä taêng möùc giaù chung cuûa HH&DVTD.

%100

1

1 xCPI

CPICPILP

t

ttt

3

CPI (consumer Price Index)

Caùch 1:

Caùch 2:

n

iii

n

iii

qp

qpCPI

100

101

0

0

1i

i

i dp

pCPI

00

000

ii

iii qp

qpdvôùi

4

TD: Tính LP06, bieát CPI05=1,5; naêm goác laø 2001 vaø caùc soá lieäu sau: (ñ.v.t: 1.000ñ)

STT Teân haøng

Khoái löôïng

Naêm 2001

goác Naêm haønh

hieän 2006

Ñôn giaù

CPTD Ñôn giaù

CPTD

1 Gaïo

2 Thòt

3 Rau

4 Dòch vuï

Σ

1.6005.000600

22.200

2.800

7.0001.200

36.000

400Kg

4 7

200Kg

300Kg

25

2

35

4

15.000 25.000

5

n

iii

n

iii

qp

qpCPI

100

101

6,1000.200.22

000.000.36

%10005

050606 x

CPI

CPICPILP

%1005,1

5,16,1x

= 6,66%

: LP>0<0 : GP

LPt<LP(t-1): GLP

LPT<LPdk (do AD↓,Y↓): TPLP2000: -0,6%

6

2.Caùc loaïi LP

a/ Caên cöù vaøo taùc haïi: + LP döï ñoaùn:+ LP ngoaøi döï ñoaùn

TD: Baïn laø ngöôøi cho vay muoán coù laõi suaát: 5%/naêm, döï ñoaùn LP 10%/naêm. Baïn tính laõi suaát?

, LPT: 20% ir = in - %LPT

= -5%Laõi suaát: 15%

7

• b/ Caên cöù vaøo tyû leä LP:

+ LP vöøa phaûi (1 con soá): %LP<10%/naêm

+ LP phi maõ (2 hoaëc 3 con soá): 10%≤%LP<1000%

+ Sieâu LP (4 con con soá):≥1000%/naêm

Caûi caùchchính trò

Caûi caùch kinh teá

Caûi caùch tieàn teä

8

3. Nguyeân nhaân LP

Do söùc yø cuûa neàn kinh teá

Do caàu keùo

Do chi phí ñaåy

9

Do söùc yø cuûa neàn kinh teáP↑ ñeàu vôùi tyû leä khoâng ñoåi trong

thôøi gian daøi,cung, caàu khoâng thay ñoåi ñaùng keå.=> Daân chuùng seõ coù döï ñoaùn tyû leä

LP töông töï cho naêm tieáp theo => Daân chuùng seõ coäng theâm tröôït

giaù vaøo caùc chæ tieâu tieàn teä coù lieân quan

=> LP dieãn ra gaàn ñuùng döï ñoaùn: LP yø (LP döï ñoaùn)

10

Do caàu keùo

Neáu Y≥Yp, AD tieáp tuïc↑ (do↑M hoaëc↑G) seõ daãn ñeán LP do caàu keùo (demand pull inflation) Y, P↑: ñaây laø loaïi laïm phaùt ngoaøi döï ñoaùn

11

Do caàu keùoAS1

YYp

P

①

Y2

P1

P2

AD1

AD2

②

P3 ③

AS2

12

Do chi phí ñẩy:

Khi CPSX↑(giaù nguyeân, nhieân, vaät lieäu, tieàn löông…)

ñaåy AS dòch chuyeån sang traùiY↓, P↑: LP do chi phí ñaåy (Cost push inflation

13 Y

P

Yp

AS1

AD1

AS2

①P2

Y2

②AD2

P3 ③

P1

14

II. THAÁT NGHIEÄP

1.Khaùi nieäm: TN laø nhöõng ngöôøi: - Trong haïn tuoåi lao ñoäng - Coù söùc khoûe ñeå tham gia lao ñoäng - Tìm vieäc - Khoâng tìm ñöôïc vieäc

LLLÑ + ngoaøi LLLÑ

= DS

%100% xLLLD

TNTN

Coù vieäc

TN

15

2. Caùc daïng thaát nghieäp.

Thaát nghieäp taïm thôøi

Thaát nghieäp do cô caáu

Thaát nghieäp do chu kyø (thieáu caàu veà lao ñoäng)

- Ñöôïc duøng ñaùnh giaù tình traïng KT vaø TTLÑ - Trong daøi haïn, TNCK seõ töï maát ñi do söï

ñieàu chænh cuûa tieàn löông

Khoâng duøng ñaùnh giaùtình traïng KT vaø TTLÑ

16

TQL: 100ñLLLÑ: 10 ngöôøi

TQL: 90ñLLLÑ: 10 ngöôøi

1/ ↓ngöôøi: 1 TN

(TL10ñ/ngöôøi)

Cung lñ: 10 ngöôøi Caàu lñ: 9 ngöôøi

10ñ/ngöôøi

2/ ↓w: 9ñ/ngöôøi

Cung lñ: 10 ngöôøiCaàu lñ: 10 ngöôøi

17

3.Tyû leä thaát nghieäp töï nhieân (Un): laø tyû leä thaát

nghieäp khi thò tröôøng lao ñoäng caân baèng

①

LD (Labour Demand)Caàu LÑ ngòch bieán w

LF (Labour Force)LLLÑ ñoàng bieán wLS (Labour Supply)Cung LÑ ñoàng bieán w(nhöõng ngöôøi chaáp nhaän coâng vieäc)LSLF: Nhöõng ngöôøi khoâng chaáp nhaän coâng vieäc LÑ

Wr

LD

LFLS

②

W0

E F

N0

18

Tính chaát Un

Un > 0 khi thò tröôøng lao ñoäng caân baèng vaãn coù nhöõng ngöôøi thaát nghieäp.

Möùc thaát nghieäp ôû tyû leä thaát nghieäp töï nhieân thì laïm phaùt oån ñònh

19

III. MOÁI LIEÂN HEÄ GIÖÕA LP vaø TN

Ngaén haïn:

Daøi haïn

20

MOÁI QUAN HEÄ GIÖÕA LAÏM PHAÙT VAØ THAÁT NGHIEÄP

Hình 1 : Laïm phaùt vaø thaát nghieäp Hoa Kyø 1948-1969

-2

0

2

4

6

8

10

0 1 2 3 4 5 6 7 8

Tyû leä thaát nghieäp(%)

Tyû le

ä laïm

phaùt

(%)

Tyû leä laïm phaùt Tyû leä laïm phaùt vaø tyû leä thaát vaø tyû leä thaát nghieäp Hoa Kyø, nghieäp Hoa Kyø, 1948-19691948-1969Trong suoát nhöõng naêm 1948-1960 taïi Hoa Kyø, moät tyû leä thaát nghieäp cao töông öùng vôùi tyû leä laïm phaùt thaáp, vôùi moät tyû leä thaát nghieäp thaáp töông öùng vôùi tyû leä laïm phaùt cao.

Ñöôøng Phillips xaây döïng treân nhöõng soá lieäu treân theå hieän moái quan heä tyû leä nghòch giöõa tyû leä laïm phaùt vaø tyû leä thaát nghieäp.

21

MOÁI QUAN HEÄ GIÖÕA LAÏM PHAÙT VAØ THAÁT NGHIEÄP

Hình 2 : Laïm phaùt vaø thaát nghieäp Singapore 1973-2004

-5

0

5

10

15

20

25

0 1 2 3 4 5 6 7

ty le that nghiep(%)

ty le

lam

pha

t(%)

22

MOÁI QUAN HEÄ GIÖÕA LAÏM PHAÙT VAØ THAÁT NGHIEÄP

Hình 6: Söï thay Hình 6: Söï thay ñoåi laïm phaùt so ñoåi laïm phaùt so vôùi thaát nghieäp vôùi thaát nghieäp ôû Hoa Kyø, 1970-ôû Hoa Kyø, 1970-20002000Moái quan heä tyû leä nghòch giöõa tyû leä thaát nghieäp vaø söï thay ñoåi tyû leä laïm phaùt ôû Hoa Kyø.Ñöôøng thaúng khôùp nhaát caùc ñieåm phaân Ñöôøng thaúng khôùp nhaát caùc ñieåm phaân taùn bieåu dieãn cho giai ñoaïn 1970 – 2000 laø :taùn bieåu dieãn cho giai ñoaïn 1970 – 2000 laø :

1π π 6 1 0t t t

% . u-

- = -

23

Ngaén haïn

Giöõa LP vaø TN trong ngaén haïn coù moái quan heä nghòch bieán ñöôïc theå hieän treân ñoà thò Phillips.

24

%TN

%LP

Ñoà thò PHILLIPS trong ngaén haïn

A

B

25

YÙ nghóa: Trong ngaén haïn, coù söï ñaùnh ñoåi giöõa laïm phaùt vaø thaát nghieäp

- ↓TN CSTK+TTMR AD↑ LP↑- ↓LP CSTK+TTTH AD↓Y↓ TN↑

Caâu hoûi: Vieät Nam ñang coù möùc TN cao (10%), coù neân thöïc hieän chính saùch giaûm LP maïnh ngay trong naêm nay khoâng, vì sao?

26

Daøi haïn

Khoâng coù söï ñaùnh ñoåi giöõa laïm phaùt vaø thaát nghieäp, tyû leä thaát nghieäp seõ trôû veà tyû leä thaát nghieäp töï nhieân cho duø laïm phaùt laø bao nhieâu

27

Ñoà thò PHILLIPS trong daøi haïn

Un

%LP

%TN

↓LP CSTK,TTTHAD,Y↓

TN↑ w↓ Caàu LÑ↑

TTLÑ CB: Un

P1

P2