ผลของการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE ทมตอผลสมฤทธทางการเรยน

วทยาศาสตร ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร และความพงพอใจตอการจดการเรยนร ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6

Effect of Brain-Based Learning with Predict-Observe-Explain Strategy on Science Achievement, Science Process Skills, and Instructional Satisfaction

of Grade 6 Students

อามเนาะ ตารตา Aminoh Tarita

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาหลกสตรและการสอน มหาวทยาลยสงขลานครนทร

A Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree of Master of Education in Curriculum and Instruction

Prince of Songkla University 2560

ลขสทธของมหาวทยาลยสงขลานครนทร

(1)

ผลของการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE ทมตอผลสมฤทธทางการเรยน

วทยาศาสตร ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร และความพงพอใจตอการจดการเรยนร ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6

Effect of Brain-Based Learning with Predict-Observe-Explain Strategy on Science Achievement, Science Process Skills, and Instructional Satisfaction

of Grade 6 Students

อามเนาะ ตารตา Aminoh Tarita

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาหลกสตรและการสอน มหาวทยาลยสงขลานครนทร

A Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree of Master of Education in Curriculum and Instruction

Prince of Songkla University 2560

ลขสทธของมหาวทยาลยสงขลานครนทร

(2)

ชอวทยานพนธ ผลของการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE ทมตอ ผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร และความพงพอใจตอการจดการเรยนร ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ผเขยน นางสาวอามเนาะ ตารตา สาขาวชา หลกสตรและการสอน

อาจารยทปรกษาวทยานพนธหลก คณะกรรมการสอบ ..................................................................... .......................................ประธานกรรมการ (ดร.ณฐน โมพนธ) (ผชวยศาสตราจารย ดร.จรรตน รวมเจรญ) .....................................................กรรมการ อาจารยทปรกษาวทยานพนธรวม (ดร.ณฐน โมพนธ) ........................................................ .....................................................กรรมการ (ดร.อสมาน สาร) (ดร.อสมาน สาร) ........................................................ .....................................................กรรมการ (ดร.มฮด แวดราแม) (ดร.มฮด แวดราแม) …...................................................กรรมการ (ผชวยศาสตราจารย ดร.วทวฒน ขตตยะมาน) บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร อนมตใหนบวทยานพนธฉบบนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาหลกสตรและการสอน ............................................................. (รองศาสตราจารย ดร.ธระพล ศรชนะ) คณบดบณฑตวทยาลย

(3)

ขอรบรองวา ผลงานวจยนมาจากการศกษาวจยของนกศกษาเอง และไดแสดงความขอบคณบคคล

ทมสวนชวยเหลอแลว ลงชอ..................................................................

(ดร.ณฐน โมพนธ) อาจารยทปรกษาวทยานพนธหลก

ลงชอ.................................................................. (นางสาวอามเนาะ ตารตา)

นกศกษา

(4)

ขาพเจาขอรบรองวา ผลงานวจยนไมเคยเปนสวนหนงในการอนมตปรญญาในระดบใดมากอน และไมไดถกใชในการยนขออนมตปรญญาในขณะน ลงชอ............................................................... (นางสาวอามเนาะ ตารตา) นกศกษา

(5)

ชอวทยานพนธ ผลของการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE ทมตอ ผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร และความพงพอใจตอการจดการเรยนร ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ผเขยน นางสาวอามเนาะ ตารตา สาขาวชา หลกสตรและการสอน ปการศกษา 2559

บทคดยอ การวจยครงนศกษาผลของการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE ทมตอผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร และความพงพอใจตอการจดการเรยนรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 กลมเปาหมาย คอ นกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ทก าลงศกษาในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2559 โรงเรยนบานตนหยงดาลอ จงหวดปตตาน จ านวน 24 คน 1 หองเรยน ใชระยะเวลาในการวจย 16 ชวโมง เครองมอทใชในการวจยประกอบดวย แผนการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร แบบทดสอบวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร แบบประเมนความพงพอใจตอการจดการเรยนร แบบบนทกภาคสนามของผวจยและแบบสมภาษณนกเรยนตอการจดการเรยนร ด าเนนตามแบบแผนการวจยแบบกลมทดลองกลมเดยววดผลกอนและหลงเรยน การวเคราะหขอมลโดยหาคาเฉลย คารอยละ และหาคาคะแนนพฒนาการดวยวธวดคะแนนเพมสมพทธ ผลการวจยพบวา (1) นกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนหลงเรยนสงกวากอนเรยน คะแนนกอนเรยนมคาเฉลยรอยละ 30.00 และคะแนนหลงเรยนมคาเฉลยรอยละ 66.11 (2) นกเรยนมคะแนนพฒนาการทางการเรยนหลงการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบ POE เฉลยเทากบ 51.61 มพฒนาการในระดบสง (3) นกเรยนมทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรสงกวากอนเรยน คะแนนกอนเรยนมคาเฉลยรอยละ 26.25 และคะแนนหลงเรยนมคาเฉลยรอยละ 65.42 (4) นกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนและทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรหลงเรยนในระดบคอนขางด (5) นกเรยนมความพงพอใจตอการจดการเรยนโดยใชสมองเปนฐานรวมกบ POE ในระดบมาก

(6)

Thesis Title Effect of Brain-Based Learning with Predict-Observe-Explain Strategy on Science Achievement, Science Process Skills, and Instructional Satisfaction of Grade 6 Students Author Miss Aminoh Tarita Major Program Curriculum and Instruction Academic Year 2016

ABSTRACT This research aimed to study the effect of brain-based learning with predict-observe-explain strategy on science achievement, science process skills, and instructional satisfaction of grade 6 students. The target group in research was twenty-four students studying in grade 6 at Ban Tanyong Dalo School, Yaring District, Pattani Province, Thailand, in the second semester on the 2016. The duration of research was 16 hours. The research instruments consisted of lesson plan designed based on the brain-based learning with predict-observe-explain strategy, achievement test, science process skills test, students’ instructional satisfaction test, research’s field note and interviewing with students about leaning management. The experimental research was conducted using one group through pretest-posttest design. The data was analyzed by mean, percentage, and the growth scores by relative gain score. The results were shown as follows: (1) The student’ study achievement were developed comparing before and after the implementation, as the percentage; pre-test 30.00 percent and post-test is 66.11 percent. (2) The student’ development were improve is mean 51.61 percent, progress in high level. (3) The student’ has science process skills existed comparing by pre-test is 26.25 percent and post-test is 65.42 percent. (4) The student’ achievement level and science process skills levels are fairly good after learning by the Science.

(7)

(5) The student’ satisfaction were high level. .

(8)

กตตกรรมประกาศ

วทยานพนธฉบบนส าเรจลลวงดวยดดวยความอนเคราะหจาก ดร.ณฐน โมพนธ อาจารยทปรกษาวทยานพนธหลก ดร.อสมาน สาร และ ดร.มฮด แวดราแม อาจารยทปรกษาวทยานพนธรวม ซงมความกรณาถายทอดความร ใหค าปรกษา ค าแนะน า และขอคดเหนตลอดจนแกไขขอบกพรองตาง ๆ ดวยความเอาใจใสอยางดตลอดมา และขอขอบคณผชวยศาสตราจารย ดร.จรรตน รวมเจรญ ประธานกรรมการสอบวทยานพนธ และผชวยศาสตราจารย ดร.วทวฒน ขตตยะมาน กรรมการผทรงคณวฒสอบวทยานพนธทกรณาใหแนวคดและค าแนะน าตาง ๆ เพมเตมจนท าใหวทยานพนธฉบบนมความถกตองสมบรณยงขน ผวจยขอบคณเปนอยางสงไว ณ โอกาสน ขอขอบคณผเชยวชาญทกทานทกรณาใหค าแนะน าตรวจสอบคณภาพเครองมอ แกไขและใหขอเสนอแนะตาง ๆ เปนอยางดในการสรางเครองมอวจยใหถกตองสมบรณยงขน และขอขอบคณผบรหารโรงเรยนบานตนหยงดาลอ ผสอน ตลอดจนผเรยนทกทานทใหความอนเคราะหและใหความรวมมอในการเกบรวบรวมขอมลเปนอยางด ขอขอบคณเจาหนาททงคณะศกษาศาสตรและเจาหนาทบณฑตมหาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน ทกรณาใหค าแนะน าและชวยเหลอประสานงานรวมถงอนเคราะหทนอดหนนในการวจยใหงานวจยส าเรจลลวงดวยด และขอขอบคณสมาชกครอบครวตลอดจนเพอนของผวจยทคอยใหก าลงใจ หวงใยและใหความชวยเหลอในการศกษาแกผวจยเสมอมา และทส าคญอยางยงขอบพระคณอลลอฮ (ซบ.) ทท าใหการวจยในครงนประสบความส าเรจจนท าใหวทยานพนธฉบบนเสรจสมบรณ คณประโยชนใด ๆ อนพงมจากวทยานพนธฉบบน ผวจยขอมอบแดครอบครว คณาจารยและสถาบนการศกษาทไดประสทธประสาทวชา มสวนรวมในการวางรากฐานการศกษา อบรมและใหการสนบสนนผวจยตลอดมา

อามเนาะ ตารตา

(9)

สารบญ

หนา

บทคดยอ.................................................................................................................................... (5) ABTSRACT................................................................................................................................ (6) กตตกรรมประกาศ...................................................................................................................... (8) สารบญ....................................................................................................................................... (9) รายการตาราง............................................................................................................................ (11) รายการภาพประกอบ................................................................................................................. (13) รายการแผนภม ......................................................................................................................... (15) บทท 1 บทน า........................................................................................................................... 1 ความเปนมาของปญหาและปญหา................................................................................ 1 วตถประสงคของการวจย.............................................................................................. 6 สมมตฐานของการวจย.................................................................................................. 6 ความส าคญและประโยชนของการวจย......................................................................... 6 ขอบเขตของการวจย..................................................................................................... 7 นยามศพทเฉพาะ.......................................................................................................... 7 กรอบแนวคดของการวจย………………………………………………………............................... 9 บทท 2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ.................................................................................. 11 ความส าคญของการเรยนรวทยาศาสตร 12 หลกสตรสถานศกษากลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร................................................. 13 ความส าคญของสมองกบการเรยนร.............................................................................. 14 การจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐาน (Brain-Based Learning: BBL)....................... 17 การจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานในการเรยนรวทยาศาสตร................................. 27 การจดการเรยนรดวยกลวธ Predict-Observe-Explain (POE).................................. 30 การจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE............................................. 34 ผลสมฤทธทางการเรยน................................................................................................ 35 ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร............................................................................. 40 ความพงพอใจ............................................................................................................... 45 งานวจยทเกยวของ........................................................................................................ 50

(10)

สารบญ (ตอ)

หนา

บทท 3 วธด าเนนการวจย........................................................................................................ 55 แบบแผนการวจย.......................................................................................................... 55 กลมเปาหมาย............................................................................................................... 55 เครองมอทใชในการวจย................................................................................................ 56 การสรางและการหาคณภาพเครองมอ……………………………………………………………...... 56 การเกบรวบรวมขอมล…………………………………………………………………………................ 61 การวเคราะหขอมล………………………………………………………………………………............... 62 สถตทใชในการวจย....................................................................................................... 64

บทท 4 ผลการวจย................................................................................................................... 68 บทท 5 การอภปรายผลการวจย.............................................................................................. 89 สรปผลการวจย............................................................................................................. 92 อภปรายผลการวจย...................................................................................................... 92 ขอเสนอแนะ................................................................................................................. 99 บรรณานกรม............................................................................................................................. 101 ภาคผนวก.................................................................................................................................. 110 ภาคผนวก ก รายนามผเชยวชาญตรวจสอบเครองมอ.................................................. 111 ภาคผนวก ข เครองมอทใชในการจดการเรยนร............................................................ 113 ภาคผนวก ค เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล.................................................... 156 ภาคผนวก ง คณภาพของเครองมอการวจย.................................................................. 173 ภาคผนวก จ ภาพแสดงการจดกจกรรมการเรยนร....................................................... 179 ประวตผเขยน............................................................................................................................ 194

(11)

รายการตาราง

ตาราง หนา

1 ผลการเรยนรกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตรชนประถมศกษาปท 5.................................... 3 2 ตวชวดในมาตรฐาน 3.1........................................................................................................... 13 3 ตวชวดในมาตรฐาน 3.2 .......................................................................................................... 14 4 แผนการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE................................................ 57 5 เกณฑการประเมนของส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา................................................ 62 6 เกณฑคะแนนพฒนาการเทยบระดบพฒนาการ...................................................................... 63 7 คาเฉลยแปลผลระดบความพงพอใจ........................................................................................ 64 8 ขอมลพนฐานของโรงเรยนบานตนหยงดาลอ ปการศกษา 2559............................................. 69 9 ขอมลพนฐานของกลมเปาหมายจ าแนกตามเพศ อาย และศาสนา.......................................... 69 10 ระดบผลการเรยนวชาวทยาศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 โรงเรยนบาน ตนหยงดาลอ ปการศกษา 2558 กอนการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE......................................................................................................................................

70

11 คาเฉลย (𝜇) คาเบยงเบนมาตรฐาน ( ) และคาเฉลยรอยละ (𝜇รอยละ) และระดบคะแนน ผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรกอนและหลงการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐาน รวมกบกลวธ POE ................................................................................................................

70

12 คาเฉลย (𝜇) คาเบยงเบนมาตรฐาน ( ) ของคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร กอนและหลงการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE ................................

71

13 คะแนนและระดบพฒนาการทางการเรยนวทยาศาสตรหลงการจดการเรยนรโดยใชสมอง เปนฐานรวมกบกลวธ POE ...................................................................................................

72

14 ระดบพฒนาการทางการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 หลงการ จดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE โดยพจารณาความถ ..........................

73

15 คาเฉลย (𝜇) คาเบยงเบนมาตรฐาน ( ) และคาเฉลยรอยละ (𝜇รอยละ) และระดบทกษะ กระบวนการทางวทยาศาสตรกอนและหลงการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบ กลวธ POE ............................................................................................................................

74

16 คาเฉลย (𝜇) และคาเบยงเบนมาตรฐาน ( ) ของคะแนนทกษะกระบวนการทาง วทยาศาสตรในแตละดานของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 กอนและหลงการจดการ เรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE ......................................................................

75

(12)

รายการตาราง (ตอ)

ตาราง หนา 17 ระดบผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 หลงการ จดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE โดยพจารณาความถ..........................

76

18 ระดบทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 หลงการ จดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE โดยพจารณาความถ..........................

77

19 คาเฉลย (𝜇) คาเบยงเบนมาตรฐาน ( ) และระดบความพงพอใจของนกเรยนชน ประถมศกษาปท 6 ทไดรบการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE........................................................................................................................................

78

20 ระดบความพงพอใจของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ตอการจดการเรยนรโดยใชสมอง เปนฐานรวมกบกลวธ POE ในแตละองคประกอบ.................................................................

80

21 ระดบความพงพอใจของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ตอการจดการเรยนรโดยใชสมอง เปนฐานรวมกบกลวธ POE โดยพจารณาความถ....................................................................

81

22 คาดชนความสอดคลอง (IOC) ระหวางขอสอบและจดประสงคการเรยนรของแบบทดสอบ วดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร.................................................................................

174

23 คาดชนความสอดคลอง (IOC) ระหวางขอสอบและจดประสงควดทกษะกระบวนการทาง วทยาศาสตรของแบบทดสอบวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร...................................

175

24 คาดชนความสอดคลอง (IC) ระหวางขอสอบและนยามทตองการวดของแบบทดสอบ ประเมนความพงพอใจตอการเรยนร......................................................................................

176

25 คาความยาก คาอ านาจจ าแนก และคาความเชอมนของแบบวดผลสมฤทธทางการเรยน วทยาศาสตร...........................................................................................................................

177

26 คาความยาก คาอ านาจจ าแนก และคาความเชอมนของของแบบทดสอบวดทกษะ กระบวนการทางวทยาศาสตร................................................................................................

178

(13)

รายการภาพประกอบ ภาพประกอบ หนา 1 กรอบแนวคดของการวจย........................................................................................................ 10 2 เซลลสมอง................................................................................................................................ 14 3 จดเชอมของ Synapse............................................................................................................. 15 4 ความคาดหวงทมผลตอการจงใจในการปฏบตงาน................................................................... 47 5 ภาวะอนทรยภายในรางกายของบคคลเมอถกกระตนดวยสงจงใจ........................................... 48 6 กลมเปาหมายท าแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรกอนจดการเรยนร....... 180 7 กลมเปาหมายท าแบบทดสอบวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรกอนจดการเรยนร........ 180 8 ขนขยบกายบรหารสมอง กลมเปาหมายปรบมอตามจงหวะ.................................................... 181 9 ขนขยบกายบรหารสมอง กลมเปาหมายท าทาจบแอลสลบไปมา............................................. 181 10 ขนขยบกายบรหารสมอง กลมเปาหมายหายใจเขาและหายใจออก....................................... 182 11 ขนขยบกายบรหารสมอง กลมเปาหมายเลนเกมจบผดภาพ.................................................. 182 12 ขนขยบกายบรหารสมอง กลมเปาหมายฝกนงสมาธ.............................................................. 183 13 ขนเตรยมความร ผสอนชแจงจดประสงคและวธการวดการประเมนผลการเรยนรให กลมเปาหมาย.........................................................................................................................

183

14 ขนเตรยมความร ผสอนทบทวนความร เรอง ความหมายของสาร สารทเปนองคประกอบ และสมบตของสาร.................................................................................................................

184

15 ขนเตรยมความร ผสอนทบทวนความร เรอง การเปลยนสถานะและการละลายของธาร น าแขง...................................................................................................................................

184

16 ขนปรบความร กลมเปาหมายใชประสาทสมผสในการศกษาสารละลายน า น าสมสายช และน าเชอม...........................................................................................................................

185

17 ขนปรบความร ผสอนน าเสนอบตรภาพของสารใหกลมเปาหมายบอกสารทเปน องคประกอบของน าอดลม......................................................................................................

185

18 ขนปรบความร กลมเปาหมายจดกลมของสารตาง ๆ ตามสถานะของแขง ของเหลว และแกส.................................................................................................................................

186

19 ขนปรบความร ผสอนน าเสนอการเกดสารใหมของการเผาถานไมและเกดสารใหมคอขเถา.. 186 20 ขนปฏบตรวมกบกลวธ POE กลมเปาหมายศกษาสมบตของสารเกลอ และน าตาลทราย..... 187 21 ขนปฏบตรวมกบกลวธ POE กลมเปาหมายท าการทดลอง เรอง ลกโปงมหศจรรย............... 187 22 ขนปฏบตรวมกบกลวธ POE ผสอนสาธต “ฟองฟ...โอโห” แกกลมเปาหมาย....................... 188

(14)

รายการภาพประกอบ (ตอ) ภาพประกอบ หนา 23 ขนปฏบตรวมกบกลวธ POE กลมเปาหมายใชทกษะการสงเกต “ฟองฟ โอโห”................. 188 24 ขนปฏบตรวมกบกลวธ POE กลมเปาหมายท าการทดลองศกษาการเกดตะกอนของ สารละลาย..........................................................................................................................

189

25 ขนปฏบตรวมกบกลวธ POE กลมเปาหมายท าการทดลองศกษาสมบตความเปนกรด-เบส ของสารละลาย.....................................................................................................................

189

26 ขนอภปราย กลมเปาหมายน าเสนอผลการทดลองสมบตของแขง ของเหลว และแกส....... 190 27 ขนอภปราย กลมเปาหมายน าเสนอผลการทดลองลกโปงมหศจรรย................................... 190 28 ขนอภปราย กลมเปาหมายอธบายผลการทดลองศกษาสมบตความเปนกรด-เบสของ สารละลาย..........................................................................................................................

191

29 ขนอภปราย กลมเปาหมายจ าแนกบตรภาพของแตละคนลงในปากกบเคโระ..................... 191 30 ขนน าความรไปใช กลมเปาหมายท าใบกจกรรมเรอง ประโยชนและโทษของสารใน ชวตประจ าวน......................................................................................................................

192

31 ขนน าความรไปใช กลมเปาหมายศกษาใบความรเรอง ผลของการเกดสารใหม และให กลมเปาหมายท าใบกจกรรม เรอง ภาวะโลกรอน................................................................

192

32 กลมเปาหมายท าแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรหลงจดการเรยนร... 193 33 กลมเปาหมายท าแบบทดสอบทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรหลงจดการเรยนร......... 193

(15)

รายการแผนภม

แผนภม หนา 1 คะแนนของการทดสอบทางการศกษาระดบชาตขนพนฐาน (O-NET) รายวชาวทยาศาสตร ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ปการศกษา 2555-2558..................................................... 1

1

บทท 1 บทน า

ความเปนมาของปญหาและปญหา การศกษาเปนเครองมอส าคญในการพฒนามนษยใหเตบโตอยางมคณภาพ มความสมดลทงสตปญญา จตใจและรางกาย รวมทงสามารถพฒนาประเทศใหเจรญกาวหนายงขน ซงประเทศไทยมแนวการจดการศกษาตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พทธศกราช 2542 แกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พทธศกราช 2545 และฉบบท 3 พทธศกราช 2553 โดยเนนการจดการศกษายดหลกผเรยนส าคญ (มาตรา 22) และใหจดกระบวนการเรยนรทงเนอหาและกจกรรมทสอดคลองกบความสนใจและความถนดของผเรยน รวมทงจดกจกรรมการเรยนรทฝกทกษะกระบวนการคด การจดการ การเผชญสถานการณ และการประยกตความรเพอใชในการปองกนและการแกปญหาในสถานการณตาง ๆ ได โดยใหค านงถงความแตกตางระหวางบคคล และใหจดกจกรรมการเรยนรใหผเรยนไดเรยนรจากประสบการณจรง ฝกการปฏบตใหท าได คดเปน ท าเปน และเกดการใฝรอยางตอเนอง จดบรรยากาศ สภาพแวดลอมและสอการเรยนรเพอใหผเรยนเกดการเรยนร และมความรอบร (มาตรา 24) (ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน, 2542: 8-9) และนอกจากนมงพฒนาผเรยนใหเปนก าลงของชาตและเปนมนษยใหมความสมดลดานรางกาย ดานความร และดานคณธรรม และใหผเรยนมความร ทกษะพนฐาน และเจตคตทจ าเปนตอการศกษาและการประกอบอาชพ มงเนนใหผเรยนมความสามารถในการเรยนรและพฒนาตนเองอยางเตมตามศกยภาพ (กระทรวงศกษาธการ, 2551: 3) ดงนนการจดการศกษาควรพฒนาใหผเรยนมความร มทกษะ และมเจตคตทดในการศกษา ควรเนนวธการจดการศกษาทยดผเรยนเปนหลก มงเนนจดกระบวนการเรยนรทฝกวธคดและทกษะส าคญในการเรยนร โดยจดการเรยนรใหผเรยนเรยนรจากประสบการณจรงตามระดบการศกษาหรอตามความเหมาะสมของวยผเรยน การศกษาควรเนนการจดการเรยนรทสอดคลองกบการเปลยนแปลงของสงคมในปจจบน เนองจากวทยาศาสตรและเทคโนโลยในยคปจจบนมความส าคญในการด ารงชวต งานอาชพ และเครองมอเครองใชเพออ านวยความสะดวกของมนษย ซงสงเหลานเปนผลจากวทยาศาสตรและเทคโนโลยททนสมย ดงนนการจดการศกษาและการจดการเรยนรควรค านงถงผเรยนทตองมทกษะ มความรและความเขาใจในทางวทยาศาสตรและเทคโนโลย รวมทงใหผเรยนสามารถปรบเปลยนใหกาวทนกบสภาพการณทางสงคมและความกาวหนาทางวทยาศาสตรและเทคโนโลยไดอยางถกตองและเหมาะสม นอกจากนการเรยนรวทยาศาสตรท าใหผเรยนพฒนาวธคดทงความคดทมเหตผล คด

2

วเคราะห คดสรางสรรค รวมทงใหมทกษะส าคญการในการสบหาความรและตดสนใจเพอแกปญหาจากสถานการณตาง ๆ ไดอยางมประสทธภาพ (สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย, 2551: 62) จากสภาพปญหาในปจจบนของการจดการเรยนรในสถานศกษายงไมบรรลตามเปาหมายนก เมอพจารณาผลการทดสอบทางการศกษาระดบชาตขนพนฐาน (O-NET) รายวชาวทยาศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 โรงเรยนบานตนหยงดาลอ ปการศกษา 2555-2558 แสดงดงแผนภม 1 แผนภม 1 คะแนนของการทดสอบทางการศกษาระดบชาตขนพนฐาน (O-NET) รายวชาวทยาศาสตร ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ปการศกษา 2555-2558

จากแผนภม 1 พบวา คะแนนเฉลยของการทดสอบ O-NET ในรายวชาวทยาศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ปการศกษา 2555-2558 มคะแนนเฉลยระดบต ากวารอยละ 50 โดยการทดสอบนสะทอนใหเหนวาผเรยนยงขาดความคดและความรทางวทยาศาสตร และพจารณาผลสมฤทธทางการเรยนในกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 ในปการศกษา 2558 เปนกลมเปาหมายทผวจยศกษาในชนประถมศกษาปท 6 จากขอมลของผลสมฤทธทางการเรยนยงอยในระดบทไมนาพอใจเมอเทยบกบเปาหมายของโรงเรยนทรอยละ 70 ดงตาราง 1

29.35 30.71 27.7633.44

2555 2556 2557 2558

คะแน

นเฉล

ย (ร

อยละ

)

ปการศกษา

คะแนนเฉลยของการทดสอบ O-NET วชาวทยาศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ในปการศกษา 2555-2558

3

ตาราง 1 ผลการเรยนรกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตรชนประถมศกษาปท 5 โรงเรยนบานตนหยงดาลอ อ าเภอยะหรง จงหวดปตตาน ปการศกษา 2558 ทมา: แผนปฏบตราชการโรงเรยนบานตนหยงดาลอ, 2558: 9 จากตาราง 1 นกเรยนยงมปญหาในการเรยนรายวชาวทยาศาสตร เนองจากนกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนในกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตรยงไมถงเปาหมายของสถานศกษาไดก าหนดไว และวทยาศาสตรถอวาเปนวชาทนกเรยนตองคดเปน ท าเปน และแกปญหาอยางมเหตผลได เพอเปนเครองมอในการด าเนนชวตและการประกอบอาชพใหมประสทธภาพ และจากผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนยงไมเปนไปตามเปาหมายของหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานทก าหนดสาระการเรยนรในรายวชาวทยาศาสตรใหผเรยนมความร และใชทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรในการสบคนหาความรเพอใชแกปญหาตาง ๆ ไดอยางเปนระบบ และพฒนาผเรยนใหมทกษะการคดอยางมเหตและผล คดวเคราะห คดอยางสรางสรรคและมจตวทยาศาสตร รวมถงพฒนาผเรยนใหเกดความสมดลทค านงถงหลกพฒนาการทางสมองและพหปญญา (กระทรวงศกษาธการ, 2551: 7) จากสภาพปญหาขางตนผวจยจงมความสนใจทจะศกษาวธการทเหมาะสมเพอใชแกปญหาใหผเรยนมความรทางวทยาศาสตร ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรในการคนควาหาความรทางวทยาศาสตรเพอใชในการแกปญหาในชวตประจ าได และจากผวจยไดศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของพบวากจกรรมทเหมาะสมกบผเรยนควรเนนจดการเรยนรทกระตนสมองใหเกดการท างานไดดขน เพราะผเรยนจะเรยนรในสงตาง ๆ ไดตองอาศยการท างานของสมองและระบบประสาททเปนพนฐานของการรบรและรบความรสกจากประสาทสมผสของผเรยน และสมองของ

ระดบผลการเรยน จ านวน (คน) รอยละ 4.0 4 16.67 3.5 3 12.50 3.0 1 4.17 2.5 5 20.83 2.0 2 8.33 1.5 2 8.33 1.0 7 29.17 0.0 0 0.00 รวม 24 100.00

4

ผเรยนมไดมหนาทเฉพาะการรบรเทานน แตเปนสวนทพฒนาทกสวนของรางกายรวมถงการคด การเรยนร การจดจ าและการแสดงพฤตกรรมของผเรยน (สวทย มลค า, 2547: 14) และสมองของผเรยนจะเรยนรอยางเตมศกยภาพตองไดรบประสบการณเรยนรทเหมาะสมตามพฒนาการของสมอง โดยสมองจะพฒนาเตมตามศกยภาพกตอเมอผานกระบวนการเรยนรทเขาใจการท างานของสมอง สมองมระยะพฒนาการในแตละวย เมอไดจดการเรยนรทสอดคลองกบความตองการของสมองในระยะพฒนาการนน ๆ เปนการพฒนาสมองของผเรยนอยางเตมศกยภาพ (พรพไล เลศวชา, 2550: 119) และผเรยนในชวงอาย 10 ปขนไป สมองจะมพฒนาการเกอบสมบรณรอยละ 80 แตบรเวณสมองทก าลงพฒนาคอบรเวณสมองสวนหนาสด (Prefrontal) เปนสวนสมองทท าหนาทในการคด การตดสนใจและระบบเหตผล และสวนทตองพฒนาสมองตอไปคอเสนประสาท (Corpus Callosum) ทเชอมโยงสมองซกซายและซกขวา เมอผเรยนไดรบการเรยนรทกระตนสมองทงซกซายและซกขวามากขนเปนการสงเสรมใหระบบประสาทภายในสมองท างานอยางเตมศกยภาพ ท าใหผเรยนไดเรยนรอยางมประสทธภาพยงขน ชวงวยนมความสามารถในการตความ สามารถแสดงออกตอการเรยนรและลงมอกระท าในสงตาง ๆ ไดด และมพลงความสามารถ การปรบตวในการเรยนรไดอยางด ซงชวงอายของผเรยน 10-12 ป มการควบคมการเคลอนไหวรางกายทสามารถใชกระบวนในการเรยนรแบบผใหญได ผเรยนมความสนใจใครรสงตาง ๆ ทใกลตวของผเรยน สามารถสรางองคความรใหมจากองคความรเดมได (ส านกงานบรหารและพฒนาองคความร, 2552: 2) ดงนนในการจดการเรยนรใหเหมาะสมตอผเรยนในชนประถมศกษาปท 6 ควรจดกระบวนการการเรยนรใหสอดคลองกบการท างานของสมองผเรยน โดยจดกจกรรมการเรยนรใหผเรยนไดสรางองคความรดวยตนเอง ประกอบดวยการใชสอทเหมาะสมตอการเรยนร เนองจากสอเพอในการเรยนรมความส าคญทสงผลในการเรยนรของผเรยน ถามสอการเรยนรทเหมาะสมตอการเรยนรท าใหผเรยนมความสนใจและพฒนาผเรยนอยางเปนระบบ (วเชษฐ ศรสวสด, 2554: 73-74) เปดโอกาสใหผเรยนทบทวนความรและไดรบประสบการณการเรยนรโดยใหลงมอปฏบต เนองจากการลงมอปฏบตเปนการชวยใหผเรยนเรยนรจากประสบการณตรงโดยผานการคด การคนควา การทดลอง สรปผล และการอภปราย โดยมผสอนคอยเปนผชแนะและอ านวยความสะดวก (นชชา แดงงาม, 2557: 87-88) และการจดการเรยนรทสอดคลองกบการท างานของสมองคอการจดเรยนรโดยใชสมองเปนฐาน (Brain-Based Learning: BBL) โดยเปนกระบวนการจดการเรยนรทน าองคความรของสมองเปนพนฐานในการออกแบบการจดการเรยนร เพอสรางศกยภาพสงสดในการเรยนรของผเรยน และเปนการจดการเรยนรทเนนผเรยนส าคญในการสรางโอกาสการรบความรและเกบความรใหไดมากทสด และจดกจกรรมททาทายใหผเรยนเกดการตนตวแบบผอนคลายและสนใจ รวมถงจดกจกรรมทใหผเรยนไดฝกท าซ าทบทวนบอย ท าใหผเรยนสามารถเพมพนความเขาใจและเกบประเดนส าคญ เพอเพมศกยภาพตอผเรยนในการน าความรไปใชในชวตจรงได (ชนาธป พรกล, 2554: 35)

5

การเรยนรทสงเสรมใหผเรยนไดสรางองคความรดวยตนเอง ไดลงมอปฏบตและยงสงเสรมใหผเรยนเชอมโยงความรระหวางความรใหมกบความรเดมนนเปนการเรยนทสอดคลองกบพฒนาการทางสมองของผเรยนทผวจยสนใจศกษา และกจกรรมการเรยนรทเหมาะสมอกวธหนงทสงเสรมใหผเรยนสามารถสรางองคความรดวยตนเองคอการเรยนรดวยกลวธ Predict-Observe-Explain (POE) เนองจากเปนวธการเรยนรทเนนผเรยนไดสรางองคความรดวยตนเอง และผเรยนเปนผสรางความรมากกวาการรบร ผเรยนสามารถเชอมโยงความรใหมกบความรเดมกลายเปนองคความรใหม โดยองคความรใหมทเกดขนจะไดรบจากประสบการณเรยนรจรงจากการทดลอง การสบคนขอมลหรอการทดสอบและสความเขาใจใหมของผเรยน มขนตอนในการจดกจกรรมการเรยนร ประกอบดวยขนท านาย (Predict) กบเหตการณหรอสถานการณปญหาทตองใหเหตผลประกอบการท านาย ขนสงเกต (Observe) กบเหตการณหรอสถานการณปญหาพรอมบรรยายในสงทสงเกตเหนวามอะไรเกดขน โดยใชวธการทดลองหรอสบคนขอมลน าไปสค าตอบทศกษา และขนอธบาย (Explain) เหตผลทงทเปนในทางเดยวกนหรอขดแยงกนระหวางการท านายและการสงเกต โดยกจกรรมการเรยนรดวยกลวธ POE เปนวธทมประสทธภาพทสงเสรมใหผเรยนไดแสดงความคดเหนและอภปรายเกยวกบแนวคดทางวทยาศาสตร และเปนกจกรรมการเรยนรทชวยใหผเรยนมความเขาใจในเรองทเรยน และยงสงเสรมใหผเรยนมการเรยนในเชงบวก เนองจากผเรยนไดลงมอปฏบตดวยตนเอง (White and Gunstone, 1992: 44-64) นอกจากนยงสงเสรมใหผเรยนไดพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรทไดรบจากประสบการณลงมอปฏบตในขนตอนของกจกรรม (พชรวรนทร เกลยงนวล, 2556: 4) และเปนการเรยนรทชวยกระตนใหผเรยนเกดขอสงสย ความสนใจ และกระตอรอรนในการปฏบตกจกรรม (สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย, 2555: 96) มการแลกเปลยนความรหรอแสดงความความคดเหนในสงทเรยนร ยอมรบฟงความคดเหนของผอน และใหความรวมมอในการปฏบตกจกรรม (อครวชช เชญทอง, 2555: 106) อกทงผเรยนมความตระหนกในความรเดมกบความรใหม สงผลใหผเรยนเรยนรอยางเตมศกยภาพ และเรยนรอยางมความหมาย มความคงทนในความร (ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน กระทรวงศกษาธการ, 2554: 89) หลกการและเหตผลขางตนผวจยมความสนใจและตระหนกถงความส าคญของการจดการเรยนรทจะชวยพฒนาศกยภาพของผเรยนในการเรยนรวทยาศาสตร ผวจยจงศกษาผลของการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE ทมตอผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 พรอมทงศกษาความพงพอใจตอการจดการเรยนรอนเปนประโยชนตอผสอนได และน าผลมาเปนแนวทางในการพจารณาเลอกวธการจดการเรยนรทพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร และสงเสรมทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรของผเรยนใหมประสทธภาพสงขน

6

วตถประสงคของการวจย 1. เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 กอนและหลงการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE 2. เพอศกษาคะแนนพฒนาการทางการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 หลงการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE 3. เพอเปรยบเทยบทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 กอนและหลงการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE 4. เพอวเคราะหระดบผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรและทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 หลงการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE 5. เพอศกษาความพงพอใจของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ตอการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE สมมตฐานของการวจย 1. นกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ทไดรบการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE มผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรหลงเรยนสงกวากอนเรยน 2. นกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ทไดรบการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE มทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรหลงเรยนสงกวากอนเรยน 3. นกเรยนมความพงพอใจหลงไดรบการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE อยในระดบมาก ความส าคญและประโยชนของการวจย 1. เปนแนวทางใหนกเรยนไดพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรและทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรโดยการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE 2. เปนแนวทางใหนกเรยนมความพงพอใจทดตอการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE 3. เปนแนวทางใหนกเรยนฝกกระบวนการเรยนรโดยวธการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE ดวยตนเองและการเรยนรเปนกลม

7

4. เปนแนวทางส าหรบผสอนในการน าวธการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE ใชการจดการเรยนรในกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตรและกลมสาระการเรยนรอน ๆ ใหมประสทธภาพมากขน ขอบเขตของการวจย 1. กลมเปาหมาย นกเรยนชนประถมศกษาปท 6 โรงเรยนบานตนหยงดาลอ อ าเภอยะหรง จงหวดปตตาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาปตตาน เขต 1 จ านวน 24 คน 1 หองเรยน 2. เนอหาวชาทใชในการวจย เนอหาทใชในการวจยครงน เรอง สารในชวตประจ าวน ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 3. ระยะเวลาทใชในการวจย ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2559 ระยะเวลา 8 สปดาห จ านวน 16 ชวโมง 4. ตวแปรทศกษา 4.1 ตวแปรตน คอ การจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE 4.2 ตวแปรตาม คอ 4.2.1 ผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร 4.2.2 ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร 4.2.3 ความพงพอใจตอการจดการเรยนร นยามศพทเฉพาะ การจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐาน หมายถง การเรยนรทน าองคความรเกยวกบการท างานสมองของผเรยนใชเปนฐานในการออกแบบกระบวนจดการเรยนรทหลากหลายทงในดานการจดกจกรรม การเสรมสรางประสบการณ ตลอดจนการจดบรรยากาศและสอเพอการเรยนรทเออตอการเรยนรของผเรยน การจดการเรยนรดวยกลวธ POE หมายถง การเรยนรเนนใหผเรยนสามารถสรางองคความรใหมโดยบนพนฐานขององคความรเดม มการสรางปฏสมพนธตอกน เนนกระบวนการใหผเรยนเปนผปฏบตดวยตนเอง และผเรยนไดแสดงแนวคดของตนเองอยางเปนระบบ มขนตอนของกจกรรมประกอบดวย 3 ขนตอน

8

1. ขนท านาย (Predict: P) เปนขนใหผเรยนท านายหรอคาดการณกบสถานการณปญหาทผสอนก าหนด พรอมใหเหตผลประกอบ 2. ขนสงเกต (Observe: O) เปนขนคนหาขอมลหรอสบหาค าตอบ โดยใชวธการทดลอง การสาธต หรอการสบคนขอมล 3. ขนอธบาย (Explain: E) เปนขนอธบายผลระหวางการท านายกบผลทเกดขนจรงวามความความขดแยงกนหรอไม พรอมใหเหตผลประกอบ การจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE หมายถง เปนวธการจดการเรยนรทเนนผเรยนส าคญ มกระบวนการจดการเรยนรทสอดคลองกบพฒนาการของสมองทงในดานกจกรรมการเรยนรและสอการเรยนร โดยสรางเสรมประสบการณการเรยนรใหผเรยนสรางองคความรดวยตนเองจากการลงมอปฏบต โดยอาศยทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรในการสบคนความรจากการท านาย สงเกต อธบาย เปดโอกาสใหผเรยนฝกสรางค าถาม แลกเปลยนความคดเหน ตลอดจนใหผเรยนฝกท าซ า ๆ และทบทวนความรบอย ๆ เพอเพมศกยภาพในการจดจ าและการเขาใจของผเรยน มขนตอนการจดกจกรรมการเรยนร 6 ขน ดงน 1. ขนขยบกายบรหารสมอง (Warm-up) เปนขนเตรยมตวกอนจะเรยนร โดยผสอนสรางบรรยากาศในชนเรยนใหผเรยนมความรสกผอนคลายดวยกจกรรมบรหารสมอง กจกรรมเคลอนไหวรางกาย กจกรรมเกม การยดเสนยดสายและการนงสมาธ เพอใหสมองของผเรยนมการตนตวตอการเรยนร 2. ขนเตรยมความร (Preparation) เปนขนการเตรยมตวส าหรบการเรยนร หรอการน าเขาสบทเรยน โดยผสอนตองวางแผน ตงค าถามและทบทวนความรเดมประกอบดวยสอการสอนและสอบถามความตองการของผเรยนในสงทอยากเรยนรเพมเตม เพอเตรยมความพรอมของสมองผเรยนใหเขาใจในสงทจะเรยนและสามารถเชอมโยงไปสในเรองทจะเรยนร 3. ขนปรบความร (Relaxation) เปนขนสอน เพอเตรยมสมองใหซมซบกบความรใหม โดยผสอนน าเสนอขอมลใหมทเชอมโยงในขอมลเดมและตงค าถามลกษณะปลายเปดประกอบดวยสอทหลากหลายสอดคลองกบหลกการท างานของสมองซกซายและซกขวา เพอดงดดความสนใจและสรางความพรอมในการเรยนร 4. ขนปฏบต (Action) รวมกบกลวธ POE เปนขนผเรยนลงมอปฏบต โดยผสอนจดกจกรรมทมการเชอมโยงองคความรใหมทอยบนพนฐานขององคความรเดมเพอใหผเรยนเกดกระบวนการคด โดยผสอนเตรยมประเดนสถานการณปญหาใหผเรยนท านายกบสถานการณปญหาและใหสบคนขอมลโดยใชวธการทดลอง การสาธตหรอการสบคนขอมลเพอพสจนหาค าตอบ ฝกสรางค าถาม แสดงความคดเหน ระดมสมองบนขอเทจจรงดวยการอธบายในสงทแตกตางกบการท านายและผลทเกดขนจรงอยางมเหตผล เพอใหสมองสวนหนา สมองนอย และสวนสมองซกซายซกขวา

9

เชอมโยงอยางมประสทธภาพ 5. ขนอภปราย (Discussion) เปนขนผสอนเตรยมขอมลทเปนจรงและถกตอง โดยใหผเรยนเกดความคดรวบยอดดวยตนเอง และเปดโอกาสใหผเรยนระดมสมองเพอด าเนนกจกรรมสรางชนงานหรอเปนผลงาน และน าเสนอผลงานแลกเปลยนความรซงกนและกน ตลอดจนทบทวนความรและย าในประเดนส าคญ เพอใหสมองกกเกบความรไดอยางมประสทธภาพ 6. ขนน าความรไปใช (Application) เปนขนทผสอนใหผเรยนน าความรเดมประยกตใชกบสถานการณใหม ผสอนสรางสถานการณใหมเพอใหผเรยนไดขยายความร หรอใชประสบการณความรเพมเตม โดยความรใหมมความเชอมโยงในชวตประจ าวน เปดโอกาสใหผเรยนแสดงความคดเหน แลกเปลยนความร และแกปญหาในสถานการณใหมไดอยางถกตองและเหมาะสม เพอใหสมองมการเชอมโยงในความรเดมกบความรใหมอยางมประสทธภาพ ผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร หมายถง ผลของการวดการเปลยนแปลงความรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ทไดรบการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE เรอง สารในชวตประจ าวน โดยวดจากแบบทดสอบผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร โดยแบบทดสอบวดพฤตกรรมดานความรความจ า ความเขาใจ การน าไปใชและการวเคราะห ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร หมายถง ผลของการวดการเปลยนแปลงทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรทไดผานการปฏบตและการฝกฝนจนเกดทกษะของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ทไดรบการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE เรอง สารในชวตประจ าวน โดยวดจากแบบทดสอบทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรประกอบดวย ทกษะการสงเกต ทกษะการวด ทกษะการค านวณ ทกษะการจ าแนกประเภท ทกษะการหาความสมพนธระหวางสเปสกบสเปสและสเปสกบเวลา ทกษะการจดกระท าและสอความหมายขอมล ทกษะการลงความคดเหนจากขอมล และทกษะการพยากรณ ความพงพอใจตอการจดการเรยนร หมายถง ความรสกด ความชอบ และความคดเหนของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ตอการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE โดยวดจากการตอบแบบประเมนความพงพอใจในดานบทบาทของผสอน ดานกจกรรมการเรยนร ดานสอการเรยนการสอน ดานการวดและการประเมนผล และดานประโยชนทผเรยนไดรบ กรอบแนวคดของการวจย การวจยครงน ผวจยก าหนดกรอบแนวคดของการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE ทมตอผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

10

และความพงพอใจตอการจดการเรยนรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ดงน ตวแปรตน ตวแปรตาม

ภาพ 1 กรอบแนวคดของการวจย

1. ผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร 2. ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร 3. ความพงพอใจตอการจดการเรยนร

การจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE ประกอบดวย 6 ขนตอน ดงน 1. ขนขยบกายบรหารสมอง 2. ขนเตรยมความร 3. ขนปรบความร 4. ขนปฏบตรวมกบกลวธ POE 5. ขนอภปราย 6. ขนน าความรไปใช

11

บทท 2

เอกสารและงานวจยทเกยวของ

การศกษาผลของการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE ทมตอสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร และความพงพอใจตอการจดการเรยนรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ผวจยไดศกษาเอกสาร ต าราและงานวจยทเกยวของ ดงน 1. ความส าคญของการเรยนรวทยาศาสตร 2. หลกสตรสถานศกษากลมสาระการเรยนรวทยาศาสตรของโรงเรยนบานตนหยงดาลอ 3. ความส าคญของสมองกบการเรยนร 4. การจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐาน (Brain-Based Learning: BBL) 4.1 ความหมายการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐาน 4.2 หลกการการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐาน 4.3 ขนตอนการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐาน 5. การจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานในการเรยนรวทยาศาสตร 6. การจดการเรยนรดวยกลวธ Predict-Observe-Explain (POE) 6.1 ความหมายของการจดการเรยนรดวยกลวธ POE 6.2 ขนตอนของการจดการเรยนรดวยกลวธ POE 7. การจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE 8. ผลสมฤทธทางการเรยน 8.1 ความหมายของผลสมฤทธทางการเรยน 8.2 ปจจยทเกยวของกบผลสมฤทธทางการเรยน 9. ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร 9.1 ความหมายของทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร 9.2 ประเภทของทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร 10. ความพงพอใจ 10.1 ความหมายของความพงพอใจ

12

10.2 แนวคดและทฤษฎทเกยวของกบความพงพอใจ 10.3 การวดความพงพอใจ 11. งานวจยทเกยวของ 11.1 งานวจยทเกยวของกบการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐาน 11.2 งานวจยทเกยวของกบการจดการเรยนรดวยกลวธ POE 1. ความส าคญของการเรยนรวทยาศาสตร หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ในกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตรไดกลาวถงความส าคญของการเรยนร ดงน (ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน กระทรวงศกษาธการ, 2551: 92-96) 1. การเรยนรวทยาศาสตรเปนการพฒนาผเรยนใหไดรบทงความร กระบวนการเรยนร และเจตคตทางวทยาศาสตร ผเรยนตองไดรบการกระตนเพอสงเสรมใหมความสนใจและความกระตอรอรนทเรยนรวทยาศาสตร ใหมความสงสยและเกดค าถามในสงตาง ๆ เกยวกบธรรมชาตรอบตวผเรยน มความมงมนและมความสขทจะศกษาคนควาสบเสาะหาความร เพอรวบรวมขอมล วเคราะหผลน าไปสค าตอบของค าถาม ผเรยนตองสามารถตดสนใจดวยการใชขอมลอยางมเหตผล สามารถสอสารค าถาม ค าตอบ ขอมล และสงทคนพบจากการเรยนรใหผอนเขาใจได 2. การเรยนรวทยาศาสตรเปนการเรยนรตลอดชวต เนองจากความรทางวทยาศาสตรเปนเรองราวเกยวกบโลกธรรมชาต (natural world) ทมการเปลยนแปลงตลอดเวลา ผเรยนจงตองไดรบความรเพอไปใชในการด าเนนชวตและการประกอบอาชพ เมอผเรยนเรยนรวทยาศาสตรทไดรบการกระตนใหมความตนตว ทาทาย และไดเผชญกบสถานการณหรอปญหา ไดรวมกนคด ไดลงมอปฏบตจรง ท าใหผเรยนเขาใจและเหนความเชอมโยงของวทยาศาสตรทมความสมพนธในชวตจรง การรวทยาศาสตรท าใหผเรยนสามารถอธบาย ท านาย คาดการณสงตาง ๆ ไดอยางมเหตผล ความส าเรจในการเรยนรวทยาศาสตรเปนแรงกระตนใหผเรยนมความสนใจมงมนทจะสงเกต ส ารวจตรวจสอบ สบคนความรทมคณคาเพมขนอยางไมหยดยง การจดการเรยนรจงตองสอดคลองกบสภาพจรงในชวต โดยใชแหลงเรยนรหลากหลายในทองถน และค านงถงผเรยนทมวธการในการเรยนร รวมถงค านงความสนใจและความถนดแตกตางของผเรยน 3. การเรยนรวทยาศาสตรพนฐานเปนการเรยนรเพอความเขาใจ ซาบซงและเหนความส าคญของธรรมชาตและสงแวดลอม ซงจะสงผลใหนกเรยนสามารถเชอมโยงองคความรหลาย ๆ ดานเปนความรแบบองครวมอนจะน าไปสการสรางสรรคสงตาง ๆ และพฒนาคณภาพชวต รวมทงม

13

ความสามารถในการจดการ และรวมกนดแลรกษาโลกธรรมชาตอยางยงยน 2. หลกสตรสถานศกษากลมสาระการเรยนรวทยาศาสตรของโรงเรยนบานตนหยงดาลอ หลกสตรสถานศกษากลมสาระการเรยนรวทยาศาสตรของโรงเรยนบานตนหยงดาลระดบชนประถมศกษาปท 6 ในภาคเรยนท 2 เรอง สารในชวตประจ าวน สถานศกษาไดสรางขนยดแนวตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ในสาระท 3 สารและสมบตของสาร และในมาตรฐานการเรยนรและตวชวด (รอมอละ สมาแอ และคณะ, 2557: 124-138) ดงตาราง 1 สาระท 3 สารและสมบตของสาร มาตรฐาน ว 3.1 เขาใจสมบตของสาร ความสมพนธระหวางสมบตของสารกบโครงสรางและแรงยดเหนยวระหวางอนภาค มกระบวนการสบเสาะหาความร และจตวทยาศาสตรสอสารสงทเรยนร และน าความรไปใชประโยชน ตาราง 2 ตวชวดในมาตรฐาน ว 3.1

ตวชวด (รายวชาพนฐาน) สาระการเรยนรแกนกลาง ว 3.1 ป.6/1 ทดลองและอธบายสมบตของแขง ของเหลว และแกส

สารอาจปรากฏในสถานะของแขง ของเหลว และแกส สารทงสามสถานะมสมบตบางประการเหมอนกนและบางประการสมบตแตกตางกน

ว 3.1 ป.6/2 จ าแนกสารเปนกลม โดยใชสถานะหรอเกณฑอนทก าหนเอง

การจ าแนกสารอาจจ าแนกโดยใชสถานะ การน าไฟฟา การน าความรอน หรอสมบตอน ๆ เปนเกณฑได

ว 3.1 ป.6/3 ทดลองและอธบายวธการแยกสารบางชนดทผสมกน โดยการรอน การตกตะกอน การกรอง การระเหด การระเหยแหง

การแยกสารบางชนดทผสมกนออกจากกนตองใชวธการตาง ๆ ทเหมาะสม ซงอาจจะท าไดโดยการรอน การตกตะกอน การกรอง การระเหด การระเหยแหง ทงนขนอยกบสมบตของสารทเปนสวนผสมในสารนน ๆ

ว 3.1 ป.6/4 ส ารวจและจ าแนกประเภทของสารตาง ๆ ทใชในชวตประจ าวน โดยใชสมบตและการใชประโยชนของสารเปนเกณฑ

จ าแนกประเภทของตาง ๆ ทใชในชวตประจ าวนตามการใชประโยชนแบงไดเปนสารปรงรสอาหาร สารแตงสอาหาร สารท าความสะอาด สารก าจดแมลงและศตรพช ซงสารแตละประเภทมความเปนกรด-เบสแตกตางกน

14

มาตรฐาน ว 3.2 เขาใจหลกการและธรรมชาตของการเปลยนแปลงสถานะของสาร การเกดสารละลาย การเกดปฏกรยา มกระบวนการสบเสาะหาความรและจตวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนร และน าความรไปใชประโยชน ตาราง 3 ตวชวดในมาตรฐาน ว 3.2

การวจยครงน ผวจยศกษาหนวยท 4 เรอง สารในชวตประจ าวน มตวชวด คอ ว 3.1 ป.6 1-5 และ ว 3.2 ป.6 1-3 และเสรมสาระท 8 ธรรมชาตของวทยาศาสตรและเทคโนโลย คอ ว 8.1 ป.6 1-6 3. ความส าคญของสมองกบการเรยนร พรพไล เลศวชา (2552: 7-30) กลาวถงเกยวกบความส าคญของสมองกบการเรยนรคอ สมองของมนษยเกดจากเซลลทท าหนาทพเศษนบลานเซลลทจดเรยงเปนระเบยบ โดยมเซลลสมองท

เรยกวา นวรอน (Neuron) มจ านวนหนงแสนลานเซลลตดตอเปนเครอขายของเซลล และมหนาทรบสญญาณและสงสญญาณเชอมโยงกนระหวางเซลล และเซลลสมองแตละเซลลประกอบดวยตวเซลล (Cell body) ทมแขนงยนออกเปนพมโดยรอบทเรยกวา เดนไดรท (Dendrite) มหนาทรบสญญาณขอมลเขาสตวเซลลและสงสญญาณขอมลไปยงใยประสาทเอกซอน (Axon) เพอใหสญญาณขอมลตาง ๆ นนเชอมโยงกน ตวเซลลหนงจะเชอมโยงตดตอกบเซลลอน ๆ เกด

ตวชวด (รายวชาพนฐาน) สาระการเรยนรแกนกลาง ว 3.1 ป.6/5 อภปรายการเลอกใชสารแตละประเภทไดอยางถกตอง

การใชสารตาง ๆ ในชวตประจ าวนตองเลอกใชใหถกตองตามวตถประสงคของการใชงาน ปลอดภยตอสงมชวตและสงแวดลอม

ว 3.2 ป.6/1 ทดลองและอธบายสมบตของสารเมอสารเกดการละลายและเปลยนสถานะ

เมอสารเกดการเปลยนแปลงเปนสารละลายหรอเปลยนสถานะสารแตละชนดยงคงแสดงสมบตของสารเดม

ว 3.2 ป.6/3 อภปรายการเปลยนแปลงของสารทกอใหเกดผลตอสงมชวตและสงแวดลอม

การเปลยนแปลงของสารทงการละลาย การเปลยนสถานะและการเกดสารใหมตางกมผลสงมชวตและสงแวดลอม

ภาพ 2 เซลลสมอง

(Neuron)

ภาพ 2 เซลลสมอง

15

เปนวงจรขนมา และยงวงจรเกดขนมากเทาใดสมองเกดการรมากขนเทานน ซงการเรยนร (Learning) จะเกดขนกตอเมอมเซลลสมอง 2 เซลลขนไปท าการเชอมโยงกนอยางส าเรจ โดยเซลลสมองจะท าการเกบขอมลตาง ๆ จากการใชประสาทสมผสทง 5 (ตา ห จมก ลน และผวกาย) เชอมตอกนเปนวงจร เมอวงจรแหงการเรยนรเกดขนแสดงวาเซลลสมองเชอมตอกนส าเรจทจดเชอมตอซนแนปส (Synapse) และนาทของการเรยนรคอเซลลสมองหลงสารสอประสาท (Neurotransmitter) ออกมาใหสญญาณขอมลถกถายทอดผานเซลลหนงไปสอกเซลลหนงบรเวณจดเชอมตออยางส าเรจ ดงนนเมอ

เซลลสมองไมมการเชอมตอกบเซลลอน ๆ การเรยนรอาจไมเกดขน เชน ผเรยนไดฝกฝนและปฏบตกจกรรมทางวทยาศาสตรมากเทาใด เซลลสมองของผเรยนกมการเชอมตอกนมากขนเทานน แตหากผเรยนไมมโอกาสหรอมนอยในการฝกฝนหรอปฏบตกจกรรมทางวทยาศาสตรการเชอมตอของเซลลสมองของผเรยนกมโอกาสนอยในการเรยนรในวทยาศาสตร

การพฒนาสมองของผเรยนควรพฒนาสมองในสวนสมองใหญ (cerebrum) และสวนสมองนอย (Cerebellum) โดยสมองใหญและสมองนอยมการท างาน ดงน สมองใหญ (cerebrum) มลกษณะเปนกอนรอยหยกสเทา การท างานของสมองใหญประกอบดวยสมองสวนหนา (Prefrontal) สมองสวนรบสมผส สมองสวนรบภาพ และสมองสวนรบเสยง โดยสมองสวนหนามหนาทส าคญในการคด การตดสนใจ และการใชเหตผล โดยน าขอมลทเกบไวในสวนตาง ๆ มาประมวลผล (Process) และจดระบบขอมลเหลานนเกบภายในสมองของผเรยน อาจเรยกสมองสวนหนาคอ สมองสวนคด (Thinking brain) ซงการเรยนรและการจดจ าของผเรยนเปนหนาทของสมองใหญทผวสมอง (Cortex) ท าการเรยนร และอาศยเสนประสาท (Corpus callosum) ท าการเชอมโยงของสมองซกซายและสมองซกขวา สวนฮบโปแคมปส (Hippocampus) มหนาทชวยจดการใหสมองจดจ า โดยขอมลตาง ๆ ทเกบรวบรวมจะถกบนทกเปนความทรงจ าและเกบไวเปนความจ าในระยะยาว (Long term memory) โดยทผวสมอง (Cortex) ท าการเรยนรและฮบโปแคมปส (Hippocampus) ท าการจดจ า การถายโอนความจ าของผเรยนใหเปนความจ าถาวรนนมความส าคญอยางยง เพราะผเรยนอาจลมสงทเรยนรได เนองจากฮบโปแคมปสไมสามารถบนทกขอมลทงหมดใหเปนความจ าถาวรได เนองจากฮบโปแคมปสจะเลอกบนทกเฉพาะขอมลทสมองของผเรยนสนใจหรอผเรยนไดปฏบตท าอยางซ า ๆ เทานน ดงนนผเรยนจะเรยนรสงใดผสอนตองค านงความสนใจของผเรยน โดยผสอนควรกระตนความสนใจใหเกดขนกบผเรยน เชน เมอผเรยนอานหนงสอวทยาศาสตรไมเขาใจ ผสอนควรหาหนงสอทมภาพประกอบทนาตนเตน และ

ภาพ 3 จดเชอมของ Synapse

16

กระตนความสนใจของผเรยนเพอใหสมองท าการบนทกขอมลไดอยางด และการท าใหสมองของผเรยนมประสทธภาพในการจดจ าและมความรวดเรวในการจดจ าจะตองมการพฒนาสวนคอรปสแคลโลซม (Corpus callosum) ใหมประสทธภาพ นนคอใหสมองทงซกซายและซกขวาท างานประสานกนไดด การท างานของสมองทง 2 ซกมหนาทตางกนคอ สมองซกขวามหนาทรบความรสกตอขอมลในการหาความสมพนธเชอมโยงขอมลทเขามารบรในบรบทตาง ๆ ไดแก การจนตนาการ การคดสงเคราะห การคดสรางสรรค การควบคมอารมณ การเคลอนไหวและจงหวะของรางกาย สวนสมองซกซายมหนาทในการใชภาษาใชเหตผล การคดวเคราะห การค านวณ ความสามารถทางวทยาศาสตร การแสดงออก และการประเมนขอมลตาง ๆ ทสมองรบขอมลเขามาอยางเปนระบบ ดงนนสมองซกขวาจะเปนสมองแหงการหยงร เมอมการกระตนของสมองซกขวาโดยการเราความสนใจ สมองกจะเพมการท างานตอขอมลโดยท าการประสานใหสมองซกซายท าหนาทอธบายและวเคราะหขอมล เชน ผเรยนไมมโอกาสไดลงมอปฏบตหรอท าการทดลองในวชาวทยาศาสตร ท าใหผเรยนรสกเบอหนาย ซงสงผลใหผเรยนมอปสรรคตอการเรยนรวทยาศาสตร แตเมอผเรยนมโอกาสเรยนรโดยการลงมอปฏบตหรอท าการทดลอง สมองซกขวาจะถกกระตนท าการประสานใหสมองซกซายท างาน ท าใหสมองของผเรยนมศกยภาพในการเรยนรวทยาศาสตรอยางมประสทธภาพมากขน เนองจากสมองทง 2 ซกจะท างานรวมกนทกขณะโดยผานคอรปสแคลโลซม (Corpus callosum) ทมเสนประสาทประมาณ 300 ลานเสน และเสนใยประสาทนจะเชอมโยงสมองทง 2 ซกเขาดวยกน ขอมลจากสมองแตละซกท าการวงผานไปมาบนเสนใยประสาท เพอรวมกนท าความเขาใจในสงทสมองรบร สมองทง 2 ซกมหนาทตางกนแตมการท างานพรอมกน ถาสมองทงสองซกมการพฒนามากขน ขอมลทวงผานคอรปสแคลโลซมยงมความเรวสงขน สงผลใหผเรยนมความคดคลองแคลว มการกระท าอยางรวดเรวและวองไวมากยงขน ถาหากสมองทงสองซกมการพฒนานอย ขอมลท าการวงชาลง สงผลใหผเรยนกลายเปนคนคดชา ท าชา และแกปญหาชา เนองจากการท างานของสมองมการประมวลผลชา นอกจากนสมองสวนหนายงมการท างานรวมกบระบบลมบก (Limbic Area) โดยเปนกลมเซลลสมองทท างานเกยวกบอารมณ และมอะมกดาลา (Amygdala) ทเปนกลมเซลลทเกยวของกบการเชอมโยงหรอประมวลผลทางดานความรสกทางอารมณ อะมกดาลาจะไวตอการกระตน เมอไดรบขอมลทอาจมลกษณะคกคามหรอเปนภย ขอมลกไมถกสงทสมองสวนหนาอยางเดยว แตขอมลถกสงทระบบลมบกพรอมกนเปนสองทาง เมอขอมลไมมลกษณะในการกระตนใหความสนใจ สมองสวนหนากไมสามารถรงความสนใจทจะหาความหมายและคาดหมายได และสมองสวนหนามแนวโนมทละความสนใจจากขอมลนน แตเมอสมองถกบงคบใหตองอยกบขอมลดงกลาว อะมกดาลากท างานเพอทจะตอตานหรอยอมตอการบงคบ นกประสาทวทยาศาสตรพบวา สมองวยประถมตอนปลายมแนวโนมทจะขนอยกบการท างานของอะมกดาลาหรอวงจรดานอารมณมากกวา เพราะสมองสวนหนายงจดระบบความคดและประมวลผลของขอมลตาง ๆ ไดอยางไมสมบรณนก จงมการตอบโตกบ

17

สงแวดลอม และอาจมการใชอารมณมากกวาเหตผล และผเรยนจะมอารมณควบคมตางกน เนองจาก

สภาพแวดลอมทผ เรยนไดรบมความแตกตางกน

สมองนอย (Cerebellum) มหนาทประมวลการรบรและการควบคมสงการการท างานของกลามเนอตาง ๆ ของรางกาย โดยรกษาความสมดลของทาทางการเคลอนไหวรางกาย สมองนอยจะสงขอมลไปยงสมองใหญเพอใหเบซลแกงเกลย (Basal ganglia) ควบคมสงใหออกแรงกลามเนอตาง ๆ รวมกบผวสมอง ดงนนสมองนอยจะท าหนาทประมวลวถประสาทตาง ๆ โดยใชขอมลเกยวกบต าแหนงของรางกายและการเคลอนไหวอยางละเอยดทสงกลบเขามา สมองนอยทถกกระตนมากและใชบอย ๆ จะท าใหเซลลสมองทกสวนยงเชอมกนไดด และท าใหกระแสประสาทในสมองมความเรวขน เชน ผสอนใหผเรยนฝกทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรอยางซ า ๆ และอยางบอย ๆ ท าใหเสนใยประสาทเกยวกบการสงการการใชประสาทสมผสทง 5 (ตา ห จมก ลน และผวกาย) มความหนาขนเรอย ๆ จนท าใหผเรยนมทกษะในการสบคนหาความรอยางรวดเรวและวองไวมากขน ดงนนสงแวดลอมทกระตนการท างานของเซลลสมองเปนสงส าคญทสดทจะท าใหเซลลสมองเกดการท างานอยางมประสทธภาพ ดงนนการพฒนาสมองจงเปนสงส าคญเพอใหสมองของผเรยนมศกยภาพสงสดตอการเรยนร เนองจากสมองของผเรยนระดบประถมตอนปลายเปนชวงระยะทสมองมการสรางเซลลและซนแนปสมากเกนพอทจะท าการเชอมโยงซงกนและกนอนเปนการสรางเครอขาย (Network) หรอรางแหของเซลลสมองมากขน ยงเซลลสมองมรางแหเพมขนมากเทาใดประสทธภาพในการเรยนรมมากขนเทานน โดยสมองจะเชอมโยงวงจรเหลานสรางขนเปนความรและทกษะตาง ๆ ทไดสะสมตามระยะเวลาและประสบการณทไดรบ ดงนนการพฒนาสมองตองมการกระตนการท างานของสมองตามระยะพฒนาการนน ๆ เพอสงเสรมและพฒนาใหผเรยนเกดการเรยนรอยางมประสทธภาพยงขน 4. การจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐาน (Brain-based Learning: BBL) 4.1 ความหมายการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐาน นกวชาการใหความหมายการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐาน ดงน Jensen (2000: 6) ใหนยามการเรยนรแบบใชสมองเปนฐาน คอ การเรยนรทสอดคลองกบธรรมชาตการเรยนรของสมอง เปนการเรยนรทตองตอบค าถามวาอะไรบางทดตอสมอง เปนการเรยนรทผสมผสานหรอรวบรวมหลากหลายทกษะความรเพอน ามาใชในการพฒนาการท างานของสมอง เชน ความรทางเคมศาสตร ประสาทวทยา จตวทยา สงคมศาสตร พนธศาสตร ชววทยาและชวะประสาทวทยา เปนการน าความรการท างานหรอธรรมชาตการเรยนรของสมองมาใชในการ

18

ออกแบบการเรยนการสอน เพอสงเสรมการเรยนรของสมองใหมประสทธภาพมากขน Call (2003: 9) ใหความหมายการเรยนรแบบใชสมองเปนฐาน คอ การเรยนรทอธบายการประยกตใชความรแนวคดและทฤษฎตาง ๆ ทเกยวกบสมองมาชวยผเรยนใหเกดการเรยนรทถาวรมากทสด ถามความรเกยวกบทฤษฎทอยเบองหลงของ BBL กสามารถน าความร แนวคด หรอทฤษฎทหลากหลายเหลานนไปใชเพอฝกหรอสงเสรมการเรยนรของผเรยนได อรภม จารภากร และ พรพไล เลศวชา (2550: 234) ใหความหมาย การเรยนรโดยเขาใจสมองคอ การท าความเขาใจหรอมมมมองตอกระบวนการเรยนรโดยองอาศยความรความเขาใจการท างานของสมอง ทศนะตอการเรยนรเชนนท าใหการจดการเรยนการสอนวางอยบนฐานของความสนใจและการใครครวญวาปจจยใดบางทท าใหสมองมการเปลยนแปลง โดยมวงจรการท างานของกลมเซลลและเครอขายเซลลภายในสมองทพฒนาขน หรอสมองมปฏกรยาตอบรบตอการเรยนการสอนแบบใด อยางไร มการเปลยนแปลงใดขนในสมองขณะทเรยนร ความรความเขาใจและความช านาญของผเรยนจะสะทอนออกมาอยางไรจากการเปลยนแปลงภายในสมอง การเรยนรจะสมฤทธผลหรอไมควรใชวธการประเมนแบบใด สถาบนวทยาการการเรยนร (2551: 2) ใหความหมายการเรยนรโดยใชสมองเปนฐาน หมายถง การจดการเรยนรทองอาศยความรความเขาใจการท างานของสมอง เมอเกดการเขาใจน าไปสการออกแบบกระบวนการเรยนร ไดแก การจดกจกรรมการเรยนการสอนการจดสงแวดลอมและทส าคญคอการออกแบบสอ และวธการเรยนทตองเนนใหผเรยนสนใจและเขาใจสงทเรยนไดโดยงาย อญชล เฟองชชาต (2552: 6) ใหความหมายการเรยนรโดยใชสมองเปนฐาน หมายถง การใชความรความเขาใจทเกยวของกบสมองเปนเครองมอในการออกแบบกระบวนการเรยนรและกระบวนการอน ๆ ทเกยวของเพอสรางศกยภาพสงสดในการเรยนรของมนษย ชนาธป พรกล (2554: 35) ใหความหมายการเรยนรโดยใชสมองเปนฐาน คอ เปนกระบวนการจดการเรยนรทสอดคลองกบธรรมชาตการท างานของสมอง โดยน าองความรของสมองใชเปนฐานการออกแบบกระบวนจดการเรยนรเพอสรางศกยภาพในการเรยนร และยงเปนการจดการเรยนรทเนนผเรยนส าคญโดยใหความส าคญในการสรางโอกาสในการรบรและเกบขอมลไวมากทสด การจดการเรยนรตองมชวตชวา หรอเปนกจกรรมททาทาย ชดเจนไมคลมเครอ ท าใหเกดการตนตวแบบผอนคลาย โดยมกจกรรมทฝกซ าทบทวนบอย ๆ ผเรยนจะสามารถเพมพนความเขาใจ เกบประเดนส าคญและเพมศกยภาพการน าความรไปใช อรพนท ตนเมองใจ (2556: 13) ใหความหมายการเรยนรแบบใชสมองเปนฐาน หมายถง กจกรรมในการเรยนรทน าองคความรเรองสมองและธรรมชาตการเรยนรของสมองมาใชใน

19

การออกแบบกระบวนการเรยนรทงในดานการจดกจกรรม การเสรมสรางประสบการณ ตลอดจนการจดสงแวดลอมและกระบวนการอน ๆ รวมกบสอเพอการเรยนร ปวณา วชน (2558: 9) ใหความหมายการเรยนรแบบใชสมองเปนฐาน หมายถง การใชความรความเขาใจและการคนพบเกยวกบหลกการท างานของสมองใชเปนเครองมอในการออกแบบการจดการเรยนร เพอใหผเรยนเกดการเรยนรอยางมประสทธภาพสงสด ดงนนการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐาน คอ เปนกระบวนการจดการเรยนรทน าองคความรของการท างานของสมองตามพฒนาการของผเรยนใชในการออกแบบกจกรรมการเรยนร รวมทงจดสอการเรยนรและสภาพแวดลอมทเออตอการเรยนร เพอสงเสรมการเรยนรของผเรยนอยางเตมศกยภาพ 4.2 หลกการการเรยนรโดยใชสมองเปนฐาน นกวชาการใหหลกการการเรยนรโดยใชสมองเปนฐาน ดงน Smilkstien (2003 อางองใน สถาบนคลงสมองของชาต, 2551: 35) สรปหลกการส าคญในการเรยนรโดยใชสมองเปนฐาน 1. สมองเกดมาเพอเรยนร รกทจะเรยนรและควรรหาวธทจะเรยนร 2. สมองควรเรยนรสงทท าการลงมอปฏบตคอ การเรยนรจากการลองผดลองถกดวยการลงมอปฏบต เนองจากการเรยนรจากขอผดพลาดเปนกระบวนตามธรรมชาตและเปนสงจ าเปนส าหรบการเรยนร 3. การเรยนรเกดจากการปฏบต สมองจะสรางเดนไดรท (Dendrite) ใหมเพอเชอมตอทจดซนแนปส (Synapse) ซงเปนการเรยนรทมความหมาย 4. การเรยนรตองใชเวลาในการเรยนร เพราะการพฒนาใหเดนไดรท (Dendrite) ในการใหเตบโตและเชอมตอกนตองใชระยะเวลาพอสมควร 5. ถาหากไมมการใชสมองมนษยกจะสญเสยการใชงานของสมอง และเดนไดรท (Dendrite) กบซนแนปส (Synapse) กเรมหายไปและปนการตดวงจรในสมองทงในการเรยนร 6. อารมณมผลตอการคดและการจดจ าในการเรยนร อารมณมการคกคามและเกดความกลวท าใหสมองกนไวและไมใหเกดการเรยนร แตถาอารมณมความสนใจและความเชอมนจะสงผลใหสมองเกดการคด การจดจ า และการเรยนรเกดขน วโรจน ลกขณาอดศร (2548: 15) เสนอหลกการการเรยนรโดยใชสมองเปนฐาน ดงน 1. สมองเปนเครองประมวลผลทท างานในเชงขนาน โดยตองใชการเรยนรหลาย ๆ แนวทางหลาย ๆ วธการ ท าใหเดกมงสนใจในสงก าลงเรยนอย

20

2. การเรยนรตองอาศยการท างานของระบบสรระทงหมด โดยการควบคมอารมณ การสรางความสนกสนาน และการเลนเพอผอนคลายนนเปนสวนส าคญในการเรยนร 3. มนษยมความอยากทจะคนหาความหมาย โดยสรางความทาทายการเรยนรดวยค าถาม 4. การคนหาความหมายของมนษยเปนกจกรรมทเปนรปแบบ การเรยนรจะตองมรปแบบมระบบ มความเขาใจ เนนการประยกตใชหรอยกตวอยางจรงหรอตวอยางการเปรยบเทยบ 5. อารมณมความส าคญตอการท างานแบบมรปแบบ ดงนนจงตองใหความส าคญตอความรสกและมความเขาใจในผเรยนแตละคนวามความแตกตางกน 6. สมองประมวลขอมลแบบเปนสวนยอย ๆ และแบบทงหมดพรอม ๆ กน การสรางความเขาใจแบบทละสวนทเนนการเชอมโยงในสงทเรยนรกบชวตจรงท าใหเดกรสกวาไดความรทมประโยชน 7. การเรยนรอาศยทงการจดจอในสงใดสงหนงและการรบรจากสภาพแวดลอมทสอดคลองเหมาะสมกบเนอหาทเรยนท าใหผเรยนเรยนรไดดขน 8. การเรยนรทเกยวกบกระบวนการรบรตาง ๆ ทงขณะทมสตรบรและขณะไมมสตรบร การเรยนรทดควรทงโจทยใหผเรยนไดคดตอไป 9. วธการจดจ ามรปแบบในการจดจ าและรปแบบการจงใจใหผเรยนสนกทจะจดจ า โดยการจดจ าท าใหผเรยนสามารถเรยกความรนนกลบมาใชไดทนท 10. ผเรยนสามารถเขาใจไดงายและจดจ าไดอยางแมนย าเมอสงนนหรอทกษะนนมอยในระบบการจดจ าแบบธรรมชาตทความสมพนธกบตวผเรยน การเรยนรตองสอดคลองกบกจกรรมในชวตประจ าวนหรอสงทมอยจรงในสภาวะแวดลอม หรอการใหผเรยนเลาเรองทพบเจอท าใหเกดการเรยนรดขน 11. การเรยนรแบบซบซอนจะถกระตนความทาทายและถกยบยงโดยการถกขมขหรอการลงโทษ เมอผเรยนท าผดพลาดท าใหการหยดยงการเรยนร ผสอนควรใหโอกาสผเรยนไดลองปฏบตตามความคดของผเรยนเอง 12. สมองของแตละคนมความเฉพาะตวไมเหมอนกน ผเรยนควรมทางเลอกในศาสตรทตองการทจะเรยนรและไดรบการสนบสนนอยางเตมทพรอมกบการปรบปรงทกษะทดอยใหอยในระดบปกตและมาตรฐาน ประหยด จระวรพงศ (2549: 6) เสนอหลกการการเรยนรตามการพฒนาการของสมองในการน าไปใชในชนเรยน ดงน 1. พจารณาพฤตกรรมในการเรยนรของผเรยน โดยผสอนตองวเคราะหผเรยนแตละคนมความสามารถการเรยนรทแตกตางกนอยางไร เนองจากผเรยนแตละคนอาจเรยนรไดดทางสายตา

21

(Visual Learner) บางคนเรยนรไดดทางโสตประสาท (Auditory Learner) และบางคนเรยนรไดดจากการใชรางกายและความรสก (Kinesthetic Learner) 2. สมองท างานไดดในบรรยากาศทด ผเรยนตองการบรรยากาศทใหความรสกปลอดภยและอารมณดกอนท าการเรยนการสอน ดงนนผสอนตองสรางสภาพแวดลอมทดเพอการเรยนรของผเรยน 3. สมองท างานไดดหากมการเรยนรสอดคลองกบเวลาทเหมาะสมกบชวงอายของผเรยน และผสอนสามารถใชเทคนคการเสรมแรงทางบวกเพอขยายชวงเวลาใหผเรยนสามารถเรยนรไดด 4. สมองสามารถเรยนรไดดควรมสอการเรยนรทสอดคลองกบชวงอายของผเรยนทแตกตางกน ผสอนควรวางแผนการใชสอในการเรยนการสอนเพอใหผเรยนสามารถเรยนรไดอยางเตมท 5. สอการเรยนรทนาสนใจ แปลกใหม และมการทบทวนสอการเรยนรทเรยนไปแลวจะท าใหผเรยนเรยนรดทสด 6. การเรยนรทดตองมการสอนเนอหาสน ๆ และใชเวลาในการท ากจกรรมมากขน 7. นกเรยนตองการพกสมองชวงหนงในระหวางการเรยนร โดยใหเวลาพกระหวางเรยนเนอหาแตละตอน เนนประเดนส าคญของเนอหาอยางบอย ๆ จะท าใหการเรยนรดขน 8. การใหผเรยนดมน าระหวางเรยนเปนการลดความเครยดใหแกผเรยน 9. การสดอากาศและการไดพกผอนจะชวยท าใหผเรยนมพลงงานเพมขน 10. การจดสถานทควรใหเหมาะสมกบผเรยนแตละบคคล เนองจากพนททเหมาะสมจะมผลท าใหผเรยนลดความเครยดและท าใหผเรยนเกดการเรยนรดขน 11. การจดกจกรรมการเรยนการสอนทสงเสรมใหมการสรปเนอหาอกครงเพอใหผเรยนสะทอนความคดและสรางองคความรจากการเรยนร สถาบนวทยาการการเรยนร (2551: 2) กลาวถงธรรมชาตของการเรยนรของสมอง ดงน 1. สมองเรยนรจากการมปฏสมพนธกบสงแวดลอม ผเรยนสามารถเรยนรไดดเมอมโอกาสสมผสรบร 2. สมองหาความหมายของสงทเรยนร ผเรยนสามารถเรยนรไดดเมอรบรไดวาความรนนมความหมายและมความส าคญกบตนอยางไร 3. สมองเรยนรดวยการสรางความสมพนธในแบบแผน ผเรยนจะเรยนรไดดเมอมการน าเสนอสงทเรยนอยางเปนล าดบขนตอน เปดโอกาสใหผเรยนไดคดและเชอมโยงขอมลเพอท าความเขาใจ

22

4. สมองเรยนรแบบองครวม ผเรยนจะเรยนรไดดเมอมโอกาสไดเรยนรในเรองใดอยางรอบดาน เนองจากการรบรของสมองเกดขนเปนสวน ๆ และการเรยนรตองเชอมโยงการท างานของสมองทกสวนรวมกน 5. อารมณเปนสวนประกอบและมบทบาทสงตอการเรยนร บรรยากาศทอบอน สนกสนานจะท าใหผเรยนรสกตนตวอยเสมอ 6. ความส าเรจเปนเงอนไขทางบวกของการเรยนร สวนความลมเหลวเปนเงอนไขทางลบของการเรยนร ผเรยนจะเรยนรไดดถาเหนวาการท างานนนส าเรจ ผสอนควรใหความชวยเหลอและสนบสนน 7. การเรยนรเกดขนทงสงทสนใจและสงทผานการรบรโดยไมตงใจ 8. สมองเรยนรโดยใชระบบการจดจ าเพอชวยในการคด ถาเรองทเรยนงายตอการจดจ าหรอจดจ าไดมากและแมนย าจะท าใหผเรยนไปสการคดไดเรว วสนต บพศร (2558, ออนไลน) กลาวถงเกยวกบกญแจ 5 ดอก กาวส BBL ดงน 1. กญแจดอกท 1 สนามเดกเลน คอ การเปลยนสนามเดกเลนเพอพฒนาสมองนอยและไขสนหลงใหแขงแกรง เมอผเรยนไดออกก าลงกายจะสงเลอดไปเลยงสมองมากขน ท าใหการเรยนรมประสทธภาพยงขน โดยมหลกการเลนในสนาม ดงน Make จดท าสนามทมฐานหลากหลายเพอใหผเรยนไดวง ปน โหน ลอด กระโดด เปนตน Move จดเวลาใหผเรยนเลนสนามวนละ 20-30 นาท โดยมผสอนคอยดแลอยางใกลชด 2. กญแจดอกท 2 หองเรยน คอ การเปลยนหองเรยนเพอเปลยนสมองของผเรยนโดยการจดสงแวดลอมทแปลกใหม มความเขมขน มสสน เพอกระตนใหผเรยนสามารถเรยนรและจดจ าเนอหาทเรยนไดดขน Color ปรบปรงหองเรยนดวยการทาสผนงหรอน าฟวเจอรบอรดสมาตดผนงและทาสโตะเกาอ Corner จดมมอานภายในชนหองเรยน Clean รอบอรดเกาทไมมประโยชนและน าความรทมประโยชนดวยการจดบอรดใหม 3. กญแจดอกท 3 กระบวนการเรยนร คอ การกระตนกระบวนการเรยนรของผเรยนโดยใชกจกรรมตาง ๆ เพอใหสมองของผเรยนเกดการตนตว สนใจ ทาทายการคด คนหาดวยการลองผดลองถก เรยนรและจดจ า One กระตนสมองนอยดวยการขยบกายขยายสมองในทกดานของตนชวโมง

23

กจกรรมการเรยนร Two กระตนสมองทงซกซายและซกขวาโดยใชบทเพลงและบทกลอน และจดกจกรรมทสนกสนานจะชวยในการสอนภาษาและคณตศาสตร Four การกระตนสมองทงสสวนโดยการจดกจกรรมใหผเรยนไดเหนภาพ ไดรบรผานการไดยนเสยง ไดเคลอนไหวและไดใชประสาทสมผส 4. กญแจดอกท 4 หนงสอเรยน คอ การใชหนงสอและใบงานทไดรบการออกแบบใหสอดคลองกบการท างานของสมองเพอกระตนสมองของผเรยน ฝกใหผเรยนคดทละขนตอนและน าทกษะและความรในแตละขนประกอบกนเปนความเขาใจ (Concept) Brainy Book จดหาหนงสอเรยนและหนงสออานเพมเตมตาง ๆ ทชวยกระตนใหเกดการเรยนรอยางมคณภาพ Brainy Worksheets จดท าใบงานตามหลกการ BBL ทม roadmap น าผเรยนสความส าเรจ 5. กญแจดอกท 5 สอและนวตกรรมการเรยนร คอ การใชสอและนวตกรรมทแปลกใหม นาตนเตนและมสสน รวมทงมจ านวนเพยงพอส าหรบผเรยน โดยเครองมอเหลานเปนการชวยในการเรยนรและกระตนใหผเรยนรสกสนกสนาน มความพงพอใจและเกดความตงใจทจะเรยนรเนอหาทซบซอน Learning Tools จดหาสอ เครองมอและอปกรณส าหรบกจกรรมการเรยนร Learning Board จดหากระดานเคลอนทส าหรบชนเรยนอนบาลและประถม Learning Cards จดหาบตรภาพ บตรค าเพอใชประกอบการจดการเรยนร ดงนนหลกการการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานควรจดกจกรรมการเรยนรใหสอดคลองกบพฒนาการของสมองตามวยของผเรยน โดยค านงถงผเรยนแตละบคคลในการเรยนร เสรมสรางประสบการณการเรยนรทหลายหลายผานสอการเรยนรทนาสนใจ รวมทงจดสภาพบรรยากาศทเออตอการเรยนร เพอขบเคลอนความรสกและอารมณของผเรยนใหเกดเรยนรอยางเตมศกยภาพ 4.3 ขนตอนการเรยนรแบบใชสมองเปนฐาน นกวชาการเสนอขนตอนการเรยนรโดยใชสมองเปนฐาน ดงน Jensen (2000: 200-201) เสนอขนตอนการเรยนรแบบใชสมองเปนฐานม 5 ขนตอน ดงน 1. Preparation เปนการเตรยมสมองส าหรบการเชอมโยงการเรยนร ผสอนอาจจะ

24

ใหก าลงใจหรอกระตนผเรยนดวยการอภปรายเกยวกบสงทผเรยนไดเรยนรมาแลว 2. Acquisition เปนการเตรยมสมองเพอซมซบขอมลใหม สมองจะเชอมโยงระหวางขอมลความรเพมเตมกบขอมลใหมตามความเปนจรงอยางสรางสรรค 3. Elaboration ผเรยนจะเรยนรโดยการใชขอมลและขอคดเหนเพอสนบสนนเชอมโยงการเรยนรและเพอตรวจสอบแกไขขอมลทผดพลาด 4. Memory Formation สมองจะท างานภายใตสถานการณทเกดขนโดยดงขอมลจากการเรยนรรวมทงอารมณและสภาพทางรางกายของผเรยนในเวลานนมาใชแบบไมรตว โดยเปนไปอยางอตโนมต การสรางความจ าเกดขนทงในขณะทผเรยนพกผอนและนอนหลบ 5. Functional Integration ผเรยนจะประยกตขอมลเดมมาใชกบสถานการณใหม เชน ผทเคยเรยนการซอมเครองมออปกรณวทยและผเรยนนนตองสามารถประยกตทกษะการซอมวทยเพอซอมอปกรณชนดอนๆ ได Nuangchalerm, P และ Charnsirirattana, D. (2010: 141–146) น าเสนอขนตอนการเรยนรแบบใชสมองเปนฐาน 5 ขนตอน ดงน 1. ขนเตรยมความร (Preparation) เปนขนการเตรยมสมองส าหรบการเชอมโยงการเรยนร โดยผสอนกระตนความสนใจของผเรยนดวยการอภปรายเกยวกบสงทผเรยนไดเรยนรมาแลว ผสอนและผเรยนตกลงรวมกนในการท ากจกรรม ผสอนอธบายวธวดและการประเมนผลในการเรยนร และเตรยมความพรอมใหเขาใจในสงทจะเรยน โดยใหผเรยนสามารถเชอมโยงเรองทจะเรยนรได และสรางบรรยากาศในหองใหมความรสกผอนคลาย เพอใหสมองของผเรยนเกดการตนตวในการเรยนร 2. ขนปรบความร (Relaxation) เปนขนการเตรยมสมองเพอซมซบขอมลใหม ผสอนควรสงเสรมใหผเรยนเกดการเชอมโยงองคความรเดมและความรใหม ควรใชเทคนคการสอนและสอทสอดคลองกบหลกการท างานของสมองทงสองซกเพอใหผเรยนไดสบคนขอมลและศกษาหาความรดวยตนเองดวยการลงมอปฏบตจรง ผเรยนควรมจตใจและรางกายพรอมกบการเรยนรในสงใหม ๆ โดยใหฝกการจดกระท าขอมลใหอยางเปนระบบ สรปองคความรและเชอมโยงองคความรเดมกบความรใหมในรปแบบตาง ๆ ทนาสนใจ และสามารถสอความหมายไดอยางชดเจน 3. ขนปฏบต (Action) เปนขนทผสอนควรเตรยมประเดนหรอสถานการณ โดยพจารณาการเชอมโยงการเรยนรใหผเรยนไดแสดงความคดเหนเกยวกบการตดสนใจการเชอมโยงองคความรเดมกบขอมลใหมวาเปนเหตผลทสนบสนนหรอขดแยงกบสงทสรปไปแลว และผเรยนควรฝกสรางค าถาม แสดงความคดเหน ระดมพลงสมองบนขอเทจจรงทไดจากการศกษาคนควา ทดลอง สบคนขอมลและควรมขอมลมาสนบสนนความคด ผเรยนจะเรยนรโดยการใชขอมลและความคดเหนเพอสนบสนนเชอมโยงการเรยนรและเพอตรวจสอบขอผดพลาดของตนเอง

25

4. ขนอภปราย (Discussion) เปนขนทผสอนเตรยมขอมลทเปนจรงและถกตอง และสงเสรมใหผเรยนไดเกดความคดรวบยอดในตวของผเรยนเอง และเปดโอกาสใหผเรยนไดน าเสนอผลงานและรวมกนแสดงความคดเหน ผเรยนควรสามารถสรปการเรยนรอยางมเหตผล สามารถอธบายทมาของความรได สามารถระดมสมองเพอด าเนนกจกรรมสรางเปนผลงานหรอชนงานแลวน าเสนอผลงาน และมการแลกเปลยนประสบการณความร 5. ขนน าความรไปใช (Application) เปนขนทผเรยนประยกตขอมลเดมมาใชกบสถานการณใหม ผสอนควรเตรยมสถานการณใหมทคลาย ๆ กบสถานการณเดมเพอใหผเรยนสามารถประยกตใชความร เชน ผสอนท าขอสอบใหผเรยนท าเปนรายบคคลโดยไมปรกษากน เสรจแลวสงเปนกลมและเปลยนกนตรวจเปนกลม ผสอนและผเรยนรวมกนเฉลยขอสอบ โดยผสอนควรชวยเหลอ ใหค าแนะน า และเสรมแรงใฝเรยนรแกผเรยน ผเรยนควรปฏบตกจกรรมดวยความตงใจรจกเรยนรและแกปญหาดวยตนเอง สามารถรวมกนสรปและอภปราย เพอชใหเหนวาผลทไดนสามารถแกปญหาในสงทตองการศกษาได วมลรตน สนทรโรจน (2550: 66-67) ขนตอนการกจกรรมการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานม 7 ขนตอน ดงน 1. ขนน าเขาสบทเรยน เปนขนทครวางแผนในการสนทนากบนกเรยนเพอเตรยมความพรอมใหเขาใจในสงทจะเรยน และสามารถเชอมโยงไปสเรองทจะเรยนได 2. ขนตกลงกระบวนการเรยนร เปนขนทครและนกเรยนตกลงรวมกนวานกเรยนจะตองท ากจกรรมใดบาง อยางไร และมวธการวดและการประเมนผลอยางไร 3. ขนเสนอความรใหม เปนขนทผสอนจะตองใหผเรยนเชอมโยงประสบการณการตาง ๆ เพอสรางองคความรใหม การจดการเรยนรควรใหนกเรยนไดสรางความคดรวบยอดและเกดความรความเขาใจในสงทเรยน 4. ขนฝกทกษะ เปนขนทนกเรยนเขากลมและรวมมอกนเรยนรและสรางผลงาน โดยขนนค าวาการฝกทกษะหมายถงการวจย การฝกปฏบตการทดลอง การสงเกตจากสงแวดลอมแหลงเรยนรตาง ๆ การท าแบบฝกหด การวาดภาพ และการปฏบตกจกรรมตาง ๆ จนประสบผลส าเรจไดผลงานออกมา 5. ขนแลกเปลยนเรยนร เปนขนทตวแทนแตละกลมทไดจบสลาก และออกมาน าเสนอผลงานเพอเปนการแลกเปลยนเรยนร 6. ขนสรปความร เปนขนทครและผเรยนรวมกนสรปความร โดยใหผเรยนท าใบงานเปนรายบคคล แลกเปลยนกนตรวจ ครและนกเรยนรวมกนเฉลย โดยใหนกเรยนแตละคนปรบปรงผลงานตนเองใหถกตองและเกบผลงานไวในแฟมสะสมงานของตนเอง 7. ขนกจกรรมเกม เปนขนทครจดท าขอสอบใหนกเรยนท าเปนรายบคคล โดยไม

26

ซกถามกน หรอท าเปนกลมและแลกเปลยนกนตรวจ ครและผเรยนรวมกนเฉลย โดยใหแตละกลมหาคาคะแนนเฉลยของผลงาน โดยครจะเปนผบนทกคะแนนของผเรยนไว และประกาศผลการเลนเกมวากลมใดไดคะแนนเฉลยสงสดจะเปนกลมชนะเลศ นราศ จนทรจตร (2553: 341–344) เสนอกรอบการจดกจกรรมตามล าดบขนตอนการเรยนร ดงน 1. ขนการสรางความสนใจ หรอน าเขาสบทเรยนเพอเตรยมความพรอม โดยสรางความสนใจหรอแรงจงใจในการทจะเรยนรเรองใหม มการตรวจสอบและทบทวนความรพนฐานของผเรยนและสรางบรรยากาศในการเรยนโดยไมเครงเครยดจนเกนไป กระตนและเราความสนใจใหผเรยนมความพรอมในทกดานในการเผชญเหตการณหรอสถานการณการเรยนรทจะตามมาในรปแบบตาง ๆ ในลกษณะทงายไมซบซอนและนาสนใจ ไดแก กจกรรมเกม เพลง เรองเลา การแสดงความคดเหน การแขงขน ปรศนาขอความ การตอบค าถาม สอภาพเคลอนไหวหรอภาพนง สอวซด หรอสอของจรง หรอการตรวจสอบความรพนฐานดวยวธการทเหมาะสม โดยเปนประเดนขอมลทเกยวของกบบรบทของเนอหาสาระทจะเรยนรใหมทงในรปแบบของกลมหรอผเรยนรายบคคล 2. ขนน าเสนอความรใหม หรอขนการส ารวจความรหรอการเรยนรเนอหาสาระใหมจากการน าเสนอของครจากสอการเรยนหรอจากการทผเรยนลงมอส ารวจศกษา หรอคนหาค าตอบจากแหลงความรดวยวธการทหลากหลายนาสนใจและไมซบซอน มหลกการส าคญของกจกรรมในขนน คอ จดใหนกเรยนมโอกาสท ากจกรรมกลมรวมกนหรอรายบคคล รบรและท าความเขาใจในเนอหาหรอบทเรยนใหมดวยประสาทสมผสรบรทหลากหลาย รวมทงมปฏสมพนธและรวมมอกนเรยนรกบผอน และจดล าดบขนตอนของเนอหาความรทเชอมโยงตอเนองและมเหตผลอธบายได เรยนรจากสอทนาสนใจเหมาะกบเนอหาในบทเรยน ขอมลความรทจดใหเรยนควรสอดคลองกบวถชวตจรงของผเรยน 3. ขนการวเคราะหและสรป หรอสรางความคดรวบยอดเปนกจกรรมการเรยนทมงใหผเรยนน าขอมลความรใหมทไดรบ แตยงไมมการน ามาจดระบบระเบยบใหเปนความคดรวบยอดหรอองคความรใหมทสามารถน าไปใชประโยชนได ดงนนจงตองจดกจกรรมเพอใหผเรยนน ามาสงเคราะหหรอสรปเปนความรความคดรวบยอดของบทเรยน โดยใชแผนภมกราฟกหรอผงความคดในการสงเคราะหและสรปความร หากมเวลาพออาจจดกจกรรมเรมจากผเรยนแตละคนคดสรปของตนกอนแลวสงเคราะหเชอมโยงไปยงกลมยอยและกลมใหญ โดยจดเปนกจกรรมทใชทกษะการพดการเขยนและการคดควบคกนของสมาชกภายในกลม เพอใหผเรยนเกดความแตกฉานในการแสดงความคดเหนรอบดานกอนน าไปสการพจารณาตดสนลงความคดเหนในขอมลความรนนในขนตอมา 4. ขนแลกเปลยนเรยนรและขนการฝกปฏบต ในกรณทการเรยนรครงนนมจดประสงคตองการใหผเรยนเกดการเรยนรอยางหลากหลายและตดสนใจหรอลงความคดเหนใน

27

ขอสรปทนาเชอถอไดและเกดมมมองทางความคดทแตกตางกนจงเหนวากจกรรมดงกลาวจะชวยเสรมสรางใหผเรยนเกดความมนใจในความรนนมากขนประกอบกบเมอผเรยนไดรบการฝกปฏบตหรอฝกทกษะอยางตอเนองกนาจะชวยใหผเรยนเกดการเรยนรอยางมคณคาและมความหมายตอตนเองมากขนดวย 5. ขนประยกตใชความร เปนกจกรรมการเรยนทสนบสนนใหผเรยนน าความรไปปรบใชใหเหมาะสมกบบรบทและสถานการณปญหาทเผชญใหมเพอใหไดค าตอบทถกตองและเปนทยอมรบ ผเรยนทมวฒภาวะสงอาจปรบใชกจกรรมประยกตควบคกนการขยายหรอการองคความรใหม เนองจากขนการขยายความรเปนขนกจกรรมทสนบสนนใหผเรยนใชประสบการณความรเพมเตมผนวกกบความคดทจะน าไปใชในสถานการณปญหาใหมเพอปรบเปลยนและออกแบบกจกรรมการเรยนรทน าไปสแนวคด วธการปฏบตใหมทแตกตางไปจากเดมในลกษณะสรางสรรค เพราะการขยายความรจะมความซบซอนมากกวาเมอพจารณาในบรบทของการประยกตใหความร 6. ขนการและประเมนผลการเรยน เปนกจการตรวจสอบวาผเรยนไดเรยนรอยางเขาใจครอบคลมบรบทเนอหาของบทเรยน ท าใหผสอนรบรวาจดประสงคการเรยนรหรอตวชวดนนผานการตรวจสอบวาผเรยนบรรลหรอยงและบรรลผลในระดบใด และตองปรบปรงเพมเตมในประเดนใดบาง ดงนนขนตอนของการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชสมองเปนฐาน เปนกจกรรมการเรยนรทพฒนาความรและทกษะดานตาง ๆ ของผเรยนโดยเฉพาะดานสมอง โดยใชกลวธและเทคนคทหลากหลาย เพอกระตนสมองของผเรยนใหเผชญกบสถานการณตาง ๆ ททาทายและอยากเรยนร โดยผานกระบวนการเลนอยางสนกสนานและมความสข จดกจกรรมทเปนกระบวนการเรยนรทพฒนาสมองของผเรยนเพอใหเกดการเรยนรอยางมความหมายและมประสทธภาพสงสด 5. การจดเรยนรโดยใชสมองเปนฐานในการเรยนรวทยาศาสตร การพฒนาสมองของผเรยนในชวงอาย 10 ปขนไป (ลวงผานวยประถมตอนตนสวยประถมตอนปลาย) คอสมองมการพฒนามากขนถงเกอบรอยละ 80 สวนสมองทตองมการพฒนาในระยะเบองตนคอสมองสวนหนา (Prefrontal) เปนสวนสมองทผเรยนใชในการคด การตดสนใจ และใชเหตผลในการเรยนร และสวนทตองพฒนาตอไปคอสวนคอรปสแคลโลซม (Corpus callosum) มหนาทในการเชอมโยงใหสมองซกซายและซกขวามประสทธภาพ เนองจากผเรยนในวยนมความเรวของกระแสประสาททด ผเรยนทไดรบประสบการณเรยนรทดท าใหความเรวของกระแสประสาททคอยสงขอมลไปยงสมองซกซายและสมองซกขวาท างานประสานกนไดดขน ผเรยนในวยประถมตอนปลายมความสามารถเขาใจตความ สามารถแสดงออกในการเรยนร และสามารถลงมอท าสงตาง ๆ ได

28

ดขนมาก โดยมความเกยวของกบการท างานของสมองซกซายทท าหนาทการใชภาษาและการคดทสามารถประสานกบสมองซกขวาทท าหนาทเกยวกบความรสกและจนตนาการ รวมทงผเรยนในวยประถมตอนปลายมพลงความสามารถในการเรยนรดขนสามารถใชกระบวนการเรยนรแบบผใหญได เนองจากการเรยนรทแทรกการเลนในวยนเรมลดลง ผเรยนสามารถปรบตวกบการเรยนรทดขน ผเรยนยงมความสามารถในการใชทกษะการเคลอนไหวรางกายไดดขนมาก เมอมอาย 10-12 ปสามารถควบคมรางกายในการเคลอนไหวและลงมอท างานเทยบเทาผใหญได มความสามารถในการเคลอนไหวรางกายทละเอยดซบซอนและรวดเรวไดด มความสนใจใครรสงตาง ๆ พรอม ๆ กบความรสงรอบ ๆ ตวเอง และมความสามารถในการมองจากมมตางและสรางความรใหมจากความรเดม โดยแสดงถงศกยภาพของสมองในการคดเชงวเคราะห ความเขาใจจากค านยามและความคดนามธรรม รวมทงการเปลยนจากจตนาการความฝนเปนการคาดหมายหรอคาดการณได การเรยนรวทยาศาสตรในชนประถมตอนปลายโดยใหผเรยนสบหาความรดวยการทดลอง การทดสอบเพอหาค าตอบ และใหท าความเขาใจใหมของผเรยน ซงเปนการเรยนรทดส าหรบผเรยนในวยน (ส านกงานบรหารและพฒนาองคความร, 2552: 2-3) นกวชาการใหประเดนการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานในการเรยนรวทยาศาสตร ดงน พรพไล เลศวชา และ อครภม จารภากร (2550: 151-152) กลาวถงกระบวนการเรยนรของสมองในการเรยนวทยาศาสตร ดงน 1. น าเดกเขาสกระบวนการเรยนรผานสถานการณจรงหรอสถานการณจ าลอง (เลาเรอง ดวดโอ สาธต เผชญเรองจรงทนาอศจรรยหรอนาประทบใจ) การเรยนรทามกลางการจ าลองสถานการณนเดกจะเรยนรอยางมความหมาย (Search for Meaning) และอารมณจะถกขบเคลอน (Emotional Brain) เพราะอยในสถานการณคลายจรงท าใหสมองเรยนรอยางมประสทธภาพ 2. ฝกใหสามารถตงประเดนค าถามและคดอยางเปนระบบ เพอใหสมองฝกฝนการเชอมโยงวงจรแหงความรในสมองหลาย ๆ ทางในการสรางจดเชอมตอ (Synapse) ทจ าเปนในสมองส าหรบรองรบกระบวนการคดทรอบดาน 3. เมอเขาใจปรากฏการณและกระบวนการผานการปฏบตควรมการฝกพด เขยน แสดงออก ใชศพทและนยามทางวทยาศาสตรเพออธบายปรากฏการณทางวทยาศาสตร ไมควรปลอยใหวทยาศาสตรเปนวชาทแหงแลง เปดโอกาสใหเดกสมผสกบขอมลขาวสาร หรอเรองราวทางวทยาศาสตรททาทายโดยใหมการเชอมโยงกบบทเรยน 4. การใชค าศพทและนยามทางวทยาศาสตรเปนการทบทวนชดความเขาใจ เปนการใชวงจรรางแหของเซลลสมองไมใชจดตงตนของการอาน การสรางความสมพนธของวงจรชดนกบการท างานของสมองหลายสวนพรอมกน (เชนวงจรภาษา) จะชวยเพมประสทธภาพความจ า ความจ าเปนและสงจ าเปนในการกอรปความร ความเขาใจเชงนามธรรม การเทยบนยามเปนการพฒนาความคด

29

เชงวเคราะหในขนตอ ๆ ไป 5. การรจกและสามารถคนควาใชประโยชนจากแหลงขอมลความรตาง ๆ ชวยสงเสรมใหการเรยนรนาสนใจมากขน แตการสงเสรมนตองไมเนนการเขยนบรรยายอนนาเบอหนายส าหรบเดกตองพลกแพลงยดหยน 6. สรางความเชอมโยงระหวางสาระวชากบชวตประจ าวน ส านกงานบรหารและพฒนาองคความร (2552: 6-8) เสนอแนวทางจดการเรยนรวทยาศาสตร ดงน 1. น าผเรยนเขาสความกระหายใครร การน าผเรยนเขาสความกระหายใครรมหลายวธ ตวอยางเชน โดยการจ าลอง (เลาเรอง ใหดภาพ สาธตการทดลอง) กระบวนการทางวทยาศาสตรอนนาอศจรรยหรอนาประทบใจ 2. การตงค าถามเพอใหเกดความกระหายใครรอาจแสดงออกโดยการตงค าถามดวยความสงสย ค าถามแบบเปรยบเทยบ โดยพยายามใหผเรยนจดกลมเขากบความรเดม ค าถามทตองการทดสอบเกยวกบเงอนไข โดยทงหมดนเปนปฏกรยาของสมองทพรอมรบรและเรยนรเปนกระบวนการเรยนรทเปนไปเองเมอไดรบการกระตน 3. การถกเถยงหาค าตอบ ผสอนอาจมสวนชวยในการกระตนดวยค าถามตาง ๆ หรอน าดวยวธการตาง ๆ แตทดทสดคอการทผเรยนอยในกลมของตนเองและมการถกเถยงกนเอง ควรเปดโอกาสใหเดกใชกระบวนการตาง ๆ เพอเปนการฝกความสามารถในการตงประเดนค าถามและคดอยางเปนระบบ ค าถามทตองถามใหคดกระตนใหรจกคดคอการตงค าถามจากสงทเรยนรหรอทดลอง อยางไร ท าไม อะไร อะไรจะเกดขน ซงการทดลองไมจ าเปนตองอยในหองทดลองเทานน อาจท าการทดลองทใดกได ผเรยนควรมโอกาสท าการทดลองในประเดนตาง ๆ ทเกยวกบวทยาศาสตรทองถน เพอน าความรไปใชประโยชนในชวตและเพอทองถนของตน ดงนนการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานในการเรยนรวทยาศาสตรในระดบประถมตอนปลายควรเนนกระบวนการเรยนรสามารถพฒนาสมองทงในดานการคด การเขาใจและการใชเหตผล รวมทงพฒนาทกษะตาง ๆ ของผเรยนใหสอดคลองกบความสามารถตามวยของผเรยนใหมประสทธภาพยงขน การจดกจรรมการการเรยนรโดยใชค าถามทกระตนการคดของผเรยน เปดโอกาสใหผเรยนมการถกเถยงกนโดยการลงมอปฏบตจากการทดลอง การสาธตหรอการส ารวจ และจดกจกรรมทสงเสรมใหผเรยนไดศกษาคนควาและใชประโยชนจากแหลงขอมลความรตาง ๆ ทสามารถเชอมโยงกบชวตประจ าวน

30

6. การจดการเรยนรดวยกลวธ Predict-Observe-Explain (POE) การจดการเรยนรดวยกลวธ Predict-Observe-Explain (POE) เปนกระบวนการจดการเรยนรตามทฤษฎคอนสตรคตวสต (Constructivist Theory) เปนทฤษฎทเนนผเรยนเปนผสรางองคความรดวยตนอง โดยทฤษฎคอนสตรคตวสตเชอวาการเรยนรเปนกระบวนการทเกดขนภายในตวของผเรยนโดยผเรยนเปนผสราง (Construct) ความรมากกวาการรบร และการเรยนรจะเกดขนไดดเมอผเรยนไดลงมอกระท าดวยตนเอง (Learning by doing) ผเรยนสามารถเกบขอมลจากสงแวดลอมภายนอกน าเขาสโครงสรางของความรภายในสมอง ในขณะเดยวกนผเรยนสามารถน าความรเดมแสดงออกมาเพอใหเขากบสงแวดลอมภายนอกท าใหเปนวงจรลกษณะอยางนเรอย ๆ โดยทผเรยนจะเรยนรจากประสบการณทไดรบจากสงแวดลอมภายนอกแลวสงขอมลบนทกภายในสมองโดยผสมผสานกบความรภายในสมองทมอยและแสดงออกสสงแวดลอมภายนอก ดงนนการจดการเรยนรโดยใชกลวธแบบ POE เปนวธหนงทท าใหผเรยนเหนความส าคญในสงทเรยนรและสามารถเชอมโยงความรระหวางความรใหมกบความรเดมกลายเปนการสรางองคความรใหม โดยอยภายใตการจดสรางประสบการณเรยนรและสงแวดลอมทเอออ านวยตอการเรยนรของผเรยน 6.1 ความหมายของการจดการเรยนรดวยกลวธ POE นกวชาการศกษาใหความหมายของการจดการเรยนรโดยใชกลวธ POE ดงน White และ Gunstone (1992: 44-64) ใหความหมายการสอนแบบกลวธท านาย สงเกต อธบาย (POE) คอ เปนวธทมประสทธภาพทชวยสงเสรมใหผเรยนไดแสดงความคดเหนและอภปรายอยางเปนขนตอน โดยเนนใหผเรยนไดคดท านาย สงเกตและใชภาษาเปนเครองมอในการสอสารในการอธบายสงทเกดขน ท าใหผเรยนคดเปนและเกดความเขาใจในเรองทเรยน รวมทงสงผลดานการเรยนในเชงบวกและการเรยนรนนผเรยนเปนผลงมอปฏบตเอง Haysom และ Bowen (2010: 9-11) ใหความหมายการจดการเรยนเรยนรโดยใชวธสอนแบบ Predict-Observe-Explain (POE) คอ เปนการสอนตามแนวทฤษฏคอนสตรคตวสตทเนนการทาทายโดยใหผเรยนมสวนรวมในกระบวนการเรยน โดยการจดการสอนวทยาศาสตรแบบบรรยายอยางเดยวเปนการท าใหผเรยนอยในสถานะพยาน โดยผเรยนจะเปนเพยงแคผานเหตการณเทานน ดงนนความเขาใจและทศนคตอาจแตกตางจากผทอยในเหตการณอยางแทจรง ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน กระทรวงศกษาธการ (2554: 89) ใหความหมายวธสอนแบบ POE คอ การใหผเรยนท านายเหตการณท าใหผสอนเขาใจความคดเดมกอนเรยนของผเรยน และเปนการส ารวจความรเดมไดอกทางหนง และการใหผเรยนสงเกตสงทเกดขนและ

31

จดบนทกจะเปนการฝกทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร และการอธบายสงทเกดขนวาแตกตางจากสงทท านายไวอยางไร ท าใหผเรยนตระหนกวาตนเองมความรเดมอยางไรและเรยนรอะไร จงเปนการย าความรทไดรบรวมทงไดฝกปฏบตจรงและท าใหผเรยนเกดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย (2555: 96) ใหความหมายการสอนกลวธท านาย สงเกต อธบาย (POE) คอ เปนกจกรรมการเรยนรทกระตนใหผเรยนเกดขอสงสยและเกดความสนใจ มความมงมนกบการทดลองโดยใหผเรยนท านายผลทจะเกดขนลวงหนากอนลงมอท ากจกรรม เพอใหผเรยนสงเกตอยางจดจอ ละเอยด รอบคอบและน าผลทไดจากการสงเกตมาอธบายและเปรยบเทยบกบสงทท านายไว ท าใหผเรยนสนกสนานและการปฏบตกจกรรมหรอท าการทดลองเปนการทาทายในการคนหาความรเพอตรวจสอบผลการท านายของตนเอง อครวชช เชญทอง (2555: 106) ใหความหมายการใชกจกรรมการเรยนรดวยกลวธท านาย สงเกต อธบาย ท าใหผเรยนมความกระตอรอรนในการเรยน การซกถามขอสงสย แสดงความคดเหนจากการท ากจกรรมการเรยนร การยอมรบฟงความคดเหนของผอน และมความรวมมอในกจกรรมการเรยนร ดงนนการจดการเรยนรดวยกลวธ POE เปนการจดการเรยนรทเนนใหผเรยนสรางองคความรดวยตนเอง โดยสงเสรมใหผเรยนเรยนรจากการลงมอปฏบตโดยอาศยทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรในการคนหาความรจากการท านาย สงเกตและอธบาย เปดโอกาสใหนกเรยนไดฝกการสรางค าถามและแลกเปลยนการเรยนรจนกลายเปนองคความร และท าใหผเรยนมปฏสมพนธตอกนและมสวนรวมในกจกรรมการเรยนร 6.2 ขนตอนของการจดการเรยนรดวยกลวธ POE นกวชาการศกษาไดเสนอขนตอนกจกรรมการเรยนรดวยกลวธ POE ดงน White และ Gunstone (1992: 44-64) เสนอขนตอนกจกรรมการเรยนร 3 ขนตอน ดงน ขนท 1 ขน Predict (P) ขนท านายผล เปนขนตอนใหผเรยนท านายสงทจะเกดขนจากสถานการณปญหา ขนท 2 ขน Observe (O) ขนสงเกต เปนขนตอนการหาค าตอบโดยท าการทดลอง การสงเกตการณในการท ากจกรรม การสบคนขอมลและใชวธการตาง ๆ เพอใหไดมาซงค าตอบของสถานการณหรอปญหานน ๆ ขนท 3 คอ ขน Explain (E) ขนอธบาย เปนขนอธบายผลจากขนตอนการท านายและการสงเกตและหาค าตอบวาเหมอนหรอตางกนอยางไร โดยใหเหตผลประกอบ

32

Haysom และ Bowen (2010: 7-12) เสนอล าดบการจดการเรยนการสอนดวยกลวธ POE 8 ขนตอน ดงน

ขนท 1 การแนะน าและสรางแรงกระตน (Orientation and motivation) เปนขนตอนเรมตนดวยสรางประสบการณของผเรยนทเกยวของกบการทดลองทก าลงจะไดปฏบตตอไป ขนตอนนเปนการชวยใหผเรยนไดแสดงความเขาใจหรอประสบการณเดมทเกยวของกบแนวคดของการทดลอง ขนท 2 แนะน าการทดลอง (Introducing the experiment) เปนขนตอนทแนะน าการทดลองทจะไดปฏบตแตยงมไดลงมอปฏบตหรอเปนการสาธตนนเอง โดยพยายามเชอมโยงการ ทดลองกบความรทไดเกรนแลวใหเกดความหมายหมายทสมบรณ ขนท 3 การท านาย (Predict) เปนขนตอนใหผเรยนแลกเปลยนแนวคดหรอน าเสนอแนวคดของตนเองกอนเรมการทดลองลงในใบบนทก (worksheet) โดยท านายวาผลทเกดขนจะเปนอยางไร ในขนตอนนมความส าคญตอทงผสอนและผเรยน โดยผเรยนจะไดรวบรวมความคดและเกดความตระหนกคด ขนท 4 อภปรายผลการท านาย (Discussing their predict) เปนขนตอนทผเรยนแลกเปลยนผลการท านายเพอท าการอภปรายในชนเรยน โดยใชกระดาน หรอ SMART board เพอน าเสนอผลการท านายและเหตผลทใชในการท านายดงกลาว ในขนตอนนผสอนตองกระตนใหเกดแรงผลกดนในการสงเสรมการใหขอมลและไมใหผเรยนเกดความวตกหรอรสกวาค าท านายของตนนนดอยคาและใหอภปรายเพอเลอกค านายทดทสด ในขนตอนนผเรยนจะไดพจารณาทบทวนแนวคดของตนเองอกครง ขนท 5 สงเกตการณ (Observation) เปนขนตอนของการทดลองเพอใหผเรยนไดลงมอปฏบต แตหากเปนการสาธตควรเปดโอกาสใหผเรยนมสวนรวม จากนนใหผเรยนเขยนบนทกการจากการสงเกตการณ ขนท 6 อธบาย (Explanation) เปนขนตอนทผเรยนแสดงแนวคดของตนเองผานการพดคยและเขยนหรอเปนการทผเรยนสนทนาแลกเปลยนความคดเหนกบเพอนรวมชนเรยนเกยวกบสงทไดสงเกตกอนทจะลงมอเขยนอธบาย เมอผเรยนอธบายเสรจควรท าการอภปรายหนาชนเรยนอกครง ขนท 7 เสนอการอธบายเชงวทยาศาสตร (Providing the scientific explanation) เปนการแนะน าและอธบายเชงวทยาศาสตรอาจขนตนประโยควา “นกวทยาศาสตรในปจจบนไดคดวา..” ซงเปนประโยคทดกวาทขนตนวา “การอธบายทถกตองคอ..” และใหผเรยนตรวจสอบความเหมอนและความแตกตางโดยการอธบายในเชงวทยาศาสตร

33

ขนท 8 ตดตามผล (Follow-up) เปนขนตดตามผลเพอใหผเรยนสามารถประยกตความรทไดไปใชอธบายเหตการณทพบในชวตประจ าวน สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย (2555: 96) อธบายการสอนแบบ POE (Predict-Observe-Explain) มขนตอน ดงน 1. การท านาย (Prediction) กอนลงมอท ากจกรรมใหผเรยนท านายวาจะเกดอะไรขนในกจกรรมในการสงเกต พรอมใหเหตผลประกอบ 2. ขนสงเกต (Observation) ใหผเรยนลงมอสงเกตสงทเกดขนโดยละเอยดและบนทกผล 3. ขนอธบาย (Explanation) ใหผเรยนอธบายความแตกตางระหวางสงทท านายและสงทเกดขนจรงพรอมทงใหเหตผล พชรวรนทร เกลยงนวล (2556: 32) ไดอธบายขนตอนของการจดกจกรรมการเรยนรโดยวธสอนแบบ POE ดงน 1. ขน Predict (P) เปนขนท านายผล เปนขนตอนทผสอนใหผเรยนท านายสงทจะเกดขนจากสถานการณปญหาทก าหนด 2. ขน Observe (O) เปนขนสงเกต เปนขนตอนการหาค าตอบโดยการท าการทดลอง การสงเกตการณ การท ากจกรรม การสบคนขอมลและวธการตาง ๆ เพอใหไดมาซงค าตอบของสถานการณปญหานน 3. ขน Explain (E) เปนขนอธบายผลจากขนตอนการท านาย การสงเกต และหาค าตอบวาเหมอนกนหรอตางกนอยางไร ดงนนขนตอนของการจดการเรยนรดวยกลวธ POE จงสรปไดวา การจดการเรยนรดวยกลวธ POE (Predict-Observe- Explain) เปนวธสอนใหผเรยนสรางองคความรดวยตวเองจากการลงมอปฏบตโดยอาศยทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรในขนตอน 3 ขนตอน ดงน 1. ขนท านาย (Predict: P) เปนขนใหผเรยนท านายหรอคาดการณกบสถานการณปญหาทผสอนก าหนดขน 2. ขนสงเกต (Observe: O) เปนขนคนหาขอมลหรอหาค าตอบโดยใชวธการทดลอง การสาธต หรอการสงเกตการณ เพอใหไดค าตอบของสถานการณปญหาทก าหนด 3. ขนอธบาย (Explain: E) เปนขนอธบายผลระหวางการท านายกบผลทเกดขนจรงวามความแตกตางหรอไม พรอมใหเหตผลประกอบ ประโยชนของการสอนดวยกลวธ POE (Predict-Observe-Explain) ในแตละขนตอน ดงน (ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน กระทรวงศกษาธการ, 2554: 89-91) 1. การท านายของผเรยนพรอมใหเหตผลประกอบเปนการท าใหผสอนมความเขาใจ

34

ความคดเดมของผเรยนกอนการเรยนร เปนอกแนวทางหนงในการส ารวจความรทมอยเดมของผเรยน 2. การสงเกตและการจดบนทกของผเรยนเปนการฝกทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร 3. การอธบายสงทเกดขนของผเรยนวามความแตกตางจากการท านายอยางไร เปนการท าใหผเรยนมความตระหนกในความรเดมของตวเองและใหผเรยนรบรสงทเรยนรวาไดความรเพมจากความรทมอยเดมมากนอยเพยงไหน ดงนนการจดการเรยนรดวยกลวธ POE สามารถใชในการจดการเรยนรแกผเรยนได ซงเปนวธสอนทสงผลดตอการเรยนรของผเรยนเพอใหผเรยนไดสรางองคความรดวยตนเอง และยงใหผเรยนเกดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร สงผลใหการเรยนรของผเรยนมประสทธภาพยงขน 7. การจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE การวจยครงน ผวจยน าขนตอนการเรยนรแบบใชสมองเปนฐานของ Nuangchalerm, P และ Charnsirirattana, D. (2010: 141–146) ประยกตกบขนตอการเรยนรดวยกลวธ POE ของสถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย (2555: 96) เปนของผวจย ดงน การจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE หมายถง เปนวธการจดการเรยนรทเนนผเรยนส าคญ มกระบวนการจดการเรยนรทสอดคลองกบพฒนาการของสมองทงในดานกจกรรมการเรยนรและสอการเรยนร โดยสรางเสรมประสบการณการเรยนรใหผเรยนสรางองคความรดวยตนเองจากการลงมอปฏบตโดยอาศยทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรในการสบคนความรจากการท านาย สงเกต อธบาย เปดโอกาสใหผเรยนฝกสรางค าถาม แลกเปลยนการความคดเหน ตลอดจนใหผเรยนฝกท าซ า ๆ และทบทวนความรบอย ๆ เพอเพมศกยภาพในการจดจ าและการเขาใจของผเรยน มขนตอนการจดกจกรรมการเรยนร 6 ขน ดงน 1. ขนขยบกายบรหารสมอง (Warm-up) เปนขนเตรยมตวกอนจะเรยนร โดยผสอนสรางบรรยากาศในชนเรยนใหผเรยนมความรสกผอนคลายดวยกจกรรมบรหารสมอง กจกรรมเคลอนไหวรางกาย กจกรรมเกม การยดเสนยดสายและการนงสมาธ เพอใหสมองของผเรยนมการตนตวตอการเรยนร 2. ขนเตรยมความร (Preparation) เปนขนการเตรยมตวส าหรบการเรยนร หรอการน าเขาสบทเรยน โดยผสอนตองวางแผน ตงค าถามและทบทวนความรเดมประกอบดวยสอการสอนและสอบถามความตองการของผเรยนในสงทอยากเรยนรเพมเตม เพอเตรยมความพรอมของสมองผเรยนใหเขาใจในสงทจะเรยนและสามารถเชอมโยงไปสในเรองทจะเรยนร

35

3. ขนปรบความร (Relaxation) เปนขนสอน เพอเตรยมสมองใหซมซบกบความรใหม โดยผสอนน าเสนอขอมลใหมทเชอมโยงในขอมลเดมและตงค าถามลกษณะปลายเปดประกอบดวยสอทหลากหลายสอดคลองกบหลกการท างานของสมองซกซายและซกขวา เพอดงดดความสนใจและสรางความพรอมในการเรยนร 4. ขนปฏบต (Action) รวมกบกลวธ POE เปนขนผเรยนลงมอปฏบต โดยผสอนจดกจกรรมทมการเชอมโยงองคความรใหมทอยบนพนฐานขององคความรเดมเพอใหผเรยนเกดกระบวนการคด โดยผสอนเตรยมประเดนสถานการณปญหาใหผเรยนท านายกบสถานการณปญหาและใหสบคนขอมลโดยใชวธการทดลอง การสาธตหรอการสบคนขอมลเพอพสจนหาค าตอบ ฝกสรางค าถาม แสดงความคดเหน ระดมสมองบนขอเทจจรงดวยการอธบายในสงทแตกตางกบการท านายและผลทเกดขนจรงอยางมเหตผล เพอใหสมองสวนหนา สมองนอยและสวนสมองซกซายซกขวาเชอมโยงอยางมประสทธภาพ 5. ขนอภปราย (Discussion) เปนขนผสอนเตรยมขอมลทเปนจรงและถกตอง โดยใหผเรยนเกดความคดรวบยอดดวยตนเองและเปดโอกาสใหผเรยนระดมสมองเพอด าเนนกจกรรมสรางชนงานหรอเปนผลงาน และน าเสนอผลงานแลกเปลยนความรซงกนและกน ตลอดจนทบทวนความรและย าในประเดนส าคญ เพอใหสมองกกเกบความรไดอยางมประสทธภาพ 6. ขนน าความรไปใช (Application) เปนขนทผสอนใหผเรยนน าความรเดมประยกตใชกบสถานการณใหม ผสอนสรางสถานการณใหมเพอใหผเรยนไดขยายความร หรอใชประสบการณความรเพมเตม โดยความรใหมมความเชอมโยงในชวตประจ าวน เปดโอกาสใหผเรยนแสดงความคดเหน แลกเปลยนความร และแกปญหาในสถานการณใหมไดอยางถกตองและเหมาะสม เพอใหสมองมการเชอมโยงในความรเดมกบความรใหมอยางมประสทธภาพ การวจยครงน ผวจยใชหลกการการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE โดยใชกญแจ 5 ดอก เขาส BBL ประกอบดวย กญแจดอกท 2-5 เพอกระตนสมองของผเรยนใหเกดการเรยนรอยางเตมศกยภาพ 8. ผลสมฤทธทางการเรยน 8.1 ความหมายผลสมฤทธทางการเรยน นกวชาการศกษาใหความหมายผลสมฤทธทางการเรยน ดงน ศรชย กาญจนวาส (2552: 166) ใหนยามผลสมฤทธทางการเรยน หมายถง ความส าเรจทเกดจากกระบวนการจดการเรยนรในชวงระยะเวลาใดเวลาหนง โดยความรและทกษะท

36

ผเรยนไดรบสงผลใหเกดการพฒนาจากการฝกฝนโดยอาศยเครองมอวดผลในการศกษา ซาฟนา หลกแหลง (2552: 47) ใหความหมายผลสมฤทธทางการเรยน หมายถง คณลกษณะและสมรรถนะของผเรยนทงในดานความร ทกษะและสมรรถนะสมองดานตาง ๆ ทเกดหลงจากไดรบการจดการเรยนรวาผเรยนมความรความสามารถในวชาทเรยนมากนอยเพยงใดและมพฤตกรรมเปลยนแปลงจากเดมตามความมงหมายของหลกสตรในวชานน ๆ หรอไม วฒชย ดานะ (2553: 32) ใหความหมายผลสมฤทธทางการเรยน หมายถง ระดบความร ความสามารถและทกษะทไดรบ และพฒนามาจากการเรยนการสอนวชาตาง ๆ โดยอาศยเครองมอในการวดผลหลงจากการเรยนหรอจากการฝกอบรม สดารตน อะหลแอ (2557: 36) ใหความหมายผลสมฤทธทางการเรยน หมายถง ความร ความสามารถ พฤตกรรมหรอจตใจของผเรยนทแสดงออกหลงจากไดรบการฝกฝน อบรมสงสอน เปนความสามารถหรอพฤตกรรมตรงตามจดมงหมายทวางไว และสามารถวดไดโดยตรงดวยเครองมอวด ดงนนผลสมฤทธทางการเรยน หมายถง ผลการเปลยนแปลงของความรความสามารถของบคคลทผานกระบวนการเรยนการสอน การฝกฝนและการอบรม ซงสามารถวดความส าเรจความสามารถของบคคลตามจดมงหมายทก าหนดไดดวยเครองมอวดทงโดยตรงและทางออม 8.2 ปจจยทเกยวของกบผลสมฤทธทางการเรยน นกวชาการไดกลาวถงปจจยทเกยวของกบผลสมฤทธทางการเรยนประกอบดวย ดงน 8.2.1 องคประกอบของผลสมฤทธทางการเรยน Prescott (1961: 14-15) อธบายเกยวกบองคประกอบทเกยวของกบผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยน 6 ดาน ดงน 1. องคประกอบดานรางกาย ไดแก อตราการเจรญเตบโตของรางกาย สขภาพ ความบกพรองและลกษณะพฤตกรรมของรางกาย 2. องคประกอบดานความรก ไดแก ความสมพนธของผเปนบดามารดาและสมาชกในครอบครว 3. องคประกอบดานวฒนธรรมและสงแวดลอม ไดแก ความเปนอยของสมาชกในครอบครว การอบรมสงสอนและฐานะของครอบครว

37

4. องคประกอบดานปฏสมพนธระหวางเพอน ไดแก ความสมพนธระหวางเพอนในวยเดยวกน 5. องคประกอบดานการพฒนาของตนเอง ไดแก สตปญญาและความสนใจ 6. องคประกอบดานการปรบตว ไดแก การแสดงออกและปญหาการปรบตว Bloom (1976: 175) ศกษาองคประกอบทมผลตอผลสมฤทธทางการเรยน โดยมองคประกอบ ดงน 1. พฤตกรรมดานความรความคด (Cognitive Entry Behaviors) คอ ความรความสามารถ ทกษะ ความถนด และพนฐานของผเรยนทมอยกอนหนาน 2. คณลกษณะทางจตใจ (Affective Entry Characteristics) คอ แรงจงใจทท าใหผเรยนสนใจอยากจะเรยนรและอยากรสงใหม ๆ ไดแก ความสนใจในวชาเรยน เจคตของเนอหาวชา กระบวนการเรยนร และการยอมรบความสามารถของตนเอง 3. คณภาพการเรยนการสอน (Quality of Instruction) คอ การเรยนการสอนหรอประสทธผลของผเรยนไดรบและผลส าเรจของการเรยนร ไดแก การไดรบการแนะน าใหปฏบตและการไดรบแรงเสรมของผสอนทมตอผเรยน อรยา คหา และ บญญต ยงยวน (2547: 14) อธบายเกยวกบองคประกอบทมผลสมฤทธทางการเรยนประกอบดวย 5 ดาน คอ 1. ความพรอมดานสตปญญาหรอความร ทกษะพนฐาน 2. บคลกภาพหรอจตลกษณะ เชน แรงจงใจใฝสมฤทธ อตมโนทศน 3. พฤตกรรมการเรยน เชน วธการเรยน การผดวนประกนพรง 4. บรรยากาศในการเรยน เชน ความสมพนธระหวางผสอนกบผเรยน และวธการสอนของผสอน 5. ตวแปรทางประชากร เชน เพศ อาย สถานภาพทางเศรษฐกจ และสงคม การศกษาของบดาและมารดา เปนตน 8.2.2 การวดผลสมฤทธทางการเรยน การวดผลสมฤทธทางการเรยนมความจ าเปนตอการจดการเรยนร หรอตดสนผลการเรยน เปนการวดระดบความสามารถในการเรยนรของบคคลหลงจากไดรบการฝกฝน โดยอาศยเครองมอประเภทแบบวดผลสมฤทธทางการเรยน และนกวชาการศกษาไดใหความหมายแบบวดผลสมฤทธทางการเรยน ดงน Gronlund (1993: 1) ใหแนวคดเกยวกบแบบวดผลสมฤทธทางการเรยนเปนกระบวนการเพอวดพฤตกรรม หรอผลการเรยนรทคาดวาจะเกดขนจากกจกรรมการเรยนร โดยเปน

38

การปรบปรงและพฒนาการเรยนรของผเรยน Puckett และ Black (2000: 211) ใหความหมายแบบวดผลสมฤทธทางการเรยนเปนแบบทดสอบใชวดสงทผเรยนผานการเรยนร หรอเปนทกษะทผเรยนไดรบจากการสอนและการฝกฝนของผเรยนมความรมากนอยเพยงใด ศรชย กาญจนวาส (2556: 165) ใหความหมายแบบวดผลสมฤทธทางการเรยนเปนแบบทดสอบใชวดความรความสามารถของผเรยนจากการเรยนรตามเปาหมายทก าหนดไวหรอไม การวดท าใหผสอนสามารถทราบการพฒนาความรความสามารถของผเรยนถงระดบมาตรฐานทผสอนก าหนดมากนอยเพยงใด มนชดา เรองรมย (2556: 45) ใหความหมายแบบวดผลสมฤทธทางการเรยน หมายถง แบบทดสอบทสรางขนเพอใชในการวดผลการเรยนรดานเนอหาของวชานน ๆ และวดทกษะตาง ๆ ของแตละวชา เพอใหผสอนทราบวาผเรยนมความรความสามารถเกดจากการเรยนรเปนไปตามจดมงหมายหรอมาตรฐานทผสอนตงไวหรอไม การวดผลสมฤทธทางการเรยนตามแนวคดของ Bloom (1982: 45) มการประเมนความร ทกษะ และเจคตของผเรยน ซงระดบความรความสามารถหรอเรยกกนวา ระดบพฤตกรรมตามแนวคดของ Bloom ม 6 ระดบ ดงน 1. ความรความจ า คอ มความรและจ าเรองราวตาง ๆ หรอประสบการณทเกดขนจากการเรยนร 2. ความเขาใจ คอ มความเขาใจเรองราวหรอเหตการณ ความหมาย สญลกษณ ความสมพนธ ขอมล คตพจน และหลกการ 3. การน าไปใช คอ สามารถน าความรทไดเรยนรมาใชท าสงใหม ๆ ได 4. การวเคราะห คอ สามารถแยกวตถสงของเปนสวน ๆ อนท าใหทราบถงองคประกอบของวตถสงของนน ๆ เพอน าไปใชประโยชนตอการศกษาขนสงตอไป 5. การสงเคราะห คอ สามารถรวมความคดเหน ความเชอทแตกตางกน เชอมโยงความสมพนธระหวางขอความ และรวมสงยอยเขาเปนสงใหญ 6. การประเมนคา คอสามารถใชความรตดสนใจประเมนผลการจดการเรยนร ดงนน แบบวดผลสมฤทธทางการเรยน หมายถง แบบทดสอบทสรางขนเพอวดความรความสามารถหรอทกษะตาง ๆ ของผเรยนหลงจากเรยนรตามจดมงหมายทก าหนดไว โดยผสอนสามารถทราบวาผเรยนมการพฒนาความรความสามารถหรอทกษะตาง ๆ ถงระดบมาตรฐานมากนอยเพยงใด หรอถงมาตรฐานทผสอนตงไวหรอไม

39

8.2.3 ประเภทของแบบวดผลสมฤทธทางการเรยน ประเภทของแบบวดผลสมฤทธทางการเรยนประกอบดวย ดงน 1. แบบทดสอบทผสอนสรางขน (Teacher made test) เปนแบบทดสอบทสรางขนเพอมงวดผลสมฤทธของผเรยน สามารถเปลยนแปลงแบบทดสอบและปรบปรงแกไขไดเมอน าไปใชใหมในครงตอไป โดยผสอนสามารถใชทดสอบเฉพาะกลมผเรยนทผสอนจดการเรยนรเทานน 2. แบบทดสอบมาตรฐาน (Standardized test) เปนแบบทดสอบทสรางขน เพอมงวดผลสมฤทธของผเรยนดวยกระบวนการทซบซอนกวาแบบทดสอบทผสอนสรางขน โดยมการทดลองสอบ วเคราะหทางสถตดวยหลายครงเพอปรบปรงใหมคณภาพทมความเปนมาตรฐาน และสามารถน าไปใชวดไดอยางกวางขวางกวาแบบทดสอบทผสอนเปนผสรางขน แบบทดสอบถาแบงตามรปแบบค าถามและวธการตอบ แบงเปน 2 ประเภท ดงน 1. แบบทดสอบปรนย ( Objective Test) เปนแบบทดสอบทมงใหผสอบตอบสน ๆ แตละขอของขอสอบวดความสามารถเพยงเรองใดเรองเดยว แบบทดสอบปรนยสามารถแบงออกเปน 4 แบบ ดงน 1.1 แบบตอบถก-ผด (True-False) 1.2 แบบเตมค า (Completion) 1.3 แบบจบค (Matching) 1.4 แบบเลอกตอบ (Multiple Choices) 2. แบบทดสอบอตนย (Subjective Test) เปนแบบทดสอบทมงใหผสอบตอบดวยการแสดงความเหน โดยตองการวดความรของผสอบทมความรในเนอหามากนอยเพยงใด และผสอบสามารถเขยนแสดงความคดไดอยางเตมท การงานวจยครงน ผวจยใหความหมายของผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร หมายถง ผลของการวดการเปลยนแปลงความรของผเรยนทไดรบจากการจดการเรยนรของผสอน โดยวดจากแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรทสรางขนตามตวชวด และมการวดความสามารถดานความรความจ า ความเขาใจ การน าไปใช และการวเคราะห ดงน 1. ความรความจ า หมายถง ความสามารถทเกบเรองราวหรอประสบการณตาง ๆ ทรบร โดยสามารถระลกถงเกยวกบนยาม กฎเกณฑ หลกการ หรอทฤษฎตาง ๆ ทางวทยาศาสตร และกระบวนการทางวทยาศาสตร 2. ดานความเขาใจ หมายถง ความสามารถในการอธบาย แปลความ ตความ และขยายความสงทเรยนรดวยเหตผล 3. การน าไปใช หมายถง ความสามารถในการน าความรความเขาใจในสงทเรยนรไปใชในสถานการณจรงหรอสถานการณทคลายคลงในชวตประจ าวน

40

4. การวเคราะห หมายถง ความสามารถในการแยกแยะเนอหา เหตการณหรอเรองราวตาง ๆ ออกเปนสวนยอยหรอพจารณารายละเอยดส าคญของเรองนน ๆ ผวจยสรางแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนในงานวจยครงนเปนแบบทดสอบปรนย เพอวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรและทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรของผเรยนตอการเรยนรวทยาศาสตร 9. ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร 9.1 ความหมายของทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร นกการศกษาใหความหมายของทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ดงน ภพ เลาหไพบลย (2542: 14) ใหความหมายทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร หมายถง พฤตกรรมทเกดขนจากการปฏบตและฝกฝนอยางเปนระบบโดยใชกระบวนการทางวทยาศาสตรในการแสวงหาความรทางวทยาศาสตร เชน ฝกการสงเกต การบนทกขอมล การตงสมมตฐานและการท าการทดลอง สายสณ สหวงษ (2545: 10) ใหความหมายทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร เปนพฤตกรรมของความสามารถทเกดจากการปฏบต และการฝกฝนความนกคดอยางมระบบ โดยกอใหเกดการพฒนาการทางสตปญญา การแกปญหา และการคนควาหาความรใหม ๆ อยางมประสทธภาพและเชอถอได อดมพร กนทะใจ (2546: 11) ใหความหมายทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรเปนความสามารถในการฝกฝนปฏบตหรอเลอกใชวธการหรอกจกรรมตาง ๆ ทางวทยาศาสตรไดอยางคลองแคลว มขนตอนทเปนระบบใหเกดความรความเขาใจ สามารถคนหาค าตอบ การแกปญหาหรอคนพบความรใหม ๆ และน าไปใชในชวตประจ าวน วรรณทพา รอดแรงคา และ พมพนธ เดชะคปต (2551: 12) ใหความหมายทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรเปนความช านาญความสามารถในการคด โดยกระบวนการคดเพอคนหาความรรวมทงแกปญหา และการคดเปนทกษะการแกปญหา มใชทกษะการปฏบตดวยมอ เพราะเปนการท างานของสมอง และมการคดมทงการคดพนฐานและการคดระดบขนสง ดงนนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร หมายถง พฤตกรรมหรอความสามารถทไดผานการปฏบตและการฝกฝนจนเกดทกษะการเรยนรในการคนหาความร และสามารถเลอกใชทกษะในการปฏบตกจกรรมไดอยางคลองแคลว และสามารถแกปญหาไดอยางรวดเรว

41

9.2 ประเภทของทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร นกการศกษาอธบายประเภทของกระบวนการทางวทยาศาสตรทใชในการแสวงหาความรทางวทยาศาสตร ดงน นวลจตต เชาวกรตพงศ และคณะ (2552: 4-5) อธบายเกยวกบทกษะกระวนการทางวทยาศาสตรโดยนกวทยาศาสตรไดก าหนดประเภทของกระบวนการทางวทยาศาสตรไวหลายประการโดยยดตามแนวของสมาคมเพอพฒนาความกาวหนาทางวทยาศาสตร (American Association for the Advancement of Science: AAAS ) และไดเสนอทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรออกเปน 2 ระดบและ 13 ทกษะ ดงน 1. ทกษะขนพนฐาน (Basic Science Process Skill) แบงออกเปน 8 ทกษะ ดงน 1.1 ทกษะการสงเกต (Observing) หมายถง การใชประสาทสมผสอยางใดอยางหนงหรอหลายอยางรวมกน ไดแก ตา ห จมก ลน ผวกายเขาไปสมผสโดยตรงกบวตถหรอเหตการณ เพอคนหาขอมล เปนรายละเอยดของสงนนโดยไมใสความเหนของผสงเกตการลงไป ขอมลทไดจากการสงเกต แบงได 3 อยาง คอ - ขอมลเชงปรมาณ เปนขอมลเกยวกบสมบต - ขอมลเชงปรมาณ (โดยการกะปรมาณ) - ขอมลเกยวกบการเปลยนแปลงทสงเกตไดจากวตถหรอเหตการณนน 1.2 ทกษะการวด (Measuring) หมายถง การเลอกใชเครองมอและการใชเครองนนท าการวดหาปรมาณของสงตาง ๆ ออกเปนตวเลขทแนนอนไดอยางเหมาะสมกบสงทวด แสดงวธใชเครองมอวดอยางถกตอง พรอมทงบอกเหตผลในการเลอกเครองมอ รวมทงระบหนวยของตวเลขทไดจากการวดได 1.3 ทกษะการใชตวเลข หรอการค านวณ (Using Number) หมายถง การนบจ านวนของวตถ และการน าตวเลขทแสดงจ านวนนบไดมาคดค านวณโดยการบวก ลบ คณ หาร หรอการหาคาเฉลย 1.4 ทกษะการจ าแนกประเภท (Classifying) หมายถง การแบงพวกหรอเรยงล าดบวตถ หรอสงทมอยในปรากฏการณและมเกณฑ ซงเกณฑดงกลาวอาจใชความเหมอนความแตกตางหรอความสมพนธอยางใดอยางหนงกได 1.5 ทกษะการหาความสมพนธระหวางสเปสกบสเปสและสเปสกบเวลา (Using Space/Space and Space/ Time Relationships) สเปสของวตถ หมายถง ทวางทวตถนนครองทอย โดยมรปรางลกษณะเชนเดยวกบวตถนน โดยทวไปสเปสของวตถจะม 3 มต คอ ความกวาง ความยาวและความสง

42

- ความสมพนธระหวางสเปสกบสเปสของวตถ ไดแก ความสมพนธระหวาง 3 มต กบ 2 มต ความสมพนธระหวางต าแหนงทอยของวตถหนงกบอกวตถหนง - ความสมพนธระหวางสเปสกบเวลา ไดแก ความสมพนธระหวางการเปลยนต าแหนงทอยของวตถกบเวลา หรอความสมพนธระหวางสเปสของวตถทเปลยนไปกบเวลา 1.6 ทกษะการลงความเหนจากขอมล (Inferring) หมายถง การเพมความเหนใหกบขอมลทไดจากการสงเกตอยางมเหตผล โดยอาศยความรและประสบการณเดมมาชวย 1.7 ทกษะการสอความหมาย (Communicating) หมายถง การน าขอมลทไดจากการสงเกต การวด การทดลองและจากแหลงอน ๆ มาจดกระท าเสยใหม โดยการหาความถ เรยงล าดบ จดแยกประเภท หรอค านวณหาคาใหมเพอใหผอนเขาใจความหมายไดดขน โดยอาจจะเสนอในรปของตาราง แผนภม แผนภาพ ไดอะแกรม สมการ กราฟ หรอการเขยนบรรยาย เปนตน 1.8 ทกษะการพยากรณ หรอการท านาย (Predicting) หมายถง การคาดคะเนค าตอบลวงหนาโดยอาศยกฎการณทซ า ๆ หลกการ กฎ หรอทฤษฎความสมพนธของตวแปรตงแต 2 ตวขนไปทมอยในเรองนนสนบสนนการสรป 2. ทกษะขนผสม หรอบรณาการ (Integrated Science Process Skill) แบงออกเปน 5 ทกษะ ดงน 2.1 ทกษะการตงสมมตฐาน (Formulating Hypotheses) หมายถง การคดการหาตอบลวงหนากอนจะท าการทดลอง เปนค าตอบทรอการพสจน สมมตฐานไดโดยอาศยการสงเกต ความรหรอประสบการณเดมเปนพนฐาน ค าตอบทคดลวงหนายงไมทราบหรอยงไมเปนหลกการ กฎ หรอทฤษฎมากอน 2.2 ทกษะการก าหนดนยามเชงปฏบตการของตวแปร (Defining Variables Operationally) หมายถง การก าหนดความหมายและขอบเขตของค าตาง ๆ ทอยในสมมตฐานทตองการทดลองใหเขาใจตรงกน และสามารถสงเกตหรอวดไดโดยอาศยค าอธบายเกยวกบการทดลองและบอกวธวดตวแปรทเกยวกบการทดลองนน 2.3 ทกษะการก าหนดและควบคมตวแปร (Identifying and Controlling Variables) การก าหนดตวแปร หมายถง การบงช ตวแปรตน ตวแปรตาม และตวแปรทตองควบคมใหคงทในการตงสมมตฐานหนง ๆ 2.4 ทกษะการทดลอง (Experimenting) หมายถง กระบวนการปฏบตการเพอหาค าตอบจากสมมตฐานทตงไวในการทดลอง 2.5 ทกษะการตความหมายขอมลและการลงขอสรป (Interpreting Data and Making Conclusion) - การตความหมายขอมล หมายถง การแปลความหมายหรอการบรรยาย

43

ลกษณะขอมลทมอย การตความขอมลในบางครงอาจตองใชทกษะอน ๆ ดวย เชน การสงเกต การใชตวเลข เปนตน - การลงขอสรป หมายถง การสรปความสมพนธของขอมลทงหมด ความสามารถทแสดงทแสดงใหเหนวาเกดทกษะการลงขอสรปคอบอกความสมพนธของขอมลได สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย (2556: 7) เสนอทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร 14 ทกษะ ดงน 1. การสงเกต คอ ความสามารถในการใชประสาทสมผสอยางใดอยางหนงหรอหลายอยางเพอหาขอมล หรอรายละเอยดของสงตาง ๆ โดยไมเพมความคดเหนสวนตวลงไป 2. การวด คอ การเลอกและการใชเครองมอท าการวดหาปรมาณของสงตาง ๆ ออกมาเปนตวเลขทแนนอนไดอยางเหมาะสมและถกตอง 3. การจ าแนกประเภท คอ การแบงพวกหรอเรยงล าดบวตถหรอสงทอยในปรากฏการณ โดยใชเกณฑความเหมอน ความแตกตางหรอความสมพนธอยางใดอยางหนง 4. การหาความสมพนธระหวางมตกบมตและมตกบเวลา คอ วตถตาง ๆ ในโลกนจะทรงตวอยไดลวนแตครองททวาง การครองทของวตถในทวางโดยทวไปจะม 3 มต ไดแก มตยาว มตกวาง และมตสงหรอหนา 5. การค านวณ คอ การนบจ านวนของวตถและการน าตวเลขแสดงจ านวนทนบได มาคดโดยการบวก ลบ คณ หาร หรอหาคาเฉลย 6. การจดกระท าและสอความหมายขอมล คอ การน าผลการสงเกต การวด การทดลองจากแหลงตาง ๆ โดยหาความถ เรยงล าดบ จดแยกประเภท หรอค านวณหาคาใหม เพอใหผอนเขาใจความหมายของขอมลดยงขน อาจเสนอในรปแบบตาราง แผนภม แผนภาพ วงจร กราฟ สมการและการเขยนบรรยาย 7. การลงความคดเหนจากขอมล คอ การเพมความคดเหนใหกบขอมลทไดจากการสงเกตอยางมเหตผล โดยอาศยความรหรอประสบการณเดมมาสนบสนน 8. การพยากรณ คอ การสรปค าตอบลวงหนากอนการทดลอง โดยอาศยประสบการณทเกดขนซ า ๆ หลกการ กฎหรอทฤษฎทมอยแลวในเรองนนชวยในการสรป การพยากรณมสองทางคอ การพยากรณภายในขอบเขตของขอมลทมอยและการพยากรณนอกขอบเขตทมอย 9. การตงสมมตฐาน คอ การคดหาค าตอบลวงหนากอนจะท าการทดลองโดยอาศยการสงเกต ความรประสบการณเดมเปนพนฐานค าตอบทคดลวงหนาและยงไมทราบหรอยงไมเปนหลกการ กฎ หรอทฤษฎมากอน สมมตฐานหรอค าตอบทคดลวงหนามกกลาวเปนขอความหรอบอก

44

ความสมพนธระหวางตวแปรตนกบตวแปรตาม สมมตฐานทตงไวอาจถกหรอผดกได ซงจะทราบภายหลงการทดลองหาค าตอบเพอสนบสนนหรอคดคานสมมตฐานทตงไว 10. การก าหนดนยามเชงปฏบตการ คอ การก าหนดความหมายและขอบเขตของสงตาง ๆ (ทอยในสมมตฐานทตองทดลอง) ใหเขาใจตรงกนและสามารถสงเกตหรอวดได 11. การก าหนดและควบคมตวแปร คอ การก าหนดตวแปรเปนการบงชตวแปรตน ตวแปรตามและตวแปรทตองการควบคมในสมมตฐานหนง การควบคมตวแปรเปนการควบคมสง อน ๆ นอกเหนอจากตวแปรตนหากไมควบคมใหเหมอน ๆ กน อาจท าใหผลการทดลองคลาดเคลอน 12. การทดลอง คอ การทดลองม 3 ประเภท คอการทดลองแบบแบงกลม เปรยบเทยบ ไมมกลมเปรยบเทยบและลองผดลองถก การทดลองเปนกระบวนการปฏบตการเพอหาค าตอบหรอการทดสอบสมมตฐานทตงไว ประกอบดวย 3 ขนตอน คอ การออกแบบการทดลอง การปฏบตการทดลองและการบนทกผลการทดลอง 13. การตความหมายขอมลและลงขอสรป การตความหมายขอมล คอ การแปลความหมายหรอการบรรยาย ลกษณะและสมบตของขอมลทมอย การลงขอสรปคอการสรปความสมพนธของขอมลทงหมด 14. การสรางแบบจ าลอง คอ น าเสนอขอมล แนวคด ความคดรวบยอดเพอใหผอนเขาใจในรปของแบบจ าลองแบบตาง ๆ เชน กราฟ รปภาพ ภาพเคลอนไหว วสด สงของประดษฐ เปนตน การวจยครงน ผวจยใหความหมายของทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร หมายถง ผลการวดการเปลยนแปลงของทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรทผานการปฏบตและการฝกฝนจนเกดทกษะ และใชทกษะตาง ๆ ในการสบหาความรไดอยางเหมาะสม ประกอบดวยทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรขนพนฐาน 8 ทกษะ ดงน 1. ทกษะการสงเกต 2. ทกษะการวด 3. ทกษะการค านวณ 4. ทกษะการจ าแนกประเภท 5. ทกษะการหาความสมพนธระหวางสเปสกบสเปสและสเปสกบเวลา 6. ทกษะการจดกระท าและสอความหมายขอมล 7. ทกษะการลงความคดเหนจากขอมล 8. ทกษะการพยากรณ

45

10. ความพงพอใจ 10.1 ความหมายของความพงพอใจ นกการศกษาใหความหมายของความพงพอใจ ดงน ศภสรา โททอง (2547: 47) ใหความหมายความพงพอใจ หมายถง ความรสกนกคด ความรสกชอบ ความพอใจหรอเจตคตทดของบคคลทมตอการท างานหรอการปฏบตกจกรรมในเชงบวก วฤทธ สารฤทธคาม (2548: 32) ใหความหมายความพงพอใจ หมายถง ปฏกรยาดานความรสกตอสงเราหรอสงกระตนทแสดงผลในลกษณะของผลลพธสดทายของกระบวนการประเมน ผลของการประเมนอาจเปนลกษณะในทศทางบวกหรอทศทางลบหรอไมมปฏกรยา สกานดา สาล (2555: 8) ใหความหมายความพงพอใจ หมายถง ความรสกของบคคลทมตอเรองใดเรองหนง อนเปนผลจากการเรยนรหรอประสบการณความรสกพอใจทเกดขนเมอไดรบความส าเรจตามความมงหมาย หรอความรสกขนสดทายทไดรบตามความตองการเมอไดรบการตอบสนองตอองคประกอบทไดมา พชรวรนทร เลยงนวล (2556: 68) ใหความหมาย ความพงพอใจ หมายถง ความรสก การแสดงออกทางอารมณ ความสนใจ มองเหนความส าคญและทศนคตของบคคลอนเนองจากสงเราและแรงจงใจ การแสดงออกในลกษณะของความชอบและความพอใจ ดงนนความพงพอใจ หมายถง ความรสกนกคดหรอทศนคตในเชงบวกของบคคล ไดแก ชอบใจหรอพอใจของบคคลทไดรบจากการตอบสนองในสงทตวเองคาดหวง โดยความชอบใจหรอความพงพอใจของแตละบคคลยอมมความแตกตางกน 10.2 แนวคดและทฤษฎทเกยวของกบความพงพอใจ Maslow เปนนกจตวทยาคนหนงทไดพฒนาทฤษฎการจงใจ และมาสโลวไดกลาวถงความตองการพนฐานของมนษย (Human basic need) ประกอบดวยล าดบความตองการของมนษยจากระดบต าไประดบสง 5 ระดบ ดงน (อนชวง แกวจ านงค, 2552: 66-68) 1. ความตองการขนพนฐาน (Physiological) เปนความตองการดานรางกายเพอความอยรอดของชวต เชน ความตองการอาหาร อากาศ น า รวมทงทอยอาศย เปนตน 2. ความตองการความมนคงปลอดภย (Safety Needs) เปนความตองการดานความปลอดภยโดยความตองการระดบท 2 ของมาสโลว โดยถกกระตนหลงจากความตองการดาน

46

รางกายทถกตอบสนอง และความตองการความมนคงปลอดภยแสดงถงความตองการทางสภาพแวดลอมทปลอดภยทปราศจากอนตรายทางกายและจตใจรวมทงความมนคงในการปฏบตงาน 3. ความตองการทางสงคม (Social Needs) เปนความตองการทมความสมพนธกบบคคลอนเพอการตอบสนองความตองการทางสงคม เชน ความรก ความใกลชด ความเหนอกเหนใจ 4. ความตองการเกยรตยศชอเสยง (Esteem Needs) เปนความตองการทจะใหผอนยกยองสรรเสรญ ตองการไดรบความยอมรบนบถอจากผอน มความภมใจในทางสภาพทางสงคมทมชอเสยงและการยกยองจากผอน 5. ความตองการความส าเรจในชวต (Self-Actualization Needs) เปนความตองการระดบสง บคคลมกตองการโอกาสทจะใหตวเองบรรลความสมหวงดวยการใชความสามารถ ทกษะและศกยภาพอยางเตมทเพอความส าเรจในชวต บคคลทถกจงใจดวยความตองการความสมหวงของชวตจะแสวงหางานททาทายความสามารถ เปดโอกาสไดใชความคดอยางสรางสรรคหรอการคดคนสงใหม การศกษาทฤษฎความตองการของมนษยของมาสโลวเปนการทราบถงความปรารถนาของบคคลทจะไดรบการตอบสนองเพอใหเกดความพงพอใจและมขวญก าลงใจในการปฏบตในกจกรรมนน ๆ และสามารถปฏบตกจกรรมไดอยางมประสทธภาพ Alderfer (1969:142-175) ไดเสนอทฤษฎความตองการ ERG มความตองการของบคคล 3 ประการ ดงน 1. ความตองการทจะด ารงชวต (Existence: E) เปนความตองการทจะมชวตอยในสงคมดวยด เปนความตองการปจจยสในการด ารงชวต ความตองการทางวตถเงนเดอน ประโยชนตอบแทน สภาพการท างานและปจจยทอ านวยความสะดวกในการท างาน เปนตน 2. ความตองการดานความสมพนธ (Relatedness: R) เปนความตองการในการปฏสมพนธกบผอนในปฏบตงาน เปนความตองการในการยอมรบซงกนและกน รบรและแบงปนความรสกระหวางกน และตองการมความสมพนธกบผอน เปนตน 3. ความตองการดานความเจรญเตบโต (Growth: G) เปนความตองการทจะเจรญกาวหนาในการท างาน สามารถทมเทความรและความสามารถใหตนท างานอยางเตมทและสามารถพฒนาศกยภาพของตนดขนดวย Vroom (1990) ไดเสนอทฤษฎความคาดหวง โดยมองคประกอบ 3 ประการ ดงน 1. ความคาดหวง (Expectancy) เปนการแสดงความสมพนธระหวางความพยายามในการท างานกบผลงานทเกดขน คอการทบคคลประเมนความเปนไปไดวา ถามความพยายามเพมขนหรอท างานหนกขนจะน าไปสผลงานทดขน

2. สงทเปนเครองมอ (Instrumentality) คอการรบรและหวงผลงานทเกดขนจาก

47

การมความพยายามเพมขนจะน าไปสรางวลตอบแทนทตองการ 3. ความชอบพอ (Valence) เปนความตองการภายในบคคลคอคณคาของรางวลหรอความชอบพอในรางวล

คาดหวง

ความชอบ

ภาพ 4 ความคาดหวงทมผลตอการจงใจในการปฏบตงาน ทมา: เกรยงศกด เขยวยง, 2550: 342

องคประกอบทง 3 ประการ คอ สงทมอทธพลตอการจงใจทตองอาศยความสมพนธตอเนองกนเปนกระบวนการ โดยบคคลทมคาดหวงในการปฏบตงานจนน าไปสผลงานทดและไดรบรางวลเปนการตอบแทน สงผลใหเกดแรงจงใจในการปฏบตงานและมความพยายามสงขน ยงยทธ เกษสาคร (2544: 136) อธบายเกยวกบแรงจงใจทสงผลใหมความส าเรจของบคคลคอ แรงจงใจเปนภาวะอนทรยในรางกายของบคคลทถกกระตนจากสงเราทเรยกวา สงจงใจ (Motive) ทกอใหเกดความตองการอนน าไปสแรงขบภายใน (Internal Drive) โดยแสดงพฤตกรรม การปฏบตงานทมคณคาและถกตองตามจดมงหมายทก าหนด การกระตนใหบคคลแสดงพฤตกรรมทก าหนดทองคกรคาดหวงไว โดยการสรางอนทรยของบคคลเหลานนใหเกดความตองการ (Desire) ขนกอนเปนขนแรก และบคคลจะเกดความพยายามแสวงหาสงทตองการคอเกดการขบเคลอนภายใน (Drive) ถาหากมสงจงใจทเหมาะสมบคคลจะตอบสนองดวยการกระท า หรอแสดงพฤตกรรม (Behavior) เพอไดมาซงความส าเรจอนเปนเปาหมายสงสด (Goals) แสดงดงภาพ 5

ความพยายาม การท างาน รางวล รบร แรงจงใจ

สงทเปนเครองมอ

48

เรมพฤตกรรม ก าหนดทศทาง ท าใหเกดความพงพอใจ เกดเสรมแรงความตองการ

ภาพ 5 ภาวะอนทรยภายในรางกายของบคคลเมอถกกระตนดวยสงจงใจ ทมา: Hodgetts, 1992: 112 (อางองใน ยงยทธ เกษสาคร, 2544: 136)

ดงนนทฤษฎความตองการของบคคลเปนการน าเสนอทฤษฎเกยวกบความตองการพนฐานทกอใหบคคลเกดความพงพอใจตอสงใดสงหนง โดยบคคลทมความพงพอใจตอสงใดสงนนจะเกดจากแรงจงใจของบคคลนน ๆ ซงแรงจงใจคอภาวะหรอองคประกอบทกระตนใหบคคลแสดงพฤตกรรมอยางใดอยางหนงโดยออกมาอยางมจดมงหมายหรอเปนแรงกระตนหรอแรงผลกดนใหเกดพฤตกรรมทตองการ และเปนแรงกระตนใหบคคลนนรกษาพฤตกรรมนนไว 10.3 การวดความพงพอใจ นกการศกษาอธบายเกยวกบการวดความพงพอใจ ดงน ภณดา ชยปญญา (2541: 11) อธบายการวดความพงพอใจสามารถท าไดหลายวธ ดงน 1. การใชแบบสอบถาม ผออกแบบสอบถามตองการทราบความคดเหน สามารถกระท าไดในลกษณะก าหนดต าตอบใหเลอกหรอตอบค าถามอสระ โดยค าถามดงกลาวอาจถามความพอใจในดานตาง ๆ และวธนเปนวธทนยมใชในการวดความพงพอใจในรปแบบของแบบสอบถามจะใชมาตรวดความพงพอใจโดยมาตรสวนแบบลเครท โดยเปนวธหนงทใชในการการวดความพงพอใจประกอบดวยขอความทแสดงถงความพงพอใจของบคคลทมตอสงเราอยางใดอยางหนงทมค าตอบทแสดงถงระดบความรสก 5 ระดบ ไดแก มากทสด มาก ปานกลาง นอย นอยทสด 2. การสมภาษณ เปนวธหนงทจะตองสอบถามดวยการสนทนากน โดยตองมการเตรยมแผนงานลวงหนาเพอใหไดขอมลทเปนขอเทจจรงทสด 3. การสงเกต เปนวธวดความพงพอใจโดยการสงเกตพฤตกรรมของบคคลเปาหมาย ไมวาจะแสดงออกจากการพดจา กรยา ทาทาง โดยอาศยการกระท าและการสงเกตอยางมระเบยบ

ความตองการNeeds

แรงขบDrive

สงจงใจMotivation

?M

การกระท าBehavior

เปาหมายGoals

49

แบบแผน ปรญญา จเรรชน และคณะ (2546: 5) อธบายมาตรวดความพงพอใจสามารถไดหลายวธ ดงน 1. การใชแบบสอบถาม ผสอบถามจะออกแบบสอบถามเพอตองการทราบความคดเหนโดยสามารถท าไดลกษณะทเปนต าตอบใหเลอกหรอตอบค าถามอสระ 2. การสมภาษณ เปนวธวดความพงใจทางตรงทางหนงทตองอาศยวธการทดทท าใหไดขอมลทเปนจรง 3. การสงเกต ซงเปนวธหนงในการวดความพงพอใจโดยอาศยพฤตกรรมของบคคลทเปนเปาหมายในการวด ซงวธนตองอาศยการกระท าอยางจรงจงและสงเกตอยางมระเบยบแบบแผน กวยา เนาวประทป (2553: 7) อธบายความพงพอใจเกดจากการประเมนความแตกตางระหวางสงทคาดหวงกบสงทไดรบจรง โดยการวดความพงพอใจเปนการวดทศนคตหรอความรสกของบคคลสามารถท าไดหลายวธ ดงน 1. การใชแบบสอบถาม เปนวธการวดความพงพอใจโดยใหกลมทตองการศกษากรอกความคดเหนของตนในแบบสอบถามทออกแบบมา เพอวดความพงพอใจในดานตาง ๆ โดยคณภาพของแบบวดความพงพอใจจะขนอยกบคณภาพของแบบสอบถาม และผศกษาตองมความรความเขาใจในการออกแบบของแบบสอบถามเพอใหขอมลทถกตอง ครบถวน และตรงกบวตถประสงค 2. การสมภาษณ เปนวธการวดความพงพอใจทางตรงโดยผศกษาตองมการสมภาษณและพดคยกบกลมทตองการศกษาโดยตรง การวดความพงพอใจแบบสมภาษณตองอาศยเทคนคและวธการทดจงไดขอมลทเปนจรง 3. การสงเกต เปนวธวดความพงพอใจโดยใชการสงเกตพฤตกรรมของกลมทตองการศกษา การวดความพงพอใจในลกษณะนตองอาศยเวลาคอนขางมาก และตองสงเกตอยางมระเบยบแบบแผน ดงนนการวดความพงพอใจเปนการวดความรสกหรอทศนคตของบคคลทเปนเปาหมาย เพอศกษาความพงพอใจในดานตาง ๆ สามารถใชวธการวดความพงพอใจไดหลายวธ ไดแก การใชแบบสอบ การสมภาษณ และการสงเกต โดยแตละวธมการวดทแตกตางกนขนอยกบผทตองการศกษา การวดความพอใจตองวดตามความเหมาะสมของบคคลเปาหมาย และวดอยางมระเบยบแบบแผนเพอใหไดขอมลทเปนจรงและตรงกบวตถประสงค งานวจยครงน ผวจยใหความหมายความพงพอใจตอการจดการเรยนร หมายถง ความรสก ความชอบ และความคดเหนตอการจดการเรยนร และวดความพงพอใจตอการเรยนรโดย

50

ใชแบบประเมนความพงพอใจตอในดานบทบาทของผสอน ดานกจกรรมการเรยนร ดานสอการเรยนการสอน ดานการวดและการประเมน และดานประโยชนทผเรยนไดรบ 11. งานวจยทเกยวของ 11.1 งานวจยทเกยวของกบการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐาน นภาภรณ หวานขม (2554: 57) ไดท าการศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โดยใชรปแบบการจดการเรยนรทใชสมองเปนฐาน กลมตวอยางทใชในการวจยคอ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยรามค าแหง ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2552 จ านวน 42 คน ไดจากการเลอกแบบเจาะจง (Purposive Sampling) จ านวน 1 หองเรยน เครองมอทใชในการวจยคอ แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรเรอง ระบบนเวศ และแบบวดจตวทยาศาสตร โดยมแบบแผนการวจยแบบ One Group Pretest-Posttest Design ผลการวจยพบวา นกเรยนทไดรบการจดการสอนโดยใชรปแบบการจดการเรยนรทใชสมองเปนฐานมผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรหลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 และมจตวทยาศาสตรหลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 ฉววรรณ ศรสม (2555: 111-112) ไดท าการศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรในรปแบบการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานของนกศกษาสถาบนการพลศกษาชนปท 1 สาขาวทยาศาสตรการกฬา วทยาเขตมหาสารคาม ปการศกษา 2554 จ านวน 40 คน ผลการวจยพบวา นกศกษามผลสมฤทธทางการเรยนหลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 และสงกวาจดตดอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 และนกศกษามจตวทยาศาสตรหลงเรยนสงกวาคะแนนจดตดอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 นอกจากนมคะแนนเฉลยความพงพอใจตอรปแบบการจดการเรยนโดยใชสมองเปนฐานอยในระดบมาก อรพนท ตนเมองใจ (2556: 89) ไดท าการศกษาสมฤทธทางการเรยนโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบใชสมองเปนฐานของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 โดยใชกลมตวอยาง คอ นกเรยนชนประถมศกษาปท 5/4 โรงเรยนคลองหนองใหญ เขตบางแค กรงเทพมหานคร ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2554 จ านวน 44 คน ผลการวจยพบวา คะแนนผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 ทเรยนโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบใชสมองเปนฐานหลงเรยนสงกวากอนเรยนแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01

51

ปวณา วชน (2558: 110-111) ไดท าการศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตร เรอง อาณาจกรของสงมชวต ดวยการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐาน (BBL) รวมกบการใชเทคนคเกม ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 โรงเรยนระยองวทยาคม ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2557 จ านวน 36 คน ไดมาโดยการสม (Cluster Random Sampling) เครองมอทใชในการวจยไดแก แผนการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐาน (BBL) รวมกบเทคนคเกมเรอง อาณาจกรของสงมชวต และแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนกอนและหลงเรยน ผลการวจยพบวา ผลสมฤทธทางการเรยนวชาชววทยาของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ทไดรบการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐาน (BBL) รวมกบการใชเทคนคเกมหลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 Hoge (2003: 3884-A) ไดท าการศกษาการอานออกเขยนไดของนกเรยนโดยการเรยนรตามแนวพฒนาการและการเรยนรของสมอง (Brain–Based Learning) โดยมจดมงหมายเพอใหครอนบาลไดใชยทธศาสตรการเรยนรตามแนวคดพฒนาการและการเรยนรของสมองในการสงเสรมและพฒนานกเรยนชนประถมตอนตนใหอานออกเขยนได โดยใชวธการวจยดวยรปแบบการสอนแบบสบเสาะในการออกแบบเทคนคในการเรยนรธรรมชาตของสตวและพช ในปการศกษา 2544-2545 ผลการวจยพบวา นกเรยนทกคนสามารถอานออกเขยนได ท าใหเหนความส าคญของสมองทพฒนาตามธรรมชาตทางการเรยนร เทคนคการเรยนรโดยอาศยแนวคดพฒนาการและการเรยนรของสมองเปนตวชวยสงเสรมและพฒนาการอานออกเขยนไดของนกเรยนในโรงเรยนประถมศกษาไดอยางด Kasper (2005: 474) ไดศกษาการเรยนรตามแนวคดพฒนาการและการเรยนรของสมองโดยใชแบบฝกในระดบประถมศกษาของนกเรยนในชนบท โดยมจดมงหมายเพอสนบสนนการเรยนรตามแนวคดพฒนาการและการเรยนรของสมอง โดยใชกลมตวอยางใหคร 6 คนน าไปทดลองใชแบบฝกตามแนวคดพฒนาการและการเรยนรของสมอง และไดแบงการศกษาและรวบรวมขอมลเปน 3 ระยะ ระยะแรกใหครทงหมดในโรงเรยนเลอกเอาครทอาสาสมครโรงเรยนละ 3 คน ใชเทคนคดงน สงเกตและสมภาษณ จ านวน 30 หองเรยน ระยะทสอง ใหครอาสาสมครรวบรวมขอมลจากการสมภาษณและสงเกตจากหองเรยน พรอมแนะน าเงอนไขการใชชดฝกภายใตขอตกลงเพอน ามาพฒนาผเรยนตามแนวคดพฒนาการและการเรยนรของสมอง เพอปรบเปลยนพฤตกรรมของผเรยน ระยะทสามสรปรวบรวมขอมลจากคณะส ารวจ ครอาสาสมครทน าชดฝกไปทดลองใชแตละหองเรยนและการสมภาษณขอมลภายใตเทคนคการปฏบตจรงตามแนวคดพฒนาการและการเรยนรของสมอง ผลการวจยพบวา กระบวนการเรยนรตามแนวคดพฒนาการและการเรยนรของสมองทใชเครองมอชวยสอนหรอแบบฝกท าใหเกดผลดในตวผเรยน และสงเสรมการพฒนาสตปญญาผเรยนไดดขน

52

Ozden & Gultekin (2008: 1-17) ไดท าการศกษาการเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนและความคงทนในการเรยนร โดยการสอนแบบปกตกบการสอนแบบโดยใชสมองเปนฐาน (Brain-Based Leaning: BBL) ในรายวชาวทยาศาสตร เรอง แรงและการเคลอนท ของนกเรยนชนเกรด 5 จ านวน 2 หองเรยน ปการศกษา 2004-2005 โรงเรยน Kutahya Abdurrahman Pass Primary School ใชเวลาในการทดลอง 18 ชวโมง รปแบบในการวจยเปนแบบ Pretest-Posttest control group design โดยแบงเปนกลมควบคมและกลมทดลอง แตละกลมมนกเรยนจ านวน 22 คน โดยกลมควบคมมการสอนในรปแบบปกตและกลมทดลองมรปแบบการสอนโดยใชสมองเปนฐาน โดยมรปแบบการสอน 3 ระยะทส าคญ ประกอบดวยขนเรยนรอยางมงมน ขนเรยนรอยางผอนคลายและขนเรยนรอยางตนตว ผลการวจยพบวา กลมนกเรยนทเรยนโดยรปแบบการสอนโดยใชสมองเปนฐานมผลสมฤทธทางการเรยนและความคงทนในการเรยนรรายวทยาศาสตรสงกวากลมนกเรยนทเรยนแบบปกต 11.2 งานวจยทเกยวของกบการจดการเรยนรดวยกลวธ POE อสาห มาชย (2555: 3-4) ไดท าการศกษาและเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนและทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรของนกเรยนทไดรบการเรยนรดวยวฏจกรการเรยนร 5E เสรมดวยกลวธการท านาย-สงเกต-อธบายกอนเรยนและหลงเรยน กลมตวอยางเปนนกเรยนชนประถมศกษาปท 3 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2555 โรงเรยนอนบาลอดรธาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาอนบาลอดรธาน จ านวน 46 คน ไดมาโดยการสมแบบกลม (Claster Random Sample) เครองมอทใชในการวจยโดยใชแผนการจดการเรยนรดวยวฏจกรการเรยนร 5E เสรมดวยกลวธการท านาย-สงเกต-อธบายเรอง แรงและการเคลอนท แบบทดสอบผลสมฤทธ และแบบทดสอบทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ผลการวจยพบวา ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนกอนเรยนมคะแนนเฉลย 17.43 คะแนน คดเปนรอยละ 49.81 และคะแนนเฉลยหลงเรยนของนกเรยน 29.80 คดเปนรอยละ 85.16 ผลสมฤทธทางการเรยนหลงเรยนสงกวากอนเรยน และทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรกอนเรยนมคะแนนเฉลย 13.52 คดเปนรอยละ 54.09 และคะแนนเฉลยหลงเรยนของนกเรยน 21.09 คดเปนรอยละ 84.35 และไมนอยกวาเกณฑรอยละ 80 และทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรหลงเรยนสงกวากอนเรยน ล าพน สงหขา (2555: 93-96) ไดท าการศกษาการคดอยางมวจารณญาณและความเขาใจมโนมตทางวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 ทไดรบการสอนโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบท านาย สงเกต อธบาย กลมเปาหมายเปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2554 โรงเรยนสวรรณภมวทยาลย อ าเภอสวรรณภม จงหวดรอยเอด ส านกงานเขตพนท

53

การศกษามธยมศกษาเขต 27 จ านวน 46 คน ไดจากการสมแบบเจาะจง เครองมอทใชในการวจยประกอบดวย แผนการจดการเรยนรเรอง อตราการเกดปฏกรยาเคม แบบวดการคดอยางมวจารณญาณ และแบบส ารวจมโนมตทางวทยาศาสตร ผลการวจยพบวา นกเรยนทไดรบการจดกจกรรมการเรยนรแบบท านาย สงเกต อธบาย เรองอตราการเกดปฏกรยาเคมมคะแนนการคดอยางมวจารณญาณอยระหวาง 0.68-1.35 โดยนกเรยนมการคดอยางมวจารณญาณในระดบปานกลางและผานเกณฑรอยละ 70 ของจ านวนนกเรยนทงหมด และความเขาใจมโนมตทางวทยาศาสตร เรองอตราการเกดปฏกรยาเคม นกเรยนมความเขาใจมโนมตทางวทยาศาสตรในระดบสมบรณ (CU) และระดบไมสมบรณ(PU) สงขน และมความเขาใจมโนมตในระดบคลาดเคลอนบางสวน (PS) ระดบคลาดเคลอน (AC) และระดบไมเขาใจ(NU) ลดลง พชรวรนทร เกลยงนวล (2556: 109-111) ไดท าการศกษาผลสมฤทธทางการเรยนและทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรโดยใชวธสอนแบบ Predict-Observe-Explain (POE) ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2555 โรงเรยนเขาชยสน อ าเภอเขาชยสน จงหวดพทลง กลมตวอยางเปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1/1 จ านวน 31 คน โดยสมแบบกลม เครองมอทใชในการวจยคอ แผนการจดการเรยนรเรอง บรรยากาศ (ตอนท 1) ผลการวจยพบวา นกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนและทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรหลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 และนกเรยนมความพงพอใจหลงไดรบการจดการเรยนรอยในระดบมาก มคะแนนเฉลยรวมทกดานเทากบ 4.42 นชชา แดงงาม (2557: 86-89) ไดท าการศกษาความคดรวบยอดของนกเรยนโครงการพฒนาความสามารถพเศษดานวทยาศาสตรและคณตศาสตรเรอง การเคลอนทแบบหมน ดวยการจดการเรยนรแบบท านาย-สงเกต-อธบายกบการสาธตอยางงายของนกเรยนมธยมศกษาปท 4 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2555 โรงเรยนกลยาณศรธรรมราช จงหวดนครศรธรรมราช จ านวน 30 คน มแบบแผนการวจยแบบ One Group Pretest-Posttest Design เครองมอทใชในการวจย ไดแก แผนการจดการเรยนรโดยวธการสอนแบบสาธตรวมกบเทคนคการท านาย-สงเกต-อธบาย แบบทดสอบวดความคดรวบยอดเรอง การเคลอนทแบบหมนสองล าดบขน และแบบสมภาษณกงโครงสราง ผลการวจยพบวา นกเรยนมความรวบยอดสงขนหลงจดการเรยนรอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 และมความกาวหนาในภาพรวมของนกเรยนมการพฒนาความคดรวบยอดรายชนในระดบปานกลางเทากบ 0.65 ทศวรรณ ภผาดแร (2557: 1-5) ไดท าการศกษาผลสมฤทธทางการเรยนดวยกจกรรมการเรยนรแบบสบเสาะทางวทยาศาสตรรวมกบกจกรรมการท านาย-สงเกต-อธบาย (POE) กลมตวอยางในการวจยเปนนกเรยนชนมธยมศกษาป ท 4/1-3 จ านวน 101 คน โดยเลอกแบบเจาะจงจากประชากร นกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 จ านวน 7 หอง รวม 301 คน ในภาคเรยนท 1 ป

54

การศกษา 2556 โรงเรยนสกลนครพฒนศกษา เครองมอทใชในการวจย ไดแก แผนการจดการเรยนรดวยกจกรรมสบเสาะหาความรเรอง สารชวโมเลกล และแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน แบบแผนการวจยแบบ One Group Pretest-Posttest Design ผลการวจยพบวา นกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนหลงเรยนสงกวากอนเรยนดวยการจดการเรยนรแบบสบเสาะทางวทยาศาสตรอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 และการใชกจกรรมท านาย-สงเกต-อธบาย ในขนความสนใจสามารถกระตนใหเกดค าถามและหาค าตอบดวยกระบวนการสบเสาะไดอยางมประสทธภาพ ณรศรา อรรฆยมาศ (2559: 90) ไดท าการศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคมและทกษะการวเคราะหของนกเรยนหลงไดรบการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชเทคนคท านาย สงเกตอธบายรวมกบการใชแผนภาพ กลมตวอยางเปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5/2 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2557 โรงเรยนจฬาภรณราชวทยาลยตรง จ านวน 24 คน ไดจากการสมแบบกลม โดยใชแบบแผนการวจยเปนแบบหนงกลมสอบหลง มเครองมอทใชในการวจยประกอบดวยแผนการจดการเรยนรโดยใชเทคนคท านาย สงเกต อธบายรวมกบการใชแผนภาพเรอง กรดเบส แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน และแบบทดสอบวดทกษะทกษะการคดวเคราะห ผลการวจยพบวา นกเรยนทไดรบการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชเทคนคท านาย สงเกต อธบายรวมกบการใชแผนภาพมคะแนน จ านวน 21 คนคดเปนรอยละ 87.50 ผลสมฤทธทางการเรยนสงกวารอยละ 75 และมคะแนนทกษะการคดวเคราะหในการเรยนสงรอยละ 75 Kibirige (2014: 300-305) ไดท าการศกษาผลสมฤทธทางการเรยนดวยกลวธแบบ Predict-Observe-Explain กบการสอนแบบปกตทมตอแนวคดทคลาดเคลอน (Misconception) เกยวกบสารละลายเกลอของนกเรยนชนเกรด 10 ในวชาวทยาศาสตรกายภาพ โดยท าการวจยแบบกงทดลอง (Quasi- Experimental Design) และมกลมตวอยางจ านวน 93 คน กลมทดลองทไดรบการเรยนรกลวธแบบ POE จ านวน 49 คน สวนกลมควบคม (Traditional teaching approach) จ านวน 44 คน ผลการวจยพบวา นกเรยนทรบการเรยนรกลวธแบบ POE กบแบบปกตมผลสมฤทธทางการเรยนแตกตางกนอยางมนยส าคญทระดบ 0.05 การเรยนรกลวธแบบ POE มคาเฉลยสงกวาการเรยนรแบบดงเดมเทากบ 34.07 และ 20.87 ตามล าดบ และการเรยนรแบบ POE มความเขาใจเกยวกบสารละลายเกลอดกวาการเรยนรแบบปกต จากผลงานวจยในประเทศและตางประเทศพบวา การจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานและการจดการเรยนรดวยกลวธ POE เปนการจดการเรยนรทสงเสรมใหผลสมฤทธทางการเรยน ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร และเจตคตทางวทยาศาสตรของผเรยนไดด และงานวจยขางตนสามารถเปนแนวทางในการพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนและทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ของผเรยนในรายวทยาศาสตรไดอยางมประสทธภาพยงขน รวมถงสงเสรมใหผเรยนมความพงพอใจตอการเรยนรในวชาวทยาศาสตรในเชงบวก

55

บทท 3

วธด าเนนการวจย การวจยครงน เพอศกษาผลของการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE ทมตอผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร และความพงพอใจตอการจดการเรยนรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ผวจยด าเนนการวจยตามล าดบ ดงน 1. แบบแผนการวจย 2. กลมเปาหมาย 3. เครองมอทใชในการวจย 4. การสรางและการหาคณภาพเครองมอ 5. การเกบรวบรวมขอมล 6. การวเคราะหขอมล 7. สถตทใชในการวจย 1. แบบแผนการวจย การวจยครงนเปนการวจยแบบแผนทดลองเบองตน (Pre-experimental Design) ด าเนนแผนการทดลองตามแบบการวจย One group Pretest-Posttest Design (ชดชนก เชงเชาว, 2556: 253)

สญลกษณทใชรปแบบการวจย Y1 แทน ทดสอบกอนการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE x แทน การจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE Y2 แทน ทดสอบหลงการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE 2. กลมเปาหมาย กลมเปาหมายทใชในการวจยครงน คอ นกเรยนชนประถมศกษาปท 6 โรงเรยนบานตนหยงดาลอ อ าเภอยะหรง จงหวดปตตาน ทก าลงศกษาวชาวทยาศาสตร ภาคเรยนท 2 ปการศกษา

Y1 X Y2

56

2559 จ านวน 24 คน 1 หองเรยน เหตผลในการเลอกกลมเปาหมาย ดงน 1. ผบรหารและครผสอนในสถานศกษาเหนความส าคญของงานวจย เพอตองการพฒนาการเรยนรตามความเหมาะสมและความสามารถของผเรยน 2. สถานศกษาเหนความส าคญในการเรยนรทยดผเรยนเปนส าคญ เพอใหผเรยนสามารถเกดการเรยนรโดยการสรางองคความรดวยตวเองไดอยางเตมศกยภาพ 3. กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตรมการจดการเรยนรตรงตามเนอหาทผวจยใชในการท าวจย เรอง สารในชวตประจ าวน ในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2559 4. นกเรยนในชนประถมศกษาปท 6 โรงเรยนบานตนหยงดาลอมความสามารถทางการเรยนทแตกตางกน คอ เกง ปานกลาง และออน 3. เครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชในการวจยครงนประกอบดวย ดงน 1. เครองมอทใชในการจดการเรยนร คอ แผนการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE หนวยการเรยนรท 4 สารในชวตประจ าวน จ านวน 7 แผน ระยะเวลา 16 ชวโมง 2. เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลประกอบดวย ดงน 2.1 แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร เรอง สารในชวตประจ าวน เปนแบบปรนยชนดเลอกตอบ 4 ตวเลอก จ านวน 30 ขอ 2.2 แบบทดสอบวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร เรอง สารในชวตประจ าวน เปนแบบปรนยชนดเลอกตอบ 4 ตวเลอก จ านวน 20 ขอ 2.3 แบบประเมนความพงพอใจตอการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE จ านวน 20 ขอ 2.4 แบบบนทกภาคสนามของผวจย 2.5 แบบสมภาษณนกเรยนตอการจดการเรยนร 4. การสรางและการหาคณภาพเครองมอ ผวจยมการด าเนนการสรางเครองมอทใชในการวจย ดงน 1. เครองมอทใชส าหรบการจดการเรยนร คอ แผนการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE รายวชาวทยาศาสตร หนวยการเรยนรท 4 เรอง สารในชวตประจ าวน จ านวน 16 ชวโมง ผวจยมการด าเนนตามขนตอน ดงน

57

1.1 ศกษากระบวนการและวธการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานและการจดการเรยนรดวยกลวธ POE จากนกการศกษาหลาย ๆ ทาน และน าวธการจดการเรยนรทศกษามาประยกตและสรางวธการจดการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE 1.2 ศกษาหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 และหลกสตรสถานศกษากลมสาระการเรยนรวทยาศาสตรระดบชนประถมศกษาปท 6 ของโรงเรยนบานตนหยงดาลอ และก าหนดเนอหาใชในการวจย คอ หนวยการเรยนรท 4 สารในชวตประจ าวน เนองจากเปนเนอหาทใกลตวและพบบอยในชวตประจ าวนของผเรยน และด าเนนศกษาและท าความเขาใจทงในดานเนอหาสาระส าคญ จดประสงคการเรยนรและพฤตกรรมการเรยนร สอและแหลงการเรยนร รวมทงวธการวดและประเมนผลจากหนงสอประกอบการเรยนและคมอคร 1.3 ก าหนดแผนการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE จ านวน 7 แผน ใชเวลาในการจดการเรยนร 16 ชวโมง โดยแผนแตละแผนของการจดการเรยนรประกอบดวยมาตรฐานการเรยนร/ตวชวด สาระส าคญ จดประสงคการเรยนร สมรรถนะส าคญของผเรยน คณลกษณะอนพงประสงค สมรรถนะส าคญของผเรยน คณลกษณะอนพงประสงคของผเรยน กจกรรมการเรยนร 6 ขน สอ/แหลงการเรยนร และการวดการประเมนผลการเรยนร 1.4 ด าเนนสรางแผนการจดการเรยนร จ านวน 7 แผน เวลา 16 ชวโมง โดยมกจกรรมการเรยนร ไดแก ขนขยบกายบรหารสมอง ขนเตรยมความร ขนปรบความร ขนปฏบตรวมกบกลวธ POE ขนอภปราย และขนน าความรไปใช ดงตาราง 4 ตาราง 4 แผนการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE

แผนท เรอง เวลาจดการเรยนร (ชวโมง) 1 2 3 4 5 6 7

มารจกสารกนเถอะ สมบตของแขง ของเหลว และแกส การเปลยนสถานะของสาร การละลายของสาร การเกดสารใหม การแยกสารผสม สารทใชในชวตประจ าวน

3 2 1 2 2 2 4

รวม 16

58

1.5 น าแผนการจดการเรยนรทผวจยสรางขนใหอาจารยทปรกษาวทยานพนธตรวจแกไขความถกตอง คลอบคลม ความเหมาะสมของการจดการเรยนร และน าขอเสนอแนะมาปรบปรงแกไข 1.6 น าแผนการจดการเรยนรทปรบปรงแกไขใหผเชยวชาญ 3 ทาน พจารณาตรวจสอบ ความถกตองเหมาะสม ขอบกพรองของการจดการเรยนรและขอเสนอแนะตาง ๆ และปรบปรงแกไข 1.7 น าแผนการจดการเรยนรทปรบปรงแกไขไปใชกบกลมเปาหมาย 2. เครองมอทใชในการรวบรวมขอมล คอ แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร แบบทดสอบวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร แบบประเมนความพงพอใจตอการจดการเรยนร แบบบนทกภาคสนาม และแบบสมภาษณนกเรยนตอการจดการเรยนร ผวจยมการด าเนนขนตอน ดงน 2.1 แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร หนวยการเรยนรท 4 สารในชวตประจ าวน จ านวน 30 ขอ โดยสรางเปนแบบทดสอบชนดเลอกตอบ (Multiple Choice) 4 ตวเลอก ผวจยมการด าเนนขนตอน ดงน 2.1.1 หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร และหลกสตสถานศกษากลมสาระการเรยนรวทยาศาสตรชนประถมศกษาปท 6 หนวยการเรยนรท 4 สารในชวตประจ าวน 2.1.2 วเคราะหความสมพนธระหวางสาระการเรยนร มาตรฐานการเรยนร ตวชวด และจดประสงคการเรยนรในหนวยการเรยนรท 4 สารในชวตประจ าวน เพอน ามาเปนขอมลในการสรางแบบทดสอบ 2.1.3 สรางแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนจ านวน 50 ขอ โดยสรางเปนตารางวเคราะหความสอดคลองระหวางแบบทดสอบกบจดประสงคการเรยนร 2.1.4 น าแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนทสรางขนใหอาจารยทปรกษาวทยานพนธพจารณาความถกตองเหมาะสมของขอค าถาม ตวเลอกและตวลวง ภาษาทใช และน ามาปรบปรงแกไข 2.1.5 น าแบบทดสอบทปรบปรงแกไขใหผเชยวชาญ 3 ทานพจารณาคาความตรงดวยสตรดชนความสอดคลองระหวางแบบทดสอบกบจดประสงคการเรยนร (Index of item-Objective Congruence: IOC) และคดเลอกแบบทดสอบตงแต 0.67-1.00 จ านวน 30 ขอ 2.1.6 น าแบบทดสอบทปรบปรงแกไขตามค าแนะน าของผเชยวชาญทดลองใช (Try Out) กบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนสวรรณไพบลย อ าเภอยะหรง จงหวดปตตาน

59

จ านวน 30 คน ในภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2559 ทผานการเรยนเรอง สารในชวตประจ าวน 2.1.7 น าคะแนนจากการทดสอบวเคราะหหาคาความยากงาย (p) และคาอ านาจจ าแนก (r) และคดเลอกขอสอบทมคาความยากงายระหวาง 0.23-0.47 และอ านาจจ าแนกระหวาง 0.27-0.67 จ านวน 30 ขอ 2.1.8 น าคะแนนจากการทดสอบวเคราะหหาคาความเชอมนของแบบทดสอบโดยใชสตร Kuder-Rechardson 20 (KR-20) มคาเทากบ 0.92 และน าไปใชกบกลมเปาหมาย 2.2 แบบทดสอบวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร แบบทดสอบวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร หนวยการเรยนรท 4 สารในชวตประจ าวน จ านวน 20 ขอ โดยสรางเปนแบบทดสอบชนดเลอกตอบ (Multiple Choice) 4 ตวเลอก ผวจยมการด าเนนขนตอน ดงน 2.2.1 ศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของกบทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร และวเคราะหความสมพนธเนอหากบทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรขนพนฐาน 8 ทกษะประกอบดวย ทกษะการสงเกต ทกษะการวด ทกษะการค านวณ ทกษะการจ าแนกประเภท ทกษะการหาความสมพนธระหวางสเปซกบสเปซและสเปซกบเวลา ทกษะการจดกระท าและสอความหมายขอมล ทกษะการลงความคดเหนจากขอมล และทกษะการพยากรณ 2.2.2 สรางแบบทดสอบวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรจ านวน 30 ขอ โดยสรางเปนตารางวเคราะหความสอดคลองระหวางแบบทดสอบกบจดประสงควดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร 2.2.3 น าแบบทดสอบวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรทสรางขนใหอาจารยทปรกษาวทยานพนธพจารณาความถกตองเหมาะสมของขอค าถาม ตวเลอกและตวลวง ภาษาทใช และน ามาปรบปรงแกไข 2.2.4 น าแบบทดสอบทปรบปรงแกไขใหผเชยวชาญ 3 ทานพจารณาคาความตรงดวยสตรดชนความสอดคลองระหวางแบบทดลอบกบจดประสงควดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร (Index of item-Objective Congruence: IOC) และคดเลอกแบบทดสอบตงแต 0.67-1.00 จ านวน 20 ขอ 2.2.5 น าแบบทดสอบทปรบปรงแกไขตามค าแนะน าของผเชยวชาญทดลองใช (Try Out) กบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนสวรรณไพบลย อ าเภอยะหรง จงหวดปตตานจ านวน 30 คน ในภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2559 ทผานการเรยนเรอง สารในชวตประจ าวน 2.2.6 น าคะแนนจากการทดสอบวเคราะหหาคาความยากงาย (p) และคาอ านาจจ าแนก (r) และคดเลอกขอสอบทมคาความยากงายระหวาง 0.23-0.53 และอ านาจจ าแนกระหวาง 0.27-0.60 จ านวน 20 ขอ

60

2.2.7 น าคะแนนจากการทดสอบวเคราะหหาคาความเชอมนของแบบทดสอบโดยใชสตร Kuder-Rechardson 20 (KR-20) มคาเทากบ 0.85 และน าไปใชกบกลมเปาหมาย 2.3 แบบประเมนความพงพอใจตอการจดการเรยนร แบบประเมนความพงพอใจตอการจดการเรยนร เปนแบบมาตราสวนประเมนคา (Rating Scale) 5 ระดบของลเคอรท (Likert Scale) จ านวน 20 ขอ ผวจยมการด าเนนขนตอน ดงน 2.3.1 ศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของเพอศกษาความหมายและพฤตกรรมความพงพอใจในการเรยนร รวมถงวธการสรางแบบความพงพอใจตอการจดการเรยนร 2.3.2 ก าหนดรปแบบความพงพอใจโดยเปนแบบมาตราสวนประเมนคา 5 ระดบของลเครทเปนระดบความพงพอใจของผเรยน โดยก าหนดเกณฑการใหคะแนน ดงน

2.3.3 สรางแบบประเมนความพงพอใจจ านวน 30 ขอ โดยมองคประกอบการประเมนทเปนรายขอของแตละดาน ไดแก ดานบทบาทผสอน ดานกจกรรมการเรยนร ดานสอการเรยนการสอน ดานการวดและประเมนผล และดานประโยชนทผเรยนไดรบ 2.3.4 น าแบบประเมนความพงพอใจทสรางขนใหอาจารยทปรกษาวทยานพนธพจารณาความชดเจนและความเหมาะสมของภาษาทใชและปรบปรงแกไข 2.3.5 น าแบบประเมนความพงพอใจทปรบปรงแกไขใหผเชยวชาญตรวจสอบคาความสอดคลองระหวางขอค าถามกบนยามทตองการวด (Index of Consistency: IC) ความครอบคลมของขอค าถาม รวมถงความชดเจนของภาษาน ามาปรบปรงแกไข และคดเลอกขอค าถามของแบบประเมนความพงพอใจทมคาดชนความสอดคลอง (IC) ตงแต 0.67-1.00 จ านวน 20 ขอ 2.3.6 น าแบบประเมนความพงพอใจใชกบกลมเปาหมายและวเคราะหหาคาความเชอมนของแบบประเมนโดยใชวธการหาคาสมประสทธแอลฟา (Alpha Coefficient) ของ Lee Cronbach มคาเทากบ 0.74 2.4 แบบบนทกภาคสนามของผวจย แบบบนทกภาคสนามเปนแบบบนทกของผวจยทใชบนทกเหตการณตาง ๆ ทเกดขนขณะจดการเรยนรและสอดแทรกความคดเหน ผวจยมการด าเนนขนตอน ดงน 2.4.1 ก าหนดกรอบแนวคดและขอบขายพฤตกรรมทจะบนทกเกยวกบ

ความพงพอใจมากทสด 5 คะแนน ความพงพอใจมาก 4 คะแนน ความพงพอใจปานกลาง 3 คะแนน ความพงพอใจนอย 2 คะแนน ความพงพอใจนอยทสด 1 คะแนน

61

เหตการณตาง ๆ ทเกดขนในขณะการจดการเรยนรเพอใหสอดคลองกบวตถประสงคในการวจย 2.4.2 สรางแบบบนทกภาคสนามใหอาจารยทปรกษาวทยานพนธตรวจสอบและน าขอเสนอแนะปรบปรงแกไข 2.4.3 น าแบบบนทกภาคสนามทแกไขใหผเชยวชาญตรวจสอบความถกตองและใชเกบรวบรวมขอมลกบกลมเปาหมาย 2.5 แบบสมภาษณนกเรยนตอการจดการเรยนร แบบสมภาษณนกเรยนตอการจดการเรยนรเปนแบบสมภาษณทไมมโครงสราง โดยสมภาษณภายหลงสนสดการจดการเรยนร มการด าเนนขนตอน ดงน 2.5.1 ก าหนดขอค าถามหรอค าสมภาษณใหสอดคลองกบวตถประสงคการวจยและสรางแบบสมภาษณนกเรยนใหอาจารยทปรกษาวทยานพนธตรวจสอบและปรบปรงแกไข 2.5.2 น าแบบสมภาษณใหผเชยวชาญตรวจสอบความถกตองและปรบปรงแกไขและน าไปใชเกบรวบรวมขอมลกบกลมเปาหมาย 5. การเกบรวบรวมขอมล การวจยครงน ผวจยด าเนนการเกบรวบรวมขอมลในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2559 จ านวน 16 ชวโมง ด าเนนการเกบรวบรวมขอมล ดงน 1. กอนการทดลอง 1.1 ผวจยชแจงวตถประสงคของการวจยและด าเนนการทดสอบกอนเรยนกบกลมเปาหมาย โดยใชแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรและแบบทดสอบวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรใชระยะเวลา 2 ชวโมง (รวมชวโมงในแผนการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE) 2. ด าเนนการทดลอง 2.1 ผวจยด าเนนการทดลองโดยใชหลกการกญแจ 5 ดอกเขาส BBL ทประกอบดวยกญแจดอกท 2-5 ไดแก หองเรยน กระบวนการเรยนร หนงสอเรยน และสอการเรยนร 2.2 ผวจยด าเนนการจดการเรยนรตามแผนการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE และเกบรวบรวมขอมลเชงคณภาพจากการสงเกตพฤตกรรมการเรยนรของผเรยนดวยแบบบนทกภาคสนาม 3. หลงการทดลอง 3.1 ด าเนนการทดสอบหลงการจดการเรยนรแกกลมเปาหมาย โดยใชแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนและแบบทดสอบวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรชดเดมกบการ

62

ทดสอบกอนเรยนใชระยะเวลา 2 ชวโมง (รวมชวโมงในแผนการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE) และด าเนนการประเมนความพงพอใจดวยแบบประเมนความพงพอใจ 3.2 ด าเนนสมภาษณผเรยนตอการจดการเรยนร 3.3 วเคราะหขอมลจากแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร แบบทดสอบวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร และแบบประเมนความพงพอใจตอการจดการเรยนรโดยวธการทางสถต 3.4 น าขอมลจากสงเกตพฤตกรรมการเรยนรของผเรยนจากแบบบนทกภาคสนามและแบบสมภาษณผเรยนตอการจดการเรยนรประมวลผล เรยบเรยงและน าเสนอในรปความเรยง 6. การวเคราะหขอมล ผวจยด าเนนการวเคราะหขอมลจากการเกบรวบรวมขอมล ดงน 1. น าคะแนนจากการท าแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรวเคราะหหาคาทางสถตโดยใชคาเฉลย (Mean: 𝜇) คาเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation: ) และคารอยละ (Percentage) 2. วเคราะหระดบผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรหลงการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE โดยน าคาเฉลยรอยละเทยบกบเกณฑการประเมนของส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา แสดงดงตาราง 5 ตาราง 5 เกณฑการประเมนของส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา

ทมา: ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน, 2554: 22

รอยละ ความหมาย 80 - 100 มความสามารถอยในระดบดเยยม 75 - 79 มความสามารถอยในระดบดมาก 70 - 74 มความสามารถอยในระดบด 65 - 69 มความสามารถอยในระดบคอนขางด 60 - 64 มความสามารถอยในระดบปานกลาง 55 - 59 มความสามารถอยในระดบพอใช 50 - 54 มความสามารถอยในระดบผานเกณฑขนต า 0 - 49 มความสามารถอยในระดบต ากวาเกณฑขนต า

63

3. วเคราะหหาคะแนนพฒนาการ (Gain Score) ของผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรดวยวธวดคะแนนเพมสมพทธ (Relative Gain Score) 4. วเคราะหระดบพฒนาการโดยน าคะแนนพฒนาการ (Gain Score) เทยบเกณฑของศรชย กาญจนวาส (2552: 268) โดยน าคะแนนพฒนาการสมพทธแปลผลตามเกณฑระดบพฒนาการ แสดงดงตาราง 6 ตาราง 6 เกณฑคะแนนพฒนาการเทยบระดบพฒนาการ

ทมา: ศรชย กาญจนวาส, 2552: 268 5. น าคะแนนจากการท าแบบทดสอบวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร วเคราะหหาคาทางสถตโดยใชคาเฉลย (Mean: 𝜇) คาเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation: ) และคารอยละ (Percentage) 6. วเคราะหระดบทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรหลงการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE โดยน าคาเฉลยรอยละเทยบกบเกณฑการประเมนของส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา ดงตาราง 5 7. น าคะแนนจากการประเมนความพงพอใจตอการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE หาคาทางสถตโดยใชคาเฉลย (Mean: 𝜇) คาเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation: ) และคารอยละ (Percentage) 8. น าคาเฉลยทงเปนรายขอและแตละดาน ไดแก ดานบทบาทผสอน ดานกจกรรมการเรยนร ดานสอการเรยนการสอน ดานการวดและการประเมนผลและดานประโยชนทผเรยนไดรบแปลผลระดบความพงพอใจ แสดงดงตาราง 7

คะแนนพฒนาการสมพทธ ระดบพฒนาการ

76 - 100 ระดบพฒนาการสงมาก

51 - 75 ระดบพฒนาการสง

26 - 50 ระดบพฒนาการปานกลาง

0 - 25 ระดบพฒนาการระดบตน

64

ตาราง 7 คาเฉลยแปลผลระดบความพงพอใจ

ทมา: บญชม ศรสะอาด, 2545: 51 9. น าขอมลจากการบนทกภาคสนามและการสมภาษณผเรยนวเคราะห ประมวลผล เรยบเรยง และน าเสนอในรปความเรยง 7. สถตทใชในการวจย สถตทใชในการวจยครงนประกอบดวยสถตทใชในการวเคราะหขอมลส าหรบการวจย และสถตทใชในการตรวจสอบคณภาพของเครองมอ มรายละเอยด ดงน 1. สถตทใชในการวเคราะหขอมลส าหรบการวจย 1.1 หาคาเฉลย (μ) ของคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร คะแนนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร และคะแนนความพงพอใจตอการจดการเรยนร โดยใชสตร ดงน (พศษฐ ตณฑวณช, 2543: 47) 𝜇 =

∑ X

N

เมอ 𝜇 หมายถง คาเฉลย ∑ X หมายถง ผลรวมของขอมลทกตว N หมายถง จ านวนขอมลทงหมด 1.2 หาคาเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) ของคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร คะแนนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร และคะแนนความพงพอใจตอการจดการเรยนร โดยใชสตร ดงน (พศษฐ ตณฑวณช, 2543: 62)

ชวงคะแนนเฉลย ความหมาย 1.0 - 1.49 มความพงพอใจตอการเรยนรนอยทสด 1.50 - 2.49 มความพงพอใจตอการเรยนรนอย 2.50 - 3.49 มความพงพอใจตอการเรยนรในระดบปานกลาง 3.50 - 4.49 มความพงพอใจตอการเรยนรในระดบมาก 4.50 - 5.00 มความพงพอใจตอการจดการเรยนรในระดบมากทสด

65

𝜎 = √∑ 𝑥𝑖

2𝑁𝑖=1

𝑁− 𝜇2

เมอ 𝜎. หมายถง คาเบยงเบนมาตรฐาน ∑ 𝑥2 หมายถง ผลรวมของคะแนนแตละคายกก าลงสอง μ หมายถง คาเฉลย N หมายถง จ านวนนกเรยนทงหมด 1.3 หาคาเฉลยรอยละ (Percentage) ของคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร คะแนนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร และคะแนนความพงพอใจตอการจดการเรยนร โดยใชสตร ดงน (บญเรยง ขจรศลป, 2539: 27) 𝜇 รอยละ 100

เมอ 𝜇 รอยละ หมายถง คารอยละของคะแนน 𝜇 หมายถง คาเฉลยของคะแนน N หมายถง จ านวนของคะแนนทงหมดของขอสอบ 1.4 หาคะแนนพฒนาการ (Gain Score) ของคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร โดยใชสตร ดงน (ศรชย กาญจนวส, 2552: 266-267)

DS = (Y−X)

F−X ×100

เมอ DS (%) หมายถง คะแนนรอยละของพฒนาการของนกเรยน (คดเปนรอยละ) F หมายถง คะแนนเตมของการวดทงครงแรกและครงหลง X หมายถง คะแนนการวดครงแรก Y หมายถง คะแนนการวดครงหลง 2. สถตทใชในการตรวจสอบคณภาพของเครองมอ 2.1 หาความตรง (Validity) ของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน

66

วทยาศาสตร และแบบทดสอบวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร โดยใชสตรดงน (ทรงศกด ภสออน, 2551: 50) IOC =

∑ R

N

เมอ IOC แทน ดชนความสอดคลองระหวางขอสอบกบจดประสงคการเรยนร ∑ R แทน ผลรวมความคดเหนของผเชยวชาญทงหมด N แทน จ านวนผเชยวชาญ 2.2 การตรวจสอบความตรง (Validity) ของแบบประเมนความพงพอใจตอการจดการเรยนร โดยใชสตร (พวงรตน ทวรตน, 2540: 117 )

IC = ∑ R

N

เมอ IC แทน ดชนความสอดคลองของขอค าถามกบนยามทตองการวด ∑ R แทน ผลรวมความคดเหนของผเชยวชาญทงหมด

N แทน จ านวนผเชยวชาญ 2.3 หาคาความยาก (Difficulty: p) ของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร และแบบทดสอบวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร โดยใชสตร ดงน (Groulund & Linn, 1990: 249-250)

P = R

N

เมอ P แทน ดชนความยากงายของขอสอบแตละขอ

R แทน จ านวนผตอบถกในแตละขอ N แทน จ านวนผเขาสอบทงหมด 2.4 หาคาอ านาจจ าแนก (Power of Discrimination, r) ของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร และแบบทดสอบวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร โดยใชสตร ดงน (Gronlund & Linn, 1990: 249-250)

67

D =RU−RL

N/2

เมอ D หมายถง คาอ านาจจ าแนก RU หมายถง จ านวนผตอบถกขอนนในกลมเกง RL หมายถง จ านวนผตอบถกขอนนในกลมออน N หมายถง จ านวนผเขาสอบทงหมด 2.5 หาคาความเชอมน (Reliability) ของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร และทดสอบวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร โดยใชสตร Kuder-Rechardson 20: KR–20 (ชดชนก เชงเชาว, 2556: 203) r(KR20) =

k

k−1(1 −

∑ pq

S2 )

เมอ r(KU20) หมายถง คาความเชอมนทค านวณจากสตร Kuder-Rechardson: KR20 k หมายถง จ านวนขอสอบทงหมด p หมายถง สดสวนของผสอบผานขอสอบแตละขอ q หมายถง สดสวนของผสอบตกขอสอบแตละขอ = (1 – p) S2 หมายถง ความแปรปรวนของคะแนนรวมทงหมด 2.6 หาคาความเชอมน (Reliability) ของแบบประเมนความพงพอใจตอการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE โดยใชสตรสมประสทธแอลฟา (α-Coefficient) ของ Lee Cronbach โดยใชสตร ดงน (ชดชนก เชงเชาว, 2556: 205) α =

n

n−1(1 −

∑ σi2

σx2 )

เมอ α หมายถง คาความเทยงโดยวธสมประสทธแอลฟา

𝜎𝑖2 หมายถง คาความแปรปรวนของคะแนนทไดจากขอสอบขอท i

𝜎𝑥2 หมายถง ความแปรปรวนของคะแนนเตมทไดจากผสอบทกคน

n หมายถง จ านวนขอสอบ

68

บทท 4

ผลการวจย การวจยเรอง ผลของการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE ทมตอผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร และความพงพอใจตอการจดการเรยนรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ผวจยน าเสนอผลการวจยขอมลตามล าดบ ดงน 1. ขอมลพนฐานของโรงเรยนและกลมเปาหมาย 1.1 ขอมลพนฐานของโรงเรยน 1.2 ขอมลพนฐานกลมเปาหมาย 2. ผลการวจย 2.1 ผลการศกษาสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร 2.2 ผลการศกษาพฒนาการทางการเรยนวทยาศาสตร 2.3 ผลการศกษาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร 2.4 ผลการศกษาระดบผลสมฤทธทางการเรยนและทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร 2.5 ผลการศกษาความพงพอใจตอการจดการเรยนร 2.6 ผลการบนทกพฤตกรรมของนกเรยน 2.7 ผลการสมภาษณความคดเหนของนกเรยนหลงการจดการเรยนร 1. ขอมลพนฐานของโรงเรยนและกลมเปาหมาย ผวจยด าเนนการศกษาขอมลพนฐานของโรงเรยนและขอมลพนฐานของกลมเปาหมายสามารถน าเสนอพอสงเขป ดงน 1.1 ขอมลพนฐานของโรงเรยน โรงเรยนบานตนหยงดาลอตงอยเลขท 100/4 หมท 1 ต าบลตนหยงดาลอ อ าเภอ ยะหรง จงหวดปตตาน มเนอททงหมด 3 ไร จดตงขนเมอวนท 17 สงหาคม 2497 สงกดส านกงานการศกษาขนพนฐาน ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาปตตาน เขต 1 มสภาพชมชนรอบบรเวณสถานศกษามลกษณะเปนชมชนเลก ๆ ทมสถานอนามยและมสยดอยบรเวณใกลเคยงกบสถานศกษา มประชากรในชมชนโดยประมาณ 1,700 คน สวนใหญประกอบอาชพหลกเกษตรกรรม

69

เนองจากมสภาพเปนทราบลมและไดรบน าจากกรมชลประทาน สวนใหญนบถอศาสนาอสลาม และมการด ารงชวตอยอยางพอเพยง ปจจบนมการจดการศกษาตงแตระดบปฐมวยถงระดบประถมศกษา มจ านวนนกเรยนทงหมด 191 คน และมบคลากรในสถานศกษาทงหมด 16 คน แสดงดงตาราง 8 ตาราง 8 ขอมลพนฐานของโรงเรยนบานตนหยงดาลอ ปการศกษา 2559

2. ขอมลพนฐานของกลมเปาหมาย กลมเปาหมาย คอ นกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2559 โรงเรยนบานตนหยงดาลอ อ าเภอยะหรง จงหวดปตตาน มจ านวน 24 คน เพศชาย 11 คน คดเปนรอยละ 45.83 เพศหญง 13 คน คดเปนรอยละ 54.17 นกเรยนทงหมดนบถอศาสนาอสลาม โดยผวจยน าเสนอขอมลโดยจ าแนกตามเพศ อาย และศาสนา แสดงดงตาราง 9 ตาราง 9 ขอมลพนฐานของกลมเปาหมายจ าแนกตามเพศ อายและศาสนา

ขอมลพนฐาน จ านวน (คน) รอยละ จ านวนนกเรยน ชาย 99 51.83

หญง 92 48.17 รวม 191 100.00 จ านวนบคลากร ผอ านวยการโรงเรยน 1 6.25

คร 9 56.25 พนกงานราชการ 4 25.00 วทยากรอสลาม 2 12.50

รวม 16 100.00

ขอมลพนฐานของกลมเปาหมาย จ านวน (คน) รอยละ เพศ ชาย

หญง 11 13

45.83 54.17

อาย 11 ป 12 ป 13 ป

1 18 5

4.17 75.00 20.83

ศาสนา อสลาม 24 100.00

70

นอกจากนกลมเปาหมายมระดบผลการเรยนวชาวทยาศาสตรกอนการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE แสดงดงตาราง 10 ตาราง 10 ระดบผลการเรยนวชาวทยาศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 โรงเรยนบานตนหยงดาลอ ปการศกษา 2558 กอนการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE

2. ผลการวจย 2.1 ผลของการศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร ผลการศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 กอนและหลงการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE แสดงดงตาราง 11 ตาราง 11 คาเฉลย (𝜇) คาเบยงเบนมาตรฐาน ( ) และคาเฉลยรอยละ (𝝁รอยละ) และระดบคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรกอนและหลงการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE

ระดบผลการเรยน จ านวน (คน) รอยละ 4.0 4 16.67 3.5 3 12.50 3.0 1 4.17 2.5 5 20.83 2.0 2 8.33 1.5 2 8.33 1.0 7 29.17 0.0 0 0.00 รวม 24 100.00

การทดสอบ คะแนนเตม 𝝁 𝝁 รอยละ ระดบผลสมฤทธทางการเรยน กอนเรยน 30 9.00 1.87 30.00 ต ากวาเกณฑขนต า หลงเรยน 30 19.83 1.37 66.11 คอนขางด

71

จากตาราง 11 นกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ทไดรบการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE มผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรหลงเรยนสงกวากอนเรยน โดยมคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรกอนเรยนเฉลยเทากบ 9.00 คดเปนรอยละ 30.00 มผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรอยในระดบต ากวาเกณฑขนต า และมคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนหลงเรยนเฉลยเทากบ 19.83 คดเปนรอยละ 66.11 มผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรอยในระดบคอนขางด เมอพจารณาคะแนนของผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 กอนและหลงการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE ในดานความรความจ า ความเขาใจ การน าไปใช และการวเคราะห สามารถแจกแจงความถ แสดงดงตาราง 12 ตาราง 12 คาเฉลย (𝜇) คาเบยงเบนมาตรฐาน ( ) ของคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร กอนและหลงการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE

จากตาราง 12 ผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 กอนและหลงการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE ในดานความรความจ า ความเขาใจ การน าไปใช และการวเคราะหหลงเรยนสงกวากอนเรยน โดยมคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรกอนเรยนในดานความรความจ าเฉลยเทากบ 1.92 ดานความเขาใจเฉลยเทากบ 2.29 ดานการน าไปใชเฉลยเทากบ 2.58 และดานการวเคราะหเฉลยเทากบ 2.21 และมผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรหลงเรยนในดานความรความจ าเฉลยเทากบ 4.33 ดานความเขาใจเฉลยเทากบ 5.29 ดานการน าไปใชเฉลยเทากบ 5.00 และดานการวเคราะหเฉลยเทากบ 5.21 2.2 ผลการศกษาพฒนาการทางการเรยนวทยาศาสตร ผลการศกษาพฒนาการทางการเรยนวทยาศาสตร เพอศกษาพฒนาการทางการ

ล าดบท ผลสมฤทธทางการเรยน คะแนนเตม (30)

กอนเรยน หลงเรยน 𝝁 𝝁

1 ความรความจ า 7 1.92 1.25 4.33 0.76 2 ความเขาใจ 8 2.29 1.20 5.29 0.95 3 การน าไปใช 8 2.58 1.18 5.00 0.72 4 การวเคราะห 7 2.21 1.28 5.21 0.66

72

เรยนวทยาศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 หลงการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE โดยวเคราะหหาคะแนนพฒนาการ (Growth Score) ดวยวธวดคะแนนเพมสมพทธ (Relative Gain Score) แสดงดงตาราง 13 ตาราง 13 คะแนนและระดบพฒนาการทางการเรยนวทยาศาสตรหลงการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE

เลขท

คะแนน กอนเรยน หลงเรยน ความแตกตาง พฒนาการสมพทธ (%) ระดบพฒนาการ

1 9 20 11 52.38 สง 2 11 19 8 42.11 ปานกลาง 3 8 17 9 40.91 ปานกลาง

4 9 20 11 52.38 สง 5 7 20 13 56.52 สง 6 10 20 10 50.00 ปานกลาง 7 9 18 9 42.86 ปานกลาง 8 10 20 10 50.00 ปานกลาง 9 8 19 11 50.00 ปานกลาง 10 10 20 10 50.00 ปานกลาง 11 12 23 11 61.11 สง 12 9 20 11 52.38 สง 13 8 20 12 54.55 สง 14 10 20 10 50.00 ปานกลาง 15 6 19 13 54.17 สง 16 11 22 11 57.89 สง 17 9 20 11 52.38 สง 18 6 20 14 58.33 สง 19 13 22 9 52.94 สง 20 10 21 11 55.00 สง

21 9 20 11 52.38 สง 22 8 19 11 50.00 ปานกลาง

73

ตาราง 13 (ตอ)

จากตาราง 13 คะแนนพฒนาการทางการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 หลงการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE พบวา นกเรยนจ านวน 24 คน มคะแนนพฒนาการทางการเรยนวทยาศาสตรเฉลยเทากบ 51.61 มพฒนาการอยในระดบสง คะแนนพฒนาการสงสดเทากบ 61.11 พฒนาการอยในระดบสง คะแนนพฒนาการนอยสดเทากบ 40.91 พฒนาการอยในระดบปานกลาง

เมอพจารณาระดบพฒนาการทางการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 หลงการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE โดยแจกแจงความถ แสดงดงตาราง 14 ตาราง 14 ระดบพฒนาการทางการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 หลงการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE โดยพจารณาความถ

จากตาราง 14 ระดบพฒนาการทางการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 หลงการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE เมอพจารณาความถ พบวา นกเรยนมระดบพฒนาการสง จ านวน 16 คน คดเปนรอยละ 66.67 และพฒนาการระดบปานกลางจ านวน 8 คน คดเปนรอยละ 33.33

เลขท

คะแนน กอนเรยน หลงเรยน ความแตกตาง พฒนาการสมพทธ (%) ระดบพฒนาการ

23 5 17 12 48.00 ปานกลาง 24 9 20 11 52.38 สง

เฉลย 9.00 19.83 10.83 51.61 สง

คะแนนพฒนาการสมพทธ ระดบพฒนาการ จ านวน (คน) รอยละ 76 - 100 พฒนาการระดบสงมาก 0 0.00 51 - 75 พฒนาการระดบสง 16 66.67 26 – 50 พฒนาการระดบปานกลาง 8 33.33 0 - 25 พฒนาการระดบตน 0 0.00

74

2.3 ผลการศกษาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ผลการศกษาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร เพอเปรยบเทยบทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 กอนและหลงการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE แสดงดงตาราง 15 ตาราง 15 คาเฉลย (𝜇) คาเบยงเบนมาตรฐาน ( ) และคาเฉลยรอยละ (𝝁รอยละ) และระดบทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรกอนและหลงการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE

จากตาราง 15 นกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ทไดรบการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE มคะแนนทกษะบวนการทางวทยาศาสตรหลงเรยนสงกวากอนเรยน โดยมคะแนนกอนเรยนเฉลยเทากบ 5.25 คดเปนรอยละ 26.25 ของคะแนนเตม มทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรอยในระดบต ากวาเกณฑขนต า และมคะแนนหลงเรยนเฉลยเทากบ 13.08 คดเปนรอยละ 65.42 มทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรอยในระดบคอนขางด เมอพจารณาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 กอนและหลงการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE ในแตละดานของทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ไดแก 1. ทกษะการสงเกต 2. ทกษะการวด 3. ทกษะการค านวณ

4. ทกษะการจ าแนกประเภท 5. ทกษะการหาความสมพนธระหวางสเปสกบสเปสและสเปสกบเวลา 6. ทกษะการจดกระท าและสอความหมายขอมล

7. ทกษะการลงความคดเหนจากขอมล

8. ทกษะการพยากรณ โดยแจกแจงความถ แสดงตาราง 16

การทดสอบ คะแนนเตม 𝝁 𝛍รอยละ ระดบทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร กอนเรยน 20 5.25 1.57 26.25 ต ากวาเกณฑขนต า หลงเรยน 20 13.08 0.93 65.42 คอนขางด

75

ตาราง 16 คาเฉลย (𝜇) และคาเบยงเบนมาตรฐาน ( ) ของคะแนนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรในแตละดานของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 กอนและหลงการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE

จากตาราง 16 นกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ทไดรบการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE มทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรในแตละดานหลงเรยนสงกวากอนเรยน โดยมคะแนนกอนเรยนในแตละดานของทกษะการสงเกตเฉลยเทากบ 0.72 ทกษะการวดเฉลยเทากบ 0.83 ทกษะการค านวณเฉลยเทากบ 0.63 ทกษะการจ าแนกประเภทเฉลยทากบ 0.79 ทกษะการหาความสมพนธระหวางสเปสกบสเปสและสเปสกบเวลาเฉลยเทากบ 0.38 ทกษะการจดกระท าและสอความหมายขอมลเฉลยเทากบ 0.67 ทกษะการลงความคดเหนจากขอมลเฉลยเทากบ 0.46 และทกษะการพยากรณเฉลยเทากบ 0.00 และมคะแนนหลงเรยนของทกษะการสงเกตเฉลยเทากบ 2.04 ทกษะการวดเฉลยเทากบ 1.79 ทกษะการค านวณเฉลยเทากบ 1.38 ทกษะการจ าแนกประเภทเฉลยเทากบ 2.00 ทกษะการหาความสมพนธระหวางสเปสกบสเปสและสเปสกบเวลาเฉลยเทากบ 1.29 ทกษะการจดกระท าและสอความหมายขอมลเฉลยเทากบ 1.42 ทกษะการลงความคดเหนจากขอมลเฉลยเทากบ 1.25 และทกษะการพยากรณเฉลยเทากบ 1.92

ล าดบท ทกษะกระบวนการทาง วทยาศาสตรพนฐาน

คะแนนเตม (20)

กอนเรยน หลงเรยน 𝝁 𝝁

1 การสงเกต 3 0.72 0.55 2.04 0.55 2 การวด 3 0.83 0.56 1.79 0.59 3 การค านวณ 2 0.63 0.58 1.38 0.49 4 การจ าแนกประเภท 3 0.79 0.51 2.00 0.29 5 การหาความสมพนธระหวางสเปส

กบสเปสและสเปสกบเวลา 2 0.38 0.49 1.29 0.46

6 การจดกระท าและสอความหมายขอมล 2 0.67 0.48 1.42 0.50 7 การลงความคดเหนจากขอมล 2 0.46 0.51 1.25 0.44 8 การพยากรณ 3 0.00 0.78 1.92 0.58

76

2.4 ผลการศกษาระดบผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรและทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ผลการศกษาระดบผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรและทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรหลงการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE แสดงดงตาราง 17 และตาราง 18 ตามล าดบ ตาราง 17 ระดบผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 หลงการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE โดยพจารณาความถ

จากตาราง 17 ระดบผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรหลงการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE เมอพจารณาความถ พบวา นกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนหลงเรยนระดบดมาก จ านวน 1 คน คดเปนรอยละ 4.17 ระดบด จ านวน 3 คน คดเปนรอยละ 12.50 ระดบคอนขางด จ านวน 13 คน คดเปนรอยละ 54.17 ระดบปานกลาง จ านวน 5 คน คดเปนรอยละ 20.83 และระดบพอใช จ านวน 2 คน คดเปนรอยละ 8.33 นกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรหลงการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE อยในระดบคอนขางดขนไป จ านวน 17 คน คดเปนรอยละ 70.84

ชวงคะแนนเปนรอยละ ระดบผลสมฤทธทางการเรยน จ านวน (คน) รอยละ 80 - 100 ดเยยม 0 0.00 75 - 79 ดมาก 1 4.17 70 - 74 ด 3 12.50 65 - 69 คอนขางด 13 54.17 60 - 64 ปานกลาง 5 20.83 55 – 59 พอใช 2 8.33 50 - 54 ผานเกณฑขนต า 0 0.00 0 - 49 ต ากวาเกณฑขนต า 0 0.00

รวม 24 100.00

77

ตาราง 18 ระดบทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 หลงการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE โดยพจารณาความถ

จากตาราง 18 ระดบทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรหลงการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE เมอพจารณาความถ พบวา นกเรยนมระดบทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรระดบดมาก จ านวน 2 คน คดเปนรอยละ 8.33 ระดบด จ านวน 4 คน คดเปนรอยละ 16.67 ระดบคอนขางด จ านวน 13 คน ระดบปานกลาง จ านวน 4 คน คดเปนรอยละ 16.67 และระดบพอใช จ านวน 1 คน คดเปนรอยละ 4.17 นกเรยนมทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรหลงการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE อยในระดบคอนขางดขนไปจ านวน 19 คน คดเปนรอยละ 79.17 2.5 ผลการศกษาความพงพอใจตอการจดการเรยนร ผลการศกษาความพงพอใจ เพอศกษาความพงพอใจของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ตอการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE โดยใชคาเฉลยทเปนรายขอและแตละดานขององคการประเมน ไดแก 1. ดานบทบาทผสอน 2. ดานกจกรรมการเรยนร 3. ดานสอการเรยนการสอน 4. ดานการวดและประเมนผล 5. ดานประโยชนทผเรยนไดรบ แปลผลของระดบความพงพอใจ แสดงดงตาราง 19

ชวงคะแนนเปนรอยละ ระดบผลสมฤทธทางการเรยน จ านวน (คน) รอยละ 80 - 100 ดเยยม 0 0.00 75 - 79 ดมาก 2 8.33 70 - 74 ด 4 16.67 65 - 69 คอนขางด 13 54.17 60 - 64 ปานกลาง 4 16.67 55 – 59 พอใช 1 4.17 50 - 54 ผานเกณฑขนต า 0 0.00 0 - 49 ต ากวาเกณฑขนต า 0 0.00

78

ตาราง 19 คาเฉลย (𝜇) คาเบยงเบนมาตรฐาน ( ) และระดบความพงพอใจของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ทไดรบการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE

องคประกอบการประเมน 𝝁 𝝈 ระดบความพงพอใจ บทบาทผสอน 4.35 0.66 มาก 1. นกเรยนพงพอใจทครคอยกระตนใหมแรงจงใจในการเรยนร

4.25 0.68 มาก

2. นกเรยนพงพอใจทครเปดโอกาสใหซกถามและรบฟงความคดเหน

4.38 0.58 มาก

3. นกเรยนพงพอใจทครคอยอ านวยความสะดวกและชวยเหลอ เมอนกเรยนมขอสงสยและปญหา

4.29 0.69 มาก

4. นกเรยนพงพอใจทครมปฏสมพนธทด 4.42 0.72 มาก 5. นกเรยนพงพอใจทครใหค าตชมทเปนประโยชน 4.42 0.65 มาก กจกรรมการเรยนร 4.39 0.58 มาก 6. นกเรยนพงพอใจทมการขบเคลอนอารมณใหรสกดรสกตนตว รสกสนก ผอนคลาย และสนใจทจะเรยนร

4.33 0.70 มาก

7. นกเรยนพงพอใจทมการทบทวนเนอหาและน าเสนอเนอหาใหมดวยการใชสอทนาสนใจ ท าใหนกเรยนเขาใจไดงายและจดจ าไดด

4.13 0.54 มาก

8. นกเรยนพงพอใจทมการใชทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรในการสบหาความร ท าใหนกเรยนมทกษะในการสบหาความรไดดขน

4.33 0.56 มาก

9. นกเรยนพงพอใจทเรยนรดวยการลงมอปฏบตจรงจากการทดลอง ท าใหนกเรยนเขาใจงายและจดจ าไดด

4.67 0.48 มากทสด

10. นกเรยนพงพอใจทมการโตเถยงกน และไดแลกเปลยนความคดเหน ท าใหนกเรยนไดตรวจสอบขอผดพลาด และเกดการขยายความคดใหเขาใจยงขน

4.42 0.58 มาก

79

ตาราง 19 (ตอ)

องคประกอบการประเมน 𝝁 𝝈 ระดบความพงพอใจ 11. นกเรยนพงพอใจทมการเรยนรทเชอมโยงกบเหตการณในชวตประจ าวนของนกเรยน ท าใหมความเขาใจยงขน

4.46 0.59 มาก

สอการเรยนการสอน 4.21 0.57 มาก 12. นกเรยนพงพอใจทใชสอในการกระตนการคดและสรางความสนใจแกนกเรยน

4.38 0.49 มาก

13. นกเรยนพงพอใจทมสอทสรางสรรคและนาสนใจ ท าใหนกเรยนจดจ างายและเขาใจไดด

4.21 0.59 มาก

14. นกเรยนพงพอใจทจดสอเพอการเรยนรทเหมาะสมตามวยของนกเรยน ท าใหนกเรยนเรยนรไดดขน

4.04 0.62 มาก

การวดและประเมนผล 4.10 0.57 มาก 15. นกเรยนพงพอใจทมการวดและประเมนผลทหลากหลาย เชน ท าใบกจกรรม ท าการทดลอง ท าแผงผงความคด หรอจากการน าเสนอหนาชนเรยน

3.96 0.69 มาก

16. นกเรยนพงพอใจมการวดผลทเหมาะกบวยของนกเรยน

4.04 0.75 มาก

17. นกเรยนพงพอใจทมสวนรวมในการประเมนผล 4.29 0.55 มาก ประโยชนทผเรยนไดรบ 4.33 0.74 มาก 18. นกเรยนพงพอใจทไดฝกการคดสรางสรรค คดวเคราะหและคดอยางมเหตผล

4.33 0.76 มาก

19. นกเรยนพงพอใจทไดฝกทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ท าใหสามารถตดสนใจและแกปญหาได

4.42 0.72 มาก

20. นกเรยนพงพอใจทไดฝกใหมความรบผดชอบตอตนเอง และสวนรวมดวยความตงใจและเตมใจ

4.25 0.74 มาก

เฉลย 4.30 0.63 มาก

80

จากตาราง 19 ผลการประเมนความพงพอใจตอการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE ตามรายขอ นกเรยนมความพงพอใจในการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE เฉลยเทากบ 4.30 มความพงพอใจในระดบมาก เมอพจารณาระดบความพงพอใจของนกเรยนในแตละองคประกอบของการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE ประกอบดวย ดานบทบาทผสอน ดานกจกรรมการเรยนร ดานสอการเรยนการสอน ดานการวดและประเมนผล ดานการวดและประเมนผลและดานประโยชนทผเรยนไดรบ แสดงดงตาราง 20 ตาราง 20 ระดบความพงพอใจของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ตอการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE ในแตละองคประกอบ

จากตาราง 20 ระดบความพงพอใจของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ตอการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE ในแตละองคประกอบ พบวา นกเรยนมความพงพอใจตอกจกรรมการเรยนรเฉลยเทากบ 4.39 อยในระดบมาก ซงนกเรยนมความพงพอใจสงสดในองคประกอบของการจดการเรยนร และองคประกอบรองลงมาตามล าดบนกเรยนมความพงพอใจตอบทบาทผสอนเฉลยเทากบ 4.35 อยในระดบมาก ประโยชนทผเรยนไดรบเฉลยเทากบ 4.33 อยในระดบมาก สอการเรยนการสอนเฉลยเทากบ 4.21 อยในระดบมาก และการวดและประเมนผลเฉลยเทากบ 4.10 อยในระดบมาก ซงนกเรยนมความพงพอใจนอยสดในองคประกอบของการจดการเรยนร เมอพจารณาระดบความพงพอใจของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ตอการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE โดยพจารณาความถ แสดงดงตาราง 21

องคประกอบของการจดการเรยนร ระดบความพงพอใจ

บทบาทผสอน 4.35 0.66 มาก กจกรรมการเรยนร 4.39 0.58 มาก สอการเรยนการสอน 4.21 0.57 มาก การวดและประเมนผล 4.10 0.66 มาก ประโยชนทผเรยนไดรบ 4.33 0.74 มาก เฉลย 4.30 0.63 มาก

81

ตาราง 21 ระดบความพงพอใจของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ตอการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE โดยพจารณาความถ

จากตาราง 21 ระดบความพงพอใจของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ตอการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE เมอพจารณาการแจกแจงความถ พบวา นกเรยนมความพงพอใจระดบมากทสด จ านวน 6 คน คดเปนรอยละ 25.00 และระดบมาก จ านวน 18 คน คดเปนรอยละ 75.00 นกเรยนมความพงพอใจในระดบมากขนไป จ านวน 24 คน คดเปนรอยละ 100.00 2.6 ผลการบนทกพฤตกรรมของนกเรยน การจดการเรยนรครงน ผวจยด าเนนการสงเกตและบนทกเหตการณตางๆ ทเกดขนในการจดการเรยนร ซงด าเนนการสงเกตพฤตกรรมของนกเรยนตามการจดกจกรรมการเรยนร 6 ขนตอน ดงน ขนท 1 ขนขยบกายบรหารสมอง (Warm-up) ผวจยสรางบรรยากาศในชนเรยนใหนกเรยนมการตนตวแบบผอนคลายกอนจะเรยนร โดยใชกจกรรมการเคลอนไหวทางรางกายดวยทายดเสนยดสาย หายใจเขาหายใจออก ทาบรหารสมองดวยการท าทา “จบ-แอล” สลบไปมา การเลนเกม และการฝกนงสมาธ เปนตน กจกรรมดงกลาวเปนการฝกใหสมองสวนหนาและสมองสวนทควบคมกลามเนอสามารถท างานไดดอยางสมดล ชวยเสรมความจ าและเพมประสทธภาพของคลนสมองเพอใหสมองมขดความสามารถเพมมากขน ท าใหนกเรยนมความรสกตนตวและรสกผอนคลายความตงเครยด รวมทงใหจตใจของนกเรยนสงบมากขน ซงบรรยากาศในการปฏบตกจกรรมในชวงแรกเรมของการจดการเรยนรนกเรยนมความรสกไมกลาแสดงออกและไมคอยใหความรวมมอ เนองจากนกเรยนไมคนเคยกบกจกรรมในลกษณะน เมอ

คาเฉลย ระดบความพงพอใจ จ านวน (คน) รอยละ 4.50 - 5.00 มากทสด 6 25.00 3.50 – 4.49 มาก 18 75.00 2.50 – 3.49 ปานกลาง 0 0.00 1.50 – 2.49 นอย 0 0.00 1.00 – 1.49 นอยทสด 0 0.00

82

นกเรยนไดปฏบตซ า ๆ อยางตอเนองกอนเขาสการเรยนรในบทเรยน จากการสงเกตของผวจย ท าใหนกเรยนมความสนใจ กลาแสดงออกมากขน ใหความรวมมอตอกจกรรมในขนน มความพรอมทจะเรยนรตลอดเวลา ตวอยางในแผนการจดการเรยนรสงเกตเหนไดคอ ผเรยนปฏบตการหายใจเขาหายใจออกไดอยางสนกเพลดเพลนและมความสข และในสวนกจกรรมการเลนเกมจากการสงเกตของผวจย นกเรยนใหความรวมมอเปนอยางด นกเรยนสวนใหญแยงกนยกมอขนเพอตอบค าถามจากผวจย และตอบค าถามเกยวกบภาพทมความแตกตางไดอยางรวดเรวและวองไว กจกรรมในขนนท าใหนกเรยนไดผอนคลายอารมณและมความพรอมในการเรยน ขนท 2 ขนตรยมความร (Preparation) ผวจยน าเขาสบทเรยนโดยใหนกเรยนทบทวนในความรเดมและกระตนสมองนกเรยนดวยการใชค าถามลกษณะปลายเปดและใชสอประกอบในการทบทวนความร เพอดงดดใหนกเรยนมความสนใจ เกดขอสงสย และเกดกระบวนการคดของนกเรยน จากการสงเกตของผวจย ขนตอนนในชวงเรมของการจดการเรยนรนกเรยนสวนใหญยงไมคอยใหความรวมมอ ไมกลาแสดงความคดเหน ไมกลาซกถามในสงทตวเองสงสย ท าใหบรรยากาศการเรยนรในชวงแรกเรมของการจดการเรยนรมอปสรรคตอการด าเนนกจกรรมการเรยนร เนองจากมนกเรยนบางคนยงไมสามารถเชอมโยงในความรเดมไดและมบางนกเรยนไมมนใจกบแนวคดของตวเองกลวตอบไมตรงประเดนกบผวจยตงค าถาม ผวจยจงตองเสรมแรงเพอสรางความมนใจใหแกนกเรยน เมอนกเรยนมความคนเคยกบการเรยนทเนนนกเรยนเปนส าคญอยางตอเนองควบกบผวจยสรางบรรยากาศใหเกดการตนตวและดงดดความสนใจดวยการใชสอในการทบทวน ท าใหนกเรยนมความสนใจในการเรยน นกเรยนมการโตตอบ แสดงความคดเหน และซกถามในเรองทตนเองไมเขาใจมากขน โดยไมกงวลในค าตอบวาถกหรอผด ท าใหบรรยากาศในชนเรยนไปในทศทางทดขนเมอเทยบชวงแรก ๆ ของการจดการเรยนร นกเรยนสามารถเชอมโยงในความรเดมไดด เนองจากนกเรยนไดสรางองคความรดวยตนเอง ท าใหนกเรยนเขาใจในเรองทเรยนไดด แตยงมนกเรยนบางคนทไมเคยแสดงความคด ผวจยจงสมเพอตองการตรวจสอบความเขาใจของนกเรยน แตนกเรยนกสามารถอธบายได เชน ผวจยใหนกเรยนอธบายการเปลยนแปลงของสารโดยน าเสนอ Power Point เปนรปของธารน าแขง และใหนกเรยนชวยกนอภปรายวาธารน าแขงมการเปลยนแปลงของสารในลกษณะใด นกเรยนสวนใหญสามารถอธบายไดเนองจากนกเรยนไดลงมอปฏบตศกษาดวยตนเองโดยผานประสาทสมผสทง 5 ท าใหนกเรยนสามารถระลกความรเดมในการอธบายไดอยางเขาใจ ขนท 3 ปรบความร (Relaxation) ขนตอนนเปนขนตอนทผวจยน าเสนอเรองใหม โดยใชสอการสอนจากวสดจรง ชด

83

การสาธต บตรค า บตรภาพ น าเสนอโดย Power Point และวดโอ ผสอนใชค าถามปลายเปดเพอกระตนใหนกเรยนมความสนใจในความรใหม ชวงแรกของการจดกจกรรมนกเรยนไมคอยใหความรวมมอ มนกเรยนบางคนพดคยในขณะทสอน ท าใหผวจยตองมการตกเตอน เนองจากนกเรยนยงคดวาเปนการเรยนแบบเดม ๆ โดยใชการบรรยายทนกเรยนเคยไดรบมา แตเมอนกเรยนไดคนเคยกบการเรยนรในลกษณะนท าใหนกเรยนเกอบทกคนมความสนใจมากขน ใหความส าคญในการเรยนยงขน ท าใหบรรยากาศในการเรยนรดขน โดยนกเรยนมการโตตอบ ซกถามในสวนทสงสยและไมเขาใจ และแสดงความคดเหนเมอผวจยตงประเดนค าถามและน าเสนอเนอหา แสดงใหเหนวานกเรยนใหความส าคญในการเรยนมากขน มความสนใจยงขน ซงในขนนเปนขนสอนเนอหาโดยเนนสอประกอบการสอนและค าถามปลายเปดทกระตนการคดของนกเรยน ท าใหนกเรยนสามารถเชอมโยงขอมลไดอยางรวดเรวและมการโตตอบ ซกถามและแสดงความคดเหนในทสงเรยนไดดขนอยางตอเนอง ขนท 3 ขนปฏบต (Action) รวมกบกลวธ POE ขนตอนนเปนขนตอนทนกเรยนเรยนรดวยตนเอง โดยผวจยน าเสนอสถานการณปญหาใหนกเรยนท านายและใหนกเรยนสบคนหาค าตอบกบสถานการณปญหาทสรางขน และใหอธบายผลทเกดขนจรง โดยใหบนทกขอมล รวบรวมขอมลและสรปขอมล โดยนกเรยนตองออกแบบการทดลองดวยตนเอง ซงกจกรรมในขนนสรางความตนเตนอยางมากเพราะนกเรยนมความชอบทสด เนองจากกอนหนานแทบไมมโอกาสท าการทดลอง ซงชวงแรกของการเรยนรนกเรยนไมสามารถตงสมมตฐานได ผวจยจงตองคอยชแนะแนวทางและอธบายใหนกเรยนเขาใจ ทงนอาจเปนเพราะนกเรยนไมเคยเรยนรดวยตนเอง สงผลใหนกเรยนยงคดไมได ตงสมมตฐานไมเปน จงท าใหการสอนชวงแรกเปนอปสรรคในการจดการเรยนร รวมทงนกเรยนไมสามารถด าเนนกจกรรมดวยตนเอง ตองมผวจยคอยชแนะแนวทางใหนกเรยนสามารถปฏบตกจกรรมได เมอนกเรยนมความคนเคยกบการเรยนรดวยตนเองควบกบผวจยคอยใหก าลงใจและเสรมแรงนกเรยนตลอดเวลา ผวจยสงเกตเหนไดวานกเรยนมความสนใจมากขน มการปฏบตกจกรรมทมการวางแผนดขน มความกระตอรอรนในการท ากจกรรม มความตงใจในการท างาน มการวเคราะหกบปญหา มการสรางค าถาม แสดงความคดเหนภายในกลม และมความสามคคภายในกลม และสามารถลงความคดเหนเพอสรปผลการทดลองได จากการทนกเรยนไดท างานเปนกลมท าใหนกเรยนมแรงจงในการท างานมากขน ซงเปนการเรยนรทเปดโอกาสใหนกเรยนไดสรางองคความรดวยตนเอง 4. ขนอภปราย (Discussion) ขนตอนนเปนขนอภปรายความรจากผลการสบคนหรอผลจากการทดลอง ในขนน

84

ผวจยใหนกเรยนแตละกลมออกน าเสนอหนาชนเรยน เพอตรวจสอบความรความเขาใจของนกเรยน ซงสงเกตไดวาชวงแรกของการจดการเรยนรนกเรยนไมกลาพดและกลาแสดงออกในการน าเสนอหนาชนเรยน แตเมอมการเรยนรโดยใหนกเรยนออกน าเสนอหนาชนบอย ๆ หรอมการรวมกนอภปรายในชนเรยนทกครง ท าใหนกเรยนมความกลาแสดงออก กลาพด และน าเสนอผลสรปผลการทดลองไดอยางเขาใจมากขน เชน นกเรยนสามารถอธบายไดวาการทลกโปงพองขนซงเกดจากการเกดปฏกรยาเคมระหวางผงฟกบน าสมสายชและเกดฟองอากาศซงเปนสารใหม และสารใหมทเกดขนนนคอแกสคารบอนไดออกไซด และหากมการใชผงฟกบน าสมสายชในปรมาณทมากจะท าใหลกโปงแตกได เปนตน ในขนนนกเรยนไดรบรความรใหมจากความรเดมของตนเอง และมความเขาใจในทางวทยาศาสตรดขน ในขณะทมการน าเสนอนกเรยนมความตงใจการอธบายเพอใหเพอนกลมอนรบฟงอยางเขาใจ และกลมอนกใหความรวมมอในการเปนผฟงทด โดยการตรวจสอบผลสรปของกลมตนเองวามความแตกตางจากกลมน าเสนอหรอไม มการซกถามและแสดงความคดเหนเพมเตมในสวนทแตกตางกน ซงในขนนผวจยจะคอยชแนะแนวทางเนอหาใหชดเจนขน คอยใหก าลงใจเพอใหผเรยนแสดงศกยภาพของตนเองออกมาไดอยางเตมท นกเรยนมความตงใจในการท าชนงานเพอใหมความถกตองทสด และผวจยท าการสรปความรอกครงโดยทนกเรยนใหความรวมมอในการสรปพรอมกน ๆ กบผวจย 5. ขนน าความรไปใช (Application) ขนตอนนเปนขนน าความรเดมปรบใชกบกบสถานการณปญหาใหมทมความสมพนธและเชอมโยงกบชวตประจ าวนของนกเรยนและสามารถน าไปใชแกปญหาในสถานการณทก าหนดใหถกตองและเหมาะสม ขนตอนนผวจยมการแจกใบความรทมความสมพนธในชวตประจ าของนกเรยน นกเรยนมความตงใจในการศกษาจากใบความร และมการซกถามดวยการแสดงความคดเหนภายในกลมของตน และมสวนรวมในการโตตอบและอภปรายเกยวกบผลของสารทเกดใหม ซงความรเดมของนกเรยนมการเชอมโยงกบความรใหมไดด เชน สามารถอภปรายไดวาการเกดปฏกรยาเคมเกดไดทงจากมนษยกระท าและเกดจากธรรมชาต สามารถน าไปใชประโยชนในดานตาง ๆ มากมาย เชน การท ายารกษาโรค การท าอาหาร และเครองใชตาง ๆ เปนตน และสามารถอภปรายไดวาสารบางชนดเมอเกดปฏกรยาขนจะเปนอนตรายตอตวเอง เชน ประทด เมอเลนอยางไมระมดระวงอาจท าใหเกดอนตรายกบตวเองได เปนตน และเมอผวจยสรางสถานการณปญหาใหม โดยแจกใบกจกรรมเรอง ภาวะโลกรอนใหแตละกลมศกษาและชวยกนแกปญหากบสถานการณทสรางขน เพอใหผเรยนไดขยายความรเพมเตม จากการสงเกตของผวจย ผเรยนใหความรวมมอเปนอยางดโดยชวยกนคดวเคราะหและแสดงความคดเหนภายในกลมของตนเอง และพยายามท าความเขาใจกบงานทไดรบมอบหมาย โดยซกถามผสอนในสวนทไมเขาใจ และมความตงใจและสามคคภายในกลมเพอใหชนงานส าเรจลลวงไดด ใหความรวมมอในการแลกเปลยนความคดเมอกลมเพอนน าเสนอขอมล และรวมกน

85

ตรวจค าตอบและเฉลยค าตอบ แสดงใหเหนไดวานกเรยนมสนใจในการเรยนและใหความรวมมอในการท ากจกรรม ซงบรรยากาศในชนเรยนเตมไปดวยความสนกสนาน และนกเรยนสวนใหญสามารถอธบายการน าความรไปใชในการแกปญหาสถานการณปญหาทก าหนดขนไดด เชน จากค าถามทใหนกเรยนอธบายการปองกนไมใหเกดภาวะโลกรอนโดยนกเรยนไดเสนอคอ “ใหมการปลกตนไมในสวนบานหลาย ๆ ตน เพอเปนการลดแกสคารบอนไดออกไซดซงเปนตวการทท าใหโลกรอน” และ “ใหปนจกรยานแทนรถจกรยานยนต เมอจะเดนทางในทใกล ๆ เพอเปนการประหยดน ามนและลดแกสทท าใหเกดโลกรอน เปนตน 2.7 ผลการสมภาษณความคดเหนของนกเรยนหลงการจดการเรยนร หลงการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE นกเรยนแสดงความคดเหนตอการจดการเรยนร ดงน ผวจย: นกเรยนรสกอยางไรตอการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE นกเรยนคนท 1 “...มความรสกชอบมากตอการจดกจกรรมการเรยนร เพราะท าใหรสกไมเบอ มความสนก ตนเตนตลอดเวลาเมอมการทดลอง และมสอการเรยนรทนาสนใจท าใหมความรความเขาใจในบทเรยนไดดขนและสามารถไปใชในชวตประจ าวนได...” (S1, มกราคม 2560) นกเรยนคนท 2 “...มความสนก รสกชอบและตนเตนทกครงเมอไดทดลอง เพราะท าใหเขาใจมากขน ยงใหท านายท าใหอยากรค าตอบมากยงขน มความสนกทไดท างานเปนกลม เพราะเพอนในกลมชวยกนท าการทดลองและชวยกนสรปผลการทดลอง และเสยสละออกหนาชนเพอสรปผลทดลอง จงท าใหมความรดในการเรยนรอยางน...” (S2, มกราคม 2560) นกเรยนคนท 3 “...มความรสกตนเตน สนกและทาทายเมอไดเรยนอยางน มความรสกสนใจในการเรยนมากขนและสนใจวชาวทยาศาสตรมากขน เพราะไดท าการทดลอง ท าใหไมเบอหนาย ไมงวงและมความอยากรมากขน เพราะเนอหาทเรยนสามารถไปใชในชวตประจ าวนได ท าใหมความเขาใจในเนอหามากขน...” (S3, มกราคม 2560) นกเรยนคนท 4 “...ชอบทเรยนวชาวทยาศาสตรทมการเลนโดยการใหขยบแขนขยบขาขยบหวขยบไหลและมเกมใหเลนกอนเรยน เพราะท าใหรสกสนกและเกดการผอนคลาย ท าใหรสกอยากเรยนรอก เมอไดท าทดลอง มความสนใจและตนเตนกบผลการทดลอง ท าใหเขาใจมากขนและจดไดดขน...” (S4, มกราคม 2560) นกเรยนคนท 5 “...มความรสกชอบทจดกจกรรมการเรยนรทมการผอนคลายกอนเรยน ท าใหสนใจในการเรยนมากขน ยงไดท าการทดลองยงท าใหมความกระตอรอรนอยากทดลอง

86

เพราะอยากรในสงทตงสมมตฐานเหมอนกบผลของการทดลองหรอไม ท าใหรสกตนเตนกบผลการทดลอง และท าใหมความเขาใจมากยงขนเมอสนสดท าการทดลอง เพราะไดความรใหมและน าไปใชในชวตจรงไดเพราะเปนเรองทพบบอยมาก...” (S5, มกราคม 2560) ผวจย: นกเรยนมความรสกชอบในขนตอนใดมากทสดของการจดการเรยนร เพราะเหตใด นกเรยนคนท 1 “...ขนตอนการทดลอง เพราะไดลงมอท าเอง สนกมาก และท าใหเขาใจในเนอหาทเรยนมากขน...” (S1, มกราคม 2560) นกเรยนคนท 2 “...ขนตอนการทดลอง เพราะวาสนก ตนเตน และเขาใจในเนอหามากขนท าใหจ าหรอนกภาพในขนตอนของการปฏบตได....” (S2, มกราคม 2560) นกเรยนคนท 3 “...ขนตอนเคลอนไหวรางกาย เพราะสนกและท าใหผอนคลายกอนเรยน และชอบในขนตอนการทดลองเพราะเขาใจในสงทเรยนท าใหรสกอยากเรยนวทยาศาสตรมากขน...” (S3, มกราคม 2560) นกเรยนคนท 4 “...ขนตอนการทดลอง เพราะตนเตนและสนกมากเมอไดลงมอปฏบต เพราะยงท าใหเขาใจในเนอเนอหาทเรยนและท าใหจ างายเพราะจ าภาพในตอนทดลอง....” (S4, มกราคม 2560) นกเรยนคนท 5 “...ขนตอนการทดลองเพราะท าใหเขาใจในเนอหาทเรยนมากขนและท าใหรสกสนกและไดแสดงความคดทอสระ ไดท างานเปนกลมและไดปรกษาหารอภายในกลมเพอจะสรปผลการทดลอง ท าใหรสกเขาใจในเนอหาทเรยนมากขน....” (S5, มกราคม 2560) ผวจย: การจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE เปนการสงเสรมทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรในการเรยนรแกนกเรยนมากนอยเพยงใด อยางไร นกเรยนคนท 1 “...เปนการสงเสรมใหฝกการท านาย การสงเกตอยางละเอยดและท าใหวองไวมากขน เพราะไดท าการทดลองบอยครง และการทดลองตองใชตาด มอจบ จมกดม ลนชม และหฟงเพอใหไดผลของการทดลอง เชน เมอท าการทดลองเกยวกบลกโปงมหศจรรยตองใชตาสงเกตการเปลยนแปลงระหวางผงฟกบน าสมสายช และเกดปฏกรยาเคมกนไดแกสคารบอนไดออกไซดฟขนและท าใหลกโปงพองขน...” (S1, มกราคม 2560) นกเรยนคนท 2 “...เปนการสงเสรมใหฝกการสงเกตใหละเอยดรอบคอบมากขน เชน การเลนเกมจบผดภาพเพอเปรยบเทยบความเหมอนและความแตกตางของภาพตองใชตาดลกษณะของภาพอยางละเอยด เชน รปราง ลกษณะ สทมความเหมอนและความแตกตางกน...” (S2, มกราคม

87

2560) นกเรยนคนท 3 “….เปนการสงเสรมใหฝกการจ าแนกไดดท าใหรหลกการการจ าแนกมากขนและยงใหรหลกการในการสงเกตและท าใหคดไดเรวท าเรวขน เชน ถาตองการจ าแนกสบกบน ายาลางจานตองจ าแนกตามประโยชนการใชงาน สบเปนสารท าสะอาดรางกายและน ายาลางจานเปนสารท าสะอาดภาชนะ...” (S3, มกราคม 2560) นกเรยนคนท 4 “...เปนการสงเสรมใหฝกการจดกระท าขอมลในการสรปเนอหาใหเขาใจมากยงขน โดยจดกระท าขอมลใหมใหสรปออกมาในแผงผงความคด...” (S4, มกราคม 2560) นกเรยนคนท 5 “...เปนการสงเสรมฝกการสงเกตใหละเอยดมากขน และฝกการวดและการค านวณ เชน ใชการสงเกตในการดลกษณะรปรางของแทงไมทรงสเหลยม เมอไดสมผสกบแทงไดรวาเปนผวเรยบและยงสามารถหาปรมาตรแทงไมทรงสเหลยมไดโดยการวดความกวาง ความยาว ความหนาและน ามาคณกน และรบรวาแทงไมทรงสเหลยมเปนรป 3 มต...” (S5, มกราคม 2560) ผวจย: นกเรยนอยากใหจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE ในหนวยการเรยนร อน ๆ ตอไปหรอไม อยางไร นกเรยนคนท 1 “…อยากคะ อยากใหมการทดลองบอย ๆ จะไดเขาใจและจ าในเนอหาทเรยนไดงายมากขน มองเหนภาพไดดมากกวาเรยนในหนงสอเรยน...” (S1, มกราคม 2560) นกเรยนคนท 2 “…อยากใหมคะ ท าใหเขาใจทเรยนไดงายกวาการทไดเรยนในหนงสออยางเดยว ซงไมมการทดลองท าใหเรยนโดยนกภาพไมออกและไมเขาใจ แตถามการทดลองมากขนจะท าใหนกภาพไดยงขน...” (S2, มกราคม 2560) นกเรยนคนท 3 “…อยากใหมการสอนเชนนมากคะ เพราะวชาวทยาศาสตรเปนวชาทเขาใจยากมากและจ าไดยาก หากมการใชภาพเหมอนทสอนหรอไดท าการทดลองจะท าใหมความเขาใจและจ าไดดขนเพราะไดฝกใหคดเอง ท าเอง และแกปญหาในการทดลองดวยตวเอง…” (S3, มกราคม 2560) นกเรยนคนท 4 “...อยากมากครบ เพราะเคยรสกเบอในการเรยนในหนงสอเรยนอยางเดยว อยากใหมทดลองบอย ๆ เพราะสนก และมความสขทไดท าการทดลอง ท าใหสนใจเรยนมากขนและเขาใจในวชาวทยาศาสตรยงขน...” (S4, มกราคม 2560) นกเรยนคนท 5 “…อยากใหมอกครบ เพราะวชาวทยาศาสตรเขาใจยาก เรยนรทนกภาพไมคอยได ถามการท าใหนกภาพไดงายโดยท าการทดลองหรอเลนกจกรรมบอย ๆ ทสรางความรสกตนเตน นาสนใจ เชน เลนเกม ท าการทดลองบอย ๆ ท าใหอยากรอยากเรยนในวชา

88

วทยาศาสตรมากขน และท าใหเขาใจในเนอหาไดงายมากกวาเดม เพราะการไดท าการทดลองดวยตนเองจะท าใหนกภาพตอนทท าการทดลองไดดและท าใหมความจ าได...” (S5, มกราคม 2560)

89

บทท 5

การอภปรายผลการวจย

การศกษาครงน ศกษาผลของการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE ทมตอผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร และความพง

พอใจตอการจดการเรยนรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 สรปสาระส าคญของการวจย ดงน

วตถประสงคของการวจย 1. เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 กอนและหลงการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE 2. เพอศกษาคะแนนพฒนาการทางการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 หลงการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE 3. เพอเปรยบเทยบทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 กอนและหลงการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE 4. เพอวเคราะหระดบผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรและทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 หลงการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE 5. เพอศกษาความพงพอใจของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ตอการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE สมมตฐานของการวจย 1. นกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ทไดรบการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE มผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรหลงเรยนสงกวากอนเรยน 2. นกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ทไดรบการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE มทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรหลงเรยนสงกวากอนเรยน 3. นกเรยนมความพงพอใจหลงไดรบการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE อยในระดบมาก

90

ขอบเขตของการวจย กลมเปาหมาย คอ นกเรยนชนประถมศกษาปท 6 โรงเรยนบานตนหยงดาลอ อ าเภอยะหรง จงหวดปตตาน จ านวน 24 คน 1 หองเรยน โดยใชเนอหาในการวจยเรอง สารในชวตประจ าวน และด าเนนการจดการเรยนรในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2559 ระยะเวลา 8 สปดาห เปนเวลา 16 ชวโมง ซงตวแปรทศกษาประกอบดวย ตวแปรตน คอ การจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE และตวแปรตาม คอ ผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร และความพงพอใจตอการจดการเรยนร เครองมอทใชในการวจย เครองมอในการวจยประกอบดวย ดงน 1. เครองมอในการจดการเรยนร คอ แผนการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE 2. เครองมอในการเกบรวบรวมขอมลประกอบดวย ดงน 2.1 แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร 2.2 แบบทดสอบวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร 2.3 แบบประเมนความพงพอใจตอการจดการเรยนร 2.4 แบบบนทกภาคสนามของผวจย 2.5 แบบสมภาษณนกเรยนตอการจดการเรยนร การเกบรวบรวมขอมล การวจยครงน ผวจยท าการทดลองและเกบรวบรวมขอมลในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2559 จ านวน 16 ชวโมง โดยด าเนนการเกบรวบรวมขอมลดงน 1. กอนการทดลอง ผวจยชแจงวตถประสงคของการวจยใหนกเรยนเขาใจและใหนกเรยนท าการทดสอบกอนเรยน โดยใชแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรและแบบทดสอบวดทกษะ กระบวนการทางวทยาศาสตรเรอง สารในชวตประจ าวน และเกบรวมรวมขอมลเพอน าไปวเคราะหขอมลตอไป

91

2. ด าเนนการทดลอง ผวจยด าเนนการจดการเรยนรโดยใชแผนการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE เรอง สารในชวตประจ าวน ระยะเวลา 8 สปดาห จ านวน 16 ชวโมง และผสอนเกบรวบรวมขอมลเชงคณภาพจากการสงเกตพฤตกรรมการเรยนรของผเรยนดวยแบบบนทกภาคสนาม 3. หลงการทดลอง ผวจยด าเนนการโดยใหนกเรยนท าการทดสอบหลงการจดการเรยนรโดยใชแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนและแบบทดสอบวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรของชดเดมกบการทดสอบกอนเรยน และใหนกเรยนท าแบบการประเมนความพงพอใจตอการจดการเรยนรดวยแบบประเมนความพงพอใจ จากนนผวจยด าเนนการสมภาษณผเรยนและน าผลการทดสอบจากแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน แบบทดสอบวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร และแบบประเมนความพงพอใจวเคราะหดวยวธทางสถต น าผลบนทกภาคสนามและผลสมภาษณนกเรยนประมวลผล เรยบเรยง และน าเสนอในรปความเรยง การวเคราะหขอมล การวจยครงน ผวจยน าขอมลทรวบรวมไดมาวเคราะหขอมลการวจย ดงน 1. หาความตรง (Validity) ของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรและแบบทดสอบวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร มคาดชนความสอดคลองระหวางแบบทดสอบกบจดประสงคการเรยนร (IOC) เทากบ 0.67-1.00 2. หาระดบความยากงาย (Difficulty: p) คาอ านาจจ าแนก (Discrimination: r) ของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรและแบบทดสอบวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ระดบความยากงายระหวาง 0.23-0.47 และ 0.23-0.53 ตามล าดบ และระดบคาอ านาจจ าแนก 0.27-0.67 และ 0.27-0.60 ตามล าดบ 3. หาความเชอมน (Reliability) ของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรและแบบทดสอบวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร โดยใชสตร Kuder-Rechardson 20 (KR-20) มคาเทากบ 0.92 และ 0.85 ตามล าดบ 4. วเคราะหระดบวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรและทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร โดยหาคาเฉลย (Mean: μ) คาเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation: 𝜎) และคารอยละ (Percentage) และประเมนผลโดยการน าคาเฉลยรอยละเทยบกบเกณฑการประเมนของส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา (ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน, 2554: 22)

92

5. วเคราะหระดบพฒนาการทางการเรยนวทยาศาสตร โดยน าคะแนนพฒนาการ (Gain Score) ดวยวธวดคะแนนเพมสมพทธ (Relative Gain Score) เทยบกบเกณฑระดบพฒนาการของศรชย กาญจนวาส (2552: 268) 6. วเคราะหความพงพอใจตอการจดการเรยนร โดยหาคาเฉลย (Mean: μ) คาเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation: 𝜎) และน าคาเฉลยเทยบเกณฑชวงคะแนนของบญศร ศรสะอาด (2545: 51) และแปลผลเปนระดบความพงพอใจ 7. วเคราะหขอมลเชงคณภาพ โดยน าขอมลจากการสงเกตพฤตกรรมการเรยนรจากแบบบนทกภาคสนามของผวจย และแบบสมภาษณนกเรยนมาวเคราะหประมวลผล เรยบเรยง และน าเสนอในรปความเรยง สรปผลการวจย 1. นกเรยนมคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรหลงเรยนสงกวากอนเรยน โดยมคาเฉลยรอยละของคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรกอนเรยนเทากบ 30.00 และมคาเฉลยรอยละของคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรหลงเรยนเทากบ 66.11 2. นกเรยนมคะแนนพฒนาการทางการเรยนวทยาศาสตรหลงการจดการเรยนรโดยสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE เฉลยเทากบ 51.61 มพฒนาการในระดบสง 3. นกเรยนมคะแนนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรหลงเรยนสงกวากอนเรยน โดยมคาเฉลยรอยละของคะแนนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรกอนเรยนเทากบ 26.25 และมคาเฉลยรอยละของคะแนนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรหลงเรยนเทากบ 65.42 4. นกเรยนมคาเฉลยรอยละของคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรหลงเรยนเทากบ 66.11 ผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรหลงเรยนอยในระดบคอนขางด และนกเรยนมคาเฉลยรอยละของคะแนนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรหลงเรยนเทากบ 65.42 ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรหลงเรยนอยในระดบคอนขางด 5. นกเรยนมความพงพอใจตอการจดการเรยนรโดยสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE อยในระดบมาก อภปรายผลการวจย การวจยเรอง ผลของการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE ทมตอผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร และความพงพอใจตอ

93

การจดการเรยนรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ผวจยอภปรายผลการวจยตามสรปผลการวจย ดงน 1. เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 กอนและหลงการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 กอนและหลงการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE ของคะแนนเตม 30 คะแนน พบวา นกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ทไดรบการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE มผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรหลงเรยนสงกวากอนเรยน โดยมคาเฉลยรอยละของคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรกอนเรยนและหลงเรยนเทากบ 30.00 และ 66.11 ตามล าดบ ทงนอาจเนองจากการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE เปนการจดการเรยนรทน าองคความรของสมองออกแบบกระบวนการจดการเรยนรทงในกจกรรมการเรยนรและสอเพอการเรยนรทเนนผเรยนสนใจและเกดการเรยนรดวยความเขาใจและการจดจ า โดยมขนตอน ของการจดการเรยนร 6 ขนตอนดงน ขนตอนท 1 ขนขยบกายบรหารสมองเปนขนเตรยมตวกอนเรยนรเพอใหผเรยนมความรสกสนกแบบผอนคลายดวยการใชกจกรรมเกม กจกรรมบรหารสมอง การเคลอนไหวรางกาย การนงสมาธ ขนตอนท 2 ขนเตรยมความรเปนขนการน าเขาสบทเรยน โดยผสอนมการตงค าถามปลายเปดและทบทวนความรเดมโดยใชสอการสอนดวยการใชบตรค า บตรภาพ รปภาพและเกม ท าใหผเรยนมความสนใจโดยแสดงออกในรปแบบของการแสดงความคดเหน การซกถาม การโตตอบ มสวนรวมและปฏสมพนธในการจดกจกรรมการเรยนร ขนตอนท 3 ขนปรบความรเปนขนเตรยมสมองใหซมซบกบความรใหม ผสอนจดกจกรรมการเรยนรโดยใชวสดของจรง การด Power Point หรอวดโอ ท าใหผเรยนมความสนใจในเนอหาทเรยน ขนตอนท 4 ขนปฏบตรวมกบกลวธ POE เปนขนตอนทผเรยนไดลงมอปฏบตดวยตนเองจากท านาย สงเกต อธบาย โดยอาศยทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรในการทดลอง การสาธต และการสบคนขอมล ผเรยนสามารถสรางค าถาม แสดงความคดเหน และแลกเปลยนความร ขนตอนท 5 ขนอภปรายเปนขนทผสอนเตรยมขอมลทเปนจรงและถกตอง สงเสรมใหผเรยนไดเกดความคดรวบยอด เปนการเปดโอกาสใหผเรยนไดน าเสนอผลงานและแสดงความคดเหน ผเรยนสามารถอธบายทมาของผลงานพรอมทงน าเสนอและแสดงความคดเหนไดอยางมเหตผล และผเรยนสามารถท าใบกจกรรมทผสอนมอบหมายดวยความเขาใจ และขนตอนท 6 ขนน าความรไปใชเปนขนทผสอนใหผเรยนน าความรเดมประยกตใชกบสถานการณใหมทเชอมโยงในชวตประจ าวน โดยผสอนน าเสนอสถานการณใหมใหผเรยนไดขยายความรเดม และเปดโอกาสใหผเรยนแสดงความคด แลกเปลยนความคด และระดมสมองเพอแกปญหาในสถานการณใหมได ผเรยนมความกระตอรอรนทจะแสดงความคดเหนของตนเองในการ

94

แกปญหาในสถานการณทผสอนสรางขนไดอยางถกตองและเหมาะสม สอดคลองกบงานวจยของอรพนท ตนเมองใจ (2554: 89-92) ไดท าการวจยการใชกจกรรมการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานเปนการเรยนรท าใหผเรยนมความสนใจและตงใจ ท าใหผเรยนมทกษะในการเรยนรในขนลงมอปฏบตท าการทดลอง มการฝกสรางค าถามและแสดงความคดเหน ตลอดจนไดแลกเปลยนการเรยนรจนท าใหผเรยนมปฏสมพนธตอกน ซงเปนการเรยนรอยางมความหมายของผเรยน และสอดคลองกบงานวจยของทศวรรณ ภผาดแร (2557: 1) ไดท าการวจยโดยใชกจกรรมการเรยนรการท านาย สงเกต อธบาย ท าใหผเรยนเกดค าถามและหาค าตอบดวยกระบวนการสบคนหาความรจนเขาใจในความร ท าใหผเรยนเรยนรอยางมความหมายและคงทนในความร จากเหตผลขางตนจงสนบสนนวาการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE สงผลใหผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรสงขน แสดงใหเหนวาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ทไดรบการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE มผลสมฤทธทางการเรยนหลงเรยนสงกวากอนเรยน ซงเปนไปตามสมมตฐานทตงไว 2. เพอศกษาคะแนนพฒนาการทางการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 หลงไดรบการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE การศกษาพฒนาการทางการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 หลงไดรบการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE โดยวเคราะหหาคะแนนพฒนาการ (Growth Score) ดวยวธวดคะแนนเพมสมพทธ (Relative Gain Score) ผลการวจยพบวา นกเรยนมระดบพฒนาการสง รอยละ 66.67 และพฒนาการระดบปานกลาง รอยละ 33.33 และมคะแนนพฒนาการทางเรยนวทยาศาสตรเฉลยเทากบ 51.61 มพฒนาการอยในระดบสง เมอเทยบกบพฒนาการกอนไดรบการเรยนรทอาศยความรเดมและประสบการณทมอยเดมของนกเรยน ทงนเนองจากการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE เปนการเรยนรทเสรมประสบการณเรยนรใหสอดคลองกบการท างานของสมองสวนหนา สวนนอย และสมองทงสองซกทงสมองซกซายและสมองซกขวาใหมประสทธภาพ โดยจดการเรยนรทเนนนกเรยนเปนศนยกลาง นกเรยนมสวนรวมในการเรยน โดยเปดโอกาสใหนกเรยนไดคนพบความรดวยตนเองโดยใชกระบวนการกลมใหสบคนหาค าตอบ ท าใหผเรยนไดมโอกาสแลกเปลยนความคดภายในกลม และสามารถแสดงความคดเหนอยางอสระ โดยผสอนคอยใหค าปรกษา ค าแนะน าและเสรมแรงใหก าลงใจ ท าใหผเรยนมความกระตอรอรนในการสบคนความรจากการทดลองและการสบคน การจดการเรยนรเปดโอกาสใหนกเรยนไดฝกทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ทกษะการคด การตดสนใจ การแกปญหาจากการท านาย สงเกต อธบายเพอใชเปนเหตผลในการอธบายในความรทางวทยาศาสตรใหเขาใจ นอกจากนการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE มการใชสอและจดบรรยากาศทสรางความสนใจให

95

นกเรยนมการตนตว สนใจและจดจ าดวยความเขาใจ สอดคลองกบผลการสมภาษณของผเรยน “....การเรยนในวชาวทยาศาสตรท าใหมความทาทายเมอไดท าการทดลองประกอบดวยสอการเรยนทนาสนใจท าใหงายในการจ าและเขาใจในเนอหามากขน และยงใหฝกทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรใหมความช านาญในการท ากจกรรมการทดลองมากยงขน....” (S1, มกราคม 2560) “....ขนการทดลองท าใหมความสนกและทาทาย มความสนใจในการเรยนวทยาศาสตรมากขน เมอท าการทดลองท าใหมความเขาใจและใหจ าไดดขน เพราะไดฝกใหคดและท าการทดลองดวยตวเอง…”(S3, มกราคม 2560) “....จดกจกรรมการเรยนรทท าใหผอนคลาย เมอไดท ากจกรรมการทดลองท าใหมความสนใจและมความกระตอรอรน และท าใหเขาใจในความรวทยาศาสตรซงสามารถน าไปใชในชวตจรงได....” (S5, มกราคม 2560) ผลจากการจดการเรยนรทใหคนพบความรดวยตวเองจากกระบวนการกลมควบคกบการเกดปฏสมพนธระหวางผเรยนดวยกน และผสอนกบผเรยน ท าใหผเรยนมความสนใจ มความกระตอรอรนและความตงใจ และเกดความเขาใจจากการแลกเปลยนความรสงผลใหผเรยนเกดองคความรดวยตนเอง ซงความรทเกดหลงการจดการเรยนรท าใหผเรยนไดคะแนนพฒนาการแตกตางกน สอดคลองกบศรชย กาญจนวาส (2552: 165) กลาวถงเกยวกบการพฒนาการทางเรยนของผเรยนเกดจากประสบการณทผสอนจดขน โดยผเรยนมการเปลยนแปลงทงทางปรมาณและทางคณภาพของความร ความสามารถ พฤตกรรมหรอลกษณะทางจตใจไปในทศทางทพงประสงคตามเปาหมายของหลกสตร 3. เพอเปรยบเทยบทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 กอนและหลงการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE การศกษาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 กอนและหลงการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE ของคะแนนเตม 20 คะแนน พบวา นกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ทไดรบการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE มทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรหลงเรยนสงกวากอนเรยน โดยมคาเฉลยรอยละของคะแนนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรกอนเรยนและหลงเรยนเทากบ 26.25 และ 65.42 ตามล าดบ ทงนเนองจากการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE เปนการจดการเรยนรทเนนนกเรยนเปนส าคญ เปนการจดการเรยนรทไมเนนใหนกเรยนทองจ าเนอหาวชา แตยงเปดโอกาสและสงเสรมใหนกเรยนรจกใชวธการการสบคนหาค าตอบโดยใชทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร เพอใหนกเรยนไดสรางองคความรดวยตนเอง นกเรยนไดรบโอกาสในการฝกทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรในขนตอนการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE ในขนปฏบต (Action) จากการจดสถานการณเพอใหนกเรยนไดสถานการณปญหาผานการฝกทกษะการพยากรณในขนท านาย (Predict: P) ฝกทกษะการสงเกตในขนสงเกต (Observe: O) โดยใช

96

วธการสบคนหาค าตอบจากท าการทดลองหรอสบคนขอมล และน าขอมลทไดจากการสงเกตจดกระท าและสอความหมายของขอมล โดยอาจมการใชทกษะการจ าแนกประเภท ทกษะการวด ทกษะการค านวณ และทกษะการหาความสมพนธระหวางสเปสกบสเปสและสเปสกบเวลามาเกยวของในบางเนอหา และขนอธบาย (Explain: E) ฝกทกษะการลงความเหนจากขอมล ท าใหนกเรยนเปรยบเทยบผลการท านายและผลการทดลองหรอสบคนขอมลอยางถกตอง และลงความเหนจากขอมลอยางมเหตผลโดยอาศยขอมลจากการทดลองหรอการสบคนมาอางองและสนบสนนเหตผลในการสรปผลการทดลอง การจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE ในขนปฏบตรวมกบกลวธ POE เปนกจกรรมทสงเสรมใหผเรยนไดปฏบตและฝกฝนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรอยางสม าเสมอและตอเนอง ท าใหนกเรยนมทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรหลงเรยนสงกวากอนเรยน สอดคลองกบงานวจยของพชรวรนทร เกลยงนวล (2556:110-110) ไดศกษาเปรยบเทยบทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร เรอง บรรยากาศ (ตอนท 1) ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โดยใชวธสอนแบบ POE พบวานกเรยนมทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรหลงเรยนสงกวากอนเรยน ดวยเหตผลขางตนจงท าใหนกเรยนทไดรบการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE มทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรหลงเรยนสงกวากอนเรยน ซงเปนไปตามสมมตฐานทตงไว 4. เพอวเคราะหระดบผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรและทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 หลงการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE

4.1 ผลการวเคราะหระดบผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 หลงการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE พบวา นกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ทไดรบการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE มผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรหลงเรยนเฉลยเทากบ 19.83 คดเปนรอยละ 66.11 ของคะแนนเตม ผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรหลงเรยนอยในระดบคอนขางด เมอพจารณาเปนรายบคคลและแจกแจงความถ พบวา นกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนระดบดมาก จ านวน 1 คน คดเปนรอยละ 4.17 ระดบด จ านวน 3 คน คดเปนรอยละ 12.50 ระดบคอนขางด จ านวน 13 คน คดเปนรอยละ 54.17 ระดบปานกลาง จ านวน 5 คน คดเปนรอยละ 20.83 และระดบพอใช จ านวน 2 คน คดเปนรอยละ 8.33 นกเรยนมระดบผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรในระดบคอนขางดขนไปจ านวน 17 คน คดเปนรอยละ 70.84 แสดงใหเหนวา การจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE เปนการจดการเรยนรทค านงถงองคความรของสมองนกเรยนในการออกแบบกจกรรมการเรยนร สอการเรยนร บรรยากาศในการเรยนร ตลอดจนสรางเสรมประสบการณใหผเรยนไดเรยนรจากประสบการณจรงโดยฝกทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรในการสบคนหาขอมลจากการท านาย

97

สงเกต อธบาย เปนกจกรรมการเรยนรทฝกใหผเรยนรจกใชกระบวนการคด การตดสนใจหาเหตผลของปญหาทเกดขนจนเกดการเรยนรดวยตนเอง และสามารถสรางองคความรไดจากการแลกเปลยนความรและการมปฏสมพนธตอกนจนเกดความเขาใจและการจดจ า รวมทงไดฝกการมความรบผดชอบตอตนเองและสวนรวม 4.2 ผลการวเคราะหระดบทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 หลงการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE พบวา นกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ทไดรบการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE มทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรหลงเรยนเฉลยเทากบ 13.08 คดเปนรอยละ 65.42 ของคะแนนเตม ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรหลงเรยนอยในระดบคอนขางด เมอพจารณาเปนรายบคคลและแจกแจงความถ พบวา นกเรยนมทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรระดบดมาก จ านวน 2 คน คดเปนรอยละ 8.33 ระดบด จ านวน 4 คน คดเปนรอยละ 16.67 ระดบคอนขางด จ านวน 13 คน คดเปนรอยละ 54.17 ระดบปานกลาง จ านวน 4 คน คดเปนรอยละ 16.67 และระดบพอใช จ านวน 1 คน คดเปนรอยละ 4.17 นกเรยนมระดบทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรในระดบคอนขางดขนไปจ านวน 19 คน คดเปนรอยละ 79.17 แสดงใหเหนวา การจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE เปนการจดการเรยนรทสอดคลองกบการท างานของสมองผเรยน โดยเนนใหผเรยนมโอกาสไดคนพบดวยตวผเรยนเอง โดยอาศยทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรในการศกษาคนควาความรจากการท านาย สงเกต อธบาย และเปดโอกาสใหผเรยนไดฝกใชทกษะกระบวนทางวทยาศาสตรอยางบอย ๆ และตอเนองจนเกดความรความเขาใจในทกษะทใชและสามารถเลอกใชวธการในการสบหาความรทางวทยาศาสตรไดอยางเหมาะสมและมประสทธภาพ สอดคลองกบผลการสมภาษณของผเรยน “....เมอไดเรยนรดวยการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE ท าใหมการใชทกษะการสงเกตในการท าการทดลองไดอยางวองไวมากขน เพราะไดท าการทดลองบอยครง....” (S1, มกราคม 2560) “เมอไดเรยนรดวยการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE ท าใหรหลกการในการสงเกตและท าใหคดไดเรวท าเรวขน....” (S3, มกราคม 2560) 5. ความพงพอใจของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ตอการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE ผลการศกษาความพงพอใจของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 หลงไดรบการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE ผเรยนมความพงพอใจตอการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE เฉลยเทากบ 4.30 อยในระดบมาก สอดคลองกบฉววรรณ ศรสม (2555: 111-112) ไดท าการวจยศกษาความพงพอใจของนกศกษาสถาบนการพลศกษาชนปท 1 สาขาวทยาศาสตรการกฬา วทยาเขตมหาสารคามตอรปแบบการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐาน

98

ผลการวจยพบวา นกศกษามความพงพอใจตอรปแบบการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานอยในระดบมาก และสอดคลองกบพชรวรนทร เกลยงนวล (2556: 109-111) ไดท าการศกษาความพงพอใจโดยใชวธสอนแบบ POE ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ผลการวจยพบวา นกเรยนมความพงพอใจหลงไดรบการจดการเรยนรโดยใชวธสอนแบบ POE อยในระดบมาก ทงนเนองจากการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE เปนการจดการเรยนรทสอดคลองกบการพฒนาการสมองของผเรยน โดยค านงถงอารมณและความรสกของผเรยนเปนส าคญ จดบรรยากาศใหผเรยนผอนคลายและลดความตงเครยด และจดกจกรรมทใชสอการเรยนการสอนทกระตนสมองของผเรยนใหท างานอยางเตมศกยภาพ และเนนใหผเรยนไดสรางองคความรดวยตนเองโดยใหมการสบคนหาความรจากการทดลองหรอการสบคนขอมล ท าใหผเรยนมความทาทายในการคดและทกษะในการเรยนร ฝกสรางค าถามและเปลยนความคด ตลอดจนเกดความคดรวบยอดในสงทเรยนและสามารถประยกตความรทเรยนไปใชกบเหตการณหรอสถานการณทมความสมพนธในชวตประจ าวนไดอยางเหมาะสม ท าใหผเรยนมความเขาใจและจดจ าในการเรยนรไดดยงขน ซงเปนการเรยนรอยางมความหมายและคงทนไดนาน จากผลการวจยของผเรยนทมความพงพอใจตอการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE ในแตละองคประกอบสามารถอธบายไดดงน ดานบทบาทผสอนเฉลยเทากบ 4.35 ผเรยนมความพงพอใจในระดบมาก เนองจากผสอนคอยกระตนสมองของผเรยนใหมความพรอมในการเรยนรตลอดเวลาและเสรมแรงใหผเรยนมแรงจงใจในการเรยนร โดยผสอนคอยใหค าปรกษา ชวยเหลอและรบฟงความคดเหนของผเรยนตลอดเวลา เปดโอกาสใหผเรยนแสดงความคดเหนอยางสรางสรรคและคอยใหก าลงใจในการเรยนรอยางสม าเสมอ และสรางความสมพนธกบผเรยนอยางใกลชด สงผลใหผเรยนรสกอบอนและไวใจในตวผสอน ดานจดกจกรรมการเรยนรเฉลยเทากบ 4.39 ผเรยนมความพงพอใจในระดบมาก เนองจากกจกรรมการเรยนรมการสรางบรรยากาศดวยการผอนคลายสมองกอนเขาสบทเรยน มการทบทวนเนอหาทเรยนรและใชสอทดงดดความสนใจของผเรยน และกระตนสมองใหท างานไดด จดกจกรรมใหผเรยนสรางองคความรดวยตนเอง โดยผเรยนไดสรางความรใหมจากความความรเดม มปฏสมพนธตอกนและแลกเปลยนความรซงกนและกน ตลอดจนความรทเรยนมความสมพนธและเชอมโยงในชวตประจ าวนของผเรยน ท าใหผเรยนรบรในสาระส าคญทเรยนรและท าใหเขาใจและงายในการจดจ า ดานสอการเรยนการสอนเฉลยเทากบ 4.21 ผเรยนมความพงพอใจในระดบมาก เนองจากการจดการเรยนรทใชสอการเรยนการสอนทหลากหลายนาสนใจ ชวยกระตนการคดและ

99

ความสนใจแกผเรยน รวมทงเปนสอทเหมาะสมกบระดบวยของผเรยน ท าใหผเรยนจดจ างายและเขาใจไดด ดานการวดและการประเมนผลเฉลยเทากบ 4.10 ผเรยนมความพงพอใจในระดบมาก เนองจากการจดการเรยนรมวธการวดและการประเมนผลดวยวธทหลากหลายและเหมาะสมกบระดบวยของผเรยน รวมทงผเรยนมสวนรวมในการประเมน สงผลใหผเรยนมความตงใจในการท าผลงานเพอใหมประสทธภาพใหมากทสด ดานประโยชนทผเรยนไดรบเฉลยเทากบ 4.33 ผเรยนความพงพอใจในระดบมาก เนองจากเปนการจดการเรยนรทใหผเรยนสรางองคความรดวยตนเอง โดยใหผเรยนสบคนหาความรเพอพสจนหาค าตอบ สงผลใหผเรยนไดฝกการคดวเคราะห คดอยางสรรค คดอยางมเหตผลและเปนระบบ รวมทงใหผเรยนไดฝกทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรในการแสวงหาความรและน าความรทไดใชในการตดสนใจและแกปญหาได ตลอดจนฝกใหผเรยนรจกมความรบผดชอบในการท างานดวยความตงใจและรบผดชอบตอสวนรวมดวยความเตมใจ ดงนน ผลการศกษาความพงพอใจของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 หลงไดรบการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE ในแตละองคประกอบ ผเรยนมความพงพอใจตอการจดการเรยนรอยในระดบมาก ซงเปนไปตามสมมตฐานทตงไว ขอเสนอแนะ 1. ขอเสนอแนะในการน าผลการวจยไปใช 1.1 ผสอนตองมความรพนฐานและความเขาใจการท างานของสมองตามพฒนาการของผเรยนกอนจดการเรยนร รวมถงพนฐานในดานอน ๆ เพอวางแผนการจดการเรยนรใหสอดคลองความตองการและความถนดของผเรยน และเปนการสรางศกยภาพสงสดในการเรยนรของผเรยน 1.2 การน ากจกรรมการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE ไปใชผสอนควรมการศกษาและท าความเขาใจในรปแบบการจดการเรยนรใหชดเจน 1.3 การจดกจกรรมการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE ควรเพมเวลาใหผเรยนมโอกาสปฏบตกจกรรมในขนสบหาความรไดอยางเตมท 2. ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป 2.1 ควรท าการวจยการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE เพอ

100

พฒนาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร และความพงพอใจตอการเรยนรในระดบชนอน ๆ หรอในรายวชาอน ๆ 2.2 ควรมการศกษาผลการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE ทมตวแปรอน ๆ เชน ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรขนผสม ความคดสรางสรรค การคดวเคราะห การคดอยางมวจารณญาณ การสอสาร ความเขาใจมโนมต และเจตคตทางวทยาศาสตร 2.3 ควรมการศกษาเปรยบเทยบการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE กบการจดการเรยนรในรปแบบอน ๆ เพอพฒนาการจดการเรยนรใหผเรยนมคณภาพและมประสทธภาพ

101

บรรณานกรม

กระทรวงศกษาธการ. (2551). หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. กรงเทพฯ: โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทยจ ากด.

กวยา เนาวประทป. (2553). ปจจยทสงผลตอระดบความพงพอใจของนกศกษาโครงการปรญญาโท ทางการบญช คณะพาณชยศาสตรและการบญช มหาวทยาลยธรรมศาสตร. (วทยานพนธ ปรญญามหาบณฑต, มหาวทยาลยธรรมศาสตร). เกรยงศกด เขยวยง. (2550). การบรหารทรพยากรมนษย. กรงเทพมหานคร: รงรตนพรนตง. ฉววรรณ ศรสม. (2555). การพฒนารปแบบการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานในหนวยการเรยนร วชาเคมทวไปส าหรบนกศกษาสถาบนการพลศกษา. (วทยานพนธปรญญาดษฎบณฑต, มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ). ชนาธป พรกล. (2554). การสอน กระบวนการคด ทฤษฎและการน าไปใช. พมพครงท 7. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ชดชนก เชงเชาว. (2556). วธวจยทางการศกษา. พมพครงท 3. ปตตาน: มหาวทยาลยสงขลานครนทร. เชษฐ ศรสวสด. (2554). การพฒนาชดการสอนส าหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 ทเรมตนเรยน ภาษาจนในประเทศไทย. วารสารการศกษาและพฒนาสงคม, 7(2), 73-74. ซาฟนา หลกแหลง. (2552). ผลของการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานตามแนวคดวทยาศาสตร เทคโนโลยและสงคม ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 โรงเรยนมลนธอาซซสถาน จงหวด ปตตาน. (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต, มหาวทยาลยสงขลานครนทร). ณรศรา อรรฆยมาศ. (2559). ผลการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชเทคนค ท านาย-สงเกต-อธบาย รวมกบการใชแผนภาพ (Predict-Observe-Explain-Mapping: POEM) ทมตอผลสมฤทธ ทางการเรยนวชาเคม และทกษะการคดวเคราะหของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5. วารสาร

102

ศกษาศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน, 27(1), 90-93. ทรงศกด ภสออน. (2551). การประยกตใช SPSS วเคราะหขอมลงานวจย. กาฬสนธ: ประสานการ พมพ. ทศวรรณ ภผาดแร (2557). การพฒนาผลสมฤทธทางการเรยน เรอง สารชวโมเลกล โดยใช กจกรรมการเรยนรแบบสบเสาะทางวทยาศาสตรรวมกบกจกรรมท านาย-สงเกต-อธบาย. ชลบร: มหาวทยาลยบรพา. นภาภรณ หวานขม. (2554). การศกษาผลของการจดการเรยนการสอนโดยใชรปแบบการจดการ เรยนรทใชสมองเปนพนฐานทมตอผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3. (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต, มหาวทยาลยศรนครนทร วโรฒ). นวลจตต เชาวกรตพงศ, เบญจลกษณ น าฟา, และ ชดเจน ไทยแท. (2545). การจดการเรยนรทเนน ผเรยนส าคญ. กรงเทพฯ: ส านกงานปฏรปการศกษา. นชชา แดงงาม. (2557). ผลการจดการเรยนรแบบท านาย-สงเกต-อธบายรวมกบสาธตอยางงายตอ ความคดรวบยอดเรองการเคลอนทแบบหมน. วารสารหนวยวจยวทยาศาสตร เทคโนโลย และ สงแวดลอมเพอการเรยนร, 5(1), 86-89. นราศ จนทรจตร. (2553). การเรยนรดานการคด. มหาสารคาม: ส านกงานมหาวทยาลยมหาสารคาม. บญชม ศรสะอาด. (2545). การวจยเบองตน. พมพครงท 4. กรงเทพฯ: สวรยาสาสน. บญเรยง ขจรศลป. (2539). สถตวจย 1. กรงเทพฯ: พเอนการพมพ. ประหยด จระวรพงศ. (2549). การเรยนรตามการการพฒนาของสมอง (Brain-Based-Learning: BBL). เทคโนโลยการศกษาวทยาลยบรพา. ปรญญา จเรรตน, วโรจน ฤทธฤาชย, อานภาพ เสงสาย และ แพรวพรรณ ชชวย. (2546). ความพง พอใจของเกษตรกรผผลตและผใชเสบยงสตวจงหวดสพรรณบร กจกรรมนาหญาและพฒนา

103

อาชพผลตเสบยงสตวเพอการจ าหนาย. กองอาหารสตวกรมปศสตว. ปวณา วชน. (2558). การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยา เรอง อาณาจกรของสงมชวต ดวยการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐาน (BBL) รวมกบการใชเทคนคเกม ส าหรบนกเรยนชน มธยมศกษาปท 4. (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต, มหาวทยาลยบรพา). พรพไล เลศวชา และ อครภม จารภากร. (2550). การออกแบบกระบวนการเรยนรโดยเขาใจสมอง. กรงเทพฯ: ดานสทธาการพมพจ ากด. พรพไล เลศวชา. (2550). สมองเรยนรอยางไร. กรงเทพฯ: ศาลาแดง. พรพไล เลศวชา. (2552) สมองวยทน. พมพครงท 1. กรงเทพฯ: ส านกงาน. พรรณพมล หลอตระกล. (2544). คมอดแลสขภาพจตเดกวยเรยนส าหรบเจาหนาทสถานอนามย/ กรมสขภาพจต. พมพครงท 1. กรงเทพฯ : กรมสขภาพจต พวงรตน ทวรตน. (2540). วธการวจยทางพฤตกรรมศาสตรและสงคมศาสตร. พมพครงท 7. กรงเทพฯ : ส านกทดสอบทางการศกษาและจตวทยา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสาน มตร. พชรวรนทร เกลยงนวล (2556). ผลการจดการเรยนรโดยใชวธสอนแบบPredict-Observe-Explain (POE) รวมกบเทคนคผงกราฟกทมตอผลสมฤทธทางการเรยน และทกษะกระบวนการทาง วทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1. (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต, มหาวทยาลย

ทกษณ). พศษฐ ตณฑวณช. (2543). สถตเพองานวจยทางการศกษา. กรงเทพฯ: เธรดเวฟ เอดดเคชน. ภณดา ชยปญญา. (2541). ความพงพอใจของเกษตรกรตอกจกรรมไรนาสวนผสมภายใตโครงการ

ปรบโครงสรางและระบบการผลตการเกษตรของจงหวดเชยงราย. (วทยานพนธปรญญา

104

มหาบณฑต, มหาวทยาลยเชยงใหม).

ภพ เลาหไพบลย. (2542). การสอนแนววทยาศาสตร. พมพครงท 3. กรงเทพฯ: ไทยวฒนาพานช. มนชดา เรองรมย. (2556). การพฒนาแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนตามหลกสตร แกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 กลมสาระการเรยนรภาษาไทย ชน มธยมศกษาปท 2 (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต, มหาวทยาลยศลปากร). ยงยทธ เกษสาคร. (2544). ภาวะเปนผน าและแรงจงใจ. พมพครงท 3. กรงเทพฯ: SKBOOKNET. ล าพน สงหขา . (2555). การพฒนาการคดอยางมวจารณญาณ และมโนมตทางวทยาศาสตรเรอง อตราการเกดปฏกรยาเคมของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 โดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ ท านาย สงเกต อธบาย. (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต, มหาวทยาลยขอนแกน). รอมอละ สมาแอ และ คณะ. (2557). หลกสตรสถานศกษากลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร โรงเรยน บานตนหยงดาลอ. โรงเรยนบานตนหยงดาลอ, แผนปฏบตราชการ 2558. (2558). รายงานผลสมฤทธทางการเรยน โรงเรยนบานตนหยงดาลอ. วรรณทพา รอดแรงคา และ พมพนธ เดชะคปต. (2551). การพฒนาการคดของครดวยกจกรรม ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร. กรงเทพฯ: สถาบนพฒนาคณภาพวชาการ (พว). วฤทธ สารฤทธคาม. (2548). ความพงพอใจของประชาชนตอการใหบรการขององคการบรหาร สวน ต าบล: กรณศกษาองคการบรหารสวนต าบลดอนงว อ าเภอบรบอ จงหวดมหาสารคาม. (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต, มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช). วสนต บพศร. (2558, มถนายน 28). กญแจ 5 ดอก กาวส BBL. [เวบบลอก]. สบคนจาก http://www.namsongkram.com/2015/06/5-bbl.html วมลรตน สนทรโรจน. (2550). นวตกรรมตามแนวคดแบบ Backward Design. กรงเทพฯ:

105

ส านกพมพชางทอง. วโรจน ลกขณาอดศร. (2548). การเรยนรโดยใชสมองเปนฐาน. กรงเทพฯ: ซเอดยเคชน. วฒชย ดานะ. (2553). ความสมพนธระหวางบรรยากาศและสงแวดลอมในโรงเรยนกบผลสมฤทธทาง การเรยนของนกศกษาในโรงเรยน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาในจงหวดเลย. (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต, มหาวทยาลยราชภฏเลย). ศรชย กาญจนวาส. (2552). ทฤษฎการทดสอบแบบดงเดม. พมพครงท 6. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณ มหาวลย. ศภสรา โททอง. (2547). การเปรยบเทยบผลการเรยนรระหวางการสอนโดยใชปญหาเปนฐาน (PBL) กบการสอนตามคมอของ สสวท. กลมสาระการเรยนรคณตศาสตรเรอง การวด ความยาว ใน ระดบชนประถมศกษาปท 4. (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต, มหาวทยาลยมหาสารคาม). สถาบนคลงสมองของชาต. (2551). สมองกบการเรยนร. กรงเทพฯ: เบสท กราฟฟค เพรส. สถาบนวทยาการเรยนร. (2548). หลกสตรการเรยนรแบบ Brain–Based Learning ระดบ ประถมศกษา. กรงเทพฯ : สถาบนวทยาการเรยนร. สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย. (2551). คมอครรายวชาพนฐานวทยาศาสตร. กรงเทพฯ: สกสค. ลาดพราว. _____. (2555). ครวทยาศาสตรมออาชพแนวทางสการเรยน การสอนทมประสทธผล. กรงเทพฯ: สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย. สลนทพย พรมยอง. (2556). ตวแทนความคดเรองไฟฟา ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 กอนและ หลงไดรบการจดกจกรรมการเรยนการสอนโดยใช ท านาย-สงเกต-อภปราย (POE). (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต, มหาวทยาลยขอนแกน). สายสณ สหวงษ. (2545). ความสมพนธระหวางทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร เจตคตเชง

106

วทยาศาสตรกบความสามารถในการแกปญหาทางวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 สงกดส านกงานการประถมศกษา จงหวดบรรมย. (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต, มหาวทยาลยมหาสารคาม). ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน กระทรวงศกษาธการ. (2551). หลกสตรแกนกลาง การศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. กรงเทพฯ: ชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศ ไทย.

_____. (2554). แนวทางการบรหารจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน ระดบประถมศกษา. กรงเทพฯ: โรงพมพชมชนสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทยจ ากด. ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน. (2542). พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542. กรงเทพฯ: ครสภาลาดพราว. ส านกงานบรหารและพฒนาองคความร. (2552). การจดการเรยนรวชาวทยาศาสตร แนวทางการ จดการเรยนรตามหลก BBL ประถมศกษาตอนปลาย (วย 9-12 ป). กรงเทพฯ: ส านกงาน บรหารและพฒนาองคความร (องคการมหาชน). สกานดา สาล. (2555). ความพงพอใจของประชาชนตอการใหบรการดานการขอปลอยชวคราว ผตองหาหรอจ าเลยของศาลจงหวดจนทบร. สบคนจาก http://digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files//53930146/chapter2.pdf. สดารตน อะหลแอ. (2557). ผลการจดการเรยนรตามแนวคดวทยาศาสตร เทคโนโลย สงคม และ สงแวดลอมทมตอผลสมฤทธทางการเรยนเคม ความสามารถในการแกปญหา และความพง พอใจตอการจดการการเรยนรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6. (วทยานพนธปรญญา มหาบณฑต, มหาวทยาลยสงขลานครนทร). สวทย มลค า. (2547). ครบเครองเรองการคด. พมพครงท 3. กรงเทพฯ: ภาพพมพ. อนชวง แกวจ านงค. (2552). หลกการจดการ. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: นาศลป โฆษณา. อรพนท ตนเมองใจ. (2556). ความสามารถในการสอสารทางวทยาศาสตรของนกเรยนชน

107

ประถมศกษาปท 5 ทเรยนโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบใชสมองเปนฐาน. (วทยานพนธ ปรญญามหาบณฑต, มหาวทยาลยเชยงใหม). อรยา คหา และ บญญต ยงยวน . (2547). ปจจยทสงผลตอผลสมฤทธทางการเรยนในภาวะรอพนจ ของนกศกษามหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน. รายงานวจย. อครภม จารภากร และ พรวไล เลศวชา. (2550). สมองเรยนร. กรงเทพฯ: สถาบนวทยาการการ เรยนร. บรษทศรวฒนาอนเตอรพรนท จ ากด (มหาชน). อครวชช เชญทอง. (2555). การพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ในเรอง สารใน ชวตประจ าวนดวยกลวธท านาย:สงเกต:อธบาย รวมกบกลวธเดนชมแลกเปลยนเรยนรส าหรบ นกเรยนชนประถมศกษาปท 6. (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต, มหาวทยาลยนเรศวร). อญชล เฟองชชาต. (2552). การสงเสรมทกษะการเขยนภาษาไทย โดยใชการเรยนรทใชสมองเปน ฐานส าหรบนกเรยนระดบชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนปรนสรอยแยลสวทยาลย จงหวด เชยงใหม. (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต, มหาวทยาลยเชยงใหม). อดมพร กนทะใจ. (2546). การพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนและทกษะกระบวนการทาง วทยาศาสตร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โดยใชกจกรรมโครงงาน วทยาศาสตร: กรณศกษา โรงเรยนหนองโนประชาสรรค จงหวดขอนแกน. (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต, มหาวทยาลยขอนแกน). อสาห มาชย. (2555). ผลการเรยนรดวยวฏจกรการเรยนร 5E เสรมดวยกลวธการท านาย-สงเกต อธบาย ทมผลสมฤทธทางการเรยนและทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรของนกเรยนชน ประถมศกษาปท 3. Graduate Research Conference, 7(2), 1-4. Alderfer, C.P. (1969). An empirical test of new theory of human need. Organ. Behave Hum. Perf., 4(1), 142–175. Bloom, B.s. (1976). Human Characteristics and School Learning. New York :

108

McGraw-Hill Book Company. Bloom, H. (1983). Agon: Tawords a Theory of Revisinism. New York. Jensen, E. (2000). Brain-based learning. San Diego, CA: The Brain Store Publishing. Gronlund, N.E. (1993). How to make Achievement Tests and Assessments. Needham Heights, MA. Allyn and Bacon. Groulund, N.E. & Linn, R.L. (1990). Measurement and Evaluation in Teaching. N.Y.: Macmillan. Hoge, P.T. (2003). The Integration of Brain-Based-Learning and Literacy Acquisition, Dissertion Absract Internation. 63(11), 3884-A. Call, N. (2003). The thinking child brain-based learning for the foundation stage. PO Box 635 Stafford: Network Educational Press Ltd. Nuangchalerm, P. & Charnsirirattana, D. (2010). A Delphi Study on Brain - based Instructional Model in Science. Canadian Social Science, 6(4), 141-146. Ozden Muhammet. (2008). The Effects of Brain-Based Learning on Academic Achievement and Retention of Knowledge in Science Course. Electronic Journal of Science Education (Southwestern University), 12(1). Retrieved from http://ejse.southwestern.edu. Prescott, Daniel A. (1961). Educational Bullantine. Bangkok: Faculty of Education. White, R.T. & Gunstone, R.F. (1992). Probing Understanding. Great Britain: Falmer Press.

109

Puckett, MB., & Black, J.K. (2000). Authentic assessment of the young child: Celebratinh development and learning. New Jersey: Prentice-Hill. Vroom, V. H. (1990). Manage people not personnel: Motivation and performance Appraisal. Boston: Harvard Business School Press.

110

ภาคผนวก

111

ภาคผนวก ก รายนามผเชยวชาญตรวจสอบเครองมอ

112

รายนามผเชยวชาญตรวจสอบเครองมอทใชในการวจย รายนามผเชยวชาญตรวจสอบเครองมอทใชในการวจยเรอง ผลของการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE ทมตอผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร และความพงพอใจตอการจดการเรยนรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 เครองมอทใชในการวจย ไดแก แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร แบบทดสอบวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร แบบประเมนความพงพอใจ แบบบนทกภาคสนาม และแบบสมภาษณนกเรยนตอการจดการเรยนร โดยรายนามของผเชยวชาญมดงน 1. นายสมศกด หรญออน ต าแหนง : ครช านาญการ สถานทท างาน : โรงเรยนอนบาลพระบรมราชานสรณดอนเจดย อ าเภอดอนเจดย จงหวดสพรรณบร

2. นายมะยต ดอรามะ ต าแหนง : อาจารยประจ าคณะศกษาศาสตร สถานทท างาน : มหาวทยาลยฟาฏอน อ าเภอยะรง จงหวดปตตาน 3. นางรอกเยาะ บอราเฮง ต าแหนง : ครช านาญการพเศษ สถานทท างาน : โรงเรยนตนทเรยน อ าเภอยะรง จงหวดปตตาน

113

ภาคผนวก ข

เครองมอทใชในการจดการเรยนร

114

แผนการจดการเรยนร

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร รายวชาวทยาศาสตร ชนประถมศกษาปท 6หนวยการเรยนรท 4 สารในชวตประจ าวน จ านวน 16 ชวโมงเรอง มารจกสารกนเถอะ (สารคออะไร) จ านวน 3 ชวโมง

มาตรฐานการเรยนร/ตวชวด มาตรฐาน ว 3.1 เขาใจสมบตของสาร ความสมพนธระหวางสมบตของสารกบโครงสรางและแรงยดเหนยวระหวางอนภาค มกระบวนการสบเสาะหาความร และจตวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนร และน าความรไปใชประโยชน มาตรฐาน ว 8.1 ใชกระบวนการทางวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตรในการสบเสาะหาความรและการแกไขปญหา รวาปรากฏการณทางธรรมชาตทเกดขนสวนใหญมรปแบบทแนนอน สามารถอธบายและตรวจสอบไดภายใตขอมลและเครองมอทมอยในชวงเวลานน ๆ เขาใจวาวทยาศาสตรเทคโนโลยและสงแวดลอมมความเกยวของสมพนธกน ป.6/1 ตงค าถามเกยวกบประเดน หรอเรอง หรอสถานการณทจะศกษาตามทก าหนดใหและตามความสนใจ ป.6/2 วางแผนการสงเกต เสนอการส ารวจตรวจสอบหรอศกษาคนควาคาดการณสงทจะพบจากการส ารวจตรวจสอบ ป.6/3 เลอกอปกรณและวธการส ารวจตรวจสอบทถกตองเหมาะสมใหไดผลครอบคลมและเชอถอได ป.6/4 บนทกขอมลในเชงปรมาณและคณภาพวเคราะหและตรวจสอบผลกบสงทคาดการณไว น าเสนอผลและขอสรป ป.6/6 แสดงความคดเหนอยางอสระ อธบาย ลงความเหนและสรปสงทไดเรยนร

สาระส าคญ

สงตาง ๆ รอบตวเราทงสงมชวตและไมมชวตรวมทงรางกายของเราตางกมสารเปนองคประกอบ สารตางชนดกนมสมบตแตกตางกน ดงนนสงตาง ๆ ทมองคประกอบเปนสารตางชนดกนจงมสมบตแตกตางกน วสดตาง ๆ กเชนเดยวกนลวนมสารเปนองคประกอบ การทวสดตางชนดกนมสมบตตางกนเนองจากสารทเปนองคประกอบมสมบตตางกน จดประสงคการเรยนร 1. อธบายนยามของสสารและสารได

115

2. ทดลองหรอสบคน วเคราะหและระบสารทเปนองคประกอบของสงตาง ๆ ได 3. อภปรายและบอกสมบตของสารแตละชนดวาเหมอนกนหรอแตกตางกนเมอทราบองคประกอบของสารเหลานนได สมรรถนะส าคญของผเรยน 1. ความสามารถในการสอสาร 2. ความสามารถในการคด 3. ความสามารถในการใชทกษะชวต 4. ความสามารถในการแกปญหา คณลกษณะอนพงประสงค 1. ใฝเรยนร 2. มงมนการท างาน 3. มวนย การจดกจกรรมการเรยนร 1. ขนขยบกายบรหารสมอง 1.1 ใหนกเรยนปรบมอพรอมเพรยงกน และใหท าทาจบแอลสลบไปมา 2. ขนเตรยมความร 2.1 ครทดสอบความรกอนเรยนโดยใชแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรและแบบทดสอบวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร เรอง สารในชวตประจ าวน (ใชเวลา 2 ชวโมง) 2.2 ครดงดดความสนใจโดยใหนกเรยนสงเกตสงตาง ๆ ภายในหองเรยนของนกเรยนวามอะไรบาง 2.3 ครใหนกเรยนยกตวอยางสงตาง ๆ ภายในหองเรยนคนละ 1 ชนด 2.4 ครเขยนสงตาง ๆ ทนกเรยนยกตวอยางมาไวบนกระดานหนาชนเรยน 2.5 ครแจงใหนกเรยนทราบวา “วนนเราจะมาเรยนรเรอง สารคออะไร และสงตาง ๆ ทนกเรยนยกตวอยางมามสารอะไรบางเปนองคประกอบ โดยสารแตละชนดมสมบตเปนอยางไร 2.6 ครชแจงจดประสงคและวธการวดการประเมนผลการเรยนรใหนกเรยนเขาใจ 3. ขนปรบความร 3.1 ครน าเสนอเนอหาโดยน าสารละลายน า น าสมสายช และน าเชอมบรรจในบกเกอรไวหนาชนเรยน และตงประเดนค าถามดงน - สงทอยในบกเกอร 3 ใบน คอสารละลายอะไรบาง - นกเรยนจะใชวธการอยางไรถงจะทราบวาเปนสารละลายอะไร (แนวค าตอบ: ใช

116

ประสาททง 4 ไดแก ตา จมก ลน ผวกาย และครเตอนนกเรยนวาสารอน ๆ หามชม เพราะสารบางชนดอาจเปนพษ) 3.2 ครสมนกเรยน 3 คน ใหออกมาหนาชนเรยนและใหนกเรยนใชประสาทสมผสในการศกษาสารละลายน า น าสมสายช และน าเชอม โดยครถามนกเรยนวา "นกเรยนทราบหรอไมวาท าไมน าสมสายชจงมรสเปรยว น าเชอมมรสหวาน และน าไมมรส” (แนวการตอบ: ตามความคดเหนของนกเรยน) 3.3 ครอธบายความหมายหมายของสาร องคประกอบของสาร และสมบตของสาร ดงน “สงตาง ๆ ลวนมสารเปนองคประกอบ และสารหมายถงสสารทศกษาคนควาจนทราบสมบตและองคประกอบทแนนอน สวนสสารคอสงทมมวล ตองการทอยและสมผสได 3.4 ครดงดดความสนใจโดยใหนกเรยนสงเกตบตรภาพของน าอดลม ก าไลเงน ควน คอนกรต เหรยญบาท ลกโปง แกสหงตม น าหวาน น าเกลอคนไข และตงประเดนค าถามเกยวกบตวอยางของบตรภาพวามสารใดบางเปนองคประกอบ (แนวการตอบ: ตามความคดเหนของนกเรยน) 3.5 ครใหนกเรยนศกษาสงตาง ๆ ในชวตประจ าวนทมสารเปนองคประกอบในหนงสอประกอบการเรยน และรวมกนอภปรายองคประกอบของสารตามบตรภาพวามสารใดบางเปนองคประกอบ 3.6 ครตงประเดนค าถามใหนกเรยนเกดความสงสย ดงน - นกเรยนคดวาเกลอกบน าตาลทรายมสมบตเหมอนกนหรอตางกนหรอไม อยางไร (แนวการตอบ: ตามความคดเหนของนกเรยน) 3.7 ครใหนกเรยนศกษาสมบตของสาร โดยใหนกเรยนท าการศกษาสมบตของเกลอและน าตาลทราย และชแจงกจกรรมการทดลองวา “การทดลองในชงโมงนจะเปนการทดลองเพอใหนกเรยนศกษาสมบตของเกลอและน าตาลทรายวามสมบตตางกนหรอไมและอยางไร 4. ขนปฏบตรวมกบกลวธ POE 4.1 ครแบงกลมนกเรยนออกเปน 4 กลม กลมละ 6 คน โดยคละความสามารถทางการเรยนเกง ปานกลาง และออน 4.2 ครก าหนดสถานการณเพอใหนกเรยนท านาย (Predict) เกยวกบสมบตของเกลอและน าตาลทราย โดยถามนกเรยนวาเกลอกบน าตาลทรายมสมบตทเหมอนกนหรอตางกนหรอไม อยางไร (แนวค าตอบ: นกเรยนสามารถคดไดอยางอสระ โดยใหนกเรยนแตละกลมเขยนแนวคดตามภายในกลมของตวเองใสในใบกจกรรมทครเตรยมไวให และสงตวแทนออกมาเขยนแนวคดของกลมตวเองไวทกระดานหนาชนเรยน) 4.3 ครชแจงกบนกเรยนวา เพอตอบขอสงสยทวาเกลอกบน าตาลทรายมสมบตทเหมอนกนหรอตางกน กจกรรมการเรยนรในชวโมงนจงจะใหนกเรยนท าการทดลองเพอตอบขอสงสย

117

น 4.4 ครใหนกเรยนแตละกลมท าการทดลอง (Observe) โดยศกษาวธการทดลองจากใบกจกรรม เรอง สมบตของสารเกลอและน าตาลทราย โดยใหนกเรยนแตละกลมรวมกนสงเกตการทดลอง ท าการบนทกผลการทดลองลงในใบกจกรรม และใหออกแบบตารางผลการทดลองดวยตนเอง 4.5 ครใหนกเรยนแตละกลมอธบายความขดแยงระหวางผลของการท านายและผลของการทดลอง (Expain) วามความขดแยงกนหรอไม อยางไร โดยใหนกเรยนเขยนลงในใบกจกรรม พรอมใหเหตผลประกอบ และใหนกเรยนละแตกลมสรปผลการทดลอง (ในขนนครคอยชแนะและใหก าลงใจนกเรยนตลอดเวลา เพอใหนกเรยนไดปฏบตกจกรรมส าเรจลลวงไปดวยด) 5. ขนอภปราย 5.1 ครใหนกเรยนแตละกลมออกน าเสนอผลของการทดลองสารเกลอและน าตาลทราย และใหนกเรยนน าเสนอสวนทมความขดแยงระหวางผลการท านายกบผลการทดลอง พรอมใหเหตผลประกอบในการอธบาย และใหกลมอนรวมกนแสดงความคดเหนและแลกเปลยนความรในสวนทไดศกษามาวามความแตกตางกนอยางไร 5.2 ครและนกเรยนรวมกนสรปผลการทดลองจนไดขอสรปดงน - เกลอแกงกบน าตาลทรายมสมบตบางประการเหมอนกน คอเปนของแขงสขาวเหมอนกน และละลายน าไดเหมอนกน แตมรสชาตทตางกน เกลอแกงมรสเคม สวนน าตาลทรายมรสหวาน 5.3 ครอธบายเกยวกบสมบตของสาร ดงน “สารแตละชนดอาจมสมบตบางประการเหมอนกน แตสมบตบางประการตางกน เชน เกลอแกงกบน าตาลทรายมสมบตเหมอนกนคอเปนของแขงสขาวและละลายน าได แตมสมบตบางประการตางกนคอมรสชาตทตางกน เกลอแกงมรสเคม สวนน าตาลทรายมรสหวาน เนองจากเกลอแกงมโซเดยมคลอไรด (NaCl) เปนองคประกอบ และน าตาลทรายมซโครสเปนองคประกอบ จงท าใหสารทงสองมสมบตตางกน ดงนนการทวสดทใชท าสงของตาง ๆ มสมบตแตกตางกนกเนองจากวสดแตละชนดมสารทเปนองคประกอบตางกน 5.4 ครย าในประเดนส าคญในกจกรรมการเรยนร ดงน “สงตาง ๆ ทอยรอบตวเราทงสงมชวตและไมมชวตรวมทงรางกายของเราตางกมสารเปนองคประกอบ และสารตางชนดกนมสมบตแตกตางกน ดงนนสงตาง ๆ ทมองคประกอบเปนสารตางชนดกนจงมสมบตแตกตางกน วสดตาง ๆ กลวนมสารเปนองคประกอบ และการทวสดตางชนดกนมสมบตตางกนเนองจากสารทเปนองคประกอบมสมบตตางกน” 5.5 ครใหนกเรยนท าใบกจกรรมท 18 ในหนงสอแบบฝกหด และเฉลยพรอม ๆ กน 5.6 ครและนกเรยนรวมกนสรปความรทเรยนในชวโมงนอกครง

118

6. ขนน าความรไปใช 6.1 ครใหนกเรยนดวดโอและครบรรยายประกอบวดโอเกยวกบลกโปงสวรรคทบรรจแกสไฮโดรเจนซงเปนแกสทสามารถตดไฟได และควนของทอไอเสยรถยนต โดยมแกสคารบอนมอนอกไซดซงเปนแกสพษ และถามนกเรยนวา “นกเรยนเหนภาพดงกลาวแลวนกเรยนคดวาจะเปนภยอนตรายกบชวตของนกเรยนหรอไม อยางไร และนกเรยนมวธการปองกนหรอแกปญหาจากสถานการณดงกลาวอยางไร” 6.2 ครแจกกระดาษกลมละแผน และใหนกเรยนภายในกลมรวมกนคดหาค าตอบจากค าถามของครขางตนและใหนกเรยนแตละกลมรวมกนคดแกปญหาพรอมเขยนลงในกระดาษทครเตรยมไวให 6.3 ครใหนกเรยนแตละกลมน าเสนอและแสดงแนวคดเกยวกบสถานการณดงกลาวและใหอธบายวธการปองกนหรอแกปญหาเกยวกบแกสทสามารถตดไฟและควนของทอไอทเปนพษ 6.4 ครและนกเรยนรวมกนอภปรายเกยวกบสถานการณขางตน ดงน “เมอทราบชนดและสมบตของสารทเปนองคประกอบของสงวสดหรอสงของตาง ๆ จะท าใหเราสามารถใชสงของเหลานนไดอยางถกตองและปลอดภย เชน เมอนกเรยนทราบวาลกโปงสวรรคทบรรจแกสไฮโดรเจนซงเปนแกสตดไฟ นกเรยนกไมควรน าลกโปงเขาไปใกลเปลวไฟหรอประกายไฟ และควนจากทอไอเสยรถยนตมแกสคารบอนมอนอกไซดซงเปนแกสพษและมเขมา ซงเปนละอองของคารบอนทท าใหเกดฝนละอองและปนเปอนในอากาศซงเปนอนตรายตอระบบหายใจ นกเรยนจะตองหลกเลยงไมสดดมควนจากทอไอเสยรถยนต” สอ/แหลงการเรยนร - หนงสอเรยนกลมสาระวทยาศาสตรชนประถมศกษาปท 6 (สสวท) - บตรภาพของสารตาง ๆ - ใบกจกรรม เรอง สมบตของสารเกลอและน าตาลทราย - หนงสอแบบฝกหด (ใบบนทกกจกรรมท 18 เรอง สารคออะไร) - แบบทดสอบ - วดโอ - วสด อปกรณในการทดลอง

119

การวดและการประเมนผลการเรยนร

วธการ เครองมอ เกณฑ

1. สงเกตพฤตกรรมรายบคคล/กลม แบบสงเกตพฤตกรรมรายบคคล/กลม ผานเกณฑระดบดขนไป 2. ประเมนการปฏบตการทดลอง แบบประเมนปฏบตการทดลอง ผานเกณฑระดบดขนไป 3. ประเมนการน าเสนอ แบบประเมนการน าเสนอ ผานเกณฑระดบดขนไป 4. ประเมนชนงาน/ภาระงาน แบบประเมนชนงาน/ภาระงาน ผานเกณฑระดบดขนไป

120

บนทกหลงการสอน

ผลการสอน................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ปญหา/อปสรรค

................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

ขอเสนอแนะ/แนวทางแกไข................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ลงชอ................................................................. (.....................................................................) วนท...........เดอน........................พ.ศ. .............

121

ใบกจกรรม

เรอง สมบตของสารเกลอและน าตาลทราย

วสดอปกรณการทดลอง 1. บกเกอร 25 ml 8 ใบ 2. หลอดทดลอง 8 ใบ 3. ชอนพลาสตก 4 อน 4. ตะแกรงใสหลอด 4 อน 5. เกลอแกง 6. น าตาลทราย

วธท าการทดลอง 1. นกเรยนสงเกตสของเกลอและน าตาลทรายในบกเกอร และบนทกผล 2. นกเรยนน าชอนพลาสตกตกเกลอและน าตาลทรายละลายน า และบนทกผล 3. นกเรยนน าชอนตกชมรสของเกลอและน าตาลทราย และบนทกผล

122

แบบบนทกการทดลอง

เรอง ..............................................

ชอ.................................................................เลขท.......................กลม................................... 1. วนทท าการทดลอง ................................................................................. 2. วตถประสงคของการทดลอง.............................................................................................................. 3. ค าถามการทดลอง ............................................................................................................................. 4. สมมตฐานการทดลอง.......................................................................................... (พรอมใหเหตผล) 5. บนทกผลการทดลอง................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 6. ตารางผลการทดลอง (ใหนกเรยนแตละกลมออกแบบตารางผลการทดลอง)

จากตารางผลการทดลองพบวา................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 7. นกเรยนอธบายความเหมอนหรอความแตกตางของผลการท านายและผลการทดลอง พรอมใหเหตผลประกอบ ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ 8. สรปผลการทดลอง................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ชนดของสาร

สมบตของสาร ส รสชาต การละลาย

เกลอ น าตาลทราย

123

แผนการจดการเรยนร

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร รายวชาวทยาศาสตร ชนประถมศกษาปท 6 หนวยการเรยนรท 4 สารในชวตประจ าวน จ านวน 16 ชวโมงเรอง สมบตของแขง ของเหลว และแกส จ านวน 2 ชวโมง

มาตรฐานการเรยนร/ตวชวด มาตรฐาน ว 3.1 เขาใจสมบตของสาร ความสมพนธระหวางสมบตของสารกบโครงสรางและแรงยดเหนยวระหวางอนภาค มกระบวนการสบเสาะหาความร และจตวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนร และน าความรไปใชประโยชน ป.6/1 ทดลองและอธบายสมบตของแขง ของเหลว และแกส ป.6/2 จ าแนกสารเปนกลม โดยใชสถานะหรอเกณฑอนทก าหนเอง มาตรฐาน ว 8.1 ใชกระบวนการทางวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตรในการสบเสาะหาความรและการแกไขปญหา รวาปรากฏการณทางธรรมชาตทเกดขนสวนใหญมรปแบบทแนนอน สามารถอธบายและตรวจสอบไดภายใตขอมลและเครองมอทมอยในชวงเวลานนๆ เขาใจวาวทยาศาสตรเทคโนโลยและสงแวดลอมมความเกยวของสมพนธกน ป.6/1 ตงค าถามเกยวกบประเดน หรอเรอง หรอสถานการณทจะศกษาตามทก าหนดใหและตามความสนใจ ป.6/2 วางแผนการสงเกต เสนอการส ารวจตรวจสอบหรอศกษาคนควาคาดการณสงทจะพบจากการส ารวจตรวจสอบ ป.6/3 เลอกอปกรณและวธการส ารวจตรวจสอบทถกตองเหมาะสมใหไดผลครอบคลมและเชอถอได ป.6/4 บนทกขอมลในเชงปรมาณและคณภาพวเคราะหและตรวจสอบผลกบสงทคาดการณไว น าเสนอผลและขอสรป ป.6/5 สรางค าถามใหม เพอการส ารวจตรวจสอบไป ป.6/6 แสดงความคดเหนอยางอสระ อธบาย ลงความเหนและสรปสงทไดเรยนร

สาระส าคญ สารตาง ๆ รอบตวเราม 3 สถานะ คอของแขง ของเหลว และแกส สารแตละสถานะมสมบตทงทเหมอนกนและตางกน ดงน ของแขง มมวล ตองการทอย มปรมาตรคงท และรปรางไมเปลยนแปลงตามภาชนะทบรรจ ของเหลว มมวล ตองการทอย มปรมาตรคงท แตรปรางเปลยนแปลงตามรปรางของภาชนะ

124

ทบรรจ แกส มมวล ตองการทอย ปรมาตรและรปรางเปลยนแปลงตามภาชนะทบรรจ ฟงกระจายเตมภาชนะทบรรจเสมอ จดประสงคการเรยนร 1. ทดลอง วเคราะหและอธบายสมบตของแขง ของเหลว และแกส พรอมทงเปรยบเทยบสมบตทเหมอนกนและแตกตางกนของสารทง 3 สถานะได 2. จ าแนกสารเปนกลมโดยใชสถานะเปนเกณฑได สมรรถนะส าคญของผเรยน 1. ความสามารถในการสอสาร 2. ความสามารถในการคด 3. ความสามารถในการใชทกษะชวต 4. ความสามารถในการแกปญหา คณลกษณะอนพงประสงค 1. ใฝเรยนร 2. มงมนการท างาน 3. มวนย การจดกจกรรมการเรยนร 1. ขนขยบกายบรหารสมอง 1.1 ครใหนกเรยนผอนคลายดวยการหายใจเขาหายใจออก และบรหารสมองดวยทาบรหารสมอง 2 เทา ดงน - ทาท 1 บรหารปมสมอง (นวดไหปลารา 30 วนาท จากนนสลบมอ) - ทาท 2 บรหารปมขมบ (ใชนวนวดขมบเบา ๆ 30 วนาท) - ทาท 3 โปงกอย (มอขางหนงยกนวโปง อกขางยกนวกอย ท าสลบมอกน 10 ครง) - ทาท 4 แตะห (มอซายจบหขวา มอขวาจบหซาย ท าสลบไปมา) 2. ขนเตรยมความร 2.1 ครทบทวนความรเดมโดยใหนกเรยนรวมกนอภปรายเกยวกบความหมายของสาร สารทเปนองคประกอบ และสมบตของสารโดยใชบตรภาพของสารตาง ๆ ประกอบในการทบทวนความรเดม 2.2 ครถามนกเรยนในสงทไมเขาใจในเนอหาและสงทนกเรยนอยากรเพมเตมเกยวกบสารทเปนองคประกอบ และสมบตของสาร

125

3. ขนปรบความร 3.1 ครแบงนกเรยนออกเปน 4 กลม กลมละ 6 คน และใหนกเรยนเลนเกมโดยใหน าบตรค าของชอสารชนดตาง ๆ ใสลงในตะกราตามสถานะของสาร 3.2 ครถามนกเรยนวา “นกเรยนไดจดกลมสารตาง ๆ แสดงวาสารเหลานมกสถานะ (สารม 3 สถานะ) ไดแกอะไรบาง (ของแขง ของเหลว และแกส) 3.3 ครใหนกเรยนดภาพในหนงสอประกอบการเรยนและตงประเดนค าถามวา “ท าไมจงเรยกสงทอยในกรอบท 1 วาของแขง กรอบท 2 วาของเหลว และกรอบท 3 วาแกส” (แนวการตอบ: ตามความคดเหนของนกเรยน) 3.4 ครใหนกเรยนรวมกนอภปรายเกยวกบสถานะของสารวาสารรอบ ๆ ตวเราม 3 สถานะคอของแขง ของเหลว และแกส 3.5 ครถามนกเรยนวา “สารทง 3 สถานะมสมบตเหมอนกนหรอไม อยางไร (แนวการตอบ: ตามความคดเหนของนกเรยน) 3.6 ครตงประเดนค าถามใหนกเรยนเกดความสงสย ดงน - ถานกเรยนน ากอนหน (กอนเลก) ใสลงบกเกอรและกระบอกตวงจะมการเปลยนแปลงรปรางและปรมาตรหรอไม อยางไร - ถานกเรยนน าน าส (แดง) ใสลงในบกเกอรและน าน าสเดมใสในกระบอกตวงจะมการเปลยนแปลงรปรางและปรมาตรหรอไม อยางไร - ถานกเรยนจดธปใหควนเขาไปในหลอดทดลอง และน าส าลอดปากหลอดทดลองใหแนน ควนของธปจะมการเปลยนแปลงรปรางและปรมาตรหรอไม อยางไร (แนวการตอบ: ตามความคดเหนของนกเรยน) 3.7 ครใหนกเรยนศกษาสมบตของแขง ของเหลง และแกส โดยชแจงกจกรรมการทดลองใหนกเรยนทราบวา “การทดลองในชงโมงนจะเปนการทดลองเพอใหนกเรยนศกษารปรางและปรมาตรของกอนหน น าส ควนธปวามการเปลยนแปลงหรอไมและอยางไร 4. ขนปฏบตรวมกบกลวธ POE 4.1 ครแบงกลมนกเรยนออกเปน 4 กลม กลมละ 6 คน โดยคละความสามารถทางการเรยนเกง ปานกลาง และออน 4.2 ครก าหนดสถานการณเพอใหนกเรยนท านาย (Predict) เกยวกบสมบตของแขง ของเหลว และแกส โดยถามนกเรยนวา กอนหน น าส และควนธปมการเปลยนแปลงรปรางและปรมาตรหรอไม อยางไร (แนวค าตอบ: นกเรยนสามารถคดไดอยางอสระ โดยใหนกเรยนแตละกลมเขยนแนวคดตามภายในกลมของตวเองใสในใบกจกรรมทครเตรยมไวให และครใหนกเรยนแตละกลมน าเสนอผลการท านายใหกลมเพอนรบร)

126

4.3 ครใหนกเรยนแตละกลมท าการทดลอง (Observe) โดยศกษาวธการทดลองจากใบกจกรรมเรอง สมบตของแขง ของเหลง และแกส พรอมตรวจสอบอปกรณการทดลอง รวมกนท าการทดลอง อธบายความเหมอนหรอความแตกตางระหวางผลของการท านายและผลการทดลอง (Expain) เขยนลงในใบกจกรรมพรอมใหเหตผลประกอบ และสรปผลการทดลอง 4.4 ครใหนกเรยนแตละกลมศกษาวธหาปรมาตรของกอนหนในหนงสอประกอบการเรยน และครสมมตคาปรมาตรของกอนหน โดยใหนกเรยนค านวณหาปรมาตรเฉลยของกอนหนและหาปรมาตรของแทงไมโดยใหวดความกวาง ความยาว ความหนา และน ามาคณกน 5. ขนอภปราย 5.1 ครใหนกเรยนแตละกลมรายงานผลการทดลองเรองสมบตของแขง ของเหลว และแกส โดยใหตวแทนของกลมออกน าเสนอหนาชนและอธบายความขดแยงระหวางผลการท านายกบผลการทดลอง 5.2 ครและนกเรยนรวมกนอภปรายและสรปผลการศกษาสมบตของแขง ของเหลว และแกส จนไดขอสรป ดงน - ของแขง มมวล ตองการทอย มปรมาตรคงท และรปรางไมเปลยนแปลงตามภาชนะทบรรจ - ของเหลว มมวล ตองการทอย มปรมาตรคงท แตรปรางเปลยนแปลงตามรปรางของภาชนะทบรรจ - แกส มมวล ตองการทอย ปรมาตรและรปรางเปลยนแปลงตามภาชนะทบรรจ ฟงกระจายเตมภาชนะทบรรจเสมอ 5.3 ครถามนกเรยนวา “เพราะเหตใดของแขง ของเหลว และแกส จงมสมบตตางกนในการรกษารปรางและปรมาตร (แนวการตอบ: ตามความคดเหนของนกเรยน) 5.4 ครอธบายการจดเรยนอนภาคของแขง ของเหลวและแกส (ภาพเคลอนไหวใน Power Point) และใหนกเรยนรวมกนอภปรายการจดเรยงอนภาคของสาร 5.5 ครใหนกเรยนจ าแนกสงตาง ๆ ทพบเหนในชวตประจ าวนวาสงใดมสถานะของแขง ของเหลวหรอแกส ในใบกจกรรม 19 (หนงสอแบบฝกหดและพรอมเฉลย) 5.6 ครตงค าถามเพมเตมในการจ าแนกประเภทของสาร ดงน - นอกจากจะใชสถานะเปนเกณฑแลว นกเรยนคดวาจะใชเกณฑอะไรไดอก (แนว:การตอบ ตามความคดเหนของนกเรยน) 5.7 ครอธบายเกณณการจ าแนกประเภทของสาร ดงน “นอกจากจ าแนกประเภทของสารโดยใชสถานะเปนเกณฑแลวอาจใชเนอสารของสารเนอเดยวและสารเนอผสม การน าความรอน และการน าไฟฟาเปนเกณฑในการจ าแนกได โดยม

127

ขอสงเกตวาสารทเปนของของแขงจ าพวกโลหะจะน าความรอนได แตการน าความรอนอาจจะเรวหรอชาตางกนขนอยกบชนดของสารทเปนองคประกอบ สวนสารทน าไฟฟาไดจะมทงของเหลวและของแขง ตวอยางของเหลวทน าไฟฟาได เชน น าเกลอ น าปลา น าสมสายช และของแขงทน าไฟฟาได เชน ทองแดง อะลมเนยม เหลก สงกะส แกรไฟต” 5.8 ครสมนกเรยน 3 คน ใหสรปสมบตของแขง ของเหลว และแกส 5.9 ครและนกเรยนรวมกนสรปสมบตของแขง ของเหลว และแกสอกครง ทบทวนความรเพอใหจดจ าและเขาใจงายมากขน) 6. ขนน าความรไปใช 6.1 ครแจกภาพสารในชวตประจ าวนคนละ 1 ตวอยาง และใหนกเรยนตดลงในแผนกระดาษทครเตรยมให พรอมระบสถานะของวสด รวมถงประโยชนโทษของวสด และวธการปองกนและการแกปญหาเพอไมใหเปนภยกบสงแวดลอม 6.2 ครสมนกเรยน 2 คน ใหน าเสนอผลงานของตนเองและใหอธบายในใบกจกรรมเรอง ประโยชนและโทษขอสารในชวตประจ าวน และใหนกเรยนรวมกนแสดงความคดและอภปรายเกยวกบประโยชนและโทษของสารในชวตประจ าวน และน าเสนอวธการแกปญหาเพอไมใหเปนภยกบสงแวดลอมไดอยางถกตอง 6.3 ครและนกเรยนรวมกนอภปรายประโยชนโทษของวสด และวธการปองกน การแกปญหาเพอไมใหเปนภยกบสงแวดลอม สอ/แหลงการเรยนร - หนงสอเรยนกลมสาระวทยาศาสตรชนประถมศกษาปท 6 (สสวท.) - บตรค าชอสารชนดตาง ๆ - ใบบนทกกจกรรม เรอง สมบตของแขง ของเหลว และแกส - ใบบนทกกจกรรม 19 ของแขง ของเหลว และแกสมสมบตเปนอยางไร - ใบกจกรรม เรอง ประโยชนและโทษของสารในชวตประจ าวน - วสด อปกรณในการทดลอง

การวดและประเมนผลการเรยนร

วธการ เครองมอ เกณฑ

1. สงเกตพฤตกรรมรายบคคล/กลม แบบสงเกตพฤตกรรมรายบคคล/กลม ผานเกณฑระดบดขนไป 2. ประเมนการปฏบตการทดลอง แบบประเมนปฏบตการทดลอง ผานเกณฑระดบดขนไป 3. ประเมนการน าเสนอ แบบประเมนการน าเสนอ ผานเกณฑระดบดขนไป 4. ประเมนชนงาน/ภาระงาน แบบประเมนชนงาน/ภาระงาน ผานเกณฑระดบดขนไป

128

บนทกหลงการสอน

ผลการสอน................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ปญหา/อปสรรค

................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

ขอเสนอแนะ/แนวทางแกไข................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ลงชอ................................................................. (.....................................................................) วนท...........เดอน........................พ.ศ. ............

129

ใบกจกรรม

เรอง สมบตของแขง ของเหลว และแกส

วสดอปกรณการทดลอง (ใหนกเรยนแตละกลมเลอกอปกรณทใชในการท าการทดลอง) 1. บกเกอร ขนาด 25 ml 2 ใบ 2. หลอดทดลองขนาดกลาง 1 หลอด 3. กระบอกตวง ขนาด 10 ml 2 ใบ 4. กอนหน 1 กอน 5. น าส (แดง) 10 ลกบาศกเซนตเมตร 6. ส าล 1 กอน 7. ธป 1 กาน 8. ไฟแชค 1 อน

วธท าการทดลอง 1. นกเรยนใสกอนหนลงในบกเกอร สงเกตรปรางและขนาดของกอนหน และน ากอนหนกอนเดมใสลงในหลอดทดลอง สงเกตรปรางและขนาด บนทกผล 2. นกเรยนรนน าสลงในบกเกอร สงเกตรปรางและขนาดของน าส และน าน าสเดมใสลงในกระบอกตวงขนาด สงเกตรปรางและปรมาตร บนทกผล 3. นกเรยนจดธปและปลอยควนใหเขาในหลอดทดลองจนเตม น ากอนส าลอดปากหลอดทดลองใหแนน สงเกตรปรางและปรมาตรของควนธป และคอย ๆ กดส าลลงในหลอดทดลอง สงเกตรปรางและปรมาตร บนทกผล

130

แบบบนทกการทดลอง

เรอง ..............................................

ชอ...................................................เลขท...................... กลมท..............................

1. วนทท าการทดลอง ................................................................................. 2. วตถประสงคการทดลอง............................................................................................................ 3. ค าถามการทดลอง 1. ..................................................................................................................... 2. ..................................................................................................................... 3. .................................................................................................................... 4. สมมตฐานการทดลอง (พรอมใหเหตผลประกอบ) 1. ..................................................................................................................... 2. ..................................................................................................................... 3. .................................................................................................................... 5. บนทกผลการทดลอง................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

131

6. ตารางบนทกผลการทดลอง (ใหนกเรยนแตละกลมออกแบบตารางผลการทดลอง)

จากตารางผลการทดลองพบวา.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................................................................................................... 7. นกเรยนอธบายความเหมอนหรอความแตกตางของผลการท านายและผลการทดลอง พรอมใหเหตผลประกอบ.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. ...............................................................................................................................................................................................................................................................8. สรปผลการทดลอง ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ชนดของสาร ใสลงบกเกอร ใสกระบอกตวง / หลอดทดลอง (ส าหรบธป) รปราง ปรมาตร รปราง ปรมาตร

เปลยนแปลง ไมเปลยนแปลง เปลยนแปลง ไมเปลยนแปลง เปลยนแปลง ไมเปลยนแปลง เปลยนแปลง ไมเปลยนแปลง กอนหน

น าส ธป

132

ใบกจกรรม

ประโยชนและโทษของสารในชวตประจ าวน

ชอ........................................................ นามสกล.................................เลขท .................

ค าชแจง ใหนกเรยนตดรปภาพเกยวกบสารในชวตประจ าวน ระบถงประโยชนและโทษของวสดหรอสารดงกลาว พรอมอธบายวธการปองกนและแกปญหาเพอไมเปนภยตอสงแวดลอม

ชอสาร .........................................................

สถานะของสาร/วสด ................................................................

ประโยชนของสาร ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................

โทษของสาร ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................

วธการปองกนและการแกปญหา....................................................................................................................................................................................................................................................................................................

133

แผนการจดการเรยนร

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร รายวชาวทยาศาสตร ชนประถมศกษาปท 6หนวยการเรยนรท 4 สารในชวตประจ าวน จ านวน 16 ชวโมงเรอง การเปลยนแปลงของสาร (การเกดสารใหม) จ านวน 2 ชวโมง

มาตรฐานการเรยนร/ตวชวด มาตรฐาน ว 3.2 เขาใจหลกการและธรรมชาตของการเปลยนแปลงสถานะของสาร การเกดการละลาย การเกดปฏกรยา มกระบวนการสบเสาะหาความรและจตวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนร และน าความรไปใชประโยชน ป.6/2 วเคราะหและอธบายการเปลยนแปลงทท าใหเกดสารใหม และสมบตเปลยนแปลงไป ป.6/3 อภปรายการเปลยนแปลงของสารทกอใหเกดผลตอสงมชวตและสงแวดลอม มาตรฐาน ว 8.1 ใชกระบวนการทางวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตรในการสบเสาะหาความรและการแกไขปญหา รวาปรากฏการณทางธรรมชาตทเกดขนสวนใหญมรปแบบทแนนอน สามารถอธบายและตรวจสอบไดภายใตขอมลและเครองมอทมอยในชวงเวลานนๆ เขาใจวาวทยาศาสตรเทคโนโลยและสงแวดลอมมความเกยวของสมพนธกน ป.6/1 ตงค าถามเกยวกบประเดน หรอเรอง หรอสถานการณทจะศกษาตามทก าหนดใหและตามความสนใจ ป.6/2 วางแผนการสงเกต เสนอการส ารวจตรวจสอบหรอศกษาคนควาคาดการณสงทจะพบจากการส ารวจตรวจสอบ ป.6/3 เลอกอปกรณและวธการส ารวจตรวจสอบทถกตองเหมาะสมใหไดผลครอบคลมและเชอถอได ป.6/4 บนทกขอมลในเชงปรมาณและคณภาพวเคราะหและตรวจสอบผลกบสงทคาดการณไว น าเสนอผลและขอสรป ป.6/5 สรางค าถามใหม เพอการส ารวจตรวจสอบไป ป.6/6 แสดงความคดเหนอยางอสระ อธบาย ลงความเหนและสรปสงทไดเรยนร สาระส าคญ การเกดสารใหม หรอการเกดปฏกรยาเคมเปนการเปลยนแปลงของสารทเกดจากปฏกรยาเคมท าใหไดสารชนดใหมทมสมบตแตกตางจากสารเดม และการเปลยนแปลงแสดงปฏกรยา

134

เคมเกดขนไดสารใหมคอ การเกดตะกอน การเกดแกส มสของการสารเปลยนไป มกลนเกดขนและมการเปลยนแปลงอณหภมหรอมแสงหรอเสยง จดประสงคการเรยนร 1. อธบายการเกดปฏกรยาเคมของสารทท าใหเกดสารใหมได 2. ทดลอง วเคราะหและอธบายการเปลยนแปลงทท าใหเกดสารใหมและสมบตทเปลยนแปลงได 3. อภปรายและอธบายเกยวกบการเกดสารใหมทใหประโยชนและโทษตอสงมชวตและสงแวดลอมได สมรรถนะส าคญของผเรยน 1. ความสามารถในการสอสาร 2. ความสามารถในการคด 3. ความสามารถในการใชทกษะชวต 4. ความสามารถในการแกปญหา คณลกษณะอนพงประสงคของผเรยน 1. ใฝเรยนร 2. มงในการท างาน 3. มวนย การจดกจกรรมการเรยนร 1. ขนขยบกายบรหารสมอง 1.1 ครใหนกเรยนเลนเกมจบผดภาพ โดยชแจงวาหากนกเรยนคนใดตอบค าถามถกตองและตอบไดมากทสดจะมรางวลใหคอปากกา 2. ขนเตรยมความร 2.1 ครน าเสนอภาพธารน าแขงใน Power point และใหนกเรยนทบทวนความรเดมเกยวกบการเปลยนสถานะและการละลายของธารน าแขง โดยตงประเดนค าถาม ดงน “ใหนกเรยนสงเกตภาพทน าเสนอวาเปนภาพอะไร มการเปลยนแปลงหรอไม อยางไร และมสมบตเปนอยางไร” (แนวการตอบ: ภาพของธารน าแขง, เมออณหภมของโลกสงธารน าแขงจะระเหยกลายเปนไอ แตถาอณหภมต าจะกลายเปนของแขง ซงเปนการเปลยนแปลงทางกายภาพคอ มการเปลยนแปลงโดยไมมผลตอองคประกอบภายในของธารน าแขงและไมเกดเปนสารใหม) 3. ขนปรบความร 3.1 ครใหนกเรยนสงเกตภาพของกระดาษ (น าเสนอ Power point) และตงประเดนค าถาม

135

- ถานกเรยนน ากระดาษไปเผานกเรยนคดวาจะเกดอะไรขนกบกระดาษ” (แนวการตอบ: กระดาษจะเกดการเผาไหมและกลายเปนขเถา) - นกเรยนสงเกตไดหรอไมวากระดาษกอนถกเผาไหมมลกษณะเปนอยางไร - กระดาษหลงเผาไหมมลกษณะแตกตางจากเดมหรอไม อยางไร - ถาน ากระดาษแผนใหมใสลงแกวทมน าจะมลกษณะตางกนหรอไมกบกระดาษทเผาไหมกลายเปนขเถา อยางไร (แนวการตอบ: เมอน ากระดาษใสลงแกวกระดาษไมละลายน าและไมเปลยนแปลงองคประกอบภายในของกระดาษ โดยเปนการเปลยนแปลงทางกายภาพ สวนกระดาษทเผาไมกลายเปนขเถามการเปลยนแปลงองคประกอบภายในซงเปนการเปลยนแปลงทางเคม) 3.2 ครน าเสนอ Power point ใหนกเรยนดภาพการตมน าใหเดอดกลายเปนไอ การละลายน าตาลในน า การเผาถานไม การเผาน าตาล และการเกดสนมเหลก และถามนกเรยนวา แตละภาพวามภาพใดบางเกดเปนสารใหมและภาพใดทไมเกดสารใหม (แนวการตอบ: น าเดอดกลายเปนไอและน าตาลละลายในน าไมมสารใหมเกดขน สวนการเผาถานไมมการเปลยนแปลงท าใหเกดสารใหมคอ ขเถา น าตาลมการเปลยนแปลงท าใหเกดสารใหมคอ คารบอนเปนสารสด า และการเกดสนมเหลกมการเปลยนแปลงท าใหเกดสารใหมคอ สนมเหลกมสารเปนสน าตาลแดง 3.3 ครอธบายการเปลยนแปลงทางเคม ดงน “การเปลยนแปลงทางเคมคอ การเปลยนแปลงทท าใหเกดสารใหมทมสมบตแตกตางกนจากสารเดม” 3.4 ครตงประเดนค าถามเพอใหนกเรยนเกดขอสงสย - เมอน าลกโปงทมผงฟภายในลกโปงและน าลกโปงไปครอบปากขวดแคบทมน าสมสายช นกเรยนคดวาลกโปงมการเปลยนแปลงหรอไม อยางไร (แนวการตอบ: ตามความคดเหนของนกเรยน) 3.5 ครใหนกเรยนศกษาการเกดสารใหม โดยใหนกเรยนท าการศกษาสารใหมทเกดขนระหวางผงฟกบน าสมสายช และครชแจงกจกรรมการทดลองวา “การทดลองในชงโมงนจะเปนการทดลองเพอใหนกเรยนศกษาการเกดสารใหม โดยใหนกเรยนท าการทดลองวาลกโปงมการเปลยนแปลงหรอไม อยางไร 4. ขนปฏบตรวมกบกลวธ POE 4.1 ครแบงกลมนกเรยนออกเปน 4 กลม กลมละ 6 คน โดยคละความสามารถทางการเรยนเกง ปานกลาง และออน 4.2 ครก าหนดสถานการณเพอใหนกเรยนท านาย (Predict) เกยวกบการเกดสารใหม โดยถามนกเรยนวา ถานกเรยนน าลกโปงทมผงฟและน าลกโปงครอบกบปากขวดแคบทมน าสมสายช นกเรยนคดวาลกโปงมการเปลยนแปลงหรอไม อยางไร (แนวค าตอบ: นกเรยนสามารถคดไดอยาง

136

อสระ โดยใหนกเรยนแตละกลมเขยนแนวคดตามภายในกลมของตวเองใสในใบกจกรรมทครเตรยมไวให และใหตวแทนน าเสนอแนวคดของกลมตวเอง) 4.3 ครชแจงกบนกเรยนวา เพอตอบความสงสยทวาลกโปงมการเปลยนแปลงหรอไม อยางไรนน กจกรรมในชวโมงนจงจะใหนกเรยนท าการทดลองเพอตอบขอสงสยน 4.4 ครใหนกเรยนแตละกลมท าการทดลอง (Observe) โดยศกษาวธท าการทดลองในใบกจกรรมเรอง ลกโปงมหศจรรย และใหนกเรยนตรวจสอบวสดอปกรณการทดลอง ท าการทดลอง จดบนทกผลทเกดขน และอภปรายรวมกนภายในกลมตวเอง เพอสรปผลการทดลอง 4.5 ครใหนกเรยนแตละกลมรวมกนแสดงความคดเหนในสวยของความเหมอนหรอความแตกตางระหวางผลการท านายและผลการทดลอง (Expain) โดยใหนกเรยนแตละกลมเขยนลงในใบกจกรรม พรอมใหเหตผลประกอบและท าการสรปผลการทดลอง 4.6 ครสาธต “ฟองฟ..โอโห” ใหนกเรยนไดคลายสมอง (“ฟองฟ..โอโห” คอการแตกตวของไฮโดรเจนเปอรออกไซด (H2O2) เมอเตมสารโพแทสเซยมไอโอไดด (KI) และน ายาลางจานผสมดวยสผสมอาหารสเขยว) 4.7 ครใหนกเรยนกลมเดมศกษาการเกดตะกอนของสารละลาย โดยใหศกษาวธการทดลองในหนงสอประกอบการเรยน และท าการทดลอง บนทกผลการทดลองและสรปผลการทดลองโดยมครคอยชแนะชวยเหลอเมอนกเรยนมปญหาและเสรมแรงดวยการใหก าลงใจนกเรยนตลอดเวลา 5. ขนอภปราย 5.1 ใหตวแทนแตละกลมผลดกนออกมาน าเสนอผลของการทดลองลกโปงมหศจรรยหนาชนเรยน และอธบายความขดแยงระหวางแนวคดจากการท านายกบผลจากการทดลองมความแตกตางอยางไร และใหเพอนกลมอน ๆ ชวยแสดงความคดเหนเพมเตมในสวนทแตกตางจากการทดลอง (ครเสรมแรงนกเรยนทออกน าเสนอดวยการแจกปากกา) 5.2 ครและนกเรยนรวมกนสรปผลการทดลองลกโปงมหศจรรย รวมกนอภปรายผลของการทดลองการเกดตะกอนของสารละลาย และการแตกตวของไฮโดรเจนเปอรออกไซด (H2O2) 5.3 ครมอบหมายงานใหนกเรยนท าใบงาน เรอง การเปลยนแปลงของสาร 5.4 ครใหนกเรยนสลบกนตรวจใบงาน พรอมเฉลยใบงาน 5.5 ครและนกเรยนรวมกนสรปผลความรเรองการเกดสารใหม ดงน “เมอผสมสารเขาดวยกนจะมปฏกรยาเคมเกดขนซงไดสารใหม จงท าใหมสมบตแตกตางจากสารเดม การเกดปฏกรยาเคมสงเกตไดจากมแกสเกดขน สของสารเปลยนไป เกดตะกอน เกดกลน อณหภมเพมขนหรอลดลง โดยเปนการเปลยนแปลงทางเคม” 5.6 ครสมนกเรยน 2 คนใหสรปเรองการเกดใหม เพอเนนย าประเดนส าคญในนกเรยนเขาใจและใหจ าในเนอหา

137

6. ขนน าความรไปใช 6.1 ครใหนกเรยนแตละกลมศกษาใบความรเรอง ผลของเกดสารใหม 6.2 ครและนกเรยนรวมกนอภปรายเกยวกบผลของการเกดสารใหม โดยใหนกเรยนดภาพประกอบใน Power Point 6.3 ครใหนกเรยนแตละกลมศกษาใบกจกรรมเรอง ภาวะโลกรอน และใหนกเรยนแตละกลมรวมกนตอบค าถามและหาค าตอบ โดยรวมกนวเคราะหและแกปญหาจากสถานการณทก าหนดไดอยางถกตอง 6.4 ครใหนกเรยนแตละกลมสลบกนตรวจและเฉลยค าตอบพรอม ๆ กน สอ/แหลงการเรยนร - หนงสอเรยนกลมสาระวทยาศาสตรชนประถมศกษาปท 6 (สสวท.) - ใบกจกรรม เรอง ลกโปงมหศจรรย - ใบงาน เรอง การเปลยนแปลงของสาร - ใบความรเรอง ผลของการเกดสารใหม - ใบกจกรรมเรอง ภาวะโลกรอน - วสดอปกรณในการทดลอง - จอทวน าเสนอ PowerPoint

การวดและการประเมนผลการเรยนร

วธการ เครองมอ เกณฑ

1. สงเกตพฤตกรรมรายบคคล/กลม แบบสงเกตพฤตกรรมรายบคคล/กลม ผานเกณฑระดบดขนไป 2. ประเมนการปฏบตการทดลอง แบบประเมนปฏบตการทดลอง ผานเกณฑระดบดขนไป 3. ประเมนการน าเสนอ แบบประเมนการน าเสนอ ผานเกณฑระดบดขนไป 4. ประเมนชนงาน/ภาระงาน แบบประเมนชนงาน/ภาระงาน ผานเกณฑระดบดขนไป

138

บนทกหลงการสอน

ผลการสอน................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ปญหา/อปสรรค

................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

ขอเสนอแนะ/แนวทางแกไข................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ลงชอ................................................................ (.....................................................................) วนท...........เดอน........................พ.ศ. .............

139

ใบกจกรรม

ลกโปงมหศจรรย วสดอปกรณการทดลอง (ใหนกเรยนแตละกลมเลอกอปกรณท าการทดลอง) 1. ขวดแกว 1 ใบ 2. ผงฟ (โซเดยมไฮโดรเจนคารบอเนต) 2 ชอน (เบอร 2) 3. น าสมสายช 1 ขวด 4. ลกโปง 1 ใบ 5. ชอนตกสารเบอร 2 1 อน 6. แทงแกว 1 อน วธท าการทดลอง 1. นกเรยนรนน าสมสายชลงในขวดปากแคบใหสงประมาณ 2 เซนตเมตร 2. นกเรยนตดผงฟ 2 ชอน (เบอร 2) ใสลงในลกโปง และน าลกโปงครอบทปากขวด โดยไมใหผงฟตกลงในขวด 3. นกเรยนยกลกโปงใหผงฟตกลงในขวด สงเกต การเปลยนแปลง และบนทกผล

การเตมน าสมสายช การตกผงฟใสลกโปง การครอบลกโปงท การจบลกโปงขน เพอให ลงในขวดแกว ปากขวด ผงฟตกลงในขวดแก

140

แบบบนทกการทดลอง

เรอง .............................................. ชอ.................................................................เลขท................................กลม........................................ 1. วนทท าการทดลอง ................................................................................. 2. ค าถามการทดลอง .................................................................................. 3. วตถประสงคของการทดลอง............................................................................... 4. สมมตฐานการทดลอง.......................................................................................... (พรอมใหเหตผล) 5. บนทกผลการทดลอง................................................................................................................. ....................................................................................................................................................... 6. ตารางการเปลยนแปลงของผลการทดลอง (ใหนกเรยนแตละกลมออกแบบตาราง)

จากตารางผลการทดลองพบวา................................................................................. ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 7. นกเรยนอธบายความเหมอนหรอความแตกตางของผลการท านายและผลการทดลอง พรอมใหเหตผลประกอบ ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 8. สรปผลการทดลอง ..............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

การทดลอง ผลการเปลยนแปลงของการทดลอง

141

ค าถามหลงท าการทดลอง

เรอง .................................................................... ชอ...................................................... นามสกล...............................เลขท.............................. ค าถาม ใหนกเรยนตอบค าถามหลงท าการทดลองตอไปน

1. นกเรยนสงเกตเหนอะไรเกดขนภายในขวด .................................................................................................................................................. 2. ลกโปงมการเปลยนแปลงอยางไร ................................................................................................................................................. 3. มสารใหมเกดขนหรอไม ทราบไดอยางไร .................................................................................................................................................. 4. ถาตองการใหลกโปงมขนาดใหญขนกวาเดมจะท าอยางไร ..................................................................................................................................................

142

ใบงาน

เรอง การเปลยนแปลงของสาร ชอ..............................................................................เลขท................................ชนประถมศกษาปท 6 ค าชแจง ใหนกเรยนจดกลมการเปลยนแปลงของสารทก าหนดใหตอไปน โดยเขยนเตมลงในตารางใหถกตอง

การเปลยนแปลงทางกายภาพ การเปลยนแปลงทางเคม

การละลายเกลอในน า

การเผากระดาษ

การละลายของไอศกรม การจดเทยน การฉกกระดาษ

การเกดสนมของเหลก

143

ใบความร

เรอง ผลของการเกดสารใหม

การเกดสารใหม หรอการเกดปฏกรยาเคมอาจเกดขนเองหรออาจเกดจากการกระท าของมนษย สารใหมทไดสามารถน าไปใชประโยชนในดานตาง ๆ ไดมากมาย เชน

แตการเกดสารบางอยางอาจเปนอนตรายตอสงมชวตและมผลเสยตอสงแวดลอม เชน

ท ายารกษาโรค

การท าสยอมผา

เครองนงหมและเครองใช

พลาสตกเพอใชแทนไม การประกอบอาหารตาง ๆ

การเกดสารใหม

อน ๆ

144

ดงนนการน าสารตาง ๆ มาใชยอมมผลประโยชนและโทษตอสงมชวตและสงแวดลอม เราจงตองรจกใชอยางถกตองและเหมาะสม เมอใชแลวตองเกบรกษาสารเคมตาง ๆ ใหถกตองตามสมบตของสารและมการก าจดอยางถกวธและเหมาะสม เพอไมใหเกดผลกระทบตอสงมชวตและสงแวดลอม

การระเบดของสารเคมทน าไปท าดอกไมไฟ หรอการระเบดของถงแกส เนองจากพลงงานความรอนท าใหสารเคมเกดปฏกรยาและใหพลงงานความรอนออกมามากจนถงขนระเบดสงผลใหคนเสยชวตและบานเรอนเสยหายได

การระเบดของคลงเกบอาวธ

แกสพวกออกไซดของก ามะถนออกไซดของไนโตรเจนท าปฏกรยากบน าฝนเกดเปนสารใหม ซงมสมบตเปนกรด ท าใหไดน าฝนทมสมบตเปนกรด เมอตกลงสพนดนมผลท าใหดนมสภาพเปนกรด เรยกวา ดนเปรยว เปนสภาพดนทไมเหมาะตอการเพาะปลก ท าใหพชไมสามารถเจรญเตบโตและตายลง

การเกดฝนกรด

การเผาไหมของเชอเพลงท าใหเกดแกสคารบอนไดออกไซด (CO2) และแกสคารบอนมอนอกไซด (CO) ซงเปนสารอนตรายตอรางกายและท าใหเกดภาวะเรอนกระจกไดอกดวย

การเผาไหมของเชอเพลง

145

ใบกจกรรม

เรอง ภาวะโลกรอน

ชอกลม.......................................................................

ค าชแจง ใหนกเรยนแตละกลมอานบทความและตอบค าถามตอไปน

มหนตภยรายทคกคามโลกขณะนคอแกสคารบอนไดออกไซด (CO2) และแกสเรอนกระจก

อน ๆ ทมปรมาณมหาศาลทมนษยเปนผกระท า ซงแกสเหลานจะถกปลอยออกมาสชน

บรรยากาศของโลกใหหนาขนเทาไรกจะเปนตวกกเกบความรอนจากแสงอาทตยไวไมใหคาย

ออกสชนบรรยากาศ ซงเหตจากทมนษยไดเพมปรมาณแกสคารบอนไดออกไซด (CO2) จาก

การเผาไหมเชอเพลงตาง ๆ การขนสงและการผลตในโรงงานอตสาหกรรม เปนตน

นอกจากนมนษยยงเพมกลมแกสไนตรสออกไซด (N2O) และคลอโรฟลออโรคารบอน (CFC)

อกดวย ปจจบนมนษยมการตดตนไมท าลายปาเปนจ านวนมาก ท าใหกลไกการดงแกส

คารบอนไดออกไซด (CO2) ออกจากชนบรรยากาศถกลดทอนประสทธภาพลดลง และได

หวนกลบสโลกในลกษณะของภาวะโลกรอน ท าใหอณหภมในชนบรรยากาศของโลกสงขน

เมออณหภมของชนบรรยากาศสงกจะสงผลตอผนน าแขงบรเวณขวโลกเหนอและธารน าแขง

ทวโลกละลายเรอย ๆ ท าใหระดบน าทะเลทวโลกเพมสงขนถง 20 ฟต นอกจากนจะสงผลตอ

สงมชวตทอยบรเวณนอกดวย

146

1. การเปลยนแปลงของสารในบทความนเกดขนในลกษณะใดบาง พรอมยกตวอยาง

2. ภาวะโลกรอนหรอปรากฏการณโลกรอนคออะไร

3. สาเหตใดทท าใหเกดภาวะโลกรอน

4. นกเรยนมวธปองกนอยางไรเพอไมใหเกดภาวะโลกรอน หรอภาวะเรอนกระจก

........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... .........

..............................................................................................................................................

............................................................................................................................. .................

..............

147

แผนการจดการเรยนร

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร รายวชาวทยาศาสตร ชนประถมศกษาปท 6หนวยการเรยนรท 4 สารในชวตประจ าวน จ านวน 16 ชวโมงเรอง สารทใชในชวตประจ าวน (การจ าแนกประเภทของสาร) จ านวน 4 ชวโมง

มาตรฐานการเรยนร/ตวชวด มาตรฐาน ว 3.1 เขาใจสมบตของสาร ความสมพนธระหวางสมบตของสารกบโครงสรางและแรงยดเหนยวระหวางอนภาค มกระบวนการสบเสาะหาความร และจตวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนร และน าความรไปใชประโยชน ป.6/2 ส ารวจและจ าแนกประเภทของสารตาง ๆ ทใชในชวตประจ าวน โดยใชสมบตและการใชประโยชนของสารเปนเกณฑ ป.6/5 อภปรายการเลอกใชสารแตละประเภทไดอยางถกตองและปลอดภย มาตรฐาน ว 8.1 ใชกระบวนการทางวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตรในการสบเสาะหาความรและการแกไขปญหา รวาปรากฏการณทางธรรมชาตทเกดขนสวนใหญมรปแบบทแนนอน สามารถอธบายและตรวจสอบไดภายใตขอมลและเครองมอทมอยในชวงเวลานน ๆ เขาใจวาวทยาศาสตรเทคโนโลยและสงแวดลอมมความเกยวของสมพนธกน ป.6/1 ตงค าถามเกยวกบประเดน หรอเรอง หรอสถานการณทจะศกษาตามทก าหนดใหและตามความสนใจ ป.6/2 วางแผนการสงเกต เสนอการส ารวจตรวจสอบหรอศกษาคนควาคาดการณสงทจะพบจากการส ารวจตรวจสอบ ป.6/3 เลอกอปกรณและวธการส ารวจตรวจสอบทถกตองเหมาะสมใหไดผลครอบคลมและเชอถอได ป.6/4 บนทกขอมลในเชงปรมาณและคณภาพวเคราะหและตรวจสอบผลกบสงทคาดการณไว น าเสนอผลและขอสรป ป.6/6 แสดงความคดเหนอยางอสระ อธบาย ลงความเหนและสรปสงทไดเรยนร สาระส าคญ สารทใชในชวตประจ าวนทงทเปนเครองอปโภคและบรโภคมสารเคมเปนองคประกอบ หากจ าแนกสารทใชในชวตประจ าวนตามการน าไปใชประโยชนไดเปนสารปรงรสอาหาร สารแตงสอาหาร สารท าความสะอาด และสารก าจดแมลงศตร สารแตละประเภทมความเปนกรดเบสแตกตางกน สารปรงรสอาหารเปนสารทใชเพมรสชาตของอาหาร การซอสารปรงรสอาหารตองเลอกซอ

148

ชนดทมฉลากและมเครองหมายรบรองคณภาพจากส านกงานคณะกรรมการอาหารหรอมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม สารแตงสอาหารเปนสารชวยเพมสสนใหอาหาร สทใชผสมอาหารมทงสธรรมชาตจากพชและจากสตวบางชนดกบสารสสงเคราะหส าหรบผสมอาหาร และควรเลอกใชสารสแตงอาหารจากสธรรมชาตและสสงเคราะหในปรมาณนอยทสด เพอความปลอดภยตอรางกาย สารท าความสะอาดจ าแนกตามใชประโยชนเปนสารท าความสะอาดรางกาย สารท าความสะอาดภาชนะ สารท าความสะอาดเครองนงหม และสารท าหองน าและเครองสขภณฑ ซงแตละประเภทมสมบตความเปนกรดเบสแตกตางกน การใชสารท าความสะอาดควรใชในปรมาณพอเหมาะ หากใชมากเกนไปเปนการสนเปลองและท าลายสงแวดลอม นอกจากนยงเปนอนตรายตอรางกาย สารก าจดแมลงใชในการก าจดแมลงทน าโรคภยมาสคน สารก าจดศตรพชใชในการก าจดพช แมลงและสตวอนทมารบกวนพช ท าใหพชไมเจรญเตบโตเทาทควร การเลอกซอควรเลอกใหตรงกบวตถประสงคของการใชงานและสงเกตของฉลากเสมอ หากใชและการเกบรกษาสารก าจดแมลงและสารก าจดศตรพชไมถกวธหรอขาดความระมดระวงอาจเกดอนตรายตอตวเอง ครอบครว และสงแวดลอม

จดประสงคการเรยนร 1. อธบายสารตาง ๆ ทใชในชวตประจ าวน พรอมทงระบการใชประโยชนของสารได 2. อภปรายและอธบายสมบตความเปนกรด-เบสของสารตาง ๆ ทใชในชวตประจ าวนได 3. ทดลองและวเคราะหสารตาง ๆ ทใชในชวตประจ าวน โดยใชสมบตความเปนกรด-เบสได 4. จ าแนกประเภทของสารตาง ๆ ในชวตประจ าวนตามการใชประโยชนแบงไดเปนสารปรงรสอาหาร สารแตงสอาหาร สารท าความสะอาด และสารก าจดแมลงและศตรพชได 5. อภปรายและอธบายวธการเลอกใชสารปรงรสอาหาร สารแตงสอาหาร สารท าความสะอาด และสารก าจดแมลงและศตรพชไดอยางถกตองและปลอดภยได สมรรถนะส าคญของผเรยน 1. ความสามารถในการสอสาร 2. ความสามารถในการคด 3. ความสามารถในการใชทกษะชวต 4. ความสามารถในการแกปญหา คณลกษณะอนพงประสงค 1. ใฝเรยนร 2. มงมนการท างาน 3. มวนย

149

การจดกจกรรมการเรยนร 1. ขนขยบกายบรหารสมอง 1.1 ครใหนกเรยนยดเสนยดสายและนงฝกสมาธ เพอคลายความเมอยลาและใหจตใจของนกเรยนสงบมากขน (5 นาท) 2. ขนเตรยมความร 2.1 ครทบทวนความรเดมเกยวกบการแยกสารผสมโดยน าเสนอ Power Point (เนอหาการแยกสารผสม) และซกถามนกเรยนในสวนทไมเขาใจและครอธบายเพมเตมในสวนทนกเรยนเกดขอสงสย 2.2 ครถามนกเรยนวา “ในวนนนกเรยนไดใชสารอะไรบางในการท ากจกรรมตาง ๆ โดยครสมนกเรยน 4 คน ใหบอกสารทไดใชในวนน และครเขยนไวบนกระดานสงทนกเรยนไดยกตวอยางสารทใชในชวตประจ าวน 2.3 ครตงประเดนค าถามอกครงวา - สารทนกเรยนยกตวอยางบนกระดานเหลานเปนสารเคมหรอไม เพราะเหตใด - นกเรยนสามารถน าไปใชประโยชนอยางไร - ถานกเรยนจะจดกลมสารเหลาน นกเรยนจะใชเกณฑอะไร เพราะเหตใด (แนวการตอบ: ตามความคดเหนของนกเรยน) 3. ขนปรบความร 3.1 ครน าเสนอ Power Point ทเปนภาพน าปลา น าตาล มะนาว น าสมสายช เกลอแกง ซอสมะเขอเทศ สผสมอาหาร สบ ยาสฟน ไลปอนเอฟ ผงซกฟอก มาจคลน และไบกอนสเปรยก าจดยง โดยใหนกเรยนรวมกนจดกลมของสารเหลาน และครชวยเขยนไวในกระดาน 3.2 ครอธบายใหนกเรยนเขาใจวา “สารตางๆ ทนกเรยนใชในชวตประจ าวนมองคประกอบเปนสารเคม ซงมสมบตความเปนกรด-เบสแตกตางกน” 3.3 ครอธบายหลกเกณฑในการพจารณาความเปนกรด-เบสของสาร และตงประเดนค าถามดงน - ถานกเรยนจะตรวจสอบความเปนกรดเบสของน ามะนาว น าเกลอ น าปนใส น าสบเขมขน และน าสมสายช นกเรยนจะใชวธการทดสอบอยางไร (แนวการตอบ: ทดสอบดวยกระดาษลตมส) - นกเรยนคดวาน ามะนาว น าเกลอ น าปนใส น าสบเขมขน และน าสมสายช สารใดมสมบตความเปนกรดและสารใดมสมบตความเปนเบส (แนวการตอบ: ตามความคดเหนของนกเรยน) 3.4 ครใหนกเรยนศกษาสมบตความเปนกรดเบสของสาร โดยใหนกเรยนท าการทดลองสมบตความเปนกรดเบสของน ามะนาว น าเกลอ น าปนใส น าสบเขมขน และน าสมสายช และชแจง

150

กจกรรมการทดลองวา “การทดลองในชงโมงนจะเปนการทดลองเพอใหนกเรยนศกษาสมบตความเปนกรดเบสของน ามะนาว น าเกลอ น าปนใส น าสบเขมขน และน าสมสายชวามสารใดเปนกรดและสารใดเปนเบส 4. ขนปฏบตรวมกบกลวธ POE 4.1 ครแบงกลมนกเรยนออกเปน 4 กลม กลมละ 6 คน โดยคละความสามารถทางการเรยนเกง ปานกลาง และออน 4.2 ครก าหนดสถานการณเพอใหนกเรยนท านาย (Predict) เกยวกบสมบตความเปนกรดเบส โดยถามนกเรยนวาน ามะนาว น าเกลอ น าปนใส น าสบเขมขน และน าสมสายช สารใดมสมบตความเปนกรดและสารใดมสมบตความเปนเบส (แนวค าตอบ: นกเรยนสามารถคดไดอยางอสระ โดยใหนกเรยนแตละกลมเขยนแนวคดตามภายในกลมของตวเองใสในใบกจกรรมทครเตรยมไวให และใหตวแทนน าเสนอแนวคดของกลม) 4.3 ครชแจงกบนกเรยนวา เพอตอบขอสงสยทวาน ามะนาว น าเกลอ น าปนใส น าสบเขมขน และน าสมสายชมสมบตความเปนกรดหรอมสมบตความเปนเบส กจกรรมในชวโมงนจงจะใหนกเรยนท าการทดลองเพอตอบขอสงสยน 4.4 ครใหนกเรยนแตละกลมท าการทดลอง (Observe) โดยศกษาวธการทดลองจากใบกจกรรม เรอง สมบตความเปนกรดเบส และบนทกผล 4.5 ครใหนกเรยนแตละกลมอธบายความเหมอนหรอความแตกตางระหวางผลของการท านายและผลการทดลอง (Expain) ในใบกจกรรมทครเตรยมไวให และสรปผลการดลอง 5. ขนอภปราย 5.1 ครใหนกเรยนแตละกลมน าเสนอผลสรปการทดลองทโตะของนกเรยน และอธบายเพมเตมในสวนทมความขดแยงของผลการท านายกบผลการทดลอง โดยใหอธบายเหตผลประกอบ และใหนกเรยนรวมกนตรวจสอบความถกตองและเสนอแนะเพมเตมในสวนทแตกตางกน 5.2 ครและนกเรยนรวมกนสรปผลการทดลอง 5.3 ครตงค าถามเพอกระตนความคด (เพอทบทวนความร) ดงน - นกเรยนสามารถทดสอบความเปนกรด-เบส ของน ามะขามและผงซกฟอกดวยวธใด (แนวการตอบ: ทดสอบดวยกระดาษลตมส) - สารทมสมบตเปนกรดและเบส มสมบตอยางไร (แนวการตอบ: ตามความคดเหนของนกเรยน 5.4 ครอธบายความรเพมเตมเกยวกบสมบตความเปนกรด-เบส และอธบายเมอจะท าการทดสอบสมบตความเปนกรด-เบส โดยไมใชกระดาษลตมสสามารถสกดสจากดอกอญชนได หรออาจจะสงเกตสมบตความเปนกรดเบสไดดวยวธการชมรส และการน ามาสมผสผวหนง

151

5.5 ครใหนกเรยน 3 คนออกมาถอสอกระดาษกบเคโระ และแจกบตรภาพใหนกเรยนทกคนแลวใหวเคราะหสารทตวเองได และสอดเขาไปในปากกบเคโระใหถกตองตามการใชประโยชนเปนเกณฑ ครและนกเรยนรวมกนอภปรายและเฉลยค าตอบ 5.6 ครใหนกเรยนสรปจากการเลนกจกรรมกบเคโระ โดยใหนกเรยท าผงความคดแสดงการจ าแนกประเภทของสารในชวตประจ าวนตามการใชประโยชนเปนเกณฑ 5.7 ครใหนกเรยนศกษาขอมลเพมเตมเกยวกบการจ าแนกประเภทของสารโดยใชประโยชนเปนเกณฑในหนงสอประกอบการเรยน 5.8 ครและนกเรยนรวมกนอภปรายการจ าแนกประเภทของสารในชวตประจ าวนโดยใชเกณฑการใชประโยชนเปนเกณฑ 5.9 ครและนกเรยนรวมกนสรปเรอง การจ าแนกประเภทของสารทใชในชวตประจ าวนตามเกณฑการใชประโยชนอกครง 6. ขนน าความรไปใช 6.1 ครสมนกเรยน 3 คน ใหอธบายวธการเลอกใชสารปรงรสอาหาร สารแตงสอาหาร สารท าความสะอาด สารก าจดแมลงและสารก าจดศตรพช 6.2 ครและนกเรยนรวมกนอภปรายวธการเลอกใชสารในชวตประจ าวนไดอยางถกตองและปลอดภย 6.3 ครน าเสนอ Power Point ใหนกเรยนดตารางเกยวกบการใชสารก าจดแมลงและสารก าจดวชพช และตงประเดนค าถาม ดงน - ถาประเทศเรามการใชสารก าจดแมลงและสารก าจดวชพชในปรมาณมาก จะมผลตอสงมชวต สงแวดลอมและเศรษฐกจอยางไรบาง อยางไร และนกเรยนมวธใดบางทจะชวยลดปรมาณการใชสารเหลานได อยางไร (แนวการตอบ: ตามความคดเหนของนกเรยน) 6.4 ครและนกเรยนรวมกนอภปรายผลของการใชสารก าจดแมลงและสารก าจดวชพชทมผลตอสงมชวต สงแวดลอมและเศรษฐกจ 6.5 ครใหนกเรยนแตละกลมหาวธลดปรมาณการใชสารก าจดแมลงและสารก าจดวชพช โดยใหเขยนลงในกระดาษทครเตรยมไวให และใหนกเรยนแตละกลมสงตวแทนน าเสนอวธชวยลดปรมาณการใชสารก าจดแมลงและสารก าจดวชพชใหกลมอน ๆ ไดแสดงความเหนและแลกเปลยนความรซงกนและกน 6.6 ครและนกเรยนรวมกนอภปรายเกยวกบวธการเพอลดปรมาณการใชสารก าจดแมลงและสารก าจดวชพชอกครง 6.7 ครทดสอบหลงเรยน โดยใชแบบวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร และแบบวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร เรอง สารในชวตประจ าวน (2 ชวโมง)

152

สอ/แหลงการเรยนร - หนงสอเรยนกลมสาระวทยาศาสตรชนประถมศกษาปท 6 - ใบกจกรรมเรอง สมบตความเปนกรดเบส - บตรภาพและกระดาษกบเคโระ - ผงความคด - แบบทดสอบ - วสดอปกรณในการทดลอง - จอทวน าเสนอ Power Point

การวดและการประเมนผลการเรยนร

วธการ เครองมอ เกณฑ

1. สงเกตพฤตกรรมรายบคคล/กลม แบบสงเกตพฤตกรรมรายบคคล/กลม ผานเกณฑระดบดขนไป 2. ประเมนการปฏบตการทดลอง แบบประเมนปฏบตการทดลอง ผานเกณฑระดบดขนไป 3. ประเมนการน าเสนอ แบบประเมนการน าเสนอ ผานเกณฑระดบดขนไป 4. ประเมนชนงาน/ภาระงาน แบบประเมนชนงาน/ภาระงาน ผานเกณฑระดบดขนไป

153

บนทกหลงการสอน

ผลการสอน................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ปญหา/อปสรรค

................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

ขอเสนอแนะ/แนวทางแกไข................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ลงชอ................................................................ (.....................................................................) วนท...........เดอน........................พ.ศ. .............

154

ใบกจกรรม เรอง สมบตความเปนกรดเบส

วสดอปกรณการทดลอง 1. บกเกอร 5. น าปนใส 2. หลอดหยดสาร 6. น าสบเขมขน 3. น ามะนาว 7. กระดาษลตมสสแดงและสน าเงน 4. น าเกลอ 8. จานแกว

การตรวจสอบความเปนกรด-เบสของสาร

วธท าการทดลอง 1. ใหนกเรยนแตละกลมน ากระดาษลตมสสแดงและสน าเงนตดเปนชนเลก ๆ พอประมาณ วางลงในจานแกวแตละใบ 2. ใชหลอดหยดสารดดน ามะนาวและหยดลงบนกระดาษลตมสทงสองส สละ 1-2 หยด สงเกตการเปลยนแปลง และบนทกผล 3. ท าการทดลองซ าโดยเปลยนจากน ามะนาวเปนน าเกลอ น าปนใส น าสบเขมขน และน าสมสายช ตามล าดบ

น ำปนใส น ำมะนำว น ำเกลอ

น ำสบเขมขน น ำสมสำยช

155

แบบบนทกการทดลอง

เรอง ..............................................

ชอ........................................................เลขท...............................กลม............................................ 1. วนทท าการทดลอง ................................................................................. 2. วตถประสงคการทดลอง.................................................................................................................... 3. ค าถามการทดลอง ............................................................................................................................ 4. สมมตฐานการทดลอง..............................................................................................(พรอมใหเหตผล) 5. ตารางบนทกผลการทดลอง

จากตารางผลการทดลองพบวา................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 6. นกเรยนอธบายความเหมอนหรอความแตกตางของผลการท านายและผลการทดลอง พรอมใหเหตผลประกอบ ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 7. สรปผลการทดลอง................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

สารละลาย การเปลยนสของกระดาษลตมส

เปลยนจากสน าเงนเปนสแดง เปลยนจากสแดงเปนสน าเงน ไมเปลยนส 1. น ามะนาว

2. น าเกลอ

3. น าปนใส

4. น าสบเขมขน

5. น าสมสายช

156

ภาคผนวก ค เครองมอทใชในการเกบรวมรวมขอมล

157

แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร

เรอง สารในชวตประจ าวน ชนประถมศกษาปท 6 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2559เวลา 60 นาท 30 คะแนน

ค าชแจง ใหนกเรยนเลอกค าตอบทถกตองทสดแลวท าเครองหมายกากบาท (X) ลงในกระดาษค าตอบ

1. ขอใดคอความหมายของสสาร ก. มตวตน มน าหนก ไมตองการทอย ข. ไมมมวล ไมมน าหนก สมผสได ค. มลกษณะเฉพาะ สามารถบอกไดวาคอสาร ง. มตวตน มน าหนก ตองการทอย สมผสได

2. ขอใดเปนองคประกอบของสารทถกตอง ก. น าเชอม: น า ข. น าสมสายช: น าตาลทราย ค. น าโซดา: แกสไฮโดรเจน ง. เกลอแกง: โซเดยมคลอไรด

3. สถานะของสารในขอใด มมวล มปรมาตรและรปรางไมคงท ก. แกส ข. ของแขง ค. ของเหลว ง. ของไหล

4. ขอใดสามารถเปลยนรปรางตามภาชนะทบรรจ ก. น าแขง ข. น าเกลอ ค. ดนน ามน ง. กอนหน

5. ขอใดมสถานะเปนของแขง ของเหลว และแกส ตามล าดบ ก. ชอลก น าเกลอ ไอน า ข. น าเชอม ยางลบ น าแขง ค. กอนหน ทราย น าปลา ง. น ามนพช น าตาลทราย น าโซดา 6. แกสหงตมทใชในบานเรอนและบรรจอยในถงมสถานะใด ก. ของแขง ข. ของเหลว ค. แกส ง. ถกทงขอ ข และขอ ค

158

7. สารในขอใดระเหดได ก. เทยนไข ข. ผงชอลก ค. ลกเหมน ง. น าตาลทราย

8. แหลงน าในขอใดเมอระเหยแหงไดสารผลตภณฑเปนเกลอสมทร ก. น าบอ ข. น าประปา ค. น าคลอง ง. น าทะเล

9. ขอใดคอปจจยส าคญทท าใหสารเกดการเปลยนสถานะ ก. ความดน ข. ปรมาตร ค. อณหภม ง. การควบแนน

10. ขอใดเปนการเปลยนสถานะของสารทเกดจากอณหภมของโลกสง ก. การเกดฝนกรด ข. การเกดระเบดของสารเคม ค. ธารน าแขงบรเวณขวโลกละลาย ง. การเกดมลพษของน าจากน าทงตามอาคาร

11. ขอใดตอไปนเปนสารเนอผสมทงหมด ก. น าเกลอ น าเชอม น าปลา ข. น านม น าสมสายช น าพรก ค. น าจมปลา น าโคลน แปงมน ง. น าสมคน น าคลอง น าประปา 12. ตาราง ผลการรอนดวยตะแกรงและการละลายในน าของสาร 4 ชนด

ถาสารทง 4 ชนดผสมอยดวยกน เมอรอนดวยตะแกรงและน าสารทไมผานตะแกรงไปละลายน า สารใดทไมเหลอตะกอนบนตะแกรง ก. A ข. B ค. C ง. D

ชนดของสาร การรอนดวยตะแกรง การละลายน า A B C D

ผาน ไมผาน ผาน

ไมผาน

ละลาย ละลาย

ไมละลาย ไมละลาย

159

13. สารในขอใดเปนการเกดสารใหม ก. การละลายเกลอในน า ข. การระเหดของการบร ค. การเผาไหมของเทยนไข ง. การทน าเปลยนเปนไอน า 14. ถานกเรยนน ากระดาษมาเผาไหม ดงปฏกรยา กระดาษ A สาร A ทเกดขนคอสารขอใด ก. ถาน ข. ขเถา ค. เศษผง ง. ควน

15. ขอใดเปนการเกดสารใหมทมผลตอสงแวดลอม ก. การเกดฝนกรด ข. การระเบดของคลงเกบอาวธ ค. หยดน าเกาะบนตนไมพชผกแขงตว ง. ถกทง ก และ ข

16. ขอใดเปนการแยกสารผสมโดยการใหความรอน ก. น าเชอม ข. น าโคลน ค. น าสมคน ง. ขนมสาคถวด า

17. ขอใดเปนการน าหลกการระเหยแหงใชประโยชนในชวตประจ าวน ก. นายแดงท านาเกลอ ข. นายด าท าปลาเคมตากแหง ค. นายเขยวน าผกและผลไมไปอบกรอบ ง. ถกทกขอ

18. ถามฝนผงในน าเชอม นกเรยนควรแยกฝนผงออกจากน าเชอมดวยวธใด ก. การกรอง ข. การกลน ค. การระเหย ง. การตกตะกอน

19. ขอใดเปนสมบตของความเปนกรด ก. มรสฝาด ข. ไมกดกรอนหนปน ค. กดกรอนโลหะเกดแกสไฮโดรเจน ง. เปลยนสกระดาษลตมสจากแดงเปนน าเงน

20. นกเรยนสามารถทดสอบสมบตความเปนกรด-เบสดวยวธใด ก. ทดสอบดวยน าปน ข. ทดสอบดวยการสมผส ค. ทดสอบดวยการดมและชม ง. ทดสอบดวยกระดาษลตมส

เผาไหม

160

21. สารขอใดเมอทดสอบดวยกระดาษลตมสท าใหกระดาษลตมสเปลยนจากสน าเงนกลายเปนสแดง ก. น าเกลอ ข. น าปนใส ค. น ามะนาว ง. น าผงซกฟอก

22. สารขอใดมสมบตความเปนเบส ก. น าสบ ข. น าอดลม ค. น าโซดา ง. น ามะนาว

23. น าใบเตยจดเปนสารประเภทใด ก. สารซกลาง ข. ยาฆาแมลงในบาน ค. สารก าจดศตรพช ง. สารแตงสอาหาร

24. นกเรยนคนใดใชผลตภณฑท าความสะอาดรางกายไดอยางถกตองทสด ก. ด.ช กลวยใชยาสฟนท าความสะอาดผว ข. ด.ญ สมใชผงซกฟอกท าความสะอาดใบหนา ค. ด.ช ฝรงใชน ายาลางหองน าท าความสะอาดมอ ง. ด.ญ องนใชแชมพท าความสะอาดเสนผม

25. สารขอใดทใชในการปรงแตงอาหาร แตไมมคณคาทางอาหาร ก. สผสมอาหาร ข. น าปลา ค. น าตาล ง. เกลอ

26. สารขอใดเปนอนตรายตอรางกาย ก. สบเหลว ข. ยากนยง ค. โฟมลางหนา ง. น ายาบวนปาก

27. นกเรยนควรปฏบตขอใดเปนอนดบแรกกอนใชสาร ก. สวมถงมอ ข. เขยาขวดกอนใช ค. อานฉลากใหเขาใจ ง. เปดฝาแลวเทสารใสภาชนะ

28. สารขอใดตอไปนนกเรยนควรเกบรกษาใหหางจากเปลวไฟ ก. ขนมคบเคยว ข. อาหารกระปอง ค. ยาก าจดแมลง ง. ผลตภณฑลางหนา

29. นกเรยนควรก าจดกระปองยาก าจดแมลงทใชหมดแลวอยางไร ก. น าไปฝงดน ข. น าไปเผาไฟ ค. น าไปทงในแมน าล าคลอง ง. น าไปทบใหแบนและทงปนกบขยะอน ๆ

161

30. นกเรยนอาจตรวจพบสารใดทตกคางตามพชผกผลไม ก. สารก าจดศตรพช ข. สารท าความสะอาด ค. สารปรงแตงอาหาร ง. สารก าจดแมลงในบาน

162

แบบทดสอบวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

เรอง สารในชวตประจ าวน ชนประถมศกษาปท 6 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2559เวลา 60 นาท 20 คะแนน

ค าชแจง ใหนกเรยนเลอกค าตอบทถกตองทสดแลวท าเครองหมายกากบาท (X) ลงในกระดาษค าตอบ

1. ภาพในขอใดมสถานะเปนของแขงและแกสตามล าดบ ภาพ 1 ภาพ 2 ภาพ 3 ก. ภาพ 1 และ ภาพ 2 ข. ภาพ 2 และ ภาพ 3 ค. ภาพ 1 และ ภาพ 3 ง. ภาพ 1 ภาพ 2 และภาพ 3 2. ขอใดมใชทกษะการสงเกต ก. มะนาวผลนมรสเปรยว ข. น าตาลทรายหนก 2.5 กรม ค. กลองใบนมผวหยาบขรขระ ง. เกลอในถวยกระเบองนเปนเกลดสขาว 3. จากภาพดงกลาวเปนการทดสอบสมบตของสารในขอใด

กระดาษลตมส สน าเงนเปนสแดง

กระดาษลตมส สแดงเปนสน าเงน

ภาพท 1 ภาพท 2

163

ก. การเปลยนสถานะของสาร ข. การละลายของสาร ค. การน าไฟฟาของสาร ง. ความเปนกรด-เบสของสาร

4. จากภาพดงกลาวนกเรยนใชกระบอกตวงเพอหาปรมาตรของสารละลาย ดงนนสารละลายมปรมาตรเทาใด

ก. ปรมาตร 70 cm3 ข. ปรมาตร 80 cm3 ค. ปรมาตร 90 cm3 ง. ปรมาตร 100 cm3

5. ถานกเรยนตองการวดอณหภมของสารละลาย นกเรยนควรใชอปกรณในขอใด ก. ไมบรรทด ข. เทปวดระยะ ค. เทอรโมมเตอร ง. ไมโปรแทรกเตอร

6. ขอใดเปนการเลอกเครองมอชงสารทมน าหนกนอย ๆ ไดอยางถกตองทสด ก. นายแดงใชเครองชงสปรงวดจนส ข. นายเขยวชงผงฟดวยเครองชงสารเคม ค. นายด าชงการบรดวยเครองชงน าหนกตว ง. นายฟาชงพมเสนดวยเครองชงแบบตมถวง

7. นกเรยนคนหนงชงน าหนกสารชนดหนง 3 ครง ไดผลดงน 4.5 , 5 , 6.5 กรม ตามล าดบ น าหนกของสารโดยเฉลยเปนเทาใด ก. 5.00 กรม ข. 5.33 กรม ค. 6.00 กรม ง. 6.33 กรม

กระบวงตวง ขนาด 100 cm3

164

8. นกเรยนคนหนงน าสารละลายผงฟ ปรมาตร 30 cm3 ผสมกบน าปนใสปรมาตร 20 cm3 อยากทราบวาปรมาตรทงหมดของสารละลายมคาเทาใด ก. 25 cm3 ข. 30 cm3 ค. 50 cm3 ง. 55 cm3

9. นายแดงแบงสงของออกเปน 2 กลม ดงน กลมท 1 สารสม เกลอ น าตาล แปงฝน กลมท 2 น ามะนาว น าสมคน น าสมสายช น าปลา อยากทราบวานายแดงใชเกณฑขอใดในการแบงกลมสงของดงกลาว ก. ส ข. สถานะ ค. การตกผลก ง. ความสามารถในการละลาย

10. ญาญาตองการจดกลมสารโดยใชประโยชนการใชงานเปนเกณฑ ญาญาตองใชขอใดจดกลมของสาร ก. การวด ข. การค านวณ ค. การจ าแนก ง. การพยากรณ

11. ขอใดตางจากพวกในการจดกลมสถานะของแขง ก. ออกซเจน น าตาลทราย เกลอ ข. น าตาลทราย น าแขงแหง เกลอ ค. นมขนหวาน นมยเอชท น าตาลทราย ง. ถกทง ก และ ค

12. จากรปของแขง A ถาตดเฉยงตามเสนจะมพนทหนาตดเปนรปลกษะขอใด

ก. รปวงร ข. รปวงกลม ค. รปสามเหลยม ง. รปสเหลยมผนผา

ของแขง A

165

13. การเกดปฏกรยาเคมระหวางลวดแมกนเซยมกบกรดเกลอ (กรดไฮโดรคลอรก) จะไดแกสไฮโดรเจน ตามสมการ Mg(s) + 2HCl (aq) MgCl2 (aq) + H2 (g) เกบแกสไฮโดรเจนและจบเวลาไดดงตาราง

การแปลความหมายของขอมลในตารางขอใดถกตอง ก. เวลาทใชในการเกบแกส H2 ทก ๆ 1 cm3 จะมากขน ข. เวลาทใชในการเกบแกส H2 ทก ๆ 1 cm3 จะเทาเดม ค. เวลาทใชในการเกบแกส H2 ทก ๆ 1 cm3 จะลดลง ง. เวลาทใชในการเกบแกส H2 ทก ๆ 2 cm3 จะลดลง

14. จากตาราง ขอใดกลาวถกตอง ก. A: ของเหลว, B: ของแขง, C: แกส ข. A: ของเหลว, B: แกส, C: ของแขง ค. A: ของแขง, B: แกส, C: ของเหลว ง. A: ของแขง, B: ของเหลว, C: แกส

ปรมาตรของ H2 ( cm3) เวลา (วนาท) 1 4 2 10 3 18 4 28

สมบตของสาร สาร A สาร B สาร C รปราง คงท ไมคงท ไมคงท

ปรมาตร คงท คงท ไมคงท อนภาค เรยงชดกน อยหางกน ฟงกระจาย

166

15. การทดสอบสมบตความเปนกรด-เบส ของสาร A, B, และ C ไดผลการทดลองแสดงดงตาราง ขอใดกลาวถกตอง ก. สาร A มสมบตเปนเบส ข. สาร A มสมบตเปนกรด ค. สาร B มสมบตเปนเบส ง. สาร B และสาร C มสมบตเปนกลาง 16. “น าอดลมมสมบตความเปนกรด หากดมปรมาณมากเกนไปท าใหเกดอนตรายตอสขภาพ” จากขอความดงกลาวเปนการใชทกษะในขอใด ก. การสงเกต ข. การค านวณ ค. การท านาย ง. การลงความความคดเหนจากขอมล

17. ขอใดเปนการลงความความคดเหนเกยวกบสารปรงแตงอาหาร ก. สผสมอาหารสเหลองสกดจากขมน ข. สผสมอาหารสเขยวสกดจากใบเตยหอม ค. สผสมอาหารสน าเงนแกมมวงสกดจากดอกอญชน ง. สผสมอาหารบางชนดเปนสารทใชปรงอาหารแตไมมคณคาทางอาหาร

18. ขอความในขอใดเปนการคาดการณหรอท านายเกยวกบเกลอแกง ก. เกลอมสขาว ข. เกลอมรสเคม ค. เกลอละลายน า ง. เกลอนาจะเคมกวาน าเกลอ

19. “ถาใสผงฟรวมกบน าสมสายชในปรมาณมากนาจะเกดแกสคารบอนไดออกไซดมากยงขน”จากขอความดงกลาวนกเรยนใชทกษะในขอใด ก. การวด ข. การพยากรณ ค. การค านวณ ง. การจ าแนกประเภท

สาร ทดสอบดวยกระดาษลตมส

A - สน าเงน B สแดง - C - -

167

20. ขอมลปรมาณและมลคาการน าเขาสารก าจดแมลงและสารก าจดวชพช ดงน

ปรมาณและมลคาการน าเขาวตถอนตรายทางการเกษตร ป 2555-2558

หนวย : ปรมาณ : ตน มลคา : ลานบาท

ป พ.ศ.

สารเคม

สารก าจดแมลง สารก าจดวชพช ปรมาณ มลคา ปรมาณ มลคา

2555 106,860 11,294 16,797 3,686

2556 137,049 14,873 21,485 4,201

2557 117,645 13,435 13,910 4,013

2558 119,971 11,016 12,927 3,684

ทมา : กรมวชาการเกษตร, ส านกงานเศรษฐกจการเกษตร ถาป พ.ศ. 2559 มการน าเขาปรมาณของสารก าจดแมลงและสารก าจดวชพชเพมขนจากป 2555-2558 ขอใดกลาวถกตอง ก. โอกาสผทจะไดรบสารพษจากสารก าจดวชพชลดลง ข. โอกาสผทจะไดรบสารพษจากสารก าจดแมลงลดลง ค. โอกาสผทจะไดรบสารพษจากสารก าจดแมลงสงขน ง. โอกาสผทจะไดรบสารพษจากสารก าจดวชพชเทาเดม

168

แบบประเมนความพงพอใจตอการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบ กลวธ POE ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6

โรงเรยนบานตนหยงดาลอ อ าเภอยะหรง จงหวดปตตาน

ค าชแจง ใหนกเรยนท าเครองหมาย ลงใน ของแบบประเมนความพงใจตอการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE ม 2 ตอน ดงน

ตอนท 1 ขอมลทวไปของผตอบแบบประเมนความพงพอใจตอการจดการเรยนร ตอนท 2 ความพงพอใจของนกเรยนตอการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE ตอนท 1 ขอมลทวไปของผตอบแบบประเมนความพงพอใจตอการจดการเรยนร

1. ชอ ................................................ นามสกล.......................................... เลขท ......................

2. เพศ ชาย หญง

3. อาย .................. ป

169

ตอนท 2 ความพงพอใจของนกเรยนตอการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE ค าชแจง โปรดอานขอความในแบบประเมนความพงพอใจอยางละเอยดและท าเครองหมาย ลงในชองตรงกบระดบความพงพอใจของนกเรยนในแตละดาน

องคประกอบของการประเมน

ระดบความพงพอใจ

มากทสด

มาก ปานกลาง

นอย นอยทสด

ดานบทบาทผสอน 1. นกเรยนพงพอใจทครคอยกระตนใหมแรงจงใจในการเรยนร

2. นกเรยนพงพอใจทครเปดโอกาสใหซกถามและรบฟงความคดเหน

3. นกเรยนพงพอใจทครคอยอ านวยความสะดวกและชวยเหลอเมอนกเรยนมขอสงสยและปญหา

4. นกเรยนพงพอใจทครมปฏสมพนธทด

5. นกเรยนพงพอใจทครใหค าตชมทเปนประโยชน

ดานกจกรรมการเรยนร 6. นกเรยนพงพอใจทมการขบเคลอนอารมณใหรสกด รสกตนตว รสกสนก ผอนคลาย และสนใจทจะเรยนร

7. นกเรยนพงพอใจทมการทบทวนเนอหาและน าเสนอเนอหาใหมดวยการใชสอทนาสนใจ ท าใหนกเรยนเขาใจไดงายและจดจ าไดด

8. นกเรยนพงพอใจทมการใชทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรในการสบหาความร ท าใหนกเรยนมทกษะในการสบหาความรไดดขน

9. นกเรยนพงพอใจทเรยนรดวยการลงมอปฏบตจรงจากการทดลอง ท าใหนกเรยนเขาใจงายและจดจ าไดด

10. นกเรยนพงพอใจทมการโตเถยงกน และไดแลกเปลยนความคดเหน ท าใหนกเรยนไดตรวจสอบขอผดพลาด และเกดการขยายความคดใหเขาใจยงขน

170

องคประกอบของการประเมน

ระดบความพงพอใจ

มากทสด

มาก ปานกลาง

นอย นอยทสด

11. นกเรยนพงพอใจทมการเรยนรทเชอมโยงกบเหตการณในชวตประจ าวนของนกเรยน

ดานสอการเรยนการสอน 12. นกเรยนพงพอใจทมสอในการกระตนการคดและสรางความสนใจแกนกเรยน

13. นกเรยนพงพอใจทมสอทสรางสรรคและนาสนใจ ท าใหนกเรยนจดจ างายและเขาใจไดด

14. นกเรยนพงพอใจทจดสอเพอการเรยนรทเหมาะสมตามวยของนกเรยน ท าใหนกเรยนเรยนรไดดขน

ดานการวดและประเมนผล 15. นกเรยนพงพอใจทมการวดและประเมนผลทหลากหลาย เชน ท าใบกจกรรม ท าการทดลอง ท าแผงผงความคด หรอจากการน าเสนอหนาชนเรยน

16. นกเรยนพงพอใจมการวดผลทเหมาะกบวยของนกเรยน

17. นกเรยนพงพอใจทมสวนรวมในการประเมนผล

ดานประโยชนทผเรยนไดรบ 18. นกเรยนพงพอใจทไดฝกการคดวเคราะห คดสรางสรรคและคดอยางมเหตผลในการเรยนร

19. นกเรยนพงพอใจทไดฝกใชทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ท าใหสามารถตดสนใจและแกปญหาได

20. นกเรยนพงพอใจทไดฝกใหมความรบผดชอบตอตนเองและสวนรวมดวยความตงใจและเตมใจ

171

แบบบนทกภาคสนาม

หนวยการเรยนรท 4 สารในชวตประจ าวน เรอง.......................................................

นกเรยนชนประถมศกษาปท 6 โรงเรยนบานตนหยงดาลอ อ าเภอยะหรง จงหวดปตตาน

วน/เดอน/ป ขนตอนการจดการเรยนร พฤตกรรมการเรยนร ปญหาขณะจดการเรยนร ขอบกพรองการจดการเรยนร 1. ขนขยบกายบรหารสมอง

2. ขนเตรยมความร

3. ขนปรบความร

4. ขนปฏบตรวมกบกลวธ POE

5. ขนอภปราย

6. ขนน าความรไปใช

172

แบบสมภาษณนกเรยนตอการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE

โรงเรยนบานตนหยงดาลอ อ าเภอยะหรง จงหวดปตตาน

ชอผใหสมภาษณ ................................................................................................................................. วนท ......................... เดอน.....................................พ.ศ. .......................... เวลา.........................น.

1. นกเรยนรสกอยางไรตอการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

2. นกเรยนมความรสกชอบในขนตอนใดมากทสดของการจดการเรยนร เพราะเหตใด ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................

3. การจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE เปนการสงเสรมทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรในการเรยนรแกนกเรยนมากนอยเพยงใด อยางไร................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................ 4. นกเรยนอยากใหจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE ในหนวยการเรยนรอน ๆ ตอไปหรอไม อยางไร ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ..............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

173

ภาคผนวก ง คณภาพของเครองมอการวจย

174

ตาราง 22 คาดชนความสอดคลอง (IOC) ระหวางขอสอบและจดประสงคการเรยนรของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร

หมายเหต : ชองสเทา หมายถง ขอสอบน าไปใชวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร

ขอสอบ

ขอท ผเชยวชาญ

IOC ขอสอบ

ขอท ผเชยวชาญ

IOC คนท 1 คนท 2 คนท 3 คนท 1 คนท 2 คนท 3

1 +1 +1 +1 +1 26 +1 +1 +1 +1 2 +1 +1 +1 +1 27 +1 +1 +1 +1 3 +1 +1 +1 +1 28 +1 +1 +1 +1 4 +1 0 0 0.33 29 +1 +1 +1 +1 5 +1 +1 +1 +1 30 +1 +1 +1 +1 6 +1 0 0 0.33 31 +1 +1 +1 +1 7 +1 +1 +1 +1 32 +1 +1 +1 +1 8 +1 +1 +1 +1 33 +1 +1 +1 +1 9 +1 +1 +1 +1 34 +1 +1 +1 +1 10 +1 +1 +1 +1 35 +1 +1 +1 +1 11 +1 +1 +1 +1 36 +1 +1 +1 +1 12 +1 +1 +1 +1 37 +1 +1 +1 +1 13 +1 +1 +1 +1 38 +1 +1 +1 +1 14 +1 +1 +1 +1 39 +1 +1 +1 +1 15 +1 0 +1 0.67 40 +1 0 0 0.33 16 +1 +1 +1 +1 41 +1 +1 +1 +1 17 +1 +1 +1 +1 42 +1 +1 +1 +1 18 +1 +1 +1 +1 43 +1 +1 +1 +1 19 +1 +1 +1 +1 44 +1 +1 +1 +1 20 +1 +1 +1 +1 45 +1 +1 +1 +1 21 +1 +1 +1 +1 46 +1 +1 +1 +1 22 +1 +1 +1 +1 47 +1 +1 +1 +1 23 +1 +1 +1 +1 48 +1 +1 +1 +1 24 +1 +1 +1 +1 49 +1 +1 +1 +1 25 +1 +1 +1 +1 50 +1 +1 +1 +1

175

ตาราง 23 คาดชนความสอดคลอง (IOC) ระหวางขอสอบและจดประสงควดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรของแบบทดสอบวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

หมายเหต : ชองสเทา หมายถง ขอสอบน าไปใชวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

ขอสอบ

ขอท ผเชยวชาญ

IOC ขอสอบ

ขอท ผเชยวชาญ

IOC คนท 1 คนท 2 คนท 3 คนท 1 คนท 2 คนท 3

1 +1 +1 +1 +1 16 +1 +1 +1 +1 2 +1 +1 +1 +1 17 +1 +1 +1 +1

3 +1 +1 +1 +1 18 +1 0 +1 0.67 4 +1 0 -1 0 19 +1 0 0 0.33 5 +1 +1 +1 +1 20 +1 +1 +1 +1 6 +1 0 0 0.33 21 +1 +1 +1 +1 7 +1 +1 +1 +1 22 +1 +1 +1 +1 8 +1 +1 +1 +1 23 +1 +1 +1 +1 9 +1 +1 +1 +1 24 +1 +1 +1 +1 10 +1 +1 +1 +1 25 +1 +1 +1 +1 11 +1 +1 +1 +1 26 +1 +1 +1 +1 12 +1 0 +1 0.67 27 +1 +1 +1 +1 13 +1 +1 +1 +1 28 +1 +1 +1 +1 14 +1 +1 +1 +1 29 +1 +1 +1 +1 15 +1 +1 +1 +1 30 +1 +1 +1 +1

176

ตาราง 24 คาดชนความสอดคลอง (IC) ระหวางขอค าถามและนยามทตองการวดของแบบประเมนความพงพอใจตอการจดการเรยนร

หมายเหต : ชองสเทา หมายถง ขอสอบน าไปใชวดความพงพอใจตอการจดการเรยนร คาความเชอมน 0.74

ขอสอบ

ขอท ผเชยวชาญ

IOC ขอสอบ

ขอท ผเชยวชาญ

IOC คนท 1 คนท 2 คนท 3 คนท 1 คนท 2 คนท 3

1 +1 +1 +1 +1 16 +1 +1 +1 +1 2 +1 +1 +1 +1 17 +1 0 +1 0.67 3 +1 +1 +1 +1 18 +1 +1 0 0.67 4 +1 +1 +1 +1 19 +1 +1 +1 +1 5 +1 +1 +1 +1 20 +1 +1 +1 +1 6 +1 +1 +1 +1 21 +1 +1 +1 +1 7 +1 +1 +1 +1 22 +1 +1 +1 +1 8 +1 +1 +1 +1 23 +1 +1 +1 +1 9 +1 +1 0 0.67 24 +1 +1 +1 +1 10 +1 +1 +1 +1 25 +1 +1 +1 +1 11 +1 +1 +1 +1 26 +1 +1 +1 +1 12 +1 +1 +1 +1 27 +1 +1 +1 +1 13 +1 +1 +1 +1 28 +1 +1 +1 +1 14 +1 +1 +1 +1 29 +1 +1 +1 +1 15 +1 +1 +1 +1 30 +1 +1 +1 +1

177

ตาราง 25 คาความยาก คาอ านาจจ าแนก และคาความเชอมนของแบบวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร

คาความเชอมน 0.92

ขอท คาความยาก คาอ านาจจ าแนก ขอท คาความยาก คาอ านาจจ าแนก

1 0.37 0.47 16 0.23 0.33 2 0.33 0.67 17 0.27 0.40

3 0.27 0.40 18 0.33 0.27 4 0.43 0.33 19 0.33 0.27 5 0.27 0.27 20 0.40 0.40 6 0.33 0.40 21 0.37 0.33 7 0.33 0.27 22 0.23 0.47 8 0.40 0.53 23 0.33 0.40 9 0.27 0.27 24 0.23 0.33 10 0.33 0.27 25 0.30 0.33 11 0.27 0.53 26 0.27 0.27 12 0.27 0.40 27 0.47 0.40 13 0.30 0.33 28 0.23 0.47 14 0.27 0.53 29 0.33 0.27 15 0.27 0.40 30 0.27 0.27

178

ตาราง 26 คาความยาก คาอ านาจจ าแนก และคาความเชอมนของแบบวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

คาความเชอมน 0.85

ขอท คาความยาก คาอ านาจจ าแนก ขอท คาความยาก คาอ านาจจ าแนก

1 0.30 0.60 11 0.53 0.27 2 0.40 0.40 12 0.40 0.27

3 0.27 0.27 13 0.23 0.47 4 0.33 0.40 14 0.33 0.27 5 0.27 0.40 15 0.37 0.33 6 0.30 0.47 16 0.40 0.27 7 0.43 0.33 17 0.33 0.27 8 0.27 0.27 18 0.43 0.33 9 0.33 0.27 19 0.30 0.33 10 0.40 0.27 20 0.27 0.27

179

ภาคผนวก จ

ภาพแสดงการจดกจกรรมการเรยนร

180

ภาพ 6 กลมเปาหมายท าแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร

กอนจดการเรยนร

ภาพ 7 กลมเปาหมายท าแบบทดสอบวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

กอนจดการเรยนร

181

ภาพ 8 ขนขยบกายบรหารสมอง กลมเปาหมายปรบมอตามจงหวะ

ภาพ 9 ขนขยบกายบรหารสมอง กลมเปาหมายท าทาจบแอลสลบไปมา

182

ภาพ 10 ขนขยบกายบรหารสมอง กลมเปาหมายหายใจเขาและหายใจออก

ภาพ 11 ขนขยบกายบรหารสมอง กลมเปาหมายเลนเกมจบผดภาพ

183

ภาพ 12 ขนขยบกายบรหารสมอง กลมเปาหมายฝกนงสมาธ

ภาพ 13 ขนเตรยมความร ผสอนชแจงจดประสงคและวธการวดการประเมนผลการเรยนร

แกกลมเปาหมาย

184

ภาพ 14 ขนเตรยมความร ผสอนทบทวนความรเรอง ความหมายของสาร

สารทเปนองคประกอบ และสมบตของสาร

ภาพ 15 ขนเตรยมความร ผสอนทบทวนความรเรอง การเปลยนสถานะและการละลาย

ของธารน าแขง

185

ภาพ 16 ขนปรบความร กลมเปาหมายใชประสาทสมผสในการศกษาสารละลายน า น าสมสายช และน าเชอม

ภาพ 17 ขนปรบความร ผสอนน าเสนอเรอง สารทเปนองคประกอบของน าอดลม

แกกลมเปาหมาย

186

ภาพ 18 ขนปรบความร กลมเปาหมายจดกลมของสารตาง ๆ ตามสถานะของแขง ของเหลว และแกส

ภาพ 19 ขนปรบความร ผสอนน าเสนอการเกดสารใหมของการเผาถานไม

และเกดสารใหมคอ ขเถา

187

ภาพ 20 ขนปฏบตรวมกบกลวธ POE กลมเปาหมายศกษาสมบตของสารเกลอ และน าตาลทราย

ภาพ 21 ขนปฏบตรวมกบกลวธ POE กลมเปาหมายท าการทดลองเรอง ลกโปงมหศจรรย

188

ภาพ 22 ขนปฏบตรวมกบกลวธ POE ผสอนสาธต “ฟองฟ...โอโห” แกกลมเปาหมาย

ภาพ 23 ขนปฏบตรวมกบกลวธ POE กลมเปาหมายใชทกษะการสงเกต “ฟองฟ โอโห”

189

ภาพ 24 ขนปฏบตรวมกบกลวธ POE กลมเปาหมายท าการทดลองศกษา

การเกดตะกอนของสารละลาย

ภาพ 25 ขนปฏบตรวมกบกลวธ POE กลมเปาหมายท าการทดลองศกษา

สมบตความเปนกรด-เบสของสารละลาย

190

ภาพ 26 ขนอภปราย กลมเปาหมายน าเสนอผลการทดลองเรอง

สมบตของแขง ของเหลว และแกส

ภาพ 27 ขนอภปราย กลมเปาหมายน าเสนอผลการทดลองลกโปงมหศจรรย

191

ภาพ 28 ขนอภปราย กลมเปาหมายอธบายผลการทดลองศกษา

สมบตความเปนกรดเบสของสารละลาย

ภาพ 29 ขนอภปราย กลมเปาหมายจ าแนกบตรภาพของแตละคนลงในปากกบเคโระ

192

ภาพ 30 ขนน าความรไปใช กลมเปาหมายท าใบกจกรรมเรอง

ประโยชนและโทษของสารในชวตประจ าวน

ภาพ 31 ขนน าความรไปใช กลมเปาหมายศกษาใบความรเรอง ผลของการเกดสารใหม และท าใบกจกรรม เรอง ภาวะโลกรอน

193

ภาพ 32 กลมเปาหมายท าแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร

หลงจดการเรยนร

ภาพ 33 กลมเปาหมายท าแบบทดสอบวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

หลงจดการเรยนร

194

ประวตผเขยน ชอ-สกล นางสาวอามเนาะ ตารตา รหสนกศกษา 5720120621 วฒการศกษา วฒ ชอสถาบน ปทส าเรจการศกษา วทยาศาสตรบณฑต (ศกษาศาสตร) มหาวทยาลยสงขลานครนทร 2554 วชาเอกเคม วชาโทชววทยา วทยาเขตปตตาน ทนการศกษา ทนอดหนนงานวจยเพอวทยานพนธของมหาวทยาลยสงขลานครนทร ประจ าปงบประมาณ 2559 การตพมพเผยแพรผลงาน อามเนาะ ตารตา. (2561). ผลของการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานรวมกบกลวธ POE ทมตอ ผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร และความพงพอใจ ตอการจดการเรยนรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6. วารสารศกษาศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน. 29(2),