30
Úloha burzy v rámci liberalizácie trhu s plynom v Poľsku - výhody pre účastníkov a obchodné príležitosti

Poľsku výhody pre účastníkov obchodnépríležitosti · TGE –kto sme TGE vznikla na konci roku 1999 na základeiniciatívyministra Štátnehopokladu /Skarb Państwa/ako nevyhnutnásúčasťliberalizácietrhu

Embed Size (px)

Citation preview

Uacuteloha burzy v raacutemci liberalizaacutecie trhus plynom v Poľsku - vyacutehody pre uacutečastniacutekova obchodneacute priacuteležitosti

TGE ndash kto sme

TGE vznikla na konci roku 1999 na zaacuteklade iniciatiacutevy ministra Štaacutetneho pokladu SkarbPaństwaako nevyhnutnaacute suacutečasť liberalizaacutecie trhu s elektrickou energiou v Poľsku

bull Jedinaacute burza s energiou majuacuteca licenciu v Poľsku ndash staacutely dozor KNF KomitetNadzoru Finansowego

bull Od februaacutera 2012 je TGE je časťou Burzy cennyacutech papierov GK Giełda PapieroacutewWartościowych

bull Je to komoditnaacute burza ktoraacute sa rozviacuteja najviac dynamicky v regioacutene ndash aktiacutevna na

o EUROPEX (združuje všetky komoditneacute a finančneacute burzy s energiou v Euroacutepe)o APEx (Association of Power Exchanges ndash svetovaacute organizaacutecia buacuterz s energiou)o AFM (Association of Futures Markets ndash združenie buacuterz finančnyacutech termiacutenovyacutech

trhov)

bull Pocircsobiacute na trhoch elektrickej energie plynu majetkovyacutech praacutev

bull TGE a medzinaacuterodneacute trhy ndash od decembra roku 2010 funguje market coupling soŠveacutedskom Trvajuacute praacutece cieľom ktoryacutech je zapojenie sa do trhu MRC (predtyacutem akoNWE) v raacutemci mechanizmu Price Coupling of Regions

Priehľadnyacute mechanizmus fungovania burzy spocircsobuje že cena komodity zaacuteležiacute len a vyacutelučne od systeacutemu siacutel ponuky a dopytu v danom momente

Podmienky členstva na burzovom trhuUacutečastniacuteci trhu

Prednosti z uacutečasti na burzovom trhu

bull Otvoreneacute a priehľadneacute pravoidlaacute uzatvaacuterania transakciiacutebull Kumulaacutecia dopytu a ponuky na jednotliveacute burzoveacute komodity ndash širokaacute ponuka

trhov a inštrumentov v jednom miejstebull Určenie objektiacutevnych trhovyacutech cien energiebull Rovnakyacute priacutestup k trhovyacutem informaacuteciaacutembull Rovnakeacute podmienky uacutečasti na trhu pre všetky subjekty nezaacutevisle na ich

veľkostibull Bezpečnosť uzatvaacuterania transakciiacute - dozor Komisie finančneacuteho dozorubull Bezpečnosť zuacutečtovania transakciiacute ndash Zuacutečtovacia komora komoditnyacutech buacuterz

majuacuteca licenciu Izba Rozliczeniowa Giełd Towarowychbull Najnižšiacute transakčnyacute poplatok na poľskom trhubull Modernaacute a veľmi jednoduchaacute aplikaacutecie čo sa tyacuteka obsluhy pre podaacutevanie

priacutekazov - CONDICO Trade licencia NASDAQ OMX

Kto sa mocircže stať členom Burzy

bull Energetickeacute podniky majuacutece koncesiu na vytvaacuteranie prenos distribuacuteciualebo obrat elektrickou energiou

bull Odberatelia opraacutevneniacute využiacutevať prenosoveacute služby ako praacutevnickeacute osoby

bull Komoditneacute brokerskeacute domy Towarowe domy maklerskie a brokerskeacute domy

bull Zahraničneacute praacutevnickeacute osoby vykonaacutevajuacutece makleacutersku činnosť v oblastiobratu burzovyacutemi komoditami

bull Obchodneacute spoločnosti Spoacutełki handlowe ktoreacute nie suacute komoditnyacutemibrokerskyacutemi domami vykonaacutevajuacutece činnosť spočiacutevajuacutecu v nadobuacutedaniacute apredaacutevaniacute burzovyacutech komodiacutet

Členmi Burzy mocircžu byť subjekty uvedeneacute v čl 9 ods 3 zaacutekona zo dňa 26 oktoacutebra 2000 o komoditnyacutech burzaacutech

bull Podanie kompletnej žiadosti o uzatvorenie zmluvy o členstvo

bull Ziacuteskanie štatuacutetu Člena burzy

bull Ziacuteskanie povolenia KNF na vedenie registrov alebo uacutečtov burzovyacutechkomodiacutet alebo mať povolenie na vedenie brokerskej činnosti

bull Ziacuteskanie členstva v Zuacutečtovacej komore komoditnyacutech buacuterz IzbaRozliczeniowa Giełd Towarowych (IRGiT) a ziacuteskanie štatuacutetu zuacutečtujuacutecehočlena Komory rozliczający członek Izby

bull Zamestnanie brokera komoditnyacutech buacuterz zapiacutesaneacuteho na zoznamebrokerov ktoryacute vedie KNF

bull Podanie kompletnej žiadosti o pripustenie pocircsobenia na burze

bull Pripustenie žiadateľa predstavenstvom burzy k pocircsobeniu na vybranyacutechtrhoch

Proceduacutera ziacuteskania štatuacutetu Priameho člena burzy

Členstvo v Zuacutečtovacej komore komoditnyacutech buacuterz

(IRGiT)

bull Od roku 2010 komora IRGiT garantuje zuacutečtovanie transakciiacute uzatvaacuteranyacutechna všetkyacutech trhoch TGE

bull Systeacutem garantovania zuacutečtovaniacute IRGiT založenyacute na profesionaacutelnommanažmente rizika zaisťuje bezpečnosť zuacutečtovania každeacutemu členovi komoryv priacutepade insolventnosti jednotlivyacutech uacutečastniacutekov na trhu

bull Zuacutečtovaciacute systeacutem založenyacute na mnohostrannej kompenzaacutecii zaacutevaumlzkov apohľadaacutevok redukuje riziko a zmenšuje naacuteklady na zuacutečtovanie

8

bull 45 aktiacutevnych uacutečastniacutekov (ZUP - Zadaacutevatelia prenosovej služby Zleceniodawcy Usługi Przesyłowej)

- na RDNiBg 15 subjektov (z toho 3 brokerskeacute domy a 12 energetickyacutech podnikov)

- na RTT v oblasti termiacutenovyacutech inštrumentov na plyn 15 subjektov (z toho 3 brokerskeacute domy a 12 energetickyacutech podnikov)

Uacutečastniacuteci na trhoch Gazu TGE SA

Rozvoj energetickyacutech a plynaacuterenskyacutechtrhov na TGE

10

Rozvoj TGE v poslednyacutech rokoch

TGE pocircsobiacute na trhu 15 rokov Posledneacute 4 roky suacute obdobiacutem ryacutechleho rastu

Pramene TGE URE

Zaacutekonodarstvo a vhodnaacute produktovaacute ponuka mali vplyv na zdvojnaacutesobenie objemov

Produkty ponuacutekaneacute na TGE

Komoditnaacute burza s energiami Towarowa Giełda Energii

Elektrickaacute energia

Zemnyacute plyn

Majetkoveacute praacuteva

RDB RDN Aukcie Termiacutenovyacute trh

Kontrakty

hodinoveacute

Kontrakty

hodinoveacute

blokoveacute

Kontrakty

blokoveacute

Kontrakty

termiacutenoveacute

Kontrakty baacutezickeacute

špičkoveacute mimo

špičku

Kontrakty baacutezoveacute

Transakcie behom obchodneacuteho dňa a mimo obchodnyacute deň na trhu spot

Burzovyacute

obrat

RegisterRegister

osvedčeniacute o

pocircvodeVedenie registra osvedčeniacute o pocircvode elektrickej energie

Dozor

KNF

Zuacutečtovacia komora komoditnyacutech buacuterz ndash zuacutečtovanie transakciiacute vykonaacutevanyacutech na TGE

Burzovaacute informačnaacute platforma Giełdowa Platforma Informacyjna

Elektrickaacute energia

Zemnyacute plyn

Majetkoveacute praacuteva

RDB RDN Aukcie Termiacutenovyacute trh

Kontrakty hodinoveacute

Kontrakty hodinoveacute blokoveacute

Kontrakty blokoveacute

Kontrakty termiacutenoveacute

Kontrakty baacutezickeacute špičkoveacute mimo

špičku

Kontrakty baacutezickeacute

Transakcie behom obchodneacuteho dňa a mimo obchodnyacute deň na trhu spot

Burzovyacute obrat

Register

Register osvedčeniacute o

pocircvode Vedenie registra osvedčeniacute o pocircvode elektrickej energie

DozorKNF

12

Šiacuterka ponuky TGE ndash jeden z faktorovdynamickeacuteho rastu

Źroacutedła Giełdy energetyczne w Europie

Produktovaacute ponuka TGE je totžnaacute ako na najvaumlčšiacutech burzaacutech EUacute spojujuacutecatermiacutenoveacute trhy a spot plynu a elektrickej energie

12

Poľskyacute plynaacuterenskyacute trh v porovnaniacute s inyacutemi štaacutetmi EUacutePoľsko je jeden z najvaumlčšiacutech spotrebiteľov zemneacuteho

plynu

97135

166169

314364

425687

752783

0 20 40 60 80

Polska

Holandia

Spotreba zemneacuteho plynu v roku 2012 (mld m3)

-4 -2 0 2 4

HiszpaniaBelgia 04

Polska

Węgry -39Rumunia -35

-22Holandia -03

Francja 00Włochy -25Niemcy -19

Wlk Brytania -30

1Medziročnyacute kumulovanyacute rast

Pramene BP Statistical Review Eurostat vlastneacute vyacutepočty

Medziročnyacute naacuterast spotreby plynu v EUacute v rokoch 2007-2012

WęgryRumunia

BelgiaHiszpania

FrancjaWłochyNiemcy

Wlk Brytania

38

342 414

40 029

5 160 11 550 208 5 023

-

50 000

100 000

150 000

200 000

250 000

300 000

350 000

PEGAS (EEX +Powernext)

TGE Gaspoint Nordic CEGH Gas Exchange CEGH Czech Futures CEEGX

tis MWh

Platforma PEGAS zahrnuje oblasť hubov GPL NCG PEG N PEG S PEG TIGF TTF ZTP

Objem obratu na TGE v porovnaniacute s inyacutemi burzami v obdobiacute januaacutera ndash augusta 2014

Prehľad nezahrnuje kontrakty OTC

Plynaacuterenskeacute trhy na TGE v roku 2014 - efekt realizaacutecie zavedeneacuteho obliga Celkovyacute objem všetkyacutech transakciiacute na trhoch s plynom v obdobiacute od januaacutera -septembra 2014 činil 64 TWh (58 mld m3 zemneacuteho plynu)

-

1000

2000

3000

4000

5000

6000

7000

Styczeń 14 Luty 14 Marzec 14 Kwiecień 14 Maj 14 Czewiec 14 Lipiec 14 Sierpień 14 Wrzesień 14 Całkowitywolumen

obrotu

TWh

Prehľad zahrnuje tiež kontrakty s dodaacutevkou v nasledujuacutecich rokoch

Celkovyacute objem obratu v roku 2014 na všetkyacutech plynaacuterenskyacutech trhoch TGE

RDBg RDNiBg RTTg

Objemy a ceny vaacuteženeacute priemernyacutem dennyacutem obratom obchodov na RDNg I-IX 2014 nasledujuacuteceho dňa dosiahli na trhu obraty zemnyacutem plynom v obdobiacute I-IX2014 hodnotu 18 TWh Cena vaacuteženaacute priemernyacutem dennyacutem obratomobchodov s plynom za toto obdobie na RDNg činila 8348 PLNMWh

11119 zł

10381 zł9787 zł

8957 zł

8285 zł

7324 zł 7063 zł7591 zł

9277 zł

0

100

200

300

400

500

600

700

800

000 zł

2000 zł

4000 zł

6000 zł

8000 zł

10000 zł

12000 zł

sty-14 lut-14 mar-14 kwi-14 maj-14 cze-14 lip-14 sie-14 wrz-14

tis MWh

Likvidita kontraktov na RTTg I-IX 2014 Na komoditnom termiacutenovom trhu v rozsahu inštrumentov na plyn činilcelkovyacute objem obratu 62 TWh

0

2000

4000

6000

8000

10000

12000

14000

16000

sty-14 lut-14 mar-14 kwi-14 maj-14 cze-14 lip-14 sie-14 wrz-14

tis MWh

RTTg - likvidita komoditnyacutech termiacutenovyacutech inštrumentov na plyn

Tydzień

Miesiąc

Kwartał

Sezon

Rok

Ponuka TGE Plynaacuterenskyacute trh

Komoditnyacute termiacutenovyacute trh

bull Kontinuaacutelne obchodovanie od 800 do 1400 pracovneacute dni aukcie

bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu

bull Na RTT suacute dostupneacute tyacuteždňoveacute inštrumenty (GAS_BASE-W-YYY)

bull mesačneacute (GAS_BASE_M) štvrťročneacute (GAS_BASE_Q) ročneacute(GAS_BASE_Y) a sezoacutenne (GAS_BASE_S-S GAS_BASE_S-W)

bull Ročneacute a štvrťročneacute Inštrumenty suacute deleneacute nasledujuacutecim spocircsobom

bull ročnyacute inštrument - na štyri štvrťročneacute

bull štvrťročnyacute inštrument - na tri mesačneacute

Rozdelenie termiacutenovyacutech kontraktov na plyn

GAS_Y_2014

Q1 Q2 Q1 Q1

M1 M1 M1

Aukcie plynu

bull Suacute vykonaacutevaneacute na naacutevrh uchaacutedzača ktoryacute akceptuje Predstavenstvo TGE

bull Žiadosť je nutneacute podať najneskocircr 7 dniacute pred navrhovanou lehotou jemožnosť ho vziať spaumlť najneskocircr 2 dni pred lehotou aktualizovanyacute o novyacutelimit ceny ndash najneskocircr 1 deň pred lehotou

bull Aukcia je platnaacute ak bude uzavretyacutech minimum 100 kontraktov

bull Limit ceny neuvaacutedza TGE verejne

bull Uacutečastniacuteci aukcie mocircžu podaacutevať naacutekupnyacute priacutekaz (aukcia predaja) alebopredajnyacute priacutekaz (aukcia naacutekupu)

bull V rozhodnutej aukcii je transakčnou cenou cena uvedenaacute v priacutekazeuacutečastniacuteka aukcie

Plynaacuterensky trh nasledujuacuteceho dňa ndash RDNg

bull Inštrumenty typu GAS_BASE a GAS_WEEKEND

bull Určenie jednotneacuteho kurzu (fixing) o 915 hod kontinuaacutelne obchodovanie od916 do 1300

bull Viacutekendovyacute inštrument je koacutetovanyacute behom dvoch dniacute vo štvrtok a piatok

bull 1 kontrakt zodpovedaacute dodaacutevke 1 MWh plynu v každej hodine dňa dodaacutevky(ďalšie hodiny od 0600 hod daneacuteho dňa do 0600 dňa nasledujuacuteceho priviacutekendovom inštrumente - od 600 v sobotu do 600 v pondelok

bull Minimaacutelna cena 001 zł cena maximaacutelna 150000 zł

bull Portfoacuteliaacutem členov burzy suacute priradeneacute koacutedy zadaacutevateľa prenosovej služby

bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu

bull Burza hlaacutesi OSP transakcie ktoreacute majuacute byť vykonaneacute

Plynaacuterenskyacute trh daneacuteho dňa ndash RDBg

bull Obrat je vedenyacute ku dňu dodaacutevky v rozmedziacute od 800 do 1330

bull Koacutetovania suacute vedeneacute každyacute deň v systeacuteme kontinuaacutelneho obchodovania

bull Koacutetovania suacute vedeneacute na 24 hodinovyacutech inštrumentoch Koniec koacutetovaniainštrumentu nastane 25hod pred zahaacutejeniacutem obdobia dodaacutevky naprinštrument s dodaacutevkou v rozmedziacute od 1100 do 1200 bude koacutetovanyacute do830

bull Informaacutecie o uzavretyacutech transakciaacutech suacute hlaacuteseneacute každuacute hodinu(renominaacutecie) do GAZ-SYSTEM-u

bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu

Liberalizaacutecia plynaacuterenskeacuteho trhu v Poľsku Vyacutezvy

Realizaacutecia burzoveacuteho plynaacuterenskeacuteho obligo

Stezka ako docircjsť do uacuterovne 55

Nasledujuacutece kroky k plnej liberalizaacutecii plynaacuterenskeacuteho trhu

bull Deregulaacutecia cien plynu pre inštitucionaacutelnych klientov a v ďalšej perspektiacuteve uacuteplne zrušenie regulaacutecie sadzieb pre plyn

bull Slobodnyacute priacutestup k infraštruktuacutere import ndash export

bull Možnosť zmeny predajcu alebo čiastočneacute vypovedanie zmluvy

bull Možnosť ďalšieho predaja plynu cez virtuaacutelne stredisko

bull Zmena nariadenia o diverzifikaacutecii dodaacutevok zaacutekona o zaacutesobaacutech

Plynaacuterenskeacute Obligo sa tyacuteka predaja vysoko metaacutenoveacuteho plynu zavaacutedzaneacuteho doprenosovej siete z importu a ťažby

do konca roku 2013 30

v roku 2014

40

dňa 1 1 2015

55

Podpora procesu liberalizaacutecie plynaacuterenskeacuteho trhu

bull Noveacute produkty a inštrumenty ndash plynaacuterenskyacute trh na TGE je rozviacutejanyacutedoplňovaniacutem ponuky TGE podľa očakaacutevaniacute uacutečastniacutekov trhu tuzemskyacutech ajmedzinaacuterodnyacutech Noveacute produkty a burzoveacute inštrumenty suacute zavaacutedzaneacute pokonzultaacuteciaacutech s uacutečastniacutekmi trhu

bull Poradenskaacute rola - TGE priebežne monitoruje plynaacuterenskyacute trh a konzultuje suacutečastniacutekmi trhu Za uacutečelom udržania staacutelej komunikaacutecie vytvoril TGE pripredstavenstve TGE VyacuteborKomiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhuKomitet RynkuGazu V jeho raacutemci sa konajuacute pravidelneacute stretnutia a workshopy soperaacutetormi a zaacutestupcami inštituacuteciiacute spojenyacutech s plynaacuterenskyacutem trhom

bull Lobbing - TGE sa aktiacutevne zuacutečastňuje praacutec spojenyacutech s odstraacuteneniacutemlegislatiacutevnych barieacuter spolupraacutecou so zaacutestupcami ministerstva hospodaacuterstvaUacuteradu regulaacutecie energetiky Foacuterum odberateľov energetickej energie a plynua Hospodaacuterskej komory plynaacuterenstva

Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu ndash poradenskyacute orgaacuten TGE

bull TGE odpovedajuacutec na potrebu uacutečastniacutekov trhu založila dňa 30 maacuteja 2014Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu pri Komoditnej burze s energiou SA

bull Komiteacutet je poradenskyacutem orgaacutenom v rozsahu burzoveacuteho rozvoja obratuplynom TGE SA ktoryacute sa skladaacute zo zaacutestupcov okrem ineacuteho členov burzyTGE IRGiT

bull Komiteacutet ako teleso expertov mocircže prezentovať naacutezory uacutečastniacutekovburzoveacuteho plynaacuterenskeacuteho trhu pred URE MG KE

bull Komiteacutet spolu organizuje cyklus workshopov uacutečastniacutekov plynaacuterenskeacuteho trhuvysvetľujuacuteci detailneacute otaacutezky spojeneacute s obratom zemnyacutem plynom v Poľsku

bull Analogickeacute poradenskeacute telesaacute suacute tvoreneacute v inyacutech euroacutepskych burzaacutech splynom okrem ineacuteho v španielskom Iberian Gas Hub

Burzovaacute Informačnaacute Platforma ndash docircležityacute element budovania transparentneacuteho trhu s energiou

Informaacutecie servisov TGE suacute aktualizovaneacute priebežne za uacutečelomzvuacutečšenia transparetnosti i aktivity uacutečastniacutekov trhu

Rozsah informaacuteciiacutebull Informaacutecia o trhoch s elektrickou

energiou na TGEbull Informaacutecia o plaacutenovanej a skutočnej

generaacuteciibull Informaacutecia o potrebaacutech systeacutemubull Informaacutecia o medzinaacuterodnej vyacutemenebull Aktuaacutelne informaacutecie o plaacutenovanyacutech a

aktuaacutelnych vypnutiachbull Informaacutecia o vyacuterobnyacutech vyacutekonoch s

rozdeleniacutem na zdroje

Kompletnyacute informačnyacute kolektiacutevV zloženiacute kolektiacutevu suacute členovia

bull URE PSE Tauron PE PKP EnergetykaVattenfall PGE Zespoacuteł Elektrowni Pątnoacutewndash Adamoacutew ndash Konin SA TOE TowarzystwoGospodarcze Polskie Elektrownie FOEiG

Burzovaacute informačnaacute platforma Giełdowa Platforma Informacyjna

bull GPI je pripravenaacute zverejniť informaacutecie v raacutemci povinnosti v zmyslenariadenia REMIT

bull TGE sa bude uchaacutedzať o štatuacutet RIS (Regulated Information Service) aRRM (Regulated Reporting Mechanism) v ACER

bull TGE sa zuacutečastňuje vyhotovenia systeacutemu Architecture of IntegratedInformation Systems (bdquoARISrdquo) ndash platforma ACER pre raportovanietransakčnyacutech uacutedajov

bull 18 marca 2014 sa v Euroacutepskom parlamente konala prezentaacutecia Burzovejinformačnej platformy

bull Boli zahaacutejeneacute praacutece spojeneacute s platformou pre plynaacuterenskyacute trh ndash GPI gazplaacutenovanyacute štart rok 2015

Finančnyacute trh

TGE mieni v roku 2016 ponuacuteknuť kontrakty futures na index cien zemneacuteho plynu (finančneacute kontrakty peňažne zuacutečtovaneacute)

Spustenie finančneacuteho trhu posilniacute postavenie TGE v regioacutene

bull Splnenie očakaacutevaniacute členov TGE investorov odberateľov a finančnyacutech inštituacuteciiacutebull Prirodzeneacute doplnenie produktovej ponuky TGEbull Motiacutevy pocircsobenia na trhu

- Transakcie zabezpečujuacutece arbitraacutežne špekulačneacutebull Spustenie finančneacuteho trhu je spojeneacute s uacutečasťou novyacutech subjektov z

finančneacuteho odvetvia investorovbull TGE predstaviacute realizačneacute plaacuteny finančneacuteho trhu po akceptaacutecii KNF a

porozumeniacute s uacutečastniacutekmi trhu

TGE ndash kto sme

TGE vznikla na konci roku 1999 na zaacuteklade iniciatiacutevy ministra Štaacutetneho pokladu SkarbPaństwaako nevyhnutnaacute suacutečasť liberalizaacutecie trhu s elektrickou energiou v Poľsku

bull Jedinaacute burza s energiou majuacuteca licenciu v Poľsku ndash staacutely dozor KNF KomitetNadzoru Finansowego

bull Od februaacutera 2012 je TGE je časťou Burzy cennyacutech papierov GK Giełda PapieroacutewWartościowych

bull Je to komoditnaacute burza ktoraacute sa rozviacuteja najviac dynamicky v regioacutene ndash aktiacutevna na

o EUROPEX (združuje všetky komoditneacute a finančneacute burzy s energiou v Euroacutepe)o APEx (Association of Power Exchanges ndash svetovaacute organizaacutecia buacuterz s energiou)o AFM (Association of Futures Markets ndash združenie buacuterz finančnyacutech termiacutenovyacutech

trhov)

bull Pocircsobiacute na trhoch elektrickej energie plynu majetkovyacutech praacutev

bull TGE a medzinaacuterodneacute trhy ndash od decembra roku 2010 funguje market coupling soŠveacutedskom Trvajuacute praacutece cieľom ktoryacutech je zapojenie sa do trhu MRC (predtyacutem akoNWE) v raacutemci mechanizmu Price Coupling of Regions

Priehľadnyacute mechanizmus fungovania burzy spocircsobuje že cena komodity zaacuteležiacute len a vyacutelučne od systeacutemu siacutel ponuky a dopytu v danom momente

Podmienky členstva na burzovom trhuUacutečastniacuteci trhu

Prednosti z uacutečasti na burzovom trhu

bull Otvoreneacute a priehľadneacute pravoidlaacute uzatvaacuterania transakciiacutebull Kumulaacutecia dopytu a ponuky na jednotliveacute burzoveacute komodity ndash širokaacute ponuka

trhov a inštrumentov v jednom miejstebull Určenie objektiacutevnych trhovyacutech cien energiebull Rovnakyacute priacutestup k trhovyacutem informaacuteciaacutembull Rovnakeacute podmienky uacutečasti na trhu pre všetky subjekty nezaacutevisle na ich

veľkostibull Bezpečnosť uzatvaacuterania transakciiacute - dozor Komisie finančneacuteho dozorubull Bezpečnosť zuacutečtovania transakciiacute ndash Zuacutečtovacia komora komoditnyacutech buacuterz

majuacuteca licenciu Izba Rozliczeniowa Giełd Towarowychbull Najnižšiacute transakčnyacute poplatok na poľskom trhubull Modernaacute a veľmi jednoduchaacute aplikaacutecie čo sa tyacuteka obsluhy pre podaacutevanie

priacutekazov - CONDICO Trade licencia NASDAQ OMX

Kto sa mocircže stať členom Burzy

bull Energetickeacute podniky majuacutece koncesiu na vytvaacuteranie prenos distribuacuteciualebo obrat elektrickou energiou

bull Odberatelia opraacutevneniacute využiacutevať prenosoveacute služby ako praacutevnickeacute osoby

bull Komoditneacute brokerskeacute domy Towarowe domy maklerskie a brokerskeacute domy

bull Zahraničneacute praacutevnickeacute osoby vykonaacutevajuacutece makleacutersku činnosť v oblastiobratu burzovyacutemi komoditami

bull Obchodneacute spoločnosti Spoacutełki handlowe ktoreacute nie suacute komoditnyacutemibrokerskyacutemi domami vykonaacutevajuacutece činnosť spočiacutevajuacutecu v nadobuacutedaniacute apredaacutevaniacute burzovyacutech komodiacutet

Členmi Burzy mocircžu byť subjekty uvedeneacute v čl 9 ods 3 zaacutekona zo dňa 26 oktoacutebra 2000 o komoditnyacutech burzaacutech

bull Podanie kompletnej žiadosti o uzatvorenie zmluvy o členstvo

bull Ziacuteskanie štatuacutetu Člena burzy

bull Ziacuteskanie povolenia KNF na vedenie registrov alebo uacutečtov burzovyacutechkomodiacutet alebo mať povolenie na vedenie brokerskej činnosti

bull Ziacuteskanie členstva v Zuacutečtovacej komore komoditnyacutech buacuterz IzbaRozliczeniowa Giełd Towarowych (IRGiT) a ziacuteskanie štatuacutetu zuacutečtujuacutecehočlena Komory rozliczający członek Izby

bull Zamestnanie brokera komoditnyacutech buacuterz zapiacutesaneacuteho na zoznamebrokerov ktoryacute vedie KNF

bull Podanie kompletnej žiadosti o pripustenie pocircsobenia na burze

bull Pripustenie žiadateľa predstavenstvom burzy k pocircsobeniu na vybranyacutechtrhoch

Proceduacutera ziacuteskania štatuacutetu Priameho člena burzy

Členstvo v Zuacutečtovacej komore komoditnyacutech buacuterz

(IRGiT)

bull Od roku 2010 komora IRGiT garantuje zuacutečtovanie transakciiacute uzatvaacuteranyacutechna všetkyacutech trhoch TGE

bull Systeacutem garantovania zuacutečtovaniacute IRGiT založenyacute na profesionaacutelnommanažmente rizika zaisťuje bezpečnosť zuacutečtovania každeacutemu členovi komoryv priacutepade insolventnosti jednotlivyacutech uacutečastniacutekov na trhu

bull Zuacutečtovaciacute systeacutem založenyacute na mnohostrannej kompenzaacutecii zaacutevaumlzkov apohľadaacutevok redukuje riziko a zmenšuje naacuteklady na zuacutečtovanie

8

bull 45 aktiacutevnych uacutečastniacutekov (ZUP - Zadaacutevatelia prenosovej služby Zleceniodawcy Usługi Przesyłowej)

- na RDNiBg 15 subjektov (z toho 3 brokerskeacute domy a 12 energetickyacutech podnikov)

- na RTT v oblasti termiacutenovyacutech inštrumentov na plyn 15 subjektov (z toho 3 brokerskeacute domy a 12 energetickyacutech podnikov)

Uacutečastniacuteci na trhoch Gazu TGE SA

Rozvoj energetickyacutech a plynaacuterenskyacutechtrhov na TGE

10

Rozvoj TGE v poslednyacutech rokoch

TGE pocircsobiacute na trhu 15 rokov Posledneacute 4 roky suacute obdobiacutem ryacutechleho rastu

Pramene TGE URE

Zaacutekonodarstvo a vhodnaacute produktovaacute ponuka mali vplyv na zdvojnaacutesobenie objemov

Produkty ponuacutekaneacute na TGE

Komoditnaacute burza s energiami Towarowa Giełda Energii

Elektrickaacute energia

Zemnyacute plyn

Majetkoveacute praacuteva

RDB RDN Aukcie Termiacutenovyacute trh

Kontrakty

hodinoveacute

Kontrakty

hodinoveacute

blokoveacute

Kontrakty

blokoveacute

Kontrakty

termiacutenoveacute

Kontrakty baacutezickeacute

špičkoveacute mimo

špičku

Kontrakty baacutezoveacute

Transakcie behom obchodneacuteho dňa a mimo obchodnyacute deň na trhu spot

Burzovyacute

obrat

RegisterRegister

osvedčeniacute o

pocircvodeVedenie registra osvedčeniacute o pocircvode elektrickej energie

Dozor

KNF

Zuacutečtovacia komora komoditnyacutech buacuterz ndash zuacutečtovanie transakciiacute vykonaacutevanyacutech na TGE

Burzovaacute informačnaacute platforma Giełdowa Platforma Informacyjna

Elektrickaacute energia

Zemnyacute plyn

Majetkoveacute praacuteva

RDB RDN Aukcie Termiacutenovyacute trh

Kontrakty hodinoveacute

Kontrakty hodinoveacute blokoveacute

Kontrakty blokoveacute

Kontrakty termiacutenoveacute

Kontrakty baacutezickeacute špičkoveacute mimo

špičku

Kontrakty baacutezickeacute

Transakcie behom obchodneacuteho dňa a mimo obchodnyacute deň na trhu spot

Burzovyacute obrat

Register

Register osvedčeniacute o

pocircvode Vedenie registra osvedčeniacute o pocircvode elektrickej energie

DozorKNF

12

Šiacuterka ponuky TGE ndash jeden z faktorovdynamickeacuteho rastu

Źroacutedła Giełdy energetyczne w Europie

Produktovaacute ponuka TGE je totžnaacute ako na najvaumlčšiacutech burzaacutech EUacute spojujuacutecatermiacutenoveacute trhy a spot plynu a elektrickej energie

12

Poľskyacute plynaacuterenskyacute trh v porovnaniacute s inyacutemi štaacutetmi EUacutePoľsko je jeden z najvaumlčšiacutech spotrebiteľov zemneacuteho

plynu

97135

166169

314364

425687

752783

0 20 40 60 80

Polska

Holandia

Spotreba zemneacuteho plynu v roku 2012 (mld m3)

-4 -2 0 2 4

HiszpaniaBelgia 04

Polska

Węgry -39Rumunia -35

-22Holandia -03

Francja 00Włochy -25Niemcy -19

Wlk Brytania -30

1Medziročnyacute kumulovanyacute rast

Pramene BP Statistical Review Eurostat vlastneacute vyacutepočty

Medziročnyacute naacuterast spotreby plynu v EUacute v rokoch 2007-2012

WęgryRumunia

BelgiaHiszpania

FrancjaWłochyNiemcy

Wlk Brytania

38

342 414

40 029

5 160 11 550 208 5 023

-

50 000

100 000

150 000

200 000

250 000

300 000

350 000

PEGAS (EEX +Powernext)

TGE Gaspoint Nordic CEGH Gas Exchange CEGH Czech Futures CEEGX

tis MWh

Platforma PEGAS zahrnuje oblasť hubov GPL NCG PEG N PEG S PEG TIGF TTF ZTP

Objem obratu na TGE v porovnaniacute s inyacutemi burzami v obdobiacute januaacutera ndash augusta 2014

Prehľad nezahrnuje kontrakty OTC

Plynaacuterenskeacute trhy na TGE v roku 2014 - efekt realizaacutecie zavedeneacuteho obliga Celkovyacute objem všetkyacutech transakciiacute na trhoch s plynom v obdobiacute od januaacutera -septembra 2014 činil 64 TWh (58 mld m3 zemneacuteho plynu)

-

1000

2000

3000

4000

5000

6000

7000

Styczeń 14 Luty 14 Marzec 14 Kwiecień 14 Maj 14 Czewiec 14 Lipiec 14 Sierpień 14 Wrzesień 14 Całkowitywolumen

obrotu

TWh

Prehľad zahrnuje tiež kontrakty s dodaacutevkou v nasledujuacutecich rokoch

Celkovyacute objem obratu v roku 2014 na všetkyacutech plynaacuterenskyacutech trhoch TGE

RDBg RDNiBg RTTg

Objemy a ceny vaacuteženeacute priemernyacutem dennyacutem obratom obchodov na RDNg I-IX 2014 nasledujuacuteceho dňa dosiahli na trhu obraty zemnyacutem plynom v obdobiacute I-IX2014 hodnotu 18 TWh Cena vaacuteženaacute priemernyacutem dennyacutem obratomobchodov s plynom za toto obdobie na RDNg činila 8348 PLNMWh

11119 zł

10381 zł9787 zł

8957 zł

8285 zł

7324 zł 7063 zł7591 zł

9277 zł

0

100

200

300

400

500

600

700

800

000 zł

2000 zł

4000 zł

6000 zł

8000 zł

10000 zł

12000 zł

sty-14 lut-14 mar-14 kwi-14 maj-14 cze-14 lip-14 sie-14 wrz-14

tis MWh

Likvidita kontraktov na RTTg I-IX 2014 Na komoditnom termiacutenovom trhu v rozsahu inštrumentov na plyn činilcelkovyacute objem obratu 62 TWh

0

2000

4000

6000

8000

10000

12000

14000

16000

sty-14 lut-14 mar-14 kwi-14 maj-14 cze-14 lip-14 sie-14 wrz-14

tis MWh

RTTg - likvidita komoditnyacutech termiacutenovyacutech inštrumentov na plyn

Tydzień

Miesiąc

Kwartał

Sezon

Rok

Ponuka TGE Plynaacuterenskyacute trh

Komoditnyacute termiacutenovyacute trh

bull Kontinuaacutelne obchodovanie od 800 do 1400 pracovneacute dni aukcie

bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu

bull Na RTT suacute dostupneacute tyacuteždňoveacute inštrumenty (GAS_BASE-W-YYY)

bull mesačneacute (GAS_BASE_M) štvrťročneacute (GAS_BASE_Q) ročneacute(GAS_BASE_Y) a sezoacutenne (GAS_BASE_S-S GAS_BASE_S-W)

bull Ročneacute a štvrťročneacute Inštrumenty suacute deleneacute nasledujuacutecim spocircsobom

bull ročnyacute inštrument - na štyri štvrťročneacute

bull štvrťročnyacute inštrument - na tri mesačneacute

Rozdelenie termiacutenovyacutech kontraktov na plyn

GAS_Y_2014

Q1 Q2 Q1 Q1

M1 M1 M1

Aukcie plynu

bull Suacute vykonaacutevaneacute na naacutevrh uchaacutedzača ktoryacute akceptuje Predstavenstvo TGE

bull Žiadosť je nutneacute podať najneskocircr 7 dniacute pred navrhovanou lehotou jemožnosť ho vziať spaumlť najneskocircr 2 dni pred lehotou aktualizovanyacute o novyacutelimit ceny ndash najneskocircr 1 deň pred lehotou

bull Aukcia je platnaacute ak bude uzavretyacutech minimum 100 kontraktov

bull Limit ceny neuvaacutedza TGE verejne

bull Uacutečastniacuteci aukcie mocircžu podaacutevať naacutekupnyacute priacutekaz (aukcia predaja) alebopredajnyacute priacutekaz (aukcia naacutekupu)

bull V rozhodnutej aukcii je transakčnou cenou cena uvedenaacute v priacutekazeuacutečastniacuteka aukcie

Plynaacuterensky trh nasledujuacuteceho dňa ndash RDNg

bull Inštrumenty typu GAS_BASE a GAS_WEEKEND

bull Určenie jednotneacuteho kurzu (fixing) o 915 hod kontinuaacutelne obchodovanie od916 do 1300

bull Viacutekendovyacute inštrument je koacutetovanyacute behom dvoch dniacute vo štvrtok a piatok

bull 1 kontrakt zodpovedaacute dodaacutevke 1 MWh plynu v každej hodine dňa dodaacutevky(ďalšie hodiny od 0600 hod daneacuteho dňa do 0600 dňa nasledujuacuteceho priviacutekendovom inštrumente - od 600 v sobotu do 600 v pondelok

bull Minimaacutelna cena 001 zł cena maximaacutelna 150000 zł

bull Portfoacuteliaacutem členov burzy suacute priradeneacute koacutedy zadaacutevateľa prenosovej služby

bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu

bull Burza hlaacutesi OSP transakcie ktoreacute majuacute byť vykonaneacute

Plynaacuterenskyacute trh daneacuteho dňa ndash RDBg

bull Obrat je vedenyacute ku dňu dodaacutevky v rozmedziacute od 800 do 1330

bull Koacutetovania suacute vedeneacute každyacute deň v systeacuteme kontinuaacutelneho obchodovania

bull Koacutetovania suacute vedeneacute na 24 hodinovyacutech inštrumentoch Koniec koacutetovaniainštrumentu nastane 25hod pred zahaacutejeniacutem obdobia dodaacutevky naprinštrument s dodaacutevkou v rozmedziacute od 1100 do 1200 bude koacutetovanyacute do830

bull Informaacutecie o uzavretyacutech transakciaacutech suacute hlaacuteseneacute každuacute hodinu(renominaacutecie) do GAZ-SYSTEM-u

bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu

Liberalizaacutecia plynaacuterenskeacuteho trhu v Poľsku Vyacutezvy

Realizaacutecia burzoveacuteho plynaacuterenskeacuteho obligo

Stezka ako docircjsť do uacuterovne 55

Nasledujuacutece kroky k plnej liberalizaacutecii plynaacuterenskeacuteho trhu

bull Deregulaacutecia cien plynu pre inštitucionaacutelnych klientov a v ďalšej perspektiacuteve uacuteplne zrušenie regulaacutecie sadzieb pre plyn

bull Slobodnyacute priacutestup k infraštruktuacutere import ndash export

bull Možnosť zmeny predajcu alebo čiastočneacute vypovedanie zmluvy

bull Možnosť ďalšieho predaja plynu cez virtuaacutelne stredisko

bull Zmena nariadenia o diverzifikaacutecii dodaacutevok zaacutekona o zaacutesobaacutech

Plynaacuterenskeacute Obligo sa tyacuteka predaja vysoko metaacutenoveacuteho plynu zavaacutedzaneacuteho doprenosovej siete z importu a ťažby

do konca roku 2013 30

v roku 2014

40

dňa 1 1 2015

55

Podpora procesu liberalizaacutecie plynaacuterenskeacuteho trhu

bull Noveacute produkty a inštrumenty ndash plynaacuterenskyacute trh na TGE je rozviacutejanyacutedoplňovaniacutem ponuky TGE podľa očakaacutevaniacute uacutečastniacutekov trhu tuzemskyacutech ajmedzinaacuterodnyacutech Noveacute produkty a burzoveacute inštrumenty suacute zavaacutedzaneacute pokonzultaacuteciaacutech s uacutečastniacutekmi trhu

bull Poradenskaacute rola - TGE priebežne monitoruje plynaacuterenskyacute trh a konzultuje suacutečastniacutekmi trhu Za uacutečelom udržania staacutelej komunikaacutecie vytvoril TGE pripredstavenstve TGE VyacuteborKomiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhuKomitet RynkuGazu V jeho raacutemci sa konajuacute pravidelneacute stretnutia a workshopy soperaacutetormi a zaacutestupcami inštituacuteciiacute spojenyacutech s plynaacuterenskyacutem trhom

bull Lobbing - TGE sa aktiacutevne zuacutečastňuje praacutec spojenyacutech s odstraacuteneniacutemlegislatiacutevnych barieacuter spolupraacutecou so zaacutestupcami ministerstva hospodaacuterstvaUacuteradu regulaacutecie energetiky Foacuterum odberateľov energetickej energie a plynua Hospodaacuterskej komory plynaacuterenstva

Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu ndash poradenskyacute orgaacuten TGE

bull TGE odpovedajuacutec na potrebu uacutečastniacutekov trhu založila dňa 30 maacuteja 2014Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu pri Komoditnej burze s energiou SA

bull Komiteacutet je poradenskyacutem orgaacutenom v rozsahu burzoveacuteho rozvoja obratuplynom TGE SA ktoryacute sa skladaacute zo zaacutestupcov okrem ineacuteho členov burzyTGE IRGiT

bull Komiteacutet ako teleso expertov mocircže prezentovať naacutezory uacutečastniacutekovburzoveacuteho plynaacuterenskeacuteho trhu pred URE MG KE

bull Komiteacutet spolu organizuje cyklus workshopov uacutečastniacutekov plynaacuterenskeacuteho trhuvysvetľujuacuteci detailneacute otaacutezky spojeneacute s obratom zemnyacutem plynom v Poľsku

bull Analogickeacute poradenskeacute telesaacute suacute tvoreneacute v inyacutech euroacutepskych burzaacutech splynom okrem ineacuteho v španielskom Iberian Gas Hub

Burzovaacute Informačnaacute Platforma ndash docircležityacute element budovania transparentneacuteho trhu s energiou

Informaacutecie servisov TGE suacute aktualizovaneacute priebežne za uacutečelomzvuacutečšenia transparetnosti i aktivity uacutečastniacutekov trhu

Rozsah informaacuteciiacutebull Informaacutecia o trhoch s elektrickou

energiou na TGEbull Informaacutecia o plaacutenovanej a skutočnej

generaacuteciibull Informaacutecia o potrebaacutech systeacutemubull Informaacutecia o medzinaacuterodnej vyacutemenebull Aktuaacutelne informaacutecie o plaacutenovanyacutech a

aktuaacutelnych vypnutiachbull Informaacutecia o vyacuterobnyacutech vyacutekonoch s

rozdeleniacutem na zdroje

Kompletnyacute informačnyacute kolektiacutevV zloženiacute kolektiacutevu suacute členovia

bull URE PSE Tauron PE PKP EnergetykaVattenfall PGE Zespoacuteł Elektrowni Pątnoacutewndash Adamoacutew ndash Konin SA TOE TowarzystwoGospodarcze Polskie Elektrownie FOEiG

Burzovaacute informačnaacute platforma Giełdowa Platforma Informacyjna

bull GPI je pripravenaacute zverejniť informaacutecie v raacutemci povinnosti v zmyslenariadenia REMIT

bull TGE sa bude uchaacutedzať o štatuacutet RIS (Regulated Information Service) aRRM (Regulated Reporting Mechanism) v ACER

bull TGE sa zuacutečastňuje vyhotovenia systeacutemu Architecture of IntegratedInformation Systems (bdquoARISrdquo) ndash platforma ACER pre raportovanietransakčnyacutech uacutedajov

bull 18 marca 2014 sa v Euroacutepskom parlamente konala prezentaacutecia Burzovejinformačnej platformy

bull Boli zahaacutejeneacute praacutece spojeneacute s platformou pre plynaacuterenskyacute trh ndash GPI gazplaacutenovanyacute štart rok 2015

Finančnyacute trh

TGE mieni v roku 2016 ponuacuteknuť kontrakty futures na index cien zemneacuteho plynu (finančneacute kontrakty peňažne zuacutečtovaneacute)

Spustenie finančneacuteho trhu posilniacute postavenie TGE v regioacutene

bull Splnenie očakaacutevaniacute členov TGE investorov odberateľov a finančnyacutech inštituacuteciiacutebull Prirodzeneacute doplnenie produktovej ponuky TGEbull Motiacutevy pocircsobenia na trhu

- Transakcie zabezpečujuacutece arbitraacutežne špekulačneacutebull Spustenie finančneacuteho trhu je spojeneacute s uacutečasťou novyacutech subjektov z

finančneacuteho odvetvia investorovbull TGE predstaviacute realizačneacute plaacuteny finančneacuteho trhu po akceptaacutecii KNF a

porozumeniacute s uacutečastniacutekmi trhu

Podmienky členstva na burzovom trhuUacutečastniacuteci trhu

Prednosti z uacutečasti na burzovom trhu

bull Otvoreneacute a priehľadneacute pravoidlaacute uzatvaacuterania transakciiacutebull Kumulaacutecia dopytu a ponuky na jednotliveacute burzoveacute komodity ndash širokaacute ponuka

trhov a inštrumentov v jednom miejstebull Určenie objektiacutevnych trhovyacutech cien energiebull Rovnakyacute priacutestup k trhovyacutem informaacuteciaacutembull Rovnakeacute podmienky uacutečasti na trhu pre všetky subjekty nezaacutevisle na ich

veľkostibull Bezpečnosť uzatvaacuterania transakciiacute - dozor Komisie finančneacuteho dozorubull Bezpečnosť zuacutečtovania transakciiacute ndash Zuacutečtovacia komora komoditnyacutech buacuterz

majuacuteca licenciu Izba Rozliczeniowa Giełd Towarowychbull Najnižšiacute transakčnyacute poplatok na poľskom trhubull Modernaacute a veľmi jednoduchaacute aplikaacutecie čo sa tyacuteka obsluhy pre podaacutevanie

priacutekazov - CONDICO Trade licencia NASDAQ OMX

Kto sa mocircže stať členom Burzy

bull Energetickeacute podniky majuacutece koncesiu na vytvaacuteranie prenos distribuacuteciualebo obrat elektrickou energiou

bull Odberatelia opraacutevneniacute využiacutevať prenosoveacute služby ako praacutevnickeacute osoby

bull Komoditneacute brokerskeacute domy Towarowe domy maklerskie a brokerskeacute domy

bull Zahraničneacute praacutevnickeacute osoby vykonaacutevajuacutece makleacutersku činnosť v oblastiobratu burzovyacutemi komoditami

bull Obchodneacute spoločnosti Spoacutełki handlowe ktoreacute nie suacute komoditnyacutemibrokerskyacutemi domami vykonaacutevajuacutece činnosť spočiacutevajuacutecu v nadobuacutedaniacute apredaacutevaniacute burzovyacutech komodiacutet

Členmi Burzy mocircžu byť subjekty uvedeneacute v čl 9 ods 3 zaacutekona zo dňa 26 oktoacutebra 2000 o komoditnyacutech burzaacutech

bull Podanie kompletnej žiadosti o uzatvorenie zmluvy o členstvo

bull Ziacuteskanie štatuacutetu Člena burzy

bull Ziacuteskanie povolenia KNF na vedenie registrov alebo uacutečtov burzovyacutechkomodiacutet alebo mať povolenie na vedenie brokerskej činnosti

bull Ziacuteskanie členstva v Zuacutečtovacej komore komoditnyacutech buacuterz IzbaRozliczeniowa Giełd Towarowych (IRGiT) a ziacuteskanie štatuacutetu zuacutečtujuacutecehočlena Komory rozliczający członek Izby

bull Zamestnanie brokera komoditnyacutech buacuterz zapiacutesaneacuteho na zoznamebrokerov ktoryacute vedie KNF

bull Podanie kompletnej žiadosti o pripustenie pocircsobenia na burze

bull Pripustenie žiadateľa predstavenstvom burzy k pocircsobeniu na vybranyacutechtrhoch

Proceduacutera ziacuteskania štatuacutetu Priameho člena burzy

Členstvo v Zuacutečtovacej komore komoditnyacutech buacuterz

(IRGiT)

bull Od roku 2010 komora IRGiT garantuje zuacutečtovanie transakciiacute uzatvaacuteranyacutechna všetkyacutech trhoch TGE

bull Systeacutem garantovania zuacutečtovaniacute IRGiT založenyacute na profesionaacutelnommanažmente rizika zaisťuje bezpečnosť zuacutečtovania každeacutemu členovi komoryv priacutepade insolventnosti jednotlivyacutech uacutečastniacutekov na trhu

bull Zuacutečtovaciacute systeacutem založenyacute na mnohostrannej kompenzaacutecii zaacutevaumlzkov apohľadaacutevok redukuje riziko a zmenšuje naacuteklady na zuacutečtovanie

8

bull 45 aktiacutevnych uacutečastniacutekov (ZUP - Zadaacutevatelia prenosovej služby Zleceniodawcy Usługi Przesyłowej)

- na RDNiBg 15 subjektov (z toho 3 brokerskeacute domy a 12 energetickyacutech podnikov)

- na RTT v oblasti termiacutenovyacutech inštrumentov na plyn 15 subjektov (z toho 3 brokerskeacute domy a 12 energetickyacutech podnikov)

Uacutečastniacuteci na trhoch Gazu TGE SA

Rozvoj energetickyacutech a plynaacuterenskyacutechtrhov na TGE

10

Rozvoj TGE v poslednyacutech rokoch

TGE pocircsobiacute na trhu 15 rokov Posledneacute 4 roky suacute obdobiacutem ryacutechleho rastu

Pramene TGE URE

Zaacutekonodarstvo a vhodnaacute produktovaacute ponuka mali vplyv na zdvojnaacutesobenie objemov

Produkty ponuacutekaneacute na TGE

Komoditnaacute burza s energiami Towarowa Giełda Energii

Elektrickaacute energia

Zemnyacute plyn

Majetkoveacute praacuteva

RDB RDN Aukcie Termiacutenovyacute trh

Kontrakty

hodinoveacute

Kontrakty

hodinoveacute

blokoveacute

Kontrakty

blokoveacute

Kontrakty

termiacutenoveacute

Kontrakty baacutezickeacute

špičkoveacute mimo

špičku

Kontrakty baacutezoveacute

Transakcie behom obchodneacuteho dňa a mimo obchodnyacute deň na trhu spot

Burzovyacute

obrat

RegisterRegister

osvedčeniacute o

pocircvodeVedenie registra osvedčeniacute o pocircvode elektrickej energie

Dozor

KNF

Zuacutečtovacia komora komoditnyacutech buacuterz ndash zuacutečtovanie transakciiacute vykonaacutevanyacutech na TGE

Burzovaacute informačnaacute platforma Giełdowa Platforma Informacyjna

Elektrickaacute energia

Zemnyacute plyn

Majetkoveacute praacuteva

RDB RDN Aukcie Termiacutenovyacute trh

Kontrakty hodinoveacute

Kontrakty hodinoveacute blokoveacute

Kontrakty blokoveacute

Kontrakty termiacutenoveacute

Kontrakty baacutezickeacute špičkoveacute mimo

špičku

Kontrakty baacutezickeacute

Transakcie behom obchodneacuteho dňa a mimo obchodnyacute deň na trhu spot

Burzovyacute obrat

Register

Register osvedčeniacute o

pocircvode Vedenie registra osvedčeniacute o pocircvode elektrickej energie

DozorKNF

12

Šiacuterka ponuky TGE ndash jeden z faktorovdynamickeacuteho rastu

Źroacutedła Giełdy energetyczne w Europie

Produktovaacute ponuka TGE je totžnaacute ako na najvaumlčšiacutech burzaacutech EUacute spojujuacutecatermiacutenoveacute trhy a spot plynu a elektrickej energie

12

Poľskyacute plynaacuterenskyacute trh v porovnaniacute s inyacutemi štaacutetmi EUacutePoľsko je jeden z najvaumlčšiacutech spotrebiteľov zemneacuteho

plynu

97135

166169

314364

425687

752783

0 20 40 60 80

Polska

Holandia

Spotreba zemneacuteho plynu v roku 2012 (mld m3)

-4 -2 0 2 4

HiszpaniaBelgia 04

Polska

Węgry -39Rumunia -35

-22Holandia -03

Francja 00Włochy -25Niemcy -19

Wlk Brytania -30

1Medziročnyacute kumulovanyacute rast

Pramene BP Statistical Review Eurostat vlastneacute vyacutepočty

Medziročnyacute naacuterast spotreby plynu v EUacute v rokoch 2007-2012

WęgryRumunia

BelgiaHiszpania

FrancjaWłochyNiemcy

Wlk Brytania

38

342 414

40 029

5 160 11 550 208 5 023

-

50 000

100 000

150 000

200 000

250 000

300 000

350 000

PEGAS (EEX +Powernext)

TGE Gaspoint Nordic CEGH Gas Exchange CEGH Czech Futures CEEGX

tis MWh

Platforma PEGAS zahrnuje oblasť hubov GPL NCG PEG N PEG S PEG TIGF TTF ZTP

Objem obratu na TGE v porovnaniacute s inyacutemi burzami v obdobiacute januaacutera ndash augusta 2014

Prehľad nezahrnuje kontrakty OTC

Plynaacuterenskeacute trhy na TGE v roku 2014 - efekt realizaacutecie zavedeneacuteho obliga Celkovyacute objem všetkyacutech transakciiacute na trhoch s plynom v obdobiacute od januaacutera -septembra 2014 činil 64 TWh (58 mld m3 zemneacuteho plynu)

-

1000

2000

3000

4000

5000

6000

7000

Styczeń 14 Luty 14 Marzec 14 Kwiecień 14 Maj 14 Czewiec 14 Lipiec 14 Sierpień 14 Wrzesień 14 Całkowitywolumen

obrotu

TWh

Prehľad zahrnuje tiež kontrakty s dodaacutevkou v nasledujuacutecich rokoch

Celkovyacute objem obratu v roku 2014 na všetkyacutech plynaacuterenskyacutech trhoch TGE

RDBg RDNiBg RTTg

Objemy a ceny vaacuteženeacute priemernyacutem dennyacutem obratom obchodov na RDNg I-IX 2014 nasledujuacuteceho dňa dosiahli na trhu obraty zemnyacutem plynom v obdobiacute I-IX2014 hodnotu 18 TWh Cena vaacuteženaacute priemernyacutem dennyacutem obratomobchodov s plynom za toto obdobie na RDNg činila 8348 PLNMWh

11119 zł

10381 zł9787 zł

8957 zł

8285 zł

7324 zł 7063 zł7591 zł

9277 zł

0

100

200

300

400

500

600

700

800

000 zł

2000 zł

4000 zł

6000 zł

8000 zł

10000 zł

12000 zł

sty-14 lut-14 mar-14 kwi-14 maj-14 cze-14 lip-14 sie-14 wrz-14

tis MWh

Likvidita kontraktov na RTTg I-IX 2014 Na komoditnom termiacutenovom trhu v rozsahu inštrumentov na plyn činilcelkovyacute objem obratu 62 TWh

0

2000

4000

6000

8000

10000

12000

14000

16000

sty-14 lut-14 mar-14 kwi-14 maj-14 cze-14 lip-14 sie-14 wrz-14

tis MWh

RTTg - likvidita komoditnyacutech termiacutenovyacutech inštrumentov na plyn

Tydzień

Miesiąc

Kwartał

Sezon

Rok

Ponuka TGE Plynaacuterenskyacute trh

Komoditnyacute termiacutenovyacute trh

bull Kontinuaacutelne obchodovanie od 800 do 1400 pracovneacute dni aukcie

bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu

bull Na RTT suacute dostupneacute tyacuteždňoveacute inštrumenty (GAS_BASE-W-YYY)

bull mesačneacute (GAS_BASE_M) štvrťročneacute (GAS_BASE_Q) ročneacute(GAS_BASE_Y) a sezoacutenne (GAS_BASE_S-S GAS_BASE_S-W)

bull Ročneacute a štvrťročneacute Inštrumenty suacute deleneacute nasledujuacutecim spocircsobom

bull ročnyacute inštrument - na štyri štvrťročneacute

bull štvrťročnyacute inštrument - na tri mesačneacute

Rozdelenie termiacutenovyacutech kontraktov na plyn

GAS_Y_2014

Q1 Q2 Q1 Q1

M1 M1 M1

Aukcie plynu

bull Suacute vykonaacutevaneacute na naacutevrh uchaacutedzača ktoryacute akceptuje Predstavenstvo TGE

bull Žiadosť je nutneacute podať najneskocircr 7 dniacute pred navrhovanou lehotou jemožnosť ho vziať spaumlť najneskocircr 2 dni pred lehotou aktualizovanyacute o novyacutelimit ceny ndash najneskocircr 1 deň pred lehotou

bull Aukcia je platnaacute ak bude uzavretyacutech minimum 100 kontraktov

bull Limit ceny neuvaacutedza TGE verejne

bull Uacutečastniacuteci aukcie mocircžu podaacutevať naacutekupnyacute priacutekaz (aukcia predaja) alebopredajnyacute priacutekaz (aukcia naacutekupu)

bull V rozhodnutej aukcii je transakčnou cenou cena uvedenaacute v priacutekazeuacutečastniacuteka aukcie

Plynaacuterensky trh nasledujuacuteceho dňa ndash RDNg

bull Inštrumenty typu GAS_BASE a GAS_WEEKEND

bull Určenie jednotneacuteho kurzu (fixing) o 915 hod kontinuaacutelne obchodovanie od916 do 1300

bull Viacutekendovyacute inštrument je koacutetovanyacute behom dvoch dniacute vo štvrtok a piatok

bull 1 kontrakt zodpovedaacute dodaacutevke 1 MWh plynu v každej hodine dňa dodaacutevky(ďalšie hodiny od 0600 hod daneacuteho dňa do 0600 dňa nasledujuacuteceho priviacutekendovom inštrumente - od 600 v sobotu do 600 v pondelok

bull Minimaacutelna cena 001 zł cena maximaacutelna 150000 zł

bull Portfoacuteliaacutem členov burzy suacute priradeneacute koacutedy zadaacutevateľa prenosovej služby

bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu

bull Burza hlaacutesi OSP transakcie ktoreacute majuacute byť vykonaneacute

Plynaacuterenskyacute trh daneacuteho dňa ndash RDBg

bull Obrat je vedenyacute ku dňu dodaacutevky v rozmedziacute od 800 do 1330

bull Koacutetovania suacute vedeneacute každyacute deň v systeacuteme kontinuaacutelneho obchodovania

bull Koacutetovania suacute vedeneacute na 24 hodinovyacutech inštrumentoch Koniec koacutetovaniainštrumentu nastane 25hod pred zahaacutejeniacutem obdobia dodaacutevky naprinštrument s dodaacutevkou v rozmedziacute od 1100 do 1200 bude koacutetovanyacute do830

bull Informaacutecie o uzavretyacutech transakciaacutech suacute hlaacuteseneacute každuacute hodinu(renominaacutecie) do GAZ-SYSTEM-u

bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu

Liberalizaacutecia plynaacuterenskeacuteho trhu v Poľsku Vyacutezvy

Realizaacutecia burzoveacuteho plynaacuterenskeacuteho obligo

Stezka ako docircjsť do uacuterovne 55

Nasledujuacutece kroky k plnej liberalizaacutecii plynaacuterenskeacuteho trhu

bull Deregulaacutecia cien plynu pre inštitucionaacutelnych klientov a v ďalšej perspektiacuteve uacuteplne zrušenie regulaacutecie sadzieb pre plyn

bull Slobodnyacute priacutestup k infraštruktuacutere import ndash export

bull Možnosť zmeny predajcu alebo čiastočneacute vypovedanie zmluvy

bull Možnosť ďalšieho predaja plynu cez virtuaacutelne stredisko

bull Zmena nariadenia o diverzifikaacutecii dodaacutevok zaacutekona o zaacutesobaacutech

Plynaacuterenskeacute Obligo sa tyacuteka predaja vysoko metaacutenoveacuteho plynu zavaacutedzaneacuteho doprenosovej siete z importu a ťažby

do konca roku 2013 30

v roku 2014

40

dňa 1 1 2015

55

Podpora procesu liberalizaacutecie plynaacuterenskeacuteho trhu

bull Noveacute produkty a inštrumenty ndash plynaacuterenskyacute trh na TGE je rozviacutejanyacutedoplňovaniacutem ponuky TGE podľa očakaacutevaniacute uacutečastniacutekov trhu tuzemskyacutech ajmedzinaacuterodnyacutech Noveacute produkty a burzoveacute inštrumenty suacute zavaacutedzaneacute pokonzultaacuteciaacutech s uacutečastniacutekmi trhu

bull Poradenskaacute rola - TGE priebežne monitoruje plynaacuterenskyacute trh a konzultuje suacutečastniacutekmi trhu Za uacutečelom udržania staacutelej komunikaacutecie vytvoril TGE pripredstavenstve TGE VyacuteborKomiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhuKomitet RynkuGazu V jeho raacutemci sa konajuacute pravidelneacute stretnutia a workshopy soperaacutetormi a zaacutestupcami inštituacuteciiacute spojenyacutech s plynaacuterenskyacutem trhom

bull Lobbing - TGE sa aktiacutevne zuacutečastňuje praacutec spojenyacutech s odstraacuteneniacutemlegislatiacutevnych barieacuter spolupraacutecou so zaacutestupcami ministerstva hospodaacuterstvaUacuteradu regulaacutecie energetiky Foacuterum odberateľov energetickej energie a plynua Hospodaacuterskej komory plynaacuterenstva

Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu ndash poradenskyacute orgaacuten TGE

bull TGE odpovedajuacutec na potrebu uacutečastniacutekov trhu založila dňa 30 maacuteja 2014Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu pri Komoditnej burze s energiou SA

bull Komiteacutet je poradenskyacutem orgaacutenom v rozsahu burzoveacuteho rozvoja obratuplynom TGE SA ktoryacute sa skladaacute zo zaacutestupcov okrem ineacuteho členov burzyTGE IRGiT

bull Komiteacutet ako teleso expertov mocircže prezentovať naacutezory uacutečastniacutekovburzoveacuteho plynaacuterenskeacuteho trhu pred URE MG KE

bull Komiteacutet spolu organizuje cyklus workshopov uacutečastniacutekov plynaacuterenskeacuteho trhuvysvetľujuacuteci detailneacute otaacutezky spojeneacute s obratom zemnyacutem plynom v Poľsku

bull Analogickeacute poradenskeacute telesaacute suacute tvoreneacute v inyacutech euroacutepskych burzaacutech splynom okrem ineacuteho v španielskom Iberian Gas Hub

Burzovaacute Informačnaacute Platforma ndash docircležityacute element budovania transparentneacuteho trhu s energiou

Informaacutecie servisov TGE suacute aktualizovaneacute priebežne za uacutečelomzvuacutečšenia transparetnosti i aktivity uacutečastniacutekov trhu

Rozsah informaacuteciiacutebull Informaacutecia o trhoch s elektrickou

energiou na TGEbull Informaacutecia o plaacutenovanej a skutočnej

generaacuteciibull Informaacutecia o potrebaacutech systeacutemubull Informaacutecia o medzinaacuterodnej vyacutemenebull Aktuaacutelne informaacutecie o plaacutenovanyacutech a

aktuaacutelnych vypnutiachbull Informaacutecia o vyacuterobnyacutech vyacutekonoch s

rozdeleniacutem na zdroje

Kompletnyacute informačnyacute kolektiacutevV zloženiacute kolektiacutevu suacute členovia

bull URE PSE Tauron PE PKP EnergetykaVattenfall PGE Zespoacuteł Elektrowni Pątnoacutewndash Adamoacutew ndash Konin SA TOE TowarzystwoGospodarcze Polskie Elektrownie FOEiG

Burzovaacute informačnaacute platforma Giełdowa Platforma Informacyjna

bull GPI je pripravenaacute zverejniť informaacutecie v raacutemci povinnosti v zmyslenariadenia REMIT

bull TGE sa bude uchaacutedzať o štatuacutet RIS (Regulated Information Service) aRRM (Regulated Reporting Mechanism) v ACER

bull TGE sa zuacutečastňuje vyhotovenia systeacutemu Architecture of IntegratedInformation Systems (bdquoARISrdquo) ndash platforma ACER pre raportovanietransakčnyacutech uacutedajov

bull 18 marca 2014 sa v Euroacutepskom parlamente konala prezentaacutecia Burzovejinformačnej platformy

bull Boli zahaacutejeneacute praacutece spojeneacute s platformou pre plynaacuterenskyacute trh ndash GPI gazplaacutenovanyacute štart rok 2015

Finančnyacute trh

TGE mieni v roku 2016 ponuacuteknuť kontrakty futures na index cien zemneacuteho plynu (finančneacute kontrakty peňažne zuacutečtovaneacute)

Spustenie finančneacuteho trhu posilniacute postavenie TGE v regioacutene

bull Splnenie očakaacutevaniacute členov TGE investorov odberateľov a finančnyacutech inštituacuteciiacutebull Prirodzeneacute doplnenie produktovej ponuky TGEbull Motiacutevy pocircsobenia na trhu

- Transakcie zabezpečujuacutece arbitraacutežne špekulačneacutebull Spustenie finančneacuteho trhu je spojeneacute s uacutečasťou novyacutech subjektov z

finančneacuteho odvetvia investorovbull TGE predstaviacute realizačneacute plaacuteny finančneacuteho trhu po akceptaacutecii KNF a

porozumeniacute s uacutečastniacutekmi trhu

Prednosti z uacutečasti na burzovom trhu

bull Otvoreneacute a priehľadneacute pravoidlaacute uzatvaacuterania transakciiacutebull Kumulaacutecia dopytu a ponuky na jednotliveacute burzoveacute komodity ndash širokaacute ponuka

trhov a inštrumentov v jednom miejstebull Určenie objektiacutevnych trhovyacutech cien energiebull Rovnakyacute priacutestup k trhovyacutem informaacuteciaacutembull Rovnakeacute podmienky uacutečasti na trhu pre všetky subjekty nezaacutevisle na ich

veľkostibull Bezpečnosť uzatvaacuterania transakciiacute - dozor Komisie finančneacuteho dozorubull Bezpečnosť zuacutečtovania transakciiacute ndash Zuacutečtovacia komora komoditnyacutech buacuterz

majuacuteca licenciu Izba Rozliczeniowa Giełd Towarowychbull Najnižšiacute transakčnyacute poplatok na poľskom trhubull Modernaacute a veľmi jednoduchaacute aplikaacutecie čo sa tyacuteka obsluhy pre podaacutevanie

priacutekazov - CONDICO Trade licencia NASDAQ OMX

Kto sa mocircže stať členom Burzy

bull Energetickeacute podniky majuacutece koncesiu na vytvaacuteranie prenos distribuacuteciualebo obrat elektrickou energiou

bull Odberatelia opraacutevneniacute využiacutevať prenosoveacute služby ako praacutevnickeacute osoby

bull Komoditneacute brokerskeacute domy Towarowe domy maklerskie a brokerskeacute domy

bull Zahraničneacute praacutevnickeacute osoby vykonaacutevajuacutece makleacutersku činnosť v oblastiobratu burzovyacutemi komoditami

bull Obchodneacute spoločnosti Spoacutełki handlowe ktoreacute nie suacute komoditnyacutemibrokerskyacutemi domami vykonaacutevajuacutece činnosť spočiacutevajuacutecu v nadobuacutedaniacute apredaacutevaniacute burzovyacutech komodiacutet

Členmi Burzy mocircžu byť subjekty uvedeneacute v čl 9 ods 3 zaacutekona zo dňa 26 oktoacutebra 2000 o komoditnyacutech burzaacutech

bull Podanie kompletnej žiadosti o uzatvorenie zmluvy o členstvo

bull Ziacuteskanie štatuacutetu Člena burzy

bull Ziacuteskanie povolenia KNF na vedenie registrov alebo uacutečtov burzovyacutechkomodiacutet alebo mať povolenie na vedenie brokerskej činnosti

bull Ziacuteskanie členstva v Zuacutečtovacej komore komoditnyacutech buacuterz IzbaRozliczeniowa Giełd Towarowych (IRGiT) a ziacuteskanie štatuacutetu zuacutečtujuacutecehočlena Komory rozliczający członek Izby

bull Zamestnanie brokera komoditnyacutech buacuterz zapiacutesaneacuteho na zoznamebrokerov ktoryacute vedie KNF

bull Podanie kompletnej žiadosti o pripustenie pocircsobenia na burze

bull Pripustenie žiadateľa predstavenstvom burzy k pocircsobeniu na vybranyacutechtrhoch

Proceduacutera ziacuteskania štatuacutetu Priameho člena burzy

Členstvo v Zuacutečtovacej komore komoditnyacutech buacuterz

(IRGiT)

bull Od roku 2010 komora IRGiT garantuje zuacutečtovanie transakciiacute uzatvaacuteranyacutechna všetkyacutech trhoch TGE

bull Systeacutem garantovania zuacutečtovaniacute IRGiT založenyacute na profesionaacutelnommanažmente rizika zaisťuje bezpečnosť zuacutečtovania každeacutemu členovi komoryv priacutepade insolventnosti jednotlivyacutech uacutečastniacutekov na trhu

bull Zuacutečtovaciacute systeacutem založenyacute na mnohostrannej kompenzaacutecii zaacutevaumlzkov apohľadaacutevok redukuje riziko a zmenšuje naacuteklady na zuacutečtovanie

8

bull 45 aktiacutevnych uacutečastniacutekov (ZUP - Zadaacutevatelia prenosovej služby Zleceniodawcy Usługi Przesyłowej)

- na RDNiBg 15 subjektov (z toho 3 brokerskeacute domy a 12 energetickyacutech podnikov)

- na RTT v oblasti termiacutenovyacutech inštrumentov na plyn 15 subjektov (z toho 3 brokerskeacute domy a 12 energetickyacutech podnikov)

Uacutečastniacuteci na trhoch Gazu TGE SA

Rozvoj energetickyacutech a plynaacuterenskyacutechtrhov na TGE

10

Rozvoj TGE v poslednyacutech rokoch

TGE pocircsobiacute na trhu 15 rokov Posledneacute 4 roky suacute obdobiacutem ryacutechleho rastu

Pramene TGE URE

Zaacutekonodarstvo a vhodnaacute produktovaacute ponuka mali vplyv na zdvojnaacutesobenie objemov

Produkty ponuacutekaneacute na TGE

Komoditnaacute burza s energiami Towarowa Giełda Energii

Elektrickaacute energia

Zemnyacute plyn

Majetkoveacute praacuteva

RDB RDN Aukcie Termiacutenovyacute trh

Kontrakty

hodinoveacute

Kontrakty

hodinoveacute

blokoveacute

Kontrakty

blokoveacute

Kontrakty

termiacutenoveacute

Kontrakty baacutezickeacute

špičkoveacute mimo

špičku

Kontrakty baacutezoveacute

Transakcie behom obchodneacuteho dňa a mimo obchodnyacute deň na trhu spot

Burzovyacute

obrat

RegisterRegister

osvedčeniacute o

pocircvodeVedenie registra osvedčeniacute o pocircvode elektrickej energie

Dozor

KNF

Zuacutečtovacia komora komoditnyacutech buacuterz ndash zuacutečtovanie transakciiacute vykonaacutevanyacutech na TGE

Burzovaacute informačnaacute platforma Giełdowa Platforma Informacyjna

Elektrickaacute energia

Zemnyacute plyn

Majetkoveacute praacuteva

RDB RDN Aukcie Termiacutenovyacute trh

Kontrakty hodinoveacute

Kontrakty hodinoveacute blokoveacute

Kontrakty blokoveacute

Kontrakty termiacutenoveacute

Kontrakty baacutezickeacute špičkoveacute mimo

špičku

Kontrakty baacutezickeacute

Transakcie behom obchodneacuteho dňa a mimo obchodnyacute deň na trhu spot

Burzovyacute obrat

Register

Register osvedčeniacute o

pocircvode Vedenie registra osvedčeniacute o pocircvode elektrickej energie

DozorKNF

12

Šiacuterka ponuky TGE ndash jeden z faktorovdynamickeacuteho rastu

Źroacutedła Giełdy energetyczne w Europie

Produktovaacute ponuka TGE je totžnaacute ako na najvaumlčšiacutech burzaacutech EUacute spojujuacutecatermiacutenoveacute trhy a spot plynu a elektrickej energie

12

Poľskyacute plynaacuterenskyacute trh v porovnaniacute s inyacutemi štaacutetmi EUacutePoľsko je jeden z najvaumlčšiacutech spotrebiteľov zemneacuteho

plynu

97135

166169

314364

425687

752783

0 20 40 60 80

Polska

Holandia

Spotreba zemneacuteho plynu v roku 2012 (mld m3)

-4 -2 0 2 4

HiszpaniaBelgia 04

Polska

Węgry -39Rumunia -35

-22Holandia -03

Francja 00Włochy -25Niemcy -19

Wlk Brytania -30

1Medziročnyacute kumulovanyacute rast

Pramene BP Statistical Review Eurostat vlastneacute vyacutepočty

Medziročnyacute naacuterast spotreby plynu v EUacute v rokoch 2007-2012

WęgryRumunia

BelgiaHiszpania

FrancjaWłochyNiemcy

Wlk Brytania

38

342 414

40 029

5 160 11 550 208 5 023

-

50 000

100 000

150 000

200 000

250 000

300 000

350 000

PEGAS (EEX +Powernext)

TGE Gaspoint Nordic CEGH Gas Exchange CEGH Czech Futures CEEGX

tis MWh

Platforma PEGAS zahrnuje oblasť hubov GPL NCG PEG N PEG S PEG TIGF TTF ZTP

Objem obratu na TGE v porovnaniacute s inyacutemi burzami v obdobiacute januaacutera ndash augusta 2014

Prehľad nezahrnuje kontrakty OTC

Plynaacuterenskeacute trhy na TGE v roku 2014 - efekt realizaacutecie zavedeneacuteho obliga Celkovyacute objem všetkyacutech transakciiacute na trhoch s plynom v obdobiacute od januaacutera -septembra 2014 činil 64 TWh (58 mld m3 zemneacuteho plynu)

-

1000

2000

3000

4000

5000

6000

7000

Styczeń 14 Luty 14 Marzec 14 Kwiecień 14 Maj 14 Czewiec 14 Lipiec 14 Sierpień 14 Wrzesień 14 Całkowitywolumen

obrotu

TWh

Prehľad zahrnuje tiež kontrakty s dodaacutevkou v nasledujuacutecich rokoch

Celkovyacute objem obratu v roku 2014 na všetkyacutech plynaacuterenskyacutech trhoch TGE

RDBg RDNiBg RTTg

Objemy a ceny vaacuteženeacute priemernyacutem dennyacutem obratom obchodov na RDNg I-IX 2014 nasledujuacuteceho dňa dosiahli na trhu obraty zemnyacutem plynom v obdobiacute I-IX2014 hodnotu 18 TWh Cena vaacuteženaacute priemernyacutem dennyacutem obratomobchodov s plynom za toto obdobie na RDNg činila 8348 PLNMWh

11119 zł

10381 zł9787 zł

8957 zł

8285 zł

7324 zł 7063 zł7591 zł

9277 zł

0

100

200

300

400

500

600

700

800

000 zł

2000 zł

4000 zł

6000 zł

8000 zł

10000 zł

12000 zł

sty-14 lut-14 mar-14 kwi-14 maj-14 cze-14 lip-14 sie-14 wrz-14

tis MWh

Likvidita kontraktov na RTTg I-IX 2014 Na komoditnom termiacutenovom trhu v rozsahu inštrumentov na plyn činilcelkovyacute objem obratu 62 TWh

0

2000

4000

6000

8000

10000

12000

14000

16000

sty-14 lut-14 mar-14 kwi-14 maj-14 cze-14 lip-14 sie-14 wrz-14

tis MWh

RTTg - likvidita komoditnyacutech termiacutenovyacutech inštrumentov na plyn

Tydzień

Miesiąc

Kwartał

Sezon

Rok

Ponuka TGE Plynaacuterenskyacute trh

Komoditnyacute termiacutenovyacute trh

bull Kontinuaacutelne obchodovanie od 800 do 1400 pracovneacute dni aukcie

bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu

bull Na RTT suacute dostupneacute tyacuteždňoveacute inštrumenty (GAS_BASE-W-YYY)

bull mesačneacute (GAS_BASE_M) štvrťročneacute (GAS_BASE_Q) ročneacute(GAS_BASE_Y) a sezoacutenne (GAS_BASE_S-S GAS_BASE_S-W)

bull Ročneacute a štvrťročneacute Inštrumenty suacute deleneacute nasledujuacutecim spocircsobom

bull ročnyacute inštrument - na štyri štvrťročneacute

bull štvrťročnyacute inštrument - na tri mesačneacute

Rozdelenie termiacutenovyacutech kontraktov na plyn

GAS_Y_2014

Q1 Q2 Q1 Q1

M1 M1 M1

Aukcie plynu

bull Suacute vykonaacutevaneacute na naacutevrh uchaacutedzača ktoryacute akceptuje Predstavenstvo TGE

bull Žiadosť je nutneacute podať najneskocircr 7 dniacute pred navrhovanou lehotou jemožnosť ho vziať spaumlť najneskocircr 2 dni pred lehotou aktualizovanyacute o novyacutelimit ceny ndash najneskocircr 1 deň pred lehotou

bull Aukcia je platnaacute ak bude uzavretyacutech minimum 100 kontraktov

bull Limit ceny neuvaacutedza TGE verejne

bull Uacutečastniacuteci aukcie mocircžu podaacutevať naacutekupnyacute priacutekaz (aukcia predaja) alebopredajnyacute priacutekaz (aukcia naacutekupu)

bull V rozhodnutej aukcii je transakčnou cenou cena uvedenaacute v priacutekazeuacutečastniacuteka aukcie

Plynaacuterensky trh nasledujuacuteceho dňa ndash RDNg

bull Inštrumenty typu GAS_BASE a GAS_WEEKEND

bull Určenie jednotneacuteho kurzu (fixing) o 915 hod kontinuaacutelne obchodovanie od916 do 1300

bull Viacutekendovyacute inštrument je koacutetovanyacute behom dvoch dniacute vo štvrtok a piatok

bull 1 kontrakt zodpovedaacute dodaacutevke 1 MWh plynu v každej hodine dňa dodaacutevky(ďalšie hodiny od 0600 hod daneacuteho dňa do 0600 dňa nasledujuacuteceho priviacutekendovom inštrumente - od 600 v sobotu do 600 v pondelok

bull Minimaacutelna cena 001 zł cena maximaacutelna 150000 zł

bull Portfoacuteliaacutem členov burzy suacute priradeneacute koacutedy zadaacutevateľa prenosovej služby

bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu

bull Burza hlaacutesi OSP transakcie ktoreacute majuacute byť vykonaneacute

Plynaacuterenskyacute trh daneacuteho dňa ndash RDBg

bull Obrat je vedenyacute ku dňu dodaacutevky v rozmedziacute od 800 do 1330

bull Koacutetovania suacute vedeneacute každyacute deň v systeacuteme kontinuaacutelneho obchodovania

bull Koacutetovania suacute vedeneacute na 24 hodinovyacutech inštrumentoch Koniec koacutetovaniainštrumentu nastane 25hod pred zahaacutejeniacutem obdobia dodaacutevky naprinštrument s dodaacutevkou v rozmedziacute od 1100 do 1200 bude koacutetovanyacute do830

bull Informaacutecie o uzavretyacutech transakciaacutech suacute hlaacuteseneacute každuacute hodinu(renominaacutecie) do GAZ-SYSTEM-u

bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu

Liberalizaacutecia plynaacuterenskeacuteho trhu v Poľsku Vyacutezvy

Realizaacutecia burzoveacuteho plynaacuterenskeacuteho obligo

Stezka ako docircjsť do uacuterovne 55

Nasledujuacutece kroky k plnej liberalizaacutecii plynaacuterenskeacuteho trhu

bull Deregulaacutecia cien plynu pre inštitucionaacutelnych klientov a v ďalšej perspektiacuteve uacuteplne zrušenie regulaacutecie sadzieb pre plyn

bull Slobodnyacute priacutestup k infraštruktuacutere import ndash export

bull Možnosť zmeny predajcu alebo čiastočneacute vypovedanie zmluvy

bull Možnosť ďalšieho predaja plynu cez virtuaacutelne stredisko

bull Zmena nariadenia o diverzifikaacutecii dodaacutevok zaacutekona o zaacutesobaacutech

Plynaacuterenskeacute Obligo sa tyacuteka predaja vysoko metaacutenoveacuteho plynu zavaacutedzaneacuteho doprenosovej siete z importu a ťažby

do konca roku 2013 30

v roku 2014

40

dňa 1 1 2015

55

Podpora procesu liberalizaacutecie plynaacuterenskeacuteho trhu

bull Noveacute produkty a inštrumenty ndash plynaacuterenskyacute trh na TGE je rozviacutejanyacutedoplňovaniacutem ponuky TGE podľa očakaacutevaniacute uacutečastniacutekov trhu tuzemskyacutech ajmedzinaacuterodnyacutech Noveacute produkty a burzoveacute inštrumenty suacute zavaacutedzaneacute pokonzultaacuteciaacutech s uacutečastniacutekmi trhu

bull Poradenskaacute rola - TGE priebežne monitoruje plynaacuterenskyacute trh a konzultuje suacutečastniacutekmi trhu Za uacutečelom udržania staacutelej komunikaacutecie vytvoril TGE pripredstavenstve TGE VyacuteborKomiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhuKomitet RynkuGazu V jeho raacutemci sa konajuacute pravidelneacute stretnutia a workshopy soperaacutetormi a zaacutestupcami inštituacuteciiacute spojenyacutech s plynaacuterenskyacutem trhom

bull Lobbing - TGE sa aktiacutevne zuacutečastňuje praacutec spojenyacutech s odstraacuteneniacutemlegislatiacutevnych barieacuter spolupraacutecou so zaacutestupcami ministerstva hospodaacuterstvaUacuteradu regulaacutecie energetiky Foacuterum odberateľov energetickej energie a plynua Hospodaacuterskej komory plynaacuterenstva

Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu ndash poradenskyacute orgaacuten TGE

bull TGE odpovedajuacutec na potrebu uacutečastniacutekov trhu založila dňa 30 maacuteja 2014Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu pri Komoditnej burze s energiou SA

bull Komiteacutet je poradenskyacutem orgaacutenom v rozsahu burzoveacuteho rozvoja obratuplynom TGE SA ktoryacute sa skladaacute zo zaacutestupcov okrem ineacuteho členov burzyTGE IRGiT

bull Komiteacutet ako teleso expertov mocircže prezentovať naacutezory uacutečastniacutekovburzoveacuteho plynaacuterenskeacuteho trhu pred URE MG KE

bull Komiteacutet spolu organizuje cyklus workshopov uacutečastniacutekov plynaacuterenskeacuteho trhuvysvetľujuacuteci detailneacute otaacutezky spojeneacute s obratom zemnyacutem plynom v Poľsku

bull Analogickeacute poradenskeacute telesaacute suacute tvoreneacute v inyacutech euroacutepskych burzaacutech splynom okrem ineacuteho v španielskom Iberian Gas Hub

Burzovaacute Informačnaacute Platforma ndash docircležityacute element budovania transparentneacuteho trhu s energiou

Informaacutecie servisov TGE suacute aktualizovaneacute priebežne za uacutečelomzvuacutečšenia transparetnosti i aktivity uacutečastniacutekov trhu

Rozsah informaacuteciiacutebull Informaacutecia o trhoch s elektrickou

energiou na TGEbull Informaacutecia o plaacutenovanej a skutočnej

generaacuteciibull Informaacutecia o potrebaacutech systeacutemubull Informaacutecia o medzinaacuterodnej vyacutemenebull Aktuaacutelne informaacutecie o plaacutenovanyacutech a

aktuaacutelnych vypnutiachbull Informaacutecia o vyacuterobnyacutech vyacutekonoch s

rozdeleniacutem na zdroje

Kompletnyacute informačnyacute kolektiacutevV zloženiacute kolektiacutevu suacute členovia

bull URE PSE Tauron PE PKP EnergetykaVattenfall PGE Zespoacuteł Elektrowni Pątnoacutewndash Adamoacutew ndash Konin SA TOE TowarzystwoGospodarcze Polskie Elektrownie FOEiG

Burzovaacute informačnaacute platforma Giełdowa Platforma Informacyjna

bull GPI je pripravenaacute zverejniť informaacutecie v raacutemci povinnosti v zmyslenariadenia REMIT

bull TGE sa bude uchaacutedzať o štatuacutet RIS (Regulated Information Service) aRRM (Regulated Reporting Mechanism) v ACER

bull TGE sa zuacutečastňuje vyhotovenia systeacutemu Architecture of IntegratedInformation Systems (bdquoARISrdquo) ndash platforma ACER pre raportovanietransakčnyacutech uacutedajov

bull 18 marca 2014 sa v Euroacutepskom parlamente konala prezentaacutecia Burzovejinformačnej platformy

bull Boli zahaacutejeneacute praacutece spojeneacute s platformou pre plynaacuterenskyacute trh ndash GPI gazplaacutenovanyacute štart rok 2015

Finančnyacute trh

TGE mieni v roku 2016 ponuacuteknuť kontrakty futures na index cien zemneacuteho plynu (finančneacute kontrakty peňažne zuacutečtovaneacute)

Spustenie finančneacuteho trhu posilniacute postavenie TGE v regioacutene

bull Splnenie očakaacutevaniacute členov TGE investorov odberateľov a finančnyacutech inštituacuteciiacutebull Prirodzeneacute doplnenie produktovej ponuky TGEbull Motiacutevy pocircsobenia na trhu

- Transakcie zabezpečujuacutece arbitraacutežne špekulačneacutebull Spustenie finančneacuteho trhu je spojeneacute s uacutečasťou novyacutech subjektov z

finančneacuteho odvetvia investorovbull TGE predstaviacute realizačneacute plaacuteny finančneacuteho trhu po akceptaacutecii KNF a

porozumeniacute s uacutečastniacutekmi trhu

Kto sa mocircže stať členom Burzy

bull Energetickeacute podniky majuacutece koncesiu na vytvaacuteranie prenos distribuacuteciualebo obrat elektrickou energiou

bull Odberatelia opraacutevneniacute využiacutevať prenosoveacute služby ako praacutevnickeacute osoby

bull Komoditneacute brokerskeacute domy Towarowe domy maklerskie a brokerskeacute domy

bull Zahraničneacute praacutevnickeacute osoby vykonaacutevajuacutece makleacutersku činnosť v oblastiobratu burzovyacutemi komoditami

bull Obchodneacute spoločnosti Spoacutełki handlowe ktoreacute nie suacute komoditnyacutemibrokerskyacutemi domami vykonaacutevajuacutece činnosť spočiacutevajuacutecu v nadobuacutedaniacute apredaacutevaniacute burzovyacutech komodiacutet

Členmi Burzy mocircžu byť subjekty uvedeneacute v čl 9 ods 3 zaacutekona zo dňa 26 oktoacutebra 2000 o komoditnyacutech burzaacutech

bull Podanie kompletnej žiadosti o uzatvorenie zmluvy o členstvo

bull Ziacuteskanie štatuacutetu Člena burzy

bull Ziacuteskanie povolenia KNF na vedenie registrov alebo uacutečtov burzovyacutechkomodiacutet alebo mať povolenie na vedenie brokerskej činnosti

bull Ziacuteskanie členstva v Zuacutečtovacej komore komoditnyacutech buacuterz IzbaRozliczeniowa Giełd Towarowych (IRGiT) a ziacuteskanie štatuacutetu zuacutečtujuacutecehočlena Komory rozliczający członek Izby

bull Zamestnanie brokera komoditnyacutech buacuterz zapiacutesaneacuteho na zoznamebrokerov ktoryacute vedie KNF

bull Podanie kompletnej žiadosti o pripustenie pocircsobenia na burze

bull Pripustenie žiadateľa predstavenstvom burzy k pocircsobeniu na vybranyacutechtrhoch

Proceduacutera ziacuteskania štatuacutetu Priameho člena burzy

Členstvo v Zuacutečtovacej komore komoditnyacutech buacuterz

(IRGiT)

bull Od roku 2010 komora IRGiT garantuje zuacutečtovanie transakciiacute uzatvaacuteranyacutechna všetkyacutech trhoch TGE

bull Systeacutem garantovania zuacutečtovaniacute IRGiT založenyacute na profesionaacutelnommanažmente rizika zaisťuje bezpečnosť zuacutečtovania každeacutemu členovi komoryv priacutepade insolventnosti jednotlivyacutech uacutečastniacutekov na trhu

bull Zuacutečtovaciacute systeacutem založenyacute na mnohostrannej kompenzaacutecii zaacutevaumlzkov apohľadaacutevok redukuje riziko a zmenšuje naacuteklady na zuacutečtovanie

8

bull 45 aktiacutevnych uacutečastniacutekov (ZUP - Zadaacutevatelia prenosovej služby Zleceniodawcy Usługi Przesyłowej)

- na RDNiBg 15 subjektov (z toho 3 brokerskeacute domy a 12 energetickyacutech podnikov)

- na RTT v oblasti termiacutenovyacutech inštrumentov na plyn 15 subjektov (z toho 3 brokerskeacute domy a 12 energetickyacutech podnikov)

Uacutečastniacuteci na trhoch Gazu TGE SA

Rozvoj energetickyacutech a plynaacuterenskyacutechtrhov na TGE

10

Rozvoj TGE v poslednyacutech rokoch

TGE pocircsobiacute na trhu 15 rokov Posledneacute 4 roky suacute obdobiacutem ryacutechleho rastu

Pramene TGE URE

Zaacutekonodarstvo a vhodnaacute produktovaacute ponuka mali vplyv na zdvojnaacutesobenie objemov

Produkty ponuacutekaneacute na TGE

Komoditnaacute burza s energiami Towarowa Giełda Energii

Elektrickaacute energia

Zemnyacute plyn

Majetkoveacute praacuteva

RDB RDN Aukcie Termiacutenovyacute trh

Kontrakty

hodinoveacute

Kontrakty

hodinoveacute

blokoveacute

Kontrakty

blokoveacute

Kontrakty

termiacutenoveacute

Kontrakty baacutezickeacute

špičkoveacute mimo

špičku

Kontrakty baacutezoveacute

Transakcie behom obchodneacuteho dňa a mimo obchodnyacute deň na trhu spot

Burzovyacute

obrat

RegisterRegister

osvedčeniacute o

pocircvodeVedenie registra osvedčeniacute o pocircvode elektrickej energie

Dozor

KNF

Zuacutečtovacia komora komoditnyacutech buacuterz ndash zuacutečtovanie transakciiacute vykonaacutevanyacutech na TGE

Burzovaacute informačnaacute platforma Giełdowa Platforma Informacyjna

Elektrickaacute energia

Zemnyacute plyn

Majetkoveacute praacuteva

RDB RDN Aukcie Termiacutenovyacute trh

Kontrakty hodinoveacute

Kontrakty hodinoveacute blokoveacute

Kontrakty blokoveacute

Kontrakty termiacutenoveacute

Kontrakty baacutezickeacute špičkoveacute mimo

špičku

Kontrakty baacutezickeacute

Transakcie behom obchodneacuteho dňa a mimo obchodnyacute deň na trhu spot

Burzovyacute obrat

Register

Register osvedčeniacute o

pocircvode Vedenie registra osvedčeniacute o pocircvode elektrickej energie

DozorKNF

12

Šiacuterka ponuky TGE ndash jeden z faktorovdynamickeacuteho rastu

Źroacutedła Giełdy energetyczne w Europie

Produktovaacute ponuka TGE je totžnaacute ako na najvaumlčšiacutech burzaacutech EUacute spojujuacutecatermiacutenoveacute trhy a spot plynu a elektrickej energie

12

Poľskyacute plynaacuterenskyacute trh v porovnaniacute s inyacutemi štaacutetmi EUacutePoľsko je jeden z najvaumlčšiacutech spotrebiteľov zemneacuteho

plynu

97135

166169

314364

425687

752783

0 20 40 60 80

Polska

Holandia

Spotreba zemneacuteho plynu v roku 2012 (mld m3)

-4 -2 0 2 4

HiszpaniaBelgia 04

Polska

Węgry -39Rumunia -35

-22Holandia -03

Francja 00Włochy -25Niemcy -19

Wlk Brytania -30

1Medziročnyacute kumulovanyacute rast

Pramene BP Statistical Review Eurostat vlastneacute vyacutepočty

Medziročnyacute naacuterast spotreby plynu v EUacute v rokoch 2007-2012

WęgryRumunia

BelgiaHiszpania

FrancjaWłochyNiemcy

Wlk Brytania

38

342 414

40 029

5 160 11 550 208 5 023

-

50 000

100 000

150 000

200 000

250 000

300 000

350 000

PEGAS (EEX +Powernext)

TGE Gaspoint Nordic CEGH Gas Exchange CEGH Czech Futures CEEGX

tis MWh

Platforma PEGAS zahrnuje oblasť hubov GPL NCG PEG N PEG S PEG TIGF TTF ZTP

Objem obratu na TGE v porovnaniacute s inyacutemi burzami v obdobiacute januaacutera ndash augusta 2014

Prehľad nezahrnuje kontrakty OTC

Plynaacuterenskeacute trhy na TGE v roku 2014 - efekt realizaacutecie zavedeneacuteho obliga Celkovyacute objem všetkyacutech transakciiacute na trhoch s plynom v obdobiacute od januaacutera -septembra 2014 činil 64 TWh (58 mld m3 zemneacuteho plynu)

-

1000

2000

3000

4000

5000

6000

7000

Styczeń 14 Luty 14 Marzec 14 Kwiecień 14 Maj 14 Czewiec 14 Lipiec 14 Sierpień 14 Wrzesień 14 Całkowitywolumen

obrotu

TWh

Prehľad zahrnuje tiež kontrakty s dodaacutevkou v nasledujuacutecich rokoch

Celkovyacute objem obratu v roku 2014 na všetkyacutech plynaacuterenskyacutech trhoch TGE

RDBg RDNiBg RTTg

Objemy a ceny vaacuteženeacute priemernyacutem dennyacutem obratom obchodov na RDNg I-IX 2014 nasledujuacuteceho dňa dosiahli na trhu obraty zemnyacutem plynom v obdobiacute I-IX2014 hodnotu 18 TWh Cena vaacuteženaacute priemernyacutem dennyacutem obratomobchodov s plynom za toto obdobie na RDNg činila 8348 PLNMWh

11119 zł

10381 zł9787 zł

8957 zł

8285 zł

7324 zł 7063 zł7591 zł

9277 zł

0

100

200

300

400

500

600

700

800

000 zł

2000 zł

4000 zł

6000 zł

8000 zł

10000 zł

12000 zł

sty-14 lut-14 mar-14 kwi-14 maj-14 cze-14 lip-14 sie-14 wrz-14

tis MWh

Likvidita kontraktov na RTTg I-IX 2014 Na komoditnom termiacutenovom trhu v rozsahu inštrumentov na plyn činilcelkovyacute objem obratu 62 TWh

0

2000

4000

6000

8000

10000

12000

14000

16000

sty-14 lut-14 mar-14 kwi-14 maj-14 cze-14 lip-14 sie-14 wrz-14

tis MWh

RTTg - likvidita komoditnyacutech termiacutenovyacutech inštrumentov na plyn

Tydzień

Miesiąc

Kwartał

Sezon

Rok

Ponuka TGE Plynaacuterenskyacute trh

Komoditnyacute termiacutenovyacute trh

bull Kontinuaacutelne obchodovanie od 800 do 1400 pracovneacute dni aukcie

bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu

bull Na RTT suacute dostupneacute tyacuteždňoveacute inštrumenty (GAS_BASE-W-YYY)

bull mesačneacute (GAS_BASE_M) štvrťročneacute (GAS_BASE_Q) ročneacute(GAS_BASE_Y) a sezoacutenne (GAS_BASE_S-S GAS_BASE_S-W)

bull Ročneacute a štvrťročneacute Inštrumenty suacute deleneacute nasledujuacutecim spocircsobom

bull ročnyacute inštrument - na štyri štvrťročneacute

bull štvrťročnyacute inštrument - na tri mesačneacute

Rozdelenie termiacutenovyacutech kontraktov na plyn

GAS_Y_2014

Q1 Q2 Q1 Q1

M1 M1 M1

Aukcie plynu

bull Suacute vykonaacutevaneacute na naacutevrh uchaacutedzača ktoryacute akceptuje Predstavenstvo TGE

bull Žiadosť je nutneacute podať najneskocircr 7 dniacute pred navrhovanou lehotou jemožnosť ho vziať spaumlť najneskocircr 2 dni pred lehotou aktualizovanyacute o novyacutelimit ceny ndash najneskocircr 1 deň pred lehotou

bull Aukcia je platnaacute ak bude uzavretyacutech minimum 100 kontraktov

bull Limit ceny neuvaacutedza TGE verejne

bull Uacutečastniacuteci aukcie mocircžu podaacutevať naacutekupnyacute priacutekaz (aukcia predaja) alebopredajnyacute priacutekaz (aukcia naacutekupu)

bull V rozhodnutej aukcii je transakčnou cenou cena uvedenaacute v priacutekazeuacutečastniacuteka aukcie

Plynaacuterensky trh nasledujuacuteceho dňa ndash RDNg

bull Inštrumenty typu GAS_BASE a GAS_WEEKEND

bull Určenie jednotneacuteho kurzu (fixing) o 915 hod kontinuaacutelne obchodovanie od916 do 1300

bull Viacutekendovyacute inštrument je koacutetovanyacute behom dvoch dniacute vo štvrtok a piatok

bull 1 kontrakt zodpovedaacute dodaacutevke 1 MWh plynu v každej hodine dňa dodaacutevky(ďalšie hodiny od 0600 hod daneacuteho dňa do 0600 dňa nasledujuacuteceho priviacutekendovom inštrumente - od 600 v sobotu do 600 v pondelok

bull Minimaacutelna cena 001 zł cena maximaacutelna 150000 zł

bull Portfoacuteliaacutem členov burzy suacute priradeneacute koacutedy zadaacutevateľa prenosovej služby

bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu

bull Burza hlaacutesi OSP transakcie ktoreacute majuacute byť vykonaneacute

Plynaacuterenskyacute trh daneacuteho dňa ndash RDBg

bull Obrat je vedenyacute ku dňu dodaacutevky v rozmedziacute od 800 do 1330

bull Koacutetovania suacute vedeneacute každyacute deň v systeacuteme kontinuaacutelneho obchodovania

bull Koacutetovania suacute vedeneacute na 24 hodinovyacutech inštrumentoch Koniec koacutetovaniainštrumentu nastane 25hod pred zahaacutejeniacutem obdobia dodaacutevky naprinštrument s dodaacutevkou v rozmedziacute od 1100 do 1200 bude koacutetovanyacute do830

bull Informaacutecie o uzavretyacutech transakciaacutech suacute hlaacuteseneacute každuacute hodinu(renominaacutecie) do GAZ-SYSTEM-u

bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu

Liberalizaacutecia plynaacuterenskeacuteho trhu v Poľsku Vyacutezvy

Realizaacutecia burzoveacuteho plynaacuterenskeacuteho obligo

Stezka ako docircjsť do uacuterovne 55

Nasledujuacutece kroky k plnej liberalizaacutecii plynaacuterenskeacuteho trhu

bull Deregulaacutecia cien plynu pre inštitucionaacutelnych klientov a v ďalšej perspektiacuteve uacuteplne zrušenie regulaacutecie sadzieb pre plyn

bull Slobodnyacute priacutestup k infraštruktuacutere import ndash export

bull Možnosť zmeny predajcu alebo čiastočneacute vypovedanie zmluvy

bull Možnosť ďalšieho predaja plynu cez virtuaacutelne stredisko

bull Zmena nariadenia o diverzifikaacutecii dodaacutevok zaacutekona o zaacutesobaacutech

Plynaacuterenskeacute Obligo sa tyacuteka predaja vysoko metaacutenoveacuteho plynu zavaacutedzaneacuteho doprenosovej siete z importu a ťažby

do konca roku 2013 30

v roku 2014

40

dňa 1 1 2015

55

Podpora procesu liberalizaacutecie plynaacuterenskeacuteho trhu

bull Noveacute produkty a inštrumenty ndash plynaacuterenskyacute trh na TGE je rozviacutejanyacutedoplňovaniacutem ponuky TGE podľa očakaacutevaniacute uacutečastniacutekov trhu tuzemskyacutech ajmedzinaacuterodnyacutech Noveacute produkty a burzoveacute inštrumenty suacute zavaacutedzaneacute pokonzultaacuteciaacutech s uacutečastniacutekmi trhu

bull Poradenskaacute rola - TGE priebežne monitoruje plynaacuterenskyacute trh a konzultuje suacutečastniacutekmi trhu Za uacutečelom udržania staacutelej komunikaacutecie vytvoril TGE pripredstavenstve TGE VyacuteborKomiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhuKomitet RynkuGazu V jeho raacutemci sa konajuacute pravidelneacute stretnutia a workshopy soperaacutetormi a zaacutestupcami inštituacuteciiacute spojenyacutech s plynaacuterenskyacutem trhom

bull Lobbing - TGE sa aktiacutevne zuacutečastňuje praacutec spojenyacutech s odstraacuteneniacutemlegislatiacutevnych barieacuter spolupraacutecou so zaacutestupcami ministerstva hospodaacuterstvaUacuteradu regulaacutecie energetiky Foacuterum odberateľov energetickej energie a plynua Hospodaacuterskej komory plynaacuterenstva

Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu ndash poradenskyacute orgaacuten TGE

bull TGE odpovedajuacutec na potrebu uacutečastniacutekov trhu založila dňa 30 maacuteja 2014Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu pri Komoditnej burze s energiou SA

bull Komiteacutet je poradenskyacutem orgaacutenom v rozsahu burzoveacuteho rozvoja obratuplynom TGE SA ktoryacute sa skladaacute zo zaacutestupcov okrem ineacuteho členov burzyTGE IRGiT

bull Komiteacutet ako teleso expertov mocircže prezentovať naacutezory uacutečastniacutekovburzoveacuteho plynaacuterenskeacuteho trhu pred URE MG KE

bull Komiteacutet spolu organizuje cyklus workshopov uacutečastniacutekov plynaacuterenskeacuteho trhuvysvetľujuacuteci detailneacute otaacutezky spojeneacute s obratom zemnyacutem plynom v Poľsku

bull Analogickeacute poradenskeacute telesaacute suacute tvoreneacute v inyacutech euroacutepskych burzaacutech splynom okrem ineacuteho v španielskom Iberian Gas Hub

Burzovaacute Informačnaacute Platforma ndash docircležityacute element budovania transparentneacuteho trhu s energiou

Informaacutecie servisov TGE suacute aktualizovaneacute priebežne za uacutečelomzvuacutečšenia transparetnosti i aktivity uacutečastniacutekov trhu

Rozsah informaacuteciiacutebull Informaacutecia o trhoch s elektrickou

energiou na TGEbull Informaacutecia o plaacutenovanej a skutočnej

generaacuteciibull Informaacutecia o potrebaacutech systeacutemubull Informaacutecia o medzinaacuterodnej vyacutemenebull Aktuaacutelne informaacutecie o plaacutenovanyacutech a

aktuaacutelnych vypnutiachbull Informaacutecia o vyacuterobnyacutech vyacutekonoch s

rozdeleniacutem na zdroje

Kompletnyacute informačnyacute kolektiacutevV zloženiacute kolektiacutevu suacute členovia

bull URE PSE Tauron PE PKP EnergetykaVattenfall PGE Zespoacuteł Elektrowni Pątnoacutewndash Adamoacutew ndash Konin SA TOE TowarzystwoGospodarcze Polskie Elektrownie FOEiG

Burzovaacute informačnaacute platforma Giełdowa Platforma Informacyjna

bull GPI je pripravenaacute zverejniť informaacutecie v raacutemci povinnosti v zmyslenariadenia REMIT

bull TGE sa bude uchaacutedzať o štatuacutet RIS (Regulated Information Service) aRRM (Regulated Reporting Mechanism) v ACER

bull TGE sa zuacutečastňuje vyhotovenia systeacutemu Architecture of IntegratedInformation Systems (bdquoARISrdquo) ndash platforma ACER pre raportovanietransakčnyacutech uacutedajov

bull 18 marca 2014 sa v Euroacutepskom parlamente konala prezentaacutecia Burzovejinformačnej platformy

bull Boli zahaacutejeneacute praacutece spojeneacute s platformou pre plynaacuterenskyacute trh ndash GPI gazplaacutenovanyacute štart rok 2015

Finančnyacute trh

TGE mieni v roku 2016 ponuacuteknuť kontrakty futures na index cien zemneacuteho plynu (finančneacute kontrakty peňažne zuacutečtovaneacute)

Spustenie finančneacuteho trhu posilniacute postavenie TGE v regioacutene

bull Splnenie očakaacutevaniacute členov TGE investorov odberateľov a finančnyacutech inštituacuteciiacutebull Prirodzeneacute doplnenie produktovej ponuky TGEbull Motiacutevy pocircsobenia na trhu

- Transakcie zabezpečujuacutece arbitraacutežne špekulačneacutebull Spustenie finančneacuteho trhu je spojeneacute s uacutečasťou novyacutech subjektov z

finančneacuteho odvetvia investorovbull TGE predstaviacute realizačneacute plaacuteny finančneacuteho trhu po akceptaacutecii KNF a

porozumeniacute s uacutečastniacutekmi trhu

bull Podanie kompletnej žiadosti o uzatvorenie zmluvy o členstvo

bull Ziacuteskanie štatuacutetu Člena burzy

bull Ziacuteskanie povolenia KNF na vedenie registrov alebo uacutečtov burzovyacutechkomodiacutet alebo mať povolenie na vedenie brokerskej činnosti

bull Ziacuteskanie členstva v Zuacutečtovacej komore komoditnyacutech buacuterz IzbaRozliczeniowa Giełd Towarowych (IRGiT) a ziacuteskanie štatuacutetu zuacutečtujuacutecehočlena Komory rozliczający członek Izby

bull Zamestnanie brokera komoditnyacutech buacuterz zapiacutesaneacuteho na zoznamebrokerov ktoryacute vedie KNF

bull Podanie kompletnej žiadosti o pripustenie pocircsobenia na burze

bull Pripustenie žiadateľa predstavenstvom burzy k pocircsobeniu na vybranyacutechtrhoch

Proceduacutera ziacuteskania štatuacutetu Priameho člena burzy

Členstvo v Zuacutečtovacej komore komoditnyacutech buacuterz

(IRGiT)

bull Od roku 2010 komora IRGiT garantuje zuacutečtovanie transakciiacute uzatvaacuteranyacutechna všetkyacutech trhoch TGE

bull Systeacutem garantovania zuacutečtovaniacute IRGiT založenyacute na profesionaacutelnommanažmente rizika zaisťuje bezpečnosť zuacutečtovania každeacutemu členovi komoryv priacutepade insolventnosti jednotlivyacutech uacutečastniacutekov na trhu

bull Zuacutečtovaciacute systeacutem založenyacute na mnohostrannej kompenzaacutecii zaacutevaumlzkov apohľadaacutevok redukuje riziko a zmenšuje naacuteklady na zuacutečtovanie

8

bull 45 aktiacutevnych uacutečastniacutekov (ZUP - Zadaacutevatelia prenosovej služby Zleceniodawcy Usługi Przesyłowej)

- na RDNiBg 15 subjektov (z toho 3 brokerskeacute domy a 12 energetickyacutech podnikov)

- na RTT v oblasti termiacutenovyacutech inštrumentov na plyn 15 subjektov (z toho 3 brokerskeacute domy a 12 energetickyacutech podnikov)

Uacutečastniacuteci na trhoch Gazu TGE SA

Rozvoj energetickyacutech a plynaacuterenskyacutechtrhov na TGE

10

Rozvoj TGE v poslednyacutech rokoch

TGE pocircsobiacute na trhu 15 rokov Posledneacute 4 roky suacute obdobiacutem ryacutechleho rastu

Pramene TGE URE

Zaacutekonodarstvo a vhodnaacute produktovaacute ponuka mali vplyv na zdvojnaacutesobenie objemov

Produkty ponuacutekaneacute na TGE

Komoditnaacute burza s energiami Towarowa Giełda Energii

Elektrickaacute energia

Zemnyacute plyn

Majetkoveacute praacuteva

RDB RDN Aukcie Termiacutenovyacute trh

Kontrakty

hodinoveacute

Kontrakty

hodinoveacute

blokoveacute

Kontrakty

blokoveacute

Kontrakty

termiacutenoveacute

Kontrakty baacutezickeacute

špičkoveacute mimo

špičku

Kontrakty baacutezoveacute

Transakcie behom obchodneacuteho dňa a mimo obchodnyacute deň na trhu spot

Burzovyacute

obrat

RegisterRegister

osvedčeniacute o

pocircvodeVedenie registra osvedčeniacute o pocircvode elektrickej energie

Dozor

KNF

Zuacutečtovacia komora komoditnyacutech buacuterz ndash zuacutečtovanie transakciiacute vykonaacutevanyacutech na TGE

Burzovaacute informačnaacute platforma Giełdowa Platforma Informacyjna

Elektrickaacute energia

Zemnyacute plyn

Majetkoveacute praacuteva

RDB RDN Aukcie Termiacutenovyacute trh

Kontrakty hodinoveacute

Kontrakty hodinoveacute blokoveacute

Kontrakty blokoveacute

Kontrakty termiacutenoveacute

Kontrakty baacutezickeacute špičkoveacute mimo

špičku

Kontrakty baacutezickeacute

Transakcie behom obchodneacuteho dňa a mimo obchodnyacute deň na trhu spot

Burzovyacute obrat

Register

Register osvedčeniacute o

pocircvode Vedenie registra osvedčeniacute o pocircvode elektrickej energie

DozorKNF

12

Šiacuterka ponuky TGE ndash jeden z faktorovdynamickeacuteho rastu

Źroacutedła Giełdy energetyczne w Europie

Produktovaacute ponuka TGE je totžnaacute ako na najvaumlčšiacutech burzaacutech EUacute spojujuacutecatermiacutenoveacute trhy a spot plynu a elektrickej energie

12

Poľskyacute plynaacuterenskyacute trh v porovnaniacute s inyacutemi štaacutetmi EUacutePoľsko je jeden z najvaumlčšiacutech spotrebiteľov zemneacuteho

plynu

97135

166169

314364

425687

752783

0 20 40 60 80

Polska

Holandia

Spotreba zemneacuteho plynu v roku 2012 (mld m3)

-4 -2 0 2 4

HiszpaniaBelgia 04

Polska

Węgry -39Rumunia -35

-22Holandia -03

Francja 00Włochy -25Niemcy -19

Wlk Brytania -30

1Medziročnyacute kumulovanyacute rast

Pramene BP Statistical Review Eurostat vlastneacute vyacutepočty

Medziročnyacute naacuterast spotreby plynu v EUacute v rokoch 2007-2012

WęgryRumunia

BelgiaHiszpania

FrancjaWłochyNiemcy

Wlk Brytania

38

342 414

40 029

5 160 11 550 208 5 023

-

50 000

100 000

150 000

200 000

250 000

300 000

350 000

PEGAS (EEX +Powernext)

TGE Gaspoint Nordic CEGH Gas Exchange CEGH Czech Futures CEEGX

tis MWh

Platforma PEGAS zahrnuje oblasť hubov GPL NCG PEG N PEG S PEG TIGF TTF ZTP

Objem obratu na TGE v porovnaniacute s inyacutemi burzami v obdobiacute januaacutera ndash augusta 2014

Prehľad nezahrnuje kontrakty OTC

Plynaacuterenskeacute trhy na TGE v roku 2014 - efekt realizaacutecie zavedeneacuteho obliga Celkovyacute objem všetkyacutech transakciiacute na trhoch s plynom v obdobiacute od januaacutera -septembra 2014 činil 64 TWh (58 mld m3 zemneacuteho plynu)

-

1000

2000

3000

4000

5000

6000

7000

Styczeń 14 Luty 14 Marzec 14 Kwiecień 14 Maj 14 Czewiec 14 Lipiec 14 Sierpień 14 Wrzesień 14 Całkowitywolumen

obrotu

TWh

Prehľad zahrnuje tiež kontrakty s dodaacutevkou v nasledujuacutecich rokoch

Celkovyacute objem obratu v roku 2014 na všetkyacutech plynaacuterenskyacutech trhoch TGE

RDBg RDNiBg RTTg

Objemy a ceny vaacuteženeacute priemernyacutem dennyacutem obratom obchodov na RDNg I-IX 2014 nasledujuacuteceho dňa dosiahli na trhu obraty zemnyacutem plynom v obdobiacute I-IX2014 hodnotu 18 TWh Cena vaacuteženaacute priemernyacutem dennyacutem obratomobchodov s plynom za toto obdobie na RDNg činila 8348 PLNMWh

11119 zł

10381 zł9787 zł

8957 zł

8285 zł

7324 zł 7063 zł7591 zł

9277 zł

0

100

200

300

400

500

600

700

800

000 zł

2000 zł

4000 zł

6000 zł

8000 zł

10000 zł

12000 zł

sty-14 lut-14 mar-14 kwi-14 maj-14 cze-14 lip-14 sie-14 wrz-14

tis MWh

Likvidita kontraktov na RTTg I-IX 2014 Na komoditnom termiacutenovom trhu v rozsahu inštrumentov na plyn činilcelkovyacute objem obratu 62 TWh

0

2000

4000

6000

8000

10000

12000

14000

16000

sty-14 lut-14 mar-14 kwi-14 maj-14 cze-14 lip-14 sie-14 wrz-14

tis MWh

RTTg - likvidita komoditnyacutech termiacutenovyacutech inštrumentov na plyn

Tydzień

Miesiąc

Kwartał

Sezon

Rok

Ponuka TGE Plynaacuterenskyacute trh

Komoditnyacute termiacutenovyacute trh

bull Kontinuaacutelne obchodovanie od 800 do 1400 pracovneacute dni aukcie

bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu

bull Na RTT suacute dostupneacute tyacuteždňoveacute inštrumenty (GAS_BASE-W-YYY)

bull mesačneacute (GAS_BASE_M) štvrťročneacute (GAS_BASE_Q) ročneacute(GAS_BASE_Y) a sezoacutenne (GAS_BASE_S-S GAS_BASE_S-W)

bull Ročneacute a štvrťročneacute Inštrumenty suacute deleneacute nasledujuacutecim spocircsobom

bull ročnyacute inštrument - na štyri štvrťročneacute

bull štvrťročnyacute inštrument - na tri mesačneacute

Rozdelenie termiacutenovyacutech kontraktov na plyn

GAS_Y_2014

Q1 Q2 Q1 Q1

M1 M1 M1

Aukcie plynu

bull Suacute vykonaacutevaneacute na naacutevrh uchaacutedzača ktoryacute akceptuje Predstavenstvo TGE

bull Žiadosť je nutneacute podať najneskocircr 7 dniacute pred navrhovanou lehotou jemožnosť ho vziať spaumlť najneskocircr 2 dni pred lehotou aktualizovanyacute o novyacutelimit ceny ndash najneskocircr 1 deň pred lehotou

bull Aukcia je platnaacute ak bude uzavretyacutech minimum 100 kontraktov

bull Limit ceny neuvaacutedza TGE verejne

bull Uacutečastniacuteci aukcie mocircžu podaacutevať naacutekupnyacute priacutekaz (aukcia predaja) alebopredajnyacute priacutekaz (aukcia naacutekupu)

bull V rozhodnutej aukcii je transakčnou cenou cena uvedenaacute v priacutekazeuacutečastniacuteka aukcie

Plynaacuterensky trh nasledujuacuteceho dňa ndash RDNg

bull Inštrumenty typu GAS_BASE a GAS_WEEKEND

bull Určenie jednotneacuteho kurzu (fixing) o 915 hod kontinuaacutelne obchodovanie od916 do 1300

bull Viacutekendovyacute inštrument je koacutetovanyacute behom dvoch dniacute vo štvrtok a piatok

bull 1 kontrakt zodpovedaacute dodaacutevke 1 MWh plynu v každej hodine dňa dodaacutevky(ďalšie hodiny od 0600 hod daneacuteho dňa do 0600 dňa nasledujuacuteceho priviacutekendovom inštrumente - od 600 v sobotu do 600 v pondelok

bull Minimaacutelna cena 001 zł cena maximaacutelna 150000 zł

bull Portfoacuteliaacutem členov burzy suacute priradeneacute koacutedy zadaacutevateľa prenosovej služby

bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu

bull Burza hlaacutesi OSP transakcie ktoreacute majuacute byť vykonaneacute

Plynaacuterenskyacute trh daneacuteho dňa ndash RDBg

bull Obrat je vedenyacute ku dňu dodaacutevky v rozmedziacute od 800 do 1330

bull Koacutetovania suacute vedeneacute každyacute deň v systeacuteme kontinuaacutelneho obchodovania

bull Koacutetovania suacute vedeneacute na 24 hodinovyacutech inštrumentoch Koniec koacutetovaniainštrumentu nastane 25hod pred zahaacutejeniacutem obdobia dodaacutevky naprinštrument s dodaacutevkou v rozmedziacute od 1100 do 1200 bude koacutetovanyacute do830

bull Informaacutecie o uzavretyacutech transakciaacutech suacute hlaacuteseneacute každuacute hodinu(renominaacutecie) do GAZ-SYSTEM-u

bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu

Liberalizaacutecia plynaacuterenskeacuteho trhu v Poľsku Vyacutezvy

Realizaacutecia burzoveacuteho plynaacuterenskeacuteho obligo

Stezka ako docircjsť do uacuterovne 55

Nasledujuacutece kroky k plnej liberalizaacutecii plynaacuterenskeacuteho trhu

bull Deregulaacutecia cien plynu pre inštitucionaacutelnych klientov a v ďalšej perspektiacuteve uacuteplne zrušenie regulaacutecie sadzieb pre plyn

bull Slobodnyacute priacutestup k infraštruktuacutere import ndash export

bull Možnosť zmeny predajcu alebo čiastočneacute vypovedanie zmluvy

bull Možnosť ďalšieho predaja plynu cez virtuaacutelne stredisko

bull Zmena nariadenia o diverzifikaacutecii dodaacutevok zaacutekona o zaacutesobaacutech

Plynaacuterenskeacute Obligo sa tyacuteka predaja vysoko metaacutenoveacuteho plynu zavaacutedzaneacuteho doprenosovej siete z importu a ťažby

do konca roku 2013 30

v roku 2014

40

dňa 1 1 2015

55

Podpora procesu liberalizaacutecie plynaacuterenskeacuteho trhu

bull Noveacute produkty a inštrumenty ndash plynaacuterenskyacute trh na TGE je rozviacutejanyacutedoplňovaniacutem ponuky TGE podľa očakaacutevaniacute uacutečastniacutekov trhu tuzemskyacutech ajmedzinaacuterodnyacutech Noveacute produkty a burzoveacute inštrumenty suacute zavaacutedzaneacute pokonzultaacuteciaacutech s uacutečastniacutekmi trhu

bull Poradenskaacute rola - TGE priebežne monitoruje plynaacuterenskyacute trh a konzultuje suacutečastniacutekmi trhu Za uacutečelom udržania staacutelej komunikaacutecie vytvoril TGE pripredstavenstve TGE VyacuteborKomiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhuKomitet RynkuGazu V jeho raacutemci sa konajuacute pravidelneacute stretnutia a workshopy soperaacutetormi a zaacutestupcami inštituacuteciiacute spojenyacutech s plynaacuterenskyacutem trhom

bull Lobbing - TGE sa aktiacutevne zuacutečastňuje praacutec spojenyacutech s odstraacuteneniacutemlegislatiacutevnych barieacuter spolupraacutecou so zaacutestupcami ministerstva hospodaacuterstvaUacuteradu regulaacutecie energetiky Foacuterum odberateľov energetickej energie a plynua Hospodaacuterskej komory plynaacuterenstva

Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu ndash poradenskyacute orgaacuten TGE

bull TGE odpovedajuacutec na potrebu uacutečastniacutekov trhu založila dňa 30 maacuteja 2014Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu pri Komoditnej burze s energiou SA

bull Komiteacutet je poradenskyacutem orgaacutenom v rozsahu burzoveacuteho rozvoja obratuplynom TGE SA ktoryacute sa skladaacute zo zaacutestupcov okrem ineacuteho členov burzyTGE IRGiT

bull Komiteacutet ako teleso expertov mocircže prezentovať naacutezory uacutečastniacutekovburzoveacuteho plynaacuterenskeacuteho trhu pred URE MG KE

bull Komiteacutet spolu organizuje cyklus workshopov uacutečastniacutekov plynaacuterenskeacuteho trhuvysvetľujuacuteci detailneacute otaacutezky spojeneacute s obratom zemnyacutem plynom v Poľsku

bull Analogickeacute poradenskeacute telesaacute suacute tvoreneacute v inyacutech euroacutepskych burzaacutech splynom okrem ineacuteho v španielskom Iberian Gas Hub

Burzovaacute Informačnaacute Platforma ndash docircležityacute element budovania transparentneacuteho trhu s energiou

Informaacutecie servisov TGE suacute aktualizovaneacute priebežne za uacutečelomzvuacutečšenia transparetnosti i aktivity uacutečastniacutekov trhu

Rozsah informaacuteciiacutebull Informaacutecia o trhoch s elektrickou

energiou na TGEbull Informaacutecia o plaacutenovanej a skutočnej

generaacuteciibull Informaacutecia o potrebaacutech systeacutemubull Informaacutecia o medzinaacuterodnej vyacutemenebull Aktuaacutelne informaacutecie o plaacutenovanyacutech a

aktuaacutelnych vypnutiachbull Informaacutecia o vyacuterobnyacutech vyacutekonoch s

rozdeleniacutem na zdroje

Kompletnyacute informačnyacute kolektiacutevV zloženiacute kolektiacutevu suacute členovia

bull URE PSE Tauron PE PKP EnergetykaVattenfall PGE Zespoacuteł Elektrowni Pątnoacutewndash Adamoacutew ndash Konin SA TOE TowarzystwoGospodarcze Polskie Elektrownie FOEiG

Burzovaacute informačnaacute platforma Giełdowa Platforma Informacyjna

bull GPI je pripravenaacute zverejniť informaacutecie v raacutemci povinnosti v zmyslenariadenia REMIT

bull TGE sa bude uchaacutedzať o štatuacutet RIS (Regulated Information Service) aRRM (Regulated Reporting Mechanism) v ACER

bull TGE sa zuacutečastňuje vyhotovenia systeacutemu Architecture of IntegratedInformation Systems (bdquoARISrdquo) ndash platforma ACER pre raportovanietransakčnyacutech uacutedajov

bull 18 marca 2014 sa v Euroacutepskom parlamente konala prezentaacutecia Burzovejinformačnej platformy

bull Boli zahaacutejeneacute praacutece spojeneacute s platformou pre plynaacuterenskyacute trh ndash GPI gazplaacutenovanyacute štart rok 2015

Finančnyacute trh

TGE mieni v roku 2016 ponuacuteknuť kontrakty futures na index cien zemneacuteho plynu (finančneacute kontrakty peňažne zuacutečtovaneacute)

Spustenie finančneacuteho trhu posilniacute postavenie TGE v regioacutene

bull Splnenie očakaacutevaniacute členov TGE investorov odberateľov a finančnyacutech inštituacuteciiacutebull Prirodzeneacute doplnenie produktovej ponuky TGEbull Motiacutevy pocircsobenia na trhu

- Transakcie zabezpečujuacutece arbitraacutežne špekulačneacutebull Spustenie finančneacuteho trhu je spojeneacute s uacutečasťou novyacutech subjektov z

finančneacuteho odvetvia investorovbull TGE predstaviacute realizačneacute plaacuteny finančneacuteho trhu po akceptaacutecii KNF a

porozumeniacute s uacutečastniacutekmi trhu

Členstvo v Zuacutečtovacej komore komoditnyacutech buacuterz

(IRGiT)

bull Od roku 2010 komora IRGiT garantuje zuacutečtovanie transakciiacute uzatvaacuteranyacutechna všetkyacutech trhoch TGE

bull Systeacutem garantovania zuacutečtovaniacute IRGiT založenyacute na profesionaacutelnommanažmente rizika zaisťuje bezpečnosť zuacutečtovania každeacutemu členovi komoryv priacutepade insolventnosti jednotlivyacutech uacutečastniacutekov na trhu

bull Zuacutečtovaciacute systeacutem založenyacute na mnohostrannej kompenzaacutecii zaacutevaumlzkov apohľadaacutevok redukuje riziko a zmenšuje naacuteklady na zuacutečtovanie

8

bull 45 aktiacutevnych uacutečastniacutekov (ZUP - Zadaacutevatelia prenosovej služby Zleceniodawcy Usługi Przesyłowej)

- na RDNiBg 15 subjektov (z toho 3 brokerskeacute domy a 12 energetickyacutech podnikov)

- na RTT v oblasti termiacutenovyacutech inštrumentov na plyn 15 subjektov (z toho 3 brokerskeacute domy a 12 energetickyacutech podnikov)

Uacutečastniacuteci na trhoch Gazu TGE SA

Rozvoj energetickyacutech a plynaacuterenskyacutechtrhov na TGE

10

Rozvoj TGE v poslednyacutech rokoch

TGE pocircsobiacute na trhu 15 rokov Posledneacute 4 roky suacute obdobiacutem ryacutechleho rastu

Pramene TGE URE

Zaacutekonodarstvo a vhodnaacute produktovaacute ponuka mali vplyv na zdvojnaacutesobenie objemov

Produkty ponuacutekaneacute na TGE

Komoditnaacute burza s energiami Towarowa Giełda Energii

Elektrickaacute energia

Zemnyacute plyn

Majetkoveacute praacuteva

RDB RDN Aukcie Termiacutenovyacute trh

Kontrakty

hodinoveacute

Kontrakty

hodinoveacute

blokoveacute

Kontrakty

blokoveacute

Kontrakty

termiacutenoveacute

Kontrakty baacutezickeacute

špičkoveacute mimo

špičku

Kontrakty baacutezoveacute

Transakcie behom obchodneacuteho dňa a mimo obchodnyacute deň na trhu spot

Burzovyacute

obrat

RegisterRegister

osvedčeniacute o

pocircvodeVedenie registra osvedčeniacute o pocircvode elektrickej energie

Dozor

KNF

Zuacutečtovacia komora komoditnyacutech buacuterz ndash zuacutečtovanie transakciiacute vykonaacutevanyacutech na TGE

Burzovaacute informačnaacute platforma Giełdowa Platforma Informacyjna

Elektrickaacute energia

Zemnyacute plyn

Majetkoveacute praacuteva

RDB RDN Aukcie Termiacutenovyacute trh

Kontrakty hodinoveacute

Kontrakty hodinoveacute blokoveacute

Kontrakty blokoveacute

Kontrakty termiacutenoveacute

Kontrakty baacutezickeacute špičkoveacute mimo

špičku

Kontrakty baacutezickeacute

Transakcie behom obchodneacuteho dňa a mimo obchodnyacute deň na trhu spot

Burzovyacute obrat

Register

Register osvedčeniacute o

pocircvode Vedenie registra osvedčeniacute o pocircvode elektrickej energie

DozorKNF

12

Šiacuterka ponuky TGE ndash jeden z faktorovdynamickeacuteho rastu

Źroacutedła Giełdy energetyczne w Europie

Produktovaacute ponuka TGE je totžnaacute ako na najvaumlčšiacutech burzaacutech EUacute spojujuacutecatermiacutenoveacute trhy a spot plynu a elektrickej energie

12

Poľskyacute plynaacuterenskyacute trh v porovnaniacute s inyacutemi štaacutetmi EUacutePoľsko je jeden z najvaumlčšiacutech spotrebiteľov zemneacuteho

plynu

97135

166169

314364

425687

752783

0 20 40 60 80

Polska

Holandia

Spotreba zemneacuteho plynu v roku 2012 (mld m3)

-4 -2 0 2 4

HiszpaniaBelgia 04

Polska

Węgry -39Rumunia -35

-22Holandia -03

Francja 00Włochy -25Niemcy -19

Wlk Brytania -30

1Medziročnyacute kumulovanyacute rast

Pramene BP Statistical Review Eurostat vlastneacute vyacutepočty

Medziročnyacute naacuterast spotreby plynu v EUacute v rokoch 2007-2012

WęgryRumunia

BelgiaHiszpania

FrancjaWłochyNiemcy

Wlk Brytania

38

342 414

40 029

5 160 11 550 208 5 023

-

50 000

100 000

150 000

200 000

250 000

300 000

350 000

PEGAS (EEX +Powernext)

TGE Gaspoint Nordic CEGH Gas Exchange CEGH Czech Futures CEEGX

tis MWh

Platforma PEGAS zahrnuje oblasť hubov GPL NCG PEG N PEG S PEG TIGF TTF ZTP

Objem obratu na TGE v porovnaniacute s inyacutemi burzami v obdobiacute januaacutera ndash augusta 2014

Prehľad nezahrnuje kontrakty OTC

Plynaacuterenskeacute trhy na TGE v roku 2014 - efekt realizaacutecie zavedeneacuteho obliga Celkovyacute objem všetkyacutech transakciiacute na trhoch s plynom v obdobiacute od januaacutera -septembra 2014 činil 64 TWh (58 mld m3 zemneacuteho plynu)

-

1000

2000

3000

4000

5000

6000

7000

Styczeń 14 Luty 14 Marzec 14 Kwiecień 14 Maj 14 Czewiec 14 Lipiec 14 Sierpień 14 Wrzesień 14 Całkowitywolumen

obrotu

TWh

Prehľad zahrnuje tiež kontrakty s dodaacutevkou v nasledujuacutecich rokoch

Celkovyacute objem obratu v roku 2014 na všetkyacutech plynaacuterenskyacutech trhoch TGE

RDBg RDNiBg RTTg

Objemy a ceny vaacuteženeacute priemernyacutem dennyacutem obratom obchodov na RDNg I-IX 2014 nasledujuacuteceho dňa dosiahli na trhu obraty zemnyacutem plynom v obdobiacute I-IX2014 hodnotu 18 TWh Cena vaacuteženaacute priemernyacutem dennyacutem obratomobchodov s plynom za toto obdobie na RDNg činila 8348 PLNMWh

11119 zł

10381 zł9787 zł

8957 zł

8285 zł

7324 zł 7063 zł7591 zł

9277 zł

0

100

200

300

400

500

600

700

800

000 zł

2000 zł

4000 zł

6000 zł

8000 zł

10000 zł

12000 zł

sty-14 lut-14 mar-14 kwi-14 maj-14 cze-14 lip-14 sie-14 wrz-14

tis MWh

Likvidita kontraktov na RTTg I-IX 2014 Na komoditnom termiacutenovom trhu v rozsahu inštrumentov na plyn činilcelkovyacute objem obratu 62 TWh

0

2000

4000

6000

8000

10000

12000

14000

16000

sty-14 lut-14 mar-14 kwi-14 maj-14 cze-14 lip-14 sie-14 wrz-14

tis MWh

RTTg - likvidita komoditnyacutech termiacutenovyacutech inštrumentov na plyn

Tydzień

Miesiąc

Kwartał

Sezon

Rok

Ponuka TGE Plynaacuterenskyacute trh

Komoditnyacute termiacutenovyacute trh

bull Kontinuaacutelne obchodovanie od 800 do 1400 pracovneacute dni aukcie

bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu

bull Na RTT suacute dostupneacute tyacuteždňoveacute inštrumenty (GAS_BASE-W-YYY)

bull mesačneacute (GAS_BASE_M) štvrťročneacute (GAS_BASE_Q) ročneacute(GAS_BASE_Y) a sezoacutenne (GAS_BASE_S-S GAS_BASE_S-W)

bull Ročneacute a štvrťročneacute Inštrumenty suacute deleneacute nasledujuacutecim spocircsobom

bull ročnyacute inštrument - na štyri štvrťročneacute

bull štvrťročnyacute inštrument - na tri mesačneacute

Rozdelenie termiacutenovyacutech kontraktov na plyn

GAS_Y_2014

Q1 Q2 Q1 Q1

M1 M1 M1

Aukcie plynu

bull Suacute vykonaacutevaneacute na naacutevrh uchaacutedzača ktoryacute akceptuje Predstavenstvo TGE

bull Žiadosť je nutneacute podať najneskocircr 7 dniacute pred navrhovanou lehotou jemožnosť ho vziať spaumlť najneskocircr 2 dni pred lehotou aktualizovanyacute o novyacutelimit ceny ndash najneskocircr 1 deň pred lehotou

bull Aukcia je platnaacute ak bude uzavretyacutech minimum 100 kontraktov

bull Limit ceny neuvaacutedza TGE verejne

bull Uacutečastniacuteci aukcie mocircžu podaacutevať naacutekupnyacute priacutekaz (aukcia predaja) alebopredajnyacute priacutekaz (aukcia naacutekupu)

bull V rozhodnutej aukcii je transakčnou cenou cena uvedenaacute v priacutekazeuacutečastniacuteka aukcie

Plynaacuterensky trh nasledujuacuteceho dňa ndash RDNg

bull Inštrumenty typu GAS_BASE a GAS_WEEKEND

bull Určenie jednotneacuteho kurzu (fixing) o 915 hod kontinuaacutelne obchodovanie od916 do 1300

bull Viacutekendovyacute inštrument je koacutetovanyacute behom dvoch dniacute vo štvrtok a piatok

bull 1 kontrakt zodpovedaacute dodaacutevke 1 MWh plynu v každej hodine dňa dodaacutevky(ďalšie hodiny od 0600 hod daneacuteho dňa do 0600 dňa nasledujuacuteceho priviacutekendovom inštrumente - od 600 v sobotu do 600 v pondelok

bull Minimaacutelna cena 001 zł cena maximaacutelna 150000 zł

bull Portfoacuteliaacutem členov burzy suacute priradeneacute koacutedy zadaacutevateľa prenosovej služby

bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu

bull Burza hlaacutesi OSP transakcie ktoreacute majuacute byť vykonaneacute

Plynaacuterenskyacute trh daneacuteho dňa ndash RDBg

bull Obrat je vedenyacute ku dňu dodaacutevky v rozmedziacute od 800 do 1330

bull Koacutetovania suacute vedeneacute každyacute deň v systeacuteme kontinuaacutelneho obchodovania

bull Koacutetovania suacute vedeneacute na 24 hodinovyacutech inštrumentoch Koniec koacutetovaniainštrumentu nastane 25hod pred zahaacutejeniacutem obdobia dodaacutevky naprinštrument s dodaacutevkou v rozmedziacute od 1100 do 1200 bude koacutetovanyacute do830

bull Informaacutecie o uzavretyacutech transakciaacutech suacute hlaacuteseneacute každuacute hodinu(renominaacutecie) do GAZ-SYSTEM-u

bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu

Liberalizaacutecia plynaacuterenskeacuteho trhu v Poľsku Vyacutezvy

Realizaacutecia burzoveacuteho plynaacuterenskeacuteho obligo

Stezka ako docircjsť do uacuterovne 55

Nasledujuacutece kroky k plnej liberalizaacutecii plynaacuterenskeacuteho trhu

bull Deregulaacutecia cien plynu pre inštitucionaacutelnych klientov a v ďalšej perspektiacuteve uacuteplne zrušenie regulaacutecie sadzieb pre plyn

bull Slobodnyacute priacutestup k infraštruktuacutere import ndash export

bull Možnosť zmeny predajcu alebo čiastočneacute vypovedanie zmluvy

bull Možnosť ďalšieho predaja plynu cez virtuaacutelne stredisko

bull Zmena nariadenia o diverzifikaacutecii dodaacutevok zaacutekona o zaacutesobaacutech

Plynaacuterenskeacute Obligo sa tyacuteka predaja vysoko metaacutenoveacuteho plynu zavaacutedzaneacuteho doprenosovej siete z importu a ťažby

do konca roku 2013 30

v roku 2014

40

dňa 1 1 2015

55

Podpora procesu liberalizaacutecie plynaacuterenskeacuteho trhu

bull Noveacute produkty a inštrumenty ndash plynaacuterenskyacute trh na TGE je rozviacutejanyacutedoplňovaniacutem ponuky TGE podľa očakaacutevaniacute uacutečastniacutekov trhu tuzemskyacutech ajmedzinaacuterodnyacutech Noveacute produkty a burzoveacute inštrumenty suacute zavaacutedzaneacute pokonzultaacuteciaacutech s uacutečastniacutekmi trhu

bull Poradenskaacute rola - TGE priebežne monitoruje plynaacuterenskyacute trh a konzultuje suacutečastniacutekmi trhu Za uacutečelom udržania staacutelej komunikaacutecie vytvoril TGE pripredstavenstve TGE VyacuteborKomiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhuKomitet RynkuGazu V jeho raacutemci sa konajuacute pravidelneacute stretnutia a workshopy soperaacutetormi a zaacutestupcami inštituacuteciiacute spojenyacutech s plynaacuterenskyacutem trhom

bull Lobbing - TGE sa aktiacutevne zuacutečastňuje praacutec spojenyacutech s odstraacuteneniacutemlegislatiacutevnych barieacuter spolupraacutecou so zaacutestupcami ministerstva hospodaacuterstvaUacuteradu regulaacutecie energetiky Foacuterum odberateľov energetickej energie a plynua Hospodaacuterskej komory plynaacuterenstva

Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu ndash poradenskyacute orgaacuten TGE

bull TGE odpovedajuacutec na potrebu uacutečastniacutekov trhu založila dňa 30 maacuteja 2014Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu pri Komoditnej burze s energiou SA

bull Komiteacutet je poradenskyacutem orgaacutenom v rozsahu burzoveacuteho rozvoja obratuplynom TGE SA ktoryacute sa skladaacute zo zaacutestupcov okrem ineacuteho členov burzyTGE IRGiT

bull Komiteacutet ako teleso expertov mocircže prezentovať naacutezory uacutečastniacutekovburzoveacuteho plynaacuterenskeacuteho trhu pred URE MG KE

bull Komiteacutet spolu organizuje cyklus workshopov uacutečastniacutekov plynaacuterenskeacuteho trhuvysvetľujuacuteci detailneacute otaacutezky spojeneacute s obratom zemnyacutem plynom v Poľsku

bull Analogickeacute poradenskeacute telesaacute suacute tvoreneacute v inyacutech euroacutepskych burzaacutech splynom okrem ineacuteho v španielskom Iberian Gas Hub

Burzovaacute Informačnaacute Platforma ndash docircležityacute element budovania transparentneacuteho trhu s energiou

Informaacutecie servisov TGE suacute aktualizovaneacute priebežne za uacutečelomzvuacutečšenia transparetnosti i aktivity uacutečastniacutekov trhu

Rozsah informaacuteciiacutebull Informaacutecia o trhoch s elektrickou

energiou na TGEbull Informaacutecia o plaacutenovanej a skutočnej

generaacuteciibull Informaacutecia o potrebaacutech systeacutemubull Informaacutecia o medzinaacuterodnej vyacutemenebull Aktuaacutelne informaacutecie o plaacutenovanyacutech a

aktuaacutelnych vypnutiachbull Informaacutecia o vyacuterobnyacutech vyacutekonoch s

rozdeleniacutem na zdroje

Kompletnyacute informačnyacute kolektiacutevV zloženiacute kolektiacutevu suacute členovia

bull URE PSE Tauron PE PKP EnergetykaVattenfall PGE Zespoacuteł Elektrowni Pątnoacutewndash Adamoacutew ndash Konin SA TOE TowarzystwoGospodarcze Polskie Elektrownie FOEiG

Burzovaacute informačnaacute platforma Giełdowa Platforma Informacyjna

bull GPI je pripravenaacute zverejniť informaacutecie v raacutemci povinnosti v zmyslenariadenia REMIT

bull TGE sa bude uchaacutedzať o štatuacutet RIS (Regulated Information Service) aRRM (Regulated Reporting Mechanism) v ACER

bull TGE sa zuacutečastňuje vyhotovenia systeacutemu Architecture of IntegratedInformation Systems (bdquoARISrdquo) ndash platforma ACER pre raportovanietransakčnyacutech uacutedajov

bull 18 marca 2014 sa v Euroacutepskom parlamente konala prezentaacutecia Burzovejinformačnej platformy

bull Boli zahaacutejeneacute praacutece spojeneacute s platformou pre plynaacuterenskyacute trh ndash GPI gazplaacutenovanyacute štart rok 2015

Finančnyacute trh

TGE mieni v roku 2016 ponuacuteknuť kontrakty futures na index cien zemneacuteho plynu (finančneacute kontrakty peňažne zuacutečtovaneacute)

Spustenie finančneacuteho trhu posilniacute postavenie TGE v regioacutene

bull Splnenie očakaacutevaniacute členov TGE investorov odberateľov a finančnyacutech inštituacuteciiacutebull Prirodzeneacute doplnenie produktovej ponuky TGEbull Motiacutevy pocircsobenia na trhu

- Transakcie zabezpečujuacutece arbitraacutežne špekulačneacutebull Spustenie finančneacuteho trhu je spojeneacute s uacutečasťou novyacutech subjektov z

finančneacuteho odvetvia investorovbull TGE predstaviacute realizačneacute plaacuteny finančneacuteho trhu po akceptaacutecii KNF a

porozumeniacute s uacutečastniacutekmi trhu

8

bull 45 aktiacutevnych uacutečastniacutekov (ZUP - Zadaacutevatelia prenosovej služby Zleceniodawcy Usługi Przesyłowej)

- na RDNiBg 15 subjektov (z toho 3 brokerskeacute domy a 12 energetickyacutech podnikov)

- na RTT v oblasti termiacutenovyacutech inštrumentov na plyn 15 subjektov (z toho 3 brokerskeacute domy a 12 energetickyacutech podnikov)

Uacutečastniacuteci na trhoch Gazu TGE SA

Rozvoj energetickyacutech a plynaacuterenskyacutechtrhov na TGE

10

Rozvoj TGE v poslednyacutech rokoch

TGE pocircsobiacute na trhu 15 rokov Posledneacute 4 roky suacute obdobiacutem ryacutechleho rastu

Pramene TGE URE

Zaacutekonodarstvo a vhodnaacute produktovaacute ponuka mali vplyv na zdvojnaacutesobenie objemov

Produkty ponuacutekaneacute na TGE

Komoditnaacute burza s energiami Towarowa Giełda Energii

Elektrickaacute energia

Zemnyacute plyn

Majetkoveacute praacuteva

RDB RDN Aukcie Termiacutenovyacute trh

Kontrakty

hodinoveacute

Kontrakty

hodinoveacute

blokoveacute

Kontrakty

blokoveacute

Kontrakty

termiacutenoveacute

Kontrakty baacutezickeacute

špičkoveacute mimo

špičku

Kontrakty baacutezoveacute

Transakcie behom obchodneacuteho dňa a mimo obchodnyacute deň na trhu spot

Burzovyacute

obrat

RegisterRegister

osvedčeniacute o

pocircvodeVedenie registra osvedčeniacute o pocircvode elektrickej energie

Dozor

KNF

Zuacutečtovacia komora komoditnyacutech buacuterz ndash zuacutečtovanie transakciiacute vykonaacutevanyacutech na TGE

Burzovaacute informačnaacute platforma Giełdowa Platforma Informacyjna

Elektrickaacute energia

Zemnyacute plyn

Majetkoveacute praacuteva

RDB RDN Aukcie Termiacutenovyacute trh

Kontrakty hodinoveacute

Kontrakty hodinoveacute blokoveacute

Kontrakty blokoveacute

Kontrakty termiacutenoveacute

Kontrakty baacutezickeacute špičkoveacute mimo

špičku

Kontrakty baacutezickeacute

Transakcie behom obchodneacuteho dňa a mimo obchodnyacute deň na trhu spot

Burzovyacute obrat

Register

Register osvedčeniacute o

pocircvode Vedenie registra osvedčeniacute o pocircvode elektrickej energie

DozorKNF

12

Šiacuterka ponuky TGE ndash jeden z faktorovdynamickeacuteho rastu

Źroacutedła Giełdy energetyczne w Europie

Produktovaacute ponuka TGE je totžnaacute ako na najvaumlčšiacutech burzaacutech EUacute spojujuacutecatermiacutenoveacute trhy a spot plynu a elektrickej energie

12

Poľskyacute plynaacuterenskyacute trh v porovnaniacute s inyacutemi štaacutetmi EUacutePoľsko je jeden z najvaumlčšiacutech spotrebiteľov zemneacuteho

plynu

97135

166169

314364

425687

752783

0 20 40 60 80

Polska

Holandia

Spotreba zemneacuteho plynu v roku 2012 (mld m3)

-4 -2 0 2 4

HiszpaniaBelgia 04

Polska

Węgry -39Rumunia -35

-22Holandia -03

Francja 00Włochy -25Niemcy -19

Wlk Brytania -30

1Medziročnyacute kumulovanyacute rast

Pramene BP Statistical Review Eurostat vlastneacute vyacutepočty

Medziročnyacute naacuterast spotreby plynu v EUacute v rokoch 2007-2012

WęgryRumunia

BelgiaHiszpania

FrancjaWłochyNiemcy

Wlk Brytania

38

342 414

40 029

5 160 11 550 208 5 023

-

50 000

100 000

150 000

200 000

250 000

300 000

350 000

PEGAS (EEX +Powernext)

TGE Gaspoint Nordic CEGH Gas Exchange CEGH Czech Futures CEEGX

tis MWh

Platforma PEGAS zahrnuje oblasť hubov GPL NCG PEG N PEG S PEG TIGF TTF ZTP

Objem obratu na TGE v porovnaniacute s inyacutemi burzami v obdobiacute januaacutera ndash augusta 2014

Prehľad nezahrnuje kontrakty OTC

Plynaacuterenskeacute trhy na TGE v roku 2014 - efekt realizaacutecie zavedeneacuteho obliga Celkovyacute objem všetkyacutech transakciiacute na trhoch s plynom v obdobiacute od januaacutera -septembra 2014 činil 64 TWh (58 mld m3 zemneacuteho plynu)

-

1000

2000

3000

4000

5000

6000

7000

Styczeń 14 Luty 14 Marzec 14 Kwiecień 14 Maj 14 Czewiec 14 Lipiec 14 Sierpień 14 Wrzesień 14 Całkowitywolumen

obrotu

TWh

Prehľad zahrnuje tiež kontrakty s dodaacutevkou v nasledujuacutecich rokoch

Celkovyacute objem obratu v roku 2014 na všetkyacutech plynaacuterenskyacutech trhoch TGE

RDBg RDNiBg RTTg

Objemy a ceny vaacuteženeacute priemernyacutem dennyacutem obratom obchodov na RDNg I-IX 2014 nasledujuacuteceho dňa dosiahli na trhu obraty zemnyacutem plynom v obdobiacute I-IX2014 hodnotu 18 TWh Cena vaacuteženaacute priemernyacutem dennyacutem obratomobchodov s plynom za toto obdobie na RDNg činila 8348 PLNMWh

11119 zł

10381 zł9787 zł

8957 zł

8285 zł

7324 zł 7063 zł7591 zł

9277 zł

0

100

200

300

400

500

600

700

800

000 zł

2000 zł

4000 zł

6000 zł

8000 zł

10000 zł

12000 zł

sty-14 lut-14 mar-14 kwi-14 maj-14 cze-14 lip-14 sie-14 wrz-14

tis MWh

Likvidita kontraktov na RTTg I-IX 2014 Na komoditnom termiacutenovom trhu v rozsahu inštrumentov na plyn činilcelkovyacute objem obratu 62 TWh

0

2000

4000

6000

8000

10000

12000

14000

16000

sty-14 lut-14 mar-14 kwi-14 maj-14 cze-14 lip-14 sie-14 wrz-14

tis MWh

RTTg - likvidita komoditnyacutech termiacutenovyacutech inštrumentov na plyn

Tydzień

Miesiąc

Kwartał

Sezon

Rok

Ponuka TGE Plynaacuterenskyacute trh

Komoditnyacute termiacutenovyacute trh

bull Kontinuaacutelne obchodovanie od 800 do 1400 pracovneacute dni aukcie

bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu

bull Na RTT suacute dostupneacute tyacuteždňoveacute inštrumenty (GAS_BASE-W-YYY)

bull mesačneacute (GAS_BASE_M) štvrťročneacute (GAS_BASE_Q) ročneacute(GAS_BASE_Y) a sezoacutenne (GAS_BASE_S-S GAS_BASE_S-W)

bull Ročneacute a štvrťročneacute Inštrumenty suacute deleneacute nasledujuacutecim spocircsobom

bull ročnyacute inštrument - na štyri štvrťročneacute

bull štvrťročnyacute inštrument - na tri mesačneacute

Rozdelenie termiacutenovyacutech kontraktov na plyn

GAS_Y_2014

Q1 Q2 Q1 Q1

M1 M1 M1

Aukcie plynu

bull Suacute vykonaacutevaneacute na naacutevrh uchaacutedzača ktoryacute akceptuje Predstavenstvo TGE

bull Žiadosť je nutneacute podať najneskocircr 7 dniacute pred navrhovanou lehotou jemožnosť ho vziať spaumlť najneskocircr 2 dni pred lehotou aktualizovanyacute o novyacutelimit ceny ndash najneskocircr 1 deň pred lehotou

bull Aukcia je platnaacute ak bude uzavretyacutech minimum 100 kontraktov

bull Limit ceny neuvaacutedza TGE verejne

bull Uacutečastniacuteci aukcie mocircžu podaacutevať naacutekupnyacute priacutekaz (aukcia predaja) alebopredajnyacute priacutekaz (aukcia naacutekupu)

bull V rozhodnutej aukcii je transakčnou cenou cena uvedenaacute v priacutekazeuacutečastniacuteka aukcie

Plynaacuterensky trh nasledujuacuteceho dňa ndash RDNg

bull Inštrumenty typu GAS_BASE a GAS_WEEKEND

bull Určenie jednotneacuteho kurzu (fixing) o 915 hod kontinuaacutelne obchodovanie od916 do 1300

bull Viacutekendovyacute inštrument je koacutetovanyacute behom dvoch dniacute vo štvrtok a piatok

bull 1 kontrakt zodpovedaacute dodaacutevke 1 MWh plynu v každej hodine dňa dodaacutevky(ďalšie hodiny od 0600 hod daneacuteho dňa do 0600 dňa nasledujuacuteceho priviacutekendovom inštrumente - od 600 v sobotu do 600 v pondelok

bull Minimaacutelna cena 001 zł cena maximaacutelna 150000 zł

bull Portfoacuteliaacutem členov burzy suacute priradeneacute koacutedy zadaacutevateľa prenosovej služby

bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu

bull Burza hlaacutesi OSP transakcie ktoreacute majuacute byť vykonaneacute

Plynaacuterenskyacute trh daneacuteho dňa ndash RDBg

bull Obrat je vedenyacute ku dňu dodaacutevky v rozmedziacute od 800 do 1330

bull Koacutetovania suacute vedeneacute každyacute deň v systeacuteme kontinuaacutelneho obchodovania

bull Koacutetovania suacute vedeneacute na 24 hodinovyacutech inštrumentoch Koniec koacutetovaniainštrumentu nastane 25hod pred zahaacutejeniacutem obdobia dodaacutevky naprinštrument s dodaacutevkou v rozmedziacute od 1100 do 1200 bude koacutetovanyacute do830

bull Informaacutecie o uzavretyacutech transakciaacutech suacute hlaacuteseneacute každuacute hodinu(renominaacutecie) do GAZ-SYSTEM-u

bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu

Liberalizaacutecia plynaacuterenskeacuteho trhu v Poľsku Vyacutezvy

Realizaacutecia burzoveacuteho plynaacuterenskeacuteho obligo

Stezka ako docircjsť do uacuterovne 55

Nasledujuacutece kroky k plnej liberalizaacutecii plynaacuterenskeacuteho trhu

bull Deregulaacutecia cien plynu pre inštitucionaacutelnych klientov a v ďalšej perspektiacuteve uacuteplne zrušenie regulaacutecie sadzieb pre plyn

bull Slobodnyacute priacutestup k infraštruktuacutere import ndash export

bull Možnosť zmeny predajcu alebo čiastočneacute vypovedanie zmluvy

bull Možnosť ďalšieho predaja plynu cez virtuaacutelne stredisko

bull Zmena nariadenia o diverzifikaacutecii dodaacutevok zaacutekona o zaacutesobaacutech

Plynaacuterenskeacute Obligo sa tyacuteka predaja vysoko metaacutenoveacuteho plynu zavaacutedzaneacuteho doprenosovej siete z importu a ťažby

do konca roku 2013 30

v roku 2014

40

dňa 1 1 2015

55

Podpora procesu liberalizaacutecie plynaacuterenskeacuteho trhu

bull Noveacute produkty a inštrumenty ndash plynaacuterenskyacute trh na TGE je rozviacutejanyacutedoplňovaniacutem ponuky TGE podľa očakaacutevaniacute uacutečastniacutekov trhu tuzemskyacutech ajmedzinaacuterodnyacutech Noveacute produkty a burzoveacute inštrumenty suacute zavaacutedzaneacute pokonzultaacuteciaacutech s uacutečastniacutekmi trhu

bull Poradenskaacute rola - TGE priebežne monitoruje plynaacuterenskyacute trh a konzultuje suacutečastniacutekmi trhu Za uacutečelom udržania staacutelej komunikaacutecie vytvoril TGE pripredstavenstve TGE VyacuteborKomiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhuKomitet RynkuGazu V jeho raacutemci sa konajuacute pravidelneacute stretnutia a workshopy soperaacutetormi a zaacutestupcami inštituacuteciiacute spojenyacutech s plynaacuterenskyacutem trhom

bull Lobbing - TGE sa aktiacutevne zuacutečastňuje praacutec spojenyacutech s odstraacuteneniacutemlegislatiacutevnych barieacuter spolupraacutecou so zaacutestupcami ministerstva hospodaacuterstvaUacuteradu regulaacutecie energetiky Foacuterum odberateľov energetickej energie a plynua Hospodaacuterskej komory plynaacuterenstva

Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu ndash poradenskyacute orgaacuten TGE

bull TGE odpovedajuacutec na potrebu uacutečastniacutekov trhu založila dňa 30 maacuteja 2014Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu pri Komoditnej burze s energiou SA

bull Komiteacutet je poradenskyacutem orgaacutenom v rozsahu burzoveacuteho rozvoja obratuplynom TGE SA ktoryacute sa skladaacute zo zaacutestupcov okrem ineacuteho členov burzyTGE IRGiT

bull Komiteacutet ako teleso expertov mocircže prezentovať naacutezory uacutečastniacutekovburzoveacuteho plynaacuterenskeacuteho trhu pred URE MG KE

bull Komiteacutet spolu organizuje cyklus workshopov uacutečastniacutekov plynaacuterenskeacuteho trhuvysvetľujuacuteci detailneacute otaacutezky spojeneacute s obratom zemnyacutem plynom v Poľsku

bull Analogickeacute poradenskeacute telesaacute suacute tvoreneacute v inyacutech euroacutepskych burzaacutech splynom okrem ineacuteho v španielskom Iberian Gas Hub

Burzovaacute Informačnaacute Platforma ndash docircležityacute element budovania transparentneacuteho trhu s energiou

Informaacutecie servisov TGE suacute aktualizovaneacute priebežne za uacutečelomzvuacutečšenia transparetnosti i aktivity uacutečastniacutekov trhu

Rozsah informaacuteciiacutebull Informaacutecia o trhoch s elektrickou

energiou na TGEbull Informaacutecia o plaacutenovanej a skutočnej

generaacuteciibull Informaacutecia o potrebaacutech systeacutemubull Informaacutecia o medzinaacuterodnej vyacutemenebull Aktuaacutelne informaacutecie o plaacutenovanyacutech a

aktuaacutelnych vypnutiachbull Informaacutecia o vyacuterobnyacutech vyacutekonoch s

rozdeleniacutem na zdroje

Kompletnyacute informačnyacute kolektiacutevV zloženiacute kolektiacutevu suacute členovia

bull URE PSE Tauron PE PKP EnergetykaVattenfall PGE Zespoacuteł Elektrowni Pątnoacutewndash Adamoacutew ndash Konin SA TOE TowarzystwoGospodarcze Polskie Elektrownie FOEiG

Burzovaacute informačnaacute platforma Giełdowa Platforma Informacyjna

bull GPI je pripravenaacute zverejniť informaacutecie v raacutemci povinnosti v zmyslenariadenia REMIT

bull TGE sa bude uchaacutedzať o štatuacutet RIS (Regulated Information Service) aRRM (Regulated Reporting Mechanism) v ACER

bull TGE sa zuacutečastňuje vyhotovenia systeacutemu Architecture of IntegratedInformation Systems (bdquoARISrdquo) ndash platforma ACER pre raportovanietransakčnyacutech uacutedajov

bull 18 marca 2014 sa v Euroacutepskom parlamente konala prezentaacutecia Burzovejinformačnej platformy

bull Boli zahaacutejeneacute praacutece spojeneacute s platformou pre plynaacuterenskyacute trh ndash GPI gazplaacutenovanyacute štart rok 2015

Finančnyacute trh

TGE mieni v roku 2016 ponuacuteknuť kontrakty futures na index cien zemneacuteho plynu (finančneacute kontrakty peňažne zuacutečtovaneacute)

Spustenie finančneacuteho trhu posilniacute postavenie TGE v regioacutene

bull Splnenie očakaacutevaniacute členov TGE investorov odberateľov a finančnyacutech inštituacuteciiacutebull Prirodzeneacute doplnenie produktovej ponuky TGEbull Motiacutevy pocircsobenia na trhu

- Transakcie zabezpečujuacutece arbitraacutežne špekulačneacutebull Spustenie finančneacuteho trhu je spojeneacute s uacutečasťou novyacutech subjektov z

finančneacuteho odvetvia investorovbull TGE predstaviacute realizačneacute plaacuteny finančneacuteho trhu po akceptaacutecii KNF a

porozumeniacute s uacutečastniacutekmi trhu

Rozvoj energetickyacutech a plynaacuterenskyacutechtrhov na TGE

10

Rozvoj TGE v poslednyacutech rokoch

TGE pocircsobiacute na trhu 15 rokov Posledneacute 4 roky suacute obdobiacutem ryacutechleho rastu

Pramene TGE URE

Zaacutekonodarstvo a vhodnaacute produktovaacute ponuka mali vplyv na zdvojnaacutesobenie objemov

Produkty ponuacutekaneacute na TGE

Komoditnaacute burza s energiami Towarowa Giełda Energii

Elektrickaacute energia

Zemnyacute plyn

Majetkoveacute praacuteva

RDB RDN Aukcie Termiacutenovyacute trh

Kontrakty

hodinoveacute

Kontrakty

hodinoveacute

blokoveacute

Kontrakty

blokoveacute

Kontrakty

termiacutenoveacute

Kontrakty baacutezickeacute

špičkoveacute mimo

špičku

Kontrakty baacutezoveacute

Transakcie behom obchodneacuteho dňa a mimo obchodnyacute deň na trhu spot

Burzovyacute

obrat

RegisterRegister

osvedčeniacute o

pocircvodeVedenie registra osvedčeniacute o pocircvode elektrickej energie

Dozor

KNF

Zuacutečtovacia komora komoditnyacutech buacuterz ndash zuacutečtovanie transakciiacute vykonaacutevanyacutech na TGE

Burzovaacute informačnaacute platforma Giełdowa Platforma Informacyjna

Elektrickaacute energia

Zemnyacute plyn

Majetkoveacute praacuteva

RDB RDN Aukcie Termiacutenovyacute trh

Kontrakty hodinoveacute

Kontrakty hodinoveacute blokoveacute

Kontrakty blokoveacute

Kontrakty termiacutenoveacute

Kontrakty baacutezickeacute špičkoveacute mimo

špičku

Kontrakty baacutezickeacute

Transakcie behom obchodneacuteho dňa a mimo obchodnyacute deň na trhu spot

Burzovyacute obrat

Register

Register osvedčeniacute o

pocircvode Vedenie registra osvedčeniacute o pocircvode elektrickej energie

DozorKNF

12

Šiacuterka ponuky TGE ndash jeden z faktorovdynamickeacuteho rastu

Źroacutedła Giełdy energetyczne w Europie

Produktovaacute ponuka TGE je totžnaacute ako na najvaumlčšiacutech burzaacutech EUacute spojujuacutecatermiacutenoveacute trhy a spot plynu a elektrickej energie

12

Poľskyacute plynaacuterenskyacute trh v porovnaniacute s inyacutemi štaacutetmi EUacutePoľsko je jeden z najvaumlčšiacutech spotrebiteľov zemneacuteho

plynu

97135

166169

314364

425687

752783

0 20 40 60 80

Polska

Holandia

Spotreba zemneacuteho plynu v roku 2012 (mld m3)

-4 -2 0 2 4

HiszpaniaBelgia 04

Polska

Węgry -39Rumunia -35

-22Holandia -03

Francja 00Włochy -25Niemcy -19

Wlk Brytania -30

1Medziročnyacute kumulovanyacute rast

Pramene BP Statistical Review Eurostat vlastneacute vyacutepočty

Medziročnyacute naacuterast spotreby plynu v EUacute v rokoch 2007-2012

WęgryRumunia

BelgiaHiszpania

FrancjaWłochyNiemcy

Wlk Brytania

38

342 414

40 029

5 160 11 550 208 5 023

-

50 000

100 000

150 000

200 000

250 000

300 000

350 000

PEGAS (EEX +Powernext)

TGE Gaspoint Nordic CEGH Gas Exchange CEGH Czech Futures CEEGX

tis MWh

Platforma PEGAS zahrnuje oblasť hubov GPL NCG PEG N PEG S PEG TIGF TTF ZTP

Objem obratu na TGE v porovnaniacute s inyacutemi burzami v obdobiacute januaacutera ndash augusta 2014

Prehľad nezahrnuje kontrakty OTC

Plynaacuterenskeacute trhy na TGE v roku 2014 - efekt realizaacutecie zavedeneacuteho obliga Celkovyacute objem všetkyacutech transakciiacute na trhoch s plynom v obdobiacute od januaacutera -septembra 2014 činil 64 TWh (58 mld m3 zemneacuteho plynu)

-

1000

2000

3000

4000

5000

6000

7000

Styczeń 14 Luty 14 Marzec 14 Kwiecień 14 Maj 14 Czewiec 14 Lipiec 14 Sierpień 14 Wrzesień 14 Całkowitywolumen

obrotu

TWh

Prehľad zahrnuje tiež kontrakty s dodaacutevkou v nasledujuacutecich rokoch

Celkovyacute objem obratu v roku 2014 na všetkyacutech plynaacuterenskyacutech trhoch TGE

RDBg RDNiBg RTTg

Objemy a ceny vaacuteženeacute priemernyacutem dennyacutem obratom obchodov na RDNg I-IX 2014 nasledujuacuteceho dňa dosiahli na trhu obraty zemnyacutem plynom v obdobiacute I-IX2014 hodnotu 18 TWh Cena vaacuteženaacute priemernyacutem dennyacutem obratomobchodov s plynom za toto obdobie na RDNg činila 8348 PLNMWh

11119 zł

10381 zł9787 zł

8957 zł

8285 zł

7324 zł 7063 zł7591 zł

9277 zł

0

100

200

300

400

500

600

700

800

000 zł

2000 zł

4000 zł

6000 zł

8000 zł

10000 zł

12000 zł

sty-14 lut-14 mar-14 kwi-14 maj-14 cze-14 lip-14 sie-14 wrz-14

tis MWh

Likvidita kontraktov na RTTg I-IX 2014 Na komoditnom termiacutenovom trhu v rozsahu inštrumentov na plyn činilcelkovyacute objem obratu 62 TWh

0

2000

4000

6000

8000

10000

12000

14000

16000

sty-14 lut-14 mar-14 kwi-14 maj-14 cze-14 lip-14 sie-14 wrz-14

tis MWh

RTTg - likvidita komoditnyacutech termiacutenovyacutech inštrumentov na plyn

Tydzień

Miesiąc

Kwartał

Sezon

Rok

Ponuka TGE Plynaacuterenskyacute trh

Komoditnyacute termiacutenovyacute trh

bull Kontinuaacutelne obchodovanie od 800 do 1400 pracovneacute dni aukcie

bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu

bull Na RTT suacute dostupneacute tyacuteždňoveacute inštrumenty (GAS_BASE-W-YYY)

bull mesačneacute (GAS_BASE_M) štvrťročneacute (GAS_BASE_Q) ročneacute(GAS_BASE_Y) a sezoacutenne (GAS_BASE_S-S GAS_BASE_S-W)

bull Ročneacute a štvrťročneacute Inštrumenty suacute deleneacute nasledujuacutecim spocircsobom

bull ročnyacute inštrument - na štyri štvrťročneacute

bull štvrťročnyacute inštrument - na tri mesačneacute

Rozdelenie termiacutenovyacutech kontraktov na plyn

GAS_Y_2014

Q1 Q2 Q1 Q1

M1 M1 M1

Aukcie plynu

bull Suacute vykonaacutevaneacute na naacutevrh uchaacutedzača ktoryacute akceptuje Predstavenstvo TGE

bull Žiadosť je nutneacute podať najneskocircr 7 dniacute pred navrhovanou lehotou jemožnosť ho vziať spaumlť najneskocircr 2 dni pred lehotou aktualizovanyacute o novyacutelimit ceny ndash najneskocircr 1 deň pred lehotou

bull Aukcia je platnaacute ak bude uzavretyacutech minimum 100 kontraktov

bull Limit ceny neuvaacutedza TGE verejne

bull Uacutečastniacuteci aukcie mocircžu podaacutevať naacutekupnyacute priacutekaz (aukcia predaja) alebopredajnyacute priacutekaz (aukcia naacutekupu)

bull V rozhodnutej aukcii je transakčnou cenou cena uvedenaacute v priacutekazeuacutečastniacuteka aukcie

Plynaacuterensky trh nasledujuacuteceho dňa ndash RDNg

bull Inštrumenty typu GAS_BASE a GAS_WEEKEND

bull Určenie jednotneacuteho kurzu (fixing) o 915 hod kontinuaacutelne obchodovanie od916 do 1300

bull Viacutekendovyacute inštrument je koacutetovanyacute behom dvoch dniacute vo štvrtok a piatok

bull 1 kontrakt zodpovedaacute dodaacutevke 1 MWh plynu v každej hodine dňa dodaacutevky(ďalšie hodiny od 0600 hod daneacuteho dňa do 0600 dňa nasledujuacuteceho priviacutekendovom inštrumente - od 600 v sobotu do 600 v pondelok

bull Minimaacutelna cena 001 zł cena maximaacutelna 150000 zł

bull Portfoacuteliaacutem členov burzy suacute priradeneacute koacutedy zadaacutevateľa prenosovej služby

bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu

bull Burza hlaacutesi OSP transakcie ktoreacute majuacute byť vykonaneacute

Plynaacuterenskyacute trh daneacuteho dňa ndash RDBg

bull Obrat je vedenyacute ku dňu dodaacutevky v rozmedziacute od 800 do 1330

bull Koacutetovania suacute vedeneacute každyacute deň v systeacuteme kontinuaacutelneho obchodovania

bull Koacutetovania suacute vedeneacute na 24 hodinovyacutech inštrumentoch Koniec koacutetovaniainštrumentu nastane 25hod pred zahaacutejeniacutem obdobia dodaacutevky naprinštrument s dodaacutevkou v rozmedziacute od 1100 do 1200 bude koacutetovanyacute do830

bull Informaacutecie o uzavretyacutech transakciaacutech suacute hlaacuteseneacute každuacute hodinu(renominaacutecie) do GAZ-SYSTEM-u

bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu

Liberalizaacutecia plynaacuterenskeacuteho trhu v Poľsku Vyacutezvy

Realizaacutecia burzoveacuteho plynaacuterenskeacuteho obligo

Stezka ako docircjsť do uacuterovne 55

Nasledujuacutece kroky k plnej liberalizaacutecii plynaacuterenskeacuteho trhu

bull Deregulaacutecia cien plynu pre inštitucionaacutelnych klientov a v ďalšej perspektiacuteve uacuteplne zrušenie regulaacutecie sadzieb pre plyn

bull Slobodnyacute priacutestup k infraštruktuacutere import ndash export

bull Možnosť zmeny predajcu alebo čiastočneacute vypovedanie zmluvy

bull Možnosť ďalšieho predaja plynu cez virtuaacutelne stredisko

bull Zmena nariadenia o diverzifikaacutecii dodaacutevok zaacutekona o zaacutesobaacutech

Plynaacuterenskeacute Obligo sa tyacuteka predaja vysoko metaacutenoveacuteho plynu zavaacutedzaneacuteho doprenosovej siete z importu a ťažby

do konca roku 2013 30

v roku 2014

40

dňa 1 1 2015

55

Podpora procesu liberalizaacutecie plynaacuterenskeacuteho trhu

bull Noveacute produkty a inštrumenty ndash plynaacuterenskyacute trh na TGE je rozviacutejanyacutedoplňovaniacutem ponuky TGE podľa očakaacutevaniacute uacutečastniacutekov trhu tuzemskyacutech ajmedzinaacuterodnyacutech Noveacute produkty a burzoveacute inštrumenty suacute zavaacutedzaneacute pokonzultaacuteciaacutech s uacutečastniacutekmi trhu

bull Poradenskaacute rola - TGE priebežne monitoruje plynaacuterenskyacute trh a konzultuje suacutečastniacutekmi trhu Za uacutečelom udržania staacutelej komunikaacutecie vytvoril TGE pripredstavenstve TGE VyacuteborKomiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhuKomitet RynkuGazu V jeho raacutemci sa konajuacute pravidelneacute stretnutia a workshopy soperaacutetormi a zaacutestupcami inštituacuteciiacute spojenyacutech s plynaacuterenskyacutem trhom

bull Lobbing - TGE sa aktiacutevne zuacutečastňuje praacutec spojenyacutech s odstraacuteneniacutemlegislatiacutevnych barieacuter spolupraacutecou so zaacutestupcami ministerstva hospodaacuterstvaUacuteradu regulaacutecie energetiky Foacuterum odberateľov energetickej energie a plynua Hospodaacuterskej komory plynaacuterenstva

Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu ndash poradenskyacute orgaacuten TGE

bull TGE odpovedajuacutec na potrebu uacutečastniacutekov trhu založila dňa 30 maacuteja 2014Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu pri Komoditnej burze s energiou SA

bull Komiteacutet je poradenskyacutem orgaacutenom v rozsahu burzoveacuteho rozvoja obratuplynom TGE SA ktoryacute sa skladaacute zo zaacutestupcov okrem ineacuteho členov burzyTGE IRGiT

bull Komiteacutet ako teleso expertov mocircže prezentovať naacutezory uacutečastniacutekovburzoveacuteho plynaacuterenskeacuteho trhu pred URE MG KE

bull Komiteacutet spolu organizuje cyklus workshopov uacutečastniacutekov plynaacuterenskeacuteho trhuvysvetľujuacuteci detailneacute otaacutezky spojeneacute s obratom zemnyacutem plynom v Poľsku

bull Analogickeacute poradenskeacute telesaacute suacute tvoreneacute v inyacutech euroacutepskych burzaacutech splynom okrem ineacuteho v španielskom Iberian Gas Hub

Burzovaacute Informačnaacute Platforma ndash docircležityacute element budovania transparentneacuteho trhu s energiou

Informaacutecie servisov TGE suacute aktualizovaneacute priebežne za uacutečelomzvuacutečšenia transparetnosti i aktivity uacutečastniacutekov trhu

Rozsah informaacuteciiacutebull Informaacutecia o trhoch s elektrickou

energiou na TGEbull Informaacutecia o plaacutenovanej a skutočnej

generaacuteciibull Informaacutecia o potrebaacutech systeacutemubull Informaacutecia o medzinaacuterodnej vyacutemenebull Aktuaacutelne informaacutecie o plaacutenovanyacutech a

aktuaacutelnych vypnutiachbull Informaacutecia o vyacuterobnyacutech vyacutekonoch s

rozdeleniacutem na zdroje

Kompletnyacute informačnyacute kolektiacutevV zloženiacute kolektiacutevu suacute členovia

bull URE PSE Tauron PE PKP EnergetykaVattenfall PGE Zespoacuteł Elektrowni Pątnoacutewndash Adamoacutew ndash Konin SA TOE TowarzystwoGospodarcze Polskie Elektrownie FOEiG

Burzovaacute informačnaacute platforma Giełdowa Platforma Informacyjna

bull GPI je pripravenaacute zverejniť informaacutecie v raacutemci povinnosti v zmyslenariadenia REMIT

bull TGE sa bude uchaacutedzať o štatuacutet RIS (Regulated Information Service) aRRM (Regulated Reporting Mechanism) v ACER

bull TGE sa zuacutečastňuje vyhotovenia systeacutemu Architecture of IntegratedInformation Systems (bdquoARISrdquo) ndash platforma ACER pre raportovanietransakčnyacutech uacutedajov

bull 18 marca 2014 sa v Euroacutepskom parlamente konala prezentaacutecia Burzovejinformačnej platformy

bull Boli zahaacutejeneacute praacutece spojeneacute s platformou pre plynaacuterenskyacute trh ndash GPI gazplaacutenovanyacute štart rok 2015

Finančnyacute trh

TGE mieni v roku 2016 ponuacuteknuť kontrakty futures na index cien zemneacuteho plynu (finančneacute kontrakty peňažne zuacutečtovaneacute)

Spustenie finančneacuteho trhu posilniacute postavenie TGE v regioacutene

bull Splnenie očakaacutevaniacute členov TGE investorov odberateľov a finančnyacutech inštituacuteciiacutebull Prirodzeneacute doplnenie produktovej ponuky TGEbull Motiacutevy pocircsobenia na trhu

- Transakcie zabezpečujuacutece arbitraacutežne špekulačneacutebull Spustenie finančneacuteho trhu je spojeneacute s uacutečasťou novyacutech subjektov z

finančneacuteho odvetvia investorovbull TGE predstaviacute realizačneacute plaacuteny finančneacuteho trhu po akceptaacutecii KNF a

porozumeniacute s uacutečastniacutekmi trhu

10

Rozvoj TGE v poslednyacutech rokoch

TGE pocircsobiacute na trhu 15 rokov Posledneacute 4 roky suacute obdobiacutem ryacutechleho rastu

Pramene TGE URE

Zaacutekonodarstvo a vhodnaacute produktovaacute ponuka mali vplyv na zdvojnaacutesobenie objemov

Produkty ponuacutekaneacute na TGE

Komoditnaacute burza s energiami Towarowa Giełda Energii

Elektrickaacute energia

Zemnyacute plyn

Majetkoveacute praacuteva

RDB RDN Aukcie Termiacutenovyacute trh

Kontrakty

hodinoveacute

Kontrakty

hodinoveacute

blokoveacute

Kontrakty

blokoveacute

Kontrakty

termiacutenoveacute

Kontrakty baacutezickeacute

špičkoveacute mimo

špičku

Kontrakty baacutezoveacute

Transakcie behom obchodneacuteho dňa a mimo obchodnyacute deň na trhu spot

Burzovyacute

obrat

RegisterRegister

osvedčeniacute o

pocircvodeVedenie registra osvedčeniacute o pocircvode elektrickej energie

Dozor

KNF

Zuacutečtovacia komora komoditnyacutech buacuterz ndash zuacutečtovanie transakciiacute vykonaacutevanyacutech na TGE

Burzovaacute informačnaacute platforma Giełdowa Platforma Informacyjna

Elektrickaacute energia

Zemnyacute plyn

Majetkoveacute praacuteva

RDB RDN Aukcie Termiacutenovyacute trh

Kontrakty hodinoveacute

Kontrakty hodinoveacute blokoveacute

Kontrakty blokoveacute

Kontrakty termiacutenoveacute

Kontrakty baacutezickeacute špičkoveacute mimo

špičku

Kontrakty baacutezickeacute

Transakcie behom obchodneacuteho dňa a mimo obchodnyacute deň na trhu spot

Burzovyacute obrat

Register

Register osvedčeniacute o

pocircvode Vedenie registra osvedčeniacute o pocircvode elektrickej energie

DozorKNF

12

Šiacuterka ponuky TGE ndash jeden z faktorovdynamickeacuteho rastu

Źroacutedła Giełdy energetyczne w Europie

Produktovaacute ponuka TGE je totžnaacute ako na najvaumlčšiacutech burzaacutech EUacute spojujuacutecatermiacutenoveacute trhy a spot plynu a elektrickej energie

12

Poľskyacute plynaacuterenskyacute trh v porovnaniacute s inyacutemi štaacutetmi EUacutePoľsko je jeden z najvaumlčšiacutech spotrebiteľov zemneacuteho

plynu

97135

166169

314364

425687

752783

0 20 40 60 80

Polska

Holandia

Spotreba zemneacuteho plynu v roku 2012 (mld m3)

-4 -2 0 2 4

HiszpaniaBelgia 04

Polska

Węgry -39Rumunia -35

-22Holandia -03

Francja 00Włochy -25Niemcy -19

Wlk Brytania -30

1Medziročnyacute kumulovanyacute rast

Pramene BP Statistical Review Eurostat vlastneacute vyacutepočty

Medziročnyacute naacuterast spotreby plynu v EUacute v rokoch 2007-2012

WęgryRumunia

BelgiaHiszpania

FrancjaWłochyNiemcy

Wlk Brytania

38

342 414

40 029

5 160 11 550 208 5 023

-

50 000

100 000

150 000

200 000

250 000

300 000

350 000

PEGAS (EEX +Powernext)

TGE Gaspoint Nordic CEGH Gas Exchange CEGH Czech Futures CEEGX

tis MWh

Platforma PEGAS zahrnuje oblasť hubov GPL NCG PEG N PEG S PEG TIGF TTF ZTP

Objem obratu na TGE v porovnaniacute s inyacutemi burzami v obdobiacute januaacutera ndash augusta 2014

Prehľad nezahrnuje kontrakty OTC

Plynaacuterenskeacute trhy na TGE v roku 2014 - efekt realizaacutecie zavedeneacuteho obliga Celkovyacute objem všetkyacutech transakciiacute na trhoch s plynom v obdobiacute od januaacutera -septembra 2014 činil 64 TWh (58 mld m3 zemneacuteho plynu)

-

1000

2000

3000

4000

5000

6000

7000

Styczeń 14 Luty 14 Marzec 14 Kwiecień 14 Maj 14 Czewiec 14 Lipiec 14 Sierpień 14 Wrzesień 14 Całkowitywolumen

obrotu

TWh

Prehľad zahrnuje tiež kontrakty s dodaacutevkou v nasledujuacutecich rokoch

Celkovyacute objem obratu v roku 2014 na všetkyacutech plynaacuterenskyacutech trhoch TGE

RDBg RDNiBg RTTg

Objemy a ceny vaacuteženeacute priemernyacutem dennyacutem obratom obchodov na RDNg I-IX 2014 nasledujuacuteceho dňa dosiahli na trhu obraty zemnyacutem plynom v obdobiacute I-IX2014 hodnotu 18 TWh Cena vaacuteženaacute priemernyacutem dennyacutem obratomobchodov s plynom za toto obdobie na RDNg činila 8348 PLNMWh

11119 zł

10381 zł9787 zł

8957 zł

8285 zł

7324 zł 7063 zł7591 zł

9277 zł

0

100

200

300

400

500

600

700

800

000 zł

2000 zł

4000 zł

6000 zł

8000 zł

10000 zł

12000 zł

sty-14 lut-14 mar-14 kwi-14 maj-14 cze-14 lip-14 sie-14 wrz-14

tis MWh

Likvidita kontraktov na RTTg I-IX 2014 Na komoditnom termiacutenovom trhu v rozsahu inštrumentov na plyn činilcelkovyacute objem obratu 62 TWh

0

2000

4000

6000

8000

10000

12000

14000

16000

sty-14 lut-14 mar-14 kwi-14 maj-14 cze-14 lip-14 sie-14 wrz-14

tis MWh

RTTg - likvidita komoditnyacutech termiacutenovyacutech inštrumentov na plyn

Tydzień

Miesiąc

Kwartał

Sezon

Rok

Ponuka TGE Plynaacuterenskyacute trh

Komoditnyacute termiacutenovyacute trh

bull Kontinuaacutelne obchodovanie od 800 do 1400 pracovneacute dni aukcie

bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu

bull Na RTT suacute dostupneacute tyacuteždňoveacute inštrumenty (GAS_BASE-W-YYY)

bull mesačneacute (GAS_BASE_M) štvrťročneacute (GAS_BASE_Q) ročneacute(GAS_BASE_Y) a sezoacutenne (GAS_BASE_S-S GAS_BASE_S-W)

bull Ročneacute a štvrťročneacute Inštrumenty suacute deleneacute nasledujuacutecim spocircsobom

bull ročnyacute inštrument - na štyri štvrťročneacute

bull štvrťročnyacute inštrument - na tri mesačneacute

Rozdelenie termiacutenovyacutech kontraktov na plyn

GAS_Y_2014

Q1 Q2 Q1 Q1

M1 M1 M1

Aukcie plynu

bull Suacute vykonaacutevaneacute na naacutevrh uchaacutedzača ktoryacute akceptuje Predstavenstvo TGE

bull Žiadosť je nutneacute podať najneskocircr 7 dniacute pred navrhovanou lehotou jemožnosť ho vziať spaumlť najneskocircr 2 dni pred lehotou aktualizovanyacute o novyacutelimit ceny ndash najneskocircr 1 deň pred lehotou

bull Aukcia je platnaacute ak bude uzavretyacutech minimum 100 kontraktov

bull Limit ceny neuvaacutedza TGE verejne

bull Uacutečastniacuteci aukcie mocircžu podaacutevať naacutekupnyacute priacutekaz (aukcia predaja) alebopredajnyacute priacutekaz (aukcia naacutekupu)

bull V rozhodnutej aukcii je transakčnou cenou cena uvedenaacute v priacutekazeuacutečastniacuteka aukcie

Plynaacuterensky trh nasledujuacuteceho dňa ndash RDNg

bull Inštrumenty typu GAS_BASE a GAS_WEEKEND

bull Určenie jednotneacuteho kurzu (fixing) o 915 hod kontinuaacutelne obchodovanie od916 do 1300

bull Viacutekendovyacute inštrument je koacutetovanyacute behom dvoch dniacute vo štvrtok a piatok

bull 1 kontrakt zodpovedaacute dodaacutevke 1 MWh plynu v každej hodine dňa dodaacutevky(ďalšie hodiny od 0600 hod daneacuteho dňa do 0600 dňa nasledujuacuteceho priviacutekendovom inštrumente - od 600 v sobotu do 600 v pondelok

bull Minimaacutelna cena 001 zł cena maximaacutelna 150000 zł

bull Portfoacuteliaacutem členov burzy suacute priradeneacute koacutedy zadaacutevateľa prenosovej služby

bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu

bull Burza hlaacutesi OSP transakcie ktoreacute majuacute byť vykonaneacute

Plynaacuterenskyacute trh daneacuteho dňa ndash RDBg

bull Obrat je vedenyacute ku dňu dodaacutevky v rozmedziacute od 800 do 1330

bull Koacutetovania suacute vedeneacute každyacute deň v systeacuteme kontinuaacutelneho obchodovania

bull Koacutetovania suacute vedeneacute na 24 hodinovyacutech inštrumentoch Koniec koacutetovaniainštrumentu nastane 25hod pred zahaacutejeniacutem obdobia dodaacutevky naprinštrument s dodaacutevkou v rozmedziacute od 1100 do 1200 bude koacutetovanyacute do830

bull Informaacutecie o uzavretyacutech transakciaacutech suacute hlaacuteseneacute každuacute hodinu(renominaacutecie) do GAZ-SYSTEM-u

bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu

Liberalizaacutecia plynaacuterenskeacuteho trhu v Poľsku Vyacutezvy

Realizaacutecia burzoveacuteho plynaacuterenskeacuteho obligo

Stezka ako docircjsť do uacuterovne 55

Nasledujuacutece kroky k plnej liberalizaacutecii plynaacuterenskeacuteho trhu

bull Deregulaacutecia cien plynu pre inštitucionaacutelnych klientov a v ďalšej perspektiacuteve uacuteplne zrušenie regulaacutecie sadzieb pre plyn

bull Slobodnyacute priacutestup k infraštruktuacutere import ndash export

bull Možnosť zmeny predajcu alebo čiastočneacute vypovedanie zmluvy

bull Možnosť ďalšieho predaja plynu cez virtuaacutelne stredisko

bull Zmena nariadenia o diverzifikaacutecii dodaacutevok zaacutekona o zaacutesobaacutech

Plynaacuterenskeacute Obligo sa tyacuteka predaja vysoko metaacutenoveacuteho plynu zavaacutedzaneacuteho doprenosovej siete z importu a ťažby

do konca roku 2013 30

v roku 2014

40

dňa 1 1 2015

55

Podpora procesu liberalizaacutecie plynaacuterenskeacuteho trhu

bull Noveacute produkty a inštrumenty ndash plynaacuterenskyacute trh na TGE je rozviacutejanyacutedoplňovaniacutem ponuky TGE podľa očakaacutevaniacute uacutečastniacutekov trhu tuzemskyacutech ajmedzinaacuterodnyacutech Noveacute produkty a burzoveacute inštrumenty suacute zavaacutedzaneacute pokonzultaacuteciaacutech s uacutečastniacutekmi trhu

bull Poradenskaacute rola - TGE priebežne monitoruje plynaacuterenskyacute trh a konzultuje suacutečastniacutekmi trhu Za uacutečelom udržania staacutelej komunikaacutecie vytvoril TGE pripredstavenstve TGE VyacuteborKomiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhuKomitet RynkuGazu V jeho raacutemci sa konajuacute pravidelneacute stretnutia a workshopy soperaacutetormi a zaacutestupcami inštituacuteciiacute spojenyacutech s plynaacuterenskyacutem trhom

bull Lobbing - TGE sa aktiacutevne zuacutečastňuje praacutec spojenyacutech s odstraacuteneniacutemlegislatiacutevnych barieacuter spolupraacutecou so zaacutestupcami ministerstva hospodaacuterstvaUacuteradu regulaacutecie energetiky Foacuterum odberateľov energetickej energie a plynua Hospodaacuterskej komory plynaacuterenstva

Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu ndash poradenskyacute orgaacuten TGE

bull TGE odpovedajuacutec na potrebu uacutečastniacutekov trhu založila dňa 30 maacuteja 2014Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu pri Komoditnej burze s energiou SA

bull Komiteacutet je poradenskyacutem orgaacutenom v rozsahu burzoveacuteho rozvoja obratuplynom TGE SA ktoryacute sa skladaacute zo zaacutestupcov okrem ineacuteho členov burzyTGE IRGiT

bull Komiteacutet ako teleso expertov mocircže prezentovať naacutezory uacutečastniacutekovburzoveacuteho plynaacuterenskeacuteho trhu pred URE MG KE

bull Komiteacutet spolu organizuje cyklus workshopov uacutečastniacutekov plynaacuterenskeacuteho trhuvysvetľujuacuteci detailneacute otaacutezky spojeneacute s obratom zemnyacutem plynom v Poľsku

bull Analogickeacute poradenskeacute telesaacute suacute tvoreneacute v inyacutech euroacutepskych burzaacutech splynom okrem ineacuteho v španielskom Iberian Gas Hub

Burzovaacute Informačnaacute Platforma ndash docircležityacute element budovania transparentneacuteho trhu s energiou

Informaacutecie servisov TGE suacute aktualizovaneacute priebežne za uacutečelomzvuacutečšenia transparetnosti i aktivity uacutečastniacutekov trhu

Rozsah informaacuteciiacutebull Informaacutecia o trhoch s elektrickou

energiou na TGEbull Informaacutecia o plaacutenovanej a skutočnej

generaacuteciibull Informaacutecia o potrebaacutech systeacutemubull Informaacutecia o medzinaacuterodnej vyacutemenebull Aktuaacutelne informaacutecie o plaacutenovanyacutech a

aktuaacutelnych vypnutiachbull Informaacutecia o vyacuterobnyacutech vyacutekonoch s

rozdeleniacutem na zdroje

Kompletnyacute informačnyacute kolektiacutevV zloženiacute kolektiacutevu suacute členovia

bull URE PSE Tauron PE PKP EnergetykaVattenfall PGE Zespoacuteł Elektrowni Pątnoacutewndash Adamoacutew ndash Konin SA TOE TowarzystwoGospodarcze Polskie Elektrownie FOEiG

Burzovaacute informačnaacute platforma Giełdowa Platforma Informacyjna

bull GPI je pripravenaacute zverejniť informaacutecie v raacutemci povinnosti v zmyslenariadenia REMIT

bull TGE sa bude uchaacutedzať o štatuacutet RIS (Regulated Information Service) aRRM (Regulated Reporting Mechanism) v ACER

bull TGE sa zuacutečastňuje vyhotovenia systeacutemu Architecture of IntegratedInformation Systems (bdquoARISrdquo) ndash platforma ACER pre raportovanietransakčnyacutech uacutedajov

bull 18 marca 2014 sa v Euroacutepskom parlamente konala prezentaacutecia Burzovejinformačnej platformy

bull Boli zahaacutejeneacute praacutece spojeneacute s platformou pre plynaacuterenskyacute trh ndash GPI gazplaacutenovanyacute štart rok 2015

Finančnyacute trh

TGE mieni v roku 2016 ponuacuteknuť kontrakty futures na index cien zemneacuteho plynu (finančneacute kontrakty peňažne zuacutečtovaneacute)

Spustenie finančneacuteho trhu posilniacute postavenie TGE v regioacutene

bull Splnenie očakaacutevaniacute členov TGE investorov odberateľov a finančnyacutech inštituacuteciiacutebull Prirodzeneacute doplnenie produktovej ponuky TGEbull Motiacutevy pocircsobenia na trhu

- Transakcie zabezpečujuacutece arbitraacutežne špekulačneacutebull Spustenie finančneacuteho trhu je spojeneacute s uacutečasťou novyacutech subjektov z

finančneacuteho odvetvia investorovbull TGE predstaviacute realizačneacute plaacuteny finančneacuteho trhu po akceptaacutecii KNF a

porozumeniacute s uacutečastniacutekmi trhu

Produkty ponuacutekaneacute na TGE

Komoditnaacute burza s energiami Towarowa Giełda Energii

Elektrickaacute energia

Zemnyacute plyn

Majetkoveacute praacuteva

RDB RDN Aukcie Termiacutenovyacute trh

Kontrakty

hodinoveacute

Kontrakty

hodinoveacute

blokoveacute

Kontrakty

blokoveacute

Kontrakty

termiacutenoveacute

Kontrakty baacutezickeacute

špičkoveacute mimo

špičku

Kontrakty baacutezoveacute

Transakcie behom obchodneacuteho dňa a mimo obchodnyacute deň na trhu spot

Burzovyacute

obrat

RegisterRegister

osvedčeniacute o

pocircvodeVedenie registra osvedčeniacute o pocircvode elektrickej energie

Dozor

KNF

Zuacutečtovacia komora komoditnyacutech buacuterz ndash zuacutečtovanie transakciiacute vykonaacutevanyacutech na TGE

Burzovaacute informačnaacute platforma Giełdowa Platforma Informacyjna

Elektrickaacute energia

Zemnyacute plyn

Majetkoveacute praacuteva

RDB RDN Aukcie Termiacutenovyacute trh

Kontrakty hodinoveacute

Kontrakty hodinoveacute blokoveacute

Kontrakty blokoveacute

Kontrakty termiacutenoveacute

Kontrakty baacutezickeacute špičkoveacute mimo

špičku

Kontrakty baacutezickeacute

Transakcie behom obchodneacuteho dňa a mimo obchodnyacute deň na trhu spot

Burzovyacute obrat

Register

Register osvedčeniacute o

pocircvode Vedenie registra osvedčeniacute o pocircvode elektrickej energie

DozorKNF

12

Šiacuterka ponuky TGE ndash jeden z faktorovdynamickeacuteho rastu

Źroacutedła Giełdy energetyczne w Europie

Produktovaacute ponuka TGE je totžnaacute ako na najvaumlčšiacutech burzaacutech EUacute spojujuacutecatermiacutenoveacute trhy a spot plynu a elektrickej energie

12

Poľskyacute plynaacuterenskyacute trh v porovnaniacute s inyacutemi štaacutetmi EUacutePoľsko je jeden z najvaumlčšiacutech spotrebiteľov zemneacuteho

plynu

97135

166169

314364

425687

752783

0 20 40 60 80

Polska

Holandia

Spotreba zemneacuteho plynu v roku 2012 (mld m3)

-4 -2 0 2 4

HiszpaniaBelgia 04

Polska

Węgry -39Rumunia -35

-22Holandia -03

Francja 00Włochy -25Niemcy -19

Wlk Brytania -30

1Medziročnyacute kumulovanyacute rast

Pramene BP Statistical Review Eurostat vlastneacute vyacutepočty

Medziročnyacute naacuterast spotreby plynu v EUacute v rokoch 2007-2012

WęgryRumunia

BelgiaHiszpania

FrancjaWłochyNiemcy

Wlk Brytania

38

342 414

40 029

5 160 11 550 208 5 023

-

50 000

100 000

150 000

200 000

250 000

300 000

350 000

PEGAS (EEX +Powernext)

TGE Gaspoint Nordic CEGH Gas Exchange CEGH Czech Futures CEEGX

tis MWh

Platforma PEGAS zahrnuje oblasť hubov GPL NCG PEG N PEG S PEG TIGF TTF ZTP

Objem obratu na TGE v porovnaniacute s inyacutemi burzami v obdobiacute januaacutera ndash augusta 2014

Prehľad nezahrnuje kontrakty OTC

Plynaacuterenskeacute trhy na TGE v roku 2014 - efekt realizaacutecie zavedeneacuteho obliga Celkovyacute objem všetkyacutech transakciiacute na trhoch s plynom v obdobiacute od januaacutera -septembra 2014 činil 64 TWh (58 mld m3 zemneacuteho plynu)

-

1000

2000

3000

4000

5000

6000

7000

Styczeń 14 Luty 14 Marzec 14 Kwiecień 14 Maj 14 Czewiec 14 Lipiec 14 Sierpień 14 Wrzesień 14 Całkowitywolumen

obrotu

TWh

Prehľad zahrnuje tiež kontrakty s dodaacutevkou v nasledujuacutecich rokoch

Celkovyacute objem obratu v roku 2014 na všetkyacutech plynaacuterenskyacutech trhoch TGE

RDBg RDNiBg RTTg

Objemy a ceny vaacuteženeacute priemernyacutem dennyacutem obratom obchodov na RDNg I-IX 2014 nasledujuacuteceho dňa dosiahli na trhu obraty zemnyacutem plynom v obdobiacute I-IX2014 hodnotu 18 TWh Cena vaacuteženaacute priemernyacutem dennyacutem obratomobchodov s plynom za toto obdobie na RDNg činila 8348 PLNMWh

11119 zł

10381 zł9787 zł

8957 zł

8285 zł

7324 zł 7063 zł7591 zł

9277 zł

0

100

200

300

400

500

600

700

800

000 zł

2000 zł

4000 zł

6000 zł

8000 zł

10000 zł

12000 zł

sty-14 lut-14 mar-14 kwi-14 maj-14 cze-14 lip-14 sie-14 wrz-14

tis MWh

Likvidita kontraktov na RTTg I-IX 2014 Na komoditnom termiacutenovom trhu v rozsahu inštrumentov na plyn činilcelkovyacute objem obratu 62 TWh

0

2000

4000

6000

8000

10000

12000

14000

16000

sty-14 lut-14 mar-14 kwi-14 maj-14 cze-14 lip-14 sie-14 wrz-14

tis MWh

RTTg - likvidita komoditnyacutech termiacutenovyacutech inštrumentov na plyn

Tydzień

Miesiąc

Kwartał

Sezon

Rok

Ponuka TGE Plynaacuterenskyacute trh

Komoditnyacute termiacutenovyacute trh

bull Kontinuaacutelne obchodovanie od 800 do 1400 pracovneacute dni aukcie

bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu

bull Na RTT suacute dostupneacute tyacuteždňoveacute inštrumenty (GAS_BASE-W-YYY)

bull mesačneacute (GAS_BASE_M) štvrťročneacute (GAS_BASE_Q) ročneacute(GAS_BASE_Y) a sezoacutenne (GAS_BASE_S-S GAS_BASE_S-W)

bull Ročneacute a štvrťročneacute Inštrumenty suacute deleneacute nasledujuacutecim spocircsobom

bull ročnyacute inštrument - na štyri štvrťročneacute

bull štvrťročnyacute inštrument - na tri mesačneacute

Rozdelenie termiacutenovyacutech kontraktov na plyn

GAS_Y_2014

Q1 Q2 Q1 Q1

M1 M1 M1

Aukcie plynu

bull Suacute vykonaacutevaneacute na naacutevrh uchaacutedzača ktoryacute akceptuje Predstavenstvo TGE

bull Žiadosť je nutneacute podať najneskocircr 7 dniacute pred navrhovanou lehotou jemožnosť ho vziať spaumlť najneskocircr 2 dni pred lehotou aktualizovanyacute o novyacutelimit ceny ndash najneskocircr 1 deň pred lehotou

bull Aukcia je platnaacute ak bude uzavretyacutech minimum 100 kontraktov

bull Limit ceny neuvaacutedza TGE verejne

bull Uacutečastniacuteci aukcie mocircžu podaacutevať naacutekupnyacute priacutekaz (aukcia predaja) alebopredajnyacute priacutekaz (aukcia naacutekupu)

bull V rozhodnutej aukcii je transakčnou cenou cena uvedenaacute v priacutekazeuacutečastniacuteka aukcie

Plynaacuterensky trh nasledujuacuteceho dňa ndash RDNg

bull Inštrumenty typu GAS_BASE a GAS_WEEKEND

bull Určenie jednotneacuteho kurzu (fixing) o 915 hod kontinuaacutelne obchodovanie od916 do 1300

bull Viacutekendovyacute inštrument je koacutetovanyacute behom dvoch dniacute vo štvrtok a piatok

bull 1 kontrakt zodpovedaacute dodaacutevke 1 MWh plynu v každej hodine dňa dodaacutevky(ďalšie hodiny od 0600 hod daneacuteho dňa do 0600 dňa nasledujuacuteceho priviacutekendovom inštrumente - od 600 v sobotu do 600 v pondelok

bull Minimaacutelna cena 001 zł cena maximaacutelna 150000 zł

bull Portfoacuteliaacutem členov burzy suacute priradeneacute koacutedy zadaacutevateľa prenosovej služby

bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu

bull Burza hlaacutesi OSP transakcie ktoreacute majuacute byť vykonaneacute

Plynaacuterenskyacute trh daneacuteho dňa ndash RDBg

bull Obrat je vedenyacute ku dňu dodaacutevky v rozmedziacute od 800 do 1330

bull Koacutetovania suacute vedeneacute každyacute deň v systeacuteme kontinuaacutelneho obchodovania

bull Koacutetovania suacute vedeneacute na 24 hodinovyacutech inštrumentoch Koniec koacutetovaniainštrumentu nastane 25hod pred zahaacutejeniacutem obdobia dodaacutevky naprinštrument s dodaacutevkou v rozmedziacute od 1100 do 1200 bude koacutetovanyacute do830

bull Informaacutecie o uzavretyacutech transakciaacutech suacute hlaacuteseneacute každuacute hodinu(renominaacutecie) do GAZ-SYSTEM-u

bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu

Liberalizaacutecia plynaacuterenskeacuteho trhu v Poľsku Vyacutezvy

Realizaacutecia burzoveacuteho plynaacuterenskeacuteho obligo

Stezka ako docircjsť do uacuterovne 55

Nasledujuacutece kroky k plnej liberalizaacutecii plynaacuterenskeacuteho trhu

bull Deregulaacutecia cien plynu pre inštitucionaacutelnych klientov a v ďalšej perspektiacuteve uacuteplne zrušenie regulaacutecie sadzieb pre plyn

bull Slobodnyacute priacutestup k infraštruktuacutere import ndash export

bull Možnosť zmeny predajcu alebo čiastočneacute vypovedanie zmluvy

bull Možnosť ďalšieho predaja plynu cez virtuaacutelne stredisko

bull Zmena nariadenia o diverzifikaacutecii dodaacutevok zaacutekona o zaacutesobaacutech

Plynaacuterenskeacute Obligo sa tyacuteka predaja vysoko metaacutenoveacuteho plynu zavaacutedzaneacuteho doprenosovej siete z importu a ťažby

do konca roku 2013 30

v roku 2014

40

dňa 1 1 2015

55

Podpora procesu liberalizaacutecie plynaacuterenskeacuteho trhu

bull Noveacute produkty a inštrumenty ndash plynaacuterenskyacute trh na TGE je rozviacutejanyacutedoplňovaniacutem ponuky TGE podľa očakaacutevaniacute uacutečastniacutekov trhu tuzemskyacutech ajmedzinaacuterodnyacutech Noveacute produkty a burzoveacute inštrumenty suacute zavaacutedzaneacute pokonzultaacuteciaacutech s uacutečastniacutekmi trhu

bull Poradenskaacute rola - TGE priebežne monitoruje plynaacuterenskyacute trh a konzultuje suacutečastniacutekmi trhu Za uacutečelom udržania staacutelej komunikaacutecie vytvoril TGE pripredstavenstve TGE VyacuteborKomiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhuKomitet RynkuGazu V jeho raacutemci sa konajuacute pravidelneacute stretnutia a workshopy soperaacutetormi a zaacutestupcami inštituacuteciiacute spojenyacutech s plynaacuterenskyacutem trhom

bull Lobbing - TGE sa aktiacutevne zuacutečastňuje praacutec spojenyacutech s odstraacuteneniacutemlegislatiacutevnych barieacuter spolupraacutecou so zaacutestupcami ministerstva hospodaacuterstvaUacuteradu regulaacutecie energetiky Foacuterum odberateľov energetickej energie a plynua Hospodaacuterskej komory plynaacuterenstva

Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu ndash poradenskyacute orgaacuten TGE

bull TGE odpovedajuacutec na potrebu uacutečastniacutekov trhu založila dňa 30 maacuteja 2014Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu pri Komoditnej burze s energiou SA

bull Komiteacutet je poradenskyacutem orgaacutenom v rozsahu burzoveacuteho rozvoja obratuplynom TGE SA ktoryacute sa skladaacute zo zaacutestupcov okrem ineacuteho členov burzyTGE IRGiT

bull Komiteacutet ako teleso expertov mocircže prezentovať naacutezory uacutečastniacutekovburzoveacuteho plynaacuterenskeacuteho trhu pred URE MG KE

bull Komiteacutet spolu organizuje cyklus workshopov uacutečastniacutekov plynaacuterenskeacuteho trhuvysvetľujuacuteci detailneacute otaacutezky spojeneacute s obratom zemnyacutem plynom v Poľsku

bull Analogickeacute poradenskeacute telesaacute suacute tvoreneacute v inyacutech euroacutepskych burzaacutech splynom okrem ineacuteho v španielskom Iberian Gas Hub

Burzovaacute Informačnaacute Platforma ndash docircležityacute element budovania transparentneacuteho trhu s energiou

Informaacutecie servisov TGE suacute aktualizovaneacute priebežne za uacutečelomzvuacutečšenia transparetnosti i aktivity uacutečastniacutekov trhu

Rozsah informaacuteciiacutebull Informaacutecia o trhoch s elektrickou

energiou na TGEbull Informaacutecia o plaacutenovanej a skutočnej

generaacuteciibull Informaacutecia o potrebaacutech systeacutemubull Informaacutecia o medzinaacuterodnej vyacutemenebull Aktuaacutelne informaacutecie o plaacutenovanyacutech a

aktuaacutelnych vypnutiachbull Informaacutecia o vyacuterobnyacutech vyacutekonoch s

rozdeleniacutem na zdroje

Kompletnyacute informačnyacute kolektiacutevV zloženiacute kolektiacutevu suacute členovia

bull URE PSE Tauron PE PKP EnergetykaVattenfall PGE Zespoacuteł Elektrowni Pątnoacutewndash Adamoacutew ndash Konin SA TOE TowarzystwoGospodarcze Polskie Elektrownie FOEiG

Burzovaacute informačnaacute platforma Giełdowa Platforma Informacyjna

bull GPI je pripravenaacute zverejniť informaacutecie v raacutemci povinnosti v zmyslenariadenia REMIT

bull TGE sa bude uchaacutedzať o štatuacutet RIS (Regulated Information Service) aRRM (Regulated Reporting Mechanism) v ACER

bull TGE sa zuacutečastňuje vyhotovenia systeacutemu Architecture of IntegratedInformation Systems (bdquoARISrdquo) ndash platforma ACER pre raportovanietransakčnyacutech uacutedajov

bull 18 marca 2014 sa v Euroacutepskom parlamente konala prezentaacutecia Burzovejinformačnej platformy

bull Boli zahaacutejeneacute praacutece spojeneacute s platformou pre plynaacuterenskyacute trh ndash GPI gazplaacutenovanyacute štart rok 2015

Finančnyacute trh

TGE mieni v roku 2016 ponuacuteknuť kontrakty futures na index cien zemneacuteho plynu (finančneacute kontrakty peňažne zuacutečtovaneacute)

Spustenie finančneacuteho trhu posilniacute postavenie TGE v regioacutene

bull Splnenie očakaacutevaniacute členov TGE investorov odberateľov a finančnyacutech inštituacuteciiacutebull Prirodzeneacute doplnenie produktovej ponuky TGEbull Motiacutevy pocircsobenia na trhu

- Transakcie zabezpečujuacutece arbitraacutežne špekulačneacutebull Spustenie finančneacuteho trhu je spojeneacute s uacutečasťou novyacutech subjektov z

finančneacuteho odvetvia investorovbull TGE predstaviacute realizačneacute plaacuteny finančneacuteho trhu po akceptaacutecii KNF a

porozumeniacute s uacutečastniacutekmi trhu

12

Šiacuterka ponuky TGE ndash jeden z faktorovdynamickeacuteho rastu

Źroacutedła Giełdy energetyczne w Europie

Produktovaacute ponuka TGE je totžnaacute ako na najvaumlčšiacutech burzaacutech EUacute spojujuacutecatermiacutenoveacute trhy a spot plynu a elektrickej energie

12

Poľskyacute plynaacuterenskyacute trh v porovnaniacute s inyacutemi štaacutetmi EUacutePoľsko je jeden z najvaumlčšiacutech spotrebiteľov zemneacuteho

plynu

97135

166169

314364

425687

752783

0 20 40 60 80

Polska

Holandia

Spotreba zemneacuteho plynu v roku 2012 (mld m3)

-4 -2 0 2 4

HiszpaniaBelgia 04

Polska

Węgry -39Rumunia -35

-22Holandia -03

Francja 00Włochy -25Niemcy -19

Wlk Brytania -30

1Medziročnyacute kumulovanyacute rast

Pramene BP Statistical Review Eurostat vlastneacute vyacutepočty

Medziročnyacute naacuterast spotreby plynu v EUacute v rokoch 2007-2012

WęgryRumunia

BelgiaHiszpania

FrancjaWłochyNiemcy

Wlk Brytania

38

342 414

40 029

5 160 11 550 208 5 023

-

50 000

100 000

150 000

200 000

250 000

300 000

350 000

PEGAS (EEX +Powernext)

TGE Gaspoint Nordic CEGH Gas Exchange CEGH Czech Futures CEEGX

tis MWh

Platforma PEGAS zahrnuje oblasť hubov GPL NCG PEG N PEG S PEG TIGF TTF ZTP

Objem obratu na TGE v porovnaniacute s inyacutemi burzami v obdobiacute januaacutera ndash augusta 2014

Prehľad nezahrnuje kontrakty OTC

Plynaacuterenskeacute trhy na TGE v roku 2014 - efekt realizaacutecie zavedeneacuteho obliga Celkovyacute objem všetkyacutech transakciiacute na trhoch s plynom v obdobiacute od januaacutera -septembra 2014 činil 64 TWh (58 mld m3 zemneacuteho plynu)

-

1000

2000

3000

4000

5000

6000

7000

Styczeń 14 Luty 14 Marzec 14 Kwiecień 14 Maj 14 Czewiec 14 Lipiec 14 Sierpień 14 Wrzesień 14 Całkowitywolumen

obrotu

TWh

Prehľad zahrnuje tiež kontrakty s dodaacutevkou v nasledujuacutecich rokoch

Celkovyacute objem obratu v roku 2014 na všetkyacutech plynaacuterenskyacutech trhoch TGE

RDBg RDNiBg RTTg

Objemy a ceny vaacuteženeacute priemernyacutem dennyacutem obratom obchodov na RDNg I-IX 2014 nasledujuacuteceho dňa dosiahli na trhu obraty zemnyacutem plynom v obdobiacute I-IX2014 hodnotu 18 TWh Cena vaacuteženaacute priemernyacutem dennyacutem obratomobchodov s plynom za toto obdobie na RDNg činila 8348 PLNMWh

11119 zł

10381 zł9787 zł

8957 zł

8285 zł

7324 zł 7063 zł7591 zł

9277 zł

0

100

200

300

400

500

600

700

800

000 zł

2000 zł

4000 zł

6000 zł

8000 zł

10000 zł

12000 zł

sty-14 lut-14 mar-14 kwi-14 maj-14 cze-14 lip-14 sie-14 wrz-14

tis MWh

Likvidita kontraktov na RTTg I-IX 2014 Na komoditnom termiacutenovom trhu v rozsahu inštrumentov na plyn činilcelkovyacute objem obratu 62 TWh

0

2000

4000

6000

8000

10000

12000

14000

16000

sty-14 lut-14 mar-14 kwi-14 maj-14 cze-14 lip-14 sie-14 wrz-14

tis MWh

RTTg - likvidita komoditnyacutech termiacutenovyacutech inštrumentov na plyn

Tydzień

Miesiąc

Kwartał

Sezon

Rok

Ponuka TGE Plynaacuterenskyacute trh

Komoditnyacute termiacutenovyacute trh

bull Kontinuaacutelne obchodovanie od 800 do 1400 pracovneacute dni aukcie

bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu

bull Na RTT suacute dostupneacute tyacuteždňoveacute inštrumenty (GAS_BASE-W-YYY)

bull mesačneacute (GAS_BASE_M) štvrťročneacute (GAS_BASE_Q) ročneacute(GAS_BASE_Y) a sezoacutenne (GAS_BASE_S-S GAS_BASE_S-W)

bull Ročneacute a štvrťročneacute Inštrumenty suacute deleneacute nasledujuacutecim spocircsobom

bull ročnyacute inštrument - na štyri štvrťročneacute

bull štvrťročnyacute inštrument - na tri mesačneacute

Rozdelenie termiacutenovyacutech kontraktov na plyn

GAS_Y_2014

Q1 Q2 Q1 Q1

M1 M1 M1

Aukcie plynu

bull Suacute vykonaacutevaneacute na naacutevrh uchaacutedzača ktoryacute akceptuje Predstavenstvo TGE

bull Žiadosť je nutneacute podať najneskocircr 7 dniacute pred navrhovanou lehotou jemožnosť ho vziať spaumlť najneskocircr 2 dni pred lehotou aktualizovanyacute o novyacutelimit ceny ndash najneskocircr 1 deň pred lehotou

bull Aukcia je platnaacute ak bude uzavretyacutech minimum 100 kontraktov

bull Limit ceny neuvaacutedza TGE verejne

bull Uacutečastniacuteci aukcie mocircžu podaacutevať naacutekupnyacute priacutekaz (aukcia predaja) alebopredajnyacute priacutekaz (aukcia naacutekupu)

bull V rozhodnutej aukcii je transakčnou cenou cena uvedenaacute v priacutekazeuacutečastniacuteka aukcie

Plynaacuterensky trh nasledujuacuteceho dňa ndash RDNg

bull Inštrumenty typu GAS_BASE a GAS_WEEKEND

bull Určenie jednotneacuteho kurzu (fixing) o 915 hod kontinuaacutelne obchodovanie od916 do 1300

bull Viacutekendovyacute inštrument je koacutetovanyacute behom dvoch dniacute vo štvrtok a piatok

bull 1 kontrakt zodpovedaacute dodaacutevke 1 MWh plynu v každej hodine dňa dodaacutevky(ďalšie hodiny od 0600 hod daneacuteho dňa do 0600 dňa nasledujuacuteceho priviacutekendovom inštrumente - od 600 v sobotu do 600 v pondelok

bull Minimaacutelna cena 001 zł cena maximaacutelna 150000 zł

bull Portfoacuteliaacutem členov burzy suacute priradeneacute koacutedy zadaacutevateľa prenosovej služby

bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu

bull Burza hlaacutesi OSP transakcie ktoreacute majuacute byť vykonaneacute

Plynaacuterenskyacute trh daneacuteho dňa ndash RDBg

bull Obrat je vedenyacute ku dňu dodaacutevky v rozmedziacute od 800 do 1330

bull Koacutetovania suacute vedeneacute každyacute deň v systeacuteme kontinuaacutelneho obchodovania

bull Koacutetovania suacute vedeneacute na 24 hodinovyacutech inštrumentoch Koniec koacutetovaniainštrumentu nastane 25hod pred zahaacutejeniacutem obdobia dodaacutevky naprinštrument s dodaacutevkou v rozmedziacute od 1100 do 1200 bude koacutetovanyacute do830

bull Informaacutecie o uzavretyacutech transakciaacutech suacute hlaacuteseneacute každuacute hodinu(renominaacutecie) do GAZ-SYSTEM-u

bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu

Liberalizaacutecia plynaacuterenskeacuteho trhu v Poľsku Vyacutezvy

Realizaacutecia burzoveacuteho plynaacuterenskeacuteho obligo

Stezka ako docircjsť do uacuterovne 55

Nasledujuacutece kroky k plnej liberalizaacutecii plynaacuterenskeacuteho trhu

bull Deregulaacutecia cien plynu pre inštitucionaacutelnych klientov a v ďalšej perspektiacuteve uacuteplne zrušenie regulaacutecie sadzieb pre plyn

bull Slobodnyacute priacutestup k infraštruktuacutere import ndash export

bull Možnosť zmeny predajcu alebo čiastočneacute vypovedanie zmluvy

bull Možnosť ďalšieho predaja plynu cez virtuaacutelne stredisko

bull Zmena nariadenia o diverzifikaacutecii dodaacutevok zaacutekona o zaacutesobaacutech

Plynaacuterenskeacute Obligo sa tyacuteka predaja vysoko metaacutenoveacuteho plynu zavaacutedzaneacuteho doprenosovej siete z importu a ťažby

do konca roku 2013 30

v roku 2014

40

dňa 1 1 2015

55

Podpora procesu liberalizaacutecie plynaacuterenskeacuteho trhu

bull Noveacute produkty a inštrumenty ndash plynaacuterenskyacute trh na TGE je rozviacutejanyacutedoplňovaniacutem ponuky TGE podľa očakaacutevaniacute uacutečastniacutekov trhu tuzemskyacutech ajmedzinaacuterodnyacutech Noveacute produkty a burzoveacute inštrumenty suacute zavaacutedzaneacute pokonzultaacuteciaacutech s uacutečastniacutekmi trhu

bull Poradenskaacute rola - TGE priebežne monitoruje plynaacuterenskyacute trh a konzultuje suacutečastniacutekmi trhu Za uacutečelom udržania staacutelej komunikaacutecie vytvoril TGE pripredstavenstve TGE VyacuteborKomiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhuKomitet RynkuGazu V jeho raacutemci sa konajuacute pravidelneacute stretnutia a workshopy soperaacutetormi a zaacutestupcami inštituacuteciiacute spojenyacutech s plynaacuterenskyacutem trhom

bull Lobbing - TGE sa aktiacutevne zuacutečastňuje praacutec spojenyacutech s odstraacuteneniacutemlegislatiacutevnych barieacuter spolupraacutecou so zaacutestupcami ministerstva hospodaacuterstvaUacuteradu regulaacutecie energetiky Foacuterum odberateľov energetickej energie a plynua Hospodaacuterskej komory plynaacuterenstva

Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu ndash poradenskyacute orgaacuten TGE

bull TGE odpovedajuacutec na potrebu uacutečastniacutekov trhu založila dňa 30 maacuteja 2014Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu pri Komoditnej burze s energiou SA

bull Komiteacutet je poradenskyacutem orgaacutenom v rozsahu burzoveacuteho rozvoja obratuplynom TGE SA ktoryacute sa skladaacute zo zaacutestupcov okrem ineacuteho členov burzyTGE IRGiT

bull Komiteacutet ako teleso expertov mocircže prezentovať naacutezory uacutečastniacutekovburzoveacuteho plynaacuterenskeacuteho trhu pred URE MG KE

bull Komiteacutet spolu organizuje cyklus workshopov uacutečastniacutekov plynaacuterenskeacuteho trhuvysvetľujuacuteci detailneacute otaacutezky spojeneacute s obratom zemnyacutem plynom v Poľsku

bull Analogickeacute poradenskeacute telesaacute suacute tvoreneacute v inyacutech euroacutepskych burzaacutech splynom okrem ineacuteho v španielskom Iberian Gas Hub

Burzovaacute Informačnaacute Platforma ndash docircležityacute element budovania transparentneacuteho trhu s energiou

Informaacutecie servisov TGE suacute aktualizovaneacute priebežne za uacutečelomzvuacutečšenia transparetnosti i aktivity uacutečastniacutekov trhu

Rozsah informaacuteciiacutebull Informaacutecia o trhoch s elektrickou

energiou na TGEbull Informaacutecia o plaacutenovanej a skutočnej

generaacuteciibull Informaacutecia o potrebaacutech systeacutemubull Informaacutecia o medzinaacuterodnej vyacutemenebull Aktuaacutelne informaacutecie o plaacutenovanyacutech a

aktuaacutelnych vypnutiachbull Informaacutecia o vyacuterobnyacutech vyacutekonoch s

rozdeleniacutem na zdroje

Kompletnyacute informačnyacute kolektiacutevV zloženiacute kolektiacutevu suacute členovia

bull URE PSE Tauron PE PKP EnergetykaVattenfall PGE Zespoacuteł Elektrowni Pątnoacutewndash Adamoacutew ndash Konin SA TOE TowarzystwoGospodarcze Polskie Elektrownie FOEiG

Burzovaacute informačnaacute platforma Giełdowa Platforma Informacyjna

bull GPI je pripravenaacute zverejniť informaacutecie v raacutemci povinnosti v zmyslenariadenia REMIT

bull TGE sa bude uchaacutedzať o štatuacutet RIS (Regulated Information Service) aRRM (Regulated Reporting Mechanism) v ACER

bull TGE sa zuacutečastňuje vyhotovenia systeacutemu Architecture of IntegratedInformation Systems (bdquoARISrdquo) ndash platforma ACER pre raportovanietransakčnyacutech uacutedajov

bull 18 marca 2014 sa v Euroacutepskom parlamente konala prezentaacutecia Burzovejinformačnej platformy

bull Boli zahaacutejeneacute praacutece spojeneacute s platformou pre plynaacuterenskyacute trh ndash GPI gazplaacutenovanyacute štart rok 2015

Finančnyacute trh

TGE mieni v roku 2016 ponuacuteknuť kontrakty futures na index cien zemneacuteho plynu (finančneacute kontrakty peňažne zuacutečtovaneacute)

Spustenie finančneacuteho trhu posilniacute postavenie TGE v regioacutene

bull Splnenie očakaacutevaniacute členov TGE investorov odberateľov a finančnyacutech inštituacuteciiacutebull Prirodzeneacute doplnenie produktovej ponuky TGEbull Motiacutevy pocircsobenia na trhu

- Transakcie zabezpečujuacutece arbitraacutežne špekulačneacutebull Spustenie finančneacuteho trhu je spojeneacute s uacutečasťou novyacutech subjektov z

finančneacuteho odvetvia investorovbull TGE predstaviacute realizačneacute plaacuteny finančneacuteho trhu po akceptaacutecii KNF a

porozumeniacute s uacutečastniacutekmi trhu

Poľskyacute plynaacuterenskyacute trh v porovnaniacute s inyacutemi štaacutetmi EUacutePoľsko je jeden z najvaumlčšiacutech spotrebiteľov zemneacuteho

plynu

97135

166169

314364

425687

752783

0 20 40 60 80

Polska

Holandia

Spotreba zemneacuteho plynu v roku 2012 (mld m3)

-4 -2 0 2 4

HiszpaniaBelgia 04

Polska

Węgry -39Rumunia -35

-22Holandia -03

Francja 00Włochy -25Niemcy -19

Wlk Brytania -30

1Medziročnyacute kumulovanyacute rast

Pramene BP Statistical Review Eurostat vlastneacute vyacutepočty

Medziročnyacute naacuterast spotreby plynu v EUacute v rokoch 2007-2012

WęgryRumunia

BelgiaHiszpania

FrancjaWłochyNiemcy

Wlk Brytania

38

342 414

40 029

5 160 11 550 208 5 023

-

50 000

100 000

150 000

200 000

250 000

300 000

350 000

PEGAS (EEX +Powernext)

TGE Gaspoint Nordic CEGH Gas Exchange CEGH Czech Futures CEEGX

tis MWh

Platforma PEGAS zahrnuje oblasť hubov GPL NCG PEG N PEG S PEG TIGF TTF ZTP

Objem obratu na TGE v porovnaniacute s inyacutemi burzami v obdobiacute januaacutera ndash augusta 2014

Prehľad nezahrnuje kontrakty OTC

Plynaacuterenskeacute trhy na TGE v roku 2014 - efekt realizaacutecie zavedeneacuteho obliga Celkovyacute objem všetkyacutech transakciiacute na trhoch s plynom v obdobiacute od januaacutera -septembra 2014 činil 64 TWh (58 mld m3 zemneacuteho plynu)

-

1000

2000

3000

4000

5000

6000

7000

Styczeń 14 Luty 14 Marzec 14 Kwiecień 14 Maj 14 Czewiec 14 Lipiec 14 Sierpień 14 Wrzesień 14 Całkowitywolumen

obrotu

TWh

Prehľad zahrnuje tiež kontrakty s dodaacutevkou v nasledujuacutecich rokoch

Celkovyacute objem obratu v roku 2014 na všetkyacutech plynaacuterenskyacutech trhoch TGE

RDBg RDNiBg RTTg

Objemy a ceny vaacuteženeacute priemernyacutem dennyacutem obratom obchodov na RDNg I-IX 2014 nasledujuacuteceho dňa dosiahli na trhu obraty zemnyacutem plynom v obdobiacute I-IX2014 hodnotu 18 TWh Cena vaacuteženaacute priemernyacutem dennyacutem obratomobchodov s plynom za toto obdobie na RDNg činila 8348 PLNMWh

11119 zł

10381 zł9787 zł

8957 zł

8285 zł

7324 zł 7063 zł7591 zł

9277 zł

0

100

200

300

400

500

600

700

800

000 zł

2000 zł

4000 zł

6000 zł

8000 zł

10000 zł

12000 zł

sty-14 lut-14 mar-14 kwi-14 maj-14 cze-14 lip-14 sie-14 wrz-14

tis MWh

Likvidita kontraktov na RTTg I-IX 2014 Na komoditnom termiacutenovom trhu v rozsahu inštrumentov na plyn činilcelkovyacute objem obratu 62 TWh

0

2000

4000

6000

8000

10000

12000

14000

16000

sty-14 lut-14 mar-14 kwi-14 maj-14 cze-14 lip-14 sie-14 wrz-14

tis MWh

RTTg - likvidita komoditnyacutech termiacutenovyacutech inštrumentov na plyn

Tydzień

Miesiąc

Kwartał

Sezon

Rok

Ponuka TGE Plynaacuterenskyacute trh

Komoditnyacute termiacutenovyacute trh

bull Kontinuaacutelne obchodovanie od 800 do 1400 pracovneacute dni aukcie

bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu

bull Na RTT suacute dostupneacute tyacuteždňoveacute inštrumenty (GAS_BASE-W-YYY)

bull mesačneacute (GAS_BASE_M) štvrťročneacute (GAS_BASE_Q) ročneacute(GAS_BASE_Y) a sezoacutenne (GAS_BASE_S-S GAS_BASE_S-W)

bull Ročneacute a štvrťročneacute Inštrumenty suacute deleneacute nasledujuacutecim spocircsobom

bull ročnyacute inštrument - na štyri štvrťročneacute

bull štvrťročnyacute inštrument - na tri mesačneacute

Rozdelenie termiacutenovyacutech kontraktov na plyn

GAS_Y_2014

Q1 Q2 Q1 Q1

M1 M1 M1

Aukcie plynu

bull Suacute vykonaacutevaneacute na naacutevrh uchaacutedzača ktoryacute akceptuje Predstavenstvo TGE

bull Žiadosť je nutneacute podať najneskocircr 7 dniacute pred navrhovanou lehotou jemožnosť ho vziať spaumlť najneskocircr 2 dni pred lehotou aktualizovanyacute o novyacutelimit ceny ndash najneskocircr 1 deň pred lehotou

bull Aukcia je platnaacute ak bude uzavretyacutech minimum 100 kontraktov

bull Limit ceny neuvaacutedza TGE verejne

bull Uacutečastniacuteci aukcie mocircžu podaacutevať naacutekupnyacute priacutekaz (aukcia predaja) alebopredajnyacute priacutekaz (aukcia naacutekupu)

bull V rozhodnutej aukcii je transakčnou cenou cena uvedenaacute v priacutekazeuacutečastniacuteka aukcie

Plynaacuterensky trh nasledujuacuteceho dňa ndash RDNg

bull Inštrumenty typu GAS_BASE a GAS_WEEKEND

bull Určenie jednotneacuteho kurzu (fixing) o 915 hod kontinuaacutelne obchodovanie od916 do 1300

bull Viacutekendovyacute inštrument je koacutetovanyacute behom dvoch dniacute vo štvrtok a piatok

bull 1 kontrakt zodpovedaacute dodaacutevke 1 MWh plynu v každej hodine dňa dodaacutevky(ďalšie hodiny od 0600 hod daneacuteho dňa do 0600 dňa nasledujuacuteceho priviacutekendovom inštrumente - od 600 v sobotu do 600 v pondelok

bull Minimaacutelna cena 001 zł cena maximaacutelna 150000 zł

bull Portfoacuteliaacutem členov burzy suacute priradeneacute koacutedy zadaacutevateľa prenosovej služby

bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu

bull Burza hlaacutesi OSP transakcie ktoreacute majuacute byť vykonaneacute

Plynaacuterenskyacute trh daneacuteho dňa ndash RDBg

bull Obrat je vedenyacute ku dňu dodaacutevky v rozmedziacute od 800 do 1330

bull Koacutetovania suacute vedeneacute každyacute deň v systeacuteme kontinuaacutelneho obchodovania

bull Koacutetovania suacute vedeneacute na 24 hodinovyacutech inštrumentoch Koniec koacutetovaniainštrumentu nastane 25hod pred zahaacutejeniacutem obdobia dodaacutevky naprinštrument s dodaacutevkou v rozmedziacute od 1100 do 1200 bude koacutetovanyacute do830

bull Informaacutecie o uzavretyacutech transakciaacutech suacute hlaacuteseneacute každuacute hodinu(renominaacutecie) do GAZ-SYSTEM-u

bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu

Liberalizaacutecia plynaacuterenskeacuteho trhu v Poľsku Vyacutezvy

Realizaacutecia burzoveacuteho plynaacuterenskeacuteho obligo

Stezka ako docircjsť do uacuterovne 55

Nasledujuacutece kroky k plnej liberalizaacutecii plynaacuterenskeacuteho trhu

bull Deregulaacutecia cien plynu pre inštitucionaacutelnych klientov a v ďalšej perspektiacuteve uacuteplne zrušenie regulaacutecie sadzieb pre plyn

bull Slobodnyacute priacutestup k infraštruktuacutere import ndash export

bull Možnosť zmeny predajcu alebo čiastočneacute vypovedanie zmluvy

bull Možnosť ďalšieho predaja plynu cez virtuaacutelne stredisko

bull Zmena nariadenia o diverzifikaacutecii dodaacutevok zaacutekona o zaacutesobaacutech

Plynaacuterenskeacute Obligo sa tyacuteka predaja vysoko metaacutenoveacuteho plynu zavaacutedzaneacuteho doprenosovej siete z importu a ťažby

do konca roku 2013 30

v roku 2014

40

dňa 1 1 2015

55

Podpora procesu liberalizaacutecie plynaacuterenskeacuteho trhu

bull Noveacute produkty a inštrumenty ndash plynaacuterenskyacute trh na TGE je rozviacutejanyacutedoplňovaniacutem ponuky TGE podľa očakaacutevaniacute uacutečastniacutekov trhu tuzemskyacutech ajmedzinaacuterodnyacutech Noveacute produkty a burzoveacute inštrumenty suacute zavaacutedzaneacute pokonzultaacuteciaacutech s uacutečastniacutekmi trhu

bull Poradenskaacute rola - TGE priebežne monitoruje plynaacuterenskyacute trh a konzultuje suacutečastniacutekmi trhu Za uacutečelom udržania staacutelej komunikaacutecie vytvoril TGE pripredstavenstve TGE VyacuteborKomiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhuKomitet RynkuGazu V jeho raacutemci sa konajuacute pravidelneacute stretnutia a workshopy soperaacutetormi a zaacutestupcami inštituacuteciiacute spojenyacutech s plynaacuterenskyacutem trhom

bull Lobbing - TGE sa aktiacutevne zuacutečastňuje praacutec spojenyacutech s odstraacuteneniacutemlegislatiacutevnych barieacuter spolupraacutecou so zaacutestupcami ministerstva hospodaacuterstvaUacuteradu regulaacutecie energetiky Foacuterum odberateľov energetickej energie a plynua Hospodaacuterskej komory plynaacuterenstva

Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu ndash poradenskyacute orgaacuten TGE

bull TGE odpovedajuacutec na potrebu uacutečastniacutekov trhu založila dňa 30 maacuteja 2014Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu pri Komoditnej burze s energiou SA

bull Komiteacutet je poradenskyacutem orgaacutenom v rozsahu burzoveacuteho rozvoja obratuplynom TGE SA ktoryacute sa skladaacute zo zaacutestupcov okrem ineacuteho členov burzyTGE IRGiT

bull Komiteacutet ako teleso expertov mocircže prezentovať naacutezory uacutečastniacutekovburzoveacuteho plynaacuterenskeacuteho trhu pred URE MG KE

bull Komiteacutet spolu organizuje cyklus workshopov uacutečastniacutekov plynaacuterenskeacuteho trhuvysvetľujuacuteci detailneacute otaacutezky spojeneacute s obratom zemnyacutem plynom v Poľsku

bull Analogickeacute poradenskeacute telesaacute suacute tvoreneacute v inyacutech euroacutepskych burzaacutech splynom okrem ineacuteho v španielskom Iberian Gas Hub

Burzovaacute Informačnaacute Platforma ndash docircležityacute element budovania transparentneacuteho trhu s energiou

Informaacutecie servisov TGE suacute aktualizovaneacute priebežne za uacutečelomzvuacutečšenia transparetnosti i aktivity uacutečastniacutekov trhu

Rozsah informaacuteciiacutebull Informaacutecia o trhoch s elektrickou

energiou na TGEbull Informaacutecia o plaacutenovanej a skutočnej

generaacuteciibull Informaacutecia o potrebaacutech systeacutemubull Informaacutecia o medzinaacuterodnej vyacutemenebull Aktuaacutelne informaacutecie o plaacutenovanyacutech a

aktuaacutelnych vypnutiachbull Informaacutecia o vyacuterobnyacutech vyacutekonoch s

rozdeleniacutem na zdroje

Kompletnyacute informačnyacute kolektiacutevV zloženiacute kolektiacutevu suacute členovia

bull URE PSE Tauron PE PKP EnergetykaVattenfall PGE Zespoacuteł Elektrowni Pątnoacutewndash Adamoacutew ndash Konin SA TOE TowarzystwoGospodarcze Polskie Elektrownie FOEiG

Burzovaacute informačnaacute platforma Giełdowa Platforma Informacyjna

bull GPI je pripravenaacute zverejniť informaacutecie v raacutemci povinnosti v zmyslenariadenia REMIT

bull TGE sa bude uchaacutedzať o štatuacutet RIS (Regulated Information Service) aRRM (Regulated Reporting Mechanism) v ACER

bull TGE sa zuacutečastňuje vyhotovenia systeacutemu Architecture of IntegratedInformation Systems (bdquoARISrdquo) ndash platforma ACER pre raportovanietransakčnyacutech uacutedajov

bull 18 marca 2014 sa v Euroacutepskom parlamente konala prezentaacutecia Burzovejinformačnej platformy

bull Boli zahaacutejeneacute praacutece spojeneacute s platformou pre plynaacuterenskyacute trh ndash GPI gazplaacutenovanyacute štart rok 2015

Finančnyacute trh

TGE mieni v roku 2016 ponuacuteknuť kontrakty futures na index cien zemneacuteho plynu (finančneacute kontrakty peňažne zuacutečtovaneacute)

Spustenie finančneacuteho trhu posilniacute postavenie TGE v regioacutene

bull Splnenie očakaacutevaniacute členov TGE investorov odberateľov a finančnyacutech inštituacuteciiacutebull Prirodzeneacute doplnenie produktovej ponuky TGEbull Motiacutevy pocircsobenia na trhu

- Transakcie zabezpečujuacutece arbitraacutežne špekulačneacutebull Spustenie finančneacuteho trhu je spojeneacute s uacutečasťou novyacutech subjektov z

finančneacuteho odvetvia investorovbull TGE predstaviacute realizačneacute plaacuteny finančneacuteho trhu po akceptaacutecii KNF a

porozumeniacute s uacutečastniacutekmi trhu

Plynaacuterenskeacute trhy na TGE v roku 2014 - efekt realizaacutecie zavedeneacuteho obliga Celkovyacute objem všetkyacutech transakciiacute na trhoch s plynom v obdobiacute od januaacutera -septembra 2014 činil 64 TWh (58 mld m3 zemneacuteho plynu)

-

1000

2000

3000

4000

5000

6000

7000

Styczeń 14 Luty 14 Marzec 14 Kwiecień 14 Maj 14 Czewiec 14 Lipiec 14 Sierpień 14 Wrzesień 14 Całkowitywolumen

obrotu

TWh

Prehľad zahrnuje tiež kontrakty s dodaacutevkou v nasledujuacutecich rokoch

Celkovyacute objem obratu v roku 2014 na všetkyacutech plynaacuterenskyacutech trhoch TGE

RDBg RDNiBg RTTg

Objemy a ceny vaacuteženeacute priemernyacutem dennyacutem obratom obchodov na RDNg I-IX 2014 nasledujuacuteceho dňa dosiahli na trhu obraty zemnyacutem plynom v obdobiacute I-IX2014 hodnotu 18 TWh Cena vaacuteženaacute priemernyacutem dennyacutem obratomobchodov s plynom za toto obdobie na RDNg činila 8348 PLNMWh

11119 zł

10381 zł9787 zł

8957 zł

8285 zł

7324 zł 7063 zł7591 zł

9277 zł

0

100

200

300

400

500

600

700

800

000 zł

2000 zł

4000 zł

6000 zł

8000 zł

10000 zł

12000 zł

sty-14 lut-14 mar-14 kwi-14 maj-14 cze-14 lip-14 sie-14 wrz-14

tis MWh

Likvidita kontraktov na RTTg I-IX 2014 Na komoditnom termiacutenovom trhu v rozsahu inštrumentov na plyn činilcelkovyacute objem obratu 62 TWh

0

2000

4000

6000

8000

10000

12000

14000

16000

sty-14 lut-14 mar-14 kwi-14 maj-14 cze-14 lip-14 sie-14 wrz-14

tis MWh

RTTg - likvidita komoditnyacutech termiacutenovyacutech inštrumentov na plyn

Tydzień

Miesiąc

Kwartał

Sezon

Rok

Ponuka TGE Plynaacuterenskyacute trh

Komoditnyacute termiacutenovyacute trh

bull Kontinuaacutelne obchodovanie od 800 do 1400 pracovneacute dni aukcie

bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu

bull Na RTT suacute dostupneacute tyacuteždňoveacute inštrumenty (GAS_BASE-W-YYY)

bull mesačneacute (GAS_BASE_M) štvrťročneacute (GAS_BASE_Q) ročneacute(GAS_BASE_Y) a sezoacutenne (GAS_BASE_S-S GAS_BASE_S-W)

bull Ročneacute a štvrťročneacute Inštrumenty suacute deleneacute nasledujuacutecim spocircsobom

bull ročnyacute inštrument - na štyri štvrťročneacute

bull štvrťročnyacute inštrument - na tri mesačneacute

Rozdelenie termiacutenovyacutech kontraktov na plyn

GAS_Y_2014

Q1 Q2 Q1 Q1

M1 M1 M1

Aukcie plynu

bull Suacute vykonaacutevaneacute na naacutevrh uchaacutedzača ktoryacute akceptuje Predstavenstvo TGE

bull Žiadosť je nutneacute podať najneskocircr 7 dniacute pred navrhovanou lehotou jemožnosť ho vziať spaumlť najneskocircr 2 dni pred lehotou aktualizovanyacute o novyacutelimit ceny ndash najneskocircr 1 deň pred lehotou

bull Aukcia je platnaacute ak bude uzavretyacutech minimum 100 kontraktov

bull Limit ceny neuvaacutedza TGE verejne

bull Uacutečastniacuteci aukcie mocircžu podaacutevať naacutekupnyacute priacutekaz (aukcia predaja) alebopredajnyacute priacutekaz (aukcia naacutekupu)

bull V rozhodnutej aukcii je transakčnou cenou cena uvedenaacute v priacutekazeuacutečastniacuteka aukcie

Plynaacuterensky trh nasledujuacuteceho dňa ndash RDNg

bull Inštrumenty typu GAS_BASE a GAS_WEEKEND

bull Určenie jednotneacuteho kurzu (fixing) o 915 hod kontinuaacutelne obchodovanie od916 do 1300

bull Viacutekendovyacute inštrument je koacutetovanyacute behom dvoch dniacute vo štvrtok a piatok

bull 1 kontrakt zodpovedaacute dodaacutevke 1 MWh plynu v každej hodine dňa dodaacutevky(ďalšie hodiny od 0600 hod daneacuteho dňa do 0600 dňa nasledujuacuteceho priviacutekendovom inštrumente - od 600 v sobotu do 600 v pondelok

bull Minimaacutelna cena 001 zł cena maximaacutelna 150000 zł

bull Portfoacuteliaacutem členov burzy suacute priradeneacute koacutedy zadaacutevateľa prenosovej služby

bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu

bull Burza hlaacutesi OSP transakcie ktoreacute majuacute byť vykonaneacute

Plynaacuterenskyacute trh daneacuteho dňa ndash RDBg

bull Obrat je vedenyacute ku dňu dodaacutevky v rozmedziacute od 800 do 1330

bull Koacutetovania suacute vedeneacute každyacute deň v systeacuteme kontinuaacutelneho obchodovania

bull Koacutetovania suacute vedeneacute na 24 hodinovyacutech inštrumentoch Koniec koacutetovaniainštrumentu nastane 25hod pred zahaacutejeniacutem obdobia dodaacutevky naprinštrument s dodaacutevkou v rozmedziacute od 1100 do 1200 bude koacutetovanyacute do830

bull Informaacutecie o uzavretyacutech transakciaacutech suacute hlaacuteseneacute každuacute hodinu(renominaacutecie) do GAZ-SYSTEM-u

bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu

Liberalizaacutecia plynaacuterenskeacuteho trhu v Poľsku Vyacutezvy

Realizaacutecia burzoveacuteho plynaacuterenskeacuteho obligo

Stezka ako docircjsť do uacuterovne 55

Nasledujuacutece kroky k plnej liberalizaacutecii plynaacuterenskeacuteho trhu

bull Deregulaacutecia cien plynu pre inštitucionaacutelnych klientov a v ďalšej perspektiacuteve uacuteplne zrušenie regulaacutecie sadzieb pre plyn

bull Slobodnyacute priacutestup k infraštruktuacutere import ndash export

bull Možnosť zmeny predajcu alebo čiastočneacute vypovedanie zmluvy

bull Možnosť ďalšieho predaja plynu cez virtuaacutelne stredisko

bull Zmena nariadenia o diverzifikaacutecii dodaacutevok zaacutekona o zaacutesobaacutech

Plynaacuterenskeacute Obligo sa tyacuteka predaja vysoko metaacutenoveacuteho plynu zavaacutedzaneacuteho doprenosovej siete z importu a ťažby

do konca roku 2013 30

v roku 2014

40

dňa 1 1 2015

55

Podpora procesu liberalizaacutecie plynaacuterenskeacuteho trhu

bull Noveacute produkty a inštrumenty ndash plynaacuterenskyacute trh na TGE je rozviacutejanyacutedoplňovaniacutem ponuky TGE podľa očakaacutevaniacute uacutečastniacutekov trhu tuzemskyacutech ajmedzinaacuterodnyacutech Noveacute produkty a burzoveacute inštrumenty suacute zavaacutedzaneacute pokonzultaacuteciaacutech s uacutečastniacutekmi trhu

bull Poradenskaacute rola - TGE priebežne monitoruje plynaacuterenskyacute trh a konzultuje suacutečastniacutekmi trhu Za uacutečelom udržania staacutelej komunikaacutecie vytvoril TGE pripredstavenstve TGE VyacuteborKomiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhuKomitet RynkuGazu V jeho raacutemci sa konajuacute pravidelneacute stretnutia a workshopy soperaacutetormi a zaacutestupcami inštituacuteciiacute spojenyacutech s plynaacuterenskyacutem trhom

bull Lobbing - TGE sa aktiacutevne zuacutečastňuje praacutec spojenyacutech s odstraacuteneniacutemlegislatiacutevnych barieacuter spolupraacutecou so zaacutestupcami ministerstva hospodaacuterstvaUacuteradu regulaacutecie energetiky Foacuterum odberateľov energetickej energie a plynua Hospodaacuterskej komory plynaacuterenstva

Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu ndash poradenskyacute orgaacuten TGE

bull TGE odpovedajuacutec na potrebu uacutečastniacutekov trhu založila dňa 30 maacuteja 2014Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu pri Komoditnej burze s energiou SA

bull Komiteacutet je poradenskyacutem orgaacutenom v rozsahu burzoveacuteho rozvoja obratuplynom TGE SA ktoryacute sa skladaacute zo zaacutestupcov okrem ineacuteho členov burzyTGE IRGiT

bull Komiteacutet ako teleso expertov mocircže prezentovať naacutezory uacutečastniacutekovburzoveacuteho plynaacuterenskeacuteho trhu pred URE MG KE

bull Komiteacutet spolu organizuje cyklus workshopov uacutečastniacutekov plynaacuterenskeacuteho trhuvysvetľujuacuteci detailneacute otaacutezky spojeneacute s obratom zemnyacutem plynom v Poľsku

bull Analogickeacute poradenskeacute telesaacute suacute tvoreneacute v inyacutech euroacutepskych burzaacutech splynom okrem ineacuteho v španielskom Iberian Gas Hub

Burzovaacute Informačnaacute Platforma ndash docircležityacute element budovania transparentneacuteho trhu s energiou

Informaacutecie servisov TGE suacute aktualizovaneacute priebežne za uacutečelomzvuacutečšenia transparetnosti i aktivity uacutečastniacutekov trhu

Rozsah informaacuteciiacutebull Informaacutecia o trhoch s elektrickou

energiou na TGEbull Informaacutecia o plaacutenovanej a skutočnej

generaacuteciibull Informaacutecia o potrebaacutech systeacutemubull Informaacutecia o medzinaacuterodnej vyacutemenebull Aktuaacutelne informaacutecie o plaacutenovanyacutech a

aktuaacutelnych vypnutiachbull Informaacutecia o vyacuterobnyacutech vyacutekonoch s

rozdeleniacutem na zdroje

Kompletnyacute informačnyacute kolektiacutevV zloženiacute kolektiacutevu suacute členovia

bull URE PSE Tauron PE PKP EnergetykaVattenfall PGE Zespoacuteł Elektrowni Pątnoacutewndash Adamoacutew ndash Konin SA TOE TowarzystwoGospodarcze Polskie Elektrownie FOEiG

Burzovaacute informačnaacute platforma Giełdowa Platforma Informacyjna

bull GPI je pripravenaacute zverejniť informaacutecie v raacutemci povinnosti v zmyslenariadenia REMIT

bull TGE sa bude uchaacutedzať o štatuacutet RIS (Regulated Information Service) aRRM (Regulated Reporting Mechanism) v ACER

bull TGE sa zuacutečastňuje vyhotovenia systeacutemu Architecture of IntegratedInformation Systems (bdquoARISrdquo) ndash platforma ACER pre raportovanietransakčnyacutech uacutedajov

bull 18 marca 2014 sa v Euroacutepskom parlamente konala prezentaacutecia Burzovejinformačnej platformy

bull Boli zahaacutejeneacute praacutece spojeneacute s platformou pre plynaacuterenskyacute trh ndash GPI gazplaacutenovanyacute štart rok 2015

Finančnyacute trh

TGE mieni v roku 2016 ponuacuteknuť kontrakty futures na index cien zemneacuteho plynu (finančneacute kontrakty peňažne zuacutečtovaneacute)

Spustenie finančneacuteho trhu posilniacute postavenie TGE v regioacutene

bull Splnenie očakaacutevaniacute členov TGE investorov odberateľov a finančnyacutech inštituacuteciiacutebull Prirodzeneacute doplnenie produktovej ponuky TGEbull Motiacutevy pocircsobenia na trhu

- Transakcie zabezpečujuacutece arbitraacutežne špekulačneacutebull Spustenie finančneacuteho trhu je spojeneacute s uacutečasťou novyacutech subjektov z

finančneacuteho odvetvia investorovbull TGE predstaviacute realizačneacute plaacuteny finančneacuteho trhu po akceptaacutecii KNF a

porozumeniacute s uacutečastniacutekmi trhu

Objemy a ceny vaacuteženeacute priemernyacutem dennyacutem obratom obchodov na RDNg I-IX 2014 nasledujuacuteceho dňa dosiahli na trhu obraty zemnyacutem plynom v obdobiacute I-IX2014 hodnotu 18 TWh Cena vaacuteženaacute priemernyacutem dennyacutem obratomobchodov s plynom za toto obdobie na RDNg činila 8348 PLNMWh

11119 zł

10381 zł9787 zł

8957 zł

8285 zł

7324 zł 7063 zł7591 zł

9277 zł

0

100

200

300

400

500

600

700

800

000 zł

2000 zł

4000 zł

6000 zł

8000 zł

10000 zł

12000 zł

sty-14 lut-14 mar-14 kwi-14 maj-14 cze-14 lip-14 sie-14 wrz-14

tis MWh

Likvidita kontraktov na RTTg I-IX 2014 Na komoditnom termiacutenovom trhu v rozsahu inštrumentov na plyn činilcelkovyacute objem obratu 62 TWh

0

2000

4000

6000

8000

10000

12000

14000

16000

sty-14 lut-14 mar-14 kwi-14 maj-14 cze-14 lip-14 sie-14 wrz-14

tis MWh

RTTg - likvidita komoditnyacutech termiacutenovyacutech inštrumentov na plyn

Tydzień

Miesiąc

Kwartał

Sezon

Rok

Ponuka TGE Plynaacuterenskyacute trh

Komoditnyacute termiacutenovyacute trh

bull Kontinuaacutelne obchodovanie od 800 do 1400 pracovneacute dni aukcie

bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu

bull Na RTT suacute dostupneacute tyacuteždňoveacute inštrumenty (GAS_BASE-W-YYY)

bull mesačneacute (GAS_BASE_M) štvrťročneacute (GAS_BASE_Q) ročneacute(GAS_BASE_Y) a sezoacutenne (GAS_BASE_S-S GAS_BASE_S-W)

bull Ročneacute a štvrťročneacute Inštrumenty suacute deleneacute nasledujuacutecim spocircsobom

bull ročnyacute inštrument - na štyri štvrťročneacute

bull štvrťročnyacute inštrument - na tri mesačneacute

Rozdelenie termiacutenovyacutech kontraktov na plyn

GAS_Y_2014

Q1 Q2 Q1 Q1

M1 M1 M1

Aukcie plynu

bull Suacute vykonaacutevaneacute na naacutevrh uchaacutedzača ktoryacute akceptuje Predstavenstvo TGE

bull Žiadosť je nutneacute podať najneskocircr 7 dniacute pred navrhovanou lehotou jemožnosť ho vziať spaumlť najneskocircr 2 dni pred lehotou aktualizovanyacute o novyacutelimit ceny ndash najneskocircr 1 deň pred lehotou

bull Aukcia je platnaacute ak bude uzavretyacutech minimum 100 kontraktov

bull Limit ceny neuvaacutedza TGE verejne

bull Uacutečastniacuteci aukcie mocircžu podaacutevať naacutekupnyacute priacutekaz (aukcia predaja) alebopredajnyacute priacutekaz (aukcia naacutekupu)

bull V rozhodnutej aukcii je transakčnou cenou cena uvedenaacute v priacutekazeuacutečastniacuteka aukcie

Plynaacuterensky trh nasledujuacuteceho dňa ndash RDNg

bull Inštrumenty typu GAS_BASE a GAS_WEEKEND

bull Určenie jednotneacuteho kurzu (fixing) o 915 hod kontinuaacutelne obchodovanie od916 do 1300

bull Viacutekendovyacute inštrument je koacutetovanyacute behom dvoch dniacute vo štvrtok a piatok

bull 1 kontrakt zodpovedaacute dodaacutevke 1 MWh plynu v každej hodine dňa dodaacutevky(ďalšie hodiny od 0600 hod daneacuteho dňa do 0600 dňa nasledujuacuteceho priviacutekendovom inštrumente - od 600 v sobotu do 600 v pondelok

bull Minimaacutelna cena 001 zł cena maximaacutelna 150000 zł

bull Portfoacuteliaacutem členov burzy suacute priradeneacute koacutedy zadaacutevateľa prenosovej služby

bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu

bull Burza hlaacutesi OSP transakcie ktoreacute majuacute byť vykonaneacute

Plynaacuterenskyacute trh daneacuteho dňa ndash RDBg

bull Obrat je vedenyacute ku dňu dodaacutevky v rozmedziacute od 800 do 1330

bull Koacutetovania suacute vedeneacute každyacute deň v systeacuteme kontinuaacutelneho obchodovania

bull Koacutetovania suacute vedeneacute na 24 hodinovyacutech inštrumentoch Koniec koacutetovaniainštrumentu nastane 25hod pred zahaacutejeniacutem obdobia dodaacutevky naprinštrument s dodaacutevkou v rozmedziacute od 1100 do 1200 bude koacutetovanyacute do830

bull Informaacutecie o uzavretyacutech transakciaacutech suacute hlaacuteseneacute každuacute hodinu(renominaacutecie) do GAZ-SYSTEM-u

bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu

Liberalizaacutecia plynaacuterenskeacuteho trhu v Poľsku Vyacutezvy

Realizaacutecia burzoveacuteho plynaacuterenskeacuteho obligo

Stezka ako docircjsť do uacuterovne 55

Nasledujuacutece kroky k plnej liberalizaacutecii plynaacuterenskeacuteho trhu

bull Deregulaacutecia cien plynu pre inštitucionaacutelnych klientov a v ďalšej perspektiacuteve uacuteplne zrušenie regulaacutecie sadzieb pre plyn

bull Slobodnyacute priacutestup k infraštruktuacutere import ndash export

bull Možnosť zmeny predajcu alebo čiastočneacute vypovedanie zmluvy

bull Možnosť ďalšieho predaja plynu cez virtuaacutelne stredisko

bull Zmena nariadenia o diverzifikaacutecii dodaacutevok zaacutekona o zaacutesobaacutech

Plynaacuterenskeacute Obligo sa tyacuteka predaja vysoko metaacutenoveacuteho plynu zavaacutedzaneacuteho doprenosovej siete z importu a ťažby

do konca roku 2013 30

v roku 2014

40

dňa 1 1 2015

55

Podpora procesu liberalizaacutecie plynaacuterenskeacuteho trhu

bull Noveacute produkty a inštrumenty ndash plynaacuterenskyacute trh na TGE je rozviacutejanyacutedoplňovaniacutem ponuky TGE podľa očakaacutevaniacute uacutečastniacutekov trhu tuzemskyacutech ajmedzinaacuterodnyacutech Noveacute produkty a burzoveacute inštrumenty suacute zavaacutedzaneacute pokonzultaacuteciaacutech s uacutečastniacutekmi trhu

bull Poradenskaacute rola - TGE priebežne monitoruje plynaacuterenskyacute trh a konzultuje suacutečastniacutekmi trhu Za uacutečelom udržania staacutelej komunikaacutecie vytvoril TGE pripredstavenstve TGE VyacuteborKomiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhuKomitet RynkuGazu V jeho raacutemci sa konajuacute pravidelneacute stretnutia a workshopy soperaacutetormi a zaacutestupcami inštituacuteciiacute spojenyacutech s plynaacuterenskyacutem trhom

bull Lobbing - TGE sa aktiacutevne zuacutečastňuje praacutec spojenyacutech s odstraacuteneniacutemlegislatiacutevnych barieacuter spolupraacutecou so zaacutestupcami ministerstva hospodaacuterstvaUacuteradu regulaacutecie energetiky Foacuterum odberateľov energetickej energie a plynua Hospodaacuterskej komory plynaacuterenstva

Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu ndash poradenskyacute orgaacuten TGE

bull TGE odpovedajuacutec na potrebu uacutečastniacutekov trhu založila dňa 30 maacuteja 2014Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu pri Komoditnej burze s energiou SA

bull Komiteacutet je poradenskyacutem orgaacutenom v rozsahu burzoveacuteho rozvoja obratuplynom TGE SA ktoryacute sa skladaacute zo zaacutestupcov okrem ineacuteho členov burzyTGE IRGiT

bull Komiteacutet ako teleso expertov mocircže prezentovať naacutezory uacutečastniacutekovburzoveacuteho plynaacuterenskeacuteho trhu pred URE MG KE

bull Komiteacutet spolu organizuje cyklus workshopov uacutečastniacutekov plynaacuterenskeacuteho trhuvysvetľujuacuteci detailneacute otaacutezky spojeneacute s obratom zemnyacutem plynom v Poľsku

bull Analogickeacute poradenskeacute telesaacute suacute tvoreneacute v inyacutech euroacutepskych burzaacutech splynom okrem ineacuteho v španielskom Iberian Gas Hub

Burzovaacute Informačnaacute Platforma ndash docircležityacute element budovania transparentneacuteho trhu s energiou

Informaacutecie servisov TGE suacute aktualizovaneacute priebežne za uacutečelomzvuacutečšenia transparetnosti i aktivity uacutečastniacutekov trhu

Rozsah informaacuteciiacutebull Informaacutecia o trhoch s elektrickou

energiou na TGEbull Informaacutecia o plaacutenovanej a skutočnej

generaacuteciibull Informaacutecia o potrebaacutech systeacutemubull Informaacutecia o medzinaacuterodnej vyacutemenebull Aktuaacutelne informaacutecie o plaacutenovanyacutech a

aktuaacutelnych vypnutiachbull Informaacutecia o vyacuterobnyacutech vyacutekonoch s

rozdeleniacutem na zdroje

Kompletnyacute informačnyacute kolektiacutevV zloženiacute kolektiacutevu suacute členovia

bull URE PSE Tauron PE PKP EnergetykaVattenfall PGE Zespoacuteł Elektrowni Pątnoacutewndash Adamoacutew ndash Konin SA TOE TowarzystwoGospodarcze Polskie Elektrownie FOEiG

Burzovaacute informačnaacute platforma Giełdowa Platforma Informacyjna

bull GPI je pripravenaacute zverejniť informaacutecie v raacutemci povinnosti v zmyslenariadenia REMIT

bull TGE sa bude uchaacutedzať o štatuacutet RIS (Regulated Information Service) aRRM (Regulated Reporting Mechanism) v ACER

bull TGE sa zuacutečastňuje vyhotovenia systeacutemu Architecture of IntegratedInformation Systems (bdquoARISrdquo) ndash platforma ACER pre raportovanietransakčnyacutech uacutedajov

bull 18 marca 2014 sa v Euroacutepskom parlamente konala prezentaacutecia Burzovejinformačnej platformy

bull Boli zahaacutejeneacute praacutece spojeneacute s platformou pre plynaacuterenskyacute trh ndash GPI gazplaacutenovanyacute štart rok 2015

Finančnyacute trh

TGE mieni v roku 2016 ponuacuteknuť kontrakty futures na index cien zemneacuteho plynu (finančneacute kontrakty peňažne zuacutečtovaneacute)

Spustenie finančneacuteho trhu posilniacute postavenie TGE v regioacutene

bull Splnenie očakaacutevaniacute členov TGE investorov odberateľov a finančnyacutech inštituacuteciiacutebull Prirodzeneacute doplnenie produktovej ponuky TGEbull Motiacutevy pocircsobenia na trhu

- Transakcie zabezpečujuacutece arbitraacutežne špekulačneacutebull Spustenie finančneacuteho trhu je spojeneacute s uacutečasťou novyacutech subjektov z

finančneacuteho odvetvia investorovbull TGE predstaviacute realizačneacute plaacuteny finančneacuteho trhu po akceptaacutecii KNF a

porozumeniacute s uacutečastniacutekmi trhu

Likvidita kontraktov na RTTg I-IX 2014 Na komoditnom termiacutenovom trhu v rozsahu inštrumentov na plyn činilcelkovyacute objem obratu 62 TWh

0

2000

4000

6000

8000

10000

12000

14000

16000

sty-14 lut-14 mar-14 kwi-14 maj-14 cze-14 lip-14 sie-14 wrz-14

tis MWh

RTTg - likvidita komoditnyacutech termiacutenovyacutech inštrumentov na plyn

Tydzień

Miesiąc

Kwartał

Sezon

Rok

Ponuka TGE Plynaacuterenskyacute trh

Komoditnyacute termiacutenovyacute trh

bull Kontinuaacutelne obchodovanie od 800 do 1400 pracovneacute dni aukcie

bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu

bull Na RTT suacute dostupneacute tyacuteždňoveacute inštrumenty (GAS_BASE-W-YYY)

bull mesačneacute (GAS_BASE_M) štvrťročneacute (GAS_BASE_Q) ročneacute(GAS_BASE_Y) a sezoacutenne (GAS_BASE_S-S GAS_BASE_S-W)

bull Ročneacute a štvrťročneacute Inštrumenty suacute deleneacute nasledujuacutecim spocircsobom

bull ročnyacute inštrument - na štyri štvrťročneacute

bull štvrťročnyacute inštrument - na tri mesačneacute

Rozdelenie termiacutenovyacutech kontraktov na plyn

GAS_Y_2014

Q1 Q2 Q1 Q1

M1 M1 M1

Aukcie plynu

bull Suacute vykonaacutevaneacute na naacutevrh uchaacutedzača ktoryacute akceptuje Predstavenstvo TGE

bull Žiadosť je nutneacute podať najneskocircr 7 dniacute pred navrhovanou lehotou jemožnosť ho vziať spaumlť najneskocircr 2 dni pred lehotou aktualizovanyacute o novyacutelimit ceny ndash najneskocircr 1 deň pred lehotou

bull Aukcia je platnaacute ak bude uzavretyacutech minimum 100 kontraktov

bull Limit ceny neuvaacutedza TGE verejne

bull Uacutečastniacuteci aukcie mocircžu podaacutevať naacutekupnyacute priacutekaz (aukcia predaja) alebopredajnyacute priacutekaz (aukcia naacutekupu)

bull V rozhodnutej aukcii je transakčnou cenou cena uvedenaacute v priacutekazeuacutečastniacuteka aukcie

Plynaacuterensky trh nasledujuacuteceho dňa ndash RDNg

bull Inštrumenty typu GAS_BASE a GAS_WEEKEND

bull Určenie jednotneacuteho kurzu (fixing) o 915 hod kontinuaacutelne obchodovanie od916 do 1300

bull Viacutekendovyacute inštrument je koacutetovanyacute behom dvoch dniacute vo štvrtok a piatok

bull 1 kontrakt zodpovedaacute dodaacutevke 1 MWh plynu v každej hodine dňa dodaacutevky(ďalšie hodiny od 0600 hod daneacuteho dňa do 0600 dňa nasledujuacuteceho priviacutekendovom inštrumente - od 600 v sobotu do 600 v pondelok

bull Minimaacutelna cena 001 zł cena maximaacutelna 150000 zł

bull Portfoacuteliaacutem členov burzy suacute priradeneacute koacutedy zadaacutevateľa prenosovej služby

bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu

bull Burza hlaacutesi OSP transakcie ktoreacute majuacute byť vykonaneacute

Plynaacuterenskyacute trh daneacuteho dňa ndash RDBg

bull Obrat je vedenyacute ku dňu dodaacutevky v rozmedziacute od 800 do 1330

bull Koacutetovania suacute vedeneacute každyacute deň v systeacuteme kontinuaacutelneho obchodovania

bull Koacutetovania suacute vedeneacute na 24 hodinovyacutech inštrumentoch Koniec koacutetovaniainštrumentu nastane 25hod pred zahaacutejeniacutem obdobia dodaacutevky naprinštrument s dodaacutevkou v rozmedziacute od 1100 do 1200 bude koacutetovanyacute do830

bull Informaacutecie o uzavretyacutech transakciaacutech suacute hlaacuteseneacute každuacute hodinu(renominaacutecie) do GAZ-SYSTEM-u

bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu

Liberalizaacutecia plynaacuterenskeacuteho trhu v Poľsku Vyacutezvy

Realizaacutecia burzoveacuteho plynaacuterenskeacuteho obligo

Stezka ako docircjsť do uacuterovne 55

Nasledujuacutece kroky k plnej liberalizaacutecii plynaacuterenskeacuteho trhu

bull Deregulaacutecia cien plynu pre inštitucionaacutelnych klientov a v ďalšej perspektiacuteve uacuteplne zrušenie regulaacutecie sadzieb pre plyn

bull Slobodnyacute priacutestup k infraštruktuacutere import ndash export

bull Možnosť zmeny predajcu alebo čiastočneacute vypovedanie zmluvy

bull Možnosť ďalšieho predaja plynu cez virtuaacutelne stredisko

bull Zmena nariadenia o diverzifikaacutecii dodaacutevok zaacutekona o zaacutesobaacutech

Plynaacuterenskeacute Obligo sa tyacuteka predaja vysoko metaacutenoveacuteho plynu zavaacutedzaneacuteho doprenosovej siete z importu a ťažby

do konca roku 2013 30

v roku 2014

40

dňa 1 1 2015

55

Podpora procesu liberalizaacutecie plynaacuterenskeacuteho trhu

bull Noveacute produkty a inštrumenty ndash plynaacuterenskyacute trh na TGE je rozviacutejanyacutedoplňovaniacutem ponuky TGE podľa očakaacutevaniacute uacutečastniacutekov trhu tuzemskyacutech ajmedzinaacuterodnyacutech Noveacute produkty a burzoveacute inštrumenty suacute zavaacutedzaneacute pokonzultaacuteciaacutech s uacutečastniacutekmi trhu

bull Poradenskaacute rola - TGE priebežne monitoruje plynaacuterenskyacute trh a konzultuje suacutečastniacutekmi trhu Za uacutečelom udržania staacutelej komunikaacutecie vytvoril TGE pripredstavenstve TGE VyacuteborKomiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhuKomitet RynkuGazu V jeho raacutemci sa konajuacute pravidelneacute stretnutia a workshopy soperaacutetormi a zaacutestupcami inštituacuteciiacute spojenyacutech s plynaacuterenskyacutem trhom

bull Lobbing - TGE sa aktiacutevne zuacutečastňuje praacutec spojenyacutech s odstraacuteneniacutemlegislatiacutevnych barieacuter spolupraacutecou so zaacutestupcami ministerstva hospodaacuterstvaUacuteradu regulaacutecie energetiky Foacuterum odberateľov energetickej energie a plynua Hospodaacuterskej komory plynaacuterenstva

Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu ndash poradenskyacute orgaacuten TGE

bull TGE odpovedajuacutec na potrebu uacutečastniacutekov trhu založila dňa 30 maacuteja 2014Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu pri Komoditnej burze s energiou SA

bull Komiteacutet je poradenskyacutem orgaacutenom v rozsahu burzoveacuteho rozvoja obratuplynom TGE SA ktoryacute sa skladaacute zo zaacutestupcov okrem ineacuteho členov burzyTGE IRGiT

bull Komiteacutet ako teleso expertov mocircže prezentovať naacutezory uacutečastniacutekovburzoveacuteho plynaacuterenskeacuteho trhu pred URE MG KE

bull Komiteacutet spolu organizuje cyklus workshopov uacutečastniacutekov plynaacuterenskeacuteho trhuvysvetľujuacuteci detailneacute otaacutezky spojeneacute s obratom zemnyacutem plynom v Poľsku

bull Analogickeacute poradenskeacute telesaacute suacute tvoreneacute v inyacutech euroacutepskych burzaacutech splynom okrem ineacuteho v španielskom Iberian Gas Hub

Burzovaacute Informačnaacute Platforma ndash docircležityacute element budovania transparentneacuteho trhu s energiou

Informaacutecie servisov TGE suacute aktualizovaneacute priebežne za uacutečelomzvuacutečšenia transparetnosti i aktivity uacutečastniacutekov trhu

Rozsah informaacuteciiacutebull Informaacutecia o trhoch s elektrickou

energiou na TGEbull Informaacutecia o plaacutenovanej a skutočnej

generaacuteciibull Informaacutecia o potrebaacutech systeacutemubull Informaacutecia o medzinaacuterodnej vyacutemenebull Aktuaacutelne informaacutecie o plaacutenovanyacutech a

aktuaacutelnych vypnutiachbull Informaacutecia o vyacuterobnyacutech vyacutekonoch s

rozdeleniacutem na zdroje

Kompletnyacute informačnyacute kolektiacutevV zloženiacute kolektiacutevu suacute členovia

bull URE PSE Tauron PE PKP EnergetykaVattenfall PGE Zespoacuteł Elektrowni Pątnoacutewndash Adamoacutew ndash Konin SA TOE TowarzystwoGospodarcze Polskie Elektrownie FOEiG

Burzovaacute informačnaacute platforma Giełdowa Platforma Informacyjna

bull GPI je pripravenaacute zverejniť informaacutecie v raacutemci povinnosti v zmyslenariadenia REMIT

bull TGE sa bude uchaacutedzať o štatuacutet RIS (Regulated Information Service) aRRM (Regulated Reporting Mechanism) v ACER

bull TGE sa zuacutečastňuje vyhotovenia systeacutemu Architecture of IntegratedInformation Systems (bdquoARISrdquo) ndash platforma ACER pre raportovanietransakčnyacutech uacutedajov

bull 18 marca 2014 sa v Euroacutepskom parlamente konala prezentaacutecia Burzovejinformačnej platformy

bull Boli zahaacutejeneacute praacutece spojeneacute s platformou pre plynaacuterenskyacute trh ndash GPI gazplaacutenovanyacute štart rok 2015

Finančnyacute trh

TGE mieni v roku 2016 ponuacuteknuť kontrakty futures na index cien zemneacuteho plynu (finančneacute kontrakty peňažne zuacutečtovaneacute)

Spustenie finančneacuteho trhu posilniacute postavenie TGE v regioacutene

bull Splnenie očakaacutevaniacute členov TGE investorov odberateľov a finančnyacutech inštituacuteciiacutebull Prirodzeneacute doplnenie produktovej ponuky TGEbull Motiacutevy pocircsobenia na trhu

- Transakcie zabezpečujuacutece arbitraacutežne špekulačneacutebull Spustenie finančneacuteho trhu je spojeneacute s uacutečasťou novyacutech subjektov z

finančneacuteho odvetvia investorovbull TGE predstaviacute realizačneacute plaacuteny finančneacuteho trhu po akceptaacutecii KNF a

porozumeniacute s uacutečastniacutekmi trhu

Ponuka TGE Plynaacuterenskyacute trh

Komoditnyacute termiacutenovyacute trh

bull Kontinuaacutelne obchodovanie od 800 do 1400 pracovneacute dni aukcie

bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu

bull Na RTT suacute dostupneacute tyacuteždňoveacute inštrumenty (GAS_BASE-W-YYY)

bull mesačneacute (GAS_BASE_M) štvrťročneacute (GAS_BASE_Q) ročneacute(GAS_BASE_Y) a sezoacutenne (GAS_BASE_S-S GAS_BASE_S-W)

bull Ročneacute a štvrťročneacute Inštrumenty suacute deleneacute nasledujuacutecim spocircsobom

bull ročnyacute inštrument - na štyri štvrťročneacute

bull štvrťročnyacute inštrument - na tri mesačneacute

Rozdelenie termiacutenovyacutech kontraktov na plyn

GAS_Y_2014

Q1 Q2 Q1 Q1

M1 M1 M1

Aukcie plynu

bull Suacute vykonaacutevaneacute na naacutevrh uchaacutedzača ktoryacute akceptuje Predstavenstvo TGE

bull Žiadosť je nutneacute podať najneskocircr 7 dniacute pred navrhovanou lehotou jemožnosť ho vziať spaumlť najneskocircr 2 dni pred lehotou aktualizovanyacute o novyacutelimit ceny ndash najneskocircr 1 deň pred lehotou

bull Aukcia je platnaacute ak bude uzavretyacutech minimum 100 kontraktov

bull Limit ceny neuvaacutedza TGE verejne

bull Uacutečastniacuteci aukcie mocircžu podaacutevať naacutekupnyacute priacutekaz (aukcia predaja) alebopredajnyacute priacutekaz (aukcia naacutekupu)

bull V rozhodnutej aukcii je transakčnou cenou cena uvedenaacute v priacutekazeuacutečastniacuteka aukcie

Plynaacuterensky trh nasledujuacuteceho dňa ndash RDNg

bull Inštrumenty typu GAS_BASE a GAS_WEEKEND

bull Určenie jednotneacuteho kurzu (fixing) o 915 hod kontinuaacutelne obchodovanie od916 do 1300

bull Viacutekendovyacute inštrument je koacutetovanyacute behom dvoch dniacute vo štvrtok a piatok

bull 1 kontrakt zodpovedaacute dodaacutevke 1 MWh plynu v každej hodine dňa dodaacutevky(ďalšie hodiny od 0600 hod daneacuteho dňa do 0600 dňa nasledujuacuteceho priviacutekendovom inštrumente - od 600 v sobotu do 600 v pondelok

bull Minimaacutelna cena 001 zł cena maximaacutelna 150000 zł

bull Portfoacuteliaacutem členov burzy suacute priradeneacute koacutedy zadaacutevateľa prenosovej služby

bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu

bull Burza hlaacutesi OSP transakcie ktoreacute majuacute byť vykonaneacute

Plynaacuterenskyacute trh daneacuteho dňa ndash RDBg

bull Obrat je vedenyacute ku dňu dodaacutevky v rozmedziacute od 800 do 1330

bull Koacutetovania suacute vedeneacute každyacute deň v systeacuteme kontinuaacutelneho obchodovania

bull Koacutetovania suacute vedeneacute na 24 hodinovyacutech inštrumentoch Koniec koacutetovaniainštrumentu nastane 25hod pred zahaacutejeniacutem obdobia dodaacutevky naprinštrument s dodaacutevkou v rozmedziacute od 1100 do 1200 bude koacutetovanyacute do830

bull Informaacutecie o uzavretyacutech transakciaacutech suacute hlaacuteseneacute každuacute hodinu(renominaacutecie) do GAZ-SYSTEM-u

bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu

Liberalizaacutecia plynaacuterenskeacuteho trhu v Poľsku Vyacutezvy

Realizaacutecia burzoveacuteho plynaacuterenskeacuteho obligo

Stezka ako docircjsť do uacuterovne 55

Nasledujuacutece kroky k plnej liberalizaacutecii plynaacuterenskeacuteho trhu

bull Deregulaacutecia cien plynu pre inštitucionaacutelnych klientov a v ďalšej perspektiacuteve uacuteplne zrušenie regulaacutecie sadzieb pre plyn

bull Slobodnyacute priacutestup k infraštruktuacutere import ndash export

bull Možnosť zmeny predajcu alebo čiastočneacute vypovedanie zmluvy

bull Možnosť ďalšieho predaja plynu cez virtuaacutelne stredisko

bull Zmena nariadenia o diverzifikaacutecii dodaacutevok zaacutekona o zaacutesobaacutech

Plynaacuterenskeacute Obligo sa tyacuteka predaja vysoko metaacutenoveacuteho plynu zavaacutedzaneacuteho doprenosovej siete z importu a ťažby

do konca roku 2013 30

v roku 2014

40

dňa 1 1 2015

55

Podpora procesu liberalizaacutecie plynaacuterenskeacuteho trhu

bull Noveacute produkty a inštrumenty ndash plynaacuterenskyacute trh na TGE je rozviacutejanyacutedoplňovaniacutem ponuky TGE podľa očakaacutevaniacute uacutečastniacutekov trhu tuzemskyacutech ajmedzinaacuterodnyacutech Noveacute produkty a burzoveacute inštrumenty suacute zavaacutedzaneacute pokonzultaacuteciaacutech s uacutečastniacutekmi trhu

bull Poradenskaacute rola - TGE priebežne monitoruje plynaacuterenskyacute trh a konzultuje suacutečastniacutekmi trhu Za uacutečelom udržania staacutelej komunikaacutecie vytvoril TGE pripredstavenstve TGE VyacuteborKomiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhuKomitet RynkuGazu V jeho raacutemci sa konajuacute pravidelneacute stretnutia a workshopy soperaacutetormi a zaacutestupcami inštituacuteciiacute spojenyacutech s plynaacuterenskyacutem trhom

bull Lobbing - TGE sa aktiacutevne zuacutečastňuje praacutec spojenyacutech s odstraacuteneniacutemlegislatiacutevnych barieacuter spolupraacutecou so zaacutestupcami ministerstva hospodaacuterstvaUacuteradu regulaacutecie energetiky Foacuterum odberateľov energetickej energie a plynua Hospodaacuterskej komory plynaacuterenstva

Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu ndash poradenskyacute orgaacuten TGE

bull TGE odpovedajuacutec na potrebu uacutečastniacutekov trhu založila dňa 30 maacuteja 2014Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu pri Komoditnej burze s energiou SA

bull Komiteacutet je poradenskyacutem orgaacutenom v rozsahu burzoveacuteho rozvoja obratuplynom TGE SA ktoryacute sa skladaacute zo zaacutestupcov okrem ineacuteho členov burzyTGE IRGiT

bull Komiteacutet ako teleso expertov mocircže prezentovať naacutezory uacutečastniacutekovburzoveacuteho plynaacuterenskeacuteho trhu pred URE MG KE

bull Komiteacutet spolu organizuje cyklus workshopov uacutečastniacutekov plynaacuterenskeacuteho trhuvysvetľujuacuteci detailneacute otaacutezky spojeneacute s obratom zemnyacutem plynom v Poľsku

bull Analogickeacute poradenskeacute telesaacute suacute tvoreneacute v inyacutech euroacutepskych burzaacutech splynom okrem ineacuteho v španielskom Iberian Gas Hub

Burzovaacute Informačnaacute Platforma ndash docircležityacute element budovania transparentneacuteho trhu s energiou

Informaacutecie servisov TGE suacute aktualizovaneacute priebežne za uacutečelomzvuacutečšenia transparetnosti i aktivity uacutečastniacutekov trhu

Rozsah informaacuteciiacutebull Informaacutecia o trhoch s elektrickou

energiou na TGEbull Informaacutecia o plaacutenovanej a skutočnej

generaacuteciibull Informaacutecia o potrebaacutech systeacutemubull Informaacutecia o medzinaacuterodnej vyacutemenebull Aktuaacutelne informaacutecie o plaacutenovanyacutech a

aktuaacutelnych vypnutiachbull Informaacutecia o vyacuterobnyacutech vyacutekonoch s

rozdeleniacutem na zdroje

Kompletnyacute informačnyacute kolektiacutevV zloženiacute kolektiacutevu suacute členovia

bull URE PSE Tauron PE PKP EnergetykaVattenfall PGE Zespoacuteł Elektrowni Pątnoacutewndash Adamoacutew ndash Konin SA TOE TowarzystwoGospodarcze Polskie Elektrownie FOEiG

Burzovaacute informačnaacute platforma Giełdowa Platforma Informacyjna

bull GPI je pripravenaacute zverejniť informaacutecie v raacutemci povinnosti v zmyslenariadenia REMIT

bull TGE sa bude uchaacutedzať o štatuacutet RIS (Regulated Information Service) aRRM (Regulated Reporting Mechanism) v ACER

bull TGE sa zuacutečastňuje vyhotovenia systeacutemu Architecture of IntegratedInformation Systems (bdquoARISrdquo) ndash platforma ACER pre raportovanietransakčnyacutech uacutedajov

bull 18 marca 2014 sa v Euroacutepskom parlamente konala prezentaacutecia Burzovejinformačnej platformy

bull Boli zahaacutejeneacute praacutece spojeneacute s platformou pre plynaacuterenskyacute trh ndash GPI gazplaacutenovanyacute štart rok 2015

Finančnyacute trh

TGE mieni v roku 2016 ponuacuteknuť kontrakty futures na index cien zemneacuteho plynu (finančneacute kontrakty peňažne zuacutečtovaneacute)

Spustenie finančneacuteho trhu posilniacute postavenie TGE v regioacutene

bull Splnenie očakaacutevaniacute členov TGE investorov odberateľov a finančnyacutech inštituacuteciiacutebull Prirodzeneacute doplnenie produktovej ponuky TGEbull Motiacutevy pocircsobenia na trhu

- Transakcie zabezpečujuacutece arbitraacutežne špekulačneacutebull Spustenie finančneacuteho trhu je spojeneacute s uacutečasťou novyacutech subjektov z

finančneacuteho odvetvia investorovbull TGE predstaviacute realizačneacute plaacuteny finančneacuteho trhu po akceptaacutecii KNF a

porozumeniacute s uacutečastniacutekmi trhu

Komoditnyacute termiacutenovyacute trh

bull Kontinuaacutelne obchodovanie od 800 do 1400 pracovneacute dni aukcie

bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu

bull Na RTT suacute dostupneacute tyacuteždňoveacute inštrumenty (GAS_BASE-W-YYY)

bull mesačneacute (GAS_BASE_M) štvrťročneacute (GAS_BASE_Q) ročneacute(GAS_BASE_Y) a sezoacutenne (GAS_BASE_S-S GAS_BASE_S-W)

bull Ročneacute a štvrťročneacute Inštrumenty suacute deleneacute nasledujuacutecim spocircsobom

bull ročnyacute inštrument - na štyri štvrťročneacute

bull štvrťročnyacute inštrument - na tri mesačneacute

Rozdelenie termiacutenovyacutech kontraktov na plyn

GAS_Y_2014

Q1 Q2 Q1 Q1

M1 M1 M1

Aukcie plynu

bull Suacute vykonaacutevaneacute na naacutevrh uchaacutedzača ktoryacute akceptuje Predstavenstvo TGE

bull Žiadosť je nutneacute podať najneskocircr 7 dniacute pred navrhovanou lehotou jemožnosť ho vziať spaumlť najneskocircr 2 dni pred lehotou aktualizovanyacute o novyacutelimit ceny ndash najneskocircr 1 deň pred lehotou

bull Aukcia je platnaacute ak bude uzavretyacutech minimum 100 kontraktov

bull Limit ceny neuvaacutedza TGE verejne

bull Uacutečastniacuteci aukcie mocircžu podaacutevať naacutekupnyacute priacutekaz (aukcia predaja) alebopredajnyacute priacutekaz (aukcia naacutekupu)

bull V rozhodnutej aukcii je transakčnou cenou cena uvedenaacute v priacutekazeuacutečastniacuteka aukcie

Plynaacuterensky trh nasledujuacuteceho dňa ndash RDNg

bull Inštrumenty typu GAS_BASE a GAS_WEEKEND

bull Určenie jednotneacuteho kurzu (fixing) o 915 hod kontinuaacutelne obchodovanie od916 do 1300

bull Viacutekendovyacute inštrument je koacutetovanyacute behom dvoch dniacute vo štvrtok a piatok

bull 1 kontrakt zodpovedaacute dodaacutevke 1 MWh plynu v každej hodine dňa dodaacutevky(ďalšie hodiny od 0600 hod daneacuteho dňa do 0600 dňa nasledujuacuteceho priviacutekendovom inštrumente - od 600 v sobotu do 600 v pondelok

bull Minimaacutelna cena 001 zł cena maximaacutelna 150000 zł

bull Portfoacuteliaacutem členov burzy suacute priradeneacute koacutedy zadaacutevateľa prenosovej služby

bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu

bull Burza hlaacutesi OSP transakcie ktoreacute majuacute byť vykonaneacute

Plynaacuterenskyacute trh daneacuteho dňa ndash RDBg

bull Obrat je vedenyacute ku dňu dodaacutevky v rozmedziacute od 800 do 1330

bull Koacutetovania suacute vedeneacute každyacute deň v systeacuteme kontinuaacutelneho obchodovania

bull Koacutetovania suacute vedeneacute na 24 hodinovyacutech inštrumentoch Koniec koacutetovaniainštrumentu nastane 25hod pred zahaacutejeniacutem obdobia dodaacutevky naprinštrument s dodaacutevkou v rozmedziacute od 1100 do 1200 bude koacutetovanyacute do830

bull Informaacutecie o uzavretyacutech transakciaacutech suacute hlaacuteseneacute každuacute hodinu(renominaacutecie) do GAZ-SYSTEM-u

bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu

Liberalizaacutecia plynaacuterenskeacuteho trhu v Poľsku Vyacutezvy

Realizaacutecia burzoveacuteho plynaacuterenskeacuteho obligo

Stezka ako docircjsť do uacuterovne 55

Nasledujuacutece kroky k plnej liberalizaacutecii plynaacuterenskeacuteho trhu

bull Deregulaacutecia cien plynu pre inštitucionaacutelnych klientov a v ďalšej perspektiacuteve uacuteplne zrušenie regulaacutecie sadzieb pre plyn

bull Slobodnyacute priacutestup k infraštruktuacutere import ndash export

bull Možnosť zmeny predajcu alebo čiastočneacute vypovedanie zmluvy

bull Možnosť ďalšieho predaja plynu cez virtuaacutelne stredisko

bull Zmena nariadenia o diverzifikaacutecii dodaacutevok zaacutekona o zaacutesobaacutech

Plynaacuterenskeacute Obligo sa tyacuteka predaja vysoko metaacutenoveacuteho plynu zavaacutedzaneacuteho doprenosovej siete z importu a ťažby

do konca roku 2013 30

v roku 2014

40

dňa 1 1 2015

55

Podpora procesu liberalizaacutecie plynaacuterenskeacuteho trhu

bull Noveacute produkty a inštrumenty ndash plynaacuterenskyacute trh na TGE je rozviacutejanyacutedoplňovaniacutem ponuky TGE podľa očakaacutevaniacute uacutečastniacutekov trhu tuzemskyacutech ajmedzinaacuterodnyacutech Noveacute produkty a burzoveacute inštrumenty suacute zavaacutedzaneacute pokonzultaacuteciaacutech s uacutečastniacutekmi trhu

bull Poradenskaacute rola - TGE priebežne monitoruje plynaacuterenskyacute trh a konzultuje suacutečastniacutekmi trhu Za uacutečelom udržania staacutelej komunikaacutecie vytvoril TGE pripredstavenstve TGE VyacuteborKomiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhuKomitet RynkuGazu V jeho raacutemci sa konajuacute pravidelneacute stretnutia a workshopy soperaacutetormi a zaacutestupcami inštituacuteciiacute spojenyacutech s plynaacuterenskyacutem trhom

bull Lobbing - TGE sa aktiacutevne zuacutečastňuje praacutec spojenyacutech s odstraacuteneniacutemlegislatiacutevnych barieacuter spolupraacutecou so zaacutestupcami ministerstva hospodaacuterstvaUacuteradu regulaacutecie energetiky Foacuterum odberateľov energetickej energie a plynua Hospodaacuterskej komory plynaacuterenstva

Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu ndash poradenskyacute orgaacuten TGE

bull TGE odpovedajuacutec na potrebu uacutečastniacutekov trhu založila dňa 30 maacuteja 2014Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu pri Komoditnej burze s energiou SA

bull Komiteacutet je poradenskyacutem orgaacutenom v rozsahu burzoveacuteho rozvoja obratuplynom TGE SA ktoryacute sa skladaacute zo zaacutestupcov okrem ineacuteho členov burzyTGE IRGiT

bull Komiteacutet ako teleso expertov mocircže prezentovať naacutezory uacutečastniacutekovburzoveacuteho plynaacuterenskeacuteho trhu pred URE MG KE

bull Komiteacutet spolu organizuje cyklus workshopov uacutečastniacutekov plynaacuterenskeacuteho trhuvysvetľujuacuteci detailneacute otaacutezky spojeneacute s obratom zemnyacutem plynom v Poľsku

bull Analogickeacute poradenskeacute telesaacute suacute tvoreneacute v inyacutech euroacutepskych burzaacutech splynom okrem ineacuteho v španielskom Iberian Gas Hub

Burzovaacute Informačnaacute Platforma ndash docircležityacute element budovania transparentneacuteho trhu s energiou

Informaacutecie servisov TGE suacute aktualizovaneacute priebežne za uacutečelomzvuacutečšenia transparetnosti i aktivity uacutečastniacutekov trhu

Rozsah informaacuteciiacutebull Informaacutecia o trhoch s elektrickou

energiou na TGEbull Informaacutecia o plaacutenovanej a skutočnej

generaacuteciibull Informaacutecia o potrebaacutech systeacutemubull Informaacutecia o medzinaacuterodnej vyacutemenebull Aktuaacutelne informaacutecie o plaacutenovanyacutech a

aktuaacutelnych vypnutiachbull Informaacutecia o vyacuterobnyacutech vyacutekonoch s

rozdeleniacutem na zdroje

Kompletnyacute informačnyacute kolektiacutevV zloženiacute kolektiacutevu suacute členovia

bull URE PSE Tauron PE PKP EnergetykaVattenfall PGE Zespoacuteł Elektrowni Pątnoacutewndash Adamoacutew ndash Konin SA TOE TowarzystwoGospodarcze Polskie Elektrownie FOEiG

Burzovaacute informačnaacute platforma Giełdowa Platforma Informacyjna

bull GPI je pripravenaacute zverejniť informaacutecie v raacutemci povinnosti v zmyslenariadenia REMIT

bull TGE sa bude uchaacutedzať o štatuacutet RIS (Regulated Information Service) aRRM (Regulated Reporting Mechanism) v ACER

bull TGE sa zuacutečastňuje vyhotovenia systeacutemu Architecture of IntegratedInformation Systems (bdquoARISrdquo) ndash platforma ACER pre raportovanietransakčnyacutech uacutedajov

bull 18 marca 2014 sa v Euroacutepskom parlamente konala prezentaacutecia Burzovejinformačnej platformy

bull Boli zahaacutejeneacute praacutece spojeneacute s platformou pre plynaacuterenskyacute trh ndash GPI gazplaacutenovanyacute štart rok 2015

Finančnyacute trh

TGE mieni v roku 2016 ponuacuteknuť kontrakty futures na index cien zemneacuteho plynu (finančneacute kontrakty peňažne zuacutečtovaneacute)

Spustenie finančneacuteho trhu posilniacute postavenie TGE v regioacutene

bull Splnenie očakaacutevaniacute členov TGE investorov odberateľov a finančnyacutech inštituacuteciiacutebull Prirodzeneacute doplnenie produktovej ponuky TGEbull Motiacutevy pocircsobenia na trhu

- Transakcie zabezpečujuacutece arbitraacutežne špekulačneacutebull Spustenie finančneacuteho trhu je spojeneacute s uacutečasťou novyacutech subjektov z

finančneacuteho odvetvia investorovbull TGE predstaviacute realizačneacute plaacuteny finančneacuteho trhu po akceptaacutecii KNF a

porozumeniacute s uacutečastniacutekmi trhu

Rozdelenie termiacutenovyacutech kontraktov na plyn

GAS_Y_2014

Q1 Q2 Q1 Q1

M1 M1 M1

Aukcie plynu

bull Suacute vykonaacutevaneacute na naacutevrh uchaacutedzača ktoryacute akceptuje Predstavenstvo TGE

bull Žiadosť je nutneacute podať najneskocircr 7 dniacute pred navrhovanou lehotou jemožnosť ho vziať spaumlť najneskocircr 2 dni pred lehotou aktualizovanyacute o novyacutelimit ceny ndash najneskocircr 1 deň pred lehotou

bull Aukcia je platnaacute ak bude uzavretyacutech minimum 100 kontraktov

bull Limit ceny neuvaacutedza TGE verejne

bull Uacutečastniacuteci aukcie mocircžu podaacutevať naacutekupnyacute priacutekaz (aukcia predaja) alebopredajnyacute priacutekaz (aukcia naacutekupu)

bull V rozhodnutej aukcii je transakčnou cenou cena uvedenaacute v priacutekazeuacutečastniacuteka aukcie

Plynaacuterensky trh nasledujuacuteceho dňa ndash RDNg

bull Inštrumenty typu GAS_BASE a GAS_WEEKEND

bull Určenie jednotneacuteho kurzu (fixing) o 915 hod kontinuaacutelne obchodovanie od916 do 1300

bull Viacutekendovyacute inštrument je koacutetovanyacute behom dvoch dniacute vo štvrtok a piatok

bull 1 kontrakt zodpovedaacute dodaacutevke 1 MWh plynu v každej hodine dňa dodaacutevky(ďalšie hodiny od 0600 hod daneacuteho dňa do 0600 dňa nasledujuacuteceho priviacutekendovom inštrumente - od 600 v sobotu do 600 v pondelok

bull Minimaacutelna cena 001 zł cena maximaacutelna 150000 zł

bull Portfoacuteliaacutem členov burzy suacute priradeneacute koacutedy zadaacutevateľa prenosovej služby

bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu

bull Burza hlaacutesi OSP transakcie ktoreacute majuacute byť vykonaneacute

Plynaacuterenskyacute trh daneacuteho dňa ndash RDBg

bull Obrat je vedenyacute ku dňu dodaacutevky v rozmedziacute od 800 do 1330

bull Koacutetovania suacute vedeneacute každyacute deň v systeacuteme kontinuaacutelneho obchodovania

bull Koacutetovania suacute vedeneacute na 24 hodinovyacutech inštrumentoch Koniec koacutetovaniainštrumentu nastane 25hod pred zahaacutejeniacutem obdobia dodaacutevky naprinštrument s dodaacutevkou v rozmedziacute od 1100 do 1200 bude koacutetovanyacute do830

bull Informaacutecie o uzavretyacutech transakciaacutech suacute hlaacuteseneacute každuacute hodinu(renominaacutecie) do GAZ-SYSTEM-u

bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu

Liberalizaacutecia plynaacuterenskeacuteho trhu v Poľsku Vyacutezvy

Realizaacutecia burzoveacuteho plynaacuterenskeacuteho obligo

Stezka ako docircjsť do uacuterovne 55

Nasledujuacutece kroky k plnej liberalizaacutecii plynaacuterenskeacuteho trhu

bull Deregulaacutecia cien plynu pre inštitucionaacutelnych klientov a v ďalšej perspektiacuteve uacuteplne zrušenie regulaacutecie sadzieb pre plyn

bull Slobodnyacute priacutestup k infraštruktuacutere import ndash export

bull Možnosť zmeny predajcu alebo čiastočneacute vypovedanie zmluvy

bull Možnosť ďalšieho predaja plynu cez virtuaacutelne stredisko

bull Zmena nariadenia o diverzifikaacutecii dodaacutevok zaacutekona o zaacutesobaacutech

Plynaacuterenskeacute Obligo sa tyacuteka predaja vysoko metaacutenoveacuteho plynu zavaacutedzaneacuteho doprenosovej siete z importu a ťažby

do konca roku 2013 30

v roku 2014

40

dňa 1 1 2015

55

Podpora procesu liberalizaacutecie plynaacuterenskeacuteho trhu

bull Noveacute produkty a inštrumenty ndash plynaacuterenskyacute trh na TGE je rozviacutejanyacutedoplňovaniacutem ponuky TGE podľa očakaacutevaniacute uacutečastniacutekov trhu tuzemskyacutech ajmedzinaacuterodnyacutech Noveacute produkty a burzoveacute inštrumenty suacute zavaacutedzaneacute pokonzultaacuteciaacutech s uacutečastniacutekmi trhu

bull Poradenskaacute rola - TGE priebežne monitoruje plynaacuterenskyacute trh a konzultuje suacutečastniacutekmi trhu Za uacutečelom udržania staacutelej komunikaacutecie vytvoril TGE pripredstavenstve TGE VyacuteborKomiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhuKomitet RynkuGazu V jeho raacutemci sa konajuacute pravidelneacute stretnutia a workshopy soperaacutetormi a zaacutestupcami inštituacuteciiacute spojenyacutech s plynaacuterenskyacutem trhom

bull Lobbing - TGE sa aktiacutevne zuacutečastňuje praacutec spojenyacutech s odstraacuteneniacutemlegislatiacutevnych barieacuter spolupraacutecou so zaacutestupcami ministerstva hospodaacuterstvaUacuteradu regulaacutecie energetiky Foacuterum odberateľov energetickej energie a plynua Hospodaacuterskej komory plynaacuterenstva

Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu ndash poradenskyacute orgaacuten TGE

bull TGE odpovedajuacutec na potrebu uacutečastniacutekov trhu založila dňa 30 maacuteja 2014Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu pri Komoditnej burze s energiou SA

bull Komiteacutet je poradenskyacutem orgaacutenom v rozsahu burzoveacuteho rozvoja obratuplynom TGE SA ktoryacute sa skladaacute zo zaacutestupcov okrem ineacuteho členov burzyTGE IRGiT

bull Komiteacutet ako teleso expertov mocircže prezentovať naacutezory uacutečastniacutekovburzoveacuteho plynaacuterenskeacuteho trhu pred URE MG KE

bull Komiteacutet spolu organizuje cyklus workshopov uacutečastniacutekov plynaacuterenskeacuteho trhuvysvetľujuacuteci detailneacute otaacutezky spojeneacute s obratom zemnyacutem plynom v Poľsku

bull Analogickeacute poradenskeacute telesaacute suacute tvoreneacute v inyacutech euroacutepskych burzaacutech splynom okrem ineacuteho v španielskom Iberian Gas Hub

Burzovaacute Informačnaacute Platforma ndash docircležityacute element budovania transparentneacuteho trhu s energiou

Informaacutecie servisov TGE suacute aktualizovaneacute priebežne za uacutečelomzvuacutečšenia transparetnosti i aktivity uacutečastniacutekov trhu

Rozsah informaacuteciiacutebull Informaacutecia o trhoch s elektrickou

energiou na TGEbull Informaacutecia o plaacutenovanej a skutočnej

generaacuteciibull Informaacutecia o potrebaacutech systeacutemubull Informaacutecia o medzinaacuterodnej vyacutemenebull Aktuaacutelne informaacutecie o plaacutenovanyacutech a

aktuaacutelnych vypnutiachbull Informaacutecia o vyacuterobnyacutech vyacutekonoch s

rozdeleniacutem na zdroje

Kompletnyacute informačnyacute kolektiacutevV zloženiacute kolektiacutevu suacute členovia

bull URE PSE Tauron PE PKP EnergetykaVattenfall PGE Zespoacuteł Elektrowni Pątnoacutewndash Adamoacutew ndash Konin SA TOE TowarzystwoGospodarcze Polskie Elektrownie FOEiG

Burzovaacute informačnaacute platforma Giełdowa Platforma Informacyjna

bull GPI je pripravenaacute zverejniť informaacutecie v raacutemci povinnosti v zmyslenariadenia REMIT

bull TGE sa bude uchaacutedzať o štatuacutet RIS (Regulated Information Service) aRRM (Regulated Reporting Mechanism) v ACER

bull TGE sa zuacutečastňuje vyhotovenia systeacutemu Architecture of IntegratedInformation Systems (bdquoARISrdquo) ndash platforma ACER pre raportovanietransakčnyacutech uacutedajov

bull 18 marca 2014 sa v Euroacutepskom parlamente konala prezentaacutecia Burzovejinformačnej platformy

bull Boli zahaacutejeneacute praacutece spojeneacute s platformou pre plynaacuterenskyacute trh ndash GPI gazplaacutenovanyacute štart rok 2015

Finančnyacute trh

TGE mieni v roku 2016 ponuacuteknuť kontrakty futures na index cien zemneacuteho plynu (finančneacute kontrakty peňažne zuacutečtovaneacute)

Spustenie finančneacuteho trhu posilniacute postavenie TGE v regioacutene

bull Splnenie očakaacutevaniacute členov TGE investorov odberateľov a finančnyacutech inštituacuteciiacutebull Prirodzeneacute doplnenie produktovej ponuky TGEbull Motiacutevy pocircsobenia na trhu

- Transakcie zabezpečujuacutece arbitraacutežne špekulačneacutebull Spustenie finančneacuteho trhu je spojeneacute s uacutečasťou novyacutech subjektov z

finančneacuteho odvetvia investorovbull TGE predstaviacute realizačneacute plaacuteny finančneacuteho trhu po akceptaacutecii KNF a

porozumeniacute s uacutečastniacutekmi trhu

Aukcie plynu

bull Suacute vykonaacutevaneacute na naacutevrh uchaacutedzača ktoryacute akceptuje Predstavenstvo TGE

bull Žiadosť je nutneacute podať najneskocircr 7 dniacute pred navrhovanou lehotou jemožnosť ho vziať spaumlť najneskocircr 2 dni pred lehotou aktualizovanyacute o novyacutelimit ceny ndash najneskocircr 1 deň pred lehotou

bull Aukcia je platnaacute ak bude uzavretyacutech minimum 100 kontraktov

bull Limit ceny neuvaacutedza TGE verejne

bull Uacutečastniacuteci aukcie mocircžu podaacutevať naacutekupnyacute priacutekaz (aukcia predaja) alebopredajnyacute priacutekaz (aukcia naacutekupu)

bull V rozhodnutej aukcii je transakčnou cenou cena uvedenaacute v priacutekazeuacutečastniacuteka aukcie

Plynaacuterensky trh nasledujuacuteceho dňa ndash RDNg

bull Inštrumenty typu GAS_BASE a GAS_WEEKEND

bull Určenie jednotneacuteho kurzu (fixing) o 915 hod kontinuaacutelne obchodovanie od916 do 1300

bull Viacutekendovyacute inštrument je koacutetovanyacute behom dvoch dniacute vo štvrtok a piatok

bull 1 kontrakt zodpovedaacute dodaacutevke 1 MWh plynu v každej hodine dňa dodaacutevky(ďalšie hodiny od 0600 hod daneacuteho dňa do 0600 dňa nasledujuacuteceho priviacutekendovom inštrumente - od 600 v sobotu do 600 v pondelok

bull Minimaacutelna cena 001 zł cena maximaacutelna 150000 zł

bull Portfoacuteliaacutem členov burzy suacute priradeneacute koacutedy zadaacutevateľa prenosovej služby

bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu

bull Burza hlaacutesi OSP transakcie ktoreacute majuacute byť vykonaneacute

Plynaacuterenskyacute trh daneacuteho dňa ndash RDBg

bull Obrat je vedenyacute ku dňu dodaacutevky v rozmedziacute od 800 do 1330

bull Koacutetovania suacute vedeneacute každyacute deň v systeacuteme kontinuaacutelneho obchodovania

bull Koacutetovania suacute vedeneacute na 24 hodinovyacutech inštrumentoch Koniec koacutetovaniainštrumentu nastane 25hod pred zahaacutejeniacutem obdobia dodaacutevky naprinštrument s dodaacutevkou v rozmedziacute od 1100 do 1200 bude koacutetovanyacute do830

bull Informaacutecie o uzavretyacutech transakciaacutech suacute hlaacuteseneacute každuacute hodinu(renominaacutecie) do GAZ-SYSTEM-u

bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu

Liberalizaacutecia plynaacuterenskeacuteho trhu v Poľsku Vyacutezvy

Realizaacutecia burzoveacuteho plynaacuterenskeacuteho obligo

Stezka ako docircjsť do uacuterovne 55

Nasledujuacutece kroky k plnej liberalizaacutecii plynaacuterenskeacuteho trhu

bull Deregulaacutecia cien plynu pre inštitucionaacutelnych klientov a v ďalšej perspektiacuteve uacuteplne zrušenie regulaacutecie sadzieb pre plyn

bull Slobodnyacute priacutestup k infraštruktuacutere import ndash export

bull Možnosť zmeny predajcu alebo čiastočneacute vypovedanie zmluvy

bull Možnosť ďalšieho predaja plynu cez virtuaacutelne stredisko

bull Zmena nariadenia o diverzifikaacutecii dodaacutevok zaacutekona o zaacutesobaacutech

Plynaacuterenskeacute Obligo sa tyacuteka predaja vysoko metaacutenoveacuteho plynu zavaacutedzaneacuteho doprenosovej siete z importu a ťažby

do konca roku 2013 30

v roku 2014

40

dňa 1 1 2015

55

Podpora procesu liberalizaacutecie plynaacuterenskeacuteho trhu

bull Noveacute produkty a inštrumenty ndash plynaacuterenskyacute trh na TGE je rozviacutejanyacutedoplňovaniacutem ponuky TGE podľa očakaacutevaniacute uacutečastniacutekov trhu tuzemskyacutech ajmedzinaacuterodnyacutech Noveacute produkty a burzoveacute inštrumenty suacute zavaacutedzaneacute pokonzultaacuteciaacutech s uacutečastniacutekmi trhu

bull Poradenskaacute rola - TGE priebežne monitoruje plynaacuterenskyacute trh a konzultuje suacutečastniacutekmi trhu Za uacutečelom udržania staacutelej komunikaacutecie vytvoril TGE pripredstavenstve TGE VyacuteborKomiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhuKomitet RynkuGazu V jeho raacutemci sa konajuacute pravidelneacute stretnutia a workshopy soperaacutetormi a zaacutestupcami inštituacuteciiacute spojenyacutech s plynaacuterenskyacutem trhom

bull Lobbing - TGE sa aktiacutevne zuacutečastňuje praacutec spojenyacutech s odstraacuteneniacutemlegislatiacutevnych barieacuter spolupraacutecou so zaacutestupcami ministerstva hospodaacuterstvaUacuteradu regulaacutecie energetiky Foacuterum odberateľov energetickej energie a plynua Hospodaacuterskej komory plynaacuterenstva

Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu ndash poradenskyacute orgaacuten TGE

bull TGE odpovedajuacutec na potrebu uacutečastniacutekov trhu založila dňa 30 maacuteja 2014Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu pri Komoditnej burze s energiou SA

bull Komiteacutet je poradenskyacutem orgaacutenom v rozsahu burzoveacuteho rozvoja obratuplynom TGE SA ktoryacute sa skladaacute zo zaacutestupcov okrem ineacuteho členov burzyTGE IRGiT

bull Komiteacutet ako teleso expertov mocircže prezentovať naacutezory uacutečastniacutekovburzoveacuteho plynaacuterenskeacuteho trhu pred URE MG KE

bull Komiteacutet spolu organizuje cyklus workshopov uacutečastniacutekov plynaacuterenskeacuteho trhuvysvetľujuacuteci detailneacute otaacutezky spojeneacute s obratom zemnyacutem plynom v Poľsku

bull Analogickeacute poradenskeacute telesaacute suacute tvoreneacute v inyacutech euroacutepskych burzaacutech splynom okrem ineacuteho v španielskom Iberian Gas Hub

Burzovaacute Informačnaacute Platforma ndash docircležityacute element budovania transparentneacuteho trhu s energiou

Informaacutecie servisov TGE suacute aktualizovaneacute priebežne za uacutečelomzvuacutečšenia transparetnosti i aktivity uacutečastniacutekov trhu

Rozsah informaacuteciiacutebull Informaacutecia o trhoch s elektrickou

energiou na TGEbull Informaacutecia o plaacutenovanej a skutočnej

generaacuteciibull Informaacutecia o potrebaacutech systeacutemubull Informaacutecia o medzinaacuterodnej vyacutemenebull Aktuaacutelne informaacutecie o plaacutenovanyacutech a

aktuaacutelnych vypnutiachbull Informaacutecia o vyacuterobnyacutech vyacutekonoch s

rozdeleniacutem na zdroje

Kompletnyacute informačnyacute kolektiacutevV zloženiacute kolektiacutevu suacute členovia

bull URE PSE Tauron PE PKP EnergetykaVattenfall PGE Zespoacuteł Elektrowni Pątnoacutewndash Adamoacutew ndash Konin SA TOE TowarzystwoGospodarcze Polskie Elektrownie FOEiG

Burzovaacute informačnaacute platforma Giełdowa Platforma Informacyjna

bull GPI je pripravenaacute zverejniť informaacutecie v raacutemci povinnosti v zmyslenariadenia REMIT

bull TGE sa bude uchaacutedzať o štatuacutet RIS (Regulated Information Service) aRRM (Regulated Reporting Mechanism) v ACER

bull TGE sa zuacutečastňuje vyhotovenia systeacutemu Architecture of IntegratedInformation Systems (bdquoARISrdquo) ndash platforma ACER pre raportovanietransakčnyacutech uacutedajov

bull 18 marca 2014 sa v Euroacutepskom parlamente konala prezentaacutecia Burzovejinformačnej platformy

bull Boli zahaacutejeneacute praacutece spojeneacute s platformou pre plynaacuterenskyacute trh ndash GPI gazplaacutenovanyacute štart rok 2015

Finančnyacute trh

TGE mieni v roku 2016 ponuacuteknuť kontrakty futures na index cien zemneacuteho plynu (finančneacute kontrakty peňažne zuacutečtovaneacute)

Spustenie finančneacuteho trhu posilniacute postavenie TGE v regioacutene

bull Splnenie očakaacutevaniacute členov TGE investorov odberateľov a finančnyacutech inštituacuteciiacutebull Prirodzeneacute doplnenie produktovej ponuky TGEbull Motiacutevy pocircsobenia na trhu

- Transakcie zabezpečujuacutece arbitraacutežne špekulačneacutebull Spustenie finančneacuteho trhu je spojeneacute s uacutečasťou novyacutech subjektov z

finančneacuteho odvetvia investorovbull TGE predstaviacute realizačneacute plaacuteny finančneacuteho trhu po akceptaacutecii KNF a

porozumeniacute s uacutečastniacutekmi trhu

Plynaacuterensky trh nasledujuacuteceho dňa ndash RDNg

bull Inštrumenty typu GAS_BASE a GAS_WEEKEND

bull Určenie jednotneacuteho kurzu (fixing) o 915 hod kontinuaacutelne obchodovanie od916 do 1300

bull Viacutekendovyacute inštrument je koacutetovanyacute behom dvoch dniacute vo štvrtok a piatok

bull 1 kontrakt zodpovedaacute dodaacutevke 1 MWh plynu v každej hodine dňa dodaacutevky(ďalšie hodiny od 0600 hod daneacuteho dňa do 0600 dňa nasledujuacuteceho priviacutekendovom inštrumente - od 600 v sobotu do 600 v pondelok

bull Minimaacutelna cena 001 zł cena maximaacutelna 150000 zł

bull Portfoacuteliaacutem členov burzy suacute priradeneacute koacutedy zadaacutevateľa prenosovej služby

bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu

bull Burza hlaacutesi OSP transakcie ktoreacute majuacute byť vykonaneacute

Plynaacuterenskyacute trh daneacuteho dňa ndash RDBg

bull Obrat je vedenyacute ku dňu dodaacutevky v rozmedziacute od 800 do 1330

bull Koacutetovania suacute vedeneacute každyacute deň v systeacuteme kontinuaacutelneho obchodovania

bull Koacutetovania suacute vedeneacute na 24 hodinovyacutech inštrumentoch Koniec koacutetovaniainštrumentu nastane 25hod pred zahaacutejeniacutem obdobia dodaacutevky naprinštrument s dodaacutevkou v rozmedziacute od 1100 do 1200 bude koacutetovanyacute do830

bull Informaacutecie o uzavretyacutech transakciaacutech suacute hlaacuteseneacute každuacute hodinu(renominaacutecie) do GAZ-SYSTEM-u

bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu

Liberalizaacutecia plynaacuterenskeacuteho trhu v Poľsku Vyacutezvy

Realizaacutecia burzoveacuteho plynaacuterenskeacuteho obligo

Stezka ako docircjsť do uacuterovne 55

Nasledujuacutece kroky k plnej liberalizaacutecii plynaacuterenskeacuteho trhu

bull Deregulaacutecia cien plynu pre inštitucionaacutelnych klientov a v ďalšej perspektiacuteve uacuteplne zrušenie regulaacutecie sadzieb pre plyn

bull Slobodnyacute priacutestup k infraštruktuacutere import ndash export

bull Možnosť zmeny predajcu alebo čiastočneacute vypovedanie zmluvy

bull Možnosť ďalšieho predaja plynu cez virtuaacutelne stredisko

bull Zmena nariadenia o diverzifikaacutecii dodaacutevok zaacutekona o zaacutesobaacutech

Plynaacuterenskeacute Obligo sa tyacuteka predaja vysoko metaacutenoveacuteho plynu zavaacutedzaneacuteho doprenosovej siete z importu a ťažby

do konca roku 2013 30

v roku 2014

40

dňa 1 1 2015

55

Podpora procesu liberalizaacutecie plynaacuterenskeacuteho trhu

bull Noveacute produkty a inštrumenty ndash plynaacuterenskyacute trh na TGE je rozviacutejanyacutedoplňovaniacutem ponuky TGE podľa očakaacutevaniacute uacutečastniacutekov trhu tuzemskyacutech ajmedzinaacuterodnyacutech Noveacute produkty a burzoveacute inštrumenty suacute zavaacutedzaneacute pokonzultaacuteciaacutech s uacutečastniacutekmi trhu

bull Poradenskaacute rola - TGE priebežne monitoruje plynaacuterenskyacute trh a konzultuje suacutečastniacutekmi trhu Za uacutečelom udržania staacutelej komunikaacutecie vytvoril TGE pripredstavenstve TGE VyacuteborKomiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhuKomitet RynkuGazu V jeho raacutemci sa konajuacute pravidelneacute stretnutia a workshopy soperaacutetormi a zaacutestupcami inštituacuteciiacute spojenyacutech s plynaacuterenskyacutem trhom

bull Lobbing - TGE sa aktiacutevne zuacutečastňuje praacutec spojenyacutech s odstraacuteneniacutemlegislatiacutevnych barieacuter spolupraacutecou so zaacutestupcami ministerstva hospodaacuterstvaUacuteradu regulaacutecie energetiky Foacuterum odberateľov energetickej energie a plynua Hospodaacuterskej komory plynaacuterenstva

Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu ndash poradenskyacute orgaacuten TGE

bull TGE odpovedajuacutec na potrebu uacutečastniacutekov trhu založila dňa 30 maacuteja 2014Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu pri Komoditnej burze s energiou SA

bull Komiteacutet je poradenskyacutem orgaacutenom v rozsahu burzoveacuteho rozvoja obratuplynom TGE SA ktoryacute sa skladaacute zo zaacutestupcov okrem ineacuteho členov burzyTGE IRGiT

bull Komiteacutet ako teleso expertov mocircže prezentovať naacutezory uacutečastniacutekovburzoveacuteho plynaacuterenskeacuteho trhu pred URE MG KE

bull Komiteacutet spolu organizuje cyklus workshopov uacutečastniacutekov plynaacuterenskeacuteho trhuvysvetľujuacuteci detailneacute otaacutezky spojeneacute s obratom zemnyacutem plynom v Poľsku

bull Analogickeacute poradenskeacute telesaacute suacute tvoreneacute v inyacutech euroacutepskych burzaacutech splynom okrem ineacuteho v španielskom Iberian Gas Hub

Burzovaacute Informačnaacute Platforma ndash docircležityacute element budovania transparentneacuteho trhu s energiou

Informaacutecie servisov TGE suacute aktualizovaneacute priebežne za uacutečelomzvuacutečšenia transparetnosti i aktivity uacutečastniacutekov trhu

Rozsah informaacuteciiacutebull Informaacutecia o trhoch s elektrickou

energiou na TGEbull Informaacutecia o plaacutenovanej a skutočnej

generaacuteciibull Informaacutecia o potrebaacutech systeacutemubull Informaacutecia o medzinaacuterodnej vyacutemenebull Aktuaacutelne informaacutecie o plaacutenovanyacutech a

aktuaacutelnych vypnutiachbull Informaacutecia o vyacuterobnyacutech vyacutekonoch s

rozdeleniacutem na zdroje

Kompletnyacute informačnyacute kolektiacutevV zloženiacute kolektiacutevu suacute členovia

bull URE PSE Tauron PE PKP EnergetykaVattenfall PGE Zespoacuteł Elektrowni Pątnoacutewndash Adamoacutew ndash Konin SA TOE TowarzystwoGospodarcze Polskie Elektrownie FOEiG

Burzovaacute informačnaacute platforma Giełdowa Platforma Informacyjna

bull GPI je pripravenaacute zverejniť informaacutecie v raacutemci povinnosti v zmyslenariadenia REMIT

bull TGE sa bude uchaacutedzať o štatuacutet RIS (Regulated Information Service) aRRM (Regulated Reporting Mechanism) v ACER

bull TGE sa zuacutečastňuje vyhotovenia systeacutemu Architecture of IntegratedInformation Systems (bdquoARISrdquo) ndash platforma ACER pre raportovanietransakčnyacutech uacutedajov

bull 18 marca 2014 sa v Euroacutepskom parlamente konala prezentaacutecia Burzovejinformačnej platformy

bull Boli zahaacutejeneacute praacutece spojeneacute s platformou pre plynaacuterenskyacute trh ndash GPI gazplaacutenovanyacute štart rok 2015

Finančnyacute trh

TGE mieni v roku 2016 ponuacuteknuť kontrakty futures na index cien zemneacuteho plynu (finančneacute kontrakty peňažne zuacutečtovaneacute)

Spustenie finančneacuteho trhu posilniacute postavenie TGE v regioacutene

bull Splnenie očakaacutevaniacute členov TGE investorov odberateľov a finančnyacutech inštituacuteciiacutebull Prirodzeneacute doplnenie produktovej ponuky TGEbull Motiacutevy pocircsobenia na trhu

- Transakcie zabezpečujuacutece arbitraacutežne špekulačneacutebull Spustenie finančneacuteho trhu je spojeneacute s uacutečasťou novyacutech subjektov z

finančneacuteho odvetvia investorovbull TGE predstaviacute realizačneacute plaacuteny finančneacuteho trhu po akceptaacutecii KNF a

porozumeniacute s uacutečastniacutekmi trhu

Plynaacuterenskyacute trh daneacuteho dňa ndash RDBg

bull Obrat je vedenyacute ku dňu dodaacutevky v rozmedziacute od 800 do 1330

bull Koacutetovania suacute vedeneacute každyacute deň v systeacuteme kontinuaacutelneho obchodovania

bull Koacutetovania suacute vedeneacute na 24 hodinovyacutech inštrumentoch Koniec koacutetovaniainštrumentu nastane 25hod pred zahaacutejeniacutem obdobia dodaacutevky naprinštrument s dodaacutevkou v rozmedziacute od 1100 do 1200 bude koacutetovanyacute do830

bull Informaacutecie o uzavretyacutech transakciaacutech suacute hlaacuteseneacute každuacute hodinu(renominaacutecie) do GAZ-SYSTEM-u

bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu

Liberalizaacutecia plynaacuterenskeacuteho trhu v Poľsku Vyacutezvy

Realizaacutecia burzoveacuteho plynaacuterenskeacuteho obligo

Stezka ako docircjsť do uacuterovne 55

Nasledujuacutece kroky k plnej liberalizaacutecii plynaacuterenskeacuteho trhu

bull Deregulaacutecia cien plynu pre inštitucionaacutelnych klientov a v ďalšej perspektiacuteve uacuteplne zrušenie regulaacutecie sadzieb pre plyn

bull Slobodnyacute priacutestup k infraštruktuacutere import ndash export

bull Možnosť zmeny predajcu alebo čiastočneacute vypovedanie zmluvy

bull Možnosť ďalšieho predaja plynu cez virtuaacutelne stredisko

bull Zmena nariadenia o diverzifikaacutecii dodaacutevok zaacutekona o zaacutesobaacutech

Plynaacuterenskeacute Obligo sa tyacuteka predaja vysoko metaacutenoveacuteho plynu zavaacutedzaneacuteho doprenosovej siete z importu a ťažby

do konca roku 2013 30

v roku 2014

40

dňa 1 1 2015

55

Podpora procesu liberalizaacutecie plynaacuterenskeacuteho trhu

bull Noveacute produkty a inštrumenty ndash plynaacuterenskyacute trh na TGE je rozviacutejanyacutedoplňovaniacutem ponuky TGE podľa očakaacutevaniacute uacutečastniacutekov trhu tuzemskyacutech ajmedzinaacuterodnyacutech Noveacute produkty a burzoveacute inštrumenty suacute zavaacutedzaneacute pokonzultaacuteciaacutech s uacutečastniacutekmi trhu

bull Poradenskaacute rola - TGE priebežne monitoruje plynaacuterenskyacute trh a konzultuje suacutečastniacutekmi trhu Za uacutečelom udržania staacutelej komunikaacutecie vytvoril TGE pripredstavenstve TGE VyacuteborKomiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhuKomitet RynkuGazu V jeho raacutemci sa konajuacute pravidelneacute stretnutia a workshopy soperaacutetormi a zaacutestupcami inštituacuteciiacute spojenyacutech s plynaacuterenskyacutem trhom

bull Lobbing - TGE sa aktiacutevne zuacutečastňuje praacutec spojenyacutech s odstraacuteneniacutemlegislatiacutevnych barieacuter spolupraacutecou so zaacutestupcami ministerstva hospodaacuterstvaUacuteradu regulaacutecie energetiky Foacuterum odberateľov energetickej energie a plynua Hospodaacuterskej komory plynaacuterenstva

Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu ndash poradenskyacute orgaacuten TGE

bull TGE odpovedajuacutec na potrebu uacutečastniacutekov trhu založila dňa 30 maacuteja 2014Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu pri Komoditnej burze s energiou SA

bull Komiteacutet je poradenskyacutem orgaacutenom v rozsahu burzoveacuteho rozvoja obratuplynom TGE SA ktoryacute sa skladaacute zo zaacutestupcov okrem ineacuteho členov burzyTGE IRGiT

bull Komiteacutet ako teleso expertov mocircže prezentovať naacutezory uacutečastniacutekovburzoveacuteho plynaacuterenskeacuteho trhu pred URE MG KE

bull Komiteacutet spolu organizuje cyklus workshopov uacutečastniacutekov plynaacuterenskeacuteho trhuvysvetľujuacuteci detailneacute otaacutezky spojeneacute s obratom zemnyacutem plynom v Poľsku

bull Analogickeacute poradenskeacute telesaacute suacute tvoreneacute v inyacutech euroacutepskych burzaacutech splynom okrem ineacuteho v španielskom Iberian Gas Hub

Burzovaacute Informačnaacute Platforma ndash docircležityacute element budovania transparentneacuteho trhu s energiou

Informaacutecie servisov TGE suacute aktualizovaneacute priebežne za uacutečelomzvuacutečšenia transparetnosti i aktivity uacutečastniacutekov trhu

Rozsah informaacuteciiacutebull Informaacutecia o trhoch s elektrickou

energiou na TGEbull Informaacutecia o plaacutenovanej a skutočnej

generaacuteciibull Informaacutecia o potrebaacutech systeacutemubull Informaacutecia o medzinaacuterodnej vyacutemenebull Aktuaacutelne informaacutecie o plaacutenovanyacutech a

aktuaacutelnych vypnutiachbull Informaacutecia o vyacuterobnyacutech vyacutekonoch s

rozdeleniacutem na zdroje

Kompletnyacute informačnyacute kolektiacutevV zloženiacute kolektiacutevu suacute členovia

bull URE PSE Tauron PE PKP EnergetykaVattenfall PGE Zespoacuteł Elektrowni Pątnoacutewndash Adamoacutew ndash Konin SA TOE TowarzystwoGospodarcze Polskie Elektrownie FOEiG

Burzovaacute informačnaacute platforma Giełdowa Platforma Informacyjna

bull GPI je pripravenaacute zverejniť informaacutecie v raacutemci povinnosti v zmyslenariadenia REMIT

bull TGE sa bude uchaacutedzať o štatuacutet RIS (Regulated Information Service) aRRM (Regulated Reporting Mechanism) v ACER

bull TGE sa zuacutečastňuje vyhotovenia systeacutemu Architecture of IntegratedInformation Systems (bdquoARISrdquo) ndash platforma ACER pre raportovanietransakčnyacutech uacutedajov

bull 18 marca 2014 sa v Euroacutepskom parlamente konala prezentaacutecia Burzovejinformačnej platformy

bull Boli zahaacutejeneacute praacutece spojeneacute s platformou pre plynaacuterenskyacute trh ndash GPI gazplaacutenovanyacute štart rok 2015

Finančnyacute trh

TGE mieni v roku 2016 ponuacuteknuť kontrakty futures na index cien zemneacuteho plynu (finančneacute kontrakty peňažne zuacutečtovaneacute)

Spustenie finančneacuteho trhu posilniacute postavenie TGE v regioacutene

bull Splnenie očakaacutevaniacute členov TGE investorov odberateľov a finančnyacutech inštituacuteciiacutebull Prirodzeneacute doplnenie produktovej ponuky TGEbull Motiacutevy pocircsobenia na trhu

- Transakcie zabezpečujuacutece arbitraacutežne špekulačneacutebull Spustenie finančneacuteho trhu je spojeneacute s uacutečasťou novyacutech subjektov z

finančneacuteho odvetvia investorovbull TGE predstaviacute realizačneacute plaacuteny finančneacuteho trhu po akceptaacutecii KNF a

porozumeniacute s uacutečastniacutekmi trhu

Liberalizaacutecia plynaacuterenskeacuteho trhu v Poľsku Vyacutezvy

Realizaacutecia burzoveacuteho plynaacuterenskeacuteho obligo

Stezka ako docircjsť do uacuterovne 55

Nasledujuacutece kroky k plnej liberalizaacutecii plynaacuterenskeacuteho trhu

bull Deregulaacutecia cien plynu pre inštitucionaacutelnych klientov a v ďalšej perspektiacuteve uacuteplne zrušenie regulaacutecie sadzieb pre plyn

bull Slobodnyacute priacutestup k infraštruktuacutere import ndash export

bull Možnosť zmeny predajcu alebo čiastočneacute vypovedanie zmluvy

bull Možnosť ďalšieho predaja plynu cez virtuaacutelne stredisko

bull Zmena nariadenia o diverzifikaacutecii dodaacutevok zaacutekona o zaacutesobaacutech

Plynaacuterenskeacute Obligo sa tyacuteka predaja vysoko metaacutenoveacuteho plynu zavaacutedzaneacuteho doprenosovej siete z importu a ťažby

do konca roku 2013 30

v roku 2014

40

dňa 1 1 2015

55

Podpora procesu liberalizaacutecie plynaacuterenskeacuteho trhu

bull Noveacute produkty a inštrumenty ndash plynaacuterenskyacute trh na TGE je rozviacutejanyacutedoplňovaniacutem ponuky TGE podľa očakaacutevaniacute uacutečastniacutekov trhu tuzemskyacutech ajmedzinaacuterodnyacutech Noveacute produkty a burzoveacute inštrumenty suacute zavaacutedzaneacute pokonzultaacuteciaacutech s uacutečastniacutekmi trhu

bull Poradenskaacute rola - TGE priebežne monitoruje plynaacuterenskyacute trh a konzultuje suacutečastniacutekmi trhu Za uacutečelom udržania staacutelej komunikaacutecie vytvoril TGE pripredstavenstve TGE VyacuteborKomiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhuKomitet RynkuGazu V jeho raacutemci sa konajuacute pravidelneacute stretnutia a workshopy soperaacutetormi a zaacutestupcami inštituacuteciiacute spojenyacutech s plynaacuterenskyacutem trhom

bull Lobbing - TGE sa aktiacutevne zuacutečastňuje praacutec spojenyacutech s odstraacuteneniacutemlegislatiacutevnych barieacuter spolupraacutecou so zaacutestupcami ministerstva hospodaacuterstvaUacuteradu regulaacutecie energetiky Foacuterum odberateľov energetickej energie a plynua Hospodaacuterskej komory plynaacuterenstva

Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu ndash poradenskyacute orgaacuten TGE

bull TGE odpovedajuacutec na potrebu uacutečastniacutekov trhu založila dňa 30 maacuteja 2014Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu pri Komoditnej burze s energiou SA

bull Komiteacutet je poradenskyacutem orgaacutenom v rozsahu burzoveacuteho rozvoja obratuplynom TGE SA ktoryacute sa skladaacute zo zaacutestupcov okrem ineacuteho členov burzyTGE IRGiT

bull Komiteacutet ako teleso expertov mocircže prezentovať naacutezory uacutečastniacutekovburzoveacuteho plynaacuterenskeacuteho trhu pred URE MG KE

bull Komiteacutet spolu organizuje cyklus workshopov uacutečastniacutekov plynaacuterenskeacuteho trhuvysvetľujuacuteci detailneacute otaacutezky spojeneacute s obratom zemnyacutem plynom v Poľsku

bull Analogickeacute poradenskeacute telesaacute suacute tvoreneacute v inyacutech euroacutepskych burzaacutech splynom okrem ineacuteho v španielskom Iberian Gas Hub

Burzovaacute Informačnaacute Platforma ndash docircležityacute element budovania transparentneacuteho trhu s energiou

Informaacutecie servisov TGE suacute aktualizovaneacute priebežne za uacutečelomzvuacutečšenia transparetnosti i aktivity uacutečastniacutekov trhu

Rozsah informaacuteciiacutebull Informaacutecia o trhoch s elektrickou

energiou na TGEbull Informaacutecia o plaacutenovanej a skutočnej

generaacuteciibull Informaacutecia o potrebaacutech systeacutemubull Informaacutecia o medzinaacuterodnej vyacutemenebull Aktuaacutelne informaacutecie o plaacutenovanyacutech a

aktuaacutelnych vypnutiachbull Informaacutecia o vyacuterobnyacutech vyacutekonoch s

rozdeleniacutem na zdroje

Kompletnyacute informačnyacute kolektiacutevV zloženiacute kolektiacutevu suacute členovia

bull URE PSE Tauron PE PKP EnergetykaVattenfall PGE Zespoacuteł Elektrowni Pątnoacutewndash Adamoacutew ndash Konin SA TOE TowarzystwoGospodarcze Polskie Elektrownie FOEiG

Burzovaacute informačnaacute platforma Giełdowa Platforma Informacyjna

bull GPI je pripravenaacute zverejniť informaacutecie v raacutemci povinnosti v zmyslenariadenia REMIT

bull TGE sa bude uchaacutedzať o štatuacutet RIS (Regulated Information Service) aRRM (Regulated Reporting Mechanism) v ACER

bull TGE sa zuacutečastňuje vyhotovenia systeacutemu Architecture of IntegratedInformation Systems (bdquoARISrdquo) ndash platforma ACER pre raportovanietransakčnyacutech uacutedajov

bull 18 marca 2014 sa v Euroacutepskom parlamente konala prezentaacutecia Burzovejinformačnej platformy

bull Boli zahaacutejeneacute praacutece spojeneacute s platformou pre plynaacuterenskyacute trh ndash GPI gazplaacutenovanyacute štart rok 2015

Finančnyacute trh

TGE mieni v roku 2016 ponuacuteknuť kontrakty futures na index cien zemneacuteho plynu (finančneacute kontrakty peňažne zuacutečtovaneacute)

Spustenie finančneacuteho trhu posilniacute postavenie TGE v regioacutene

bull Splnenie očakaacutevaniacute členov TGE investorov odberateľov a finančnyacutech inštituacuteciiacutebull Prirodzeneacute doplnenie produktovej ponuky TGEbull Motiacutevy pocircsobenia na trhu

- Transakcie zabezpečujuacutece arbitraacutežne špekulačneacutebull Spustenie finančneacuteho trhu je spojeneacute s uacutečasťou novyacutech subjektov z

finančneacuteho odvetvia investorovbull TGE predstaviacute realizačneacute plaacuteny finančneacuteho trhu po akceptaacutecii KNF a

porozumeniacute s uacutečastniacutekmi trhu

Realizaacutecia burzoveacuteho plynaacuterenskeacuteho obligo

Stezka ako docircjsť do uacuterovne 55

Nasledujuacutece kroky k plnej liberalizaacutecii plynaacuterenskeacuteho trhu

bull Deregulaacutecia cien plynu pre inštitucionaacutelnych klientov a v ďalšej perspektiacuteve uacuteplne zrušenie regulaacutecie sadzieb pre plyn

bull Slobodnyacute priacutestup k infraštruktuacutere import ndash export

bull Možnosť zmeny predajcu alebo čiastočneacute vypovedanie zmluvy

bull Možnosť ďalšieho predaja plynu cez virtuaacutelne stredisko

bull Zmena nariadenia o diverzifikaacutecii dodaacutevok zaacutekona o zaacutesobaacutech

Plynaacuterenskeacute Obligo sa tyacuteka predaja vysoko metaacutenoveacuteho plynu zavaacutedzaneacuteho doprenosovej siete z importu a ťažby

do konca roku 2013 30

v roku 2014

40

dňa 1 1 2015

55

Podpora procesu liberalizaacutecie plynaacuterenskeacuteho trhu

bull Noveacute produkty a inštrumenty ndash plynaacuterenskyacute trh na TGE je rozviacutejanyacutedoplňovaniacutem ponuky TGE podľa očakaacutevaniacute uacutečastniacutekov trhu tuzemskyacutech ajmedzinaacuterodnyacutech Noveacute produkty a burzoveacute inštrumenty suacute zavaacutedzaneacute pokonzultaacuteciaacutech s uacutečastniacutekmi trhu

bull Poradenskaacute rola - TGE priebežne monitoruje plynaacuterenskyacute trh a konzultuje suacutečastniacutekmi trhu Za uacutečelom udržania staacutelej komunikaacutecie vytvoril TGE pripredstavenstve TGE VyacuteborKomiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhuKomitet RynkuGazu V jeho raacutemci sa konajuacute pravidelneacute stretnutia a workshopy soperaacutetormi a zaacutestupcami inštituacuteciiacute spojenyacutech s plynaacuterenskyacutem trhom

bull Lobbing - TGE sa aktiacutevne zuacutečastňuje praacutec spojenyacutech s odstraacuteneniacutemlegislatiacutevnych barieacuter spolupraacutecou so zaacutestupcami ministerstva hospodaacuterstvaUacuteradu regulaacutecie energetiky Foacuterum odberateľov energetickej energie a plynua Hospodaacuterskej komory plynaacuterenstva

Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu ndash poradenskyacute orgaacuten TGE

bull TGE odpovedajuacutec na potrebu uacutečastniacutekov trhu založila dňa 30 maacuteja 2014Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu pri Komoditnej burze s energiou SA

bull Komiteacutet je poradenskyacutem orgaacutenom v rozsahu burzoveacuteho rozvoja obratuplynom TGE SA ktoryacute sa skladaacute zo zaacutestupcov okrem ineacuteho členov burzyTGE IRGiT

bull Komiteacutet ako teleso expertov mocircže prezentovať naacutezory uacutečastniacutekovburzoveacuteho plynaacuterenskeacuteho trhu pred URE MG KE

bull Komiteacutet spolu organizuje cyklus workshopov uacutečastniacutekov plynaacuterenskeacuteho trhuvysvetľujuacuteci detailneacute otaacutezky spojeneacute s obratom zemnyacutem plynom v Poľsku

bull Analogickeacute poradenskeacute telesaacute suacute tvoreneacute v inyacutech euroacutepskych burzaacutech splynom okrem ineacuteho v španielskom Iberian Gas Hub

Burzovaacute Informačnaacute Platforma ndash docircležityacute element budovania transparentneacuteho trhu s energiou

Informaacutecie servisov TGE suacute aktualizovaneacute priebežne za uacutečelomzvuacutečšenia transparetnosti i aktivity uacutečastniacutekov trhu

Rozsah informaacuteciiacutebull Informaacutecia o trhoch s elektrickou

energiou na TGEbull Informaacutecia o plaacutenovanej a skutočnej

generaacuteciibull Informaacutecia o potrebaacutech systeacutemubull Informaacutecia o medzinaacuterodnej vyacutemenebull Aktuaacutelne informaacutecie o plaacutenovanyacutech a

aktuaacutelnych vypnutiachbull Informaacutecia o vyacuterobnyacutech vyacutekonoch s

rozdeleniacutem na zdroje

Kompletnyacute informačnyacute kolektiacutevV zloženiacute kolektiacutevu suacute členovia

bull URE PSE Tauron PE PKP EnergetykaVattenfall PGE Zespoacuteł Elektrowni Pątnoacutewndash Adamoacutew ndash Konin SA TOE TowarzystwoGospodarcze Polskie Elektrownie FOEiG

Burzovaacute informačnaacute platforma Giełdowa Platforma Informacyjna

bull GPI je pripravenaacute zverejniť informaacutecie v raacutemci povinnosti v zmyslenariadenia REMIT

bull TGE sa bude uchaacutedzať o štatuacutet RIS (Regulated Information Service) aRRM (Regulated Reporting Mechanism) v ACER

bull TGE sa zuacutečastňuje vyhotovenia systeacutemu Architecture of IntegratedInformation Systems (bdquoARISrdquo) ndash platforma ACER pre raportovanietransakčnyacutech uacutedajov

bull 18 marca 2014 sa v Euroacutepskom parlamente konala prezentaacutecia Burzovejinformačnej platformy

bull Boli zahaacutejeneacute praacutece spojeneacute s platformou pre plynaacuterenskyacute trh ndash GPI gazplaacutenovanyacute štart rok 2015

Finančnyacute trh

TGE mieni v roku 2016 ponuacuteknuť kontrakty futures na index cien zemneacuteho plynu (finančneacute kontrakty peňažne zuacutečtovaneacute)

Spustenie finančneacuteho trhu posilniacute postavenie TGE v regioacutene

bull Splnenie očakaacutevaniacute členov TGE investorov odberateľov a finančnyacutech inštituacuteciiacutebull Prirodzeneacute doplnenie produktovej ponuky TGEbull Motiacutevy pocircsobenia na trhu

- Transakcie zabezpečujuacutece arbitraacutežne špekulačneacutebull Spustenie finančneacuteho trhu je spojeneacute s uacutečasťou novyacutech subjektov z

finančneacuteho odvetvia investorovbull TGE predstaviacute realizačneacute plaacuteny finančneacuteho trhu po akceptaacutecii KNF a

porozumeniacute s uacutečastniacutekmi trhu

Podpora procesu liberalizaacutecie plynaacuterenskeacuteho trhu

bull Noveacute produkty a inštrumenty ndash plynaacuterenskyacute trh na TGE je rozviacutejanyacutedoplňovaniacutem ponuky TGE podľa očakaacutevaniacute uacutečastniacutekov trhu tuzemskyacutech ajmedzinaacuterodnyacutech Noveacute produkty a burzoveacute inštrumenty suacute zavaacutedzaneacute pokonzultaacuteciaacutech s uacutečastniacutekmi trhu

bull Poradenskaacute rola - TGE priebežne monitoruje plynaacuterenskyacute trh a konzultuje suacutečastniacutekmi trhu Za uacutečelom udržania staacutelej komunikaacutecie vytvoril TGE pripredstavenstve TGE VyacuteborKomiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhuKomitet RynkuGazu V jeho raacutemci sa konajuacute pravidelneacute stretnutia a workshopy soperaacutetormi a zaacutestupcami inštituacuteciiacute spojenyacutech s plynaacuterenskyacutem trhom

bull Lobbing - TGE sa aktiacutevne zuacutečastňuje praacutec spojenyacutech s odstraacuteneniacutemlegislatiacutevnych barieacuter spolupraacutecou so zaacutestupcami ministerstva hospodaacuterstvaUacuteradu regulaacutecie energetiky Foacuterum odberateľov energetickej energie a plynua Hospodaacuterskej komory plynaacuterenstva

Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu ndash poradenskyacute orgaacuten TGE

bull TGE odpovedajuacutec na potrebu uacutečastniacutekov trhu založila dňa 30 maacuteja 2014Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu pri Komoditnej burze s energiou SA

bull Komiteacutet je poradenskyacutem orgaacutenom v rozsahu burzoveacuteho rozvoja obratuplynom TGE SA ktoryacute sa skladaacute zo zaacutestupcov okrem ineacuteho členov burzyTGE IRGiT

bull Komiteacutet ako teleso expertov mocircže prezentovať naacutezory uacutečastniacutekovburzoveacuteho plynaacuterenskeacuteho trhu pred URE MG KE

bull Komiteacutet spolu organizuje cyklus workshopov uacutečastniacutekov plynaacuterenskeacuteho trhuvysvetľujuacuteci detailneacute otaacutezky spojeneacute s obratom zemnyacutem plynom v Poľsku

bull Analogickeacute poradenskeacute telesaacute suacute tvoreneacute v inyacutech euroacutepskych burzaacutech splynom okrem ineacuteho v španielskom Iberian Gas Hub

Burzovaacute Informačnaacute Platforma ndash docircležityacute element budovania transparentneacuteho trhu s energiou

Informaacutecie servisov TGE suacute aktualizovaneacute priebežne za uacutečelomzvuacutečšenia transparetnosti i aktivity uacutečastniacutekov trhu

Rozsah informaacuteciiacutebull Informaacutecia o trhoch s elektrickou

energiou na TGEbull Informaacutecia o plaacutenovanej a skutočnej

generaacuteciibull Informaacutecia o potrebaacutech systeacutemubull Informaacutecia o medzinaacuterodnej vyacutemenebull Aktuaacutelne informaacutecie o plaacutenovanyacutech a

aktuaacutelnych vypnutiachbull Informaacutecia o vyacuterobnyacutech vyacutekonoch s

rozdeleniacutem na zdroje

Kompletnyacute informačnyacute kolektiacutevV zloženiacute kolektiacutevu suacute členovia

bull URE PSE Tauron PE PKP EnergetykaVattenfall PGE Zespoacuteł Elektrowni Pątnoacutewndash Adamoacutew ndash Konin SA TOE TowarzystwoGospodarcze Polskie Elektrownie FOEiG

Burzovaacute informačnaacute platforma Giełdowa Platforma Informacyjna

bull GPI je pripravenaacute zverejniť informaacutecie v raacutemci povinnosti v zmyslenariadenia REMIT

bull TGE sa bude uchaacutedzať o štatuacutet RIS (Regulated Information Service) aRRM (Regulated Reporting Mechanism) v ACER

bull TGE sa zuacutečastňuje vyhotovenia systeacutemu Architecture of IntegratedInformation Systems (bdquoARISrdquo) ndash platforma ACER pre raportovanietransakčnyacutech uacutedajov

bull 18 marca 2014 sa v Euroacutepskom parlamente konala prezentaacutecia Burzovejinformačnej platformy

bull Boli zahaacutejeneacute praacutece spojeneacute s platformou pre plynaacuterenskyacute trh ndash GPI gazplaacutenovanyacute štart rok 2015

Finančnyacute trh

TGE mieni v roku 2016 ponuacuteknuť kontrakty futures na index cien zemneacuteho plynu (finančneacute kontrakty peňažne zuacutečtovaneacute)

Spustenie finančneacuteho trhu posilniacute postavenie TGE v regioacutene

bull Splnenie očakaacutevaniacute členov TGE investorov odberateľov a finančnyacutech inštituacuteciiacutebull Prirodzeneacute doplnenie produktovej ponuky TGEbull Motiacutevy pocircsobenia na trhu

- Transakcie zabezpečujuacutece arbitraacutežne špekulačneacutebull Spustenie finančneacuteho trhu je spojeneacute s uacutečasťou novyacutech subjektov z

finančneacuteho odvetvia investorovbull TGE predstaviacute realizačneacute plaacuteny finančneacuteho trhu po akceptaacutecii KNF a

porozumeniacute s uacutečastniacutekmi trhu

Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu ndash poradenskyacute orgaacuten TGE

bull TGE odpovedajuacutec na potrebu uacutečastniacutekov trhu založila dňa 30 maacuteja 2014Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu pri Komoditnej burze s energiou SA

bull Komiteacutet je poradenskyacutem orgaacutenom v rozsahu burzoveacuteho rozvoja obratuplynom TGE SA ktoryacute sa skladaacute zo zaacutestupcov okrem ineacuteho členov burzyTGE IRGiT

bull Komiteacutet ako teleso expertov mocircže prezentovať naacutezory uacutečastniacutekovburzoveacuteho plynaacuterenskeacuteho trhu pred URE MG KE

bull Komiteacutet spolu organizuje cyklus workshopov uacutečastniacutekov plynaacuterenskeacuteho trhuvysvetľujuacuteci detailneacute otaacutezky spojeneacute s obratom zemnyacutem plynom v Poľsku

bull Analogickeacute poradenskeacute telesaacute suacute tvoreneacute v inyacutech euroacutepskych burzaacutech splynom okrem ineacuteho v španielskom Iberian Gas Hub

Burzovaacute Informačnaacute Platforma ndash docircležityacute element budovania transparentneacuteho trhu s energiou

Informaacutecie servisov TGE suacute aktualizovaneacute priebežne za uacutečelomzvuacutečšenia transparetnosti i aktivity uacutečastniacutekov trhu

Rozsah informaacuteciiacutebull Informaacutecia o trhoch s elektrickou

energiou na TGEbull Informaacutecia o plaacutenovanej a skutočnej

generaacuteciibull Informaacutecia o potrebaacutech systeacutemubull Informaacutecia o medzinaacuterodnej vyacutemenebull Aktuaacutelne informaacutecie o plaacutenovanyacutech a

aktuaacutelnych vypnutiachbull Informaacutecia o vyacuterobnyacutech vyacutekonoch s

rozdeleniacutem na zdroje

Kompletnyacute informačnyacute kolektiacutevV zloženiacute kolektiacutevu suacute členovia

bull URE PSE Tauron PE PKP EnergetykaVattenfall PGE Zespoacuteł Elektrowni Pątnoacutewndash Adamoacutew ndash Konin SA TOE TowarzystwoGospodarcze Polskie Elektrownie FOEiG

Burzovaacute informačnaacute platforma Giełdowa Platforma Informacyjna

bull GPI je pripravenaacute zverejniť informaacutecie v raacutemci povinnosti v zmyslenariadenia REMIT

bull TGE sa bude uchaacutedzať o štatuacutet RIS (Regulated Information Service) aRRM (Regulated Reporting Mechanism) v ACER

bull TGE sa zuacutečastňuje vyhotovenia systeacutemu Architecture of IntegratedInformation Systems (bdquoARISrdquo) ndash platforma ACER pre raportovanietransakčnyacutech uacutedajov

bull 18 marca 2014 sa v Euroacutepskom parlamente konala prezentaacutecia Burzovejinformačnej platformy

bull Boli zahaacutejeneacute praacutece spojeneacute s platformou pre plynaacuterenskyacute trh ndash GPI gazplaacutenovanyacute štart rok 2015

Finančnyacute trh

TGE mieni v roku 2016 ponuacuteknuť kontrakty futures na index cien zemneacuteho plynu (finančneacute kontrakty peňažne zuacutečtovaneacute)

Spustenie finančneacuteho trhu posilniacute postavenie TGE v regioacutene

bull Splnenie očakaacutevaniacute členov TGE investorov odberateľov a finančnyacutech inštituacuteciiacutebull Prirodzeneacute doplnenie produktovej ponuky TGEbull Motiacutevy pocircsobenia na trhu

- Transakcie zabezpečujuacutece arbitraacutežne špekulačneacutebull Spustenie finančneacuteho trhu je spojeneacute s uacutečasťou novyacutech subjektov z

finančneacuteho odvetvia investorovbull TGE predstaviacute realizačneacute plaacuteny finančneacuteho trhu po akceptaacutecii KNF a

porozumeniacute s uacutečastniacutekmi trhu

Burzovaacute Informačnaacute Platforma ndash docircležityacute element budovania transparentneacuteho trhu s energiou

Informaacutecie servisov TGE suacute aktualizovaneacute priebežne za uacutečelomzvuacutečšenia transparetnosti i aktivity uacutečastniacutekov trhu

Rozsah informaacuteciiacutebull Informaacutecia o trhoch s elektrickou

energiou na TGEbull Informaacutecia o plaacutenovanej a skutočnej

generaacuteciibull Informaacutecia o potrebaacutech systeacutemubull Informaacutecia o medzinaacuterodnej vyacutemenebull Aktuaacutelne informaacutecie o plaacutenovanyacutech a

aktuaacutelnych vypnutiachbull Informaacutecia o vyacuterobnyacutech vyacutekonoch s

rozdeleniacutem na zdroje

Kompletnyacute informačnyacute kolektiacutevV zloženiacute kolektiacutevu suacute členovia

bull URE PSE Tauron PE PKP EnergetykaVattenfall PGE Zespoacuteł Elektrowni Pątnoacutewndash Adamoacutew ndash Konin SA TOE TowarzystwoGospodarcze Polskie Elektrownie FOEiG

Burzovaacute informačnaacute platforma Giełdowa Platforma Informacyjna

bull GPI je pripravenaacute zverejniť informaacutecie v raacutemci povinnosti v zmyslenariadenia REMIT

bull TGE sa bude uchaacutedzať o štatuacutet RIS (Regulated Information Service) aRRM (Regulated Reporting Mechanism) v ACER

bull TGE sa zuacutečastňuje vyhotovenia systeacutemu Architecture of IntegratedInformation Systems (bdquoARISrdquo) ndash platforma ACER pre raportovanietransakčnyacutech uacutedajov

bull 18 marca 2014 sa v Euroacutepskom parlamente konala prezentaacutecia Burzovejinformačnej platformy

bull Boli zahaacutejeneacute praacutece spojeneacute s platformou pre plynaacuterenskyacute trh ndash GPI gazplaacutenovanyacute štart rok 2015

Finančnyacute trh

TGE mieni v roku 2016 ponuacuteknuť kontrakty futures na index cien zemneacuteho plynu (finančneacute kontrakty peňažne zuacutečtovaneacute)

Spustenie finančneacuteho trhu posilniacute postavenie TGE v regioacutene

bull Splnenie očakaacutevaniacute členov TGE investorov odberateľov a finančnyacutech inštituacuteciiacutebull Prirodzeneacute doplnenie produktovej ponuky TGEbull Motiacutevy pocircsobenia na trhu

- Transakcie zabezpečujuacutece arbitraacutežne špekulačneacutebull Spustenie finančneacuteho trhu je spojeneacute s uacutečasťou novyacutech subjektov z

finančneacuteho odvetvia investorovbull TGE predstaviacute realizačneacute plaacuteny finančneacuteho trhu po akceptaacutecii KNF a

porozumeniacute s uacutečastniacutekmi trhu

Burzovaacute informačnaacute platforma Giełdowa Platforma Informacyjna

bull GPI je pripravenaacute zverejniť informaacutecie v raacutemci povinnosti v zmyslenariadenia REMIT

bull TGE sa bude uchaacutedzať o štatuacutet RIS (Regulated Information Service) aRRM (Regulated Reporting Mechanism) v ACER

bull TGE sa zuacutečastňuje vyhotovenia systeacutemu Architecture of IntegratedInformation Systems (bdquoARISrdquo) ndash platforma ACER pre raportovanietransakčnyacutech uacutedajov

bull 18 marca 2014 sa v Euroacutepskom parlamente konala prezentaacutecia Burzovejinformačnej platformy

bull Boli zahaacutejeneacute praacutece spojeneacute s platformou pre plynaacuterenskyacute trh ndash GPI gazplaacutenovanyacute štart rok 2015

Finančnyacute trh

TGE mieni v roku 2016 ponuacuteknuť kontrakty futures na index cien zemneacuteho plynu (finančneacute kontrakty peňažne zuacutečtovaneacute)

Spustenie finančneacuteho trhu posilniacute postavenie TGE v regioacutene

bull Splnenie očakaacutevaniacute členov TGE investorov odberateľov a finančnyacutech inštituacuteciiacutebull Prirodzeneacute doplnenie produktovej ponuky TGEbull Motiacutevy pocircsobenia na trhu

- Transakcie zabezpečujuacutece arbitraacutežne špekulačneacutebull Spustenie finančneacuteho trhu je spojeneacute s uacutečasťou novyacutech subjektov z

finančneacuteho odvetvia investorovbull TGE predstaviacute realizačneacute plaacuteny finančneacuteho trhu po akceptaacutecii KNF a

porozumeniacute s uacutečastniacutekmi trhu

Finančnyacute trh

TGE mieni v roku 2016 ponuacuteknuť kontrakty futures na index cien zemneacuteho plynu (finančneacute kontrakty peňažne zuacutečtovaneacute)

Spustenie finančneacuteho trhu posilniacute postavenie TGE v regioacutene

bull Splnenie očakaacutevaniacute členov TGE investorov odberateľov a finančnyacutech inštituacuteciiacutebull Prirodzeneacute doplnenie produktovej ponuky TGEbull Motiacutevy pocircsobenia na trhu

- Transakcie zabezpečujuacutece arbitraacutežne špekulačneacutebull Spustenie finančneacuteho trhu je spojeneacute s uacutečasťou novyacutech subjektov z

finančneacuteho odvetvia investorovbull TGE predstaviacute realizačneacute plaacuteny finančneacuteho trhu po akceptaacutecii KNF a

porozumeniacute s uacutečastniacutekmi trhu