Uacuteloha burzy v raacutemci liberalizaacutecie trhus plynom v Poľsku - vyacutehody pre uacutečastniacutekova obchodneacute priacuteležitosti
TGE ndash kto sme
TGE vznikla na konci roku 1999 na zaacuteklade iniciatiacutevy ministra Štaacutetneho pokladu SkarbPaństwaako nevyhnutnaacute suacutečasť liberalizaacutecie trhu s elektrickou energiou v Poľsku
bull Jedinaacute burza s energiou majuacuteca licenciu v Poľsku ndash staacutely dozor KNF KomitetNadzoru Finansowego
bull Od februaacutera 2012 je TGE je časťou Burzy cennyacutech papierov GK Giełda PapieroacutewWartościowych
bull Je to komoditnaacute burza ktoraacute sa rozviacuteja najviac dynamicky v regioacutene ndash aktiacutevna na
o EUROPEX (združuje všetky komoditneacute a finančneacute burzy s energiou v Euroacutepe)o APEx (Association of Power Exchanges ndash svetovaacute organizaacutecia buacuterz s energiou)o AFM (Association of Futures Markets ndash združenie buacuterz finančnyacutech termiacutenovyacutech
trhov)
bull Pocircsobiacute na trhoch elektrickej energie plynu majetkovyacutech praacutev
bull TGE a medzinaacuterodneacute trhy ndash od decembra roku 2010 funguje market coupling soŠveacutedskom Trvajuacute praacutece cieľom ktoryacutech je zapojenie sa do trhu MRC (predtyacutem akoNWE) v raacutemci mechanizmu Price Coupling of Regions
Priehľadnyacute mechanizmus fungovania burzy spocircsobuje že cena komodity zaacuteležiacute len a vyacutelučne od systeacutemu siacutel ponuky a dopytu v danom momente
Podmienky členstva na burzovom trhuUacutečastniacuteci trhu
Prednosti z uacutečasti na burzovom trhu
bull Otvoreneacute a priehľadneacute pravoidlaacute uzatvaacuterania transakciiacutebull Kumulaacutecia dopytu a ponuky na jednotliveacute burzoveacute komodity ndash širokaacute ponuka
trhov a inštrumentov v jednom miejstebull Určenie objektiacutevnych trhovyacutech cien energiebull Rovnakyacute priacutestup k trhovyacutem informaacuteciaacutembull Rovnakeacute podmienky uacutečasti na trhu pre všetky subjekty nezaacutevisle na ich
veľkostibull Bezpečnosť uzatvaacuterania transakciiacute - dozor Komisie finančneacuteho dozorubull Bezpečnosť zuacutečtovania transakciiacute ndash Zuacutečtovacia komora komoditnyacutech buacuterz
majuacuteca licenciu Izba Rozliczeniowa Giełd Towarowychbull Najnižšiacute transakčnyacute poplatok na poľskom trhubull Modernaacute a veľmi jednoduchaacute aplikaacutecie čo sa tyacuteka obsluhy pre podaacutevanie
priacutekazov - CONDICO Trade licencia NASDAQ OMX
Kto sa mocircže stať členom Burzy
bull Energetickeacute podniky majuacutece koncesiu na vytvaacuteranie prenos distribuacuteciualebo obrat elektrickou energiou
bull Odberatelia opraacutevneniacute využiacutevať prenosoveacute služby ako praacutevnickeacute osoby
bull Komoditneacute brokerskeacute domy Towarowe domy maklerskie a brokerskeacute domy
bull Zahraničneacute praacutevnickeacute osoby vykonaacutevajuacutece makleacutersku činnosť v oblastiobratu burzovyacutemi komoditami
bull Obchodneacute spoločnosti Spoacutełki handlowe ktoreacute nie suacute komoditnyacutemibrokerskyacutemi domami vykonaacutevajuacutece činnosť spočiacutevajuacutecu v nadobuacutedaniacute apredaacutevaniacute burzovyacutech komodiacutet
Členmi Burzy mocircžu byť subjekty uvedeneacute v čl 9 ods 3 zaacutekona zo dňa 26 oktoacutebra 2000 o komoditnyacutech burzaacutech
bull Podanie kompletnej žiadosti o uzatvorenie zmluvy o členstvo
bull Ziacuteskanie štatuacutetu Člena burzy
bull Ziacuteskanie povolenia KNF na vedenie registrov alebo uacutečtov burzovyacutechkomodiacutet alebo mať povolenie na vedenie brokerskej činnosti
bull Ziacuteskanie členstva v Zuacutečtovacej komore komoditnyacutech buacuterz IzbaRozliczeniowa Giełd Towarowych (IRGiT) a ziacuteskanie štatuacutetu zuacutečtujuacutecehočlena Komory rozliczający członek Izby
bull Zamestnanie brokera komoditnyacutech buacuterz zapiacutesaneacuteho na zoznamebrokerov ktoryacute vedie KNF
bull Podanie kompletnej žiadosti o pripustenie pocircsobenia na burze
bull Pripustenie žiadateľa predstavenstvom burzy k pocircsobeniu na vybranyacutechtrhoch
Proceduacutera ziacuteskania štatuacutetu Priameho člena burzy
Členstvo v Zuacutečtovacej komore komoditnyacutech buacuterz
(IRGiT)
bull Od roku 2010 komora IRGiT garantuje zuacutečtovanie transakciiacute uzatvaacuteranyacutechna všetkyacutech trhoch TGE
bull Systeacutem garantovania zuacutečtovaniacute IRGiT založenyacute na profesionaacutelnommanažmente rizika zaisťuje bezpečnosť zuacutečtovania každeacutemu členovi komoryv priacutepade insolventnosti jednotlivyacutech uacutečastniacutekov na trhu
bull Zuacutečtovaciacute systeacutem založenyacute na mnohostrannej kompenzaacutecii zaacutevaumlzkov apohľadaacutevok redukuje riziko a zmenšuje naacuteklady na zuacutečtovanie
8
bull 45 aktiacutevnych uacutečastniacutekov (ZUP - Zadaacutevatelia prenosovej služby Zleceniodawcy Usługi Przesyłowej)
- na RDNiBg 15 subjektov (z toho 3 brokerskeacute domy a 12 energetickyacutech podnikov)
- na RTT v oblasti termiacutenovyacutech inštrumentov na plyn 15 subjektov (z toho 3 brokerskeacute domy a 12 energetickyacutech podnikov)
Uacutečastniacuteci na trhoch Gazu TGE SA
Rozvoj energetickyacutech a plynaacuterenskyacutechtrhov na TGE
10
Rozvoj TGE v poslednyacutech rokoch
TGE pocircsobiacute na trhu 15 rokov Posledneacute 4 roky suacute obdobiacutem ryacutechleho rastu
Pramene TGE URE
Zaacutekonodarstvo a vhodnaacute produktovaacute ponuka mali vplyv na zdvojnaacutesobenie objemov
Produkty ponuacutekaneacute na TGE
Komoditnaacute burza s energiami Towarowa Giełda Energii
Elektrickaacute energia
Zemnyacute plyn
Majetkoveacute praacuteva
RDB RDN Aukcie Termiacutenovyacute trh
Kontrakty
hodinoveacute
Kontrakty
hodinoveacute
blokoveacute
Kontrakty
blokoveacute
Kontrakty
termiacutenoveacute
Kontrakty baacutezickeacute
špičkoveacute mimo
špičku
Kontrakty baacutezoveacute
Transakcie behom obchodneacuteho dňa a mimo obchodnyacute deň na trhu spot
Burzovyacute
obrat
RegisterRegister
osvedčeniacute o
pocircvodeVedenie registra osvedčeniacute o pocircvode elektrickej energie
Dozor
KNF
Zuacutečtovacia komora komoditnyacutech buacuterz ndash zuacutečtovanie transakciiacute vykonaacutevanyacutech na TGE
Burzovaacute informačnaacute platforma Giełdowa Platforma Informacyjna
Elektrickaacute energia
Zemnyacute plyn
Majetkoveacute praacuteva
RDB RDN Aukcie Termiacutenovyacute trh
Kontrakty hodinoveacute
Kontrakty hodinoveacute blokoveacute
Kontrakty blokoveacute
Kontrakty termiacutenoveacute
Kontrakty baacutezickeacute špičkoveacute mimo
špičku
Kontrakty baacutezickeacute
Transakcie behom obchodneacuteho dňa a mimo obchodnyacute deň na trhu spot
Burzovyacute obrat
Register
Register osvedčeniacute o
pocircvode Vedenie registra osvedčeniacute o pocircvode elektrickej energie
DozorKNF
12
Šiacuterka ponuky TGE ndash jeden z faktorovdynamickeacuteho rastu
Źroacutedła Giełdy energetyczne w Europie
Produktovaacute ponuka TGE je totžnaacute ako na najvaumlčšiacutech burzaacutech EUacute spojujuacutecatermiacutenoveacute trhy a spot plynu a elektrickej energie
12
Poľskyacute plynaacuterenskyacute trh v porovnaniacute s inyacutemi štaacutetmi EUacutePoľsko je jeden z najvaumlčšiacutech spotrebiteľov zemneacuteho
plynu
97135
166169
314364
425687
752783
0 20 40 60 80
Polska
Holandia
Spotreba zemneacuteho plynu v roku 2012 (mld m3)
-4 -2 0 2 4
HiszpaniaBelgia 04
Polska
Węgry -39Rumunia -35
-22Holandia -03
Francja 00Włochy -25Niemcy -19
Wlk Brytania -30
1Medziročnyacute kumulovanyacute rast
Pramene BP Statistical Review Eurostat vlastneacute vyacutepočty
Medziročnyacute naacuterast spotreby plynu v EUacute v rokoch 2007-2012
WęgryRumunia
BelgiaHiszpania
FrancjaWłochyNiemcy
Wlk Brytania
38
342 414
40 029
5 160 11 550 208 5 023
-
50 000
100 000
150 000
200 000
250 000
300 000
350 000
PEGAS (EEX +Powernext)
TGE Gaspoint Nordic CEGH Gas Exchange CEGH Czech Futures CEEGX
tis MWh
Platforma PEGAS zahrnuje oblasť hubov GPL NCG PEG N PEG S PEG TIGF TTF ZTP
Objem obratu na TGE v porovnaniacute s inyacutemi burzami v obdobiacute januaacutera ndash augusta 2014
Prehľad nezahrnuje kontrakty OTC
Plynaacuterenskeacute trhy na TGE v roku 2014 - efekt realizaacutecie zavedeneacuteho obliga Celkovyacute objem všetkyacutech transakciiacute na trhoch s plynom v obdobiacute od januaacutera -septembra 2014 činil 64 TWh (58 mld m3 zemneacuteho plynu)
-
1000
2000
3000
4000
5000
6000
7000
Styczeń 14 Luty 14 Marzec 14 Kwiecień 14 Maj 14 Czewiec 14 Lipiec 14 Sierpień 14 Wrzesień 14 Całkowitywolumen
obrotu
TWh
Prehľad zahrnuje tiež kontrakty s dodaacutevkou v nasledujuacutecich rokoch
Celkovyacute objem obratu v roku 2014 na všetkyacutech plynaacuterenskyacutech trhoch TGE
RDBg RDNiBg RTTg
Objemy a ceny vaacuteženeacute priemernyacutem dennyacutem obratom obchodov na RDNg I-IX 2014 nasledujuacuteceho dňa dosiahli na trhu obraty zemnyacutem plynom v obdobiacute I-IX2014 hodnotu 18 TWh Cena vaacuteženaacute priemernyacutem dennyacutem obratomobchodov s plynom za toto obdobie na RDNg činila 8348 PLNMWh
11119 zł
10381 zł9787 zł
8957 zł
8285 zł
7324 zł 7063 zł7591 zł
9277 zł
0
100
200
300
400
500
600
700
800
000 zł
2000 zł
4000 zł
6000 zł
8000 zł
10000 zł
12000 zł
sty-14 lut-14 mar-14 kwi-14 maj-14 cze-14 lip-14 sie-14 wrz-14
tis MWh
Likvidita kontraktov na RTTg I-IX 2014 Na komoditnom termiacutenovom trhu v rozsahu inštrumentov na plyn činilcelkovyacute objem obratu 62 TWh
0
2000
4000
6000
8000
10000
12000
14000
16000
sty-14 lut-14 mar-14 kwi-14 maj-14 cze-14 lip-14 sie-14 wrz-14
tis MWh
RTTg - likvidita komoditnyacutech termiacutenovyacutech inštrumentov na plyn
Tydzień
Miesiąc
Kwartał
Sezon
Rok
Ponuka TGE Plynaacuterenskyacute trh
Komoditnyacute termiacutenovyacute trh
bull Kontinuaacutelne obchodovanie od 800 do 1400 pracovneacute dni aukcie
bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu
bull Na RTT suacute dostupneacute tyacuteždňoveacute inštrumenty (GAS_BASE-W-YYY)
bull mesačneacute (GAS_BASE_M) štvrťročneacute (GAS_BASE_Q) ročneacute(GAS_BASE_Y) a sezoacutenne (GAS_BASE_S-S GAS_BASE_S-W)
bull Ročneacute a štvrťročneacute Inštrumenty suacute deleneacute nasledujuacutecim spocircsobom
bull ročnyacute inštrument - na štyri štvrťročneacute
bull štvrťročnyacute inštrument - na tri mesačneacute
Rozdelenie termiacutenovyacutech kontraktov na plyn
GAS_Y_2014
Q1 Q2 Q1 Q1
M1 M1 M1
Aukcie plynu
bull Suacute vykonaacutevaneacute na naacutevrh uchaacutedzača ktoryacute akceptuje Predstavenstvo TGE
bull Žiadosť je nutneacute podať najneskocircr 7 dniacute pred navrhovanou lehotou jemožnosť ho vziať spaumlť najneskocircr 2 dni pred lehotou aktualizovanyacute o novyacutelimit ceny ndash najneskocircr 1 deň pred lehotou
bull Aukcia je platnaacute ak bude uzavretyacutech minimum 100 kontraktov
bull Limit ceny neuvaacutedza TGE verejne
bull Uacutečastniacuteci aukcie mocircžu podaacutevať naacutekupnyacute priacutekaz (aukcia predaja) alebopredajnyacute priacutekaz (aukcia naacutekupu)
bull V rozhodnutej aukcii je transakčnou cenou cena uvedenaacute v priacutekazeuacutečastniacuteka aukcie
Plynaacuterensky trh nasledujuacuteceho dňa ndash RDNg
bull Inštrumenty typu GAS_BASE a GAS_WEEKEND
bull Určenie jednotneacuteho kurzu (fixing) o 915 hod kontinuaacutelne obchodovanie od916 do 1300
bull Viacutekendovyacute inštrument je koacutetovanyacute behom dvoch dniacute vo štvrtok a piatok
bull 1 kontrakt zodpovedaacute dodaacutevke 1 MWh plynu v každej hodine dňa dodaacutevky(ďalšie hodiny od 0600 hod daneacuteho dňa do 0600 dňa nasledujuacuteceho priviacutekendovom inštrumente - od 600 v sobotu do 600 v pondelok
bull Minimaacutelna cena 001 zł cena maximaacutelna 150000 zł
bull Portfoacuteliaacutem členov burzy suacute priradeneacute koacutedy zadaacutevateľa prenosovej služby
bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu
bull Burza hlaacutesi OSP transakcie ktoreacute majuacute byť vykonaneacute
Plynaacuterenskyacute trh daneacuteho dňa ndash RDBg
bull Obrat je vedenyacute ku dňu dodaacutevky v rozmedziacute od 800 do 1330
bull Koacutetovania suacute vedeneacute každyacute deň v systeacuteme kontinuaacutelneho obchodovania
bull Koacutetovania suacute vedeneacute na 24 hodinovyacutech inštrumentoch Koniec koacutetovaniainštrumentu nastane 25hod pred zahaacutejeniacutem obdobia dodaacutevky naprinštrument s dodaacutevkou v rozmedziacute od 1100 do 1200 bude koacutetovanyacute do830
bull Informaacutecie o uzavretyacutech transakciaacutech suacute hlaacuteseneacute každuacute hodinu(renominaacutecie) do GAZ-SYSTEM-u
bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu
Liberalizaacutecia plynaacuterenskeacuteho trhu v Poľsku Vyacutezvy
Realizaacutecia burzoveacuteho plynaacuterenskeacuteho obligo
Stezka ako docircjsť do uacuterovne 55
Nasledujuacutece kroky k plnej liberalizaacutecii plynaacuterenskeacuteho trhu
bull Deregulaacutecia cien plynu pre inštitucionaacutelnych klientov a v ďalšej perspektiacuteve uacuteplne zrušenie regulaacutecie sadzieb pre plyn
bull Slobodnyacute priacutestup k infraštruktuacutere import ndash export
bull Možnosť zmeny predajcu alebo čiastočneacute vypovedanie zmluvy
bull Možnosť ďalšieho predaja plynu cez virtuaacutelne stredisko
bull Zmena nariadenia o diverzifikaacutecii dodaacutevok zaacutekona o zaacutesobaacutech
Plynaacuterenskeacute Obligo sa tyacuteka predaja vysoko metaacutenoveacuteho plynu zavaacutedzaneacuteho doprenosovej siete z importu a ťažby
do konca roku 2013 30
v roku 2014
40
dňa 1 1 2015
55
Podpora procesu liberalizaacutecie plynaacuterenskeacuteho trhu
bull Noveacute produkty a inštrumenty ndash plynaacuterenskyacute trh na TGE je rozviacutejanyacutedoplňovaniacutem ponuky TGE podľa očakaacutevaniacute uacutečastniacutekov trhu tuzemskyacutech ajmedzinaacuterodnyacutech Noveacute produkty a burzoveacute inštrumenty suacute zavaacutedzaneacute pokonzultaacuteciaacutech s uacutečastniacutekmi trhu
bull Poradenskaacute rola - TGE priebežne monitoruje plynaacuterenskyacute trh a konzultuje suacutečastniacutekmi trhu Za uacutečelom udržania staacutelej komunikaacutecie vytvoril TGE pripredstavenstve TGE VyacuteborKomiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhuKomitet RynkuGazu V jeho raacutemci sa konajuacute pravidelneacute stretnutia a workshopy soperaacutetormi a zaacutestupcami inštituacuteciiacute spojenyacutech s plynaacuterenskyacutem trhom
bull Lobbing - TGE sa aktiacutevne zuacutečastňuje praacutec spojenyacutech s odstraacuteneniacutemlegislatiacutevnych barieacuter spolupraacutecou so zaacutestupcami ministerstva hospodaacuterstvaUacuteradu regulaacutecie energetiky Foacuterum odberateľov energetickej energie a plynua Hospodaacuterskej komory plynaacuterenstva
Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu ndash poradenskyacute orgaacuten TGE
bull TGE odpovedajuacutec na potrebu uacutečastniacutekov trhu založila dňa 30 maacuteja 2014Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu pri Komoditnej burze s energiou SA
bull Komiteacutet je poradenskyacutem orgaacutenom v rozsahu burzoveacuteho rozvoja obratuplynom TGE SA ktoryacute sa skladaacute zo zaacutestupcov okrem ineacuteho členov burzyTGE IRGiT
bull Komiteacutet ako teleso expertov mocircže prezentovať naacutezory uacutečastniacutekovburzoveacuteho plynaacuterenskeacuteho trhu pred URE MG KE
bull Komiteacutet spolu organizuje cyklus workshopov uacutečastniacutekov plynaacuterenskeacuteho trhuvysvetľujuacuteci detailneacute otaacutezky spojeneacute s obratom zemnyacutem plynom v Poľsku
bull Analogickeacute poradenskeacute telesaacute suacute tvoreneacute v inyacutech euroacutepskych burzaacutech splynom okrem ineacuteho v španielskom Iberian Gas Hub
Burzovaacute Informačnaacute Platforma ndash docircležityacute element budovania transparentneacuteho trhu s energiou
Informaacutecie servisov TGE suacute aktualizovaneacute priebežne za uacutečelomzvuacutečšenia transparetnosti i aktivity uacutečastniacutekov trhu
Rozsah informaacuteciiacutebull Informaacutecia o trhoch s elektrickou
energiou na TGEbull Informaacutecia o plaacutenovanej a skutočnej
generaacuteciibull Informaacutecia o potrebaacutech systeacutemubull Informaacutecia o medzinaacuterodnej vyacutemenebull Aktuaacutelne informaacutecie o plaacutenovanyacutech a
aktuaacutelnych vypnutiachbull Informaacutecia o vyacuterobnyacutech vyacutekonoch s
rozdeleniacutem na zdroje
Kompletnyacute informačnyacute kolektiacutevV zloženiacute kolektiacutevu suacute členovia
bull URE PSE Tauron PE PKP EnergetykaVattenfall PGE Zespoacuteł Elektrowni Pątnoacutewndash Adamoacutew ndash Konin SA TOE TowarzystwoGospodarcze Polskie Elektrownie FOEiG
Burzovaacute informačnaacute platforma Giełdowa Platforma Informacyjna
bull GPI je pripravenaacute zverejniť informaacutecie v raacutemci povinnosti v zmyslenariadenia REMIT
bull TGE sa bude uchaacutedzať o štatuacutet RIS (Regulated Information Service) aRRM (Regulated Reporting Mechanism) v ACER
bull TGE sa zuacutečastňuje vyhotovenia systeacutemu Architecture of IntegratedInformation Systems (bdquoARISrdquo) ndash platforma ACER pre raportovanietransakčnyacutech uacutedajov
bull 18 marca 2014 sa v Euroacutepskom parlamente konala prezentaacutecia Burzovejinformačnej platformy
bull Boli zahaacutejeneacute praacutece spojeneacute s platformou pre plynaacuterenskyacute trh ndash GPI gazplaacutenovanyacute štart rok 2015
Finančnyacute trh
TGE mieni v roku 2016 ponuacuteknuť kontrakty futures na index cien zemneacuteho plynu (finančneacute kontrakty peňažne zuacutečtovaneacute)
Spustenie finančneacuteho trhu posilniacute postavenie TGE v regioacutene
bull Splnenie očakaacutevaniacute členov TGE investorov odberateľov a finančnyacutech inštituacuteciiacutebull Prirodzeneacute doplnenie produktovej ponuky TGEbull Motiacutevy pocircsobenia na trhu
- Transakcie zabezpečujuacutece arbitraacutežne špekulačneacutebull Spustenie finančneacuteho trhu je spojeneacute s uacutečasťou novyacutech subjektov z
finančneacuteho odvetvia investorovbull TGE predstaviacute realizačneacute plaacuteny finančneacuteho trhu po akceptaacutecii KNF a
porozumeniacute s uacutečastniacutekmi trhu
TGE ndash kto sme
TGE vznikla na konci roku 1999 na zaacuteklade iniciatiacutevy ministra Štaacutetneho pokladu SkarbPaństwaako nevyhnutnaacute suacutečasť liberalizaacutecie trhu s elektrickou energiou v Poľsku
bull Jedinaacute burza s energiou majuacuteca licenciu v Poľsku ndash staacutely dozor KNF KomitetNadzoru Finansowego
bull Od februaacutera 2012 je TGE je časťou Burzy cennyacutech papierov GK Giełda PapieroacutewWartościowych
bull Je to komoditnaacute burza ktoraacute sa rozviacuteja najviac dynamicky v regioacutene ndash aktiacutevna na
o EUROPEX (združuje všetky komoditneacute a finančneacute burzy s energiou v Euroacutepe)o APEx (Association of Power Exchanges ndash svetovaacute organizaacutecia buacuterz s energiou)o AFM (Association of Futures Markets ndash združenie buacuterz finančnyacutech termiacutenovyacutech
trhov)
bull Pocircsobiacute na trhoch elektrickej energie plynu majetkovyacutech praacutev
bull TGE a medzinaacuterodneacute trhy ndash od decembra roku 2010 funguje market coupling soŠveacutedskom Trvajuacute praacutece cieľom ktoryacutech je zapojenie sa do trhu MRC (predtyacutem akoNWE) v raacutemci mechanizmu Price Coupling of Regions
Priehľadnyacute mechanizmus fungovania burzy spocircsobuje že cena komodity zaacuteležiacute len a vyacutelučne od systeacutemu siacutel ponuky a dopytu v danom momente
Podmienky členstva na burzovom trhuUacutečastniacuteci trhu
Prednosti z uacutečasti na burzovom trhu
bull Otvoreneacute a priehľadneacute pravoidlaacute uzatvaacuterania transakciiacutebull Kumulaacutecia dopytu a ponuky na jednotliveacute burzoveacute komodity ndash širokaacute ponuka
trhov a inštrumentov v jednom miejstebull Určenie objektiacutevnych trhovyacutech cien energiebull Rovnakyacute priacutestup k trhovyacutem informaacuteciaacutembull Rovnakeacute podmienky uacutečasti na trhu pre všetky subjekty nezaacutevisle na ich
veľkostibull Bezpečnosť uzatvaacuterania transakciiacute - dozor Komisie finančneacuteho dozorubull Bezpečnosť zuacutečtovania transakciiacute ndash Zuacutečtovacia komora komoditnyacutech buacuterz
majuacuteca licenciu Izba Rozliczeniowa Giełd Towarowychbull Najnižšiacute transakčnyacute poplatok na poľskom trhubull Modernaacute a veľmi jednoduchaacute aplikaacutecie čo sa tyacuteka obsluhy pre podaacutevanie
priacutekazov - CONDICO Trade licencia NASDAQ OMX
Kto sa mocircže stať členom Burzy
bull Energetickeacute podniky majuacutece koncesiu na vytvaacuteranie prenos distribuacuteciualebo obrat elektrickou energiou
bull Odberatelia opraacutevneniacute využiacutevať prenosoveacute služby ako praacutevnickeacute osoby
bull Komoditneacute brokerskeacute domy Towarowe domy maklerskie a brokerskeacute domy
bull Zahraničneacute praacutevnickeacute osoby vykonaacutevajuacutece makleacutersku činnosť v oblastiobratu burzovyacutemi komoditami
bull Obchodneacute spoločnosti Spoacutełki handlowe ktoreacute nie suacute komoditnyacutemibrokerskyacutemi domami vykonaacutevajuacutece činnosť spočiacutevajuacutecu v nadobuacutedaniacute apredaacutevaniacute burzovyacutech komodiacutet
Členmi Burzy mocircžu byť subjekty uvedeneacute v čl 9 ods 3 zaacutekona zo dňa 26 oktoacutebra 2000 o komoditnyacutech burzaacutech
bull Podanie kompletnej žiadosti o uzatvorenie zmluvy o členstvo
bull Ziacuteskanie štatuacutetu Člena burzy
bull Ziacuteskanie povolenia KNF na vedenie registrov alebo uacutečtov burzovyacutechkomodiacutet alebo mať povolenie na vedenie brokerskej činnosti
bull Ziacuteskanie členstva v Zuacutečtovacej komore komoditnyacutech buacuterz IzbaRozliczeniowa Giełd Towarowych (IRGiT) a ziacuteskanie štatuacutetu zuacutečtujuacutecehočlena Komory rozliczający członek Izby
bull Zamestnanie brokera komoditnyacutech buacuterz zapiacutesaneacuteho na zoznamebrokerov ktoryacute vedie KNF
bull Podanie kompletnej žiadosti o pripustenie pocircsobenia na burze
bull Pripustenie žiadateľa predstavenstvom burzy k pocircsobeniu na vybranyacutechtrhoch
Proceduacutera ziacuteskania štatuacutetu Priameho člena burzy
Členstvo v Zuacutečtovacej komore komoditnyacutech buacuterz
(IRGiT)
bull Od roku 2010 komora IRGiT garantuje zuacutečtovanie transakciiacute uzatvaacuteranyacutechna všetkyacutech trhoch TGE
bull Systeacutem garantovania zuacutečtovaniacute IRGiT založenyacute na profesionaacutelnommanažmente rizika zaisťuje bezpečnosť zuacutečtovania každeacutemu členovi komoryv priacutepade insolventnosti jednotlivyacutech uacutečastniacutekov na trhu
bull Zuacutečtovaciacute systeacutem založenyacute na mnohostrannej kompenzaacutecii zaacutevaumlzkov apohľadaacutevok redukuje riziko a zmenšuje naacuteklady na zuacutečtovanie
8
bull 45 aktiacutevnych uacutečastniacutekov (ZUP - Zadaacutevatelia prenosovej služby Zleceniodawcy Usługi Przesyłowej)
- na RDNiBg 15 subjektov (z toho 3 brokerskeacute domy a 12 energetickyacutech podnikov)
- na RTT v oblasti termiacutenovyacutech inštrumentov na plyn 15 subjektov (z toho 3 brokerskeacute domy a 12 energetickyacutech podnikov)
Uacutečastniacuteci na trhoch Gazu TGE SA
Rozvoj energetickyacutech a plynaacuterenskyacutechtrhov na TGE
10
Rozvoj TGE v poslednyacutech rokoch
TGE pocircsobiacute na trhu 15 rokov Posledneacute 4 roky suacute obdobiacutem ryacutechleho rastu
Pramene TGE URE
Zaacutekonodarstvo a vhodnaacute produktovaacute ponuka mali vplyv na zdvojnaacutesobenie objemov
Produkty ponuacutekaneacute na TGE
Komoditnaacute burza s energiami Towarowa Giełda Energii
Elektrickaacute energia
Zemnyacute plyn
Majetkoveacute praacuteva
RDB RDN Aukcie Termiacutenovyacute trh
Kontrakty
hodinoveacute
Kontrakty
hodinoveacute
blokoveacute
Kontrakty
blokoveacute
Kontrakty
termiacutenoveacute
Kontrakty baacutezickeacute
špičkoveacute mimo
špičku
Kontrakty baacutezoveacute
Transakcie behom obchodneacuteho dňa a mimo obchodnyacute deň na trhu spot
Burzovyacute
obrat
RegisterRegister
osvedčeniacute o
pocircvodeVedenie registra osvedčeniacute o pocircvode elektrickej energie
Dozor
KNF
Zuacutečtovacia komora komoditnyacutech buacuterz ndash zuacutečtovanie transakciiacute vykonaacutevanyacutech na TGE
Burzovaacute informačnaacute platforma Giełdowa Platforma Informacyjna
Elektrickaacute energia
Zemnyacute plyn
Majetkoveacute praacuteva
RDB RDN Aukcie Termiacutenovyacute trh
Kontrakty hodinoveacute
Kontrakty hodinoveacute blokoveacute
Kontrakty blokoveacute
Kontrakty termiacutenoveacute
Kontrakty baacutezickeacute špičkoveacute mimo
špičku
Kontrakty baacutezickeacute
Transakcie behom obchodneacuteho dňa a mimo obchodnyacute deň na trhu spot
Burzovyacute obrat
Register
Register osvedčeniacute o
pocircvode Vedenie registra osvedčeniacute o pocircvode elektrickej energie
DozorKNF
12
Šiacuterka ponuky TGE ndash jeden z faktorovdynamickeacuteho rastu
Źroacutedła Giełdy energetyczne w Europie
Produktovaacute ponuka TGE je totžnaacute ako na najvaumlčšiacutech burzaacutech EUacute spojujuacutecatermiacutenoveacute trhy a spot plynu a elektrickej energie
12
Poľskyacute plynaacuterenskyacute trh v porovnaniacute s inyacutemi štaacutetmi EUacutePoľsko je jeden z najvaumlčšiacutech spotrebiteľov zemneacuteho
plynu
97135
166169
314364
425687
752783
0 20 40 60 80
Polska
Holandia
Spotreba zemneacuteho plynu v roku 2012 (mld m3)
-4 -2 0 2 4
HiszpaniaBelgia 04
Polska
Węgry -39Rumunia -35
-22Holandia -03
Francja 00Włochy -25Niemcy -19
Wlk Brytania -30
1Medziročnyacute kumulovanyacute rast
Pramene BP Statistical Review Eurostat vlastneacute vyacutepočty
Medziročnyacute naacuterast spotreby plynu v EUacute v rokoch 2007-2012
WęgryRumunia
BelgiaHiszpania
FrancjaWłochyNiemcy
Wlk Brytania
38
342 414
40 029
5 160 11 550 208 5 023
-
50 000
100 000
150 000
200 000
250 000
300 000
350 000
PEGAS (EEX +Powernext)
TGE Gaspoint Nordic CEGH Gas Exchange CEGH Czech Futures CEEGX
tis MWh
Platforma PEGAS zahrnuje oblasť hubov GPL NCG PEG N PEG S PEG TIGF TTF ZTP
Objem obratu na TGE v porovnaniacute s inyacutemi burzami v obdobiacute januaacutera ndash augusta 2014
Prehľad nezahrnuje kontrakty OTC
Plynaacuterenskeacute trhy na TGE v roku 2014 - efekt realizaacutecie zavedeneacuteho obliga Celkovyacute objem všetkyacutech transakciiacute na trhoch s plynom v obdobiacute od januaacutera -septembra 2014 činil 64 TWh (58 mld m3 zemneacuteho plynu)
-
1000
2000
3000
4000
5000
6000
7000
Styczeń 14 Luty 14 Marzec 14 Kwiecień 14 Maj 14 Czewiec 14 Lipiec 14 Sierpień 14 Wrzesień 14 Całkowitywolumen
obrotu
TWh
Prehľad zahrnuje tiež kontrakty s dodaacutevkou v nasledujuacutecich rokoch
Celkovyacute objem obratu v roku 2014 na všetkyacutech plynaacuterenskyacutech trhoch TGE
RDBg RDNiBg RTTg
Objemy a ceny vaacuteženeacute priemernyacutem dennyacutem obratom obchodov na RDNg I-IX 2014 nasledujuacuteceho dňa dosiahli na trhu obraty zemnyacutem plynom v obdobiacute I-IX2014 hodnotu 18 TWh Cena vaacuteženaacute priemernyacutem dennyacutem obratomobchodov s plynom za toto obdobie na RDNg činila 8348 PLNMWh
11119 zł
10381 zł9787 zł
8957 zł
8285 zł
7324 zł 7063 zł7591 zł
9277 zł
0
100
200
300
400
500
600
700
800
000 zł
2000 zł
4000 zł
6000 zł
8000 zł
10000 zł
12000 zł
sty-14 lut-14 mar-14 kwi-14 maj-14 cze-14 lip-14 sie-14 wrz-14
tis MWh
Likvidita kontraktov na RTTg I-IX 2014 Na komoditnom termiacutenovom trhu v rozsahu inštrumentov na plyn činilcelkovyacute objem obratu 62 TWh
0
2000
4000
6000
8000
10000
12000
14000
16000
sty-14 lut-14 mar-14 kwi-14 maj-14 cze-14 lip-14 sie-14 wrz-14
tis MWh
RTTg - likvidita komoditnyacutech termiacutenovyacutech inštrumentov na plyn
Tydzień
Miesiąc
Kwartał
Sezon
Rok
Ponuka TGE Plynaacuterenskyacute trh
Komoditnyacute termiacutenovyacute trh
bull Kontinuaacutelne obchodovanie od 800 do 1400 pracovneacute dni aukcie
bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu
bull Na RTT suacute dostupneacute tyacuteždňoveacute inštrumenty (GAS_BASE-W-YYY)
bull mesačneacute (GAS_BASE_M) štvrťročneacute (GAS_BASE_Q) ročneacute(GAS_BASE_Y) a sezoacutenne (GAS_BASE_S-S GAS_BASE_S-W)
bull Ročneacute a štvrťročneacute Inštrumenty suacute deleneacute nasledujuacutecim spocircsobom
bull ročnyacute inštrument - na štyri štvrťročneacute
bull štvrťročnyacute inštrument - na tri mesačneacute
Rozdelenie termiacutenovyacutech kontraktov na plyn
GAS_Y_2014
Q1 Q2 Q1 Q1
M1 M1 M1
Aukcie plynu
bull Suacute vykonaacutevaneacute na naacutevrh uchaacutedzača ktoryacute akceptuje Predstavenstvo TGE
bull Žiadosť je nutneacute podať najneskocircr 7 dniacute pred navrhovanou lehotou jemožnosť ho vziať spaumlť najneskocircr 2 dni pred lehotou aktualizovanyacute o novyacutelimit ceny ndash najneskocircr 1 deň pred lehotou
bull Aukcia je platnaacute ak bude uzavretyacutech minimum 100 kontraktov
bull Limit ceny neuvaacutedza TGE verejne
bull Uacutečastniacuteci aukcie mocircžu podaacutevať naacutekupnyacute priacutekaz (aukcia predaja) alebopredajnyacute priacutekaz (aukcia naacutekupu)
bull V rozhodnutej aukcii je transakčnou cenou cena uvedenaacute v priacutekazeuacutečastniacuteka aukcie
Plynaacuterensky trh nasledujuacuteceho dňa ndash RDNg
bull Inštrumenty typu GAS_BASE a GAS_WEEKEND
bull Určenie jednotneacuteho kurzu (fixing) o 915 hod kontinuaacutelne obchodovanie od916 do 1300
bull Viacutekendovyacute inštrument je koacutetovanyacute behom dvoch dniacute vo štvrtok a piatok
bull 1 kontrakt zodpovedaacute dodaacutevke 1 MWh plynu v každej hodine dňa dodaacutevky(ďalšie hodiny od 0600 hod daneacuteho dňa do 0600 dňa nasledujuacuteceho priviacutekendovom inštrumente - od 600 v sobotu do 600 v pondelok
bull Minimaacutelna cena 001 zł cena maximaacutelna 150000 zł
bull Portfoacuteliaacutem členov burzy suacute priradeneacute koacutedy zadaacutevateľa prenosovej služby
bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu
bull Burza hlaacutesi OSP transakcie ktoreacute majuacute byť vykonaneacute
Plynaacuterenskyacute trh daneacuteho dňa ndash RDBg
bull Obrat je vedenyacute ku dňu dodaacutevky v rozmedziacute od 800 do 1330
bull Koacutetovania suacute vedeneacute každyacute deň v systeacuteme kontinuaacutelneho obchodovania
bull Koacutetovania suacute vedeneacute na 24 hodinovyacutech inštrumentoch Koniec koacutetovaniainštrumentu nastane 25hod pred zahaacutejeniacutem obdobia dodaacutevky naprinštrument s dodaacutevkou v rozmedziacute od 1100 do 1200 bude koacutetovanyacute do830
bull Informaacutecie o uzavretyacutech transakciaacutech suacute hlaacuteseneacute každuacute hodinu(renominaacutecie) do GAZ-SYSTEM-u
bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu
Liberalizaacutecia plynaacuterenskeacuteho trhu v Poľsku Vyacutezvy
Realizaacutecia burzoveacuteho plynaacuterenskeacuteho obligo
Stezka ako docircjsť do uacuterovne 55
Nasledujuacutece kroky k plnej liberalizaacutecii plynaacuterenskeacuteho trhu
bull Deregulaacutecia cien plynu pre inštitucionaacutelnych klientov a v ďalšej perspektiacuteve uacuteplne zrušenie regulaacutecie sadzieb pre plyn
bull Slobodnyacute priacutestup k infraštruktuacutere import ndash export
bull Možnosť zmeny predajcu alebo čiastočneacute vypovedanie zmluvy
bull Možnosť ďalšieho predaja plynu cez virtuaacutelne stredisko
bull Zmena nariadenia o diverzifikaacutecii dodaacutevok zaacutekona o zaacutesobaacutech
Plynaacuterenskeacute Obligo sa tyacuteka predaja vysoko metaacutenoveacuteho plynu zavaacutedzaneacuteho doprenosovej siete z importu a ťažby
do konca roku 2013 30
v roku 2014
40
dňa 1 1 2015
55
Podpora procesu liberalizaacutecie plynaacuterenskeacuteho trhu
bull Noveacute produkty a inštrumenty ndash plynaacuterenskyacute trh na TGE je rozviacutejanyacutedoplňovaniacutem ponuky TGE podľa očakaacutevaniacute uacutečastniacutekov trhu tuzemskyacutech ajmedzinaacuterodnyacutech Noveacute produkty a burzoveacute inštrumenty suacute zavaacutedzaneacute pokonzultaacuteciaacutech s uacutečastniacutekmi trhu
bull Poradenskaacute rola - TGE priebežne monitoruje plynaacuterenskyacute trh a konzultuje suacutečastniacutekmi trhu Za uacutečelom udržania staacutelej komunikaacutecie vytvoril TGE pripredstavenstve TGE VyacuteborKomiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhuKomitet RynkuGazu V jeho raacutemci sa konajuacute pravidelneacute stretnutia a workshopy soperaacutetormi a zaacutestupcami inštituacuteciiacute spojenyacutech s plynaacuterenskyacutem trhom
bull Lobbing - TGE sa aktiacutevne zuacutečastňuje praacutec spojenyacutech s odstraacuteneniacutemlegislatiacutevnych barieacuter spolupraacutecou so zaacutestupcami ministerstva hospodaacuterstvaUacuteradu regulaacutecie energetiky Foacuterum odberateľov energetickej energie a plynua Hospodaacuterskej komory plynaacuterenstva
Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu ndash poradenskyacute orgaacuten TGE
bull TGE odpovedajuacutec na potrebu uacutečastniacutekov trhu založila dňa 30 maacuteja 2014Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu pri Komoditnej burze s energiou SA
bull Komiteacutet je poradenskyacutem orgaacutenom v rozsahu burzoveacuteho rozvoja obratuplynom TGE SA ktoryacute sa skladaacute zo zaacutestupcov okrem ineacuteho členov burzyTGE IRGiT
bull Komiteacutet ako teleso expertov mocircže prezentovať naacutezory uacutečastniacutekovburzoveacuteho plynaacuterenskeacuteho trhu pred URE MG KE
bull Komiteacutet spolu organizuje cyklus workshopov uacutečastniacutekov plynaacuterenskeacuteho trhuvysvetľujuacuteci detailneacute otaacutezky spojeneacute s obratom zemnyacutem plynom v Poľsku
bull Analogickeacute poradenskeacute telesaacute suacute tvoreneacute v inyacutech euroacutepskych burzaacutech splynom okrem ineacuteho v španielskom Iberian Gas Hub
Burzovaacute Informačnaacute Platforma ndash docircležityacute element budovania transparentneacuteho trhu s energiou
Informaacutecie servisov TGE suacute aktualizovaneacute priebežne za uacutečelomzvuacutečšenia transparetnosti i aktivity uacutečastniacutekov trhu
Rozsah informaacuteciiacutebull Informaacutecia o trhoch s elektrickou
energiou na TGEbull Informaacutecia o plaacutenovanej a skutočnej
generaacuteciibull Informaacutecia o potrebaacutech systeacutemubull Informaacutecia o medzinaacuterodnej vyacutemenebull Aktuaacutelne informaacutecie o plaacutenovanyacutech a
aktuaacutelnych vypnutiachbull Informaacutecia o vyacuterobnyacutech vyacutekonoch s
rozdeleniacutem na zdroje
Kompletnyacute informačnyacute kolektiacutevV zloženiacute kolektiacutevu suacute členovia
bull URE PSE Tauron PE PKP EnergetykaVattenfall PGE Zespoacuteł Elektrowni Pątnoacutewndash Adamoacutew ndash Konin SA TOE TowarzystwoGospodarcze Polskie Elektrownie FOEiG
Burzovaacute informačnaacute platforma Giełdowa Platforma Informacyjna
bull GPI je pripravenaacute zverejniť informaacutecie v raacutemci povinnosti v zmyslenariadenia REMIT
bull TGE sa bude uchaacutedzať o štatuacutet RIS (Regulated Information Service) aRRM (Regulated Reporting Mechanism) v ACER
bull TGE sa zuacutečastňuje vyhotovenia systeacutemu Architecture of IntegratedInformation Systems (bdquoARISrdquo) ndash platforma ACER pre raportovanietransakčnyacutech uacutedajov
bull 18 marca 2014 sa v Euroacutepskom parlamente konala prezentaacutecia Burzovejinformačnej platformy
bull Boli zahaacutejeneacute praacutece spojeneacute s platformou pre plynaacuterenskyacute trh ndash GPI gazplaacutenovanyacute štart rok 2015
Finančnyacute trh
TGE mieni v roku 2016 ponuacuteknuť kontrakty futures na index cien zemneacuteho plynu (finančneacute kontrakty peňažne zuacutečtovaneacute)
Spustenie finančneacuteho trhu posilniacute postavenie TGE v regioacutene
bull Splnenie očakaacutevaniacute členov TGE investorov odberateľov a finančnyacutech inštituacuteciiacutebull Prirodzeneacute doplnenie produktovej ponuky TGEbull Motiacutevy pocircsobenia na trhu
- Transakcie zabezpečujuacutece arbitraacutežne špekulačneacutebull Spustenie finančneacuteho trhu je spojeneacute s uacutečasťou novyacutech subjektov z
finančneacuteho odvetvia investorovbull TGE predstaviacute realizačneacute plaacuteny finančneacuteho trhu po akceptaacutecii KNF a
porozumeniacute s uacutečastniacutekmi trhu
Podmienky členstva na burzovom trhuUacutečastniacuteci trhu
Prednosti z uacutečasti na burzovom trhu
bull Otvoreneacute a priehľadneacute pravoidlaacute uzatvaacuterania transakciiacutebull Kumulaacutecia dopytu a ponuky na jednotliveacute burzoveacute komodity ndash širokaacute ponuka
trhov a inštrumentov v jednom miejstebull Určenie objektiacutevnych trhovyacutech cien energiebull Rovnakyacute priacutestup k trhovyacutem informaacuteciaacutembull Rovnakeacute podmienky uacutečasti na trhu pre všetky subjekty nezaacutevisle na ich
veľkostibull Bezpečnosť uzatvaacuterania transakciiacute - dozor Komisie finančneacuteho dozorubull Bezpečnosť zuacutečtovania transakciiacute ndash Zuacutečtovacia komora komoditnyacutech buacuterz
majuacuteca licenciu Izba Rozliczeniowa Giełd Towarowychbull Najnižšiacute transakčnyacute poplatok na poľskom trhubull Modernaacute a veľmi jednoduchaacute aplikaacutecie čo sa tyacuteka obsluhy pre podaacutevanie
priacutekazov - CONDICO Trade licencia NASDAQ OMX
Kto sa mocircže stať členom Burzy
bull Energetickeacute podniky majuacutece koncesiu na vytvaacuteranie prenos distribuacuteciualebo obrat elektrickou energiou
bull Odberatelia opraacutevneniacute využiacutevať prenosoveacute služby ako praacutevnickeacute osoby
bull Komoditneacute brokerskeacute domy Towarowe domy maklerskie a brokerskeacute domy
bull Zahraničneacute praacutevnickeacute osoby vykonaacutevajuacutece makleacutersku činnosť v oblastiobratu burzovyacutemi komoditami
bull Obchodneacute spoločnosti Spoacutełki handlowe ktoreacute nie suacute komoditnyacutemibrokerskyacutemi domami vykonaacutevajuacutece činnosť spočiacutevajuacutecu v nadobuacutedaniacute apredaacutevaniacute burzovyacutech komodiacutet
Členmi Burzy mocircžu byť subjekty uvedeneacute v čl 9 ods 3 zaacutekona zo dňa 26 oktoacutebra 2000 o komoditnyacutech burzaacutech
bull Podanie kompletnej žiadosti o uzatvorenie zmluvy o členstvo
bull Ziacuteskanie štatuacutetu Člena burzy
bull Ziacuteskanie povolenia KNF na vedenie registrov alebo uacutečtov burzovyacutechkomodiacutet alebo mať povolenie na vedenie brokerskej činnosti
bull Ziacuteskanie členstva v Zuacutečtovacej komore komoditnyacutech buacuterz IzbaRozliczeniowa Giełd Towarowych (IRGiT) a ziacuteskanie štatuacutetu zuacutečtujuacutecehočlena Komory rozliczający członek Izby
bull Zamestnanie brokera komoditnyacutech buacuterz zapiacutesaneacuteho na zoznamebrokerov ktoryacute vedie KNF
bull Podanie kompletnej žiadosti o pripustenie pocircsobenia na burze
bull Pripustenie žiadateľa predstavenstvom burzy k pocircsobeniu na vybranyacutechtrhoch
Proceduacutera ziacuteskania štatuacutetu Priameho člena burzy
Členstvo v Zuacutečtovacej komore komoditnyacutech buacuterz
(IRGiT)
bull Od roku 2010 komora IRGiT garantuje zuacutečtovanie transakciiacute uzatvaacuteranyacutechna všetkyacutech trhoch TGE
bull Systeacutem garantovania zuacutečtovaniacute IRGiT založenyacute na profesionaacutelnommanažmente rizika zaisťuje bezpečnosť zuacutečtovania každeacutemu členovi komoryv priacutepade insolventnosti jednotlivyacutech uacutečastniacutekov na trhu
bull Zuacutečtovaciacute systeacutem založenyacute na mnohostrannej kompenzaacutecii zaacutevaumlzkov apohľadaacutevok redukuje riziko a zmenšuje naacuteklady na zuacutečtovanie
8
bull 45 aktiacutevnych uacutečastniacutekov (ZUP - Zadaacutevatelia prenosovej služby Zleceniodawcy Usługi Przesyłowej)
- na RDNiBg 15 subjektov (z toho 3 brokerskeacute domy a 12 energetickyacutech podnikov)
- na RTT v oblasti termiacutenovyacutech inštrumentov na plyn 15 subjektov (z toho 3 brokerskeacute domy a 12 energetickyacutech podnikov)
Uacutečastniacuteci na trhoch Gazu TGE SA
Rozvoj energetickyacutech a plynaacuterenskyacutechtrhov na TGE
10
Rozvoj TGE v poslednyacutech rokoch
TGE pocircsobiacute na trhu 15 rokov Posledneacute 4 roky suacute obdobiacutem ryacutechleho rastu
Pramene TGE URE
Zaacutekonodarstvo a vhodnaacute produktovaacute ponuka mali vplyv na zdvojnaacutesobenie objemov
Produkty ponuacutekaneacute na TGE
Komoditnaacute burza s energiami Towarowa Giełda Energii
Elektrickaacute energia
Zemnyacute plyn
Majetkoveacute praacuteva
RDB RDN Aukcie Termiacutenovyacute trh
Kontrakty
hodinoveacute
Kontrakty
hodinoveacute
blokoveacute
Kontrakty
blokoveacute
Kontrakty
termiacutenoveacute
Kontrakty baacutezickeacute
špičkoveacute mimo
špičku
Kontrakty baacutezoveacute
Transakcie behom obchodneacuteho dňa a mimo obchodnyacute deň na trhu spot
Burzovyacute
obrat
RegisterRegister
osvedčeniacute o
pocircvodeVedenie registra osvedčeniacute o pocircvode elektrickej energie
Dozor
KNF
Zuacutečtovacia komora komoditnyacutech buacuterz ndash zuacutečtovanie transakciiacute vykonaacutevanyacutech na TGE
Burzovaacute informačnaacute platforma Giełdowa Platforma Informacyjna
Elektrickaacute energia
Zemnyacute plyn
Majetkoveacute praacuteva
RDB RDN Aukcie Termiacutenovyacute trh
Kontrakty hodinoveacute
Kontrakty hodinoveacute blokoveacute
Kontrakty blokoveacute
Kontrakty termiacutenoveacute
Kontrakty baacutezickeacute špičkoveacute mimo
špičku
Kontrakty baacutezickeacute
Transakcie behom obchodneacuteho dňa a mimo obchodnyacute deň na trhu spot
Burzovyacute obrat
Register
Register osvedčeniacute o
pocircvode Vedenie registra osvedčeniacute o pocircvode elektrickej energie
DozorKNF
12
Šiacuterka ponuky TGE ndash jeden z faktorovdynamickeacuteho rastu
Źroacutedła Giełdy energetyczne w Europie
Produktovaacute ponuka TGE je totžnaacute ako na najvaumlčšiacutech burzaacutech EUacute spojujuacutecatermiacutenoveacute trhy a spot plynu a elektrickej energie
12
Poľskyacute plynaacuterenskyacute trh v porovnaniacute s inyacutemi štaacutetmi EUacutePoľsko je jeden z najvaumlčšiacutech spotrebiteľov zemneacuteho
plynu
97135
166169
314364
425687
752783
0 20 40 60 80
Polska
Holandia
Spotreba zemneacuteho plynu v roku 2012 (mld m3)
-4 -2 0 2 4
HiszpaniaBelgia 04
Polska
Węgry -39Rumunia -35
-22Holandia -03
Francja 00Włochy -25Niemcy -19
Wlk Brytania -30
1Medziročnyacute kumulovanyacute rast
Pramene BP Statistical Review Eurostat vlastneacute vyacutepočty
Medziročnyacute naacuterast spotreby plynu v EUacute v rokoch 2007-2012
WęgryRumunia
BelgiaHiszpania
FrancjaWłochyNiemcy
Wlk Brytania
38
342 414
40 029
5 160 11 550 208 5 023
-
50 000
100 000
150 000
200 000
250 000
300 000
350 000
PEGAS (EEX +Powernext)
TGE Gaspoint Nordic CEGH Gas Exchange CEGH Czech Futures CEEGX
tis MWh
Platforma PEGAS zahrnuje oblasť hubov GPL NCG PEG N PEG S PEG TIGF TTF ZTP
Objem obratu na TGE v porovnaniacute s inyacutemi burzami v obdobiacute januaacutera ndash augusta 2014
Prehľad nezahrnuje kontrakty OTC
Plynaacuterenskeacute trhy na TGE v roku 2014 - efekt realizaacutecie zavedeneacuteho obliga Celkovyacute objem všetkyacutech transakciiacute na trhoch s plynom v obdobiacute od januaacutera -septembra 2014 činil 64 TWh (58 mld m3 zemneacuteho plynu)
-
1000
2000
3000
4000
5000
6000
7000
Styczeń 14 Luty 14 Marzec 14 Kwiecień 14 Maj 14 Czewiec 14 Lipiec 14 Sierpień 14 Wrzesień 14 Całkowitywolumen
obrotu
TWh
Prehľad zahrnuje tiež kontrakty s dodaacutevkou v nasledujuacutecich rokoch
Celkovyacute objem obratu v roku 2014 na všetkyacutech plynaacuterenskyacutech trhoch TGE
RDBg RDNiBg RTTg
Objemy a ceny vaacuteženeacute priemernyacutem dennyacutem obratom obchodov na RDNg I-IX 2014 nasledujuacuteceho dňa dosiahli na trhu obraty zemnyacutem plynom v obdobiacute I-IX2014 hodnotu 18 TWh Cena vaacuteženaacute priemernyacutem dennyacutem obratomobchodov s plynom za toto obdobie na RDNg činila 8348 PLNMWh
11119 zł
10381 zł9787 zł
8957 zł
8285 zł
7324 zł 7063 zł7591 zł
9277 zł
0
100
200
300
400
500
600
700
800
000 zł
2000 zł
4000 zł
6000 zł
8000 zł
10000 zł
12000 zł
sty-14 lut-14 mar-14 kwi-14 maj-14 cze-14 lip-14 sie-14 wrz-14
tis MWh
Likvidita kontraktov na RTTg I-IX 2014 Na komoditnom termiacutenovom trhu v rozsahu inštrumentov na plyn činilcelkovyacute objem obratu 62 TWh
0
2000
4000
6000
8000
10000
12000
14000
16000
sty-14 lut-14 mar-14 kwi-14 maj-14 cze-14 lip-14 sie-14 wrz-14
tis MWh
RTTg - likvidita komoditnyacutech termiacutenovyacutech inštrumentov na plyn
Tydzień
Miesiąc
Kwartał
Sezon
Rok
Ponuka TGE Plynaacuterenskyacute trh
Komoditnyacute termiacutenovyacute trh
bull Kontinuaacutelne obchodovanie od 800 do 1400 pracovneacute dni aukcie
bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu
bull Na RTT suacute dostupneacute tyacuteždňoveacute inštrumenty (GAS_BASE-W-YYY)
bull mesačneacute (GAS_BASE_M) štvrťročneacute (GAS_BASE_Q) ročneacute(GAS_BASE_Y) a sezoacutenne (GAS_BASE_S-S GAS_BASE_S-W)
bull Ročneacute a štvrťročneacute Inštrumenty suacute deleneacute nasledujuacutecim spocircsobom
bull ročnyacute inštrument - na štyri štvrťročneacute
bull štvrťročnyacute inštrument - na tri mesačneacute
Rozdelenie termiacutenovyacutech kontraktov na plyn
GAS_Y_2014
Q1 Q2 Q1 Q1
M1 M1 M1
Aukcie plynu
bull Suacute vykonaacutevaneacute na naacutevrh uchaacutedzača ktoryacute akceptuje Predstavenstvo TGE
bull Žiadosť je nutneacute podať najneskocircr 7 dniacute pred navrhovanou lehotou jemožnosť ho vziať spaumlť najneskocircr 2 dni pred lehotou aktualizovanyacute o novyacutelimit ceny ndash najneskocircr 1 deň pred lehotou
bull Aukcia je platnaacute ak bude uzavretyacutech minimum 100 kontraktov
bull Limit ceny neuvaacutedza TGE verejne
bull Uacutečastniacuteci aukcie mocircžu podaacutevať naacutekupnyacute priacutekaz (aukcia predaja) alebopredajnyacute priacutekaz (aukcia naacutekupu)
bull V rozhodnutej aukcii je transakčnou cenou cena uvedenaacute v priacutekazeuacutečastniacuteka aukcie
Plynaacuterensky trh nasledujuacuteceho dňa ndash RDNg
bull Inštrumenty typu GAS_BASE a GAS_WEEKEND
bull Určenie jednotneacuteho kurzu (fixing) o 915 hod kontinuaacutelne obchodovanie od916 do 1300
bull Viacutekendovyacute inštrument je koacutetovanyacute behom dvoch dniacute vo štvrtok a piatok
bull 1 kontrakt zodpovedaacute dodaacutevke 1 MWh plynu v každej hodine dňa dodaacutevky(ďalšie hodiny od 0600 hod daneacuteho dňa do 0600 dňa nasledujuacuteceho priviacutekendovom inštrumente - od 600 v sobotu do 600 v pondelok
bull Minimaacutelna cena 001 zł cena maximaacutelna 150000 zł
bull Portfoacuteliaacutem členov burzy suacute priradeneacute koacutedy zadaacutevateľa prenosovej služby
bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu
bull Burza hlaacutesi OSP transakcie ktoreacute majuacute byť vykonaneacute
Plynaacuterenskyacute trh daneacuteho dňa ndash RDBg
bull Obrat je vedenyacute ku dňu dodaacutevky v rozmedziacute od 800 do 1330
bull Koacutetovania suacute vedeneacute každyacute deň v systeacuteme kontinuaacutelneho obchodovania
bull Koacutetovania suacute vedeneacute na 24 hodinovyacutech inštrumentoch Koniec koacutetovaniainštrumentu nastane 25hod pred zahaacutejeniacutem obdobia dodaacutevky naprinštrument s dodaacutevkou v rozmedziacute od 1100 do 1200 bude koacutetovanyacute do830
bull Informaacutecie o uzavretyacutech transakciaacutech suacute hlaacuteseneacute každuacute hodinu(renominaacutecie) do GAZ-SYSTEM-u
bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu
Liberalizaacutecia plynaacuterenskeacuteho trhu v Poľsku Vyacutezvy
Realizaacutecia burzoveacuteho plynaacuterenskeacuteho obligo
Stezka ako docircjsť do uacuterovne 55
Nasledujuacutece kroky k plnej liberalizaacutecii plynaacuterenskeacuteho trhu
bull Deregulaacutecia cien plynu pre inštitucionaacutelnych klientov a v ďalšej perspektiacuteve uacuteplne zrušenie regulaacutecie sadzieb pre plyn
bull Slobodnyacute priacutestup k infraštruktuacutere import ndash export
bull Možnosť zmeny predajcu alebo čiastočneacute vypovedanie zmluvy
bull Možnosť ďalšieho predaja plynu cez virtuaacutelne stredisko
bull Zmena nariadenia o diverzifikaacutecii dodaacutevok zaacutekona o zaacutesobaacutech
Plynaacuterenskeacute Obligo sa tyacuteka predaja vysoko metaacutenoveacuteho plynu zavaacutedzaneacuteho doprenosovej siete z importu a ťažby
do konca roku 2013 30
v roku 2014
40
dňa 1 1 2015
55
Podpora procesu liberalizaacutecie plynaacuterenskeacuteho trhu
bull Noveacute produkty a inštrumenty ndash plynaacuterenskyacute trh na TGE je rozviacutejanyacutedoplňovaniacutem ponuky TGE podľa očakaacutevaniacute uacutečastniacutekov trhu tuzemskyacutech ajmedzinaacuterodnyacutech Noveacute produkty a burzoveacute inštrumenty suacute zavaacutedzaneacute pokonzultaacuteciaacutech s uacutečastniacutekmi trhu
bull Poradenskaacute rola - TGE priebežne monitoruje plynaacuterenskyacute trh a konzultuje suacutečastniacutekmi trhu Za uacutečelom udržania staacutelej komunikaacutecie vytvoril TGE pripredstavenstve TGE VyacuteborKomiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhuKomitet RynkuGazu V jeho raacutemci sa konajuacute pravidelneacute stretnutia a workshopy soperaacutetormi a zaacutestupcami inštituacuteciiacute spojenyacutech s plynaacuterenskyacutem trhom
bull Lobbing - TGE sa aktiacutevne zuacutečastňuje praacutec spojenyacutech s odstraacuteneniacutemlegislatiacutevnych barieacuter spolupraacutecou so zaacutestupcami ministerstva hospodaacuterstvaUacuteradu regulaacutecie energetiky Foacuterum odberateľov energetickej energie a plynua Hospodaacuterskej komory plynaacuterenstva
Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu ndash poradenskyacute orgaacuten TGE
bull TGE odpovedajuacutec na potrebu uacutečastniacutekov trhu založila dňa 30 maacuteja 2014Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu pri Komoditnej burze s energiou SA
bull Komiteacutet je poradenskyacutem orgaacutenom v rozsahu burzoveacuteho rozvoja obratuplynom TGE SA ktoryacute sa skladaacute zo zaacutestupcov okrem ineacuteho členov burzyTGE IRGiT
bull Komiteacutet ako teleso expertov mocircže prezentovať naacutezory uacutečastniacutekovburzoveacuteho plynaacuterenskeacuteho trhu pred URE MG KE
bull Komiteacutet spolu organizuje cyklus workshopov uacutečastniacutekov plynaacuterenskeacuteho trhuvysvetľujuacuteci detailneacute otaacutezky spojeneacute s obratom zemnyacutem plynom v Poľsku
bull Analogickeacute poradenskeacute telesaacute suacute tvoreneacute v inyacutech euroacutepskych burzaacutech splynom okrem ineacuteho v španielskom Iberian Gas Hub
Burzovaacute Informačnaacute Platforma ndash docircležityacute element budovania transparentneacuteho trhu s energiou
Informaacutecie servisov TGE suacute aktualizovaneacute priebežne za uacutečelomzvuacutečšenia transparetnosti i aktivity uacutečastniacutekov trhu
Rozsah informaacuteciiacutebull Informaacutecia o trhoch s elektrickou
energiou na TGEbull Informaacutecia o plaacutenovanej a skutočnej
generaacuteciibull Informaacutecia o potrebaacutech systeacutemubull Informaacutecia o medzinaacuterodnej vyacutemenebull Aktuaacutelne informaacutecie o plaacutenovanyacutech a
aktuaacutelnych vypnutiachbull Informaacutecia o vyacuterobnyacutech vyacutekonoch s
rozdeleniacutem na zdroje
Kompletnyacute informačnyacute kolektiacutevV zloženiacute kolektiacutevu suacute členovia
bull URE PSE Tauron PE PKP EnergetykaVattenfall PGE Zespoacuteł Elektrowni Pątnoacutewndash Adamoacutew ndash Konin SA TOE TowarzystwoGospodarcze Polskie Elektrownie FOEiG
Burzovaacute informačnaacute platforma Giełdowa Platforma Informacyjna
bull GPI je pripravenaacute zverejniť informaacutecie v raacutemci povinnosti v zmyslenariadenia REMIT
bull TGE sa bude uchaacutedzať o štatuacutet RIS (Regulated Information Service) aRRM (Regulated Reporting Mechanism) v ACER
bull TGE sa zuacutečastňuje vyhotovenia systeacutemu Architecture of IntegratedInformation Systems (bdquoARISrdquo) ndash platforma ACER pre raportovanietransakčnyacutech uacutedajov
bull 18 marca 2014 sa v Euroacutepskom parlamente konala prezentaacutecia Burzovejinformačnej platformy
bull Boli zahaacutejeneacute praacutece spojeneacute s platformou pre plynaacuterenskyacute trh ndash GPI gazplaacutenovanyacute štart rok 2015
Finančnyacute trh
TGE mieni v roku 2016 ponuacuteknuť kontrakty futures na index cien zemneacuteho plynu (finančneacute kontrakty peňažne zuacutečtovaneacute)
Spustenie finančneacuteho trhu posilniacute postavenie TGE v regioacutene
bull Splnenie očakaacutevaniacute členov TGE investorov odberateľov a finančnyacutech inštituacuteciiacutebull Prirodzeneacute doplnenie produktovej ponuky TGEbull Motiacutevy pocircsobenia na trhu
- Transakcie zabezpečujuacutece arbitraacutežne špekulačneacutebull Spustenie finančneacuteho trhu je spojeneacute s uacutečasťou novyacutech subjektov z
finančneacuteho odvetvia investorovbull TGE predstaviacute realizačneacute plaacuteny finančneacuteho trhu po akceptaacutecii KNF a
porozumeniacute s uacutečastniacutekmi trhu
Prednosti z uacutečasti na burzovom trhu
bull Otvoreneacute a priehľadneacute pravoidlaacute uzatvaacuterania transakciiacutebull Kumulaacutecia dopytu a ponuky na jednotliveacute burzoveacute komodity ndash širokaacute ponuka
trhov a inštrumentov v jednom miejstebull Určenie objektiacutevnych trhovyacutech cien energiebull Rovnakyacute priacutestup k trhovyacutem informaacuteciaacutembull Rovnakeacute podmienky uacutečasti na trhu pre všetky subjekty nezaacutevisle na ich
veľkostibull Bezpečnosť uzatvaacuterania transakciiacute - dozor Komisie finančneacuteho dozorubull Bezpečnosť zuacutečtovania transakciiacute ndash Zuacutečtovacia komora komoditnyacutech buacuterz
majuacuteca licenciu Izba Rozliczeniowa Giełd Towarowychbull Najnižšiacute transakčnyacute poplatok na poľskom trhubull Modernaacute a veľmi jednoduchaacute aplikaacutecie čo sa tyacuteka obsluhy pre podaacutevanie
priacutekazov - CONDICO Trade licencia NASDAQ OMX
Kto sa mocircže stať členom Burzy
bull Energetickeacute podniky majuacutece koncesiu na vytvaacuteranie prenos distribuacuteciualebo obrat elektrickou energiou
bull Odberatelia opraacutevneniacute využiacutevať prenosoveacute služby ako praacutevnickeacute osoby
bull Komoditneacute brokerskeacute domy Towarowe domy maklerskie a brokerskeacute domy
bull Zahraničneacute praacutevnickeacute osoby vykonaacutevajuacutece makleacutersku činnosť v oblastiobratu burzovyacutemi komoditami
bull Obchodneacute spoločnosti Spoacutełki handlowe ktoreacute nie suacute komoditnyacutemibrokerskyacutemi domami vykonaacutevajuacutece činnosť spočiacutevajuacutecu v nadobuacutedaniacute apredaacutevaniacute burzovyacutech komodiacutet
Členmi Burzy mocircžu byť subjekty uvedeneacute v čl 9 ods 3 zaacutekona zo dňa 26 oktoacutebra 2000 o komoditnyacutech burzaacutech
bull Podanie kompletnej žiadosti o uzatvorenie zmluvy o členstvo
bull Ziacuteskanie štatuacutetu Člena burzy
bull Ziacuteskanie povolenia KNF na vedenie registrov alebo uacutečtov burzovyacutechkomodiacutet alebo mať povolenie na vedenie brokerskej činnosti
bull Ziacuteskanie členstva v Zuacutečtovacej komore komoditnyacutech buacuterz IzbaRozliczeniowa Giełd Towarowych (IRGiT) a ziacuteskanie štatuacutetu zuacutečtujuacutecehočlena Komory rozliczający członek Izby
bull Zamestnanie brokera komoditnyacutech buacuterz zapiacutesaneacuteho na zoznamebrokerov ktoryacute vedie KNF
bull Podanie kompletnej žiadosti o pripustenie pocircsobenia na burze
bull Pripustenie žiadateľa predstavenstvom burzy k pocircsobeniu na vybranyacutechtrhoch
Proceduacutera ziacuteskania štatuacutetu Priameho člena burzy
Členstvo v Zuacutečtovacej komore komoditnyacutech buacuterz
(IRGiT)
bull Od roku 2010 komora IRGiT garantuje zuacutečtovanie transakciiacute uzatvaacuteranyacutechna všetkyacutech trhoch TGE
bull Systeacutem garantovania zuacutečtovaniacute IRGiT založenyacute na profesionaacutelnommanažmente rizika zaisťuje bezpečnosť zuacutečtovania každeacutemu členovi komoryv priacutepade insolventnosti jednotlivyacutech uacutečastniacutekov na trhu
bull Zuacutečtovaciacute systeacutem založenyacute na mnohostrannej kompenzaacutecii zaacutevaumlzkov apohľadaacutevok redukuje riziko a zmenšuje naacuteklady na zuacutečtovanie
8
bull 45 aktiacutevnych uacutečastniacutekov (ZUP - Zadaacutevatelia prenosovej služby Zleceniodawcy Usługi Przesyłowej)
- na RDNiBg 15 subjektov (z toho 3 brokerskeacute domy a 12 energetickyacutech podnikov)
- na RTT v oblasti termiacutenovyacutech inštrumentov na plyn 15 subjektov (z toho 3 brokerskeacute domy a 12 energetickyacutech podnikov)
Uacutečastniacuteci na trhoch Gazu TGE SA
Rozvoj energetickyacutech a plynaacuterenskyacutechtrhov na TGE
10
Rozvoj TGE v poslednyacutech rokoch
TGE pocircsobiacute na trhu 15 rokov Posledneacute 4 roky suacute obdobiacutem ryacutechleho rastu
Pramene TGE URE
Zaacutekonodarstvo a vhodnaacute produktovaacute ponuka mali vplyv na zdvojnaacutesobenie objemov
Produkty ponuacutekaneacute na TGE
Komoditnaacute burza s energiami Towarowa Giełda Energii
Elektrickaacute energia
Zemnyacute plyn
Majetkoveacute praacuteva
RDB RDN Aukcie Termiacutenovyacute trh
Kontrakty
hodinoveacute
Kontrakty
hodinoveacute
blokoveacute
Kontrakty
blokoveacute
Kontrakty
termiacutenoveacute
Kontrakty baacutezickeacute
špičkoveacute mimo
špičku
Kontrakty baacutezoveacute
Transakcie behom obchodneacuteho dňa a mimo obchodnyacute deň na trhu spot
Burzovyacute
obrat
RegisterRegister
osvedčeniacute o
pocircvodeVedenie registra osvedčeniacute o pocircvode elektrickej energie
Dozor
KNF
Zuacutečtovacia komora komoditnyacutech buacuterz ndash zuacutečtovanie transakciiacute vykonaacutevanyacutech na TGE
Burzovaacute informačnaacute platforma Giełdowa Platforma Informacyjna
Elektrickaacute energia
Zemnyacute plyn
Majetkoveacute praacuteva
RDB RDN Aukcie Termiacutenovyacute trh
Kontrakty hodinoveacute
Kontrakty hodinoveacute blokoveacute
Kontrakty blokoveacute
Kontrakty termiacutenoveacute
Kontrakty baacutezickeacute špičkoveacute mimo
špičku
Kontrakty baacutezickeacute
Transakcie behom obchodneacuteho dňa a mimo obchodnyacute deň na trhu spot
Burzovyacute obrat
Register
Register osvedčeniacute o
pocircvode Vedenie registra osvedčeniacute o pocircvode elektrickej energie
DozorKNF
12
Šiacuterka ponuky TGE ndash jeden z faktorovdynamickeacuteho rastu
Źroacutedła Giełdy energetyczne w Europie
Produktovaacute ponuka TGE je totžnaacute ako na najvaumlčšiacutech burzaacutech EUacute spojujuacutecatermiacutenoveacute trhy a spot plynu a elektrickej energie
12
Poľskyacute plynaacuterenskyacute trh v porovnaniacute s inyacutemi štaacutetmi EUacutePoľsko je jeden z najvaumlčšiacutech spotrebiteľov zemneacuteho
plynu
97135
166169
314364
425687
752783
0 20 40 60 80
Polska
Holandia
Spotreba zemneacuteho plynu v roku 2012 (mld m3)
-4 -2 0 2 4
HiszpaniaBelgia 04
Polska
Węgry -39Rumunia -35
-22Holandia -03
Francja 00Włochy -25Niemcy -19
Wlk Brytania -30
1Medziročnyacute kumulovanyacute rast
Pramene BP Statistical Review Eurostat vlastneacute vyacutepočty
Medziročnyacute naacuterast spotreby plynu v EUacute v rokoch 2007-2012
WęgryRumunia
BelgiaHiszpania
FrancjaWłochyNiemcy
Wlk Brytania
38
342 414
40 029
5 160 11 550 208 5 023
-
50 000
100 000
150 000
200 000
250 000
300 000
350 000
PEGAS (EEX +Powernext)
TGE Gaspoint Nordic CEGH Gas Exchange CEGH Czech Futures CEEGX
tis MWh
Platforma PEGAS zahrnuje oblasť hubov GPL NCG PEG N PEG S PEG TIGF TTF ZTP
Objem obratu na TGE v porovnaniacute s inyacutemi burzami v obdobiacute januaacutera ndash augusta 2014
Prehľad nezahrnuje kontrakty OTC
Plynaacuterenskeacute trhy na TGE v roku 2014 - efekt realizaacutecie zavedeneacuteho obliga Celkovyacute objem všetkyacutech transakciiacute na trhoch s plynom v obdobiacute od januaacutera -septembra 2014 činil 64 TWh (58 mld m3 zemneacuteho plynu)
-
1000
2000
3000
4000
5000
6000
7000
Styczeń 14 Luty 14 Marzec 14 Kwiecień 14 Maj 14 Czewiec 14 Lipiec 14 Sierpień 14 Wrzesień 14 Całkowitywolumen
obrotu
TWh
Prehľad zahrnuje tiež kontrakty s dodaacutevkou v nasledujuacutecich rokoch
Celkovyacute objem obratu v roku 2014 na všetkyacutech plynaacuterenskyacutech trhoch TGE
RDBg RDNiBg RTTg
Objemy a ceny vaacuteženeacute priemernyacutem dennyacutem obratom obchodov na RDNg I-IX 2014 nasledujuacuteceho dňa dosiahli na trhu obraty zemnyacutem plynom v obdobiacute I-IX2014 hodnotu 18 TWh Cena vaacuteženaacute priemernyacutem dennyacutem obratomobchodov s plynom za toto obdobie na RDNg činila 8348 PLNMWh
11119 zł
10381 zł9787 zł
8957 zł
8285 zł
7324 zł 7063 zł7591 zł
9277 zł
0
100
200
300
400
500
600
700
800
000 zł
2000 zł
4000 zł
6000 zł
8000 zł
10000 zł
12000 zł
sty-14 lut-14 mar-14 kwi-14 maj-14 cze-14 lip-14 sie-14 wrz-14
tis MWh
Likvidita kontraktov na RTTg I-IX 2014 Na komoditnom termiacutenovom trhu v rozsahu inštrumentov na plyn činilcelkovyacute objem obratu 62 TWh
0
2000
4000
6000
8000
10000
12000
14000
16000
sty-14 lut-14 mar-14 kwi-14 maj-14 cze-14 lip-14 sie-14 wrz-14
tis MWh
RTTg - likvidita komoditnyacutech termiacutenovyacutech inštrumentov na plyn
Tydzień
Miesiąc
Kwartał
Sezon
Rok
Ponuka TGE Plynaacuterenskyacute trh
Komoditnyacute termiacutenovyacute trh
bull Kontinuaacutelne obchodovanie od 800 do 1400 pracovneacute dni aukcie
bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu
bull Na RTT suacute dostupneacute tyacuteždňoveacute inštrumenty (GAS_BASE-W-YYY)
bull mesačneacute (GAS_BASE_M) štvrťročneacute (GAS_BASE_Q) ročneacute(GAS_BASE_Y) a sezoacutenne (GAS_BASE_S-S GAS_BASE_S-W)
bull Ročneacute a štvrťročneacute Inštrumenty suacute deleneacute nasledujuacutecim spocircsobom
bull ročnyacute inštrument - na štyri štvrťročneacute
bull štvrťročnyacute inštrument - na tri mesačneacute
Rozdelenie termiacutenovyacutech kontraktov na plyn
GAS_Y_2014
Q1 Q2 Q1 Q1
M1 M1 M1
Aukcie plynu
bull Suacute vykonaacutevaneacute na naacutevrh uchaacutedzača ktoryacute akceptuje Predstavenstvo TGE
bull Žiadosť je nutneacute podať najneskocircr 7 dniacute pred navrhovanou lehotou jemožnosť ho vziať spaumlť najneskocircr 2 dni pred lehotou aktualizovanyacute o novyacutelimit ceny ndash najneskocircr 1 deň pred lehotou
bull Aukcia je platnaacute ak bude uzavretyacutech minimum 100 kontraktov
bull Limit ceny neuvaacutedza TGE verejne
bull Uacutečastniacuteci aukcie mocircžu podaacutevať naacutekupnyacute priacutekaz (aukcia predaja) alebopredajnyacute priacutekaz (aukcia naacutekupu)
bull V rozhodnutej aukcii je transakčnou cenou cena uvedenaacute v priacutekazeuacutečastniacuteka aukcie
Plynaacuterensky trh nasledujuacuteceho dňa ndash RDNg
bull Inštrumenty typu GAS_BASE a GAS_WEEKEND
bull Určenie jednotneacuteho kurzu (fixing) o 915 hod kontinuaacutelne obchodovanie od916 do 1300
bull Viacutekendovyacute inštrument je koacutetovanyacute behom dvoch dniacute vo štvrtok a piatok
bull 1 kontrakt zodpovedaacute dodaacutevke 1 MWh plynu v každej hodine dňa dodaacutevky(ďalšie hodiny od 0600 hod daneacuteho dňa do 0600 dňa nasledujuacuteceho priviacutekendovom inštrumente - od 600 v sobotu do 600 v pondelok
bull Minimaacutelna cena 001 zł cena maximaacutelna 150000 zł
bull Portfoacuteliaacutem členov burzy suacute priradeneacute koacutedy zadaacutevateľa prenosovej služby
bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu
bull Burza hlaacutesi OSP transakcie ktoreacute majuacute byť vykonaneacute
Plynaacuterenskyacute trh daneacuteho dňa ndash RDBg
bull Obrat je vedenyacute ku dňu dodaacutevky v rozmedziacute od 800 do 1330
bull Koacutetovania suacute vedeneacute každyacute deň v systeacuteme kontinuaacutelneho obchodovania
bull Koacutetovania suacute vedeneacute na 24 hodinovyacutech inštrumentoch Koniec koacutetovaniainštrumentu nastane 25hod pred zahaacutejeniacutem obdobia dodaacutevky naprinštrument s dodaacutevkou v rozmedziacute od 1100 do 1200 bude koacutetovanyacute do830
bull Informaacutecie o uzavretyacutech transakciaacutech suacute hlaacuteseneacute každuacute hodinu(renominaacutecie) do GAZ-SYSTEM-u
bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu
Liberalizaacutecia plynaacuterenskeacuteho trhu v Poľsku Vyacutezvy
Realizaacutecia burzoveacuteho plynaacuterenskeacuteho obligo
Stezka ako docircjsť do uacuterovne 55
Nasledujuacutece kroky k plnej liberalizaacutecii plynaacuterenskeacuteho trhu
bull Deregulaacutecia cien plynu pre inštitucionaacutelnych klientov a v ďalšej perspektiacuteve uacuteplne zrušenie regulaacutecie sadzieb pre plyn
bull Slobodnyacute priacutestup k infraštruktuacutere import ndash export
bull Možnosť zmeny predajcu alebo čiastočneacute vypovedanie zmluvy
bull Možnosť ďalšieho predaja plynu cez virtuaacutelne stredisko
bull Zmena nariadenia o diverzifikaacutecii dodaacutevok zaacutekona o zaacutesobaacutech
Plynaacuterenskeacute Obligo sa tyacuteka predaja vysoko metaacutenoveacuteho plynu zavaacutedzaneacuteho doprenosovej siete z importu a ťažby
do konca roku 2013 30
v roku 2014
40
dňa 1 1 2015
55
Podpora procesu liberalizaacutecie plynaacuterenskeacuteho trhu
bull Noveacute produkty a inštrumenty ndash plynaacuterenskyacute trh na TGE je rozviacutejanyacutedoplňovaniacutem ponuky TGE podľa očakaacutevaniacute uacutečastniacutekov trhu tuzemskyacutech ajmedzinaacuterodnyacutech Noveacute produkty a burzoveacute inštrumenty suacute zavaacutedzaneacute pokonzultaacuteciaacutech s uacutečastniacutekmi trhu
bull Poradenskaacute rola - TGE priebežne monitoruje plynaacuterenskyacute trh a konzultuje suacutečastniacutekmi trhu Za uacutečelom udržania staacutelej komunikaacutecie vytvoril TGE pripredstavenstve TGE VyacuteborKomiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhuKomitet RynkuGazu V jeho raacutemci sa konajuacute pravidelneacute stretnutia a workshopy soperaacutetormi a zaacutestupcami inštituacuteciiacute spojenyacutech s plynaacuterenskyacutem trhom
bull Lobbing - TGE sa aktiacutevne zuacutečastňuje praacutec spojenyacutech s odstraacuteneniacutemlegislatiacutevnych barieacuter spolupraacutecou so zaacutestupcami ministerstva hospodaacuterstvaUacuteradu regulaacutecie energetiky Foacuterum odberateľov energetickej energie a plynua Hospodaacuterskej komory plynaacuterenstva
Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu ndash poradenskyacute orgaacuten TGE
bull TGE odpovedajuacutec na potrebu uacutečastniacutekov trhu založila dňa 30 maacuteja 2014Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu pri Komoditnej burze s energiou SA
bull Komiteacutet je poradenskyacutem orgaacutenom v rozsahu burzoveacuteho rozvoja obratuplynom TGE SA ktoryacute sa skladaacute zo zaacutestupcov okrem ineacuteho členov burzyTGE IRGiT
bull Komiteacutet ako teleso expertov mocircže prezentovať naacutezory uacutečastniacutekovburzoveacuteho plynaacuterenskeacuteho trhu pred URE MG KE
bull Komiteacutet spolu organizuje cyklus workshopov uacutečastniacutekov plynaacuterenskeacuteho trhuvysvetľujuacuteci detailneacute otaacutezky spojeneacute s obratom zemnyacutem plynom v Poľsku
bull Analogickeacute poradenskeacute telesaacute suacute tvoreneacute v inyacutech euroacutepskych burzaacutech splynom okrem ineacuteho v španielskom Iberian Gas Hub
Burzovaacute Informačnaacute Platforma ndash docircležityacute element budovania transparentneacuteho trhu s energiou
Informaacutecie servisov TGE suacute aktualizovaneacute priebežne za uacutečelomzvuacutečšenia transparetnosti i aktivity uacutečastniacutekov trhu
Rozsah informaacuteciiacutebull Informaacutecia o trhoch s elektrickou
energiou na TGEbull Informaacutecia o plaacutenovanej a skutočnej
generaacuteciibull Informaacutecia o potrebaacutech systeacutemubull Informaacutecia o medzinaacuterodnej vyacutemenebull Aktuaacutelne informaacutecie o plaacutenovanyacutech a
aktuaacutelnych vypnutiachbull Informaacutecia o vyacuterobnyacutech vyacutekonoch s
rozdeleniacutem na zdroje
Kompletnyacute informačnyacute kolektiacutevV zloženiacute kolektiacutevu suacute členovia
bull URE PSE Tauron PE PKP EnergetykaVattenfall PGE Zespoacuteł Elektrowni Pątnoacutewndash Adamoacutew ndash Konin SA TOE TowarzystwoGospodarcze Polskie Elektrownie FOEiG
Burzovaacute informačnaacute platforma Giełdowa Platforma Informacyjna
bull GPI je pripravenaacute zverejniť informaacutecie v raacutemci povinnosti v zmyslenariadenia REMIT
bull TGE sa bude uchaacutedzať o štatuacutet RIS (Regulated Information Service) aRRM (Regulated Reporting Mechanism) v ACER
bull TGE sa zuacutečastňuje vyhotovenia systeacutemu Architecture of IntegratedInformation Systems (bdquoARISrdquo) ndash platforma ACER pre raportovanietransakčnyacutech uacutedajov
bull 18 marca 2014 sa v Euroacutepskom parlamente konala prezentaacutecia Burzovejinformačnej platformy
bull Boli zahaacutejeneacute praacutece spojeneacute s platformou pre plynaacuterenskyacute trh ndash GPI gazplaacutenovanyacute štart rok 2015
Finančnyacute trh
TGE mieni v roku 2016 ponuacuteknuť kontrakty futures na index cien zemneacuteho plynu (finančneacute kontrakty peňažne zuacutečtovaneacute)
Spustenie finančneacuteho trhu posilniacute postavenie TGE v regioacutene
bull Splnenie očakaacutevaniacute členov TGE investorov odberateľov a finančnyacutech inštituacuteciiacutebull Prirodzeneacute doplnenie produktovej ponuky TGEbull Motiacutevy pocircsobenia na trhu
- Transakcie zabezpečujuacutece arbitraacutežne špekulačneacutebull Spustenie finančneacuteho trhu je spojeneacute s uacutečasťou novyacutech subjektov z
finančneacuteho odvetvia investorovbull TGE predstaviacute realizačneacute plaacuteny finančneacuteho trhu po akceptaacutecii KNF a
porozumeniacute s uacutečastniacutekmi trhu
Kto sa mocircže stať členom Burzy
bull Energetickeacute podniky majuacutece koncesiu na vytvaacuteranie prenos distribuacuteciualebo obrat elektrickou energiou
bull Odberatelia opraacutevneniacute využiacutevať prenosoveacute služby ako praacutevnickeacute osoby
bull Komoditneacute brokerskeacute domy Towarowe domy maklerskie a brokerskeacute domy
bull Zahraničneacute praacutevnickeacute osoby vykonaacutevajuacutece makleacutersku činnosť v oblastiobratu burzovyacutemi komoditami
bull Obchodneacute spoločnosti Spoacutełki handlowe ktoreacute nie suacute komoditnyacutemibrokerskyacutemi domami vykonaacutevajuacutece činnosť spočiacutevajuacutecu v nadobuacutedaniacute apredaacutevaniacute burzovyacutech komodiacutet
Členmi Burzy mocircžu byť subjekty uvedeneacute v čl 9 ods 3 zaacutekona zo dňa 26 oktoacutebra 2000 o komoditnyacutech burzaacutech
bull Podanie kompletnej žiadosti o uzatvorenie zmluvy o členstvo
bull Ziacuteskanie štatuacutetu Člena burzy
bull Ziacuteskanie povolenia KNF na vedenie registrov alebo uacutečtov burzovyacutechkomodiacutet alebo mať povolenie na vedenie brokerskej činnosti
bull Ziacuteskanie členstva v Zuacutečtovacej komore komoditnyacutech buacuterz IzbaRozliczeniowa Giełd Towarowych (IRGiT) a ziacuteskanie štatuacutetu zuacutečtujuacutecehočlena Komory rozliczający członek Izby
bull Zamestnanie brokera komoditnyacutech buacuterz zapiacutesaneacuteho na zoznamebrokerov ktoryacute vedie KNF
bull Podanie kompletnej žiadosti o pripustenie pocircsobenia na burze
bull Pripustenie žiadateľa predstavenstvom burzy k pocircsobeniu na vybranyacutechtrhoch
Proceduacutera ziacuteskania štatuacutetu Priameho člena burzy
Členstvo v Zuacutečtovacej komore komoditnyacutech buacuterz
(IRGiT)
bull Od roku 2010 komora IRGiT garantuje zuacutečtovanie transakciiacute uzatvaacuteranyacutechna všetkyacutech trhoch TGE
bull Systeacutem garantovania zuacutečtovaniacute IRGiT založenyacute na profesionaacutelnommanažmente rizika zaisťuje bezpečnosť zuacutečtovania každeacutemu členovi komoryv priacutepade insolventnosti jednotlivyacutech uacutečastniacutekov na trhu
bull Zuacutečtovaciacute systeacutem založenyacute na mnohostrannej kompenzaacutecii zaacutevaumlzkov apohľadaacutevok redukuje riziko a zmenšuje naacuteklady na zuacutečtovanie
8
bull 45 aktiacutevnych uacutečastniacutekov (ZUP - Zadaacutevatelia prenosovej služby Zleceniodawcy Usługi Przesyłowej)
- na RDNiBg 15 subjektov (z toho 3 brokerskeacute domy a 12 energetickyacutech podnikov)
- na RTT v oblasti termiacutenovyacutech inštrumentov na plyn 15 subjektov (z toho 3 brokerskeacute domy a 12 energetickyacutech podnikov)
Uacutečastniacuteci na trhoch Gazu TGE SA
Rozvoj energetickyacutech a plynaacuterenskyacutechtrhov na TGE
10
Rozvoj TGE v poslednyacutech rokoch
TGE pocircsobiacute na trhu 15 rokov Posledneacute 4 roky suacute obdobiacutem ryacutechleho rastu
Pramene TGE URE
Zaacutekonodarstvo a vhodnaacute produktovaacute ponuka mali vplyv na zdvojnaacutesobenie objemov
Produkty ponuacutekaneacute na TGE
Komoditnaacute burza s energiami Towarowa Giełda Energii
Elektrickaacute energia
Zemnyacute plyn
Majetkoveacute praacuteva
RDB RDN Aukcie Termiacutenovyacute trh
Kontrakty
hodinoveacute
Kontrakty
hodinoveacute
blokoveacute
Kontrakty
blokoveacute
Kontrakty
termiacutenoveacute
Kontrakty baacutezickeacute
špičkoveacute mimo
špičku
Kontrakty baacutezoveacute
Transakcie behom obchodneacuteho dňa a mimo obchodnyacute deň na trhu spot
Burzovyacute
obrat
RegisterRegister
osvedčeniacute o
pocircvodeVedenie registra osvedčeniacute o pocircvode elektrickej energie
Dozor
KNF
Zuacutečtovacia komora komoditnyacutech buacuterz ndash zuacutečtovanie transakciiacute vykonaacutevanyacutech na TGE
Burzovaacute informačnaacute platforma Giełdowa Platforma Informacyjna
Elektrickaacute energia
Zemnyacute plyn
Majetkoveacute praacuteva
RDB RDN Aukcie Termiacutenovyacute trh
Kontrakty hodinoveacute
Kontrakty hodinoveacute blokoveacute
Kontrakty blokoveacute
Kontrakty termiacutenoveacute
Kontrakty baacutezickeacute špičkoveacute mimo
špičku
Kontrakty baacutezickeacute
Transakcie behom obchodneacuteho dňa a mimo obchodnyacute deň na trhu spot
Burzovyacute obrat
Register
Register osvedčeniacute o
pocircvode Vedenie registra osvedčeniacute o pocircvode elektrickej energie
DozorKNF
12
Šiacuterka ponuky TGE ndash jeden z faktorovdynamickeacuteho rastu
Źroacutedła Giełdy energetyczne w Europie
Produktovaacute ponuka TGE je totžnaacute ako na najvaumlčšiacutech burzaacutech EUacute spojujuacutecatermiacutenoveacute trhy a spot plynu a elektrickej energie
12
Poľskyacute plynaacuterenskyacute trh v porovnaniacute s inyacutemi štaacutetmi EUacutePoľsko je jeden z najvaumlčšiacutech spotrebiteľov zemneacuteho
plynu
97135
166169
314364
425687
752783
0 20 40 60 80
Polska
Holandia
Spotreba zemneacuteho plynu v roku 2012 (mld m3)
-4 -2 0 2 4
HiszpaniaBelgia 04
Polska
Węgry -39Rumunia -35
-22Holandia -03
Francja 00Włochy -25Niemcy -19
Wlk Brytania -30
1Medziročnyacute kumulovanyacute rast
Pramene BP Statistical Review Eurostat vlastneacute vyacutepočty
Medziročnyacute naacuterast spotreby plynu v EUacute v rokoch 2007-2012
WęgryRumunia
BelgiaHiszpania
FrancjaWłochyNiemcy
Wlk Brytania
38
342 414
40 029
5 160 11 550 208 5 023
-
50 000
100 000
150 000
200 000
250 000
300 000
350 000
PEGAS (EEX +Powernext)
TGE Gaspoint Nordic CEGH Gas Exchange CEGH Czech Futures CEEGX
tis MWh
Platforma PEGAS zahrnuje oblasť hubov GPL NCG PEG N PEG S PEG TIGF TTF ZTP
Objem obratu na TGE v porovnaniacute s inyacutemi burzami v obdobiacute januaacutera ndash augusta 2014
Prehľad nezahrnuje kontrakty OTC
Plynaacuterenskeacute trhy na TGE v roku 2014 - efekt realizaacutecie zavedeneacuteho obliga Celkovyacute objem všetkyacutech transakciiacute na trhoch s plynom v obdobiacute od januaacutera -septembra 2014 činil 64 TWh (58 mld m3 zemneacuteho plynu)
-
1000
2000
3000
4000
5000
6000
7000
Styczeń 14 Luty 14 Marzec 14 Kwiecień 14 Maj 14 Czewiec 14 Lipiec 14 Sierpień 14 Wrzesień 14 Całkowitywolumen
obrotu
TWh
Prehľad zahrnuje tiež kontrakty s dodaacutevkou v nasledujuacutecich rokoch
Celkovyacute objem obratu v roku 2014 na všetkyacutech plynaacuterenskyacutech trhoch TGE
RDBg RDNiBg RTTg
Objemy a ceny vaacuteženeacute priemernyacutem dennyacutem obratom obchodov na RDNg I-IX 2014 nasledujuacuteceho dňa dosiahli na trhu obraty zemnyacutem plynom v obdobiacute I-IX2014 hodnotu 18 TWh Cena vaacuteženaacute priemernyacutem dennyacutem obratomobchodov s plynom za toto obdobie na RDNg činila 8348 PLNMWh
11119 zł
10381 zł9787 zł
8957 zł
8285 zł
7324 zł 7063 zł7591 zł
9277 zł
0
100
200
300
400
500
600
700
800
000 zł
2000 zł
4000 zł
6000 zł
8000 zł
10000 zł
12000 zł
sty-14 lut-14 mar-14 kwi-14 maj-14 cze-14 lip-14 sie-14 wrz-14
tis MWh
Likvidita kontraktov na RTTg I-IX 2014 Na komoditnom termiacutenovom trhu v rozsahu inštrumentov na plyn činilcelkovyacute objem obratu 62 TWh
0
2000
4000
6000
8000
10000
12000
14000
16000
sty-14 lut-14 mar-14 kwi-14 maj-14 cze-14 lip-14 sie-14 wrz-14
tis MWh
RTTg - likvidita komoditnyacutech termiacutenovyacutech inštrumentov na plyn
Tydzień
Miesiąc
Kwartał
Sezon
Rok
Ponuka TGE Plynaacuterenskyacute trh
Komoditnyacute termiacutenovyacute trh
bull Kontinuaacutelne obchodovanie od 800 do 1400 pracovneacute dni aukcie
bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu
bull Na RTT suacute dostupneacute tyacuteždňoveacute inštrumenty (GAS_BASE-W-YYY)
bull mesačneacute (GAS_BASE_M) štvrťročneacute (GAS_BASE_Q) ročneacute(GAS_BASE_Y) a sezoacutenne (GAS_BASE_S-S GAS_BASE_S-W)
bull Ročneacute a štvrťročneacute Inštrumenty suacute deleneacute nasledujuacutecim spocircsobom
bull ročnyacute inštrument - na štyri štvrťročneacute
bull štvrťročnyacute inštrument - na tri mesačneacute
Rozdelenie termiacutenovyacutech kontraktov na plyn
GAS_Y_2014
Q1 Q2 Q1 Q1
M1 M1 M1
Aukcie plynu
bull Suacute vykonaacutevaneacute na naacutevrh uchaacutedzača ktoryacute akceptuje Predstavenstvo TGE
bull Žiadosť je nutneacute podať najneskocircr 7 dniacute pred navrhovanou lehotou jemožnosť ho vziať spaumlť najneskocircr 2 dni pred lehotou aktualizovanyacute o novyacutelimit ceny ndash najneskocircr 1 deň pred lehotou
bull Aukcia je platnaacute ak bude uzavretyacutech minimum 100 kontraktov
bull Limit ceny neuvaacutedza TGE verejne
bull Uacutečastniacuteci aukcie mocircžu podaacutevať naacutekupnyacute priacutekaz (aukcia predaja) alebopredajnyacute priacutekaz (aukcia naacutekupu)
bull V rozhodnutej aukcii je transakčnou cenou cena uvedenaacute v priacutekazeuacutečastniacuteka aukcie
Plynaacuterensky trh nasledujuacuteceho dňa ndash RDNg
bull Inštrumenty typu GAS_BASE a GAS_WEEKEND
bull Určenie jednotneacuteho kurzu (fixing) o 915 hod kontinuaacutelne obchodovanie od916 do 1300
bull Viacutekendovyacute inštrument je koacutetovanyacute behom dvoch dniacute vo štvrtok a piatok
bull 1 kontrakt zodpovedaacute dodaacutevke 1 MWh plynu v každej hodine dňa dodaacutevky(ďalšie hodiny od 0600 hod daneacuteho dňa do 0600 dňa nasledujuacuteceho priviacutekendovom inštrumente - od 600 v sobotu do 600 v pondelok
bull Minimaacutelna cena 001 zł cena maximaacutelna 150000 zł
bull Portfoacuteliaacutem členov burzy suacute priradeneacute koacutedy zadaacutevateľa prenosovej služby
bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu
bull Burza hlaacutesi OSP transakcie ktoreacute majuacute byť vykonaneacute
Plynaacuterenskyacute trh daneacuteho dňa ndash RDBg
bull Obrat je vedenyacute ku dňu dodaacutevky v rozmedziacute od 800 do 1330
bull Koacutetovania suacute vedeneacute každyacute deň v systeacuteme kontinuaacutelneho obchodovania
bull Koacutetovania suacute vedeneacute na 24 hodinovyacutech inštrumentoch Koniec koacutetovaniainštrumentu nastane 25hod pred zahaacutejeniacutem obdobia dodaacutevky naprinštrument s dodaacutevkou v rozmedziacute od 1100 do 1200 bude koacutetovanyacute do830
bull Informaacutecie o uzavretyacutech transakciaacutech suacute hlaacuteseneacute každuacute hodinu(renominaacutecie) do GAZ-SYSTEM-u
bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu
Liberalizaacutecia plynaacuterenskeacuteho trhu v Poľsku Vyacutezvy
Realizaacutecia burzoveacuteho plynaacuterenskeacuteho obligo
Stezka ako docircjsť do uacuterovne 55
Nasledujuacutece kroky k plnej liberalizaacutecii plynaacuterenskeacuteho trhu
bull Deregulaacutecia cien plynu pre inštitucionaacutelnych klientov a v ďalšej perspektiacuteve uacuteplne zrušenie regulaacutecie sadzieb pre plyn
bull Slobodnyacute priacutestup k infraštruktuacutere import ndash export
bull Možnosť zmeny predajcu alebo čiastočneacute vypovedanie zmluvy
bull Možnosť ďalšieho predaja plynu cez virtuaacutelne stredisko
bull Zmena nariadenia o diverzifikaacutecii dodaacutevok zaacutekona o zaacutesobaacutech
Plynaacuterenskeacute Obligo sa tyacuteka predaja vysoko metaacutenoveacuteho plynu zavaacutedzaneacuteho doprenosovej siete z importu a ťažby
do konca roku 2013 30
v roku 2014
40
dňa 1 1 2015
55
Podpora procesu liberalizaacutecie plynaacuterenskeacuteho trhu
bull Noveacute produkty a inštrumenty ndash plynaacuterenskyacute trh na TGE je rozviacutejanyacutedoplňovaniacutem ponuky TGE podľa očakaacutevaniacute uacutečastniacutekov trhu tuzemskyacutech ajmedzinaacuterodnyacutech Noveacute produkty a burzoveacute inštrumenty suacute zavaacutedzaneacute pokonzultaacuteciaacutech s uacutečastniacutekmi trhu
bull Poradenskaacute rola - TGE priebežne monitoruje plynaacuterenskyacute trh a konzultuje suacutečastniacutekmi trhu Za uacutečelom udržania staacutelej komunikaacutecie vytvoril TGE pripredstavenstve TGE VyacuteborKomiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhuKomitet RynkuGazu V jeho raacutemci sa konajuacute pravidelneacute stretnutia a workshopy soperaacutetormi a zaacutestupcami inštituacuteciiacute spojenyacutech s plynaacuterenskyacutem trhom
bull Lobbing - TGE sa aktiacutevne zuacutečastňuje praacutec spojenyacutech s odstraacuteneniacutemlegislatiacutevnych barieacuter spolupraacutecou so zaacutestupcami ministerstva hospodaacuterstvaUacuteradu regulaacutecie energetiky Foacuterum odberateľov energetickej energie a plynua Hospodaacuterskej komory plynaacuterenstva
Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu ndash poradenskyacute orgaacuten TGE
bull TGE odpovedajuacutec na potrebu uacutečastniacutekov trhu založila dňa 30 maacuteja 2014Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu pri Komoditnej burze s energiou SA
bull Komiteacutet je poradenskyacutem orgaacutenom v rozsahu burzoveacuteho rozvoja obratuplynom TGE SA ktoryacute sa skladaacute zo zaacutestupcov okrem ineacuteho členov burzyTGE IRGiT
bull Komiteacutet ako teleso expertov mocircže prezentovať naacutezory uacutečastniacutekovburzoveacuteho plynaacuterenskeacuteho trhu pred URE MG KE
bull Komiteacutet spolu organizuje cyklus workshopov uacutečastniacutekov plynaacuterenskeacuteho trhuvysvetľujuacuteci detailneacute otaacutezky spojeneacute s obratom zemnyacutem plynom v Poľsku
bull Analogickeacute poradenskeacute telesaacute suacute tvoreneacute v inyacutech euroacutepskych burzaacutech splynom okrem ineacuteho v španielskom Iberian Gas Hub
Burzovaacute Informačnaacute Platforma ndash docircležityacute element budovania transparentneacuteho trhu s energiou
Informaacutecie servisov TGE suacute aktualizovaneacute priebežne za uacutečelomzvuacutečšenia transparetnosti i aktivity uacutečastniacutekov trhu
Rozsah informaacuteciiacutebull Informaacutecia o trhoch s elektrickou
energiou na TGEbull Informaacutecia o plaacutenovanej a skutočnej
generaacuteciibull Informaacutecia o potrebaacutech systeacutemubull Informaacutecia o medzinaacuterodnej vyacutemenebull Aktuaacutelne informaacutecie o plaacutenovanyacutech a
aktuaacutelnych vypnutiachbull Informaacutecia o vyacuterobnyacutech vyacutekonoch s
rozdeleniacutem na zdroje
Kompletnyacute informačnyacute kolektiacutevV zloženiacute kolektiacutevu suacute členovia
bull URE PSE Tauron PE PKP EnergetykaVattenfall PGE Zespoacuteł Elektrowni Pątnoacutewndash Adamoacutew ndash Konin SA TOE TowarzystwoGospodarcze Polskie Elektrownie FOEiG
Burzovaacute informačnaacute platforma Giełdowa Platforma Informacyjna
bull GPI je pripravenaacute zverejniť informaacutecie v raacutemci povinnosti v zmyslenariadenia REMIT
bull TGE sa bude uchaacutedzať o štatuacutet RIS (Regulated Information Service) aRRM (Regulated Reporting Mechanism) v ACER
bull TGE sa zuacutečastňuje vyhotovenia systeacutemu Architecture of IntegratedInformation Systems (bdquoARISrdquo) ndash platforma ACER pre raportovanietransakčnyacutech uacutedajov
bull 18 marca 2014 sa v Euroacutepskom parlamente konala prezentaacutecia Burzovejinformačnej platformy
bull Boli zahaacutejeneacute praacutece spojeneacute s platformou pre plynaacuterenskyacute trh ndash GPI gazplaacutenovanyacute štart rok 2015
Finančnyacute trh
TGE mieni v roku 2016 ponuacuteknuť kontrakty futures na index cien zemneacuteho plynu (finančneacute kontrakty peňažne zuacutečtovaneacute)
Spustenie finančneacuteho trhu posilniacute postavenie TGE v regioacutene
bull Splnenie očakaacutevaniacute členov TGE investorov odberateľov a finančnyacutech inštituacuteciiacutebull Prirodzeneacute doplnenie produktovej ponuky TGEbull Motiacutevy pocircsobenia na trhu
- Transakcie zabezpečujuacutece arbitraacutežne špekulačneacutebull Spustenie finančneacuteho trhu je spojeneacute s uacutečasťou novyacutech subjektov z
finančneacuteho odvetvia investorovbull TGE predstaviacute realizačneacute plaacuteny finančneacuteho trhu po akceptaacutecii KNF a
porozumeniacute s uacutečastniacutekmi trhu
bull Podanie kompletnej žiadosti o uzatvorenie zmluvy o členstvo
bull Ziacuteskanie štatuacutetu Člena burzy
bull Ziacuteskanie povolenia KNF na vedenie registrov alebo uacutečtov burzovyacutechkomodiacutet alebo mať povolenie na vedenie brokerskej činnosti
bull Ziacuteskanie členstva v Zuacutečtovacej komore komoditnyacutech buacuterz IzbaRozliczeniowa Giełd Towarowych (IRGiT) a ziacuteskanie štatuacutetu zuacutečtujuacutecehočlena Komory rozliczający członek Izby
bull Zamestnanie brokera komoditnyacutech buacuterz zapiacutesaneacuteho na zoznamebrokerov ktoryacute vedie KNF
bull Podanie kompletnej žiadosti o pripustenie pocircsobenia na burze
bull Pripustenie žiadateľa predstavenstvom burzy k pocircsobeniu na vybranyacutechtrhoch
Proceduacutera ziacuteskania štatuacutetu Priameho člena burzy
Členstvo v Zuacutečtovacej komore komoditnyacutech buacuterz
(IRGiT)
bull Od roku 2010 komora IRGiT garantuje zuacutečtovanie transakciiacute uzatvaacuteranyacutechna všetkyacutech trhoch TGE
bull Systeacutem garantovania zuacutečtovaniacute IRGiT založenyacute na profesionaacutelnommanažmente rizika zaisťuje bezpečnosť zuacutečtovania každeacutemu členovi komoryv priacutepade insolventnosti jednotlivyacutech uacutečastniacutekov na trhu
bull Zuacutečtovaciacute systeacutem založenyacute na mnohostrannej kompenzaacutecii zaacutevaumlzkov apohľadaacutevok redukuje riziko a zmenšuje naacuteklady na zuacutečtovanie
8
bull 45 aktiacutevnych uacutečastniacutekov (ZUP - Zadaacutevatelia prenosovej služby Zleceniodawcy Usługi Przesyłowej)
- na RDNiBg 15 subjektov (z toho 3 brokerskeacute domy a 12 energetickyacutech podnikov)
- na RTT v oblasti termiacutenovyacutech inštrumentov na plyn 15 subjektov (z toho 3 brokerskeacute domy a 12 energetickyacutech podnikov)
Uacutečastniacuteci na trhoch Gazu TGE SA
Rozvoj energetickyacutech a plynaacuterenskyacutechtrhov na TGE
10
Rozvoj TGE v poslednyacutech rokoch
TGE pocircsobiacute na trhu 15 rokov Posledneacute 4 roky suacute obdobiacutem ryacutechleho rastu
Pramene TGE URE
Zaacutekonodarstvo a vhodnaacute produktovaacute ponuka mali vplyv na zdvojnaacutesobenie objemov
Produkty ponuacutekaneacute na TGE
Komoditnaacute burza s energiami Towarowa Giełda Energii
Elektrickaacute energia
Zemnyacute plyn
Majetkoveacute praacuteva
RDB RDN Aukcie Termiacutenovyacute trh
Kontrakty
hodinoveacute
Kontrakty
hodinoveacute
blokoveacute
Kontrakty
blokoveacute
Kontrakty
termiacutenoveacute
Kontrakty baacutezickeacute
špičkoveacute mimo
špičku
Kontrakty baacutezoveacute
Transakcie behom obchodneacuteho dňa a mimo obchodnyacute deň na trhu spot
Burzovyacute
obrat
RegisterRegister
osvedčeniacute o
pocircvodeVedenie registra osvedčeniacute o pocircvode elektrickej energie
Dozor
KNF
Zuacutečtovacia komora komoditnyacutech buacuterz ndash zuacutečtovanie transakciiacute vykonaacutevanyacutech na TGE
Burzovaacute informačnaacute platforma Giełdowa Platforma Informacyjna
Elektrickaacute energia
Zemnyacute plyn
Majetkoveacute praacuteva
RDB RDN Aukcie Termiacutenovyacute trh
Kontrakty hodinoveacute
Kontrakty hodinoveacute blokoveacute
Kontrakty blokoveacute
Kontrakty termiacutenoveacute
Kontrakty baacutezickeacute špičkoveacute mimo
špičku
Kontrakty baacutezickeacute
Transakcie behom obchodneacuteho dňa a mimo obchodnyacute deň na trhu spot
Burzovyacute obrat
Register
Register osvedčeniacute o
pocircvode Vedenie registra osvedčeniacute o pocircvode elektrickej energie
DozorKNF
12
Šiacuterka ponuky TGE ndash jeden z faktorovdynamickeacuteho rastu
Źroacutedła Giełdy energetyczne w Europie
Produktovaacute ponuka TGE je totžnaacute ako na najvaumlčšiacutech burzaacutech EUacute spojujuacutecatermiacutenoveacute trhy a spot plynu a elektrickej energie
12
Poľskyacute plynaacuterenskyacute trh v porovnaniacute s inyacutemi štaacutetmi EUacutePoľsko je jeden z najvaumlčšiacutech spotrebiteľov zemneacuteho
plynu
97135
166169
314364
425687
752783
0 20 40 60 80
Polska
Holandia
Spotreba zemneacuteho plynu v roku 2012 (mld m3)
-4 -2 0 2 4
HiszpaniaBelgia 04
Polska
Węgry -39Rumunia -35
-22Holandia -03
Francja 00Włochy -25Niemcy -19
Wlk Brytania -30
1Medziročnyacute kumulovanyacute rast
Pramene BP Statistical Review Eurostat vlastneacute vyacutepočty
Medziročnyacute naacuterast spotreby plynu v EUacute v rokoch 2007-2012
WęgryRumunia
BelgiaHiszpania
FrancjaWłochyNiemcy
Wlk Brytania
38
342 414
40 029
5 160 11 550 208 5 023
-
50 000
100 000
150 000
200 000
250 000
300 000
350 000
PEGAS (EEX +Powernext)
TGE Gaspoint Nordic CEGH Gas Exchange CEGH Czech Futures CEEGX
tis MWh
Platforma PEGAS zahrnuje oblasť hubov GPL NCG PEG N PEG S PEG TIGF TTF ZTP
Objem obratu na TGE v porovnaniacute s inyacutemi burzami v obdobiacute januaacutera ndash augusta 2014
Prehľad nezahrnuje kontrakty OTC
Plynaacuterenskeacute trhy na TGE v roku 2014 - efekt realizaacutecie zavedeneacuteho obliga Celkovyacute objem všetkyacutech transakciiacute na trhoch s plynom v obdobiacute od januaacutera -septembra 2014 činil 64 TWh (58 mld m3 zemneacuteho plynu)
-
1000
2000
3000
4000
5000
6000
7000
Styczeń 14 Luty 14 Marzec 14 Kwiecień 14 Maj 14 Czewiec 14 Lipiec 14 Sierpień 14 Wrzesień 14 Całkowitywolumen
obrotu
TWh
Prehľad zahrnuje tiež kontrakty s dodaacutevkou v nasledujuacutecich rokoch
Celkovyacute objem obratu v roku 2014 na všetkyacutech plynaacuterenskyacutech trhoch TGE
RDBg RDNiBg RTTg
Objemy a ceny vaacuteženeacute priemernyacutem dennyacutem obratom obchodov na RDNg I-IX 2014 nasledujuacuteceho dňa dosiahli na trhu obraty zemnyacutem plynom v obdobiacute I-IX2014 hodnotu 18 TWh Cena vaacuteženaacute priemernyacutem dennyacutem obratomobchodov s plynom za toto obdobie na RDNg činila 8348 PLNMWh
11119 zł
10381 zł9787 zł
8957 zł
8285 zł
7324 zł 7063 zł7591 zł
9277 zł
0
100
200
300
400
500
600
700
800
000 zł
2000 zł
4000 zł
6000 zł
8000 zł
10000 zł
12000 zł
sty-14 lut-14 mar-14 kwi-14 maj-14 cze-14 lip-14 sie-14 wrz-14
tis MWh
Likvidita kontraktov na RTTg I-IX 2014 Na komoditnom termiacutenovom trhu v rozsahu inštrumentov na plyn činilcelkovyacute objem obratu 62 TWh
0
2000
4000
6000
8000
10000
12000
14000
16000
sty-14 lut-14 mar-14 kwi-14 maj-14 cze-14 lip-14 sie-14 wrz-14
tis MWh
RTTg - likvidita komoditnyacutech termiacutenovyacutech inštrumentov na plyn
Tydzień
Miesiąc
Kwartał
Sezon
Rok
Ponuka TGE Plynaacuterenskyacute trh
Komoditnyacute termiacutenovyacute trh
bull Kontinuaacutelne obchodovanie od 800 do 1400 pracovneacute dni aukcie
bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu
bull Na RTT suacute dostupneacute tyacuteždňoveacute inštrumenty (GAS_BASE-W-YYY)
bull mesačneacute (GAS_BASE_M) štvrťročneacute (GAS_BASE_Q) ročneacute(GAS_BASE_Y) a sezoacutenne (GAS_BASE_S-S GAS_BASE_S-W)
bull Ročneacute a štvrťročneacute Inštrumenty suacute deleneacute nasledujuacutecim spocircsobom
bull ročnyacute inštrument - na štyri štvrťročneacute
bull štvrťročnyacute inštrument - na tri mesačneacute
Rozdelenie termiacutenovyacutech kontraktov na plyn
GAS_Y_2014
Q1 Q2 Q1 Q1
M1 M1 M1
Aukcie plynu
bull Suacute vykonaacutevaneacute na naacutevrh uchaacutedzača ktoryacute akceptuje Predstavenstvo TGE
bull Žiadosť je nutneacute podať najneskocircr 7 dniacute pred navrhovanou lehotou jemožnosť ho vziať spaumlť najneskocircr 2 dni pred lehotou aktualizovanyacute o novyacutelimit ceny ndash najneskocircr 1 deň pred lehotou
bull Aukcia je platnaacute ak bude uzavretyacutech minimum 100 kontraktov
bull Limit ceny neuvaacutedza TGE verejne
bull Uacutečastniacuteci aukcie mocircžu podaacutevať naacutekupnyacute priacutekaz (aukcia predaja) alebopredajnyacute priacutekaz (aukcia naacutekupu)
bull V rozhodnutej aukcii je transakčnou cenou cena uvedenaacute v priacutekazeuacutečastniacuteka aukcie
Plynaacuterensky trh nasledujuacuteceho dňa ndash RDNg
bull Inštrumenty typu GAS_BASE a GAS_WEEKEND
bull Určenie jednotneacuteho kurzu (fixing) o 915 hod kontinuaacutelne obchodovanie od916 do 1300
bull Viacutekendovyacute inštrument je koacutetovanyacute behom dvoch dniacute vo štvrtok a piatok
bull 1 kontrakt zodpovedaacute dodaacutevke 1 MWh plynu v každej hodine dňa dodaacutevky(ďalšie hodiny od 0600 hod daneacuteho dňa do 0600 dňa nasledujuacuteceho priviacutekendovom inštrumente - od 600 v sobotu do 600 v pondelok
bull Minimaacutelna cena 001 zł cena maximaacutelna 150000 zł
bull Portfoacuteliaacutem členov burzy suacute priradeneacute koacutedy zadaacutevateľa prenosovej služby
bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu
bull Burza hlaacutesi OSP transakcie ktoreacute majuacute byť vykonaneacute
Plynaacuterenskyacute trh daneacuteho dňa ndash RDBg
bull Obrat je vedenyacute ku dňu dodaacutevky v rozmedziacute od 800 do 1330
bull Koacutetovania suacute vedeneacute každyacute deň v systeacuteme kontinuaacutelneho obchodovania
bull Koacutetovania suacute vedeneacute na 24 hodinovyacutech inštrumentoch Koniec koacutetovaniainštrumentu nastane 25hod pred zahaacutejeniacutem obdobia dodaacutevky naprinštrument s dodaacutevkou v rozmedziacute od 1100 do 1200 bude koacutetovanyacute do830
bull Informaacutecie o uzavretyacutech transakciaacutech suacute hlaacuteseneacute každuacute hodinu(renominaacutecie) do GAZ-SYSTEM-u
bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu
Liberalizaacutecia plynaacuterenskeacuteho trhu v Poľsku Vyacutezvy
Realizaacutecia burzoveacuteho plynaacuterenskeacuteho obligo
Stezka ako docircjsť do uacuterovne 55
Nasledujuacutece kroky k plnej liberalizaacutecii plynaacuterenskeacuteho trhu
bull Deregulaacutecia cien plynu pre inštitucionaacutelnych klientov a v ďalšej perspektiacuteve uacuteplne zrušenie regulaacutecie sadzieb pre plyn
bull Slobodnyacute priacutestup k infraštruktuacutere import ndash export
bull Možnosť zmeny predajcu alebo čiastočneacute vypovedanie zmluvy
bull Možnosť ďalšieho predaja plynu cez virtuaacutelne stredisko
bull Zmena nariadenia o diverzifikaacutecii dodaacutevok zaacutekona o zaacutesobaacutech
Plynaacuterenskeacute Obligo sa tyacuteka predaja vysoko metaacutenoveacuteho plynu zavaacutedzaneacuteho doprenosovej siete z importu a ťažby
do konca roku 2013 30
v roku 2014
40
dňa 1 1 2015
55
Podpora procesu liberalizaacutecie plynaacuterenskeacuteho trhu
bull Noveacute produkty a inštrumenty ndash plynaacuterenskyacute trh na TGE je rozviacutejanyacutedoplňovaniacutem ponuky TGE podľa očakaacutevaniacute uacutečastniacutekov trhu tuzemskyacutech ajmedzinaacuterodnyacutech Noveacute produkty a burzoveacute inštrumenty suacute zavaacutedzaneacute pokonzultaacuteciaacutech s uacutečastniacutekmi trhu
bull Poradenskaacute rola - TGE priebežne monitoruje plynaacuterenskyacute trh a konzultuje suacutečastniacutekmi trhu Za uacutečelom udržania staacutelej komunikaacutecie vytvoril TGE pripredstavenstve TGE VyacuteborKomiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhuKomitet RynkuGazu V jeho raacutemci sa konajuacute pravidelneacute stretnutia a workshopy soperaacutetormi a zaacutestupcami inštituacuteciiacute spojenyacutech s plynaacuterenskyacutem trhom
bull Lobbing - TGE sa aktiacutevne zuacutečastňuje praacutec spojenyacutech s odstraacuteneniacutemlegislatiacutevnych barieacuter spolupraacutecou so zaacutestupcami ministerstva hospodaacuterstvaUacuteradu regulaacutecie energetiky Foacuterum odberateľov energetickej energie a plynua Hospodaacuterskej komory plynaacuterenstva
Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu ndash poradenskyacute orgaacuten TGE
bull TGE odpovedajuacutec na potrebu uacutečastniacutekov trhu založila dňa 30 maacuteja 2014Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu pri Komoditnej burze s energiou SA
bull Komiteacutet je poradenskyacutem orgaacutenom v rozsahu burzoveacuteho rozvoja obratuplynom TGE SA ktoryacute sa skladaacute zo zaacutestupcov okrem ineacuteho členov burzyTGE IRGiT
bull Komiteacutet ako teleso expertov mocircže prezentovať naacutezory uacutečastniacutekovburzoveacuteho plynaacuterenskeacuteho trhu pred URE MG KE
bull Komiteacutet spolu organizuje cyklus workshopov uacutečastniacutekov plynaacuterenskeacuteho trhuvysvetľujuacuteci detailneacute otaacutezky spojeneacute s obratom zemnyacutem plynom v Poľsku
bull Analogickeacute poradenskeacute telesaacute suacute tvoreneacute v inyacutech euroacutepskych burzaacutech splynom okrem ineacuteho v španielskom Iberian Gas Hub
Burzovaacute Informačnaacute Platforma ndash docircležityacute element budovania transparentneacuteho trhu s energiou
Informaacutecie servisov TGE suacute aktualizovaneacute priebežne za uacutečelomzvuacutečšenia transparetnosti i aktivity uacutečastniacutekov trhu
Rozsah informaacuteciiacutebull Informaacutecia o trhoch s elektrickou
energiou na TGEbull Informaacutecia o plaacutenovanej a skutočnej
generaacuteciibull Informaacutecia o potrebaacutech systeacutemubull Informaacutecia o medzinaacuterodnej vyacutemenebull Aktuaacutelne informaacutecie o plaacutenovanyacutech a
aktuaacutelnych vypnutiachbull Informaacutecia o vyacuterobnyacutech vyacutekonoch s
rozdeleniacutem na zdroje
Kompletnyacute informačnyacute kolektiacutevV zloženiacute kolektiacutevu suacute členovia
bull URE PSE Tauron PE PKP EnergetykaVattenfall PGE Zespoacuteł Elektrowni Pątnoacutewndash Adamoacutew ndash Konin SA TOE TowarzystwoGospodarcze Polskie Elektrownie FOEiG
Burzovaacute informačnaacute platforma Giełdowa Platforma Informacyjna
bull GPI je pripravenaacute zverejniť informaacutecie v raacutemci povinnosti v zmyslenariadenia REMIT
bull TGE sa bude uchaacutedzať o štatuacutet RIS (Regulated Information Service) aRRM (Regulated Reporting Mechanism) v ACER
bull TGE sa zuacutečastňuje vyhotovenia systeacutemu Architecture of IntegratedInformation Systems (bdquoARISrdquo) ndash platforma ACER pre raportovanietransakčnyacutech uacutedajov
bull 18 marca 2014 sa v Euroacutepskom parlamente konala prezentaacutecia Burzovejinformačnej platformy
bull Boli zahaacutejeneacute praacutece spojeneacute s platformou pre plynaacuterenskyacute trh ndash GPI gazplaacutenovanyacute štart rok 2015
Finančnyacute trh
TGE mieni v roku 2016 ponuacuteknuť kontrakty futures na index cien zemneacuteho plynu (finančneacute kontrakty peňažne zuacutečtovaneacute)
Spustenie finančneacuteho trhu posilniacute postavenie TGE v regioacutene
bull Splnenie očakaacutevaniacute členov TGE investorov odberateľov a finančnyacutech inštituacuteciiacutebull Prirodzeneacute doplnenie produktovej ponuky TGEbull Motiacutevy pocircsobenia na trhu
- Transakcie zabezpečujuacutece arbitraacutežne špekulačneacutebull Spustenie finančneacuteho trhu je spojeneacute s uacutečasťou novyacutech subjektov z
finančneacuteho odvetvia investorovbull TGE predstaviacute realizačneacute plaacuteny finančneacuteho trhu po akceptaacutecii KNF a
porozumeniacute s uacutečastniacutekmi trhu
Členstvo v Zuacutečtovacej komore komoditnyacutech buacuterz
(IRGiT)
bull Od roku 2010 komora IRGiT garantuje zuacutečtovanie transakciiacute uzatvaacuteranyacutechna všetkyacutech trhoch TGE
bull Systeacutem garantovania zuacutečtovaniacute IRGiT založenyacute na profesionaacutelnommanažmente rizika zaisťuje bezpečnosť zuacutečtovania každeacutemu členovi komoryv priacutepade insolventnosti jednotlivyacutech uacutečastniacutekov na trhu
bull Zuacutečtovaciacute systeacutem založenyacute na mnohostrannej kompenzaacutecii zaacutevaumlzkov apohľadaacutevok redukuje riziko a zmenšuje naacuteklady na zuacutečtovanie
8
bull 45 aktiacutevnych uacutečastniacutekov (ZUP - Zadaacutevatelia prenosovej služby Zleceniodawcy Usługi Przesyłowej)
- na RDNiBg 15 subjektov (z toho 3 brokerskeacute domy a 12 energetickyacutech podnikov)
- na RTT v oblasti termiacutenovyacutech inštrumentov na plyn 15 subjektov (z toho 3 brokerskeacute domy a 12 energetickyacutech podnikov)
Uacutečastniacuteci na trhoch Gazu TGE SA
Rozvoj energetickyacutech a plynaacuterenskyacutechtrhov na TGE
10
Rozvoj TGE v poslednyacutech rokoch
TGE pocircsobiacute na trhu 15 rokov Posledneacute 4 roky suacute obdobiacutem ryacutechleho rastu
Pramene TGE URE
Zaacutekonodarstvo a vhodnaacute produktovaacute ponuka mali vplyv na zdvojnaacutesobenie objemov
Produkty ponuacutekaneacute na TGE
Komoditnaacute burza s energiami Towarowa Giełda Energii
Elektrickaacute energia
Zemnyacute plyn
Majetkoveacute praacuteva
RDB RDN Aukcie Termiacutenovyacute trh
Kontrakty
hodinoveacute
Kontrakty
hodinoveacute
blokoveacute
Kontrakty
blokoveacute
Kontrakty
termiacutenoveacute
Kontrakty baacutezickeacute
špičkoveacute mimo
špičku
Kontrakty baacutezoveacute
Transakcie behom obchodneacuteho dňa a mimo obchodnyacute deň na trhu spot
Burzovyacute
obrat
RegisterRegister
osvedčeniacute o
pocircvodeVedenie registra osvedčeniacute o pocircvode elektrickej energie
Dozor
KNF
Zuacutečtovacia komora komoditnyacutech buacuterz ndash zuacutečtovanie transakciiacute vykonaacutevanyacutech na TGE
Burzovaacute informačnaacute platforma Giełdowa Platforma Informacyjna
Elektrickaacute energia
Zemnyacute plyn
Majetkoveacute praacuteva
RDB RDN Aukcie Termiacutenovyacute trh
Kontrakty hodinoveacute
Kontrakty hodinoveacute blokoveacute
Kontrakty blokoveacute
Kontrakty termiacutenoveacute
Kontrakty baacutezickeacute špičkoveacute mimo
špičku
Kontrakty baacutezickeacute
Transakcie behom obchodneacuteho dňa a mimo obchodnyacute deň na trhu spot
Burzovyacute obrat
Register
Register osvedčeniacute o
pocircvode Vedenie registra osvedčeniacute o pocircvode elektrickej energie
DozorKNF
12
Šiacuterka ponuky TGE ndash jeden z faktorovdynamickeacuteho rastu
Źroacutedła Giełdy energetyczne w Europie
Produktovaacute ponuka TGE je totžnaacute ako na najvaumlčšiacutech burzaacutech EUacute spojujuacutecatermiacutenoveacute trhy a spot plynu a elektrickej energie
12
Poľskyacute plynaacuterenskyacute trh v porovnaniacute s inyacutemi štaacutetmi EUacutePoľsko je jeden z najvaumlčšiacutech spotrebiteľov zemneacuteho
plynu
97135
166169
314364
425687
752783
0 20 40 60 80
Polska
Holandia
Spotreba zemneacuteho plynu v roku 2012 (mld m3)
-4 -2 0 2 4
HiszpaniaBelgia 04
Polska
Węgry -39Rumunia -35
-22Holandia -03
Francja 00Włochy -25Niemcy -19
Wlk Brytania -30
1Medziročnyacute kumulovanyacute rast
Pramene BP Statistical Review Eurostat vlastneacute vyacutepočty
Medziročnyacute naacuterast spotreby plynu v EUacute v rokoch 2007-2012
WęgryRumunia
BelgiaHiszpania
FrancjaWłochyNiemcy
Wlk Brytania
38
342 414
40 029
5 160 11 550 208 5 023
-
50 000
100 000
150 000
200 000
250 000
300 000
350 000
PEGAS (EEX +Powernext)
TGE Gaspoint Nordic CEGH Gas Exchange CEGH Czech Futures CEEGX
tis MWh
Platforma PEGAS zahrnuje oblasť hubov GPL NCG PEG N PEG S PEG TIGF TTF ZTP
Objem obratu na TGE v porovnaniacute s inyacutemi burzami v obdobiacute januaacutera ndash augusta 2014
Prehľad nezahrnuje kontrakty OTC
Plynaacuterenskeacute trhy na TGE v roku 2014 - efekt realizaacutecie zavedeneacuteho obliga Celkovyacute objem všetkyacutech transakciiacute na trhoch s plynom v obdobiacute od januaacutera -septembra 2014 činil 64 TWh (58 mld m3 zemneacuteho plynu)
-
1000
2000
3000
4000
5000
6000
7000
Styczeń 14 Luty 14 Marzec 14 Kwiecień 14 Maj 14 Czewiec 14 Lipiec 14 Sierpień 14 Wrzesień 14 Całkowitywolumen
obrotu
TWh
Prehľad zahrnuje tiež kontrakty s dodaacutevkou v nasledujuacutecich rokoch
Celkovyacute objem obratu v roku 2014 na všetkyacutech plynaacuterenskyacutech trhoch TGE
RDBg RDNiBg RTTg
Objemy a ceny vaacuteženeacute priemernyacutem dennyacutem obratom obchodov na RDNg I-IX 2014 nasledujuacuteceho dňa dosiahli na trhu obraty zemnyacutem plynom v obdobiacute I-IX2014 hodnotu 18 TWh Cena vaacuteženaacute priemernyacutem dennyacutem obratomobchodov s plynom za toto obdobie na RDNg činila 8348 PLNMWh
11119 zł
10381 zł9787 zł
8957 zł
8285 zł
7324 zł 7063 zł7591 zł
9277 zł
0
100
200
300
400
500
600
700
800
000 zł
2000 zł
4000 zł
6000 zł
8000 zł
10000 zł
12000 zł
sty-14 lut-14 mar-14 kwi-14 maj-14 cze-14 lip-14 sie-14 wrz-14
tis MWh
Likvidita kontraktov na RTTg I-IX 2014 Na komoditnom termiacutenovom trhu v rozsahu inštrumentov na plyn činilcelkovyacute objem obratu 62 TWh
0
2000
4000
6000
8000
10000
12000
14000
16000
sty-14 lut-14 mar-14 kwi-14 maj-14 cze-14 lip-14 sie-14 wrz-14
tis MWh
RTTg - likvidita komoditnyacutech termiacutenovyacutech inštrumentov na plyn
Tydzień
Miesiąc
Kwartał
Sezon
Rok
Ponuka TGE Plynaacuterenskyacute trh
Komoditnyacute termiacutenovyacute trh
bull Kontinuaacutelne obchodovanie od 800 do 1400 pracovneacute dni aukcie
bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu
bull Na RTT suacute dostupneacute tyacuteždňoveacute inštrumenty (GAS_BASE-W-YYY)
bull mesačneacute (GAS_BASE_M) štvrťročneacute (GAS_BASE_Q) ročneacute(GAS_BASE_Y) a sezoacutenne (GAS_BASE_S-S GAS_BASE_S-W)
bull Ročneacute a štvrťročneacute Inštrumenty suacute deleneacute nasledujuacutecim spocircsobom
bull ročnyacute inštrument - na štyri štvrťročneacute
bull štvrťročnyacute inštrument - na tri mesačneacute
Rozdelenie termiacutenovyacutech kontraktov na plyn
GAS_Y_2014
Q1 Q2 Q1 Q1
M1 M1 M1
Aukcie plynu
bull Suacute vykonaacutevaneacute na naacutevrh uchaacutedzača ktoryacute akceptuje Predstavenstvo TGE
bull Žiadosť je nutneacute podať najneskocircr 7 dniacute pred navrhovanou lehotou jemožnosť ho vziať spaumlť najneskocircr 2 dni pred lehotou aktualizovanyacute o novyacutelimit ceny ndash najneskocircr 1 deň pred lehotou
bull Aukcia je platnaacute ak bude uzavretyacutech minimum 100 kontraktov
bull Limit ceny neuvaacutedza TGE verejne
bull Uacutečastniacuteci aukcie mocircžu podaacutevať naacutekupnyacute priacutekaz (aukcia predaja) alebopredajnyacute priacutekaz (aukcia naacutekupu)
bull V rozhodnutej aukcii je transakčnou cenou cena uvedenaacute v priacutekazeuacutečastniacuteka aukcie
Plynaacuterensky trh nasledujuacuteceho dňa ndash RDNg
bull Inštrumenty typu GAS_BASE a GAS_WEEKEND
bull Určenie jednotneacuteho kurzu (fixing) o 915 hod kontinuaacutelne obchodovanie od916 do 1300
bull Viacutekendovyacute inštrument je koacutetovanyacute behom dvoch dniacute vo štvrtok a piatok
bull 1 kontrakt zodpovedaacute dodaacutevke 1 MWh plynu v každej hodine dňa dodaacutevky(ďalšie hodiny od 0600 hod daneacuteho dňa do 0600 dňa nasledujuacuteceho priviacutekendovom inštrumente - od 600 v sobotu do 600 v pondelok
bull Minimaacutelna cena 001 zł cena maximaacutelna 150000 zł
bull Portfoacuteliaacutem členov burzy suacute priradeneacute koacutedy zadaacutevateľa prenosovej služby
bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu
bull Burza hlaacutesi OSP transakcie ktoreacute majuacute byť vykonaneacute
Plynaacuterenskyacute trh daneacuteho dňa ndash RDBg
bull Obrat je vedenyacute ku dňu dodaacutevky v rozmedziacute od 800 do 1330
bull Koacutetovania suacute vedeneacute každyacute deň v systeacuteme kontinuaacutelneho obchodovania
bull Koacutetovania suacute vedeneacute na 24 hodinovyacutech inštrumentoch Koniec koacutetovaniainštrumentu nastane 25hod pred zahaacutejeniacutem obdobia dodaacutevky naprinštrument s dodaacutevkou v rozmedziacute od 1100 do 1200 bude koacutetovanyacute do830
bull Informaacutecie o uzavretyacutech transakciaacutech suacute hlaacuteseneacute každuacute hodinu(renominaacutecie) do GAZ-SYSTEM-u
bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu
Liberalizaacutecia plynaacuterenskeacuteho trhu v Poľsku Vyacutezvy
Realizaacutecia burzoveacuteho plynaacuterenskeacuteho obligo
Stezka ako docircjsť do uacuterovne 55
Nasledujuacutece kroky k plnej liberalizaacutecii plynaacuterenskeacuteho trhu
bull Deregulaacutecia cien plynu pre inštitucionaacutelnych klientov a v ďalšej perspektiacuteve uacuteplne zrušenie regulaacutecie sadzieb pre plyn
bull Slobodnyacute priacutestup k infraštruktuacutere import ndash export
bull Možnosť zmeny predajcu alebo čiastočneacute vypovedanie zmluvy
bull Možnosť ďalšieho predaja plynu cez virtuaacutelne stredisko
bull Zmena nariadenia o diverzifikaacutecii dodaacutevok zaacutekona o zaacutesobaacutech
Plynaacuterenskeacute Obligo sa tyacuteka predaja vysoko metaacutenoveacuteho plynu zavaacutedzaneacuteho doprenosovej siete z importu a ťažby
do konca roku 2013 30
v roku 2014
40
dňa 1 1 2015
55
Podpora procesu liberalizaacutecie plynaacuterenskeacuteho trhu
bull Noveacute produkty a inštrumenty ndash plynaacuterenskyacute trh na TGE je rozviacutejanyacutedoplňovaniacutem ponuky TGE podľa očakaacutevaniacute uacutečastniacutekov trhu tuzemskyacutech ajmedzinaacuterodnyacutech Noveacute produkty a burzoveacute inštrumenty suacute zavaacutedzaneacute pokonzultaacuteciaacutech s uacutečastniacutekmi trhu
bull Poradenskaacute rola - TGE priebežne monitoruje plynaacuterenskyacute trh a konzultuje suacutečastniacutekmi trhu Za uacutečelom udržania staacutelej komunikaacutecie vytvoril TGE pripredstavenstve TGE VyacuteborKomiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhuKomitet RynkuGazu V jeho raacutemci sa konajuacute pravidelneacute stretnutia a workshopy soperaacutetormi a zaacutestupcami inštituacuteciiacute spojenyacutech s plynaacuterenskyacutem trhom
bull Lobbing - TGE sa aktiacutevne zuacutečastňuje praacutec spojenyacutech s odstraacuteneniacutemlegislatiacutevnych barieacuter spolupraacutecou so zaacutestupcami ministerstva hospodaacuterstvaUacuteradu regulaacutecie energetiky Foacuterum odberateľov energetickej energie a plynua Hospodaacuterskej komory plynaacuterenstva
Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu ndash poradenskyacute orgaacuten TGE
bull TGE odpovedajuacutec na potrebu uacutečastniacutekov trhu založila dňa 30 maacuteja 2014Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu pri Komoditnej burze s energiou SA
bull Komiteacutet je poradenskyacutem orgaacutenom v rozsahu burzoveacuteho rozvoja obratuplynom TGE SA ktoryacute sa skladaacute zo zaacutestupcov okrem ineacuteho členov burzyTGE IRGiT
bull Komiteacutet ako teleso expertov mocircže prezentovať naacutezory uacutečastniacutekovburzoveacuteho plynaacuterenskeacuteho trhu pred URE MG KE
bull Komiteacutet spolu organizuje cyklus workshopov uacutečastniacutekov plynaacuterenskeacuteho trhuvysvetľujuacuteci detailneacute otaacutezky spojeneacute s obratom zemnyacutem plynom v Poľsku
bull Analogickeacute poradenskeacute telesaacute suacute tvoreneacute v inyacutech euroacutepskych burzaacutech splynom okrem ineacuteho v španielskom Iberian Gas Hub
Burzovaacute Informačnaacute Platforma ndash docircležityacute element budovania transparentneacuteho trhu s energiou
Informaacutecie servisov TGE suacute aktualizovaneacute priebežne za uacutečelomzvuacutečšenia transparetnosti i aktivity uacutečastniacutekov trhu
Rozsah informaacuteciiacutebull Informaacutecia o trhoch s elektrickou
energiou na TGEbull Informaacutecia o plaacutenovanej a skutočnej
generaacuteciibull Informaacutecia o potrebaacutech systeacutemubull Informaacutecia o medzinaacuterodnej vyacutemenebull Aktuaacutelne informaacutecie o plaacutenovanyacutech a
aktuaacutelnych vypnutiachbull Informaacutecia o vyacuterobnyacutech vyacutekonoch s
rozdeleniacutem na zdroje
Kompletnyacute informačnyacute kolektiacutevV zloženiacute kolektiacutevu suacute členovia
bull URE PSE Tauron PE PKP EnergetykaVattenfall PGE Zespoacuteł Elektrowni Pątnoacutewndash Adamoacutew ndash Konin SA TOE TowarzystwoGospodarcze Polskie Elektrownie FOEiG
Burzovaacute informačnaacute platforma Giełdowa Platforma Informacyjna
bull GPI je pripravenaacute zverejniť informaacutecie v raacutemci povinnosti v zmyslenariadenia REMIT
bull TGE sa bude uchaacutedzať o štatuacutet RIS (Regulated Information Service) aRRM (Regulated Reporting Mechanism) v ACER
bull TGE sa zuacutečastňuje vyhotovenia systeacutemu Architecture of IntegratedInformation Systems (bdquoARISrdquo) ndash platforma ACER pre raportovanietransakčnyacutech uacutedajov
bull 18 marca 2014 sa v Euroacutepskom parlamente konala prezentaacutecia Burzovejinformačnej platformy
bull Boli zahaacutejeneacute praacutece spojeneacute s platformou pre plynaacuterenskyacute trh ndash GPI gazplaacutenovanyacute štart rok 2015
Finančnyacute trh
TGE mieni v roku 2016 ponuacuteknuť kontrakty futures na index cien zemneacuteho plynu (finančneacute kontrakty peňažne zuacutečtovaneacute)
Spustenie finančneacuteho trhu posilniacute postavenie TGE v regioacutene
bull Splnenie očakaacutevaniacute členov TGE investorov odberateľov a finančnyacutech inštituacuteciiacutebull Prirodzeneacute doplnenie produktovej ponuky TGEbull Motiacutevy pocircsobenia na trhu
- Transakcie zabezpečujuacutece arbitraacutežne špekulačneacutebull Spustenie finančneacuteho trhu je spojeneacute s uacutečasťou novyacutech subjektov z
finančneacuteho odvetvia investorovbull TGE predstaviacute realizačneacute plaacuteny finančneacuteho trhu po akceptaacutecii KNF a
porozumeniacute s uacutečastniacutekmi trhu
8
bull 45 aktiacutevnych uacutečastniacutekov (ZUP - Zadaacutevatelia prenosovej služby Zleceniodawcy Usługi Przesyłowej)
- na RDNiBg 15 subjektov (z toho 3 brokerskeacute domy a 12 energetickyacutech podnikov)
- na RTT v oblasti termiacutenovyacutech inštrumentov na plyn 15 subjektov (z toho 3 brokerskeacute domy a 12 energetickyacutech podnikov)
Uacutečastniacuteci na trhoch Gazu TGE SA
Rozvoj energetickyacutech a plynaacuterenskyacutechtrhov na TGE
10
Rozvoj TGE v poslednyacutech rokoch
TGE pocircsobiacute na trhu 15 rokov Posledneacute 4 roky suacute obdobiacutem ryacutechleho rastu
Pramene TGE URE
Zaacutekonodarstvo a vhodnaacute produktovaacute ponuka mali vplyv na zdvojnaacutesobenie objemov
Produkty ponuacutekaneacute na TGE
Komoditnaacute burza s energiami Towarowa Giełda Energii
Elektrickaacute energia
Zemnyacute plyn
Majetkoveacute praacuteva
RDB RDN Aukcie Termiacutenovyacute trh
Kontrakty
hodinoveacute
Kontrakty
hodinoveacute
blokoveacute
Kontrakty
blokoveacute
Kontrakty
termiacutenoveacute
Kontrakty baacutezickeacute
špičkoveacute mimo
špičku
Kontrakty baacutezoveacute
Transakcie behom obchodneacuteho dňa a mimo obchodnyacute deň na trhu spot
Burzovyacute
obrat
RegisterRegister
osvedčeniacute o
pocircvodeVedenie registra osvedčeniacute o pocircvode elektrickej energie
Dozor
KNF
Zuacutečtovacia komora komoditnyacutech buacuterz ndash zuacutečtovanie transakciiacute vykonaacutevanyacutech na TGE
Burzovaacute informačnaacute platforma Giełdowa Platforma Informacyjna
Elektrickaacute energia
Zemnyacute plyn
Majetkoveacute praacuteva
RDB RDN Aukcie Termiacutenovyacute trh
Kontrakty hodinoveacute
Kontrakty hodinoveacute blokoveacute
Kontrakty blokoveacute
Kontrakty termiacutenoveacute
Kontrakty baacutezickeacute špičkoveacute mimo
špičku
Kontrakty baacutezickeacute
Transakcie behom obchodneacuteho dňa a mimo obchodnyacute deň na trhu spot
Burzovyacute obrat
Register
Register osvedčeniacute o
pocircvode Vedenie registra osvedčeniacute o pocircvode elektrickej energie
DozorKNF
12
Šiacuterka ponuky TGE ndash jeden z faktorovdynamickeacuteho rastu
Źroacutedła Giełdy energetyczne w Europie
Produktovaacute ponuka TGE je totžnaacute ako na najvaumlčšiacutech burzaacutech EUacute spojujuacutecatermiacutenoveacute trhy a spot plynu a elektrickej energie
12
Poľskyacute plynaacuterenskyacute trh v porovnaniacute s inyacutemi štaacutetmi EUacutePoľsko je jeden z najvaumlčšiacutech spotrebiteľov zemneacuteho
plynu
97135
166169
314364
425687
752783
0 20 40 60 80
Polska
Holandia
Spotreba zemneacuteho plynu v roku 2012 (mld m3)
-4 -2 0 2 4
HiszpaniaBelgia 04
Polska
Węgry -39Rumunia -35
-22Holandia -03
Francja 00Włochy -25Niemcy -19
Wlk Brytania -30
1Medziročnyacute kumulovanyacute rast
Pramene BP Statistical Review Eurostat vlastneacute vyacutepočty
Medziročnyacute naacuterast spotreby plynu v EUacute v rokoch 2007-2012
WęgryRumunia
BelgiaHiszpania
FrancjaWłochyNiemcy
Wlk Brytania
38
342 414
40 029
5 160 11 550 208 5 023
-
50 000
100 000
150 000
200 000
250 000
300 000
350 000
PEGAS (EEX +Powernext)
TGE Gaspoint Nordic CEGH Gas Exchange CEGH Czech Futures CEEGX
tis MWh
Platforma PEGAS zahrnuje oblasť hubov GPL NCG PEG N PEG S PEG TIGF TTF ZTP
Objem obratu na TGE v porovnaniacute s inyacutemi burzami v obdobiacute januaacutera ndash augusta 2014
Prehľad nezahrnuje kontrakty OTC
Plynaacuterenskeacute trhy na TGE v roku 2014 - efekt realizaacutecie zavedeneacuteho obliga Celkovyacute objem všetkyacutech transakciiacute na trhoch s plynom v obdobiacute od januaacutera -septembra 2014 činil 64 TWh (58 mld m3 zemneacuteho plynu)
-
1000
2000
3000
4000
5000
6000
7000
Styczeń 14 Luty 14 Marzec 14 Kwiecień 14 Maj 14 Czewiec 14 Lipiec 14 Sierpień 14 Wrzesień 14 Całkowitywolumen
obrotu
TWh
Prehľad zahrnuje tiež kontrakty s dodaacutevkou v nasledujuacutecich rokoch
Celkovyacute objem obratu v roku 2014 na všetkyacutech plynaacuterenskyacutech trhoch TGE
RDBg RDNiBg RTTg
Objemy a ceny vaacuteženeacute priemernyacutem dennyacutem obratom obchodov na RDNg I-IX 2014 nasledujuacuteceho dňa dosiahli na trhu obraty zemnyacutem plynom v obdobiacute I-IX2014 hodnotu 18 TWh Cena vaacuteženaacute priemernyacutem dennyacutem obratomobchodov s plynom za toto obdobie na RDNg činila 8348 PLNMWh
11119 zł
10381 zł9787 zł
8957 zł
8285 zł
7324 zł 7063 zł7591 zł
9277 zł
0
100
200
300
400
500
600
700
800
000 zł
2000 zł
4000 zł
6000 zł
8000 zł
10000 zł
12000 zł
sty-14 lut-14 mar-14 kwi-14 maj-14 cze-14 lip-14 sie-14 wrz-14
tis MWh
Likvidita kontraktov na RTTg I-IX 2014 Na komoditnom termiacutenovom trhu v rozsahu inštrumentov na plyn činilcelkovyacute objem obratu 62 TWh
0
2000
4000
6000
8000
10000
12000
14000
16000
sty-14 lut-14 mar-14 kwi-14 maj-14 cze-14 lip-14 sie-14 wrz-14
tis MWh
RTTg - likvidita komoditnyacutech termiacutenovyacutech inštrumentov na plyn
Tydzień
Miesiąc
Kwartał
Sezon
Rok
Ponuka TGE Plynaacuterenskyacute trh
Komoditnyacute termiacutenovyacute trh
bull Kontinuaacutelne obchodovanie od 800 do 1400 pracovneacute dni aukcie
bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu
bull Na RTT suacute dostupneacute tyacuteždňoveacute inštrumenty (GAS_BASE-W-YYY)
bull mesačneacute (GAS_BASE_M) štvrťročneacute (GAS_BASE_Q) ročneacute(GAS_BASE_Y) a sezoacutenne (GAS_BASE_S-S GAS_BASE_S-W)
bull Ročneacute a štvrťročneacute Inštrumenty suacute deleneacute nasledujuacutecim spocircsobom
bull ročnyacute inštrument - na štyri štvrťročneacute
bull štvrťročnyacute inštrument - na tri mesačneacute
Rozdelenie termiacutenovyacutech kontraktov na plyn
GAS_Y_2014
Q1 Q2 Q1 Q1
M1 M1 M1
Aukcie plynu
bull Suacute vykonaacutevaneacute na naacutevrh uchaacutedzača ktoryacute akceptuje Predstavenstvo TGE
bull Žiadosť je nutneacute podať najneskocircr 7 dniacute pred navrhovanou lehotou jemožnosť ho vziať spaumlť najneskocircr 2 dni pred lehotou aktualizovanyacute o novyacutelimit ceny ndash najneskocircr 1 deň pred lehotou
bull Aukcia je platnaacute ak bude uzavretyacutech minimum 100 kontraktov
bull Limit ceny neuvaacutedza TGE verejne
bull Uacutečastniacuteci aukcie mocircžu podaacutevať naacutekupnyacute priacutekaz (aukcia predaja) alebopredajnyacute priacutekaz (aukcia naacutekupu)
bull V rozhodnutej aukcii je transakčnou cenou cena uvedenaacute v priacutekazeuacutečastniacuteka aukcie
Plynaacuterensky trh nasledujuacuteceho dňa ndash RDNg
bull Inštrumenty typu GAS_BASE a GAS_WEEKEND
bull Určenie jednotneacuteho kurzu (fixing) o 915 hod kontinuaacutelne obchodovanie od916 do 1300
bull Viacutekendovyacute inštrument je koacutetovanyacute behom dvoch dniacute vo štvrtok a piatok
bull 1 kontrakt zodpovedaacute dodaacutevke 1 MWh plynu v každej hodine dňa dodaacutevky(ďalšie hodiny od 0600 hod daneacuteho dňa do 0600 dňa nasledujuacuteceho priviacutekendovom inštrumente - od 600 v sobotu do 600 v pondelok
bull Minimaacutelna cena 001 zł cena maximaacutelna 150000 zł
bull Portfoacuteliaacutem členov burzy suacute priradeneacute koacutedy zadaacutevateľa prenosovej služby
bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu
bull Burza hlaacutesi OSP transakcie ktoreacute majuacute byť vykonaneacute
Plynaacuterenskyacute trh daneacuteho dňa ndash RDBg
bull Obrat je vedenyacute ku dňu dodaacutevky v rozmedziacute od 800 do 1330
bull Koacutetovania suacute vedeneacute každyacute deň v systeacuteme kontinuaacutelneho obchodovania
bull Koacutetovania suacute vedeneacute na 24 hodinovyacutech inštrumentoch Koniec koacutetovaniainštrumentu nastane 25hod pred zahaacutejeniacutem obdobia dodaacutevky naprinštrument s dodaacutevkou v rozmedziacute od 1100 do 1200 bude koacutetovanyacute do830
bull Informaacutecie o uzavretyacutech transakciaacutech suacute hlaacuteseneacute každuacute hodinu(renominaacutecie) do GAZ-SYSTEM-u
bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu
Liberalizaacutecia plynaacuterenskeacuteho trhu v Poľsku Vyacutezvy
Realizaacutecia burzoveacuteho plynaacuterenskeacuteho obligo
Stezka ako docircjsť do uacuterovne 55
Nasledujuacutece kroky k plnej liberalizaacutecii plynaacuterenskeacuteho trhu
bull Deregulaacutecia cien plynu pre inštitucionaacutelnych klientov a v ďalšej perspektiacuteve uacuteplne zrušenie regulaacutecie sadzieb pre plyn
bull Slobodnyacute priacutestup k infraštruktuacutere import ndash export
bull Možnosť zmeny predajcu alebo čiastočneacute vypovedanie zmluvy
bull Možnosť ďalšieho predaja plynu cez virtuaacutelne stredisko
bull Zmena nariadenia o diverzifikaacutecii dodaacutevok zaacutekona o zaacutesobaacutech
Plynaacuterenskeacute Obligo sa tyacuteka predaja vysoko metaacutenoveacuteho plynu zavaacutedzaneacuteho doprenosovej siete z importu a ťažby
do konca roku 2013 30
v roku 2014
40
dňa 1 1 2015
55
Podpora procesu liberalizaacutecie plynaacuterenskeacuteho trhu
bull Noveacute produkty a inštrumenty ndash plynaacuterenskyacute trh na TGE je rozviacutejanyacutedoplňovaniacutem ponuky TGE podľa očakaacutevaniacute uacutečastniacutekov trhu tuzemskyacutech ajmedzinaacuterodnyacutech Noveacute produkty a burzoveacute inštrumenty suacute zavaacutedzaneacute pokonzultaacuteciaacutech s uacutečastniacutekmi trhu
bull Poradenskaacute rola - TGE priebežne monitoruje plynaacuterenskyacute trh a konzultuje suacutečastniacutekmi trhu Za uacutečelom udržania staacutelej komunikaacutecie vytvoril TGE pripredstavenstve TGE VyacuteborKomiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhuKomitet RynkuGazu V jeho raacutemci sa konajuacute pravidelneacute stretnutia a workshopy soperaacutetormi a zaacutestupcami inštituacuteciiacute spojenyacutech s plynaacuterenskyacutem trhom
bull Lobbing - TGE sa aktiacutevne zuacutečastňuje praacutec spojenyacutech s odstraacuteneniacutemlegislatiacutevnych barieacuter spolupraacutecou so zaacutestupcami ministerstva hospodaacuterstvaUacuteradu regulaacutecie energetiky Foacuterum odberateľov energetickej energie a plynua Hospodaacuterskej komory plynaacuterenstva
Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu ndash poradenskyacute orgaacuten TGE
bull TGE odpovedajuacutec na potrebu uacutečastniacutekov trhu založila dňa 30 maacuteja 2014Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu pri Komoditnej burze s energiou SA
bull Komiteacutet je poradenskyacutem orgaacutenom v rozsahu burzoveacuteho rozvoja obratuplynom TGE SA ktoryacute sa skladaacute zo zaacutestupcov okrem ineacuteho členov burzyTGE IRGiT
bull Komiteacutet ako teleso expertov mocircže prezentovať naacutezory uacutečastniacutekovburzoveacuteho plynaacuterenskeacuteho trhu pred URE MG KE
bull Komiteacutet spolu organizuje cyklus workshopov uacutečastniacutekov plynaacuterenskeacuteho trhuvysvetľujuacuteci detailneacute otaacutezky spojeneacute s obratom zemnyacutem plynom v Poľsku
bull Analogickeacute poradenskeacute telesaacute suacute tvoreneacute v inyacutech euroacutepskych burzaacutech splynom okrem ineacuteho v španielskom Iberian Gas Hub
Burzovaacute Informačnaacute Platforma ndash docircležityacute element budovania transparentneacuteho trhu s energiou
Informaacutecie servisov TGE suacute aktualizovaneacute priebežne za uacutečelomzvuacutečšenia transparetnosti i aktivity uacutečastniacutekov trhu
Rozsah informaacuteciiacutebull Informaacutecia o trhoch s elektrickou
energiou na TGEbull Informaacutecia o plaacutenovanej a skutočnej
generaacuteciibull Informaacutecia o potrebaacutech systeacutemubull Informaacutecia o medzinaacuterodnej vyacutemenebull Aktuaacutelne informaacutecie o plaacutenovanyacutech a
aktuaacutelnych vypnutiachbull Informaacutecia o vyacuterobnyacutech vyacutekonoch s
rozdeleniacutem na zdroje
Kompletnyacute informačnyacute kolektiacutevV zloženiacute kolektiacutevu suacute členovia
bull URE PSE Tauron PE PKP EnergetykaVattenfall PGE Zespoacuteł Elektrowni Pątnoacutewndash Adamoacutew ndash Konin SA TOE TowarzystwoGospodarcze Polskie Elektrownie FOEiG
Burzovaacute informačnaacute platforma Giełdowa Platforma Informacyjna
bull GPI je pripravenaacute zverejniť informaacutecie v raacutemci povinnosti v zmyslenariadenia REMIT
bull TGE sa bude uchaacutedzať o štatuacutet RIS (Regulated Information Service) aRRM (Regulated Reporting Mechanism) v ACER
bull TGE sa zuacutečastňuje vyhotovenia systeacutemu Architecture of IntegratedInformation Systems (bdquoARISrdquo) ndash platforma ACER pre raportovanietransakčnyacutech uacutedajov
bull 18 marca 2014 sa v Euroacutepskom parlamente konala prezentaacutecia Burzovejinformačnej platformy
bull Boli zahaacutejeneacute praacutece spojeneacute s platformou pre plynaacuterenskyacute trh ndash GPI gazplaacutenovanyacute štart rok 2015
Finančnyacute trh
TGE mieni v roku 2016 ponuacuteknuť kontrakty futures na index cien zemneacuteho plynu (finančneacute kontrakty peňažne zuacutečtovaneacute)
Spustenie finančneacuteho trhu posilniacute postavenie TGE v regioacutene
bull Splnenie očakaacutevaniacute členov TGE investorov odberateľov a finančnyacutech inštituacuteciiacutebull Prirodzeneacute doplnenie produktovej ponuky TGEbull Motiacutevy pocircsobenia na trhu
- Transakcie zabezpečujuacutece arbitraacutežne špekulačneacutebull Spustenie finančneacuteho trhu je spojeneacute s uacutečasťou novyacutech subjektov z
finančneacuteho odvetvia investorovbull TGE predstaviacute realizačneacute plaacuteny finančneacuteho trhu po akceptaacutecii KNF a
porozumeniacute s uacutečastniacutekmi trhu
Rozvoj energetickyacutech a plynaacuterenskyacutechtrhov na TGE
10
Rozvoj TGE v poslednyacutech rokoch
TGE pocircsobiacute na trhu 15 rokov Posledneacute 4 roky suacute obdobiacutem ryacutechleho rastu
Pramene TGE URE
Zaacutekonodarstvo a vhodnaacute produktovaacute ponuka mali vplyv na zdvojnaacutesobenie objemov
Produkty ponuacutekaneacute na TGE
Komoditnaacute burza s energiami Towarowa Giełda Energii
Elektrickaacute energia
Zemnyacute plyn
Majetkoveacute praacuteva
RDB RDN Aukcie Termiacutenovyacute trh
Kontrakty
hodinoveacute
Kontrakty
hodinoveacute
blokoveacute
Kontrakty
blokoveacute
Kontrakty
termiacutenoveacute
Kontrakty baacutezickeacute
špičkoveacute mimo
špičku
Kontrakty baacutezoveacute
Transakcie behom obchodneacuteho dňa a mimo obchodnyacute deň na trhu spot
Burzovyacute
obrat
RegisterRegister
osvedčeniacute o
pocircvodeVedenie registra osvedčeniacute o pocircvode elektrickej energie
Dozor
KNF
Zuacutečtovacia komora komoditnyacutech buacuterz ndash zuacutečtovanie transakciiacute vykonaacutevanyacutech na TGE
Burzovaacute informačnaacute platforma Giełdowa Platforma Informacyjna
Elektrickaacute energia
Zemnyacute plyn
Majetkoveacute praacuteva
RDB RDN Aukcie Termiacutenovyacute trh
Kontrakty hodinoveacute
Kontrakty hodinoveacute blokoveacute
Kontrakty blokoveacute
Kontrakty termiacutenoveacute
Kontrakty baacutezickeacute špičkoveacute mimo
špičku
Kontrakty baacutezickeacute
Transakcie behom obchodneacuteho dňa a mimo obchodnyacute deň na trhu spot
Burzovyacute obrat
Register
Register osvedčeniacute o
pocircvode Vedenie registra osvedčeniacute o pocircvode elektrickej energie
DozorKNF
12
Šiacuterka ponuky TGE ndash jeden z faktorovdynamickeacuteho rastu
Źroacutedła Giełdy energetyczne w Europie
Produktovaacute ponuka TGE je totžnaacute ako na najvaumlčšiacutech burzaacutech EUacute spojujuacutecatermiacutenoveacute trhy a spot plynu a elektrickej energie
12
Poľskyacute plynaacuterenskyacute trh v porovnaniacute s inyacutemi štaacutetmi EUacutePoľsko je jeden z najvaumlčšiacutech spotrebiteľov zemneacuteho
plynu
97135
166169
314364
425687
752783
0 20 40 60 80
Polska
Holandia
Spotreba zemneacuteho plynu v roku 2012 (mld m3)
-4 -2 0 2 4
HiszpaniaBelgia 04
Polska
Węgry -39Rumunia -35
-22Holandia -03
Francja 00Włochy -25Niemcy -19
Wlk Brytania -30
1Medziročnyacute kumulovanyacute rast
Pramene BP Statistical Review Eurostat vlastneacute vyacutepočty
Medziročnyacute naacuterast spotreby plynu v EUacute v rokoch 2007-2012
WęgryRumunia
BelgiaHiszpania
FrancjaWłochyNiemcy
Wlk Brytania
38
342 414
40 029
5 160 11 550 208 5 023
-
50 000
100 000
150 000
200 000
250 000
300 000
350 000
PEGAS (EEX +Powernext)
TGE Gaspoint Nordic CEGH Gas Exchange CEGH Czech Futures CEEGX
tis MWh
Platforma PEGAS zahrnuje oblasť hubov GPL NCG PEG N PEG S PEG TIGF TTF ZTP
Objem obratu na TGE v porovnaniacute s inyacutemi burzami v obdobiacute januaacutera ndash augusta 2014
Prehľad nezahrnuje kontrakty OTC
Plynaacuterenskeacute trhy na TGE v roku 2014 - efekt realizaacutecie zavedeneacuteho obliga Celkovyacute objem všetkyacutech transakciiacute na trhoch s plynom v obdobiacute od januaacutera -septembra 2014 činil 64 TWh (58 mld m3 zemneacuteho plynu)
-
1000
2000
3000
4000
5000
6000
7000
Styczeń 14 Luty 14 Marzec 14 Kwiecień 14 Maj 14 Czewiec 14 Lipiec 14 Sierpień 14 Wrzesień 14 Całkowitywolumen
obrotu
TWh
Prehľad zahrnuje tiež kontrakty s dodaacutevkou v nasledujuacutecich rokoch
Celkovyacute objem obratu v roku 2014 na všetkyacutech plynaacuterenskyacutech trhoch TGE
RDBg RDNiBg RTTg
Objemy a ceny vaacuteženeacute priemernyacutem dennyacutem obratom obchodov na RDNg I-IX 2014 nasledujuacuteceho dňa dosiahli na trhu obraty zemnyacutem plynom v obdobiacute I-IX2014 hodnotu 18 TWh Cena vaacuteženaacute priemernyacutem dennyacutem obratomobchodov s plynom za toto obdobie na RDNg činila 8348 PLNMWh
11119 zł
10381 zł9787 zł
8957 zł
8285 zł
7324 zł 7063 zł7591 zł
9277 zł
0
100
200
300
400
500
600
700
800
000 zł
2000 zł
4000 zł
6000 zł
8000 zł
10000 zł
12000 zł
sty-14 lut-14 mar-14 kwi-14 maj-14 cze-14 lip-14 sie-14 wrz-14
tis MWh
Likvidita kontraktov na RTTg I-IX 2014 Na komoditnom termiacutenovom trhu v rozsahu inštrumentov na plyn činilcelkovyacute objem obratu 62 TWh
0
2000
4000
6000
8000
10000
12000
14000
16000
sty-14 lut-14 mar-14 kwi-14 maj-14 cze-14 lip-14 sie-14 wrz-14
tis MWh
RTTg - likvidita komoditnyacutech termiacutenovyacutech inštrumentov na plyn
Tydzień
Miesiąc
Kwartał
Sezon
Rok
Ponuka TGE Plynaacuterenskyacute trh
Komoditnyacute termiacutenovyacute trh
bull Kontinuaacutelne obchodovanie od 800 do 1400 pracovneacute dni aukcie
bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu
bull Na RTT suacute dostupneacute tyacuteždňoveacute inštrumenty (GAS_BASE-W-YYY)
bull mesačneacute (GAS_BASE_M) štvrťročneacute (GAS_BASE_Q) ročneacute(GAS_BASE_Y) a sezoacutenne (GAS_BASE_S-S GAS_BASE_S-W)
bull Ročneacute a štvrťročneacute Inštrumenty suacute deleneacute nasledujuacutecim spocircsobom
bull ročnyacute inštrument - na štyri štvrťročneacute
bull štvrťročnyacute inštrument - na tri mesačneacute
Rozdelenie termiacutenovyacutech kontraktov na plyn
GAS_Y_2014
Q1 Q2 Q1 Q1
M1 M1 M1
Aukcie plynu
bull Suacute vykonaacutevaneacute na naacutevrh uchaacutedzača ktoryacute akceptuje Predstavenstvo TGE
bull Žiadosť je nutneacute podať najneskocircr 7 dniacute pred navrhovanou lehotou jemožnosť ho vziať spaumlť najneskocircr 2 dni pred lehotou aktualizovanyacute o novyacutelimit ceny ndash najneskocircr 1 deň pred lehotou
bull Aukcia je platnaacute ak bude uzavretyacutech minimum 100 kontraktov
bull Limit ceny neuvaacutedza TGE verejne
bull Uacutečastniacuteci aukcie mocircžu podaacutevať naacutekupnyacute priacutekaz (aukcia predaja) alebopredajnyacute priacutekaz (aukcia naacutekupu)
bull V rozhodnutej aukcii je transakčnou cenou cena uvedenaacute v priacutekazeuacutečastniacuteka aukcie
Plynaacuterensky trh nasledujuacuteceho dňa ndash RDNg
bull Inštrumenty typu GAS_BASE a GAS_WEEKEND
bull Určenie jednotneacuteho kurzu (fixing) o 915 hod kontinuaacutelne obchodovanie od916 do 1300
bull Viacutekendovyacute inštrument je koacutetovanyacute behom dvoch dniacute vo štvrtok a piatok
bull 1 kontrakt zodpovedaacute dodaacutevke 1 MWh plynu v každej hodine dňa dodaacutevky(ďalšie hodiny od 0600 hod daneacuteho dňa do 0600 dňa nasledujuacuteceho priviacutekendovom inštrumente - od 600 v sobotu do 600 v pondelok
bull Minimaacutelna cena 001 zł cena maximaacutelna 150000 zł
bull Portfoacuteliaacutem členov burzy suacute priradeneacute koacutedy zadaacutevateľa prenosovej služby
bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu
bull Burza hlaacutesi OSP transakcie ktoreacute majuacute byť vykonaneacute
Plynaacuterenskyacute trh daneacuteho dňa ndash RDBg
bull Obrat je vedenyacute ku dňu dodaacutevky v rozmedziacute od 800 do 1330
bull Koacutetovania suacute vedeneacute každyacute deň v systeacuteme kontinuaacutelneho obchodovania
bull Koacutetovania suacute vedeneacute na 24 hodinovyacutech inštrumentoch Koniec koacutetovaniainštrumentu nastane 25hod pred zahaacutejeniacutem obdobia dodaacutevky naprinštrument s dodaacutevkou v rozmedziacute od 1100 do 1200 bude koacutetovanyacute do830
bull Informaacutecie o uzavretyacutech transakciaacutech suacute hlaacuteseneacute každuacute hodinu(renominaacutecie) do GAZ-SYSTEM-u
bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu
Liberalizaacutecia plynaacuterenskeacuteho trhu v Poľsku Vyacutezvy
Realizaacutecia burzoveacuteho plynaacuterenskeacuteho obligo
Stezka ako docircjsť do uacuterovne 55
Nasledujuacutece kroky k plnej liberalizaacutecii plynaacuterenskeacuteho trhu
bull Deregulaacutecia cien plynu pre inštitucionaacutelnych klientov a v ďalšej perspektiacuteve uacuteplne zrušenie regulaacutecie sadzieb pre plyn
bull Slobodnyacute priacutestup k infraštruktuacutere import ndash export
bull Možnosť zmeny predajcu alebo čiastočneacute vypovedanie zmluvy
bull Možnosť ďalšieho predaja plynu cez virtuaacutelne stredisko
bull Zmena nariadenia o diverzifikaacutecii dodaacutevok zaacutekona o zaacutesobaacutech
Plynaacuterenskeacute Obligo sa tyacuteka predaja vysoko metaacutenoveacuteho plynu zavaacutedzaneacuteho doprenosovej siete z importu a ťažby
do konca roku 2013 30
v roku 2014
40
dňa 1 1 2015
55
Podpora procesu liberalizaacutecie plynaacuterenskeacuteho trhu
bull Noveacute produkty a inštrumenty ndash plynaacuterenskyacute trh na TGE je rozviacutejanyacutedoplňovaniacutem ponuky TGE podľa očakaacutevaniacute uacutečastniacutekov trhu tuzemskyacutech ajmedzinaacuterodnyacutech Noveacute produkty a burzoveacute inštrumenty suacute zavaacutedzaneacute pokonzultaacuteciaacutech s uacutečastniacutekmi trhu
bull Poradenskaacute rola - TGE priebežne monitoruje plynaacuterenskyacute trh a konzultuje suacutečastniacutekmi trhu Za uacutečelom udržania staacutelej komunikaacutecie vytvoril TGE pripredstavenstve TGE VyacuteborKomiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhuKomitet RynkuGazu V jeho raacutemci sa konajuacute pravidelneacute stretnutia a workshopy soperaacutetormi a zaacutestupcami inštituacuteciiacute spojenyacutech s plynaacuterenskyacutem trhom
bull Lobbing - TGE sa aktiacutevne zuacutečastňuje praacutec spojenyacutech s odstraacuteneniacutemlegislatiacutevnych barieacuter spolupraacutecou so zaacutestupcami ministerstva hospodaacuterstvaUacuteradu regulaacutecie energetiky Foacuterum odberateľov energetickej energie a plynua Hospodaacuterskej komory plynaacuterenstva
Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu ndash poradenskyacute orgaacuten TGE
bull TGE odpovedajuacutec na potrebu uacutečastniacutekov trhu založila dňa 30 maacuteja 2014Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu pri Komoditnej burze s energiou SA
bull Komiteacutet je poradenskyacutem orgaacutenom v rozsahu burzoveacuteho rozvoja obratuplynom TGE SA ktoryacute sa skladaacute zo zaacutestupcov okrem ineacuteho členov burzyTGE IRGiT
bull Komiteacutet ako teleso expertov mocircže prezentovať naacutezory uacutečastniacutekovburzoveacuteho plynaacuterenskeacuteho trhu pred URE MG KE
bull Komiteacutet spolu organizuje cyklus workshopov uacutečastniacutekov plynaacuterenskeacuteho trhuvysvetľujuacuteci detailneacute otaacutezky spojeneacute s obratom zemnyacutem plynom v Poľsku
bull Analogickeacute poradenskeacute telesaacute suacute tvoreneacute v inyacutech euroacutepskych burzaacutech splynom okrem ineacuteho v španielskom Iberian Gas Hub
Burzovaacute Informačnaacute Platforma ndash docircležityacute element budovania transparentneacuteho trhu s energiou
Informaacutecie servisov TGE suacute aktualizovaneacute priebežne za uacutečelomzvuacutečšenia transparetnosti i aktivity uacutečastniacutekov trhu
Rozsah informaacuteciiacutebull Informaacutecia o trhoch s elektrickou
energiou na TGEbull Informaacutecia o plaacutenovanej a skutočnej
generaacuteciibull Informaacutecia o potrebaacutech systeacutemubull Informaacutecia o medzinaacuterodnej vyacutemenebull Aktuaacutelne informaacutecie o plaacutenovanyacutech a
aktuaacutelnych vypnutiachbull Informaacutecia o vyacuterobnyacutech vyacutekonoch s
rozdeleniacutem na zdroje
Kompletnyacute informačnyacute kolektiacutevV zloženiacute kolektiacutevu suacute členovia
bull URE PSE Tauron PE PKP EnergetykaVattenfall PGE Zespoacuteł Elektrowni Pątnoacutewndash Adamoacutew ndash Konin SA TOE TowarzystwoGospodarcze Polskie Elektrownie FOEiG
Burzovaacute informačnaacute platforma Giełdowa Platforma Informacyjna
bull GPI je pripravenaacute zverejniť informaacutecie v raacutemci povinnosti v zmyslenariadenia REMIT
bull TGE sa bude uchaacutedzať o štatuacutet RIS (Regulated Information Service) aRRM (Regulated Reporting Mechanism) v ACER
bull TGE sa zuacutečastňuje vyhotovenia systeacutemu Architecture of IntegratedInformation Systems (bdquoARISrdquo) ndash platforma ACER pre raportovanietransakčnyacutech uacutedajov
bull 18 marca 2014 sa v Euroacutepskom parlamente konala prezentaacutecia Burzovejinformačnej platformy
bull Boli zahaacutejeneacute praacutece spojeneacute s platformou pre plynaacuterenskyacute trh ndash GPI gazplaacutenovanyacute štart rok 2015
Finančnyacute trh
TGE mieni v roku 2016 ponuacuteknuť kontrakty futures na index cien zemneacuteho plynu (finančneacute kontrakty peňažne zuacutečtovaneacute)
Spustenie finančneacuteho trhu posilniacute postavenie TGE v regioacutene
bull Splnenie očakaacutevaniacute členov TGE investorov odberateľov a finančnyacutech inštituacuteciiacutebull Prirodzeneacute doplnenie produktovej ponuky TGEbull Motiacutevy pocircsobenia na trhu
- Transakcie zabezpečujuacutece arbitraacutežne špekulačneacutebull Spustenie finančneacuteho trhu je spojeneacute s uacutečasťou novyacutech subjektov z
finančneacuteho odvetvia investorovbull TGE predstaviacute realizačneacute plaacuteny finančneacuteho trhu po akceptaacutecii KNF a
porozumeniacute s uacutečastniacutekmi trhu
10
Rozvoj TGE v poslednyacutech rokoch
TGE pocircsobiacute na trhu 15 rokov Posledneacute 4 roky suacute obdobiacutem ryacutechleho rastu
Pramene TGE URE
Zaacutekonodarstvo a vhodnaacute produktovaacute ponuka mali vplyv na zdvojnaacutesobenie objemov
Produkty ponuacutekaneacute na TGE
Komoditnaacute burza s energiami Towarowa Giełda Energii
Elektrickaacute energia
Zemnyacute plyn
Majetkoveacute praacuteva
RDB RDN Aukcie Termiacutenovyacute trh
Kontrakty
hodinoveacute
Kontrakty
hodinoveacute
blokoveacute
Kontrakty
blokoveacute
Kontrakty
termiacutenoveacute
Kontrakty baacutezickeacute
špičkoveacute mimo
špičku
Kontrakty baacutezoveacute
Transakcie behom obchodneacuteho dňa a mimo obchodnyacute deň na trhu spot
Burzovyacute
obrat
RegisterRegister
osvedčeniacute o
pocircvodeVedenie registra osvedčeniacute o pocircvode elektrickej energie
Dozor
KNF
Zuacutečtovacia komora komoditnyacutech buacuterz ndash zuacutečtovanie transakciiacute vykonaacutevanyacutech na TGE
Burzovaacute informačnaacute platforma Giełdowa Platforma Informacyjna
Elektrickaacute energia
Zemnyacute plyn
Majetkoveacute praacuteva
RDB RDN Aukcie Termiacutenovyacute trh
Kontrakty hodinoveacute
Kontrakty hodinoveacute blokoveacute
Kontrakty blokoveacute
Kontrakty termiacutenoveacute
Kontrakty baacutezickeacute špičkoveacute mimo
špičku
Kontrakty baacutezickeacute
Transakcie behom obchodneacuteho dňa a mimo obchodnyacute deň na trhu spot
Burzovyacute obrat
Register
Register osvedčeniacute o
pocircvode Vedenie registra osvedčeniacute o pocircvode elektrickej energie
DozorKNF
12
Šiacuterka ponuky TGE ndash jeden z faktorovdynamickeacuteho rastu
Źroacutedła Giełdy energetyczne w Europie
Produktovaacute ponuka TGE je totžnaacute ako na najvaumlčšiacutech burzaacutech EUacute spojujuacutecatermiacutenoveacute trhy a spot plynu a elektrickej energie
12
Poľskyacute plynaacuterenskyacute trh v porovnaniacute s inyacutemi štaacutetmi EUacutePoľsko je jeden z najvaumlčšiacutech spotrebiteľov zemneacuteho
plynu
97135
166169
314364
425687
752783
0 20 40 60 80
Polska
Holandia
Spotreba zemneacuteho plynu v roku 2012 (mld m3)
-4 -2 0 2 4
HiszpaniaBelgia 04
Polska
Węgry -39Rumunia -35
-22Holandia -03
Francja 00Włochy -25Niemcy -19
Wlk Brytania -30
1Medziročnyacute kumulovanyacute rast
Pramene BP Statistical Review Eurostat vlastneacute vyacutepočty
Medziročnyacute naacuterast spotreby plynu v EUacute v rokoch 2007-2012
WęgryRumunia
BelgiaHiszpania
FrancjaWłochyNiemcy
Wlk Brytania
38
342 414
40 029
5 160 11 550 208 5 023
-
50 000
100 000
150 000
200 000
250 000
300 000
350 000
PEGAS (EEX +Powernext)
TGE Gaspoint Nordic CEGH Gas Exchange CEGH Czech Futures CEEGX
tis MWh
Platforma PEGAS zahrnuje oblasť hubov GPL NCG PEG N PEG S PEG TIGF TTF ZTP
Objem obratu na TGE v porovnaniacute s inyacutemi burzami v obdobiacute januaacutera ndash augusta 2014
Prehľad nezahrnuje kontrakty OTC
Plynaacuterenskeacute trhy na TGE v roku 2014 - efekt realizaacutecie zavedeneacuteho obliga Celkovyacute objem všetkyacutech transakciiacute na trhoch s plynom v obdobiacute od januaacutera -septembra 2014 činil 64 TWh (58 mld m3 zemneacuteho plynu)
-
1000
2000
3000
4000
5000
6000
7000
Styczeń 14 Luty 14 Marzec 14 Kwiecień 14 Maj 14 Czewiec 14 Lipiec 14 Sierpień 14 Wrzesień 14 Całkowitywolumen
obrotu
TWh
Prehľad zahrnuje tiež kontrakty s dodaacutevkou v nasledujuacutecich rokoch
Celkovyacute objem obratu v roku 2014 na všetkyacutech plynaacuterenskyacutech trhoch TGE
RDBg RDNiBg RTTg
Objemy a ceny vaacuteženeacute priemernyacutem dennyacutem obratom obchodov na RDNg I-IX 2014 nasledujuacuteceho dňa dosiahli na trhu obraty zemnyacutem plynom v obdobiacute I-IX2014 hodnotu 18 TWh Cena vaacuteženaacute priemernyacutem dennyacutem obratomobchodov s plynom za toto obdobie na RDNg činila 8348 PLNMWh
11119 zł
10381 zł9787 zł
8957 zł
8285 zł
7324 zł 7063 zł7591 zł
9277 zł
0
100
200
300
400
500
600
700
800
000 zł
2000 zł
4000 zł
6000 zł
8000 zł
10000 zł
12000 zł
sty-14 lut-14 mar-14 kwi-14 maj-14 cze-14 lip-14 sie-14 wrz-14
tis MWh
Likvidita kontraktov na RTTg I-IX 2014 Na komoditnom termiacutenovom trhu v rozsahu inštrumentov na plyn činilcelkovyacute objem obratu 62 TWh
0
2000
4000
6000
8000
10000
12000
14000
16000
sty-14 lut-14 mar-14 kwi-14 maj-14 cze-14 lip-14 sie-14 wrz-14
tis MWh
RTTg - likvidita komoditnyacutech termiacutenovyacutech inštrumentov na plyn
Tydzień
Miesiąc
Kwartał
Sezon
Rok
Ponuka TGE Plynaacuterenskyacute trh
Komoditnyacute termiacutenovyacute trh
bull Kontinuaacutelne obchodovanie od 800 do 1400 pracovneacute dni aukcie
bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu
bull Na RTT suacute dostupneacute tyacuteždňoveacute inštrumenty (GAS_BASE-W-YYY)
bull mesačneacute (GAS_BASE_M) štvrťročneacute (GAS_BASE_Q) ročneacute(GAS_BASE_Y) a sezoacutenne (GAS_BASE_S-S GAS_BASE_S-W)
bull Ročneacute a štvrťročneacute Inštrumenty suacute deleneacute nasledujuacutecim spocircsobom
bull ročnyacute inštrument - na štyri štvrťročneacute
bull štvrťročnyacute inštrument - na tri mesačneacute
Rozdelenie termiacutenovyacutech kontraktov na plyn
GAS_Y_2014
Q1 Q2 Q1 Q1
M1 M1 M1
Aukcie plynu
bull Suacute vykonaacutevaneacute na naacutevrh uchaacutedzača ktoryacute akceptuje Predstavenstvo TGE
bull Žiadosť je nutneacute podať najneskocircr 7 dniacute pred navrhovanou lehotou jemožnosť ho vziať spaumlť najneskocircr 2 dni pred lehotou aktualizovanyacute o novyacutelimit ceny ndash najneskocircr 1 deň pred lehotou
bull Aukcia je platnaacute ak bude uzavretyacutech minimum 100 kontraktov
bull Limit ceny neuvaacutedza TGE verejne
bull Uacutečastniacuteci aukcie mocircžu podaacutevať naacutekupnyacute priacutekaz (aukcia predaja) alebopredajnyacute priacutekaz (aukcia naacutekupu)
bull V rozhodnutej aukcii je transakčnou cenou cena uvedenaacute v priacutekazeuacutečastniacuteka aukcie
Plynaacuterensky trh nasledujuacuteceho dňa ndash RDNg
bull Inštrumenty typu GAS_BASE a GAS_WEEKEND
bull Určenie jednotneacuteho kurzu (fixing) o 915 hod kontinuaacutelne obchodovanie od916 do 1300
bull Viacutekendovyacute inštrument je koacutetovanyacute behom dvoch dniacute vo štvrtok a piatok
bull 1 kontrakt zodpovedaacute dodaacutevke 1 MWh plynu v každej hodine dňa dodaacutevky(ďalšie hodiny od 0600 hod daneacuteho dňa do 0600 dňa nasledujuacuteceho priviacutekendovom inštrumente - od 600 v sobotu do 600 v pondelok
bull Minimaacutelna cena 001 zł cena maximaacutelna 150000 zł
bull Portfoacuteliaacutem členov burzy suacute priradeneacute koacutedy zadaacutevateľa prenosovej služby
bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu
bull Burza hlaacutesi OSP transakcie ktoreacute majuacute byť vykonaneacute
Plynaacuterenskyacute trh daneacuteho dňa ndash RDBg
bull Obrat je vedenyacute ku dňu dodaacutevky v rozmedziacute od 800 do 1330
bull Koacutetovania suacute vedeneacute každyacute deň v systeacuteme kontinuaacutelneho obchodovania
bull Koacutetovania suacute vedeneacute na 24 hodinovyacutech inštrumentoch Koniec koacutetovaniainštrumentu nastane 25hod pred zahaacutejeniacutem obdobia dodaacutevky naprinštrument s dodaacutevkou v rozmedziacute od 1100 do 1200 bude koacutetovanyacute do830
bull Informaacutecie o uzavretyacutech transakciaacutech suacute hlaacuteseneacute každuacute hodinu(renominaacutecie) do GAZ-SYSTEM-u
bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu
Liberalizaacutecia plynaacuterenskeacuteho trhu v Poľsku Vyacutezvy
Realizaacutecia burzoveacuteho plynaacuterenskeacuteho obligo
Stezka ako docircjsť do uacuterovne 55
Nasledujuacutece kroky k plnej liberalizaacutecii plynaacuterenskeacuteho trhu
bull Deregulaacutecia cien plynu pre inštitucionaacutelnych klientov a v ďalšej perspektiacuteve uacuteplne zrušenie regulaacutecie sadzieb pre plyn
bull Slobodnyacute priacutestup k infraštruktuacutere import ndash export
bull Možnosť zmeny predajcu alebo čiastočneacute vypovedanie zmluvy
bull Možnosť ďalšieho predaja plynu cez virtuaacutelne stredisko
bull Zmena nariadenia o diverzifikaacutecii dodaacutevok zaacutekona o zaacutesobaacutech
Plynaacuterenskeacute Obligo sa tyacuteka predaja vysoko metaacutenoveacuteho plynu zavaacutedzaneacuteho doprenosovej siete z importu a ťažby
do konca roku 2013 30
v roku 2014
40
dňa 1 1 2015
55
Podpora procesu liberalizaacutecie plynaacuterenskeacuteho trhu
bull Noveacute produkty a inštrumenty ndash plynaacuterenskyacute trh na TGE je rozviacutejanyacutedoplňovaniacutem ponuky TGE podľa očakaacutevaniacute uacutečastniacutekov trhu tuzemskyacutech ajmedzinaacuterodnyacutech Noveacute produkty a burzoveacute inštrumenty suacute zavaacutedzaneacute pokonzultaacuteciaacutech s uacutečastniacutekmi trhu
bull Poradenskaacute rola - TGE priebežne monitoruje plynaacuterenskyacute trh a konzultuje suacutečastniacutekmi trhu Za uacutečelom udržania staacutelej komunikaacutecie vytvoril TGE pripredstavenstve TGE VyacuteborKomiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhuKomitet RynkuGazu V jeho raacutemci sa konajuacute pravidelneacute stretnutia a workshopy soperaacutetormi a zaacutestupcami inštituacuteciiacute spojenyacutech s plynaacuterenskyacutem trhom
bull Lobbing - TGE sa aktiacutevne zuacutečastňuje praacutec spojenyacutech s odstraacuteneniacutemlegislatiacutevnych barieacuter spolupraacutecou so zaacutestupcami ministerstva hospodaacuterstvaUacuteradu regulaacutecie energetiky Foacuterum odberateľov energetickej energie a plynua Hospodaacuterskej komory plynaacuterenstva
Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu ndash poradenskyacute orgaacuten TGE
bull TGE odpovedajuacutec na potrebu uacutečastniacutekov trhu založila dňa 30 maacuteja 2014Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu pri Komoditnej burze s energiou SA
bull Komiteacutet je poradenskyacutem orgaacutenom v rozsahu burzoveacuteho rozvoja obratuplynom TGE SA ktoryacute sa skladaacute zo zaacutestupcov okrem ineacuteho členov burzyTGE IRGiT
bull Komiteacutet ako teleso expertov mocircže prezentovať naacutezory uacutečastniacutekovburzoveacuteho plynaacuterenskeacuteho trhu pred URE MG KE
bull Komiteacutet spolu organizuje cyklus workshopov uacutečastniacutekov plynaacuterenskeacuteho trhuvysvetľujuacuteci detailneacute otaacutezky spojeneacute s obratom zemnyacutem plynom v Poľsku
bull Analogickeacute poradenskeacute telesaacute suacute tvoreneacute v inyacutech euroacutepskych burzaacutech splynom okrem ineacuteho v španielskom Iberian Gas Hub
Burzovaacute Informačnaacute Platforma ndash docircležityacute element budovania transparentneacuteho trhu s energiou
Informaacutecie servisov TGE suacute aktualizovaneacute priebežne za uacutečelomzvuacutečšenia transparetnosti i aktivity uacutečastniacutekov trhu
Rozsah informaacuteciiacutebull Informaacutecia o trhoch s elektrickou
energiou na TGEbull Informaacutecia o plaacutenovanej a skutočnej
generaacuteciibull Informaacutecia o potrebaacutech systeacutemubull Informaacutecia o medzinaacuterodnej vyacutemenebull Aktuaacutelne informaacutecie o plaacutenovanyacutech a
aktuaacutelnych vypnutiachbull Informaacutecia o vyacuterobnyacutech vyacutekonoch s
rozdeleniacutem na zdroje
Kompletnyacute informačnyacute kolektiacutevV zloženiacute kolektiacutevu suacute členovia
bull URE PSE Tauron PE PKP EnergetykaVattenfall PGE Zespoacuteł Elektrowni Pątnoacutewndash Adamoacutew ndash Konin SA TOE TowarzystwoGospodarcze Polskie Elektrownie FOEiG
Burzovaacute informačnaacute platforma Giełdowa Platforma Informacyjna
bull GPI je pripravenaacute zverejniť informaacutecie v raacutemci povinnosti v zmyslenariadenia REMIT
bull TGE sa bude uchaacutedzať o štatuacutet RIS (Regulated Information Service) aRRM (Regulated Reporting Mechanism) v ACER
bull TGE sa zuacutečastňuje vyhotovenia systeacutemu Architecture of IntegratedInformation Systems (bdquoARISrdquo) ndash platforma ACER pre raportovanietransakčnyacutech uacutedajov
bull 18 marca 2014 sa v Euroacutepskom parlamente konala prezentaacutecia Burzovejinformačnej platformy
bull Boli zahaacutejeneacute praacutece spojeneacute s platformou pre plynaacuterenskyacute trh ndash GPI gazplaacutenovanyacute štart rok 2015
Finančnyacute trh
TGE mieni v roku 2016 ponuacuteknuť kontrakty futures na index cien zemneacuteho plynu (finančneacute kontrakty peňažne zuacutečtovaneacute)
Spustenie finančneacuteho trhu posilniacute postavenie TGE v regioacutene
bull Splnenie očakaacutevaniacute členov TGE investorov odberateľov a finančnyacutech inštituacuteciiacutebull Prirodzeneacute doplnenie produktovej ponuky TGEbull Motiacutevy pocircsobenia na trhu
- Transakcie zabezpečujuacutece arbitraacutežne špekulačneacutebull Spustenie finančneacuteho trhu je spojeneacute s uacutečasťou novyacutech subjektov z
finančneacuteho odvetvia investorovbull TGE predstaviacute realizačneacute plaacuteny finančneacuteho trhu po akceptaacutecii KNF a
porozumeniacute s uacutečastniacutekmi trhu
Produkty ponuacutekaneacute na TGE
Komoditnaacute burza s energiami Towarowa Giełda Energii
Elektrickaacute energia
Zemnyacute plyn
Majetkoveacute praacuteva
RDB RDN Aukcie Termiacutenovyacute trh
Kontrakty
hodinoveacute
Kontrakty
hodinoveacute
blokoveacute
Kontrakty
blokoveacute
Kontrakty
termiacutenoveacute
Kontrakty baacutezickeacute
špičkoveacute mimo
špičku
Kontrakty baacutezoveacute
Transakcie behom obchodneacuteho dňa a mimo obchodnyacute deň na trhu spot
Burzovyacute
obrat
RegisterRegister
osvedčeniacute o
pocircvodeVedenie registra osvedčeniacute o pocircvode elektrickej energie
Dozor
KNF
Zuacutečtovacia komora komoditnyacutech buacuterz ndash zuacutečtovanie transakciiacute vykonaacutevanyacutech na TGE
Burzovaacute informačnaacute platforma Giełdowa Platforma Informacyjna
Elektrickaacute energia
Zemnyacute plyn
Majetkoveacute praacuteva
RDB RDN Aukcie Termiacutenovyacute trh
Kontrakty hodinoveacute
Kontrakty hodinoveacute blokoveacute
Kontrakty blokoveacute
Kontrakty termiacutenoveacute
Kontrakty baacutezickeacute špičkoveacute mimo
špičku
Kontrakty baacutezickeacute
Transakcie behom obchodneacuteho dňa a mimo obchodnyacute deň na trhu spot
Burzovyacute obrat
Register
Register osvedčeniacute o
pocircvode Vedenie registra osvedčeniacute o pocircvode elektrickej energie
DozorKNF
12
Šiacuterka ponuky TGE ndash jeden z faktorovdynamickeacuteho rastu
Źroacutedła Giełdy energetyczne w Europie
Produktovaacute ponuka TGE je totžnaacute ako na najvaumlčšiacutech burzaacutech EUacute spojujuacutecatermiacutenoveacute trhy a spot plynu a elektrickej energie
12
Poľskyacute plynaacuterenskyacute trh v porovnaniacute s inyacutemi štaacutetmi EUacutePoľsko je jeden z najvaumlčšiacutech spotrebiteľov zemneacuteho
plynu
97135
166169
314364
425687
752783
0 20 40 60 80
Polska
Holandia
Spotreba zemneacuteho plynu v roku 2012 (mld m3)
-4 -2 0 2 4
HiszpaniaBelgia 04
Polska
Węgry -39Rumunia -35
-22Holandia -03
Francja 00Włochy -25Niemcy -19
Wlk Brytania -30
1Medziročnyacute kumulovanyacute rast
Pramene BP Statistical Review Eurostat vlastneacute vyacutepočty
Medziročnyacute naacuterast spotreby plynu v EUacute v rokoch 2007-2012
WęgryRumunia
BelgiaHiszpania
FrancjaWłochyNiemcy
Wlk Brytania
38
342 414
40 029
5 160 11 550 208 5 023
-
50 000
100 000
150 000
200 000
250 000
300 000
350 000
PEGAS (EEX +Powernext)
TGE Gaspoint Nordic CEGH Gas Exchange CEGH Czech Futures CEEGX
tis MWh
Platforma PEGAS zahrnuje oblasť hubov GPL NCG PEG N PEG S PEG TIGF TTF ZTP
Objem obratu na TGE v porovnaniacute s inyacutemi burzami v obdobiacute januaacutera ndash augusta 2014
Prehľad nezahrnuje kontrakty OTC
Plynaacuterenskeacute trhy na TGE v roku 2014 - efekt realizaacutecie zavedeneacuteho obliga Celkovyacute objem všetkyacutech transakciiacute na trhoch s plynom v obdobiacute od januaacutera -septembra 2014 činil 64 TWh (58 mld m3 zemneacuteho plynu)
-
1000
2000
3000
4000
5000
6000
7000
Styczeń 14 Luty 14 Marzec 14 Kwiecień 14 Maj 14 Czewiec 14 Lipiec 14 Sierpień 14 Wrzesień 14 Całkowitywolumen
obrotu
TWh
Prehľad zahrnuje tiež kontrakty s dodaacutevkou v nasledujuacutecich rokoch
Celkovyacute objem obratu v roku 2014 na všetkyacutech plynaacuterenskyacutech trhoch TGE
RDBg RDNiBg RTTg
Objemy a ceny vaacuteženeacute priemernyacutem dennyacutem obratom obchodov na RDNg I-IX 2014 nasledujuacuteceho dňa dosiahli na trhu obraty zemnyacutem plynom v obdobiacute I-IX2014 hodnotu 18 TWh Cena vaacuteženaacute priemernyacutem dennyacutem obratomobchodov s plynom za toto obdobie na RDNg činila 8348 PLNMWh
11119 zł
10381 zł9787 zł
8957 zł
8285 zł
7324 zł 7063 zł7591 zł
9277 zł
0
100
200
300
400
500
600
700
800
000 zł
2000 zł
4000 zł
6000 zł
8000 zł
10000 zł
12000 zł
sty-14 lut-14 mar-14 kwi-14 maj-14 cze-14 lip-14 sie-14 wrz-14
tis MWh
Likvidita kontraktov na RTTg I-IX 2014 Na komoditnom termiacutenovom trhu v rozsahu inštrumentov na plyn činilcelkovyacute objem obratu 62 TWh
0
2000
4000
6000
8000
10000
12000
14000
16000
sty-14 lut-14 mar-14 kwi-14 maj-14 cze-14 lip-14 sie-14 wrz-14
tis MWh
RTTg - likvidita komoditnyacutech termiacutenovyacutech inštrumentov na plyn
Tydzień
Miesiąc
Kwartał
Sezon
Rok
Ponuka TGE Plynaacuterenskyacute trh
Komoditnyacute termiacutenovyacute trh
bull Kontinuaacutelne obchodovanie od 800 do 1400 pracovneacute dni aukcie
bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu
bull Na RTT suacute dostupneacute tyacuteždňoveacute inštrumenty (GAS_BASE-W-YYY)
bull mesačneacute (GAS_BASE_M) štvrťročneacute (GAS_BASE_Q) ročneacute(GAS_BASE_Y) a sezoacutenne (GAS_BASE_S-S GAS_BASE_S-W)
bull Ročneacute a štvrťročneacute Inštrumenty suacute deleneacute nasledujuacutecim spocircsobom
bull ročnyacute inštrument - na štyri štvrťročneacute
bull štvrťročnyacute inštrument - na tri mesačneacute
Rozdelenie termiacutenovyacutech kontraktov na plyn
GAS_Y_2014
Q1 Q2 Q1 Q1
M1 M1 M1
Aukcie plynu
bull Suacute vykonaacutevaneacute na naacutevrh uchaacutedzača ktoryacute akceptuje Predstavenstvo TGE
bull Žiadosť je nutneacute podať najneskocircr 7 dniacute pred navrhovanou lehotou jemožnosť ho vziať spaumlť najneskocircr 2 dni pred lehotou aktualizovanyacute o novyacutelimit ceny ndash najneskocircr 1 deň pred lehotou
bull Aukcia je platnaacute ak bude uzavretyacutech minimum 100 kontraktov
bull Limit ceny neuvaacutedza TGE verejne
bull Uacutečastniacuteci aukcie mocircžu podaacutevať naacutekupnyacute priacutekaz (aukcia predaja) alebopredajnyacute priacutekaz (aukcia naacutekupu)
bull V rozhodnutej aukcii je transakčnou cenou cena uvedenaacute v priacutekazeuacutečastniacuteka aukcie
Plynaacuterensky trh nasledujuacuteceho dňa ndash RDNg
bull Inštrumenty typu GAS_BASE a GAS_WEEKEND
bull Určenie jednotneacuteho kurzu (fixing) o 915 hod kontinuaacutelne obchodovanie od916 do 1300
bull Viacutekendovyacute inštrument je koacutetovanyacute behom dvoch dniacute vo štvrtok a piatok
bull 1 kontrakt zodpovedaacute dodaacutevke 1 MWh plynu v každej hodine dňa dodaacutevky(ďalšie hodiny od 0600 hod daneacuteho dňa do 0600 dňa nasledujuacuteceho priviacutekendovom inštrumente - od 600 v sobotu do 600 v pondelok
bull Minimaacutelna cena 001 zł cena maximaacutelna 150000 zł
bull Portfoacuteliaacutem členov burzy suacute priradeneacute koacutedy zadaacutevateľa prenosovej služby
bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu
bull Burza hlaacutesi OSP transakcie ktoreacute majuacute byť vykonaneacute
Plynaacuterenskyacute trh daneacuteho dňa ndash RDBg
bull Obrat je vedenyacute ku dňu dodaacutevky v rozmedziacute od 800 do 1330
bull Koacutetovania suacute vedeneacute každyacute deň v systeacuteme kontinuaacutelneho obchodovania
bull Koacutetovania suacute vedeneacute na 24 hodinovyacutech inštrumentoch Koniec koacutetovaniainštrumentu nastane 25hod pred zahaacutejeniacutem obdobia dodaacutevky naprinštrument s dodaacutevkou v rozmedziacute od 1100 do 1200 bude koacutetovanyacute do830
bull Informaacutecie o uzavretyacutech transakciaacutech suacute hlaacuteseneacute každuacute hodinu(renominaacutecie) do GAZ-SYSTEM-u
bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu
Liberalizaacutecia plynaacuterenskeacuteho trhu v Poľsku Vyacutezvy
Realizaacutecia burzoveacuteho plynaacuterenskeacuteho obligo
Stezka ako docircjsť do uacuterovne 55
Nasledujuacutece kroky k plnej liberalizaacutecii plynaacuterenskeacuteho trhu
bull Deregulaacutecia cien plynu pre inštitucionaacutelnych klientov a v ďalšej perspektiacuteve uacuteplne zrušenie regulaacutecie sadzieb pre plyn
bull Slobodnyacute priacutestup k infraštruktuacutere import ndash export
bull Možnosť zmeny predajcu alebo čiastočneacute vypovedanie zmluvy
bull Možnosť ďalšieho predaja plynu cez virtuaacutelne stredisko
bull Zmena nariadenia o diverzifikaacutecii dodaacutevok zaacutekona o zaacutesobaacutech
Plynaacuterenskeacute Obligo sa tyacuteka predaja vysoko metaacutenoveacuteho plynu zavaacutedzaneacuteho doprenosovej siete z importu a ťažby
do konca roku 2013 30
v roku 2014
40
dňa 1 1 2015
55
Podpora procesu liberalizaacutecie plynaacuterenskeacuteho trhu
bull Noveacute produkty a inštrumenty ndash plynaacuterenskyacute trh na TGE je rozviacutejanyacutedoplňovaniacutem ponuky TGE podľa očakaacutevaniacute uacutečastniacutekov trhu tuzemskyacutech ajmedzinaacuterodnyacutech Noveacute produkty a burzoveacute inštrumenty suacute zavaacutedzaneacute pokonzultaacuteciaacutech s uacutečastniacutekmi trhu
bull Poradenskaacute rola - TGE priebežne monitoruje plynaacuterenskyacute trh a konzultuje suacutečastniacutekmi trhu Za uacutečelom udržania staacutelej komunikaacutecie vytvoril TGE pripredstavenstve TGE VyacuteborKomiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhuKomitet RynkuGazu V jeho raacutemci sa konajuacute pravidelneacute stretnutia a workshopy soperaacutetormi a zaacutestupcami inštituacuteciiacute spojenyacutech s plynaacuterenskyacutem trhom
bull Lobbing - TGE sa aktiacutevne zuacutečastňuje praacutec spojenyacutech s odstraacuteneniacutemlegislatiacutevnych barieacuter spolupraacutecou so zaacutestupcami ministerstva hospodaacuterstvaUacuteradu regulaacutecie energetiky Foacuterum odberateľov energetickej energie a plynua Hospodaacuterskej komory plynaacuterenstva
Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu ndash poradenskyacute orgaacuten TGE
bull TGE odpovedajuacutec na potrebu uacutečastniacutekov trhu založila dňa 30 maacuteja 2014Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu pri Komoditnej burze s energiou SA
bull Komiteacutet je poradenskyacutem orgaacutenom v rozsahu burzoveacuteho rozvoja obratuplynom TGE SA ktoryacute sa skladaacute zo zaacutestupcov okrem ineacuteho členov burzyTGE IRGiT
bull Komiteacutet ako teleso expertov mocircže prezentovať naacutezory uacutečastniacutekovburzoveacuteho plynaacuterenskeacuteho trhu pred URE MG KE
bull Komiteacutet spolu organizuje cyklus workshopov uacutečastniacutekov plynaacuterenskeacuteho trhuvysvetľujuacuteci detailneacute otaacutezky spojeneacute s obratom zemnyacutem plynom v Poľsku
bull Analogickeacute poradenskeacute telesaacute suacute tvoreneacute v inyacutech euroacutepskych burzaacutech splynom okrem ineacuteho v španielskom Iberian Gas Hub
Burzovaacute Informačnaacute Platforma ndash docircležityacute element budovania transparentneacuteho trhu s energiou
Informaacutecie servisov TGE suacute aktualizovaneacute priebežne za uacutečelomzvuacutečšenia transparetnosti i aktivity uacutečastniacutekov trhu
Rozsah informaacuteciiacutebull Informaacutecia o trhoch s elektrickou
energiou na TGEbull Informaacutecia o plaacutenovanej a skutočnej
generaacuteciibull Informaacutecia o potrebaacutech systeacutemubull Informaacutecia o medzinaacuterodnej vyacutemenebull Aktuaacutelne informaacutecie o plaacutenovanyacutech a
aktuaacutelnych vypnutiachbull Informaacutecia o vyacuterobnyacutech vyacutekonoch s
rozdeleniacutem na zdroje
Kompletnyacute informačnyacute kolektiacutevV zloženiacute kolektiacutevu suacute členovia
bull URE PSE Tauron PE PKP EnergetykaVattenfall PGE Zespoacuteł Elektrowni Pątnoacutewndash Adamoacutew ndash Konin SA TOE TowarzystwoGospodarcze Polskie Elektrownie FOEiG
Burzovaacute informačnaacute platforma Giełdowa Platforma Informacyjna
bull GPI je pripravenaacute zverejniť informaacutecie v raacutemci povinnosti v zmyslenariadenia REMIT
bull TGE sa bude uchaacutedzať o štatuacutet RIS (Regulated Information Service) aRRM (Regulated Reporting Mechanism) v ACER
bull TGE sa zuacutečastňuje vyhotovenia systeacutemu Architecture of IntegratedInformation Systems (bdquoARISrdquo) ndash platforma ACER pre raportovanietransakčnyacutech uacutedajov
bull 18 marca 2014 sa v Euroacutepskom parlamente konala prezentaacutecia Burzovejinformačnej platformy
bull Boli zahaacutejeneacute praacutece spojeneacute s platformou pre plynaacuterenskyacute trh ndash GPI gazplaacutenovanyacute štart rok 2015
Finančnyacute trh
TGE mieni v roku 2016 ponuacuteknuť kontrakty futures na index cien zemneacuteho plynu (finančneacute kontrakty peňažne zuacutečtovaneacute)
Spustenie finančneacuteho trhu posilniacute postavenie TGE v regioacutene
bull Splnenie očakaacutevaniacute členov TGE investorov odberateľov a finančnyacutech inštituacuteciiacutebull Prirodzeneacute doplnenie produktovej ponuky TGEbull Motiacutevy pocircsobenia na trhu
- Transakcie zabezpečujuacutece arbitraacutežne špekulačneacutebull Spustenie finančneacuteho trhu je spojeneacute s uacutečasťou novyacutech subjektov z
finančneacuteho odvetvia investorovbull TGE predstaviacute realizačneacute plaacuteny finančneacuteho trhu po akceptaacutecii KNF a
porozumeniacute s uacutečastniacutekmi trhu
12
Šiacuterka ponuky TGE ndash jeden z faktorovdynamickeacuteho rastu
Źroacutedła Giełdy energetyczne w Europie
Produktovaacute ponuka TGE je totžnaacute ako na najvaumlčšiacutech burzaacutech EUacute spojujuacutecatermiacutenoveacute trhy a spot plynu a elektrickej energie
12
Poľskyacute plynaacuterenskyacute trh v porovnaniacute s inyacutemi štaacutetmi EUacutePoľsko je jeden z najvaumlčšiacutech spotrebiteľov zemneacuteho
plynu
97135
166169
314364
425687
752783
0 20 40 60 80
Polska
Holandia
Spotreba zemneacuteho plynu v roku 2012 (mld m3)
-4 -2 0 2 4
HiszpaniaBelgia 04
Polska
Węgry -39Rumunia -35
-22Holandia -03
Francja 00Włochy -25Niemcy -19
Wlk Brytania -30
1Medziročnyacute kumulovanyacute rast
Pramene BP Statistical Review Eurostat vlastneacute vyacutepočty
Medziročnyacute naacuterast spotreby plynu v EUacute v rokoch 2007-2012
WęgryRumunia
BelgiaHiszpania
FrancjaWłochyNiemcy
Wlk Brytania
38
342 414
40 029
5 160 11 550 208 5 023
-
50 000
100 000
150 000
200 000
250 000
300 000
350 000
PEGAS (EEX +Powernext)
TGE Gaspoint Nordic CEGH Gas Exchange CEGH Czech Futures CEEGX
tis MWh
Platforma PEGAS zahrnuje oblasť hubov GPL NCG PEG N PEG S PEG TIGF TTF ZTP
Objem obratu na TGE v porovnaniacute s inyacutemi burzami v obdobiacute januaacutera ndash augusta 2014
Prehľad nezahrnuje kontrakty OTC
Plynaacuterenskeacute trhy na TGE v roku 2014 - efekt realizaacutecie zavedeneacuteho obliga Celkovyacute objem všetkyacutech transakciiacute na trhoch s plynom v obdobiacute od januaacutera -septembra 2014 činil 64 TWh (58 mld m3 zemneacuteho plynu)
-
1000
2000
3000
4000
5000
6000
7000
Styczeń 14 Luty 14 Marzec 14 Kwiecień 14 Maj 14 Czewiec 14 Lipiec 14 Sierpień 14 Wrzesień 14 Całkowitywolumen
obrotu
TWh
Prehľad zahrnuje tiež kontrakty s dodaacutevkou v nasledujuacutecich rokoch
Celkovyacute objem obratu v roku 2014 na všetkyacutech plynaacuterenskyacutech trhoch TGE
RDBg RDNiBg RTTg
Objemy a ceny vaacuteženeacute priemernyacutem dennyacutem obratom obchodov na RDNg I-IX 2014 nasledujuacuteceho dňa dosiahli na trhu obraty zemnyacutem plynom v obdobiacute I-IX2014 hodnotu 18 TWh Cena vaacuteženaacute priemernyacutem dennyacutem obratomobchodov s plynom za toto obdobie na RDNg činila 8348 PLNMWh
11119 zł
10381 zł9787 zł
8957 zł
8285 zł
7324 zł 7063 zł7591 zł
9277 zł
0
100
200
300
400
500
600
700
800
000 zł
2000 zł
4000 zł
6000 zł
8000 zł
10000 zł
12000 zł
sty-14 lut-14 mar-14 kwi-14 maj-14 cze-14 lip-14 sie-14 wrz-14
tis MWh
Likvidita kontraktov na RTTg I-IX 2014 Na komoditnom termiacutenovom trhu v rozsahu inštrumentov na plyn činilcelkovyacute objem obratu 62 TWh
0
2000
4000
6000
8000
10000
12000
14000
16000
sty-14 lut-14 mar-14 kwi-14 maj-14 cze-14 lip-14 sie-14 wrz-14
tis MWh
RTTg - likvidita komoditnyacutech termiacutenovyacutech inštrumentov na plyn
Tydzień
Miesiąc
Kwartał
Sezon
Rok
Ponuka TGE Plynaacuterenskyacute trh
Komoditnyacute termiacutenovyacute trh
bull Kontinuaacutelne obchodovanie od 800 do 1400 pracovneacute dni aukcie
bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu
bull Na RTT suacute dostupneacute tyacuteždňoveacute inštrumenty (GAS_BASE-W-YYY)
bull mesačneacute (GAS_BASE_M) štvrťročneacute (GAS_BASE_Q) ročneacute(GAS_BASE_Y) a sezoacutenne (GAS_BASE_S-S GAS_BASE_S-W)
bull Ročneacute a štvrťročneacute Inštrumenty suacute deleneacute nasledujuacutecim spocircsobom
bull ročnyacute inštrument - na štyri štvrťročneacute
bull štvrťročnyacute inštrument - na tri mesačneacute
Rozdelenie termiacutenovyacutech kontraktov na plyn
GAS_Y_2014
Q1 Q2 Q1 Q1
M1 M1 M1
Aukcie plynu
bull Suacute vykonaacutevaneacute na naacutevrh uchaacutedzača ktoryacute akceptuje Predstavenstvo TGE
bull Žiadosť je nutneacute podať najneskocircr 7 dniacute pred navrhovanou lehotou jemožnosť ho vziať spaumlť najneskocircr 2 dni pred lehotou aktualizovanyacute o novyacutelimit ceny ndash najneskocircr 1 deň pred lehotou
bull Aukcia je platnaacute ak bude uzavretyacutech minimum 100 kontraktov
bull Limit ceny neuvaacutedza TGE verejne
bull Uacutečastniacuteci aukcie mocircžu podaacutevať naacutekupnyacute priacutekaz (aukcia predaja) alebopredajnyacute priacutekaz (aukcia naacutekupu)
bull V rozhodnutej aukcii je transakčnou cenou cena uvedenaacute v priacutekazeuacutečastniacuteka aukcie
Plynaacuterensky trh nasledujuacuteceho dňa ndash RDNg
bull Inštrumenty typu GAS_BASE a GAS_WEEKEND
bull Určenie jednotneacuteho kurzu (fixing) o 915 hod kontinuaacutelne obchodovanie od916 do 1300
bull Viacutekendovyacute inštrument je koacutetovanyacute behom dvoch dniacute vo štvrtok a piatok
bull 1 kontrakt zodpovedaacute dodaacutevke 1 MWh plynu v každej hodine dňa dodaacutevky(ďalšie hodiny od 0600 hod daneacuteho dňa do 0600 dňa nasledujuacuteceho priviacutekendovom inštrumente - od 600 v sobotu do 600 v pondelok
bull Minimaacutelna cena 001 zł cena maximaacutelna 150000 zł
bull Portfoacuteliaacutem členov burzy suacute priradeneacute koacutedy zadaacutevateľa prenosovej služby
bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu
bull Burza hlaacutesi OSP transakcie ktoreacute majuacute byť vykonaneacute
Plynaacuterenskyacute trh daneacuteho dňa ndash RDBg
bull Obrat je vedenyacute ku dňu dodaacutevky v rozmedziacute od 800 do 1330
bull Koacutetovania suacute vedeneacute každyacute deň v systeacuteme kontinuaacutelneho obchodovania
bull Koacutetovania suacute vedeneacute na 24 hodinovyacutech inštrumentoch Koniec koacutetovaniainštrumentu nastane 25hod pred zahaacutejeniacutem obdobia dodaacutevky naprinštrument s dodaacutevkou v rozmedziacute od 1100 do 1200 bude koacutetovanyacute do830
bull Informaacutecie o uzavretyacutech transakciaacutech suacute hlaacuteseneacute každuacute hodinu(renominaacutecie) do GAZ-SYSTEM-u
bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu
Liberalizaacutecia plynaacuterenskeacuteho trhu v Poľsku Vyacutezvy
Realizaacutecia burzoveacuteho plynaacuterenskeacuteho obligo
Stezka ako docircjsť do uacuterovne 55
Nasledujuacutece kroky k plnej liberalizaacutecii plynaacuterenskeacuteho trhu
bull Deregulaacutecia cien plynu pre inštitucionaacutelnych klientov a v ďalšej perspektiacuteve uacuteplne zrušenie regulaacutecie sadzieb pre plyn
bull Slobodnyacute priacutestup k infraštruktuacutere import ndash export
bull Možnosť zmeny predajcu alebo čiastočneacute vypovedanie zmluvy
bull Možnosť ďalšieho predaja plynu cez virtuaacutelne stredisko
bull Zmena nariadenia o diverzifikaacutecii dodaacutevok zaacutekona o zaacutesobaacutech
Plynaacuterenskeacute Obligo sa tyacuteka predaja vysoko metaacutenoveacuteho plynu zavaacutedzaneacuteho doprenosovej siete z importu a ťažby
do konca roku 2013 30
v roku 2014
40
dňa 1 1 2015
55
Podpora procesu liberalizaacutecie plynaacuterenskeacuteho trhu
bull Noveacute produkty a inštrumenty ndash plynaacuterenskyacute trh na TGE je rozviacutejanyacutedoplňovaniacutem ponuky TGE podľa očakaacutevaniacute uacutečastniacutekov trhu tuzemskyacutech ajmedzinaacuterodnyacutech Noveacute produkty a burzoveacute inštrumenty suacute zavaacutedzaneacute pokonzultaacuteciaacutech s uacutečastniacutekmi trhu
bull Poradenskaacute rola - TGE priebežne monitoruje plynaacuterenskyacute trh a konzultuje suacutečastniacutekmi trhu Za uacutečelom udržania staacutelej komunikaacutecie vytvoril TGE pripredstavenstve TGE VyacuteborKomiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhuKomitet RynkuGazu V jeho raacutemci sa konajuacute pravidelneacute stretnutia a workshopy soperaacutetormi a zaacutestupcami inštituacuteciiacute spojenyacutech s plynaacuterenskyacutem trhom
bull Lobbing - TGE sa aktiacutevne zuacutečastňuje praacutec spojenyacutech s odstraacuteneniacutemlegislatiacutevnych barieacuter spolupraacutecou so zaacutestupcami ministerstva hospodaacuterstvaUacuteradu regulaacutecie energetiky Foacuterum odberateľov energetickej energie a plynua Hospodaacuterskej komory plynaacuterenstva
Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu ndash poradenskyacute orgaacuten TGE
bull TGE odpovedajuacutec na potrebu uacutečastniacutekov trhu založila dňa 30 maacuteja 2014Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu pri Komoditnej burze s energiou SA
bull Komiteacutet je poradenskyacutem orgaacutenom v rozsahu burzoveacuteho rozvoja obratuplynom TGE SA ktoryacute sa skladaacute zo zaacutestupcov okrem ineacuteho členov burzyTGE IRGiT
bull Komiteacutet ako teleso expertov mocircže prezentovať naacutezory uacutečastniacutekovburzoveacuteho plynaacuterenskeacuteho trhu pred URE MG KE
bull Komiteacutet spolu organizuje cyklus workshopov uacutečastniacutekov plynaacuterenskeacuteho trhuvysvetľujuacuteci detailneacute otaacutezky spojeneacute s obratom zemnyacutem plynom v Poľsku
bull Analogickeacute poradenskeacute telesaacute suacute tvoreneacute v inyacutech euroacutepskych burzaacutech splynom okrem ineacuteho v španielskom Iberian Gas Hub
Burzovaacute Informačnaacute Platforma ndash docircležityacute element budovania transparentneacuteho trhu s energiou
Informaacutecie servisov TGE suacute aktualizovaneacute priebežne za uacutečelomzvuacutečšenia transparetnosti i aktivity uacutečastniacutekov trhu
Rozsah informaacuteciiacutebull Informaacutecia o trhoch s elektrickou
energiou na TGEbull Informaacutecia o plaacutenovanej a skutočnej
generaacuteciibull Informaacutecia o potrebaacutech systeacutemubull Informaacutecia o medzinaacuterodnej vyacutemenebull Aktuaacutelne informaacutecie o plaacutenovanyacutech a
aktuaacutelnych vypnutiachbull Informaacutecia o vyacuterobnyacutech vyacutekonoch s
rozdeleniacutem na zdroje
Kompletnyacute informačnyacute kolektiacutevV zloženiacute kolektiacutevu suacute členovia
bull URE PSE Tauron PE PKP EnergetykaVattenfall PGE Zespoacuteł Elektrowni Pątnoacutewndash Adamoacutew ndash Konin SA TOE TowarzystwoGospodarcze Polskie Elektrownie FOEiG
Burzovaacute informačnaacute platforma Giełdowa Platforma Informacyjna
bull GPI je pripravenaacute zverejniť informaacutecie v raacutemci povinnosti v zmyslenariadenia REMIT
bull TGE sa bude uchaacutedzať o štatuacutet RIS (Regulated Information Service) aRRM (Regulated Reporting Mechanism) v ACER
bull TGE sa zuacutečastňuje vyhotovenia systeacutemu Architecture of IntegratedInformation Systems (bdquoARISrdquo) ndash platforma ACER pre raportovanietransakčnyacutech uacutedajov
bull 18 marca 2014 sa v Euroacutepskom parlamente konala prezentaacutecia Burzovejinformačnej platformy
bull Boli zahaacutejeneacute praacutece spojeneacute s platformou pre plynaacuterenskyacute trh ndash GPI gazplaacutenovanyacute štart rok 2015
Finančnyacute trh
TGE mieni v roku 2016 ponuacuteknuť kontrakty futures na index cien zemneacuteho plynu (finančneacute kontrakty peňažne zuacutečtovaneacute)
Spustenie finančneacuteho trhu posilniacute postavenie TGE v regioacutene
bull Splnenie očakaacutevaniacute členov TGE investorov odberateľov a finančnyacutech inštituacuteciiacutebull Prirodzeneacute doplnenie produktovej ponuky TGEbull Motiacutevy pocircsobenia na trhu
- Transakcie zabezpečujuacutece arbitraacutežne špekulačneacutebull Spustenie finančneacuteho trhu je spojeneacute s uacutečasťou novyacutech subjektov z
finančneacuteho odvetvia investorovbull TGE predstaviacute realizačneacute plaacuteny finančneacuteho trhu po akceptaacutecii KNF a
porozumeniacute s uacutečastniacutekmi trhu
Poľskyacute plynaacuterenskyacute trh v porovnaniacute s inyacutemi štaacutetmi EUacutePoľsko je jeden z najvaumlčšiacutech spotrebiteľov zemneacuteho
plynu
97135
166169
314364
425687
752783
0 20 40 60 80
Polska
Holandia
Spotreba zemneacuteho plynu v roku 2012 (mld m3)
-4 -2 0 2 4
HiszpaniaBelgia 04
Polska
Węgry -39Rumunia -35
-22Holandia -03
Francja 00Włochy -25Niemcy -19
Wlk Brytania -30
1Medziročnyacute kumulovanyacute rast
Pramene BP Statistical Review Eurostat vlastneacute vyacutepočty
Medziročnyacute naacuterast spotreby plynu v EUacute v rokoch 2007-2012
WęgryRumunia
BelgiaHiszpania
FrancjaWłochyNiemcy
Wlk Brytania
38
342 414
40 029
5 160 11 550 208 5 023
-
50 000
100 000
150 000
200 000
250 000
300 000
350 000
PEGAS (EEX +Powernext)
TGE Gaspoint Nordic CEGH Gas Exchange CEGH Czech Futures CEEGX
tis MWh
Platforma PEGAS zahrnuje oblasť hubov GPL NCG PEG N PEG S PEG TIGF TTF ZTP
Objem obratu na TGE v porovnaniacute s inyacutemi burzami v obdobiacute januaacutera ndash augusta 2014
Prehľad nezahrnuje kontrakty OTC
Plynaacuterenskeacute trhy na TGE v roku 2014 - efekt realizaacutecie zavedeneacuteho obliga Celkovyacute objem všetkyacutech transakciiacute na trhoch s plynom v obdobiacute od januaacutera -septembra 2014 činil 64 TWh (58 mld m3 zemneacuteho plynu)
-
1000
2000
3000
4000
5000
6000
7000
Styczeń 14 Luty 14 Marzec 14 Kwiecień 14 Maj 14 Czewiec 14 Lipiec 14 Sierpień 14 Wrzesień 14 Całkowitywolumen
obrotu
TWh
Prehľad zahrnuje tiež kontrakty s dodaacutevkou v nasledujuacutecich rokoch
Celkovyacute objem obratu v roku 2014 na všetkyacutech plynaacuterenskyacutech trhoch TGE
RDBg RDNiBg RTTg
Objemy a ceny vaacuteženeacute priemernyacutem dennyacutem obratom obchodov na RDNg I-IX 2014 nasledujuacuteceho dňa dosiahli na trhu obraty zemnyacutem plynom v obdobiacute I-IX2014 hodnotu 18 TWh Cena vaacuteženaacute priemernyacutem dennyacutem obratomobchodov s plynom za toto obdobie na RDNg činila 8348 PLNMWh
11119 zł
10381 zł9787 zł
8957 zł
8285 zł
7324 zł 7063 zł7591 zł
9277 zł
0
100
200
300
400
500
600
700
800
000 zł
2000 zł
4000 zł
6000 zł
8000 zł
10000 zł
12000 zł
sty-14 lut-14 mar-14 kwi-14 maj-14 cze-14 lip-14 sie-14 wrz-14
tis MWh
Likvidita kontraktov na RTTg I-IX 2014 Na komoditnom termiacutenovom trhu v rozsahu inštrumentov na plyn činilcelkovyacute objem obratu 62 TWh
0
2000
4000
6000
8000
10000
12000
14000
16000
sty-14 lut-14 mar-14 kwi-14 maj-14 cze-14 lip-14 sie-14 wrz-14
tis MWh
RTTg - likvidita komoditnyacutech termiacutenovyacutech inštrumentov na plyn
Tydzień
Miesiąc
Kwartał
Sezon
Rok
Ponuka TGE Plynaacuterenskyacute trh
Komoditnyacute termiacutenovyacute trh
bull Kontinuaacutelne obchodovanie od 800 do 1400 pracovneacute dni aukcie
bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu
bull Na RTT suacute dostupneacute tyacuteždňoveacute inštrumenty (GAS_BASE-W-YYY)
bull mesačneacute (GAS_BASE_M) štvrťročneacute (GAS_BASE_Q) ročneacute(GAS_BASE_Y) a sezoacutenne (GAS_BASE_S-S GAS_BASE_S-W)
bull Ročneacute a štvrťročneacute Inštrumenty suacute deleneacute nasledujuacutecim spocircsobom
bull ročnyacute inštrument - na štyri štvrťročneacute
bull štvrťročnyacute inštrument - na tri mesačneacute
Rozdelenie termiacutenovyacutech kontraktov na plyn
GAS_Y_2014
Q1 Q2 Q1 Q1
M1 M1 M1
Aukcie plynu
bull Suacute vykonaacutevaneacute na naacutevrh uchaacutedzača ktoryacute akceptuje Predstavenstvo TGE
bull Žiadosť je nutneacute podať najneskocircr 7 dniacute pred navrhovanou lehotou jemožnosť ho vziať spaumlť najneskocircr 2 dni pred lehotou aktualizovanyacute o novyacutelimit ceny ndash najneskocircr 1 deň pred lehotou
bull Aukcia je platnaacute ak bude uzavretyacutech minimum 100 kontraktov
bull Limit ceny neuvaacutedza TGE verejne
bull Uacutečastniacuteci aukcie mocircžu podaacutevať naacutekupnyacute priacutekaz (aukcia predaja) alebopredajnyacute priacutekaz (aukcia naacutekupu)
bull V rozhodnutej aukcii je transakčnou cenou cena uvedenaacute v priacutekazeuacutečastniacuteka aukcie
Plynaacuterensky trh nasledujuacuteceho dňa ndash RDNg
bull Inštrumenty typu GAS_BASE a GAS_WEEKEND
bull Určenie jednotneacuteho kurzu (fixing) o 915 hod kontinuaacutelne obchodovanie od916 do 1300
bull Viacutekendovyacute inštrument je koacutetovanyacute behom dvoch dniacute vo štvrtok a piatok
bull 1 kontrakt zodpovedaacute dodaacutevke 1 MWh plynu v každej hodine dňa dodaacutevky(ďalšie hodiny od 0600 hod daneacuteho dňa do 0600 dňa nasledujuacuteceho priviacutekendovom inštrumente - od 600 v sobotu do 600 v pondelok
bull Minimaacutelna cena 001 zł cena maximaacutelna 150000 zł
bull Portfoacuteliaacutem členov burzy suacute priradeneacute koacutedy zadaacutevateľa prenosovej služby
bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu
bull Burza hlaacutesi OSP transakcie ktoreacute majuacute byť vykonaneacute
Plynaacuterenskyacute trh daneacuteho dňa ndash RDBg
bull Obrat je vedenyacute ku dňu dodaacutevky v rozmedziacute od 800 do 1330
bull Koacutetovania suacute vedeneacute každyacute deň v systeacuteme kontinuaacutelneho obchodovania
bull Koacutetovania suacute vedeneacute na 24 hodinovyacutech inštrumentoch Koniec koacutetovaniainštrumentu nastane 25hod pred zahaacutejeniacutem obdobia dodaacutevky naprinštrument s dodaacutevkou v rozmedziacute od 1100 do 1200 bude koacutetovanyacute do830
bull Informaacutecie o uzavretyacutech transakciaacutech suacute hlaacuteseneacute každuacute hodinu(renominaacutecie) do GAZ-SYSTEM-u
bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu
Liberalizaacutecia plynaacuterenskeacuteho trhu v Poľsku Vyacutezvy
Realizaacutecia burzoveacuteho plynaacuterenskeacuteho obligo
Stezka ako docircjsť do uacuterovne 55
Nasledujuacutece kroky k plnej liberalizaacutecii plynaacuterenskeacuteho trhu
bull Deregulaacutecia cien plynu pre inštitucionaacutelnych klientov a v ďalšej perspektiacuteve uacuteplne zrušenie regulaacutecie sadzieb pre plyn
bull Slobodnyacute priacutestup k infraštruktuacutere import ndash export
bull Možnosť zmeny predajcu alebo čiastočneacute vypovedanie zmluvy
bull Možnosť ďalšieho predaja plynu cez virtuaacutelne stredisko
bull Zmena nariadenia o diverzifikaacutecii dodaacutevok zaacutekona o zaacutesobaacutech
Plynaacuterenskeacute Obligo sa tyacuteka predaja vysoko metaacutenoveacuteho plynu zavaacutedzaneacuteho doprenosovej siete z importu a ťažby
do konca roku 2013 30
v roku 2014
40
dňa 1 1 2015
55
Podpora procesu liberalizaacutecie plynaacuterenskeacuteho trhu
bull Noveacute produkty a inštrumenty ndash plynaacuterenskyacute trh na TGE je rozviacutejanyacutedoplňovaniacutem ponuky TGE podľa očakaacutevaniacute uacutečastniacutekov trhu tuzemskyacutech ajmedzinaacuterodnyacutech Noveacute produkty a burzoveacute inštrumenty suacute zavaacutedzaneacute pokonzultaacuteciaacutech s uacutečastniacutekmi trhu
bull Poradenskaacute rola - TGE priebežne monitoruje plynaacuterenskyacute trh a konzultuje suacutečastniacutekmi trhu Za uacutečelom udržania staacutelej komunikaacutecie vytvoril TGE pripredstavenstve TGE VyacuteborKomiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhuKomitet RynkuGazu V jeho raacutemci sa konajuacute pravidelneacute stretnutia a workshopy soperaacutetormi a zaacutestupcami inštituacuteciiacute spojenyacutech s plynaacuterenskyacutem trhom
bull Lobbing - TGE sa aktiacutevne zuacutečastňuje praacutec spojenyacutech s odstraacuteneniacutemlegislatiacutevnych barieacuter spolupraacutecou so zaacutestupcami ministerstva hospodaacuterstvaUacuteradu regulaacutecie energetiky Foacuterum odberateľov energetickej energie a plynua Hospodaacuterskej komory plynaacuterenstva
Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu ndash poradenskyacute orgaacuten TGE
bull TGE odpovedajuacutec na potrebu uacutečastniacutekov trhu založila dňa 30 maacuteja 2014Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu pri Komoditnej burze s energiou SA
bull Komiteacutet je poradenskyacutem orgaacutenom v rozsahu burzoveacuteho rozvoja obratuplynom TGE SA ktoryacute sa skladaacute zo zaacutestupcov okrem ineacuteho členov burzyTGE IRGiT
bull Komiteacutet ako teleso expertov mocircže prezentovať naacutezory uacutečastniacutekovburzoveacuteho plynaacuterenskeacuteho trhu pred URE MG KE
bull Komiteacutet spolu organizuje cyklus workshopov uacutečastniacutekov plynaacuterenskeacuteho trhuvysvetľujuacuteci detailneacute otaacutezky spojeneacute s obratom zemnyacutem plynom v Poľsku
bull Analogickeacute poradenskeacute telesaacute suacute tvoreneacute v inyacutech euroacutepskych burzaacutech splynom okrem ineacuteho v španielskom Iberian Gas Hub
Burzovaacute Informačnaacute Platforma ndash docircležityacute element budovania transparentneacuteho trhu s energiou
Informaacutecie servisov TGE suacute aktualizovaneacute priebežne za uacutečelomzvuacutečšenia transparetnosti i aktivity uacutečastniacutekov trhu
Rozsah informaacuteciiacutebull Informaacutecia o trhoch s elektrickou
energiou na TGEbull Informaacutecia o plaacutenovanej a skutočnej
generaacuteciibull Informaacutecia o potrebaacutech systeacutemubull Informaacutecia o medzinaacuterodnej vyacutemenebull Aktuaacutelne informaacutecie o plaacutenovanyacutech a
aktuaacutelnych vypnutiachbull Informaacutecia o vyacuterobnyacutech vyacutekonoch s
rozdeleniacutem na zdroje
Kompletnyacute informačnyacute kolektiacutevV zloženiacute kolektiacutevu suacute členovia
bull URE PSE Tauron PE PKP EnergetykaVattenfall PGE Zespoacuteł Elektrowni Pątnoacutewndash Adamoacutew ndash Konin SA TOE TowarzystwoGospodarcze Polskie Elektrownie FOEiG
Burzovaacute informačnaacute platforma Giełdowa Platforma Informacyjna
bull GPI je pripravenaacute zverejniť informaacutecie v raacutemci povinnosti v zmyslenariadenia REMIT
bull TGE sa bude uchaacutedzať o štatuacutet RIS (Regulated Information Service) aRRM (Regulated Reporting Mechanism) v ACER
bull TGE sa zuacutečastňuje vyhotovenia systeacutemu Architecture of IntegratedInformation Systems (bdquoARISrdquo) ndash platforma ACER pre raportovanietransakčnyacutech uacutedajov
bull 18 marca 2014 sa v Euroacutepskom parlamente konala prezentaacutecia Burzovejinformačnej platformy
bull Boli zahaacutejeneacute praacutece spojeneacute s platformou pre plynaacuterenskyacute trh ndash GPI gazplaacutenovanyacute štart rok 2015
Finančnyacute trh
TGE mieni v roku 2016 ponuacuteknuť kontrakty futures na index cien zemneacuteho plynu (finančneacute kontrakty peňažne zuacutečtovaneacute)
Spustenie finančneacuteho trhu posilniacute postavenie TGE v regioacutene
bull Splnenie očakaacutevaniacute členov TGE investorov odberateľov a finančnyacutech inštituacuteciiacutebull Prirodzeneacute doplnenie produktovej ponuky TGEbull Motiacutevy pocircsobenia na trhu
- Transakcie zabezpečujuacutece arbitraacutežne špekulačneacutebull Spustenie finančneacuteho trhu je spojeneacute s uacutečasťou novyacutech subjektov z
finančneacuteho odvetvia investorovbull TGE predstaviacute realizačneacute plaacuteny finančneacuteho trhu po akceptaacutecii KNF a
porozumeniacute s uacutečastniacutekmi trhu
Plynaacuterenskeacute trhy na TGE v roku 2014 - efekt realizaacutecie zavedeneacuteho obliga Celkovyacute objem všetkyacutech transakciiacute na trhoch s plynom v obdobiacute od januaacutera -septembra 2014 činil 64 TWh (58 mld m3 zemneacuteho plynu)
-
1000
2000
3000
4000
5000
6000
7000
Styczeń 14 Luty 14 Marzec 14 Kwiecień 14 Maj 14 Czewiec 14 Lipiec 14 Sierpień 14 Wrzesień 14 Całkowitywolumen
obrotu
TWh
Prehľad zahrnuje tiež kontrakty s dodaacutevkou v nasledujuacutecich rokoch
Celkovyacute objem obratu v roku 2014 na všetkyacutech plynaacuterenskyacutech trhoch TGE
RDBg RDNiBg RTTg
Objemy a ceny vaacuteženeacute priemernyacutem dennyacutem obratom obchodov na RDNg I-IX 2014 nasledujuacuteceho dňa dosiahli na trhu obraty zemnyacutem plynom v obdobiacute I-IX2014 hodnotu 18 TWh Cena vaacuteženaacute priemernyacutem dennyacutem obratomobchodov s plynom za toto obdobie na RDNg činila 8348 PLNMWh
11119 zł
10381 zł9787 zł
8957 zł
8285 zł
7324 zł 7063 zł7591 zł
9277 zł
0
100
200
300
400
500
600
700
800
000 zł
2000 zł
4000 zł
6000 zł
8000 zł
10000 zł
12000 zł
sty-14 lut-14 mar-14 kwi-14 maj-14 cze-14 lip-14 sie-14 wrz-14
tis MWh
Likvidita kontraktov na RTTg I-IX 2014 Na komoditnom termiacutenovom trhu v rozsahu inštrumentov na plyn činilcelkovyacute objem obratu 62 TWh
0
2000
4000
6000
8000
10000
12000
14000
16000
sty-14 lut-14 mar-14 kwi-14 maj-14 cze-14 lip-14 sie-14 wrz-14
tis MWh
RTTg - likvidita komoditnyacutech termiacutenovyacutech inštrumentov na plyn
Tydzień
Miesiąc
Kwartał
Sezon
Rok
Ponuka TGE Plynaacuterenskyacute trh
Komoditnyacute termiacutenovyacute trh
bull Kontinuaacutelne obchodovanie od 800 do 1400 pracovneacute dni aukcie
bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu
bull Na RTT suacute dostupneacute tyacuteždňoveacute inštrumenty (GAS_BASE-W-YYY)
bull mesačneacute (GAS_BASE_M) štvrťročneacute (GAS_BASE_Q) ročneacute(GAS_BASE_Y) a sezoacutenne (GAS_BASE_S-S GAS_BASE_S-W)
bull Ročneacute a štvrťročneacute Inštrumenty suacute deleneacute nasledujuacutecim spocircsobom
bull ročnyacute inštrument - na štyri štvrťročneacute
bull štvrťročnyacute inštrument - na tri mesačneacute
Rozdelenie termiacutenovyacutech kontraktov na plyn
GAS_Y_2014
Q1 Q2 Q1 Q1
M1 M1 M1
Aukcie plynu
bull Suacute vykonaacutevaneacute na naacutevrh uchaacutedzača ktoryacute akceptuje Predstavenstvo TGE
bull Žiadosť je nutneacute podať najneskocircr 7 dniacute pred navrhovanou lehotou jemožnosť ho vziať spaumlť najneskocircr 2 dni pred lehotou aktualizovanyacute o novyacutelimit ceny ndash najneskocircr 1 deň pred lehotou
bull Aukcia je platnaacute ak bude uzavretyacutech minimum 100 kontraktov
bull Limit ceny neuvaacutedza TGE verejne
bull Uacutečastniacuteci aukcie mocircžu podaacutevať naacutekupnyacute priacutekaz (aukcia predaja) alebopredajnyacute priacutekaz (aukcia naacutekupu)
bull V rozhodnutej aukcii je transakčnou cenou cena uvedenaacute v priacutekazeuacutečastniacuteka aukcie
Plynaacuterensky trh nasledujuacuteceho dňa ndash RDNg
bull Inštrumenty typu GAS_BASE a GAS_WEEKEND
bull Určenie jednotneacuteho kurzu (fixing) o 915 hod kontinuaacutelne obchodovanie od916 do 1300
bull Viacutekendovyacute inštrument je koacutetovanyacute behom dvoch dniacute vo štvrtok a piatok
bull 1 kontrakt zodpovedaacute dodaacutevke 1 MWh plynu v každej hodine dňa dodaacutevky(ďalšie hodiny od 0600 hod daneacuteho dňa do 0600 dňa nasledujuacuteceho priviacutekendovom inštrumente - od 600 v sobotu do 600 v pondelok
bull Minimaacutelna cena 001 zł cena maximaacutelna 150000 zł
bull Portfoacuteliaacutem členov burzy suacute priradeneacute koacutedy zadaacutevateľa prenosovej služby
bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu
bull Burza hlaacutesi OSP transakcie ktoreacute majuacute byť vykonaneacute
Plynaacuterenskyacute trh daneacuteho dňa ndash RDBg
bull Obrat je vedenyacute ku dňu dodaacutevky v rozmedziacute od 800 do 1330
bull Koacutetovania suacute vedeneacute každyacute deň v systeacuteme kontinuaacutelneho obchodovania
bull Koacutetovania suacute vedeneacute na 24 hodinovyacutech inštrumentoch Koniec koacutetovaniainštrumentu nastane 25hod pred zahaacutejeniacutem obdobia dodaacutevky naprinštrument s dodaacutevkou v rozmedziacute od 1100 do 1200 bude koacutetovanyacute do830
bull Informaacutecie o uzavretyacutech transakciaacutech suacute hlaacuteseneacute každuacute hodinu(renominaacutecie) do GAZ-SYSTEM-u
bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu
Liberalizaacutecia plynaacuterenskeacuteho trhu v Poľsku Vyacutezvy
Realizaacutecia burzoveacuteho plynaacuterenskeacuteho obligo
Stezka ako docircjsť do uacuterovne 55
Nasledujuacutece kroky k plnej liberalizaacutecii plynaacuterenskeacuteho trhu
bull Deregulaacutecia cien plynu pre inštitucionaacutelnych klientov a v ďalšej perspektiacuteve uacuteplne zrušenie regulaacutecie sadzieb pre plyn
bull Slobodnyacute priacutestup k infraštruktuacutere import ndash export
bull Možnosť zmeny predajcu alebo čiastočneacute vypovedanie zmluvy
bull Možnosť ďalšieho predaja plynu cez virtuaacutelne stredisko
bull Zmena nariadenia o diverzifikaacutecii dodaacutevok zaacutekona o zaacutesobaacutech
Plynaacuterenskeacute Obligo sa tyacuteka predaja vysoko metaacutenoveacuteho plynu zavaacutedzaneacuteho doprenosovej siete z importu a ťažby
do konca roku 2013 30
v roku 2014
40
dňa 1 1 2015
55
Podpora procesu liberalizaacutecie plynaacuterenskeacuteho trhu
bull Noveacute produkty a inštrumenty ndash plynaacuterenskyacute trh na TGE je rozviacutejanyacutedoplňovaniacutem ponuky TGE podľa očakaacutevaniacute uacutečastniacutekov trhu tuzemskyacutech ajmedzinaacuterodnyacutech Noveacute produkty a burzoveacute inštrumenty suacute zavaacutedzaneacute pokonzultaacuteciaacutech s uacutečastniacutekmi trhu
bull Poradenskaacute rola - TGE priebežne monitoruje plynaacuterenskyacute trh a konzultuje suacutečastniacutekmi trhu Za uacutečelom udržania staacutelej komunikaacutecie vytvoril TGE pripredstavenstve TGE VyacuteborKomiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhuKomitet RynkuGazu V jeho raacutemci sa konajuacute pravidelneacute stretnutia a workshopy soperaacutetormi a zaacutestupcami inštituacuteciiacute spojenyacutech s plynaacuterenskyacutem trhom
bull Lobbing - TGE sa aktiacutevne zuacutečastňuje praacutec spojenyacutech s odstraacuteneniacutemlegislatiacutevnych barieacuter spolupraacutecou so zaacutestupcami ministerstva hospodaacuterstvaUacuteradu regulaacutecie energetiky Foacuterum odberateľov energetickej energie a plynua Hospodaacuterskej komory plynaacuterenstva
Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu ndash poradenskyacute orgaacuten TGE
bull TGE odpovedajuacutec na potrebu uacutečastniacutekov trhu založila dňa 30 maacuteja 2014Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu pri Komoditnej burze s energiou SA
bull Komiteacutet je poradenskyacutem orgaacutenom v rozsahu burzoveacuteho rozvoja obratuplynom TGE SA ktoryacute sa skladaacute zo zaacutestupcov okrem ineacuteho členov burzyTGE IRGiT
bull Komiteacutet ako teleso expertov mocircže prezentovať naacutezory uacutečastniacutekovburzoveacuteho plynaacuterenskeacuteho trhu pred URE MG KE
bull Komiteacutet spolu organizuje cyklus workshopov uacutečastniacutekov plynaacuterenskeacuteho trhuvysvetľujuacuteci detailneacute otaacutezky spojeneacute s obratom zemnyacutem plynom v Poľsku
bull Analogickeacute poradenskeacute telesaacute suacute tvoreneacute v inyacutech euroacutepskych burzaacutech splynom okrem ineacuteho v španielskom Iberian Gas Hub
Burzovaacute Informačnaacute Platforma ndash docircležityacute element budovania transparentneacuteho trhu s energiou
Informaacutecie servisov TGE suacute aktualizovaneacute priebežne za uacutečelomzvuacutečšenia transparetnosti i aktivity uacutečastniacutekov trhu
Rozsah informaacuteciiacutebull Informaacutecia o trhoch s elektrickou
energiou na TGEbull Informaacutecia o plaacutenovanej a skutočnej
generaacuteciibull Informaacutecia o potrebaacutech systeacutemubull Informaacutecia o medzinaacuterodnej vyacutemenebull Aktuaacutelne informaacutecie o plaacutenovanyacutech a
aktuaacutelnych vypnutiachbull Informaacutecia o vyacuterobnyacutech vyacutekonoch s
rozdeleniacutem na zdroje
Kompletnyacute informačnyacute kolektiacutevV zloženiacute kolektiacutevu suacute členovia
bull URE PSE Tauron PE PKP EnergetykaVattenfall PGE Zespoacuteł Elektrowni Pątnoacutewndash Adamoacutew ndash Konin SA TOE TowarzystwoGospodarcze Polskie Elektrownie FOEiG
Burzovaacute informačnaacute platforma Giełdowa Platforma Informacyjna
bull GPI je pripravenaacute zverejniť informaacutecie v raacutemci povinnosti v zmyslenariadenia REMIT
bull TGE sa bude uchaacutedzať o štatuacutet RIS (Regulated Information Service) aRRM (Regulated Reporting Mechanism) v ACER
bull TGE sa zuacutečastňuje vyhotovenia systeacutemu Architecture of IntegratedInformation Systems (bdquoARISrdquo) ndash platforma ACER pre raportovanietransakčnyacutech uacutedajov
bull 18 marca 2014 sa v Euroacutepskom parlamente konala prezentaacutecia Burzovejinformačnej platformy
bull Boli zahaacutejeneacute praacutece spojeneacute s platformou pre plynaacuterenskyacute trh ndash GPI gazplaacutenovanyacute štart rok 2015
Finančnyacute trh
TGE mieni v roku 2016 ponuacuteknuť kontrakty futures na index cien zemneacuteho plynu (finančneacute kontrakty peňažne zuacutečtovaneacute)
Spustenie finančneacuteho trhu posilniacute postavenie TGE v regioacutene
bull Splnenie očakaacutevaniacute členov TGE investorov odberateľov a finančnyacutech inštituacuteciiacutebull Prirodzeneacute doplnenie produktovej ponuky TGEbull Motiacutevy pocircsobenia na trhu
- Transakcie zabezpečujuacutece arbitraacutežne špekulačneacutebull Spustenie finančneacuteho trhu je spojeneacute s uacutečasťou novyacutech subjektov z
finančneacuteho odvetvia investorovbull TGE predstaviacute realizačneacute plaacuteny finančneacuteho trhu po akceptaacutecii KNF a
porozumeniacute s uacutečastniacutekmi trhu
Objemy a ceny vaacuteženeacute priemernyacutem dennyacutem obratom obchodov na RDNg I-IX 2014 nasledujuacuteceho dňa dosiahli na trhu obraty zemnyacutem plynom v obdobiacute I-IX2014 hodnotu 18 TWh Cena vaacuteženaacute priemernyacutem dennyacutem obratomobchodov s plynom za toto obdobie na RDNg činila 8348 PLNMWh
11119 zł
10381 zł9787 zł
8957 zł
8285 zł
7324 zł 7063 zł7591 zł
9277 zł
0
100
200
300
400
500
600
700
800
000 zł
2000 zł
4000 zł
6000 zł
8000 zł
10000 zł
12000 zł
sty-14 lut-14 mar-14 kwi-14 maj-14 cze-14 lip-14 sie-14 wrz-14
tis MWh
Likvidita kontraktov na RTTg I-IX 2014 Na komoditnom termiacutenovom trhu v rozsahu inštrumentov na plyn činilcelkovyacute objem obratu 62 TWh
0
2000
4000
6000
8000
10000
12000
14000
16000
sty-14 lut-14 mar-14 kwi-14 maj-14 cze-14 lip-14 sie-14 wrz-14
tis MWh
RTTg - likvidita komoditnyacutech termiacutenovyacutech inštrumentov na plyn
Tydzień
Miesiąc
Kwartał
Sezon
Rok
Ponuka TGE Plynaacuterenskyacute trh
Komoditnyacute termiacutenovyacute trh
bull Kontinuaacutelne obchodovanie od 800 do 1400 pracovneacute dni aukcie
bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu
bull Na RTT suacute dostupneacute tyacuteždňoveacute inštrumenty (GAS_BASE-W-YYY)
bull mesačneacute (GAS_BASE_M) štvrťročneacute (GAS_BASE_Q) ročneacute(GAS_BASE_Y) a sezoacutenne (GAS_BASE_S-S GAS_BASE_S-W)
bull Ročneacute a štvrťročneacute Inštrumenty suacute deleneacute nasledujuacutecim spocircsobom
bull ročnyacute inštrument - na štyri štvrťročneacute
bull štvrťročnyacute inštrument - na tri mesačneacute
Rozdelenie termiacutenovyacutech kontraktov na plyn
GAS_Y_2014
Q1 Q2 Q1 Q1
M1 M1 M1
Aukcie plynu
bull Suacute vykonaacutevaneacute na naacutevrh uchaacutedzača ktoryacute akceptuje Predstavenstvo TGE
bull Žiadosť je nutneacute podať najneskocircr 7 dniacute pred navrhovanou lehotou jemožnosť ho vziať spaumlť najneskocircr 2 dni pred lehotou aktualizovanyacute o novyacutelimit ceny ndash najneskocircr 1 deň pred lehotou
bull Aukcia je platnaacute ak bude uzavretyacutech minimum 100 kontraktov
bull Limit ceny neuvaacutedza TGE verejne
bull Uacutečastniacuteci aukcie mocircžu podaacutevať naacutekupnyacute priacutekaz (aukcia predaja) alebopredajnyacute priacutekaz (aukcia naacutekupu)
bull V rozhodnutej aukcii je transakčnou cenou cena uvedenaacute v priacutekazeuacutečastniacuteka aukcie
Plynaacuterensky trh nasledujuacuteceho dňa ndash RDNg
bull Inštrumenty typu GAS_BASE a GAS_WEEKEND
bull Určenie jednotneacuteho kurzu (fixing) o 915 hod kontinuaacutelne obchodovanie od916 do 1300
bull Viacutekendovyacute inštrument je koacutetovanyacute behom dvoch dniacute vo štvrtok a piatok
bull 1 kontrakt zodpovedaacute dodaacutevke 1 MWh plynu v každej hodine dňa dodaacutevky(ďalšie hodiny od 0600 hod daneacuteho dňa do 0600 dňa nasledujuacuteceho priviacutekendovom inštrumente - od 600 v sobotu do 600 v pondelok
bull Minimaacutelna cena 001 zł cena maximaacutelna 150000 zł
bull Portfoacuteliaacutem členov burzy suacute priradeneacute koacutedy zadaacutevateľa prenosovej služby
bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu
bull Burza hlaacutesi OSP transakcie ktoreacute majuacute byť vykonaneacute
Plynaacuterenskyacute trh daneacuteho dňa ndash RDBg
bull Obrat je vedenyacute ku dňu dodaacutevky v rozmedziacute od 800 do 1330
bull Koacutetovania suacute vedeneacute každyacute deň v systeacuteme kontinuaacutelneho obchodovania
bull Koacutetovania suacute vedeneacute na 24 hodinovyacutech inštrumentoch Koniec koacutetovaniainštrumentu nastane 25hod pred zahaacutejeniacutem obdobia dodaacutevky naprinštrument s dodaacutevkou v rozmedziacute od 1100 do 1200 bude koacutetovanyacute do830
bull Informaacutecie o uzavretyacutech transakciaacutech suacute hlaacuteseneacute každuacute hodinu(renominaacutecie) do GAZ-SYSTEM-u
bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu
Liberalizaacutecia plynaacuterenskeacuteho trhu v Poľsku Vyacutezvy
Realizaacutecia burzoveacuteho plynaacuterenskeacuteho obligo
Stezka ako docircjsť do uacuterovne 55
Nasledujuacutece kroky k plnej liberalizaacutecii plynaacuterenskeacuteho trhu
bull Deregulaacutecia cien plynu pre inštitucionaacutelnych klientov a v ďalšej perspektiacuteve uacuteplne zrušenie regulaacutecie sadzieb pre plyn
bull Slobodnyacute priacutestup k infraštruktuacutere import ndash export
bull Možnosť zmeny predajcu alebo čiastočneacute vypovedanie zmluvy
bull Možnosť ďalšieho predaja plynu cez virtuaacutelne stredisko
bull Zmena nariadenia o diverzifikaacutecii dodaacutevok zaacutekona o zaacutesobaacutech
Plynaacuterenskeacute Obligo sa tyacuteka predaja vysoko metaacutenoveacuteho plynu zavaacutedzaneacuteho doprenosovej siete z importu a ťažby
do konca roku 2013 30
v roku 2014
40
dňa 1 1 2015
55
Podpora procesu liberalizaacutecie plynaacuterenskeacuteho trhu
bull Noveacute produkty a inštrumenty ndash plynaacuterenskyacute trh na TGE je rozviacutejanyacutedoplňovaniacutem ponuky TGE podľa očakaacutevaniacute uacutečastniacutekov trhu tuzemskyacutech ajmedzinaacuterodnyacutech Noveacute produkty a burzoveacute inštrumenty suacute zavaacutedzaneacute pokonzultaacuteciaacutech s uacutečastniacutekmi trhu
bull Poradenskaacute rola - TGE priebežne monitoruje plynaacuterenskyacute trh a konzultuje suacutečastniacutekmi trhu Za uacutečelom udržania staacutelej komunikaacutecie vytvoril TGE pripredstavenstve TGE VyacuteborKomiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhuKomitet RynkuGazu V jeho raacutemci sa konajuacute pravidelneacute stretnutia a workshopy soperaacutetormi a zaacutestupcami inštituacuteciiacute spojenyacutech s plynaacuterenskyacutem trhom
bull Lobbing - TGE sa aktiacutevne zuacutečastňuje praacutec spojenyacutech s odstraacuteneniacutemlegislatiacutevnych barieacuter spolupraacutecou so zaacutestupcami ministerstva hospodaacuterstvaUacuteradu regulaacutecie energetiky Foacuterum odberateľov energetickej energie a plynua Hospodaacuterskej komory plynaacuterenstva
Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu ndash poradenskyacute orgaacuten TGE
bull TGE odpovedajuacutec na potrebu uacutečastniacutekov trhu založila dňa 30 maacuteja 2014Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu pri Komoditnej burze s energiou SA
bull Komiteacutet je poradenskyacutem orgaacutenom v rozsahu burzoveacuteho rozvoja obratuplynom TGE SA ktoryacute sa skladaacute zo zaacutestupcov okrem ineacuteho členov burzyTGE IRGiT
bull Komiteacutet ako teleso expertov mocircže prezentovať naacutezory uacutečastniacutekovburzoveacuteho plynaacuterenskeacuteho trhu pred URE MG KE
bull Komiteacutet spolu organizuje cyklus workshopov uacutečastniacutekov plynaacuterenskeacuteho trhuvysvetľujuacuteci detailneacute otaacutezky spojeneacute s obratom zemnyacutem plynom v Poľsku
bull Analogickeacute poradenskeacute telesaacute suacute tvoreneacute v inyacutech euroacutepskych burzaacutech splynom okrem ineacuteho v španielskom Iberian Gas Hub
Burzovaacute Informačnaacute Platforma ndash docircležityacute element budovania transparentneacuteho trhu s energiou
Informaacutecie servisov TGE suacute aktualizovaneacute priebežne za uacutečelomzvuacutečšenia transparetnosti i aktivity uacutečastniacutekov trhu
Rozsah informaacuteciiacutebull Informaacutecia o trhoch s elektrickou
energiou na TGEbull Informaacutecia o plaacutenovanej a skutočnej
generaacuteciibull Informaacutecia o potrebaacutech systeacutemubull Informaacutecia o medzinaacuterodnej vyacutemenebull Aktuaacutelne informaacutecie o plaacutenovanyacutech a
aktuaacutelnych vypnutiachbull Informaacutecia o vyacuterobnyacutech vyacutekonoch s
rozdeleniacutem na zdroje
Kompletnyacute informačnyacute kolektiacutevV zloženiacute kolektiacutevu suacute členovia
bull URE PSE Tauron PE PKP EnergetykaVattenfall PGE Zespoacuteł Elektrowni Pątnoacutewndash Adamoacutew ndash Konin SA TOE TowarzystwoGospodarcze Polskie Elektrownie FOEiG
Burzovaacute informačnaacute platforma Giełdowa Platforma Informacyjna
bull GPI je pripravenaacute zverejniť informaacutecie v raacutemci povinnosti v zmyslenariadenia REMIT
bull TGE sa bude uchaacutedzať o štatuacutet RIS (Regulated Information Service) aRRM (Regulated Reporting Mechanism) v ACER
bull TGE sa zuacutečastňuje vyhotovenia systeacutemu Architecture of IntegratedInformation Systems (bdquoARISrdquo) ndash platforma ACER pre raportovanietransakčnyacutech uacutedajov
bull 18 marca 2014 sa v Euroacutepskom parlamente konala prezentaacutecia Burzovejinformačnej platformy
bull Boli zahaacutejeneacute praacutece spojeneacute s platformou pre plynaacuterenskyacute trh ndash GPI gazplaacutenovanyacute štart rok 2015
Finančnyacute trh
TGE mieni v roku 2016 ponuacuteknuť kontrakty futures na index cien zemneacuteho plynu (finančneacute kontrakty peňažne zuacutečtovaneacute)
Spustenie finančneacuteho trhu posilniacute postavenie TGE v regioacutene
bull Splnenie očakaacutevaniacute členov TGE investorov odberateľov a finančnyacutech inštituacuteciiacutebull Prirodzeneacute doplnenie produktovej ponuky TGEbull Motiacutevy pocircsobenia na trhu
- Transakcie zabezpečujuacutece arbitraacutežne špekulačneacutebull Spustenie finančneacuteho trhu je spojeneacute s uacutečasťou novyacutech subjektov z
finančneacuteho odvetvia investorovbull TGE predstaviacute realizačneacute plaacuteny finančneacuteho trhu po akceptaacutecii KNF a
porozumeniacute s uacutečastniacutekmi trhu
Likvidita kontraktov na RTTg I-IX 2014 Na komoditnom termiacutenovom trhu v rozsahu inštrumentov na plyn činilcelkovyacute objem obratu 62 TWh
0
2000
4000
6000
8000
10000
12000
14000
16000
sty-14 lut-14 mar-14 kwi-14 maj-14 cze-14 lip-14 sie-14 wrz-14
tis MWh
RTTg - likvidita komoditnyacutech termiacutenovyacutech inštrumentov na plyn
Tydzień
Miesiąc
Kwartał
Sezon
Rok
Ponuka TGE Plynaacuterenskyacute trh
Komoditnyacute termiacutenovyacute trh
bull Kontinuaacutelne obchodovanie od 800 do 1400 pracovneacute dni aukcie
bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu
bull Na RTT suacute dostupneacute tyacuteždňoveacute inštrumenty (GAS_BASE-W-YYY)
bull mesačneacute (GAS_BASE_M) štvrťročneacute (GAS_BASE_Q) ročneacute(GAS_BASE_Y) a sezoacutenne (GAS_BASE_S-S GAS_BASE_S-W)
bull Ročneacute a štvrťročneacute Inštrumenty suacute deleneacute nasledujuacutecim spocircsobom
bull ročnyacute inštrument - na štyri štvrťročneacute
bull štvrťročnyacute inštrument - na tri mesačneacute
Rozdelenie termiacutenovyacutech kontraktov na plyn
GAS_Y_2014
Q1 Q2 Q1 Q1
M1 M1 M1
Aukcie plynu
bull Suacute vykonaacutevaneacute na naacutevrh uchaacutedzača ktoryacute akceptuje Predstavenstvo TGE
bull Žiadosť je nutneacute podať najneskocircr 7 dniacute pred navrhovanou lehotou jemožnosť ho vziať spaumlť najneskocircr 2 dni pred lehotou aktualizovanyacute o novyacutelimit ceny ndash najneskocircr 1 deň pred lehotou
bull Aukcia je platnaacute ak bude uzavretyacutech minimum 100 kontraktov
bull Limit ceny neuvaacutedza TGE verejne
bull Uacutečastniacuteci aukcie mocircžu podaacutevať naacutekupnyacute priacutekaz (aukcia predaja) alebopredajnyacute priacutekaz (aukcia naacutekupu)
bull V rozhodnutej aukcii je transakčnou cenou cena uvedenaacute v priacutekazeuacutečastniacuteka aukcie
Plynaacuterensky trh nasledujuacuteceho dňa ndash RDNg
bull Inštrumenty typu GAS_BASE a GAS_WEEKEND
bull Určenie jednotneacuteho kurzu (fixing) o 915 hod kontinuaacutelne obchodovanie od916 do 1300
bull Viacutekendovyacute inštrument je koacutetovanyacute behom dvoch dniacute vo štvrtok a piatok
bull 1 kontrakt zodpovedaacute dodaacutevke 1 MWh plynu v každej hodine dňa dodaacutevky(ďalšie hodiny od 0600 hod daneacuteho dňa do 0600 dňa nasledujuacuteceho priviacutekendovom inštrumente - od 600 v sobotu do 600 v pondelok
bull Minimaacutelna cena 001 zł cena maximaacutelna 150000 zł
bull Portfoacuteliaacutem členov burzy suacute priradeneacute koacutedy zadaacutevateľa prenosovej služby
bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu
bull Burza hlaacutesi OSP transakcie ktoreacute majuacute byť vykonaneacute
Plynaacuterenskyacute trh daneacuteho dňa ndash RDBg
bull Obrat je vedenyacute ku dňu dodaacutevky v rozmedziacute od 800 do 1330
bull Koacutetovania suacute vedeneacute každyacute deň v systeacuteme kontinuaacutelneho obchodovania
bull Koacutetovania suacute vedeneacute na 24 hodinovyacutech inštrumentoch Koniec koacutetovaniainštrumentu nastane 25hod pred zahaacutejeniacutem obdobia dodaacutevky naprinštrument s dodaacutevkou v rozmedziacute od 1100 do 1200 bude koacutetovanyacute do830
bull Informaacutecie o uzavretyacutech transakciaacutech suacute hlaacuteseneacute každuacute hodinu(renominaacutecie) do GAZ-SYSTEM-u
bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu
Liberalizaacutecia plynaacuterenskeacuteho trhu v Poľsku Vyacutezvy
Realizaacutecia burzoveacuteho plynaacuterenskeacuteho obligo
Stezka ako docircjsť do uacuterovne 55
Nasledujuacutece kroky k plnej liberalizaacutecii plynaacuterenskeacuteho trhu
bull Deregulaacutecia cien plynu pre inštitucionaacutelnych klientov a v ďalšej perspektiacuteve uacuteplne zrušenie regulaacutecie sadzieb pre plyn
bull Slobodnyacute priacutestup k infraštruktuacutere import ndash export
bull Možnosť zmeny predajcu alebo čiastočneacute vypovedanie zmluvy
bull Možnosť ďalšieho predaja plynu cez virtuaacutelne stredisko
bull Zmena nariadenia o diverzifikaacutecii dodaacutevok zaacutekona o zaacutesobaacutech
Plynaacuterenskeacute Obligo sa tyacuteka predaja vysoko metaacutenoveacuteho plynu zavaacutedzaneacuteho doprenosovej siete z importu a ťažby
do konca roku 2013 30
v roku 2014
40
dňa 1 1 2015
55
Podpora procesu liberalizaacutecie plynaacuterenskeacuteho trhu
bull Noveacute produkty a inštrumenty ndash plynaacuterenskyacute trh na TGE je rozviacutejanyacutedoplňovaniacutem ponuky TGE podľa očakaacutevaniacute uacutečastniacutekov trhu tuzemskyacutech ajmedzinaacuterodnyacutech Noveacute produkty a burzoveacute inštrumenty suacute zavaacutedzaneacute pokonzultaacuteciaacutech s uacutečastniacutekmi trhu
bull Poradenskaacute rola - TGE priebežne monitoruje plynaacuterenskyacute trh a konzultuje suacutečastniacutekmi trhu Za uacutečelom udržania staacutelej komunikaacutecie vytvoril TGE pripredstavenstve TGE VyacuteborKomiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhuKomitet RynkuGazu V jeho raacutemci sa konajuacute pravidelneacute stretnutia a workshopy soperaacutetormi a zaacutestupcami inštituacuteciiacute spojenyacutech s plynaacuterenskyacutem trhom
bull Lobbing - TGE sa aktiacutevne zuacutečastňuje praacutec spojenyacutech s odstraacuteneniacutemlegislatiacutevnych barieacuter spolupraacutecou so zaacutestupcami ministerstva hospodaacuterstvaUacuteradu regulaacutecie energetiky Foacuterum odberateľov energetickej energie a plynua Hospodaacuterskej komory plynaacuterenstva
Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu ndash poradenskyacute orgaacuten TGE
bull TGE odpovedajuacutec na potrebu uacutečastniacutekov trhu založila dňa 30 maacuteja 2014Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu pri Komoditnej burze s energiou SA
bull Komiteacutet je poradenskyacutem orgaacutenom v rozsahu burzoveacuteho rozvoja obratuplynom TGE SA ktoryacute sa skladaacute zo zaacutestupcov okrem ineacuteho členov burzyTGE IRGiT
bull Komiteacutet ako teleso expertov mocircže prezentovať naacutezory uacutečastniacutekovburzoveacuteho plynaacuterenskeacuteho trhu pred URE MG KE
bull Komiteacutet spolu organizuje cyklus workshopov uacutečastniacutekov plynaacuterenskeacuteho trhuvysvetľujuacuteci detailneacute otaacutezky spojeneacute s obratom zemnyacutem plynom v Poľsku
bull Analogickeacute poradenskeacute telesaacute suacute tvoreneacute v inyacutech euroacutepskych burzaacutech splynom okrem ineacuteho v španielskom Iberian Gas Hub
Burzovaacute Informačnaacute Platforma ndash docircležityacute element budovania transparentneacuteho trhu s energiou
Informaacutecie servisov TGE suacute aktualizovaneacute priebežne za uacutečelomzvuacutečšenia transparetnosti i aktivity uacutečastniacutekov trhu
Rozsah informaacuteciiacutebull Informaacutecia o trhoch s elektrickou
energiou na TGEbull Informaacutecia o plaacutenovanej a skutočnej
generaacuteciibull Informaacutecia o potrebaacutech systeacutemubull Informaacutecia o medzinaacuterodnej vyacutemenebull Aktuaacutelne informaacutecie o plaacutenovanyacutech a
aktuaacutelnych vypnutiachbull Informaacutecia o vyacuterobnyacutech vyacutekonoch s
rozdeleniacutem na zdroje
Kompletnyacute informačnyacute kolektiacutevV zloženiacute kolektiacutevu suacute členovia
bull URE PSE Tauron PE PKP EnergetykaVattenfall PGE Zespoacuteł Elektrowni Pątnoacutewndash Adamoacutew ndash Konin SA TOE TowarzystwoGospodarcze Polskie Elektrownie FOEiG
Burzovaacute informačnaacute platforma Giełdowa Platforma Informacyjna
bull GPI je pripravenaacute zverejniť informaacutecie v raacutemci povinnosti v zmyslenariadenia REMIT
bull TGE sa bude uchaacutedzať o štatuacutet RIS (Regulated Information Service) aRRM (Regulated Reporting Mechanism) v ACER
bull TGE sa zuacutečastňuje vyhotovenia systeacutemu Architecture of IntegratedInformation Systems (bdquoARISrdquo) ndash platforma ACER pre raportovanietransakčnyacutech uacutedajov
bull 18 marca 2014 sa v Euroacutepskom parlamente konala prezentaacutecia Burzovejinformačnej platformy
bull Boli zahaacutejeneacute praacutece spojeneacute s platformou pre plynaacuterenskyacute trh ndash GPI gazplaacutenovanyacute štart rok 2015
Finančnyacute trh
TGE mieni v roku 2016 ponuacuteknuť kontrakty futures na index cien zemneacuteho plynu (finančneacute kontrakty peňažne zuacutečtovaneacute)
Spustenie finančneacuteho trhu posilniacute postavenie TGE v regioacutene
bull Splnenie očakaacutevaniacute členov TGE investorov odberateľov a finančnyacutech inštituacuteciiacutebull Prirodzeneacute doplnenie produktovej ponuky TGEbull Motiacutevy pocircsobenia na trhu
- Transakcie zabezpečujuacutece arbitraacutežne špekulačneacutebull Spustenie finančneacuteho trhu je spojeneacute s uacutečasťou novyacutech subjektov z
finančneacuteho odvetvia investorovbull TGE predstaviacute realizačneacute plaacuteny finančneacuteho trhu po akceptaacutecii KNF a
porozumeniacute s uacutečastniacutekmi trhu
Ponuka TGE Plynaacuterenskyacute trh
Komoditnyacute termiacutenovyacute trh
bull Kontinuaacutelne obchodovanie od 800 do 1400 pracovneacute dni aukcie
bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu
bull Na RTT suacute dostupneacute tyacuteždňoveacute inštrumenty (GAS_BASE-W-YYY)
bull mesačneacute (GAS_BASE_M) štvrťročneacute (GAS_BASE_Q) ročneacute(GAS_BASE_Y) a sezoacutenne (GAS_BASE_S-S GAS_BASE_S-W)
bull Ročneacute a štvrťročneacute Inštrumenty suacute deleneacute nasledujuacutecim spocircsobom
bull ročnyacute inštrument - na štyri štvrťročneacute
bull štvrťročnyacute inštrument - na tri mesačneacute
Rozdelenie termiacutenovyacutech kontraktov na plyn
GAS_Y_2014
Q1 Q2 Q1 Q1
M1 M1 M1
Aukcie plynu
bull Suacute vykonaacutevaneacute na naacutevrh uchaacutedzača ktoryacute akceptuje Predstavenstvo TGE
bull Žiadosť je nutneacute podať najneskocircr 7 dniacute pred navrhovanou lehotou jemožnosť ho vziať spaumlť najneskocircr 2 dni pred lehotou aktualizovanyacute o novyacutelimit ceny ndash najneskocircr 1 deň pred lehotou
bull Aukcia je platnaacute ak bude uzavretyacutech minimum 100 kontraktov
bull Limit ceny neuvaacutedza TGE verejne
bull Uacutečastniacuteci aukcie mocircžu podaacutevať naacutekupnyacute priacutekaz (aukcia predaja) alebopredajnyacute priacutekaz (aukcia naacutekupu)
bull V rozhodnutej aukcii je transakčnou cenou cena uvedenaacute v priacutekazeuacutečastniacuteka aukcie
Plynaacuterensky trh nasledujuacuteceho dňa ndash RDNg
bull Inštrumenty typu GAS_BASE a GAS_WEEKEND
bull Určenie jednotneacuteho kurzu (fixing) o 915 hod kontinuaacutelne obchodovanie od916 do 1300
bull Viacutekendovyacute inštrument je koacutetovanyacute behom dvoch dniacute vo štvrtok a piatok
bull 1 kontrakt zodpovedaacute dodaacutevke 1 MWh plynu v každej hodine dňa dodaacutevky(ďalšie hodiny od 0600 hod daneacuteho dňa do 0600 dňa nasledujuacuteceho priviacutekendovom inštrumente - od 600 v sobotu do 600 v pondelok
bull Minimaacutelna cena 001 zł cena maximaacutelna 150000 zł
bull Portfoacuteliaacutem členov burzy suacute priradeneacute koacutedy zadaacutevateľa prenosovej služby
bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu
bull Burza hlaacutesi OSP transakcie ktoreacute majuacute byť vykonaneacute
Plynaacuterenskyacute trh daneacuteho dňa ndash RDBg
bull Obrat je vedenyacute ku dňu dodaacutevky v rozmedziacute od 800 do 1330
bull Koacutetovania suacute vedeneacute každyacute deň v systeacuteme kontinuaacutelneho obchodovania
bull Koacutetovania suacute vedeneacute na 24 hodinovyacutech inštrumentoch Koniec koacutetovaniainštrumentu nastane 25hod pred zahaacutejeniacutem obdobia dodaacutevky naprinštrument s dodaacutevkou v rozmedziacute od 1100 do 1200 bude koacutetovanyacute do830
bull Informaacutecie o uzavretyacutech transakciaacutech suacute hlaacuteseneacute každuacute hodinu(renominaacutecie) do GAZ-SYSTEM-u
bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu
Liberalizaacutecia plynaacuterenskeacuteho trhu v Poľsku Vyacutezvy
Realizaacutecia burzoveacuteho plynaacuterenskeacuteho obligo
Stezka ako docircjsť do uacuterovne 55
Nasledujuacutece kroky k plnej liberalizaacutecii plynaacuterenskeacuteho trhu
bull Deregulaacutecia cien plynu pre inštitucionaacutelnych klientov a v ďalšej perspektiacuteve uacuteplne zrušenie regulaacutecie sadzieb pre plyn
bull Slobodnyacute priacutestup k infraštruktuacutere import ndash export
bull Možnosť zmeny predajcu alebo čiastočneacute vypovedanie zmluvy
bull Možnosť ďalšieho predaja plynu cez virtuaacutelne stredisko
bull Zmena nariadenia o diverzifikaacutecii dodaacutevok zaacutekona o zaacutesobaacutech
Plynaacuterenskeacute Obligo sa tyacuteka predaja vysoko metaacutenoveacuteho plynu zavaacutedzaneacuteho doprenosovej siete z importu a ťažby
do konca roku 2013 30
v roku 2014
40
dňa 1 1 2015
55
Podpora procesu liberalizaacutecie plynaacuterenskeacuteho trhu
bull Noveacute produkty a inštrumenty ndash plynaacuterenskyacute trh na TGE je rozviacutejanyacutedoplňovaniacutem ponuky TGE podľa očakaacutevaniacute uacutečastniacutekov trhu tuzemskyacutech ajmedzinaacuterodnyacutech Noveacute produkty a burzoveacute inštrumenty suacute zavaacutedzaneacute pokonzultaacuteciaacutech s uacutečastniacutekmi trhu
bull Poradenskaacute rola - TGE priebežne monitoruje plynaacuterenskyacute trh a konzultuje suacutečastniacutekmi trhu Za uacutečelom udržania staacutelej komunikaacutecie vytvoril TGE pripredstavenstve TGE VyacuteborKomiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhuKomitet RynkuGazu V jeho raacutemci sa konajuacute pravidelneacute stretnutia a workshopy soperaacutetormi a zaacutestupcami inštituacuteciiacute spojenyacutech s plynaacuterenskyacutem trhom
bull Lobbing - TGE sa aktiacutevne zuacutečastňuje praacutec spojenyacutech s odstraacuteneniacutemlegislatiacutevnych barieacuter spolupraacutecou so zaacutestupcami ministerstva hospodaacuterstvaUacuteradu regulaacutecie energetiky Foacuterum odberateľov energetickej energie a plynua Hospodaacuterskej komory plynaacuterenstva
Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu ndash poradenskyacute orgaacuten TGE
bull TGE odpovedajuacutec na potrebu uacutečastniacutekov trhu založila dňa 30 maacuteja 2014Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu pri Komoditnej burze s energiou SA
bull Komiteacutet je poradenskyacutem orgaacutenom v rozsahu burzoveacuteho rozvoja obratuplynom TGE SA ktoryacute sa skladaacute zo zaacutestupcov okrem ineacuteho členov burzyTGE IRGiT
bull Komiteacutet ako teleso expertov mocircže prezentovať naacutezory uacutečastniacutekovburzoveacuteho plynaacuterenskeacuteho trhu pred URE MG KE
bull Komiteacutet spolu organizuje cyklus workshopov uacutečastniacutekov plynaacuterenskeacuteho trhuvysvetľujuacuteci detailneacute otaacutezky spojeneacute s obratom zemnyacutem plynom v Poľsku
bull Analogickeacute poradenskeacute telesaacute suacute tvoreneacute v inyacutech euroacutepskych burzaacutech splynom okrem ineacuteho v španielskom Iberian Gas Hub
Burzovaacute Informačnaacute Platforma ndash docircležityacute element budovania transparentneacuteho trhu s energiou
Informaacutecie servisov TGE suacute aktualizovaneacute priebežne za uacutečelomzvuacutečšenia transparetnosti i aktivity uacutečastniacutekov trhu
Rozsah informaacuteciiacutebull Informaacutecia o trhoch s elektrickou
energiou na TGEbull Informaacutecia o plaacutenovanej a skutočnej
generaacuteciibull Informaacutecia o potrebaacutech systeacutemubull Informaacutecia o medzinaacuterodnej vyacutemenebull Aktuaacutelne informaacutecie o plaacutenovanyacutech a
aktuaacutelnych vypnutiachbull Informaacutecia o vyacuterobnyacutech vyacutekonoch s
rozdeleniacutem na zdroje
Kompletnyacute informačnyacute kolektiacutevV zloženiacute kolektiacutevu suacute členovia
bull URE PSE Tauron PE PKP EnergetykaVattenfall PGE Zespoacuteł Elektrowni Pątnoacutewndash Adamoacutew ndash Konin SA TOE TowarzystwoGospodarcze Polskie Elektrownie FOEiG
Burzovaacute informačnaacute platforma Giełdowa Platforma Informacyjna
bull GPI je pripravenaacute zverejniť informaacutecie v raacutemci povinnosti v zmyslenariadenia REMIT
bull TGE sa bude uchaacutedzať o štatuacutet RIS (Regulated Information Service) aRRM (Regulated Reporting Mechanism) v ACER
bull TGE sa zuacutečastňuje vyhotovenia systeacutemu Architecture of IntegratedInformation Systems (bdquoARISrdquo) ndash platforma ACER pre raportovanietransakčnyacutech uacutedajov
bull 18 marca 2014 sa v Euroacutepskom parlamente konala prezentaacutecia Burzovejinformačnej platformy
bull Boli zahaacutejeneacute praacutece spojeneacute s platformou pre plynaacuterenskyacute trh ndash GPI gazplaacutenovanyacute štart rok 2015
Finančnyacute trh
TGE mieni v roku 2016 ponuacuteknuť kontrakty futures na index cien zemneacuteho plynu (finančneacute kontrakty peňažne zuacutečtovaneacute)
Spustenie finančneacuteho trhu posilniacute postavenie TGE v regioacutene
bull Splnenie očakaacutevaniacute členov TGE investorov odberateľov a finančnyacutech inštituacuteciiacutebull Prirodzeneacute doplnenie produktovej ponuky TGEbull Motiacutevy pocircsobenia na trhu
- Transakcie zabezpečujuacutece arbitraacutežne špekulačneacutebull Spustenie finančneacuteho trhu je spojeneacute s uacutečasťou novyacutech subjektov z
finančneacuteho odvetvia investorovbull TGE predstaviacute realizačneacute plaacuteny finančneacuteho trhu po akceptaacutecii KNF a
porozumeniacute s uacutečastniacutekmi trhu
Komoditnyacute termiacutenovyacute trh
bull Kontinuaacutelne obchodovanie od 800 do 1400 pracovneacute dni aukcie
bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu
bull Na RTT suacute dostupneacute tyacuteždňoveacute inštrumenty (GAS_BASE-W-YYY)
bull mesačneacute (GAS_BASE_M) štvrťročneacute (GAS_BASE_Q) ročneacute(GAS_BASE_Y) a sezoacutenne (GAS_BASE_S-S GAS_BASE_S-W)
bull Ročneacute a štvrťročneacute Inštrumenty suacute deleneacute nasledujuacutecim spocircsobom
bull ročnyacute inštrument - na štyri štvrťročneacute
bull štvrťročnyacute inštrument - na tri mesačneacute
Rozdelenie termiacutenovyacutech kontraktov na plyn
GAS_Y_2014
Q1 Q2 Q1 Q1
M1 M1 M1
Aukcie plynu
bull Suacute vykonaacutevaneacute na naacutevrh uchaacutedzača ktoryacute akceptuje Predstavenstvo TGE
bull Žiadosť je nutneacute podať najneskocircr 7 dniacute pred navrhovanou lehotou jemožnosť ho vziať spaumlť najneskocircr 2 dni pred lehotou aktualizovanyacute o novyacutelimit ceny ndash najneskocircr 1 deň pred lehotou
bull Aukcia je platnaacute ak bude uzavretyacutech minimum 100 kontraktov
bull Limit ceny neuvaacutedza TGE verejne
bull Uacutečastniacuteci aukcie mocircžu podaacutevať naacutekupnyacute priacutekaz (aukcia predaja) alebopredajnyacute priacutekaz (aukcia naacutekupu)
bull V rozhodnutej aukcii je transakčnou cenou cena uvedenaacute v priacutekazeuacutečastniacuteka aukcie
Plynaacuterensky trh nasledujuacuteceho dňa ndash RDNg
bull Inštrumenty typu GAS_BASE a GAS_WEEKEND
bull Určenie jednotneacuteho kurzu (fixing) o 915 hod kontinuaacutelne obchodovanie od916 do 1300
bull Viacutekendovyacute inštrument je koacutetovanyacute behom dvoch dniacute vo štvrtok a piatok
bull 1 kontrakt zodpovedaacute dodaacutevke 1 MWh plynu v každej hodine dňa dodaacutevky(ďalšie hodiny od 0600 hod daneacuteho dňa do 0600 dňa nasledujuacuteceho priviacutekendovom inštrumente - od 600 v sobotu do 600 v pondelok
bull Minimaacutelna cena 001 zł cena maximaacutelna 150000 zł
bull Portfoacuteliaacutem členov burzy suacute priradeneacute koacutedy zadaacutevateľa prenosovej služby
bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu
bull Burza hlaacutesi OSP transakcie ktoreacute majuacute byť vykonaneacute
Plynaacuterenskyacute trh daneacuteho dňa ndash RDBg
bull Obrat je vedenyacute ku dňu dodaacutevky v rozmedziacute od 800 do 1330
bull Koacutetovania suacute vedeneacute každyacute deň v systeacuteme kontinuaacutelneho obchodovania
bull Koacutetovania suacute vedeneacute na 24 hodinovyacutech inštrumentoch Koniec koacutetovaniainštrumentu nastane 25hod pred zahaacutejeniacutem obdobia dodaacutevky naprinštrument s dodaacutevkou v rozmedziacute od 1100 do 1200 bude koacutetovanyacute do830
bull Informaacutecie o uzavretyacutech transakciaacutech suacute hlaacuteseneacute každuacute hodinu(renominaacutecie) do GAZ-SYSTEM-u
bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu
Liberalizaacutecia plynaacuterenskeacuteho trhu v Poľsku Vyacutezvy
Realizaacutecia burzoveacuteho plynaacuterenskeacuteho obligo
Stezka ako docircjsť do uacuterovne 55
Nasledujuacutece kroky k plnej liberalizaacutecii plynaacuterenskeacuteho trhu
bull Deregulaacutecia cien plynu pre inštitucionaacutelnych klientov a v ďalšej perspektiacuteve uacuteplne zrušenie regulaacutecie sadzieb pre plyn
bull Slobodnyacute priacutestup k infraštruktuacutere import ndash export
bull Možnosť zmeny predajcu alebo čiastočneacute vypovedanie zmluvy
bull Možnosť ďalšieho predaja plynu cez virtuaacutelne stredisko
bull Zmena nariadenia o diverzifikaacutecii dodaacutevok zaacutekona o zaacutesobaacutech
Plynaacuterenskeacute Obligo sa tyacuteka predaja vysoko metaacutenoveacuteho plynu zavaacutedzaneacuteho doprenosovej siete z importu a ťažby
do konca roku 2013 30
v roku 2014
40
dňa 1 1 2015
55
Podpora procesu liberalizaacutecie plynaacuterenskeacuteho trhu
bull Noveacute produkty a inštrumenty ndash plynaacuterenskyacute trh na TGE je rozviacutejanyacutedoplňovaniacutem ponuky TGE podľa očakaacutevaniacute uacutečastniacutekov trhu tuzemskyacutech ajmedzinaacuterodnyacutech Noveacute produkty a burzoveacute inštrumenty suacute zavaacutedzaneacute pokonzultaacuteciaacutech s uacutečastniacutekmi trhu
bull Poradenskaacute rola - TGE priebežne monitoruje plynaacuterenskyacute trh a konzultuje suacutečastniacutekmi trhu Za uacutečelom udržania staacutelej komunikaacutecie vytvoril TGE pripredstavenstve TGE VyacuteborKomiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhuKomitet RynkuGazu V jeho raacutemci sa konajuacute pravidelneacute stretnutia a workshopy soperaacutetormi a zaacutestupcami inštituacuteciiacute spojenyacutech s plynaacuterenskyacutem trhom
bull Lobbing - TGE sa aktiacutevne zuacutečastňuje praacutec spojenyacutech s odstraacuteneniacutemlegislatiacutevnych barieacuter spolupraacutecou so zaacutestupcami ministerstva hospodaacuterstvaUacuteradu regulaacutecie energetiky Foacuterum odberateľov energetickej energie a plynua Hospodaacuterskej komory plynaacuterenstva
Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu ndash poradenskyacute orgaacuten TGE
bull TGE odpovedajuacutec na potrebu uacutečastniacutekov trhu založila dňa 30 maacuteja 2014Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu pri Komoditnej burze s energiou SA
bull Komiteacutet je poradenskyacutem orgaacutenom v rozsahu burzoveacuteho rozvoja obratuplynom TGE SA ktoryacute sa skladaacute zo zaacutestupcov okrem ineacuteho členov burzyTGE IRGiT
bull Komiteacutet ako teleso expertov mocircže prezentovať naacutezory uacutečastniacutekovburzoveacuteho plynaacuterenskeacuteho trhu pred URE MG KE
bull Komiteacutet spolu organizuje cyklus workshopov uacutečastniacutekov plynaacuterenskeacuteho trhuvysvetľujuacuteci detailneacute otaacutezky spojeneacute s obratom zemnyacutem plynom v Poľsku
bull Analogickeacute poradenskeacute telesaacute suacute tvoreneacute v inyacutech euroacutepskych burzaacutech splynom okrem ineacuteho v španielskom Iberian Gas Hub
Burzovaacute Informačnaacute Platforma ndash docircležityacute element budovania transparentneacuteho trhu s energiou
Informaacutecie servisov TGE suacute aktualizovaneacute priebežne za uacutečelomzvuacutečšenia transparetnosti i aktivity uacutečastniacutekov trhu
Rozsah informaacuteciiacutebull Informaacutecia o trhoch s elektrickou
energiou na TGEbull Informaacutecia o plaacutenovanej a skutočnej
generaacuteciibull Informaacutecia o potrebaacutech systeacutemubull Informaacutecia o medzinaacuterodnej vyacutemenebull Aktuaacutelne informaacutecie o plaacutenovanyacutech a
aktuaacutelnych vypnutiachbull Informaacutecia o vyacuterobnyacutech vyacutekonoch s
rozdeleniacutem na zdroje
Kompletnyacute informačnyacute kolektiacutevV zloženiacute kolektiacutevu suacute členovia
bull URE PSE Tauron PE PKP EnergetykaVattenfall PGE Zespoacuteł Elektrowni Pątnoacutewndash Adamoacutew ndash Konin SA TOE TowarzystwoGospodarcze Polskie Elektrownie FOEiG
Burzovaacute informačnaacute platforma Giełdowa Platforma Informacyjna
bull GPI je pripravenaacute zverejniť informaacutecie v raacutemci povinnosti v zmyslenariadenia REMIT
bull TGE sa bude uchaacutedzať o štatuacutet RIS (Regulated Information Service) aRRM (Regulated Reporting Mechanism) v ACER
bull TGE sa zuacutečastňuje vyhotovenia systeacutemu Architecture of IntegratedInformation Systems (bdquoARISrdquo) ndash platforma ACER pre raportovanietransakčnyacutech uacutedajov
bull 18 marca 2014 sa v Euroacutepskom parlamente konala prezentaacutecia Burzovejinformačnej platformy
bull Boli zahaacutejeneacute praacutece spojeneacute s platformou pre plynaacuterenskyacute trh ndash GPI gazplaacutenovanyacute štart rok 2015
Finančnyacute trh
TGE mieni v roku 2016 ponuacuteknuť kontrakty futures na index cien zemneacuteho plynu (finančneacute kontrakty peňažne zuacutečtovaneacute)
Spustenie finančneacuteho trhu posilniacute postavenie TGE v regioacutene
bull Splnenie očakaacutevaniacute členov TGE investorov odberateľov a finančnyacutech inštituacuteciiacutebull Prirodzeneacute doplnenie produktovej ponuky TGEbull Motiacutevy pocircsobenia na trhu
- Transakcie zabezpečujuacutece arbitraacutežne špekulačneacutebull Spustenie finančneacuteho trhu je spojeneacute s uacutečasťou novyacutech subjektov z
finančneacuteho odvetvia investorovbull TGE predstaviacute realizačneacute plaacuteny finančneacuteho trhu po akceptaacutecii KNF a
porozumeniacute s uacutečastniacutekmi trhu
Rozdelenie termiacutenovyacutech kontraktov na plyn
GAS_Y_2014
Q1 Q2 Q1 Q1
M1 M1 M1
Aukcie plynu
bull Suacute vykonaacutevaneacute na naacutevrh uchaacutedzača ktoryacute akceptuje Predstavenstvo TGE
bull Žiadosť je nutneacute podať najneskocircr 7 dniacute pred navrhovanou lehotou jemožnosť ho vziať spaumlť najneskocircr 2 dni pred lehotou aktualizovanyacute o novyacutelimit ceny ndash najneskocircr 1 deň pred lehotou
bull Aukcia je platnaacute ak bude uzavretyacutech minimum 100 kontraktov
bull Limit ceny neuvaacutedza TGE verejne
bull Uacutečastniacuteci aukcie mocircžu podaacutevať naacutekupnyacute priacutekaz (aukcia predaja) alebopredajnyacute priacutekaz (aukcia naacutekupu)
bull V rozhodnutej aukcii je transakčnou cenou cena uvedenaacute v priacutekazeuacutečastniacuteka aukcie
Plynaacuterensky trh nasledujuacuteceho dňa ndash RDNg
bull Inštrumenty typu GAS_BASE a GAS_WEEKEND
bull Určenie jednotneacuteho kurzu (fixing) o 915 hod kontinuaacutelne obchodovanie od916 do 1300
bull Viacutekendovyacute inštrument je koacutetovanyacute behom dvoch dniacute vo štvrtok a piatok
bull 1 kontrakt zodpovedaacute dodaacutevke 1 MWh plynu v každej hodine dňa dodaacutevky(ďalšie hodiny od 0600 hod daneacuteho dňa do 0600 dňa nasledujuacuteceho priviacutekendovom inštrumente - od 600 v sobotu do 600 v pondelok
bull Minimaacutelna cena 001 zł cena maximaacutelna 150000 zł
bull Portfoacuteliaacutem členov burzy suacute priradeneacute koacutedy zadaacutevateľa prenosovej služby
bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu
bull Burza hlaacutesi OSP transakcie ktoreacute majuacute byť vykonaneacute
Plynaacuterenskyacute trh daneacuteho dňa ndash RDBg
bull Obrat je vedenyacute ku dňu dodaacutevky v rozmedziacute od 800 do 1330
bull Koacutetovania suacute vedeneacute každyacute deň v systeacuteme kontinuaacutelneho obchodovania
bull Koacutetovania suacute vedeneacute na 24 hodinovyacutech inštrumentoch Koniec koacutetovaniainštrumentu nastane 25hod pred zahaacutejeniacutem obdobia dodaacutevky naprinštrument s dodaacutevkou v rozmedziacute od 1100 do 1200 bude koacutetovanyacute do830
bull Informaacutecie o uzavretyacutech transakciaacutech suacute hlaacuteseneacute každuacute hodinu(renominaacutecie) do GAZ-SYSTEM-u
bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu
Liberalizaacutecia plynaacuterenskeacuteho trhu v Poľsku Vyacutezvy
Realizaacutecia burzoveacuteho plynaacuterenskeacuteho obligo
Stezka ako docircjsť do uacuterovne 55
Nasledujuacutece kroky k plnej liberalizaacutecii plynaacuterenskeacuteho trhu
bull Deregulaacutecia cien plynu pre inštitucionaacutelnych klientov a v ďalšej perspektiacuteve uacuteplne zrušenie regulaacutecie sadzieb pre plyn
bull Slobodnyacute priacutestup k infraštruktuacutere import ndash export
bull Možnosť zmeny predajcu alebo čiastočneacute vypovedanie zmluvy
bull Možnosť ďalšieho predaja plynu cez virtuaacutelne stredisko
bull Zmena nariadenia o diverzifikaacutecii dodaacutevok zaacutekona o zaacutesobaacutech
Plynaacuterenskeacute Obligo sa tyacuteka predaja vysoko metaacutenoveacuteho plynu zavaacutedzaneacuteho doprenosovej siete z importu a ťažby
do konca roku 2013 30
v roku 2014
40
dňa 1 1 2015
55
Podpora procesu liberalizaacutecie plynaacuterenskeacuteho trhu
bull Noveacute produkty a inštrumenty ndash plynaacuterenskyacute trh na TGE je rozviacutejanyacutedoplňovaniacutem ponuky TGE podľa očakaacutevaniacute uacutečastniacutekov trhu tuzemskyacutech ajmedzinaacuterodnyacutech Noveacute produkty a burzoveacute inštrumenty suacute zavaacutedzaneacute pokonzultaacuteciaacutech s uacutečastniacutekmi trhu
bull Poradenskaacute rola - TGE priebežne monitoruje plynaacuterenskyacute trh a konzultuje suacutečastniacutekmi trhu Za uacutečelom udržania staacutelej komunikaacutecie vytvoril TGE pripredstavenstve TGE VyacuteborKomiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhuKomitet RynkuGazu V jeho raacutemci sa konajuacute pravidelneacute stretnutia a workshopy soperaacutetormi a zaacutestupcami inštituacuteciiacute spojenyacutech s plynaacuterenskyacutem trhom
bull Lobbing - TGE sa aktiacutevne zuacutečastňuje praacutec spojenyacutech s odstraacuteneniacutemlegislatiacutevnych barieacuter spolupraacutecou so zaacutestupcami ministerstva hospodaacuterstvaUacuteradu regulaacutecie energetiky Foacuterum odberateľov energetickej energie a plynua Hospodaacuterskej komory plynaacuterenstva
Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu ndash poradenskyacute orgaacuten TGE
bull TGE odpovedajuacutec na potrebu uacutečastniacutekov trhu založila dňa 30 maacuteja 2014Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu pri Komoditnej burze s energiou SA
bull Komiteacutet je poradenskyacutem orgaacutenom v rozsahu burzoveacuteho rozvoja obratuplynom TGE SA ktoryacute sa skladaacute zo zaacutestupcov okrem ineacuteho členov burzyTGE IRGiT
bull Komiteacutet ako teleso expertov mocircže prezentovať naacutezory uacutečastniacutekovburzoveacuteho plynaacuterenskeacuteho trhu pred URE MG KE
bull Komiteacutet spolu organizuje cyklus workshopov uacutečastniacutekov plynaacuterenskeacuteho trhuvysvetľujuacuteci detailneacute otaacutezky spojeneacute s obratom zemnyacutem plynom v Poľsku
bull Analogickeacute poradenskeacute telesaacute suacute tvoreneacute v inyacutech euroacutepskych burzaacutech splynom okrem ineacuteho v španielskom Iberian Gas Hub
Burzovaacute Informačnaacute Platforma ndash docircležityacute element budovania transparentneacuteho trhu s energiou
Informaacutecie servisov TGE suacute aktualizovaneacute priebežne za uacutečelomzvuacutečšenia transparetnosti i aktivity uacutečastniacutekov trhu
Rozsah informaacuteciiacutebull Informaacutecia o trhoch s elektrickou
energiou na TGEbull Informaacutecia o plaacutenovanej a skutočnej
generaacuteciibull Informaacutecia o potrebaacutech systeacutemubull Informaacutecia o medzinaacuterodnej vyacutemenebull Aktuaacutelne informaacutecie o plaacutenovanyacutech a
aktuaacutelnych vypnutiachbull Informaacutecia o vyacuterobnyacutech vyacutekonoch s
rozdeleniacutem na zdroje
Kompletnyacute informačnyacute kolektiacutevV zloženiacute kolektiacutevu suacute členovia
bull URE PSE Tauron PE PKP EnergetykaVattenfall PGE Zespoacuteł Elektrowni Pątnoacutewndash Adamoacutew ndash Konin SA TOE TowarzystwoGospodarcze Polskie Elektrownie FOEiG
Burzovaacute informačnaacute platforma Giełdowa Platforma Informacyjna
bull GPI je pripravenaacute zverejniť informaacutecie v raacutemci povinnosti v zmyslenariadenia REMIT
bull TGE sa bude uchaacutedzať o štatuacutet RIS (Regulated Information Service) aRRM (Regulated Reporting Mechanism) v ACER
bull TGE sa zuacutečastňuje vyhotovenia systeacutemu Architecture of IntegratedInformation Systems (bdquoARISrdquo) ndash platforma ACER pre raportovanietransakčnyacutech uacutedajov
bull 18 marca 2014 sa v Euroacutepskom parlamente konala prezentaacutecia Burzovejinformačnej platformy
bull Boli zahaacutejeneacute praacutece spojeneacute s platformou pre plynaacuterenskyacute trh ndash GPI gazplaacutenovanyacute štart rok 2015
Finančnyacute trh
TGE mieni v roku 2016 ponuacuteknuť kontrakty futures na index cien zemneacuteho plynu (finančneacute kontrakty peňažne zuacutečtovaneacute)
Spustenie finančneacuteho trhu posilniacute postavenie TGE v regioacutene
bull Splnenie očakaacutevaniacute členov TGE investorov odberateľov a finančnyacutech inštituacuteciiacutebull Prirodzeneacute doplnenie produktovej ponuky TGEbull Motiacutevy pocircsobenia na trhu
- Transakcie zabezpečujuacutece arbitraacutežne špekulačneacutebull Spustenie finančneacuteho trhu je spojeneacute s uacutečasťou novyacutech subjektov z
finančneacuteho odvetvia investorovbull TGE predstaviacute realizačneacute plaacuteny finančneacuteho trhu po akceptaacutecii KNF a
porozumeniacute s uacutečastniacutekmi trhu
Aukcie plynu
bull Suacute vykonaacutevaneacute na naacutevrh uchaacutedzača ktoryacute akceptuje Predstavenstvo TGE
bull Žiadosť je nutneacute podať najneskocircr 7 dniacute pred navrhovanou lehotou jemožnosť ho vziať spaumlť najneskocircr 2 dni pred lehotou aktualizovanyacute o novyacutelimit ceny ndash najneskocircr 1 deň pred lehotou
bull Aukcia je platnaacute ak bude uzavretyacutech minimum 100 kontraktov
bull Limit ceny neuvaacutedza TGE verejne
bull Uacutečastniacuteci aukcie mocircžu podaacutevať naacutekupnyacute priacutekaz (aukcia predaja) alebopredajnyacute priacutekaz (aukcia naacutekupu)
bull V rozhodnutej aukcii je transakčnou cenou cena uvedenaacute v priacutekazeuacutečastniacuteka aukcie
Plynaacuterensky trh nasledujuacuteceho dňa ndash RDNg
bull Inštrumenty typu GAS_BASE a GAS_WEEKEND
bull Určenie jednotneacuteho kurzu (fixing) o 915 hod kontinuaacutelne obchodovanie od916 do 1300
bull Viacutekendovyacute inštrument je koacutetovanyacute behom dvoch dniacute vo štvrtok a piatok
bull 1 kontrakt zodpovedaacute dodaacutevke 1 MWh plynu v každej hodine dňa dodaacutevky(ďalšie hodiny od 0600 hod daneacuteho dňa do 0600 dňa nasledujuacuteceho priviacutekendovom inštrumente - od 600 v sobotu do 600 v pondelok
bull Minimaacutelna cena 001 zł cena maximaacutelna 150000 zł
bull Portfoacuteliaacutem členov burzy suacute priradeneacute koacutedy zadaacutevateľa prenosovej služby
bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu
bull Burza hlaacutesi OSP transakcie ktoreacute majuacute byť vykonaneacute
Plynaacuterenskyacute trh daneacuteho dňa ndash RDBg
bull Obrat je vedenyacute ku dňu dodaacutevky v rozmedziacute od 800 do 1330
bull Koacutetovania suacute vedeneacute každyacute deň v systeacuteme kontinuaacutelneho obchodovania
bull Koacutetovania suacute vedeneacute na 24 hodinovyacutech inštrumentoch Koniec koacutetovaniainštrumentu nastane 25hod pred zahaacutejeniacutem obdobia dodaacutevky naprinštrument s dodaacutevkou v rozmedziacute od 1100 do 1200 bude koacutetovanyacute do830
bull Informaacutecie o uzavretyacutech transakciaacutech suacute hlaacuteseneacute každuacute hodinu(renominaacutecie) do GAZ-SYSTEM-u
bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu
Liberalizaacutecia plynaacuterenskeacuteho trhu v Poľsku Vyacutezvy
Realizaacutecia burzoveacuteho plynaacuterenskeacuteho obligo
Stezka ako docircjsť do uacuterovne 55
Nasledujuacutece kroky k plnej liberalizaacutecii plynaacuterenskeacuteho trhu
bull Deregulaacutecia cien plynu pre inštitucionaacutelnych klientov a v ďalšej perspektiacuteve uacuteplne zrušenie regulaacutecie sadzieb pre plyn
bull Slobodnyacute priacutestup k infraštruktuacutere import ndash export
bull Možnosť zmeny predajcu alebo čiastočneacute vypovedanie zmluvy
bull Možnosť ďalšieho predaja plynu cez virtuaacutelne stredisko
bull Zmena nariadenia o diverzifikaacutecii dodaacutevok zaacutekona o zaacutesobaacutech
Plynaacuterenskeacute Obligo sa tyacuteka predaja vysoko metaacutenoveacuteho plynu zavaacutedzaneacuteho doprenosovej siete z importu a ťažby
do konca roku 2013 30
v roku 2014
40
dňa 1 1 2015
55
Podpora procesu liberalizaacutecie plynaacuterenskeacuteho trhu
bull Noveacute produkty a inštrumenty ndash plynaacuterenskyacute trh na TGE je rozviacutejanyacutedoplňovaniacutem ponuky TGE podľa očakaacutevaniacute uacutečastniacutekov trhu tuzemskyacutech ajmedzinaacuterodnyacutech Noveacute produkty a burzoveacute inštrumenty suacute zavaacutedzaneacute pokonzultaacuteciaacutech s uacutečastniacutekmi trhu
bull Poradenskaacute rola - TGE priebežne monitoruje plynaacuterenskyacute trh a konzultuje suacutečastniacutekmi trhu Za uacutečelom udržania staacutelej komunikaacutecie vytvoril TGE pripredstavenstve TGE VyacuteborKomiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhuKomitet RynkuGazu V jeho raacutemci sa konajuacute pravidelneacute stretnutia a workshopy soperaacutetormi a zaacutestupcami inštituacuteciiacute spojenyacutech s plynaacuterenskyacutem trhom
bull Lobbing - TGE sa aktiacutevne zuacutečastňuje praacutec spojenyacutech s odstraacuteneniacutemlegislatiacutevnych barieacuter spolupraacutecou so zaacutestupcami ministerstva hospodaacuterstvaUacuteradu regulaacutecie energetiky Foacuterum odberateľov energetickej energie a plynua Hospodaacuterskej komory plynaacuterenstva
Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu ndash poradenskyacute orgaacuten TGE
bull TGE odpovedajuacutec na potrebu uacutečastniacutekov trhu založila dňa 30 maacuteja 2014Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu pri Komoditnej burze s energiou SA
bull Komiteacutet je poradenskyacutem orgaacutenom v rozsahu burzoveacuteho rozvoja obratuplynom TGE SA ktoryacute sa skladaacute zo zaacutestupcov okrem ineacuteho členov burzyTGE IRGiT
bull Komiteacutet ako teleso expertov mocircže prezentovať naacutezory uacutečastniacutekovburzoveacuteho plynaacuterenskeacuteho trhu pred URE MG KE
bull Komiteacutet spolu organizuje cyklus workshopov uacutečastniacutekov plynaacuterenskeacuteho trhuvysvetľujuacuteci detailneacute otaacutezky spojeneacute s obratom zemnyacutem plynom v Poľsku
bull Analogickeacute poradenskeacute telesaacute suacute tvoreneacute v inyacutech euroacutepskych burzaacutech splynom okrem ineacuteho v španielskom Iberian Gas Hub
Burzovaacute Informačnaacute Platforma ndash docircležityacute element budovania transparentneacuteho trhu s energiou
Informaacutecie servisov TGE suacute aktualizovaneacute priebežne za uacutečelomzvuacutečšenia transparetnosti i aktivity uacutečastniacutekov trhu
Rozsah informaacuteciiacutebull Informaacutecia o trhoch s elektrickou
energiou na TGEbull Informaacutecia o plaacutenovanej a skutočnej
generaacuteciibull Informaacutecia o potrebaacutech systeacutemubull Informaacutecia o medzinaacuterodnej vyacutemenebull Aktuaacutelne informaacutecie o plaacutenovanyacutech a
aktuaacutelnych vypnutiachbull Informaacutecia o vyacuterobnyacutech vyacutekonoch s
rozdeleniacutem na zdroje
Kompletnyacute informačnyacute kolektiacutevV zloženiacute kolektiacutevu suacute členovia
bull URE PSE Tauron PE PKP EnergetykaVattenfall PGE Zespoacuteł Elektrowni Pątnoacutewndash Adamoacutew ndash Konin SA TOE TowarzystwoGospodarcze Polskie Elektrownie FOEiG
Burzovaacute informačnaacute platforma Giełdowa Platforma Informacyjna
bull GPI je pripravenaacute zverejniť informaacutecie v raacutemci povinnosti v zmyslenariadenia REMIT
bull TGE sa bude uchaacutedzať o štatuacutet RIS (Regulated Information Service) aRRM (Regulated Reporting Mechanism) v ACER
bull TGE sa zuacutečastňuje vyhotovenia systeacutemu Architecture of IntegratedInformation Systems (bdquoARISrdquo) ndash platforma ACER pre raportovanietransakčnyacutech uacutedajov
bull 18 marca 2014 sa v Euroacutepskom parlamente konala prezentaacutecia Burzovejinformačnej platformy
bull Boli zahaacutejeneacute praacutece spojeneacute s platformou pre plynaacuterenskyacute trh ndash GPI gazplaacutenovanyacute štart rok 2015
Finančnyacute trh
TGE mieni v roku 2016 ponuacuteknuť kontrakty futures na index cien zemneacuteho plynu (finančneacute kontrakty peňažne zuacutečtovaneacute)
Spustenie finančneacuteho trhu posilniacute postavenie TGE v regioacutene
bull Splnenie očakaacutevaniacute členov TGE investorov odberateľov a finančnyacutech inštituacuteciiacutebull Prirodzeneacute doplnenie produktovej ponuky TGEbull Motiacutevy pocircsobenia na trhu
- Transakcie zabezpečujuacutece arbitraacutežne špekulačneacutebull Spustenie finančneacuteho trhu je spojeneacute s uacutečasťou novyacutech subjektov z
finančneacuteho odvetvia investorovbull TGE predstaviacute realizačneacute plaacuteny finančneacuteho trhu po akceptaacutecii KNF a
porozumeniacute s uacutečastniacutekmi trhu
Plynaacuterensky trh nasledujuacuteceho dňa ndash RDNg
bull Inštrumenty typu GAS_BASE a GAS_WEEKEND
bull Určenie jednotneacuteho kurzu (fixing) o 915 hod kontinuaacutelne obchodovanie od916 do 1300
bull Viacutekendovyacute inštrument je koacutetovanyacute behom dvoch dniacute vo štvrtok a piatok
bull 1 kontrakt zodpovedaacute dodaacutevke 1 MWh plynu v každej hodine dňa dodaacutevky(ďalšie hodiny od 0600 hod daneacuteho dňa do 0600 dňa nasledujuacuteceho priviacutekendovom inštrumente - od 600 v sobotu do 600 v pondelok
bull Minimaacutelna cena 001 zł cena maximaacutelna 150000 zł
bull Portfoacuteliaacutem členov burzy suacute priradeneacute koacutedy zadaacutevateľa prenosovej služby
bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu
bull Burza hlaacutesi OSP transakcie ktoreacute majuacute byť vykonaneacute
Plynaacuterenskyacute trh daneacuteho dňa ndash RDBg
bull Obrat je vedenyacute ku dňu dodaacutevky v rozmedziacute od 800 do 1330
bull Koacutetovania suacute vedeneacute každyacute deň v systeacuteme kontinuaacutelneho obchodovania
bull Koacutetovania suacute vedeneacute na 24 hodinovyacutech inštrumentoch Koniec koacutetovaniainštrumentu nastane 25hod pred zahaacutejeniacutem obdobia dodaacutevky naprinštrument s dodaacutevkou v rozmedziacute od 1100 do 1200 bude koacutetovanyacute do830
bull Informaacutecie o uzavretyacutech transakciaacutech suacute hlaacuteseneacute každuacute hodinu(renominaacutecie) do GAZ-SYSTEM-u
bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu
Liberalizaacutecia plynaacuterenskeacuteho trhu v Poľsku Vyacutezvy
Realizaacutecia burzoveacuteho plynaacuterenskeacuteho obligo
Stezka ako docircjsť do uacuterovne 55
Nasledujuacutece kroky k plnej liberalizaacutecii plynaacuterenskeacuteho trhu
bull Deregulaacutecia cien plynu pre inštitucionaacutelnych klientov a v ďalšej perspektiacuteve uacuteplne zrušenie regulaacutecie sadzieb pre plyn
bull Slobodnyacute priacutestup k infraštruktuacutere import ndash export
bull Možnosť zmeny predajcu alebo čiastočneacute vypovedanie zmluvy
bull Možnosť ďalšieho predaja plynu cez virtuaacutelne stredisko
bull Zmena nariadenia o diverzifikaacutecii dodaacutevok zaacutekona o zaacutesobaacutech
Plynaacuterenskeacute Obligo sa tyacuteka predaja vysoko metaacutenoveacuteho plynu zavaacutedzaneacuteho doprenosovej siete z importu a ťažby
do konca roku 2013 30
v roku 2014
40
dňa 1 1 2015
55
Podpora procesu liberalizaacutecie plynaacuterenskeacuteho trhu
bull Noveacute produkty a inštrumenty ndash plynaacuterenskyacute trh na TGE je rozviacutejanyacutedoplňovaniacutem ponuky TGE podľa očakaacutevaniacute uacutečastniacutekov trhu tuzemskyacutech ajmedzinaacuterodnyacutech Noveacute produkty a burzoveacute inštrumenty suacute zavaacutedzaneacute pokonzultaacuteciaacutech s uacutečastniacutekmi trhu
bull Poradenskaacute rola - TGE priebežne monitoruje plynaacuterenskyacute trh a konzultuje suacutečastniacutekmi trhu Za uacutečelom udržania staacutelej komunikaacutecie vytvoril TGE pripredstavenstve TGE VyacuteborKomiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhuKomitet RynkuGazu V jeho raacutemci sa konajuacute pravidelneacute stretnutia a workshopy soperaacutetormi a zaacutestupcami inštituacuteciiacute spojenyacutech s plynaacuterenskyacutem trhom
bull Lobbing - TGE sa aktiacutevne zuacutečastňuje praacutec spojenyacutech s odstraacuteneniacutemlegislatiacutevnych barieacuter spolupraacutecou so zaacutestupcami ministerstva hospodaacuterstvaUacuteradu regulaacutecie energetiky Foacuterum odberateľov energetickej energie a plynua Hospodaacuterskej komory plynaacuterenstva
Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu ndash poradenskyacute orgaacuten TGE
bull TGE odpovedajuacutec na potrebu uacutečastniacutekov trhu založila dňa 30 maacuteja 2014Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu pri Komoditnej burze s energiou SA
bull Komiteacutet je poradenskyacutem orgaacutenom v rozsahu burzoveacuteho rozvoja obratuplynom TGE SA ktoryacute sa skladaacute zo zaacutestupcov okrem ineacuteho členov burzyTGE IRGiT
bull Komiteacutet ako teleso expertov mocircže prezentovať naacutezory uacutečastniacutekovburzoveacuteho plynaacuterenskeacuteho trhu pred URE MG KE
bull Komiteacutet spolu organizuje cyklus workshopov uacutečastniacutekov plynaacuterenskeacuteho trhuvysvetľujuacuteci detailneacute otaacutezky spojeneacute s obratom zemnyacutem plynom v Poľsku
bull Analogickeacute poradenskeacute telesaacute suacute tvoreneacute v inyacutech euroacutepskych burzaacutech splynom okrem ineacuteho v španielskom Iberian Gas Hub
Burzovaacute Informačnaacute Platforma ndash docircležityacute element budovania transparentneacuteho trhu s energiou
Informaacutecie servisov TGE suacute aktualizovaneacute priebežne za uacutečelomzvuacutečšenia transparetnosti i aktivity uacutečastniacutekov trhu
Rozsah informaacuteciiacutebull Informaacutecia o trhoch s elektrickou
energiou na TGEbull Informaacutecia o plaacutenovanej a skutočnej
generaacuteciibull Informaacutecia o potrebaacutech systeacutemubull Informaacutecia o medzinaacuterodnej vyacutemenebull Aktuaacutelne informaacutecie o plaacutenovanyacutech a
aktuaacutelnych vypnutiachbull Informaacutecia o vyacuterobnyacutech vyacutekonoch s
rozdeleniacutem na zdroje
Kompletnyacute informačnyacute kolektiacutevV zloženiacute kolektiacutevu suacute členovia
bull URE PSE Tauron PE PKP EnergetykaVattenfall PGE Zespoacuteł Elektrowni Pątnoacutewndash Adamoacutew ndash Konin SA TOE TowarzystwoGospodarcze Polskie Elektrownie FOEiG
Burzovaacute informačnaacute platforma Giełdowa Platforma Informacyjna
bull GPI je pripravenaacute zverejniť informaacutecie v raacutemci povinnosti v zmyslenariadenia REMIT
bull TGE sa bude uchaacutedzať o štatuacutet RIS (Regulated Information Service) aRRM (Regulated Reporting Mechanism) v ACER
bull TGE sa zuacutečastňuje vyhotovenia systeacutemu Architecture of IntegratedInformation Systems (bdquoARISrdquo) ndash platforma ACER pre raportovanietransakčnyacutech uacutedajov
bull 18 marca 2014 sa v Euroacutepskom parlamente konala prezentaacutecia Burzovejinformačnej platformy
bull Boli zahaacutejeneacute praacutece spojeneacute s platformou pre plynaacuterenskyacute trh ndash GPI gazplaacutenovanyacute štart rok 2015
Finančnyacute trh
TGE mieni v roku 2016 ponuacuteknuť kontrakty futures na index cien zemneacuteho plynu (finančneacute kontrakty peňažne zuacutečtovaneacute)
Spustenie finančneacuteho trhu posilniacute postavenie TGE v regioacutene
bull Splnenie očakaacutevaniacute členov TGE investorov odberateľov a finančnyacutech inštituacuteciiacutebull Prirodzeneacute doplnenie produktovej ponuky TGEbull Motiacutevy pocircsobenia na trhu
- Transakcie zabezpečujuacutece arbitraacutežne špekulačneacutebull Spustenie finančneacuteho trhu je spojeneacute s uacutečasťou novyacutech subjektov z
finančneacuteho odvetvia investorovbull TGE predstaviacute realizačneacute plaacuteny finančneacuteho trhu po akceptaacutecii KNF a
porozumeniacute s uacutečastniacutekmi trhu
Plynaacuterenskyacute trh daneacuteho dňa ndash RDBg
bull Obrat je vedenyacute ku dňu dodaacutevky v rozmedziacute od 800 do 1330
bull Koacutetovania suacute vedeneacute každyacute deň v systeacuteme kontinuaacutelneho obchodovania
bull Koacutetovania suacute vedeneacute na 24 hodinovyacutech inštrumentoch Koniec koacutetovaniainštrumentu nastane 25hod pred zahaacutejeniacutem obdobia dodaacutevky naprinštrument s dodaacutevkou v rozmedziacute od 1100 do 1200 bude koacutetovanyacute do830
bull Informaacutecie o uzavretyacutech transakciaacutech suacute hlaacuteseneacute každuacute hodinu(renominaacutecie) do GAZ-SYSTEM-u
bull Zuacutečtovanie nasleduje prostredniacutectvom fyzickej dodaacutevky plynu
Liberalizaacutecia plynaacuterenskeacuteho trhu v Poľsku Vyacutezvy
Realizaacutecia burzoveacuteho plynaacuterenskeacuteho obligo
Stezka ako docircjsť do uacuterovne 55
Nasledujuacutece kroky k plnej liberalizaacutecii plynaacuterenskeacuteho trhu
bull Deregulaacutecia cien plynu pre inštitucionaacutelnych klientov a v ďalšej perspektiacuteve uacuteplne zrušenie regulaacutecie sadzieb pre plyn
bull Slobodnyacute priacutestup k infraštruktuacutere import ndash export
bull Možnosť zmeny predajcu alebo čiastočneacute vypovedanie zmluvy
bull Možnosť ďalšieho predaja plynu cez virtuaacutelne stredisko
bull Zmena nariadenia o diverzifikaacutecii dodaacutevok zaacutekona o zaacutesobaacutech
Plynaacuterenskeacute Obligo sa tyacuteka predaja vysoko metaacutenoveacuteho plynu zavaacutedzaneacuteho doprenosovej siete z importu a ťažby
do konca roku 2013 30
v roku 2014
40
dňa 1 1 2015
55
Podpora procesu liberalizaacutecie plynaacuterenskeacuteho trhu
bull Noveacute produkty a inštrumenty ndash plynaacuterenskyacute trh na TGE je rozviacutejanyacutedoplňovaniacutem ponuky TGE podľa očakaacutevaniacute uacutečastniacutekov trhu tuzemskyacutech ajmedzinaacuterodnyacutech Noveacute produkty a burzoveacute inštrumenty suacute zavaacutedzaneacute pokonzultaacuteciaacutech s uacutečastniacutekmi trhu
bull Poradenskaacute rola - TGE priebežne monitoruje plynaacuterenskyacute trh a konzultuje suacutečastniacutekmi trhu Za uacutečelom udržania staacutelej komunikaacutecie vytvoril TGE pripredstavenstve TGE VyacuteborKomiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhuKomitet RynkuGazu V jeho raacutemci sa konajuacute pravidelneacute stretnutia a workshopy soperaacutetormi a zaacutestupcami inštituacuteciiacute spojenyacutech s plynaacuterenskyacutem trhom
bull Lobbing - TGE sa aktiacutevne zuacutečastňuje praacutec spojenyacutech s odstraacuteneniacutemlegislatiacutevnych barieacuter spolupraacutecou so zaacutestupcami ministerstva hospodaacuterstvaUacuteradu regulaacutecie energetiky Foacuterum odberateľov energetickej energie a plynua Hospodaacuterskej komory plynaacuterenstva
Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu ndash poradenskyacute orgaacuten TGE
bull TGE odpovedajuacutec na potrebu uacutečastniacutekov trhu založila dňa 30 maacuteja 2014Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu pri Komoditnej burze s energiou SA
bull Komiteacutet je poradenskyacutem orgaacutenom v rozsahu burzoveacuteho rozvoja obratuplynom TGE SA ktoryacute sa skladaacute zo zaacutestupcov okrem ineacuteho členov burzyTGE IRGiT
bull Komiteacutet ako teleso expertov mocircže prezentovať naacutezory uacutečastniacutekovburzoveacuteho plynaacuterenskeacuteho trhu pred URE MG KE
bull Komiteacutet spolu organizuje cyklus workshopov uacutečastniacutekov plynaacuterenskeacuteho trhuvysvetľujuacuteci detailneacute otaacutezky spojeneacute s obratom zemnyacutem plynom v Poľsku
bull Analogickeacute poradenskeacute telesaacute suacute tvoreneacute v inyacutech euroacutepskych burzaacutech splynom okrem ineacuteho v španielskom Iberian Gas Hub
Burzovaacute Informačnaacute Platforma ndash docircležityacute element budovania transparentneacuteho trhu s energiou
Informaacutecie servisov TGE suacute aktualizovaneacute priebežne za uacutečelomzvuacutečšenia transparetnosti i aktivity uacutečastniacutekov trhu
Rozsah informaacuteciiacutebull Informaacutecia o trhoch s elektrickou
energiou na TGEbull Informaacutecia o plaacutenovanej a skutočnej
generaacuteciibull Informaacutecia o potrebaacutech systeacutemubull Informaacutecia o medzinaacuterodnej vyacutemenebull Aktuaacutelne informaacutecie o plaacutenovanyacutech a
aktuaacutelnych vypnutiachbull Informaacutecia o vyacuterobnyacutech vyacutekonoch s
rozdeleniacutem na zdroje
Kompletnyacute informačnyacute kolektiacutevV zloženiacute kolektiacutevu suacute členovia
bull URE PSE Tauron PE PKP EnergetykaVattenfall PGE Zespoacuteł Elektrowni Pątnoacutewndash Adamoacutew ndash Konin SA TOE TowarzystwoGospodarcze Polskie Elektrownie FOEiG
Burzovaacute informačnaacute platforma Giełdowa Platforma Informacyjna
bull GPI je pripravenaacute zverejniť informaacutecie v raacutemci povinnosti v zmyslenariadenia REMIT
bull TGE sa bude uchaacutedzať o štatuacutet RIS (Regulated Information Service) aRRM (Regulated Reporting Mechanism) v ACER
bull TGE sa zuacutečastňuje vyhotovenia systeacutemu Architecture of IntegratedInformation Systems (bdquoARISrdquo) ndash platforma ACER pre raportovanietransakčnyacutech uacutedajov
bull 18 marca 2014 sa v Euroacutepskom parlamente konala prezentaacutecia Burzovejinformačnej platformy
bull Boli zahaacutejeneacute praacutece spojeneacute s platformou pre plynaacuterenskyacute trh ndash GPI gazplaacutenovanyacute štart rok 2015
Finančnyacute trh
TGE mieni v roku 2016 ponuacuteknuť kontrakty futures na index cien zemneacuteho plynu (finančneacute kontrakty peňažne zuacutečtovaneacute)
Spustenie finančneacuteho trhu posilniacute postavenie TGE v regioacutene
bull Splnenie očakaacutevaniacute členov TGE investorov odberateľov a finančnyacutech inštituacuteciiacutebull Prirodzeneacute doplnenie produktovej ponuky TGEbull Motiacutevy pocircsobenia na trhu
- Transakcie zabezpečujuacutece arbitraacutežne špekulačneacutebull Spustenie finančneacuteho trhu je spojeneacute s uacutečasťou novyacutech subjektov z
finančneacuteho odvetvia investorovbull TGE predstaviacute realizačneacute plaacuteny finančneacuteho trhu po akceptaacutecii KNF a
porozumeniacute s uacutečastniacutekmi trhu
Liberalizaacutecia plynaacuterenskeacuteho trhu v Poľsku Vyacutezvy
Realizaacutecia burzoveacuteho plynaacuterenskeacuteho obligo
Stezka ako docircjsť do uacuterovne 55
Nasledujuacutece kroky k plnej liberalizaacutecii plynaacuterenskeacuteho trhu
bull Deregulaacutecia cien plynu pre inštitucionaacutelnych klientov a v ďalšej perspektiacuteve uacuteplne zrušenie regulaacutecie sadzieb pre plyn
bull Slobodnyacute priacutestup k infraštruktuacutere import ndash export
bull Možnosť zmeny predajcu alebo čiastočneacute vypovedanie zmluvy
bull Možnosť ďalšieho predaja plynu cez virtuaacutelne stredisko
bull Zmena nariadenia o diverzifikaacutecii dodaacutevok zaacutekona o zaacutesobaacutech
Plynaacuterenskeacute Obligo sa tyacuteka predaja vysoko metaacutenoveacuteho plynu zavaacutedzaneacuteho doprenosovej siete z importu a ťažby
do konca roku 2013 30
v roku 2014
40
dňa 1 1 2015
55
Podpora procesu liberalizaacutecie plynaacuterenskeacuteho trhu
bull Noveacute produkty a inštrumenty ndash plynaacuterenskyacute trh na TGE je rozviacutejanyacutedoplňovaniacutem ponuky TGE podľa očakaacutevaniacute uacutečastniacutekov trhu tuzemskyacutech ajmedzinaacuterodnyacutech Noveacute produkty a burzoveacute inštrumenty suacute zavaacutedzaneacute pokonzultaacuteciaacutech s uacutečastniacutekmi trhu
bull Poradenskaacute rola - TGE priebežne monitoruje plynaacuterenskyacute trh a konzultuje suacutečastniacutekmi trhu Za uacutečelom udržania staacutelej komunikaacutecie vytvoril TGE pripredstavenstve TGE VyacuteborKomiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhuKomitet RynkuGazu V jeho raacutemci sa konajuacute pravidelneacute stretnutia a workshopy soperaacutetormi a zaacutestupcami inštituacuteciiacute spojenyacutech s plynaacuterenskyacutem trhom
bull Lobbing - TGE sa aktiacutevne zuacutečastňuje praacutec spojenyacutech s odstraacuteneniacutemlegislatiacutevnych barieacuter spolupraacutecou so zaacutestupcami ministerstva hospodaacuterstvaUacuteradu regulaacutecie energetiky Foacuterum odberateľov energetickej energie a plynua Hospodaacuterskej komory plynaacuterenstva
Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu ndash poradenskyacute orgaacuten TGE
bull TGE odpovedajuacutec na potrebu uacutečastniacutekov trhu založila dňa 30 maacuteja 2014Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu pri Komoditnej burze s energiou SA
bull Komiteacutet je poradenskyacutem orgaacutenom v rozsahu burzoveacuteho rozvoja obratuplynom TGE SA ktoryacute sa skladaacute zo zaacutestupcov okrem ineacuteho členov burzyTGE IRGiT
bull Komiteacutet ako teleso expertov mocircže prezentovať naacutezory uacutečastniacutekovburzoveacuteho plynaacuterenskeacuteho trhu pred URE MG KE
bull Komiteacutet spolu organizuje cyklus workshopov uacutečastniacutekov plynaacuterenskeacuteho trhuvysvetľujuacuteci detailneacute otaacutezky spojeneacute s obratom zemnyacutem plynom v Poľsku
bull Analogickeacute poradenskeacute telesaacute suacute tvoreneacute v inyacutech euroacutepskych burzaacutech splynom okrem ineacuteho v španielskom Iberian Gas Hub
Burzovaacute Informačnaacute Platforma ndash docircležityacute element budovania transparentneacuteho trhu s energiou
Informaacutecie servisov TGE suacute aktualizovaneacute priebežne za uacutečelomzvuacutečšenia transparetnosti i aktivity uacutečastniacutekov trhu
Rozsah informaacuteciiacutebull Informaacutecia o trhoch s elektrickou
energiou na TGEbull Informaacutecia o plaacutenovanej a skutočnej
generaacuteciibull Informaacutecia o potrebaacutech systeacutemubull Informaacutecia o medzinaacuterodnej vyacutemenebull Aktuaacutelne informaacutecie o plaacutenovanyacutech a
aktuaacutelnych vypnutiachbull Informaacutecia o vyacuterobnyacutech vyacutekonoch s
rozdeleniacutem na zdroje
Kompletnyacute informačnyacute kolektiacutevV zloženiacute kolektiacutevu suacute členovia
bull URE PSE Tauron PE PKP EnergetykaVattenfall PGE Zespoacuteł Elektrowni Pątnoacutewndash Adamoacutew ndash Konin SA TOE TowarzystwoGospodarcze Polskie Elektrownie FOEiG
Burzovaacute informačnaacute platforma Giełdowa Platforma Informacyjna
bull GPI je pripravenaacute zverejniť informaacutecie v raacutemci povinnosti v zmyslenariadenia REMIT
bull TGE sa bude uchaacutedzať o štatuacutet RIS (Regulated Information Service) aRRM (Regulated Reporting Mechanism) v ACER
bull TGE sa zuacutečastňuje vyhotovenia systeacutemu Architecture of IntegratedInformation Systems (bdquoARISrdquo) ndash platforma ACER pre raportovanietransakčnyacutech uacutedajov
bull 18 marca 2014 sa v Euroacutepskom parlamente konala prezentaacutecia Burzovejinformačnej platformy
bull Boli zahaacutejeneacute praacutece spojeneacute s platformou pre plynaacuterenskyacute trh ndash GPI gazplaacutenovanyacute štart rok 2015
Finančnyacute trh
TGE mieni v roku 2016 ponuacuteknuť kontrakty futures na index cien zemneacuteho plynu (finančneacute kontrakty peňažne zuacutečtovaneacute)
Spustenie finančneacuteho trhu posilniacute postavenie TGE v regioacutene
bull Splnenie očakaacutevaniacute členov TGE investorov odberateľov a finančnyacutech inštituacuteciiacutebull Prirodzeneacute doplnenie produktovej ponuky TGEbull Motiacutevy pocircsobenia na trhu
- Transakcie zabezpečujuacutece arbitraacutežne špekulačneacutebull Spustenie finančneacuteho trhu je spojeneacute s uacutečasťou novyacutech subjektov z
finančneacuteho odvetvia investorovbull TGE predstaviacute realizačneacute plaacuteny finančneacuteho trhu po akceptaacutecii KNF a
porozumeniacute s uacutečastniacutekmi trhu
Realizaacutecia burzoveacuteho plynaacuterenskeacuteho obligo
Stezka ako docircjsť do uacuterovne 55
Nasledujuacutece kroky k plnej liberalizaacutecii plynaacuterenskeacuteho trhu
bull Deregulaacutecia cien plynu pre inštitucionaacutelnych klientov a v ďalšej perspektiacuteve uacuteplne zrušenie regulaacutecie sadzieb pre plyn
bull Slobodnyacute priacutestup k infraštruktuacutere import ndash export
bull Možnosť zmeny predajcu alebo čiastočneacute vypovedanie zmluvy
bull Možnosť ďalšieho predaja plynu cez virtuaacutelne stredisko
bull Zmena nariadenia o diverzifikaacutecii dodaacutevok zaacutekona o zaacutesobaacutech
Plynaacuterenskeacute Obligo sa tyacuteka predaja vysoko metaacutenoveacuteho plynu zavaacutedzaneacuteho doprenosovej siete z importu a ťažby
do konca roku 2013 30
v roku 2014
40
dňa 1 1 2015
55
Podpora procesu liberalizaacutecie plynaacuterenskeacuteho trhu
bull Noveacute produkty a inštrumenty ndash plynaacuterenskyacute trh na TGE je rozviacutejanyacutedoplňovaniacutem ponuky TGE podľa očakaacutevaniacute uacutečastniacutekov trhu tuzemskyacutech ajmedzinaacuterodnyacutech Noveacute produkty a burzoveacute inštrumenty suacute zavaacutedzaneacute pokonzultaacuteciaacutech s uacutečastniacutekmi trhu
bull Poradenskaacute rola - TGE priebežne monitoruje plynaacuterenskyacute trh a konzultuje suacutečastniacutekmi trhu Za uacutečelom udržania staacutelej komunikaacutecie vytvoril TGE pripredstavenstve TGE VyacuteborKomiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhuKomitet RynkuGazu V jeho raacutemci sa konajuacute pravidelneacute stretnutia a workshopy soperaacutetormi a zaacutestupcami inštituacuteciiacute spojenyacutech s plynaacuterenskyacutem trhom
bull Lobbing - TGE sa aktiacutevne zuacutečastňuje praacutec spojenyacutech s odstraacuteneniacutemlegislatiacutevnych barieacuter spolupraacutecou so zaacutestupcami ministerstva hospodaacuterstvaUacuteradu regulaacutecie energetiky Foacuterum odberateľov energetickej energie a plynua Hospodaacuterskej komory plynaacuterenstva
Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu ndash poradenskyacute orgaacuten TGE
bull TGE odpovedajuacutec na potrebu uacutečastniacutekov trhu založila dňa 30 maacuteja 2014Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu pri Komoditnej burze s energiou SA
bull Komiteacutet je poradenskyacutem orgaacutenom v rozsahu burzoveacuteho rozvoja obratuplynom TGE SA ktoryacute sa skladaacute zo zaacutestupcov okrem ineacuteho členov burzyTGE IRGiT
bull Komiteacutet ako teleso expertov mocircže prezentovať naacutezory uacutečastniacutekovburzoveacuteho plynaacuterenskeacuteho trhu pred URE MG KE
bull Komiteacutet spolu organizuje cyklus workshopov uacutečastniacutekov plynaacuterenskeacuteho trhuvysvetľujuacuteci detailneacute otaacutezky spojeneacute s obratom zemnyacutem plynom v Poľsku
bull Analogickeacute poradenskeacute telesaacute suacute tvoreneacute v inyacutech euroacutepskych burzaacutech splynom okrem ineacuteho v španielskom Iberian Gas Hub
Burzovaacute Informačnaacute Platforma ndash docircležityacute element budovania transparentneacuteho trhu s energiou
Informaacutecie servisov TGE suacute aktualizovaneacute priebežne za uacutečelomzvuacutečšenia transparetnosti i aktivity uacutečastniacutekov trhu
Rozsah informaacuteciiacutebull Informaacutecia o trhoch s elektrickou
energiou na TGEbull Informaacutecia o plaacutenovanej a skutočnej
generaacuteciibull Informaacutecia o potrebaacutech systeacutemubull Informaacutecia o medzinaacuterodnej vyacutemenebull Aktuaacutelne informaacutecie o plaacutenovanyacutech a
aktuaacutelnych vypnutiachbull Informaacutecia o vyacuterobnyacutech vyacutekonoch s
rozdeleniacutem na zdroje
Kompletnyacute informačnyacute kolektiacutevV zloženiacute kolektiacutevu suacute členovia
bull URE PSE Tauron PE PKP EnergetykaVattenfall PGE Zespoacuteł Elektrowni Pątnoacutewndash Adamoacutew ndash Konin SA TOE TowarzystwoGospodarcze Polskie Elektrownie FOEiG
Burzovaacute informačnaacute platforma Giełdowa Platforma Informacyjna
bull GPI je pripravenaacute zverejniť informaacutecie v raacutemci povinnosti v zmyslenariadenia REMIT
bull TGE sa bude uchaacutedzať o štatuacutet RIS (Regulated Information Service) aRRM (Regulated Reporting Mechanism) v ACER
bull TGE sa zuacutečastňuje vyhotovenia systeacutemu Architecture of IntegratedInformation Systems (bdquoARISrdquo) ndash platforma ACER pre raportovanietransakčnyacutech uacutedajov
bull 18 marca 2014 sa v Euroacutepskom parlamente konala prezentaacutecia Burzovejinformačnej platformy
bull Boli zahaacutejeneacute praacutece spojeneacute s platformou pre plynaacuterenskyacute trh ndash GPI gazplaacutenovanyacute štart rok 2015
Finančnyacute trh
TGE mieni v roku 2016 ponuacuteknuť kontrakty futures na index cien zemneacuteho plynu (finančneacute kontrakty peňažne zuacutečtovaneacute)
Spustenie finančneacuteho trhu posilniacute postavenie TGE v regioacutene
bull Splnenie očakaacutevaniacute členov TGE investorov odberateľov a finančnyacutech inštituacuteciiacutebull Prirodzeneacute doplnenie produktovej ponuky TGEbull Motiacutevy pocircsobenia na trhu
- Transakcie zabezpečujuacutece arbitraacutežne špekulačneacutebull Spustenie finančneacuteho trhu je spojeneacute s uacutečasťou novyacutech subjektov z
finančneacuteho odvetvia investorovbull TGE predstaviacute realizačneacute plaacuteny finančneacuteho trhu po akceptaacutecii KNF a
porozumeniacute s uacutečastniacutekmi trhu
Podpora procesu liberalizaacutecie plynaacuterenskeacuteho trhu
bull Noveacute produkty a inštrumenty ndash plynaacuterenskyacute trh na TGE je rozviacutejanyacutedoplňovaniacutem ponuky TGE podľa očakaacutevaniacute uacutečastniacutekov trhu tuzemskyacutech ajmedzinaacuterodnyacutech Noveacute produkty a burzoveacute inštrumenty suacute zavaacutedzaneacute pokonzultaacuteciaacutech s uacutečastniacutekmi trhu
bull Poradenskaacute rola - TGE priebežne monitoruje plynaacuterenskyacute trh a konzultuje suacutečastniacutekmi trhu Za uacutečelom udržania staacutelej komunikaacutecie vytvoril TGE pripredstavenstve TGE VyacuteborKomiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhuKomitet RynkuGazu V jeho raacutemci sa konajuacute pravidelneacute stretnutia a workshopy soperaacutetormi a zaacutestupcami inštituacuteciiacute spojenyacutech s plynaacuterenskyacutem trhom
bull Lobbing - TGE sa aktiacutevne zuacutečastňuje praacutec spojenyacutech s odstraacuteneniacutemlegislatiacutevnych barieacuter spolupraacutecou so zaacutestupcami ministerstva hospodaacuterstvaUacuteradu regulaacutecie energetiky Foacuterum odberateľov energetickej energie a plynua Hospodaacuterskej komory plynaacuterenstva
Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu ndash poradenskyacute orgaacuten TGE
bull TGE odpovedajuacutec na potrebu uacutečastniacutekov trhu založila dňa 30 maacuteja 2014Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu pri Komoditnej burze s energiou SA
bull Komiteacutet je poradenskyacutem orgaacutenom v rozsahu burzoveacuteho rozvoja obratuplynom TGE SA ktoryacute sa skladaacute zo zaacutestupcov okrem ineacuteho členov burzyTGE IRGiT
bull Komiteacutet ako teleso expertov mocircže prezentovať naacutezory uacutečastniacutekovburzoveacuteho plynaacuterenskeacuteho trhu pred URE MG KE
bull Komiteacutet spolu organizuje cyklus workshopov uacutečastniacutekov plynaacuterenskeacuteho trhuvysvetľujuacuteci detailneacute otaacutezky spojeneacute s obratom zemnyacutem plynom v Poľsku
bull Analogickeacute poradenskeacute telesaacute suacute tvoreneacute v inyacutech euroacutepskych burzaacutech splynom okrem ineacuteho v španielskom Iberian Gas Hub
Burzovaacute Informačnaacute Platforma ndash docircležityacute element budovania transparentneacuteho trhu s energiou
Informaacutecie servisov TGE suacute aktualizovaneacute priebežne za uacutečelomzvuacutečšenia transparetnosti i aktivity uacutečastniacutekov trhu
Rozsah informaacuteciiacutebull Informaacutecia o trhoch s elektrickou
energiou na TGEbull Informaacutecia o plaacutenovanej a skutočnej
generaacuteciibull Informaacutecia o potrebaacutech systeacutemubull Informaacutecia o medzinaacuterodnej vyacutemenebull Aktuaacutelne informaacutecie o plaacutenovanyacutech a
aktuaacutelnych vypnutiachbull Informaacutecia o vyacuterobnyacutech vyacutekonoch s
rozdeleniacutem na zdroje
Kompletnyacute informačnyacute kolektiacutevV zloženiacute kolektiacutevu suacute členovia
bull URE PSE Tauron PE PKP EnergetykaVattenfall PGE Zespoacuteł Elektrowni Pątnoacutewndash Adamoacutew ndash Konin SA TOE TowarzystwoGospodarcze Polskie Elektrownie FOEiG
Burzovaacute informačnaacute platforma Giełdowa Platforma Informacyjna
bull GPI je pripravenaacute zverejniť informaacutecie v raacutemci povinnosti v zmyslenariadenia REMIT
bull TGE sa bude uchaacutedzať o štatuacutet RIS (Regulated Information Service) aRRM (Regulated Reporting Mechanism) v ACER
bull TGE sa zuacutečastňuje vyhotovenia systeacutemu Architecture of IntegratedInformation Systems (bdquoARISrdquo) ndash platforma ACER pre raportovanietransakčnyacutech uacutedajov
bull 18 marca 2014 sa v Euroacutepskom parlamente konala prezentaacutecia Burzovejinformačnej platformy
bull Boli zahaacutejeneacute praacutece spojeneacute s platformou pre plynaacuterenskyacute trh ndash GPI gazplaacutenovanyacute štart rok 2015
Finančnyacute trh
TGE mieni v roku 2016 ponuacuteknuť kontrakty futures na index cien zemneacuteho plynu (finančneacute kontrakty peňažne zuacutečtovaneacute)
Spustenie finančneacuteho trhu posilniacute postavenie TGE v regioacutene
bull Splnenie očakaacutevaniacute členov TGE investorov odberateľov a finančnyacutech inštituacuteciiacutebull Prirodzeneacute doplnenie produktovej ponuky TGEbull Motiacutevy pocircsobenia na trhu
- Transakcie zabezpečujuacutece arbitraacutežne špekulačneacutebull Spustenie finančneacuteho trhu je spojeneacute s uacutečasťou novyacutech subjektov z
finančneacuteho odvetvia investorovbull TGE predstaviacute realizačneacute plaacuteny finančneacuteho trhu po akceptaacutecii KNF a
porozumeniacute s uacutečastniacutekmi trhu
Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu ndash poradenskyacute orgaacuten TGE
bull TGE odpovedajuacutec na potrebu uacutečastniacutekov trhu založila dňa 30 maacuteja 2014Komiteacutet plynaacuterenskeacuteho trhu pri Komoditnej burze s energiou SA
bull Komiteacutet je poradenskyacutem orgaacutenom v rozsahu burzoveacuteho rozvoja obratuplynom TGE SA ktoryacute sa skladaacute zo zaacutestupcov okrem ineacuteho členov burzyTGE IRGiT
bull Komiteacutet ako teleso expertov mocircže prezentovať naacutezory uacutečastniacutekovburzoveacuteho plynaacuterenskeacuteho trhu pred URE MG KE
bull Komiteacutet spolu organizuje cyklus workshopov uacutečastniacutekov plynaacuterenskeacuteho trhuvysvetľujuacuteci detailneacute otaacutezky spojeneacute s obratom zemnyacutem plynom v Poľsku
bull Analogickeacute poradenskeacute telesaacute suacute tvoreneacute v inyacutech euroacutepskych burzaacutech splynom okrem ineacuteho v španielskom Iberian Gas Hub
Burzovaacute Informačnaacute Platforma ndash docircležityacute element budovania transparentneacuteho trhu s energiou
Informaacutecie servisov TGE suacute aktualizovaneacute priebežne za uacutečelomzvuacutečšenia transparetnosti i aktivity uacutečastniacutekov trhu
Rozsah informaacuteciiacutebull Informaacutecia o trhoch s elektrickou
energiou na TGEbull Informaacutecia o plaacutenovanej a skutočnej
generaacuteciibull Informaacutecia o potrebaacutech systeacutemubull Informaacutecia o medzinaacuterodnej vyacutemenebull Aktuaacutelne informaacutecie o plaacutenovanyacutech a
aktuaacutelnych vypnutiachbull Informaacutecia o vyacuterobnyacutech vyacutekonoch s
rozdeleniacutem na zdroje
Kompletnyacute informačnyacute kolektiacutevV zloženiacute kolektiacutevu suacute členovia
bull URE PSE Tauron PE PKP EnergetykaVattenfall PGE Zespoacuteł Elektrowni Pątnoacutewndash Adamoacutew ndash Konin SA TOE TowarzystwoGospodarcze Polskie Elektrownie FOEiG
Burzovaacute informačnaacute platforma Giełdowa Platforma Informacyjna
bull GPI je pripravenaacute zverejniť informaacutecie v raacutemci povinnosti v zmyslenariadenia REMIT
bull TGE sa bude uchaacutedzať o štatuacutet RIS (Regulated Information Service) aRRM (Regulated Reporting Mechanism) v ACER
bull TGE sa zuacutečastňuje vyhotovenia systeacutemu Architecture of IntegratedInformation Systems (bdquoARISrdquo) ndash platforma ACER pre raportovanietransakčnyacutech uacutedajov
bull 18 marca 2014 sa v Euroacutepskom parlamente konala prezentaacutecia Burzovejinformačnej platformy
bull Boli zahaacutejeneacute praacutece spojeneacute s platformou pre plynaacuterenskyacute trh ndash GPI gazplaacutenovanyacute štart rok 2015
Finančnyacute trh
TGE mieni v roku 2016 ponuacuteknuť kontrakty futures na index cien zemneacuteho plynu (finančneacute kontrakty peňažne zuacutečtovaneacute)
Spustenie finančneacuteho trhu posilniacute postavenie TGE v regioacutene
bull Splnenie očakaacutevaniacute členov TGE investorov odberateľov a finančnyacutech inštituacuteciiacutebull Prirodzeneacute doplnenie produktovej ponuky TGEbull Motiacutevy pocircsobenia na trhu
- Transakcie zabezpečujuacutece arbitraacutežne špekulačneacutebull Spustenie finančneacuteho trhu je spojeneacute s uacutečasťou novyacutech subjektov z
finančneacuteho odvetvia investorovbull TGE predstaviacute realizačneacute plaacuteny finančneacuteho trhu po akceptaacutecii KNF a
porozumeniacute s uacutečastniacutekmi trhu
Burzovaacute Informačnaacute Platforma ndash docircležityacute element budovania transparentneacuteho trhu s energiou
Informaacutecie servisov TGE suacute aktualizovaneacute priebežne za uacutečelomzvuacutečšenia transparetnosti i aktivity uacutečastniacutekov trhu
Rozsah informaacuteciiacutebull Informaacutecia o trhoch s elektrickou
energiou na TGEbull Informaacutecia o plaacutenovanej a skutočnej
generaacuteciibull Informaacutecia o potrebaacutech systeacutemubull Informaacutecia o medzinaacuterodnej vyacutemenebull Aktuaacutelne informaacutecie o plaacutenovanyacutech a
aktuaacutelnych vypnutiachbull Informaacutecia o vyacuterobnyacutech vyacutekonoch s
rozdeleniacutem na zdroje
Kompletnyacute informačnyacute kolektiacutevV zloženiacute kolektiacutevu suacute členovia
bull URE PSE Tauron PE PKP EnergetykaVattenfall PGE Zespoacuteł Elektrowni Pątnoacutewndash Adamoacutew ndash Konin SA TOE TowarzystwoGospodarcze Polskie Elektrownie FOEiG
Burzovaacute informačnaacute platforma Giełdowa Platforma Informacyjna
bull GPI je pripravenaacute zverejniť informaacutecie v raacutemci povinnosti v zmyslenariadenia REMIT
bull TGE sa bude uchaacutedzať o štatuacutet RIS (Regulated Information Service) aRRM (Regulated Reporting Mechanism) v ACER
bull TGE sa zuacutečastňuje vyhotovenia systeacutemu Architecture of IntegratedInformation Systems (bdquoARISrdquo) ndash platforma ACER pre raportovanietransakčnyacutech uacutedajov
bull 18 marca 2014 sa v Euroacutepskom parlamente konala prezentaacutecia Burzovejinformačnej platformy
bull Boli zahaacutejeneacute praacutece spojeneacute s platformou pre plynaacuterenskyacute trh ndash GPI gazplaacutenovanyacute štart rok 2015
Finančnyacute trh
TGE mieni v roku 2016 ponuacuteknuť kontrakty futures na index cien zemneacuteho plynu (finančneacute kontrakty peňažne zuacutečtovaneacute)
Spustenie finančneacuteho trhu posilniacute postavenie TGE v regioacutene
bull Splnenie očakaacutevaniacute členov TGE investorov odberateľov a finančnyacutech inštituacuteciiacutebull Prirodzeneacute doplnenie produktovej ponuky TGEbull Motiacutevy pocircsobenia na trhu
- Transakcie zabezpečujuacutece arbitraacutežne špekulačneacutebull Spustenie finančneacuteho trhu je spojeneacute s uacutečasťou novyacutech subjektov z
finančneacuteho odvetvia investorovbull TGE predstaviacute realizačneacute plaacuteny finančneacuteho trhu po akceptaacutecii KNF a
porozumeniacute s uacutečastniacutekmi trhu
Burzovaacute informačnaacute platforma Giełdowa Platforma Informacyjna
bull GPI je pripravenaacute zverejniť informaacutecie v raacutemci povinnosti v zmyslenariadenia REMIT
bull TGE sa bude uchaacutedzať o štatuacutet RIS (Regulated Information Service) aRRM (Regulated Reporting Mechanism) v ACER
bull TGE sa zuacutečastňuje vyhotovenia systeacutemu Architecture of IntegratedInformation Systems (bdquoARISrdquo) ndash platforma ACER pre raportovanietransakčnyacutech uacutedajov
bull 18 marca 2014 sa v Euroacutepskom parlamente konala prezentaacutecia Burzovejinformačnej platformy
bull Boli zahaacutejeneacute praacutece spojeneacute s platformou pre plynaacuterenskyacute trh ndash GPI gazplaacutenovanyacute štart rok 2015
Finančnyacute trh
TGE mieni v roku 2016 ponuacuteknuť kontrakty futures na index cien zemneacuteho plynu (finančneacute kontrakty peňažne zuacutečtovaneacute)
Spustenie finančneacuteho trhu posilniacute postavenie TGE v regioacutene
bull Splnenie očakaacutevaniacute členov TGE investorov odberateľov a finančnyacutech inštituacuteciiacutebull Prirodzeneacute doplnenie produktovej ponuky TGEbull Motiacutevy pocircsobenia na trhu
- Transakcie zabezpečujuacutece arbitraacutežne špekulačneacutebull Spustenie finančneacuteho trhu je spojeneacute s uacutečasťou novyacutech subjektov z
finančneacuteho odvetvia investorovbull TGE predstaviacute realizačneacute plaacuteny finančneacuteho trhu po akceptaacutecii KNF a
porozumeniacute s uacutečastniacutekmi trhu
Finančnyacute trh
TGE mieni v roku 2016 ponuacuteknuť kontrakty futures na index cien zemneacuteho plynu (finančneacute kontrakty peňažne zuacutečtovaneacute)
Spustenie finančneacuteho trhu posilniacute postavenie TGE v regioacutene
bull Splnenie očakaacutevaniacute členov TGE investorov odberateľov a finančnyacutech inštituacuteciiacutebull Prirodzeneacute doplnenie produktovej ponuky TGEbull Motiacutevy pocircsobenia na trhu
- Transakcie zabezpečujuacutece arbitraacutežne špekulačneacutebull Spustenie finančneacuteho trhu je spojeneacute s uacutečasťou novyacutech subjektov z
finančneacuteho odvetvia investorovbull TGE predstaviacute realizačneacute plaacuteny finančneacuteho trhu po akceptaacutecii KNF a
porozumeniacute s uacutečastniacutekmi trhu