Upload
others
View
12
Download
2
Embed Size (px)
Citation preview
Copyright by Oficyna Wydawnicza „Tutor” dr inż. Zdzisław Głowacki
ARKUSZ ZAWIERA INFORMACJE PRAWNIE CHRONIONE
DO MOMENTU ROZPOCZĘCIA EGZAMINU!
TUTOR CH-NM 201506
III Ogólnopolska Próbna Matura
„CHEMIA Z TUTOREM”
dla uczniów klas przedmaturalnych
POZIOM ROZSZERZONY
Czas pracy: 180 minut
Instrukcja dla zdającego
1. Sprawdź, czy arkusz egzaminacyjny zawiera 20 strony (zadania 1.–36.).
Ewentualny brak zgłoś przewodniczącemu zespołu nadzorującego egzamin.
2. Rozwiązania i odpowiedzi zapisz w miejscu na to przeznaczonym przy
każdym zadaniu.
3. W rozwiązaniach zadań rachunkowych przedstaw tok rozumowania
prowadzący do ostatecznego wyniku. Pamiętaj o jednostkach.
4. Pisz czytelnie. Używaj długopisu/pióra tylko z czarnym tuszem/atramentem.
5. Nie używaj korektora, a błędne zapisy wyraźnie przekreśl.
6. Pamiętaj, że zapisy w polu oznaczonym jako brudnopis nie podlegają
ocenie.
7. Możesz korzystać z „Karty wybranych wzorów i stałych fizykochemicznych
na egzamin maturalny z biologii, chemii i fizyki” dopuszczonej przez CKE
jako pomoc egzaminacyjna, linijki oraz prostego kalkulatora.
8. Na arkuszu wpisz swój kod i numer PESEL.
Życzymy powodzenia!
9 czerwca 2015 r.
Za rozwiązanie
wszystkich zadań można otrzymać łącznie
60 punktów
Oficyna Wydawnicza TUTOR
Toruń, ul. Warszawska 14/2
tel. 56 65-999-55 kom. 603-929-227
www.szkolna.pl www.tutor.edu.pl
Wypełnia zdający przed rozpoczęciem pracy
PESEL ZDAJĄCEGO
KOD ZDAJĄCEGO
III Ogólnopolska Próbna Matura „Chemia z Tutorem” dla uczniów klas przedmaturalnych
strona 2 dr inż. Zdzisław Głowacki, Tutor Toruń 2015 r.
Schemat układu okresowego do zadania nr 1.
Zadanie 1. (2 pkt)
przyznane punkty
Na podstawie schematu układu okresowego uzupełnij tabelę, wpisując odpowiednio P prawda – jeżeli
stwierdzenie opisujące zmiany jest prawdziwe, lub F fałsz – w przeciwnym wypadku.
Strzałka Kierunek zmian P/F
1. A wskazuje wzrost aktywności chemicznej pierwiastków w grupie I
oraz zmniejszanie się promienia atomowego tych pierwiastków
2. B wskazuje wzrost liczby powłok elektronowych oraz obniżenie aktywności
chemicznej metali w tej grupie
3. C wskazuje wzrost elektroujemności oraz zmniejszanie się promieni atomowych
tych pierwiastków
4. D wskazuje wzrost charakteru kwasowego tlenków tych pierwiastków będących
na swoich najwyższych stopniach utlenienia oraz wzrost masy atomowej tych
pierwiastków
5. E wskazuje wzrost liczby powłok elektronowych oraz wzrost liczby elektronów
na ostatniej powłoce zaznaczonych pierwiastków
Zadanie 2. (1 pkt) przyznane punkty
Uzupełnij tabelkę.
Symbol Liczba cząstek Liczba
niesparowa-nych
elektronów w atomie
Ładunek jonu
Symbol pierwiastka o tej
samej liczbie elektronów,
co jon
w atomie w jonie prostym
atomu jonu* protonów elektro-
nów protonów
elektro-nów
10 +2
17
*wpisz symbol jonu prostego, typowego dla pierwiastka, o konfiguracji elektronowej gazu szlachetnego
III Ogólnopolska Próbna Matura „Chemia z Tutorem” dla uczniów klas przedmaturalnych
dr inż. Zdzisław Głowacki, Tutor Toruń 2015 r. strona 3
Informacje do zadań 3., 4. i 5.
Przeprowadzono doświadczenie zilustrowane poniższym schematem.
Opis doświadczenia i obserwacje.
W probówkach znajdują się cztery rozdrobnione, stałe substancje. Po dodaniu do każdej z probówek
roztworu kwasu siarkowego(VI) zaobserwowano:
I – wydziela się bezbarwny gaz, który powoduje zmętnienie wody wapiennej, roztwór w probówce jest
bezbarwny;
II – wydziela się gaz o bardzo nieprzyjemnym zapachu, gaz zabarwia zwilżony papierek uniwersalny na
czerwono, roztwór w probówce jest bezbarwny;
III – wydziela się gaz o drażniącym zapachu, gaz zabarwia zwilżony papierek uniwersalny na czerwono, gaz
powoduje żółknięcie zielonych liści roślin, roztwór w probówce zabarwia się na niebieski kolor;
IV – wydziela się gaz o drażniącym zapachu, gaz zabarwia zwilżony papierek uniwersalny na czerwono,
gaz powoduje żółknięcie zielonych liści roślin, roztwór w probówce jest bezbarwny;
W probówkach I, II oraz IV stwierdzono po reakcji wysokie stężenia jonów sodu i jonów siarczanowych(VI).
Stężenia innych jonów były bardzo niskie.
Zadanie 3. (2 pkt) przyznane punkty
Wpisz w pola pod probówkami wzory chemiczne użytych substratów.
Zadanie 4. (2 pkt) przyznane punkty
Wpisz odpowiednio do okienek poniżej nazwy i wzory strukturalne gazów powstałych w reakcji – w kolumnie pierwszej dla reakcji I, a w kolumnie drugiej dla II.
probówka I – nazwa gazu
.........................................................................................
probówka II – nazwa gazu
.........................................................................................
wzór strukturalny wzór strukturalny
III Ogólnopolska Próbna Matura „Chemia z Tutorem” dla uczniów klas przedmaturalnych
strona 4 dr inż. Zdzisław Głowacki, Tutor Toruń 2015 r.
Zadanie 5. (2 pkt) przyznane punkty
Gorący, stężony kwas siarkowy(VI) reaguje z wieloma metalami, m.in. z żelazem. Produktami reakcji są:
gaz o drażniącym zapachu, który powoduje żółknięcie zielonych liści roślin, siarczan(VI) żelaza(III) oraz
woda. Roztwór po reakcji jest bezbarwny lub lekko żółtawy.
Zapisz jonowo w sposób skrócony równanie chemiczne reakcji gorącego, stężonego kwasu siarkowego(VI)
z żelazem. Uzgodnij współczynniki metodą bilansu elektronowo-jonowego.
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
Zadanie 6. (2 pkt) przyznane punkty
Wpisz w tabeli Tak – jeżeli taka jest odpowiedź na postawione pytanie lub Nie – w przeciwnym wypadku.
Pytanie Tak/Nie
A. Czy w reakcji srebra z rozcieńczonym kwasem azotowym (V) wydzieli się wodór?
B. Czy powodem twardnienia zaprawy wapiennej jest obecność CO2 w atmosferze?
C. Czy w wyniku reakcji sproszkowanego glinu z tlenkiem żelaza(III) możemy otrzymać
metaliczne żelazo?
D. Czy chlor jest silniejszym utleniaczem niż fluor?
E. Czy potas jest aktywniejszym metalem od litu?
F. Czy właściwości metaliczne pierwiastków w grupach rosną wraz ze wzrostem ich liczby
atomowej?
G. Czy metale w solach występują w postaci prostych anionów?
III Ogólnopolska Próbna Matura „Chemia z Tutorem” dla uczniów klas przedmaturalnych
dr inż. Zdzisław Głowacki, Tutor Toruń 2015 r. strona 5
Dane do zadań 7. i 8.
gęstości roztworów wodnych H2SO4 [g/cm3] w temp. 293 K
stężenie 10% 20% 30% 60%
gęstość 1,066 1,139 1,219 1,498
gęstości roztworów wodnych NaOH [g/cm3] w temp. 293 K
stężenie 10% 20% 40% 50%
gęstość 1,109 1,219 1,430 1,525
Źródło: Poradnik fizykochemiczny
Zadanie 7. (1 pkt) przyznane punkty
Na szalkach wagi postawiono dwie takie same zlewki o pojemności 200 cm3. Do pierwszej wlano 40 cm3
10% kwasu siarkowego(VI). Ile cm3 20% roztworu NaOH należy wlać do drugiej zlewki, żeby zrównoważyć
wagę? Wynik podaj z dokładnością do dziesiątych części cm3.
Odpowiedź: ..................................................................................................................................................... .
Zadanie 8. (2 pkt) przyznane punkty
Jaką objętość 10% roztworu H2SO4 należy dodać do 10 cm3 roztworu kwasu o stężeniu 60%, żeby otrzymać
roztwór o stężeniu 30%? Wynik podaj z dokładnością do dziesiątych części cm3.
Odpowiedź: ..................................................................................................................................................... .
III Ogólnopolska Próbna Matura „Chemia z Tutorem” dla uczniów klas przedmaturalnych
strona 6 dr inż. Zdzisław Głowacki, Tutor Toruń 2015 r.
Zadanie 9. (3 pkt) przyznane punkty
Wpisz do tabeli liczbowe wartości odpowiedzi. Wyniki podaj z dokładnością do części dziesiętnych.
Wartość pH jest równa ujemnemu logarytmowi dziesiętnemu z wartości stężenia molowego jonów
wodorowych w roztworze.
Zadanie Odpowiedź
1. Podaj wartość pH roztworu HCl o stężeniu 0,01 mol/dm3.
2. W 1 cm3 roztworu jednoprotonowego kwasu o stężeniu 0,04 mol/dm3 znajduje się
6,02∙1018 jonów wodoru. Podaj, ile procent wynosi stopień dysocjacji tego kwasu.
3. Do 1 cm3 roztworu HCl o pH równym 6 dodano do 999 cm3 wody.
Ile wynosi pH tego roztworu?
Obliczenia.
III Ogólnopolska Próbna Matura „Chemia z Tutorem” dla uczniów klas przedmaturalnych
dr inż. Zdzisław Głowacki, Tutor Toruń 2015 r. strona 7
Informacja do zadań 10. i 11.
Kwas nadtlenomonosiarkowy(VI) – kwas Caro
Kwasy nadtlenowe to związki chemiczne zawierające w swojej strukturze kwasową grupę –O-OH. Kwasy
nadtlenowe są silnymi utleniaczami. Najbardziej znanym z nich jest kwas Caro – H2SO5. Nazwę „kwas
Caro” zawdzięcza swemu odkrywcy, Heinrichowi Caro. Otrzymywany jest poprzez reakcję kwasu
siarkowego(VI) z nadtlenkiem wodoru.
Zadanie 10. (1 pkt) przyznane punkty
Zapisz cząsteczkowo równanie reakcji kwasu siarkowego(VI) z nadtlenkiem wodoru w wyniku, której
można otrzymać kwas Caro.
...........................................................................................................................................................................
Zadanie 11. (2 pkt) przyznane punkty
Wykonaj polecenia wpisane do czterech okienek tabeli.
Narysuj wzór kreskowy kwasu Caro.
Określ typ hybrydyzacji atomu siarki i geometrię cząsteczki kwasu Caro. ………………………………………….…………………………………. ………………………………………….…………………………………. ………………………………………….………………………………….
Zapisz zgodnie z teorią Brønsteda wzór zasady sprzężonej z kwasem Caro. ………………………………………….………………………………….
Zapisz zgodnie z teorią Brønsteda wzór kwasu sprzężonego z nadtlenkiem wodoru. ………………………………………….………………………………….
Zadanie 12. (1 pkt) przyznane punkty
Określ typ wiązań chemicznych występujących w niżej podanych związkach:
A. MgO – jonowe Cl2 – kowalencyjne H2O – kowalencyjne spolaryzowane HBr – jonowe
B. MgO – jonowe Cl2 – kowalencyjne spolaryzowane H2O – jonowe HBr – kowalencyjne
C. MgO – kowalencyjne spolaryzowane
Cl2 – kowalencyjne H2O – kowalencyjne HBr – jonowe
D. MgO – jonowe Cl2 – kowalencyjne H2O – kowalencyjne spolaryzowane HBr – kowalencyjne spolaryzowane
III Ogólnopolska Próbna Matura „Chemia z Tutorem” dla uczniów klas przedmaturalnych
strona 8 dr inż. Zdzisław Głowacki, Tutor Toruń 2015 r.
Zadanie 13. (2 pkt) przyznane punkty
W tabeli podano wartości temperatury topnienia i temperatury wrzenia dla kilku substancji chemicznych
mierzone pod ciśnieniem 1013 hPa.
Gaz Ciecz Wzór substancji Temp. topnienia C Temp. wrzenia C
1. NH3 77,0 33,0
2. CH3NH2 93,0 6,0
3. C6H5NH2 6,0 184,0
4. HCl 114 85
5. H2O 0 100
6. H2S 86,0 60,0
7. naftalen 80,0 218,0
a) Zaznacz krzyżykiem „X” odpowiednio w tabeli substancje, które w temperaturze pokojowej (20C)
i pod ciśnieniem 1013 hPa są gazami oraz te, które są cieczami.
b) Metyloamina CH3NH2 wrze w temperaturze 6C natomiast fenyloamina C6H5NH2 w temperaturze
184C. Napisz, co jest powodem wysokiej temperatury wrzenia fenyloaminy?
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
c) Bardzo wysoką różnicę w temperaturach wrzenia można odnotować porównując wodę i siarkowodór.
Napisz, co odpowiada w tym przypadku za taką znaczną różnicę?
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
Zadanie 14. (2 pkt) przyznane punkty
I. Określ odczyn wodnych roztworów następujących soli:
a) Na2S ..................................................................................................................
b) Al(OH)2Cl ...........................................................................................................
c) NaHSO4 .............................................................................................................
II. W przypadku roztworów soli wykazujących odczyn kwasowy zapisz równanie skrócone jonowe reakcji
chemicznej, która to uzasadni.
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
III Ogólnopolska Próbna Matura „Chemia z Tutorem” dla uczniów klas przedmaturalnych
dr inż. Zdzisław Głowacki, Tutor Toruń 2015 r. strona 9
Zadanie 15. (2 pkt) przyznane punkty
Zapisz równanie dysocjacji (NH4)HCO3.
Zakwalifikuj otrzymane jony zgodnie z teorią Brønsteda do kwasów, zasad lub jonów amfiprotycznych.
Swój wybór uzasadnij odpowiednimi reakcjami chemicznymi.
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
Zadanie 16. (1 pkt) przyznane punkty
Analiza pewnego związku chemicznego wykazuje, że na 6 g węgla przypada 1 g wodoru i 16 g tlenu.
Gęstość par tego związku wynosi 2,054 g/dm3. Jaki jest wzór sumaryczny tego związku?
Odpowiedź:
Zadanie 17. (1 pkt) przyznane punkty
Podkreśl właściwe słowa i oznaczenia w zdaniach poniżej.
Pierwiastek, którego atom ma konfigurację elektronową: 1s22s
22p
63s
23p
64s
2 należy do pierwiastków bloku
s/p/d/, jest metalem/niemetalem, który na zimno reaguje/nie reaguje ze stężonym kwasem siarkowym(VI) oraz
na gorąco reaguje/nie reaguje ze stężonym wodorotlenkiem potasu. Należy do pierwiastków, które zaliczamy do
mikroelementów/makroelementów, jego zawartość w organizmach wynosi około 2%. Tlenek tego pierwiastka
jest cieczą/ciałem stałym i ma charakter amfoteryczny/kwasowy/zasadowy. Wysokie stężenie jonów tego
pierwiastka w wodzie podwyższa/obniża twardość wody. Woda destylowana jest wodą twardą/miękką. Dlatego
mydło w tej wodzie dobrze się pieni/nie pieni się.
III Ogólnopolska Próbna Matura „Chemia z Tutorem” dla uczniów klas przedmaturalnych
strona 10 dr inż. Zdzisław Głowacki, Tutor Toruń 2015 r.
Zadanie 18. (3 pkt) przyznane punkty
W celu wyznaczenia równania kinetycznego reakcji chemicznej
A + 2B 2C + D
oraz wartości stałej szybkości (k) wykonano pięć pomiarów szybkości reakcji (V) zachodzącej przy różnych
stężeniach substratów [A] i [B].
Wyznacz równanie kinetyczne dla tej reakcji – równanie ogólne ma postać V = k [A]n [B]m.
Na podstawie eksperymentalnych danych z tabeli wyznacz wartości k, n i m.
Wartość stałej szybkości k podaj z dokładnością do części setnych wraz z właściwą jednostką.
Pomiar [A]
[mol∙dm3]
[B]
[mol∙dm3]
V
[mol∙dm3∙s
1]
1. 0,1 0,1 2∙104
2. 0,2 0,1 4∙104
3. 0,1 0,2 4∙104
4. 0,2 0,2 8∙104
5. 1 1 2∙102
Odpowiedzi:
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
Zadanie 19. (1 pkt) przyznane punkty
Wpisz w tabeli P prawda – jeżeli stwierdzenie pod równaniem reakcji jest prawdziwe lub F fałsz –
w przeciwnym wypadku.
Równanie i jego opis P/F
A. 2 Mn2+ + 5 PbO2 + 4 H+ 2 MnO4 + 5 Pb2+ + 2 H2O
tlenek ołowiu(IV) w tym procesie ulega redukcji
B. 2 KI + Cl2 2 KCl + I2 chlor jest silniejszym utleniaczem od jodu
C. 2 AgNO3 + Zn Zn(NO3)2 + 2 Ag cynk jest lepszym reduktorem niż srebro
III Ogólnopolska Próbna Matura „Chemia z Tutorem” dla uczniów klas przedmaturalnych
dr inż. Zdzisław Głowacki, Tutor Toruń 2015 r. strona 11
Rysunek/tabela do zadań 20., 21. i 22.
Tabela. Kwasy beztlenowe – grupa 17.
Kwas Ka pKa
Długość wiązań [pm]
Energia wiązań
[kJ/mol]
Elektro-ujemność
pierwiastka 17 grupy
Promień jonu [pm]
HF 103
567 4 F 133
HCl 107 7 127 428 3 Cl
HBr 109 9
Br 196
HI 1010 10 161 295 2,5 I 220
Zadanie 20. (1 pkt) przyznane punkty
Z tabeli „wypadły” niektóre znajdujące się w niej wartości, wpisz je we właściwe miejsca do tabeli.
Wartości do wpisania: 2,8; 3; 92; 141; 181; 363.
Zadanie 21. (2 pkt) przyznane punkty
Na podstawie danych zawartych w tabeli sformułuj dwa wnioski i wpisz je poniżej.
1) Jaka jest zależność pomiędzy wzrostem mocy kwasów beztlenowych w 17. grupie a długością i energią
wiązań w cząsteczkach tych kwasów?
2) Jaka jest zależność pomiędzy energią wiązań chemicznych w cząsteczkach fluorowcowodorów
a elektroujemnością fluorowca?
Wnioski.
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
III Ogólnopolska Próbna Matura „Chemia z Tutorem” dla uczniów klas przedmaturalnych
strona 12 dr inż. Zdzisław Głowacki, Tutor Toruń 2015 r.
Zadanie 22. (1 pkt) przyznane punkty
Masz do dyspozycji roztwory kwasów HF i HCl – o tym samym stężeniu równym 0,02 mol/dm3, wodę
destylowaną, oranż metylowy, fenoloftaleinę, roztwór NaOH i niezbędny sprzęt laboratoryjny.
Opisz eksperyment/narysuj schemat, w którym wykażesz, że kwas fluorowodorowy jest dużo słabszym
kwasem od kwasu chlorowodorowego.
Informacje do zadań 23., 24. i 25.
Przeprowadzono badanie kinetyki reakcji estryfikacji. Do reaktora wprowadzono roztwór wodny
zawierający 0,8 mola alkoholu i roztwór wodny zawierający 0,7 mola kwasu. Łącznie z alkoholem
i z kwasem wprowadzono 0,1 mola wody. Całość dopełniono obojętnym rozpuszczalnikiem do objętości
1 dm3.
Za pomocą mikrostrzykawek pobierano przez sześć minut, w odstępach co jedną minutę, próbkę
mieszaniny reakcyjnej i oznaczano metodą chromatografii gazowej stężenie estru w roztworze.
Po upływie sześciu minut nie stwierdzono wzrostu stężenia estru w mieszaninie.
Reakcja przebiegała wg schematu:
alkohol + kwas ⇄ ester + woda
Odczytane wartości stężenia estru wpisano do tabeli.
Tabela 1. Stężenia reagentów w czasie trwania reakcji.
czas [min] 0 1 2 3 4 5 6
ester [mol/dm3] 0 0,12 0,20 0,24 0,28 0,30 0,30
woda [mol/dm3]
alkohol [mol/dm3]
kwas [mol/dm3]
III Ogólnopolska Próbna Matura „Chemia z Tutorem” dla uczniów klas przedmaturalnych
dr inż. Zdzisław Głowacki, Tutor Toruń 2015 r. strona 13
Zadanie 23. (2 pkt) przyznane punkty
Na podstawie informacji zawartych w tekście oraz odczytanych stężeń estru zapisanych w Tabeli 1.,
uzupełnij tą tabelę wpisując stężenia pozostałych reagentów.
Zadanie 24. (1 pkt) przyznane punkty
Oblicz stałą stężeniową dla tej reakcji.
Zadanie 25. (2 pkt) przyznane punkty
Na podstawie danych z tabeli 1. wykonaj wykres, który przedstawi zmiany stężeń reagentów w czasie
pierwszych sześciu minut trwania reakcji.
III Ogólnopolska Próbna Matura „Chemia z Tutorem” dla uczniów klas przedmaturalnych
strona 14 dr inż. Zdzisław Głowacki, Tutor Toruń 2015 r.
Informacja do zadań 26., 27. i 28.
Wykresy rozpuszczalności soli w różnych temperaturach
0
0
10 20 30 40 50 60 70 80 90 100
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
110
120
130
140
150
160
170
180
190
200
210
220
230
240
250
siarc
zan(VI)
mie
dzi(II)
chlorek sodu
azota
n(V
) so
du (sa
letra s
odow
a)
azotan(V
) potasu (saletra potasow
a)
temperatura [ C]
rozp
uszczalnoϾ (gram
y w
1
00
gram
ach
w
ody)
Zadanie 26. (1 pkt) przyznane punkty
Oblicz stężenie procentowe nasyconego roztworu azotanu(V) potasu w temperaturze 85C. Wynik podaj
z dokładnością do 0,1%.
Odpowiedź: .............................................................................................................................................. .
Zadanie 27. (2 pkt) przyznane punkty
W temperaturze 60C otrzymano 120 g nasyconego roztworu azotanu(V) sodu. Do jakiej temperatury
należy obniżyć temperaturę tego roztworu, żeby wytrąciła się jedna trzecia masy soli jaka znajduje się
w tym roztworze?
Odpowiedź: .............................................................................................................................................. .
III Ogólnopolska Próbna Matura „Chemia z Tutorem” dla uczniów klas przedmaturalnych
dr inż. Zdzisław Głowacki, Tutor Toruń 2015 r. strona 15
Zadanie 28. (2 pkt) przyznane punkty
W temperaturze 20C otrzymano 60 g nasyconego roztworu siarczanu(VI) miedzi. Ile soli należy dodać do
tego roztworu, żeby po ogrzaniu go do temperatury 80C otrzymać roztwór nasycony?
Odpowiedź: .............................................................................................................................................. .
Zadanie 29. (3 pkt) przyznane punkty
W roztworze wodnym znajdują się rozpuszczone trzy sole: azotan(V) magnezu, azotan(V) glinu oraz azotan
srebra. Masz do dyspozycji roztwór kwasu solnego, roztwór KOH, wodę amoniakalną, wodę destylowaną
i niezbędny sprzęt laboratoryjny.
Zaproponuj tok postępowania prowadzący do rozdzielenia jonów glinu od jonów magnezu i jonów srebra.
Opisz wykonywane kolejno czynności.
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
III Ogólnopolska Próbna Matura „Chemia z Tutorem” dla uczniów klas przedmaturalnych
strona 16 dr inż. Zdzisław Głowacki, Tutor Toruń 2015 r.
Zadanie 30. (2 pkt) przyznane punkty
Przeprowadzono pięć reakcji chemicznych. Scharakteryzowano je w tabeli. Do pierwszej kolumny tabeli
wpisano substraty lub rodzaj reakcji chemicznej.
Wpisz do drugiej kolumny nazwę grupy związków do której należy główny organiczny produkt każdej
z tych reakcji.
Substraty/rodzaj reakcji Nazwa grupy związków, do której należy produkt reakcji
1. eten i woda
2. glicerol i kwas stearynowy
3. hydroliza enzymatyczna skrobi
4. fermentacja glukozy
5. polikondensacja aminokwasów
Informacje i dane do zadań 31. i 32.
Tabela. Wartości standardowych entalpii tworzenia i entalpii całkowitego spalania wybranych substancji.
Substancja Entalpia tworzenia w kJ/mol Entalpia spalania w kJ/mol
2. etanol –277 –1367
3. tlenek węgla(II) –110 –284
4. tlenek węgla (IV) –394 0
6. woda(c) –286 0
Zadanie 31. (2 pkt) przyznane punkty
Oblicz, ile kilokalorii energii można uzyskać w wyniku spalenia 100 g czystego alkoholu etylowego. Przyjmij
że, jedna kilokaloria równa się 4,19 kilodżula. Przedstaw obliczenia, wynik podaj z dokładnością do 1 kcal.
Odpowiedź: ................................................................................................................................................. .
III Ogólnopolska Próbna Matura „Chemia z Tutorem” dla uczniów klas przedmaturalnych
dr inż. Zdzisław Głowacki, Tutor Toruń 2015 r. strona 17
Zadanie 32. (1 pkt) przyznane punkty
Oblicz, ile megadżuli energii można otrzymać w wyniku spalenia 1 m3 CO w warunkach normalnych.
Przedstaw obliczenia, wynik podaj z dokładnością do 0,01 MJ.
Odpowiedź: ................................................................................................................................................. .
BRUDNOPIS
III Ogólnopolska Próbna Matura „Chemia z Tutorem” dla uczniów klas przedmaturalnych
strona 18 dr inż. Zdzisław Głowacki, Tutor Toruń 2015 r.
Schemat do zadań 33.36.
Zadanie 33. (2 pkt) przyznane punkty
Wpisz do okienek na Schemacie do zadań 33.36. wzory półstrukturalne organicznych produktów
otrzymanych w wyniku reakcji oznaczonych numerami 1, 2, 3, 4 i 5 oraz wzór odczynnika użytego
w reakcji 3.
Zadanie 34. (1 pkt) przyznane punkty
Wpisz do tabeli, nazwy systematyczne produktów reakcji chemicznych wskazanych numerami 1, 4 i 5 na
Schemacie do zadań 33.36.
Numer reakcji
Nazwa systematyczna głównego produktu
1
4
5
III Ogólnopolska Próbna Matura „Chemia z Tutorem” dla uczniów klas przedmaturalnych
dr inż. Zdzisław Głowacki, Tutor Toruń 2015 r. strona 19
Zadanie 35. (1 pkt) przyznane punkty
Zapisz cząsteczkowo przebieg reakcji nr 3. ze Schematu do zadań 33.36.
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
Zadanie 36. (1 pkt) przyznane punkty
Uszereguj cztery reagenty: propen, propan-2-ol, 2-chloropropan i 1,2-dibromopropan występujące
w reakcjach przedstawionych na Schemacie do zadań 33.36. zgodnie z rosnącą zawartością procentową
węgla w ich cząsteczkach.
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
I to już koniec zmagań
III Ogólnopolska Próbna Matura „Chemia z Tutorem” dla uczniów klas przedmaturalnych
strona 20 dr inż. Zdzisław Głowacki, Tutor Toruń 2015 r.
BRUDNOPIS
Dziękujemy za udział w III Ogólnopolskiej Próbnej Maturze z chemii dla uczniów klas przedmaturalnych
Nasza strona na Facebooku „Chemia z Tutorem” Polub nas!
Oficyna Wydawnicza TUTOR © dr inż. Zdzisław Głowacki