1

1

Dragi vjernici! Poslije 40 dana Korizme, vremena obraćenja i propitivnja naših života i naših postupaka, slavimo Uskrs, svetkovinu života i obećanja nove budućnosti. Radost svjedoka uskrsnuća i njihov uzvik „Gospodin je živ“ trebao bi i nama, okupljenima u ovoj našoj zajednici ovdje u Nizozemskoj, dati novi polet u radosti, u činjenju dobrih djela, u solidarnosti jednih prema drugima. Na vjeri u Isusovo uskrsnuće nastala je zajednica učenika, Crkva, koja u svojoj liturgiji, sakramentima, molitvi i zalaganju za čovjeka i danas, poslije više od 2000 godina, svjedoči suvremenome čovjeku Isusa i njegov program oslobođenja čovjeka od ropstva grijeha, sebičnosti i zatvaranja u samoga sebe. Naša zajednica, uklopljena u Crkvu, zajednicu Isusovih učenika i učenica, stoji, kao i prva kršćanska zajednica u Jeruzalemu da putu odluke postati samostalnom, dobro organiziranom i uklopnjenom u crkveni i društveni život države Nizozemske. Zalaganje za našu zajednicu, koje vi, dragi vjenici, činite konkretnim sudjelovanjem i novčanom potporom pokrenutom krajem prošle godine, znak je uskrsne vjere i nade u budućnost da ćemo zajedno i dalje moći pronositi onu radosnu vije

2

st s

e

praznoga groba na svome materinskome, hrvatskom jeziku. U nama je, kao i u prvim svjedocima uskrsnuća, položena odgovornost za stalno promicanje Isusove radosne vijesti u onim malim i skoro nevidljivim trenucima svakodnevnoga života, koji je optrećen i razmiricama i neslaganjima i sukobima. Takav jživot u svijetu, ali Isus je sam rekao da je „on pobijedio svijet“. Predajući vam u ruke novi broj našega Glasnika, želim da u vašim životima i vašim međusobnim odnosima bude više mira, međusobnoga povjerenja, solidarnosti i spremnosti zalaganja za čovjeka. Isus je do kraja, do smrti i križa prakticirao ljubav

prema čovjeku, i ta ljubav je na koncu pobijedila i smrt. Želim da svi vi budete dio te velike ljubavi i da je širite ka

3

ko među onima koji vas vole

retan vam i blagoslovljen Uskrs!

aš fra Ivica

Raspored misa u uskrsnom vremenu

tako i među onima koji vas mrze. S V

5. travnja - Cvjetnica :Koncert 12.30-13.30 sati misa Rotterdam 13.30 sati misa Alphen ad Rijn u 17 sati Na Cvjetnu nedjelju održat će se dobrotvorni koncert u katedrali, a sav prihod bit će namijenjen za obnovu katerdale. Inicijator koncerta jeMisija, uz

naša pomoć našeg župljanina saksofonista-tenora Domagoja

Ralašića. 6. travnja – ponedjeljak: Uskrsna ispovijed u Rotterdamu: početak u 18.30 sati (imat ćemo 6 svećenika na raspolaganju za ispovijed) 8. travnja – Velika srijeda, misa posvete ulja u katedrali u 19.30 sati, predvodi roterdamski biskup A.H.van Luyn 9. travnja - Veliki četvrtak, obredi u 17.30 sati 10. travnja -Veliki petak, obredi u 17.30 sati 11. travnja - Velika subota, obredi u 18 sati (ponijeti svijeće; blagoslov jela) 12. travnja - Uskrs: misa u Rotterdamu u 13 sati misa u Amsterdamu u 18 sati

3.travnja - Uskrsni ponedjeljak misa u Arnhemu u 18 sati 1 : misa u Rotterdamu u 13 sati

R

973 t.n.v. Kroatische Katholieke Missie in Nederland te Rotterdam

obert Fruinstraat 36 - 3021 XE Rotterdam - Tel/fax: (+31) 010-276 0655info@hkm-nl.eu http://www.hkm-nl.eu ABN-AMRO 414.482.840

Giro 4895

4

Termini u 2009. godini

19. travnja Prva sv. pričest u Rotterdamu u 13 sati 10. svibnja Majčin dan. Hodočašće u Mulheim a/d Ruhr 16. svibnja Prva sv. pričest u Amsterdamu u 18 sati 20.-24. svibnja Hodočašće u Lurd 21. svibnja Uzašašće - misa u Rotterdamu u 13 sati 1. lipnja Hodočašće u Neviges 20. rujna Hodočašće u Banneux (nema nigdje svetih misa

na području naše misije, eventualne promjene bit će na vrijeme objavljene), pozivamo vas sve na hodočašće u ovo marijansko svetište.

26.-27. rujna Hodočašće mladih u Einsideln (Švicarska) Molimo mlade koji žele hodočastiti, neka se prijave do kraja lipnja.

3.listopada Hodočašće u Kevelaer 12.,13. i 14. studenog Trodnevnica u čast sv. Nikoli Taveliću 15. studenog Proslava zaštitnika Misje sv. Nikole Tavelića 6. prosinca Sv.Nikola, biskup: podjela paketića za djecu 14. prosinca Božićna ispovijed u 18.30

Rezultati mjesečnih prihoda za budućnost Hrvatske katoličke misije u Nizozemskoj od prosinca 2008. do ožujka 2009. Sveukupno donatora 342% donatora na odnosu prijavljenih vjernika 33%Cjelokupni mjesečni prihod € 5.024,00Minimum € 1,00Maximum € 100,00Prosjek € 14,69Godišnji prihod € 55.395,00

5

Smisao Korizme

Korizma, u kojoj se zima i proljeće otimaju za prevlast, pomaže nam na poseban način da prizovemo Božje milosrđe u svoje često raskidane živote Vrijeme Korizme je za čovjeka vjernika vrlo važno vrijeme tijekom godine. Na početku, na Čistu srijedu, stoji pepeo, a na kraju stoji uskrsno svjetlo, simbol novoga početka i novoga života. Pepeo predstavlja simbol smrti. Zato se u obredu pepeljanja i ponavlja upozorenje: „Sjeti se čovječe da si prah i da ćeš se u prah pretvoriti.“ Na kraju, na svetkovinu Uskrsa, stoji svjetlo, obećanje novoga života, promjena čovjekove prolaznosti i smrtnosti u obećanje vječnoga života. Prostor između ova dva simbola zapravo jest Korizma. Prilika je to napraviti „inventuru“ u vlastitom životu, napraviti čišćenje svojih misli, riječi i djela i njih uskladiti sa zahtjevom koji nam je darovao Isus iz Nazareta. Da naše misli budu Božje misli, da naše riječi budu Božje riječi i da naša djela budu Božja djela. Korjenita promjena života i djelovanja u biblijskoj se i kršćanskoj tradiciji označavaju riječju obraćenje. Ono podrazumijeva korjenitu promjenu u odnosu prema sebi samome, u odnosu prema drugome čovjeku i u odnosu prema Bogu. Proces obraćenja nije jednokratan, nego podrazumijeva iznova, svaki dan se odlučivati postati bolji, pošteniji, moralniji, iskreniji, bliži čovjeku koji je u potrebi, odgovorniji u postupcima na poslu, u školi, u svome društvenome i političkome angažmanu. Zapravo, potrebno je, kako kaže, H. Nouwen, otkriti ponudu Božjega milosrđa, koje nam daje novu i temeljnu orijentaciju u životu. Jer Božje je milosrđe veće od naše krivnje i od naše grešnosti. Postoji u nama jedna svijest o grijehu i grešnosti koja ne vodi Bogu nego vodi stalnom bavljenju samima sobom. Naša se ljudska napast sastoji upravo u tome da dopustimo da podlegnemo svojim grijesima i propustima i da nas tako svlada nedostatak one bitne duhovne širine da upadnemo u jednu, stravičnu „ukočenu“ krivnju. Krivnja i grijeh nas često prisile da gledamo sami u sebe, da stalno želimo i hoćemo sami sa sobom riješiti sve svoje životne teškoće, umjesto da oči okrenemo Bogu. Na taj način krivnja i grijeh postaju prepreka našemu duhovnom rastu, postane ono što biblijska

6

tradicija naziva idolom, a idoli su uvijek tu da razaraju, da nas udaljuju od nas samih, da nam skrivaju Božje lice i smisao našega vlastitoga životnog puta. Zato je smisao uskrsnoga pokorničkog vremena u prevladavanju ovih idola i u promjeni puta u životu, u promjeni smjera na onaj „kurs“ koji našu pažnju usmjerava na živoga Boga. Uvijek stoji pred nama ono odlučujuće pitanje: „Jesmo li kao Juda kojega je vlastita krivnja tako porazila da nije više mogao povjerovati u Božje milosrđe i zbog toga se objesio, ili smo kao Petar, koji se pun kajanja vratio svome Gospodinu i svoje grijehe gorko oplakao?“(H. Nouwen) Korizma, u kojoj se zima i proljeće otimaju za prevlast, pomaže nam na poseban način da prizovemo Božje milosrđe u svoje tako često raskidane živote. Franjo NINIĆ

Uskrsni blagoslov jela

Među našim narodom veoma je raširen i obljubljen uskrsni blagoslov jela, koji je obavlja redovito na Veliku subotu ili na sam dan Uskrsa. Ovaj običaj ima svoju dugu tradiciju u povijesti zapadnoga kršćanstva i povezan je prvotno s potrebom da se slavlje Uskrsa započeto službom svjetla na Veliku Subotu te svečanom euharistijom na sam Uskrs produži i za obiteljskim stolom, u zajedničkome blagovanju, u kojemu kršćani i kršćanska zajednica prepoznaju prisutnoga uskrloga Gospodina Isusa Krista. Iz zajedničke molitve i blagovanja kruha razvila se tijekom povijesti i euharistija ili misa, koja danas okuplja zajednicu na čitanje Božje riječi i pričest, koja simbolizira blagovanje Isusa s njegovim učenicima na posljednjoj večeri, te spomen na njegovu patnju, smrt i uskrsnuće. Obred blagoslova jela također je povezan s starom dugom tradicijom stogoga posta u Korizmi, kada su se vjernici odricali ne samo mesa, nego i proizvoda kao što su sir ili jaja. Zbog toga je u našim krajevima, a i među našim vjernicima raseljenim diljem svijeta, običaj da se na blagoslov donose upravo meso, jaja i sir, te sol i kruh. Ovisno o pojedinome kraju tomu se dodaju i druga različita jela te ono

što pojedini kraj karakterizira: u primorskim krajevima to je riba, a u kontinentalnim klas kukuruza ili neka od žitarica.

7

Liturgijsko i vjerničko značenje blagoslova jela jest u tome da se blagoslovljena hrana blaguje na Uskrs kao znak zajedništva s Isusom koji čovjeku svojim uskrsnućem daruje novi život i novi smisao njegova djelovanja i življenja. Najbolji opis i sadržaj blagoslova jela sadržan je riječima koje svećenik ili đakon izriče pri blagoslovu hrane: Bože, ti si po smrti i uskrsnuću svoga Sina Isusa Krista obnovio ljudski rod i cijeli svemir. Blagoslovi ovu hranu i piće da nam bude znak vamene obnove. Daj da svi koji je blaguju ustraju u tvojoj milosti i uvijek žive kao novi ljudi. Po Kristu Gospodinu našem. (Blagoslovi, KS, Zagreb 2007, str. 469)

Uskrsna prednost života

U uskrsnuću Isusovu, tome teškome bremenu svih velikih ideologija i ateizama, za čovjeka vjernika položen je čvrsti temelj da život, sa svim svojim radostima i patnjama, ima ogromnu, zastrašujuću prednost nad smrću, nad uništenjem i nad propašću svaki grob zahvaća dublje jer golema je od svih prednost smrti iskopanih grobova najdublje zahvaća onaj grob jer golema je koji sâm prednost života pokopa smrt (Kurt Marti, Prazni grob)

8

Kurt Marti, švicarski teolog i pjesnik, autor citirane pjesme „Prazni grob“ radikalni je skeptik i radikalni vjernik. Ova njegova kratka pjesma prede onu napetost između sumnje i nade, kojom su obilježena sva biblijska izvješća i sva vjera u Isusovo uskrsnuće: s jedne strane sumnja da je Isus stvarno uskrsnuo, a s druge nada da je ljubav jača od smrti. Igra sumnje i nade temeljno je obilježje svakoga, pa i suvremenoga života na svim njegovim razinama: na ljudskoj, vjerničkoj, političkoj, ekonomskoj i kulturnoj. Bol, strah i sumnja Isusovih učenika nakon događaja Velikoga Petka trajna su obilježja svakoga ozbiljnoga kršćanina kojemu je poznata golema „prednost smrti“ u ljudskome životu, jer svaki grob zahvaća „puno dublje“ od onoga maloga prostora zemlje u kojega se čovjek polaže nakon smrti. I Isusov poraz, smrt, pokop i uskrsnuće, kako možemo čitati u tekstovima Novoga zavjeta, nisu bili nikako izvan sumnje: možda se radilo „prividnoj smrti“, „histeriji“, „projekciji“, „zavođenju masa“, „krađi tijela“. Evanđelistima su bile poznate sve ove sumnje i oni ih ne kriju svome pisanju. Međutim, kao i Kurt Marti, i oni svjedoče o „nadi protiv svake nade“ (Rim 4,18), o zahvatu jednoga groba koji je „pokopao smrt“, oni svjedoče onu „prednost života“ koja svoj temelj nema u oblacima, u ideologiji, u zamrznutim dogmama, u krivom čovjekovu rascjepu na dušu i tijelo, nego samo i jedino u Isusu koji je čovjeku pojedincu, svjesnome stanja vlastite ograničenosti i smrtnosti, objavio Boga koji mu daruje neuništivi, vječni život. U uskrsnuću Isusovu, tome teškome bremenu svih velikih ideologija i ateizama, za čovjeka vjernika položen je čvrsti temelj da život, sa svim svojim radostima i patnjama, ima ogromnu, zastrašujuću prednost nad smrću, nad uništenjem i nad propašću. Ta božanska „prednost“ života ne treba dokaze poput praznoga groba, ukazivanja uskrsloga Krista, čudesa u Isusovo ime. Ona nije ni prilika da kršćanin trijumfalno sebe postavlja kao gospodara nad čovjekom, nad drugim vjerama i svjetonazorima, nego je prije poziv da nadu u smisao svijeta, čovjeka, svemira i svega postojećeg pretvara u praktično zalaganje da Zemlja ili konkretna životna gruda postane mjesto ljudske nade, što se utjelovljuje u pravednosti, odgovornosti, solidarnosti i ljubavi prema čovjeku.

9

Uskrsna „prednost života“, utemeljena u vjeri da je Bog u Isusovoj sudbini čovjeku darovao mogućnost da bude mjesto kroz koje će Bog biti prisutan među ljudima, sa sobom donosi nove izazove i nove zadaće stalnoga, svakodnevnoga zalaganja da „nada protiv svake nade“ ne postane u Crkvi, društvu i ljudskome djelovanju samo još jedna od lažnih ideologija koje zarobljavaju čovjeka. Ona mora biti stalni poziv na trijezno življenje i „skepse i nade“, uvažavanje i ljudske patnje i mogućnosti njezina smislenoga shvaćanja, i nepravednih struktura i mogućnosti njihove promjene u pravedne, i iskustva smrtnosti i mogućnosti njezine pobjede. U ovoj igri ljudskoga i „božanskoga“ groba susrest će čovjek onda uskrsloga Isusa i u njemu Boga koji dariva novi horizont svemu što živimo i što jesmo. I životu i smrti. Franjo NINIĆ

Osam stoljeća Franjevačkoga reda

Ove se 2009. godine obilježava 800 godina Franjevačkoga reda, redovničke zajednice kojoj od osnutka Misije u Nizozemskoj pripadaju njezini voditelji, bosanski franjevci. Godine 1209. sv. Franjo je primio od tadašnjega pape potvrdu svoga Prvoga pravila, koje je kao osnova poslužilo svim daljnim pravilima, a posebno onome koje je među franjevcima i danas na snazi, onome koje je papa Inocent III. potvrdio 1223. godine. Kroz 800 godina franjevački pokret se proširio diljem svijeta, u stotine različitih institucija od kojih je važno spomenuti: tri franjevačka, tzv. prva muška reda (opservanti /OFM/, kapucini /OMFCap/, konventualci /OFMConv), drugi red ili sestre klarise (strogi, zatvoreni samostanski ženski red), treći franjevački red (TOR) te mnoštvo muških i ženskih kongregacija temeljenih na franjevačkoj karizmi diljem svijeta, i to ne samo u Katoličkoj crkvi. Među laičkim institutima najpoznatiji i među našim narodom najrašireniji jest Franjevački svjetovni red (FSR) i Franjevačka mladež (FRAMA). Osobnost franjevačke karizme sastoji se u izvornome shvaćanju evanđelja koje je proživio te prakticirao sv. Franjo. Prema jednom

10

tumačenju pojava franjevačkoga oblika vjere bila je svojevrsna revolucija u srednjem vijeku, koja je kasnije oblikovala cijelu duhovnost i mišljenje koji se nazivaju „franjevačka intelektualna i duhovna tradicija“. Ta duhovnost odlikuje se posebnom blizinom čovjeku, stvorenju i prirodi, te je iz toga razloga sv. Franjo 1979. proglašen zaštitnikom okoliša. Franjevci među Hrvate dolaze vrlo rano, još za života sv. Franje. Osobito je važna njihova uloga u povijesti Bosne i Hercegovine i tamošnjega katoličkoga hrvatskoga naroda. Fratri su povijesti BiH bili ne samo kroz cijeli osmanski period jedinih duhovnici među narodom, nego i prvi učitelji, liječnici, pisci i prosvjetitelji. I danas igraju vrlo važnu ulogu u crkvenome i društvenome životu politički nestabilne Bosne i Hercegovine. U BiH su dvije franjevačke provincije (Bosna Srebrena – Sarajevo i Uznesenja BDM – Mostar), a u Republici Hrvatskoj tri (sa sjedištima u Zagrebu, Splitu i Zadru). Franjo NINIĆ

Hodočašće u Padovu, Rim i Asiz

Skupina vjernika Hrvatske katoličke misije u Nizozemskoj hodočastila je od 13. do 19. listopada 2008. u Padovu, Rim i Asiz. Prvim organiziranim posjetom gradovima sv. Antuna Padovanskoga, gradu Rimu i Vatikanu te Asizu vjernici ove misijske zajednice koju vode franjevci Bosne Srebrene željeli su posvjedočiti svoj hodočasnički put i upoznati se s bogatom kulturnom i povijesnom tradicijom ovih svetih mjesta.

Prva postaja puta bila je Padova, grad sveca svih naroda, sv. Antuna Padovanskoga. U bazilici su hodočasnici sudjelovali na sv. misi te posjetili kapucinski samostan gdje je sahranjen sv. Leopold Madnić, hrvatski svetac i poznati ispovjednik. Četverodnevni posjet gradu Rimu i Vatikanu bio je ispunjen obilaskom središnjih mjesta početaka kršćanske vjere kao i važnim mjestima koji su obilježila antički Rim. Vjernici su u srijedu, 15. listopada, sudjelovali na općoj audijenciji kod pape Benedikta XVI. koji ih je, na već

uobičajeni način, pozdravio i na hrvatskome jeziku. U obilju različitih ljudi, zastava i boja moglo se ispred bazilike sv. Petra istinski osjetiti što znači pripadati univerzalnoj Crkvi, sastavljenoj od svih naroda i, kako je papa Ratzinger naglasio u svome nagovoru, koja je skupina ljudi okupljena u Kristovo ime. Uslijedio je obilazak bazilike sv. Petra i Vatikanskih muzeja, te sljedećih dana triju bazilika: sv. Ivana Lateranskoga, sv. Marije Velike i sv. Pavla izvan zidina. Ranu povijest kršćanskoga Rima mogli su hodočasnici upoznati posjetom Katakombama sv. Kalista. Skraćeni posjet antičkome Rimu upotpunjen je kratkim zadržavanjem u crkvi sv. Marije (Aracoeli), gdje je pokopana posljednja bosanska kraljica Katarina Kotromanić. Posjet Rimu završen je svetom misom u hrvatskoj crkvi sv. Jeronima. Zadnji dan prije povratka u Nizozemsku bio je rezerviran za Asiz, grad svetoga Franje i svete Klare. Kratko zadržavanje u bazilici, te obilazak nekoliko crkava i groba sv. Klare pomogli su hodočasnicima osjetiti duh grada u kojem je započela velika obnova redovništva i Crkve u XIII. stoljeću. Tjedan dana intenzivnoga upoznavanja i življenja s poviješću vlastite vjere i duhovne tradicije za cilj je imalo sazrijevanje u toj vjeri te lakše nošenje svakodnevnoga života koji u kršćanskome shvaćanju i jest neka vrsta hodočašćenja. Vita est peregrinatio! Franjo NINIĆ

11

Franjevački križni put

12

Hrvatska katolička misija u Nizozemskoj u nedjelju 8. ožujka uključila se u obilježavanje 800. obljetnice Franjevačkog reda. Prije redovite nedjeljne mise u roterdamskoj katedrali Sv. Lovre i sv. Elizabete održan je križni put koji je predvodio fra Franjo Ninić, član Franjevačke provincije Bosne Srebrene na studiju u Muensteru.

Vjernici su razmatrali Muku prema tekstu Križnog puta koji je u prigodi franjevačkog jubileja priredio član Provincije franjevaca trećoredaca glagoljaša sv. Jeronima fra Zvonimir Brusač. Tekst Križnog puta sastoji se od odlomaka iz Svetog pisma, te molitava, pohvala i zahvala sv. Franje. Nakon pobožnosti križnog puta uslijedilo je misno slavlje koje su koncelebrirali fra Franjo Ninić i voditelj HKM fra Ivica Jurišić. (IKA)

Generalni vikar u našoj Misiji

Misno slavlje za članove Hrvatske katoličke misije u Nizozemskoj u nedjelju 15. veljače u roterdamskoj katedrali Sv. Lovre i sv. Elizabete predvodio je izaslanik predsjednika Nizozemske biskupske konferencije roterdamskoga biskupa Adrianusa van Luyna generalni vikar mons. dr. Hendrikus Adrianus Verbakel u koncelebraciji s voditeljem HKM-e fra Ivicom Jurišićem. Za vrijeme mise generalni vikar upoznao je hrvatsku zajednicu s normama biskupije prema kojima bi HKM trebala uspostaviti hrvatsku župu. Naime, Crkva u Nizozemskoj smatra kako Hrvatska katolička misija u Nizozemskoj više ne treba nositi obilježje privremenosti u tuđini. Stoga, biskupija Rotterdam traži da se HKM kao zajednica osamostali te tako postane i pravno trajna hrvatska župa u Nizozemskoj, župa sv. Nikole Tavelića, istaknuo je mons. Verbakel. Hrvatska zajednica je nakon poljske prva po veličini zajednica u

13

Roterdamskoj biskupiji i jedina koja još nije organizirana po kriterijima koje postavlja Crkva u Nizozemskoj. No, kako bi se ostvarila samostalnost potrebno je osigurati siguran mjesečni prinos samih vjernika. Svaka župa unatoč malom broju vjernika je organizirana na taj način, a sami vjernici se dobrovoljno uključuju u različite aktivnosti u samoj župi, od karitativnih, rada s mladima, kateheza, do pomoći u pastoralnom djelovanju. Kroz različite tečajeve, biskupija osposobljava vjernike kako bi bili što aktivniji u svojoj zajednici. Generalni vikar pohvalio je hrvatsku zajednicu, koja unatoč tome što ima jednog svećenika aktivno sudjeluje u različitim projektima biskupije i time mjesnu Crkvu obogaćuje svojom molitvom i nazočnošću u različitim vjerskim i kulturnim aktivnostima. Po završetku mise generalni vikar susreo se s hrvatskim vjernicima u misijskim prostorijama gdje je za tu prigodu pripremljen domjenak. (IKA) PREEK VOOR DE KROATISCHE GEMEENSCHAP ROTTERDAM 15-02-2009 Mc. 1, 40 – 45

Op de eerste plaats wil ik mijn dank uitspreken dat ik vandaag,

temidden van u, het woord mag nemen. Ik vind het een bijzondere ervaring om vanmiddag in de kring van katholieken uit Kroatië, de geloofsgemeenschap die hier iedere week in de Rotterdamse kathedraal bijeenkomt, te mogen preken. Dank dus aan u pater Jurisic, die zo vriendelijk was om mij voor vandaag uit te nodigen. Dank aan het bestuur van de geloofsgemeenschap, dat ik morgenavond in een vergadering hoop te ontmoeten.

U zult vermoedelijk begrijpen dat mijn Kroatisch nog helemaal ontwikkeld moet worden, ook al ben ik - jaren geleden alweer - eens te gast geweest in uw prachtige land. Een Nederlandse preek dus, het is niet anders.

Ik wil wat over het Evangelie van vandaag zeggen en daarna een verbinding leggen tussen deze tekst die de Kerk ons vandaag in de gehele wereld aanreikt en onze gezamenlijke roeping om geloofsgemeenschap te zijn.

14

Het gaat vandaag bij Marcus over melaatsheid. Lepra, zoals wij zeggen. Het is een ziekte die wij in het westen, in het Noordelijk halfrond, niet meer kennen en die nog relatief sporadisch in de tropen voorkomt. Een ziekte ook die - als je er op tijd bij bent - met eenvoudige en goedkope middelen kan worden bestreden.

Het lijkt dus met onze eenentwintigste-eeuwse ogen een probleem van het verleden te zijn: dat van die melaatse en hoe ermee wordt omgegaan en vooral de wijze waarop Jezus met een melaatse omgaat. Je loopt het risico - niet alleen bij dit genezingsverhaal - kortstondig naar het verhaal te luisteren en al snel te denken: het gaat me niet aan, het is voor anderen bedoeld, of - zoals in dit verhaal - het probleem is allang afgehandeld en ik kan andere dingen gaan doen.

Ik zou u willen uitnodigen vanmiddag om die oppervlakkige lezing van zaken achter u te laten. Er is een aantal goede redenen voor.

Op de eerste plaats heeft een ziekte in de Bijbel een andere betekenis, een andere lading, dan die wij er vaak aan geven. Een ziekte is niet alleen een hapering in de menselijke machine, die met de juiste kuur, de juiste medicijnen, weer in het rechte spoor getrokken kan worden. Het is niet alleen iets technisch, dat je met de juiste diagnose en de juiste therapie weer tot een geheel maakt. Neen, ziekte in de bijbels context reikt dieper. Ziekte staat niet buiten de psychologische en vooral religieuze en relationele werkelijkheid. Wie ziek is, wordt tot in alle lagen van zijn persoon getroffen. Dat vermoeden wij – hedendaagse mensen - ook wel, maar we gedragen er ons zelden naar. Melaatsheid (ziekte aan de huid) is dan een soort weerspiegeling van onze ziel, van onze gebrokenheid. De breuklijnen die er in ons leven kunnen lopen (niet op de laatste plaats onze al dan niet gestoorde relatie met God) komen als het ware naar buiten.

Op de tweede plaats had deze ziekte grote sociale gevolgen. Juist omdat men twintig eeuwen geleden niet goed wist hoe deze mysterieuze ziekte genezen kon worden, werden de lijders in groepen apart gezet en buiten de kring van de samenleving gehouden. En als je al buiten die groep kwam, moest je met een ratel je aanwezigheid kenbaar maken, zodat de anderen (de gezonden) zich uit de voeten konden maken. Je moest roepen “onrein, onrein”, zoals we hoorden in de eerste lezing. De kwaliteit van je huid werd bepalend voor de vraag

15

16

of je “binnen” mocht zijn, dan wel “buiten” moest blijven. En dat heeft niet aan actualiteit ingeboet. Zowel hier in Nederland als daarbuiten. Afkomst, kleur, religie, spelen wel degelijk een rol in de wijze waarop we naar elkaar kijken en besluiten of jij er wel of niet bij hoort. De gebrokenheid is niet alleen voelbaar in ons eigen hart, maar ook zichtbaar in de wijze waarop volkeren met elkaar omgaan.

In die wereld komt Jezus naar ons toe. En anders dan alle anderen, legt Hij de vinger op de zere plek. In plaats van zich om te draaien en weg te lopen, keert Hij zich naar de melaatse en - waarom niet - keert Hij zich naar ons, naar u en naar mij. En Hij doet iets wat ongehoord is. Hij raakt aan. Hij raakt de huid van de melaatse aan en geneest hem daardoor. Die aanraking die een einde betekent van isolement en gebrokenheid, wordt het begin van heling en genezing. De kring waarvan hij buitengesloten was, wordt door Jezus opnieuw geopend, zodat hij weer voluit en volop lid van de gemeenschap kan worden.

Dat is misschien wel het grootste wonder. Het wonder waarop ook alle mensen, ook zij die naar een plastisch chirurg gaan, ten diepste hopen: opgenomen worden in de liefde van God en eindelijk je echte bestemming vinden.

Beste mensen: wie zo aangeraakt wordt, kan niet anders dan in beweging komen. Wie zich in geloof zo laat raken door de Heer, kan niet anders dan parochie vormen. Dat wil zeggen: samen optrekken om naar God toe te leven, naar Jezus toe te leven en opnieuw die liefdevolle aanraking, die geneest en heelt, te voelen.

Zo’n geloofsgemeenschap, zo’n parochie, komt niet zomaar uit de hemel vallen, hoezeer ze ook getekend is door het geloof dat Christus de basis van ons geloof is, zoals Hij ook de hoeksteen, de sluitsteen van het gebouw van de kerk is. Ze komt niet uit de hemel vallen. Dat wil zeggen dat wij niet achterover kunnen leunen. Of – wat soms gebeurt – vooral naar de pater kijken, of naar het bisdom, en zeggen: u bent voor ons kerk, regel het maar voor ons en wij komen wel kijken hoe u het doet. Die houding doet geen recht aan de boodschap die Jezus Christus ons is komen brengen. Daar komt bij dat juist in Nederland, waar er zoals u weet een strikte scheiding van Kerk en Staat bestaat, alles en alles door ons zelf gedaan moet worden.

Zonder actieve betrokkenheid van u gaat het verhaal van Christus in onze wereld via deze parochie niet door.

Hoe uit zich dat? Heel simpel! De parochie moet in snel tempo financieel zelfstandig worden. De pastoor kan alleen maar werken als hij kan eten en leven. En u moet het echt van mij aannemen: ook priesters moeten gewoon voor hun brood bij de bakker betalen. Er is geen regering, of minister, of een rijke Kroatische financier die dat voor ons betaalt. En het gaat natuurlijk niet alleen over de pater, het gaat ook over de huur van gebouwen, over gas en elektriciteit, over de administratie, over goede pastorale initiatieven. U begrijpt: het is net als bij u thuis: er is geld nodig om alles te laten draaien. De actie om maandelijks bij te dragen aan het werk van uw parochie, moet echt door u worden opgepakt. Ze verdient uw steun. Het voortbestaan van uw parochie hangt ervan af.

Maar het zou een misverstand zijn als u zou denken, dat het alleen om geld gaat. U die vandaag, gisteren, ooit (al was het maar in uw doop) door Christus bent aangeraakt, bent door Hem meer dan uitgenodigd om samen vorm te geven aan deze parochie. De parochie is niet alleen het harde werken van de pastoor; het is het totaal aan inspanningen dat we gezamenlijk leveren. En iedereen kan een steentje bijdragen: in het bestuur, in de catechese voor onze jongeren, in de diaconie van de kerk, in het bijdragen aan de onderlinge communicatie, aan het mede helpen zorgen voor dit gebouw. Er is zoveel te doen om samen kerk te kunnen worden. Dus ook wat dat betreft: blijf niet achter, en vooral, blijf niet aan de kant staan. U doet uzelf tekort.

Want dat blijft de kern, als u zich afvraagt wat te doen. Denk dan aan het genezingsverhaal van de melaatse. Door de liefdevolle aanraking van Christus, wordt een mens genezen. Het is die aanraking waardoor wij in liefde en zonder angst, in onvoorwaardelijke liefde, het geheim van ons leven ontdekken. En wie dat geheim gevonden heeft, wil alleen maar geven en zal door te geven, meer ontvangen dan hij ooit voor mogelijk had gehouden. Amen.

17

Sa sjevera Nizozemske

Zajednice Hrvata na sjeveru Nizozemske posjetio svećenik misionar fra Ivica Jurišić i blagoslovio njihove domove. Misionar je obišao Groningen, Sappemeer, Hoogezand, Appingedam i Emmen, gradove u dvjema sjevernim nizozemskim pokrajinama. Svugdje je bio lijepo dočekan. Svećeniku je osobito palo u oči to što je u mnogim obiteljima zatekao bolesne. Također ga je obradovalo to što je vidio djecu i mlade kako se zajedno s roditeljima mole i poštuju običaje svojih predaka. Fra Ivica je izvijestio vjernike o trenutnom položaju Hrvatske katoličke misije u Nizozemskoj i o planovima za sljedeći period. Naime, naša Misija mora promijeniti svoj status do 2011. i do tog perioda bi morala postati Hrvatskom župom Svetog Nikole Tavelića. Međusobni susreti Hrvata u ovom pluralnom društvu zbližavaju nas i održavaju, obogaćuju i učvršćuju naš hrvatski i vjernički identitet. Jer samo s pravom sviješću o svom identitetu može se istinski predstaviti matičnoj naciji ove države. Tako je početkom veljače 2009. u Groningenu održan susret više nacionalnosti s matičnim narodom gdje su se predstavili i Hrvati. Narodna nošnja, hrvatska kuhinja i hrvatska pjesma oduševile su sve nazočne svojim bogatstvom i ljepotom. Aleksandra BALVANOVIĆ

Roterdamska katedrala

Mjeseca svibnja 2008. roterdamska katedrala Sv. Lovre i sv. Elizabete slavila je 100-godišnjicu postojanja. Odbor za restauraciju katedrale zauzet je pripremama za obnovu, koja je procijenjena na 7 milijuna eura. Pošto je katedrala nacionalno, narodno, blago – a posebno dva velika prozora (glas in lood) - država će platiti polovicu cjelokupnog iznosa. Radovi se odnose samo na unutrašnji dio.

18

19

Hrvatska katolička misija u Nizozemskoj od sedamdesetih godina prošloga stoljeća iznajmljuje ovu katedralu za misna slavlja na hrvatskome jeziku. Još uvijek smo svake nedjelje i blagdanima okupljeni oko svog hrvatskog svećenika, ali što znamo o nizozemskim svećenicima i umjetnicima koji su sagradili ovaj bogati Božji dom?

Današnja katedrala je u početku, prije 100 godina, bila mjesna crkva svete Elizabete. Arhitekt je pri osmišljavanju te crkve za primjer uzeo dvorac u kojemu je odrasla sveta Elizabeta Ugarska (1207.-1231.), kći ugarsko-hrvatskog kralja Andrije II.

Na glavnom ulazu ima 7 stepenica. Ovaj broj je simbol božanstva (broj 3) i simbol čovječanstva (broj 4). Kad ulazimo na glavni ulaz možemo primjetiti kako su prvih 12 metara unutrašnjosti crkve na podu pločice, a dalje je skupi mozaik. To je zato jer je tih 12 metara zadnje dograđeno. Pri gradnji nije bilo više novaca za završiti crkvu pa je tu postavljen zid, koji je 1922. srušen i nadogradnjom je crkva dovršena kakvu je danas poznajemo.

U ratu 1941. crkvu je pogodila bomba koja se i dan danas nalazi u katedrali! Bomba je upala u prolaz izmedu klupa sa strane glavog ulaza. Mjerodavni stručnjaci su je tražili 12 metara duboko, ali osim malih djelića bombu nisu našli. Rupa je zatim zatvorena i betonirana.

Dalje prema glavnom oltaru, u tome ratnome stradanju srušena je lijeva strana i prozori su popucali. U obnovi su postavljeni novi stupovi a na jednome od njih spomen je na stradale vjernike. Na dnu toga spomena nacrtan je stup i uz njega natpis: I ja sam pao. Tadašnji svećenik je za obnovu crkve svoje vjernike posjećivao selektivno, to jest odabrao je posjetiti imućne ljude. Svaki prozor je darovala jedna od imućnih obitelji. U crkvi su 42 prozora, a današnji izgled nije kakav je bio na početku.

Na gornjem podu iznad ulaza (Hrvati taj prostor zovu kor) nalaze se orgulje. Nisu najljepše, ali su najveće u Europi. Na tome koru je i mjesto za pjevački zbor. Kat ispod orgulja je prostor za stotinjak vjernika.

Glavni oltar kako se sada nalazi postavljen je 1968. Kao svaki oltar napravljen je od mramora, obilježen na pet mjesta predstavljajući pet rana Isusa Krista, a u sredini ima malu grobnicu u kojoj se čuvaju relikvije prvih mučenika kršćanstva. (Pri blagoslovu novog oltara

biskup ciljeli oltar namaže blagoslovljenim uljem. Ulje se blagoslivlje na Veliki četvrtak i koristi se pri dijeljenju sakramenata tijekom godine.) Oltar je uzdignut i prilazi mu se uspinjući se tri stepenice. Tada je crkva postala katedrala, a dodan joj je kao zaštitnik i sveti Lovro. Katedrala znači da je ta crkva sjedište biskupa.

Prije 1968. glavni oltar se nalazio gdje su sada prozirne sjedalice, a taj oltar je premješten u kapelicu Gospe Lurdske (gledajući s glavnog ulaza lijevo od oltara). Sjedalice su postavljene devedesetih godina prošloga stoljeća i tada se uklonilo glavno svetohranište. Vječno svjetlo premješteno je u svetohranište kapelice Srca Isusovog (gledajući s glavnog ulaza desno od oltara).

Oltar je uvijek simbol, znak Isusove žrtve. Pored njega prolazimo s velikom počasti: uvijek se naklonimo!

Već spomenute prozirne sjedalice napravljene su od suvremene sirovine; umjetnik je htio pokazati kako Crkva (Katolička crkva) pripada današnjem vremenu. Prozirno jer ne smiju zatvarati, sprječavati pogled na sliku Isusa što se nalazi odmah iza tih sjedalica. Srednja sjedalica je namijenjena roterdamskom biskupu, a na njoj je ugraviran biskupov grb. U polukrugu iza biskupovog mjesta dodane su klupice za

20

njegovu pratnju. Glavni nacrt, odmah iza sjedalica, prikazuje Posljednju večeru. Slika je prekrasna i vrhunska umjetnost, ali sadrži veliku grješku: prikazuje svega 11 apostola. Vjerojatno je umjetnik mislio da Juda tu ne pripada.

S desne strane oltara nalizi se svetohranište, tabernakul. Ispod se nalazi natpis: Isus je pećnica iz koje plamti ljubav. Ove riječi je izrekao reformator Luther. Iznad svetohraništa je kip Isusa Krista, a oko kipa slike koje prikazuju ljubav. Pored svetohraništa, uzdignuto s desna, uvijek gori svijeća ili lampica – Vječno svijetlo. Kada smo u crkvi gdje ima više oltara, po vječnom svjetlu možemo prepoznati gdje se čuva Presveto te se dostojanstveno pokloniti, pokleknuti.

Na svim ulazima u katedralu nalaze se krstionice s blagoslovljenom vodom. Prije nego ulazimo u Božju kuću prekrižimo se tom vodom pokazujući svoju čistoću i vjeru.

O roterdamskoj katedrali mogla bi se napisati čitava knjiga. Što možda i bude učinjeno kada već započete restauracije svrnu novi pogled na stare umjetnine. Pa dobijemo objašnjenje kako je umjetnik naslikao Križni put na linoleumu i kako se to pričvrstilo na zid. Koje životinje predstavljaju koji grijeh na podu apside (prostor na kojemu je nekad bio glavni oltar). Možda uz ljepša objašnjenja bolje primjetimo naznačena blaženstva i darove Duha Svetoga. Možda uz ovaj tekst osjetimo da smo i mi dio te baštine, te pružimo doprinos za očuvanje Božjeg hrama. Anita KULAŠ

21

Naše zajednice u Nizozemskoj i svete mise na hrvatskom jeziku

22

Rotterdam H.H. Laurentius en Elisabeth Mathenesserlaan 305, 3021 HK Rotterdam Nedjeljom i blagdanima u 13 sati Amsterdam Parish of the Blessed Trinity Zaaiersweg 180, 1097 ST Amsterdam Prve i treće subote u mjesecu u 18 sati Alphen a/d Rijn St. Bonifacius Paradijslaan 6, 2405 CC Alphen a/d Rijn Prve nedjelje u mjesecu u 17 sati Arnhem Heilige Johannes de Doper Verlengde Hoflaan 74, 6822 ED Arnhem Svaka druga nedjelja u mjesecu u 18 Tilburg - Vredeskerk Ringbaan West 94, 5046 VA Tilburg Treće nedjelje u mjesecu u17 sati Groningen - Emmauskerk Ra 4, Lewenborg, 9733 HS Groningen Četiri puta godišnje (ožujak, lipanj, listopad, prosinac) Terneuzen - Elizabeth Parochie Alberth Thijmstraat 2, 4532 CZ Terneuzen Svaka druga zadnja nejdjelja u mjesecu (naizmjenice s misom u Middelburgu) Middelburg H.H. Petrus en Pauluskrerk Lombardstraat 1, 4331 AA Middelburg Svaka druga zadnja nejdjelja u mjesecu (naizmjenice s misom u Terneuzenu)

23

OVO SE JAJE ZA POLJUBAC DAJE!

Pozivamo vas na veselje tradicionalnog kucanja uskrsnih pisanica. Natjecanje će se održati poslije uskrsne mise u 14.30 sati u kantini katedrale u Rotterdamu. Uživajmo i nasmijmo se uz naše stare običaje! Mladež Misije Propozicije natjecanja 1. Svaki natjecatelj sudjeluje sa samo 30 kokošijih jaja.

2. Jaja trebaju biti obojena i ne smiju imati nalijepljene sličice. 3. Prije početka natjecanja komisija, sastavljena od tri člana, će izvrsiti kontroluispravnosti jaja.

i

4. Natjecatelji će naizmjenično držati i udarati jajima. 5. Pobjednička jaja iz svakog kruga ostaju pod nadzorom komisije. 6. Na kraju natjecanja pobjedničko jaje bit će rasječeno. U slučaju neispravnosti jajeta oduzima se pobjedaista pripada poraženom, u koliko je i njegovo jaje ispravno.

7. Prva dva mjesta se nagrađuju prigodnim nagradama. …………………………………………………………………… Natjecanju želi sudjelovati Ime, prezime……………………………………………….. Potpis………………………………………………………….. Ispunjene prijave dostaviti volenterima u kantini do Cvjetnice

Štovani hrvatski poduzetnici i prijatelji! Hrvatska katolička misija u Nizozemskoj dva puta godišnje izdaje glasnik Tavelić. U glasniku objavljujemo događanja koja su bila i koja su pred nama, te zanimljivosti o blagdanima na koje se spremamo. Tavelić postaje sve deblji i sve traženiji list pa nam je kopiranje na privatnim aparatima postalo neizvedivo. Bozićni broj Tavelića tiskan je u 1.000 primjeraka i pokazalo se da je i to malo. Uskrsni broj smo naumili tiskati u 2.000 primjera, u boji. Kako bismo to izveli treba nam vaša financijska pomoć. Za uzvrat vam u Taveliću nudimo prostor za vaš oglas, reklamu. Vaša poruka će tako stići u hrvatske domove diljem Nizozemske. CJENIK OGLASNIH PRILOGA U ‘TAVELIĆU’, full­colour * 1/1 stranica A5, dimenzija 14 x 20 cm € 300,- ½ stranice A5, dimenzija 10 x 14 cm € 175,- ¼ stranice A5, dimenzija 7 x 10 cm € 100,- 1/8 stranice A5, dimenzija 5 x 7 cm € 50,- *Za poseban smještaj na zadnjoj stranici cijena se uvećava za € 100,-. Tko prvi zatraži, dobiva mjesto. Oglas možete poslati na info@hkm-nl.eu, u bilo kojem zapisu datoteka. Također vam nudimo mogućnost da vam mi uredimo vaš logo i/li vašu poruku za Uskrs. Unaprijed zahvaljujem na vašem doprinosu!

24

I STOL MANJI... (Premetaljka)

I stol manji može biti poticaj za dobra djela! Manje gosti tad će sjesti pa će manje vina piti, i manje će jela jesti! A sve ono što ostane nek' bude za sirotane što su gladni kore kruha i ne znaju što je juha! Znajte, nije dobro djelo počastiti cijelo selo, i debele gotovane, i pijance razvikane! Bolje dati milodare onima što životare! (Premetanjem slova naslova otkrijte drugi naziv za milodare!)

Igre u Zadru

25

Hrvatski svjetski kongres poziva nas na II. Hrvatske svjetske igre (HSI) koje će se održati u gradu Zadru i Zadarskoj županiji od 17. do 24. srpnja 2010. godine. HSI ima cilj povezati hrvatsku mladež iz cijeloga

svijeta da bi se njihove veze s domovinom osnažile. Istodobno, ovo je jedinstvena prilika da domaća javnost upozna raznolikost i bogatstvo svoga izvandomovinstva. Na Igrama sudjeluju športaši –u svim disciplinama i razinam- hrvatskih korijena iz oko 30 zemalja svijeta. Uključimo se i mi! Prijavite se do 15.6.2009. Također je za 2010. godinu planiran susret hrvatske katoličke mladeži iz cijeloga svijeta, gdje ćemo kao zajednica i mi sudjelovati. Više o ovim informacijama pratite najave na našim web stranicama.

PRISTUPNICA ZA AKTIVNOSTI U MISIJI/ŽUPI  Gdje vidite mogućnosti Vašeg aktivnog djelovanja u našoj Misiji /župi? Zaokružite:

• rad s djecom predškolske dobi

26

• rad s djecom školske dobi • rad s djecom osnovnog školovanja • rad s mladima • uređivanje oglasnog prostora • pomaganje u kantini • pjevanje • sviranje • carita • fotografiranje • organizacija priredaba • sport • pisanje i/li uređivanje za web stranicu • pisanje i/li uređivanje za Tavelića

Vaš prijedlog: Ime, prezime : ____________________________________________ Adresa : _________________________________________________ Telefon / Fax/ Mobitel : _____________________________________ E-mail adresa : ____________________________________________ Datum / Potpis : ___________________________________________ Ispunjenu pristupnicu pošaljite poštom na adresu Misije, ili predajte osobno svećeniku do kraja 01. 06. 2009. godine . Hvala na odazivu!

27

27

28

28