PRENATAL TARAMA TESTLERİ

Dr.Murat ÖktemDüzen Laboratuvarlar Grubu

Riskler

• Down sendromu 1/800• Spina bifida 1/1800• Anensefali 1/1800• Trizomi 18 1/3800• Omfalosel 1/6000• Gastroşizis 1/10000

Türkiye’de her yıl yaklaşık 1700 Down Sendrom’lu çocuk doğma

ihtimali var.

Ne kadarını önceden tespit edebiliriz?

İkili/üçlü test raporunu aldığınızda bilgileri mutlaka kontrol edin!

• İsim• Yaş• SAT• Kan alma tarihi• USG bilgileri

Elime iki ayrı rapor geldi. Hangisini dikkate almalıyım?

• Gebelik yaşının 1-2 hafta yanlış verilmesi riski 5-10 kat değiştirir.

• CAP’e katılan merkezlerin çok büyük bir kısmı çift rapor vermektedir.

• Bunların %51’i 7 günden fazla fark varsa çift rapor vermektedir.

MoM

Prenatal tarama yapan bir laboratuvarın enönemli sorumluluğu taramada kullandığı her bir parametre için kit ve popülasyon spesifikmedian değerlerin hesaplanması, sürekli güncellenmesi ve kullanılmasıdır.

MoM değerlerindeki çok küçük değişimler bile hesaplanan risk ve pozitif

verilen sonuçlarda büyük değişimlere neden olabilir.

Aynı örnekte parametrelerden elde edilen sonuçlar arasındaki fark %5-200 arasında

değişmektedir.

Bu nedenle mediandeğerler bir cihazdan veya bir laboratuvardan diğerine

aktarılamaz.

İİkincikinci trimestertrimester tarama testi ile tarama testi ile hastaların %8’ine yüksek risk verilir.hastaların %8’ine yüksek risk verilir.

–%3 NTD–%5 Down sendromu

Daha önce Down Sendrom’lubebek sahibi olan hastaya yaklaşım• Bu hastaların sonraki çocuklarında DS’lu

bebek sahibi olma riski yaklaşık 2 kat artmıştır.

• Bazı merkezlere göre yaş kaç olursa olsun risk 1/100’dür ve amniyosentez gerekir.

• Risk hesaplamasına katılmadığından raporda mutlaka belirtilmelidir.

Aynı Annede

%9,5 NTD riski yüksekNTD riski yüksek

%28,2 DS riski yüksekDown Sendromu riski yüksek

%91,2 düşük riskRiskler düşük

İkinci GebelikBirinci Gebelik

İkiz Gebeliklere Yaklaşım

• İkiz gebeliklerin 1/3’ünde (monozigotik) her iki bebek de etkilenir.

• Dizogotik olan 2/3’ünde ise sadece bir bebek etkilenir.

• İkiz gebeliklerde DS riski 1,67 kat daha fazladır.

• Yaşa bağlı risk aynıdır.

• AFP 2,23• uE3 1,65• hCG 2,01

• Hesaplanan risk “pseudo” risk olarak anılır.• %5 FPR için DR %44’dür.• Amniyosentez sonrası kayıp 2 kat fazladır.• Selektif tek fetüs terminasyonu sonrası

etkilenmeyen fetüsün kayıp riski %13’tür.

Üç veya daha fazla fetüsvarlığında tarama testi yapılması

önerilmez.

NTD• Daha önce NTD’li çocuk sahibi olanlarda

risk 5-15 kat fazladır (%2).• 15 haftanın altında ve 18 haftanın üstünde

DR düşer.• 15-21 hafta arasında NTD riski verilmekte.• Amniyon mayii için 15-20 hafta arasında

MoM değeri verilmekte.

Laboratuvarımız Laboratuvarımız UygulamasıUygulamasıRaporda: 1,7-2,55 MoM Borderline

>2,55 MoM Yüksek

Yorum: >2,0 MoM veya risk >1/1000

80-851-3>2.570-753-5>2.0

Detection Rate (%)

Screen Positive Rate

(%)AFP MoM

AFP MoM

• Spina bifida 3,5• Anensefali 7,7• Gastroşizis 7,8• Omfalosel 4,5

NTD riski yüksek, ne yapmalıyım?

• Gebelik yaşını kontrol et• İkiz?• USG• Amniyosentez

Amniyon Mayiinde AFP Ölçümü• Amniyon mayi AFP sonuçlarının yanlış

pozitiflikleri yüksektir.• Fetal kan kontaminasyonu yanlış pozitiflik

oranını arttırır.• Bu nedenle pozitif sonuçlar

asetilkolinesteraz ölçümü ile mutlaka doğrulanmalıdır.

• Amniyon mayi AFP düşük ise bu DS için spesifik değildir.

İkincitrimesterAFP MoM

AmniyonMayii

AFP MoM

Asetil-kolinesteraz

7,2 Pozitif

1,4 Negatif

2,4 0,7 Negatif

0,9 Negatif

2,6 Negatif

11,9 0,6 Negatif

1,3 Negatif

2,7 1,1 Negatif

5,7 5,7 Negatif

2,2 Negatif

1,5 Negatif

12,1 Pozitif

1,6 Negatif

8,2 Pozitif

2,3 Negatif

İkiz Gebeliklere Yaklaşım

• İkizlerde NTD görülme riski 2,3 kat fazladır.• AFP MoM tek gebeliklerin yaklaşık 2 katıdır.• NTD için cut-off nasıl belirlenmeli?• 2x2 / 2,5x2 / 1+2,5• CAP’e katılan laboratuvarların %46’sı ikiz

gebeliklerde AFP MoM cut-off değerini 4,0 olarak kabul etmektedir.

1/753,3395,01/905,0484,5

1/1207,8584,01/15012693,51/21019803,01/30030892,51/42046962,0

OAPRFPR (%)DR (%)AFP MoM Cut-off

• Üç ve daha fazla fetüs varlığında AFP MoM değerinin 1 x fetüs sayısı kadar olması beklenir.

• Bu hastalarda tarama hassasiyeti zayıf olduğundan tarama yapılması önerilmez.

AFP MoM• <0,5

– DS riski artmıştır.• >3,0

– Prematürite,– Düşük doğum ağırlığı,– Ölü doğum riski artmıştır.

hCG MoM

• >2,5 MoM– Preeklempsi,– İntrauterin ölüm,– Erken doğum,– Düşük doğum ağırlığı riski artmıştır.

Smith-Lemli-Opitz Sendromu

• OR• 7-dehidrokolesterol redüktaz gen defekti,

multiple konjenital anomali.• 1/20000, Türkiye’de her yıl 65 yeni vaka.• Özellikle uE3 <0,5 MoM• AFP ve hCG MoM’ları da düşük.

Bu hastada ne düşünürsünüz?

• AFP 0,61 MoM• uE3 0,12 MoM• hCG 0,18 MoM

Bu hastada ne düşünürsünüz?

• AFP <0,07 MoM• uE3 <0,09 MoM• hCG 0,01 MoM

Bu hastada ne düşünürsünüz?

• AFP 1,21 MoM• uE3 15,47 MoM• hCG 0,95 MoM

İkili Tarama Testi

Elime iki ayrı rapor geldi, hangisini dikkate almalıyım?

Laboratuvarımız Verileri

• Riskli verilen rapor oranı %7,2– Sadece biyokimyasal verilere göre riskli %3,7– Sadece NT değerine göre riskli %0,6– Biyokimyasal + NT riskli %2,9

NT

• USG ile aynı gün kan alınmalıdır.• NT ile biyokimyasal markerlar arasında

korelasyon yoktur.• Genelde 1,3-1,9 mm arasındadır.

MoM

• Bilgisayar programı tarafından verilen MoM değerleri kullanılmaktadır.

• MoM değerlerindeki değişim düzenli olarak takip edilmektedir.

900,491,114,7645,X

890,180,283,27Trizomi 13

900,250,502,87Trizomi 18

900,512,152,67Trizomi 21

DR (%)PAPP-AFree beta-hCG

NT

Riske Katılan Faktörler

• Daha önce Down Sendrom’lu bebek sahibi olma öyküsü

• İkiz gebelik• Mesane çapı• Sigara*

• Nasal bone varlığı riske katılmaz ama raporda belirtilir.

İkiz Gebeliklere Yaklaşım

• İki ayrı NT ölçümü yapılmalı.• FPR %6,9• DR %75• OAPR 1/3

Sigara

• Free beta-hCG 0,97 MoM• PAPP-A 1,02 MoM

• İçilen sigara sayısı değil, sigara içilmesi dikkate alınır.

Nasal Bone

• DS varsa %60-70 görülemez.• Normal karyotipte %1 görülemez.• Trizomi 21 DR %97’ye çıkar.• FPR %3

IVF gebelik

FPR %1,2 artar

Mesane çapı

• >7 mm (fetal megacystis)• 7-15 mm arasında kromozom anomalisi

(özellikle trizomi 13 ve 18) riski %25 artmıştır.

• Mesane çapı artmış olan hastalarda kromozomal bir defekt olmasa da, obstrüktif üropati riski artmıştır.

İkili tarama testi

• PAPP-A düşük (<0,3 MoM)– Preeklampsi– Düşük doğum ağırlığı– Erken doğum

YAŞ PAPP-A MoM

hCG MoM NT BİYOKİMYASAL

RİSKBİYOKİMYASAL

RİSK + NT SONUÇ

36 0.28 1.27 2.7 6 6 Down Sendromu

31 0.08 0.07 2.1 174 14 (T18) 302 47 (T18) Triploidi

39 1.40 0.01 502 252 (T18) Sonlandırıldı

37 0.05 0.05 1.5 60 5 (T18) 328 36 (T18) Sonlandırıldı

25 0.40 2.26 1.1 94 658 Down Sendromu

29 0.65 0.46 1.2 4570 6398Sonlandırıldı(Renal agenezi)

25 1.30 2.30 4.9 1400 26USG alt ekstremiteanomalisi

34 0.04 0.08 6 Düşük

26 0.44 2.40 2.2 102 161 Yarık damak