Punuar nga:

•Duresa Bytyqi•Dhurata Avdyli

Universiteti “Haxhi Zeka” –Pejë

PUNIM SEMINARIK

Lënda: MenaxhmentiTEMA:Planifikimi

Vlersonë•MCs. Driton Sylqa

•MSc. Rajan Arapi

PEJЁ 2014

Në këtë pnimi seminarik do mundohemi të trajtojmë temen planifikimit injëbiznesi,cila është rendësia dhe natyra e planifikimit,qellimi,misioni,objektivat,strategjite,politikat,proçedurat,rregullat,programet dhe buxhetet,klasifikimin e planeve si dhe teknikat ndihmse ne planifikim. Pas trajtimit të të gjitha ketyre ne do mundohemi qe me një raststudimi ta sqarojmë ne hodhësi planifikimin e një biznesi,ku ne si rast studimikemi marrim biznesin local:

HYRJE

Rendesia dhe natyra e planifikimit dhe hirarkia e planeve

Planifikimi është funksion baz i menaxhimit,sepse të gjitha funksionet e tjera(organizimi,udhëheqjadhe kontrolli) zbatojnë vendimmet e marra ne momentin e planifikimit. Shumë menaxher të suksesshem e trajtojnë planifikiminsi funksionin më të rëndësishem menaxherial për arsye se ai është esencial përarritjen e një niveli të lart të përformancës së tregut.

Pavarësishtë nga problemet konkrete me të cilat ballafaqohet çdo biznes si edhenga rruga e ndjekur prej tyre,menaxheret ,në procesin e hartimitë të planeve,duhettë udhëheqen nga disa parime,të cilat janë të një kategorie të përgjithshmë:Përcaktimi i qartë i objektivave dhe sigurimi i një informacioni të saktë e tëmjaftueshëm për një planifikim efektiv.Anazliz e kujdesshme e mjedisit për përcaktimin e drejtë të faktorvë qëfavorizojnë dhe pengojnë arritjen e objektivave të përcaktuara.Planet duhet merren në konsideratë mundësit potenciale të biznesit,nivelin e organizimit si dhe mundësit që ekzistojnë për të bër një kontroll efektiv tëpërformancës.Planet duhet të jenë sa më të qarat me qëllim që t’u japin orientimet e nevojshmenjërëzve,por jo më të detajuara se ç’duhet. Gjithashtu planet duhet te paraqiten ne mënyren më të thjesht të mundshmë. Përveç këtyre ,plani duhet të jetë sa më tepërpraktik për tu zbatuar.Planet duhet të ofrojnë një shkallë të caktuar fleksibiliteti me qëllim që në qoftëse kushtet dhe faktorët ndryshojnë,atëher të kemi mundësi të bëjmë adoptim dhendryshimë në to pa e humbur efektivitetin e tyre. Sa më i vështir të jet parashikimi isë ardhmës,aq me fleksibël do të jenë planet.

Duke pasur parasyshë se plani është qdo tërsi veprimësh të ardhshme,atëher në kategorinë“Planë” mundë të përfshimë një specter të gjër prej tyre hierarkizuara në këtë mënyr:

Qëllimi dhe misioni-disa autorë të menaxhimit nuk bëjnë asnjë dallim midis qëllimitdhe misionit të biznesit. Në faktë të dyja këtë kategori kanë ndryshimët esenciale midis tyre. Në çdo system shoqëror firmat kanë një qëllim i cili u është caktuar atyre ngashoqëria. Objektiva-funksioni i planifikimit fillon pikërisht me identifikimin e objektivave tëardhshme. Objektivat përcaktohen si ato përfundime që duhen arritur me qëllim që tërealizohet misioni i firmës.

Objektivat organiztaive mund të diferencohen: sipas nivelit ku ato përcaktohën:sipas fushës së veprimtarisë së tyresipas kohës së shtrirjesë .

Strategjitë-përcaktohen si programe të gjëra të aktiviteteve që duhet për të ariturobjektivat e vendosura.

Strategjia e një biznesi mund të paraqitet në formë hierakike në tre nivele: strategjia e korporatës,e cila tregon kursin nga duhet të orjentohet aktivitete e organizatës dhe synon ti përgjigjet pyetjes se në cilin biznes duhet të orjentohet, strategjia e biznesit,e cila është e vacantë për çdo biznes Brenda firmos, dhestrategjia funksionale,e cila hartohët për çdo fushë funksionale si:

ProdhimiFinancaMarketingBurimet njërzore etj.

Politika-është një nga aspektet më të rëndësishme të planifikimit në veqanti dhemenaxhimit në përgjithësi,sepse përcaktimi i planifikimit dhe i përcaktimit tëobjektivave bëhet efektiv kur ato gjëjnë shprehjën e duhur në formën e politikës. Edhe politikat janë plane ,në kuptimin që ato shërbejnë sin jë guidë për të orientuaridete dhe mendimet e njërzve në procesin e marrjës së vendimeve.

Procedurat-janë plane që pasqyrojnë politikën dhe japin metodën e kryerjes sëaktivitetve të ardhshmë nëpërmjet një tërsie kronologjike të vëprimeve tëdomosdoshme. Procëdurat në shumë raste nuk hartohën vetëm për një segment apo department të caktuar.Rregullat-janë udhëheqje për veprimet sikur edhe procedurat,por ato nuk i bëjnëspecifikimin në lidhje me kohën se kur duhet kryer keto apo ato veprimtari tëcaktuara. Përvq kësaj ,rregullat mund të jenë ose jo pjesë përbërse e procedurave.

Buxheti-mundë të përcaktohet si shprehja në aspektin sasior e planeve. Ato mundë tëkonsiderohen edhe vet si plane me një përdorim ku pasqyrohen burimet e domosdoshme përrealizimin e aktiviteteve të inkluduara në një program apo project të caktuar. Buxheti, sin jëpërdorim,mund të shprehen në gjuhën financiare nëpërmjet burimeve financiare qëmbështesin objektivat që synojmë të arrijmë nëpërmjet një plani të caktuar. Buxhetetndryshojnë në varësi të qëllimit,saktësis dhe shkallës së detajimit të tyre.

Buxhetet financiare janë forma më e rëndësishme e tërsisë së buxheteve. Ato janë tëdobishme sepse na ofrojnë mundësinë që aktivitete e ndryshme të organizatës “tëpërkthehen” në një gjuhë apo matës universal siç është paraja.

Klasifikimi i planeve

Për realizimin e suksesshëm të objektivave të tyre,organizata e biznesit hartojnënjë serë planësh,të cilat mundë të klasifikohën në tre grupe kryesore:

Sipas nivelit të tyreSipasa kohëzgjatjes dheSipas përdorimit

Klasifikimi baze i planeve është ai që bëhet duke u mbështetur në nivelin hirerakiktë menaxhimit. Konkretisht ky nivel i rendit plane strategjike,plane taktike dheplane operacionale.Planet strategjike-hartohen nga menagjerët e nivelit më të lartë të drejtimit. Nëkëto lloj planesh përfshihet formulimi i objektivave të përgjithshme e më kryesoretë biznesit,të cilat shërbejnë si udhëheqje për gjithë njësitë organizative dheaktivitetet e tyre.Planet taktike-janë ato plane të hartuara për mbeshtetjën e realizimit të planeve eobjektivave operacionale. Në qoftë se planet taktike kanë një diapason tëndërmjetëm kohe që varojnë nga 1-5 vjet,këto plane nuk e kalojnë kufirin kohor tënjë viti. Këto plane mund të jenë edhe mujore,javore dhe ditore.Planet operacionale-jan] ato plane të hartuara për mbeshtetjen e realizimit tëplaneve e objekteve operacionale. Në qoftë se planet taktike kanë një diapason tëndërmjetëm kohe që varojnë nga 1-5 vjetë, këto plane nuk e kalojnë kufirin kohor tënjë viti. Këto mund të jenë edhe javore,mujore madje edhe ditore.

Klasifikimi i planeve në vartësi të kohës- është e rëndësishme që menaxherët ta njohin dh etavlerësojnë siç duhet rolin e faktorit koh. Planët në vartësi të kohës ndahen në:Planet afatëgjata-këto pane zakonisht i kanë firmat e mëdha të biznesit. Këto lloje planëshmbulojnë një përiudhë kohe nga disa vjet deri në disa dekada.Planet afatmesme-janë parafabrikatet apo blloqet që do të mbushin këtë godin sipas një radhetë përcaktuar qartë nga inxhinerët projektues.Planet afatshkurtera-diapazoni që mbulojnë këto lloje planësh është deri në një vit. Këto planepërqendrohetn në aktivitetet e përditshme dhe përbëjnë bazën për realizimin e planeveafatmesme dhe afatgjata.

Teknikat ndihmese ne planifikim

Menaxheret gjatë procesit të punës planifikuese duhet të marrin nën shqyrtim njësërë faktorësh të brendshëm dhe të jashtëm që parishikohen të influencojnë në tëardhmen, të konsiderojnë jo vëtëm burimet e tyre njërzore,material efinanciare,por edhe shanset e rreziqet që ofron mjedisi ku veprojnë,me qëllim që tëmarrin ato vendime të cilat kanë një shkallë të lartë saktësie e sigurie.

Prognozimi

Planifikimi dhe prognozimi,ndonëse janë shumë të lidhura midis tyre,nuk janë enjejta gjë. Prognozimi projekton atë çka do të ndodhë në të ardhmën në disarrethana të caktuara,ndërsa planifikimi përcakton hapat që duhen ndjekur përtë arritur një objektivë të dhënë.Prognozimi është i rëndësishem si për procesin eplanifikimit ashtu edhe për marrjen e vendimeve menaxheriale,sepse secili prejtyre varet në mënyr të konsiderushme nga parashikimi i zhvillimeve tëardhshme.

Prognozimi i shitjeve është moment vendimtar i të gjithë procesit të prognozimit,sepse aiështë kyçi i planifikimit të brëndshëm. të gjitha organizatat janë të varura nga tëardhurat,sepse pa to asnjëra prej tyre nuk qëndronë dot në biznes. Për prognozimin eshitjeve,në literature bashkohore jepën një sërë metodash,ndër të cilat mund të veçojmë:

•Cikli i jetës së produktit•Metoda e prognozimit me anën e gjykimit të një grupi njërëzish.

Cikli i jetës së produktit-mbeshtetet në parimin themelor se të gjitha produktet jetën e tyre ekanë të ndarë në katër faza:

•Paraqitja

•Rritja

•Maturimi

•Renia

Shitjet

Koha

Paraqitja Rritja Maturimi Renia

Rast Studim

Ne kemi shkuar dhe kemi marrur informacione të ndërrmarja tregtare Luani AG-2 e cila merret

me shitjen e produkteve të ndryshme .

HISTORIKU i SHKURTER

Ndërmarja tregtare Luani Ag-2 me pronarë vëllëzirit Gashi ka filluar me një depo ku bëntë

shitjen me shumicë të pijeve në fshatin Qyshkë të Pejës pasta ajo filloj të zgjerohej ku bëri

hapjet e marketave në qëndërt të Pejës ku tani kan tre marketa dhe nje depo me shumic në

qëndër të Pejës. Këto market dhe depo ofrojnë shërbime të shumta dhe më qmimet më të

volitshmë në vend, edhe pse ka konkurent të shum prap se para këto market mbetne më të

vizituarat nga konsumatorët jo vetëm për shkak të qmimit më të volitshëm po edhe për shum

arsyejet tjera siq janë: produktet cilosore ,mirmbajtja dhe mikpritja e konsumatorëvë nga ana

e puntorëve dhe sinqiriteti qe ka ky market.

Qëllimi i këti biznesi si edhe të gjitha bizneseve privatë është fitimi ndërsa misoini i tijë është

përmbushja e kërkesave të konsumatorvë me produkte cilësore dhe të favorshmë

ekonomikishë për konsumatorin.

Në pytjet rreth Planifikimit se sa mund të ndikojnë ne suksesin e

organizatës ata na janë përgjigjur në këtë menyrë :

Numri, mosha dhe kualifikimi i punëtorëve?

Numri i puntorvë në këtë biznes është 35 puntorë . Punëtoret në kompaninë janë të moshave të ndryshme dhe janë të klasifikuar në bazë të përgjegjësive të cilat ata e posedojnë, mesatarja e

moshës është 20-45. Kualifikimi i punëtorve nvaret nga pozita që posedon një firmë ,kualifikime te duhura kanë kalkulantët,teknikët tanë,dhe të gjithë ata të cilët janë më përgjegjësi të lartë, mirëpo nuk kisha thenë që të gjithë punetorët tanë posedojnë kualifikime, psh.nuk nevojitet kualifikimi apo shkollimi për pastrim,pra përveq kësaj kategorie punëtoret e tjerë kanë kualifikim.Cilësia e produkteve ?Ne fillimet e ndërrmarjes ka pasur probleme në plansmanin e produkteve në treg sipasojë e cilësisë së dobët të produkteve të ofruara nga furnizuesit , mirëpo në vitet e fundit një përmiresim i qartë shihet ne cilësinë e produkteve si pasojë e afrimittëfurnizuesve të rinjë me produket më cilësore dhe me ekonomike që ka ndikur edhenë fitimin e një pozicioni konkurrues në treg , fitim e klientëve të ri mbi të gjitha.Humbja e klientëve?Siq e cekëm më lart ata kanë pasur humbje të theksuar të klientëve në vitet e mëhershme si pasojë e cilësisë së dobët të produkteve, por tani me me përmirësimine cilësisë së produkteve ata jo vetëm kanë rikthyer klientët e humbur por i kanëlejuar vetes fitimin e një klientele krejtësisht të re.

Konkurrenca ?

Konkurrenca paraqet njërin nga rreziqet kryesore të kësaj ndërrmarje. Pasi që, kjondërmarje nuk është një ndërrmarje e madhe asaj i është dashur dhe ende i duhet qëtë punojë më shumë rreth cilësisë së produkteve dhe kualifikimit të punëtorëve nëmenyrë që të jetë konkurrente në treg me kompanitë e tjera të mëdha dhe siç dihetqë vendi jonë është në një ekonomi tranzicioni kjo e bënë edhe më të vështirë që tëbëjë hapin e saj të madh në tregun konkurrues.Ndërrimi i përfjegjsive dhe trajnimet e nevojshme ?Nuk ndodh shpesh që të ndërrohet përgjegjësia e punëtorve mirëpo në qoftëse ndodh atëherë mund të ndodhë me kerkesën e punëtorve merr një shembull ku thotë se psh. në market ka ndodhur që te ketë kerkesa që nga pozita e arkatarës ta nderroj poziten në sektoriste,se përndryshe nuk bejmë lëvizje ne përgjegjësi.Në qoftëse e shohin të arsyeshme për ti bërë trajtimet ndonjë puntori nuk hezitojnëpra ne raste të veqanta kur shohin qe punëtori është i motivuar dhe është produktivpë ta ngritur atë në një nivel më të lartë atëherë i mundësojnë një trajtim adekuat. Shpërblimi dhe ndëshkimi ?Shpërblimi është një mënyrë për ti motivuar ata që ta rrisin produktivitetin nëpunë,sa i përket kategorisë së kush i merr shpërblimet janë ato kategori e punëtorveqë tregojn sukses të vazhdueshëm në punë ata të cilët janë të rregulltë dheshpërblimet mund të jenë të ndryshme si ngritja në pozitë,pushimet vjetore,ngritjae pages,të marrin pjesë në evinimente dhe projekte të cilat i ndërrmerr firma.Përveq shpërblimit janë edhe denimet,për të gjithë ata të cilët nuk i përmbahenrregullave të caktuara më parë nga firma, dënimet mund të jenë të ndryshme sivërejtje,ulja nga pozita,ulja në pagë,si dhe më e keqja largim nga puna.

Mardhënjet dhe ndikimi i kvalifikimit ?

Bashkëpunimi dhe marrdhëniet në mes këtyre dy palëve është konstant iqendrushëm dhe respektohet nga të dy anët, në qoftëse ka keqkuptime apokonflikte atëherë ne si bordë mundohemi ta zgjidhin sa më shpejtë që të jetë e mundur. Kvalifikimi është njëri ndër faktorët më eveniment, është faktori kyq përproduktivitetin e punës dhe që direkt kualifikimi apo punëtoret e mire ngrisin tëardhurat e firmës.

Fillimi i planifikimit dhe planifikimi situacional ?

Planifikimi fillon nga menaxheret e nivelit të lart.Kjo ndërmarje praktikon planet situacionale ose alternative për arsyejet se duke marrë parasyshë konkurentët e shumtë që ka , hartimi i këtij plani është idomostdoshmë për biznesit ton dhe hartimi i tij bën që biznesi ynë të ketë një posit konkuruese se sa rivalet tjerë, me përdorimin e këtij plani evitojnë situatat e paprituara.

Hartimi i planeve ?

Për realizimin e suksesshëm të objektivave të tyre ky biznes sipas nivelitmenaxherial përdorë planet taktike ku përqendrohën tek njërzit dhe burimet,nëmënyr se si të organizohën burimet ndërsa sipas kohëzgjatjës përdorin planet afatshkurtëra.

Etapat e planifikimit ?Etapat nëpër të cilat kalon ndërrmarja janë:

Analiza e mjedisit të brendshëm dhe të jashtëm organizativë,Identifikimi i alternatives me të mundshme, Vlerësimi dhe zgjedhja e alternativës më të mirë,Buxhetimi i planeve,Zbatimi i planeve dhe kontrolli i vazhdueshëm i tyre.

Ç’planifikime keni për vitin 2014 ?

Planifikojm të zgjërohemi qe te jemi sa më afër klientve,të ofrojmë produkte tëreja,cilsore dhe sa më ekonomike për konsumatoret dhe pas zgjerimit kemimendura qe të punsuarit të jen student të cilve do ju mundësohet qe edhe tëpunojnë edhe të studiojnë.

Një tjetër planifikim qe kemi bër për këtë vit është poashtu rritja e prodhimevevendore duke bër zevendesimin e produkteve të huaja dhe duke stimuluarprodhuesit vendor që të prodhojnë produkte cilsore dhe të ulim importin e produkteve të huaj kryesisht atyre rajaonale arsyeja pse atyre rajonale është sepseshumica e prodhimeve rajonale ka mundësi që edhe vendi yn ti prodhoj prandajkemi planifikuar që të ulim importin e atyre produkteve që kanë mundësit e prodhohen ne vendin ton.

PËRFUNDIM

Si përfundim nga gjith kjo që u tha më lart mundë të konkludojmë se planifikimi është njëelement kyq për suksesin e një biznesi. Planifikimi i mir në një biznesë e bëna atë të fuqishëmdhe dominues ndaj rivalvë të tjerë. Po ashtu kuptuam se qfarë Hiearkia eplaneve,objektivat,strategjitë,llojet e planeve, etapat e planifikimit,si dhe menaxhimi nëprocesin e planifikimitPo ashtu ne pasi bëmë rastin e studimit ne në biznes ne patëm mundesi që atë që e kemi mesuarnga literaturat e ndryshme ta shohim se si praktikohët ajo në praktikë dhe se sa i kushtojnërendësi planifikimit, dhe nga ajo qe ne na është ofruar nga menaxheri i këtij biznesi , dhe ne ngabiseda që bëm e të pam se ky biznes i kushtonte një rendësi të madhe planifikimit. Po ashtupatem mundësi qe të shohim se bëhet udhëheqja në këtë biznes se trajtohën puntoret se si itrajtojnë puntrët konsumatore etj.