OBLIGACIJE

Pojam obligacije Karakteristike obligacije Elementi obligacije Vrste obligacija Odnos obligacionog sa drugim granama prava Naela obligacionog prava

IZVRENJEM: - ispunjenje

PRESTANAK OBLIGACIJE

- kompenziranje

BEZ IZVRENJA: - konfuzija - oprost - nemogunost izvrenja radnje - smrt subjekta - novacija - protek vremena - pravni propis

ISPUNJENJE OBLIGACIJE

Ispunjene obligacije (isplata duga) je izvrenje od strane dunika one radnje na koju je bio obavezan i time dunikova obaveza i prestaje, pa prestaje i povjerioeva trabina. Uslovi: namjera za ispunjenje, da je radnju ispunio dunik(ovlateno lice), da se izvri povjeriocu(ovlatenom licu).

KOMPENZIRANJE

Meusobno obraunavanje uzajamnih obligacija, trabina sa trabinom, dug sa dugom. Svrha je pojednostavljenje postupka ispunjenja dvije uzajamne obligacije, da se izbjegne dvostruko plaanje.

BEZ IZVRENJA KONFUZIJA

Konfuzija nastaje kada jedno lice postane nosilac i prava i obaveza iz obligacije, kada obligacija ostane sa jednim subjektom. Sjedinjenje trabine i duga u jednom licu.

OPROST DUGA

Oprost duga imamo onda kada se povjerilac i dunik saglase da dug prestane iako nije ispunjen. Prestankom duga prestaje i trabina, tj. sama obligacija.

NEMOGUNOST IZVRENJA RADNJE

Naknadna objektivna nemogunost izvrenja radnje dovodi do prestanka obligacije, a na duniku je da dokae da je nastupila naknadna objektivna nemoguost.

SMRT SUBJEKTA OBLIGACIJE

Smrt subjekta obligacije u pravilu ne dovodi do prestanka obligacije, jer pravo i obaveza iz obligacije prelaze na nasljednike, osim u sluaju isto line obligacije.

NOVACIJA(PRENOV)

Novacija postoji onda kada se subjekti obligacije sporazumiju da umjesto jedne postojee obligacije stvore drugu, tj. da postojeu obligaciju zamijene novom obligacijom. Nova obligacija treba da se razlikuje od stare obligacije bilo u pravnom osnovu ili u predmetu.

PROTEK VREMENA

Istekom roka u kojem je obligacija trebala biti ispunjenja sama obligacija ne prestaje, ve nastupa dunika ili povjerilaka docnja(zakanjenje). Ukoliko se prilikom zasnivanja obligacije subjekti dogovore da obligacija prestane istekom odreenog roka-obligacija e prestati.

PRESTANAK OBLIGACIJE PRAVNIM PROPISOM

Mogue je da obligacioni odnos prestane i na osnovu pravnog propisa(zakona) iako je ovaj nain prestanka obligacije jako rijedak. Ovakav nain koristi se uglavnom zbog odreenih politiko-ekonomskih ili socijalnih razloga.

IZVORI OBLIGACIONOG PRAVA

Zakon Obiaji Sudska praksa Pravna nauka

IZVORI POSLOVNOG PRAVA

Ustav Zakon na nivou: BiH, FBiH, RS, Distrikta i Kantona Podzakonski akti i akti samoregulacionih organizacija Obiaji

UGOVOR KAO IZVOR OBLIGACIJE

Ugovori su najei obligacija(obligacionih odnosa).

izvor

Obligacionim ugovorima mogue je jedan obligacioni odnos mijenjati, dopunjavati ili ukidati. Svaki oblgacioni ugovor predstavlja najmanje dvije strane-ugovorne strane.

PREDUGOVORNA ODGOVORNOST(culpa in contrahendo)

Zakljuenju ugovora mogu prethodi dui ili krai pregovori koji slue da se ugovorne strane usaglase oko bitnih i sporednih uslova za nastanak ugovora. Pregovori ne obavezuju, ali se mora postupati savjesno i poteno jer pregovori vode ka zakljuenju ugovora. Culpa in contrahendo je odreen stepen nepanje u pregovorima.

OPI USLOVI ZA ZAKLJUENJE OBLIGACIONIH UGOVORA

Poslovna sposobnost Saglasnost volja: - ponuda - prihvat ponude - mjesto zakljuenja - vrijeme zakljuenja

Predmet ugovora Osnov ugovora

VRSTE OBLIGACIONIH UGOVORA

Imenovani i neimenovani ugovori Ugovori graanskog i ugovori trgovakog(privrednog) prava Formalni i neformalni ugovori Jednostrano i dvostrano obavezni ugovori Ugovori sa naknadnom i bez naknade Aleatorni i komutativni ugovori Kauzalni i apstraktni ugovori

DEJSTVO UGOVORA

Forma ugovora Tumaenje ugovora Ope djelovanje ugovora: prema ugovornicima, prema treim licima, posebno djelovanje dvostranih ugovora, prigovor neispunjenja ugovora Evikcija Odgovornost za materijalne nedostatke stvari

Garancija za ispravno funkcioniranje prodane stvari Prekomjerno oteenje Nemogunost ispunjenja obaveze Promijenjene okolnost Zelenaki ugovor

PRESTANAK UGOVORA

Raskid ugovora Nevanost ugovora Apsolutno nitavi ugovori Relativno nitavi ugovori Nepostojei ugovori

Stvarno pravni instrumenti: - zalog - kapara - kaucija

SREDSTVA OBEZBJEENJA UGOVORA

Lino pravni instrumenti: - jamstvo -ugovorna kazna -odustanica -avans