Prezentacija_4

1.12.2011

1

PAKIRANJE PAKIRANJE --PAKOVANJEPAKOVANJE

pakiranje/pakovanje – smatra se omatanje nekog proizvoda koji se može rasuti ili razgraditi, da bi se taj proizvod zaštitio i da bi se obavile druge funkcije

prema DIN 55 405 pakiranje je jedinica koja se sastoji od: sredstava za pakiranje (omot); materijala za pakiranje (npr. papir); pomoćnih sredstava za pakiranje (npr. ljepilo, konac, uže,

itd.).

Pakiranje - pakovanje (a1a)

1.12.2011

2

operacije procesa pakovanja – generalno:

osnovne operacije: formiranje ambalaže, punjenje ambalaže i zapitivanja ambalaže.

pomoćne operacije: priprema i uvođenje ambalaže, doziranje i uvođenje materijala, priprema i uvođenje pomoćnog materijala i kontrola pakovanja.

Pakiranje - pakovanje (a1b)

funkcije pakovanja: funkcije za proizvodnju – omogućava pripremu inputa

proizvodnje prema potrebnim količinama i preuzimanjeoutputa iz proizvdnje na mjestu proizvodnje (npr. kontejner);

marketinške funkcije – diferencijacija od konkurencije; funkcije upotrebe – npr. reciklaža ambalaže; logističke funkcije – npr. funkcija transporta,

jednostavnog slaganja, odgovarajuće dimenzije; zaštitine funkcije – zaštita od fizičkih oštećenja.

Pakiranje - pakovanje (a2)

1.12.2011

3

vrste pakovanja: osnovno ili pojedinačno – direktna razmjena s korisnicima

– prvi nivo pakovanja – zaštita i promocija; zbirno/skupno – odgovara osnovnom modulu za

paletizaciju; pakovanje za slanje – npr. paleta


kriterij oblikovanja pakiranja


AMBALAŽATREBA:

Štititi

Spajatiproizvode

Biti pogodna

Odašiljati poruku

Odjeliti proizvode

Sadržavati

1.12.2011

4

logističke jedinice pakovanja ... veće jedinice za otpremu nastaju sažimanjem proizvoda u jedinice koje su

standardizirane po obliku i količinama, s ciljem da se pojednostavi tok proizvoda i da se snize troškovi koji na njega otpadaju

Stvaranje logističkih jedinica – pretpostavka za stvaranje racionalnog logističkog lanca


Načela temeljnih elemenata pakiranja


1.12.2011

5

načela stvaranja logističkih jedinica: sastavljanje većih jedinica pakovanja; standardizacija tih jedinica (oblik, mjere,...); olakšavanje uvođenja mehaničkih sredstava kod postupaka

manipuliranja; sposobnost slaganja jedinica; izbor jedinice koja omogućava neprekinuti transportni lanac

od dobavljača do kupca.

Načini da se stvore logističke jedinice: palete, paketi, kutije, sanduci, male i velike kutije, kontejneri, ...


paleta ... nosivo postolje s nadgradnjom ili bez nje, služi za

sažimanje proizvoda, za stvaranje tovarnih jedinice zaotpremu, skladištenje i slaganje u vozila ilimanipuliranje uz pomoć drugih mehaničkih sredstava

prednosti:uštede u materijalu za pakovanje,ušteda u vremenu za pakovanje,uštede u opremi i korištenju mašina za pakovanje.

STANDARDIZACIJA DIMENZIJAEvropski paletni pul 1961. godineEURO plata 800×1200 mm(u industriji pića 800×1000 mm)


1.12.2011

6

palete: ravne stubne


boks palete posebne

kontejner ... omogućava homogenizaciju heterogenih vrsta roba u

transportnu jedinicu i transport robe od proizvođača do vrata kupca

TRANSkontejner – specijalna vrsta koja se upotrebljava u međunarodnom prometu – kombinirano kopneno – prekomorski promet

VRSTE KONTEJNERA

po namjeni po zapremini po materijalu

univerzalni

posebni

veliki (preko 10m3)

srednji (od 3 do 10 m3)

mali (do 3 m3)

drveniplastičnimetalnigumeni

kombinirani


1.12.2011

7

kontejner ... ekonomska prednost upotrebe kontejnera:

robu ne treba posebno pakirati niti označavati; nema pretovara; kraće je zadržavanje vozila na stanicama; bolje se koristi zapremina transportnog sredstva; bolje se čuva roba; stvara se jedinstveni transportni lanac.

ograničenja: neusklađenost dimenzija; cijena; nemogućnost da se sve robe stavljaju u kontejnere (npr.

životinje).


prevozna sredstva za manipuliranje kontejneraPakiranje - pakovanje (a9c)

1.12.2011

8

mašine i uređaji za paletizaciju/depaletizaciju … paletizacija / depaletizacija podrazumijeva slaganje /

skidanje robe sa paleta;

pakovanje i paletizacija - preduslov za efikasan transport, skladištenje, pretovar, komisioniranje, zaštitu i prodaju svih vrsta materijala u sklopu transportnog sistema;

efikasan, moderan i ekonomičan proces pakovanja; težnja ka potpunoj automatizaciji – linije za pakovanje; manualna paletizacija je danas gotovo napuštena;


MAŠINE I UREĐAJI ZA PAKOVANJE

Pakiranje - pakovanje (a11)mašine i uređaji za paletizaciju/depaletizaciju …

osnovna podjela mašina i uređaja za pakovanje:

Osnovne Pomoćne Specijalne

Formiranje ambalaže

Punjenje

Zatvaranje

Vakum pakovanje

Pakovanje pod pritiskom

Pakovanje pod povišenom

temperaturom

Priprema i uvođenje ambalaže

Transport i sortiranje

Doziranje i uvođenje materijala

Štampanje (etiketiranje) i kontrola

Priprema i uvođenje pomoćnog materijala

1.12.2011

9

mašine i uređaji za paletizaciju/depaletizaciju …

podjela prema vrsti zadatka: slagači / razlagači tereta na paletama: priprema tereta za njegovo korištenje u procesu

proizvodnje / slanje tereta sredstvima vanjskog transportaizvan kruga fabrike;

opslužuju se samohodnim podizačima tereta – viljuškari;

treba da osiguraju neprekidnost procesa velikoserijske imasovne proizvodnje, te da se svojim ritmom uklope utakt proizvodnih linija koje opslužuju;

koriste se i u skladištima za racionalniji utovar, pretovar iistovar komadnih tereta uz korištenje paleta.


Mašine i uređaji za paletizaciju/depaletizaciju …

podjela prema vrsti zadatka: mašine za slaganje tereta:

nalaze se na krajevima proizvodnih linija u procesimaproizvodnje i to u dva slučaja:

na krajevima linija gdje se završava izradapoluproizvoda, te se oni stavljaju na palete da bi seprenijeli u druge pogone,

na krajevima linija gdje se završava izrada i pakovanjegotovih proizvoda, te se oni stavljaju na palete kao bi seprenosili u skladišta gotovih proizvoda, a odatlesredstvima vanjskog transporta izvan fabrike.


1.12.2011

10

Pakiranje - pakovanje (a12b1)Mašine i uređaji za paletizaciju/depaletizaciju … podjela prema vrsti zadatka:

mašine za slaganje tereta:

Pakiranje - pakovanje (a12b2)

1.12.2011

11

mašine i uređaji za paletizaciju/depaletizaciju …

podjela prema vrsti zadatka: mašine za razlaganje tereta: nalaze se na početcima proizvodnih linija u procesu

proizvodnje;

na “napojnim” mjestima gdje se donosi teret na paletama,te ih treba razložiti kako bi se napajale proizvodne linije;

Pakiranje - pakovanje (a12c)

Mašine i uređaji za paletizaciju/depaletizaciju …

podjela prema stepenu automatizacije: ručno - manualno ili uz upotrebu jednostavnih uređaja -

mala produktivnost – visoka cijena pakovanja; mašinsko – potpuno automatizirane; kombinirano.


1.12.2011

12

Mašine i uređaji za paletizaciju/depaletizaciju podjela prema stepenu automatizacije:

poluautomatske - kombinirane: upotreba određenog broja mašina koje pojedine operacije

obavljaju uz pomoć čovjeka; veća brzina rada, smanjuje se fizički napor radnika; rade samostalno ili u sklopu linija za pakovanje; pakovanje serijske proizvodnje.

potpuno automatizirane: sve operacije bez direktnog učešća čovjek koji je zadužen za

kontrolu procesa; velika brzina pakovanja uz zadovoljavajuću kvalitetu; visoka produktivnost; niska cijena; masovno pakovanje proizvoda.


mašine za osnovno (pojedinačno) pakovanje … priprema i pakovanje neupakiranog ili djelomično

upakiranog materijala za direktnu razmjenu sa najširimkrugom korisnika

mašina za formiranje ambalaže - ambalaža se možeformirati direktno u okviru operacija pakovanja ili da je prethodnopripremljena (npr. flaša)

mašina za punjenje ambalaže - prema vrsti materijala kojise pakuje: rasuti materijali u vreće i kese, pastozni materijali uposude/kofice, tečni materijali u posude/flaše/kanistere,raznovrsni materijali u doze za konzerviranje.

mašina za zatvaranje ambalaže - koriste se u kombinacijibar sa mašinom za punjenje – zatvaranje: flaša od stakla iliplastike navojnim zatvaračima, plutanim i/ili plastičnimčepovima, kesa i kesica od papira i plastike omotavanjem, vreća odkudjelja ili papira prošivanjem, vreća od papira lijepljenje, vreća odplastike zavarivanjem, buradi i kanistera od metala i plastikepoklopcima s navojem, posuda od papira, plastike ili metala,lijepljenjem i presovanjem zatvarača od papira i plastike.


1.12.2011

13

mašine za zbirno – transportno pakovanje … zbirnim pakovanjem formira se paletni modul koji se

određenim načinom slaganja slaže na paletu kao osnovnutransportnu jedinicu

važno voditi računa o dimenzijama modula zbirnogpakovanja zbog efikasnog iskorištenja raspoloživog prostorapalete

podjela mašina identična podjeli kod osnovnog pakovanja ambalaža: kutije, sanduci, vreće i postupak umotavanja


mašine za zbirno – transportno pakovanje … operacije:

doprema jedinica tereta do mašine korištenjemtransportnog sistema + doprema praznih paleta upriručno skladište,

slaganje komadnih tereta na palete na unaprijedprogramiran način,

prihvatanje složenih paleta i njihovo odlaganje od stranetransportnog sistema.

automatizirana oprema – programski kontrolirana – šemeslaganja sa ili bez praznina (odozdo prema gore) – slaganje:

vertikalno – po stupovima jedan do drugog – manjikapacitet mašine

horizontalno u istim ravnima, po slojevima - većikapacitet mašine:• naizmjenično,• jednolično.

kapacitet kutije: 1200 do 2400 kom/h, burad: 1000 kom/h,vreće: 1400 kom/h


1.12.2011

14

VARIJANTE SLAGANJA VREĆA PRI PALETIZACIJIPakiranje - pakovanje (a15c)

POSTUPAK PRESVLAČENJA PALETEPakiranje - pakovanje (a15d)

1.12.2011

15

mašine za razlaganje paleta na komadne terete …

operacije:1. doprema paleta do mašine za razlaganje korištenjem

transportnog sistema;2. razlaganje komadnih tereta sa palete na unaprijed

programiran način (stupovi ili slojevi);3. razlaganje stupova ili slojeva na pojedinačne komadne

terete i pozicioniranje na transportno sredstvo;4. otpremanje komadnih tereta transportnim sistemom.

automatizirana mašina – standardne šeme razlaganje kapacitet razlaganje tereta na paletama 500 do 1200

kom/h

Pakiranje - pakovanje (c16)

SISTEMI TRANSPORTA

1.12.2011

16

Sistem prometa roba…Sistemi transporta (b1)

PRIVREDNI SISTEM DRUŠTVENI SISTEM

TRANSPORTNI SISTEM

SISTEM PROMETA ROBA SISTEM PROMETA OSOBA SISTEM PROMETA VIJESTI

Po zemlji Po zraku

Unutrašnje brodarstvo

ceste

tračnice

cjevovodi

Po vodi

Morski promet

Zračni promet

transport … u širem smislu podrazumijeva tokove kretanja

materijala, energije i ljudi"kretanje materijala" - podrazumijeva transport sirovina,

repromaterijala, poluproizvoda, proizvoda, itd. u užem smislu područje ljudskih aktivnosti sa svrhom

da se objekt prijevoza, korištenjem odgovarajućegprijevoznog sredstva, premjesti s jednog mjesta nadrugo;

transportno poslovanje obuhvaća sve poslove vezaneza dopremu, prenošenje i otpremu robe

tri osnovna elementa transporta:radna snaga;sredstva;predmet rada.

Sistemi transporta (b2)

1.12.2011

17

transport ... funkcije ...

primarne – funkcije otpremanja i funkcija pretovara sekundarne – izgradnja i održavanje transportnih

puteva i funkcija davanja jamstva

transportni problem ... obilježen transportiranim proizvodom, strukturom i

definiranjem dobavnog područja, lokacija otpreme, vrste ponude i potražnje koje je najpovoljnije transportno sredstvo? - HARDVER koje je najpovoljniji transportni proces? – SOFTVER


transportni sistem … definicija …

sinhronizovana, vremenski usklađena realizacijaoperacija transporta, pretovara i skladištenja kojimase obezbjeđuju protok robe od isporučioca do primaoca(sredstva za realizaciju transportnog sistema sumašine, uređaji, postrojenja, prijevozna sredstva i dr. ,predmet transporta je roba svih vrsta)

skup međusobno i svrsishodno povezanih podsistema ielemenata koji pomoću transportne infrastrukture,transportne suprastrukture i intelektualnog kapitalaomogućavaju proizvodnju transportnih usluga, odnosprijevoz, premještanje i prijenos predmeta transporta sjednog mjesta na drugo mjesto, pri čemu se svladavjuprostorne i vremenske dimenzije.

Sistemi transporta (b4a)

1.12.2011

18

Sistemi transporta (b4b) transportni sistem …

podjela transportnih sistema …

Sistemi transporta (b4c) transportni sistem …

način prikaza transportnih sistema …

1.12.2011

19

Sistemi transporta (b4d) transportni

sistem … transportni

sistemMESSER

transportni sistem … podsistemi transportnog sistema:

transportna sredstava, transportne saobraćajnice sa pripadajućom

opremom, oprema i sredstava za rukovanje materijalom koji

se transportira, oprema za upravljanje (upravljački sistem, itd.), ostala oprema (signalni uređaji, sigurnosni

uređaji, mjerni uređaji, itd.), radna snaga za rukovanje i upravljanje.

Sistemi transporta (b4e)

1.12.2011

20

Transortni lanac – niz međusobno povezanih tehničkih i organizacionih procesa pri kojima se osobe ili proizvodi pokreću od izvora do cilja


T R A N S P O R T N I L A N A C

JEDNOLANČANI TRANSPORTNI LANAC= neprekinut transport= izravan transport (bez promjene

transportnog sredstva)

VIŠELANČANI TRANSPORTNI LANAC= prekinut transport= kombinirani transport u širem

smislu (s promjenom transportnog sredstva)

PREKINUT U UŽEM SMISLUs promjenom transportne posude, često s

međuskladištemutovar, istovar i pretovar olakšani

primjenom paleta

KOMBINIRANI TRANSPORT U UŽEM SMISLU

bez promjene transportne posude

TRANSPORT TRANSPORTNIH POSUDA

transportne posude se utovaruju(kontajneri, cisterne, …)

HUCKEPACK TRANSPORT (u širem smislu)

(cijelo transportno sredstvo ili njegov dio se tovari)

transportni sistem …

čvorne tačke … uslov funkcioniranja transportnih sistema je efikasno

povezivanje tansportnih sredstava u okviru određenogtransportnog sistema

mjesta na kojima se povezuju pojedina mjesta -čvorne tačke

pojam "povezivanje transportnih sredstava u sistemtransporta", podrazumijeva integraciju transportnihsredstava i čvornih tačaka u jedinstveni transportnisistem


1.12.2011

21

transportni sistem - čvorne tačke … sučeljavanje putanja - više/manje usporavaju ili

privremeno zaustavljaju tok materijala osnovne funkcije čvornih tačaka:

pretovar materijala (npr. utovar kamiona, postavljanjekutija na kolica u procesu komisioniranja, pretovarjediničnog tereta, itd.);

obavljanje tehnoloških operacija (npr. procesautomatskog zavarivanja školjke automobila, fleksibilnisistem montaže proizvoda, itd.);

dijeljenje i skupljanje transportnih tokova; promjena transportno tehničkog stanja robe (paletizacija

i depaletizacija); privremeno zaustavljanje toka materijala (međufazna

skladišta).

Sistemi transporta (b6b)

Sistemi transporta (b6c)

1.12.2011

22

transportni sistem - čvorne tačke …Qd - količina materijala koji se dovede u jednu čvornu

tačkuQo - količina materijala koji se odvede iz čvorne tačke

, i=1, 2, ..., m; j=1, 2, ..., n

n – broj ulaznih kanala u čvornu tačkum - broj izlaznih kanala iz čvorne tačke

n

jo

m

id QQ

11

Sistemi transporta (b6d)

ULA

ZNI

KA

NA

LI

IZLA

ZNI

KA

NA

LI

ČVORNA TAČKA

transportirani materijala …

vrsta i karakteristike materijala imaju velikiutjecaj na izbor odgovarajućeg tipa ikonstrukcije transportnih sredstava

fizička svojstva materijala: krupnoća, vlažnost,gustina, pokretljivost i vezivna svojstva čestica,ponašenje na mrazu, ugao prirodnog nagibamaterijala, koeficijent trenja o tvrde nosećepovršine, abrazija, itd.


1.12.2011

23

transportirani materijala … osnovne podjele …

prema fizičkom stanju: rastresiti i sipki materijali sortirani i nesortirani,

komadni materijali, tekućine i plinovi.



rastresiti i sipki materijali – prema ABRAZIVNOSTI : nehabajući (brašno, pšenica, zrnasta hrana,...), malo habajući (gips, šljunak, sitni kreč, ...), srednje habajući (suvi pjesak, cement, šljunak, ...), jako habajući (koks, željezna ruda, kamen, ...).

rastresiti i sipki materijali – prema VELIČINI : krupno – komadasti (rude, ugalj, ...), srednje – komadasti (rude, ugalj, ...), sitno – komadasti (kamen, repa, ...), zrnasti (šljunak, žitarice, ....), sitno – zrnasti (pijesak, sol, ...), praškasti (cement, brašno, ...).


1.12.2011

24


prema načinu transportiranja komadni materijali se dijele u slijedeće grupe: pojedinačni transport za svaki komad, transport više komada zajedno u obliku snopa, sviježnja i dr. transport više komada zajedno koji se nalaze u odgovarajućoj

ambalaži, transport paletama, transport kontejnerima i dr.



prema mogućnosti primjene transportne opreme: materijali koji se mogu transportirati sredstvima podnog

transporta, materijali koji se transportiraju sredstvima visećeg

transporta, materijali koji se transportiraju specijalnim transportnim

sredstvima.


1.12.2011

25

vrste transporta … unutrašnji - sav transport unutar kruga fabrike vanjski - sve ostalo


1.12.2011

26

vanjski transport … transport VAN kruga fabrike prijevoz nabavljene robe od dobavljača do

skladišta, te prijevoz prodane robe do kupca

najveći dio opreme i dopreme robe doprema robe

prijevoz robe od mjesta njezina preuzimanja, oddobavljača do skladišta fabrike– kupca

otprema robe prijevoz robe iz skladišta fabrike prodavaoca do

mjesta na kojem će kupac preuzeti robu


vanjski transport … vrste ….

prijevoz robe između fabrika, pri čemu seiskorištavaju javni putovi i uglavnom javnaprijevozna sredstva

ovisno o putovima prijevoza: željeznički, cestovni, vodni, zračni, cjevovodima i poštanski.


1.12.2011

27

Način Relativne prednosti Relativni nedostatci

Željeznica• Pun kapacitet• Dugačke rute• Niski troškovi

• Slaba pouzdanost, problemi s štetom• Nije uvijek kompletna dostava i

pošiljka• Ponekad sporo

Cesta• Potpune pošiljke i dostava• Dugačke rute• Prilično brzo

• Ograničenja u veličini i težini• Viši troškovi• Veća osjetljivost na vrijeme

Zrak• Brzo• Niske štete• Česti polasci

• Visoki troškovi• Ograničeni kapaciteti

Cjevovod • Niski troškovi• Vrlo pouzdano

• Ograničene rute (dostupnost)• Sporo

Voda • Niski troškovi• Ogromni kapaciteti

• Sporo• Ograničene rute i rasporedi• Više osjetljivosti na vodu

Sistemi transporta (b9c) vanjski transport – prednosti i nedostatci 5 dostupnih

modaliteta transporta

vanjski transport …

željeznički transport prijevoz robe vagonima, pošiljke mogu biti vagonske ili komadne, željeznica propisuje način pakiranja robe.

cestovni transport prijevoz kamionima i specijalnim vozilima za

pojedine specifične vrste tereta hladnjače, cisterne


1.12.2011

28


vodni transport prijevoz robe morima, rijekama, jezerima i kanalima

na brodovima, veliki tereti i velike udaljenosti, brodovi mogu biti specijalni, za prijevoz određene

robe tankeri, brodovi za prijevoz voća i povrća, hladnjače



zračni transport avioni, helikopteri, baloni, ... roba veće vrijednosti i lako pokvarljiva roba – znatno

brže od svih ostalih vrsta transporta, propisima aviokompanija utvrđuje se roba koja se

može prevoziti avionima dimenzije pošiljke, težina i način pakiranja

Sistemi transporta (b9f)

1.12.2011

29


transport cjevovodima prijevoz tečnosti i plinova, najčešće nafte i plina, na malim relacijama i rasute robe, izgradnja transportnih sredstava je vrlo skupa , ali se

troškovi izgradnje amortiziraju tokom eksploatacije.

Sistemi transporta (b9g)


poštanski transport upotrebljavaju kompanije pri otpremi pošiljki do 20 kg najčešće su pošiljke veće vrijednosti koju u manjim

količinama isporučuju trgovinske tvrtke svojimkupcima

Sistemi transporta (b9h)

1.12.2011

30

proizvodni sistem - proizvodnja - proizvodni proces -zajedničko je transport – utječe na:

vrijeme trajanja proizvodnog ciklusa, iskorištenje proizvodnih i ljudskih potencijala, produktivnost i efikasnost rada, iskorištenje prostora i objekata, proizvodne troškove, itd.

transport materijala u proizvodnim procesima(sistemima), treba posmatrati kao integralno kretanjekroz proces (prijem repromaterijala i rezervnih dijelova,njihovo uskladištenje ili odlaganje, odvijanje proizvodnogprocesa, skladištenje gotovih proizvoda, otprema gotovihproizvoda)usklađenost procesa proizvodnje sa transportnim

sistemom je od izuzetnog značaja

Sistemi transporta (b10a1)

upravljanjenovčanimtokovimaskladište proizvoda

završna kontrola

o b r a d a d i j e l o v a

skladište materijala ulazna kontrola ULAZ

IZLAZ

kupc

ido

bavl

jači

o k

o l i

n a

( t

r ž

iš t

e)

m o

n t

a ž

a p

r o

i z v

o d

a

priprematehnološkog

procesa

mar

ketin

g

upra

vlja

nje

sust

avom

upra

vlja

nje

proi

zvod

njom

tok materijala

tok energijetok informacija

Sistemi transporta

(b10a2)

1.12.2011

31

uloga i značaj transporta u industriji …

ostvarenje toka materijala u proizvodnom procesu …

od mjesta prijema - istovara sa sredstava vanjskogtransporta do mjesta za odlaganje ili skladištenje,

unutar skladišta, od skladišta do proizvodno - tehnoloških pogona, u okviru proizvodno - tehnoloških pogona, između proizvodno-tehnoloških pogona, od proizvodno-tehnoloških pogona do skladišta

(međufaznih i skladišta gotovih proizvoda), od skladišta gotovih proizvoda do mjesta utovara na

sredstva vanjskog transporta.

Sistemi transporta (b10a3)

za bliže određenje transporta u industriji moguposlužiti slijedeće izreke: unutrašnji transport je pokretanje i uskladištavanje

materijala u proizvodnji; unutrašnji transport je ukupno kretanje materijala, alata,

poluproizvoda i proizvoda u tvorničkom krugu, da bi seomogućio proces proizvodnje;

unutrašnji transport je pomoćna djelatnost, koja obuhvatasve postupke kretanja materijala unutar tvorničkog kruga,uključujući: utovar, istovar, skidanje, nagomilavanje iuskladištenje - sve dok se ne dogodi izrada iliuskladištenje.

unutrašnji transport je djelatnost koja obuhvata sveaktivnosti i postupke kretanja materijala unutartvorničkog kruga, osim: izrade, kontrole i skladištenja.

Sistemi transporta (b10b1)

1.12.2011

32

unutrašnji transport … transport unutar radnog kruga kompanije; svako kretanje proizvoda, robe ili materijala u

granicama kompanije; osim prijevoza obuhvaća i rukovanje robom:

utovar, pretovar, istovar, dizanje ili spuštanje,premještanje i sl.

udio troškova unutrašnjeg transporta u ukupnimtroškovima poslovanja je ZNATAN

organizacija unutrašnjeg poslovanja → maksimalnaušteda skraćenje transportnih putova → ubrzanje transporta


unutrašnji transport … uloga: povezivanje pojedine operacije obrade u

kontinuirani proces proizvodnje - na najpovoljniji načintransport radnih predmeta od jedne do druge operacijeobrade, od skladišta sirovina do skladišta gotovihproizvoda.

prilagođavanje načina transporta: karakteristikama robe , težini i veličini pojedinih komada, količini komada i načinu pakiranja.

racionalizacija unutrašnjeg transporta: uvođenje mehanizacije, korištenje prirodnog pada – gravitacije za prijenos robe.


1.12.2011

33

unutrašnji transport … sadržaj rada službe unutarnjeg transporta:

upravljanje tokovima materijala koji počinje već pri nabavci;

organizacija ispravno postavljenog voznog reda i prijevoznih putova;

organizacija racionalnog korištenja otpadnog materijala i škarta;

optimizacija tokova materijala i transportnih sredstava; optimizacija transporta u rekonstrukcijama i izgradnji

novih proizvodnih hala i rasporeda mašina i opreme; racionalizacija skladišnog prostora; razvoj, mehanizacija i automatizacija transportnih

sredstava i okrupnjavanje i standardizacija unutarnjeg transporta.


unutrašnji transport … osnovni principi unutrašnjeg transporta (1):

kretanje materijala u proizvodnji treba, gdje god je tomoguće, eliminirati odnosno minimizirati;

ručno rukovanje i transport materijala treba minimizirati; odlaganje materijala na pod, u pravilu je neracionalni način

rukovanja i treba ga izbjegavati; za transport materijala, gdje god je moguće, primijeniti

uređaje na principu gravitacije; zadatke transporta trebaju obavljati radnici čiji je to

osnovni posao; pri transportu materijala treba primjenjivati jedinične

(grupne) terete;


1.12.2011

34

unutrašnji transport … osnovni principi unutrašnjeg transporta (2):

transport materijala u proizvodnji mora se ostvariti u skladu sazahtjevima tehnološkog procesa;

sa stajališta ukupnih troškova proizvodnje najbolja su rješenjakada materijal nikada ne miruje (odnosi se na poluproizvode uneposrednom procesu proizvodnje);

transport materijala jednosmjernim i pravolinijskim putevima,ako je moguće organizirati, predstavlja najprihvatljivijerješenje;

sa aspekta smanjenja troškova vrlo je važna usklađenosttransportnih sredstava i uređaja u pogledu tehnoloških itehničkih performansi, te složenosti rukovanja;

u cilju održanja postavljene funkcije kriterija, potrebno je vršitipovremene analize nivoa ostvarene efektivnosti, pri čemu trebafavorizirati inovativna saznanja.


u konvencionalnoj / neautomatizirana proizvodnji …

proizvodnim, transportnim i pomoćnim sredstvima uproizvodnom procesu upravlja ljudska radna snaga,

kvalitet proizvoda (izradaka) i proizvodni učinci velikim dijelomovise o ljudskom faktoru,

visokokvalificirana radna snaga, veliko učešće ljudskog rada u proizvodnom procesu, nedovoljno usaglašeni i relativno neovisni osnovni tehnološki

postupci: proizvodne operacije, transport, skladištenje, itd. znatniji utrošak materijala i energije.

POJEDINAČNA, SERIJSKA, VELIKOSERIJSKA - MASOVNA


1.12.2011

35

u konvencionalnoj / neautomatiziranaproizvodnji …

pojedinačna proizvodnja: transportna sredstva u okviru transportnog sistema,

uglavnom su univerzalnog karaktera, organizacija funkcijetransporta je centralizirana na nivou preduzeća,

nizak stepen iskorištenja transportnih sredstava, visok procenat učešća ljudskog rada, transportna sredstva zahtijevaju značajne površine

transportnih saobraćajnica. serijska proizvodnja:

organiziraniji pristup planiranju transportnih operacija, kombiniranu primjenu transportnih sredstava i uređaja

(univerzalna i specijalna), mogućnost optimizacije transportnog sistema, povišenu mogućnost manipuliranja s jediničnim teretima.


u konvencionalnoj / neautomatiziranaproizvodnji … velikoserijska i masovna proizvodnja:

kontinuirani tokovi materijala, sredstva i uređaji u okviru sistema transporta su

kontinuiranog tipa, karakteristike transportnih uređaja su u funkciji

kontinuiranog načina djelovanja, potreban je visok stepen automatizacije i optimizacije

transportnog sistema, postavljeni su visoki zahtjevi za stepen raspoloživosti i

pouzdanosti mašina i sistema transporta u cjelini.


1.12.2011

36

podjela unutrašnjeg transporta: prema pravcima i smjerovima kretanje u transportu:

pravolinijska (horizontalno, vertikalno, kombinirano). krivolinijska.

prema vremenskoj cjelovitosti transporta: transport s prekidima – ciklični, transport bez prekida – kontinualni.

prema vrstama operacija: utovar, prijenos, pretovar (utovar+istovar), istovar.

prema vrstama transportnih faza: između i unutar skladišta, između pogona, radionica, između proizvodnih i kontrolnih mjesta u procesu proizvodnje.


tokovi materijala … povezuju dijelove sistema i omogućavaju kretanje

materijala od ulaza u sistem do izlaza iz njega vrste tokova materijala f-ja:

radnog prostora (oblik radnog prostora, raspored radnih prostora), rasporeda opreme, rasporeda radnih mjesta

vrste transportnih tokova: u horizontalnoj ravni, u vertikalnoj ravni, kombinirano

mogu se projektovati na osnovu:Layout prema procesu, Layout prema proizvodu,kombinirani Layout.


1.12.2011

37


1.12.2011

38

transportni tokovi u horizontalnoj ravni

transportni tokovi u vertikalnoj ravni

transportni tokovi kombinirano


unutrašnji transport - vrste transporta … kontinuirani – transport materijala bez

zaustavljanja radi njegovog prihvata i odlaganja

ciklični – premještanje tereta se vrši u ciklusimakoji se sastoje iz više različitih operacija


1.12.2011

39

unutrašnji transport - vrste transporta kontinuirani transport …

materijal se transportuje neprekidnim tokom ihorizontalno i vertikalno;

kontinuirana transportna sredstva po pravilu imajujedan stepen slobode kretanja - linijsku trasu;

kretanje materijala na transportnom putu (od mjestaprijema do mjesta predaje) može da se, zavisno odzahtijeva, izvede sa konstantnom ili promenjivombrzinom, odnosno, po taktu.


unutrašnji transport - vrste transporta kontinuirani transport …

prednosti: veliki i postojan kapacitet koji ne zavisi od dužine transporta, mali troškovi po toni pretransportovanog materijala, ravnomjeran tok transportovanog materijala, pretežno stacionaran rad uređaja (rijetko zaustavljanje i

pokretanje), relativno mali gabariti i jednostavna ugradnja, velika pouzdanost u radu i lako održavanje, u toku transporta se mogu vršiti određene tehnološke operacije

(montaža, bojenje, pranje). nedostatci:

ograničena fleksibilnost, uglavnom nisu pogodna za ostvarivanje prostorne trase, pri nepotpunom korištenju tehnoloških parametara mala

rentabilnost, nepogodni su za transport tereta većih dimenzija i težina.


1.12.2011

40

unutrašnji transport - vrste transporta kontinuirani transport - klasifikacija …

prema funkcionalno konstruktivnim karakteristikama:mehanički transporteri

s vučnim elementom vučni i noseći element objedinjeni – trakasti transporteri vučni i noseći element razdvojeni – pločasti, grabuljasti, kofičasti,

viseći transporteri, elevatori bez vučnog elementa

gravitacioni, valjkasti, inercijalni, pužni transporterispecijalne mašine i uređaji

AGV, manipulatori i roboti, mašine za pakovanje i paletizaciju, pneumatski transport, trakasti odlagači i rotorni izuzimači, vagonski pretovarivači, transportna sredstva za prevoz ljudi

pomoćni uređaji bunkeri, zatvarači, dodavači, dozatori, automatske vage, ...


unutrašnji transport - vrste transporta kontinuirani transport - klasifikacija …

prema vrsti tereta koji prenose: transport komadnih materijala i jediničnog tereta, transport sipkog i rastresitog materijala.

prema obliku trase: transporteri s pravoliniskom trasom u horizontalnoj i

vertikalnoj ravni, transporteri s prostornom trasom.

prema mobilnosti: stacionarni, pokretni.


1.12.2011

41

unutrašnji transport - vrste transporta kontinuirani transport

najčešće korištena transportna sredstva za kontinuiranitransport komadnih materijala i jediničnih tereta: trakasti transporteri s ravnom trakom, konvejeri, elevatori, klizne staze, …


unutrašnji transport - vrste transporta ciklični transport …

podrazumijeva da - radni organ ima svoj radni-produktivni hod (premještanje terata) i prazni-povratnihod (radni organ se vraća po novi zahvat)


vožnja u opterećenom

stanju

vožnja u NEopterećenom

stanju

odlaganje

Bzahvatanje

A

1.12.2011

42

unutrašnji transport - vrste transporta ciklični transport …

susreće se i kod nasavremenijih proizvodnih sistema: prijem materijala koji se doprema sredstvima vanjskog

transporta istovar materijala iz/sa sredstava vanjskog transporta, transport materijala u tvorničkom krugu, transport materijala unutar tvorničkog kruga do

prijemnih skladišta i prostora za odlaganje, manipuliranje materijalima u cilju priprema za obradu

na automatiziranim fleksibilnim sistemima


PRIMJER (A) Pivara d.d. Tuzla

y = 3E-07x4 - 0,0519x3 + 2972,2x2 - 8E+07x + 7E+11R2 = 0,4797

0

50

100

150

200

250

300

350

400

450

1-sij 31-sij 1-ožu 31-ožu 30- tra 30-svi 29-lip 29-srp 28-kol 27- ruj 27-lis 26-stu 26-pro

Datum

Broj

pal

eta

[kom

]

MjerenjaPoly. (Mjerenja)

Ukupno mjerenja: 400 Broj mjerenja dnevno 25Broj dana 16

Prosječno vrijeme trajanja aktivnosti [s]Stepen

iskorištenja kapaciteta - rada

Stepen NE rada

Broj ciklusa po smjeni

Utovara 82,87

0,7875 0,2125

59Istovara 57,16 20

Dopreme 181,32 58Razvrstavanja 60,13 23

y = 6E-09x4 - 0,0009x3 + 50,376x2 - 1E+06x + 1E+10R2 = 0,4797

0

1

2

3

4

5

6

7

8

1-sij 31-sij 1-ožu 31-ožu 30-tra 30-svi 29-lip 29-srp 28-kol 27-ruj 27-lis 26-stu 26-proDatum

Bro

j vilj

uška

ra [k

om]

MjerenjaPoly. (Mjerenja)

Potreban broj viljuškaraGAMA RASPODJELA

= 3,98437=0,61732

1.12.2011

43

PRIMJER (B) Solana d.d. Tuzla


Prosječno vrijeme trajanja aktivnosti [s]

Stepen iskorištenja kapaciteta - rada

Stepen NE rada


Utovara 75,61

0,7675 0,2325

125Istovara 59,55 12

Dopreme 62,77 23Razvrstavanja 55,20 110

y = -2E-08x4 + 0,0024x3 - 138,1x2 + 3E+06x - 3E+10R2 = 0,3054

0

100

200

300

400

500

600

700

1-si j 1-vlj 3-ožu 3-tra 4-sv i 4-l ip 5-srp 5-kol 5- ruj 6-l is 6-stu 7-pro 7-sij

Datum

Broj

pale

ta [k

om]

y = -1E-10x4 + 2E-05x 3 - 1,1048x 2 + 27818x - 3E+08R2 = 0,3054

0,00

1,00

2,00

3,00

4,00

5,00

6,00

1-sij 31-s ij 1-ožu 31-ož u 30-tra 30-svi 29-l ip 29-srp 28-kol 27-ruj 27-lis 26-stu 26-proDatum

Broj

vilj

uška

ra

Potreban broj viljuškaraWEIBULL RASPODJELA

=1,48427=1,84684

y = -3E-07x3 + 0,0001x2 - 0,0116x + 1,7622R2 = 0,0129

0,00

1,00

2,00

3,00

4,00

5,00

6,00

0 20 40 60 80 100 120 140 160 180 200 220 240 260

Vremenski interval

Bro

j ang

ažira

nih

vilju

škar

a [k

om]

y = -1E-05 x3 + 0,0048x2 - 0,4864x + 74,01R 2 = 0,0129

0

50

100

150

200

250

0 20 40 60 80 100 120 140 160 180 200 220 2 40 260Vremenski interval

Inte

nzite

t pro

toka

pal

eta

[kom

]

PRIMJER (C) Dita d.d. Tuzla

Potreban broj viljuškaraWEIBULL RASPODJELA

=1,53638=1,77167


Prosječno vrijeme trajanja aktivnosti [s]

Stepen iskorištenja kapaciteta

Stepen NR rada


Utovar 97

0,6875 0,3125

42Istovar 68 4

Razvrstavanje 65 28Dopremanje za pakovanje 76 13

Dopremanje iz proizvodnje 202 15Priprema "mješovitih" paleta 186 14

1.12.2011

44

unutrašnji transport - vrste transporta ciklični transport – podjela transportnih sredstava …

dizalične mašineprosti dizalični mehanizmi i mašine: male dizalice, koturače

i čekrci, doboši za vučudizalice:

OPŠTE: mostne,nepokretne dizalice na stubu, portalne i poluportalne dizalice, pokretno-okretne dizalice, konzolne dizalice, dizalice s strijelom, jednošinske dizalice

SPECIJALNE: pokretno-okretne pristanišne dizalice, plovne dizalice, građevinske dizalice, stubne dizalice, metalurške dizalice, pretovarni mostovi, kablovske dizalice

podizači: liftovi, podizači s platformom mašine podnog i visećeg transporta industrijska vozila cikličnog djelovanja


PRIMJERI:Male dizalice: zupčaste, sa zavojnim vretenom, hidrauličke

Koturače i čekrci:

Doboši za vuču:

1.12.2011

45

PRIMJERI:Mostne dizalice

nepokretne dizalice na stubu

portalne i poluportalne dizalice

PRIMJERI: pokretno-okretne dizalice

konzolne dizalice

Građevinske dizalice

Pristanišne dizalice

Plovne dizalice

1.12.2011

46

PRIMJERI:AGV:

Mašine za pakovanje i paletizaciju:

Manipulatori i roboti:

PRIMJERI: Paletna kolica

Podizni stol

Viljuškar

Documents

Prezentacija_4