UNIVERSITETI “ALEKSANDER MOISIU” DURRES

FAKULTETI I SHKENCAVE POLITIKE DHE JURIDIKE

PROGRAMI: MASTER PROFESIONAL

PROFILI: ADMINISTRIM PUBLIK

PROCEDIMI ADMINISTRATIV NE REPUBLIKEN E

SHQIPERISE

PUNOI

Panajot STRATI

DURRES,2012

2

PASQYRA E LENDES

Hyrje ------------------------------------------------------------------------faqe 5

Pjesa e pare

Proçedimi administrativ, lindja dhe zhvillimi i konceptit te proçedimit

administrativ. Parimet e proçedimit administrativ sipas Kodit te

Proçedurave Administrative te Republikes e Shqiperise.

Kapitulli 1.

1.1 Formimi i nocionit te proçedimit administrativ-----------------------9

1.2 Profile krahasuese-------------------------------------------------------11

1.3 Proçedimi administrativ dhe veprimtaria administartive----------16

Kapitulli 2. Parimet e proçedimit administrativ--------------------------------18

Pjesa e dyte

Analiza strukturore e proçedimit administrative. Palet pjesemarrese ne proçedimin administrativ Kapitulli 1. Profile strukturale te procedimit.

1.1 Analiza strukturore e proçedimit ------------------------------------22

1.2 Llojet e proçedimeve administrative ---------------------------------23

` 1.3 Afati i proçedimit -------------------------------------------------------25

1.4 Pezullimi i proçedimit dhe vendimet e ndermjetme ------------------------27

Kapitulli 2 Pjesemarrja e paleve te interesuara ne proçedimin

administrativ

2.1 Rendesia e pjesemarrjes se paleve ne proçedimin administrativ--31

2.2 Perjashtimet ne zbatimin e parimit te pjesemarrjes-----------------33

2.3 Menyra e aktivizimit te pjesemarrjes se paleve ne proçedim-------36

2.4 Fusha objektive dhe subjektive e aplikimit te parimit të

pjesemarrjes se paleve---------------------------------------------------37

2.5 Momenti i nderhyrjes se paleve te interesuara, e drejta e degjimit

te paleve te interesuara--------------------------------------------------41

3

2.6 Efektet e pjesemarrjes se paleve ne proçesin vendimor------------45

Kapitulli 3 E drejta e paleve te interesuara per t’u informuar

3.1 E drejta e paleve te interesuara per t’u informuar per nje proçedim

administrativ------------------------------------------------------------------47

3.2 Subjektet qe kane te drejte per t’u informuar-----------------------48

3.3 Objekti, kufijte dhe natyra e te drejtes se informimit--------------50

Pjesa e trete

Fazat e proçedimit administrativ

Kapitulli 1 Fillimi i proçedimit

1.1 Fillimi proçedimit me inisiative te organit, me kerkese te paleve

apo kerkese te organeve te tjera te administrates.-------------------------------51

1.2 Forma dhe lloji i akteve te fillimit te proçedimit---------------------54

1.3 Detyrimi i organit administartiv per te proçeduar------------------57

1.4 Verifikimi paraprakë i çeshtjeve në një proçedim administrativ--59

Kapitulli 2 Proçedura hetimore

2.1Subjektet e proçedures hetimore---------------------------------------62

2.2 Verifikimi i provave dhe parimi inquisitorial-------------------------66

2.3 Barra e proves ne proçeduren hetimore------------------------------68

2.4 Ekzaminimet dhe masat e tjera----------------------------------------69

Kapitulli 3 Faza vendimmarrese në proçedimin administartiv

3.1 Struktura logjike e vendimit--------------------------------------------72

3.2 Struktura formale e vendimit------------------------------------------ 74

3.3 Vendimi i nxjerre nga organi kolegjial dhe rregullat perkatese---80

3.4 Perfundimi i proçedimit administrativ--------------------------------85

Konkluzione--------------------------------------------------------------------------94

BIBLIOGRAFIA-----------------------------------------------------------------------95

4

KAPITULLI 1

LINDJA DHE ZHVILLIMI I KONCEPTIT TE PROÇEDIMIT ADMINISTRATIV

1.1 Formimi i nocionit te proçedimit administrativ

Për të krijuar një ide më të plote lidhur me kuptimin e proçedimit

administrativ është e nevojshme të hedhim nje veshtrim mbi historikun e

formimit të nocionit të proçedimit administrativ, për të vazhduar më pas me

analizën e elementëve të tij.

Proçedimi administrativ eshte nje koncept i ri per legjislacionin tonë

të të drejtës administrative por jo per vende të tjera pasi në vendet e ku e

drejta administrative ekziston prej kohesh si nje dege e kristalizuar e se

drejtes publike, për “proçedimin administrativ” ka filluar të flitet nga fundi i

shekullit të kaluar, me qëllimin për të treguar tërësinë e akteve të

autoriteteve administrative të lidhur midis tyre me një qëllim të vetëm.

Autorë të ndryshëm kane shpjeguar se, në rast se norma parashikon

se një akt i një ministri është nxjerrë në bashkëpunim me dy ministra te

tjerë, atehere kemi të bëjme me proçedim administrativ. Pra, me termin

proçedim përkufizoheshin një seri aktesh të drejtuar drejt një rezultati

perfundimtar.1

Si rezultat i kuptimit qe filloi t’i jepte jurisprudenca e gjykatave

administrative ne vendet ku ka qënë e parashikuar ekzistenca e gjykatave te

tilla, në periudhën midis fundit të shekullit të IX-te dhe fillimit të XX-të, u

krijua një koncept më i ngushtë për proçedimin administrativ, me një

përmbajtje më të përcaktuar. Ky zhvillim erdhi për shkak se vetë praktika e

këtyre gjykatave nxorri një varg problemesh dhe një varg pikëpyetjesh në

lidhje me proçedimin administrativ. Në këtë kontekst lindën një sërë

pyetjesh; si psh. a është e mundur që të kundërshtohen në gjykatë

mendimet apo opinionet e dhëna gjatë nxjerrjes së një akti, apo një

përcaktim a propozim i bërë para se organi administrativ te dalë me nje akt

perfundimtar për çeshtjen?

1 Shih M. S. Giannini,“Diritto Amministrativo” Volumi II, Giufffre Editore, Milano, 1988, Fq.529

5

Përgjigja e dhënë nga gjykatësit gjatë shqyrtimit të çështjes ishte

negative. Arsyetimi i dhene ishte qe akte të tilla jane ndihmëse për nxjerrjen

e një akti përfundimtar, dhe nuk prodhojnë pasoja juridike të cilat mund të

çojnë në humbjen, cënimin apo fitimin e një të drejte. Efekte të tilla do të

sjellin vetëm aktet administrative përfundimtare, aktet e tjera do të

ndihmojnë në nxjerrjen e një akti përfundimtar sa më të drejtë2.

Si pasoje, me vone, proçedimi administrativ filloi te konceptohej si nje

seancë ku ballafaqohen mendime dhe opinione, seancë e cila përfundon me

nxjerrjen e një akti, i konsideruar si kryesor, i cili natyrisht paraprihet nga

akte të tjerë në funksion të aktit kryesor.3

Eshtë e kuptueshme se nxjerrja e një akti administrativ shoqërohet

nga një tërësi aktesh, faktesh dhe veprimtarish, të lidhur me njëri tjetrin, që

konkurojnë me njëri tjetrin në tërësinë e tyre, në nxjerrjen e aktit final.

Kështu, Elio Casetta në librin e tij “Manuale del diritto Amministrativo”,

vëren se rastet kur një akt nxirret pa kaluar përgjatë një proçedimi janë të

pakta: mund të bëhet fjalë në këto raste për aktet e nxjerra në urgjencë,

(rastet e gjendjes se jashtezakonshme), të cilat nxirren në mënyrë të

menjëhershme nga organi individual kompetent4.

Nga një autor tjetër Italian, Benvenuti, proçedimi administrativ është

përkufizuar si “Forma e Funksionit”5. Duke vazhduar këtë ide, proçedimi

administrativ ekziston pasi një tërësi kërkesash dhe karakteristikash të së

drejtës publike e imponojnë këtë gjë.

Ndër këto mund të përmendim:

1. mundësinë për të nxjerrë në pah zgjedhjen ë bërë nga administrata

përballë interesit publik i cili duhet të jetë primar për këtë të fundit,

2. Rëndësia per të përvijuar rrethanat e nxjerrjes së aktit, dhe për faktin

tjetër se nga ana e gjykatësit administrativ( ne ato vende ku ekzistojne

Gjykatat administrative) nuk shikohet vetëm zgjidhja finale por dhe

rrethanat e nxjerrjes së aktit, që nënkuptohet ndryshe, ana faktike e

nxjerrjes se aktit.

3. ekzistencën e normave juridike, subjekt i së cilës është administrata gjatë

ushtrimit të veprimtarisë së saj,

2 Po aty 3 Po aty 4 E. Casetta, “Manuale del Diritto Amminisrativo”, Giuffre Editore, Milano, 1999, faqe 356 5 Shih F. Benvenuti “Funzione amministrativa, procedimento, processo”, in Rivista trimestrale diritto publico, 1952, fq.118

6

4. në të njëjtën kohë shtojme se, proçedimi administrativ paraqet rëndësi

dhe për faktin se në rastet kur administrata ushtron pushtet diskrecionar,

proçedimi duhet strukturuar në mënyrë të tillë që të evidentojë se zgjedhja e

bërë prej saj është ajo që ka më përparësi se të tjerat. Për këtë qëllim, nga

proçedimi arrin të evidentohen më së miri interesat që lidhen me çështjen,

vleresimi i rendesise se ketyre interesave, si dhe fakti tjetër që gjatë

proçedimit individet kanë mundesi te parashtrojne opsionet e tyre në lidhje

me çështjen në diskutim.

7

1.2. Profile krahasuese. Pak histori

Si shembull i pare i ligjit mbi proçedimin administrativ përmendet ligji

Spanjoll i 19 nëntorit 1889. Ky i fundit vendoste norma uniforme te cilat

duhet të zbatonin ministrat në rastet kur do te miratonin rregulla për të

disiplinuar praktikat dhe çështjet brenda kompetencave te tyre.

Proçedimi administrativ është përvijuar në kohe nga shumë disiplina

të huaja. Megjithëkëtë, në formimin e këtij koncepti, ka kontribuar në

mënyrë të veçantë jurisprudenca dhe legjislacioni Austriak. Në bazë të ligjit

të këtij vendi, datë 21.07.1925 janë adoptuar në Austri, akte normative mbi

proçedimin administrativ, me rëndësi themelore për eksperiencën juridike të

shteteve bashkëkohore. Po të shikojmë zhvillimin historik do të vërejmë se

këto ligje kanë lindur nga tradita administrative austriake, jurisprudenca e

gjykatës administrative austriake, qe kanë ekzistuar në këtë vend që prej

vitit 1875.

Aktualisht ligjet austriake mbi proçedimin administrativ janë kater:

një ligj i përgjithshëm mbi proçedimin administrativ, një ligj mbi proçedimin

administrativ penal, pra mbi kundravajtjet administrative si dhe një ligj mbi

proçedimin administrativ për ekzekutimin e vendimeve, dhe keto tre ligje

paraprihen nga një ligj i titulluar “Ligji mbi hyrjen në ligjet e proçedimit

administrativ”, i cili përcakton se në cilat proçedime duhen aplikuar tre ligjet

proçedurialë të sipërcituar.

Legjislacioni austriak e koncepton proçedimin si nje etape

“paragjyqesore”, pra zhvillimin e aktivitetit te administrates ne terma analoge

me ato të zhvilluara nga gjykatësi i cili duhet të vendosë për një

mosmarëveshje, duke i dhënë vëmendje të veçantë çështjeve të tilla si,

kompetenca, afate, hetime, shpenzime.6

Ligji austriak është marrë si model, në një periudhë të shkurtër kohe

nga vende të cilët janë të influencuar nga tradita austriake, si Çekosllovakia,

Polonia, ish Jugosllavia7.

Me i afërt në kohë dhe i një rëndësie të veçantë paraqitet ligji mbi

proçedimin administrativ i Gjermanisë i 22 Majit 1976. Ky ligj paraqet një

model i cili ka tërhequr vëmendjen e doktrinës sidomos asaj Italiane, si për

6 Shih Elio Casetta, “Manuale del Diritto Amministrativo”, Milano 1999, fq.359 7 Shih Massimo Severo Giannini,“Diritto Amministrativo”Volumi II Fq.531

8

shkak te qënies i plote dhe për shkak te debatit juridik i cili i parapriu

nxjerrja e ketij ligji. Ndër aspektet më të rëndësishme të këtij ligji kanë qënë

detyrimi i përgjithshëm për të motivuar nxjerrjen e një akti administrativ, e

drejta e individëve për t’u dëgjuar, aksesi në dokumentacion dhe kontratat e

të drejtës publike.

Persa i perket Spanjes, ne kete shtet çeshtja e proçedimit

administrativ eshte rregulluar me një ligj të vitit 1992, i cili ka rregulluar në

mënyrë të veçantë përgjegjësinë e administratës publike dhe të

funksionarëve.

Pjesërisht e ndryshme është eksperienca e Francës, e cila duke nisur

qe nga 1978, ka nxjerrë ligje të cilat kanë rregulluar raportet midis

administratës dhe individëve, aksesin e tyre në dokumentacion si dhe mbi

arsyetimin e akteve administrative. Kësaj eksperience i shtohet

jurisprudenca e Këshillit te Shtetit, Conceil D’Etat në Francë, i cili gjatë

kohës ka sanksionuar parime të rëndësishme proçeduriale si ai i mbrojtjes

së qytetarëve në proçedimet sanksionuese, e drejta e individëve për t’u

dëgjuar etj8

Përbri eksperiencës së vendeve të sipërcituara, ekziston një

eksperiencë edhe ajo shume sinjifikative por me vlera te ndryshme, e

Anglise, Shteteve te Bashkuara te Amerikes, ne pergjithesi pra ne vendet e

Common Law.

Per te kuptuar kete eksperience, evidentojme se keto vende nuk

njohin nje te drejte Administrative, dhe aplikojne per raportet midis

pushtetit publik dhe privateve normat e te drejtes private te pergjithshme

dhe normat e te drejtes kushtetuese.

Doktrina amerikane e perfshin proçedimin ne teorinë politike dhe të

shkences se administrates ne shtetin bashkekohor. Pikerisht kjo teori gjen

trajtim ne vepren e Marx Orstein, “Administrative State”, botuar ne vitin

1957. Ne keto vende nuk ekziston nje gjykate administrative, por ka gjyqtare

civile që shqyrtojnë mosmareveshjet midis organit administrativ dhe individit

privat. Këta gjyqtarë shqyrtojnë vetëm mosmarëveshjet të cilat kanë për

objekt çështje të lidhura me shqyrtimin dhe cënimin e te drejtave dhe

interesave të mbrojtura, dhe normat themelore dhe injorojnë konceptin e

kalimit të kompetencave .

8 Shih M. S. Giannini,“Diritto Amministrativo” Volumi II, Giufffre Editore, Milano, 1988, Fq.

9

Gjyqtaret dhe autorët angleze konstatonin një fakt të tillë që “pushteti

diskrecional i administratës” është i pakontrollueshëm nga gjykata. Por në të

njëjtën kohë në të drejtën angleze, megjithëse mohohet tradicionalisht

ekzistenca e një të drejte administrative, mungon një disiplinë e

përgjithshme mbi proçedimin administrativ.

Për të rregulluar këtë situatë, me qëllim që të mbroheshin në një farë

mënyre të drejtat e privatëve, filluan të krijohen me ligj organe

administrative, të cilat u quajtën ndryshe “komisione”, në të cilat mund të

drejtoheshin rekurse administrative në lidhje me aktet diskrecionale të

organeve të administratës. Brënda këtyre organeve (komisioneve), ishte e

kuptueshme që do të fillonte të disiplinohej proçedimi, dhe me kalimin e

kohës, u rrit numri i këtyre organeve si dhe i akteve të cilat rregullonin

proçedurën administrative.

Nxjerrja e këtyre akteve krijoi shumë keqkuptime në rrethin e

juristëve të së drejtës administrative dhe juristëve të vendeve tipike të

Common Law, për faktin sepse u mendua që edhe këto vende kanë ligje mbi

proçedimin administrative. Për këtë juristët amerikane e specifikuan këtë

proçedurë si “proçedime quasi gjyqësore” çka nënkuptonte pikërisht atë për

të cilën bëhej fjalë dhe konkretisht; për proçedime te cilet i ngjasonin

sistemit te gjykimeve administrative te cilet i perkasin te drejtes

administrative por qe ne rast se nuk do te ekzistonin, shumica e akteve

administrative do te mbeteshin të paprekshëm. Ekzistenca e këtyre ligjeve

lejonte kontrolle të paanshme lidhur me përshtatshmërinë e aktit

administrativ.9

Pas Luftes së Dytë Botërore10, problemi i disiplinës legjislative të

proçedimit administrativ, mori një dimension të ri. Kjo ka ndodhur pasi në

rang botëror dhe jo vetem ne vendet anglo-sanksone ishte evidente qe tutela

e privatit e thënë ndryshe mundesia qe kishin individet per t’u mbrojtur nga

vendimet e padrejta te organeve te administrates publike ishte e vogel. Kjo

per faktin se gjyqtarët administrativ, edhe aty ku ekzistonin, nuk paraqesnin

nje instrument te pershtatshem. Keshtu perfundimisht u kristalizua ideja që

më mirë të rregullohej në mënyrë parandaluese konflikti i interesave publike

dhe të privatëve sesa të ngrihen struktura kontrolli, qofshin këto

administrative apo gjyqësore.

9 Shih Massimo Severo Giannini,“Diritto Amministrativo”Volumi II Fq.532 10Po aty

10

Kjo kërkese ishte imediate në vendet e demokracisë popullore, ku nuk

ekzistonin gjykatat administrative. Per kete arsye mund te shpjegohet pse

keto vende si Polonia Çekosllovakia, ish Jugosllavia dhe Hungaria kane

miratuar ligje shume te sakta per proçedimet administrative.

Në të njëjtën kohe verejme se legjislacioni ne vendet e te drejtes anglo-

amerikane, është zhvilluar drejt nje disipline jo vetem te “proçedurave

administrative” te komisioneve per rekursin administrativ, por dhe ne

fushen qe i perket aktivitetit te administrates dhe qe nuk kane karakter

rishikues.

Persa i perket zhvillimit te legjislacionit lidhur me proçedimin

administrativ ne vendin tone verejme se ne periudhen 1945-1999, pra deri

ne momentin kur ne vendin tone eshte miratuar Kodi i Proçedurave

Administrative, nuk ka ekzistuar ligj i veçante per proçedimin administrativ.

Nje gje te tille e ve ne dukje autori i librit “E Drejta Administrative”, Jani

Çomo, ne botimin e vitit 1984, kur trajton “Ndjekjen e proçedures ligjore per

nxjerrjen e akteve administrative”.

Keshtu autori duke trajtuar momentet e nxjerrjes se aktit

administrativ, ndalet ne çeshtje te tilla si motivimi i aktit, rregullsija e

votimit ne mbledhjet e organeve kolektive11, momente këto që të lënë të

kuptosh se pavarësisht se ka munguar ekzistenca e një ligji të posaçëm i cili

të rregullonte në menyrë të shprehur momentet e proçedimit administrativ,

shpeshherë ligji në bazë te cilit do të nxirrej akti, kërkonte që nga organi të

respektoheshin disa rregulla të domosdoshme. Këto rregulla kishin të bënin

me tërheqjen e mendimit krijues të masave të gjera, shpalljen e projektit të

aktit ne disa raste per nje periudhe kohe te caktuar etj12. Por pavaresisht

nga keto parashikime shumë kërkesa të ligjit në atë periudhë kanë mbetur

thjesht një utopi dhe literatura e autorëve të shquar të së drejtës dhe ajo

ç’farë përçonin këta të fundit tek studiuesit qëndronte shumë larg realitetit.

Megjithatë në zhvillimin e të drejtës administrative në Shqipëri, një

hap cilësor shënoi miratimi i Ligjit Nr. 8485 datë 12.05.1999 “Kodi i

Proçedurave Administrative”.

Kodi i Proçedurave Administrative është një ligj kompleks i cili

rregullon shumë çështje duke filluar që nga sanksionimi i parimeve të cilat

duhet të udhëheqin administratën publike, proçedimin administrativ në

11 Shih “E drejta Administrative e RPSSH”, Pjesa e pergjithshme, Dispensa III, Tirane, 1984 12 Po aty

11

tërësinë e elementëve të tij, pjesëmarrjen e palëve të interesuara në proçedim

dhe rolin e tyre, parimin e administratës së hapur dhe të drejtën e

informimit lidhur me një proçedim administrativ etj,

Si konkluzion mund të themi që megjithë eksperiencën e vendeve

lidhur me ligjin për proçedurat administrative, Kodi ynë përmbush

standartet e një ligji bashkëkohor. Në rast se nga ana e organeve të

administratës do të zbatoheshin me rigorozitet dispozitat e këtij kodi,

standartet e mirëqeverisjes në vendin tonë do të ishin të dukshme.

12

1.3. Proçedimi administrativ dhe veprimtaria administrative

Në vendet e të drejtës administrative në të cilët nuk ekzistojne ligje te

pergjithshme mbi proçedimin, ky i fundit ekziston si krijese e doktrines dhe

jurisprudences.

Ne vendet qe kane ligje te pergjithshme mbi proçedimin administrativ,

qofshin keto te se drejtes administrative apo te se drejtes se pergjithshme,

vihet re nje gje, qe veprimtaria administrative nuk eshte e lire , ajo eshte e

detyruar te respektoje nje sere proçedurash te parashikuara ne ligj. Pikerisht

ky fakt perforcon dhe nje here tezen sipas se ciles struktura demokratike e

nje shteti permban ne vetvete nje rritje te formave specifike proçeduriale.13

Ne lidhje me kete Giannini ben nje evidentim, se po te krahasosh

ligjet administrative te shekullit te kaluar te cilet kane te njejtin objekt, del

ne pah se si ligjet sot e “rrethojne” pushtetin e autoritetit administrativ, me

kufij te cilet mund te thuhen ndryshe “Proçeduriale”. Ne vazhdim te ketij

konstatimi, fakti qe veprimtaria administrative ushtrohet permes

proçedimeve administrative, perben nje parim te rendesishem te se drejtes

administrative bashkekohore.

Duke ju referuar Kodit te Proçedurave administrative te Republikes se

Shqipërisë verejme se, qe ne nenin 1 te tij, specifikohet se ky Kod nuk

zbatohet mbi ato veprime te administrates qe rregullohen nga e drejta

private. Pra, pavaresisht nga fakti se ne menyre te shprehur nuk evidentohet

parimi i mesiperm, ne Kodin tone te Proçedurave Administrative, fakti që

veprimtaria administrative e konceptuar si tërësia e akteve dhe veprimeve të

kryera nga ana e organeve të administratës14 është përfshirë në veprimin e

këtij Kodi, lë të nënkuptojë zbatimin faktik të këtij parimi.

Nënshtrimi i dispozitave të Këtij Kodi dhe mbi veprimet e organeve të

administratës publike, e konceptuar si “aspekt përjashtimor”15, thekson dhe

njehere rëndësinë që paraqet për qytetarin nënshtrimi i veprimtarise së

organeve të administratës publike ndaj rregullave proçeduriale

Si konkluzion, sqarojmë se, ndërsa në vendet e të drejtës Common

Law, proçedimi administrativ është aplikuar për të gjithë aktivitetin e

13 C.Lavagna, “Considerazioni sui caratteri degli ordinamenti demokratici” Revista trimestrale del Diritto Publico,1956, fq.392 14 Shih neni 2 te Ligjit Nr.8485 date 12.05.1999 “Kodi i Proçedurave Administrative te Republikes se Shqiperise” 15 Shih Komentarin e Kodit te Proçedurave Administrative, Botim i Institutit per Studime Publike dhe Ligjore, Tirane 2001, fq.13

13

administratës publike, çfarëdo qoftë përmbajtja, pra për aktivitete të së

drejtës private a të përzjera, në vendet ku është e zhvilluar e drejta

administrative, proçedimi është konceptuar si formë për të disiplinuar

aktivitetin e të drejtës publike, pra veprimtarinë administrative.

14

KAPITULLI 2

PARIMET E PROÇEDIMIT ADMINISTRATIVE

Diskutimin mbi kete çeshtje do ta filloja duke cituar parimet e

mireadministrimit te formuluara nga Mediatori Europian dhe te miratuara

nga Parlamenti Europian. Keshtu do të gjëndemi para një rasti të

administrimit jo të mirë kur një organizëm publik nuk vepron konform

rregullave ose një parimi i cili ka për këtë të fundit një forcë detyruese.

E drejta për një administrim të mirë nënkupton nder te tjera se :

1. Çdo person ka të drejtën për një trajtim të çështjes në mënyrë të

paanshme, të ndershme dhe brënda një kohe të arsyeshme nga

organet e administratës

2. Çdo person ka të drejtë t’ë dëgjohet, përpara çdo vendimi i cili do te

cënoj sado pak të drejtat e tij;

3. Çdo person ka të drejtë për të patur akses në dosjen e tij, të marrë

informacion dhe të njihet me të gjithë dokumentacionin e përdorur në

një procedurë të caktuar, përveç rasteve kur me ligj janë vendosur

kufizime;

Koncepti i të drejtës administrative ka evoluar, dhe, mirëadministrimi

nuk nënkupton vetëm faktin që vendimi i organit te administratës te jete i

bazuar në ligj.

Në mënyrë që ky akt të realizoje mbrojtjen e interesit publik, duhet të jetë

frut i bashkëpunimit të vetë komunitetit, të individit dhe të gjithë atyre

faktorëve të cilët janë të rëndësishëm për një çështje.

Pra, ndodhemi pikërisht në atë fazë kur kërkohet që kjo administratë

të jetë e strukturuar në mënyrë të tillë që të sigurojë një pjesëmarrje sa më

të madhe të vetë komunitetit në vendimarrje.

Kodi i Procedurave Administrative, ka si qellim qe te siguroje nje

transparence sa më të madhe në veprimtarine e organeve të administratës

publike. Kështu, Administrata publike dhe proçesi vendimor duhet të

strukturohen në mënyrë të tillë që t'i sigurojnë personave private akses sa

15

më të madh në vendimmarrje”16 përbën një nga parimet kryesore të

sanksionuara në këtë Kod.

Kuptohet, duke qënë se proçedimi admininistrativ konceptohet si

formë e ushtrimit të funksionit nga kjo administrate, automatikisht këto

parime, janë dhe parimet në përgjithesi që duhet të udhëheqin organet e

administratës publike. Duke qënë se në jetën e përditshme ka ballafaqime

dhe kontradikta të vazhdueshme ndërmjet organeve të administratës, ose

administratës dhe personave private, është e domosdoshme artikulimi me

hollësi i parimeve që duhet të udhëheqin veprimtarinë e këtyre organeve

ndërmjet tyre si dhe autoriteteve administrative në marëdhëniet e tyre të

vazhdueshme me qytetarët.17.

Kështu me anë të implementimit të këtyre parimeve administrata

arrin;

• t’i ofroj garanci qytetarit; kjo nënkupton se në interes të

qytetarit

është vendosur detyrimi i administratës për t’ë perfunduar proçedimin

administrativ brënda një afati të percaktuar, detyrimin për njoftimin në

lidhje me fillimin e një proçedimi administrativ (megjithë kufizimet të cilat do

të interpretohen në vijim), parim i cili gjen trajtim në nenin 49 të Kodit të

Proçedurave Administrative18.

• t’ë sigurojë pjesëmarrjen e qytetarit gjatë proçedimit

administrativ

duke parashtruar ky i fundit argumentat e tij në lidhje me aktin që do të

dalë. Ky parim gjen një trajtim të hollësishëm në vazhdim të punimit dhe

bazohet në nenet 44, 45, 47 të Kodit të Proçedurave Administrative19.

• Të favorizojë transparencën: sigurohet kështu me ligj e drejta e

informimit dhe e drejta e aksesit ne dokumentacion; Nenet 51-55 të Kodit të

Proçedurave Administrative trajtojnë në mënyrë të hollësishme këtë të drejtë

të individët pjesëmarrës në një proçedim administrativ20.

• Të promovojë thjeshtësinë dhe gadishmërinë e veprimtarisë

administrative: Në funksion të realizimit të këtij qëllimi paraqiten parimi i

bashkëpunimit të administratës me personat privatë neni 14 i Kodit të

16 Shih, Kodi i Proçedurave Administartive, Neni 16 pika 1 17 Shih E. Dobjani “E drejta administrative 1”, Shtepia Botuese e Librit Universitar, Tirane,2003 faqe 42 18 Shin Kodi i Proçedurave Administartive neni 44 19 Shin Kodi i Proçedurave Administartive neni 45, 47 20 Shin Kodi i Proçedurave Administartive neni 51-54

16

Proçedurave Administrative, parimi i efiçencës dhe deburokratizimit i

analizuar me siper.

Por një rëndësi të veçantë në proçedimin administrativ luan parimi

inqusitorial, parim i cili është evident në proçedurën hetimore pavarësisht

nga fakti se në mënyrë të shprehur ky parim nuk trajtohet në legjislacionin

tonë.

Parimi Inquisitorial nënkupton atë që administrata gjatë proçedimit

hetimor duhet të mbledhë pa asnjë kufi fakte dhe të dhëna të cilat lidhen me

qëllimin e aktit që do të dalë: Si konkluzion organi administrativ ka

detyrimin të zhvillojë një proçedurë hetimore dhe të arrijë në një panoramë

të saktë dhe të drejtë të fakteve dhe interesave të përfshira21.

21 G. Caia, V.Caputi Jambrenghi, V.Domenicheli, F. Follieri, G. Greco, R.Marrama, L.Mazzarolli, C. Mignone, G. Morbidelle, G. Pericu, A. Romano, A. Romano Tassone, F.A. Roversi Monaco, F.G. Scoca, R. Villata, “Diritto Amministrativo II” Terza Edizione, Monduz i Editore, Bologna, 2001, faqe 1260

17

PJESA E DYTE

ANALIZA STRUKTURORE E PROÇEDIMIT ADMINISTARTIV. PALET

PJESEMARRES NE PROÇEDIMIN ADMINISTRATIV

Proçedimi është teresia e veprimeve dhe akteve qe ndermer dhe nxjerr

organi i administrates publike per nxjerrjen e nje akti perfundimtar.

Natyrisht keto veprime jane te parashikuara shprehimisht ne ligj dhe ne

parimet e pergjithshme. Nëse nga organi administartiv nuk do te

zbatoheshin te gjithe momentet proçeduriale per nxjerrjen e nje akti te

parashikuara ne ligj, detyrimisht do të kemi një akt administrativ

vlefshmëria e të cilit është cënuar. Për këtë arsye paraqet një rëndësi të

veçantë së pari kuptimi dhe më pas respektimi i rregullave të caktuara

proçeduriale të cilat i përkasin seancës gjatë së cilës nxirret akti.

18

KAPITULLI 1

PROFILE STRUKTURALE TE PROÇEDIMIT

1.1. Analiza strukturore e proçedimit administrativ

Kodi i Proçedurave Administrative paraqitet një ligj i cili i përgjigjet

mbi të gjitha kërkesës për t’i siguruar privatëve garancitë e duhura në fazën

e nxjerrjes së një akti administrativ dhe rregullon ndër të tjera fazën e

iniciativës për një proçedim administrativ, fazën hetimore dhe momente të

tjera të cilat do të gjejnë trajtim në vazhdim të punimit.

Per qellime studimi doktrina i bën një ndarje proçedimit administrativ

në “Faza”. Qellimi është që të identifikohen aktet që nxirren në secilen fazë.

Kuptohet që fazat përfaqësojnë kështu momentet juridike të përcaktuara të

progresionit logjik te proçesit.

Kështu si faza mund të përcaktohen;

• Faza e inisiativës: siç përcaktohet ndryshe faza e hapjes ose

pergatitore

• Faza hetimore: ka të bëjë me fazën gjatë se ciles ndermerren

akte te cilet ndihmojne ne vleresimin e interesave te cilat

ballafaqohen gjate nxjerrjes se aktit administrativ final.

• Faza vendimore: në të cilin përpilohet akti në mënyrë që të

sjellë pasojat juridike e dëshiruara

• Faza e venies ne zbatim e cila ka te beje me marrjen e masave

per ekzekutimin e aktit te nxjerre nga organi.

Fazat e proçedimit administrativ nuk mund te kuptohen si te ndara

me thike me njera tjetren. Kuptohet qe sa me i rendesishem eshte akti qe do

te dali aq me shume rritet dimensioni tekniko juridik i proçedimit.

Doktrina aktet e nxjerra gjatë proçedimit në ndryshim nga aktet

përfundimtare të proçedimit i perkufizon si akte ndihmese22. Termi i

perdorur nuk ndeshet ne legjislacionin tone. Keto akte, ne varesi te subjektit

i cili i nxjerr, mund te klasifikohen si akte te subjekteve private, akte te

autoriteteve administrative, akte te autoriteteve kompetente te ndryshme

22 Gianini fq.550

19

nga ai i proçedimit. Te kesaj natyre jane gjithashtu dhe aktet e nxjerra ne

fazen e ekzekutimit te aktit administrativ.

1.2. Llojet e Proçedimeve Administrative

Nëse do të pranojmë idenë se proçedimi administrativ është frymëzuar

nga vetë kuptimi i proçesit, të paktën parimisht, mund të pranojmë faktin se

proçedimi shfaqet në forma të ndryshme.

Administrata publike, në mbrojtje të interesave publike, ka në dorë në

të njëjtën kohë të gjitha mjetet dhe institutet e të drejtës private. Por edhe në

keto raste veprimtaria e administrates publike eshte futur ne korniza

proçeduriale, por ne nje menyre disi te veçante, ne ndryshim nga rastet kur

administrata vepron si nje autoritet publik. E rëndësishme është të

evidentojmë se gjithmonë në themel të kësaj veprimtarie është parimi i

ligjshmërisë.

Klasifikimi i proçedimeve mund te behet sipas kritereve te ndryshme:

Keshtu;

• sipas natyres se aktit administrativ perfundimtar, procedimet

ndahen sipas efekteve qe sjell akti administrativ final. Aktet

administrative sipas efekteve qe sjellin i ndajme, lejues,

detyrues23

• sipas raportit me proçedimet e tjere: ndahen ne proçedime te

shkalles se pare dhe proçedime te cilet kane per objekt akte te

nxjerre nga nje proçedim tjeter, te quajtur ndryshe proçedime

rishikues24.

Kodi ynë i Proçedurave Administrative parashikon si mënyrë të

pushimit juridik te fuqisë së aktit administrativ revokimin dhe shfuqizimin.

Pikërisht këto proçedime konsiderohen nga doktrina si proçedime

rishikuese. Ky term nuk gjen trajtim në pasqyrim në ligjin tonë për këtë

arsye klasifikimi mbetet në nivel doktrinal.

• sipas subjektit qe merr insiativen: proçedimet ndahen

proçedime administrative qe fillojne me nismen e administrates dhe

23 S.Sadushi, “Teoria e Aktit Administrativ” ploteso faqen 24 Giannini, Amministrativo, volumi II, fq.549

20

proçedime qe fillojne me kerkesen e paleve te interesuara25. Ky klasifikim ne

Kodin tone te Proçedurave Administrative gjen pasqyrim ne nenin 4626.

Rendesia e ketij parashikimi qendron se pari ne faktin se duke patur

parasysh se administrata ka si qellim te saj mbrojtjen e interesit publik,

eshte e kuptueshme qe kjo e fundit te çmoje momentin per t’u vene ne levizje

ne nxjerrjen e nje akti administrativ i cili kuptohet do te kete efekte te tjera

nga ato qe do te sjell nje proçedim i nisur nga nje individ privat, i cili do te

kete per qellim realizimin e te drejtes se ketij te fundit.

Pavaresisht nga fakti se kush eshte subjekti i cili merr inisiativen ne

nje proçedim administrativ, duhet nenvizuar se gjithmone administrata

duhet te kete parasysh qe aktet qe ajo do te nxjerre te jene ne mbrojtje te

interesit publik, pa cenuar ate privat, dhe duke respektuar ne teresine e tij

parimin e ligjshmerise dhe proporcionalitetit.

• Sipas ekzistences se nje mosmarreveshje; ndahen ne proçedime ne te

cilat jane ne diskutim interesa te kunderta te individeve dhe qe duhen

ballafaquar dhe ne proçedim ku nuk ekzistojne ballafaqime interesash.

Megjithate ne kete rast diskutohet fakti nese proçedimet

administrative mund te ndahen ne proçedime ku pjesemarrja e individit ne

te eshte e nevojshme dhe ne proçedime ku nuk eshte e nevojshme. Tashme

ne doktrine eshte pranuar fakti i pjesemarrjes se paleve te interesuara ne te

gjithe proçedimet.27. Legjislacioni yne, dhe konkretisht neni 4728 i Kodit te

Proçedurave Administrative, parashikon si nje detyrim për organin

administrativ per te njoftuar palët e interesuara per nje proçedim

administrativ jo vetem ne rastet kur proçedimi niset vete nga individi por

dhe ne rastet kur proçedimi fillohet nga vete administrata.

• Lidhur me adoptimin ose jo te akteve pergatitore , dallojme

proçedime

qe mbarojne me nxjerrjen e nje akti te vetem, dhe proçedime qe kerkojne

nxjerrjen e nje sere aktesh pergatitore per te arritur tek nje akt final.

25 Sandulli, Manuale del Diritto amministrativo, fq 647 26 Neni 46 K.Pr.Adm, “Proçedimi Administrativ mund te filloje me nismen e administrates ose me kerkesen e paleve te interesuara” 27 Villata Sala, Procedimento amministrativo, fq 586 28 Neni 47 K.Pr.Adm., “1.Fillimi i proçedimit administrativ me nismen e administrates duhet t’i behet i dituratyre personave te drejtat dhe interesat e ligjshme te te cileve mund te preken si rezultat i veprimeve te nderrmarra gjate proçedimit kur keta persona mund te identifikohen. 2.Administrata nuk eshte e detyruar te komunikojhe me palet e inetersuar ne rastet kur çeshtja eshte sekrete ose konfidenciale, sipas klasifikimeve te bera me ligj ose kur komunikimi mund te kompromentoje efektivitetin e proçedimit. 3.Ne njoftimin drejtuar paleve te interesuara duhet te tregohet se cili organ administrativ e ka filluar proçedimin, data e fillimit te prçedimit, si dhe qellimi i proçedimit”.

21

Kuptohet qe me analizen ne vazhdim te momenteve te proçedimit

arrijne te pervijohen me mire llojet e proçedimeve.

1.3. Afati i Proçedimit Administrativ

Ne baze te nenit 49 te Kodit te Proçedurave Administrative, “Proçedimi

administrativ perfundon brenda nje periudhe kohore prej 3 muajsh, me

perjashtim te rastit kur parashikohet ndryshe ne ligje te veçanta ose kur

imponohet nga situata te veçanta. Ne rastet e situatave te veçanta proçedimi

administrativ perfundon 3 muaj pas nderprerjes se situates se veçante.

Mosrespektimi i kufijve kohore te dhene nga paragrafi 1 i ketij neni

justifikohet nga organi pergjegjes, tek organi qe vjen menjehere pas tij ne

hierarki, brenda 10 diteve nga perfundimi i afatit 3 mujor ose nderprerjes se

situates se veçante”.

Dispozita e mesiperme sanksionon si nje parim te rendesishem

perfundimin e proçedimit administrativ brenda nje afati te caktuar kohor.

Afati i parashikuar eshte afati i pergjithshem nderkohe qe eshte normale qe

dispozita parashikon se ky afat mund te mos jete i tille ( 3 muaj) me

perjashtim te rastit kur parashikohet ndryshe ne ligje te veçanta.

Permbajtja e dispozites le te kuptohet qe ne rast te mosrespektimit te

afatit kur ekzitojne situata te veçanta, ku mund te perfshihen forcat

madhore apo gjendja e jashtezakonshme, organi proçedues nuk ka

detyrimin qe te justifikoje vonesen tek organi me i larte ne hierarki.

Natyrisht kjo nuk e perjashton organin proçedues nga detyrimi per te dhene

arsyet e voneses dhe ne nje moment te dyte eshte organi me i larte i cili e

rishikon aktin apo dhe gjykata qe do te vleresojne ekzistencen ose jo te nje

rrethane te tille.

Nderkohe qe paragrafi i dyte i dispozites i le shteg organit qe kur afati

nuk respektohet, jo per arsye te situatave te veçanta, ai detyrohet ligjerisht

qe vonesen t’ja arsyetoje organit me te larte ne hierarki. Shkaqet e voneses

ne keto raste mund te jene objektive apo dhe subjektive29.

29 G. Ibrahimi, S. Sadushi, A. Lako, B. Caka, “Komentar i Kodit te Proçedurave Administrative”, Shtepia Botuese FLESH, Tirane 2001 faqe 81

22

Por natyrisht kur proçedimi nderpritet per shkaqe per te cilat eshte

pergjegjes vete individi afati 90 ditor pezullohet. Ne kete rast eshte organi

proçedues ai qe ka detyrimin te argumentoje kontributin e individit per te

nderprere proçedimin.

Nje moment tjeter qe duhet shtruar per diskutim eshte dhe fakti nese

ne afatin e parashikuar nga norma do te perfshihet dhe faza e venies ne

zbatim te aktit te nxjerre nga proçedimi apo jo. Doktrina analizon qe

proçedimi konsiderohet i mbyllur ne momentin e venies ne zbatim te aktit

administrativ30, por duke perjashtuar ketu ate faze qe ka te beje me

rishikimin administrativ te aktit ne fjale nga organi me i larte ne hierarki.

Ndersa po t’i referohemi parashikimeve te bera ne Ligjin tone, dhe

konkretisht nenit 99, ne te cilin parashikohet se “Proçedimi mbyllet me

marrjen e nje vendimi perfundimtar ose per shkak te fakteve te tjera qe

parashikohen ne kete seksion” si dhe dispozitave ne vijim, nenit 100,101 etj,

behet fjale per “organ administrativ kompetent”. Pra proçedimi do te

konsiderohet i mbyllur me nxjerrjen e vendimit nga organi administrativ

kompetent dhe shqyrtimi i ligjshmerise se ketij vendimi nga organi me i larte

ne hierarki eshte ne vetvete nje proçedim i ri i cili nuk perfshihet ne afatet e

sipercituara pro do te respektohen afatet kohore te parashikuara per

ankimin administrativ, referuar nenit 140 te K.Pr.Adm. , aq me teper qe

ekzekutimi i vendimit te aktit te nxjerre behet vetem pasi akti ka hyre ne

fuqi, çka nenkupton dhe perfundimin e shqyrtimit dhe te ankimeve ne rruge

administrative. Ne vijim mund te themi se Kodi nuk parashikon afate brenda

te cileve duhet te ekzekutohet nje akt administrativ31.

Problemi i respektimit te afateve te perfundimit te proçedimit

administrativ eshte gjithashtu i ndjeshem ne rastet e heshtjes se organit

administrativ, pra kur kjo heshtje ne baze te ligjit konsiderohet si pranim i

kerkeses se individit.

Megjithekete trajtimi i ketyre koncepteve do te realizohet me gjeresisht

ne vazhdim te punimit.

30 . Caia, V.Caputi Jambrenghi, V.Domenicheli, F. Follieri, G. Greco, R.Marrama, L.Mazzarolli, C. Mignone, G. Morbidelle, G. Pericu, A. Romano, A. Romano Tassone, F.A. Roversi Monaco, F.G. Scoca, R. Villata, “Diritto Amministrativo II” Terza Edizione, Monduz i Editore, Bologna, 2001, faqe 1276 31 Shiko Nenet 130-134 te K.Pr.Adm.

23

1.4. Vendimet e ndermjetme ne proçedimin administrativ

Proçedimi administrativ konsiderohet si nje seance ne te cilen

ballafaqohen te gjithe faktet dhe pretendimet e parashtruara nga palet e

interesuara apo dhe te kerkuar nga vete organi proçedues.

Doktrina proçeduriale civile evidenton qe llojet e vendimeve qe mund

te marre gjykata mund te klasifikohen ne vendime perfundimtare dhe jo

perfundimtare32.

Ne vendimet joperfundimtare perfshihen vendimet e pushimit dhe

pezullimit, vendimet e ndermjetme dhe vendimet e veçanta33. Per analogji me

kete percaktim mund te themi qe edhe organi administrativ proçedues nxjerr

vendime perfundimtare dhe jo perfundimtare.

Ne kategorine e vendimeve joperfundimtare, vendimet e ndermjetme

kane nje rendesi te posaçme. Ato jepen gjate gjykimit dhe synojne ne

realizimin e natyrshem te gjykimit34. Nisur nga ky kuptim, ne kodin e

Procedures Administrative verejme ekzistencen e dy lloj vendimeve te

ndermjetme, akte te cilet ne doktrine konsiderohen si akte ndihmese pa te

cilet nuk do te behej i mundur zhvillimi i proçedimit administrativ.

Keshtu organi i administrates publike merr vendime te ndermjetme te

cilet kane per qellim marrjen e vendimit per te eleminuar demin qe mund t’i

shkaktohet interesave publike por ne te njejten kohe merr vendime te cilet

rregullojne momente te rendesishme te proçedimit siç mund te jene sigurimi

paraprak dhe gjate procedimit te provave qe jane te rendesishme per

procedimin, thirrja e paleve te interesuara, thirrja e deshmitareve, shtyrja e

dates se seances etj.

Ne kete kontekst duke qene se rezultati i proçedimit duhet te jete

mbrojtja interesit publik, kur nga organi gjykohet se ketyre te fundit mund

t’i shkaktohet nje dem i rende dhe i pariparueshem, organi proçedues mund

te marre vendime te ndermjetme te cilet te parandalojne demin e ardhur.

Keto vendime te ndermjetme mund te merren si me nismen e organit

administrativ proçedues dhe me kerkesen e paleve te interesuara35.

32 jani 72 33 Po aty 34 Po aty 35 Neni 78 K.Pr.Adm

24

Pavaresisht nga fakti se aktet e marra nga organi proçedues te

sipercituara kane natyren e nje vendimi te ndermjetem ato ndryshojne nga

njeri tjetri.

Keshtu: se pari Arsyet ose rrethanat për të cilat mund të merret një

vendim i ndërmjetëm duhet të jenë të tilla që të lidhen me një situatë ku

kërkohet në mënyrë të domosdoshme ndërhyrja e autoritetit publik, pasi në

të kundërt interesave publikë do t’u shkaktoheshin dëme të rënda dhe të

pariparueshme.36.Se dyti Përmbajtja e vendimit të ndërmjetëm duhet të jetë

e lidhur me marrjen e masave të cilat i përgjigjen rrethanës së krijuar e cila

vë në rrezik interesat publike nga një dëm i rëndë e i pariparueshëm37 Së

treti: Vendimet e ndërmjetme i shtrijnë efektet në një afat të caktuar, por

pavaresisht nga kjo ato perfundojne automatikisht brenda 6 muajve.

Sa me siper jane disa nga karaktrristikat e vendimeve te ndermjetme

te cilet kane per qellim menjanimin e nje demi te pariparueshem te

interesave publik objekt procedimi, nderkohe qe sic eshte permendur me

lart, gjate proçedimit administrativ me rendesi te veçante paraqitet marrja e

provave te rendesishme per proçedimin. Palet e interesuara ne baze te nenit

81 mund te kerkojne sigurimin e provave nga ana e organit dhe pikerisht kjo

gje mund te behet me vendim te ndermjetem te organit proçedues. Ne keto

raste pala e interesuar e cila kerkon marrjen e proves duhet te argumentoje

qe sigurimi i saj ne nje moment te dyte mund te behet i veshtire apo i

pamundur. Ne keto kushte vendimet e ndermjetme kane natyren e masave

provizore qe merren gjate proçesit gjyqesore.

Eshte e natyrshme qe permbajtja e vendimeve te ndermjetme lidhet

ngushte me fazat e proçedimit, nderkohe qe ne ato raste kur ka arsye te

mendohet qe sigurimi i provave qe nevojitet per marrjen e nje vendimi mund

te behet i pamundur ose i veshtire, organi kompetent, me nismen e tij ose

me kerkese te justifikuar te paleve mund te proçedoje per sigurimin

paraprak te tyre. Pra ne baze te nenit 87 te Kodit te Proçedurave

Administrative paraqitja paraprake e provave mund te behet edhe para

fillimit te proçedimit.

Por vendimet e ndermjetme duhet te jene te justifikuara dhe me nje

afat te percaktuar. Duke qene se keto jane akte administrative dhe qe

natyrisht mund te cenojne interesat e ndonje subjekti te caktuar,

36 Shih Komentarin e Kodit te Proçedurave Administartive 37 Po aty

25

detyrimisht duhet te jete te arsyetuara, referuar ketu parashikimit te bere ne

nenin 108 te Kodit te Proçedurave Administrative.

Kodi i Proçedurave Administrative parashikon ne menyre te

pergjithshme rastet kur vendimet e ndermjetme perfundojne automatikisht,

dhe pa u shprehur organi kompetent per perfundimin e tyre.

Keshtu dhenia e vendimit perfundimtar, mbarimi i afatit te caktuar

per vendimet e ndermjetme, mbarimi i afatit kohor te parashikuar nga ligji,

brenda te cilit duhej te ishte marre vendimi perfundimtar, apo ne rast se ligji

nuk parashikon nje afat te tille kalimi i nje afati 6 mujor nga fillimi i

proçedimit, ben qe vendimet e ndermjetme te perfundojne automatikisht.

Nga permbajtja dhe cështjet te cilat rregullohen me vendim te

ndermjetem nga ana e organeve te administrates mund te cenohen te drejtat

dhe interesat e subjektev te caktuara, dhe per kete arsye keto vendime

mund te ankohen ne menyre te drejteperdrejte tek organi qe i nxjerr ose tek

organi me i larte ne shkalle hirarkie. Nisir nga kjo ligji parashikon qe organi i

cili merr vendimin e ndermjetem mund ta revokoje ate por gjithmone

revokimi te jete i arsyetuar38

Ne kategorine e akteve jo perfundimtare perfshihen dhe vendimet e

pushimit dhe te pezullimit te procedimit

Keshtu organi proçedues mund te pezulloje proçedimin ne rast se ky i

fundit vlereson qe informacioni apo dokumentet e kerkuara nga palet e

interesuara jane te domosdoshme per shqyrtimin e pretendimit te ngritur

nga vete palet, deri ne sigurimin e informacionit dhe per kete pala e

interesuar ka te drejten qe te njoftohet39.

Permbajtja e dispozites eshte e qarte ne kete rast persa i perket faktit

qe ne rastet kur provat cilesohen si te domosdoshme per te krijuar nje

panorame te qarte te realitetit faktit ku do te zbatohet akti dhe jane ne

interes te qellimit publik organi pezullon procedimin deri ne sigurimin e tyre.

Persa i perket afatit se sa do te zgjase pezullimi i çeshtjes kjo

natyrisht nuk mund te jete pafundesisht per arsye se vete ligji parashikon

afate proceduriale te cilat duhet te respektohen. Prandaj ne keto rrethana

pavaresisht nga mosinteresimi pales se interesuar per te siguruar proven, i

38 Shin Nenin 78 pika 4 te kodit te Procedurave administartive 39 Neni 85 pika 3

26

takon organit qe te marre te gjitha masat e domosdoshme per te siguruar

provat dhe faktet40, detyrim ky qe rrjedh nga parimi inquisitorial

40 Komentari i Kodit te Procedurave Admiministrative

27

KAPITULLI 2

PJESEMARRJA E PALEVE NE PROÇES DHE AKSESI NE PROÇEDIMIN

ADMINISTRATIV

2.1 Rendesia e pjesemarrjes se paleve ne proçedimin administrativ

Parashikimi i parimit te pjesemarrjes se paleve te interesuara ne

proçedim perben nje risi per legjislacionin tone.

Proçedimi administrativ luan rolin e evidencuesit dhe organizuesit te

interesave te lidhura me qellimet e ushtrimit te funksioneve administrative

dhe drejton zgjedhjen e tyre. Nepermjet proçedimit administrativ ne te

njejten kohe sigurohjet mbrojtja e interesit publik duke e pare kete ne te

njejten kohe me interesat e tjera te perfshira, qofshin keto publike apo

private41.

Per nga rendesia, pjesemarrja ne proçedim barazohet me “Proçedimin

e drejte” i cili te sjell ndermend klauzolen e “Proçesit te rregullt” i

sanksionuar ne nenin 6 te Konventes Europiane te te drejtave te njeriut dhe

ne Kushtetuten tone.

Duke i garantuar te interesuarve pjesemarrjen ne proçedim organi

kontribuon ne kompletimin e proçedimit dhe percaktimin e kerkesave te

realitetit.

Nje autor italian, Zanobini42, veren se, analiza dhe kundershtimet e te

interesuarve gjate nxjerrjes se aktit administrativ ndikojne ne nxjerrjen e nje

akti legjitim, te drejte dhe oportune”. Nga ana tjeter pjesemarrja e paleve ne

proçedim zhvillon parimin e transparences dhe ndikon ne zvogelimin sa me

shume te jete e mundur te njeanshmerise se pushtetit administrativ, me

qellimin qe proçedimi te mbaroje si nje mareveshje43.

Ne kete kontekst mund te permendim qe Konventa e Arhusit e cila

eshte ratifikuar nga vendi yne44, parashikon perveç faktit qe çdo inndivid ka

te drejte te marre informacion per mjedisin, informacion qe mbahet nga

41 Diritto amministrativo G.Caia, V. Caputijambrenghi, v.Domenicheli, etj., Monduzzi Editore, Bologna, faqe 1313 42 Corso di diritto amministrativo, II Zanobini, fq. 76 43 Diritto amministrativo G.Caia, V. Caputijambrenghi, v.Domenicheli, etj., Monduzzi Editore, Bologna, faqe 1318 44 Ratifikuar nga Kuvendi me Ligjin Nr 8672 date 26.10.2000 botuar ne Fletoren Zyrtare Nr.35 viti 2000

28

autoritetet publike por ne te njejten kohe parashikon te drejten e çdo

subjekti per te marre pjese që në fazën e pare te vendimmarrjes te

proçedimeve që kanë për objekt çeshtjet e mjedisit. Parapergatitjet natyrisht

behen nga autoritetet publike ne menyre qe t’i krijojne mundesi qytetareve

apo organizatave te mjesisit qe te japin komentet e tyre rreth aktit qe do te

dale.

6.2 Perjashtimet ne zbatimin e parimit te pjesemarrjes

Duke patur parasysh rendesine qe paraqet parimi i pjesemarrjes se

paleve ne proçesin administrativ natyrshme lind pyetja; a ka perjashtime ne

zbatimin e ketij parimi?

Ne pergjigje te kesaj pyetje verejme se Kodi yne i Proçedurave

Administrative, neni 1 i tij pervijon objektin e ligjit dhe veren se “…Dispozitat

e ketij Kodi zbatohen edhe mbi aktet normative per aq sa nje gje e tille eshte

e mundur”. Pra shprehimisht ligji yne nuk parashikon perjashtimin nga

parimi i pjesemarrjes persa i perket proçedimeve per nxjerrjen e akteve

normative, akteve te planifikimit apo te programimit. Eshte e natyrshme qe

per keto proçedime ka nje rregullim specifik persa i perket menyres se

nxjerrjes dhe terheqjes se mendimit te subjekteve te interesuara.

Keshtu ne Ligjin Nr.9000, datë 30.1.2003 “Per Organizmin dhe

Funksionimin e Keshillit te Ministrave” parashikohet ngritja e Komiteteve

ndërministrore si organe konsultative të Këshillit të Ministrave, ku

diskutohen paraprakisht politikat, çështjet e rëndësishme të veprimtarisë

ekzekutive, si dhe projektaktet e një rëndësie të veçantë dhe Grupeve te

punes me ekspertë për hartimin e strategjive, të politikave, të studimeve ose

të projektakteve të veçanta te cilat krijohen me urdhër të Kryeministrit ose të

ministrit për ministritë përkatëse.

Në vijim Kodi yne i Proçedurave administrative parashikon “Fillimi i

proçedimit administrativ me nismen e administrates, duhet ti behet i ditur

atyre personave te drejtat dhe interesat e ligjshme te te cileve mund te

preken si rezultat i veprimeve te ndermarra gjate proçedimit, kur keta

persona mund te identifikohen45. Pa filluar analizen e permbajtjes se kesaj

dispozite do te doja te evidentoja perdorimin e nje terminologjie jo te sakte .

Dispozita i referohet termit “Persona” ne vend te te cilit do te ishte me vend 45 neni 47 i K.Pr.Adm

29

te perdorej termi “subjekt”. E them kete pasi ne rrethin e subjekteve te cilet

mund te cenohen nga nje proçedim administrativ mund te perfshihen jo

vetem persona fizik por dhe juridik.

Por interpretimi i kesaj dispozite ne frymen e ligjit ne pergjithesi dhe

lidhur me dispozitat e ketij kodi, do te na inkurajonte duke evidentuar se te

gjithe subjektet, pra palet e interesuara, interesat e ligjshme te te cileve do te

preken nga proçedimi administrativ, qofte kur ky proçedim fillon me nismen

e administrates qofte me kerkese te paleve te interesuara, te cilat natyrisht

mund te mos jene teresisht te perfshira, duhet detyrimisht te njoftohen, me

klauzolen tjeter qe jep dispozita, kur keta te fundit identifikohen.46.

Identifikimi i paleve te interesuara ne lidhje me nje proçedim

administrativ mund te jete përcaktuar nga ligji apo akt nënligjor dhe në rat

se jo kerkohet qe nga ana e administrates te behet identifikimi i tyre.

Eshte e kuptueshme qe identifikimi i personave te interesuar per nje

proçedim administrativ paraqet veshtiresi dhe per kete arsye norma

parashikon njoftimin “…kur keta persona mund te identifikohen”. E

rendesishme eshte qe nga ana e organit proçedues te kryhen veprime te cilat

te evidentojne perpjekjet e ketij te fundit per te identifikuar palet e

interesuara.

Lidhur me nje çeshtje te tille, legjislacioni italian, nisur nga fakti se

proçesi i identifikimit te subjekteve te interesuara per nje proçedim

administrativ eshte i veshtire, ka bere parashikimin se detyrimi per njoftim

ekziston ne rast se subjektet jane te identifikuara apo lehtesisht te

identifikuar”47. Pra siç e shohim nuk ka ndryshim thelbesor ne kete çeshtje,

por natyrisht nje parashikim i tille eshte lidhur me ate qe nje administrate e

hapur ndaj publikut ne proçesin vendimmarres e te politikave te saj, do te

reduktonte ne maksimum rastet kur palet e interesuar nuk jane

identifikuar.

Neni 47 i Kodit tone te Proçedurave, paragrafi i II-te, parashikon dy

perjashtime nga detyrimi i pergjithshem per njoftim, dhe konkretisht “..ne

rastet kur çeshtja eshte sekrete ose konfidencaile sipas parashikimeve te

bera me ligj ose kur komunikimi mund te kompromentoje efektivitetin e

proçedimit”.48

46Neni 47 i K.Pr.Adm 47 Corsa di Diritto Amministrativo, Vicenzo Cerulli Irelli, Fq.433 48 Neni 47/2 i K.Pr. Adm

30

Janë të qarta dhe të parashikuara me ligje te posaçme rastet kur nje

çeshtje do te konsiderohet sekrete dhe konfidenciale , i referohemi ne kete

rast Ligjit Nr. 8457 datë 11.02.1999 “Per informacionin e klasifikuar sekret

shteteror” dhe Ligjin Nr. 8517 Date 22.07.1999 “Për mbrojtjen e të dhënave

personale”. Po si duhet kuptuar termi “efektivitet proçedimi”.

Per te analizuar kete term, do të ishte e njejta gje nese do te

perdornim flalen “proçedim efikas”. Efikasitet i veprimtarise konkrete

administrative ne kuptim dhe te dispozitës nënkupton aftesine konkrete te

veprimtarisë administrative te sjelle pasojat e duhura ne mbrojtjen e

interesave publike te cilat i janë besuar49. Ky term nuk mund te perdoret ne

te njejten kohe me termin “Efiçence”, qe tregon nje nocion me te gjere per sa

i perket funksionimit kompleks te aparatit administrativ .

Ne te njeten kohe në komentarin e Kodit te Proçedurave

Administrative, autoret e tij arrijne ne konkluzionin se duke qene se rastet

kur kompromentohet efektiviteti i proçedimit nuk parashikohen

shprehimisht ne ligj kjo gje i lihet ne diskrecion vete administrates, dhe si

pasoje kjo kategori e trete rastesh mund te abuzohet nga ana e

administrates50. Duke ju referuar perseri Komentarit, mund te pranojme se

ne rastet kur komunikimi me palet e interesuara shkakton shtyrjen e afateve

te proçedimit pertej kufijve te ligjshem te parashikuar nga neni 49 i Kodit te

Proçedurave Administrative ( 3 muaj) ose nga ligje te veçanta duke

kompromentuar keshtu te drejtat e paleve te tjera ne proçes, kjo pa dyshim

eshte cenim i efektivitetit te proçedimit.

Megjithekete argumentim, qe natyrisht do te ishte me mire te

percaktohej nga vete praktika e organeve te administrates, e vleresuar

gjithashtu per ligjshmeri dhe nga gjykata, mund te pranojme se nje element

i efektshmerise se nje proçedimi eshte shpejtesia e tij, ç’ka natyrisht

nenkupton ate qe aktet e nxjerra nga proçedimi te sjellin efektet e

deshiruara ne nje moment te caktuar.

Nga ky arsyetim nxjerrim si konkluzion se gjate ushtrimit te

pushteteve ne rastet e urgjences, organi i administrates do te legjitimonte

mosnjoftimin e paleve te interesuara. Kjo natyrisht nenkupton te drejten e

organit per te nderhyre per te evituar “rrezikun e nje demi te madh”51.

49 Corsa di Diritto Amministrativo, Vicenzo Cerulli Irelli, Fq.427 50 Komentari i Kodit te Proçedurave Administrative, Fq.79 51 Corsa di Diritto Amministrativo, Vicenzo Cerulli Irelli, Fq.433

31

Lidhur me kete Giannini52 i perkufizon si proçedime te nevojshme ato

proçedime te cilet e gjejne shkakun e tyre ne nje rast urgjence. Duhet

theksuar këtu se ligji yne ne nenin 9 pika 2 parashikon vlefshmerine e

akteve administrative te nxjerra ne kundershtim me dispozitat e kodit ne

rastet e gjendjes se jashtezakonshme kur pasojat qe do te vijne nga akti nuk

mund te vijne ne asnjë mënyre tjeter. Sigurisht ligji yne i njeh gjithashtu

subjektit i cili eshte demtuar nga akti i nxjerre te drejten e kompesimit.53

Nisur nga argumentet e mesiperme mund te themi gjithshtu se dhe

ne rastet kur nje organ i administrates publike duhet te vilhet ne levizje per

te nxjerre nje akt administrativ i cili duhet te rregulloje nje situate urgjente

ne menyre qe te eleminoje demin me te madhe, ne keto raste efektiviteti i

ketij proçedimi eshte i lidhur me faktin qe akti te eleminoje pasojat qe mund

te vijne nga situata e krijuar, dhe si pasoje logjike komunikimi mund te

kompromentoje efektivitetin e proçedimit.

Njoftimi i paleve te interesuara ne nje proçedim administrativ, siç u

shpjegua dhe me lart, eshte nje detyrim i Administrates, megjithate

konkretizimi i saj rast pas rasti duhet pare ne lidhje me situaten reale te

mbajteseve te te drejtave te ligjshme. Keta te fundit duhen te identifikohen

me shume kujdes nga ana e administrates dhe brenda mundesive qe ka kjo

e fundit. Natyrisht ne rast se subjektet jane te percaktuar nga ligji ne baze e

per zbatim te cilit do te dale akti dhe nga ana e administrates nuk behet

njoftimi akti i nxjerre nga organi do te jete i paligjshem. Kuptohet qe kjo

lidhet ngushte me nenin 44 te Kodit te Proçedurave Administrative te

analizuar me siper.

2.3. Menyra e aktivizimit te pjesemarrjes se paleve te interesuara.

Ne nenin 47 pika 3 te Kodit te Proçedurave administrative

parashikohet se “ne njoftimin drejtuar paleve te interesuara duhet te

tregohet se cili organ administrativ e ka filluar proçedimin, data e fillimit te

proçedimit si dhe qellimi i proçedimit”.

52 shkruaj vepren e gianninit 53 Ligji Nr.8510 date 15.07.1999 “Per pergjegjesine ajshtekontraktore te organeve te admistrates shteterore”, Fletore zyrtare Nr. date

32

Eshte e qarte qe permbajtja e ketij neni eshte vetshpjegues dhe

sherben si nje udherrefyes per substancen e asaj qe organi administrativ

duhet t’i komunikoje paleve.54

Eshte e qarte se nje njoftim i tille ka karakter individual por verehet

se norma nuk ben nje parashikim ne rastet kur numri i paleve te

interesuara eshte i konsiderueshem e per pasoje lipset te parashikohet jo

njoftimi i drejteperdrejte por nje menyre tjeter qe te realizoje njoftimin e

paleve. Publikimi eshte nje nga format e njoftimit ne keto raste. Mundet qe

ne kete rast per analogji te perdoret menyra e njoftimit te akteve

administrative55.Gjej dispoziten konkrete

2.4 Fusha objektive dhe subjektive e aplikimit te parimit te

pjesemarrjes.

Eshte e natyrshme te evidentojme se perveç rasteve te proçedimeve te

perjashtuara shprehimisht nga ligji, pra kur çeshtja eshte sekrete dhe

konfidenciale si dhe kur komunikimi mund te kompromentoje efektivitetin e

proçedimit, per te gjithe proçedimet e tjera organi kompetent duhet te

njoftoje per fillimin e proçedimit palet e interesuara.

Ne te njejten kohe rendesine e paleve te interesuara ne nje proçedim e

perforcon dhe permbajtja e Nenit 50 te kodit te Proçedurave Administrative i

cili parashikon te drejten e organit administrativ, kuptohet proçedues, per te

kerkuar qe brenda nje afati te percaktuar palet e interesuara te depozitojne

mendimet e tyre. Po sipas kesaj dispozite, palet e interesuara kane per

detyre qe te bashkepunojne ne menyre te plote me administraten per

sqarimin e fakteve. Lind pyetja: Kush jane subjektet pra palet e interesuara?

Palet e interesuara mund te ndahen ne dy kategori. Nga njera ane

jane mbajtesit e interesave te ligjshme, pra ajo kategori personash interesat

e te cileve mund te preken si rezultat i veprimeve te ndermarra gjate

proçedimit. Nga ana tjeter, jane subjektet e te drejtes publike, ose me sakte

organet e administrates publike, te cilet mbrojne interesat publike te

perfshira ne proçedimin administrativ.

54 Komentari faqe 79 55 Shih nenet te Kdoit te procedures Administrative

33

Per te identifikuar me mire rrethin e subjekteve te interesuara eshte e

rendesishme te sqarojne me pare kuptimin e disa termave si interes publik,

interes kolektiv, interes vetjak apo interes i ligjshem.

Keshtu doktrina analizon se dallohen tre tipe interesash mbajtesit e te

cileve kane mundesine ose detyrimin qe te marrin pjese ne nje proçedim.

Interesi publik eshte ai qe i perket, parimisht, komunitetit kombetar,

territorial ose jo.56

Ne kuptim te ngushte pozitiv, interesa publike jane ato qe legjislatori i

konsideron te tilla; dhe mund te trajtohen si te tille dhe interesat materiale

te qendrueshme ne sektore te caktuar ose jo, por qe megjithekete ligji, me

nje zgjedhje politike, e konsideron si interes publik.

Individualizimi i nje interesi si publik nga nje rregullore

(individualizim abstrakt pasi konkretisht kjo realizohet nga administrata

gjate nje proçedimi) realizohet sipas nje skeme tipike permes dy momenteve

kryesore: se pari ne planin organizativ, permes identifikimit te nje qendre

organizative publike (e cila ekziston apo krijohet) per mbrojtjen e interesit

dhe se dyti duke i atribuar kesaj qendre mbrojtjen e ketij interesi.

Interesi kolektiv rrjedh nga konkretizimi i jetes sociale te nje grupi apo

kategorie sociale, te nje komuniteti te papercaktuar dhe te shperndare, ne

subjekte qe veteorganizojne nje qender referimi me qellim mbrojtjen e

interesave publik. Ne ketë rast kemi te bejme me interesat e nje grupi dhe jo

te subjekteve te veçante dhe as te nje teresie subjektesh te papercaktuar;

Ligji italian specifikon qe mbajtesit e ketyre interesave jane te organizuar ne

shoqata apo komitete.

Ne mungese te nje qendre organizative interesat e perbashketa te nje

shumice subjektesh te papercaktuar jane interesa te shperndare, te cilat i

perkasin secilit prej subjekteve ne individualitetin e tyre, keta pra jane

mbajtes te interesave te shperndare. Interesi i shperndare konsiderohet dhe

si interes privat pasi fakti qe interesi eshte i perbashket nuk perjashton te

qenit vetjak ne te njejten kohe.

Interesi privat mund t’i perkasë çdo subjekti qofte ky person fizik apo

subjekt tjeter, perballe ushtrimit te pushtetit. Interesat private nuk munden

veçse te individualizohen konkretisht perballe ushtrimit te nje pushteti. Keta

mund te percaktohen vetem duke ju referuar çdo interesi ose te mire te jetes

individuale, familjare, ekonomike dhe sociale te çdo subjekti. Nderkohe qe 56 Corso faqe 455

34

per identifikimin e nje interesi publik eshte referues ligji, dhe per interesin

kolektiv interesat e qendres perkates, interesi vetjak nuk mund te

individualizohet apriori.

Mbajtesit e interesave publike jane organet ose entet publike, te

perfshira ne organizimin publik, interesi publik i te cileve derivon nga ligji.

Mbajtesit e interesave kolektive jane qendrat organizative, te tipeve te

ndryshme dhe natyrave juridike te ndryshme qe grupet sociale i kane dhene.

Mbajtesit e interesave private (qofte dhe te shperndare) jane subjektet, sfera

individuale e te cileve preket. Nuk duhet harruar ketu qe nje organ apo ent

publik mund te jete mbajtes i nje interesi privat ne ato rast ku ai shfaqet si

subjekt i te drejtes private.

Pra kemi tre kategori mbajtesish te interesave ne hapesiren e nje

proçedimi administrativ, organe publike dhe ente publik, qendra

organizative te cilet mbrojne interesa kolektive, dhe subjekte private.

Mbajtesit e interesave private dhe kolektive, siç parashikohet

shprehimisht nga norma te cileve mund t’i shkaktohet nje dem nga

proçedimi, cilesohen, parimisht, me te gjitha qellimet si mbajtes te

interesave legjitime dhe e drejta e tyre per te marre pjese ne proçedim e ka

burimin ne interesin legjitim: ata marin pjese ne proçedim nese duan per

mbrojtjen e nje interesi te vetin dhe personal te nje situate subjektive e cila

duhet te identifikohet rast pas rasti me interesat e perfshira ne proçedim.

Ndryshe paraqitet pozicioni i mbajtesve te interesave publike: Ata

faktikisht, nuk jane mbajtes te asnje interesi te vetin, por te interesave te

kolektivit, mbrojtja e te cileve i eshte besuar ketyre te fundit dhe qe duhet ta

mbrojne. Perballe ketyre interesave, mbajtesit publik kane detyrimin e

pushtetit per te vepruar. Pikerisht mbajtesit e ketyre te drejtave jane pale te

detyrueshme ne proçedimin administrativ.

Ne raste te caktuara dhe mbajtesit e interesave publike mund te jene

mbajtes te interesave legjitime. Kjo varet nga pozicioni i tyre perkundrejt

organit administrativ proçedues.

Tashme eshte me e lehte per te kuptuar permbajtjen e nenit 44 te

K.Pr. Administrative i cili parashikon qe “Çdokush qe ka nje interes te

ligjshem ka te drejte te marre pjese ne proçedimin administrativ personalisht

ose/dhe i perfaqesuar” apo parashikimin e bere ne nenin 47 te po te njejtit

ligj per te identifikuar personat te drejtat dhe interesat e ligjshme te te cileve

mund te preken si rezultat i veprimeve te ndermarra gjate proçedimit.

35

Ligji yne i njeh te drejten mbajtesve te te drejtave dhe interesave të

ligjshme te cilet preken nga vendimet qe merren gjate proçedimit, qe jo

vetem te fillojne nje proçedim por dhe te marrin pjese aktive ne te . Natyrisht

nisur dhe nga kuptimi i konceptit te interesit legjitim, legjslatori ne menyre

te qarte rendit disa nga te drejtat e perbashketa, ne nenin 45 i Kodit te

Proçedurave Administrative, si psh shendeti publik, arsimimi, trashegimia

kulturore, ambjenti si dhe ne cilesine e jetes.

Ne mbrojtje te ketyre interesave mund te jene te ndjeshem individet,

shoqatat si dhe nje risi qe parashikon ligji dhe qe nuk gjendet shpesh ne

ligjet proçeduriale administrative, eshte roli qe mund te luaje Institucioni i

Avokatit te Popullit gjate nje proçesi vendimmarres administrativ.

Natyrisht ligjvenesi e ka kufizuar te drejten e fillimit te nje proçedimi

apo te marrjes pjese ne te Avokatit te Popullit gjithmone nen klauzolen e

mbrojtjes se interesave te gjera. Por duhet patur paarsysh ketu qe ne baze te

ligjit “Per Avokatin e Popullit”, ky institucion mund te vihet ne levizje me

ankese te individit i cili mendon se i jane shkelur te drejtat ose me inisiative

per rastet e bera publike, por gjithmone me miratimin e pales se demtuar.

Pra nevojitet te kuptohet qe pjesemarrja e Avokatit te Popullit ne nje

proçedim administrativ do te kishte nje qellim te dyfishte, nga njera ane do

te synonte te mbronte interesin e individit duke e pare kete jo si nje interes

te nje indivi te vetem por si nje interes te gjere te nje komunitetit me te madh

por nga ana tjeter do te kishte per qellim implementimin e parimit te

mireadministrimit57 ne veprimtarine e organit te administrates.

Nderkohe qe neni 45 legjitimon si subjekte te cilet mund te fillojne

ose/dhe te marrin pjese ne nje proçedim dhe shoqatat qe veprojne ne

mbrojtje te interesave te gjera te publikut.

Eshte e qarte se kjo dispozite ka per qellim qe te parashikoje forma

pjesemarrje dhe te kontrollit social qe ne momentin e hartimit te aktit, duke

e shtrire pjesemarrjen ne proçedim edhe mbi kete kategori subjektesh. Dihet

tashme roli dhe impakti qe krijon ne ambjentin shoqeror organizatat jo

fitimprurese me veprimtarine e tyre.

Natyrisht qe per organin proçedues ne momentin e paraqitjes se nje

pretendimi per te filluar nje proçedim apo per te marre pjese si pale e

interesuar ne nje proçedim tjeter, ky i fundit duhet te beje verifikimet e

duhura lidhur me statutin e shoqates, si dhe nje ekzamimin te aktivitetit te 57 Parimi i mireadministrimit eshte trajtuar ne Kapitullin

36

zhvilluar per mbrojtjen e interesit per te cilin kjo shoqate e konsideron te

mbrojtur prej saj. Kjo mund te behet pra nga organi proçedues pas

depozitimit te statutit dhe aktit te themelimit te shoqates konkrete.

Eshte e qarte se analogjia me proçesin gjyqesor shfaqet ne disa prej

dispozitave te Kodit të Proçedurave Administrative58 , por kjo eshte evidente

ne faktin qe palet e interesuara mund te marrin pjese vete apo te

perfaqesuar ne nje proçedim.

58 Komentari faqe 74

37

2.5 Momenti i nderhyrjes se paleve te interesuara

Ligji yne parashikon se ne çdo faze te proçedimit, organi administrativ

mund te kerkoje mendimet e paleve te interesuara, te cilat duhet te

depozitohen brenda nje afati kohor te percaktuar nga administrata ne kete

rast59. Pra deri ne momentin e marrjes se vendimit perfundimtar nga ana e

organit administrativ mund te kerkohet nga ky i fundit mendimi i paleve te

interesuara.

Natyrisht qe qellimi njoftimit te paleve te interesuara ne proçedimin

administrativ eshte pikerisht paraqitja e fakteve qe palet e interesuara do te

parashtrojne ne proçedim.

Rastet kur palet e interesuara mund te refuzojne bashkepunimin e

parashikuar kur ky bashkepunim shkakton, shkelje te sekretit profesional,

perhapje te te dhenave njohja me te cilat eshte ndaluar me ligj, njohja me te

dhenat kompromentuese qe lidhen me vete palen e interesuar apo me

bashkeshortin, prindin, vellain, motren e tij (saj) si dhe kur njohja me te

dhenat qe mund t’i shkaktoje pales se interesuar ose secilit prej personave te

permendur me siper, humbje financiare apo jo financiare60.

Ne rastet kur nevojitet paraqitja e informacioni ose e provave nga ana

e pales se interesuar pala njoftohet per kete ose me shkrim ose gojarisht.61

Ne qofte se pala e interesuar nuk banon ne lokalitetin ku ndodhet

qendra e organit administrativ qe zhvillon proçeduren hetimore, me vendim

te ketij organi njoftimi me goje mund te behet me ndermjetesine e nje organi

tjeter i cili ndodhet ne vendbanimin e pales n.q.s vete pala nuk preferon te

paraqitet perpara organit kompetent62.

Ne qofte se palet e interesuara nuk i pergjigjen njoftimit i cili fton te

ushtrojne secilen nga te drejtat e parashikuara me siper, administrata mund

te beje nje njoftim te ri ose te nderprese proçedimin kur nje gje e tille nuk

kompromenton ndonje interes publik.

Ne kete moment del diskrecioni i organit pasi ky i fundit mund te

nderprese proçedimin ose mund t’i kerkoje vete provat dhe faktet per te

dhene nje vendim perfundimtar, kjo natyrisht per te garantuar

59 Neni 50 60 Neni 81 pika 2, Kodi i Proçeduirave Administrative 61 Neni 82 62 Po aty

38

paanshmerine dhe mirefunksionimin e administrates, ose ne rast se ai

vlereson se informacioni apo dokumentet e kerkuara nga palet jane te

domosdoshme per shqyrtimin e pretendimit te ngritur nga vete palet,

proçedimi pezullohet deri ne sigurimin e informacionit dhe per kete njoftohet

dhe pala e interesuar.

Por pavaresisht se palet nuk i pergjigjen njoftimit te bere nga organi i

administrates ne rastet kur nderprerja e proçedimit nuk kompromenton

ndonje interes publik, administrata ka diskrecionin qe te vazhdoje

proçedimin deri ne vendimmarrje.

Sanksionimi me ligj si nje parim kryesor te proçedimit administrativ,

parimi i pjesemarrjes e paleve, ligjvenesi ka patur si qellim me teresine e

dispozitave te lidhura me palet e intersuara, qe t’i krijoje ketyre te fundit nje

hapesire te konsiderueshme pjesemarrjeje dhe degjimi gjate zhvillimit te

proçedimit administrativ.

Qellimi i pjesemarrjes se paleve te interesuara ne procedimin

administrativ shte qe ata te paraqesin fakte dhe argumenta per t’e mbrojtur

pretendimet te tyre me fjale te tjera te degjohen dhe theniet e tyre te merren

ne konsiderate nga ana e organit ne vendim.

Por veme re se gjate proçedures hetimore jane te pakta kufizimet qe i

jane vendosur paleve te interesuara, lidhur me kete mund te themi qe

administrata eshte e prirur qe paleve t’ju krijoj nje terren te pershtatshem

dhe mundesi qofte dhe ne kohe e mjete qe te paarqesin pretendimet e tyre.

Keshtu ne baze te nenit 93 “Pas përfundimit të procedurës hetimore,

me

përjashtim të rasteve të parashikuara në nenin 96, palët e interesuara kanë

të drejtë të shprehen përpara marrjes së vendimit përfundimtar. Forma e

shprehjes eshte lene ne diskrecionin e organit proçedues.

E rendesishme eshte qe ne dispozitat qe rregullojne menyren e

njoftimit dhe te formes se shprehjes se pretendimeve perfundimtare nga

palet e interesuara, qofte kur palet e inetersuara do te shprehen me shkrim

qofte kur ato do te shprehen me goje, ligji parashikon njoftimin i cili i behet

paleve te interesauar dhe qe duhet të përmbajë të gjithë informacionin e

nevojshëm në mënyrë që palët e interesuara të kuptojnë se çfarë është e

rëndësishme për marrjen e vendimit. Njoftimi duhet të përmbajë gjithashtu

kohën dhe vendin se ku mund të konsultohet dosja përkatëse. Element

tjeter i rendesishem ne funksion te te drejtes se degjimit, eshte afati qe

39

ketyre subjekteve u lihet ne dispozicion per t’u pergatitur per te shprehur

pretendime e tyre perfundimtare.

Por siç eshte permendur dhe me lart ne fazen vendimore dhe pikerisht

para se organi te shprehet me vendim, palet e interesuara ndeshem me

kufizime per te ushtruar te drejten e degjimit. I referohemi ne kete moment

permbajtjes se nenit 96 te Kodit te Proçedurave Administrative “Palët e

interesuara nuk mund të shprehen në rastet e mëposhtëme:

a) kur marrja e vendimit është urgjente.

b) kur është e qartë se një masë e tillë do të kompromentonte

ekzekutimin e vendimit.

Rastet e permendura në shkronjat a) dhe b) të pikës 1 të këtij neni,

rregullohen me

akte nënligjore.

E drejta për tu dëgjuar është një nga parimet kryesore që karakterizon

rregullshmërinë e një procesi ligjor. Ky është një parim kushtetues që

shtrihet në të gjitha procedurat ligjore, qofshin këto të aspektit penal, civil

apo administrativ. Në këtë drejtim është e rëndësishme t’i referohemi

jurisprudencës së Gjykatës Kushtetuese e cila në konformitet më praktikën e

Gjykatës Europiane për të Drejtat e Njeriut, ka konsoliduar në vendimet e

saj konceptet kushtetuese të procesit të rregullt ligjor63. Shkelja e ketij

parimi sjell automatikisht, ne rastin tone, pavlefhsmerine e aktit

administrativ.

Lind pyetja a mund te kufizohet respektimi i nje te drejte te tille?

Nisur nga neni 33 i Kushtetutes ne te cilin parashikohet se “Kushdo ka te

drejte te degjohet para se te gjykohet. Nga kjo e drejte nuk mund te perfitoje

personi qe i fshihet drejtesise” derivon dhe kuptimi qe Kushtetuta jone i jep

ketij parimi64.

Po verejme se pavaresisht nga kjo dispozita parashikon nje kufizim te te

drejtes se degjimit. Sipas nenit 17 të Kushtetutës “Kufizime të të drejtave

dhe lirive të parashikuara në këtë Kushtetutë mund të vendosen vetëm me

ligj për një interes publik ose për mbrojtjen e të drejtave të të tjerëve.Kufizimi

duhet të jetë në përpjestim me gjendjen që e ka diktuar atë”.

63 Komentari i Kodit te Proçedures Administrative 64 Po aty

40

Pra ky nen i Kushtetutes pervijon disa kerkesa te cilat duhet te

respektohen nga legjislatori ne radhe te pare dhe me pas nga vete organi

gjate veprimtarise konkrete dhe qe kane te bejne me parashikim me ligj te

parimeve, per nje interes publik ose per mbrojtjen e te drejtave te te tjereve

por kufizimi duhet te jete ne perpjesetim me gjendjen qe e ka diktuar ate,

pra respektimi i parimit te proporcionalitetit.

Lidhur me faktin nese kjo dipozite eshte konform kushtetutes apo jo

kjo eshte nje çeshtje qe eshte ne juridiksionin e gjykates kushtetuese.

Megjithate studiues te drejtes administrative dhe kushtetuese, gjithmone pa

paragjykuar, argumentojne se, në mënyrën se si është formuluar dispozita

konkrete, ajo përbën në vetvete një kufizim në të drejtën e individit. Duke i

bërë një interpretim literal dispozitës rezulton se përderisa sipas Kushtetutës

kufizimi i të drejtave lejohet kur bëhet me ligj dhe meqenëse kjo është një

dispozitë ligjore, atëhere kufizimi është i pranueshëm. Problemi shtrohet se

në çfarë mase kanë zënë vend në dispozitën konkrete interesi publik dhe

respektimi i parimit të proporcionalitetit, persa i perket faktit te kufizimit te

te drejtes se degjimit ne rastet e urgjences dhe kompromentimit te

ekzekutimit te vendimit.

Ne kete rast do te ishte me e drejte qe ligji shprehimisht te

parashikonte rastet e urgjences si dhe te kompromentimit te ekzekutimit te

vendimit, ne menyre qe keto kufizime te mos bien ndesh me Kushtetuten,

pasi ne rast se rregullimin e detajuar te ketyre dy momenteve do ta bente nje

akt nenligjor, kjo do te bente te diskutueshme dispoziten konkrete, lidhur

me perputhjen e ketij te fundit me kushtetutes. Në se nëpërmjet akteve

nënligjore do të parashikoheshin raste të tilla, që në fakt përbëjnë kufizime

në të drejtën për tu dëgjuar, atëherë çështja mund të ndërlikohej më tej në

kuptim të nenit 17 të Kushtetutës, i cili kërkon që këto kufizime të vendosen

vetëm me ligj65.

Gjithashtu organi që zhvillon procedurën hetimore mund, gjithashtu,

të mos i lejojë palët e interesuara të shprehen në rastet e mëposhtëme: 1. Në

qoftë se palët e interesuara kanë pasur rast t’i japin mendimet e tyre për

çështjet që kanë rëndësi për marrjen e vendimit gjatë zhvillimit të procedimit

dhe mbi bazën e provave ekzistuese, 2. Në qoftë se informacioni i paraqitur

gjatë procedimit të çon drejt një vendimi në favor të palës së interesuar.

Permbajtja e kesaj dispozite tregon per nje proçedim i cili ehste pervijuar ne 65 Komentari i Kodit te Proçedurave Administrative

41

favor te pales se interesuar e cila mund t’i kete paraqitur gjate proçedimit

mendimet e saj ose organi vlereson se akti i nxjerre eshte ne favor te pales se

interesuar dhe keshtu degjimi i tyre do te konsiderohej zgjatje e

paarsyeshme e proçedurave.

Si konkluzion, mund te themi qe respektimi i parimit te pjesemarrjes

se paleve te interesuara ne proçedimin administrativ, degjimi i tyre ne kete

proçes, jane dy nga shtyllat pa te cilat proçedimi administrativ do te

zhvillohej ne zbrazeti dhe aktet e tij nuk do te pershtateshin me realitetin

ekzistues, realitet i cili perçohet ne proçedim kryesisht nga palet e

interesuara.

6.6 Efektet e pjesemarrjes se paleve ne proçesin vendimor

Gjate proçedimit administrativ proçesi i te provuarit nenkupton

paraqitjen e fakteve dhe proçesin e te provuarit te vertetesise se tyre. Ne kete

proçes palet e interesuara paraqesin dokumenta ose mendime si dhe i

kerkojne ne te njejten kohe organit te siguroje provat qe nevojiten per

marrjen e vendimit perfundimtar66.

Nga permbajtja e kesaj dispozite rezulton se roli i paleve ne proçesin

vendimor eshte mjaft i rendesishem. Barra e proves per faktet e pretenduara

bie mbi palet e interesuara pavaresisht nga detyrimi qe ka administrata per

te qene aktive ne proçesin e kerkimit dhe te njohjes me faktet qe lidhen me

proçedimin.

Duke patur parasysh rolin qe ka organi administrativ, ky i fundit i

kerkon paleve te interesuara paraqitjen e informacioneve dokumentave ose

objekteve te cilat i nenshtrohen inspektimit si dhe çdo forme tjeter hetimi

per te provuar pretendimet67

Sipas legjislacionit tone vihet re se proçedura administrative ka

shume elemente ngjashmerie me proceduren civile, pra kemi ballafaqim

faktesh konkrete, informacione te provuara apo dokumentet te shkruara

vertesia e te cileve provohet me metodat e njohura te inspektimit apo forma

te tjera hetimi qe natyrisht jane ato qe perdoren dhe ne proçedure civile.

66 Neni 80 pika 2 e 3 Kodi i Proçedurave Administrative 67 Neni 81 Kodi i Proçedurave Administrative

42

Duke trajtuar kete çeshtje, dhe duke e krahasuar kete parashikim te ligjit

tone dhe me ligje te tjera verejme se ligji italian ashtu si dhe ligji yne nuk

parashikojne hetimin publik, e shpjeguar me fjale te tjera sipas parashikimit

te legjislacionit gjerman, si mbledhje te hapura te organizuara me subjektet

qe kane marre insiativen per proçedimin perkates, si dhe ne te njejten kohe

me organizatat sociale si dhe te gjithë subjekteve te interesuara per çeshtjen

objekt diskutimi68. Zakonisht nje hetim i tille publik duhet te behet per ato

proçedime ku do te merret nje vendim ne lidhje me ndertimin e nje vepre me

rendesi publike apo kerkohet miratimi i nje plani perkates qofte ky

urbanistik apo te ndonje natyre tjeter.

Natyrisht qe ne kjo menyre proçedimi duhet te aplikohet dhe nga

organet tona, nisur nga fakti qe ne Kodin tone te Proçedurave Administrative

eshte ngritur ne nivelet e nje parimi, pikerisht ai i bashkepunimit i

administrates me personat private69.

Ne analize te fakteve te paraqitura dhe te vertetuara gjate hetimit

eshte ne diskrecionin e administrates te vleresoje faktet e parashtruara.

Ne kete moment del ne pah nje kuptim elastik dhe i ndryshueshem i

interesit publik, i cili nuk mund te vendoset ne menyre te njeanshme nga

organi administrativ por eshte frut i nje vleresimi kompleks dhe vleresimi i te

gjithe interesave ne loje, edhe po te udhehiqet nga interesi i mbrojtur nga

ligji ne baze te cilit ushtrohet pushteti70. E gjithe kjo do te pasqyrohet si ne

paanshmerine dhe ne mirefunksionimin e organit administartiv pasi vetem

nje vendim i matur mire ne pasojat qe do te vijne prej tij, eshte i dobishem

per administraten dhe matyrisht dhe per shoqerine.

Qellimi i Kodit te Porçedurave Administrative per te favorizuar

pjesemarrjen e paleve te interesuara ne proçedim, ka per qellim qe te rrise

efiçencen e veprimtarise administrative si dhe te ndihmoje ne gjetjen e

zgjidhjeve qe do te sjellin qellimin e duhur, pra pushteti administrativ

ushtrohet permes nje ballafaqimi dhe bashkepunimi dinamik te interesave te

privateve ballafaqim i cili realizohet ne proçedim71.

68 Cerulli, Irelli Corso, III, faqe 70-71 69 Neni 13 i kodit 70 grupi i autoreve faqe 1333 71 Po aty

43

KAPITULLI I TRETE

PROÇEDIMI ADMINISTRATIV DHE E DREJTA PER T’U INFORMUAR

3.1. E drejta e paleve te interesuara per t’u informuar per nje proçedim

administrativ

E drejta e informimit si nje e drejte themelore eshte ngritur ne nivel

kushtetues. Keshtu, Kushtetuta Shqiptare, në nenin 23 të saj mbron të

drejtën e informimit mbi veprimtarinë e organeve shtetërore duke e

klasifikuar atë, si një e drejtë themelore, e cila rregullohet me ligj.

Transparenca ne veprimtarine organeve te administrates publike, nuk

duhet kuptuar vetem si e drejte e qytetareve per te patur informacion ne

lidhje me nje proçedure admnistrative ku keta te fundit jane pale, apo e

drejta e qytetareve per t’u informuar per te gjithe dokumentacionin e

administrates, rregulluar me Ligjin nr.8503 date 30.06.1999 “Per te drejten

e informimit per dokumentet zyrtare”. Kjo nenkupton gjithashtu te drejten e

qytetarit per t’u degjuar ne nje procedim administrativ i cili prek interesat e

tij, pra te marre pjese aktive ne procesin vendimmarres te administrates, te

njoftohet ne kohen e duhur ne lidhje me aktet qe cenojne interesat e tij.

Çdo person gezon te drejten per t’u informuar nga administrata ne

lidhje me zhvillimin e proçedimeve per te cilat ai person eshte drejteperdrejt i

interesuar72.

Qellimi i kesaj dispozite dhe te tjerave, analiza e te cilave do te behet

ne vazhdim, eshte te siguroje nje transparence te veprimtarise

administrative dhe te favorizoje zhvillimin e paanshem te proçesit

vendimmarres.

Ne informacionin qe jepet nga administrata tregohet organi

administrativ qe zhvillon proçedimin hapat konkrete te ndermarre prej tij,

vendimet e marra si dhe çdo informacion tjeter. Afati per dhenien e

informacionit te parashikuar nga ky nen eshte 10 dite nga dita e rregjistrimit

te kerkeses perkatese73.

Pjesemarrja ne proçedimin administrativ lidhet ne menyre funksionale

me te drejten e aksesit ne dokumentacionin lidhur me proçedimin perkates.

Por e drejta e informimit e njohur nga dispozitat e kodit shtrihet dhe me

gjere, pra e drejta e aksesit u takon edhe atyre personave te cilet megjithese

72 neni 51 i Kodit 73 Po aty

44

nuk kane interes te drejteperdrejte provojne se kane nje interes te ligjshem

per te marre dijeni ne lidhje me dokumenta te caktuara.

Natyrisht e drejta e informimit ka themel kushtetues, duke qene se

eshte nje shprehje e te drejtes se informimit ne pergjithesi e sanksionuar ne

nenin 23 te Kushtetutes tone.74

E drejta e aksesit ne proçedim se bashke me institutet e tjera si

publikimi i aktit administrativ, pjesemarrja ne proçedim, motivimi i akteve te

nxjerra nga administrata, kane per qellim realizimin parimit te

transparences dhe te publiçitetit te veprimtarise se organit te administrates

publike75

Si konkluzion, e drejta e aksesit kontribuon ne rritjen e

paanshmerise, qofte nga fakti qe publiciteti lufton rrezikun e masave

diskriminuese dhe te njeanshme qe mund te ndermerren gjate proçedimit

por zbut ne te njejten kohe dhe konfliktet76.

3.2 Subjektet qe kane te drejte per t’u informuar

Çdo person gezon te drejten per t’u informuar nga administrata ne

lidhje me zhvillimin e proçedimeve per te cilat ai person eshte drejteperdrejt i

interesuar 77 apo qe edhe pse nuk kane nje interes te drejteperdrejte

provojne qe kane nje interes te ligjshem per te marre dijeni per dokumenta

te caktuara lidhur me proçedimin administrativ78.

Pra dispozita konkrete ne krahasim me Ligjin “Per te drejten e

informimit per dokumentet zyrtare” e kufizon rrethin e subjekteve qe kane te

drejte te informohen lidhur me aktet e nje proçedimi administrativ.

Nderkohe qe ne baze te ligjit te sipercituar, çdo individ ka te drejte te

kerkoje informacion per dokumentet zyrtare qe kane te bejne me

veprimtarine e organeve shteterore dhe te personave qe ushtrojne funksione

shteterore79 Kodi i Proçedurave Administrative parashikon se jane te

kategorizuara ne dy subjekete qe kane te drejte te infor,mohen liudhur me

74 Neni 23 i kushtetues citon “ e drejta e informimit ehste e garantuar. Kushdo ka te drejte, ne perputhje me ligjin, te marre informacion per veprimytarine e organeve shtetrore, si dhe te personave qe ushtrojne funksione shteterore.Kujtdo i jeoet mundesia te ndjeke mbledhjet e organve te zgjedhura kolektive. 75 Villata “La transparenza dell’azione amministrativa, in Diritto proceduriale amministrativa, 1987, faqe 528 76 Diritto amministrativo grupi faqe 1341 77 neni 51 i Kodit 78 neni 54 i Kodit te Proçedurave Administrative 79 neni 3i Ligjit “Per te Drejten e Informimit per dokumentat zyrtare”

45

nje proçedim administrativ. Se pari jane personat te cilet jane drejteperdrejte

te interesuar pra qe jane pale ne proçedim dhe kategoria tjeter jane personat

qe provojne qe kane nje interes te ligjshem ne kerkesen qe ata do t’i drejtojne

organit.

Ne terminologjin e perdorur ne kete rast dhe konkretisht termi

“interes i drejteperdrejt” dhe “interes i ligjshem” na referon ne nenin 44 dhe

45 te Kodit, ku trajtohen se cilet do te konsiderohen pale te interesuara ne

nje proçedim administrativ. Pra edhe ne rastet kur themi qe subjekti ka nje

interes te drejteperdrejt dhe ne ato raste kur themi qe subjekti ka nje interes

te ligjshem jemi para faktit qe subjekti ka statusin e pales se interesuar. Dhe

ne keto kushte ne rast se ai eshte pale e interesuar ketij te fundit nuk mund

t’i mohohet e drejta per t’u informuar se ka nje interes te ligjshme. Por ne

kete rats mun te themi qe, dispozita objekt analize na referon ne ato raste

kur pala e interesuar nuk eshte njoftuar per fillimin e proçedimit, eshte

njoftuar por nuk ka paraqitur interes per te qene pale ne proçedim por qe

kerkon te informohet dhe ne kete rast mendoj qe nuk eshte e nevojshme qe

kjo e fundit te provoje interesin e ligjshem pasi vete organi ne veprimet e

para duhet ta kete identifikuar dhe thirrur qe te marre pjese ne proçedim.

Nderkohe qe kur organi nuk e ka identifikuar si te tille, ketij subjekti i

bie barra e proves qe te argumentoje interesin e ligjshem por ne kete

moment do te jemi para vleresimit nese jemi para nje respektimimi te

proçedurus pasi mosidentifikimi dhe thirrja e kesaj pale mund te kete

ndikuar ne vendimmarrje deri ne ate faze qe ndodhet proçedimi

administrativ.

E drejta e aksesit realizohet permes inspektimit te dosjeve te

disponuara nga administrata dhe marrjes se vertetime apo kopjeve te

vertetuara te dokumentave qe ato permbajne kundrejt pageses.

Ligji yne parashikon aksesin formal per informacion, gje e cila

nenkupton paraqitjen e kerkeses prane organit. Me paraqitjen e saj

punonjesi kompetent i administrates eshte i detyruar te plotesoje kerkesen

brenda 10 ditesh nga depozitimi i kerkeses.80

Shprehimisht ligji yne nuk parashikon faktin qe kerkesa per akses

duhet te jete e motivuar, por nisur nga fakti qe subjekti duhet te provoje qe

ka nje interes te drejteperdrejte apo te ligjshem per dokumentat e kerkuara

prej tij, detyrimisht ky informacion jepet ne kerkese. 80 neni 51 i Kodit te Proçedurave Administrative

46

E drejta per akses pra i sigurohet personave te cilat jane drejtperdrejt

te interesuar dhe per kete mjafton vetem kerkesa nderkohe por nuk mund te

leme pa permendur ketu qe edhe kur subjekti nuk ka nje interes te

drejteperdrejte per proçedimin por ka nje interes te ligjshem, kuptimin e te

cilit e kemi analizuar me siper, ata duhet ta provojne kete gje.

Ushtrimi i te drejtes se aksesit per kete kategori subjektesh behet i

mundur vetem pas leshimit te nje urdhri nga pergjegjesi i njesise

administrative. Urdhri shoqerohet me kerkesen e shkruar dhe dokumentat

te tjera te bashkengjitura, te cilat vertetojne interesin e ligjshem te

pretenduar81.

Me paraqitjen e kerkeses natytisht punonjesi kompetent, del ne pah

ne kete moment domosdoshmeria e caktimit te nje personi pergjegjes per

proçedimin administrativ, te realizoje kerkesen e subjektit pa qene nevoja

per te pritur ndonje urdher nga eproret.82Natyrisht realizimi ne praktike i

ketyre dispozitave, sidomos parashikimi i veprimit te punonjesit dhe pa lejen

e eprorit ka mbetur ende nje utopi.

Kjo situate mund te kete disa arsye por per te reduktuar sa me

shume mosveprimin dhe per t’i lene dore te lire punonjesve te caktuar ne

ushtrimin e detyrave te tyre duhet qe keta te fundit te njohim se pari

kuptimin e atyre dokumentave permbajtja e te cilave eshte e hapur dhe cilat

jane rastet kur nuk lejohet aksesi.

3.3. Objekti kufijte dhe natyra e te drejtes se informimit

Kodi i proçedurave Administrative rendit llojet e dokumenteve per te

cilet mund te leshohen vertetime apo te jepen kopje .Keshtu neni 53 rendit,

qe e drejta e aksesit nenkupton leshimin e vertetimeve apo kopje autentike

te dokumentave te cilat permbajne te gjithe ose pjese te informacioni te

meposhtem:a) daten e paraqitjes se aplikimeve peticioneve, kerkesave te

tjera per shqyrtim, apelimeve dhe dokuementave te tjera te ngjashme: b)

permbajtjen e ketyre dokumentave ose pretendimet e paleve; c) etapen ne te

cilen ndodhet zhvillimi i proçedimeve; d) vendimet e marra apo qe duheshin

81 neni 54 K.Pr.Adm 82 Neni 53

47

marre. Pra ne thelb, te gjithe aktet apo dokumentat te cilet do t’i

nenshtrohen nje analize per nxjerrjen e aktit perfundimtar.

Ne analize te metejshme lind pyetja po dokumetacionet qe lidhen me

veprimin e organit te administrates si subjekte te se drejtes private i

nenshtrohen rregullimit te parashikuar me siper. Mendoj qe ne kete rast

nuk zbatohen keto dispozita pasi organi ne kete rast nuk gezon pushtete te

veçanta dhe supremacine qe natyrisht ja jep qellimi final mbrojtja e interesit

publik.

Perjashtohen nga e drejta e aksesit inspektimi i dosjeve te disponuara

nga administrata kur keto permbajne dokumenta te klasifikuara sekrete.

Ne keto raste punonjesi kompetent i administrates duhet t’i leshoje

pales se interesuar (kur kjo e kerkon) nje deklarate qe ta vertetoje kete.

Ky parashikim ligjor ka disa perparesi, ai menjanon abuzimet qe

mund te vijne nga fshehja pas konceptit te sekretit shteteror i cili eshte

percaktuar qarte ne Ligjin “Per informacionin e klasifikuar sekret shteteror”,

i jep mundesi subjektit te hetoje nese nje klasifikim i tille perputhet apo jo

me ligjin dhe i jep mundesi ketij te fundit te ankohet ne rast se nuk

ekzistojne kushtet per deklarimin e ketij apo atij dokumenti sekret

shteteror.83

83 Komentari faqe 88

48

PJESA E TRETE

FAZAT E PROÇEDIMIT ADMINISTRATIV

KAPITULLI I PARE

FILLIMI I PROÇEDIMIT ADMINISTRATIV

1.1. Fillimi i proçedimit administrativ me inisiative te organit

proçedues, me kerkese te paleve te interesuara, apo me kerkese te

organeve te tjera te administrates.

Çdo proçedim administrativ ka nje faze hyrese ose e quajtur ndryshe

faza e inisiatives. Kjo faze perfshin ne vetvete veprimet dhe aktet ne baze te

te cileve fillon proçedimi administrativ.

E drejta per te filluar nje proçedim administrativ i takon a) vete

organit administrativ kompetent per nxjerrjen e aktit perfundimtar qe eshte

ne te njejten kohe organi qe realizon pushtetin e shprehur ne aktin

perfundimtar te proçedimit; b) paleve te interesuara ku mund te perfshihen

qofte privat apo dhe ent publik por qe vepron si subjekt i te drejtes private.

Keto jane dy subjektet qe pervijohen nga ligji yne. Pra, proçedimi

administrativ mund të fillojë me nismen e administrates ose me kërkesën e

palëve të interesuara.84.

Por, pavaresisht se ne ligjin tone nuk permendet shprehimisht, e

drejta per te filluar nje proçedim administrativ, mund t’i perkase dhe nje

organi tjeter te administrates publike i cili me nje akt te tij ve ne levizje nje

organ tjeter te administrates.

Po te analizojme keto tre raste, do te evidentonim qe ne rastin e pare,

eshte kerkese themelore qe ne kompetencat qe ka nje organ i administrates

duhet te jete shprehur qarte detyrimi i ketij te fundit per te proçeduar dhe

per te rregulluar nje çeshtje konkrete. Mund te permedim ketu qe eshte

kompetence e organeve te posaçme te administrates per te vendosur ne

lidhje me orarin e nenpunesve civile apo per te ndertuar objekte me interes

publike etj. Natyrisht proçedimet e nisura me inisiative te vete organit

proçedues mund te kene karakter te brendshem dhe te sherbejne per 84 neni 46 i K.Pr.Adm.

49

mirefunksionimin e ketij te fundit, por mund te kene dhe karakter te

jashtem per mbrojtjen e interesit publik.

Duke ju referuar përsëri dispozitës se sipërcituar të Kodit të

Proçedurave Administrative, verejme se vete organi administrativ me

inisiativen e tij mund te filloje nje proçedim administrativ, nisur nga fakti se

nje kategori interesash publike te cilat i jane besuar organit te administrates

publike, ose ndryshe ushtrimi i pushteteve te cilat i jane atribuar nje organi

administrativ mund te ushtrohen automatikisht nga ana e ketyre te fundit,

ne menyre te pavarur nga kerkesa apo jo e subjekteve te tjere.

Lidhur me kete edhe ne rastet kur nisma per te filluar nje proçedim

vjen nga publiku, administrata duhet te ndermarre hapat qe ajo i gjykon te

nevojshme per pergatitjen e çeshtjes qofte dhe per probleme qe nuk

perfshihen ne kerkesen e paraqitur, kur mendon se nje gje e tille eshte ne

interesin e publikut te gjere85

Persa i perket rastit kur inisiativa per fillimin e nje proçedimi

administrativ mund t’i perkase nje organi tjeter te administrates duhet te

evidentohet qe ne te gjitha rastet ligji duhet te parashikoje ne menyre te

qarte qe organi ka kompetence qe te nxjerre nje akt me te cilin te aktivizoje

nje organ tjeter te administrates publike.

Keshtu Ligji “Per shpronesimet

Por legjislacioni yne sjell ne te njejten kohe raste kur organi

administrativ paraqitet si subjekt qe ve ne levizje nje organ tjeter, per fillimin

e proçedures per rishikimin e enje akti te nje organi me te ulet ne hierarki.

Keshtu, Ligji Nr.8405 date 17.09.1998 “Per Urbanistiken”, neni 10

parashikon: “KRRTRSH-ja, kryesisht ose me kerkese te prefekturave , ne

rastet kur veren shkelje ligjore ne marrjen e vendimeve nga KRRT-te e

bashkive kur pengohet realizimi i programeve te Qeverise, shqyrton dhe merr

vendime, duke shfuqizuar vendimet e marra nga KRRT-te e bashkive”. Pra

ne kete dispozite parashikohet qe nje organ si ai i prefektit mund te inicioje

nje proçedure administrative per rishikimin e nje akti.

Ne te njejten pozite paraqitet dhe organi i Policise Ndertimore, i cili

pezullon dhe njofton Keshillin e Rregullimit te Territorit te Republikes se

Shqiperise per vendimet e marra nga Keshilli i Bashkise, kur veren shkelje te

ligjit ne vendimet e tyre, neni 6 i Ligjit Nr.8408 date 25.09.1998 “Per Policine 85 neni 48 i K.Pr.Adm.

50

e ndertimit”. Por verejme se ne ndryshim nga organi i prefektit i cili ka

kompetence qe t’i drejtohet KRRTRSH-se me kerkese, organi i policise

Ndertimore vetem njofton KRRTRSH-ne.

Lind pyetja, akti i njoftimit eshte i detyrueshem per KRRTRSH-ne per

te iniciuar proçeduren e rishqyrtimit te aktit te lejes se ndertimit? Praktika

ka treguar se ne disa raste KRRTRSH-ja ka shqyrtuar ligjshmerine e nje leje

ndertimi pas njoftimit zyrtar te ardhur nga Policia Ndertimore. E

rendesishme eshte qe se pari ligji parashikon qe organi mund te vihet ne

levizje me inisiative te tij dhe ne kete rast njoftimi i ardhur nga organe te

cilat jane kompetente te specializuar per kontrollin e zbatimit te ligjshmerise

ne fushen e punimeve te ndertimit dhe te urbanistikes siç eshte Policia e

Ndertimit, duhet te vere ne levizje faktikisht KRRTRSH-ne.

51

1.2. Forma dhe lloji i akteve te fillimit te proçedimit

Fillimi i proçedimit me kerkesen e paleve te interesuara

karakterizohet nga fakti se detyra e organit per te proçeduar vjen ne vazhdim

dhe pas kerkeses se paleve te interesuara te cilat mund te jene subjekte

private apo dhe subjekte publike te ndryshme nga organi i i administrates te

cilit i eshte dhene kompetenca per te proçeduar dhe per te nxjerre aktin

administrativ.

Doktrina referon se terminologjia e perdorur per aktet e inisiatives kur

kjo inisiative vjen nga nje subjekt privat apo organ tjeter i administrates

eshte i ndryshem.

Keshtu, nje organ administrativ mund te vere ne levizje nje organ

tjeter te administrates vetem me nje akt administrativ. Ky i fundit ne

permbajtje mund te jete nje propozim apo nje kerkese. Ky eshte nje fakt pasi

organet e administrates publike e shprehin vullnetin e tyre vetem ne formen

e akteve administrative.

Persa i perket propozimit, si nje akt inicues per nje proçedim

administrativ, në vetvete ka dhe permbajtje vleresuese, pasi nepermjet tij

sygjerohet ushtrimi i nje aktiviteti te caktuar per organin administrativ. Ky i

fundit, pra propozimi, mund te jete i detyrueshem per nxjerrjen e nje akti,

me fjale te tjera propozimi eshte element per vlefshmerine e aktit

administrativ, apo mund te mos jete i tille, çka nenkupton te drejten e

organit per te vleresuar mundesine per te ushtruar pushtetin apo jo.

Persa i perket menyres se si nje subjekt privat ve ne levizje organin e

administrates publike per fillimin e nje proçedimi administrativ, mund te

themi qe nje kerkese e thjeshte drejtuar organit administrativ do te

detyronte organin administrativ per t’u vene ne levizje. Ligji yne e perkufizon

“Peticion” menyren se si nje subjekt privat mund t’i drejtohet organit te

administrates, nderkohe qe gjate proçedimit administrative palet e

interesuara mund te paraqesin para organit dhe shpjegime, kerkesa per

shqyrtim te cilat kerkohen sidomos gjate proçedures hetimore86Peticioni

duhet te kete nje forme te caktuar dhe ne permbajtje te tij disa elemente te

cilet te evidentojne sa me qarte ate se çfare kerkohet nga ana e organit te

administrates. 86 Neni 74 i Kodit te Proçedurave Administartive

52

Kodi vë si rregull që peticionet të bëhen me shkrim. Kërkesat që

vijojnë në 5 pesë nënndarjet e nenit 66 (pikat a deri në e) janë të

paramenduara t’i shërbejnë disa qëllimeve të rëndësishme për procedimin

administrativ të tilla si:

- identifikimi i organit përgjegjës për shqyrtimin e peticionit (pika a),

- identifikimi i kërkuesit dhe problemeve të mundshme me

legjitimimin e tij/saj (pika b),

- verifikimi paraprak i juridiksionit nga ana e organit administrativ

(pika c),

- mirëkuptimi i pretendimeve të palës kërkuese dhe verifikimi i

pasjes apo jo të kompetencës nga ana e organit administrativ (pika

c), dhe

- verifikimi i seriozitetit të kërkuesit për të ndjekur procedurën

administrative dhe rregullsia e përfaqësimit kur një gjë e tillë është

e nevojshme (pika e)87.

Ne te njejten kohe ligji yne parashikon se personat private mund t’i

drejtohen administrates dhe ne menyre verbale. Qellimi i nje parashikimi te

tille eshte venia e administrates ne nje pozicion aktiv ne raport me peticionet

e publikut duke u perpjekur te vjele edhe ato peticione qe nuk jane fomuluar

ne detaj e te paraqitura shkencerisht88,

Por ajo qe vihet re nga analiza eshte parashikimi kontradiktor ne dy

paragrafet e para te nenit 68 te Kodit te Proçedurave Administrative. Nga

njera ane ky nen parashikon se ne rast se peticioni permban te meta ai i

kthehet aplikantit, nga ana tjeter parashikon qe vete organet e administrates

dhe nenpunesit perpiqen qe t’i rregullojne vete keto te meta me qellim qe

interesat e paleve mos te kompromentohen89. Pra mesa duket lihet ne

diskrecionin e administrates te vleresoje rast pas rasti nese do te veproje ne

nje menyre apo ne nje tjeter.

Kuptohet qe kufijte e diskrecionit te administrates ne kete moment

jane te qarte. Detyrimisht ne kete moment nga organi duhet patur parasysh

se qellimi i legjislatorit eshte sigurimi i nje administrate sa me afer qytetarit

dhe ne sherbim te ketij te fundit, duke patur parasysh barazine e paleve dhe

mosdiskriminimin e subjekteve te cilet i drejtohen kesaj te fundit.

87 Komentari i Kodit te Proçedurave Administrative 88 Po aty 89 Neni 68 i K. Pr. Adm

53

Megjithekete percaktim, autoret e komentarit te Kodit te Proçedurave

Administrative verejne se, edhe kur peticioni nuk është hartuar në formën e

kërkuar nga neni 66 (të domosdoshme janë vetëm kërkesat minimale të

nenit 67), ai duhet pranuar nga administrata të cilës i drejtohet. Në

momentin kur administrata ballafaqohet me një peticion jo të rregullt

përpara saj shtrohen dy alternativa: ose të ndihmojë aplikuesin për të

rregulluar aplikimin e tij/saj nëpërmjet këshillimit ose të bëjë vetë korigjimin

e të metave të peticionit në rastet kur kjo është e mundur90.

Ne analize te akteve te cilet bejne te mundur fillimin e proçedimit,

verejme se subjektet private mund te vene ne levizje nje organ administrativ

edhe ne rastet kur nuk banojne ose nuk ndodhen fizikisht ne qendren e

organit kompetent proçedues. Keshtu ne ligji parashikon qe keta te fundit

mund te paraqesin peticionet te cilet i drejtohen organeve qendrore te

administrates mund t’i paraqiten zyrave vendore ne varesi te tyre91, ne

mungese te tij mund t’i drejtohen dhe prefektures.

Ne te njejten kohe peticionet mund te paraqiten edhe ne perfaqesite

diplomatike, zyrat konsullore ose perfaqesi te tjera te vendosura ne vendin

ku palet e interesuara banojne ose ndodhen fizikisht. Jane keto te fundit qe

ja dergojne peticionin organeve kompetente92.

Si perfundim, pavarësisht evidentimeve të mësipërme vlen të

theksohet se me paraqitjen e kërkesës apo propozimit pranë organit

administrativ derivon nevojshmëria per të proçeduar, duke patur parasysh

mbrojtjen në të gjitha rastet të interesit publik.

90 Komentari i Kodit te Proçedurave Administrative 91 Neniu 69 i kodit te Proçedurave Administrative 92 Neni 70 I Kodit te Proçedurave Administrative

54

1.3. Detyrimi i organit administrativ per te proçeduar

Si ne rastet kur proçedimi fillon me inisiative te organit te

administrates apo me kerkese te paleve te interesuara, verifikimi i

pretendimeve te ngritura sjell si pasojë detyrimin e organit per te proçeduar,

pra per te nisur nje proçedim administativ.

Ky eshte nje detyrimi i cili eshte ngritur se pari ne nivel kushtetues.

Keshtu ne nenin 48 te Kushtetutes thuhet se “Kushdo, vete ose se

bashku me te tjere, mund t’ju drejtoje kerkesa, ankesa ose verejtje organeve

publike, te cilat jane te detyruara te pergjigjen ne afatet dhe kushtet e

caktuara me ligj”.

Pra ne momentin qe organeve te administrates publike i drejtohet nje

kerkese, ankese, apo verejtje, keto te fundit kanë detyrimin kushtetues qe te

pergjigjen ne afatet dhe kushtet e percaktuara ne ligj. Por natyrshëm lind

pyetja: A ekziston kuadri ligjor dhe nenligjor qe te siguroje respektimin e

kesaj te drejte te njohur nga kushtetuta? Momentalisht per trajtimin e kësaj

çeshtjeje janë Ligji nr.6854 date 23.12.1983 “Per zgjidhjen e kerkesave

ankesave, te verejtjeve e te propozimeve te shtetasve” dhe Kodi i Proçedurave

Administrative momentet e të cilit po trajtohen.

Nga analiza e ligjit Nr. 6854 te vitit 1983 i cili eshte ende ne fuqi,

vërehet se ne disa momente ky ligj bie ne kundershtim me ate qe parashikon

kushtetuta jone.

Keshtu neni 2 i Ligjit nr. 6854 date 237.12.1983 parashikon se

“Shtetasit kane te drejte t’u drejtohen organeve shteterore ……… per te

kerkuar te drejtat qe u takojne ne baze te ligjeve, te ankohen kunder

veprimeve te paligjshme, te parregullta te organeve…….”

Pikerisht kjo e drejte e njohur ne kete ligj tashme gjen nje rregullim te

plote ne Kodin e Procedurave Administrative ku eshte sanksionuar si nje

parim qe duhet te udheheqe organet e administrates publike. Cdo individ i

cili mendon se ne baze te ligjit atij i takon nje e drejte per te bere te mundur

kete duhet t’i drejtohet organit te administrates qe e ka ne kompetence kete

ceshtje, ai mund t’i drejtohet atij me nje kerkese dhe ne baze te nenit 15 ku

eshte sanksionuar Parimi i marrjes se vendimeve parashikohet se :

“1.Organet administrative sipas dispozitave te ketij Kodi marrin vendime per

55

te gjitha çeshtjet brenda juridiksionit te tyre te ngritura nga personat private

ne lidhje me:

a) çeshtjet qe u perkasin drejtpersedrejti personave private;

b) çdo peticion, kerkese apo ankim per shkelje te Kushtetutes, te ligjit ose

ne mbrojtje te interesave publike”.

Ne momentin kur individi i drejton nje kerkese organit perkates te

administrates ky i fundit nis procedimin administrative i cili mund te filloje

me nismen e administrates ose me kerkesen e paleve te interesuara. Pra sa

me siper ekziston detyrimi ligjor qe çdo organ te dale me nje vendim ne lidhje

me cdo kerkese qe ketij te fundit i drejtohet .

Persa i perket ankesave te cilat mund t’i drejtohen organeve nga

individe te ndryshem. Kjo çeshtje trajtohet pikerisht ne kapitullin e ankimit

administrative te Kodit te Proçedurave Administrative. Pra individi mund te

ankohet per nje akt administrative i cili prek drejteperdrejte interesat e tij,

mund te filloje ose te marre pjese ne nje proçedim per çeshtje qe jo vetem

kur jane vete ata mbajtesit e te drejtave por ata mund te fillojne nje

procedim apo te marrin pjese ne te dhe ne mbrojtje te interesave te gjera te

cilat mund te preken sic mund te jete shendeti publik, mjedisi etj.

Nderkohe nje argument pro detyrimit te organit per te proçeduar

është dhe fakti se te gjithe organet e administrates gjate veprimtarise se tyre

duhet te respektojne parimin e ligjshmerise i cili nenkupton qe jo vetem kjo

veprimtari te jete ne perputhje me ligjin por qe keto te fundit te ushtrojne te

gjithe kompetencat qe ketyre te fundit i jep ligji.

Ne vijim te kesaj, neni 21 i Kodit te Proçedurave Administrative

parashikon se kompetencat e organeve te administrates publike jane te

pecaktuara me ligj ose me akt nenligjor dhe ushtrimi i tyre eshte i

detyrueshem, perveç rasteve kur normat ligjore parashikojne delegimin ose

zevendesimin e kompetencave. Fakti qe aktet ose kontratat qe kane per

objekt heqjen dore nga ushtrimi i kompetencave nga ana e organit jane te

pavlefshme93, nenkupton faktin qe dhe mosveprimi ne rastet e paraqitjes se

nje kerkese te caktuar perben nje shkelje te parimit te ligjshmerise.

Pra ne rastet kur inisiativen per proçedimin administrativ e ka vete

organi proçedues detyrimisht ky i fundit duke patur parasysh parimet baze

duhet te proçedoje dhe te dale me nje akt. Pra ekziston jo me detyrimi per te

proçeduar por detyrimi per t’u shprehur me nje akt konkret. 93 Kodi i Proçedurave Administrative Neni 21

56

Detyrimi per te nxjerre nje akt rrjedh dhe nga fakti tjeter se ne rast se

organi nuk shprehet me nje akt konkret do te jemi para rastit te

mospranimit te heshtur te peticionit, parashikuar nga neni 77 i Kodit te

Proçedurave Administrative.

Nderkohe qe bejne perjashtim nga detyrimi rastet e parashikuara nga

neni 78 i Kodit te Proçedurave Administrative, pra rastet e pranimit te

heshtur te peticionit pra kur organi nuk eshte shprehur me nje vendim

brenda afatit te parashikuar me ligj, pasi ne keto raste organi konsiderohet

ex lege i legjitimuar te mos dale me akt, sepse gjithsesi formohet nje akt

administrativ94. Nje analize me e detajuar e ketyre rasteve do te gjej trajtim

ne vazhdim te punimit.

1.4 Verifikimi paraprak i çeshtjeve ne nje proçedim administrativ

Me paraqitjen e peticionit , kerkeses, ankeses organi administrativ ka

detyrimin per te filluar proçedimin administrativ. Faza e fillimit te proçedimit

administrativ mbart ne vetvete kryerjen nga ana e organit te nje sere

veprimesh te cilet me pas do te siguronin zhvillimin normal te proçedimit.

1. Keshtu, ne baze te Neni 75 e 25 te Kodit te Proçedurave

Administrative, organi proçedues kryen verfikimin nese ne juridiksionin e tij

perfshihet apo jo çeshtja e paraqitur.

Çështja e mungesës së juridiksionit mund të ngrihet si nga organi

administrativ me iniciativen e tij ashtu edhe nga palët e interesuara mbi këtë

çështje.

Ligji parashikon se “Përpara se të marrë një vendim, organi

administrativ duhet të verifikojë nëse ka juridiksion të vendosë mbi këtë

çështje”. Duke mos bere nje interpretim literal te kesaj dispozite, por duke e

pare ate me dispozitat ne vijim dhe me nenin 75, verejme se organi

administrativ verikimin e juridiksionit duhet ta beje para se te filloje

proçeduren hetimore dhe jo ne momentin qe ai do te shprehet me vendim.

Kjo gje perforcohet ne te njejten kohe dhe nga permbajtja e nenit 2695 te

94 Grupi faqe 1287 95 Neni 26, Paraqitja e një kërkese tek një organ që nuk ka juridiksion 1.Kur, si rezultat i një gabimi të pranueshëm dhe brenda një afati të përcaktuar, një person bën një ankesë, kërkesë, peticion pranë një organi që nuk ka juridiksion, çështja do të ndjekë proçedurën e mëposhtme:a)Në qoftë se organi kompetent i përket

57

Kodit, i cili parashikon qe ne rastet kur kerkesa paraqitet para organit qe

nuk juridiksion per çeshtjen, ketij te fundit i lindin nje sere detyrash dhe ne

raste te caktuara detyra qe duhen kryer brenda afatit prej 48 oresh nga

momenti i paraqitjes se kerkeses, kjo pra ne rastet kur per çeshtjen eshte

kompetent një ministre ose një institucioni tjetër ankesa, kërkesa, peticioni

do t'i kthehet mbrapa kërkuesit brenda 48 orëve e shoqëruar me

informacionin se kujt organi specifik të administratës ky person duhet t'i

drejtohet.

Veprimet e kryera nga ana e organit bejne te mundur qe qytetari te

asistohet ne lidhje me organet kompetente per te eleminuar vonesat ne

proçedim dhe kalimin e afateve per te kerkuar te drejten.

Asistenca qe mund t’i jepet qytetarit ne lidhje me organin kompetent

eshte nje ndihme e madhe per kete te fundit, duke patur paarsysh se

informacioni qe mund te kene individet ne lidhje me organet kompetente per

nje çeshtje te caktuar mund te mungoje. Kjo eshte e lidhur ngushte

gjithashtu me respektimin e te drejtes se informimit, dhe konkretisht te asaj

kategorie te dokumentave zyrtare te cilat duhet te behen publike pa kerkese,

por me inisiative te vete organit.

Permbushja e detyrimeve te parashikuara me siper do te reduktonte

ne maksimum vonesat ne proçedim, por ne te njejten kohe do te disiplinonin

administraten dhe do t’e eleminonin shkaktimin e demit, ndoshta dhe

material per shkak te vonesave per mosverifikimin paraprak te

juridiksionit96.

Duke qene se organi administrativ shprehet me vendim ne lidhje me

mungesen e juridiksionit natyrisht ky akt ne baze te parimeve te ketij Kodit i

nenshtrohet rruges se rishikimit administrativ. Ky fakt parashikohet

shprehimisht ne piken 2 te nenit 26.

të njëjtës ministri osë të njëjtit institucion ankesa, kërkesa, peticioni do t'i dërgohet atij me një shkresë zyrtare duke njoftuar njëkohësisht edhe personin që ka bërë ankesën, kërkesën apo peticionin;b)Në qoftë se organi kompetent i përket një ministrie ose një institucioni tjetër ankesa, kërkesa, peticioni do t'i kthehet mbrapa kërkuesit brenda 48 orëve e shoqëruar me informacionin se kujt organi specifik të administratës ky person duhet t'i drejtohet.c)Në rastin e parashikuar nga paragrafi 1, shkronja b) e këtij neni caktohet një afat i ri për zhvillimin e proçedimit, i njëjtë me atë të parin i cili fillon të llogaritet që nga momenti i njoftimit tek organi kompetent. 2. Vendimi i organit administrativ nëpërmjet të cilit deklarohet mungesa e juridiksionit të tij, i nënshtrohet rishikimit ose apelimit administrativ sipas rregullave të vendosura në këtë Kod, i Kodit te Proçedurave Administrative. 96 Komentari i Kodit te Proçedurave Administrative

58

Perveç verifikimit te juridiksionit organi administrative para fillimit te

proçedures hetimore97 verifikon mbarimin automatik te te drejtave ushtrimi

te cilave kerkohet, legjitimimin e aplikanteve dhe kalimin e afateve kohore

brenda te cilave duhej te ishte paraqitur aplikimi.

Verfikimi i çeshtjeve te parashikuara ne nenin 75 te Kodit te

Proçedurave Administrative eshte nje domosdoshmeri dhe nuk duhet

nenvleresuar nga ana e organit administrativ. Gama e ligjeve te cilave duhet

t’i referohen organet per verifikimin e çeshtjeve te sipercituara eshte e gjere

dhe kerkon nje administrate te pergatitur te shpejte dhe te efekteshme ne

vleresimin e çeshtjeve.

Verfikimi nga ana e organit proçedues, nese te drejtat ustrimi i te

cilave kerkohet ekzistojne apo kane mbaruar, ka te beje me njohjen e

kuadrit ligjor e nenligjor qe lidhet me çeshtjen objekt shqyrtimi, me faktin

nese ato akte jane ende ne fuqi apo fuqia e tyre ka rene me nje akt tjeter apo

ka pushuar ne menyre faktike.

Nderkohe qe verifikimi i legjitimitetit te aplikanteve eshte nje çeshtje

qe do te gjeje nje trakjtim me te zgjeruar ne vijim dhe ka te beje me statusin

e paleve te interesuara ne procedimin administrativ, aq i rendesishme per

mbarevajtjen e proçedimit.

Persa i perket çeshtjes tjeter e cila behet objekt i organit procedues

para fillimit te proçedures hetimore, dhe konkretisht verifikimit te afateve

brenda te cileve duhet te paraqitet aplikimi, mund te themi qe kjo perben ne

vetvete nje proçedure verifikimi te afateve te parashikuara ne dispoziten

ligjore, ballafaquar ne te njejten kohe dhe me njoftimet publike qe ka bere

organi administrativ per afatet konkrete te kerkuara ne ligj.

Per analogji me proceduren gjyqesore mund te themi qe Kodi i

Procedurave Administrative nuk parashikon rivendosjen ne afat te kerkeses

per ushtrimin e nje te drejte.

Natyrisht, referuar parimit te pergjithshem te se drejtes qe, “ajo qe

nuk ndalohet lejohet”, verejme se kjo gje nuk e ndalon organin adminstrativ

proçedues qe ne rast se bindet qe aplikuesi nuk ka patur mundesi objektive

qe te ushtroje te drejten e tij brenda afteve te kerkuara, te pranoje kerkesen

dhe pse ka kaluar afati i aplikimit. Pra eshte ne diskrecionin e organit te

vleresoje rrethanat konkrete dhe te vendose rast pas rasti.

97 Shih Nenin 75 te kodit te Proçedurave Administrative

59

KAPITULLI I DYTE

PROÇEDURA HETIMORE

Proçedura hetimore ne vetvete nenkupton teresine e akteve, fakteve

apo veprimeve, permes te cileve mblidhen dhe vleresohen paraprakisht

provat, interesat apo situata faktike ku do te vihet ne zbatim akti

administrativ98.

Proçedura hetimore e zhvilluar nga ana e organit te administrates

gjate nje proçedimi administrativ eshte e domosdoshme. Kjo për arsye se, me

fillimin e proçedimit, duhet të vlerësohen nga ana e organit proçedues të

gjithë elementët ligjore dhe faktike të situatës reale nga e cila ka derivuar

nevojshmëria për të proçeduar dhe të terrenit në të cilin do të zbatohet akti i

nxjerrë. Pra gjatë një proçedimi administrativ duhet të vleresohen të gjithë

interesat publike, kolektive apo private të cilët janë në lojë në situatën

konkrete.

Me fjale të tjera vlerësimi nëpërmjet akteve apo dokumentave i të

gjithë momenteve të cilat ndikojnë në vënien në zbatim të një akti

administrativ është i rëndësishëm dhe për kete arsye ne Kodin tonë i

kushtohet një trajtim i hollësishëm.

2.1 Subjektet e proçedures hetimore

Natyrisht proçedura hetimore zhvillohet nga ai organ ne kompetencen

e te cilit eshte marrja e vendimit perfundimtar99. Megjithekete jo te gjithe

aktet apo veprimet te cilat jane pjese e proçedures hetimore realizohen nga

ky i fundit. Ligji yne i njeh te drejten organit qe t’ja delegoje te drejten per

zhvillimin e proçedures hetimore organit te tij vartes, me perjashtim te

rasteve kur delegimi ndalohet me ligj.

Siç del nga permbajtja e neneve te cilet rregullojne delegimin, ky i

fundit ka per qellim qe te rrise efektivitetin e organit administrativ100 duke

realizuar ne rastin konkret nje proçedure hetimore sa me te sakte. Por

98 Corsa di Diritto Amministrativo, Vicenzo Cerulli Irelli, Fq.439 99 Neni 78 i K.Pr. Adm 100 Komentari faqe 49

60

megjithate edhe ne rastet kur organi e kryen vete hetimin mund te ngarkoje

per disa detyra specifike organin vartes.

Ky eshte nje rregullim qe aplikohet per organet monokratike,

nderkohe qe ne rastet e organeve kolegjiale proçedura hetimore mund te

organizohet duke u ngarkuar anetaret e veçante te ketij organi me detyra

specifike hetimore101. Kompetencen per te ngarkuar anetaret me detyra

hetimore natyrisht do te jete e kryetarit te organit kolegjial, pas percaktimit

ne menyre kolegjiale te momenteve qe kerkojne sqarim dhe te detyrave

konkrete per zbatim.

Delegimi i të drejtave nga organi kompetent duhet dalluar nga

ngarkimi me detyra specifike që mund t’i bëhet një organi vartës. Në këtë

rast, jemi brenda konceptit juridik të delegimit të të drejtave, por ky është

një lloj delegimi i kufizuar dhe specifik. Në këtë rast organit që i janë

deleguar disa të drejta kryen më shumë detyra specifike që nuk kanë të

bëjnë më analizën apo vlerësimin e provave të marra, se sa me fiksimin e

tyre102.

Por pavaresisht se jemi para dy rasteve te ndryshme, ehdte kur organi

vartes ka kompetence te kryeje te gjithe proceduren hetimore dhe jo disa

detyra te caktuar brenda teresise se veprimeve hjetimore, ehste organi

administrativ kompetent i cili do te vleresoje perfundimisht provat e marra

para se te nxjerre aktin adminstrativ. Pra vertet ne te dyja rastet jemi para

delegimit por qe ndryshon ne faktin nese organit vartes i ehste deleguar

komptenca pe rte qene i pavarur ne percaktimin e pistave te hetimit dhe te

veprimeve qe do te kryeje, nderkohe qe ne rastin e dyte organi ka pervijuar

vete detyurat qe do te kryeje ne funksion te realizimit te hetimit sa me te

plote dhe ne synim te realzimit sa me mire te saj , ngarkon organin te kryeje

disa prej tyre.

Pra theksojme dhe njehere qe qellimi i legjislatorit eshte realizimi i nje

proçedure hetimore te plote dhe te sakte.

Siç eshte permendur dhe me lart, gjithe proçedura hetimore

organizohet dhe drejtohet nga ana e organit administrativ kompetent.

Eshte rendesishme si dhe perforcohet gjithashtu dhe nga doktrina, qe

ne momentin e fillimit te proçedures hetimore nga organi procedues, duhet

te jete e qarte nga ky i fundit objekti hetimor, qe me fjale te tjera nenkupton

101 Neni 80 pika 4 e Kodit te Proçedurave Administrative 102 Komentari i Kodit te Proçedurave Administrative

61

ate pjese te realitetit perballe se ciles organi administrativ do te ushtroje

veprimtarine e tij ne menyre qe aktet e tij te rezultojne te ligjshme103.

Por kjo eshte nje çeshtje e cila nuk mund te kete nje zgjidhje te vetme,

per arsye se ekzistojne dy alternativa te kunderta, e para parashikon ate qe

gjate proçedures hetimore organi administrativ duhet te mbledhe sa me

shume fakte duke patur tendencen ne nje njohje komplete te realitetit faktik,

dhe alternativa e dyte kerkon qe te vetmet rrethana qe duhen te vertetohen

jane faktet dhe rrethanat e treguara shprehimisht nga ligjvenesi.

Alternativa e pare, ka tendencen qe te rendoje ne nje mase te madhe

veprimtarine e administrates dhe nga ana tjeter nuk mund te leme pa

permendur qe njohja komplete e realitetit eshte praktikisht e

parealizueshme dhe e pamundur juridikisht. Nderkohe qe e dyta ka

tendencen qe ta zvogeloje ne maksimum hapesiren e zgjedhjes nga ana e

administrates dhe mbi te gjitha nuk ka parasysh se faktet shpesh jane te

papercaktuar nga ligji dhe vetem nepermjet veprimtarise administrative

arrin te kalohet papercaktueshmeria e tyre.104

Megjithekete, per te zgjidhur problemin e kufijve te veprimtarise

hetimore administrative, duhet patur parasysh dhe verejtur me kujdes se

çfare te dhenash jep norma konkrete ne baze te te cilit do te dale akti.

Keshtu ne rast se norma percakton saktesisht situaten faktike ose

kategorine e fakteve lidhur me çeshtjen, veprimtaria administrative duhet te

verifikoje perputhjen midis situates konkrete dhe asaj qe tregon norma.

Por, ne rast se norma tregon ne pergjithesi vetem interesin publik qe

kerkohet te mbrohet, hetimi duhet te konsistoje ne argumentimin se sa nje

situate faktike perputhet apo realizon mbrojtjen e interesit publik te kerkuar

shprehimisht nga norma.

Ne ligje te vendeve te ndryshme si dhe ne legjislacionin tone vihet re

veshja me nje pushtet diskrecial te administrates ne lidhje me zgjedhjet qe

ben secili organ ndermjet alternativave te siperpermendura.

Sipas ligjit tone, ne fillim te proçedures hetimore, organi administrativ

proçedues duhet te njohe realitetin ne te cilin zhvillohet veprimtaria

administrative. Mbi te gjitha mbledhja e fakteve te cilat jane te nevojshme

per marrjen e vendimit perfundimtar eshte ne plan te pare.

103 Manuale del diritto fq394 104 Le manifestazioni di interessi nei proçedimenti amministrativi, I, Rimini, 1983, fq.

62

Pra nga njera ane organi kerkon te njohe realitetin faktik qe natyrisht

duhet te perputhet me interesin publik dhe nga ana tjeter ky i fundit i

kushtohet mbledhjes se fakteve te cilat kerkohen per vendimin konkret.

63

2.2 Verfikimi i provave dhe parimi inquisitorial

Siç eshte theksuar dhe me siper rendesia e proçedures hetimore eshte

rilevante ne nje proçedim administrativ.

Proçedura hetimore e zhvilluar nga nje organ administrativ mund te

jete e thjeshte, pra kerkon vleresimin e nje fakti te thjeshte, por mund te

paraqitet e nderlikuar persa i perket kompleksitetit te hetimeve apo te

subjekteve te perfshira ne proçeduren perkatese te nxjerrjes se aktit.

Gjate proçedure hetimore, administrata ka detyrimin qe te zhvilloje

hetimet e parashikuara shprehimisht nga ligji. Por duke lene menjane

detyrimin qe ka administrata per te hetuar lidhur me fakte qe shprehimisht

kerkohen nga ligji, Kodi yne, proçeduren hetimore e ka strukturuar ne

menyre te tille qe administrata eshte e lire te kryeje te gjithe veprimet qe ajo i

gjykon te arsyeshme dhe brenda kufijve ligjore te cilat ajo i konsideron te

domosdoshme per te krijuar nje panorame te plote te realitetit ku do te

zbatohet akti qe ajo do te nxjerre.

Pra autoriteti administrativ si një mbrojtës i interesave publike përdor

të gjitha mjetet dhe metodat e të provuarit që ka në dispozicion dhe të

verifikoj të gjitha faktet në mënyrë që të arrij në një vendim sa më të

drejtë.Ai nuk mund të kufizohet vetëm në të dhënat e paraqitura nga palët

në proces, por nëse do të paraqitet e nevojshme, kërkon edhe vet ndonjë

informacion apo dokumenta që i shërbejnë për zgjidhjen e drejtë të

çështjes105. Behet fjale ne kete moment per parimin inquisitorial si nje

element dallues te proçedures hetimore administrative106

Parimin inquisitorial i jep te drejten organit administrativ te

mbeshtetet, me inisiativen e tij, ne çdo mjet provues qe ai e gjykon te

nevojshem. Eshte i vertete fakti qe shprehimisht ky parim nuk gjen nje

parashikim ne legjislacionin tone107, megjithate roli aktiv qe i vishet organit

proçedues gjate procedures hetimore le te kuptosh qe faktikisht ky parim

eshte implementuar drejtepersedrejte ne dispozitat e ketij kodi.

Eshte e natyrshme te evidentojme gjithashtu qe ky parim ka nje

rendesi te veçante ne ato raste kur nga proçedimi administrativ do te dalin

105 Komentari i Kodit te Proçedurave Administrative 106 Grupi faqe 1295 107 Komentari i Kodit te Proçedurave Administartive

64

akte per bazueshmerine e te cileve ligji nuk eshte i qarte ne kerkesa por

kerkon permbushjen e nje interesi publik te caktuar dhe i le vend

diskrecionalitetit te organit ne mbledhjen dhe vleresimin e fakteve.

Me percaktimin e objektit te hetimit percaktohen ne te njejten kohe

nga organi dhe faktet te cilat jane te nevojshme per marrjen e vendimit

perfundimtar. Por natyrisht faktet e paraqitura nga palet si dhe ato te marra

nga organi i nenshtrohen nje proçesi te provuari te vertetesise se tyre qe

sipas legjislacionit tone mund te realizohen sipas metodave te te provuarit te

lejuara nga ligji.108

Objekti i hetimit ne literaturen lidhur me proçeduren civile eshte

objekti i proves. Provat jane te dhena qe vijne prej burimeve qe parashikohen

ne ligje qe merren sipas rregullave perkatese proçeduriale dhe qe vertetojne

ose rrezojne kerkesat ose prapesimet e pjesemarresve ne proçes109

Verifikimi i fakteve ne nje proçedure hetimore konsiston ne paraqitjen

e realitetit objektivisht te perceptueshem.110 Verifikimi mund te arrihet ne

menyra te ndryshme si nepermjet pohimeve te palëve, pyetja apo ballafaqimi

i dëshimtarëve, marrja e mendimit të ekspertit, fuqia provuese e shkresave

etj Një pjesë nga këto parashikohen në dispozitat e këtij kodi. Pavarësisht se

për të tjerat kodi nuk jep hollësitë, është e kuptueshme që organi

administrativ do të zbatojë me analogji ato rregulla të përgjithshme që njihen

në ligjin procedurial civil dhe që janë të zbatueshme edhe për procedurat

administrative. 111.

Kodi i Proçedurave Administartive parashikon se gjate proçedures

hetimore nuk nevojitet verifikimi i fakteve te njohura publikisht si dhe per

ato fakte te cilat jane te ditura per organin administrativ per shkak te

funksioneve te tij112.

Doktrina proçeduriale civile veren se faktet e njohura publikisht

mund te jene fakte qe mund te njihen nga e gjithe bota, fakte qe njihen nga

popullsia e nje vendi apo fakte qe njihen nga popullsia e nje qyteti113,

porandaj ashtu siç eshte e detyrueshme per gjyqtarin qe gjate arsyetimit te

nje vendimi te argumentoje pse nje fakt ehste i njohur publikisht dhe organi

108 Neni 81 pika 1 i Kodit te Proçedurave Administrative 109 S. Çeço, Leksione ne lenden e “E drejta Proçeduriale Civile e RPSH”, Tirane,1983, faqe 44 110 Grupi 1298 111 Komentari i Kodit te Proçedurave Administrative 112 Neni 81 oika 2 e Kodit te Proçedurave Administrative 113 S. Çeço, Leksione ne lenden e “E drejta Proçeduriale Civile e RPSH”, Tirane,1983, faqe 47

65

administrativ duhet te argumentoje gjate arsyetimit te vendimit se pse nje

fakt eshte konsideruar si i tille nga ky i fundit.

Nderkohe qe eshte e kuptueshem qe aktet qe organi ka nxjerre gjate

ushtrimit te funksioneve te tij jane lehtesisht te perceptueshme dhe proçesi i

te provuarit te vertetesise se tyre eshte me i lehte per organin administrativ

proçedues.

2.3 Barra e provës në proçedurën hetimore

Kodi i Proçedurave Administrative paarshikon qe barra e provës për

faktet e pretenduara bie mbi palët e interesuara, pavarësisht nga detyrimi i

administratës i parashikuar në nenin 79 pika 1, me fjalë të tjera pavarësisht

se organi proçedues kërkon dhe njihet me të gjitha faktet të cilat janë të

nevojshme për marrjen e vendimit përfundimtar, pala e interesuar qe

pretendon qe ka nje te drejte ka detyrimin qe te provoje faktet mbi te cilet

bazohen pretendimet e tyre.

Barra e proves nenkupton pra detyren e paleve ne proçes per te

vertetuar faktet ne baze e te cilave ata mbeshtesin pretendimet e tyre. Gjate

proçedures hetimore nga ana e organit te administrates ashtu si dhe ne

proçeduren gjyqesore duhet te arrihen te dallohet se mbi cilin subjekt bie

barra proves, ne varesi kjo te fakteve qe paraqiten114

Por pavaresisht se palet e interesuara kane barren e proves per

vertetesine e fakteve te pretenduara prej tyre, kjo nuk e zbeh rolin aktiv te

organit ne proçesin e te provuarit. Qellimi i zhvillimit te proçedure hetimore

nga ana e organit te administartes eshte qe akti administrativ te permbuishe

se pari interesin publik dhe natyrshem organi nuk mund te mjaftohet me

faktet e sjella nga palet ne proçes. Pa permendur ketu dhe faktin tjeter qe ne

në rastet kur organi kompetent me nismën e tij fillon një proçedim

administrativ ndaj një personi apo subjekti që ka kryer një shkelje, ai ka të

drejtën por edhe detyrimin të kryej verifikimin e të dhënave, provave e

fakteve, sepse ato do të jenë pjesë e arsyetimit në vendimin përfundimtar115.

114 S. Çeço, Leksione ne lenden e “E drejta Proçeduriale Civile e RPSH”, Tirane,1983, faqe 48 115 Komentari i kodit te proçedurave Administrative

66

5.4 Ekzaminimet dhe masat e tjera

Nje nga llojet e provave qe parashikon dhe Kodi i Proçedures Civile

eshte dhe mendimi i eksperteve. Duke patur vleren e proves ky i fundit

duhet te kete te gjithe elementet e nje prove shkresore ku ne menyre te sakte

dhe te qarte te paraqitet informacioni shkencor i kerkuar.

Kuptohet qe per verifikimin e vertesise te fakteve , qe natyrisht nuk

perfshihen ne kategorine e fakteve te thjeshta, ligji njeh te drejten e organit

per te kryer ekzaminime, raporte apo vleresime116. Kodi i Proçedurave

Administrative ben fjale per “ekzaminim” te kryer nga eksperte te

specializuar.

Ekzaminimet teknike te specializuara jane deklarata te perpiluara, te

cilat analizojne faktin ne te gjithe komponentet e tij teknike: nese behet fjale

ne nje rast konkret per nje fenomen qe ekziston apo qe do te vije ne te

ardhmen. Nje fenomen analizohet ne shkaqet dhe ne ate se cilat do te jene

zhvillimet qe parashikohen te vijne, gjithmone ne baze te te dhenave teknike

te specializuara.

Siç e parashikon dhe ligji yne, ekzaminimet teknike nuk mund te

behen nga organi proçedues, por ky i fundit mund t’ja kerkoje këtë gje edhe

organeve te specializuara te administrates.

Natyrisht ne strukturen organizative administrative te çdo shteti

verehet ekzistenca e organeve te cilet japin mendime te specializuara që

mund te perdoren nga te gjithe organet e administrates gjate veprimtarise se

tyre, mund te permendim ne kete rast INSTAT-in.

Por, ne rastet kur ekzaminimet teknike te specializuara te kerkuara,

nuk jane objekt i veprimtarise se ndonje institucioni apo organi publik,

organit administrativ i lind e drejta qe te marre nje ose me shume eksperte

te jashtem. Ligji yne parashikon qe menyra e emerimit te ketyre eksperteve

dhe shperblimi i tyre rregullohet me ligj117, nderkohe qe verejme se deri ne

keto momente nuk ekzistojne parashikime ligjore per nje çeshtje te tille.

Legjislacione te ndryshme e kane rregulluar kete çeshtje duke parashikuar

lidhjen e nje kontrate ndermjet organit proçedues dhe ekspertit perkates ku

palet paraqiten me te drejta dhe detyrime te ndersjella.

116 Neni 86 i K.Pr.Adm. 117 Neni 89 i Kodit te Proçedurave Administrative

67

Si ne rastet kur mendimi i specializuar jepet nga nje organ publik

ashtu dhe kur ky mendim jepet nga nje individ privat, ai ka te njejten vlere

ne teresine e dokumentacionit te mbledhur dhe qe do te vleresohet nga

organi ne perfundim te nxjerrjes se aktit. Pra, mendimi i ekspertit nuk eshte

i detyrueshem, por ai natyrisht duhet te vleresohet nga organi kompetent

per nxjerrjen e aktit.

Ne caktimin eksperteve vihet re nje veçori e cila ka te beje me faktin

qe pala e interesuar mund te caktoje ekspertet e saj ne nje numer te njejte

me ata te caktuar nga administrata118. Ky fakt mund te sjelle nje ballafaqim

profesional te mendimeve te specializuara te paraqitura para organit

administrativ dhe perben nje parashikim domethenes.

Per te konkretizuar analizen e mesiperme verejme se shpeshhere ligje

te veçanta parashikojne qe nga subjekte te caktuara publike duhet te

merren “vleresime teknike” te institucioneve specifike. Nga legjislacioni yne i

brendshem sjellim parashikimin e bere ne V. K.M Nr.363 date 18.07.2002

“Per vendosjen e oponences teknike per projektet e ndertimit te objekteve” i

cili parashikon qe “Oponenca teknike per projektet e ndertimit te objekteve

te behet nga Institucionet studimore shteterore ne varesi te Ministrise se

Rregullimit te Territorit dhe Turizmit”. Sa me siper kjo oponence duhet te

jete nje nga dokumentet qe duhet te vleresoje ne rastin tone Keshilli i

Rregullimit te Territorit, si organi kompetent per dhenien e nje leje ndertimi,

por qe duhet marre nga investitori dhe jo nga organi proçedues.

Gjithashtu dhe parashikimi i bere ne nenin 6/3 te Ligjit Nr. 8093 date

21.03.1996 “Per rezervat ujore”119 ku shprehimisht thuhet se “Keshilli

kombetar i ujit ka te drejte te kerkoje nga ministrite, komitetet, agjensite dhe

te gjithe njesite e tjera shteterore informacione, te dhena, analiza ose

mbeshtetje tekniko-konsultative te nevojshme qe Keshilli kombetar i Ujit te

pergatite strategjine kombetare te ujit dhe planin kombetar te rezervave

ujore” te referon ne domosdoshmerine e informacioneve te dhenave dhe

analizave me karaketr teknik ne nje proçedure administrative.

Me fjale te tjera sa me i rendesishem te jete vendimi qe do te merret

nga nje organ proçedues aq me e nderlikuar eshte proçedura e verifikimit te

118 Neni 91 119 Fletorja zyrtare Nr. viti faqe

68

fakteve te cilet pervijojne realitetin, ne menyre qe akti qe do te dale te

permbushe qellimin e kerkuar.

Bazuar ne Kodin e Proçedures Administrative, ne ato raste kur organi

proçedues vlereson se per vertesine e fakteve te caktuar kerkohet nje

mendim i specializuar, me vendim te ndermjetem organi proçedues vendos

per kryerjen e ekzaminimit. Ne vendim duhet parashikuar qellimi i

ekzaminimit dhe eksperti ose ekspertet e caktuar nga administrata. Ky

vendim i njoftohet paleve te interesuara120 para 10 ditesh nga dita që është

caktuar për ekzaminimin ose masat e tjera. Detyrimi i organit qe zhvillon

proçedurën hetimore per njoftim anashkalohet kur masat në fjalë kanë të

bëjnë me çështje sekrete apo konfidenciale.

Njoftimi i pales se interesuar per marrjen e eksperteve nga

administrata lidhet ne te njejten kohe me faktin nese kjo e fundit do te

caktoj eksepertet e saj ne numer te njejte me ata te caktuar nga

administrata, te cilet dhe keta duhet te pranohen nga organi proçedues me

vendim dhe ne te njejten kohe me formulimin dhe administrimin e pyetjeve

apo kerkesat per dhenie mendimi per çeshtje te caktuara121 te cilat do t’i

lihen detyre eksperteve te caktuar.

Ne kete faze te proçedimit, duke ju referuar për analogji Kodit te

Proçedures Civile, organi që zhvillon proçedurën hetimore ka detyrimin që

pyetjet qe do te parashtroje te mos kene per objekt dhenien e mendimeve

per nje zgjidhje ligjore te situates122 gje e cila ehste kompetence e vete

organit administrativ. Nderkohe qe per palen e interesuar i vetmi kufizim qe

ekziston ne pyetjet qe ato do te parashtrojne, qendron ne faktin qe vetem kur

pyetja prek çeshtje sekrete dhe konfidenciale123 keto refuzohen nga organi

proçedues.

120 Neni 90 i KPr Ad 121 Neni 92 i K.Pr. Adm 122 Shih Komentarin 123 Neni 92 pika 2 i K.Pr.Adm

69

KAPITULLI I TRETE

FAZA VENDIMMARRESE NE PROÇEDIMIN ADMINISTRATIV

Rendesia e fazes vendimmarrese eshte e qarte. Ne kete moment

finalizohen te gjithe veprimet e kryera nga ana e organit administrative ne

fazen hetimore te proçedimit, dhe akti vjen si pasoje logjike e hapave te

ndermara deri ne kete moment.

3.1. Struktura logjike e vendimit

Proçedimi administrativ mbyllet me marrjen e nje vendimi

perfundimtar ose per shkak te fakteve te tjera qe parashikohen ne kete

seksion124.

Sa me siper eshte natyrale qe organi administrativ e perfundon

proçedimin me marrjen e nje vendimi perfundimtar.

Termi “vendim” historikisht eshte perdorur per te treguar aktet e

marra nga organi si pasoje e nje proçedure ku te pranishem jane dy pale te

kunderta,125nderkohe qe sot nisur nga fakti se ne ne shumicen e

proçedimeve administrative jane te pranishem palet e interesuara pra eshte

prezent parimi i kontradiktoritetit eshte e natyrshme perdorimi i termit

vendim.

Ne analizen e kesaj faze te proçedimit evidentohet dallimi midis fazes

hetimore dhe vendimore ne planin e autonomise formale te proçedimit, dhe

pikerisht ne ate qe ne faza hetimore pervijon ne menyre progresive

permbajtjen e vendimit. Gjithshtu evidentojme nje dallim tjeter, i cili lidhet

me hipotezen qe ne disa raste administrata ndjek ligjin, dhe kjo ndodh ne

ato raste kur ligji parashikon qe nje fakt i caktuar lidhet detyrimisht me nje

akt konkret por jo ne pak raste administrata nxjerr akte me karakter

diskrecional dhe si pasoje perbajtja e akteve i lihet ne diskrecionin e vete

organit.

Në rastin e pare te sipercituar kemi nje akt objekti i te cilit eshte

percaktuar nga ligji, dhe administrates i takon te beje verifikimin e fakteve si

kushte paraprake te aktit. Verifikimi mund te lidhet me faktet e thjeshta apo

124 Neni 98 i Kodit te Proçedurave Administrative 125 Manuale del dirito faqe 447

70

ato me te nderlikuara, dhe si pasoje nevojitet nje proçedure hetimore e

zhvilluar permes verifikimeve konkrete.

Karakteristike pra e aktit eshte mungesa e vleresimeve rreth interesit

publik qe ndiqet. Modalitetet e zhvillimeve te verifikimeve te tilla dhe lidhja

midis tyre dhe aktit jane objekt i verifikimit te arsyetueshmerise, por ky

verifikim ka per qellim verifikimin ne lidhje me korrektesine e fakteve te

lidhura me aktin.

Nderkohe qe ne rastet kur ligji vendos qellimin qe duhet te ndiqet me

aktin, por nuk percakton permbajtjen e aktit, apo kur vendos qe me aktin

duhet te merren parasysh disa interesa publike por nuk i rendit sipas

prioritetit keto interesa, organi i administrates ka per qelllim qe te evidentoje

interesin primar pra me te rendesishmin midis interesave publike dhe

private te perfshire ne çeshtjen ne fjale. Nderkohe qe ne rastet e ekzistences

se disa interesave qe duhen ndjekur, zgjedhja eshte akoma me e veshtire,

nisur nga fakti qe nuk ka nje interes primar per t’u ndjekur. Ne keto raste

autoriteti kompetent duhet te vleresoje situatat specifike ne te cilat akti do te

zbatohet dhe pasojat qe mund te vijne pas venies ne zbatim te aktit.

Zgjedhja midis interesave te tilla dhe krahasimi midis tyre me qellim

individualizimin e modaliteteve per permbushjen e interesit publik duke bere

sakrificen me te vogel te interesave dytesore eshte shprehje e

diskrecionalitetit administrativ, qe natyrisht konsiderohet shprehje tipike e

pushtetit administrativ.

Sipas nenit 7 te Kodit te Proçedurave Administrative, me pushtet

diskrecial te administrates publike do te kuptohet e drejta e kesaj te fundit

qe te ushtroje autoritet publik per realizimin e nje qellimi te ligjshem, qofte

dhe pa autorizimin e shprehur te ligjit. Por pavaresisht se shprehimisht ligji

nuk parashikon permbajtjen e aktit qe organi do te nxjerre, ky i fundit eshte

i detyruar qe pushtetin ta ushtroje ne pajtim me Kushtetuten dhe frymen e

legjislacioni ne fuqi ne Republiken e Shqiperise126

Pra ne fazen vendimmarrese te proçedimit administrativ e

rendesishme eshte respektimi i disa parimeve si ai i i ligjshmerise,

proporciponalitetit, motivimi i aktit administrativ etj, por ne te njejten kohe

duhet patur parasysh se vendimi lind ne menyre progresive permes

momenteve te hetimit.

126 Neni 149 i Kodit te Proçedurave Administrative

71

3.2. Struktura formale e vendimit.

Faza vendimmarrese mund te shprehet permes shfaqjeve te vullnetit

ne nje akt te thjeshte, qe nenkupton nje akt te nxjerre nga nje organ nje here

te vetme, ose permes shprehjes se vullnetit nga shume struktura te lidhura

midis tyre. Nxjerrja e akteve te tilla shpjegohet me ate qe vendimi eshte

kompoetence e disa enteve apo organeve shteterore, te cilet marrin pjese ne

proçedim por jo ne fazen hetimore te tij, ne te cilen ballafaqohen interesat

dhe pastaj krahasohen, por ne fazen vendimmarrese.

Ne kete rast interesat e paraqitura nga autoritete te tilla kane nje

rendesi te njejte dhe nuk jane te varur nga interesi primar. Ne kete moment

qendron hipoteza ne baze te te ciles, vendimi ne keto raste duhet te

paraprihet nga nje proçedure miratimi, propozimi apo te çfaredolloj emertimi

tjeter. Ne vendimet e kesaj natyre struktura e aktit perbehet nga nje modul

proçedurial i barabarte, ne kuptimin qe çdo organ qe nderhyn ne fazen

vendimmarrese duhet te perputhet me aktin final ndryshe ky organ ka te

drejten e vetos.

Ky interes i shprehur nga organet e administrates dallon nga dhenia e

mendimeve te cilat parashikohen gjate proçedimit ne fazen hetimore te tij.

Faza vendimmarrese mund te perbehet nga nje seri aktesh, nga nje

akt i nxjerre nga nje organ i vetem, i cili mund te jete organ monokratik apo

kolegjial, apo dhe nga nje fakt (heshtja) e cila ne raste te caktuara mund te

kete permbajtje pozitive apo dhe negative.

Por pavaresisht nga fakti qe faza vendimmarrese mund te perbehet

me akte (te organeve monokratike), ose vendime paraprake te organeve

kolegjiale te detyrueshme per permbajtjen e aktit final, te cilet jane te

detyrueshme per nxjerrjen e aktit perfundimtar, duhet theksuar se akti pa

shprehjen e vullnetit te organit kompetent nuk ka fuqi juridike.

Nje shembull tjeter i struktures formale te vendimit mund t’i

referohemi rastit te nxjerrjes se nje vendimi me propozim te nje organi tjeter.

Zakonisht propozimi ka elementet e nje akti iniciues te proçedimit

administrativ. Pra behet fjale per nje akt qe i jep nje shtytje proçedimit. Por

qe natyrisht organi, shpesh organi kolegjial, te cilet i drejtohet propozimi

mund te refuzoje nxjerjen e aktit final. Por pavaresisht nga kjo organi qe

nxjerr aktin nuk mund te modifikoje permbajtjen e propozimit.

72

Natyrisht organet administrative duhet te koordinojne punen per

nxjerrjen e nje vendimi. Me fjale te tjera, midis tyre duhet te ekzistojne

mareveshje te cilat natyrisht nuk formalizohen. Akte te tilla, si propozimi,

duke qene se jane akte te brendshme te proçedimit, per te shkaktuar

detyrimin per te vendosur te organit, i lene nje hapesire vendimore ketij te

fundit dhe si pasoje nuk jane automatikisht te kundershtueshme.

Fjala e fundit natyrisht i takon organit administrativ i cili nxjerre

aktin, i cili natyrisht mund te rishikohet dhe te kontrollohet nga organet me

te larta si dhe nga gjykata.

Per te shpjeguar kete rast do t’i referohesha nje rasti praktik i cili

shpjegon mjaft momente te analizuara deri tani persa i perket njoftimit dhe

pjesemarrjes se paleve te interesuara ne nje proçedim administrativ apo dhe

parashikimi ligjor ne menyre te shprehur te terheqjes se mendime nga

organet e tjera te administrates te cilet mbrojne interesa te caktuara publike

dhe qe respektimi i nje proçedure te tille vendimmarrjes eshte e detyrueshme

per vlefshmerine e nje akti administrativ.

Keshtu ne nje peticion te Shoqatave Mjedisore Shqiptare, shprehet

shqetesimi i tyre ne lidhje me dy vendime te Keshillit te Rregullimit te

Territorit, prane Bashkise Tirane, per ndertimin e dy objekteve te kultit, ne

dy lulishte kryesore te qendres se qytetit dhe konkretisht, ne lulishten

ndermjet selise se Partise Socialiste dhe Ministrise se Mbrojtjes dhe ne

lulishten prane Kuvendit te Shqiperise.

Ne kete peticion, ngrihet pretendimi se vendimet e dhena nga ana e

K.RR.T-se, prane Bashkise Tirane, jane ne kundershtim flagrant me ligjin

“Per Urbanistiken”, duke theksuar gjithashtu se ne marrjen e ketyre

vendimeve, jane shkelur detyrimet qe rrjedhin nga ratifikimi i Konventes se

Aarhusit nga shteti yne dhe konkretisht, publiku nuk eshte informuar per

kete vendim, si dhe ai nuk eshte perfshire ne terheqjen e mendimit te tij, as

me pare dhe as ne proçesin e marjes se vendimit.

Analiza e kesaj çeshtjeje ka nxjerre ekzistencen e nje vendimi te

Keshillit te Ministrave nr.81 date 6.02.2003 “Per shitje trualli, Kishes

Ortodokse Autoqefale te Shqiperise”, bashke me nje kopje te relacionit

perkates paraprak, mbi bazen e te cilit eshte marre ky vendim.

Sipas ketij vendimi, me propozim te ministrit te Rregullimit te

Territorit dhe te Turizmit, Keshilli i Ministrave ka vendosur shprehimisht qe:

73

“Kishes Ortodokse Autoqefale te Shqiperise t’i shitet trualli me

siperfaqe prej 966 m2, ne qytetin e Tiranes, ne pjesen lindore te prones se

kesaj kishe, sipas genplanit qe i bashkangjitet ketij vendimi”.

Ne relacionin per projekt-vendimin per shitje trualli Kishes Ortodokse

Autoqefale te Shqiperise (prone shteterore), krahas gjithe arsyetimit dhe

justifikimit ligjor, per paraqitjen e nje kerkese te tille, nga ana e ministrit te

Rregullimit te Territorit dhe Turizmit, permendet fakti se ky projekt i eshte

derguar per mendim Ministrise se Drejtesise dhe asaj te Financave.

Ne marrjen e vendimit perkates te Keshillit te Ministrave konstatojme

keto shkelje dhe parregullsi:

1- Veprim i parregullt qe mund te konstatohet ne kete çeshtje, eshte

fakti se kjo siperfaqe ndodhet e perfshire ne zonen e shpallur si “Ansambel

monument-kulture”, me ane te vendimit te Keshillit te Ministrave nr.180

date 13.04.2000 “Per shpalljen ansambel monument-kulture te aksit kryesor

dhe qendres historike te qytetit te Tiranes”.

Ne piken 4, te ketij vendimi, thuhet shprehimisht se:

“Ngarkohen Ministria e Kultures, Rinise dhe Sporteve, Ministria e

Pushtetit Lokal dhe Ministria e Puneve Publike, qe ne bashkepunim me

institucionet e specializuara, te realizojne projektin per ruajtjen dhe

restaurimin e elementeve te ansamblit te mesiperm, ne pergjithesi”.

Edhe ne Urdherin nr.196 date 10.08.2000 “Per krijimin e grupit te

punes per bashkerendimin e zbatimin e projektit “Per ruajtjen e ansamblit

monument kulture, ne qendren historike te qytetit te Tiranes”, te nxjerre nga

Kryeministri, vihet re se grupi ka ne perberje te tij, nje perfaqesues te

Ministrise se Kultures, te Ministrise te Puneve Publike, nje specialist te

Institutit te Monumenteve te Kultures dhe nje specialist te Institutit te

Studimeve dhe Projektimeve Urbanistike.

Gjithmone ne sqarim te bazueshmerise ligjore te trajtimit dhe

miratimit te ketij vendimi, ne paragrafin e dyte, te nenit 4, te Ligjit nr.7867

date 12.10.1994 “Per mbrojtjen e pasurise kulturore te luajtshme dhe te

paluajtshme”, percaktohet se:

“Asnje ndertim i ri nuk mund te kryhet mbi rrenojat e pasurive

kulturore te paluajtshme, asnje hapje nuk mund te behet ne godinat

historike dhe muret rrethuese dhe as ndonje nderhyrje tjeter qe prek

teresine e tyre”.

74

Po keshtu ne nenet 16, 18 dhe 26 te ketij ligji thuhet perkatesisht,

shprehimisht se:

“Ansamblet monumentale, qytetet muze dhe monumentet me

karakter kompleks, shpallen pasuri kulturore dhe vihen ne mbrojtje te

shtetit nga Kryesia e Keshillit te Ministrave, me propozimin e Ministrise se

Kultures, Rinise dhe Sporteve”,

“ si dhe çdo ndryshim ne truallin e vene ne mbrojtje perreth tyre,

nuk mund te behet pa autorizimin e institucionit perkates per mbrojtjen e

monumenteve”,

“Institucionet qe merren me studimin dhe hartimin e projekteve e te

planeve rregullues te qendrave te banuara, detyrohen te zbatojne kete ligj

dhe aktet nenligjore te nxjerra ne zbatim te tij per mbrojtjen e monumenteve

te kultures, qendrave historike dhe qyteteve muze”.

Ne gjithe kete trajtim veme re se ne proçeduren e hartimit dhe te

nxjerrjes se vendimit nr.81 date 6.02.2003, te Keshillit te Ministrave, nuk

eshte mbajtur parasysh dhe nuk eshte marre mendimi i Ministrise se

Kultures, Rinise dhe Sporteve, apo edhe i Institutit te Monumenteve te

Kultures.

Ky rol qe duhet te kete kjo ministri ne kete vendim-marrje, nuk eshte

thjesht formalitet, por nje detyrim ligjor i cili eshte percaktuar paraprakisht,

ne aktet qe vete Keshilli i Ministrave, (vendimi nr.180 date 13.04.2000), ka

nxjerre per trajtimin e zones “ansambel monument kulture”, ku perfshihet

edhe siperfaqja e truallit, e cila i eshte shitur Kishes Ortodokse Autoqefale.

Ky moment behet me i qarte edhe per faktin se kjo siperfaqe trualli i

eshte shitur subjektit fetar ne fjale, me qellimin e ngritjes ne te, te nje

objekti kulti fetar.

Nese behet fjale per “ansambel monument kulture”, i cili ka ne

perberje shume elemente (perfshire ketu edhe siperfaqen e truallit te

lartpermendur) dhe kur per ruajtjen dhe restaurimin e tij ka nje grup pune

te ngritur, atehere edhe tjetersimi i njerit prej ketyre elementeve, duhet te

perfshinte mendimin dhe vendim-marrjen perkatese te te gjitha

institucioneve te ngarkuara me ligj per kete qellim.

Nje moment tjeter i paligjshmerise se konstatuar, eshte fakti se para

daljes se vendimit nr.81 date 6.02.2003, te Keshillit te Ministrave, eshte

nxjerre po nga Keshilli i Minstrave, Urdheri nr.265 date 1.10.2002 “Per

75

evidentimin dhe nderprerjen e proçedurave te tjetersimit ose dhenies me

qira, te prones shteterore, toke bujqesore, pyjore, livadhe dhe kullota”.

Ne piken 1, te ketij akti nenligjor urdherohet shprehimisht per:

“Evidentimin dhe nderprerjen e te gjitha proçedurave per dhenien me

qera apo te tjetersimit te prones shteterore…..”.

Ne mbeshtetje te nxjerrjes se vendimit nr.81 date 6.02.2003, te

Keshillit te Ministrave, eshte permendur neni 100 i Kushtetutes, si dhe

shkronja “b”, e nenit 3, te paragrafit te pare, te nenit 8, te ligjit nr.7980 date

27.07.1995 “Per shitblerjen e trojeve”.

Duke mos marre ne reference nenin 8 te Ligjit “Per shitblerjen e

trojeve”, i cili ka te beje me percaktimin e çmimit te shitjes se trojeve prone

shteterore, ne shkronjen “b”, te nenit 3, te ketij ligji thuhet shprehimisht se:

“Derisa te perfundoje kompensimi fizik i ish-pronareve, kalimi i

trojeve te lira nga prone shteterore, ne prone private, behet vetem ne rastet

qe vijojne:

- Me vendim te Keshillit te Ministrave per shitje per investime

shume te rendesishme per vendin”.

Ky rast, tashme eshte e qarte se eshte trajtuar si nje perjashtim ne

shitjen e trojeve te lira prone shteterore, por ndertimi qe eshte parashikuar

te ngrihet nga Kisha Ortodokse Autoqefale e Shqiperise, nuk perben ndonje

investim shume te rendesishem per vendin.

Vendimi nr.1 date 15.02.2001 i Komisionit te Kthimit dhe te

Kompensimit te Pronave te ish Pronareve, te Qarkut Tirane ne lulishten

ndermjet godines te Ministrise se Mbrojtjes dhe asaj te Partise Socialiste,

eshte bere duke shkelur nenin 8 te ligjit te mesiperm, sepse nuk eshte

kompetence e Komisionit te Kthimit dhe Kompensimit te Pronave ish

Pronareve, te Qarkut Tirane, bazuar ne Ligjin Nr.7698 date 15.04.1993 “Per

kthimin e kompensimin e pronave ish pronareve”.

Pra ky komision ka vepruar ne tejkalim te kompetencave qe atij i jep

ligji specifik, mbi bazen e te cilit ai eshte ngritur dhe ushtron veprimtarine e

tij.

Gjithashtu ne interpretim te nenit 61, te Ligjit “Per urbanistiken’, ku i

jepet nje rol i rendesishem ne kete rast Ministrise te Mjedisit, per

klasifikimin e brezave te gjelberuar dhe territoreve te gjelberuar qe duhen

ruajtur, bie ne sy edhe fakti tjeter se ne marrjen e vendimit nr.81 date date

76

6.02.2003, te Keshillit te Ministrave, nuk eshte patur parasysh fakti nese ka

nje studim per kete territor te gjelberuar, nga ana e Agjensise te sipercituar.

Per me teper, nese vendimi nr.81, i Keshillit te Ministrave mban daten

6.02.2003, studimi urbanistik pjesor ne territorin ndermjet rruges

“Deshmoret e 4 Shkurtit” dhe Kompleksit te Ministrise se Industrise dhe

Energjitikes, Ministrise se Bujqesise dhe Ushqimit dhe Ministrise se

Mbrojtjes”, studim ky i pergatitur nga Bashkia Tirane, ku eshte parashikuar

edhe sheshi i Kishes Ortodokse Autoqefale te Shqiperise, ne prone te ketij

komuniteti, eshte miratuar me vendimin e KRRTRSH-se nr.16 date

19.02.2003, pra eshte bere me pare shitja dhe pastaj studimi urbanistik.

Nuk duhet lene pa permendur edhe puna voluminoze qe u be nga

strukturat perkatese shteterore dhe vete Bashkia Tirane, per kthimin e kesaj

lulishteje te zene me ndertime te paligjshme, ne gjendjen e saj te

meparshme, pra ne territor te gjelberuar, nderkohe qe mesa del perseri, do

te kemi kthim te saj ne shesh ndertimi dhe reduktim maksimal te siperfaqes

ekzistuese te gjelberuar, gje te cilen e mbrojne dhe shoqatat mjedisore.

Si konkluzion, mund te themi se ne proçesin e marrjes se ketij

vendimi konstatohen parregullsi ne aspektin proçedurial dhe shkelje ne

aspektin e trajtimit te plote ligjor te problemit, gje qe sjell prekje te te

drejtave dhe te interesave te ligjshme te te gjithe komunitetit te banoreve te

Tiranes.

Siç rezulton dhe nga analiza e bere me siper duket qarte se sa i

rendesishem eshte respektimi i proçedures ne nxjerrjen e nje akti

administrativ dhe sa interesa preken ne rast te paligjshmerise se ketij te

fundit.

77

3.3. Vendimi i nxjerre nga organi kolegjial dhe rregullat perkatese.

Akti administrativ perfundimtar mund te jete kompetence e nje organi

monokratik nje organi kolegjial.

Aty ku faza vendimmarrese eshte kompetence e nje organi monokratik

nuk ekzistojne rregulla te veçanta te cilat duhet te merren parasysh ne

shprehjen formale te vendimit. Nderkohe qe ne rast se kompetente per

nxjerrjen e nje akti administrativ eshte nje organ kolegjial, nga ky i fundit

duhet te ndiqen disa rregulla proçeduriale,127 te cilat bejne qe shprehja e

vullnetit te organit kolegjial te konfigurohet si nje proçedim me vete, qe sipas

doktrines perkufizohet si nje nenproçedim128.

Rregullat jane te njejta per te gjithe organet kolegjiale te administrates

shteterore dhe enteve publike, te cilat nuk kane nje ligj te posaçem por dhe

ne ato raste kur ekzistojne ligje te tilla, ky i fundit aplikohet per çeshtje te

cilat nuk rregullohen nga ligjet e posaçme. Ky eshte nje parashikim i bere ne

nenin 18 te Ligjit Nr.8480, date 27.5.1999 “Per funksionimin e organeve

kolegjiale te administrates shteterore dhe enteve publike” sipas te cilit “Te

gjitha ato organe kolegjiale te administrates shteterore dhe te enteve publike,

te cilat funksionojne mbi bazen e ligjeve te posaçme, do te vazhdojne te

funksionojne mbi bazen e ligjeve ekzistuese per sa kohe qe keto te fundit do

te jene ne fuqi. Veprimtaria e organeve kolegjiale ekzistuese do t'i

nenshtrohet dispozitave te ketij ligji vetem per ato çeshtje (aspekte) te cilat

jane te parregullura nga ligje te posaçme”.

Nxjerrja e nje akti nga nje organ kolegjial kalon ne disa faza, te cilat

ne baze te Ligjit Nr.8480, date 27.5.1999 “Per funksionimin e organeve

kolegjiale te administrates shteterore dhe enteve publike mund te pervijohen

si me poshte:

1. Thirrja e mbledhjes.129

Kryetari i organit kolegjial eshte i detyruar te therrase nje mbledhje kur

kjo kerkohet me shkrim nga te pakten 1/3 e anetareve me te drejte vote.

Çdo organ kolegjial ka nje kryetar dhe nje sekretar, te cilet zgjidhen nga

anetaret e ketij organi, me perjashtim te rasteve kur me ligj parashikohet

127 Ligji per organet kolegjiale 128 Sandulli Manuale faqe 632 129 Neni 6 i ligjit

78

ndryshe. Perveç rasteve kur parashikohet ndryshe, kryetari dhe sekretari i

çdo organi kolegjial zevendesohen perkohesisht, perkatesisht nga anetari me

i vjeter dhe nga anetari me i ri ne detyre, qe te dy me te drejte vote. Ne rastet

kur anetaret me te drejte vote kane sherbyer si anetare per nje periudhe te

njejte kohe, zevendesimi i perkohshem do te behet perkatesisht nga anetari

me i vjeter dhe me i ri ne moshe130.

Lajmerimet per thirrjen e mbledhjeve behen brenda 15 diteve pas

paraqitjes se kerkeses nga 1/3 e anetareve me te drejte vote, te pakten 48

ore para dates se thirrjes te mbledhjes.

Lajmerimi per thirrjen e nje mbledhjeje duhet te tregoje ne menyre te

qarte dhe te detajuar çeshtjet per te cilat do te diskutohet, ne menyre qe

anetaret e organit kolegjial te kene mundesi qe te vleresojne rendesine e

seances dhe permbajtjen problemeve qe do te trajtohen.

Sa me siper eshte parashikuar proçedura e vlefshme per thirrjen e

mbledhjes nderkohe ne rastet kur mbledhja eshte thirrur ne kundershtim

me rregullin eshte e vlefshme vetem ne rast se ne ate mbledhje marrin pjese

te gjithe anetaret me te drejte vote, te cilet, paraprakisht, miratojne

zhvillimin e mbledhjes131.

Perveç rasteve kur parashikohet ndryshe me ligj, kryetari vendos per

rendin e dites se çdo mbledhjeje.

Rendi i dites duhet te perfshije ato çeshtje qe i jane propozuar atij nga

anetaret e organit kolegjial me te drejte vote dhe qe jane ne kompetence te

ketij organi. Kerkesa per ta futur nje çeshtje ne rendin e dites duhet te behet

me shkrim, te pakten 5 dite perpara dates se vendosur per mbledhjen.

Rendi i dites duhet t'i shperndahet te gjithe anetareve, te pakten 48

ore perpara dates dhe kohes se mbledhjes.

2. Mbledhja, per vlefshmerine e saj nevojitet kuorumi ligjor pra kur jane

te pranishem me shume se gjysma e anetareve te tij132. Per kete qellim ne

fillim te mbledhjes proçedohet me verifikimin e numrit te pjesemarresve, i

quajtur ndryshe si kuorum struktural.

130 Neni 3 131 Neni 10 132 Neni 11

79

Kur ne hapjen e mbledhjes nuk jane te pranishem shumica e anetareve,

kryetari vendos thirrjen e mbledhjes ne nje dite tjeter, te pakten 24 ore pas

se pares.

Ne kete rast mbledhja eshte e vlefshme ne qofte se jane te pranishem se

paku gjysma e anetareve me te drejte vote.

3. Kryetari hap, drejton dhe mbyll mbledhjen

Kryetari i organit kolegjial, perveç funksioneve te tjera te

siperpermenduara, drejton mbledhjen e tij, drejton diskutimet dhe siguron

zbatimin e ligjit dhe marrjen e vendimeve te drejta.

Sic shikohet nga dispozita, roli i kryetarit te organit kolegjial eshte jo

vetem organizativ por duke patur ky i fundit detyrimin qe te siguroje

zbatimin e ligjit dhe marrjen e vendimeve te drejta, roli i tij eshte

domethenes dhe ne drejtim te permbajtjes se vendimeve qe organi do te

marre.

Sa me siper eshte proçedura per thirrjen e mbledhjeve te zakonshme

por ne nenin 5 te tij ligji parashikon se dhe mbledhjet e jashtezakonshme

thirren nga kryetari perveç rasteve kur parashikohet ndryshe me ligj.

Zakonisht mbledhjet e organeve kolegjiale jo te zgjedhura nuk behen

te hapura, perveç rasteve kur ligji parashikon ndryshe. Kur mbledhjet behen

te hapura duhet njoftuar data, ora dhe vendi i mbledhjes, ne menyre qe te

garantohet njoftimi i paleve te interesuara. Ky njoftim behet te pakten 48 ore

perpara dates se mbledhjes133.

4. Faza e diskutimit te anetareve pas relatimit te kryetarit apo te ndonje

prej anetareve te organit

Organi kolegjial merr vendime vetem per çeshtje te cilat jane perfshire

ne rendin e dites se mbledhjes, perveç rasteve kur te pakten 2/3 e anetareve

vendosin per shqyrtimin dhe marrjen e vendimeve per çeshtje qe nuk jane ne

rendin e dites 134. Natyrisht pas relatimit te çeshtjes nga ana e kryetarit apo

te ndonje prej anetareve te organit, i lihet vend dikstutimit te çeshtjes nga

ana e anetareve te organit kolegjiale.

133 Neni 9 134 Neni 8

80

Ky eshte nje moment qe nuk parashikohet shprehimisht por nisur nga

fakti se

5. Faza e votimit

Anetaret e organit kolegjial, qe jane te pranishem ne mbledhje dhe qe

nuk kane ndonje pengese ligjore per te votuar, nuk mund te abstenojne,

perveç organeve te zgjedhura dhe kur parashikohet ndryshe nga ligji.

Kryetari i organit kolegjial voton i fundit 135.

Vendimet e organit kolegjial mund te merren me votim te hapur ose te

fshehte. Eshte taksative nga ligji qe vendimet qe permbajne vleresime mbi

sjelljen ose cilesite e nje individi merren me votim te fshehte, nderkohe qe si

rregull i pergjithshem, vendimet merren me votim te hapur, perveç rasteve

kur dispozitat ligjore parashikojne ndryshe.

Ata anetare te organit kolegjial qe kane ndonje pengese ligjore nuk

duhet te jene te pranishem gjate diskutimeve dhe votimit136.

6. Numerimi i votave

Rregullat e parashikuara per kete faze nuk jane te njejta,por varen

nga aktet

normative specifike. Si rregull i pergjithshem vendimet merren me shumicen

e votave te anetareve qe marrin pjese ne mbledhje dhe kane te drejten e

votes e quajtur ndryshe si kurorum funksional te cilet duhet te jene shumica

e anetareve te organit kolegjial, pra kuorumit struktural, perveç rasteve kur

me ligj kerkohet nje shumice e cilesuar.

Kur kerkohet nje shumice e cilesuar dhe kjo nuk arrihet, kryhet nje

votim i dyte. Ne qofte se edhe ne votimin e dyte do te perseritet e njejte

situata, vendimi shtyhet per t'u marre ne mbledhjen tjeter, ne te cilen nje

shumice e thjeshte do te ishte e mjaftueshme.137

Ne rastet kur rezultati i votimit eshte i barabarte dhe votimi nuk ka

qene i fshehte, vota e kryetarit eshte vendimtare.

135 Neni 12 136 Neni 13 137 Neni 14

81

Ne rast se votimi behet i fshehte dhe votat jane te barabarta, do te

kryhet nje votim i dyte. Kur edhe ne votimin e dyte ka barazi te votave,

vendimi do te shtyhet per mbledhjen tjeter. Ne qofte se ne votimin e pare te

mbledhjes tjeter do te kemi perseri nje barazi votash, atehere do te kryhet

votim i hapur, me perjashtim te rasteve kur vendimet permbajne vleresime

mbi sjelljen ose cilesite e nje individi, per te cilat ne menyre taksative

paarshikohet si menyre votimi , votimi i fshehte.

7. Shpallja e rezultateve

Ky moment nuk eshte parashikuar shprehimisht ne ligjin objekt

diskutimi. Megjithate ne kuptimin e drejteperdrejte te fjales dhe te

permbajtjes se ketij momenti, shpallja ka te beje me nje akt i cili ka thjesht

natyre deklarative te vullnetit te organit kolegjial.138

8. Mbajtja e proçesverbalit te mbledhjes

Ne çdo mbledhje mbahet nje proçesverbal, ku behet nje permbledhje e

gjithçkaje u tha ne mbledhje, data dhe vendi i mbledhjes, anetaret qe moren

pjese, çeshtjet qe u diskutuan, vendimet qe u moren, si dhe forma dhe

rezultati i votimeve.

Procesverbali mbahet nga sekretari dhe duhet t'u paraqitet per

miratim te gjithe anetareve ne fund te mbledhjes ose ne fillim te mbledhjes

pasardhese. Pas miratimit procesverbali nenshkruhet nga kryetari dhe

sekretari.

Ne rastet kur vete organi e shikon te arsyeshme dhe mbledhja eshte e

ndare ne seanca, proçesverbali miratohet menjehere pas perfundimit te

seances perkatese.

Vendimet jonormative te organeve kolegjiale hyjne ne fuqi vetem pasi

te jete miratuar procesverbali perkates139.

Anetaret e organit kolegjial mund te kerkojne qe te shenohet ne

proçesverbal fakti dhe arsyet e votimit kunder nje vendimi te marre nga ai

organ. Anetaret, te cilet kane votuar kunder nje vendimi dhe kane kerkuar

shenimin e ketij fakti ne procesverbal, sipas paragrafit 1 te ketij neni,

perjashtohen nga çdo pergjegjesi qe mund te rrjedhe nga ky vendim. Ne

rastet kur vendimet do t'i dergohen nje organi me te larte te administrates,

138 faqe 1380 grupi i autoreve 139 Neni 16

82

keto vendime do te shoqerohen me deklarimet e votave te te gjithe

anetareve140.

Nga dispozitat e sipercituara rezulton qe proçesverbali eshte nje

kerkese themelore e veprimtarise se organit kolegjial dhe perben keshtu nje

element te rendesishem te proçedimit. Me pasojen qe akti i nxjerre nga nje

organ kolegjial konsiderohet sikur nuk eksiziton pa zbardhjen e

proçesverbalit te mbledhjes, per faktin se ky i fundit realizon paraqitjen e dy

elementeve te rendesishem per aktin siç jane shprehja e vullnetit te organit

dhe shprehja e ketij vullneti ne forme te shkruar ne proçesverbal141.

Proçesverbali nuk eshte i zevedesueshme nga elemente te tjera prove,

as nga ekspertime dhe hetime, nuk eshte i integrueshem dhe aq me pak i

ndryshueshem ne deklaratat qe anetaret e organit kane bere me pare. Ai

eshte nje akt publik dhe per kete arsye eshte i sakte deri ne momentin qe te

provohet falsiteti i tij. Aprovimi i procesverbalit eshte kompetence e vete

organit dhe perben nje element kryesor te tij, qe kthen kete te fundit ne nje

akt142.

s

3.4. Perfundimi i proçedimit administrativ

Proçedimi administrativ mbyllet me marrjen e nje vendimi

perfundimtar ose per shkak te fakteve te tjera qe parashikohen ne kete

seksion143.

Nga permbajtja e dispozites rezulton se jane disa menyrat e

perfundimit te proçedimit administrativ. Pra legjislacioni pranon

perfundimin e proçedimit edhe rastet kur organi i administartes nuk

shprehet me vendim ne lidhje me peticionin drejtuar ketij te fundit.

Ne rastet kur proçedimi perfundon me nxjerrjen e nje vendimi

perfundimtar, ne te organi administrativ kompetent vendos ne lidhje me te

gjitha çeshtjet e ngritura gjate zhvillimit te proçedimit dhe qe nuk kane

marre zgjidhje gjate tij.144Nga vete kuptimi i kesaj dispozite rezulton qe kjo

140 Neni 17 141 1380 grupi 142 grupi 1380 143 Neni 99 144 Neni 100.

83

duhet te jete permbajtja e vendimit te shprehur nga ana e administrates pasi

gjate nje proçedimi mundet qe çeshtje te caktuara te cilat jane ngritur ne

moment te pare kane gjetur zgjidhje qofte nga nderhyrja e administrates

qofte ne ndonje menyre tjeter.

Por proçedimi administrativ perfundon jo vetem ne rastet kur organi i

administrates shprehet me vendim por dhe ne rastet e heshtjes se organit te

administrates. Lind pyetja cila do te jete permbajtja e heshtjes.

Ligji yne parashikon rastet kur heshtja konsiderohet si pranim i

kerkeses (peticionit), pra pozitive dhe raste te tjetra kur heshtja konsiderohet

si mospranim i kerkeses, e thene ndryshe heshtje negative.

Heshtja e organit te administrates publike eshte nje tendence e

organeve te administrates publike megjithate mund te pervijohet se e drejta

pozitive duke qene se heshtjes se organit, e thene ndryshe mosshprehjes me

vendim per nje kerkese drejtuar kesaj te fundit, i vesh nje permbajtje te

caktuar, konceptohen si nje menyre per te luftuar tendencen per

mosshprehje te organit145.

Pra, ne baze te nenit 101 te Kodit te Proçedurave Administrative, “Kur

ekzekutimi i nje akti administrativ ose ushtrimi i nje te drejte nga individi

kushtezohet nga aprovimi apo autorizimi i administrates, perjashto rastet

kur ligji parashikon ndryshe, mund te proçedohet me ekzekutimin e aktit

ose me ushtrimin e te drejtes ne rast se vendimi perkates nuk jepet brenda

afatit te parashikuar nga ligji”.

Pra ne rastet kur peticioni i individit lidhet me licencat per kryerjen e

veprimtarise ndertimore, lejet per nderrimin e destinacionit te tokes per

ndertim, lejet e punes pere te huajt, lejet per investimet e huaja, lejet per

pune 24 ore, autorizimet per punen me turne, grumbullimi i funksioneve

publike dhe private, dhe kur organi kompetent nuk i pergjigjet kerkese

brenda afatit ligjor ne rast se ka dhe ne rast se jo afati i parashikuar nga

Kodi i Proçedurave Administrative eshte 90 dite nga paraqitja e peticionit.

Parashikimi ligjor i mesiperm i korespondon heshtjes-pozitive,

nderkohe qe ne nenin 102 gjen pasqyrim heshtja-negative apo rasti i

mospranimit te heshtur te peticionit.

Kjo dispozite parashikon qe mosnxjerrja e nje vendimi perfundimtar

brenda nje afati ligjor, ne lidhje me nje pretendim te ngritur para organi

administrativ kompetent, ju jep paleve te interesuara te drejten te mendojne 145 Grupi i autoreve faqe 1382

84

dhe te veprojne sikur peticioni i tyre nuk eshte pranuar. Afati ligjor eshte 90

dite me perjashtim te rasteve kur me ligj parashikohet ndryshe.

Pra heshtja ka nje vlere ligjore te caktuar, qofte pozitive apo dhe

negative. Kjo do te thote qe efektet e parashikuara nga ligji, ne rastet e

mesiperme vijne pavaresisht nga vullneti i administrates. Pra nuk eshte e

mundur qe te evidentojme permbajtjen e aktit nga nje deklarim i heshtjes,

pra heshtja nuk eshte nje akt, shprehje e vullnetit te administrates, nga

doktrina ajo konsiderohet si “nje sjellje se ciles ligji i vesh disa efekte,

themelore dhe proçeduriale, pavaresisht nga permbajtja e vertete e

vullnetit…”.146

Meqe ligji e lidh pranimin apo hedhjen poshte te kerkeses direkt me

heshtjen e administrates me kalimin e nje periudhe kohe, duhet patur

parasysh se per administraten ne keto raste nuk ekziston detyrimi per te

nxjerre aktin, autoriteti administrativ mund te zgjedhe midis faktit te

shprehet apo te qendroje e heshtur.

Ne pamje te pare, mund te lihet pershtypja qe tipizimi legjislativ i

heshtjes eshte nje shmangje e parimit te pergjithshem i cili ka te beje me

faktin qe organet e administrates publike si qellim primar kane mbrojtjen e

interesit publik.

Ne rastet e heshtjes tipike mungon vleresimi i interesave te perfshira

ne çeshtje. Por eshte fakt qe meqenese rastet kur heshtja do te konsiderohet

si pranim i kerkeses kane te bejne vetem me faktin qe nga ana e organit te

adminstartes kemi nje kalim te momenteve te proçedimit, por qe ne fakt

heshtja nenkupton ne te njejten kohe dhe faktin qe nga organi kane

ekzistuar faktet per nje pranim te kerkeses dhe mungon vetem shprehja me

vendim. Por kjo analize nuk te çon ne konkluzionin qe ky akt eshte

detyrimisht i ligjshem. Ky i fundit mund te revokohet nga vete organi ose te

anullohet nga nje organ me i larte apo te atakohet ne rruge gjyqesore.

Pasoje tjeter e heshtjes eshte dhe fakti qe me kalimin e afatit ligjor,

organi i administrates nuk ka me pushtet te vendose per ate çeshtje pasi kjo

fuqi i ka humbur me kalimin e afatit. Ekzistojne mendime qe ky fakt

qendron ne rastet e heshtjes pozitive nderkohe qe per heshtjen negative,

çeshtja per organin mbetet ende e hapur147.

146 Nigro “La decissione silenziosa di rigettto del ricorso gerarchico nel sistema de ricorsi amministrativi, 1963, faqe 52 147 Todaro Spunti Innovativo faqe 565

85

Ne nje shoqeri demokratike heshtja pozitive nuk ka sesi te mos i jete e

aplikueshme ne ato sektore ne te cilat behet fjale per t’i dhene me shume

hapesire subjekteve, por duhet patur parasysh qe duke aplikuar nje praktike

te tille te evitohet sa me shume te jete e mundur qe interesi publik te

rezultoje i paragjykuar dhe te rezultojne pranime te pakontrolluara148.

Fakti qe ne ligjet proçeduriale parashikohet qe ne raste te caktuara

kur nga administrata nuk jepet vendimi perkates mosveprimi perkthehet

ndryshe si pranim i heshtur i peticionit, ky i fundit megjithe mendimet e

ndryshme ka vleren e nje akti administrativ i cili mund te kundershtohet per

paligjshmeri por qe nuk mund t’i perkasi proçedures pasi kjo e fundit nuk

eshte detajuar ne elementet e saj. Paligjshmeria ne keto raste mund te

shikohet duke verifikuar kerkesen e depozituar dhe parashikimet qe ben ligji

per çeshtjen konkrete.

Sa me siper jane pervijuar alternativat s esi duhen kuptuar dhe si

jane trajtuar nga doktrina rastet e mesiperme pasi nuk ekziston nje

prkatike e konsiderueshme per keto dispozita.

Eshte evertete qe keto dy dispozita ne pamje te pare jane

kontradiktore. Konfondimi vjen se pari nga vendi ku jane trajtuar ato ne

kodin e Procedurave Administrative. Keshtu keto dispozita jane tarjtuar ne

pjesen e Kodit te Procedurave administrative qe trajton fillimin e procedimit.

Nga kuptimi i tyre keto dy dispozita duhet te gjenin trajtim ne pjesen e

perfundimit te procedimit administrativ, perderisa ato trajtojne menyrat e

perfundimit te procedimit administrative.

Lidhur me formulimin qe kane nenet 76 dhe 77 te kodit te

Procedurave Administrative verej se ne to ka elemente qe do te vinin ne

diskutim faktin neswe keto dy dispozita do te mund te qendronin te dyja, por

duke i pare keto du dispozita lidhur dhe me parashikimet ligjore ne vende te

tjera ja emendimit se kjo ceshtje ka vend per diskutim, sidomos tani qe del

si domosdoshmeri zbatimi ne praktike i tij.

Pra nisur nga fakti se Kodi i procedurave Administrative eshte nje ligj

i ri dhe pa praktike komentet lidhur me dispozitat jane te nevojshme. Ne

Komentarin e Kodit te procedurave administrative, qellimi i rregullimit te

nenit 76 dhe llogjika e tij konsiderohen mese te shendetshme, pasi ky

rregullim eshte shume parimor dhe plotesisht brenda frymes se kodit dhe te

sistemit tone ne pergjithesi. Sipas po te njejtit burim evidentohet se ky nen 148 Sandulli Manuale I faqe 673

86

ka probleme ne paragrfet qe vijne dhe sidomos ne lidhje me nenin

pasardhes. Ky nen theksojne autoret perben laithitje e perfolur te

legjislatorit dhe shkon ne kundershtim me frymen e kodit.

Nisur nga keto refleksione pa dashur ne medyshje asnje hipoteze por

me qellimin per t’e kontribuar sado pak ne kete diskutim, do te theksoja qe

qellimi I veshjes se heshtjes se organit te administrates me nje permbajtej te

caktuar, qofte kur kjo permbajtje eshte ne favor apo jot e individit, eshte

pikerisht e lidhur ngushte me synimin qe kane keto dispozita dhe qe eshte

reduktimi ne maksimum i rasteve kur organi administrativ te mos qendroje

ne heshtje per nje kerkese qe i eshte drejtuar. Por pse ne disa raste heshtja

konsiderohet pranim? Kjo eshte ne funksion te te drejtes qe kerkohet, pra

per kete arsye kjo dispozite kerkon listimin e rasteve, konsiderohen te tilla

rastet kur vonesat do te demtonin interesat e individit apo ndonje qellim

tjeter.

Pa u ndalur ne permbajtjen e akteve qe kerkojne autorizim apo

aprovim, do te evidentoja qe ka nje paqartesi ne disa prej tyre dhe qe

natyrisht kerkojne nderhyrjn e legjislatorit per riformulim.

Pra vetem ne rastet e parashikuara nga dispozita heshtja e organit do

te marri nje pergjigje positive, nderkohe qe ne te gjitha rastet e tjera heshtja

do te konsiderohej si nje mospranim i kerkeses. Pra mendoj se ne kete

kendveshtrim do pare e aplikuar neni 77 I kodit te Procedurave

Administrative. Megjithe percaktimet e bera eshte gjykata qe do te cmoj rast

pas rasti argumentat e dhena me siper.

Per te argumentuar me mire kete çeshtje do t’i referohesha nje rasti

konkret,

Ne diskutim eshte nje vendim i marre nga ana e KRRT-se, prane

Bashkise Tirane, per prishjen e dy ndertimeve nga 11 kate, te ndertuara nga

firma ndertuese e sipercituar ne zonen e Selites dhe ne te cilat keta banore,

kane pronotuar apartamentet e tyre.

Mbi bazen e miratimit te sheshit te ndertimit, me ane te vendimit

nr.697 date 18.08.2000, te marre nga ana e KRRT-se, prane Bashkise

Tirane, ka filluar ndertimi i objekteve ne fjale, duke mundesuar ne te njejten

kohe edhe veprimet ligjore kontraktuale, midis banoreve dhe firmes

ndertuese “Hawai Alb” shpk, te noterizuara nga sherbimi i noterise, ne

Tirane.

87

Ne zbatim te kesaj kontrate, 200 familjet, nje pjese e te cilave jane

futur ne apartamentet perkatese te porositura, kane paguar aktualisht

prane firmes ndertuese te gjithe shumen e parashikuar ne kontrate,

nderkohe qe nga e KRRT-se, prane Bashkise Tirane, eshte marre vendimi per

prishjen e tyre.

Faktikisht, rruga qe ka ndjekur KRRT-ja, prane Bashkise Tirane, ne

marrjen e ketij vendimi, nuk ka qene ne perputhje me anen proçeduriale, te

percaktuar ne nenet e lartpermendura.

Eshte fakt qe per keto ndertime, qysh nga viti 2000 kur kane filluar ,

deri ne Shtator 2002, kur doli kjo çeshtje, nuk ka asnje njoftim apo

korrespondence zyrtare mes Bashkise Tirane (drejtoria e urbanistikes) dhe

Deges se Policise te Ndertimit, Tirane, per ta njoftuar kete te fundit per keto

ndertime, nderkohe qe dega e Policise te Ndertimit, Tirane, nuk ka rezultuar

te kete marre ndonje vendim, per pezullim ndertimi apo vendosje gjobe,

sipas ligjit te mesiperm.

Ne keto kushte mosmiratimi per dhenien e lejes se ndertimit, me

vendimin nr.1 date 18.10.2002, jo vetem qe nuk eshte marre ne perputhje

me parashikimet proçeduriale ligjore, por fakti qe ai merret pas nje periudhe

prej me shume se dy vjetesh nga data e marrjes se vendimit per miratimin e

sheshit te ndertimit (vendimi nr.697 date 18.08.2000), bie ndesh me

paragrafin e dyte te nenit 50, te Ligjit nr.8450 date 17.09.1998 “Per

urbanistiken”, ku thuhet shprehimisht se:

“….Nga data e paraqitjes se kerkeses per leje ndertimi deri ne daten e

miratimit ose kundershtimit te saj, nuk duhet te kalojne me shume se 45

dite”.

Ne keto kushte, referuar nenit 76 te Kodit te Proçedurave

Administrative (Ligji Nr.8485 date 12.05.1999), kur kemi te bejme me

kerkese per leje ndertimi, jemi para faktit te pranimit te heshtur te peticionit

(kerkeses per leje ndertimi), ne perputhje me pikat 1 dhe 2 te ketij neni, ku

percaktohet se:

“Kur ekzekutimi i nje akti administrativ ose ushtrimi i nje te drejte

nga individi kushtezohet nga miratimi apo autorizimi i administrates,

perjashto rastet kur ligji parashikon ndryshe, mund te proçedohet me

ekzekutimin e aktit ose me ushtrimin e te drejtes, ne rast se vendimi

perkates, nuk jepet brenda afatit te parashikuar nga ligji”,

88

“Rastet e meposhtme qe kane nevoje per miratim/autorizim te

organeve administrative jane:

…a-liçencat per kryerjen e veprimtarise ndertimore

b-lejet per nderrimin e destinacionit te tokes per ndertim.”

Ky fakt behet me domethenes nese marrim parasysh edhe pagesen e

kryer si takse per ndertimin, nga firma ndertuese ne fjale, pagese e cila

kryhet ne rastin e miratimit te lejes se ndertimit.

Percaktimi i mesiperm behet me i qarte nese, i referohemi nenit 152 te

Kodit te Proçedurave Administrative, ku percaktohet se çdo dispozite ligjore

dhe nenligjore qe vjen ne kundershtim me dispozitat e ketij Kodi,

shfuqizohet.

Ligji Nr. 8485 date 12.05.1999 “Kodi i Proçedurave Administrative te

Republikes se Shqiperise”, siç shihet ka hyre ne fuqi mbas Ligjit nr.8405

date 17.09.1998 “Per Urbanistiken”.

Pra per mendimin tone derisa ka nje leje sheshi ndertimi, ka nje

kerkese te paraqitur per leje ndertimi, e cila duhej te ishte shqyrtuar brenda

45 diteve dhe KRRT-ja prane Bashkise Tirane, e ka mbajtur pa pergjigje

rreth 2 vjet, konsiderohet se leja e ndertimit, eshte fituar automatikisht, nga

vete ligji. Keshtu qe edhe vendimi nr.1 date 18.10.2002, i KRRT-se prane

Bashkise Tirane, eshte i paligjshem jo vetem ne procedure, por edhe ne

permbajtjen e tij, sepse nuk perputhet me frymen dhe permbajtjen e Ligjit

“Per urbanistiken” dhe Kodin e Proçedurave Administrative

Deri ne keto momente jane trajtuar menyrat e perfundimit te

procedimit administrativ ku organi ne nje menyre ose nje tjeter shprehet per

themelin e kerkeses qe i drejtohet, pra per bazueshmerine ose jo te peticionit

qe kesaj te fundit i eshte drejtuar.

Por nje menyre tjeter e perfundimit te proçedimit eshte terheqja e

pretendimeve ose heqja dore prej tyre nga ana e paleve te interesuara.

Keshtu palet e interesuara, me anen e nje deklarate me shkrim, mund

te terhiqen nga proçedimi ose nga ndonje prej pretendimeve te formuluara,

si dhe te heqin dore nga te drejtat dhe interesat e tyre te ligjshme, me

perjashtim te rasteve kur nje gje e tille nuk lejohet me ligj149.

Por duke patur parasysh se qellimi i organeve te administrates

publike eshte mbrojtja e interesit publik, kur proçedimi eshte ne interes te

149 Neni 103 K.Proçedurave Administrative

89

publikut pavaresisht se palet terhiqen apo heqin dore ky fakt nuk ndikon ne

vazhdimin e proçedimit, kur ky i fundit eshte ne interes te publikut.

Dispozita rregullon menyren se duhet procedura ne rastet e.pezullimit

te ceshtjes kur kjo kerkohet nga palet e interesuara. Jane keto te fundit te

cilet i jane drejtuar organit dhe mund te vleresojne ne nje moment te

caktuar qe te terheqin pretendimet e tyre, pervec rasteve kur ndalohet me

ligj.

Kerkesa formale e ciloa depozitohet nga ana e subjektit e legjitimon

organin qe te oerfundoje procedimin por vetem kur ai vlrerson qe procedimi

pra akti qe do te dale eshte ne interes te publikut, ai nuk e nderpret

procedimin.

Intersi publik i cili ehste ne loje ne nje procedim, e detyron organin qe

ne rastet e braktisjes se procedimit nga palet e interesuara, duke vleresuar

ekzistencen e elementit faj dhe te qenies inaktive per nje periudhe 3 mujore,

te mos te deklaroje te braktisur procedimin por ta perfundoje kete me nje

vendimmarrje150.

Dy menyrat e fundit te perfundimit bte procedimit administrativ,

parshikojne se ne rast se organi kompetent per marrrjen e vendimit

perfudimtar zbulon se objekti per te cilin kishte filluar procedimi, ose qellimi

i tij eshte bere i pamundur, organi deklaron perfundimin e procedimit.

Kerkesat e dispozites jane te qarta, konstatimi i fakteve te sipercituara

e bejne aktin pa kuptim ne keto kushte detyrimisht organi vihet ne levizje

per ta perfunduar. Por me qellim qe diskrecioni i administartes persa i

perket vleresimit te elementit objekt dhe qellim te mos cenoje interesat e

paleve, pavaresisht se duke arsyetuar vendimin arrijne te pervijohen me

mire argumentat dhe qellimi i vendimit qe ka marre organi, kodi paarshikon

te drejten e ankimit drejteperdrejt ne gjykate per kete vendim.

Ne perfundim, Kodi liston si nje nga menyrat e perfundimit te

procedimit, mospagimin e tarifave dhe detryimeve te tjera nga ana e paleve

te interesuara151.

Ne pamjet te pare dispozita te le pershtypjen qe pagesa e sherbimeve

te kryera eshte kusht per vazhdimin e procedimit. Po nuk eshte keshtu ligji

parashikon se kjo gje mund te kaloje ne qofte se pala paguan dyfishin e

150 Neni 102 i Kodit te Procedurave Administrative 151 Neni 104 i Kodit te Procedurave Administrative

90

shumes brenda 10 diteve por ne te njejten kohe parashikon dhe respektimin

e parimit te mospagimit te sherbimit.

91

KONKLUZIONE

Ky seksion përmbledh gjetjet kryesore të studimit.

Kodi i procedurave administrative ne punim eshte pare i lidhur nga

njera ane me ate qe parashikon dispozita konkrete, cili eshte qendrimi i

doktrines dhe kryesisht asaj italiane lidhur me momentet kryesore te

procedimit, dhe cila mund te jete zbatimi ne praktike i kesaj dispozite.

Qellimi i punimit eshte pervijimi i momenteve kryespr te procedidmit

por kjo nuk eshte pare e shkeputur ne momnete te caktuara jane dhene dhe

mendime lidhur me ceshtje te caktuara.

Ne dispozitat e Kodit te procedurave administrative lidhur me

procedimin administrativ verehet nje ngjashmeri ne koncepte me proceduren

gjyqesore. Ligji shprehimisht nuk referon ne Kodin e procedurave civile per

kuptimin dhe me pas zbatimin e momenteve te procedimit, por le te kuptoje

qe nje referim i tille nuk do te cenonte ligjshmerine e procedimit.

Por gjate analizes se procedimit verehet se ka momente te cilat

kerkojne miratimin e ligjeve apo dhe akteve nenligjore per te bere te mundur

zbatimin e dispozitave, i referohemi ne kete rast detyrimit qe rrjedh nga kodi

qe me ligj te vecante te rregullohet menyra e emerimit te eksperteve dhe

shperblimi i tyre pasi nje moment i tille eshte shume i domosdoshem ne

proceduren hetimore.

Ne disa raste te tjera mendoj qe nje praktike konkrete e organeve gjate

zbatimit te Kodit dhe ne te njejten kohe inicimi i procedurave gjyqesore te

rishikimit gjyqesor lidhur me respektimin e momenteve proceduriale, do te

sanksiononte dhe dote krijonte precedente per veprimtarine e organeve

administrative.

Ne punim hidhet ideja e ekzistences se dispozitave te cilet shkelin te

drejta te sanksionuara ne kushtetute, gje qe ve ne diskutim perputhjen ose

jo te tyre me Kushtetuten, por ky mendim ndalet ketu per t’i lene vend

Gjykates Kushtetuese te vleresoj rastin konkret.

92

BIBLIOGRAFIA

A. Libra, Arstikuj shkencore, studime

1. G. Caia, V.Caputi Jambrenghi, V.Domenicheli, F. Follieri, G. Greco,

R.Marrama, L.Mazzarolli, C. Mignone, G. Morbidelle, G. Pericu, A. Romano,

A. Romano Tassone, F.A. Roversi Monaco, F.G. Scoca, R. Villata, “Diritto

Amministrativo II” Terza Edizione, Monduz E. Casetta, “Manuale del Diritto

Amminisrativo”, Giuffre Editore, Milano, 1999

zi Editore, Bologna, 2001

2. V.C. Irelli, “Corso di diritto amministrativo”, G.Giappichelli Editore,

Torino, 1997

3. E. Casetta, “Manuale del Diritto Amminisrativo”, Giuffre Editore,

Milano, 1999

4. F. Benvenuti, “Funzione amministrativa, proçedimento, proçesso”,

Revista Trimestrale del diritto publico, 1952

5. M. S. Giannini,“Diritto Amministrativo II”, Giuffre Editore,

Milano,1988

6. C.Lavagna, “Considerazioni sui caratteri degli ordinamenti

demokratici” Revista trimestrale del Diritto Publico,1956.

7. E. Dobjani, “ E drejta administrative 1”, Shtepia Botuese e Librit

Universitar, Tirane, 2003

8. G. Ibrahimi, S. Sadushi, A. Lako, B. Caka, “Komentar i Kodit te

Proçedurave Administrative”, Shtepia Botuese FLESH, Tirane 2001

9. M. Sandulli, “Manuale del Diritto amministrativo”, Napoli, 1989

11. S. Sadushi “E drejta Administrative 2 Teoria e aktit Administrativ”,

12. M. Nigro “La decissione silenziosa di rigettto del ricorso gerarchico nel

sistema de ricorsi amministrativi, Bolonja,1963

13. P. Virga, “Diritto amministrativo, Atti e ricorsi 2”, Giuffree Editore,

Milano 1997

14. R. Chapus “Droit administratif general Tome 1”, Montchretien, Paris

1998

93

B. Akte Normative

1. Kushtetuta e Republikës së Shqipërisë, Ligji Nr. 8417, date

21.10.1998, Fletore Zyrtare Nr. 28, datë 7.12.1998.

2. Ligjit Nr.8480, date 27.5.1999 “Per funksionimin e organeve kolegjiale

te administrates shteterore dhe enteve publike”, Fletorja Zyrtare Nr. 19 date

20.7.1999

2. Ligji nr. 8485 date 12.05.1999 “Kodi i Proçedurave Administrative”,

Fletore Zyrtare Nr.19 date 20.07.1999

3. Ligji Nr.8454 date 4.02.1999 “Per Avokatin e Popullit”, Fletore Zyrtare

Nr. date

4. Ligji Nr.9000 date 31.01.2003 “Per organizimin dhe funksionimin e

Keshillit te Ministrave” Fletore Zyrtare Nr. Date

5. Ligji Nr.8405 date 17.09.1998 “Per urbanistiken”, Fletore Zyrtare nr.

date

6. Ligji Nr.7867 date 12.10.1994 “Per mbrojtjen e pasurise kulturore te

luajtshme dhe te paluajtshme”, Fletore Zyrtare Nr. Date

7. Ligji “Per klasifikimim e informacionit sekret shteteror”, Fletore

Zyrtare Nr. date

8. Ligji “Per mbrojtjen e te dhenave personale”, Fletore Zyrtare Nr. Date

10. V. K.M Nr.363 date 18.07.2002 “Per vendosjen e oponences teknike

per projektet e ndertimit te objekteve”

11. Ligjit Nr. 8093 date 21.03.1996 “Per rezervat ujore”

11. Konventa e Arhusit Ratifikuar nga Kuvendi me Ligjin Nr 8672 date

26.10.2000 botuar ne Fletoren Zyrtare Nr.35 viti 2000