PROXECTO LINGÜÍSTICO DO CENTRO › centros › iesaquiscelenis › system › files › PLC_0.… · Sentenza que anula os artigos 5.2 e 12.3 do Decreto para o plurilingüísmo

PROXECTO

LINGÜÍSTICO DO

CENTRO

IES PLURILINGÜÉ AQUIS CELENIS

PROXECTO LINGÜÍSTICO DO CENTRO

1

PROXECTO LINGÜÍSTICO DO IES AQUIS CELENIS

Contido

PROXECTO LINGÜÍSTICO DO IES AQUIS CELENIS 1

INTRODUCIÓN 3

1. MARCO LEGAL 5

2. O CONTEXTO SOCIOLINGÜÍSTICO 5

2.1. ANÁLISE DA SITUACIÓN SOCIOLINGÜÍSTICA NO AQUIS CELENIS 7

2.2. ANÁLISE DA COMPETENCIA LINGÜÍSTICA NO AQUIS CELENIS 9

3. RECURSOS HUMANOS E MATERIAIS 10

3.1. O Equipo de dinamización e normalización lingüística 10

3.2.O plurilingüismo 11

3.3. O tratamento integrado de linguas e o traballo por proxectos 11

3.4. Biblioteca do centro 12

3.5.Clubs de lectura. 13

3.6. As novas tecnoloxías da comunicación 13

3.7. Intercambios culturais con alumnado doutras comunidades 13

3.8. Oferta educativa de materias que fomentan a competencia lingüística: 14

4.OBXECTIVOS 14

4.1. Estratexias para acadar a normalización lingüística 14

4.1.1. A lingua na Administración 15

4.1.2. A lingua nas actividades extraescolares 16

4.1.3. Linguas que se deben empregar nas materias 16

4.1.4. Exención de lingua galega 20

4.2. Estratexias para acadar a competencia lingüística nos dous idiomas oficiais 21

4.2.1. O Tratamento integrado de linguas 21

4.2.2. Novos enfoques metodolóxicos: tarefas interdisciplinares e traballo cooperativo 22

4.2.3. A implicación das materias non lingüísticas 23

4.2.4.Fomento da biblioteca e da lectura 24

4.2.5. Medidas de apoio e reforzo para o alumnado con insuficiente dominio das linguas. 25

4.3. Estratexias para acadar a competencia nas linguas estranxeiras 26

4.4. Estratexias para acadar a o coñecemento e respecto pola realidade pluricultural e plurilingüe 27

5. ACOLLIDA A ALUMNADO ESTRANXEIRO 28

6. AVALIACIÓN 28

ANEXOS 29

ANEXO I: RESULTADOS ENQUISA TIL PARA O ALUMNADO 30


2

ANEXO II: RESULTADOS ENQUISA TIL PARA O PROFESORADO 41

ANEXO III: RESULTADOS DAS ABAU

ANEXO IV: LISTA DE COTEXO PARA AVALIAR A COMPETENCIA LINGÜÍSTICA

NAS MATERIAS NON LINGÜÍSTICAS 64

ANEXO V: CRITERIOS PARA A PRSENTACIÓN DE TRABALLOS 65

ANEXO VI: TÁBOA DE VALORACIÓN PARA AVALIAR A COMPETENCIA

LINGÜÍSTICA DO ALUMNADO 0

ANEXO VII: TÁBOA DE VALORACIÓN PARA AVALIAR A COMPETENCIA

LINGÜÍSTICA. ALUMNADO 3


3

INTRODUCIÓN

O sistema educativo non pode abordar o coñecemento lingüístico como un fin en si mesmo,

pois o carácter instrumental das linguas determina a súa transcendencia e convérteas nun

obxectivo común para todas e cada unha das materias xa que é a lingua a canle que permite

ao alumnado achegarse aos coñecementos específicos de cada unha delas, entendelos e

explicalos. Como se indica na propia LOMCE “A lingua apréndese non para falar, ler ou

escribir sobre a lingua, senón para falar, ler e escribir sobre emocións, afectos e aventuras,

sobre o mundo, como medio das relacións interpersoais e recoñecemento da alteridade,

motor do noso pensamento e das nosas reflexións, e porta de acceso ao coñecemento”.

Así pois, cómpre que nos centros educativos, de maneira conxunta, o profesorado

deseñemos as estratexias precisas para conseguirmos que o noso alumnado acade a

competencia lingüística necesaria para interactuar non só no ámbito educativo senón tamén

na vida social e no seu futuro profesional e persoal.

Neste sentido, convén lembrar que a sociedade actual europea, á que os galegos e galegas

pertencemos, presenta como unha das súas características definitorias o multiculturalismo,

por iso é tan necesaria a comunicación, sexa esta no espazo real ou no virtual que achegan

as novas tecnoloxías da comunicación. Loxicamente, esta comunicación establécese a través

de diversas linguaxes pero as linguas seguen a ser o factor determinante, as que permiten

aos individuos recoñecerse na súa propia cultura e coñecer as culturas coas que conviven. A

este feito refírese o Marco Común Europeo de Referencia para as Linguas (MCERL, 2001)

cando di “A competencia plurilingüe e multicultural fai referencia á capacidade de utilizar as

linguas para fins comunicativos e de participar nunha relación intercultural na que unha

persoa, en canto axente social, domina – con distinto grao – varias linguas e posúe

experiencia de varias culturas”.

Efectivamente, o alumando galego, con carácter xeral, caracterízase por ser bilingüe de seu

nas dúas linguas cooficiais de Galicia pero, ademais, debido á proximidade entre o galego e

o portugués e realizando un mínimo esforzo, parte dunha maneira case natural dunha


4

situación de plurilingüísmo. Se a isto sumamos o feito de recibiren clases dunha lingua

estranxeira (adoito o inglés) dende os momentos iniciais da súa escolarización e dunha

segunda lingua estranxeira ao cursaren o ensino secundario, concluímos que os alumnos e

alumnas galegas están (ou deberan estar) nunha situación óptima para “dominar – en

distintos graos - varias linguas” e acadar a competencia plurilingüe que se indica na LOMCE.

Non obstante, a realidade dinos que esta situación non é a que se produce de maneira

maioritaria, porque o alumnado non sempre é igual de competente nas dúas linguas oficiais

e, por suposto, tampouco acada o dominio necesario das linguas estranxeiras. Esta é a razón

pola que se fai preciso revisar algunhas cuestións referidas á metodoloxía, tanto das

materias lingüísticas como non lingüísticas e este é, en fin, o motivo da elaboración deste

Proxecto Lingüístico.

Segundo se establece no artigo 14 do Decreto 79/2010, do 20 de maio, para o

plurilingüismo no ensino non universitario de Galicia: “Cada centro, dentro do seu proxecto

educativo, elaborará o seu proxecto lingüístico cada catro cursos escolares”. Tamén se

especifica que o proxecto lingüístico será redactado por unha comisión do profesorado do

centro da que formarán parte, como mínimo, os xefes/as dos departamentos de linguas e o

coordinador(a) do equipo de dinamización da lingua galega e que posteriormente ha de ser

aprobado e avaliado polo consello escolar do centro educativo. No noso caso, a elaboración

e redacción do presente PLC corre a cargo dos/das integrantes dun curso de formación do

PFPP do centro organizado con esta finalidade no presente curso 2017-2018,

posteriormente será sometido á valoración da CCP e, logo da súa aprobación, será sometido

tamén para a aprobación do Consello Escolar.

No mesmo artigo 14 do Decreto 79/2010 especifícase que no PLC se farán constar os

seguintes aspectos: a decisión do centro educativo respecto da lingua en que se impartirán

as materias, as medidas adoptadas para que o alumnado que non teña o suficiente dominio

das linguas poida seguir con aproveitamento as ensinanzas que se lle imparten, os

obxectivos xerais e as liñas de actuación deseñadas polo centro para o fomento da lingua

galega. Ademais, no artigo 11.10 da LOMCE ponse de manifesto que no proxecto lingüístico

do centro concretaranse as medidas tomadas para a impartición do currículo integrado das

linguas que incluirán, polo menos, acordos sobre criterios metodolóxicos básicos de

actuación en todas as linguas, acordos sobre a terminoloxía que se vaia empregar, e o


5

tratamento que se lles dará aos contidos, aos criterios de avaliación e aos estándares de

aprendizaxe similares en cada materia lingüística, de xeito que se evite a repetición dos

aspectos comúns á aprendizaxe de calquera lingua.

Todos estes aspectos serán tidos en conta para a elaboración do PLC do Aquis Celenis e para

isto partirase, obviamente, dunha análise da situación actual para posteriormente poder

adoptar os mecanismos precisos de cara a conseguir que o noso alumnado acade a

competencia lingüística necesaria e a normalización da lingua galega.

1. MARCO LEGAL

● Lei 3/1983, do 15 de xuño, de Normalización lingüística (DOG nº 84, do 14 de xullo

de 1983)

● Plan Xeral de Normalización Lingüística

● Decreto 79/2010, do 20 de maio, para o plurilingüísmo no ensino non universitario

de Galicia (DOG nº 97 do 25 de maio de 2010, páx. 9242)

● Sentenza que anula os artigos 5.2 e 12.3 do Decreto para o plurilingüísmo no

ensino non universitario de Galicia (Sentenza_TSXG_221112-1.pdf)

● ORDE do 12 de maio de 2011 pola que se regulan os centros plurilingües na

Comunidade Autónoma de Galicia e se establece o procedemento de

incorporación de novos centros á Rede de Centros Plurilingües de Galicia (DOG nº

97, do 20 de maio de 2011)

● DECRETO 86/2015, do 25 de xuño, polo que se establece o currículo da educación

secundaria obrigatoria e do bacharelato na Comunidade Autónoma de Galicia

(DOG Núm. 120 Luns do 29 de xuño de 2015 Páx. 25434)

2. O CONTEXTO SOCIOLINGÜÍSTICO

IES Aquis Celenis está situado na localidade de Caldas de Reis, na provincia de Pontevedra. A

poboación actual é de 9.825 (segundo o último censo de xaneiro de 2017) en todo o

concello, cun índice de envellecemento do 117.7%. Nos últimos anos a poboación non está

a medrar, pero tampouco diminúe grandemente porque a taxa de desemprego non é

https://www.edu.xunta.gal/centros/cafi/aulavirtual2/pluginfile.php/29143/mod_resource/content/0/Sentenza_TSXG_221112-1.pdf


6

demasiado alta: o 10%. O sector que máis destaca é o de servizos, que ocupa a máis da

metade da poboación laboral, seguido pola industria e a construción.

Con relación á procedencia do alumnado do IES Aquis Celenis debemos indicar que, a nivel

xeral, os alumnos/as da ESO proveñen do centro adscrito de San Clemente de Cesar e da vila

de Caldas de Reis. Ademais hai que destacar a presenza crecente de alumnado inmigrante

procedente principalmente de Sur América. En canto ó alumnado de Bacharelato, ao propio

alumnado do centro e dos centros de Caldas, súmanse alumnos/as procedentes de

concellos próximos que veñen cursar os seus estudos ao centro: Moraña, Cuntis, Portas e,

en menor medida, Barro.

O número de alumnos/as matriculado en ESO é de 161, e o de matriculados no bacharelato

é de 271; en total os alumnos/as matriculados no centro na actualidade son 433. Ademais

estase a impartir un programa de PMAR en 3º de ESO.

No que se refire ao perfil dos alumnos/as, debemos de indicar que son de clase media-baixa

e que os de ESO viven no domicilio familiar, maioritariamente nunha zona próxima ao

instituto, mentres que os de bacharelato acoden a maioría dende máis lonxe (os concellos

veciños de Cuntis, Moraña, Portas e Barro). A profesión dos pais é prioritariamente a de

obreiros cualificados, traballadores autónomos, pequenos empresarios e funcionarios;

mentres que as nais, maioritariamente seguen a ser amas de casa.

Con relación ó nivel académico, cómpre indicar que o 8.7% do alumnado de ESO é

repetidor, mentres que no bacharelato a porcentaxe de repetidores é do 11%; outro dato

relevante é que nos últimos anos o 80% do alumnado de ESO promociona ao curso seguinte

ou titula, porcentaxe que é moi semellante no bacharelato.

O IES Aquis Celenis ten dúas liñas de ESO e cinco/seis de Bacharelato, impartíndose as

modalidades do Bacharelato de Ciencias e do Bacharelato de Humanidades e Ciencias

Sociais.

No referente aos usos lingüísticos, se facemos caso aos datos fornecidos polo IGE a partir da

enquisa de poboación realizada en 2013, ao ter o Concello de Caldas unha poboación

inferior a 10.000 habitantes, o seu perfil vén definido polos seguintes datos: o 57,31% dos

habitantes sabe falar o galego moito, o 29,62% bastante e o 13,07% pouco ou nada. Entre a


7

poboación menor de 15 anos, a porcentaxe dos que sabe falar pouco ou nada increméntase

ata o 22,70%, mentres que entre a poboación de 65 ou máis anos non chega ao 9%. A

aprendizaxe do galego produciuse basicamente a través da vía familiar (o 82,17%), se ben na

franxa de poboación menor do 30 anos destaca como lugar de aprendizaxe a escola

(86,52%) e xa so ó 67,56% o aprendeu por vía interxeracional.

2.1. ANÁLISE DA SITUACIÓN SOCIOLINGÜÍSTICA NO AQUIS CELENIS

Ao analizarmos os datos que nos fornecen as enquisas realizadas entre o alumnado1 do

noso centro, o primeiro que chama a nosa atención é que ao compararmos estes resultados

cos que ofrecemos arriba observamos que só o 59% do noso alumnado aprendeu a falar

galego de pequeno na casa ( 43% só galego e 16% galego e castelán), é dicir, que con

respecto aos datos do IGE obsérvase unha caída de 9 puntos en só 5 anos na transmisión

interxeracional do galego. Este dato ten que servirnos para darnos de conta que, dadas as

circunstancias, ten que ser a escola quen compense esta perda pois se nin na familia nin na

contorna social do alumnado hai espazos de uso para o galego, o alumnado non ten ningún

lugar onde aprender e practicar a lingua.

Outro dato relevante é o que nos fala da pouca fidelidade á lingua familiar e a influencia do

contorno na escolla da lingua de relación, que leva a que boa parte do alumnado que fala

galego no ámbito familiar non manteña a lingua nas relacións coas súas amizades. Deste

xeito, do 45,7% que di que fala sempre en galego co seu pai, só o 22,6% utiliza a mesma

lingua coas amizades. Comportamento que non se produce nos que teñen o castelán como

lingua familiar, que manteñen nun 100% o uso da mesma nas súas relacións cos amigos/as.

Pero non é só coas amizades, na realidade ese 22% é a porcentaxe de alumnado que se

pode considerar galegofalante (é a lingua coa que inicia unha conversa cunha persoa

descoñecida) aínda que unicamente un 14,7% non converxe cara ao castelán se o

interlocutor lle fala nesta lingua. Outro dato que nos parece relevante, por esperanzador de

cara a traballar coas actitudes lingüísticas, é que do 30,8% por cento que se expresa sempre

en castelán, hai arredor dun 20% que converxe cara ao galego se esta é a lingua do

interlocutor.

1 Achéganse como Anexo I


8

De novo os datos nos demostran que, sendo importante o papel das familias na

conservación e no apego á lingua galega, xa non abonda. Por outro lado, resulta

esperanzador comprobar que só unha porcentaxe moi pequena do alumnado presenta

rexeitamento cara ao uso da lingua galega e que a perda da mesma semella que está tamén

causada pola falta de interlocutores entre os iguais, isto supón, certamente, que hai

oportunidade e necesidade de traballar as actitudes lingüísticas.

Tamén se constata, a raíz dos resultados, que no ámbito escolar a lingua do profesorado

pode ser referente para algúns alumnos/as, deste xeito, a porcentaxe que fala sempre ou

case sempre en castelán cos compañeiros/as redúcese dun 47,8% a un 40% se o

comparamos cos que falan sempre ou case sempre en castelán co profesorado.

Polo que respecta ás actitudes lingüísticas e a posibles prexuízos entre o alumnado respecto

das funcións que poidan desempeñar cada unha das dúas linguas en Galicia, comprobamos

que non chega a un 30% a porcentaxe de alumnado que considera que as dúas son aptas

para calquera tipo de situación. Por outra banda, entre os/as que consideran que hai unha

lingua máis acaída para determinadas funcións aínda hai preferencia á hora de reservar o

galego para a función familiar (incluída parella e amizades) pero tamén para a función

cultural (escola e ciencia); mentres que para a función laboral se prefire o castelán e no ocio

xa cobra importancia o inglés ( sobre todo pola música...). Neste sentido, non deixa de ser

significativo o dato que ofrece a pregunta sobre os hábitos lectores que revela que o 44% do

alumnado non le ningún libro en galego ao ano (referímonos a lecturas non obrigatorias)

fronte a un 23% que non len en ningunha outra lingua, ou que haxa 14% de alumnado que

le máis de 10 libros en castelán e noutras linguas ao ano fronte a só un 1,8% que os le en

galego.

Polo que se refire aos usos lingüísticos do profesorado2 hai que destacar de maneira moi

positiva (xa se indicou máis arriba) que se converteu nun referente para a normalización do

galego no centro, pois case un 70% usa o galego como lingua de relación co alumnado fóra

das aulas e case un 65% emprégano tamén nas aulas. Por outra banda, tamén se debe

mencionar que arredor dun 20% non o empregan nunca, nin sequera cando se trata se

2 Achéganse como anexo II


9

situacións formais que así o requiren por ser a lingua que se debe empregar de xeito

preferente na administración (comunicación coas familias, por exemplo).

No referente ao persoal de servizos, os usos lingüísticos repártense de maneira moi

desigual: o persoal da cafetería emprega unicamente o galego, o de limpeza só o castelán;

pola súa parte, os e as traballadores de atención ao público empregan as dúas linguas con

predominio do castelán pois en conserxería utilizan sempre a lingua do interlocutor e en

administración unicamente o castelán (o galego só na escrita). Este é, sen dúbida, un dos

puntos fracos da normalización lingüística no noso centro.

2.2. ANÁLISE DA COMPETENCIA LINGÜÍSTICA NO AQUIS CELENIS

En canto á competencia lingüística, as enquisas, baseadas en datos subxectivos de

percepción, revelan que o profesorado de linguas con respecto aos resultados acadados

polo seu alumnado nas probas obxectivas (ABAU) ten un nivel de satisfacción medio (58%)

ou alto (16%). Se contrastamos isto cos datos que nos ofrecen os resultados nas probas de

selectividade durante os últimos cinco anos 3 comprobamos que, efectivamente, están

dentro da media galega. En xeral podemos dicir que, aínda que o número de aprobados está

un pouco por debaixo da media galega, establécese unha compensación ao ter en conta a

media das notas; ademais hai que ter en conta que o pro medio de alumnos/as enviados

cada ano a estas probas supera moitísimo o pro medio galego xa que nós enviamos uns 50

alumnos/as mentres que a media en Galicia está en 30.

No referido á percepción do profesorado por materias, temos que dicir que en galego o

profesorado considera que o nivel do seu alumnado é medio-alto; en castelán tamén medio

alto, aínda que unha porcentaxe do 8,3% considera que é baixo; en inglés maioritariamente

pensan que é medio pero tamén hai unha porcentaxe dun 8,3% que o considera baixo; en

francés está igualada a porcentaxe de medio e baixo; e en portugués hai disparidade entre

baixo, alto e medio, aínda que predomina o medio.

Se a mesma valoración é feita por profesorado que non é de linguas, hai bastante

coincidencia no referido ás linguas oficiais pero, curiosamente, aumenta significativamente

3 Achéganse como anexo III


10

a porcentaxe de profesorado que ten a percepción de que o alumnado posúe un nivel baixo

de inglés, de francés e de portugués (linguas nas que, por outro lado, non ten ocasión de

interactuar co alumnado para coñecer cal é a súa competencia lingüística real). Este dato

contrasta coa percepción do propio alumnado (que medimos a partir da porcentaxe de

alumnos e alumnas que din contestar na mesma lingua a alguén que se dirixe a eles en

inglés, francés ou portugués, pois este dato revélanos que se cren competentes nesa

lingua): o 69,2% contesta en inglés, o 54,3% en francés e o 15% en portugués. É dicir, que

nos estariamos movendo nos índices medios, agás en portugués (lingua que só se leva

impartindo no centro dende hai 3 anos e que, de momento, conta cunha porcentaxe baixa

de alumnado) e non nos baixos como pensa o profesorado que non imparte linguas, tal vez

condicionados polos prexuízos sociais e as campañas institucionais (que moitas veces levan

a confundir competencia comunicativa con dominio a nivel nativo dunha lingua estranxeira).

En canto ás dificultades que detecta o alumnado para acadar a competencia en cada unha

das linguas, no referente ás dificultades nas linguas estranxeiras, o maior problema parece

que radica nas cuestións fonéticas. Polo que respecta ás linguas oficiais obsérvase un dato

curioso e alarmante: a porcentaxe de alumnado que di ter dificultades en lingua galega por

falta de vocabulario coincide coa porcentaxe desa mesma carencia nas linguas estranxeiras

(arredor dun 40%). Por outro lado, en todos os items de valoración os alumnos e alumnas

recoñecen máis dificultades en galego que en castelán e, polo tanto, menor competencia,

aspecto este que non era observado polo profesorado.

3. RECURSOS HUMANOS E MATERIAIS

3.1. O Equipo de dinamización e normalización lingüística

O papel do EDLG, do que forma parte activa alumnado e profesorado, é fundamental para

acadar a normalización do galego no centro e para frear a perda do uso desta lingua entre o

alumnado. Dende hai anos o EDLG vén traballando moi activamente para conseguilo; para

isto realizou unha serie de iniciativas centradas basicamente en campañas de sensibilización

e na realización de actividades prácticas (revistas, concursos, presenza nas redes sociais...)

de uso normalizado da lingua galega que servisen como modelo e desen oportunidade para


11

expresarse ao alumnado galegofalante ou a aquel que, libre de prexuízos, se achega ao

galego aínda que a súa lingua de expresión habitual sexa o castelán.

Das boas prácticas do EDLG dá conta o recoñecemento e os premios concedidos dende a

propia Consellería de Educación e tamén que entre o profesorado do centro se valore moi

positivamente a súa contribución na mellora da competencia lingüística do alumnado (

media: 14%, alta 37%, moi alta 14%). Non obstante, a realidade é que non consegue chegar

ao 100% do alumnado: (só o 51% coñece a súa finalidade e un 38% as actividades que

realiza).

3.2.O plurilingüismo

O Aquis Celenis somos un centro plurilingüe porque no primeiro curso da ESO se imparte

unha materia en lingua inglesa, en concreto a materia de libre configuración

Sustentabilidade e Paisaxe, de unha hora semanal. Por esta razón contamos no centro cun

auxiliar de conversa en lingua inglesa.

Pero en realidade, o Aquis Celenis somos un centro plurilingüe porque o noso alumnado é

maioritariamente bilingüe en galego e castelán e ademais manéxase, en maior ou menor

medida, nalgunha(s) outra(s) lingua(s) europea(s) e porque consideramos que o

coñecemento de linguas e culturas distintas da propia é unha fonte de riqueza que debemos

fomentar entre o noso alumnado. Por esta razón, ademais do inglés, que se imparte como

primeira lingua estranxeira ao igual que o francés, impártense tamén dúas segundas linguas:

o francés e o portugués; a primeira en todos os cursos de ESO e bacharelato e a segunda

(que só a temos no centro dende hai 3 cursos) en todos os cursos agás 2º de ESO, para o cal

contamos tamén cun auxiliar de conversa en lingua portuguesa. E por esta razón tamén, a

pesar de sermos un centro que se caracterice por un moi baixo índice de alumnado

inmigrante, tentamos poñer en valor nas diferentes actividades realizadas nos centro todas

as linguas do alumnado alófono (catalán, éuscaro, neerlandés, árabe...).

3.3. O tratamento integrado de linguas e o traballo por proxectos


12

Dende hai tres cursos vimos traballando no centro cun enfoque metodolóxico baseado no

tratamento integrado de linguas e no traballo por proxectos que nos permite a optimización

de recursos de cara a conseguir unha mellora na competencia lingüística do alumnado. Isto

é posible porque ao dedicarmos menos tempo nas aulas a repetir os mesmos contidos en

cada unha das materias de lingua gañamos máis tempo para a práctica comunicativa, tanto

a nivel oral como escrito.

Ademais, o traballo por proxectos (no que participa unha porcentaxe importante do

profesorado e, polo tanto, do alumnado) busca a consecución dun produto final no que a

compoñente comunicativa está sempre destacada e permite que o profesorado que non

pertence ás áreas lingüísticas se implique activamente na mellora e na avaliación da

competencia lingüística do alumnado. De feito, case un 60% do profesorado considera que

a súa importancia na mellora da competencia lingüística do alumnado é media, alta ou moi

alta.

3.4. Biblioteca do centro

A inclusión no Plan de Mellora de Bibliotecas Escolares (PLAMBE) no curso 2010-2011

supuxo un impulso ao traballo de divulgación e fomento da lectura emprendido algúns anos

antes. Non obstante, a falta de dispoñibilidade horaria do profesorado impide que moitas

das actividades se poidan plasmar na realidade e o escaso tempo do que se dispón se

consuma en traballos de xestión e acondicionamento do escaso espazo, pero non de

dinamización lectora; aínda así, son de destacar algunhas iniciativas como:

- Bibliotecas de aula: Todas as aulas da ESO contan cunha Biblioteca de Aula xestionada

polo propio alumnado e composta por libros prestados pola Biblioteca do centro, libros

traídos polos alumnos e alumnas da aula e libros traídos polas profesoras e profesores.

- Plan lector: Entre as iniciativas para fomentar a lectura destaca a “Hora de ler” na ESO,

consistente en dedicar semanalmente unha sesión á lectura silenciosa. Esta sesión vai

rotando dende primeira hora do luns até a última do venres de xeito que todo o

profesorado de todas as materias se vexa involucrado e participe activamente na actividade

e, deste xeito, fuxamos de estereotipos na imaxe que ofrecemos ao alumnado.


13

3.5.Clubs de lectura.

Dende xa hai 10 no centro existen varios clubs de lectura coordinados por varios

profesores/as e organizados en función dos cursos para facilitar as afinidades entre os

membros; en concreto este ano hai tres grupos que recollen un 10% do alumnado do

centro. Nestes clubs preténdese chegar ao diverso alumnado mediante diferentes propostas

de lectura e actividades para o seu fomento: conversas, lecturas públicas, dramatizacións,

montaxes audiovisuais...

Todas as actividades do Club de Lectura contemplan un impulso á lectura en galego, xa que

se interactúa coa EDLG para intentar equilibrar a balanza da falta de lectores nesta lingua

con respecto aos e ás lectoras en castelán e incluso nas linguas estranxeiras.

3.6. As novas tecnoloxías da comunicación

Os beneficios das novas tecnoloxías da comunicación resultan obvios: o traballo en liña

permite a utilización rápida e eficaz dunha serie de ferramentas (correctores ortográficos,

dicionarios en liña, tradutores...) que posibilitan un uso correcto da lingua por parte do

alumnado, ao tempo que reforzan a súa aprendizaxe a través da autoavaliación. Pero,

ademais, o uso doutras ferramentas audiovisuais na transmisión da información introduce

importantes cambios, tanto na comunicación pública como privada, e a escola debe

contribuír na correcta aprendizaxe do seu uso.

Dado que é innegable que as novas tecnoloxías da comunicación supoñen unha mellora

considerable nas condicións tanto de acceso á información como da creación da mesma, o

Aquis Celenis apostou dende ben cedo pola incorporación a programas como Abalar ou,

máis recentemente, E-dixgal.

3.7. Intercambios culturais con alumnado doutras comunidades

Dende o curso pasado tentamos levar a cabo co alumnado da ESO un intercambio con algún

centro educativo doutra comunidade bilingüe co obxectivo de que os nosos alumnos e

alumnas coñezan unha realidade diferente respecto aos usos lingüísticos, que lles axude a


14

eliminar os prexuízos e estereotipos que existen na nosa mocidade contra a lingua galega.

3.8. Oferta educativa de materias que fomentan a competencia lingüística:

Dentro das posibilidades que a LOMCE nos ofrece de ampliar a nosa oferta educativa a

través de materias de libre configuración, optamos no centro por ofrecer as que

consideramos que poden ter incidencia directa na mellora da competencia comunicativa do

alumando: Oratoria, en 2º de ESO; Teatro, en 1º de Bacharelato e Obradoiro de inglés oral,

en 2º de bacharelato.

4.OBXECTIVOS

Catro son os obxectivos básicos que pretendemos conseguir con este Proxecto Lingüístico: a

normalización lingüística do galego no instituto, que o noso alumnado consiga unha

competencia plena nas dúas linguas oficiais, unha competencia suficiente nas linguas

estranxeiras e o coñecemento, respecto e interese pola realidade pluricultural e plurilingüe

que nos rodea. Para acadar cada un destes grandes obxectivos cómpre delimitar unhas

estratexias particulares e definidas que detallamos a continuación:

4.1. Estratexias para acadar a normalización lingüística

O artigo 14 da Lei 3/1983, do 15 de xuño, de normalización lingüística, establece que ao

remate do ensino obrigatorio se garantirá a igualdade de competencia lingüística nos dous

idiomas oficiais. No mesmo sentido se pronuncia a Carta europea de linguas rexionais e

minoritarias de 1992, ratificada polo goberno do Estado español en 2001, e se recolle tamén

no Plan xeral de normalización da lingua galega, aprobado por unanimidade no Parlamento

de Galicia en setembro do 2004.

Por outra banda, segundo se establece no Decreto 79/2010, do 20 de maio, para o

plurilingüísmo no ensino non universitario de Galicia “é necesario reforzar a dimensión

comunicativa do galego en relación con contextos vivos, facilitarlle ao alumnado unha oferta

educativa que o axude a percibir a utilidade da lingua e que o capacite para o seu uso


15

correcto e eficaz, erradicando especialmente o seu emprego sexista en todos os ámbitos e

respectando, así mesmo, a situación sociolingüística en que se enmarca cada centro” .

Con esta finalidade establécese que serán os EDLG os encargados de deseñar unha serie de

actividades tendentes a dinamizar o uso da lingua galega. Non obstante, cómpre lembrar

que se realmente queremos acadar os obxectivos que se indican no parágrafo superior non

podemos deixar única e exclusivamente na man dos integrantes destes equipos este labor

tan dificultoso e que conta con tantas pexas. Se lembramos os resultados das enquisas

empregadas para establecer o perfil lingüístico do noso alumnado vemos que unha

porcentaxe importante recoñece que ten moitas máis dificultades para se comunicar en

galego ca en castelán, que teñen carencia de léxico, que non teñen hábito de ler en galego,

que non é unha lingua usada cos iguais..., é dicir, unha serie de lastras que teñen moito que

ver coa realidade social e contra as que pouco pode facer por si só o EDLG. Por isto é preciso

o compromiso colectivo de todo o profesorado e da comunidade educativa en xeral para, a

partir dos exemplos individuais e tamén da implicación nunhas estratexias normalizadoras

acordadas neste PLC, lograr a competencia comunicativa do alumnado e un uso real da

lingua galega.

4.1.1. A lingua na Administración

Segundo o Artigo 3º do Decreto 79/2010 “na Administración educativa de Galicia e nos

centros de ensino sostidos con fondos públicos utilizarase, con carácter xeral, a lingua galega

e fomentarase o seu uso oral e escrito, tanto nas relacións mutuas e internas como nas que

manteñan coas administracións territoriais e locais galegas e coas demais entidades

públicas e privadas de Galicia”.

Así pois, o galego é a lingua de relación do IES Aquis Celenis con particulares e entidades

públicas ou privadas, o que implica que con carácter xeral será a lingua que se utilice nos

servizos administrativos de cara ao público, así como nas relacións do profesorado coas

familias, e isto tanto a nivel oral coma escrito.

Tamén é o galego a lingua na que se redactará toda a documentación relativa a actuacións


16

administrativas de réxime interno, así como aqueloutra de tipo didáctico, agás as

programacións das materias de linguas que, tal como se recolle no citado Decreto 79/2010

poderán estar redactadas nas linguas respectivas.

Da mesma maneira, estará tamén en galego toda a información relativa ao centro: carteis,

páxina web... e as interfaces dos medios electrónicos que sexan de uso compartido polo

profesorado ou o alumnado.

4.1.2. A lingua nas actividades extraescolares

Se nos fixamos como obxectivo “reforzar a dimensión comunicativa do galego en relación

con contextos vivos e facilitarlle ao alumnado unha oferta educativa que o axude a percibir a

utilidade da lingua e que o capacite para o seu uso correcto e eficaz” é obvio que debemos

establecer unha serie de medidas que o posibiliten, pois como se viu ao analizar a situación

sociolingüística do alumnado o galego está deixando de ser unha lingua de relación no

centro. Por iso é importante que o alumnado asocie a lingua galega con actividades

dinámicas, atractivas e actuais que teñan relación con seus intereses próximos (música,

novas tecnoloxías, a ciencia, o deporte, o cine...). Sabemos que, desgraciadamente, o

alumnado na maioría dos casos non ten acceso a este tipo de contidos en galego e mesmo

descoñece a súa existencia, por iso é a escola a encargada de achegárllelos e así

contrarrestar a presión que reciben por outras vías publicitarias. Este é o motivo polo que se

fomentará que as actividades extraescolares que se realicen no centro utilicen como

vehículo de expresión o galego.

Da mesma maneira, coa finalidade de fomentar a lectura en galego, os clubs de lectura

promocionarán as obras da nosa literatura ou que estean traducidas ao galego.

4.1.3. Linguas que se deben empregar nas materias

Resulta obvio (e así nolo demostraron as enquisas elaboradas no centro) que o castelán e o

galego non se encontran nunha situación similar (a primeira está nunha situación de

privilexio e a segunda de abandono por parte dos seus falantes), por iso vese ben a


17

incoherencia de pretender acadar uns resultados similares de competencia comunicativa

nas dúas se non se incentiva o uso do galego e se se impide o seu emprego nas materias

asociadas á tecnoloxía e ás ciencias exactas, pois de todos é sabido que a falar apréndese

falando e que moitos son os prexuízos. Non obstante, dado que estamos obrigados a

cumprir o establecido no Decreto 79/2010 en canto ao reparto das linguas nas diferentes

materias, no noso centro organizamos isto do seguinte xeito:

CURSO NOME DA MATERIA LINGUA

HORA

S

TOTAL4

Gal

.

Cas

.

1º ESO

Lingua Galega Galego 4

14

11

Lingua Castelá Castelán 4

1ª l. Estr.:Inglés Inglés 3

2ª l.: Francés/Portugués Fr./Prt. 2

Matemáticas Castelán 5

Biolox. e Xeoloxía. Galego 4

Xeog. e Hª Galego 3

Ed. Física Galego 2

Relixión Valores Galego 1

Plástica Castelán 2

Paisaxe e sustentabilidade Inglés 1

2º ESO


12

14



2ª l. Estr.: Francés Francés 2

Física e Química Castelán 3

Xeografía e Historia Galego 3




Tecnoloxía Castelán 3

Música Galego 2

Iniciación ás

TIC

Igualdade de xº Galego 1

4 Non se suman as horas impartidas nas linguas estranxeiras nin as titorías.


18

3º ESO


13

13



2ª l. Estr.:Francés/ Portugués Fr./Prt. 2


Bioloxía e Xeoloxía Galego 2

Física e Química Castelán 2




Tecnoloxía Castelán 2

Plástica Castelán 2

Música Galego 2

4º ESO5


12

10





Bio./Xeo. Cienc.

apl.

Economía Gal. Gal. Cast. 3

Fís./Quím Ac. Empr Latín Cast. Cast. Gale. 3



Música Plástica TIC Gal. Cast. Cast. 3

2º L. Est. Cul. Cien. Tecnoloxía Fr/Pt Gal. Cast. 3

Filosofía Cult. Clás. Gal. Cast. 3

1º Bach 6

Científico




Filosofía Galego 3

Matemáticas Castelán/ Galego 4

5 Dado que nas materias específicas o alumnado debe escoller dúas de entre un total de 8 materias resulta

imposible asegurar que se cumpra a paridade. Estas horas están sen sumar no total. 6 Nos bacharelatos resulta imposible facer un reparto equitativo en cada curso porque é o propio alumnado o que

configura o seu itinerario; o que se pretende aquí é ofrecer unha oferta equilibrada na mesma porcentaxe de

materias comúns, de modalidade e optativas para impartir en galego e en castelán.


19

Bio/ Xeo. Deb. Téc. Fís/Qu. Gal. Cast. Cast. 4

Anat.

Apl.

Tec. Ind. Ling. Mus Gal. Cast. Gal. 3


Relixión Teatro Ref. Fís. Galego 1

Imp. 3D TIC Cul. Lus. /Fra. Cast. Cast. Gal/Ca

s

1

Robótic

a

C. Cien 2ª Ling. Cast. Gal Cast

.

- 2

1º Bach.

Humanid

.

e

Ciencias

Sociais




Filosofía Galego 3

Latín Mat. aplicadas Galego 4

Grego Hª do mundo C. Galego 4

Lit. Univ. Economía Castelán 4

Relixión Teatro Galego 1

Cul. Lus/ Fr. Cine e sociedade Gal./Cast. Galego 1

Ling. Mús. Debux. artístico Galego Castelán 3

Antrop. 2ª Lingua estr. Galego - 2

Lit. Hisp. TIC Cast. Cast. 2

2º Bach.

Científico




Historia de España Galego 3


Bioloxía Xeoloxía Galego 4

Física Quím. Db. Téc. Castelán 4

Tec. Indus. C. Ter. Psicol. Cast. Gale

.

Galego 3

TIC

II

Elec AcFiSA 2º Lin. Cast

.

Cas Gal. - 2

Relixión Astr

.

Elé Ob. Ing. Galego Galeg

.

Cas

.

- 1

2º Bach. Lingua Galega Galego 3


20

Human.

e

Ciencias

Sociais



Historia de España Galego 3

Latín Mat. Aplicadas Galego Cast. 4

Grego Hº Arte Hº Filosof. Gal. Gal Gal 4

Xeogr. Economía de Emp. Galego Cast. 4

F.

Admon.

Psicolox. 2ª lin. TIC Cast. Gal. - Cas 3

Patr. Artís. Métod. Ét. e fil. Der. Gal. Gal Gal 2

Relixión Ast. Obr. Ing. Gal. Gal. - 1

4.1.4. Exención de lingua galega

Segundo consta no artigo 18 do Decreto 79/2010, o alumnado que se incorpore ao sistema

educativo procedente doutras comunidades autónomas ou dun país estranxeiro, poderá

obter unha exención da cualificación das probas de avaliación da materia de lingua galega

durante un máximo de dous cursos, nos que debe asistir ás aulas e traballar con materiais

didácticos específicos para conseguir o nivel adecuado.

A exención será concedida pola dirección do centro e poderá ser anulada no caso de que

o/a alumno/a non cumpra adecuadamente coas condicións da exención.

No caso de alumnado procedente de países de fala portuguesa, dada a escasa dificultade

que supón para eles o dominio da gramática galega, poderá recomendárselles que

renuncien a este dereito para motivalos a acelerar a súa integración no sistema educativo

de forma plena. No caso de tratarse de alumnado que descoñece por completo o galego, se

houbese dispoñibilidade horaria por parte do profesorado de lingua galega, deseñaríase un

programa de acollemento (mínimo unha hora semanal) no que se traballaría con este

alumnado cuestións básicas da lingua e da cultura galega.


21

4.2. Estratexias para acadar a competencia lingüística nos dous idiomas oficiais

Segundo se indica na LOMCE, os principios metodolóxicos que se aplicarán na ESO supoñen

prestar unha atención especial á adquisición e ao desenvolvemento das competencias, por

iso se fomentará a correcta expresión oral e escrita; o mesmo se aplica para o bacharelato

“a comprensión lectora, a expresión oral e escrita, a comunicación audiovisual, as

tecnoloxías da información e a comunicación, o emprendemento e a educación cívica e

constitucional traballaranse en todas as materias”.

Acadar a competencia lingüística implica a utilización adecuada e eficaz das dúas linguas nun

amplo repertorio de situacións comunicativas, propias de diferentes ámbitos e, cun grao

crecente de formalidade e complexidade. Polo tanto, acadar a plena competencia

lingüística, tanto en galego como en castelán, non é un obxectivo específico das materias de

lingua senón de todas e cada unha das materias que integran o currículo da ESO e de

bacharelato. Para conseguilo, empregaremos as seguintes estratexias:

4.2.1. O Tratamento integrado de linguas

Establécese na LOMCE que “os centros docentes impartirán de xeito integrado o currículo de

todas as linguas da súa oferta educativa, co fin de favorecer que todos os coñecementos e as

experiencias lingüísticas do alumnado contribúan ao desenvolvemento da súa competencia

comunicativa plurilingüe”. Para conseguir este currículo integrado adóptanse unha serie de

medidas, algunhas das cales xa se están poñendo en práctica e outras que se

implementarán nos cursos vindeiros, que implican ben a todas as áreas de linguas ben

especificamente a Lingua Castelá e Lingua Galega. Estas medidas deberán estar recollidas

nas correspondentes programacións didácticas e serán preceptivas para todos os e as

integrantes dos distintos departamentos lingüísticos. Son as seguintes:

1. Unificación terminolóxica en todas as áreas de linguas.

Isto permitirá evitar ao alumnado confusións e transferir máis facilmente entre as

distintas materias os coñecementos adquiridos.

2. Reparto de contidos entre as linguas cooficiais


22

Ademais de adxudicar a cada departamento uns determinados contidos,

organizarase tamén a distribución temporal, así garantirase que xa estean explicados

os coñecementos previos necesarios para adquirir novos contidos.

3. En todas as áreas de lingua se traballarán e se avaliarán as catro destrezas: expresión

e comprensión oral e escrita.

4. Coordinaranse os procedementos de avaliación das catro destrezas entre os

departamentos.

5. En todas as linguas se traballara a lectura comprensiva e a expresiva.

6. Coordinarase entre os distintos departamentos as estratexias de produción e

avaliación da tipoloxía textual, así como a súa temporalización.

7. Elaboraranse rúbricas se poidan empregar en todas as materias e que axuden ao

alumnado a guiar a elaboración das súas producións.

8. Distribuirase entre as materias de Lingua Castelá e Lingua Galega a aprendizaxe do

uso das ferramentas básicas das novas tecnoloxías das comunicación: procesadores

de texto, elaboración de presentacións dixitais, aplicacións para realizar esquemas

ou cadros sinópticos...

9. Participarase nalgunha tarefa interdisciplinar que supoña a posta en práctica da

competencia lingüística.

10. Achegarase a todo o profesorado e alumnado unha lista de recursos en rede para

mellorar a competencia lingüística nos diferentes idiomas, basicamente en galego.

Estas aplicacións estarán como acceso directo en todos os ordenadores de uso

común.

4.2.2. Novos enfoques metodolóxicos: tarefas interdisciplinares e traballo cooperativo

Na propia LOMCE se recolle que “para unha adquisición eficaz das competencias e a súa

integración efectiva no currículo, deberán deseñarse actividades de aprendizaxe integradas

que lle permitan ao alumnado avanzar cara aos resultados de aprendizaxe de máis dunha

competencia ao mesmo tempo”.

A pesar de que o traballo por proxectos ou tarefas interdisciplinares resulta difícil levalo a

cabo por mor duns horarios do profesorado que non deixan espazos para o intercambio de


23

experiencias e de que falta o tempo preciso para deseñar as ditas actividades de xeito

coordinado, o certo é que nos últimos anos (organizándonos a través do Plan de Formación

do Profesorado) véñense levando a cabo no centro experiencias moi satisfactorias, aínda

que centradas basicamente na ESO posto que este tipo de metodoloxía non sempre é

posible empregala nos cursos de bacharelato onde os contidos excesivos impiden

dedicarlles o tempo necesario.

Estes traballos son unha oportunidade excelente para que co obxectivo de conseguir un

produto final que debe mostrar, demostrar, explicar... o alumnado poña en práctica a súa

competencia comunicativa e todo o profesorado, independentemente da disciplina que

explique, o poida avaliar. Ademais, ese carácter final que perseguen os proxectos e a súa

transcendencia pública constitúen un factor de motivación moi importante para o

alumnado.

Por outro lado, este tipo de tarefas precisan unha organización colectiva por parte dos

alumnos e alumnas e para isto o método máis efectivo é a aprendizaxe cooperativa que, a

partir de diversas estratexias, permite a asunción de responsabilidades e a aprendizaxe

entre iguais.

4.2.3. A implicación das materias non lingüísticas

É importante que o alumnado entenda que a competencia lingüística non se adquire só nas

materias de lingua nin hai que demostrala unicamente nestas. Por isto, a implicación do

profesorado das materias non lingüísticas se fai tan importante, tanto no referente aos

aspectos lingüísticos concretos de cada materia que se deben tratar especificamente en

cada unha delas (a explicación dun problema matemático coa terminoloxía adecuada, a

demostración dun experimento científico, a redacción dun informe sobre unha observación

na natureza, a descrición dunha obra de arte...) como no referente a cuestións de norma,

léxico variado...

Para poñer estes aspectos en valor diante do alumnado, levaranse a cabo as seguintes

estratexias, que estarán recollidas nas correspondentes programacións didácticas:


24

1. Todas as materias avaliarán a competencia lingüística a partir dunha lista de cotexo

aprobada pola CCP7 e aplicaranlle unha porcentaxe entre 0,5 e 2 puntos no total da

nota en cada traballo.

2. Todos os traballos escritos e presentacións dixitais do alumnado deberán cumprir os

mesmos requisitos de presentación, tamén consensuados e aprobados na CCP8.

3. Potenciarase a presentación oral pública dos traballos académicos do alumnado.

4. Farase fincapé nos aspectos que rexen o intercambio de información: respecto de

quendas, normas de cortesía, volume adecuado...

5. Potenciaranse as probas nas que o alumnado deba elaborar a información e non

reproducila de maneira memorística. Cando menos unha destas probas en cada

avaliación.

6. Potenciarase a coordinación coas áreas de linguas para colaborar no tratamento da

tipoloxía textual adecuada aos contidos específicos de cada materia.

7. Procurarase a coordinación coas aulas de lingua para o achegamento ao uso das

ferramentais dixitais que sexan de uso común para todas as materias.

8. Coa finalidade de promover a comprensión de lectura e de uso da información,

dedicarase un tempo á lectura na práctica docente de todas as materias.

4.2.4.Fomento da biblioteca e da lectura

Resulta obvio que para a consecuencia da competencia comunicativa a biblioteca escolar

ten un papel determinante, non só pola súa importancia para o fomento da lectura senón

tamén como factor de alfabetización na consecución de información, tanto en soporte

tradicional como dixital. Ademais a biblioteca é un excelente axente dinamizador para os

traballos interdisciplinares que se poidan argallar no centro. Por esta razón, tomaranse as

medidas organizativas necesarias para que a biblioteca escolar teña un funcionamento

estable e poida cumprir os obxectivos seguintes:

- Organizar e facer o seguimento da hora de ler na ESO.

7 Achégase como anexo IV 8 Están colocados en carteis ben visibles en todas as aulas do centro. Achéganse como Anexo V


25

Esta actividade desenvolverase, por acordo do claustro, en horas consecutivas ao

longo da diferentes semanas, de maneira que implique a todas as materias e a todo

o profesorado do centro. Ademais ampliarase a hora de ler a aquelas sesións nas que

falte un profesor/ora e non deixara previamente ningunha actividade para o

alumnado.

- Organizar actividades de fomento da lectura.

- Dar a coñecer a obra de autores e autoras con motivo de datas sinaladas.

- Fomentar a lectura en galego e o coñecemento dos autores e autoras da nosa

literatura.

- Coordinar tarefas interdisciplinares onde se persiga o fomento da lectura, a busca da

información e o desenvolvemento das diferentes competencias.

- Propiciar o uso do espazo das salas de lectura entre o profesorado como método

para fomentar o traballo cooperativo, a busca de información e a autoaprendizaxe.

4.2.5. Medidas de apoio e reforzo para o alumnado con insuficiente dominio das linguas.

A pesar de todos as medidas, o certo é que segue a haber alumnado que presenta

dificultades de comunicación, tanto a nivel oral como escrito. Nestes casos estas son as

medidas previstas:

- Exención da 2ª lingua estranxeira.

Aqueles alumnos e alumnas que demostren dificultades nas materias (non só de

linguas) substituíran a materia de Segunda Lingua estranxeira en 1º e 2º de ESO por

horas de reforzo (unha de materias de lingua e outro de ciencias) nas que traballarán

a lectura comprensiva e as técnicas de expresión adecuadas a cada materia.

- Escolla da 2ª lingua estranxeira portugués.

Ao alumnado que presente dificultades de expresión en xeral ou dificultades coa

lingua galega recomendaráselles que opten polo portugués como segunda lingua

estranxeira, isto permítelles afianzar a comprensión e a expresión sen teren que

aprender regras gramaticais novas ao ser unha lingua moi semellante ao galego.


26

- Reforzos en aula da PT.

Dependendo da dispoñibilidade horaria, este alumnado pode contar con esta axuda

para reforzar na aula o labor do profesorado da área.

- PROA

É unha medida extraordinaria que se posibilita para o alumnado que, en xeral, ten

problemas para acadar as competencias mínimas e coa que se procura o

afondamento en estratexias de comprensión e expresión.

4.3. Estratexias para acadar a competencia nas linguas estranxeiras

Outro dos obxectivos do sistema educativo é que o alumnado sexa quen de comprender e

de se expresar con fluidez e corrección nunha ou dúas linguas estranxeiras de maneira

adecuada. Neste sentido convén lembrar que ao non se tratar de linguas nativas o nivel de

dominio esixible será relativo e diferente segundo se trate dunha primeira lingua ou dunha

segunda lingua estranxeira. Para conseguir este obxectivo, a LOMCE establece as seguintes

condicións:

- As linguas galega ou castelá só se utilizarán como apoio no proceso de aprendizaxe

da lingua estranxeira.

- Daráselle prioridade á comprensión e á expresión oral.

- Procurarase que ao longo da etapa o alumnado adquira a terminoloxía propia das

materias nas linguas cooficiais correspondentes e na lingua estranxeira.

- Estableceranse medidas de flexibilización e alternativas metodolóxicas no ensino e

na avaliación da lingua estranxeira para o alumnado con discapacidade, en especial

para o que presente dificultades na súa expresión oral. Estas adaptacións non se

terán en conta en ningún caso para minorar as cualificacións obtidas.

-

Na aprendizaxe das linguas estranxeiras, en canto que se aplicará tamén unha metodoloxía

baseada no tratamento integrado de linguas, buscaranse as transferencias de

coñecementos adquiridos nunha lingua para abordar tarefas de comunicación, creación e


27

aprendizaxe noutra lingua diferente. Neste sentido, seguiranse as estratexias definidas no

apartado 4.2.1.

Ademais, aproveitarse o feito de dispoñermos de dous auxiliares de conversa, en inglés e

portugués, para reforzar os aspectos comunicativos relacionados cos aspectos da vida cotiá,

sobre todo a nivel oral, e tamén para coñecer de primeira man os aspectos máis

significativos da cultura do(s) seu(s) país de orixe porque isto permitirá entender mellor a

súa idiosincrasia e, polo tanto, o idioma.

Por outro lado, dado que no noso centro se imparte en inglés unha das materias do ámbito

non lingüístico do currículo estamos contribuíndo á mellora da competencia comunicativa

nesta lingua. A razón de que se escollese unha materia de libre configuración,

Sustentabilidade e Paisaxe, radica precisamente en que isto pode permitir unha mellora

desta fluidez sen supor unha pexa para o alumnado que precisa ter adquiridos uns

coñecementos específicos previos ou que pode poñer en perigo os seus resultados

académicos noutras disciplinas no caso de non lograr seguir esta materia con

aproveitamento.

4.4. Estratexias para acadar a o coñecemento e respecto pola realidade pluricultural

e plurilingüe

A educación plurilingüe e intercultural considera a aprendizaxe de todas as linguas e

culturas de maneira integradora e a finalidade última da aprendizaxe, é dicir, a aprendizaxe

das distintas linguas non é un fin en si mesmo senón unha posibilidade de acceso ás culturas

. Por isto, o estudo das linguas estranxeiras e tamén das linguas clásicas non debe abordarse

de maneira illada senón cun enfoque metodolóxico de carácter plurilingüe que potencie o

desenvolvemento comunicativo do alumnado nas linguas que adquira ao longo da súa vida,

con independencia da diferenza de fins e niveis de dominio con que as utilice.

Ademais, o coñecemento da diversidade cultural e da identidade allea ten que conducir a

un reforzamento da identidade propia, a poñer en valor os aspectos básicos do noso


28

patrimonio e a valorar a lingua galega como un medio para a relación interpersoal nun

contexto plurilingüe, que permite a comunicación con outras linguas, en especial coas

pertencentes á comunidade lusófona e con outras linguas románicas. Debemos conseguir

que o alumnado se faga consciente desta riqueza que supón ser unha persoa plurilingüe.

5. ACOLLIDA A ALUMNADO ESTRANXEIRO

Segundo a Orde do 20 de febreiro do 2004 nos centros organizaranse grupos grupos de

adquisición das linguas para o alumnado procedente do estranxeiro que non teñan

coñecemento de ningunha das linguas cooficiais. Estes grupos son en realidade

agrupamentos flexibles que teñen como finalidade, a través dunha atención individualizada,

o impulso dunha formación inicial específica nas linguas vehiculares. O alumnado poderá

formar partes dun destes grupos un tempo máximo dun trimestre, aínda que con permiso

da inspección este período poderá ampliarse. O alumnado que formará parte grupo de

adquisición das linguas poderá ser de distintos cursos, pero sempre da mesma etapa

educativa. O horario semanal de atención a ese grupo será como máximo de 24 horas, que

deberá ir reducíndose, e o resto do tempo estará integrado no seu grupo de referencia

cursando as seguintes materias: educación física, música, educación plástica e visual e

titoría.

Non obstante, pese ao que se indica na citada orde, o certo é que a saturación horaria que

sufrimos no Aquis Celenis non nos posibilita a organización dos citados grupos de

adquisición de linguas e moito menos se a incorporación do alumno/a se produce cando xa

está iniciado o curso. Procurarase, iso si, sempre que haxa algún profesor/a da área

lingüística que teña no seu horario algunha hora destinada a garda de biblioteca ou reforzos

educativos, e sempre de maneira coordinada co departamento de orientación e o/a titor/a

do alumno/a, atender esta necesidade nesas horas dispoñibles.

6. AVALIACIÓN

Resulta complicado establecer un sistema de avaliación sinxelo e concreto que determine se


29

se conseguiron ou non os catro obxectivos que nos marcamos á hora de redactar este PLC e

en que medida uns posibles resultados positivos son ou non consecuencia das medidas

tomadas. Por iso optamos por avaliar a partir dunha táboa de valoración que debe cubrir

tanto o profesorado como o alumnado a final de cada curso no que se recollerá o nivel de

participación nas distintas propostas e o grao de satisfacción coa mesma9.

O presente proxecto lingüístico foi aprobado polo Consello Escolar do centro na sesión

celebrada o día 16 de abril de 2018.

ANEXOS

9 Achéganse como Anexo VI e VII


30

ANEXO I: RESULTADOS ENQUISA TIL PARA O ALUMNADO

Primeira lingua: A que aprendiches de pequeno/a na casa:

Lingua na que se relacionan entre si...

44%

39%

16%

1%

Só galego

Só castelán

As dúas

Outras

75%

12%

12%

1%

Os teus avós

Só Galego Só Castelán As dúas Outras

54%

29%

16%

1%

Os teus pais



31

Lingua que usas cando falas coas persoas coas que convives:

48%

44%

7%

1%

Os teus irmáns/ás


24%

31%

45%

0%

Os teus amigos/as



32

55%

11%

10%

8%

16%

Os teus avós

Sempre Galego

Máis Galego

As dúas

Máis Castelán

Sempre Castelán

46%

8%9%

13%

24%

O teu pai

Sempre Galego

Máis Galego

As dúas

Máis Castelán

Sempre Castelán

42%

8%10%

12%

28%

A túa nai

Sempre Galego

Máis Galego

As dúas

Máis Castelán

Sempre Castelán

41%

7%9%

15%

28%

Os teus irmáns/ás

Sempre Galego

Máis Galego

As dúas

Máis Castelán

Sempre Castelán

23%

12%

24%

14%

27%

Os teus amigos/as

Sempre Galego

Máis Galego

As dúas

Máis Castelán

Sempre Castelán


33

Lingua que usas cando ...

23%

19%

26%

32%

0%

Inicias unha conversa con alguén descoñecido/a

Sempre Galego

Máis Galego

Máis Castelán

Sempre Castelán

Outra

15%

13%

28%

44%

0%

Contestas a alguén que che fala en castelán

Sempre Galego

Máis Galego

Máis Castelán

Sempre Castelán

Outra

65%

16%

8%

11%

0%

Contestas a alguén que che fala en galego

Sempre Galego

Máis Galego

Máis Castelán

Sempre Castelán

Outra

5%

2%

11%

12%

70%

Contestas a alguén que che fala en inglés

Sempre Galego

Máis Galego

Máis Castelán

Sempre Castelán

Outra

7%

4%

18%

16%

55%

Contestas a alguén que che fala en francés

Sempre Galego

Máis Galego

Máis Castelán

Sempre Castelán

Outra

57%

14%

7%

7%

15%

Contestas a alguén que che fala en portugués

Sempre Galego

Máis Galego

Máis Castelán

Sempre Castelán

Outra


34

Lingua que usas no instituto cos seguintes interlocutores:

32%

17%20%

31%

Cos compañeiros/as

Sempre Galego

Máis Galego

Máis Castelán

Sempre Castelán

36%

27%

21%

16%

Co profesorado

Sempre Galego

Máis Galego

Máis Castelán

Sempre Castelán

41%

17%

19%

23%

Co persoal de admon e servizos

Sempre Galego

Máis Galego

Máis Castelán

Sempre Castelán


35

Na túa opinión, cales son as dificultades que tes en cada unha das seguintes linguas...

Na túa opinión, como cres que é a competencia lingüística do profesorado ...

37%

38%

11%

14%

Galego

Vocabulario

Gramática

Pronunciación

Vergoña

22%

55%

8%

15%

Castelán

Vocabulario

Gramática

Pronunciación

Vergoña

23%

31%

34%

12%

1ª Lingua Estranxeira

Vocabulario

Gramática

Pronunciación

Vergoña

25%

30%

32%

13%

1ª Lingua Estranxeira

Vocabulario

Gramática

Pronunciación

Vergoña

44%

42%

12%

2%

En castelán

Moi boa

Bastante boa

Mellorable

Mala

53%

31%

14%

2%

En galego

Moi boa

Bastante boa

Mellorable

Mala


36

Sobre a biblioteca do centro ...

37%

27%

36%

Recibiches formación de usuario/a?

Unha vez

Varias veces

Nunca

29%

13%

58%

Recibiches clase na biblioteca neste curso?

Unha vez

Varias veces

Nunca

18%

15%

67%

Acudiches algunha vez para consultar bibliografía?

Unha vez

Varias veces

Nunca

21%

31%

48%

Acudiches algunha vez para coller libros en préstamo?

Unha vez

Varias veces

Nunca

11%

14%

75%

Colliches en préstamos películas ou libros que non fosen obrigatorios?

Unha vez

Varias veces

Nunca

15%

32%53%

Irías á biblioteca se abrise fóra do horario lectivo?

Unha vez

Varias veces

Nunca


37

Sobre o Equipo de Dinamización Lingüística ...

51%

27%

22%

Coñeces a súa finalidade?

Si

Non

Non o teño claro

39%

38%

23%

Coñeces as actividades que realiza?

Si

Non

Non o teño claro

27%

36%

37%

Gustaríache participar nalgunha das actividades?

Si

Non

Non o teño claro

20%

45%

35%

Participarías se as reunións fosen noutro horario?

Si

Non

Non o teño claro


38

Sobre os teus hábitos lectores... Cantos libros de lectura non obrigatoria les anualmente?

44%

45%

9%

2%

Cantos libros de lectura non obrigatoria les anualmente en galego?

Ningún

Entre 1 e 5

Entre 5 e 10

Máis de 10

24%

49%

13%

14%

Cantos libros de lectura non obrigatoria les anualmente en castelán?

Ningún

Entre 1 e 5

Entre 5 e 10

Máis de 10

24%

49%

13%

14%

Cantos libros de lectura non obrigatoria les anualmente noutras linguas?

Ningún

Entre 1 e 5

Entre 5 e 10

Máis de 10


39

Na túa opinión que lingua se adecúa mellor a estes ámbitos ou situacións ...

34%

24%

30%

2%10%

Ciencia e tecnoloxía?

Mellor Galego

Mellor Castelán

Ambas

Inglés

As tres

34%

17%

39%

0%10%

Mundo escolar?

Mellor Galego

Mellor Castelán

Ambas

Inglés

As tres

25%

20%37%

1%17%

Mundo laboral?

Mellor Galego

Mellor Castelán

Ambas

Inglés

As tres

19%

22%

29%

5%

25%

Mundo da música?

Mellor Galego

Mellor Castelán

Ambas

Inglés

As tres


40

28%

18%41%

0% 13%

Ocio e tempo libre?

Mellor Galego

Mellor Castelán

Ambas

Inglés

As tres

28%

17%45%

0%10%

Nas relacións de parella?

Mellor Galego

Mellor Castelán

Ambas

Inglés

As tres

39%

13%

39%

0%

9%

Nas relacións familiares?

Mellor Galego

Mellor Castelán

Ambas

Inglés

As tres

26%

19%45%

0%10%

Entre amigos/as?

Mellor Galego

Mellor Castelán

Ambas

Inglés

As tres


41

ANEXO II: RESULTADOS ENQUISA TIL PARA O PROFESORADO

Primeira lingua: A que aprendiches de pequeno/a na casa:

Lingua na que se relacionan entre si...

44%

39%

16%

1%

Só galego

Só castelán

As dúas

Outras

75%

12%

12%

1%

Os teus avós


54%

29%

16%

1%

Os teus pais


48%

44%

7%

1%

Os teus irmáns/ás


24%

31%

45%

0%

Os teus amigos/as



42

Lingua que usas cando falas coas persoas coas que convives:

55%

11%

10%

8%

16%

Os teus avós

Sempre Galego

Máis Galego

As dúas

Máis Castelán

Sempre Castelán

46%

8%9%

13%

24%

O teu pai

Sempre Galego

Máis Galego

As dúas

Máis Castelán

Sempre Castelán

42%

8%10%

12%

28%

A túa nai

Sempre Galego

Máis Galego

As dúas

Máis Castelán

Sempre Castelán

41%

7%9%

15%

28%

Os teus irmáns/ás

Sempre Galego

Máis Galego

As dúas

Máis Castelán

Sempre Castelán

23%

12%

24%

14%

27%

Os teus amigos/as

Sempre Galego

Máis Galego

As dúas

Máis Castelán

Sempre Castelán


43

Que nivel tes acreditado, ou que titulación lograches nas seguintes linguas?

Cal é a túa competencia lingüística actual nestas linguas?

3%

9% 9%

6%

3%

6%

14%

3%

20%

3%

29%

11%

26%

9%

20%

3%

9%

17% 17%

3%

17%

23%

9%

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

Galego Castelán Inglés Francés Portugués

% de profesorado con titulación

A1 A2 B1 B2 C1 C2

11% 11%

17%

3%

11%

26%29%

23%

29%

11%

49%

12%

26%

11%9%

26%

54%

6%3%

9%

14%

23%

9%

3%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%


% de profesorado con competencia lca.

Ningunha Baixa Básica Suficiente Alta Moi alta


44

Estima en que medida (%) usas cada lingua nestas situacións:

Necesidades formativas en cuestións lingüísticas

65%

26%

9% 10%

30%

69%

24%

1% 3%

80%

20%

1%

76%

23%

1%

81%

18%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%


% de uso

Co alumnado en clase Co alumnado fóra de claseCo profesorado, situacións formais Co profesorado, situacións informaisCon pais e nais

11%

20%

9%9%

17% 17%

40%

17% 17%17%

20%

37%

3%

6%

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

45%

Galego Castelán Linguas Estranxeiras

Necesidade formativa túa

Moi baixa Baixa Media Alta Moi alta


45

Valora a relevancia que tiveron para o centro con respecto ás linguas os seguintes feitos:

17%

3%

14% 14%11%

43%

23%

34%

20% 20% 20%

3%

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

45%

50%

Galego Castelán Linguas Estranxeiras

Necesidades formativas dos teus compañeiros/as


20%

11%

17%

6% 6%

0%

5%

10%

15%

20%

25%

Coñecemento das linguas do Alumnado Estranxeiro

Coñecemento básico das linguas do alumnado estranxeiro

Moi baixo Baixo Medio Alto Moi alto


46

Utilizas a biblioteca do centro como recurso/espazo para as clases?

Con que frecuencia?

Baixa (3 respostas)

2 veces por avaliación (2 respostas)

Cando é necesario de cara á actividade de lectura

Semanal (2 respostas)

Ás veces (2 respostas)

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

Fo

rmac

ión

Lca

20

06

-2

00

8

CO

MB

AS

20

12

-20

13

Inco

rpo

raci

ón

óP

luri

lin

güís

mo

Ab

alar

-Ed

ixga

l

2ª

Lin

gua

Po

rtu

gués

Tea

tro

Inte

rcam

bio

s

EN

DL

Fo

rmac

ión

TIL

Relevancia de certos feitos


28%

66%

6%

Si

Non

NC


47

Coñeces as actividades que realiza o EDLG do centro?

Consideras que son oportunas para mellorar a competencia lingüística do alumnado?

Necesitas formación para mellorar?

En que?

Recursos tecnolóxicos

En dinamización lingüística, e tamén en mellorar a miña competencia lingüística

En expresión

Avaliación de habilidades lingüísticas

Didáctica da oralidade. Didáctica da aprendizaxe colaborativa e por proxectos.

89%

3%8%

Si

Non

NC

89%

3%8%

Si

Non

NC

57%

20%

23%

Si

Non

NC


48

Avaliación por competencias (estratexias), traballo por proxectos, procedementos de

traballo da oralidade.

Para traballar máis as habilidades lingüísticas nas aulas e avalialas

En acadar fluidez e espontaneidade na expresión escrita e oral en Lingua galega

Mellorar nas diferentes linguas e aprender a consensuar os aspectos lingüísticos con

outras materias.

Inglés a nivel conversación.

Novas tecnoloxías, uso e creación de novos materiais

En galego (2 respostas)

Nivel de competencia

Linguas estranxeiras


49

Profesorado de materias lingüísticas

Valora cal cres que é o nivel do alumnado deste centro na materia de lingua que impartes:

Tendo en conta os medios dispoñibles no centro, indica en que se podería mellorar:

En que os que hai funcionasen mellor

Competencias comunicativas oral e escrita

A competencia oral en galego no alumnado castelanfalante e as destrezas orais en

xeral en todas as linguas

Adquisición de léxico

Equipos informáticos

funcionamento das tecnoloxías: ordenadores, altofalantes, pizarras

8% 8%

16%

8%

25%

17%

42%

16% 17%

25% 25%

8%

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

45%


Nivel do alumnado



50

Nivel de satisfacción que tes co resultado do alumnado nas ABAU

Coordínanse as programacións de forma integrada entre as distintas linguas?

Entre que departamentos se dá a coordinación?:

Lingua Castelá e Lingua galega (9 respostas)

58%

17%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

ABAU

Nivel do alumnado


40%

60%

0%

Si

Parcialmente

Non


51

Metodoloxía e materiais


52

41%

17%

42%

Empregas libro de texto?

Si

Non

Ás veces67%

33%

Elaboras os teus propios materiais didácticos?

Si

Non

Ás veces

67%

33%

Modificaches a túa metodoloxía nos últimos anos?

Si

Non

Ás veces

75%

25%

Utilizas as novas metodoloxías?

Si

Non

Ás veces

83%

17%

Ten un papel relevante a oralidade nas túas aulas?

Si

Non

Ás veces

17%

17%

66%

Utilizas metodoloxías de aprendizaxe cooperativa ou por proxectos?

Si

Non

Ás veces


53

En canto á avaliación:

Trabállanse ou póñense en valor as variacións dialectais do galego?

67%

33%

Adaptas a metodoloxía en función das necesidades do alumnado?

Si

Non

Ás veces

100%

Utilizas distintos tipos de probas?

Si

Non

Ás veces

92%

8%

Avalías as catro destrezas lingüísticas?

Si

Non

Ás veces

92%

8%

Os criterios de avaliación están consensuados no departamento?

Si

Non

Ás veces

30%

50%

20%

Os criterios de avaliación están consensuados cos outros

departamentos?

Si

Non

Ás veces


54

Trabállanse ou póñense en valor as variacións dialectais do castelán?

Coñeces o Plan lector do centro?

En caso de cambialo, que propostas farías?

Maior implicación da biblioteca

Intentaría achegar o alumnado á lectura a través de actividades lúdicas que se

poderían organizar dende a biblioteca e terían que implicar o maior número de

profesorado posible

50%

8%

42%

Póñense en valor as variacións do galego?

Si

Non

NC

42%

0%

58%

Deberíase facer?

Si

Non

NC

42%

17%

41%

Póñense en valor as variacións do castel.?

Si

Non

NC

42%

0%

58%

Deberíase facer?

Si

Non

NC

92%

8%

Coñeces o plan lector?

Si

Non50%

42%

8%

É suficiente?

Si

Non

NC


55

En canto á lectura:

En canto á escrita:

83%

8%9%

Traballas na clase os procedementos e estratexias de lectura?

Si

Non

Ás veces

83%

8%9%

Avalías a lectura?

Si

Non

NC

17%

42%

33%

8%

Coordínaste cos outros departamentos?

Si

Non

Ás veces

NC


56

En canto á oralidade:

83%

9%8%

Traballas na clase os procedementos e estratexias de escrita?

Si

Non

Ás veces

NC75%

17%

8%

Avalías todas as propiedades textuais?

Si

Non

Ás veces

NC

25%

8%

58%

9%

Incorporas a autoavaliación como parte da aprendizaxe?

Si

Non

Ás veces

NC

17%

42%

33%

8%


Si

Non

Ás veces

NC


57

Realízase nos diferentes cursos unha tarefa integrada entre os departamentos de linguas tal e como establece a LOMCE?

Profesorado de materias non lingüísticas

Valora o nivel de competencia lingüística que cres que ten o alumnado deste centro:

83%

9%8%

Traballas na clase os procedementos e estratexias específicos da lingua escrita?

Si

Non

Ás veces

NC

84%

8%8%

Avalías a oralidade?

Si

Non

Ás veces

NC

8%

50%

33%

9%


Si

Non

Ás veces

NC

33%

59%

8%

Realízase tarefa integrada?

Si

Non

NC


58

Consideras que dende a túa materia contribúes a mellorar a competencia lingüística?

Cal das seguintes habilidades lingüísticas traballas nas túas aulas?

35%

30%

40%

65%

55%

25%

20%

5%

15%

25%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%


Nivel do alumnado


70%

30%

Dende a túa materia contribúes a mellorar a competencia lingüística?

Si

Non


59

Avalías as seguintes habilidades lingüísticas?

55%35%

10%

Comprensión lectora

Sempre

Nunca

Ás veces

NC60%

30%

10%

Comprensión oral

Sempre

Nunca

Ás veces

NC

45%

45%

10%

Expresión oral

Sempre

Nunca

Ás veces

NC

40%

45%

15%

Interacción oral

Sempre

Nunca

Ás veces

NC

25%

10%

50%

15%

Comprensión lectora

Sempre

Nunca

Ás veces

NC

30%

5%

50%

15%

Expresión escrita

Sempre

Nunca

Ás veces

NC


60

Consensúas con outras materias...?

20%

15%

50%

15%

Comprensión oral

Sempre

Nunca

Ás veces

NC

15%

15%

55%

15%

Expresión oral

Sempre

Nunca

Ás veces

NC

15%

20%

50%

15%

Interacción oral

Sempre

Nunca

Ás veces

NC


61

Consensúas coas demais materias os procedementos para facer resumos, esquemas, traballos de investigación, exposicións orais, etc…?

45%

40%

15%

Expresión escrita

Sempre

Nunca

Ás veces

NC

45%

40%

15%

Expresión oral

Sempre

Nunca

Ás veces

NC

50%

35%

15%

Interacción oral

Sempre

Nunca

Ás veces

NC

15%

20%

55%

10%

Consensúas con outras materias os resumos, esquemas...?

Sempre

Nunca

Ás veces

NC


62

ANEXO III. DATOS ABAU

Datos totais

Present. % Aptos Cual. Bach Cual. PAAU

2016-2017

Galicia Media: 31 94% 7,7 5,7 Aquis 54 91% 7,8 5,8

2015-2016

Galicia Media: 33 95% 7,4 6,2 Aquis 68 84% 7 5,2

2014-2015


2013-2014

Galicia Media: 31 93% 7,3 6 Aquis 57 72% 7 4,7

2012-2013


2011-2012

Galicia Media: 30 94% 7,3 6 Aquis 58 98% 7,4 5,9

Datos LC-LG

% Aptos Cual. Bach Cual. PAAU

2016-2017 Galicia

84%-69% (75,5%)

7,1 – 7,2 7,2

6,3 – 5,7 6

Aquis 67% - 70%

(68,5%) 7,2 – 7,1

7,1 5,6 – 5,7

5,7

2015-2016 Galicia

80%-74% (77%)

7 – 7 7

6,2 – 6 6,1

Aquis 72% - 64%

(68%) 6,6 -6,5

6,6 5,7 – 5,6

5,7

2014-2015 Galicia

82%-70% (76%)

7 – 7 7

6,3 – 5,7 6

Aquis 87%-65%

(76%) 7 – 7

7 6,6 – 5,4

6

2013-2014 Galicia

82%-74% (78%)

7 – 7 7

6,3 – 5,9 6,1

Aquis 74% - 37%

(55,5%) 6,6 – 6,5

6,6 5,7 – 4,8

5,25

2012-2013 Galicia

77%-70% (73,5)

6,8 – 6,9 6,7

6,1 – 5,8 5,9

Aquis 82%-59% (70,5%)

6,5 – 6,6 6,6

6 – 5,7 5,9

2011-2012 Galicia 79%-86% (82,5%)

6,9 – 6,9 6,9

6,2 – 6,4 6,3


63

Aquis 81%-95%

(88%) 6,8 – 6,9

6,9 6,2 – 6,9

6,6


64

ANEXO IV: LISTA DE COTEXO PARA AVALIAR A COMPETENCIA LINGÜÍSTICA NAS MATERIAS NON LINGÜÍSTICAS

Non (0 puntos)

Poucas veces (0,3 puntos)

Con frecuencia (0,7puntos)

Sempre (1 punto)

O texto está dividido en introdución, corpo e conclusión.

Cada parágrafo desenvolve unha idea

Está ben puntuado

Utiliza léxico preciso e variado

A orde sintáctica é lóxica

Evita a repetición de nexos

Utiliza un rexistro adecuado (sen coloquialismos)

Non comete erros gramaticais

A presentación é adecuada (marxes, caligrafía...)

A extensión é a requirida


65

ANEXO V: CRITERIOS PARA A PRSENTACIÓN DE TRABALLOS

a) Presentación de traballos escritos: estrutura

1. PORTADA

● TÍTULO

● PROFESOR/A

● MATERIA, NIVEL EDUCATIVO

● ANO ACADÉMICO

● NOME DO AUTOR/A (ES/AS)

2. [DEDICATORIA] OPCIONAL

3. ÍNDICE: número de páxina na que está cada parte

4. PRESENTACIÓN: en que consiste o traballo, para que se fai..

5. CORPO: Apartados e subapartados

6. CONCLUSIÓN

7. [AGRADECEMENTOS] OPCIONAL

8. ANEXOS DOCUMENTAIS: fotos, gráficos, etc.

9. BIBLIOGRAFÍA: libro, artigo, páxina web, outras fontes (apuntamentos de clase…)

OBSERVACIÓNS:

● Folio branco

● A dúas caras

● Marxes: os preestablecidos no ordenador

● Non sangrías, pero si separación entre parágrafos

● Usar o corrector ortográfico

● Tamaño de letra uniforme (arial, calibri, times new roman// 12)

● Espaciado entre liñas: 1.5

b)Presentacións dixitais

A presentación dixital SÓ é un apoio para facer unha boa exposición oral (as mensaxes

deben ser simples e concretas). A súa función é presentar a información de forma gráfica e

estruturada que complemente a exposición oral.

A) PASOS:

PREPARACIÓN: cantos apartados vai ter, que se vai pór en cada un, que imaxes se


66

necesitan; documentarse, decidir como vai ser (informal, participativa, etc.), facer o

esquema da distribución dos contidos, redactar o texto para a exposición oral.

ESQUEMA:

● INICIO: Presentación, contacto co público, preséntase o guión.

● CORPO: Apartado 1, Apartado 2...

● FINAL: Conclusión, agradecementos, preguntas.

B) DESEÑO:

● Non confundir “deseñar” con “adornar”

● En cada diapositiva débese ofrecer a información relevante e ir engadindo a

información segundo se vai explicando (importancia das animacións)

● Cada diapositiva debe ter: TÍTULO (máximo cinco palabras)+TEXTO (non máis de seis

liñas de seis palabras)+IMAXE (debe axudar a explicar)

● FONDO: para escoller o fondo débese ter en conta o tipo de presentación, de todos

os xeitos, se se escollen cores escuras, débese escribir o texto con cores claras e

viceversa. Para combinar cores, mellor usar as das mesmas tonalidades.

C) LETRA

● Ten que estar nun tamaño que se poida ver dende o fondo da aula

● Usar unha tipografía estándar (verdana, calibri, arial, century ghotic)

● Non usar máis de dous tipos de fontes

● Pódense utilizar maiúsculas para destacar

D) IMAXES

Deben ter o tamaño e a resolución adecuados, con forza expresiva, usar metáforas visuais,

imaxes libres de dereitos e procurar que non sexan animadas, pois despistan.

DÉBESE TER EN CONTA:

● Todo isto é independente da ferramenta que se use para elaborar a presentación

(Power Point, Impress, etc.).

● Antes de facer a presentación comprobar a compatibilidade do ordenador co

programa que se vai empregar (ter un plan B: por exemplo, tela gardada tamén en

pdf)

● A presentación só é unha parte do traballo, non o obxectivo.

ANEXO VI: TÁBOA DE VALORACIÓN PARA AVALIAR A COMPETENCIA LINGÜÍSTICA DO ALUMNADO

Indica se ao longo do curso participaches ou non das seguintes iniciativas e en que medida consideras que con isto contribuíches á mellora da competencia

lingüística do alumnado (Profesorado de linguas):

Iniciativas Participación Nivel de satisfacción

Nunca Ocasional Habitual Baixo Moderado Alto

Utilizar a terminoloxía consensuada entre as materias de lingua?

Traballaches e avaliaches as catro destrezas?

Avaliaches as destrezas a partir dos criterios comúns cos outros departamentos?

Participaches no reparto de contidos coa outra lingua cooficial ( Só Lingua Castelá e

Galega)?

Traballaches a lectura comprensiva e a expresiva na aula?

Traballaches a produción e avaliación da tipoloxía textual de acordo cos criterios

acordados cos demais departamentos?

Utilizaches na avaliación as rúbricas de avaliación deseñadas de maneira conxunta?

Participaches activamente e de maneira coordinada con outros departamentos no

traballo na aula coas ferramentas informáticas para o tratamento da información?

Esixiches os requisitos de presentación dos traballos escritos acordados na CCP?


lingüística do alumnado (Profesorado de áreas non lingüísticas):


1



Aplicaches a lista de cotexo elaborada pola CCP para avaliar a competencia

lingüística na escrita?

Esixiches os requisitos de presentación dos traballos escritos acordados na CCP?

Avaliaches algunha das probas de maneira oral?

Realizaches algunha proba na que o alumnado tivo que elaborar (non só reproducir

memoristicamente) os contidos?

Coordinácheste coas materias de Lingua castelá/galega para traballar a tipoloxía

textual específica da túa materia?

Dedicácheslle tempo á lectura na clase de textos relacionados coa túa materia

(distinta da “Hora de ler”)?

Coordinácheste coas materias de lingua para o uso das ferramentas dixitais que

teñen relación co tratamento da información?

Aplicaches estratexias para mellorar as formas no intercambio de información de

tipo oral na aula (volume, ton, respecto de quendas...)


2


lingüística do alumnado: (todo o profesorado)



Participaches co teu alumnado nalgunha tarefa interdisciplinar?

Utilizaches a metodoloxía do traballo por proxectos e a aprendizaxe cooperativa?

Utilizaches algunha vez a biblioteca como recurso para as túas clases?

Participaches nalgunha das actividades promovidas polo EDLG?

Utilizaches a lingua galega nas túas comunicacións formais no centro e coas

familias?

Fomentaches/empregaches nas túas clases a busca de información en diferentes

linguas próximas ao alumnado (galego, castelán, inglés, portugués, francés,

italiano...)?

Utilizaches algunha das ferramentas para mellorar a túa propia competencia en

galego instaladas nos ordenadores de uso compartido?


3

ANEXO VII: TÁBOA DE VALORACIÓN PARA AVALIAR A COMPETENCIA LINGÜÍSTICA. ALUMNADO

Indica se ao longo do curso participaches ou non das seguintes iniciativas e en que medida consideras que con isto contribuíches á mellora da túa competencia

lingüística.



Utilizouse a mesma terminoloxía en todas as materias de linguas?

Traballáronse en todas as linguas a comprensión e a expresión oral e escrita?

Informáronte de que nas diferentes materias de lingua se empregan os mesmos

criterios para avaliar os teus textos?

Coordinouse o profesorado de Lingua Castelá e Galega para non repetir os mesmos

temas e utilizar nunha materia as explicacións dadas na outra?

Traballaches a lectura comprensiva e a lectura en voz alta en todas as materias de

lingua?

Coñecías con antelación á corrección dos teus textos/traballos cales son as

características que debían reunir para acadar unha avaliación positiva?

Comentáronche os criterios de presentación de textos e traballos escritos que

figuran nas aulas?

Explicáronche nas clases como utilizar as ferramentas informáticas: presentacións

dixitais, aplicacións para esquemas, cadros sinópticos, correctores informáticos,

dicionarios...?

Avaliáronche cuestións lingüísticas nos exames e traballos das materias que non son


4

de linguas?

Realizaches probas orais nas materias de lingua?

Realizastes na aula debates, exposicións públicas... nas materias que non son de

linguas?

Nos exames inclúense preguntas que tes que elaborar ti e para as que non chega

con reproducir memoristicamente?

Nas materias que non son de lingua fixestes lecturas de temas relacionados coa

materia?

Participastes nalgunha tarefa de tipo interdisciplinar entre varias materias?

Empregastes na aula a aprendizaxe cooperativa?

Destes clase na biblioteca?

Colliches na biblioteca algún libro que non fose de lectura obrigatoria?

Aproveitaches e desfrutaches a “hora de ler” ?

Aumentaches o número de lecturas non obrigatorias en galego?

Participaches nalgunha actividade do EDLG?

Empregaches a lingua galega no instituto máis do que o facías anteriormente?


5

Datos LEstr: Ingl-Fr

% Aptos Cual. Bach Cual. PAAU

2016-2017 Galicia 79%-58% 7,4 -7,8 6,6 – 5,5 Aquis 85%-50% 6,9 – 6,5 6,3 – 4,1

2015-2016 Galicia 80%-84% 7,2 – 7,7 6,6 – 6,5 Aquis 66% - 0% 6,2 – 5,5 5,3 – 3,5

2014-2015 Galicia 77%-84% 7,1 – 7,3 6,4 – 6,6 Aquis 86%-42% 6,8 – 6,4 6,6 – 4,6

2013-2014 Galicia 72%-92% 7,1 – 7,6 6,2 – 7,7 Aquis 56%-67% 5,9 – 7,3 5 - 7

2012-2013 Galicia 57%-71% 7 – 7,6 5,3 - 6 Aquis 38%-50% 6,5-6,5 4,5-4,9

2011-2012 Galicia 66%-79% 7 – 7,8 5,8 - 5,8 Aquis 57%-50% 6,1 - 7 5,4 – 4,7

Documents

PROXECTO LINGÜÍSTICO DO CENTRO › centros › iesaquiscelenis › system › files › PLC_0.… · Sentenza que anula os artigos 5.2 e 12.3 do Decreto para o plurilingüísmo