213
© Krzysztof Klincewicz Przedsiębiorczość Wydział Zarządzania UW MSM, specjalność ZPSF, rok I dr hab. Krzysztof Klincewicz [email protected]

Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

Embed Size (px)

DESCRIPTION

Prezentacja obejmująca część zajęć kursu "Przedsiębiorczość" dla studentów specjalności ZPSF na studiach MSM na Wydziale Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiegodr hab. Krzysztof Klincewicz, [email protected], http://kklinc.blox.pl

Citation preview

Page 1: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Przedsiębiorczość

Wydział Zarządzania UWMSM, specjalność ZPSF, rok Idr hab. Krzysztof Klincewicz

[email protected]

Page 2: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Cel zajęć

● Omówienie specyfiki funkcjonowania małych i średnich przedsiębiorstw

● Prezentacja modeli biznesowych, kluczowych decyzji strategicznych, metod promocji i sprzedaży, źródeł finansowania oraz procesów zarządzania małą firmą

● Rozwój kreatywności, umożliwienie poszukiwania oryginalnych pomysłów biznesowych i przygotowanie uczestników do ewentualnego rozpoczęcia własnej działalności gospodarczej

Page 3: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Warunki zaliczenia

● Test zaliczeniowy jednokrotnego wyboru na ostatnich zajęciach

− pytania dotyczą praktycznego zastosowania prezentowanych na zajęciach koncepcji i modeli

− maksymalna ocena możliwa do uzyskania z testu to 4,0 (db)

● ...albo: opcjonalna praca zaliczeniowa (biznes plan)

Page 4: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Warunki zaliczenia

● Opcjonalnie: opracowanie w maksymalnie 5-osobowych grupach planów przedsięwzięć-nowych firm w oparciu o szczegółowe wytyczne i oddanie ich w wyznaczonym, nieprzekraczalnym terminie:

− przed zajęciami 24 maja

− aby skorzystać z tej opcji, należy na zajęciach 29 marca przekazać pisemny opis pomysłu biznesowego zgodnie z wytycznymi z zajęć

− praca pozwala uzyskać maksymalną ocenę 5! (bdb!), ale nieprawidłowo wykonana może nawet prowadzić do niezaliczenia przedmiotu w pierwszym terminie

Page 5: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Literatura

● Materiały do zajęć i informacje dotyczące prac zaliczeniowych będą publikowane na stronie http://kklinc.blox.pl

Page 6: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Literatura uzupełniająca

● Jerzy Cieślik (2006) Przedsiębiorczość dla Ambitnych. Jak uruchomić własny biznes. Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa

Page 7: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Tematyka zajęć

1.Cel biznesu, typologia rodzajów działalności

2.Określenie i pozycjonowanie oferty firmy

3.Przegląd modeli biznesowych

4.Model biznesowy i decyzje cenowe

5.Promocja i sprzedaż

6.Finansowanie nowej działalności

Page 8: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Plan dzisiejszego wykładu

● Decyzja o rozpoczęciu działalności gospodarczej

● Wybory strategiczne małej firmy

● Typologia rodzajów działalności

● Omówienie warunków zaliczenia

Page 9: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Własna firma – cel czy środek?

● podstawowe czy dodatkowe źródło utrzymania?

● 100% czasu czy działalność uboczna?

● okazja do nauki?

● zatrudnienie dla członków rodziny?

● firma która ma być w przyszłości sprzedana?

● samodzielna działalność gospodarcza jako wymóg współpracy z 'pracodawcą'

Page 10: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Oczekiwania założyciela

●Gdzie jestem?●W którą stronę chcę iść?●Dokąd chcę dojść?●Którędy?●Jak szybko?

Page 11: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Oczekiwania założyciela

●Gdzie jestem?●W którą stronę chcę iść? -> domena, branża●Dokąd chcę dojść? -> wymierne cele●Którędy? -> pozycjonowanie, model biznesowy●Jak szybko? -> skala, szybkość wzrostu

Page 12: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Oczekiwania założyciela

● Przykład – założenie firmy doradczej

− Żeby rozwinąć i utrzymać jako podstawowe źródło zarobku

− Żeby nawiązać kontakty i znaleźć stałą pracę u jednego z klientów

− Żeby rozwinąć i sprzedać z zyskiem innej firmie

− itp.

Page 13: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Oczekiwania a koszt utraconych korzyści

● Pracując 60 godzin we własnej firmie mogę zarobić X – czy nie lepiej pracować 40 godzin dla kogoś innego?

● Do oczekiwań trzeba włączyć elementy niefinansowe

− rodzina – np. czas dla dzieci

− wakacje

− odporność na stres

− chęć dalszego rozwoju osobistego...

Page 14: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Kalkulacja kosztu utraconych korzyści (Cieślik)

● Jakie minimalne dochody powinien generować biznes dla właściciela za 5 lat, aby był atrakcyjną alternatywą dla pracy na etat?

− Może okazać się, że praca na etat będzie łatwiejsza, mniej stresująca i bardziej opłacalna!

− Kalkulacja pomaga wyznaczyć poziom oczekiwań wobec nowej firmy

Page 15: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Kalkulacja kosztu utraconych korzyści (Cieślik)

MDB = Z * p * i + K * r

MDB – minimalny dochód z biznesu w 5 roku

Z – pensja z pracy na etat za 5 lat

p – pracochłonność: ile % więcej czasu trzeba pracować dla włas nej firmy niż na etat

i – intensywność pracy: ile % więcej obciążeń psychicznych trzeba ponosić

K – kapitał zaangażowany w biznes

r – stopa oprocentowania lokat bankowych

Page 16: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Kalkulacja kosztu utraconych korzyści (Cieślik)

MDB = Z * p * i + K * r● Praca na etacie

− pensja za 5 lat: 15.000 zł * 12 miesięcy (Z=180.000 zł)

− tygodniowy czas pracy: ok. 40 godz

● Własna firma

− Czas: ok. 60 godz (p=1,5)

− Intensywność: 120% pracy na etat (i=1,2)

− Zaangażowany kapitał: 100.000 złotych (K)

− Stopa procentowa lokat bankowych: 4% (r)

180.000*1,5*1,2 + 100.000*4% = 328.000 zł

328.000 zł / 12 = 27.333 zł miesięcznie

Page 17: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Problem zysku w małej firmie

● Inwestowanie w rozwój firmy czy wyciąganie z niej zysków

● Teoria zarządzania: w najbardziej obiecujące biznesy powinno się dalej inwestować, wkładać w nie uzyskane zyski aby je pomnożyć (por. macierz BCG, gwiazdy i dojne krowy)

● Rozwijające się firmy i produkty przez długi okres czekają na zwrot z inwestycji

● W małych firmach trudno dokonać rozróżnienia pomiędzy zyskiem a wynagrodzeniem właścicieli

Page 18: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Zysk a wartość właścicielska

● Wzrost (długookresowej) wartości właścicielskiej jako cel zarządzania finansami

● Problem firm 'hit & run' ('uderz i uciekaj')

● Finansowanie początkowych i przejściowych strat – a budowa relacji z klientami i rozwoju skali działalności

− Przykład budowy 'sklepu' na Allegro.pl

Page 19: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Dylematy finansowe

● Jak długo czekać na dochodowość?

− Czy nowe firmy upadają dlatego, że dokonały złych wyborów strategicznych?

− A może zbyt krótko czekały i nie potrafiły utrzymać płynności?

● W jakim stopniu inwestować w rozwój skali działalności?

-> pomaga zrozumienie specyfiki działalności i modelu biznesowego

Page 20: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Wymagania instytucji finansowych

● Przejrzysta propozycja biznesowa

● Jasny model biznesowy

● Wiarygodne źródła przychodów

● Zwięzłe projekcje finansowe

● Odpowiedzi na trudne pytania

● Zwykle nikt nie potrzebuje 200-stronicowych biznes planów...

Page 21: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Pomysł na biznes

● Oryginalność – wyróżnianie się

● Wartość dodana, propozycja biznesowa (business proposition)

● Istotne zwłaszcza w przypadku firm zakładanych przez absolwentów uczelni biznesowej

− zamiast kolejnego stoiska z warzywami czy firmy projektującej strony internetowe

= innowacyjność

Page 22: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Problemy z definicją innowacyjności

● Teoretycy zarządzania innowacjami – innowacja jako przeciwieństwo imitacji, radykalnie nowe zjawiska

− innowacyjny = unikalny● OECD, Eurostat – bardzo szeroka definicja innowacji w tzw. Oslo Manual

− wystarczy, by zjawisko było nowe dla danej firmy, nie dla rynku

− imitacja też jest innowacją

− rozmycie pojęcia – prawie każde działanie i produkt będą innowacyjne (statystyki i sposoby oceny innowacyjności projektów nie gwarantują ich rzeczywistej wartości)

Page 23: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Zagadnienie innowacyjności

● Wyróżnik firmy, oryginalna propozycja biznesowa

● Nasze zajęcia – nacisk na przedsięwzięcia innowacyjne

● Ale firmy 'me-too' ('ja też') mogą skutecznie działać

− przewaga wynikająca z kosztów i relacji z klientami

− ryzyko

Page 24: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Pomysł na biznes w pracy zaliczeniowej

● Działalność, którą może podjąć absolwent WZ

− lepiej nie planować wielkich przedsięwzięć technologicznych ani firm, o których specyfice niewiele wiemy

− świadomość ograniczeń kapitałowych – trzeba będzie zaplanować sfinansowanie tej działalności

● Działalność innowacyjna

− nowy pomysł można znaleźć w każdym obszarze, jeśli podda się go systematycznej analizie (→ wykład 2)

Page 25: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Wybory strategiczne małej firmy

● Cel biznesu

● Domena działania – branża, rodzaj działalności

● Początkowa skala działania

● Zarys planów rozwoju

● Forma prawna i organizacyjna

Page 26: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Typologia rodzajów działalności

● Produkty materialne

● zabawka, ubranie, samochód

● Dobra informacyjne

● książka, gazeta, film, program komputerowy, płyta CD

● Usługi

● fryzjer, adwokat, konsultant, tłumacz, ekipa remontowa

● Magazynowanie i dystrybucja

● przewoźnik, firma turystyczna, magazyn

● Obrót towarowy

● importer, sklep spożywczy, sprzedawca na Allegro.pl

Page 27: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Produkty materialne

● Znaczące koszty stałe (niezależne od tego, ile wyprodukuje)

● Początkowe nakłady na uruchomienie produkcji

● Konieczność fizycznego magazynowania i dystrybucji

● "Typowy" scenariusz, omawiany w trakcie studiów menedżerskich

Page 28: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Dobra informacyjne

● Oparte na wiedzy, wartościach niematerialno-prawnych

● Wymagają kompetencji

● Znaczący koszt stworzenia, ale minimalny koszt powielania informacji

● Problem piractwa

● Dylemat zaufania w procesie sprzedaży

● Ryzyko

Page 29: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Usługi

● Niematerialny charakter

● Dostarczanie związane z konkretnymi osobami – firmy próbują standaryzować i wdrażać 'metodyki'

● Problem dla nowej firmy – referencje

● Działalność produkcyjna też może być usługą

● Ewolucja od podwykonawstwa do samodzielności

Page 30: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Magazynowanie i dystrybucja

● Inwestycje w infrastrukturę

● Przychody zależne od procentu sprzedanej powierzchni/wydajności produkcyjnej (capacity)

● Linie lotnicze, firmy przewozowe, turystyczne, magazynowe

● Wyzwania rachunkowości zarządczej

● Różnicowanie cenowe

Page 31: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Obrót towarowy

● Sieć sprzedaży i kontakty z klientami

● Terminowość dostaw

● Kontrola jakości produktów dostawcy

● Procedury celne, VAT na import

● Nowe kanały sprzedaży – Internet, platformy aukcyjne

● Atrakcyjne źródła dostaw – np. Chiny

● Dziś coraz więcej “markowych“ firm działa w tym obszarze – np. Nike i LPP zlecają produkcję w Azji, nie utrzymują własnych fabryk

Page 32: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Przykład firmy LPP

● LPP S.A. - właściciel marek RESERVED i CROPPTOWN

− Centrala w Gdańsku – opracowuje projekty ubrań

− Biuro w Szanghaju – przekazuje projekty do produkcji w fabrykach współpracujących firm i kontroluje jakość

− Firma koncentruje się na zarządzaniu siecią salonów sprzedaży

Page 33: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Co może robić firma branży tekstylnej?

● Produkty materialne

● Projektowanie, produkcja i sprzedaż ubrań

● Dobra informacyjne

● Projektowanie i sprzedaż licencji na wykorzystanie oryginalnych projektów

● Usługi

● Szycie ubrań na zlecenie (też produkcja seryjna dla firm znanych marek według ich projektów)

● Obrót towarowy

● Import ubrań innych producentów● Samodzielne projektowanie, zlecanie produkcji innym firmom, a potem sprzedaż pod własną marką

Page 34: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Przykłady firm Grycan i Zielona Budka

● Przed laty – lodziarnia Zielona Budka przy ulicy Puławskiej, prowadzona przez rodzinę Grycanów

● Dziś – dwie firmy, dwa modele biznesowe

● Firma Zielona Budka

● Działalność podstawowa: masowa produkcja lodów, dystrybucja w sieciach handlowych

● Działalność uboczna: dystrybucja lodów w lokalach gastronomicznych

● Firma Grycan

● Działalność podstawowa: sieć kawiarni-lodziarni● Działalność uboczna: dystrybucja lodów w sieciach handlowych

Page 35: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Co może robić firma branży spożywczej?

● Produkty materialne

● Przetwory i inne produkty spożywcze

● Dobra informacyjne

● Przepisy na dania (sieć franchisingowa)● Szkolenia z przygotowywania potraw

● Usługi

● Typowa restauracja – przygotowywanie dań i obsługa klientów w lokalu

● Jedzenie “na telefon“● Catering – obsługa przyjęć, lunche firmowe

● Obrót towarowy

● Garmażeria sprzedająca wybrane produkty

Page 36: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Wybór rynku docelowego

● Przemysłowy – mniej klientów, bliski kontakt, procedury przetargowe, duże kontrakty, wysokie koszty wejścia (ale znaczenie relacji)

● Konsumencki – rozdrobniony, trudniejszy bezpośredni kontakt, mniejsza wartość pojedynczych transakcji

● Zagraniczny – różnice kosztowe, ale też konieczność obecności za granicą

− Offshoring (międzynarodowe centra usług), produkcja kontraktowa – wykonywanie usług zza granicy

Page 37: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Łańcuch wartości(wersja uproszczona)

Materiały Przetwarzanie Sprzedaż

Wartośćdla

klientadostawcakomponentów

producentkontraktowy

(podwykonawca)

sieć handlowa

zintegrowana firma, obsługująca cały łańcuch wartości

Page 38: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Wybór roli w łańcuchu wartości

● Kto będzie moim klientem - użytkownik końcowy, przetwórca, integrator

● Czy będę dostarczał komponenty czy sam integrował komponenty innych dostawców (lub własne) i sprzedawał gotowe rozwiązania?

● Jaki będzie stopień mojej integracji z innymi firmami w łańcuchu?

Page 39: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Problemy w łańcuchu dostaw

● Zjawisko popytu pochodnego

− Jeśli jestem dostawcą firmy, która dociera do klienta końcowego – mój biznes ucierpi jeśli klient końcowy przestanie kupować produkty, nad którymi nie mam kontroli

● Zjawisko oscylacji w łańcuchu dostaw

− Jako dostawca jestem uzależniony od zamówień producenta i nie mam pewności, ile zarobię w danym kwartale – to zależy od wahań koniunktury

Page 40: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Współpraca w łańcuchu dostaw

● Problemy przy współpracy

− Własna siła przetargowa i alternatywy

− postulat dywersyfikacji bazy klientów, aby zmniejszyć ryzyko i uzależnienie

● Możliwa ewolucja małych firm

− od podwykonawcy, przez nawiązywanie kontaktów z odbiorcami końcowymi, po konkurowanie z partnerem

− upadek polskiego przemysłu tekstylnego

− indyjski Infosys i tajwański BenQ

Page 41: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Dzisiejsze zajęcia

1.Cel biznesu, typologia rodzajów działalności

2.Określenie i pozycjonowanie oferty firmy

3.Przegląd modeli biznesowych

4.Model biznesowy i decyzje cenowe

5.Promocja i sprzedaż

6.Finansowanie nowej działalności

7.Organizacja i kontrola działalności

Page 42: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Przedsiębiorczość

● Innowacja źródłem rozwoju gospodarczego (Schumpeter)

● Cykl innowacji i imitacji

● Ciągła zmiana – tworzenie nowej wartości i jednoczesne niszczenie

innowacja

imitacja

rozwójinnowatora

rozwójimitatorów

Page 43: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Zagadnienie innowacyjności

● Wyróżnik firmy, oryginalna propozycja biznesowa

● Nasze zajęcia – nacisk na przedsięwzięcia innowacyjne

● Ale firmy 'me-too' też mogą skutecznie działać

− przewaga wynikająca z kosztów i relacje z klientami

− ryzyko

Page 44: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Platformy produktowe

● Tworzone przez duże firmy

− Samochód, system komputerowy, sieć handlowa

● Mniejsze firmy "doklejają się" do platform

− Jako dostawcy – od których duże firmy kupują komponenty

● silnik do samochodu; procesor do komputera; konserwy sprzedawane pod marką hipermarketu

− Jako komplementatorzy – którzy dodają wartość do platform

● radio do samochodu; program komputerowy; sieć restauracji lub myjni samochodowych, otwierana w hipermarketach

Page 45: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Komplementatorzy

● Klient osiąga większą użyteczność z wykorzystania OBU produktów jednocześnie

● Przykłady

− Microsoft i Intel – system Windows dla komputerów z procesorem Intel

− Programy komputerowe dla MS Windows

− Dodatki do iPoda lub określonego modelu telefonu komórkowego

− Akcesoria do Skype'a

− Dywaniki, wycieraczki i radia samochodowe

− Sieć restauracji lub myjni samochodowych w centrach handlowych

Page 46: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Wyzwania strategiczne dla komplementatorów

● Wsparcie dostawcy platformy

− Formalne lub nieformalne – także np. fundusze marketingowe, szkolenia, kanały sprzedaży

− Możliwe dopóki dodaje wartość i nie konkuruje

● Platforma może zacząć oferować te same funkcje

− Konkurencja i eliminacja partnera● Windows zaczyna robić to, do czego do tej pory trzeba było kupować oddzielny program

● Samochód ma radio w komplecie● Hipermarket otwiera własne restauracje ...

Page 47: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Określenie i pozycjonowanie oferty firmy

● Czym moja oferta różni się od ofert konkurentów?

● Typowe błędy pozycjonowania

− brak kreatywności!

− brak kreatywności!

− brak kreatywności!

cena

jakość

takie podejście jest mało oryginalne, nieprzydatne!

Page 48: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Więcej możliwości kreatywnego pozycjonowania

Potrzeba klienta

komunikacja telefoniczna

Aplikacja

telefonia tradycyjna, komórkowa, radiowa, internetowa...

Technologia

kabel, GSM, UMTS, CDMA, VoIP, WiMAX...

Page 49: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Więcej możliwości kreatywnego pozycjonowania

Technologia

komputerowy skład materiałów do druku

Aplikacja

wizytówki, ulotki, broszury, kalendarze, książki, projekty elektroniczne, nadruki na koszulkach...

Potrzeba klienta

...

Page 50: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Więcej możliwości kreatywnego pozycjonowania

Technologia

sprzątanie powierzchni płaskich

Aplikacje

sprzątanie mieszkań, biur, mieszkań po remoncie, nowych budynków, w warunkach specjalnych (np. skażenia)

Potrzeba klienta

...

Page 51: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Analiza morfologiczna

Fritz Zwicky (California Institute of Technology, Pasadena)

morphe (gr.) - kształt, forma● Metoda strukturalizacji złożonych problemów i analizy zależności

− Stosowana do niejasnych problemów (wicked problems, mess)

− Nadaje im strukturę, definiuje i przygotowuje zestaw opcji do wyboru

− Stymuluje kreatywność

UWAGA. Analizy morfologicznej nie ma w książce Cieślika, a będzie ona stanowić podstawę pracy zaliczeniowej!

Page 52: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Analiza morfologiczna - przykład

● Dwie zmienne

− Rynek przemysłowy i konsumencki

− Rynek krajowy i zagraniczny

● -> tak budowane są modele macierzowe w zarządzaniu

rynek przemysłowy rynek konsumencki

ryne

k kr

ajow

yry

nek

zagr

anic

zny

Page 53: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Analiza morfologiczna - przykład

Page 54: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Analiza morfologiczna – przykład wycieczki do Indii

Okres wyjazdu I-III IV-VI VII-IX X-XII

Dotarcie lot rejsowy charter lądem

Organizacja indywidualnie znajomi biuro tur.

Przewodnik bez przewodnika z przewodnikiem

Transport loty autobusy wynajęty samochód

Długość 7 dni 21 dni 90 dni

Koncentracja zabytki przyroda medytacja

Page 55: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Analiza morfologiczna – przykład wycieczki do Indii

Okres wyjazdu I-III IV-VI VII-IX X-XII

Dotarcie lot rejsowy charter lądem

Organizacja indywidualnie znajomi biuro tur.

Przewodnik bez przewodnika z przewodnikiem

Transport loty autobusy wynajęty samochód

Długość 7 dni 21 dni 90 dni

Koncentracja zabytki przyroda medytacja

OPCJA 1

Page 56: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Analiza morfologiczna – przykład wycieczki do Indii

Okres wyjazdu I-III IV-VI VII-IX X-XII

Dotarcie lot rejsowy charter lądem

Organizacja indywidualnie znajomi biuro tur.

Przewodnik bez przewodnika z przewodnikiem

Transport loty autobusy wynajęty samochód

Długość 7 dni 21 dni 90 dni

Koncentracja zabytki przyroda medytacja

OPCJA 2

Page 57: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Analiza morfologiczna

● Dużo zmiennych i atrybutów

− np. rynek, rodzaj produktu, pozycja cenowa, formy promocji

● Zasady kombinatoryki

− np. 3 rynki docelowe * 6 form produktu * 3 opcje dostawy = 54 warianty

● Analiza morfologiczna pomoże zidentyfikować te, które mają sens, jeszcze nie istnieją a mogą być interesujące

Page 58: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Analiza morfologiczna

A)Budowa przestrzeni morfologicznej

1.Lista istotnych atrybutów – np. rynek docelowy, region, model biznesowy, segment cenowy, sposób dostarczania, rola w łańcuchu wartości, materiał, kształt, kolor, zastosowanie produktu...

2.Opcje dla każdego z atrybutów – rozłączne (ale można równocześnie wybrać kilka)

B)Redukcja przestrzeni morfologicznej

Page 59: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Analiza morfologiczna

A)Budowa przestrzeni morfologicznej

B)Redukcja przestrzeni morfologicznej

1.Identyfikacja możliwych wariantów

2.Identyfikacja oryginalnych wariantów – przez analizę rynku

3.Wybór wariantu lub kilku wariantów

= kreatywność jako odkrywanie nowych możliwości w istniejącym zbiorze ograniczeń a nie działalność artystyczna

Page 60: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Przykład 1 - PSIjaciółki

● Magdalena Skibińska, Anna Sobania

● Firma 『 PSIjaciółki 』

− opieka nad zwierzętami domowymi● Analiza morfologiczna wykorzystana do takiego określenia przedmiotu działalności, by:

− różnił się od już działających konkurentów

− zaspokajał potrzeby klientów

Page 61: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Przykład 1 - PSIjaciółki

Page 62: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Przykład 1 - PSIjaciółki

Page 63: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Przykład 2 – Bajeczne Urodziny

● Katarzyna Prasek, Małgorzata Sałek

● Firma 『 Bajeczne Urodziny 』

− Organizacja imprez urodzinowych● Analiza morfologiczna wykorzystana do takiego określenia przedmiotu działalności, by:

− różnił się od już działających konkurentów

− zaspokajał potrzeby klientów

Page 64: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Przykład 2 – Bajeczne Urodziny

Page 65: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Przykład 3 – Agencja ochrony

● Joanna Jagodzińska, Piotr Kociński

● Firma 『 Agencja ochrony 』

− usługi ochroniarskie● Analiza morfologiczna wykorzystana do takiego określenia przedmiotu działalności, by:

− różnił się od już działających konkurentów

− zaspokajał potrzeby klientów

Page 66: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Przykład 3 – Agencja ochrony

Page 67: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Przykład 3 – Agencja ochrony

Page 68: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Przykład 4 – Bezpieczne Place Zabaw

● Artur Turliński

● Firma 『 Bezpieczne Place Zabaw 』

− Usługi zagospodarkowania wolnej przestrzeni na osiedlach mieszkaniowych

● Analiza morfologiczna wykorzystana do takiego określenia przedmiotu działalności, by:

− różnił się od już działających konkurentów

− zaspokajał potrzeby klientów

Page 69: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Przykład 4 – Bezpieczne Place Zabaw

Page 70: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Przykład 4 – Bezpieczne Place Zabaw

Page 71: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Przykład 5 – Kuchnia Polska

● Anna Dąbrowicz, Aleksandra Dawidowska

● Firma 『 Kuchnia Polska 』

− restauracja z tradycyjnymi daniami polskiej kuchni

● Analiza morfologiczna wykorzystana do takiego określenia przedmiotu działalności, by:

− różnił się od już działających konkurentów

− zaspokajał potrzeby klientów

Page 72: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Przykład 5 – Kuchnia Polska

Page 73: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Przykład 5 – Kuchnia Polska

Page 74: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Analiza morfologiczna w pracy zaliczeniowej

● Na początku wybieram domenę działalności

● to największe wyzwanie!

● Potem rozpisuję wszystkie możliwości – buduję przestrzeń morfologiczną

● Zaznaczam warianty wybrane już przez inne firmy, działające na rynku

● Znajduję kombinację unikalną dla firmy

● Analiza morfologiczna to punkt wyjścia do dalszych kroków – pisania tzw. testu windy i planowania działalności

− Te kroki mają być logiczną konsekwencją analizy morfologicznej – inaczej praca nie będzie pozytywnie oceniona

Page 75: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Test windy (elevator test)

● Nadmiar inwestycji w nowe przedsięwzięcia na przełomie wieków

● Test windy

− dotyczy zwięzłej i przekonującej prezentacji i pozycjonowania oferty

− zwykle jedno-dwa zdania

− wykorzystywany przez inwestorów instytucjonalnych

− formalny opis – Geoffrey Moore "Crossing the Chasm"

Page 76: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Test windy – podstawowe pytania

● Dla kogo jest przeznaczony produkt? [grupa klientów]

● Jaki problem rozwiązuje? [problem]

● Do jakiej kategorii produktów należy? [kategoria]

● Co wyjątkowego oferuje? [wyróżnik]

● Jakie ma alternatywy? [konkurencja/ substytuty]

Page 77: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Test windy

Dla [grupa klientów] którzy cierpią na [problem] oferujemy [kategoria].

W przeciwieństwie do [konkurencja/substytuty] umożliwiamy [wyróżnik].

Page 78: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Test windy – dostęp do e-maila

Dla [grupa klientów] którzy cierpią na [problem] oferujemy [kategoria]. W przeciwieństwie do [konkurencja/substytuty] umożliwiamy [wyróżnik].

Dla użytkowników telewizji kablowej, którzy nie posiadają komputera a chcieliby korzystać z poczty elektronicznej, oferujemy usługę czytania i wysyłania poczty z ekranu telewizora.

W przeciwieństwie do Polsatu Cyfrowego, nie wymagamy przystawek ani korzystania z dodatkowego połączenia z Internetem.

Page 79: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Test windy – pralnia z dostawą

Dla [grupa klientów] którzy cierpią na [problem] oferujemy [kategoria]. W przeciwieństwie do [konkurencja/substytuty] umożliwiamy [wyróżnik].

Dla ciężko pracujących mieszkańców Warszawy, którzy nie mają czasu na odwiedzenie pralni, oferujemy usługę prania ubrań wyjściowych.

W przeciwieństwie do pralni działających w dużych centrach handlowych, sami odbieramy i dostarczamy ubrania, oferując całodobową obsługę.

Page 80: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Test windy – PSIjaciółki

Dla [grupa klientów] którzy cierpią na [problem] oferujemy [kategoria]. W przeciwieństwie do [konkurencja/substytuty] umożliwiamy [wyróżnik].

Dla osób podróżujących posiadających zwierzęta, którzy cierpią na brak opieki nad pupilami podczas ich nieobecności, oferujemy fachową opiekę nad zwierzętami.

W przeciwieństwie do hoteli i schronisk, gdzie jest duża ilość zwierząt, możliwość chorób i stres, umożliwiamy bezstresową opiekę w ich domach, gdzie są zdrowsze i weselsze.

Page 81: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Test windy – Kuchnia Polska

Dla [grupa klientów] którzy cierpią na [problem] oferujemy [kategoria]. W przeciwieństwie do [konkurencja/substytuty] umożliwiamy [wyróżnik].

Dla klientów, którzy lubią polską kuchnię i nie mają czasu bądź ochoty gotować w domu oferujemy tradycyjne polskie dania dobrej jakości.

Do babci na obiad trzeba przyjść, MY przychodzimy do naszych klientów 24 godziny na dobę, siedem dni w tygodniu.

Page 82: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Problemy z testami windy

Dla [grupa klientów] którzy cierpią na [problem] oferujemy [kategoria]. W przeciwieństwie do [konkurencja/substytuty] umożliwiamy [wyróżnik].

● Test windy musi być wynikiem analizy morfologicznej

● Test nie jest przekonujący, gdy nie mówi o:

− rzeczywistym problemie lub rzeczywistym wyróżniku

● czyli czymś, co będzie istotne dla klienta (czasem tylko wydaje się nam, że oferujemy coś lepszego od konkurencji!)

Page 83: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Test windy – Bajeczne Urodziny

Dla [grupa klientów] którzy cierpią na [problem] oferujemy [kategoria]. W przeciwieństwie do [konkurencja/substytuty] umożliwiamy [wyróżnik].

Dla zapracowanych rodziców, którzy nie mają czasu i pomysłu na przyjęcie urodzinowe swojego dziecka oferujemy fachową organizację niezapomnianych przyjęć urodzinowych.

W przeciwieństwie do innych firm imprezę uświetni Klown Boby, który ukończył szkołę dla klownów w Disney World, przez co będzie on mógł się pochwalić sztuczkami, których uczył się od najlepszych, a naszym klientom zapewni on wspaniałą zabawę oraz dostarczy niesamowitych wrażeń najmłodszym uczestnikom, oraz przede wszystkim samemu solenizantowi.

??

Page 84: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Test windy – ćwiczenie

Dla [grupa klientów] którzy cierpią na [problem] oferujemy [kategoria]. W przeciwieństwie do [konkurencja/substytuty] umożliwiamy [wyróżnik].

Test windy dla Twojego przedsięwzięcia będzie elementem pracy zaliczeniowej – aby przećwiczyć jego przygotowywanie, zaproponuj unikalną ofertę (tj. taką, jakiej według Twojej wiedzy jeszcze nikt nie stworzył):

− usług fryzjerskich

− projektowania stron internetowych

− druku wizytówek

− agencji towarzyskiej

Page 85: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Dzisiejsze zajęcia

1.Cel biznesu, typologia rodzajów działalności

2.Określenie i pozycjonowanie oferty firmy

3.Przegląd modeli biznesowych

4.Model biznesowy i decyzje cenowe

5.Promocja i sprzedaż

6.Finansowanie nowej działalności

7.Organizacja i kontrola działalności

Page 86: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Plan dzisiejszego wykładu

• Modele biznesowe i kluczowe czynniki wpływające na wynik ekonomiczny

• Kreatywność w zarządzaniu kosztami

• Logika decyzji typu make-or-buy

• Wirtualna organizacja

• Offshoring i model ODM

Page 87: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Źródła przewagi konkurencyjnej (Treacy i Wiersema)

1.Doskonałość operacyjna (operational excellence)

lepiej i taniej niż inni

2.Bliskość klienta (customer intimacy)

zaufanie, układy lub uzależnienie

3.Innowacja (innovation)

coś nowego

UWAGA. Czy produkt, znany w Berlinie a wprowadzany po raz pierwszy w Warszawie, będzie źródłem przewagi konkurencyjnej?

- nie tylko coś, czego nikt dotąd nie robił

- coś, czego nie da się łatwo skopiować

Page 88: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Innowacja jako źródło przewagi konkurencyjnej

Innowacja produktowa

nieznany dotąd produkt/usługa (np. nowe technologie)

Innowacja w pozycjonowaniu (innowacja marketingowa)

nieznane dotąd zastosowanie dla znanego produktu/usługi (por. analiza morfologiczna)

Innowacja w modelu biznesowym

oryginalny sposób oferowania produktów/usług (dzisiejsze zajęcia)

Page 89: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Dobry pomysł – kiepski model biznesu?

● Przedsiębiorcy przywiązani do pomysłu biznesu – nie zastanawiają się, czy są w stanie wygenerować zyski

− przykład portali internetowych inwestujących w rozwój bez zastanawiania się, skąd wziąć przychody

− Steven Levitt, Stephen Dubner “Freakonomics” - rozdział ”Dlaczego dealerzy narkotyków nadal mieszkają z mamusiami?” - badania finansów gangów w Chicago (Sudhir Venkatesh)

Page 90: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Finanse szefa komórki mafii w Chicago (Venkatesh)

● Miesięczne przychody =$32.000

● Sprzedaż narkotyków $24.800● Należności od samodzielnych dealerów $5.100● Haracze $2.100

● Miesięczne koszty =$14.000

● Koszt zakupu narkotyków $5.000● Opłaty dla szefów mafii $5.000● Ochroniarze $1.300● Broń $300● Inne (prawnicy, łapówki, pogrzeby, stypendia dla rodzin zmarłych, imprezy) $2.400

● Miesięczny zysk szefa komórki =$18.000

Page 91: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Finanse członków mafii w Chicago (Venkatesh)

● Stawka godzinowa pośrednika =$7,70

● Stawka godzinowa dealera =$3,30

● poniżej minimalnego wynagrodzenia urzędowego

● Statystyki dla gangu (okres 4 lat)

● Liczba aresztowań 5,9● Liczba wypadków i obrażeń ciała nie prowadzących do zgonu (nie uwzględnia samosądów gangu) 2,4

● Prawdopodobieństwo zgonu 0,25

Czy to się w ogóle opłaca??? :-)

Page 92: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Podział kosztów - przypomnienie

• Koszty stałe i zmienne

• Podział umowny? (por. restauracja)

• Koszt krańcowy

• Koszty bezpośrednie i pośrednie

• Umowne rozliczanie kosztów pośrednich

• Kreatywność

• Możliwe źródło przewagi konkurencyjnej

Page 93: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Kreatywność w zarządzaniu kosztami

• Tradycyjne linie lotnicze

• Znaczące koszty eksploatacji samolotu i opłat lotniskowych

• Różnice kosztów pasażerów w poszczególnych klasach

• Loty cząstkowe po niższej cenie

• Korzyści dla regularnych klientów

• -> Różne koszty, różne ceny (nie zawsze odzwierciedlające faktyczne koszty, które trudno ustalić)

Page 94: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Kreatywność w zarządzaniu kosztami

• Tanie linie lotnicze

• Znaczące koszty eksploatacji samolotu i opłat lotniskowych

• Podobny koszt każdego pasażera

• Eliminacja wariantów kosztowych

• -> Takie same koszty, różne ceny (możliwość kontroli wyniku finansowego i maksymalizacji korzyści przez sprawniejsze zapełnianie samolotów)

Page 95: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Typologia rodzajów działalności - przypomnienie

● Produkty materialne

● zabawka, ubranie, samochód

● Dobra informacyjne

● książka, gazeta, film, program komputerowy, CD

● Usługi

● fryzjer, adwokat, konsultant, tłumacz, ekipa remontowa

● Magazynowanie i dystrybucja

● przewoźnik, firma turystyczna, magazyn

● Obrót towarowy

● importer, sklep spożywczy, sprzedawca na Allegro.pl

Page 96: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Produkty materialne

dostarczonailość

czas

koszty nakłady

Uwaga: wykresy ilustrują ogólnązależność, bez zachowania

odpowiedniej skali

Page 97: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Dobra informacyjne

dostarczonailość

czas

koszty nakłady

Uwaga: wykresy ilustrują ogólnązależność, bez zachowania

odpowiedniej skalidobra wirtualne; problem BEP

Page 98: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Dobra informacyjne

• Portal internetowy

• Składniki kosztowe – stałe/zmienne, pośrednie/bezpośrednie

• Próg opłacalności (BEP, break-even point)?

• Akceptowalny poziom abonentu?

• Przewidywana liczba klientów?

• Oczekiwany czas osiągnięcia zyskowności?

• Ewentualne przychody z reklam

Page 99: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Dobra informacyjne

• Oprogramowanie komputerowe

• Składniki kosztowe – stałe/zmienne, pośrednie/bezpośrednie

• Próg opłacalności (BEP, break-even point)?

• Akceptowalny poziom ceny?

• Przewidywana liczba klientów?

• Oczekiwany czas osiągnięcia zyskowności?

• Ewentualne przychody z innych źródeł?

Page 100: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Usługi

dostarczonailość

czas

koszty nakłady

Uwaga: wykresy ilustrują ogólnązależność, bez zachowania

odpowiedniej skali

Page 101: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Usługi

• Pracochłonność i wskaźniki wykorzystania (utilisation) pracowników

• Usługi oparte na wiedzy specjalistycznej (implikacje finansowe)

• Organizacja projektowa (np. firma doradcza) lub nie (np. fryzjer)

Page 102: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Magazynowanie i dystrybucja

dostarczonailość

czas

koszty nakłady

Uwaga: wykresy ilustrują ogólnązależność, bez zachowania

odpowiedniej skali

Page 103: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Magazynowanie i dystrybucja

• Znaczące inwestycje początkowe i wydatki na utrzymanie capacity

• Zaawansowane zarządzanie kosztami

• dążenie do zapełnienia oferowanej powierzchni/wydajności

• różnicowanie cen (np. oferty last minute i first minute)

• konieczność ciągłej kontroli dochodowości

Page 104: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Obrót towarowy

dostarczonailość

czas

koszty nakłady

Uwaga: wykresy ilustrują ogólnązależność, bez zachowania

odpowiedniej skali

Page 105: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Obrót towarowy

• Koszty podlegają łatwemu planowaniu – jednak występuje znaczące ryzyko

• problemy z dostawami

• reklamacje i jakość

• podatki i cła

Page 106: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Wydatki na promocję

• Nie tylko produkcja/dostarczanie usług

• Brak działań promocyjnych może oznaczać brak przychodów

• Tania promocja (“marketing partyzancki”, guerilla marketing)

• Uwaga: przepisy podatkowe ograniczają możliwości zaliczenia wydatków promocyjnych do kosztów sprzedaży

Page 107: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Problem dumpingu cenowego

• Rodzaje działalności, w których nie można łatwo przydzielić kosztów bezpośrednich

• Różnice kosztowe w różnych krajach i kraj odniesienia przy analizach

• Bundling (oferty wiązane) dóbr informacyjnych i materialnych

Page 108: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Wybór roli w łańcuchu wartości

• Kto będzie moim klientem - użytkownik końcowy, przetwórca, integrator

• Czy będę dostarczał komponenty czy sam integrował komponenty innych dostawców (lub własne) i sprzedawał gotowe rozwiązania?

• Jaki będzie stopień mojej integracji z innymi firmami w łańcuchu?

Page 109: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Logika decyzji typu wyprodukuj lub zamów (make-or-buy)

Produkt X: Odtwarzacz MP3

Komponent Y: kość pamięci/dysk twardy

Czy duża firma powinna kupić Y oddostawców – czy robić samemu?

Page 110: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Make-or-buy

• Jakie znaczenie ma X dla mojej strategii?

• Jaka wiedza/maszyny/technologie są potrzebne dla wyprodukowania Y?

• Czy Y przyda się w innych produktach?

• Czy wiedza/maszyny/technologie są przydatne także w innych moich produktach?

• Ile X powinienem wyprodukować?

• Ile Y potrzebuję?

• Jaka jest minimalna wielkość produkcji Y która gwarantuje zwrot z inwestycji we własną produkcję?

• Czy można uzyskać lepsze ceny przez poszukiwanie dostawców i negocjacje?

Page 111: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Koszty transakcyjne

• Koszty transakcyjne

• koszt utraconych korzyści – przy budowie własnej fabryki

• koszty poszukiwania – znalezienie dostawców, negocjacje, ...

• koszty komunikacji i koordynacji – dyskusje specyfikacji, szkolenia techniczne, obsługa reklamacji klientów, ...

• koszty pomiaru – niezbędne zmiany w produkcie, kontrola jakością, ...

Przy podejmowaniu decyzji nie liczy się tylko koszt materiałów!

Page 112: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Make-or-buy-or-partner

Produkt X1: Odtwarzacz MP3 nowejgeneracji• mniejsze zużycie energii• dłuższe życie baterii

Komponent Y1: dysk twardy z pamięcią cachezmniejszającą zużycie energii• jeszcze nie istnieje• musi być zaprojektowany, rozwinięty i wyprodukowany

Czy kupić Y od dostawcy – czy wyprodukować?A może jest inna opcja?

Page 113: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Opcje strategiczne dla X1-Y1:

1. Rozwijam i produkuję Y1• wysokie inwestycje, zdolności produkcyjne, posiadane

kompetencje

2. Zamawiam określoną ilość Y1 od dostawcy• wysoki koszt stały przy niewielkich ilościach ryzyko -

> wysoka cena

3. Podpisuję długookresową umowę partnerską z Y1

• (milczące) gwarancje przyszłych zamówień, które pokryją początkowe nakłady -> lepsza cena

• pojęcie ekonomiczne: kontrakt niekompletny (incomplete contracting)

Make-or-buy-or-partner

Page 114: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Offshoring i ODM

• Offshoring – wykonywanie usług “na odległość” w kraju A dla klienta z B

• nearshore offshoring ("za miedzą")

• ODM (Original Design Manufacturing)

• klient wybiera gotowy produkt z katalogu i zleca jego produkcję

• tajwańscy producenci elektroniki, dostawcy marek sieci handlowych

• samodzielna firma produkcyjna, bez sprzedaży do klienta końcowego

• często: ewolucja od podwykonawcy przez ODM do samodzielnej marki (BenQ)

Page 115: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Wirtualna organizacja

• Model wirtualnej organizacji

• Doraźne (ad hoc) relacje między firmami, zmiany przy każdym projekcie

• Dobór oparty na kryterium kosztowym, anonimowość

• Koordynacja przez Internet

• Trudności w realizacji

• Kompetencje, doświadczenia, relacje

• Stabilne sieci partnerskie, korzystające z Internetu i innych form komunikacji

Page 116: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Dzisiejsze zajęcia

1.Cel biznesu, typologia rodzajów działalności

2.Określenie i pozycjonowanie oferty firmy

3.Przegląd modeli biznesowych

4.Model biznesowy i decyzje cenowe

5.Promocja i sprzedaż

6.Finansowanie nowej działalności

7.Organizacja i kontrola działalności

Page 117: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Plan dzisiejszego wykładu

● Specyficzne modele biznesowe

− Franchising

− Działalność importowa i eksportowa● Decyzje cenowe

− total cost of ownership

− oferta darmowa i efekt lock-in● Związane z ceną innowacje w modelu biznesowym

Page 118: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Franchising

● Wzrost biznesu przez sieć partnerów

● Przewaga konkurencyjna

− Wartości niematerialno-prawne – know-how, marka, promocja

− Zarządzanie partnerami

− Standaryzacja, doskonałość operacyjna● Tradycyjnie: usługi dla ludności

− Model może być też wykorzystywany przy bardziej zaawansowanych usługach

Page 119: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Przykład – QB House

● QB House

− usługi fryzjerskie

− do 10 minut oczekiwania

− 10 minut strzyżenia

− cena 1.000 jenów (~30 zł)

Page 120: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Przykład – QB House

Wyposażenie salonów

●fotele, szafki, narzędzia●automaty do płatności●oryginalny design

Page 121: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Przykład – QB House

● Inne korzyści

− metody pracy

− szkolenia fryzjerskie

− marka

− promocja

Page 122: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Działalność importowa i eksportowa

● Bezpośredni import

● Import dla własnej marki (marki dystrybutorów, np. Tesco – lub "producentów) = współpraca z firmami ODM (Original Design Manufacturers)

● Eksport pod własną marką

● Eksport pod cudzą marką jako ODM

Page 123: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Współpraca z chińskimi dostawcami

● Przykład: sprowadzamy odpowiednik iPoda

− Shenzhen – chińskie zagłębie nowoczesnej produkcji

− Kilkadziesiąt firm ODM robiących podobne odtwarzacze MP3

● iPod nano – cena około 900 zł● Chiński odtwarzacz – cena >100 zł

Page 124: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Współpraca z chińskimi dostawcami

Podobny design i rozmiarChiński odpowiednik to nie kopiaInne technologie●odtwarzanie MP3, WMA●odtwarzacz video (!)●wbudowane radio (!)●wbudowany czytnik książek (!)

Page 125: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Współpraca z chińskimi dostawcami

Page 126: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Współpraca z chińskimi dostawcami

ale patenty Apple i Synaptics!

Page 127: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Współpraca z chińskimi dostawcami

Page 128: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Elementy decyzji cenowych

● Cena a całkowity koszt własności (total cost of ownership)

● Różnicowanie cenowe

● Oferta darmowa i efekt zamknięcia klienta (lock in)

Page 129: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Total cost of ownership

● Całkowity koszt własności – wszystkie wydatki związane z użytkowaniem określonego produktu

− wykorzystywany do porównywania różnych alternatyw

− np. darmowy Linux (ale koszty uczenia się, przystosowania innych systemów) a płatne Microsoft Windows

− eliminuje "pułapki" zastawiane przez bezpłatne lub tanie oferty

Page 130: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Różnicowanie cenowe

● Teoria ekonomii – stosowanie różnej ceny dla różnych segmentów rynku (grup klientów)

− krzywa popytu: różne ceny, które skłonni są płacić klienci

− maksymalizacja przychodów – (prawie) ten sam produkt, ale po różnych cenach

Page 131: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Różnicowanie cenowe

cena

ilość

cena

ilość100 40 80 150

100

180

130

70

100 * 100 = 10.000 40*180 + 40*130 + 70*70 = 17.300

A B C

Page 132: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Różnicowanie cenowe

● (Prawie) ten sam produkt, różna cena

− Linie lotnicze: reguła niedzieli, bilety w jedną stronę, termin zakupu, miejsce zakupu

− Informacje giełdowe: opóźnienie w czasie

− Specjalne ceny dla studentów, młodzieży, emerytów, blondynek, brunetów ...

− Zasady zakupu, regulaminy promocji

Page 133: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Oferta darmowa i lock-in

● Oferta darmowa

− “there is no free beer" – zawsze coś w zamian

● Zdobywanie referencji

− inwestowanie w pierwszych zadowolonych klientów, kolejni będą już płacić

● Efekt zamknięcia (lock-in)

− uzależnienie klienta, który darmowy produkt musi uzupełnić płatnym produktem komplementarnym

Page 134: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Efekt zamknięcia (lock-in)

● Kupuję komputer z "bezpłatnym" systemem Microsoft Windows i "bezpłatnym" programem antywirusowym

− będę bardziej skłonny kupić inne produkty Microsoftu i usługi wsparcia technicznego

− kiedy skończy się 6-miesięczna licencja, zapłacę za aktualizację tego samego programu antywirusowego, nie szukając alternatyw

− jeśli zainwestuję w programy dla Windows, nie zdecyduję się przejść na Linuksa

Page 135: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Efekt zamknięcia (lock-in)

● Kupuję maszynkę do golenia marki X z wymiennymi ostrzami

− jest tania – zestaw w podobnej cenie do 6 jednorazówek

− starczy mi na dłużej...

− ...ale ostrza wymienne sprzedawane oddzielnie są już o wiele droższe!

Page 136: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Zarabianie na darmowych produktach

model lidera strat

● typowe przykłady lock-in

● bezpłatne raporty firm doradczych

● oferty wiązane (bundling) – np. komputer z programem

KlientFirma

darmowa oferta

płatność za inne, powiązane produkty

Page 137: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Zarabianie na darmowych produktach

model mediów

● radio i telewizja

● Google

● Gazeta.pl, Onet.pl i specjalistyczne portale

● sprzedaż danych klientów (ograniczenia prawne!)

KlientFirma

darmowa oferta

płatność za dostęp do klientów

Inna firma kontakt

Page 138: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Zarabianie na darmowych produktach

model oszczędności

● bankowość telefoniczna i internetowa

● samoobsługa klienta

● uzupełnianie kont telefonicznych drogą elektroniczną a nie przez zdrapki

KlientFirma

darmowa oferta

niższy koszt obsługi

Page 139: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Koncentracja na ofercie niskich cen

● Oferty low cost nie oznaczają niskiej jakości

− dobór produktów

− zarządzanie dostawcami

− doskonalenie procesów

− dobór środków promocji

● W wielu obszarach oferty low cost konkurują ze znanymi markami

− transformacja marek Tesco i Carrefour w Polsce (low cost -> value added)

Page 140: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Standaryzacja cenowa

● Zaprzeczenie różnicowaniu cenowemu

− różne koszty – ta sama cena

− różna skłonność do wydatków – ta sama cena

● Warunki stosowania

− tanie i kosztowne w produkcji dobra – klient kupi dużo tanich (sklepy 100 jenów)

− wojna cenowa, wchodzenie na rynek i budowa rozpoznawalnej marki (bilety lotnicze za 1 zł)

Page 141: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Standaryzacja cenowa - przykład

Japońskie sieci sklepów 100 jenów●dostawcy z Chin i Indonezji●produkty mniej lub bardziej kosztowne●własność: wielkie sieci handlowe

(siła przetargowa)

Page 142: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Dzisiejsze zajęcia

1.Cel biznesu, typologia rodzajów działalności

2.Określenie i pozycjonowanie oferty firmy

3.Przegląd modeli biznesowych

4.Model biznesowy i decyzje cenowe

5.Promocja i sprzedaż

6.Finansowanie nowej działalności

7.Organizacja i kontrola działalności

Page 143: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Plan dzisiejszego wykładu

● Marketing w małych i średnich przedsiębiorstwach

● Proces sprzedaży

● Internet jako kanał sprzedaży

Page 144: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Marketing “partyzancki"

● “Guerilla marketing"

− Typowy dla małych i średnich firm

− Ograniczenia budżetowe

− Zwykle rynek niszowy – możliwość dotarcia do wszystkich uczestników

− Raczej BTL (below the line) niż ATL (above the line)

− Nacisk na sprzedaż osobistą, marketing bezpośredni i public relations

− Korzystanie z nowych technologii

Page 145: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Zintegrowana komunikacja marketingowa

● Maksymalizacja efektu wydatków promocyjnych

− Często reklama mniej efektywna od kombinacji innych form promocji

● Interakcja a nie tylko przekaz

− Włączenie klienta w dialog - scenariusz!● Poszczególne narzędzia uzupełniają się

− Koordynacja czasowa i tematyczna

Page 146: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Proces sprzedaży

rynek docelowy

potencjalni klienci(suspects)

obiecujący potencjalni klienci(prospects, leads)

nabywcy

zamknięciesprzedaży(closing)

kwalifikacja“lejek"(salesfunnel)

por.: model AIDA

Page 147: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Promocja a sprzedaż

● Sprzedaż osobista to narzędzie promocji...

− ...ale zwykle działy marketingu i sprzedaży są postrzegane jako niezależne

● Zintegrowane programy komunikacji marketingowej

− inne narzędzia promocji wspierają sprzedaż

− sprzedaż dostarcza wiedzy o potrzebach klienta

Page 148: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Przykład programu generowania kontaktów handlowych (1)

● Określam rynek docelowy

● Zbieram dane teleadresowe uczestników rynku

− Baza firmy Kompass

− Książka telefoniczna

− Internet ...● Telefonicznie weryfikuję bazę

− Firma telemarketingowa, praktykanci, ...

− Skrypt: pytanie o nazwisko, budżet, zainteresowanie

Page 149: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Przykład programu generowania kontaktów handlowych (2)

● Pierwsza propozycja-obietnica

− W trakcie rozmowy telemarketingowej

− Wysłanie materiałów promocyjnych, zaproszenie na konferencję

● Wysyłka materiałów

− Broszury podporządkowane celom sprzedaży● Organizacja konferencji

− Spotkania twarzą w twarz

− Kwalifikacja kontaktów

Page 150: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Przykład programu generowania kontaktów handlowych (3)

● Handlowcy pracują z obiecującymi klientami

− Do momentu kwalifikacji nie musieli angażować się w proces!

− Spotkania, prezentacje, oferty

● W całym programie:

− strona www, broszury, prezentacje

− dostęp do specjalistów technicznych

− sprzedaż jako wspólny cel całej firmy

Page 151: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Bazy danych i systemy CRM

● CRM (Customer Relationship Management)

− Wszystkie kontakty – prospects, suspects

− System wykorzystywany do:● analiz i zarządzania sprzedażą● zaproszeń na targi, konferencje● programów marketingu bezpośredniego● Cross-sellingu, przypomnień o nowych kontraktach

● prognozowania sprzedaży i produkcji● zatrzymania dla firmy wiedzy, którą zwykle ma tylko handlowiec

Page 152: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Przykład wykorzystania CRM

● Organizujemy seminarium w hotelu Sheraton

● Chcemy zaprosić potencjalnych klientów z województwa mazowieckiego, o których wiemy że:

− są zainteresowani naszym produktem, potrzebują go

− ale jeszcze nie podjęli decyzji o budżecie na ten rok

− jeszcze nie rozpisali przetargu

Page 153: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

CRM dla małych firm

www.sugarcrm.orgprogram open source

Page 154: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Sprzedaż – cechy i korzyści

− Samochód – cecha: jeździ, ma określone parametry techniczne; korzyść: umożliwia dojazd i przewożenie

− MS Word – cecha: ma ~300 funkcji; korzyść: umożliwia edycję i odczyt

− Studia MBA – cecha: wspólnie z Illinois, zestaw przedmiotów; korzyść: prestiżowy dyplom

● Test windy: dotyczy korzyści nie cech!

● Te same korzyści, a różne produkty: kolej/samolot/autobus

Page 155: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Metodyki sprzedaży

● Cykle szkoleń pod zastrzeżonymi nazwami handlowymi

− np. Customer-centred Selling®, Solutions Selling®

− uczą psychologii klienta, prezentowania korzyści i specyfiki procesu sprzedaży

− oferują gotowe “narzędzia" i argumenty dla handlowców – np. na którym etapie sprzedaży klient koncentruje się na funkcjonalności/cenie/ryzyku

Page 156: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Zarządzanie sprzedażą

● Zarządzanie handlowcami

− Definicja terytorium – konflikty w kanale

− Wynagrodzenia – składnik stały i premie, od obrotu, regulacji należności czy celów

− Proces ofertowania – zatwierdzenia, analiza ryzyka, doskonałe różnicowanie cenowe

− Domykanie sprzedaży – negocjacje i granice ustępstw

− Marketing relacyjny – relacje a transakcje

Page 157: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Współpraca z dystrybutorami i sieciami handlowymi

● Ukryte koszty współpracy

− Sieci zwykle przerzucają koszty i ryzyko na dostawcę, nawet opłaty za ekspozycję

− Kredyt kupiecki – odroczona płatność jako forma kredytowania odbiorcy (<-> płatność z góry)

− Odpowiedzialność za produkt i ryzyko handlowe – dostawca zwykle pokrywa koszty obsługi reklamacji (transport i naprawa)

Page 158: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Synchronizacja dostaw

● Scenariusz idealny

− Integracja dostawcy i dystrybutora: doskonały przepływ informacji, synchronizacja terminów dostaw

− Technologie EDI (Electronic Document Interchange) i SCM (Supply Chain Management)

− Stać na nie tylko duże firmy i partnerów● Małe firmy

− Przykład mebli: informacja dopiero, gdy dostawa dotrze do magazynu w mieście

Page 159: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Wykorzystanie Internetu przez małe i średnie firmy

● Szansa na obsługę rynku globalnego

− Tania forma kontaktu z klientami zagranicznymi

− Formy płatności, a nawet umowy na odległość (podpis elektroniczny)

● Obniżka kosztów operacyjnych

− ...ale niezbędne inwestycje i wiedza● Sama strona www nie wystarczy

− Udział w platformie handlu internetowego

− lub: Promocja własnej marki (Google?)

Page 160: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Portal sklepowy

Page 161: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Portal sklepowy

● Dostawca platformy portalowej obsługuje płatności i wyszukiwanie

● Firmy-partnerzy “dodają” sklepy

● Płatność przez obciążenie karty w momencie zakupu, przelewy itp.

● Problem: porównanie wielu dostawców, cena decyduje

● Rozwiązanie dla standardowych produktów masowych

Page 162: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Platforma aukcyjna

Page 163: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Platforma aukcyjna

Page 164: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Platforma aukcyjna

● Głównie B2C

● Produkty standardowe i dostosowane do usług klienta, także usługi

● Nie tylko typowe aukcje – "kup teraz", lub transakcje poza platformą (platforma jako sposób promocji, bycia odnalezionym przez klientów)

● Reputacja sprzedawców - komentarze

Page 165: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Platforma B2B

Page 166: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Platforma B2B

Page 167: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Platforma B2B

Page 168: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Platforma B2B

● Kontakty między firmami, zwłaszcza w handlu międzynarodowym

● Nie podaje cen – pomaga w:

− znalezieniu partnera (katalog)

− kontaktach i przesyłaniu ofert● Reputacja sprzedawców – komentarze

● Firmy zobowiązane do przestrzegania zasad sprzedaży i dostawy, określonych przez platformę

Page 169: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Inne możliwości związane z Internetem

● Promocja online i offline

− zwłaszcza reklamy w wyszukiwarkach internetowych

● Odwrotne aukcje (reverse auctions)

− Poszukiwania dostawców i najniższych cen● Nowe formy płatności

− Wirtualne karty kredytowe, mTransfer (mBank) i analogiczne systemy innych banków, płatne SMS-y, PayPal, SkypePrime, rozliczenia między partnerami w modelu mediów

Page 170: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Zarabianie przez reklamy internetowe

● Google AdSense

− “agencja zakupu reklam” dla portali internetowych

● Właściciel portalu nie musi samodzielnie szukać reklamodawców

● rejestracja umowy z Google i udostępnienie miejsca na reklamy

− Google dopasowuje reklamy do treści strony, personalizuje dla poszczególnych odwiedzających

− właściciel strony zarabia na każdym kliknięciu w reklamę (nie wyświetleniu)

Page 171: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Promocja firmy w Internecie

● Google AdWords

− reklamy wyświetlane na stronach z wynikami wyszukiwania, w Gmailu itp.

● płatność tylko za kliknięcia – ale nie wiemy z góry, ile ich będzie!

− musimy zdefiniować ”słowa kluczowe”● Google udostępnia analizy częstotliwości wyszukiwań opartych o określone słowa

● słowa kluczowe ”sprzedawane” na zasadach aukcji: kto da więcej ten będzie reklamowany

● dostosowanie do regionu (np. tylko Warszawa), innych słów kluczowych lub synonimów

● Inne firmy oferuja podobne systemy - ale ważna jest popularność wyszukiwarki

Page 172: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Aukcja słów kluczowych w Google AdWords

Page 173: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Aukcja słów kluczowych w Google AdWords

Page 174: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Promocja w projekcie własnego przedsięwzięcia

● Jakie techniki promocji wykorzystam?

● Jak zrealizuję zintegrowany program komunikacji marketingowej?

● Cechy a korzyści – czy nie należy udoskonalić testu windy?

● Czy skorzystam z nowych technologii?

-> pytania do odpowiedzi przy pisaniu pracy zaliczeniowej

Page 175: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Produkty a kluczowe kompetencje (Hamel i Prahalad)

Kompeten-cja 1

Kompeten-cja 2

Kompeten-cja 3

Kompeten-cja 4

Biznes1

Biznes2

Biznes3

Biznes4

Technologia 2

Technologia 1

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12Produkty końcowe

(podstawa tzw. podejścia zasobowego do strategii firmy)

Page 176: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Produkty i platformy

Produkt 1C

Element A

Element B

Element C

Produkt 3

Produkt 1

Produkt 2

Produkt 1BProdukt 1A Produkt 4

Cena iparametrywydajnościowe

● Wspólna platforma obniża koszty wytwarzania poszczególnych produktów

● Związek z kluczowymi kompetencjami firmy● Kolejne produkty są zbliżone, ale docierają do innych grup klientów

Page 177: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Elastyczność nowych firm

● Możliwa zmiana profilu działalności

− Inny produkt, te same kompetencje

− Odkrycie, co stanowi nasze kompetencje

− Reakcja na pojawiające się szanse

● Dwa spojrzenia na źródła przedsiębiorczości

− Dobry pomysł...

− ...albo dobra okazja (szansa rynkowa, ”znajomości”)

Page 178: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Teoria dyfuzji innowacji

● Dotyczy nowych produktów i firm – ale też np. reakcji na zmiany organizacyjne

● Innowacje rozpowszechniają się stopniowo

− Pierwsze podejścia - analogia do wirusów: wystarczy kontakt z innowacją, by ją przyjąć

− Współczesnie: użytkownicy oceniają przydatność innowacji (np. korzyści, trudność w wykorzystywaniu, zgodność z wcześniejszymi doświadczeniami)

● Użytkowników (ang. adopters) można podzielić na kategorie w oparciu o charakterystyki psychologiczne (postawy wobec zmian)

Page 179: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Teoria dyfuzji innowacji (Rogers)

InnowatorzyWcześni użytkownicy

Wczesna większośćPóźna większość

Maruderzy

Sceptycy:nie warto!

Konserwatyści:poczekajmy!

Pragmatycy:zrobimy to, co inni

Wizjonerzy:bądźmy pierwsi

i wygrajmy!

Dziwacy:nowe jest fajne!

Page 180: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Teoria dyfuzji innowacji

● Inne motywacje poszczególnych grup użytkowników

− np. innowatorzy: ciekawość, wizjonerzy: wymierne korzyści, pragmatycy: nie być gorszym od innych

● Różne podejście do ceny i ryzyka

● Firma musi ewoluować i stopniowo zmieniać orientację – od innowatorów do pragmatyków

− zmienia się przekaz marketingowy

− zmienia się sposób prowadzenia działalności

Page 181: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Przepaść w dyfuzji innowacji (Moore, Crossing the Chasm)

● Przepaść między wizjonerami a pragmatykami

− Wizjonerzy chcą podejmować ryzyko, robić nowe rzeczy zanim zaczną inni

● 『 Pragmatycy to tchórze bez wizji 』

− Pragmatycy unikają ryzyka, chcą dowodów że gdzie indziej to się sprawdziło (efekt pingwina)

● 『 Wizjonerzy to naiwni ryzykanci 』

Page 182: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Przepaść w dyfuzji innowacji (Moore, Crossing the Chasm)

● Odmienne motywacje wizjonerów i pragmatyków

● Firmy nie zaspokoją jednocześnie obu grup

− Mogą wpaść w ”przepaść”

− A powinny w odpowiednim momencie radykalnie się zmienić, wychodząc poza oczekiwania pierwszych klientów i wchodząc na rynek masowy

Page 183: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Przepaść w dyfuzji innowacji (Moore, Crossing the Chasm)

● Sposób na ominięcie przepaści

− Wybór jednego segmentu rynku docelowego

− Zdobycie referencji w tym obszarze

− Stworzenie rozwiązania kompletnego, zaspokajającego potrzeby klientów (często z pomocą innych firm)

− Dopiero po zdobyciu silnej pozycji w tym segmencie można sięgać po kolejne

● Przykłady

− Bezpieczne place zabaw

− Usługi pogrzebowe dla zwierząt

− Sferia

Page 184: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Przepaść w dyfuzji innowacji (Moore, Crossing the Chasm)

● Inna argumentacja w zależności od stadium dyfuzji innowacji

Przekonywanie o korzyściach

zakupu w ogóle, jego celowości

Przekonywanie o korzyściachzakupu produktu naszego,a

nie konkurenta

Page 185: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Metafora toru kręglarskiego (bowling alley)

● Zdobywanie rynku od pierwszej niszy do pokrewnych

− nowi klienci zbliżeni do dotychczasowych

− wykorzystywanie doświadczeń i referencji

PharmaceuticalsRegulatory

submissions

PharmaceuticalsManufacturing

Medical equipmentRegulatory

submissions

Medical equipmentManufacturing

Food ProcessingRegulatory

submissions

PharmaceuticalsR & D

Page 186: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Koszty sprzedaży i obsługi klientów a kanały dystrybucji

telemarketing

duzi dystrybutorzy

mali dystrybutorzy/Internet

sprzedaż bezpośredniaprzez handlowców

key accountmanagement(KAM )Koszt w pełni

samodzielnej obsługi

Kosz

t spr

zeda

ży i

obsł

ugi

inni maliklienci

mali klienci

w miastach

średniklienci

duziklienci

klienci kluczowi(key accounts)

Page 187: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Dzisiejsze zajęcia

1.Cel biznesu, typologia rodzajów działalności

2.Określenie i pozycjonowanie oferty firmy

3.Przegląd modeli biznesowych

4.Model biznesowy i decyzje cenowe

5.Promocja i sprzedaż

6.Finansowanie nowej działalności

Page 188: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Plan dzisiejszego wykładu

● Planowanie zapotrzebowania na kapitał

● Zjawisko cash burnout

● Źródła finansowania nowych firm i związane z nimi ryzyko

● Rola instytucji wspierających

● Przegląd prac zaliczeniowych

Page 189: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Planowanie zapotrzebowania na kapitał

● Plan przedsięwzięcia zakłada moment uzyskania i poziom pierwszych wpływów ze sprzedaży

− Firma musi być w stanie sfinansować rozwój do tego momentu (nakłady inwestycyjne i koszty operacyjne)

− Ale też swoje dalsze funkcjonowanie: zwykle pierwsze sprzedaże nie wystarczają

Page 190: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Finansowanie a model biznesowy

● Produkcja, dobra informacyjne, usługi, transport i magazynowanie, obrót towarowy

− Różnice w poziomie początkowych nakładów

− Różnice w strukturze kosztów stałych i zmiennych, pośrednich i bezpośrednich

− Różnice w możliwości przerzucenia kosztów finansowania rozwoju na klientów

Page 191: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Zjawisko cash burnout

● "Spalenie" dostępnego kapitału

− Typowy problem nowych firm

− Początkowy kapitał nie wystarcza do sfinansowania rozwoju

− Konieczność ciągłej kontroli kosztów i "spalania" zasobów

Page 192: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Zjawisko cash burnout

● Środki zapobiegawcze

− Redukcja kosztów - może uniemożliwić sprzedaż, zniechęcić klientów i pracowników

− Nowa runda finansowania – trudna do przeprowadzenia (sukcesy w sprzedaży? perspektywy rozwoju? korzyści dla inwestora?)

Page 193: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Źródła finansowania nowych firm

● inwestorzy indywidualni - znajomi

● kredyt bankowy

● dotacje i subwencje (w tym fundusze strukturalne Unii Europejskiej)

● inkubatory przedsiębiorczości

● aniołowie biznesu

● inwestorzy branżowi – przyszli odbiorcy

● fundusze venture capital

● fundusze pożyczkowe i poręczeń kredytowych

● partnerzy – np. w sieciach franchisingowych

Page 194: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Koszty i warunki uzyskania kapitału

● Warunki uzyskania i koszt obsługi – np. opłaty związane z kredytem, wydatki na usługi doradcze przy inkubatorze

● Problem wiarygodności przedsiębiorcy

● Koszt alternatywny – co tracę korzystając z takiej formy finansowania

● Kapitał a własność – konieczność przekazania inwestorowi udziałów

● Poziom wkładu własnego, także pozafinansowego – współdzielenie ryzyka

Bootstrapping – uruchamianie firm wyłącznie w oparciu o kapitał własny

Page 195: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Dylematy inwestora

● Inwestor decyduje się wyłożyć 100.000 zł

− gdyby te pieniądze wpłacił do banku lub kupił obligacje, po 5 latach X zł odsetek

● niskie ryzyko; wysoka płynność; niski dochód

− gdyby te pieniądze zainwestowałby w akcje lub fundusze inwestycyjne, po 5 latach otrzymałby Y zł dochodu

● wysokie ryzyko; wysoka płynność; wysoki dochód

− jeśli ma zainwestować w nową firmę, chce więcej

● bardzo wysokie ryzyko; zerowa płynność; oczekiwanie bardzo wysokiego dochodu

Page 196: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Stopa zwrotu z inwestycji

● Odsetek zainwestowanego kapitału, który inwestor ”odzyska” z inwestycji

− Rachunek bankowy● Inwestuję 100.000 zł● Otrzymuję po roku dochód 5.000 zł● Stopa zwrotu = 5% (oprocentowanie rachunku)● Uwaga: powinna być pomniejszona o podatek

− Zakup akcji● Inwestuję 100.000 zł● Sprzedaję po roku za 150.000 zł● Otrzymuję dochód z inwestycji 50.000 zł● Stopa zwrotu = 50%● Uwaga: powinna być pomniejszona o podatek

Page 197: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Stopa zwrotu z inwestycji

● Zakładam firmę i inwestuję 100.000 zł

− na koniec 1 roku strata: -40.000 zł● Stopa zwrotu w roku 1: 0%● Uwaga: niektórzy liczą ujemną stopę zwrotu

− na koniec 2 roku zysk: +1.000 zł● Stopa zwrotu w roku 2: 1%

− na koniec 3 roku zysk: +10.000 zł● Stopa zwrotu w roku 3: 10%

− na koniec 4 roku zysk: +80.000 zł● Stopa zwrotu w roku 4: 80%

− na koniec 5 roku zysk: +200.000 zł● Stopa zwrotu w roku 5: 200%

Page 198: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Stopa zwrotu z inwestycji

● Rok 1: 0%

● Rok 2: 1%

● Rok 3: 10%

● Rok 4: 80%

● Rok 5: 200%

● Średnioroczna stopa zwrotu: 291%/5 = 58,20%

● Uwaga: duże uproszczenie!

● nie uwzględnia wartości pieniądza w czasie● nie uwzględnia zmniejszania się kapitału w wyniku pokrywania strat

Page 199: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Stopa zwrotu z inwestycji

● Inwestora interesuje zwrot z jego części kapitału a nie zwrot dla całej firmy

− Inwestuję 100.000 zł i otrzymuję w zamian 50% udziałów w firmie

− W kalkulacji uwzględniam tylko 50% wyniku finansowego firmy

● 1 rok 50%*0 zł =0 zł -> 0%● 2 rok 50%*1.000 zł = 500 zł -> 0,5% ● 3 rok 50%*10.000 zł = 5.000 zł -> 5%● 4 rok 50%*80.000 zł = 40.000 zł -> 40%● 5 rok 50%*200.000 zł = 100.000 zł -> 100%

− Średnioroczna stopa zwrotu dla inwestora● 145,5% / 5 lat = 29,1%

Page 200: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Finansowanie a cykl życia firmy

oszczędnościinwestorzy indywidualni

kredyt bankowydotacje i subwencjeaniołowie biznesu

inkubatory przedsiębiorczości

fundusze venture capitalinwestorzy instytucjonalni

IPO (Initial Public Offering - giełda)przejęcie przez dużą firmę

Page 201: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Strategia a finansowanie

● Plany strategiczne nowej firmy powinny być powiązane z planem finansowania jej rozwoju

− np. jeśli chcemy za 2-5 lat uzyskać dofinansowanie funduszu venture capital, musimy myśleć o spełnieniu jego oczekiwań (np. działanie na dynamicznie rozwijający się rynek, firma którą można potencjalnie sprzedać największym graczom rynku, innowacyjny produkt)

Page 202: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Rola instytucji wspierających

● Aktywna rola administracji centralnej i samorządowej w rozwoju nowych firm

− Ulgi podatkowe i inne preferencje

− Środki dotyczące specyficznych branż, grup wiekowych założycieli, regionów (np. firmy high-tech w Izraelu)

− Szkolenia i informacje (np.www.akademia.parp.gov.pl)

− Programy inwestycyjne (np. Singapur, częściowo także fundusze unijne i inkubatory przedsiębiorczości)

Page 203: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Rola instytucji wspierających

● Uczelnie (transfer wiedzy i technologii)

● Parki technologiczne (infrastruktura)

● Stowarzyszenia przedsiębiorców

● Inkubatory przedsiębiorczości

● Firmy doradcze (konkursy na pomysły biznesowe)

● Firmy dystrybucyjne

● Firmy ubezpieczeniowe

● Sieci tele-informatyczne

Page 204: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Do pracy zaliczeniowej

● Szacunkowe określenie zapotrzebowania na kapitał w powiązaniu ze strukturą kosztów i przychodów

● Wskazanie źródeł jego pokrycia

● Wyjaśnienie, na jakich założeniach oparto szacunki (przychody i przepływy pieniężne w rozbiciu na miesiące, element ryzyka)

Page 205: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Praca zaliczeniowa

● Innowacyjność

− wybór unikalnej kombinacji w analizie morfologicznej

− przekonujący wyróżnik w teście windy

− nie wystarczy pokazać, że nikt czegoś takiego nie robi – trzeba wyjaśnić, czym różnimy się od dotychczasowych rozwiązań

Page 206: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Praca zaliczeniowa

● Analiza morfologiczna ma pomóc zdefiniować pomysł na biznes i znaleźć wyróżniki do testu windy

● Test windy ma być zwięzły i przemawiać do potencjalnego inwestora

● Praca pisana dla inwestora (forma)

● Pomysł na biznes musi być możliwy do realizacji przez studentów lub absolwentów WZ UW

Page 207: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Praca zaliczeniowa

● Model biznesu

− Produkty materialne / dobra informacyjne / usługi / dystrybucja i magazynowanie / obrót towarowy

− Offshoring/ODM, franchising – specyficzne warianty modeli

● Wybór modelu – i jego implikacje dla przychodów i kosztów

Page 208: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Przykład testu windy© Magdalena Krzywińska, Edyta Orłowska

● Dla osób, które utraciły kogoś bliskiego i ciężko znoszących lub nie lubiących przygnębiających pogrzebów, oferujemy oprawę artystyczną pogrzebu. W przeciwieństwie do zakładów pogrzebowych i typowych ceremonii kościelnych, oferujemy zorganizowanie pożegnania bliskiej osoby w pogodnym duchu.

Page 209: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Przykład zestawienia kosztów© Magdalena Krzywińska, Edyta Orłowska

● wynajęcie małego biura

● zakup sprzętu biurowego (komputer, drukarka, oprogramowanie, telefon, faks)

● zakup artykułów biurowych (papier, długopisy, itp.)

● ewentualne wynagrodzenie dla psychologa

● koszty promocji

● koszty zamieszczania nekrologów w prasie

● wynajęcie zespołu, chóru, solisty występujących podczas ceremonii

● zakup płyt CD z muzyką i uaktualnianie zbioru

● zakup kwiatów i akcesoriów dekoracyjnych

● zapewnienie lokalu na stypę, wynajęcie firmy cateringowej / kucharza

Page 210: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Praca zaliczeniowa

● Koszty stałe i zmienne, pośrednie i bezpośrednie

● Poziomy kosztów i rozbicie na miesiące

● Zapotrzebowanie na kapitał jako wynik zestawienia kosztów i przychodów oraz przepływów pieniężnych

− Czy i kiedy uda się wygospodarować zysk?

− Czy przedsięwzięcie zapewni realizację założonego celu właściciela?

Page 211: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Praca zaliczeniowa

● Prognoza sprzedaży

− Kiedy?

− Ile?

− Do kogo?

− Co pozwala mi na takie założenie?● Naiwne założenia dotyczące sprzedaży są częstym powodem odrzucenia przez inwestorów

Page 212: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Biznes plan

● Dokument obszerniejszy od przygotowywanych prac zaliczeniowych

− Analiza rynku - wyniki badań marketingowych i prognozy wzrostu rynku

− Szczegółowe informacje o ofercie własnej i konkurentów

− Prognozy finansowe - rachunek wyników, bilans, rachunek przepływów pieniężnych (cash flow), analiza wrażliwości, ewentualne analizy scenariuszowe

− Plany wdrożenia i kontroli

− Załączniki – życiorysy, dane pracowników, opinie ekspertów, wykaz zamówień itp.

Page 213: Przedsiebiorczosc MSM 2009 Slajdy

© Krzysztof Klincewicz

Biznes plan

● Pod tym pojęciem kryje się w rzeczywistości wiele różnych dokumentów

− Kilkustronicowe formularze, wypełniane dla udzielającego kredytu banku

− Dokumenty składane przez ubiegających się o dofinansowanie z Funduszy Strukturalnych UE

− Plany przygotowywane przez działy firm

− Dokumenty pisane z myślą o inwestorach w nowe przedsięwzięcia

● Na ogół celem – zaspokojenie oczekiwań odbiorcy dokumentu, a nie rzeczywisty ”drogowskaz” w działalności firmy