Public Finance and

Budgeting administration

การบรหารงานคลงและงบประมาณ

ขอบขายการศกษาการคลงสาธารณะ

บทบาทหนาทของรฐบาล

การใชจายของรฐบาล

แหลงทมาของรายไดของรฐบาล

การกเงนหรอการกอหนสาธารณะ

2

บทบาทหนาทของรฐบาล

บทบาทหนาทของรฐบาลตามแนวคด อดม สมท

ปองกนการรกรานจากศตรภายนอก

รกษาความสงบภายใน

ด าเนนกจกรรมอนทเอกชนท าไมได

บทบาทหนาททางเศรษฐกจของรฐบาล

จดสรรการใชทรพยากร

กระจายรายไดและความม งค งของสงคม

รกษาเสถยรภาพทางเศรษฐกจ

3

ความหมายของการคลงสาธารณะ

Public + Finance

การคลงรฐบาล การคลงภาครฐ

แตกตาง business finance และ private

finance

หมายถง บทบาทของรฐบาลในระบบเศรษฐกจใน

สวนทเกยวของกบการหารายได การใชจาย และการ

กอหน เพอบรรลเปาหมายทางเศรษฐกจของรฐบาล

4

ทฤษฎการคลงสาธารณะ

ทฤษฎการรกษาเสถยรภาพทางเศรษฐกจ

แนวคดส านกคลาสสก (Classical)

แนวคดส านกเคนสเซยน (Keynesian)

แนวคดส านกการเงน (Monetarist)

แนวคดนกเศรษฐศาสตรสมยใหม

5

ทฤษฎสนคาสาธารณะ

สนคาสาธารณะ (public goods)

ประเภทของสนคาหรอบรการ

exclusion principle

rival consumption

ลกษณะของสนคาและบรการ

pure private goods

impure private goods

pure public goods

6

ทฤษฎผลกระทบภายนอก

ผลกระทบภายนอก Externalities

ผลทเกดจากการกระท าของผผลตหรอผบรโภคทผสราง

ผลนนจะจงใจหรอไมจงใจกตาม และกอใหเกดแกบคคล

ทสามซงอาจเปนผลทางลบหรอบวกกได

ผลกระทบภายนอกทางบวก

ผลกระทบภายนอกทางลบ

7

ระบบการคลงและสถาบนการคลง

8

รายรบของรฐบาล

รายรบของรฐบาล public receipt

1. รายไดของรฐบาล public revenue

1.1 รายไดภาษอากร

1.2 รายไดทไมใชภาษอากร

1.2.1 ธรกจของรฐบาล

1.2.2 คาธรรมเนยมและคาปรบ

1.2.3 เงนบรจาคหรอชวยเหลอ

2. รายรบทไมใชรายไดของรฐบาล

2.1 เงนก

2.2 เงนคงคลง

9

รายรบของรฐบาล (public receipt)

10

รายรบของรฐบาล

รายได

(public revenue) ไมเปนรายได

ภาษอากร ไมใชภาษ เงนก เงนคงคลง

โครงสรางรายรบของรฐบาลไทย

11

รายรบของรฐบาล

รายได ไมเปนรายได

ภาษอากร การขายสงของ

และบรการ

การรฐ

พาณชย รายไดอนๆ เงนก เงนคงคลง

ทางตรง ทางออม

ภาษอากร

ภาษ+อากร

ความหมาย

นยแรก สงทรฐบาลบงคบเกบจากประชาชนและน ามาใช

เพอประโยชนตอสงคมสวนรวม มไดใหประโยชนตอบ

แทนโดยตรงแกผเสยภาษ

นยสอง รายไดหรอทรพยากรทเคลอนยายจากเอกชนไปส

ภาครฐบาล และไมกอใหเกดภาระในการช าระคนของ

รฐบาล

12

หลกภาษอากรทด

Smith’s Tax Canon

หลกความแนนอน (certainty)

หลกความประหยด (economy)

หลกความเปนธรรม (equity)

หลกการยอมรบ (Acceptability)

หลกของการเปนไปไดในทางปฏบต (Enforceability)

หลกการท ารายได (Productivity)

หลกความยดหยน (Flexibility)

13

ฐานภาษ

สงทถกใชในการประเมนการเกบภาษแตละชนด

ตาม tax rate

ฐานรายได

ภาษเงนไดบคคลธรรมดา ภาษเงนไดนตบคคล

ฐานการบรโภค

ภาษการขาย ภาษมลคาเพม ภาษศลกากร

ฐานความม งค ง

ภาษทดน ภาษมรดก

14

ประเภทของภาษอากร

15

ประเภทของภาษอากร

ฐานภาษ

การผลกภาระภาษ การประเมนภาษ

ภาษทางตรง ภาษทางออม

ฐานทรพยสน ฐานการบรโภค

มลคาหรอราคา สภาพ

ฐานรายได

อตราภาษ

16

การผลกภาระภาษ (Tax Shifting)

17

ปจจยการผลต ผผลต ผบรโภค

การแบงกระจายการผลกภาระภาษ (Diffusely Shifting)

การผลกภาระภาษไปขางหลง

(Backward Shifting)

การผลกภาระภาษไปขางหนา

(Forward Shifting)

อตราภาษเงนไดบคคลธรรมดา

เงนไดสทธ

(Net Income)

อตราภาษ

(Tax Rate)

0-300,000 5%

300,001-500,000 10%

500,001-750,000 15%

750,001-1,000,000 20%

1,000,001-2,000,000 25%

2,000,001-4,000,000 30%

มากกวา 4,000,001 35%

18

หนสาธารณะ (Public Debt)

ความหมายท วไปของหนสาธารณะ

หนทรฐบาลของประเทศตาง ๆ เปนผกหรอเปนผค าประกน

ความหมายตามพระราชบญญตการบรหารหน

สาธารณะ พ.ศ. 2548 และทแกไขเพมเตม

พ.ศ.2551 หนทกระทรวงการคลง หนวยงานของรฐ หรอรฐวสาหกจก หรอหน

ทกระทรวงการคลงค าประกน ไมรวมถงหนของรฐวสาหกจทท า

ธรกจใหกยมเงนโดยกระทรวงการคลงมไดค าประกน

19

หลกการพนฐานกอหนสาธารณะทเหมาะสม

กเงนมาใชจายในวตถประสงคทเหมาะสม

ไมกเงนเพอมาใชจายเปนรายจายประจ าตาม

งบประมาณประจ าป

กเงนมาใชจายในโครงการตาง ๆ ทไดเปรยบเทยบ

ตนทนและประโยชนอยางรอบคอบแลว

ด าเนนโครงการตาง ๆ อยางมประสทธภาพ โปรงใส

และตรวจสอบได

รฐบาลไมกอสงครามทไมจ าเปน

20

วตถประสงคของการกอหนสาธารณะตามกฎหมายไทย

พระราชบญญตการบรหารหนสาธารณะ พ.ศ.

2548 และทแกไขเพมเตม พ.ศ.2551

ชดเชยการขาดดลงบประมาณหรอเมอมรายจายสงกวา

รายได

พฒนาเศรษฐกจและสงคม

ปรบโครงสรางหนสาธารณะ

ใหหนวยงานอนกตอ

พฒนาตลาดตราสารหนในประเทศ

21

ประเภทของหนสาธารณะ

22

ประเภทของหนสาธารณะ

ระยะเวลาช าระหน แหลงทมาของหน

หนระยะส น หนระยะกลาง หนภายใน หนภายนอก หนระยะยาว

หลกการทดเกยวกบการใชจายสาธารณะ

หลกของการประหยด (canon of economy)

หลกของผลประโยชน (canon of benefit)

หลกของการกล นกรอง (canon of sanction)

หลกของการสรางสวนเกน (canon of surplus)

หลกของการรกษาวนยทางการคลง (fiscal discipline)

หลกของการจดสรรทรพยากรทมประสทธผล

(effective allocation)

หลกของการด าเนนงานทมประสทธภาพ

(operation efficiency)

23

ประเภทของรายจายสาธารณะ

รายจายเงนในงบประมาณ รายจายประจ า (current expenditure)

เงนเดอนและคาจาง (wages and salaries)

รายจายในการซอสนคาและบรการทไมเปนสนทรพย

ประเภททน (expenditure on goods and services)

ดอกเบยจาย (interest payments)

เงนโอนรายจายประจ า (current transfer)

รายจายลงทน (capital expenditure

เงนโอนรายจายลงทน (capital transfers expenditure)

24

ประเภทของรายจายสาธารณะ

รายจายเงนนอกงบประมาณ

รายจายจากเงนชวยเหลอจากตางประเทศ

รายจายจากเงนกจากตางประเทศ

รายจายของรฐวสาหกจ

รายจายของหนวยงานปกครองทองถน

เงนหมนเวยนและเงนกองทน

เงนบ ารงสถาบนการศกษาและการสาธารณสข

เงนบรจาคหรอผมอบใหโดยมวตถประสงคเฉพาะ

25

ลกษณะท วไปของงบประมาณแผนดน

เปนแผนการเงนของรฐบาล แสดงถงประมาณการรายจาย

ประมาณการรายได และแผนการกเงนมาใชจาย

ปงบประมาณ (fiscal year) ไมจ าเปนตองตรงกบปปฏทน

(calendar year) ท งน ขนอยกบฤดกาล ขนบธรรมเนยม

ประเพณ และความจ าเปนของแตละประเทศ

การเตรยมงบประมาณเปนภาระของฝายบรหารและตองไดรบ

การอนมตจากฝายนตบญญต

งบประมาณแสดงใหเหนถงการแบงสรรทรพยากรของประเทศ

หากขาดงบประมาณแผนดน รฐบาลไมสามารถท าหนาทได

ดงนน ธรรมเนยมปฏบตหากฝายนตบญญตไมอนมตแลว

รฐบาลจ าเปนตองลาออก 26

ลกษณะทดของงบประมาณแผนดน :

ปวย องภากรณ หลกคาดการณไกล (foresight)

หลกประชาธปไตย (democracy)

หลกดลยภาพ (balance)

หลกสารตถประโยชน (utility)

หลกความยตธรรม (equity)

หลกประสทธภาพ (efficiency)

27

นโยบายงบประมาณ (budget policy)

นโยบายงบประมาณแบบสมดล (balanced

budget policy)

นโยบายงบประมาณแบบเกนดล (surplus budget

policy)

นโยบายงบประมาณแบบขาดดล (deficit budget

policy)

28

ความแตกตางของงบประมาณแผนดนและ

งบประมาณเอกชน

งบประมาณแผนดนกอนจะน าไปใชในการบรหารประเทศตองตรา

เปนกฎหมาย

งบประมาณแผนดนมบทบาทกวางขวางมากกวางบประมาณเอกชน

งบประมาณแผนดนมหลกเกณฑในการจดหา การบรหารและการใช

จายทเปนทางการมากกวาเอกชน

จ านวนงบประมาณแผนดนมขนาดใหญกวางบประมาณเอกชน

งบประมาณแผนดนไมจ าเปนตองอาศยรายไดมาเปนตวก าหนด

งบประมาณรายจาย (revenue vs expenditure) ขณะทเอกชนมก

อาศยรายไดมาเปนตวก าหนดงบประมาณ

งบประมาณแผนดนเกยวของกบกระบวนการทางการเมอง

วตถประสงคและเปาหมายของงบประมาณแผนดนมงประโยชนของ

สงคมโดยรวม ขณะทงบประมาณเอกชนมงแสวงหาก าไร

29

ประเภทของระบบงบประมาณ

ระบบงบประมาณแบบแสดงรายการ (line item

budgeting system)

ระบบงบประมาณแบบแสดงผลงาน (performance

budgeting system)

ระบบงบประมาณแบบการวางแผนแผนงาน (planning

programming budgeting system : ppbs)

ระบบงบประมาณฐานศนย (zero-based budgeting)

ระบบงบประมาณแบบมงเนนผลงานตามยทธศาสตร

(strategic performance based budgeting system)

30

การจ าแนกประเภทงบประมาณ

การจ าแนกประเภทงบประมาณ

การจ าแนกประเภทงบประมาณรายจาย และ งบประมาณ

รายรบ

การจ าแนกประเภทงบประมาณรายรบ (กรณประเทศไทย)

สวนท 1 รายได ประกอบดวย

ภาษอากร

การขายสงของและบรการของรฐ

รายไดจากการรฐพาณชย

รายไดอนๆ

สวนท 2 เงนก (ภายในประเทศ)

31

การจ าแนกประเภทงบประมาณรายจาย

การจ าแนกประเภทงบประมาณรายจายตามลกษณะการใชจาย

(classification by objects of expenditure)

การจ าแนกประเภทงบประมาณรายจายตามลกษณะงาน

(functional classification)

การจ าแนกประเภทงบประมาณรายจายตามลกษณะเศรษฐกจ

(economic character classification)

การจ าแนกประเภทงบประมาณตามลกษณะการลงทน

(direct and indirect investment)

การจ าแนกประเภทงบประมาณรายจายตามสวนราชการ

(classification by organizational units)

32

กระบวนการงบประมาณ

ข นตอนกระบวนการงบประมาณ

ข นการจดเตรยมงบประมาณ (budget preparation)

ข นการอนมตงบประมาณ (budget adoption)

ข นการบรหารงบประมาณ (budget execution)

33

ระบบงบประมาณแบบมงเนนผลงานตามยทธศาสตร

34

การอนมตงบประมาณของไทย

35

นโยบายการคลงตอการแกไขปญหาเศรษฐกจ

ประเดน มาตรการดานภาษ

มาตรการดาน

รายจาย

การกอหน

สาธารณะ

แกไขปญหา

เงนเฟอ

กรณเงนเฟอทเกดจากอปสงค

-เพมอตราภาษเงนไดบคคลธรรมดา

และภาษฐานการบรโภค

งบประมาณแบบ

เกนดล

กอหนโดยการ

กยมจาก

ประชาชน

กรณเงนเฟอทเกดจากตนทน

-ลดอตราภาษเกยวกบตนทนการผลต

แกไขปญหา

เงนฝด

ลดภาษฐานเงนไดและภาษมลคาเพม งบประมาณแบบ

ขาดดล

กอหนสาธารณะ

การพฒนา

เศรษฐกจ

เพมอตราภาษสรรพสามต และ

ลดหยอนหรอยกเวนอากรขาเขา

งบประมาณแบบ

ขาดดลเพอมาลงทน

ในโครงสราง

พนฐาน

กอหนสาธารณะ

เพอมาลงทนใน

โครงสราง

พนฐาน

การกระจาย

รายได

เกบภาษฐานเงนไดในอตรากาวหนา

และเกบภาษฐานทรพยสน

โครงการดาน

สวสดการสงคมเพอ

ผมรายไดนอย

36

เครองมอนโยบายทางการเงนกบการควบคมปรมาณเงน

เครองมอ ลดปรมาณเงน เพมปรมาณเงน

การซอขายหลกทรพย ขายหลกทรพย ซอคนหลกทรพย

การก าหนดอตราสวน

เงนสดส ารองตาม

กฎหมาย

เพมอตราสวนเงนสด

ส ารองฯ

ลดอตราสวนเงนสด

ส ารองฯ

การเพมลดอตรา

รบชวงซอลด

เพมอตรารบชวงซอลด ลดอตรารบชวงซอลด

การเปลยนแปลงอตรา

ดอกเบยมาตรฐาน

เพมอตราดอกเบย

มาตรฐาน

ลดอตราดอกเบย

มาตรฐาน

37