Publiczne Gimnazjum Katolickie im. św. Stanisława Kostki Poznań A. D. 2012

Publiczne Gimnazjum Katolickieim. św. Stanisława Kostki

Poznań A. D. 2012

Osiągnięcia Kościoła katolickiegopłaszczyzna społeczno-kulturowa

• Życie monastyczne (np. benedyktyni, cystersi), zakony żebrzące (franciszkanie i dominikanie)

• Uniwersytety (od XII w., pierwszy w Bolonii ok. 1110 r.) i szkoły parafialne

• Szpitale (zwł. przy klasztorach)• Kultura i sztuka – przede wszystkim sakralna• Architektura – romańskie opactwa, gotyckie katedry,

renesansowe bazyliki• Dzieła miłosierdzia – zwł. na rzecz

ubogich, Caritas• Szacunek dla każdego człowieka –

od poczęcia do naturalnej śmierci• Troska o instytucję małżeństwa

i rodziny

http://pl.wikipedia.org/wiki/Plik:Christian_cross.svg

Podziały Pierwszy podział chrześcijaństwa w 1054 r.

Powody podziału: spór o dominację dwóch biskupów: – Rzymu – papieża (Stolicy św. Piotra, wyznaczonego do

pierwszeństwa przez Pana Jezusa) – Konstantynopola – patriarchę (miasta ważnego politycznie,

nazywanego Nowym Rzymem).

Obecni biskupi Konstantynopola Bartłomiej I i Rzymu Benedykt XVI.


Każdy z tych biskupów uzurpował sobie prawo do pierwszeństwa. Konstantynopol był nową stolicą cesarstwa. Rzym chylił się w tym czasie ku upadkowi – argument polityczny. Podział nasilały różnice kulturowe: na Wschodzie używano języka greckiego, na Zachodzie – łaciny. Na Wschodzie do Eucharystii używano

chleba kwaszonego (zwykłego), na Zachodzie – niekwaszonego (białe opłatki)

– różnice w liturgii. Inna była też dyscyplina kościelna: na Zachodzie obowiązywał

celibat, na Wschodzie – nie.


Apogeum sporu było wprowadzenie na Zachodzie do liturgii Mszy św. Symbolu wiary (Credo) z dodatkiem i Syna (Filioque), czego nie zaakceptował Wschód i potraktował to jako zmianę wiary.

Prawosławni zaczęli nazywać się tymi, którzy mają niezmienioną, prawdziwą naukę – ortho doxa – ortodoksami – wersja spolczszona – prawosławnymi.



• Po podziale nastąpiły dalsze rozróżnienia, jednak nie co do istoty wiary. Powstały w ten sposób

– Kościół wschodni (prawosławny, czyli ortodoksyjny, bo zachowujący prawdziwą doktrynę,

– Kościół zachodni (katolicki, rzymski, z papieżem na czele, nieuznawanym jako zwierzchnik na Wschodzie).

• Prawosławie jest zorganizowane w niezależne od siebie, samodzielne patriarchaty z patriarchami na czele. Istnieją takie prawosławne patriarchaty, jak: Moskiewski, Kijowski, Konstantynopolski. Każda diecezja prawosławna jest autokefaliczna-niezależna.

• Podział z 1054 r. to Schizma Wschodnia (schizma-podział).


Podziały Drugi podział chrześcijaństwa (zachodniego) w 1517 r.

• Przyczyny: domaganie się reform Kościoła wobec różnych nadużyć duchowieństwa, pytanie o rolę Kościoła w zbawieniu.

• Marcin Luter w Wittenberdze 30.10.1517 r. ogłasza „95 tez”. Reformacja szybko ogarnia Europę. Wybuchają wojny religijne i prześladowania. Rodzi się protestantyzm.

• Jan Kalwin w Genewie, a po nim Jan Zwingli tworzą na stopie teoretycznej swoje rozumienie Reformacji – kalwinizm. Moralność wprowadzona w idealnym mieście jest niezwykle surowa.

• Henryk VIII ogłasza się w 1546 r. głową Kościoła anglikańskiego, wypowiadając posłuszeńśtwo papieżowi (skutek nie udzielenia mu przez papieża rozwodu).



• Przyczyny: domaganie się reform Kościoła wobec różnych nadużyć duchowieństwa, pytanie o rolę Kościoła w zbawieniu.

• Marcin Luter w Wittenberdze 30.10.1517 r. ogłasza „95 tez”. Reformacja szybko ogarnia Europę. Wybuchają wojny religijne i prześladowania. Rodzi się protestantyzm.

• Jan Kalwin w Genewie, a po nim Jan Zwingli tworzą na stopie teoretycznej swoje rozumienie Reformacji – kalwinizm. Moralność wprowadzona w idealnym mieście jest niezwykle surowa.

• Henryk VIII ogłasza się w 1546 r. głową Kościoła anglikańskiego, wypowiadając posłuszeńśtwo papieżowi (skutek nie udzielenia mu przez papieża rozwodu).


Postulaty protestanckie: Tylko wiara, tylko Pismo, tylko łaska!!! (sola Scriptura, sola gratia, sola fide)

– Człowiek nie potrzebuje żadnego pośrednictwa księży, bo zbawiony może być tylko przez wiarę.

– Tylko Pismo Święte jest autorytetem w dziedzinie religii, z niej poznajemy Boga – odrzucenie Tradycji.

– Człowiek nie jest zbawiony dzięki pobożnym uczynkom (nic nie może zrobić dla swego zbawienia), bo to Bóg zbawia tylko swoją łaską – nauka o predestynacji (przeznaczenie człowieka do zbawienia lub potępienia).



• Protestancka Reformacja: zniesienie sakramentów z wyjątkiem chrztu i Wieczerzy (ale Eucharystię pojmuje jedynie symbolicznie, a nie jako rzeczywistą obecność-jak katolicy i prawosławni), nie ma kapłaństwa, więc nie ma hierarchii; nie ma dogmatów i odrzuca Tradycję jako niebiblijną, dowolnie interpretuje Pismo Święte.

• Katolicka Kontrreformacja (odpowiedź na Reformację): zwołanie Soboru Trydenckiego (1545-63), który: ogłosił dogmaty (np. o łasce, o Eucharystii), zatwierdził kanon Pisma Świętego i ustalił liczbę sakramentów na siedem.



• Protestantyzm nie ma Urzędu NauczycielskiegoUrzędu Nauczycielskiego. Wprowadza dowolność interpretacji, nie ma żadnego punktu odniesienia, co skutkuje kolejnymi reformami i powstawaniem kolejnych wspólnot kościelnych. Dziś istnieje ich przeszło 42.000!!!

• Ważniejsze nurty protestantyzmu: – luteranie, – kalwini (Kościoły zreformowane lub prezbiteriańskie), – anglikanie, – mennonici, – baptyści, – metodyści, – kwakrzy, – adwentyści, – zielonoświątkowcy, – Armia Zbawienia.



Wyznania chrześcijańskie

Wyznanie chrześcijańskie Liczba wyznawców

Prawosławni 171 mln

Katolicy 1.160 mln

Protestanci 926 mlnProtestanci wyrośli z Reformacji 426 mln

Anglikanie 87 mln

Kościoły wolne (z największym Kościołem Zielonoświątkowców)

378 mln

Chrześcijanie marginalni (o wątpliwej wierze trynitarnej)

35 mln

RAZEM CHRZEŚCIJAN 2.300 mln

Dane za: Radio Watykańskie, maj 2011


Prawosławie według krajów


Katolicyzm według krajów



Protestantyzm według krajów


Ekumenizm• Ruch ekumeniczny służy wzajemnemu zbliżeniu się i

rozmowie chrześcijanom różnych wyznań (katolicy-prawosławni-protestanci).

• To ruch w obrębie chrześcijaństwa dążący do przywrócenia pomiędzy licznymi wyznaniami chrześcijańskimi pierwotnej jedności w ramach jednego, świętego, powszechnego i apostolskiego Kościoła. Głównym narzędziem ekumenizmu jest dialog i wspólna modlitwa, które nie mają na celu pochopnego zacierania różnic, lecz odkrycie jedności opartej na prawdzie i miłości Chrystusa.

• Teolodzy spotykają się, by szukać dróg osiągnięcia jedności na stopie teologicznej. Chrześcijanie modlą się na nabożeństwach ekumenicznych o jedność wyznawców Chrystusa, bo sam Jezus modlił się w czasie Ostatniej Wieczerzy, „aby byli jedno”.


Ekumenizm• Jednym z przejawów ekumenizmu jest powstanie w

czasie II wojny światowej międzywyznaniowej wspólnoty zakonnej we Francji w Taize, której założycielem był protestant Roger Schulz (brat Roger). Zakonnicy wspólnoty są różnych wyznań.

EkumenizmPierwszym owocem dialogu

ekumenicznego jest wzajem-ne zniesienie ekskomunik z 1054 r. przez papieża Pawła VI i patriarchę Konstantyno-pola Atenagorasa.

Wielki wkład dla jedności chrześcijan dał Jan Paweł II, spotykając się z przedstawi-cielami chrześcijan innych wyznań, a nawet otwierając Drzwi Święte Roku Świętego 2000 w bazylice św. Pawła za Murami z przedstawicielami prawosławia i protestan-tyzmu, jako wspólnej rocznicy 2000-lecia chrześcijaństwa.


Cel ekumenizmu• „Aby byli jedno…” (J 17) – zgorszenie podziału chrześcijan. • Dążenie do jedności przez:

– własną odnowę, – nawrócenie serca, by żyć Ewangelią, – wspólną modlitwę, – dialog teologiczny – współpracę chrześcijan na różnych płaszczyznach.

• Sobór Watykański II o ekumenizmie: Pragnienie jedności wszystkich wyznawców Chrystusa jest Jego darem i wezwaniem Ducha Świętego. Ta jedność trwa w katolickim Kościele Chrystusowym, który ma pełnię środków zbawienia powierzonych Kolegium Apostołów pod przewodnictwem Piotra. Ten Kościół tworzy Ciało Chrystusa. (Dekret o ekumenizmie „Unitatis redintegratio”)

Dialog międzyreligijny• Sobór Watykański II zachęcił nie tylko do

działalności ekumenicznej (wewnątrz chrześcijaństwa, między wyznaniami), ale też do dialogu z wyznawcami innych religii, a nawet z osobami niewierzącymi w Boga. Jan Paweł II był pierwszym papieżem,

który przekroczył próg synagogi (Rzym 1985 r.) i przeprowadził wiele spotkań z wyznawcami innych religii.

Dialog międzyreligijny• Inicjatywą Jana Pawła II było zwołanie 27.10.1986 r. w

Asyżu pierwszego ekumenicznego i międzyreligijnego spotkania modlitewnego o pokój. Modlili się przedstawiciele takich religii, jak: chrześcijaństwa, judaizmu, islamu, buddyzmu, hinduizmu, szintoizmu, dżinizmu, wyznawców religii afrykańskich oraz indiańskich religii plemiennych.

Dialog międzyreligijnyBenedykt XVI podobne spotkanie z przedstawicielami

różnych religii i wyznań chrześcijańskich zwołał w 25-tą rocznicę tamtego spotkania jesienią 2011 r. również w Asyżu. Był to Dzień Refleksji i Modlitwy o Pokój.

Cel dialogu międzyreligijnego

• Sobór Watykański II mówi o stosunku katolików do innych religii:– Pan Bóg powołał każdego człowieka do celu,

którym jest On sam– Każdy ma prawo zmierzać od poznania Boga– W różnych religiach znajduje się wiele dobrego, co

Kościół uznaje za przygotowanie do Ewangelii– Kto poznał prawdę, ma obowiązek za nią podążać

• Wzajemny szacunek• Świadectwo wiary (Pan Jezus nakazał i nigdy nie

odwołał słów: Idźcie i nauczajcie wszystkie narody. A Pismo Święte mówi: kto uwierzy i przyjmie chrzest, ten będzie zbawiony)

Każdego dnia na świecie…

• Ubywa 300 ateistów

• Przybywa 80 tys. chrześcijan (31 tys. katolików, 37 tys. zielonoświątkowców)

• Przybywa 79 tys. muzułmanów

• 270 chrześcijan ginie za wiarę (przez ostatnie 10 lat życie oddało milion męczenników)

Dane za: raport Międzynarodowy Biuletyn Badań Misyjnych (www.radiovaticana.org/pol)

Religie i wyznania w świecie

Zadanie domowe

Odpowiedz pisemnie w zeszycie pełnymi zdaniami na pytania:• W którym roku chrześcijaństwo wskutek schizmy podzieliło

się na wschodnie i zachodnie?• W jakim mieście Marcin Luter przybił do drzwi kościoła

swoich 95 tez?• Podaj pozostałych dwóch ważnych reformatorów

chrześcijaństwa z czasów Reformacji (obok Marcina Lutra). • Co odrzucili protestanccy reformatorzy?• Co to jest ekumenizm?• W jakiej miejscowości w XX w. powstała ekumeniczna

(międzywyznaniowa) wspólnota zakonna?• W jakim mieście odbywają się międzyreligijne spotkania

modlitewne w ramach Światowego Dnia Modlitwy o Pokój, które zwołał po raz pierwszy w 1986 r. bł. Jan Paweł II?

Bibliografia

• Encyklopedia szkolna. Religie świata, red. C. Naudin, M.-L. Cuq, wyd. Delta W-Z.

• M. Kuźmińska, Wielkie religie świata, wyd. Egmont, Warszawa 2007.

• Religie świata, red. H. Tinq, wyd. Larousse, Wrocław 2007.

• Ilustracje, mapy i wykresy pochodzą z: www.wikipedia.pl, www.ekai.pl, www.opoka.org.pl i inne.

dk. Grzegorz Konieczny

Publiczne Gimnazjum Katolickie

im. św. Stanisława Kostki

Poznań

A. D. 2012

Documents

Publiczne Gimnazjum Katolickie im. św. Stanisława Kostki Poznań A. D. 2012