RADIOTERAPIA NEUTRONOWARADIOTERAPIA NEUTRONOWA

• Wiązka zewnętrzna szybkich Wiązka zewnętrzna szybkich neutronów - fast neutron external neutronów - fast neutron external beam therapy (FNEBT)beam therapy (FNEBT)

• Brachyterapia neutronowa Brachyterapia neutronowa 252252CfCf• Wychwyt neutronów przez jądra Wychwyt neutronów przez jądra

atomów boru - boron neutron capture atomów boru - boron neutron capture therapy (BNCT)therapy (BNCT)

RADIOTERAPIA RADIOTERAPIA NEUTRONOWANEUTRONOWA

MOTYWY WYNIKIMOTYWY WYNIKI

1938 nowość niepowodzenie1938 nowość niepowodzenie

1960’ efekt tlenowy wątpliwości1960’ efekt tlenowy wątpliwości

1980’ nowe dane wskazania 1980’ nowe dane wskazania

(radiobiologia) (radiobiologia)

KLINIKA RADIOTERAPIIKLINIKA RADIOTERAPII

FOWLERFOWLER

NASI RADIOBIOLODZYNASI RADIOBIOLODZY

CYKLOTRONCYKLOTRON

Klasyczny cyklotron U-120Klasyczny cyklotron U-120Instytut Fizyki Jądrowej Instytut Fizyki Jądrowej

Kraków, 1978-95 (486 ch.)Kraków, 1978-95 (486 ch.)• 99Be(d,n)Be(d,n)1010BB

Energia deuteronów (max) 12,5 MeVEnergia neutronów (średnia) 5,6 MeVMoc dawki (średnia) 12 cGyn,γ/minSkładowa gamma < 10%

Radioterapia neutronowa Radioterapia neutronowa Zaawansowany rak narządów Zaawansowany rak narządów

głowy i szyigłowy i szyi

Dawka Liczba Liczba Dawka Liczba Liczba

(Gy(Gyn,gamman,gamma) frakcji chorych) frakcji chorych

1978-86 13.2 20 1141978-86 13.2 20 114

1986-88 10-12 10 171986-88 10-12 10 17

1988-90 10-13 5 871988-90 10-13 5 87

Radioterapia neutronowa chorych na Radioterapia neutronowa chorych na zaawansowanego raka narządów głowy i zaawansowanego raka narządów głowy i

szyi: przeżycia 2-letnie bez objawów szyi: przeżycia 2-letnie bez objawów nowotworunowotworu

20F 5-10F razem

N. % prz. N. % prz. N. % prz.

gruczoły ślinowe

6 33% 11 45% 17 41%

węzły szyjne

9 33% 48 21% 57 23%

inne 99 13% 45 7% 144 11%

RAZEM 114 16% 104 17% 218 17%

Nieoperacyjna wznowa raka piersi po Nieoperacyjna wznowa raka piersi po mastektomii – Kraków, 1987-1995mastektomii – Kraków, 1987-1995

38 chorych (23 wiązka mieszana, 15 tylko 38 chorych (23 wiązka mieszana, 15 tylko neutrony)neutrony)

Całkowita remisja po leczeniu: 29 chorych, Całkowita remisja po leczeniu: 29 chorych, tj. 76%,tj. 76%,

ale tylko jedna chora żyje bez objawów raka.ale tylko jedna chora żyje bez objawów raka.

U 5 chorych wznowa (w tym u 3 również U 5 chorych wznowa (w tym u 3 również przerzuty), u pozostałych 23 chorych przerzuty), u pozostałych 23 chorych

przyczyna niepowodzenia były przerzutyprzyczyna niepowodzenia były przerzuty

CZEGO NAS NAUCZYŁA CZEGO NAS NAUCZYŁA TERAPIA NEUTRONOWA?TERAPIA NEUTRONOWA?

• Terapia neutronowa jest skuteczną metodą leczenia Terapia neutronowa jest skuteczną metodą leczenia chorych na zaawansowane nowotwory złośliwe pod chorych na zaawansowane nowotwory złośliwe pod warunkiem przestrzegania ściśle określonych wskazań warunkiem przestrzegania ściśle określonych wskazań do leczenia (np. rak gruczołów ślinowych, miejscowa do leczenia (np. rak gruczołów ślinowych, miejscowa wznowa raka piersi po operacji) i zapewnienia wznowa raka piersi po operacji) i zapewnienia odpowiedniej jakości leczeniaodpowiedniej jakości leczenia

• Jest to skuteczna metoda leczenia miejscowego – nie Jest to skuteczna metoda leczenia miejscowego – nie mamy równie skutecznych metod zapobiegania i mamy równie skutecznych metod zapobiegania i leczenia przerzutówleczenia przerzutów

• Jakość leczenia: ścisła współpraca zespołu: FIZYK, Jakość leczenia: ścisła współpraca zespołu: FIZYK, RADIOBIOLOG, LEKARZRADIOBIOLOG, LEKARZ

• Model zespołowego rozwiązywania problemów terapii Model zespołowego rozwiązywania problemów terapii raka wypracowany w związku z prowadzeniem terapii raka wypracowany w związku z prowadzeniem terapii neutronowej okazał się przydatny w klinice w znacznie neutronowej okazał się przydatny w klinice w znacznie szerszym zakresie :szerszym zakresie :

PUBLIKACJEPUBLIKACJE