60 lecie IFJ PAN

Radioterapia Protonowa w IFJ PAN

60 lat Instytutu Fizyki Jądrowej Polskiej Akademii Nauk

60 lecie IFJ PAN

Rozkłady dawek od protonów korzystne dla radioterapii

60 lecie IFJ PAN

Dyrektorzy IFJ PAN wspierali radioterapię protonową

w IFJ PAN

prof. A. Budzanowski

dyrektor IFJ PAN 1990 -2004

prof. M. Jeżabek

dyrektor IFJ PAN od 2004

60 lecie IFJ PAN

Cyklotron AIC-144 - AD 2005

- Uzyskana energia 55

MeV niewystarczająca

dla terapii oka

- Brak stabilnego

wyprowadzenia wiązki

- System chłodzenia

niewydolny podczas

upałów

- Pompy próżniowe

zanieczyszczające

olejem komorę

cyklotronu

- Brak systemu

sterowania i kontroli

60 lecie IFJ PAN

Długa droga do pierwszej terapii protonowej oka ….

• 2005 – wizyta w IFJ min. nauki prof. M. Kleibera

• 2006 - 2007 – przyznanie środków z

- „Narodowego Funduszu Zwalczania Chorób Nowotworowych”

- Technical Cooperation IAEA POL/6/009

• 2007 - 2010

- Modernizacja AIC-144

- Wyprowadzenie wiązki protonów 60 MeV (współpraca z JINR Dubna)

• 2006 -2010 budowa stanowiska terapii

Podpisanie umowy ze Szpitalem Uniwersyteckim

12.02.2013

60 lecie IFJ PAN

Projekty terapii protonowej realizował cały

Instytut Fizyki Jądrowej PAN

60 lecie IFJ PAN

Radioterapia protonowa oka na cyklotronie AIC-144

Zbudowano stanowisko terapii 2006 -2010

J. Swakoń

D. Adamczyk

T. Cywicka-Jakiel

J. Dąbrowska

B. Dulny

L. Grzanka

T. Horwacik

T. Kajdrowicz

L. Malinowski

B. Michalec

T. Nowak

M. Ptaszkiewicz

U. Sowa

L. Stolarczyk

I inni

Dr. Marek Stodulski

Dr. Jerzy Michałowski

Piotr Topolski

Jerzy KotułaJulian Chorążak

60 lecie IFJ PAN

Radioterapia protonowa oka na cyklotronie AIC-144

Uzyskano bardzo dobre parametry wiązki

60 lecie IFJ PAN

Pierwszy pacjent zakończył radioterapię 18 lutego 2011 r.

Od kwietnia 2013 roku zabiegi są finansowane przez NFZ

Do dnia dzisiejszego poddano terapii protonowej oka 120

pacjentów

Radioterapia protonowa oka na cyklotronie AIC-144

Partnerzy:

Kontrakt NFZ: Szpital Uniwersytecki UJ

Instytut Fizyki Jądrowej w Krakowie

Centrum Onkologii Oddział Kraków

(radioterapeuci)

60 lecie IFJ PAN

Pierwszy wniosek IFJ PAN o finansowanie z Funduszy

Strukturalnych 2007-2013

Kwestionariusz nowego ośrodka

INFRASTRUKTURY BADAWCZEJ (IB) z planowanym dofinansowaniem z Funduszy Strukturalnych Program Operacyjny „Innowacyjna Gospodarka 2007 – 2013”

Priorytet 2

CZĘŚĆ PIERWSZA: Dane Wnioskodawcy (ostateczna data przesłania części 1 do Zespołu ds. IB: 20.09.2006 r.)

1. Nazwa IB Nazwa (max. 7 słów) winna odzwierciedlać dziedzinę i charakter działalności ośrodka. W nazwie proszę unikać polskich liter, bowiem funkcjonować ona powinna również w tłumaczeniu angielskim.

NARODOWE CENTRUM RADIOTERAPII HADRONOWEJ

2. Akronim IB Max. 8 znaków

NCRH

3. Streszczenie projektu inwestycyjnego Max. 1200 znaków ze spacjami

. Projekt dotyczy budowy ośrodka, w którym prowadzone będą badania nad

wykorzystaniem wiązek szybkich protonów i ciężkich jonów w radioterapii nowotworów. Wiązki 12C oraz protonów o energiach do kilkuset MeV/amu, produkowane w cyklotronach i kierowane do stanowisk typu gantry, pozwolą na prowadzenie badań z dziedziny fizyki medycznej oraz leczenie około 1000-2000 pacjentów rocznie z Polski i krajów ościennych. Zastosowanie wiązek hadronowych, dzięki niezwykle precyzyjnej lokalizacji podawanej dawki promieniowania oraz własnościom radiobiologicznym 12C, umożliwi skuteczną terapię nowotworów, w tym nowotworów radioopornych, których leczenie innymi metodami jest niemożliwe lub nieskuteczne. Nowy ośrodek powstanie w oparciu o konsorcjum instytucji naukowych posiadających przygotowaną kadrę naukową, niezbędne doświadczenie w radioterapii nowotworów, technikach akceleratorowych oraz w zastosowaniach metod fizyki jądrowej w medycynie. Umożliwi to, oprócz leczenia pacjentów na najwyższym osiągalnym współcześnie poziomie, prowadzenie prac rozwojowych dotyczących technik akceleracji, fizyki medycznej, dozymetrii oraz hadronoterapii.

4. Typ i charakter IB a) Jednostkowa (jeden ośrodek) czy rozproszona (kilka ośrodków o tym samym profilu) (single sited or distributed)

JEDEN OŚRODEK b) Liczba niezależnych inwestycji budowlanych w ramach jednego ośrodka (kryterium „niezależności” powinno być zlokalizowanie powstających budynków i struktur na różnych działkach budowlanych, bądź w rozumieniu oddalenia przestrzennego, bądź należących do różnych właścicieli)

JEDNA INWESTYCJA

5. Lokalizacja(e) IB Miejscowość, dzielnica, kampus (w przypadku charakteru rozproszonego podać wszystkie lokalizacje)

Lokalizacja IB będzie ustalona po przygotowaniu wersji wstępnej projektu i uzyskaniu akceptacji jego realizacji. Rozpatrywane są następujące lokalizacje:

12.09.2006

MNiSW komunikat w sprawie listy dużych

inwestycji infrastruktury badawczej.

Minimalna kwota 50 mln €

Termin złożenia wniosku: 20.09.2006

60 lecie IFJ PAN

50 lecia ZIBJ Dubna

60 lecie IFJ PAN

50 lecia ZIBJ Dubna

60 lecie IFJ PAN

50 lecia ZIBJ Dubna

60 lecie IFJ PAN

Indykatywne wykazy indywidualnych projektów kluczowych

w ramach NSRO 2007-2013w zakresie PO IiŚ i PO IG

Konferencja prasowa27 sierpnia 2007 r.

Ministerstwo Rozwoju Regionalnego

60 lecie IFJ PAN

Program naukowy z fizyki jadrowej podstawą projektu

NCRH-CCB

60 lecie IFJ PAN

Hala eksperymentalna dla badań podstawowych i

stosowanych

Wiązka z C-235 wykorzystywana

do badań z - fizyki jądrowej

- radiobiologii

- prom. kosmicznego

- odporności radiacyjnej detektorów

Detektor BINA na hali eksperymentalnej

B. Fornal, A. Kozela, P. Bednarczyk, M. Kmiecik

60 lecie IFJ PAN

Czy wystarczy funduszy?

60 lecie IFJ PAN

Opatrzność czuwa ….

Wiesław Woda, poseł

60 lecie IFJ PAN

Drugie gantry?

60 lecie IFJ PAN

czerwiec 2009 Podpisanie umowy IFJ PAN z MNiSW na realizację

projektu NCRH – Centrum Cyklotronowe Bronowice

(NCRH CCB) na kwotę 117 mln zł (budynek,

cyklotron) termin realizacji: 12.2013

grudzień 2010 Podpisanie umowy IFJ PAN z MNiSW na realizację

projektu POIG 2.01 .00-12-072 (79 mln zł)

Centrum Cyklotronowe Bronowice- stanowisko Gantry-1

termin realizacji: 06.2014

lipiec 2013 Rozszerzenie projektu o budowę Gantry-2 (65 mln zł)

termin realizacji 09.2015

Projekt NCRH-CCBFinansowanie - Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka

Dział Współpracy Europejskiej: M. Zawora, M.Lewandowska – Mączka, M. Borek

60 lecie IFJ PAN

Eksperci:

J. Choiński, K.Guguła, A. Knera, T. Kajdrowicz,

A. Maj, M. Markowicz, W. Męczyński, A. Panek,

J.Sulikowski, J. Swakoń, K. Zbroja, I. Zielińska

i inni

Komisja przetargowa:M. Zydek - przewodnicząca

A. Knera, A. Maj , B. Stachniak, M. Zawora

Przygotowanie:

- Decyzja ULICP i decyzja środowiskowa

- Specyf. Istotnych Warunków Zamówienia

- Dokumentacja geotechniczna

- Umowa

- Program Funkcjonalno – Użytkowy

Ok. 500 stron dokumentów

Ogłoszenie lipiec 2009

Projekt NCRH-CCBPrzygotowanie przetargu

60 lecie IFJ PAN

- Przygotowanie wniosków i przetargów

samodzielnie przez zespół IFJ PAN

- Samodzielna obsługa, utrzymanie i przeglądy

cyklotronu - zespół IFJ PAN - tylko w Seulu i

Krakowie

- Budowa unowocześnionego stanowiska do terapii

oka przez IFJ

- Indywidualne zakupy wyposażenia gantry i ich

integracja

Projekt NCRH-CCBMinimum środków – maksimum efektów

60 lecie IFJ PAN

Podpisanie umowy na dostawę instalacji cyklotronowej

2 sierpnia 2010 roku

Instalacja cyklotronowa

Ion Beam Applications,

Roboty budowlane:

Architektura:

60 lecie IFJ PAN

Po 11 miesiącach gotowy budynek

60 lecie IFJ PAN

… i przyjechał cyklotron!

11.05.2012

60 lecie IFJ PAN

Ion Beam Applications S.A. (IBA), Louvain-la-Neuve, Belgia

Cyklotron C-235

- oddany do użytku 28 listopada 2012

- w pełni nowoczesny

- energia protonów od 70 MeV do 230 MeV

- prąd wiązki 0.1 nA do 500 nA

- obsługa i serwis całkowicie przez ekipę IFJ PAN (K. Guguła, DCP)

60 lecie IFJ PAN

Międzynarodowy komitet doradczy dla fizyki jądrowej

Cel:

koordynacja programu badań podstawowych w

NCRH-CCB

Członkowie komitetu :Faical Azaiez (IPN, Orsay, France)

Angela Bracco (University of Milano and INFN, Italy)

Bogdan Fornal (IFJ PAN, Kraków, Poland) - Deputy Chair

Zsolt Fulop (ATOMKI, Debrecen, Hungary)

Mushin Harakeh (KVI, Groningen, Netherlands) - Chair

Robert Janssens (Argonne National Laboratory, USA)

Stanisław Kistryn (Jagiellonian University, Kraków,

Poland)

Marek Lewitowicz (GANIL, Caen, France)

Adam Maj (IFJ PAN, Kraków, Poland)

Krzysztof Rusek (Warsaw University, Poland)

Hideyuki Sakai (RIKEN, Japan)

Christoph Scheidenberger (GSI, Germany)

Nicolae Victor Zamfir (IFIN-HH, Bucharest, Romania)

Wiktor Zipper (University of Silesia, Katowice, Poland)

Pierwsze spotkanie międzynarodowego komitetu

doradczego, 29-20.08.2013

60 lecie IFJ PAN

Instalacja detektora BINA na CCB(po sprowadzeniu go z KVI Groningen (Holandia))

Współpraca z: Universytetem Jagiellońskim (S. Kistryn – główny negocjator),

Uniwersytetem Śląskim (E. Stephan), KVI Groningen (N. Kalantar)

A. Kozela, I. Ciepał

60 lecie IFJ PAN

HECTOR przybywa do CCB w maju 2014

60 lecie IFJ PAN

M. Kmiecik, A. Maj, M. Ciemała, B. Sowicki, B. Wasilewska, M. Ziębliński

J. Łukasik, P. Pawłowski

HECTOR sprzężony z układem KRATTA

Testy układu HECTOR-KRATTA na wiązce protonów w CCB:

październik 2014, grudzień 2015

HECTORKRATTA

tarcza

60 lecie IFJ PAN

Nowe stanowisko do radioterapii oka

Ulepszone pozycjonowanie pacjenta:

- fotel tzw. izocentryczny,

- automatyczne panele do zdjęć rtg,

- kabina rtg przy pacjencie

Brak ograniczeń zasięgu - umożliwi leczenie guzów na dowolnej głębokości

60 lecie IFJ PAN

Trening na nowym stanowisko do radioterapii oka

60 lecie IFJ PAN

Narodowe Centrum Radioterapii Hadronowej

Centrum Cyklotronowe Bronowice –

GOTOWE!!!!

60 lecie IFJ PAN

Schemat wiązek w CCB

60 lecie IFJ PAN

Nasze gantry-1 gotowe do użycia

60 lecie IFJ PAN

Nasze gantry-2 gotowe do użycia

60 lecie IFJ PAN

Finansowanie budowy Centrum Cyklotronowego Bronowice

Protony wnikając do materii tracą najwięcej

energii pod koniec toru

60 lecie IFJ PAN

60 lecie IFJ PAN

J. Gajewski, 2D-TLD

60 lecie IFJ PAN

Radioterapia protonowa

IFJ PAN – NCRH CCB

Oczy

Szpital Uniwersytecki

7 km od IFJ PAN

Wszystkie przypadki za wyjątkiem oczu i

dzieci

Centrum Onkologii Krakow

5.5 km od IFJ PAN

Dzieci

Uniwersytecki Szpital

Dziecięcy

30 km - autostrada

Działalność kliniczna NCRH-CCB od stycznia 2016

60 lecie IFJ PAN

Uroczyste otwarcie Narodowego Centrum Radioterapii

Hadronowej – Centrum Cyklotronowe Bronowice

15 października 2015!!!!

60 lecie IFJ PAN

Co dalej?

CCB znajduje się na

Polskiej Mapie Drogowej

Infrastruktury Badawczej

(PMDIB)

Planowana rozbudowa CCB:

- druga hala eksperymentalna

- Centrum Obliczeniowe

- PET, MRI

- laboratoria badawcze

60 lecie IFJ PAN

Podsumowanie

1. Zespół fizyków, techników, inżynierów, informatyków z IFJ PAN

zmodernizował w latach 2005-2010 cyklotron AIC-144 i zbudował

stanowisko radioterapii oka na którym od 2011 roku przeprowadzone

zostały napromieniania 120 pacjentów Szpitala Uniwersyteckiego z

czerniakiem gałki ocznej.

2. 28.11.2012 oddano do użytku Narodowe Centrum Radioterapii

Hadronowej – Centrum Cyklotronowe Bronowice. Od 2013 NCRH-

CCB pracuje na rzecz eksperymentów z fizyki jądrowej, radiobiologii,

badań kosmicznych.

3. 15.10.2015 został otwarte Centrum Cyklotronowe Bronowice

wyposażone w dwa stanowiska gantry z wiązką skanującą. Centrum

jest gotowe do przyjęcie pacjentów.

4. Równolegle z pracą inwestycyjną prowadzone są badania i prace

rozwojowe w zakresie dozymetrii, radiobiologii i fizyki medycznej

60 lecie IFJ PAN

60 lecie IFJ PAN

60 lecie IFJ PAN

60 lecie IFJ PAN

Podziękowania

Panu prof. Markowi Jeżabkowi za nieustanne, skuteczne wspieranie

radioterapii protonowej na wszelkich etapach tych projektów

Działom Administracji i Obsługi IFJ PAN, Działowi Aparatury i

Infrastruktury , Laboratorium Dawek Indywidualnych i

Środowiskowych - bez nich te projekty byłyby niemożliwe do

przeprowadzenia.

Wszystkim Koleżankom i Kolegom – wielkie podziękowania i prośba

o jeszcze.