Upload
others
View
2
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
RAPORT HR 2019 - VUCA – NOWA NORMALNOŚĆ ?
GAMMA | www.projektgamma.pl
1
RAPORT HR 2019
VUCA – NOWA NORMALNOŚĆ ?
ul. Mysłowicka 15
01-612 Warszawa
tel.: (+48) 22 266 08 48
e-mail: [email protected]
www: www.projektgamma.pl
RAPORT HR 2019 - VUCA – NOWA NORMALNOŚĆ ?
GAMMA | www.projektgamma.pl
2
SPIS TREŚCI
Rzeczywistość VUCA ..................................................................................................................................... 3
Wstęp .......................................................................................................................................................... 3
Skąd się wzięła VUCA? .............................................................................................................................. 6
Elementy VUCA.......................................................................................................................................... 6
Zmienność ............................................................................................................................................. 7
Niepewność ........................................................................................................................................... 7
Złożoność ............................................................................................................................................... 7
Niejednoznaczność ............................................................................................................................... 7
Zagrożenia ................................................................................................................................................. 8
VUCA Prime ................................................................................................................................................... 8
Co to jest? ................................................................................................................................................... 8
Elementy VUCA Prime .............................................................................................................................. 8
Wizja kontra Zmienność ....................................................................................................................... 8
Zrozumienie kontra Niepewność........................................................................................................ 8
Jasność kontra Złożoność .................................................................................................................... 9
Zwinność kontra niejednoznaczność ................................................................................................. 9
Od chaotycznego świata VUCA do elastycznego świata VUCA Prime .................................................. 13
Zespół to nie tylko suma jednostek...................................................................................................... 13
Extreme ovnership ............................................................................................................................. 13
Agile mindset ....................................................................................................................................... 15
Zaczynaj od dlaczego .......................................................................................................................... 16
Usprawnienia systemowe ...................................................................................................................... 17
Większa tolerancja na popełnianie błędów ..................................................................................... 17
Walka z niszczącym silosem .............................................................................................................. 18
Wynagrodzenie wartości .................................................................................................................... 19
Kultura feedbacku .............................................................................................................................. 20
Działania rozwojowe .............................................................................................................................. 21
Lifelong learning ................................................................................................................................. 21
Mentoring międzypokoleniowy ........................................................................................................ 22
Organizacja ucząca się ....................................................................................................................... 22
Luz , jako inwestycja w rozwój .......................................................................................................... 24
Podsumowanie ........................................................................................................................................... 25
RAPORT HR 2019 - VUCA – NOWA NORMALNOŚĆ ?
GAMMA | www.projektgamma.pl
3
RZECZYWISTOŚĆ VUCA
WSTĘP
Odchodząc na emeryturę w 2015 roku, wieloletni prezes Cico – John Chambers, na
jednej z branżowych konferencji, powiedział: „40% firm, których przedstawiciele są
w tej sali, niestety przestanie istnieć w ciągu następnych 10 lat. Pozostałe spróbują
działać cyfrowo, ale sukces osiągnie tylko 30% z nich”, następnie dodał:
„Powinniście się spocić ze strachu”.
Ta, tylko z pozoru, katastrofalna wizja, jest codziennością, w której funkcjonują
menadżerowie i pracownicy przedsiębiorstw na całym świecie. Obserwując i
analizując najważniejsze trendy biznesowe 2019 roku, eksperci wskazują na
następujące, istotne elementy:
RAPORT HR 2019 - VUCA – NOWA NORMALNOŚĆ ?
GAMMA | www.projektgamma.pl
4
Oprócz trendów biznesowych, w dużej mierze związanych z rozwojem digitalizacji
społecznej, na zmienne otoczenie wpływają także z trendy demograficzne (między
innymi wejście na rynek pracy dużej grupy pracowników pokolenia Z) i zmiana
społeczna, która wynika z coraz łatwiej negatywnych zauważalnych procesów
klimatycznych i zanieczyszczenia środowiska naturalnego.
Co istotne, uzyskanie efektu synergii i stosowanie rozwiązań cyfrowych utrudnia
fakt, że ponad połowa organizacji na świecie ma problem z integracją strategii
innowacji ze strategią firmy, co skutkuje chaosem w działaniu oraz powoduje
realne straty finansowe w postaci nietrafionych, czy opóźnionych inwestycji.
ŹRÓDŁO: RAPORT PWC, DIGITAL IQ CYFROWY WYŚCIG FIRM, 10.2017.
Od lat ekonomiści, futuryści i stratedzy stawiają różne hipotezy na temat
impulsów zmian i ich przewidywalnych efektów. Jednak teorii i predykcji jest tak
wiele, że trudno z całą pewnością stwierdzić, jakie są zarówno ich przyczyny, jak i
realne konsekwencje dla biznesu. Cześć ze specjalistów twierdzi, iż jest to efekt
RAPORT HR 2019 - VUCA – NOWA NORMALNOŚĆ ?
GAMMA | www.projektgamma.pl
5
konsolidacji władzy w rękach gigantów cyfrowych (wielka cyfrowa czwórka:
Facebook, Apple, Google, Amazon), inni wskazują na rynkowe czynniki
strukturalne.
Jedno jest pewne – rozwój technologii i procesów, jak nigdy wcześniej, pozwala na
błyskawiczne tworzenie, rozwijanie i skalowanie przełomowych produktów i usług
przy minimalnych nakładach kapitałowych, a w niedalekiej przyszłości (rozwój
druku 3D) będziemy mogli oferować klientom szeroki wachlarz produktów w
ramach krótkich cyklów roboczych.
Trudno się dziwić, iż w takim dynamicznym otoczeniu znaczna część
zarządzających przedsiębiorstwami i zespołami w ich ramach, deklaruje istotne
trudności w podejmowaniu decyzji, w odniesieniu do strategicznych planów
funkcjonowania i rozwoju firm.
Biorąc pod uwagę przytoczone fakty, warto zadać sobie pytanie: jak zarządzać i
podejmować decyzje w świecie, który jest zmienny, niepewny, skomplikowany
i niejednoznaczny?
W następnym rozdziale Raportu, przyjrzyjmy się zjawisku VUCA, a w kolejnych
częściach przeanalizujemy jakie środki mogą przedsięwziąć menadżerowie, aby
być skutecznym szefem w wiecznie zmiennym, globalnym i wysoce
konkurencyjnym otoczeniu gospodarczym.
RAPORT HR 2019 - VUCA – NOWA NORMALNOŚĆ ?
GAMMA | www.projektgamma.pl
6
SKĄD SIĘ WZIĘŁA VUCA?
O genezie akronimu VUCA napisano sporo, pozwólmy sobie zatem, tylko na
krótkie przypomnienie elementów świata określanego po raz pierwszy przez
ekspertów United States Army War College, jako „mgłę wojny”.
Termin ten używany był do określenia post-zimnowojennego świata, w którym
wypracowane przez lata, sprawdzone metody postępowania już się nie
sprawdzają. Eksperci od wojskowości zwracają uwagę na jeszcze inny, ważny fakt,
który odróżnia wojskowe podejście do terminu VUCA, od tego biznesowego.
Wszystkie decyzje na poziomie strategicznym, są w armiach dokumentowane, tak
by wnioski wykorzystać w przyszłości. W biznesie wiele decyzji składa się na know-
how przedsiębiorstwa i nie jest możliwe do analizy dla osób postronnych.
ELEMENTY VUCA
RAPORT HR 2019 - VUCA – NOWA NORMALNOŚĆ ?
GAMMA | www.projektgamma.pl
7
ZMIENNOŚĆ
Zmienność w biznesowym świecie VUCA porównywana jest do turbulencji w
trakcie lotu samolotem. Pojawiają się znienacka, a po ich zakończeniu, wszytko
wywrócone jest do góry nogami. Jeśli zarządzamy biorąc pod uwagę
długoterminowe potrzeby (np. planując projekty rozwojowe), może okazać się, że
po zakończeniu etapów inicjowania, analiz i planowania, potrzeby organizacji i ich
pracowników zupełnie się zmieniają.
NIEPEWNOŚĆ
Niepewność to przede wszystkim brak przewidywalności, nie tylko w obszarze
występowania możliwych ryzyk, ale i szans i zmieniających się potrzeb
konsumentów. Rozwój technologii potrafi zakwestionować wysiłki włożone w
realizację dużych przedsięwzięć, ale i codziennej pracy procesowej. Codziennie
dostępne stają się innowacyjne rozwiązania techniczne, koncepcje i teorie
biznesowe. Tempo zmian jest tak duże, że większość menedżerów nawet nie
nadąża za śledzeniem branżowych nowinek (technicznych, zarządczych, prawnych
i/lub finansowych), nie mówiąc już o skutecznym ich wdrażaniu.
ZŁOŻONOŚĆ
Organizacje działają w szeroko rozumianym złożonym i dynamicznym środowisku
i są od niego na tyle zależne, że wdrożenie strategii staje się szybko testem
sprawności funkcjonowania organizacji. Środowisko to skomplikowany system
wielu trendów, zdarzeń, rynków, które tworzą kontekst działania firmy - to właśnie
tworzy złożoność wg. ekspertów zajmujących się VUCA. Oprócz czynników i
wpływów wewnętrznych ważne jest zwrócenie uwagi na kwestię niskiej
systematyzacji wiedzy w organizacjach, nie tyko w obszarze technicznym, ale i
zarządczym.
NIEJEDNOZNACZNOŚĆ
Według słownika PWN niejednoznaczny to "mający więcej niż jedno znaczenie",
ale i "budzący wątpliwości". W konteście świata VUCA oznacza, że funkcjonujemy
bez jednoznacznych uwarunkowań, błędnie odczytywanych znaczeń, warunków i
relacji przyczynowo skutkowych.
RAPORT HR 2019 - VUCA – NOWA NORMALNOŚĆ ?
GAMMA | www.projektgamma.pl
8
ZAGROŻENIA
Konsekwencje wynikające z występowania tych 4 elementów składających się na
rzeczywistość VUCA to przede wszystkim zmiana podejścia do planowania
długoterminowego i konieczność analizy i ewentualnego przebudowania
dotychczasowych systemów zarządzania kompetencjami w firmach.
VUCA PRIME
CO TO JEST?
Koncepcja Boba Johansena z Institute for the Future nazwana VUCA Prime
sformułowana została w odpowiedzi na niekorzystne konsekwencje świata VUCA.
Futurolog zachęca menadżerów, żeby w swoim codziennym działaniu
koncentrowali się na zachowaniach, dzięki którym będą mogli działać i
prezentować wizję (Vision), zrozumienie (Understanding), jasność (Clarity) i
zwinność (Agility).
ELEMENTY VUCA PRIME
WIZJA KONTRA ZMIENNOŚĆ
Zgodnie z modelem VUCA Prime odpowiedzią na problemy związane ze
zmiennością (Voltality) jest posiadanie i efektywne komunikowanie inspirującej,
zrozumiałej wizji przyszłości, która pozwoli zespołowi mieć niekwestionowany i
oczywisty kierunek działania. Ważne jest, aby sformułowana wizja dostarczała
każdemu członkowi zespołu odpowiedzi na trzy pytania: Dlaczego tu jesteśmy? Co
jest dla nas sukcesem? Jakie wskaźniki są miarą sukcesu? Takie modelowanie
codzienności za pomocą wizji wymaga od liderów sprawnego posługiwania się
technikami komunikacyjnymi i kompetencjami związanymi z planowaniem
i zarządzaniem strategicznym.
ZROZUMIENIE KONTRA NIEPEWNOŚĆ
Wizja jest punktem wyjścia do przekształcenia niepewności w zrozumienie,
zapewniając całemu zespołowi i poszczególnym jego członkom wspólny punkt
widzenia na to w jaki sposób mogą uczestniczyć w budowaniu zbiorowego
sukcesu i dając im pewnego rodzaju ramę do swobodnego działania i osiągania
synergicznych celów. Kluczem do zrozumienia jest zoperacjonalizowanie wizji na
poziomie wartości, planu działania oraz wsparcie w postaci stałej, dwustronnej
komunikacji i zmiany starych sposobów działania.
RAPORT HR 2019 - VUCA – NOWA NORMALNOŚĆ ?
GAMMA | www.projektgamma.pl
9
JASNOŚĆ KONTRA ZŁOŻONOŚĆ
Ze złożonością współczesnego świata można “walczyć” wykorzystując zachowania
skoncentrowane na jasności, co oznacza budowanie działań w oparciu o stałe
ustalanie, dostosowywanie i komunikowanie priorytetów pracy oraz skupienie się
na wykonywaniu działań dostarczających realną wartość dla klienta. To także,
bardzo istotne, stałe dbanie o funkcjonowanie mechanizmów osobistej
odpowiedzialności za wyniki własnej pracy i techniczną doskonałość usług i
produktów.
ZWINNOŚĆ KONTRA NIEJEDNOZNACZNOŚĆ
Rozczarowani będą czytelnicy, którzy w tej części raportu oczekują gotowych
porad jak wdrożyć agile w całej firmie i tym mechanicznym zabiegiem,
natychmiast zwiększyć wydajność operacyjną organizacji. Agility, którą Johansen
wskazuje jako odpowiedź na niejasność otoczenia jest zaledwie (albo aż) filozofią
pracy, wyznaczającą pewne ramy do wypełnienia praktykami projakościowymi
(Lean, Kanban, , SixSigma, Scrum, DSDM), które najlepiej pasują do konkretnej
sytuacji. Ważne jednak, aby pamiętać, że filozofia agile wskazuje na ogromną rolę
osobistych i grupowych doświadczeń zespołów wykonujących pracę (empiryzm).
W swoim wystąpieniu Agile is dead (long live agility), programista, sygnatariusz
Agile Manifesto - Dave Thomas, mówi, że praca w stylu agile to nic innego jak
demingowski cykl ciągłego doskonalenia w praktyce:
RAPORT HR 2019 - VUCA – NOWA NORMALNOŚĆ ?
GAMMA | www.projektgamma.pl
10
Założenia filozofii Agile – można pokrótce opisać w kilku punktach:
W warunkach zmienności, lepsze wyniki osiągają międzyfunkcjonalne
zespoły zamiast wysoko wyspecjalizowanych jednostek, ponieważ
trudno nam przewidzieć jakich zmian będzie wymagało otoczenie
społeczno-gospodarcze i klienci.
Efektywna jest koncentracja na bezpośredniej, częstej komunikacji
pomiędzy członkami zespołu i duży nacisk na wzajemne uczenie się od
siebie.
Kierownik pełni rolę przywódcy służebnego (servant leader), który
tworzy sprzyjające środowisko pracy dla członków zespołu.
Planowanie jest ważne, ale dla zespołów zwinnych plany są tylko
punktem wyjścia do reagowania na to co się dzieje w czasie
rzeczywistym.
Członkowie zespołu są otwarci na zmiany związane z procesem pracy
oraz produktem, a organizacja wspiera ich w tej elastyczności.
Celem prac jest i maksymalizacja wartości produktu dla klienta i
osiągnięcie technicznej doskonałości.
Warto zwrócić uwagę, że mimo zawrotnej popularności, w ostatnich kilku latach,
filozofia agile kształtowała się przez ponad sto lat, by obecnie skraść serca i
umysły zarządzających na całym świecie, nie tylko w branży tworzenia
oprogramowania, z którą jest kojarzona. Jak wyglądał ten proces obrazuje
infografika (rys.X).
RAPORT HR 2019 - VUCA – NOWA NORMALNOŚĆ ?
GAMMA | www.projektgamma.pl
11
RAPORT HR 2019 - VUCA – NOWA NORMALNOŚĆ ?
GAMMA | www.projektgamma.pl
12
RAPORT HR 2019 - VUCA – NOWA NORMALNOŚĆ ?
GAMMA | www.projektgamma.pl
13
OD CHAOTYCZNEGO ŚWIATA VUCA DO ELASTYCZNEGO
ŚWIATA VUCA PRIME
ZESPÓŁ TO NIE TYLKO SUMA JEDNOSTEK
W 1962 roku Everett M. Rogers opisując zjawisko dyfuzji innowacji określił ją, jako:
proces dzięki któremu dochodzi do zakomunikowania innowacji, przez określone w
czasie kanały, pośród członków systemu społecznego.
Jest to specjalny rodzaj komunikacji, w którym wiadomość dotyczy nowych idei.
Komunikacja jest procesem w którym uczestnicy kreują i dzielą się informacją ze sobą
w celu osiągnięcia obopólnego zrozumienia.
Krzywa dyfuzji pozwala na nawiązanie dialogu z interesariuszami wewnętrznymi
i zewnętrznymi w skuteczny sposób. Dodatkowo wskazuje ona, na jaki procent
wcześnie adaptujących, naśladowców i maruderów będzie, zgodnie z
przewidywaniami, reagować na wprowadzanie zmian:
Oprócz reagowania zgodnego z modelem dyfuzji innowacji, warto wziąć pod
uwagę także czynniki związane z typem osobowości, temperamentem i rolą, którą
konkretny pracownik pełni w organizacji.
Te wszystkie czynniki aktywnie wpływają na behawioralne wskaźniki flexibility i
projektując podejście VUCA Prime dostosowane do organizacji warto je mieć na
uwadze.
EXTREME OVNERSHIP
Menadżerowie na całym świecie (przytoczone wyniki badań pochodzą ze Stanów
Zjednoczonych, ale wskazują konkretny trend), walczą z kwestią niskiego
zaangażowania pracowników, które skutkuje między innymi spadkiem jakości
wykonywanej pracy, trudniejszym wdrażaniem zmian organizacyjnych
i pogorszeniem się atmosfery zespołowej.
RAPORT HR 2019 - VUCA – NOWA NORMALNOŚĆ ?
GAMMA | www.projektgamma.pl
14
Naturalnym zatem jest poszukiwanie uniwersalnego remedium na taki stan
rzeczy. Wielu specjalistów wskazuje na technikę ekstremalnego zawłaszczania
(extreme ownership), opisaną w książce Jocko Wilinka i Leifa Babina Ekstremalne
przywództwo.
Autorzy, emerytowani dowódcy Navy Selas, nie tylko wskazują kluczową rolę
silnego przywództwa, w powodzeniu realizacji inicjatyw biznesowych, ale i nie
zapominają o roli poszczególnych członków zespołu w tym równaniu.
Oprócz biorących na siebie odpowiedzialność „dowódców”, czyli menedżerów,
każdy członek zespołu powinien „zawłaszczyć” odpowiedzialność za to co robi i jak
wykonuje swoją pracę i analogicznie jak lider na polu bitwy, nie obciążać innych
efektami własnych decyzji.
Pomaga w tym jasne nakreślenie granic tolerancji w podejmowaniu
samodzielnych decyzji przez pracowników oraz oczywiście pozytywny przykład
działania formalnego lub nieformalnego lidera.
RAPORT HR 2019 - VUCA – NOWA NORMALNOŚĆ ?
GAMMA | www.projektgamma.pl
15
AGILE MINDSET
W swojej książce Nowa psychologia sukcesu naukowiec Uniwersytetu Stanford –
Carol Dweck - przedstawiając najnowsze badania, obala stereotyp, że sukces to
„składowa niebywałego talentu, zdolności. Tak wielkich, że ludziom, którzy je mają,
wprost nie wypada ciężko pracować czy uczyć się czegoś – byłoby to
zaprzeczeniem faktu, że są tacy zdolni. Prawda jest jednak kompletnie inna:
sukces zależy od naszego wewnętrznego zaangażowania. Mamy rozmaite
charaktery i różne zdolności, jest jednak jasne, że nasz rozwój zależy od
doświadczenia, nauki osobistych wysiłków.
RAPORT HR 2019 - VUCA – NOWA NORMALNOŚĆ ?
GAMMA | www.projektgamma.pl
16
Co więcej, naukowcy z różnych dziedzin potwierdzają, że ludzie mają znacznie
większe możliwości przyswajania wiedzy i rozwijania swojego mózgu przez całe
życie, niż wcześniej sądzono. Jednak o tym, czy ktoś osiągnie mistrzostwo w jakiejś
dziedzinie, decydują nie zdolności, ale zaangażowanie” – mówi Dweck.
Autorka wskazuje, jak ogromna jest siła naszych wewnętrznych przekonań i,
wykorzystując wyniki badań naukowych, wskazuje jak wykorzystać tą siłę w
codziennym życiu.
ZACZYNAJ OD DLACZEGO
Simon Sinek, w kultowej już książce, Zaczynaj od dlaczego, proponuje, aby
zinternalizować określony sposób myślenia, działania i komunikowania się, dzięki
któremu obecni i aspirujący przywódcy będą w stanie inspirować swoje otoczenie.
Autor przekonuje, że jest to umiejętność, którą każdy z nas może zdobyć. Kluczem
jest założenie, że jeśli nie potrafisz odpowiedzieć „dlaczego”, nie będziesz tez
wiedział „jak”, a to wpływa na sposób wyboru konkretnego rozwiązania („co”).
Wypełniona praktycznymi przykładami krótka książka wskazuje, że podstawą
dobrego przywództwa jest klarowność, dyscyplina i spójność. „Dlaczego” oznacza
cel, intencję i przekonanie, która pozwala motywować poprzez inspirację, a nie
manipulację. Poszczególne poziomy tzw. złotego kręgu, odpowiadają ściśle trzem
głównym obszarom mózgu, a jej stosowanie pomaga kreować wizję marki,
produktu lub usługi, nie tylko odpowiadające, ale i prze;’kraczające oczekiwania
klienta. Podejście to jest bardzo zbieżne z tym, wskazującym na konieczność
budowania i komunikowania silnej wizji działania, w każdej dziedzinie naszego
życia zawodowego i prywatnego oraz stworzenia z niej fundamentu planowania.
RAPORT HR 2019 - VUCA – NOWA NORMALNOŚĆ ?
GAMMA | www.projektgamma.pl
17
USPRAWNIENIA SYSTEMOWE
WIĘKSZA TOLERANCJA NA POPEŁNIANIE BŁĘDÓW
Otwartość na popełnianie błędów, określane przez Eddiego Obenga jako
inteligentna porażka, jest podstawą do kreowania innowacji. Paul Schoemaker z
Wharton School twierdzi, że w większości podchodzimy do własnych błędów i
pomyłek w sposób zbyt emocjonalny, w efekcie poddając się pokusie ich zatajenia
lub kontynuacji bezproduktywnych działań.
Znacznie efektywniejszym jest zaakceptowanie własnych błędów i wyciągnięcie z
nich wniosków, z myślą o przyszłości. W rzeczywistości po rewolucji industrialnej,
wciąż pokutuje silne przekonanie, że jedynym dopuszczalnym efektem naszych
działań zawodowych jest perfekcja. Wynik świadczy o naszym zaangażowaniu
i dbałości o jakość wykonywanej pracy. Jednak jest to standardowa reakcja na
świat, który co prawda rozumiemy lecz on już nie istnieje…
Obecnie coraz większa liczba naszych zadań dotyczy kreacji nowych rozwiązań,
które nie były wykonywane nigdy wcześniej. To dążenie do innowacji jest
jednocześnie furtką do „inteligentnej porażki”, którą powinniśmy się szczycić, w
odniesieniu do wniosków, jakie wyciągnęliśmy i doświadczenia zdobytego w
trakcie procesu. Istotnym jest otwarta komunikacja i akceptacja przez kadrę
menedżerską faktu, że praca wykonywana obecnie, ze względu na swoją
unikatowość jest obarczona wyższym marginesem porażki, niż jeszcze
kilkadziesiąt lat wcześniej.
RAPORT HR 2019 - VUCA – NOWA NORMALNOŚĆ ?
GAMMA | www.projektgamma.pl
18
Jak należy postępować w sytuacji popełnienia błędu, wskazuje Amy Galo:
WALKA Z NISZCZĄCYM SILOSEM
Kiedy w 2006 roku Patrick Lencioni wydawał swoją książkę Silos, politics and trurf
wars. A leadership fable about destroying the barriers that turns colleagues into
competitors, nie spodziewał się nawet jak ważna będzie to lektura dla setek tysięcy
czytelników na całym świecie.
Opowieść o mocy sprawczej kryzysu i konieczności uzupełnienia standardowych
celów działalności o cel główny oraz zadania definiujące, które go
operacjonalizują, to nie tylko gotowy model do zaimplementowania, ale i próba
odpowiedzi na pytanie: dlaczego nam nie wychodzi, chociaż tak bardzo się
staramy realizować wspólne cele?
Lencioni terminem silosów określił wszystkie bariery istniejące w ramach jednej
organizacji, pomiędzy różnymi departamentami. Funkcjonowanie silosów sprawia,
że ludzie którzy powinni działać w jednym zespole, zaczynają działać przeciwko
sobie.
To z założenia mało logiczne i kontrproduktywne zachowanie, jest niestety
powszechne, a głównym zadaniem kadry zarządzającej firm powinno być, zgodnie
ze wskazówkami autora, tworzenie warunków sprzyjających wspólnemu działaniu.
Banał? Jasne. Jednak w rzeczywistości biznesowej wielu firm, dążących do
struktury macierzowej, silosy wydają się królować, a negatywne skutki ich
panowania, powodują frustrację i brak motywacji u wielu pracowników.
RAPORT HR 2019 - VUCA – NOWA NORMALNOŚĆ ?
GAMMA | www.projektgamma.pl
19
WYNAGRODZENIE WARTOŚCI
To określenie, które pojawiło się w amerykańskiej wersji Raportu Gen Z Rising
Accenture Strategy i oznacza, że pensja (wynagradzanie wartości) stanowi sumę
wszystkich korzyści, które nowe pokolenie postrzega jako wartość.
Na przykład dla wchodzących na rynek pracy przedstawicieli pokolenia Z są
to tradycyjne wartości w miejscu pracy, obejmujące:
Jasno określona ścieżka kariery
Stabilność zatrudnienia
Możliwość doszkalania się
Konkurencyjne wynagrodzenie
Jak podsumowują autorzy raportu, do spełnienia tych oczekiwań najlepiej
przygotowane są duże firmy. Ale i te mniejsze mogą zawalczyć o tzw „millenialsów
na sterydach” – wkładając więcej pracy w rozwój systemowych koncepcji
zarządzania zasobami ludzkimi w organizacjach i wdrażając efektywne programy
Employee Experience (trend w zintegrowanym i holistycznym podejściu do
zarządzania kadrami firmy). Zwłasza, że jak pokazują badania Deloitte „zamiast
zdobywać sławę, ponad 80 proc. ankietowanych chciałaby przyczynić się do
sukcesu ich organizacji i pozytywnie wpływać na otaczający ich świat” (The 2016
Deloitte Millennial Survey. Winning over the next generation of leaders).
RAPORT HR 2019 - VUCA – NOWA NORMALNOŚĆ ?
GAMMA | www.projektgamma.pl
20
KULTURA FEEDBACKU
Informacja zwrotna bywa czasem trudna do przyjęcia i do podania, a przecież
niewiele wysiłku potrzeba, aby stała się ona źródłem satysfakcji i oczekiwanych
zmian w relacjach zawodowych.
Rozwijając ogólnofirmową kulturę feedbacku, jako organizacja, stajemy się
bardziej nastawieni na rozwój - poprzez rozmowę i wspólne odkrywanie
perspektywy każdej ze stron zaangażowanych w komunikację.
To absolutny punkt wyjścia do budowania tak istotnych umiejętności
przywódczych jak: motywowanie zespołu, rozwój podwładnych, budowanie relacji
opartych na wspólnym rozumieniu wartości i realizacji celów jasnych dla każdego
pracownika.
Entuzjaści zwinnego zarządzania wskazują na feedback, jako ostateczne źródło
walidacji wartości produktu w oczach klienta, natomiast specjaliści w zakresie
rozwojów ludzkich, wskazują na bardziej przydatnego w inspirowaniu młodszego
brata feedbacku – feedforward.
Zadaniem opisanego przez Marshalla Goldsmitha narzędzia feedforward jest
przede wszystkim skoncentrowanie się na pozytywnej wizji przyszłości i obszarach
zachowań, które jako zarządzający/współpracownicy chcemy utrwalić.
Pięć elementów, gwarantujących sukces procesu, obejmuje:
RAPORT HR 2019 - VUCA – NOWA NORMALNOŚĆ ?
GAMMA | www.projektgamma.pl
21
DZIAŁANIA ROZWOJOWE
LIFELONG LEARNING
Komisja Europejska już od kilku lat forsuje tezę o konieczności stałej nauki,
podnoszenia kwalifikacji i podejmowania działań rozwojowych przez całe życie.
Jest to na tyle istotna kwestia, że została ujęta jako jeden z celów priorytetowych
polityki Unii Europejskiej w zakresie rozwoju społecznego i edukacji.
Dla przedsiębiorców zmagających się ze zmiennością gospodarczą i konkurencją,
ten wniosek jest oczywisty, jednakże nie warto lekceważyć wsparcia w postaci
systemu dotacji i współfinansowania budowania kapitału kompetencji w polskich
przedsiębiorstwach.
Istotne dla zachowania proporcji Lifelong Learningu jest poznanie i stosowanie
pięcioetapowego procesu uczenia się dorosłych:
RAPORT HR 2019 - VUCA – NOWA NORMALNOŚĆ ?
GAMMA | www.projektgamma.pl
22
MENTORING MIĘDZYPOKOLENIOWY
Mentoring to silna relacja na poziomie mistrz – uczeń. Uczeń określany jako
mentee, pracując indywidualnie z mentorem, strukturalizuje własną ścieżkę
zawodową i kompetencje w odniesieniu do doświadczeń starszego
kolegi/koleżanki. Dzięki bezpośrednim doświadczeniom pracy w danej organizacji
mentor ma nie tylko garść praktycznych porad, z którymi może podzielić się
z mentee, ale dzięki silnej empatyzacji z sytuacją podopiecznego, może zostać
prawdziwym powiernikiem i przewodnikiem młodego pracownika. Silnie
ugruntowany system mentoringu w organizacji przynosi korzyści nie tylko
pracownikom zdobywającym doświadczenie. Jest także impulsem do budowania
kultury dzielenia się wiedzą w organizacji i staje się czynnikiem przyciągającym do
firmy kadrę nastawioną na rozwój.
ORGANIZACJA UCZĄCA SIĘ
Na konferencjach branżowych z ciekawością przysłuchujemy się efektownie
przedstawionym „najlepszym praktykom”, a przecież cenniejsze byłoby
posłuchanie o dobrych praktykach naszych współpracowników lub takich, które są
odpowiednie w konkretnym otoczeniu i odnoszą się do procesu, w ramach
którego wykonujemy zadania.
Na temat konieczności świadomego zarządzania wiedzą w firmach, napisano tony
opracowań fachowych, analizując zarówno przyczyny, jak i skutki tak niewielkiego
odsetka firm zbierających i aktywnie korzystających z pojedynczych doświadczeń
własnych pracowników, nie wspominając już o systemowym transferze wiedzy.
RAPORT HR 2019 - VUCA – NOWA NORMALNOŚĆ ?
GAMMA | www.projektgamma.pl
23
Praktycy HR zmagają się w tym przypadku z dwoma równie istotnymi problemami
– z jednej strony, jak przełożyć wiedzę nabywaną i uzupełnianą na szkoleniach, na
skuteczność w działaniu.
Z drugiej zaś, jak skłonić zespoły do aktywnego dzielenia się własnymi
doświadczeniami oraz ich stosowania przez innych.
W budowaniu organizacji uczącej się naszym najlepszym sprzymierzeńcem będzie
aktywna implementacja Learning and Development Model, autorstwa Michaela
Lomabardiego i Roberat Eichingera który definiuje trzy główne źródła nabywania
wiedzy przez pracownika:
Aby zadbać o transfer wiedzy i innowacji do organizacji, przyda nam się także inny
model, o łudząco podobnej strukturze procentowej, według którego funkcjonuje
firma Google.
Pracownicy dzielą swój czas pracy na:
RAPORT HR 2019 - VUCA – NOWA NORMALNOŚĆ ?
GAMMA | www.projektgamma.pl
24
Wsparciem w transferze wiedzy może być także wspomniany wcześniej
mentoring, w tym jego odmiana - reverse mentoring, gdzie młodzi pracownicy
uczą tych doświadczonych.
LUZ , JAKO INWESTYCJA W ROZWÓJ
Zaskakująca, a wręcz rewolucyjna, w świecie dążącym do wyeliminowania mudy
(marnotrawstwo), jest hipoteza Toma DeMarco, którą można zwerbalizować jako:
„sprawność to więcej luzu”. Powierzchowne postrzeganie skuteczności biznesowej
to zaledwie wyższe zyski, niż wydatki.
RAPORT HR 2019 - VUCA – NOWA NORMALNOŚĆ ?
GAMMA | www.projektgamma.pl
25
A zatem w powszechnym rozumieniu „sprawność” oznacza optymalizację –
spłaszczanie struktur organizacyjnych, wykorzystywanie automatyzacji,
maksymalizację celów oraz odchudzanie zespołów.
DeMarco nie zaprzecza, że krótkoterminowo taka strategia przynosi efekty,
ale niestety tylko na określony czas.
Nieustanne zaciskanie pasa, ma też swoje negatywne konsekwencje.
Powołując się na realne przypadki biznesowe autor wskazuje, że „luz jest pewnym
rodzajem inwestycji”, a „grosz zaoszczędzony, to nie jest grosz zarobiony”.
Remedium na tą sytuację, jest pozostawienie pewnej swobody w działaniu, która
umożliwi skuteczne przeprowadzanie zmian.
Luz oznacza także inne podejście do zarządzania efektywnością ludzi – zamiast
ponad miarę obciążać ich pracą, można zastanowić się nad daniem im
przestrzeni, aby mogli sami zaplanować zadania i mieli czas na przemyślenie
problemów oraz potencjalnych rozwiązań.
Luz w takim wypadku rozumiany jest jako, przemyślane podejmowanie ryzyka
i eliminowanie lęku przed porażką.
PODSUMOWANIE
Celem naszego Raportu było przyjrzenie się bliżej zjawisku VUCA oraz wspólna
refleksja nad dostępnymi narzędziami pracy z jednostkami, zespołami i całymi
organizacjami, aby przeciwdziałać negatywnym konsekwencjom zjawiska.
Oprócz całej gamy narzędzi, które możemy aktywnie wykorzystać, warto
zastanowić się jakie szanse kreuje świat VUCA, ponieważ jego zmienność i
nieprzewidywalność może być przyczynkiem do wielu nowych biznesowych okazji
i oferowania klientom rozwiązań, nie tylko trafiających w ich oczekiwania, ale i je
przekraczających.
RAPORT HR 2019 - VUCA – NOWA NORMALNOŚĆ ?
GAMMA | www.projektgamma.pl
26
Na podsumowanie przygotowaliśmy macierz narzędzi i rozwiązań
odpowiadających na konkretne obszary VUCA Prime: