RAPORT KOŃCOWY Z BADAŃ TERENOWYCH

opracowany w ramach projektu

„Profilowanie bezrobotnych

jako instrument wydłużania aktywności zawodowej

grup wymagających szczególnego wsparcia”

Projekt nr WND-POKL.06.01.01-04-118/10 współfinansowany przez Unię Europejską

z Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki

Umowa o dofinansowanie nr UDA-POKL.06.01.01-04-118/10-00 z dn. 10 czerwca 2011 r.

Toruń, październik 2011 r.

2

Spis treści

1. Cel i zakres badań

2. Badanie oparte na danych zaczerpniętych z systemu SyriuszSTD

2.1. Zakres i sposób pozyskania danych

2.2. Budowa bazy danych

2.3. Podsumowanie badania

3. Badanie sondażowe

3.1. Kwestionariusz badawczy

3.2. Kryteria doboru i struktury próby

3.3. Przebieg i realizacja badań w terenie

3.4. Konstrukcja bazy danych o respondentach i jej łączenie z informacjami

pozyskanymi z systemu SyriuszSTD

3.5. Wyniki badania

3

1. Cel i zakres badań

Głównym celem przeprowadzonych badań była identyfikacja czynników

wpływających na zwiększenie ryzyka długotrwałego bezrobocia wśród osób

zamieszkałych na terenie powiatu wąbrzeskiego. Czynniki te mogą być związane z

cechami demograficzno-społecznymi czy miejscem zamieszkania danej osoby, ale

także z szeregiem trudno mierzalnych czynników subiektywnych (np. aktywnością w

zakresie poszukiwania pracy czy motywacją do podjęcia pracy). Dokładna

identyfikacja czynników ryzyka, a w szczególności ich wielokryterialna analiza,

stanowiła punkt wyjścia do opracowania narzędzi do profilowania bezrobotnych

opartych na modelowaniu ekonometrycznym dla pracowników Powiatowego Urzędu

Pracy w Wąbrzeźnie.

W pierwszym podejściu do szacowania modeli ekonometrycznych na

podstawie których zbudowana została aplikacja do profilowania bezrobotnych

PROFIL wykorzystane zostały wyłącznie dane uzyskane z systemu SyriuszSTD.

Obejmowały one informacje o wszystkich bezrobotnych z powiatu wąbrzeskiego w

okresie objętym badaniem. W drugim podejściu oszacowane zostały modele na

podstawie wylosowanej próby, uwzględniające obok danych pobranych z systemu

SyriuszSTD, informacje uzyskane z badania sondażowego.

Badanie sondażowe przeprowadzono w połowie 2011 roku. W ramach

badania pilotażowego przeprowadzono wywiad z 40 parami osób, a w ramach

badania zasadniczego z 300 parami osób. Łącznie badaniem objęto zatem 680

osób.

Próba do badania sondażowego pobrana została z odpersonalizowanego

operatu (ze względu na ochronę danych osobowych), a więc zespół projektu

dysponował jedynie numerami ewidencyjnymi bezrobotnych. Przeprowadzenie

sondażu z tego samego względu zlecono pracownikom Powiatowego Urzędu Pracy

w Wąbrzeźnie, którzy mają prawo wglądu do danych teleadresowych bezrobotnych.

W przypadku respondentów, którzy w momencie badania byli nadal bezrobotni,

badanie przeprowadzono w drodze wywiadu bezpośredniego (face to face),

natomiast w przypadku pracujących, o ile kontakt bezpośredni nie był możliwy,

metodą wywiadu telefonicznego.

4

Do badania sondażowego respondentów przygotowano specjalny

kwestionariusz badawczy złożony z kilku części, w którym poszczególne części

dostosowane zostały do aktualnej pozycji respondentów na rynku pracy i ich cech.

Jako, że wiele informacji o respondentach znajduje się w systemie SyriuszSTD,

zostały one pominięte w wywiadzie kwestionariuszowym. Podejście takie, oprócz

zmniejszenia liczby pytań zawartych w kwestionariuszu i tym samym skrócenia czasu

trwania wywiadu miało tę zaletę, że część zbieranych informacji miała charakter

historyczny, co pozwoliło uniknąć zniekształcenia danych (błędu pomiaru)

spowodowanego upływem czasu.

2. Badanie oparte na danych zaczerpniętych z systemu SyriuszSTD

2.1. Zakres i sposób pozyskania danych

Dane pozyskane z baz systemu SyriuszSTD Powiatowego Urzędu Pracy w

Wąbrzeźnie obejmują:

1) osoby figurujące w rejestrze, posiadające status bezrobotnego na koniec okresu

poprzedzającego badany,

2) osoby, które zarejestrowały się jako bezrobotne w ciągu badanego okresu,

3) osoby wyodrębnione na podstawie punktów 1 i 2 łącznie tworzące:

grupę A, czyli bezrobotnych, którzy rozpoczęli w badanym okresie uczestnictwo w

szkoleniu zawodowym

grupę B, czyli bezrobotnych, którzy w szkoleniach nie uczestniczyli.

Zakres informacji, które na obecnym etapie badań uznano za potrzebne do

opracowania procedur profilowania bezrobotnych opartych na modelowaniu

ekonometrycznym zaprezentowano w tabeli 1.

Tabela 1. Zakres informacji o bezrobotnych pozyskiwanych z systemy SyriuszSTD

Lp. Rodzaj informacji Uwagi

1 Numer ewidencyjny bezrobotnego

w powiatowym urzędzie pracy

2 Okres uprawniający do zasiłku

3 Płeć

5

4 Data urodzenia

5 Stan cywilny

6 Liczba dzieci na utrzymaniu

7 Poziom wykształcenia

8 Zawód wykonywany

sześciocyfrowy kod zawodu zgodnie z

klasyfikacją zawodów i specjalności

(Załącznik do rozporządzenia Ministra

Pracy i Polityki Społecznej z dnia 27.04.

2010 r.)

9 Historia zdarzeń Kod rodzaju i typu zdarzenia

oraz daty początku i końca zdarzenia

10 Uczestnictwo w szkoleniach zawodowych nazwa szkolenia,

data rozpoczęcia i zakończenia szkolenia

Źródło: opracowanie własne.

Instrukcja pozyskiwania danych z systemu Syriusz STD oraz szablony

pozwalające na automatyzację tego procesu zostały przygotowane przez informatyka

z PUP. W rezultacie eksportu danych powstają trzy pliki tekstowe: DanePodstawowe,

HistoriaZdarzeń oraz Szkolenia. Każdy z nich zawiera numer ewidencyjny

bezrobotnego, co pozwala następnie powiązać te informacje. Niestety, system

SyriuszSTD w obecnej postaci nie jest przystosowany do bezpośredniego

dostarczania danych spełniających kryteria określone w punktach 1, 2 i 3. Konieczne

jest stworzenie nowej aplikacji bazy danych, w której wykonywane są operacje

konieczne do przygotowania danych w postaci gotowej do dalszych badań.

2.2. Budowa bazy danych

Baza danych została utworzona w środowisku programu Microsoft Access

2010. Zostały do niej zaimportowane dane z wyeksportowanych z systemu

SyriuszSTD plików tekstowych. Dalej skonstruowano zestaw zapytań pozwalających

na selekcję osób, których dane odpowiadają przyjętym założeniom. Zostały również

skonstruowane zapytania oraz program w języku VBA pozwalające na uzyskanie

następujących dodatkowych informacji:

liczby odbytych szkoleń,

6

czas trwania bezrobocia od ostatniej rejestracji do momentu podjęcia pierwszego

zatrudnienia po ostatnim szkoleniu (dla osób z grupy A),

czas trwania bezrobocia od ostatniej rejestracji do dnia podjęcia pierwszego

zatrudnienia lub do końca badanego okresu (dla osób z grupy B).

Okno bazy danych z listą utworzonych zapytań (kwerend) oraz wynikami zapytania

ostatecznie zwracającego potrzebne dane przedstawiono na rysunku 1.

Rysunek 1. Okno aplikacji przygotowującej dane

Źródło: opracowanie własne.

Na obecnym etapie prac zapytania do bazy danych są zadawane w trybie

interaktywnym w środowisku systemu zarządzania relacyjną bazą danych.

Planowane jest opracowanie programu komputerowego automatyzującego te

działania. Jako ostateczny wynik opisanej wyżej procedury powstaje plik w formacie

arkusza kalkulacyjnego, zawierający dane wykorzystywane dalej w aplikacji PROFIL.

2.3. Podsumowanie badania

Na podstawie danych pobranych z systemu SyriuszSTD Powiatowego Urzędu

Pracy w Wąbrzeźnie, oprócz aplikacji do profilowania bezrobotnych, opracowano

7

profil osoby szczególnie zagrożonej długotrwałym bezrobociem na wąbrzeskim rynku

pracy. W tym celu skorzystano z modelu logitowego, w którym zmienna objaśniana

przyjmuje wartość zero lub jeden według następującej zależności:

y = 1 – gdy bezrobotny pozostawał bez pracy dłużej niż rok,

y = 0 – gdy bezrobotny pozostawał bez pracy krócej niż dwanaście miesięcy.

Jako zmienne objaśniające przyjęto szereg zmiennych o charakterze

jakościowym (określane są one także zmienne zero-jedynkowe). Lista potencjalnych

zmiennych objaśniających objęła następujące kategorie zmiennych: płeć, wiek, stan

cywilny, wykształcenie, wykonywany zawód, liczbę posiadanych dzieci i rodzaj gminy

zamieszkania bezrobotnego. Następnie dla każdej z takich kategorii utworzono

odpowiednią liczbę zmiennych zero-jedynkowych.

Wyniki estymacji modelu logitowego z istotnymi zmiennymi objaśniającymi dla

bezrobotnych z Powiatowego Urzędu Pracy w Wąbrzeźnie jednoznacznie pokazują,

że bardziej narażone na długookresowe pozostawanie bez pracy są kobiety. Można

zatem stwierdzić, że sytuacja kobiet na rynku pracy jest znacznie trudniejsza niż

mężczyzn. Jedną z przyczyn tej sytuacji jest niewątpliwie zjawisko dyskryminacji.

Polega ono na znacznie utrudnionym dostępie kobiet do zatrudnienia, pewnych

zawodów, awansu czy też odpowiedniego wynagrodzenia. Związane jest ze

stereotypem dotyczącym pozycji i roli kobiet w rodzinie i społeczeństwie. Ochrona

pracy kobiet oraz przysługujące im przywileje socjalne nasilają tylko obawy

pracodawców, a liczne przerwy w aktywności zawodowej związane z koniecznością

wypełnienia obowiązków macierzyńskich i rodzinnych utrudniają im powrót do

zatrudnienia, zwiększając tym samym ryzyko stania się bezrobotnymi.

W przypadku wieku istotne okazały się zmienne objaśniające związane z

grupami wiekowymi: 25-35 i 35-45 lat. Bezrobotni z tych grup wiekowych byli mniej

narażeni na długie pozostawanie bez pracy niż osoby starsze, mające więcej niż 55

lat. Potwierdza to zależność, że wraz z wiekiem zmniejszają się szanse na szybkie

uzyskanie ponownego zatrudnienia.

Prawdopodobieństwo długotrwałego bezrobocia uzależnione było także od

stanu cywilnego bezrobotnego. Panny i kawalerowie charakteryzowali się większym

ryzykiem długiego pozostawanie bez pracy niż osoby, których współmałżonek zmarł.

Prawdopodobnie spowodowane jest to większą motywacją do szybkiego znalezienia

pracy wdów i wdowców. Dla osób tych przedłużający się czas przebywania bez pracy

jest znacznie trudniejszy do przetrwania, ze względu na prawdopodobną

8

konieczność utrzymania pozostałych osób w rodzinie (głównie dzieci). Natomiast

osoby stanu wolnego są zazwyczaj młodsze, często mieszkają nadal ze swoimi

rodzicami i mogą liczyć na pomoc finansową z ich strony (np. w zakresie opłat za

rachunki domowe czy wyżywienie).

Rozpatrując bezrobotnych w przekroju wykształcenia, można stwierdzić, że

bezrobotni legitymujący się wykształceniem średnim zawodowym mieli większe

szanse na pozostawanie bez pracy przez ponad rok niż osoby nieposiadające

jakiegokolwiek wykształcenia. Można próbować wyjaśnić to następująco. Osoby

kończące szkoły zawodowe zazwyczaj poszukują pracy zgodnej z nabytymi

kwalifikacjami, a także posiadają już pewne oczekiwania płacowe. Ogranicza to

znacznie liczbę ofert pracy, którą są one skłonne przyjąć. Przekłada się to na dłuższy

czas poszukiwania propozycji pracy spełniającej oczekiwania tych bezrobotnych.

Natomiast osoby bez jakiegokolwiek wykształcenia skłonne są zaakceptować prawie

każdą ofertę pracy i płacy.

Rozpatrując bezrobotnych w przekroju wykonywanych zawodów, zauważalne

jest, że technicy i średni personel (grupa 3) i pracownicy biurowi (grupa 4) są mniej

zagrożeni długotrwałym bezrobociem niż pracownicy przy pracach prostych.

Spośród zmiennych dotyczących zamieszkiwanej grupy powiatów, wszystkie

zmienne okazały się istotne. Bezrobotni z gmin wiejskich i miejskich byli bardziej

zagrożeni długotrwałym bezrobociem niż bezrobotni z gmin miejsko-wiejskich.

Na podstawie przeprowadzonej analizy profil osoby szczególnie zagrożonej na

wąbrzeskim rynku pracy opisać można następująco. Będzie to najprawdopodobniej

kobieta stanu wolnego w wieku powyżej 55 lat zamieszkująca gminę o charakterze

wiejskim. Legitymuje się ona wykształceniem średnim zawodowym ale do tej pory

pracowała wyłącznie pracach prostych.

3. Badanie sondażowe

3.1. Kwestionariusz badawczy

Kwestionariusz do badania sondażowego, umieszczony w załączniku 1 do

niniejszego raportu, składał się z pięciu części:

9

część pierwsza – wspólna dla wszystkich badanych osób,

część druga – dla respondentów, którzy byli bezrobotni w trakcie badania,

część trzecia – dla respondentów, którzy pracowali w trakcie badania,

część czwarta – dla respondentów z grupy badanej, tj. osób, które odbyły co

najmniej jedno szkolenie,

część piąta – przeznaczona dla ankieterów.

Dla lepszego rozróżnienia poszczególnych części kwestionariusza, pytania

oznaczono dodatkowo literami: część pierwsza – W, druga – B, trzecia – P, czwarta

– S, piąta – D.

Pierwsza część skierowana była do wszystkich badanych. Zawierała on

informacje o typie gospodarstwa domowego bezrobotnego, jego mobilności

przestrzennej, stanie zdrowia i niepełnosprawności, karalności, posiadanych

umiejętnościach i innych cechach istotnych dla określenia sytuacji na rynku pracy. Do

tych informacji zostały następnie „dopięte” w specjalnie w tym celu skonstruowanej

bazie danych dane o respondencie zarejestrowane w systemie SyriuszSTD

(połączenia dokonano według numeru ewidencyjnego bezrobotnego). Zebrane dane,

uzupełnione o dane z systemu SyriuszSTD, stanowiły zatem w miarę kompletną

charakterystyka danych osobowych bezrobotnego.

Część druga skierowana była do respondentów bezrobotnych w momencie

badania. Zawarte w niej pytania dotyczyły przyczyn bezrobocia w ocenie

respondenta, jego przeszłości zawodowej, przejawianej aktywności w poszukiwaniu

pracy oraz oczekiwań w stosunku do pracy.

Trzecia część dotyczyła respondentów pracujących w momencie badania.

Pytania umieszczone w tej części kwestionariusza zmierzały do wyjaśnienia zasad

na jakich respondent pracuje i jakości aktualnego miejsca pracy. Istotną informacją

był sposób poszukiwania pracy i sposób, który doprowadził do znalezienia pracy.

Na pytania z części czwartej odpowiadały osoby z grupy badanej (tj. osoby,

które odbyły co najmniej jedno szkolenie). Pytano o główny cel ostatnio odbytego

szkolenia i opinię respondenta o nim.

Piąta część była skierowana do pracowników Powiatowego Urzędu Pracy w

Wąbrzeźnie, którzy przeprowadzali badanie. Pytania w niej zawarte dotyczyły oceny

respondentów przez pracowników PUP przeprowadzających wywiady. Celem tych

pytań było zidentyfikowanie czynników subiektywnych, które w ocenie pracowników

10

PUP wpływają na ryzyko długotrwałego pozostawania bez pracy, takich jak np.:

stopień motywacji i samooceny, prezencja, zdolności interpersonalne, rzutkość,

podatność na stres itp. Uwagi pracowników PUP w tym zakresie były bardzo cenne,

ponieważ mają oni doświadczenia w pracy z bezrobotnymi, a niejednokrotnie,

poprzez częste kontakty (bezrobotni długotrwale są częstymi klientami PUP),

uzyskali o nich dużą wiedzę.

3.2. Kryteria doboru i struktury próby

Próba do badania sondażowego została wygenerowana za pomocą procedury

PSM (Propensity Score Matching). W ramach każdego typu szkolenia, dokonano

łączenia bezrobotnych z grupy uczestników z osobami z grupy nie-uczestników

wykorzystując metodę najbliższych sąsiadów z limitem równym 0,2 w wariancie bez

zwracania z typem łączenia 1 do 4. W ten sposób w ramach poszczególnych typów

szkoleń, dla każdej osoby z grupy badanej dołączono 4 osoby z puli kontrolnej.

Osoba z grupy kontrolnej danego typu szkoleń mogła również wystąpić w grupie

kontrolnej w innym typie z uwagi na fakt, że dla każdego typu szkolenia pula

kontrolna była taka sama. Łączenia dokonywane były na bazie propensity scores –

prawdopodobieństw uczestnictwa w danym typie szkolenia. Do każdej propensity

score z grupy badanej Pi dopisano 4 propensity scores z puli kontrolnej Pij, przy

czym różnica pomiędzy nimi była nie większa niż wielkość ustalonego na poziomie

0,2 limitu oraz wyznaczono różnice pomiędzy nimi:

, (1)

Gdzie: i = 1,2, …, N1 – liczebność grupy badanej,

j = 1,2,3,4 – indeks osób dołączonych do osoby z grupy badanej,

jest wartością prawdopodobieństwa j-tej osoby w łączeniu z i-tą osobą z

grupy kontrolnej.

Następnie dla każdej osoby z grupy badanej wyznaczono sumy kwadratów różnic:

(2)

i dokonano uporządkowania łączeń rosnąco według tego kryterium. W ramach łączeń

uporządkowano osoby rosnąco według wartości . W ten sposób uzyskano ranking

11

łączeń od najlepszych do najgorszych dla poszczególnych osób z grupy badanej

oraz w ramach danej osoby ranking osób dołączonych z puli kontrolnej.

Do badania sondażowego wybierane były kolejne osoby z grupy badanej z

najlepszymi dopasowaniami propensity scores. Każdej osobie z grupy badanej

odpowiadały cztery osoby w grupie kontrolnej. Ankietowaniu podlegała obowiązkowo

każda osoba z grupy badanej oraz pierwsza z dołączonej do niej czterech osób. Brak

możliwości przeprowadzenia ankiety z pierwszą osobą oznaczał, że badaniu należy

poddać kolejną osobę itd. Natomiast brak możliwości przeprowadzenia wywiadu z

osobą z grupy uczestników danego typu szkolenia skutkował eliminacją jej i osób

dołączonych w grupie kontrolnej z dalszego postępowania badawczego. Z uwagi na

fakt, że pula kontrolna dla wszystkich typów szkoleń była identyczna, mogła zdarzyć

się sytuacja, że dana osoba z puli kontrolnej wystąpiła w więcej niż jednym typie

szkolenia jako kontrolna. Aby uniknąć kilkukrotnego ankietowania tej samej osoby

porządkowano rosnąco listy osób do badania ankietowego według liczby

uczestników typów szkoleń. Następnie spośród osób dołączonych z puli kontrolnej

badano liczbę wystąpień danej osoby w grupie kontrolnej. Jeżeli dana osoba

wystąpiła częściej niż jeden raz, pozostawała w badaniu danego typu szkolenia, dla

którego liczba uczestników była najmniejsza, a z pozostałych była eliminowana.

Aby struktura próby odpowiadała strukturze badanej populacji pod względem

udziału danej grupy uczestników szkoleń w ogólnej liczbie uczestników szkoleń

zdecydowano się na zastosowanie alokacji proporcjonalnej (por. tabela 2)

Przykładową listę potencjalnych respondentów przedstawiono w załączniku 2.

Tabela 2. Struktura próby w badaniu sondażowym

Typ szkolenia Liczba par

respondentów

1. aktywizacja-biznes 74

2. specjalistyczne ciężkie 41

3. biurowo-sklepowo-jezykowe 108

4. transport 83

5. opieka 10

6. specjalistyczne lekkie 24

Razem 340 Źródło: opracowanie własne.

12

3.3. Przebieg i realizacja badań w terenie

W ramach działań przygotowujących do przeprowadzenia badania

sondażowego odbyły się spotkania członków zespołu badawczego z pracownikami

Powiatowego Urzędu Pracy w Wąbrzeźnie, wyznaczonymi przez dyrektora PUP,

którzy następnie przeprowadzali wywiady kwestionariuszowe. W trakcie tych

spotkań:

przedstawiono opis planowanego badania, jego cele i zakres zbieranych

informacji,

ustalono procedurę postępowania i harmonogram badań,

przekazano przygotowane listy potencjalnych respondentów, instrukcję

przeprowadzenia wywiadu (załącznik 3) i kwestionariusze wywiadu,

poinstruowano wyznaczonych pracowników PUP odnośnie celów badania

sondażowego, sposobu przygotowania się ankietera do badania, procedury

postępowania w trakcie badania sondażowego, sposobu notowania odpowiedzi

oraz zbierania i przekazywania zespołowi badawczemu wypełnionych

kwestionariuszy,

określono zakres zadań wobec dyrektora PUP Wąbrzeźno: odpowiedzialność za

terminowe i rzetelne przeprowadzenie badań, zapewnienie ankieterom dostępu do

miejsc pracy w urzędzie w celu prowadzenia części sondażowej badania w

godzinach wykraczających poza obowiązujące godziny urzędowania PUP, podział

zadań pomiędzy poszczególnych ankieterów, egzekwowanie tempa prac,

dostarczenie zrealizowanego dzieła zespołowi badawczemu.

Planując badanie sondażowe założono, że ankieterami powinny być osoby

znające programy rynku pracy, mające dostęp do systemu SyriuszSTD i umiejące

interpretować zawarte tam informacje. Warunki te spełniali doradcy zawodowi i to oni

przede wszystkim zostali oddelegowani do realizacji badań. Zadania, które

postawiono przed ankieterami obejmowały:

zidentyfikowanie danych osobowych ankietowanych na podstawie podanego w

listach respondentów numeru ewidencyjnego bezrobotnego,

zapoznanie się z historią aktywności respondenta na rynku pracy dostępną w

ewidencji PUP,

przygotowanie ścieżki pytań adekwatnych w przypadku danego respondenta,

13

kontakt telefoniczny lub osobisty ze wskazanymi osobami które uczestniczyły w

danym programie oraz osobami z grupy kontrolnej,

przeprowadzenie wywiadu,

zapisanie odpowiedzi w kwestionariuszach wywiadu,

przekazanie wypełnionych kwestionariuszy zespołowi badawczemu

pogrupowanych parami: uczestnik szkoleń – osoba z grupy kontrolnej.

Przed rozpoczęciem badania zasadniczego przeprowadzono pilotaż na 40

parach bezrobotnych. Jego celem była weryfikacja kwestionariusza badawczego i

jego ewentualna korekta na potrzeby badania zasadniczego. W trakcie pilotażu

ankieterzy przekazali parę drobnych uwag i sugestii, które zostały następnie

wykorzystane przy konstrukcji kwestionariusza badawczego wykorzystanego w

badaniu zasadniczym.

Wyznaczeni pracownicy PUP doskonale wywiązali się z nałożonych zadań.

Zespół badawczy otrzymał dokładnie tyle prawidłowo wypełnionych kwestionariuszy

wywiadu ile założono. Odpowiedzi z kwestionariuszy badawczych zostały następnie

zakodowane i wprowadzone do zbudowanej na potrzeby obróbki danych z badania

sondażowego bazy informatycznej. Umożliwiło to rozpoczęcie analizy danych

pozyskiwanych z badania sondażowego. W tym celu niezbędne było w pierwszej

kolejności zestawienie odpowiedzi respondentów zawartych w bazie badania

sondażowego z danymi charakteryzującymi badaną populację pochodzącymi z baz

wyabstrahowanych z systemu SyriuszSTD. Dzięki temu możliwa była analiza

struktury respondentów ze względu na podstawowe cechy społeczno-demograficzne,

jak: płeć, wiek, wykształcenie, zawód i inne, w połączeniu ze statusem w badaniu

(uczestnik szkoleń lub osoba z grupy kontrolnej).

3.4. Konstrukcja bazy danych o respondentach i jej łączenie z informacjami

pozyskanymi z systemu SyriuszSTD

Do wprowadzania danych pochodzących z badania sondażowego

przygotowano bazę danych oraz interfejs użytkownika wykorzystując

oprogramowanie Microsoft Access 2010. Formularz wprowadzania danych (rysunek

2) został tak zaprojektowany, żeby z jednej strony ułatwić wprowadzanie danych, a z

drugiej zapewnić w możliwie najwyższym stopniu ich poprawność. W tym celu

14

wprowadzono listy rozwijane z kafeteriami dla poszczególnych pytań kwestionariusza

oraz automatyczne przekierowania do odpowiednich sekcji formularza po

wypełnieniu niektórych pytań.

Rysunek 2. Formularz do wprowadzania danych z badania sondażowego do bazy

Źródło: opracowanie własne.

Dane społeczno-demograficzne badanych osób, które standardowo stanowią

metryczkę kwestionariusza zostały w nim pominięte, gdyż mogą zostać pobrane z

bazy systemu SyriuszSTD. Aby można było połączyć ze sobą odpowiednie dane, w

kwestionariuszu ankiety umieszczono numer ewidencyjny respondenta w PUP

(Rysunek 3).

15

Rysunek 3. Nagłówek kwestionariusza badawczego

Źródło: opracowanie własne.

Po wpisaniu danych z ankiet do bazy została wypełniona tabela Pytania, którą

połączono z tabelą danych pochodzacych z systemu Syriusz wykorzystując numer

ewidencyjny osoby (Rysunek 4).

Rysunek 4. Łączenie danych z kwestionariusza z informacjami pozyskanymi z

systemu SyriuszSTD

Źródło: opracowanie własne.

W rezultacie powstała jedna tabela z wszystkimi danymi potrzebnymi do

opracowania wyników badania, która została zapisana w formacie arkusza

kalkulacyjnego (Rysunek 5). Dodatkowo dokonano grupowania wartości niektórych

kolumn. Wiek osób został podzielony na sześć przedziałów: do24 lat, 25– 34 lata,

35–44 lata, 45–54 lata, 55–59 lat, 60–64 lata. Sposób grupowania poziomu

wykształcenia i stanu cywilnego przedstawiono w tabeli 3.

16

Tabela 3. Grupowanie poziomu wykształcenia i stanu cywilnego

Wyszczególnienie Grupa Kody w Syriusz STD

(ostatnie 2 znaki)

Wykształcenie

1. Gimnazjalne i poniżej PO, GM, BW

2. Zasadnicze zawodowe ZZ

3. Średnie ogólne SO

4. Średnie zawodowe i policealne LZ, PP, SZ

5. Wyższe WY

Stan cywilny

1. Wolny PA, KA, WO, WY

2. Małżeński ME, ZO

3. Rozwiedziony RY, RA, SK, SM

4. Wdowi WA, WB

Źródło: opracowanie własne.

Rysunek 5. Arkusz wyników badania sondażowego

Źródło: opracowanie własne.

Tak przygotowane dane mogą być poddane dalszej analizie, m. in. z

wykorzystaniem mechanizmu tabel przestawnych w programie Microsoft Excel.

Przykład takiej tabeli przedstawia Rysunek 6.

17

Rysunek 6. Przykładowe zestawienie wyników badania sondażowego

Źródło: opracowanie własne.

3.5. Wyniki badania

Sondażem, przeprowadzonym w połowie 2011 r. objęto 680 osób spośród

bezrobotnych w powiecie wąbrzeskim w 2009 r. Połowa, wylosowana spośród

bezrobotnych uczestniczących w 2009 r. w szkoleniach zawodowych stanowiła grupę

badaną, a połowa, dobrana spośród bezrobotnych nieuczestniczących w 2009 r. w

żadnym aktywnym programie rynku pracy (poza aktywnym poszukiwaniem pracy) na

podstawie procedury PSM, grupę kontrolną.

Mimo, że badana próba bezrobotnych nie była reprezentatywna to potwierdziła

znane właściwości bezrobotnych: młody wiek, niski poziom kwalifikacji zawodowych i

brak lub niewielkie doświadczenie zawodowe. Badane osoby najczęściej pozostawały

w stanie wolnym i w stosunkowo niewielkim stopniu były obarczone obowiązkami

rodzinnymi. Charakterystyki bezrobotnych różniły się w zależności od płci; kobiety były

młodsze, lepiej wykształcone, ale posiadały mniejsze doświadczenie zawodowe, a

także w większym stopniu niż mężczyźni były obciążone obowiązkami domowymi i

rodzinnymi.

18

Struktury bezrobotnych według cech demograficznych i społeczno-zawodowych

w grupie badanej i kontrolnej były natomiast zbliżone, co wskazuje, że zastosowana

procedura PSM doboru bezrobotnych do grupy kontrolnej została zastosowana

poprawnie i wypełniła swoją rolę.

Przeprowadzone badanie pozwoliło na wyodrębnienie wielu cech bezrobotnych

sprzyjających podejmowaniu przez nich pracy. Większe szanse na podjęcie pracy

mieli mężczyźni. Młody, ale nie najmłodszy, wiek był również czynnikiem sprzyjającym

znalezieniu pracy. Najchętniej zatrudniano osoby w wieku 25-34 lata, a więc osoby

posiadające już pewien bagaż doświadczenia życiowego i zawodowego, ale

znajdujące się jeszcze na progu kariery zawodowej, mobilne, dynamiczne, rzutkie.

Stosunkowo wyższy poziom wykształcenia oraz posiadanie doświadczenia

zawodowego były czynnikami podnoszącymi zatrudnialność, ale zależność w

przypadku wykształcenia nie była liniowa. Zdolność do znalezienia zatrudnienia

podnosiło najbardziej posiadanie wykształcenia wyższego, ale zwracano również

uwagę na posiadanie kwalifikacji fachowych, szczególnie w zawodach robotniczych i

rzemieślniczych, stąd na drugim miejscu uplasowało się wykształcenie zasadnicze

zawodowe. Większe szanse na podjęcie pracy miały osoby mobilne, z którymi możliwy

był szybki i łatwy kontakt. stąd też częściej znajdowały zatrudnienie osoby posiadające

telefon, dysponujące indywidualnymi środkami lokomocji umożliwiającymi dojazd do

pracy i skłonne do dłużej trwających dojazdów do miejsca pracy. Łatwiej znajdowały

pracę osoby zdrowe, aczkolwiek ze względów formalnych osoby o lekkim stopniu

niepełnosprawności miały również duże szanse na podjęcie pracy. Znacznie częściej

znajdowały pracę osoby posiadające udokumentowane kwalifikacje uprawniające do

wykonywania określonego zawodu, znające języki obce oraz posiadające

doświadczenie w pracy za granicą, a więc w środowisku innym kulturowo, co

świadczyło o ich elastyczności, rzutkości i możliwościach przystosowawczych.

Najczęściej pozostawano bez pracy z powodu wolnych miejsc pracy, a dalej

wymieniano: uciążliwość dojazdów do pracy, zbyt niskie wynagrodzenie i brak

odpowiednich kwalifikacji zawodowych. Najczęściej bezrobotni poszukiwali pracy

przeglądając ogłoszenia, wykorzystując kontakty krewnych i znajomych, korzystając z

Internetu oraz poprzez wizyty bezpośrednio w zakładach pracy. Znaczna jednak

część, poza rejestracją w urzędzie pracy, nie podjęła innych czynności zmierzających

do znalezienia pracy.

19

Bezrobotni poszukiwali najczęściej zatrudnienia na czas nieokreślony, jednak ci,

którzy podjęli zatrudnienie uzyskiwali najczęściej umowę na czas określony, a więc

oczekiwania bezrobotnych były krańcowo różne od rzeczywistości. Poszukiwano pracy

w pełnym wymiarze czasu pracy i jeżeli pracę znaleziono to najczęściej była to praca w

pełnym wymiarze. W tym przypadku oczekiwania bezrobotnych pokrywały się z

rzeczywistością. Dominowało zatrudnianie w dwóch grupach zawodowych:

pracowników usług osobistych i sprzedawców oraz robotników przemysłowych i

rzemieślników.

U części bezrobotnych stwierdzono występowanie indywidualnych cech

utrudniających znalezienie pracy. Najczęściej była to niska motywacja do

poszukiwania pracy i do pracy, słaba prezencja oraz niska samoocena.

Bezrobotni uczestniczący w szkoleniach oceniali je generalnie dobrze,

wskazując na przydatność zdobytej wiedzy i umiejętności. Uczestnictwo w szkoleniach

miało zapewnić najczęściej zdobycie nowych lub zmianę posiadanych kwalifikacji, a

znacznie rzadziej ich uzupełnienie i podniesienie.

20

Załącznik 1

Kwestionariusz badawczy opracowany w ramach projektu

KWESTIONARIUSZ BADAWCZY

(badanie zasadnicze)

w ramach projektu

Profilowanie bezrobotnych

jako instrument wydłużania aktywności zawodowej

grup wymagających szczególnego wsparcia

Nr ewidencyjny respondenta w PUP

Respondent z grupy 1 uczestników szkoleń 2 kontrolnej

Numery listy i pary respondenta lista …………………..………para……………………………………

Data przeprowadzenia badania

D D M M R R R R

Dokładny czas trwania badania badanie trwało ............ minut

Podpis pracownika PUP

Informacja dla respondenta:

Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu w partnerstwie z Powiatowym Urzędem Pracy

w Wąbrzeźnie oraz Zakładem Doskonalenia Zawodowego w Toruniu, w ramach projektu

innowacyjnego pn. Profilowanie bezrobotnych jako instrument wydłużania aktywności

zawodowej grup wymagających szczególnego wsparcia, prowadzi badanie mające na celu

identyfikację czynników wpływających na ryzyko długookresowego pozostawania bez

pracy na lokalnym rynku pracy. Do udziału w niniejszym badaniu wylosowano również

Pana (Panią). Służy ono wyłącznie celom naukowym i zapewniamy Panu (Pani) całkowitą

poufność udzielonych informacji. Uprzejmie prosimy o udzielenie szczerych odpowiedzi na

pytania znajdujące się w kwestionariuszu.

21

CZEŚĆ WSPÓLNA DLA WSZYSTKICH CZTERECH BADANYCH GRUP

Informacje o gospodarstwie domowym

W1. Czy posiada Pan(i) stałe miejsce zamieszkania?

1 tak 2 nie

W2. Jak najtrafniej można określić Pana(i) gospodarstwo domowe?

1 jednoosobowe gospodarstwo domowe 2 wieloosobowe gospodarstwo domowe 3 osoby samotnie wychowujące dzieci 4 inne gospodarstwo domowe, jakie?………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

UWAGI: Pod pojęciem gospodarstwa domowego należy rozumieć zespół osób mieszkających razem i utrzymujących się wspólnie. Osoby samotne, utrzymujące się samodzielnie, tworzą jednoosobowe gospodarstwo domowe.

Możliwość kontaktu

W3. Czy posiada Pan(i) telefon?

1 tak 2 nie (proszę przejść do W5)

W4. Jaki rodzaj telefonu Pan(i) posiada? (można zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź)

1 telefon stacjonarny w miejscu zamieszkania 2 telefon komórkowy

Stan zdrowia – ocena respondenta

W5. Czy Pana(i) stan zdrowia uniemożliwia lub znacząco utrudnia znalezienie pracy?

1 tak 2 nie (proszę przejść do W7)

W6. Czy posiada Pan(i) jakiekolwiek orzeczenie lekarskie potwierdzające Pański stan zdrowia?

1 tak, posiadam orzeczenie o lekkim stopniu niepełnosprawności

2 tak, posiadam orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności 3 tak, posiadam orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności 4 nie

Karalność

W7. Czy był(a) Pan(i) karany w przeszłości?

1 tak 2 nie (proszę przejść do W9)

W8. Czy odbywał(a) Pan(i) karę więzienia?

1 tak, spędziłem w więzieniu 1 miesiąc lub mniej 2 tak, spędziłem w więzieniu więcej niż 1 miesiąc ale mniej niż 12 miesięcy 3 tak, spędziłem w więzieniu 12 miesięcy lub więcej 4 nie, wyrok był całkowicie zawieszony 5 nie, dlaczego? (proszę podać wyjaśnienie)…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

22

Dojazdy do pracy

W9. Z jakiego środka transportu móg(a)łby Pan(i) korzystać, gdyby musiał(a) Pan(i) codziennie

dojeżdżać do pracy? (można zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź) 1 brak dostępu do jakiegokolwiek środka transportu 2 z samochodu 3 z motoru 4 z roweru 5 z autobusu 6 z pociągu 7 z innego środka transportu, jakiego?…………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… W10. Ile czasu jest Pan(i) skłonny(a) poświęcić na dojazd w jedną stronę do pracy?

1 mniej niż 30 minut 2 30–45 minut

3 46–60 minut 4 więcej niż 60 minut

Kwalifikacje i umiejętności – ocena respondenta

W11. Czy posiada Pan(i) udokumentowane kwalifikacje zawodowe, które uprawniają do wykonywania określonego zawodu?

1 tak 2 nie

W12. Czy zna Pan(i) jakiekolwiek języki obce?

1 tak 2 nie (proszę przejść do W14)

W13. Jak ocenia Pan(i) swoją znajomość języków obcych?

Proszę wpisać język

Znajomość języka obcego

podstawowa średnia biegła

1

2

3

4

Status na rynku pracy

W14. Czy kiedykolwiek pracował(a) Pan(i) poza granicami Polski?

1 tak (proszę wpisać nazwy krajów)………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 2 nie

W15. Czy obecnie Pan/Pani pracuje?

1 tak (proszę przejść do P1) 2 nie (proszę przejść do B1)

UWAGI: Wszyscy respondenci, którzy w pytaniu W15 odpowiedzieli „nie”, odpowiadają dalej na pytania

z „Części dla bezrobotnych”.

23

CZEŚĆ DLA BEZROBOTNYCH B1. Jaki jest główny powód (poza brakiem wolnych miejsc pracy) Pańskiego pozostawania bez

pracy? 1 brak innych powodów 2 niepełnosprawność, kłopoty zdrowotne 3 powody rodzinne 4 moje kwalifikacje są niedopasowane do aktualnego zapotrzebowania na rynku pracy 5 minęło więcej niż 12 miesięcy od momentu, kiedy ostatni raz pracowałem(łam) w wyuczonym

zawodzie 6 oferowane wynagrodzenie było zbyt niskie 7 ze względu na kłopotliwe dojazdy do pracy 8 inne powody, jakie? ……………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

B2. Czy przed rejestracją w Powiatowym Urzędzie Pracy kiedykolwiek Pan(i) pracował(a)?

1 tak (proszę przejść do B3) 2 nie (proszę przejść do B10)

Przeszłość zawodowa

B3. Jaki jest główny powód, dla którego przestał(a) Pan(i) pracować w ostatnim miejscu pracy?

1 utrata pracy w związku z likwidacją (bankructwem, reorganizacją) zakładu pracy, likwidacją

stanowiska pracy 2 niezadowalające warunki finansowe 3 niezadowalające warunki pracy, inne niż finansowe 4 zakończenie pracy na czas określony, dorywczej 5 względy rodzinne 6 choroba, niepełnosprawność 7 podjęcie nauki (proszę podkreślić właściwy system nauki: szkoła dla dorosłych; studia wieczorowe; studia zaoczne; inny system, jaki?...................................)

8 inny powód, jaki? ………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

B4. Na jakich zasadach pracował(a) Pan(i) w ostatnim miejscu pracy? 1 na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony 2 na podstawie umowy o pracę na czas określony 3 na podstawie umowy o dzieło, zlecenia 4 pracowałem(łam) bez jakiejkolwiek umowy o pracę 5 prowadziłem(łam) własną działalność gospodarczą bez wsparcia w formie dotacji z urzędu pracy

(proszę przejść do B6) 6 inne zasady, jakie?………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

B5. W jakim wymiarze czasu pracy był Pan(i) zatrudniony(a) w ostatnim miejscu pracy?

1 w pełnym wymiarze czasu pracy 2 w niepełnym wymiarze czasu pracy (proszę podać wymiar czasu pracy, np. 0,5 etatu, ¾ etatu,

2 godziny w tygodniu)……………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

B6. W jakim zawodzie ostatnio Pan(i) pracował(a)?

nazwa…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

UWAGI: Nazwę podaje respondent, kod wpisuje ankieter.

ANKIETER: Proszę wpisać nazwę i sześciocyfrowy kod zawodu zgodnie z klasyfikacją zawodów i specjalności

(Załącznik do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 27.04.2010 r.).

kod zawodu

kod zawodu

24

B7. Czyją własnością była instytucja (firma), w której Pan(i) ostatnio pracował(a)? 1 publiczną 2 prywatną

B8. Jaki rodzaj działalności prowadziła instytucja (firma) w której Pan(i) ostatnio pracował(a)?

nazwa…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

UWAGI: Nazwę podaje respondent, kod wpisuje ankieter.

ANKIETER: Proszę wpisać literę i czterocyfrowy kod klasyfikacji PKD 2007.

B9. Jak długo pracował(a) Pan(i) w ostatnim miejscu pracy?

lat miesięcy

Aktywne poszukiwanie pracy

B10. Jakie podjął (podjęła) Pan(i) dodatkowe starania (poza rejestracją w PUP), aby znaleźć pracę? (można zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź)

1 nie podjąłem(łam) żadnych dodatkowych starań 2 przeglądałem(łam) ogłoszenia 3 odpowiadałem(łam) na ogłoszenia 4 zamieszczałem(łam) ogłoszenia 5 poszukiwałem(łam) pracy przez Internet 6 poszukiwałem(łam) pracy przez prywatne biuro pośrednictwa pracy 7 poszukiwałem(łam pracy przez agencję pracy tymczasowej

8 poszukiwałem(łam) pracy przez stowarzyszenia zawodowe, izby zawodowe, organizacje branżowe 9 poszukiwałem(łam) pracy bezpośrednio w zakładach pracy

10 poszukiwałem(łam) pracy przez kontakty zawodowe 11 poszukiwałem(łam) pracy przez krewnych i znajomych 12 podjąłem(łam) starania o zorganizowanie własnego miejsca pracy 13 uczestniczyłem(łam) w testach, rozmowach kwalifikacyjnych 14 inne starania, jakie?…………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

B11. Na jakich zasadach chce Pan(i) pracować?

1 na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony 2 na podstawie umowy o pracę na czas określony 3 na podstawie umowy o dzieło, zlecenia 4 chcę pracować bez umowy o pracę

5 chcę prowadzić własną działalność gospodarczą (dla osób z grupy badanej (po szkoleniach) proszę

przejść do S1, dla osób z grupy kontrolnej do D1) 6 jest mi to obojętne

B12. W jakim wymiarze czasu poszukuje Pan(i) pracy?

1 tylko w pełnym wymiarze czasu 2 tylko w niepełnym wymiarze czasu 3 w jakimkolwiek wymiarze czasu

UWAGI: Dla osób z grupy badanej (po szkoleniach) proszę przejść do S1, dla osób z grupy kontrolnej do D1.

kod PKD

kod PKD

25

CZEŚĆ DLA PRACUJĄCYCH

P1. Na jakich zasadach Pan(i) pracuje? 1 na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony 2 na podstawie umowy o pracę na czas określony 3 na podstawie umowy o dzieło, zlecenia 4 pracuję bez jakiejkolwiek umowy o pracę 5 prowadzę własną działalność gospodarczą bez wsparcia w formie dotacji z urzędu pracy (proszę

przejść do P3) 6 inne zasady, jakie?....................................................................................................................

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

P2. W jakim wymiarze czasu pracy jest Pan(i) zatrudniony(a)? 1 w pełnym wymiarze czasu pracy 2 w niepełnym wymiarze czasu pracy (proszę podać wymiar czasu pracy, np. 0,5 etatu, ¾ etatu,

2 godziny w tygodniu)……………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

P3. W jakim zawodzie podjął/podjęła Pan(i) zatrudnienie?

nazwa…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

UWAGI: Nazwę podaje respondent, kod wpisuje ankieter.

ANKIETER: Proszę wpisać nazwę i sześciocyfrowy kod zawodu zgodnie z klasyfikacją zawodów i specjalności

(Załącznik do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 27.04.2010 r.).

P4. Czyją własnością jest instytucja (firma), w której Pan(i) pracuje?

1 publiczną 2 prywatną

P5. Jaki rodzaj działalności prowadzi instytucja (firma) w której Pan(i) pracuje?

nazwa………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

UWAGI: Nazwę podaje respondent, kod wpisuje ankieter.

ANKIETER: Proszę wpisać literę i czterocyfrowy kod klasyfikacji PKD 2007.

P6. Jak długo pracuje Pan(i) w ostatnim miejscu pracy?

lat miesięcy

P7. W jaki sposób znalazł(a) Pan(i )pracę? (można zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź)

1 zostałem(łam) skierowany(a) przez urząd pracy 2 przez wykorzystanie ogłoszenia pracodawcy 3 dzięki własnemu ogłoszeniu o poszukiwaniu pracy 4 przez Internet 5 przez prywatne biuro pośrednictwa pracy 6 przez agencję pracy tymczasowej

7 przez stowarzyszenia zawodowe, izby zawodowe, organizacje branżowe 8 dzięki bezpośredniemu zgłoszeniu się do firmy 9 dzięki kontaktom zawodowym

10 dzięki kontaktom osobistym (rodzina, znajomi) 11 dzięki bezpośredniemu zgłoszeniu się do firmy 12 z inicjatywy pracodawcy, u którego odbywałem staż, przygotowanie zawodowe, pracowałe(am)

w ramach prac interwencyjnych lub robót publicznych 13 zostałem(łam) skierowany przez instytucję szkoleniową 14 przez samodzielne zorganizowanie sobie miejsca pracy 15 przez wejście do rodzinnej firmy lub rodzinnego gospodarstwa rolnego 16 inny sposób, jaki? ………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

UWAGI: Dla osób z grupy badanej (po szkoleniach) proszę przejść do S1, dla osób z grupy kontrolnej do D1.

kod zawodu

kod zawodu

kod PKD kod PKD

26

CZĘŚĆ DLA OSÓB Z GRUPY BADANEJ (PO SZKOLENIACH)

S1. Jaki był główny cel ostatniego szkolenia?

1 zdobycie kwalifikacji zawodowych 2 doskonalenie kwalifikacji zawodowych 3 zmiana kwalifikacji zawodowych 4 inny cel, jaki? ………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

S2. Jak ocenia Pan(i) ostatnie odbyte szkolenie?

1 zdecydowanie dobrze 2 raczej dobrze 3 raczej źle 4 zdecydowanie źle

5 trudno powiedzieć

S3. Czy wykorzystuje/planuje wykorzystywać Pan(i) w pracy w pracy wiedzę i umiejętności, zdobyte w trakcie udziału w ostatnim szkoleniu?

1 zdecydowanie tak 2 raczej tak 3 raczej nie 4 zdecydowanie nie

5 trudno powiedzieć

UWAGI: Proszę przejść do D1.

27

OCENA RESPONDENTA PRZEZ PRACOWNIKA PUP

D1. Czy Pana(i) zdaniem, u respondenta zauważalne są „niemierzalne” czynniki utrudniające mu

znalezienie pracy? 1 tak 2 nie (proszę przejść do D3)

D2. Jakie czynniki, Pana(i) zdaniem, utrudniają/utrudniały respondentowi znalezienie pracy?

(można zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź) 1 niska motywacja do poszukiwania pracy 2 niska samoocena 3 słaba prezencja 4 problemy psychiczne 5 przeżycia traumatyczne (np. ofiary przemocy domowej, ofiary wykorzystywania seksualnego) 6 inne, jakie? ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… D3. Proszę poniżej krótko opisać respondenta, jego zachowanie podczas wywiadu, zauważone

dodatkowe czynniki wpływające na szansę zatrudnienia lub jej brak, komentarze wypowiadane przez respondenta.

……………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………

Źródło: opracowanie własne.

28

Załącznik 2

Przykładowa lista potencjalnych respondentów

Lista 1, szkolenie: aktywizacja-biznes, badanie: 74 pary Lp. Nr.ewid.B Nr.ewid.K1 Nr.ewid.K2 Nr.ewid.K3 Nr.ewid.K4

1 010906/0005 090899/0034

2 030105/0004 270999/0021 240403/0003 100703/0002

3 030801/0001 220607/0008 151107/0006 050906/0004 040705/0004

4 040609/0003 231109/00001 290808/0001

5 060106/0004 261099/0018 270799/0007 260799/0001

6 060899/0155 140703/0007 280799/0074 260906/0002 220799/0120

7 070704/0003 150799/0034 100899/0213 040110/00003 200202/0005

8 090304/0004 241103/0005

9 090899/0017 190799/0094 291199/0007 110899/0002

10 090904/0001 271101/0003 010906/0008

11 100703/0008 081209/00004 150799/0025 030899/0115 030899/0008

12 100805/0001 020899/0016 160404/0003 120899/0211

13 100899/0083 020899/0115 280607/0012 140901/0021 040899/0189

14 110101/0010 031204/0002 220104/0019 100899/0003 281099/0014

15 111207/0004 210601/0003 290799/0071 280901/0010

16 130509/0004 070909/00003 170609/0002 300408/0006

17 140708/0001 130899/0093 250101/0001 080101/0007 050899/0107

18 150708/0001 050207/0001 140408/0001 300409/0003 271106/0002

19 160701/0006 080800/0005

20 160709/0006 070409/0006 050609/0001

21 180602/0008 250506/0002

22 190202/0003 060106/0003 160508/0001 030608/0008 280408/0009

23 200308/0001 030899/0062 190201/0019

24 210109/0006 230707/0001 280509/0008

25 220507/0001 231000/0002 120607/0001 190606/0002 060608/0002

26 231007/0001 180209/0003 160709/0004 190308/0005 200509/0006

27 241100/0009 030899/0090

28 250609/0011 061106/0001 290409/0004

29 250700/0002 130798/0002 050700/0029 221208/0001 040899/0136

30 270409/0002 060509/0001

31 290906/0002 030806/0002 240605/0004 050606/0009 260799/0096

32 120899/0060 280409/0005 020209/0002

33 120899/0073 240899/0015 150799/0048 141106/0002 180500/0006

34 090300/0007 260100/0010 280799/0107 280909/00005

35 090309/0004 150509/0002 250209/0007 050899/0149

36 080999/0003 300402/0004 060700/0021

37 120900/0001 240605/0003 130802/0003 130798/0003

38 130799/0041 250909/00001

29

39 140901/0009 090704/0003 060899/0078 240103/0012 310706/0004

40 170806/0001 270300/0002 210605/0005 120308/0007 221299/0010

41 180305/0001 271299/0014 100899/0148 020205/0002 020899/0156

42 010805/0005 190505/0004 070109/0002 191108/0002

43 031008/0001 150799/0004 050899/0102 110899/0178

44 040908/0002 050706/0004 100807/0004 170899/0072

45 070799/0009 130605/0003 290799/0013 260609/0001 120400/0002

46 090703/0002 060899/0148

47 100999/0004 230799/0088 231199/0003 230799/0032

48 141107/0001 280602/0005 101108/0002

49 151001/0001 150703/0010 051205/0004 120902/0004 020899/0062

50 160899/0066 030899/0012

51 200607/0002 160309/0001 151003/0004

52 210507/0004 021009/00006 200109/0012

53 220799/0137 080903/0003 110899/0087 280200/0003

54 250505/0001 200601/0008 151001/0004 170999/0034

55 260799/0026 060899/0073 181109/00002 131207/0001

56 300799/0093 251099/0029 020899/0169 280999/0025 140799/0093

57 300799/0066 290799/0047 161007/0002 090500/0005 160407/0004

58 300799/0147 100899/0016 271103/0008 210999/0001

59 020899/0055 210102/0001 011299/0020 300508/0002 300799/0002

60 040899/0066 311007/0002 190905/0006

61 291100/0005 141299/0004 151008/0001 150709/0002

62 100700/0011 121101/0003 270799/0100 300899/0008 271099/0026

63 140799/0076 300801/0001 100806/0001 090799/0004 050899/0193

64 150999/0017 160109/0005 070602/0007 250209/0015 220799/0111

65 180309/0003 231299/0006 141102/0005 291101/0001 100899/0123

66 220104/0009 130899/0132 070907/0002 210604/0001 040400/0002

67 180106/0003 271299/0009 230799/0017 050208/0003 150300/0008

68 180901/0002 241100/0012 060904/0002 290200/0004

69 060508/0001 251007/0002 270706/0005 210703/0004

70 120509/0001 181199/0010 250609/0006 200905/0002 050899/0144

71 190799/0030 210100/0004 110899/0157 250209/0012

72 300999/0021 260903/0016 050508/0002

73 100407/0001 130899/0140

74 110899/0094 250806/0006 060899/0157 271202/0005

75 140799/0041 111000/0014 160799/0052 200905/0003 250901/0007

76 180701/0018 300799/0028 310801/0001

77 190808/0002 070109/0001 130899/0193 060899/0161

78 230703/0001 300103/0012 200799/0045 180604/0007

79 280799/0179 190602/0007 290799/0131 160799/0120

80 310103/0014 241007/0001 220301/0012

81 150909/00001 291001/0008 030909/00002

82 041005/0005 300799/0090 090899/0008 030899/0207

83 110899/0159 020899/0153 030106/0007

30

84 301208/0001 060201/0005 070799/0007

85 120899/0053 280102/0004 160799/0064 110899/0211

86 230106/0001 050608/0001 200109/0002 300999/0023 090899/0194

87 250303/0002 080101/0009 170209/0001 301101/0006

88 281009/00002 030899/0189 290509/0004 131207/0006

89 011007/0005 191005/0002 290609/0002 060700/0007

90 020899/0095 040899/0028 120106/0001 020409/0002

91 120899/0029 160799/0019 110899/0119

92 100209/0002 040899/0105 170899/0024 070400/0004 310306/0001

93 100609/0004 130808/0004 130600/0009 130899/0111

94 280999/0003 070700/0026

95 301199/0016 050899/0134 251099/0025 160799/0061 160899/0094

96 310504/0002 220408/0001 060700/0029 280799/0053

97 091000/0015 300401/0009 290799/0004 160899/0115

98 100809/00002 160709/0005 160708/0004 300408/0012 170707/0004

99 230799/0061 191007/0001 110707/0002 210509/0005 300909/00002

100 120799/0013 180604/0035 080600/0017 220501/0001 160799/0045

101 230403/0003 110507/0006 120899/0244 020899/0032

102 301106/0005 140403/0006 020899/0143 160909/00002 130105/0001

103 190601/0004 050899/0203 130608/0006 300408/0011

104 300408/0010 290999/0041 100899/0040 140509/0006 130608/0003

105 241003/0002 090899/0067 220709/0009 170708/0001

106 050899/0214 230799/0008 260799/0059 220402/0003

107 100101/0020 181207/0003 120707/0005 140207/0003

108 150799/0065 020899/0142

109 180209/0002 270502/0002 280799/0076 060899/0024

110 271299/0005 290999/0043 160799/0038 130899/0044 220709/0005

111 290109/0007 160307/0001 220807/0003 290403/0005 020899/0065

112 290799/0050 251099/0031 161008/0003 070507/0002

113 081299/0006 021100/0001 020806/0006

114 090899/0038 290999/0030 260900/0002 280799/0016 160899/0137

115 100899/0200 100400/0011 230799/0112

116 090899/0071 020899/0141 050899/0124

117 200109/0007 030609/0001 060705/0003 160899/0028 111200/0006

118 240300/0004 151002/0003 040707/0003

119 300101/0008 100400/0010 050899/0027 280799/0135

120 130899/0015 030899/0151 090107/0008 200308/0005

121 261102/0001 070802/0004 020704/0014

122 300407/0007 220999/0028 160799/0032

123 250899/0009 060899/0002

124 300409/0013 040899/0008 200109/0010 170899/0082

125 100400/0005 190302/0006 270906/0001 020899/0154 040707/0004

126 271102/0001 260799/0032 130899/0078 070900/0006 201000/0008

127 241002/0008 140308/0001 280999/0005

128 260799/0121 110202/0001 240801/0002 280200/0008

31

129 200802/0004 070703/0023 131099/0006

130 031005/0002 300701/0007

131 010906/0012 271006/0006 210509/0006

132 120899/0095 271099/0029 280208/0004 020609/0002

133 080409/0002 270704/0003 110602/0007 130100/0013

134 311208/0003 280799/0058 020899/0049 230799/0085 150601/0021

135 160799/0110 130799/0070 150601/0017 221105/0002

136 100899/0017 270799/0019 270799/0091 290799/0035

137 040899/0111 120308/0005 120899/0071

138 110101/0033 101008/0001 070900/0004 110309/0002

139 160799/0070 270799/0012 130208/0002 270206/0001

140 231003/0002 190902/0005 241003/0001 210801/0002

141 290799/0016 050899/0043 291102/0012 280408/0011 181199/0005

142 300909/00011 210907/0001 110500/0002

143 060899/0144 300108/0001 300799/0059 100899/0133

144 270799/0002 120899/0021 181201/0016 041004/0003 150999/0011

145 270100/0020 230109/0001 260799/0049 230102/0006 100309/0006

146 090899/0116 070700/0028 190601/0009 091299/0011

147 190201/0010 280100/0004 100899/0177 060700/0014

148 060201/0002 300503/0001 240903/0015 100609/0006

149 030899/0124 020899/0106 190705/0002

150 300799/0074 090899/0189 270603/0009

151 300799/0148 070308/0002 060899/0162

152 070201/0011 250909/00006 220102/0011 250909/00002

153 150300/0005 130601/0016 060201/0004 181007/0002 250800/0010

154 131207/0002 270503/0001 020404/0001 050508/0004

155 230204/0006 290600/0006 260799/0015 250800/0001

156 101199/0018 200109/0005 171207/0001 240602/0011

157 100706/0003 030899/0018

158 040899/0017 290799/0044 030899/0054 190509/0001 200309/0001

159 181103/0006 260903/0014

160 140799/0015 190799/0004 080802/0012 161109/00002

161 201107/0001 111209/00001 240902/0002 160799/0103 070507/0010

162 090899/0084 281102/0016 300701/0013 280799/0040 110899/0019

163 240902/0010 120899/0039 050802/0005 200803/0001 150999/0010

164 281102/0007 300799/0056 151105/0001 110899/0017 Źródło: opracowanie własne.

32

Załącznik 3

Instrukcja prowadzenia badania sondażowego

w ramach projektu pt. „Profilowanie bezrobotnych jako instrument

wydłużania aktywności zawodowej grup wymagających

szczególnego wsparcia”

1. Lista osób do przeprowadzenia wywiadu wygląda następująco. PUP otrzymuje 6

tabel (jedna tabela dla każdego rodzaju szkoleń) zawierających numery

ewidencyjne osób, które uczestniczyły w danym szkoleniu (kolumna: Nr ewid.

B) oraz osób z grupy kontrolnej (kolumny: Nr ewid. K1 do K4). Grupę kontrolną

stanowią osoby, które nie brały udziału w aktywnych programach w 2009 roku

(może się zdarzyć, że potem uczestniczyły). Najlepiej dopasowaną osobą do

uczestnika z kolumny Nr ewid. B jest osoba z kolumny Nr ewid. K1, nieco gorzej

z kolumny K2, dalej K3, a najsłabsze dopasowanie jest z osobą z kolumny K4.

2. Należy przeprowadzić wywiad (telefonicznie lub osobiście) ze wskazaną na

danej liście liczbą par osób. W skład pary wchodzi osoba która uczestniczyła w

szkoleniu i odpowiadająca jej osoba z grupy kontrolnej (pary są zawsze z tego

samego wiersza).

3. Ważne! Należy koniecznie ankietować pary: jedna osoba uczestnicząca + jedna

osoba z grupy kontrolnej w tym samym wierszu. Przeankietowanie tylko jednej

osoby z danego wiersza jest z punktu widzenia koncepcji badań

bezwartościowe.

4. Przy doborze osób które uczestniczyły w programie należy kierować się

kolejnością na liście. Zaczynamy od pierwszych x osób z kolumny B, jeśli z

którąś osobą przeprowadzenie ankiety jest niemożliwe bierzemy osobę z wiersza

x+1, potem z x+2, itd. (x oznacza liczbę par respondentów wyłonionych dla

każdego rodzaju szkolenia).

5. Przy doborze osób z grupy kontrolnej zaczynamy od osoby z kolumny K1, a

dopiero jeśli z nią nie udało się przeprowadzić badania kontaktujemy się z osobą

z K2, potem z K3, a w ostateczności z K4. Nie można brać osób z innego

33

wiersza niż wiersz zawierający numer osoby badanej która uczestniczyła w

danym rodzaju szkolenia.

6. Puste pola w kolumnach grupy kontrolnej wzięły się z usunięcia osób, które co

prawda były dopasowane, ale są w grupie kontrolnej innego rodzaju szkolenia

(chodziło o to, by uniknąć kilkukrotnego badania tej samej osoby z grupy

kontrolnej).

7. Ankieta składa się z pięciu części (8 stron). Bardzo prosimy zapoznać się

wcześniej szczegółowo z uwagami i poleceniami dla ankietera pisanymi kursywą

w kwestionariuszu pod pytaniami. Szczególnie cenna będzie dla nas ocena

respondenta przez pracownika PUP zawarta w ostatniej części kwestionariusza.

8. W ramach badania pilotażowego należy przeprowadzić wywiad z 40 parami

(80 osób), a w ramach badania zasadniczego z 300 parami (600 osób).

9. W trakcie badania pilotażowego prosimy o zaznaczanie wszelkich

wątpliwości i uwag nasuwających się w trakcie badania na marginesach

kwestionariusza. Ułatwi nam to skorygowanie kwestionariusza na potrzeby

badania zasadniczego.

10. Każdy kwestionariusz powinien być podpisany przez ankietera, który

przeprowadził badanie.

11. Wypełnione kwestionariusze należy grupować parami (uczestnik szkoleń + jedna

osoba z grupy kontrolnej) i rodzajami szkoleń.

12. Po zakończeniu badania wszystkie kwestionariusze prosimy dostarczyć

osobiście lub przesłać na adres:

Monika Wojdyło-Preisner

Katedra Gospodarowania Zasobami Pracy

Wydział Nauk Ekonomicznych i Zarządzania

Uniwersytet Mikołaja Kopernika

ul. Gagarina 13a

87-100 Toruń

W razie jakichkolwiek wątpliwości dotyczących wypełniania kwestionariusza lub

problemów w trakcie badania prosimy o kontakt.