Rapport Annwali 2008 - European Food Safety Authority...Awput xjentifi ku tal-EFSA 15 2.1 PANELS XJENTIFIĊI U UNITAJIET TAL-EFSA: 2008 PRODUTTIVA 16 Kumitat Xjentifi ku: Responsabbiltà

Rapport Annwali 2008

Impenjata biex tiżgura li l-ikel tal-Ewropa jkun ħieles mill-periklu

ISSN 1831-5143

CD-ROM b’pubblikazzjonijiet xjentifi ċi mill-EFSA fl -2008

European Food Safety AuthorityLargo N. Palli 5/A 43100 Parma Italy

Tel: +39 0521 036 111Fax: +39 0521 036 110www.efsa.europa.eu

TM-AB-08-002-M

T-C

EU

RO

PE

AN

FO

OD

SA

FE

TY

AU

TH

OR

ITY

RA

PP

OR

T A

NN

WA

LI 2

00

8

ISBN 978-92-9199-165-5

ld906602_cover_MT.indd 1 19/10/09 16:30:22

Werrej

W E R R E J

© European Food Safety Authority, 2009

ISBN: 978-92-9199-165-5

doi: 10.2805/24514

Ħlief fejn indikat mod ieħor, ir-riproduzzjoni hija awtorizzata sakemm ikun rikonoxxut is-sors.

L-opinjonijiet u l-pożizzjonijiet imxandra f’dan ir-Rapport Annwali, mhux bilfors jirrappreżentaw f’termini legali l-pożizzjoni uffi ċjali

tal-Awtorita` Ewropea dwar is-Sigurta` fl -Ikel.L-Awtorita` Ewropea dwar is-Sigurta` fl -Ikel mhijiex responsabbli

ta’ xi żbalji jew ineżattezzi li jistgħu jidhru f’dan ir-rapport.

ld906602_cover_MT.indd 2 19/10/09 16:30:35

1

WERRE J

E F S A R A P P O R T A N N W A L I 2 0 0 8

Daħla minn Miroslav Ouzký 2Daħla minn Androulla Vassiliou 3Diána Bánáti 4Catherine Geslain-Lanéelle 5

I. L-EFSA U L-POST TAGĦHA FIS-SISTEMA TAS-SIKUREZZA TAL-IKEL EWROPEA 6

II. L-AKTAR PUNTI IMPORTANTI U XOGĦOL LI TWETTAQ FL-2008 81. Is-sigurtà fl -ikel – u l-EFSA – f’salib it-toroq 9

L-istrateġija tal-EFSA għall-ħames snin li ġejjin 9Il-Kummissarju tas-Saħħa tal-UE jingħata merħba mill-EFSA 10Appuntamenti ġodda fi l-Bord tat-Tmexxija tal-EFSA 11Nimxu fl imkien mal-Istati Membri u l-futur 12

2. L-Evalwazzjoni tar-Riskju u l-pariri xjentifi ċi jirduppjaw 14Awput xjentifi ku tal-EFSA 15

2.1 PANELS XJENTIFIĊI U UNITAJIET TAL-EFSA: 2008 PRODUTTIVA 16Kumitat Xjentifi ku: Responsabbiltà wiesgħa - mill-armonizzazzjoni tal-evalwazzjonijiet għan-nanoteknoloġija 16AFC: Is-sigurtà ta’ ħwawar, sorsi ta’ nutrijenti, addittivi tal-ikel u l-ippakkjar 17ANS: Is-sigurtà ta’ ħwawar, sorsi ta’ nutrijenti, addittivi tal-ikel u l-ippakkjar 18CEF: L-evalwazzjoni tas-sigurtà tal-ħwawar 19AHAW: Il-benesseri ta’ ħut fi l-fi sh farms 20BIOHAZ: Ir-rwol tal-ikel li joff ri reżistenza antimikrobjali fi l-bnedmin 21CONTAM: L-evalwazzjoni tar-riskju u l-benefi ċċji tan-nitrati f’dieta rikka fi l-ħxejjex 22FEEDAP: Gwida għall-applikanti tal-addittivi fl -għalf 23GMO: Gwida aġġornata dwar il-pjanti GM 24NDA: Kontribuzzjoni għal dieta b’saħħitha 25PLH: Pariri xjentifi ċi ta’ gwida dwar ir-riskji li jiġu minħabba pesti tal-pjanti 26PPR: L-impatt tal-pestiċidi fuq l-għasafar u l-mammali 27

AMU: Disturb tal-Kollass f’Kolonji tan-naħal Ewropej 28DATEX: Nifhmu min jiekol xiex fl -Ewropa 29EMRISK: L-identifi kazzjoni ta’ riskji emerġenti tas-sigurtà fl -ikel 30PRAPeR: Evalwazzjoni tas-sigurtà ta’ sustanzi attivi fi l-pestiċidi 31SCO: Database ta’ esperti biex issaħħaħ il-provvista ta’ kompetenza xjentifi ka tal-EFSA 32Żoonożi: L-aħħar andamenti ta’ patoġeni li jikkawżaw mard li jinġarr mal-ikel 33

2.2 SOMMARJU XJENTIFIKU 34Ikklonjar tal-annimali: Tema kumplessa u li qed tevolvi 34Dikjarazzjonijiet dwar is-saħħa: Tiżgura li jkun hemm għażliet infurmati u BIL-GĦAQAL mill-konsumaturi 35Rispons mgħaġġel fi r-rigward ta’ riskji għas-saħħa pubblika 36Sistema ġdida ta’ evalwazzjoni biex ittejjeb il-kwalità ta’ assigurazzjoni 38

3. L-inkoraġġiment ta’ kooperazzjoni aktar mill-qrib mal-Istati Membri 39Forum Konsultattiv: It-tisħiħ tal-kooperazzjoni pan-Ewropea 39Punti Fokali fl -Istati Membri kollha 40L-użu ta’ għarfi en nazzjonali: Gruppi ta’ Ħidma tal-ESCO 41Iżżid l-għajnuna xjentifi ka 43

4. Komunikazzjonijiet tar-riskju – inżidu l-outreach tal-EFSA 44Komunikazzjoni koerenti dwar ir-riskju: Vuċi ċara madwar l-Ewropa 44Sempliċità: Lejn fehim akbar 46Viżibbiltà: Preżenza dejjem tikber 47

III. RAPPORT FINANZJARJU 50

IV. L-EFSA TIFFAĊĊJA L-FUTUR B’MOD PROATTIV 54

V. ANNESSI Annessi I Ċart organizzazzjonali kurrenti 56 Annessi I Lista ta’ akronimi 58 Annessi I Lista ta’ opinjonijiet u dokumenti xjentifi ċi ppubblikati fl -2008 60

ld906602_inside_MT.indd Sec1:1 19/10/09 16:46:21

L-EFSA għandha rwol ewlieni biex tiżgura s-sigurtà fl -ikel fl -Ewropa. Tipprovdi pariri xjentifi ċi indipendenti u evalwazzjonijiet ta’ kwalità għolja li aħna, fi l-Parlament Ewropew, bħala maniġers tar-riskju, neħtieġu sabiex nipproteġu l-konsumaturi Ewropej.

L-EFSA kompliet tikkomunika mal-Parlament Ewropew matul l-2008, u żammet il-Membri konxji mill-aħħar żviluppi fl -oqsma taħt ir-responsabbiltà tagħha u attendiet laqgħat rilevanti tal-kumitat tal-Parlament Ewropew. Dawn tal-aħħar ipprovdew opportunità tajba biex jiġu diskussi fi t-tul temi ta’ interess għall-Kumitat u biex il-Kumitat isir jaf aħjar ix-xogħol utli li l-EFSA hija impenjata fi h.

B’mod partikulari, ir-rappreżentanti tal-EFSA – kemm l-esperti xjentifi ċi kif ukoll l-istaff – ipparteċipaw fi l-laqgħat tal-Kumitat għall-Ambjent, is-Saħħa Pubblika u s-Sikurezza tal-Ikel (ENVI) tal-Parlament Ewropew

sabiex isegwu mill-qrib it-triq fi d-dossiers tal-Parlament Ewropew, bħal pakkett ta’ aġenti għat-titjib tal-ikel, il-pakkett tal-pestiċidi, l-ikklonjar tal-annimali, dikjarazzjonijiet dwar is-saħħa u l-GMOs. Dan kollu għen biex jiggwida lill-EFSA fi l-missjoni tagħha biex tipprovdi pariri indipendenti li aħna nfi ttxu meta nieħdu deċiżjonijiet dwar l-immaniġġjar tar-riskju.

F’April 2008, delegazzjoni tal-Parlament Ewropew, immexxija mill-Membri tal-Kumitat ENVI żaret l-EFSA f’Parma. Id-delegazzjoni ltaqgħet mal-President tal-Bord tat-Tmexxija tal-EFSA, mad-Direttur Eżekuttiv u mal-istaff tal-EFSA. Fost is-suġġetti diskussi kien hemm il-prijoritajiet tal-EFSA fl -2008, l-għażla ta’ esperti, l-indipendenza u dikjarazzjonijiet ta’ interess, l-evalwazzjoni tal-kwalità u l-evalwazzjoni fl -EFSA, il-kooperazzjoni xjentifi ka u l-komunikazzjoni tar-riskju.

Permezz ta’ dan ir-rapport annwali naraw li l-EFSA kibret b’mod konsiderevoli fl -2008 – kibret fl -ammont ta’ xogħol, fl -istaff u fl -awtput tagħha. U issa, bil-Pjan Strateġiku 2009-2013 tagħha f’postu, nittama li nara lill-EFSA tkompli taħdem magħna, u ma’ msieħba rilevanti oħrajn, hekk kif aħna qed naħdmu bi sħiħ biex niżguraw li ċ-ċittadini tal-UE jkunu jistgħu jafdaw is-sistema tas-sikurezza tal-ikel Ewropea. Bis-saħħa ta’ din il-kooperazzjoni mill-qrib, il-konsumaturi tal-Ewropa għandhom iħossuhom kunfi denti li l-ikel tagħhom hu sigur, u li l-politika tagħna qiegħda hemm biex tipproteġihom u żżommhom b’saħħithom. �

P R E S I D E N T T A L - K U M I T A T G Ħ A L L - A M B J E N T ,I S - S A Ħ Ħ A P U B B L I K A U S - S I K U R E Z Z A T A L - I K E L , P A R L A M E N T E W R O P E W

DA Ħ L A minn M iros lav Ouzk ý

Miroslav OuzkýPresident tal-Kumitat dwar l-Ambjent,is-Saħħa Pubblika u s-Sikurezza tal-Ikel, Parlament Ewropew

2 E F S A R A P P O R T A N N W A L I 2 0 0 8


3

K U M M I S S A R J U T A S - S A Ħ Ħ A T A L - U E

Bħala Kummissarju Ewropew għas-Saħħa, waħda mill-prijoritajiet ewlenin tiegħi hi li nżomm u ntejjeb il-livell għoli tas-sigurtà fl -ikel li għandna fl -Unjoni Ewropea, kif ukoll li niżgura rispons adattat għal kwalunkwe perikli li jistgħu jinħolqu. Dan qed jitwettaq bis-saħħa tal-korp komprensiv ta’ leġislazzjoni tal-UE li hemm fi s-seħħ, kif ukoll tal-pariri xjentifi ċi b’saħħithom tal-Awtorità Ewropea dwar is-Sigurtà fl -Ikel (EFSA).

L-EFSA twaqqfet biex twieġeb għall-ħtieġa li jiżdiedu l-ħiliet tal-Komunità biex tindirizza t-temi xjentifi ċi kumplessi li jinsabu fi l-qalba tas-sigurtà fl -ikel – problema li tikkonċerna lil kull wieħed u waħda minna bħala ċittadini tal-UE.

L-EFSA għandha biss sitt snin, iżda diġà hi Awtorità stabbilita tajjeb u rikonoxxuta b’mod wiesgħa għall-kontribuzzjoni xjentifi ka tagħha. Hi l-komponent xjentifi ku ċentrali tal-politika Ewropea dwar is-sigurtà fl -ikel. L-EFSA inħolqot bħala aġenzija li hi indipendenti mill-Istituzzjonijiet Ewropej, mill-Istati Membri u minn interessi kummerċjali jew interessi oħrajn ta’ partijiet interessati. L-indipendenza tagħha

hi indispensabbli għall-Kummissjoni bħala korp li jieħu d-deċiżjonijiet dwar il-politika u bħala maniġer tar-riskju, u ssaħħaħ il-fi duċja tal-konsumatur fi l-provvista tal-ikel Ewropea. Għalhekk, napprezza ħafna r-rwol tal-Awtorità bħala sieħeb essenzjali biex tiżgura s-sigurtà tal-katina alimentari fl -UE.

Id-diviżjoni tar-responsabbiltà bejn l-EFSA u l-istituzzjonijiet politiċi li jridu jwieġbu lill-pubbliku Ewropew hija kruċjali. Fl-istess ħin, il-kollaborazzjoni mill-qrib bejn l-EFSA u l-Kummissjoni hi meħtieġa biex tiżgura l-konsistenza u l-effi kaċja tal-proċess tal-Komunità għall-immaniġġjar tar-riskji. Il-Kummissjoni torbot fuq l-EFSA wkoll biex tikkontribwixxi globalment għall-protezzjoni tas-saħħa pubblika. Għal din ir-raġuni, matul il-mandat tiegħi, għamiltha prijorità li naħdem mill-qrib mal-EFSA u d-Direttur Eżekuttiv tagħha biex nara kif nistgħu niżguraw pariri xjentifi ċi f’waqthom li jikkorrispondu għall-urġenza ta’ ċerti deċiżjonijiet, il-prijoritajiet tal-Kummissjoni u l-aspettattivi tal-partijiet interessati tagħna.

Flimkien ma’ dan, l-interazzjoni bejn l-EFSA u l-korpi nazzjonali responsabbli għall-

evalwazzjoni tar-riskju hi essenzjali biex tiżgura l-konsistenza fl -evalwazzjoni xjentifi ka fl -UE.

L-EFSA mhijiex biss mezz biex tipprovdi pariri xjentifi ċi. Ir-rwol preventiv tagħha, li jinkludi l-identifi kazzjoni bikrija ta’ riskji emerġenti, hu fundamentali. Billi tiġbor u tanalizza dejta xjentifi ka, l-EFSA tista’ tagħtina veduta aħjar tal-espożizzjoni ta’ individwi għar-riskji marbuta mal-konsum tal-ikel u biex tevalwa mill-ġdid temi li ilhom jeżistu żmien twil, fi d-dawl tal-progress xjentifi ku u l-iżvilupp teknoloġiku.

Aħna lkoll naħdmu lejn it-twettiq tal-istess għan: biex niżguraw is-sigurtà tal-katina alimentari. Fl-istess waqt għandna wkoll nimmiraw biex nilħqu l-aqwa sinerġija possibbli. Qed nara l-EFSA bħala Awtorità ta’ sinifi kat partikulari u bi rwol strateġiku fi t-twettiq tal-objettivi politiċi tal-Kummissjoni, u li tissodisfa l-aspettattivi taċ-ċittadini tagħna. Hi wettqet dan ir-rwol b’suċċess matul l-aħħar sitt snin u jiena fi duċjuża li ser tibqa’ tagħmel hekk. �

Androulla Vassiliou


DA Ħ L A M I N N A N D R O U L L A VA S S I L I O U


M E S S A Ġ Ġ M I L L - P R E S I D E N T T A L - B O R D T A T - T M E X X I J A

D I Á N A B Á N ÁT I

4 E F S A R A P P O R T A N N W A L I 2 0 0 8

Fl-2008 kelli l-unur kbir li nkun eletta bħala President tal-Bord tat-Tmexxija tal-organizzazzjoni ewlenija Ewropea dwar l-evalwazzjoni tar-riskju fi s-sigurtà fl -ikel, l-Awtorità Ewropea dwar is-Sigurtà fl -Ikel.

Is-sistema tas-sikurezza tal-ikel għaddiet minn żminijiet ta’ sfi da, iżda jien nibqa’ fi duċjuża li l-pedamenti li fuqhom hi mibnija l-EFSA u l-istrutturi li implimentajna tul is-snin, ser jaqdu tajjeb liċ-ċittadini kollha tal-Unjoni Ewropea. Fl-2008, aħna adottajna l-Pjan Strateġiku 2009-2013 li ser jiggwidana fi s-snin li ġejjin. Dan jgħid fi l-qosor kif l-EFSA ser timmassimizza l-benefi ċċji tal-kompetenza xjentifi ka għad-dispożizzjoni tagħha madwar l-Ewropa fi lwaqt li ssaħħaħ il-metodoloġija integrata tagħha dwar l-evalwazzjoni tar-riskju u tipprovdi lil dawk li jieħdu d-deċiżjonijiet fl -Ewropa bil-pariri xjentifi ċi rilevanti u aġġornati li jeħtieġu.

Is-sitt objettivi ewlenin tal-Pjan Strateġiku ser jgħinuna biex jiggwidawna matul it-triq it-tajba,

u jibdew bil-Pjan ta’ Tmexxija, adottat f’Diċembru 2008 li kellu, bħala prijorità, it-tiġdid tal-membri ta’ 8 mill-10 Panels tal-EFSA u l-Kumitat Xjentifi ku tagħha. Dawn il-membri ewlenin tal-Kumitat Xjentifi ku u tal-Panels huma essenzjali għall-EFSA u għall-pariri xjentifi ċi utli li nagħtu l-ħin kollu.

Jiena kburija li ninsab fi t-tmun ta’ EFSA matura. EFSA bi staff li żdied għal kważi 400, kollha mżejnin b’talenti, li jipprovdu appoġġ qawwi lill-panels xjentifi ċi ddedikati tagħna u lill-esperti tal-grupp ta’ ħidma, EFSA li sal-lum forniet iktar minn 1,000 opinjoni u rapporti xjentifi ċi, EFSA li tista’ tgħid b’kunfi denza li hi kapaċi li tilqa’ l-isfi di ta’ sistema etika tas-sigurtà fl -ikel, sistema li kull ma jmur qed tkun sfi data mill-bidla – teknoloġika, ambjentali, leġislattiva u dik xprunata mis-suq.

L-EFSA qed tagħmel ukoll passi kbar fi t-titjib tal-effi ċjenza, il-produttività u tar-reazzjoni f’waqtha. Dan qed jgħin biex jiżgura li l-maniġers

tar-riskju fi l-Kummissjoni, fl -Istati Membri, u f’postijiet oħra, jirċievu l-aħjar opinjonijiet u pariri xjentifi ċi possibbli u f’waqthom.

Għan-nom tal-Bord tat-Tmexxija, nixtieq nirringrazzja lid-Direttur Eżekuttiv, Ms Catherine Geslain-Lanéelle u l-istaff kollu tal-EFSA għax-xogħol iebes tagħhom matul l-2008 kif ukoll talli rnexxilhom jimmaniġġjaw bla skossi ż-żieda fl -ammont ta’ xogħol u tal-produzzjoni. Fl-aħħar nett, nixtieq nirringrazzja lill-predeċessur tiegħi, Prof. Patrick Wall, u lil sħabi l-membri tal-bord, kemm dawk ġodda kif ukoll dawk li ilhom ħafna jservu, għax-xogħol tagħhom matul l-2008, u qed nistenna b’ħerqa li naħdem magħhom fi s-snin li ġejjin biex ngħin ħalli mmexxi lill-EFSA u ngħinha biex tkun konformi mal-aspettattivi sabiex tkun rikonoxxuta bħala l-organizzazzjoni ewlenija dwar is-sigurtà fl -ikel fl -Ewropa. �

Professoressa Diána Bánáti,President tal-Bord tat-Tmexxija tal-EFSA

“Kuljum tista’ timxi ’l quddiem. Kull pass jista’ jkun utli. Iżda quddiemek ser jinfi rex passaġġ dejjem jitwal, dejjem għat-telgħa, u dejjem jitjieb. Int taf li qatt m’inti ser tasal sat-tmiem tal-vjaġġ. Iżda dan, minfl ok jiskorraġġik, iżidlek il-ferħ u l-glorja tal-vjaġġ.”

Sir Winston Churchill


5

M E S S A Ġ Ġ M I D - D I R E T T U R E Ż E K U T T I V


C AT H E R I N E G E S L A I N - L A N É E L L E

Għall-EFSA, l-2008 kienet sena ta’ tkabbir organizzazzjonali u ta’ konsolidazzjoni sinifi kanti. Aħna issa sirna organizzazzjoni matura, b’links qawwija mal-aġenziji nazzjonali dwar is-sigurtà fl -ikel fl -Istati Membri, fl -istituzzjonijiet tal-UE u f’korpi internazzjonali li qed jaħdmu f’oqsma li huma rilevanti għar-responsabbiltà tagħna. L-evalwazzjoni tar-riskju u l-komunikazzjoni tar-riskju jiff urmaw l-iktar parti importanti mix-xogħol ewlieni tagħna, u l-iskala ta’ dawn l-attivitajiet irduppjat f’sena waħda biss. Minkejja żieda ta’ 15 % biss fi r-riżorsi umani, aħna pproduċejna 489 awtputs xjentifi ċi – opinjonijiet, rapporti, dikjarazzjonijiet, eċċ. – fl -2008. Kif jgħid fi l-qosor il-Pjan Strateġiku għall-2009-2013 tagħna, aħna ppjanajna li l-produttività tagħna tikber b’mod sostnut fi s-snin li ġejjin.

F’dawn l-aħħar snin, ikkonċentrajna fuq li nsaħħu l-organizzazzjoni interna tagħna u li nibnu netwerks ta’ eċċellenza. Dawn l-investmenti taw riżultati ċari, mhux biss fi ż-żieda fi l-kapaċità tagħna u l-ottimizzazzjoni tal-użu tagħha, iżda wkoll għamilna l-proċeduri tagħna aktar effi ċjenti u ikkonsolidajna l-istruttura interna tagħna. Illum, aħna appoġġjati fi x-xogħol

tagħna mill-aġenziji nazzjonali tal-Istati Membri u minn pajjiżi ġirien, kważi 400 organizzazzjoni tal-Artikolu 36 u iktar minn 1,200 esperti xjentifi ċi esterni. Fl-2009, aħna ser inkomplu nespandu n-netwerks tagħna ta’ esperti u msieħba; b’mod partikulari tmienja mill-Panels tal-EFSA u l-Kumitat Xjentifi ku tagħha ser jiġu mġedda f’nofs is-sena.

L-EFSA taqdi lill-maniġers tar-riskju tal-Ewropa billi tforni evalwazzjonijiet tar-riskju ta’ kwalità għolja u f’waqthom. Il-kwalità tax-xogħol tagħna hi tal-akbar importanza: fl -2008, nedejna programm ta’ evalwazzjoni tal-kwalità u bdejna nimplimentaw l-ewwel fażi, jiġifi eri l-awto-evalwazzjoni u l-evalwazzjoni interna tal-awtputs xjentifi ċi tagħna. Dalwaqt ser nippubblikaw rapport mill-maniġer tal-kwalità tagħna dwar il-konklużjonijiet tagħha. It-tieni fażi – l-evalwazzjoni esterna – ser tiġi implimentata fl -2009.

Il-kapaċità ta’ reazzjoni f’waqtha kienet karatteristika importanti tax-xogħol tagħna fl -2008. Fi tliet okkażjonijiet - il-melamine f’ikel kompost miċ-Ċina, impuritajiet fi ż-żejt mill-ward tax-xemx mill-Ukraina u dijossini f’majjali Irlandiżi – aħna konna mitluba biex

nirrispondu għal inċidenti urġenti tas-sigurtà fl -ikel, u f’kull okkażjoni implimentajna l-proċeduri “fast-track” biex nipprovdu lill-maniġers tar-riskju bil-bażi xjentifi ka għat-teħid tad-deċiżjonijiet tagħhom. B’hekk tajna kontribuzzjoni sinifi kanti lill-protezzjoni tal-konsumaturi Ewropej, u l-veloċità u l-kwalità tar-reazzjoni tal-EFSA huma ta’ unur għall-istaff u l-esperti tagħna.

Ix-xogħol li wettaqna fl -2008 kien possibbli permezz tal-isforzi tremendi tal-esperti, l-imsieħba u l-istaff tagħna. Flimkien ma’ dan, l-EFSA saħħet bil-kbir il-politika u l-proċeduri tagħha fi l-qasam tar-riżorsi umani u l-appoġġ għall-esperti tagħha biex tiżgura li l-ikbar assi tal-organizzazzjoni jkollhom l-għajnuna kollha li jeħtieġu.

Mingħajr dubju, l-EFSA għandha rwol kruċjali fi l-protezzjoni tas-sigurtà fl -ikel u s-saħħa pubblika. Ir-riżultat fi nali tal-isforzi kkoordinati tal-istaff u l-esperti tagħna fi t-twettiq ta’ dak ir-rwol hu sors ta’ kburija. �

Catherine Geslain-Lanéelle,Direttur Eżekuttiv tal-EFSA:


6

I . L-EFSA U L-POST TAGĦHA FIS-SISTEMA TAS-SIKUREZZA TAL-IKEL EWROPEA


7

L - E F S A U L - P O S T T A G Ħ H A F I S - S I S T E M A T A S - S I K U R E Z Z A T A L - I K E L E W R O P E A

Il-BSE u kriżijiet oħrajn fl -aħħar tas-snin 1990 urew il-kumplessità tal-provvista tal-ikel u l-ħtieġa li wieħed iqis is-sigurtà fl -ikel b’mod integrat billi jevalwa r-riskji fi t-totalità tal-katina alimentari - mir-razzett sal-platt. Bħala eżempju, il-kriżi tal-BSE wriet il-prinċipju li s-saħħa tal-annimali, l-għalf tal-annimali u l-metodi tal-produzzjoni primarja kienu importanti b’mod fundamentali għas-sigurtà tal-ikel kif fornut lil konsumaturi.

Is-sistema Ewropea dwar is-sikurezza tal-ikel hi bbażata fuq il-premessa li s-sigurtà trid tkun garantita fi l-katina alimentari kollha jekk is-saħħa tal-konsumaturi se tkun imħarsa. Il-mira ċentrali tagħha hi li tiżgura li ċ-ċittadini Ewropej ikollhom ikel sigur li jippermettilhom li jagħżlu dieta b’saħħitha u li jipproteġu saħħithom. Il-biċċa l-kbira tal-miżuri mmirati biex jipproteġu s-sigurtà tal-provvista tal-ikel, li jinkludu dawk immirati lejn is-saħħa u l-benesseri tal-annimali, is-saħħa tal-pjanti, l-aspetti tal-produzzjoni primarja, il-manifattura, l-ipproċessar, id-distribuzzjoni u l-bejgħ, jiġu żviluppati fi l-livell Ewropew, bl-implimentazzjoni tagħhom fdata f’idejn l-Istati Membri. Is-sistema tas-sikurezza tal-ikel Ewropea hi mmexxija mir-Regolament dwar il-Liġi Ġenerali dwar l-Ikel li stabbiliet tliet prinċipji interdipendenti dwar l-analiżi tar-riskju:* l-evalwazzjoni tar-riskju (l-evalwazzjoni xjentifi ka tar-riskji, l-immaniġġjar tar-riskju), il-proċess tat-teħid tad-deċiżjonijiet, u l-komunikazzjoni tar-riskju. Taħt din is-sistema, l-Awtorità indipendenti Ewropea dwar is-Sigurtà

fl -Ikel (EFSA) kienet afdata bl-evalwazzjoni tar-riskju u l-komunikazzjoni tar-riskju fi lwaqt li r-responsabbiltà għad-deċiżjonijiet dwar l-immaniġġjar tar-riskju hi tal-Kummissjoni Ewropea, tal-Parlament Ewropew u tal-Istati Membri. Għalhekk l-EFSA hi parti integrali mis-sistema tas-sikurezza tal-ikel tal-UE li tipprovdi lill-maniġers tar-riskju b’bażi ta’ evidenza xjentifi ka għal miżuri mmirati biex jiżguraw livell għoli ta’ protezzjoni tas-saħħa magħżul mill-Komunità.

Permezz tal-10 Panels xjentifi ċi tagħha u l-Kumitat Xjentifi ku tagħha ta’ xjenzjati indipendenti, l-EFSA hi kapaċi li tevalwa r-riskji fi l-katina alimentari mis-saħħa tal-pjanti, l-użu ta’ pestiċidi u GMOs, prattiċi agrikoli, l-għalf tal-annimali, is-saħħa u l-benesseri tal-annimali, sal-ipproċessar u l-manifattura tal-ikel u l-provvista sussegwenti lill-konsumatur. Fl-2008 l-EFSA pproduċiet kważi 500 opinjoni, rapporti u pariri oħrajn biex tappoġġja l-leġiżlazzjoni Ewropea. Billi jkollha l-għarfi en u l-kompetenza matul il-katina alimentari kollha, mill-għalqa sal-platt, l-EFSA tista’ tipproduċi evalwazzjonijiet komprensivi tar-riskju, li jipprovdu l-għarfi en meħtieġ li jippermetti lill-maniġers tar-riskju biex jiksbu stampa ċara u jgħinhom biex jiżviluppaw miżuri adattati biex jindirizzaw ir-riskju b’mod eff ettiv u bl-aktar mod adattat.

Billi taħdem mill-qrib mal-Kummissjoni Ewropea, mal-Parlament Ewropew u mal-awtoritajiet tal-Istati Membri fl -Ewropa u lil hemm minnha, u ma’

organizzazzjonijiet tal-partijiet interessati, l-EFSA tista’ tiġbor, tanalizza u tipprovdi dejta u tiżviluppa pariri komprensivi biex tappoġġja l-attivitajiet tagħha tal-evalwazzjoni tar-riskju. Il-maniġers tar-riskju Ewropej għandhom ikunu kapaċi li jirrispondu malajr u b’mod deċiżiv biex jimplimentaw miżuri adattati meta jkun hemm emerġenza fi l-katina alimentari li jista’ jkollha impatt dirett jew indirett fuq is-saħħa. L-identifi kazzjoni ta’ riskji emerġenti hi attività essenzjali fl -EFSA. Matul l-2008, l-EFSA kompliet tiżviluppa l-proċeduri fast-track u aktar effi ċjenti tagħha biex tagħti pariri xjentifi ċi biex b’hekk il-maniġers tar-riskju kienu kapaċi jaff rontaw ir-riskju fl -inqas żmien possibbli.

L-EFSA għandha r-responsabbiltà li tikkomunika b’mod wiesgħa dwar is-sejbiet tagħha. Billi taħdem id f’id mal-istituzzjonijiet Ewropej u mal-awtoritajiet nazzjonali dwar is-sigurtà fl -ikel, l-EFSA għandha l-għan li tiżgura li fi l-komunikazzjonijiet tagħha ikun hemm disponibbli informazzjoni preċiża, sinifi kanti u f’waqtha dwar l-evalwazzjonijiet tar-riskju tal-Awtorità, u b’hekk tikkontribwixxi biex issaħħaħ il-fi duċja fi s-sistema tas-sikurezza tal-ikel Ewropea. �


* Regolament (KE) Nru 178/2002 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-28 ta’ Jannar 2002, li jistipula l-prinċipji ġenerali u l-ħtiġijiet tal-liġi dwar l-ikel, li jistabbilixxi l-Awtorità Ewropea dwar is-Sigurtà fl -Ikel u jistipula proċeduri f ’temi dwar is-sigurtà fl -ikel.


8

II. L-AKTAR PUNTI IMPORTANTI U XOGĦOL LI T WET TAQ FL-2008

8


STRATEGIC PLAN

Committed to ensuring that Europe’s food is safe

OF THE EUROPEAN FOOD SAFET Y AUTHORIT Y FOR

2009-2013

9

L - A K T A R P U N T I I M P O R T A N T I U X O G Ħ O L L I T W E T T A Q F L - 2 0 0 8

B’mod partikulari, l-EFSA qed tiff aċċja sfi di kbar minn diversi fatturi. Il-globalizzazzjoni ser iżżid il-probabbiltà ta’ riskji emerġenti jew riskji emerġenti li jitfaċċaw mill-ġdid, għall-provvista tal-ikel tal-Ewropa. It-teknoloġiji innovattivi u prattiċi tal-evalwazzjoni tar-riskju li qed jevolvu ser jagħmlu pressjoni kumplessa fuq l-attivitajiet xjentifi ċi u tal-komunikazzjoni tal-EFSA. Is-sostenibbiltà u t-tibdil fi l-klima ser jenfasizzaw l-importanza li l-EFSA tuża metodoloġija integrata fl -evalwazzjoni tar-riskju. Tibdil fl -istruttura soċjo-demokratika u l-imġiba tal-konsumatur ser ikollhom impatt fuq l-attivitajiet tal-EFSA, partikularment fl -oqsma tan-nutrizzjoni, tad-dieta u tas-saħħa, fi lwaqt li tibdil fi l-politika u l-qafas regolatorju ser jaff ettwa wkoll l-ammont ta’ xogħol globali u l-prijoritajiet tal-EFSA.

L-EFSA issa hi stabbilita sew, b’riżorsi mtejba, staff ta’ kważi 400, u aċċess għal

netwerk ta’ iżjed minn 1,200 esperti xjentifi ċi esterni. Żammet il-pass maż-

żieda fi d-domanda u mal-isfi di ġodda biex tiżgura li l-Awtorità tkun tista’ tiggarantixxi li l-protezzjoni tal-konsumatur u tas-saħħa

jkunu bbażati fuq evidenza xjentifi ka f’saħħitha.

1. IS-SIGURTÀ FL-IKEL – U L-EFSA – F’SALIB IT-TOROQ


L-aspettattivi u d-domandi fuq l-EFSA qed jikbru hekk kif qed topera f’ambjent li qed jimxi b’pass mgħaġġel u qiegħed dejjem jinbidel. Madankollu, wara tkabbir kontinwu u tisħiħ tal-infrastruttura fi s-snin ta’ qabel, l-2008 kienet sena ta’ konsolidazzjoni li ser ittejjeb l-istat ta’ preparazzjoni u r-rispons tal-EFSA fi s-snin li ġejjin.

L-istrateġija tal-EFSA għall-ħames snin li ġejjin

Biex jgħin u jiggwida l-Awtorità fi s-snin li ġejjin, f’Diċembru 2008 il-Bord tat-Tmexxija adotta il-Pjan Strateġiku 2009-2013 tal-EFSA.

Objettivi strateġiċi fi l-ħames snin li ġejjin

1. Li tipprovdi metodoloġija integrata biex tagħti pariri xjentifi ċi assoċjati mal-katina alimentari mill-għalqa sal-platt.

2. Li tipprovdi evalwazzjoni f’waqtha, ta’ kwalità għolja ta’ prodotti, sustanzi u dikjarazzjonijiet, li huma suġġetti għall-proċess tal-awtorizzazzjoni regolatorja.

3. Li tikkoordina l-ġbir, it-tixrid u l-analiżi ta’ dejta pan-Ewropea fl -oqsma li jaqgħu taħt ir-responsabbiltà tal-EFSA.

4. Li tpoġġi lill-EFSA quddiem nett fl -użu ta’ metodoloġiji tal-evalwazzjoni tar-riskju u prattiċi, kemm fl -Ewropa kif ukoll internazzjonalment.

5. Li ssaħħaħ il-kunfi denza u l-fi duċja fl -EFSA u fi s-sistema tas-sikurezza tal-ikel tal-UE permezz ta’ komunikazzjoni eff ettiva dwar ir-riskju u djalogu ma’ imsieħba u partijiet interessati.

6. Li tiżgura l-kapaċità ta’ reazzjoni f’waqtha, l-effi ċjenza u l-eff ettività tal-EFSA.


Il-Kummisarju Vassiliou żżur l-EFSA f’Lulju 2008

10

Il-prijoritajiet tal-EFSA għall-2009 jinkludu t-tiġdid ta’ 8 mill-10 Panels u l-Kumitat Xjentifi ku tagħha. L-Awtorità wkoll qed tippjana li żżid l-Istrateġija dwar il-Kooperazzjoni u n-Networking tagħha, billi, pereżempju, taħdem mal-Istati Membri biex tespandi l-lista ta’ organizzazzjonijiet tal-Artikolu 36 li jistgħu jgħinu lill-Awtorità f’xogħol bħal ġbir ta’ dejta. Evalwazzjoni ta’ din l-istrateġija kienet ippreżentata lill-Bord tat-Tmexxija f’Diċembru 2008.

Il-Pjan Strateġiku jikkunsidra kummenti minn fi rxa kbira ta’ sorsi: il-Kummissjoni Ewropea, il-Parlament Ewropew, il-Kunsill tal-Ministri, il-Kumitat Xjentifi ku tal-EFSA u l-Forum Konsultattiv, aġenziji Ewropej oħra, u l-Pjattaforma Konsultattiva tal-Partijiet Interessati, kif ukoll kummenti riċevuti matul konsultazzjoni pubblika online tal-EFSA fi l-ħarifa tal-2008.

Il-progress fl -implimentazzjoni ta’ dan il-Pjan Strateġiku ser ikun immonitorjat, evalwat u rrivedut regolarment biex jippermetti li jkunu jistgħu jsiru aġġustamenti skont it-tibdil fi ċ-ċirkustanzi.

Il-Kummissarju tas-Saħħa tal-UE jingħata merħba mill-EFSA

Il-Kummissarju Ewropew għas-Saħħa, Androulla Vassiliou, żaret l-EFSA f’Lulju għall-ewwel darba mill-ħatra tagħha bħala Kummissarju f’April 2008. Iż-żjara tagħha pprovdiet l-opportunità għal skambju ta’ opinjonijiet dwar l-attivitajiet tal-EFSA, dwar kif taħdem l-EFSA u dwar ir-rwol tagħha fi s-sistema tas-sikurezza tal-ikel tal-UE. Saret enfasi speċjali fuq il-kooperazzjoni mill-qrib tal-Awtorità mal-Istati Membri.

Iż-żjara tal-Kummissarju kienet ta’ importanza kbira fi t-tisħiħ ta’ għarfi en reċiproku tar-relazzjoni bejn l-EFSA bħala evalwatur indipendenti tar-riskju u l-Kummissjoni Ewropea bħala maniġer tar-riskju. Matul iż-żjara, hi ltaqgħet ma’ membri tal-Kumitat Xjentifi ku tal-EFSA, mal-membri tal-Bord tat-Tmexxija tal-EFSA u mal-istaff tal-EFSA.

Il-Kummissarju Vassiliou esprimiet l-apprezzament tagħha tal-prijoritajiet li kienu identifi kati


Dan il-pjan strateġiku ta’ ħames snin jiddeskrivi u janalizza il-kuntest dejjem jinbidel li l-EFSA, u s-sigurtà fl -ikel in ġenerali, jinsabu fi h. Dan ser jiggwida lill-EFSA biex tirrispondi għal dak it-tibdil u fl -aħħar mill-aħħar biex tiżgura li s-saħħa pubblika tkun protetta b’mod sħiħ u li l-konsumaturi jkunu jistgħu jafdaw is-sistema tas-sikurezza tal-ikel Ewropea.

Il-pjan jgħid fi l-qosor kif l-EFSA ser timmassimizza l-benefi ċċji tal-kompetenza xjentifi ka għad-dispożizzjoni tagħha madwar l-Ewropa u kif ser issaħħaħ il-metodoloġija integrata tagħha dwar l-evalwazzjoni tar-riskju biex tipprovdi lil dawk li jieħdu d-deċiżjonijiet fl -Ewropa b’pariri xjentifi ċi rilevanti u f’waqthom.

Sitt objettivi strateġiċi (ara l-kaxxa 9) kienu identifi kati biex jagħmluha possibbli li l-EFSA timmaniġġja sfi di u opportunitajiet futuri. Il-pjan ser jagħmilha possibbli li l-EFSA tipprogramma x-xogħol tagħha għas-snin li ġejjin u jservi bħala bażi għall-iżvilupp tal-Pjanijiet Annwali ta’ Tmexxija tal-Awtorità. Madankollu, billi jirrikonoxxi li l-prijoritajiet tal-EFSA ser ikomplu jevolvu matul dan il-perjodu, il-pjan hu intenzjonat li jkun dokument ħaj u dinamiku li ser jiġi aġġornat regolarment.


Il-Bord ta’ Tmexxija tal-EFSA, Diċembru 2008

E F S A R A P P O R T A N N W A L I 2 0 0 8 11

fl imkien mad-Direttorat Ġenerali dwar is-Saħħa u l-Konsumaturi tal-Kummissjoni Ewropea (DG SANCO). Kien maqbul li jkun hemm aktar enfasi fuq l-allinjament ta’ prijoritajiet, programmi ta’ xogħol, u fuq it-tisħiħ tal-koordinazzjoni tal-komunikazzjoni bejn id-DG SANCO u l-EFSA. Il-Kummissarju enfasizzat l-indipendenza essenzjali tal-EFSA li qed tagħti kontribuzzjoni maġġuri fi t-tisħiħ tal-fi duċja tal-konsumaturi fi s-sistema tas-sikurezza tal-ikel Ewropea.

Appuntamenti ġodda fi l-Bord tat-Tmexxija tal-EFSA

Il-Kunsill tal-Unjoni Ewropea appunta seba’ membri fi l-Bord tat-Tmexxija tal-EFSA f’Lulju 2008. Dawn ingħaqdu mas-seba’ membri eżistenti tal-Bord appuntati f’Ġunju 2006 u r-rappreżentant kurrenti tal-Kummissjoni Ewropea. Dawn kollha għandhom kompetenza bil-provi u esperjenza twila f’fi rxa wiesgħa ta’ oqsma marbuta mal-missjoni tal-EFSA, li tinkludi relazzjonijiet ma’ istituzzjonijiet u partijiet interessati kif ukoll ma’ organizzazzjonijiet tal-konsumaturi. Id-deċiżjoni

tal-Kunsill, b’konsiderazzjoni tal-opinjoni tal-Parlament Ewropew, kienet bbażata fuq lista ta’ kandidati proposti mill-Kummissjoni Ewropea.

Il-Bord indipendenti jiżgura li l-EFSA twettaq il-mandat tagħha kif defi nit fi r-Regolament tal-Fondazzjoni tagħha, li topera b’mod eff ettiv u b’mod effi ċjenti, u li tissodisfa l-aspettattivi tal-partijiet interessati Ewropej u tal-istituzzjonijiet nazzjonali kif ukoll tal-pubbliku.

Il-membri l-ġodda, appuntati għal perjodu ta’ erba’ snin, jieħdu post seba’ mill-14-il membru mill-ewwel Bord tat-Tmexxija tal-EFSA stabbilit fl -2002, li t-terminu tax-xogħol tagħhom intemm fi t-30 ta’ Ġunju, 2008. Tnejn mill-membri kienu appuntati mill-ġdid.

Il-laqgħa inawgurali tal-Bord il-ġdid inżammet f’Ottubru 2008 f’Pariġi, ippreseduta mill-President il-ġdid Diána Bánáti, Direttur Ġenerali tal-Istitut Ċentrali Ungeriż tar-Riċerka dwar l-Ikel (CFRI). Il-viċi-Presidenti l-ġodda huma Marianne Elvander u Bart Sangster.

Membri ġodda appuntati tal-Bord tat-Tmexxija

Sue Davies, Konsulent Ewlieni dwar il-Politika tal-organizzazzjoni tal-konsumaturi fi r-Renju Unit “Which?”

Piergiuseppe Facelli, Direttur tal-Uffi ċċju tal-Aff arijiet Internazzjonali dwar l-Ikel u Aff arijiet Veterinarji tal-Ministeru tas-SaħħaTaljan

Matthias Horst, Direttur Ġenerali tal-Federazzjoni tal-Industrija Ġermaniża tal-Ikel u tax-Xorb (BVE)

Milan Pogačnik, Ministru tal-Agrikoltura, Foresti u Ikel tar-Repubblika tas-Slovenja

Jiri Ruprich, Direttur, Istitut għas-Saħħa Pubblika tar-Repubblika Ċeka

Sinikka Turunen, Segretarju Ġenerali tal-Assoċjazzjoni tal-Konsumaturi Finlandiżi

Bernhard Url, Direttur Maniġerjali tal-Aġenzija Awstrijaka dwar is-Saħħa u s-Sikurezza tal-ikel (AGES)



12 L - A K T A R P U N T I I M P O R T A N T I U X O G Ħ O L L I T W E T T A Q F L - 2 0 0 8

Kooperazzjoni ma’ aġenziji tal-UE u korpi oħrajn

L-EFSA tejbet ukoll ir-relazzjoni tagħha ma’ aġenziji oħrajn tal-UE li huma attivi f’oqsma relatati biex tinkoraġġixxi l-iskambju ta’ informazzjoni u kooperazzjoni dwar temi ta’ interess reċiproku. F’April 2008, l-EFSA u ċ-Ċentru Ewropew għall-Prevenzjoni u l-Kontroll tal-Mard (ECDC) iffi rmaw Memorandum ta’ Ftehim. Il-ftehim iservi biex iżid il-kooperazzjoni u l-qsim mal-oħrajn ta’ informazzjoni xjentifi ka speċifi kament fl -oqsma tas-sigurtà fl -ikel, tal-kontroll ta’ mard li jista’ jiġi trasmess, il-prevenzjoni ta’ mard infettiv u r-reazzjoni f’waqtha f’każ ta’ emerġenza. Iż-żewġ organizzazzjonijiet ħadmu fl imkien ukoll fuq iż-żoonożi u l-infl uwenza tat-tjur.

L-EFSA ffi rmat ukoll ftehim ta’ kooperazzjoni maċ-Ċentru Konġunt tar-Riċerka tal-Kummissjoni Ewropea f’Novembru biex tmexxi ’l quddiem il-kooperazzjoni xjentifi ka u tikkontribwixxi għall-iżvilupp ta’ standards internazzjonali fi s-sigurtà fl -ikel u fl -għalf. L-għan hu biex tiżgura li dejta addizzjonali tiġi pprovduta għall-evalwazzjonijiet tar-riskju, li standards armonizzati jkunu applikati għal ġenerazzjoni tad-dejta u li l-aħjar prattiċi

Nimxu fl imkien mal-Istati Membri u l-futur

Illum, l-EFSA hi sieħba importanti fi l-komunità tal-evalwazzjoni tar-riskju fost l-Istati Membri u internazzjonalment, rikonoxxuta minn istituzzjonijiet ewlenin u partijiet interessati bħala awtorità affi dabbli fi l-qasam ta’ temi marbuta mas-sigurtà fl -ikel.

Fl-2008, l-Awtorità kompliet toħloq assoċjazzjoni aktar mill-qrib mal-Istati Membri billi ħadmet attivament mal-Istati Membri fuq numru ta’ proġetti, bħall-Forum Konsultattiv tal-EFSA, in-netwerk ta’ Punti Fokali nazzjonali tal-EFSA, il-Proġetti ta’ Kooperazzjoni Xjentifi ka, kif ukoll billi tagħti b’kuntratt xogħol xjentifi ku preparatorju lil organizzazzjonijiet madwar l-Ewropa kollha. Barra minn hekk, fl -2008 id-Direttur Eżekuttiv tal-EFSA marret fuq żjajjar bilaterali f’diversi Stati Membri biex tiltaqa’ ma’ evalwaturi tar-riskju, maniġers tar-riskju u partijiet interessati nazzjonali, bil-għan li tibni għarfi en reċiproku aħjar.

Sat-tmiem tal-2008, l-EFSA ħolqot netwerks li kienu jinkludu iktar minn 1,200 espert, aġenziji nazzjonali mis-27 Stati Membri u pajjiżi ġirien u kważi 400 organizzazzjonijiet tal-Artikolu 36 (ara p.39) li jappoġġjaw ix-xogħol xjentifi ku tal-EFSA.

Il-komunità xjentifi ka iktar wiesgħa tal-EFSA

Fl-2008 l-ħaddiema tal-EFSA żdiedu għal 395. Minn dawn, 63% kienu impenjati f’attivitajiet xjentifi ċi. Dawn jappoġġjaw il-Kumitat Xjentifi ku u l-Panels tal-EFSA li huma ff urmati minn esperti bi kwalifi ki għolja fl -evalwazzjoni u stimi xjentifi ċi tar-riskju fl -oqsma rispettivi tagħhom. Ix-xjenzjati tal-Awtorità jappoġġjaw ukoll l-attivitajiet tal-evalwazzjoni tar-riskju tal-EFSA permezz ta’ ġbir ta’ dejta, rappurtaġġ u analiżi ta’ xejriet ġodda fi ż-żoonożi, reviżjoni ta’ esperti ugwali fi l-qasam tal-pestiċidi, kooperazzjoni xjentifi ka, riskji emerġenti, u metodoloġiji ta’ evalwazzjoni. Il-membri kollha tal-Kumitat Xjentifi ku u l-Panels tal-EFSA huma appuntati permezz ta’ proċedura miftuħa ta’ għażla fuq il-bażi ta’ eċċellenza xjentifi ka ppruvata – li tinkludi esperjenza fl -evalwazzjoni tar-riskju u peer-reviewing ta’ xogħol xjentifi ku u pubblikazzjonijiet – u indipendenti. Biex tappoġġja lill-EFSA fl -istimi u l-evalwazzjonijiet, l-Awtorità torbot fuq il-kompetenza disponibbli fl -Istati Membri. Għal dan il-għan, l-EFSA bniet netwerks ta’ iktar minn 1,200 espert xjentifi ku, 30 aġenzija nazzjonali dwar is-sigurtà fl -ikel u kważi 400 organizzazzjonijiet xjentifi ċi nazzjonali.




bikrija ta’ riskji emerġenti u għall-iżvilupp ta’ attivitajiet ta’ komunikazzjoni koerenti dwar ir-riskji fi l-katina alimentari u tal-għalf. Għalhekk, mill-ġdid fl -2008, l-Awtorità kompliet tiżviluppa sħubiji ġodda u ssaħħaħ alleanzi eżistenti.

Matul l-2008, l-EFSA tat merħba wkoll lil delegazzjonijiet, rappreżentanti u uffi ċjali mill-awtoritajiet tas-sigurtà fl -ikel mill-Istati Uniti, iċ-Ċina, New Zealand u l-Ġappun li ġew biex jitgħallmu iktar dwar l-operat tal-EFSA u biex jesploraw possibbiltajiet għal kooperazzjoni addizzjonali. L-Awtorità bdiet ukoll preparazzjonijiet għaż-żjara tagħha f’Marzu 2009 fi l-US Food and Drug Administration (FDA), u organizzazzjonijiet oħrajn bħas-Center for Disease Control and Prevention (CDC), u l-US Department of Agriculture (USDA).

Għall-ewwel darba, l-EFSA ingħaqdet mal-WHO u mal-FAO biex jorganizzaw seminar li jindirizza tema ta’ tħassib komuni: l-impatti fuq is-saħħa tat-tibdil fi l-klima fuq is-sigurtà tal-ikel u tal-ilma kif ukoll fuq in-nutrizzjoni. Dan l-avveniment seħħ f’Ruma f’Ottubru fi ħdan il-qafas tal-Jum Dinji tal-Ikel. �

u żjajjar ta’ studju marbuta mas-sigurtà fl -ikel u mal-evalwazzjoni tar-riskju, komunikazzjoni u mmaniġġjar, inżammu bis-saħħa tal-programm ta’ Qabel l-Adeżjoni ffi nanzjat mill-Kummissjoni. Flimkien mal-parteċipazzjoni fi l-laqgħat tal-EFSA, il-programm jgħin biex jipprepara esperti minn pajjiżi kandidati għal kooperazzjoni possibbli fi l-futur mal-EFSA hekk kif il-pajjiżi tagħhom isiru membri sħaħ tal-UE.

Flimkien ma’ dan, l-EFSA organizzat t-tielet laqgħa għal aġenziji Ewropej dwar il-bini ta’ netwerks b’enfasi fuq il-Programm ta’ Qabel l-Adeżjoni tal-UE u l-Politika tal-Viċinat tagħha. Fil-ħarifa 2008, disa’ aġenziji tal-UE u rappreżentanti tal-Kummissjoni Ewropea ltaqgħu fl -uffi ċċji tal-EFSA biex jiskambjaw informazzjoni u l-aħjar prattiċi.

Assoċjazzjoni aktar mill-qrib ma’ awtoritajiet u organizzazzjonijiet internazzjonali simili

Il-kooperazzjoni internazzjonali hi essenzjali għal qsim mal-oħrajn ta’ informazzjoni, dejta u l-aħjar prattika. Sħubiji globali huma wkoll ta’ importanza maġġuri għall-identifi kazzjoni

analitiċi jinqasmu mal-oħrajn. L-EFSA u l-JRC ser ikomplu jaħdmu mill-qrib ukoll biex jidentifi kaw oqsma problematiċi li qed ikollhom impatt fuq il-konsumaturi Ewropej u biex jiżviluppaw soluzzjonijiet xjentifi ċi innovattivi.

L-EFSA kompliet toħloq ukoll alleanzi aktar mill-qrib ma’ aġenziji oħrajn fl -2008, permezz ta’ żjara tad-Direttur Eżekuttiv tal-EFSA fl -Aġenzija Ewropea għall-Mediċini (EMEA) u żjara mir-rappreżentanti tal-Aġenzija Ewropea għas-Sustanzi Kimiċi (ECHA) fl -EFSA. L-EFSA għandha mandati konġunti fuq reżistenza antimikrobjali mal-EMEA u ċ-Ċentru Ewropew għall-Prevenzjoni u l-Kontroll tal-Mard (ECDC) li magħhom tipproduċi wkoll ir-Rapport Annwali fi l-Qosor tal-Komunità dwar iż-Żoonożi kull sena.

Għajnuna fi s-sigurtà fl -ikel għal pajjiżi ta’ qabel l-adeżjoni

L-EFSA kompliet taħdem mal-awtoritajiet tas-sigurtà fl -ikel mill-Kroazja u t-Turkija bħala parti mill-Programm ta’ Qabel l-Adeżjoni tal-UE u bdiet tikkoopera mal-ex Repubblika Jugoslava tal-Maċedonja. Seminars, workshops,



L-għodda tal-monitoraġġ u l-ippjanar kienu żviluppati wkoll biex jappoġġjaw il-prijoritizzazzjoni tax-xogħol. Bl-istess mod, il-koordinazzjoni ta’ prijoritajiet mal-Kummissjoni għenet lill-EFSA biex tiff oka fuq l-aktar talbiet importanti. Twaqqaf ukoll Kumitat dwar l-Evalwazzjoni tal-Mandati, li jiltaqa’ kull ġimgħa, u li jinkludi lid-Direttur Eżekuttiv u lid-Diretturi tal-EFSA, biex janalizza t-talbiet kollha lill-EFSA, u jindirizzahom b’mod integrat.

B’dawn il-proċeduri kollha implimentati, l-organizzazzjoni tax-xogħol xjentifi ku tal-EFSA immaturat. Dan jiżgura li kwalità għolja u evalwazzjonijiet tar-riskju f’waqthom ikunu fornuti mill-EFSA lill-maniġers tar-riskju Ewropej, biex sussegwentement huma jiżguraw li ċ-ċittadini Ewropej ikunu protetti u l-ikel u l-għalf fl -Ewropa jkunu ħielsa mill-periklu.

Diversi inizjattivi żiedu l-appoġġ lill-Panels: il-livelli tal-istaff żdiedu wkoll bil-kbir, speċjalment għal unitajiet li jaħdmu fuq l-applikazzjonijiet, u iktar attivitajiet ingħataw lil terzi partijiet permezz ta’ kuntratti ffi rmati u għotjiet li jiswew €5.5 miljun fl -2008 meta mqabblin ma’ €2.9 miljun fl -2007. Flimkien ma’ dan, in-numru ta’ esperti esterni li jgħinu lill-Panels fi l-gruppi ta’ ħidma żdiedu, u l-appoġġ mid-Direttorat tal-Kooperazzjoni Xjentifi ka u Għajnuna (SCA) ittejjeb, speċjalment fi l-qasam tal-ġbir tad-dejta u l-istatistika.

Il-kwalità tal-awtput xjentifi ku rċeviet attenzjoni speċjali fl -2008. Bdiet l-implimentazzjoni tas-sistema ta’ assigurazzjoni tal-kwalità tal-awto-evalwazzjoni, tal-evalwazzjoni interna u ta’ dik esterna tal-EFSA (ara p.38), bl-awto-evalwazzjoni tal-awtputs xjentifi ċi kollha u evalwazzjoni interna ta’ awtputs magħżula b’mod każwali. L-assigurazzjoni tal-kwalità ssaħħet ukoll permezz ta’ żieda fi d-dokumentazzjoni ta’ workfl ows u l-iżvilupp u l-implimentazzjoni ta’ Proċeduri Standard tal-Operat aktar preċiżi.

Fl-2008 l-ammont ta’ xogħol xjentifi ku kompla jikber. It-talbiet għal pariri xjentifi ċi,

primarjament mill-Kummissjoni Ewropea, kibru minn madwar waħda kuljum fl -2007 għal tnejn kuljum fl -2008. L-awtput xjentifi ku wkoll żdied

b’mod sinifi kanti. Total ta’ 489 awtput xjentifi ku kienu ffi nalizzati fl -2008. Ix-xogħol tal-ġbir ta’ dejta kiber ukoll b’mod konsiderevoli u laħaq

129. Biex tilqa’ għall-ammont ta’ xogħol dejjem jikber fi r-rigward ta’ sustanzi li jinsabu fl -ikel u

l-ippakkjar tal-ikel, żewġ panels ġodda bdew jaħdmu, u dawn ħadu post il-Panel tal-AFC li kien

hemm qabel (ara p.17).

2. L-EVALWAZZJONI TAR-RISKJU U L-PARIRI XJENTIFIĊI JIRDUPPJAW


Committed to ensuring that Europe’s food is safe

2008

A compendium of all EFSA scientifi c opinions, statements, guidance and reports



Defi nizzjoni tal-awputs xjentifi ċi tal-EFSA

Fl-2008, l-EFSA ddefi nixxiet mill-ġdid kif tikklassifi ka l-awtputs xjentifi ċi tagħha. Hemm żewġ tipi ewlenin ta’ awtputs xjentifi ċi – l-opinjonijiet tal-Kumitat Xjentifi ku u l-Panels, u awtputs xjentifi ċi oħrajn. Tal-ewwel jiġbru fl imkien l-awtputs tal-Kumitat Xjentifi ku u l-Panels, bħal opinjonijiet ġeneriċi u opinjonijiet dwar applikazzjonijiet, dikjarazzjonijiet u gwida. It-tieni jgħaqqdu l-awtputs xjentifi ċi kollha inklużi dawk adottati mill-Panel jew mill-Kumitat Xjentifi ku. Dawn jistgħu jkunu dikjarazzjonijiet jew gwida tal-EFSA, konklużjoni li tirriżulta minn reviżjoni ta’ esperti ugwali fi l-qasam dwar pestiċidi, opinjoni raġunata (terminu li jintuża għar-reviżjoni ta’ esperti ugwali fi l-qasam tal-Livelli Massimi ta’ Residwi) u rapporti xjentifi ċi jew tekniċi mill-EFSA.

Barra minn hekk, fl -2008 kien hemm bidla fi l-klassifi kazzjoni tal-mistoqsijiet. Fl-2008, bħal fl -2007, l-EFSA rċeviet ħafna mandati mill-Parlament Ewropew, mill-Kummissjoni Ewropea, mill-Istati Membri jew mingħandha stess, fi kliem ieħor talba għal xogħol tagħha stess. Filwaqt li qabel seta’ kien hemm mandat wieħed li kien iwassal għal awtput xjentifi ku wieħed jew aktar, issa l-komponenti individwali tal-mandati huma maqsuma f’mistoqsijiet separati li jistgħu jirriżultaw f’wieħed jew f’diversi awtputs xjentifi ċi. Dan jispjega parzjalment iż-żieda sinifi kanti fi l-mistoqsijiet riċevuti fl -2008 meta mqabbla mal-2007.

Awput xjentifi ku tal-EFSA

PanelKumitat Xjentifi ku/

opinjonijiet tal-Panel*

Awtputs xjentifi ċi

oħrajn

Konsultazz-jonijiet

pubbliċiKumitat Xjentifi ku (SC) 3 4 4

Addittivi tal-ikel u ppakkjar (AFC) 56 0 2

Saħħa u l-Benesseri tal-Annimali (AHAW) 13 0 0

Addittivi tal-ikel u sorsi tan-nutrijenti (ANS) 12 0 0

Perikli bijoloġiċi (BIOHAZ) 12 3 1

Materjali li jmissu mal-ikel, enzimi, ħwawar (CEF)

21 0 0

Kontaminanti (CONTAM) 15 4 0

Addittivi fl -għalf (FEEDAP) 41 0 0

Organiżmi ġenetikament modifi kati (GMO) 18* 0 3

Nutrizzjoni (NDA) 53 0 3

Prodotti għall-Protezzjoni tal-Pjanti (PPR) 4 34 6

Saħħa tal-pjanti (PLH) 32 0 1

Metodu tal-evalwazzjoni (AMU) - 15 0

Espożizzjoni tal-ġbir tad-dejta (DATEX) - 17 0

Riskji emerġenti (EMRISK) - 2 0

Kooperazzjoni Xjentifi ka (SCO) - 27 0

Żoonożi - 17 0

Pestiċidi (PRAPeR) - 86 18

Total 280 209 38

Awtputs xjentifi ċi totali 489

*5 huma ko-adozzjonijiet



Il-Kumitat Xjentifi ku pprepara wkoll opinjoni fuq ir-riskji potenzjali li jinħolqu min-nanoxjenza u nanoteknoloġiji fi s-sigurtà tal-ikel u l-għalf u fl -ambjent. Dan seħħ wara mistoqsija mill-Kummissjoni Ewropea dwar jekk il-metodi eżistenti tal-evalwazzjoni tar-riskju jistgħux jiġu applikati kif suppost għal din it-teknoloġija ġdida. L-opinjoni tal-EFSA tindirizza riskji possibbli mill-użu ta’ nanomaterjali prodotti mill-inġinerija li jistgħu jiġu introdotti deliberatament fi l-katina alimentari, u tipprovdi gwida dwar l-evalwazzjoni tar-riskju, li tirrakkomanda metodoloġija skont il-każ partikulari. L-opinjoni talbet ukoll li tinġabar dejta u riċerka addizzjonali biex tindirizza l-inċertezzi eżistenti f’dan il-qasam. L-abbozz ta’ opinjoni kien ippreżentat lill-partijiet interessati tal-EFSA f’Ottubru u lill-Istati Membri tal-UE permezz tal-Forum Konsultattiv. Tnediet konsultazzjoni pubblika fuq il-website tal-EFSA minn nofs Ottubru sa Diċembru. Il-Kumitat Xjentifi ku ffi nalizza l-opinjoni kmieni fl -2009, u kkunsidra l-kummenti li rċieva kmieni fl -2009. L-opinjoni fi nali ser tgħin lill-Kummissjoni biex tinvestiga miżuri adattati f’dan il-kamp.

Matul l-2008 kollha, il-Kumitat Xjentifi ku kien involut fl -iżvilupp ta’ metodi ġodda u armonizzati għall-evalwazzjoni tar-riskju. B’mod partikulari, dokument ta’ gwida fuq it-trasparenza fl -evalwazzjoni tar-riskju kienet approvata għal konsultazzjoni pubblika. Dan id-dokument għandu l-għan li juri b’mod iktar ċar u komprensiv il-metodi li jintużaw biex jiżguraw it-trasparenza tal-aspetti xjentifi ċi ta’ evalwazzjonijiet tar-riskju. Hu ppjanat li jkun adottat kmieni fl -2009.

Il-Kumitat Xjentifi ku ħadem ukoll fuq temi dwar l-evalwazzjonijiet tas-sigurtà fl -ikel, li jvarjaw mill-ikklonjar u n-nanoteknoloġija għal prodotti botaniċi.

Il-prodotti botaniċi u preparazzjonijiet derivati (supplimenti mill-pjanti, alka, fungi jew likeni) huma disponibbli b’mod mifrux madwar l-UE fi s-sura ta’ supplimenti tal-ikel. Il-biċċa l-kbira ta’ dawn prodotti ilhom jintużaw is-snin. Billi bħalissa m’hemm l-ebda leġislazzjoni fl -UE li tipprovdi gwida dwar kif tiġi evalwata s-sigurtà ta’ dawn il-prodotti, l-EFSA żviluppat metodoloġija bbażata fuq ix-xjenza għall-evalwazzjoni ta’ aspetti tas-sigurtà fl -ikel ta’ prodotti botaniċi. F’Ġunju 2008, l-EFSA ppubblikat abbozz ta’ dokument ta’ gwida fuq l-evalwazzjoni tas-sigurtà ta’ prodotti botaniċi u preparazzjonijiet botaniċi li bħalissa qed tiġi ttestjata. Il-verżjoni fi nali hi mistennija li tiġi ppubblikata sas-sajf 2009.

Il-Kumitat Xjentifi ku huwa responsabbli kemm biex jagħti opinjonijiet u pariri lill-maniġers

tar-riskju dwar temi xjentifi ċi ta’ natura multidixxiplinarja, kif ukoll għall-koordinazzjoni

ġenerali tax-xogħol xjentifi ku tal-EFSA u biex jiżgura l-konsistenza fi l-metodi xjentifi ċi li

jintużaw mill-Panel Xjentifi ku. Jiff oka fuq li jiżviluppa u jippromwovi metodi xjentifi ċi

ġodda u armonizzati għall-evalwazzjoni tal-perikli u tar-riskju tal-ikel u l-għalf f’oqsma fejn

il-metodoloġiji li jintużaw madwar l-UE kollha mhumiex diġà defi niti. Il-Kumitat Xjentifi ku jipprovdi wkoll pariri strateġiċi lid-Direttur

Eżekuttiv tal-EFSA.

2.1 Panels xjentifi ċi u unitajiet tal-EFSA: 2008 produttiva

Il-Kumitat Xjentifi ku tal-EFSA, Diċembru 2008

Kumitat Xjentifi ku: Responsabbiltà wiesgħa - mill-armonizzazzjoni tal-evalwazzjonijiet għan-nanoteknoloġija




Ewropew dwar il-plastiks li jesiġi li plastiks riċiklati jintużaw f’kuntatt mal-ikel biss meta jinkisbu minn proċessi li kienu evalwati għas-sigurtà mill-EFSA.

Il-Panel tal-AFC ma baqax jeżisti fl -2008. Postu ħadu l-Panel dwar l-addittivi tal-ikel u sorsi ta’ nutrijenti miżjuda mal-ikel (ANS) u l-Panel dwar materjali li jmissu mal-ikel, enzimi, ħwawar u għajnuniet tal-ipproċessar (CEF). L-arranġament il-ġdid jippermetti lill-EFSA biex taqdi aħjar il-ħtiġijiet għal żmien medju u fi t-tul f’dawn l-oqsma taħt ir-responsabbiltà tagħha, kif ukoll biex tirrispondi għall-volum qawwi ta’ talbiet għal pariri xjentifi ċi li jkunu jridu jsiru fi żmien qasir ħafna.

Qabel għadda x-xogħol tiegħu liż-żewġ Panels il-ġodda, fl -2008 il-Panel tal-AFC ħadem primarjament fuq l-evalwazzjoni tas-sigurtà tal-ħwawar, sorsi ta’ nutrijenti, addittivi tal-ikel u materjali li jmissu mal-ikel.

fl iexken magħmulin minn polycarbonate plastics. It-Teħid Tollerabbli tal-Kuljum (TDI) ta’ BPA kien stabblit mill-EFSA fl -evalwazzjoni tar-riskju tagħha ppubblikat f’Jannar 2007. Il-Panel ikkonkluda li dan it-TDI jipprovdi marġni suffi ċjenti ta’ sigurtà għat-tfal u għall-adulti. Wara evidenza ġdida mill-Istati Uniti u mill-Kanada, fost l-oħrajn, il-Panel tal-AFC wettaq evalwazzjoni addizzjonali tal-BPA fl -2008, li kienet tindirizza d-diff erenza bejn it-tfal u l-adulti fi t-tneħħija tal-BPA mill-ġisem. Il-Panel ikkonkluda li tfal żgħar għandhom ikunu kapaċi li jneħħu l-BPA mill-ġisem u li l-konklużjonijiet preċedenti tiegħu tal-evalwazzjoni tar-riskju kienu għadhom validi.

F’Lulju 2008, il-Panel tal-AFC ippubblika wkoll linji gwida għall-applikanti fuq l-evalwazzjoni tas-sigurtà ta’ proċessi ta’ riċiklaġġ li jintużaw biex jipproduċu plastiks riċiklati għall-ippakkjar tal-ikel. Dan hu konformi mar-regolament il-ġdid

Minn meta nħolqot l-EFSA, il-Panel dwar l-addittivi tal-ikel, ħwawar, għajnuniet tal-ipproċessar u materjali li jmissu mal-ikel (Panel tal-AFC), ikkontribwixxa b’mod sinifi kanti għal evalwazzjoni tar-riskju tal-Unjoni Ewropea fuq sustanzi miżjuda mal-ikel. L-oqsma ta’ attività kienu marbuta mas-sigurtà ta’ ħwawar, materjali li jmissu mal-ikel, sorsi ta’ nutrijenti u addittivi tal-ikel, inklużi l-kuluri fl -ikel.

AFC: Is-sigurtà ta’ ħwawar, sorsi ta’ nutrijenti, addittivi tal-ikelu l-ippakkjar

Il-Panel tal-AFC evalwa wkoll studju mir-Renju Unit, magħruf bħala s-“Southampton Study”. L-istudju minn McCann et al issuġġerixxa rabta bejn l-imġiba tat-tfal u t-teħid minnhom ta’ żewġ taħlitiet ta’ ċerti koloranti fl -ikel u l-preservattiv sodium benzoate. L-EFSA kkonkludiet li, minħabba l-evidenza limitata u inċertezzi konsiderevoli, l-istudju ma setax jintuża bħala bażi biex jevalwa mill-ġdid it-Teħid Aċċettabbli ta’ Kuljum tas-sustanzi użati f’dan l-istudju.

Il-Panel eżamina wkoll l-informazzjoni xjentifi ka kollha riċenti u ġdida disponibbli fuq il-bisphenol (BPA), kimika permessa għall-użu f’materjali li jmissu mal-ikel fl -Unjoni Ewropea. In-nies huma esposti għal BPA fl -ikel minħabba l-preżenza tiegħu, pereżempju, fi l-polycarbonate plastics. It-tfal żgħar jistgħu jkunu iktar esposti għal BPA, speċjalment jekk jingħataw likwidi minn ġo



Mijiet ta’ dossiers ġew evalwati, u fl -interess tal-protezzjoni tal-konsumaturi, l-EFSA kellha tibgħat lura x’uħud minnhom minħabba nuqqas ta’ informazzjoni.

B’konformità mal-prijoritajiet defi niti mal-Kummissjoni Ewropea, il-Panel tal-ANS ikkonċentra x-xogħol tiegħu fuq l-evalwazzjoni tas-sorsi ta’ nutrijenti għall-supplimenti tal-ikel u ħareġ 12-il opinjoni fl -2008.

Is-supplimenti tal-ikel huma sorsi konċentrati ta’ nutrijenti jew sustanzi oħrajn b’eff ett fi żjoloġiku nutrizzjonali li jaġixxu bħala suppliment għal dieti normali. Dawn jinbiegħu bħala pilloli, kapsuli, jew likwidi f’dożi mkejla.

Bħala parti minn proċess li qed isir madwar l-Ewropa kollha biex is-supplimenti tal-ikel madwar l-UE jiġu armonizzati, qed tinħoloq lista ta’ sorsi ta’ vitamini jew minerali li jistgħu jiġu miżjuda għal skopijiet nutrizzjonali speċifi ċi.

Il-Kummissjoni talbet lill-EFSA għal opinjonijiet xjentifi ċi dwar is-sigurtà u l-bijodisponibilità ta’ dawn is-sorsi ta’ nutrijenti qabel kwalunkwe approvazzjoni biex ikomplu jintużaw għal skopijiet nutrizzjonali fi s-supplimenti tal-ikel. L-EFSA approvat linji gwida biex tgħin lill-kumpaniji jiksbu għarfi en tat-tip ta’ dejta xjentifi ka meħtieġa fuq il-prodotti tagħhom sabiex jagħmlu evalwazzjoni tar-riskju.

Il-Panel dwar l-addittivi tal-ikel u sorsi ta’ nutrijenti miżjuda mal-ikel (ANS) jimmaniġġja mistoqsijiet dwar is-sigurtà fl -użu ta’ addittivi tal-ikel, sorsi ta’ nutrijenti u sustanzi oħrajn li

jiġu miżjuda deliberatament mal-ikel iżda mhux ħwawar u enzimi. Il-Panel il-ġdid tal-ANS beda

x-xogħol f’Lulju 2008, wara li l-Panel ta’ qabel dwar l-addittivi tal-ikel, ħwawar, għajnuniet tal-

ipproċessar u materjali li jmissu mal-ikel (AFC) ġie ssostitwit mill-Panels tal-ANS u tas-CEF.

ANS: Is-sigurtà ta’ ħwawar, sorsi ta’ nutrijenti, addittivi tal-ikel u l-ippakkjar

L-ewwel laqgħa tal-ANS Panel, Lulju 2008




Meta jiġu identifi kati nuqqasijiet fi d-dejta meħtieġa għall-evalwazzjoni tar-riskju (eż. fuq speċifi kazzjonijiet, tossiċità, espożizzjoni), l-EFSA tavża lill-applikanti u lill-Kummissjoni Ewropea.

Fix-xogħol tagħha, l-EFSA identifi kat 360 sustanza li, abbażi tal-istruttura kimika tagħhom, jistgħu jkunu ġenotossiċi. Sakemm il-problema tal-ġenotossiċità ma tkunx ġiet solvuta, dawn is-sustanzi ma jkunux evalwati mill-ġdid. Id-dataset tal-ġenotossiċità disponibbli fuq dawn il-komposti ġie evalwat u ġew identifi kati partijiet li fi hom kien hemm nuqqas ta’ informazzjoni. L-istudji rilevanti meħtieġa huma spjegati fi l-qosor fl -Istrateġija dwar Test għall-Ġenotossiċità żviluppata għal dan il-grupp ta’ ħwawar.

Sat-tmiem tal-2008, madwar 85 % tal-ħwawar li kienu awtorizzati fuq skala nazzjonali, għaddew mill-evalwazzjoni tal-EFSA. Fl-2008 il-Panel tal-AFC adotta 41 opinjoni dwar il-ħwawar u l-Panel tas-CEF adotta seba’ opinjonijiet addizzjonali u żewġ dikjarazzjonijiet fuq il-ħwawar. Id-data tal-għeluq biex il-programm ta’ evalwazzjoni jiġi ffi nalizzat hi l-31 ta’ Diċembru 2009.

Il-qafas regolatorju Ewropew dwar il-ħwawar qed jiġi armonizzat. Madwar 2,800 sustanza awtorizzata fuq skala nazzjonali, trid tiġi wkoll sottomessa lil programm ta’ evalwazzjoni uniformi dwar is-sigurtà tal-UE. Ħwawar li jirnexxilhom jgħaddu minn dan il-programm, ser jitpoġġew f’lista pożittiva ta’ ħwawar li jistgħu jiġu miżjuda mal-ikel. Il-proċedura ta’ approvazzjoni għal dawn is-sustanzi hi bbażata fuq evalwazzjoni xjentifi ka mill-EFSA.

L-EFSA qasmet l-2,800 sustanza li bħalissa qed jintużaw fl -UE fi Gruppi ta’ ħwawar, ibbażati fuq xebh fl -istruttura kimika u fuq il-metaboliżmu. Kull grupp qed jiġi evalwat biex tiġi żgurata s-sigurtà ta’ komposti għas-saħħa tal-bniedem. Xjenzjati tal-EFSA iqisu l-livelli tat-teħid, l-assorbiment, il-metaboliżmu u dejta fuq tossiċità għall-Evalwazzjonijiet dwar Gruppi ta’ Ħwawar (FGE).

CEF: L-evalwazzjoni tas-sigurtà tal-ħwawar

Il-Panel tas-CEF jaħdem fi r-rigward ta’ mistoqsijiet marbuta mas-sigurtà tal-użu ta’

materjali li jmissu mal-ikel, enzimi, ħwawar u għajnuniet tal-ipproċessar (CEF). Il-Panel beda

x-xogħol f’Lulju 2008 fl imkien mal-Panel tal-ANS, wara li l-Panel ta’ qabel dwar

l-addittivi tal-ikel, ħwawar, għajnuniet tal-ipproċessar u materjali li jmissu mal-ikel (AFC) ma

baqax jeżisti.

Is-CEF Panel fl -ewwel laqgħa tiegħu, Lulju 2008



Billi d-diversi metodi ta’ trobbija jaff ettwaw il-benesseri tal-ħut b’mod diff erenti, l-EFSA tirrakkomanda monitoraġġ kostanti. Riċerka addizzjonali hi meħtieġa wkoll dwar l-għalf, id-densità tal-istokk, u l-iżvilupp ta’ terapewtika veterinarja u tilqim.

Flimkien mal-ħames opinjonijiet fuq il-benesseri ta’ speċi tal-ħut individwali, il-Panel adotta opinjoni f’Jannar 2009 dwar il-metodoloġija ġenerali fi r-rigward tal-benesseri tal-ħut b’kunsiderazzjoni tal-bijoloġija u l-fi żjoloġija tal-ħut.

tal-Atlantiku, it-trota, is-sallura Ewropea, l-ispnott Ewropew, il-gilthead sea bream, u l-karpjun.

Fl-evalwazzjonijiet tiegħu tar-riskju, il-Panel ikklassifi ka perikli potenzjali għall-benesseri. Dawn joff ru bażi soda lill-maniġers tar-riskju biex jevalwaw u jtejbu l-metodi tat-trobbija sabiex jevitaw uġigħ bla bżonn, stress u tbatija għall-annimali u biex iżidu l-benesseri fejn ikun possibbli. Eżempji ta’ perikli potenzjali jinkludu:

• Il-kwalità ħażina tal-ilma b’eff etti ta’ ħsara fuq is-saħħa tal-ħut;

• Disponibilità limitata ta’ prodotti veterinarji mediċi;

• Għalf kummerċjali li mhux qed iforni ħtiġijiet nutrizzjonali għad-diversi speċi u problemi li jinħolqu minn tibdil fi l-formulazzjonijiet jew ħżin ħażin.

Madwar nofs il-ħut li jittiekel fl -Ewropa issa qed jiġi minn fi sh farms. Bit-tkabbir fuq skala kbira tal-fi sh farms u ta’ speċi akkwatiċi oħrajn, dawk li jagħmlu l-politika, ix-xjenzjati u l-konsumaturi qed jiff okaw fuq kif il-ħut fi l-fatt qed jitkabbru fi l-fi sh farms u kif dan jaff ettwa l-benesseri tagħhom.

Għalhekk, il-Kummissjoni Ewropea talbet lill-EFSA biex tevalwa kif is-sistemi diff erenti ta’ fi sh farming jaff ettwaw il-benesseri tal-ispeċi ewlenin ta’ ħut li qed jitkabbru fi l-fi sh farms fl -UE. Fl-evalwazzjonijiet tagħha, l-EFSA ħadet nota tad-direttiva tal-UE dwar l-istandards minimi għall-protezzjoni ta’ annimali imrobbijin jew miżmuma għal farming, li jinkludu l-ħut, u ta’ rakkomandazzjonijiet u linji gwida internazzjonali oħrajn, li fosthom hemm ix-xogħol li qed jiġi żviluppat mill-Organizzazzjoni Dinjija għas-Saħħa tal-Annimali (OIE) u mill-Kunsill tal-Ewropa.

Fl-2008, il-Panel tal-AHAW adotta ħames opinjonijiet dwar il-benesseri ta’ speċi ewlenin ta’ ħut li qed jitkabbru fl -Ewropa: is-salamun

AHAW: Il-benesseri tal-ħut fi l-fi sh farms

Il-Panel dwar is-saħħa u l-benesseri tal-annimali (AHAW) jipprovdi opinjonijiet u pariri primarjament marbuta ma’ annimali li jipproduċu l-ikel, li jinkludu l-ħut. Ikopri l-aspetti kollha tal-mard tal-annimali u l-benesseri tal-annimali. Fl-2008, il-Panel wettaq studju profond biex jidentifi ka perikli fi l-benesseri fl -akkwakultura u ppubblika ħames opinjonijiet dwar il-benesseri tal-ħut.




potenzjali ta’ Staphylococcus aureus reżistenti għal methicillin (MRSA) u jistgħu jkunu riskju emerġenti marbut mal-ikel. It-tjur jidhru wkoll li huma sors maġġuri ta’ espożizzjoni umana għar-reżistenza ta’ fl uoroquinolone, u batterji reżistenti għal cephalosporin instabu fi t-tjur, fi l-laħam tal-majjal u taċ-ċanga.

L-opinjoni għamlet rakkomandazzjonijiet biex timpedixxi u tikkontrolla t-tixrid tal-batterji, u qieset bħala kritiċi l-prattiċi ta’ iġjene tajba fl -istadji kollha tal-katina alimentari. Pereżempju, li tikkontrolla u tillimita l-użu antimikrobjali jista’ jkollu l-ikbar impatt fi t-tnaqqis tal-okkorrenza ta’ batterji AMR fl -ikel. Il-Panel ikkonkluda li dawn is-sejbiet jeħtieġu li l-partijiet kollha interessati jirrispondu sabiex jiġu evitati l-iżvilupp u l-fi rxa tar-reżistenza antimikrobjali.

kollha jikkontribwixxi b’mod sinifi kanti għal medda dejjem tikber u diversa ta’ batterji reżistenti partikularment permezz ta’:

• Ikel kontaminat minn batterji preżenti f’annimali ħajjin;

• Prodotti friski minn art li kienet imsoqqija riċentement b’ilma kontaminat;

• L-ikel kontaminat waqt l-immaniġġjar u l-preparazzjoni.

Is-Salmonella u l-Campylobacter reżistenti jinfi rxu l-aktar permezz tal-ikel: is-Salmonella partikularment permezz ta’ laħam kontaminat tat-tjur, bajd, laħam tal-majjal u taċ-ċanga; u l-Campylobacter, permezz tal-laħam tat-tjur. Prodotti li ġejjin mill-annimali huma wkoll sors

L-espożizzjoni għal batterji reżistenti antimikrobjali (AMR) hi periklu bijoloġiku emerġenti li kull sena joqtol eluf ta’ Ewropej. Din hi problema maġġuri hekk kif il-mediċini antimikrobjali jsiru inqas eff ettivi fi l-ġlieda kontra infezzjonijiet fi l-bniedem. Fl-2008, il-Panel BIOHAZ iddeċieda li janalizza bir-reqqa r-rwol tal-konsum tal-ikel u l-ipproċessar tal-ikel li jesponu lill-bniedem għal batterji reżistenti antimikrobjali (AMR). L-opinjoni fi nali kienet ippubblikata f’Awwissu 2008 wara konsultazzjoni pubblika. L-EFSA rċiviet kummenti u dejta addizzjonali mill-Aġenzija Ewropea għall-Mediċini (EMEA), miċ-Ċentru Ewropew għall-Prevenzjoni u l-Kontroll tal-Mard (ECDC), mill-awtoritajiet nazzjonali dwar is-sigurtà fl -ikel u mill-industrija tal-ikel.

Il-konklużjoni ewlenija hi li l-użu kurrenti ta’ aġenti antimikrobjali fi l-katina alimentari

BIOHAZ: Ir-rwol tal-ikel li joff ri reżistenza antimikrobjali fi l-bnedmin

Il-Panel tal-EFSA dwar perikli bijoloġiċi (BIOHAZ) jaħdem fi l-qasam ta’ perikli bijoloġiċi marbuta mas-sigurtà fl -ikel, mard li jinġarr mal-ikel, enċefalopatiji sponġiformi li jistgħu jiġu trasmessi (TSEs), mikrobijoloġija tal-ikel, iġjene fl -ikel u temi assoċjati mal-immaniġġjar tal-iskart. Ir-reżistenza antimikrobjali kellha post prominenti fi x-xogħol tal-Panel fl -2008.



F’dieta bilanċjata, il-ħxejjex u l-frott jistgħu jirrappreżentaw iktar min-nofs jew anki żewġ terzi mit-teħid kollu tan-nitrat. Il-Panel esplora varjetà ta’ xenarji ta’ dieti bbażati fuq it-teħid ta’ ħxejjex u frott ta’ 400 g/persuna/kuljum, rakkomandati mill-Organizzazzjoni Dinjija għas-Saħħa (WHO). L-istimi għall-espożizzjoni għan-nitrat kienu mqabbla mat-Teħid Aċċettabbli ta’ Kuljum (ADI) għan-nitrat; għall-biċċa l-kbira ta’ nies Ewropej, il-livelli ta’ kuljum tat-teħid tan-nitrat huma fi l-limit tal-ADI.

Il-kawża prinċipali għall-espożizzjoni fi d-dieta għan-nitrati mhuwiex l-ammont ta’ ħxejjex, iżda t-tip ta’ ħxejjex li jiġu kkonsmati. 2.5 % biss tal-popolazzjoni f’xi Stati Membri jieklu ammonti kbar ta’ ħxejjex bil-weraq biss, u dan jista’ jwassal li l-ADI jinqabeż. Mhux meqjus probabbli li l-veġetarjani u l-vegans ser jaqbżu l-ADI. Madankollu, dawk li jieklu iktar minn 47g ta’ rocket kuljum, jistgħu jaqbżu l-ADI. B’mod ġenerali, kien stabbilit, wara li ġew evalwati r-riskji u l-benefi ċċji lil konsumaturi min-nitrati fi l-ħxejjex, li l-benefi ċċji jiżbqu r-riskji potenzjali.

In-nitrat jinsab b’mod naturali fl -ikel u hu addittiv approvat tal-ikel. Jinsab fi l-frott, ħxejjex, laħam ippriservat u ilma tax-xorb. Il-konċentrazzjonijiet huma ogħla fi l-weraq milli fi ż-żerriegħa jew tuberi, u tvarja wkoll skont il-grad ta’ użu ta’ fertilizzanti jew ta’ espożizzjoni għad-dawl tax-xemx. Filwaqt li n-nitrat innifsu hu relattivament mhux tossiku, meta l-bnedmin jibdluh f’nitrite jew nitric oxide f’ġisimhom, dan jista’ jkun ta’ ħsara għas-saħħa. Mela fi lwaqt li l-konsum ta’ iktar ħxejjex hu rakkomandat ħafna minħabba l-benefi ċċji tagħhom għas-saħħa, il-konsumaturi qegħdin f’riskju?

Il-Kummissjoni Ewropea talbet lill-EFSA biex teżamina r-riskji u l-benefi ċċji għas-saħħa tal-konsumaturi min-nitrat fi l-ħxejjex, hekk kif qed tippjana li tirrevedi l-leġislazzjoni tal-UE assoċjata ma’ dan l-aspett.

Il-Panel tal-CONTAM analizza dejta dwar il-livelli ta’ nitrat fi l-ħxejjex. Madwar 42,000 riżultat waslu minn 20 Stat Membru u min-Norveġja, u dawn intużaw fl imkien mad-database konċiża tal-EFSA dwar il-konsum tal-ikel fl -Ewropa biex issir stima tal-espożizzjoni fi d-dieta għan-nitrat fl -Ewropa.

Il-Panel dwar il-kontaminanti fi l-katina alimentari (CONTAM) hu responsabbli għal mistoqsijiet

dwar kontaminanti fi l-katina alimentari u tal-għalf, u sustanzi mhux mixtieqa bħal tossikanti

naturali, mycotoxins u residwi ta’ sustanzi mhux awtorizzati mhux koperti minn panels

oħrajn. Fl-2008, ix-xogħol tal-Panel kien jinkludi analiżi tar-riskju u l-benefi ċċju tan-nitrati f’dieta

b’ammont għoli ta’ ħxejjex, l-ewwel opinjoni tat-tip tagħha għall-EFSA.

CONTAM: L-evalwazzjoni tar-riskju u l-benefi ċċji tan-nitrati f’dieta rikka fi l-ħxejjex




B’din il-gwida li l-utenti jsibuha faċli biex jużaw, l-EFSA tippreżenta wkoll, b’mod trasparenti, kif il-Panel tal-FEEDAP jevalwa l-applikazzjonijiet sottomessi. Id-dokumenti fi hom serje ta’ hyperlinks għal testi regolatorji u dokumenti rilevanti oħrajn biex tiġi pprovduta l-informazzjoni kollha meħtieġa. Flow charts fi d-dokumenti ta’ gwida (‘Quick checks’) jgħinu lill-applikanti fi l-għażla tal-istudji meħtieġa dwar is-sigurtà. Finalment, it-templates jgħinu fi r-rigward tar-rappurtaġġ tal-istudji meħtieġa dwar is-sigurtà u l-effi kaċja, kif ukoll fuq id-disinn sperimentali tal-istudji.

FEEDAP ħejjiet ukoll dokument ta’ gwida amministrattiva biex jgħin lill-applikanti jissodisfaw il-proċeduri amministrattivi diff erenti kollha, mitluba mill-atti leġislattivi, waqt il-preparazzjoni u l-preżentazzjoni tad-dossiers u l-applikazzjonijiet.

tieni nofs tal-2008 huma maħsuba biex jgħinu lill-applikanti jifhmu l-ħtiġijiet li hemm fi l-linji gwida tal-Kummissjoni, u għaldaqstant iżidu l-konsistenza u l-kwalità tad-dossiers sottomessi.

Kienu ppubblikati ħmistax-il dokument ta’ gwida ġodda. Dawn jistgħu jinqasmu fi tliet settijiet ta’ dokumenti fuq:

• Il-kategoriji speċifi ċi ta’ addittivi fl -għalf (eż. nutrizzjonali, addittivi teknoloġiċi);

• Temi orizzontali, li jinkludu, pereżempju, gwida fuq it-tolleranza u studji dwar l-effi kaċja f’annimali fi l-mira, addittivi mikrobjali, sigurtà tal-konsumatur, sigurtà tal-utent u evalwazzjoni tar-riskju ambjentali;

• L-evalwazzjoni mill-ġdid ta’ ċerti addittivi li huma diġà awtorizzati.

F’Mejju 2008, il-Kummissjoni Ewropea ħarġet regoli ġodda għall-preparazzjoni ta’ applikazzjonijiet ta’ addittivi fl -għalf, l-evalwazzjoni u l-awtorizzazzjoni tagħhom. Dawn ir-regoli jistabbilixxu d-dejta xjentifi ka li għandha tiġi sottomessa għall-identifi kazzjoni u l-karatterizzazzjoni tal-addittivi kkonċernati. Dawn iddefi nixxew ukoll l-istudji meħtieġa biex juru l-effi kaċja u s-sigurtà tagħhom għall-bnedmin, għall-annimali u għall-ambjent.

Bid-data tal-għeluq biex jiġu sottomessi l-applikazzjonijiet għall-evalwazzjoni mill-ġdid riesqa fi l-qrib, u konxja mis-sitwazzjoni li qed jiff aċċjaw l-applikanti, EFSA ħadet azzjoni. Il-Panel tal-FEEDAP ħadem fuq abbozz ta’ gwida li hi faċli biex wieħed jużaha, biex tgħin lill-applikanti fi l-preparazzjoni u l-preżentazzjoni tal-applikazzjonijiet tagħhom. Id-dokumenti ta’ gwida li rriżultaw u li kienu ppubblikati fi t-

FEEDAP: Gwida għall-applikanti tal-addittivi fl -għalf

Il-Panel tal-EFSA dwar l-addittivi u prodotti jew sustanzi li jintużaw fl -għalf tal-annimali (FEEDAP) jevalwa kull addittiv ġdid u/jew l-użu ġdid ta’ addittiv fl -għalf li jiġi sottomess għall-awtorizzazzjoni. Fl-2008, adotta diversi tekniċi u dokumenti amministrattivi ta’ gwida għall-applikanti.



Fis-sajf tal-2008 saret konsultazzjoni pubblika fuq l-abbozz tad-dokument ta’ gwida. Id-Dokument ta’ Gwida aġġornat kien ippreżentat lill-Kummissjoni Ewropea u lill-Istati Membri. Dan ser jintuża mill-Kummissjoni biex tagħmel abbozz tar-Regolament tal-Kummissjoni li jinkludi gwida għall-evalwazzjoni tar-riskji ta’ pjanti ġenetikament modifi kati, u ikel u għalf li ġej minnhom, bħala Anness.

Il-Panel jirrevedi regolarment il-gwida tiegħu u jikkunsidra żviluppi xjentifi ċi u l-esperjenza miksuba permezz tal-evalwazzjonijiet tar-riskju tiegħu. F’Ġunju 2008, il-Panel ippubblika d-dokument ta’ gwida aġġornat tiegħu għall-evalwazzjoni tar-riskju ta’ pjanti ġenetikament modifi kati, u ikel u għalf li ġejjin minnhom.

Id-dokument rivedut jinkludi gwida aġġornata fuq ir-rwol tal-provi dwar l-għalf tal-annimali, b’materjal minn pjanti sħaħ, għal testijiet fuq it-tossiċità, ibbażat fuq ir-rapport adottat f’Settembru 2007, u fuq id-disinn sperimentali ta’ provi fi l-kamp. Jinkludi wkoll pariri fuq analiżi statistika kif suppost tad-dejta miġbura u jinkorpora gwida dwar l-evalwazzjoni tar-riskju għal pjanti GM li fi hom elementi stacked.

Il-Panel dwar Organiżmi Ġenetikament Modifi kati (GMO) jagħmel evalwazzjonijiet

tar-riskju ta’ ikel GM u applikazzjonijiet ta’ għalf, jipprovdi pariri xjentifi ċi bi tweġiba għal talbiet

ad hoc minn maniġers tar-riskju, u jidentfi ka temi xjentifi ċi li jeħtieġu attenzjoni addizzjonali.

Bħala parti mir-responsabbiltà tiegħu, il-Panel tal-GMO jipproduċi Dokumenti ta’ Gwida biex

jiċċara l-metodoloġija tiegħu dwar l-evalwazzjoni tar-riskju u biex jiżgura t-trasparenza fi x-xogħol

tiegħu. Dawn id-dokumenti jipprovdu wkoll lil kumpaniji bi gwida għall-preparazzjoni u

l-preżentazzjoni tal-applikazzjonijiet.

GMO: Gwida aġġornata dwar il-pjanti GM




Konsegwentement, il-Panel ippreżenta l-abbozz ta’ opinjoni tiegħu dwar il-proċess xjentifi ku li hu l-bażi tal-iżvilupp, il-monitoraġġ u l-evalwazzjoni tal-linji gwida dwar id-dieta fl -UE. Ikkonkluda li mhuwiex possibbli li jiġu stabbiliti linji gwida dettaljati u eff ettivi li jistgħu jintużaw madwar l-UE. Il-prijoritajiet marbuta mad-dieta rigward is-saħħa pubblika u l-użanzi ta’ konsum jistgħu jkunu diff erenti bejn pajjiż u ieħor. Għalhekk, l-Istati Membri tal-UE ngħataw parir biex jadottaw linji gwida għall-ħtiġijiet taċ-ċittadini tagħhom.

Kemm l-abbozz ta’ opinjoni fuq il-Linji Gwida dwar id-Dieta Bbażati fuq l-Ikel u l-metodoloġija ġenerali tagħha biex tistabbilixxi Valuri ta’ Referenza dwar id-Dieta kienu suġġetti għal konsultazzjoni pubblika fl -2008.

Biex jiżgura metodoloġija konsistenti, il-Panel l-ewwel ħadem fuq prinċipji xjentifi ċi sodi biex jistabbilixxi d-DRVs. Il-Panel għamel ukoll abbozz ta’ opinjoni fuq il-Valuri ta’ Referenza dwar id-Dieta għall-ilma, minħabba li idratazzjoni adegwata tal-ġisem hi essenzjali biex tiżgura bilanċ nutrizzjonali.

Għall-għarfi en pubbliku, ġeneralment hu aħjar li wieħed jesprimi rakkomandazzjonijiet għat-teħid ta’ nutrijenti individwali jew sustanzi, f’termini bbażati fuq l-ikel. F’dan il-kuntest, il-Kummissjoni talbet lill-EFSA biex tipprovdi gwida lill-Istati Membri dwar it-traduzzjoni ta’ rakkomandazzjonijiet ibbażati fuq in-nutrijenti f’Linji Gwida prattiċi dwar id-Dieta Bbażati fuq l-Ikel. Dawn il-linji gwida huma rakkomandazzjonijiet speċifi ċi dwar il-konsum tal-ikel għal dieta b’saħħitha bbażata fuq rakkomandazzjonijiet nutrizzjonali u fuq evidenza xjentifi ka fuq ir-relazzjoni bejn id-dieta u l-mard kroniku.

L-għan ewlieni tar-rakkomandazzjonijiet dwar in-nutrizzjoni hu biex jiġi żgurat li l-konsumaturi jkunu jistgħu jgawdu dieta li tipprovdi enerġija u nutrijenti għall-aħjar tkabbir, żvilupp, funzjoni u saħħa matul ħajjithom. Il-Kummissjoni Ewropea talbet lill-EFSA biex tagħmel evalwazzjoni, u jekk hemm bżonn, biex taġġorna r-rakkomandazzjonijiet iktar bikrija tal-Kumitat Xjentifi ku fuq l-Ikel li pprovdew referenzi dwar it-teħid għall-enerġija u ċerti nutrijenti. Ix-xogħol tal-EFSA ser jiżgura li l-azzjoni tal-UE f’dan il-qasam tan-nutrizzjoni jkun ibbażat fuq l-aktar pariri xjentifi ċi riċenti.

Ix-xogħol tal-EFSA li tistabbilixxi Valuri ta’ Referenza dwar id-Dieta (DRVs) aġġornati għall-enerġija, ilma, karboidrati, xaħmijiet u proteini, beda fl -2008. Il-Valuri ta’ Referenza dwar id-Dieta jinkludu rakkomandazzjonijiet dwar nutrijenti u l-valuri ta’ referenza, bħal ħtieġa medja, livell adegwat ta’ teħid u l-limitu baxx ta’ teħid.

NDA: Kontribuzzjoni għal dieta b’saħħitha

Il-Panel tal-NDA jaħdem fi l-qasam ta’ mistoqsijiet marbuta man-nutrizzjoni, prodotti dietetiċi u allerġiji tal-ikel. Jagħti pariri wkoll fuq suġġetti relatati bħal tipi ġodda ta’ ikel, (i.e. ikel jew ingredjenti li ma kinux ikkonsmati fl -UE fi grad sinifi kanti qabel il-15 ta’ Mejju, 1997). Fl-2008, ħafna mix-xogħol tiegħu kien jikkonċerna l-aġġornament tar-rakkomandazzjonijiet fuq id-dieta għan-nutrijenti u l-enerġija, u r-regolament tal-UE fuq Dikjarazzjonijiet dwar in-Nutrizzjoni u dwar is-Saħħa.



Wara talbiet mill-Kummissjoni Ewropea, il-Panel tal-PLH ipproduċa 30 opinjoni xjentifi ka dwar pesti tal-pjanti. Il-Panel evalwa r-riskji li jiġu minn diversi pesti tal-pjanti tal-banana u taċ-ċitru fi r-reġjuni mbiegħda Franċiżi ta’ Guadeloupe, il-Guiana Franċiża, Martinique u Réunion. Il-Panel eżamina d-dokumentazzjoni pprovduta mill-awtoritajiet Franċiżi u identifi kata u evalwa dejta addizzjonali xjentifi ka u teknika. Ikkonkluda li l-biċċa l-kbira tal-pesti studjati jistgħu jkunu ta’ periklu għall-produzzjoni tal-ikel f’dawn ir-reġjuni mbiegħda u għaldaqstant għandhom jiġu kkunsidrati bħala kandidati għal-lista tal-UE ta’ organiżmi li jagħmlu l-ħsara.

Fl-2008 l-EFSA talbet lill-Panel tal-PLH biex jiżviluppa dokument ta’ gwida dwar l-evalwazzjoni ta’ evalwazzjonijiet tar-riskju minn pesti magħmula minn Stati Membri jew partijiet oħrajn. Evalwazzjonijiet tar-riskju minn pesti jistgħu jintużaw biex jiġġustifi kaw miżuri fi tosanitarji meħtieġa mil-liġi tal-UE. Dan ix-xogħol jirrappreżenta innovazzjoni f’dan il-qasam, għax qabel l-ebda gwida bħal din ma kienet teżisti.

Id-dokument ta’ gwida jiddeskrivi l-proċess u l-kriterji li għandhom jintużaw għal evalwazzjoni bbażata fuq ix-xjenza ta’ evalwazzjoni tar-riskju minn pesti. Konsultazzjoni pubblika fuq id-dokument bdiet kmieni fl -2009.

Il-Panel dwar is-Saħħa tal-Pjanti (PLH) tal-EFSA jipprovdi pariri xjentifi ċi dwar riskji

li jiġu minħabba pesti li jistgħu jagħmlu ħsara lill-pjanti, lil prodotti ġejjin mill-pjanti jew

lill-bijodiversità fl -UE. Il-Panel jevalwa dawk ir-riskji biex jiżgura s-sigurtà u sigurtà tal-katina

alimentari.

PLH: Pariri xjentifi ċi ta’ gwida dwar ir-riskji li jiġu minħabba pesti tal-pjanti




(eż. granuli, trattament taż-żerriegħa, sprejs). Metodoloġija b’livelli diff erenti ntużat biex tevalwa r-riskju tal-mortalità u l-eff etti fuq ir-riproduzzjoni fl -għasafar u fi l-mammali. F’metodoloġija bħal din, l-evalwazzjoni tar-riskju tal-pestiċidi l-ewwel tibda billi tintuża dejta fundamentali u konservattiva (eż. minn studji akuti tal-laboratorju). Jekk ir-riskju minn din l-evalwazzjoni ma jkunx aċċettabbli skont il-liġi tal-UE, allura d-dejta minn studji iktar kumplessi, ikunu evalwati fuq livell ogħla biex jiżdied aktar ir-realiżmu u tonqos l-inċertezza.

Fit-tieni fażi, grupp konġunt tax-xogħol ma’ rappreżentanti tal-EFSA, u ma’ maniġers tar-riskju mill-Kummissjoni u mill-Istati Membri, ser jużaw l-opinjoni u jiff okaw fuq aspetti tal-immaniġġjar tar-riskju.

meħtieġa ta’ protezzjoni, li mhumiex ir-responsabbiltà tal-EFSA. Għalhekk, iddeċieda li jsegwi metodoloġija b’żewġ fażijiet.

Fl-2008, il-Panel tal-PPR adotta opinjoni, wara konsultazzjoni estensiva mal-partijiet interessati u mal-pubbliku, dwar metodi adattati biex jevalwaw l-impatt dirett ta’ pestiċidi fuq l-għasafar u l-mammali. Din tipprovdi bażi xjentifi ka soda biex twettaq evalwazzjoni tar-riskju mtejba, u ser tgħin lill-industrija u lill-Istati Membri biex jissalvagwardjaw l-għasafar u l-mammali minn kwalunkwe eff etti negattivi potenzjali.

Il-Panel evalwa l-impatt ta’ pestiċidi fuq l-għasafar u l-mammali skont diversi xenarji, fosthom uċuħ tar-raba’ diff erenti u tipi diff erenti ta’ użu ta’ pestiċidi

Skont il-liġi tal-UE, industrija li tkun qed titlob awtorizzazzjoni biex tbigħ il-pestiċidi, trid tipprovdi informazzjoni adattata biex tagħmilha possibbli li l-Istati Membri jevalwaw l-impatt dirett tagħhom fuq is-saħħa tal-bniedem u tal-annimali u fuq l-ambjent. Għal dan il-għan, jeżistu ħafna dokumenti ta’ gwida biex jgħinu lill-Istati Membri u lill-industrija biex jissodisfaw dawn l-obbligi. Il-Panel tal-PPR hu responsabbli biex jaġġorna dawn id-dokumenti ta’ gwida fi d-dawl ta’ avvanzi xjentifi ċi, u biex jipproponi oħrajn ġodda.

Meta kien qed jirrevedi d-Dokument ta’ Gwida dwar l-evalwazzjoni tar-riskju għall-għasafar u l-mammali, il-Panel irrikonoxxa li dan ix-xogħol kien jinkludi diversi temi ta’ immaniġġjar tar-riskju, bħalma hija d-deċiżjoni fuq il-livelli

PPR: L-impatt tal-pestiċidi fuq l-għasafar u l-mammali

Il-Panel tal-PPR jaħdem fi l-qasam ta’ prodotti għall-protezzjoni tal-pjanti, magħrufa b’mod komuni bħala pestiċidi, u r-residwi tagħhom, u jeżamina r-riskji li hemm għall-utent/ħaddiem, għal min ikun fi l-qrib, il-konsumatur u l-ambjent. Il-PPR jaħdem mill-qrib mal-Unità tar-Reviżjoni ta’ Esperti Ugwali fi l-Qasam dwar l-Evalwazzjoni tar-Riskju tal-Pestiċidi (PRAPeR) li tagħti pariri xjentifi ċi dwar temi li ma jistgħux jiġu solvuti minn reviżjoni ta’ esperti ugwali fi l-qasam, jew meta gwida xjentifi ka addizzjonali tkun meħtieġa, l-iktar fl -oqsma tat-tossikoloġija, ekotossikoloġija, u d-destinazzjoni fi nali u l-imġiba ta’ pestiċidi u residwi. Fl-2006, il-Panel beda jirrevedi u jaġġorna d-Dokumenti ta’ Gwida Ewropea eżistenti u jiżviluppa oħrajn ġodda.



rata ta’ mortalità (40-50%) fl -2007. Il-metodoloġiji diff erenti li ntużaw fi l-programmi ta’ sorveljanza u r-riżultati diff erenti li nkisbu, jagħmlu r-rati ta’ mortalità diffi ċli biex jitqabblu f’livell Ewropew.

Għalhekk, l-EFSA sussegwentement nediet sejħa għal proposti għal studju kollettiv madwar l-UE kollha fi l-qasam tas-CCD taħt Artikolu 36 (ara p.43) tar-Regolament tal-Fondazzjoni tagħha u tat għotja ta’ €100,000 fl -2008 lil konsorzju ta’ istituti xjentifi ċi Ewropej. Il-proġett mifrux fuq 9 xhur beda f’Jannar 2009. L-istudju jinkludi evalwazzjoni ta’ letteratura minn madwar l-UE kollha dwar is-suġġett, deskrizzjoni tal-programmi attivi ta’ sorveljanza u ġabra ta’ dejta storika dwar il-mortalità biex tiff aċilita evalwazzjoni oġġettiva tal-kawżi kollha possibbli tas-CCD. Ix-xogħol li ħareġ mill-istudju ser iservi ta’ preparazzjoni u jorjenta r-riċerka lejn nuqqasijiet identifi kati fl -għarfi en xjentifi ku.

ikkuntattja lill-EFSA f’Marzu 2008 u talab informazzjoni dwar l-eżistenza ta’ programmi ta’ monitoraġġ għal residwi kimiċi fl -għasel, programmi ta’ sorveljanza dwar il-kollass, id-dgħufi ja u l-mortalità fi n-naħal, kif ukoll dejta dwar il-livelli tal-produzzjoni tal-għasel fl -UE. Bl-użu tan-netwerk tagħha tal-Punti Fokali Nazzjonali (ara p.40), l-EFSA qassmet kwestjonarju lill-awtoritajiet nazzjonali u talbet din id-dejta. Tweġibiet minn 22 Stat Membru kif ukoll min-Norveġja u l-Iżvizzera, ipprovdew il-bażi għar-rapport fuq il-Mortalità tan-Naħal u s-Sorveljanza tan-Naħal fl -Ewropa ippubblikat f’Awwissu 2008 mill-Unità dwar il-Metodoloġija tal-Evalwazzjoni tal-EFSA.

Ir-rapport identifi ka sbatax-il programm ta’ sorveljanza tan-naħal f’sittax-il pajjiż. Ir-rati ta’ mortalità rrappurtati kienu fi l-medda ta’ minn 7% sa 50%. L-Italja rrappurtat l-ogħla

Sa mill-2003 kien hemm rapporti fl -Ewropa u fl -Amerika ta’ telf serju tal-popolazzjoni ta’ naħal adult mix-xehdiet. Dawk li jrabbu n-naħal irrappurtaw li x-xehda jkun fi ha reġina ħajja iżda l-ebda naħal adulti ‘sefturi’. Dan il-fenomenu ġie msejjaħ Disturb tal-Kollass tal-Kolonja (CCD). Filwaqt li l-kawża tal-għajbien tan-naħal adulti għadha ma tistax tiġi stabbilita s’issa, hu maħsub li dan jiġri minħabba diversi fatturi. Patoġeni, parassiti, espożizzjoni għall-pestiċidi, ġuħ, prattiċi tal-immaniġġjar u stress ambjentali kollha ssemmew bħala kawżi possibbli. It-tnaqqis fi l-popolazzjonijiet tan-naħal li jipproduċi l-għasel għandu impatt serju fuq il-produzzjoni tal-agrikoltura għax in-naħal għandhom rwol importanti fi l-fertilizzazzjoni tal-uċuħ tar-raba’.

Il-grupp ta’ ħidma dwar il-“Mortalità, kollass u dgħufi ja fi x-xehdiet tan-naħal” ta’ Agence Française de Securité des Aliments (Afssa)

AMU: Disturb tal-Kollass f’Kolonji tan-naħal Ewropej

L-Unità dwar il-Metodoloġija tal-Evalwazzjoni (AMU) tipprovdi appoġġ tekniku u metodoloġiku fuq l-evalwazzjoni tar-riskju u appoġġ għal deċiżjoni kwantitattiva għall-Unitajiet diff erenti tad-Direttorati kollha tal-EFSA. L-Unità twettaq ukoll proġetti permezz tal-applikazzjoni u l-armonizzazzjoni ta’ metodi kwantitattivi jew kwalitattivi dwar l-evalwazzjoni xjentifi ka tar-riskju u permezz tal-iżvilupp ta’ metodi ġodda ta’ appoġġ biex jittieħdu d-deċiżjonijiet.




Informazzjoni aktar dettaljata dwar il-konsum tal-ikel fl -Ewropa hi meħtieġa biex titwettaq evalwazzjoni sħiħa tal-espożizzjonijiet. Id-database kurrenti ser isservi bħala punt tat-tluq għall-EFSA biex tiżviluppa database iktar komprensiva b’informazzjoni fuq kategoriji iktar irfi nuti ta’ ikel u fuq gruppi speċifi ċi tal-popolazzjoni (eż. it-tfal).

Ix-xogħol biex ikunu armonizzati l-metodi ta’ stħarriġ fuq livell Ewropew inbeda fl -2008. Database armonizzata li fi ha dejta affi dabbli dwar il-konsum ser tkun komponent importanti wkoll tax-xogħol tal-EFSA biex tevalwa dikjarazzjonijiet dwar in-nutrizzjoni u dwar is-saħħa li jsiru dwar ċerti tipi ta’ ikel u ser tintuża mill-maniġers tar-riskju biex jiddefi nixxu skemi ta’ profi li tan-nutrijenti.

Sat-tmiem tal-2008, id-database konċiża kellha dejta minn 19-il pajjiż Ewropew fuq il-konsum tal-ikel ta’ kuljum għall-adulti, li jinkludi kemm percentiles ta’ teħid medju ta’ ikel kif ukoll percentiles ta’ teħid għoli ta’ ikel. Tinkludi 15-il kategorija wiesgħa (eż. ħalib u prodotti bbażati fuq il-ħalib) u 21 sotto-kategorija (eż. ġobon). Id-dejta ġiet armonizzata sa fejn kien possibbli. Din id-dejta, disponibbli fuq website tal-EFSA, ser tgħin lix-xjenzjati li jaħdmu fl -EFSA, u potenzjalment lil hemm minnha, biex iwettqu evalwazzjonijiet preliminari tal-espożizzjonijiet u biex jissettjaw il-prijoritajiet meta jevalwa

Documents

Rapport Annwali 2008 - European Food Safety Authority...Awput xjentifi ku tal-EFSA 15 2.1 PANELS XJENTIFIĊI U UNITAJIET TAL-EFSA: 2008 PRODUTTIVA 16 Kumitat Xjentifi ku: Responsabbiltà